Türkiye Türkçesinde BatıKökenli Kelimeler

NN NVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTS
TRK DL VE EDEBYATI ANABLM DALI
TRKYE TRKESNDE BATI KKENL SZCKLER

(TDK TRKE SZLKE GRE)
DANIMAN
Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL DNMEZ
HAZIRLAYAN
Sleyman GNAYDIN
YKSEK LSANS TEZ
MALATYA-2013
HAZIRLAYAN
Sleyman GNAYDIN
NN NVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTS TRK DL VE

EDEBYATI ANABLM DALI YEN TRK DL YKSEK LSANS
PROGRAMI
DANIMAN
Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL DNMEZ
YKSEK LSANS TEZ
MALATYA-2013
KABUL VE ONAY
Sleyman GNAYDIN tarafndan Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL

DNMEZ danmanlnda hazrlanan Trkiye Trkesinde Bat Kkenli
Szckler (TDK Trke Szlke gre) balkl bu alma, 17 Haziran 2013
tarihinde yaplan savunma snav sonucunda baarl bulunarak jrimiz tarafndan
Yeni Trk Dili Bilim Dal Yksek Lisans Tezi olarak kabul edilmitir.
BAKAN Do.Dr. Nesrin SS
DANIMAN Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL DNMEZ
YE Yrd.Do.Dr. Muhittin ELK
Yukardaki imzalarn ad geen retim yelerine ait olduunu onaylarm.
Prof.Dr. Mehmet KARAGZ

Enstit Mdr
i
ONUR SZ
Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL DNMEZin danmanlnda yksek lisans

tezi olarak hazrladm TRKYE TRKESNDE BATI KKENL
SZCKLER (TDK TRKE SZLKE GRE) balkl bu almann,
bilimsel ahlk ve geleneklere aykr decek bir yardma bavurmakszn tarafmdan
yazldn ve yararlandm btn yaptlarn hem metin iinde hem de kaynakada
yntemine uygun biimde gsterilenlerden olutuunu belirtir bunu onurumla
dorularm.
Sleyman GNAYDIN
ii
N SZ
Dil insann temel ihtiyalarndan olan kendini ifade etme ve kabul grme
ihtiyalarn karlayan, insanlar arasndaki iletiimi salayan temel vastadr. Dil
ayn zamanda toplum yaamnn da temel yap talarndan bir tanesidir. Canl bir
varlk olan dil, tarihi seyri ierisinde srekli bir deiim ve devinim ierisindedir.
Dilin salkl bir ekilde deimesi ve gelimesi iin dzenli bir gramer yapsna ve
zgn bir sz varlna ihtiyac vardr.
Bu almayla zellikle 20. yzyln bandan itibaren bilinen bir gerek olan
ve srekli gndemi megul eden Trkenin Bat kkenli dillerin boyunduruu altna
girmesi tehlikesinin ve hatta boyunduruu altnda olduu iddiasnn ne kadar
gereki olduunun saysal verilere dayanlarak ortaya konmas amalanmtr. Bu
ama dorultusunda en kapsaml ve doru veri kayna olduunu
deerlendirdiimiz, Trk Dil Kurumunun en son szlk almas olan 2005 yl
basm Trke Szlkn 10. Basks kaynak eser olarak alnmtr.
Bu almada dilimizin TDK Trke Szlk erevesindeki tm sz varl

incelenmi, Bat kkenli tm szckler listelenmi ve Trkenin, arlkla
Franszcadan olmak zere on farkl Bat kkenli dilden deiik saylarda szck
ald tespit edilmitir. Listelenen szckler geldikleri dillere gre ayrlm, say
itibaryla en ok olandan en az olana doru ve szlkteki sralaryla, szck trleri
ve anlamlar belirtilerek tasnif edilmitir. Bunlarn da kltr szckleri ve terimler
olmak zere iki ana balk altnda incelenebilecei grlm ve terimler szck
trlerine gre ayr balklar altnda listelenmitir. Bunlara dair saysal bilgiler de
sonu blmnde belirtilmitir. Trkenin sondan eklemeli bir dil olarak snrsz
sayda szck tretme imkn varken ok sayda yabanc szc bnyesine
katmas ve bu szcklere karlk retememesi bir sorun olarak karmza
kmaktadr. zellikle terimler konusunda gerekli almalarn yaplmam olmas
da sorunun dier boyutunu ortaya koymaktadr.
iii
Dillerin birbirlerinden etkilenmesi normal bir sretir. Trke de pek ok

dili etkilemi ve pek ok dilden de etkilenmitir. nemli olan bu srecin dillerin
yapsn bozacak ekilde gelimemesidir. Trke salam yapsyla bozulmaya
uramadan bu sreci geirebilmitir. Dilimiz son dnemde zellikle ngilizcenin
etkisi altnda bulunuyor olsa da, bu etkinin Trkenin yapsn bozma boyutunda
olduunu sylemek olduka zordur. Ancak yetien nesillerimize dil bilinci
kazandrlarak ve Trke sevgisi alanarak ngilizce bata olmak zere dier tm
yabanc dillerin olumsuz etkilerinin en dk seviyede tutulabilecei
unutulmamaldr.
Bu almann ortaya kmasnda, gerek konu seiminde, gerekse de metot

belirlenip almann yrtlmesinde desteini esirgemeden bana danmanlk eden
sayn hocam Yrd.Do.Dr. zlem Demirel Dnmeze; lisansst renimimde
deerli katklar bulunan sayn hocalarm Do.Dr. Nesrin Sis, Yrd.Do.Dr. Muhittin
elik ve Yrd.Do.Dr. Sadk Armutluya sonsuz kranlarm ve sayglarm
sunuyorum. Beni btn heyecanyla yksek lisans eitimimi tamamlamaya tevik
eden sevgili eim Handan Gnaydna, varlklaryla beni yaama sevinciyle
ateleyen ocuklarm erif Grkan ve Hikmete teekkr ederim.
iv
ZET VE ANAHTAR KELMELER
GNAYDIN, Sleyman. Trkiye Trkesinde Bat Kkenli Szckler

(TDK Trke Szlke Gre), Yksek Lisans Tezi, Malatya, 2013.
Bu almann amac, Trk Dil Kurumu Trke Szlkteki Bat kkenli

szckleri geldikleri dillere gre ayrarak, aklamalaryla birlikte listelemek ve bu
szcklerin say ve yzde deerlerini ortaya koyarak, dilimizdeki Bat kkenli
szcklerin younluuna dikkat ekmek, bunlardan Trke karlklar olanlarn
karlklarnn kullanlmas ynnde tevik edici olmak ve dilimizdeki Bat kkenli
yabanc unsurlarn kullanlmamas ynnde bilin uyandrmaktr.
alma, dilimizin tarihi geliim sreci hakknda ksa bir bilgi; szlk,
szlklk kavramlar ve bu kavramlarn ksa tarihesi; dilimize yabanc
unsurlarn etkileri ve bu etkilerin nedenleri ile TDK Trke Szlk (10. Bask)e
gre Bat kkenli szcklerin listelenmesi ve say deerlerinin ortaya konmasyla
olumutur.
Anahtar Kelimeler : Trke, Bat, Kken, Szck, Dil.

v
ABSTRACT AND KEY WORDS
GNAYDIN, Sleyman. The Words of Western Origin in Trkiye Turkish

