You are on page 1of 163
HOC VIEN KY THUAT QUAN SU KHOA VO TUYEN BIEN TU MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO | (Tai liu ding cho dao tao Cao hoc cac chuyén nganh Kf thuat V6 tuyén Dién tir & Thong tin Lién lac va Ty dong hoa & Diéu khién Tit xa) LUU HANH NGI BO | NHA XUAT BAN QUAN DOI NHAN DAN HA NOI 2002 NHA XUAT BAN MONG BAN DOC GOP Y KIEN, PH& BINH Chi dao néi dung: Bién soan: HVKTQS - 2002 BAN CHi DAO NGHIEN CUU, BIEN SOAN, HOAN THIEN HE THONG TAI LIEU HUAN LUYEN, GIAO TRINH, GIAO KHOA, HOC VIEN KY THUAT QUAN SU. Trung ban: Thiéu tuéng, PGS-TS Nguyén Ditc Luyén Ph6 truing ban: Dai té, PGS-TS Pham Huy Chuong ‘Thu ky: Thuong t4, Th.S Nguyén Van Thang TS Nguyén Quéc Binh Quyét dinh ban hanh S6: 1374/QD-HV Ngay 10 thang 8 nam 2000 355 - 531.7 1412 - 2002 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. MUC LUC Loi noi déu Chuong 1. MG DAU VE MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN 1.1. Khai quat vé mé phéng cac hé thong thong tin 1.1.1. Hé thong thong tin, cdc vdn dé trong thiét ké’va danh gid 1.1.2. Ap dung mé phéng trong thiét ké va danh gid hé thong Chuong 2. BIEU DIEN TIN HI6U VA HE THONG 2.1. Biéu dién tin higu 2.1.1. Céc loai tin hiéu 2.1.2. Biéu dién tin hiéu trén mién tan s& 2.2. Biéu dién hé théng 2.2.1, Khdi quét chung 2.2.2. Cac tinh chdt cia hé thong 2.2.3. Phan loai cdc hé thong 2.2.4. Hé thong tuyén tinh khong bién déi theo thoi gian 2.2.5. Biéu dién tuong duong thong thdp cdc hé théng va tin hiéu 2.2.6. Hé thong tuyén tinh bién déi theo thdi gian 2.2.7. Cac hé thong phi tuyén Chuong 3. MO HINH HOA Hf THONG 3.1. Mé dau 3.2. Mé hinh hoa mt sé bé phan chi yéu 3.2.1. Nguén symbol 3.2.2. Diéu ché'va gidi diéu ché’s& 3.2.3. Cac mach loc 3.2.4. Cac thiét bi phu tro 3.2.5. Tap dm va can nhiéu 3.2.6. Phdn tit phi tuyén 3.2.7. Duéng truyén dan MUC LUC 10 10 10 14 17 18 18 23 28 28 30 32 33 37 46 51 58 58 62 62 7T2 19 86 92 93 98 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. Chuong 4. CAC K¥ THUAT DANH GIA XAC SUAT LOI TRONG MO PHONG HE THONG THONG TIN 107 4.1. Mé dau 107 4.1.1. Danh gid chat lung hé théng thong tin béing mo phéng 107 4.1.2. Cdc ky thudt danh gid BER thong thuong 108 4.2. Phuong phap Monte-Carlo Lig 4.2.1. Nguyén tac co ban 114 4.2.2. KY vong va phuong sai cua uéc luong theo phuong phap Monte-Carlo 118 4.2.3. Cac luu ¥ va nhén xét 120 4.3. Phuong php tua giai tich 121 4.3.1. Nguyén téc co ban 124 4.3.2. Thii tuc tinh toan 125 4.3.3. Thi du dp dung phuong phdp tua gidi tich 129 Chuong 5. GOI CHUONG TRINH ASTRAS VA TH{ DU UNG DUNG 134 5.1. Géi chuong trinh ASTRAS 134 5.1.1. Gidi thiéu chung 134 5.1.2. Két edu géi chuong trinh ASTRAS 135 5.1.3. Cae dac diém co ban ctia goi chutong trinh ASTRAS 137 5.1.4. Hudng dén sit dung g6i chuong trinh ASTRAS 142 5.2. Thi du tng dung g6i ASTRAS 146 5.2.1. So dé khoi tuong duong bang gic ctia hé thong viba M-QAM 146 5.2.2. Cac dae diém co bin cia hé thong vi ba sé M-OAM 147 5.2.3. M6 td hé théng va két qud mé phéng 152 Tai liéu tham khdo 163 6 MUC LUC TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HB. THONG THONG TIN sé LOI NOI DAU Mo phing bang méy tinh 1a mot cong cu hét sttc mém déo, hiéu qua va kha kinh té trong phan tich va danh gid cdc hé thong thong tin. Hién nay, tai cdc trung tam dao tao va nghién citu 16n trén thé gidi, m6 phong may tinh 1a mét trong nhimg c6éng cu nghién ctu chi yéu va 1a mot cong cu hé tro giang day hét sic hitu hiéu. Trong hau hét cdc trudng hop nghién citu phat trién cdc hé thong thong tin hién dai, mé phéng méy tinh 1a cong cu dac luc nhat cho phép ngudi thiét ké kiém tra nhing phuong 4n thiét k€ cita minh, x4c dinh nhiing yéu t6 va cdc thong s6 quan trong nhat cia hé th6ng cén phat trién trudéc khi dua vao ché tao thir nghiém. D6i véi giang day vé théng tin lién lac, mé phong may tinh cho phép ngudi hoc cé duge cai nhin sau sac va truc quan vao nhing khia canh ky thuat hét stic phitc tap cia cdc hé thong thong tin, nhitng c4i ma néu chi nghién cifu thudn tuy ly thuyét thi vita khé hiéu vira t nhat. Doi voi hudn luyén.thuc hanh, m6 phéng may tinh 1a phuong tién vita mém déo, vita mang tinh téng quat va kha kinh té, nhiing diéu ma viéc thuc hanh trén mot vai loai thiét bi thuc t€ hay trén cdc mé hinh don gian hod trong phong thi nghiém khong thé dap tng day di dugc. CuGn sch nay duge bién soan trudc hét nham gitip c4c hoc vién cao hoc chuyén nganh thong tin lién lac trong viée nghién cttu mon hoc “KY thuat m6 phong cdc hé thong thong tin”. Muc dich cia chuong trinh mon nay 14 cung cap nhing kién thitc thiét yéu nhat vé nhiing ndi dung hét stfc dac thi cha ky thuat mo phong cdc hé thong thong tin, tao nhing co sé ban dau gitp cdc hoc vién biét cach tao duge céng cu thich hgp cho cdc nghién citu sau nay, dac biét trong nhing diéu kién nghién cttu kha thiéu thén & miéc ta. D6i véi cdc cAn bO nghién itu trong nganh thong tin lién lac, cuén sdch cing cé thé bé ich vé nhiéu phuong dién. Do khuén khé chuong trinh dao tao cé han, cuén sdch nay han ché trong LOE NOI DAU 7 TS Nguyén Quéc Bink: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO cdc ndi dung thiét yéu nhat d6i véi mo phdng cdc hé théng truyén dan tin hiéu sé. Mot s6 van dé lién quan cing sé khong dugc trinh bay trong tai li¢u nay ma ngudi doc cain phai tham khao them khi tién hanh xay dung céng cu nghién ctfu cho minh, chang han nhiing van dé chi tiét hon trong biéu dién cdc tin hiéu duge rdi rac hod, cdc phép bién déi Fourier nhanh FFT va IFFT (Fast Fourier Transform va Inverse Fast Fourier Transform), cdc bién dé6i z va Laplace, m6 hinh hod mét 86 thiét bi, hay nhu cdc phuong phdp dénh gid xdc sudt 16i theo ly thuyét gid tri cuc EVT (Extreme Value Theory), phuong phap ngoai suy dudi, phuong php lay méu quan trong... Hien tai, cdc thuat ngi ky thuat trong céc tai ligu dn hanh & nuéc ta con chua thong nhat. Trong qua trinh bién soan, tac gid da c6 gang tham khdo cach sit dung cdc thuat ngit kf thuat trong cdc tai liu tiéng Viét khdc va trong nhiing trudng hop cdn chua hoan toan théng nhdi, mdi sé thuat ngit ky thuat xudt xut tir tiéng nudc ngoai sit dung trong cu6n sdch nay dugc chuyén nghia sang tiéng Viét theo cdc ty dién phé thong va chuyén nganh dang duge luu hanh rong rai trong nuéc. Dé ngudi doc thuan tién trong tra ctfu, trong nhiing trudng hop nay cdc thuat ngit ky thuat duge chua thdng nhat bang tiéng Anh. Mot sé thuat ngi da Viet hod rong rai duge ding & dang phien 4m (nhu céc ti bit, pha-ding...) hoac g4n nhu da Viet hod thi duoc dé nguyén thé tiéng Anh va in nghiéng (nhu symbol, menu, constellation...). NOi dung cu6én sdch gém bén chuong chinh, ngoai chuong mot duc danh dé trinh bay mot céch téng quan vé cdc hé thong thong tin, cdc yéu t6 tac dong, cdc thong s6 cin danh gid va khéi quat chung vé ky thuat m6 phong. V4n dé biéu dién cdc tin higu va cdc hé théng duge trinh bay 6 chuong hai trong d6 phuong phép biéu dién céc tin higu va hé thOng tuong duong thong thap dac biét hau dung trong m6 phéng hé théng thong tin la mot ndi dung trong tam. Chuong ba duge sit dung dé trinh bay thuat todn mo hinh hod cdc khéi chtte nang co ban cla hé thong thong tin sO, han ché chi yéu vao cdc khéi chtic nang ciia hé théng truyén dan. Céc ky thuat dénh gid xdc sudt 18i - thong so chat Iuong chit yéu cha he thong 8 LOI NOI DAU TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO, thong tin s6 - dugc trinh bay trong chuong bén, nhdn manh ti hai phuong phap thong dung nhat 1a phuong phap Monte-Carlo va phuong php twa giai tich (Quasi-analytical). Nhu 1a mot vi du va 1a mot co h6i tap duogt tmg dung ky thuat mo phong, chuong nim gidi thigu m6t géi chuong trinh mo phdng - géi phan mém ASTRAS (Analog Simulation of TRAnsmission Systems) - va goi ¥ cdc tng dung cia n6 trong viéc sit dung ky thuat m6 phong dé dénh gid mot hé théng truyén dan sé cu thé. Ky thuat mo phong cdc hé thong théng tin 14 mot ndi dung tuong d6i mdi mé va khong kém phénn phitc tap, tai liu chuyén mon vé linh vuc nay lai rat hiém, thdi gian danh cho nghién citu m6n hoc nay trong chuong trinh dao tao cao hoc lai tuong déi ngan, vi vay cdc vin dé trinh bay trong tai ligu nay nhat dinh khong thé tranh duge déi ché cdn kh so sai. Do thdi gian bien soan ngén, vide trinh bay céc noi dung cé thé cdn doi ché chua that chinh xdc, tac gia rat mong nhan duge cdc ¥ kién dong gop. Moi ¥ kién xin vui long giti téi TS. Nguyén Quéc Binh, BO mon théng tin - Khoa vo tuyén dién tit, hoac Phong dao tao sau dai hoc, Hoc vién kf thuat quan su. Tac gia xin chan thanh cém on gido su, tién si khoa hoc Nguyén Xuan Quynh da doc hiégu dinh va da gop nhig ¥ kién phe binh va goi ¥ quy bau dé tai ligu hoan thién hon. Cudi cing, tac gia xin bay t6 & day long biét on sau sic adi v6i ngudi thay 1én cua minh - gido su, tién si khoa hoc Frigyes Istvan thudc Dai hoc k¥ thuat Budapest, Hungary - vi nhing kién thttc vé linh vuc mo phéng cdc hé thong thong tin s6 cing nhu san phém phan mém nhan dugc tit ong. LOI NOI DAU 9 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO CHUONG 1 MO DAU VE MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN 1.1. KHAI QUAT VE MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN 1.1.1, HE THONG THONG TIN, CAC VAN bf TRONG THIET KE VA DANH GIA a. Cac hé thong thong tin: Céc hé thong théng tin cé chifc nang truyén dua thong tin tit noi nay dén noi khéc. Theo cAc dac tinh cla minh, cdc hé théng théng tin cé thé duge phan loai theo nhiéu c4ch. Theo loai tin hiu duge ding dé truyén tin tic, cdc hé thOng thong tin duge chia thanh céc hé th6ng thdéng tin tuong tf (analog) hay s6 (digital). Theo cdc phuong tién truyén dan, cdc hé thong théng tin cing cé thé dugc phan loai thanh cdc hé th6ng thong tin ding cp déng, cdc hé théng thong tin quang soi (fiber optic) hay cdc hé thong thong tin séng cuc ngén (microwave)..., trong 46 dén uot minh cdc hé thOng thong tin s6ng cuc ngén lai cé thé phan tiép thanh cdc hé théng thong tin vé tinh, thong tin v6 tuyén tiép stic (ma 6 nudc ta cdn quen goi 1a vi ba) ya théng tin di dong. C&c thanh phan chi yéu cilia hé thong thong tin bao gém: Céc nguén tin hiéu bao gém tin hiéu hiu ich, tap am va can nhiéu. Mac di tap 4m va can nhiéu cfing 18 cdc tin hiéu dién song trong chuong trinh nay trong nhiéu trutng hop ta sé sir dung tir “tin hiéw” dé chi riéng thanh phn tin higu hit ich; © Céc thiét bi truyén din tin ttc bao gém cdc b6 diéu ché va gidi diéu ché, cdc b6 Igc cdc b6 khuéch dai, c4c mach loc thich nghi ding lam mach san bang dac tinh dudng truyén, cdc mach duy tri déng b6...; 10 Chuong 1: MO DAU VE MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE: THONG THONG TIN SO © Moi trudng truyén dan hay d6i khi ciing duoc goi 1a kénh truyén; © C&c thiét bi xir ly tin tic va tin hiéu; Céc yéu 16 tre ngai chit yéu trong truyén dua thong tin gay suy gidm chat lugng hé thong bao g6m: Pha-ding gay béi truyén din da dudng trong thong tin v6 tuyén tiép sttc, thong tin di dong...; * Céc méo tin hiéu do dac tinh dudng truyén khong ly tudng (bao gém cdc méo tuyén tinh va méo phi tuyén), do trai gitt cham (delay spreading) gay béi truyén dan da dutng (multipath); C4c can nhiéu bao gém can nhiéu khi quyén, can nhiéu tir cdc hé thong khdc, can nhiéu ti cdc kénh Jan can cling hé théng hay can nhiéu néi tai (can nhiéu gay bdi dac tinh phi tuyén cia tuyén truyén dan ching han); « Tap 4m lugng tit va tap 4m nhiét gay bdi cdc linh kién dién ti; Tn sac trong théng tin quang; Chat lung cia cdc hé thong th6ng tin s6 ndi chung duge danh gid thong qua rat nhiéu tham s6 nhu mdu mit (eye-pattern), mat d6 phé nhiéu, do nhay may thu, xc suat 16i bit thong. . trong d6 chi tiéu quan trong nhat 1a xdc sudt 16i bit cha hé b. Cac vain dé trong thiét ké va dénh gid hé thong: Trong thiét ké, phan tich va dénh gid cdc hé thong thong tin hin dai c6 ba phuong ph4p chit yéu, khong loai tri an nhau, do 1a: © Phuong phap gidi tich: La phuong phap dua trén cdc cOng thtfc nham tinh toén céc mach dién, cdc khéi chite nang cdu thanh hé théng va danh gid chat lugng hé thong dudi tac dong cha cdc yéu t6 khdc nhau ciing duge biéu dién thong qua cdc céng thifc