Professional Documents
Culture Documents
2012
NR 12 (101) | GRUDZIE
PL ISSN 1732-3428
Dodatek specjalny
Inynier budownictwa
Spectral-Design - Fotolia.com
grudzie 2012
Dwigi
IB_12_2012_szpigiel.indd 41
Chemia budowlana
2012-11-23 11:03:31
Dodatek specjalny
LIST
DO PREMIERA
Uprawnienia hydrotechniczne
Saper na budowie
NOWO 2013
Vademecum Inyniera Budownictwo
Mostowe to publikacja powicona
zagadnieniom z zakresu budownictwa
mostowego i geoinynierii.
Dlaczego ,,Vademecum Inyniera
Budownictwo Mostowe?
doskonale sprecyzowany odbiorca
specjalici z uprawnieniami
budownictwa mostowego
atrakcyjna cena reklam koszt dotarcia
do 1 specjalisty to ok. 1 z
imienna i bezporednia wysyka
KONTAKT:
22 551 56 08, 662 026 524, o.kacprowicz@inzynierbudownictwa.pl
22 551 56 11, 605 078 320, m.haluszczak@inzynierbudownictwa.pl
reklama@inzynierbudownictwa.pl
12
SP IS T RE CI
Stanowisko PIIB w sprawie projektu ustawy o uatwianiu
dostpu do wykonywania zawodw budowlanych
2012
9
16
10
14
Zbigniew Kledyski
Joanna Smar
16
Balbina Konieczna
18
Joanna Jankowska
20
23
Na budowie S3
Inynierowie z Lubuskiej OIIB z wizyt na budowie
najwaniejszej drogi w wojewdztwie.
24
26
30
32
Normalizacja i normy
34
35
36
Urszula Kieller-Zawisza
Barbara Mikulicz-Traczyk
Zenon Pilarczyk
Rafa Golat
Przemysaw Lis
Artyku sponsorowany
Janusz Opika
Artyku sponsorowany
Micha Karwat
Anna Maciska
24
50
38
Dwigi
41
42
46
47
Artyku sponsorowany
50
Artyku sponsorowany
53
Artyku sponsorowany
54
55
60
Aneta Malan-Wijata
DODATEK SPECJALNY:
Rafa Jeowski
Bogdan Walkowicz
Robert Fabiaski
Tomasz Chibowski
Magdalena Marcinkowska
INYNIER BUDOWNICTWA
55
SP IS T RE CI
na dobry pocztek...
63
67
62
63
Piotr Rychlewski
67
Cezariusz Magot
Maciej Rokiel
Osuszanie cz. I
Osuszanie gorcym powietrzem, metody absorpcyjne
i kondensacyjne.
70
73
78
80
Saper na budowie
Oczyszczanie gazoportu z niewybuchw.
85
89
Artyku sponsorowany
Zdzisaw Budziski
Anna Rawska-Skotniczny
Artyku sponsorowany
Krzysztof Jwiakowski
Wanda Burakowska
Hubert Witkowski
W nastpnym numerze
Odlegoci midzy urzdzeniami do ograniczania przepi a chronionym urzdzeniem artyku Andrzeja Sowy
Prba ujednolicenia wymaga dotyczcych problemu doboru odlegoci ochronnych przy projektowaniu systemu ograniczania
przepi w instalacji elektrycznej.
grudzie 12 [101]
P O L S K A
I
INYNIERW
BUDOWNICTWA
Wydawca
grudzie 12 [101]
Redakcja
Redaktor naczelna: Barbara Mikulicz-Traczyk
b.traczyk@inzynierbudownictwa.pl
Redaktor prowadzca: Krystyna Winiewska
k.wisniewska@inzynierbudownictwa.pl
Redaktor: Magdalena Bednarczyk
m.bednarczyk@inzynierbudownictwa.pl
Redaktor: Joanna Jankowska
j.jankowska@inzynierbudownictwa.pl
2013
Biuro reklamy
Zesp:
Dorota Baszkiewicz-Przedpeska tel. 22 551 56 27
d.blaszkiewicz@inzynierbudownictwa.pl
Olga Kacprowicz tel. 22 551 56 08
o.kacprowicz@inzynierbudownictwa.pl
Magorzata Pudo tel. 22 551 56 14
m.pudlo@inzynierbudownictwa.pl
Magorzata Roszczyk-Hauszczak tel. 22 551 56 11
m.haluszczak@inzynierbudownictwa.pl
Agnieszka Zielak tel. 22 551 56 23
a.zielak@inzynierbudownictwa.pl
Monika Zysiak tel. 22 551 56 20
m.zysiak@inzynierbudownictwa.pl
Druk
Rada Programowa
Przewodniczcy: Stefan Czarniecki
Zastpca przewodniczcego: Andrzej Orczykowski
Czonkowie:
Leszek Ganowicz Polski Zwizek Inynierw
i Technikw Budownictwa
Tadeusz Malinowski Stowarzyszenie
Elektrykw Polskich
Bogdan Mizieliski Polskie Zrzeszenie
Inynierw i Technikw Sanitarnych
Ksawery Krassowski Stowarzyszenie Inynierw
i Technikw Komunikacji RP
Piotr Rychlewski Zwizek Mostowcw RP
Tadeusz Sieradz Stowarzyszenie Inynierw
i Technikw Wodnych i Melioracyjnych
Wodzimierz Cichy Polski Komitet Geotechniki
Stanisaw Szafran Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inynierw i Technikw Przemysu
Naftowego i Gazowniczego
Jerzy Gumiski Stowarzyszenie Inynierw
i Technikw Przemysu Materiaw Budowlanych
Naszym Czytelnikom
yczymy ciepych i spokojnych
wit Boego Narodzenia,
a w nowym 2013 roku
zdrowia, spenienia wszystkich marze,
zawodowej satysfakcji
i wielu sukcesw
redakcja
www.webac.pl
samor z d z a w o d o w y
ga m.in. na:
rzeniowej;
grudzie 12 [101]
samor z d z a w o d o w y
INYNIER BUDOWNICTWA
12
samor z d z a w o d o w y
grudzie 12 [101]
13
samor z d z a w o d o w y
Urszula Kieller-Zawisza
Andrzej Roch Dobrucki, prezes Krajowej Rady PIIB, omwi dziaania podjte przez PIIB w zwizku z projektem
ustawy z dnia 27 wrzenia 2012 r.
o uatwieniu dostpu do wykonywania
zawodw finansowych, budowlanych
i transportowych przygotowanym
przez Ministerstwo Sprawiedliwoci.
Rzdowa propozycja ustawy deregulacyjnej zawiera rozwizania, ktre
nie znajduj akceptacji w rodowisku
budowlanym. Dodatkowo, naley zauway, e projekt zmian zosta zaproponowany w czasie, kiedy prac nad
ustaw Prawo budowlane rozpocza
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego pod przewodnictwem Zygmunta
Niewiadomskiego. Przedmiotem jej
Fot. 1
REKLAMA
Skadanie dokumentw :
UWAGA
PRZYJMOWANIE
ZGOSZE DO 16 MARCA 2013.
INYNIER
BUDOWNICTWA
14
ZAREZERWUJ
samor zTERMIN
d zawodow y
Fot. 2
Tadeusz Durak
PIIB skonsultowaa si take z rektorami i dziekanami wydziaw budownictwa politechnik oraz wyszych szk
technicznych. Przedstawiciele uczelni
technicznych w przesanych pismach
wyrazili zaniepokojenie rozwizaniami
zaproponowanymi przez Ministerstwo
Sprawiedliwoci. Ich niepokj wzbudzio m.in. czenie uprawnie wykonawczych i projektowych, okres praktyk oraz
odpowiednie przygotowanie studentw
do zawodu inyniera przy obecnie realizowanym programie nauczania.
Uczestnicy posiedzenia Prezydium KR
PIIB dyskutowali take nad propozycj
zmian przepisw rozporzdzenia MTiB
z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie
samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie. Zdecydowano, e
zostanie ona przedstawiona czonkom Krajowej Rady PIIB.
Nastpnie Tadeusz Durak, przewodniczcy Krajowej Komisji Rewizyjnej,
omwi projekt instrukcji przeprowadzania kontroli przez komisje rewizyjne, natomiast Andrzej Jaworski
zaprezentowa realizacj budetu za
10 miesicy 2012 r.
Krystyna Korniak-Figa, przewodniczca Komisji Wnioskowej, zreferowaa realizacj wnioskw zgoszonych przez delegatw na XI
Krajowym Zjedzie PIIB oraz na XI
okrgowych zjazdach, skierowanych
do Krajowej Rady PIIB. Do Krajowego Zjazdu zgoszono 16 wnioskw,
z ktrych 6 zjazd oddali. Do Krajowej Rady PIIB napyny natomiast
63 wnioski z okrgowych zjazdw,
z ktrych Krajowy Zjazd oddali 8,
przyj informacj o realizacji 1 oraz
54 skierowa do realizacji. Po zapoznaniu si z t informacj, uczestnicy
obrad zarekomendowali wnioski do
przedstawienia Krajowej Radzie PIIB.
W posiedzeniu Prezydium Krajowej
Rady PIIB uczestniczyli take: Monika
Majewska z Ministerstwa Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej
oraz Jerzy Baryka, przedstawiciel
GUNB.
BUDMA 2013
Midzynarodowe
Targi
Budownictwa
Temat przewodni targw:
Budownictwo przyszoci
inteligentna architektura
Termin: 29.11.2.2013 r.
Miejsce: Pozna
Kontakt: tel. 61 869 26 87
www.budma.pl/pl
DNI INYNIERA
BUDOWNICTWA
organizowane przez
Wielkopolsk OIIB
Tematy Dni Budownictwa:
29.1 Budownictwo w okresie
spowolnienia gospodarczego
30.1 Budownictwo kolejowe
Targom towarzyszy bd
Targi Brany Szklarskiej GLASS
Centrum Budownictwa
Sportowego Sport, Rekreacja,
Wellness i SPA
Targi Maszyn, Narzdzi
i Komponentw do Produkcji
Okien, Drzwi, Bram i Fasad
WINDOOR-TECH
Kurs mykologiczno-budowlany
Ochrona budynkw przed wilgoci
i korozj biologiczn
Termin: 28.115.3.2013 r.
Miejsce: Wrocaw
Kontakt: tel. 71 344 80 12
grudzie 12 [101]
www.psmb.wroclaw.pl
15
samor z d z a w o d o w y
Kledyski
dr Joanna Smar
gwny specjalista Krajowego Biura PIIB
Joseph Ellam
Suba Bezpieczestwa Zapr Stanu Pensylwania (USA)
INYNIER BUDOWNICTWA
16
samor z d z a w o d o w y
obwaowa rzek, zwizanych z wykonaniem melioracji wodnych,
d) zbiornikw wodnych o pitrzeniu
do 2,0 m i pojemnoci zmagazynowania wody do 100 000 m3,
e) jazw na rzekach niespawnych
o pitrzeniu do 2,0 m, w wietle do
4,0 m oraz przepustw do 2,0 m
wysokoci w wietle,
f) budowli wodno-melioracyjnych na
sieci melioracji szczegowych,
g) staww rybnych o powierzchni do
50 ha,
h) staych deszczowni o powierzchni
do 300 ha;
do kierowania robotami budowlanymi na budowie ww. obiektw budowlanych.
Zasada wyodrbnienia budownictwa
wodnego jako odrbnej specjalnoci
zostaa zachowana rwnie pod rzdami przepisw rozporzdzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony
rodowiska z dnia 20 lutego 1975 r.
w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. Nr 8,
poz. 46 z pn. zm.). Ustawodawca
przewidzia bowiem wwczas moliwo uzyskania uprawnie budowlanych w specjalnoci:
konstrukcyjno-inynieryjnej w zakresie budowli hydrotechnicznych
obejmujcych rwnie ujcia wd
oraz budowle basenw wodnych
i zbiornikw wodnych przemysowych;
wodno-melioracyjnej
obejmujcej
rwnie ujcia wd.
O uprawnienia w specjalnoci konstrukcyjno-inynieryjnej w zakresie
budowli hydrotechnicznych mogy
ubiega si osoby legitymujce si wyksztaceniem:
wyszym uzyskanym na kierunku
inynieria rodowiska w specjalnoci inynieria wodna lub inynieria
morska;
rednim i tytuem technika budownictwa wodnego.
O uprawnienia w specjalnoci wodno-melioracyjnej mogy natomiast
ubiega si osoby legitymujce si wyksztaceniem:
grudzie 12 [101]
17
samor z d z a w o d o w y
ogln tendencj, a nie jednostkow dotyczc wycznie omawianych
dziedzin budownictwa. Uzasadnieniem tego faktu jest przede wszystkim
bdne rozumienie znaczenia specjalizacji, ktr uwaa si za ograniczenie
zawenie posiadanych uprawnie
budowlanych. Intencj ustawodawcy
byo natomiast podkrelenie, i osoba posiadajca specjalizacj zdobya
specjalistyczn wiedz w okrelonym
zakresie budownictwa.
Na uwag zasuguje rwnie fakt,
e uprawnienia budowlane w specjalnoci konstrukcyjno-budowlanej
bez ogranicze uzyskuj osoby legitymujce si wyksztaceniem wyszym magisterskim uzyskanym na
kierunku budownictwo (tytu magistra inyniera budownictwa). Natomiast uprawnienia w ograniczonym
zakresie mog uzyska osoby legitymujce si wyksztaceniem wyszym
INYNIER BUDOWNICTWA
18
samor z d z a w o d o w y
grudzie 12 [101]
19
samor z d z a w o d o w y
Wodzimierz Szymczak
Strategiczny Plan Dziaania ECCE
do 2015 r. okrela wyzwania stojce przed europejskim budownictwem. Z czym Pana zdaniem
trzeba si zmierzy w pierwszej
kolejnoci?
Ten plan opisuje take sektor budowlany na dzi, podkrela jego znaczenie
w spoeczestwie i gospodarce europejskiej. Przytocz liczby (za European
Construction Forum): sektor budowlany
w Europie to okoo 1,2 bln euro obrotw
rocznie, 15 mln miejsc pracy, co stanowi
7% cakowitego zatrudnienia, i milion
inynierw budownictwa. Te liczby pokazuj rang i potencja brany, teraz,
niestety, czciowo upiony z powodu
kryzysu ekonomicznego. Ale to wanie
budownictwo powinno by sposobem
na rozwizanie obecnych problemw
ekonomicznych i spoecznych. Kady zainwestowany w nie funt, jak policzono,
daje skutek ekonomiczny o trzykrotnie
wyszej wartoci, a inwestycje powoduj
ruch w innych branach. Trzeba si wic
przede wszystkim zmierzy ze stereotypem, e budownictwo tworzy problemy.
INYNIER BUDOWNICTWA
20
samor z d z a w o d o w y
nim osign znaczce oszczdnoci
w zuyciu energii na eksploatacj.
By moe czciowo pokona si w ten
sposb kryzys braku nowych inwestycji infrastrukturalnych w Europie Zachodniej tam od ilu lat nie buduje
si ju wielkich mostw, dworcw,
wzw komunikacyjnych czy portw
lotniczych, bo takie obiekty powstay
wczeniej. Wedug Gorazda Humara,
byego prezydenta ECCE, skutek jest
m.in. taki, e modzi inynierowie
nie maj gdzie zdobywa praktyki
w zawodzie.
Ale my wci mamy realne potrzeby w tym zakresie.
Tak i tego nam Europa Zachodnia
zazdroci. Dlatego te mamy ogromny
ruch budowlany w caym kraju, a dziki
unijnym rodkom niebywa szans na
nadrobienie inwestycyjnych zapnie
oraz na stworzenie mocnego sektora
budowlanego. Mgby on skutecznie
konkurowa z potnymi koncernami
z caego wiata, ktre chc wej na
polski rynek inwestycji publicznych.
