1

BETONSKE KONSTRUKCIJE 1

Veba br.8

"T" I "" PRESECI

Nosa T preseka ini armiranobetonska greda (rebro)
koja je u svom pritisnutom delu MONOLITNO vezana sa
ploom.

Time se u pritisnutoj zoni preseka koncentrie velika

masa betona, to rezultira optimalnim iskorienjem
betona kao materijala

Normalne napone pritiska prihvataju rebro i sadejstvujui

deo ploe na izvesnoj irini, koja se naziva raunska
aktivna irina ploe B.

1
 3

"T" I "" PRESECI

"T" I "" PRESECI

Aktivna irina ploe prema PBAB 87 (lan 183):

0.25
b + 0.25 l0 b1 + b + 3 l0

B = min . b + 20 d p tj. B = min . b1 + b + 8 d p
e
e/2


b - irina rebra
dp - debljina ploe
e - osovinsko rastojanje rebara
l0 - razmak nultih taaka dijagrama M na delu na
kome je ploa PRITISNUTA

2
 5

"T" I "" PRESECI

B1 B
e/2 e/2 e/2 e/2

dp
d

b1 b b b
e e

b1 + b + l0 12 b + 0.25 l0

B1 = min .b1 + b + 8 d p B = min . b + 20 d p
e
e/2

"T" I "" PRESECI

Odreivanje razmaka nultih taaka dijagrama momenata

l0

l0

3
 7

"T" I "" PRESECI

ukoliko je odnos irina B/b > 5, sprovodi se uproeni
postupak kojim se zanemaruje nosivost rebra.
Dalje pojednostavljenje prorauna se sastoji u
uproseavanju napona pritiska - usvaja se da je napon
pritiska po itavoj visini ploe konstantan i jednak
naponu u njenoj srednjoj ravni; unutranja sila pritiska
deluje u srednjoj ravni ploe, pa je krak unutranjih sila
zb = h - dp/2.
ukoliko je odnos irina B/b 5, mora se sprovesti taniji
proraun, koji obuhvata i nosivost pritisnutog dela rebra.
Ovaj sluaj moe nastati kod istovremenog delovanja
momenata savijanja i relativno velikih sila pritiska

"T" preseci - sluaj B > 5b

B eb s bp
d p/2

d p/2

e bp
dp

Dbpu
x
x - dp

x0

Dbu = Dbpu = B dp sbp

4
 9

"T" preseci - sluaj B > 5b

B > 5b eb s bp

d p/2

d p/2

d p/2
e bp

x - dp dp
Dbpu

x0
x

x0

zb = h - d p/2
N.L.

d
Gb
h-x

Aa1 Zau
a1

a1
b e a1

10

"T" preseci - sluaj B > 5b

Dbu = Dbpu = Bdpsbp
zb = h - dp/2

d
M a1 = 0 : Dbpu zb = Mau = Mu + Nu - a1
2

d
B d p sbp h - p = Mau
2

5
 11

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

Poznato:
statiki uticaji za (Mi) sraunato
kvalitet materijala (fB , sv)
dimenzije preseka (b,B,d,dp)

Nepoznato:
povrina armature (Aa)
poloaj neutralne linije, napon sbp

12

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

1. Sraunavaju se granini raunski statiki

uticaji
Mu = g u ,i Mi ( i = g , p , D )
i

2. Pretpostavlja se a1 i sraunava h:
h = d a1
Iz uslova ravnotee momenata savijanja
sraunava se napon u betonu u nivou
srednje ravni ploe sbp:

6
 13

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

Mu
sbp =
d
B d p h - p
2

U sluaju da se dobije sbp > fB, postupak se

prekida i sprovodi taan proraun (uvodi se i
nosivost rebra)
3. Iz poznate veze sb-eb sraunava se dilatacija
betona u nivou srednje ravni ploe:

s
ebp = 2 1 - 1 - bp ; ea = 10
fB

14

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

4. Odreuje se poloaj neutralne linije u odnosu

na srednju ravan ploe:
eb s bp
d p/2

ebp d
x0 = h - p e bp
dp

ebp + ea 2 Dbpu
x
x - dp

x0

i uporeuje sa POLOVINOM DEBLJINE PLOE.