todn hoc; ‘Chuong 1: MO DAU VE MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN rn TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hft THONG THONG TIN sé Phuong php ché thir mau va do ludng: La phuong phap trén co sé tinh todn so bo ngudi thiét ké ché tao mau thir va tién hanh do kiém tra cdc chi tieu chat lugng. Dac diém cia phuong phap nay Ja mac dit 1a phuong phdp cho cdc ket qua tin cay nhat song kh4 cing nhic va t6n kém, do vay chi 4p dung trong cdc buéc sau trong qué trinh thiét ké va phan tich hé thong; « Phuong phdp mo phong. Trong vai thap ky gan day cdc hé théng thong tin va xir ly tin hi¢u da phat trién dac biét manh mé. Trong thdi gian nay su ra ddi cha mét loat cdc ky thuat méi nhu cac phan cimg véi gid thanh khé ré, xir ly nhanh chéng tin hiéu, c4p soi quang hoc, c4c thiét bi quang hoc tich hgp va céc mach tich hgp s6ng cuc ngan... 44 c6 nhimg anh huéng rt quan trong t6i viéc thyc hién cdc hé théng thong tin lién lac. Mite d6 phite tap ngay cang tang cila cdc hé théng thong tin doi hdi nhiing c6 gang va thdi gian ngay cang l6n trong thiét ké va phan tich hé thong voi chi ph ngay cang cao. Sy cén thiét phai nhanh chéng dua céc kj thuat méi vio cdc san phém thuong mai nam cai thién va phat trién cdc dich vu k¥ thuat, tang kha nang canh tranh cila cdc thiét bi & dang thuong phdm ddi hdi viéc thiét ké va danh gid chat luong hé théng thong tin phai dugc tién hanh theo mot céch thite méi, tiét kiém vé thoi gian, dé dang va ré tién. Cac he thOng thong tin lién lac hién dai 1a cdc cau tric rat phic tap gém cdc phan tir khdc nhau ma nhing phan ti nay tu than cfing cé cac dac tinh phttc tap. Do d6 phifc tap rat cao va ngay mot phite tap hon cia cdc hé thong théng tin lién lac hién dai, céch dé cAp giai tich vé cdc phan tg cla céc hé thOng xem ra 14 mot nhiém vu khong thé thuc hién dugc. Céc thir nghiém trén cdc hé théng thuc theo phuong phdp ché thir m4u va do ludng, mat khac, lai qué tén kém, nhdt 18 trong cdc giai doan dau cia qué trinh thiét ké, phat trién va cai tién hé thng. Do vay, nhu thuc té cho thay, cdc yéu cfu vé 6 chinh xéc cfing nhu hiéu qua vé thdi gian va chi phi cho qué trinh thiét ké, phan tich va dan gid he thong chi cé thé thod man duge thong qua viéc sit dung cdc cong cu thiét ké va phan tich cé su tro gidp cha may tinh manh. 2 Chuong 1: MO DAU VB MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN _TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Mot s6 lugng 16n cdc kf thuat dugc tro gitp béi mAy tinh (computer- aided) di duge phat trién trong chimg vai chuc nam tré lai day nhim hé wo qué trinh mé hinh hod, phan tich va thiét k€ cdc hé thong thong tin lién lac. Cac ky thuat nay duge chia lam hai loai: © Céc gidi phdp dva trén c6ng thitc (formula-based techniques), trong d6 may tinh duge sir dung dé dénh gid va tinh toan theo cdc cong thitc phic tap. Ky thuat nay dua trén cdc m6 hinh duge don gidn hod, cho phép cé duge cai nhin tuong d6i vé tuong quan gitta céc thong s6 va cdc chi ti¢u chat lugng cia hé thong cén khdo st va do vay chiing cé ch trong cdc giai doan dau cia cOng viéc thiét ké. Tuy nhién, ngoai trir mot s6 trudng hop tuong déi ly twéng hoac dugc don gian hod cao, viéc danh gia chat \ugng hé thdng thong tin phitc tap ding cdc tinh toén gidi tich dé dat dugc d6 chinh x4c mong muén 1a hét stic khé khan. © C4c giai phdp dua trén m6 phong (simulation-based techniques), trong d6 méy tinh dugc sit dung dé m6 phdng cdc dang s6ng hay cdc tin hiéu trong qua trinh truyén qua suét hé thong. Ky thuat m6 phong cdc hé th6ng thong tin lién lac, nh vay, 1a ky thuat ding my tinh véi cdc san phém phan mém thich hop dé tao gid va bat chuéc hé thong & mitc dang s6ng tin hiéu nhim xem xét, phan tich, danh gia phan tmg cia nd. Mo phong may tinh, vi vay, 14 cong cu hitu hiéu trong nghién cttu, danh gid cling nhu thiét ké hé théng. Mac dau cdc két qua m6 phéng khéng thé hoan toan chinh xéc $0 véi cdc két qua do thir nghiem tren thuc té (do cdc phép tinh gin dting, do tinh gan diing ca cdc mé hinh sit dung trong mé phong...), song nhu thuc té da cho thay, cdc két qua thu duge bang m6 phong voi cdc phén mém tét va duge sit dung ding dan thi hoan toan cé thé tin cay dugc. Trong rat nhiéu trudng hgp cdc két qua m6 phéng rat khdp véi cdc s6 li¢u do kiém nghiém. Céc wu diém néi bat cla m6 phong bang méy tinh 1a nhanh chong, kinh té, hét sttc mém déo trong tmg dung va trong rat nhiéu trudng hgp n6 cho phép giai ca nhiing bai ton khong co kha nang giai quyét bang thyc nghiém cfing nhu tinh todn mot cach gidi tich. Chuong 1: MO DAU VE MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN 13 TS Nguyén Qué¢ Binh: MO PHONG CAC Ht THONG THONG TIN SO 1.1.2. AP DUNG MO PHONG TRONG THIET KE VA DANH GIA HE THONG. a. Qué trinh m6 phéng hé thong thong tin: Muc dich cia mo phéng hé thong thong tin la: Cung cAp mot céi nhin toan dién va sau sc d6i véi céc van dé ky thuat cia hé thong; © Dénh gid phan tmg cia hé thong cin m6 phong véi cdc tic dong khéc nhau; ¢ Kiém tra chat luong hé thong va so s4nh véi cdc chi tiéu. Dé hiéu rd vé qué trinh mo phéng hé théng théng tin ta hay xét mot thi du vGi hé thong vi ba M-QAM (M-ary Quadrature Amplitude Modulation: Diéu ché bién dé vubng géc M mitc) c6 so 46 kh6i tuong duong bang géc nhu trén h.1.1. Muec dich cia vige dénh gid, thiét ké 1a: e Danh gid chat lugng hé th6ng thong qua tham s6 BER (Bit Error Ratio: Ty le 16i bit). Thong thudng, BER 1a mot ham cia ty sé tin/tap, cu thé 1a mot ham cia ty sO nang lugng mét bit E, voi nang lugng No cia tap 4m (thudng duge gid thiét 1a tap 4m trang chudn) tinh tren mot bit, ttc 1a BER=/(E,/No), Khao sat anh hudng cia cdc yéu t6 khdc nhau téi chat luong cla hé th6ng. n(t) ES SLR LPS LP] Cho glai: SS (Symbol Source): Nguén kg hi¢u; CHAN (Channel): Kenh truyén; Ta.F (ransmitter Filter): BQ loc phat; Rx. F (Receiver Filter): BO loc thu MOD (Modulator): BO diéu ché DEM (Demodulator): BO gidi diéu ch&: HPA (High Power Amplifier): BO khuéch dai cong suat. Deciss. (Decision): Mach quyét dinh; n(t): Tap am nhiét; Hinh 1.1. So dé kh6i tuong duong bing g6c he thong vi ba M-QAM. i: Giai ph4p giai tich 1a trén co sé m6 hinh hod hé théng bang cfc cong thttc toan hoe, tinh to4n BER duéi téc dong cia rat nhiéu y&u t6 nhu méo do loc, méo phi tuyén do khuéch dai cong sudt, méo do dudng truyén, sai pha séng mang thu, 14 ‘Chuong 1: MO DAU VE'MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN . TS Nguyén Quée Bin: MO PHONG CAC HE THONG THONG TINSO sai léch tin hiéu déng hé..., ttc 14 tinh to4n BER=f(E,/No), méo dudng truyén, méo phi tuyén, Ag, Ar...) trong dé Ag, Az lan luot 1a cdc sai \éch pha séng mang va sai léch tin hiéu déng hé gitta phén thu voi phan phét. Do cé phan tir phi tuyén (bo khuéch dai cong sudat) phuong phép xép chéng khong thé 4p dung dugc, hon nia do bang tan han ché nén trong tin hiéu dau ra t6n tai xuyén nhiéu gitfa cdc dau ISI (InterSymbol Interference)... nén viéc tinh todn theo phuong phap giai tich tr nén qué phtic tap dén ndi cé thé xem nhu khong thé thuc hién néi. D6Oi vdi phuong phép m6 phong, qué trinh mo phong thuc chit 1a tao gid hé théng trén co sé m6 hinh hod hé théng bao gém tao gid tin hiéu, mé hinh hod cdc khéi chite ndng ctia hé théng va cdc tac dong khéc nhau va cho tin hiéu “‘chay” suét qua hé thong va dénh gid BER theo mét 86 cach thite khde nhau. Trén co so d6 dap wmg cdc muc dich dé ra d6i vi cong tac thiét ké va dénh gid hé th6ng. Nhu vay, qué trinh mo phdng bang may tinh cdc hé théng thong tin bao g6m: Tao gid tin hi¢u 6 dang xi ly may tinh duoc (bang cdch tao mau céc tin hiéu ti mttc dang s6ng trong cdc mién tan sé hay thi gian mot c4ch thich hop); © M6 hinh hod cdc kh6i cia hé théng theo cac thuat todn todn hoc mo ta chitc nang cia timg khdi, lién két cdc khoi chitc nang cla hé thong theo so 46 Khoi ding dé mo phéng; Cho cac miu tin hi¢u dang s6ng chay qua toan hé théng, tao ra céc mau tin hiéu dang song Idi ra hé thong, Danh gid BER theo mot sé phuong phap, ching han bang céch so sénh chudi ky higu nhan duge 6 Idi ra so voi chudi ky hiéu duge tao ra 3 I6i vao (phuong phép Monte-Carlo). b. Ap dung m6 phong trong thiét ké va danh gid hé thong thong tin: Trong thiét ké hé thong, m6 phong hé thong dugc tién hanh nhu sau: Lap so dé hé thong gid dinh (dinh thiét ké); ¢ M6 hinh hod cdc thanh phan ctia hé thong v6i cdc thong s6 co ban; Chuong I: MO DAU VE MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN 15 TS Nguyén Quéc Binh: MO: PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO © Mo phong hé théng véi cdc tap thong s6 khéc nhau nham tim phuong 4n thiét ké t6i wu thoa main cdc chi tiéu da duge dé ra d6i v6i hé thong cn thiét ké. Dénh gid hé thOng trong qué trinh phat trién: Dé bao dam tinh xdc thyc cla mo phong, két qua m6 phéng cén phai dugc kiém nghiém bang c4ch so s4nh véi két qua trén cdc hé théng thuc hién cé trong qué trinh phat trién phin mém mo phéng. V6i cdc phdn mém m6 phéng da duoc kiém nghiém, can cit vao cdc tham s6 thuc cia hé th6ng can phat trién, he thong cén dénh gid dugc dua vao mé phong nham c6 duge cac két luan vé chét long hé thong khi duge phat trién. c. Cae ting dung khdc cita mé phéng: ; . Khi da c6 he thong dang khai théc, viéc m6 phong hé théng cé thé gitip fch cho viéc phét hién va loai bd .héng héc. Ngoai ra, m6 phong may tinh con.cé thé duge sir dung nhu mét cng cu hitu hiéu va ré tién trong hudn luyén, gidng day, nghién ctu, cho-phép giai thich, quan sét mét cdch sau sdc va truc quan c4c khéi niém, cdc tinh chat cia hé théng thong tin. Trong dao tao tai nhiéu trudng va trung tam khoa hoc Ién trén thé gidi, mo phong méy tinh cdc hé théng thong tin dang tré thanh cong nghé hudn luyén thyc hanh mdi, thay thé cho cdc cong nghé cing nhdc, thiéu tinh téng quat va ton kém truéc day 1a thuc hanh trén hé thong thuc hay trén cdc m6 hinh don gian hod. 16 Chuong 1: MO DAU VB MO PHONG CAC HB THONG THONG TIN TS Nguyén Qué Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO CHUONG 2 BIEU DIEN TIN HIEU VA HE THONG Cée khéi niém 1ién quan téi m6 phong hé thOng thong tin bao gém: Kich thich, phdn ting va hé thong. Tuy theo muc dich cla m6 phéng ching ta sé c6 cac nhiém vu khdc nhau sau day: © Qué trinh thiét ké he thong: Téng hop hé théng dé v6i mOt Kich thich di cho thu duge m6t phan ing xdc dinh; Qué trinh phan tich hé thong: X4c dinh phdn tng cha mot hé thong da cho v6i m6t kich thich nhét dinh nham xac dinh cdc dac tinh ky thuat cfing nhu ban chat cha hé thong; Qué trinh danh gid chat lugng hé thong: Dénh gid chat Iuong he thong thong qua tinh todn cdc chi tiéu chat lugng can ctf trén phan img 16) ra. Kich thfch va phan ing cia hé théng duge xem 1a cdc tin hiéu. Nhu da trinh bay 6 chuong mot, m6 phong cdc hé thong théng tin 1a viéc biéu dién he thong va tin higu & dang thich hop xi ly bang may tinh va cho tin hiéu “ai” qua hé théng. Do vay, trong m6 phéng cdc hé thong thong tin, biéu dién hé théng va tin hiéu 6 dang xt ly dugc bang may tinh déng mot vai trd dc biét quan trong. Trong chuong hai nay ching ta sé xem xét nhiing van dé co ban nhdt trong biéu dién hé théng va tin hiu, bao gdm viéc biéu dién cdc tin hiéu (ngdu nhién hay tién dinh) va cdc loai hé thong khdc nhau (tuyén tinh hay phi tuyén,c6 hay Khong bién 46i theo théi gian...). ff Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIEU VA HE THONG I —— TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN sé. 2.1, BIEU DIEN TIN BIEU 2.1.1. CAC LOAI TIN HIBU C4c loai tin hiéu trong hé thong thong tin bao gém tin hiéu hftu ich va can nhiéu. C6 thé phan chia céc tin hiéu thanh: Tin hiéu t&t dinh; ¢ Tin hiéu ngdu nhién. Cac tin hiéu cé thé c6 dang lién tuc (thuc té) hoac dang da dugc roi rac hod (duoc sit dung trong m6 phéng may tinh). a. Tin hiéu tat dinh: Trong thuc té, tin hiéu tat dinh xuat hién duéi dang cdc tin hiéu thir (test) da biét truéc & phan thu. Tin hiéu tat dinh duge biéu dién bang c4c ham theo thdi gian bao gém ca ham thuc. ln ham phic. Trong qué trinh mo phéng, mét sé tin hiéu dang song ciing thudng duoc biéu dién duéi dang tat dinh va cling dugc biéu dién bang cdc ham théi gian. Céc tin hi@u thudng xuat hién trong cdc hé théng thong tin c6 thé dugce biéu dién nhu 1a dan xuat cla mot s6 hiu han céc tin hiéu co sé, Sau day 1a mot 86 loai tin hiéu co sé dc biét quan trong trong cdc hé thOng thong tin. ¢ Ham bac thang don vi: 0, t<0 e Ham xung don vi (ham delta): uF t=0 oo={t wie0 (2.2) Dinh nghia: : frOs@at =x(0) (2.3) -© Ham sinc: in at m * sinc() = (2.4) 18 =""T Chwong 2: BIBU DIEN TIN HIRU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Dac diém cia ham sinc(2) 1a n6 nh4n gid tri bang khong tai cdc gid tri cia 1 la céc 6 nguyén khdc khong va bang 1 khir =0. Tin hiéu mii phiic: x(t) = exp(j2aft) = cos 2aft + j sin 2aft (2.5) Chai y I: Do la ham phitc nén viéc vé dé thi x(f) thudng duge phan thanh vé 6 thj phan thuc va phén do. Dé mo phong duge bing mé4y tinh s6, cdc tin hiéu trén cén duge biéu dién 6 dang rdi rac trong duong. Cac tin hiéu rdi rac tuong ting nhan duge bang cach lay mau cdc tin hiéu lién tuc véi khoang cdch lay mau T,, thong thudng T, 1a mot hang s6. Tite 1a: Tin hiéu roi rac = Tin higu thuc (nT) (2.6) Khi bé qua gid tri thuc (1a hang s6) cha T,, ta c6 thé viét: Tin hiéu roi rac = Tin hiéu thuc (n) 27) Thi du: Ham bac thang don vi rdi rac: 1 n20 w= nr= He (2:16) trong 46 , 1A tung binh thoi gian trong khodng T cia a(t), duge tinh theo T2 Chuang 2:BIEU DIEN ‘TIN HIRU VA HE THONG 21 TS Nguyén Quéc Binh: MO. PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. 