(in accordance with the Dictionary of Turkish, Edition 10th of the Turkish Language
Institution (TLI). Post Graduate Thesis, Malatya.
The aim of this study is to classify the words in Turkish deriving from
Western Languages in accordance with their origins, and list them together with
their meanings and while revealing the total numbers and the percent values of these
words to raise concern about their intensive usage in Turkish, to be exhorting for the
usage of the Turkish corresponding words instead of those ones of Western
Languages origin and raise awareness to neglect the usage of the words of Western
origin constituents in Turkish language.
The study was conducted by presenting some basic information on the

historical development process of Turkish, lexicon, lexicography concepts and a
brief history of these concepts; the effects and the reasons of the foreign
constituents in Turkish, and also by listing and expressing the words of Western
origin in accordance with the Dictionary of Turkish, Edition 10th of TLI.
Key Words : Turkish, Western, Origin, Word, Language.

vi

NDEKLER
ONUR SZ i
N SZ ii
ZET VE ANAHTAR KELMELER iv
ABSTRACT AND KEY WORDS v
NDEKLER vi
KISALTMALAR DZELGES ix
GR 1
Dil ve Trke 1
Dil Nedir? 1
Dnya Dilleri 1
Dil Aileleri 2
Trkenin Dnya Dilleri Arasndaki Yeri 2
Trkenin Tarihi Geliimi 3
Trkenin Yabanc Dillerden Etkilenmesinin Tarihi Seyri 5
lk Etkilenmeler (Eski Trke Dnemi) 5
Arapa ve Farsann Etkisi 6
Bat Dillerinin Etkisi 6
Dilde Sadeleme (Yeni Lisan Hareketi) 8
Dil Devrimi 8
Gnmzde Bat Dillerinin Trkeye Etkisi 9
Szlk ve Szlklk zerine 11
Szlk Kavram 11
Szln Tarihesi 12
almann Konusu ve Amac 18
almann Metodolojisi 19
1. Franszcadan alnan szckler 20
1.1. simler 20
1.1.1. sim terimler 95
vii
1.2. Sfatlar 185

1.2.1. Sfat terimler 203
1.3. nlemler 216
1.3.1. nlem terimler 217
1.4. Zarflar 217
2. talyancadan alnan szckler 218
2.1. simler 218
2.2. Sfatlar 252
2.3. nlemler 254
2.3.1. nlem terimler 255
2.4. Zarflar 256
2.4.1. Zarf terimler 256
3. ngilizceden alnan szckler 259
3.1. simler 259
3.2. Sfatlar 286
3.3. nlemler 290
4. Yunancadan alnan szckler 290
4.1. simler 290
4.2. Sfatlar 316
4.3. nlemler 318
4.4. Zarflar 318
5. Almancadan alnan szckler 319
5.1. simler 319
5.2. Sfatlar 328
5.3. nlemler 329
viii
6. Latinceden alnan szckler 329

6.1. simler 329
6.2. Sfat terimler 338
7. spanyolcadan alnan szckler 338
7.1. simler 338
7.2. nlemler 344
8. Rusadan alnan szckler 345
8.1. simler 345
8.2. Sfatlar 348
9. Slavcadan alnan szckler 349
9.1. simler 349
10. Portekizceden alnan szckler 350
10.1. simler 350
SONU 352
KAYNAKA 357
ix
KISALTMALAR
Alm. : Almanca
anat. : anatomi
ask. : askerlik
astr. : astronomi
biy. : biyoloji
bot. : botanik
co. : corafya
dbl. : dilbilgisi
den. : denizcilik
d.b. : dil bilimi
din b. : din bilgisi
ed. : edebiyat
et. : eitim
ekon. : ekonomi
esk. : eskimi
fel. : felsefe
fiz. : fizik
fizy. : fizyoloji
Fr. : Franszca
geom. : geometri
hlk. : halk aznda
huk. : hukuk
ng. : ngilizce
is. : isim
sp. : spanyolca
t. : talyanca
jeol. : jeoloji
kim. : kimya
Lat. : Latince
x
man. : mantk
mat. : matematik
mdn. : madencilik
mec. : mecaz
meteor. : meteoroloji
mim. : mimarlk
min. : mineroloji
mz. : mzik
z. : zel
Port. : Portekizce
psikol. : psikoloji
Rus. : Rusa
Rum. : Rumca
sf. : sfat
sin. : sinema
Sl. : Slavca
sos. : sosyoloji
sp. : spor
tar. : tarih
tek. : teknik
tekno. : teknoloji
tp : tp
tic. : ticaret
tiy. : tiyatro
TV. : televizyon
nl. : nlem
vb. : ve benzerleri
Yun. : Yunanca
zf. : zarf
zool. : zooloji
1
GR
DL VE TRKE
DL NEDR?
Trke ile ilgili bir almaya balarken ncelikle dil kavram zerinde
durmak ve dilin tanmndan hareket etmek doru bir yaklam olacaktr. Dil,
insanlar arasnda anlamay salayan tabi bir vasta, kendine mahsus kanunlar olan
ve ancak bu kanunlar erevesinde gelien canl bir varlk, temeli bilinmeyen
zamanlarda atlm bir gizli antlamalar sistemi, seslerden rlm itim bir
messesedir (Ergin, 1983:3). Dil insanlarn meramlarn anlatmak iin
kullandklar bir sesli iaretler sistemidir (Banguolu, 1990:9). nsanlarn
dndklerini ve duyduklarn bildirmek iin kelimelerle veya iaretlerle yaptklar
anlama, lisan, zeban (TDK Szlk, 2005:526). nsanlarn duyduklarn,
dndklerini anlatmak iin kullandklar her trl im ve zellikle ses imleri
dizgesi (Pskllolu, 1999:170). Drt ayr tanmdan da anlalaca zere, dilin
amac insanlar arasndaki iletiimi salamak ve duygu, dnce, olgu ve olaylar
herkesin ayn ekilde anlayabilecei ekilde ifade edebilmektir. Her dil bir insanlar
topluluu arasnda bin yllar boyunca gelierek meydana gelmi bir sosyal
kurumdur (Banguolu, 1990:9). Hl byle olunca her dilin ifade yetenei de ait
olduu insanlar topluluunun, duygu, dnce, olgu ve olaylarnn oluturduu bir
evrene karlk gelir. Buradan da her dilin kendine zg bir sz varl olduu
sonucuna varlabilir. zellikle gnmz dnyasndaki ok eitli ve gelimi
iletiim imknlar gz nnde bulundurulduunda, toplumlarn sosyal ve kltrel
paylamlarnn dillerine de bire bir yansyor olmas doal bir sonutur.
DNYA DLLER
Bugn dnya zerinde konuulan btn diller belli bir geliim ve deiim
evresinden gemi, belli bir dzen ve kurallar btn ierisinde ileyen sistemlerdir.
2
Bu dillerin ilk ortaya klar ve ortaya ktklarndaki szck varl ve dilbilgisi

kurallar hakknda bilgiye sahip deiliz. Bunun nedeni o devirlere ait yazl belgeler
bize ulamamtr. Bugn yaayan dillere ait ilk yazl belgeler, dillerin geliim
seyirleri dikkate alndnda ok yeni devirlere aittir.
Karlatrmal dil incelemeleri sayesinde reniyoruz ki dnya dilleri az

