SHGM Hava Sahası Yönetimi PDF

Hava Seyrsefer Daire Bakanl
HAVA SAHASI YNETM EL KTABI
Yayn No: HSD/ATM-01
SVL HAVACILIK GENEL MDRL YAYINLARI

Yayn No
: HSD/ATM-01
Yayn Tr : Tercme
Konu
: Avrupa Hava Seyrsefer Emniyeti Tekilat (EUROCONTROL) tarafndan yaymlanan

Hava Sahas Ynetimi El Kitab dokmannn Trkeye tercme edilmi hlidir.
lgili Birim : Hava Seyrsefer Daire Bakanl

1. Bask Nisan 2015, Ankara
2015, Sivil Havaclk Genel Mdrl
Telif Haklar Sivil Havaclk Genel Mdrlne aittir.
Her hakk sakldr. Sivil Havaclk Genel Mdrl
tarafndan zel olarak izin verilmedike bu yaynn
kopyalanarak oaltlmas, datlmas
ve kullanlmas yasaktr.
lk yaymlanma tarihi Nisan 2015tir.
Bu yayn bilgilendirme amacyla hazrlanm.
www.shgm.gov.tr
Bu yaynn basl hli Sivil Havaclk Genel Mdrl,
Hava Seyrsefer Daire Bakanlndan temin edilebilir.
E-Posta: HSD@shgm.gov.tr
Bask
Dizgi: Ezgi z Dincel
Pegem Akademi Yaynclk
Tel: 0 312 430 67 50 - Faks: 0 312 435 44 60
pegem@pegem.net
NDEKLER LSTES
Belgenin Karakteristik zellikleri ....................................................................................................................................................... ii
indekiler Listesi ..................................................................................................................................................................................... v
Ek Listesi...................................................................................................................................................................................................... x
BLM 1 GR
1.1. Hava sahas ynetimi el kitabna giri ...................................................................................................................................... 1
1.1.1. Ama .......................................................................................................................................................................................... 1
1.1.2. Stat.......................................................................................................................................................................................... 1
1.1.3. Kapsam ..................................................................................................................................................................................... 1
1.1.4. Hava sahasnn esnek kullanmnn uygulanmas iin EUROCONTROL ile iliki .............................................. 1
1.1.5. Uygulanabilirlik ...................................................................................................................................................................... 2
1.1.6. fade kurallar .......................................................................................................................................................................... 2
1.2. Arka plan ............................................................................................................................................................................................ 2
1.2.1. ASMnin hedefi ....................................................................................................................................................................... 2
1.2.2. FUA kavramnn tantm ..................................................................................................................................................... 2
1.3. El kitabnn yaps ............................................................................................................................................................................. 3
BLM 2 HAVA SAHASININ ESNEK KULLANIM KAVRAMI

2.1. Genel giri .......................................................................................................................................................................................... 4
2.1.1. FUA kavramnn temeli ........................................................................................................................................................ 4
2.1.2. FUA kavramnn uygulanmas........................................................................................................................................... 6
2.2. ASM seviyesi................................................................................................................................................................................ 6
2.2.1. Giri ............................................................................................................................................................................................ 6
2.2.2. ASM Seviye 1 Ulusal ve uluslararas hava sahas politikas ................................................................................. 6
2.2.3. ASM Seviye 2 Hava sahasnn gnlk bazda tahsisi .............................................................................................. 7
2.2.4. ASM Seviye 3 Hava sahasnn gerek zamanl kullanm .................................................................................... 7
2.3. Esnek hava sahas yaplar ve prosedrleri ............................................................................................................................. 7
2.3.1. Genel ......................................................................................................................................................................................... 7
2.3.2. artl yollar ............................................................................................................................................................................... 7
2.3.3. Geici hava sahas tahsisi ve rezervasyonu .................................................................................................................. 9
2.3.4. Snr gei sahalar...............................................................................................................................................................10
2.3.5. nceden/azaltlm koordinasyon hava sahas prosedrleri ..............................................................................11
2.4. FUA Kavramnn zel uygulamas ............................................................................................................................................11
2.4.1. ATS yollar...............................................................................................................................................................................11
2.4.2. Hava sahas tahditleri R, D, P sahalar .......................................................................................................................11
Hava Sahas Ynetim El Kitab

2.4.3. Serbest rota hava sahas ...................................................................................................................................................12
2.4.4. Kontroll hava sahas.........................................................................................................................................................12
2.4.5. Kontrol edilmeyen hava sahas ......................................................................................................................................13
2.5. FUA kavramna gei ....................................................................................................................................................................14
2.6. ATS / ASM / ATFCM ilikileri .......................................................................................................................................................14
2.6.1. Genel .......................................................................................................................................................................................14
2.6.2. Stratejik seviye ASM/ATFCM ilikisi ASM seviye 1 ...............................................................................................15
2.6.3. n taktiksel seviyede ASM / ATFCM ilikisi ASM seviye 2 ................................................................................16
2.6.4. Taktiksel seviyede ATC / ASM / ATFCM ilikileri ASM seviye 3 .........................................................................16
BLM 3 STRATEJK HAVA SAHASI YNETM (ASM SEVYE 1)

3.1. Genel ..................................................................................................................................................................................................17
3.2. birliine dayal ulusal hava sahas planlamas .................................................................................................................17
3.2.1. Stratejik hedefler .................................................................................................................................................................17
3.2.2. Sorumluluklar .......................................................................................................................................................................17
3.2.3. lkeler .......................................................................................................................................................................................18
3.2.4. birliine dayal alma organizasyonu ....................................................................................................................20
3.2.5. Ortak hava sahas politikasnn formle edilmesi ve gzden geirilme sreci .............................................20
3.2.6. Ortak hava sahas deiiklik sreci ...............................................................................................................................23
3.2.7. Serbest rota uular hava sahas snrlarnn belirlenmesi iin ASM seviye 1 sreci. .................................25
3.2.8. Dinamik hava sahas ynetimi........................................................................................................................................26
3.3. birliine dayal uluslararas hava sahas planlamas.......................................................................................................36
3.3.1. Genel .......................................................................................................................................................................................36
3.3.2. Hava sahas konfigrasyonlar .......................................................................................................................................36
3.3.3. Ak denizler zerinde ASM.............................................................................................................................................37
3.3.4. Hafta sonu rotalar srecine erken eriim ..................................................................................................................38
3.3.5. Dier ilave youn dnemlerle ilgili dzenlemeler..................................................................................................39
3.3.6. Snr tesi /FIR/UIR snr operasyonlar ........................................................................................................................41
3.3.7. ATS yol a ve dier hava sahas yaplarnn gelitirilmesi ....................................................................................44
3.4. ASM seviye 2de hava sahas tahsisi iin ASM seviye 1de ulusal ve uluslararas sreler ....................................46
3.4.1. CDR kavram ve geici hava sahas tahsisi (TAA) sreci ........................................................................................46
3.4.2. Serbest rota uular hava sahas ve geici hava sahas tahsisi (TAA) sreci..................................................46
3.4.3. Hava sahasnn AMC tarafndan n taktiksel tahsisi iin ASM seviye 1de ncelik kurallarnn ve
mzakere srecinin oluturulmas ................................................................................................................................47
3.5. ASM seviye 3de hava sahas kullanm iin ASM Seviye 1de ulusal ve uluslararas sreler .............................47
vi
indekiler
BLM 4 N TAKTKSEL HAVA SAHASI YNETM (ASM SEVYE 2)
4.1. Genel .................................................................................................................................................................................................48

4.2. Hava sahas talepleri, onaylanm kurulular (AAlar) .......................................................................................................48
4.3. CDR Talepleri ACCler / FMPler ............................................................................................................................................50
4.4. Tahditli sahalar / Tehlikeli sahalar Azaltlm faaliyetin bildirilmesi ..........................................................................51
4.5. Hava sahas ynetim hcreleri (AMCler) Hava sahas tahsisi ....................................................................................52
4.5.1. Genel .......................................................................................................................................................................................52
4.5.2. Sorumluluklar .......................................................................................................................................................................53
4.5.3. Ba AMC kavram .................................................................................................................................................................55
4.6. Uzatlm tatil dnemleri ve zel etkinlikler.........................................................................................................................56
4.7. Uluslararas ilevler .......................................................................................................................................................................56
4.7.1. A yneticisi (NM) ...............................................................................................................................................................56
4.7.2. Hava tat operatrlerinin (AOlar) FUA sorumluluklar ........................................................................................57
4.7.3. NM evresel veri taban.....................................................................................................................................................60
4.7.4. Entegre balang uu plan ilem sistemi (IFPS) ..................................................................................................61
4.7.5. Hava tat operatr farzedilen yeniden yol belirleme (AOWIR) ilevi.........................................................62
4.7.6. Hava sahas veri havuzu (ADR) .......................................................................................................................................62
4.7.7. ASM destek aralar ............................................................................................................................................................63
4.8. ASM Seviye 2 zaman tablosu ....................................................................................................................................................64
4.8.1. 48 Saate kadar nceden ..................................................................................................................................................64
4.8.2. Uulardan nceki gn (D-1) ..........................................................................................................................................64
4.8.3. Sahalarn kullanma almas ve CDRlerin yeni kullanlabilirlii .......................................................................65
4.8.4. AUP/UUP tahditli hava sahalarnn (RSA) ynetimi .................................................................................................68
4.8.5. TSA/TRAnn planlanmam aktivasyonu ....................................................................................................................70
4.8.6. Taktiksel ynetimin kullanlmas ....................................................................................................................................74
4.9. Geici ve beklenmedik durum prosedrleri ........................................................................................................................74
4.9.1. FUA geici talimat (FTI) ....................................................................................................................................................74
4.9.2. Uygulama prosedr .........................................................................................................................................................74
4.9.3. Mteakip muamele ............................................................................................................................................................75
4.9.4. Uygulama sahalar ..............................................................................................................................................................75
4.10. ASM Seviye 2de ak denizler zerinde ASM....................................................................................................................75
4.10.1. Genel .....................................................................................................................................................................................75
4.10.2. Ak denizler zerindeki tehlike sahalarnn aktivasyonu ..................................................................................75
4.10.3. Ak denizler zerinde CDRlerin aktivasyonu .......................................................................................................76
4.10.4. Uluslararas koordinasyon iin mekanizmann gelitirilmesine ilikin alternatif yntem ......................76
4.10.5. AMC ile ilikili grevler....................................................................................................................................................77
vii
BLM 5 TAKTKSEL YNETM LEVLER (ASM SEVYE 3)

5.1. Genel .................................................................................................................................................................................................78
5.2. Gerek zamanl sivil/askeri koordinasyon ekilleri ............................................................................................................78
5.3. ATS yollar ve hava sahas geii iin koordinasyon prosedrleri.................................................................................79
5.3.1. Kontroll hava sahas ya da ATS koridorlarnn OAT tarafndan geileri iin koordinasyon prosedrleri ...79
5.3.2. GAT tarafndan hava sahas geileri ya da yol d uular iin koordinasyon prosedrleri ..................80
5.4. Sistem destek ilevleri..................................................................................................................................................................81
5.4.1. Genel .......................................................................................................................................................................................81
5.4.2. Hava sahas kullanm verileri ilevi ..............................................................................................................................81
5.4.3. Temel uu plan bilgileri Kimlik saptama ilevi....................................................................................................82
5.4.4. Mevcut uu plan bilgilendirme ilevi Ayrma ilevi ..........................................................................................82
5.4.5. Sessiz koordinasyon ilevsellii Hava sahas gei ilevi ...................................................................................83
5.4.6. Hava sahas gei niyeti bildirim ilevsellii .............................................................................................................83
5.4.7. Hava sahas gei diyalog ilevi .....................................................................................................................................83
5.5. Hava sahasnn mterek ya da paylalan kullanm........................................................................................................84
5.5.1. Hava sahasnn mterek kullanm ..............................................................................................................................84
5.5.2. Hava sahasnn paylalarak kullanm .........................................................................................................................84
5.6. lave ASM prosedrleri ................................................................................................................................................................85
5.6.1. Genel .......................................................................................................................................................................................85
5.6.2. Kontroll hava sahas.........................................................................................................................................................85
5.6.3. Kontroll hava sahasnn dnda ..................................................................................................................................87
5.6.4. lan ve bildirim......................................................................................................................................................................88
BLM 6 ASM BLGLERNN YAYINLANMASI

6.1. ASM seviye 1 karar iin AIP/NOTAM .....................................................................................................................................89
6.2. ASM seviye 2 karar iin spesifik ASM mesajlar..................................................................................................................94
6.2.1. Hava sahas kullanm plan (AUP) ..................................................................................................................................94
6.2.2. Gncellenmi hava sahas kullanm plan (UUP) ......................................................................................................94
6.2.3. Elektronik hava sahas ynetim bilgileri (eAMI) .......................................................................................................95
BLM 7 PERFORMANS GEREKLLKLER

7.1. Genel ..................................................................................................................................................................................................96
7.1.1. Giri ..........................................................................................................................................................................................96
7.1.2. FUA gstergeleri ..................................................................................................................................................................97
7.1.3. Tanmlar ..................................................................................................................................................................................97
7.1.4. Ksaltmalar ............................................................................................................................................................................97
viii
indekiler
7.2. FUA kullanm oranlar (FUR).......................................................................................................................................................99
7.2.1. CDR kullanlabilirlik oran (RoCA) ..................................................................................................................................99
7.2.2. Hava sahas kullanlabilirlik oran (RoAA) ................................................................................................................ 100
7.2.3. lgili hava arac oran (RAI) ............................................................................................................................................. 101
7.2.4. CDR ya da rezerve edilmi/ tahditli hava sahasnn fiili kullanm oran (RAU) ............................................ 102
7.2.5. Zaman penceresi kullanabilirlii (TWAI) ................................................................................................................. 103
7.3. Uu ekonomisi gstergeleri (FEI) ........................................................................................................................................ 105
7.3.1. Genel .................................................................................................................................................................................... 105
7.3.2. Potansiyel uu ekonomisi (PFE) ................................................................................................................................ 105
7.3.3. Toplam potansiyel uu ekonomisi (TPFE).............................................................................................................. 106
7.3.4. Gerekletirilen uu ekonomisi (FER)...................................................................................................................... 107
7.3.5. Kaybedilen uu ekonomisi (FEL)............................................................................................................................... 107
7.3.6. nerilen uu ekonomisi (FEO) ................................................................................................................................... 108
7.3.7. Fiili uu ekonomisi (AFE) .............................................................................................................................................. 109
BBLYOGRAF ....................................................................................................................................................................................... 110

EK LSTES .............................................................................................................................................................................................. 117
ix
EK LSTES
Annex 1:
FUA kavramna genel bir bak ve FUA kavram sreci el kitab apraz referans tablosu
Annex 2:
ATS Yol A planlamas ve gelitirme sreci
Annex 3:
Ortak ATS/ASM/ATFCM Zaman Tablosu
Annex 4:
Hava sahas Chart
Annex 5:
Hava sahas kullanm plann tanmlama
Annex 6:
Gncellenmi hava sahas kullanm plann tanmlama
Annex 7:
Hafta sonu rotasna erken eriim iin aklayc bir AIP sayfas rnei
Annex 8:
Snr tesi ve FIR Snr Operasyonlar zerinde devlet seviyesinde ereve anlama modeli
Annex 9:
Ortak Snr tesi sahalarn (CBAlar) tahsisi ve paylalarak kullanm ile ilgili olarak, hava
sahas ynetim hcreleri arasnda koordinasyon prosedrlerine ilikin anlama mektubu rnei
Annex 10: Paylalan AMC ynetilebilir sahalarda snr tesi operasyonlar ile ilgili koordinasyon prosedrlerine ilikin anlama mektubu rnei
Annex11: Hava sahas ynetim hcresi ile Avrupa hava seyrseferinin emniyeti tekilat arasnda hava
sahasnn esnek kullanm koordinasyonunun ve beklenmedik durum prosedrleri anlama
mektubunun rnei
Hava Sahas Ynetimi iin Ana Esaslar
BLM 1. GR
1.1. HAVA SAHASI YNETM EL KTABINA GR

1.1.1. Ama
ASM El Kitabnn amac, hava sahasnn esnek kullanm kavramn uygulamak ve bu kavramdan faydalanmak iin gerekli olan ve hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL
Tekilat gerekliliklerini tamamlayc nitelikte olan ve ASM ilevleri ve hava trafik ynetimi (ATM) ile ilikili
sreler ve prosedrler iin ek tanmlar salamaktr.
1.1.2. Stat
ASM El Kitab ECAC hava sahasnda esnek ASMnin uyumlulatrlmasna destek olmak iin ana esaslar
ve en iyi uygulamalar olarak dnlm olan bir dizi nlemler olarak telakki edilmelidir. Bu el kitab, ECAC
yesi devletlerinin herbirinin resmi ulusal dzenlemeleri ya da ICAO Avrupa Blgesi hava seyrsefer plannn ASM ksmnn yerine geecek bir belge olarak grlmemelidir.
1.1.3. Kapsam
ASM El Kitab, hava sahasnn esnek kullanm ile ilikili olduklar ya da hava sahasnn esnek kullanm
zerinde bir etkiye sahip olduklar lde EUROCONTROL stratejileri ve gerekliliklerini tamamlar. Bu el
kitab, devletlere ECAC hava sahas apnda FUA kavramn organize etmeleri ve uygulamalar hususunda
yardmc olmak iin FUA kavramn ve yapsn tanmlayan sreler, prosedrler ve en iyi uygulamalar ieren
bir rehber materyaldir.
1.1.4. Hava sahasnn esnek kullanmnn uygulanmas iin EUROCONTROL ile iliki
Hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL gereklilikleri (EUROCONTROL belgesi: EUROCONTROL SPEC 0112; 10 Ocak 2009) hava sahasnn esnek kullanm kavramnn uygulanmas iin prosedrlerin ve gerekliliklerin ayrntlarn ortaya koyar ve bunun yannda sivil ve
askeri ATM ortaklar arasndaki iletimsel koordinasyon ile ilgili uygulamaya ilikin hususlar kolaylatrr.
Hava sahas ynetimi iin EUROCONTROL ana esaslar ASM el kitab hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL gerekliliklerini ieren elere referans rehber materyal
olarak yaymlanmtr. Bu belgenin yaps ve ierii sz konusu rol ile ilikilidir. Bu belge hava sahasnn esnek
kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL gereklilikleri ieriini tekrarlamaz ancak ASM alma dzenlemelerine, srelere ve prosedrlere ilave rehberlik salar.
1.1.5. Uygulanabilirlik
ASM el kitab ECACa ye devletlerin sorumluluu altnda hava sahasnda faaliyet gsteren hava trafik
ynetiminden sorumlu olan ve/veya bu hava trafik ynetimine dahil olan sivil ve askeri kurulular iin geerlidir.
1.1.6. fade kurallar

ASM El Kitabnda kullanlan konvansiyonlar aada belirtilmitir:
a.
meli/mal FUA tanm zelliklerine uygunluk iddiasnda bulunan tm sistemler tarafndan yerine
getirilebilecek ya da getirilemeyecek olan bir tavsiye ya da en iyi uygulamay gsterir
a.
edebilir/yapabilir tercihe bal bir elementi gsterir
1.2. ARKA PLAN

1.2.1 ASMnin hedefi
ASMnin hedefi gerek gereksinimlere dayal olarak hava sahasnn en randmanl bir ekilde kullanlmasn salamak ve, mmkn olan durumlarda, a performansn optimum seviyeye karrken hava sahasnn
kalc olarak ayrlmasndan kanmaktr.
1.2.2. FUA kavramnn tantm

1.2.2.1 ECAC devletlerinin temsilcileri ve Avrupa Hava Seyrsefer Emniyeti Tekilatnda yer alan hava
sahas ve seyrsefer ekibi (ANT) tarafndan FUA kavramnn uygulanmasna yardmc olmak
zere tane dokman gelitirmitir:
Hava sahasnn esnek kullanm kavramnn uygulanmas iin gerekli olan rgtsel yaplar
ve prosedrlere ilikin ANT raporu,
Kavramn uygulanmasnn planlanmas iin gerekli bilgileri salayan FUA kavram uygulama rehber materyal,
ECAC devletlerinde FUA kavramnn uygulanmasna yardmc olmak iin tasarlanm olan
EUROCONTROL prensipleri hava sahasnn esnek kullanm kavramnn uygulanmas
iin hava sahas ynetim el kitab.
1.2.2.2 Mart 1994de yaynlanan hava sahasnn esnek kullanm kavramnn uygulanmas iin gerekli
olan rgtsel yaplar ve prosedrlere dair ANT raporu (EUROCONTROL dokman 94.70.08)
ECAC Ulatrma bakanlarnn 10 Haziran 1994 tarihinde yaplan 4. toplantsnda (MATSE/4)
kabul edilmitir. ANT raporunda, kavramn hayata geirilmesi iin rehber materyal ile kavramn
uygulanmas iin ASM El Kitabnn birinci basmnn temelini tekil eden 18 tane spesifik tavsiye
bulunmaktadr.
1.3. EL KTABININ YAPISI

1.3.1 ASM el kitab banda tadilatlarn kayd, bir kontrol listesi, nsz, bir iindekiler listesi, ksaltmalar
ve terimlerin aklamasn ieren yedi blmden olumaktadr.
Blm 1: Bir giri blmn, belgelerle ilikileri ve gemii iermektedir.
Blm 2: FUA kavramna ksa bir genel bak iermektedir, esnek hava sahas yaplarn ve prosedrlerini tanmlamaktadr, FUA kavram ile mevcut hava sahas yaplar arasndaki ilikileri ve
keza hava trafik ynetiminin (ATM) bileenleri arasndaki ilikileri aklamaktadr.
Blm 3: Ulusal ve uluslararas ibirliine dayal hava sahas planlamas apnda ortak ulusal politikalarn gelitirilmesi, onaylanmas ve yrrle konulmas iin ASM ilevlerinin stratejik ASM
seviyesi 1 dzeyinde nasl tatbik edilmesi gerektiini ayrntl olarak aklamaktadr.
Blm 4: ASM ilevlerinin FUA kavramndan tam olarak istifade etmek iin n taktiksel ASM seviyesi
2de nasl tatbik edilmesi gerektiini ayrntl olarak aklamaktadr.
Blm 5: ASM ilevlerinin FUA kavramndan tam olarak yararlanmak iin taktiksel ASM seviyesi
3de nasl tatbik edilmesi gerektiini ayrntl olarak aklamaktadr.
Blm 6: seviyede FUA kavramna destek olacak ASM bilgilerinin yaynlanmas iin eitli yntemleri zetler.
Blm 7: FUA kavramnn mevcut uygulamalarnn etkinliini deerlendirmek iin kullanlan yntemleri aklar (FUA gstergeleri vb.);
Kaynaka
FUA kavramnn uygulanmas hakknda daha ayrntl bilgi salamak amacyla belgenin eklerinden nce referans belgelerinin
kaynakas da sunulmutur.
Annexler
BLM 2. HAVA SAHASININ ESNEK KULLANIM KAVRAMI
2.1. GENEL GR
2.1.1. FUA kavram temeli
2.1.1.1. FUA kavramnn temelini, hava sahasnn artk askeri ya da sivil hava sahas olarak gsterilmemesi ve tek bir srekli izgi olarak kabul edilmesi ve gnlk bazda esnek olarak kullanlma s
gerektii kurallar oluturmaktadr. Bunun bir sonucu olarak gerekli olan herhangi hava sahas
ayrmnn geici nitelikte olmas gerekir.
2.1.1.2 Temel hedeflerden bir tanesi FUA kavramnn uygulanmas yoluyla hava sahasnn sivil ve askeri
kullanclar tarafndan daha etkin bir ekilde kullanlmasn salamaktr. Hava sahas ynetim
hcreleri (AMCler) mterek sivil/askeri stratejik planlama ve n taktiksel hava sahas tahsisi
yoluyla ECAC hava sahasnn daha etkin bir ekilde paylalmasn salayacaktr.
2.1.1.3 FUA kavram hava sahasnn esnek kullanmn arttrm ve ATMye hava trafik sisteminin performansn arttrma potansiyeli salamtr. Bu kavram, sivil ve/veya askeri kullanclar arasnda
gerekli koordinasyonun salanmas suretiyle hava sahasnn azami seviyede mterek kullanmna olanak salamaktadr.
2.1.1.4 FUA kavram, hava sahasnn belirli bir zaman periyodu ve hava sahas hacmi dahilinde gerek
kullanm ihtiyac esas olmak zere gnlk olarak tahsis edilmesini salar. (baknz ekil 1)
ASM
ATC
Sivil/Askeri
koordinasyon
kapasitesi
Sivil/Askeri
faaliyetlerin
nitelii ve
kapsam
evet
Tm gerekli
uu/radar verilerine
yeterli koordinasyonu
ve eriim
hayr
Katlmc olan ve
olmayan hava
tatlarna kar
potansiyel tehlike
Korunma
ihtiyac
evet
hayr
Geici
rezervasyon dahil
olmak zere hava
sahasnn ortak
kullanm
Geici olarak
ayrlm
hava sahas
ekil 1: FUA kavram erevesinde hava sahasnn geici olarak ayrlmas iin gerekliliin belirlenmesi sreci
2.1.1.5 FUA kavram, ayn zamanda, herhangi bir geici hava sahas yapsna dayal olarak, daha fazla
hava sahas kapasitesi ve uu verimlilii elde etmenin bir ilevi olarak hava sahas kul lanmn
daha ileri bir seviyeye karmak iin de tatbik edilebilir.
2.1.1.6 FUA kavramnn tatbik edilmesi aada sralanan hususlar hedefler:
a.
Gerektiinde operasyonel ve genel hava trafiini ayrmak iin daha etkin yollar
b.
Gelitirilmi gerek zamanl sivil/asker koordinasyonu
c.
ATC i yknn azaltlmas
d. Gncel askeri gereksinimleri karlayacak ekilde hava sahasnn ayrlmas/tahsis ilemlerinin azaltlmas
e.
Grev etkinliinde potansiyel bir art
2.1.2. FUA kavramnn uygulanmas

2.1.2.1 FUA kavramnn etkin bir ekilde uygulanmas ECAC devletlerinin her birinde ulusal seviyede
bir st dzey hava sahas politikas kuruluunun (HLAPB) kurulmasn gerektirir. Bu kurulu
ulusal hava sahasnn srekli olarak yeniden deerlendirilmesi, yeni esnek hava sahas yaplarnn
artan bir ekilde kurulmas ve bu hava sahas yaplarnn gnlk bazda tahsis edilmesine ilikin prosedrlerin devreye sokulmasyla grevlidir. Devletlerin FUA kavramndan tam anlamyla
istifade edebilmeleri iin yeterli seviyede gerek zamanl sivil/askeri koordinasyon tesisleri ve
prosedrleri oluturmalar gerekir. FUA kavramnn pratik olarak uygulanmas esnek hava sahas
yaplarnn gnlk olarak tahsis edilmesi ve ilan edilmesi iin ulusal ya da alt blgesel hava sahas
ynetim hcrelerine (AMCler) ve a yneticisi (NM) dahilinde merkezilemi hava sahas veri
ilevine (CADF) dayanr. NM, zellik serbest rota uular hava sahasn ilgilendiren, FPL iin
balantl bilgiler (rnein tahditler, zorunlu ara noktalar vs.) dahil olmak zere srekli olmayan
ATS yollarnn gnlk kullanlabilirliini yaylmasndan ve sahalarn gnlk tahsisinden sorumludur.
2.2. ASM SEVYES

2.2.1. Giri
2.2.1.1
2.2.1.2
FUA kavram aada sralanan ekilde saptanm olan ASM seviyesine dayaldr:
a.
Stratejik ASM ASM seviye 1
b.
n taktiksel ASM ASM seviye 2
c.
Taktiksel ASM ASM seviye 3

ASM dzeyi sivil/askeri ATM koordinasyon grevlerine tekabl eder. Bu dzeylerin her
biri dier dzeyler ile dorudan ilikili olup onlar etkiler. Aadaki paragraflarda ASM
dzeyinde FUA uu kavram tanmlanmaktadr.
2.2.2. ASM Seviye 1 - Ulusal ve uluslararas hava sahas politikas

2.2.2.1
ASM seviye 1de stratejik ASM bir ulusal HLAPB dahilinde, ulusal ASM politikasn form
le eden ve ulusal ve uluslararas hava sahas kullanclarnn gereksinimlerini hesaba kata
rak gerekli stratejik planlama almalarn yrten mterek bir sivil ve askeri sreten iba
rettir.
2.2.2.2
ECAC devletleri bir hava sahasnn esnek organizasyonu salamak amacyla ulusal hava sahalarn, serbest rota uular hava sahasn ve yol yaplarn srekli olarak deerlendirirler.
ASM seviye 1de devletler ASM seviye 2 ve 3 iin alma yaplarn belirlerler ve onlara grevlerini yerine getirmek iin gerekli olan yetkiyi verirler. Devletler bu taktiksel ve n tak tiksel
seviyelerde izlenecek olan prosedrleri ortaya koyarlar ve ASM seviye 2 ve 3deki hava sahas
tahsisat iin ncelik kurallar ve mzakere prosedrleri zerinde mutabakata varrlar.
2.2.3. ASM seviye 2 Hava sahasnn gnlk bazda tahsisi

2.2.3.1 n taktiksel ASM seviye 2 ulusal ya da alt blgesel AMCler vastasyla ve NM ile koordinasyon
iinde hava sahasnn gnlk bazda ynetimi ve geici tahsisatndan ibarettir.
2.2.3.2 AMCler, ulusal HLAPB tarafndan ortaya konulan ekilde devletlerin hava sahas yaplar, n
celik kurallar ve mzakere prosedrleri erevesinde ASMyi yrtme yetkisine sahip olan mterek sivil / askeri ASM odak noktalardr. AMCler tm hava sahas kullanm taleplerini toplarlar
ve analiz ederler. AMCler gerekli koordinasyonu yaptktan sonra hava sahas tahsisatn bir hava
sahas kullanm plan (AUP) ve bu plan zerindeki deiikliklereklinde UUPde ilan ederler.
2.2.3.3 Birletirilmi EAUP/EUUP gnlk olarak NOP portalnda yaynlanr ve uak operatrlerine
(AOlar) uu planlama amalar iin bilgi salamak amacyla B2B servisi vastasyla kullanlr.
2.2.4. ASM seviye 3 Hava sahasnn gerek zamanl kullanm

2.2.4.1 Taktiksel ASM seviye 3, ASM Seviye 2de tahsis edilmi hava sahasnn gerek zamanl akti vasyonu, devreden karlmas ya da gerek zamanl yeniden tahsisini ve gereine gre, sivil ve askeri
ATS birimleri ve/veya kontrol edici askeri birimleri ve/veya kontrolrler arasndaki spesifik hava
sahas sorunlarnn ve/veya trafik durumlarnn zme balan masn ierir. Kontro lrlerin niyetleri dahil olmak zere, sistem destei ile veya bu destek olmakszn gerekli tm uu verilerine
gerek zamanl eriim, hava sahasnn en optimum ekilde kullanlmasna olanak salar ve hava
sahasnn ayrlmas gereksinimini azaltr. (Baknz ekil 1).
2.3. ESNEK HAVA SAHASI YAPILARI VE PROSEDRLER

2.3.1. Genel
2.3.1.1 FUA kavram artl yollar (CDRler), geici rezerve edilmi sahalar (TRAlar), geici ayrlm
sahalar (TSAlar), snr gei sahalar (CBAlar), koordinasyonu azaltlm hava sahas (RCA) ve
n koordinasyon hava sahas (PCA) gibi geici tahsis ve/veya kullanm iin zellikle uygun olan
hava sahas yaplar ve prosedrlerini kullanr. Hem sabit bir yol anda ve hem de serbest bir
yol ortamnda hava sahas kullanmn daha ileri bir seviyeye karmak amacyla bu hava sahas
yaplara spesifik gerekliliklere gre uygulanacaktr.
2.3.1.2 Bu hava sahas yaplarnn kullanm aada tanmlanan spesifik sre ve prosedrler vastasyla
mmkn klnr.
2.3.2. artl Yollar

2.3.2.1 Bir artl yol (CDR) yalnzca belirli tayin edilmi artlar altnda planlanabilen ve/veya kullanlabilen bir ATS yolu ya da o yolun bir blmdr. CDRler mevcut ATS yollarn tamamla mak ya
da bu aa balantda bulunmak suretiyle daha dorudan ve alternatif yollarn tanmlan masna
olanak salar.
2.3.2.2 CDRler ASM seviye 1de aada sralanan ekillerde ve amalar ile oluturulabilir. Balantl askeri faaliyetlerden al / kapan artlar ortaya kacak ekilde potansiyel geici rezervasyon
saha vastasyla (rnein TRA veya TSA) ve/veya
7
Sadece sivil gereksinimlerden al/kapan artlar ortaya kacak ekilde spesifik ATC
artlarnn (rnein trafik tahditleri ya da ATC sektrizasyon badarl) ele alnmas
amacyla.
2.3.2.3. Kategorileri, hizalanmalar ve yol tantmalar dahil olmak zere CDRlerin zellikleri ulusal havaclk yaynlarnda (AIPler) yaynlanr.
2.3.2.4 CDRler tahmini kullanlabilirlikleri ve uu planlama imkanlarna gre farkl kategorilereayrlrlar. Bir CDR aada sralanan kategoriden bir ya da daha fazlasndan ASM seviye 1de
kurulabilir.
2.3.2.4.1. KATEGOR BR (CDR1) Srekli olarak planlanabilir CDR

2.3.2.4.1.1 CDRler 1 ilgili ulusal AIPde yaynlanan zamanlarda uu planlamas iin kullanlabilir.
2.3.2.4.1.2 Bir CDRnin zamann byk bir blmnde kullanlabilir olmas beklendii zaman belirtilen
zaman dilimleri iin srekli olarak planlanabilir olduu beyan edilmeli ve AIPlerde birCDR1
olarak yaynlanmaldr. CDR 1 ya 24 saatlik bir bazda ya da sabit zaman dilimleri iin ya da
sabit uu seviyesi bantlarnda oluturulabilir.
2.3.2.4.1.3 Bir CDR1in kapanmadan etkilenen uu planlarnn yeniden sunulmasn gerektiren kapanmasnn nceden ilgili bildirimler ile birlikte yaynlanmas gerekir. CDR1in AOlar tarafndan uu planlamas nlemi almasn gerektirmeyen herhangi bir istisnai spesifik kapanmas,
uygun olduu zaman taktiksel olarak muamele edilebilir. CDR1in FPLleri etkileyen bir
bildirilmi kapan sz konusu olduunda, mmkn olan durumlarda, sorumlu ATS ve/veya
kontrol edici askeri birimler arasnda tanmlanm taktik koordinasyon prosedrlerine dayal
olarak taktik kullanm imkan verilebilir.
2.3.2.4.2. KATEGOR K (CDR2) Srekli olarak planlanabilir olmayan CDR

2.3.2.4.2.1 CDR2ler uu planlamas iin kullanlabilir. Bir CDR2 zerinde uular yalnzca EAUP/
EUUPda gnlk olarak yaynlanan artlara uygun olarak planlanabilir.
2.3.2.4.2.2 CDR2ler, balantl AMC ynetilebilir sahalarn tahsisatna bal olarak ya da spesifik ATC
artlarnn ele alnmas iin nceden tanmlanm yol belirleme senaryolarnn parasn oluturur.
2.3.2.4.2.3 CDR2lerin kullanlabilirlii, bir kapasite eksiklii tespit edildii zaman ve ilgili ATC faktrleri ilgili ak ynetim pozisyonlar (FMP) tarafndan dikkate alndktan sonra trafik akn
ayarlamak amacyla talep edilebilir.
2.3.2.4.2.4 artlar ksa sreli ihbara dayal kullanma izin verdii zaman, sorumlu ATS ve/veya kontrol
edici askeri birimler arasndaki nleyici koordinasyona tabi olarak, EAUP/EUUP yaynna
gre CDR2 mevcut olmad zaman CDR2 taktik olarak da ynetilebilir.
2.3.2.4.3. KATEGOR (CDR 3) Planlanabilir olmayan CDR

2.3.2.4.3.1 CDR3ler uu planlamas iin kullanlabilir deildir. Uular bu yol zerinden planlanma
maldr. Ancak ATC birimleri, mevcut olduklar zaman bu yol blmleri zerinde taktik kleranslar tanzim edebilir.
2.3.2.4.3.2 CDR3ler balantl AMC ynetilebilir sahalardaki nceden bildirilmi faaliyet sona erdi
i zaman ya da spesifik ATC artlarn ele almak iin ksa sreli ihbarda kullanlabilir olmas
beklenen CDRlerdir.
2.3.2.4.3.3 Balantl AMC ynetilebilir sahalarndan sorumlu ATS ya da kontrol eden askeri birimler
ile koordinasyon yapldktan sonra sorumlu kontrolr nceden tanmlanm bir CDR3 kullanarak saha iinden bir ksa sreli ihbara dayal olarak bir yol belirlemeyi bir hava tatna
nerebilir.
2.3.2.4.3.4 CDR3ler yalnzca ATC talimatlar zerinde kullanlabilir CDRler olarak AIPlerde yaynlanr ve bir nceki gn AMCler tarafndan tahsis edilmeye tabii deildir.
2.3.3. Geici Hava Sahas Tahsisi ve Rezervasyonu

2.3.3.1 Geici hava sahas tahsisi (TAA) sreci belirli boyutlara sahip olan ve geici rezervasyon /ayrlm
(TRA/TSA) ya da tahditli saha olarak (D/R) tayin edilmi olan ve daha genel olarak bir AMC
ynetilebilir saha olarak tanmlanan hava sahasnn tahsis srecini ierir.
2.3.3.2 Transit imkan ile balantl olarak meydana gelecek faaliyeti dikkate alarak iki farkl tipte hava
sahas rezervasyonu oluturulabilir:
Geici rezerve edilmi SAHA (TRA);
Geici ayrlm SAHA (TSA)
Not: FUA kavram balamnda tm TRAlar ve TSAlar ASM seviye 2de ynetim ve tahsisata tabi hava
sahas rezervasyonlardr.
2.3.3.3 TAA sreci devletlere hava sahasnn kullanmnda olduka esneklik salar. TRAlar / TSAlar
ASM seviye 1de kurulur, (AMCler tarafndan) ASM Seviye 2de spesifik dnemler iin gnlk
taleplere karlk olarak tahsis edilir ve gerek zamanl sivil ya da askeri hava sahas kullanc ta
leplerine mmkn olduu kadar yakn dzeyde tekaml eden dnemler iin ASM Seviye 3de aktive edilir. Sahada bir ka faaliyetin yrtlmesi iin TRA ve TSA ASM Seviye 1de alt blmlere
ayrlabilir ve bu ekilde AIPde yaynlanabilir. Alt blmlere ayrlm sahalarn akti ve edilme/
devreden karlma sreci trafik durumlarndaki gnlk deiikliklerin ve hava sahas kullanclarnn gerekliliklerinin uyumlulatrlmasna olanak salar.
2.3.3.4 TRAlar/TSAlar sivil/askeri, aratrma gelitirme, eitim, test uular ya da geici nitelikteki
faaliyetler iin duyulan gereksinime karlk olarak oluturulmutur. TRAlar/TSAlar ulusal politikaya uygun olarak oluturulur ve AMCler tarafndan spesifik faaliyetler iin tahsis edilir. Bu
faaliyetlerin mahiyetine bal olarak katlan ve katlmayan trafii korumak iin ayrma ilemi
yapmak gerektii takdirde yalnzca TSA uygulanr. Bu gibi durumlarda sahalarn aktive edildii
zaman herhangi bir taktik olarak apraz geilmesine izin verilmemelidir.
2.3.3.5 Bir sahann katlmayan hava tatlarn korumak iin bir ayrma ilemini her zaman gerektirmeyen faaliyetler iin kullanlmas planland zaman bu saha TRA olarak belirlenmelidir. Bu ekilde kullanmda esneklii daha ileri bir dzeye karmak mmkn olacak ve bu da ierdeki faaliyet
katlmayan trafiin korunmasn gerektirmedii zaman taktik apraz geie olanak salayacaktr.
2.3.3.6 laveten hava sahas yaplarnn AMC-ynetilebilir ksmlar olarak TRAlar/TSAlar, mmkn
olduu zaman, tehlike sahalar (D) ya da snrl (R) sahalar gibi mevcut hava sahas yaplarn tamamlar, onlarn yerine geer ya da onlar deitirir. Ancak baz durumlarda, rnein ak denizler zerindeki hava sahasnda ya da baz ATS snf hava sahalarnda hava sahasnn statsnn
hava sahas kullanclarna bildirilmesindeki glk nedeniyle ya da ulusal yasal dzenlemeler
nedeniyle devletler D ve R sahalarn alkoymak iin daimi bir gereklilik iinde bulunabilir. Aktif
hava sahas rezervasyonlar (sivil/askeri koordinasyon dahil olmak zere) koordinasyon seviyesine ve sahadaki faaliyetin statsne bal olarak geilir yada bunlardan kanlr. Bu durum serbest
rota uular iin hava sahas durumunda da aynen devam edecektir.
2.3.3.7 Hava sahas rezervasyonlar iin farkl grev ihtiyalarn karlamak iin yeniden yapland
rlma potansiyeli mevcut olmaldr.
2.3.3.8 (Sivil/askeri koordinasyon prosedrleri dahil olmak zere) Koordinasyon prosedrlerinin ve hava
sahasnn apraz gei artlarnn izin verdii sahalarda hava sahas kullanclarna hava sahas rezervasyonlar araclyla uu plan yollarn belirleme olana salanr. Baz durumlarda, apraz
gei iin hava sahas rezervasyonu mevcut deil ise taktiksel yeniden gzergh belirleme salanacaktr. Bir taktiksel yeniden yol belirlemenin beklenen azami ilave uzunluu ulusal AIS yaynlar
araclyla ilan edilecektir. Dier durumlarda, apraz gei iin byle bir hava sahas mevcut olmad zaman, hava sahas rezervasyonundan arnm olarak uu planlamasn kolaylatrmak ve
faaliyetten gerekli olan ayrmay salamak iin 5LNC tanmlanacaktr. Bu 5LNCnin ilan ulusal AIS
yayn araclyla salanacaktr. Bu noktalar yalnzca hava sahas rezervasyonlarndan kanmak
iin kullanlacak ise bu noktalarn uu planlamas iin kullanm iin spesifik artlar yaynlanacaktr. zellikle snr gei operasyonlar iin uzun vadede hava sahas rezervasyonlarndan ayrmann
genel bir standardizasyonu gerekli olacaktr. Hava sahas rezervasyonlarnn aktivasyon zamannn
yaynlanmas dikkate alnmaldr. Not: Enlem/Boylamn kullanlma imkan dikkate alnmaldr.
2.3.4. Snr gei sahalar

2.3.4.1 Bir snr gei sahas (CBA) spesifik iletimsel gereklilikler iin uluslararas snrlar zerinde oluturulmu olan bir hava sahas tahditi ya da rezervasyonudur. Bu ilem bir TSA yada TRA eklini
alabilir. CBAlar bir snrn her iki yannda askeri eitime ya da dier iletimsel uulara olanak
salamak iin oluturulmutur. CBAlar ulusal snrlar tarafndan tahditsiz olduklar iin hem
GAT hem de OAT operasyonlar tarafndan istifade edile
bilecek bir ekilde kurulabilir.
CBAlar kendi ilerinden geen CDRlerin potansiyel kullanm ile birletii zaman snr sahalarnda hava sahas yapsnn slah edilmesine olanak salar ve ATS yol ann daha ileri bir seviyeye karlmasna yardmc olur. CBAlar ayn zamanda bir FRA ortamnda snr gei uularn
daha slah edilmesini de salayabilir.
2.3.4.2 CBAlarn kurulmasndan nce ilgili devletlerarasnda siyasi hukuki teknik ve iletimsel anlamalarn yaplmas gerekir. CBAlarn korunmasna ve kullanlmasna ilikin resmi anlamalarn
egemenlik, savunma, yasallk, sorumluluk, operasyonlar, evre ve aratrma ve kurtarma gibi konular ele almas gerekir.
10
2.3.5. nceden/azaltlm koordinasyon hava sahas prosedrleri

2.3.5.1 Bir nceden koordinasyon hava sahas (PCA) hava sahasnn belirli boyutlara sahip olan ve iinde
mnferit GATn, GATn OAT ile balatt nceden koordinasyondan sonra yol d umasna
izin verilen bir blmdr.
2.3.5.2 PCA prosedr, hava sahas rezerve etmenin bir baka yolu olarak, bireysel GATn transit geiine ilgili birimler arasndaki mutabakat mektuplarnda (LOAlar) ortaya konulan kurallar uyarnca izin verilmek zere, iinde askeri faaliyetlerin geici bir bazda yaplabilecei verili bir kontroll
hava sahas bloku ierir.
2.3.5.3 Bir azaltlm koordinasyon hava sahas (RCA) bir hava sahasnn iinde GATn kontrolrler arasnda koordinasyon gerekmeksizin yol d umasna izin verilen belirli boyutlardaki bir blm
anlamna gelir.
2.3.5.4 OAT trafii dk younlukta olduu zaman yol d GATn sivil / askeri koordinasyonu gereksinimi kontrolrn i ykn gereksiz ekilde arttrr. RCA prosedr genel olarak tm FIR/UIR
gibi ok geni bir saha iin uygulanmakla birlikte ayn zamanda askeri faaliyetin mevcut olmasna ya da olmamasna gre farkl kapasite rakamlarna sahip olan kritik nemdeki ACC sektrleri
iin de uygulanr.
2.3.5.5 GATn yol d uu yapmasna izin verilmesinden nce, OAT ve GAT arasnda ayrmadan sorumlu olan OAT kontrolrnn, kendi sorumluluk sahas dahilindeki ilgili tm GAT zerinde
kontrolrn niyetleri dahil olmak zere ilgili tm uu ve radar verilerine hemen eriim imkanna sahip olmas gerekir.
2.4. FUA KAVRAMININ ZEL UYGULAMASI

2.4.1. ATS yollar
2.4.1.1 ICAO hkmleri uyarnca bir ATS yolu genel hava trafiinin kullanaca yolun belirlenmesi iin
ve hava trafik hizmetlerinin salanmas iin tayin edilmi olan belirli bir yoldur. ATS yolu terimi
ASM el kitabnda eitli anlamlarda kullanlmtr: st hava yolu, havayolu, tavsiye edilen yol,
standart enstrman kalk ya da standart aletli var yolu, RNAV yolu ya da artl yol.
2.4.1.2 Srekli ATS yolu terimi bu el kitabnda artl yollar (CDRler) dndaki tm ATS yollarnn belirtmek iin kullanlmtr. Dolaysyla bir srekli ATS yolu ASM seviye 2de AMCler tarafndan
gnlk olarak ynetilmeye tabi olmayan srekli olarak belirlenmi bir yoldur. Bununla birlikte
bir srekli ATS yolu yalnzca ASM seviye 1de belirlenmi ve NOTAM tarafndan yaynlan zel
artlar altnda (rnein byk lekli askeri tatbikatlar iin) kapatlabilir.
2.4.2. Hava sahas tahditleri R, D, P sahalar

2.4.2.1 Dier kullanclar iin potansiyel bir risk tekil eden baz havaclk faaliyetlerinin uutan nceki
gn planlanmas mmkn olmayabilir. Bu gibi durumlarda devletler emniyet ve bildirim sebepleri ile R.D ya da yasakl (P) sahalar alkoyabilir ya da oluturabilir.
2.4.2.2 Bir hava sahas tahditi ASM seviye 2de ynetilebilir olduu zaman FUA kavram, mmkn olan
durumlarda, R ve D sahalarnn TRAlar ya da TSAlar tarafndan ikame edilmesi ni ya da deitirilmesini tavsiye eder. Ancak, R ve D sahalarn srekli olarak alkoyma gereksinimi iinde
11
bulunan devletlerin bu sahalar aynen TRAlar ya da TSAlar gibi tahsis etmeleri ve aktive etmeleri
gerekir. AIP, ASM seviye 2de ynetilen ve tahsis edilen R ve D sahalarn ASM ynetilebilir
sahalar olarak saptamtr.
2.4.2.3 ASM seviye 2de ynetim iin uygun olmayan herhangi bir geri kalan R.D.P sahalar geleneksel
kullanmdan deitirilmeksizin kalr ve AIPde bu ekilde belirtilir.
2.4.3. Serbest rota hava sahas

2.4.3.1 Serbest rota uular hava sahas genel Avrupa ATM ann ayrlmaz bir parasn oluturur ve
bitiik sabit yol uular hava sahas ile dey ve/veya yanal olarak ara yz ilikisinde bulunur.
2.4.3.2 Hava sahas rezervasyonlar kalacak ve tm hava sahas kullanclar serbest rota uular hava sahasna eit eriim imkanna sahip olaca iin, tm hava sahas kullanclarnn yarar iin uyumlulatrlm prosedrler ve hizmet salamak amacyla FUA kavramnn ve sivil/askeri koordinasyonun uyumlulatrlm uygulamas hesaba katlacaktr. OAT yol boyu da serbest rota uular
hava sahasnn uygulanmasndan benzeri bir ekilde yararlanacaktr. Mevcut ya da yeni OAT yol
yaplar / sahalar ve sivil aklarn badar olmas gerekir.
2.4.3.3 Aktif olduu zaman hava sahas rezervasyonlarndan kanmak iin prosedrlerin uyumlulatrlm bir uygulamasn salamak iin a operasyonlar merkezi ile ilgili tm taraflar arasnda
prosedrler gelitirilecektir.
2.4.3.4 Devletler serbest rota uular hava sahasn, rnein belirli trafik aklar iin mevcut giri/k
noktalar tahditi ve/veya uaklarn yaynlanm ya da geici ara noktalar iinden geen bir yolu
izlemesini talep etmek suretiyle yapsal olarak snrl bir temelde uygulamaya karar verebilir. Bu
yaklam tahmin edilebilirlii arttrabilir ve potansiyel elikilerin saysn azaltabilir. Bir dier
rnek FRA uularnn (rnein geceliin ya da hafta sonunda) geici olarak uygulanmas olabilir.
2.4.3.5 Serbest rota uular hava sahasndaki ASM sabit yollu adaki ASMden AOlara hangi yollarn
mevcut olduu konusunda artk bilgi verilmeyecek olmas ve buna karlk AOlarn hangi hava
sahasnn mevcut olduunu ya da olmadn bilmelerinin gerekmesi ile farkllk gsterir. Serbest
rota uular hava sahas iinden geecek verili bir uuun transit dnemi iin, hava sahas kullanclarnn, hava sahas rezervasyonlarndan kanan bir uu yolunu semelerine olanak salamak iin hava sahas kullanclarnn ilgili tm hava sahas rezervasyonlarnn faaliyetini bilmeleri
gerekecektir. Bu, aktif hava sahas rezervasyonlarndan yeterli ayrmann salanmasn temin etmek iin yaynlanm ya da geici ara noktalar iinden yol belirlemeyi ierebilir. ATC birimleri,
ilgili askeri birimler, hava sahas kullanclar ve a yneticisinin hava sahas rezervasyonlarnn
faaliyeti ile ilgili ayn gncellenmi bilgilere sahip olmalar ve bu bilgileri paylamalar gerekir.
2.4.4. Kontroll hava sahas

2.4.4.1 Kontroll hava sahas CDRlerinde, TRAlar/TSAlar ve/veya AMC ynetilebilir R ya da D sahalar ASM seviye 1de, ASM seviye 2de AMCler tarafndan gnlk olarak tahsis edilecek ya da
devreden karlacak ve ASM seviye 3de hem sivil ve askeri hava sahas kullanclar ve hem de
ilgili kontrol birimleri tarafndan bilinen artlar altnda kullanlacak nceden belirlenmi hava
sahas yaplar olarak belirlenmitir.
12
2.4.5. Kontrol edilmeyen hava sahas

2.4.5.1 Kontrol edilmeyen hava sahas tanm icab F ve G ICAO hava sahas snflardr.
2.4.5.2 st ve alak hava sahas arasndaki balca farklardan birinin ve dolaysyla potansiyel bir gln alak hava sahasnn kontrol edilmeyen hava sahas elementini devreye sokmas ve dolaysyla bilinmeyen bir trafik ortamn devreye sokmasdr. zellikle kontrol edilen hava sahasnn bir
blmnn (ICAO snflandrmas A ila E dahil olmak zere) kontrol edilmeyen hava sahasnn
bir blmne (snflandrma F ya da G) snrda olduu durumlarda durum byledir. FUAnn uygulanmas ile ilikili temel bir glk kullanclar ve/veya ATS salayclarnn mevcut hava sahasnn yaps ve bununla balantl stat hakknda gerek zamanda bilgilendirme eklidir. Emniyeti
ve hava sahasna ilikin bilgilerin daha geni bir kitleye ulatrlmasn garanti etmek iin kontrol
edilmeyen hava sahasnda FUAnn uygulanmas, prosedr 3 uygulama olanana gereken dikkat gsterilmek suretiyle zel lokal gereklilikleri (baknz 5.6.3.6) ve lokal prosedrleri dikkate
alarak byk bir dikkatle ve ihtiyatla ele alnmaldr. Bu amala zel bir emniyet deerlendirmesi
yaplmaldr.
2.4.5.3 Hava sahas snflarnn ICAO sistemi uyarnca snflandrma-A VFRyi dlar; B,C,D hava sahas
snflarnda VFR trafiinin faaliyette bulunmak iin bir ATC onay almas gerekir ve dolaysyla
bu snflandrmalar dahilindeki hava sahas bilinen bir trafik ortam olarak telakki edilebilir. E
hava sahas snfnda, kontroll hava sahas bal altnda bulunulmasna ramen VFR trafiinin
bir ATC onay almas ya da bir telsiz tamas gerekmemektedir ve dolaysyla bu hava sahasnn
bilinmeyen bir trafik ortam olarak telakki edilmesi gerekir.
2.4.5.4 u halde alak hava sahasnda FUAnn uygulanmas terminal sahalar (CTA, CTR ve ATZ) dahil
olmak zere bilinen bir trafik ortamndaki FUA ile bilinmeyen bir trafik ortamndaki FUA arasnda bir ayrm yaplmasn gerektirir.
2.4.5.5 st hava sahasnda olduu gibi, alak kontroll hava sahasndaki FUAnn uygulanmas olaan
FUA prosedrlerine gre eitli kullanclarn kullanmna sunulan esnek hava sahas yaplar (baknz paragraf 2.3) zerine merkezlenmitir. Baz ye devletler belirli uu faaliyetlerinin rnein
planr uular gibi faaliyetlerin bu tr faaliyetlerin normal olarak mmkn olmayaca kontroll
hava sahasnda dzenlenmesine ilikin bir gereklilii uygulamaya koymulardr. Buna ilaveten.
Hava sahasnn hukuki yapsna bal olarak hava sahasnn snflandrmasn gerek zamanda
deitirmek mmkn olmayabilir. Dolaysyla snflandrmann deitiremeyecei ancak ATC
hizmetleri iin gerekliliklerin geici olarak askya alnd geici ayrlm hava sahasnn kurulmasn salamak gereksinimi tespit edilmitir. Geici olarak dzenlenen hava tatlar dndaki
hava tatlarnn hava tatlar szkonusu hava sahas hacmi ayrlm durumda iken o hava sahas
hacmi iine clear edilmeyecektir.
2.4.5.6 Ayrlm hava sahas hacmi dahilindeki aktivasyon, devreden karma ve iletim prosedrleri
ilgili ATS makam ve sorumlu hava tat iletme kuruluu arasnda varlacak yazl bir anlamada
ierilmelidir.
13
2.5. FUA KAVRAMINA GE

2.5.1 FUA kavramn benimseyen bir devlet, esnek bir hava sahas organizasyonu uygulamak amacyla
mevcut ulusal hava sahas ve yol yaplarn yeniden deerlendirmeyi taahht eder.
2.5.2 Bunun sonucu olarak mevcut hava sahas durumundan FUA kavram erevesinde esnek hava
sahas organizasyonuna gei aadaki tabloda gsterildii gibi zetlenebilir (ekil 2):
FUASIZ
FUA ile
Temel ATS Gzergahlar
Srekli ATS gzergahlar
Geici gzergahlar, hafta sonu gzergahlar, tamamlayc gzergahlar, seilmi yollar, balant
gzergahlar, Yk boaltma gzergahlar vs.
CDR1, CDR2 ve/veya CDR3
TRAlar, MTAlar, C tipi sahalar vs.
TRAlar veya TSAlar ve, ilgili durumlarda, CBAlar

(mahiyeti itibariyle TRA ya da TSA olan)
R (TRA) ya da D (TRA)
TRA ya da TSAlar ya da mmkn deilse AMC

ynetilebilir sahalar
ASM seviye 2de ynetilebilir olmayan D ya da R
Uulardan nceki gn AMCler tarafndan bilinen azaltlm kullanma olasl ile D ya da R
Gzergah d GAT iin farkl blanket onay ve/

veya nceden koordinasyon prosedrleri
PCA/RCA prosedrleri
ASM seviye 2de ynetilebilir D ya da R
ekil 2: FUA Kavramna gei
2.6. ATS / ASM / ATFCM LKLER

2.6.1. Genel
2.6.1.1 ATMnin btnsel bir paras olarak ASM hem ATS ile hem de ATFCM ile yakn bir ibirlii
iinde almaldr.
2.6.1.2 Daha fazla hava sahasna eriimin arttrlmas iin ve organize edilen bir hava sahas yaps ATS
sisteminin kapasitesini arttrmann ve GAT gecikmelerini azaltmann temel bir unsuru olarak grlr. Dolaysyla saha kontrol merkezi (ACC) sektr kapasite rakamlar gnlk AMC tahsisatndan elde edilen farkl yol ve hava sahas organizasyonuna karlk olarak daha ileri bir seviyeye
kacaktr.
2.6.1.3 Hava sahas kullanmnda bir iyileme salamak iin ASM ve ATFCM arasndaki balant ATS,
ASM ve ATFCM prosedrleri ve zaman tablolar arasndaki badarlk dahil olmak zere her st
seviyede uyumlu bir hale getirilir.
2.6.1.4 Bir balang aamas srasnda ilgili tm n taktiksel ASM seviye 2 ve ATFCM faaliyetleri Ek 3de
gsterildii gibi kararlatrlm bir ortak zaman tablosu dahilinde gerekleecektir.
14
2.6.2. Stratejik seviye ASM/ATFCM ilikisi ASM seviye 1

2.6.2.1 Hem ASM hem de ATFCM bir stratejik planlama aamasna sahiptir. Bu aama, ASM seviye
1de trafik istatistikleri ve tahminlerini kullanarak hava sahasnn kullanmnn dnemsel olarak
gzden geirilmesinden ibarettir.
2.6.2.2 ATFCM seviye 1 gzden geirmesine paralel olarak incelenmesi gereken dargeitleri, sektr
kapasitesini ve talepteki dengesizlikleri saptar. Hem hava sahas ve yol planlamaclarn, ACCler/
FMPler ve hem de AMCyi ieren bu ulusal periyodik gzden geirme sreci iyiletirilmi seyrsefer kapasiteleri, ileri ATC teknikleri ve kullanc gerekliliklerindeki deiikliklerde meydana
gelen gelimelere ayak uydurmaldr.
2.6.2.3 FRAnn, srekli ATS yollarnn ve CDRlerin planlanmas ve kurulmas ulusal ve alt blgesel dzeyde koordineli ve ibirliine dayal Avrupa apnda bir hava sahas organizasyonu erevesinde
yrtlr. birliine dayal ve srekli bu planlama sreci uzman NETOPS ekibi alt grubu iinde
yrtlr (RNDSG).
2.6.2.4 Ulusal hava sahas gzden geirmesi ayn zamanda, bir sonraki yaz dnemi iin saptanm olan
dar boazlara ilikin zmler oluturmak zere EUROCONTROL NM tarafndan organize edilen yllk ICAO stratejik planlama toplantlarna da yardmc olur.
2.6.2.5 Yol kullanlabilirlik belgesi (RAD) ATCye hava tat operatrlerine uu planlama esneklii
olana salarken organize bir balca bir trafik aklar sistemi salayan yol tahditlerini tanmlamak suretiyle kapasiteyi maksimum seviyeye karma olana salar. Dolaysyla RAD esas olarak
srekli olarak ATS yollar ve CDRler 1e dayanr ve ulusal AIPler, LOAlar, NOTAMler ve AIP
eklerinde yaynlanan yol tahditlerini ierir. RAD AOlara uu planlarn hazrlama konusunda
yardmc olmak iin bir dizi srekli yol belirleme nerileri ierir; bu neriler zorunlu deil tavsiye
niteliindedir.
2.6.2.6 laveten RAD ile uygunluk iindeki yol belirleme senaryolar ilgili FMPler ve AOlar ile telekonferans prosedr yoluyla gerekli koordinasyonun yaplmasndan FMD tarafndan uygulanr. Bu
yol belirleme senaryolar kritik olmas beklenen dnem iin zorunlu hale gelir. Senaryonun bir
diplomatik klerans tehlikeye drecei durumlarda devlet hava tatlar iin istisnalar konulur.
2.6.2.7 CDRlerin kullanmndan daha ksa yol belirleme imkanna ilaveten sektr kapasitesinde art ve/
veya daha iyi trafik dalm eklinde elde edilen yararlar ACClarn/FMPlerin ve AMClerin
trafik deneyimleri asndan deerlendirmek amacyla verili bir blge iin bir uluslararas CDR
gzden geirmesinin de dnemsel olarak gerekletirilmesi gerekir. CDRlerin kullanmnn bu
gzden geirilmesi, herhangi bir ATFCM sorununu zmek iin ilgili FMPler ile ibirlii iinde
NM tarafndan n taktiksel ATFCM aamas srasnda kullanlmak zere bir sonraki yaz dnemi
iin eer mmknse nceden tanmlanm CDR senaryolarnn tespitine olanak salayacaktr.
2.6.2.8 Serbest rota operasyonlarda FUA kavramnn uygulanmasnn uluslararas bir gzden geirmesi,
Uygulanan sre ve prosedrlerin etkinliini ve FRAnn uyguland farkl blgeler arasndaki
ara yzn verimliliini ACC / FMPler ve AMClerin pratik deneyimleri asndan deerlendirmek amacyla hava sahas periyodik olarak a seviyesinde hava sahas stlenilmelidir.
15
2.6.3. n taktiksel seviyede ASM / ATFCM ilikisi ASM seviye 2

2.6.3.1 n taktiksel ATFCM aamasnda NM yetersiz ATC kapasitesine sahip olan sahalar belirtir.
Bunun ardndan RAD izleyen ya da kritik ACC sektrleri iin nceden tanmlanm senaryolar
kullanan yol belirleme senaryolarnn kapasite eksikliklerinin ilgili ACCler / FMPler ile i koordinasyon halinde zlmesi iin ele alnmas gerekir.
2.6.3.2 Ayrlm hava sahasn gerektiren kullanc gereklilikleri TRAlar ve TSAlarn talepleri ve tahsisatlarn temelini oluturur. FRAda hava sahas kullanmn daha ileri bir seviyeye karmak iin
nceden belirlenmi saha tahsisat senaryolarnn kullanm tevik edilebilir.
2.6.4. Taktiksel seviyede ATC / ASM / ATFCM ilikileri ASM seviye 3

