E.M.I.C MH.

TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 1/9 REV. NO :0
REV. TARH :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR

PROCEDURES FOR LIQUID PENETRANT EXAMINATION
EN

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 2/9 REV. NO :0
REV. TARH :

NDEKLER

1. AMA

2. KAPSAM

3. TANIMLAR

4. SORUMLULUKLAR

5. GENEL

Penetrant rnleri

Personel

Emniyet Tedbirleri

6. MUAYENE YNTEM

7. DEERLENDRME

8. RAPOR

9. DOKMANTASYON

10. KAYITLAR

11. REFERANSLAR

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 3/9 REV. NO :0
REV. TARH :

DEKLKLER

REVZYON REVZYON AIKLAMALAR

REVZYONU STEYEN
NO TARH YAPILAN DEKLKLER

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 4/9 REV. NO :0
REV. TARH :
1. AMA
Bu kalite kontrol/kalite gvence sistem prosedrnn amac metalik malzemeden imal edilmi
muayene paralarnn sv penetrant muayenesinin vasfl personel ve cihazlarla gvenilir bir
ekilde gerekletirilmesini salamak ve muayene ile ilgili gereksinimleri tanmlamaktr.

2. KAPSAM
Bu prosedr deniz ve kara endstrisinde esas olarak metalik malzemeden imal edilmi gemi
gvdesi ve dier ekipmanlar, tanklar, basnl ekipmanlar, boru balantlar ve elik
konstrksiyonlardaki kaynakl birlemelerdeki yzeye ak atlak, ergime noksanl, yzey
gzenekleri gibi sreksizliklerin sv penetrantla muayenesinin temel esaslarn, tekniklerini, i
yntemlerini ve raporlamalarn, hatalarn belirlenmesini ve deerlendirilmesini kapsamaktadr.

3. TANIMLAR
EMIC/EMIC : EMIC Mh.Tahr.Tahrz.Mua.Hizm.ve En.Dan.
TT / NDT : Tahribatsz Test
PT : Sv Penetrant Test
Malzemelerin ve Kaynak balantlarnn sv penetrant ile muayenesi: Genel olarak
malzemelerin ve kaynak balantlarndaki yzeye ak sreksizliklerin belirlenmesi ve
raporlama hizmetlerinin DZ tahribatsz test personeli tarafndan gerekletirilir.

4. SORUMLULUKLAR

Bu prosedrn hazrlanmas, incelenmesi ve revizyonu 2. seviye uzmann, prosedrn

uygulatlmasndan/uygulanmasndan EMIC Teknik Mdr,uygulanmasndan operatr,
gncellii ve eriilebilirliinden Kalite Ynetim Sorumlusu sorumludur.
Muayene personelinin sorumluluklar aadaki gibidir:
Cihazlar altrmak, kontrollerini yapmak,
Prosedr uygulamak, muayeneyi yapmak,
Muayene parametrelerini, sonularn rapor formuna kaydetmek, bulgular bu
prosedr, ilgili spesifikasyon ve artnamelere gre snflandrmak ve
deerlendirmek,

Deerlendirme en az 2. seviye muayene personeli tarafndan yaplacaktr.

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 5/9 REV. NO :0
REV. TARH :
5. GENEL

5.1. Penetrant rnleri

Penetrant muayenesi nfuz edici penetrant, ara temizleyici ve gelitiriciden ibaret rnler
kllanlarak gerekletirilir. Sv penetrant muayenesinde kullanlacak rnler EN 571-1e gre
snflandrlm rnler olacaktr.
Bu rnler ksa gsterimleri aada belirtilmitir:
Su veya zc ile ykanabilen renkli kontrast penetrant- susuz ya gelitirici
II A d, II C d
Su ile ykanabilen fluormal penetrant kuru toz veya susuz ya gelitirici
I A a, I A d,

Ksaltmalarn aklamas:
I : Fluormal penetrant
II: Renkli kontrast penetrant
A: Su ile ara temizlik
C: zc ile ara temizlik
a: Gelitirici-kuru toz
d: Gelitirici-susuz ya

Paslanmaz eliklerin ve titan gibi malzeme halojenlerin (klor, flor gibi), nikel ve alamlarnn
muayenesinde kkrt miktarnn EN ISO 3452-2e gre belirlenmi ve snr deerlerin altnda olan
rn kombinasyonlar kullanlacaktr.

