UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANES

FAKULTETI I TEKNOLOGJISE SE INFORMACIONIT

DEPARTAMENTI I ELEKTRONIKES DHE TELEKOMUNIKACIONIT

LENDA: TEORIA E SINJALEVE

PUNE LABORATORI
TEMAT:

1. HYRJE NE MATLAB. PERSHKRIMI I SERIVE FURIE. SERIA TRIGONOMETRIKE FURIE.

2. TRANSFORMIMI FURIE. PROVIMI I FUNKSIONALITETIT TE TRANSFORMIMIT FURIE DHE VETIVE TE TIJ

3. KONVOLUCIONI DHE TRANSFORMIMI FURIE PER SINJALET JOPERIODIKE

4. PERGJIGJA IMPULSIVE DHE PERGJIGJA SHKALLE E SISTEMIT.

5. LIDHJA NE SERI DHE NE PARALEL E NENSISTEMEVE NGA KENDVESHTRIMI I SISTEMIT TE

TRANSMETIMIT.

DOREZOI: PRANOI, PERGJEGJESI I LENDES:

PUNE LABORATORI № 1
OBJEKTIVAT E PUNES:

 Te njohim programin MATLAB dh te kutpojme sesi fillohet te punohet ne te qofte edhe duke
ndertuar grafike te thjeshte.
 Te kuptojme se per cfare na sherben seria trigonometrike FURIE.
 Si mund te llogaritet seria trigonometrike FURIE.
 Cilet jane koeficientet e kesaj serie.
 Si gjenden koeficientet a0, an dhe bn per ta shprehur serine FURIE.
 Pse na sherben zberthimi i ketij sinjali?
 Nga dallojne sinjalet cift nga ato tek?
 Si varion seria trigonometrike FURIE ne rastin kur ajo nuk eshte as cift as tek.
Ne kete pune laboratori do te njihemi me serine trigonometrike FURIE, e cila nga ana e saj eshte shume
e rendesishme per shprehjen e cdo lloj sinjali me ndihmen e sinjaleve te njohura sinusoidale dhe
kosinusoidale.
 Seria trigonometrike Furie paraqitet në trajtën :

o f(t)= a0+a1cosω0t+ a2cos2ω0t+………+ ancosnω0t+ b1sinω0t+

b2sin2ω0t+…………+ bnsinnω0t
o f(x) ∼ a0 +∑∞0 [𝑎𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑛𝑥 + 𝑏𝑛 𝑠𝑖𝑛 𝑛𝑥] .

Ku a0 eshte komponetja e vazhduar dhe pjesa tjeter e serise paraqet pjesen tjeter te sinjalit.
Tani per te llogaritur a0, an dhe bn do te perdorim formulat:
𝑡0 +𝑇
1
a0 = ∫ f(t)dt
𝑇
t0

Per te llogaritur an kemi:

t0 +𝑇
2
𝑎𝑛 = ∫ f(t)cos 𝑛𝜔0 tdt
𝑇
t0

Per te llogaritu bn perdorim:

t0 +𝑇
2
𝑏𝑛 = ∫ f(t)sinn𝜔0 tdt
𝑇
t0

Duke perdorur keto tre formula ne jemi ne gjendje te zberthejme cfaredo lloj sinjali ne seri trigonometrike dhe
kjo gje na sjell zberthimin e plote te sinjalit. Kujtojme se ketu kemi te bejme edhe me nje shkalle gabimi. Ne qofte
se shikojme ne kufinjte e shumatores kemi nga 0 deri ne pafundesi, prandaj sa me shume terma t’i shtohen serise
tone, aq me i sakte do te jete zberthimi i sinjalit tone ne seri sic do te shohim me poshte ne zbethimin e sinjalit ne
matlab dhe ndertimin e serise do te shohim se sa me shume zgjatet seria, aq me i mire eshte perafrimi.

Hyrje ne MATLAB.
Programi MATrix LABoratory eshte nje soft shume i fuqishem i perdorur ne te gjitha fushat e studimit shkencor, i
cili ne nje fare menyre e ka lehtesuar shume punen e llogaritjeve, ndertimit te grafikeve, simulimeve,
manipulimeve dhe studimit te gjendjeve e shume me teper. Ne do ta perdorim kete program kryesisht per
llogaritje, ndertime grafikesh dhe simulime. Ky eshte programi me i vlefshem, qe dhe i mbulon mjaft mire nevojat
e lendes.

