28

Konfys ve Sokratesin Eitim Felsefelerinin Yetikin Eitimi U. C. Komu

birbirlerine kar srdrd youn bir mcadele sz konusudur. (Trker, 2007;

Yu-Lan, 2009).
eu Hanedanl dnemine ilikin (Savaan Devletler dnemi, M. 480-222)
sosyo-ekonomik ve siyasal ortama dair aadaki saptamalar yaplabilmektedir
(Diakov, 2010; Trker, 2007; Yu-Lan, 2009):
Binlerce feodal krallktan oluan, paralanm ve kontrolsz bir siyasal yap ve
bu yapdan g alan srekli sava ortam(Antik Yunandaki kent-devleti
yapsna benzeyen biimde, henz siyasal birliini salayamam kk
devletlerin rekabeti sz konusuyken, bu dnemde ksmen de olsa birlemeler
ortaya kmtr). Srekli sava ortamndan kaynaklanan huzursuzluklar,
istikrarszlklar ve adaletsizlikler sz konusudur (savalarda kaybeden taraflarn
klelemesi, suikastler,vb).
Tarmsal retime ve sava sanatlarna arlk veren bir sosyo-ekonomik ortam
hakimdir. Tarmda istihdam edilen kleler ile borlanmadan doan klelii
ieren kleci bir toplum ve devlet yaps ile soylu ailelerin egemenliinde
srdrlen bir toprak mlkiyeti vardr. Kyl snfna ek olarak, iftilik dnda
gelir elde edebilen yeni bir snf domutur: Tccarlar ve tefeciler.
Sonu olarak, Konfys ncesinden sonrasna uzanan srete, in uygarlnn
toplumsal ve siyasal zelliklerini belirleyici nitelikte rol oynayan etkenler
incelendiinde, Taoizm ve Konfysln ilkelerinin hakim olduu, zellikle
M. VII. yzyldan itibaren krallarn, ordunun ve devlet memurlarnn eitimine
nem verilmesi sonucunda, okullarn ve Klasiklerin toplumsal hayattaki rolnn
artt anlalmaktadr (Bilhan, 1983; Diakov, 2010). Ayrca, felsefeyi bir yaam
biimi olarak yaayan, kapal ve kleci bir tarm toplumu olarak lka ve
Ortaa in toplumunun, Batl ve Akdenizli dier uygarlklardan (rnein,
Yunan Uygarl) daha erken ve zgn gereksinimlerle biimlenmi bir dnya
grne uygun bir felsefe gelenei oluturduu da sylenebilmektedir (Yu-Lan,
2009).
Konfysn nsan ve Eitim Felsefesi
stad dedi ki: Bir kimse, srekli yeni bilgiler elde ederek eski bilgisini gelitirmeye
alrsa, o kimse bakalarnn retmeni olabilir.
-(KongFuzi)
Ben, insan ile Tanr, insan ile dnya tesi ilikileri deil, insanla insan arasndaki
iliskileri ve ortak yasam en olumlu dzeyde srdrecek gretiyi ortaya koyuyorum.
-(KongFuzi)
renen, fakat rendii halde dnmeyen bir kii yolunu kaybetmitir; dnen, fakat
dnd halde renmeyen kii ise, tehlikededir.
(Analects; Akt, Beck, 2010:38)

Bitmez bir ekilde devam eden genileme ve toprak kavgalarn srdren

krallklar/prenslikler nedeniyle, M. 770-481 yllar arasndaki yaklak
yzyl byk huzursuzluklar ve hakszlklarla dolu toplumsal ve siyasal
artlarda yaayan in toplumunun, eu/Zhou hanedan dnemine bir tepki
gsterme ve yaadklar sorunlara zm getirme ihtiyacnn yansmas ve zgn

