HNH HC

11
PHP DI HNH & PHP TNH TIN

O
I(-1; 0)

D(1; 0)

GV: PHAN NHT NAM

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

CC KHI NIM M U
I . Cc k hiu v thut ng ca php bin hnh :
1. nh ngha: Nu k hiu php bin hnh l f th ta vit f ( M ) M ' khi M c gi l nh
ca M qua php bin hnh f .
2. Php bin hnh ca mt hnh: (H) l mt hnh ty tronng mt phng v f l mt php bin hnh
trong mt phng :

(H)

(H) =

(H)

Php bin hnh f bin (H) thnh (H) ( H ' ) M ' f ( M ) / M f ( M )

Vy chng minh (H) l nh ca (H) qua php bin hnh f ta cn chng minh :
M (H) M (H) : f ( M ) M '

3. Php ng nht : Php bin hnh m bin mi im M ty trn mt phng thnh chnh n c gi
l php ng nht.
4. Php gii hnh: Php di hnh l php bin hnh khng lm thay i khong cch gia hai im bt k
Gii s f l mt php bin hnh ty :
:

M=

N=

Nu MN M ' N ' th f l mt php di hnh:

V d : Trong mt phng vi h trc Oxy cho php bin hnh f :

: M(x; y)

M(x; y) =

a. Chng minh f l php di hnh.

b. Tm nh ca ng thng : x 2 y 5 0 qua php di hnh f
c. Tm nh ca ng trn (C ) : x 1 y 2 2 qua php di hnh f
2

x2 y2
1 qua php di hnh f
d. Tm nh ca elip ( E ) :
3
2
Gii :

a. Trong mt phng Oxy, xt hai im ty : M ( x1; y1 ) v N ( x2 ; y2 )

Khi :

:
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

M=
2

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

N=

Ta c: M ' x1 3; y1 1 , N ' x2 3; y2 1

M 'N '

( x2 3) ( x1 3) ( y2 1) ( y1 1)
2

x2 x1 y2 y1
2

MN

Do f l mt php di hnh dfcm

b. Cch 1: (S dng biu thc ta t trng ca f )
Xt M ( x; y) ta c

: M(x; y)

M(x; y) =

x ' x 3 x x ' 3

M x ' 3; y ' 1
Khi ta c:
y ' y 1 y y ' 1

V M x 2 y 5 0 ( x ' 3) 2( y ' 1) 5 0

x ' 2 y ' 4 0 M ' ' : x 2 y 4 0

Vy nh ca qua php di hnh f l ' : x 2 y 4 0
Cch 2: (S dng tnh cht ca ng thng)
Chn 2 im phn bit M(5; 0), N(1; 2) thuc ng thng
: x 2 y 5 0 khi ta c:
: M(5; 0)

M=

= (5 3; 0 + 1) = (2 ; 1)

N(1; 2)

N=

= (1 - 3; 2 + 1) = (-2 ; 3)

Gi ' f () ' i qua hai im M(2; 1) v N(-2; 3)

M '(2;1) '
x 2 y 1

':

': x 2y 4 0
4
2
co VTCP N ' M ' (4; 2)

c. Cch 1: (S dng biu thc ta t trng ca f )

Xt M ( x; y) (C ) ta c

: M(x; y)
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

M(x; y) =
3

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

x ' x 3 x x ' 3
Khi ta c:

M x ' 3; y ' 1
y ' y 1 y y ' 1

V M (C ) ( x ' 3 1)2 ( y ' 1 2) 2 2 ( x ' 4) 2 ( y ' 3) 2 2

M ' (C ') : ( x 4) 2 ( y 3) 2 2
Cch 2: (S dng tnh cht ng trn)
ng trn (C) c tm I(-1; 2) v bn knh R 2

: I(-1; 2)

I =

Gi C(I,R) l nh ca (C) qua php di hnh f khi ta c:

I ' f ( I ) v R ' R 2
(v f l php di hnh nn khng thay i kch thc ca hnh )
Vy nh ca (C) qua php di hnh f l (C ') : ( x 4) 2 ( y 3) 2 2
d. (S dng biu thc ta t trng ca f )
Xt M ( x; y) (C ) ta c

: M(x; y)

M(x; y) =

x ' x 3 x x ' 3

M x ' 3; y ' 1
Khi ta c:
y ' y 1 y y ' 1

V M ( E )