 Seria trigonometrike FURIE do te llogaritet sipas hapave te siperpermendur, prandaj le te zgjedhim

fillimisht nje sinjal dhe te fillojme llogaritjet per te gjetur ne fund serine, dhe me pas te realizojme edhe
simulimin ne matlab.

 Le te marrim si fillim sinjalin trekendesh dhe te perpiqemi te gjejme serine trigonometrike furie te tij.

Tani shikojme se ky sinjal eshte tek dhe sic e dime per sinjalet tek an eshte e barabarte me 0, madje sic mund ta
shohim edhe a0 qe paraqe komponenten e vazhduar ne ate periode eshte e barabarte me 0.

Keshtu qe na mbetet per tu llogaritur vetem bn qe ne fakt kjo pjese e ketij laboratori eshte vetem per sinjalet tek.
Shikojme se duhet te gjejme fillimisht ekuacionin e drejtezes nga o ne π/2 e me pas nga π/2 deri ne π, dhe me pas
cdo gje kthehet ne nje llogaritje te thjeshte matematikore.

Kemi per 0 < ωt < π/2 kemi f(t) = (2A/ π)t, ndersa per pjesen tjeter: π/2 < ωt < shikojme se eshte simetrik me ate
te meparshmin keshtu qe rezultatet i llogarisim per pjesen e pare dhe i shumezojme me 2.

Duhet te kujtojme se sinjali i llogaritur eshte tek keshtu qe me an nuk kemi pune, madje sic pame as me a0.
Pasi e llogaritem serine ne jemi ne gjendje edhe ta stimulojme ate, por mund te provojme duke provuar sekuenca
te ndryshme. Le te paraqesim kodin ne MATLAB. Po zgjatemi pak te nenkerkesa e pare per te kuptuar se keshtu
do te veprohet edhe ne rastet e tjera, qe mos te bejme me tutje sqarime te panevojshme.

%kodi ne matlab

t = -20:.01:20; % zgjedhim ndarjen sa shpesh duam ti llogarisim pikat fikse

y2 = sin(t) - sin(3*t)/9 + sin(5*t)/25 - sin(7*t)/49 + sin(9*t)/81 - sin(11*t)/121 + sin(13*t)/169 % seria

plot(t,y2); %ndertimi i grafikut

grid; % ndarja e kuadrateve

Le te shohim tani stimulimin per te dalluar se sa i jemi afruar sinjalit te sakte te paraqitur ne fillim.
Shikojme se perafrimi eshte goxha i sakte dhe me kete rast vertetojme edhe saktesine e detyres tone

 Per rast tjeter le te marim nje sinjal cift, qe, ashtu sic e thame me lart tani do t’i kete bn = 0

Le te marrim sinjalin kuadratik cift. Sqarimet do te jene te njejtat si me siper, prandaj le te bejme llogaritjet, te
cilat tanime jane mese te kuptueshme.

Ky eshte sinjali qe duam ta zberthejme ne seri.

 Llogaritjet:
Tani qe gjetem edhe serine le te bejme simulimin ne Matlab per te pare saktesine tone.

KODI NE MATLAB:

t = -20:.01:20;

y2 = cos(t) - cos(3*t)/3 + cos(5*t)/5 - cos(7*t)/7 + cos(9*t)/9 - cos(11*t)/11 + cos(13*t)/13

plot(t,y2);

grid;

Le te shohim edhe simulimin:

Shikojme se kjo seri kerkon me shume harmonika qe sinjali te jete saktesisht i shprehur, megjithate themi se me
ane te sin dhe cos ky sinjal eshte shume i perafruar me anen e serise se llogaritur me lart.

 Nenkerkesa 3
 Na duhet te paraqesim nje sinjal qe nuk eshte as cift as tek dhe per kete arsye kemi zgjedhur te
paraqesim drejtuesin e gjysem-vales.
Le ta shohim se si paraqitet ky sinjal:

Na duhet te paraqesim kete sinjal

Le te fillojme me te njejten filozofi si me perpara:

Le te bejme simulimin ne MATLAB per te pare edhe ketu saktesine:

t = -20:.01:20;

y2 = 1+(pi/2)*sin(t)-cos(2*t)/3 - cos(4*t)/15 - cos(6*t)/35 -cos(8*t)/63 - cos(10*t)/99-cos(12*t)/143

plot(t,y2);

grid;

Le te shikojme edhe grafikun:

Shikojme edhe ketu se perafrimi eshte deri diku i sakte, por per t’iu afruar me shume origjinalit duhet te bejme
me shume harmonika.