Taka konkurencja bdzie te
miaa miejsce na europejskim jednolitym rynku, nad ktrego stworzeniem Unia, przy udziale ECCE
i ECEC, intensywnie pracuje.
Europejski jednolity rynek to nie
tylko swoboda dziaalnoci firm, ale
wiatowe Forum Inynierskie 2012, Lublana, Sowenia. Wodzimierz Szymczak podczas rozmowy
z Danilo Trk, prezydentem Republiki Sowenii (w rodku)
grudzie 12 [101]
21
samor z d z a w o d o w y
O bezpieczestwie w budownictwie
Mirosaw Praszkowski
O stanie bezpieczestwa i higieny
pracy oraz nadzorze pracy na budowach w Wielkopolsce przy realizacji
inwestycji zwizanych z Euro 2012
rozmawiano podczas spotkania Wielkopolskiej Rady ds. Bezpieczestwa
Pracy w Budownictwie, ktre odbyo
si 18.10.2012 r. w siedzibie Wielkopolskiej Okrgowej Izby Inynierw
Budownictwa.
Obrady prowadzi Stefan Nawrocki, przewodniczcy Wielkopolskiej
Rady ds. Bezpieczestwa Pracy w Budownictwie. Pastwow Okrgow
Inspekcj Pracy w Poznaniu reprezentowali: Stanisawa Zikowska
okrgowy inspektor pracy, Krzysztof Duda jej zastpca, Krzysztof
Fiklewicz byy dugoletni okrgowy
inspektor pracy oraz Grzegorz Stryk nadinspektor pracy.
Budownictwo szpitalne
Mirosaw Praszkowski
O wsppracy projektanta z inwestorem w trakcie przygotowania projektw rozbudowy czy te budowy szpitali
opowiada w referacie Rozwj przez
dialog, czyli poszukiwanie narzdzi porozumienia interdyscyplinarnego arch.
Grzegorz Sadowski. Dr Adam Mikstacki
w referacie Bezpieczestwo w anestezjologii i oddziaach intensywnej terapii omwi wyniki bada naukowych
zwizanych z nowymi tendencjami,
problemami i zagroeniami zwizanymi
z wystpowaniem oraz leczeniem zakae w oddziaach intensywnej terapii.
Dr Mieczysaw Porowski z Politechniki
Poznaskiej przedstawi kwesti nakadw energetycznych dla zdecentralizowanego i scentralizowanego systemu
klimatyzacyjnego bloku operacyjnego.
Dr n. med. Krzysztof Kordel omwi
INYNIER BUDOWNICTWA
22
11
2012
NR
100
PL ISSN 1732-3428
| L I S T O PA D
samor z d z a w o d o w y
Dodatek specjalny
10-LECIE PIIB
Zima na budowie
IB_11_2012_okladka.indd 1
Zgodnie z przepisami
i orzecznictwem
Barbara Mikulicz-Traczyk
2012-10-25 13:18:42
Imi:
Nazwisko:
Nazwa firmy:
Numer NIP:
Ulica:
nr:
Miejscowo:
Kod:
Telefon kontaktowy:
e-mail:
W poowie listopada br. miao miejsce kolejne spotkanie przewodniczcych okrgowych sdw dyscyplinarnych i rzecznikw (koordynatorw)
odpowiedzialnoci zawodowej wraz
z organami krajowymi, na ktrym
wyjaniane byy biece problemy
prawne i administracyjne pojawiajce si w trakcie prowadzonych przez
te organy postpowa. Szkolenie
prowadzili mec. Jolanta Szewczyk
i mec. Krzysztof Zajc.
Przed czci robocz posiedzenia
wystpi Andrzej Dobrucki, prezes PIIB, ktry przybliy problemy zwizane z projektem ministra
sprawiedliwoci Jarosawa Gowina,
dotyczcym deregulacji dostpu do
zawodw, midzy innymi zawodu
inyniera budownictwa. O stanowisku PIIB w tej sprawie i podjtych
przez samorzd dziaaniach przeczytaj Pastwo w biecym numerze
IB na str. 9.
Niezalenie od tego szef izby przedstawi stan zaawansowania rozmw, ktre prowadzi z rektorami
uczelni technicznych, dotyczcymi
m.in. kwestii praktyk zawodowych oraz uprawnie budowlanych
moliwych do zdobycia dla poszczeglnych poziomw wyksztacenia
inynierw.
Zwrci ponadto uwag na opracowywany przez resort infrastruktury
projekt zmiany Prawa budowlanego, przy czym skupi si na kwestii
zakresu uprawnie budowlanych
i propozycji ograniczenia specjalnoci oraz propozycji zmian dotyczcych rzeczoznawcw budowlanych.
ZAMAWIAM
Prenumerat roczn na terenie Polski
(11 ZESZYTW W CENIE 10) od zeszytu:
__________________________
w cenie 99 z (w tym VAT)
Numery archiwalne:
________________________
w cenie 9,90 z za zeszyt (w tym VAT)
UWAGA! Warunkiem realizacji prenumeraty studenckiej
jest przesanie na numer faksu 22 551 56 01 lub e-mailem
(prenumerata@inzynierbudownictwa.pl) kopii legitymacji studenckiej
22 551 56 01
Owiadczam, e jestem patnikiem VAT i upowaniam
Wydawnictwo Polskiej Izby Inynierw Budownictwa Sp. z o.o.
do wystawienia faktury bez podpisu. Owiadczam, e wyraam
zgod na przetwarzanie moich danych osobowych przez
Wydawnictwo Polskiej Izby Inynierw Budownictwa Sp. z o.o. dla
grudziepotrzeb
12 [101]
niezbdnych z realizacj niniejszego zamwienia zgodnie
z ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
(Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926).
23
samor z d z a w o d o w y
Na budowie S3
Zenon Pilarczyk
Fot. 1
O budowie S3 i problemach technicznych z ni zwizanych opowiedzia profesjonalnie mgr in. Zdzisaw Kuciak (na zdjciu z kaskiem w rku),
zastpca dyrektora Oddziau GDDKiA w Zielonej Grze
INYNIER BUDOWNICTWA
24
REKLAMA
samor z d z a w o d o w y
Fot. 2
Wiadukt umoliwia bezkolizyjny przejazd nad nastpujcymi przeszkodami: drog gminn, drog krajow nr 3, rzek
Strug wiebodzisk, ul. Poznask i lini kolejow Warszawa Berlin. Budowa wiaduktu realizowana bya metod
nasuwania podunego, ktra polega na przesuwaniu gotowej konstrukcji mostu z przyczka na kolejne podpory.
Wytwrnia wiaduktu jest umiejscowiona 16 m za przyczkiem i posadowiona bezporednio. Podzielona jest na
cz stacjonarn (elbetowe ciany wytwrni) i ruchom, opart na prasach hydraulicznych. W czasie nasuwu
ustrj nony przejeda wraz z pytami szalunkowymi pod
rodnikiem po gadkiej, pokrytej ywic epoksydow powierzchni tarcz wytwrni. Dzib montaowy (awanbek)
stanowi pierwsze przso. Ma on dugo 30 m, a jego
poczenie z ustrojem nonym wykonane jest za pomoc
kabli 4 x 150 mm ze stali St1600/1860. Na gowicach filarw s wykonane specjalne oyska do nasuwu. Paszczyzny
tarcia stanowi: pyta ze stali szlachetnej i pyta teflonowa.
Maksymalna sia przesuwajca wynosi 6080 kN. Do nasuwu uywane jest urzdzenie hydrauliczne firmy Eberspaecher AH 123. Cykl wykonania segmentu przebiega w rytmie tygodniowym i skada si z nastpujcych czynnoci:
wbudowanie zbrojenia belek, uoenie kabli i osonek, betonowanie, pielgnacja betonu, sprawdzenie wytrzymaoci,
sprenie centryczne, opuszczenie szalunku, przygotowanie urzdzenia do nasuwu, przesuw odcinka budowlanego,
oczyszczenie i podniesienie szalunku oraz niwelacji wytwrni (sprawdzenie pooenia po przesuwie). Walory
estetyczne obiektu podnosi, stanowic jednak dodatkow
trudno, przesuwanie prawie kilometrowego odcinka estakady po uku.
Szkoda, e budowa i znaczenie drogi ekspresowej S3 wydaj si by niedocenione przez miejscowe spoeczestwo.
Pozostaje mie nadziej, e obiekt ten zostanie doceniony
po oddaniu do uytku. Budow drg na skal nieznan
w naszej historii og poznaje poprzez narzekania i afery
(kto po latach bdzie o tym pamita). Jeeli nie zajd niespodziewane okolicznoci, to odcinkiem Sulechw Midzyrzecz pojedziemy na wakacje w 2013 r.
Natomiast z Zielonej Gry do Gorzowa Wielkopolskiego
przejedziemy si latem 2014 r. Bdzie to inne wojewdztwo lubuskie.
grudzie 12 [101]
25
prawo
Skutki ugody
a cel jej zawarcia
Ugoda jako podstawowa formua
polubownego rozstrzygania sporw
ma bardzo szeroki zakres zastosowania. Zawierana moe by w rnym
celu, na co wskazuje art. 917 k.c.
Zgodnie z tym przepisem przez ugod strony czyni sobie wzajemne
ustpstwa w zakresie istniejcego
midzy nimi stosunku prawnego
w tym celu, aby uchyli niepewno co do roszcze wynikajcych
z tego stosunku lub zapewni ich
wykonanie albo by uchyli spr istniejcy lub mogcy powsta.
Okazuje si zatem, e pod wzgldem celu, w jakim ugody s zawierane, mog zosta one podzielone na
dwie podstawowe grupy: 1) ugody
bdce efektem trudnoci w realizacji wczeniej zawartych umw oraz
2) ugody, dla ktrych uzasadnieniem
jest eliminacja sporu, w tym powsta-
Moliwo uchylenia si
od skutkw prawnych ugody
Ugoda jest skuteczna, czyli mona
powoywa si na jej zawarcie, pod
warunkiem e adna ze stron ugody
nie uchyli si od niej. Podstawow form kwestionowania ugody stanowi
uchylenie si od skutkw prawnych
zawartego w niej owiadczenia woli
ze wzgldu na jego wady.
Kodeks cywilny przewiduje specyficzn regulacj odnonie do ugodowego bdu. W odrnieniu od oglnych zasad, zawartych w art. 84 k.c.,
INYNIER BUDOWNICTWA
26
Dopuszczalno zmiany
skutecznie zawartej ugody
Mimo e ugoda zmierza z zaoenia
do likwidacji sporu, nieporozumienia
przy jej zawieraniu, za wola stron czy
te przyczyny natury obiektywnej mog
powodowa konieczno zmiany jej postanowie lub wrcz odstpienia od niej
w celu przywrcenia zachwianej rwnowagi. Naley kierowa si wwczas
pewnymi wypracowanymi w orzecznictwie lub wynikajcymi z obowizujcych przepisw zasadami.
W razie racego naruszenia przez
ugod usprawiedliwionego interesu
osb uprawnionych sd wadny jest
orzec o niedopuszczalnoci takiej ugody nie tylko w przypadku zawarcia jej
w toczcym si przed nim procesie,
ale take w stosunku do ugody pozaprocesowej, ktra dosza do skutku
nawet przed formalnym wszczciem
postpowania. Za race naruszenie
usprawiedliwionego interesu osb
uprawnionych naley przy tym uzna
sytuacj, w ktrej zawarcie ugody postawio obiektywnie jej stron w zdecydowanie gorszym pooeniu, ni
gdyby ugody nie zawieraa, ale zwrcia si do sdu o rozstrzygnicie i rozstrzygnicie to uzyskaa (wyrok SN z 21
lutego 1974 r., sygn. akt II CR 840/73,
OSNCP, nr 2 z 1974 r., poz. 216).
Nie mona poza tym zapomina
o tym, e poniewa ugoda jest szczeglnego rodzaju umow, zgodnie
z ogln zasad swobody umw
strony kadej ugody maj moliwo
jej odpowiedniej korekty, jeli zmiana
taka ley w ich oboplnym interesie.
Moe to nastpi np. w formule stosownego aneksu, zmieniajcego pierwotne brzmienie ugody.
Trudnoci zwizane
z brakiem dobrowolnej
realizacji ugody
Ugoda zawierana przed skierowaniem
sprawy do sdu rodzi dla podmiotu,
ktry liczy dziki temu na polubowne,
REKLAMA
prawo
Czynnoci podejmowane
w razie braku wykonania
ugody
Czasowy kontekst czynnoci podejmowanych w przypadku braku wykonania
ugody, zawartej przed skierowaniem
sprawy do sdu, w modelowym ujciu
przedstawia si nastpujco:
1) zawarcie umowy, przy realizacji ktrej dochodzi midzy przedsibiorcami do sporu,
2) zawarcie midzy kontrahentami
ugody,
3) brak realizacji ugody przez jednego
z kontrahentw,
4) skierowanie przez drugiego kontrahenta pozwu do sdu w celu zasdzenia roszcze okrelonych w treci ugody,
5) wydanie przez sd wyroku uwzgldniajcego wnioski pozwu,
6) nadanie prawomocnemu wyrokowi
klauzuli wykonalnoci przez sd,
7) skierowanie opatrzonego klauzul
wykonalnoci wyroku do egzekucji.
krtko
Poluzowane normy
Rozporzdzenie Ministra rodowiska zobowizuje do stosowania ekranw
akustycznych w takiej odlegoci od zabudowy mieszkaniowej, aby nie
zosta przekroczony dopuszczalny poziom haasu. W Polsce limity w tym
zakresie naleay do najbardziej rygorystycznych w Europie. Dopuszczalny
poziom haasu w dzie wynosi od 50 dB (dla zabudowy jednorodzinnej)
do 65 dB (w strefie rdmiejskiej), a w nocy od 45 do 55 dB. 1 padziernika
br. Minister rodowiska podpisa rozporzdzenie (Dz.U. z 2012 r. poz.1109)
zwikszajce normy haasu do 68 dB w cigu dnia oraz do 60 dB w nocy.
Zmiana sprawi, e znacznie rzadziej trzeba bdzie stawia ekrany, dziki
czemu spadn koszty budowy
drg, zdecydowanie
INYNIER
BUDOWNICTWA zyska te krajobraz.
28
moim zdaniem
INYNIER BUDOWNICTWA
30
moim zdaniem
umowy, projektem i warunkami wykonania robt i wzili pod uwag
wszelkie moliwe ryzyka przy kalkulacji oferty i ustaleniu ceny. W praktyce zapisy takie najczciej poza ryzykiem o rdle typowo ekonomicznym
(np. zmiana cen rynkowych) su do
przerzucania na wykonawc skutkw niedoskonaoci lub wadliwoci
projektu. Niezalenie od przyjtej zasady wynagrodzenia ryczatowego
oznaczaj rwnie osabienie pozycji
wykonawcy, jeeli chodzi moliwoci
domagania si podwyszenia wynagrodzenia i zrzeczenia si istniejcych
prawnych moliwoci take w zakresie
tego ryzyka typowo ekonomicznego.
Rygorystyczna interpretacja przesanek
do zastosowania klauzul waloryzacyjnych (art. 632 par. 2, art. 357(1) k.c.)
nie daje szansy wyjcia obronn rk
z konkretnego zadania.
Umowna regulacja dotyczca robt
dodatkowych, poza ograniczeniem
wynikajcym z samego Pzp, nakada
zwykle na wykonawc konieczno
wykonania wszystkich niezbdnych
robt, niezalenie od ich rozmiaru,
bez prawa do wynagrodzenia dodatkowego, do uzyskania ktrego
umowy statuuj rozmaite warunki,
czsto niemoliwe do spenienia. Konieczno wykonania wszystkich robt moe, przy niekorzystnej regulacji
REKLAMA
grudzie 12 [101]
31
ar t y k u sp onsor o w an y
INYNIER BUDOWNICTWA
32
Norma zastpowana
KT*
2012-10-04
179
PN-EN 1363-1:2012
Badania odpornoci ogniowej Cz 1: Wymagania oglne (oryg.)