( x ' 3) 2 ( y ' 1) 2
( x 3) 2 ( y 1) 2

1 M ' ( E ') :

1
3
2
3
2

( x 3) 2 ( y 1) 2

1
Vy nh ca (E) qua php di hnh f l ( E ') :
3
2

5. Tnh cht ca php di hnh:

a. nh l : Php di hnh bin 3 im thng hng thnh 3 im thng hng v bo ton t s
khong cch ca chng. Bin 3 im khng thng hng thnh 3 im khng thng hng.
b. H qu: Php di hnh bin :
ng thng thnh ng thng
Tia thnh tia
on thng thnh on thng
Tam gic tnh tam gic bng n (ng thi bin cc tm ca tam gic ny thnh tm ca
tam gic kia(tam gic nh))
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

ng trn thnh ng trn bng n (bin tm ng trn ny thnh tm ng trn

kia)
Bin gc thnh gc bng n
II. Bi tp minh ha:
Bi 1: Trong mt phng Oxy cho php bin hnh

M=

Tm nh ca cc im A(1; 2), B(-1 ; 2), C(2; - 4) qua php bin hnh f .

T xt xem f c phi l php di hnh khng.
S: A(1; 5) , B(-7; 6), C(3; -1). f : Khng phi l php di hnh.
Bi 2: Trong mt phng Oxy cho php bin hnh

M(x; y)=

Tm nh ca cc im A(2; 1), B(-1 ; 3), C(-2; 4) qua php bin hnh f .

T xt xem f c phi l php di hnh khng.
S: A(4; 3) , B(-4; -4), C(-7; -7). f : Khng phi l php di hnh.
Bi 3: Trong mt phng Oxy cho php bin hnh

M(x; y)=

y c phi l php di hnh khng? V sao?

Bi 4: Trong mt phng Oxy cho 2 php bin hnh

M(x; y)=

M(x; y)=

Php bin hnh no trn y l php di hnh?v sao?

Bi 5: Trong mt phng Oxy cho 2 php bin hnh

M(x; y)=

M(x; y)=

Php bin hnh no trn y l php di hnh?v sao?

Bi 6: Trong mt phng Oxy cho php bin hnh

:
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

M(x; y)=
5

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

Tm nh ca ng thng d: x 3y 2 = 0 qua php bin hnh f trn.
Bi 7: Trong mt phng Oxy cho php bin hnh

M(x; y)=

a. Chng minh rng f l php di hnh.

b. Tm nh ca ng trn (C ) : x 1 y 2 4
2

S: (C ') : x 2 y 3 4
2

Bi 8: Trong mt phng Oxy cho php bin hnh

M(x; y)=

a. Chng minh rng f l php di hnh.

b. Tm nh ca ng thng d: x 2y + 3 = 0
c. Tm nh ca ng trn (C ) : x 3 y 1 2
2

d. Tm nh ca parabol ( P) : y 2 4 x
S: d: x 2y 2 = 0, (C ') : x 2 y 1 2 , ( P ') : y 2 4 x 1
2

Bi 9: Trong mt phng Oxy cho php bin hnh

M(x; y)=

Khng nh no di y sai ?
A. f l php di hnh
B. Nn A Oy th f ( A) A (im A bt bin i vi php bin hnh f )
C. f l php ng nht.
D. f M (2;3) thuc ng thng 2x + y + 1 = 0
E. M v f (M ) i xng nhau qua trc honh.
Bi 10: Trong mt phng Oxy cho 2 php bin hnh

M(x; y)=

M(x; y)=

Tm nh ca A(4; -1) qua f ri g (tc l tm A ' f g A )

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

PHP TNH TIN

A. C s l thuyt :
1. nh ngha :

Tv

: php tnh tin theo vect

! M ' : MM ' v . M l nh ca M qua php tnh tin theo vect v

K hiu :

M ' Tv ( M )

hoc

Tv

:M

Php tnh tin hon ton xc nh nu ta bit c vect tnh tin ca n.

Khi vect tnh tin l vect khng th php tnh tin bin mi im M thnh chnh n. Ta gi
php tnh tin theo vect khng l php ng nht.
2. Biu thc ta : Cho vect v ( a; b) . Khi ta c php tnh tin :

: M(x ; y)

M(x ; y)
x' x a
y' y b

c ta c xc nh theo cng thc

3. Tnh cht ca php tnh tin :

i.
nh l : Php bin hnh bo ton khong cch gia hai im tc l :

Tv

:M
N

M
N MN = MN

{ hn na khi ta c : MN M ' N ' }

ii.