sayda bir takm eski anadillerin eitli nedenlerle farkllaarak dallanmasndan
meydana gelmilerdir. Buna gre ayn anadilden gelen diller aralarnda akraba
olurlar. Aralarnda akrabalk ilikisi olan diller de dil ailelerini meydana getirirler
(Banguolu, 1990:11).
Dil Aileleri
Bir dil ailesi bir ana dilden gelime yolu ile ayrlm bulunan dillerin tekil
ettii topluluktur. Yeryzndeki balca dil aileleri Hint-Avrupa, Smi, Bantu ve
in-Tibet dilleri aileleridir (Ergin, 1983:6-7). Hint-Avrupa dil ailesinin iine
Macarca, Fince ve dier baz kk memleketlerde konuulan diller dnda kalan
btn Avrupa dilleri ile Asya dillerinden Farsa ve Hindistanda mevcut birok
diller girer. Smi dil ailesine Akadca, branice, Arapa gibi diller dhildir. Bantu
dilleri ailesine orta ve gney Afrikada konuulan diller girer. in-Tibet dil ailesine
ise in ve Tibet dilleri girer.
Trkenin Dnya Dilleri Arasndaki Yeri
Ergine gre Trke Ural-Altay dilleri grubunda yer alr. Ergin, Ural-Altay
dillerini bir dil ailesi olarak deil, bir dil grubu olarak kabul eder. Ona gre bu
gruba giren diller arasndaki yaknlk bir kken birliinden ok bir yap birlii
eklindedir. Onun iin de bu dillere bir dil ailesi deil bir dil grubu olarak bakmak
lzmdr. Bu grup Ural ve Altay olmak zere iki kola ayrlr. Ural kolu Fin-Ugur ve
Samoyed olmak zere ikiye ayrlr. Fin-Ugur kolunda Fince, Macarca, Ugurca ve
Permce yer alr. Samoyed koluna ise Samoyede girer. Altay kolunda ise Manuca,
Moolca ve Trke yer alr (Ergin, 1983:9).
3
Korkmaz Trkeyi Mool, Manu, Kore ve Japon dillerini de iine alan

Altay dil ailesine dhil eder. Trkenin bugn douda in Halk Cumhuriyeti
ierisinden balayp batda Atlas Okyanusuna; kuzeyde Kuzey Buz Denizinden
gneyde Hindistann kuzeyine kadar uzanan blgelerde 12 milyon kilometrekarelik
bir corafya alannda 220 milyon insan tarafndan konuulan bir dnya dili
durumunda olduunu syler ve byklk asndan dnyada 5. srada yer aldn
belirtir ( Korkmaz, 2011:103).
Banguolu ise Trkeyi Trk (Hun) Dilleri Ailesi ad altnda mstakil bir
aileye dhil eder ve dala ayrr :
1. Orta Volga boyunda konuulan uvaa

2. Kuzey-dou Sibiryada konuulan Yakuta
3. Trk-Tatar dilleri (Banguolu, 1990:12-13)
Tasniflerden de anlalaca zere bilim insanlar da Trkenin dil akrabal

ynnden ne ekilde gruplandrlabilecei konusunda hemfikir olamamlardr.
Ancak ortak bir husus vardr ki o da Trkenin ok geni bir corafyada
milyonlarca insan tarafndan konuulan bir dnya dili olduudur.
Trkenin Tarihi Geliimi
Eski Trke
Daha eski devirlere ait metinler de ele gemi olmasna ramen Trkenin
sz varl ve gramerinin bir disiplin ierisinde incelenmesine ve
deerlendirilmesine imkan veren ilk Trke yazl metinler MS 725, 731, 732
yllarnda dikilmi, her biri birer ant niteliindeki Tonyukuk, Kltigin, Bilge Kaan
yaztlardr. Orta Asyada Gktrk Devletinin hkm srd 6. 8. yzyllar
(552-740) arasnda yazlm bu metinler Trklerin siyasi, sosyal ve kltrel
durumlar hakknda aydnlatc bilgiler iermektedir.
4
Arkeolojik kazlarda karlan tabletlerin incelenmesi ve baz eski diller

arasndaki karlatrmal aratrmalarn sonularna gre Trk tarihinin ve Trk
dilinin en az M 3000 ylna kadar gtrlmesinin mmkn olabilecei
kymetlendirilmektedir (Korkmaz, 2010:36).
Yaplan deerlendirmeler nda Trkenin gemii M 3000 ylna kadar

gtrlebilecek olsa da takip edebildiimiz Trk yaz dilinin ilk evresi Orhun
yaztlaryla balayan ve 12.-13. yzyllara kadar devam eden Eski Trke
devresidir. Bu ilk yaz dili devresi ayn zamanda ortak bir yaz dili devresidir. Bu
yaz dili btn Trkln ortak yaz dili olarak yzyllarca kullanlmtr (Ergin,
1983:13).
Kuzey-dou Trkesi, Bat Trkesi
Eski Trkeden sonraki devirde Trke karmza birden fazla yaz dili ile
kmaktadr. Eski Trkenin sonlarnda Orta Asyadaki Trklk leminin
paralanarak byk ktleler halinde Hazar Denizinin gney ve kuzeyinden kuzeye
ve batya yaylmas, yeni kltr merkezlerinin meydana gelmesi, slm kltrnn
Trkler arasnda gittike kuvvetli bir ekilde yerlemesi ve karlalan dier
kltrlerle de etkilemelerin olmas sonucu deiik corafyalarda yeni yaz
dillerinin meydana gelmesi sonucunu dourmutur. Bylece 12.-13. yzyllardan
sonra Kuzey-dou Trkesi ve Bat Trkesi olarak iki Trk yaz dili meydana
gelmitir.
Bunlardan Kuzey-dou Trkesi nce 13. ve 14. yzyllarda Eski Trkenin

doal ve yeni bir devam olarak bir gei devresi hlinde devam etmi,
15. yzyldan itibren Kuzey Trkesi ve Dou Trkesi olarak iki yeni yaz diline
ayrlmtr. Kuzey Trkesi bugn Kpak Trkesi olarak anlmaktadr, Dou
Trkesi ise bugn yerini modern zbekeye brakmtr.
Bat Trkesi ise 12. yzyln sonlarnda ekillenmeye balayan ve

13. yzyldan itibren metinlerini gnmze kadar aralksz bir ekilde takip
5
ettiimiz yaz dilidir. Seluklulardan balayan Bat Trkesi bugn be lehe ile
ayrt edilmektedir :
1. Anadolu (ve Rumeli)

2. Azer
3. Trkmen
4. Gagavuz
5. Krm Ky Leheleri (Banguolu, 1990:15).
TRKENN YABANCI DLLERDEN ETKLENMESNN TARH SEYR
Daha nce de bahsedildii gibi tarih sre ierisinde dillerin birbirlerinden

szck alverii suretiyle etkilenmeleri doal bir hdisedir. Trke de ok eski
dnemlerden balayarak tarih, sosyal, ticar ve kltrel nedenlerle baka dillerle
szck alveriinde bulunmutur. Trke ald szcklerin byk bir ksmn
kendi dilinin ses ve syleyi kalplarna yerletirerek kendi sz varlna katm ve
varln bu yolla da geniletip zenginletirmitir (Korkmaz, 2011:108).
lk Etkilenmeler (Eski Trke Dnemi)
Bilindii ve yukarda da ifade edildii zere elimizdeki ilk Trke yazl

metinler olan Orhun Yaztlar incelendiinde ok az sayda yabanc szcn Eski
Trkede kendisine yer bulabildii sylenebilir. O dnemde inlilerle olan ilikiler
gz nnde bulundurulduunda birka ince szce rastlanmas normal kabul
edilmelidir. Tm sz varl ile karlatrldnda yabanc szck orannn % 1den
az olduu grlmektedir (Aksan, 1996:126).
Uygur dnemi metinleri incelendiinde ise, amanizmin terk edilip