PN-EN 1363-1:2001
2012-10-08
180
PN-EN 997:2012/AC:2012
Miski ustpowe z integralnym zamkniciem wodnym (oryg.)
2012-10-04
197
PN-EN 572-1:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 1: Definicje oraz oglne waciwoci
fizyczne i mechaniczne (oryg.)
PN-EN 572-1:2009
2012-10-01
198
PN-EN 572-2:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 2: Szko float (oryg.)
PN-EN 572-2:2009
2012-10-01
198
PN-EN 572-3:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 3: Polerowane szko zbrojone (oryg.)
PN-EN 572-3:2009
2012-10-01
198
PN-EN 572-4:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 4: Szko paskie cignione (oryg.)
PN-EN 572-4:2009
2012-10-01
198
PN-EN 572-5:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 5: Wzorzyste szko walcowane (oryg.)
PN-EN 572-5:2009
2012-10-01
198
PN-EN 572-6:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 6: Wzorzyste szko zbrojone (oryg.)
PN-EN 572-6:2009
2012-10-01
198
10
PN-EN 572-7:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 7: Zbrojone i niezbrojone szko profilowe (oryg.)
PN-EN 572-7:2009
2012-10-01
198
11
PN-EN 572-8:2012
Szko w budownictwie Podstawowe wyroby ze szka sodowo-wapniowo-krzemianowego Cz 8: Wymiary handlowe i cise (oryg.)
PN-EN 572-8:2010
2012-10-01
198
12
PN-EN 26927:1998
2012-10-08
214
13
PN-EN 934-3+A1:2012
Domieszki do betonu, zaprawy i zaczynu Cz 3: Domieszki do zapraw do
murw Definicje, wymagania, zgodno, oznakowanie i etykietowanie (oryg.)
PN-EN 934-3:2010 **
2012-10-08
274
14
PN-EN 15269-3:2012
Rozszerzone zastosowanie wynikw bada odpornoci ogniowej i/lub
dymoszczelnoci zespow drzwiowych, aluzjowych i otwieralnych
okien, cznie z ich elementami oku budowlanych Cz 3: Drewniane,
rozwierane i wahadowe zespoy drzwiowe oraz otwieralne okna z ramami
drewnianymi (oryg.)
2012-10-18
180
15
PN-EN 846-5:2012
Metody bada wyrobw dodatkowych do wznoszenia murw
Cz 5: Okrelenie nonoci na rozciganie i ciskanie oraz sztywnoci
kotew murowych (badanie na prbce skadajcej si z dwch elementw
murowych) (oryg.)
PN-EN 846-5:2002
2012-10-22
233
16
PN-EN 846-6:2012
Metody bada wyrobw dodatkowych do wznoszenia murw
Cz 6: Okrelenie nonoci na rozciganie i ciskanie oraz sztywnoci
kotew murowych (badanie jednostronne) (oryg.)
PN-EN 846-6:2002
2012-10-22
233
17
PN-EN 846-7:2012
Metody bada wyrobw dodatkowych do wznoszenia murw Cz 7:
Okrelenie nonoci na cinanie oraz sztywnoci kotew i cznikw (badanie
na prbce skadajcej si z dwch elementw murowych) (oryg.)
PN-EN 846-7:2002
2012-10-22
233
INYNIER BUDOWNICTWA
34
18
19
PN-EN 846-14:2012
Metody bada wyrobw dodatkowych do wznoszenia murw Cz 14:
Okrelanie pocztkowej wytrzymaoci na cinanie midzy czci
prefabrykowan nadproa warstwowego a murem powyej niego (oryg.)
PN-EN 450-1:2012
Popi lotny do betonu Cz 1: Definicje, specyfikacje i kryteria
zgodnoci (oryg.)
2012-10-22
233
PN-EN 4501+A1:2009 **
2012-10-22
274
ANKIETA POWSZECHNA
Pena informacja o ankiecie dostpna jest na stronie: www.pkn.pl/ankieta-powszechna. Przedstawiony wykaz projektw PN jest oficjalnym
ogoszeniem ich ankiety powszechnej.
Dla kadego projektu podano odrbnie termin zgaszania uwag. Wykaz jest aktualizowany na bieco.
Polski Komitet Normalizacyjny, jako czonek europejskich organizacji normalizacyjnych, uczestniczy w procedurze opracowywania Norm
Europejskich.
Ankieta projektu EN jest jednoczenie ankiet projektu przyszej Polskiej Normy (prEN = prPN-prEN).
Uwagi do projektw prPN-prEN naley zgasza na specjalnych formularzach. Szablony formularzy, instrukcje ich wypeniania s dostpne na
stronie internetowej PKN.
Projekty PN s dostpne do bezpatnego wgldu w czytelniach Wydziau Sprzeday PKN (Warszawa, d, Katowice), adresy dostpne s take
na stronie internetowej PKN. W czytelniach PKN (Warszawa, d, Katowice) mona rwnie dokona zakupu projektw. Ceny projektw s
o 30% nisze od cen norm opublikowanych.
Janusz Opika
Uwagi prosimy przesya wycznie w wersji elektronicznej na adres poczty elektronicznej
kierownik sektora
Sektora Budownictwa i Konstrukcji Budowlanych PKN wpnsbd@pkn.pl.
Wydzia Prac Normalizacyjnych Sektor Budownictwa
ar t y k u sp onsor o w an y
Najmocniejszy na wiecie
elektryczny mot wyburzeniowy w klasie 11 kg
mot jest dobrze wywaony, a kilka dodatkowych centymetrw dugoci zapewnia wygodniejsze skuwanie materiaw z podoa
w pozycji stojcej. Nowy mot zosta stworzony do prac wyburzeniowych oraz naprawczych w betonie i kamieniu, do wykonywania wierce przelotowych podczas
ukadania rur, przewodw wentylacyjnych
lub kabli i do skuwania pytek podogowych.
Liczb udarw mona ustawia w przedziale od 900 do 1700 na minut.
Ograniczony przepisami czas cigej pracy
motem GSH 11 VC w cigu 1 dnia robo-
Fot. Bosch
grudzie 12 [101]
35
lis t y d o r e d ak cji
stillkost - Fotolia.com
INYNIER BUDOWNICTWA
36
z jego przeznaczeniem.
W praktyce, moim zdaniem, oznacza to, e projekt budowlany np.
budynku mieszkalnego zawiera
powinien cz (tom) architektoniczno-konstrukcyjn oraz czci
lis t y d o r e d ak cji
instalacyjne (instalacje ppkt. a,
b i c) bez podziau budynkw na
jednorodzinne i wielorodzinne
lub inne.
Ktry urzd (wydzia budownictwa i architektury miejscowego
urzdu miasta lub starostwa powiatowego) postpuje susznie,
wydajc pozwolenie na budow
budynku mieszkalnego jednorodzinnego ten wymagajcy ww.
zakresu projektu budowlanego
czy ten niewymagajcy?
grudzie 12 [101]
37
prawo
Kalendarium
SIERPIE
22.08.2012
zosta
wydany
Wyrok Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Poznaniu w sprawie montau masztu antenowego na obiekcie budowlanym (sygn. akt II SA/Po 528/12)
Zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane pozwolenia na budow
nie wymaga instalowanie urzdze, w tym antenowych konstrukcji wsporczych i instalacji radiokomunikacyjnych, na obiektach budowlanych. WSA w Poznaniu stwierdzi, e przepis ten koresponduje z art. 3 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z ktrym budowl jest tylko wolno stojcy maszt antenowy, a nie maszt
sytuowany na obiekcie budowlanym. W wyroku sd wskaza, e zgodnie z wol ustawodawcy odrbnej
regulacji podlegaj inwestycje polegajce midzy innymi na instalowaniu antenowych konstrukcji wsporczych, w tym masztw antenowych, w zalenoci czy przedmiotowe urzdzenie bdzie masztem wolno
stojcym czy masztem instalowanym na obiekcie budowlanym. W przypadku masztu wolno stojcego dla
inwestycji tej, jako budowli, wymagane jest pozwolenie na budow. W sytuacji za gdy maszt instalowany
jest na obiekcie budowlanym, nie jest on budowl, w zwizku z tym do jego instalacji nie jest wymagane
uzyskanie pozwolenia na budow.
Ponadto sd orzek, e monta masztu antenowego na obiekcie budowlanym nie stanowi nadbudowy
obiektu budowlanego, ktre to roboty wymagaj uzyskania pozwolenia na budow. Sd wyjani, e nadbudowa to rodzaj budowy, w wyniku ktrej powstaje nowa cz istniejcego ju obiektu budowlanego.
W wyniku przeprowadzenia nadbudowy pewnego obiektu budowlanego zwiksza si jego wysoko (i powierzchnia uytkowa). Nadbudow na obiekcie budowlanym nie moe by monta instalacji odbiegajcej
funkcjonalnie od tego obiektu budowlanego. Monta antenowej konstrukcji wsporczej, w tym masztu
antenowego o wysokoci powyej 3 metrw na obiekcie budowlanym, nie wymaga wic uzyskania pozwolenia na budow (art. 29 ust. 2 pkt 5 ustawy Prawo budowlane). Organ bdcy adresatem zgoszenia
zamiaru wykonania takiej inwestycji moe jednak naoy na inwestora obowizek uzyskania pozwolenia
na budow, opierajc si na art. 29 ust. 7 ustawy Prawo budowlane. Zgodnie z tym przepisem waciwy
organ moe naoy, w drodze decyzji, obowizek uzyskania pozwolenia na wykonanie okrelonego obiektu lub robt budowlanych objtych obowizkiem zgoszenia, o ktrym mowa w ust. 1, jeeli ich realizacja
moe narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodowa: zagroenie bezpieczestwa ludzi lub mienia, pogorszenie stanu rodowiska lub stanu zachowania zabytkw,
pogorszenie warunkw zdrowotno-sanitarnych, wprowadzenie, utrwalenie bd zwikszenie ogranicze
lub uciliwoci dla terenw ssiednich.
Wyrok jest prawomocny.
WRZESIE
27.09.2012
zosta
wydany
Wyrok Naczelnego Sdu Administracyjnego w sprawie elementw objtych ochron wynikajc z wpisu do rejestru zabytkw w zakresie ochrony zespou budowlanego (sygn. akt II OSK
886/11)
Naczelny Sd Administracyjny orzek, e stosownie do dyspozycji art. 36 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 23
lipca 2003 r. o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami, w przypadku wpisania do rejestru zabytkw
zespou budowlanego (powizanej przestrzennie grupy budynkw) przedmiotem ochrony jest ten zesp,
ktry tworz wchodzce w jego skad budynki, ze wzgldu na wyrniajce cechy tego zespou (art. 3 pkt
13 ustawy), m.in. ze wzgldu na form architektoniczn i styl, w ktrych mieci si te wygld elewacji
budynkw. Z tych te wzgldw wpisanie do rejestru zabytkw zespou budowlanego (zespou nieruchomoci z art. 3 pkt 2 ww. ustawy), w ktrego skad wchodzi okrelony budynek, oznacza, e rwnie
jego zewntrzne elementy s objte ochron wynikajc z wpisu do rejestru zabytkw w zakresie ochrony
zespou budowlanego.
INYNIER BUDOWNICTWA
38
prawo
PADZIERNIK
8.10.2012
zostao
opublikowane
Obwieszczenie Ministra rodowiska z dnia 27 wrzenia 2012 r. w sprawie wysokoci stawek kar
za przekroczenie warunkw wprowadzania ciekw do wd lub do ziemi oraz za przekroczenie
dopuszczalnego poziomu haasu, na rok 2013 (M.P. z 2012 r. poz. 705)
W zacznikach nr 14 do obwieszczenia okrelono stawki kar za przekroczenie warunkw wprowadzania ciekw do
wd lub do ziemi, tj.: grne jednostkowe stawki kar za przekroczenie warunkw wprowadzania ciekw do wd lub
do ziemi; jednostkowe stawki kar za jeden kilogram substancji, w tym substancji wyraonych jako wskaniki; jednostkowe stawki kary za przekroczenie dopuszczalnej temperatury wprowadzonych do wd lub do ziemi ciekw; jednostkowe stawki kary za przekroczenie dopuszczalnego odczynu wprowadzonych do wd lub do ziemi ciekw.
Rozporzdzenie okrela take grn jednostkow stawk kary za przekroczenie dopuszczalnego poziomu haasu przenikajcego do rodowiska, za 1 dB przekroczenia, wynoszc 62,48 z. W zaczniku nr 5 do obwieszczenia okrelono
natomiast jednostkowe stawki kar za przekroczenie dopuszczonego poziomu haasu.
11.10.2012
weszo w ycie
Rozporzdzenie Prezesa Rady Ministrw z dnia 5 padziernika 2012 r. w sprawie gmin poszkodowanych w wyniku dziaania ywiou w sierpniu 2012 r., w ktrych stosuje si szczeglne zasady
odbudowy, remontw i rozbirek obiektw budowlanych (Dz.U. z 2012 r. poz. 1119)
Rozporzdzenie okrela, poszkodowane w wyniku dziaania ywiou w sierpniu 2012 r., gminy, w ktrych stosuje
si szczeglne zasady odbudowy, remontw i rozbirek obiektw budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych
w wyniku dziaania ywiou. Wykaz gmin poszkodowanych w wyniku dziaania powodzi, wiatru, intensywnych
opadw atmosferycznych, ktre miay miejsce w sierpniu 2012 r., zawiera zacznik do rozporzdzenia.
Akt prawny bdzie mia zastosowanie przez okres 24 miesicy od dnia jego wejcia w ycie.
12.10.2012
zosta
opublikowany
Wyrok Trybunau Konstytucyjnego z dnia 9 padziernika 2012 r., sygn. akt P 27/11, w sprawie
odpowiedzialnoci karnej za prowadzenie robt budowlanych bez wymaganego zezwolenia lub
zgoszenia (Dz.U. z 2012 r. poz. 1124)
Trybuna Konstytucyjny rozpatrzy pytania prawne Sdu Rejonowego w Janowie Lubelskim. Pytajcy sd wskaza,
e przepis art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane poprzez nadmiern penalizacj narusza
zasad umiarkowania represji karnej wynikajc z zasady demokratycznego pastwa prawnego. Zdaniem sdu
uchybienia w przestrzeganiu prawa administracyjnego powinny by usuwane w pierwszej kolejnoci za pomoc
rodkw z zakresu prawa administracyjnego. Sd zarzuci ponadto, e kwestionowany przepis ustawy Prawo
budowlane nie uwzgldnia stopnia spoecznej szkodliwoci zachowa podlegajcych sankcji karnej. Pytajcy sd
podnis take, e przepis art. 90 ustawy Prawo budowlane nie okrela wprost przypadkw, w ktrych wykonywanie robt budowlanych staje si przestpstwem, a zamiast tego odsya do innych przepisw tej ustawy.
Powysze powoduje, e przepis ten jest niejednoznaczny.
