Lavdrimi i takon Allahut, lvdata dhe shptimi i Allahut qoft pr t Drguarin e

Allahut.
M tej:

Me t vrtet, shtja e Kijametit (Ors) sht gj e madhe. Ajo q do t ndodh n

Kijamet, do t jet nj gj shum e tmerrshme. Pr ta sqaruar kt, mjafton t dim se
do shtatzn e humb barrn e saj, dhe do gjidhnse do ta braktis at q ka pr gjiri.
Nga tmerri i asaj dite, fmija do t plaket; njeriu do t largohet nga i afrmi i tij dhe
nuk do ti interesoj vetm se vetja e tij. Nga frika e madhe, njerzit do t shtangen dhe
do t mendosh se ata jan si t dehur, po nuk jan t dehur, porse dnimi i Allahut
sht i rnd. Ndodhia e Kijametit sht e frikshme.
Ajo dit e madhe sht pesdhjetmij (50 000) vite, n t ciln njerzit do t jetojn
nj jet t gjat, dhe jeta e dunjas q e jetuan konsiderohet e shkurtr prball ksaj
jete t gjat, dhe kshtu do t mendojn se kan jetuar n dunja vetm se dhjet dit,
nj dit, disa dit, apo nj mbrmje ose nj paradite, madje edhe nj or. Kurse ata
nuk kan jetuar n t, vetm se nj koh t shkurtr, megjithat edhe pse ajo jet ishte
e pakt, mjaftonte pr tu furnizuar me devotshmri (frik ndaj Allahut - takua).
Do t prmend disa t vrteta rreth kohs s ndodhis s Kijametit. Koha e nisjes s
asaj dite t tmerrshme sht si do t vijoj m posht:

E para:
Asnj krijes, sado q t jet ngritur n grada dhe pozita, nuk e di se kur do ti fryj
surit Israfili alejhi selam. Dijetart jan t njzri (ixhma) se ai q i fryn surit sht
Israfili. Madje, edhe vet Israfili, nuk e di se kur do t jet asti q do t fryj n sur dhe
kjo sht nj shtje q vetm Allahu e di.

Allahu i Lartsuar ka thn:




Ata t pyesin ty (Muhamed), rreth Ors (s Kijametit) se kur do t jet koha e
caktuar e saj. Thuaju: Dija e saj sht vetm te Zoti im. Kohn kur do t ndodh
ajo, do ta tregoj vetm Ai. Do t jet e rnd pr qiejt dhe Tokn. Ajo do tu vij
krejtsisht papritmas. Ata t pyesin, sikur ti di dika pr t. Thuaj: Kt e di
vetm Allahu, ndrsa shumica e njerzve nuk e din. 1

I Lartsuari ka thn:

Njerzit t pyesin pr Kijametin, thuaju: Vetm Allahu ka dijeni mbi t. Ku e di
ti?! Ndoshta Kijameti mund t jet afr?! 2

T pyesin ty pr Kijametin se kur do t ndodh. Ti nuk ke dije q t thuash dika
pr t. Tek Zoti yt sht fundi i (dijenis rreth) tij. Ti je vetm paralajmrues i atyre
q i friksohen atij. Ditn kur do ta shohin at, (njerzve) do tu duket se kan
qndruar (n Tok) ve nj mbrmje apo nj mngjes. 3

El-Araf, 187.
El-Ahzab, 63.
3
En-Naziat, 42-45.
2


Pa dyshim, vetm Allahu ka dije pr Kijametin.4

Vetm Allahu e di se kur do t vij Kijameti.5

I Madhruar sht Ai, t Cilit i prket sundimi i qiejve dhe i Toks dhe gjithka q
gjendet mes tyre. Vetm Ai ka dijeni mbi Orn (e Kijametit) dhe tek Ai do t
ktheheni.6

Allahut i prkasin fshehtsit e qiejve dhe t Toks, ndrsa shtja e Dits s
Kijametit sht sa el e mbyll syt ose edhe m shpejt. Vrtet, Allahu sht i
Plotfuqishm pr do gj.7

Lukman, 34.
Fusilet, 47.
6
Ez-Zukhruf, 85.
7
En-Nahl, 77.
5

Kijameti do t vij patjetr, por Un e mbaj at t fsheht, q secili t shprblehet

pr at q ka br.8

Kur Xhibrili e pyeti t Drguarin e Allahut - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t pr Kijametin, ai tha: I pyeturi nuk sht m i ditur pr Kijametin se pyetsi. Ai
(Xhibrili) tha: M trego pr shenjat e tij? Si vazhdon hadithi deri n fund.9