PERFUNDIME:

Nga kjo pune laboratori mesuam se:

  Cdo sinjal mund ta zberthejme ne seri trigonometrike FURIE, duke ndjekur rrugen per zberthimin e tij sic
u tregua me lart.
 Zberthimi ne seri FURIE na e lehteson se tepermi punen per studimin e sinjalit
 Sinjalet sipas zberthimit mund t’i ndajme ne cift dhe ne tek.
 Per sinjalet tek pame se an = 0 dhe kjo gje na e lehtesonte zberthimin e sinjalit ne seri.
 Per sinjale cift pame se bn = 0 dhe kjo serish na ndihmone ne zberthimin e sinjalit.
 Per sinjale as tek as cift nuk kishim ndonje lehtesim, por perdornim formulat e treguara ne fillim.
 Mesuam se sa me shume harmonika te paraqesim, aq me shume do t’i afrohemi sinjalit origjinal.
 Programi MATLAB na ndihmon shume dhe na e ben shume te lehte punen per te provuar saktesine e
llogaritjeve tona.

PUNE LABORATORI № 2

TEMA: TRANSFORMIMI FURIE

Ne kete teme do te njihemi i transformimin FURIE, si dhe do te shikojme shumezimin e sinjaleve ne zonen e
kohes, dhe do te shikojme shuarjen e sinjaleve ne nje zone te caktuar, e cila vjen si pasoje e shumezimit te
realizuar nga ne.

OBJEKTIVA:

 Te njihemi me transformimin FURIE.

 Cilat jane dobite e perdorimit te transformimit FURIE.
 Cili eshte transformimi FURIE i disa sinjaleve te thjeshte.
  Si realizohet transformimi FURIE.
 Si eshte pamja grafike e disa prej funksioneve te transformuara ne zonen e frekuences

Me perkufizim te nxjerre nga FURIE nje funksion ka transformim FURIE, i cili llogaritet nepermjet formulave:

Ku barazimi i pare quhet barazimi i drejte FURIE, ndersa barazimi tjeter quhet barazimi i kundert FURIE.

Tani dime se per funksione te dhena ne mund te llogarisim transformimin FURIE.

Per ta kuptuar me mire se cfare ndodh ne transformimin FURIE, duhet fillimisht te kuptojme se pse e bejme kete
kalim. Te kaluarit nga rrafshi i kohes ne rrafshin e frekuences eshte shume i rendesishem, pasi te gjitha
karakteristikat qe ne do t’i studiojme sinjalit vertiten rreth cilesive te tij ne frekuence, prandaj edhe si shembull
te pare do te shikojme projektimin e funskionit ne frekuence ne MATLAB.

Kjo do te na ndihmoje te kuptojme me mire edhe transformimin FURIE.

Kodi 1: Ndertimi I sinjalit f

t=-15:10^-4:15;
f0=1;
omega0=2*pi*f0;
sigma=3;
f=exp(-t.^2/(2*sigma^2));
plot(t,f);
 Kodi 2: Ndertimi i sinjalit g

g=cos(omega0*t);
plot(t,g);

Ashtu sic mund te dallohet kemi te paraqitur fy funksione qe sic shihen njeri eshte eksponenciali i t2, dhe fitohet
forma e paraqitur ne figure, ndersa ne rastin tjeter paraqitet sinjali cos(ω0t), por sic shihet me lart, omega eshte e
varur nga t pasi ne te vertete e tille eshte.

Tani po te provojme t’i shumezojme keto 2 sinjale do te fitojme nje sinjal qe shuhet.

Kodi 3: Shumezimi i sinjaleve f dhe g

fg=f.*g;
plot(t,fg);

Tani mund te kuptojme se nga shumezimi i dy sinjaleve sic e shikojme njeri eshte ne gjendje te ndikoje ne
veprimin e tjetrit dhe anasjelltas.

