1.

HEMZEMN GET
Karayolu Trafik Kanunu: Karayolunun dier bir karayolu veya demiryolunu alttan
gemesini salayan yaplar alt geit, Karayolunun dier bir karayolu veya
demiryolunu stten gemesini salayan yaplar st geit, Karayolu ile
demiryolunun ayn seviyede kesitii bariyerli veya bariyersiz geitleri de demiryolu
geidi ( hemzemin geit) olarak tanmlar.

1. HEMZEMN GET
Hemzemin geit blgesinin bulunduu yere, Hemzemin geitten geen karayolu
ara says younluuna ve blgede ileyen demiryolu ara younluuna gre
hemzemin geit koruma sisteminin zellii belirlenerek koruma yaplr.
Hemzemin geit koruma eitleri;
1.)Bariyerli hemzemin geit koruma sistemleri
2.)Flrl hemzemin geit koruma sistemleri
Otomatik hemzemin geit koruma sistemlerinde trenler tren alglama devreleri
tarafndan otomatik olarak alglanr. Geit koruma sistemi azami hz 120 Km/h
hzdaki trenler iin tren geide gelmeden nceki standart srede (azami 45 sn) treni
alglayarak karayolu vastasn uyarr. Tren hemzemin geit blgesini terk eder etmez
koruma sistemi normal konuma getirerek ikazn sona ermesini salar. Otomatik
Hemzemin Geit Koruma Sistemleri karayolu aralarna verdikleri ikazlara gre
1.)Otomatik bariyerli hemzemin geit koruma sistemleri
2.)Otomatik flarl hemzemin geit koruma sistemleri olmak zere 2ye ayrlr.

1. HEMZEMN GET
Otomatik bariyerli hemzemin geit koruma sistemlerinde karayolu srcleri sesli
(an) ve kl (flar ve uyar klar) uyarld gibi karayolunun gidi yn bariyerle
de kapatlr.
Otomatik flarl hemzemin geit koruma sistemlerinde ise karayolu srcleri
sesli (an) ve kl (flar ve uyar klar) uyarlr.
Otomatik Hemzemin Geit Koruma Sistemleri karayolu trenleri alglama
ekillerine gre
1.)DC ray devreli hemzemin koruma sistemleri
2.)AC ray devreli hemzemin koruma sistemleri
AFO ray devreli hemzemin koruma sistemleri
Detektrl tren alglama sistemli hemzemin koruma sistemleri
3.)Aks sayc sistemi ile tren alglamal hemzemin koruma sistemleri gibi uygulama
eitleri vardr.

1. HEMZEMN GET
Bariyerli hemzemin geit koruma sistemlerinde karayolu aralarna sesli ve kl
uyar sistemleriyle demiryolu vastasnn geldii ikaz yaplrken her iki geli
ynnde karayolu bariyerlerle kapatlr. Bariyerli hemzemin geitler bulunduklar
hatlara ve yerlerdeki alma sistemine gre otomatik veya elle kumandal olabilir.
Elle kumandal Mekanik Bariyer sistemi
Bariyer mekanizmasnn geitte grevli
personel tarafndan demiryolu tatnn
hemzemin geitten gvenli bir ekilde
gemesini salayacak ekilde uygun bir
srede karayolu trafiinin bariyerle manuel
olarak kapatld sistemlerdir.