Trybuna Konstytucyjny orzek, e art. 90 ustawy Prawo budowlane jest zgodny z zasad proporcjonalnoci oraz
zasad prawidowej legislacji, zawartymi w art. 2 i 42 Konstytucji RP. Trybuna Konstytucyjny nie zgodzi si ze stanowiskiem, e represja prawnokarna jest nadmierna, w sytuacji gdy przepisy prawa administracyjnego przewiduj stosowne instrumenty w przypadku samowoli budowlanej. Trybuna Konstytucyjny wskaza rwnie, e czyny majce
znamiona samowoli budowlanej podlegaj ocenie z uwzgldnieniem stopnia spoecznej szkodliwoci. Czyn speniajcy znamiona czynu zabronionego okrelonego w art. 90 ustawy Prawo budowlane moe by uznany w okrelonej sytuacji za czyn zawierajcy znikomy adunek spoecznej szkodliwoci, co bdzie rwnoznaczne stwierdzeniu, e
taki czyn nie stanowi przestpstwa. Z kolei, jak wskaza Trybuna Konstytucyjny, stwierdzenie, e adunek spoecznej
szkodliwoci czynu jest w okrelonej sytuacji wyszy ni znikomy, rwnie nie oznacza takiego samego traktowania
wszelkich czynw stanowicych samowol budowlan, bez wzgldu na stopie ich spoecznej szkodliwoci. Rnicowaniu reakcji prawnokarnej su przepisy zamieszczone w czci oglnej kodeksu karnego. Odnonie do zarzutu
braku dostatecznej precyzji przepisu art. 90 ustawy Prawo budowlane Trybuna Konstytucyjny stwierdzi, e brak
dostatecznej precyzji przepisu penalizujcego okrelone zachowanie jest samoistn podstaw orzeczenia niekonstytucyjnoci przepisu tylko wwczas, jeeli nie jest moliwe ustalenie jego treci w drodze wykadni. Taka sytuacja nie
wystpuje w wypadku zaskaronego art. 90 ustawy Prawo budowlane, poniewa istnieje moliwo dokonania
wykadni prowadzcej do jednoznacznego ustalenia sankcjonowanej normy prawnej.
17.10.2012
zostao
opublikowane
Obwieszczenie Ministra rodowiska z dnia 25 wrzenia 2012 r. w sprawie stawek opat za usunicie
drzew i krzeww oraz stawek kar za zniszczenie zieleni na rok 2013 (M.P. z 2012 r. poz. 747)
W zaczniku nr 1 do obwieszczenia okrelone zostay maksymalne stawki opat za usuwanie drzew za jeden
centymetr obwodu pnia mierzonego na wysokoci 130 cm, a w zaczniku nr 2 okrelone zostay stawki dla
poszczeglnych rodzajw i gatunkw drzew. Ustalona zostaa rwnie stawka za usunicie jednego metra kwadratowego powierzchni pokrytej krzewami w wysokoci 243,22 z oraz stawka kar za zniszczenie jednego metra
kwadratowego terenu zieleni w wysokoci 55,93 z dla trawnikw i 480,37 z dla kwietnikw.
grudzie 12 [101]
39
prawo
PADZIERNIK
22.10.2012
zostao
opublikowane
23.10.2012
zosta
opublikowany
Obwieszczenie Ministra rodowiska z dnia 10 wrzenia 2012 r. w sprawie wysokoci stawek opat
za korzystanie ze rodowiska na rok 2013 (M.P. z 2012 r. poz. 766)
W zaczniku nr 1 do obwieszczenia okrelone zostay grne jednostkowe stawki opat za korzystanie ze rodowiska,
a w zaczniku nr 2 do obwieszczenia okrelone zostay jednostkowe stawki opat za korzystanie ze rodowiska.
Wyrok Trybunau Konstytucyjnego z dnia 16 padziernika 2012 r., sygn. akt K 4/10, w sprawie
zasad stwierdzania niewanoci lub uchylenia decyzji o zezwoleniu na realizacj inwestycji
drogowej (Dz.U. z 2012 r. poz. 1150)
Trybuna Konstytucyjny rozpatrzy wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich, ktry zakwestionowa zgodno z konstytucj przepisu art. 31 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych. Przepis ten przewiduje brak moliwoci stwierdzenia
niewanoci ostatecznej decyzji o zezwoleniu na realizacj inwestycji drogowej, jeeli wniosek o stwierdzenie
niewanoci tej decyzji zosta zoony po upywie 14 dni od dnia, w ktrym decyzja staa si ostateczna, a inwestor rozpocz budow drogi. W przypadku uwzgldnienia skargi na decyzj o zezwoleniu na realizacj inwestycji
drogowej, ktrej nadano rygor natychmiastowej wykonalnoci, sd administracyjny po upywie 14 dni od dnia
rozpoczcia budowy drogi moe stwierdzi jedynie, e decyzja narusza prawo z przyczyn wyszczeglnionych
w art. 145 lub 156 kodeksu postpowania administracyjnego. Zdaniem RPO kwestionowany przepis wyczy
prawo strony do wyeliminowania z obrotu prawnego orzeczenia administracyjnego obarczonego najcisz kategori wady materialnoprawnej lub procesowej, co narusza konstytucj. Rzecznik zakwestionowa take przepisy
36 ust. 1 i 4 rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 21 wrzenia 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomoci i sporzdzania operatu szacunkowego w brzmieniu obowizujcym od dnia 7 padziernika 2005 r. do dnia 25 sierpnia
2011 r. w zakresie, w jakim odnosz si do szacowania gruntw zabudowanych lub przeznaczonych pod zabudow, nastpnie przejmowanych (w celu budowy lub modernizacji) pod drogi publiczne.
Trybuna Konstytucyjny orzek, e art. 31 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. jest zgodny z konstytucj. Powysze przepisy, ograniczajc zakres zaskarenia decyzji, przyczyniaj si zarwno do przyspieszenia
postpowania, jak i wzmocnienia skutecznoci decyzji, a w konsekwencji su zabezpieczeniu niezakconej
realizacji inwestycji. Jak wskaza Trybuna Konstytucyjny, rozpoczcie budowy drogi ustawodawca traktuje jako
moment, w ktrym ostateczna decyzja o zezwoleniu na jej budow wywouje nieodwracalne skutki prawne i od
tej chwili nie dopuszcza do stwierdzenia jej niewanoci. Fikcj nieodwracalnoci skutku decyzji ustawodawca
przyj, kierujc si wzgldami gospodarczymi, tj. kosztami ewentualnego zniweczenia nakadw poniesionych
na rozpoczt budow drogi, a przede wszystkim piln potrzeb wybudowania sieci drogowej. Trybuna Konstytucyjny uzna, e ograniczenia prawa wasnoci, wynikajce z zaskaronych przepisw, nie s nadmierne.
Odnonie do 36 ust. 1 i 4 rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 21 wrzenia 2004 r. Trybuna Konstytucyjny
take stwierdzi, e nie narusza on Konstytucji RP.
weszo w ycie
31.10.2012
zostaa
opublikowana
Ustawa z dnia 14 wrzenia 2012 r. o obowizkach w zakresie informowania o zuyciu energii przez
produkty wykorzystujce energi (Dz.U. z 2012 r. poz. 1203)
Ustawa ma na celu wdroenie dyrektywy 2010/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 2010 r.
w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie zuycia energii oraz innych
zasobw przez produkty zwizane z energi. Dyrektywa rozszerza obowizek etykietowania energetycznego,
ograniczony dotychczas do urzdze gospodarstwa domowego, na wszystkie produkty wykorzystujce energi, ktrych stosowanie lub instalacja oferuje znaczny potencja oszczdnoci energii. Ustawa okrela obowizki
w zakresie informowania o zuyciu energii oraz innych podstawowych zasobw przez produkty wykorzystujce
energi lub wpywie tych produktw na zuycie energii. Przepisy ustawy maj zastosowanie do produktw wykorzystujcych energi, dla ktrych wymagania dotyczce sporzdzania dokumentacji technicznej oraz stosowania
etykiet i kart okrelaj akty Komisji Europejskiej wydane na podstawie kompetencji delegowanych przez Parlament
Europejski i Rad. Podmiotami objtymi obowizkiem informowania o zuyciu energii s dostawca i dystrybutor
produktu. Ustawa okrela take system kontroli wykonywania obowizkw w zakresie informowania o zuyciu
energii oraz innych podstawowych zasobw przez produkty wykorzystujce energi. Organami kontrolujcymi
s wojewdzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej oraz Prezes Urzdu Komunikacji Elektronicznej.
Ustawa wejdzie w ycie po upywie trzech miesicy od dnia jej opublikowania, tj. z dniem 1 lutego 2013 r.
Aneta Malan-Wijata
INYNIER BUDOWNICTWA
40
Dodatek specjalny
Inynier budownictwa
Spectral-Design - Fotolia.com
grudzie 2012
Dwigi
Chemia budowlana
DODATEK SPECJALNY IB
Klasyfikacja dwigw
i kryteria ich wyboru
W procesie decyzyjnym zwizanym z wyborem
dwigu najwiksze znaczenie ma fachowy dobr
i opis podanych cech urzdzenia.
Dwigi (windy) s specyficzn grup maszyn podlegajc dozorowi
technicznemu. Ze wzgldu na cechy
uytkowe i restrykcyjne ograniczenia
techniczne w projektowaniu, wynikajce z troski o bezpieczestwo, objte
s przepisami nie tylko dyrektywy
maszynowej, ale te dyrektywy dwigowej, z licznymi normami zharmonizowanymi, implementowanymi do
polskiego prawa. W zakresie eksploatacji podlegaj prawu krajowemu.
Pomimo tych restrykcyjnych wymaga w Polsce nie ma specjalistycznych biur projektowych w brany
dwigowej, jakie funkcjonuj np.
w Niemczech. O tym, jaki dwig
zastosowa w danym obiekcie,
przesdzaj zwykle projektanci architekci, ktrzy nie s odpowiednio
przygotowani przez uczelnie do tej
roli. Projekty rozwiza, nie zawsze
adekwatne do potrzeb, powszechnie
s cigane z internetu, a przy okre-
dwigi
42
Rafa Jeowski
czonek zarzdu SURSUM Sp. z o.o.
Klasyfikacja dwigw
Na wstpie przypomnijmy kilka
istotnych poj:
a) szyb najczciej zamknita
przestrze w ksztacie prostopadocianu, w ktrej porusza si kabina
i ewentualnie przeciwwaga;
b) nadszybie cz szybu od poziomu najwyszego przystanku
do stropu;
c) podszybie cz szybu od poziomu najniszego przystanku do dna;
d) wysoko podnoszenia rnica poziomw midzy najwyszym
a najniszym przystankiem;
e) wysoko szybu to d + c + b;
f) maszynownia pomieszczenie,
w ktrym znajduje si zesp napdowo-sterujcy; moe by nad
szybem (grna), obok szybu na najniszej kondygnacji (dolna boczna), wewntrz szybu (w nadszybiu
lub podszybiu), na zewntrz szybu
(w osonie, np. blaszanej szafie zwanej maszynowni prefabrykowan).
Dwigi mona klasyfikowa np.
ze wzgldu na rodzaj napdu, przeznaczenie albo inne parametry.
Ze wzgldu na napd dzieli si je
przede wszystkim na:
elektryczne, w ktrych na linach (lub pasach) przewinitych przez koo cierne z jednej
strony jest zawieszona kabina,
DODATEK SPECJALNY IB
bu s drosze od dwigw z takimi
samymi zespoami umieszczonymi
w maszynowni, take w montau
i konserwacji. Poniewa zabiegi
konserwacyjne i prace przy usuwaniu awarii odbywaj si na poziomie najwyszego przystanku,
takie rozwizania s uciliwe dla
mieszkacw lokali umieszczonych
naprzeciwko.
Fot. 2. Dwig elektryczny z grn maszynowni, udwig 500 kg, wcigarka reduktorowa
Dwigi elektryczne
z maszynowni i bez
Maszynownia nad szybem pokazana na fot. 1 i 2 obcia konstrukcj
budynku. Na obcienie skada si
ciar maszynowni wraz z zespoem
napdowym oraz ciar kabiny z adunkiem i przeciwwagi. Grn maszynowni umieszcza si z reguy
na pitrze technicznym (dwig tam
nie dojeda) lub na dachu. Koszt tej
czci inwestycji wie si z jej kubatur, doprowadzeniem zasilania
na ten poziom i wykonaniem doj.
W przypadku dolnej maszynowni konstrukcja szybu przenosi siy
rwne podwojonej sumie ciaru
kabiny z adunkiem i przeciwwagi.
Potrzebny jest te system krkw
w nadszybiu lub w linowni. Podnosi
to koszt wykonania szybu, ale dolna
maszynownia, umieszczana z reguy
w piwnicy, jest tasza ni grna.
W drugiej poowie lat 90. czoowe
koncerny dwigowe wdroyy do
produkcji dwigi elektryczne bez
maszynowni. W 1998 r. usankcjonowano to, wprowadzajc dodatkiem
A2 zmiany do normy EN 81-1. Popularno takich dwigw nie zawsze
Dwigi hydrauliczne
z maszynowni i bez
W standardowych dwigach hydraulicznych zbiornik z pomp i zaworami (zesp zasilajcy) z szaf
sterow umieszcza si w maszynowni, z ktrej do szybu doprowadza si
przewd hydrauliczny do siownika
i wizki przewodw elektrycznych.
Pozwala to na dowolne pooenie
maszynowni, na rnych kondygnacjach i nawet w odlegoci do 15 m
od szybu. Maszynownia najczciej
znajduje si w piwnicy, obok innych
pomieszcze technicznych, lub w pomieszczeniach tzw. wynikowych, np.
pod schodami, co w istotny sposb
obnia koszty inwestycyjne.
Denie do wyeliminowania pomieszczenia maszynowni przynioso
dwa nowe rozwizania: maszynowni kompaktow (prefabrykowan), w ktrej zbiornik z zaworami
i ukad sterujcy umieszczone s
w jednej szafie blaszanej, oraz zesp
napdowo-sterujcy
dostosowany do umieszczenia w podszybiu.
gr udzie 2012
43
DODATEK SPECJALNY IB
Rozwizania te, usankcjonowane zmian normy EN 81-2 (dodatek A2), s oferowane jako dwigi
hydrauliczne bez maszynowni
i konkuruj z dwigami elektrycznymi bez maszynowni dziki takim
zaletom, jak:
atwy dostp do zespou zasilajcego i sterujcego, rwnie do
obsugi w czasie pracy dwigu;
proste i szybkie rczne opuszczanie kabiny przez przycinicie
przycisku na bloku zaworowym;
wysokie walory akustyczne
atwiejsze odizolowanie caego zespou od pomieszcze
uytkowych w budynku.
dwigi
44
eksploatacji koszty konserwacji, materiaw i czci zamiennych (zalene od trwaoci/jakoci zespow), zuycia energii
przez dwig;
utylizacji, o ktrych dostawcy
nawet nie wspominaj, tak jak
o trwaoci poszczeglnych zespow.
Koszty utylizacji dotychczas byy
znikome nawet przy wymianie caego dwigu zespoy zomowano
po demontau i prostej segregacji
na materiay elazne i kolorowe. Teraz wymiana kluczowych zespow
staje si bardzo droga. Przykadowo demonta wcigarki bezprzekadniowej, zawierajcej bardzo
silne magnesy neodymowe, wymaga specjalnego oprzyrzdowania
i moe by wykonany tylko przez
producenta (konieczny transport
za granic). Specjalnego oprzyrzdowania niedostpnego w Polsce
wymaga te separacja materiaw
z pasw zawierajcych stalowe linki
w otoczce z poliuretanu. Powszechnie uywane do owietlenia i zjazdu
awaryjnego UPS-y zawieraj due
iloci akumulatorw, gwnie litowych, wymagajcych specjalnych
procesw utylizacyjnych. To samo
dotyczy wietlwek (rt). Nie mona te zapomina o elektronice: sterownikach czy falownikach z du
iloci metali kolorowych.
Warto zaznaczy, e w rachunku
kosztw eksploatacji naley wzi
pod uwag techniczny okres ycia
dwigu szacowany co najmniej na
20 lat. Koszty dostawy i montau
(a tylko one najczciej s brane pod
uwag przy zakupie) wynosz wtedy ok. 2530% kosztw cakowitych.
Moe si wic okaza, e tani i nowoczesny dwig bez maszynowni ze wzgldu na wysokie koszty
konserwacji i czci zamiennych ju
po kilku latach eksploatacji bdzie
droszy od standardowego dwigu
z maszynowni.