7 = x "Teouae (2.17) by 7S : * Cac ham phan b6 va mat dé xde sudt thuong gdp: Viéc nghién ctu cdc qué trinh ngdu nhién, nhu: da ndi 6 trén, c6 thé va thudng duge thuc hién thong qua cdc bién ngéu nhién. Cac bién ngdu nhién duge xem 1a da biét (xdc dinh) khi biét duge cdc ham phan b6 x4c suat cdf (cumulative density function) hay ham mat d0 xéc sudt pdf cha nd. Déi voi bién ngdu nhién X, cdf thutng duge ky hiéu la F,(x) cdn pdf thi thudng duge ky hiéu 1a f(x). Theo dinh nghia, lién hé gitta cdf va pdf cha mot bién ngdu nhién X duge x4c dinh theo Fx) = [ne (x).dr ~ (2.18) va Sx) = ALF a) (2.19) Thuc ra, dé x4c dinh bién ngdu nhien X thi viéc biét F(x) 1A diéu kién cén thiét con viéc biét f(x) thi rong hon va 1a di nhung khong phai 1a nhat thiét. Tuy nhién, trong thuc té viéc nghién citu véi f(x) thudng thuan tién hon. Mot s6 cdf va pdf thudng gap trong khi nghién cttu cdc hé thong thong tin sé duge liét ké dudi day ma khong di vao chtmg minh chi tiét. © Bién ngdu nhién phan b6 déu (uniform): Paf: fx) = b-a), a0, (2.24) o Tuong tmg véi bién ngdu nhién mot chiéu lien tuc c6 cdc bién ngdu nhién mot chiéu rdi rac hoa véi cdc ham phan b6 xdc sudt va ham mat 46 xdc suat ri rac [17]. 2.1.2. BIEU DIEN TIN HIQU TREN MIEN TAN SO a. Biéu dién tin hiéu trén mién tan s6-Bién déi Fourier: Biéu dién tin hiéu trén mién thdi gian tuong di bt tien trong mot so trudng hop. Hon thé nffa, hdu hét cdc hé théng thong tin thudng duge xem 1a cdc hé thong cé phé tén han ché. Do vay viéc xem xét, phan tich va tinh todn v6i cdc tin hiéu nho biéu dién tin hiéu trén mién tan s6 thudng thuan loi hon. Biéu dién tin hiéu trén mién tan sé lien quan t6i viéc khai trién chudi Fourier cdc ham tin hiéu va dan dén khéi niém phé cita tin hiéu. Chwong 2: BIEU DIEN TiN HIBU VA HE THONG 23 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO * Chuéi Fourier: Mot tin hiéu x(¢) tudn hoan véi chu ky Ty c6 thé khai trién dugc dudi dang téng cia cdc ham ma: x(t) = > a,exp (j2nmft) (2.25) Trong d6 cdc hé s6 a, thudng 1a s6 phitc duge tinh theo: ir 2 J x0, exp Csanafet) dt 2.26) y qT, V6i fo = 1/To. Sit dung cong thttc Fourier ta duge: x(t) = x [a,cos2nafyt + j a,sin2n7fot] (2:27) Vé phai cla (2.25) chi héi tu trong mot s6 diéu kien nhét dinh, mot trong nhiing diéu kién nbu thé 1a ham x(¢) phai kh tich binh phuong trong chu ky cba nd, néi mgt céch khéc khai trién Fourier cia tin hiéu x(¢) chi hoi. ty néu nang lugng trong mét chu ky cia né 1 hou han. Can chu ¥ 14 néu x(¢) khong lién tuc tai ty thi chudi Fourier cia n6 hdi tu téi 1/2[x(to")+x(ty)}. * Bién d6i Fourier: Biéu dién cia tin hiéu x(¢) theo truc tén s6 dude ‘goi 1a phd X(f) cha tin hiéu. Néu x(1) 1a mot dao déng hinh sin (tin hiéu don sic) thi phé ca no 1a mot vach tai tan s6 cha dao dong. Khi x(t) tudn hoan véi chu ky T=1/f, thi phé éba n6 gdm cdc yach phé biéu thi cdc thanh-phdn dao déng hinh sin cia tin hiéu-cé céc tin sé ‘bang nguyén lan tan s6 fy. Khi x(7) khong tudn hoan thi phé cia né 1a mot ham cia tin s6 va duge goi 1a phd dac. Tin higu x(t) (khong nhat thiét tun hoan) lién Ke'v6i X(f) thong qua cap bién i Fourier. Bién déi thuan Fourier: Xf) = Flx(s)] = [une ar (2.28a) 24 Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIBU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Bién déi nguge Fourier: x(0) = FIX] = ix (f).e? "af (2.28b) Cap bién d6i Fourier t6n tai néu x(t) kha tich binh phuong, tiic 1a: foo? dt <0 (2.29) Bién d6i Fourier dugc ding dé bién 46i qua lai mot c4ch duy nhét tin hiéu gitta mién tn s6 va mién thdi gian, vi vay bién déi Fourier 14 m6t cong cu khong thé thiéu trong phan tich, danh gid va thiét ké cdc hé théng thong tin. Mot s6 cap bién di Fourier thudng gap dugc cho trong bang 2.1. Bang 2.1. Mot s6 cap bién déi Fourier thudng gap Tin higu __Bién déi Fourier fo XD) _ 1 0, 0 | won ft = ag 2) i Kt-t0) exp(-j27fin) i u(d.exp(-at) a>0 IMa+j2nfty) t.u(t).exp(-at) a>o nl(arjanfy** exp(2afot) OF-fo) 1 cos2aft 7 lOF f+ FFf)) 1 : sin2afye a [8-fo)-Af+f0)] 7 HX) ¢ i€ k 2D Sent) FL -p 1, ker Prt sr 2sinc(2Tf, ' jh sw 2Wsinc(2W?) plf= {r ifj>W Chuong 2: BIEU DIEN TiN HIEU VA HE THONG. 25 TS Nguyén Quoc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO * Céc tinh chdt ciia bién déi Fourier: Tinh tuyén tinh: Néu Fly(Q] =X) va FRO] =X thi Flax,(0) + bx(0)] = aX,(f) + bX) Va, b (2.30) © Tinh d6i ngdu: Néu x(¢) va X(f) 14 mot cap bin d6i Fourier thi: FIX] = x) 231) © Dich truc thoi gian: _. Flettto)] = X).exp(-faft) (2.32) tic 1a dich truc vé mat thdi gian din dén dich pha trén mién tan s6, lugng dich pha nay tuyén tinh voi f. Dich truc tin sé: Flx().exp(2mot)] = XF-fo) (2.33) Mot thi du vé tmg dung ciia dich truc tan sé 1a diéu ché bien do: Fla(t)eos2aj 1) = 5 MFA NCL] 2.34) ¢ Déi thang thdi gian: : - Flxat)] = a (la) - (235) ¢ Dao ham: FS }= pap (2:36) Tic 1a vigc lay dao ham tin higu trén mién thdi gian dn t6i viéc nhan phé cha né voi mot lugng j2zf. © Tich phan: FI fuente] = Fag Ot HO-AD (2.37) © Tich chap: 6 Chuong 2: BIEU DIEN TEN HIEU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Fiat) (0) = XNA) (2.38) va Fi.) = O*a A) (2.39) tic 1a tich thudng trén mién thdi gian qua bién déi Fourier sé din dén tich chap trén mién tan so va ngugc lai. * Bién déi thudn-nguoc Fourier nhanh (FFT va IFFT): Vide biéu dién qua lai tin hiéu trén cdc mién t4n sé va thdi gian trong mo phdng my tinh s6 duge thuc hién thong qua cdc phép bién déi FFT va IFFT. Viéc 4p dung bién déi nao va 6 dau trong m6 phéng he th6ng thong tin tuy thudc vao timg trudng hop cu thé ma chiing ta sé xét dén trong c4c chuong sau. Vé ban chat, cdc phép bién déi nay dua trén viée ly mau tin hiéu trén mién thdi gian, do dé cdc tich phan cla bién déi Fourier tr thanh cdc téng rdi rac (bién déi Fourier rdi rac DFT-Discrete Fourier Transform). Trén co sé nhém mét cdch thich hop cdc miu sé tiét kiém dugc s6 cdc phép tinh trong viéc tinh cdc téng rdi rac bang may tinh, tic 1 t6n it thoi gian tinh to4n hon. Cac chuong trinh FFT va IFFT da duoc soan thao bang nhiéu ngOn ngit khdc nhau va da duge cong bé rat rong rai. Dé 06 duoc cdc hiéu biét sau hon vé FFT va IFFT cling nhu cé duge cdc chuong trinh méau viét bing ngon ngit Pascal ching han, xin ban doc tham khao thém [20,21]. b. Cong sudt va mat dé pho cong sudt ctia tin hiéu: Cong sudt trung binh cia mot tin higu duoc xéc dinh theo dinh If Parseval phat biéu nhu sau: Cong suat trung binh cia tin hiéu x(¢) bang téng cong suat cla cdc thanh phan chuéi Fourier cia né, titc 1: La =z frofa= Lie P (2.40) a Mat do phé S,(f) cia mot tin hi¢u ngdu nhién x(¢) dimg theo nghia rong va ham ty tuong quan R,,(7) ca né lién hé v6i nhau thong qua cap bién déi Fourier: SO = FIR.(7)) = [Rees (2.41a) va Red = FS.) = sune™ar (2.41b) ~ Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIEU VA HE THONG 21 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HB THONG THONG TIN SO _ Vigc danh gid mat do phé hay mat do phé cong suat cia tin higu thong qua bién déi FFT bang méy tinh s6 xin tham khdo trong [20]. 2.2. BIEU DIEN HE THONG 2.2.1. KHAI QUAT CHUNG a. Dinh nghia hé théng: Mot he thong 1a mét tap hop cdc phan tit va moi quan hé tuong téc gitta chting thuc hién bién déi mét tap ham dau vao {x,(t)} cho truéc thanh mét tap ham dau ra {y(@)}. Nhu vay, mot he thong thé hién mot phép todn hay mot thuat todn, ky hiéu 1a T’. Tuong ty nhu déi véi cdc tin hiéu, c6 thé c6 cdc loai hé thong tuong tu hay cdc hé thong duge ri rac hod. D6i véi cdc hé thong tuong ty, cdc phép todn hay thuat todn m6 ta hé thong lam viée véi cdc ham m6 ta cdc tin hiéu lién tuc. Cac phép todn hay thuat todn dé thé hién chtfc nang thuc té cla hé thong va c6 thé biéu dién theo biéu thitc WO =T PAO, 22(0),0 2X9] (2.42) D6i vGi hé thong rdi rac, c4c phép todn hay thuat todn mo ta hé th6ng lam viéc v6i cdc ham mo ta cdc tin hiéu da dugc rdi rac hod va duge biéu dién theo biéu thite 9) = T x(n), (7)... 4(7)] (2.43) Trong mo phong bang may tinh s6, cdc tin hiéu va phan tng duge roi rac hoa va do dé cdc hé thong duge mo td cting duge “roi rac hoa” mot cach thich ting. b. Biéu dién so d6 khéi cia hé thong: Mot hé thong cé thé dugc mo tA bang mot tap cdc thuat todn trén mot tap ham tin higu dau vao do dé cé thé dién ta bing mot khéi cé m6t sé dau vao va mot du ra. Méi dau vao img voi mot ham d4u vao biéu thi m6t tin hi¢u vao. Thuat todn mo td hé thong cling cé thé phan tich thanh mot té hgp céc thuat ton con va méi thuat todn con nay lai cting cé thé xem nhw dién ta mot hé thong con. Nhu vay, m6t hé thong néi chung cé thé biéu dién bang mot tap cdc hé thong con 28 Chwong 2: BIEU DIEN TIN HIEU VA HE THONG TS Nguyén Quée Bink: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO va thudng duoc mo ta theo so dé két ndi tin hiéu, trong dé mdi hé thong con cing duoc biéu dién bang mot kh6i véi mdt hoac vai 16i vao, m6t phép ton va thong thudng 1a mét Idi ra. So dé mo td hé thong nhu vay 1a so dé kh6i cla hé thong. Mot s6 dang két néi biéu dién so dé kh6i hé thong thong tin thong thudng trong m6 phong duge cho trén cdc hinh 2.1, 2.2 va 2.3. 2 Oe i + qT, > Hinh 2.1. Két n6i néi tiép. TY, 107 ts | >. Hinh 2.2. Két n6i song song. me, = b> r Lyx a | J a) tr, Hinh 2.3. Két n6i hdn hop. D6i voi két n6i ndi tiép nhu h.2.1, tin hiéu Idi ra duge xc dinh theo x) = TiO), 6 = Tole) = Tain} (2.44) D6i véi két n6i song song nhw h.2.2, tin hiéu 16i ra dugc xdc dinh theo A(t) =P PxORT 40] (2.45) Tin hiéu 16i ra d6i v6i so 46 kh6i két n6i hén hop nhu h.2.3 duge xdc dinh theo 6) = Tbe] = Tsikot P.baOn (2.46) Mot hé thong théng tia c6 thé mo ta bang mot so dé khéi va cé thé mo ta duoc chi tiét hon nita bing cdch m6 ta mdi mdt kh6i cia so d6 kh6i ban dau nhu mot hé théng con... Nhu vay, mot hé théng thong tin c6 thé mé ta 6 dang so d6 ‘Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIRU VA HE THONG 29 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO kh6i c6 tinh phan lép. Viée biéu dién so d6 khdi cia hé thong nhu thé nao (sau téi 16p nao) hoan toan phy thudc vao muc tiéu cia bai todn m6 phong. 