7
 15

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

5a. Ukoliko se utvrdi da se neutralna linija nalazi u

rebru (x0 > dp/2), presek je oblika "T" i odreuje
se povrina armature iz uslova ravnotee
normalnih sila:

Mu
Aa =
d
h - p sv
2

16

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

5b. Ukoliko se utvrdi da se neutralna linija nalazi u

ploi, presek se dimenzionie kao
PRAVOUGAONI, irine B.
Za sraunatu statiku visinu odreuje se
bezdimenzioni koeficijent k:

h
k=
Mu
B fB

8
 17

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

i iz tabela za dimenzionisanje pravougaonih

preseka oita vrednost mehanikog koeficijenta
armiranja m1M ili koeficijenta kraka unutranjih
sila z. Potrebna povrina armature se
sraunava iz izraza:

B h fB
Aa = m ili:
100 sv

Mu Mu
Aa = =
z sv z h sv

18

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

6. Usvaja se broj i prenik ipki armature. Usvojena armatura se
rasporeuje u preseku (a0, isto rastojanje izmeu ipki)
7. Sraunava se poloaj teita a1 usvojene armature i stvarna
statika visina h, koja se uporeuje sa raunskom. Po potrebi
se koriguje pretpostavljeno a1 i proraun u potpunosti
ponavlja
8. Konano se konstruie popreni presek i prikazuje u
odgovarajuoj razmeri (1:10) sa svim potrebnim kotama i
oznakama.

9
 19
Primer 8: "T" preseci (B>5b)

Odrediti potrebnu povrinu armature za presek poznatih

dimenzija, T preseka, optereen graninim momentom
savijanja Mu. Podaci za proraun:

Mu = 600 kNm b = 40 cm B = 120 cm MB 30

d = 60 cm dp = 12 cm RA 400/500

MB 30 fB = 20.5 MPa = 2.05 kN/cm2

RA 400/500 sV = 400 MPa = 40 kN/cm2

20

Primer 8: "T" preseci (B>5b)

pretp. a1 = 6 cm h = 60 6 = 54 cm

600 10 2
sbp = = 0.87 kN / cm2
12
120 12 54 -
2

0.87
ebp = 2 1 - 1 - = 0.481

2.05

0.481 12 d
x0 = 54 - = 2.20 cm < p = 6 cm
0.481 + 10 2 2

10
 21

Primer 8: "T" preseci (B>5b)

Kako se neutralna linija nalazi u ploi, presek
se dimenzionie kao pravougaoni, irine
B=120 cm. Sledi:

h 54
k= = = 3.458 eb / ea = 1.7 / 10
TABL .

Mu 600 10 2

B fB 120 2.05

x = sh = 0.14554 = 7.84 cm < dp = 12 cm

(PRAVOUGAONI presek B=120 cm)

22

Primer 8: "T" preseci (B>5b)

ea eb s ab h z m1M % k
10 1.7 0.145 0.609 0.366 0.947 8.851 3.454

120 54 2.05
Aa = 8.851 = 29.39 cm 2
100 40 ili:
600 10 2
Aa = = 29.33 cm2
0.947 54 40

usvojeno: 6R25 (29.45 cm2)

_______________
* Uporediti sa Primerom 2 sa vebi (pravougaoni presek irine
40 cm, ostali podaci isti: Aa,potr. = 33.64 cm2)

11
 23

Primer 8: "T" preseci (B>5b)

2R25
4.5

aI = 2.5 + 0.8 + 2.5/2 = 4.55 cm

12
usv. aI = 4.5 cm
25.5

2R12
aII = 4.5 + 3.0 + 22.5/2

60
U8/25
usv. aII = 10 cm

48
2R25
20

a1 = (44.5 + 210)/6
4.5 5.5

a1 = 6.33 cm
4R25
4.5 10 11 10 4.5 h = 60 - 6.33 = 53.67 cm
40
h 54 cm = hra.

24

"T" preseci (B>5b): SLOBODNO dimenzionisanje

Poznato:
statiki uticaji za (Mi) sraunato
kvalitet materijala (fB , sv) usvojeno
irine preseka (b,B), debljina ploe (dp)

Nepoznato:
povrina armature (Aa)
visina poprenog preseka (d)

12
 25

"T" preseci (B>5b): SLOBODNO dimenzionisanje

1. Sraunavaju se granini raunski statiki uticaji

Mu = g u ,i Mi ( i = g , p , D )
i

2. Usvaja se napon u betonu u nivou srednje ravni

ploe sbp (vei napon - presek manje visine,
armiran veom koliinom armature). Usvaja se
obavezno manje od fB.