2.6.4.1 Birimler arasnda bir TRA ya da TSAnn aktivasyon sresinin azaltlmas konusunda anlamaya varlm ise bunun ardndan hava sahasnn serbest braklmas sivil ACClere ksa sreli bir
ihbarla belirli CDRleri ama ve/veya FRAda trafik aklarnn yolunu yeniden belirleme olanan salar. Buna benzer bir ekilde OATdan ve/veya askeri birimleri kontrol etmekten sorumlu
ATS birimleri, genel ATFCM plann hesaba katmak suretiyle TRAlar ya da TSAlar ksa sreli ihbar ile kullanma olanana sahiptir. TRAlar ya da TSAlar geniletmek ya da birletirmek iin sivil ACCler, ksa sreli bildirime dayal olarak, geici OAT kullanm iin, ATS yol
segmannn(blm) baz uu seviyelerini ya da FRA iindeki baz uu seviyelerini tahsis etmeye muktedir olabilir.
2.6.4.2 RCA prosedrnn ilgili kontrol birimleri (ATS birimleri ve/veya kontrol eden askeri birimler)
arasnda dorudan mutabakat yoluyla kullanlmas PCA prosedr erevesinde herhangi bir yol
d GATn bireysel koordinasyonu gereksinimi bastrmak suretiyle GAT kontrolrnn i ykn azaltr ve daha dorudan yol belirlemeye olanak salar ve yksek younluklu balca apraz
gei noktalarnda radar vektrlemesine olanak salar.
2.6.4.3 Bu artlar altnda ATS ASM ve ATFCM arasndaki farkllk bulank hale gelebilir. Nitekim sivil
bir ATC ayn anda ATC, ASM ve FMPsi vastasyla ATFCM sorumluluklarn stlenebilir.
2.6.4.4 rnein ACC tarafndan, erken bir zamanda devreden karlm ve bir CDRnin ya da FRAda
buna tekabl eden bir hava sahas hacminin kullanm iin sunulabilecek olan bir TRA ya da
TSAnn saptanmas grevi bir ASM seviye 3 grevidir. Bir ACC / sektr ya da dier bir ACC
kapasite sorununun zme balanmas iin gerekli belirli bir CDR ya da FRAda belirli bir hava
sahas hacminin tespit edilmesi daha ziyade n taktiksel bir ATFCM grevidir. Buna bal olarak
GAT aknn yolunun ksa sreli ihbarla yeniden belirlenmesi bir taktiksel ATFCM grevidir.
Son olarak yeniden alm CDR zerinde ya da yeni kullanma sokulmu bir hava sahas hacmi
iinde GATn kontrol edilmesi ACCnin bir ATC grevidir. GAT ve OAT elikilerinin zme
balanmas dahil olmak zere hava trafiinin kontrol, koordinasyonu ve emniyetli ve sratli bir
ekilde yrtlmesi ATSnin grev snrlar dahilinde kalmaktadr.
16
BLM 3. STRATEJK HAVA SAHASI YNETM (ASM SEVYE 1)
3.1. GENEL
3.1.1 ASM seviye 1de stratejik ASM ECAC devletlerinin her birinde ulusal st seviye hava sahas politikas kuruluu HLAPB tarafndan oluturulan mterek bir sivil ve askeri sreten ibarettir. HLAPB
ulusal ASM politikasn formle eder ve ulusal ve uluslararas hava sahas kullanclar ve ATS salayclarnn gerekliliklerini hesaba katarak gerekli stratejik planlama almalarn yrtr. Devletlerin anlamasna dayal olarak FAB seviyesinde bir HLAPB kurulabilir.
3.1.2 Hem sivil hem de askeri makamlarn ASMden sorumlu olduklar ya da ASM ile ilgili olduklar ye
devletlerden HLAPB hava sahasnn esnek kullanmna dair EUROCONTROL tanm zelliklerine
atfta bulunulan mterek bir sivil askeri kurulu olmaldr. (GEN PRPL 01 01) (HLAPB) ilgili
Savunma Bakanl (MOD) ve Ulatrma Bakanlndan (MOT) ve/veya dier dzenleyici kurululardan (rnein NSAlar) mmkn olan en st seviyedeki temsilcileri iermelidir. FAB seviyesinde
HLAPB kurulduu takdirde ilgili sivil ve askeri temsil imkan verilmelidir.
3.1.3 Dolaysyla (HLAPB)n ana ilevi ulusal / FAB hava sahas yapsnn ve ATS yol ann emniyetli ve
etkin bir ekilde kullanlmasn salamak ve komu devletler ile ibirliine dayal hava sahas planlamasndan tretilen uyumlulatrlm mutabakatlara dayal olarak ulusal snrlarda bir sreklilik
ve iletimsel faaliyetlerde saydamlk salamaktr.
3.1.4 Bu amaca, ulusal gvenlik ve savunma gereksinimleri, evresel konular ve bunun yannda herhangi
bir komu devletin gereklilikleri dahil olmak zere ilgili tm taraflarn gereksinimlerini hesaba
katarak etkin bir hava sahas tahsisi ve gzden geirme sreci iin ortak ulusal politikalarn gelitirilmesi, onaylanmas ve yrrle konulmas yoluyla ulalmas gerekir.
3.2. BRLNE DAYALI ULUSAL HAVA SAHASI PLANLAMASI

3.2.1. Stratejik hedefler
(HLAPB) iin stratejik hedefler hava sahasnn esnek kullanmna (FUA) dair EUROCONTROL kararnamesinde tanmlanan hedeflerdir (GEN-PRPL-02-01) FAB seviyesinde (HLAPB)n bulunduu durumlarda spesifik yazl anlamalar (HLAPB)n stratejik hedeflerini tanmlayacaktr.
3.2.2. Sorumluluklar
Srekli (HLAPB)n aada sralanan asgari ilevleri yerine getirmek zere, hava sahasnn esnek kullanmn (FUA) dair EUROCONTROL artlar belirtilen ekilde mterek ve sivil bir askeri sreci oluturmas gerekmektedir (GEN-PRPL-02). (HLAPB) ilaveten aada sralanan grevleri yerine getirmelidir:
17
a.
Hava sahas ynetimi iin ulusal politikann formle edilmesi Hava sahas plan (Annex
4de sunulan ablon kullanlmaldr);
b.
(Terminal sahalar dahil olmak zere) st ve alak hava sahasnda esnek hava sahas yaplar ve prosedrlerinin mmkn olduu lde planlanmas amac ile ulusal hava sahas
yapsnn ve ATS yol ann periyodik olarak yeniden deerlendirilmesi
c.
Hava sahas ayrmn gerektiren faaliyetlerin geerli klnmas ve dier hava sahas kullanclar iin risk seviyesinin deerlendirilmesi
d. Gerekirse FRA, CDRler, TRAlar, TSAlar, CBAlar, AMC ynetilebilir DR sahalarnn kurulmasn planlarken bir emniyet deerlendirmesinin yaplmas
e.
Gerekirse ve pratik olarak mmknse D R sahalarnn geici tahsis edilmi hava sahas
haline gelecek ekilde deitirilmesi ya da tadil edilmesi
f.
Hava sahas snflandrmas iin gerekli planlamalar yaparken FUA kavramnn hesaba
katlmas
g.
lave ayrlm hava sahasn gerektiren byk lekte askeri tatbikatlar gibi nemli etkinliklerin uu gnnden olduka nce koordine edilmesi ve bu faaliyetlerin AIS yaynlar
yoluyla bildirilmesi
h. Askeri uularn azaltlmasnn muhtemel olduu uzatlm tatil dnemlerini kapsayan

gnlerin bir listesini hazrlamak ve bu suretle baz CDR2lerin geici olarak CDR1lere
dntrlmesine olanak salamak ve bu stat deiikliini AIS yayn (AIS Eki) yoluyla
bildirmek
i.
ASM seviye 2 uularnn prosedrlerinin ve randmann, ulusal onaylanm kurulular

(AAlar) tarafndan yaplan hava sahas taleplerinin sunumlarn ve hava sahas tahsisat
iin mzakere prosedrlerinin ve ncelik kurallarnn periyodik olarak gzden geirmek
j.
ASM seviye 3 uularnn prosedrlerinin ve randmann, gerekli tm uu planlar, radar

verilerinin derhal deitirilmesi ve dinamik olarak gncellenmesini ile yeterli sivil askeri
koordinasyon tesislerinin kullanlmasn periyodik olarak gzden geirmek; ve
k. Komu devletler ile ibirliine dayal hava sahas planlamas ve uyumlulatrlm hava
sahas ynetim prosedrleri vastasyla ulusal snrlarda bir sreklilik ve iletimsel faaliyetlerin saydamln salamak
FAB seviyesinde (HLAPB)n kurulmas durumunda bunun ilev ve sorumluluklar muayyen bir yazl
anlama yoluyla tanmlanacaktr.
3.2.3. lkeler
3.2.3.1. Genel
3.2.3.1.1 (HLAPB)n yukarda sralanan stratejik hedefleri ve ilevlerinin dayand ilkeler esas olarak
emniyet, danma, ibirlii ve evre konular ile ilikilidir.
18
3.2.3.2. Emniyet
3.2.3.2.1 Jenerik emniyet gereklilikleri hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmasna dair
EUROCONTROL artlar tanmlanm olan gerekliliklerdir. (SAFE-REQU-01,SAFE-REQU02,SAFE-REQU04 ve SAFE REQU 03).
3.2.3.2.2 (HLAPB) iin sorumluluklar yerine getirirken emniyet konusu byk bir neme sahip olmaldr. Emniyet performans seviyeleri muhafaza edilecek ya da daha ileri bir seviyeye karlacak
ve hava sahas dzenlemelerinin planlamas daha st makamlar ve emniyet mevzuat gereklilikleri tarafndan ngrlen ykmllkleri hesaba katacaktr.
3.2.3.2.3 (HLAPB) mmkn olduu lde en iyi uluslararas uygulamalara uyacak ve hava sahas
deiikliine ilikin sreler, prosedrler ve talimatlarn ilgili askeri ve sivil havaclk emniyet
prosedrleri ile badar olmasn salayacaktr.
3.2.3.2.4 (HLAPB), bir hava sahas deiikliine ilikin bir neriyi inceler ve rafine ederken ulusal ve
FAB / uluslararas planlarn genel olarak riski azaltc bir ekilde ilerlemesini salamak amacyla gerekirse mteri tarafndan sunulmu olan her bir durumun emniyet deerlendirmesinin
gzden geirmelidir. zellikle FUAnn uygulanmasndan nce ECAC devletlerinin her biri
tarafndan sistematik olarak bir risk deerlendirmesi yaplmaldr.
3.2.3.3. Danma
3.2.3.3.1 Hava sahas dzenlemelerinin planlamas ya da tasarmnda deiiklikler yapmadan nce,
mmkn olan durumlarda, bir mutabakat salamak amacyla hava sahas kullanclar, hizmet
salayclar ve dier ilgili kurulular ile danmalarda bulunulmaldr.
3.2.3.3.2 (HLAPB) hibirine tercihli muamelede bulunmakszn sivil ve askeri iletim gereksinimlerini
uzlatrmakla ve hava sahas planlamasnn kullancnn tm menfaatlerini hesaba katmasn
salamakla ykmldr.
3.2.3.4. birlii
3.2.3.4.1 Ulusal hava sahas planlamas ve politikalarnn ulusal ve uluslararas taahhtler ve programlar
ile tutarl olmasn salamak amacyla ulusal ve uluslararas ortaklar ile yakn bir ibirlii salanmaldr.
3.2.3.5. evre
3.2.3.5.1 Hava sahas prosedrleri ve dzenlemeleri revize edilirken hava sahas tasarm ve planlamasnn evre zerindeki etkisi mmkn olan en erken aamada hesaba katlmaldr.
3.2.3.5.2 (HLAPB)n ayn zamanda, gerekli olan durumlarda, bir hava limannn civarnda grlt rahatszl zerinde aksi bir etkiye sahip olabilecek herhangi bir deiikliin ilgili tm taraflar ile
uygun bir ekilde danlmasn salamas gerekir.
19
3.2.4. birliine dayal alma organizasyonu

3.2.4.1 HLAPB tarafndan bir ulusal hava sahas ynetim danma komitesi kurulabilir. Bu danma
kuruluuna hava sahasnn ynetimi ile ilgili herhangi bir nemli konuda tavsiyeler ve grler almak zere danlacaktr. Ancak ATS rgtnn byklne ve HLAPBn sahip olduu
yetkiye dayal olarak ulusal hava sahas ynetimi danmanlk komitesine verilen grevler bir ek
ilev olarak HLAPB iinde yerine getirilebilir.
3.2.4.2 Ulusal hava sahas ynetimi danmanlk komitesinin ana grevi sivil ve askeri tm hava sahas
kullanclar ve ATS salayclarnn eitli gereksinimlerine gerekli dikkatin gsterilmesini salamak amacyla hava sahas politikalar yaplanmalar ve prosedrlerinin gelitirilmeleri konusunda HLAPBa yardmc olmaktr.
3.2.4.3 Komiteye HLAPBn bakan bakanlk edebilir ve komite yeleri devlet iindeki havaclk camiasnn tm yelpazesini kapsayan kiilerden oluabilir ve bu yeler srekli gzden geirilebilir.
3.2.4.4 Ulusal hava sahas ynetimi danmanlk komitesinin yapaca ilerin ou yazma yoluyla yaplacaktr. Ancak komite talep zerine genel bir oturumda bir araya gelecektir.
3.2.4.5 HLAPB ya da bir ye rgt tarafndan yaplabilecek herhangi bir neri deerlendirmelerinin
alnmas amacyla ulusal hava sahas ynetimi danmanlk komitesi yelerine datlacaktr.
nerinin HLAPBn kendisinden gelmemesi durumunda HLAPBn grlerinin de yelere datlmas gerekir.
3.2.4.6 Ele alnan konu net ve ak bir konu ise zerinde kolaylkla bir mutabakata varlabilecektir ve
bunun zerine HLAPB bu mutabakat ile balantl olarak mevzuat zerindeki deiikliklerin
erevesini hazrlayacak ve/veya hava sahas snrlarn ya da bunlarla balantl prosedrleri deitirecektir.
3.2.4.7 Ele alnan konu daha kompleks bir konu ise, konu hakknda bir raporun hazrlanmasnda ilgili
tm yelerin bir grev stlenebilecekleri bir alt komite ya da bir alma kurulu HLAPB tarafndan kurulabilir. Daha sonra raporu tartp HLAPBa bir tavsiye teklif edilmesi iin komitenin bir
genel oturumunun yaplmas gerekecektir.
3.2.4.8 Ulusal hava sahas ynetimi danmanlk komitesi politikalarn formle edilmesinde sz hakk
olanlarn bu politikalara bal kalmalarnn daha fazla muhtemel olduu ilkesine dayal olarak
faaliyetini srdren bir tartma kuruludur. Dolaysyla byle bir ilke byk lde karlkl gven ve menfaate dayanr.
3.2.5. Ortak hava sahas politikasnn formle edilmesi ve gzden geirilmesi sreci
3.2.5.1 Bu prosedr ECAC devletlerinin her biri tarafndan yol boyu ve yol d hava sahas dzenlemeleri, hava sahas ve ilgili prosedrler ve (HLAPB)n sivil ve askeri tm hava sahas kullanclar ve
ATS salayclar adna kulland dzenleyici ilevlerin planlanmasna ilikin tm politikalarn
gelitirilmesi iin mterek olarak uygulanr.
3.2.5.2 Mterek hava sahas politikasnn formle edilmesi ve gzden geirilmesi sreci balamnda
politika terimi kabul edilebilir ve kabul edilemez eylem tiplerine ilikin olarak, yrtme sorumluluuna sahip kiilere rehberlik salayan daimi bir karar kural anlamna gelir.
3.2.5.3 Mterek hava sahas politikas ve formlasyonu ve gzden geirme sreci aada belirtilen alt
aamaya blnmtr:
20
Gereksinimin saptanmas
Potansiyel etkinin analiz edilmesi
leri hareket etme karar
Danma
Onay
Yaynlama
3.2.5.4 ekil 3de sunulan ak emas mterek hava sahas politikasnn formlasyonu ve gzden geirilmesi srecinin faaliyetlerini, mlahazalarn ve gerekliliklerini gstermektedir.
3.2.5.5 lgili sivil ve askeri havaclk kurulular ile uygun bir ekilde koordinasyon yaplmas ve mutabakata varlmas srecin kritik neme sahip bir elementi olup herhangi bir harici danma yaplmadan nce yerine getirilmesi gereken artlar
3.2.5.6 Bir evresel deerlendirme, bir hukuki deerlendirme ve bir maliyet yarar analizi dahil olmak
zere bir dzenleyici nlem ya da politika deiikliinin genel etkisini tanmlanan bir etki deerlendirmesi (IA), politikay formle ederken ya da bir yasa deiikliini balatrken gerekirse
HLAPB tarafndan balatlacaktr ya da yrtlecektir.
3.2.5.7 Politikalarn periyodik aralklarla gzden geirilmesi gerekir. Gzden geirme kriterleri politika
beyannda ortaya konulacaktr. Gzden geirme neminin uzunluu yeni ya da revize edilmi
politikann etkisinin leini hesaba katmaldr.
3.2.5.8 HLAPB, eer FAB dzeyinde kurulmu ise, bir ulusal sorumluluk olarak kalmas gereken yayn
sorumluluu hari olmak zere mterek hava sahas politikasnn formlasyonu ve gzden geirilmesi srecinin tm aamalarnn bir ksmndan sorumlu olabilir.
21

TESPT
Sreci balatan taraf
rnein
stanbul, EU
EUROCONTROL, NATO
Sivil Havaclk Makamlar
Askeri Havaclk Makamlar
Ulusal ASM Komitesi
Kullanc ve
Hizmet Sunucular
Devlet Stratejik Sonular

Taslak Etki
Deerlendirmesi (IA)
R - D Program
Bir politika gerekli mi
Politikann sreci balatan

taraf ve/veya ulusal HLAPS
tarafndan analizi
ve hazrlanmas
Baka hibir nlem yok
lgili sivil ve askeri havaclk

kurulularyla koordinasyon
ve anlama
Komu devletler ve/veya
dier ECAC devletleriyle
uluslararas koordinasyon
ve anlama
ANALZ VE BALANGI DANIMASI
lerleme kararnn ulusal

hataya sunulmas
Sreci balatan
tarafa havale edin
LERLEME KARARI
Taslak A ve uluslararas
anlamalar dahil olmak
zere komple danmanlk
komitesi danmas
Danma sonularnn
gzden geirilmesi
Gerekirse taslak Ay ve
uluslararas anlamalar
revize edin
ONAY
Danma komitesi
tarafndan bir politika
kararlatrld m?
Sreci balatan
tarafa havale edin
Ulusal hataya sunum
Sreci balatan
tarafa havale edin
YAYINLAMA
Eer Hayrsa
LAN
Eer Evetse
Koordinasyon
ekil 3: Ortak hava sahas politikas formlasyonu ve gzden geirilme sreci
22
3.2.6. Ortak hava sahas deiiklik sreci

3.2.6.1 Bu prosedr hava sahas zerinde nerilen deiikliklerin emniyetli ve kontroll bir ekilde ve
HLAPB tarafndan ortaya konulmu olan politika ve prosedrlere uygun olarak balatlmasn,
incelenmesini, rafine edilmesini, onaylanmasn ve uygulanmasn salamak iin ECAC devletlerinin her biri tarafndan oluturulmas gereken ortak bir hava sahas deiiklii srecinin
gelitirilmesinde uygulanacaktr.
3.2.6.2 Ortak hava sahas deiiklii sreci balamnda mteriler terimi hava sahas zerinde deiiklik talebinde bulunmalarna izin verilen taraflar (rnein hava sahas kullanclar, ATS salayclar vs.) anlamna gelecektir.
3.2.6.3 Mteri, hava sahasn deitirmek iin olas bir gereklilii saptamas zerine keyfiyeti HLAPBa
bildirecek ve HLAPB da konunun ana esaslar, tasarm emniyet ynetimi ve danmanl ile
ilgili hususlar zerinde tavsiyede bulunmak zere hazr bulunacaktr. Teklif her zaman mteriye
ait olarak kalacaktr.
3.2.6.4 Mteri gerekirse balangta gayri resmi bir danmada bulunacak ve iin kmaza girmesi ya
da gereksiz bir gecikme olmas durumunda sorunu tavsiye almak zere HLAPBa havale edebilecektir. Bunun zerine HLAPB muhtemelen itiraz eden tarafla danmanlarda bulunduktan sonra
itirazn nasl muamele edilmesine karar vermek iin bir yargya varabilir.
3.2.6.5 Gayri resmi danmalarn tamamlanmas zerine mteri deiikliin tm ayrntlarn ieren
resmi bir teklif sunacaktr.
3.2.6.6 HLAPB, gereken durumlarda srecin vaka almas, resmi danmanlk, teklifin rafine edilmesi,
onay ve kurulu aamalarn yrtmekten sorumlu olacaktr.
3.2.6.7 ekil 4de sunulan ak emas ortak hava sahas deiiklii srecinin aamalarn ve faaliyetlerini
gstermektedir.
3.2.6.8 HLAPB, resmi danmalarn ve deiiklik teklifine nihai olarak son eklinin verilmesi ileminin
tamamlanmas zerine projeyi resmi olarak kabul edecek ve mteriyle bir tamamlama tarihi
kararlatracaktr. Mteri gerekirse ATC iletim prosedrlerini gelitirmekten ve bilahare bu
prosedrleri yaynlamaktan sorumlu olacaktr.
3.2.6.9 rnein kapsaml yeni prosedrler, snr gei hava sahas vs. ieren baz nemli deiiklikler iin
devletler yaynlama ve duyuru iin ICAO tarafndan ngrlen iki AIRAC dngsne uymak
iin resmi sreci yrtmek iin hedef tamamlama tarihinde yanstlmas gereken yeterli bir sre
tahmin etmelidir. Baz deiiklikler nceden belirtilmi sreden daha ksa bir sre iinde sonulandrlabilir. Ancak bu deiikliklerin AIRAC dngs tarafndan yaynlanmaya tabi olduu
durumlarda, eksiksiz bir AIRAC dngs kazanlamayacak olduu durumlarda hibir azaltma
balatlamaz.
3.2.6.10 Tm nemli hava sahas deiiklikleri, bu deiikliklerin tasarmlanmasna esas olan amalara
etkin bir ekilde hizmet etmelerini salamak iin HLAPB tarafndan gzden geirilebilir. Deiikliklerin ortaya konulmas ile gzden geirilmesi arasndaki sre hava sahasnn karmaklna ve amacna gre deikenlik gsterecektir. Gzden geirme zaman deiikliklerin ortaya
konulmasndan nce HLAPB ve mteri tarafndan mtereken kararlatrlacaktr.
3.2.6.11 HLAPB, eer FAB seviyesinde kurulmu ise, yayn sorumluluu dahil olmak zere bir ulusal
sorumluluk olarak kalmas gereken uygulama sorumluluu hari olmak zere ortak hava sahas
deiiklik srecinin tm aamalarnn bazlarndan sorumlu olabilir.
23

TASARIM AAMASI
Aada sralanan taraflarca
tespit edilen gereklilikler
- Hava sahas kullanclar
- ATS sunucular
- Yksek seviyede ulusal
hava sahas politikas
kuruluu (Baknz Not 1)
NHLAPB ile politika, plan ve

ana esaslar hakknda
danma
Mteri almas
Uyuyor mu?
Reddedilmitir
BALANGI DANIMASI
Mteri emniyet
deerlendirmesi
neri gelitirin
Etkilenen hava sahas kullanclar/ATS

sunucular ile gayri resmi bir n
danmada bulunun
neriyi kabul ediyorlar m?
neriyi deitirin
kmaz durum
DURUMUN DEERLENDRMES
Resmi neri sunum
Komu devletler (ve/veya ECAC

devletleri) ile uluslararas
koordinasyon ve anlama
lgili tm sivil ve askeri kurulularn

katlmyla NHLAPB nclnde
yrtlen vaka almas
Komu devletler (ve/veya ECAC

devletleri) ile uluslararas
koordinasyon ve anlama
BKZ NOT 1
Devlet stratejik sonular taslak

etki deerlendirmesi (IA)
Tm gerekliliklere uyuyor mu?
Mteriye havale edin
RESM DAYANIMA VE ANLAMA
Eer Hayrsa
Taslak IA uluslararas anlamalar ve nerilen

rafine etme ilemleri dahil olmak zere komple
danmanlk komitesi ile eksiksiz danma
Eer Evetse
Koordinasyon
Danma sresinin
gzden geirilmesi
Gerekirse taslak Ay ve uluslararas

anlamay revize edin
ONAY
NOT 1
Hatay tarafndan balatlan
deiiklik nerileri iin vaka
almas noktasndan
balayarak bu srecin kestirme
bir versiyonu kullanlacaktr.
neri danma komitesi tarafndan

kabul edildi mi?
Onay iin ulusal HLAPSa sunum
Mteriye havale edin
Mteriye havale edin
UYGULAMA
LAN
ekil 4: Ortak hava sahas deiiklik sreci

24
3.2.7. Serbest rota uular hava sahasnn snrlarnn belirlenmesi iin ASM seviye 1 sreci
3.2.7.1 FRAnn tanmna atfla gnlk yaplar ve tahdit snrlarnn tanmlanmas ASM seviye 1de oluturulan ak ve net kriterlere dayandrlmaldr.
3.2.7.2 Devletler ibirliine dayal ulusal ve entegre hava sahas planlamasndan yolarak karak aada
sralanan hususlar hedefleyen bir mterek sreci tatbik etmelidir:
a.
Hava sahasnn snrlar belirlenirken dikkate alnmas gereken varsaymlarn net olarak
tanmlanmas
b.
Bu varsaymlarn, hava sahas yapsnn gelecekteki mteakip gzden geirmeleri iin bir
referans tekil etmek zere ilgili LOAsnda yaynlanmasn garanti etmek
c.
Hava sahasnn snrlarnn stratejik olarak belirlenmesi ile hava sahasnn taktik dzeyde
iletimsel kullanm arasnda ak ve net bir ayrm yapmak.
3.2.7.3 st seviyedeki ulusal politika kurumlar bir yandan tm hava sahas kullanclarn ve ANS salayc ve bunun yannda potansiyel serbest gzerghl hava sahasnn bitiik hava sahas yaplar,
yrrlkteki prosedrleri ve ATFCM nlemleri zerindeki etkileri ile ilikili olan, aada sralananlar dahil olmak zere eitli konular hesaba katarak tanmlanm kriterleri oluturmaldr:
a.
Serbest rota uular hava sahasnn mevkii (bir devletin snrlar dahilinde, snrlarna bitiik, snr gei mevkii);
b.
inde serbest rota uular hava sahasnn uygulanaca hava sahasnn snflandrlmas
c.
Herhangi bir rezerve, ayrlm hava sahasnn mevkii ve kapsam
d. Balantl rakm ve/veya uu seviyesi bloklar

e.
Serbest rota uular hava sahasnn bitiik hava sahas yaplar zerindeki etkisi
f.
Serbest rota uular hava sahasnn ATC sektrlerinin kapasitesi zerindeki etkisi
g.
Geici yap ve transit ve/veya etraftan dolaarak seyrsefer yapan trafik arasndaki ayrma
kriterleri
h. Geici yapy talep etmelerine ve kullanmalarna izin verilen hava sahas kullanclar
i.
Geici yapnn snrlarn belirleme ve gerekirse kontrol etmelerine izin verilen ANS sunular ve hava savunma (AD) birimleri
j.
Salanacak zorunlu ATS
k. Bir ulusal snra bitiik ya da onun karsndaki mevkiler szkonusu olduunda hem ulusal
hem uluslararas zorunlu koordinasyon sreci
l.
Zorunlu koordinasyon vastalar
m. Serbest rota uular hava sahasnn yapsnn ilgili kontrolr alma pozisyonlar (CWP)
zerinde gsterimine olanak salayan gerekli hava sahas tasarm arac
3.2.7.4 Tanm gerei, serbest rota uular hava sahasnn uygulanmas uu yrngesini manevralamak
ve optimum noktaya getirmek iin daha fazla serbestlik imkan salar. Ancak bununla birlikte
ASM seviye 2 ve 3de hala ASM ve ATFCM iin bir ihtiya olacaktr. Uu yrngesinin kullanclarn gereksinimleri, hkm sren uu artlar ve emniyet ve genel ATM verimliliini salama
gereklilii arasndaki en iyi dengeyi salamak iin srekli olarak optimize edilmesi gerekir. Uu
yrngesini yol boyu ya da yol hava sahasnda ya da hava limanlarnda fiili hava artlarn, hava
25
sahas kullanlabilirliini, herhangi bir FUA yapsn ve kapasite/yk ilikilerini hesaba katmas
gerekir. Uu yrngesi aada sralanan elere dayal olarak tanmlanabilir:
a.
Serbest rota uular hava sahasna muayyen giri ve k noktalar
b.
Yaynlanm ara noktalar ya da raporlama noktalar arasndaki spesifik yollar
c.
Balklara dayal spesifik yollar
d. Spesifik uu seviyesi snrlamalar

e.
nceden belirlenmi koordinasyon aktarma noktalar
3.2.7.5 Hava sahas kullanclarnn gerekliliklerini dzenlemek iin ASM 2 ve 3n geici yaplarn snrlarn (baknz paragraf 3.2.8.2) ksa sreli bildirime ve ve/veya gerek zamanl taleplere gre
belirlemesi gerekir. Bu sahalar, (rnein aksi hava koullarnn etraf evrelemesi, ATS zemin
ekipmanlarnn teknik kstllklar vs.) AFTMC zorluklar durumunda uu emniyetini salamak iin oluturulmu olan, gerekli ayrma ve/veya aralama aralar ile balantl mevcut tm
FUA yaplarnn (TRA, TSA), CBA AMC ynetilebilir D ve R sahalar vs.) ve bunun yannda
tutma sahalar yada uzatlm TMA hava sahas olarak hareket eden ilave sahalar kapsamaldr.
3.2.7.6 Geici sahalarn snrlarn belirlerken farkl yntemler benimsenebilir:
a.
Bir seviye bloku ya da balantl olarak, belirlenmi noktalarn enlem / boylamndaki mevkii
b.
Seviye bloku ile balantl olarak, (koordinatlar tarafndan tanmlanm) bir nokta zerinde
merkezlenmi olan sahann yar ap
c.
Bir uuun etrafndaki spesifik hacim (rnein bir uutan 5 NM)
d. Yaynlanm raporlama noktalar arasnda ya da bir zerindeki bir izime dayal olarak (rnein havadan havaya yakt aktarma ya da sivil fotoraflk grevleri) uulan spesifik yollar
e.
Bir seyrsefer yardm tertibat ile ilikili olarak
3.2.8. Dinamik hava sahas ynetimi

3.2.8.1. Genel
3.2.8.1.1 Dinamik hava sahas ynetiminin (DAM) amac, kullanclarn gereksinimlerini giderek artan
a operasyonlarna uygun olarak daha iyi bir ekilde dzenlemek iin uu zamanlarna pratik
olarak mmkn olan en yakn bir ekilde hava sahasndan dinamik bir ekilde istifade eden
sreleri oluturmaktr. Bu niteliiyle DAM sreci blm 4de tanmlanan ekilde olaan olarak
ASM seviye 2de yrtlen ASM faaliyetlerini tamamlamal ancak bir zaman erevesi ile tahdit
edilmelidir. (rnein uulardan nceki gn).
3.2.8.1.2 DAM sreci hava sahasnn snrlarnn belirlenmesi ve tahsisi iin ilave prosedrlerin kullanlmasna ve, mevcut FUA srecinin spesifik hava sahas gerekliliklerine ve/veya yol optimizasyonuna karlk verme gcn ykseltmek amacyla balantl bilgilerin yaylmasna atfta
bulunur.
3.2.8.1.3 DAM dinamik hava sahas yaplarnn planlanmas, tahsisi ve kullanmn hava sahas konfigrasyonlarn tanmlamann bir paras olarak optimum hava sahas kapasitesinden yararlanmak
iin ele alr. Bu amaca ya mevcut hava sahas yaplar ya da geici olarak snrlar belirlenmi
olan hava sahalar vastasyla ulalr.
26
3.2.8.1.4 Dinamik hava sahas yaps planlamasnn elementleri unlardr:
Hava sahas rezervasyonun ya da tahdidinin modlerliinin bir ilevi olarak uygun alternatifler ile tanmlanm yol opsiyonlarn dahil etmek suretiyle daha fazla yol seimi imkan
Mevcut ya da ilave hava sahas blm iin ksa sre ihbarl askeri iletimsel gerekliliklere
karlk vermek iin daha fazla esneklik
Proaktif yol aktivasyonu / hava sahas rezervasyonu ya da tahdit tahsisinin hava sahas rezervasyon ya da tahdit talepleri ile koordineli olarak, yollar ve sivil trafik talebindeki ksa
vadeli deiiklikleri uyumlulatracak bir ekilde ibirliine dayal bir karar alma sreci vastasyla salanmas ve bunun askeri eitim ve iletim profiline gre ayarlanarak yaplmas.
3.2.8.1.5 DAM, yeterli bir bilgi farkndalk sistemi bir kere uygulamaya konulduu zaman yol ya da sahalar olsun geici yaplarn olaan ASM seviye 1 srecine gre daha ksa bir srede iletimsel
ihtiyalar karlayacak bir ekilde geici bir temelde kurulmasn salar. ASM seviye 2de ya da
ASM seviye 3e bu tr geici yaplarn kurulmas genel tasarm ve emniyet ynetimi kriterlerini
izlemelidir.
3.2.8.1.6 ASM seviyesinde herhangi bir DAM srecini uygulamadan nce temel FUA kavramni
daha ileri bir seviyeye karmak iin aada sralanan konular ele alnmal ve bu konulara atfta
bulunulmaldr:
Hava sahas yaplarnn snrlarnn belirlenmesi: ASM seviye 1 hava sahas yaplarn ortaya koyar ve bunlarn kullanm artlarn geici hava sahas rezervasyonlar ya da tahditlerinin alt blnmesine ve artan sayda ilgili CDR yollarna dayal olarak bir dizi opsiyonlar
vastasyla tanmlar
ASM seviye 1 ayn zamanda gereine gre ASM seviye 2 ya da 3de ilave geici hava sahas
yaplarnn snrlarn belirlenmesine olanak salayan sreler ve prosedrleri de tanmlar
ve ortaya koyar.
Hava sahas yaplarnn tahsis edilmesi: ASM seviye 2de, hava sahas planlamas ve tahsisi
sreci, belirli hava sahas gerekliliklerine ve/veya yol optimizasyonuna karlk olarak spesifik hava sahas konfigrasyonlarnn nceden tanmlanm ve/veya geici bir hava sahas
yapsna dayal olarak tahsis edilmesine olanak salar. ASM seviye 3de, ilgili tm taraflarn
ksa srede (yani mmkn olduu kadar yakn bir gerek zamanda) hava sahasnn uularn yaplaca gnde tahsis edilmesi / yeniden tahsis edilmesini tartmalarna, deitirmelerine ya da bu konuda anlamalarna olanak salayacak ekilde bir karar alma srecinin
uygulanmas gerekir.
Hava sahas yaplarna ilikin bilgilerin yaylmas: DAM srecinden doan herhangi bir
hava sahas deiikliinden etkilenen tm hava sahas kullanclar ve salayclarn bilgilendirmek ve ortak durumsal farkndal arttrmak amacyla ASM seviyeleri 2 ve 3de ASM
sistemi destekli aralar kullanlr.
3.2.8.1.7 Bu dinamik hava sahas yaplar planlama, tahsis ve kullanm sreleri iinde, nceden tanmlanm ya da geici hava sahas rezervasyonlar ya da tahditleri resmi olarak tahsis edilene kadar
atl olarak kalrken srekli ATS yollar ve mevcut CDRler planlanabilir olmaldr.
3.2.8.1.8 DAM sreci hava sahas kullanclarnn tercih edilen ve esnek uu profilleri izlemelerine olanak salar ve balca iki yararn elde edilmesini salar:
Ksa sreli ihbarda gerekli olan hava sahas ve yrnge tahsisatnda eit muamele;
Hava tat operatrlerinin olas yol belirleme opsiyonlarna ilikin farkndalklarn arttrlmas
27
3.2.8.1.9. zet Tablo

ASM
Hava
sahasnn
snrlarnn
belirlenmesi
ASM Seviye 1
Temel FUA
ASM Seviye 2
ASM
Seviye 3
-Hava sahas tasarm sreci

-Hava sahas yaplarnn
(snrl sayda bir senaryo ile
kurulmas)
Dinamik Hava sahas

ynetimi
-Askeri eitim sahalarn

kapsayacak/alt blmlere
ayracak ekilde daha fazla
sayda gzergah opsiyonu
ve esneklii alternatifleri
Geici yap
sunan hava sahas yaplarnn
oluturulmas
Geici yap
-Hava sahas snrlarnn

geici belirlenmesi sreci
Hava sahas
tahsisi
Bilgi,
toplama ve
yayma
Temel FUA
ncelik kurallar ve
mzakere sreci
Mevcut AMC
sreci
Gerek
zamanl
aktivasyon
/ devreden
karma ile
snr
Dinamik Hava sahas

ynetimi
nceden tanmlanm
senaryolarn alma tarz
lerletilmi
AMC srecinin
operasyon
zamannn daha
yakn hareket
ettirilmesi
ok ksa
sreli
ihbarda
ibirliine
dayal karar
alma sreci
Temel FUA
AIP NOTAM
AUP/UUP
Telefon/
Faks/telsiz/
NOTA/Veri
ileme
EAUP/EUUP
Dinamik Hava
sahasynetimi
Hava sahas verileri havuzu
Hava sahas
verileri havuzu
Hava sahas
verileri
havuzu
Telefon/
Telsiz/Veri
Balants
Dijital
NATOM
ekil 5: Dinamik hava sahas ynetimi ile ilerletilmi temel FUA sreci
28
3.2.8.2. Dinamik hava sahas yaplarnn snrlarnn belirlenmesi

3.2.8.2.1 nceden tanmlanm hava sahas konfigrasyonlarnn aktivasyonuna olanak salayacak ekilde dinamik hava sahas yaplarnn tasarm iin ASM seviye 1 sreci
3.2.8.2.1.1 CDRler ve OAT yollar dahil olmak zere bir ATS yol yapsnn ve ulusal ASM seviye 1de
geici hava sahas rezervasyonlar ya da tahditlerinin (TRA/TSA/CBA) ve stratejik ATFCM
seviyesinde trafik dalmnn tasarm ulusal alt blgesel ve blgesel seviyelerde koordineli ve
ibirliine dayal bir sre iinde Avrupa a operasyonlar erevesi dahilinde yakn bir iliki
iinde gelitirilir:
Yol mimarisinin beklenen trafik talebindeki deikenlikleri dzenlemek iin ayarlanabilir

elementleri dahil edecek ekilde planlanmas gerekir.
Bir FRA ortamnda, sivil/askeri taleplerin trafik dalm mmkn olan en iyi kapasiteyi
elde etmek amacyla nceden tanmlanm hava sahas konfigrasyonlar dizisine uyarken
geici hava sahas rezervasyonlar ya da tahditlerinin modlerliinin sivil/askeri talepleri

uyumlulatrmak iin daha fazla esneklik salamak amacyla tevik edilmesi gerekir.
3.2.8.2.2. ASM seviye 2 3de geici yaplarn snrlarnn belirlenmesine olanak salayan
ASM seviye 1 sreci
3.2.8.2.2.1 (Paragraf 3.2.8.1.2de ierilen) DAM tanmna atfla, ASM seviye 2 ve 3de geici yaplarn snrlarnn gnlk olarak belirlenmesi ASM seviye 1de oluturulan ak ve net kriterlere dayandrlmaldr.
a.
Devletler ibirliine dayal ve entegre ulusal hava sahas planlamasndan yola karak aada
sralanan hususlarn yerine getirilmesini hedefleyen mterek bir sreci uygulamaldr:
b.
Hava sahasnn snrlar belirlenirken dikkate alnmas gereken varsaymlarn ak ve net olarak tanmlanmas
c.
Bu varsaymlarn, hava sahas yapsnn gelecekteki mteakip gzden geirmeleri iin bir referans oluturmalarn salamak zere ilgili LOAlarda yaynlanmalarnn garanti edilmesi.
d. Hava sahasnn snrlarnn stratejik olarak belirlenmesi ile hava sahasnn taktik seviyedeki
iletimsel kullanm arasnda ak ve net bir ayrm yaplmas
3.2.8.2.2.2 st seviyedeki politika oluturucu kurulular bir yandan tm hava sahas kullanclarn ve ANS
salayclarn ve bunun yannda potansiyel geici yapnn mevcut hava sahas yaplar, prosedrleri ve yrrlkteki ATFCM nlemleri zerindeki etkisine ilikin eitli hususlar hesaba
katarak tanmlanm kriterleri ortaya koymaldr:
a.
Geici yapnn (bir devletin snrlar iindeki, o snrlara bitiik ya da snr gei) mevkii
b.
inde geici yapnn uygulanaca hava sahasnn snflandrlmas
c.
Hava sahasnn stats (rezerve edilmi, ayrlm)
d. Balantl rakm ve/veya uu seviyesi bloklar

e.
Geici yapnn mevcut hava sahas yaps zerindeki etkisi
f.
Geici yapnn ATC sektrlerinin kapasitesi zerindeki etkisi
g.
Geici yapnn iindeki trafik ile transit ve/veya etraftan dolaarak seyrsefer yapan trafik
arasndaki ayrma kriterleri
29
h. Geici yapy talep etmelerine ve kullanmalarna izin verilen hava sahas kullanclar
i.
Geici yapnn snrlarn belirlemelerine ve gerekirse kontrol etmelerine izin verilen ANS
salayclar ve hava savunma (AD) birimleri
j.
Salanacak olan zorunlu ATS
k. Bir ulusal snra bitiik ya da onun karsndaki lokasyonlar szkonusu olduunda hem
ulusal hem de uluslararas seviyedeki zorunlu koordinasyon sreci
l.
Zorunlu koordinasyon aralar
m. Geici yapnn ilgili kontrolr alma pozisyonlar (CWP) zerinde gsterimine olanak
salayan gerekli hava sahas tasarm arac
3.2.8.2.2.3 Youn ve tkal hava sahalarnda uularn nemli bir blm yaynlanm ATS yollar zerinde yaplr. Daha az tahditli hava sahasnda ise manevra yapmak ve uu yrngesini optimize hale getirmek iin daha fazla serbestlik szkonusu olabilir. Ancak her iki durumda da
sektrn i ykne tabi olarak ASM seviye 2 ve 3de bir geici yol belirleme imkan sunulmaktadr, rnein bir AMC ynetilebilir sahada erken kapanma durumu. uu yrngesi
kullanclarn gereksinimleri, hkm sren uu artlar, emniyeti salama gereklilii ve genel
ATM randman arasndaki en iyi dengeyi salayacak bir ekilde srekli olarak optimize edilmelidir. Uu yrngesi yol boyu ya da terminal hava sahas ya da hava limanlarndaki fiili
hava artlarn, hava sahasnn kullanlabilirliini ve kapasite/yk ilikilerini hesaba katmaldr. Geici yol belirleme aada sralanan faktrlere dayal olarak tanmlanabilir:
a.
Yaynlanm raporlama noktalar arasndaki spesifik yollar
b.
Balklara dayal spesifik yollar
c.
Tesadfi koordinasyon aktarma noktalar
Uu yrngesinin optimizasyonu iin bu manevra yapma zgrl hava sahas yaplarnn snrlarnn
geici olarak belirlenmesi dahil olmak zere geici hava sahas yaplarnn (rnein TSA/TRA) dinamik
ynetiminden yararlanlmas gereken bir FRA ortamnda vurgulanr.
3.2.8.2.2.4 Benzer ekilde ve hava sahas kullanclarnn gerekliliklerini daha iyi uyumlulatrmak iin
ASM seviye 2 ve 3 geici sahalarn snrlarn ksa sreli ihbara ve/veya gerek zaman taleplerine gre belirlemeye muktedir olmaldr.
3.2.8.2.2.5 Bu sahalar, (rnein aksi hava koullarnn etraf evrelemesi, ATS zemin ekipmanlarnn
teknik kstllklar vs.) AFTMC zorluklar durumunda uu emniyetini salamak iin oluturulmu olan, gerekli ayrma ve/veya aralama aralar ile balantl mevcut tm FUA yaplarnn (TRA/TSA, CBA, AMC ynetilebilir D ve R sahalar vs.) ve bunun yannda tutma sahalar
yada uzatlm TMA hava sahas olarak hareket eden ilave sahalar kapsamaldr.
3.2.8.2.2.6 Geici alanlarn snrlarn belirlerken farkl yntemler benimsenebilir:
a.
Seviye blou ile balantl olarak, belirlenmi noktalarn enleminde / boylamndaki mevkii
b.
Seviye blou ile balantl olarak, (koordinatlar tarafndan tanmlanan bir nokta zerinde
merkezlenmi olan sahann yar ap
c.
Bir uuun etrafndaki spesifik bir hacim (rnein bir uutan 5 NM)
d. Yaynlanm raporlama noktalar arasnda ya da bir harita zerinde bir izime dayal olarak
uulan spesifik yol (rnein havadan yakt aktarm ya da sivil fotoraflk grevleri
e.
Bir seyrsefer yardm tertibatyla ilikili olarak

30
3.2.8.2.2.7 Sahann temsiline ve onun mevcut trafik resmi zerinde gsterimine olanak salayan bir
ortak hava sahas tasarm aracnn kullanm gerekli olabilir. Bunun yaplmas bir geici sahann sunulmas (etki deerlendirmesi) ve bunun hacminin ve mevkiinin tanm konusunda
herhangi bir yanl anlamann nlenmesi iin ilgili ortaklar arasndaki ibirliine dayal karar
alma srecini kolaylatracaktr.
3.2.8.2.2.8 HLAPB tm hava sahas kullanclar ve ANS salayc arasnda etkin bir koordinasyon sreci
oluturarak ASM seviye 2 ve 3de geici yaplarn snrlarnn belirlenmesine olanak salamaldr. Sre gelitirme srasnda ksa sreli ihbara dayal operasyonlarn halihazrda tahsis
edilmi olan dier faaliyetler tarafndan engellenmemesi iin gerekli ihtimam gsterilmelidir;
buna ilaveten HLAPBa sreci gzden geirmesine olanak salama iin herhangi bir aykrlk
konusunda bilgi verilmeli ve bylece balangta kurulmasna esas olan amalara etkin bir
ekilde hizmet etmesi salanmaldr.
3.2.8.2.2.9 ASM seviye 2 ve 3 mzakere kurallar ASM seviye 1de kurulmu olan LOAlarda yaynlanmaldr. Bu kurallar geici yaplarn snrlarnn belirlenebilmesine olanak salayan sivil/askeri
koordinasyon srecini, koullar (faaliyetin nitelii, sivil/askeri koordinasyon kapasitesi vs.)
ve artlar (geici hava sahas snflandrmas, koordinasyon prosedrleri vs.) ak ve net olarak tanmlamaldr. lgili tm taraflar (sivil ve askeri hava sahas kullanclar, ANS salayc,
NM ve bitiik AMClar arasndaki koordinasyon bir yandan iletimsel ve emniyet gerekliliklerini yerine getirilmesi ve geici yaplarn yrrlkteki ATFCM nlemleri zerinde bir etkide bulunmamasn salarken dier yandan mevcut hava sahas yaplar ile tutarll salamak
amacyla salanmaldr.
3.2.8.2.3. ASM seviye 2de geici yaplarn snrlarnn belirlenmesi

3.2.8.2.3.1 ASM seviye 1de oluturulan kriterlere ve srelere gre, AMClerin, hava sahas kullanclarnn gereksinimine sratle ve etkin bir ekilde karlk vermelerine olanak salamak iin geici
yaplarn snrlarn ksa sreli ihbarda belirlemeye muktedir olmalar gerekir.
3.2.8.2.3.2 AMCler hava sahas taleplerinin toplanmas, analiz edilmesi ve elikilerin karara balanmas ve hava sahas tahsisi dahil olmak zere standart prosedrleri uygulamaldr. Ancak iin
tabiatndaki ksa zaman aral nedeniyle bu temel prosedrlerin hava sahas kullanclarn,
ANS salayclarn, ilgili bitiik AMCleri ve NMyi ieren yakn bir koordinasyon sreci ile
ayn anda yrtlmelidir.
3.2.8.2.3.3 Geici yollarn ve sahalarn snrlarnn belirlenmesi iin kullanlan metotlar ASM seviye 1de
oluturulan rehber ilkelere uygun olmaldr.
3.2.8.2.3.4 Bir ortak hava sahas tasarm aracnn kullanlmas uyumlulatrlm hava sahas verisi bilgilerinin dei toku edilmesini garanti etme ve ksa sreli ihbarl operasyonlar ve bunlarla
balantl geici hava sahas snr belirlemesinin ASM seviye 2de halihazrda tahsis edilmi
olmakla birlikte henz gerekletirilmeyen dier faaliyetler tarafndan engellenmemesini salama konusundaki koordinasyon srecini kolaylatrabilir.
31
3.2.8.2.4. ASM seviye 3de geici yaplarn snrlarnn belirlenmesi

3.2.8.2.4.1 ASM seviye 1 kriterleri ve srelerine gre, ASM seviye 3, hava sahas kullanclarnn gereksinimlerini daha iyi uyumlulatrlmak ve uularn yrngelerini optimimize etme balamnda trafik ak gerekliliklerini daha iyi dzenlemek iin geici hava sahas yaplarnn
snrlarn gerek zamanl olarak belirlemeye muktedir olmaldr.
3.2.8.2.4.2 Yeterli gerek zamanl koordinasyon tesisleri (hava sahas tasarm arac, dorudan kontrolrden kontrolre iletiim aralar vs.) gerekli olmal ve doru prosedrler ilgili LOAlarda
yaynlanmaldr.
3.2.8.2.4.3 Geici yollar ve sahalarn snrlarn belirlemek iin kullanlan yntemler ASM seviye 1de
oluturulan ana esaslara uygun olmaldr.
3.2.8.2.4.4 Ortak bir hava sahas tasarm aracnn kullanlmas uyumlulatrlm hava sahas verisi bilgilerinin dei toku edilmesine garanti etmeye ve ilgili tm taraflara geici yaplarn mevcut hava trafii tablosu zerindeki etkisini gerek zamanl olarak deerlendirme olanan
salamaya ynelik koordinasyon srecini kolaylatrabilir. Bunun yaplmas ayn zamanda
yeni hava sahas yapsnn ilgili tm CWPler zerinde otomatik ve ayn anda gsterilmesine
olanak salar.
3.2.8.3. Hava sahas tahsis sreci

3.2.8.3.1. ASM seviye 2de dinamik hava sahas tahsis sreci
3.2.8.3.1.1 Optimize bir kapasite ynetimi iin n taktiksel ATFCM faaliyetleri ilgili ACCler/FMPler ile
birlikte NMye nceden daha iyi bir hava sahas tahsisi yapmak suretiyle zlebilecek olan
kapasite eksikliklerini saptama olanan salar. Bunun ardndan, n taktiksel ASM seviye
2de, nemli bir kapasite sorunu ya da askeri iletim gerekliliini zme balamak iin hava
sahas konfigrasyonlarn aktivasyonu (ACCler, FMPler ile yaplan standart koordinasyona
ilaveten) dorudan NM ve tayin edilen AMCler arasnda koordine edilir ve onlara genel trafik talebi hakknda daha geni bir bilgi salar.
3.2.8.3.1.2 Bununla ayn ekilde, mahalli, alt blgesel ve blgesel ksa vadeli ihtiyalarn dzenlenip
uyumlulatrlmas iin daha dinamik bir yol aktivasyonu / hava sahas tahsisinin kullanlmas mahalli AMC kararlarnn genel trafik durumu zerindeki etkisini deerlendirmek iin
AMCler, ACCler / FMPler ve NM arasnda daha yakn bir koordinasyona yol aar.
3.2.8.3.1.3 Szkonusu koordinasyon eitli sistemler tarafndan desteklenerek bunlar arasnda aadaki
ekil 6da gsterilen ekilde gerekli bir bilgi alveriinin yaplmasna olanak salar.
32
Mevcut balant
Dier Kullanclar
Ek balant
AMC
AMClere trafik talebine ilikin daha

geni bir bak salayan ve kapasite
sorunlarn zmek iin senaryolarn
aktivasyonunun spesipik AMCler ile
koordine edin
AOs
CDM
NM
AAs
Askeri Birimler
Gerekirse lokal ya da blgesel ksa

vadeli gereksinimleri dahil ederek kritik
neme sahip ACC sektrlerini
hafifletmek iin CDR senaryolarnn
aktivasyonu iin talepleri ve/veya
RCA prosedrn sunun
FMPs
ACCs
Daha iyi bir hava sahas tahsisi yoluyla (rnein CDR/RCA senaryolarn kullanarak
trafik aknn ayarlanmas) zlebilecek olan kapasite eksikliklerini ok nceden tespit edin.
ekil 6: AMC, FMP ve NM koordinasyon sreci
3.2.8.3.1.4 ASM seviye 2de hava sahas tahsisi ayn zamanda spesifik ksa sreli ihbara dayal hava sahas
taleplerine ve/veya yol boyu optimizasyonuna karlk vermelidir. Bu sre AMCnin, byle azaltlm bir zaman penceresi (rnein uulardan nce bir ka saate kadar) iinde, hava sahasn ve yol
tahsislerini belirlemeden nce yukardaki ekil 4de gsterildii gibi hala ilgili tm taraflardan hava
sahas taleplerini toplamasn, koordine etmesini ve deerlendirmesini salamaldr.
3.2.8.3.2 ASM Seviye 3de Dinamik Hava Sahas Tahsisi Sreci

3.2.8.3.2.1 AMC seviye 3 hava sahas tahsisi, blm 5.5de tanmland gibi, AUP/UUPlerde yaynlanan
ASM seviye 2 tahsis kararlarna uygun olarak hava sahas yaplarnn bir aktivasyon/devreden
karma srecidir. Ancak hem n taktiksel hem de taktik seviyede yrtlebilecek dinamik bir
tahsis srecine ihtiya vardr.
3.2.8.3.2.2 ASM seviye 3de hava sahas ok ksa bir sre iinde, yani gerek zamana mmkn olduu kadar
yakn bir sre iinde talep edilebilir ve snrlar belirlenebilir. Taktik seviyedeki hava sahas tahsisi, kendi LOAlarnda ortaya konulan ak ve net kurallara ve prosedrlere dayal olarak ilgili sivil
ve askeri birimler arasnda dorudan bir ekilde yaplabilir.
3.2.8.3.2.3 ASM seviye 3de dinamik tahsis sreci, ilgili aktrler arasnda aktif bir koordinasyona dayal
olarak ibirliine dayal etkin bir karar alma (CDM) srecinin kurulmasn gerektirir.
3.2.8.3.2.4 AMC zaman penceresinin daraltlmas ve ASM seviye 3 tahsisine doru kay sorumluluk seviyelerinin bir alalmasna delalet etmez fakat yalnzca aada sralanan elerde bir deiiklie
atfta bulunur.
Mzakere srecine katlan aktrler
Mevcut zaman sresi ve
Havadaki trafie bildirim dahil olmak zere alnan kararn gereken ekilde nceden bildirilmesi.
33
3.2.8.3.2.5 Aadaki ekil 7de gsterilen ASM Seviye 3 hava sahas tahsisi karar alma srecinin hedefi
aktrlere tahmin / mevcut durumlar ve birbirlerinin tahditleri, tercihleri ve kapasiteleri hakknda karlkl bilgi edinme olanan salamaktr. Bu sre potansiyel ksa vadeli / fiili hava
sahas sorunlarnn proaktif bir anlayla mzakere edilmesini ve zme balanmasn ierir.
Bu sre yeni ve sistem destekli aralarn gelitirilmesini ve/veya mevcut teknik imkanlarn
daha ileri bir seviyeye karlmasn ya da ASM Seviye 2 iin saptanm olanlarn kapsamnn
geniletilmesini gerektirir.
ATS ya da kontrol
edici askeri birimler
AMC
Taktik hava sahas

(yeniden) tahsisi ve/veya
geici olarak snrlarnn
belirlenmesi
Ksa sreli ihbar ve/veya gerek

zamanl alan aktivasyonu/devreden
karmas hakknda bilgi salayn
OAT
Ksa vadeli/fiili hava sahas sorunlarn

LOAlara uygun olarak mzakere dein/
zme balayn
CDM
FMPs
ACCs
GAT
- CDR/RCA senaryolarn uygulayn/yeniden deerlendirin

- Deklere edilmi kapasite ve ak lmlerini yeniden deerlendirin
- Ksa sreli ihbar ve/veya gerek zamanl CDR al/kapan hakknda bilgi saylayn
ekil 7: ASM seviye 3de dinamik hava sahas tahsisi iin bir CDM srecinin kurulmas
3.2.8.4 Ksa sre ihbarl deiikliklerin hava sahas stats zerindeki ksa sreli ihbarl deiikliklere
ilikin bilgilerin yaylmas
3.2.8.4.1. Mevcut AUP/UUP sreci

3.2.8.4.1.1 Blm 6da tanmlanan mevcut AUP/UUP sreci iinde, dinamik hava sahas tahsis kararlarnn yaylmas B2B servisi iin NOP portal ve eAMI mesajlar vastasyla bilginin yaylmasna
dayandrlmtr.
3.2.8.4.1.2 Dinamik hava sahas tahsisine ilikin bu tr AMC kararlar ayn zamanda NM vastasyla,
rnein yeniden yol belirleme nerisi (RRP) mesajlar yoluyla potansiyel olarak ilgili olan
taraflarn kiiselletirilmi olarak muhatap alnmasna dayal olarak dorudan AOlara da bildirilir.
3.2.8.4.2. Hava sahas verileri havuzu

3.2.8.4.2.1 Dinamik hava sahas tahsisatndan tam olarak yararlanmak ve bilgilerin yaylmasna ilikin
mevcut mekanizmalarn snrl ynlerinin stesinden gelmek iin hava sahas verileri havuzu olarak ortak bir hava sahas verileri havuz sisteminin kurulmas gerekir.
34
3.2.8.4.2.2 ADR Avrupa AIS veri taban (EAD) ve NM evre veri taban arasndaki bir balantya dayanmaktadr ve hava sahas kullanclar ile ATM salayclar arasnda gncel ve tam olarak
doru hava sahas verilirin depolanmas, dei toku edilmesi ve yaylmas iin ibirliine
dayal datlm bir ortam salamaya muktedirdir.
3.2.8.4.3. ATM Birimlerinin letiimi

3.2.8.4.3.1 lgili tm ATM taraflarna ve gerekirse NMye hava sahasnn ksa vadeli tahsisi ve/veya mevcut kullanmna ilikin gncel bilgileri gerek zamanl olarak bildirmeyi salamak zellikle
gereklidir.
3.2.8.4.4. Kontrolr pilot iletiimi

3.2.8.4.4.1 n taktiksel ve taktiksel zaman erevelerinin daha yakn bir ekilde bir araya getirilmesi ayn
zamanda dinamik hava sahas tahsis srecinden kaynaklanan ksa sre ihbarl ya da gerek
zamanl hava sahas stats deiikliklerinin havadaki trafii etkin bir ekilde etkileyebileceine delalet etmektedir.
3.2.8.4.4.2 u halde uu halindeki kullanclar bilgilendirmek iin bir sre oluturmaya ihtiya vardr.
Pilotlar bu hava sahas deiiklikleri hakknda bilgilendirmek iin farkl imkanlar mevcuttur,
rnein bu i iin ayrlm bir frekans zerinde AO vastasyla, ATC ve veri linki vastasyla,
3.2.8.4.5. Uu Plan Gncellemeleri

3.2.8.4.5.1 Daha genel olarak, hava sahas statsnde ksa sreli ihbara dayal olarak ya da gerek zamanl
olarak meydana gelen deiiklerden etkilenen uu planlar zerinde gerekli gncellemeleri
tespit etmek iin mevcut uu plan ilem ve datm sreleri, aada sralanan hususlar
kapsayacak ekilde FPL ilem iin standart kriterlerin kullanm yoluyla var hava liman dahil olmak zere var hava limanna kadar olan FPL deiikliklerini salamak amacyla daha
ileri bir dzeye ykseltilmelidir.
IFPSnin EOBTye yakn bir zamandaki (yani EOBTden nce kararlatrlm bir zamana kadar) FPL tadilatlar ile ilgili sorumluluunun ak ve net olarak tanmlanmas
Benzer bir ekilde ilgili ATSUnun (EOBTden nceki kararlatrlm bir zamandan itibaren)
FPL tadilatlar konusundaki sorumluluunun tanmlanmas
Uu havada olduu zaman IFPSye balang FPLsinde bir deiiklii dnme olana salayan (Hava liman ATSUsu dahil) ilgili tm ATSUlara bu deiiklii deerlendirme ve geerleme olana salayan ve bu deiikliin ilgili adreslere datlmasn salayan bir srecin
oluturulmas.
AUP/UUP srecine dayal olarak AOlar uu planlarn tamamlanm bir zamana kadar rnein,
EOBTden bir saat nce nerilen deiikliklere gre gncellemelidir. EOBTden nce kararlatrlm bir
zamandan sonra AUP / UUP srecine dayal olarak meydana gelen herhangi bir deiiklik de ilgili ATSUlarn deerlendirilmesi ve geerlemesi beklenirken uu plannn yeniden sunulmas suretiyle ilemden geirilebilir. Hava sahas stats zerindeki gerek zamanl deiiklikler bir standart mevcut uu
plan deiiklii sreci izlenerek ATSUlar vastasyla taktik olarak ilemden geirilir.
35
3.3. BRLNE DAYALI ULUSLARARASI HAVA SAHASI PLANLAMASI

3.3.1. Genel
3.3.1.1
Hava sahas organizasyonu ve ynetiminin, planlama, tasarm, bakm, gncelleme, sivil/askeri koordinasyon, dzenleme ve hava sahas mevzuatnn tm ynleri iin ECAC kolektif
sorumluluuna destek olmak iin uluslararas bir seviyede daha ibirliine dayal bir ileve
doru gelimesi gerekir. Bunun temel hedefi tm ECAC hava sahasnn hava sahas yapsna
hava sahas kullanclarnn gereksinimlerine daha iyi bir ekilde karlk vermeyi salamak
amacyla optimize etmektir.
3.3.2. Hava sahas Konfigrasyonlar

3.3.2.1
birliine dayal uluslararas hava sahas planlamas asndan hava sahas stratejisi Avrupa
seviyesinde CDM srecini daha iyi bir noktaya karmak iin zm olarak hava sahas konfigrasyonu kavramni ortaya koymaktadr. Hava sahas konfigrasyonlarnn geici hava
sahas rezervasyonlar, yol belirleme opsiyonlar ve optimize edilmi yrngeler ve trafik talebine dinamik olarak adapte edilme kapasitesine sahip olan optimum ATC sektrizasyonu
dahil olmak zere nceden tanmlanm sabit ve esnek hava sahas yaplarndan olumas
gerekir. Hava sahas konfigrasyonlarnn belirli bir corafi saha ve/veya zaman dilimi iin
itici stratejik hedeflere bal olarak bir CDM sreci vastasyla aktive edilmesi gerekir.
3.3.2.2
Hava sahas konfigrasyonlarnn hedefi hava sahas a seviyesinde (kapasite, uu verimlilii, evresel faktrler gibi) birbirinden farkl stratejik hedeflere karlk vermektir. Hava
sahas konfigrasyonlar hava sahasnn ve hava sahas a ynetimindeki ilerlemelerin sonucu olarak elde edilir. Hava sahas konfigrasyonlar (optimum yrngeler ve terminal hava
sahas dahil olmak zere) hava sahas yaplar ve hava sahas a ynetimi arasnda daha
entegre bir yaklam sahalar ve hava sahas a ynetiminde daha fazla esneklik bulundurur.
Bunun tesinde hava sahas konfigrasyonlar daha stratejik hedeflere karlk verir (yani
talep ve kapasite dengelemenin tesine giden bir ileve sahiptirler).
3.3.2.3
Yol boyu ve terminal yollarn bileimi, optimize edilmi yrngeler, hava sahas rezervasyonlar ve hava sahas konfigrasyonlar iin ATC sektrleri yer ve zaman olarak deikenlik
gsteren farkl performans hedeflerine esnek bir ekilde karlk vermek amacyla tanmlanr
ve birlikte dinamik bir ekilde ynetilir.
3.3.2.4
Hava sahas konfigrasyonlar ulusal, alt blgesel (fotoraf) ve Avrupa hava sahas a dzeyinde i birliine dayal entegre karar alma sreleri vastasyla aktive edilir.
3.3.2.5
Hava sahas konfigrasyonlarnn amac uygulanacak belirli bir hava sahas konfigrasyonu
iin bir metodoloji gelitirirken emniyet, uu verimlilii, hava sahas kapasitesi ve evrenin
korunmas gibi faktrlerin hesaba katlmasn salamaktr.
3.3.2.6
Farkl hava sahas konfigrasyonlarna, rnein aada sralanan konfigrasyonlara koordineli bir eriime olanak salamak iin sreler ve prosedrler gelitirilmelidir:
36
a.
Hafta sonu yollar
b.
CDRler ve dier youn gnlerdeki dier yollar
c.
Snr gei / FIR/UIR snr uular
d. Gece yollar
e.
Dorudan yollar
f.
Serbest rota
3.3.3. Ak denizler zerinde ASM