H qu :
Php tnh tin bin 3 im thng hng thnh 3 im thng hng v khng thay i th t ca
chng.

Php tnh tin theo vect v bin :

ng thng thnh ng thng song song hoc trng vi ng thng cho.
Bin a gic thnh a gic bng a gic cho.
Bin ng trn thnh ng trn c bn knh bng bn knh ng trn cho. {khi
ta ch cn xc nh nh ca tm}.
B. Cc dng ton thng gp :
I. Cc bi ton ta :
1. Xc nh pt nh (d) ca ng thng (d) qua php tnh tin theo vect v ( a; b) :
Phng php 1:
Chn im M(x0 ; y0) c th thuc ng thng (d) v vect php tuyn n( A; B) ca ng
thng d.
Dng biu thc ta tm M(x0 ; y0) l nh ca M qua php tnh tin Tv .
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

ng thng (d) l ng thng i qua M v c vect php tuyn n( A; B)

(d ' ) : A( x x0 ' ) B( y y 0 ' ) 0

Phng php 2:
Chn hai im M(x0 ; y0) , N(x1 ; y1) c th thuc ng thng (d) .
Dng biu thc ta tm M(x0 ; y0) v N(x1 ; y1) l nh ca M v N qua php tnh tin Tv
.
ng thng (d) l ng thng i qua 2 im M v N ( d ' ) :

x x1 '
y y1 '

x 0 ' x1 ' y 0 ' y1 '

2. Xc nh pt nh (C) ca ng trn (C) qua php tnh tin theo vect v ( a; b) :

Xc nh tm O(x0 ; y0) v bn knh R ca ng trn (C).
Dng biu thc ta tm ta nh O(x0 ; y0) ca tm O qua php tnh tin Tv .
2
ng trn (C) l ng trn c tm O v bn knh R : (C ' ) : x x0 ' y y 0 ' R
2

3. Xc nh pt nh (H) ca ng (H) qua php tnh tin theo vect v ( a; b) :

Gi M(x ; y) l im ty trn ng (H): f ( x, y) 0 .
Gi M(x ; y) l nh ca M qua php tnh tin
M ( H ) f ( x'a; y'b) 0
(H) l nh ca (H) qua php tnh tin

Tv

x x'a

Tv
M ( x'a ; y 'b)
y

y
'

(H) l tp hp tt c cc im M

( H ' ) : f ( x a; y b) 0
V d 1: Trong mt phng (Oxy) cho u 1; 2
a. Vit phng trnh nh ca mi ng trong trng hp sau :
ng thng a c phng trnh : 3x - 5y + 1 = 0
ng thng b c phng trnh : 2x + y + 100 = 0
b. Vit phng trnh ng trn nh ca ng trn (C ) : x 2 y 2 4x y 1 0
c. Vit phng trnh ng (E) nh ca (E) :
d. Vit phng trnh nh ca (H) :

x2 y2

1
9
4

x2 y2

1
16 9
Gii:

a. Gi M ( x; y) a . Xt tnh tin

: M(x ; y)
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

M(x ; y)
a

a
8

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

x ' 1 x
x x ' 1
Theo biu thc ta ta c:

M ( x ' 1; y ' 2)
y ' 2 y
y y ' 2

Ta c: M ( x ' 1; y ' 2) a 3( x ' 1) 5( y ' 2) 1 0

3x ' 5 y ' 7 0 M ' a ' : 3x 5 y 7 0

Vy Tu (a) a ' th a ' : 3x 5 y 7 0
Hon ton tng t ta c : M ( x ' 1; y ' 2) b 2( x ' 1) ( y ' 2) 100 0 2 x ' y ' 100 0
{v b cng phng vi u 1; 2 }

Do b b ' (tc l b ' : 2 x y 100 0 )

b.
c.
d.

x ' 1 y ' 2 4 x ' 1 y ' 2 1 0 hay (C):

2
2
2
2
x ' 1 y ' 2
x 1 y 2
2

x ' 1
16

1 ( E ') :

y ' 2

x 1
1 ( H ') :

