[SAINS] TAHUN 5

BAB 3 : PROSES HIDUP HAIWAN

EKSPERIMEN 1

TAJUK Ciri Dan Tingkah Laku Khas Haiwan

TUJUAN Mengkaji ciri dan tingkah laku khas haiwan untuk

melindungi diri daripada musuh.

ALATAN DAN 1. Komputer

BAHAN 2. Kertas
3. Alat tulis

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan

2. Sediakan buku skrap yang mengandungi maklumat dan
LANGKAH
gambar yang boleh menjejaskan ciri dan tingkah laku
khas haiwan yang melindungi diri.
3. Haiwan yang dipilih hendaklah berbeza daripada contoh
yang ada dalam buku teks.
4. Gunakan perisian komputer untuk menghasilkan buku
skrap.

CATATAN Buku teks m/s : 24

BAB 3 : PROSES HIDUP HAIWAN

1
 [SAINS] TAHUN 5

EKSPERIMEN 2

TAJUK Merentas Benua

Menjelaskan ciri dan tingkah laku khas haiwan bermigrasi

TUJUAN

ALATAN DAN 1. Komputer

BAHAN

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Baca petikan dalam buku teks.
LANGKAH
3. Cari maklumat menarik tentang jenis burung yang
berimigrasi di Tanjung Tuan, Melaka.
4. Cari maklumat lain dan jelaskan ciri dan tingkah laku
khas haiwan melindungi diri daripada cuaca melampau.
5. Gunakan perisian MS PowerPoint untuk persembahan
maklumat yang diperoleh kepada kelas.

CATATAN Buku teks m/s : 27

BAB 3 : PROSES HIDUP HAIWAN

2
 [SAINS] TAHUN 5

EKSPERIMEN 3

TAJUK Haiwan Terhebat

TUJUAN Mereka cipta dan membina haiwan imaginasi yang boleh

hidup dalam keadaan cuaca yang sangat sejuk dan
dipenuhi musuh.

ALATAN DAN 1. Botol

2. Penutup botol
BAHAN
3. Pita pelekat
4. Tin aluminium
5. Kertas manila
6. Polisterina

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini berdasarkan langkah-langkah yang

LANGKAH telah dinyatakan pada muka surat 28.
2. Persembahkan model ciptaan murid dengan
menjelaskan ciri-ciri khas yang dipilih.

CATATAN Buku teks m/s : 29

BAB 3 : PROSES HIDUP HAIWAN

EKSPERIMEN 4

3
 [SAINS] TAHUN 5

TAJUK Buku Tentang Telur

TUJUAN Mengumpul maklumat tentang beberapa spesies telur

haiwan untuk dijadikan buku kecil tentang telur.

ALATAN DAN 1. Gunting 4. Alat tulis

2. Kertas lukisan 5. Gam
BAHAN
3. Kertas warna

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Cari maklumat dan gambar yang menarik tentang ciri-
LANGKAH
ciri khas dan penjagaan telur haiwan.
3. Lipat kertas lukisan seperti dalam gambar buku teks.
4. Lakar bentuk telur.
5. Gunting mengikut bentuk telur tadi. Jangan gunting
bahagian tepi supaya bentuk buku telur tidak terputus.
6. Berdasarkan maklumat yang dikumpul dalam langkah
2, hasilkan Buku Tentang Telur seperti yang berikut
menggunakan MS Word dan kreativiti.

CATATAN Buku teks m/s : 32

BAB 3 : PROSES HIDUP HAIWAN

EKSPERIMEN 5

TAJUK Sayangiku
4
 [SAINS] TAHUN 5

TUJUAN Mengenali haiwan liar yang semakin pupus.

ALATAN DAN 1. Kerta A4

2. Kertas warna
BAHAN
3. Alat tulis

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Murid dikehendaki memilih seekor haiwan liar yang
LANGKAH
semakin pupus.
3. Cari maklumat dan gambar berkaitan habitat,
pemakanan, cara membiak dan cara menjaga anak
haiwan yang dipilih melalui pelbagai media.
4. Menggunakan maklumat di atas, buat satu pamplet
yang menarik tentang haiwan tersebut.

CATATAN Buku teks m/s : 35

BAB 3 : PROSES HIDUP HAIWAN

EKSPERIMEN 6

TAJUK Dimakan Oleh Siapa?

TUJUAN Membina rantai makanan dan siratan makanan dalam

pelbagai habitat

5
 [SAINS] TAHUN 5

ALATAN DAN 1. Komputer

BAHAN

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Perhatikan gambar pada halaman 42 dan 43. Namakan
LANGKAH
habitat 1, 2 dan 3.
3. Senaraikan tumbuhan dan haiwan yang terdapat dalam
habitat tersebut.
4. Kenal pasti pengeluar dan pengguna.
5. Bina rantai makanan bagi setiap habitat tersebut.
Seterusnya bina siratan makanan.
6. Sediakan satu persembahan menggunakan perisisan
MS PowerPoint dan bentangkan dapatan di hadapan
kelas.

CATATAN Buku teks m/s : 42

BAB 3 : PROSES HIDUP HAIWAN

EKSPERIMEN 7

TAJUK Sangkar Burung

TUJUAN Mereka cipta sangkar burung

1. 2 botol plastik saiz besar 5. Cat minyak

ALATAN DAN 2. Pisau pemotong 6. Span
BAHAN 3. Paku 7. Pen penanda
4. Gam UHU 8. Rumput kering

6
 [SAINS] TAHUN 5

LANGKAH- 1. Lukiskan bulatan di atas botol plastik seperti gambar di

LANGKAH bawah dan tebuk lubang dengan menggunakan pisau.
Tebuk juga beberapa lubang kecil pada dasar botol
menggunakan paku.
2. Cat botol plastik menggunakan span. Jemur sehingga
cat kering.
3. Potong botol menjadi kepingan dan tampal
menggunakan gam UHU pada rumah burung sebagai
atap.
4. Masukkan rumput kering ke dalam botol plastik melaui
lubang yang telah dibuat.
5. Gantungkan Sangkar Burung yang telah siap pada
dahan pokok.
6. Catatkan hasil pemerhatian setiap 2 hari selama 2
minggu dan tuliskan laporan selama tempoh itu..