E dyta:
Megjithse asti i Kijametit sht i fsheht, Allahu - i Plotfuqishm dhe i Madhruar - na
ka treguar pr disa gjra rreth ndodhis s Kijametit, n mnyr q t prgatitemi pr
at dit t madhe, ditn kur njerzit do t qndrojn para Zotit t Botve pr
shprblim dhe llogari, q t prgatiten me besim dhe vepra t mira dhe t shpejtojn
pr n pendim. Pr gjrat q na ka informuar Kurani dhe Suneti ka kshilla dhe
msime, si dhe ka shenja t mdha dhe friksuese. Prej atyre shenjave jan ato t cilat i
paraprijn Kijametit. Nuk ndodh Kijameti vetm se pas shfaqjes s ktyre shenjave.
Kto shenja jan t prgjithshme dhe t dukshme, kudo q t prhapen tek njerzit,
ata do ti njohin. Ato shenja jan t shumta. Ka prej tyre q nuk kan ndodhur dhe ka
prej tyre q kan ndodhur.
Prej atyre q kan ndodhur jan: drgimi i Pejgamberit - lvdata dhe shptimi i Allahut
qoft mbi t - ndarja e hns, vdekja e Pejgamberit - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft
mbi t -, lirimet (e tokave t pabesimtarve, sh.p.). Prej ktyre lirimeve jan: lirimi i
Bejtul-Makdis (Xhamia el-Aksa n Jerusalem), shfaqja e zjarrit (vullkanit) n Hixhaz (q
prfshin territorin e Meks dhe Medines), i cili ishte n vitin 654 H (1256 G), si dhe
shenja tjera t cilat cilsohen si t vogla pr shkak t largsis s tyre prball astit t
ndodhis s Kijametit. Disa shenja t vogla akoma nuk jan shfaqur. T gjitha shenjat
e Kijametit, t cilat i paraprijn shfaqjes s shenjave t mdha, jan prej shenjave t
vogla. Nga shenjat e vogla t fundit apo e fundit e tyre sht shfaqja e Mehdijut
Muhamed bin Abdullah, q sht nga familja e Pejgamberit - lvdata dhe shptimi i
Allahut qoft mbi t -, kur toka do t mbushet me padrejtsi. Gjat shfaqjes, xhihadit
8
9

Taha, 15.
E ka transmetuar Muslimi n Sahihun e tij nga hadithi i Umerit - Allahu qoft i knaqur me t.

dhe fitores s tij kundr Romakve, do t dal nj zjarr nga Lindja q do ti mbledh
njerzit n Perndim. Kjo sht shenja e par e madhe e Kijametit q do t shfaqet dhe
do t dal Dexhalli.
Nuk do t ndodh Kijameti, prvese ather kur do t lind dielli nga perndimi dhe
kjo deri tani nuk ka ndodhur. Pra, t gjitha shenjat e mdha, deri m tani, nuk jan
shfaqur, gj q rithekson se asti i ndodhis s Kijametit ende nuk ka ardhur.

E treta:
Kijameti nuk do t ndodh, prvese mbi krijesat m t kqija. Nuk do t ndodh,
vetm pasi q ta rrnoj Kaben ai q i ka krcinjt e holl (dhu es-Suejkatejni) nga
Abisinia. Ai do ti nxjerr thesaret e Kabes dhe nuk do t ngelet asnj njeri n
Medinen Profetike. Nuk do t ngelet Musliman n tok, por t gjith banort e toks,
nga xhint dhe njerzit, do t jen pabesimtar dhe pikrisht ata do ti kaploj
Kijameti.
Pejgamberi - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t - ka thn:

Nuk do t ndodh Kijameti, vetm se mbi njerzit m t kqinj.10

Ka thn Pejgamberi - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t:

:
Nuk do ta z Kijameti asnjrin q thot Allah, Allah.11

Kurse n transmetimin e Ahmedit, Ibn Hibbanit dhe Hakimit qndron:

10
11

Transmeton Muslimi n Sahihun e tij.

Transmeton Muslimi n Sahihun e tij.

 :


Nuk do ta z Kijameti asnj njeri q thot: La ilahe il-lAllah.