1. HEMZEMN GET
OTOMATK BARYERL HEMZEMN GET KORUMA SSTEMLER
Karayolu trafii ok sk olan demiryolu geitlerinde (Hemzemin geitlerde) karayolu
ve demiryolu vastalarnn gei emniyetini salamak zere otomatik olarak alan
demiryolu zerinden geecek karayolu vastalarna karayolunu trafie kapatacak
bariyerler monte edilmitir.
Bariyerler karayolunu kapamakla birlikte trenlerin
geliini karayolu vastalarna nceden bildiren kl ve sesli ( anl ) trafik uyar
sistemi de mevcuttur. Bariyerli hemzemin geit korumalar genel olarak tek hatl
demiryollarnda trenlerin hemzemin geitten gemesinden 45 saniye nce trenin
kendisi tarafndan sisteme otomatik olarak start verdirilmesi suretiyle altrlrlar.
Tren start blgesine girdiinde hemzemin geitteki sesli ve kl trafik ikaz sistemi
otomatik olarak almaya balar. Otomatik bariyer karayolunu trafie kapatr. Bu
durumda karayolu vastalar trenin geiine kadar hemzemin geitte durmak
zorundadr. Trenin son vagonu hemzemin geit blgesini terk eder etmez otomatik
olarak sesli ve kl hemzemin koruma sistemi susar, bariyer mekanizmas alarak
yine karayolu vastasnn geiine izin verilir. Bu tip otomatik alma demiryolunda
oluturulan tren alglama devrelerinden istifade edilmek suretiyle salanr.

1. HEMZEMN GET

Bir Hemzemin Geitte kazn Verilmesi

DC Ray Devreli Geit Start-Stop Sistemi Devresi

1. HEMZEMN GET
Hemzemin Geit Kumanda Devresi

ekilde geit kumanda devresi grlmektedir. Devrede XR rlesi XTR rlesinin

ekik 6 nolu, WTR rlesinin ekik 3 nolu ve ETR rlesinin ekik 5 nolu kontandan
enerji alarak ekmektedir. Batdan douya doru giden bir tren olduunu kabul
edersek, bu durumda tren ( WT ) track blgesine bastnda WTR rlesi der.
WTR rlesinin dmesi ile XR Rlesi der.

1. HEMZEMN GET
Hemzemin Geit Kumanda Devresi

ekilde basitletirilmi hemzemin Geit Motor, lamba ve an Devreleri

grlmektedir. Hemzemin geide tren yaklatnda ilgili ray devresinin tren
tarafndan drlmesi ile XR rlesi de decektir. XR rlesinin dmesi ile :
XR rlesinin ekik 1-2 ve 3-4 nolu kontaklarndan enerji alarak geidi karayolu
vastalar iin ak tutan bariyer motorlarnn enerjisi kesilir. Bariyer kollarnn
arl ile yatay duruma gelen bariyer kollar hemzemin geidi karayolu trafiine
kapatr.
XR rlesinin 5 nolu dk konta flar lambalarnn almasn temin eder.
XR rlesinin 6 nolu dk konta geit anna B10 volt enerji uygulayarak geit
annn almasn salar.

1. HEMZEMN GET
DC Ray Devreli Hemzemin Geit Korumas Kilit Devresi

WTR rlesinin dk 2 nolu, kontandan gelen B10 volt pozitif enerji, XTR rlesini
dk 5 nolu kontandan, ETR rlesinin ekik 4 nolu ve WSR rlesinin dk 2
nolu kontandan ESR rlesini ektirir. ( ESR ve WSR Rleleri dmesi gecikmeli
rledir. )Bir sre sonra tren ET track blgesine gireceinden ETR Rlesi dnce
ESR rlesi ETR rlesinin dk 4 nolu ve kendi ekik 1 nolu konta zerinden
ekik kalmaya devam eder. Tren geit blgesini geer gemez WTR rlesi ile TR
rlesi ekecektir. ESR Rlesi tren ET track blgesini terk edene kadar ekik
kalmaya devam edecektir.. BU durumda ESR Rlesi ekik, WTR Rlesi ekik ve
XTR rlesi ekik olduundan XTR rlesinin 6 nolu ekik kontandan gelen B10
volt pozitif enerji WTR rlesinin ekik 3 nolu kontandan ve ESR rlesinin ekik 3
nolu kontandan XR rlesini ektirir