CATATAN Buku teks m/s : 48

BAB 4 : PROSES HIDUP TUMBUHAN

EKSPERIMEN 8

TAJUK Lindungi Saya

TUJUAN Mengenal pasti ciri khas tumbuhan melindungi diri

daripada musuh

ALATAN DAN 1. Kanta tangan 4. Siantan

2. Sarung tangan 5. Rumput gajah
BAHAN
3. Pokok bunga kertas 6. Betik

7
 [SAINS] TAHUN 5

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Perhatikan setiap tumbuhan yang diberikan.
LANGKAH
3. Bunakan sarung tangan semasa memegang tumbuhan.
4. Rekodkan ciri khas yang terdapat pada setiap
tumbuhan dalam jadual seperti yang di bawah.

CATATAN Buku teks m/s : 54

BAB 4 : PROSES HIDUP TUMBUHAN

EKSPERIMEN 9

TAJUK Kekal Hidup

TUJUAN Mengkaji ciri khas tumbuhan yang melindungi dirinya

daripada iklim dan perubahan musim

ALATAN DAN 1. Kanta pembesar

2. Sarung tangan
BAHAN 3. Tumbuhan pilihan sendiri

8
 [SAINS] TAHUN 5

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Perhatikan tumbuhan yang dipilih.
LANGKAH
3. Gunakan kanta pembesar untuk membuat pemerhatian
yang lebih jelas.
4. Rekodkan ciri khas yang terdapat pada setiap
tumbuhan dalam jadual seperti dalam buku teks.

CATATAN Buku teks m/s : 58

BAB 4 : PROSES HIDUP TUMBUHAN

EKSPERIMEN 10

TAJUK Kepelbagaian Biji Benih

TUJUAN Menghubungkait cara pencaran tumbuhan dengan ciri-ciri

bijih benih

ALATAN DAN 1. Papan telur

2. Bijih benih
BAHAN

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Bincangkan dalam kumpulan kamu dan tentukan biji

9
 [SAINS] TAHUN 5

benih yang hendak dibawa oleh setiap ahli.

LANGKAH 3. Pastikan setiap ahli kumpulan membawa satu jenis biji
benih sahaja.
4. Kumpulkan biji benih di atas meja.
5. Kelaskan biji benih mengikut cara pencarannya dan
letakkan dalam bekas telur.
6. Label biji benih mengikut pencarannya.

CATATAN Buku teks m/s : 62

BAB 4 : PROSES HIDUP TUMBUHAN

EKSPERIMEN 11

TAJUK Biji Benih Helikopter

TUJUAN Membina model biji benih yang dipencar oleh angina

ALATAN DAN 1. Gunting

2. Alat tulis
BAHAN 3. Kertas manila
4. Tanah liat

LANGKAH- 1. Surih dan lakar bentuk yang diberikan di atas kertas

LANGKAH manila dan gunting.
2. Gunting disepanjang garis putus-putus.
3. Lipat kertas disepanjang garisan lipatan.
4. Letakkan seketul tanah liat yang kecil di bahagian

10
 [SAINS] TAHUN 5

bawah biji benih helikopter.

5. Jatuhkan biji benih tersebut dari tempat yang tinggi dan
perhatikan penerbangan biji benih halikopter tersebut.

CATATAN Buku teks m/s : 68

BAB 5 : TENAGA
EKSPERIMEN 12

TAJUK Tenaga Disekeliling Kita

TUJUAN Menghasilkan poster yang menunjukkan bentuk-bentuk

tenaga.

ALATAN DAN 1. Gunting

2. Gam
BAHAN 3. Kertas manila
4. Surat khabar

LANGKAH- 1. Gunting gambar-gambar dari surat khabar yang

LANGKAH menunjukkan pelbagai bentuk tenaga.
2. Gamkan gambar dan lebelkan bentuk tenaga yang
ditunjukkan gambar itu dalam bentuk poster.
3. Jelaskan poster yang bertajuk Bentuk Tenaga kepada
kelas.

11
 [SAINS] TAHUN 5

CATATAN Buku teks m/s : 74

BAB 5 : TENAGA
EKSPERIMEN 13

TAJUK Binaan Perubahan Tenaga

TUJUAN Menyiasat perubahan tenaga yang berlaku pada beberapa

pealatan.

ALATAN DAN 1. Sumber elektrik 5. Cerek elektrik

2. Dapur gas 6. Pengering rambut
BAHAN 3. Radio 7. Setereka
4. Pembakar roti 8. Pengisar makanan

LANGKAH- 4. Gunting gambar-gambar dari surat khabar yang

LANGKAH menunjukkan pelbagai bentuk tenaga.
5. Gamkan gambar dan lebelkan bentuk tenaga yang
ditunjukkan gambar itu dalam bentuk poster.
6. Jelaskan poster yang bertajuk Bentuk Tenaga kepada
kelas.

CATATAN Buku teks m/s : 77

12
 [SAINS] TAHUN 5

BAB 6 : CAHAYA
EKSPERIMEN 14

TAJUK Lurus atau Tidak

TUJUAN Menyiasat pergerakan cahaya

ALATAN DAN 1. Lampu suluh 4. Pensel

2. Gunting 5. Buku
BAHAN 3. Kadbod 6. Paku

LANGKAH- 1. Sediakan 3 keping kadbod berlubang. Lukis dua garis

LANGKAH bucu ke bucu kadbod. Kemudian tebuk lubang pada
bahagian tengah kadbod menggunakan paku.
2. Buat 6 keping penyokong kadbod.
3. Susun kepingan kadbod dan bahan. Pastikan semua
lubang adalah pada ketinggian yang sama.
4. Letakkan lampu suluh seperti dalam rajah.
5. Catatkan pemerhatian apabila melihat melalui kadbod
C.
6. Gerakkan kadbod B ke kiri atau kanan sedikit dan
catatkan pemerhatian kamu.