Tani nese duam t’i paraqesim te gjitha sinjalet ne nje, dhe te bejme krahasimet e mundshme midis tyre, mund ta
bejme kete gje po ne MATLAB:

Kodi 4 : Ndertimi i tre sinjaleve ne nje figure

subplot(3,1,1);
plot(t,f);
axis([-15 15 -1.5 1.5]);
pause;
grid on;
plot(t,f);
axis([-15 15 -1.5 1.5]);
pause;
grid on
subplot(3,1,2);
plot(t,g);
axis([-15 15 -1.5 1.5]);
grid on;
hold on;
plot(t,f,'LineWidth',2,'Color','r');
hold off;
subplot(3,1,3);
plot(t,fg);
axis([-15 15 -1.5 1.5]);
grid on;
hold on;
plot(t,f,'LineWidth',2,'Color','r');
plot(t,-f,'LineWidth',2,'Color','r');
hold off;

Keto jane
sinjalet
tona dhe
shikojme
se tani
mund te
bejme
mjaft
thjeshte

krahasimet dhe mund te nxjerrim mjaft thjeshte perfundime.

Gjithashtu, si etape te fundit te ketij laboratori, ne mundt’i shumezojme edhe nje here sinjalin f qe e patem ne
fillim me sinjalin g dhe te shikojme se cfare ndodh.

Kodi 5: Shumezimi I sinjaleve F dhe G

f=-15:10^-5:15;
omega=2*pi*f;
f0=1;
omega0=2*pi*f0;
sigma=3;
F=sigma*sqrt(2*pi)*exp(-omega.^2*sigma^2/2);
FG=1/2*sigma*sqrt(2*pi)*exp(-(omega+omega0).^2*sigma^2/2);
subplot(3,1,1);
plot(omega, F);
axis([-20 20 0 10]);
subplot(3,1,2);
k=-15:15;
shifted_delta=(k>=omega0)-(k>=omega0+1);
stem(k, shifted_delta);
hold on;
shifted_delta=(k<=-omega0)-(k<=(-omega0-1));
stem(k, shifted_delta);
axis([-15 15 0 2]);
subplot(3,1,3);
FG=1/2*sigma*sqrt(2*pi)*exp(-(omega+omega0).^2*sigma^2/2)+1/2*sigma*sqrt(2*pi)*exp(-
(omega-omega0).^2*sigma^2/2);
plot(omega, FG);
axis([-20 20 0 10]);

Ky
eshte
edhe
shumezimi i dy sinjaleve te fundit te cilet ne fund te fundit erdhen si pasoje e shumezimit te herpashershem te dy
sinjaleve me te thjeshta, te cilat u paraqiten qe ne fillim. Qe nga ketu mund te arrijme ne perfundime per punen 2
te laboratorit:

PERFUNDIME:

Nga kjo pune laboratori mesuam se:

 Arritem te kuptonim se pse na nevojitej transformimi Furie.

 Arritem te kuptojme sesi shumezohen 2 sinjale me njeri-tjetrin.
 Pame sesi 2 sinjale jane ne gjendje te ndikojne te njeri tjetri.
 Gjithashtu mesuam se nga dy sinjale me te thjeshte, jemi ne gjendje te nxjerrim lloje te ndryshme
sinjalesh, nga kombimimet e sinjaleve pasardhes.
 Pame sesi sinjali mund te ndryshoje nga zona e kohes ne ate te frekuences.

PUNE LABORATORI №3
KONVOLUCIONI DHE TRANSFORIMIMI FURIE PER SINJALET JOPERIODIKE.
OBJEKTIVA:

 Te kuptojme me mire se cfare ben transformimi FURIE, dhe pse na nevojitet ai.
 Pse na lehteson pune transformimi FURIE ne rastin e sinjaleve joperiodike.
 Cilat jane vetite e transformimit FURIE dhe sa ne e lehtesojne ato punen.
 Vetia e konvolucionit dhe transformimi furie ne rastin kur kemi shumezim ne kohe.

