Professional Documents
Culture Documents
YZYIL MZ
GUSTAV MAHLER (1860-1911)
RCHARD STRAUSS (1864-1949)
CLAUDE DEBUSSY (1862- 1918)
ERK SATE (1866- 1925)
MAURCE RAVEL (1875- 1937)
ARNOLD SCHNBERG (1874- 1951)
BELA BARTOK (1881- 1945)
IGOR STRAVNSK (1882 -1971)
ANTON WEBERN (1883- 1945)
ALBAN BERG (1885- 1935)
OSTAKOV (1906- 1975)
-20. Yzyl mziinin ilk yars iki sava arasndaki dnemdir. Avrupa
kendisini bu iki sava arasnda toplayamamtr. Avrupada kaos
ortam hakimdir. Avusturya-Macaristan mparatorluu huzur ve refah
iinde yaayan ve dnyada herhangi bir ey olsa bile kendilerinin
etkilenmeyeceini dnen bir toplumdur. Byle bir havada
Avusturya-Macaristan Veliaht Prensi Franz Ferdinandn vurulmas
zerine savaa girilir.
Debussy
-19. Yzyln sonlarnda tonalitenin geldii nokta bestecileri yeni bir
araya itmiti. Kromatizm Lizst ve Wagnerde en st seviyelere
varmt. zellikle Wagner, 20. Yzyl bestecileri iin bir k noktas
olmutu. Wagnerin Tristan ve soldenin balang Tristan akoru,
tonalitenin snrlarn zorlam ve yenilie tevik etmiti, sonraki
devrin sanatlarn.
-Debussynin bile 1887-88 arasnda besteledii La damoiselle elue
(Kutsal Damozel) adl kantatnda Wagneryen sesler ve konulara
ynelmiti. Ancak 1988 ve 89daki Bayreuth ziyaretleri fikirlerini
deitirmiti. Debussynin Wagnerden retken biimde ald ey ,
zellikle Parsifalde beendii orkestrasyon, form zgrl ve
duruluu, arka plandan aydnlatan orkestra duygusuydu.
-Debussy ilk bayaptn, ada olan Stephane Mallarmenin iiri
Prelude a Lapres-midi dun faunne (Bir Pann leden Sonrasna
Preld) e yant olarak yazd. Boulez bu mzii, yeni mziin temel
talarndan biri olarak belirtir.
-1887de Pariste Bergam Sitini bitirdii sralarda sembolist airler
ve izlenimci ressamlarn olduu ortamlara girmiti.
-1889da ylnda gittii Paris Dnya Sergisinde Java Gamelan mzii
ve Hinduini mziklerinden etkilendi. Debussyi etkileyen konu
Strauss
-Post-romantik besteci
RAVEL
-Fransann Bask blgesinde , spanya snrnda doar.
-Detaycl ile nldr. Stravinski, onu mziin svire saati
yapmcs olarak nitelemitir. Bestelerinde, bir saatin paralar gibi
kk mzik bloklar yaratp, onlar birletirerek daha karmak
yaplar oluturmaktayd.
-Paris Konservatuvarnda Gabriel Faureden ders ald. Roma dln
alamamas zerine okulu brakt.
-Amerikan caz, asya mzii,Avrupa halk arklar gibi dnya
mziklerinden etkileniyordu. EHRAZAD (1898) adl eseri dou
mziklerine ilgisini gsterir. spanyol mzii tadndaki eserleri
SPANYOL RAPSODS (1908) ve BOLERO (1928).
-1910-20 yllarnda Pariste bulunan Rus bestecisi Stravinski ve Rus
Balesi Topluluu bestelerini etkiledi, daha geleneksel bir tarza
yneldi ve neo-klasik eserler verdi.
-1. Dnya Savandan sonra orkestra efi olarak seyahat etti.
zellikle ABDde ilgi grd, burada tant Amerikan caznn etkileri
sonraki mziklerinde grlr.
-Daphnis and Chloe balesini Diaghilevin smarlamas zerine yazar.
Kareografisini Mikhail Fokine yapmtr.
-Debussyi taklit etmekle sulanm. Mziinin yapay olduu
sylenmitir. Debussy, Ravelden haz etmemi ama Ravel,
Debussye olan hayranln gizlememitir.
STRAVNSK
-Besteci, piyanist, orkestra efi
-Stravinski, konservatuvara girmek yerine Korsakovtan ders almay
tercih etti.
-1. Dnya Sava srasnda svireye yerleti
-
SYMPHONY OF PSALMS
-Senfonize edilmi bir ilahi
-Birok Stravinski eseri gibi oktatonik dizi grlr.
-Do tonal ekseninde olup, do majr ve minr dizileri, blmn de
iskeletini olutururlar.
-tonaliteye sahip olmas ve geleneksel formlar kullanmas(dans
sitleri,konertolar,sonatlar) (yeni klasikilik) barok dnemi ustaca
ilenmitir.
-geleneksel kilise mziini anmsatan yarm ton ykselip inen
melodiler
-ikinci blm, kr blm. Zil, kilise anlar.
-drt blmlk bir koro eseri.
-Koussevitzkynin siparii zerine yazlmtr.
-ilk blm: Tanrya sesimi duy-akorlarla mistik havay yanstm.
Geleneksel kilise mziini andran yarm tonlu ini-klar var.
kinci blm: 3. Blmdeki kre hazrlktr. an ve zil.
nc blm: Halleluia ksmna geilir.
BELA BARTOK
-Budapete Krallk Mzik Akademisinde tant Zoltan Kodaly ile
halk mzii almalar yapmtr.
-Bartokun nceleri Macar halk mzii anlay, Lizstin yaptlarndaki
ingene mziiyle snrldr. 1848 Macar Devriminin kahraman
Kossuth onuruna 1903te besteledii byk orkestra almas
Kossuth, benzeri ingene ezgilerini kullanmtr.
-Bartok mziindeki en byk etki, 1902de dinledii Straussun
Zarathustrasdr. Bu yeni biim(senfonik iir) sonraki birka ylda
ortaya kar.
-Bu srada Kodalynin Paristen getirdii Debussy mzii Bartokun
mziini etkilemeye balar.
-Byk orkestra almalar Brahms ve Strauss etkisini korusa da,
halk mziine artan ilgisini gsteren ksa piyano paralar yazar.
-Bu etki ilk olarak 1908de yazd YAYLI ALGILAR DRTLS NO.1
de grlr.
-1911de tek operas olan Mavi Sakaln atosunu yazd. Stalin
dneminde formalist bulunduu iin icra edilmiyor. Librettosu Bela
Balazs tarfndan yazlmtr. Sembolist bir eserdir. Bir bas ve bir
sopranodan oluur karakterler. Debussynin Palleas ve
Melisande(1902) operasndaki sessizlik kavramn kullanmtr.
-Bu tarihten sonra derleme almalarna yneldi. (Hem Macar halk
mziinin Lizstin iledii gibi olmadn ve pentatonik bir temele