CATATAN Buku teks m/s : 86

13
 [SAINS] TAHUN 5

BAB 6 : CAHAYA
EKSPERIMEN 15

TAJUK Lantun Balik

TUJUAN Menyiasat pantulan cahaya

ALATAN DAN 1. Lampu suluh 5. Kadbod

2. Cermin 6. Pita pelekat
BAHAN 3. Pisau 7. Tanah liat
4. Kertas putih

LANGKAH- 1. Sediakan kadbod satu celah seperti rajah. Goreskan

LANGKAH kadbod pada garisan A menggunakan pisau. Potong
bahagian B untuk membuat celah yang kemas.
2. Letakkan lampu suluh, kadbod dan cermin di atas
kertas putih seperti gambar. Dirikan cermin
menggunakan tanah liat.
3. Gelapkan bilik dan hidupkan lampu suluh. Lukis sinar
yang diperhatikan.
4. Ubah orentasi cermin seperti keadaalan (I) hingga (iii)
dan lukiskan sinar yang diperhatikan.

CATATAN Buku teks m/s : 91

BAB 6 : CAHAYA

14
 [SAINS] TAHUN 5

EKSPERIMEN 16

TAJUK Dari Udara ke Air

TUJUAN Menyiasat pembiasan cahaya dari satu medium ke

medium yang lain

ALATAN DAN 1. Bikar

2. Lampu suluh
BAHAN 3. Pen penanda
4. Kertas A4
5. Air

LANGKAH- 1. Suluhkan cahaya pada satu skrin.

2. Tandakan kedudukan pada skrin.
LANGKAH
3. Letakkan bikar yang berisi air dai antara lampu suluh
dengan skrin seperti yang ditunjukkan.
4. Catatkan pemerhatian kamu.

CATATAN Buku teks m/s : 94

BAB 6 : CAHAYA
EKSPERIMEN 17

15
 [SAINS] TAHUN 5

TAJUK Model Ciptaan Saya

TUJUAN Mencipta satu model dengan menggunakan prinsip cahaya

ALATAN DAN 1. Alat tulis

2. Bahan buangan
BAHAN

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Rancang ciri-ciri model kamu.
LANGKAH
3. Lakar model di atas sehelai kertas.
4. Bina model dengan menggunakan bahan terpakai.
5. Persembahan model di dalam kelas dan terangkan
prinsip cahaya yang digunakan dalam mereka cipta
model tersebut.

CATATAN Buku teks m/s : 99

BAB 6 : CAHAYA
EKSPERIMEN 18

TAJUK Alur Bercahaya

16
 [SAINS] TAHUN 5

TUJUAN Menyiasat pantulan cahaya dalam tiub

ALATAN DAN 1. Lapu suluh 5. Mangkuk

2. Paku 6. Kain hitam
BAHAN 3. Botol plastik 7. Pita pelekat
4. Tiub lut sinar 8. Air

LANGKAH- 1. Tebukkan satu lubang pada penutup botol.

2. Lalukan tiub melalui lubang penutup.
LANGKAH
3. Isikan air ke dalam botol sehingga penuh. Tutup botol
tersebut.
4. Letakkan lampu suluh pada dasar botol dengan pita
pelekat.
5. Balutkan keseluruhan botol dengan kain hitam. Tekan
suis lampu suluh.
6. Bawa botol ke bilik gelap. Picit botol dengan perlahan
ke dalam mangkuk.

CATATAN Buku teks m/s : 102

BAB 7 : ELEKTRIK
EKSPERIMEN 19

TAJUK Mentol Bercahaya

TUJUAN Membina litar elektrik lengkap

ALATAN DAN 1. Sel kering

2. Pemegang sel kering
BAHAN 3. Mentol
17
 [SAINS] TAHUN 5

4. Wayar penyambung
5. Pemegang mentol
6. Suis

LANGKAH- 1. Pasang mentol pada pemegang mentol.

2. Masukkan sel kering ke dalam pemegang sel kering.
LANGKAH
3. Buka suis.
4. Gunakan wayar penyambung untuk menyambung
setiap komponen.
5. Tutup suis dan perhatikan keadaan mentol.

CATATAN Buku teks m/s : 108

BAB 7: ELEKTRIK
EKSPERIMEN 20

TAJUK Lakar dan Bina

TUJUAN Melakar gamba rajah litar elektrik menggunakan symbol

komponen

ALATAN DAN 1. 2biji mentol 5. Suis

2. Wayar penyambung 6. Pemegang mentol.
BAHAN 3. 2biji sel kering
4. Pemegang sel kering

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan berempat.

2. Setiap kumpulan dibahagiakan kepada dua kumpulan
LANGKAH

18
 [SAINS] TAHUN 5

kecil, kumpulan A dan kumpulan B.

3. Lakukan aktiviti ini mengikut giliran. Peranan setiap
kumpulan akan bertukar selepas selesai aktiviti.

CATATAN Buku teks m/s : 111

BAB 7 : ELEKTRIK
EKSPERIMEN 21

TAJUK Membina Litar Bersiri dan Litar Selari

TUJUAN Menjalankan penyiasatan tentang kecerahan mentol untuk

litar bersiri dan litar selari

ALATAN DAN 1. 4biji bateri 4.. 2 Suis

2. 4 pemegang mentol 5. 8 utas wayar penyambung
BAHAN 3. 4 biji mentol 6. 4 pemegang bateri

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam dua kumpulan kecil,

LANGKAH kumpulan A dan kumpulan B.
2. Kumpulan A akan memasang satu litar bersiri manakala
kumpulan B akan memasang satu litar selari.
3. Kedua-dua kumpulan perlu melakar litar yang telah
19
 [SAINS] TAHUN 5

dipasang.
4. Kedua-dua kumpulan perlu membuat perbandingan
kecerahan mentol
5. Buat pemerhatian kecerahan mentol dan rekodkan.