2.2.2. CAC TINH CHAT CUA HE THONG a. Hé thong cé va khong nho: * Hé thong khong nho- Néu phan ting 16i ra cia mot hé thong tai bat ky thoi diém nao chi phu thudc vao tin hiéu 16i vao tai thi diém do thi hé théng duge goi 1a khong nhé. * Hé thong cé nhé: Néu phan tng 16i ra cia mot hé théng tai bat ky thoi diém nao déu phu thudc khOng chi vao tin hi¢u 16i vao tai thdi diém dé ma cd tin hiéu 16i vao tai thdi diém trudc (va sau) d6 thi hé théng duge goi 1A cé nhé. Thi du hé thong cé phan ting l6i ra x4c dinh theo r= Saw) (247) 1 hé thong c6 nhé, N6i chung hé théng thong tin s6 1a c6 nhé. b. Tinh nhén qud: Hé thong duge goi 1a c6 tinh nhan qua néu phan tng I6i ra tai bat ky théi diém nao chi phu thudéc tin hi¢u 16i vao tai thdi dé va trong qué khit (trude thdi diém 46). Nguoc lai thi he thong dugc goi 14 khong cé tinh nhan qua. ‘Thi du, hé thong dugc biéu dién béi phép todn y(n)=x(n-1) 14 mot hé théng cé tinh nhan qua, trong khi d6 hé thong dugc biéu dién béi phép todn y(n)=x(n+1) 1a mot hé thong khOng cé tinh nhan qua. ¢. Tinh 6n dinh: Mot hé théng duge goi 1a 6n dinh néu |x(*)| B. c. Tin hiéu tuong duong thong thap: Mot tin higu da diéu ché bien do va pha ludn c6 thé biéu dién duoc dudi dang: x(t) = p(Neos2afit - q(Osin2afyt (2.82a) Pa i : ' Voi phd: Xf) =F PC HOF +P Fh) OMA (2.82b) 40 ‘Chuong 2: BIEU DIEN TEN HIBU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. Trong d6 P(f) va Q(A) lan lugt 1a phé cha p(s) va q(2). Néu do rong bang B ciia ca cdc thanh phan déng pha va vuong pha p(t) va q(1) thod man Bs fy: P=, Itl>so OU =0, Ifl>so (2.83) Tir (2.80) va (2.81) bién déi Hilbert cita x(1) 1a: <(0) = p(Dsin2afot + q(Ncos2afyt (2.84) Tin hiéu tién dudng bao khi d6 1a: 2) = x0) + j2(0 = [pOtialexp(2ahe) 2.85) Véi: ZAP) = 2X(Pucf) = PEF IIOV So) (2.86) Tin hiéu da diéu ché khi dé 1a: x(t) = Re[z,()] = Re %, ().e7% ] (2.87) Tin higu tuong duong thong thap hay dudng bao phtic ciia x(/) 1a ¥, (4) dugc xdc dinh theo: %( = 2,0). e?™ = pt) +g) (2.88) V6i phé: XP) = Z.F+fo) = P(N +jop (2.89) ‘Thong thudng, dudng bao phitc duge biéu dién duéi dang: ¥,() = a(t).e# (2.90) trong 46 a(t) = [p°() + PO)? 1a tin hiéu diéu ché bien 46, At) = tan" [g(O/p()) 1a tin hiéu diéu ché pha. Ta cé thé thay rang d6i voi cdc tin higu c6 phé han ché nhu trong (2.83) thi dudng bao phtic hoan toan déng nhdt vi dang truc gidc (2.65), van dé 1a & ché khong nhat thiét cén dén diéu kién bang rat hep f)>> B ma chi céin fy> Bla di. d. Hé thong tuong duong thong thap: Xét mot hé thong thyc 6 phan tng xung A(s) va tin hiéu 16i vao thue x(1). Phan ting 16i ra y(t) dugc x4c dinh theo tich chap thong thudng sau: B Chuong 2: BISU DIBN TIN HIBU VA HE THONG. al TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO y(t) = A(t)* x(t) = foe —t).x(r)dt (2.91a) v6i phé: YN=HOXA (2.91b) Ta sé xay dung cdc ham: ZA) = 2X/) ulf) (2.92a) ZA) = 2H) uff) (2.92b) ZC) =2¥) uf) (2.92c) Tir (2.91b) va (2.92) ta c6: Z,D= 52020) (2.93) Néu ta ky hiéu cdc tién dudng bao cha x(4), y() va ACD) lan lugt 1a 2,(2), 2, va z,(f) thi tir (2.93) ta duge: 20 = 5 al*240 (2.94a) va theo dinh nghia tin hi¢u tién dudng bao (2.74), ta dugc: y(t) = Re[z,()] (2.94b) * Tuong duong thong thdp cita b6 loc gidi: D6i voi cic hé thong giai thong, do hé thong cé dac tinh tan s6 giéi han trong khong (f;, f:) tuong ty bd loc gidi thong nén ta cé thé xét nhur déi véi mach loc gidi thong. Xét mot tin hiéu ddu vao x(1) cé phé gidi han theo (2.83) dugc truyén qua mot hé théng gidi thong cé ham phan tg xung A(s) voi ham truyén HA(f tiéu biéu nhw h.2.8.a, hé thong sé c6 phan tmg 10i ra y(#): y(t) = A(t) * x(t) = ue na(eyar (2.95) Ta biéu dién cdc tin hiéu 16i vao va 16i ra cla hé thong bang cdc dudng bao phitc cia ching (cdc tfn hiéu tuong duong thong thap) ¥, (1) va 5, (4). Chting ta sé chi ra rang viéc loc tuyén tinh c6 thé biéu dién tuong duong dudi dang mot bd loc hu cau v6i phan ting xung fi, (1), sao cho: 42 Chuong 2: BIEU DIBN TIN HIRU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE, THONG THONG TIN SO FO= fi,e-Hz, Ode = F,()*h,(0 (2.96) Chting ta dang mong muén hinh thanh céc tin hiéu va b6 loc tuong duong thong thap bling cdch lam hién ra trong (2.92) tin s6 fy, Diéu nay sé 06 tac dong dich phé cia cdc tin hiéu gidi tich (tién dudng bao) va bd loc vé géc toa do. Viée chon tan so fy la tuy ¥, mién 1a Bs fy voi B 1a max(a,,a,) nhu vé trén hinh 2.8.a. E E Dd HO) ‘D | Gy ic | | a i ! a) f fo 0 fo Af) E D q f b) 4, tich phan (2.108) té thanh, y(t) = fre. 2)x(2)de (2.109) D6i voi cdc hé thong va tin hiéu rdi rac hod, cdc biéu thttc (2.107) va (2.109) c6 dang h(m, n) = EL dm-n)] (2.110) y(n) = Yh(m,n)x() (2.111) Ciing nhu d6i véi he thong tuyén tinh khong bién déi theo thdi gian, phan ting xung cita hé thong tuy€n tinh bién dédi theo thdi gian mé ta dy di hé thong. 46 Chuong 2: BIBU DIEN TIN HIEU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO b. Biéu dién trén mién tan s6 hé thong tuyén tinh bién déi theo thoi gian: * Phan ting tan s6: Khdi ni¢m phan tng tan so cha hé thong tuyén tinh bién déi theo thdi gian Jién quan t6i ham hé th6ng Bello. Phan ting tén s6 cia hé théng tuyén tinh bién d6i theo thi gian phu thudc bién thdi gian, k¥ hiéu 1A H(f, t) vA duoc xdc dinh theo bién déi HG.) = fa nee dr (2.112) Can Juu ¥ rang (2.112) c6 dang gén gidng bién déi Fourier nhung khong phai 18 bién déi Fourier. Chi trong truéng hop cia hé thong khong bién déi theo thoi gian, h(t,7)=h(t-7), thi (2.112) méi tré thanh bién déi thuan Fourier. Phan ting xung cia hé thong duge xdc dinh theo bién d6i ngugc cita (2.112) An) = jay st). PHO dg (2.113) Ta c6 thé nhan xét tir (2.112) va (2.113) rang cap bién déi ngdu qua bién d6i thuan ngugc trén day 1a f va 7, chit khong phai f va ¢ nh trong hé thong khong bién déi theo thdi gian. Phan ting I6i ra cla hé th6ng tuyén tinh bién déi theo thoi gian voi kich thich x(t) duge xdc dinh theo WO= fH OX NeP*df voi XP=FIXMO]. (2.114) Tir (2.114) ta thay rang H(, 1) cling mo ta day di he thong nhu A(?,7). * Phé cia tin hiéu loi ra: Phé ciia tin higu Idi ra cha hé thong tuyén tinh bién déi theo thi gian lien quan téi ham mién tan s6 Kailath, x4c dinh theo Ay fw= xc Site Pm dt= | [he,r)eP 4 eP™ drat ee Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIBU VA HE THONG 47 TS Nguyén Quoc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN 6 Ti (2.115) ta thay mot cap bién doi ngdu nda 1a ¢ va u. C6 thé thy ring tan s6 w lien quan t6i t6c 46 thay déi cia hé théng cdn tan s6/f lin quan t6i tn sé kich thich. Phan ting tan sé cita tin hiéu 16i ra Y(u) duge xéc dinh theo tich phan xép chéng trén mién tén sé Y(u) = JAS uA. X Neg (2.116) Tit (2.116) ta cé thé thay rang, vé mat tén s6 hé thong tuyén tinh bién déi theo thdi gian biéu hién cdc tac dong trai phé hay dich phé hod ca trai ln dich phé tin hiéu 16i ra so véi tin hiéu 16i vao. Trong thuc té, chang han khi khodng cdch gitta may phdt vo tuyén va méy thu thay déi trong qué trinh lien lac thi xay ra hiéu tmg Doppler 1am bién déi tan s6 tin hiéu thu dugc so v6i tan s6 tin hiéu dugc phat. Phan img cha mot hé thong tuyén tinh bién déi theo thdi gian déi véi mot tin s6 don f, c6 thé 14 mot gidi tan nao dé hodc 1a mot gidi tdn tap trung quanh mét tan s6 fo’ fo. Mitc d6 trai rong vé tdn s6 1a do do téc do thay déi cha hé thong. Mic do trai tén sé nhu vay cfing cdn phy thudc cA vao fy, do 46 khi tin hiéu 106i vao khong phai 14 mot tan sé don ma 1a mot tin hiéu cé phd hiu han nao 6 thi 616i ra cha hé thong su trai phé cé thé khdc nhau véi cc thanh ph4n tan sé khéc nhau trong tin hiéu 16i vao. Goi W, 1a d6 trai phé cuc dai d6i véi cdc thanh phan tan sé tin hiéu vao. Khai niém nay duge sit dung trong cdc mo hinh kénh truyén da dudng (multipath) va cing thudng duge goi 1a d6 trai Doppler. Néu tin hiéu 16i vao cé phé W,, hé th6ng cé trai Doppler W, thi tin hiéu 16i ra sé c6 bé rong phé B < W,+W;. c. Tan s6 ldy mau déi v6i hé thong tuyén tinh bién doi theo thoi gian: Trong m6 phéng cdc hé théng tuyén tinh bién déi theo thdi gian véi trai Doppler W,, tin hiéu 16i vao cé phé han ché W; cé thé lay mu véi toc do lay mau Khong nhé hon 2W,, song dé trénh méo gap phé do qué trinh lady mau nham roi rac hod, tin hiéu 16i ra lai phai léy mau v6i tén s6 ldy mau f, khong nho hon 48 Chwong 2: BIEU DIEN TIN HIEU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Bink: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO 2(W,+W,). Thong thudng, W,>> W, do dé tén s6 lay mdu chi céin 1én hon 2W; mot chit 1a di. Tuy vay, déi v6i cdc hé thong cé téc do bit rat thdp song bién déi theo thdi gian manh thi phai tinh dén anh hudng cia hieu tg trai tén s6 va tan sO lay mau phai chon di én. d. Két n6i cdc hé thing bién déi theo thoi gian: * Cc tinh chét cia tich phan xép chong: Tich phan x€p chéng cé tinh két hop va phan phéi, ttc 1a ser[Joxz] = Loh] 2 vactlzth] = xezbxeh (2.117) Tuy nhién, can lwu ¥ rang tich phan xép chéng noi chung khong cé tinh giao hoan, tttc la xth # hex (2.118) Digu nay c6 thé thay ngay tiybiéu thi dinh nghia ciia tich phan xép chéng (2.108). * Két noi song song: Do tinh chat phan phéi cia tich phan x€p chéng, cdc hé thong tuyén tinh bign ddi theo thdi gian gém nhiéu khdi song song 6 thé hop lai thanh mot kh6i tuong duong cé phan tmg xung téng cong bing téng cia cdc phan ting xung cha cc kh6i thanh phén nh h.2.9. AGO x0) Gow < SS OY MedeneDby XO F Alen Hinh 2.9. Két néi song song céc hé thong tuyén tinh bién déi theo thdi gian. * Két noi noi tiép: Do tinh chat két hgp cita tich phan xép chéng, cdc hé théng tuyén tinh bién d6i theo thdi gian gém nhiéu kh6i n6i tiép c6 thé hp lai thanh mot khéi tuong duong nhu h.2.10 6 phan ting xung téng cong A(t,7) dude xéc dinh nhu sau. Goi phan ting Idi ra cla khoi I’, c6 phan ting xung h,(t,7) di voi kich thich x(f) 1a 2(1), theo (2.109) ta cd Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIRU VA HE THONG 49 TS Nguyén Quoc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN Re) xAn= Jin(e.t)xeyde (2.119a) yO = on ¢,0)z(0)dt (2.119b) Két hop (2.119.a) va (2.119.b) ta duge yQ= Jaan, (C3) face, t)x(r)dt= Jaze) Jn (t,0)h,(0,0)d9 — (2.119c) Nhu vay, hé thong tuong duong I’ c6 phan ting xung téng cong 1 A(t,2) = hyt,D*h lt, = Jrn(6.0h, (@,1)d0 (2.120) x(t) Ao ALD Hy E AJ GD*nD- WO Ty, TQ, r Hinh 2.10. Két n6i n6i tiép cdc he thong tuyén tinh bién déi theo thdi gian. Tuy nhién, do tich phan xép chéng néi chung khong c6 tinh giao hodn nén viée thay déi thit tu két n6i n6i tiép c4c kh6i tuyén tinh bién déi theo thdi gian nhin chung khong tuong duong (h.2.11). 0 moo PL Me Sy) OD OJ LD FY nd PO Hinh 2.11. Giao hodn khong tuong duong céc khdi tuyén tinh bién déi theo thai gian. 2t=t a(n=t wort Th x Ly vO=F2 s0=1 x LI Jb vo-r8 a) ) Hinh 2.12. Thi du vé giao hodn khong tuong duong céc kh6i tuyén tinh bién déi theo thai gian mac néi tigp. 50 ‘Chuong 2: BIBU DIEN TIN HIEU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO Dé lam thi du, ta cd thé xét hai hé thong nhu h.2.12.a va h.2.12.b, Mach nhan trong ca hai hé thong cé mot dau vao véi kich thich z()=t, do dé né tuong duong m6t khau nh4n cé hé s6 nhan bang ¢ (hé s6 nhan bién déi theo bién thdi gian 2). Trén h.2.12 c6 thé thay r6 rang hai hé thong c6 phan tng 16i ra khong nhu nhau v6i cing mot kich thich 16i vao x(1)=t. 2.2.7. CAC HE, THONG PHI TUYEN a. Dan nhap: Cac hé thong phi tuyén 1a cdc hé thong bao gém trong no ft nhat mot khéi phi tuyén dugc biéu dién bai mot thuat todn phi tuyén, néi mot cdch khdc 1A c6 dac tinh phi tuyén. C4c phan tt cé dac tinh phi tuyén tiéu biéu trong cdc hé thong thong tin 1a céc bO khuéch dai cong suat, cdc mach han bién, cdc phan tir bién dién... C6 1é trong viéc phan tich va danh gid cdc hé théng théng tin thi su cé mat cia cdc phan tir phi tuyén 1a nguyén nhan chinh nhat dan t6i giai ph4p m6 phéng. Vé nguyen tac, viéc phan tich, dénh gid céc hé théng tuyén tinh hoan toan cé thé dé cap bang cdc cong cu giai tich. Viéc nghién ctu cdc hé théng phi tuyén, tuy vay, lai thudng rat khé van dung cdc cong cu giai tich nhu thé. Mac dau trong mot s6 nam gan day hang loat nghién cifu va né luc da dug thuc hién theo hudng dé c4p mot cach gidi tich cdc hé thong thong tin bao gém ca cdc phan tit phi tuyén, song cdc nghién cttu nay trudc sau déu don gian hod hoc ly tuéng hod mét khia canh nao d6 trong phan ting cia tuyén théng tin. Hon thé nffa, cdc cong thitc tinh todn gidi tich lai thudng qué phitc tap dén ndi thuc té thudng cn dén cdc phép tinh todn s6, do vay lam mat di tinh téng qudt cing nh kha nang xem xét sau vao bin chat ky thuat cha céc phan tmg cia hé théng, muc dich t6i thugng ma viéc phan tich hé thdng phai dat tdi. Chinh vi thé ma mo phong 1a c6ng cu hitu dung nhat dé nghién cttu cdc hé théng phi tuyén. Trong m6 phong cdc hé thong thong tin cdc phn tir phi tuyén