DNG CHO N THI C H 2011-2012

TRUNG TM LUYN THI

I H C V B I D NG
H C SINH GI I

DUY MINH

22/6 L C

NH TUN, PH TH HA,
TN PH T: 0903548406

CHUYN : S PHC
I. DNG I S CA S PHC .
1. Mt s phc l mt biu thc c dng a bi , trong a, b l cc s thc v s i tho mn i 2 1 .
K hiu s phc l z v vit z a bi (dng i s)
i c gi l n v o
a c gi l phn thc. K hiu Re z a
b c gi l phn o ca s phc z a bi , k hiu Im z b
Tp hp cc s phc k hiu l C.
Ch :
- Mi s thc a dng u c xem nh l s phc vi phn o b = 0.
- S phc z a bi c a = 0 c gi l s thun o hay l s o.
- S 0 va l s thc va l s o.
2. Hai s phc bng nhau.
Cho z a bi v z a bi .
a a '
z z
b b '
3. Biu din hnh hc ca s phc.
Mi s phc c biu din bi mt im M(a;b) trn mt phng to Oxy.
Ngc li, mi im M(a;b) biu din mt s phc l z a bi .
4. Php cng v php tr cc s phc.
Cho hai s phc z a bi v z a bi . Ta nh ngha:
z z ' (a a ') (b b ')i

z z ' (a a ') (b b ')i

5. Php nhn s phc.
Cho hai s phc z a bi v z a bi . Ta nh ngha:
zz ' aa ' bb ' (ab ' a ' b)i
6. S phc lin hp.
Cho s phc z a bi . S phc z a bi gi l s phc lin hp vi s phc trn.
Vy z a bi a bi
Ch :
1) z z z v z gi l hai s phc lin hp vi nhau.
2) z. z = a2 + b2
- Tnh cht ca s phc lin hp:
(1): z z
(2): z z ' z z '
(3): z.z ' z.z '
(4): z. z = a 2 b 2 ( z a bi )
7. Mun ca s phc.

Cho s phc z a bi . Ta k hiu z l mun ca s ph z, l s thc khng m c xc nh

nh sau:

- Nu M(a;b) biu din s phc z a bi , th z OM a 2 b 2

- Nu z a bi , th z z.z a 2 b 2
8. Php chia s phc khc 0.
Cho s phc z a bi 0 (tc l a 2 b 2 0 )
Ta nh ngha s nghch o z 1 ca s phc z 0 l s
1
1
z 1 2
z 2 z
2
a b
z
z'
ca php chia s phc z cho s phc z 0 c xc nh nh sau:
z
z'
z '.z
z . z 1 2
z
z
Vi cc php tnh cng, tr, nhn chia s phc ni trn n cng c y tnh cht giao hon, phn
phi, kt hp nh cc php cng, tr, nhn, chia s thc thng thng.

Thng

II. DNG LNG GIC CA S PHC.

1. Cho s phc z 0. Gi M l mt im trong mt phng phc biu din s phc z. S o (radian) ca mi
gc lng gic tia u l Ox, tia cui OM c gi l mt acgumen ca z.
Nh vy nu l mt acgumen ca z, th mi acgumen u c dng: + 2k, k Z.
2. Dng lng gic ca s phc.
Xt s phc z a bi a, b R , z 0
Gi r l mun ca z v l mt acgumen ca z.
Ta c: a = rcos , b = rsin
z r cos i sin trong r 0 , c gi l dng lng gic ca s phc z 0.
z = a + bi (a, b R) gi l dng i s ca z.
r a 2 b 2 l mun ca z.

cos

r
l mt acgumen ca z tha
b
sin

r
3. Nhn v chia s phc di dng lng gic.
Nu z r cos i sin , z ' r ' cos ' i sin ' r 0, r 0
th: z.z ' r.r ' cos ' i sin ' v

z
r
cos ' i sin '
z' r'

4. Cng thc Moivre.

n

Vi n N * th r cos i sin r n cos n i sin n

5. Cn bc hai ca s phc di dng lng gic.

Cn bc hai ca s phc z r cos i sin (r > 0) l

r cos i sin v
2
2

r cos i sin r cos isin

2
2

A. BI TP V S PHC V CC THUC TNH

Dng 1: Cc php tnh v S phc
Phng php:
- S dng cc cng thc cng , tr, nhn, chia v lu tha s phc.
Ch :
Trong khi tnh ton v s phc ta cng c th s dng cc hng ng thc ng nh nh trong s thc. Chng
hn bnh phng ca tng hoc hiu, lp phng ca tng hoc hiu 2 s phc
Bi 1: Cho s phc z

3
3 1
i . Tnh cc s phc sau: z ; z 2 ; z ; 1 z z 2
2 2

Gii:
a. V z

3 1
3 1
iz
i
2 2
2 2
2

3 1
3 1
3
1
3
b. Ta c z
i i 2
i
i
4 4
2
2 2
2 2
2

3 1
3 1
3
1
3
z
i i 2
i
i
2
2
4
4
2
2
2

3
2
1
3 3 1
3 1
3
3
z z z
i
i
i i
i
2
2
2
2
4
2
4
4

3 1
1
3
3 3 1 3
Ta c: 1 z z 2 1
i
i

i
2 2
2 2
2
2
Nhn xt:

Trong bi ton ny, tnh z ta c th s dng hng ng thc nh trong s thc.

1
3
Tng t: Cho s phc z
i . Hy tnh : 1 z z 2
2 2
1
1 3
3
3 1
3
Ta c z 2
i . Do : 1 z z 2 1
i
i 0
4 4 2
2
2
2
2

Bi 2:
a. Tnh tng sau: 1 i i 2 i3 i 2009
b. Cho hai s phc z1 , z 2 tho mn z1 z2 1; z1 z2 3 . Tnh z1 z2 .
Gii:

Ta c 1 i 2010 1 i 1 i i 2 i 3 i 2009
2
3
2009

M 1 i 2010 2 . Nn 1 i i i ... i

2
1 i

1 i

b. t z1 a1 b1i; z2 a2 b2 i .

a12 b12 a22 b22 1

T gi thit ta c
2
2
(a1 a2 ) (b1 b2 ) 3
Suy ra 2(a1b1 a2 b2 ) 1 (a1 a2 ) 2 (b1 b2 ) 2 1 z1 z2 1
Bi 3: Tnh gi tr ca biu thc:
i 5 i 7 i 9 ... i 2009
a. P 4 6 7
(i 2 1)
2010
i i i ... i
b. M 1 (1 i) 2 (1 i )4 ... (1 i )10
100

c. N 1 i
Gii:

1003

a. Ta c i 5 i 7 i 9 ... i 2009 i 5 1 i 2 i 4 ... i 2004 i.

i 4 i5 i 6 ... i 2010

1 i2

1 i2
1 i 2 i3 i 4 i 5 i 6 ... i 2010 1 i 2 i3

1 i 2011
i
1 1
(1 1 i ) i 1 P
i
1 i
i 1 2 2
b. M l tng ca 10 s hng u tin ca mt cp s nhn c s hng u tin u1 1 , cng bi q (1 i )2 2i

Ta c : M u1 .
100

c. N 1 i

1 q10
1 (2i )10 1 210 1025(1 2i)
1.

205 410i
1 q
1 2i
1 2i
5

1i 2

50

( 2i )

50

50

( 2) ( i )

50

50

Bi 4:
1 i
. Tnh gi tr ca z 2010 .
1 i
2010
2008
2006
b. Chng minh 3 1 i
4i 1 i 4 1 i

a. Cho s phc z

Gii:

1 i (1 i )2

i
1 i
2
i 2010 i 4502 2 i 4502 .i 2 1.(1) 1

a. Ta c : z
nn z 2010

b. Tac: 3 1 i

2010

4i 1 i

2008

4 1 i

2006

3 1 i 4i 1 i 4 1 i 4

4i 2 4 (pcm).
Bi 5: Tnh s phc sau:
16

1 i
1 i
a. z

1 i
1 i

15

b. z 1 i

Gii:
a. Ta c:

1 i (1 i)(1 i ) 2i
1i

i
i
1 i
2
2
1 i
16

8
1 i
1 i
16
Vy

i i 2
1 i
1 i
b. Ta c:
2
14
7
1 i 1 2i 1 2i 1 i 2i 128.i 7 128.i

15

14

z 1 i 1 i

1 i 128i 1 i 128 1 i 128 128i.

Bi 6: Tnh: i105 i 23 i 20 i 34
Gii:
tnh ton bi ny, ta ch n nh ngha n v o t suy ra lu tha ca n v o nh sau:
Ta c: i 2 1; i 3 i; i 4 i 3 .i 1; i 5 i; i 6 1
Bng quy np d dng chng minh c: i 4 n 1; i 4 n 1 i; i 4 n 2 1; i 4 n 3 i; n N *
Vy i n 1;1; i; i , n N .
n

n
1
Nu n nguyn m, i i i .
i
Nh vy theo kt qu trn, ta d dng tnh c:
i105 i 23 i 20 i 34 i 4.26 1 i 4.53 i 4.5 i 4.8 2 i i 1 1 2
n

1 n

Bi 7:
a. Tnh :

1
3

i
2 2
b. (TN 2008) Tm gi tr ca biu thc: P (1 3i) 2 (1 3i) 2
Gii:
1

2
2
2
a. Ta c:

2
1

1
3
1
3
1
3

i
i
i
2 2
2 2 2 2

1
2

3
2

b. P 4
Dng 2: S phc v thuc tnh ca n
Loi 1: Tm phn thc v phn o
Phng php:
Bin i s phc v dng z a bi , suy ra phn thc l a, phn o l b
Bi 1: Tm phn thc, phn o ca cc s phc sau

a. z i 2 4i 3 2i

b. z (1 i)3 (2i)3

c. z

(1 i) 2010
1 i

Gii:
a. z 0 2 3 1 4 2 i 1 i.
Vy s phc cho c phn thc l 1, phn o l 1.
b. Kt qu: 2 + 10i
(1 i) 2010 (2i )1005 (1 i )
c. z

21004 i (1 i) 21004 21004 i

1 i
2
Bi 2:
a. Tm phn thc, phn o ca s phc i 2 4i 3 2i
b. (TN 2010) Cho hai s phc: z1 1 2i, z2 2 3i . Xc nh phn thc v phn o ca s phc z1 2 z2 .
c. (TN 2010) Cho hai s phc: z1 2 5i, z 2 3 4i . Xc nh phn thc v phn o ca s phc z1 .z 2 .
z 1

i
d. Cho s phc z tha mn z 2 . Tm s phc lin hp ca z
z

Gii:
a. Ta c: i 2 4i 3 2i 0 2 1 4 i 3 2i 2 3 3 2 i 1 i
Vy s phc cho c phn thc l 1, phn o l 1.
b. Phn thc 3 ; Phn o 8
c. Phn thc 26 ; Phn o 7
2
2
1

a b 1
ab
d. Theo gi thit 2

2
2
2 2
a b 2ab 1 41 a 2 b 2 1

2
2
2
2

i
z
z
2
2
2
2
...

2
2
2
2

i
z
z

2
2

2
2
Bi 3: Tm phn thc, phn o ca s phc
3

1 i 2i
2
3
20
b. z 1 1 i 1 i 1 i 1 i
2009
c. 1 i
a.

Gii:
a. Ta c:
3
3
2
1 i 1 3 1 i 3 1 i 2 i 3 2 2i

2i

23 i 3 8i

1 i 2i 2 10i
Vy s phc cho c phn thc l 2, phn o l 10.
(1 i) 21 1
20
b. Ta c P 1 (1 i ) ... (1 i )
i
10

(1 i )21 (1 i) 2 .(1 i) (2i )10 (1 i ) 210 (1 i )

210 (1 i ) 1
210 210 1 i
i
Vy: phn thc 210 , phn o: 210 1

c. Ta c 1 i

2009

1 i

1004

(1 i ) (2i)1004 (1 i ) 21004 (1 i ) 21004 21004 i

Vy phn thc ca s phc trn l 21004 v o l 21004

Bi 4: (H A 2010) Tm phn o ca s phc z, bit z

2i

1 2i

Gii:
Ta c: z

2 i

1 2i 1 2 2i 1 2i 1

2i 2 2i 4i 2 5 2i

z 5 2i
Phn o ca s phc z bng 2.
2

Bi 5: (CD 2010) Cho s phc z tha mn iu kin 2 3i z 4 i z 1 3i . Tm phn thc v phn

o ca z.
Gii:
Gi z a bi a R , b R z a bi
ng thc cho tr thnh
2
2 3i a bi 4 1 a bi 1 3i 6a 4b 2(a b)i 8 6i (coi y l mt phn trnh bc nht
theo i)
ng nht theo i h s hai v ta c
6a 4b 8
a 2

2a 2b 6
b 5
Vy s phc z cho c phn thc l 2 , phn o l 5
2

Bi 5: (CD A 2009) Cho s phc z tha mn 1 i 2 i z 8 i 1 2i z . Tm phn thc v phn o ca

z.
Gii:
2
Ta c: 1 i 2 i z 8 i 1 2i z
2
z 1 i 2 i 1 2i 8 i z 2i 2 i 1 2i 8 i

8 i 8 i 1 2i 8 15i 2 10 15i
z

2 3i
2i 1
5
5
5
Vy s phc z cho c phn thc l 2, phn o l -3

Bi 8: Tm phn thc ca s phc z 1 i , bit rng n N tha mn phng trnh

log 4 n 3 log 4 n 9 3

Gii:
n N
iu kin:
n 3
Phng trnh log 4 n 3 log 4 n 9 3 log 4 n 3 n 9 3
n 7
(n 3)(n + 9) = 43 n2 + 6n 91 = 0
n 13
Vy n = 7.

(tho mn)
(khng tho mn)

n
7
2
Khi z 1 i 1 i 1 i . 1 i 1 i .(2i) 3 (1 i).(8i) 8 8i

Vy phn thc ca s phc z l 8.

Loi 2: Biu din hnh hc ca s phc

Phng php:
- S dng im M a; b biu din s phc z trn mt phng Oxy
Ch :
Vi cu hi ngc li Xc nh s phc c biu din bi im M a; b khi ta c z a bi
ang cp nht
Loi 3: Tnh modun ca s phc
Phng php:
Bin i s phc v dng z a bi , suy ra modun l z a 2 b 2
Bi 1:
a. Tm mun ca s phc z 1 4i (1 i )3

(1 3i )2
. Tm mun ca s phc z iz
1 i
11
8
1 i
2i
c. Cho s phc z tha mn i. z

. Tm mun ca s phc w z iz .
1 i
1 i
b. (H A 2010) Cho s phc z tha mn z

d. Tnh m un ca s phc: Z 1 4i 1 i

Gii:
a. V (1 i)3 13 3i 3i 2 i 3 1 3i 3 i 2 2i .
Suy ra : z 1 4i (1 i)3 1 2i z

(1) 2 22

(1 3i)3
b. z
.
1 i
Cch 1: (dnh cho ban c bn)

Ta c 1 3i

13 3.12 3i 3.1. 3i

3 3i3 8

8 8 1 i

4 4i z 4 4i
1 i
2
z iz 4 4i 4 4i i 8 8i

Do z

Vy z iz 8 2.
Cch 2: (Dnh cho ban nng cao)
Biu din di dng lng gic
Ta c


(1 3i ) 2 cos i sin (1 3i )3 8 cos( ) i sin( ) 8
3
3
8 8(1 i )
z

4 4i
1 i
2
z iz 4 4i i(4 4i) 8(1 i) z iz 8 2
11

8
11
8
1 i 2
2i 1 i
1 i
2i
c. Ta c i.z

i.z
2
1 i
1 i
2

11

i z i 1 i 16 i z 1 16i z 1 16i
Do w z iz 1 16i i 1 16i 17 17i
Vy w 17 2 17 2 17 2
3

d. Z 1 4i 1 i 1 4i 1 3i 3i 2 i 3 1 2i
Z

22 5

Bi 2: Tm m un ca s phc z

(1 i )(2 i)
1 2i

Gii:
Ta c : z

5i
1
1 i
5
5
2

26
1
Vy, m un ca z bng: z 1
5
5
Loi 4: Tm s i ca s phc z
Phng php:
Bin i s phc v dng z a bi , suy ra s i z a bi
ang cp nht
Loi 5: Tm s phc lin hp ca s phc z
Phng php:
Bin i s phc v dng z a bi , suy ra s phc lin hp l z a bi
Bi 1: Tm nghim ca phng trnh z z 2 , trong z l s phc lin hp ca s phc z .