CATATAN Buku teks m/s : 116

BAB 7 : ELEKTRIK
EKSPERIMEN 22

TAJUK Litar Sotong

TUJUAN Mengenal pasti litar yang boleh menyalakan mentol

ALATAN DAN 1. Gunting 5. 4wayar penyambung dan sel kering

2. Cawan polistrina 6. Mentol dan pemegang mentol
BAHAN 3. Kain felt
4. Gelang getah

LANGKAH- 1. Potong empat utas wayar penyambung. Panjang setiap

LANGKAH satunya ialah 22 cm.
2. Buat 8 lubang pada keliling cawan polistrina.
3. Masukkan empat utas wayar melalui lubang-lubnag
tersebut supaya setiap wayar melalui dua lubang.
4. Tutp bahagian atas cawan dengan hiasan menyerupai
sotong yang diperbuat daripada kain felt.
5. Pasangkan mentol pada pemegang dan sambungkan
kepada sel kering.
6. Minta kawan kamu menyalakan mentol dengan

20
 [SAINS] TAHUN 5

menyambungkan wayar pada litar sotong dalam masa

yang ditetapkan.

CATATAN Buku teks m/s : 126

BAB 8 : HABA
EKSPERIMEN 23

TAJUK Darjah Kepanasan Saya

TUJUAN Menyukat suhu air

ALATAN DAN 1. Thermometer 4. Air suam

2. Bikar 5. Air ais
BAHAN 3. Air paip

LANGKAH- 1. Ukur dan catatkan suhu air paip, air suam dan air ais
LANGKAH menggunakan thermometer.
2. Catatkan pemerhatian dalam jadual.

CATATAN Buku teks m/s : 129

21
 [SAINS] TAHUN 5

BAB 8 : HABA
EKSPERIMEN 24

TAJUK Perubahan Suhu

TUJUAN Mengkaji perubahan suhu air apabila air menerima dan

kehilangan haba

ALATAN DAN 1. Thermometer 5. Penunu Bunsen

2. Pemetik api 6. Kaki retort
BAHAN 3. Bikar 7. Kasa dawai
4. Air

LANGKAH- 1. Sediakan alat dan bahan seperti yang ditunjukkan.

2. Nyalakan penunu Bunsen.
LANGKAH
3. Sukat dan catatkan suhu air setiap 1minit selama
5minit.
4. Rekodkan pemerhatian dalam jadual.
5. Padamkan api.
6. Sukat dan catatkan suhu air setiap 1minit selama 5minit
untuk merekod penyejukan air. Masukkan data suhu air
yang diperoleh ke dalam jadual.

CATATAN Buku teks m/s : 133

BAB 8 : HABA

22
 [SAINS] TAHUN 5

EKSPERIMEN 25 (AKTIVITI 1)

TAJUK Mengembang dan Mengecut

TUJUAN Menyiasat kesan haba terhadap bebola besi

ALATAN DAN 1. Penunu Bunsen

2. Pemetik api
BAHAN 3. Set bebola besi dengan gelang

LANGKAH- 1. Masukkan bebola besi kedalam gelang. Catatkan

LANGKAH pemerhatian kamu.
2. Panaskan bebola besi. Kemudian, cuba masukkan
semula bebola besi itu melalui gelang.
3. Kemudian, sejukkan bebola besi dan cuba
masukkannya sekali lagi.
4. Catatkan pemerhatian.

CATATAN Buku teks m/s : 136

BAB 8 : HABA
EKSPERIMEN 26 (AKTIVITI 2)

23
 [SAINS] TAHUN 5

TAJUK Mengembang dan Mengecut

TUJUAN Menyiasat kesan haba terhadap air berwarna

ALATAN DAN 1. Kelalang kon 5. Gabus dengan satu lubang

2. Salur kaca 6. Air berwarna
BAHAN 3. 1 besen berisi air panas
4. 1 besen berisi ais

LANGKAH- 1. Sediakan kelalang kon dengan salur kaca dan air

LANGKAH berwarna seperti gambar.
2. Letakkan kelalang kon ke dalam besen berisi air panas.
3. Perhatikan perubahan pada aras air berwarna di dalam
salur kaca.
4. Alihkan kelalang kon ke dalam besin berisi ais.
5. Perhatikan perubahan pada aras air berwarna di dalam
salur kaca.
6. Catatkan pemerhatian dan kesimpulan.

CATATAN Buku teks m/s : 136

BAB 8 : HABA
EKSPERIMEN 27 (AKTIVITI 3)

TAJUK Mengembang dan Mengecut

TUJUAN Menyiasat kesan haba terhadap udara

24
 [SAINS] TAHUN 5

ALATAN DAN 1. Kelalang kon

2. Belon
BAHAN 3. 1 besen berisi air panas
4. 1 besen berisi ais

LANGKAH- 1. Sediakan kelalang kon dengan belon seperti gambar.

2. Letakkan kelalang kon ke dalam besen berisi air panas.
LANGKAH
3. Perhatikan perubahan pada belon.
4. Alihkan kelalang kon ke dalam besin berisi ais.
5. Perhatikan perubahan pada belon.
6. Catatkan pemerhatian dan kesimpulan.