5.2. Personel
Bu prosedr kapsamndaki sv penetrant muayeneleri ilgili metotta EN 473 veya edeer standarda
gre vasflandrlm ve belgelendirilmi personel tarafndan gerekletirilir.
Basnl ekipmanlarn sabit balantlarnn muayenesini yapacak personelin 97/23/AT direktifine
uygun vasf olacaktr.

5.3. Emniyet Tedbirleri

Penetrant muayenesi atlye yapldnda havalandrma salanacaktr. Atlye dnda kapal bir
mekanda muayene yaplmas durumunda alma mahallinde hava ak salanacaktr. alma
mahalli plak alev, kvlcm ve s kaynaklarndan uzak olacaktr. Muayene rnlerinin ve
tehizatlarnn kullanmnda imalat talimatlarna uyulacaktr. UV (A) Lamba ile alldnda UV (A)
Lambasndan yaylan radyasyon direk gze gelmeyecek, UV (A) Lambas filtre camnn salam

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 6/9 REV. NO :0
REV. TARH :
olduundan emin olunacaktr. Muayene rnleri ciltle uzun sre temas ettirilmeyecektir. Penetrant
rn artklar zel p olarak saklanacaktr. Ykama sular direk atk sistemine verilmeyecektir.

6. MUAYENE YNTEM

Penetrant muayenesinde ilem sras asadaki gibi olacaktr:

Para yzeyinin incelenmesi
Kaynakl birlemeyzeyi kontrol edilerek yanltc belirti oluturabilecek sreksizlikler tespit ve kayt
edilecektir. Temizlik yntemi belirlenecektir.
Para yzeyinin temizlenmesi
Penetrant muayenesi ile yzeye ak sreksizlikler belirlenebilir. Yzeydeki pas, tufal, cruf, ya, gres
boya artklar ve kaynak srants, apak gibi kirlilikler sreksizliklerin azn kapatabileceinden veya
muayene sonunda yanl belirti oluturacaklarndan fra, ta ile veya su, zc kullanlarak
uzaklatrlacaktr.
Kurutma
n temizlikten sonra zc ve su damlacklarnn sreksizliin azn kapatarak penetrantn
girmesini engellememesi iin yzeyin kurumas beklenecek veya scak hava - hava pskrtlerek
kurutma yaplacaktr. Kullanlan hava ya ve rutubet iermeyecektir. Penetrant uygulamadan nce
para yzeyinin scakl maksimum 500 olacaktr.
nceleme artlarnn tespit edilmesi
nceleme artlar, EN ISO 3059un artlarn salamaldr.
Renkli kontrast penetrant ile muayene:
Muayene yzeyindeki aydnlatma en az 500 lks olacaktr. Bunu salamak iin gerekirse ilave k
kayna kullanlacaktr. Bu i srasnda yzeyde parlama ve yansma olmamasna dikkat edilecektir.
Muayene yzeyindeki aydnlatma iddeti muayene artlarnda lksmetre ile llecektir.
Fluormal penetrantla muayene:
Flormal demir tozlar ile alldnda para yzeyi UV (A) altnda incelenecektir. nceleme
yzeyinde radyometre ile llen UV (A) k iddeti en az 10 W/m 2 en fazla 50 W/m2 olacaktr.
lm, UV lambann maksimum k iddetine ulamas kararl hale gelmesi iin lamba aldktan en
az 10 dakika sonra yaplmaldr.
Bu koullarda aydnlatma lksmetre ile llecektir. Bu deer maksimum 20 lks olacaktr.
Penetrantn uygulanmas
Penetrant yzeye pskrtme ile veya srerek fra ile uygulanacaktr. Kaynak dikii ve sdan
etkilenen blgeyi kapsayan muayene blgesi ince ve homojen bir ekilde penetrantla kaplanacaktr.

