Professional Documents
Culture Documents
02 Fore Kazık Yapım Yöntemi
02 Fore Kazık Yapım Yöntemi
REFERANSLAR:
TS 3168 EN 1536 zel Jeoteknik Uygulamalar Delme (Fore)-Kazklar
HAZIRLAYANLAR:
BARULAS - PYO
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
1/11
Ekim 2012
NDEKLER:
1.
2.
3.
5.
7.
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
2/11
Ekim 2012
1.
GENEL BLGLER
Zayf zemin zerine gelecek yzeysel temellerin tama gc yetersizlii, byk oturmalar, vb
gibi nedenler ile zeminin yetersiz kald durumlarda zm olarak derin temeller kullanlmas
dnlr. stteki zayf zemin tabakalarna tatlamayan ykler, daha aa derinliklerde
bulunan salam zeminlere ya da kaya tabakalarna bu yolla tatlabilir. Zeminin salam olmad
durumlarda yap yklerini aadaki daha salam olan ana tabakaya aktaran sistemlere fore
kazk denir(bkz ekil 1.1). Uygulamada TS 3168EN 1536 zel Geoteknik UygulamalarDelme
(Fore) Kazklar (Yerinde Dkme Betonarme Kazklar) standard temel alnmaktadr.
Ana Ekipmanlar
Yardmc Ekipmanlar
Delgi Ekipmanlar
Muhafaza Borular
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
3/11
Ekim 2012
3.
Fore kazk imalat genellikle inaatn en zor ksmdr. Yaplacak olan imalatn kalitesi, uygulama
srasndaki tutuma baldr.
3.1.
naat sahas ve yollar, makine ve personelin verimli alarak planlanan gnlk imalat
Delgi makinesi, paletli vin, beton mikseri, beton pompas ve ar i makinelerinin 10 cm den
fazla batmadan almalarna imkn salayacak biimde yzeyin dzeltilip, sktrlmas
gerekmektedir. Dolgular, delme iini zorlatrmayacak ekilde uygun malzemelerle yaplmaldr.
alma sahasnda, uygun drenaj sistemi tesis edilerek platformun kuru kalmas salanmaldr.
Ayn zamanda foraj malzemesi ve yer alt suyunun, alma sahasnn bozulmasn nleyecek
ekilde kontrol altnda tutulmas gerekmektedir.
3.2.
Kazklarn Yerletirilmesi
Kazklarn zemine iaretlenmesi uzman lm ekibi tarafndan tek tek yaplmaldr. Ayn
zamanda kazklarn deylerinin ve eimlerinin sapma miktarlar toleranslar amamaldr.
Kazklarn yerletirme sras, daha nce yaplm olan kazklarn yerlerinden yatay ve dey
dorultularda minimum derecede hareket ettirecek ekilde olmaldr. Bir kazk bitiminden
3.3.
Delgi leri
Yerinde dkme betonarme kazklar iin gereken kazk kuyusunun almasnda kullanlacak
metoda gre; kazk imalat yaplrken zeminin rotatif ekipmanla delinmesi srasnda kazk
kuyusuna indirilecek veya ucu ak olarak zemine aklacak elik muhafaza borularnn
malzeme mukavemet snf veya et kalnl, d ve i aplar gerek akma ve gerekse ekme
yerleri akm ve ekim srasnda zarar grerek kazn aklnden sapmasna izin
vermeyecek kalitede olmaldr. Geici koruma borular srekli, ek yerleri dzgn ve su
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
4/11
Ekim 2012
Delme ilemi, zemin artlarna gre uygun delici ekipmanlar kullanlarak delinmelidir. Kayadaki
soket boyu, yapdan gelen ykleri tayabilecek ekilde projede belirlenip, uygulamaya geilir.
Proje mellifinin ngrdnden daha zayf veya daha sert, farkl bir zeminle karlalmas
durumunda, zemin snflarnn derinlie gre deiimini gsteren kuyu logu doldurularak
gerekli dzeltmeler yaptrlr.
muhafaza borusu ile delgi yapmak gerekir ( bkz ekil 3.1 ). Bu tarz kohezyonsuz zeminlerde bu
ynteme ska bavurulur. Ayn zamanda yeralt suyunda aknt bulunuyorsa veya artezyen
a. Foraj ilemi yeralt su seviyesinin stnde bile olsa, elik koruma borularnn zemine
inii, boru ii malzemenin dar karlmasndan nde gidecektir ve boru alt ucu, her
zaman foraj kotu altnda bulunacaktr. Herhangi bir nedenle yarda braklan kazk
delikleri kohezyonlu malzeme ile doldurularak iyice sklanacaktr.
b. Foraj kaz kotu stnde kalan ksmlarda geici koruma borusu kullanmak sureti ile
foraj ukuru cidar korunacak, geici koruma borusu eki hz kontrol edilip, dzgn
bir kesit elde edilecektir.
d. Kazk imalat iin hangi metod kullanlrsa kullanlsn kazklarn tam dey olmas
imalat srasndaki hassas lmlerle salanacaktr.
e. akm srasnda elik muhafaza borularnn ezilip, bklmesi gibi nedenlerle kazk
kesitinin daralmasna msaade edilmeyecektir. elik boru malzemesi ve et kalnl
gerekli mukavemetleri salayacak ekilde seilecektir.