3.3.3.1
Burada tanmlanan hkmler hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmasna

dair EUROCONTROL szlemesine tamamlayc niteliktedir. (Blm 3.3)
3.3.3.2
ECAC devletleri tarafndan hava sahasnn esnek kullanm kavram zerinde varlm olan
anlamann temelini bu anlamann ikago Konvansiyonu ve onun Annexleri ya da deniz
hukukuna dair Birlemi Milletler Konvansiyonu ile elimemesi oluturmaktadr. Ne ak
denizlerdeki hava sahasna eriim imkan reddedilebilir ne de devlet hava tatlar FUA kavramnn uygulamasna katlmaya zorlanabilir. Gelitirilmi olan hibir prosedr ya da anlama devlet hava tatlarnn operatrlerinde kendi uularnn herhangi bir ekilde tahdit
edilecei eklinde bir alg yaratmamaldr. Dolaysyla prosedrler ve/veya anlamalar hava
sahasn kullanmann mzakereler yoluyla yaplmasnn ideal bir tutum olduunu kabul etmelidir; Ancak yalnzca uu bildiriminin yaplmasnn mmkn olduu ya da iletimsel
gerekliliklerin mzakere ya da bildirimin yaplmasn nleyebilecei baz durumlar olabilir.
3.3.3.3
Bu el kitabnn ierdii prosedrler FUA kavramnn ak denizler zerinde uygulanmas ile

ilgili olarak ECAC devletleri iin bir dizi ana esaslar niteliindedir.
3.3.3.4
Hava sahas rezervasyonlar ile ilgili olarak, ak denizler zerinde yalnzca D sahalar ICAO
Annex 2 Hava Kurallarna uygun olarak oluturulabilir. Bu balamda u husus kaydedilmelidir ki bu sahalarn oluturulmas devletlerin uluslararas sivil havacla dahil konvansiyondan ikago Konvansiyonu ve onun Annexlerinden ya da deniz hukukuna dair 1982
tarihli Birlemi Milletler Konvansiyonundan kaynaklanan hak ve grevlerine hibir halel
getirmemelidir. Ancak devletler mmkn olduu lde ve hava sahasnn fiili kullanmna
dayal olarak bu D sahalarn esnek ynetimini devreye sokmaldr.
3.3.3.5
FUA kavram hkmran devletin hava sahas iin kullanlan ilkelere uygun olarak ak denizler zerinde kullanlabilir. Bu ekilde kullanld zaman dier tm devletlerin devlet
uaklarnn Chicago Konvansiyonunun 3 a ve 3 d maddelerinde tanmlanan ekilde gereken sayg ilkesi erevesinde ak denizler zerinde herhangi bir hava sahasnda uu haklarn kullanabilecekleri kabul edilmelidir. Ancak devlet hava tatlarnn mmkn olduu
lde ICAO hkmlerine uymalar gerekir.
3.3.3.6
ICAO hkmlerine uygun olarak uan sivil hava tatlarnn ve devlet hava tatlarnn ak
denizlerde istisnasz olarak uygulanan Annex 2nin hkmlerine uymalar gerekir. zellikle,
bir kontroll uu olarak umadan nce bir onay alnmas gerekliliine ilikin olan Annex
2nin 3.6.1.1 no.lu paragrafnn hkmlerine ve hava trafik kontrol hizmetleri salayan birim ile iki ynl bir iletiim kurma gereklilii hakkndaki 3.6.5.1 no.lu paragrafna riayet
edilmelidir.
37
3.3.3.7
Devletlerin, ilave hava sahas kapasitesi salamak ve hava tat uularnn randman ve esnekliini arttrmak iin askeri ya da dier zel faaliyetler iin ayrlm olan hava sahalar dahil olmak zere hava sahasnn esnek bir ekilde kullanmn salamaya ynelik anlamalar
ve prosedrler oluturmalar gerekir. Szkonusu anlamalar ve prosedrler tm hava sahas
kullanclarna szkonusu hava sahasna eriimde bulunma olanan salamaldr. Uygun
olduu zaman bu anlamalar ve prosedrler bir alt blgesel anlama temelinde oluturulmaldr.
3.3.3.8
Benzer ekilde ak denizler zerinde CDRler ve FRAlarn kurulmas iin kriterler hkmran hava sahasnda bir devletin hkmran olduu hava sahasnda CDRlar ve FRAlarn
kurulmasna ilikin kriterler ile ayndr. CDRlerin kategorize edilmesi ve bunun ardndan
gzden geirilmesinin sorumluluu ASM Seviye 1e aittir. Buna ilaveten devletlerin, ak
denizler zerindeki faaliyetler nedeniyle, trafik gzerghnn bir CDR dna alnmas ya da
bir tehlikeli sahadan kanmak iin ASM seviye 3 koordinasyonunun yaplmas gerekebileceini de hesaba katmalar gerekir.
3.3.4. Haftasonu yollar srecine erken eriim

3.3.4.1. Genel
3.3.4.1.1
Bu blmde tanmlanan prosedrler yaz sezonu srasnda youn Cuma gnleri hafta sonu/
artl yollara erken eriimi kolaylatrmak iin uluslararas seviyede kararlatrlm olup gerekli olduu zaman, kazanlan tecrbeler nda gzden geirilmektedir.
3.3.4.1.2
Hafta sonuna erken eriim (EAW) yollar sreci katlmc devletler arasnda, Maysn birinci
Cuma gnnden balayp Ekimin son Cuma gnne kadar geen sre iinde bir senede
asgari 26 youn Cuma gnne eriim imkan veren bir genel anlamaya dayanmaktadr.
Katlmc devletler pratik olarak mmkn olduu zaman youn Cuma gnlerinin saysn
arttrmaya tevik edilir.
3.3.4.1.3
Kararlatrlm youn cuma gnlerinde EAW yollar iin uluslararas anlamann ana amac, AIPlerde gereken duyurularn yaplmas suretiyle hava tat operatrlerini gereken ekilde bilgilendirmek ve onlara bu sebeple spesifik olarak CDR 1 olarak yeniden snflandrlm
olan kullanlabilir CDRler zerinde uu planlarn nceden yapmalarna olanak salamak.
3.3.4.1.4
Aada belirtilen kararlatrlm prosedrler ECAC devletlerinin tm iin geerliolmamakla birlikte katlan devletler arasnda, bu devletlerin AIPlerinde yaynlanan ekilde varlm olan anlama aa yndeki devletleri hafta sonu yollarn kendi hava sahalarnda erken
bir zamanda kullanma konusunda sreklilik arama konusunda cesaretlendirmelidir.
38
3.3.4.2. Kararlatrlm Prosedrler Hafta sonu Yollarna Erken Eriime dair Uluslararas
Anlama
3.3.4.2.1
Avrupa apnda EAW srecini kolaylatrmaya ynelik uluslararas anlamaya katlmak isteyen ECAC devletlerinin her biri yaz sezonu srasnda her yl askeri(asgari) 26 youn cuma
gnnde haftasonu yollarna erken erime olanak salayan kararlatrlm prosedrlere
ilikin kararn kendi ulusal avnilerindeki (ENR) yaynlar vastasyla AOlara ve ATSUlara
bildirir.
3.3.4.2.2
laveten ulusal AIP (ENR) uluslararas erken eriim anlamasnda ierilen CDRlerin listesini, bunlarn kategorilerinin kararlatrlm cuma gnlerinde CDR 2den 1000 UTCye
ykseltilmesi karar ile birlikte iermelidir.
3.3.4.2.3
3.3.4.4 kknda tanmland ekilde istisnai sapmalar olmad srece kararlatrlm cuma
gnlerinin ve bunun yannda herhangi bir dier youn gnlerin listesine dahil edilmi olan
CDR 1in kullanlabilirlii 1000 UTCden itibaren srekli uuu planlanabilir yollar olarak
telakki edilmelidir. Kullanclara salanan ilave kullanlabilirlik bakmndan trafiin yolunun herhangi bir taktik yeniden belirlenmesinden kanlmaldr.
3.3.4.3. Kararlatrlm prosedrler Ulusal farkllklarn yllk olarak bildirilmesi

3.3.4.3.1
Bir sonraki yaz sezonu iin mterek 26 youn cuma gnnden bir ya da daha fazlas iin
EAW yollar katlmc bir devlette kullanlamaz ise ya da ilgili CDRlerin listesinin tadil edilmesi gerekiyor ise ulusal farkllklarn, ilgili her bir devlet tarafndan yaynlanan ortak bir
formata sahip bir AIP eki tarafndan yaz sezonundan nceki mart aynn balarnda AOlara
ve ATSUlara bildirilmesi gerekir.
3.3.4.3.2
Byle bir durumda ilgili devletler arasndaki gerekli koordinasyon srecini EUROCONTROL web sitesi zerindeki EAW web tabanl uygulama vastasyla yerine getirilmesi gerekir.
Gerektii zaman spesifik bir koordinasyon dzenlemesi uygulamaya konulabilir.
3.3.4.4. Kararlatrlan prosedrler istisnai sapmalar

3.3.4.4.1
Katlmc devletlerin HLAPBsi youn Cuma gnleri iin erken eriim dzenlemelerinin sivil ya da askeri faaliyetlerinin spesifik ihtiyalar nedeniyle iptal edilebilecei istisnai artlar
belirleyebilir.
3.3.4.4.2
Bu artlar altnda 48 saat nceden bir NOTAMn gnderilmesi gerekir ve bu iptal istemine ilikin bilgilerin iptal edilen youn Cuma gnnden nceki Perembe gnnde ulusal
AUPda tekrarlanmas gerekir.
3.3.5. Dier ilave youn dnemlerle ilgili dzenlemeler

3.3.5.1. Genel
3.3.5.1.1
Bu blmde tanmlanan prosedrler youn Cuma gnleri dndaki youn askeri ve sivil
dnemleri ele almaya ynelik hava sahas ynetimi srelerini kolaylatrmay hedefler
39
3.3.5.2. Byk bir askeri tatbikler ile ilikili youn dnemler

3.3.5.2.1
Katlmc devletler yaz dnemindeki youn gnleri EUROCONTROL web sitesi zerindeki
EAW web tabanl uygulama vastasyla NATO NATMCye bildirmek suretiyle byk askeri
tatbikatlarn bir yl nceden planlanmasna yardmc olmaldr (rnein 2012 yaz dneminde yaplacak askeri tatbikatn 2010 ylnn sonlarnda bildirilmesi
3.3.5.2.1
Ulusal ASM seviye 1 askeri makamlar nceden yaplan bu bildirimi hesaba katarak, bir sonraki yaz dneminde sivil trafii etkileyebilecek olan dolaysyla ilgili ebeke uular planna
dahil edilmesi gereken (nemli ulusal ve uluslararas askeri tatbikatlar dahil olmak zere)
youn askeri dnemleri saptayacaktr.
(a) TARHLER
(b) TATBKATLAR
(c) LGL SAHA
11-25 Mart 2008
STRONG RESOLVE
Norve ve Polonya
5-19 Mays 2008
ARDENT GROUND
Almanya
6-17 Mays 2008
ELITE
Gney Almanya
Mays 2008
DYNAMIC MIX
Bat Akdeniz spanya
18-29 Haziran 2008
CLEAN HUNTER
Kuzey Avrupa Gney
3-14 Eyll 2008
NATO AIR MEET
Avrupa
Ekim 2008
DESTINED GLORY
Dou Akdeniz/Yunanistan
ekil 8: Youn askeri dnemlerin fiktif rnekleri
3.3.5.3. Dier youn gnler iin ASM dzenlemeleri

3.3.5.3.1
Hava sahas kullanmnn etkinliinin artrlmasna ilaveten uluslararas EAW srecine katlan devletlerin her biri, nceden ngrlen kapasite sorunlarn zme balamak iin, hava
sahas konfigrasyonlarna saptanm koordineli eriimin aktivasyonunun kararlatrlabilecei dier youn gnleri tespit edebilir.
3.3.5.3.2
lgili devletler bir dizi dier youn gnler zerinde anlamaya varmak iin gerekli olan herhangi bir koordinasyonu EUROCONTROL web sitesi zerindeki EAW web tabanl uygulama ya da muayyen bir koordinasyon dzenlemesi ile gerekletirmelidir.
3.3.5.3.3
Dier youn gnlere ilikin mutabakat ve koordinasyon sreci bu yln mart aynn balarnda ASM seviye 1de bir kere tamamlandktan sonra ilgili devletler AMClerine gerekirse
askeri makamlar ve komu AMCler ile koordinasyona ilikin ak ve net prosedrleri sunmaldr.
3.3.5.3.4
Dier youn gnlerden nceki gnde ilgili AMCler bir sonraki gn hava sahas tahsisi iin
nihai mutabakat aramak iin gerekirse, mahalli prosedrlere uygun olarak kendi askeri makamlar ve komu AMCler ile bamsz olarak danrlar.
40
3.3.6. Snr gei / FIR / UIR snr operasyonlar

3.3.6.1. Genel
3.3.6.1.1
Snr gei FIR/UIR snr operasyonlarnn (CBO) amac bir ya da daha fazla devlet tarafndan uluslararas snrlar apnda ya da bir devletin hkmranl altndaki hava sahas
dahilinde oluturulmu olan bir saha dahilinde yrtlen faaliyetleri kapsayan bir sre
oluturmaktr.
3.3.6.1.2
CBO sreci ulusal hava sahas rezervasyonu (TRA/TSA) veya hava sahas tahditi (D/R) iin
gereklilikleri, tmyle bir devletin hkmranl altnda bulunan bir hava sahas iinde kurulmu ancak komu bir devlet ya da devletlere bitiik olan, bir snrn her iki yannda kurulu
sahalarn (snr gei sahalar, CBAlar) tahsisi ve paylalan kullanm ve bunun yannda AMC
ynetilebilir D ve R sahalar dahil olmak zere mevcut yeniden tahsis edilmi ya da yeni gelitirilen TRAlar / TSAlarn paylalan bir kullanm yoluyla rasyonel hale getirecektir.
3.3.6.1.3
Snr gei / FIR snr uular uygulamak isteyen devletler iin dzenleyici ve prosedrel
farkllklar hafifletmek iin gerekli ibirliini oluturmak amacyla resmi anlamalar yapmak gereklidir. Bu anlamalar ilgili tm hukuki iletimsel ve teknik hususlar (yani hkmranlk, savunma, operasyonlar, evre ve arama ve kurtarma) sivil ve askeri uular arasnda
bir ayrma yapmak iin ortak bir dizi kriterleri ortaya koymaldr.
3.3.6.1.4
CBOyu uygulamak isteyen devletler arasnda oluturulacak ereve anlama aada sralanan faktrleri hesaba katmaldr:
a.
ATSnin salanmas iin sorumluluk
b.
SAR sorumluluu
c.
ATS prosedrleri ve ortak dil
d. SSR kodunun tahsisi

e.
Uu tipi (VFR ya da IFR)
f.
Katlan hava tatlarnn maksimum says
g.
Uyumlulatrlm koordinasyon prosedrleri ve uu plan verilerinin dei tokuu
h. letiim
i.
Hava savunma bildirimi prosedrleri
j.
Ortak AMC prosedrleri
k. Planlama/programlama prosedrleri, ilgili AMCler ile ilikiler

l.
Aktivasyon/devreden karma prosedrleri, ilgili ACCler ile ilikiler
m. ncelik kurallar
n. ATS vakalarn raporlama prosedrleri
o.
evresel konular
41
3.3.6.1.5
lgili Devletler yukarda belirtilen ana esaslar ve kriterlere uygun olarak bir CBA oluturduktan TRA/TSA ya da ynetilebilir D ya da R sahalarn paylaarak kullanma konusunda anlamaya vardktan sonra aada sralanan kullanm kriterleri zerinde anlamaya varmal
ve bunlar ak ve net olarak tanmlamaldr: .
a.
lgili devletlerin ulusal tatillerini dikkate alarak faaliyet dnemleri
b.
Kontrol sorumluluu ve ATC sektrizasyonu ile balantl ATSyi salama izni verilmi
olan ATS salayclar
c.
Paylalan CBA/TRA/TSA ya da D ya da R sahalarnda trafii ynetmelerine izin verilmi

olan dier birimler (rnein hava savunma birimleri)
d. Paylalan CBA/TRA/TSA ya da D ya da R sahalarn maksimum sayda katlmc hava

tatn kullanmalarna izin verilen hava sahas kullanclar
e.
Ortak bir dilin kullanlmas
f.
Uu tipi (VFR, IFR) dahil olmak zere kontrol prosedrleri, SSR kodu tahsisi ve paylalan
CBA/TRA/TSA ve D ya da R sahalar ile ilikili ATC ve/veya hava savunma prosedrleri:
Evrim halindeki uular
Gei halindeki uular
Giri/aa k yapan uular
g.
Paylalan CBA/TRA/TSA ya da D yada R sahalar dahilinde bamsz olarak faaliyet gsteren uular tarafndan izlenmesi gereken prosedrler (rnein UAS)
h. Paylalan CBA/TRA/TSA ya da D ya da R sahalarndaki trafik ile bunlar apraz geen trafik arasndaki ya da sahalarn iindeki trafik ile sahalarn civarndan geen trafik arasndaki
ayrma kriterleri
i.
Zorunlu ATS aralar (yani birincil radar ikincil radar frekans kapsam vs.)
j.
Zorunlu koordinasyon aralar (yani dorudan kontrolrden kontrolre iletiim, radar ve

uu plan verilerinin dei toku edilmesi vs.)
k. ATSnin sekteye uramas durumunda beklenmedik durum prosedrleri ve

l.
ASM Seviye 2/3ten ASM Seviye 1e ATS vaka raporlama prosedr
3.3.6.2. Snr Gei Sahalar (CBAlar)

3.3.6.2.1
Bir snrn her iki yakasndaki hem ulusal TRAlar/ TSAlar hem de D ve R sahalar iin gereklilikleri rasyonalize etme imkan mevcut olduu zaman ilgili devletler bir snr gei saha
(CBA) oluturmak suretiyle snr civarndaki sahada bulunan hava sahas ve yol yaplarn
optimize etmeye almaldrlar. Bu grev, herhangi bir snr tahditi olmakszn hem GAT
hem OAT operasyonlarna yarar salayacak bir ekilde mmkn olan durumlarda balantl
CDRler ile ya TRAlar / TSAlar ya da AMC ynetilebilir D ve R sahalar eklinde szkonusu
CBAlar kurmak suretiyle yerine getirebilir.
3.3.6.2.2
CBAnn birden fazla devletin kullanclar tarafndan kullanlaca beklenir. Bu hava sahasnn potansiyel kullanclar arasnda tahsis edilmesi sorununu zme balamak iin bu
tahsisten sorumlu olan AMClerin ilgili ulusal idareler arasnda anlama yoluyla kararlatrlm ve anlamada ortaya konulmu olmak zere ASM seviye 1de tanmlanm bir dizi
kesin ncelik kurallarna sahip olmalar gerekir.
42
3.3.6.2.3
lgili devletler arasnda oluturulacak ereve anlamann, 3.3.6.1.4 kknda listesi verilen
genel faktrler yannda CBA ile ilgili konular ele saha ve aada sralanan spesifik faktrleri
hesaba katmalar gerekir:
a.
ATS delegasyonu
b.
Hava sahas snflandrmas
c.
ATC sektrizasyonu
d. Sivil ve askeri uular arasnda ayrlma kriterleri

e.
CBAlarn alt blmlerine ayrlma imkan
3.3.6.2.4
Yukarda belirtilen ana esaslar ve kriterlere uygun olarak bir CBA kurulduktan sonra ilgili
devletler CBA kullanm kriterleri zerinde mutabakata varmal ve bu kriterleri net olarak
tamamlamal ve eer mmknse ICAO hkmlerine uygun olarak bir ortak hava sahas
snflandrmas yapma hususunu ele almaldr.
3.3.6.2.5
lgili AMCler arasnda, kararlatrlm ve ncelik kuralna ve bununla balantl bir zaman
tablosuna gre, rezervasyonlarn planlanmasn, hava sahas talebini ve tahsis ve aktivasyon
/ devreden karma prosedrlerini ieren ortak bir AMC sreci oluturulmaldr. AUP/UUP
yaynn uyumlu hale getirmek ve NM ile olan ilikiyi basitletirmek iin ba AMC kavram
uygulanmaldr.
3.3.6.3. TRA/TSA ve D ya da R Sahalarnn Paylam

3.3.6.3.1
AMC ynetilebilir D ve R sahalar dahil olmak zere ulusal TRAlar/TSAlarn kullanmn

bunlar birden fazla devletin kullanclar arasnda rasyonelletirme imkan mevcut olduu
zaman ilgili devletler mevcut hava sahasndan en iyi ekilde istifade etmek amacyla hava
sahasnn bu paylamna olanak salayan gerekli anlamalar oluturmaldrlar.
3.3.6.3.2
Bu sahalardan sorumlu ok ulustan kullanclar arasnda paylalan bu TRA/TSA ya da

AMC ynetilebilir D ve R sahalarnn tahsisi ilemi ASM seviye 1 szlemesinde ortaya konulmu olan bir dizi kesin ncelik kurallar ile desteklenmelidir.
3.3.6.3.3
Snr gei / FIR / UIR snr uular iin CBAlar, TRAlar/TSAlar ve D ya da R sahalarn iki
ya da daha fazla komu devlet arasnda paylatrmaya ynelik ortak prosedrler gelitirilmeli ve bu ekilde ortak hava sahas ynetim kurallar (rnein ilevsel hava sahas bloku) ve bu
ekilde ortak hava sahas ynetim kurallar (rnein ilevsel hava sahas bloku) uygulamak
amacyla ibirliine dayal kendi ulusla hava sahas planlama srelerini birletirmek isteyen
devletlere bir frsat tannmaldr.
3.3.6.3.4
lgili devletler arasndaki ereve anlamas 3.3.6.1.4 kknda listesi verilen genel faktrlerin
yannda, askeri olarak aada sralanan spesifik faktrleri ele almaldr:
a.
Gerekiyor ise bir ba AMCnin tayin edilmesi
b.
OAT transit gei prosedrleri
c.
Diplomatik onay prosedr
d. ATSnin salanmas iin sorumluluk

e.
Sivil ve askeri uular arasnda ayrma kriterleri
f.
Al / Kapan bilgilerinin yaylmas, (rnein paylalan hava sahas verileri repositorisi)
g.
Eer mmknse hava sahas snflandrmas hakknda farkndalk

43
3.3.6.4. Snr Gei CDRler

3.3.6.4.1
Devletler hava tatlarnn ulusal snrlardan geiini kolaylatrmak iin uzman EUROCONTROL yol a gelitirme alt grubu (RNDSG) dahilinde meydana gelen ibirliine dayal
planlama srecine gre snr gei CDRler oluturacaklardr.
3.3.6.4.2
Komu devletler arasndaki bu ibirlii sreci sz konusu CDRlerin kategorize edilmesini,

uu seviyelerini ve planlanan kullanlabilirliklerinin byk lde uyumlulatrlmasna
olanak salayacaktr.
3.3.6.4.3
CDR birden fazla AMCnin sorumluluk sahas iinden geecei iin ilgili AMClere bir
mnferit CDRnin uyumlulatrlm kullanlabilirliinin koordinasyonuna ilikin sorumluluklarn yol baznda bir ba AMCye devretmelerine olanak salayan ortak bir AMC prosedr oluturulmaldr.
3.3.7. ATS yol a ve dier hava sahas yaplarnn gelitirilmesi

3.3.7.1
ATS yol a ve dier hava sahas yaplarnn gelitirilmesi hava sahas konfigrasyonlarnn
baarl bir ekilde tanmlanmas ve uygulanmas iin bir dizi mmkn klc faktr olarak
telakki edilmelidir.
3.3.7.2
OAT transit yollar sistemi dahil olmak zere serbest rota operasyonlar hava sahas, srekli
ATS yollar ve CDRlerin planlanmas ve kurulmas ve bunun yannda askeri olarak rezerve
edilmi ya da ayrlm hava sahasnn (TRA/TSA/CBA) planlanmas ve kurulmas ulusal ve
uluslararas dzeyde Avrupa apnda koordine edilen ve ibirliine dayal bir sre erevesi
dahilinde yerine getirilir.
3.3.7.3
Serbest rota uular hava sahas dahil olmak zere mevcut ve gelecekteki ATS yolu ve dier
hava sahas yaplar ann planlanmasnn optimize edilmesi ilk olarak ulusal ASM seviye 1
koordinasyon sreci yoluyla gerekletirilir.
3.3.7.4
Bu optimizasyon ilemi uzman NETOPS Ekibi alt gruplar dahilinde gerekleen ibirliine
dayal planlama srecine uygun olarak yaplmaldr.
3.3.7.5
Serbest rota uular hava sahas, CDRler ve CDR/Yol belirleme senaryolar ve askeri eitim
sahalarnn (TRA/TSA/CBA) kullanlmas dahil olmak zere yllk ulusal hava sahas gzden geirme almasnn trafik aklarnn srekli ynetiminde saptanan eksiklikleri hesaba
katacak bir ekilde her bir yaz sezonundan sonra gerekletirilmesi gerekir. Bu eksikliklerin
zme balanmas iin yaplan neriler NETOPS ekibi yaps vastasyla koordine edilmelidir. (Baknz ekil 9 ve Annex 2) ATFCM sreci ile tutarlla zel bir dikkat gsterilmelidir.
44
Kullanc gereklilikleri
Bir nceki yldan

kalm olan neriler
alma grubu nerileri
NETOPSun alt grubu

TASLAK NERLER
ARN Vn plannn
periyodkik sreci
Mevcut ulusal
gereklilikler
TEM. - AUST
NM Raporu
EYLL
NETOPSun RNDSGine sunulmutur.
(GEREKL OLDUU
DURUMDA) NERLER
GEERL KILMAK N
SAAM SMLASYONLARI
NETOPSun RNDSGinin
uzman deerlendirme
gruplar
EKM-NSAN
DEVLET TOPLANTILARI
ATFM Sresi
A LSTES
NERLERNN
KOORDNASYONU
NETOPSun RNDSG
GZDEN GERME
LSTELER A-B
ATFM Sresi
NHA NER
NETOPSun
RESM ONAYI
MAYIS-HAZ.
Uygulanm nerilerin teslim edilebilir

bir belge olarak yaynlanmas
ekil 9: ATS gzergah ebekesi zerindeki ksa vadeli iyiletirmeler iin yllk periyodik sre
45
3.4. ASM SEVYE 2DE HAVA SAHASI TAHSS N ASM SEVYE 1DE ULUSAL VE
ULUSLARARASI SRELER
3.4.1. CDR kavram ve geici hava sahas tahsisi (TAA) sreci
3.4.1.1
Hava sahasnn ASM Seviye 2de AMCler tarafndan n taktiksel tahsisi ilemi, ibirliine
dayal ASM / ATFCM srecini yrtmek amacyla CDRler ve TRAlar/TSAlarn FMPler ve
NM ile yakn bir koordinasyon iinde aktive edilmesi yoluyla gerekletirilir.
3.4.1.2
farkl CDR kategorisi iinde, her ikisi de gnlk bazda olmak ve ASM seviye 1de ortaya
konulmu olan ncelik kurallar ve mzakere srecine uygun olmak zere AMCler tarafndan yalnzca CDR 1ler kapatlabilir ve CDR 2ler tahsis edilebilir.
3.4.1.3
Bir AMC, iletimsel ya da hava artlar ile ilgili mlahazalara bal olarak, FMPler ve NM
ile yeterli bir koordinasyon yaptktan sonra ve ASM seviye 1de belirtilen ana esaslara uygun
olarak bir CDRnin kullanlabilirlii ya da AMC ynetilebilir sahalarn tahsisi hakkndaki
yaynlanm AUP kararn UUP yayn yoluyla tadil edebilir. Tadilat ve deiiklik hava sahas
tahsisi iin yeni bir geici talep eklinde de olabilir. Bu aada sralanan eler dahil olmak
zere eitli konularn dikkate alnmasn gerektirir:
a.
TRA/TSAnn iinde bulunduu hava sahas iine eriimin kontrol
b.
Yrrlkteki ATFCM nlemleri zerindeki herhangi bir ters etki
c.
EAUP/EUUPdeki ilgili bilgilere dayanarak hava sahas iinden umay planlam olan
GAT/OAT zerindeki herhangi bir nemli etki
d. ATS hava sahas snflandrmas zerindeki olas etki
3.4.2. Serbest rota uular hava sahas ve geici hava sahas tahsisi (TAA) sreci
3.4.2.1
ASM seviye 2de serbest rota uular hava sahas iletim gerekliliklerinin n taktiksel olarak belirlenmesi, ibirliine dayal ASM/ATFCM srecini gerekletirmek zere FMPler ve
NM ile yakn bir ibirlii iinde TRAlar/TSAlarn aktivasyonu, giri/k noktas iftlerinin
belirlenmesi ve herhangi bir nceden belirlenmi yol belirleme yoluyla gerekletirilir. deal
olarak bu koordinasyon entegre AMC / FMP ilevi vastasyla gerekletirilmelidir.
3.4.2.2
Bir AMC, iletimsel ya da hava ile ilgili mlahazalara bal olarak, FMPler ve NM ile yeterli
bir koordinasyon yaptktan sonra ve ASM seviye 1de belirtilen ana esaslara uygun olarak,
AMC ynetilebilir sahalarn stats hakkndaki yaynlanm AUP kararn UUPlerin yayn
yolu ile tadil edebilir. Bu deiiklik hava sahasnn tahsisi iin yeni ve geici bir talep eklinde
de olabilir. Bu, aada sralanan hususlar dahil olmak zere eitli hususlarn dikkate alnmasn gerektirir:
a.
TRA/TSAnn bulunduu hava sahas iine eriimin kontrol
b.
Yrrlkteki ATFCM nlemleri zerindeki herhangi bir aksi etki
c.
EAUP/EUUPdeki ilgili bilgilere dayanarak hava sahas iinden umay planlam olan

46
3.4.3. Hava sahasnn AMC tarafndan n taktiksel tahsisi iin ASM seviye 1de ncelik
kurallar ve mzakere srecinin oluturulmas
3.4.3.1
Sivil/askeri ve askeri/askeri nitelikteki birbiriyle elien taleplerin uzun uzadya mzakere

edilmesini nlemek zere ASM seviye 1in ncelik kurallar oluturmas gerekir
3.4.3.2
ASM Seviye 1 CDR talepleri balantl TRAlar / TSAlar ile elitii zaman ak ve net ncelik kurallar oluturmaldr.
3.4.3.3
Hava sahas planlamas ve tahsisinde tahmin edilebilirlii ve istikrar daha ileri bir dzeye
karmak amac ile ncelik kurallar konulmaldr. Bu nedenle nceden koordinasyon yapmak suretiyle olduka nceden planlanm olan faaliyetler normal olarak ksa vadeli taleplere gre ncelie sahip olmaldr.
3.5. ASM SEVYE 3DE HAVA SAHASI KULLANIMI N ASM SEVYE 1DE ULUSAL ve
ULUSLARARASI SRELER
3.5.1
Sivil ve/veya askeri ATS birimleri ve/veya kontrol edici askeri birimler, iletimsel ya da hava
artlar ile ilgili mlahazalara bal olarak, bir CDRnin kullanlabilirlii ya da bir TRA/
TSAnn tahsisi hakkndaki yaynlanm AUP / UUP kararlarn yeterli koordinasyonu yaptktan ve ASM seviye 1 ana esaslarna uygun olarak ASM seviye 3de tadil edebilir. Bu kural
serbest rota uular hava sahas bakmndan hava sahas kullanlabilirlii iin de eit derecede geerlidir. Deiiklik hava sahas tahsisi iin yeni ve geici bir talep eklinde de olabilir.
Bu, aada sralananlar dahil olmak zere eitli faktrlerin dikkate alnmasn gerektirir:
a.
TRA/TSAnn iinde bulunduu hava sahas iinde eriim kontrol
b.
Yrrlkteki ATFCM nlemleri zerindeki herhangi bir ters etki
c.
AUP/UUPlerdeki ilgili bilgilere dayanarak hava sahas iinden umay planlam olan

3.5.2
TRA dahilindeki faaliyetin mahiyeti ve ASM seviye 3de etkin / sivil / askeri koordinasyon
imkanlarnn bulunmas CDRlerin aktif TRA iinden emniyetli bir ekilde kullanlmasna
olanak verdii zaman bir CDR ve onunla balantl TRAnn ayn anda kullanlmas mmkn olabilir.
47
BLM 4. N TAKTKSEL HAVA SAHASI YNETM (ASM SEVYE 2)
4.1. GENEL
4.1.1
ASM Seviye 2de n taktiksel ASM hava sahasnn ulusal ve alt blgesel AMCler vastasyla
gnlk bazda ynetimini ve geici tahsisini ierir.
4.1.2
Hava sahasnn tahsisi o hava sahasn tahsis etme ayrcal o hava sahasnn hkmranl
altnda bulunduu ya da yarg yetkisi altnda bulunduu devlete aittir. Ak denizler zerinde ya da hkmranlnn kime ait olduu belirlenmemi hava sahasnda ATS salama
sorumluluunu kabul eden bir szleme taraf devlet ICAO standartlar ve tavsiye edilen
uygulamalarn (SARPlar) kendi yarg yetkisi altnda bulunan hava sahas iin kabul edilmi
uygulamalar ile tutarl bir ekilde uygulayabilir.
4.1.3
Devletler kendi hava sahalarn gnlk bazda ynetmek zere mterek sivil ve askeri
AMCler kurabilirler ve onlar yetkilendirebilirler. ASMye ilikin ulusal ana esaslar eitli
ulusal ve uluslararas dzenlemeleri hesaba katarlar. Devletler AAlar ve FMPler / ACCleri
AMCye hava tahsisi yaplmas iin talepte bulunma, AMC tarafndan balatlm olan mzakere ve koordinasyon srecine katlma ve tahsis edilmi CDRleri, TRAlar / TSAlar,
CBAlar ve dier tahsis edilmi hava sahalarn gereine gre kullanma yetkisini verebilir.
4.1.4
Mmkn olduu zaman AMC ve FMP ilevleri birletirilmelidir.
4.1.5
HLAPB AMCnin takdir yetkisi ve otoritesinin derecesini belirler. AMClere daha st otoritelere bavurma gereksinimini asgariye indirecek bir ekilde yeterli yetki verilmitir. ki
ya da daha fazla devlet tarafndan kurulan alt blgesel AMCler (yani FAB) ilgili devletlerin
hava sahasnda uluslararas snrlar ve/veya FIR/UIR snrlar zerinde n taktiksel hava sahas ynetimi iin sorumlulua sahiptir.
4.2. HAVA SAHASI TALEPLER ONAYLANMI KURULULAR (AAlar)

4.2.1
AMC tarafndan ynetilmek / tahsis iin uygun olan TRAlar / TSAlar, CBAlar ya da R ya da
D sahalarn kullanmak isteyen kurulular temsil eden birimler (rnein filolar) AAlar olarak tanmlanmtr ve bu kurulular ilgili ulusal makam tarafndan yetkilendirilir. AAlara
AMC tarafndan tahsis edilecek hava sahas iin mzakerede bulunma izni verilmitir.
AAlar hava sahas taleplerini AMCye sunduklar zaman emniyet en nemli nokta olmaldr.
4.2.2
AAlarn aada sralanan hususlar yerine getirmeleri beklenir:

a.
Hava sahas kullanm faaliyetlerinin sunumunun nceden planlanmas ve bu ekilde hava

sahasn kullanm iin ihtiyacn faaliyetten nceki gn AMClere bildirilmesinin mmkn
olmas
b.
nerilen faaliyetten bir gn nce (D-1) hava sahas kullanm ve tahsisi taleplerinin
AMCye sunulmas
48
c.
Faaliyetin yaplaca gn hava sahas kullanmnn AMCnin hava sahas tahsisine uygun
olmasnn salanmas
d. Artk gerekli olmayan herhangi bir hava sahas tahsisinin iptal edilmesi. Bilgiler, ulusal
prosedrlere uygun olarak bir UUPnin ilan edilmesi iin AMCye ve ilgili ACCye iletilir.
4.2.3
e.
Bir UUPnin ilann AMC ile koordine etmek suretiyle daha nce ilan edilmi hava sahas
tahsisinin deitirilmesi
f.
Bir UUPnin ilan edilmesi iin, hava sahas tahsisi iin yeni bir talebin AMCye sunulmas
Hava sahas kullanm iin talepler, talebi zaman ve uu seviyeleri asndan hareket ettirmek imkanyla birlikte belirli bir zaman dilimi srasnda gerekli blok bir hava sahas olarak
sunulabilir. Bunun bir rnei ekil 10da sunulmutur.
AMC XYZ
FL400
TSA TALEB
FL350
TSA ABC
Tahsis Talebi
FL300
Talebi FL ve
zamanda
hareket
ettirme
olasl
FL245
FL195
24/06/08
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 UTC
ekil 10: TRA/TSA Talebin rnei
4.2.4
Hava sahasnn modler bir dizayna sahip olmas durumunda talep yalnzca ilgili faaliyetler
iin gerekli olan saydaki modlleri iermelidir.
4.2.5
Talepler 24 saatlik bir zaman dilimini kapsamaldr.
49
4.3. CDR TALEPLER ACCler / FMPler

4.3.1
CDRler iin talepler, normal olarak n taktiksel ATFCM aamasnda NM ile koordinasyon
halinde ve FMPler / ACCler tarafndan saptanan kapasite gereksinimlerine dayal olarak
kapasite gereksinimlerine dayandrlr.
4.3.2
lgili FMPler / ACCler NM ile koordinasyon halinde aada sralanan hususlar yerine
getirmelidir.
a.
Operasyonlarn yaplaca gn iin trafik tahmininin deerlendirilmesi
b.
Yetersiz ATC kapasitesine sahip sahalarn saptanmas
c.
CDR 2 iin talepler zerinde anlamaya varma
d. En uygun sektr konfigrayonu zerinde anlamaya varma

e.
4.3.3
ATFCM nlemleri iin gereksinim zerinde anlamaya varma

FMPler ACCler n taktiksel AFTCM koordinasyon srecinin ve sektr kapasitesi, ekipman durumu, iletimsel tahditler ve yeterli mevcudiyeti gibi ilgili tm ATC faktrlerini
dikkate almann bir sonucu olarak CDR 2lerin aktivasyonu iin bir talebi ilgili AMClere
sunarlar. CDR 2 talepleri beklenen kapasite eksikliini gsteren trafik tahminleri ile birlikte
sunulur. Bu tr CDR talepleri ve trafik tahminlerinin rnekleri srasyla ekil 11 ve 12de
sunulmutur.
UNL
XYZ AMC
FL400
CDR TALEB
FL350
UM123
(ABC-ABCDE)
Tahsis Talebi
FL300
Talep
Mzakereye
Tabi
FL245
FL195
24/06/08
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 UTC
ekil 11: CDR Talebi rnei
50
UNL
XYZ AMC
(Saat Ba)
Trafik
ABC ACC
XX 123
ATFCM
MEASURES
Trafik Tahmini
Trafik/Sektr kapasitesi oran
(hibir CDR olmakszn)
> 110 %
95% << 110 %
<95%
24/06/08
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 UTC
HAVA SAHASININ
ESNEK KULLANIMI
KONSEPT
ekil 12: GAT Trafik Tahmini rnei
4.3.4
Koordinasyon verimliliini iyiletirmek iin AMC ve FMP ilevlerinin mmkn olan durumlarda entegre edilmesi gerekir.
4.3.5
Trafik talebi CDR 2, FMPler/ACClerin aktivasyonunu gerektirmiyor ise CDR2 talebini iptal edin ve durumu AMCye bildirin
4.4. TAHDTL / TEHLKE SAHALAR AZALTILMI FAALYETN BLDRLMES

4.4.1
Devletler baz R ve D sahalarnn tayin edilmi hava sahas yneticileri ya da kullanclarnn

kendilerinin bir sonraki gn iin planlanm faaliyetleri hakknda ilgili AMCye bildirimde
bulunmasn talep edebilirler. Bu bildirim bir odak noktas olarak AMCye tm hava sahasnn kullanmnn farknda olma olanan ve keza AMCye R ve D sahanndaki herhangi
bir azaltlm faaliyet dnemini AUP/UUPnin azaltlm hava sahas tahditleri (R ya da D)
DELTA listesinde yaynlama olanan salar.
51
4.5. HAVA SAHASI YNETM HCRELER (AMCLER) HAVA SAHASI TAHSS

4.5.1. Genel
4.5.1.1
AMCler HLAPB tarafndan konulmu olan hava sahas tahsis ncelikleri, mzakere kurallar ve protokollere uygun olarak faaliyet gsterirler. Ulusal ya da alt blgesel AMCler ASM
seviye 2de ulusal ve uluslararas ASM odak noktalar olarak hareket ederler, sivil askeri ve
uluslararas koordinasyonu daha ileri bir seviyeye karrlar ve hava sahasn esnek kullanm salayacak bir ekilde ynetirler.
4.5.1.2
AMCler n taktiksel ASM seviye 2 hava sahas tahsis ve ynetim operasyonlarn kararl,
zamannda ve etkin bir ekilde yrtrler ve birbiriyle elien hava sahas taleplerini ve ASM
seviye 2 sorunlarn zme balarlar. (Baknz ekil 13) ECAC devletlerinde AMClerin
askeri seviyedeki yetkilerinin uyumlulatrlmas gerekir. Byle bir uygulama onlara ASM
seviye 2 ilevlerini etkin bir ekilde yerine getirme olanan salayacaktr. Ancak bu uyumlulatrma ilemi devletlerin kendi AMClerine daha fazla yetki devretmelerini ve onlarn ek
ilevler ifa etmelerine izin vermelerini engellemeyecektir.
4.5.1.3
lave ayrlm hava sahas gerektiren ve olduka nceden planlanan geni lekli askeri tatbikatlar gibi nemli faaliyetler ASM seviye 1 koordinasyonuna tabidir. Bunun ardndan szkonusu faaliyetler AIS yayn tarafndan bildirilecektir. Ancak devletin ASM tekilatna bal
olarak, hava sahas kullanmnn randmann arttrmak amacyla AMC seviyesinde ilave bir
koordinasyon gerekletirilebilir.
4.5.1.4
AMC AUPun ilan vastasyla tahsis srecini tamamladktan sonra hava sahas tahsisi zerinde deiiklik yaplmas gerekli olabilir. Hava sahas tahsisi zerindeki deiiklikler gncellenmi bir AUP (UUP) vastasyla AMC tarafndan yaplr ve herhangi bir iptali ya da
deiiklikleri ya da yeni talepleri ierir.
ACCs
FMPs
Dier
AAs
AMCs
GEC HAVA SAHASI TALEPLER
Esnek Hava Sahas Aralar
Ulusal/Uluslararas ana Esas
- TRAs
- TSAs
- CBAs
- CDRs
- Otorite
- ncelik Kurallar
- Mzakere prosedrleri
- Protokollar
- Uluslararas anlamalar
AMC
AUP / UUP
ACCs/FMPSs
Dier
AMCs
AAs
ekil 13: Hava Sahas Ynetim Hcresi Operasyonlar

52
NM
4.5.2. Sorumluluklar
4.5.2.1.
AMCler hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL

artlar L2-AAOP-01-1), belirtilen ekilde gnlk bazda ASM seviye 2 hava sahas tahsisi ve
ynetiminden sorumludur.
zellikle hava sahas ynetim hcreleri aada sralanan grevleri yerine getireceklerdir:
Alnt:
a.
Hava sahas ynetim hcreleri ASM Seviye 2 koordinasyonu iin ulusal ve, gerektiinde
uluslararas gnlk odak noktas olarak hareket edecektir.
b.
Hava sahas ynetim hcreleri, nemli askeri tatbikatlar, hava ovlar vs. gibi nemli faaliyetler ile ilgili olarak ASM seviye 1de alnan hava sahas tahsis kararlar dahil olmak zere
geici olarak hava sahas ayrlmasn gerektirebilecek hava sahas taleplerini toplayacak ve
analiz edecektir. Hava sahas ynetim hcreleri
c.
Hava sahas ynetim hcreleri trafik talebi tahmini ATC kapasite sorunlarn ve FMPden
alnan beklenen gecikmeye dair bilgilerle birlikte CDR kullanlabilirlik taleplerini analiz
edecektir.
d. Hava sahas ynetim hcreleri ilgili tm bilgilerden faydalanmak suretiyle birbiriyle elien
TSA/TRA ve CDR taleplerini zme balayacaktr.
e.
Hava sahas ynetim hcreleri birbiriyle badamayan ya da elikili hava sahas taleplerini
onaylanm ncelikleri, yeniden mzakere imkann, yeniden planlama ya da ayrma gibi
vastalar kullanarak zme balayacaktr.
f.
Hava sahas ynetim hcreleri snr gei CDRlerin uyumlulatrlm kullanlabilirliini

salamak iin komu AMCler ile gerekli koordinasyonu yapacaktr.
g.
Hava sahas ynetim hcreleri ak ynetimi iin tek merkezi birim, ACC/FMPler ve dier onaylanm kurululardan gelecek herhangi bir ilave yardm talebine karlk verecek
ve keza balca ATS yollarndaki tutarszlklardan doan sorumluluklara ve beklenmedik
hadiselere karlk gereken karl verecektir.
h. Hava sahas ynetim hcreleri toparlama, koordinasyon, analiz, mzakere ve karar srelerinin tamamlanmasndan sonra ulusal TSA/TRA ve CBAlarn tahsisi hakknda karar verecektir.
i.
Hava sahas ynetim hcreleri CDR 2yi kurulu prosedrlere uygun olarak ve asgari bir
saatlik sre iin aktive edecektir. CDR 1 statsne sahip ayn yolun kullanlabilirliinin
uzatlmas szkonusu olduu zaman hibir zaman snr olmayacaktr.
j.
Hava sahas ynetim hcreleri balantl TSAlar/ TRAlar ve/veya AMC-ynetilebilir D ve

R sahalarnda faaliyetin bildirilmesi ile balantl olarak ASM seviye 2de gerek zamanl
olarak muamele edilmesi gereken CDR1lerin geici olarak kapanmas hakknda ASM seviye 1de ortaya konulan kriterlere uygun olarak karar verebilir.
k. Hava sahas ynetim hcreleri hava sahas tahsisini AUPu ACC/FMPler dahil bitiik
AMCler ve AAlara iletmek ve keza CIAM vastasyla NMye iletmek suretiyle duyurup ilan
edecektir. AUP bir sonraki gn saat 06:00 ile ondan sonraki gn 06:00 arasndaki dnemi
(0600 art 1 0600) kapsamak iin mmkn olduu kadar ksa bir sre iinde ve en ge saat
15:00 UTC K itibariyle ortak bir formatta yaynlanr.
53
l.
Hava sahas ynetim hcreleri AAlardan mevcut AUPta halihazrda hazrlanm olan
TSA/TRA iptalleri konusunda uu gnnde daha gncel bilgi toplayacak ve bu bilgileri
analiz edecektir.
m. Hava sahas ynetim hcreleri gerekirse, uu gnnde, ilave rezervasyonlar, mevcut

AUPun geerlilik sresi srasnda hava sahas tahditlerinin kaldrlmas gibi bilgileri ieren
UUPleri yaynlayacaktr. 4.8 kknda tanmlanan prosedrler UUPnin yaynlanmas ile
UUPnin ngrd herhangi bir hava sahas yaps deiikliinin fiilen balamas arasnda
gemesi gereken hazrlk sresini tanmlamaktadr.
n. Hava sahas ynetim hcreleri hava sahas tahsisinin bir sonradan analizine katlacaktr.
o.
Hava sahas hcreleri yetkili olduklar durumlarda baz seviye 3 koordinasyon grevlerini
yerine getireceklerdir.
(Alntnn Sonu)
Not 1: k)de atfta bulunulan ortak format blm 6da detayl ekilde tanmlanmtr.
Not: 2: n)de atfta bulunulan sre 4.8.3de tanmland gibi farkldr.
4.5.2.2
Listesi yukarda verilen AMClerin sorumluluklar ve FMPlerin sorumluluklar tutarl bir

lokal ebeke deerlendirmesi ve mteakip neriler (AUP, UUP, sektr konfigrasyonu, ak
dzenlemesi iin talep vs.) ile sonulanan tutarl ve daha etkin bir ibirliine dayal ASM /
AFTMC karar alma sreci elde etmek iin birletirilmitir.
4.5.2.3
ASM seviye 1de oluturulan kriterlere gre CDR1lerin bilinen kullanlamazlnn yada n
taktiksel seviyede karar verilen kullanlamazlnn kapanm ATS yollarnn BRAVO listesindeki ulusal AUPlarr / UUPlar iinden FMP sreci iin ulusal AAlar ve ACCler ile
ilgili AOlara duyurulmak zere yaynlanmas gerekir.
4.5.2.4
Kullanlamazlk bilgilerinin yalnzca AA ve ATS birimleri iin szkonusu olduu ve AOlar

tarafndan uu planlamas nlemlerini gerektirmeyen ASM seviye 3de ele alndklar zaman AUP / UUPde tanmlanan bilgiler onlara CIAM yoluyla deil dier mahalli bildirim
vastalar yoluyla datlacaktr.
4.5.2.5
CDR1in kapanlar, emniyet amacyla, halihazrda nceden gerekli AIS bildirimi ile yaynlanm olan kararn bir tekrar olarak EAUP /EUUP / eAMIde yaynlanr ve gnlk ulusal
AUP/UUPlarda kapanm ATS yollarnn BRAVO listesinde ve bunun yannda srekli
yollarn herhangi dier kapanmas iin tekrarlanr.
4.5.2.6
AMClere, hava sahas tahsisi konusundaki nihai kararlarn kolaylatrmak amacyla, hava
sahas tahsisi taleplerini deerlendirebilmeleri iin yeterli sistem destei salanmaldr.
4.5.2.7
AMCye ilgili tm ortaklar (AAlar, FMPler, NM ve dier AMCler) ile iletiimlerini / koordinasyonu kolaylatrmak iin gerekli olan iletiim donanmlar salanmaldr.
4.5.2.8
laveten NM ile (rnein CIAM vastasyla) iletiim salanr ve bu olanak AMCye AUP/
UUPleri yaynlama olanan salarken NMye de EAUP / EUUPyi NOP portal zerinde
yaynlama ve EAMI salaycs zerinden postalama olanan salar.
54
4.5.3. Ba AMC Kavram

4.5.3.1.
Ba AMC kavram CBO kapsam iinde ya da komu devletler arasndaki herhangi bir snr
gei karlkl bamllk erevesinde iletimsel nedenlerle ne zaman gerekli olursa o zaman uygulanmaldr.
4.5.3.2.
Ba AMC kavram AMCnin CBAlarn tahsisi ve/veya CDRlerin uyumlulatrlm kullanlabilirliinin koordinasyonu iin sorumluluklarnn yol baznda devredilmesine dayaldr.
Bunun AUP / UUPlerin yaynlanmas srecini uyumlulatrmas ve NM ile koordinasyon
ile tek bir irtibat noktasna sahip olunmas ile sonulanmas gerekir.
4.5.3.3.
Ba AMC kavram kararlatrlm ncelik kurallarna ve bunlarla balantl bir zaman tablosuna gre oluturulmaldr.
4.5.3.4.
ECAC devletleri AMC anlamalarnn gelitirilmesi iin bir dizi ana esaslar btn olarak
bir AMC koordinasyon LOA ablonu mevcuttur. Tm uluslararas AMC LOAlarnn iEAUPlerinin sorumluluu ilgili devletlere aittir.
4.6. UZATILMI TATL DNEMLER VE ZEL ETKNLKLER

4.6.1
Uzun sreli bir tatil dnemi srasnda askeri operasyonlarn nemli derecede azaltlmas
ngrlm ise baz CDR 2ler ASM seviye 1 karar zerinde CDR 1 olarak yeniden snflandrlabilir.
4.6.2
Operatrleri bilgilendirmek ve onlara mevcut CDRler iinden uu planlarn nceden hazrlama olanan salamak amacyla, uzatlm tatil dneminden nce mmknse en azndan 7 gn nce bir NOTAM (baknz ekil 14) tanzim edilmelidir. Bundan etkilenen ve
listesi NOTAMda verilen CDRlerin tanm ile ilgili blm ve uu seviyelerini ierecektir.
Bavuru zaman: 01/12/08 10:51

Balang zaman : 011045
Var Yeri:
AFTN gndereni:
Mesaj Metni:
(A____/01 NOTAMN
Q)
A) ????? B) 0112211500 C) 0201020600
E) BUNDAN SONRA LSTES VERLEN CDR2 YOLLARI CDR1 OLARAK KABUL EDLR VE
YUKARIDA BELRTLEN DNEM ZARFINDA UU PLANLAMASI N SREKL OLARAK
KULLANILABLR OLACAKTIR.
UG109
KOK/DK/KHR 195/460
UJ158
BAM/ UNO
250/460
ekil 14: NOTAM rnei
55
4.6.3
NOTAMa alternatif olarak CDR 2nin tatil dnemleri srasnda CDR1 olarak yeniden snflandrmasna dair bilgi 6.1.4 kknda tanmlanan talimatlara gre dorudan AIPde tanmlanabilir
4.6.4
Uzun sreli bir tatil dnemi srasnda askeri operasyonlarn nemli derecede azaltlmas
ngrld zaman baz CDRler, AIS yaynlarna (rnein NOTAM, AIP Ekleri) tabi olarak CDR 1 olarak yeniden snflandrlabilir ve mmknse bir AIRAC dngs bildirimi
nceden salanmaldr. Bu prosedr zel hadiseler olmas durumunda ya da dier sivil ya da
askeri gereklilikler yle gerektirdii zaman da uygulanabilir.
4.6.5
Komu devletler arasnda snr gei karlkl bamllk olmas durumlarnda bundan etkilenen yollar ve zamanlar uygun olduu zaman ba AMC tarafndan koordine edilecektir.
4.6.6
Bu CDRler CDR 1 statsne sahip olduklar zaman ve tanmlanm dnemler srasnda CDR
1 prosedrleri ve zellikle de CDR1in kapanmas ile ilgili prosedrler geerli olacaktr.
4.7. ULUSLARARASI LEVLER

4.7.1. A Yneticisi (NM)
4.7.1.1
FUA Kavramnn etkin bir ekilde uygulanmas AMC hava sahas tahsislerinin etkin, zamannda ve doru bir ekilde yaynlanmasn gerektirir. ECAC devletleri, 7 Temmuz 2011
tarihli ve 677/2011 tarihli komisyon ynetmeliinde tanmland ekilde NM tarafndan
yerine getirilen bir merkezi ASM seviye 2 hava sahas ynetim ilevinin gerekliliini kabul
etmilerdir.
4.7.1.2
Hava sahasnn esnek kullanmnn uygulanmasna dair EUROCONTROL tanm zelliklerinde (L1-APPC/01-02, L1 APPC-03 ve L1-APPC-03-01), tanmlanan gerekliliklere uygunluu salamak iin NM ve AMCler arasnda yazl bir anlama ya da dzenleme imzalanmaldr. Annex 11de bu ama iin kullanlacak standart bir LOA sunulmaktadr.
4.7.1.3
nerilen LOA ayn zamanda, EAUPun NOP portal zerinde yaynlanmas iin CIAM sisteminin gerek duyduu tm AUPlarin yaynlanmasn salamak iin NM ve her bir AMC
arasnda uygulanmas gereken beklenmedik durum prosedrlerinin bir tanmn da ierir.
UUPlarn zorunlu olmamas nedeniyle devletler tarafndan talep edilmedike hibir spesifik beklenmedik durum prosedr ngrlmemitir; bu durumda LOAnn bu spesifik prosedrlerin bir tanmn salamas gerekir.
4.7.1.4
NM ebeke deerlendirmesini yapmak iin taslak AUPlar / UUPlar toplar ve bunlar analiz
eder. NM gerektii zaman, ebeke deerlendirmesini hesaba katarak neriler bulunmak iin ilgili AMCler ve/veya FMPler ile koordinasyon gerekletirir. NM, AMCler tarafndan alnan
nihai karara dayal olarak AUP ve UUPy toplar birletirir ve Avrupa AUP / UUPsini, B2B servisini kullananlar iin NOP portal ve hava sahas ynetim mesaj (eAMI) zerinde yaynlar.
Rezerve edilmi / tahditli saha planlar ile ilikili bilgilerin yaynlanmas 4.7.1.2de tanmlanan
LOAnn imzasna tabi olacaktr; aksi takdirde bu yayna eriim imkan yalnzca yetkili olanlar
ile tahditli olacaktr. NM zellikle aada belirtilen hususlar yerine getirecektir.
a.
AUPlar ve UUPlern toplanmas, toparlanmas ve analiz edilmesi
b.
Snr Gei CDR 2lerin kullanlabilirliindeki sreklilikte geri kalan herhangi bir boluu tespit edecek ve (NOP portal ve eAMIde) yalnzca FIR / UUR snrnn her iki tarafnda mterek olarak eriilebilir olan CDR 2leri yaynlayacaktr.
56
c.
NM, AMCler ile koordinasyon tamamlandktan sonra mevcut CDRlerin listesi ile birlikte
EAUP/EUUPlar ve eAMIyi derler. laveten EAUP/EUUPlar ve eAMI CDR 1 ya da srekli
ATS yol kapanlar hakknda bilgiler ierir.
d. NM 1500 UTC yaz ve 1600 UTC k itibariyle, B2B hizmetini kullananlar bilgilendirmek
amacyla EAUPu NOP portal ve eAMI zerinde yaynlayacaktr.
e.
NM CDRnin kullanlabilirliine ilikin bilgilerin NM operasyonlar iinde hesaba katlmasn salar.
4.7.1.5
NM ulusal hava sahas ile ilgili kararlar / bilgilerin yaynlanmas iin ECAC devletleri tarafndan yetkilendirilmitir.
4.7.1.6
Ulusal / alt blgesel AMCler hava sahas tahsisi iin sorumludur. NM ATC kapasite sorunlarn zme balamak iin muayyen AMCler ile koordinasyon gerekletirebilir.
AMCs
AMCs
AUPs/UUPs
AMCs
AUPs/UUPs
AUPs/UUPs
AMCs
AUPs/UUPs
Uluslararas Mevduat
NM Veri Taban
- Ulusal CDRlerin
kullanlabilirlik kararnn
ilan iin anlama
- AMCler arasnda snr tesi
faaliyetlere dair anlama
- FTI (FUA Geici Talimat)
CADF
- CDRs 1
- CDRs 2
CDR Kullanlabilirlii (EAUP/EUUP/EAMI)
ACCs/FMPSs
AOs
NM
A Operasyonlar
AMCs
AROs
ekil 15: Merkezi Hava sahas ilevi Operasyonlar
4.7.2. Hava tat operatrlerinin (AOlar ) FUA sorumluluklar

4.7.2.1. Genel
4.7.2.1.1
AOlarn, mevcut CDRler ya da FRA ortamndaki mevcut hava sahasnn avantajndan

yararlanmak iin uu planlarn mevcut en ileri bilgileri hesaba katarak sunmalar gerekir.
Uu planlar yol deiikliklerini ve belirli bir uua ait CDRlerin kullanmn iermelidir.
Uu plan, serbest rota operasyonlar hava sahas iin uu yrngesini iermelidir. Bu planlar entegre balang uu plan ilem sistemi (IFPS) vastasyla ilgili kurululara bildirilmeli ve kumanday elinde bulunduran pilota sunulmaldr.
57
4.7.2.2. CDRler1
4.7.2.2.1
CDRler1 AIPlerde yaynlandklar zaman esnasnda srekli ATS yollar olarak planlanabilir. Bir CDRnin ksa sreli bir ihbar ile kullanlamazl durumunda hava tat taktik olarak
ATC tarafndan muamele edilecektir. Hava tat operatrlerinin byle bir olas yeniden yol
belirlemenin ve/veya AIPin notlar stunundaki her bir CDR iin yaynlanan alternatif
ATS yollarnn kullanmnn sonularn dikkate almalar gerekir.
4.7.2.2.2
Uu plannn yeniden doldurulmasn gerektiren herhangi bir CDR 2 kapanmas nceden

(rnein NOTAM yoluyla) uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle yaynlanr ve emniyet
nedenleriyle AUP / UUPda yaynlanr ve EAUP / EUUP tarafndan tekrar operatrlere bildirilir, B2B servisini kullananlar iin NOP portal ve eAMI vastasyla yaynlanr. Byle bir
durumda bundan etkilenen dnem zarfnda CDR1 ksmn kullanan herhangi bir uu plannn IFPS kullanclar el kitabnda ortaya konulan prosedrlere uygun olarak iptal edilmesi
ya da deitirilmesi gerekir. Bir CDR1 kapanmas iptal edildii zaman mevcut olan iptal
etmek / yenilemek iin yeni bir NOTAM gereklidir. CDR1 kapann BRAVO listesinden
iptalini yaynlamak iin en uygun UUP kullanlmaldr.
4.7.2.3. CDRler 2
4.7.2.3.1
CDRler 2 zerindeki uular yalnzca CDRler AUP / UUP vastasyla kullanlabilir. hale
getirildii zaman planlanabilir. Bu bakmdan UUP AUPda ve/veya daha nceki UUPlarda kullanlabilir olarak beyan edilmi olan CDR 2nin kapanmasn da bildirebilir. Kapan
ilemi (mevcut) CDR 2nin daha nceki AUP / UUPun ALPHA/Listesinden silinmesi suretiyle bildirilir ve EAUP / EUUPa AOler tarafndan bildirilir ve B2B servisini kullananlar
iin NOP portal ve eAMI vastasyla bildirilir. AOler, ayn zamanda, mevcut CDRler 2nin
spesifik kullanm ile ilgili ilave bilgiler iin ulusal AIPlere ve ATFCM bildirim mesajlarna
(ANMler) de bavurmaldr.
4.7.2.3.2
Bir operatr kullanlabilir CDRler2nin avantajndan yararlanmak istedii zaman ya da

ANM kendisinden belirli bir CDR 2yi kullanmasn talep ettii zaman bireysel bir uu plan sunulmaldr. Bu plan madde 15de izlenmesi ngrlen mevcut CDRler 2yi iermelidir.
Bu artlar altnda herhangi bir balantl RPL IFPS kullanclar el kitabnda ortaya konulmu olan prosedrlere uygun olarak iptal edilecek ya da deitirilecektir.
Not: RPL sistemi bir yol bir CDR blmn ierdii zaman hibir hata ortaya karmayacaktr. CDR yollarnn bu kontrol, RPL IFPSye retildii zaman EOBTtan 20 saat nce yerine getirilecektir.
4.7.2.3.3
Hava tat operatrleri ya da uu planlama kurulularnn uu planlamas sistemlerinin