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 7/9 REV. NO :0
REV. TARH :
Penetrantn nfuz etme sresi:
Alamsz ve dk alaml elikler iin 15 dakika
Alminyum iin 20 dakika
Paslanmaz elikler iin 1 saat
Nikel alamlar iin 2 saat
olacaktr. Penetrantn kurumasna izin verilmeyecek gerekirse yzey tekrar penetrantla slatlacaktr.
Yzeydeki fazla penetrantn uzaklatrlmas, ara temizlik
Su ile ara temizlik (Metot A)
Yzeydeki penetrant, ar ykama yaplmamasna zen gsterilerek dzgn akl su ile
pskrtlerek yzeyden uzaklatrlacaktr. Ykama yaplrken birim yzeye 1 dakikadan fazla su
tutulmayacak ve ykama dk basnl su ile yaplacaktr. Su scakl +50C yi gemeyecektir.
Flormal penetrantlar kullanldnda UV Lamba altnda yzey kontrol edilerek penetrantn
uzaklatrlp uzaklatrlmad kontrol edilecektir. Saha artlarnda su ile ara temizlik su ile slatlm
lifsiz bez kullanlarak yaplacaktr.
zc ile ara temizlik (Metot C)
Yzeydeki fazla penetrantn zc ile uzaklatrlmas sadece sahadaki uygulamalar iin
kullanlacaktr. Bu ilem srasnda yzey nce lifsiz kuru bezle silinecek daha sonra zc ile
slatlm lifsiz bezle yzeydeki penetrant uzaklatrlacaktr. Hi bir durumda zc direk yzeye
pskrtlmeyecektir.
Kurutma
Ara temizlik zc ile yapldysa yzeyin kurumas iin beklenecektir. Ara temizlik su ile yapldysa
yzey scak hava- hava pskrtlerek kurutulacaktr. Hava yzeye dik ve basnl olarak
pskrtlmeyecek ve kurutma srasnda yzeyin scakl +50C yi gemeyecektir.
Gelitiricinin uygulanmas
Gelitirici yzeye ince ve homojen bir tabaka oluturacak ekilde ve grnr kta uygulanacaktr.
Gelitirici olarak zc esasl susuz, ya veya kuru gelitiriciler kullanlacaktr. Pskrtlerek
uygulanacaktr.
Gelitirme sresi en az nfuz etme sresi kadar olacaktr. Gelitirme sresi,
Alamsz ve dk alaml elikler iin 15 dakika
Alminyum iin 20 dakika
Paslanmaz elikler iin 1 saat
Nikel alamlar iin 2 saat olacaktr.
Belirtiler tespit edilmesi, kayt tutulmas
Gelitirici kurur kurumaz inceleme ii balayacaktr. Yzey periyodik olarak incelenecek ve son
inceleme gelitirme sresi bitiminde yaplacaktr. Belirtiler tespit edilecek, gerekirse belirtilerin
bulunduu yerler referans noktas esas alnarak para zerinde iaretlenecektir. Kayt iin, fotoraf
ekimi, resim zerinde iaretleme gibi yntemler kullanlacaktr.

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 8/9 REV. NO :0
REV. TARH :
Son temizlik
Muayene parasnda kalan gelitirici ve penetrant artklar zc, scak su ve/veya basnl su ve
fra kullanlarak para yzeyinden uzaklatrlacaktr. Muayene edilen paralarn korozyona maruz
kalmamas iin para yzeyi kurutulacaktr.