10

Gii:
Gi z a bi , trong a,b l cc s thc
Ta c : z a bi v z 2 (a 2 b 2 ) 2abi
a 2 b 2 a
Khi : z z 2 Tm cc s thc a,b sao cho :
2ab b
1 3 1
3
Gii h trn ta c cc nghim (0;0) , (1;0) , ;
, ;
.
2
2
2
2

1
Bi 2: Tm s phc lin hp ca: z (1 i)(3 2i)
3i
Gii:
3i
3i
5i
Ta c: z 5 i
(3 i)(3 i)
10
53 9
Suy ra s phc lin hp ca z l: z i
10 10

Loi 6: Tm s phc nghch o ca s phc z

Phng php:
1
1
S dng cng thc 2 z
z z
ang cp nht
Loi 7: ng dng s bng nhau ca hai s phc tm cc s thc
Phng php:
Cho z a bi v z a bi .
a a '
z z
b b '
Bi 1: Tm cc s nguyn x, y sao cho s phc z x yi tho mn z 3 18 26i .
Gii:
x 3 3 xy 2 18
3
Ta c ( x yi) 18 26i 2
18(3 x 2 y y 3 ) 26( x 3 3 xy 2 ) .
3
3 x y y 26
1
Gii phng trnh bng cch t y tx ( x 0) ta c t x 3, y 1.
3
Vy z 3 i .
Bi 2: Tm cc s nguyn x, y sao cho s phc z x yi tha mn 1 3i 2 x yi 1 i
Gii:
Ta c 1 3i 2 x yi 1 i 2 x 3 y y 6 x i 1 i
Coi l phng trnh bc nht theo i, ng nht h s hai v ta c kt qu

11

2 x 3 y 1

y 6x 1

x 10

y 2

Bi 3: Tm hai s thc x, y tho mn: x(3 5i) y (1 2i) 3 9 14i

Gii:
Ta c x(3 5i) y (1 2i )3 x (3 5i ) y (11 2i) (3 x 11y ) (5 x 2 y)i
3 x 11y 9
Do x, y tho mn h
.
5 x 2 y 14
172
3
Gii h ta c x
v y
61
61
Bi 9: Gii phng trnh nghim phc: z 2 z
Gii:
a 2 b 2 a
2
2
t z a bi (a, b R) , ta c: z z (a bi) a bi
2ab b

1
3
Gii h trn ta tm c (a; b) (0;0); (1;0); ;
.
2
2

1
3
Vy z 0; z 1; z
i.
2 2
Dng 3: Tm s phc z tha mn iu kin cho trc
Bi 1: Tm s phc z tha mn
a. 2 3i z z 1

b. z 2 z.z z 8 v z z 2

Gii:
a. Ta c: z (1 3i ) 1 z
2

1
3i 1
1
3

i
1 3i
10
10 10

b. z 2 z. z z 8 4( x 2 y 2 ) 8 ( x 2 y 2 ) 2 (1)
z z 2 2 x 2 x 1 (2)
T (1) v (2) tm c x = 1 ; y = 1
Vy cc s phc cn tm l 1 i v 1 i
4

z i
Bi 2: Tm s phc z tha mn :
1
z i
Gii:
4
z i 2 z i 2
z i
Ta c
1
1
1 0
z i
z i
z i

12

z i
z i
TH 1:
1 z 0
1 0
z i
z i
2

z i
z i
2
TH 2:
1 0
i 0
z i
z i
Vy c 3 s phc tha mn

z i z i
z i i z i i 0 z 1

z 1
z i 1 1

Bi 3: Tm s phc z tha mn h
z 3i 1 2
z i
Gii:
Cch 1: (Phng php i s)
z 1
Gi s z x yi , khi
1 z 1 z i x yi 1 x yi i
z i
2

x 1 y 2 x 2 y 1 x y.
z 3i
2
2
1 z 3i z i x yi 3i x yi i x 2 y 3 x 2 y 1
zi
y 1 x 1 . Vy s phc phi tm l z 1 i
Cch 2: (Phng php hnh hc)
Nhn xt:
z
z
Vi hai s phc z v z ' z ' 0 ta lun c

z'
z'
Ta li c:

T (1) z 1 z i . Gi A v B l hai im biu din cc s 1 v i tc l A 1;0 , B 0;1

T z 1 z i MA MB , y M M z l im biu din s phc z
Vy M nm trn ng trung trc ca AB tc l M nm trn ng thng y x
Tng t 2 z 3i z i MA' MB ' hay M nm trn trung trc ca A' B ' tc l M nm trn ng
thng y 1
T (1) v (2) ta c M nm trn giao ca hai ng thng trn tc l M 1;;1 z 1 i
Bi 4: (H D 2010) Tm s phc z tha mn: z 2 v z 2 l s thun o.
Gii:
Gi z = a + bi a R , b R , ta c: z a 2 b 2 v z 2 a 2 b 2 2abi
2
2
a 2 1 a 1
a b 2
Yu cu bi ton ta mn khi v ch khi: 2
2

2
a b 0
b 1 b 1
Vy cc s phc cn tm l: 1 i; 1 i; 1 i; 1 i.

Bi 5: (H B 2009) Tm s phc z tha mn z 2 i 10 v z.z 25 .

Gii:
Gi z = a + bi a R , b R ,

13

Ta c: z 2 i a 2 b 1 i;
2

T gi thit ta c: z 2 i 10 a 2 b 1 10
v z.z 25 a 2 b 2 25

a 3 a 5
Gii h (1) v (2) ta c

b 4 b 0
Vy cc s phc cn tm l: z 3 4i hoc z 5
Bi 6: Tm s phc z tha mn: z 2 z 0
Gii:
Gi z = x + yi x, y R ,
2

Khi z 2 z 0 x yi x 2 y 2 0 x 2 y 2 x 2 y 2 2 xyi 0
x 0
2
x2 y 2 x2 y2 0
2
2
2
x 2 y 2 x 2 y 2 0
x y x y 0

x 0

y 0

2 xy 0
y

2
2
2
2
x y x y 0

x 0
x 0

x 0
x 0

y 0
x 0, y 0

2
y 0

x 0, y 1
y 1 y 0
y y 0
1 y 0
y 1

x 0, y 1
y 0
y 0
y 0

x 1 x 0
x 2 x 0

x 0, y 0

x 0 do x 1 0

1 x 0
Vy cc s phc cn tm l: z 0; z i; z i
Bi 7: Tm s phc z tho mn : z 2 i 2 . Bit phn o nh hn phn thc 3 n v.
Gii:
Gi s phc z a bi
Theo bi ra ta c:

a 2

2
2
b 1
a 2 b 1 i 2
a 2 b 1 4

b a 3
b a 2
a 2

b 1

Bi 8: Tm s phc z tha mn z 1 z 2i l s thc v

2
2
2
2

Vy s phc cn tm l: z 2 2 1 2 i ; z 2 2 1 2 i

z 1 5 .

Gii:

14

t z a bi (a,b l s thc)
Ta c

z 1 z 2i a 2 b 2 a 2b 2a b 2 i

l s thc 2a b 2 0 1

a 1 b 2 5 2
T (1) v (2) ta c a; b 0; 2 ; 2; 2
z 1 5

Vy z 2i; z 2 2i
Bi 9:
a. Tm s phc z cho: z. z 3 z z 4 3i .

b. (H D 2009) Trong mt phng ta Oxy, tm tp hp im biu din cc s phc z tha mn iu kin

z 3 4i 2
Gii:
Gi s phc z x yi ( x , y R )
Ta c
z.z 3 z z 4 3i

x yi x yi 3 x yi x yi 4 3i
x 2 y 2 3 2 yi 4 3i x 2 y 2 6 yi 4 3i
1

x y 4
2

6 y 3
x 15

2
15 1
15 1
Vy: z
i; z
i
2
2
2
2
b. Gi s M a; b biu th s phc z x yi ( x , y R )
2

Theo gi thit ta c z 3 4i x 3 y 4 i
2

Vy z 3 4i 2 ( x 3)2 ( y 4) 2 2 x 3 y 4 4
Do tp hp im M biu din cc s phc z trong mp Oxy l ng trn tm I 3; 4 v bn knh R = 2.
2 z i z z 2i

Bi 10: Tm s phc z tha mn:

2
2
z ( z ) 4
Gii:
Gi s phc z x yi ( x , y R )
2 x ( y 1)i (2 y 2)i
2 x y 1 i 2 y 1 i
H

4 xyi 4
4 xyi 4

15


x2
y 4 0
x 3 4

2 x 2 y 1 2 2 y 1 2

x
xyi 1

y 3
4

1
y

1
Vy s phc cn tm l : z 3 4 3 i
4
Bi 11: (H B 2010) Trong mt phng ta Oxy, tm tp hp im biu din cc s phc z tha
mn z i 1 i z
Gii:
Gi s z a bi a, b R .
Suy ra : z i a (b 1)i v 1 i z 1 i a bi a b a b i
Theo gi thit
z i (1 i ) z a b 1 i a b a b i a 2 (b 1)2 (a b)2 (a b)2
2

a 2 b 2 2b 1 2 a 2 b 2 a 2 b 2 2b 1 0 a 2 b 1 2
Vy tp hp cc im M biu din cc s phc z l ng trn I 0; 1 v bn knh R 2
Bi 12: Trong cc s phc z tho mn iu kin z 2 3i

3
. Tm s phc z c modul nh nht.
2

Gii:
Gi s z x yi , khi :
3
3
9
2
2
z 2 3i x 2 y 3 i x 2 y 3 .
2
2
4
Tp hp im M tho mn iu kin cho l ng trn C tm I 2; 3 v bn knh R

3
2

Mun ca z ( z ) t gi tr nh nht khi v ch khi M thuc ng trn C v gn O nht

M trng vi M1 l giao ca ng thng OI vi ng trn C .
Ta c: OI 4 9 13
K M1H Ox. Theo nh l Talet ta c:
3
13
M 1 H OM1
2

3
OI
13

9 6 13 9

2
2
6 13 9 78 9 13
M1 H

26
2 13
13M 1 H 3 13

16

Li c:

OH

3
2 OH 26 3 13
13
13

13

26 3 13 78 9 13

13
26
Bi 13: Trong cc s phc z tha mn iu kin z 1 2i 2 , tm s phc z c modun nh nht.
Vy s phc cn tm l: z

Gii:
Gi z = x + yi, M(x ; y ) l im biu din s phc z
Ta c
2
2
z 1 2i 2 x 1 y 2 4
2

Vy tp hp im M l ng trn (C) : x 1 y 2 4 c tm (1;2)

ng thng OI c phng trnh y 2x
S phc z tha mn iu kin v c mdun nh nht khi v ch khi im biu
din s phc thuc ng trn (C) v gn gc ta O nht, im ch l mt trong hai giao im ca
ng thng OI vi (C), khi ta ca n tha mn h

x 1 5
y 2 x
Chn

2
2
2

x 1 y 2 4
x 1 5

2
4

2
4
y 2
Vi x 1
nn s phc z 1
2
i
5
5
5
5

Cch 2:
Gi z = x + yi, M(x ; y ) l im biu din s phc z
2
2
Ta c z 1 2i 2 x 1 y 2 4
2

Vy tp hp im M l ng trn (C) : x 1 y 2 4 c tm I 1; 2 v R 2
x 1 2 sin t
Chuyn ng trn v dng tham s t
M 1 2 sin t ; 2 2 cos t
y 2 2 cos t

Modun ca s phc z chnh l di ca OM

2
2
2
Ta c z OM 2 1 2sin t 2 2cos t 9 4 sin t 2cos t
Mt khc theo BT Bunhiacopxki ta c sin t 2cos t 12 22 sin 2 t cos 2 t 5
5 sin t 2 cos t 5 9 4 5 z 9 4 5
Vy z min 9 4 5 sin t 2cos t 5 sin t
x 1

2
5

,y 2

1
5

, cos t

2
5

2
4
z 1
2
i
5
5
5

Ch :
Nu yu cu tm

17

z max 9 4 5 sin t 2cos t 5 sin t

, cos t

2
4
2
4
x 1
,y 2
z 1
2
i
5
5
5
5

Bi 14: Tm s phc z c mun nh nht tha mn:

2
5

z 1 5i
2
z 3i

Gii:
Gi z a bi (a,b thuc R) z a bi
z 1 5i a bi 1 5i a 1 b 5 i
Ta c

a bi 3 i a 3 b 1 i
z 3i
Theo gi thit

a 1

z 1 5i

z 3i

a 1

a 3

a 3

b 5

b 1

b 5

b 1

2 a 2 b 2 10a 14b 6 0 *

l phng trnh ca ng trn trong mt phng phc

Nn s phc c mun nh nht phn thc v phn o l nghim ca ng trn * v ng thng IO vi

I 5; 7 l tm ca ng trn

Gi I l tm ca mt cu (S). I d I 1 3t; 1 t ; t , R IA 11t 2 2t 1

34 2 370
t

a 5t
37
2

IO :
Phng trnh 37t 74t 3 0
37 2 370
b 7t
t
37

Khi ta c
34 2 370
34 2 370
37 2 370
37 2 370
z 5
7
, z 5
7
loai
37
37
37
37

34 2 370
34 2 370
7
37
37
Bi 15: Trong s cc s phc tha mn iu kin z 2 4i z 2i . Tm s phc z c modun nh nht

Vy s phc cn tm l z 5

Gii:
Gi s s phc z x yi ( x , y R )
Theo gi thit ta c
z 2 4i z 2i x 2 y 4 i x y 2
2

x 2 y 4 x2 y 2 x y 4 0 y x 4

18

Do tp hp im M biu din cc s phc z l ng thng y x 4

2

Mt khc ta c z x 2 y 2 x 2 x 4 2 x 2 8 x 16 2 x 2 8 2 2

z min 2 2 x 2 y 2 z 2 2i
Nhn xt:
Qua cc bi ta thy tm ta c th dng hnh hc, bt ng thc hoc tam thc bc hai nh bi ton sau y
1 m
Bi 16: Xt s phc z tha mn z
m R
1 m m 2i
a. Tm m z. z

1
2

1
4
c. Tm s phc z c modun ln nht
HD:

b. Tm m z i

b.

a. m 1
c. Ta c z

m2 1

1
m2 1

1
15

1
15

1 z max 1 m 0 z i

Dng 4: Tm tp hp cc im biu din s phc tha mn iu kin cho trc

Phng php:
Loi 1: S phc z tha mn v di (modun), khi ta s dng cng thc z a 2 b 2
Loi 2: S phc z l s thc (thc m hoc thc dng). Khi ta s dng kt qu
a. z l s thc iu kin l b 0
a 0
b. z l s thc m iu kin l
b 0
a 0
c. z l s thc dng iu kin l
b 0
d. z l s o iu kin l a 0
Bi 1: Tm tp hp cc im biu din trong mt phng phc cc s phc z tho mn:
z i
a. z z 3 4i
b.
1
zi
Gii:
a. t z x yi ( x, y R) , ta c z z 3 4i

x2 y 2

x 3

4 y

x 2 y 2 ( x 3)2 (4 y ) 2 x 2 y 2 x 2 6 x 9 16 8 y y 2 6 x 8 y 25
Vy tp hp cc im cn tm l ng thng c phng trnh 6 x 8 y 25 .