Porwnujc koszty dwigu od rnych dostawcw, powinno si bra
pod uwag ten sam standard wykonania i jako zespow. Trzeba
pamita, e np. drzwi automatyczne
Wydajno dwigw
Przesdzaj o niej takie parametry jak wielko kabiny (udwig),
prdko jazdy czy liczba dwigw
w budynku. Wydajno dwigw
to inaczej zdolno przewozowa,
definiowana jako procent uytkownikw budynku, ktrych dwig lub
grupa dwigw moe przetransportowa w danym czasie. W praktyce
przyjmuje si tzw. wydajno piciominutow, ktra powinna wynosi 1020% dla budynkw biurowych, 1015% dla hoteli oraz 510%
dla apartamentowcw.
O jakoci obsugi pasaerw decyduje czas oczekiwania na przystanku
podstawowym i przejazdu midzy
skrajnymi przystankami. Przy planowaniu i doborze dwigw do
budynkw mieszkalnych przydatna jest norma PN-ISO 4190-6, ktra
wymienia trzy standardy, rnice si czasem oczekiwania: 60, 80,
100 s, czyli wg FEM: luksusowy,
normalny i ekonomiczny. W praktyce dy si do czasu oczekiwania
w budynkach mieszkalnych 3050 s,
a w biurowych 1015 s. Prosta, ale
praktyczna zasada pozwalajca
wstpnie dobra prdko dwigu
[v (m/s)] w zalenoci od wysokoci podnoszenia [Hp (m)] wyglda
nastpujco:
Hp/30 (m/s) v Hp/20 (m/s)
DODATEK SPECJALNY IB
Powszechnie oferowana prdko
dwigu 1 m/s przy 23 przystankach nie ma ekonomicznego i uytkowego uzasadnienia, wynika najczciej ze zunifikowanych ukadw
napdowych z wcigarkami bezprzekadniowymi. Warto te wiedzie, e jeeli pojedynczy dwig
nie zapewnia danej wydajnoci,
nie jest wskazane powikszanie kabiny i udwigu (powyej 1000 kg),
ale zastosowanie kolejnego lub kilku dwigw pracujcych w grupie,
usytuowanych obok siebie.
Energochonno
Dwig jest maszyn o pracy przerywanej, w ktrej zuycie energii
zaley od wielu czynnikw, takich
jak: intensywno uytkowania
(liczba startw na dob), udwig
i rednie wypenienie kabiny, przecitny czas jazdy (i postoju), bdcy
funkcj m.in. wysokoci podnoszenia i prdkoci, oraz przede wszystkim od zastosowanych rozwiza
technicznych napdu, sterowania
i wyposaenia. Energi konsumuje wcigarka z reduktorem lub bez
(w dwigach hydraulicznych silnik
z pomp), falownik, sterowanie,
napd drzwi, owietlenie kabiny i
jej wentylacja, czasem klimatyzacja,
zasilanie awaryjne. Istotny jest podzia na energi zuywan w czasie
jazdy (dwig jedzi 0,56 h/dob)
i postoju (1823,5 h/dob). W wielu
przypadkach zuycie energii w trakcie postoju jest wysze ni w czasie
jazdy (dwigi o maym nateniu
ruchu), a generalnie jest wysze
w dwigach z falownikami i najbardziej zaawansowanymi wcigarkami bezreduktorowymi ni z wcigarkami tradycyjnymi. Poniewa od
falownikw ze wzgldu na komfort
jazdy nie ma odwrotu, oszczdnoci
naley szuka w owietleniu przez
stosowanie LED-w. Pomiary prowadzone przez AGH wykazay,
e dwig z wcigark tradycyjn
umieszczon w maszynowni wg
procedur VDI (Stowarzyszenie Inynierw Niemieckich) zuywa
mniej energii w czasie postoju i uzy-
Dodatkowe funkcje
i zabezpieczenia
Przewz osb niepenosprawnych minimalne wymagania
w tym zakresie okrela rozporzdzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunkw
technicznych, jakim powinny
odpowiada budynki. Przystosowanie do wszelkich rodzajw
niepenosprawnoci omwione
jest w nieobowizujcej normie
PN-EN 81-70:2005. Spenienie
wszystkich jej wymaga nie zawsze jest celowe ze wzgldw
uytkowych i ekonomicznych.
Funkcjonowanie w czasie poaru zagadnienia te reguluje
norma PN-EN 81-73. Dwigi, ktre mog by dodatkowo uytkowane przez stra
poarn (do ewakuacji), powinny spenia wymagania PN-EN
81-72. Drzwi przystankowe
o odpornoci ogniowej bada si
wedug PN-EN 81-58.
Odporno
na
wandalizm
zgodnie z norm PN-EN 81-71
kabiny dwigw cznie z wyposaeniem, drzwi i elementy sterowania dostpne dla uytkownikw powinny by wykonane
w taki sposb, aby uniemoliwi ich uszkodzenie za pomoc
prostych rodkw. Podobnym
problemem jest zapewnienie odpornoci powierzchni cian kabin
i drzwi na wytarcie, zarysowa-
Wymagania akustyczne
Dopuszczalne wartoci poziomu
dwiku w pomieszczeniach oraz
w maszynowni dwigu oraz wymagania oglne dotyczce ochrony przed haasem okrelaj normy PN-87/B-02151-01/02. Przy
poprawnie dobranym zespole zasilajcym i przewodach oraz waciwie wykonanej maszynowni
norm spenia praktycznie kady
dwig hydrauliczny, gdy siowniki pracuj cicho; rdem haasu
mog by tylko drzwi.
Sytuacja z dwigami elektrycznymi jest inna. Pierwszym problemem jest ograniczenie poziomu haasu u rda, czyli jako
wcigarki (silnika i hamulcw),
szafy sterowej (styczniki) oraz
drzwi. Drugim absorbowanie
i fonoizolacja, czyli ograniczenie
rozchodzenia si dwikw drog
powietrzn. Trzecim wibroizolacja i dylatacja, czyli ograniczenie
rozchodzenia si dwikw drog
materiaow. Dua cz zamontowanych dwigw nie spenia wymaga akustycznych ze wzgldu
gr udzie 2012
45
DODATEK SPECJALNY IB
rzdzeniu Ministra Infrastruktury,
dopuszczajca brak dylatacji szybw w dwigach z wcigarkami
bezreduktorowymi, nie powinna
by stosowana bezkrytycznie.
Dwig elektryczny
czy hydrauliczny
Polska wpisuje si na list krajw, ktre likwiduj bariery dla osb niepenosprawnych. Modernizacje w tym
zakresie potrzebne s w wielu istniejcych budynkach
oglnodostpnych, a czasem te w domach jednorodzinnych. Jakie rozwizania proponuje do takich
obiektw GMV jako renomowany producent dwigw?
GMV
dwigi
46
DODATEK SPECJALNY IB
Bezpieczestwo
dwigw osobowych
Praktyka i aktualne wymagania prawne
Dziki licznym modernizacjom w ostatnich latach
zdecydowanie wzroso bezpieczestwo uytkowania
dwigw osobowych w Polsce. I cho skala tego
zjawiska cieszy, otwarta pozostaje kwestia trwaoci
nowych urzdze niestety, czsto najtaszych.
Spucizna ubiegego
wieku
W drugiej poowie XX w. nastpi
szybki rozwj techniki dwigowej. W latach 60. i 70. instalowanie
dwigw osobowych w wyszych
budynkach stao si ju europejsk
norm. Wiele urzdze z tych lat nadal jest eksploatowanych, mimo i
zapewniaj znacznie niszy poziom
bezpieczestwa ni te, ktre produkuje si obecnie.
Spora cz obecnie uytkowanych
w Polsce dwigw powstaa w latach 70. i 80. XX w. producentem by wtedy ZUD (potem KDO
Fot. 1. Stary dwig po modernizacji
Bezpieczestwo
starych dwigw
Problem ten ma wymiar europejski. W 1995 r. opublikowano w tej
sprawie zalecenie Komisji Europejskiej nr 95/216/EC skierowane
do pastw czonkowskich UE. Zawiera ono szczegowe wskazania
techniczne dotyczce modernizacji dwigw osobowych. Zgodnie
z nim w celu zwikszania bezpieczestwa naley:
Robert Fabiaski
Zesp Koordynacji Inspekcji, Urzd Dozoru Technicznego
Dwigi w liczbach
wg danych Urzdu Dozoru Technicznego (luty 2012 r.)
gr udzie 2012
47
DODATEK SPECJALNY IB
dwigi
48
DODATEK SPECJALNY IB
pozwalaj, kabina musi by zaprojektowana i wykonana w taki
sposb, aby jej konstrukcja nie
uniemoliwiaa ani nie utrudniaa osobom niepenosprawnym
dostpu do niej i uytkowania
jej oraz aby umoliwi odpowiednie przystosowanie kabiny
w celu uatwienia tym osobom
korzystania z niej.
Dyrektywa maszynowa 2006/42/WE
zmienia te zakres wyklucze w dyrektywie dwigowej. Dyrektywa
dwigowa nie obejmuje:
urzdze podnoszcych, ktrych prdko nie jest wiksza
ni 0,15 m/s,
dwigw budowlanych,
urzdze transportu linowego,
w tym kolejek linowych,
dwigw specjalnie zaprojektowanych i wykonanych do
zastosowa wojskowych lub
policyjnych,
urzdze podnoszcych, z ktrych mona prowadzi prace,
grniczych urzdze wycigowych,
urzdze podnoszcych przeznaczonych do podnoszenia
artystw podczas wystpw artystycznych,
urzdze podnoszcych stanowicych wyposaenie rodkw
transportu,
urzdze podnoszcych poczonych z maszynami i sucych wycznie do dostpu do
miejsc pracy, w tym punktw
konserwacyjnych i kontrolnych
maszyny,
kolei zbatych,
schodw i chodnikw ruchomych.
Inspekcje Urzdu
Dozoru Technicznego
W Polsce, zgodnie z ustaw o dozorze technicznym oraz przepisami
wykonawczymi, wszystkie dwigi
podlegaj badaniom okresowym
Urzdu Dozoru Technicznego. Raz
w roku obowizkowo sprawdzany
jest stan ich bezpieczestwa. W badaniach inspektorzy UDT bior pod
Podsumowanie
Mimo e stosowanie normy PNEN 81-80 jest dobrowolne i nie ma
przepisu nakazujcego moderniza-
gr udzie 2012
49
Dwig samochodowy VL w technologii GMV Sweden ABTM 1:1 w luksusowym apartamentowcu przy ul. Piknej
w Warszawie. Jego zastosowanie
zapewnio podwjne miejsca parkingowe dla wszystkich apartamentw
w dwupoziomowym garau pod
budynkiem. Przez trzy lata pracy
urzdzenia nie odnotowano adnej
jego awarii. To synna szwedzka jako
ar t y k u sp onsor o w an y
grudzie 12 [101]
53
ar t y k u sp onsor o w an y
Nowe technologie
w ochronie przed dwikami uderzeniowymi
Badania dotyczce wpywu haasu na zdrowie ludzkie dowiody,
e haas przeszkadza dzisiaj ponad 70% populacji. Wpyw haasu na nasze zdrowie jest zoony; skutki oddziaywania haasu mog obejmowa choroby neurologiczne, psychiczne, a take choroby ukadu krenia.
Aktualnie uznaje si, e dugotrwae naraenie organizmu na dwiki o poziomie przekraczajcym 65 dB(A)
w cigu dnia, stanowi zwikszone zagroenie dla zdrowia. Z tego powodu wdraa si coraz wicej programw krajowych i midzynarodowych, majcych na celu przedstawienie tego problemu i przeciwdziaanie mu.
Wyrb
Lw
Regupol E48
Regupol BA
20 dB
26 dB
INYNIER BUDOWNICTWA
54
maks. obcienie
komunikacyjne
3.000 kg/m2
5.000 kg/m2
sztywno
dynamiczna
S 47 MN/m3
S 18 MN/m3
BSW Polska
biuro@regupol.pl
t e c hnologie
szczelina
dylatacyjna
dylatacja
karo
Rys. 1a
sznur elastyczny
SIKAFLEKS
Rys. 1b
Wedug Instrukcji VOB/B Zwizku Inynierw Niemieckich B.E.B. Betonbden fr Hallenflchen Stand: Februar 2000:
Rozdzia 7 Rysy
Ze wzgldu na rnorodne oddziaywania nie mona nie zauway, e pyta
betonowa jak kada dua powierzchnia budowlana nie pozostanie trwale
bez rys. Nie da si skutecznie ustali napre. Wystpowanie rys moe mie
rne przyczyny, wynikajce po czci
z obcie, na ktre nie mamy wpywu.
Rysy przypominajce sie to rysy o niewielkiej gbokoci, powierzchniowe,
ktrych nie da si unikn od strony
technicznej. Jednak nie s one brakiem
w rozumieniu VOB/B.
W wikszoci pyt betonowych pknicia nie maj wpywu na uytkowanie
i wbrew pozorom, gdybymy pozwolili
pytom zarysowa si dowolnie bez
nacinania przeciwskurczowego lepiej
i trwalej mogyby one funkcjonowa.
Sam materia wybraby miejsca, w ktrych by si zarysowa.
W praktyce duo uwagi powica si
na przeciwdziaanie pkniciom i ich
usuniciu gwnie ze wzgldw estetycznych, a przecie znane kademu
z nas s posadzki z lat 70. popkane
a nadal uytkowane.
Pknicia po prostu naley naprawia
tak, aby nie nastpoway dalsze wykruszenia i utrata rwnoci nawierzchni.
Istotniejsze wydaje si utrzymanie waciwej nawierzchni posadzki, czyli niepylcej, bez porw i ubytkw oraz otrzymanie i utrzymanie rwnoci posadzki.
Jest to wane zarwno w budownictwie przemysowym, mieszkaniowym, jak i budownictwie uytecznoci
grudzie 12 [101]
55
t e c hnologie
Fot. 1
wanym pkniciom
Skurcz betonu narasta od kilku godzin
od wykonania betonu do kilkunastu
miesicy.
Pyta betonowa, jako konstrukcja
cienka w stosunku do swojej rozpitoci, podlega duym napreniom
skurczowym wywoanym zaczynem
i ze wzgldu na warunki otoczenia
osuszenie i jednoczenie opory tarcia
przekracza dopuszczalne naprenia
rozcigajce. Nasz rol jest przewidzie, gdzie naley naci, aby wymusi pknicie betonu.
Znane s rne sposoby wymuszenia zarysowania w przewidywanym miejscu:
zatopienie materiau, takiego jak
szko, korek itp., w pycie betonowej (materia o niskiej przyczepnoci
betonu i znikomym pcznieniu od
wody);
ustawienie stoka twardego materiau od dou pyty, na podou;
wykonanie nacicia posadzki
pi z tarcz diamentow najbardziej obecnie rozpowszechniony
sposb.
Fot. 4
Fot. 2
INYNIER BUDOWNICTWA
56
Fot. 3
niekontrolowanym pkniciom
Jedn z gwnych przyczyn osiadania
podoa jest niewaciwie przygotowane podoe, o nierwnych parametrach nonoci i zagszczenia (z akcentem na zmienne parametry).
t e c hnologie
Posadzka betonowa 20 cm
Izolacja (Folia PE 0,2 mm x 1)
Podbudowa (wg odrbnego opracowania
Rys. 2
Rys. 3
Fot. 5
grudzie 12 [101]
57
t e c hnologie
Fot. 6
Fot. 7
no, glina)
Odwzorowanie dylatacji podoa
Fot. 8
Fot. 9
Posadzka beznaciciowa
INYNIER BUDOWNICTWA
58
Patrona
Me
dialny
Uwaga:
tekst do odsuchania
na www.inzynierbudownictwa.pl
GLOSSARY:
nuclear power industry energe-
tyka jdrowa
naturalnego
threat zagroenie
nuclear weaponry bro nuklearna
(nuclear) fission rozszczepienie
jdra atomu
violent gwatowny
highly enriched uranium (HEU)
wzbogacony uran
the matter in question (also
the point of issue) sporna
kwestia
THREAT OR OPPORTUNITY?