Transmetohet nga Ibn Abbasi - Allahu qoft i knaqur me ta - se Pejgamberi - lvdata dhe
shptimi i Allahut qoft mbi t - ka thn:

Sikur un e shoh at, sht nj njeri i zi dhe kmbshtrembr, i cili i shkul gurt e
Kabes nj nga nj.12

Transmetohet nga Ebu Hurejra - Allahu qoft i knaqur me t - nga Pejgamberi - lvdata
dhe shptimi i Allahut qoft mbi t i cili ka thn:

Do ta prish Kaben nj njeri krciholl (dhu es-Suejkatejni) nga Abisinia.13

Transmeton Abdullah ibn Amr nga Pejgamberi - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft
mbi t - i cili ka thn:

Lrini (banort) e Abisinis, prderisa ata ju ln juve, sepse nuk do ti nxjerr
thesaret e Kabes askush tjetr prve krcihollit nga Abisinia.14

12

Transmeton Buhariu.
Transmeton Buhariu dhe Muslimi.
14
Transmeton Imam Ahmedi, Ebu Daudi, Hakimi dhe t tjer, me zinxhir t sakt. Shiko n es-Sahiha, nr.
772.
13

Prderisa njerzit e Imanit ekzistojn n tok, nuk do t vij koha e Kijametit deri
ather.

E katrta:
Kijameti do t ndodh ditn e premte, n mngjes, para lindjes s diellit. Kur dielli
lind, kjo tregon se nuk ka ardhur koha e Kijametit.
Transmetohet nga Ebu Hurejra - Allahu qoft i knaqur me t - se ka thn: i Drguari i
Allahut - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t - ka thn:
Dita m e mir n t ciln ka lindur dielli sht dita e premte. N at dit u krijua
Ademi; n at dit zbriti (nga xheneti); n at dit iu faln gjynahet; n at dit vdiq,
n at dit do t ndodh Kijameti. Ditn e premte, q kur zbardhet e derisa t lind
dielli, nuk ka kafsh, vetm se ajo nuk e ndjen shijen e ushqimit (n nj transmetim
tjetr ka ardhur fjala musikhah - ato dgjojn) nga frika e Ors, prve xhinve dhe
njerzve. N at dit, ka nj or, q nse nj rob Musliman e qllon at duke u falur
dhe duke iu lutur Allahut pr ndonj nevoj, vetm se Ai ia jep at.
Kab el-Ahbar 15 tha: Ajo Or sht nj dit n do vit. Un (Ebu Hurejra) i thash:
Ajo sht n do t premte. Ai e lexoi Teuratin dhe tha: T vrtetn e ka thn
Pejgamberi i Allahut - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t. Ebu Hurejra thot:
Pastaj u takova me Abdullah ibn Selam dhe i tregova pr takimin tim me Kabin, ai
m tha: E paske msuar se kur sht ajo Or. Ebu Hurejra thot: Ather, i thash
m trego pr at Or. Abdullah ibn Selam m tha: Ajo sht ora e fundit e dits s
premte. I thash: Si qenka n orn e fundit t dits s premte, kur i Drguari i
Allahut sal-lAllahu alejhi ue sel-lem ka thn: nuk e qllon nj rob Musliman
ndrkoh q ai falet, kurse n at or nuk falet namaz? Abdullah ibn Selam m tha:
A nuk ka thn i Drguari i Allahut Ai q ulet n nj vend duke pritur namazin, ai
sht n namaz derisa t filloj t falet? I thash: Po, ashtu sht. M tha: Kjo sht
ajo.16
15

(Shnim i prkthyesit): Ky ishte nga rabint Jehud nga Jemeni; hyri n Islam n kohn e Umerit - Allahu qoft
i knaqur me t.
16
Transmeton Ahmedi, Ebu Daudi, Tirmidhiu, Nesaiju dhe t tjer, me fjal t prafrta. Baza e ktij hadithi
gjendet n Sahihun e Muslimit, porse sht prshkrim i prmbledhur dhe nuk gjendet aty pika e argumentimit
(q u fol m lart).

Kuptimi i fjals musikhah do t thot dgjim me vmendje. Ktu me fjaln dgjim

me vmendje sht pr qllim: druajtja, frika, tmerri i papritur e i beft.17 Po ashtu,
(Hafidh ibn Abdul-Berr) ka thn: N kt hadith ka argument se njerzit dhe
xhint, nuk din nga domethnia e Kijametit at q din t tjert, e q jan kafsht.
Kjo sht gj e kufizuar pr perceptimin ton dhe prej ktij lloji t dijes, nuk i sht
dhn njerzve vetm se pak.18
El-Adhim Abadij n shpjegimin e Sunenit t Ebu Daudit, thot: Derisa t lind dielli
sepse Kijameti do t shfaqet ditn e premte midis kohs kur gdhin dhe lindjes s
diellit.19
Abdul-Hak el-Ishbilij, ka thn: Kijameti, i cili do ta prfshij tr tokn, do tu vij
befas. Kur ai do t vij, do ti z ata duke qen t shkujdesur. Por ai do t ndodh
ditn e premte. Nuk dihet as muaji e as viti.20
Nse jemi akoma n ditt e javs q kan mbetur, ather nuk ka ardhur Kijameti, e
nse del dielli ditn e premte, ather nuk ka ardhur ende asti i Kijametit. Allahu e di
m s miri.