1. HEMZEMN GET
DC Ray Devreli Hemzemin Geit Korumas Kilit Devresi

XR Rlesinin ekik 1-2 ve 3-4 nolu kontaklar bariyer motorlarna enerji

uygulayarak motorlarn alp bariyer kollarn dikey duruma getirerek karayolunu
trafie aarlar. XR rlesinin ekik 5 nolu konta flar lambalarnn enerjisini
keser, XR rlesinin ekik 6 nolu konta geit annn enerjisini keseceinden
geidin an ve lambalar bir faaliyet gstermeyecektir.
Tren ET (track) blgesini terk ettiinde an ETR rlesi de ekmek suretiyle ESR
rlesinin enerjisini kesecek ve geit devreleri normal konuma gelmi olacaktr. Bu
durumda XR rlesi ETR rlesinin 5 nolu kontandan ekik kalmaya devam eder.
Hemzemin geit korumalar tampon arjl ak gruplaryla veya kesintisiz g
kaynaklar ile srekli olarak beslenir. Enerjinin herhangi bir nedenle kesilmesi
durumunda bariyer motorlarnn kollar karayolunu trafie kapatacak ekilde dizayn
edilmilerdir.

1. HEMZEMN GET
DC Ray Devreli Hemzemin Geit Korumas Kilit Devresi
Bir hemzemin geitte zaman ayar deiik yntemlerle yaplabilir. Balca u
ekilde sralanabilir.
Hz ne olursa olsun sabit bir zaman ayar.
Deien hza gre zaman ayar
Hz kontroll sistemlerde trenin hzna gre zaman ayar.

Tren geide 1500m uzaklktaki TR-1 blgesine basar basmaz, o anda an alar,
kara yolu aralarna sinyal vermeye balar ve bariyerin kollar karayolunu trafie
kapatmaya balar. Tren TR blgesini getikten sonra an susar, sinyal sner ve
bariyer kolu almaya balar.

1. HEMZEMN GET
BARYER MOTORLARI
Hemzemin geit sistemlerinde bariyer mekanizmasnn hareketi genellikle DC
gerilimle alan motorlar tarafndan salanr. Motor alma gerilimi blgedeki
sinyalizasyon sistemine gre deiiklik gstermekle birlikte 24 V DC gerilimli
motorlar yaygn olarak kullanlmaktadr. Yeni nesil sinyalizasyon sistemlerinde
kesintisiz g kaynaklar kullanldndan AC gerilimle alan bariyer motorlarda
kullanlmaktadr.
Bariyerli koruma sistemi ikaz aldnda bariyer kollar 10 saniye ierisinde inie
balarlar. Motor enerjisiz kaldnda bariyer kollarnn arl ile dey konuma
gelir. Bariyer kollarn dik konuma getirmek iin enerji alarak alacak ekilde
tasarlanmtr. Bylece olabilecek herhangi bir enerji arzasnda karayolunun
kapatlmas salanmaktadr.

1. HEMZEMN GET
Ikl kaz Sistemi: Flrler krmz iarda bulunurlar. Yan yana iki lambadan
oluurlar. Sras bile biri yankken dieri snk olarak alrlar Flrlerin dakikada
yanp snme says 5060 arasndadr. Flar lambalar kesintisiz enerji ile
beslenirler

Sesli kaz Sistemi: Flr lambalarnn yannda 80-100 db. iddetinde ses veren
elektromekanik anlar bulunur. Bu anlar dakikada 100 defa alar.

1. HEMZEMN GET

Afo Transmitter: Hemzemin geit koruma amacyla oluturulan ray devrelerinin

balang (Start) noktasnda bulunur. Bir frekans osilattr ve amplifikatrden
oluur. AFO Transmitterler ray devresi frekans, katener enerjisi frekans ve
bunlarn harmoniklerinden uzakta sinyaller retirler.
Afo Receiver: Karlkl alaca transmitter ile ayn frekansa ayarl olmas
gereken receiverin giriinde snrlar ok dar bir bant geirici filtre vardr. Bylece
istenilen afo sinyali dndaki btn sinyalleri tkar.
AFO tehizatl hemzemin geit koruma devreleri eksiz ray devresi trndendir.

