Praca warsztatowa

Autor: Ksenia Harciuc

dokumentalistyka II rok st. magisterskie
Tel.: 537724253
E-mail: Kseniaharchuk@gmail.com

Czy reporterami si staje, czy si rodzi?

W zawodzie reportera podstawowym jest pytanie Po co
czowiekowi jzyk czy po to, eby rozmawia lub po to, eby
lin goni po ustach? A wic, kluczowym dla reportera jest
umiejtno nawizywania kontaktw z ludmi.
Co to znaczy? Oznacza to e masz kocha ludzi, by
dociekliwym i ciekawym wiata. To, e pytamy, czy ju pojecha
autobus nie jest cech reportersk. Natomiast zapytajmy tego
samego czowieka, dokd on jedzie, jak mu si podoba ten
poranek, zachci osob do pogadanki to jest ta umiejtno
nawizywania kontaktu z ludmi.
Czy reporterami si staje, czy si rodzi? Uwaam, e si
rodzi, rwnie jak i si staje. To znaczy e masz dwie drogi do
bycia reporterem: moesz si urodzi z talentem do
opowiadania wiata, a moesz si tego nauczy. Te dwie drogi i
wynik na ich kocu bdzie zupenie rnym. Ja akurat nie
urodziam si reporterk, ale prbuj j si sta. Najtrudniejsze
w moim przypadku jest to, e rne szkoy dziennikarskie
zakadaj we mnie rne pojcia reportau.
Przez 4 lata studiowaam w Odessie, i reporta w krajach
wschodnich jest zupenie czym innym. Gwn cech reportau
wg szkoy wschodniej jest poczucie obecnoci czytelnika w tym
wydarzeniu. To jest w 100% literatura faktu i mona powiedzie,
e reporta to jest taka poszerzona wiadomo (news) z
elementami okraszajcymi (by stworzy wanie ten effekt
obecnoci np. ludzie stoj i patrz ze zami na oczach jak
straacy prbuj uratowa dom, z ktrego zostay 4 deski i p

KSENIA HARCIUC, DOKUMETNTALISTYKA, II ROK 1

okna). W reportau wg wschodniej szkoy bohatera moe nie
by w ogle albo moe by ich kilku.
Natomiast polska szkoa reportau wymaga bohatera, on
jest centrum caej uwagi dziennikarza. Poprzez wiat
wewntrzny reportera poznajemy co si wydarzyo i co z tego
wyniko. Polski reporta ley na pograniczu pomidzy literatury
faktu i literatury piknej. Wschodnia szkoa twierdzi, e reporta
wchodzi do grupy gatunkw informacyjnych, a nie literackich.
Prawd mwic, tu jest wszystko popltane: reporta
ukraiski (bd modawski) w Polsce bdzie publicystyk, gdy
polski reporta tam bdzie odebrany jako szkic z elementami

eseju.
Np, gdy szukam tumaczenia sowa ocierkist, co tak
naprawd dosownie oznacza autor szkicw, tumacz pokazuje
mi najpierw prawidowe sowo, a pniej jako synonimy dodaje
reportayst i reportera, co jak najbardziej ilustruje i udowadnia
moj tez.
Z tego wynika, e gdy pisz reporta (ju mwi tylko o
polskim), tak naprawd pisz go na pograniczu dwch rnych
szk.
A teraz o metodzie napisania materiau. Przed napisaniem
reportau szukamy tematu. To znaczy, e mamy go zawsze i nie
jeden, ale ktry wybra? Bo wiadomo, e tematy s wszdzie:
czasami kto obcy Ci co opowie o swoim yciu, i bdziesz tak
zachwycony, e wemiesz do niego kontakt, a czasami nawet ze
znajomymi wydarzy si co, o czym warto opowiedzie. ycie
si krci, i to nie tylko moje a innych ludzi te.
I tu najwaniejszym i fundamentalnym dla mnie przy
napisaniu reportau jest paradygmat Filda. To moe wydawa
si dziwnie, ale dziki niemu pojam istot reportau. On jest
gwnym wyznacznikiem, ktry z tematw wybra.

KSENIA HARCIUC, DOKUMETNTALISTYKA, II ROK 2

 Kady z nas zna sporo fajnych i ciekawych historii, ale ta
konieczno zawarcia dwch punktw zwrotnych pomaga ich
przefiltrowa. Historie bez koca, czyli bez tego, co wynika z tej
historii (a waciwie z pierwszego punktu zwrotnego
wydarzenia), nie interesuj reportera.
Poza metod, ktr wyej opisaam, cech wyrniajc
kadego reportera jest jego wasny styl. Sposb, w ktry
montuje materia, buduje zdania ma duy wpyw na odbir tego
tekstu przez czytelnika.
Trudno mi jest powiedzie, jaki jest mj styl, ale na pewno
jestem bardziej dziennikark ni pisark. Nie lubi zbdnych
metafor, informacji, dodatkw. Lubi pisa krtko, zwile i na
temat. Lubi bardziej wydobywa informacj, ni j pniej
opisywa. Myl, e podstawow rnic midzy pisarzem a
dziennikarzem jest to, e jeden ma za duo czasu, drugi jego nie
ma w ogle.
Prawd mwic, dla mnie osobicie w rozmowie z
ciekawym czowiekiem chyba s najwaniejsze te przeycia
emocji z t osob, ni opowiadanie o tym wszystkim. Chce mi
si pozostawi w reportau miejsce na domysy czetelnika i na
pytania do autora. Tworz dla ludzi, a nie dla siebie.
Co mnie inspiruje? Wszystko dookoa. Mam duo
zainteresowa, moje ycie cay czas si krci w hiperaktywnym
trybie. Jednak najbardziej ciekawym dla mnie jest podrowanie
oraz rozmawianie z rnymi ludzmi. Chyba e wiat nie jest
piknym?

KSENIA HARCIUC, DOKUMETNTALISTYKA, II ROK 3