Fillimisht duhet te marrim nje sinjal dhe do te bejme transformimin FURIE te atij sinjali. Le te marrim
fillimisht pulsin drejtkendesh dhe te gjejme me pas transformimin Furie te tij. Keshtu , impulsin
kuadratik dhe bejme transformimin Furie te tij dime se rezultati i fituar do te jete Sa.
Gjithashtu nepermjet matlab sic edhe do ta shohim, nese bejme konvolucionin e impulsit katerkendesh
me veten e tij do te fitojme impulsin trekendesh.
Dt = 0.0001;
t = [0 : Dt : 4]; % boshti i kohes nga 0 ne 4 sekonda
B = sqrt(10); % amplituda e sinjalit katerkendor
D = 0.1; % Kohezgjatja e impulsit katerkendor ne sekonda
fr = 200; % Hz

yt = zeros(size(t));
set = find(t>=0 & t<=D-Dt); % intervali kohor t = [0, D)
yt(set) = B; % krijon impulsin

% krijon sinjalin trekendor si rezultat i konvolucionit te sinjalit y(t) me y(t)

% shumezimi me Dt eshte i nevojshem per te rregulluar amplituden
xt = conv(yt,yt) * Dt;
% xt = (conv(yt,yt)*Dt) .* cos(2*pi*fr*[0:Dt:8]);

figure
subplot(2,1,1);
plot(t, yt,'LineWidth', 2, 'Color', 'b');
axis([0 1 -0.2 4]);
subplot(2,1,2);
plot(t, xt(1:length(t)),'LineWidth', 2, 'Color', 'b');
axis([0 1 -0.2 1.2]);

Nga ky kod shikojme se po te marrim impulsin kuadratik dhe ta thurrim me veten marrim sinjalin
trekendesh.
DEMOSTRIMI:

Tani po te provojme te realizojme transformimin FURIE te sinalit trekendesh, do te shikojme se se do te

fitojme nje sinusoide e cila sa me shume i largohet zeros, sa vjen e shuhet dhe kjo gje mund te provohet
fare lehte me ane te vetive te Transformimit FURIE, te cilat sic shohim jane shume te rendesishme. Ketu
kuptojme edhe rendesine e transformimit FURIE.

%kodi ne matlab
% Trasformimi Furie i sinjalit x(t) me MATLAB
Xf = fftshift( fft(xt(1:length(t))) )*Dt;
% Pergatis boshtin e frekuencave (shiko help-in e MATLAB-it)
N = length(Xf);
Df = 1/(N*Dt);
if mod(N,2) == 0
f = [-N/2+[0:N-1]] * Df; % n.q.s. N eshte cift
else
f = [-(N-1)/2+[0:N-1]] * Df; % n.q.s. N eshte tek
end

% Paraqitja e formes teorike te trasformimit Furie.

% Kujdes ne pjestimin me zero ne shprehjen e sin(pi f)/(pi f)
set = find(f~=0);
XfT = (B*D)^2 * ones(size(f));
XfT(set) = ((B*D*sin(pi*f(set)*D) ./ (pi*f(set)*D)).^2) .* exp(-j*2*pi*f(set)*((D-Dt)));
% ne eksponencial ka D-Dt ne vend te Dt, kjo vjen si pasoje e implmentimit
% te mesiperm ku impulsi katerkendor eshte dhene ne intervalin [0, D) pa e
% perfshire D-ne

figure
subplot(2,1,1)
plot(f,abs(XfT),'LineWidth', 5, 'Color', 'g')
ylabel('Amplituda');
xlabel('Frekuenca [Hz]');
axis([-50 50 -0.02 0.12])
% axis([-300 300 -0.02 0.12])
hold on
subplot(2,1,2)
plot(f,angle(XfT)*180/pi,'LineWidth', 5, 'Color', 'r')
ylabel('Faza');
xlabel('Frekuenca [Hz]');
axis([-50 50 -200 200])
% axis([-300 300 -200 200])
hold on

pause
subplot(2,1,1)
plot(f,abs(Xf), '--', 'LineWidth', 2, 'Color', 'g')
hold off
subplot(2,1,2)
plot(f,angle(Xf)*180/pi, '--', 'LineWidth', 2, 'Color', 'g')
hold off