Budizmin kabul edilmesi ve Budist dinine mensup topluluklarla ilikilerin artmas
sonucunda Sanskrite kkenli szcklerin ok youn olmamakla birlikte dile girdii
grlmektedir (Aksan, 1996:97-98).
6
Arapa ve Farsann Etkisi
Trkler 751 ylndaki Talas Savandan itibaren zamana yaygn olarak

kitleler hlinde slm dinine girmeye balamlardr. slm dininin kabul edilmeye
balanmasyla Arap ve Fars kltryle tanan Trkler, ncelikle dine ait szck ve
kavramlar Farsadan almaya balamlardr. nk corafya olarak Trkler Fars
kltrnn hkim olduu blgede, bu blgeye komu veya bu blgeyi kuatan
corafyada yerleik durumdaydlar. Arap ve Fars kltryle temasn ardndan dilde
etkilenme sadece dini terim ve szcklerin alnmasyla snrl kalmam, kltr ve
medeniyet dili olarak Farsa kabul grmtr. Hatta eitim dili ve resmi dil Farsa
olmutur. Arapa ve Farsann etkisi srekli bir hl alm ve yzyllarca bu etki
devam etmi ve konuma dilinden tamamen farkl, Trke, Arapa ve Farsa
unsurlarn bir araya gelmesiyle yapay bir yaz ve edebiyat dili olumutur. Bu
durum 20. yzyla kadar bu ekilde devam etmi, Yeni Lisan Hareketi ve
Atatrkn nclk ettii Dil Devrimi almalar sonucunda yaz dili ile konuma
dili birbirine yaklatrlm ve harf devriminin ivme kazandrmasyla da halkn
anlad ve kullanabildii Trke yeniden domutur.
Bat Dillerinin Etkisi
Trkeye Bat dillerinden szck girii 1071 Malazgirt Savayla

Anadoluya girilmesi ve burada yerleik hayata geilmesi neticesinde Anadoluda
bulunan halklarla ortak bir hayat tesis edilmesiyle balar. Anadoluda Rum ahali ile
birlikte yzyllar boyunca ortak bir yaam srmenin sonucu olarak ortak bir kltr
olumu, Trke ile Yunanca birbirinden szckler almtr. Yine Anadoluya
gelindikten, denizcilik ve ticaretle megul olunmaya balandktan sonra Venedikli
ve Cenevizli tccarlarla kurulan ilikiler neticesinde denizcilik ve ticarete ilikin
kavram ve terimler talyancadan dilimize girmitir.
Balkanlara geildikten sonra Slav halklarla ortak bir yaam ve kltr tesis
edilmeye balanm ve yine Slav dilleriyle de bu ekilde szck alverii
gereklemitir.
7
16. yzyldan sonra spanyadan Yahudilerin Trkiyeye g etmelerinden

sonra az sayda da olsa tp ve ticaretle ilgili szckler spanyolcadan Trkeye
girmitir.
Burada unu belirtmek gerekir ki, ortak toplum yaam neticesinde dilimize
giren neredeyse tm bu alnt szckler dilin fonolojik ve morfolojik yapsna uygun
hale gelerek Trkelemitir (Korkmaz, 1995:845). Fakat bu durum daha sonra
Franszcadan ve ngilizceden alnan szckler iin pek de geerli deildir.
Kapitlasyonlarla birlikte Franszlarla kurulan iyi ilikiler sonucunda

Franszcann Trkeye etkisi byk derecede olmutur. Hatt gnmzde, Bat
kkenli dillerden gelen ve bu dillerde de ortak olan szcklerin neredeyse tamam
Franszca ekliyle telaffuz edilmektedir. Bu durum gnmzde Amerikan dili ve
kltrnn etkisiyle ngilizce lehine gelimektedir (Sezgin, 2004:12).
Tanzimatla birlikte balayan Batllma hareketi, imparatorlua Bat kltr

ve medeniyetine ait yeni dzenlemeleri Fransz kltr zerinden getirmitir. Bu
dnemde Bat medeniyetine ait klasikler ve dier edeb eserler ile Bat kaynakl
fikir akmlarna temel oluturan felsef ve ilm eserler kendi zgn dillerinden deil
de Franszcadan tercme yoluyla Trkeye kazandrlmtr. Bunun doal bir
sonucu olarak da Bat kkenli szckler dilimize Franszca telaffuzlaryla girmitir.
Bu nedenledir ki dilimizdeki Franszca szckler say olarak dier Bat dillerinden
olduka fazladr.
Tanzimatla birlikte Bat dnyasndaki milliyetilik akmlar ve bunlarla ilgili

ortaya kan fikirlerin etkisi sonucunda kltr ve fikir alannda bir takm yeni
dnceler ortaya kmtr. Bu yeni dncelerin ortaya kyla da pek ok yeni
kavramn ifade yollar bulunmaya allmtr. Doal olarak dilimiz ve
edebiyatmz da bu uygarln etkisi altnda kalmtr (zkan, 2011:37). Dnemin
aydnlar arasnda zamanla Franszca szckler kullanmak bir prestij gstergesi
olmu ve dilimizdeki Arapa ve Farsann etkisi yerini hzla Franszcaya
brakmtr.
8
Dilde Sadeleme (Yeni Lisan Hareketi)
Dilimizi sadeletirme ve yabanc dillere kar koruma istei ve dncesi,

Trkenin yabanc etkilenmelere uramaya balad dnemlerden beri vardr.
Kagarl Mahmud, Karamanolu Mehmed Bey, Ali r Nev dil sevgisi sahibi olup
Trkenin bamszl iin alm Trkecilerdir (zkan, 2011:35).
20. yzyln banda Merutiyetin iln ile aydnlar arasnda milli uurun
uyanma devresinde, dili sadeletirme ve milliletirme tartmalar, dilde planl ve
programl bir hareket olarak Yeni Lisan hareketini ortaya kard.
Yeni Lisan hareketi, 1911 ylnda Selnikte kmaya balayan Gen

Kalemler dergisi etrafnda toplanan mer Seyfettin, Ali Cnip, Ziy Gkalp,
Kzm Nmi gibi yeni dil grn benimsemi olan gen kalemlerin balatt bir
harekettir. Yeni Lisan hareketinin temelinde edebiyatta ve kltrde milli benlie
dn tezi yatmaktadr. Milli bir dil oluturmadan, milli bir edebiyat yaratmann
mmkn olamayacan kavrayan Yeni Lisanclar, milli bir edebiyat iin milli bir
dil gereklidir gryle dilde yabanclamaya iddetle kar kmlardr. Bu
bakmdan dilimizin eski ar niteliklerinden syrlarak yap ve rg bakmndan
modern Trkeye geii bu hareketle salanabilmitir. Yeni Lisanclarn bu
hareketi, modern Trkiyenin douundan nce, Trkenin adalamas ve kendi
benliine dn yolunda atlm nemli bir admdr.
Dil Devrimi
Atatrk yabanc dillerin Trk dilindeki etkilerinin bir boyunduruk halini

aldn ve bu durumun lke ve istikll lsnde ar bir konu olduunu
(Hatipolu, 1963:9) ifade ederek bir dil devrimine ihtiya olduunu vurgulamtr.
Atatrk, dil devriminden nce yaz devrimini hayata geirmi ve bu, Trkenin
zlemesinin ilk aamasn oluturmutur (Pskllolu, 1999:18).
9
Cumhuriyetin ilk yllarnda Trke, Arapa ve Farsann etkisinde devam

edegeldii gibi Tanzimatla birlikte balayan Batllama hareketinin etkisiyle de
youn bir ekilde Bat dillerinden, zellikle Franszcadan szck almaktayd. Artk
tek kar yolun Trkeye dnmek olduu iyice anlalm ve yabanc szckler bir
bir dilden atlmaya, yerlerine Trkeleri kullanlmaya balanmt. Dilde zleme
bir akm haline gelmiti. Trkenin tm sz varlnn belirlenmesi ve bir szlk
yazlmas byk bir ihtiya haline gelmiti (Pskllolu, 1999:19).
Atatrk ncelikle 12 Temmuz 1932de Trk Dili Tetkik Cemiyetini kurdu.