CDRlerin kullanlabilirliine ilikin bilgilerin otomatik olarak ilemden geirilmesini salamak zere eAMIyi AIXM formatnda ilemden geirmeye muktedir olmalar gerekir. (B2B
servisi).
4.7.2.3.4
laveten ve AOlara yol belirleme opsiyonlarnn deerlendirilmesinde yardmc olmak

amacyla NM tarafndan bir hava tat operatr farzedilen yeniden yol belirleme ilevi
(AOWIR) oluturulmutur. (Baknz paragraf 4.7.5).
4.7.2.3.5
CDR 2 kullanmn nleyen bir AFTMC slotu durumunda uu plannn mevcut bir ATS yolunu kullanmak iin deitirilmesi gerekir. Gzden geirilen FPL revize edilmi bir AFTMC
slotu ile sonulanabilir.
58
4.7.2.4. CDRler 3
4.7.2.4.1
CDRler 3 AIPlerde yalnzca ATC talimatlar zerine kullanlabilen CDRler olarak yaynlanr. Dolaysyla CDRler 3 zerinde uular nceden planlanamaz.
4.7.2.5. Hafta sonu yollarna erken eriim

4.7.2.5.1
AOlar, hafta sonu yollarnn ekstra kullanlabilirliinin avantajndan yararlanmak iin (Baknz Annex 7), ayrntlar iin ulusal AIPlar ve AIP eklerinin ENR ksmna ve EAUPa bavurmaldr.
4.7.2.5.2
Kullanlabilir hafta sonu yollar CDRler 1 olarak planlanabilen uulardr. Kararlatrlm

youn Cuma gnlerinde 1000 UTCden itibaren CDRler1 olarak (baknz blm 3,84) tanmlanan hafta sonu (EAW) yollarna erken eriim srekli ATS yollar ile ayn ekilde planlanabilir. Hafta sonu CDRleri-1in tm ya da bir ksmnn EAW dzenlemesinin iptali gibi
istisnai bir durumda AOlara 4 gn nceden NOTAM tarafndan ve ilgili Cuma gnnden
nceki Perembe EAUP tarafndan durum bildirilir. Bu durumda RPL iptaline ilikin prosedrlerin uygulanmas gerekir.
4.7.2.5.3
Youn Cuma gnleri dndaki dier youn gnler iin CDRler 2 olarak tanmlanan saptanm yollar EAUP bilgilerine uygun olarak planlanabilir. Bireysel uu plannn sunumunu
paragraf 4.7.2.3de tanmlanm olan prosedrlere uygun olarak yaplmas gerekir.
4.7.2.6. Aktif rezerve edilmi / tahditli hava sahas civarndaki uu planlama prosedrleri
4.7.2.6.1
Aadaki prosedrlerin amac rezerve edilmi / tahditli hava sahas etrafndaki IFR/GAT
uu planlamas iin uyumlulatrlm bir yaklama olanak salamaktr. Bu prosedrler
hem sabit yolta hem de serbest rota ortamlarnda uu plannn IFPS tarafndan kabul edilmesi iin daha saydam bir sre oluturacaktr.
4.7.2.6.2
FPL tampon blgesi (FBZ) szkonusu sahalar aktif olduklar ya da aktif olmalar planland zaman geerli bir IFR FPL sunma amacyla yanal ve dey snrlar tanmlayan rezerve
edilmi / tahditli bir hava sahasna uygulanabilecek balantl hava sahasdr. Uu planlar
FBZnin snrna kadar izlenebilir. Madde 15de tanmlanan rota iki nokta arasndaki nominal yolu byk daire en ksa yoluna gre dikkate almaldr.
4.7.2.6.3
(Rezerve edilmi / artl hava sahasnda ierilen bir faaliyet iinde bulunmayan bir hava
tat iin) geerli bir uu plannn sunulmas iin, rezerve edilmi / tahditli saha ile birlikte
FBZ, uu planlamas amalar iin kanlmas gereken hava sahas toplamn temsil etmektedir.
4.7.2.6.4
Devlet AIPi rezerve edilmi / tahditli hava sahasnn yaynlanmasna ilaveten, gerektiinde
balantl bir FBZ ierir
4.7.2.6.5
Rezerve edilmi / tahditli hava sahas ve gerekirse bununla balantl FBZnin ayn anda aktif
olarak telakki edilmesi gerekir.
4.7.2.6.6
Uygulanacak FBZnin bykl, dier hususlar yannda aadaki hususlar dikkate almak
suretiyle ilgili rezerve edilmi / tahditli hava sahas dahilinde yrtlen faaliyetlerin tipine
bal olarak ilgili ulusal dzenlemelere uygun olarak belirlenmelidir:
59
a.
lgili PBN
b.
O rezerve edilmi / tahditli hava sahasnda ATS salaycs tarafndan bir ayrma hizmetinin sunulup sunulmad
c.
Bitiik hava sahasnn snflandrmas
d. Beklenen ATS hizmetlerinin tipi

4.7.2.6.7
Bir CBA olutururken, operasyonlarn karmaklnda bir arttan kanmak iin FBZnin
tanmlanmas iin tek bir metodoloji tatbik edilmelidir.
4.7.2.6.8
Yayn kolaylatrmak iin veri ynetim gerekliliklerinin tasarm aamasnn erken bir safhasnda dikkate alnmas gerekir.
4.7.2.6. 9
Rezerve edilmi / tahditli sahalarn modlerlii durumunda her bir modl iin ilgili FBZ
dikkate alnmaldr.
4.7.2.6. 10 FBZ dey snrlar ERNIP ksm 1, blm 7 paragraf 7.2.8 dey snrlarn yaynna uygun
olarak yaynlanmaldr.
4.7.2.6. 11 Mevcut tahditli / rezerve edilmi hava sahas yaplar yukarda belirtilen prosedrlerinin
uygulanmasnn bir sonucu olarak geniletilmemeli ya da azaltlmamaldr.
4.7.2.6. 12 FBZ yayn blm 6.1.5.2de ele alnmtr.
4.7.2.7. Serbest rota operasyonlar hava sahas

4.7.2.7.1
(Sivil / askeri koordinasyon prosedrleri dahil olmak zere) Koordinasyon prosedrlerinin

ve hava sahas gei artlarnn izin verdii sahalarda hava tat operatrlerinin yollarn
uu plann geici rezerve edilmi hava sahas (TSA) vastasyla yapmalarna izin verilmitir.
4.7.2.7.2
Baz durumlarda, hava sahas gei iin kullanlabilir deilse taktik yeniden yol belirleme
salanacaktr. Bir taktik yenileme yol belirlemenin beklenen maksimum ilave uzunluu ulusal AIS yaynlar vastasyla duyurulacaktr.
4.7.2.7.3
Taktik yeniden yol belirlemenin salanaca bilgisinin yaynland serbest rota uular
hava sahas hari olmak zere serbest rota operasyonlar hava sahas iinden aktif rezerve
edilmi / tahditli hava sahasndan kanan bir yol belirlemeyi sunmann sorumluluu bir
FPLnin dzenleyicisine aittir.
4.7.2.7.4
Serbest rota uular hava sahas sahas iinde DCTnin kullanm zerinde ICAO tarafndan tavsiye edilen snrlar dnda hibir snrlama olmayacaktr. Ancak RAD tahditleri ve
mutabakat mektuplarna riayet edilmesi salanacaktr.
4.7.3. NM evresel veri taban

4.7.3.1.
evre veri taban (ENV) halen CACD) NM veri tabannn hava sahas organizasyonu ve
yaps, ACC iletimsel organizasyonu ve ATC merkez / sektr kapasiteleri hakkndaki tm
evre verilerini ieren spesifik bir ksmdr. CACD NM FPSler ve NM taktik sistemi
(TACT) tarafndan, ilgili tm hava sahas tahditleri hesaba katlarak uu profillerinin hesaplanmas iin kullanlr.
60
4.7.3.2
CACD CDRler dahil olmak zere tm ATS yollarnn ve ulusal sivil ve askeri AIPlerden
TRAlar / TSAlar dahil olmak zere tm R, D ve AMC ynetilebilir sahalarnn tanmlarn
ierir. CACD AIP ile ilikili veriler ile bir AIRAC dngs bazl olarak ve EAUP/EUUP
iinden CDR kullanlabilirlii iin gncellenir.
4.7.3.3
CACD AMCler tarafndan kullanlan CADF ve CIAMa ulusal AUP / UUPlern titizlikle
hazrlanmas iin gerekli CACD verilerini salar (baknz blm 6, ekil 1)
4.7.4. Entegre balang uu plan ilem sistemi (IFPS)

4.7.4.1
IFPS, IFPS blgesindeki GAT IFR uu plan verilerinin alnmasn, ilemden geirilmesini
ve yaylmasn rasyonel bir hale getirmek iin tasarmlanmtr. IFPS blgesi IFPS szlemeye taraf devletlerinin ATS tesislerinin kapsad sahadr. IFPS tmyle ya da ksmen IFPS
blgesinde bulunan uular ile ilgili tm GAT IFR uu plan mesajlar (FPL, RPL) iin szlemeye taraf devletlere blgeleri boyunca iki birim (IFPUlar) adresi salar.
4.7.4.2
IFPS NMnin bir parasdr ve ilevsel olarak zde olan ve veri dei tokuu iin geni bir
saha a (WAN) tarafndan birbirine balanm olan iki IFPUdan ibarettir. IFPS dorudan
NM sistemlerine, ATS birimlerine ve AOlara baldr.
4.7.4.3
IFPS ald uu planlarn kontrol eder ve onlar ENVye uygun olarak dzeltir. Uu planlarnn dzeltilmesi ilemi otomatik olarak gerekleir. Ancak bazen manel bilgileri de gerektirebilir kontrol ve dzeltme ilemi srasnda IFPS yol tanm dahil olmak zere mesajdan
veriler karr ve uu iin drt boyutlu bir profil hesaplar.
4.7.4.4
Uu planlarnn bu kontrol ve dzeltme sreci CACD verilerinin tm CDRler ve EAUP /

EUUP iinden bildirilmi olan FPLler etkileyen sahalarn bilgisi ile tadil edilmesini gerektirir.
4.7.4.5
Kontrol, dzeltme ve veri karma srelerinin tamamlanmasndan sonra IFPS kabul edilmi uu planlarn, uuun GAT IFR ksmlar iin ilgili ATS birimlerine ve NM sistemlerine yayar. IFPS, hesaplanm uu profilini kullanmak suretiyle IFPS blgesi dahilinde
mesajlar iin gerekli adresleri otomatik olarak belirler.
4.7.4.6
IFPS blgesi dndaki bir blm ieren ya da GAT IFR olmayan uular iin IFPS o blm iin adresleme ya da yayma ilemlerini gerekletirmez. Bu durumda mesajn menei
olan tarafn, IFPS blgesi iinde uu plan datm ile IFPS blgesinde dnda datlan
FPL arasnda tutarll temin etmek iin bir mekanizma salayan IFPS yeniden adresleme
ilevini kullanmas gerekir. Alternatif olarak AOler uu plan mesajnn ilgili ksmlarn
dorudan ilgili ATS birimlerine ynlendirebilir.
4.7.4.7
Bir RPLnin aktif olmasndan nce kararlatrlm bir zaman parametresinde uu iin veriler RPL veri tabanndan karlr ve her bir RPLyi bireysel bir uu plan mesaj olarak
ilemden geiren ve onu ilgili adreslere datan IFPSye gnderilir.
Not: Bir yol bir CDR 2 blm ierdii zaman RPL sistemi herhangi bir hata ortaya karmayacaktr.
CDR 2nin bu kontrol, RPL IFPS2ye retildii zaman EOBTdan yirmi saat nce gerekletirilecektir.
4.7.4. 8
Eriilebilirlik dnemi srasnda CDRler 1 zerine kaydettirilmi olan RPLler ve FPLler ve

yaynlanm EAUP / EUUPteki kullanlabilir CDRler zerine kaydettirilmi FPLler IFPS
tarafndan ilemden geirilir.
61
4.7.4.9
Bir uu iin belirli CDRlerin mevcut olmamas durumunda IFPU operatr uu plann
NM ve AOler arasndaki anlamalara uygun olarak deitirebilir. CDRler 1 ve 2nin mevcut
olmamas durumunda IFPU operatr uu plann reddedebilir.
4.7.5. Hava tat operatr farzedilen yeniden yol belirleme (AOWIR) ilevi
4.7.5.1
Bu NM ilevi bir AOya NM sistemi iinde CHMI ve NOP vastasyla yol izleyen bir FPLnin
deitirilmesini talep etme olanan salar.
4.7.5.2
Kullanc balangta AOWIR tarafndan nerilmi olan farkl yeniden yol belirleme opsiyonlarn deerlendirmek iin bir dizi danmalarda bulunur.
4.7.5.3
Kullanc balangtaki ilk FPLde planlanm olandan daha iyi bir yol imkann tespit etmesi zerine aada gsterilen iki durum arasnda yeni FPL bavurusu yapma tercihini kullanmaldr.
Seenek 1: NM / IFPSye balangtaki FPLyi ve onunla balantl IFPS mesajlarn sanki

kullanc tarafndan bir deiiklik mesaj (CHG) sunulmu gibi dorudan gncelleme olanan salar.
Seenek 2: NM / IFPSye sanki mteri tarafndan bir FPL iptal mesaj (CNL) sunulmu ve
yeni bir slot rezerve edilmi gibi ilerlemesine olanak salar.
kinci seenekte kullancnn AFTN/SITA vastasyla FPL bavurusunu yenilemesinin gerekmesine karlk birinci seenekte kullanc tarafndan hibir ek uu planlama hareketinde bulunulmas gerekmemektedir. (Baknz ayrca NM kullanc el kitab).
4.7.6. Hava sahas veri havuzu (ADR)

4.7.6.1
Stratejik, n taktiksel ve taktik seviyelerdeki sreleri daha iyi bir dzeye karmak iin doru bilgilere hzl bir eriim (rnein portal web eriimi), verilerin tutarszln nlemek ve
gncellenmi bilgilerin mesajlar yoluyla yaylmasnn snrl ynlerinin stesinden gelmek
iin yeni bir yaklam gerektirir.
4.7.6.2
Bu hedeflere gncel ve doru verilerin hava sahas kullanclar ve ATM salayclar arasnda dei toku edilmesi ve yaylmas iin ortak bir havuz vastasyla ulalr. Gereksinime
bal olarak veriler talep zerine geri elde edilebilir ya da ilgili paydalara otomatik olarak
teslim edilebilir.
4.7.6.3
ATMye dahil olan tm kullanclar, ortak bir hava sahas ve uu plan verileri havuzlama
sistemine eriim imkanna sahip olmak suretiyle standart bir birlemi, tutarl ve gncel
bilgiler kaynandan yararlanm ve tutarl dijital bilgileri otomatik olarak ilemden geirme
imkanna sahip olmu olurlar.
4.7.6.4
Byle bir hava sahas verileri havuzlama sistemi hava sahas verileri havuzunu (ADR) oluturur (Baknz ekil 16). Ortak hava sahas verileri havuzuna ilikin herhangi bir sorgulama
onun kapsamnn zaman parametresini tanmlamak suretiyle herhangi bir kullancya imdi, gemiteki ya da gelecekteki durum ile ilikili bilgileri elde etme olanan salar.
4.7.6.5
lgili tm taraflar belirlenmi bilgi seviyelerine kadar verilmi olan depolanm hava sahas
verilerine eriimi dzenlemilerdir. Byle ibirliine dayal olarak datlm evre ve gvenlik mekanizmalar hassas bilgilerin bilginin sahibi tarafndan ynetilen tahditli bir eriim
art ile depolanmasn salar.
62
Hava Sahas Verileri Havuzu

AIS
Veri Sunucular
Statik
Veriler AIP
Ak Ynetini
Veri Sunucular
Hava sahas
Ynetim
Veri Sunucular
RAD
AUP/UUP
(L 1,2&3)
SDD Data
EAD
eRAD
CACD
eAMI
ECIT
ESI
Statik Veri
+ eRAD (1&2)
+ eAMI (1&2)
NOP Portal
Web Hizmetleri
Hava Sahas Kullanclar
ekil 16: Hava sahas Verileri Havuzu
4.7.7. ASM destek aralar

4.7.7.1
Bu blmde GEN-TECH-01108 tarafndan ngrlen ekilde ASM / ATFCM sreci iin

sistem destei ortaya konulmaktadr.
4.7.7.2
Tm sre kullanclar arasnda veri aknn otomatik olarak ynetilmesini salayacak kapasitenin sistem destei vastasyla mevcut olduunu varsaymaktadr.
4.7.7.3
Destek aralar verilerin transferini kolaylatracak, planlamaya yardmc olacak, hava sahasnn rezerve edilmesini otomatikletirecek ve kararlarn muhtemel etkilerinin deerlendirilmesine mmkn klacaktr. Yeterli sistem destei ortaklar tarafndan ASMde kullanlan
verilerin doruluunu salayacaktr. Verilerin tutarll tm ATM kullanclarnn ayn bilgileri kullanyor olmasn garanti edecektir.
4.7.7.4
ASM destek aralar hava sahas yaplarnn rezervasyonu ve yeniden tahsislerinin aktivasyonuna, devreden karlmas ya da ksa vadeli iptalini ya da deitirilmesine destek olacaktr.
4.7.7.5
ASM destek aralar bir hava sahas durumu ekran zerinde hava sahas durumunu gerek
zamanl olarak gsterecektir. Bunlar kendilerine gerek zamanl hava sahas durumu verilerini salayan ATC sistemleri ile arayz ilikisi iinde olmaya muktedirdir.
63
4.8. ASM SEVYE 2 ZAMAN TABLOSU (Baknz Annex 3)

Aada tanmlanan prosedrlerin uygulanmas CDRler ve TRAlar / TSAlarn mevcut icra tarzna gre
taktik olarak ynetilmesine olanak salayacaktr.
AUP / UUP sreci dnda deiiklikler taktik bir seviyede muamele edilmeye devam edilecek ve ATC
seviyesinde ilemden geirilerek mterileri taktik olarak bilgilendirecektir. Komu ATC birimlerine ve
NMye bildirimler taktik olarak (rnein telefon, faks ya da UUP benzeri mesajlar) salanacaktr. Ayrntl prosedr paragraf 4.8.6da tanmlanmtr.
4.8.1. 48 saate kadar nceden

4.8.1.1
ACCler / FMPler, 48 saat nceye kadar nceden NM ile koordinasyon iinde belirli gn
iin beklenen trafik tahminini deerlendirmeli, kapasite eksikliklerini saptamal ve zellikle
belirtmeli ve belirli operasyon gnnde talep edilecek olan trafik ak ayarlama gereklilikleri zerinde mutabakata varmaldr.
4.8.2. Uulardan nceki gn (D-1)

4.8.2.1. Uulardan nceki gn 11.00 UTC (10.00 UTC Yaz) nce:
a.
FMP kendi ilgili ACCyi ile birlikte, trafik ak ayarlamas iin NM iletimsel gerekliliklerini sektr muamele kapasitesi, ekipman tahditleri, personel mevcudiyeti ve iletimsel
faktrler gibi ilgili ACC faktrleri ile karlatrmal ve ilgili CDRler2 ve/veya spesifik hava
sahas konfigrasyon gerekliliklerini belirlemelidir:
b.
ACC / FMP CDRlerin kullanlabilirliine ve/veya spesifik hava sahas konfigrasyonuna

ilikin talepleri trafik tahminleri, kapasite eksiklikleri ve gecikme tahminlerinin ayrntlar
ile birlikte AMCye gndermelidir.
c.
Ulusal AAlar CDRler, TRAlar/ TSAlar, AMC ynetilebilir R D sahalar ve CBAlar iin
bir sonraki uu gnnn yirmi drt saatlik dnemi iin tm hava sahas kullanclar
tarafndan yaplan talepleri toplamal ve bunlar sivil / askeri hava sahas talepleri olarak
AMCye sunmaldr.
d. Belirlenmi R, D sahalarnn yneticileri bu sahalarn herhangi bir azaltlm kullanmnn

ayrntlarn AMCya bildirmelidir.
4.8.2.2. Uulardan nceki gn 15.00 UTCden (14.00 UTC yaz) nce

a.
AMC, tm hava sahas taleplerini toplamal, toparlamal ve analiz etmeli, elikileri mzakere ve koordinasyon yoluyla zme balamal, yol tutarszlklarn zme balamaya
ynelik herhangi bir ek talebe karlk vermeli ve CDRler, TRAlar, TSAlar ve CBAlarn
tahsisi hakknda ASM seviye 1de ortaya konulmu olan ncelik kurallarna uygun olarak
karar vermelidir.
b.
AMC CDR 1lerin geici kapan dnemleri hakkndaki ayrntlar elde etmeli ve, ASM
seviye 2de ynetilen CDR 1ler szkonusu olduunda bu dnemler hakknda karar vermeli
ve RCAlarn kullanm dnemlerinin ayrntlarn elde etmelidir.
64
c.
AMC gerekirse dier AMCler ile koordinasyon yaptktan sonra bir taslak AUP hazrlamaldr. AMC bu taslak AUPu en ge 13.00 UTC (12.00 UTC yaz) itibariyle CIAM vastasyla
NMye (CACD) iletmelidir.
d. NM, 13.00 14.00 UTC (12.00 13.00 UTC yaz) arasnda taslak hava sahas tahsisinin ebeke zerindeki etkisini ilgili FMPler ve AMCler ie yakn ibirlii iinde deerlendirmeli, optimum senaryolar tespit etmeli nerilerini ilgili AMClere ve FMPlere iletmelidir.
Bir senaryo CDRler, TRA / TSAlerin kullanlabilirliine ilikin detaylarda (rnein uu
seviyesi band, kullanlabilirlik sresi), sektrn yeniden konfigrasyonu vs. hususlardaki
deiikliklere ilikin tavsiyeler ierebilir.
lgili olduu zaman senaryolar ayn zamanda ilgili devletler tarafndan senaryonun ilevini
yerine getirmesi iin kararlatrlmas gereken deiikliklere de gstererek ilgili tm devletler iin bilgiler iermelidir.
Not: NM birden fazla senaryo saptayabilir.
e.
AMC, 14.00 ve 15.00 UTC (13.00 ve 14.00 UTC yaz) arasnda NM tarafndan nerilen
tavsiye / alternatifleri incelemeli ve nerilen deiiklikleri gerekirse hava sahas rezervasyonlarn talep etmi olan hava sahas kullanclar ile koordine etmelidir. Nihai hava sahas
tahsis kararnn sorumluluu AMCye aittir.
f.
AMC 15.00 UTC (14.00 UTC yaz) itibariyle, uu gn 06.00 UTC ila bir sonraki gn
06.00 UTC (06.00 UTC D ila 06.00 UTC D + 1) arasndaki 24 saatlik dnem iin AUPu
CIAM vastasyla duyurmaldr.
g.
AMC AUPu AAlara, FMPlere, ACClere ve ikili olarak kararlatrlm ise bitiik
AMClere dier bildirim vastalar ile (rnein AFTN) gnderebilir.
4.8.2.3. Uulardan nceki gn 16.00 UTCden (15.00 UTC yaz) nce:

a.
CACF AUP bilgilerini NOP portalnda yaynlanan bir Avrupa AUPunda (EAUP) birletirir ve eAMI salaycs zerine postalar. Bilgilerin eAMI yoluyla yaylmas B2B servisini
kullanan paydalara EAUP bilgilerini kendi sistemlerine ykleme olanan salamaldr.
b.
CACF CDR kullanlabilirlii ve sahalarn tahsisine ilikin bilgilerin NM iletim birimleri

tarafndan bilinmesini salamaldr.
c.
FMPler / ACCler sonu olarak ortaya kan ve ATFM nlemlerini etkileyebilecek olan
herhangi bir kapasite deiikliini NMye bildirmelidir.
4.8.2.4. Uulardan nceki gn 16.00 UTCden (15.00 UTC yaz) sonra

AOlar FPLlerin hava sahasn ve AFTMC durumuna gre sunarlar ya da yeniden sunarlar.
4.8.3. Sahalarn kullanma almas ve CDRlerin yeni kullanlabilirlii

Kullanclara daha nce planlanm olan sahalarn serbest braklmasyla ve CDRlerin yeni kullanlabilirlii ile ilikili olarak hava sahas planlarnda yaplan deiiklikler hakknda kullanclara bilgi
salamak iin aada belirtilen prosedrler uygulanacaktr.
65
4.8.3.1. Uularn yaplaca gnden nceki gn gerektii gibi

4.8.3.1.1
AUPun D-1de UUP yayn yoluyla deitirilmesi

Hava sahas tahsisleri talep etmi olan hava sahas kullanclar kendi planlarndaki herhangi
bir deiiklii AMCye bildirmelidir. Bu, ilgili CDRnin daha nceki AUPda planlanm
olana ilave sreler ile kullanlabilir olmasn salayacaktr, gerekirse AMC bir UUPyi kullanarak FMP ve NMyi yeni hava sahas frsatlar hakknda bilgilendirmelidir.
a.
EAUP yaynndan itibaren (16.00 UTC / 15.00 UTC yaz) hava sahas tahsisleri talep etmi
olan hava sahas kullanclar eer varsa bir sonraki gn iin kendi planlarndaki deiiklikleri (rnein planlanandan daha erken tamamlanan faaliyetler, iptal edilen ya da zaman
ya da hacim olarak azaltlan faaliyetler vs.) AA/AMCye bildirmelidir.
b.
AA/AMC bu bilgileri almalar zerine hava sahasnn bir baka kullancnn ihtiya duyup
duymadn kontrol etmelidir.
c.
Talep edildii zaman ve o hava sahas hacminin dier kullanclar tarafndan kullanlmas iin hibir talep yok ise, AMCler ulusal FMPleri ve NMyi hava sahas ayrmalarn
(zaman ve/veya mekan olarak) kaldrma / azaltma niyetini ilk uygun UUPyi 17.00 UTC
(16.00 UTC yaz) ile 20.00 UTC (19.00 UTC yaz) arasnda her saat yaynlamak suretiyle
bilgilendirmelidir ve bylece ilave CDR kullanlabilirlii frsat hakknda bilgi vermelidir.
d. UUPlar 06.00 UTC Dden balayarak 06.00 UTC D+1e kadar deiiklikler hakknda bilgi
salamaldr. AMC tarafndan yaynlanm olan herhangi bir UUP hava sahas tahsisi hakknda eksiksiz bilgi ierir.
4.8.3.1.2
Taslak UUP
Baz durumlarda yeni kullanlabilir CDRler zerindeki trafik yolunun yeniden belirlenmesi
aa ynde etkiler yaratabilir. zellikle CDRlerin kullanlabilirliinin RAD tahditlerinin
uygulanmas ile balantl olduu durumlarda bu durum zellikle szkonusu olabilir. lgili
aktrlerin (AMCler, FMPler ve NM) deneyimi ve/veya stratejik analiz taslak UUPnn kullanlmasn gerektiren bu gibi durumlar saptayacaktr. CDRlerin yeni kullanlabilirlii iin
hazrlk sresi gerekmedii iin, taslak UUP durumunda AMC koordinasyon iin gerekli
sreyi dikkate almal ve hangi UUPnin en uygun olduunu saptamaldr. AMCden alnan
taslak UUPye dayal olarak, eer daha nce bilgilendirilmemise FMPler ve NM etkilenen uular tespit etmeli ve ilave CDR allarn ya da mevcut hava sahas (rnein TRA)
frsatlarn lokal / ebeke perspektifi asndan deerlendirmeli ve (eer varsa) bu frsatlar
deerlendirilmek zere AMClere bildirmelidir. Bu bilgiler CDRler / TRAlarn kullanlabilirlik ayrntlarna (rnein uu seviyesi band kullanlabilir sresi), sektrn yeniden konfigrasyonuna vb. hususlara ilikin deiiklikler hakknda tavsiyeleri ierebilir. lgili olan
durumlarda bu bilgilendirme ilgili devletler iin senaryonun ilevini yerine getirmesi iin o
devletler tarafndan kararlatrlmas gereken deiikliklerin bir gsterimini de ierebilir.
4.8.3.1.3
AMCler NM ve FMPler tarafndan nerilen senaryoyu almal ve onlarn nerilerini dikkate almaldr.
4.8.3.1.4
AMCler nihai hava sahas tahsis kararn almal ve gerekirse bilgileri en uygun UUPy
kullanarak duyurmaldr.
4.8.3.1.5
NM, NM evre (ENV) veri tabann, FPL tutarlln salamak amacyla alnan UUPlere
uygun olarak gncellenebilir.
66
4.8.3.1.6
Yeni CDRlerin kullanlabilirliine ilikin bilgiler NM tarafndan
NOP portal ve
eAMI
vastasyla yaylmaldr.
Bilgilerin eAMI vastasyla yaylmas CDRlerin kullanlabilirliine ilikin gncellemelerin aynen NM
tarafndan e-RADn yaylmas iin yaplan ekilde, FTP salaycs zerine postalanmas vastasyla yaplmaldr. Byle bir sre B2B servisini kullanan AO paydalarna gncellemeleri kendi sistemlerine
ykleme olana salayacaktr.
4.8.3.1.7
FPLler mevcut ise, yeniden yol belirleme nerisi mesajlar, en karl CDRler zerinde odaklanmak suretiyle NM (yani AOLO) tarafndan potansiyel olarak AOlara sunulmaldr.
4.8.3.1 8
lgilenen AOlar da buna uygun olarak FPLler yeniden kaydettirmelidir.
4.8.3.2. Uularn yaplaca gn

a.
Hava sahas kullanclar TRAlar / TSAlar, CBAlar ve dier AMC ynetilebilir RD

sahalarn D 1de yaynlanan AUP ve UUP tahsislerine uygun olarak uygulamaldr.
b.
ACCler CDRler 1 ve 2yi ya da tahsis edilmemi hava sahasn D-1de yaynlanan ekilde ve
taktiksel icra tarz ile AUP ve UUPlarn aktivasyonuna uygun olarak kullanmaldr.
c.
AOlar D-1de yaynlanan AIP yaynlarna ve EAUP ve EUUP aktivasyonlarna uygun olarak CDRler 1 ve 2nin ve FRAdaki giri / k noktalarnn uu plann yapmaldr.
4.8.3.2.1. Uularn yaplaca gn talep edilen ekilde

4.8.3.2.1.1 Uuun yaplaca gn (D), hava sahasn talep eden hava sahas kullanclar AA/AMCy
planlarndaki herhangi bir deiiklik (rnein planlanandan daha erken tamamlanan faaliyet), iptal edilen ya da zaman ya da hacim asndan azaltlan faaliyet vs.). hakknda bilgilendirecektir. Bu, balantl CDRlerin AUPda planlanan ilave sreler iin kullanlabilir olma
olanan salayacaktr.
a.
AA/AMC bu bilgileri almas zerine hava sahasna dier bir kullanc tarafndan ihtiya
duyulup duyulmadn kontrol etmelidir.
b.
AMC, birinci uygun (hibir hazrlk sresi gerekli deildir) UUPyi kullanarak 07.00
UTCden (06.00 UTC yaz) balayarak her saat 20.00 UTCye(19:00 UTC yaz) kadar her
saat yeni hava sahas frsatlar hakknda FMP ve NMyi bilgilendirecektir.AMC tarafndan
duyurulan her UUP daha nceki UUPlern yerini alr.
4.8.3.2.1.2 A deerlendirilmesinin gerekli grld durumlarda AMC ulusal FMPleri ve NMyi

hava sahas ayrmlarnn (sre veya mekan olarak) azaltma niyeti ve taslak UUPnin kullanlmas yoluyla ilave CDRlerin kullanlabilirlii frsat konusunda bilgilendirmelidir.
4.8.3.2.1.3
a.
Taslak UUP durumunda AMC koordinasyon iin gerekli sreyi dikkate almal ve bilgileri
nihai olarak yaynlamak iin hangi UUPnin uygun olduu saptamaldr.
NM ve FMPler frsattan elde edilecek olas yararlar saptamaldr. (rnein boaltma sektr,
sektrn yeniden yaplandrlmas vs.) AMClerden alnan taslak UUP temelinde NM etkilenen uular saptamal ve a perspektifinden ilave CDR aln ya da hava sahas frsatlarn
deerlendirmeli, (eer varsa) herhangi bir tavsiyeyi deerlendirmek iin AMClere sunmaldr.
67
b.
CDR / TRA / TSAlarn kullanlabilirliine ilikin ayrntlar (rnein uu seviyesi, kullanlabilirlik seviyesi) zerindeki deiiklikler, yeniden konfigrasyon vs. konularda tavsiyeler
ierebilir. lgili olduu takdirde bu bilgiler, senaryonun ilevini yerine getirmesini salamak
iin ilgili devletler tarafndan kararlatrlmas gereken deiikliklerin bir gsterimi ile birlikte senaryo ile ilgilenen tm devletler iin bilgileri de iermelidir.
4.8.3.2.1.4 AMCler NM ve FMPler tarafndan nerilen senaryoyu almal ve onlarn nerilerini dikkate almaldr.
4.8.3.2.1.5 AMCler nihai hava sahas tahsis kararn almal ve gerekirse en uygun UUPu kullanarak
bilgileri yaynlamaldr. Deiikliklerin geerlilii iin hazrlk sresi gerekli deildir.
4.8.3.2.1.6 NM, FPL tutarlln salamak iin NM CADF veri tabann alnan UUPlara gre gncellemek.
4.8.3.2.1.7
Yeni CDRlerin kullanlabilirlii ya da TSA / TRA tahsisindeki deiiklie ilikin bilgiler

NM tarafndan
NOP portal vastasyla yaylr; ve
eAMI
vastasyla bilgilerin eAMIye yaylmas, e-RAD duyurusu iin NM tarafndan yaplan ile
ayn ekilde CDRlerin ya da yeni hava sahas kullanlabilirlii gncellemelerinin ATP salaycsna yklenmesi suretiyle gerekletirilmelidir. Byle bir sre B2Bde servisini kullanan
AO paydalarna gncellemelerini ykleme olana salayacaktr.
4.8.3.2.1.8
FPLler mevcut ise yeniden yol belirleme / yeni yrnge neri mesajlar NM (yani AOLO)
tarafndan potansiyel olarak ilgilenen AOlara sunulmaldr.
Uuun planlama safhasnda olmas durumunda ilgilenen AOlar buna

FPLler yeniden kaydettirmelidir .
uygun olarak
Uuun icraat safhasnda olmas durumunda planlanm olduu gibi devam edebilir. Yeniden yol belirleme opsiyonu ATC tarafndan pilota salanacaktr.
Not 1: Planlama safhasndaki uu EOBTdan bir saat ya da daha nce hazrln herhangi bir aamasnda
bulunan bir uu anlamna gelir.
Not 2: craat safhasnda uu (havadaki aama dahil olmak zere EOBTdan bir saat ncesinden ileriye
doru bir uu anlamna gelir.
4.8.4. AUP / UUP tahditli hava sahalarnn (RSA) ynetimi

4.8.4.1
Tahditli hava sahalar (RSAlar ) hava sahasnn genel hava trafiinin (GAT) kstlanabilecei
bir ksmn temsil eder. Uygulamada tahditli hava sahas bir ok durumlarda ayrlma gerektiren askeri operasyonlar ya da dier operasyonlarn yaplabilecei hava sahasna tekabl
eder.
4.8.4.2
Tahditli hava sahalarnn her biri, hava sahas tahditlerinin koordinasyonu ve nihai olarak
yaynlanmasndan sorumlu olan yalnzca tek bir AMC (hava sahas ynetim hcresi) tarafndan snr gei saha (CBA) szkonusu olduunda ba AMC tarafndan ynetilir.
4.8.4.3
CACD verileri yalnzca ulusal evre koordinatr (NEC) vastasyla ilgili AMC ile koordinasyon yapldktan sonra yalnzca tahditli hava sahalarn (RCAlar) ierir. AIPlerde yayn68
lanm olan tahditli hava sahalarndan hangisinin CACDda gerekli olduuna kesin olarak
karar vermek ve ilgili deerlerin yaynlanmad CIAMa zg parametreleri tanmlamak
iin byle bir koordinasyon gereklidir.
4.8.4.4
u nokta da kaydedilmelidir ki tahditli hava sahalar (RCAlar) bir kere CACD veri tabannda tanmlandktan sonra ilgili AMC iin gnlk olarak bir AUP gereklidir.
4.8.4.5. Aktivasyon
4.8.4.5.1
RSA aktivasyonu bir FL band alak / st FL), bir balang tarihi ve biti tarihi ve zaman
ierir.
4.8.4.5.2
Yaynlanm AUPlar / UUPlerdan alnan RSA tahsisleri otomatik olarak ilgili aktivasyon
tablolarna yaylr .
4.8.4.5.3
Not1: Ancak u nokta kaydedilmelidir ki tek bana AUP/UUPda RSAnn aktivasyonu,

sahann aktive edilmesi planland zaman, hava sahasnn saha hacmini geen uularn
FPLlerinin apraz kontroln ve geersiz klnmasn salamaz.
4.8.4.5.4
AMC, CIAM CDR genilemesini yada lokal bir ASM aracn kullanarak balantl CDRlerin
listesini tespit edip AUP / UUPda yaynlayabilir ve RCAnn aktive edilmesi durumunda
bunlarn kullanlabilirlii / kullanlamazlna ilikin senaryolar tanmlayabilir. Bu tr senaryolar olduka nceden tanmlanmal, ve CADF DNM ile koordine edilmeli ve nceden
geerli klnmaldr.
4.8.4.5.5
Not 2. Ancak u nokta kaydedilmelidir ki yalnzca saha 15de kullanlamaz CDRleri (ya da
bunlarn bir blmn) ihtiva eden FPLler reddedilecek ya da geersiz klnacaktr. Kullanlamaz CDRleri iermeyen (rnein aktif TSA / TRA vastasyla DCTnin doldurulmas)
FPLler yukarda tanmlanan srelerin hibiri tarafndan yakalanmayacaktr.
4.8.4.5.6
AUP / UUPda aktif hale getirilen TSA/TRAun hava sahas hacminin etkin bir ekilde sterilize edilmesini salamak iin AMCnn 4.8.4.6da tanmland ekilde gerekli tahditlerin
uygulanmasn DNM CADF ile koordine etmesi gerekir.
4.8.4.5.7
Bunun bir sonucu olarak bir aktif sahann hava sahas hacmini apraz geen FPL, FPL yeniden ilem srecine uygun olarak reddedilecek yada geersiz klnacaktr.
4.8.4.5.8
Bu tr saha aktivasyonlar iin senaryo saptama imkan mevcuttur. Saha iin hibir senaryo
saptanmam ise hava sahasnn ilgili hacmi tam olarak sterilize edilecektir. Daha fazla ayrnt iin ltfen AMC / CADF operasyonlar el kitabna bavurunuz.
4.8.4.6. FUA tahditleri

4.8.4.6.1
NM ile koordine edilebilecek farkl tipte tahditler mevcuttur. Saha rezervasyonlar ile ilikili
olarak FUA tahditi denilen spesifik bir tahdit tipi koordine edilebilir.
4.8.4.6.2
FUA tahditleri gnlk olarak AUP/UUP vastasyla yaynlanan saha tahsislerini saptamak
iin kullanlr. Uygulanabilmek iin sahalarn CACDda uygulanmas ve bunun yannda balantl tahditte uygulanmas gerekir. Balantl tahdit, bir lke kodu, rnein EBTRA01 ya da
EGD701 ile gsterilecektir. Anlama gerei olarak bu tahditler, tahditli hava sahas tantmas (rnein EBTRA01) + R harfinden oluan bir belirtece sahip olacaktr.
69
4.8.4.6.3
Bu tahdit ile sahann AUP / UUP vastasyla tahsisi otomatik olarak CACDdaki hava sahasnn kapanmasna yol aacaktr ve dolaysyla bundan etkilenen FPLler kontrol etmek iin
IFPS sistemiyle etkileimde bulunacaktr.
4.8.4.6.4
Tahsis iin kullanlan sistem (CIAM) sahalar ya da spesifik yol / DCT iin tahditin IFPSden
ban kesme opsiyonunu nerecektir. Bu gibi durumlarda sahalarn AUP/UUP vastasyla
yaynlanmas FPLler etkilemeyecektir.
4.8.4.6.5
Not3: Bu ilev henz mevcut deildir; Aadaki yaynlamalar ile sistemin modifikasyonunu planlamak iin deiiklik talepleri tetiklenecektir.
4.8.5. TSA/ TRAnn planlanmam aktivasyonu

4.8.5.1. Uulardan nceki gn talep zerine
4.8.5.1.1
lave hava sahas rezervasyonlarna gereksinim duyan hava sahas kullanclar (AUP tarafndan daha nce yaynlanm olanlara ilaveten) talep edilen hava sahasnn planlanmam
aktivasyonu hakknda AMCye bilgi vermelidir. Yani bu amala 17.00 UTCye (16.00 UTC
yaz) kadar EAUP yaynndan balayarak hava sahas kullanclar ilgili AUPda ngrlmemi ve yaynlanmam olan ilave hava sahas aktivasyon ihtiyalarna ilikin taleplerini
AMCye gndermelidir.
4.8.5.1.2
Gerekirse AMC komu AMCler ile koordinasyon yaparak daha nce kullanlabilir olan bir
CDRyi kapatmak yerine baka zmler bulmak amacyla potansiyel olarak kullanlabilir
sahalar tespit edebilir.
4.8.5.1.3
AMC taslak UUPnn 17.00 UTCde (16.00 UTC yaz) yaynlanmas suretiyle yeni hava sahas rezervasyonlarn uygulama yada halihazrda yaynlanm hava sahas rezervasyonlarn
(zaman ve/veya mekan asndan) arttrma niyetini ilgili FMPlere ve NMye bildirmelidir.
AAlar, TSA / TRA kullanclar, ilgili FMPler ve gerekirse komu AMC taslak UUPnn
alndn bildirmelidir.
Not: lgili FMPler ACClerin prosedr 3 uyarnca bir CDR kapannn ardndan taktik
yeniden yol belirleme ile karlaacak olan FMPleri anlamna gelir.
4.8.5.1.4
NM, ilgili FMPler ve AMC talebin etkisini lokal ve a seviyesinde (rnein ykleme sektr, sektr yeniden yaplandrmas vs.) deerlendirilmelidir. Bu aama srasnda NM yol /
hava sahas kapanmasndan etkilenecek olan uular ve/veya ATS sektrlerini tespit etmeli
ve bu elementleri deerlendirmede dikkate almal, frsatlar (a etkisinin azaltlmas) aramal
ve hava sahas tahsisinin optimizasyonu iin (rnein aktivasyon sresinin, uu seviyesi
bandnn, CDRlerin kapan ayrntlar vs.) (optimizasyonunu) ilgili AMC ve FMPler ile
koordine etmelidir. Bu analizin sonucu ve (eer varsa) potansiyel alternatif senaryolar NM
tarafndan, deerlendirilmek zere ilgili AMClera ve FMPlere gnderilmelidir.
4.8.5.1.5
AMCler NM tarafndan nerilen senaryoyu almal ve gerekirse hava sahas kullanclar ile
nihai bir koordinasyon yapmaldr.
4.8.5.1.6
AMCler nihai hava sahas tahsis kararn almal ve gerekirse 12.45 UTC (16.45 UTC yaz)
(hazr stat) itibariyle UUPyi hazrlamal ve sonuta ortaya kan UUP bilgilerini en ge
18.00 UTCde (17.00 UTC yaz) itibariyle duyurmaldr. lgili AAlar TSA/TRA kullanclar,
ilgili FMPler ve gerekirse komu AMCler UUPnn alndn bildirmelidir.
70
4.8.5.1.7
FPLnn tutarlln salamak iin yeni hava sahas yaps (aktive edilmi geici saha ve kapatlm CDR) (yalnzca uularn yaplaca gn 06.00 UTCden geerli olmak zere) NM
CACD veri tabannda uygulanmaldr.
4.8.5.1.8
CDRnin kapan yada hava sahas statsne ilikin yeni bilgiler NM tarafndan NOP portal eAMI vastasyla yaylmaldr.
4.8.5.1.9
Bilgilerin eAMI vastasyla yaylmas ilemi CDRnin kullanlabilirlii ya da hava sahas tahsisi gncellemelerinin, aynen NM tarafndan eRAD duyurular iin yaplmas ile ayn ekilde FTP salaycs zerine postalanmaldr. CDRlerin kapanna ilikin yeni bilgiler de
4.7.2.2ye gre yeterli zaman nceden AIS bildirimi (rnein NOTAM) yapmak suretiyle
duyurulmaldr.
4.8.5.1.10
FPLler kullanlabilir olduu takdirde ilgili uular iin NM tarafndan AOlara FLS mesajlar
gnderilmelidir. lgili AOlar da buna uygun olarak FPLleri yeniden kaydettirmelidir.
4.8.5.2. Uu gnnde talep zerine

4.8.5.2.1
lave hava sahas rezervasyonlarna ihtiya duyan hava sahas kullanclar bir nceki UUP
yaynndan balayp 08.00 UTCye (07.00 UTC yaz) kadar ya da 12.00 UTCye (11.00 UTC
z yaz) kadar (daha nce AUP tarafndan yaynlanm olanlara ilaveten) uu gn iin (D)
ihtiya duyulan planlanmam hava sahas aktivasyonunu AMCye bildirmelidir.
4.8.5.2.2
08.00 09.00 UTCde (07.00 08.00 UTC yaz) arasnda ya da 12.00 13.00 UTC arasnda
(11.00 12.00 UTC yaz) NM, ilgili FMPler ve AMC talebin etkisini lokal seviyede ve a seviyesinde (rnein ykleme sektr, sektr yenden konfigrasyonu vs.) deerlendirmelidir.
4.8.5.2.3
08.00-09.00 UTC arasnda (07.00-08.00 UTC yaz) ya da 12.00-13.00 UTC arasnda (11.0012.00 UTC yaz) NM, ilgili FMPler ve AMC talebin etkisini lokal seviyede ve a seviyesinde (rnein ykleme sektr, sektrn yeniden yaplandrlmas vs.) seviyesinde deerlendirmelidir.
4.8.5.2.4
Bu aama srasnda NM ilgili FMPler ile koordinasyon halinde (icraat safhasnda olanlar
yani EOBTdan nce bir saat sonrakiler dahil olmak zere) yol kapanndan nce uular
ve sektrleri tespit etmelidir ve a etkisini azaltma frsatlar aramaldr. .
4.8.5.2.5
zellikle uu gn lokal ve a deerlendirmesinin bir paras olarak:
lgili FMPler NM ile koordinasyon iinde, saha talep edildii gibi aktive edilecektir.
CDRlerin kapan / yenilenmi CDRl kullanlmazl / yeni hava sahas kapannn zaman itibariyle icraat safhasnda olacak olan uular ve bunlarn numaralarn tespit etmelidir.
lgili FMPler / ATCler eer varsa icraat safhasndaki uular taktik olarak ynetme glerine deerlendirmeli ve taktik olarak ele alnacak olan icraat safhasndaki uu saysnn
(icraat safhasnda olacak uu saysnn) ilgili ATCOlar iin kabul edilebilir bir seviyede
tutulmasn salamak iin, AMC ve NM ile koordinasyon iinde hava sahasnn tahsisinin
optimizasyonunun (rnein aktivasyon sresinin, uu seviyesi bandnn, CDR kapanna
ilikin ayrntlarn vs. hususlarn deitirilmesi) yollarn arayacaktr.
Hava sahas tahsisinin optimizasyonuna ramen yada hava sahas tahsisini optimize etmede baarsz olunmas nedeniyle, icraat safhasnda olmas gereken uularn saysnn
ATCOlar iin kabul edilemez bir dzeyde kalmas durumunda ilgili FMPler, NM ile koordinasyon iinde, ATCOlarn i yknn sz konusu uularn taktik ynetimine olanak
salamasn temin edecek ATFCM nlemlerini gelitirmeli ve devreye sokmaldr.
71
Tm abalara ramen ATCO tarafndan icraat safhasnda olmas gereken uularn taktik
ynetiminin salanmasna olanak salayan etkin ATFCM nlemlerinin uygulamaya konulmas imkan ya da hava sahas tahsisini optimize etmenin bir imkan ya da her ikisinin
salamann bir imkan bulunamad takdirde szkonusu hava sahas talebi dzenlenmemelidir.
4.8.5.2.6
A analizinin sonular (eer varsa) potansiyel alternatif senaryolar NM tarafndan AMClere

ve ilgili FMPlere sunulmaldr. (Yani dikkatlerine sunulmak zere, planlanmam olan saha
aktivasyonunun bir sonucu olarak potansiyel yeniden yol belirlemeye dahil olan yukar ve
aa yndeki ATS birimleri)
4.8.5.2.7
AMCler NM i ve FMPler tarafndan nerilen senaryoyu almal ve gerekirse hava sahas

kullanclar ile nihai koordinasyonu gerekletirmelidir.
4.8.5.2.8
AMCler ilgili FMPler ile anlaarak nihai hava sahas tahsis kararn almal ve gerekirse
09.00 UTC (08.00 UTC yaz) ya da 13.00 UTC (12.00 UTC yaz) itibariyle UUPyi hazrlamaldr (hazr stat).
4.8.5.2.9
AMCler sonu olarak ortaya kan UUP bilgilerini en ge 09.15 (09:15 UTC yaz) ya da
13.15 UTC (13.15 UTC yaz) itibariyle yaynlamaldr.
4.8.5.2.10
lgili FMPlerin ve ATCnin uu gnnde geici hava sahas tahsisi ile ilgili ibirliine dayal karar alma srecine katlmalar emniyeti salamak bakmndan kritik bir neme sahiptir.
4.8.5.2.11
FPL tutarlln salamak iin, yeni hava sahas yapsnn (aktive edilmi geici sahalar ve
kapatlm CDRler) UUP bilgilerine gre NM CACD veri tabannda uygulanmas gerekir
(yalnzca uularn yaplaca gn 12.00 UTC / 11.00 UTC yaz ya da 16.00 UTC / 15.00
UTC yazdan itibaren geerlidir).
4.8.5.2.12
Yeni beklenmedik hava sahas alan aktivasyonlarnn sebebiyet verdii CDRler ya da hava
sahas geici kapatmalar NM tarafndan
NOP portal ve
eAMI
vastasyla yaylmaldr. Bilgilerin eAMI tarafndan yaylmas ilemi CDRnin kullanlabilirlii ya da hava sahas stats gncellemelerinin NM tarafndan e-RAD duyurular iin yaplan ile ayn ekilde FTP salaycs zerine postalanmas yoluyla yaplmaldr. Byle bir sre
B2B servisini kullanan AO paydalarna gncellemeleri ykleme olanan salayacaktr.
4.8.5.2.13
Yeni CDR kapan bilgileri de 4.7.2.2.2ye gre nceden yaplacak gerekli AIS bildirimi (rnein NOTAM ) yolu ile ilan edilmelidir.
4.8.5.2.14
FPLler mevcutsa FLS mesajlar NM tarafndan ilgili uulara gnderilmelidir.
Uu planlama safhasnda ise ilgilenen AOlar FPLleri de buna uygun olarak yeniden sunmaldr.
Uu icraat safhasnda ise planland gibi devam edebilir. ATCO tarafndan pilota yeniden
yol belirleme salanacaktr.
Not 1: Planlama safhasnda uu EOBTdan bir saat ya da daha fazla nce herhangi bir hazrlk safhasnda
bulunan bir uu anlamna gelir.
Not 2: craat safhasnda uu (havadaki aama dahil olmak zere) EOBTdan nce bir saatten balayp ileri
doru herhangi bir aamada bulunan bir uu anlamna gelir.
72
4.8.5.3. Uygulama
4.8.5.3.1
Devletler ASM seviye 1de, lokal ATFCM ilevi ve ilgili tm ATC birimleri (yani yukar /
aa istikamette taktik yeniden yol belirleme ile karlayan birimler) ile koordinasyon iinde TSAlar / TRAlar prosedrnn her bir durum iin ayr ayr yani spesifik bir CDR / TSA/
TRAya atfla geici olarak aktivasyonunun stratejik uygulamas hakknda karar vermelidir.
Devletler bunu yaparken aada sralanan hususlar hesaba katmaldr:
Hava sahasnn karmak komplekslii
Trafiin kompleksi
letiimde aksama durumunda emniyeti salamak iin ATC ve TSA / TRA kullanclar
arasnda dorudan iletiimin mevcudiyeti / uygun grlen dier kriterler
4.8.5.3.2
Bu, gerekli artlar dahil olmak zere, prosedr 3n uygulanmas iin ehil olan (ya da olmayan) CDRlerin nceden tanmlanm bir listesiyle sonulanacaktr.
4.8.5.3.3
Prosedrn uygulanmas yalnzca hava sahas snf E hari olmak zere kontroll hava sahas ile snrlandrlmaldr.
4.8.5.3.4
Uu gnnde ilgili FMPler / ACCler sahann talep edilen ekilde aktive edilmesi durumunda icraat safhasnda olmas gereken uular taktik olarak ynetme kabiliyetlerini deerlendirirken aada sralanan hususlar hesaba katmaldrlar:
FPL tutarszlklarn saptayan ve ATCOya zamannda uyarda bulunan uygun ATCO aralar ve HMInn mevcudiyeti
Yeni yol noktalar vastasyla yeniden klerans ek telsiz iletiimi ile sonulanarak ATCOnun
dikkatini databilir ve ATCO i ykn arttrabilir.
letiimin aksamas durumunda ve yakn bir zamanda bir kural ihlalinin muhtemel olduu
dier durumlarda emniyeti salamak iin ATC ve TSA / TRA kullanclar arasnda dorudan iletiim mevcudiyeti.
Bir TSA / TRA iindeki bir seviye bandnn planlanm aktivasyonu aktive edilmi seviyenin yukarsnda ve aasnda hala ak olan CDRyi transit geen olas dey trafik profillerini engellememektedir.
4.8.5.3.5
ATCO gerekli yeniden yol belirleme ile uygun olarak alternatif bir onay vermekten sorumlu
olacann farknda olmaldr. Bu, fiilen ilgili ATCOnun sorumluluk sahasnda bulunmayan
bir yeni yol olabilir bu durumda, ilgili trafiin yolunun yeniden belirlenmesi iin bavuruda
bulunmak iin gerekli koordinasyon prosedrlerini tanmlamak amacyla ilgili bitiik ACC
ile LOAlar imzalanmaldr.
4.8.5.3.6
Prosedrn emniyet gerekliliklerini yerine getirmek ve emniyeti salamak iin uu gnnde, ilgili FMPler / ATClerin geici hava sahas aktivasyonlar iin ibirliine dayal karar
alma srecine katlmalar salanmaldr.
4.8.5.3.7
ASM seviye 1 prosedr uygulamasn dzenli olarak gzden geirmeli, onun uygulama sonularn analiz etmeli, prosedrn uyguland yerde zellikle D-1 hava sahas kullanm
planlama srecinin doruluk seviyesini ykseltmeyi hedefleyen ASM / ATFCM n taktiksel
aamann iyiletirilmesinin yollarn aratrmaldr.
4.8.5.3.8
ASM seviye 1 yukarda tanmlanan prosedrleri genel srece zarar vermeyecek lokal prosedrler
ile tamamlayamaya karar verebilir. Snrlar gei durumlarda herhangi bir lokal tamamlayc prosedr (rnein faks, e-mail vs. gnderilmesi) ilgili devletler arasnda koordine edilmelidir.
73
4.8.6. Taktiksel ynetimin kullanlmas

4.8.6.1
ACCler CDRleri ya da FRAdaki hava sahasn hem AUP/UUP hem de taktik icra tarzna
uygun olarak uygulanmaldr.
4.8.6.2
Balantl TRA / TSA faaliyeti durduu ya da iptal edildii zaman ACCler/FMPler CDRleri
ya da mevcut hava sahasn taktik bir bazda kullanmaldrlar ve bir hava tatna ksa sreli
ihbarda zerine atl durumdaki saha iinden bir yol ya da yeni yrnge nerebilirler.
4.8.6.3
AMC ASM seviye 1de oluturulan kriterlere uygun olarak gerek zamanl olarak ASM seviye 1de muamele edilecek CDRler 1in geici olarak kapatlmasna karar vermelidir.
4.9 GEC VE BEKLENMEDK DURUM PROSEDRLER

4.9.1. FUA geici talimat (FTI)
4.9.1.1
4.9.1.2
Yukardaki 4.1 ila 4.8 paragraflar arasnda tanmlanan temel prosedrler srekli nitelikte
olup tm AMCler ve CADF iin ortak ve onlar zerinde balaycdr. Ancak kullanclarn
yararlar asndan CADF ve AMClerin aada sralanan hareketleri yapmasn gerektiren
iletimsel durumlar ortaya kabilir:
a.
Temel prosedrden geici olarak saplmas; ya da
b.
Yeni bir temel prosedr olarak onaylanmasndan nce AMC ve NM/CADFnin uzmanlar
tarafndan yararl olarak deerlendirilen yeni bir prosedre uygulamak ya da
c.
Geici bir geerlilie sahip olabilecek ve/veya srekli bir prosedre dntrlmesini hakl
karmayacak bir iletimsel etkiye sahip olmayan yeni bir prosedrn uygulanmas.
Yukarda belirtilen nitelikteki prosedrlere FUA geici talimatlar (FTI) denilir. FTIlar FUA
sahasnn tm ya da bir ksm iin ilgili AMCler ve NM/CADF tarafndan kararlatrlr /
uygulanr. Bir FTI ekil 5de sunulan formata uygun olarak FMD geici talimatlarna benzer
bir ekilde yaynlanr.
4.9.2. Uygulama prosedr

4.9.2.1
CADFnin gnlk operasyonlarndan sorumlu birim olarak NM yeterli bir zaman nceden
bildirimde bulunmak suretiyle, bir FTInn uygulanmasn ilgili AMCler ve gerekli olduu
zaman ilgili FMPler ve zorunlu olur ise AOlar ile koordine edebilir ve bu uygulama konusunda onlarla bir mutabakata varabilir.
4.9.2.2
lgili taraflar arasnda bir karar alnd zaman talimat bir FTI olarak NM tarafndan yaynlanacaktr. Talimatn hazrlanmasnn sorumluluu NMye aittir. Talimatn amac kapsam
ve bu talimattan etkilenen taraflar ak ve net olarak belirtilecektir.
4.9.2.3
NM bir FTInin uygulanmasn gerektiren artlar sorumlu EUROCONTROL alma kuruluunun (rnein hava sahas ynetim alt grubu) bildirmelidir. Her halkarda FTIler
uygulanmak zere ilgili tm AMClere FMPlere ve AOlara ve bilgilendirme iin EUROCONTROL DNM/COO/NOM/OPLye gnderilecektir.
4.9.2.4
FTIlar NM operasyonlar efinin yetkisine dayal olarak tanzim edilir.
74
4.9.3. Mteakip muamele

4.9.3.1
Bir FTI srekli bir bazda, rnein bir deneme dneminden sonra uygulanmak zere nerildii zaman NMnin ASM el kitabna dahil edilecek olan prosedr sorumlu EUROCONTROL alma kuruluuna iletmesi gerekir.
4.9.3.2
FTI ibu ASM el kitabnda bir kere yaynland zaman NM ilgili taraflar FTInin statsndeki deiiklik konusunda bilgilendirir.
4.9.4. Uygulama sahalar

4.9.4.1
NM Aada sralanan sahalarda FTIler/AIMler tanzim edecektir:

a.
NM/CADF AMC alma prosedrleri
b.
FUA/CACD konular (rnein verilerin deitirilmesi)
c.
NM Aralarnn kullanlmas (rnein CIAM)
d. NM/CADF AOlar ilikisi

e.
AMCler ya da CADF adreslerindeki deiiklikler
FUA
FUA GEC TALMATI
OPERASYONLARI
Unvan
Tanzim eden:
lgili Saha:
Say: FTI 02/

Geerlilik
Balang Tarihi:
Son geerlilik Tarihi:
RNEK FORMAT
(Uygun metni ekleyin
Sayfa 1
Tarih
CADF, FMD Denetileri,

AMCler IFPU
Denetiler, VAU, MTZ, DEL,
Orijinal: BLZ
ekil 17: FUA Geici Talimatnn (FTI) rnei
4.10. ASM SEVYE 2DE AIK DENZLER ZERNDE ASM

4.10.1. Genel
4.10.1.1
ECAC devletleri tarafndan hava sahasnn esnek kullanm kavram zerinde varlan anlamann temelini bu kavramn Chicago Konvansiyonu ve onun Annexleri ya da deniz hukukuna dair Birlemi Milletler Konvansiyonu ile elimemesi ilkesi oluturmaktadr.
4.10.2. Ak denizler zerindeki tehlike sahalarnn aktivasyonu

4.10.2.1
Hava sahasnn esnek kullanm kavramnn temel ilkesi dorultusunda ak denizler zerindeki D sahalar ister bir FRA ortamnda ya da sabit yol ortamda olsun planlanm faaliye75
tin sresi ve kapsam asndan aktif sahalar olarak bildirilecektir. Dolaysyla ak denizler
zerindeki D sahas, kendi FIR/UIRinde bulunduu devlete bildirilen hibir faaliyet olmad zaman aktif sahalar olarak yaynlanmayacaktr.
4.10.3. Ak Denizler zerinde CDRlerin aktivasyonu

4.10.3.1
Ak denizler zerinde bir CDRnin aktivasyonu ya kurulu D sahalarnda ya da CDR ile

elien ak denizler zerindeki hava sahasnda hava seyrseferinin emniyeti iin potansiyel
olarak tehlikeli faaliyetlerin mevcut olmamas baldr. Ak denizler zerindeki hava sahas
zerinde hibir hkmranlk hakknn mevcut olmad ve uluslararas sularda ve bunlarn
zerindeki hava sahasnda gemiler ve hava tatlar iin serbest ve evrensel bir seyrsefer
hakk szkonusu olduu iin o hava sahasnda ATSyi salamaktan sorumlu olan devlet bir
D sahas faaliyetine ilikin bir bildirim ald zaman bir CDRyi aktive edemez. Bu, tm CDR
kategorileri iin geerlidir.
4.10.3.2
ICAO Annex 11 Hava Trafik Hizmetleri ve sivil hava tat operasyonlar iin potansiyel olarak tehlikeli askeri faaliyetler ile ilikili emniyet nlemlerine dair ICAO Belge 9554 ak denizler zerinde bu tr faaliyetler ile ilgili bilgilerin yaynlanmasnn ICAO Annex 15 havaclk
bilgileri hizmetlerinin hkmlerine uygun olarak yaplmasn ngrmektedir. Dolaysyla bir
AMC, ak denizler zerinde bir CDR 2nin aktivasyonu hakknda karar vermek iin gerekli
olan tm bilgilere zamannda sahip olacaktr. Bir D sahasnn aktivasyonuna mevcut olmamasna dayal olarak ulusal AMC tarafndan bir CDR 2 aktive edilebilir. Benzer bir ekilde bir
D sahas aktivasyonu iptal edilmise AMC tarafndan bir CDR 2 sahas aktive edilebilir. Ters
ynden bakldnda bir D sahas CDR 2 kullanlabilir hale getirildikten sonra aktive edilmise
ATSnin bu CDR iinden uan ya da uu iin bu CDRyi kullanmay planlam olabilecek trafiin yolunu yeniden belirlemek iin gerekli olan nlemleri ASM seviye 3de almas gerekir.
4.10.4. Uluslararas koordinasyon iin mekanizmann iyiletirilmesine ilikin alternatif yntem