16

y 2

x 2 y 2 6x 5 y 10 0

II. Cc bi ton hnh hc c in :

1. Chng minh hoc xc nh cc yu t hnh hc :
T gi thuyt tm hai im c nh ph hp xy dng mt vect c nh.
Xc nh mt php tnh tin ph hp theo vect c nh va tm c. (tc l dng mt hnh bnh hnh
ph hp sao cho mt cnh cha 2 im va xc nh bc trn)
Dng tnh cht hoc biu thc ta ca php tnh tin chng minh cc yu t trong hnh hoc xc
nh cc tnh cht ca hnh.
V d 1: Cho tam gic ABC v im Bsao cho tia BB ct cnh AC. Pha ngoi
tam gic ABC dng cc hnh bnh hnh BBAA, BBCC v AACC sao
cho A l trung im ca on AA. Chng minh rng :

S AA"C "C S BB ' A ' A S BB 'C 'C

(vi S( H ) : din tch ca hnh (H))

Gii:

Ta c: BBAA , BBCC v AACC l hnh bnh hnh

B ' B A ' A , B ' B C ' C v AA " CC "
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

Li c A l trung im ca AA A ' A AA "
Do : A ' A AA " CC " C ' C B ' B

Theo nh ngha ph tnh tin ta c:

B

A
B
C
C
A

A
B
C
C
A

ABCCA

ABCCA

M TB ' B l php di hnh nn ta c

ABCCA v ABCCA l cc ng gic bng nhau S A ' B 'C 'CA S ABCC " A"

S BB ' A ' A S BB 'C 'C S A ' B 'C 'CA S ABC

S ACC " A" S BB ' A ' A S BB 'C 'C (pcm)
Li c :
S ACC " A" S ABCC " A ' S ABC
V d 2: Cho t gic ABCD c AB 6 3 cm, CD 12 cm, BAD 600 , ABC 1500 ,

ADC 900 . Tnh di cc cnh BC v DA.

Gii:
Xt php tnh tin :

:A

Khi ta c : AM BC v AB = MC = 6 3
M

Do : ABCM l hnh bnh hnh

BCM 1800 ABC 300 (v ABC 1500 )

Li c: BCD 3600 ( A B D) 600 MCD 300

Theo nh l cosin cho tam gic MDC ta c:

MD2 CM 2 CD 2 2CM .CD cos MCD 36 MD 6 cm.

Ta c: MC 2 MD2 144 DC 2 MDC vung ti M MDC 600 MDA 300
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

10

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

DMA cn ti M (v MAD 600 MAB 300 )

BC MA MD 6
BC 6 cm

0
AD

DM
DM .sin AMD 6.sin120

AD

6 3

AD 6 3 cm

sin 300
sin MAD
sin AMD sin MAD

2. Tm tp hp cc im M tha mn mt tnh cht no cho trc : (qu tch)

T gi thit chn im E di ng sao cho EM v khng i. (tc l phi tm ra mt hnh bnh
hnh c EM l cnh v cnh i din ca n phi c nh)
Xc nh hnh (H) l qu tch ca im E.
Khi tp hp cc im M l (H) - nh ca (H) qua php tnh tin theo vect v
Cc v d minh ha:
V d 1: Cho hnh thang ABCD c y AB c nh v y CD thay i . Bit AB = a
v CD = b (vi a, b khngi). Tm qu tch im C trong cc trng hp sau
a. Gc ADB 900
b. DA = DB
Gii:

a.

Gi I l trung im AB I c nh
B
A
AB a
A I
I

2
2
Do im D chy trn ng trn (C) tm I v
a
bn knh R b i hai im A v B ((C):c nh)
2
AA ' b
AA ' CD l hnh bnh hnh DC AA ' (vi AA ' c
Goi A thuc cnh AB sao cho:
AB a
nh) . T theo nh ngha php tnh tin ta c:

gt ADB vung ti D ID IA IB

M im D chy trn ng trn (C) nn im C s chy trn ng trn (C).

Vy tp hp tt c cc im C l ng trn (C) tm I ' TAA ' I v bn knh R

a
b i hai giao
2

im ca (C) v ng thng AB.

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

11

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

b.

Gi d l trung trc ca AB d c nh (v A, B c nh)

theo gi thit ta c DA DB

D chy trn d (b trung im AB)

Goi A thuc cnh AB sao cho:

AA ' b

AB a

AA ' CD l hnh bnh hnh DC AA ' (vi AA ' c nh) . T theo nh

ngha php tnh tin ta c:

M im D chy trn ng thng d nn im C s chy trn ng thng d.