dugc phan loai thanh cdc phan tir phi tuyén cé va khong nh6. Doi v6i cdc phan tir phi tuyén Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIEU VA HE THONG 51 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE, THONG THONG TIN SO khong nh, phan ing 16i ra 1a m6t ham ciia phan ing I6i vao chi tai thoi diém titc thoi, diéu nay din dén dac tinh ciia cdc phn ti phi tuyén khong nhé khong phy thudc vao tan 86, tite 14 T(/)=const. voi moi tan s6 trong bang tan tin hiéu. Thi du, cdc bd khuéch dai cong suat trong cdc hé thong vi ba s6, bao gdm cdc bd khuéch dai ding dén s6ng chay TWT (Traveling Wave Tube) hay bo khuéch dai ban din SSPA (Solid-State Power Amplifier), déu c6 dac tinh khuéch dai phy thudc rét it vao tn s6 va do dé chting thudng duoc xem 1a phan tir phi tuyén khong nhd. Cc phan tit phi tuyén c6 nhé 1a cdc phdn tir ma dac tinh cia ching cé tinh chon loc theo tan sé, ttt 1a dac tinh cia ching phu thudc tin sd. Thong thudng, cdc hé théng c6 phan tir phi tyén ma tin higu lai c6 bang tdn cuc rong thi thudng dugc xem nhu hé thong cé nhé. Ngoai ra mot phan tit phi tuyén khéng nhé (bo khuéch dai cong sudt chang han) nhung dugc mac néi tiép véi mt mach loc thi hé thong gém mach loc va b6 khuéch dai dé lai td thanh hé théng phi tuyén cd nhé do dac tinh téng cong ca hé théng lai phy thudc tin sé. Trong mo phéng cdc hé thdng thong tin, m6 hinh phi tuyén khong nhé rat thong dung va di chinh x4c. M6 hinh phi tuyén cé nhé néi chung rat it duge ap dung do cdc phan tir phi tuyén c6ng tac véi tin hi¢u bang tan cuc rong it gap trong thuc té, hon nita mot phan tit phi tuyén c6 nhé hoan toan cé thé mé hinh hod bang mot hé thong gém mét phan tir phi tuyén khong nhé n6i ti¢p voi mot ho’ hai bd loc. b. Biéu dién phan ti phi tuyén khéng nho- * Cac khdi phi tuyén khong nhé bang géc: Phan ti phi tuyén khong nhé bang gc duge dac tring béi mot quan hé ham phi tuyén gitta phan tmg ddu ra va kich thich 16i vao, cing thudng duge goi 14 dac tinh vao-ra, c6 dang yO =TRO) (2.121) Trong thuc té, m6t s6 dac tinh vao-ra phi tuyén cé thé cho dugc & dang gidi tfch. Mot thf du tiéu biéu 1a dac tinh vao-ra phi tuy€n cia di-6t ban din. Dac tinh von-ampe cia mot di-6t ban din cé dang 52 Chuwong 2: BIEU DIEN TIN HIRU VA HE THONG ____TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TINSO T= L(e’-1) (2.122) trong 46 /, 1a mot tham s6 phu thudc loai di-6t, A=q/kT véi q 1a dién tich cla dién tir, k 1 hing sO Boltzmann va T Ia nhiét 46 tuyét 46i, / 1a dong dien chay qua di-6t cdn V 1a dign 4p dat tren hai cuc ciia di-6t. Ngoai mot s6 rat ft céc phan tir c6 thé biéu dién mot cdch gidi tich nhu trén, cé rat nhiéu phan tir phi tuyén khdc trong cdc tg dung thuc té ma dac tinh vao-ra cia chting rat kh6 biéu dién thich ding bang cdc biéu thttc giai tich. Trong nhiing trudng hop d6, cdc dac tinh vao-ra thudng duge cho 6 dang bang va khi cfn, cdc sO ligu nam gifta cdc s6 ligu da cho trong bang c6 thé nhan duge nhd sir dung phép ndi suy mot cach thich hop. * Céc khéi phi tuyén khong nhé thong gidi: Trong cdc hé théng thong tin, cdc phéin tir phi tuyén thong gidi thudng Ia cdc dung cu dién tit nhu cdc b6 khuéch dai phi tuyén trong cdc hé théng cé diéu ché séng mang. CAc dung cu nay hau hét m6 hinh hod duge nhu mot phdn tir phi tuyén khong nho véi dac tuyén tang ich va dac tuyén bién-pha phi tuyén. Sé di phan img 16i ra cha cdc dung cy nay lién hé mot cdch tic thoi (khong nhd) véi kich thich 16i vao thong qua céc dac tuyén vao-ra nhu thé 1a do trong thuc té cdc tin hi¢u gidi thong Idi vao thudng cé dO rong phé di hep dén ndi cdc dac tinh vao- ra thuc su khong phu thudc tan s6 trong suét giai tan cia tin hiéu. h oh 0 h hw Hinh 2.13. Céc thanh phan ph6 cia x'() (FL) Ia bién 46% Fourier). Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIEU VA HE THONG 53 _TS Nguyén Quoc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Phan tng 16i ra y(f) cia mot hé th6ng phi tuyén voi kich thich 164 vao x(2) c6 thé biéu dién duéi dang chudi luf thita. Khi lam géin diing bang cach bé qua cdc s6 hang bac rat cao ta dugc y(t) = T [a(t] = Sax" (2.123) =o Phé cia phan ting Idi ra khi kich thich I6i vao cé phd han ché tap trung quanh tan s6 +f sé g6m cac thanh phén tap trung quanh +nf,, n=1, 2, 3... (h.2.13). Gia thiét hé thong khong nho 1a thong gidi cé nghia 1a chi c4c thanh phén phé quanh tan s6 tf) dugc xir ly béi hé thong. Léi ra cla mot hé thong nhu vay duge goi 1a 16i ra gidi bac mot (first-zone output). Do vay 16i ra cia mot phan tir phi tuyén khong nhé trong mot hé théng giai thong co thé hiéu nhu dugc tiép ndi bang mét bo loc lay giai bac mot '. Dac tinh tang ich cia ph4n ti phi tuyén khong nhé gay ra bién diéu vé bién 46 (AMIAM conversion) cdn dac tinh bién-pha gay nén bién digu vé pha (AM/PM conversion) d6i véi tin hiéu qua n6. Do vay ching thutng duge goi 1a cdc dac tinh AM/AM va AM/PM. Céc diac tinh nay thutng duge cho & dang dé thi hay dang bang. Xét mot phan tl phi tuyén khong nhé thong gidi véi kich thich I6i vio 2(t) = Acos(2afot+¢) (2.124) Phan ting 16i ra khi nay cé thé viét dugc theo yO) = flA)cos[27fyt+ptg(A)] (2.125) trong d6 f{.) biéu thi bién digu AM/AM con g(.) biéu thi bién digu AM/PM. Bay gid ta hay xét trudng hop téng quat hon khi x(4) 14 mot tin hiéu duge diéu ché ca bién d6 14n pha, bang hep, cé phé tap trung quanh tn s6 fy. Tin hiéu x(t) c6 thé viet duge duéi dang: 1) Thue té f, thusng khé cao nén céc thanh phén phé I6i ra tap trung quanh céc tin s6 nf, (n22) thudng c6 tan s6 rét én, nam hoan toan ngodi gidi tin tin higu. Rieng thanh phan phé quanh fy gay bdi cdc s6 hang luy thita bac 1é (chi yéu IA bac 3) tram bang tan tin higu va c6 téc dong mé rong phé cia tin higu I6i ra, do do sau phan tit phi tuyén cén phai loc nham han ché can nhiéu t6i céc hé thong khéc. Viéc loc nhu vay duong nhién cing c6 tic dung loai bé céc thanh phén phé I6i ra v6i céc tn sO trung tam nf, (n22) n6i tren. 54 Chuong 2: BIEU DIN TIN HIBU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN sO, x(t) = A(t)cos[2afot+ KD] (2.126) i Thuc té&, cdc dac tinh cia phan tir phi tuyén thong gidi thudng dugc xdc | dinh thong qua c4c phép do v6i kich thich hinh sin don tan. Tuy vay, theo két qua | do trong hau hét cac trubng hop, (2.126) cé thé téng quat hod dugc va tin hiéu ra c6 thé viét dugc theo IO = f[A(O)].cos{27fot+ PO+[AO]} (2.127) Quan hé cé dang nhur (2.127) dac trung cho dac tinh duge goi 1a phi tuyén dudng bao, trong dé phan phi tuyén cia phan ting 16i ra chi phu thudc vao m6-dun cha A(?) cia tin hiéu 16i vao. Céc quan hé phi tuyén nhu trén cing co thé biéu thi duge theo 16i biéu dién cdu phuong thong qua sit dung cac tin hiéu tién dudng bao. Tin hiéu I6i vao khi nay c6 thé biéu dign bing tin hiéu tién dudng bao 2,0) = AQ). eH 401 (2.128) va tir (2.127) tin higu tién dudng bao cia tin hiéu 16i ra sé c6 dang 2)(1) =fIA(D). eHeaoret40 (2.129) Tin hiéu thuc Idi ra khi nay c6 thé xéc dinh theo YW(O = Re[z,(1)]= S,(0).cos[2afot+ K1)] — S,(t).sin[2afot+ HO) (2.130) trong dé S,() = f[A()]-cos{ g[A(9]} (2.131a) va SO = f[A(@)-sin{ g[AM]} (2.131b) Céc biéu dién theo (2.128) va (2.129) dugc goi 1a cdch biéu dién theo toa d6 cuc con cach biéu dién theo (2:130) duge goi la cach biéu dign cau phuong. * Biéu dién tuong duong thong thdp phén tit phi tuyén khong nhé thong gidi: Trong mo phéng céc hé théng thong tin thong giai, nhu ta da biét viéc sit dung biéu dién twong duong thong thap thi hiéu qua hon nhiéu vé mat tinh todn. D6i v6i phi tuyén dudng bao thé hién bdi cdc dac tinh AM/AM va AM/PM, biéu dién tuong duong thong thp rat don gin. Tin hiéu dudng bao phttc cia x(t) IA E(t) =2,(1).e 2 = A(t). (2.132) con dudng bao phitc ciia tin hiéu I6i ra y(t) 1a Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIRU VA HE THONG 55 TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO FiO) = 2, ().e PM = LAD] e7 M8400 (2.133.a) = S,().expifd] + S,0).expi KY] (2.133.b) Biéu dién theo (2.132) va (2.133.a) duge goi 1a biéu dién theo toa dé cuc cén theo (2.133.b) la céch biéu dién céu phuong. Can chi y rang dudng bao phitc cia tin hiéu 16i ra cia mot hé thong phi tuyén khong nhé thong giai chi c6 nghia cho I6i ra giai bac mot ma thdi. * Téc d6 ldy mdu trong mé phéng hé théng phi tuyén: Mot khia canh quan trong trong m6 phéng céc hé thong phi tuyén 1a t6c do lay mu rdi rac hod. Theo dinh ly lay méu, dé tai tao tin higu trung thuc, trénh méo gap phé, thi tin hiéu phai duge lay mau véi tc do lay mau f>2B, trong dé B 1a bé rong phé tin hiéu. Phé cia tin hiéu 16i ra mot hé thong phi tuyén tuy vay nhin chung lai khong c6 cing cdc thanh phan phé nhu tin hiéu 16i vao. Nhu da thay 6 phan trén, viéc xir l¥ tin hiéu qua mot phén tir phi tuyén 1am tang bé rong phé cia tin hiéu I6i ra so véi tin hiéu 16i vao. Tir (2.123) va (h.2.13) 6 thé thay nang néu tin higu 16i vao x(¢) c6 phé tn han ché véi do rong B thi, néi mot céch chat ché, thanh phan x(/) cia tin hiéu 16i ra sé c6 bé rong phé téi nB. Nhu vay tin higu 16i ra theo (2.123) phai dugc roi rac hod véi tc do Idy mau Sow > 2NB. Diéu nay c6 Jé khong thé chap nhan duge do né sé dan téi nhiing ddi hoi qué mite vé t6c d9 xir ly lin b6 nhé cia méy tinh. Tuy nhién, d6i voi rat nhiéu hé thong thuc té thi cdc hé s6 a, gidm khé nhanh khi » tang. Vi vay, phén dong gdp cia a,x"(1) trong nang lugng cila y(¢) sé chi 14 mot phén rat bé nhé khi n khé 1én dén ndi méo g4p phé do ring céc thanh phdn véi n kh Ién sé chi déng mot vai trd kh4 nhd trong méo tin hiéu téng cong. Mat khéc, d0 16n phé cita x(t) Jai khong phan b6 déu trén toan gidi tan nB ma c6 xu hu6ng tap trung vé phia thap tan (cdc thanh phn phé tan s6 cang gan 0 cang cé xu huéng Jén hon cdc thanh phan phé cach xa tan s6 0). Do vay néu cé6 rdi rac hod véi téc d6 lay mau nhé hon 2NB thi chi cic phn dudi cita dé thi phé voi do 1én tuong d6i nhé bi gap ma thdi va méo gay béi su gap phé nhé nhu vay noi chung Ja khong quan trong. Nhu vay, t6c do Idy mau 56 Chuong 2: BIEU DIEN TIN HIBU VA HE THONG TS Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HB THONG THONG TIN SO __ tin hiéu Idi ra trong m6 phong cdc hé thong phi tuyén khong nhat thiét phai Nlén I6n hon téc do lay mau tin hiéu 161 vao ma chi cén tang t6c d6 lay mu Idi ra mot chtit sao cho méo do gap phé tin hiéu di nhé & mite c6 thé chap nhan duoc. Dé chon duge téc do lay mau ding thi phé tin hiéu Idi ra ca hé thong phi tuyén phai dugc d4nh gid thong qua khai trién chudi (2.123). Dang tiéc 1a moi quan hé dinh luong gitta t6c do lay mau cén thiét, méo gap phé pham phai va ty trong méo gap phé do lay mau véi toc do khong dit 1dn trong méo téng cOng lai khong chi phy thudc vao riéng phan tir phi tuyén va dén nay vin cdn chua xdc dinh duoc. C6 1é gidi phdp hién thc va thyc dung hon c& nhim xéc dinh téc do lay mau thich hop 1a thtt m6 phong véi cdc téc do lady mAu khdc nhau, tang timg budc tit gid tri ban dau 2B. Téc do lay m4u duge chon sé 1a téc do ma sai léch két qua m6 phéng nhan duoc so véi két qua m6 phdng thu duge véi t6c d6 lay mau truéc dé nhé hon mot gid tri xéc dinh, chap nhan dugc trong thuc té thiét ké. Chwong 2: BIEU DIEN TIN HIBU VA HB THONG 37 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO CHUGNG 3 MO HINH HOA HE THONG 3.1. MO DAU Dac trung co ban cia hé thong thong tin sé 1a cc tin hiéu duge truyén dua va xir If béi hé thong nhan cdc gid tri ti mot tap hitu han céc phan tit, thudng duge goi 14 bang chit c4i (alphabet). CAc phan tir tin hi¢u nay 06 6 dai ht han x4c dinh T va trong c4c hé thOng thng tin s6 hién nay, ndi chung d6 dai T 1a nhu nhau d6i v6i moi phdn tir tin hiéu. Nhu da trinh bay trong chuong mot, trong thuc t€ c6 rat nhiéu loai hé thong thong tin sé khdc nhau. Tuy theo loai hé thong thong tin s6 thuc té, hang loat chttc nang xir ly tin hiéu sO khdc nhau cé thé duoc sit dung nham thyc hién viéc truyén dura cdc tin hiéu s6 mot cdch hiéu qua vé phuong dién bang tan cing nhu cong sudt tin hi¢u. Cac chite nang xi ly tin hiéu nhu thé duge m6 ta béi cdc kh6i trong so d6 kh6i cia hé thong. Méi mot khéi mo ta mot thuat todn xt ly tin hiéu. So dé khéi ti¢u biéu cia mot hé thong thong tin s6 duge mé ta trén hinh 3.1 [24], trong d6 thé hién tat ca cdc chtte nang chinh nhat cé thé 6 chia cc hé thong thong tin s6 hién nay. Trong so dé khéi hinh 3.1, cdc thuat todn xi ly tin hiéu co s6 (song khong phai trong hé thOng thong tin s6 nao ciing nhat thiét phai thuc hién ddy di cdc thuat todn co sé nay) bao g6m: ¢ Tao khuon dang tin hiéu, ma hod nguén va gidi m4 nguén tin hiéu; Diéu ché va giai diéu ché s6; © Ma va giai ma kénh (ma chong nhiéu); 38 ‘Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quoc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Ghép-phan kénh va da truy nhap; © Trai va gidi trai phd: e MA va gidi ma mat; * Déng b6 (bao gém déng b6 nhip va déng bd séng mang); « Loc (bao gém loc c6 dinh va loc thich nghi); * Tac dong cia kénh truyén analog, bao gém tac dong cla cdc thiét bi thu phat cing nhu tac dong cia mOi trudng truyén. Tw a KHAC IMATIOA | MA HOA'| [ GHeP MAT [7 KENH (7) KENH omer | *: cHudiBiT V: CHUSIDANG SONG DONG BO] | T6i bo | nhan tin TOI CAC DICH NHAN TIN KHAC Hinh 3.1. So dé khéi tiéu biéu he thong thong tin sé. Viéc di sau vao giai thich hoat dong cilia timg khdi va cia so dé kh6i h.3.1 nam ngoai pham vi ly thuyét vé m6 phéng cdc hé thong thong tin nén & day ching ta sé khong dé cAp tdi mot cdch chi tiét. Viec phan tich cdc thuat todn cita céc kh6i quan tam trong ndi dung cia tai ligu nay sé duge xét dén trong cdc muc sau khi dé cap t6i van dé mo hink hod céc bo phan cita hé théng thong tin sO. Trong 86 cdc thuat ton co sé ndi trén chi cdc thuat todn tao khuon dang tin hiéu, diéu ché, gidi diéu ché va déng bo 1a cét yéu nhat déi voi moi loai hé thong thong tin 86. Trong so dé kh6i hinh 3.1, cdc kh6i duit nét 1a nhing chitc nang tuy chon, phu thu6c loai hé théng cu thé. Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG 59 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HB THONG THONG TIN SO Dé m6 phong bing may tinh mot hé thong théng tin, cfin phai m6 ta dugc hé thong & dang cé thé thé hién dugc bing phn mém. Mo ta tieu chudn ciia he thdng thdng tin trong m6 phong 1a so d6 khdi m6 phong cia hé théng voi cdc khdi thuc hién cdc thuat todn xir ly tin hiéu. So d6 khdi nhu thé thuc sy 1a mot so dé thé hién luu dé tin hiéu theo nghia n6 chi ra loai téng quat cita cdc thuat todn ma theo dé tin hiéu va tap nhiéu téc d6ng téi hé théng. Nhu vay, dé mo phong duoc hé théng thong tin (s6) so dé kh6i hé théng thong tin phai dugc bién thanh mot m6 hinh m6 phéng hoan toan, tic 14 phai mo hinh hod duge hé thong thong qua mo hinh hod cdc kh6i. Cac kh6i phai dugc m6 hinh hod 16 rang béi céc phuong trinh hay cdc thuat ton (algorithm) mo ta khdi. Can phai noi them 6 day 14 méi khéi cha hé théng cé thé 1a mot hé théng con v6i so dé khdi riéng, tao nén so d6 khéi phan cdp (mtic) cia hé thong. Tuy theo viéc cn xem xét tac dong cilia cdc yéu t6 khdc nhau trong hé th6ng chi tiét t6i mic nao ma ngudi ta mo hinh hod cdc khdi cha hé théng thong tin chi tiét téi mite dé. Viée m6 ta, m6 hinh hod hé thong thong tin 1a m6 hinh hod céc kh dudi mtc hé théng cn mé phong mot mttc. Viéc m6 hinh hod cdc kh6i trong m6 phéng cdc hé théng thong tin sé tuan thé theo cde nguyén téc sau: © N6i chung chi m6 td va xir ly vi cdc hé théng tuong duong bang géc: © Mo ta hé théng bao gém so dé kh6i, tham s6 cdc kh6i va cdc Iya chon ciia qué trinh mo phéng nhu phuong phép dénh gid chat lung hé thong duge 4p dung trong qué trinh tinh todn, sO symbol duoc sit dung cho mo phong... dugc xem 18 16i vao cia mo phéng, I6i ra 1a két qua mo phéng bao gém cdc dic tinh chat lugng cia hé thong va ciia cdc tac dong gay béi cdc yéu t6 khdc nhau (can nhiéu, méo...) hién thi duéi dang dé thi hoac bang; © Cc kh6i duge m6 hinh hoa béi: * Thuat todn téng quat xit ly tin hi¢u; * Cac thong s6 cy thé ciia thuat todn xi ly tin higu (chang han nhu véi kh6i 60 ~~ Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO diéu ché loai M-QAM thi thong s6 cu thé 1a M, v6i mach san bang thich nghi trong mién thoi gian ATDE (Adaptive Time Domain Equalizer) thi thong s6 cu thé 1a sé mat cha mach...); * Cac thong s6 thé hign sai I¢ch thyc t€ cia kh6i, c6 thé thay déi dugc bai ngudi sit dung chuong trinh mo phéng, cho phép dénh gid tac dong cita cdc sai lech nay & cae mic do khdc nhau 16i chat luong cia hé thong. Do khuon khé 6 han, chuong nay sé chi cung cp phuong phdp m6 hinh hod va mo phéng ddi voi cdc he théng truyén dan s6, tc la cdc kh6i trong khoi dit nét dam trén hinh 3.1 sé duge gop chung thanh mot kh6i goi chung 1a khdi ngu6n tin hiéu (khdi nguén symbol trong cdc hé thong diéu ché s6 nhiéu mic hay ngu6n bit trong cdc hé théng nhi phan). Cac khi thuc hién trai phé va da truy nhap sé khong dugc dé cap tdi trong chuong nay do trong thuc t€ ft phé cap hon va da truy nhap thi cé 1é lién quan t6i mo phong mang th6ng tin nhiéu hon 1a lién quan toi hé thong truyén din. Muc tieu ca chuong nay, rt lai chi cung c4p phuong phép m6 hinh hod céc thanh phén chi yéu sau cla hé thdng truyén din thong tin so: ¢ Nguén symbol (hay nguén bit déi véi hé thdng nhi phan); © Bo diéu ché va b6 gidi diéu ché; May phat va méy thu, trong 46: * May phat bao gém cdc mach loc va khuéch dai cong sudt (thudng duge coi Ja nguén gay céc tac dong méo phi tuyén cha yeu)... * May thu bao gém céc bé loc, bd san bing va bo ty dong diéu chinh tang ich AGC (Automatic Gain Controller)... © M6i trudng truyén dan; © Tap 4m va xuyén nhiéu céc loai; Cac thiét bi khoi phuc song mang va tin hiéu déng hé. 14 Chuong 3: MO HINH HOA HE. THONG 61 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN so 3.2. MO HINH HOA MOT SO BO PHAN CHU Y&uU 3.2.1. NGUON SYMBOL a. M6 hinh hod nguén symbol trong m6 phéng cdc hé thong thong tin sé. Trong thuc té, trir trudng hop tin hi¢u thi, 16i ra cha nguén symbol 1a mot chuéi cdc symbol ng4u nhién do nguén tin san sinh ra cdc ban tin khong biét trudc. Hon thé nifa, tai 106i ra cha nguén symbol, cdc symbol nhan cdc gid tri trong bang chit c4i (alphabet) mot c4ch hoan to’n ng&u nhién v6i phan b6 ndi chung khong biét truéc. Do bang chit cdi trong thong tin s6 1a mét tap hitu han, ta c6 thé dénh s céc phan tir cha bang chit ci bang cdc sO ty nhién va do vay vé ly thuyét nguén symbol trong m6 phong mo ta duge bang mot thudt todn tao cdc sé ngdu nhién. Viéc tao cdc s6 ngau nhién da dugc nghién cifu tir rat lau truéc day, lien quan truéc hét tdi viéc gidi mot s6 bai todn bang c4c phuong phdp Monte Carlo va trong thuc té, cic s6 ngdu nhién cé thé tao ra duge bang nhiéu phuong phap rat khac nhau [1]. Trong m6 phéng bang méy tinh s6, cdc sO ngau nhién duge tao ra nha sit dung cdc cOng thttc dé quy trong dé diéu duy nhat ngdu nhién 1a “hat gidng” dugc sit dung dé khéi dong qué trinh tao s6 ngdu nhien. “Hat giéng” nay duge lua chon béi ngudi sir dung va bing c4ch thay déi hat ging, mot cong thite x4c dinh c6 thé duge sit dung dé tao ra cdc tap khac nhau cila céc sO gid ngdu nhién. Mac di khong hoan toan ngdu nhién, cdc day s6 gia ng4u nhién duge tao ra nhu thé c6 cdc tinh chat tong tu véi cdc day s6 thudn tuy ng4u nhién. Nhu vay, thu té ta khong thé tao ra duge day cdc sé hoan toan ngdu nhién ma chi tao duge day cdc sé gid ngdu nhién gén gidng véi day cdc sé thudn tuy ngdu nhién. Do d6, trong mo phong cdc hé théng théng tin sé nguén symbol dugc mo hinh hod bang thuat todn tao cdc sé gia ngdu nhién Vé mat phan b6, cdc sé gid ngdu nhién duge tao ra phai cé duge phan bé cang gén gidng phan bé cia chudi symbol thuc té cang tot. Tuy vay trong thuc té rat khé c6 thé néi chinh xdc vé phan bé cla chudi symbol duge tao ra tit cdc loai nguén tin tmg vi cdc dich vu khéc nhau. Trong nhiéu hé théng thong tin s6 thong @ ‘Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HR. THONG THONG TIN SO thudng, do tac dong cia mot s6 thuat ton xir ly tin hiéu, nhu thuat todn x4o tron (scrambling) chang han, phan bé6 cdc symbol c6 dang gan déu. Vi vay, trong nhiéu trudng hop m6 phéng nguén symbol dugc mo ta bang thuat todn tao céc s6 gid ngau nhién cé phan bé déu. Trong mot s6 trudng hop dac biét, nham d4nh gid hé thong véi chudi symbol cé phan bé dugc xem 1a da biét, hoac dé d4nh gid céc tudng hgp cuc doan cia hé théng, mot phan bé xéc dinh c6 thé gid dinh cho nguén symbol. Trong trudng hgp nay, phai cé kha nang can thiép vao thuat todn tao cdc s6 gia ngdu nhién dé c6 dugc phan b6 mong muén. b. Phuong phap tao chudi s6 gid ngdu nhién phan bé déu: Giai phép mong mu6n nhim tao cdc s6 ngdu nhién lién quan tdi viée sit dung cc cong thttc dé quy hiéu qua vé mat tinh todn. Mot k¥ thuat tuong d6i phd bién nham tao cdc bién sO ng4u nhién 1a phuong phép déng du cé thé xdc dinh theo thuat toan sau [27, tr. 58-66]: %=a.x,+b(modc), — u,=x/c GB.) Thuat todn nay tao ra cdc bién sé gid ngdu nhién u; nam trong khoang O" p, , thi cdc thuat toan sau day c6 thé str dung duge dé tao fa cdc mau cha X. *) Thuat todn 1 (S6 cdc gid tri cha X hitu han): Buéc 0: Dat k=1; Buéc 1: Tao bién U phan bé déu trong khoang [0,1]; Buéc 2: Néu Us F, thi cho ra X=x, va quay lai budc 0. Ngutoc lai thi: Buc 3: Gia tang k=k+1 va quay lai bude 2. ad [ Hinh 3.2. Tao cdc sé ngdu nhién véi phan bé tuy ¥. Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG 67 __TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Trong thuat todn 1 nay, cdc gid tri p; va F; (=I, 2...., N), duoc tinh truée va tri trong m6t bang va viéc tra dugc han ché trong N phan tir cia bang, khéi phat tir mot dau bang. Thu tuc tra (bude 3) cé thé am nhanh hon duge bang cach khdi tra tir gidta bing (bude 0 dat k bing gid tri thi tr gitta bang) va tra tiép len hay xudng (gan k=k+1 hay k=k-1) la tuy theo phép so sénh trude dé (bu6c 2). *) Thudt todn 2 (S6 cdc gid tri cha X khong dém duoc): Buéc 0: Dat C=p,, B=C va k=1; Buse 1: Tao bién U phan bé déu trong khoang [0,1]; Bu6c 2: Néu Us B (Us F,) thi cho ra X=x, va tro lai bude 0. Nguoc lai thi: Budc 3: Gia tang k=k+1; Bu6c 4: Gén cho C=Ays:-C, trong 46 Agss=Pai/Dyr Va gan cho B=B+C réi quay tro lai bude 2. Trong thuat todn 2, do X c6 mot sé khong dém dugc cdc gid tri nén khong thé tinh trude va trit moi gid tri p, va F; cho moi gid tri x,. Khi nay viée tinh céc xdc sudt tich uy F; sé nhu 1a mot phan trong thi tuc tra. Déi véi cdc phan bé nhu phan b6 Poisson, A,,:/A,=A/(k+1) va bude 4 rat dé tinh va toan tha tuc tra sé rat hiéu qua vé mat tinh to4n. * Phuong phdp chdp nhan/loai bé: Trong cc trudng hop khi viéc gidi phuong trinh (3.6) khé khan, tic 12 khi ham nguge Fy'(x) khong biéu dién dugc dudi dang tuéng, 06 thé tao cc s6 ngdu nhién X voi phan bé F,(x) cho trudc bing phuong phdp chép nhan/loai bd. Chang han, khi f(x) bi chan béi mot s6 M va 0 MU, [1]. Trong nhing trutng hop khdc ta cé thé xay dung cdc thuat todn khon khéo hon, chdng han nhu thuat todn dudi day. Gia sit ta céin tao bién X trong khodng [0, a] voi pdf f(x). Xét thuat todn chap nhan/loai bé sau day (h.3.3): 68 Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO 1) Tao bién U, phan b6 déu trong khoang [0, a]; 2) Tao bién U2 phan b6 déu trong khoang [0, b], v6i b > max f(x); 3) Néu U,>1) Chuong 3: MO HINH HOA HE.THONG oo TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO thi s6 cdc cap U,, U, ma ta phai tao ra truéc khi chdp nhan duge mot Idin c6 thé sé rat IGn, do vay téc d6 tao s6 ngdu nhién Xsé khong én dinh va c6 thé rat thap. Thit hai, néu gidi gid tri cla X lai vo han thi phuong phép n6i trén khong thé 4p dung duoc néu khong cai bién di doi chit. Phuong phap chap nhan/loai bé cai bién sau day sé khac phuc duge ca hai van dé noi trén. Gia sit ta cn tao bién X véi pdf f{x). Cho W 1a mot bién ngdu nhién c6 pdf fQw) tao duge dé dang véi diéu kién d6i v6i mot sé k nao dé I6n hon 1 thi FA) S kf), Vx (3.11) titc 1 kyfy(x) 1a mot ham bao chan trén cia f(x) nhu cé thé thay mot thf du trén h.3.4. Thuat todn sau day sé cho ra cdc mau cia X nhu yéu cu. 1) Chon kfy(x) va tim ham Fy'"(.); 2) Tao U, va tim X= Fy'(U,); 3) Tao U, phan bé déu trong khoang [0, k.fy(X)]; 4) Néu U,) (3.12b) sé 1a cdc bin ngdu nhién phan b6 chudn chudn hod (phuong sai bang 1, ky vong bing 0). Ngoai phuong phdp chinh x4c Box-Muller néi trén, dé tao céc s6 gid ngdu nhién cé phan bé chudn ciing cdn cé nhiéu phuong phdp gn dung, ching han phuong phdp lam gan diing sit dung xp xi ham /amda duoc dé xuat boi R. F. W. Coates va cdc cong su [27, tr.58-66] voi cong thttc: X=c{U*(1-U)"} (3.13) trong d6 c=4.91 va A=0.14 cho phép tao mot cdch gén diing cdc s6 ngdu nhién cé phan b6 chudn tiéu chudn. Phuong phdp cé 1é don gidn nhat nhim tao mot cach gén dung cdc s6 gid ngdu nhién phan bé chudn tiéu chugn 1a phuong php dua trén dinh ly gidi han trung tam véi cong thitc gén dting truyén thong 2 Y= (Uk -60 (3.14) ml trong d6 cdc s6 U;, (k=1,.2,..., 12) 14 cdc bién sé ngau nhién déc lap, phan 'b6 déu trong khoang [0,1]. Do U, phan bé déu trong khoang [0,1] nén chting c6é Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG = 7 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE. THONG THONG TIN SO ky vong bang 1/2 va phuong sai bing 1/12. Do d6 cé thé kiém tra duge ngay ring vé phai cla (3.14) 6 phuong sai bang 1 va ky vong bang 0. C4n phai chi ¥ ring trong khi mot bién ngdu nhién phan b6 chudn thi cd giai gid tri tir -oo dén 0, biéu thitc (3.14) chi sinh ra cdc s6 Y trong khoang [-6, 6]. Can cia téng vé phai (3.14) duoc chon bang 12 1a cé tinh truyén thong va nham dung hoa gifta tc dO tao sO va do chinh xac vé tinh chat thong ke cha chudi sé duge tao. Ngoai ra, khong cé mot l¥ do nao khdc han ché giai gid tri cla cdc $6 gia ngdu nhién dugc tao, ttc 1a khong mot ly do nao khdc han ché k chi t6i 12. 