CATATAN Buku teks m/s : 137

BAB 8 : HABA
EKSPERIMEN 28

TAJUK Suis Haba

TUJUAN Membuat satu suis haba

ALATAN DAN 1. Kaki retort 6. Penunu Bunsen

BAHAN 2. Pemegang bateri 7. Klip buaya
3. Mentol dengan pemegang 8. Bateri

25
 [SAINS] TAHUN 5

4. Kerajang aluminium 9. Gabus

5. Dawai panjang (20cm, diameter 2mm)

LANGKAH- 1. Balutkan gabus dengan kerajang aluminium dan cucuk

LANGKAH dawai pada bahagian tengah gabus.
2. Pasang litar bersiri berdasarkan gambar.
3. Pasang alat dan radas seperti dalam gambar.
Panaskan dawai.
4. Perhatikan apa akan berlaku pada mentol.

CATATAN Buku teks m/s : 142

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 29 (AKTIVITI 1)

TAJUK Sifat Pepejal

TUJUAN Mengenal pasti sifat pepejal

ALATAN DAN 1. Neraca tiga palang 4. Guli

BAHAN 2. Silinder penyukat 250ml 5. Batu
3. Kunci 6. Klip kertas

LANGKAH- 1. Tekan guli dengan ibu jari.

2. Buat pemerhatian kamu.
LANGKAH
26
 [SAINS] TAHUN 5

3. Rekodkan hasil penyiasatan dalam jadual seperti dalam

jadual.
4. Ulang langkah 1 hingga 3 untuk objek yang lain.

CATATAN Buku teks m/s : 146

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 30 (AKTIVITI 2)

TAJUK Sifat Pepejal

TUJUAN Mengenal pasti sifat pepejal

ALATAN DAN 1. Neraca tiga palang 4. Guli

BAHAN 2. Silinder penyukat 250ml 5. Batu
3. Kunci 6. Klip kertas

LANGKAH- 1. Kemudian, tuangkan 50ml air ke dalam silinder

LANGKAH penyukat. Catatkan isi padu air sebagai bacaan awal.
2. Masukkan guli dan ambil bacaan awal.
3. Catatkan bacaan paras air sebagai bacaan terakhir.

27
 [SAINS] TAHUN 5

4. Cari isipadu objek dengan mengira perbezaan paras air

tersebut.
5. Ulang langkah 1 hingga 4 untuk objek yang lain.

CATATAN Buku teks m/s : 146

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 31 (AKTIVITI 3)

TAJUK Sifat Pepejal

TUJUAN Mengenal pasti sifat pepejal

ALATAN DAN 1. Neraca tiga palang 4. Guli

BAHAN 2. Silinder penyukat 250ml 5. Batu
3. Kunci 6. Klip kertas

LANGKAH- 1. Timbang guli menggunakan neraca tiga palang.

2. Catatkan jisim guli dalam jadual.
LANGKAH
3. Ulang langkah 1 dan 2 untuk objek yang lain.

CATATAN Buku teks m/s : 147

28
 [SAINS] TAHUN 5

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 32 (AKTIVITI 1)

TAJUK Sifat Cecair

TUJUAN Mengenal pasti sifat cecair

ALATAN DAN 1. Neraca tiga palang 4. Pewarna makanan

BAHAN 2. Silinder penyukat 5. Balang
3. Bekas yang berlainan bentuk 6. Air

LANGKAH- 1. Labelkan setiap bekas.

2. Titiskan pewarna makanan di dalam baling yang berisi
LANGKAH
air.
3. Tuangkan air tersebut ke dalam semua bekas yang
disediakan.
4. Buat pemerhatian kamu.
5. Catatkan pemerhatian dalam jadual sebelah

29
 [SAINS] TAHUN 5

CATATAN Buku teks m/s : 148

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 33 (AKTIVITI 2)

TAJUK Sifat Cecair

TUJUAN Mengenal pasti sifat cecair

ALATAN DAN 1. Neraca tiga palang 4. Pewarna makanan

BAHAN 2. Silinder penyukat 5. Balang
3. Bekas yang berlainan bentuk 6. Air

LANGKAH- 1. Timbang bikar menggunakan neraca tiga palang.

LANGKAH Catatkan jisim bikar.
2. Isi bikar dengan air. Kemudian, timbang semula bikar
yang berisi air.
3. Catat jisim bikar yang berisi air.
4. Jisim air boleh diperoleh dengan mengira perbezaan
jisim akhir air ditolak dengan jisim asal bikar tersebut.
5. Tuangkan air di dalam bikar ke dalam silinder penyukat.
Perhatikan isi padu air di dalam silinder penyukat.
6. Bina jadual seperti berikut dengan menggunakan

30
 [SAINS] TAHUN 5

aplikasi MS Excel untuk mencatatkan pemerhatian.

CATATAN Buku teks m/s : 148

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 34 (AKTIVITI 1)

TAJUK Sifat Udara

TUJUAN Mengenal pasti sifat udara

ALATAN DAN 1. Gelas 4. 2 bongkah perspeks

BAHAN 2. Besen 5. Air
3. Salur getah

LANGKAH- 1. Isikan besen dengan air.

2. Masukkan dua bongkah perspeks ke dalam air dalam
LANGKAH
kedudukan berjarak.
3. Penuhkan silinder penyukat dengan air.
4. Telangkupkan silinder penyukat ke dalam besin dengan
kedudukan terbalik dan letakkan di atas bongkah
perspeks.
5. Masukkan hujung salur getah kedalam gelas melalui
ruang antara bongkah perspeks.
6. Tiup perlahan-lahan pada hujung satu lagi salur getah.
7. Catatkan pemerhatian kamu.

CATATAN Buku teks m/s : 149

31
 [SAINS] TAHUN 5

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 35 (AKTIVITI 2)

TAJUK Sifat Udara

TUJUAN Mengenal pasti sifat udara

ALATAN DAN 1. Penyangkut baju 4. Benang

BAHAN 2. Jarum peniti 5. 2biji belon
3. Tali 6. Pita pelekat

LANGKAH- 1. Ikatkan hujung benang pada dua bahagian hujung

LANGKAH penyangkut baju dengan pita pelekat.
2. Tiupkan kedua-dua biji belon dengan saiz yang sama.
Lekatkan pita pelekat pada salah satu belon sahaja.
3. Ikatkan kedua-dua belon pada penyangkut baju.
4. Cucuk jarum dengan peniti di tempat yang ada pita
pelekat.
5. Biarkan kedua-dua belon tergantung selama 30 minit.
6. Rekod pemerhatian kamu.