Ahi Evran nv. Krehir Eitim Fakltesi Dergisi (KEFAD) Cilt 12, Say 4, Aralk 2011

29

felsefe geleneinin de bir sonucu olarak, ok sayda dnce akmlar gelitirdii

ve dnr yetitirdii sylenebilmektedir (Trker, 2007; Yu-Lan, 2009).
Geleneksel sylenceye gre, binlerce rencisi olduu anlatlan Konfys, in
tarihinin ilk ve en etkili zel retmeni olmutur. Onun fikirleri, kendisi
tarafndan asla yazl hale getirilmemi olup, ounluu birer dnr ve bilim
adam olarak yetien rencileri tarafndan kada dklmtr (Lun Y veya
Konfys Semeler adyla bilinen kitaplarla) (Yu-Lan, 2009). Batda
Konfys Okul olarak bilinen Ju Okulunun kurucusu olan Konfys,
Klasiklerde retilen ve nesilden nesile aktarlan eski gelenekleri korumak ve
srdrmek konusunda srarc olan muhafazakar bir yap sergilemitir. Kendisi,
(Konfysden nceki dnemlerin rn olan) Alt Klasiklerin kltrel
mirasnda bulunan geleneksel deerlerin, bilgilerin ve ilkelerin retilmesini
salayan ediplerden (bir Ju olarak) birisi olarak hayatn kazanm ve eski
dnemlerdeki idarecilerin ilkelerini yeniden hakim klmaya alarak,
toplumunun daha iyi bir dzeye ykselmesi iin eitim yoluyla aba gstermitir
(G, 2001; Yu-Lan, 2009).
Konfys, insanlarn erdemleriyle ilgili olarak, insanseverlik ve adaleti
vurgulamtr. incede kulland adalet terimi (Yi), bir durumun gereklilii
anlamna gelmektedir. Bu, bir tr emir niteliinde olup, toplumdaki herkes
tarafndan yaplmas gereken eyleri ifade etmektedir. nk, bu tr emirler,
ahlaki adan yaplacak olan doru eylerdir. Bu noktada, Yi, insaf ve erdem
anlamlarn kazanmaktadr. Konfyse gre, stn insan Yiyi
anlayabilmektedir. Yi terimine ek olarak, ondan daha ar, daha somut ve zel
bir ierikli olan Jen (Ren)2 terimi bulunmaktadr. Jen, insanseverlii ifade eder.
nsann toplumdaki grevlerinin maddi z, bakalarn sevmek ya da
insanseverliktir. Nitekim, Konfyse gre bakalarn seven bir insan,
toplumdaki grevlerini yerine getirebilecek bir kiidir(Bilhan, 1983; Yu-Lan,
2009).
Jen kavramyla ilgili olarak, Konfys Semelerde, kendine yaplmasn
istemediin eyi bakalarna yapma ifadesi gemektedir. Konfysn ahlaki
yaklamnda ve eitim dncesinde ok nemli bir yeri olan jen, Konfys
tarafndan yle tanmlanmtr (Yu-Lan, 2009:49): Jen insan, kendisini muhafaza
etmek isterken bakalarn muhafaza eden ve kendisini gelitirmek isterken bakalarn
gelitiren kimsedir.[]

Antik dnem krallarnn retisini aktaran Klasiklerin ierdii deerleri ve

ilkeleri topluma aktarmaktan sorumlu olduunu ifade eden Konfysn temel
amac ve ideali, atmalardan uzak ve tmyle uyum ierisinde yaayan bir
toplum ve dnya kurmaktr. Bu ideale ulaabilmek iin ise, ideal insan
tanmlamak ve onun ortaya kmasna yardmc olmak gerekmektedir.

Bu terim, ngilizce kaynaklarda Ren, baz Trke kaynaklarda ise Jen olarak
gemektedir.