19

z i
1 z i z i x ( y 1)i x ( y 1)i
zi
x 2 ( y 1)2 x 2 ( y 1)2 y 0 .
Vy tp hp cc im cn tm l trc thc Ox
b. t z x yi ( x, y R) , ta c

Bi 2: Tm tp hp cc im biu din trong mt phng phc s phc (1 i 3) z 2 bit rng s phc z

tho mn: z 1 2 .
Gii:
t z a bi (a, b R) v x yi ( x, y R)
Ta c z 1 2 (a 1) 2 b 2 4 (1)
x a b 3 2
x 3 a 1 b 3
T (1 i 3) z 2 x yi (1 i 3)(a bi ) 2

y 3a b
y 3 3(a 1) b
T ( x 3) 2 ( y 3)2 4 (a 1) 2 b 2 16 (do (1)).
Vy tp hp cc im cn tm l hnh trn ( x 3) 2 ( y 3) 2 16 , tm I (3; 3) , bn knh R 4.
Bi 3: Gi s M l im trn mt phng ta biu din s phc z. Tm tp hp nhng im
M tha mn mt trong cc iu kin sau:
a. z 1 i 2
b. 2 z z 2
c. 1 z 1 i 2
Gii:
a. Cch 1:
Ta c M l im trn mt phng ta biu din s phc z v I 1; 1 l im biu din s phc z 1 i .
Theo gi thit ta c: MI 2 .
Vy tp hp nhng im M chnh l ng trn tm I 1; 1 bn knh l R 2 .
Cch 2:
t z x yi suy ra z 1 i x 1 y 1 i.
nn z 1 i 2 ( x 1) 2 ( y 1) 2 2 ( x 1)2 ( y 1)2 4.
Vy tp hp cc im M(z) trn mt phng to biu din cc s phc z l ng trn tm I 1; 1 bn knh
R2
b. Ta c: 2 z z 1 2

Ta c M l im trn mt phng ta biu din s phc z v A 2; 0 l im biu din s phc z 2 ,

B 2; 0 l im biu din s phc z = 2.

Da vo gii thit ta c: MA MB
M (nm bn phi) ng trung trc x 0 ca A v B. Hay x 0.
c. Ta c: z 1 i z (1 i)
Ta c M l im trn mt phng ta biu din s phc z v A 1;1 l im biu din s phc z 1 i.
Ta c:1 MA 2 .
Vy M thuc min c hnh vnh khn to bi 2 ng trn tm A 1;1 bn knh ln lt l 1 v 2.
Bi 4: Xc nh tp hp cc im M biu din cc s phc z tha mn mt trong cc iu kin sau.

20

a. z z 3 4

b.

z2 z

Gii:
t: z a bi
a. Ta c:
1

a 2
4 z z 2a 3 z z 3 2 a 3 4
a 7

2
1

x 2
Vy M c th nm trn ng thng
x 7

2
b. Ta c:

z2 z

M xy 1
4abi 4 ab 4
M xy 1

Bi 5: Xc nh tp hp cc im biu din cc s phc z tha iu kin sau:

z
3
z i

Gii:
Gi z a bi ta c:
a bi 3 a (b 1)i a 2 b 2 9 a 2 b 2 2b 1 8a 2 8b 2 18b 9 0
2

9
81 9
9
9
9 3

8a 8 b 2 b 0 8 a 2 8 b a 2 b
4
64 8
8
8
8 8

3
9
Vy qu tch cc im biu din s phc z chnh l ng trn tm I 0; bn knh R
8
8
zi
Bi 6: Tm tt c nhng im ca mt phng phc biu din cc s phc z sao cho:
l s thc.
zi
Gii:
Gi z a bi ta c:
a 0
2
2
ab 0
a (b 1)i a (b 1)i a (1 b)i a (1 b ) 2abi

R
b 0
2
2
2
2
a (1 b)i
a (b 1)
a (b 1)
a (1 b)i 0
(a; b) (0;1)

Vy qu tch cc im biu din s phc z chnh l nhng im nm trn 2 trc ta b i im (0;1)

Bi 7: Gi s M(z) l im trn mt phng to biu din s phc z. Tm tp hp nhng im M(z) tha mn
iu kin sau: 2 z i z
2

Gii:
Cch 1:
2
2
2 x yi i x yi x 2 y 2 x 2 1 y 4x 2y 3 0.

21

Vy tp hp cc im M(z) l ng thng 4x + 2y + 3 = 0.
Cch 2:
Gi A 2; 0 , B 0;1 . Khi 2 z i z z (2) z i hay l M z A M z B .
Vy tp hp cc im M(z) l ng trung trc ca on thng AB
Bi 8: (H D 2009) Trong mt phng to Oxy, tm tp hp im biu din cc s phc z tho mn iu
kin z 3 4i 2 .
Gii:
Gi z x yi x R, y R , ta c: z 3 4i x 3 y 4 i
T gi thit ta c:

x 3 y 4

2 x 3 y 4 4

Tp hp cc im biu din cc s phc z l ng trn tm I 3; 4 , bn knh R = 2.

Bi 9 : (H B 2010) Trong mt phng ta Oxy, tm tp hp im biu din cc s phc z
tha mn: z i 1 i z
Gii:
Gi z x yi x R, y R , ta c:

z i 1 i z x y 1 i x y x y i
2

x 2 y 1 x y x y x 2 y 2 2 y 1 0 x 2 y 1 2
Tp hp cc im biu din cc s phc z l ng trn tm I(0;-1), bn knh R 2 .
Bi 10: Xc nh tp im biu din s phc z tho mn: z i z i 4
Gii:
Gi s: z x yi (x, y R)
Suy ra M(x; y) biu din s phc z.
Ta c: z i z i 4 x ( y 1)i x ( y 1)i 4

x 2 ( y 1)2 x 2 ( y 1)2 4 (*)

t: F1 0; 1 , F2 0;1
Th (*) MF2 MF1 4 F1 F2 2
Suy ra Tp hp im M l elip (E) c 2 tiu im l F1, F2.
Ta vit phng trnh elip (E):
x2 y2
Phng trnh chnh tc ca (E) c dng: 2 2 1 a b 0; b 2 a 2 c 2
a
b
MF MF2 2a 4
a 2
Ta c: 1

b2 a 2 c 2 3
c 1
F1 F2 2c 2

x2 y2

1.
4
3
Bi 11: Xc nh tp hp cc im trong mt phng phc biu din cc s phc z tha mn h thc
Vy E :

2 z 1 z z 2
Gii:
t z x yi x, y . Ta c

22

2 z 1 z z 2 2 x yi 1 x yi x yi 2 2 x 1 yi 2 2 yi
x 0
y 2 4 4 y 2 x2 2 x 0
x 2
Vy tp hp cc im cn tm l 2 ng thng
Bi 12: Trn mp phc tm tp hp im biu din s phc z:
1. z 1
2. z 2
3. z z 1 2i 3.
2

x 1

Gii:
t z x yi x, y v im M(x;y) biu din s phc z trn mt phng phc.
Ta c: z 1 x 2 y 2 1 x 2 y 2 1 .
Vy: Tp hp cc im M l ng trn tm O(0;0) bn knh R = 1.
2. t z x yi x, y v im M(x;y) biu din s phc z trn mt phng phc.
Ta c: z x 2 y 2 2 x 2 y 2 4 .
Vy: Tp hp cc im M l hnh trn tm O(0;0) bn knh R = 2.
3. Biu din s phc z x yi x, y bi im M(x; y) trong mt phng ta Oxy, ta c:
2

z z 1 2i 3 1 2 y 1 i 3 12 2 y 2 3 y 1 2 y 1 2

Tp hp im M biu din cc s phc z l hai ng thng song song vi trc honh y 1 2 .

Bi 13: Trn mp phc tm tp hp im biu din s phc z:
1. z 1 1
2. z i 1
Gii:
t z x yi x, y v im M(x;y) biu din s phc z trn mt phng phc.
Ta c: z 1 1 x yi 1 1 x 1 yi 1

x 1

y 2 1 x 1 y 2 1 .

Vy: Tp hp cc im M l ng trn tm I(1;0) bn knh R = 1.

t z x yi x, y v im M(x;y) biu din s phc z trn mt phng phc.
Ta c: z i 1 x yi i 1 x y 1 i 1

x 2 y 1 1 x 2 y 1 1 .

Vy: Tp hp cc im M l ng trn tm I(0;1) bn knh R = 1.

Bi 14: Xc nh tp hp im biu din s phc tha iu kin:
1. z 2 l s o

2. z 2 z

3. 2 z i z z 2i

Gii:
1. t z x yi x, y v im M(x;y) biu din s phc z trn mt phng phc.
2

z 2 x yi x 2 y 2 2 xyi
x y 0 y x
Do z 2 l s o x 2 y 2 0 x y x y 0
x y 0 y x
Vy: Tp hp im l hai ng phn gic: y x, y x.
2. t z x yi x, y v im M(x;y) biu din s phc z trn mt phng phc.

23

x 0
.
x 2 y 2 2 xyi x 2 y 2 2 xyi 4 xyi 0 x. y 0
y 0
Vy: Tp hp im l cc trc ta .
3. t z x yi x, y v im M(x;y) biu din s phc z trn mt phng phc.

z2 z

2 z i z z 2i x yi i x yi x yi 2i x y 1 i 2 yi 2i
x y 1 i 2 y 1 i x y 1 i y 1 i
2

x y 1 y 1

x 2 y 1

y 1

x2
y
4

x2
.
4
Dng 5: S phc vi cc bi ton chng minh
Phng php:
- Trong dng ny ta gp cc bi ton chng minh mt tnh cht, hoc mt ng thc v s phc.
- gii cc bi ton dng trn, ta p dng cc tnh cht ca cc php ton cng, tr, nhn, chia, s phc lin
hp, mun ca s phc c chng minh.
Vy: Tp hp cc im M l parabol y

Bi 1: Chng minh rng vi mi s phc z, c t nht mt trong hai bt ng thc sau xy ra:
1
z 1
hoc z 2 1 1
2
Gii:
1
Gi s ta c ng thi z 1
v z 2 1 1 . t z a bi (a, b )
2
1

2
2
2
2
(1 a ) b
2(a b ) 4a 1 0 (1)
Ta c:
2
2
2 2
2
2
(1 a 2 b 2 ) 2 4a 2 b 2 1 (a b ) 2(a b ) 0 (2)

Cng tng v (1) vi (2) ta c (a 2 b 2 )2 (2a 1)2 0 (v l). Suy ra pcm.

Bi 2: Cho s phc z 0 tho mn z 3

1
1
2 . Chng minh rng: z 2 .
3
z
z

Gii:
D chng minh c rng vi hai s phc z1 , z 2 ta c z1 z2 z1 z2
3

1
1
1
1
1
1
1

T z z 3 3 3 z , suy ra z
z3 3 3 z 2 3 z
z
z
z
z
z
z
z

1
t a z ta c a3 3a 2 0 (a 2)( a 1) 2 0 a 2 (pcm).
z
2
2
Bi 3: Chng minh rng z z 1 0; z z

1
z

; z 1. vi z

1
2

Gii:

24

Do z 2
2

Li c

1
3
1
3
z 2 z 1 (
i ) (
i) 1 0 ;
2 2
2 2

1
2

3
2

i.

2
Suy ra z z

1
z

. Hn na ta c z 3 z 2 .z 1.

Bi 4: Cho z1 , z2 C. Chng minh rng : E z1 z2 z1 .z2

Gii:
gii bi ton ny ta s dng mt tnh cht quan trng ca s phc lin hp l: z R z = z
Tht vy:
Gi s z = x + yi z = x yi.
z = z x + yi = x yi y = 0 z = x R
Gii bi ton trn:
Ta c E = z1 z2 z1 .z2 z1 z2 z1 z 2 = E E R
Bi 5: Chng minh rng:

1. E1 = 2 i 5

2 i 5
n

R
n

19 7i 20 5i
2. E2 =

R
9 i 7 6i
Gii:
7

1. Ta c: E1 = 2 i 5

2 i 5 2 i 5 2 i 5 2 i 5 2 i 5
n

n
n
19 7i (9 i ) 20 5i (7 6i)
19 7i 20 5i
2. E2

82
85
9 i 7 6i

E1 E1R

n
n
164 82i 170 85i

2 i 2 i
82
85
E2 E2 E2 R

Bi 6: Trong mt phng ta Oxy, cho A v B l hai im ln lt biu din hai nghim phc ca phng
trnh z 2 6 z 18 0 . Chng minh rng tam gic OAB vung cn.
Gii:
Phng trnh : z 2 6 z 1 8 0 c ' 9 18 9 9i 2
nn c hai nghim t1 3 3i hoc t2 3 3i
Trong mt phng ta s phc t1 c im biu din l A(3 ;3)
s phc t2 c im biu din l B(3 ;-3)
OAB c OA OB 3 2 nn OAB cn ti O

O A (3; 3) , O B (3; 3) O A .O B 0 O A O B

25

Nn OAB vung ti O. Vy OAB vung cn ti O

Bi tp t gii tng hp:
Dng 1: Cc php ton v s phc
Bi 1: Thc hin php tnh:
4 3i 1 i

1 i 4 3i
1 i 2
d. D 2 5i
2i 3

a. A

g. G 1 i 5 3i

b. B

7 2i
8 6i

c. C

e. E 2 3i 1 2i

3 2i 4 3i 1 2i

4i
3 2i

5 4i
3 4i
f. F
1 4i 2 3i

1
3 2i

s:
11 39
i
15 25
Bi 2: Tnh gi tr biu thc:
a. A ( 3 2.i )2 ( 3 2.i )2 .

b. B

b. P (1 2 i )2 (1 2 i ) 2 2
c. P ( x 1 i )( x 1 i )( x 1 i)( x 1 i )
s:
c. P x 4 4
Bi 3: Thc hin cc php ton sau:
1

a. 2 i 2i
b.
3

1 3

1
c. 3 i 2i i
d.
3 2

2
e. [(3 2i) (3 2i)]2

2 5
i
3 4
4
3 1 5 3
i i 3 i
5
4 5 4 5
3
3
(2 i) (2 i)
f.
(2 i ) 3 (2 i) 3

2 3i

1 2i
g.
h. i 1 i 2 ... i 10

1 i
Bi 4: Thc hin php tnh:
m
3
1 i
a.
b.
c.
1 2i
1 i
i m
2
3 i
(1 2i) (1 i) 2
e.
f.
(1 2i )(1 i )
(3 2i) 2 (2 i ) 2
s:
3 6
a. i
b.i
c. i m
5 5

i. i 1 i 2 ... i 2008

d.

ai a
ai a
ai b
g.
i a
d.

h. (2 i)6

a 1 2 a

i
a 1 a 1

26

b
4 3
21 9
i
f.
i
g.
i a
h. 117 44i
5 5
34 17
a
Bi 5: Phn tch ra tha s (thc cht l phn tch thnh tch cc a thc)
a. a2 + 1
b. 2a2 + 3
c. 4a4 + 9b2
d. 3a2 + 5b2
s:
a. a i a i
b. (a 2 i 3 )(a 2 i 3)
e.

c. (2a 3bi)(2a + 3bi)

d. (a 3 ib 5 )(a 3 ib 3)
Bi 6: Tnh :
2
3
20
a. 1 1 i 1 i 1 i ... 1 i
b. 1 i i 2 i 3 ... i 2011
c. Tnh

z1
bit rng: z1 3 i v z2 1 3i
z2

s:
z
c. 1 i
z2
Bi 7: Thc hin php tnh
16

10

a. 1 i

b. 1 i

c. 1 i

d. 1 i

1 i
1 i
e.