CATATAN Buku teks m/s : 150

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 36 (AKTIVITI 3)

32
 [SAINS] TAHUN 5

TAJUK Sifat Udara

TUJUAN Mengenal pasti sifat udara

ALATAN DAN 1. Pam tangan

BAHAN 2. Pelbagai bentuk belon
3. Benang

LANGKAH- 1. Isikan udara ke dalam setiap belon dengan

LANGKAH menggunakan pam tangan.
2. Ikat muncung belon dengan benang.
3. Perhatikan bentuk-bentuk belon yang dihasilkan.
4. Lakarkan pemerhatian kamu.

CATATAN Buku teks m/s : 151

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 37

33
 [SAINS] TAHUN 5

TAJUK Berubah Rupa

TUJUAN Memerihalkan bahawa air boleh wujud dalm tiga keadaan

jirim

ALATAN DAN 1. Penunu Bunsen 4. Bikar 250ml

BAHAN 2. Tungku kaki tiga 5. Ketulan ais
3. Kasa dawai

LANGKAH- 1. Letakkan ketulan ais di dalam bikar. Catatkan keadaan

LANGKAH ais.
2. Panaskan bikar yang berisi ketulan ais selama 5 minit
dengan menggunakan penunu Bunsen.
3. Buat pemerhatian terhadap ketulan ais selepas 5 minit.
Apakah yang berlaku pada ketulan ais? Nyatakan
keadaai air yang terhasil.
4. Teruskan pemanasan sehingga air mendidih.
Bagaimanakah keadaan air yang dapat diperhatikan.

CATATAN Buku teks m/s : 152

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 38 (AKTIVITI 1)

TAJUK Air Berubah Keadaan

34
 [SAINS] TAHUN 5

TUJUAN Memerihalkan bair boleh berubah keadaan melalui proses

pembekuan

ALATAN DAN 1. Tabung uji 4. Bikar 250ml

BAHAN 2. Pewarna makanan 5. Ketulan ais
3. Bekas polistirena 6. Garam

LANGKAH- 1. Penuhkan ketulan ais yang dicampur dengan 100 g

LANGKAH garam ke dalam bekas polistirena.
2. Titiskan 10 titik air dan 2 titik pewarna makanan ke
dalam tabung uji.
3. Masukkan tabung uji itu ke dalam polistirena yang
mengandungi ketulan ais dan garam.
4. Tutup bekai itu dengan penutup dan biarkan selama 30
minit.
5. Buat pemerhatian keadaan air di dalam tabung uji itu
selepas 30 minit.

CATATAN Buku teks m/s : 153

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 39 (AKTIVITI 2)

TAJUK Air Berubah Keadaan

TUJUAN Memerihalkan bair boleh berubah keadaan melalui proses

peleburan

35
 [SAINS] TAHUN 5

ALATAN DAN 1. Piring pateri

BAHAN 2. Ketulan ais

LANGKAH- 1. Letakkan ketulan ais di atas piring pateri.

2. Letakkan piring pateri yang berisi ais di luar bilik sains.
LANGKAH
3. Buat pemerhatian ke atas ketulan ais selepas 8 minit.
4. Bincangkan dapatan kamu dengan rakan dalam
kumpulan kamu.
5. Lakarkan perubahan bentuk ais untuk tempoh 0 minit, 2
minit, 4 minit, 6 minit dan 8 minit.

CATATAN Buku teks m/s : 154

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 40 (AKTIVITI 3)

TAJUK Air Berubah Keadaan

TUJUAN Memerihalkan bair boleh berubah keadaan melalui proses

pendidihan

ALATAN DAN 1. Penunu bunsen 4. Bikar 250ml

36
 [SAINS] TAHUN 5

2. Tungku kaki tiga 5. Kasa dawai

BAHAN 3. Air

LANGKAH- 1. Isikan 150 air kedalam bikar.

2. Sediakan radas seperti dalam gambar di dalam buku
LANGKAH
teks.
3. Panaskan air sehingga mendidih.
4. Buat pemerhatian dan rekodkan.

CATATAN Buku teks m/s : 155

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 41 (AKTIVITI 4)

TAJUK Air Berubah Keadaan

TUJUAN Memerihalkan bair boleh berubah keadaan melalui proses

penyejatan

ALATAN DAN 1. Kertas turas

BAHAN 2. Air

37
 [SAINS] TAHUN 5

LANGKAH- 1. Basahkan kertas turas keseluruhannya.

2. Letakkan kertas turas di bawah kipas yang sedang
LANGKAH
berpusing.
3. Biarkan kertas turas basah selama 30 minit di bawah
kipas yang berputar.
4. Buat pemerhatian ke atas kertas turas.
5. Bincangkan hasil aktiviti dengan rakan yang dalam
kumpulan.

CATATAN Buku teks m/s : 156

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 42 (AKTIVITI 5)

TAJUK Air Berubah Keadaan

TUJUAN Memerihalkan bair boleh berubah keadaan melalui proses

melalui kondensasi

ALATAN DAN 1. 2 gelas jernir

BAHAN 2. Air panas

LANGKAH- 1. Tuang air panas ke dalam gelas jernih yang pertama.

38
 [SAINS] TAHUN 5

Pastikan air yang dituang tidak terlalu penuh.

LANGKAH 2. Tutup gelas yang berisi air panas dengan
menelangkupkan gelas kedua.
3. Perhatikan keadaan pada dinding gelas yang kedua.
4. Bincangkan hasil aktiviti dalam kumpulan.