30

Konfys ve Sokratesin Eitim Felsefelerinin Yetikin Eitimi U. C. Komu

Konfysn ideal insan tanm, bireylerin birer Jun-Zi/Chn-Tzu3 olmasn

ifade eder. Bir Jun-Zi/Chn-Tzu akll, cesur, kibar, dier insanlar seven, hrssz,
mtevaz, geleneklere ve mzie deer veren kltrl bir insandr (yukarda
deinilmi olan Jen ve Yiyi ieren bir terimdir). Bu terim ayn zamanda,
topraksoylu olmayan fakat, kltrl yetien bir asilzade anlamna da gelmektedir
(Ryu, 2010; G, 2001). Dolaysyla, bir Jun-Zi olabilmek, Konfys eitim
felsefesinin son aamas ve rndr. nk, bir Jun-Zi, rnek bir insan ve ahlak
modeline sahip bir kii olarak, ideal topluma ulama yolunda dier insanlar
deitirebilme ve ynlendirebilme becerisine de sahiptir (Sun, 2010; Zukeran,
2010).
Konfysn tanmlam olduu bilge kii Jun-Zi portresinin, boyutu
bulunmaktadr(Sun, 2010):
x Bir bilge, evrenle blnmez bir btnle sahip olan bir bendir. Bylesi
ayrlmaz bir btnln ayrdna varan bilge kii, Taoyu ve gerek/tam
insan olabilmeyi anlar ve bylece en yksek dzeyde bir insan haline
gelir.
x Bilge kii, evrensel btnl anlamakla kalmaz, ayn zamanda onunla
ibirlii yaparak, hem kendini hem de evresindeki insanlar gelitirir.
x Bilge, benin ve benliin tamamdr. deal olan ile gerek olan
birletirerek, mantk-duygu ve yrek-akl atmalarn aar ve
dengelenmi bir yapya kavuur.
Konfysn retisinde teki dnya, tanr, ruhlar, doast varlklar ve
benzeri kavramlara ve olgulara rastlanmamaktadr. nk, ahlak-st deerler
olarak adlandrlan bu alan, dnrn ilgi alanna girmemekte ve insann ahlaki
boyutuna ynelmi olduu anlalmaktadr. Bu konumuyla, hmanist ve
rasyonalist bir dnce profiline sahiptir (Zukeran, 2010). Fakat, (Sokratese
benzer biimde), ilahi bir gcn (in kltrnde Gk veya Gksel G gibi
ifadelerle yer bulan) varln kabul eden bir yapda olduu sylenebilmektedir
(Yu-Lan, 2009). rnein, teki dnya ve ruhlarla ilgili olarak kendisine
yneltilen sorulara karlk, Eer, insan hayat henz tanyamamsa, lm
nasl tanyabilir?, Eer biz insana hizmet edemezsek, ruhlara nasl hizmet
edebiliriz? biiminde yantlar vermitir (G, 2001).
Bir dnya gr ve yaam anlay olarak, Konfysn ilkelerinin srdrlp
gelitirilmesini ifade eden Konfyslk felsefesine bakldnda, yksek
ahlaki deerlere sahip bir toplumun ve devlet ynetiminin yaratlabilmesi iin,
bireyin, insanlar sevebilmeyi renmesi, kendi beninin ailesinden,
arkadalarndan ve toplumdan kopuk olmadn ve onlarla karlkl bamllk
iinde var olmas gerektiini bilmelidir. Bunlarn sonucunda ise, daha mutlu bir
aile ve toplum yaratabilmek iin birey, kendini srekli olarak gelitirmeli ve hem
3

Bu terim, baz Trke kaynaklarda Chn-Tzu, baz yabanc ve Trke kaynaklarda ise
Jun-Zi olarak aktarlmtr.