Bylece Trkenin kkeni, dier dillerle ilgisi, lengistik-filoloji, etimoloji, gramer,
szlk-terim derleme ve yayn ileri konusunda tekilatl ve iin uzmanlar eliyle
almalar balad. Daha sonra dil kurultaylar yapld. 9 Ocak 1936da Dil ve
Tarih-Corafya Fakltesi kuruldu. Bylece dil devrimi hzl bir ekilde hayata
geirilerek Trkenin esenlie kavumas saland.
Atatrk Batdan gelen yabanc szckler karsnda bir tutuma sahipti. Ona
gre tek kar yol, aresiz kalnmadka Batdan yabanc szck almamak, almak
zorunda kalnca da elden geldiince Trkeletirilmesine almakt. Belli bal
dillerde kullanlan szlerin ou birbirlerinden alnma idi. Dolaysyla her dilin tam
olarak yabanc szlerden temizlenmi olmad belgelerle gsterilmiti (Hatipolu,
1963:20).
Gnmzde Bat Dillerinin Trkeye Etkisi
Tanzimatla birlikte Franszcadan dilimize doru balayan youn szck

ak dil devrimiyle hz kesmi olmakla birlikte bilim ve teknoloji alannda retici
deil de ithal edici konumda olduumuzdan bu alanlarda szck ve terimler
zellikle Almanca ve Franszcadan dilimize girmeye devam etmitir. Bu sre
kinci Dnya Sava sonuna kadar bu ekilde srmtr.
kinci Dnya Sava bittikten sonra, Amerika Birleik Devletleri dnya

devletleri zerinde politik ve kltrel bir nfuza sahip olmaya balamtr. ABD ve
10
SSCB arasnda iki kutuplu bir dnya dzeni ierisinde Trkiye NATOya ye
olmu ve tehditkr komusu SSCBye kar Bat ittifak ierisinde yer alarak
politik, ekonomik ve kltrel alanlarda ABDnin etki alanna tm ynleriyle
girmitir (Glsevin, 2011:300). Bu da halen ok kullanlan tabiriyle, Amerikan
emperyalizmi veya Batnn kltr emperyalizmine boyun eme gibi bir sonucu
beraberinde getirmitir. Bu boyun eme de dilde ngilizcenin etkisi altna girme
sonucunu dourmutur.
Yeni dnya dzeninde ngilizce dnya iletiim dili olarak anlmaya

balanm ve tm dnyada olduu gibi Trkiyede de oka renilmeye ve
kullanlmaya balanmtr. 20. yzyln modern dnyasna ayak uydurabilmek;
bilim, teknoloji ve kltr alanlarndaki gelimeleri takip edebilmek iin ngilizce
her birey iin gerekli duruma gelmitir. Yabanc dile hkim kiiler fark yaratan
kiiler olmu ve toplumda daha ksa srede baar kazanan kiiler olmaya
balamlardr. Bunun en nemli nedeni de Trkiyede bir uyarlama kltrnn
ortaya kmasdr. Millet olarak bilim, teknoloji ve kltr alannda ksr bir a
yaamamzdan dolay bu alanlarda retici olamadk. Bu nedenle de Batda ortaya
kan her trl yenilii ya olduu gibi aldk ya da kendi bnyemize uyarladk. Tabii
bu da her alanda olduu gibi dil alannda da Amerikanlamay beraberinde getirdi.
20. yzyl hz a olarak anlmaya baland. zellikle 1980lerden

itibaren bilgisayar ve internet ann balamas ve ksa srede yaygnlamasyla
bilgi ok kolay ve hzl bir ekilde yaylmaya ve yeni bilgiler ok hzl retilmeye
baland. Sanal ortamda da ortak dil ngilizce idi. Dolaysyla Franszca ve Almanca
gibi diller tamamen kendi lkelerinde ve bu lkelerin an gerisinde kalm eski
smrgelerinde kullanlan yerel diller haline gelirken, ngilizce tamamen bir dnya
ortak dili haline geldi. Trkiyede de pek ok insan az veya ok ngilizce renme
gayreti ierisine girdi. ngilizce eitiminde ok da baarl olamamamzn sonucu
olarak yetersiz ngilizce bilgisi olan ve anadili bilincine sahip olmayan kiiler, resmi
olan ve olmayan kurulular hep bir elden dorusuyla yanlyla ngilizce szckleri
Trkede geliigzel kullanmaya baladlar. Bilginin srekli artarak oalmas, yeni
kavramlarn da ok hzl bir ekilde ortaya kmas ve tm dnyaya yaylmas
11
nedeniyle yeni kavramlar iin Trke karlk retemeden ngilizce karlklar dile
yerlemi oldu.
Bu ekilde dilimizde balayan ngilizce etkisi halen devam etmekte, gn

getike ngilizce szck saysnn artt gzlenmektedir.
SZLK VE SZLKLK ZERNE
SZLK KAVRAMI
Szlk kavramnn deiik tanmlar yaplmtr. Bu tanmlardan bazlar

yledir. Szlk, bir dilin btn ya da belli bir ada kullanlm szck ve
deyimlerini alfabetik sraya gre alarak tanmlarn veren, aklayan ya da baka bir
dildeki karln veren yapta denir . Szlk, bir dilin belli bir ada ya da btn
alarda kullanlan szcklerini, terimlerini ve kalp kullanmlarn (deyimler, kalp
szler, deyiler, ataszleri vb.) alfabetik dzen iinde, tanmlar, rnek tmceleri,
sylenileri, kkenleri, dilbilgisi kategorileri, e anlamllar, kart anlamllar, bir
baka dildeki karlklaryla veren yaptlara denir. Bir dildeki kelimeleri esas
alarak, onlarn temel anlamlarn, kazandklar yan anlamlar ile baka kelimelerle
kurduklar ifadelerdeki anlam inceliklerini, deiik kullanmlarn, deyimlerini
gsteren ve o dilin btn sz varln iine alan kitap (Bingl, 2006:1-2).
Szlkler genellikle alfabe srasna gre dzenlenir. Ancak, kavram alanlarna ve
eitli konulara gre dzenlenen szlk trleri de vardr: Trke Szlk,
Osmanlcadan Trkeye Szlk, Deyimler Szl, Mecazlar Szl, Kken
Bilgisi Szl, Gramer Terimleri Szl vb.. Tanmlardan da anlalaca zere
zetle szlkler bir dilin sz varln ierirler ve temel bavuru kaynaklar arasnda
yer alrlar. Szlklere, dili doru ve yanlsz konuup yazmak isteyenler,
szcklerin anlam ayrmlarn, szcklerin tmce balamnda hangi anlamda
kullanldklarn renmek amacyla bavururlar (Keskin, 1995:11).
Szlkler bir veya birden ok dilin sz varln kapsayabilirler. Tek dilli

szlkler, bir dilin sz varln ieren eserlerdir. Bu tr szlklerde szcklerin
12
aklamalar da ayn dille verilmitir. ok dilli szlkler ise birden fazla dilin sz
varln kapsarlar. Bu tr szlklerde kaynak dilin szckleri, hedef dildeki
karlklar ile aklanr (Akay, 2010:13).
Dzenleme yntemi olarak en yaygn ekilde alfabetik sistem kullanlr.