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
5/11
Ekim 2012
g. Betonlamadan nce uzun sre bekleyerek veya betonlamadan sonra ilk prizin olumasna
h. elik muhafaza boru akm ve beton dkm yaplrken en yakn kazklar daima
i. Muhafaza borusu kullanlarak imal edilen kazklarda boru boyunun olduu blm boru
d ap alnarak hesaplanacak ve bu ksm teorik beton hacmine eklenecektir.
Yeralt su seviyesi altnda delgi yaplrken, delgi iindeki su seviyesi devaml olarak yksek
tutularak, kuyudan boaltlan zeminin basnc yer alt su seviyesinin zerinde tutulan su
basncyla karlanmaldr. zellikle yksek ime potansiyeline sahip killi zeminlerde, delgi
Delgi ii yaplrken basnl yer alt suyu tabakasnn delinmesi bekleniyorsa, muhafaza
borusu, bu tabakaya ulamadan nce en yksek artezyen basncn karlamaya yeterli
6/11
Ekim 2012
bir tereddt varsa delme, yksek su stunu ile yaplmaldr. Artezyen st seviyelerde ise, o
blm muhafaza borusu ile geilebilir. Ayrca bentonitle delgi de yaplabilir.
3.3.4. Bentonitle Delgi
Muhafaza borusunun yeterli olmad hallerde doal veya sentetik bentonit zeltisi kullanlarak
Donat Yerletirilmesi
ablonlar kullanlarak, kaldrma esnasnda dalmamas iin i halkalar ile kafes haline
getirilmeli ve donatnn kirlenmemesi iin donat montaj sahas ve foraj sahasnn temiz
tutulmas gerekmektedir. 12 myi geen kafeslerde donat eklenirken ba teli kullanlr.
Ancak donat kafesinin ok ar ve uzun olduu durumlarda ise kaynakla donat eklemesi
yaplabilmektedir. Hazrlanan donat kafesi beton/plastik pas pay takozlar ile tehiz edilip
(en az 5 cm paspay braklmal; ancak betona zararl yeralt suyu bulunan yerlerde paspay
en az 7.5 cm olmaldr), gerekmesi halinde servis vinci kullanlarak, kafesin dalmamas
iin doru yerinden yavaa kaldrlp tanarak kuyulara indirilir. Kaldrma indirme
demir indirmeden ve betonlamadan nce yapmc firma ile iveren mhendis ve teknik
elemanlar mtereken donatnn durumunu, kazk derinliini, kuyu dibi temizliini kontrol
edecektir. erisinde amur, balk vb. bulunan kuyulara donat kafesi indirilmeyecektir.
ierisine yerletirilmelidir. Kazk donats kafesindeki dey ubuklar yatay donat ile skca
irtibatlandrlp, donatnn kaldrlmas ve kazk elik muhafaza borusu ierisine indirilmesi
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
7/11
Ekim 2012
Kazklarn Betonlanmas
Foraj ilemi biter bitmez hemen donat yerletirilerek ksa srede (en ge 8 saat iinde) beton
Kazklarda kullanlacak beton uygulama projesinde belirtilen beton snfna uygun olacaktr ve
Yklenici tarafndan temin edilmelidir. Donat kafesinin kuyulara indirilmesini takiben tremie
borusu kuyu iine indirilecektir. Betonlama, tremie borusu yardmyla yaplarak betonun
segregasyonu nlenecektir. Tremie borusu aadaki artlar salamaldr:
Tremie ile almada betonun yksek slampl olmas (katkl betonda 16-18 cm deerine
sahip) ve prize balama sresi ise minimum 3 saat olmaldr. Betonlama, beton pompas veya
dorudan boaltma ile srekli bir ekilde yaplmaldr. Dkm hz en az 15 m/saat olacak
ekilde delie doldurulacaktr. Ayrca daha dk hzlarda dklen beton boruda birikinti
yapacandan beton hznn sabit tutulmasna zen gsterilmelidir. Beton miktar srekli
kayt altnda tutulmal ve deliin hacminden az olmamaldr.
Yeralt suyunun betonla karmasn nlemek iin tremi borusu srekli ve en az 3 m beton
borularnn ekilmesine balanmayacaktr. Beton kuyu iinde ykseldike, tremi borusu para
para ksaltlacak ve betonlama ilemi kuyu azndan temiz beton gelene dek devam
ettirilecektir. Bu beton daha sonra krlarak donat aa kartlmaldr. Her trl krm ii ve
edevat (kompresr, krc tabanca vb.) iverene aittir.