Ahi Evran nv. Krehir Eitim Fakltesi Dergisi (KEFAD) Cilt 12, Say 4, Aralk 2011

31

kendisi hem de evresi iin faydalar retmelidir. Bunun baarlmas halinde,

(gerek anlamda) tam bir insan (fully human) olunabilmektedir (Kee, 2010;
zdemir, 2001; Ryu, 2010)
Gerek anlamda bir insan olabilme hedefinden yola kan Konfys iin,
eitimin hedefi de bunu baarabilmek olmutur. Bu konu, Konfys Klasikler
olarak adlandrlan ve Klasiklerin ieriinde olan Temel renme ve Byk
Bilgi (baz kaynaklarda Great Learning/Byk renme)de tartlmtr. Temel
renme (Elementary Learning) kitab genlere hitap ederken, Byk renme,
yetikinlere dnk bir ierie sahiptir. Konfyse gre, bir yetikin olabilmek
veya saylabilmek iin, yalnzca biyolojik anlamda gereken dzeye erimi
olmak yetersizdir. Uyumlu ve huzurlu toplum idealini baarabilmek iin gereken
gerek anlamda insan olabilmek srecinde, srekli olarak (mr boyu) kendini
gelitirerek bilgisini artran ve rendiklerini uygulayan bir yetikin olmak
zorundadr ki, byle bir yaklam, gnmz yaamboyu renme ve retme
yaklamnn bileenlerini ifade etmektedir (Ryu, 2010).
Konfys, yukardaki saptamalar gz nne alndnda, bilinen tarihteki ilk
yetikin eitimcisi saylabilecek ya da bugnk yksek eitim anlamnda bilgi
retimi yapan ilk retici olarak tanmlanabilecektir (Beck, 2010; Sun, 2010).
Kendi grne gre, varlnn ve kiisel almalarnn esas ilevi, kadim
kltrel miras rencilerine yorumlamaktr. Bu yaklam nedeniyle,
rencilerinin en mehuru olan Meng-tzu (Mensiys) tarafndan yazlm olan
Konfysten Semelerde, onun zgn bir fikir yaratcs olmad ve eskilerin
dncelerini anlatan bir nakledici/aktarc olduu ifade edilmitir (Yu-Lan,
2009). Konfysn, byle bir vurguda bulunmasnn nedeni olarak, evrensel
ilkelerin ve gereklerin dnda bir keif yapmak yerine, onlarn herkes
tarafndan bilinmesinin salanmasnn daha byk nem tadna olan inanc
gsterilmektedir (Bilhan, 1983). rencilerinin profiline bakldnda
ebeveynler, retmenler ve devlet memurlarndan oluan bir yetikin kitlesi
grlmektedir (Berling, 1996). Sonu olarak, gnmzn hmanist yetikin
eitimi anlaylarndaki baz ilkelerin Konfys yaklamyla aktn
syleyebilmekteyiz. rnein, Rogersn tam ilevsel bireyleri (fully functioning
individual), Maslowun kendini tamamlayabilen ve zyeterliliini gelitiren
bireyleri ile Knowlesin andragojik yaklamnn ilkeleri ve zynelimli renme
anlaynn jen, li ve Chn-Tzu profilini yanstt grlmektedir (Ryu, 2010).
Konfysn Eitim Yntem ve Aralar
Konfys, aada zetlenmi olan yntemlerle kendi retim tarzn gelitirmi
ve uygulamtr (Beck, 2010; Bilhan, 1983):
renme istei ve abas alamak: Bireylerin, renme ve gelime isteine
sahip olmamas durumunda hibir renme faaliyetinin ve retmenin baarl
sonular retemeyeceini bilen Konfys, rencilerinin, kendi hayatlar ve
kiilikleri zerinde dnmelerini ve bylece kendilerini tanyarak eyleme
gemelerini salamtr. O, iyi bir retici olabilmek iin, hayat boyu iyi bir
renci olarak kalmak gerektiine inanmtr.