CATATAN Buku teks m/s : 157

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 43

TAJUK Aiskrim Segera

TUJUAN Membuat asikrim

ALATAN DAN 1. 1 sudu besar gula 5. cawan susu segar

BAHAN 2. sudu kecil vanila 6. 6 sudu besar garam
3. Ais 7. 1 beg plastik besar
4. 1 beg plastik kecil 8. Gelang getah

LANGKAH- 1. Penuhkan setengah beg plastik besar dengan ais.

LANGKAH Taburkan garam pada ais.

39
 [SAINS] TAHUN 5

2. Campurkan susu segar, gula dan vanilla dalam satu

bekas. Kacau hingga rata.
3. Tuangkan campuran tadi ke dalam beg plastik kecil.
4. Ikat beg plastik ini dengan gelang getah. Masukkannya
ke dalam beg plastik besar yang mengandungi ais tadi.
Tutup beg plastik dengan gelang getah.
5. Balut beg plastik besar dengan tuala kecil dan goncang
beg selama 5 minit.
6. Selepas 5 minit, nikmatilah aiskrim kamu.

CATATAN Buku teks m/s : 160

BAB 9 : JIRIM
EKSPERIMEN 44

TAJUK Air Yang Bersih

TUJUAN Menyiasat kepentingan kitaran air semula jadi

ALATAN DAN 1. Beg plastik lut sinar 4. Batu

BAHAN 2. Tanah 5. Tumbuhan
3. Air 6. Kerajang aluminium

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti dalam kumpulan bertiga.

2. Sediakan alat dan bahan seperti yang ditunjukkan.
LANGKAH
3. Isikan tanah dan air ke dalam beg plastik.
4. Tanam anak pokok di dalam bekas dan letakka batu
sebagai hiasan. Siramkan segelas air ke dalamnya.
5. Letakkan kerajang aluminium yang dibentuk seperti
tasik dan tuangkan sedikit air.

40
 [SAINS] TAHUN 5

6. Tutupkan bekas dan letakkan di bawah cahaya

matahari selama 45 minit.
7. Buat pemerhatian dan bincangkan dapatan dalam
kumpulan.

CATATAN Buku teks m/s : 172

BAB 10 : ASID DAN ALKALI

EKSPERIMEN 45

TAJUK Apa Sifatnya?

TUJUAN Mendefinisi secara operasi bahan berasid, beralkali dan

neutral dari segi perubahan warna kertas litmus

ALATAN DAN 1. Piring pateri 5. Kertas litmus biru dan merah

BAHAN 2. Kertas turas 6. Soda bikabonat
3. Buah limau 7. Air mineral
4. Pencuci pinggan

LANGKAH- 1. Letakkan bahan yang hendak diuji ke atas piring pateri.

2. Letakkan kerta litmus biru dan merah di atas kertas
LANGKAH
turas.
3. Gunakan penitis untuk menitiskan larutan yang hendak
diuji pada kedua-dua kerta litmus.
4. Buat pemerhatian ke atas perubahan kertas warna
litmus.
5. Bersihkan penitis sebelum mengulangi langkah 3
hingga 4 semasa menguji bahan yang lain.

41
 [SAINS] TAHUN 5

6. Catatkan pemerhatian dalam jadul yang dibina

menggunakan MS Excel dan e-mail kepada guru.

CATATAN Buku teks m/s : 177

BAB 10 : ASID DAN ALKALI

EKSPERIMEN 46

TAJUK Rasa dan Sentuh

TUJUAN Mengitlak sifat bahan berasid, beralkali dan neutral dari

aspek perubahan warna kertas litmus, rasa dan sentuh

ALATAN DAN 1. Sudu palstik kecil 4. Kertas litmus biru dan merah
BAHAN 2. Cawan kertas 5. 20ml air kapur
3. 20ml air nanas 6. 20ml air susu

LANGKAH- 1. Tuangkan 20ml air kapur, 20ml air nanas dan 20ml air
LANGKAH susu ke dalam cawan kertas yang berlainan.
2. Gunakan sudu plastik kecil untuk mengambil sedikit
larutan air kapur sirih dan rasa dengan lidah.
3. Ulangi langkah 2 dengan larutan yang lain.
4. Uji setiap larutan menggunakan kertas litmus merah
dan biru.
5. Catatkan pemerhatian dalam jadual tersebut.

CATATAN Buku teks m/s : 178

42
 [SAINS] TAHUN 5

BAB 10 : ASID DAN ALKALI

EKSPERIMEN 47

TAJUK Penunjuk Ajaib

TUJUAN Mencipta penunjuk sifat kimia bahan

ALATAN DAN 1. Bikar 7. Penunu bunsen

BAHAN 2. Penitis 8. Tungku kaki tiga
3. Kasa dawai 9. Kertas turas
4. Corong turas 10. Kelalang kon
5. Bunga raya 11. Cuka
6. Soda bikarbonat

LANGKAH- 1. Masukkan kelopak bunga raya ke dalam bikar yang

LANGKAH berisi air 200 ml.
2. Didihkan campuran air dan bunga.
3. Biarkan rebusan bunga raya menyejuk.
4. Keluarkan bunga raya yang telah direbus dan turas air
rebusan tersebut.
5. Titiskan air rebusan bunga raya dengan menggunakan
penitis ke dalam larutan cuka dan soda bikarbonat.
6. Buat pemerhatian terhadap perubahan warna bahan
yang berlaku.Rekodkan pemerhatian.