Dhe po te bejme ndertimin e grafikut, rezultatet e pritshme, jane si ato qe parashikuam, duke bere
transformimin FURIE me ane te vetive.
 Ketu i kemi te paraqitura te dyja format si ne amplitude edhe ne faze, dhe shikojme se faza do te thote
se ka zhvendosje periodike, ndersa ne amplitude ashtu sic edhe thame me siper ne fillim sinjali eshte i
fuqishem po sa me shume i largohemi 0 ne boshtin e omegave, aq me shume dobesohet amplituda e
sinjalit.
PERFUNDIMET (KONKLUZIONE):
Nga kjo pune laboratori mesuam se:
 Transformimi FURIE eshte nje forme shume efikase qe na ndihmon ne studimin e sinjaleve ne
menyre praktike duke i kthyer ne rrafshin e frekuences, keshtu ne jemi ne gjendje t’i studiojme
sinjalet ne parametra praktike.
 Per te na lehtesuar punen na ndihmojne shume vetite e transformimit FURIE, te cilat na e
shpejtojne procesin e kalimit ne rrafshin e frekuences.
 Sidomos per sinjalet qe jane te kufizuar ne rrafshin e kohes, vetia e konvolucionit apo e thurjes
na e ben te lehte llogaritjen e cdo sinjali ne rrafshin e frekuences. Pasi thurja me nje impuls
drejtkendesh, apo me imuplse te tjera te njohura kalon si shumezim ne frekuence dhe keshtu
llogaritja behet shume e lehte.
 Vetite e transformimit FURIE ishin shume te rendesishme ne rastin e sinjaleve aperiodike, pasi
ne rastin e sinjaleve periodike transformimi FURIE llogaritet me thjeshte, si ne serine
eksponenciale duke llogaritur Fn dhe duke e futur se fundmi ne shumatore me indeks qe shkon
deri ne infinit, shumezuar me sinus ose kosinus ose te dyja bashe ne varesi te sinjalit. Kete e
studiuam edhe ne MATLAB.
PUNE LABORATORI №4

FUNKSIONI I TRANSMETIMIT. PERGJIGJA IMPULSIVE DHE PERGJIGJA SHKALLE E SISTEMIT.

OBJEKTIVA:
 Cfare eshte funksioni i transmetimit te sistemit.
 Si llogaritet funksioni i transmetimit.
 Perse na sherben funksioni i transmetimit te funksionit.
  Si percaktohet sinjali ne dalje kur kemi nje sinjal te dhene ne hyrje.
 Si mund te simulohen ne simulink te njejtat funksione transmetimi.
 Cilat jane perfitimet nga llogaritja e funksionit te transmetimit nepermjet transformimit
FURIE.
Fillimisht le te caktojme hapin dhe me pas te vendosim emeruesin dhe numeruesin e funksionit te
transmetimit per te pare me pas sesi nje sinjal i cfaredoshem ne hyrje pergjigjet ne dalje.
Fillimisht le te kuptojme sesi llogaritet funksioni i transmetimit.

• Funksioni i transmetimit te sistemit T[x(t)] X(t)- -> Y(t)

• Pergjigjja impulsive e sistemit linear kur ne hyrje vepron 𝛿 (t) 𝛿 (t) - - > h(t)
• Supozojme se ne hyrje kemi nje sinjal x(t)->y(t) x(t)= y(t)= x 𝜏 ∆𝜏h(t − 𝜏)/ y(t)=x(t)*h(t) y(t)= −∞ +∞ x 𝜏 h(t − 𝜏)d 𝜏
Funksioni i transmetimit : H(ω) <- > h(t) H(ω )=Y(ω )/X(ω)

Ashtu sic shihet funksioni i transmetimit eshte goxha me i veshtire te llogaritet ne fushen e kohes,
prandaj eshte shume e thjeshte te kalojme ne rrafshin e frekuences me ndihmen e transformimit FURIE
te cilen e pame edhe ne laboratorin e meparshem dhe funksioni i transmetimit del nje pjesetim dy
funksionesh.

t=0;0.1:50;
num=[1 3];
em=[1 3 7];
impulse(num,em)
grid

Fillimisht caktojme ndarjen, sic e shohim kemi ndarjen nga 0 ne 50 me nga 0.1 ne rrafshin e kohes. Tek
numeruesi shohim se kemi nje polinom te grades ne pare as+b dhe ne emerues kemi nje polinom te
grades se dyte as2+bs+c dhe nepermjet funksioneve impulsive dhe shkalle jemi ne gjendje te paraqesim
sinjalin ne dalje.
Le te shohim sesi eshte pergjigja impulsive dhe shkalle e sistemit, nepermjet kodit ne matlab dhe me
pas do te shohim te njejten gje edhe nepermjet Simulink i cili eshte edhe nje tool shume i fuqishem dhe
dhe mjaft praktik per pergjigjen shkalle dhe impulsive te sistemit.