32

Konfys ve Sokratesin Eitim Felsefelerinin Yetikin Eitimi U. C. Komu

Kiisel farkllklara gre yaplandrlm zgn retim yntemleri kullanmak:

Konfys, insanlarn, birbirlerinden farkl becerilere sahip olduunu ve bu
yzden farkl yntemlerle renebildiklerini grmtr. Dolaysyla, herkesin,
kiiliindeki gl veya zayf ynler kefedildikten sonra renmeye
ynlendirilmesi gerekmektedir. Ayrca, Konfys, rencilerinin hatalarn
dorudan yzlerine sylemeyi tercih etmemi, daha yapc bir tarzla yaklaarak
yanllarn dzeltilmesini salamtr.
Yzyze konumaya dayal soru-cevap yntemi: Yzyze karlkl
konuma/grme ynteminde, Konfys, rencilerinin sorduklar sorular
yantlamtr, fakat, sorulan sorunun yantn daha iyi bilen birisinin bulunmas
durumunda cevap vermeyerek, rencisini sz konusu uzman kiiye
ynlendirmeyi tercih etmitir. Bazen, kendisi de rencilerine ak ulu ve tek
doru yant olmayan sorular yneltmi ve bylece birbirlerinin fikirlerinden bir
eyler renmelerini salamtr.
Dili doru kullanmak ve isimlerin dzeltilmesi (slah): in dncesinde ok
nemli yeri olan bir konu, nesneleri ve kavramlar doru adlandrmaktr. Bu, bir
dzen retisi olup, dncelerin doru ifadesinin ve dolaysyla doru bir
iletiimin temeli olarak kabul edilmektedir. nk, kavramlarn doru ve yerinde
kullanlmas, hem toplumsal dzenin hem de doadaki dzenin devamn
salayan ve koruyan bir gerekliliktir.
Benzetmeler (metaforlar) ve iirlerle retmek: Birok bilge reticinin tercih
ettii gibi, Konfys de, daha derin anlamlar ve mesajlar aktarabilmek
amacyla benzetmelerden (analoji) yararlanmtr. Herakleitos gibi evrendeki
deiimin sreklilii dncesine sahip olan Konfys, felsefi fikirleri, doadan
rnekler vererek retmeye almtr.
Bilindii gibi, iir ve mzik, hem ilka hem de ortaa yksek uygarlklarnn
toplumsal yaamnda zel yeri olan etkinlikler konumundadr. Dnemin in
toplumunda, iirlerin ve halk arklarnn daha da zel bir yeri vardr. nk,
mevcut sosyo-politik koullarda yaayan halkn, gnlk olaylardan ve
sorunlarndan retmi olduu geleneksel tarzdaki halk trkleri ve iirsel
ykleri, kral/imparator ile iletiimin tek yolu olup, belli dnemlerde halkn
sesine kulak vermek isteyen yneticilerin takip ettii bir iletiim kanalyd
(Nadeau, 2010).
rnek insan profilleri kullanmak: in tarihindeki efsanevi isimler rnek
gsterilerek, rencilerin, bu kiileri mkemmel insan modeli olarak
benimsemeleri salanmtr. Bu amala Konfys, zellikle antik in tarihinin
altn a olan M.. 2000den nceki bilge imparatorlar rencilerine
anlatmtr. Ayrca, insanlara zg nitelikleri ne kartarak, bunlar ders konusu
olarak ilemitir.
kna edici ve mantkl zdeyileri kullanmak: Bu konuda dnyada nam salm
olanlarn en nls olarak Konfys, insanlarn ahlak anlaylarn etkilemeye
ve onlar dnmeye sevk etmeye almtr. Hem rencilerinin sorularna
karlk olarak hem de belli bir konuyla ilgili olarak kendisi tarafndan sylenmi
ok sayda zdeyi bulunmaktadr.