E pesta:
Dikush mund t thot Nse kafsht e din se Kijameti do t ndodh n mngjesin e
dits s premte para lindjes s diellit, ather meleku i ngarkuar me detyr q t fryj
n sur, prse sht i friksuar dhe pret kohn e urdhrit pr t fryr n sur?
Prgjigja: Kt gj, edhe nse e din kafsht, kjo sht se Allahu ua tregoi atyre. Kjo
nuk do t thot se kafsht i din shenjat e Kijametit, ato q jan shfaqur dhe ato q
ende nuk jan shfaqur. Po ashtu edhe melaiket, nuk din vetm se at q ua ka msuar
Allahu. A nuk e ke par se Pejgamberi yn - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t kur tregoi pr Miraxhin e tij (ngjitjen e tij n qiell), tha: Xhibrili u nis me mua derisa
mbrritm n qiellin e dunjas dhe krkoi q t hapen (dyert e qiellit). Dikush (roja e
dyerve t qiellit) pyeti: Kush je ti? Ai tha: Jam Xhibrili. E pyeti: Kush sht ky q
17

Kt e ka thn Hafidh ibn Abdul-Berr n Temhid (23/41).

Kt e ka thn Hafidh ibn Abdul-Berr n Temhid (23/42).
19
Anul-Mabud fi Sherhi Suneni Ebi Daud, (3/259).
20
El-Akibeh fi Dhikril-Meut, fq. 254,
18

t shoqron? Ai (Xhibrili) tha: Ky sht Muhamedi. Ai tha: A sht drguar ai? Ai

(Xhibrili) tha: Po. Ai tha: Ai sht i mirseardhur. Sa e shklqyer q sht vizita e
tij! Kshtu, u hap dera.21
Ai q e hapi dern nuk e dinte se Muhamedi - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t sht drguar (si Pejgamber). Po ashtu, edhe meleku q sht ngarkuar pr t fryr n
sur, e ka vn bririn n goj dhe pret se kur do ti jepet urdhr pr t fryr n t.
Transmetohet nga Ebu Hurejra se ka thn: I Drguari i Allahut - lvdata dhe shptimi i
Allahut qoft mbi t - ka thn:

:
:
Si t knaqem (duke i shijuar t mirat e ksaj dunjaje), kur ai q ka bririn e ka vn
at n gojn e tij, dgjon me vmendje dhe e ka ulur ballin duke pritur se kur do t
jepet urdhr pr t fryr! Ata i than: O i Drguari i Allahut! far na urdhron neve?
Ai tha: Thoni: Na mjafton Allahu dhe sa mbrojts i mir q sht ai dhe vetm
Allahut i jemi mbshtetur.22

E gjashta:
Kijameti i madh sht ai pr rndsin e t cilit u fol m lart dhe pr peshn e madhe
q ka n Sheriat.
Kijameti i Vogl sht ai i vdekjes s njeriut. Ai q vdes i ka ndodhur Kijameti i tij dhe
ka hyr n shtpin e par t ahiretit; do t qndroj n shtpin e berzakh-ut
(periudhn e jets n varr), derisa t ndodh Kijameti i madh. Allahu - i Plotfuqishm
dhe i Madhruar -, ashtu si sht e di vetm Ai kohn e ndodhis s Kijametit t madh,
po ashtu Ai e di se kur sht koha e ors s vdekjes.
Allahu i Lartsuar ka thn:
21

Transmeton Buhariu dhe Muslimi.

Transmeton Ishaku n Musned, Ibn Ebi Dunja n el-Ahual, dhe Nesaiu n el-Kubra, si dhe t tjer me
rrug t tjera transmetimi dhe ai sht hadithi sakt (sahih). Shiko n es-Sahiha, (1078).
22



Pa dyshim, vetm Allahu e di Orn e caktuar. Ai e zbret shiun dhe e di ka n
barkun e shtatzns. Asnj njeri nuk di do t fitoj nesr dhe askush nuk di se n
vend do t vdes. Me t vrtet, Allahu sht i Gjithdijshm dhe Njohs i do
gjje.23