1 i
1 i

s:
a. 32i
b. 16
c. 2 2i
d. 2 2i
Bi 8: Rt gn cc biu thc sau y
1
z2
1 m 2 mi
z
a.
b.
(m l tham s thc)
z 0
1
m i 1 m2
z 1
z
1 1
1 1
2
c.
. 2

.
z1 , z2 0
2
2
z1 z 2 z1 z 2 z1 z2 z1 z2
s:
a. z 1

b. i

c.

z1 z 2
z12 z22

Bi 9: Cho a thc P z z 3 2 z 2 3 z 1
Tnh gi tr ca P z khi z 1 i; z 2 i 3

s: P 1 i 4 3i; P 2 i 3 13 14i 3
Bi 10: Cho s phc z x yi; x, y Z tha mn z 3 18 26i .
2010

2010

Tnh T z 2
4 z
Bi 11: Rt gon biu thc
a. A z 4 iz 3 1 2i z 2 3 z 1 3i vi z 2 3i
b. B z z 2 2 z 3 2 z z 2 vi z

1
2

3i 1

27

s:
a. A 92 156i

b. B 7

Dng 2: S phc v cc thuc tnh ca n

Loi 1: Xc nh phn thc v phn o ca s phc
3

Bi 1: Tm phn thc, phn o ca s phc z 2 i .

Bi 2: Tm phn thc v phn o ca s phc:
3 i
2 i
a. x

b. (1 i )2 (1 i )2
1 i
i
3

c. 2 i 3 i

1 i 3
d. z

1 i 3

s:
a.

3 3
2 2 1 3
v
2
2

c. 16 v 37

b. 0 v 4
d.

3
1
v
2
2

Bi 3: Tm phn thc v phn o ca s phc: x

2 i 1 i

1 2i
3i

Bi 4: Tm phn thc v phn o ca s phc sau

2
3
20
1 1 i 1 i 1 i 1 i
HD:
p dng cng thc tnh tng ca CSN
Vi u1 1; q 1 i v n 21
s: phn thc 210, phn o 210 1.
Bi 5: Tm phn thc v phn o ca s phc z bit: z 2 2 2 3 i
Bi 6: Cho s phc z x yi. Tm phn thc v phn o ca cc s phc:
a. u z 2 2 z 4i

b. v

zi
iz 1

s:
a. x 2 y 2 2 x v 2 xy y 2

b.

2 xy
y 2 x2 1
v
x 2 ( y 1) 2
x 2 ( y 1) 2

3 3i

Bi 7: Hi vi s nguyn dng n no, s phc

3
i

Bi 8: Tm phn thc v phn o ca mi s phc sau:

1 7 1
c.
i 7 ;
2.i
i
s:

l s thc, l s o?

1
1 i
10
d.
1 i 2 3i 2 3i
i
1 i

28

a. 1 v 0
Loi 2: Vit s phc di dng i s
Bi 1: Vit cc s phc di dng i s
3
3
1 2i 1 i
a. z
2
2
3 2i 2 i

b. z

b. z 2i10 i 3
s:
44
5
a. z

i
318 318
c. z 2 i

5i
1 i 2 3i

d. z i 2007 i 2008
12 5
i
3 13
d. z 1 i

b. z

Loi 3: Hy biu din s phc z

Bi 1: Cho s phc z m m 3 i, m R
a. Tm m biu din ca s phc nm trn ng phn gic th hai y x ;
2
b. Tm m biu din ca s phc nm trn hypebol y ;
x
c. Tm m khong cch ca im biu din s phc n gc to l nh nht.
Bi 2: Xt cc im A, B, C trong mt phng phc theo th t biu din cc s phc

4i
2 6i
; (1 i )(1 2i);
.
i 1
3i
a. Chng minh ABC l tam gic vung cn;
b. Tm s phc biu din im D sao cho t gic ABCD l hnh vung.
Bi 3: Tm cc s phc lin hp vi cc s phc trn ri biu din chng trn mt phng phc
Bi 4: Cho s phc z a bi . Hi a, b phi tho mn iu kin g
a. im biu din cng nm trong di gia 2 ng thng x 2 v x 2
b. im biu din cng nm trong di gia 2 ng thng y 3i v y 3i
c. im biu din cng nm trong hnh trn tm O, bn knh 2
Bi 5: Cho ABCD l hnh bnh hnh vi A, B, C ln lt l cc im biu din cc s phc 1 i , 2 3i , 3 i .
Tm s phc z c im biu din l D.
Loi 4: Tm mun ca s phc z
Bi 1: Tm mun v acgument ca s phc
21

5 3i 3
z

1 2i 3
Bi 2: Tnh |z|, bit rng:
a. z

2 i
2 i 1 i
1 i

b. z

1 3 6

2i i 5i

29

 2 i 1 2i 2 4i

d. z 2 i 1 2i 3 4i
2 3i
1 2 i
1 i tan
e. z
f. z
1 i tan
1 2 i
s:
45
47
a. 1
b.
c.
d. 25
e. 1
f. 1
10
13
Bi 3: Cho ba s phc x, y, z cng c modun bng 1. So snh modun ca cc s x y z v xy yz zx
c. z

s: x y z xy yz zx
Loi 5: Tm s phc lin hp ca s phc z
Bi 1: Tm s phc nghch o ca s phc z bit
a. z 3 4i
b. z 3 2i
s:
1 3
4
1 3 2
a.
i
b. i
z 25 25
z 13 13
Loi 6: S bng nhau ca hai s phc
Bi 1: Tm hai s thc x, y tha mn ng thc
3

a. x 1 4i y 1 2i 2 9i
c. 1 i x 4 2i y 1 3i

x yi
3 2i
1 i
d. 3 2i x 5 7i y 1 3i

b.

s:
8
5

x
x

x 5

3
11
b.
c.
d.
y 1
y 7
y 2

11
3
Bi 2: Tm hai s thc x, y sao cho z 2 3i x 1 4i y l
a. L s thc
b. L s thun o
c. Bng 0
s:

d. Bng i

x 11
a. 3 x 4 y 0
b. 2 x y 0
c. x y 0
d.
y 2

11
3
Bi 3: Tm cc s nguyn x, y sao cho s phc z x iy tha mn z 18 26i
p s: z = 3 + i
Bi 4: Vi iu kin no th s phc z = a + bi tha mn:
a. z z
b. z z
c. z z
s:

30

a. b = 0

b. a = 0

c. a = b = 0

Dng 3: Tm s phc z tha mn iu kin cho trc

Bi 1: Cho s phc z tha mn z 2 2i 1 . Tm gi tr ln nht, gi tr nh nht ca z
p s: z max 2 2 1 z

4 2 4 2
4 2 4 2

i ; z min 2 2 1 z

i
2
2
2
2

Bi 2: Cho hai s phc z1 , z2 tha mn z1 3 ; z2 3 ; z1 z 2 37 . Tm s phc z

Bi 3: Tm s phc z tha mn: z

z1
z2

20
1 3i .
z

Bi 4: Vi gi tr thc no ca x v y th cc s phc z1 9 y 2 4 10 xi5 v z2 8 y 2 20i11 l lin hp ca

nhau ?
n

1 3i
Bi 5: Tm cc s nguyn n s phc z
l mt s thc
1

3
i

Bi 6: Tm s phc z tha mn

z 1

2 z 1 z 4 1 0

z 2 3i 2
Bi 7: Cho cc s phc z,z' tha mn iu kin
. Tm z,z' sao cho z z ' nh nht
z ' 1 1
1
Bi 8: Cho bit z a .Tm s phc c module ln nht , module nh nht
z
i
i
p s: Cc s phc cn tm l : z (a a 2 4 ) v z (a a 2 4 )
2
2
Bi 9:
a. Trong cc s z tho mn : 2 z 2 2i 1 hy tm s z c moidule nh nht
b. Trong cc s z tho mn : z 5i 3 hy tm s z c acgumen dng nh nht
Bi 10: Tm s phc z tha mn : z 2 z 1 8i

z 12 5
z4
v
1.
z 8i 3
z 8
s: C hai s phc tha mn z 6 17i v z 6 8i
z z
Bi 12: Tm s phc z tha mn z 1 v 1
z z
Bi 11: Tm s phc z tha mn ng thi:

Dng 4: Cc bi ton v tp hp im
Bi 1: Hy tm tp hp cc im biu din ca s phc z tha mn iu kin:
a. z 2
b. | z 1| 1
c. z 1 i 1
s:

d. 1 z 1 i 2

31

a. Tp hp l l cc im nm trong ng trn tm O bn knh R = 2

b. Tp hp l hnh trn tm I 1; 0 bn knh R = 1
c. Tp hp l cc im nm trong ng trn tm I 1;1 v bn knh R 1
d. Tp hp l cc im l hnh vnh khn tm I 1;1 v c bn knh ln bng 2 v nh bng 1
Bi 2: Xc nh tp hp cc im trn mt phng biu din s phc: 2 z i z z 2i .

x2
s: Tp hp l mt Parabol y
.
4
Bi 3: Xc nh tp hp cc im trong mt phng phc biu din cc s phc z tha mn iu kin sau:
z 2z 1 i z 3
Bi 4: Tm tp hp cc s phc z tha mn mt trong cc iu kin sau
a. z 2 i z
b. z 4i z 4i 10
s:
a. Tp hp im M l ng trung trc ca on AB : 4 x 2 y 3 0
b. Tp hp im M l ng Elip E :

x2 y2

1
9 25

5 5

Bi 5: Tm tp hp cc im M x; y trong mt phng Oxy biu din s phc z tha z 4 z

2i z
3

Bi 6: Tm tp hp cc im biu din trong mt phng phc s phc (1 i 3) z 2 bit rng s phc z

tho mn: z 1 2 .
Bi 7: Xc nh tp hp cc im trong mt phng phc biu din cc s z tha m iu kin
sau:
a. 2 z i z l s o ty
b. | 2 z 1| | z i 3 |
s:
Bi 8: Tm tp hp nhng im M biu din s phc z tha mn:
a. z 2i l s thc
b. z 2 i l s thun o
z 3i
c. z.z 9
d.
1 l s thc
zi

e. (2 z )(i z ) l s o ty
f.
Bi 9: Tm tp hp nhng im M biu din s phc z tha mn:
a. z 3 1
b. z i z 2 3i
c. | z 2 | | z 2 | 10
Bi 10: Hy xc nh tp hp cc im trong mt phng phc biu din cc s z tho mn mi iu kin sau:
a. z 1 1
b. 1 z i 2
c. 2i 2 z 2 z 1

d. 2iz 1 2 z 3

Bi 11: Xc nh tp hp cc im trong mt phng phc biu din cc s z tha mn mi iu kin sau:

a. z z 3 4
b. z z 1 i 2
s:
32

1 3
1
7
v x
b. y
2
2
2
Bi 12: Xc nh tp hp cc im trong mt phng phc biu din cc s phc z tha mn
z
k , (k l s thc dng cho trc).
zi
Bi 13:
a. Tm s phc z, bit z 2 5 v phn o ca z bng hai ln phn thc ca n.
b. Tm hai s phc bit tng ca chng bng 2 v tch ca chng bng 3.
c. d) Tm s phc z bit z 4 v z l s thun o.
a. x

d. Trn mt phng Oxy , hy tm tp hp im biu din s phc z tha mn ng thc z 3

e. Trong mt phng ta Oxy, hy tm tp hp im biu din s phc z tha mn ng thc z i 2 .

Bi 14: Tm tt c cc s phc z tha mn ng thi cc iu kin: z 2 z.z

4.

1
1
, y .
x
x
Bi 15: Tm s phc z sao cho A ( z 2)( z i ) l mt s thc

s: Tp hp im l hypebol y

Bi 16: Tm tt c cc s phc z tha mn ng thi cc iu kin: |z| = 5 v

z 7i

l s thc
z 1
Bi 17: Tm tp hp cc im biu din ca s z 1 2i bit s phc z thay i tha mn z 1 i 1

Dng 5: Chng minh tnh cht ca s phc

Bi 1: Cc vect u ,u ' trong mt phng phc theo th t biu din cc s phc z, z.

1
a. Chng minh rng tch v hng u . u ' z. z ' z.z ' ;
2

b. Chng minh rng u ,u ' vung gc khi v ch khi | z z '|| z z '| .

Bi 2: Chng minh rng vi mi s phc z, w, ta c z w z w . ng thc xy ra khi no?
HD:
Gi A, B, C ln lt l cc im biu din ca cc s phc z, w, z + w. Ta c z OA, w OB , z w OC .
T OC OA + AC suy ra z w z w .
Hn na OC = OA + AC khi v ch
khi O,
A, C thng hng v A thuc on thng OC. Khi O A (hay z 0)
iu c ngha l c s k 0 AC kOA tc l w = kz.
(Cn khi z = 0, r rng z w z w ).
Vy z w z w khi v ch khi z = 0 hoc nu z 0 th tn ti k R w kz.
10

Bi 4: Chng minh z

1 i

3 i
10

1 i 3

l mt s thc

33

Bi 5: Chng minh rng nu a bi c di th a 2 b 2 c 2 d 2

HD:
n

a bi c di a bi c di
2

a bi c di

n 2

c di

2n

a 2 b2 c2 d 2

Bi 6: Cho hai s phc z1 v z2 tha mn z12 z22 z1 z2 . Chng minh rng z1 z2 z1 z2

3
1
3
Bi 7: Cho z
i . Chng minh rng : z 1 .
2 2
2010
2008
2006
Bi 8: Chng minh 3 1 i
4i 1 i 4 1 i

z 0
Bi 9: Cho hai s phc z, w. chng minh: z.w 0
w 0
Bi 10: Chng minh rng mi s phc c mun bng 1 u c th vit di dng

xi
vi x l s thc m ta
xi

phi xc nh
Bi 11: Cho z v z' l hai s phc bt k . Chng minh rng :
a. ( z z ') z z '
b. z z ' z z '
z z
d. ( z ' 0)
z' z'
z
|z|
e. z.z ' z . z '
f.