Ahi Evran nv. Krehir Eitim Fakltesi Dergisi (KEFAD) Cilt 12, Say 4, Aralk 2011

33

Yukarda belirtilen yntemler, gnmzn eitim dkmanlar olarak kabul

edilebilecek belli kaynaklar pekitirmek iin kullanlmtr. Konfysn
reticilii sresince, kendisi tarafndan bir metin retilmedii, eitimlerinde ana
kaynak olarak Klasiklerin yer ald bilinmektedir (Klasiklerin yeniden
derlenerek gelitirildii veya bunlarn bazlarnn Konfysn eseri olduu da
iddia edilmektedir). Klasikler olarak adlandrlan ve antik in dneminde
Konfys ncesi dnrlerin, yneticilerin ve yazarlarn oluturduu bu
kitaplarn genel ieriinde ise evrensel ve doal dnglerin ve deiimlerin
yaps, geleneksel deerler, mevsimsel ve tarmsal faaliyetlere uygun ayinler ve
davranlar, genel siyasal tarih ile antik dnemi yanstan iirler ve arklar yer
almaktadr (Beck, 2010; G, 2001; Yu-Lan, 2009).
Konfysn insana ve eitime dair temel yaklamn tanmlayan ve kendi
eitim almalarnda aklayp uygulad ilkeleri ve yntemleri ieren Byk
renme/Bilgi (Ta Hseh) kitabnn ieriine de deinmek gerekmektedir.
Kitabn adnn incedeki karl, yetikinlerin veya byklerin renmesi
anlamna gelmektedir. Kaynaktaki bilgilerin hedef kitlesi, aslnda yetimekte
olan genler ve yetikinlerdir. Burada anlatlanlarn amac, yetimekte olan
genlerin, evrendeki ve dnyadaki srekli deiimle uyum halinde olmasn ve
kiisel geliimlerini artrarak daha erdemli olmaya ynelmelerini salamaktr. Bu
nedenle, yetikinlerin eitimine ynelik bir uygulama rehberi biiminde
kullanlmtr (Ryu, 2010). Bu kitabn temelini oluturan ana prensip ve sekiz
yol yle tanmlanmtr (Beck, 2010; G, 2001:54; Kee, 2010:2-3):
Prensip : Bir kimse, karakterini ak olarak gstermelidir; bir kimse,
insanlar sevmelidir; bir kimse, en iyide karar klmaldr.
Sekiz Yol : Eyay incelemek, bilgiyi yaygnlatrmak, niyetinde samimi olmak,
doru dnmek, kiisel yaam gelitirmek, aileyi dzenlemek, ulusal dzeni
salamak ve evrensel bar.
Bu prensiplere ve sekiz yol olarak tanmlanan yntemlere dayal bir renme
sreci, belli bir zaman dilimi iine sdrlmamakta ve kiinin kendi i dnyas
ile doann uyumlu btnln gerektirmektedir. Bu tr bir yetikin eitimi
anlaynn amac, insanlar hem bilgi hem de karakter boyutuyla srekli olarak
yenilemek ve sevmektir ki, bylece, tam anlamyla insan olabilmeyi baarmak
hedeflenmektedir. Bu nedenle, Konfysn yetikin eitimi anlaynn,
mesleki veya teknik becerilerin gelitirilmesi gibi belli amalar iin kullanlmaya
uygun olmad da sylenebilir. nk, onun tarzndaki bir renme yaklam,
tmyle kiilerin ve toplumun tinsel boyutuna yneliktir. Bu yaklamda,
yetikinlerin renmesi, z-ynelimli (self directed) ve renenlerin ayn
dzeyde olduu (konum ve hiyerarik olarak) bir renmedir. Konfysn
Semelerinde, bir retmenin, yetikin renenler bir konuyu kendi abalaryla
anlayncaya kadar sabretmesi ve z-ynelimli renme yoluyla onlara yardm
etmesi gerektii de belirtilmitir (Kee, 2010). Dolaysyla, Konfyslkteki
renme ve eitim anlaynn, renenlerin baz bireysel yeterliklerine ve yana
gre farkllaan gerekliliklere dnk farkl ilkeleri ve yntemleri benimsedii
anlalmaktadr.