7. DEERLENDRME
7.1. lgisiz Belirti
Muayene yzeyindeki kaynak srantlar, apak, yanma oluklar ve kesit deiiklikleri ilgisiz belirtilere
neden olabilir. Bu nedenle bir belirtinin gerek belirti olup olmadna karar verilemezse yzey
temizlenerek tekrar ayn rnle muayene edilecektir.
7.2. Gerek Belirtiler ve Belirtilerin Snflandrlmas
Sreksizliklerin oluturduu belirtiler gerek belirtilerdir. Belirtilerin snflandrlmas u ekilde
yaplacaktr:
Dorusal belirti: Uzunluu, geniliinin 3 katndan fazla olan belirtiler dorusal (lineer) belirti olarak
tanmlanacaktr.
Dorusal olmayan belirti: Uzunluu, geniliinin 3 katna eit veya daha az olan belirtiler dorusal
olmayan belirti olarak tanmlanacaktr.
Grup halinde belirti: Birbirleri arasndaki mesafe en kk olann en uzun boyutundan az olan
herhangi komu belirtiler tek ve srekli bir belirti olarak deerlendirilir.
7.3 Kabul Seviyeleri
Belirtilerin deerlendirilmesi iin esas alnacak kabul seviyeleri talep sahibi ile anlama ile
belirlenecektir. Belirtilerin deerlendirilmesi iin EN 1289 Standardna gre 1, 2, 3 olmak zere
kabul seviyesi vardr. Belirlenen kabul seviyesi dorusal belirtiler iin verilen kabul seviyeleri,
deerlendirme seviyelerine karlk gelen deerlerdir. Bu deerden daha kk olan belirtiler dikkate
alnmayacaktr. Eit veya byk olanlar kabul edilmeyecektir. Mamulle ilgili spesifikasyon ve talep
erevesinde belirtilmise kabul edilmeyen belirtileri oluturan sreksizlikleri azaltmak veya ortadan
kaldrmak iin blgesel talama yaplabilir. Bu durumda, talanm blgeler, ayn muayene sistemi ve
teknii kullanlarak tekrar muayene edilecek ve deerlendirilecektir.
ok kk sreksizliklerin tespit edilmesi iin kaynak yzeyinin yzey kalitesi talanarak arttrlacaktr.

Belirti Tipi Kabul Seviyesi

1 2 3
Dorusal belirti uzunluu(l) l2 l4 l8
Dorusal olmayan belirti uzunluu d4 d6 d8
(d) belirtinin ana eksenindeki boyutu
Kabul seviyesi 2 ve 3 tm dorusal belirtilerin seviye 1e gre deerlendirileceini gsteren
x harfi ile belirtilebilir.
Tablo 1.EN 1289a gre Kabul Seviyeleri

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0
 E.M.I.C MH.
TAHR.TAHRZ.MUA.HZM.ve EN.DAN.
E.M.I.C. ENG. DT&NDT SERVICES
ENERGY CONSULTANCY

YAYIN TARH: DOKMAN NO :

SIVI PENETRANT TEST PROSEDR 01/06/2011 EMIC-NDT-EN-P/PT-2011
EN SAYFA NO: 9/9 REV. NO :0
REV. TARH :
8. RAPOR
Muayeneyi yapan personel sv penetrant ile muayene parametrelerini ve sonular rapora kayt
edilecektir. Gerekli resim ve planlar rapora ekliyecektir. Deerlendirme en az 2. seviye personel
tarafndan yaplacaktr. Muayeneyi ve deerlendirmeyi yapan personel raporu imzalayacaktr.
Raporda bu personelin vasflar belirtilecektir.

9. DKMANTASYON
EMIC Kaynak Balantlarnn sv penetrant muayenesi ile ilgili tm evraklar, tm belgeler,
dokmanlar alan i dosyasnda muhafaza edilir.

10.KAYITLAR

Sv Penetrant ile Muayene Rapor Formu

11. REFERANSLAR

EN 473 : NDT Personelinin Eitilmesi Vasflandrlmas ve Sertifikalandrlmas

EN 571-1 : Taribatsz Muayene- Penetrant Muayenesi- Blm 1: Genel Kurallar
EN 1289 : Kaynaklarn penetrant muayenesi-Kabul seviyeleri
EN ISO 3452-2 :Tahribatsz muayene Penetrantla muayene Blm 2: Penetrant rnlerin
deneyi
EN ISO 3452-3 : Tahribatsz Muayene - Penetrant Muayenesi - Ksm 3: Referans Muayene
Bloklar
EN ISO 3059 :Tahribatsz Muayene-Penetrantla Muayene ve Manyetik Parackla Muayene
- nceleme artlar
IACS Rec. : Gemi gvde kaynaklarnn tahribatsz muayenesi 97/23/AT direktifi

Hazrlayan Onaylayan

Fatih SARIOBAN Fatih SARIOBAN

Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr Makina Mhendisi-Kaynak Enspektr
Level II (RT,PT) Level II (RT,PT)

EMIC.FR.2011-EN-01 REV: 0