, z' 0
z ' | z '|
Bi 12: Cc im A,B,C v A, , B, , C , trong mt phng phc theo th t biu din cc s
1 i , 2 3i , 3 i v 3i, 3 2i , 3 2i .
Chng minh rng hai tam gic ABC v A, B,C , c cng trng tm.

c. z.z ' z.z '

Dng 6: Gii phng trnh bc nht vi s phc

Bi 1: Gii cc phng trnh sau trn tp s phc
2i
1 3i
1
a.
z
b. [(2 i ) z 3 i ](iz ) 0
c. z 2 z 2 4i
1 i
2i
2i
2
d. z 2 z 0
e. z 2 z 0
f. z 2 z 0
s:
22 4
1
2
a.
i
b. 1 i;
c. 4i
25 25
2
3
1
3 1
3
d. 0; -1;
i,
i
e. 0; i; i
f. bi (b R)
2 2 2 2
Bi 2: Gii phng trnh
a. z z 1 2i
b. z z 2 i
s:

34

2
3
a. a ; b 2
b. a ; b 1
3
4
Bi 3 : Gii cc phng trnh sau
a. 1 i z 2 i 1 3i 2 3i

b. 2 z 3i 7 8i

c. 1 3i z 4 3i 7 5i

d. 1 i z 3 2i 4 z

e.

z
1 2i 5 6i
2 3i

B. CN BC HAI CA S PHC V CC LOI PHNG TRNH, H PHNG

TRNH
Dng 1: Tm cn bc hai ca s phc
Bi 1: Tm cn bc hai ca cc s phc sau:
a. 5 12i
b. 8 6i
c. 33 56i
Gii:
a. Gi z x iy l mt cn bc hai ca 5 12i tc l

x iy

d. 3 4i

5 12i x 2 y 2 2ixy 5 12i

2
2
2
x 2 y 2 5
x 2
x y 5
x 4

2
2
x y 13
y 9
y 3
2 xy 12
x 2
x 2
Do b 12 0 x, y cng du do
hoc
y 3
y 3
Vy 5 12i c 2 cn bc hai l z1 2 3i v z2 2 3i.
b. Tng t gi z x iy l mt cn bc hai ca 8 6i tc l

x iy

8 6i x 2 y 2 2ixy 8 6i

2
2
2
x2 y 2 8
x 3
x y 8
x 9

2
2
y 1
2 xy 6
x y 10
y 1
x 3
x 3
Do b 6 0 x, y cng du do
hoc
y 1
y 1
Vy 8 6i c 2 cn bc hai l 3 i v 3 i.
c. Gi z x iy l mt cn bc hai ca 33 56i tc l

x iy

33 56i x 2 y 2 2ixy 33 56i

2
2
2
x 2 y 2 33
x 7
x y 33
x 49

2
2
x y 65
y 16
y 4
2 xy 56
x 7
x 7
Do b 56 0 x, y tri du do
hoc
y 4
y 4
Vy 2 cn bc hai ca 33 56i l 7 4i v 7 i 4.
d. Gi z x iy l mt cn bc hai ca 3 4i tc l

35

 x iy

3 4i x 2 y 2 2ixy 3 4i

x 2 y 2 3
x 2 1
x 2 y 2 3
x 1

2
2
x y 5
y 2
2 xy 4
y 4
x 1
x 1
Do b 4 0 x, y cng du do
hoc
y 2
y 2
Vy 2 cn bc hai ca 3 4i l 1 2i v 1 2i.
Bi 2: Tm cc cn bc hai ca mi s phc sau:
a. 4 + 6 5 i
b. 1 2 6i
Gii:
a. Gi s z x iy

x, y

l mt cn bc hai ca w 4 6 5i

3 5
2
2
y
(1)

4
2

x
Khi : z 2 w x yi 4 6 5i

45
2
xy

6
5
x2

4 (2)

x2
(2) x4 4x2 45 = 0 x2 = 9 x = 3.
x=3y= 5

x = -3 y = - 5
Vy s phc w = 4 + 6 5 i c hai cn bc hai l: z1 = 3 + 5 i v z2 = -3 - 5 i
b. Gi s z = x +yi (x, y thuc R) l mt cn bc hai ca w = -1-2 6 i

6
2
2
y
(1)

1
2

x
Khi : z 2 w x yi 1 2 6i

2 xy 2 6
x 2 6 1 (2)

x2
(2) x4 + x2 6 = 0 x2 = 2 x = 2 .
x= 2 y=- 3
x=- 2 y= 3
Vy s phc w = 4 + 6 5 i c hai cn bc hai l: z1 = 2 - 3 i v z2 = - 2 + 3 i
Dng 2: Phng trnh bc hai
Bi 1: Gii cc phng trnh sau:
a. x 2 3 4i x 5i 1 0; (1)

b. x 2 1 i x 2 i 0;

(2)

Gii:
2
a. Ta c 3 4i 4 5i 1 3 4i . Vy c hai cn bc hai l 1+ 2i v 1 2i.
3 4i 1 2i
3 4i 1 2i
2 3i; x2
1 i
2
2
4 i 2 8 6i . Vy c hai cn bc hai l 3 + i v 3 i.

Do pt (1) c hai nghim l: x1

b. Ta c 1 i

36

Do pt (2) c hai nghim l: x1

1 i 3 i
1 i 3 i
1; x2
2i
2
2

Ch :
PT (2) c th dng nhm nghim nh a + b + c = 0
Bi 2: Gii cc phng trnh sau:
a. 3 x 2 x 2 0 1
b. x 2 x 1 0 (2)

c. x 3 1 0 (3)

Gii:
a. Ta c 23 23 i 2 0 nn ta c hai cn bc hai ca l:
1 i 23
i 23 v i 23 . T nghim ca pt (1) l: x1,2
6
1 i 3
b. Ta c 3 3i 2 0 nn (2) c cc nghim l: x1,2
2
x 1 0
c. Ta c (3) x 1 x 2 x 1 0 2
x x 1 0; (*)

1 i 3
1 i 3
. T ta c cc nghim ca pt (3) l: x 1 ; x1,2
2
2
(Cc nghim ca pt (3) c gi l cn bc ba ca 1).
Bi 3: Lp phng trnh bc hai c cc nghim l: 4 3i; 2 5i
HD:
Theo bi ra ta c: 2 8i; . 23 14i.
kt qu pt bc hai cn lp l: x 2 2 8i x 14i 23 0
Theo b. Pt (*) c hai nghim l x1,2

Bi 4: Tm m phng trnh: x 2 mx 3i 0 c tng bnh phng 2 nghim bng 8.

Gii:
2
Theo bi ra ta c: x12 x22 8 x1 x2 2 x1 x2 8 (1).
x x2 m
Theo Viet ta c 1
x1 x2 3i
Thay vo (1) ta c m2 6i 8 m2 8 6i m l mt cn bc hai ca 8 6i.
Vy: c 2 gi tr ca m l: 3 + i v 3 i.
Bi 5: Trn tp s phc , tm B phng trnh bc hai z 2 Bz i 0 c tng bnh phng hai nghim bng
4i .
Gii:
Gi z1 , z 2 l hai nghim ca phng trnh cho v B a bi vi a, b .

Theo phng trnh bc hai z 2 Bz i 0 c tng bnh phng hai nghim bng 4i .
nn ta c : z12 z22 ( z1 z2 )2 2 z1 z 2 S 2 2 P ( B ) 2 2i 4i hay B 2 2i hay
a 2 b 2 0
(a bi ) 2 2i a 2 b 2 2abi 2i Suy ra :
.
2ab 2
H phng trnh c nghim (a;b) l (1; 1),(1;1)
Vy : B 1 i; B = 1 i

37

Bi 6: Cho z1 ; z 2 l 2 nghim pt 1 i 2 z 2 3 2i z 1 i 0
Khng gii pt hy tnh gi tr ca cc biu thc sau:

a. A z12 z22 ;

b. B z12 z2 z1 z 22 ;

c. C

z1 z2

z2 z1

Gii:

3 2i
3 2 2 23 2

i
z1 z2
3
3

1 i 2
Theo Viet ta c:
z z 1 i 1 2 1 2 i
1 2 1 i 2
3
3

3 2 2 23 2
1 2 1 2 11 30 2 6 4 2
a. Ta c A z1 z 2 2 z1 z2

i 2

i
3
3
3
9
9

3 2 2 2 3 2 1 2 1 2 5 2 2 1 10 2
b. B z1 z 2 z1 z2

i
3
3
3
9
9

z12 z22
A
6 26 2 i

.
z1 z2
18
1 2 1 2

i
3
3
Bi 7: Gii phng trnh nghim phc trn tp s phc
a. z 2 8(1 i ) z 63 16i 0
b. 2 3i z 2 4i 3 z 1 i 0
c. Ta c C

HD:
a. Ta c ' 16(1 i) 2 (63 16i) 63 16i (1 8i) 2
T ta tm ra hai nghim z1 5 12i ; z2 3 4i .
b. Ta c 2 3i 4i 3 1 i 0
z1 1; z 2

1 5i
13

Bi 8: (C 2010) Gii phng trnh z 2 1 i z 6 3i 0 trn tp hp cc s phc.

Gii:
2

Phng trnh c bit thc 1 i 4 6 3i 24 10i 1 5i

Phng trnh c hai nghim l: z 1 2i v z 3i.

Bi 9: (C 2009) Gii phng trnh sau trn tp hp cc s phc:

4 z 3 7i
z 2i
zi

Gii:
iu kin: z 1

38

Phng trnh cho tng ng vi z 2 4 3i z 1 7i 0

2

Phng trnh c bit thc 4 3i 4 1 7i 3 4i 2 i

4 3i 2 i
4 3i 2 i
1 2i v z
3 i.
2
2
25
Bi 10: Gii phng trnh nghim phc : z
8 6i
z
Gii:
Gi s z a bi vi ; a,b R v a,b khng ng thi bng 0.
1
1
a bi
Khi z a bi ;
2
z a bi a b 2
25
25(a bi )
Khi phng trnh z
8 6i a bi 2
8 6i
z
a b2
a (a 2 b 2 25) 8( a 2 b2 ) (1)
2
.
2
2
2
b( a b 25) 6(a b ) (2)
3
Ly (1) chia (2) theo v ta c b a th vo (1) ta c a = 0 hoc a = 4
4
Vi a = 0 b = 0 ( Loi)
Vi a = 4 b = 3 . Ta c s phc z = 4 + 3i.
Bi 11: Tm cc s thc b, c phng trnh z2 + bz + c = 0 nhn s phc z = 1 + i lm mt nghim.
Gii:
V z = 1 + i l mt nghim ca phng trnh: z2 + bx + c = 0 ( b, c R), nn ta c :
b c 0
b 2
2

1 i b 1 i c 0 b c 2 b i 0
2 b 0
c 2

Phng trnh c hai nghim l: z

Bi 12: Gii cc pt sau: z 2 z 0

Gii:
Gi s z x yi, x,y
x2 y2 x 0
Ta c z 2 z 0 x 2 y 2 2 xyi x yi 0 x 2 y 2 x 2 xy y i 0 0i
2 xy y 0

39

x 0

y 0
x 0
x 1

x

x2 x 0
y 0
y 0

x2 y 2 x 0

2
2
y0

0
y

0
x 1
2
2

3
x y x 0

y 0
x2 y2 x 0 y 2 3
y

2

y
2
x

2 x 1 0

4

y 3

1
3

1

2
y
x
x
2

x 1

1

2
x
2

y 3
2

1
3
1
3

i, z 3
i
2 2
2 2
Bi 13: Tm m pt z 2 mz 3i 0 c hai nghim z1 , z 2 tha z12 z 22 8 .

Vy: C bn s phc cn tm l: z1 0, z 2 1, z3

Gii:
2
Ta c: z12 z22 8 z1 z 2 2 z1 .z2 8
b
c
m, z1 .z 2 3i
a
a
2
2
2
2
2
Suy ra: z1 z2 8 z1 z 2 2 z1 .z2 8 m 2.3i 8 m 2 8 6i 3 i m 3 i .

Vi z1 z2

Bi 14: Cho s phc z tho mn z 2 2 z 3 0 . Gi f z l s phc xc nh bi

f ( z ) z17 z15 6 z14 3 z 2 5 z 9 . Tnh m un ca f z
Gii:
Ta t z 2 2 z 3 0 (1)
z 1 i 2
(1) c 2 0 nn (1) c 2 nghim phc l 1
| z1 | | z2 | 3
z2 1 i 2
f ( z ) z17 z15 6 z14 3z 2 5 z 9 z15 ( z 2 2 z 3) 2 z14 ( z 2 2 z 3) 3( z 2 2 z 3) z
nu z z1 f ( z1 ) z1 | f ( z1 ) || z1 | 3
nu z z2 f ( z 2 ) z 2 | f ( z2 ) || z2 | 3
Vy | f ( z ) | 3
Dng 3: Phng trnh quy v phng trnh bc hai v phng trnh bc cao
Phng php 1: Phng php phn tch thnh nhn t:

40

Bi 1: Cho phng trnh sau:

z 3 2 2i z 2 5 4i z 10i 0 1
a. Chng minh rng (1) nhn mt nghim thun o.
b. Gii phng trnh (1).
Gii:
a. t z = yi vi y R
3
2
Phng trnh (1) c dng: iy 2i 2 yi 5 4i yi 10i 0
iy 3 2 y 2 2iy 2 5iy 4 y 10i 0 0 0i
ng nht ho hai v ta c:
2

2y 4y 0
gii h ny ta c nghim duy nht y = 2
3
2
y 2 y 5 y 10 0
Vy phng trnh (1) c nghim thun o z = 2i.
b. V phng trnh (1) nhn nghim 2i
v tri ca (1) c th phn tch di dng:
z 3 2 2i z 2 5 4i z 10i z 2i z 2 az b (a, b R)
ng nht ho hai v ta gii c a = 2 v b = 5.
z 2i
z 2i

1 z 2i z 2 z 5 0 2
z 1 2i
z 2z 5 0
z 1 2i

Vy phng trnh (1) c 3 nghim.

Bi 2: Gii cc phng trnh:
1. z3 27 = 0
2. z3 = 18 + 26i, trong z = x + yi ; x,y Z
Gii:
z 1
z 1
3
2
1. z 27 0 z 1 z 3z 9 0 2

z 3 3 3i
z 3z 9 0
2,3
2
Vy phng trnh cho c 3 nghim.
2

2. Ta c: x yi x 3 3 xy 2 3x 2 y y 3 i 18 26i

x 3 3 xy 2 18
Theo nh ngha hai s phc bng nhau, ta c: 2
3
3 x y y 26
T h trn, r rng x 0 v y 0.
t y = tx , h 18 3 x 2 y y 3 26 x 3 3 xy 2

18 3t t 3 26 1 3t 2 18t 3 78t 2 54t 26 0 3t 1 3t 2 12t 13 0.

V x, y Z t Q t

1
x 3 v y 1 z 3 i.
3

41

Bi 3:
1. Tm cc s thc a, b c phn tch: z3 +3z2 +3z 63 = (z 3)(z2 +az + b)
2. Gii phng trnh: z3 +3z2 +3z 63 = 0
3. Cho phng trnh: z 3 5 z 2 16 z 30 0 (1), gi z1 , z2 , z3 ln lt l 3 nghim ca phng trnh
(1) trn tp s phc. Tnh gi tr biu thc: A z12 z22 z32 .
Gii:
1. Gi thit z 3 3 z 2 3z 63 z 3 a 3 z 2 b 3a z 3b
a 3 3
a 6

b 3a 3
b 21
3b 63

z 3

2. p dng phn 1. ta c: z 3 3z 2 3 z 63 0 z 3 z 2 6 z 21 0 z 3 2 3i
z 3 2 3i

Vy phng trnh cho c 3 nghim.

3. z 3 5 z 2 16 z 30 0
c 3 nghim l: z1 3; z 2 1 3i; z3 1 3i
A z12 z 22 32 7

Bi 4: Gii phng trnh: z 4 4 z 3 7 z 2 16 z 12 0 1

Gii:
Do tng tt c cc h s ca phng trnh (1) bng 0 nn (1) c nghim z = 1.
1 z 1 z 3 3z 2 4 z 12 0 z 1 z 3 z 2 4 0
z 1

z 3
z 2i

z 2i
Vy phng trnh cho c 4 nghim.
Bi 5: Gii phng trnh: z 4 4 z 3 7 z 2 16 z 12 0
Gii:
Phn tch a thc v tri thnh nhn t ta c:
z 1

z 3

z 2 4 0

z 1
z 4 z 7 z 16 z 12 0 ( z 1)( z 3)( z 4) 0 z 3

z 2i
4

Bi 6: Gii phng trnh 2 z 3 5 z 2 3 z 3 2 z 1 i 0 , bit rng phng trnh c nghim thc

Gii:
2 z 3 5 z 2 3 z 3
1
1
Phng trnh c nghim thc
z tc l phng trnh c mt nghim z
2
2
2 z 1 0

42

Phng trnh 2 z 1 z 2 3 z 3 i 0 gii phng trnh ny ta c

1
z ; z 2 i; z 1 i
2
Bi 7: Gii phng trnh z 3 1 2i z 2 1 i z 2i 0 , bit rng phng trnh c mt nghim thun o

Gii:
Gi s phng trnh c mt nghim thun o z bi , thay vo phng trnh ta c
3
2
bi 1 2i bi 1 i bi 2i 0 b b 2 b3 2b 2 b 2 i 0
2
b b 0
3
b 1 z i
2
b 2b b 2 0
Vy phng trnh tng ng vi z i z 2 1 i z 2 0 ... gii phng trnh ny s c nghim

Phng php 2: Phng php t n ph

2

Bi 1: Gii phng trnh: z 2 z 4 z 2 z 12 0

Gii:
t t z 2 z , khi phng trnh cho c dng:

1 23i
z
2

2
z z 6 0

t 6
1 23i
t 2 4t 12 0
2
z
2
t 2
z z 2 0

z 2
Vy phng trnh cho c 4 nghim.
2

Bi 2: Gii phng trnh: z 2 3z 6 2 z z 2 3 z 6 3 z 2 0

Gii:
t t z 2 3z 6 phng trnh cho c dang:
t z
t 2 2 zt 3z 2 0 t z t 3 z 0
t 3 z
z 1 5i
- Vi t z z 2 3z 6 z 0 z 2 2 z 6 0
z 1 5i
z 3 3
- Vi t 3z z 2 3 z 6 3 z 0 z 2 6 z 6 0
z 3 3
Vy phng trnh cho c 4 nghim.