3.2.2. DIEU CHE VA GIAI DIEU CHE SO a. Thudt todn diéu ché sé: Chitc nang cha bd diéu ché 1a nhan cdc symbol tit nguén symbol va bién ching thanh céc dang s6ng thich hgp tuong ting. Néi mot cach khdc, vé mat thuat todn, bé diéu ché thuc hién phép anh xa 1-1 tir tap cdc phan tir cla bang chit cai (tute 14 tap cde gid tri cla cdc symbol) thanh cdc phan tir cha tap cdc dang séng ding dé truyén tai di. Cac hé thong thong tin thong thudng hién nay, do muc dich tiét kiém bang tan, thuong sir dung cdc tin hi¢u M mite c6 s6 chiéu D<2 véi viéc sit dung mot t4n sO s6ng mang. Cac hé thOng sit dung cdc tin hi¢u v6i s6 chiéu lon hon thudng chiém bé rong phé rong, nhu cdc hé thong diéu ché tn sO ching han, do d6 it duge sit dung hon cho cdc hé théng dung lugng cao (cé téc do bit téng cong cao) ma chi thudng sit dung véi c4c hé théng dung long thdp, thi du nhu trudng hop cc hé théng vi ba sd it kenh. D6i vi cdc hé théng sit dung céc so dé diéu ché V6i s6 chiéu khong vuot qué 2, tin hiéu ra ca b6 diéu ché cé dang téng quat: YO = X,(1).cos(2af.t+ 9) - X,(1).sin(27f,1+ 9) (3.15) trong dé f, la tin sO sng mang, 1a pha dau cla séng mang. Biéu dién thong thp cia tin hiéu I6i ra b6 diéu ché gém hai tin hiéu bang géc X(t) va X,(0), Min lugt 1a cdc tin higu diéu ché déng pha (in-phase) va vuong pha (quadrature) m6t cach tuong ting: R Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO XO = O4,.p,\¢- kT, -D,) (3.16a) Z XA) = DB, -Ps(t- KT, -D,) @.16b) 5 trong d6 p,(.), p2(.) 14 céc ham dang xung c6 nang lugng hitu han, 1/T, va 1/T, 1 t6c dO cha cdc day A,, B, con D, va Dy la cdc gitt cham xt ly c6 thé c6 cha b6 diéu ché. Trong thuc té, thong thudng T,=7,=T; la do rong cha mot symbol con D,=D,=0 va 86 thé dat bing 0 cho muc dich mo phéng ma khong lam gidm tinh téng quat. Dang cila p,(.), p,(.) d6i véi mot sé loai diéu ché nhiéu mic thong thutmg, biéu dién duoc bang (3.15) va (3.16) dugc cho trong bang 3.1. Bang 3.1. Mot s6 loai diéu ché thong thudng. So dé diéu ché Ay By Put), Pal.) Digu ché bien do M mic | Ay=tnd, n=l, 3,..,(M-1) | pi) =1, OstsT, (M-ASK) B,=0 PA) =0 Diéu ché pha M mitc Act iB.= expla) P\D=pA)=p)=1,0<1 B, .cosd. p(t ~ kL,)*[h, (t)*h, (1)] -> A, sind. pe - kT) +[h, (+h, (0) + ny) (3.21b) t trong d6 h,,(¢) 14 phan tng xung cita b6 loc phi hgp sau mach nhan, nt) va m,(t) lan luot 1a cdc thanh phan tap am tai Idi ra mach loc phéi hop sau mach nhan, tuong hop (relevant) v6i céc thanh phn tin hiéu déng pha va vuong pha. Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG 1 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. Cé4c thanh phn tap am nay cfing [a cdc qué trinh ngdu nhién chudn. Thoi diém lay miu tin hiéu 1a 4=KI's+ D duge xéc dinh béi mach khoi phuc tin higu déng hé, thung cfing la mot PLL. Sai léch tin higu déng hé gitta phan thu va phén phat la BD. Két qua lay mau sé cho cdc gid tri S,(#) va S,(¢) tai thoi diém lay mau 1,. So sdnh cdc gid tri S,(t,) va S(t) voi cdc ngudng (bién quyét dinh) sé dugc cdc gid tri A, va B, va ti d6 dugc symbol khdi phuc C, = A, +) 8, - Nhu vay, m6 hinh thuat todn gidi diéu ché trong mo phéng d6i voi he thong M-QAM cé thé mit lai thanh: ¢ Tinh S,(t,) va S(t); © So ngudng va x4c dinh symbol khoi phuc ¢, tit céc gid tri A, va B,. 6 day can phai nhan manh ring tin hiéu 16i vo mach ly mdu duge x4c dinh theo c4c cong thttc (3.21a) va (3.21b) do dé viéc tinh toan giai tich nhu thé Khong dé dang gi. Tuy nhién, trong mo phéng viéc tinh gid tri S,(¢,) va S,(t,) don gian hon nhiéu. D6 1a do trong mo phéng bé gidi diéu ché, may tinh kh6ng phai thuc sy tinh todn theo cdc céng thie phitc tap nhw trén ma chi phai tinh tich chap cudi cng gifta tin hiéu 6 16i ra mach nhan, c6 duge nhé cho chuéi tin hiéu “chay” qua hé thong, voi phan ting xung mach loc phéi hop va xéc dinh gid tri cia n6 tai thdi diém lay mdu. Trong thyc t¢, déi v6i cc phén ti tuyén tinh thi viéc biéu dién tin hiéu va hé thong trén mién tan s6 thuan Igi hon. Khi d6 tin hiéu 16i vao mach loc ph6i hyp dugc biéu dién trén mién tan s6 sé chi phai nhan thudng v6i phan tng tan s6 ca mach loc, sau d6 két qua phé tin hieu 16i ra sé dugc bién d6i tré lai mién thoi gian nho thuat todn IFFT dé x4c dinh cdc gid trj tai cdc thoi diém lay mau. Chat ¥: Cac biéu thitc S@= DA, 0088, P(t)*[h,(O)*h, (t)]+ >, Bysind. p(o)*[h, ()*h, (0) ¥ va 5) = DB, .cosd. p(s)*[h,(*h,(1)] — YA, 0088. ple)*{h,()*h, (2)] : B Chuong 3: MO HINH HOA HE. THONG TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO duge sit dung cho viée vé phan ting xung cita hé thong va phuc vu biéu dé mau mat (eye-pattern) nhim danh gid truc quan hé thong M-QAM. Khi nay sé c6 hai dé thi tng v6i hai luéng déng pha va vudng pha. Viéc vé ching trén cing mot dé thi sé cé thé thuan loi hon va cho phép thay 16 dugc xuyén nhiéu gitta cdc thanh phan déng pha va vung pha cila hé thong. Ciing cn luu ¥ rang, dé vé dang phan img xung cia hé théng thi chi cfn vé cée ham chnén hod cosd.p()*[h.O*hy()] + sind pO*[h(*h,()]. Dé quan sét mau mat hé thong thi vé chéng A,cos 6 -p()*[h(O*h,()] + B,sin8 p(t)*{h()*h,,()] tren cing mot khoang [0, Ts] d6i vGi cdc gid tri k khdc nhau, riéng hoac chung dé thi vdi B,.cos 8.p()*[h()*h_(0)] — Apsind p()*[h,(t)*h,(f)]. Diéu nay mo phéng chinh viéc quét trong thuc té tin hiéu 16i ra céc mach loc ph6i hop cila bd gidi diéu ché bang mdy hién sdng voi tan sé quét bang nguyén lan téc 6 symbol dé hién thi mau mat cia hé thong. 3.2.3. CAC MACH LOC Cac tg dung co ban ciia thuat todn loc trong cdc hé théng théng tin bao gém chon loc tin higu mong mu6n, ti thiéu hod téc dong cia tap 4m vA can nhiéu, bién di phé cita tin hiéu va tao ra céc tinh chat mong muén cia dang song tin hiéu s trong mién thdi gian, chang han nhu dang song phan tng 106i ra cha he thong c6 gid tri bang khong tai cdc diém f=ATs (k-O) nham triét tiéu xuyén nhiéu gitta céc symbol ISI (InterSymbol Interference)... Céc mach loc thyc hién cdc nhiém vu ké trén cé thé phan thanh cdc mach loc c6 dinh c6 cdc tham s6 duge xem 1a khong d6i va céc mach loc thich nghi c6 tham s6 bién déi dugc theo théi gian. Cac mach loc thich nghi hay gap nhat trong cdc hé théng thong tin sé hién nay 1a céc mach san bang thich nghi trén mién thi gian ATDE (Adaptive Time Domain Equalizer) dugc thuc hién bang mot tuyén gdm c4c mat gitt cham voi céc hé s6 bién déi thich nghi, do vay trong phén mo ta thuat to4n loc thich nghi dudi day chting ta sé chi dé cap téi céc mach san bang nhu vay. Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG 79 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf, THONG THONG TIN SO a, Cac mach loc c6 dinh: Cfc mach loc c6 dinh 18 cdc khéi tuyén tinh khong bién déi theo thdi gian, do vay cé thé m6 ta duy nhat thuat todn loc bing ham phan img xung A(s) hay phan tng tn sO H(f). Tin higu 16i ra cé thé tinh truc tiép bing cdch sit dung cdc biéu thitc tich chap (2.52), (2.59) hay (2.60). Tuy nhién cdc biéu thitc tich chap thudng ddi hdi céc chuong trinh tinh tuong d6i phitc tap, t6n b6 nhé va thdi gian xit ly. Do vay trong m6 phéng ngudi ta thudng sit dung cdc cong thitc thuan loi hon biéu dién tin hiéu va bé loc trén mién tén s6 véi viéc sit dung cdc thuat toan bién d6i FFT va IFFT tieu chudn. Khi dé phé tin higu I6i ra Y(f) 1a tich thudng cia phé tin higu 16i vao X(f) va phan img tin s6 H(A) cia bd loc, tinh duge theo céc cOng thtic (2.62) hay (2.63). C4c bé loc trong thuc té, do ché tao khong thé hoan toan chinh xdc nén sé gay méo (tuyén tinh) tin hi¢u. Chang han, cdc b6 loc c6 nhiém vu tao dang xung thong thudéng trong cdc hé théng cé phé han ch€ cé6 thé thuc hién bing c4c mach lgc can bac hai cosine nang (square root raised cosine) nham triét tiéu ISI. Khi dé cdc sai léch do ché tao sé din dén ISI 616i ra va vi vay mét trong nhiing nhiém vu thong thudng trong mé phéng hé thdng théng tin 1a dénh gia anh hudng cila cdc méo tuyén tinh gay bi ché tao khong hoan hao b6 loc. Méo tuyén tinh téng cong cita cdc mach loc duge dinh nghia nhu sai l¢ch cia phan ting tin s6 téng cong chia tuyén truyén vé cd bién do va pha so véi phan ting tdn s6 ly tuéng duge xéc dinh khi thiét ké he théng. Mot cach gén diing, céc méo bién do va pha cia phan tng tan s6 nhu thé cé thé dinh lugng duge bang cac sai sO (tuyén tinh, bac hai va cdc gon song vé ca bién do va pha) nhw 1a ham cila tin s6, Céc hé s6 tuyén tinh va bac hai d6i v6i suy gidm va d4p tuyén gift cham nh6m theo tan s6 duge xdc dinh béi do lech cuc dai vé d4p tuyén suy gidm va gitt cham nhém trong ca gidi thong Nyquist. Cac gon s6ng duge xdc dinh béi s6 chu ky gon séng, pha va bién do gon song trong suét bang tan Nyquist [10,14]. Cac méo bién d6 va pha gay béi ché tao cc mach loc khong chinh x4c cé thé biéu dién theo cdc biéu thitc dudi day. 80 Chwong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quoc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO * Méo bién dé AAf): A= |HO\-lHo|, felf-12Ts, f41PT) 3.22) trong d6 H,(f) la dac tinh ly tung, H(/) 1a dac tinh thyc té cia mach loc dugc ché tao. Mét cach gan diing, cé thé biéu din A,(f) theo: A\(= Auf t Anf? + Assin(2afiT, + %) (3.23) trong d6 A, 1a hé s6 bac mot (tuyén tinh), A, 1a hé s6 bac hai va A; 1a bien do gon séng ciia dac tuyén méo bién do cia mach loc; 7, 1a chu ky cla gon song (do d6 (1/7, )KI/T,)=T,/T, sé 1a 86 chu ky gon sdng cé trong bang tan Nyquist) va 9, 1a pha dau cha gon séng (h.3.7.a). * Méo pha Ad): Ad f= Hf) - Of) felf-1/2Ts, f+1/2T 3] (3.24) trong d6 @(f) 1a dac tinh pha-tan cha bd loc ly tuéng cén thiét ké (lA mot ham tuyén tinh theo tén s6) cdn @(f) 1a dac tinh pha-tdn thuc té. Mot c4ch gan ding, cing c6 thé biéu dién méo pha thong qua biéu dién sai s6 tr nhém: Alf) = di f+ df + dssin(2affTp + ) (3.25) trong d6 d, 1a hé s6 bac mot (tuyén tinh), d, 1A hé s6 bac hai va d, 1A bién 40 gon séng cita dac tuy€n méo tré nhém cla mach gc; Tp 1a chu ky gon s6ng (do d6 (1/T,)/(1/Tp)=T p/T, sé 1a sO chu ky gon s6ng c6 trong bang tan Nyquist) va la pha dau cha gon séng (h.3.7.b). Nhu vay trong trudng hop cdn dénh gid chi tiét céc anh hudng ciia ché tao khong chinh xéc thi mach loc c6 dinh c6 céc méo bién d6 va pha (hay tré nhém), c6 thé va can duge biéu dién bang so 46 kh6i ky hiéu hinh 3.8. Mac dau so dé khdi.ky hieu c6 dang nhw h.3.8 thuan tien cho m6 ta so dé kh6i mo phdng song bé6 loc bi méo do ché tao dugc tinh todn trong qua trinh mo phéng theo so dé thuat todn .3.9, trong dé tin hiéu cing nhu phan ting tén s6 cha mach loc déu 1a tuong duong thong thap nhu da trinh bay & chuong hai. TS Chuong 3: MO HINH HOA HE. THONG 81 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Saleh bitn ds aw a) Mia gl htm toe Moma) b) Hinh 3.7. Cac thi du vé: a) Méo bién do va b) Méo tré nhém. Dac i nb tudng|s) Méo