1. HEMZEMN GET

ekilde Detektrl Geit start-stop devreleri uygulama rnei grlmektedir.

Hemzemin geit blgesi ile hemzemin geidin her iki cihetinde 1500 metre
mesafede tren geilerini izleyebilecek detektrl ray devreleri oluturulur. Geit
detektrleri DC gerilim kaynandan beslenerek,
14, 20, 30 ve 40 KHz
deerlerinde AC gerilim reterek detektr ray devrelerini altrrlar. Detektr ray
devresinin boyu 15-20 metre civarndadr. Detektr ierisinde verici kat ve alc
katyla birlikte ray devresi rlesi de ayn cihaz zerindedir.

1. HEMZEMN GET

Hemzemin geitlerde, ray st seviyesinden

50 mm derinliinde ve ray mantar i yanandan 55 mm geniliinde boden
boluu braklr.

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

ATS Sistemi
Demiryolu zerinde gvenli tren trafiini salamak amacyla gelitirilmi otomatik
tren hz kontrol sistemidir.
Demiryolu sinyalizasyon sistemindeki mevcut sinyallere uygun olarak makinisti
uyarmakta ve gerektiinde hz ve fren kontrol yapmasna olanak salamaktadr.
Demiryolu sinyalizasyon sisteminin bir paras ve tamamlaycsdr. Demiryollar
zerindeki trafik aknn gvenliine katkda bulunur. nsan faktrnden
doabilecek hata olaslklarn en aza indirmeyi amalar.
TCDDde iki tip ATS sistemi kullanlmaktadr
1. Japon Nippon Signal Sistemi: Kapkule-Kaya arasnda kullanlr.
2. Alman Standart Electric Lorenz (SEL) Sistemi: iskenderun-Divrii, Kaya
etinkaya arasnda kullanlr.
ATS sistemi, iki alt sistemden olumaktadr:
A. Lokomotif zerindeki ekipmanlar
B. Yol magnetleri

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

ATS Lokomotif magnetleri (Anten) yol magnetlerini grecek ekilde ara zerine
balanmtr. Lokomotifin her iki ynl kullanlmasnda yol magnetleri ile etkileim
salanmas iin birbirinin arpraz olacak ekilde her ATS sistemi iin iki adet
lokomotif magneti kullanlr.

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

Sinyallerin bulunduklar yerlere ve istasyonlarn giri sinyallerinden 300 m. nce
raylar arasna (Nippon Signal) veya gidi ynne gre sadaki rayn hemen dna
(Iskra) yerletirilmi olan yol boyu bobinleri; pasif manyetik rezonans devrelerinden
oluan, enerjisiz alan ekipmanlardr.

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

ATS kontrol kutular ise sinyal bildirilerine bal olarak, dorudan lamba
devresinden veya relay interlocking devrelerinden enerjilenen rleleri vastasyla
yol boyu bobinin empedansn deitirmek eklinde grev yaparlar. Yol magnetleri
sayesinde sinyal durumu alglanr

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

ATS sisteminin uyguland blgelerdeki btn sinyal noktalarnda kontrol kutular
ierisindeki btn rleler sinyallerin gei bildirilerine bal olarak enerjilenirler.
Aadaki devrede GR yeil bildiri, YR ise sar bildiride alan rlelerdir. Bu
rleler kontaklar vastasyla yol boyu bobini ierisindeki kondansatrlerin
balantlarn deitirerek bobin empedansnn deimesini salarlar. Sinyallerin
krmz bildirilerinden kontrol kutularna bir bilgi tanmamtr. Bylece ATS
kontrol kutusu ile Yol boyu Bobini arasndaki kabloda meydana gelebilecek bir
arzada (kopma) bobin hi bir deiiklie uramayacak ve krmz bildiri varm gibi
ilem yapacaktr.