43

Bi 3: Cho phng trnh: z 4 2 z 3 z 2 2 z 1 0 1

a. Bng cch t y z

1
hy a phng trnh v dng: y 2 2 y 3 0.
z

b. T gii (1)
Gii:
Do z 0 khng l nghim ca (1) chia hai v ca phng trnh cho z2 ta c:
1 1
z 2 2 z 1 2 2 0
z z
y 1
1
t y z phng trnh c dng: y 2 2 y 3 0
z
y 3

1
1 i 3
1 z
z
2
1
3 5
- Vi y 3 z 3 z
z
2
Vy phng trnh cho c 4 nghim
- Vi y 1 z

Bi 4: Gii phng trnh: z 4 z 3

z2
z 1 0
2

Gii:
Do z 0 khng phi l nghim ca phng trnh (1) nn:
1 1 1
(1) z 2 z 2 0
2 z z
2
1
1 5

z z 0
z
z 2

1 3i

1
5
2
t y z pt c dng: y 2 y 0 2 y 2 2 y 5 0
1

3i
z
2
y

2
1 3i
1 1 3i
- Vi y
z
2 z 2 1 3i z 2 0 2
2
z
2
2
2
Ta c : 1 3i 16 8 6i 3 i
1 1
phng trnh (2) c 2 nghim: z1 1 i v z2 i
2 2
1 3i
1 1 3i
- Vi y
z
2 z 2 1 3i z 2 0 3
2
z
2
2
2
Ta c : 1 3i 16 8 6i 3 i
1 1
phng trnh (3) c 2 nghim: z3 1 i v z4 i
2 2
Vy phng trnh cho c 4 nghim.

44

Bi 5: Gii phng trnh: z 4 6 z 2 25 0

Gii:
t z 2 t. Khi (1) c dng: t 2 6t 25 0 2 .
Ta c: 16 16.i 2 0 nn pt (2) c hai nghim l t 3 4i.
Mt khc 3 4i c hai cn bc hai l: 2 i v 2 i cn
3 4i c hai cn bc hai l: 2 i v 2 i
Vy: pt (1) c 4 nghim l: z1 2 i; z2 2 i; z3 2 i; z4 2 i.
3

zi
Bi 6: Gii phng trnh (n z) trn tp s phc:
1.
i z
Gii:
iu kin: z i
zi
ta c phng trnh: w 3 1 (w 1)(w 2 w 1) 0
iz

w 1

w 1
1 i 3
2
w
2
w w 1 0

w 1 i 3

2
zi
- Vi w 1
1 z 0
iz
1 i 3
z i 1 i 3
- Vi w

(1 i 3 ) z 3 3i z 3
2
iz
2

t w

1 i 3
z i 1 i 3

(1 i 3 ) z 3 3i z 3
2
iz
2
Vy pt c ba nghim z 0; z 3 v z 3 .
- Vi w

Bi 7: Gii phng trnh: z 2 3z 6 2 z z 2 3 z 6 3z 2 0 (*)

Gii:
u z
t: z 2 3z 6 u (*) u 2 2 zu 3z 2 0 (u z )(u 3 z ) 0
u 3 z
z1 1 i 5

z2 1 i 5
z 2 3z 6 z
z2 2z 6 0
2
2

z3 3 3
z 3 z 6 3z
z 6z 6 0

z4 3 3
Bi 8: Gii phng trnh: ( z 2 z )( z 3)( z 2) 10

z C
45

Gii:
PT z ( z 2)( z 1)( z 3) 10 ( z 2 2 z )( z 2 2 z 3) 0
t t z 2 2 z . Khi phng trnh tr thnh t 2 3t 10 0
t 2 z 1 i

t 5
z 1 6
Vy phng trnh c cc nghim: z 1 6 ; z 1 i
Bi 9: Gii phng trnh tp s phc: z 4 2 z 3 z 2 2 z 1 0
Gii :
1
1
1
1

Phng trnh z 4 2 z 3 z 2 2 z 1 0 z 2 ( z 2 2 ) 2( z ) 1 0 ( z 2 2 ) 2( z ) 1 0
z
z
z
z

(z = 0 khng l nghim ca phng trnh)

w 1
1
t w z ; phng trnh trn tr thnh: w2 + 2w 3 =0
z
w 3

1
1 3i
2
z 1 z z 1 0 z
z
2

1
3 5
2
z 3 z 3 z 1 0 z

z
2
1 3i
3 5
Vy phng trnh c bn nghim: z
; z
2
2
3
2
Bi 10: Tm cc s thc a, b, c c: z 2(1 i ) z 4(1 i ) z 8i ( z ai )( z 2 bz c) .
Tm mun ca cc nghim .
HD:
Cn bng h s ta c a = 2, b = 2, c = 4
T gii phng trnh: z 3 2(1 i ) z 2 4(1 i) z 8i 0 trn tp s phc.
Phng trnh ( z 2i )( z 2 2 z 4) 0 z 2i; z 1 3i; z 1 3i z 2 .
Dng 3: Gii h phng trnh:
z12 z22 5 2i
Bi 1: Gii h phng trnh:
z1 z2 4 i
Gii:
T (2) ta c z12 z22 2 z1 z2 15 8i.

(1)
(2)

Kt hp vi (1) ta c z1 z2 5 5i
z z2 4 i
Vy ta c h phng trnh: 1
z1 z2 5 5i
Do z1 , z2 l nghim ca phng trnh z 2 4 i z 5 5i 0 . Ta c 5 12i
Nn c hai cn bc hai l: 2 + 3i v 2 3i.

46

4 i 2 3i

3i
z1
2
Vy ta c
hoc
4

3
i
z
1 2i
2
2
z w i
Bi 2: Gii h phng trnh:
iz w 1

z1 1 2i
.

i
2

Gii:
Coi i nh 1 tham s ta c:
D

z
1

D
1
1
i
1
1

x
v Dw
D
1 i ; Dz
i 1
i
1
1
1
i
w D 1 i

Dy
z w zw 8
Bi 3: Gii h phng trnh: 2
2
z w 1
Gii:
z w zw 8
H
2
z w 2 zw 1
u v 8
u 8 v
u z w
t:
2
2
v zw
u 2v 1
u 2u 15 0

i
2
1

u 5
5 3i 3 5 3i 3
X 2 5 X 13 0 ( z; w)
;

2
2
v 13

u 3 X 2 3 X 5 0 ( z; w) 3 14 ; 3 14

v 5
2
2

3x y

x x2 y2 3

Bi 4: Gii h phng trnh:

( x, y R )
y x 3y 0

x2 y 2
Gii:
T h suy ra: x yi

(3 x y ) ( x 3 y )i
3( x yi ) i ( x yi)
3 x yi 2
2
3
2
2
x y
x y2
x y2

t z x yi ta c PT n z C : z

(3 i ) z
2

3 z

z
Gii PT bc hai tm c z 2 i v z 1 i .
T tm ra 2 nghim ca h l ( x, y ) ( 2,1);(1, 1) .
Bi 5: Gii h phng trnh 2 n z v w:

(3 i )
3
z

47

(1)
z w 3(1 i )
3
3
z w 9(1 i ) (2)

Gii:
3
T (2) ta c: z w 3 zw z w 9 1 i 3
3

Thay (1) vo (3) ta c: 27 1 i 9 zw 1 i 9 1 i

3 1 3i 3i 2 i 3 zw 1 i 1 i zw

5 5i
5i
1 i

z w 3(1 i )
Vy ta c h phng trnh:
z.w 5i
Theo nh l Viet z, w l cc nghim ca phng trnh: t 2 3 1 i 5i 0 4
Ta c: 2i 1 i

t 2 i
Phng trnh (4) c hai nghim
t 1 2i
Vy h cho c hai nghim (z;w) l 2 i;1 2i v 1 2i; 2 i
Bi 6: Gii h phng trnh 2 n z v w:
(1)
z1 z2 z3 1

z1 z2 z2 z3 z3 z1 1 (2)
z z z 1
(3)
1 2 3
Gii:
Ta c z1 , z2 , z3 l cc nghim ca phng trnh: z z1 z z2 z z3 0
z 3 z1 z2 z3 z 2 z1 z2 z2 z3 z3 z1 z z1 z2 z3 0

z 3 z 2 z 1 0 z 1 v z i
Vy h phng trnh cho c 6 nghim (l hon v ca b ba s 1, i v i)
6
2
a a a 2 a 5
Bi 7: Gii h phng trnh sau trong tp s phc:
a 2 b 2 ab 2 b a 2 a 6 0

Gii:
iu kin: a 2 a 0

a 2 a 1
T (1) (a 2 a ) 2 5(a 2 a) 6 0 2
a a 6

1 3i
a
2
Khi a 2 a 1
thay vo (2)

1 3i
a

48


1 23.i
b
2
b 2 b 6 0 b 2 b 6 0

1 23.i
b

2
a 3
Khi a 2 a 6
a 2
Thay vo (2)

1 5
b
2
6b 2 6b 6 0 b 2 b 1 0

1 5
b

2
Vy h pt c nghim (a, b) l:
1 23i 1 3i 1 23i 1 3i 1 23i 1 3i 1 23i 1 3i

,
;
,
;
;
;
;
;

2
2
2
2
2
2
2
2

3; 1 5 , 3; 1 5 , 2; 1 5 , 2; 1 5

2
2
2
2

Bi tp t gii:
Bi 1: Gii phng trnh bc 2 sau trong tp hp cc s phc
z 2 2 2 i z 6 8i 0.
Bi 2: Tm cc s thc b, c phng trnh z 2 bz c 0 nhn s phc z 1 i lm mt nghim.
s:
V z 1 i l mt nghim ca phng trnh: z 2 bz c 0 nn
b c 0
b 2
(1 i) 2 b(1 i) c 0 b c (2 b)i 0

2 b 0
c 2
Bi 3: Cho cc s phc w1 1 2i, w2 3 4i. Xc nh cc s phc z khc 0, ng thi tho mn cc iu

w2
1 , t lp phng trnh bc hai c nghim l cc s s phc tm c?
z
Bi 4: Cho s phc z l mt nghim ca phng trnh: z 2 z 1 0 .
kin w1 .z l s thc v

1
1
1
1

Rt gn biu thc P z z 2 2 z 3 3 z 4 4
z
z
z
z

2
Bi 5: Gii phng trnh trn tp s phc: x 5 i x 8 i 0

Bi 6: Gii phng trnh trn tp s phc: z 2 2 z 1 6i 0

Bi 7: (H A 2009) Gi z1 , z 2 l hai nghim ca phng trnh z2 + 2z + 10 = 0. Tnh gi tr biu thc
2

A z1 z 2 .
HD:

49

 36 36i 2 z1, 2 1 3i. z1 z 2 10 A 20

s: A = 20
Bi 8: Cho z1, z2 l cc nghim phc ca phng trnh 2 z 2 4 z 11 0 . Tnh gi tr ca biu thc
2

z1 z2

z1 z2

HD:
Gii pt cho ta c cc nghim: z1 1

3 2
3 2
i , z2 1
i
2
2

3 2
22
Suy ra | z1 | | z 2 | 1
; z1 z2 2

2
2
2

z z2
11
Do 1
...
4
( z1 z2 )2
Bi 9: Gii phng trnh:
2

a. z 2 z 0
s:
a. z{0;i;i}

b. z 2 3z 6 2 z z 2 3 z 6 3z 2 0
b. z 3 3; z 1 5i

Bi 10: Gii phng trnh: z 2 z 0 .

1
3
s: z 0, z 1 , z
i
2 2
Bi 11: Tm a thc bc hai h s thc nhn lm nghim bit:
a. = 2 5i
b. = 2 i 3
c. = 3 - i 2
2
Bi 12: Gii phng trnh z cos i sin z isin .cos 0 , R trn tp s phc
s: z1 cos ; z 2 i sin
Bi 13: Gi z1 v z2 l 2 nghim phc ca phng trnh: z 2 2 z 4 0. Tnh gi tr ca
2

A z1 z 2 3 z1 z2

Bi 14: Chng minh rng nu phng trnh az 2 bz c 0 (a, b, c R) c nghim phc R th cng l
nghim ca phng trnh .
Bi 15: Gii phng trnh sau trn tp s phc:
2

a. z 2i 2 z 2i 3 0

4z i
4z i
b.
6 0
5
z i
z i

Bi 16: Chng minh rng:

a. Nu x iy l cn bc hai ca hai s phc a bi th x yi l cn bc hai ca s phc a bi
x y
a
b
b. Nu x iy l cn bc hai ca s phc a bi th i l cn bc hia ca s phc 2 2 i (k 0)
k k
k
k
Bi 17: Tm tham s m mi phng trnh sau y c hai nghim z1 , z 2 tha mn iu kin ch ra:
a. z 2 mz m 1 0 iu kin: z12 z22 z1 z 2 1

50

b. z 2 3mz 5i 0 iu kin: z13 z23 18

Bi 18: Gii cc phng trnh sau trong C.
a. x 2 3.x 1 0
b. 3 2 .x 2 2 3. x 2 0
d. 3 x 2 x 2 0
e. 3 x 2 2 2 x 3 2 0
s:
3 1
6
a.
i
b.
(1 i )
c. 2 i ;1 2i
2 2
6

c. x2 (3 i)x + 4 3i = 0
f. 3i.x2 2x 4 + i = 0

1 i 23
6
6
1
2 10 2 1
e.

i
f.
2 10 2 i.
6
6
6
3
3
2
Bi 19: Cho phng trnh z 2 i z 3 5i 0 . Khng gii phng trnh hy tnh
d.

z12 z22 .z14 z24

Bi 20: Gii phng trnh: z 2 (cos i sin ) z icos sin 0

HD:
(cos i sin ) 2 4i cos sin cos 2 i sin 2 2i sin 2
cos 2 i sin 2 cos 2 i sin 2 cos i sin

z 2 (cos i sin ) cos - +i sin - i sin

z 1 (cos i sin ) cos - +i sin - cos

2
Bi 21: Gii cc phung trnh sau trn tp s phc
1. z 3 z

2. z z 3 4i

3. (1 i ) z 2 2 11i 0

Phng trnh bc cao:

Bi 1: Tm cc s thc a, b, c c z 3 2 1 i z 2 4 1 i z 8i z ai z 2 bz c
T gii phng trnh z 3 2 1 i z 2 4 1 i z 8i 0 trn tp s phc. Tm modun ca cc nghim
p s: a 2, b 2, c 4 v z 2
Bi 2: Cho phng trnh: (z + i)(z2 2mz + m2 2m) = 0. Hy xc nh iu kin ca tham s m sao cho
phng trnh:
a. Ch c ng 1 nghim phc.
b. Ch c ng 1 nghim thc.
c. C ba nghim phc.
Bi 3: Gii phng trnh sau bit chng c mt nghim thun o:
a. z 3 iz 2 2iz 2 0.
b. z 3 (i 3) z 2 (4 4i ) z 7 4i 0.
Bi 4: Gii phng trnh z 3 2 1 i z 2 4 1 i z 8i 0 , bit rng phng trnh c mt nghim thun o
p s: Phng trnh c ba nghim l z 2i; z 1 i 3
Bi 5: Tm 3 s thc a, b, c tha mn:
z 3 2 1 i z 2 4 1 i z 8i z ai z 2 bz c

51

T gii phng trnh: z 3 2 1 i z 2 4 1 i z 8i 0

Bi 6: Gii phng trnh sau trong tp s phc: z 4 z 3 6 z 2 8 z 16 0
z 1
z 2
2
p s: ( z 1)( z 2)( z 8) 0
z 2 2i

z 2 2i
Bi 7: Gii phng trnh: z 5 z 4 z 3 z 2 z 1 0.
HD: t tha s chung
1
3
1
3
p s: z 1, z
i, z
i
2 2
2 2
Bi 8: Gii cc phng trnh sau trn C :
z2
1
4
3
a. z z z 1 0 bng cch t n s ph w z ;
2
z

c. z

b. z 2 3 z 6 2 z z 2 3 z 6 3 z 2 0
2

1 z 3 0

Bi 9: Gii cc phng trnh sau trn C :

a. z i z 2 1 z 3 i 0
b. z 2 z 4 z 2 z 12 0.
Bi 10: Gii phng trnh z 3 1 i z 2 3 i z 3i 0
Bi 11: Gi z1 ; z2 ; z3 ; z 4 l 4 nghim ca phng trnh z 4 2 z 3 6 z 2 8 z 8 0 trn C
1
1
1
1
Tnh tng S 4 4 4 4
z1 z2 z3 z 4
Bi 12: Cho a thc P z z 3 3 6i z 2 10 18i z 30i
a. Tnh P 3i
b. Gii phng trnh P z 0
s:
a. P 3i 0
Bi 13: Gii cc phng trnh

b. z 3i, z 3 i

z 1

a. z 2
bit z 3 4i l mt nghim ca phng trnh
z 7

b. z 6 z 5 13z 4 14 z 3 13z 2 z 1 0
3

z i z i z i
c.