34

Konfys ve Sokratesin Eitim Felsefelerinin Yetikin Eitimi U. C. Komu

Son olarak, Konfysn retim ynteminin, in toplumunun yapsn

yanstan bir eksen zerine kurulu olduu sylenebilmektedir. Gnmz yetikin
eitimi anlayna yakn deerler dikkati ekse de, aslnda baba otoritesi altndaki
bir ailevi hiyerari ile bir kraln hkmranln onaylayp kurgulayarak, reticikral-baba lsnn otoritesinin hakim olduu bir renme ortam sz
konusudur (Kee, 2010; Paliwala, 2010). Ancak, retme sreci, rencilerin
kendi ihtiyalarna gre belirleyip yneltecekleri sorularla balamakta ve bu
sorulara karlk, retici, rencinin niteliklerine ve tarzna en uygun cevaplar
oluturmak durumundadr. Dolaysyla, byle bir renme srecinin,
renci/renen merkezli biiminde nitelendirilmesi de olanakldr (Paliwala,
2010).
Konfysn Eitim Konular
Yukarda, ana hatlaryla belirtilmi olan yntemler ve kullanlan yazl aralar,
Konfysn neleri retmek istediinin ve mkemmel bir insan oluturma
yolunda, hangi konulara arlk verdiinin bir gstergesi konumundadr.
Dneminin ve toplumunun bir meyvesi olarak, retmen Konfys, aadaki
konularda rencilerini, devlet yneticilerini ve halk bilgilendirmeye almtr
(Beck, 2010; Bilhan, 1983; Nadeau, 2010; Yu-Lan, 2009):
ann edebi klasikleri ve sanat (iir, tarih, mzik, grg-edep felsefesi ve
Klasikler): Antik dnemin topraksoylu ve eitimli inlileri, adalar
Yunanllar gibi sanata zel bir nem atfetmitir. zellikle, iirsel ykler
yazmak ve bunlar arklatrarak sylemek, hem halk kitlelerinin birbirleriyle
hem de yneticileriyle iletiimini salayan geleneksellemi bir sosyo-kltrel
etkinlik olarak yerini almtr.
simlerin slah/dzeltilmesi (doru adlandrma ve kavramlatrma): Nesneleri
ve kavramlar doru adlandrma, doru kavramlarn ve doru isimlerin
olumasn salar; doru kavramlarn ve isimlerin olumas ise, toplumdaki
dzenin kurulmasn, toplumsal dzenin kurulmas ise doadaki dzenin
devamn salayacaktr.
Grg kurallar ve ahlaki doruluk: Nezaket ve doruluk, belli bir kvamda bir
arada bulunmas gereken iki temel ahlaki nitelik olarak, Konfysn
konumalarnda yer almtr.
Siyaset ve devlet ynetimi: Hem Konfysn hem de rencilerinin,
yaadklar zor dneme zg bir tepki olarak nitelendirilebilecek dzeyde zel
bir ilgi duyduklar bir konu olan devlet ynetimi, toplumsal ve evrensel dzenin
kurulmas ve korunmas yolunda byk nem tayan bir aratr.
Din ve Erdem (Bireysel, ailevi, toplumsal ve evrensel boyutlaryla): Konfys,
kendisinin dindar olduu sylenmesine karn, ne derslerinde ne de
rencileriyle diyaloglarnda tinsel veya tanrsal konulara yer vermitir. Yaad
dnemde arlkta olan atalarn ruhlarna hizmet etme geleneine ramen lm,
te-dnya ve ruhlara ilikin bir reti yerine, erdemli insan yetitirme ve erdemli
bir toplumsal dzen yaratabilme zerine eilmitir.
Kiisel karakterin ve benliin gelitirilmesi (aile ve toplumla birlikte etkileerek
var olma, renme ve gelime felsefesi): Aslnda, Konfysn retisinde
arl en fazla olan konu, bir kiinin karakterinin gelitirilerek daha iyi ve