26

"T" preseci (B>5b): SLOBODNO dimenzionisanje

3. Sraunava se statika visina h:
Mu d
h= + p
B d p sbp 2

4. Iz poznate veze sb-eb sraunava se dilatacija

betona u nivou srednje ravni ploe:
sb
fB
sbp
s
ebp = 2 1 - 1 - bp ; ea = 10
fB
eb
ebp 2.0 3.5
PARABOLA PRAVA

13
 27

"T" preseci (B>5b): SLOBODNO dimenzionisanje

5. Odreuje se poloaj neutralne linije u odnosu na
srednju ravan ploe:
ebp d
x0 = h - p
ebp + ea 2

i uporeuje sa POLOVINOM DEBLJINE PLOE.

6a. Ukoliko se utvrdi da se neutralna linija nalazi u rebru
(x0 > dp/2), presek je oblika "T" i odreuje se povrina
armature iz uslova ravnotee normalnih sila:
Mu
Aa =
d
h - p sv
2

28

"T" preseci (B>5b): SLOBODNO dimenzionisanje

6b. Ukoliko se utvrdi da se neutralna linija nalazi u ploi,
presek se dimenzionie kao PRAVOUGAONI, irine B.
Za sraunatu statiku visinu odreuje se koeficijent k:
h
k=
Mu
B fB
i iz tabela za dimenzionisanje oita vrednost m1M ili z.
Potrebna povrina armature se sraunava iz izraza:

B h fB Mu Mu
Aa = m ili Aa = =
100 sv z sv z h sv

14
 29

"T" preseci (B>5b): SLOBODNO dimenzionisanje

7. Usvaja se broj i prenik ipki armature. Usvojena

armatura se rasporeuje u preseku (a0, isto
rastojanje izmeu ipki)
8. Sraunava se poloaj teita a1 usvojene armature i
usvaja visina preseka d:
d = h + a1
9. Konano se konstruie popreni presek i prikazuje u
odgovarajuoj razmeri (1:10) sa svim potrebnim
kotama i oznakama.

30
Primer 9: Slobodno dimenzionisanje T preseka
(primer 13 str. 33 - pisani materijal)

Odrediti visinu i potrebnu povrinu armature za T presek

zadatih geometrijskih karakteristika, optereen momentima
savijanja usled stalnog (Mg) i povremenog (Mp)
optereenja. Podaci za proraun:
Mg = 200 kNm b = 30 cm dp = 10 cm MB 30
Mp = 250 kNm B = 180 cm RA 400/500

MB 30 fB = 2.05 kN/cm2
RA 400/500 sV = 40 kN/cm2

15
 31
Primer 9: Slobodno dimenzionisanje T preseka
(primer 13 str. 33 - pisani materijal)
Mu = 1.6200 + 1.8250 = 770 kNm
Nu = 0 Mau = Mu = 770 kNm
usv. sbp = 0.3fbk = 9 MPa = 0.9 kN/cm2

Mu dp 770 10 2 10
h= + = + = 52.53 cm
B d p sbp 2 180 10 0.9 2

s
ebp = 2 1 - 1 - bp = 2 1 - 1 - 0.9 = 0.502
fB 2.05

Primer 9: Slobodno dimenzionisanje T preseka 32

(primer 13 str. 33 - pisani materijal)

0.502 10 d
x0 = 52.53 - = 2.27 cm < p = 5 cm
0.502 + 10 2 2

Kako je neutralna linija u ploi, presek se dimenzionie kao

pravougaoni, irine B=180 cm:
52.53
k= = 3.636 eb / ea = 1.575 / 10 ; m = 7.903%
770 10 2
180 2.05
180 52.53 2.05
Aa = 7.903 = 38.30 cm2
100 40

usvojeno: 8R25 (39.27 cm2)

16
Primer 9: Slobodno dimenzionisanje T preseka 33

(primer 13 str. 33 - pisani materijal)

2R25
aI = 2.5 + 0.8 + 2.5/2 = 4.55 cm
4.5

usv. aI = 4.5 cm

10
25.5

2R12 aII = 4.5 + 3.0 + 22.5/2

usv. aII = 10 cm

60
U8/30

50
4R25 a1 = (44.5 + 410)/8
20

a1 = 7.25 cm
5.5

d = 52.53 + 7.25 = 59.78 cm

4.5

4R25
usv. d = 60 cm
4.5 3x7=21 4.5
30

34

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

Poznato:
statiki uticaji za (Mi, Ni) sraunato
kvalitet materijala (fB , sv)
dimenzije preseka (b,B,d,dp)

Nepoznato:
povrina armature (Aa)
poloaj neutralne linije, napon sbp

17
 35

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

1. Mu = g u ,i Mi ( i = g , p , D )
i

Nu = g u ,i Ni
i

2. Pretpostavlja se a1 i sraunava h i Mau:

d
h = d - a1 ; Mau = Mu + Nu - a1
2
Iz uslova ravnotee momenata savijanja sraunava
se sbp:

36

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

B > 5b eb s bp
d p/2

d p/2

d p/2

e bp
x - dp dp

Dbpu
x0
x

x0

zb = h - d p/2

N.L.
d

Gb
h-x

Aa1 Zau
a1

a1

b e a1

18
 37

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

Mau
sbp =
d
B d p h - p
2

U sluaju da se dobije sbp > fB, postupak se

prekida i sprovodi taan proraun (uvodi se i
nosivost rebra)
3. Iz poznate veze sb-eb sraunava se dilatacija
betona u nivou srednje ravni ploe:

s
ebp = 2 1 - 1 - bp ; ea = 10
fB

38

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

4. Odreuje se poloaj neutralne linije u odnosu na
srednju ravan ploe:
ebp d
x0 = h - p
ebp + ea 2
i uporeuje sa polovinom debljine ploe.
5a. Ukoliko se utvrdi da se neutralna linija nalazi u
rebru (x0 > dp/2), presek je oblika "T" i iz uslova
ravnotee normalnih sila sledi:

Mau N
Aa = - u
d sv
h - p sv
2

19
 39

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

5b. Ukoliko se utvrdi da se neutralna linija nalazi u
ploi, presek se dimenzionie kao
PRAVOUGAONI, irine B.
Za sraunatu statiku visinu odreuje se koeficijent k:
h
k=
Mau
B fB
i iz tabela za dimenzionisanje pravougaonih preseka
oita vrednost mehanikog koeficijenta armiranja
m1M ili koeficijenta kraka unutranjih sila z.

40

"T" preseci (B>5b): VEZANO dimenzionisanje

Potrebna povrina armature se sraunava iz izraza:
B h fB Nu
Aa = m -
100 sv sv ili:

Mau N Mau N
Aa = - u = - u
z sv sv z h sv sv
6. Usvaja se broj i prenik ipki armature. Usvojena armatura se
rasporeuje u preseku (a0, isto rastojanje izmeu ipki)
7. Sraunava se poloaj teita a1 usvojene armature i stvarna
statika visina h, koja se uporeuje sa raunskom. Po potrebi
se koriguje pretpostavljeno a1 i proraun ponavlja
8. Konano se konstruie popreni presek i prikazuje u
odgovarajuoj razmeri sa svim potrebnim kotama i oznakama.

20
Primer 10 - T presek 41

(primer 14 str. 35 - pisani materijal)

Dimenzionisati T presek zadatih karakteristika, optereen
uticajima usled stalnog (Mg , Ng) i povremenog (Mp, Np)
optereenja. Podaci za proraun:

Mg = 300 kNm Ng = 500 kN B = 180 cm dp = 10 cm

Mp = 250 kNm Np = 400 kN b = 30 cm d = 60 cm
MB 25 RA 400/500
MB 25 fB = 17.25 MPa = 1.725 kN/cm2
RA 400/500 sV = 400 MPa = 40 kN/cm2

Mu = 1.6 300 + 1.8 250 = 930 kNm

Nu = 1.6 500 + 1.8 400 = 1520 kN

42
Primer 10 - T presek
(primer 14 str. 35 - pisani materijal)
pretp. a1 = 7 cm h = 60 7 = 53 cm
60
Mau = 930 + 1520 - 7 10 -2 = 1279.6 kNm
2

1279.6 10 2 kN
sbp = = 1.67
10 cm2
180 10 53 -
2

1.67
ebp = 2 1 - 1 - = 1.631

1.725

1.631 10 d
x0 = 53 - = 6.73 cm > p = 5 cm
1.631 + 10 2 2

21
Primer 10 - T presek 43

(primer 14 str. 35 - pisani materijal)

Kako se neutralna linija nalazi u rebru, presek se

dimenzionie kao T presek. Kako je
B/b = 180/30 = 6 > 5
moe se primeniti uproen postupak (zanemarenje
nosivosti rebra). Sledi:

1279.6 10 2 1520
Aa = - = 28.65 cm2
10 40
53 - 40
2

Usvojeno: 6R25 (29.45 cm2)

Primer 10 - T presek 44

(primer 14 str. 35 - pisani materijal)

2R25
4.5

10

aI = 4.5 cm
25.5

aII = 10 cm
2R12
60

U8/30 a1 = (44.5 + 210)/6

50

a1 = 6.33 cm
20

2R25
4.5 5.5

h = 60 - 6.33 = 53.67 cm
h > 53 cm = hra.
4R25

4.5 3x7=21 4.5

30

22