Vy tp hp im C l ng thng d ' TAA ' d ,b giao im ca d v ng thng AB
V d 2: Cho hai im B,C c nh nm trn (O,R) v mt im A thay i
trn ng trn . Chng minh rng trc tm ca tam gic ABC nm
trn mt ng trn c nh .

Gii:
K ng knh BB .

O.

AB ' AB
AB ' / / CH
Ta c :
CH AB

Tng t ta li c: B ' C / / AH

AHCB ' l hnh bnh hnh AH B ' C

m B ' C l vect c nh, nn theo nh ngha php tnh tin ta c:
:

A
(O, R)

H
(O,R)

Li c A chy trn ng trn (O,R) nn im H chy trn (O,R).( vi O ' TB 'C (O) )
Vy qu tch ca im H l ng trn tm O ' TB 'C (O) (tc l OO ' B ' C )v bn knh R.
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

12

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

V d 3: Cho hai ng trn (O) v (O) ct nhau ti hai im A, B . Gi d l
ng thng thay i nhng lun i qua A v ct (O) , (O) ln lt ti M v N.

1
MN .
2

Ly im P trn tia AM, im Q trn tia AN sao cho AP = AQ =

a. Tm tp hp tt c cc im P
b. Tm tp hp tt c cc im Q.
Gii:
P

Gi H, H ln lt l hnh

chiu ca O, Oln ng thng d

O

Gi I l hnh chiu ca O ln OH

I l hnh chiu ca O ln OH

H
Q

N
I

K l trung im ca OO
Khi ta c:

OI ' O ' 900 I chy trn ng trn (K)

OIO ' 900 I chy trn ng trn (K)

Vi (K) l ng trn c nh (v (K)c ng knh OO c nh)

a. Ta c: OIHH l hnh ch nht (v c 3 gc vung)
1
1
OI ' HH ' MN m theo gi thit ta li c AQ MN
2
2

AQ OI ' AOIQ l hnh bnh hnh I ' Q OA

Li c hai im O v A c nh nn OA c nh ,
Do ta c php tnh tin sau:
Q
(K)

(K)

Li c im I chy trn ng trong (K)

nn im Q chy trn ng trn ( K ') TOA ( K )
Vy qu tch ca Q l ng trn ( K ') TOA ( K )

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

13

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

(vi tm K c xc nh bi ng thc KK ' OA v bn knh R

OO '
)
2

b. Hon ton tng t cu a ta c

Qu tch ca P l ng trn tm ( K ") TO ' A ( K )
(vi K c xc nh bi ng thc KK " O ' A v c bn knh R

OO '
)
2

Kinh nghim:
Thng qua 2 v d trn ta thy : vi bi ton qu tch trong php
tnh tin th quan trng nht l ta phi dng c mt hnh bnh hnh c
mt cnh c nh v hai im thay i (trong c mt im cn tm qu
tch v mt im cho trc qu tch hoc c tm cng rt n gin)
V d 3: Cho hnh bnh hnh ABCD c nh A c nh, BD c di khng i bng 2
v A,B,D nm trong ng trn c nh O, bn knh R. Tm qu tch ca nh C.
Gii:
Gi H l trc tm ca tam gic ABD
I l trung im BD
A

A i xng A qua tm O

D
H

Khi ta c:
BH AD
BH / / A ' D

A ' D AD
DH AB
DH / / A ' B

A ' B AB

.O.
I

Do ta c: BHDA l hnh bnh hnh

I l trung im HA

OI l ng trung bnh ca AHA ' AH 2OI (1)

AH 2OI 2 R2 1
qu tch ca im H l ng trn (C) tm A bn knh 2 R2 1
V ABCD l hnh bnh hnh nn I l trung im ca AC
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

14

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

OI l ng trung bnh ca ACA ' A ' C 2OI (2)

T (1) v (2) ta c: A ' C AH AHCA l hnh bnh hnh HC AA '
Li c AA ' c nh (v A c nh v O c nh)
Do theo nh ngha ca php tnh tin ta c:
A
A

Li c H chy trn ng trn A, 2 R 2 1 nn C s chy trn ng trn A ', 2 R2 1

Vy qu tch ca im C l ng trn tm A (i xng A qua O) v bn knh 2 R2 1

3. Dng hnh :
(Dng im M) Tm mt hnh (H) c nh v vect v khng i cho trc sao cho khi thc hin
php tnh tin theo vect v ta c c nh l hnh (H) giao vi (C) c nh ti im M cn dng.
Thc hin php tnh tin theo vect v tm cc im cn li t ta c hnh cn dng .
V d: Cho hai ng trn (O,R) v (O, R) {vi R R ' } v ng thng .
Hy dng ng thng d song song vi v chn ng trn (O) , (O)
nhng dy cung bng nhau.
Gii:

K
Phn tch: Gi s dng c ng

thng d // ,
ct (O) v (O) ti A, B v A, B

.
O

. O

Khi ta c:
AB A ' B ' AA ' BB ' HH ' OI
A

Do ta c:
B

(O,R)
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

15

(I, R)
www.toanhocdanang.com

B
x

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

M A, B thuc (O,R) nn A, B thuc (I,R)
Cch dng :
Dng tia Ox O ' K (vi k l hnh chiu ca O ln )
Gi I Ox O ' K
Dng ng trn tm I bn knh bng R
Gi A ', B ' O ', R ' ( I , R )
Dng ng thng d i qua hai im A v B
Chng minh:
V A ', B ' O ', R ' ( I , R) A ' B ' O ' I d O ' K d //
A

Xt php tnh tin

B
(I, R)

B
(O,R)

A, B (O, R )
A, B (O, R)

A ' B ' AB
Do ta c: A ' B ' AB
( v IO // d)

A, B d

A ' A B ' B IO

Bin lun:
Bi ton c nghim hnh khi v ch khi 2 ng trn (I, R) v (O,R)ct nhau.
Khi bi ton ch c mt nghim hnh.

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

16

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

BI TP P DNG:
Bi 1: Tm nh ca cc im A(0; 2), B(1; 3), C(-3; 4) qua php tnh tin Tv trong cc trng hp sau
a. v 2;1

b. v 3; 2

c. v 3; 2

Bi 2: Cho im A(1; 4). Tm ta im B sao cho A Tv B trong cc trng hp sau:

a. v 2;1

b. v 3; 2

c. v 3; 2

Bi 3: Tm ta ca vect v sao cho Tv M M ' trong cc trng hp sau:

a. M(-10; 1) v M(3; 8)

b. M(-5; 2) v M(4; -3)

c. M(2; 3) v M(4; -5)

Bi 4: Trong mt phng vi h trc Oxy, cho tam gic ABC c A(3; 0), B(-2; 4), C(-4; 5). G l trng
tm tam gic ABC v php tnh tin theo vect u 0 bin A thnh G.
Tm G l nh ca G qua php tnh tin .
x x x y yB yC
HD: G l trng tm ca ABC G A B C ; A
3
3

G 1; 3

G Tu A u AG 4; 3 .
x ' 1 4
x ' 5
Tu G G '( x '; y ')

G '(5; 6)
y ' 3 3
y' 6

Bi 5: Trong mt phng Oxy, cho 2 ng trn (C ) : x 1 y 3 2 v

2

(C ') : x 2 y 2 10 x 4 y 25 0 .C hay khng php tnh tin vect u 0 bin (C) thanh (C)
HD: (C) c tm I(1; -3), bn knh R = 2, (C) c tm I(5; -2), bn knh R = 2
Do R = R = 2 nn tn ti mt php tnh tin theo u II ' 4;1 bin (C) thnh (C)
Bi 6: Trong mt phng Oxy, cho ng thng d: 2x y + 5 = 0. Tm phng trnh ca
ng thng d l nh ca d thng qua php tnh tin theo v trong cc trng hp sau
a) v 1; 2

b) v = (2; 1)

c) v = (2; 1)
2

d) v = (3; 2)
2

Bi 7: Trong mt phng Oxy, cho ng trn (C): x 1 y 2 4 Tm phng trnh ca

ng trn (C) l nh ca (C) thng qua php tnh tin theo v trong cc trng hp sau
a) v 4; 3

b) v = (2; 1)

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

17

c) v = (2; 1)

d) v = (3; 2)

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

Bi 8: Trong mt phng Oxy, cho elip E :

x 2 y2

1 Tm phng trnh ca
9
4

Elip (E) l nh ca (E) thng qua php tnh tin theo v trong cc trng hp sau
a) v 4; 3

b) v = (2; 1)

Bi 10: Trong mt phng Oxy, cho Hypebol H :

c) v = (2; 1)

d) v = (3; 2)

x 2 y2

1 Tm phng trnh ca
16 9

Hypebol (H) l nh ca (H) thng qua php tnh tin theo v trong cc trng hp sau
a) v 4; 3

b) v = (2; 1)

c) v = (2; 1)

d) v = (3; 2)