To understand the controversies about
building nuclear reactors, lets examine some arguments put forward by
both sides of the issue.
1. A nuclear reactor can explode like
a nuclear bomb. Some people believe its true as they associate nuclear
power industry with nuclear weaponry, or dramatic incidents such as
bombings of Hiroshima and Nagasaki.
Supporters of nuclear energy highlight,
however, that the fundamental difference between a nuclear reactor and
a bomb is in their design. While the
fission chain reactions in the former
are monitored and controlled, in
the latter they are extremely violent
and totally uncontrolled. Additionally,
the fuel used in a reactor is not capable
of causing an explosion. It generally
has 3 to 5 per cent of U-235, while
highly enriched uranium for atomic
bombs more than 90 per cent.
2. Nuclear power plants are harmful for the environment. The matter
in question is radioactive waste management. In fact, by-products of nuclear reactions, such as plutonium,
are difficult to dispose of and, in
consequence, may stay active even
thousands of years. The other view
is that almost 96 per cent of the
waste can be recycled. Additionally,
in comparison with coal and oil, nuclear power plants do not pollute the
natural environment since there is no
to renounce wyrzeka si
legislation ustawodawstwo
remote area odlege, odosobnione miejsce
containment structure tu: zbiornik osonowy
samor z dwzyadw
ar
od
ze
onia
wy
Patrona
Zaprojektuj, wybuduj i?
Ciechocinek 2012
Ireneusz Kulgowski
Me
dialny
Warunki stosowania formuy zaprojektuj i wybuduj w zamwieniach publicznych oraz wynikajce z tego zagroenia byy
tematem XVIII konferencji naukowo-technicznej w Ciechocinku.
T u m a c z e n i e
stosowania np.
w inwestycjach
komunikacyjnych,
jak i entuzjastycznie oceniajce jej
praktyczne efekty.
Konferencj podsumowa Janusz
Traczyk, wiceprezes OWEOB Promocja, podkrelajc celowo jej
organizowania.
Ankiety, ktre wypeniali uczestnicy
mec. Anna Piecuch
konferencji, pomog w wyborze tematu
przyszorocznej jej edycji.
tekstu ze str. 60
Energetyka
E
Ener
En
ner
erge
g ty
ge
tyka
ka jjdrowa
dro
d
rowa
owa ba
ba si
ba
si
i cz
czyy ni
nie
ie ba
ba
ba,
, o
,
oto
to jjest
estt py
es
pyta
pytanie
tani
nie
ie
Nie da si ukry, e energetyka jdrowa niezmiennie wywouje silne emocje, a zarazem budzi liczne kontrowersje wrd naukowcw, politykw
i przede wszystkim wrd spoeczestwa na caym wiecie. Szczeglnie ostatnio, w nastpstwie katastrofy, ktra miaa miejsce w elektrowni
atomowej Fukushima w Japonii w marcu ubiegego roku, rozgorzaa zacieka dyskusja na temat przyszoci energii jdrowej. Jej zwolennicy twierdz, e jjest
est ona stosunkowo tanim i bezpiecznym dla rodowiska rdem energii (w porwnaniu z rop naftow, gazem czy
yw
glem). Zdaniem
wglem).
p
prz
pr
eciwni
eci
iwni
wnik
ikw
sta
stano
t now
nowii p
r dziwe zagroenie d
ra
raw
la
a lud
udzko
zko
oci
i.
ci.
przeciwnikw
stanowi
prawdziwe
dla
ludzkoci.
ZAGROENIE CZY SZANSA?
Aby zrozumie kontrowersje zwizane z budow reaktorw jdrowych, przyjrzyjmy si niektrym argumentom wysuwanym przez obie strony sporu.
1. Reaktor jdrowy moe wybuchn jak bomba
atomowa. Niektrzy wierz, e to prawda. Energetyka jdrowa kojarzy si im bowiem z broni
jdrow czy dramatycznymi wydarzeniami, takimi
jak zbombardowanie Hiroszimy i Nagasaki. Zwolennicy energii jdrowej podkrelaj jednak, e
fundamentalna rnica midzy reaktorem a bomb
atomow ley w ich konstrukcji. Podczas gdy acuchowe reakcje rozszczepienia jder atomowych
w reaktorze s monitorowane i kontrolowane,
w bombie atomowej proces ten przebiega bardzo
gwatownie i w sposb zupenie niekontrolowany.
Dodatkowo, paliwo stosowane w reaktorze nie jest
w stanie doprowadzi do wybuchu. Zwykle zawiera
ono od 3 do 5 procent U-235, podczas gdy wysoko
wzbogacony uran stosowany do produkcji bomb
atomowych ponad 90 procent.
61
ar t y k u sp onsor o w an y
Detektor
propanu-butanu
WG-15.EG
w osonie AR-1
W detektorach
zastosowano sensory
pprzewodnikowe, co wydua okres
midzykalibracyjny do 3 lat. Do wykrywania CO mona stosowa sensory elektrochemiczne, ale s one drosze i okres
midzykalibracyjny wynosi 6 miesicy, co
znacznie zwiksza koszty eksploatacji.
Dla uatwienia kalibracji detektory wyposaone s w wymienne moduy sensorw. Taki modu zawiera sensor gazu
i podzespoy elektroniczne niezbdne
do ustawiania parametrw jego pracy.
W przypadku koniecznoci kalibracji
wystarczy wymieni modu sensora na
inny, wczeniej skalibrowany. Tak operacj przeprowadza si bez koniecznoci demontau detektora z instalacji i,
co rwnie wane, operacja wymiany
jest tasza ni kalibracja, a uytkownik
moe przeprowadzi j we wasnym
zakresie.
INYNIER BUDOWNICTWA
62
GAZEX
02-867 Warszawa, ul. Baletowa 16
tel. 22 644 25 11
faks 22 641 23 11
e-mail: gazex@gazex.pl
www.gazex.pl
t e c hnologie
Zgodnie z obowizujcymi przepisami przeciwpoarowymi [1] budynki, pomieszczenia, obiekty podczas budowy,
rozbudowy, nadbudowy, przebudowy oraz w przypadku zmiany sposobu uytkowania powinny mie zapewniony odpowiedni poziom bezpieczestwa poarowego. Poziom ten osigany jest przez zastosowanie wielu
rozwiza techniczno-budowlanych oraz instalacyjnych
majcych na celu wykrycie zagroenia (poaru), poinformowanie o zagroeniu, ograniczenie jego rozprzestrzeniania si, likwidacj (gaszenie poaru) lub utrzymanie
warunkw pozwalajcych na ewakuacj, dziaania ekip
ratowniczych jeszcze przez okrelony czas od powstania zagroenia. Wymagania szczegowe co do budowy
i sposobu wykonania poszczeglnych zabezpiecze zawarte s w normach, ewentualnie okrelane przez projektanta na podstawie wiedzy inynieryjnej.
Bezpieczne poruszanie si po budynku w trakcie trwania poaru maj umoliwia m.in.: wentylacja drg
ewakuacyjnych, kurtyny przeciwpoarowe, systemy
gaszenia poaru, systemy oddymiania, a take odpowiednie przystosowanie dwigw osobowych do
celw ratowniczych, a cilej dla ekip ratowniczych.
Naley tu zaznaczy, e ilekro bdzie mowa o dwigu
dla ekip ratowniczych lub dla stray poarnej, tylekro
okrelenia te naley traktowa jako tosame. Wymagania
techniczne, jakie powinny spenia dwigi, zawarte s
w rozporzdzeniu dotyczcym warunkw technicznych
[1]. W przepisach tych scharakteryzowane zostay budynki oraz wymagania techniczne dla szybu windowego
stanowicego wyposaenie dla ekip ratowniczych. Mowa
jest w nich o tym, e:
1. W budynku ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, majcym kondygnacj
z posadzk na wysokoci powyej 25 m ponad poziomem
terenu przy najniej pooonym wejciu do budynku oraz
w budynku wysokociowym (WW powyej 55 m) ZL IV,
przynajmniej jeden dwig w kadej strefie poarowej powinien by przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych,
speniajc wymagania Polskiej Normy dotyczcej dwigw
dla stray poarnej.
2. Dojcie do dwigu dla ekip ratowniczych powinno prowadzi przez przedsionek przeciwpoarowy (speniajcy
oddzielne wymagania ppo.).
3. ciany i stropy szybu dwigu dla ekip ratowniczych powinny mie klas odpornoci ogniowej wymagan jak dla
stropw budynku, zgodnie z 216.
4. Szyb dwigu dla ekip ratowniczych powinien by wyposaony w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu.
Fot. 1
grudzie 12 [101]
63
t e c hnologie
Klasyfikacja zagroenia ludzi
w budynku
ZL I te, ktre zawieraj pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego
przebywania ponad 50 osb niebdcych ich staymi uytkownikami,
a nie przeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej
zdolnoci poruszania si;
ZL II przeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej
zdolnoci poruszania si, takie jak:
obki, przedszkola, szpitale, domy
starcw, hospicja itp.;
ZL III uytecznoci publicznej
niekwalifikowane do kategorii ZL I
i ZL II;
ZL IV mieszkalne jedno- i wielorodzinne;
ZL V zamieszkania zbiorowego niekwalifikowane do kategorii ZL I i ZL II.
Klasyfikacja budynkw ze wzgldu
na wysoko:
niskie (N) do 12 m wcznie nad
poziomem terenu lub mieszkalne
o wysokoci do 4 kondygnacji nadziemnych wcznie,
redniowysokie (SW) ponad
Fot. 2
INYNIER BUDOWNICTWA
64
REKLAMA
t e c hnologie
W nadcinieniowych systemach zapobiegania zadymieniu stosuje si
wentylatory nawiewne wytwarzajce odpowiednie nadcinienie na
drodze ewakuacji, co nie pozwala na przedostawanie si do niej
dymu. Regulacja nadcinienia odbywa si przez klapy samoczynne
upustowe.
Waciwie dziaajcy system powinien zapewnia:
stabilizacj cinienia,
zachowan odpowiedni prdko przepywu powietrza na
drzwiach otwartych,
zachowanie nieprzekraczalnej siy
potrzebnej do otwarcia drzwi,
krtki czas przejcia z funkcji stabilizacji cinienia do warunkw
przepywu (otwarte drzwi).
Wymagania dotyczce budowy instalacji zabezpieczajcej przed zadymieniem ujte zostay w normie
[4].
Naley podkreli, e dwigi dla
ekip ratowniczych przede wszystkim maj za zadanie uatwi lub
umoliwi dotarcie ratownikom na
okrelon kondygnacj w budynku
wysokim. Windy te nie s z zasady
przeznaczone do ewakuacji osb
z budynku. Oczywicie mog zosta do tego celu wykorzystane,
szczeglnie w przypadku ewakuacji osb niepenosprawnych lub
transportowanych na noszach,
jednak odbywa si to moe pod
kontrol straakw i po podjciu
takiej decyzji przez dowodzcego
dziaaniami ratowniczymi.
Jeeli w budynku bdzie znajdowao si kilka wind, z ktrych cz
nie bdzie stanowia dwigw dla
stray poarnej, musz one by zaprogramowane w sposb okrelony
przez [3]. Norma okrela, w jaki sposb powinien zachowa si dwig
po wykryciu poaru w budynku
(lub w szybie windowym). Ujmujc
rzecz bardzo oglnie, winda taka
w czasie poaru nie powinna by
Literatura
1. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim
powinny odpowiada budynki i ich
usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690
z pn. zm.).
2. PN-EN 81-72:2005 Przepisy bezpieczestwa dotyczce budowy i instalowania
dwigw.
Szczeglne
grudzie 12 [101]
65
na c z asie
W Moskwie powsta najwyszy
wieowiec Europy
Mercury City Tower ma 338,82 m wysokoci i liczy 75 piter. Na czterdziestu pitrach, na powierzchni 174 tys. m, ulokowano biura oraz
sklepy. Wyej znajduj si luksusowe apartamenty. Obiekt ksztatem przypomina ociosan
siekier polan drewna, a jego szklana fasada
jest koloru miodowo-zotego. Budowa trwaa
6 lat i kosztowaa miliard dolarw.
Fot. MTBiGM
Autostrada A1 otwarta
Targi EURO-LIFT
rdo: wnp.pl
rdo: GDDKiA
Antypolizgowy Leca
KERAMZYT
Kruszywo przeznaczone do posypywania oblodzonych nawierzchni, m.in. drg, ulic, w celu
eliminacji zjawiska polizgu. Nie zawiera soli ani
dodatkw niszczcych karoserie samochodw,
obuwie oraz niebezpiecznych dla zwierzt i rolin. Umoliwia zabezpieczenie czterokrotnie
wikszej powierzchni ni w przypadku zastosowania piasku o tej samej wadze. Nie zamarza
i nie ulega zbryleniu.
INYNIER BUDOWNICTWA
66
Opracowaa
Magdalena Bednarczyk
WICEJ NA www.inzynierbudownictwa.pl
v a d e m e c um g e o in y nie r ii
Pale Vibro-Fundex,
Vibrex i Vibro
mgr in. Piotr Rychlewski
Instytut Badawczy Drg i Mostw
Brak zanieczyszcze placu budowy wydobywanym urobkiem, mae osiadanie i do znaczna szybko wykonywania pojedynczego pala to niektre zalety pali Vibro-Fundex.
Rys. 1
Rys. 2
Wyniki prbnego obcienia pala Vibro-Fundex o rednicy rury 508 mm i dugoci 24 m wykonanego w ramach testw na budowie Stadionu Narodowego
w Warszawie
grudzie 12 [101]
67
v a d e m e c um g e o in y nie r ii
jest uszczelnione, aby uniemoliwi
napyw wody gruntowej do wntrza
rury w czasie wbijania pala. Po osigniciu projektowanej rzdnej lub
po uzyskaniu odpowiednich oporw
wbijania wkada si do rury zbrojenie.
Nastpnie wypenia si rur betonem.
Do wycignicia rury jest uywany wibrator przelotowy zamontowany do
maszyny bazowej. Naley pamita
o pewnym naddatku mieszanki betonowej, ktra wypeni przestrze po
wycignitej rurze. Wibracyjne wyciganie rury powoduje dobre uoenie
si betonu w przestrzeni uksztatowanej przez rur oraz dobre zespolenie betonu z gruntem. W poczeniu
ze stalow podstaw pozostawian
w gruncie zapewnia to relatywnie
due nonoci i mae osiadania pali
Vibro-Fundex. Na rys. 2 pokazano
wyniki prbnego obcienia pala Vibro-Fundex wykonanego w ramach
testw na budowie Stadionu Narodowego w Warszawie.
rednica rury stalowej do wykonania
pali Vibro-Fundex wynosi od 406 do
610 mm. Dugo pala zaley od projektowanego obcienia i limitowana
jest moliwoci pokonania oporw
wbijania. Moliwoci wykonawcw pozwalaj projektowa pale ponad 25 m.
Schemat wykonania pali pokazano na
rys.1.
Fazy wykonywania pali Vibro-Fundex
przedstawiono schematycznie na
rysunku:
a) ustawienie rury z podstaw,
b) wbijanie rury motem spalinowym
lub hydraulicznym,
c) zagbienie rury do projektowanej
rzdnej,
d) woenie zbrojenia do suchej rury,
e) zabetonowanie pala,
f) wycignicie wibracyjnie rury obsadowej.