𝑠+3
Kjo eshte pergjigje eshte pergjigja impulsive e sistemitme funksion transmetimi: G(s)= 𝑠2 +3𝑠+7
Shikojme se sinjali kalon ca kohe ne luhatje derisa me vone stabilizohet. Tani le te shohim edhe
pergjigjen shkalle te sistemit.
t=0;0.1:50;
num=[2 6]; em=[1 3 7];
impulse(num,em);
step(num,em)
grid
Pergjigje e ngjashme pritet te jete edhe ne rastin shkalle, sinjali ne dalje ne fillim do te luhatet per tu
stabilizuar me pas. Pavaresisht se vlerat mund te ndryshojne, pasi po behet fjale per dy pergjigje te
ndryshme.

Tani le te provojme t’i ndryshojme koeficientet per te pare pergjigjen impulsive dhe shkalle te sistemit.

t=0;0.1:50;
num=[4 12];
em=[1 3 7];
impulse(num,em);
step(num,em)
grid
t=0:0.1:50
num=[1 3];
em=[2 6 14];
impulse(num,em);
step(num,em)
grid

Sinjali shkalle i llogaritur me lart tashme i demostruar me Simulink.

Me simulink kursejme edhe shume kohe per ndertimin e funksioneve te transmetimit. Shikojme se edhe
me sinjale te rastesishme qe eshte shume e veshtire te llogariten, sinjale ne dalje del me ane te
llogaritjeve kompjuterike.
Shohim edhe rastin e sinusit me ndihmen e derivatit dhe me pas me to mund te eksperimentojme sa te
duam.

PERFUNDIME(KONKLUZIONE).
Nga kjo pune laboratori mesuam se:

 Funksioni i transmetimit eshte nje modulim shume i mire qe na ndihmon ta marrim nje sinjal
dhe ta modifikojme e ta transmetojme sipas karakteristikave te pershtatshme.
 Transformimi FURIE eshte menyra me e mire dhe me eficente per llogaritjen e funksionit te
transmetimit.
 Gjate pergjigjes impulsive ose shkalle shikojme se cdo lloj sinjali fillimisht peson nje luhatje, dhe
me pas kjo luhatje shkon drejt balancimit.
 Llogaritja ne rrafshin e frekuences se funksionit te transmetimit eshte shume e thjeshte se ne
rrafshin e kohes.

PUNE LABORATORI №5
Kodi ne Matlab:
omega0 = 0.1;
t = 0 : 0.01 : 2500;
%% perafrimi i sinjalit vale katerkendor me serine ne pergjithesuar Furie
% deri ne harmoniken e 21-te
% u = sin(omega0*t);
% u = sin(omega0*t)+1/3*sin(omega0*3*t);
u = sin(omega0*t)+1/3*sin(omega0*3*t)+1/5*sin(omega0*5*t)+1/7*sin(omega0*7*t)...
+1/9*sin(omega0*9*t)+1/11*sin(omega0*11*t)+1/13*sin(omega0*13*t)...
+1/15*sin(omega0*15*t)+1/17*sin(omega0*17*t)++1/19*sin(omega0*19*t)...
+1/21*sin(omega0*21*t);
%%===============================

num1 = [ 1 3 ];
em1 = [ 2 3 7 ];

num2 = [ 1 2 ];
em2 = [ 1 2 4 0 ];

z3 = [-1];
p3 = [-3, -5, -10];
a3 = 3;

num4 = [10000];
em4 = [1 10 1e3];

G1 = tf(num1, em1)
G2 = tf(num2, em2)
G3 = zpk(z3, p3, a3)
[num3,em3]=tfdata(G3,'v');
G4 = tf(num4, em4)

figure;
bode(G1);
title('Bode per funksionin G1')
%% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num1,em1,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema G1')
pause

figure;
bode(G2);
title('Bode per funksionin G2')
%% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num2,em2,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema G2')
pause

figure;
bode(G3);
title('G3')
title('Bode per funksionin G3')
%% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num3,em3,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema G3')
pause

figure;
bode(G4);
title('G4')
title('Bode per funksionin G4')
%% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num4,em4,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema G4')
pause

%% seria midis G1 dhe G2

G12 = series(G1, G2)
figure
bode(G12);
[num12,em12]=tfdata(G12,'v');
title('Bode per serine G1-G2')
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num12,em12,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema seri G1-G2')
pause