Btn sz varl alfabetik sra ile listelenir. eriine gre dzenlenen szlkler de
vardr. Bu tr szlklerde ilenen sz varlnn nitelii szln trn belirler.
Lehebilim szlkleri, yabanc szckler szl, tarih szlkleri, terim szlkleri,
argo szlkleri, deyim ve ataszleri szlkleri gibi trler ieriine gre dzenlenen
szlklere rnek olarak gsterilebilir (Akay, 2010:14).
SZLN TARHES
Tarihte ilk szlk almalar olarak, Smiler tarafndan M 3000li yllarn

banda kil tabletler zerine Smerce ve Akkadca olarak yazlan, baz paralar
British Museumda bulunan eser ile M 1000li yllarda Bawetshinin hazrlad
40.000 szckten oluan ince szlk bilinmektedir. Yine inli Hu-Shinin M
150 yllarnda kard Shwo-Van ilk szlklerden biri olarak bilinmektedir
(Akay, 2010:2). Modern szlklere benzeyen ilk szlk rnei kabul edilen eser
ise Bizansl Aristophanes tarafndan M II.-I. yzylda hazrlanan Lekseis veya
Glossai isimli szlktr (Durmu, 2009:398).
Latincede szlk anlamna gelen dictionnorium szc Kostanz

piskoposu Salomon tarafndan IX. yzylda ansiklopedi anlamnda kullanlmtr
(Bingl, 2006:4). Bu tarihten sonra pek ok szlk ve ansiklopedik szlk
hazrlanmtr. Tarihte szlk terimi ilk kez 1225 ylnda John GARLAND
tarafndan kullanlmtr (Aksan, 1990:72).
Bat dnyasnda modern szlklk almalar XVII. yzyldan itibaren

hz kazanm ve takip eden yzyllarda nemli aamalar kaydederek gelimitir.
Batdaki tek dilli modern szlklerin ilk rnekleri Robert Cawdreyin 1604 tarihli
A Tabel Alphabetical adl szl, Henry Coekeramn 1623 tarihli The English
13
Dictionarie adl almas, talyan Crusca Akademisinin 1612de hazrlad

Vocabulario adl yayn, spanya Kraliyet Akademisinin XVIII. yzylda alt cilt
olarak yaymlad Diccionario de la Lengua Castellana isimli szlkleridir
(Akay, 2010:3). Batda ok dilli szlklerin ilk rneklerinden biri olarak ise Rus
ariesi II. Katerina tarafndan Alman gezgin Pallasa hazrlatlan ve 1787 ylnda
yaynlanan Linguarum Totius Orbis/Vocabularia Comparativa isimli szl
saylabilir (Akay, 1990:72).
XIX. yzylda szlkbilim bilim dalnn kurucusu saylabilecek olan Grimm

Kardeler 1894 ylnda Deutsches Wrterbuch (Almanca Szlk)un ilk cildini
yaymlamlardr. En eski kaynaklardan balayarak bir szcn getii
metinlerdeki biimini ve anlamn, farkl lehe ve dillerdeki deiikliklerini, her
trl kullanmn ve iinde getii sz beklerini veren ve tamam 1961de
tamamlanabilen bu alma bundan sonraki almalara rnek olmu, Avrupada
benzerlerinin hazrlanmasna nclk etmitir (Bingl, 2006:5).
Fransada 1873 ylnda yaymlanan dilbilimci, dnr, filozof ve fiziki

olan Emile Littrnin Dictionnaire de la Langue Franaise (Fransz Dilinin
Szl) adl almas ve ngilterede 1933 ylnda yaymlanan The Oxford
English Dictionnary adl szlk Grimm Kardelerin hazrlad szlk trnde
detayl ve halen gvenilerek kullanlan Bat dillerine ait szlklerdir (Bingl,
2006:5).
Bat dnyasnda Trk dilinin szlyle uraan ilk aratrmac

Meninskidir. Onomasticon isimli 5 ciltlik szln 1680 ylnda hazrlamtr.
Trke szcklerin Farsa, Almanca, Franszca karlklarn vermitir. Fransz
Bianchinin 1835-37 yllarnda hazrlad Diplomatlar ve Konsolosluk
Grevlileri, Denizciler ve Yakndouya Giden Dier Seyyahlar iin Trke-
Franszca Szlk ile Alexandre Handjeri isimli Rum asll mellifin 1841-42
yllarnda Moskovada 3 cilt halinde neretii Franszca Trke Lugati dier
nemli almalardr. Trke-ngilizce ilk szlk almas ise Redhouseun
1834-41 yllar arasnda hazrlad szlktr. Almanyada ise Zenker tarafndan
14
Trke-Arapa-Farsa olarak hazrlanan, 1. cildi 1860ta 2. cildi 1876da

Leipzigde yaynlanan szlk nemlidir.
Dou dnyasnda ise, Kuranda anlam bilinmeyen szckler hakknda

sahabinin sorularna Hz. Peygamberin verdii cevaplarla oluturulan almalar ilk
szlk rnekleri olarak kabul edilebilir. Arap szlkl zellikle slmiyetin
yaylmasyla geliim gstermi ve Halil b. Ahmed El-Ferhdnin (718-791)
kaleme ald Kitbl-Ayn adl eser Arap szlklnn ilk rneini
oluturmutur. Arap sahas X. yzyldan itibaren szlklk almalarna arlk
vermeye balam ve bu yzylda smail El-Cevhernin kaleme ald Es-Shah
isimli szlk modern szlkln ilk rneini oluturmutur.
XII. yzylda Zemaher tarafndan yazlan Mukaddimetl-Edeb Dou

dnyasnn klasik szlk metinlerindendir. Dou dnyasnn dier nemli
szlklerinden biri de Firzabdnin Kmusl-Muhit adl eseridir. Bu szlkten
sonra ayn tarzda yazlan eserler iin kmus szc kullanlr olmutur (Akay,
2010:5).
ran sahasnda Farsa ilk szlk almas IX. yzyln sonlaryla X. yzyln
balarnda yaayan Ebu sa b. Ali sa b. Davud tarafndan hazrlanm olmakla
birlikte ilk Farsa kapsaml szlk Esed-i Tus tarafndan yazlan Lugat-
Fars/Ferheng-i Esed adl szlktr. kinci kapsaml szlk Muhammed
Nahcvnnin 1328de hazrlad Shhl-Frstr. Farsann dier nemli eseri
ise ems-i Fakr sfahnye ait olan Miyr- Ceml adl almadr (Akay,
2010:5). Farsa-Trke olarak iki dilli ilk szlk ise Hsam b. Hasan el-Konevinin
1399 senesinde nazmedilmi olan Tuhfe-i Hsami isimli manzum szldr.
Trke sahasna geildiinde tartmasz Trk szlklnn ilk rnei