CATATAN Buku teks m/s : 182

BAB 11 : BUMI, BULAN DAN MATAHARI
EKSPERIMEN 48

43
 [SAINS] TAHUN 5

TAJUK Siang dan Malam

TUJUAN Mendefinisi secara operasi kejadian siang dan malam

1. Lampu suluh
ALATAN DAN 2. 1 pin merah
BAHAN 3. 1pin kuning
4. Glob bumi

LANGKAH- 1. Cari kedudukan Kuala Lumpur dan San Francisco pada

LANGKAH glob.
2. Lekatkan pin merah pada lokasi Kuala Lumpur dan pin
kuning pada San Francisco yang telah dikenal pasti.
3. Gelapkan bilik sains.
4. Letakkan bumi berhampiran lampu suluh bernyala
yang mewakili matahari.
5. Catatkan sama ada Kuala Lumpu dan San Francisco
sedang mengalami siang atau malam pada kedudukan
yang berikut.
6. Lakarkan pemerhatian kejadian siang dan malam pada
kedudukan 1 dan 2 berdasarkan penyiasatan yang
telah dilakukan.

CATATAN Buku teks m/s : 186

BAB 11 : BUMI, BULAN DAN MATAHARI

EKSPERIMEN 49

44
 [SAINS] TAHUN 5

TAJUK Matahari dan bayang-bayang

TUJUAN Menyiasat perubahan kedudukan Matahari dengan

perubahan panjang dan arah baying-bayang objek
1. Bekas berbentuk silinder 5. Kertas putih
ALATAN DAN 2. Kertas hitam 6. Pita pelekat
BAHAN 3. Kertas bulat berwarna oren (kecil)
4. Kertas sebak

LANGKAH- 1. Balutkan kertas silinder dengan kertas hitam. Letakkan

LANGKAH kertas silinder itu di atas kertas sebak di tempat yang
lapang.
2. Gulungkan kertas putih dan lekatkan dengan pita
pelekat pada tepi kertas itu.
3. Halakan gulungan kertas pada arah Matahari.
Gerakkan gulungan kertassehingga bulatan bercahaya
terbentuk di atas bekas silinder.
4. Tandakan dengan X kedudukan bulatan cahaya yang
meawakili kedudukan Matahari.
5. Lekatkan satu kertas bulat berwarna oren untuk
menandakan kedudukan Matahari.
6. Surihkan dan ukur panjang baying-bayang bekas.
Catatkan masa di atas kertas sebak dan lekatkan
kertas bulat berwarna oren pada setiap dua jam dari
pagi hingga petang.
7. Perhatikan kedudukan Matahari dan arah serta panjang
baying-bayang.
8. Buat satu jadual panjang baying-bayang dengan waktu.

CATATAN Buku teks m/s : 189

45
 [SAINS] TAHUN 5

BAB 11 : BUMI, BULAN DAN MATAHARI

EKSPERIMEN 50

TAJUK Bentuk Bulan dari Bumi

TUJUAN Menyiasat perubahan bentuk Bulan semasa Bulan beredar

mengililingi Bumi
1. 8 bola ping pong 5. Pita pelekat
ALATAN DAN 2. 1 bola besar

46
 [SAINS] TAHUN 5

3. 9 bangku
BAHAN 4. Pen penanda hitam

LANGKAH- 1. Warnakan separuh bola ping pong dengan pen

LANGKAH penanda hitam.
2. Susun 9 bangku, 8 bola ping pong dan bola besar
seperti dalam gambar. (m/s 197)
3. Duduk di atas lantai menghadap bola ping pong di atas
bangku 1. Pastikan kedudukan bola ping ping berada
pada aras yang sama dengan mata.
4. Lakarkan bentuk Bulan yang dapat diperhatikan pada
bola ping pong di atas bangku 1 dalam rajah tersebut.
5. Ulangi langkah 3 dan 4 untuk bola ping pong di atas
bangku 2 hingga 8.

CATATAN Buku teks m/s : 196

BAB 12 : TEKNOLOGI
EKSPERIMEN 51

TAJUK Bina Macam Saya!

TUJUAN Mencipta model rumah yang kuat dan stabil

1. Gunting 5. Paku
ALATAN DAN 2. Playar 6. penyangkut
BAHAN 3. Bahan semula jadi
4. Bahan kitar semula

LANGKAH- 1. Lakukan aktiviti ini dalam kumpulan.

2. Rancang dalam kumpulan untuk membina model
LANGKAH

47
 [SAINS] TAHUN 5

rumah menggunakan bahan kitar semula.

3. Rumah yang akan dibina, bersaiz 15cm x 15cm
keluasan lantai dan tahan gegaran selama 10 saat.
4. Letakkan model rumah di atas meja.
5. Gegarkan meja selama 10 saat.
6. Model rumah yang mengalami paling kurang kerosakan
merupakan model rumah yang kuat dan stabil.
7. Perihalkan pemilihan bahan yang digunakanuntuk
membina model rumah yang paling kuat dan stabil.
Bentangkan hasil ciptaan kamu di dalam kelas
menggunakan perisiann MS PowerPoint.

CATATAN Buku teks m/s : 212

BAB 12 : TEKNOLOGI
EKSPERIMEN 52

TAJUK Anyaman Bekas Tertutup

TUJUAN Membina bekas tertutup daripada kertas surat khabar lama

1. Gunting 5. Gam
ALATAN DAN 2. Kertas surat khabar lama 6. Berus
BAHAN 3. Lidi sate 7. Varnish
4. Botol acuan

LANGKAH- 1. Gulung kerta surat khabar menggunakan lidi sate.

LANGKAH Kemudaian gam pada tepi kertas.
2. Susun 4 straw bersilang. Gam bahagia tengah. Jalin
salah satu straw sehingga saiz dasar sama dengan

48
 [SAINS] TAHUN 5

tapak botol (acuan).

3. Letakkan botol di atas dasar. Straw dijalin sehingga
mencapai tinggi 6cm.
4. Keluarkan botol sehingga tinggi bekas mencapai 6cm.
5. Selit batang yang lebih ke dalam jalinan.
6. Buat penutup bekas menggunakan kaedah yang sama
dengan membuat dasar bekas.
7. Sapu varnish pada bekas dan penutup. Keringkan.

CATATAN Buku teks m/s : 216

49