1 0
z i z i z i
s:

a. z 9; z 3 4i

b. z

1 3i
; z 2 3; z 2 3
2

c. z 1;0;1

52

H phng trnh
Bi 1: Gii h phng trnh hai n phc z1 , z 2 sau :
z1 z 2 4 i
2
2
z1 z 2 5 2i
Bi 2: Gii h phng trnh hai n phc z1 , z 2 sau :
z1 z 2 5 5i
2
2
z1 z 2 5 2i
Bi 3: Gii cc h phng trnh sau trn tp s phc:
1 1 1 1
x 2 y 1 2i
i
a.
b. x y 2 2
x y 3 i
x 2 y 2 1 2i

x y 5 i
x y 4
d.
e. 2
2
xy 7 4i
x y 1 2i
x 2 y 2 6
x y 3 2i

g. 1 1 2
h. 1 1 17 1
x y 5
x y 26 26 i

Bi 4: Gii cc h phng trnh sau

z 12 5
z 1
z 8i 3
z i 1

a.
b.
z 4 1
z 3i 1
z 8
z i
z1. z 2 5 5i
d. 2
2
z1 z2 5 2i
Bi 5: Gii cc h phng trnh:
z1 z 2 4 i
a. 2
b.
2
z1 z 2 5 2i

z1 z2 4 i
e. 2
2
z1 z2 5 2i

x y 5 i
c. 2
2
x y 8 8i
x y 1
f. 3
3
x y 2 3i

z1 z2 z3 1

c. z1 z2 z3 1
z .z . z 1
1 2 3
3
5
z1 z 2 0
g. 2
4
z1 .( z2 ) 1

z1 .z 2 5 5.i
2
2
z1 z 2 5 2.i
z 2i z
d.
z i z 1

u 2 v 2 4uv 0
c.
u v 2i
s:
a. 3 i; 1 2.i v ( (1 2.i; 3 i )

b. 2 i; 1 3.i , 1 3i; 2 i , 2 i;1 3i , 1 3i; 2 i

53

1
3x 1
2
x y

Bi 6: Gii h phng trnh:

( x, y R ) .
7 y 1 1 4 2

x y

Bi 7: Gii h phng trnh sau:

1

z1 z 2
2

z 2z 3
1
2

3 i 3 i
3 i 3 i
s:
;
;
v

2
2
4
4
Bi 8: Gii cc h phng trnh:
x iy 2 z 10

a. x y 2iz 20
ix 3iy (1 i) z 30

z 3 2 z 2 2 z 1 0
b. 2010
z 2011 1 0
z
z1 z 2 3 i

d. 1 1 3 i
z z 5
1
2

2 z i z z 2i

c.
2
2
z z 4

Cn bc hai ca s phc
Bi 1: Tm cn bc hai ca s phc:
1
2
a. z 17 20 2i.
b.
i
c. 40 42i
4 2
Bi 2: Tm cn bc hai ca mi s phc sau:
a. -1 + 4 3.i
b. 4 + 6 5.i
c. -1 - 2 6.i
s:
a. ( 3 2.i )
b. (3 5.i)
c. ( 2 3.i)
Bi 3: Tm cc cn bc hai ca mi s phc sau:
a. 1 4 3i
b. 4 6 5i
c. 1 2 6i

d. 11 4 3i
d. -5 + 12.i
d. (2 + 3i)

C. DNG LNG GIC CA S PHC

Dng 1: Vit s phc di dng lng gic
Bi 1: Vit cc s phc sau di dng lng gic
1 i 3
a. (1 i 3)(1 i )
b.
1 i
5
c. z sin i cos
d. z tan
i
8
54

Gii:

a. 1 i 3 2 cos( ) i sin( ) ; 1 i 2 cos i sin .

3
3
4
4

Do (1 i 3)(1 i) 2 2 cos( ) i sin( ) .

12
12

b. T phn trn ta c ngay kt qu

1 i 3
7
7
2 cos
i sin
.
1 i
12
12

c. Ta c z sin i cos cos( ) i sin( ) .

2
2
5
1
5
5
1
7
7
d. z tan
i
sin
i cos

cos
i sin

5
3
8
8
8
8
8
cos
cos
8
8
Bi 2: Tu theo gc , hy vit s phc sau di dng lng gic (1 cos i sin )(1 cos i sin ).
Gii:
Xt s phc z (1 cos i sin )(1 cos i sin ) , ta c

z (2 sin 2 i.2 sin cos )(2 cos 2 i.2 sin cos )

2
2
2
2
2
2

4sin cos (sin i cos )(cos i sin )

2
2
2
2
2
2

2sin (sin cos sin cos i (cos 2 sin 2 ))

2
2
2
2
2
2
2 sin sin i cos hay z 2sin (sin i cos ) (*)

- Nu sin > 0, t (*) c z 2sin cos( ) i.sin( )

2
2

- Nu sin < 0, t (*) ta c z 2sin ( sin i cos )

2sin cos( ) i.sin( )

2
2

- Nu sin = 0 z = 0, nn khng c dng lng gic xc nh.

Bi 3: Vit cc s sau di dng lng gic:
1. cosa isina, a [0;2).
2. sina + i(1 + cosa), a [0;2).
3. cosa + sina + i(sina cosa), a [0;2)
Gii:
Ta c:
1. cos a i sin a cos(2 a ) i sin(2 a) khi a [0;2)
a
a
a
a
a
a
2. z2 sin a i 1 cos a 2sin cos + 2icos2 = 2cos (sin
+ i cos )
2
2
2
2
2
2
a
a
a
a
- Nu a [0; ) cos > 0 z2 = 2cos (cos( - ) + i sin ( - )
2
2
2 2
2 2

55

a
a
3 a
3 a
< 0 z2 = -2cos (cos(
- ) + i sin (
- )
2
2
2 2
2 2
- Nu a z2 = 0(cos0 + isin0)

3. z3 cos a sin a i sin a cos a 2 (cos a + i sin a

4
4

Bi 4: : Vit cc s phc sau di dng lng gic:

1 i 3
1
a. (1- i 3 )(1 + i)
b.
c.
1 i
2 2i
Gii:


1. Ta c: 1- i 3 = 2 cos i sin
3
3

- Nu a ( ;2 ) cos

2 cos i sin
4
4

p dng cng tthc nhn, chia s phc ta uc:

(1- i 3 )(1 + i) = 2 2 cos i sin
12
12
Tng t
1 i 3
7
7
b.
= 2 cos
i sin

1 i
12
12
(1+ i) =

c.

1
1
1

2


= (1 i ) =
2 cos i sin =
cos i sin

2 2i 4
4
2 4
4
4
4

Bi 5: Vit s phc z

3 i di dng lng gic.

Gii:
Cch 1: Khai trin hng ng thc ri chuyn sang dng lng gic.
2
2 2 3
1
3
z 3 i 3 2 3i i 2 2 2 3i 4
i 4
i
4
4
2
2

4 cos i sin 4 cos i sin
3
3

3
3

Cch 2: Vit dng lng gic trc ri p dng cng thc Moa vr.
3 1

3 i 2
i 2 cos i sin 2 cos i sin
6
6

6
6

2 2

Suy ra:

3 i

2 cos i sin 4 cos i sin
6
6
3
3

Dng 2: Cc bi tp tnh ton tng hp v dng lng gic

Bi 1: Cho s phc z c modul bng 1 v l 1 acgument ca n. Hy tm 1 acgument ca cc s phc sau:

56

3
b. z 2 z (sin 0)
c. z 2 z (cos
0)
2
2
2z
Gii:
S phc z c th vit di dng: z cos i sin
1
1
1
1
a.

cos i sin cos i sin

2 cos i sin
2
2
2z

a.

1
cos i sin acgument
2
3

sin 2 cos sin i

2
2
2
2

3
3
- Nu sin 0 z 2 z 2sin sin
i cos

2
2
2
2
3
3
3
2 sin sin
i cos
Acgument
2 2 2
2 2
2 2

3
3
- Nu sin 0 z 2 z 2sin sin
i cos

2
2
2
2
2

b. z 2 z cos i sin cos i sin 2sin

3
3
3
sin
i cos
Acgument

2 2 2
2 2
2 2
3

2
c. z 2 z cos i sin cos i sin 2cos cos 2cos sin i
2
2
2
2
3
3

- Nu cos
0 z 2 z 2cos cos i sin
2
2
2
2

Acgument
2
3
3

- Nu cos
0 z 2 z 2 cos cos i sin
2
2
2

Acgument
2
2sin

10

Bi 2: Tnh: z

1 i

3i

10

1 i 3

Gii:
10

10

7
7

5
i sin
cos
.2 cos i sin
4
4
6
6

10
4
4

210 cos
i sin
3
3

57

35
35
5

210 cos
i sin
cos
2
2
6

40
40

210 cos
i sin
3
3

i sin

5
55
55
i sin
cos

6
3
3

cos 5 i sin 5 1
40
40

i sin
cos

3
3

Bi 3: Vit s phc z di dng lng gic bit rng: z 1 z i 3 v i z c mt acgument

6
Gii:
l .

i z ri cos r sin r cos( ) i sin( )

2
2
2
6
3

z r (cos i sin )
2

2
1
3
r
r 3
r
3r
r( i
) i
iz 1 1
r2 r 1
2
2
2
2
4
2
2

r2

z i 3
3 1 r 2 3r 3 iz 1 z i 3 r 1 z cos i sin
4
3
3
2

Bi 4: Vit dng lng gic ca s phc z bit rng z 2 v mt acgumen ca

z
3
l
1 i
4

Gii:
Gi l mt acgumen ca z th l mt acgumen ca z m 1 i c mt acgumen l

z
nn
1 i
4

.
4

Theo gi thit ta c
k 2 l 2 (l )
4
4
2

Vy dng lung gic ca z l: z 2 cos i sin .

2
2

c mt acgumen l

Dng 2: S dng cng thc Moa-vr tnh ton

Bi 1: Tnh gi tr A

(1 i )10 ( 3 i)5
(1 i 3)10

Gii:
Biu din lng gic cho cc s phc:
7
7

4
4

1 i 2 cos
i sin
i sin
; 3 i 2 cos i sin v 1 i 3 2 cos

4
4
6
6
3
3

Sau p dng cng thc Moavr bin i A cos 5 i sin 5 1 .

Bi 2: Tm phn thc v phn o ca mi s phc sau

58

a. A

(1 i )10

3i

b. B cos i sin i 5 (1 3i) 7

3
3

c. z 2009

1
z

2009

. Bit z

1
1.
z

Gii :
10

5
5

25 cos
i sin
2 cos 4 i sin 4

1
2
2 1

a. A

4 (cos i sin )
9
3
3 2
16

29 cos
i sin

2 cos 6 i sin 6
2
2

1
Vy phn thc
v phn o = 0
16
7

7
b. cos i sin i (1 3i) = cos i sin i 2 cos i sin
3
3
3
3

3
3

7
7

7
7
27 cos i sin cos
i sin
i 2 cos 2 i sin 2 i 2 i 128i
3
3
3
3
Vy phn thc bng 0 v phn o bng 128.

1 3i

cos i sin
z
1
2
3
3
c. T z 1 z 2 z 1 0

z
1 3i


cos i sin
z
2
3
3

Khi z cos i sin .

3
3
Ta c
z 2009

1
z 2009

cos i sin
3
3

cos i sin
3
3

2009

2009

cos i sin
3
3

cos i sin
3
3

2009

2009

2009
2009

cos
i sin

3
3

2009
2009
2
2

cos
i sin
1.
2 cos 669
2 cos
3
3
3
3

1


Tng t : z cos i sin z 2009 2009 1
z
3
3

Bi 3: Tm phn thc v phn o ca s phc z, bit z 2 2 2 3i .

Gii:
Ta chuyn 2 2 3i sang dng lng gic ri t dng lng gic ta chuyn v dng i s.
1
3
2
2

2 2 3i 4
i 4 cos
i sin

3
3

2 2
Suy ra:
59


2
2

z 4 cos 3.2 i sin 3.2

2
2

z 2 2 2 3i z 2 4 cos
i sin

3
3

2
2

i sin
z 4 cos

3.2
3.2

1
3

2
cos

i
sin

2 2 i 1 i 3

3
3

z -2 1 3 i 1 i 3
z 2 cos i sin

3
3

2 2

Vy: Phn thc v phn o ca z l 1 v 3 hoc -1 v 3 .

ng dng ca dng lng gic
Bi 1: Chng minh rng:
sin 5t 16sin 5 t 20sin 3 t 5sin t
cos 5t 16cos5 t 20cos3 t 5cos t
Gii:
5
Dng cng thc Moivre v cng thc khai trin nh thc cos t i sin t
Ta c:
cos 5t i sin 5t cos5 t 5i cos 4 t sin t 10i 2 cos3 t sin 2 t 10i3 cos2 t.sin 3 t 5i 4 cos t.sin 4 t i 5 sin 5 t
2
2
cos 5t i sin 5t cos 5 t 10 cos3 t 1 cos 2 t 5cos t 1 sin 2 t i 5 1 sin 2 t sin t 10 1 sin 2 t sin 3 t sin 5 t

ng nht hai v ta c iu phi chng minh.

Bi 2: Gii phng trnh: z 5 z 4 z 3 z 2 z 1 0 1
Gii:
Ta c: 1 z 4 z 1 z 2 z 1 z 1 0
z 1
z 1 z 4 z 2 1 0 4
2
z z 1 0

2
1
z
1 3i
2
Xt phng trnh: z 4 z 2 1 0 z 2

2
2
1
z
2

z cos i sin

2
2
3
3
T z 2 cos
i sin

3
3
z cos i sin

3
3

3
2
2
i cos
i sin
2
3
3
3
2
2
i cos
i sin

2
3
3

60




z cos 3 i sin 3

2
2
T z 2 cos
i sin

3
3


z cos i sin
3
3

Tm li phng trnh cho c tt c 5 nghim:

1
3
1
3
1
3
1
3
z 1 ; z = z
i; z
i; z
i; z
i
2 2
2 2
2 2
2 2
Bi 3: Cho z1 v z2 l hai s ph xc nh bi z1 1 i 3 v z2 1 i
z
a. Xc nh dng i s v dng lng gic ca 1
z2
7
7
b. T suy ra gi tr chnh xc ca: cos
v sin
12
12
Gii:
z 1 i 3 1 3 1 3
Ta c 1

z2
1 i
2
2

+ isin ); z2 =
3
3
7
7
+ isin
)
2 (cos
12
12

Ta c: z1 = 2(cos

z1
=
z2

cos

7
12

2 (cos + isin )
4
4

1 3
7 1 3
v sin
=
2
12
2

Bi 4: Cho s phc z0 c mun bng 1 v argument bng

2
5

A CMR z0 l nghim ca phng trnh z 5 1 0

b. Rt gn biu thc z 1 1 z z 2 z 3 z 4

1
1

c. Hy suy ra rng z0 l nghim ca phng trnh: z 2 2 z + 1 = 0

z
z

d. Gii phng trnh cu c.