Kagarl Mahmudun Divn Lugtit-Trk (1072-1074) adl eseridir. Bu
szln hazrlan amac Araplara Trkeyi retmektir (Bingl, 2006:5). Kagarl
Mahmud dneminin Trk lehelerine ait sz varln az/lehe, anlambilim
zelliklerini dikkate alarak, getikleri balam gsteren cmlelerle, iir paralaryla
15
oluturmutur (lmez, 1994:88). Divn szcn szlk anlamnda kullanrken

lugat szn dil, lehe anlamnda kullanmtr. Yirmi sekizinci sayfadan itibaren
balayan szlk metni isimler ve fiiller olmak zere iki blmde dzenlenmitir.
Trke szcklerin aklamas Arapa olarak yaplm, rnek cmleler ise Arapa
anlamlaryla birlikte Trke verilmitir (Akay, 2010:8).
Trk szlkl asndan Kpak sahasnda verilen eserlerin nemi

byktr. Trk szlklk tarihi Kpak, aatay ve Osmanl olmak zere
sahada takip edilmektedir ki Kpak szlkleri dnemsel olarak dierlerinden nce
gelmektedir. Kpak sahasnda yazlm nemli bir szlk Codex Cumanicustur.
1303 tarihli olan eserin tek yazma nshas Venedikte Saint-Marcus
Ktphanesindedir. 82 varaktan ibaret olan eser talyan tccarlar ve Alman
Fransisken rahipleri tarafndan yazlm iki defterden olumaktadr. talyan blm
55 varaktr. Szckler Latince, Farsa ve Kpak Trkesi olmak zere stun
halinde sralanmtr. Sonrasnda ise szcklerin anlamlarna gre dizildii ikinci
bir blm bulunmaktadr. Bu blm biri alfabetik, dieri kavramsal olmak zere iki
ksmdan oluur. Eserin Alman blm ise 27 varaktan oluur. Almanca-Kpak
Trkesi szlkleriyle balayan bu blmde dualar, bilmeceler, ataszleri ve ilahiler
yer alr. Eserin tamam G.Kuun tarafndan 1880de Budapetede Latince olarak
yaymlanmtr (Demirci, 1998:145-146).
Kpak sahasnn Codex Cumanicus dndaki szlkleri Memlkler

dnemine aittir. Memlklerin Msrda ynetimi ele almalarndan sonra Kpak
Trkesi nem kazanm ve karlkl olarak ok sayda szlk ve gramer kitab
yazlmtr. Bunlardan en nemlileri Kitb- Mecmu- Trk ve Acem ve Mogol,
Kitbul-drk Li Lisnil-Etrk, Et-Tufetz-Zekiyye fil-Lugtit-Trkiyye ve
Kitb Blgtl-Mtak fi Lugtit-Trk vel-Kfaktr.
aatay sahasna geldiimizde ise ok sayda aatayca-Farsa szlk

hazrlandn gryoruz. Bunlardan en nemlisi Mirza Mehdinin Senglah adyla
bilinen szldr (lmez, 1994:90). Ali ir Nevnin Abuka Lugat da bu
sahann szlklerinden bir bakasdr. XVI. yzyln banda Anadoluda yazld
16
sanlan bu szlk aatayca szcklerin Anadolu Trkesindeki karlklarn

vermektedir (Bingl, 2006:6).
Osmanl dnemi szlk almalar ise genellikle Farsa, Trke ve Arapa

etrafnda ekillenmitir. 1545 ylnda Mustafa Ahteri tarafndan hazrlanan Ahter-i
Kebir krkbini akn maddeyi ieren bir Arapa-Trke szlktr. XVI. yzyln
bilginlerinden olan Vankulu Mehmet Efendi Kitb- Lugat- Vankulu szlyle
mehur olmutur. Snblzade Vehbinin Tuhfe-i Vehbi adl Farsadan Trkeye
manzum szl uzun yllar ders kitab olarak okutulmutur (Bingl, 2006:6).
XVII. yzyldan itibaren szlk saysnda art olmakla beraber nitelik olarak bir
gerilemenin olduu grlr. Ancak Hasan uurnin 1681de tamamlad
Lisnl-Acem, Mtercim Asmn 1797de tercme yoluyla telif ettii Tbyn-
Nfider Terceme-i Burhn- Kt ve Mehmed zzetin XIX. yzyln sonlarnda
tamamlayp neredemedii Kmus- Fris hem ierik hem de hacim asndan
sekin bir yere aittir (Akay, 2010:16-17). Trke-Farsa-Arapa olarak dilli
hazrlanm nemli bir szlk de 18. yy.n ikinci yarsnda Mustafa bin Osman
Keskin tarafndan kaleme alnan Manzume-i Keskindir. Eserde, dilden toplam
2355 szck birbirine karlk olarak verilmitir.
Trkiyede matbaa kurulduktan sonra szlk almalarnn ve yaynnn

hzland grlmtr. Ahmed Vefik Paann iki cilt olan Lehe-i Osman
(1876) adl eseri o dnemin Trkesinin sz varln Arap alfabe sistemi iindeki
tanmlaryla ve rnek cmleleriyle vermektedir. Sir James Williamsn Redhouse
szl ve Kitb- Maanil-Lehe adl Trkeden ngilizceye szlnde Arapa
ve Farsa szckleri de derlemitir. Muallim Naci ise Lugat-i Nci (1890) adl
eserinde Arapa ve Farsa szcklerin tanm ve karlklarn vermektedir (Bingl,
2006:7).
XIX. yzyl szlklerinden bahsedildiinde emseddin Smi ve eserlerine

ayr bir yer ayrmak uygun olacaktr. emseddin Smi, Batnn dilbilimi ve filoloji
metotlarn ok iyi bilen bir dil bilgini sfatyla ok nemli ansiklopedi ve szlkler
hazrlamtr. Bunlardan Kmusl-Alm (1883-1900) tarihi ve corafi yerler,
17
eserler, kiiler hakknda ayrntl bilgiler ieren ansiklopedik bir szlktr. Alt
ciltlik bu eser Bouilletin Dictionnaire Universal dHistoire et de Geographie adl
eseri rnek alnarak hazrlanmtr. Bu sahadaki ilk rnek olan bu ansiklopedinin bir
ksmnn Tatarcaya da tercme edildii ve bir nshasnn Kazan Devlet
niversitesinde bulunduu belirtilmektedir (Yavuzarslan, 2004:195). Kmus-
Fransev emsettin Sminin szlklk almalarn balatan ilk eser olarak
bilinir. Trkeden Franszcaya bir szlktr ve Trk-Fransz kltr mnasebetleri
iin en faydal eserlerden biridir. emseddin Sminin en nemli eseri phesiz
Kmus- Trkdir. Mellif eserin nsznde Bat Trkesinin geliimi ile Bat ve
Dou Trkesi arasndaki ilikiyi anlatr ve daha sonra szln dzeniyle ilgili
bilgi verir. emseddin Smiye gre bir szlkte o dilin kullanlan btn
szcklerinin yer almas gerekir. Zira, dnemin szlklk anlayna gre herkes
tarafndan bilinen ve kullanlan szcklerin szle alnmas nafile bir gayrettir.
Mellif szck seiminde kken ayrm yaplmasn da uygun bulmaz, ona gre
l szcn kullanlrldr. emseddin Smi Trkenin btn szcklerini iine
alan bir szlk hazrlam ve yine dneminde ilk kez olmak zere eserine Trkenin
szl adn vermitir. Prof.Dr. Faruk Kadri TMURTA 1978 ylnda yazd
nszde emseddin Sminin yeni bir anlay ve modern filoloji ve leksikoloji
metotlaryla tertip ettii Kmus- Trk ile ilk defa Trkenin derli toplu bir lugatn
vcuda getirdiini; bylece Trkiye Trkesinin o zamanki kelime hazinesini,
kadrosunu tespit ettiini ifade etmi ve bunun byk bir hizmet olduunu
belirtmitir.
Cumhuriyet dnemine gelindiinde, Trkenin sz varln ortaya koyacak

bir szlk hazrlanmas dncesi, Trk Dili Tetkik Cemiyetinin 12 Temmuz 1932
gn kuruluuyla birlikte gndemde yer almaya balamtr. Atatrk, Trk Dil
Kurumunun grev alannda lugat ve stlah almalarna zel nem vermitir.
26 Eyll 1932de toplanan Birinci Trk Dili Kurultaynda grlen konularn
banda da bir szlk hazrlanmas vardr. Trk Dil Kurumunun hazrlad ilk
szlk olan Trke Szlkn birinci basks 1945 ylnda tamamlanmtr. Bu ilk
bask Trke Szlkte 25.574 madde ba, 6.530 madde ii olmak zere 32.104 sz
bulunmaktadr (Akaln, 2005:8). Bu szln 2012 ylnda 11 inci basks yaplm
18
olup Trkenin en gvenilir, en gelimi ve en gncel szl durumundadr. Trk