%% seria midis G1, G2 dhe G3

G123 = series(G12, G3)
figure
bode(G123);
title('Bode per serine G1-G2-G3')
[num123,em123]=tfdata(G123,'v');
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num123,em123,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema seri G1-G2-G3')
pause

%% seria midis G1, G2, G3 dhe G4

G1234 = series(G123, G4)
figure
bode(G1234);
title('Bode per serine G1-G2-G3-G4')
[num1234,em1234]=tfdata(G1234,'v');
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num1234,em1234,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema seri G1-G2-G3-G4')
pause

%=================================
%% seria midis G1, G2, G3 dhe G4
G = G1*G3*G4*G4
figure
bode(G);
title('Bode perfundimtar seri')
[num, em]=tfdata(G,'v');
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num,em,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema seri perfundimtare');

%% paraleli midis G1 dhe G2

G12 = parallel(G1, G2)
figure
bode(G12);
[num12,em12]=tfdata(G12,'v');
title('Bode per paralelin G1-G2')
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num12,em12,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema paralel G1-G2')
pause

%% paraleli midis G1, G2 dhe G3

G123 = parallel(G12, G3)
figure
bode(G123);
title('Bode per paralelin G1-G2-G3')
[num123,em123]=tfdata(G123,'v');
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num123,em123,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema paralel G1-G2-G3')
pause

%% paraleli midis G1, G2, G3 dhe G4

G1234 = parallel(G123, G4)
figure
bode(G1234);
title('Bode per paralelin G1-G2-G3-G4')
[num1234,em1234]=tfdata(G1234,'v');
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num1234,em1234,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema paralel G1-G2-G3-G4')
%=================================
%% paraleli midis G1, G2, G3 dhe G4
G = (G1+G2+G3+G4) * G3
figure
bode(G);
title('Bode perfundimtar paralel')
[num, em]=tfdata(G,'v');
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num,em,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -20 20])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema paralel perfundimtare');

%=================================
%% Lidhja midis nensistemeve
G = ( G1/(1+G3*G2) )*G3*G4*G4
figure
bode(G);
title('Bode perfundimtar seri')
[num, em]=tfdata(G,'v');
% sinjali ne dalje nga sistemi, kur hyrja eshte u(t)
y = lsim(num,em,u,t);
figure;
plot(t, u, 'LineWidth', 2, 'Color', 'b')
hold on;
plot(t, y, 'LineWidth', 2, 'Color', 'r');
hold off;
axis([0 10*(2*pi)/omega0 -1.5 1.5])
xlabel('koha [s]');
ylabel('amplituda');
legend('Sinjali IN', 'Sinjali OUT');
title('Sinjali nga bllokskema perfundimtare')
Duhet te kemi parasysh se kodi paraqet shume grafike dhe po te analizohet me vemendje do te
vihet re per funksione te ndryshme te transmetimit do te ndryshoje amplituda. Ne pame
grafikisht qe sa me shume nensisteme te lidhim ne seri aq me pak luhatje ka sistemi , por sic
dukej edhe nga kodi kjo e kthente nensistemin shume kompleks, gje qe mund te kete edhe
disavantazhe ekonomike.

 Simulink: Pergjigjja e sistemit nen ndikimin e nyjeve derivuese

dhe integruese
PERFUNDIME (KONKLUZIONE):
Nga kjo pune laboratori arritem ne keto perfundime:

 Gjate perpunimit te nje sinjali, mund te kemi shtremberime ne amplitude ose ne faze.
 Ne qofte se duam te kemi me pak shtremberime, duhet te kemi me shume lidhje te
nensistemeve ne seri, por kjo do ta kthente ne shume kompleks sistemin tone te
transmetimit.
 Sa me shume nensisteme te lidhim ne seri, luhatjet behen me pak te ndjeshme, por
edhe amplituda e sistemit tone dobesohet.
 Rritja e koeficienteve te emeruesit apo te numeruesit do te bente qe sistemi ne fillim te
pesonte luhatje te medha , madje ne qofte se rritja eshte pambarimisht e madhe sistemi
peson luhatje aq te medha sa kthehet ne te paqendrueshem.
 Grafiket i paraqesin ne menyre me te sakte keto perfundime.

FUND…