Do najwaniejszych zalet pali
Vibro-Fundex nale:
czysty plac budowy (brak zanieczyszcze wydobywanym urobkiem),
Fot. 1
INYNIER BUDOWNICTWA
68
v a d e m e c um g e o in y nie r ii
Fot. 2
grudzie 12 [101]
69
t e c hnologie
OSUSZANIE cz. I
mgr in. Cezariusz
Magott
Rokiel
t=
1,1
okreli
d2
Fot. 1
Nagrzewnica
INYNIER BUDOWNICTWA
70
mona
t e c hnologie
Osuszanie gorcym
powietrzem
Podstawowymi urzdzeniami s nagrzewnice elektryczne, olejowe lub
gazowe, o przepywie powietrza
w granicach 300800 m3/h. Temperatura ogrzanego powietrza (na wylocie z nagrzewnicy) moe dochodzi
nawet do 250OC, naley jednak tak
j wyregulowa, aby (uwzgldniajc
konieczno zapewnienia niezbdnej wentylacji pomieszczenia) temperatura powietrza wewntrz
pomieszczenia nie przekraczaa 3537OC. Nastpuje wwczas
wzmoone odparowywanie wilgoci
z warstw powierzchniowych muru.
Wilgo t w postaci pary wodnej
usuwa si z pomieszczenia, stosujc
naturalne wietrzenie lub wentylatory
mechaniczne. Podczas ogrzewania
powietrza w pomieszczeniach wewntrz muru panuj niesprzyjajce warunki do oddawania wilgoci,
gdy przypowierzchniowe warstwy
wewntrzne nagrzewaj si szybciej
do wyszej temperatury ni pooone w gbi i na zewntrz muru. Wystpuje wic niekorzystny gradient
temperatury i cinienia pary wodnej,
skierowany od rodka na zewntrz
przegrody. W przypadku murw
grubych lub murw o duym oporze dyfuzyjnym warstwy zewntrznej tylko cz wilgoci wyparowuje
z powierzchni wewntrznej ciany
do powietrza wewntrz pomieszcze. Dua cz wilgoci transportowana jest z wewntrznych warstw
przypowierzchniowych do wntrza
muru. W wyniku stosowania tej
metody czsto uzyskuje si tylko
pozorne osuszenie warstw muru
pooonych przy wewntrznej
powierzchni ciany.
Po zakoczeniu procesu suszenia,
czyli po wyczeniu nagrzewnic,
cz wilgoci przetransportowana
wczeniej w gb muru wraca na
powierzchni wewntrzn ciany
w wyniku dziaania si kapilarnych
i zmiany gradientu temperatury.
Fot. 2
Metody absorpcyjne
Metody absorpcyjne opieraj si na
zaoeniu, i przez znaczne wysuszenie powietrza w zawilgoconym obiek-
suche powietrze
dopyw powietrza
z zewntrz
odwadniacz
wilgotne powietrze
powietrze
do odwilgocenia
odpyw wody
Rys.
grudzie 12 [101]
71
t e c hnologie
Filtr, obracajc si rednio 10 razy na godzin, doprowadza do trwaego procesu osuszania powietrza. Urzdzenie
to funkcjonuje bez komplikacji w temperaturach zarwno
powyej, jak i poniej 0OC. Wilgotne powietrze ze strefy regeneracji zostaje chodzone w kondensatorze, skd mokre
powietrze bezporednio odprowadzane jest do drenu. Nastpnie powietrze zostaje podgrzane, a proces regeneracji
zakoczony. Wytworzone suche powietrze w krtkim czasie
doprowadza do stworzenia korzystnych warunkw i przez
to pewnego i szybkiego suszenia wybranych materiaw.
Odpowiednie przemieszczanie suchego powietrza w lokalu prowadzi do rwnomiernego i kontrolowanego procesu
suszenia (rys.).
Sposb osuszenia stosowany przy metodzie absorpcyjnej
najlepsze efekty przynosi przy szczelnie zamknitych pomieszczeniach, gdy wilgotno wzgldna
w pomieszczeniu spadnie poniej 30%. Przy lokalnym
zawilgoceniu pomieszczenia mona wykona namiot foliowy, aby osuszanie prowadzi tylko w najbliszym obszarze zawilgoconej powierzchni. Zarwno cay lokal, jak
i poszczeglne pomieszczenia podczas procesu suszenia
mog by uywane i zamieszkiwane, obniajc dodatkowo
REKLAMA
Metody kondensacyjne
Wilgotne powietrze z uszczelnionego uprzednio pomieszczenia wysysane jest przez wentylator i podane na
parownik. Nadmiar pary wodnej znajdujcej si w wilgotnym powietrzu zostaje zabrany w postaci kondensatu (wody). W metodzie tej wykorzystuje si zjawisko
kondensacji pary wodnej zawartej w powietrzu w kontakcie z ciaami o temperaturze niszej ni punkt rosy.
Zasadniczym elementem osuszaczy kondensacyjnych
jest chodzony skraplacz o duej powierzchni, na ktry
nadmuchiwane jest wilgotne powietrze z osuszanego
pomieszczenia. Skraplajca si woda jest gromadzona
w pojemniku, ktry wymaga okresowego oprnienia. Osuszane powietrze kry w obiegu zamknitym.
Energia zuywana przez urzdzenie powoduje nieznaczny wzrost temperatury powietrza w pomieszczeniu. Osuszacze kondensacyjne dziaaj skutecznie
w szerokim zakresie temperatury powietrza, tj. od 0OC
do +40OC, natomiast najkorzystniejsze ich dziaanie jest w temperaturach w zakresie od +20OC
do +25OC. Wydajno osuszania powietrza jest tym
wiksza, im wiksza jest zarwno wilgotno wzgldna powietrza w pomieszczeniu, jak i temperatura
powietrza. Najefektywniejsze dziaanie osuszaczy
kondensacyjnych ma miejsce w zakresie 3090%
wilgotnoci wzgldnej powietrza w pomieszczeniu.
Kopoty z efektami pracy osuszaczy kondensacyjnych
pojawiaj si przy niszych wilgotnociach wzgldnych powietrza. Wydajno urzdze do osuszania
metod kondensacyjn jest zrnicowana i wynosi przy maej mocy urzdze (2,5 kW) 5 dm 3/dob,
aby przy wilgotnoci wzgldnej powietrza w pomieszczeniu rwnej 90% i mocy urzdzenia 14 kW
osign 1600 dm 3/dob. Wydajno urzdze jest
wiksza w wyszych temperaturach i przy wyszych
wilgotnociach wzgldnych powietrza w pomieszczeniu. Osuszacze kondensacyjne posiadaj automatyczne odszranianie dopuszczajce cakowicie sprawne dziaanie urzdze przy niskich temperaturach
(fot. 2).
Uwaga: wykaz literatury zostanie przez autorw zamieszczony w ostatniej czci cyklu artykuw powiconych renowacji
obiektw, tj. w artykule Osuszanie cz. II.
PRZEDSTAWICIELSTWA:
Polska centralna i pnocna:
Polska poudniowa:
ul. Borzymowska 32
03-565 Warszawa
tel./fax: 22 663 48 15, 639 86 48,
743 69 79
fax: 22 743 69 77
www.istpol.pl
e-mail: istpol@istpol.pl
72
t e c hnologie
Obcienia zmienne to takie oddziaywania, ktrych zmiany wielkoci w czasie s istotne. Zalicza si do nich zarwno obcienia o dziaaniu okresowym
w czasie wznoszenia czy uytkowania
konstrukcji, obcienia wynikajce ze
sposobu uytkowania obiektu budowlanego, jak i obcienia klimatyczne.
Podzia obcie zmiennych ze wzgldu na czas oddziaywania, wraz z przykadami wg [4], przedstawia rys. 1.
Ze wzgldu na obszerny zakres materiau w artykule omwiono wybrane
rodzaje obcie zmiennych, zdefiniowane w normie obcieniowej PN-EN 1991-1-1. Wskazano take na kilku przykadach, gdzie mona szuka
informacji dodatkowych, zawartych
w innych europejskich normach i krajowych przepisach prawnych.
Eurokod 1991-1-1
Eurokod PN-EN 1991-1-1 wchodzi
w skad grupy norm obcieniowych
zatytuowanych Oddziaywania na
Rys. 1
grudzie 12 [101]
73
t e c hnologie
Fot. 1
INYNIER BUDOWNICTWA
74
Obcienia uytkowe
w budynkach podzia
wedug kategorii
Obcienia uytkowe (rys. 2) mog by
powodowane przez:
meble i przedmioty przestawne (przestawne ciany, skadowane przedmioty,
zawarto pojemnikw itp.); obcienia te charakteryzuj si ma zmiennoci w pewnych odcinkach czasu
i du natychmiastow midzy tymi
odcinkami, spowodowan np. zmian
lokatora czy funkcji pomieszczenia;
zwyke uytkowanie przez ludzi,
zmienne okresowo (np. klasy szkolne obcione s przez kilka godzin
dziennie); obcienia te mog wywoywa czasem efekty dynamiczne (np.
w salach gimnastycznych);
pojazdy (w tym helikoptery na dachach);
przewidywane rzadkie zdarzenia, takie jak koncentracja osb lub sprztu,
przestawianie czy gromadzenie przedmiotw, pojawiajce si w krtkim
czasie, ale wystarczajco dugim, aby
byy brane pod uwag; w takich przypadkach, np. podczas okolicznociowych spotka czy sytuacji awaryjnych
(drogi poarowe i wyjcia ewakuacyjne), mog powsta obcienia wiksze ni zwyke, poniewa toczenie si
ludzi prowadzi do zwikszenia intensywnoci obcie w danym miejscu.
t e c hnologie
Rys. 2
Graficzne przedstawienie zmiennoci obcie w czasie (Q obcienie) wraz z przykadami wybranych rodzajw obcie uytkowych wg [6]
Na obcienia ostatniego rodzaju naley zwrci szczegln uwag, poniewa dotycz czsto obiektw o duych
konsekwencjach zniszczenia. Jedna
z najstarszych katastrof rozegraa si
w Circus Maximus, najwikszym cyrku
staroytnego Rzymu. W 140 r. w czasie walk gladiatorw zawalia si
grna trybuna, mier ponioso
wwczas ponad 1100 widzw [1].
Katastrofa ta jest do dzi uwaana za
najwiksz, jaka wydarzya si w czasie
imprezy masowej.
Aby pokaza, jak dane obcienie wyglda w rzeczywistoci i wyeliminowa
jego intuicyjn ocen, autorka wykorzystaa pomys z artykuu [3] i wykonaa
fotografie tumu o rnej intensywnoci na powierzchni stropu paskiego
(fot. 2) i na klatce schodowej (fot. 3).
W trakcie wykonywania fotografii potwierdzio si, e ju przy 4 kN/m2 ludzie s tak cinici, e nie maj zupenie swobody ruchu, a powyej 5 kN/m2
rozpychaj si wzajemnie na ssiednie
ciany i bariery. Przy 6 kN/m2 studenci,
ktrzy pozowali do zdj, mieli problem
z utrzymaniem rwnowagi i musieli
si wzajemnie obj, eby nie wypa
z wyznaczonego obszaru.
Porwnujc poszczeglne fotografie,
mona si domyli, jaka bya przyczyna katastrofy w krakowskiej kamienicy
w listopadzie 2011 r., gdzie funkcjonoway trzy dyskoteki. Stary zaniedbany
budynek, zaliczany pierwotnie do kate-
Fot. 2
Fot. 3
Wartoci obcienia w powizaniu z intensywnoci tumu na schodach (za powierzchni obcienia przyjto cztery dolne stopnie biegu schodw)
grudzie 12 [101]
75
t e c hnologie
Tabl.
Podzia na kategorie uytkowania i odpowiadajce im obcienia uytkowe wg rozdziau 6 PN-EN 1991-1-1; qk rwnomiernie rozoone obcienie zmienne
charakterystyczne, przeznaczone do wyznaczenia efektw oglnych; Qk skupione obcienie zmienne charakterystyczne, przeznaczone do wyznaczenie
efektw lokalnych
Kat.
Zastosowanie powierzchni
Podkategoria powierzchni
qk [kN/m2]
Qk [kN]
stropy
1,52,0*
2,0-3,0
schody
2,0-4,0
2,0-4,0
balkony
2,5-4,0
2,0-3,0
Powierzchnie biurowe
2,0-3,0
1,5-4,5
C1
2,0-3,0
3,0-4,0
C2
3,0-4,0
2,5-7,0
(4,0)**
C3
3,0-5,0
4,0-7,0
C4
4,5-5,0
3,5-7,0
C5
powierzchnie oglnie dostpne dla tumu (w budynkach uytecznoci publicznej, sale koncertowe, hale sportowe z trybunami, tarasy, dojcia i perony kolejowe)
5,0-7,5
3,5-4,5
D1
4,0-5,0
3,5-7,0
(4,0)
D2
4,0-5,0
3,5-7,0
7,5
7,0
brak
brak
danych
danych
1,5-2,5
10-20
5,0
40-90
powierzchnie handlowe
1,0(0,4)
0,9-1,5(1,0)
dachy z dostpem z warunkami uytkowania, obcienia uytkowe ustalane zgodnie z ich specyficznym
uytkowaniem wg kategorii A-G
wg A-G
wg A-G
E1
HC1
obcienie od helikoptera przy starcie Q 20 kN, wymiar obcianej powierzchni 0,2 0,2 m
20
HC2
60
* Wyboldowanie oznacza, e warto jest zalecana przez norm. ** Warto w nawiasie jest ze rodka przedziau.
Fot. 4
INYNIER BUDOWNICTWA
76
Autorka skada serdeczne podzikowania wszystkim osobom, instytucjom i firmom, ktre do artykuu
udostpniy fotografie ze zgod na
publikacj. Szczeglne podzikowania nale si studentom II roku
kierunku Budownictwo Politechniki Opolskiej, ktrzy cierpliwie pozowali do zdj.
t e c hnologie
Pimiennictwo
me mostw.
http://daily-soccer-buzz.blogspot.com/.
i zbiorniki.
http://www.belfasttelegraph.co.uk/.
19. Materiay informacyjne ze strony RMF FM
http://www.rmf24.pl/.
giczne i montaowe.
13. PN-82/B-02004
Obcienia
budowli
Obcienia pojazdami.
wyjtkowe.
REKLAMA
precyzj:
dokadna regulacja gbokoci osadzania
zawsze prostopade mocowanie cznikw
do poaci dachu rwnie na dachach pochyych
gwarancja dziaenia teleskopowego
zabezpieczajcego przed przebiciem hydroizolacji
77
ar t y k u sp onsor o w an y
INYNIER BUDOWNICTWA
78
Fot.
li t e r a t ur a f a c ho w a
Literatura fachowa
Patrona
Me
Warszawa 2012.
dialny
Podrcznik powicony teorii i praktyce projektowania nowoczesnych zbiornikw na ciecze wedug eurokodw. Autorki opisuj m.in.: oddziaywania i obcienia wywierane na zbiorniki, zasady
obliczania si wewntrznych na ciany zbiornikw, obliczanie si wewntrznych metod elementw skoczonych, zasady wymiarowania, konstruowania i zbrojenia zbiornikw, szczeglne konstrukcje, awarie i naprawy zbiornikw. Zalet ksiki s liczne przykady (take obliczania rnych
zbiornikw w sposb tradycyjny) oraz obszerne komentarze do wymaga normowych. Podrcznik z pewnoci zainteresuje projektantw konstrukcji.
Barbara Francke
Wyd. 1, str. 60, oprawa broszurowa, seria Instrukcje, wytyczne, poradniki nr 477/2012,
Wydawnictwo Instytutu Techniki Budowlanej, Warszawa 2012.
W poradniku przedstawiono wymagania dotyczce wszystkich warstw przekrycia, najwicej jednak uwagi powicajc zabezpieczeniom hydroizolacyjnym. Opisano typowe bdy popeniane
w projektach i podczas wykonania izolacji wodochronnych.
grudzie 12 [101]
79
t e c hnologie
Charakterystyka rozwiza
technologicznych przydomowych oczyszczalni ciekw
Oczyszczalnie ze zoem biologicznym. Zoa biologiczne s to urzdzenia, w ktrych cieki (mechanicznie
oczyszczone w osadniku gnilnym)
przepywaj przez warstw wypenienia zoa, zbudowanego z materiau
porowatego (np. koksu, tucznia, wiru, ksztatek z tworzyw sztucznych),
na ktrego powierzchni rozwija si
bona biologiczna skadajca si z mikroorganizmw wykorzystujcych jako
poywienie zanieczyszczenia zawarte
w ciekach. W przydomowych oczyszczalniach najczciej wykorzystuje si
tzw. zoa zraszane, zainstalowane
w kompaktowym zbiorniku (fot. 1).
cieki na powierzchni zoa s doprowadzane i rozlewane cyklicznie za
pomoc pompy i instalacji doprowadzajcej oraz odpowiedniego zraszacza lub rur perforowanych (rys. 1).