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
8/11
Ekim 2012
4.
Her 100 m fore kazk betonundan altar adet test kp numune alnmaldr. Bunlardan
tanesi 7 gnde dier tanesi 28 gnde krlmaldr. Beton ileri ve kr ilerinin test kpleri ile
kalplarn temin masraflar, tm dier ekipman ve aletlerin salanmas, paketlenme ve
laboratuvara nakil edilmesi ve laboratuvar sonularnn alnmas iverene aittir.
5.
Yerinde dkme betonarme kazklar zerinde yaplacak ykleme deneyleri iin projedeki her 300
fore kazkta bir tane olacak ekilde eksenel statik basn kazk ykleme deneyi yaplmaldr.
Kazk ykleme deneyleri fore kazk zerinde teknik artnamede belirtildii zere TS 3168 ve TS
3167'ye uygun olarak yaplacaktr.
mal edilen kazklardan her 300 fore kazktan bir tanesinde olmak zere proje yknn
1.50 katna kadar (uygulama kazklarnda) basn deneyi yaplacaktr. Deney bina dnda
yaplacak test kazklarnda istenirse, proje yknn 2.00 katna kadar basn deneyi
yaplabilir.
5.1.
durumunun nne geebilmek iin kazn merkezine eksenel olarak yk iletebilecek olan
mesafelerde
(2.4
m)
mesnetlenecek
bamsz
referans
kirileri
kurulmaldr. Referans kirilerinin bir ucu sabit olarak mesnetlenirken, dier ucu s
9/11
Ekim 2012
l saati yerletirilecek, deney boyunca her drt saatten dzenli okumalar alnacak ve sonu
Reaksiyon Sistemi
Ykler, deney kazna ekme kazklar veya ankrajlar vastas ile aktarlacaktr. Deney kaznn
etrafnda yer alan drt adet kazk veya ikierli gruplar halindeki 8 adet ankraj ekme elemanlar
olarak kullanlacak ve gerekirse reaksiyon kuvveti bu elemanlar aracl ile salanacaktr. ekme
elemanlarnn balantlarnda elik deney kirilerinden faydalanlabilir.
5.4.
Ykleme Program
Gme durumu olumazsa kazk maksimum olarak proje yknn %175'ine kadar yklenir. Yk
kademelerinde proje yknn %25'i baz alnmaldr. Her yk kademesinde oturma hznn 0,25
mm/saat'in altna dmesi beklenecek, eer bu koul salanmazsa maksimum bekleme
sresi 2 saat olacaktr. Gme meydana gelmezse maksimum ykte 12 saat beklenecek ve
12 saat sonunda, son bir saatin oturma hz 0,25 mm/saat'in altnda ise boaltmaya
geilmelidir. Boaltma da ayn yk kademeleri ile gerekletirilecektir. Eer gme durumu
0,25
1 saat
0,50
1 saat
0,75
1 saat
0,50
1 saat
0,25
1 saat
1 saat
0,25
1 saat
0,50
1 saat
0,75
1 saat
1,00
1 saat
1,25
1 saat
1,50
12 saat
1,25
1 saat
1,00
1 saat
0,75
1 saat
0,50
1 saat
0,25
1 saat
1 saat
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
10/11
Ekim 2012
5.5.
Gvenlik nlemleri
Kazk ykleme deneyi ile ilgili btn ilemler evredeki kiilerin saln herhangi bir yolla
tehdit etmeyecek ekilde ok dikkatli olarak yrtlmelidir. Buna ek olarak aadaki kurallara
uyulmas genel gvenlik asndan son derece nemlidir.
Btn alma platformu kiilerin ayana taklabilecek her trl malzemeden ve kiileri
kaydrabilecek kar, buz, ya ve benzeri maddelerden temizlenmi olmaldr.
malzemelerle allmaldr.
6.
Fore kazklarn kalitesi ve srekliliinin tahkikine ynelik verenin setii her 100 kazktan
MALATLARIN KONTROL
malatlarn kalite kontrol lme ve malat Kalite Kontrol ne, malzemelerin kontrol ise
Malzeme Kabul Kriterleri ne gre yaplmaldr. Kazk imalatndan sonra kazklar zerinde
kalite kontrol testleri yaplmaldr.
Barulas Mhendislik ve naat. A.. - Nispetiye Cad. Bilgin Sok. Gl Apt. 6/6 Etiler stanbul, Pbx : 0212 281 62 76 Fax: 0212 281 29 16, E-mail:
info@barulas.com- www.barulas.com Vergi Dairesi: Mecidiyeky, Vergi No: 1420605629 Ticaret Sicil No: 826954/0
11/11