4.10.4.1
Ak denizler zerindeki sivil hava tatlar iin potansiyel olarak tehlikeli faaliyetler iin koordinasyon gereklilikleri ve prosedrler ICAO Annex 11de (paragraf 2.17) ve ICAO Belgesi
9554 (paragraf 2.16.1) ortaya konulmutur. FUA kavramnn uygulanmas bu koordinasyon
gerekliliklerinin ve sorumluluklar deitirmez ve ak denizler zerindeki hava sahasnn
hukuki statsn deitirmez. Ancak FUA kavram ekil 10da tanmland gibi koordinasyon haklarn basitletiren ve bu koordinasyondan doan bilgilerin daha etkin bir ekilde
yaylmasna olanak salayan prosedrler salamaktadr.
4.10.4.2
ok sayda ECAC devleti koordinasyonu srecini basitletirmek ve AMCyi gnlk bazdaki

hava sahas ynetimi iin bir odak noktas olarak kullanmak iin (1 olarak iaretleme) kesik
izgiler ile iaretlenmi prosedrleri kabul etmilerdir. Bu uygulama uluslararas koordinasyon mekanizmasnn ve bilgilerin yaylmasnn daha ileri bir seviyeye karlmasyla sonulanr. Dier ECAC devletleri ve ECACa ye olmayan devletler (2 olarak iaretlenen) noktal
izgi prosedrn kullanmaya devam etmektedir. Bir prosedr semek bir devlet ASM seviye 1 yetkisidir. Ancak (1 olarak iaretlenen) yeni prosedr benimseyen devletler, srecin
sratli bir ekilde tamamlanmasna olanak salamak amacyla ulusal ATS ve AMC birimleri
arasnda (3 olarak iaretlenen) uygun dahili koordinasyon vastasyla (2 olarak iaretlenen)
prosedr dahil etmelidir.
76
AMC
DEVLET
B
1
1
ASKER
DEVLET
A
ATS
DEVLET
ATS
DEVLET
nerilen FUA Koordinasyonu
Mevcut ICAO Koordinasyonu
Ulusal Koordinasyon
AUP
CRAM
(NOTAMa Ek Bilgi
olarak)
EAUP/EUUP
NOTAM
ekil 18: Ak denizler zerinde yrtlen ve sivil hava tatlar iin potansiyel olarak tehlikeli olan faaliyetlerin
uluslararas koordinasyonu iin mekanizmalarn iyiletirilmesi iin alternatif yntem
4.10.5. AMC ile ilikili grevler

4.10.5.1
AMCler ak denizler zerindeki D sahalarnn herhangi bir aktivasyonu konusunda bilgilendirilmelidir. Bu aktivasyon bir NOTAM tarafndan duyurulmu ise AMC NOTAM referansn AUP/UUPlerin ilave notlar blmnde tekrarlar. Bu FIR/UIRn tm iin AUP/
UUPlerin eksiksizliini tamamlar. D sahas aktivasyonunun AUP/UUPlerdeki yaynlanmas ICAO Annex 15e uygun olarak bir NOTAM duyurusu gereksiniminin yerine gemez.
Bu balamda AMClere NOTAM yaynlama sorumluluu verilebilir.
4.10.5.2
Ak denizler zerindeki CDRler 2 sorumlu AMCler tarafndan aktive edilir ve bu bilgi

gnlk AUP/UUPlere dahil edilir. AMCler ak denizler zerindeki hava sahasnda hibir
ulusal hkmranlk haklarnn mevcut olmad gereini hesaba katmaldr. Dolaysyla bu
durum szkonusu CDRler iin ulusal tahsis kurallarnn uygulanmasn engelleyebilir.
4.10.5.3
AMCler CDRler 1 ile elien ak denizler zerindeki hava sahasnda sivil hava tat operasyonlar iin potansiyel olarak tehlikeli faaliyetlere ilikin bir bildirim aldklar zaman
AUPun ilgili ksmn kullanmak suretiyle sz konusu CDR 1lerin kapatldn yaynlayabilir.
77
BLM 5. TAKTKSEL YNETM LEVLER (ASM SEVYE 3)
5.1. GENEL
5.1.1
Taktik ASM Seviyesi 3 ASM seviyesi 2de tahsis edilmi olan hava sahasnn gerek zamanl
aktivasyonu, devreden karlmasn ya da gerek zamanl yeniden tahsisini ve, gereine gre
sivil ve askeri ATS birimleri, kontrolrler ve/veya kontrol edici askeri birimler arasndaki
hava sahas sorunlarn ve/veya trafik durumlarn zme balamay ierir.
5.1.2
Kontrolrlerin niyetleri dahil olmak zere gerekli tm uu verilerine sistem desteiyle ya

da bu destek olmakszn gerek zamanl eriim hava sahasnn optimum seviyede kullanmna olanak salar ve hava sahasn ayrma gereksinimini azaltr.
5.1.3
ASM seviyeleri 1 ve 2de FUA kavramndan tam olarak yararlanmak iin yeterli gerek zamanl koordinasyon tertibatlar ve prosedrleri gereklidir. Gerek zamanl sivil / askeri koordinasyon kapasitesi sayesinde hava sahasnn kullanmnda esneklik arttrlr. Bu esneklik
hava sahasnn sivil ve askeri trafik tarafndan mterek kullanm tarafndan sunulan potansiyele baldr.
5.2. GEREK ZAMANLI SVL / ASKER KOORDNASYON EKLLER

5.2.1
Spesifik trafik durumlarnn emniyet asndan zme balanmasn kolaylatrmak iin sivil ve askeri hava trafik hizmeti birimleri / askeri kontrol edici birimler arasndaki dorudan
iletiim temel bir neme sahiptir. Bu husus hava sahasnn esnek kullanmnn uygulanmas
iin EUROCONTROL dokmannda (L3-ASPU-01) atfta bulunulduu gibi yazl anlamalarda ayrntl olarak ele alnmaldr.
5.2.2
Hem sivil hem askeri uularn emniyetli ve sratli bir ekilde yrtlmesiyle ilgili bilgilerin
derhal dei toku edilmesini ieren balantl koordinasyon nlemleri kontrolrn bir hareketi ile ya da byle bir hareket olmakszn aktif ya da pasif bir ekilde gerekleebilir.
5.2.3
Sivil / askeri koordinasyonun aktif ekli sivil ve askeri birimler arasnda bir kontrolrn /
kontrolrlerin hareketlerinden doan gerek zamanl iletiimdir. Bu aktif iletiim ekli hem
yalnzca konuma yoluyla yaplan szl koordinasyon hem de yalnzca el ile yaplan bir iletiim sreci olan sessiz koordinasyonu ierir.
5.2.4
Koordinasyonun pasif ekli bilgilerin kontrolrn hibir eylemi olmakszn gerek zamanl
olarak iletiimi demektir. Bu, olaan olarak, ekstra bir koordinasyon olmakszn OAT/GAT
ayrmasn kolaylatrmak iin, uu verilerinin kontrolrler arasnda daha nceden kararlatrlm otomatik dei tokuu eklinde gerekleir.
5.2.5
Aktif koordinasyon modu pasif koordinasyon modunun esas olarak verilerin iletilmesi ile
ilikili olduu bir balamda trafik durumlarnn koordinasyonu ile ilikilidir ve yalnzca kararlatrlan prosedrler tarafndan izin verilen durumlarda bir hareket seyri oluturmak
iin kullanlmaldr.
78
5.2.6
Sessiz koordinasyon esas olarak, nceden koordinasyon gerektii zaman hava sahasnn ve/
veya yol yaplarnn geilmesi iin kullanlacaktr. Sessiz koordinasyonun kullanlmas zellikle yksek trafik younluunun olduu sahalarda koordinatrn i ykn azaltabilir.
5.2.7
Szl koordinasyon, son are tertibat olarak kullanlabilir olmann yan sra koordinasyon
ile ilgili belirli sorunlarn zme kavuturulmas iin gerekli olacaktr. zellikle, sistem
destekli sessiz diyalogun dorudan bir szel diyalog olmakszn pozitif bir ekilde ve sratle
sonulandrlmasnn mmkn olmad durumlarda szl koordinasyon ilevleri kullanlacaktr
5.3. ATS YOLLARI VE HAVA SAHASI GE N KOORDNASYON PROSEDRLER

5.3.1. Kontroll hava sahas ya da ATS yollarnn OAT tarafndan geileri iin koordinasyon
prosedrleri.
5.3.1.1. Genel
5.3.1.1.1
Bir ATS yolu ya da (FRA dahil) kontroll hava sahasnn bir OAT tarafndan geilii srasnda OAT/GAT ayrmasna olanak salamak amacyla mevcut uu verilerinin miktar ve
doruluuna gre farkl prosedrler kullanlabilir.
5.3.1.1.2
lgili genel OAT ve GAT trafik durumunun uu verilerine elektronik ekran yoluyla eriim
OAT ve/veya GAT ayrmasndan sorumlu olan kontrolre ya ICAO yatay ve dey ayrma
minimalar iin bir plan belirleme ya da aktif modda bir koordinasyon (szel koordinasyon
ya da sistem destekli sessiz koordinasyon) iin gereklilii belirleme olanan salar.
5.3.1.2. Genel prosedrler Ek koordinasyon olmakszn ICAO standart ayrmalarna olanak

salayan yeterli uu verileri
5.3.1.2.1
Kontrolrn ulusal LOAlardaki gerekli olan niyetleri dahil olmak zere ilgili tm OAT ve
GAT uu verilerinin gsterimi sorumlu kontrolre bir yol geii srasnda ek koordinasyon
gereksinimi olmaszn OAT / GAT ayrmas iin sorumluluunu yerine getirmesi olanan
salar.
5.3.1.2.2
Kontrolrn niyetleri, ilgili ATC kleransnn tanzim edilmesi ile ayn zamanda ya da ondan nce,
LOAlarda ortaya konulan ekilde uu verilerinin dei toku edilmesi yoluyla gncellenir.
5.3.1.3. Kontroll hava sahasnn OAT tarafndan geilmesi bilgilerin gsterimi

5.3.1.3.1
kili olarak kararlatrld zaman, GATdan sorumlu olan kontrolre, kendi sorumluluu altnda bulunan kontroll hava sahasnn spesifik bir blmnden gemeyi planlayan OATdan
sorumlu kontrolrn hareket plan sunulmaldr. Dolaysyla OATdan sorumlu kontrolr tarafndan GATdan sorumlu kontrolre bir niyet bildirimi gnderilir.
5.3.1.3.2
lgili tm OAT uu verilerinin GAT kontrolrne gsterilmesi kontrolre ngrlen gei

artlarnn farknda olma ve gerekirse koordinasyonu balatma olanan salar. Sorumluluun OAT ve GAT arasnda blnmesi ya da OAT ve GAT arasnda ayrmann salanmas ilgili
LOAlarda ayrntl olarak tanmlanmaya tabidir.
79
5.3.1.4. Gei iin sessiz koordinasyon

5.3.1.4.1
Geiin nceden koordinasyonu gerektirdii durumlarda OAT kontrolr sessiz bir koordinasyon mesaj araclyla kontroll hava sahasnn (ATS yolu, CDR ve CTA) geii iin
bir talep gnderir. Bu talebe GAT kontrolr tarafndan bir sessiz koordinasyon mesaj ile
karlk verilir.
5.1.3.4.2
Bu cevap, ya gei parametrelerinin kabuln yada, gei kabul edilecek nitelikte deil ise,
revize edilmi gei verileri (balk, FL vs.) dahil olmak zere alternatif bir teklifi ierir. Alternatif neri kabul edilebilir deil ise szel koordinasyon kullanlr.
5.3.1.4.3
Bu koordinasyon prosedr uyguland zaman kontrolrlerin her birini bir anlamaya

balar ve kontrolrlerin kararlatrlm hareketlere gei boyunca uymalarn gerektirir.
Byle bir anlamann artlar altnda sorumluluun blnmesi ulusal mevzuatlara ve ilgili
LOAlara tabidir.
5.3.1.5. nceden bildirilmi gei koridorlarnn OAT tarafndan kullanlmas

5.3.1.5.1
LOAlarda belirlenen baz spesifik durumlarda, askeri trafik talepleri bir uu seviyeleri blou gerektirdii zaman OAT iin spesifik koridorlar nceden belirlemek daha iyidir. nceden planlanm bu gei koridorlarnn kullanlmas yukardaki paragraf 5.2.2. ve/veya
5.2.3de tanmlanan prosedre benzer bir prosedr vastasyla kararlatrlr ve sorumlu
kontrolre bildirilir.
5.3.1.5.2
nceden planlanm gei koridorlar prosedrnn uygulanmas kontrolrlerin her birini

ilgili LOAya balar ve kontrolrlerin kararlatrlm hareketlere gei boyunca uymalarn
gerektirir. Byle bir anlamann artlar altnda ayrma iin sorumluluun blnmesi ulusal
mevzuatlara ve ilgili LOAlara tabidir.
5.3.1.6. Kontrol sorumluluunun devredilmesi

5.3.1.6.1
Yukardaki prosedrlerin uygulanamayacak olduu durumlarda ilgili LOAda kontrolrn

transferi iin sorumluluun ayrntl olarak tanmlanmas gerekir.
5.3.2. GAT tarafndan hava sahas geileri ya da yol d uular iin koordinasyon prosedrleri
5.3.2.1. Aktif bir TRA vastasyla gei klerans
5.3.2.1.1
Geici olarak askeri faaliyetler iin rezerve edilmi aktif bir TRA iinden GAT iin bir yol
d / dorudan gzergah talep edildii zaman nceden koordinasyon gereklidir. Bu koordinasyon srecini otomatik olarak iletmek iin paragraf 5.2.5de tanmlanan talep / cevap
prosedr kullanlabilir.
5.3.2.1.2
Bu koordinasyon prosedr kontrolrlerin her birini bir anlamaya balar ve sorumlu kontrolrlerin kararlatrlm hareketlere gei boyunca uymalarn gerektirir. Byle bir anlamann artlar altnda ayrmadan sorumluluun blnmesi ulusal mevzuatlara ve ilgili
LOAlara tabidir.
80
5.3.2.1.3
nceden / azaltlm koordinasyon hava sahas (PCA/RCA) prosedrleri 5.3.2.2.1 nceden

koordinasyon hava sahas (PCA) prosedr altnda, bir mnferit GATa ancak sorumlu
kontrolrler arasnda nceden koordinasyon yapldktan sonra hava sahasnn belirli bir blm iinde yol d uma izni verilir.
5.3.2.1.4
Azaltlm koordinasyon hava sahas (RCA) prosedr altnda GATa nceden koordinasyon gerekmeksizin hava sahasnn nceden tanmlanm bir blm iinde yol d uma
izni verilir. Ancak OAT RCAy geecek ise sorumlu kontrolr tarafndan koordinasyon gereklidir.
5.3.2.1.5
Kontrolrn niyetleri dahil olmak zere ilgili tm GAT uu verilerinin gsterimi OAT
kontrolrne RCAnn GAT gei artlarnn farknda olmasna ve gerekirse, bir koordinasyon balatmasna olanak salar.
5.3.2.1.6
Byle bir anlamann artlar altnda ayrmadan sorumluluun blnmesi ulusal mevzuatlara e ilgili LOAlara tabidir.
5.3.2.2. Kontrol sorumluluunun devri

5.3.2.2.1
Yukarda belirtilen prosedrlerin uygulanamamas durumunda kontrol sorumluluunun

devri ilgili LOAda ayrntl olarak tanmlanmaldr.
5.4. SSTEM DESTEK LEVLER

5.4.1. Genel
5.4.1.1
Taktik seviyeli temel gereklilik FUA kavramnn etkin bir ekilde uygulanabilecei bir trafik
ortam, yani trafii ayrma gereksiniminin asgari seviyeye indirildii bir ortamn yaratlmas iin sistem destei salamaktr. Bu grev aada sralanan hususlarn yerine getirilmesi
yoluyla yerine getirilebilir:
Hava sahas kullanm verilerinin salanmas
Uu verilerinin sivil ve askeri birimleri arasnda teati edilmesi
Hava sahas geii iin sistem desteinin salanmas
5.4.2. Hava sahas kullanm verileri ilevi

5.4.2.1
Hava sahas kullanm verileri bilgilendirme ilevi, kullanlabilir olan tm hava sahasnn
etkin bir ekilde kullanlmasna olanak salamak amacyla, hava sahasnn tahsis edilmi ve
programlanm kullanmna ilikin AUP / UUP bilgilerine ilaveten ilgili tm taraflara hava
sahasnn mevcut kullanmna ilikin gncel verileri gerek zamanl olarak salamaldr.
5.4.2.2
Destek sistemleri mevcut hava sahasnn durumuna ilikin ortak, gvenli ve birletirilmi
bir bilgi dei tokuu salamaldr.
5.4.2.3
Uu emniyetine ilikin nemli bir kayg konusu olarak veri btnl garanti edilecektir.
Seviye 3 hava sahas ynetimini salayan bileen hava sahas yaplarnn rezervasyonlarnn
ve yeniden tahsislerinin aktivasyonuna, devreden karlmasna, ksa vadeli iptaline ya da
deitirilmesine destek salamaldr.
81
5.4.2.4
Destek sistemleri bir hava sahas statsn gsteren ekran zerinde gerek zamanl hava sahas stats salamal ve ATC sistemleri ile ara yz ilikisi iinde olmaya muktedir olmaldr.
5.4.2.5
Balangta hava sahasnn mevcut kullanmna ilikin gerek zamanl bilgiler ATS birimlerinin her birinde kendi balarna manel olarak ve kendi bireysel sistemleri iin salanmaldr.
5.4.3. Temel uu plan bilgileri Kimlik saptama ilevi

5.4.3.1
Temel Uu Plan Verileri Bilgilendirme levi gerekli olan tm uu plan verilerinin sivil
ve askeri kontrol birimleri arasnda otomatik olarak dei toku edilmesiyle ilgilidir. Bu
ilev, ilgili genel OAT ve GAT trafik durumunun gsterimi ve saptanmas iin, bir sivil / askeri koordinasyon srecine dahil olan hem sivil hem askeri birimlerde balantl iz yollar/
etiketler oluturulmasna olanak salayacaktr. Asgari olarak radar verilerinin uu plan
verileri ile ilikisine olanak salamak iin koordinasyon srecine dahil olan uularn her
biri iin hava tat kimlik saptama / ar iareti, SSR modu ve kodu sivil birimlerde askeri
birimlere ve gerektii zaman askeri birimlerden sivil birimlere iletilecektir.
5.4.3.2
Gerekli tm temel uu plan verilerinin sivil ve askeri birimler arasnda uyumlulam bir
ekilde sistem destekli olarak dei toku edilmesine olanak salamak amacyla ortak BFD
mesaj gelitirilmitir.
5.4.4. Mevcut uu plan bilgilendirme ilevi Ayrma levi

5.4.4.1
Mevcut uu plan verileri bilgilendirme ilevi herhangi bir mteakip ATC klerans tarafndan meydana getirilen uu plannn otomatik ve dinamik olarak gncellenmesine olanak
salar
5.4.4.2
Kontrolrn niyetlerine ilikin verileri bilgilendirme ilevi mevcut uu plann ek onaya

tabi olarak bir sonraki deiiklikle otomatik olarak gncellemeyi hedefler
5.4.4.3
Kontrolrn niyetlerine ilikin bilgilerin verilmesi ve alnmas kendi bana hareketin koordinasyonunu tekil etmez. Bunun yalnzca kontrolrlere bir aktif koordinasyon modunun
gerekli olduunu belirleme olanan vermesi gerekir.
5.4.4.4
Dei toku edilen veriler, ilgili birimler arasnda yaplan iki bir anlamada belirtilen ekilde, belirlenen balk, dorudan klerans trmanma / ini hz, belirlenen hz, kontrolr /
sektr tespiti ve, kontrolrn niyetleri dahil olmak zere herhangi bir dier ynetimsel veri
gibi verileri ierebilir.
5.4.4.5
Kontrolrn niyetleri, LOAlarda ortaya konulduu gibi ya ilgili ATC onaynn verilmesinden nce ya da bu onayn verilmesi ile ayn zamanda dei toku edilecek olan gncellenmi uu verileridir.
5.4.4.6
Gncellenmi uu verisi bilgilerinin uyumlulatrlm bir ekilde datmna olanak salamak iin mterek bir CFD mesaj gelitirilmitir.
82
5.4.5. Sessiz koordinasyon ilevsellii - Hava sahas gei ilevi

5.4.5.1
5.4.5.2
Bir sistem destekli diyaloga dayal olan sessiz koordinasyon ilevleri kontrolrlere elektronik
ekranlar kullanarak koordinasyon mesajlarn dei toku etme olanan salar. Bu ilevler
halen esas olarak konuma yoluyla yrtlen koordinasyon prosedrleri ve yntemlerini
hzlandracak ve kolaylatracaktr. Sistem destekli bu diyalogun ana uygulamalar aada
sralanan eler ile ilgilidir:
ATS srekli apraz CDR yollarnn OAT tarafndan geilmesi
Kontroll hava sahasnn OAT tarafndan geilmesi
Hava sahas rezervasyonunun GAT tarafndan geilmesi
GAT tarafndan ilave CDRler / dorudan yol belirleme / yol dnn kullanlmas
Hava sahas ve yol geileri iin yukarda gerekli olduu belirtilen sistem destekli diyaloglar.
Hava sahas gei niyeti bildirim ilevsellii ve hava sahas gei diyalog ilevine ayrlabilir.
5.4.6. Hava sahas gei niyeti bildirim ilevsellii

5.4.6.1
Kontroll hava sahasnn muayyen bir blmn bir askeri uu ile gemek isteyen bir askeri kontrolrn eylem plann bir sivil ATS birimine bildirmek iin hava sahas gei niyeti
bildirim ilevi kullanlmaldr.
5.4.6.2
Bu niyet bildirimi gei onay ya da onaylanm bir uu yolu iin bir talep olarak grlmemelidir. Hareket plan yalnzca, ikili anlama yle ngryor ise, sivil kontrolr, askeri
kontrolr ya da hava savunma biriminin bilgisine sunulmak iin iletilmelidir.
5.4.6.3
Hava sahas gei niyeti bildirim bilgilerinin uyumlulatrlm sistem destekli datmna
olanak salamak iin ortak mesaj gelitirilmitir.
5.4.7. Hava sahas gei diyalogu ilevi

5.4.7.1
Hava sahas gei diyalogu ilevi hava sahas gei niyeti bildirimi ilevinin ilavesi niteliindedir. kili anlama hava sahas ya da yol geii iin nceden bir OAT / GAT koordinasyonu
gerektiriyor ise kullanlmaldr.
5.4.7.2
Hava sahas gei bilgilerinin uyumlulatrlm sistem destekli datmna olanak salamak
iin hava sahas gei talebi mesaj (XRQ) / hava sahas geii kabul mesaj ACP hava sahas gei kar neri mesaj (XAP) hava sahas gei red mesaj (RJC) mesajlar gelitirilmitir.
83
5.5. HAVA SAHASININ MTEREK YA DA PAYLAILAN KULLANIMI

5.5.1. Hava sahasnn mterek kullanm
5.5.1.1
Bir AMC, ASM seviye 1de tanmlanan kriterlere uygun olarak, ASM seviye 2de, hava sahasna ya CDR ya da TRA / TSA ya da AMC / ynetilebilir D ve R sahalar olarak tahsis
etmemeyi kararlatrabilir byle bir durumda hava sahasnn gerek zamanda emniyetli bir
ekilde kullanlmay sorumlu ATS birimleri ve/veya ilgili kontrol edici askeri makamlar
arasndaki ASM seviye 3de mzakereye tabidir.
5.5.1.2
ASM seviye 1de kararlatrlan ilgili ASM seviye 3 mzakere kurallar ATS birimleri ve/
veya kontrol eden ilgili askeri birimler arasnda oluturulan LOAlarda yanstlmaldr. Bu
kurallar hava sahasnn hangi artlar (faaliyetin nitelii, sivil/askeri koordinasyon kapasitesi)
altnda mterek kullanlabileceini ak ve net olarak tanmlar.
5.5.1.3
RCA prosedr yrrlkte olduu zaman LOAlar belirli bildirim dnemleri ile PCA prosedrnn uygulanmas iin gerekli olan kriterleri tanmlamaldr.
5.5.2. Hava sahasnn paylalarak kullanm

5.5.2.1
Muayyen kullanclar ile o hava sahasn yneten ATS salaycs arasndaki uygun dzenlemeler yoluyla hava sahasna eriim imkannn salanmas mmkndr. Bu senaryoya gre
normal artlar altnda mmkn olmad halde muayyen artlar altnda bir spesifik hava
sahas kullancsna spesifik bir hava sahas hacmine eriim imkan verilebilir.
5.5.2.2
PCA prosedr ile hava sahasn balca GAT trafik aklar dnda bulunan spesifik kullanclarn kullanm iin geici olarak rezerve etmek mmkndr. Bir PCA, iinde askeri
ya da dier spesifik faaliyetlerin geici bir bazda yaplabilecei ve ilgili birimler arasndaki
LOAlarda belirlenen kurallar altnda mnferit GATa transit geiin salanabilecei verili
bir kontroll hava sahas bloudur.
5.5.2.3
Bir PCA esas olarak bilinen bir trafik ortamndaki kontroll hava sahasnda faaliyet gsteren
GAT hava muhabere eitimi ve eitim uular gibi yksek hzla askeri operasyonlardan
geici olarak ayrmak iin kullanlacaktr.. Bir PCA iindeki askeri faaliyetler durduu ya da
azald zaman RCA prosedr balatlacaktr.
5.5.2.4
Dier bir olaslk terminal sahas dahil olmak zere yaynlanm bir sahann yada o sahann
genel olarak tanmlanm bir ATS salaycsnn (rnein sivil ATS salaycs sorumluluu
altnda bulunan bir alt blmnn (rnein TMA sektr) geici olarak bir dier ATS salaycsna (rnein askeri ATS salaycs) tahsis edilmesidir. Bu saha, spesifik bir faaliyetin
yrtlmesi iin bamsz olarak kullanlabilir ya da ilgili ATS salaycs tarafndan kontrol
edilen trafiin hacmini arttrmak iin aktif bir saha ile birletirilebilir.
5.5.2.5
Bu dzenlemeler ilgili taraflar arasnda bir LOAda tanmlanacaktr.
84
5.6. LAVE ASM PROSEDRLER

5.6.1. Genel
5.6.1.1
Yukardaki paragraf 5.2 ila 5.5.5 arasnda tanmlanan prosedrler st ve alt kontroll hava
sahas iinde ortak olarak kullanlr. Ancak alt hava sahasnn ve onunla balantl olarak
genel havaclk tarafndan gerekletirilen uu faaliyetlerinin (rnein rekreasyon amal uu, hava sporlar vs.) ve havaclk ileri tarafndan gerekletirilen uu faaliyetlerinin
(rnein evre gzetimi, yangnla mcadele, hava fotorafl vs.) farkl bileimi ve nitelii
nedeniyle tm hava sahas kullanclarnn gereksinimini karlamak ve gereksiz tahditlerin
dayatlmamasn salamak iin devletler tarafndan ilave ASM prosedrleri uygulanmtr.
nerilen bu en iyi uygulamalar devletlere kendi alt hava sahalar dahilinde FUAnn uygulanmasnn planlamalarnda yardmc olmay yada bu uygulamay daha ileri bir dzeye
karmak konusunda devletlere yardmc olmay hedeflemektedir.
5.6.2. Kontroll hava sahas

5.6.2.1. Hava sahas snflandrmasnn deitirilmesi
Kontroll alt hava sahasnn tm hava sahas kullanclar tarafndan kullanmnn esnekliini arttrmak iin hava sahasnn snflandrlmas faaliyetin tipine gre uyarlanabilir. Bu,
daha geni bir mteri grubu tarafndan kullanma olanak salamak iin hava sahas snflandrmasnda bir deiiklie yani derece indirmeye evrilebilir.
5.6.2.1.1
Hava sahas snflandrmasnn byle bir esnek deiiklii daha geni bir hedef kitleyi bilgilendirmek amacyla AIPde yaynlanacaktr. Bu yayn enlem ve boylam olarak koordinatlarn
ak ve net olarak bir tanmn, dey boyutu (en alak ve en st seviye) ilgili faaliyet saatleri
ile balantl hava sahas snflandrmasn (rnein SR/SS, hafta sonunda vs.) ve irtibat bilgilerini (telefon numaras / RT frekans) ierecektir.
5.6.2.2. Aktivasyon yntemi

5.6.2.2.1
Bu yntem, dinamik bir bazda kullanlabilir olmak zere, yaynlanm spesifik bir hava sahas ya da sahaya ilave sahalar olarak nceden belirlenmi sahalarn duyurulmasn ierir.
5.6.2.2.2
Aktivasyon yntemi ksa sreli ihbara dayal talepler, spesifik artlar altnda faaliyet gsteren
hava trafiini korumak ya da olduka nceden bilinen faaliyetler iin uygun olabilir.
5.6.2.2.3
Bu metodun, bir hava sahas hacminin aktive edilmesinden nce tm potansiyel kullanclar
iin yeterli bir bildirim sresi oluturma gereksinimi eklinde temel bir gln mevcut
olmas nedeniyle E ila G olarak snflandrlm olan hava sahas dahilinde kullanlmamas
nerilir. Ancak hacim ve zaman dahil olmak zere hava sahasn AIPde yaynlamak ve ona
nceden tanmlanm aktivasyon zaman lekleri dahilinde bir A ila D snflandrmas vermek muhtemel bir zm olabilir.
85
5.6.2.3. Terminal Kontrol Sahalar, Kontrol Blgeleri (CTA, TMA, CTR)

5.6.2.3.1. Genel
5.6.2.3.1.1 Terminal sahalar ve bunlarn civarndaki hava sahasnn esneklii engellemeyecek bir snflandrmaya sahip olmalar ve aralarnda koordinasyon kurulabilecek tanmlanm birimler
tarafndan ynetilmesi nerilir.
5.6.2.3.1.2 Hava sahas yapsnn sabit ve/veya dairesel ekilde dzenlenmesi mmkndr. Bu hava
sahasnn bir blmnn ihtiya temelinde uzun bir kurulu zaman tablosuna gre tahsis
edilmesini ierir.
5.6.2.3.2. D aktivasyon yntemi

5.6.2.3.2.1 Bu yntem ATM sistemi tarafndan srekli kullanm iin ya da yalnzca yaynlanm olan
belirli zamanlarda kullanm iin bildirilmi olan ancak belirli artlar altnda dier hava sahas kullanclarnn kullanmna sunulmu olan hava sahas iin uygulanr.
5.6.2.3.2.2 Bu hava sahasnn dier gruplar tarafndan kullanlabileceini gsteren ve keza bu kullanm
zerinde herhangi bir tahditi gsteren bir not AIPlere kaydedilmelidir.
5.6.2.3.2.3 Daha geni bir mteri grubu tarafndan hava sahasnn kullanmna olanak salamak amacyla hava sahas snflandrmasnda bir deiiklik gerekli olabilir, yani hava sahas snf
A-Dden E-Gye indirilebilir.
5.6.2.3.2.4 Bu kavramn bir rnein bir hava sahas hacminin yalnzca belirli bir pist yn iin ya da
karmak trafik yklemesi dnemlerinde kullanlmasn gerektiren terminal hava sahas olabilir.
5.6.2.3.2.5 ekil 19da bir terminal hava sahasnn esas olarak RWY 27nin kullanmn ieren bir hava
limann ieren tarihsel bir blm basitletirilmi bir ekilde gsterilmektedir. Trafik seviyelerinin arttrlmas ve hava tat ebatlarnn bytlmesi RWY 22 ya da RWY 09 kullanld zaman ciddi glklere neden olur. Bu pistler iin hizmet sunacak ilave bir hava sahas
gereksinimi tespit edilmitir. lave kontroll hava sahas oluturmann etkisi minimum seviyede tutulmaldr.
ekil 19: Terminal Hava sahas
86
5.6.2.3.2.6
ekil 10de, ekil 19da olduu gibi, terminal hava sahasnn devreden karlm bir
hava sahas ieren ayn blm gsterilmektedir. Bu senaryoda ana hatlar ile belirtilmi olan tm saha (kat, kaln ve normal izgiler) terminal hava sahas olarak ilan
edilecektir. X, Y ve Z (kaln, normal ve kesik izgili) yalnzca belirli zamanlarda ya da
belirli artlar altnda kullanlacak sahalar olarak kaydedilecektir; Bu durumda, RWY 22
kullanmda olduu zaman Z ve RWY 09 kullanmda olduu zaman X ve/veya Ysi.
ekil 20: Esnek Terminal Hava Sahas
5.6.2.3.2.7
ekil 2de ekil 20 iinden bir enine kesit dilimi gsterilmektedir. X Y sahalar en ileri
ularda bulunmalar nedeniyle orijinal terminal sahasna ilave niteliinde olmalarna
ramen (ekil 19) hem dey hem yatay dzlemde yalnzca greceli olarak kk miktarda bir hava sahasdrlar. Dolaysyla dier kullanclar iin minimum seviyede bir aksama sz konusudur.
ekil 21: TMA Yenile Kesiti
5.6.3. Kontroll hava sahasnn dnda

5.6.3.1
FUA kontroll hava sahas dnda uygulanmas ile ilikili balca glk kullanclarn ve/
veya ATS salayclarn mevcut hava sahas yaps ve balantl stat hakknda gerek zamanl olarak bilgilendirme eklidir.
5.6.3.2
Baz ye devletler, hava sahasnn dier kullanclar iin kullanlabilir olmasn salamak
amacyla kontroll hava sahasnn belirli hacimlerinin snflarnn kontroll hava sahasnn
operasyon saatleri dnda civardaki hava sahasnn snfna deitirilmesini salamaktadr.
87
Hava sahasnn bu esnek kullanmn geleneksel olarak hava sahasnn sivil/askeri kullanm
zerinde odaklanm olmakla birlikte, hava sahasnn tm kullanclar iin kullanlabilirliini maksimum seviyeye karmak iin hava sahasnn sivil/askeri kullanmn ele almaya
ihtiya bulunmaktadr.
5.6.3.3
Hava sahasnn, spesifik bir hava sahasnn (rnein CTR, TMA vs.) bildirilmi faaliyet saatleri dnda tm kullanclar tarafndan maksimum kullanlabilirliini salamak iin o hava
sahas hacminin hava sahas snflandrmas arka plandaki snflandrmaya geri dnmelidir.
5.6.3.4
Bu hava sahasnn iletim saatleri daha az kesin dier uygulamalar iin NOTAM tarafndan
ulusal AIPde nceden belirlenmi tarihler/zamanlar iin bildirilebilir.
5.6.3.5
Bu uygulamalarn ve devreden karmann bildirimleri genel olarak ilgili frekans zerinde

yaynlanacak ya da uu bilgileri servisi (FIS) tarafndan duyurulacaktr.
5.6.3.6
laveten ATS salayclarnn ve dier hava sahas kullanclarnn ilgili hava sahas iindeki
stat ve trafik durumu hakkndaki bilgilerini arttrmak amacyla halen eitli devletler tarafndan bir takm zel tipte gereklilikler kullanlmaktadr. Bu gereklilikleri iin yetki ASM
seviye 1den gelmektedir ve ASM seviye 2 ve 3e ilave bir etki salarlar:
Telsizin normal olarak onu gerektirmeyen bir snflandrma iinde tanmas ve kullanlmas gereklilii
Penetrasyondan nce hava sahasnn mevcut durumunun gerek zamanda tahkik edilmesi
gereklilii. Pilot hibir bilgiye sahip deil ise penatrasyona izin verilmediini varsaymaldr.
Transponderin tanmas ve kullanlmas gereklilii
Hava minimalarnda deiiklikler
Bir FPL sunma gereklilii
5.6.4. lan ve Bildirim

5.6.4.1
Genel ilan ve bildirim yntemleri kavram iin geerli olan yntemler ile ayndr. Bilgilerin
gereken daha geni kitleye ulamasn salamak iin AUP ve AAlarn listesinin srklasyonunu geniletme imkanna nem verilmesi gerekir.
5.6.4.2
AIP pilota uu emniyeti iin gerekli dzenlemeleri yapma konusunda yardmc olmak iin
yeterli bilgi iermelidir. Bu bilgi aada sralanan eleri ierecektir:
Hacim isim/kod tantmas
WGS koordinatlar
Boyutlar (yanal ve dey)
Uu zamanlar / gnleri
rtibat bilgileri (telefon numaras/ RT frekans)
5.6.4.3
Farkl hava sahas kullancs kategorileri, ilgili hava sahasnn snflandrma tipine gre farkl bildirim sreleri ve duyuru gerekliliklerine ihtiya duyabilir. Bu hava sahasnn ynetimine ve kullanmna dahil olan tm kurulular AUPlarn datm listelerine ya da gerekli
duyuruyu salamak iin yeterli benzeri bir yntemin (rnein NOTAM) datm listelerine
dahil edilecektir.
5.6.4.4
En etkin duyuru ve bildirim yntemini kendi zel gerekliliklerine dayal olarak uygulama
karar her bir devletin kendine ait olacaktr.
88
BLM 6 ASM BLGLERNN YAYINLANMASI
6.1. ASM SEVYE 1 KARARI N AIP/ NOTAM

6.1.1
ASM seviye 1deki nemli bir ulusal grev, kendi hkmranl altndaki hava sahas yaplar
ve ATS yollarnn statsnn ulusal AIPlerde yaynlanmasdr. Bir baka grev ise ilave
ayrlm hava sahasn gerektirebilecek ve olduka nceden planlanm olan byk lekli
askeri tatbikatlar ya da hava ovlar gibi nemli faaliyetlerin koordinasyonudur. Bu faaliyetlerin NOTAM gibi AIP yaynlar tarafndan yaynlanmas gerekir.
6.1.2
Hava sahas kullanclarnn hava sahas kullanclarna ECAC devletlerinde uygulanan yeni
esnek yaplarn farknda olmalarna olanak salamak iin bu bilgilerin AIPlerdeki yaynnn
uyumlulatrlmas ve tutarl bir ekilde yaplmas gereklidir.
6.1.3. Dey snrlarn yaynlanmas

6.1.3.1
ICAO 15 no.lu Annexinde bir ATS yolunun ayrntl bir tanmnn yaynlanacan ve bunun st ve alt snrlarn yaynlanmasn iereceini belirtmektedir. Kontrol sahalarnn dey snrlar iin VFR FLlerin ayrt edilmesi ve kullanm ICAO Annex 11, Blm 2, Paragraf
2.10 tarafndan ngrlmektedir.
6.1.3.2
IDevletler bu snrlarn kendi AIPlerinde yaynlanmasn uyumlulatrmak iin aada sralanan hususlar yerine getirmelidir.
- Alt snr yada minimum yol boyu rakm zerinde ve FL290 altnda
- VFR uu seviyeleri stanbul Annex 2, Ek 3

Sayfa 1e uygun olarak kullanma (rnein FL035
yada buna tekabl eden rakm... FL285
- FL290n zerinde ve FL410un altnda
- ... 5 zerinde sona eren FR uu seviyeleri arasndaki tabakay / aras seviyeyi temsil eden sayy kullanr (rnein FL295... FL405)
- FL410un zerinde
- ... 0 zerinde sona eren IFR uu seviyeleri arasndaki tabaka / ara seviyeyi temsil eden rakm
kullann (rnein FL420... FL500...)
6.1.3.3
Ist ATS / RNAV yolu iin belirlenmi olan alt limit alt ATS / RNAV yolunun st dey
limitini oluturmaktadr.
89
6.1.4. Zamanlar / artlarn yaynlanmas

6.1.4.1
ICAOnun 15 no.lu Annexi ATS yollar iin AIPde hava sahalarnn kullanlabilirlii ve
dier artlarnn yaynlama zamanlar iin bir format tanmlamaktadr. Sz konusu annex
yalnzca szkonusu bilgilerin notlar halinde ayrntl tanm ilave edilmesi gerektiini ve AIP
ENR blm iin ATS yol tablolarnn tasvirini ieren ve notlar stununu standart olmayan
serbest metin kullanarak gsteren 8126 no.lu AIS el kitab tarafndan tamamlanmas gerektiini belirtmektedir.
6.1.4.2
IDevletler bir CDRnin kendi AIPlerinde uu planlamas iin ne zaman kullanlabilir olduuna dair zaman ve artlar tanmlayan AIP yaynlarn uyumlulatrmak iin aada
tanmlanan prosedr uygulamaldr.
6.1.4.3
IEit dnemler srasnda zamansal tekrarlama durumunda AIP ENR 3deki notlar stununda belirtilen bilgiler yol iin aada sralanan durumlar ak ve net olarak tanmlamaktadr:
- 24 saatlik bir sre ise
-Not stununu ekleyin, rnein CDR 1 24

saat
- Belirli bir sre iin CDR1 artlar geerli ise
-Not stununu ekleyin, rnein CDR 1

23.00
05.00 (bu zaman sresi dnda ne olduu
ile birlikte, kullanlamaz ve/veya dier tm
olas kombinasyonlar
- Haftalk dnemler geerliyse
Notlar stununu ekleyin, rnein CDR

1
pazartesi cuma 23.00 05.00 ve/
veya cuma 14.00 pazartesi 06.00, dier
zamanlarda CDR 2 ve/veya dier tm olas
kombinasyonlar
- Uzatlm tatil dnemi sz konusu ise
- Notlar stununa ekleyin, rnein CDR 1

20 Haziran ile 7 Ocak tarihleri arasnda 24
saat ya da avni GEN 2.1 ve/veya dier AIS
yaynlarnda tanmlanan resmi tatil (PH)
gre; dier zamanlarda CDRe 3 ve/veya dier tm olas kombinasyonlar
6.1.4.4
IBir yolun yalnzca bir blmnn bir CDR olarak yaynland bir zaman dnemi, uu
seviyesi ya da corafi snrlar dnda srekli bir yol olarak yaynland durumlarda AIP
yayn aada sralanan eleri kapsamaldr:
lgili CDR zaman dilimi - Prosedrlerin zerinde geerlidir;
Farkl kategori (CDR 1 FL285 FL460 Pazartesi Cuma 08.00 (07.00) 10.00 (09.00), bu
zaman diliminin ve FLler ve/veya tm dier olas kombinasyonlarn dnda srekli kullanmn uygulanabilirlii).
90
6.1.5. Rezerve edilmi / tahditli sahalarn yaynlanmas.

Aada sunulan genel ana esaslar esas olarak Annex 2, Annex 11, Annex 15 ve DOC 8126 ve ERNIP
ksm 1 (teknik artlar olmak zere ICAO yaynlar ile tmyle uyumludur.
6.1.5.1. Uyumlulatrlm CBA isimlendirmesi

6.1.5.1.1
Avrupa apnda uyumlulatrlm bir CBA isimlendirmesi salamak iin aadaki ilkelerin onaylanmas gerekir:
Bir grup iki harf (EU) ve bu harf grubunu izleyen aadaki ifadeler:
C (EAD DHO-5, CBA iin kural 6)
ECAC iinde tekrarlanmayan 7 karakterden (tercihen tam saylar) oluan bir grup
6.1.5.1.2
Tantmann benzerliini salamak iin Avrupada merkezi bir CBA isimlendirme ynetimi
zerinde anlamaya varlm ve ASMSG ve onun sekreterlii sreci EAD ile yakn bir koordinasyon iinde ynetmekle grevlendirmitir.
6.1.5.2. Uu planlamas tampon blgesi (FBZ) yayn

6.1.5.2.1
Bu paragraf FBZnin tantm ile ilikili bilgilerin ilk fiktif rneklerini ve AIPdeki ilk ayrlm bilgi sahalarn iermektedir.
GEN 2.2 AIS yaynlarnda kullanlan ksaltmalar
FBZ uu planlamas tampon blgesi
ENR1.10 Uu planlamas
Bu blm FBZ kavramnn bir tanmn ve aada sralanan kurallar gibi IFR uu planlamas iin ilgili kurallar iermelidir:
Uygulanabilir olduu zaman. Her bir tahsis edilmi / tahditli hava sahas iin yalnzca
IFR uu planlamas amac ile bir FBZ oluturulmutur. Uu planlar aktif olduu zaman
FBZnin snrna kadar sunulabilir.
k 15de tanmlanan yol byk daire en ksa yoluna gre iki nokta arasndaki nominal yolu
dikkate alacaktr.
Rezerve edilmi /tahditli hava sahas ve FBZ aktif olduu zaman. (ilgili duyuru aracn
belirtin) tarafndan bildirilir.
91
ENR 5.1 yasak,tahditli ve tehlike sahalarnn tanm

Kimlik, sim ve Yanal Limitler
st Limit
Not
Alt Limit
XXYYZZ
6500 FT MSL
56 00 28N 011 16 56E
GND
55 54 13N 011 13 56E

55 55 08N 011 07 41E
56 01 18N 011 04 36E
56 06 43N 011 10 26E
56 00 28N 011 16 56E.
XXYYZZ FBZ
7500 FT MSL
56 13 38N 011 10 31E
GND
56 00 57N 011 23 42E

55 49 54N 011 18 22E
55 52 13N 011 02 36E
56 01 48N 010 57 47E
56 13 38N 011 10 31E.
6.1.5.2.2
6.1.5.2.3
6.1.5.2.4
6.1.5.2.5
6.1.5.2.6
6.1.5.2.7
Tanmlanm FBZli CBA durumunda yada yalnzca FBZ ulusal snrlar ya da bir FIRn
snrlarn getii zaman yaynlama gereklilikleri komu devletlerdeki ilgili rgtler arasnda
bir anlamann bir paras olmaldr. Yalnzca FBZ ulusal snrlar ve/veya bir FIRn snrlarn
getii zaman rezerve edilmi /tahditli sahay yaynlayan devletin ayn zamanda FBZnin yaynlanmasndan da sorumlu olmas tavsiye edilir.
Hem tahsis edilmi /tahditli hava sahas ve hem de FBZ CACDa yklenecektir.
Kanlmas gereken toplam hava sahas, uu planlamas amacyla, uygun bildirim vastalar
ile kullanclara bildirilecektir.
AUP / UUP rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin planlanm aktivasyonun birincil bildirim vastas olarak dnlmelidir. AMC ynetilebilir sahalar olmayan sahalar iin, devletler
hava sahas kullanclarna bildirim gerekliliklerini de AIS yaynlar (rnein NOTAM) vastasyla ele almaldr. Btn durumlarda, FBZ uygulanabilir olduu zaman hem rezerve edilmi
/tahditli hava sahas ve hem de FBZ, kimlik, koordinatlar ve aktivasyonun zaman sresi ile
birlikte bildirilmelidir.
AUP / UUPu kullanrken AIPde tanmland zere FBZnin gereken aktivasyonu CIAM /
ASM aralar ile uygun bir ekilde bildirilecektir. Hava sahas kullanclarna bilahare EAUP/
EUUP araclyla bildirimde bulunacaktr.
Geici sahalar oluturulduu ve yatay / dey FBZ gerekli olduu zaman yeterli yayn (rnein
NOTAM ya da AIP eki) salanmaldr. AUP /UUP vastasyla geici sahalarn aktivasyonunun
gnlk olarak bildirilmesi bekleniyor ise 6.5.2.6daki prosedrler ile ayn prosedrler uygulanmaldr. Yayn basitletirmek amacyla FBZnin geici sahalarn snrlar iine dahil edilmesi
dnlebilir. Rezerve edilmi /tahditli sahalarn ksmi dey aktivasyonu (seviye bantlar)
durumunda dey FBZnin gerekli seviye bantlarnn dey snrlar dahilinde ele alnmas
gerekir.
92
6.1.5.2.8
Modler sahalar szkonusu olduunda tahsis edilmi olan modllerin kombinasyonu gerekirse FBZlerin aktivasyonu dahil olmak zere AUP/UUP vastasyla bildirilmelidir. IFPS,
yrngenin balantl FBZler dahil olmak zere bir ya da daha fazla modl iinden geip
gemediini tespit etmek iin FPLleri balantl FBZ dahil olmak zere her bir modle kar
geerli klacaktr. Yrngenin bir modl iinden geiyor olmas ve bitiik modln fatmas
ile akyor olmas durumunda IFPS her ikisi ile olan etkileimi ele alacaktr.
6.1.5.3. Dey Snrlarn Yaynlanmas

Devletlerin, askeri tatbikat ve eitim sahalarnn ve hava savunma blgelerinin ADIZ st
ve alt snrlarnn kendi AIPlerinde yaynlanmas iin 6.1.3.2de tanmlanan kriterleri uygulamalar gerekir. Spesifik olarak ifade edecek olursak gei rakmnn zerindeki dey
snrlar tanm iin FLler kullanlmaldr; saptanan FLler tarihsel olarak kaydedilmi olan
QNH deikenliklerini dikkate almalar gerekir.
6.1.5.4. Aktivasyon zamannn yaynlanmas

Aktivasyon zamannn tanm, kullanlan sistem ve aktivasyon duyurusunun yaplmasnda
kullanlan vastalar ve sahann anca ynetilebilir bir saha olup olmad ERNIP ksm 1 paragraf 7.2.8de tanmlanan ana esaslara gre salanmaldr.
6.1.5.5. FUA tahditlerinin yaynlanmas

ERNIP ksm 4 RAD kullanclar el kitabnda tanmlanan ana esaslara gre RAD belgesinde
yaynlanmaldr. Bununla birlikte devletler spesifik bir saha ile balantl FUA tahditini kendi ulusal AIPlerinde yaynlamaya da karar verebilirler. Bu gibi durumlarda FUA tahditleri
FUA tahdidinin aktivasyonu gereine gre EAUP/EUUP ya da NOTAM araclyla bildirilir eklinde genel bir bilgi ile notlar stununda tanmlanmaldr.
6.1.5.6. Bildirim vastalar

AUP/UUP kullanclara AIPlerde tanmlanan snrlar ve aktivasyon zamanna gre sahalarn stats hakknda bilgi sunmak iin ana sistem olarak kabul edilmektedir. AUP/UUP
bilgileri CACD veri tabann gncellemek iin, yani dolaysyla FPL amalar iin kullanlmaktadr. ASM el kitabnda tanmlanan ICAO hkmlerine gre AIS bildirimi (rnein
AIP ekleri, NOTAMlar)de kullanlmaktadr. Ancak AUP/UUPnin AIS aralar vastasyla
bildirilmi olan bilgileri raporlamas beklendii zaman AUP/UUP bildirimi AIS araclyla
bildirilmi olan daha nceki bilgilerin yerine geer ve CACD veri tabann gncellemek iin
geerli bildirimdir. Gncellenmi AIS bildirimi AUP/UUP bilgilerini uygun bir ekilde yanstmak iin kullanlmaldr.
6.1.5.7. Hava sahas snflandrmas

Yaynlanm bir rezerve edilmi /tahditli sahann hava sahas hacmi, saha aktif olmad zaman onu evreleyen hava sahasnn snf ile ayn snfa dahil olur. Saha aktif olduu zaman,
izin verilen faaliyetlerin tipine gre, hibir hava sahas snflandrmas ya da devlet tarafn93
dan tanmlanm spesifik bir hava sahas snflandrmas uygulanmaz. Katlmc olmayan
hava tatlar tarafndan taktiksel gei szkonusu olduunda referans hava sahas snflandrmasna gre salanan hava trafik hizmeti tipi salanr. Beklenen ATSnn salanmas iin
sorumlu olan birimlerin lokal anlamalar tarafndan tanmlanmaldr.
6.2. ASM seviye 2 karar iin spesifik ASM mesajlar

6.2.1. Hava sahas kullanm plan (AUP)
6.2.1.1
FUA kavramnn baarl bir ekilde uygulanmas ASM seviye 2 hava sahas tahsis kararlarnn AMClern her biri tarafndan bir ulusal hava sahas kullanm mesaj (AUP) yoluyla
gnlk olarak etkin, zamannda ve doru bir ekilde duyurulmasn gerektirir.
6.2.1.2
AUP NMnin ASM iin ayrlm ara yzne ortak bir uyumlu format ile iletilir ve bir sonraki gn 06.00 UTC ile daha sonraki gn 06.00 UTC arasndaki 24 saatlik sreyi kapsamak iin
mmkn olan en ksa srede ve en ge 15.00 UTC (14.00 UTC yaz) itibariyle yaynlanr.
Bir hafta sonu ya da tatil gnleri dneminin her bir gnn kapsamak amacyla AMCnin
kapanndan nceki son gn birka AUP tek bir dizi halinde gnderilebilir. Ancak bu sre
birbirini izleyen maksimum 7 gnlk bir sre olabilir. AUP AAlar, ACCler/ FMPler ve
CACDa iletilir. CIAM uygulamas yoluyla
6.2.1.3
AUP hazr bir formatta dier AMClerin kullanmna otomatik olarak sunulabilecektir.
AMCler ve AAlar iinde AUP srecini otomatikletirmek amacyla, AUPlarn otomatik
olarak depolanmas ve ACCler / FMPlerde gsterilmesi iin AUPlarn NM terminallerinde bulunan ya da B2B araclyla sunulmu olan ortak etin yazlm vastasyla hazrlanmas ve CACD / AMEye datlmas gerekir.
6.2.2. Gncellenmi hava sahas kullanm plan (UUP)

6.2.2.1
AMC tahsis srecini tamamladktan sonra, daha nceden rezerve edilmi herhangi bir hava
sahas yapsnn iptal edilmi olmasnn avantajndan yararlanmak amacyla hava sahas tahsisi zerinde deiiklikler yaplmas gerekli olabilir. Hava sahas tahsisi zerindeki deiiklikler AMC tarafndan UUPler yoluyla yaplacaktr.
6.2.2.2
UUPler prosedrde tanmlanan geerlilik sresine gre mevcut AUPun ve daha nceki
UUPlerin yerine geecektir. Bu gncellenmi hava sahas statsnn farkndaln gelitirmek amacyla yeni bir plan yanstmaktadr. Btn deiiklikler Annex 6da tanmlanan
kriterlere gre grlebilir olacaktr.
6.2.2.3
UUP bilgileri NM / CACF tarafndan eAMI mesajlar retmek iin kullanlacak ve ayn
zamanda NOP portal zerinde sunulacaktr. CDRlerin bir deiiklik statsne gre, ilgili
kullanclara yeniden yol belirleme nerisi(RRPler) mesajlar sunulacaktr.
6.2.2.4
UUP AUP ile ayn formatta yaynlanr. UUPlar paragraf 4.6.3 ve 4.6.4de tanmlanan mevcut prosedrlere gre yaynlanacaktr.
6.2.2.5
UUP ilgili AAlara ACCler / FMPler ve NM / CACFa iletilecektir. Yaynlanan UUPlar

CIAM n uygulamas yoluyla dier AMClera grlebilir olacaktr. Ancak UUPlar mevcut
AUP zerinde hibir deiiklik yok ise yaynlanmayacaktr.
94
6.2.2.6
UUPlarn otomatik olarak depolanmas ve gsterimine olanak salamak amacyla UUP srecinin AMCler ve AAlar iinde otomatikletirilmesi iin UUPlarn NM terminallerinde
bulunan CIAM yazlm vastasyla hazrlanmas ya da B2B vastasyla sunulmas gerekir.
6.2.3. Elektronik hava sahas ynetim bilgileri (eAMI)

6.2.3.1
EAMI ya da elektronik hava sahas ynetimi bilgileri tm hava sahas tahsislerini (ASM
seviye 1 ve ASM seviye 2) ve CDR 2lerin tretilmi allarn ve CDR 1 ve ATS yollarnn
kapannn teyidini ieren bir elektronik mesajdr.
6.2.3.2
Yetkili kullanclar eAMI vastasyla CDR / yol kullanlabilirliini ve hava sahas tahsislerini
aratrabilir ve karlatrabilirler. Bunu normal olarak kullanc ve NM arasnda imzalanm
olan bir servis anlamasna uygun olarak NM web hizmetleri yoluyla edinilebilir olmas
gerekir.
6.2.3.3
u halde kullanclar birletirilmi ve geerli klnm elektronik eAMI mesajlar vastasyla

otomatikletirilmi bir veri ilemenin sunduu yararlardan tam olarak istifa edebilirler.
95
BLM 7. PERFORMANS GEREKLLKLER
7.1. Genel
7.1.1. Giri
7.1.1.1
ASM seviyelerindeki nemli bir grev FUA kavramnn uygulamasnn verimliliinin srekli olarak izlenmesidir. Bu blmde FUA kavramnn ulusal uygulamasnn verimliliinin
deerlendirilmesi iin gelitirilen ve kullanlan FUA gstergeleri ile ilgili bilgiler ierilmektedir.
7.1.1.2
Hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL tanm zellikleri ulusalHLAPBn, uygulanabilir olan durumlarda, aada sralanan anahtar performans sahalarn / gstergelerini uygulamas gerektiini tavsiye etmektedir. (Baknz blm
8, Sayfa 47, PERF-REQU-03):
a.
Hava sahasnn randman (FUA uygulamas; optimum hava sahas boyutlarna bal kalma; hava sahasndan yararlanma, etkin bir rezervasyon sistemi);
b.
Grevin etkililii (transit geiin ekonomik etkisi hava sahas lokasyonunun eitim zerindeki etkisi);
c.
Esneklik (ayrlmam sahalardaki eitim; hava sahasnn serbest braklmas, ksa sreli ihbara dayal sivil ve askeri gereksinimlerin uyumlulatrlmas)
7.1.1.3
Yukarda sralanan hususlarn yerine getirilmesini salamak iin HLAPB aada sralanan
hususlar yerine getirmelidir:
a.
Her ASM seviyesinde hava sahas randmannn ve prosedrlerin etkinliinin dnemsel olarak (en azndan yllk olarak) deerlendirilmesi iin mterek sivil/askeri srelerin
oluturulmas.
b.
Ulusal ve a seviyesinde ATM performansnn sivil ve askeri hava sahas kullanclarnn

gereksinimlerine kar izlenmesi iin FUA anahtar performanslarnn (KPA) ve gstergelerinin (KPI) tanmlanmasnn ve uygulanmasnn salanmas.
c.
FUA etkililiinin sivil ve askeri hava sahas kullanclarnn zerindeki etki, ATM hizmetinin salanmas ve sivil/askeri koordinasyon asndan deerlendirilmesi
d. Hava sahas prosedrleri ve operasyonlarnn verimli ve esnek bir ekilde kullanlmasn

lmek amacyla emniyet, kapasite, uygun maliyetlilik ve evrenin KPAlarnn kullanmnn salanmas
7.1.1.4
EUROCONTROL, paragraf 7.1.1.2de tanmlanm olan FUA gstergelerinin yan sra, paydalarla ibirlii halinde PRISMIL (Pan Avrupa askeriyeye destek amal bilgi havuzu) performans ynetim sistemini gelitirmi ve uygulamtr. PRISMIL, 8 KPIs ile birlikte hem
ulusal hem de tm avrupa seviyesi apnda sivil-askeri ATM performans bazl ortakln
96
tamamlamaktadr. Sivil/askeri adana performans hakknda daha fazl bilgi EUROCONTROL web sitesinin bu konuya ayrlm blmnde bulunabilir.
7.1.2. FUA Gstergeleri

7.1.2.1
FUA kavramnn ECAC devletlerinde uygulanmasnn randmannn deerlendirilmesi iin

FUA gstergelerinin gelitirilmesi almalar FUA gstergeleri iin geici grupta (AHOFI) yaplan almalar ile balam ve FUA DGinde yaplan almalar ile devam etmitir.
Bundan sonra tanmlanacak olan yntemler ve logaritmalar FUA gstergelerinin gelitirilmesiyle ilgili olarak AHGOFI ve FUA DG tarafndan gelitirilmi olan ve ANT tarafndan
kararlatrlm olan elere dayandrlmtr.
7.1.2.2
FUA gstergeleri daha geni bir balamda yani ATM performanslarnn sivil ve askeri hava
sahas kullanclarnn gereksinimlerine kar ve FUA etkinliinin sivil ve askeri hava sahas
kullanclar zerindeki etki asndan deerlendirilmesi iin izlenmesi balamnda gelitirilmitir.
7.1.2.3
ki gsterge kategorisi gelitirilmitir bunlar FUA kullanm oranlar (FUR) gstergeleri ve

uu ekonomisi gstergeleridir (FEI).
7.1.2.4
FUA kullanm oranlar gstergelerinin amac FUA hava sahas yaplarnn kullanlabilirlik
oran hakknda ve kullanclarn bu yaplara gsterdikleri ilgi hakknda bilgi salamaktr.
7.1.2.5
Uu ekonomisi gstergeleri kullanclar tarafndan FUA hava sahas yaplarn kullanrken

beklenen mesafe, uu sresi ve yakt tketimi asndan kazanlm ya da kaybedilmi
muhtemel ekonomik faktrler hakknda bilgi salar.
7.1.3. Tanmlar
lgilenen uu:
Bir uu, belirli bir yol mmkn olan mevcut en ksa yol ise o yol ile ilgilenir.
Kaydedilmi Uu: Spesifik bir uu iin NM ATFCM sistemi (ARC) tarafndan kaydedilen bir uu
plan verileri
Alternatif Yol:
Belirli bir yol blmnn kullanlamaz olmasnn bir sonucu olarak, zerinde bir
uuun yolunun yeniden belirlenecei en ksa yol
Youn Cuma Gn: Uluslararas anlamaya dayal olarak 1000 UTCden itibaren (1100 UTC k)
CDRlere (hafta sonu yollar) erken eriimin mmkn olduu, 1 Mays ve 31 Ekim
tarihleri arasndaki cuma gnleri
7.1.4. Ksaltmalar
AFE
Fiili Uu Ekonomisi
AHGOFI
FUA gstergeleri zerindeki geici grup
ALTN
Alternatif Yol
ARFL
Verili bir zaman dilimi srasnda bir CDR zerinde yada bir rezerve edilmi /tahditli hava
sahas vastasyla bir FPL bavurusu sunmu olan toplam uak says
ANRF
Verili bir zaman dnemi iinde bir CDRnin ALTNi zerinde ya da bir rezerve edilmi /
tahditli hava sahas zerinde bir FPL/ RPL bavurusu sunmu olan toplam hava tat says
97
ARC
NMnin ariv sistemi
AU
Verili bir zaman dnemi iinde bir CDRyi fiilen kullanm ya da bir rezerve edilmi / tahditli hava sahas iinde fiilen umu olan toplam hava tat says
BDI
Daha iyi trafik dalm gstergeleri
FEI
Uu ekonomisi gstergeleri
FEL
Kaybedilen uu ekonomisi
FEO
Sunulan uu ekonomisi
FER
Gerekletirilen uu ekonomisi
FUA DG
Hava sahasnn esnek kullanm hazrlama grubu
FUR
FUA kullanm oranlar
ICI
ATM sistemi / sektr kapasitesi gstergelerindeki art
OD
0400 UTCve 2200 UTC arasnda bir CDRnin ya da bir rezerve edilmi / tahditli hava sahasnn toplam al saatleri
ON
Bir CDR ya da bir rezerve edilmi / tahditli hava sahasnn 22.00 UTC ve 04.00 UTC arasndaki toplam al saatleri
OPS LOG statistiksel veri tabanlar zerinde gnlk canl uularn NM kayd
PFE
Potansiyel uu ekonomisi
PFER
Potansiyel uu ekonomisi oran
PU
Verili bir zaman dnemi iinde kullanlabilir bir CDR ya da bir rezerve edilmi / tahditli
hava sahasnn potansiyel kullanclarn ortalama says
RAI
Bir CDR ya da bir rezerve edilmi / tahditli hava sahas ile ilgilenen hava tat oran
RAU
Bir CDR ya da rezerve edilmi / tahditli hava sahasnn fiili kullanm oran
RDI
Gecikme gstergelerindeki azalma
RoAA
(FRA uular iin kullanlan) hava sahas kullanlabilirliinin oran
RoAA
CDR kullanlabilirliinin oran
SR1
Bir CDRnin (NMdeki) uzunluu. Bir FRA ortam szkonusu olduunda bu uzunluk, bir
serbest hava sahasnn k noktasna giri noktas tarafndan tanmlanan ve bir rezerve
edilmi / tahditli hava sahas iinden geen dorudan yolun NMdeki uzunluunu temsil
eder.
SR6
Bir ALTNnin (NMdeki ) uzunluu. Bir FRA ortam szkonusu olduunda bu uzunluk bir
rezerve edilmi /tahditli hava sahasndan kanan bir yolun NMdeki uzunluunu temsil
eder.
TA
Verili bir zaman dnemi iinde bir CDR ya da onun ALTNsi zerinde bir FPL/RPL bavurusu sunmu olan toplam hava tat says bir FRA ortam szkonusu olduunda bu say bir
rezerve edilmi /tahditli hava sahas iinden bir FPL/RPL bavurusu sunmu olan toplam
hava tat saysn temsil eder.
TPFE
Toplam potansiyel uu ekonomisi
FWAI
Kullanlabilir gstergenin zaman penceresi