Katade - Allahu e mshiroft - ka thn: Asnjri nuk e di se far lloj shiu i bollshm
do ta kaploj, i dmshm apo i dobishm. Ti, o biri i Ademit, nuk e di se kur do
vdessh? Ndoshta mund t vdessh q nesr! Ndoshta je ti ai q do t kaplohesh
nesr!24
Transmetohet nga Hani, shrbtori (robi) i Uthman ibn Afanit, i cili ka thn:
Uthmani - Allahu qoft i knaqur me t - kur ndalej te ndonj var, qante derisa i lagej
mjekra. Dikush i tha: Kur prkujton xhenetin dhe Zjarrin, nuk qan! Kurse kur e
prkujton varrin, qan!? Ai tha: Un e kam dgjuar t Drguarin e Allahut - lvdata
dhe shptimi i Allahut qoft mbi t - se ka thn: Varri sht shtpia e par e ahiretit, nse ai
shpton prej saj, ajo q vjen pas saj sht m e leht, e nse nuk shpton prej saj, ajo q vjen pas
saj sht m e vshtir. (Pastaj) tha E kam dgjuar t Drguarin e Allahut - lvdata dhe
shptimi i Allahut qoft mbi t - t thot: Kurr nuk kam par pamje m t shmtuar se
varri.25
Transmetohet nga Aisheja - Allahu qoft i knaqur me t - se ka thn: Disa njerz nga
beduint vinin tek Pejgamberi - lvdata dhe shptimi i Allahut qoft mbi t - dhe e pyesnin
pr Kijametin, ai e shikonte m t voglin nga mesi i tyre dhe thoshte:

23

Lukman, 34.
Transmeton Ibn Xheriri me zinxhir t sakt.
25
Transmeton Imam Ahmedi, Tirmidhiu, ibn Maxheh, Hakimi dhe t tjer, zinxhiri i tij sht i mir (hasen).
24

Nse ky (m i vogli juaj) do t jetoj derisa ta z pleqria, Kijameti juaj ka pr tju

zn.26
Me fjaln kijameti juaj sht pr qllim vdekja.
Begauiju n Sherhu Sunneh, ka thn: Kapitulli i Fjals s Allahut t Plotfuqishm
e t Madhruar:

Ndrsa shtja e Dits s Kijametit sht sa el e mbyll syt.27
Ai q ka vdekur, i ka ndodhur Kijameti. Pastaj, prmend hadithin e Aishes - Allahu
qoft i knaqur me t - n mesin e atyre haditheve q flasin pr at kapitull.28
Transmetohet nga Mugirah bin Shubeh - Allahu qoft i knaqur me t - se ka thn:
(Njerzit) thon Kijameti! Kijameti! Porse Kijameti i tyre sht vdekja e
donjrit prej tyre.29
Transmetohet nga Ebi Kajs Abdu-Rrahman bin Theruan - Allahu e mshiroft - se ka
thn: E kam par Alkamen n (prezantimin) e nj xhenazeje se nuk u ul derisa u
varros, dhe tha: Ktij i ka ndodhur Kijameti.30
Andaj, mos u rehato pr faktin se caktimi i Kijametit t madh nuk ka ardhur deri m
tani, dhe kshtu t bhesh i shkujdesur, prkundrazi, ji syel pr astin e vdekjes
tnde, Kijametit tnd dhe hyrjes tnde n shtpin e berzakhut - o robi i Allahut.
E lus Allahu q t na forcoj n Islam dhe Sunnet dhe t na jap prfundim t mir
(n fund t jets); ti bj varret tona shtpit m t mira, e ti bj ato lulishte t
xhenetit; t na jap sukses n at q ka mirsi dhe lumturi pr ne n dunja dhe ahiret.
26

Tranmeton Buhariu dhe Muslimi.

En-Nahl, 77.
28
Sherhu-Sunneh, (15/97).
29
Transmeton Ibn Xheriri, Deulabij n El-Kuna ue el-Esma, me zinxhir (sened) t sakt (sahih).
29
E ka transmetuar Ibn Xheriri n Tedhhibul-Athaar, dhe n tefsirin e tij. Po ashtu e ka transmetuar Dulabij
n El-Kuna ue el-Esma, me zinxhir t sakt.
27

Allahu sht m i Dituri.

Lvdata dhe shptimi i Allahut sht pr Pejgamberin ton Muhamedin.

Shkroi: Usameh bin Ataja bin Uthman el-Utejbi

22/2/1437 Hixhrij
Burimi: http://m-noor.com/showthread.php?t=16803
Prktheu: Jeton Shasivari
9/5/1437 Hixhrij
26 Shkurt 2016
Medine