Bi 11: Trong mt phng Oxy, cho Parabol P : y 2 16 x Tm phng trnh ca

parabol (P) l nh ca (P) thng qua php tnh tin theo v trong cc trng hp sau
a) v 4; 3

b) v = (2; 1)

c) v = (2; 1)

d) v = (3; 2)

Bi 12: Trong mt phng Oxy, cho ng thng d ct Ox ti A(1; 0), ct Oy ti B(0; 3).
Hy vit phng trnh ng thng d l nh ca d qua php tnh tin theo vect v = (1; -2)
Bi 13: Trong mt phng Oxy, cho ng thng d: x + 2y 1 = 0 v vect v = (2; m).
Tm m php tnh tin Tv bin d thnh chnh n.
Bi 14: Cho on AD c nh dng mt hnh bnh hnh ABCD sao cho

AC BD

.
AD AB

Tm qu tch ca nh C ca hnh bnh hnh ABCD.

HD: t AD vo h trc nh hnh v
(khng mt tnh tng qut ta t AD = 1)
Khi ta c: AD 1, AB x 2 y 2

O
I(-1; 0)

AC ( x 1) 2 y 2 v BD ( x 1) 2 y 2

AC BD

AC. AB BD. AD
AD AB
( x 1) 2 y 2 x 2 y 2 ( x 1) 2 y 2 .1
x 2 y 2 x 2 y 2 2 x 1 x 2 2 x 1 y 2
GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

18

www.toanhocdanang.com

D(1; 0)

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

x 2 y 2 x 2 y 2 2 x 2 x 1
x 2 y 2 1 x 2 y 2 2 x x 2 y 2 2 x 2 x 1

x 2 y 2 1 x 2 y 2 2 x 1 0

x 2 y 2 2 x 1 0 ( x 1)2 y 2 2 ( x 2 y 2 1 0, x, y R )
Do qu tch ca B l ng trn (C) tm I (vi I i xng D qua B) v R AD 2 (b hai
giao im P, Q ca (C) v ng thng AD)
V ABCD l hnh bnh hnh nn BC AD (vi AD c nh)
S: C C ' \ M , N TAD (C ) \ P, Q (D thy (C) c tm A v bn knh R AD 2 )
Bi 15: Cho tam gic ABC. Gi A1 , A2 , A3 ln lt l trung im cc cnh BC, CA, AB.
Gi O1 , O2 , O3 v I1 , I 2 , I 3 Tng ng l tm ng trn ngoi
tip v ni tip ca AB1C1 , BC1 A1 , CA1 B1
HD: T1
2

:A

C , C1

AB

T1
2

B, B1

A1

T1

AB

AB1C1 C1 BA1 ; O1

T1

AB

AB

O2 ; I1

I 2 O1O2 I1 I 2 O1O2 I1I 2

L lun tng t: Xt cc php tnh tin: T1

2

BC

, T1
2

CA

Bi 16: Cho hnht hang ABCD (BC // AD), (tng hai y ln hn tng hai cnh bn). Gi M l giao im
ca cc ng thng phn gic trong ca cc gc A v B, gi N l giao im ca cc
ng gic trong ca cc gc C v D. Chng minh rng 2MN = BC + AD (AB + CD)
HD: TMN : M

N; B

B1 B1 AC ; A

A1 A1 AD

Khi N l tm ng trn ngoi tip A1B1CD

A1 B1 CD B1C A1 D AB CD BC BB1 AD AA1

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

19

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

Bi 17: Cho hnh bnh hnh ABCD v im M sao cho C nm
trong tam gic MBD v MBC MDC . Chng minh rng : AMD BMC
HD: TBA : M

M '; B

D; BMC AM ' D; MBC M ' AD

A; C

AMMD l t gic ni tip : AMD AM ' D

Bi 18: Cho ng trn (O) v hai im A, B c nh. Mt im M thay i trn (O).
Tm qu tch im M sao cho : MM ' MA MB
HD:

MM ' MA MB MM ' MB MA MM ' AB . Xt TAB

Bi 19: Cho hnh bnh hnh ABCD c hai nh A,B c nh , cn nh C chy trn mt ng trn (O;R).
Tm qu tch nh D khi C thay i .
HD: Xt php tnh tin: TAB
Bi 20: Cho hai ng trn (O;R) v (O;R) cng vi hai im A,B .
Tm im M trn (O;R) v im M trn (OR) sao cho MM ' AB .
HD: Gi s ta ly im M trn (O;R). Theo gi thit , th M l nh ca M qua php tnh tin
theo vc t AB . Nhng do M chy trn (O;R) cho nn M chy trn ng trn nh ca
(O;R) qua php tnh tin . Mt khc M chy trn (O;R) v th M l giao ca ng trn
nh vi ng trn (O;R).
Bi 21: Cho hai ng thng song song nhau d v d . Hy ch ra php tnh tin bin d thnh d.
Hi c bao nhiu php tnh tin .
HD: Xt php tnh tin: TAB (Vi A d , B d ' ). C v s php tnh tin bin d thnh d
Bi 22: Cho hai ng trn (O;R) v (O;R).
Hy ch ra mt php tnh tin bin (O;R) v (O;R). c bao nhiu php tnh tin nh vy.
HD: Nu R = R th c duy nht mt php tnh tin TOO ' bin (O;R) v (O;R).
Nu R R ' th khng c php di hnh no bin (O;R) v (O;R). k c php tnh tin

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

20

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

Bi 23: Cho hnh bnh hnh ABCD, hai nh A, B c nh, tm I di ng trn ng trn (C).
Tm qu tch trung im M ca BC.
HD: Xt php tnh tin : T1
2

AB

Bi 24: Cho ng trn (O) ng knh AB c nh . Mt ng knh MN thay i .

Cc ng thng AM v AN ct cc tip tuyn ti B ln lt l P,Q .
Tm qu tch trc tm cc tam gic MPQ v NPQ ?
HD: Tam gic MPQ c QA l mt ng cao , v vy nu ta k MM vung gc vi PQ th MM
ct QA ti trc tm H . OA l ng trung bnh ca tam gic MNH suy ra :
MH 2OA BA . Vy php tnh tin theo BA bin im M thnh im H .

Nhng M chy trn (O;AB) cho nn H chy trn ng trn nh ca (O;AB) qua php
tnh tin BA .
Tng t i vi tam gic NPQ .
Gii hn qu tch . Do M khng trng vi A,B cho nn trn ng trn nh b i hai im
nh ca A,B .
Bi 25: Hai thn nm hai v tr A,B cch nhau mt con sng ( Xem hai b sng l hai ng thng
song song ) . Ngi ta d kin xy mt cy cu (MN) bc qua sng v lm hai on thng
AM v BN .Tm v tr M,N sao cho AM + BN l ngn nht .
HD: V khong cch gia hai b sng l khng i , cho nn MN U .
Tm A l nh ca A qua php tnh tin theo U . Khi AMNA l hnh bnh hnh : AN=AM .
Do : MA+NB ngn nht V : MA + NB = AN + NB

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

21

www.toanhocdanang.com

PHP DI HNH & PHP TNH TIN

Bi 26: Cho hnh ch nht ABCD . Trn tia i ca tia AB ly im P , trn tia i ca tia CD ly im Q .
Hy xc nh im M trn BC v im N trn AD sao cho MN//CD v PN + QM nh nht .
HD: Ging bi ton trn l khong cch gia hai cnh ca hnh ch nht khng i .
cho nn ta thc hin theo cch ca bi ton trn nh sau :
- Tm nh ca im Q qua php tnh tin theo CD U QQ ' .Khi MN=QQ ,
suy ra MQ=NQ . Cho nn PN+MQ=PN+NQ ngn nht khi P,N,Q thng hng
- Cc bc thc hin :
+/ Tm Q sao cho : CD U QQ '
+/ Ni PQ ct AD ti im N
+/ K NM //CD ct BC ti M . Vy tm c M,N tha mn yu cu bi ton .
Bi 27: Cho t gic li ABCD v mt im M c xc nh bi AB DM v CBM CDM
Chng minh rng ACD BCM
HD: Xt php tnh tin T
AB
Bi 28: Cho tam gic ABC c ng cao AH . Dng hnh vung BCDE pha ngoi tam gic.
T D, E ln lt dng ng d v d vung gc vi AB, AC.
Chng minh hai ng d, d v AH ng quy
HD: Xt php tnh tin T : ABC A ' ED
BE

GV:PHAN NHT NAM 0935 334 225

22

www.toanhocdanang.com