98
7.2. FUA KULLANIM ORANLARI (FUR)

7.2.1. CDR kullanlabilirlik oran (RoCA)
7.2.1.1. Tanm
RoCAi verili bir zaman dnemi ile ilikili EAUP / EUUPa gre ortalama CDR kullanlabilirliini temsil
eder.
RoCA , hangi kategoride olursa olsun toplam CDR blm alnn verili bir zaman dnemi srasnda
toplam gn sresine (D) (% cinsinden) orann temsil eder.
RoCA aada sralanan olgulara gre dengelenir:
GATn % 96s 04.00 ve 22.00 UTC arasnda faaliyet gstermektedir.
CDRer ok sk olarak 22.00 ve 04.00 UTC arasnda kullanlabilir ancak ortalama olarak bu dnem zarfnda trafiin yalnzca % 4 faaliyet gstermektedir.
7.2.1.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan RoCA:
Yeniden kategoriletirmek iin potansiyeli belirlemek amacyla belirli bir CDRnin deerlendirilmesi; ya da
Mzakere srecinin etkililii (CDRer 1 iin ASM seviye 1de ve CDRer 2 iin ASM seviye 2de)
Bir ortalama olarak hesaplanan RoCA :
Ulusal seviyede yaplan bir deerlendirme iin belirli bir AMCnn etkililiinin deerlendirilmesi; ya da
ECAC seviyesinde yaplan bir analiz iin genel olarak FUA operasyonlar etkinliinin deerlendirilmesi.
7.2.1.3. Forml:
RoCA = (OD x 0.96)(18xD) + (Onx0.04)/(6xD)
Bir CDR 1/2 iin OD ve ON u hesaplamak iin aadaki yntem nerilir.
FL4
FL3
FL2
FL1
CDR2
R4
CDR1
R3
CDR2
R2
CDR1
R1
FL0
99
Gzlenebilecei yol uu seviyelerinin her bir tabakas zerinde farkl bir tanma sahip olabilir. (FLO ve
FL1 arasnda CDR 1, FL1 ve FL2 arasnda CDR 2 vs.).
Aadaki forml byle bir CDR blm iin OD ve ONu belirlemek iin nerilmitir.
OD = J (ODCDR1 x Rj) + (ODCDR2k x Rk )
Yukardaki formlde
Rj = (maxFLj - minFLj (maksFLyol -minFL yol )12
OD (Al saatleri) seviye bandnn dey boyutu ile tm yolun dey boyutu arasndaki rapor ile dengelenen her bir seviye band iin tm ODLlerin toplamdr.
J ve K AIP CDR tanmnda atfta bulunulan elementer CDR yol blmleridir.
Ve
OD CDR1 ve OD CDR2k (AIPde ve EAUP/EUUPde yaynlanan) mevcut bilgileri toplayarak elde
edilir.
ONu elde etmek iin benzeri bir forml kullanlr:
ON = J (ON CDR1 x Rj) + (ON CDR2k x Rk )
7.2.2. Hava sahas kullanlabilirlik oran (RoAA)

7.2.2.1. Tanm:
RoAA verili bir zaman sresi ile ilikili EAUP / EUUPa gre ortalama rezerve edilmi / tahditli hava
sahas kullanlabilirliini temsil eder. Serbest bir hava sahas ortamnda rezerve edilmi / tahditli hava
sahas rezervasyonu mnhasran spesifik kullanclar rnein TSA, TRAun kullanm iin tahsis edilmi olan, tanmlanm dey ve yatay boyutlara sahip hava sahasna anlamna gelir. Bunlar hem sivil
hem askeri faaliyetlerin gerekletirilebilecei spesifik olarak belirlenmi hava sahalardr. Hava sahas
rezervasyonlarnn statsne (aktif ve atl) ve rezervasyonun tipine (ayrlm ya da tahditli) bal olarak
katlmc olmayan hava sahas kullanclarna bu hava sahas rezervasyonlar iinden geen yollardan
uu planlamas yapmalar izin verilir yada verilmez.
RoAA, hangi tipte olursa olsun, toplam rezerve edilmi /tahditli hava sahas al zamannn verili bir
zaman sresi iinde toplam gn zamanna (D) (% cinsinden) orann temsil eder.
RoAA aada sralanan elere gre dengelenir:
GATn % 96s 04.00 ve 22.00 UTC arasnda faaliyet gstermektedir.
Rezerve edilmi /tahditli hava sahas ok sklkla 2200 ve 0400 UTC arasnda kullanlabilir ancak bu dnem zarfnda ortalama olarak trafiin yalnzca % 4 faaliyet gstermektedir .
100
7.2.2.2. Forml:
RoAA = (OD x 0.96)/(18xD)+(Onx0.04)/(6xD)
Bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas tm dey boyutu zerinde ya da seviye bantlar zerinde sivil/
kullanm iin sunulabilir (geri kalan sivil kullanm iin kstlanmak zere)
FL4
FL3
inactive
R4
R3
FL2
inactive
FL1
R2
R1
FL0
Yukardaki ekilde Ulusal AIPde tanmlandklar ekilde FLO verili bir rezerve edilmi /tahditli hava
sahas iin kullanlabilir en dk FL anlamna gelir, FL4 de ayn hava sahas iin kullanlabilir en st
FLyi temsil eder. Grlebilecei gibi hava sahas, uu seviyelerinin her bir tabakas zerinde farkl bir
statye sahip olabilir: FLO ila FL1 aktif (sivil kullanm iin tahditli), FL1 ila FL2 atl (sivil kullanm iin
izin verilmi), FL2 ila FL3 aktif ayrlm (sivil kullanm iin yasaklanm), FL3 ila FL4 atl.
Seviye bantlarn kullanarak ynetilen bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin OD ve ONu belirlemek iin aadaki forml nerilmitir:
OD = J (OD1 x Rj)
Yukardaki formlde
Rj = (maxFLj - minFLj (maksFLalan -minFL alan )13
OD (Al saatleri) seviye bandnn dey boyutu ile OD (al saatleri), ulusal AIPde tanmlanan ekilde seviye bandnn dey boyutu ile tm hava sahasnn dey boyutu arasndaki rapor
ile bilinen her bir seviye band iin tm ODlarn toplamdr. J AIP hava ahs tanmn uygun
olarak elementer hava sahas seviye bantlarn temsil eder.
Ve
ODJ (AIP ve EAUP/EUUPda yaynlanan) mevcut bilgileri toplayarak elde edilir.
ONu elde etmek iin benzer bir forml kullanlr.
ON = J (ON1 x Rj)
7.2.3. lgili hava arac oran (RAI)

7.2.3.1 Tanm:
RAI mevcut bir CDRden ya da (FRA ortam durumunda) tahsis edilmemi bir rezerve edilmi /tahditli
hava sahasndan istifade etmek iin uu planlar sunmak isteyen ortalama hava tat saysn temsil eder.
101
RAI kullanlabilir bir CDR zerinde ya da tahsis edilmemi bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas
iinden planlanan uu saysnn bu CDR yada hava sahasnn potansiyel kullanclarnn saysna olan
orann (% cinsinden) temsil eder.
7.2.3.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan RAI:
Yeniden kategoriletirme iin potansiyeli belirlemek iin belirli bir CDRnin deerlendirilmesi;
yada
Mzakere srecinin etkinlii (CDRer 1 iin ASM seviye 1de ve CDRer 2 iin ASM seviye 2de)
Belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin ebekenin deerlendirilmesi
Bir ortalama olarak hesaplanan RAI:
Ulusal dzeyde yaplan bir analiz iin belirli bir AMCnn etkinliinin deerlendirilmesi; ya da
Blgesel yada ECAC seviyesinde yaplan bir analiz iin genel olarak FUA operasyonlarnn etkinliinin deerlendirilmesi
7.2.3.2.1
Forml: Bir CDR ya da onun yedei zerinde bir FPL / RPL iin ya da tahsis edilmemi bir
rezerve edilmi /tahditli hava sahas iinden gei iin bavuruda bulunan toplam hava tat
says (TA), bu CDR yada hava sahasnn potansiyel kullanclarn (PU) temsil etmek iin
CDR kullanlabilirlii oranna (RoCA) ya da hava sahas kullanlabilirlik oranna (RoAA)
gre dengelenir.
RAI=ARFL/PU
yukardaki formlde:
PU=ARFL+(ANRFxRoCA) ya da
PU=ARFL+(ANRFxRoAA) FRA ortam durumunda
7.2.4. CDR ya da rezerve edilmi /tahditli hava sahasnn fiili kullanm oran (RAU)
7.2.4.1. Tanm:
RAU verili bir zaman dnemi iinde kullanlabilir bir CDRyi fiilen kullanm ya da tahsis edilmemi bir
rezerve edilmi /tahditli hava sahas iinden fiilen umu hava tatlarnn ortalama saysn tekil eder.
RAU kullanlabilir CDRyi fiilen kullanm ya da bir hava sahas iinden fiilen umu olan hava tatlarnn (AU) bu CDR ya da hava sahasnn potansiyel kullanclarnn (PU) saysna olan orann (% cinsinden) temsil eder.
7.2.4.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan RAU:
Yeniden kategoriletirme iin potansiyeli belirlemek iin belirli bir CDRnin deerlendirilmesi:
ya da
102
Mzakere srecinin etkinlii (CDRler 1 iin ASM seviye 1de CDRler 2 iin ASM seviye 2de)
Belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin a etkisinin deerlendirilmesi
Bir ortalama olarak hesaplanan RAU:
Ulusal dzeyde yaplan bir analiz iin belirli bir AMC etkinliinin deerlendirilmesi;
Blgesel ya da ECAC seviyesinde yaplan bir analiz iin genel olarak FUA operasyonlarnn
etkinliinin deerlendirilmesi
Bu gsterge hava sahasnn fiilen kullanmna mmkn olduu derecede yakn bilgiler vermek amacyla
gelitirilmitir.
7.2.4.3. Forml:
RAU = AU/PU
yukardaki formlde
PU=ARFL+(ANRFxRoCA) ya da
PU=ARFL+(ANRFxRoAA) FRA ortam durumunda
7.2.5. Zaman penceresi kullanabilirlii (TAWI)

7.2.5.1. Tanm:
Bu gsterge her gn deerlendirilecek bir zaman dnemi iin, bir CDR blmnn ya da belirli bir FIR/
UIRdaki rezerve edilmi /tahditli hava sahasnn alndaki benzer zaman pencereleri oluumlarnn
saysn gsterir:
Bu gsterge ayn zamanda aratrlan operasyonun yalnzca bir gn iin uu planlamasna olanak
salamak iin gerekli minimum deer olarak belirlenmi olan deerden daha az al penceresini zellikle belirtmek iin de kullanlr.
7.2.5.2. Kullanm:
Bir operasyon gn iin hesaplanan TWAI: Al saatinin saysna ve al pencerelerinin byklne
dayal olarak (ASM seviye 1de CDRer 1 iin ve ASM seviye 1 ve ASM seviye 2de CDRer 2 iin) mzakere srecinin etkinliini belirlemek iin belirli bir CDR ya da rezerve edilmi/tahditli hava sahasnn
deerlendirilmesi
Birden fazla operasyon gn iin bir toplam olarak hesaplanan TWAI:
Ulusal dzeyde yaplan bir analiz iin belirli bir AMCnn mzakere etkinliinin deerlendirilmesi; ya da
ECAC seviyesinde yaplan bir analiz iin genel olarak FUA operasyonlarnn etkinliinin deerlendirilmesi
Kullanm:
103
7.2.5.3
Forml: rnein aadaki tablo 1deki yatay blmler deerlendirilen her bir haftada ayn
gn (rnein pazartesi iin) belirli bir CDRnin alnn zaman penceresini temsil eder.
Saatler tablo 1in tepesindeki saylardr ve tablo 1in dibindeki saylar ise deerlendirilen tm
dnem iin meydana gelen oluumlarn toplamn temsil etmektedir.
Bu gsterge TRA/TSA faaliyet

dnemine ilikin veriler ile tamamlanabilir.
Tablo 1
7.2.5.4
Yayn: Sonular aada gsterilen ekilde farkl formatlarda sunulabilir:
Tablo 2
Sonular deerlendirilen tm CDR blmleri iin verilmitir. Ancak analiz edilen tm dnem iin toplanmtr, yada
Tablo 3
Sonular deerlendirilen tm CDR blmleri iin verilmitir. Deerlendirilen tm CDR blmleri iin
ancak yalnzca bir operasyon gn iin verilmitir.
Aadaki dilimli tablo gsterimi deer farkllklarn grsel olarak daha iyi karlatrmak iin kullanlabilir.
104
Kullanlabilirlik Analizi
Aktive edilen CDR2 segmanlarnn says
(Hafta 10-16 Temmuz 2000)
45.4%
-2 ila 4 saat arasnda kullanlabilir

CDR 2 segmanlar
24.5%
-2 saatten daha az kullanlabilir olan

CDR 1lere uzamayan CDR2 segmanlar
CDR 1lere uzamayan CDR2 segmanlar
27.2%

CDR 1lere uzanan CDR2 segmanlar
2.9%
7.3. UU EKONOMS GSTERGELER (FEI)

7.3.1. Genel
Bundan sonra tanmlanacak olan uu ekonomisi gstergeleri deniz mili (NM) cinsinden ifade edilmitir. Elde edilen deerler yakt, zaman ya da emisyonlara evrilebilir. Bu eviri, aada belirtilen ekilde
sonu ile arplacak farkl katsaylar kullanarak gerekletirilebilir.
Yakttan tasarruf = (NM cinsinden gsterge deeri x katsay F (metrik ton yakt / NM);
Zaman cinsinden tasarruf = (NM cinsinden gsterge deeri x katsay T x 60 (dakika/NM)
Kat Say F: Metrik ton / NM cinsinden yakt tketimi

Kat Say T: kts ortalama hz
7.3.2. Potansiyel uu ekonomisi (PFE)

7.3.2.1. Tanm:
PFE gnn 24 saati kullanlabilir olan belirli bir CDR yada bir rezerve edilmi /tahditli hava sahasn
kullanarak potansiyel olarak realize edilecek olan uu ekonomisini temsil eder.
PFE bir CDRnin alternatifi (ALTN) yerine bir CDRyi kullanmak suretiyle realize edecek ekonomiyi (N
cinsinden) temsil eder: FRA operasyonlar szkonusu olduunda PFE bir rezerve edilmi /tahditli hava
sahasndan kanmak yerine onun iinden suretiyle realize edilen ekonomiyi (NM cinsinden) temsil
eder.
PFE gstergesi uu ekonomisinin hesaplanmasnn temelini oluturduu iin aadaki gstergelerin
hepsinde kullanlr.
105
7.3.2.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan PFE:
Mzakere srecinin etkinliinin yeniden kategorize edilmesi iin potansiyeli belirlemek iin
belirli bir CDRnin deerlendirilmesi (CDRer 1 iin ASM seviye 1de ve CDRer 2 iin ASM
seviye 1 ve ASM seviye 2de);
Deer ayn zamanda o CDRnin hava sahas tasarmn etkilemek iin de
FRA ortam szkonusu olduunda belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin a etkisinin deerlendirilmesi
Bir ortalama olarak hesaplanan PFE:
Ulusal dzeyde yaplan bir analiz iin FUA yaplar tarafndan sunulan ortalama yol belirleme
optimizasyonunu belirlemek suretiyle belirli bir AMCnn etkinliinin deerlendirilmesi; ya da
Blgesel ya da ECAC dzeyinde yaplan bir analiz iin genel olarak FUA operasyonlarnn etkinliinin deerlendirilmesi
7.3.2.3. Forml:
PFE = SR6 SR1 (NM)
7.3.3. Toplam potansiyel uu ekonomisi (TPFE)
7.3.3.1. Tanm:
TPFE 24 saat boyunca kullanma sunulmu olan bir CDRyi ya da bir rezerve edilmi /tahditli hava sahasn kullanmak ve potansiyel olarak ilgilenen tm hava tatlar (TA) tarafndan gerekletirilen uu
ekonomisini temsil eder.
TPFE CDRnin alternatif yolunu (ALTN) kullanmak yerine bir CDRyi kullanmak suretiyle gerekletirilen ekonomiyi NM cinsinden temsil eder. FRA operasyonlar szkonusu olduunda TPFE bir rezerve
edilmi /tahditli hava sahasndan kanmak yerine onun iinden umak suretiyle gerekletirilen ekonomisini NM cinsinden temsil eder.
7.3.3.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan TPFE:
Yeniden kategoriletirme iin belirli bir CDRnin deerlendirilmesi; ya da
Mzakere srecinin etkinlii (CDRler 1 iin ASM seviye 1de ve CDR 2 iin ASM seviye 1 ve
ASM seviye 2de)
Bir FRA ortam szkonusu olduunda belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin ebekenin deerlendirilmesi
106
Bir toplam olarak hesaplanan bir TPFE:
Bu gstergenin FER ve FEO gstergelerinin deeri arasnda yaplan karlatrma belirli bir CDR iin
potansiyelin bir gsterimini verir.
7.3.3.3. Forml:
TPFE = TA x PFE (NM)
7.3.4. Gerekletirilen uu ekonomisi (FER)

7.3.4.1. Tanm:
FER kullanlabilir bir CDR ya da rezerve edilmi /tahditli bir hava sahasn kullanmak iin FPLler (ARFL)
sunmu olan hava tatlar tarafndan gerekletirilen (NM cinsinden) uu ekonomisini temsil eder.
7.3.4.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan FER:
Yeniden kategoriletirme iin potansiyeli belirlemek amacyla belirli bir CDRnin deerlendirilmesi
Mzakere srecinin etkinlii (CDRler 1 iin ASM seviye 1de ve CDRler 2 iin ASM seviye 2de)
Bir FRA ortam szkonusu olduunda belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin ebeke
etkisinin deerlendirilmesi
Bir toplam olarak hesaplanan FER:
Ulusal seviyede yaplan analiz iin belirli bir AMCnin etkinliinin deerlendirilmesi
7.3.4.3. Forml:
FER = ARFL x PFE (NM)
7.3.5. Kaybedilen uu ekonomisi (FEL)

7.3.5.1. Tanm:
FEL kullanlabilir hale getirilen bir CDRden ya da kullanlabilir bir rezerve edilmi /tahditli hava sahasndan istifade etmek iin bir foa bavurusu sunmam olan kullanclar tarafndan potansiyel olarak
kaybedilen uu ekonomisini NM) cinsinden temsil eder.
107
7.3.5.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan FEL:
ya da
Mzakere srecinin etkinlii (CDRer 1 iin ASM seviye 1de ve CDRer 2 iin ASM seviye 1 ve
ASM seviye 2de)
FRA ortam szkonusu olduunda belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin ebeke
etkisinin deerlendirilmesi
Bir toplam olarak hesaplanan FEL:
7.3.5.3. Forml:
FEL = (ANRF x RoCA) x PFE (NM),
Yukardaki formlde:
(ANRF x RoCA) bir CDRyi kullanabilecek toplam uu saysn temsil eder ancak uu plan yolu
CDRnin alternatifi iinden geer.
FRA ortam iin:
FEL = (ANRF x RoAA) x PFE (NM),
Yukardaki formlde:
(ANRF x RoAA) bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iinden geebilecek toplam uu saysn
temsil eder. Ancak uu plan yolu bu hava sahasndan kanmaktadr
7.3.6. nerilen uu ekonomisi (FEO)

7.3.6.1. Tanm:
FEO kullanma sunulan bir CDRnin ya da bir rezerve edilmi /tahditli hava sahasnn potansiyel kullanclar (PU) tarafndan gerekletirilecek (NM cinsinden) uu ekonomisini temsil eder.
FEO ayn zamanda kullanlabilir bir CDRyi ya da bir rezerve edilmi /tahditli hava sahasn kullanmak
iin Foalar(FPL) sunmu olan uular (ARFL) tarafndan gerekletirilen uu ekonomisini (FER) ve
kullanlabilir o CDR zerinde ya da kullanlabilir hava sahas iinden bir FPL sunmam olan kullanclar tarafndan tasarruf edilebilecek olan (ANRF) uu ekonomisi (FEL) temsil eder.
7.3.6.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanan FEO:
108
ya da
ASM seviye 2de)
Bir FRA ortam szkonosu(szkonusu) olduunda belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin ebeke etkisinin deerlendirilmesi
Bir toplam olarak hesaplanan FEO:
7.3.6.3. Forml:
FEO = FER + FEL (NM)
7.3.7. Fiili uu ekonomisi (AFE)

7.3.7.1. Tanm:
AFE kullanlabilir bir CDRyi fiilen kullanm olan ya da kullanlabilir bir rezerve edilmi /tahditli hava
sahas iinden fiilen uan hava tatlar tarafndan gerekletirilen (NM cinsinden) uu ekonomisini
temsil eder.
7.3.7.2. Kullanm:
Bireysel olarak hesaplanr AFE:
Yeniden kategoriletirme iin potansiyeli belirlemek iin belirli bir CDRnin deerlendirmesi;
ya da
ASM seviye 2de)
FRA ortam sz konusu olduunda belirli bir rezerve edilmi /tahditli hava sahas iin ebekeye
etkisinin deerlendirilmesi.
Bir toplam olarak hesaplanan AFE:
7.3.7.3. Forml:
AFE = AU x PFE (NM)
109
BBLYOGRAF
Hava sahas planlamas iin EUROCONTROLn el kitab
(EUROCONTROL belgesi ASM.ET1.ST03.4000.EAPM.02.02 22 Ekim 2003)
EUROCONTROL ECACs iin 2015 Hava Sahas Kavram ve stratejisi ve anahtar mmkn klc faktrler.
(EUROCONTROL belgesi ASM.ET1.ST1.03.4000-EAS-02-00 28 ubat 2008)
EUROCONTROL Avrupa ATM mastr plannn ifa edilmesine destek niteliinde stratejik rehber
(EUROCONTROL Belgesi basm 1.0 13 Mays 2009)
Avrupa Komisyonu Karlkl alabilirlik Ynetmelii (EC) No 552/2004, tarih 10 Mart 2004
Uygulama A Yneticisi
Komisyon mevzuat (Komisyon ynetmelii) (EU) 677/2011, Tarih 7 Temmuz 2011
(EC) 2150/2005 no.lu ve 23 Aralk 2005 hava sahasnn esnek kullanm ynetmeliinin uygulanmas
Esnek hava sahasnn (FUA) uygulanmas EUROCONTROL tanm zellikleri
EUROCONTROL Belgesi EUROCONTROL SPEC 0112 Basm 1.1 10 Ocak 2009)
ICAO Belgeleri
Annex2
Hava Kurallar
Annex11
Hava trafik hizmetleri
Annex15
Havaclk bilgileri servisleri
Belge 4444
Hava seyrsefer hizmetleri Hava trafik ynetimi iin prosedrler
Belge 7754
EUR Hava seyrsefer plan
Belge 8126
Havaclk bilgileri hizmeti el kitab
Belge 9426
Hava trafik hizmetleri planlama el kitab
Belge 9554
Sivil havaclk faaliyetleri iin potansiyel olarak tehlikeli olan askeri faaliyetler ile ilikili
emniyet nlemlerine ilikin el kitab
110
ANNEXLER LSTES
Annex 1:
FUA kavramna genel bir bak ve FUA sreci El kitab apraz referans tablosu
Annex 2:
ATS yol a planlamas ve gelitirme sreci
Annex 3:
Ortak ATS/ASM/ATFCM Zaman tablosu
Annex 4:
Hava Sahas Plan
Annex 5:
AUP mesajnn tanm
Annex 6:
UUP mesaj tanm
Annex 7:
Haftasonu yolu yaynlarnn somut rnekleri
Annex 8:
Snr gei / FIR/UIR snr operasyonlarna dair devlet seviyesinde ereve anlamas modeli
Annex 9:
Ortak snr geilerin (CBAlar) tahsisi ve paylalarak kullanmna ilikin olarak hava
sahas ynetim hcreleri (AMCler) arasndaki koordinasyon prosedrlerine ilikin mutabakat mektubu ablonu
Annex 10:
Paylalan AMC ynetilebilir snr gei operasyonlara ilikin koordinasyon prosedrleri hakkndaki mutabakat mektubu ablonu
Annex 11:
FUA seviye 2 koordinasyon prosedrlerine ilikin olarak hava sahas ynetim hcreleri
(AMCler ) ebeke yneticisi (NM) arasndaki mutabakat mektubu ablonu
111
112
Talebi tahmin
edin
Gzergah
kullanlabilirlik
belgesi
FUA Verimlilii
(Blm 7)
Askeri irtibat
gerekliliklerini
deerlendirin
TSAlar/TRAlar/CBAlarn
kullanmlarn planlayn
(2.3)(2.3.4)
Yenilenen uu planlar
sunum (4.7.2)
ATS/CEMU
Veri tabanna
gncelleyin
FTTi yaymlayn (4.9)
Hava sahas
tahsisinin
yaplmas
(4.5)
Sektr kapasitesini
deerlendirin
Trafik talebi/
kapasite
dengesizliini
deerlendirin
Request
CDRs
(4.3)
Hava sahasn
yeniden
tahsis edin
(4.5)
Uu planlama sunum
(4.7.2)(4.7.4)(6.2.3)
Hava sahas
snrlarnn
geici
belirlenmesi
(3.2.7.2.2)
Hava sahasnn
snrlarnn geici
olarak yeniden
belirlenmesi (3.2.7.2.3)
Hava sahas geisinin
koordinasyonu (5.3.2)
Ksa sreli ihbara dayal
gzergah kullanm (4.7.2)
Yeni sektr
kapasiteleri
hesaplayn
Trafii
gzergahn
gereken
ekilde
yeniden
belirleyin
KAUP Tanzim
edin (6.2.3)
UUP Tanzim
edin (6.2.2)
Gerekli olmayan
talepleri iptal
edin (4.2)
Hava Sahasn
aktive edin
devreden
karn
Gzergah gei
koordinasyonu (5.3.1)
Hava sahasnn snrlarnn
geici belirlenmesi (3.2.7.2.1)
TAKTK: (UU GN) (ASM SEVYE 3)
OAT Uu
planlarn sunun
ANM
dzenleyin
EAUP
Tanzim edin
(6.2.3)
ATS/CEMU Veri
tabann gncelleyin
AUP tahmin
edin (6.2.1)
AUPu Kopyalayn
Yeni sektr kapasiteleri

hesaplayn
Ba AMC (4.5.3)
Trafik talebini deerlendirin
Hafta sonu gzergahlarna

erken eriim (3.3.4)
Uzatlm tatil dnemi (4.6)
Dinamik hava sahas

ynetimi (3.2.7.1)
AMC ynetilebilir
alanlar talebinde
bulunulmas (4.2)
N TAKTKSEL (UU GNNDEN NCEK) (ASM SEVYE 2)
TSA/TRACBA Talebini Deerlendirin
Hava sahas yaplarnn

yaynlanmas (6.1)
AMC iin kurallar

tanmlayn (3.4)
Ulusal Hava sahasnn

gzden geirilmesi (3.2)
STRATEJK (ASM SEVYE 1)
FUA KAVRAMNE GENEL BR BAKI VE BU KAVRAMN SREC EL KTABI APRAZ REFERANS TABLOSU ANNEX 1
113
UYGULAMA
ONAY
PLANLAMA,
KOORDNASYON
ve
GEERLLK
ANALZ
Geerlilik
Tekrar gzden
geirilen neriler
Kar neriler
ARN Tamamlama ve/veya iyiletirmesi

iin nerilerin gelitirilmesi
1. ARNnin
2. Trafik htiyalarnn
3. Mevcut Yol Ann
eletirel gzden
geirilmesi
ARN: Areonautical Radio Navigation

(Havaclk Radyo Seyrseferi)
Uygulama programlar
izelgesinin ve
evrelerin tanmlanmas
EUR-ANPnin sonulandrlmas
(EUR-ANP-amendment proposal
ICAO procedure)
Uzman Grupun sonularnn monitr edilmesi,

koordinasyonu ve integrasyonunerilmi iyiletirilmi
ARNnin glendirilmesi
xxx Tarafndan geerli klnarak
ARN ve/veya mevcut ann

eksikliklerinin
tanmlanmas ve analizi
lkeler tarafndan uygulanmas

Eurocontrol tarafndan koordine edilmesi
Onayl Blgesel Olanlarn

dzeltilmesi iin
ICAO prosedr
Yukardaki nerilerin geerli olmas

veya dzeltilmesi iin detayl
almalar uzmanlam gruplar
tarafndan gerekletirilecektir
Ulusal ve/veya alt blgesel aratrma

ve gelitirme almalar
Glendirilmi planlama,
prensipler & kriterler
Havaclk radyo seyrseferi

kapsamna giren trafik aklarnn
tanmlanmas ve geerlilii
Hava Trafik htiyalarnn Deerlendirilmesi

(deiiklik ve geliimin dahil olduu)
ATS GZERGAH AI PLANLAMA AI / GELTRME SREC
Var olan ARN

nerilen yiletirilmi ARN
Onaylanm Yeni
ARN
ANNEX 2
EUROCONTROL
(central agent)
ICAO
HAVA SAHASI
KULLANICILARI
ULUSAL
YNETM
NET OPS (RNDSG):

EUROCONTROL
STATES AIRSPACE
USERS ICAO
Katlmclar
Annex 3
ATS/ASM/ATFCM STRATEJK ZAMAN TABLOSU
ASM SEVYE 1
ASM SEVYE 2
K-Yaz
D-1 (Uutan nceki gn)
Uluslararas gzergah a gelitirme
Ulusal hava sahas gzden

geirme
Sivil/Askeri
hava sahas
talebi
Yeni hava sahas

yaplar
Ulusal
Onaylanm
Kurulular
AMC
CDR 2
kullanlabilirlik
talebi
Yeni gzergah belirleme

senaryolar
FMP/ACC
CADF
Trafik ak
ayarlama
gereklilii
NM/FMD
RAD
D-2 (Operasyondan iki gn nce)
STRATEJK ATFM
N TAKTKSEL ATFM
114
ATS/ASM/ATFCM N-TAKTKSEL ZAMAN TABLOSU (KI ZAMANI)

ASM SEVYE 2
ASM SEVYE 1
BAHAR
Yeni hava sahas

yaplar
D-1
10.00
15.00
16.00
ASM SEVYE 3
17.00
Sivil/Askeri
hava sahas talebi
20.00
06.00
Sivil/Askeri
hava sahas
talebi
Ulusal
Onaylanm
Kurulular
AUP
D-1
Yeni Yol
belirleme
senaryolar
Gncellenmi
kapasite
ekilleri
CDR2 kullanlabilirlik
talebi
EAUP
Trafik ak
ayarlama
gereklilii
EUUP
D-1(Operasyon ncesi gn)
N-TAKTKSEL ATFM
FMP/ACC
CADF
D
TAKTKSEL ATFM
115
AMC
NM
Gncellenmi ATS/NM veri taban
D-2
UUP
ATS/ASM/ATFCM TAKTKSEL ZAMAN TABLOSU

ASM SEVYE 2
06.00
Sivil/Askeri
hava sahas
talebi
ASM SEVYE 3
07.00
20.00
Ulusal
Onaylanm
Kurulular
Sivil/Askeri hava sahas

etkisizletirme
UUP
AUP
AMC
FMP/ACC
EUUP
Gncellenmi ATS/NM veri taban
D (Operasyon gn)
N-TAKT
TAKTKSEL ATFM
116
CADF
CFMU
NM
EK LSTES
Annex 1:
FUA kavramna genel bir bak ve FUA kavram sreci el kitab apraz referans tablosu
Annex 2:
ATS Yol A planlamas ve gelitirme sreci
Annex 3:
Ortak ATS/ASM/ATFCM Zaman Tablosu
Annex 4:
Hava sahas Chart
Annex 5:
Hava sahas kullanm plann tanmlama
Annex 6:
Gncellenmi hava sahas kullanm plann tanmlama
Annex 7:
Hafta sonu rotasna erken eriim iin aklayc bir AIP sayfas rnei
Annex 8:
Snr tesi ve FIR Snr Operasyonlar zerinde devlet seviyesinde ereve anlama modeli
Annex 9:
Ortak Snr tesi sahalarn (CBAlar) tahsisi ve paylalarak kullanm ile ilgili olarak, hava
sahas ynetim hcreleri arasnda koordinasyon prosedrlerine ilikin anlama mektubu
rnei
Annex 10: Paylalan AMC ynetilebilir sahalarda snr tesi operasyonlar ile ilgili koordinasyon prosedrlerine ilikin anlama mektubu rnei
Annex11: Hava sahas ynetim hcresi ile Avrupa hava seyrseferinin emniyeti tekilat arasnda hava
sahasnn esnek kullanm koordinasyonunun ve beklenmedik durum prosedrleri anlama
mektubunun rnei
117
Annex 4
DEVLET DZENLEYC OTORTES
ULUSAL HAVA SAHASI
POLTKASININ FORMLE EDLMES N
HAVA SAHASI PLANI
Belgenin Kimlii:
Yrrllk Tarihi:
118
NDEKLER
Hava sahas plan ................................................................................................................................................................................ 120
1. Ama................................................................................................................................................................................................... 120
2. st seviye ulusal politika kuruluunun rol ......................................................................................................................... 120
3. Stratejik hedefler ............................................................................................................................................................................ 120
4. Sorumluluklar .................................................................................................................................................................................. 121
5. lkeler .................................................................................................................................................................................................. 122
5.1 Genel ......................................................................................................................................................................................... 122
5.2 Emniyet .................................................................................................................................................................................... 122
5.3 Danma ................................................................................................................................................................................... 123
5.4 birlii ...................................................................................................................................................................................... 123
5.5 Bildirim .................................................................................................................................................................................... 123
5.6 evre ......................................................................................................................................................................................... 123
6. alma organizasyonu ................................................................................................................................................................ 123
7. Hava sahas politikasnn formlasyonu ve gzden geirme sreci ............................................................................ 124
8. Hava sahas deiiklik sreci ...................................................................................................................................................... 125
9. Dinamik hava sahas ynetimi .................................................................................................................................................. 126
10. Snr tesi operasyonlar ............................................................................................................................................................ 126
10.1 Snr gei sahas................................................................................................................................................................. 126
10.2 Snr gei CDRler .............................................................................................................................................................. 126
10.3 Ba AMC ................................................................................................................................................................................. 126
11. Hava sahas snrlarnn belirlenmesi .................................................................................................................................... 127
12. Yaynlama ....................................................................................................................................................................................... 127
119
HAVA SAHASI PLANI

1. AMA
1.1
Bu hava sahas plan hava sahas kullanclarna ve ATS salayclarna yardmc olmak iin
tasarlanmtr. Bu hava sahas plan,stseviyed ulusal hava sahas politikas kuruluunun
HLAPB hava sahas onay ve dzenleyici makam sfatyla hava sahasnn planlamasn yrtmesine esas olan yetkiler, sorumluluklar ve ilkeleri tanmlamaktadr.
1.2
Bu plan hava sahas kullanclarna ve ATS salayclarna ulusal hava sahas dzenlemelerini
emniyetli, doru ve zamannda bir ekilde planlanmas, onaylanmas ve ilan vastasyla yksek kalitede bir hizmet sunmak iin kullanlan sreleri Annexler halinde iermektedir.
2. ST SEVYE ULUSAL POLTKA KURULUUNUN ROL

2.1
Ulusal HLAPBn rol, komu devletler ile ibirliine dayal hava sahas planlamasndan tretilmi uyumlu anlamalara dayal olarak ulusal hava sahas yaps ve ATS yol ann emniyetli
ve etkin bir ekilde kullanlmasn salamak ve ulusal snrlardaki operasyonlarn muamele
edilmesinde bir sreklilik ve saydamlk salamaktr.
2.2
Bu amaca, ulusal emniyet ve savunma ihtiyalar dahil olmak zere tm paydalarn ihtiyalarn, evresel konular ve bunun yannda komu devletlerin herhangi bir gerekliliini hesaba katmak suretiyle etkin bir hava sahas tahsis ve gzden geirme sreci iin ortak ulusal
politikalarn gelitirilmesi, onaylanmas ve uygulamaya konmas yoluyla ulalabilir.
3. STRATEJK HEDEFLER
3.1
Ulusal hava sahas politika kuruluunun st seviyedeki stratejik hedefleri aada sralanmtr:
a.
Hava sahas ve onu destekleyici alt yapnn emniyetli ve etkin bir ekilde ynetimini srdrmek ve onu aktif olarak daha ileri bir seviyeye karmann yollarn aramak;
b.
Hava sahas organizasyonu ve ynetiminin adil ve etkin bir ekilde dzenlenmesi;
c.
Danma ve ibirlii yoluyla hava sahas dzenleyici makamlar ve tm dier paydalar

arasnda gven ve sayg oluturmak;
d. st seviye kurulu anahtar sreleri ve faaliyetlerini etkin bir ekilde planlamak ve izlemek
suretiyle hizmet standartlar oluturmak ve gelitirmek;
e.
Ulusal hava sahasnn tm kullanc gruplar tarafndan paylalarak kullanlmasn dzenlemek;
f.
Komu devletler ile hava sahas ynetim prosedrlerinin uyumlulatrlmas;
g.
Her seviyede FUA kavramna riayet edildiinin dzenli olarak izlenmesi.
120
4. SORUMLULUKLAR
4.1
Daimi ulusal HLAPBn aada sralanan ilevleri yerine getirmesi gerekir:

a.
Ortak olarak kararlatrlm bir hava sahas politikasnn formle edilmesini salamak (rnein bir ulusal hava sahas plan);
b.
ASM seviye 2 ve ASM seviye 3de hava sahas tahsisi iin kararlatrlm ncelik kurallar ve
mzakere prosedrlerinin ak ve net olarak tanmlanmasn ve uygulanmasn salamak;
c.
Ulusal hava sahasnn FUA kavramnn etkin bir ekilde uygulanmas ile ilgili olarak srekli
bir ekilde (en azndan yllk olarak) deerlendirilmesini salamak;
d. Gerekli ve uygun olan durumlarda yeni esnek hava sahas yaplarnn ilerleyen bir ekilde
kurulmasn salamak;
e.
FUA kavramnn uygulanmasn kolaylatrmak iin askeri ve sivil makamlar arasnda ereve anlamalar oluturmak;
f.
Bu hava sahas yaplarnn gnlk bir bazda tahsisi iin gerekli prosedrlerin uygulamaya
konulmasn salamak;
g.
Gerekli ulusal mevzuatn uygulamada bulunmas ve gerektiinde tadil edilmesini salamak;
h. ASMnn tm seviyeleri arasnda koordinasyon srelerinin kurulmu olmasn salamak;

i.
Yeterli gerek zamanl sivil / askeri koordinasyon tertibatlar ve prosedrlerinin oluturulmu olmasn salamak;
j.
FUA kavramnn tabi olduu ilkelere ilikin sivil ve askeri terimler ve tanmlarn uyumlu
hale getirilmesini salamak;
k. Bir yandan emniyeti salar ve ulusal iletimsel gereklilikleri yerine getirirken herhangi bir
zamanda toplam hava sahas tahditleri ya da rezervasyonlarnn hacminin gerekli minimum seviyede tutulmasn salamak
l.
lgili iki ya da daha fazla devletin hava sahasnn belirli blmleri iin ortak olarak kararlatrlm bir hava sahas politikasnn formle edilmesini salamak
m. Gereken durumlarda iki ya da daha fazla devletin mterek hava sahasnn dzenli olarak
(en azndan yllk bir bazda) yeniden deerlendirilmesini salamak;
n. Hava sahas ynetimi iin ulusal politikann formle edilmesi: Hava Sahas Plan (Annex
4de sunulan ablon kullanlmaldr);
o.
(Terminal dahil) st ve alt hava sahasnda mmkn olduu lde esnek hava sahas yaplar ve prosedrlerinin planlanmas amacyla ulusal hava sahas yaps ve ATS yol ann
periyodik olarak yeniden deerlendirilmesi;
p. Hava sahas ayrmas gerektiren faaliyetlerin geerliliinin gsterilmesi ve dier hava sahas
kullanclar iin riskin seviyesinin deerlendirilmesi;
q. CDRler, TRAlar, TSAlar, CBAlar, AMC ynetilebilir D ve R larnn kurulmasn planlarken gerekirse emniyet deerlendirmesinin yaplmas;
r.
Gerekirse ve pratik olarak mmkn ise D ve R larnn geici tahsis hava sahasna dntrlmesi iin deiiklik yaplmas;
121
s.
Hava sahas snflandrmalar iin planlama yaparken FUA kavramnn hesaba katlmas;
t.
lave ayrlm hava sahas gerektiren byk lekli askeri tatbikatlar gibi uu gnnden
olduka nce planlanan nemli faaliyetlerin koordine edilmesi ve bu faaliyetlerin AIS yaynlar tarafndan bildirilmesi;
u. Askeri operasyonlarn azaltlmasnn muhtemel olduu uzatlm tatil dnemlerini kapsayan gnlerin bir listesinin hazrlanmas ve bu surette baz CDRler 2 ve CDRler 1in geici
olarak dntrlmesinin salanmas ve bu stat deiikliinin AIS yayn (AIP Eki) tarafndan bildirilmesi;
v.
ASM seviye 2deki operasyonlarn prosedrlerinin ve randmannn, onaylanm ulusal kurulular (AAlar) tarafndan hava sahas taleplerinin sunulmas ve hava sahas tahsisi iin
mzakere prosedrleri ve ncelik kurallarnn ve periyodik olarak gzden geirilmesi;
w. ASM Seviye 3 operasyonlarnn prosedr ve randmannn, gerekli tm uu planlar ve

radar verilerinin derhal dei toku edilmesi ve dinamik olarak gncellenmesinin ve yeterli
sivil / askeri koordinasyon tesis ve imkanlarnn bulunup bulunmadnn periyodik olarak
gzden geirilmesi;
x.
birliine dayal hava sahas planlamas ve komu devletler ile uyumlulatrlm hava sahas ynetim prosedrleri vastasyla ulusal snrlarda iletimsel muamelenin srekli bir
izgide ve saydam bir ekilde yrtlmesini salamak;
5. LKELER
5.1
Genel
5.1.1
5.2
HLAPBn yukarda belirtilen stratejik hedefleri ve ilevlerinin dayand ilkeler esas olarak
emniyet, danma, ibirlii, bildirim ve evre konular ile ilikilidir.
Emniyet
5.2.1
Emniyet konusu HLAPB iin sorumluluklarn yerine getirirken en nemli olarak telakki
edilen husustur. Emniyet performans seviyeleri srdrlecek ya da daha ileri bir seviyeye karlacak ve hava sahas dzenlemelerinin planlanmas st makamlar ve emniyet dzenleme
gereklilikleri tarafndan ngrlen ykmllkleri hesaba katacaktr.
5.2.2.
st seviye ulusal hava sahas politikas kuruluu uluslararas en iyi uygulamalara uyacak ve
hava sahas deiiklik sreleri, prosedrleri ve talimatlarnn ilgili askeri ve sivil havaclk
emniyet prosedrleri ile badar olmasn salayacaktr.
5.2.3
st seviye ulusal hava sahas politikas kuruluu bir hava sahas deiiklii iin yaplan bir
neriyi inceler ve rafine ederken, gerekirse, ulusal ve uluslararas planlarn genel olarak riski
azaltc bir ekilde ilerlemesini salamak amacyla gerekirse mteri tarafndan sunulan her
bir durumun emniyet deerlendirmesini gzden geirecektir.
122
5.3
5.4
Danma
5.3.1
Hava sahas dzenlemelerinin planlamas ya da tasarmnda deiiklikler yapmadan nce,

mmkn olan durumlarda, bir uzlama elde etmek amacyla hava sahas kullanclar, hizmet salayclar ve ilgili dier kurulular ile danmalar yaplacaktr.
5.3.2
HLAPB sivil ve askeri iletimsel gereksinimleri bunlarn hibirine tercihli bir muamelede
bulunmakszn uzlatrmakla ve hava sahas planlamasnn tm kullanclarn menfaatlerini
hesaba katmasn salamakla grevlidir.
birlii
5.4.1
Ulusal hava sahas planlamas ve politikalarnn ulusal ve uluslararas taahhtler ve programlar ile tutarl olmasn salamak iin ulusal ve uluslararas ortaklar ile yakn bir ibirlii
srdrlecektir.
5.5
Bildirim
5.5.1
5.6
HLAPBn hava sahas politikasnn duyurulmasnn, yeni hava sahas yaplar ve prosedrlerinin uygulanmasnn yeterli bir zaman lei iinde duyurulmasn salamak suretiyle
tm hava sahas kullanclar ve ATS salayclar iin yeni gerekliliklere uymak iin yeterli
zaman salamas gerekir.
evre
5.6.1
Hava sahas prosedrlerini ve dzenlemelerini gzden geirirken hava sahas tasarm ve

planlamasnn evre zerindeki etkisinin mmkn olan en erken aamada hesaba katlmas
gerekir.
5.6.2
HLAPB, ayn zamanda, gereken durumlarda, bir havaalannn civarnda grlt rahatszlnn ve grlt rahatszl zerinde ters etkilere neden olabilecek herhangi bir deiikliin
ilgili tm taraflar ile danmaya tabi olmasn salamak zorundadr.
6. ALIMA ORGANZASYONU
6.1
HLAPB tarafndan kurulmu olan ulusal hava sahas ynetimi danma kurulu (NASMAC)
hava sahas ynetimi ile ilgili herhangi bir nemli konuda tavsiye ve gr almak zere danlacaktr. (Baknz Ek C): ATS organizasyonunun byklne ve HLAPBn yetkisine bal
olarak danma kuruluna verilen grevler bir ek ilev olarak HLAPB iinde yrtlebilir).
6.2
Danma kurulunun temel grevi sivil ya da askeri tm hava sahas kullanclar ve ATS salayclarnn eitli gerekliliklerine gereken dikkatin verilmesini samamak amacyla HLAPBa
hava sahas politikalar, konfigrasyonlar ve prosedrlerinin gelitirilmesinde yardmc olmaktr.
6.3
Kurula, yelere devlet havaclk camiasnn tm yelpazesini kapsamak ve srekli gzden geirmeye tabi olmak zere HLAPBn bakan tarafndan bakanlk edilebilir.
6.4
NASMACn faaliyetlerinin byk bir blm yazma yoluyla yrtlecek olmakla birlikte
kurul talep zerine genel bir oturumda bir araya gelecektir. HLAPB iinde hazrlanan ya da ye
bir rgt tarafndan hazrlanan bir neri deerlendirilmek zere NASMACn yelerine datlacaktr. neri HLAPBn bu neriye ilikin grlerinin de NASMAC yelerine datlmas
gerekir.
123
6.5
Konu dz ve net bir konu ise kolaylkla bir fikir birlii ortaya kabilir ve HLAPB da buna
dayanarak ilgili mevzuatta yaplacak deiikliklerin erevesini oluturabilir ve/veya hava sahas snrlarn ya da balantl prosedrleri deitirebilir.
6.6
Konu daha karmak ise HLAPB tarafndan, ilgilenen yelerinin her biri bir rapor hazrlanmasnda bir rol stlenebilecek olan bir alt komite ya da alma grubu oluturulabilir. Bunun
ardndan, raporun tartlp HLAPBa tavsiyeler sunulmas iin NASMACn bir genel oturumunun yaplmas gerekecektir.
6.7
NASMAC politikalarn formle edilmesinde sz sahibi olan taraflarn bu politikalara bal

kalmalarnn daha muhtemel olduu ilkesine dayanarak alan bir tartma kurulu olarak
grlmelidir. Dolaysyla byle bir ilke karlkl gven ve kara dayanr.
7. HAVA SAHASI POLTKASININ FORMLASYONU VE GZDEN GERME SREC

7.1 Bu prosedr hava sahas politikalarnn bu blmde ortaya konulmu olan prensiplere uygun olarak
formle edilmesi ve gzden geirilmesini salayan sreci tanmlamaktadr.
7.2 Hava sahasnn politikas ve gzden geirme sreci balamnda politika terimi kabul edilebilir ve
kabul edilemez hareket tiplerine ilikin rehberlik salayan bir daimi karar kural anlamna gelmektedir.
7.3 Hava sahas politikasnn formlasyonu ve gzden geirme sreci aada sralanan alt aamaya ayrlr:
1.
Gereksinimin tespiti
2.
Potansiyel etkinliin analizi
3.
lerleme karar
4.
Danma
5.
Onay ve
6.
Yaynlama
7.4
Ek Dde sunulan ak emas hava sahas politikas formlasyonu ve gzden geirme srecinin faaliyetlerini, deerlendirmelerini ve gerekliliklerini somut olarak gstermektedir.
7.5
lgili sivil ve askeri rgtler ile uygun bir koordinasyon ve anlama yaplmas srecin kritik
neme sahip bir elementi olup herhangi bir harici danma yaplmadan nce yerine getirilmesi gereken bir grevdir.
7.6
Politikay formle ederken ya da yasa deiiklikleri balatrken gerekirse HLAPB tarafndan

dzenleyici nlem ya da politika deiikliinin genel etkisini tanmlayan ve bir emniyet durumu, bir evre deerlendirmesi, bir hukuki deerlendirme ve maliyet yarar analizini ieren
bir etki deerlendirmesi (IA) yaplacaktr.
7.7
Politikalar periyodik gzden geirmelere tabidir. Gzden geirme kriterleri politika beyannda ortaya koyulacaktr. Gzden geirme dneminin uzunluu yeni ya da gzden geirili
politikann etkisinin leini hesaba katacaktr.
124
8. HAVA SAHASI DEKLK SREC

8.1
Bu prosedr, hava sahas zerinde nerilen deiikliklerin emniyetli ve kontroll bir ekilde balatlmasn, ele alnmasn, rafine edilmesini, onaylanmasn ve uygulanmasn ve keza
HLAPB tarafndan ortaya konulmu olan politikalara ve prosedrlere uygun olarak balatlmasn ele alnmasn, rafine edilmesini, onaylanmasn ve uygulanmasn salayan sreci tanmlamaktadr.
8.2
Hava sahas deiiklii sreci balamnda mteriler terimi hava sahas zerinde deiiklik
talebinde bulunmalarna izin verilmi olan taraflar (rnein hava sahas kullanclar, ATS salayclar vs.) anlamna gelir.
8.3
Mteri hava sahasn deitirmek iin olas bir gereklilii saptamas zerine ulusal HLAPB
bu konuda bilgilendirecek ve ulusal HLAPB da ana esaslar, tasarm, emniyet ynetimi ve danmanlk uygulamas ile ilgili eitli ynler zerinde tavsiyelerde bulunmak iin hazr bulunacaktr. nerinin sahiplii her zaman mteride kalacaktr.
8.4
Mteri gerekirse bir balang gayri resmi danmasnda bulunacak ve durumun kmaza
girmesi ya da gereksiz bir gecikme ortaya kmas durumunda sorunu tavsiye almak zere
HLAPBa havale edebilecektir. Bunun zerine HLAPB itirazn nasl ele alnmas gerektii hakknda, gerekirse itiraz sahibiyle ek bir danmada bulunduktan sonra bir karar almak iin yargda bulunacaktr.
8.5
Gayri resmi bir danma srecinin tamamlanmas zerine mteri deiikliin tm ayrntlarn ieren resmi bir neri sunacaktr.
8.6
HLAPB, gerektii zaman, srecin vaka almas, resmi danma, nerinin rafine edilmesi,
onay ve kurulu safhalarndan sorumlu olacaktr.
8.7
Ek Ede sunulan ak emas ortak hava sahas deiiklik srecinin aamalarn ve faaliyetlerini
somut olarak betimlemektedir.
8.8
HLAPB resmi danma ve srecin nihai olarak rafine edilmesi ileminin tamamlanmas zerine projeyi resmi olarak kabul edecek ve mteri ile ortak bir tamamlama tarihi kararlatracaktr. Mteri gerekirse ATC iletim prosedrlerinin gelitirilmesinden ve akabinde yaynlanmasndan sorumlu olacaktr.
8.9
(rnein kapsaml yeni prosedrleri, snr gei hava sahas vs. ieren) baz nemli deiiklikler iin ICAO yayn ve duyuru iin iki AIRAC dngsn gerektirmektedir. Resmi sre
yedi ay srebilir (ve bu husus hedef tamamlama tarihinde yanstlmaldr). Baz deiiklikler
belirtilen dnemden daha az bir srede tamamlanabilir. Ancak, komple bir AIRAC dngs
elde edilemeyecek ise, bu deiikliklerin AIRAC dngs tarafndan yayna tabi olduu durumlarda hibir sre indirimi balatlmayacaktr.
8.10
Btn nemli hava sahas deiiklikleri tasarlanma amalarna etkin bir ekilde hizmet etmelerini salamak iin HLAPB tarafndan gzden geirilmeye tabidir. Deiikliklerin dvereye
sokulmas ve gzden geirilmesi arasndaki dnem hava sahas deiikliinin karmaklna
ramen ve amacna gre deikenlik gsterecektir. Gzden geirme sresi deiikliklerin devreye sokulmasndan nce HLAPB ve mteri tarafndan kararlatrlacaktr.
125
9. DNAMK HAVA SAHASI YNETM

9.1
HLAPB Dinamik Hava Sahas Ynetimine uymak iin hava sahasnn planlanmasnn yrtlmesi ve bununla ilgili dzenlemelere ilikin sorumluluunu ASM seviye 2ye ve/veya
ASM seviye 3e devreder.
9.2
ASM seviye 2 ve/veya ASM seviye 3e askeri gereklilikleri daha iyi dzenlemek ve trafik ak
gerekliliklerini daha iyi dzenlemeye ynelik olarak gnlk geici yol belirleme senaryolar
tahsis etmek iin gnlk geici sahalarn snrlarn belirleme izni verilmitir.
9.3
(Devlet dinamik hava sahas ynetimine ilikin kriter ve sreleri tanmlamal ve/veya hava
sahas kullanclar ve ilgili ATS salayclar arasndaki koordinasyon prosedrlerinin yaynland mutabakat mektuplar (LOAlar) gibi belgelere atfta bulunmaldr.
10. SINIR TES OPERASYONLAR

10.1
Snr gei sahas
10.1.1
Snr etrafndaki hava sahas yapsn optimize etmek iin, hibir snr tahditi olmakszn
OAT operasyonlarna olanak salayan snr gei sahalar (CBAlar) snrn her iki tarafnda
kurulur,
10.1.2
Devletin CBA faaliyetlerine ilikin kriterleri ve sreci tanmlamas ve/veya hava sahas kullanclar ve ilgili ATS salayclar arasndaki koordinasyon prosedrlerinin yaynland
LOAlar gibi belgelere atfta bulunmas gerekir.
10.2
Snr gei CDRler
10.2.1
Snr etrafndaki sahada trafik akn optimize etmek ve uu tutarlln salamak iin,
GAT operasyonlarnn herhangi bir snr tahditi olmakszn yaplmasna olanak salayan
snr gei CDRler snr apnda kurulmutur.
10.2.2
Devletin snr gei CDR faaliyetlerine ilikin kriter ve sreleri tanmlamas gerekir.
10.3
Ba AMC
10.3.1
[devletler listesi]. Devletlerinin sorumluluk sahas iinden uzayp giden her bir mnferit
CDR iin NM /CACD ile tek bir irtibat noktasna sahip olmak iin [devletler listesi] Devletlerinin AMClerinin mnferit bir CDR yolu baznda uyumlulam kullanlabilirliinin
koordinasyonu ve CBA tahsisinin koordinasyonu iin sorumluluunu ba AMC olarak hareket eden [devleti tanmla]. devletinin AMCsine devretmesi gerekir.
10.3.2
[Devletin ba AMCnin faaliyetlerine ilikin kriterler ve sreleri tanmlamal ve ilgili AMCler

arasndaki koordinasyon prosedrlerinin yaynland lOAlar gibi belgelere atfta bulunmas
gerekir.]
126
11. HAVA SAHASI SINIRLARININ BELRLENMES

11.1
Hava sahas ynetim nlemlerinin daha fazla saydamln ve tahmin edilebilirliini salamak ve ticari havaclk ve askeri havaclk arasnda hava sahas kullanm ile ilgili olarak
mevcut olan aykr gereklilikleri uzlatrmak iin hava sahasnn tasarm iin objektif kriterler oluturmak zorundadr.
11.2
Bu blm EUROCONTROL hava sahas planlamas el kitabnda ortaya konulmu olan bir
e biimli hava sahas tasarm ve deiiklik sreci iin ana esaslara ve kriterlere dayandrlmtr.
11.3
EUROCONTROL hava sahas planlamas iin el kitabna ilaveten ve spesifik ulusal hava sahas yaplar ve ATS prosedrlerini dikkate almak amacyla hava sahas plan ayn zamanda
ulusal hava sahas rehber materyalini tanmlayan ulusal belgeler balna da atfta bulunmaktadr. Paragraf yalnzca EUROCONTROL hava sahas planlamas el kitab dar anlamda
kullanlmam ise eklenecektir.
12. YAYINLAMA
12.1
Tm hava sahas kullanclar ve ATS salayclarna hava sahas politikas ve hava sahas deiikliini bildirmek iin kullanlan bildirim srecinin, yayn vastalarnn ve bunlarla
balantl zaman leklerinin aklanmas
127
Ek A
HAVA SAHASI YNETM VE TASARIMI LE LKL REFERANS BELGELER
1.
2.
ICAO BELGELER
Annex 2
Hava kurallar
Annex 6
Hava tatnn iletimi
Annex 11
Hava trafik hizmetleri
Annex 15
Havaclk bilgileri hizmetleri
Annex 16
evrenin korunmas
Belge 4444
Hava seyrsefer hizmetleri Hava trafik ynetimi prosedrleri (PANS-ATM)
Belge 7754
EUR Hava Seyrsefer Plan
Belge 8126
Havaclk bilgileri hizmetleri el kitab
Belge 8168
Hava seyrsefer hizmetleri Hava tat operasyonlar prosedrleri (PANS-OPS, Cilt 1-2)
Belge 9426
Hava trafik hizmetleri planlama el kitab
Belge 9554
Sivil hava tat operasyonlar iin potansiyel olarak tehlikeli olan askeri faaliyetler ile
ilikili emniyet nlemlerine ilikin el kitab
EU Belgeleri
2150 / 2005 no ve 23 Aralk 2005 tarihli FUA ynetmeliinin uygulanmas
3.
EUROCONTROL BELGELER
Hava sahas ynetimi iin EUROCONTROL el kitab
(EUROCONTROL GUID 140 Basm 3, 15 Haziran 2010)
Hava sahasnn esnek kullanm kavramnn uygulanmas iin rehber belge

(EUROCONTROL belgesi ASM/ET1.ST08.5000-GUI-02-00 18 Austos 2003)
EUROCONTROL eek devletleri iin hava sahas stratejisi

(EUROCONTROL belgesi ASM..ET1.ST03.4000-EAS-01-00 18 Ocak 2001)
Eek devletleri iin EUROCONTROL hava sahas stratejisinin uygulanmas iin gei plan
(EUROCONTROL belgesi ASM.ET1.ST03.4000.EAPM.01-00 10 Ocak 2001)
EUROCONTROL hava sahas planlamas iin el kitab

128
(EUROCONTROL belgesi ASM.ET1.ST03.4000.EAPM.02-02 22 Ekim 2003)

Hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL tanm zellikleri
(EUROCONTROL belgesi EUROCONTROL SPEC 0112 Basm 1.1 10 Ocak 2009)
4.
ULUSAL BELGELER
Ek B
ULUSAL ST SEVYE HAVA SAHASI POLTKASI KURULUU
st seviye ulusal hava sahas politikas kuruluunun yaps stratejik ASM ilevlerinden sorumlu bir mterek sivil / askeri kurulutan ibaret olan ulusal politika kuruluunun st seviyedeki yapsn burada tanmlayn (Baknz Blm 3).
Ek C
ULUSAL HAVA SAHASI YNETM DANIMANLIK KURULU
Grev snrlar
[Ulusal hava sahas ynetim danmanlk kurulunun kapsam, hedefler, yetki ve grevlerini tanmlayan
grev snrlarn belirtiniz. Ancak ATS rgtnn byklne ve ulusal hava sahas politikas kuruluunun st seviye direktifine bal olarak danmanlk kuruluna verilmi olan grevler ulusal hava sahas politikas kuruluunun st seviye bnyesinde ek bir ilev olarak yerine getirilebilir. (Baknz paragraf 3.2.4]
Ek D
HAVA SAHASI POLTKASININ FORMLASYONU ve GZDEN GERME SREC
(Hava sahas politikasnn formle edilmesi ve gzden geirilmesi iin uygulanan devlet srecini somut
olarak betimleyen ak tablosunu ekleyiniz. (Baknz paragraf 3.2.5 ve ekil 1)
Ek E
HAVA SAHASI DEKLK SREC
[Devletin hava sahas deiiklik srecini betimleyen ak tablosunu ekleyiniz.]
129
Annex 5
HAVA SAHASI KULLANIM PLANININ TARF
1.
AUP
1.1
Hava sahas kullanm plan (AUP) bir sonraki gn iin ulusal hava sahas tahsisinin bir AMC
tarafndan gnlk olarak bildirildii resmi ortamdr. Bir AMC her gn yalnzca tek bir AUP
yaynlayacaktr.
1.2
Hava sahas tahsisi zerindeki deiiklikler AMC tarafndan bir gncellenmi hava sahas
kullanm plan (UUP) yoluyla yaplabilir. (Baknz Ek 6)
1.3
AUPlar AOlara bireysel olarak gnderilmedii iin ECAC sahasnda CDRnin kullanlabilirlii hakknda AMCler tarafndan salanan bilgiler NM / (CADF) tarafndan(EAUP),
NOP portal ve eAMI mesajlar yoluyla uu planlamas amalar iin operatrlere datlacaktr.
2.
AUPun hazrlanmas, yaynlanmas ve datm

2.1
AUP AMC tarafndan hazrlanacak ve CIAM vastasyla NMye datlacaktr.
2.2
n AUP koordinasyon prosedr srasnda taslak AUPlar taslak AUP olarak kullanlacak
ve adlandrlacaktr. Taslak AUPlar her bir AMCya sunulacaktr: baln birinci satrnda
srasyla taslak AUP ya da hava sahas kullanm plan olarak tespit edilmi olan hava
sahas kullanm plan ya da taslak formunda her AMC iin her gn yalnzca tek bir AUP
depolanacaktr. Hava sahas kullanm plan en ge D-1 1400 UTCde AMCnn kendisi tarafndan kararlatrlacak ve bu yoksa, ve AMC NMye AUPun bir ge yayn hakknda bilgi
vermemi ise otomatik olarak NM sistemi tarafndan kararlatrlacaktr. .
2.3
NM AUPu toplar, birletirir ve EAUPu NOP portal zerinde yaynlar ve B2B servisi iin
eAMI mesajlarn retir.
3.
AUP tanm
3.1
AUPun ierdii elementler aada tanmlanm ve izleyen sayfalarda tablo eklinde zetlenmitir.
130
3.2
3.3
Balk
- Birinci Satr:
Mesaj Tipinin Tanm (rnein hava sahas

kullanm plan ya da taslak AUP)
- kinci Satr :
Gnderen birimin kimlii(rnein AMC EDDAZAMC Almanya)
- nc Satr :
Mesajn geerlilik sresinin tarihi (rnein