Wewntrz zoa wystpuj strefy tlenowe oraz strefy niedotlenione, gdzie
mog rozwija si rne rodzaje mikroorganizmw rozkadajcych zanieczyszczenia organiczne. Zoa biologiczne umoliwiaj gwnie usuwanie
zanieczyszcze organicznych oraz nitryfikacj zwizkw azotu. Dziki obecnoci stref o rnej zawartoci tlenu
w zoach biologicznych oprcz substancji organicznych usuwane s take
czciowo zwizki azotu (redukcja azotanw do azotu gazowego) i fosforu
(wbudowanie w biomas osadu).
W przydomowych oczyszczalniach najczciej stosuje si zoa biologiczne
o przepywie pionowym, z warstw
dopyw
ciekw
z budynku
mieszkalnego
Rys. 1
odprowadzanie
ciekw
oczyszczonych
do odbiornika
dwukomorowy
osadnik gnilny
zoe
biologiczne
osadnik
wtrny
Wentylacja
Osad
do osadnika
gnilnego
DOPYW
ciekw
z osadnika
gnilnego
ODPYW
ciekw
oczyszczonych
zoe
biologiczne
Osadnik
Rys. 2
Pompa
Pompa
ciekw
osadu
INYNIER BUDOWNICTWA
80
t e c hnologie
zadaszona i zabezpieczona przed
dopywem wd deszczowych oraz
gruntowych.
W Polsce oczyszczalnie ze zoem biologicznym niezbyt czsto si stosuje
przy pojedynczych gospodarstwach
domowych do unieszkodliwiania niewielkich iloci ciekw poniej 1 m3/
dob, gwnie ze wzgldu na zbyt wysoki koszt takiego rozwizania. Najczciej stosowane s one przy obiektach
uytecznoci publicznej. Przykadow
oczyszczalni przydomow ze zoem
biologicznym przedstawiono na fot. 1.
Dotychczasowe badania przydomowych oczyszczalni ze zoem biologicznym w warunkach Polski wykazay, e mog one zapewni eliminacj
zanieczyszcze organicznych (BZT5
i ChZT) w zakresie 8393% oraz zawiesin oglnych na poziomie 9192%.
Systemy te zapewniaj take usuwanie azotu oglnego ze skutecznoci
w granicach 4042%, a fosforu na
poziomie 59% [1].
Systemy hybrydowe (osad czynny
+ zoe biologiczne). Tak zwane hybrydowe przydomowe oczyszczalnie
ciekw s to rozwizania technologiczne oparte na jednoczesnym wykorzystaniu biomasy zawieszonej (osad
czynny) oraz utwierdzonej na zou
biologicznym. Systemy tego typu
w Polsce na wiksz skal zaczto stosowa kilka lat temu, gdy stwierdzono,
e oczyszczalnie z osadem czynnym
nie s odporne na du nierwnomierno iloci i skadu dopywajcych
ciekw lub stae przecienie adunkiem zanieczyszcze. W oczyszczalniach hybrydowych z du skutecznoci mona usuwa zwizki wgla
i azotu. Ponadto w obiektach tych
dodatkow modyfikacj, w stosunku
do klasycznych rozwiza, moe by
symultaniczne prowadzenie procesw
usuwania zanieczyszcze [2].
Systemy hybrydowe obecnie uznawane s za jedn z najbardziej
skutecznych
technologii
oczyszczania ciekw, a przy tym mao wraliwych na niekorzystne warunki pracy.
Fot. 1
Dopyw
ciekw
Odpyw
Ukad recyrkulacji
osadu
Osad
nadmierny
Dmuchawa
zoe biologiczne
Osad
recyrkulowany
Rys. 3
grudzie 12 [101]
81
t e c hnologie
rura
rozprowadzajca
studzienka
regulacji
kamienie
dopyw
kamienie
odpyw
uszczelnione
dno i boki
zoe gruntowo-rolinne
Rys. 4
rura z otworami
dopyw
studzienka regulacji
wysokoci warstwy
ciekw w zou
napowietrzanie
zoe
gruntowo-rolinne
obsypka
kamienno-wirowa
odpyw
drena
Rys. 5
Zoe I typu VF
z pionowym przepywem ciekw
Osadnik wstpny
trzykomorowy
z przepompowni
dopyw
ciekw
surowych
Rys. 6
Zoe II typu HF
Studzienka
z poziomym przepywem ciekw
zbiorczo-rozdzielcza
przepompownia
odpyw ciekw oczyszczonych
do odbiornika
Schemat hybrydowego systemu gruntowo-rolinnego z pionowym i poziomym przepywem ciekw VF-HF [11]
INYNIER BUDOWNICTWA
82
Studzienka
zbiorcza
t e c hnologie
Tab.
Wybrane wytyczne projektowania systemw gruntowo-rolinnych z pionowym i poziomym przepywem ciekw [12] i [13]
Typ zoa
Parametry
Baejewski [1996]
Baejewski [1996]
2,5
45
410
0,8
0,52,0
0,5
0,51,2
< 60
4080
< 40
1530
3035
1040
410
616
-1
Wnioski
Dotychczasowe wieloletnie dowiadczenia z budowy i eksploatacji rnych
rozwiza technologicznych przydomowych oczyszczalni ciekw wskazuj, e:
Przydomowe oczyszczalnie ciekw
nie s obiektami bezobsugowymi.
adna, nawet najlepiej zaprojektowana, przydomowa oczyszczalnia
Fot. 2
grudzie 12 [101]
83
t e c hnologie
Bibliografia
Rolniczego,
Uniwersytet
Przyrodniczy
z. 28, 2006.
wertte: 2-10.
13. R. Baejewski, Hydrobotaniczne oczysz-
9. M. Gajewska, H. Obarska-Pempkowiak,
na Oczyszczalnie hydrobotaniczne,
Pozna 1996.
14. K. Jwiakowski 2012, Badania skutecznoci oczyszczania ciekw w wybra-
wa 1995.
11. K. Jwiakowski, M. Marzec, M. Gizi-
www.infraeco.pl/pl/art/a_16497.htm
Katalog Inyniera
wa 1999.
oraz na stronie:
www.kataloginzyniera.pl
(5), 2005.
Cciowe zawracanie
(recyrkulacja) osadu
Uwaga:
W cz. II artykuu (IB nr 11/2012) na str. 80
podano nieprawidowy rysunek komory napowietrzania zintegrowanej z osadnikiem
wtrnym, za co przepraszamy.
Obok rysunek prawidowy
Osad nadmierny
do osadnika
gnilnego
Doprowadzanie
spronego
powietrza
DOPYW
ciekw
z osadnika
gnilnego
ODPYW
ciekw
oczyszczonych
Komora
osadu
czynnego
Osadnik
wtrny
Napowietrzanie
Rys. 6
INYNIER BUDOWNICTWA
84
Pompa
osadu
t e c hnologie
Saper na budowie
Wanda Burakowska
Zdjcia ze zbiorw Explosive SC
Fot. 1
Gazoport w winoujciu najwiksza, strategiczna inwestycja dla bezpieczestwa energetycznego kraju, z pierwszym
terminalem skroplonego gazu
ziemnego LNG w rejonie Batyku, jest realizowany w ramach
Priorytetu X Bezpieczestwo
energetyczne, w tym dywersyfikacja rde energii. Stanowi element unijnej strategii
zbudowania zintegrowanego
systemu przesyowego, tzw.
gazowego korytarza Pnoc
Poudnie. Jej celem jest poczenie powstajcego terminalu
LNG w winoujciu, przez poudniow Polsk, Czechy, Sowacj i Wgry, z terminalem Adria
LNG w Chorwacji i ewentualnie
z gazocigiem Nabucco.
nia operacji wydobywania, podnoszenia
i transportu duych niebezpiecznych
przedmiotw nie mogo by nikogo
w promieniu kilku kilometrw. Wsppracowalimy z doskonale wyszkolonymi saperami 8. Flotylli Obrony Wybrzea, ktrzy niebezpieczne znaleziska
przejmowali od nas, transportowali
i niszczyli, i co bardzo wane, pomagali
nam w ich rozpoznaniu. W przypadku
potnych, gronych obiektw konieczna jest wiedza o ich konstrukcji i zasadach dziaania zapalnikw, by wiedzie,
jak bezpiecznie podj je z morskiego
dna. Wszystkie znaleziska zostay rozpoznane i bezpiecznie unieszkodliwione.
grudzie 12 [101]
85
t e c hnologie
Obiektw o wadze przekraczajcej
50 kg nie mona podnosi z morza
rcznie. Cisze przedmioty, w tym
kilkusetkilogramowe, ogromne bomby i miny, podnosili saperzy 8. Flotylli
Obrony Wybrzea. Niektre unikatowe
okazy stanowiy miercionon zagadk. Nikt z uczestniczcych w oczyszczaniu terenu, zarwno z mojej firmy,
jak i z Marynarki Wojennej, nie spotka
si z nimi dotychczas w swojej praktyce.
Taka bya uzbrojona mina denna, o wadze 770 kg, rozpoznana jako brytyjska Mark VI, o adunku wybuchowym
317 kg, wyposaona w niekontaktowe
urzdzenie pobudzajce magnetyczne
lub akustyczne. Rozszyfrowaniem jej
konstrukcji i dziaania zajmowali si
specjalici z Akademii Marynarki Wojennej i szefostwo Inynierii Morskiej
MW. Trudna do rozpoznania bya rwnie ogromna ptonowa amerykaska
bomba burzca AN-65M, o masie materiau wybuchowego blisko 270 kg.
Teren obecnego gazoportu podczas II wojny wiatowej by strategicznym miejscem dla Niemcw,
silnie bombardowanym przez lotnictwo alianckie, szczeglnie w kocowym etapie dziaa wojennych. Okaza
si skadowiskiem wszystkiej amunicji
uywanej podczas wojny.
Rozpoznanie niebezpiecznych znalezisk
jest trudniejsze ni okrelenie ich lokalizacji. Lece ponad 60 lat przedmioty
s skorodowane, zamulone, najczciej wbite w dno, a na dodatek mao
widoczne w mtnej wodzie. Mam
mwi Piotr Bik ukoczony kurs nurkowania i doskonale si orientuj, jak
trudn i niebezpieczna prac wykonuj
ludzie pracujcy przy znajdowaniu i wydobywaniu niewybuchw. Potrzebne
jest ogromne dowiadczenie i wiedza
saperska. Mielimy rwnie zabawne
sytuacje. Skaner pokaza ogromny nieregularny zagadkowy przedmiot, zajmujcy 100 m2. adnych innych szczegw
nie byo. Pod wod okazao si, e s to
kulki rozsypanej rudy elaza przez jaki
statek. Odkrylimy kilka obiektw zabytkowych, m.in. cz dbowej odzi, kt-
Fot. 2
INYNIER BUDOWNICTWA
86
t e c hnologie
pozostaoci wojennych, zalegajcych
w ssiedztwie, by nie powsta efekt
domina. Najprostszym rozwizaniem
byoby oczyszczenie akwenu z niebezpiecznych przedmiotw jeszcze przed
wejciem ekip budujcych falochron.
Na tak operacj zabrako czasu. Dla
inwestora oznaczaoby to pniejsze rozpoczcie robt budowlanych
i pniejsze oddanie gazoportu do
eksploatacji, z wszystkimi wynikajcymi z tego skutkami ekonomicznymi.
Inwestorzy i wykonawcy podjli ryzyko
ewentualnego naprawiania budowli,
gdyby w czasie oczyszczania terenu
bya konieczno unieszkodliwienia
niebezpiecznego znaleziska na miejscu. I i II etap oczyszczania terenu
zakoczy si sukcesem. Nie byo ani
jednego zdarzenia, ktre mogoby zagrozi otoczeniu.
W ziemi i w wodach naszego kraju
kryje si wiele mierciononych pa-
Fot. 3
Fot. 4
grudzie 12 [101]
87
t e c hnologie
Nie z przypadku jestem biegym sdowym w swojej dziedzinie, ekspertem
w Krajowej Izbie Gospodarki Morskiej,
a przede wszystkim praktykiem majcym w dorobku ponad kilkadziesit
bardzo skomplikowanych wyburze.
Z mojego punktu widzenia zawd, ktry
wykonuj, jest pasjonujcy i godny zainteresowania modych ludzi. Atrakcyjno pracy tkwi w niepowtarzalnoci,
w przygodzie, jak z sob niesie. Przykadem moe by moja ostatnia praca
w gazoporcie w winoujciu. Ten zawd
wymaga pasji, dociekliwoci i wyobrani, a take nieustannego ksztacenia si
w dziedzinie konstrukcji budowlanych,
technik i technologii wyburzania oraz
w umiejtnociach i wiedzy saperskiej.
REKLAMA
INYNIER BUDOWNICTWA
88
Inwestorami gazoportu
winoujcie s:
Polskie LNG Sp. z o.o., Zarzd Portw Morskich Szczecin winoujcie, Urzd Morski
w Szczecinie i Gaz System SA.
Koszt inwestycji wyniesie okoo
290 mld z, wkad z funduszy
UE 676 mln z
Projektant: SNC-Lavalin
Wykonawcy robt:
Saipem S.p.A. (Wochy), Saipem
SA (Francja), Techint Compagnia
Technica Internazionale S.p.A.
(Wochy), Snamprogetti Canada
Inc. (Kanada), PBG SA (Polska),
PBG Export Sp. z o.o. (Polska)
grudzie 12 [101]
89
t e c hnologie
czas wykonania. Opisane rozwizanie
wymagao wykonania odpowiednich
otworw w pycie i wklejenie kotew.
redni czas wizania ywicy wynosi 72
godziny. Takie rozwizanie zdecydowanie pozwala zaoszczdzi sporo czasu
i jak dotychczas dobrze sprawdza si
na budowie EC-1 Wschd w odzi.
Bibliografia
J. Widera, Przygotowanie budowy wykonywa-
INYNIER BUDOWNICTWA
90
nej nowoczesnymi technologiami, Warszawskie Centrum Postpu Techniczno-Organizacyjnego Budownictwa, PZIB, 1998.
Ponad godzin trwa monta ostatniej, najciszej, bo wacej ponad 120 t kratownicy, ktra jest elementem wznoszonego w ramach
budowy Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego w Poznaniu trzykondygnacyjnego parkingu na tysic aut. Kratownic osadzono na
betonowych supach w miejscu, gdzie w przyszoci planowana jest budowa peronu Kolei Duych Prdkoci. W operacji uczestniczyy trzy
dwigi, w tym jeden z najwikszych w Polsce Terex Demag CC 2500-1, popularny Herkules mogcy przenosi ciary wace nawet 500 t.
W cigu 10 dni inwestor, wgierska spka TriGranit Development Corporation, zamontowa cztery stalowe kratownice, w ktrych docelowo
znajd si rampy najazdowe. Bardzo skomplikowana logistycznie, wymagajca zastosowania nadzwyczajnych rodkw bezpieczestwa
budowa stalowej konstrukcji w tym miejscu bya wymuszona przejciami podziemnymi dworca kolejowego Pozna Gwny na peronach
I, II i III, uniemoliwiajcych zastosowanie tradycyjnych fundamentw. Kratownice peni wic rol mostu czcego dwie czci parkingu.
Dokoczenie parkingu planowane jest na wiosn 2013 r.
rdo: TriGranit Development Corporation