2
2
e.T suy ra gi tr ca z0 v biu thc gi tr ca cos
v sin
5
5
Gii:
2
2
a. Ta c: z0 = cos
+ i sin
5
5
2
2 5
p dng cng thc Moavr ta c: z05 = (cos
+ i sin
) = cos2 + isin2 = 1 z0 l nghim ca phng
5
5
trnh z5 1 = 0.
b. Khai trin ng thc ny ta c z 5 1 0
c. z 5 1 0 z 1 1 z z 2 z 3 z 4 0

61

m z0 0 z0 l nghim ca phng trnh 1+z + z2 + z3 + z4 = 0 z2 (

1
1
+ + 1 + z + z2 ) (vi z 0)
2
z
z

1
1
+ + 1 + z + z2 = 0 (*) pcm.
2
z
z
1 5
1
d. t y = z + phng trnh (*) c dng: y 2 y 1 0 y1,2
z
2
1
1
e) T cc cu trn ta c: z0 l nghim ca mt trong hai phng trnh sau: z + = y1 hoc z + = y2
z
z
1 5
1
- Xt phng trnh: z + = y1 z2 y1z + 1 = 0 z2 +
z+1=0
z
2

1 5 i 5 5
2
2
z1

1 5
5 5
5 5
4
2
2

i
4

2
2

z 1 5 i 5 5
2
4
2
2

z0 l nghim ca phng trnh

1 5
1
= y2 z2 y2z + 1 = 0 z2 +
z+1=0
z
2

1 5 i 5 5
2
2
z1

5
5 5
5 5
4
2
2

i
4

2
2

z 1 5 i 5 5
2
4
2
2
2
v sin
u dng phn thc v phn o ca z0 u dng
5

- Xt phng trnh: z +

1

2

V cos

2
5

z0 z1

1 5 i 5 5
2 1 5
2 1 5 5

cos

v sin

4
2
2
5
2
5
2
2

Bi 5: Tm n l s nguyn dng v n 1,10 sao cho s phc z 1 i 3

l s thc

Gii:

n
n

Ta c: 1 + i 3 = 2 cos i sin z = 2n cos

i sin

3
3
3
3

n
n
z R 2n.sin
= 0 sin
= 0 n chia ht cho 3, m n nguyn dng [1;10] n [3;6;9]
3
3
Bi 6: Gii phng trnh: z 6 64 1
Gii:
Gi s z x yi r (cos i sin )
Ta c: 64 64(cos i sin )
Z 6 64 r 6 (cos 6 i sin 6 ) 64(cos i sin ) r 6 64 r 2

V cos6 + isin6 = cos + isin 6 = +2k (k Z) = 2k

6
6

62

Vi k = 0 z1 = 2 cos isin = 3 +i
6
6

Vi k = -1 z1 2 cos - isin 3 i
6
6

Vi k = 1 z1 2 cos i sin 2i
2
2

Vi k = -2 z1 2 cos i sin 2i
2
2

5
5
Vi k = -3 z1 2 cos i sin
6
6

3 i

Bi 7: Tm s phc z tha mn z 4 v mt acgumen ca

3 i

bng
6
z

Gii:
Ta c z 4 z 4(cos i sin ) z 4(cos( ) i sin( )) v

3 i 1

3 i 2 cos i sin
cos i sin
6
6
2
z

Theo gi thit

6
6
3

Vy z 4 cos i sin 2 2 3i
3
3

Bi 8: Tnh tng sau: S (1 i )2008 (1 i) 2008

Gii:

1 i 2(cos i sin ) (1 i )2008 21004 (cos 502 i sin 502 )

4
4

1 i 2(cos i sin ) 2(cos( ) i sin( ))

4
4
4
4
2008
1004
(1 i)
2 (cos(502 ) i sin(502 )).
1005
Do S 2 cos(502 ) 21005 .
Bi 9: Chng minh rng cc im biu din cc cn bc ba ca 1 lp thnh mt tam gic u.
Gii:
Xt phng trnh z 3 1 trn , c nghim z r (cos i sin ) Khi
r 1
z 3 1 r 3 (cos 3 i sin 3 ) 1
3 k 2 , k .
Do phng trnh c ng ba nghim ng vi ba gi tr ca k l
- Vi k = 0 ta c z 0 cos 0 i sin 0 1 ;

63

2
2
1
3
i sin
i
;
3
3
2
2
4
4
1
3
- Vi k = 2 ta c z2 cos
i sin
i
.
3
3
2
2
Nn 1 c ba cn bc ba l cc s phc c xc nh nh trn. Trong mt phng phc, gi A, B, C ln lt

2 2
l im biu din cc s phc z 0 , z1 , z 2 . Khi
OA OB OC 1;
AOB
; BOC
3
3
T suy ra tam gic ABC l tam gic u.
- Vi k = 1 ta c z1 cos

Nu kt hp thm khai trin nh thc Newtn ta c nhiu kt qu hay v bt ng v t hp.

Mt s ng dng khc
0
2
4
2006
2008
Bi 1: Tnh gi tr ca S C2009
C2009
C2009
... C2009
C2009

Gii:
Xt khai trin:
2009

(1 i )2009

k
2009

0
2
4
2008
1
3
5
2009
.i k C2009
C2009
C2009
... C2009
C2009
C2009
... C2009
C2009
i

k 0

2009
2009

1004
1004
Mt khc (1 i )2009 ( 2) 2009 . cos
i sin
2 2 .i
4
4

1004
So snh phn thc v phn o ta c S 2 .
Nhn xt.
Bng vic xt khai trin (1 i) n ta c kt qu tng qut sau:
n
0
2
4
n
Cn Cn Cn ... ( 2) .cos 4
(n * )

C 1 C 3 C 5 ... ( 2)n .sin n

n
n
n
4
0
2
4
2010
Bi 2: Tnh tng S = C2010
C2010
C2010
... C2010

Gii:
0
2
4
2010
Ta c S = C2010
i 2C2010
i 4C2010
... i 2010 C2010
.
Do c th gii nh sau:
(1 i )2010 (1 i) 2010
Cch 1: S =
2
2010
2010
2010
Cch 2: S l phn thc ca s phc 1 i (do 1 i v 1 i
l hai s phc lin hp)
Bi tp t gii:
Vit dng lng gic ca s phc
Bi 1:
a. Vit dng lng gic ca s phc z2, bit z 1 i.
64

b. Vit di dng lng gic ca s phc z 2i ( 3 i ).

Bi 2: Vit s phc z di dng i s: z ( 2 2 i 2 2 )8 .
Bi 3: Vit di dng lng gic cc s phc sau:
a. 1 i 3

b. 1 + i

e. 2.i.( 3 i)

f.

1
2 2i

c. (1 i 3 )(1 i )

d.

1 i 3
1 i

g. z sin i.cos

s:

a. 2 cos
b. 2 . cos i. sin
c. 2 2 cos( ) i.sin( )
i.sin

4
4
12
12

3
3

7
7
2

d. 2 cos( ) i.sin( )
e. 4(cos i. sin )
f.
cos(

i
sin(

)
12
12
3
3
4
4
4

g. cos i sin
2

Bi 4: Cho s phc z 1 i 3 . Hy vit dng lng gic ca s phc z5 .

1
3

i .Suy ra cn bc hai s phc z

2 2
Bi 6: Vit cc s sau di dng lng gic:
1
3
a. z1 = 6 + 6i 3
b. z2 i
4
4
1
3
c. z3 i
d. z3 9 9i 3
e. z5 4i
2
2
s:

1
2
2
4
4

z1 12 cos i sin ;
z2 cos
i sin
i sin
; z3 cos
3
3
2
3
3
3
3

5
5
3
3

z4 18 cos
i sin
i sin
; z5 4 cos
;
3
3
2
2

Bi 12: Vit cc s phc sau di dng lng gic:

a. 2 cos i sin
b. cos i sin
6
6
17
17

c. sin i cos
d. 1 cos a i sin a, a [0; 2 )
17
17
s:
7
7


a. 2(cos
+isin
)
b. cos + isin
6
6
17
17
15
15
c. cos
+ isin
34
34
d.
Bi 5: Vit dng lng gic s z

65

a
a
a
a
> 0 z2 = 2sin (cos( - ) + i sin ( - ))
2
2
2 2
2 2
- Nu a = 0 khng tn ti s phc di dng lng gic.
Bi : Tm mt acgumen ca cc s phc sau:

- Nu a (0;2 ) sin

a. 2 2 3.i
e. sin

b. 4 4i

i. cos
8
8

s:
2
a.
3

b.

c. 1 -

3.i

d. cos

i. sin
4
4

f. (1 i. 3 )(1 i)

3
4

c.

d.

e.

5
8

f.

12

Dng ton v tnh ton:

Bi 1: Tm phn thc v phn o ca mi s phc sau:
10
7

1 i

a. cos i sin i 1 3i ;
b.
;
9
3
3

3i

c. z 2000

1
z

2000

bit rng z

1
1.
z

12

3i
Bi 2: Chng minh rng:
l s thc
1

12

3i
s: S dng cng thc Moavr :
64
1 i
Bi 3: Tm phn thc, phn o ca cc s phc sau
7

(1 i)10

a.
.
b. cos i sin i 5 1 i 3 .
9
3
3

3 i

HD: S dng cng thc Moivre.

1
p s: a. Phn thc , phn o bng 0
16
b. Phn thc 0, phn o bng 128
Bi 5: p dng cng thc Moivre tnh
12

o 5

a. (cos15 i sin15 )

b.

2 cos 30 i sin 30
o

o 7

16

c. (1 i )

Bi 6: Hy tnh tng S 1 z z 2 z 3 ...z n 1 bit rng z cos

Bi 7: Thc hin cc php tnh
a. 3 cos120o i sin120o (cos 45o i sin 45o )
c. 5(cos

i sin )3(cos i sin )

6
6
4
4

b.
d.

1
3
d. i

2
2

2
2
i sin
n
n

2 cos18o i sin18o (cos 72o i sin 72o )

cos85 i sin 85
cos 40 i sin 40

66

2
2
i sin )
3
3
e.

2(cos i sin )
2
2

5
g. (cos i sin )i .(1 3i )7
3
3

i. (cos i. sin ).3(cos i. sin )

6
6
4
4
s:
3 2
3 2
5
5
a.
i.
b. 3(cos
i.sin )
2
2
12
12
6
2
6
2
d.
i.
e.
i.
4
4
4
4
Bi 8: Tm mun ca z v argument:
2(cos

2
a. z

3 2i

1 i 6

b. z

1 i

1 i

10

f.

2 (cos 45 i sin 45 )
3(cos15 i sin15 )
1

h. z 2008

2008

bit z

1
1
z

c.
f.

2
6
i.
2
6

3 2i

3 i 2 3 2i
c. z 1 i 3 1 i 3
n

s:
a. |z| = z 213

1
5
; arg z
13
6
2

1
; arg z =
29
5n
c. z 2n 1 cos
; arg z {0; }
3
Bi 9: Thc hin php tnh:

b. z

a. 3 cos 20o i sin 20o cos 25o i sin 25o

b.

2
2
i. sin
)
3
3

2(cos i. sin )
2
2

2 (cos 45 0 i. sin 45 0 )
3 (cos15 0 i. sin 15 0 )

2 (cos

c.

s:
3 2
3 2
a.
i.
2
2
Bi 10: Tnh:
a. (cos12o + isin12o)5

b.

d. 5 (cos

2
6
i.
2
6

c.

6
2
i.
4
4

b. 2(cos 300 i sin 300 )

i. sin ).3(cos i. sin )

6
6
4
4

d. 15(cos
7

5
5
i. sin
)
12
12

c. ( 3 i ) 6

67

d. (1 + i)

16

1
3
e. i
2
2

12

i 1
f.

2008

5 3i 3

g.

2
i
3

21

s
a.

1
3
i
2
2

b. 4 6 i.4 2

c. 26

d. 28

e. 1

Bi 11: Tm mt acgumen ca mi s phc sau:

2
a. 2 2 3.i
S:
b. 4 4i
3

c. 1 - 3.i
S:
d. cos i. sin
3
4
4

5
e. sin i. cos
S:
f. (1 i. 3 )(1 i)
8
8
8
Bi 12: Cho hai s phc z1 2 2i v z2 1 3i
a. Tnh mun v argument ca hai s phc ni trn.
z3
b. Tnh mun v argument ca z13 v z22 v 1 2
z2

c. T suy ra gi tr chnh xc ca cos

v sin
12
12
s:

a. Ta c |z1| = 2; 1 = ; |z2| = 2; 2 =
4
3
3
2 z13

b. |z13| = 8; 3 =
; |z2| = 4; 4 =
; 2 = 2; 5 =
4
3
z2
12

2 6
6 2

=
v sin
=
12
4
12
4
Bi 13: Tm cc cn bc hai ca s phc sau:
1
i

a. z 1 i
b.
c. 2 1 i 3
2
2
s:

2k
2 k

a. zk 4 2 cos 4
i sin 4
, k {0;1}
2
2

2k
2k
2
2
b. zk cos
i sin
, k {0;1}
2
2

2k
2k
4
4
c. zk cos
isin
, k {0;1}
2
2

f.

S:

1
21004

h. 221

3
4

S:
12

S:

c.cos

d. 7 24i

68

4
4

2k
2k

d. zk 2 cos 3
isin 3
, k {0;1}
2
2

Bi 14: S dng dng lng gic tnh s phc sau:

1
3
a. i
b. 1 i 2 2i i
3 3i 2 3 2i
2
2
c. 2i (4 4 3i) 3 3i
d. 3 1 i 5 5i
s:
7
7
a. 12 2 (cos
+ isin
)
b. 4(cos0 + isin0)
4
4
5
5

c. 48 2 (cos
+ isin
)
d. 30(cos + isin )
12
12
2
2
z 3i

Bi 15: Tm s phc z tha mn

1 v z 1 c mt acgumen l
z i
6

s: z 2 3 1 2i
Bi 16: Vit di dng lng gic ca mt s phc z sao cho z

1
z
3
v mt acgumen ca
l
3
1 i
4

s: z cos i sin
3
2
2
Bi tp t gii phn ng dng:
Bi 1: Cho n nguyn dng.
a. Chng minh rng: C20n 3C22n 9C24n 27C26n ... (3)n C22nn 22 n.cos

2 n
3

20
b. Tnh S = C200 3C202 32 C204 ... 310 C20

Bi 2: Cho s nguyn dng n.

a. Biu din s phc sau theo dng i s: (1 + i)4n
b. Chng minh rng

1 C

2
4n

C44n C46n ... C44nn C41n C43n C45n C47n ... C44nn 1 16n

Bi 3:
a. Cho z cos i sin ( R ). Chng minh rng vi mi s nguyn n 1 , ta c
1
1
z n n 2 cos n ;
z n n 2i sin n .
z
z
b. T cu a. chng minh rng

69

1
cos 4 4 cos 2 3,
8
1
sin 5 sin 5 5 sin 3 10 sin .
16
cos 4

1
3
Bi 4: Cho cc s thc a,b, c v s phc z i.
.
2
2
Chng minh rng: a bz cz 2 a bz 2 cz 0 .Du bng ca bt ng thc xy ra khi no?

70