bien do Méo pha Ly Xf) AO Ap(f) 7) Hinh 3.8. So d6 kh6i m6 phéng loc c6 dinh cé tinh dén sai s6 ché tao. CAc tham sé trong m6 phdng mach loc cé dinh, nhu vay, bao gém tham sé cilia t6i ba khdi. Céc tham sé chinh bao gém loai va bac mach loc (d6i véi cdc loai 82 ~~ Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG __TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HB THONG THONG TIN SO mach loc nhu Butterworth hay Chebyshev), d6 rong bang tn loc hoc hé sé u6n (trong trudmg hop loc can bac hai cosine nang), do lech diéu huémg (néu cd) va néu cfn danh gid méo tuyén tinh gay bdi ché tao loc khong chinh x4c thi c4c tham s6 bé sung sé IA cdc gid tri A, T, (hay s6 chu ky gon séng méo bien) va Op, d;, Tp (hay s6 chu ky gon séng méo tré nhém) va @ (i=1, 2, 3). oN] w, sf ROT = & 0 4g |" xXx ei for] Hinh 3.9. Mo hinh thuat toan loc c6 sai Iéch do ché tao. Ngoai viéc m6 ta b6 loc c6 dinh theo cc cong thitc biéu dién phan ting tan 86 can thiét ké ln sai léch mac phai trong ché tao nhu da trinh bay trén day ching ta hoan toan 6 thé mo ta mach loc thong qua viéc cho phan tng tn sé cia mach loc duéi dang bang. Cach biéu dién bing bang nhu thé thudng duoc sit dung trong cdc truéng hop khi cdc biéu thitc m6 ta dac tinh loc qué phttc tap din dén khong higu qua trong tinh todn, hay trong tru’mg hop ngudi mo phéng muén tao dang mach loc theo ¥ muén nham kiém tra phan ting cilia hé thong déi véi dang gid dinh nhu vay cia dac tinh loc. Nhin chung, cdch biéu dién nay khé khan hon d6i v6i ngudi sit dung vi phai cho dic tinh Igc (bao gém diac tinh bién d6-tan s6 lin dac tinh gitt cham nhém) theo timg diém ma khong thé cho dac tinh loc duéi dang cho cac tham s6 theo menu nhu d0i v6i m6 ta theo céc cong thifc song lai cho phép m6 ta dac tinh loc cé dang tuy ¥. b. Mach san bang thich nghi trén mién thoi gian (ATDE): Mach san bang thich nghi trén mién théi gian ATDE 18 phan tit loc c6 ham truyén phu thude thdi gian, c6 nhiém vu chi yéu 1a ba dp céc bién déi theo thdi gian cha dac tinh dung truyén séng. ATDE do vay 1a mot hé théng tuyén tinh Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG 83 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. bién déi theo thdi gian cé thé mo ta day di duge béi ham phan ting xung A(z, 7) hay béi ham phan ting tan sé H(, 1) (xem chuong hai). Tuy nhién, do 1a hé thong bién déi theo thdi gian nén viéc biéu dién ATDE sé thuan Igi hon trén mién théi gian va vi thé viéc phan tich n6 trén mién thdi gian sé dé dang hon. Mot ATDE cé thé va thudng duge thuc hin bang mot tuyén gém cac mat gid cham véi thdi gian gitt cham cia mdi mat 18 T, duge goi 1a mach loc gin (transversal filter), (h.3.10). Thong thutng, T= Ts. v() Hinh 3.10. BO loc gian ngang ding lam ATDE. Trong h.3.10, v(t) 1a phan img I6i ra cha kénh phia truéc ATDE. Do cé méo, (1) ct qua 0 tai cdc thoi diém f#kT, va v(0)20 tai t=kT, (kA) vi vay din dén ISI. Xét phan tmg xung rdi rac tuong duong chudn hod ciia v(s), ky hiéu lai 1a h(nTs)=h,. Luong méo cuc dai &,,, cla kénh truyén duge danh gid theo Snax = z aA (3.26) trong dé dau phay sau ky hiéu © cé nghia 1a téng bd qua s6 hang cé chi s6 k=0. Sau san bang, phan ting xung 7 (+) c6 dang Tw=Seve -kT,) G.27) “E trong d6 2L+1 dugc goi 1a s6 mat (khau) cia ATDE. Ta cing xét phan tng L roi rac tuong duong chudn hod cia 7 (+), ky hiéu la q,= Dich, . Méo t6i da 616i Ta Max Auge xdc dinh theo Tmax = >, ‘lel (3.28) 7 84 Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quoc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. Cc hé s6 c; phtic cita méi mét gém céc phéin thyc va 4o cfin duge lam cho phi hop theo thuat todn thich nghi, nho vay ISI tir cdc symbol truéc va sau téi symbol dang xit ly sé giam bot. Titc 1a nhd chon ding cdc cy thi Mmax< Enax- Trong thuc té, cdc thuat todn san bang thich nghi thudng gap 1a thudt todn cuGng ép khong ZF (Zero Forcing) va thudt todn sai sé trung binh binh phuong cuc tiéu LMSE (Least Mean Square Error) (10,14...]. Do khuon khé cia tai ligu, & day ta sé uu tién dé cap téi viéc mo hinh hod thuat toan cha ATDE theo thuét todn ZF. M6 hinh hod thuat toan LMSE m6t céch chi tiét c6 thé tim thay trong [17]. Nhiém vu cia thuat todn ZF 1a bién déi cdc hé s6 c, nham “cudng ép” cdc diém di qua khong cha phan tng xung téng cong cia cd hé thong ding vao cdc thoi diém t=KT (k#0), nhd vay loai bé ISI. Tic 1a, d6i voi thuat todn ZF, cdc hé sé duge chon (diéu chinh) sao cho In= On» (3.29) trong d6 6,;1a delta Kronecker: _f is O5= { co (3.30) Céc hé s6 c, c6 thé x4c dinh theo cOng tic truy todn hoi tu dan téi trang thai cuéng ép khong (ZF) cia bd san bing nhu sau [14]: oS OL - Ab Ina (3.31) trong dé: ~ oI gid i hé s6 c, tai nhip thit n; - &= I, T,, vi l,=i(nT) 1a gid tri cha tin higu thu (duge ri rac hod) trong trudng hop ly tuéng, ttc chin 1a céc gid tri rdi rac cia tin hieu i(f) di dugc phat di 6 phan phat, cdn 7,=7(n7,); - Ala hé s6 ty 1é, anh hudng t6i t6c 49 hoi ty cita phép tinh truy todn (3.29). I, 6 gid tr phy thude vao symbol duge phat di & phén phét nén khong biét tude. Thuc té, voi hé théng cé BER thap thi cé thé sit dung 7, thay cho /,, trong 46 Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG 85 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO. f, 1 gid tri khoi phuc thuc té cia /,. Mo hinh thuat toan san bing ZF (loc thich nghi) nit gon lai thanh xdc dinh cc c¢, theo (3.29) va véi nhiing gid tri tinh dugc cia ching tng véi trang thai ZF, ISI tir L symbol truée va L symbol sau t6i symbol dang xét sé bi loai trit, tite 1a n=, n= +1,42,..., £1 (3.32) Tham s6 m6 ta d6i v6i ATDE thudng 14 sé mat L cita mach loc gian ngang. Tham s6 xdc dinh téc d6 hdi tu A duge chon Iva c&n than, cé thé va thudng duge cho du6i dang tham s6 mac dinh cia chuong trinh mo phong. 3.2.4. CAC THIET BI PHU TRO CAc thiét bi phu tro chi yéu trong hé théng truyén dan tin hiéu sé duge dé cap tdi trong phdn nay gdm bé khéi phuc séng mang, b6 khéi phuc tin hiéu déng hd va mach ty dong diéu khién tang ich AGC. Truéc khi di vao trinh bay thuat toén m6 hinh hod cdc thiét bi nay chting ta sé ban luan doi chuit vé vain dé déng b6 nhim han ché pham vi dé c4p ciia phan nay. Trong cdc hé thong thong tin s6 két hop (coherent), b6 gidi diéu ché cain c6 mot séng mang ni cé pha x4p xi (ly tudng 14 bang) véi pha cia séng mang t6i. Ngoai ra my thu ciing can phai tao lai tin hiéu déng hé dé diéu khién viéc lay mau tin hiéu 16i ra cha b6 loc phéi hop. Qué trinh tdi tao séng mang thu va tin hiéu déng hé thu duge goi 1a déng b6 va dugc thuc hién bdi céc mach khdi phuc s6ng mang va khdi phuc tin hiéu déng hé. S6ng mang thu va déng hé thu co thé t4i tao bang cach sit dung tin hiéu déng b6 dugc truyén theo mot dudng riéng chiém mot phan cha dung luong hé théng hoac cé thé tdi tao theo phuong thttc tr déng b6 (Khong sit dung cdc tin higu déng bd duoc truyén di tir ph4n phat theo mét dudng riéng). Ching ta sé chi tap trung 6 day su chu ¥ déi véi cdc hé thong tu déng bé, trong d6 séng mang thu va tin hiéu déng hé thu rit ra duoc tir chudi dang s6ng nhan duge ma chudi dang séng dé khong hé duoc ghép thém mét céch 6 chi y cc thong tin déng bd. 86 “Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN sO Viéc m6 phéng hé théng truyén dan sé lién quan t6i mot hé théng 16én, trong d6 cdc kh6i khéi phuc séng mang va khoi phuc tin hiéu déng hé dong vai trd nhu cdc hé théng con. Nhu da théng nhat ddu chuong nay, viéc mo ta hé th6ng can m6 phong sé chi duge thuc hién t6i dudi mitc hé thong mot mitc. Tic 1a, mac dau cdc mach thuc hién déng b6 c6 thé c6 rat nhiéu dang loai khdc nhau va cé thé mé phdng riéng ching nhu mét hé théng con theo cdc thuat todn rat khdc nhau, trong m6 phong hé thong truyén dan s6, céc mach déng bd sé chi duge m6 ta bang chifc nang cia chting (khOi phuc séng mang hay khdi phuc tin hiéu déng hé) va céc tham s6 chung nhat (d6i véi moi loai mach déng bd khdc nhau) tac dong tdi chat lugng cia hé théng thong tin. Theo quan diém nay, trong khi m6 hinh hod c4c khéi déng b6, ching ta sé xem xét téc dong cla khOi phuc séng mang va kh6i phuc tin hiéu déng hé tdi chat long hé thong. Mot l4n nita ching ta sé lai gidi han viéc xem xét d6i véi cc hé thong diéu ché tin higu m6 ta duoc bang cdc cong thitc (3.15) va (3.16). Mé hinh hod d6i voi déng bo séng mang va tin higu déng hé véi cdc loai diéu ché khdc cé thé tim thay trong [17...]. a. Khoi phuc séng mang: Dé xét anh hudng cia sai lech pha séng mang, ta sé gid thiét rang moi kh6i khéc trong hé thong déu ly tuéng. Tic 1 trong trudng hop gid thiét nay sai léch tin hi¢u déng hé D=0 va dac tinh cha ca he thong thi hoan toan ly tung. Thiét bi Khoi phuc s6ng mang thu tao ra mt séng mang sai Iéch vé pha d6i véi séng mang t6i mot gocd: &(t) = 2cos(2af.t + 8) (3.33) Trong trudng hop nhu thé tin hiéu ra b6 gidi diéu ché, xét thf du voi hé théng diéu ch€é M-QAM, cé dang: S(t) = x A, .cos8. p(t — kT.) *h,(t) imo + YB, sind pe kT) *h,) +n,(t) (3.34a) ie Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG 87 TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC Hf THONG THONG TIN SO va Si) = YB, .cosd. ple — kL) *h, (0) cs = YA, sind pe kT) *h) + m2) (3.34b) fs trong dé h,(.) la phan ting xung tuong duong thong thap cila cd hé thong tinh tir dau ra mach diéu ché t6i dau vao mach lay mau. Tai thdi diém ldy mau symbol thit 0 (k=0) 1 t=0, cdc biéu thite (3.34a) va (3.34b) cé thé viét lai dugc thanh: 5,0) = Ag.cosd .s(0) + 37! 4,.cosd.s(-KT;) ime + By.sin® + 5°! B,.sin8.s(-kT,) + ny, (3.35a) 5 io 5,(0) = By.cos 8 .5(0) + 95'B, .cosd.s(-KT) me —Agsin® — 3°'A,.sin6.s(-kT,) + ng (3.35b) fot trong d6 s(t)=p(t-KTs)*h,() va dau phay sau ky hi¢u © c6 nghia 1a téng bd qua sO hang k=0. Theo cdc biéu thifc (3.35a) va (3.35b), vi dac tinh cia he thong duoc gia thiét 1a ly tuéng (thoa man tiéu chudn Nyquist thit nhat) nén s(0)=1 va s(-kT,)=0 (Wk#0), do dé tin higu ly mau symbol thit 0 con lai: S\(0) = Ap.cos® + Bysind +n, 3.36a) S(O) = By.cos@ — Ay.sind +1 (3.36b) Nhu vay, do sai pha song mang, tin hi¢u sau lay mau so véi trudng hop hoan toan ly tuéng bi gidm 46 Idn voi hé s6 cos va cé xuyén nhiéu (crosstalk) gitta cdc lung déng pha va vudng pha (thanh phin Bysin@ trong biéu thitce 3.36a va thanh phn -Aysin@ trong biéu thie 3.36b). Céc sai Iéch nay lam tang x4c sudt thu 16i cia hé thong. 88 Chuong 3: MO HINH HOA HE THONG TS. Nguyén Quéc Binh: MO PHONG CAC HE THONG THONG TIN SO Do tac dong cia tap nhiéu, sai léch pha 1a mot qué trinh ngdu nhien@ Do d6, mét cach chinh x4c thi trong m6 phong hé th6ng thong tin thiét bi khéi phuc séng mang phai dugc mo hinh hod béi mot qué trinh ngdu nhién va tac dong dén viéc quyét dinh tin hiéu trong gidi diéu ché dudi dang mot bién ngdu nhién 6 voi mot ham mat d6 xdc sudt ndo dé [11...]. Trong thuc té, céc mach khoi phuc séng mang thudng duge thuc hién bang céc mach vong khod pha PLL (Phase Locked Loop) cé thé dac trung béi sai sO dinh pha tinh @, ma trong ché do én dinh khong cé truot chu ky (cycle slip) PLL sé kéo bam sao cho gié tri tuyét d6i sai pha t6i da giita song mang khdi phuc va song mang tdi khong vugt qué @. Khi d6 téc dong xdu nhat cia sai léch pha séng mang sé dugc xdc dinh béi viée thay gid ti @ bang @, trong cdc cong thitc (3.36a) va (3.36b). Nhu vay, thiét bi khoi phuc séng mang cé thé m6 hinh hod mot c4ch don gidn bang mot khéi cd tham sé 1a @ va cdc céng thitc (3.36a) va (3.36b) duge sir dung trong danh gid x4c suat 16i cia hé thong. Hién nhién két qua mo phong khi dé khong chinh xc va chi sé tng véi trudng hop x4u nhat. Bd lai, cdc qué trinh tinh todn trong mo phong sé don nhiéu. b. Khoi phuc tin hiéu déng hé: Dé xét anh hudng cilia riéng sai léch tin hi¢u déng hé, ta sé gid thiét ring moi kh6i Khéc trong hé thong déu ly tudng. Tiic 1a trong trutng hop gid thiét nay sai Iéch pha song mang@ =0 va dac tinh cia cd he théng thi hoan toan ly tuéng. Tin higu sau bO loc phdi hop, xét thi du doi véi hé théng M-QAM, khi dé sé c6 dang: SO= VA stk) +n4(0) (3.37a) SO = YB.st-kG) +0,(0 (3.37b) Thi¢t bi khoi phuc tin higu déng hé tao ra tin hiéu déng hé cé thé sai lech 6i véi thoi diém lay mau ly tudng mot luong H(H

You might also like