06/06/2008 06.00-07/06/2008 06.00)
Geerlilik sresi bir sonraki gn 06.00 UTC
ile ondan sonraki gn 06.00 UTC ile ondan
sonraki gn 06.00 UTC arasndaki 24 saatlik sresi kapsayacaktr. Bu zaman sresinin
sreklilik amac asndan birinci snr dahil
ve son snr hari bir yar ak aralk olarak
grlmesi gerekir.
- Drdnc Satr :
AUPun iletildii tarih ve zaman(rnein

05/06/2008 13:53)
Birinci satrda tanmlanan mesaj tipine
ilaveten AUP iletildii gnn tarih ve saati
tarafndan tanmlanr.
ALPHA ila GOLF listeleri

Aadaki srada AUPda listelenen tahsis edilmi hava sahas yaplarnn her biri iin farkl stunlar
aadaki bilgileri ierecektir.
ALPHA
Mevcut CDR 2lerin listesi;
BRAVO
Geici olarak kapatlm srekli ATS yollar, DCT ve CDR 1lerin listesi;
CHARLIE
Aktif TRAlar / TSAlar ve AMC ynetilebilir R ve D sahalarnn (AMA) listesi
DELTA
AMC ynetilebilir sahalar olmayan sahalarn listesi (NAM);
ECHO
zel olaylarn ve NOTAM /AIP eki (AIC araclyla herhangi bir geici aktivasyonun listesi
FOXTROT
Yerine gre rezerve edilmi /tahditli sahalarn aktivasyonun nedeniyle kapatlm

olan SID ve STARlarn listesi
GOLF
lave bilgiler
131
Birinci Stun:
Say
(rnein 1)
Hava sahas yaplarnn her biri bir sra numaras ile listelenecek ve her say elementi iin bir tek geerlilik dnemi ve bir tek uu seviyesi blou ierecektir. Her bir
ALPHA ila ECHO listesi iin sra numaras listenin birinci elementi iin ALPHA
nmarik dzende (1) ila balayacaktr. Ayn jenerik isme sahip olan st ve alt ATS
yollar birbirinin zerine yerletirilecektir.
AUPun eitli okuyucularnn gereksinimlerini karlamak iin, farkl ALPHA ila
ECHO listeleri iptal ya da yeniden tahsis durumunda UUPda tespitlerine olanak
salamak amacyla ALPHA numarik dzendeki kendilerine zg sra numarasn
muhafaza etmek artyla FIR/UIR tarafndan blnebilir.
kinci Stun:
Tantma
(rnein UN 80 PERDU TBO ya da LF D 31 CAZAUX yada UF REMS)
Hava sahas yaplarnn her biri aada belirtilen ekilde saptanacaktr:
ALPHA BRAVO listeleri iin: AIP ENR 3-2 yol tantmas ve bunun ardndan ilgili
ATS yolunun blmnn birinci ve son noktalarnn iki ICAO tantmas tarafndan DCT iin jenerik DCT terimi ve bunun ardndan ilgili DCTnin birinci ve
sonuncu noktalarnn iki ICAO kimlikleyicisi . CHARLIE DELTA listeleri iin:
AIP ENR 5 tantmas ve bunun ardndan ve gerekirse ilgili hava sahasnn yada
onun blmnn ismi ECHO Listesi in:NOTAM/AIP ekini yaynlayan devletin
Kimlii + tatbikat/zel etkinliin ismi ya da NOTAM/AIP ekinin numaras FOXTROT Listesi iin:AIP AD 2 havaalan tantmas +SID/STAR iin kullanlan ta-
ntma.
nc Stun:
Uu Seviyesi Blou
(rnein F110-F240 ya da F250 UNL ya da SFC 900M AGL)
Hava sahas yaplarnn her biri dey olarak aada gsterilen ekilde tanmlanacaktr:
ALPHA listesi iin,
verili IFR uu seviyeleri dahil olmak zere kullanlabilir ATS yolu ya da onun bir blmnn
st ve alt snrlar ile;
BRAVO listesi iin,
verili IFR uu seviyeleri dahil olmak zere ATS

yolunun, DCT ve CDR1 ya da bunlarn bir blmnn st ve alt snrlar;
CHARLIE ila ECHO arasndaki

listeler iin,
132
verilen rakamlarnkiler dahil olmak listeler iin,

zere, etkilenen hava sahasnn uu seviyeleri,
rakmlar ya da ykseklikler cinsinden ifade
edilen st ve alt snrlar ile
FOXTROT listesi iin,
SID/STARn tanmlarnda farkl rakmlar /

FLler kullanld iin uygulanamaz (N/A)
ibaresi kullanlmaldr.
Not: NM sisteminde kullanlan teknolojiye bal olarak NOP portalnda kullanlan EAUP
6.1.3de tanmland ekilde ara FLyi kullanacaktr.
Drdnc Stun:
Geerlilik Dnemi
(rnein 12:05 06:00)
ALPHA ila ECHO arasnda listelenen tahsis edilmi hava sahas yaplarnn her biri
iin geerlilik dnemi AUPun 24 saatlik sresini amayacaktr. AUP bir gnden
daha fazla etki sresine sahip tm verileri gnlk olarak tekrarlayacaktr. Dnemlerin balang ve sonunu gsteren tarih / zaman gruplar ile ifade edilen geerlilik
dnemi yerine gre aadaki farkl anlamlara gelir:
ALPHA Listesi iin,
BRAVO Listesi iin,
CHARLIE Listesi iin,
DELTA Listesi iin,
ECHO Listesi iin,
FOXTROT Listesi iin,
Kullanm Sresi;
Kapan Sresi;
Kullanm Sresi;
Kullanm Sresi;
Kullanm Sresi;
Kapan Sresi.
Bu zaman sresinin, sreklilik salamak asndan, birinci snr dahil ve sonuncu

snr hari olmak zere yar ak bir aralk olarak grlmesi gerekir. Tarih yalnzca
gne atfta bulunacak zaman saat ve dakika cinsinden ifade edilecektir.
Beinci Stun:
FUA/EU Tahditi
Bu stun AMCnn ne zaman bir NM tahdidinin gerekli olduunu aada sralanan esaslara gre gstermesine olanak salayacaktr:
CHARLIE ila DELTA listesi iin bir FUA tahditi gerekli olduu zaman ECHO listesi
iin EU tahdit gerekli olduu zaman
FUA/EU tahditi CACDda mevcut olmaldr. Bunlarn tanm iin sorumlu ulusal
makam ile koordinasyon gereklidir.
Altnc Stun:
FBZ
Bu stun AMCye ne zaman FBZnin gerekli olduunu aada sralananesaslara
gre gsterme olanan salayacaktr:
Charlie ila ECHO listesi iin FBZ aktivasyonu gerektii zaman
Her bir saha iin FBZ CACDda mevcut olmaldr. Bunun tanm iin sorumlu ulusal makam ila koordinasyon gereklidir.
133
Yedinci/Sekizinci Stunlar:
Sorumlu birim ve/veya Notlar Sahas

(rnein sreklilik iin baknz AUP Almanya EDFFFIR ya da ETNT
BOMBING 3/F4)
ALPHA ila ECHOda listelenen tahsis edilmi hava sahas yaplarnn her
biri iin herhangi bir spesifik yorum ilave etmek iin notlar sahas kullanlabilir.
ALPHA Listesi iin,
BRAVO Listesi iin,
CHARLIE ila ECHO Listeleri iin,
3.4
ATS yolunun sreklilii (A) bir komu devlet (ler) ile bitiik
bir FIR/UIRda koordine edildii zaman aada belirtilen
bilgiler verilecektir. Devam iin baknz AUP +/ lke ismi
+ FIR/UIR tantma ya da mterek olarak eriilebilir olanbirletirilmi CDR 2 blm zerindeki bilgi belirlenen ba
AMCnin AUPunda yalnzca bir kere verilecektir.
ATS yolu kapanna ilikin bilgilerin emniyet asndan
EAUPda tekrarlanmas gerektii zaman NOTAM szc
hibir atf yapmakszn dahil edilmelidir.
Geerlilik dnemi tarafndan belirlenen sre srasnda ilgili
hava sahas iin sorumlu birim gsterilebilir ve sonra da notlar sahas faaliyet tipi ve ilgili hava tatlarnn says ve tipi
gibi ilave bilgileri gstermek iin bir yafta tarafndan ayrlabilir.
lave Bilgiler
Son olarak, mesajn sonuna herhangi bir ilave bilgi ak ve sade dilde eklenebilir (GOLF LSTES).
134
HAVA SAHASI KULLANIM PLANI N FORMAT VE ERKLER

Hava Sahas Kullanm Plan
MESAJ TP
ya da
GNDEREM BRM REFERANS
Taslak AUP
AMC SM
GEERLLK DNEM
D/0600 D+1 / 0600
LETM TARH
(D-1/1400 (en ge)
ALPHA:
KULLANILABLR KATEGOR 2 CDRlerin LSTES
Say
Tantma
lk e iin (1)
ile balayan sra
numaras
lgili yolun blmnn Verili FIR uu

birinci ve son noktala- seviyeleri dahil
rnn
olmak zere st
ve alt snrlar
AIP ENR 3-2 yol
Uu Seviyesi
Blou
tantmas ve kimlikleyicileri, ECAC ICAO

kimlikleyicileri ile
Geerlilik
Dnemi
Notlar
Kullanm dneminin balang

ve sonunu gsteren tarih/zaman
gruplar
Ak ve sade
dilde herhangi
bir ek bilgi.
BRAVO:
KAPALI ATS YOLLARI, DCT VE KATEGOR 1 CDRLERN LSTES
Say
Tantma
lk e iin
(1) ile balayan sra
numaras
lgili yolun blmnn birinci ve son

noktalarnn
Uu Seviyesi
Blou
Verili FIR
uu seviyeleri
dahil olmak
zere st ve alt
AIP ENR 3-2 yol
tantmas ve kimlikle- snrlar
yicileri, ECAC ICAO
kimlikleyicileriyle,
DCT kullanm iin
jenerik DCT ve ilgili
yolun blmnn
ilk ve son noktalarnn kimlikleyicileri,
stanbul ??kimlikleyicileri ile.
135
Geerlilik Dnemi
Notlar
Kullanm dne- Dz ve sade dilde herhangi bir ek bilgi.

minin balang ve sonunu
gsteren tarih/
zaman gruplar
CHARLIE:
TRALAR / TSALAR VE AMC YNETLEBLR R VE D SAHALARI (AMA)

LSTES
Say
Tantma
Uu Seviyesi Blou
Geerlilik
Dnemi
Sorumlu
Birim
Birinci e
iin (1) ile
balayan sra
numaras
lgili hava
sahas ya
da onun
blmnn AIP
ENR 5
tantmas
ve ismi
lgili iki
uu seviyesi arasnda dey
olarak
tanmlanan
etkilenen
hava sahas
Kullanm
dneminin
balangcn
ve sonunu
gsteren
tarih/zaman
gruplar
Geerlilik
dnemi
tarafndan
gsterilen
sre esnasnda ilgili
hava sahas
iin sorumlu olan
birim
FUA
FBZ
Notlar
Aktivasyon iin
EVET/
HAYIR
Aktivasyon iin
EVET/
HAYIR
Dz
ve
sade
dilde
herhangi
bir ek
bilgi.
DELTA:
AMC YNETLEBLR SAHALAR OLMAYAN SAHALARIN (NAM) LISTES
Say
Tantma
Uu Seviye- Geerlilik
si Blou
Dnemi
Birinci
e iin
(1) ile
balayan
sra numaras
lgili hava
sahas ya
da onun
blmnn
AIP ENR 5
tantmas ve
ismi
lgili iki
uu seviyesi
arasnda
dey olarak
tanmlanan
etkilenen
hava sahas
ECHO:
ZEL / GEC OLAYLARIN (NAM) LISTES
Say
Tantma
Birinci
e iin
(1) ile
balayan
sra numaras
NOTAM/AIP
ekini yaynlayan
devletin kimlii
+ tatbikat / zel
olayn ismi ya
da NOTAM/
AIP ekinin
numaras
Sorumlu
Birim
Kullanm
dneminin
balangcn
ve sonunu
gsteren
tarih/zaman
gruplar
Geerlilik
dnemi
tarafndan
gsterilen
sre esnasnda ilgili
hava sahas
iin sorumlu olan
birim
Uu Seviye- Geerlilik
si Blou
Dnemi
lgili iki
uu seviyesi
arasnda
dey olarak
tanmlanan
etkilenen
hava sahas
Kullanm
dneminin
balangcn
ve sonunu
gsteren
tarih/zaman
gruplar
136
FUA
FBZ
Notlar
Aktivasyon
iin EVET/
HAYIR
Aktivasyon iin
EVET/
HAYIR
Dz ve
sade
dilde
herhangi
bir ek
bilgi.
Sorumlu
Birim
Geerlilik
dnemi
tarafndan
gsterilen sre
esnasnda
ilgili hava
sahas iin
sorumlu
olan birim
EU
FBZ
Notlar
Aktivasyon iin
EVET/
HAYIR
Aktivasyon iin
EVET/
HAYIR
Dz
ve
sade
dilde
herhangi
bir ek
bilgi.
FOXTROT
KAPALI SIDLAR VE STARLARIN LSTES
Say
Tantma
Birinci e iin
(1) ile balayan
sra numaras
N/A
AIP AD 2 hava
sahas tantmas +
SID/STAR iin kullanlan Tantma
GOLF
Uu Seviyesi
Blou
LAVE BLGLER
Eer hi yok deil ise dz ve sade dilde herhangi bir ilave bilgi
137
Geerlilik Dnemi
Notlar
Kapan dneminin balangcn

gruplar
Dz ve sade dilde
herhangi bir ek bilgi
FKRT AUP RNE
HAVA SAHASI KULLANIM PLANI
A) Kullanlabilir Kategori 2
No. Yol
Blm
2CDRler:
FL Min. FL Max.
den
e kadar
Not.
B) Kapal ATS Gzergah DCT ve Kategori 1 CDRler:

No. Yol
Blm
FL Min. FL Max.
den
e kadar
Not.
C) TRA/TSA Yneltilebilir (AMA):

No. Yol
Blm
FL Min. FL Max.
den
e kadar
Not.
D) AMC Yneltilebilir alan olmayan alanlar (NAM):

No. Yol
Blm
FL Min. FL Max.
den
e kadar
Sorumlu birim
FUA
FBZ
Not
E) zel/geici etkinlikler
No. Yol
Blm
FL Min. FL Max.
den
e kadar
Sorumlu birim
EU
FBZ
Not
FL Min. FL Max.
den
e kadar
Sorumlu birim
YOK
F) Kapal SIDler ve STARlar

No. Yol
Blm
YOK
G) lave Bilgiler
YOK
138
Not
TASLAK AUP
AMC
: LFFAZAMC - FRANSA -
GEERLLK
: 11/07/2002 06:00 - 12/07/2002 06:00
LETM ZAMANI
: 10/07/2002 13:50
LFFFUIR
A) Kullanlabilir Kategori 2 CDRler :

Nr Gzergah
1
2
3
UG29
UG52
UL851
Blm
PTV
AGN
LUVAL
FL Min FL Maks
ADEKA
TBO
EPL
Balang Son Not
F215
F195
F215
F460
F460
F285
06:00
21:45
06:00
B) Kapal ATS Gzergahlar DCT ve Kategori 1 CDRler

Yok
C) TRA/TSA Ynetilebilir Sahalar (AMA):

Yok
D) AMC-Ynetilebilir olmayan sahalar (NAM):

Yok
E) zel etkinlikler :
Yok
F) Kapal SIDler ve STARlar :

Yok
G) Ek blgiler :
Yok
139
23:00
23:00
10:30
Annex 6
GNCELLENM HAVA SAHASI KULLANIM PLANININ TANIMI
1. UUP
1.1
AMC a tahsis srecini tamamladktan sonra ve buna uygun olarak Hava sahas kullanm
plan n (AUP) (baknz Annex 5), yaynladktan sonra daha nce rezerve edilmi bir hava
sahasnn iptal edilmesinin avantajndan istifade etmek ya da yeni saha tahsisleri hakknda
bilgi vermek iin hava sahas tahsisi zerinde deiiklikler yaplmas gerekli olabilir. Hava
sahas tahsisi zerindeki deiiklikler AMC tarafndan gncellenmi hava sahas kullanm
plan (UUP) vastasyla duyurulacaktr.
1.2
CDRlerin UUPlerde tanmlanan yeni kullanlabilirlii ya da kapanmalar EAUP vastasyla NOP portal zerinde yaynlanacak ve CACD veri taban da buna uygun olarak gncellenecektir.
1.3
UUPler mevcut AUP zerinde deiikler ierecektir. UUPler zellikle aada sralanan
hususlarn ayrntlarn ierecektir:
1.4
Mevcut AUPda tahsis edilmi olan TRAlar / TSAlarn iptali
TRAlar / TSAlarn yeni tahsisi
TRA/TSA iptalinin bir sonucu olarak kullanlabilir hale getirilen yeni CDRler 2 ya da
RCAlar
Yeni TRAlar / TSAlarn tahsisi nedeniyle kapatlan yeni CDRler ya da RCAlar
Mevcut AUPda hlihazrda listelenmi olan CDRler ya da RCAlar zerinde yaplan deiiklikler
Kapanm ATS yollar, DCT ya da CDRler 1, AMC ynetilebilir R ve D sahalar ve mevcut AUPda listesi verilen AMC ynetilebilir sahalar olmayan sahalar zerindeki deiiklikler yada bunlarn iptali.
UUP referans geerlilik sresi iin hava sahas tahsisinin bir enstantane grntsn temsil eder ve o hava sahas tahsisine ilikin eksiksiz bilgileri ierir. Bunun bir sonucu olarak
kapanm bir CDR 2 ALPHA listesinden ve bir ATS yolundan karlacak, yeniden alm
DCT ya da CDR 1 BRAVO listesinden kacaktr. Serbest braklm sahalar CHARLIE ila
ECHO listelerinden karlacaktr. Sahalarn serbest braklmas nedeniyle yeniden alm
olan SIDlar ve STARlar FOXTROT listesinden karlacaktr. CIAM uygulamasnn karlatrma ilevi daha nceki AUP /UUPlerden olan farkllklar grsel olarak gsterecektir.
140
2. UUPnin hazrlanmas, yaynlanmas ve datm

2.1
UUP AMC tarafndan AUP ile ayn formatta hazrlanacak ve NMye datlacaktr.
2.2
UUP bilgileri eAMI mesajlar retmek iin NM / CACD tarafndan kullanlacak ve NOP
portal zerinde duyurulacaktr.
2.3
UUPlar NM terminallerinde bulunan CIAM yazlm kurulumu vastasyla hazrlanacaktr.
3.
3.3
UUPun tanm
3.1
UUP AUP iin olanla ayn srada listeler ierecek ve kolay referans salamak iin UUPda
tadil edilmi yol / hava sahasnn her birinin say elementi ilgili AUPdaki deitirdii enin
says ile ayn olacaktr.
3.2
UUPa dahil olan elementler aada tanmlanm ve sonraki sayfalarda tablo eklinde zetlenmitir.
Balk
- Birinci Satr:
Mesaj Tipinin Kimlii

(rnein Gncellenmi hava sahas kullanm plan)
- kinci Satr:
Gnderen birimin kimlii

(rnein AMC: EDDAZAMC ALMANYA)
- nc Satr:
UUPnn geerlilik sresinin tanm

(rnein 08/06/2008 12:00 09/06/2008 06:00)
Bir UUPnn geerlilii sresi deitirdii AUPnin geerlilik sresini gemeyecek ve ayn zamanda sona erecektir. AUP szkonusu olduunda bu
geerlilik sresinin, sreklilik amalar bakmndan, birinci snr dahil ve
son snr hari olmak zere bir yar ak aralk olarak grlmesi gerekir.
- Drdnc Satr:
UUPnn iletim tarihi ve zaman

(rnein 08/06/2008 08:53)
Birinci satrda tanmlanm olan mesaj tipine ilaveten, kullanlan mesajn en son mesaj olmasn salamak iin UUPnn iletiminin gn ve zamann tespit etmek nemlidir.
141
3.4. ALPHA ila GOLF Listeleri

UUP aynen AUPda olduu gibi aadaki sra dzeni iinde listeler ierecektir.
ALPHA
CDR 2 kullanlabilirliinin tadil edilmi listesi
BRAVO
Geici olarak kapanm srekli ATS yollar ve CDR 1lerin tadil edilmi
listesi
CHARLIE
Aktif TRAlar / TSAlar AMC ynetilebilir R ve D sahalarnn (AMAlar)

tadil edilmi listesi
DELTA
AMC kullanlabilir sahalar olmayan sahalarn (NAMlar) tadil edilmi

listesi
ECHO
zel / geici olaylarn tadil edilmi listesi
FOXTROT
Gereine gre kapanm SIDlar ve STARlarn tanzim edilmi listesi
GOLF
lave bilgiler
UUPda listelenen tadil edilmi hava sahas yaplarnn her biri iin farkl stunlar aada sralanan eleri ierecektir.
- Birinci Stun
Say
(rnein 3)
Referans kolayl bakmndan UUPdaki tadil edilmi yol /hava sahalarnn her birinin say elementi ilgili AUPda deitirdii enin says ile ayn olacaktr. Kullanma sunulan yeni hava sahas yaplar iin, herhangi bir karkl nlemek amacyla
AUPda ilgili listenin son say elementini izleyen bir sra numaras kullanlacaktr.
AUPdaki iki ya da daha fazla hava sahas yapsnn UUPda bir hava sahas tarafndan ikame edildii durumlarda ikinci ve onun ardndan gelen hava sahas yaplarnn da UUPda gzkmesi gerekir. Ancak bunun notlar sahasnda silinmitir
szc kullanlarak yaplmas gerekir. UUPnn eitli okuyucularnn gerekliliklerini karlamak iin farkl ALPHA ila ECHO listeleri Fikret(FIR) /UIR tarafndan
blnebilir ancak bunu yaparken orijinal AUPdaki alfanumerik dzendeki kendilerine zg sra numaralarn muhafaza edilecektir.
- kinci Stun:
Tantma
(rnein UR 80 PERDU TBO ya da LF-TSA ya da UF REIMS)
Tadil edilmi olan hava sahas yaplarnn her biri aada gsterilen ekilde saptanacaktr.
ALPHA BRAVO listeleri iin:
142
AIP ENR 3-2 yol tantmas ve bunun ardndan ilgili ATS yolunun blmnn birinci ve
son noktalarnn iki ICAO kimlikleyici. DCT
iin, jenerik terim DCT ve onun ardndan ilgili
DCTnin birinci ve son noktalarnn iki ICAO
kimlikleyicisi.
CHARLIE DELTA listeleri iin: AIP ENR 5 tantmas ve ardndan, gerekirse

hava sahas ya da onun blmnn ismi ECHO
Listesi, NOTAM / AIP ekini yaynlayan devletin kimlii + tatbikat / zel hadisenin ismi ya da
naci / AIP ekinin numaras
- nc Stun:
AIP D 2 havaalan tantmas + SID/STAR iin kullanlan

Tantma
Uu seviyesi Blou
(rnein F110-F240 ya da F250 UNL ya da GND ya da SFC 900

AGL)
Tadil edilen her bir hava sahas yaps dey olarak aada gsterilen ekilde tanmlanacaktr.
ALPHA Listesi iin,
verili IFR uu seviyeleri dahil olmak zere kullanlabilir

ATS yolu ya da onun bir blmnn st ve alt snrlar
BRAVO Listesi iin,
verili IFR uu seviyeleri dahil olmak zere kapal ATS

yolu ya da onun blmnn st ve alt snrlar
CHARLIE ila ECHO listeleri iin; etkilenen hava sahasnn ya uu seviyeleri, ya

rakm ya da ykseklik cinsinden ifade edilen st
ve alt snrlar
FOXTROT Listesi iin,
SID/STARn tanmnda farkl akmlar/FLler kullanld

iin ilgili deildir (N/A) ibaresi kullanlmaldr.
Not: NM sistemi tarafndan kullanlan teknoloji nedeniyle NOP portalnda yaynlanan erik(EAUP) ve
6.1.3 kknda tanmland gibi ara FLyi kullanacaktr.
- Drdnc Stun:
Geerlilik Sresi
(rnein 12:05 06:00)
ALPHA ila ECHO arasnda listesi verilen deitirilmi hava sahas yaplarnn her
biri iin geerlilik sresini amayacaktr. Dnemin balangcn ve sonunu gsteren
tarih/zaman gruplar ile ifade edilen geerlilik sresi yerine gre aada sralanan
eitli anlamlara gelir:
ALPHA listesi iin,
Kullanm sresi
BRAVO listesi iin,
Kapan sresi
CHARLIE listesi iin,
Kullanm sresi
DELTA listesi iin,
Deitirilmi kullanm sresi
ECHO listesi iin,
Kullanm sresi
Kapan sresi
GOLF listesi iin,
Ek bilgiler
143
Bu zaman sresinin, sreklilik amac bakmndan, birinci snr dair ve sonuncu snr hari olmak zere
bir yar ulu aralk olarak grlmesi gerekir. Tarih yalnzca gne atfta bulunacak ve zaman saat ve dakika
cinsinden ifade edilecektir.
- Beinci Stun:
FUA/EU Tahditi
Bu stun AMCnn ne zaman bir NM tahditine gerek olduunu aada
sralanan esaslara gre gstermesine olanak salayacaktr.
CHARLIE ila DELTA listesi iin bir FUA tahditi gereklii olduu zaman
ECHO listesi EU tahditi gerekli olduu zaman
FUA/EU tahditi CACDda mevcut olmaldr. Bunlarn tanm iin sorumlu
ulusal makam ile koordinasyon gereklidir.
- Altnc Stun:
FBZ
Bu stun AMCnn ne zaman FBZye gereksinim olduunu aada sralanan esaslara gre gstermesine olanak salayacaktr:
Charlie ile ECHO listesi iin FBZ aktivasyonu gerekli olduu zaman her
bir saha iin FBZ mevcut olmaldr. Bunun tanm iin sorumlu ulusal makam ile koordinasyon gerektirir.
- Yedinci/Sekizinci Stunlar: Sorumlu birim ve/veya notlar sahas

(silinmi ya da ETNT BOMBING 3/F4)
ALPHA ila ECHOda listelenen tatil edilmi hava sahas yaplarnn her biri
iin herhangi bir yorum eklemek iin notlar blm kullanlabilir.
ALPHA BRAVO listeleri iin, bir komu devlet (ler) ile bir bitiik FIR /
UIRda ATS yolunun devam koordine edildii zaman aadaki bilgi verilecektir. Devam iin baknz AUP + lke ismi + FIR tantmas ya da ortak
olarak eriilebilir birletirilmi CDR 2 blm zerindeki bilgiler belirlenmi ba AMCnn AUPunda yalnzca bir kez verilecektir.
CHARLIE-ECHO listeleri iin, geerlilik dnemi iin belirlenmi olan
sre esnasnda ilgili hava sahas iin sorumlu birim gsterilebilir; bunun
ardndan notlar blm faaliyet tipi ve ilgili hava tatnn says ve tipi gibi
ek bilgileri gstermek iin bir yafta ile iki ksma ayrlabilir.
3.5
lave Bilgiler
Son olarak mesajn sonunda dz ve sade dilde herhangi bir ilave bilgi eklenebilir. (Liste GOLF).
144
GNCELLENM HAVA SAHASI KULLANIM PLANI N FORMAT VE ERKLER

Mesaj tipi:
GNCELLENM HAVA SAHASI KULLANIM PLANI
Gnderen birim - Referans: AMC - sim

Geerlilik dnemi:
D/ xx D art 1/ 0600
letim tarihi ve zaman:
Gndz
ALPHA
KULLANILABLR CDR 2LERN LSTES
Say
Tantma
Uu seviyesi bloku
Birinci ge iin
1 ile balayan
sra numaras
AIP ENR 3-2 Yol

tantmas ve ICAO
kimlikleyicili ilgili
yolun blmnn
ilk ve son noktalar
Verili IFR uu
seviyeleri dahil
olmak zere st ve
alt snrlar
.
Geerlilik dnemi
Notlar

gruplar
Herhangi bir ek bilgi

dz ve sade dilde belirtilmelidir.
noktalarnn tantmas.
Bir AUP elementi iptal edilmise bu
sahalar doldurulmayacaktr.
145
AUPdaki iki yada daha

fazla genin UUPdaki
bir ge ile deitirildii durumlarda ikinci
ve onu izleyen geler
UUPda silinmitir
ibaresi ile gzkmelidir
BRAVO
KAPATILMI ATS YOLLARI, DCT VE KATEGOR 1 CDRLERN LSTES
Say
Tantma
Uu seviyesi bloku
Birinci ge iin 1
ile balayan sra
numaras
AIP ENR 3-2 Yol

tantmas ve ICAO
kimlikleyicili ilgili
yolun blmnn
ilk ve son noktalar
Verili IFR uu
seviyeleri dahil
olmak zere st ve
alt snrlar
.
Geerlilik
dnemi
gruplar
noktalarnn tantmas.
DCT iin jenerik
DCTyi ve ICAO
Kimlikleyicileri
ilelgili yol Blmnn ilk ve Son
noktalarnn
Kimlikleyicilerini
Kullann
CHARLIE
Notlar
Herhangi bir ek bilgi
dz ve sade dilde belirtilmelidir.
Bir AUP elementi

iptal edilirse bu alan
silinmitir ibaresini
ierecektir.
Bir AUP elementi iptal edilmise bu

sahalar doldurulmayacaktr.
TRAlar, TSAlar ve AMC YNETLEBLR R ve D SAHALARININ (AMA) LSTES
Say
Tantma
Birinci ge
iin 1 ile
balayan
sra numaras
AIP ENR
5 tantmas ve
ilgili hava
sahas
yada onun
blmnn ismi
Uu seviyesi Geerlilik
bloku
dnemi
Sorumlu
birim
FUA
ki uu seviyesi arasnda
dey olarak
tanmlanan
etkilenmi
hava sahas
Aktif geerlilik dnemi

tarafndan
gsterilen
zaman
srasnda
ilgili hava
sahasndan
sorumlu
birim
Aktivasyon Aktivasyon Bir AUP

iin EVET elementi
iin
yada HA- iptal
EVET
edilirse
yada HA- YIR
bu alan
YIR
silinmitir
ibaresini
ierecektir
Kullanm
dneminin
balang
ve sonunu
gsteren
tarih/zaman
gruplar
FBZ
Bir AUP elementi iptal edilir ise bu sahalar doldurulmayacaktr
146
Notlar
DELTA :
AMC- YNETLEBLR SAHASI OLMAYAN SAHALARIN (NAM) LSTES
Say
Tantma
Uu seviyesi
bloku
Geerlilik
dnemi
Birinci ge
iin 1 ile
balayan
sra numaras
AIP ENR 5
tantmas ve
ilgili hava
sahas yada
onun blmnn ismi .
ki uu seviyesi arasnda
dey olarak
tanmlanan
etkilenmi
hava sahas
Kullanm
dneminin
balang
ve sonunu
gsteren
tarih/
zaman
gruplar
Sorumlu birim
FUA
Aktiff geerlilik
dnemi tarafndan gsterilen
zaman srasnda
ilgili hava sahasndan sorumlu
birim
Aktivasyon
iin
ECHO:
ZEL/GEC ETKNLKLERN (NAM) LSTES
Say
Tantma
Birinci
ge iin
1 ile
balayan
sra numaras
NOTAM/AIP
Ekini yaynlayan devletin
kimlii +
Tatbikat/ zel
etkinliin ismi
yada NOTAM/
AIP .
Uu seviyesi bloku
Geerlilik
dnemi
ki uu
seviyesi
arasnda
dey olarak
tanmlanan
etkilenmi
hava sahas
Deitirilmi
Sorumlu
birim
Geerlilik dnemi tarafndan gsteriKullanm

dneminin len zaman
srasnda ilgili
balang
ve sonunu hava sahasndan sorumlu
gsteren
birim
tarih/
zaman
gruplar
FOXTROT:
KAPANMI SIDler ve STARlarn LSTES
Say
Tantma
Birinci ge iin
(1) ile balayan
sra numaras
AIP AD 2 hava
liman tantmas + SID/STAR
iin kullanlan
Tantma
Uu seviyesi
bloku
N/A
147
FBZ
Notlar
Herhangi
bir ek bilgi
dz ve sade
dilde belirEVET EVET tilmelidir
yada yada
HAHAYIR
YIR
Aktivasyon
iin
FUA
FBZ
Notlar
Aktivasyon
iin
Aktivasyon iin
Herhangi bir
ek bilgi dz
ve sade dilde
belirtilmelidir
EVET
yada
EVET HAYIR
yada
HAYIR
Geerlilik dnemi
Notlar
Kapan dneminin
balang ve sonunu
gsteren tarih/ zaman
gruplar
Dz ve sade dilde
herhangi bir ek bilgi .
FKTF UUP RNEKLER

GNCELLENM HAVA SAHASI KULLANIM PLANI
AMC
: LFFAZAMC FRANSA
GEERLLK
: 13/09/2008 12:00 14/09/2008 06:00
LETM ZAMANI
LFFFUIR
A) Kullanlabilir kategori 2 CDRler:
Nr Yol Blm
1 UL851
2 UZ707
FL Min FL Maks Balang. Son

LUVAL
FAMEN
EPL
BSM
F215 F285
F275 F460
B) Kapal ATS Yollar, DCT ve Kategori 1 CDRler:

Yok
C) TRA/TSA Ynetilebilir Sahalar (AMA):

Yok
D) AMC-ynetilebilir olmayan sahalar (NAM):

Yok
E) zel/ Geici etkinlikler :

Yok
F) Kapal SIDlar ve STARlar:

Yok
148
14:30
14:30
Not
20:00
20:00
12:30/ 16:00 Yerine
Annex 7
HAFTA SONU YOLLARI SRECNE ERKEN ERM N BR AIP KAPAK SAYFASININ
NUMUNE RNE
(Bu bilgileri henz yaynlamam olan devletler tarafndan ilave edilecektir.)
ENR 3.X
Hafta sonu yollar srecine erken eriim Kararlatrl Prosedrler
1. nsz
(Her bir devlet tarafndan eklenecektir).
2. Yaz dneminde minimum 26 youn Cuma gn iin hafta sonu artl yollarna erken eriim verildiine dair uluslararas dzeyde varlan uzlamann (baknz paragraf 3.3.1.1) ardndan aadaki kurallar geerlidir:
Hafta sonu artlar yollarna (CDRler 1) erken eriim Maysn birinci Cuma gnnden
Ekimin son Cuma gnne olan dnem iin ve Cuma gn 1000 UTCden pazartesi gn
0600 UTCye kadar verilmitir.
3. Hava tat operatrleri hafta sonu artl yollarnn ekstra kullanlabilirliinin avantajndan yararlanmaya davet edilir ve herhangi bir deiiklik ve uu planlar ile ilgili olarak AIP ekleri, NOTAMlar
r ve gnlk AUPa bavurmalar gerekir.
4. Bu yllk uluslararas anlamalarda ierilen hafta sonu artl yollarnn listesiaadaki sayfalarda sunulmutur.
(Devletlerin her birinin ilgili yollarn listesini bunlarn tanm ile birlikte (yani hafta sonu ve geceleri
CDR 1 olarak ve haftann geri kalan blmnde CDR 2 olarak) erken eriim anlamalar yoluyla
eklemeleri gerekir).
149
ERKEN ERM DZENLEMES TARAFINDAN ETKLENEN

YOLLARIN AIP YAYININA RNEKLER
ENR 3.x
Yrrlle giri: Mart 20xx
AIP (lke)
Kimlik saptama
Mag
Mesafe
Maksimum
Ynler
Notlar:
nemli noktalar
Yol
(NM)
Minimum
Tek - ift
Kontrol edici birim

1.EDDG.hari DEP EDLL iin
kullanlabilir deil
203
UJ 158
023
FL 660 FL
250
20
CDR1
Her hafta sonu
Cuma 1700 (1600) Pazartesi
0600 (0500)
Barmen DVORTAC
(BAM) N 51 19 40 E
007 10 38 AGENI (UIR
BDRY)
Her gece
2300 (2200) - 0600 (0500)
CDR2
N 50 45 E 006 02 Olno
DVOR/DME (LNO) N
50 35 09 E 005 42 36
Her gn
Pazartesi Perembe (0600 (0500)
- 2300 (2200)
Cuma 0600 (0500) - 1700 (1600)
Maastricht UAC
150

L 620
099.5
25.8
1. SUVOX ve EXOBA alt yalnzcar
DEP EHAA iin, EXOBA yada
UL620dan sonra devam etmek
zere.
ARNEM
N 52 05 47 E 006 04 36
104.2
13.2
106.6
23.3
103.0
23.7
SONEB (FIR BDRY)

N 52 01 25 E 006 45 51
_SUVOX
2. FL180 alt yalnzca r DEST

ETUO, EDLP ve EDDG iin
kullanlabilir
N 51 58 09 E 007 06 29
Hamm DVOR/DME
(HMM) N 51 51 25 E
007 42 30 _EXOBA
Langen ACC
N 51 46 02 E 008 19 37
NOMKA
BESIPde T203 ve Q240a gei

mmkn deil .
N 51 26 52 E 010 30 07
SULED N 51 09 43 E 012
13 48 EKPEK N 50 57 52
E 013 19 17 BESIP N 50
56 07 E 013 29 07
FL 240
SULED ve BESIP FL 100 - FL 240

arasnda
5000 ft MSL
CDR1
OMELO N 50 50 16 E
014 00 03
Her hafta sonu:

Cuma 1100 (1000) Pazartesi
0700 (0600) Her gece
104.1
137.3
2300 (2200) - 0600 (0500)

CDR2
Dier zamanlar ALTN yolu : Z21
5.r LISBAdan sonra not available
for DEST LKPR, LKKB, LKVO
iin kullanlabilir deil. . Bu
uular T620.bavurusu yapacak.
Munih ACC
151
ULUSAL FARKLILIKLARIN YILLIK BLDRMLER N

ORTAK BR AIP EKNN AIKLAYICI RNE
nsz (her bir devlet tarafndan eklenecektir).
EUROCONTROL hava sahas planlamas iin el kitabnda kararlatrlan prosedrlere uygun olarak,
EAW yollar katlmc devletlerde ulusal AIPde (ENR) yaynlanm olan bir ya da daha fazla 26 youn
Cuma gnnde uygulanabilir deil ise ya da ilgili CDRlerin listesinin deitirilmesi gerekiyor ise ulusal
farkllklar yaz sezonundan nceki Mart aynn balarnda devletlerin her biri tarafndan yaynlanan ortak bir AIP eki tarafndan hava tat operatrlerine ve hava trafik hizmetleri birimlerine bildirilecektir.
Etkilenen devletler arasnda gerekli koordinasyon sreci tamamlandktan sonra EAW yollar 2008 yaz
sezonundaki izleyen youn Cuma gnleri uygulanabilir deildir:
Cuma
04/05/08
Fransa - Fransa UIR
Cuma
11/05/08
Belika Brksel UIR
Cuma
15/06/08
Belika Brksel UIR
Cuma
15/06/08
Danimarka Kopenhag FIR
Fransa Fransa UIR
svire svire UIR
ngiltere Londra UIR

Hollanda Amsterdam
Cuma
24/08/08
FIR
ek Cumhuriyeti Prag FIR
Polonya Varova FIR
lgili yollar ekli Annexte listelenmitir (Devletlerin her biri kendi AIP ekinin Annexine etkilenen yollarn bir listesini eklemelidir).
stisnai durumlarda ibu anlama zerinde yaplan tadilatlar gerekli bir zaman nceden bildirimde bulunmak suretiyle hava tat operatrlerine ve hava trafik hizmetleri birimlerine bildirilecektir.
152
ULUSAL FARKLILIKLARIN YILLIK BLDRMNDEN ETKLENEN

YOLLARIN LSTESNN AIKLAYICI RNE
Telefon :
AIP
Faks:
Ek
HAVACILIK BLGLER HZMET
AFS
06/08
6 Mart 2008
Yaz 2008 sezonunda ulusal farkllklarn yllk bildiriminde etkilenen ATS yollarnn listesi
(lgili Devletlerin her biri hafta sonu / artl yollara erken eriimin geerli olmad bir sonraki yaz
dnemindeki youn Cuma gnlerinden muafiyetler ile ilgili ulusal farkllklarn bildirilmesinden etkilenen
yollarn bir listesini buraya ekleyecektir).
CUMA 04/05/08 TARHNDE CDR 1 OLARAK KULLANILABLR OLMAYAN

YOLLARIN AIKLAYICI RNE
Devlet
Belika
Yol smi Arasnda
UG109
KOK
Ve
Min-FL
Maks-FL
Stat: Kapal
PITES FL195 FL460 CDR1: CUMA 1000 - PAZARTES 0600
UJ158
AGENI
LNO
FL195
FL460
CDR1: CUMA 1000 - PAZARTES 0600
UL610
RINTA
BATTY
FL195
FL300
UN852
LUTOM
TERLA
FL195
FL660
UR15
LNO
KUDIN
FL195
FL460
UY131
NIK
NILEM
FL195
FL460
UBY157
DIK
RAMEK
FL195
FL460
UZ703
BABIX
FL300
FL460
UZ706
ARDEN
FL245
FL460
UZ707
ULPEN
FL195
FL460
UZ709
RUPIN
FL195
FL460
UZ714
SPI
FL195
FL460
CIV
LENDO
FAMEN
CIV
MATUG
153
Annex 8
SINIR TES / FIR SINIR OPERASYONLARINA DAR DEVLET
SEVYESNDE EREVE ANLAMA MODEL
EUROCONTROL
GR
Snr gei / FIR snr operasyonlarna (CBO) dair ibu ereve anlama modelinin amac snr
gei ve FIR snr operasyonlar iin devlet seviyesinde bir anlama vastasyla salam bir hukuki temel
oluturmaktr. Bu model ayn zamanda ya uluslararas snrlar apnda kurulmu bir saha dahilinde
ya da tmyle tek bir devletin hkmranl altndaki bir hava sahas dahilinde birden fazla devleti
ieren askeri faaliyetleri kapsayan sreci kolaylatrmay ve uyumlulatrmay hedeflemektedir. Model
anlama EUROCONTROL hava sahas ve seyrsefer ekibi (ANT) tarafndan onaylanmtr.
Model ereve anlamasnn mahiyeti itibariyle gnll olmas ve emredici olmaktan ziyade esnek olmas dnlmtr. Bu anlama mmkn olan durumlarda eitli tercih olanaklar sunmakta
ve devletlerin kendileri iin uygun olan opsiyonlar seebilecekleri bir liste ortaya koymaktadr. nerilen maddeler taraflarn devletlerdeki farkl kurumsal dzenlemeleri, CBAlar, TRA/TSAlar r ve dier AMC - ynetilebilir hava sahas yaplarnn paylalarak kullanmasna ilikin farkl yaklamlarn
ilgili maddelerde yanstlmas gerektiini dndkleri zaman kullanlabilir ve deitirilebilir.
Model ereve anlamas snr gei / FIR snr uularnn hukuki ve kurumsal ynlerini ele
almakta ve ilgili onaylanm kurululara (AAlar), hava sahas ynetim hcrelerine (AMCler) ve ATS
birimlerine / makamlarna snr gei / FIR snr uularnn iletimsel ve teknik ynlerini ieren mutabakat mektuplarn mzakere etme ve akdetme olanan salamaktadr. Devletlere EUROCONTROL ana esaslar hava sahasnn esnek kullanm kavramnn uygulanmas iin hava sahas ynetimi
el kitabnn 3.0 no.lu basmnn 10 ve 11 no.lu Annexlerinde sunulmu olan mutabakat mektuplar
ablonlarna uymalar tavsiye edilir.
bu model ereve anlamas EUROCONTROL ana esaslar hava sahasnn esnek kullanm
kavramnn uygulanmas iin hava sahas ynetimi el kitabnn 4.0 no.lu basmnn 8 no.lu Annexinin
bir parasdr.
154
AIKLAYICI
nerilen Metin
NOTLAR
Gereine gre herhangi

bir spesifik refe.. (Devletinin) Hkmeti ve (Devletinin) Hkmeti (bundan
sonra szlemenin taraf devletler olarak anlacaklardr) aada sralanan hu- rans ilave edilebilir.
Giriteki dip notta
suslar nda aada belirtilen konularda anlamaya varmlardr:
Szlemenin taraf devletler hava sahasnn birbirlerinin karlkl yararlar akland gibi bu moiin etkin bir ekilde kullanmn daha ileri bir seviyeye karmak istemekte ve del ereve anlamas
ulusal snrlar / FIR snrlar apnda ya da tmyle bir devletin hkmranl esas olarak askeri snr
altndaki hava sahas iinde bir ya da daha fazla szlemeci devlet tarafndan y- gei / FIR uularn kortlen askeri faaliyetleri kapsayan snr gei / FIR snr uularnn hava sahas laylatrmakta olmakla
kullanclarnn menfaatine olarak etkin bir ekilde yaplmasn kolaylatrmak birlikte hava sahasnn
rezervasyonunu ya da
istemektedir;
ayrlmasn gerektiren
Szlemenin taraf devletler; birbirlerinin emniyet ve savunma politikas
spesifik snr gei / FIR
gereksinimlerinin ulusal ve uluslararas gerekliliklerini tanmakta ve kabul etuularn kolaylatrmektedir;
mak iin de kullanlabiSzlemenin taraf devletler hava sahasnn esnek kullanm iin ortak ku- lir. Byle bir durumda
rallar ortaya koyan ve 3 (d) ilkeler balkl blmnde AB yesi devletlerin kullanlan terminoloji
ulusal snrlar ve/veya uu bilgisi blgelerinin snrlar apnda hava sahasnn ve referanslar uluslaraesnek kullanm kavramnn etkin ve tutarl bir ekilde uygulanmas iin bir i ras sivil havaclk konbirlii gelitirmelerini ve zellikle snr gei faaliyetleri ele almalarn ngren vansiyonu
(Chicago
ve keza bu ibirliinin ilgili tm hukuki, iletimsel ve teknik hususlar kapsaya- konvansiyonu) ve onun
can ngren Avrupa Komisyonuna (EC) atfta bulunmaktadrlar;
Annexlerine bir atf daSzlemenin taraf devletler, devletler arasnda snr gei / FIR snr uu- hil olmak zere spesifik
lar ile ilgili bir anlamann akdedilmesinin her bir devletin kendi topraklar ve sivil gerekliliklere uyum
kara sular zerindeki hava sahas zerinde komple ve tek yetkili hkmranlk salamaldr.
NSZ
hakkna sahip olduu ilkesine ve keza her bir devletin kendi hava sahasnda
emniyet ve savunma ile ilgili ayrcalklarn kullanma kapasitesine hibir zarar
vermeyeceini kabul ederler;
Anlamaya taraf devletler bu anlamann hedefinin, ilgili yetkili makamlara EUROCONTROL ana esaslar hava sahasnn esnek kullanm kavramnn uygulanmas hava sahas ynetim el kitab, basm 3.0n nc blmnn
3.3.3.2 paragrafnda tanmland zere, bu konular ile ilikili spesifik iletimsel
ve teknik ynleri ieren mutabakat mektuplarn mzakere etme ve akdetmelerine olanak salamak amacyla, snr gei/FIR snr operasyonlarnn hukuki ve
kurumsal ynlerini ele almak olduunu kabul ederler. .
Aadaki ekilde anlamlardr.
155

nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 1
Hava sahas ynetimi iin

EUROCONTROL el kitabnn
ana esaslarnn 3.3.3.2 no.lu paragrafna dayal olarak.
Snr gei / FIR snr uular

1.
Szlemenin taraf olan devletler birbirlerine kendi hkmranlklar altnda bulunan hava sahasnda snr gei / FIR snr uular
yapma yetkisini verirler.
2.
Snr gei / FIR snr uular gereine gre aada sralanan eleri ierebilir:
a.
Kendi ulusal snrlar / FIR snrlar apnda oluturulmu

olan ortak snr gei sahalarn (CBAlar) tahsisi ve paylalarak kullanm;
b.
Szlemeye taraf devletlerden birinin hkmranl altndaki hava sahas dahilinde kurulmu olan ulusal sahalarn (AMC ynetilebilir D ve R sahalar dahil olmak zere
TRAlar / TSAlar) tahsisi ve paylalarak kullanm
c.
Belirlenmi hava sahasnda hava trafik hizmetlerinin salanmas sorumluluunun szlemenin taraf olan devletlerden birinden dierine devredilmesi.
Szlemenin taraf olan devletler snr gei / FIR snr uularnn i bu

szlemenin artlarna uygun olarak yerine getirileceini kabul ederler.
Hkmran Devletler hava
seyrsefer hizmetleri ile ilgili
olarak hangi dzenlemeleri yapHkmranlk
m olurlarsa olsunlar kendi topbu szlemenin hkmleri szlemenin taraf olan devletlerin kendi raklar ve kara sular zerindeki
hava sahas zerindeki hkmranlk haklarna ya da Chicago Konvansiyo- hava sahasnda hava seyrsefer
nundan ve uluslararas hukukun dier belgelerinden doan haklarna hibir hizmetlerinin dzenlenmesi, dehalel getirmeyecektir.
netlenmesi ve salanmasndan
sorumludur. (Chicago Konvansiyonunun 1 ve 28 no.lu maddeleri).
Madde 2
bu anlamann hkmleri
vastasyla zerinde anlamaya
varlm olan dzenlemeler anlamaya taraf devletlerin kendi
hava sahalar zerindeki hkmranlk haklarna ve keza ye
devletlerin Chicago Konvansiyonundan (madde 1, 2 ve 3) doan
hak ve hkmllklerine hibir
halel getirmeyecektir.
156
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 3
Emniyet ve Savunma
1.
bu szlemenin hkmleri szlemenin taraf olan devletlerin

emniyet ve savunma politikas gereksinimleri ile ilikili gerekliliklerine hibir halel getirmeyecektir.
2.
Etkin snr gei / FIR snr uular iin dzenlemeler szlemenin

taraf olan devletlerin yetkili makamlar tarafndan oluturulacak ve
yazl olarak ortaya konulacaktr.
157
bu szlemenin
hkmleri vastasyla
kararlatrlm olan
dzenlemeler szlemenin
tarafn olan devletlerin
emniyet ve savunma
politikas gereksinimlerinin ulusal ve uluslararas
gerekliliklerine hibir halel
getirmeyecektir.
Dolaysyla ulusal
hava savunma kurumlarnn, snr gei / FIR snr
uularnn yaplmasnn
katlp katlmamalarna
bakmakszn ibu szlemenin hkmlerinin
hazrlanmasnda ortak
olarak telakki edilmeleri
tavsiye edilir.
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 4
Yetkili makamlarn yetkilendirilmesi
(AA/AMC/ATS Birimi/Makam)
Ba AMC kavram
hava sahas ynetimi iin
EUROCONTROL el kitabnn 4.5.3 no.lu paragrafnda tanmlanmtr.
ATSnin salanmas
iin sorumluluun devredilmesini etkileyen faktrler ve CBO ile ilikili dier
iletimsel konular hava sahasnn ynetimi iin EUROCONTROL el kitabnn
3.3.3.2 no.lu paragrafnda
tanmlanmtr.
1.
Szlemenin taraf olan devletler kendi yetkili kurulularna (onayl

kurulular) (AAlar), hava sahas ynetim hcreleri (AMCler) ve ilgili ATS birimleri) n taktiksel ve taktiksel hava sahas ynetiminin
spesifik iletimsel ve teknik ynlerini ve hava trafik hizmetleri iin
sorumluluun devredilmesini ieren mutabakat mektuplar (LOA)
mzakere etme ve akdetme konusunda yetkilendirme hususunda
anlamaya varmlardr.
2.
Mutabakat mektuplar, dier hususlar yannda aada sralanan

Koordinasyon
muhususlar ierecektir:
tabakat
mektuplarnn
a. lgili CBA, TRA/TSA ve D ve R sahalarnn tanmlanmas
ablonlar (LOA) hava sab. lgili sahalarn tahsisi iin sorumluluun, tekrar sorumlu- has ynetimi iin EUROluun bir ba AMCye devredilmesi ilkesine dayal olarak CONTROL el kitabnn 10
ve 11 no.lu Annexlerinde
tanmlanmas
(TBD) mevcuttur ve zelc. Hava savunma koordinasyonu ve bildirim prosedrleri
likle AMC Koordinasyon
d. ncelikli tahsis kurallar, zaman bazl parametreler ve re- Mektubu ve Snr Gei/
zervasyon gvence enstrmanlar
FIR snr TRA,TSA, D ve R
e. lgili sahalarda hava trafik hizmetlerinin salanmas iin sahalarnn paylam iin
sorumluluun ve sertifikasyonun gerekirse sorumluluun koordinasyon mutabakat
mektubu devletler iin bir
devri ilkesini izleyerek belirlenmesi,
ana esas ilevi grecektir.
f. Gerekli grlrse hava trafik hizmetlerinin salanmas iin
Eer gerekli grlrse
sertifikasyon
sertifikasyon
gerekliliig. Beklenmedik durum prosedrleri ve
nin artlar 549/2004 no.lu
h. Gereine gre, snr gei / FIR snr uularna ilikin dier ynetmeliin (EO) 7 no.lu
iletimsel konular
maddesine dayandrlabilir
(ereve Ynetmelii).
158
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Bir egemenlik ilkesi olarak ev sahibi devletlerin

Madde 5
kurallar ve prosedrleri
kendi topraklarnda geerli
Kurallar ve Prosedrlerin Uygulanmas
olmaldr. Ancak emniyet
Szlemenin taraf olan devletler ibu szleme uyarnca yaplacak snr gei ve randman salamak
/ FIR snr uular iin uygulanacak kurallar ve prosedrler zerine anlama- bakmndan bundan farkl
ya varacaktr. Bu dzenlemelerin detaylar ibu szlemenin bir Annexinde bir dzenleme konusunda
(x) ortaya konulacaktr.
anlamaya varld takdirde ilgili tm taraflarn tek
bir kural ve prosedrler
dizisi uygulamaya muktedir olmas zorunludur. Bu
prosedr ATSnin salanmasnn devredilmesi
szkonusu olduu zaman
uygun olabilir.
Madde 6
Finansal Dzenlemeler
1.
Szlemenin taraf olan devletlerin her biri aksi szlemenin taraf olan
devletler tarafndan kararlatrlmad srece ibu szleme erevesinde kendisi tarafndan yerine getirilen herhangi bir faaliyetin masraflarn
kendisi stlenecektir.
2.
Finansal dzenlemelerin devreye sokulmas szlemenin taraf devletlerin ilgili temsilcilerinin nceden yazl mutabakatn gerektirir.
3.
Bu amala szlemenin taraf devletler arasnda kararlatrlan finansal

dzenlemeler ibu szlemenin (x) no.lu Annexinde listelenecektir.
159
Dier hususlar yannda

masraflarn
paylalmasnn ok eitli sebepleri
olabilir. bu szlemede
bu hususta hibir finansal
dzenleme yoksa paragraf
3 silinebilir.
nerilen Metin
1.
2.
3.
4.
5.
AIKLAYICI NOTLAR
bu maddenin hkmleri yalnzca szlemenin taraf devMadde 7

letler arasndaki ilikiler iin
geerli olup nc taraflar
Sorumluluk
iin hak ya da hkmllkler
bu szlemenin hkmleri uyarnca snr gei / FIR snr uu- oluturmaz.
larna hizmet salayan hava seyrsefer hizmeti salayclar kenbu madde devlet seviyesinde
dilerinin ya da kendi personelleri ya da acentelerinin ihmalleriFAB Anlamas modelinin 16.
nin sebebiyet verdii kayp ve hasarlardan sorumlu olacaklardr.
maddesinin edeeridir.
Hava seyrsefer hizmetlerinin salayclarnn personeline ya da
acentelerine kar grevlerini yerine getirirken hibir dorudan Sorumlulua ilikin dzenlemeler devletlere ilgili taraflar
hak iddiasnda ve alacak talebinde bulunulmayacaktr.
arasnda sorumluluklarn tahKendi topraklarnda hasarn meydana geldii Szlemenin Taraf
sis edilmesi konusunda yarDevlet bu hasar ve kayp szlemenin taraf olan dier bir devledmc olmal ve bunun yanntin ihmali neticesinde meydana gelmi ise bu ihmalin neticesi
da birincil sorumluluk, rcu
olarak demek zorunda kald herhangi bir tazminat yada masdavalar, yarglama mahalli
raf dier devletten geri almak iin bir dava aabilir.
ya da geerli yasa konusunda
Hasarn kendi topraklarnda meydana geldii szlemenin ta- aklk salamaldr. Szleraf devlet, hava seyrsefer hizmetleri salayclar ya da onlarn menin taraf devletler bunun
personeli ya da acentalarnn ihmalinin neticesi olarak meydana yannda kendi hava sahalagelen bir kayp ya da hasarn sonucu olarak demek zorunda kal- rnda ATSnin salanmas iin
dklar herhangi bir tazminat ya da masraf geri almak iin hava devlet sorumluluuna ilikin
seyrsefer hizmeti salaycsna kar bir dava aabilir.
ilgili ulusal yasalarn daha
Szlemenin taraf devletlerin hareket ya da ihmallerini hasara yakndan ve karlatrlmal
katkda bulunduu durumlarda hava seyrsefer hizmeti salay- bir adan incelemelidir. Szclar, szlemenin taraf devletlerin kayp ya da hasara katklar lemenin taraf devletlerin
ile orantl olmak zere, demek zorunda kaldklar tazminat ya muhtemelen farkl ulusal yakda masraflar szlemeye taraf devletlerden geri tahsis etmek iin lamlar uzlatrmalar gerekecektir.
bir dava aabilirler.
bu maddede atfta bulunulan tm hak iddialar, kayp ya da
hasarn kendi topraklarnda meydana geldii szlemenin taraf
devletin mahkemeleri nezdinde yaplacak ve o devletin yasalarna tabi olacaktr.
160
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 8
evresel Konular
1.
2.
3.
Szlemeye Taraf Devletler snr gei / FIR snr uularnn

kapsam belirlenirken evresel konulara sayg gstereceini kaevre yasas ile ilikili hibir
bul ederler.
evresel tahdit mevcut deilse
Snr gei / FIR snr uular, bu uuarn yaplaca hava sa- paragraf 3 silinmelidir.
hasnn sahibi olan szleme tarafn devletin evreye ilikin
kural ve ynetmeliklerine herhangi bir halel getirmeksizin gerekletirilecektir.
Bu amala salayc devletin yasalarndan doan tahditler ibu
szlemenin (x) no.lu ekinde listelenecektir.
Madde 9
1.
2.
Diplomatik onay konusu ilgili

devletlerarasnda st seviyede
Diplomatik Onay
siyasi anlamalarn da (rneSzlemeye Taraf Devletler snr gei / FIR snr uularnn in Nato Anlamalar) konusu
przsz bir ekilde gerekletirilmesini kolaylatrmak ama- olabilir. Byle bir durumda
cyla diplomatik onay verilmesini basitletirmeyi kabul ederler. mevcut anlamalara mterek
atf (x) no.lu ekte listelenmeliBu amala diplomatik onay verme prosedr (x) no.lu ekinde
dir.
tanmlanacaktr.
161
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Beklenmedik durum prosedrleri aada
sralanan eleri ierebilir:
Madde 10
Beklenmedik Durum Prosedrleri
Alarm servisi
bu Anlama madde 4e uygun olarak ilgili taraflar arasnda

kararlatrlan ekilde (x) no.lu ekteki beklenmedik durum
prosedrleri tarafndan tama mlanacaktr.
Bir acil durum halinde hava tatna servis
Uu halindeki beklenmedik durumlar ile ilgili olarak atlacak

admlar
Babo hava tatlarna yardmc olmak iin atlmas gereken

admlar
Sivil hava tatlarnn durdurulmas / hava sahasnn gayri kanuni kullanlmas ile ilgili olarak
alnmas gereken nlemler
Askeri makamlar ve hava trafik

hizmetleri arasnda koordinasyon
Sivil hava tatlar iin potansiyel

olarak tehlikeli olan faaliyetlerin
koordinasyonu
lgili sivil ve askeri makamlar /

birimler arasnda bilgi alverii
Gereine gre ek eler
162
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 11
Kazalarn ya da ciddi vakalarn tahkik edilmesi
1.
ye devletler kendi topraklar iinde meydana gelen kaza ya

da ciddi vaka gibi durumlar konusunda bir tahkikat balatacaklardr. Kazalar ya da ciddi vakalara dahil olan askeri
hava tatlar ile ilgili olarak ilgili ulusal ynetmeliklere riayet
edilecektir.
2.
Kendi topraklarnda kaza ya da ciddi vakann meydana geldii szlemenin taraf devlet (vakann meydana geldii devlet) talep ettii takdirde o devlete kaza ya da ciddi vakann
aratrlmasna olanak salamak amacyla ilgili ATS birimleri
/ makamlarnn elinde bulunan gerekli materyaller (rnein
radar verisi kaytlar, tape transkriptlerini ) salanacak ve bu
verilere eriimi temin edecektir.
3.
Szlemeye taraf devletler, kaza ya da ciddi vakann etkin ve

engelsiz bir ekilde tahkik edilmesi olanak salamak amacyla tahkikat yrten szlemeye taraf devlete kendi topraklar zerinde gerekli aratrmalar yapma olanan salayacaktr. Szlemeye taraf devletler tahkikat yrten szlemeye
taraf devlete paragraf 2de atfta bulunan ATS birimlerinin
makamlarnn tesislerine ve materyallerine eriim imkan
salanmasna olanak salayacaklardr.
4.
Szlemeye taraf devletlere topraklarnda kaza ya da ciddi

vakann meydana gelen szlemeye taraf devlet tarafndan
balatlan tahkikatta hazr bulunacak gzlemciler tayin etme
frsat verilecektir. Talep halinde tahkikata ilikin rapor ve
bulgular ilgili tm szlemeye taraf devletlere iletilecektir.
Arama ve kurtarma operasyonlar

szlemeye taraf devletler tarafndan mterek olarak da organize
Arama ve Kurtarma
edilebilir. Bu gibi durumlarda devSzlemeye taraf her bir devletin topraklarndaki arama ve kurtarma letler mterek arama ve kurtarma
faaliyetleri o devletin yetkili makamlar ve kurulular tarafndan y- operasyonlarnn salanmas ile
rtlecektir.
ilikili finansal dzenlemeleri de
ele almaldr. Alarm Servisleri ile
ilgili olarak uygulanacak prosedrler ilgili mutabakat mektuplarnda (LOA) ayrntl olarak ortaya
konulacaktr.
Madde 12
163
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 13
htilaflarn zme Balanmas
1.
2.
3.
bu anlamann herhangi bir hkmnn yorumlanmas

ya da uygulanmas ile ilgili olarak szlemeye taraf devletler arasnda herhangi bir ihtilaf meydana gelmesi durumunda szlemeye taraf devletler ncelikle bu ihtilaf
mzakere yoluyla zme balamaya gayret edecektir.
Bu hkmn amac devletlerin ibu szlemenin uygulanmasndan doan hak

ve ykmllklerinin yorumlanmas
ve uygulanmas ile ilgili bir ihtilaf ile
ilikili olarak devletlerarasnda uygulanacak olan mekanizmay ortaya koymaktr.
Madde 7nin sorumlulua ilikin hkmleri ibu anlamann uygulanmasnn akabinde kayp ya da hasar meydana gelen durumlarda hava seyrsefer
hizmetlerinin salanmas faaliyetlerine
dahil olan taraflar arasnda sorumlulucret ve masraflar dahil olmak zere tahkim ilemlerine un yaps ve paylamn ortaya koyilikin harcamalar tahkim prosedrne taraf olan szle- maktadr.
meye taraf devletlerce eit olarak paylalacaktr.
Snr gei / FIR snr uularna iki ya
da daha fazla szlemeye taraf devlet
dahil olabilir; bir tahkim prosedrnn masraflarnn yalnzca o tahkim
prosedrne dair olan taraflarca karlanmas adil gzkmektedir.
Szlemeye taraf devletler herhangi bir ihtilaf mzakere
yoluyla zme balamaya muvaffak olamadklar takdirde ihtilaf nihai karara balanmak zere, ilgili szlemeye taraf devletler tarafndan tayin edilen bir nc
tarafa (hakem) havale edilecektir.
Madde 14
Szlemenin Feshi
1.
Szlemeye taraf devletler szlemenin yrrl girdii tarihten itibaren yln sona ermesinden sonra
herhangi bir zamanda szlemeyi feshetmeye mterek
karar verebilirler.
2.
Szlemenin feshi szlemeye taraf tm devletlerin szlemenin paragraf 1e uygun olarak szleme talebinin
alnmasndan . Yl sonra belirli bir tarihte sona
ereceine dair yazl bir beyanlar yoluyla geerlilik kazanacaktr.
3.
Szlemeye taraf devletler szlemenin feshinden doan

masraflar mtereken belirleyecek ve tahsis edecektir.
164
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 15
Askya Alma
1.
Kamu dzenini koruma ya da emniyet bakmndan ya da uluslararas gerilimler ve atmalar halinde szlemeye taraflarn her
birinin szlemeyi ya da szlemenin herhangi bir ksm askya
alma hakk vardr. Bunu yapan devlet dier devletlere de durumu
bildirecektir.
2.
Szlemeye taraf devlet szlemenin askda bulunma halini pratik

olarak mmkn olan en ksa sre iinde sona erdirmeye gayret
edecektir.
3.
Szlemeyi szlemenin uygulanmasn ya da szlemenin herhangi bir ksmn uygulanmasn askya alan devlet bunun sonucu
olarak ortaya kan masraflar karlayacaktr.
Madde 16
Szlemenin Yrrle girii ve Mddeti
1.
bu szleme szlemeye taraf devletler kendi ana yasal gerekliliklerinin tamamlanm olduunu birbirlerine yazl olarak bildirir
bildirmez yrrle girecektir. Anlama yukardaki madde 14e uygun
olarak feshedilene kadar yrrlkte kalacaktr.
2.
Snr gei / FIR snr uularnn yrrle girecei tarih szlemeye

taraf devletler arasnda mektup teatisi yoluyla kararlatrlacaktr.
Madde 17
Szleme Tadilat
1.
Szlemeye taraf bir devlet ibu szlemenin herhangi bir hkmnn tadil edilmesinin gerekli olduunu dnd takdirde szlemeye taraf dier devletlerle bu konuda danma talep edebilir.
2.
bu anlama, yalnzca anlamaya taraf devletlerin usulne uygun

olarak yetkilendirilmi temsilcileri tarafndan imzalanm olan
ayn biimsel ierie sahip bir yazl enstrman yolu ile tadil edilebilir.
3.
bu szlemenin ekleri szlemeye taraf devletlerin usulne uygun olarak yetkilendirilmi temsilcileri tarafndan mektup teatisi
yolu ile tadil edilebilir.
165
Szlemeye taraf devletlerin

kamu dzeni ya da emniyet
bakmndan ya da uluslararas gerilim ve atmalar
durumunda her bir mnferit
devlet tarafndan alnmas gereken nlemler zerinde mutabakata varmalar gerekir.
Bu husus beklenmedik duruma ilikin dzenlemelerde ele
alnabilir
nerilen Metin
AIKLAYICI NOTLAR
Madde 18
Halen yrrlkte bulunan
anlamalar terimi hem kobu anlamann yrrle girdii tarihte halen yrrlkte bulunan anlaordinasyon prosedrlerine
malar ibu anlamada ortaya konulan hkmlere uygun olarak revize edililikin anlamalara hem de
melerinin mmkn olup olmad asndan deerlendirilecektir.
devlet seviyesinde anlamalaYukarda belirtilen hususlara ahadet etmek zere, ilgili hkmetleri tara- ra atfta bulunmaktadr.
fndan usulne uygun olarak yetkilendirilmi olan aada imzas bulunan
ahslar ibu anlamay imzalamlardr.
Halen yrrlkte bulunan anlamalar iin geici nlemler
Anlama 20xx ylnn . Tarihinde mahallinde ngilizce dilinde ve . Dillerinde ift nsha halinde imzalanmtr.
Anlama metninin yorumlanmasnda herhangi bir farkllk olduu takdirde ngilizce versiyon geerli olacaktr.
. Hkmeti adna
. Hkmeti adna
166
nerilen Metin
AIKLAYICI
NOTLAR
Tanmlar aada
sralanan belgeler
ile uyumludur:
Ek 1
Tanmlar
Aada sralanan terimler, aksi belirtilmedii srece ibu anlamann amalar bakHava sahas ymndan aada karlarnda belirtilen anlamlara sahip olacaktr.
netimi iin EU1. Anlama ibu anlama, bu anlamann ekleri ve bu anlama zerindeki herROCONTROL el
hangi bir tadilat anlamna gelir.
kitab 3. Basm;
2. Hava sahas ynetimi (ASM) birincil hedefi, ksa vadeli gereksinimlere daAVRUPA
KOyal olarak, eitli kategorilerdeki kullanclar arasnda mevcut hava sahasnn
MSYONU
kullanmn dinamik zaman paylam ve bazen hava sahasnn ayrlmas yoluyla maksimum seviyeye karmak olan bir planlama ilevidir. Gelecekteki Hava sahasnn
sistemlerde hava sahas ynetimi ayn zamanda alt yap planlamas ile balan- esnek kullanm
iin mterek kutl stratejik bir ileve de sahip olacaktr (ICAO)..
rallar ortaya koICAO terimi, hava sahas kavramnn esnek kullanm balamnda, stratejik,n
yan ynetmelik;
taktiksel ve taktiksel seviyeler olmak zere seviyede ynetim faaliyetini kap(EC) iaretlidir;
sayan jenerik bir terim olup gerek ihtiyalara dayal olarak ve mmkn olan
noktalarda hava sahasnn srekli olarak ayrlmasndan kanarak hava saha- Chicago Konvansnn en etkin bir ekilde kullanlmasn salamak iin ortaya konulmu bir siyonunun ICAO
11 no.lu Annexi;
kavramdr.
ICAO iaretlidir.
3. Hava sahas ynetimi hcresi (AMC) bir ya da daha fazla ECAC devletinin
hkmranl altnda bulunan ulusal ya da alt blgesel hava sahasnn gnlk Bu tanmlar uluynetiminden ve geici tahsisinden sorumlu olan mterek bir sivil / askeri sal mevzuat ile
ilgili
olduklar
hcredir
lde kullanl4. Hava Sahas Rezervasyonu normal olarak bir havaclk makamnn ynetimaldr.
mi altnda bulunup bir dier havaclk makam tarafndan mnhasran kullanlmak iin mterek bir anlama yoluyla geici olarak rezerve edilmi olan,
tanmlanm bir hacme sahip bir hava sahasdr (ICAO). Hava sahas rezervasyonu hava sahas kavramnn esnek kullanm balamnda geici rezerve
edilmi saha (TRA) ve geici ayrlm sahay (TSA) ierir.
5.
Hava trafik kontrol hizmeti (ATC) aada sralanan amalar iin salanan bir
hizmettir:
a.
Aada tanmlanan arpmalarn nlenmesi:

1.
Hava tatlar arasndaki arpmalar ve
2.
Hava tat ve engeller arasndaki manevra sahasnda meydana gelen arpmalar ve
b. Hava trafiinin dzenli bir ekilde akn srdrmek ve hzlandrmak (ICAO)

6.
Hava Trafik Hizmeti (ATS) yerine gre uu bilgileri servisi, alarm servisi,
hava trafik danma servisi ve hava trafik kontrol hizmeti gibi eitli anlamlara
gelen jenerik bir terimdir. (ICAO)
167
7.
Hava trafik hizmetleri birimi (ATSU) hava trafik kontrol nitesi, uu bilgileri merkezi ya da hava trafik hizmetleri raporlama ofisi gibi eitli anlamlara gelen jenerik bir terimdir (ICAO)
8.
AMC Ynetilebilir saha terimi ASM seviye 2de bir AMC tarafndan ynetim ve tahsise tabi olan bir saha anlamna gelir. TAA sreci erevesinde
bu ynetilebilir sahalar ya TRAlar ya da TAAlar gibi resmi yaplardr ya da
ASM seviye 2de aynen TRAlar / TAAlar gibi ynetilebilir olan R ve D gibi
sahalardr.
9.
(Uygun) ATS makam ilgili hava sahasnda hava trafik hizmetleri salamaktan sorumlu olmak zere devlet tarafndan tayin edilmi olan ilgili makam anlamna gelir (ICAO)
10. Onayl Kurulular (AAlar) bir devlet tarafndan hava sahas tahsisi ve kullanm konular iin hava sahas ynetim ile hcresi ile ilgilenmek zere yetkilendirilmi birimler anlamna gelir.
11. Saha Kontrol Merkezi (ACC) kendi yetki blgesi altndaki kontrol sahalarnda kontroll uulara hava trafik kontrol hizmetleri salamak iin kurulmu bir birimdir. (ICAO)
12. Sivil / Askeri koordinasyon hava sahasnn emniyetli etkin ve uyumlu bir
ekilde kullanlmasn salamak amacyla (insani ve/veya teknik) sivil ve askeri elementler arasndaki iletiim anlamna gelir.
13. artl yol (CDR) belirli spesifik koullar altnda planlanabilen ve kullanabilen bir ATS yolu ya da onun bir blmdr.. CDRler ngrlen kullanlabilirliklerine, uu planlama imkanlarna ve olas balantl TRA / TSAlarn
beklenen faaliyet seviyesine gre farkl kategorilere blnebilir. Aada sralanan kategorilerden bir ya da daha fazlasnda bir CDR kurulabilir:
a) Kategori Bir Srekli olarak planlanabilen CDR
b) Kategori ki Srekli olarak planlanamayan CDR
c) Kategori Planlanamayan CDR
14. Snr gei sahas (CBA) spesifik iletimsel gereklilikler nedeniyle uluslararas snrlar zerinde konulmu olan bir hava sahas tahditi ya da rezervasyonudur. Bu uygulama bir geici ayrlm saha ya da geici rezerve saha
eklinde olabilir.
15. Snr gei / FIR snr operasyonlar (CBO) ulusal snrlar / FIR snrlar
apnda ya da tmyle bir devletin hkmranl altndaki hava sahas iinde bir ya da daha fazla devlet tarafndan yrtlen faaliyetleri kapsayan bir
sretir.
168
16. Tehlike sahas (D), iinde belirli zamanlarda hava tatlarnn uuu
iin tehlikeli olan faaliyetlerin gerekleebilecei belirli boyutlara sahip
bir hava sahas anlamna gelir.
17. Hava sahasnn esnek kullanm kavram balamnda ASM seviye 2de
ynetim ve tahsise tabi baz tehlikeli sahalar ASM seviye 1de AMC
ynetilebilir sahalar olarak kurulmu ve havaclk bilgileri yaynlarnda
da bu ekilde isimlendirilmitir.
18. ATSnin devredilmesi, devreden devletin topraklar zerinde uzayan bir
hava sahas blmnde hava trafik hizmetleri salama sorumluluunu
bir devletten (devreden devlet) dier bir devlete hizmeti salayan devlet
devredilmesi anlamna gelir.
19. Hava sahasnn esnek kullanm (FUA) kavram, hava sahasnn yalnzca sivil ya da askeri hava sahas olarak belirlenmemesi ve tm kullanclarnn gereksinimlerinin mmkn olduu lde uzlatrlmas
gereken bir srekli btnlk olarak grlmesi gerektii eklindeki temel
ilkeye dayanmaktadr.
20. Uu bilgileri blgesi (FIR) iinde uu bilgileri hizmeti ve alarm hizmetlerinin saland ve belirli boyutlara sahip bir hava sahas anlamna
gelir. (ICAO)
21. Genel hava trafii (Gazanfer??(GAT)) ICAOnun ve/veya ulusal sivil
havaclk ynetmelii ve mevzuatnn kurallarna uygun olarak yaplan
tm uular kapsar
22. GAT , ICAO kurallar ve prosedrlerinin iletimsel gerekliliklerini yerine getirdii askeri uular ierebilir. (HBK)
23. 21. ASM seviye 1 Stratejik ASM ulusal hava sahas politikasnn ulusal ve uluslararas hava sahas gerekliliklerini hesaba katarak gereine
gre tanmlanmas ya da gzden geirilmesi anlamna gelir (HBK).
24. 22. ASM seviye 2 n taktiksel ASM seviye 1de tanmlanm olan
nceden belirlenmi mevcut ATM yaps ve prosedrleri erevesi dahilinde iletimsel ynetimin yaplmas ve ilgili sivil ve askeri bakamlar
arasnda muayyen bir anlamaya varlmas anlamna gelir. (HBK)
25. k Devleti snr gei / FIR snr uularnn menei olan devlet
anlamna gelir.
26. Hizmet salayan Devlet snr gei / FIR snr uularn dzenleyen
Devlet anlamna gelir.
169
27. Tahditli Saha (R) bir devletin kara sahalarnn ya da kara sularnn
zerinde bulunan ve iinde hava tatlarnn uuunun spesifik artlara uygun olaraktahditli olduu bir hava sahas anlamna gelir (ICAO).
FUA kavram balamnda baztahditli sahalar ASM seviye 2de ynetim
ve tahsise tabidir, ASM seviye 1de AMC ynetilebilir sahalar olarak
kurulurlar ve AIPde de bu isimle adlandrlrlar (HBK).
28. Geici Hava Sahas Tahsisi (TAA) Sreci geici rezervasyon (TRA/
Chicago KonvansiyoTSA) ya da tahditli (D/R) iin belirlenmi olan ve daha genel olarak bir
nunun Mntka baAMC ynetilebilir saha olarak tespit edilmi ve adlandrlan, belirli
lkl ikinci maddesi u
boyutlara sahip bir hava sahasnn tahsis sreci anlamna gelir. (HBK)
hkm iermektedir:
29. Geici Rezerve edilmi olan (TRA) normal olarak bir havaclk ma- bu konvansiyonun
kamnn yetkisi altnda bulunmakla birlikte mterek anlama yoluyla amalar bakmndan
geici olarak bir dier havaclk makamnn spesifik kullanm iin tah- bir devletin mntkas o
sis edilmi olan ve iinden dier trafiklerin de ATC onay erevesinde devletin hkmranl,
transit olarak gemesine izin verilebilecek olan, belirli hacme sahip bir szeranl, korumas
hava sahas anlamna gelir. (HBK)
ya da mandas altnda
30. Geici Ayrlm Saha (TSA) normal olarak belirli bir havaclk maka- bulunan kara sahalar
mnn yetkisi altnda bulunmakla birlikte mterek anlama yoluyla bir ve onlara bitiik kara
dier havaclk makamnn mnhasran kullanm iin geici olarak ay- sular olarak kabul
rlm olan ve iinden dier trafiklerin transit geiine izin verilmeyen, edilecektir.
tanmlanm hacime sahip bir hava sahasdr. FUA kavram balamnda
tm TRAlar ve TSAlar ASM seviye 2de ynetim ve tahsise tabi hava
sahas tahsisleridir. (HBK)
31. Mntka, bir devlet ile ilgili olarak, Chicago Konvansiyonunun ikinci
maddesinde belirtilen anlama sahiptir.
170
Annex 9
Ortak Snr Gei Sahalarn (CBAlar)
Tahsisi Ve Paylalarak Kullanm Hakknda
Hava Sahas Ynetim Hcreleri (AMCler)
Arasndaki Koordinasyon Prosedrlerine likin
MUTABAKAT MEKTUBU
Taraflar:
(Onaylayan Makam Devlet A)
(Onaylayan Makam Devlet B)
Ve
(AMC 1/ACC 1)
(AMC 2/ACC 2)
Yrrle giri tarihi:
1.
Genel
1.1
Ama
1.1.1
Bu mutabakat mektubunun amac AMC 1/ACC1 ve AMC 2/ACC 2 arasnda aada sralanan amalar iin uygulanacak koordinasyon prosedrlerini tanmlamaktr.
lgili devletlerin AIPlerinde tanmlanan snr gei sahalarn (CBAlar) farkl ksmlarnn
hava sahas tahsisi,
Uygun olan yerlerde hafta sonu prosedrleri dahil olmak zere spesifik artl yollarn
(CDRler) kullanlabilirlii
bu koordinasyon prosedrleri ilgili hava sahas kullanm planlarnn (AUPlar) yaynlanmasndan nce yrrle girecektir.
1.1.2
1.2
bu prosedrler Devlet 1 ve Devlet 2 arasnda akdedilmi olan snr gei (FIR Snr Operasyonlarna dair devlet seviyesinde ereve anlamasn tamamlayc niteliktedir. (lgili detaylar belirtilmelidir.)
letimsel Stat
1.2.1
(AMC 1/ACC 1/AMC 2/ACC 2) kendi tesislerinin iletimsel statsnde meydana gelen ve
ibu mutabakat mektubunda belirtilmi olan prosedrleri etkileyebilecek nitelikte olan herhangi bir deiiklii birbirlerine ve merkezi hava sahas verileri ilevine (CADF) bildireceklerdir.
171
2.
Sorumluluk Sahalar Sorumluluun bir ba AMCye devredilmesi

2,1
(AMC 1/ACC 1)in ve (AMC2/ACC2)nin sorumluluk sahalar ibu mutabakat mektubunun B Ekinde tanmlanmtr.
2.2
AMC 1/ACC 1 ve AMC2/ACC2 ibu mutabakat mektubunun B ekinde tanmland ekilde

snr gei CDRler ve CDAlarn uyumlulatrlm kullanlabilirliinin koordine edilmesi ve
yaynlanmas sorumluluunu yol ve/veya saha baznda, ba AMC olarak tayin edilmi olan
dier AMCye karlkl olarak devretmilerdir.
2.3
Ek Fde tanmlanm olan beyan edilmi ulusal tatiller srasnda ba AMCnin sorumluluu
dier AMCye geer. Bu bilgiler NM/CADFye iletilecektir.
3.
lgili hava sahas kullanm planlarnn yaynlanmasndan nce koordine edilmesi

gereken yollar ve/veya CBAlar
3.1
4.
lgili hava sahas kullanm planlarnn yaynlanmasndan nce koordine edilmesi gereken
snr gei sahalar ve artl yollar ibu mutabakat mektubunun C ekinde tanmlanmtr.
Snr gei yaplarn kullanlabilirliine ilikin bilgilerin ilan edilmesi ve datm

4.1
Her bir AMC (bir ba AMC ve dier bir AMC) snr gei sahasnn ve/veya snr gei
CDRnin kendine den blm iin ulusal AUPnu ibu mutabakat mektubunun hkmlerine gre oluturur.
Ya da
4.1
Ba AMC sorumluluu altndaki tm snr gei yaplar iin kendi ulusal AUPnu, komu
FIR/UIRlar dahilinde gerekli uzatmalar dahil olmak zere ibu mutabakat mektubunun hkmlerine gre oluturur. Dolaysyla ba AMC olarak tayin edilmemi olan bir AMC, bir
ba AMCnin tayin edilmi olduu snr gei yaplar hakknda kendi ulusal AUP/UUPnde
hibir bilgiyi dahil etmeyecektir.
4.2
Snr gei yaplar dndaki CDRler ve TRAlar/TSAlarn kullanlabilirliine ilikin bilgilerin ilan ve datm hakkndaki mevcut prosedrler bundan etkilenmeyecektir.
5.
Koordinasyon prosedrleri
5.1
AMC1/ACC1 ve AMC2/ACC2 tarafndan uygulanmas gereken prosedrlerin ayrntlar

ibu bu mutabakat mektubunun eklerinde oraya konulmutur: .
Ek A:
Tanmlar ve ksaltmalar
Ek B:
AMC 1/ACC 1 ve AMC 2/ACC2nin sorumluluklar Sorumluluklarn bir ba AMCye

devredilmesi
Ek C:
Koordine edilecek olan CBAlar ve artl yollar
Ek D:
AUP yaynndan nce snr gei sahalar ve/veya artl yollarn kullanlabilirliinin koordinasyonu iin prosedrler
Ek E:
letiim tesisleri
Ek F:
AMC 1/ACC 1/AMC 2/ACC 2nin iletim saatleri, son are prosedrleri ve beyan edilen
ulusal tatiller
172
6.
Revizyonlar ve sapmalar
6.1
Mutabakat mektubunun revize edilmesi

6.1.1
Ekler hari olmak zere ibu mutabakat mektubu zerindeki revizyonlar imza yetkisine sahip makamlarn karlkl mutabakatn gerektirir.
6.1.2
bu mutabakat mektubunun ekleri zerindeki revizyonlar normal olarak AMC/ACClerin

sivil ve askeri temsilcilerinin karlkl mutabakatn gerektirir.
6.2
Geici Sapmalar
6.2.1
6.3
Gerekli olduu zaman ilgili AMC/ACCler, karlkl mutabakat yoluyla ve belirli bir zaman
dilimi iin geerli olmak zere, ibu mutabakat mektubunda ortaya konulmu olan prosedrler zerinde geici deiikliklere devreye sokabilirler.
Rastlantsal Sapmalar
6.6.1
7.
bu mutabakat mektubunun eklerinde belirtilmi olan prosedrlerden rastlantsal sapmalarn gerekli olabilecei baz durumlar ortaya kabilir. Bu gibi hallerde AMC/ACC personelinin etkin bir AMC 1/ACC 1/AMC 2/ACC 2 koordinasyonunu salamak iin en iyi ekilde
akl yrtmeleri beklenir.
ptal
7.1
bu mutabakat mektubu onay veren ilgili makamlarn karlkl mutabakat yoluyla her zaman iptal edilebilir.
7.2
bu mutabakat mektubu, iptalin yrrle girmesinden nce iptal eden tarafn askeri n
bildirim sresi iinde iptal niyetini kar tarafa bildirmesi art ile mektuba onay veren makamlardan herhangi biri tarafndan herhangi bir zamanda iptal edilebilir.
8.
Yorumlama ve htilaflarn Halli

8.1
bu mutabakat mektubunun her hangi bir hkmnn yorumlanmas ile ilgili herhangi bir
phe ya da farkl grler ortaya kt ya da mutabakat mektubunun uygulanmasyla ilgili
herhangi bir ihtilaf szkonusu olduu zaman taraflar her ikisi iin kabul edilebilir bir zme varmak iin ellerinden gelen gayreti gstereceklerdir.
8.2
Herhangi bir anlamaya varlamad takdirde taraflarn her biri ihtilaf zme balamak
zere kendi en st ulusal makamna havale edecektir.
173
9.
Geerlilik
bu mutabakat mektubu tarihinde yrrle girer
Yer, tarih:
Yer, tarih:
------------------------------------------
---------------------------------------
sim
sim
Onaylayan Sivil Makam / Devlet A
Onaylayan Sivil Makam / Devlet B
Yer, tarih:
Yer, tarih:
------------------------------------------
---------------------------------------
sim
sim
Onaylayan Askeri Makam Devlet A
Onaylayan Askeri Makam Devlet B
Yer, tarih:
Yer, tarih:
------------------------------------------
---------------------------------------
AMC 1/ACC 1in sivil temsilcisinin ismi
AMC 2/ACC 2nin sivil temsilcisinin ismi
Yer, tarih:
Yer, tarih:
------------------------------------------
---------------------------------------
AMC 1/ACC 1in askeri temsilcisinin ismi
AMC 2/ACC 2nin askeri temsilcisinin ismi
174
Ek A
Tanmlar ve Ksaltmalar
Yrrle Giri: Revize edilmi versiyon:
A.1
Tanmlar
A.1.1 AMCnin sorumluluk Sahas

n taktiksel hava sahas ynetim koordinasyonu iin tek bir AMCnin sorumlu olduu, tanmlanm
boyutlara sahip bir hava sahas
A.1.2. Ba AMC
Snr gei sahalarn (CBAlar) uyumlulatrlm tahsisi ve/veya spesifik snr gei CDRlerin kullanlabilirliinin komu AMCler ile koordinasyonundan sorumlu olan nceden belirlenmi bir AMC
A.2
Ksaltmalar
Not: Bir *iareti ile iaretlenmi olan ksaltmalar ICAO d ksaltmalardr.
175
Ek B
AMC 1/ACC 1/AMC 2/ACC 2nin sorumluluu
Sorumluluun bir AMCye devredilmesi
Yrrle giri:
Gzde geirme tarihi:
B.1
AMC 1/ACC 1in sorumluluk sahas

B.1.1
B.2
AMC 2/ACC 2nin Sorumluluk Sahas

B.2.1
B.3
AMC 2/ACC 2nin Sorumluluk sahasnn Ayrntlar
Sorumluluun ba AMC 1e devredilmesi

B.3.1
B.4
AMC 1/ACC 1in sorumluluk sahasnn ayrntlar
AMC 1 /ACC 1in sorumluluunun ayrntlar
Sorumluluun Ba AMC 2ye devredilmesi

B.4.1
AMC 2 / ACC 2nin sorumluluunun ayrntlar
Ek C
Koordine edilecek Snr gei sahalar ve artl yollar
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
C.1
Koordine Edilecek Snr gei Sahalar (CBAlar)

Alt ksmlara blnm ksmlar, snr pozisyonlar, ilgili uu seviyeleri ve yetki devirlerinin ayrntlar
dahil olmak zere.
C.2
Koordine edilecek artl Yollar

Yol blmleri, snr pozisyonlar, ilgili uu seviyeleri ve yetki devirlerinin ayrntlar dahil olmak zere.
176
Ek D
AUP Yaynndan nce
Snr gei sahalar ve/veya artl yol kullanlabilirliinin
Koordinasyonu iin prosedrler
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
D.1
Genel Hkmler
D.1.1
D.2
Koordinasyon Prosedrleri
D.2.1
Aada sralanan CBAlar ve/veya CDRlerin ba AMC koordinasyonundan AMC 1/ACC 2

sorumludur.
*
*
*
D.2.2
Aada sralanan CBAlar ve/veya CDRlerin ba AMC koordinasyonundan AMC 2/ACC 2

sorumludur.
*
*
*
D.3
Tahsisat Prosedrleri
D.3.1
Aada sralanan ncelik tahsis kurallar, zaman bazl parametreler ve rezervasyon gvence
enstrmanlar geerlidir.
*
*
*
D.3
Hava Savunma Koordinasyonu ve Bildirim Prosedrleri

(eer gerekliyse)
177
Ek E
letiim Tertibatlar
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
E.1
letiim aralar ve bunlarn kullanm

E.1.1
Ekipmanlar
AMC 1/ACC 1 ve AMC 2/ACC 2 arasnda aada sralanan hatlar mevcuttur.

* veri hatt (hatlar)
* telefon hatt (hatlar
* faks hatt (hatlar)
E.2
Telefon Koordinasyonu
E.2.1
Tm telefon iletiimi ilgili taraflarn personelinin isimlerinin ba harfleri ile sonlandrlmaldr.
178
Ek F
AMC 1/ACC 1/AMC 2/ACC 2nin iletim saatleri ve son are Prosedrleri
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
F.1
ACCler / AMClerin iletim saatleri

F.1.1
AMC 1 / ACC 1in iletim saatleri aadaki gibidir:
*
*
*
F.1.2
AMC 2/ACC 2nin iletim saatleri aadaki gibidir:
*
*
*
F.2
Koordinasyon iin son are Prosedrleri

Koordinasyonu yapan ortaklarn arasndaki dorudan hatlarn arzalanmas durumunda koordinasyon
aada sralanan vastalar ile gerekletirilebilir:
a.
Santral ya da
b.
dier mterek koordinasyon orta, ya da
c.
umumi telefon
AMC 1/ACC 1: (eer varsa) Operasyon odasn ilave umumi telefon numaralarnn listesi ve bunlarn
ilgili alma pozisyonlar
AMC 1/ACC 1in kapanmas durumunda son are koordinasyon noktas dr. (Ayrntlarn belirtiniz)
AMC 2/ACC 2: (var ise)
operasyon odasna ilave mevcut umumi telefon numaralarnn listesi ve
bunlarn ilgili alma pozisyonlar
AMC 2/ACC 2nin kapanmas durumunda son care koordinasyon noktas .dr. (Ayrntlarn belirtiniz)
F.3
Beyan Edilen Ulusal Tatiller

Her yln sonunda AMC 1/ACC 1 ve AMC 2/ACC 2 dier AMC/ACC ve NM/CADFye bir sonraki yla
ait olan ve ibu mutabakat mektubunda tanmlanm snr gei yaplarn tahsis sreci zerinde bir etkiye
sahip olabilecek olan ulusal tatillerin listesini sunacaktr.
179
Annex 10
PAYLAILMI AMC YNETLEBLR SAHALARDAK SINIR TES OPERASYONLAR
LE LGL
KOORDNASYON PROSEDRLERNE
LKN
MUTABAKAT MEKTUBU
(onay veren makam /k devleti)
(onay veren makam/ ev sahibi devlet)

le
(k AMC/ ACC)
(Ev Sahibi AMC/ ACC)

Arasnda
Yrrllk Tarihi:
1.
Genel
1.1.
Ama
1.1.1
Bu mutabakat mektubunun amac, ev sahibi AMC ACCnin birinin hkmranl altnda

bulunan hava sahas dahilinde kurulmu olan ulusal sahalarn (AMC - ynetilebilir D ve R
sahalar dahil olmak zere TRAlar / TSAlar) tahsisi ve paylalm kullanm iin k AMC
ACC ve ev sahibi AMC ACC arasnda uygulanacak olan koordinasyon prosedrlerinin
tanmlanmasdr.
1.1.2
k AMC ve ev sahibi AMC arasnda koordinasyon prosedrleri ilgili hava sahasnn kullanm planlarnn (AUPlar yaynlanmasndan nce yrrle girecektir.
1.1.3
k ACC ve ev sahibi ACC arasndaki koordinasyon prosedrleri paylamaya tabi olan

sahalara gei ve bu sahalarda iletimde nce yrrle girecektir.
1.1.4
Bu prosedrler k devleti ve ev sahibi devlet arasnda akdedilmi olan snr gei / FIR
snr operasyonlarna dair devlet seviyesinde ereve anlamasn tamamlayc niteliktedir.
1.2
letimsel Stat
1.2.1
2.
Katlmc AMCler tesislerinde meydana gelecek ve ibu mutabakat mektubunda ortaya konulmu olan prosedrleri etkileyebilecek nitelikte olan herhangi bir deiiklii birbirlerine
ve merkezi hava sahas veri ilevine ve (CADF) bildireceklerdir.
Paylamaya Tabi Sahalar

2.1
k devleti ve ev sahibi devlet arasnda snr gei paylama tabi olan sahalar Ek Bde tanmlanmtr.
180
3.
Hkmranlk Hakk
3.1
Ev sahibi devletin snr gei paylamaya tabi sahadaki AMCsi (ev sahibi AMC) ibu mutabakat mektubunun hkmlerine uygun olarak hava sahasnn tahsisinden sorumludur. AUP
/ UUPnin oluturulmas iin standart prosedrler bundan etkilenmez.
3.2
Ev sahibi devletin snr gei paylama tabi olan sahalar zerinde hkmranlk hakkna
sahip olan ACCleri (ev sahibi ACCler), bu mutabakat mektubunun hkmlerine uygun
olarak k devletten snr gei paylama tabi sahalara gei yapan hava tatlar iin ve/
veya snr gei paylamaya tabi sahasn iinde uan hava tatlar iin ATS salanmasndan
sorumludur.
4.
Hava Sahas Ynetimi (ASM) Prosedrleri
4.1.
Ortak Dil
4.1.1
4.2
4.3
Herhangi bir yazl talep ve bildirim alverii ve bunun yannda szl koordinasyon ..
dilinde yaplacaktr.
Hava Sahas Paylama talebi ve bo pozisyon bildirimi

4.2.1
k AMC ev sahibi AMCye uygun bir yazl talep gndermek suretiyle ev sahibi devletteki
hava sahas paylamn balatr.
4.2.2
Ev sahibi AMC paylamaya tabi sahalar dahilindeki potansiyel bo pozisyonlar gnlk olarak k AMCye bildirir.
4.2.3
Talep ve/veya bo pozisyon bildirimi alverii iki AMC arasnda gereken ekilde szl koordinasyonun yaplmasyla tamamlanr.
4.2.4
Bildirim vastalaryla birlikte talep ve bildirimin ierii Ek Cde tanmlanmtr.
Rezervasyon, tahsis ve tahsis bildirimi

Paylamaya tabi sahalardaki hava sahasnn rezervasyonu, tahsisi ve tahsis bildirimi ile ilikili prosedrler Ek Dde ortaya konulmutur. Bu cmleden olmak zere zellikle aada sralanan hususlar
belirtilmitir.
1.
lgili devletlerin ulusal tatilleri dikkate alnarak faaliyet dnemleri
2.
Paylamaya tabi sahalarn alt blnmesi
3.
Rezervasyon yntemleri (rnein ASM arac, faks, dier)
4.
Rezervasyonu garantileme enstrmanlar
5.
Azami katlmc hava tat says
6.
ncelik tahsis kurallar
7.
Zaman bazl parametreler
8.
Tahsis bildirim yntemi (rnein ASM arac, faks, dier)
9.
Ana birim ile iletiim
10. Gereine gre ilave eler

181
4.4
ATS ile ilikili prosedrler

4.4.1
5.
ATS ile ilikili prosedrler Ek Ede ortaya konulmutur. Bu cmleden olmak zere zellikle
aada belirtilen hususlar ortaya konulmutur:
1.
Paylamaya tabi sahalara gei yapan ya da bu sahalarda uan hava tatlarna ATSnin salanmas iin sorumluluk ve ykmllk.
2.
Paylama tabi sahalara gei yapan ya da bu sahalarda uan hava tatlar ile ilgili hava
sahas snflandrmas
3.
Minimum ATS tesisleri (rnein birincil radar, ikincil radar, iletim frekanslar, telefon
hatlar vs.)
4.
ATSnin salanmasnda kullanlan dil
5.
Uu plan verilerinin dei toku edilmesi, daha nce salanm ve/veya koordine edilmi
uu verileri zerinde yaplan revizyon
6.
ATC setrizasyonu
7.
zellikle aada sralananlar olmak zere ATC prosedrleri
Kimlik aktarm
Kontrol aktarm
letiim aktarm ;
SSR kodunun tahsisi;
letiim tesisleri ve prosedrleri
Transit prosedrleri
Snr gei paylama dahil sahalar dahilinde geerli olan prosedrler.
nsansz uular rnein UAV iin prosedrler
Ayrma kriterleri
Paylama tabi sahalar ile ilikili olarak uygulanan
ATC koordinasyonu
Beklenmedik durum Prosedr

5.1
Beklenmedik durum prosedrleri Ek Fde ortaya konulmutur. Bu cmleden olmak zere
zellikle aada tanmlanmtr:
1.
Alarm hizmeti
2.
Bir acil durum halinde hava tatna salanan hizmet
3.
Uu halindeki beklenmedik durumlar iin anlacak nlemler
4.
Sivil hava tatnn durdurulmas ve/veya hava sahasnn gayri kanuni olarak kullanlmas
durumunda alnacak nlemler
5.
lgili sivil ve askeri makamlar / birimler arasndaki bilgi alverii
6.
Yerden yere iletiimde aksaklk meydana gelmesi
7.
Havadan yere iletiimde aksaklk meydana gelmesi
8.
Gereine gre ilave eler

182
6.
Revizyonlar, Sapmalar ve ptal
6.1
Mutabakat mektubunun revize edilmesi

6.1.1
Ekler hari olmak zere bu mutabakat mektubunun revize edilmesi, imza yetkisine sahip
makamlarn karlkl mutabakatn gerektirir
6.1.2
bu mutabakat mektubunun eklerinin revize edilmesi ilgili AMCler ve/veya ACClerin

hem sivil hem askeri temsilcilerinin karlkl mutabakatn gerektirir.
6.2
Geici Sapmalar
6.2.1
6.3
Gerekli olduu zaman ilgili AMCler ve ACCler, karlkl anlamaya dayal olara ve belirli
bir zaman dilimi iin geerli olmak zere, bu mutabakat mektubunda ortaya konulmu olan
prosedrler zerinde geici deiiklikler yapabilirler.
Rastlantsal Sapmalar
6.3.1
6.4
Bu mutabakat mektubunun eklerinde ortaya konulmu olan prosedrlerden rastlantsal

sapmalarn gerekli olabilecei durumlar ortaya kabilir. Bu gibi hallerde AMC/ACC personelinin etkin bir koordinasyon salamak iin en muhakeme kabiliyetlerini en iyi ekilde
kullanmalar beklenir.
ptal
6.4.1
Onay veren ilgili makamlarn karlkl mutabakat yoluyla ibu mutabakat anlamas herhangi bir zamanda iptal edilebilir.
6.4.2
bu mutabakat anlamas, anlamay iptal niyetini, iptal ileminin geerlilik kazanmasndan

nce askeri n bildirim sresi iinde dier tarafa bildirmesi artyla, anlamaya varmi olan
makamlarn herhangi bir tarafndan herhangi bir zamanda iptal edilebilir.
7.
Yorumlama ve htilaflarn Halli

7.1
bu mutabakat mektubunun yorumlanmas ile ilgili olarak herhangi bir phe ya da farkl
grler ortaya kt takdirde ya da anlamann uygulanmas ile ilgili bir ihtilaf durumunda taraflar her ikisi iin kabul edilebilir bir zme ulamak iin ellerinden gelen abay
gsterecektir.
7.2
Herhangi bir anlamaya varlamamas durumunda taraflarn her biri ihtilaf bir zme
balanmak zere kendilerinin en st ulusal makamna sunacaktr.
183
8.
Geerlilik
8.1
bu mutabakat mektubu ........... tarihinde geerlilik kazanr
Yer, tarih:
Yer, tarih:
-----------------------------------------
------------------------------------------
sim
sim
Onaylayan Sivil Makam / Devlet A
Onaylayan Sivil Makam / Devlet B
Yer, tarih:
Yer, tarih:
-----------------------------------------
------------------------------------------
sim
sim
Onaylayan Askeri Makam Devlet A
Onaylayan Askeri Makam Devlet B
Yer, tarih:
Yer, tarih:
-----------------------------------------
------------------------------------------
k AMC 1/ACC 1in
Ev sahibi AMC 2/ACC 2nin
sivil temsilcisinin ismi
sivil temsilcisinin ismi
Yer, tarih:
Yer, tarih:
-----------------------------------------
------------------------------------------
k AMC 1/ACC 1in
Ev sahibi AMC 2/ACC 2nin
askeri temsilcisinin ismi
askeri temsilcisinin ismi
184
Ek A
Tanmlar ve Ksaltmalar
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
A.1
Tanmlar
A.1.1
Snr gei paylama tabi saha
Baka bir devlete ait hava tatlarnn uabilecei ve tanmlanm boyutlara sahip olan bir hava sahas
A.1.2
Ev sahibi ACC
Ev sahibi lkede ATSnin salanmasndan sorumlu bir ACC
A.1.3
Ev sahibi AMC
Ev sahibi devlette hava sahas planlamas ve tahsisinden sorumlu bir AMC
A.1.4
k ACC
k Devlette ATS salanmasndan sorumlu bir ACC
A.1.5
k AMC
k Devlette hava sahas planlamas ve tahsisinden sorumlu bir AMC
A.1.6
k Devleti
Snr gei paylama tabi bir sahada uan bir hava tatnn menei olan bir devlet
A.2
Ksaltmalar
Not:
* iareti ile iaretlenmi olan ksaltmalar ICAO d ksaltmalardr.
185
Ek B
Snr gei paylama tabi sahalarn listesi
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
B.1
lgili Sahalarn Listesi

B.1.1
TRA ya da TSA ya da D ya da R sahas (x) (Pozisyonu, koordinatlar, alt blmlere ayrlm

ksmlar, ilgili uu seviyelerine ve gereine gre dier ilgili bilgileri tanmlanan ayrntlar)
B.1.2 ...
Ek C
Hava sahas paylam talebi ve bo pozisyon bildirimi
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
C.1
Hava sahas paylam talebi format ve ierii

(Bu belgede tanmlanmas gereken hava sahas paylam talebinin ayrntlar)
C.2
Hava sahas paylam bo pozisyon bildirimi

(Hava sahas paylam bo pozisyon bildiriminin ayrntlar burada tanmlanmaldr).
C.3
Hava sahas paylam talebi ve bo pozisyon bildirimi vastalar

(Hava sahas paylam talebi ve bo pozisyon bildirimi aralarnn burada tanmlanmas gerekir, rnein
ASM arac, faks, email, vs.)
186
Ek D
Rezervasyon, Tahsis ve Tahsis Bildirimi
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
D.1
Genel Hkmler
D.1.1
D.2
Faaliyet Dnemleri
D.2.1
D.3
(Snr gei paylama tabi sahalardaki azami kararlatrlm katlmc hava tat saysnn
belirtilmesi gerekir.
ncelik Tahsis Kurallar

D.7.1
D.8
(Kararlatrlm Rezervasyon garantileme enstrmanlarnn ayrntlarnn belirtilmesi gerekir.
Azami Katlmc Hava Tat Says

D.6.1
D.7
(Kararlatrlm rezervasyon yntemlerinin ayrntlarnn belirtilmesi gerekir; rnein sorumluluklar, prosedrler, aralar vs.)
Rezervasyon Garantileme Enstrmanlar

D.5.1
D.6
(Eer varsa alt blmlerin ayrntlar belirtilmelidir).
Rezervasyon Yntemleri
D.4.1
D.5
(Snr gei paylama tabi sahalarn potansiyel olarak mevcut aktivasyon dnemlerinin ayrntlarnn belirtilmesi gerekir).
Snr gei paylama tabi sahalarn alt blmleri

D.3.1
D.4
Snr gei paylama tabi sahalarda hava sahasnn rezervasyonu, tahsisi ve tahsis bildirimi
ile ilikili aada sralanan prosedrler uygulanr:
(Snr gei paylama tabi sahalardaki kararlatrlm ncelikli hava sahas tahsis kurallarnn belirtilmesi gerekir).
Zaman Bazl Parametreler

D.8.1
Snr gei paylama tabi sahalardaki hava sahas tahsisi ile ilikili herhangi bir zaman bazl
parametrenin belirtilmesi gerekir.
187
D.9
Tahsis Bildirim Yntemi

D.9.1
D.10
Ana Birim ile letiim
D.10.1
D.11
(Snr gei paylama tabi sahalardaki hava sahas tahsisinin kararlatrlm format, ierik
ve aralarnn belirtilmesi gerekir.
(Snr gei paylama tabi sahalara gei yapan ya da bu sahalardan uan hava tatlarnn
bir ana birimi ile iletiimin rolleri ve sorumluluklar burada belirtilmelidir.
(Gereine gre ilave eler)

Ek E
ATS Prosedrleri
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
E.1
ATSnin salanmas iin sorumluluk ve ykmllk

E.1.1.
k devleti snr gei paylama tabi sahalara gei yapan hava tatlarna ATSnin salanmasndan ACC sorumludur.
(Ayrntl transit gei artlarnn belirtilmesi gerekir).
E.2
E.3
E.1.2
Snr gei paylama tabi sahalar dahilinde uan hava tatlarna ATSnin salanmasndan
ACC ve/veya ilgili hava savunma birimi sorumludur. (Ayrntl uu artlarnn belirtilmesi
gerekir).
E.1.3
(Sorumluluk ve ykmllkle ilgili ilave ayrntlarn belirtilmesi gerekir).
Hava sahas snflandrmas

E.2.1
(Eer varsa, snr gei paylama tabi olan sahalar iinden transit geen hava tatlar ile ilgili
hava sahas snflandrmasnn ayrntlar).
E.2.2
Eer varsa snr gei paylama tabi sahalar dahilinde uu yapan hava tatlar ile ilgili hava
sahas snflandrmasnn ayrntlar
Askeri ATS Tesisleri

(Aada sralanan kararlatrlm asgari ATS tesislerinin belirtilmesi gerekir).
E.3.1
(Snr gei paylama tabi sahalara transit gei yapan ve bu sahalar dahilinde uan hava
tatlarnn her biri iin radar hizmetinin ayrntlar, rnein birincil ve/veya ikincil radar
hizmeti).
E.3.2
letim frekanslar, rnein bir uuun her bir aamas ile ilgili frekanslar
188
E.4
E.5
E.6.
E.3.3
Yerden yere iletiim tesisleri
E.3.4
lgili Dier tesisler
ATSnin salanmasnda kullanlan dil

E.4.1
Snr gei paylama tabi sahalara gei yapan ya da bu sahalar dahilinde uan hava tatlar
ile iletiimde .......... ve/veya ........... dili paylalarak kullanlr.
E.4.2
(Birden fazla dil kullanlyor ise, snr gei paylama tabi sahalara gei yapan ya da bu
sahalar dahilinde uan hava tatlarnn uularnn farkl aamalar iin geerli olan dilin
ayrntlar
Uu Plan Verilerinin Dei tokuu

E.5.1
(Uu plan verilerinin deitokuuna ilikin gereklilikler, formatlar ve aralar belirtin).
E.5.2
(Daha nce salanm ve/veya koordine edilmi olan uu verilerinin revizyonuna ilikin
metotlar, zamanlama, format ve aralar belirtin).
ATC Sektrizasyonu
E.6.1
(Snr gei paylama tabi sahalara gei ya da bu sahalar dahilinde uu ile ilgili ATC sektrizasyonunu belirtiniz).
Ek E devam
Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
E.7
ATC Prosedrleri
E.7.1
Kimliin Aktarm
E.7.2
Kontroln Aktarm
E.7.3
letiimin Aktarm
E.7.4
SSR Kodu Tahsisi
E.7.5
letiim tesisleri ve ilgili prosedrler
E.7.6
Transit prosedrleri
E.7.7
Snr gei paylama tabi sahalar dahilindeki prosedrler
E.7.8
nsansz iletim uular iin prosedrler
E.7.8
Ayrma Kriterleri
E.7.9
Paylama tabi sahalar ile ilikili olarak tatbik edilen tamponlar
E.7.10
ATC Koordinasyon prosedrleri
E.7.11
Eer varsa dierleri

189
E.8
ATS vaka raporlamas

E.8.1
E.9
(ATS vaka raporlamasnn format ierik ve aralarn belirtiniz).
(Gereine gre ilave eler)

Ek F
Beklemelik durum prosedrleri

Yrrllk Tarihi:
Revizyon Tarihi:
F.1
Beklenmedik durum prosedrleri

(Her bir beklenmedik duruma zg ilgili prosedrlerin ayrntl olarak belirtilmesi gerekir).
F.1.1
Alarm Servisi
F.1.2
Acil durum halindeki hava tatlarna servis
F.1.3
Uu halindeki beklenmedik durumlar
F.1.4
Sivil hava tatlarnn durdurulmas / hava sahasnn gayri kanuni kullanm
F.1.5
Sivil ve askeri makamlar / birimler arasnda bilgi alverii
F.1.6
Yerden yere iletiimin aksamas
F.1.7
Havadan yere iletiimin aksamas
F.1.8
Gereine gre ilave eler
190
Annex 11
Hava sahas koordinasyonu ve beklenmedik durum prosedrlerinin
esnek kullanmna dair
(A Devletinin) hava sahas ynetim hcresi
(Bundan Sonra AMC olarak anlacaktr)
ile
Hava seyrseferinin emniyeti iin Avrupa Tekilat
(bundan sonra EUROCONTROL olarak anlacaktr)
Arasnda akdedilen
MUTABAKAT MEKTUBU
Yrrllk Tarihi:
1.
AMA
Bu mutabakat mektubunun amac FUA Kavramnn uygulanmas iin AMC ve EUROCONTROL arasnda uygulanacak olan koordinasyon ve beklenmedik durum prosedrlerinin ortaya konulmasdr.
2.
KAPSAM
AMC ve EUROCONTROLun FUA kavram ile ilikili rolleri ve sorumluluklar ve bunun yannda ilgili
prosedrler, aada paragraf 3de atfta bulunulan EUROCONTROL ASM el kitabnda ve hava sahas
AMC / CADF operasyonlarnn esnek kullanm el kitabnda tanmlanmaktadr.
bu mutabakat mektubunun B Annex!inde, gerekli olan durumlarda, paragraf 4de tanmlanan beklenmedik durum prosedrlerine ilaveten uygulanmas gereken tamamlayc prosedrler (spesifik ulusal
beklenmedik durum nlemleri) ortaya konulmaktadr.
3.
KOORDNASYON PROSEDRLER
AMC ve EUROCONTROL aada sralanan belgelerde ortaya konulmu olan koordinasyon prosedrlerini uygulayacaklardr:
a.
Hava sahasnn esnek kullanmnn (FUA) uygulanmas iin EUROCONTROL tanm zellikleri (Basm 1.1, Tarih 10.01.2009, EUROCONTROL-SPEC-0112, Blm 4);
b.
Avrupa yol a slah plan ksm 3 hava sahas ynetimi ana esaslar ASM el kitab tarihli
(blm 2, paragraf 2.2.3; 2.3; 2.6.3; Blm 4, ve Blm 6)
c.
Hava sahasnn esnek kullanm AMC / CADF operasyonlar el kitab basm no: 4.0 tarih
04.02.2011).
d. FTI (FUA geici talimatlar);

Yukardaki paragraf 3de atfta bulunulan belgeler ve ibu mutabakat mektubunun b Annexinde ortaya
konulmu olan herhangi bir spesifik prosedr mutabakat mektubunun ayrlmaz bir parasn oluturur.
191
Yukardaki paragrafta atfta bulunulan belgelerin son versiyonlarnn her zaman geerli olaca konusunda taraflar mutabktr. Bu son versiyonlar EUROCONTROL web sitesinin bu i iin ayrlm hava sahas
ktphanesi blmlerinde ve gsterilen belirli web linkleri altnda bulunabilir.
4.
BEKLENMEDK DURUM PROSEDRLER

lave belirli AMC beklenmedik durum gereklilikleri hava sahasnn esnek kullanm AMC / CADF operasyonlar el kitabna ilave edilecektir.
4.1
CADF Beklenmedik Durum Prosedr

4.1.1
AMC OPS / A Operasyonlar Sistemleri bir gnden daha az kar ve CACD/CIAM sisteminin mevcut olmamas AIRAC CACD veri taban hazrlanmasn etkilemez ancak yalnzca
dinamik gncellemeleri ve EAUP hazrlamalarn / datmn etkiler.
a
Mevcut herhangi bir iletiim vastasyla AMClerin bilgilendirilmesi (AIM gnderilmesi),
1400 UTCden nce tekrar iletimdedir (1300 UTC Yaz). EAUP yayn zerinde az
bir etkisi vardr. EAUP yaynnda kk bir gecikme beklenir. AMClerin AUPu
hazrlayp geerli hale getirmesi gerekir.
1400 UTCden sonra tekrar iletimde (1300 UTC Yaz): EAUP yayn zerinde kk etki; EAUP yaynnda gecikme beklenir. AMClerin AUPu hazrlayp geerli
hale getirmesi gerekir.
1400 UTC ve 1900 UTC arasnda artk mevcut olmayan AMCler AUPun ciltli versiyonlarn CADFye sunar.
Hala iletim d (AIM gnder)
Yeniden iletim 1900 UTC (1800 UTC Yaz). Tekrar letim; EUPun ge yaynlanmas beklenir. Hale mevcut olan AMCler AUPu hazrlar / geerli hale getirir.
CADF AMCnin alnm AUP ciltli suretini uygular ya da AMC beklenmedik durum ablonu AUPu uygular.
Hala iletim d (CACD ve CIAM): (AIM gnder). Hibir EAUP yaynlanmayacaktr.
Yalnzca CIAM iletim d ve CADC mevcut ise. Yol kapanlarnn alnm AMC
ablonu ya da alnm yol kapan notamlar CADC sisteminde uygulanacaktr.
(AIM gnder).
Herhangi bir nedenden dolay AUPda bir uyumazlk (bir ya da daha fazla yol)
mevcut ise ve AMC ile hibir irtibat mevcut deil ise (ne de yedekleme tesisi FMP
mevcut deil ise) CADF tarafndan aada sralanan nlemler alnacaktr:
i
lgili CDR2 yollar AUP dna alnacaktr (yollar AIPde yaynland gibi
kalacaktr).
ii
CDR1 kapanlar AIP / NOTAMda yaynland gibi uygulanacaktr.
192
4.1.2
4.2
A Operasyonlar Sistemleri bir gnden daha fazla sre ile iletim ddr.
a)
NM kriz ynetim kurulunun kararna bal olarak NM i afet kurtarma plannn

balamas aktive edilebilir.
b)
En azndan iki gn sre ile hibir EAUP yayn yok. AIMler mmkn olan en ksa
srede gnderilecektir.
1400 UTCden itibaren AMC beklenmedik durum prosedrleri (1300 UTC Yaz)
Hava sahasnn esnek kullanm AMC / CADF operasyonlar el kitabnda (gerekirse) ayrntl
lokal AMC beklenmedik durum prosedrleri (eer mevcutsa) beklenmedik durum AUP
ablonu ile birlikte eklenecektir. Beklenmedik durum AUP ablonunu ierii AMCnin tam
sorumluluu altndadr. AMCnin herhangi bir deiiklii CADFye bildirmesi gerekir.
4.2.1
4.2.2
4.2.3
AMC CIAM araclyla AUPu hazrlayabilir / geerli klabilir. Ancak CADF hazr statsndeki AUPlar ilemden geiremez
a)
AMC AUPun HAZIR bir yazl suretini e-mail ya da faks yoluyla CACDa sunar
(AUP dosyas AUP formatnda)
b)
CADF yazl kopyalar manel olarak CIAMda uygular.
AMCler iin deil de CADF iin iletiim iin kullanlabilir olan CIAM mmkndr ve
CIAM CADF iin kullanlabilir.
a)
AMC nceden hazrlanm AUP yazlarn yada taleplerini e-mail ya da faks yoluyla
(AUP dosyas AUP formatnda) CACDa sunar ya da CACDdan AMC beklenmedik
durum ablonunu uygulamasn talep eder. (FUAi AMC / CACD iletim el kitab)
b)
Yukardakilerden hibiri (yazlar/ablon) CADF AMC adna bir NIL AUP oluturacaktr.
c)
Yalnzca telefon varsa AMC CADFnin beklenmedik durum ablonunu (FUA

AMC/CADF Uular el kitab) uygulamasn talep eder ya da CADF AMC adna
bir NIL AUP oluturacaktr.
AMCnin devre d olmas

a)
Ba AMC yedek tesisin tm AMC grevlilerinin stlenmesine karar verir.
b)
Hibir alternatif tesis mevcut deil ise CADF beklenmedik durum ablonuna (FUA
AMC/CADF uular el kitab) uygulayacak ya da CADF AMC adna bir NIL AUP
oluturacaktr.
c)
ANSPnin baka hibir resmi kurumu NOTAMlar (FUA AMC/CADF iletim el

kitab) tanzim edemez ise CADF (AMC tarafndan oluturulan) ablon NOTAMI
AMC adna tanzim eder.
NOT: UUP prosedrnn bloke edici olmayan bir prosedr olarak kabul edilmesi gerekir ve dolaysyla
beklenmedik durum prosedrlerini gerektirmez.
193
5.
AUP/UUP VERLERNN YAYINLANMASI

CDRlerin stats ile ilikili bilgilere ilaveten EUROCONTROL, NOP portal vastasyla AUPlarda /
UUPlerde yaynlanan ynetilebilir sahalar ile ilikili aadaki bilgilere aleni olarak eriim salamak iin:
a) AIP sahalar belirtici;
b) Uu seviyesi bloku ve
c) Geerlilik dnemi
AUPlarda/UUPde yaynlanan sahalar ile ilikili herhangi bir dier bilginin tahditli olarak kabul edilmesi gerekir ve bu bilgilere eriimin ulusal sivil ve askeri birimler ile snrl tutulmas gerekir.
6.
TADLATLAR VE SAPMALAR
6.1
TADLATLAR
a)
bu mutabakat mektubu zerinde tadilatlar taraflarn mutabakat mektubunu imzalam olan yetkilileri seviyesinde yazl karlkl mutabakatn gerektirir.,
b)
bu mutabakat mektubunun Annexlerinin revizyonu aadaki yetkililerin karlkl rzasn gerektirir.
AMC:
AMC efi ve
EUROCONTROL: A Operasyonlar Hizmetleri efi
6.2
6.3
GEC SAPMALAR
a)
Gerekli olursa AMC, EUROCONTROLun nceden onayna tabi olarak ibu mutabakat mektubunda ortaya konulmu olan prosedrlerden geici sapmalar (FTI)
yrrle koyabilir.
b)
AMCnin sorumlu yetkilisi kimlik numarasn vererek e-mail, faks ya da telefon

yoluyla koordinasyonu balatabilir.
c)
FUA geici talimatlar (FTI), eer ASM el kitabnn 4.9 no.lu paragrafnda ierilen
prosedrlere uygun olarak ve yukardaki 6.2 a) nolu paragrafa uygun olarak oluturulmu ise ibu mutabakat mektubunun ieriini hkmsz klabilir.
RASTLANTISAL SAPMALAR
Aciliyet dolaysyla yukardaki 6.1 ve 6.2 no.lu paragraflarda ortaya konulmu olan formaliteleri izlemeksizin ibu mutabakat mektubunda ortaya konulmu olan prosedrlerden rastlantsal bir sapmann
gerekli olduu durumlarda AMC ve EUROCONTROL personelinin etkin bir koordinasyon salamak
iin mterek olarak en iyi ekilde akl yrtmeleri beklenir.
194
7.
HTLAFLARIN HALL
7.1
Taraflar ibu mutabakat mektubuyla ilikili herhangi bir ihtilaf konusunda kendi aralarnda
kabul edilebilir bir zme ulamaya gayret edeceklerdir.
7.2
Taraflarn dosta bir zm bulmaya muvaffak olamamalar durumunda taraflarn her biri
ihtilafn nihai ve balayc bir ekilde zme balanmas iin ihtilaf kendi en st makamlar
ve/veya kurulularna havale edeceklerdir.
8.
RTBAT YETKLLER
EUROCONTROL
AMC
rtibat yetkilisi NOS bakan ya da AMCnin bakan

olabilir
9.
ANLAMANIN TM
9.1
bu mutabakat anlamas ve onun ekli Annexleri taraflar arasnda varlm tm anlamay

temsil eder ve ayn konu hakknda daha nce varlm olan herhangi bir szl ya da yazl
anlamann yerine geer.
9.2
Mutabakat mektubu ile Annex B arasnda herhangi bir farkllk olduu zaman Annex B geerli olacaktr.
10.
MUTABAKAT MEKTUBUNUN YRRLE GR - MDDET - SONA ERDRLMES

10.1
bu mutabakat mektubu tarihinde yrrle girecektir.
10.2
bu mutabakat mektubu belirsiz bir sre iinde yrrlkte kalacaktr.
10.3
bu mutabakat mektubu, dier tarafa .. sre iinde yazl bildirimde bulunma artma
tabi olarak taraflarn her birince herhangi bir zamanda sona erdirilebilir
bu mutabakat mektubu 2 nsha halinde tanzim edilmitir

A Devletinin hava sahas ynetim hcresi adna
EUROCONTROL iin
Genel Mdr adna
mza
mza
sim:
sim:
Unvan:
Unvan: A Ynetimi Direktr
Tarih:
Tarih:
195

SHGM Hava Sahası Yönetimi PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

SHGM Hava Sahası Yönetimi PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Hava Seyrsefer Daire Bakanl

HAVA SAHASI YNETM EL KTABI

Yayn No: HSD/ATM-01

SVL HAVACILIK GENEL MDRL YAYINLARI

: Avrupa Hava Seyrsefer Emniyeti Tekilat (EUROCONTROL) tarafndan yaymlanan

lgili Birim : Hava Seyrsefer Daire Bakanl

BLM 2 HAVA SAHASININ ESNEK KULLANIM KAVRAMI

Hava Sahas Ynetim El Kitab

BLM 3 STRATEJK HAVA SAHASI YNETM (ASM SEVYE 1)

BLM 4 N TAKTKSEL HAVA SAHASI YNETM (ASM SEVYE 2)

4.1. Genel .................................................................................................................................................................................................48

Hava Sahas Ynetim El Kitab

BLM 5 TAKTKSEL YNETM LEVLER (ASM SEVYE 3)

BLM 6 ASM BLGLERNN YAYINLANMASI

BLM 7 PERFORMANS GEREKLLKLER

BBLYOGRAF ....................................................................................................................................................................................... 110

Hava Sahas Ynetim El Kitab

ATS Yol A planlamas ve gelitirme sreci

Ortak ATS/ASM/ATFCM Zaman Tablosu

Hava sahas Chart

Hava sahas kullanm plann tanmlama

Gncellenmi hava sahas kullanm plann tanmlama

Hava Sahas Ynetimi iin Ana Esaslar

1.1. HAVA SAHASI YNETM EL KTABINA GR

Hava Sahas Ynetim El Kitab

1.1.6. fade kurallar

edebilir/yapabilir tercihe bal bir elementi gsterir

1.2. ARKA PLAN

1.2.2. FUA kavramnn tantm

Hava Sahas Ynetimi iin Ana Esaslar

1.3. EL KTABININ YAPISI

Hava Sahas Ynetim El Kitab

BLM 2. HAVA SAHASININ ESNEK KULLANIM KAVRAMI

Hava Sahas Ynetimi iin Ana Esaslar

Gelitirilmi gerek zamanl sivil/asker koordinasyonu

ATC i yknn azaltlmas

Grev etkinliinde potansiyel bir art

Hava Sahas Ynetim El Kitab

2.1.2. FUA kavramnn uygulanmas

2.2. ASM SEVYES

Stratejik ASM ASM seviye 1

n taktiksel ASM ASM seviye 2

Taktiksel ASM ASM seviye 3

2.2.2. ASM Seviye 1 - Ulusal ve uluslararas hava sahas politikas

Hava Sahas Ynetimi iin Ana Esaslar

2.2.3. ASM seviye 2 Hava sahasnn gnlk bazda tahsisi

2.2.4. ASM seviye 3 Hava sahasnn gerek zamanl kullanm

2.3. ESNEK HAVA SAHASI YAPILARI VE PROSEDRLER

2.3.2. artl Yollar

Hava Sahas Ynetim El Kitab

2.3.2.4.1. KATEGOR BR (CDR1) Srekli olarak planlanabilir CDR

2.3.2.4.2. KATEGOR K (CDR2) Srekli olarak planlanabilir olmayan CDR

Hava Sahas Ynetimi iin Ana Esaslar

2.3.2.4.3. KATEGOR (CDR 3) Planlanabilir olmayan CDR

2.3.3. Geici Hava Sahas Tahsisi ve Rezervasyonu

Geici rezerve edilmi SAHA (TRA);

Geici ayrlm SAHA (TSA)

Hava Sahas Ynetim El Kitab

2.3.4. Snr gei sahalar

Hava Sahas Ynetimi iin Ana Esaslar

2.3.5. nceden/azaltlm koordinasyon hava sahas prosedrleri

2.4. FUA KAVRAMININ ZEL UYGULAMASI

2.4.2. Hava sahas tahditleri R, D, P sahalar