Ahi Evran nv. Krehir Eitim Fakltesi Dergisi (KEFAD) Cilt 12, Say 4, Aralk 2011

35

erdemli bir insan haline getirilmesidir. Bir insana bilgelik, iyilik ve cesaret gibi
(erdemi oluturan eler olarak) deerlerin kazandrlabilmesinin tek yolu ise,
renmekten gemektedir. renmek iin gereken artlar olarak, bilginin
ezberlenmesi ve dnebilme becerisi tanmlanmtr.
yilik olgusu, iyi olmak ve daha iyi bir insan olmak (bencillikten syrlmak,
insansever olmak,vb.): Bilgi ve bilgelik, iyilik olgusuna ok yakn kavramlar
konumundadr. Doru bilgiye sahip bir kii olan bilge, daima kendisinin ve
evresindeki insanlarn iyiliini dnerek olumlu ynde hareket edeceinden,
olumsuz dncelerden ve sonulardan uzaklam olacaktr. Konfys,
rencilerini bu konuda cesaretlendirerek, kendilerini ve kendileriyle birlikte
bakalarn da tanyabilmelerini salayp hep birlikte geliebilmeye doru
ynlendirmitir.
Genel Olarak Yunan Uygarl ve Sokrates Dnemi Koullar
Girit denen bir toprak var arap rengi denizin ortasnda,
Denizle evrilidir, gzeldir ve de semiz,
ok insan var iinde, sayamazsn, doksan tane de kenti.
Karmtr burada bir dil br dile
-- Odysseia, Blm XIX, (Akt, Diakov, 2010:256).

Grek/Yunan toplumunun ve uygarlnn geliim dzeyi asndan en yksek

dzeyine eritii dnem olan M. 5-7. yzyllarn, Yunan toplumu asndan
dnemin siyasal, askeri, ekonomik ve felsefi boyutlaryla btnleen bir
tamamlayclk sergiledii ileri srlebilmektedir. Bu topluma zg ztlklar
biiminde nitelendirilebilecek tm bileenlerin (rnein, hem demokrasili hem
de kleci bir yap) younlat bu dnem, klasik dnem olarak
adlandrlmakta ve koullarn verimliliine atfen ise altn a tanmlamas
yaplmaktadr (Arslan, 2008; Diakov, 2010).
zellikle 5. yzylda ortaya kan gelimelerin zel bir yerinin olduu ve bu
yzylda yetien sanat, yazar, filozof ve bilim adam saysnn ve niteliinin de
olduka yksek olduu grlr. Bu yzylda, Yunan dnyasnn entelektel ve
kltrel nderliini stlenmi olan Atina site-kent devletidir ki, bu liderlik, ayn
zamanda Perslere kar kazanlan askeri zaferle talandrlm bir sreci
balatmtr (Arslan, 2008). Sk aralkl youn sradalarla paralanm bir kta
alan ile yzlerce adadan ve lman iklimli snrsz sahillerden oluan bir deniz
uygarl sz konusudur. Dolaysyla, byle bir corafi yap, elverili iklim,
gelien denizcilik ve ticaret faaliyetleri sayesinde, Yunan uygarl, Yakn
Dounun eski ve yksek uygarlklaryla (Mezopotamya, Pers, Fenike, Msr) en
erken ve kolay etkileime girme ansn yakalayabilmitir (Diakov, 2010; Lerner
ve Dierleri, 1993). talyadan Karadenize uzanan Dou Akdeniz sahillerinde
ve Kuzey Afrikada yaygn koloni alar kurmu olan bu uygarln, lkadan
Ortaaa uzanan srete (karanlk dnemden kent-devletlerine gei srecinde),
koloniletirdii her eski uygarlkla birlikte tarmsal retim, ticaret, teknoloji, din
ve kltr konularnda ufkunu genileterek sentezler oluturduu ve gcn
artrd grlmektedir (Lerner ve dierleri, 1993).