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

Bu sistemdeki arzalar ya gei bildirisi varken trenin durmasyla tehirlere sebep
olacak veya durdurulmas gereken bir trenin geiine izin vererek kazalara kar
koruma grevini yerine getiremeyecektir.

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

ATS kontrol cihaz;
Demiryolu zerindeki yol magnetlerini alglar, Okunan magnetlere gre senaryolar
iletir, Makinistten gelen komutlar takip eder, Hz kontrol yapar, Otomatik
Frenleme yapar, Kayt Tutar.
Ara zerinde yer alan ATS kontrol cihaz temel olarak iki ksmdan oluur:
Ana Kontrol Birimi
Kumanda paneli

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

SSTEMN ALIMASI
Yeil Grubu Sinyallerden Gei:(Yeil, sar zeri yeil (nippon sinyal), flar
yeil):
Bu durumda ATS cihaz hibir uyarda bulunmaz.
Sar Grubu Sinyallerden Gei: ((Sar, Sar zeri yeil (Iskra),sar zeri sar, sar
zeri krmz, flar sar, flar sar zeri krmz, krmz zeri yeil, flar krmz
zeri yeil):
Sar lamba yanp uyar zili alar. (ekranda mesaj grlr) 10 saniye iinde teyit
iin mdahale edilir ve zil susturulur (zil susturma butonu-uyar bilgi anahtarsistem uyar onay anahtar). 10 saniye iinde mdahale edilmezse otomatik
frenleme gerekleir.
Toplam 20 saniye iinde tren hz 65 km/h altna drlmezse otomatik
frenleme gerekleir.
Bu modda iken hz tekrar 65 km/h zerine karsa otomatik frenleme gerekleir
Bu moddan kmak iin; gelecek yer magnetlerinden baka bir hz komutu
alnmas veya tren hznn 12 km/h nin altna drlmesi ya da makinistin FREE
(Serbest Kalma) butonuna basmas gerekir.

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

Giri Sinyali; Krmz, Sar, Sar zeri Krmz, Sar zeri Sar, Sar zeri Yeil,
Krmz zeri Yeil (ISKRA); Krmz, Sar zeri Krmz, Krmz zeri Yeil (nippon
sinyal) olduu zaman Giri Sinyalinden 300 METRE ndeki 40 KM/H Levhasnn
Bulunduu Yerdeki Magnetten Gei:
40 Km/h hz snrlama magnetinden geildikten sonra sar uyar lambas yanar.
Hz 40 km/h zerinde ise otomatik frenleme gerekleir.
Modda iken Lokomotif hz 40 Km/h stne kar ise otomatik frenleme
gerekleir.
Krmz Grubu Sinyallerden Gei: (Krmz, flar krmz)
Tren krmz grubu sinyallerden geerse otomatik frenleme gerekleir.
Krmz grubu sinyallerden blge zaman veya krmz gei izni almadan
geilmez izin alnsa bile, izinli krmz gei-krmzda iptal-krmzda izinli gei
butonuna/anahtarna basmadan geilmez.
Butona/anahtara baslsa bile krmz grubu sinyallerden gemek iin tren hznn
40 km/h nin altnda olmas gerekir. Aksi takdirde otomatik frenleme
gerekletirilir. Krmzdan geii salayan butona/anahtara, yol magnetinin
zerinden geilinceye kadar basl tutulur

2. TREN KORUMA VE KONTROL SSTEMLER

Hz Snrlama Levhas
stasyon giri sinyalinden 300 metre nce 40x50 cm boyutlarnda zerine 40
rakam yazl 1,5 metre yksekliinde bir profil zerine montajl levhadr.
40 rakam yazl krmz renkli olup reflektrldr. Bu levha, giri sinyalinin krmz
veya sar zeri krmz bildiri vermesi durumunda bu noktadan trenin 40 km/saat'n
altnda gemesi iin makinisti uyarmak amacyla konulmutur.