Dil Kurumunun bunun yannda Tarama Szl, Derleme Szl, Kii Adlar
Szl, Terim Szlkleri, Trk Leheleri Szl, Trkede Bat Kkenli
Kelimeler Szl ve Trkiye Trkesi Azlar Szlkleri de olup bunlar Genel
A ortamnda kullanma sunulmutur. Cumhuriyet dneminde Trk Dil
Kurumunun 1945 ylnda yaynlam olduu ilk szlkten bu yana birok kurum,
kurulu ve ahs eitli szlkler yaynlamlardr. Bu szlkler hem tek dilli hem
de ok dilli szlkler olarak karmza kmaktadr. Tek dilli szlklerden M.Ali
Aakayn Trke Szlk (1955), Kemal Demiray ve Ruen Alaylolunun
Ansiklopedik Trke Szlk (1964), Ali Pskllolunun z Trke Szlk
(1971) ve ada Trke Szlk (1980), Pars Tulacnn Okyanus: Ansiklopedik
Trke Szlk (1995), smail Parlatrn Trke Szlk (1998), zkan Yldzn
Trke Szlk (2006) adl szlkleri rnek olarak verilebilir. ok dilli szlklere de
pek ok rnek vermek mmkndr. Bu almalarn hepsini Trkeye yaplan ok
byk hizmetler olarak kabul etmek gerekir (Dursunolu, 2011:256).
ALIMANIN KONUSU VE AMACI
Bu tez almasnda Trkiye Trkesinde Bat Kkenli Szckler (TDK

Trke Szlke Gre) konu olarak seilmitir. Bu konu erevesinde Bat
dillerinden Trkeye geen alnt szck saysnn Trkenin sz varl iinde
hangi oranda yer aldn belirlemek ve bu bilgi nda dilimizin Bat dillerinden
hangi lde etkilendiini ortaya koymak amalanmtr.
almada esas alnan szlk, Trk Dil Kurumunun 1945 ylnda ilk
basksn yapt Trke Szlkn 2005 ylnda yaplan 10 uncu basksdr. Bu
szlk sz, terim, deyim, ek ve anlamdan oluan 104.481 sz varlna sahiptir.
63.818 madde ba, 13.589 da madde ii olmak zere toplam 77.407 sz
bulunmaktadr. Bu szlerin 45.005i isim, 11.305i sfat, 2.644 zarf, 87si zamir,
33 edat, 289u nlem, 53 bala, 6.441i ise fiildir. Trler yalnzca madde
balarnda belirtildii iin bu saylar madde ba olan szleri gstermektedir. Baz
madde balar hem isim hem sfat veya hem sfat hem zarf olabildii iin kelime
19
trlerinin toplam says ile madde ba says birbirinin ayn deildir. Trk
edebiyatndan seilmi 29.040 cmleyle szler rneklendirilmitir. Szlk metni ise
1.236.484 szden olumaktadr. Tezde incelenen Bat kkenli szcklerle ilgili
ayrntl bilgi sonu blmnde verilmitir.
ALIMANIN METODOLOJS
Belirlenen konu ve ama erevesinde, Trke Szlkteki Bat Kkenli

szckler, geldikleri dillere ve kltr szc veya terim olmalarna gre ayrlarak
szlkteki aklamalaryla alfabetik sraya gre yazld. Bu blm metin ksmn
oluturdu. Giri blmnde Trk Dilinin tarihi geliimi, yabanc dillerden etkilenme
durumu ve szlklk konular; bu konulardaki kaynak eserler, makaleler ile bu
konularda yazlm yksek lisans ve doktora tezlerinin taranmas ve incelenmesi
sonucunda elde edilen bilgiler ve yaplan deerlendirmeler ile ortaya kondu. Sonu
blmnde ise metin ksmnda yer alan szcklerin say deerleri ve Trke
genelindeki yzdelik arlklar belirtilerek ortaya kan veriler nda Trkenin
Bat dillerinden etkilenme durumu hakknda yaplan deerlendirmeyle alma son
buldu.
20
1. Franszcadan alnan szckler
1.1. simler
-A-
abajur is.Fr. abat-jour 1. I bir yere toplamak, dorudan doruya gzlere

vurmasn nlemek iin kullanlan lamba siperi. 2. Genellikle zeri siperli masa
lambas veya ayakl lamba.
abiye is.Fr. habill Bayanlarn zel gecelerde giydii k giysi, tuvalet.
abone is.Fr. abonn 1. Parasn nceden deyerek sreli yaynlar alc olma ii. 2.
Bir eyi srekli olarak kullanmak iin hizmeti verenle szleme yapan kimse. 3. sf.
mec. Bir yere gitmeyi alkanlk durumuna getiren (kimse).
abonman is.Fr. abonnement 1. Bir satc veya kamu kuruluu ile alclar arasnda
yaplan anlama, srdrm : Elektrik abonman. 2. Abone olma durumunu gsteren
belge.
adaptr is.Fr. adapteur 1. Bir aletin aplar birbirinden farkl olan paralarndan
birini tekine geirebilmek iin yararlanlan balayc. 2. Aygtn kullanabilecei
dzeye gre elektrik akmn ayarlayan alet, uyarlayc.
adisyon is.Fr. addition Hesap.
adrenalin is.Fr. adrnaline Hekimlikte damarlar daraltma, bronlar ama,
kanamalar kesme vb. amalarla kullanlan, kan ekerinin ykselmesine yol aan
bbrek st bezlerinin salgs.
adres is.Fr. adresse 1. Bir kimsenin arandnda bulunabilecei yer. 2. Gnderilen
bir eyin zerine, alcnn adn ve bulunduu yeri bildirmek iin yazlan yaz.
aeroloji is.Fr. arologie Hava aratrmalar bilimi.
aferist is.Fr. affairiste Dalavereci.
afi is.Fr. affiche Bir eyi duyurmak veya tantmak iin hazrlanan, kalabaln
grebilecei bir yere aslm, genellikle resimli duvar ilan.
aforizma is.Fr. aphorisme zdeyi.
agraf is.Fr. agrafe Kopa.
agrandisman is.Fr. agrandissement Byltme.
agrandisr is.Fr. agrandisseur Fotoraflkta bylte.
agrega is.Fr. agrgat Katma.
agreman is.Fr. agrment Uygunluk.
agronomi is.Fr. agronomie iftilikle ilgili bilgilerin aratrld bilim dal.
ajan is.Fr. agent 1. Bir devlet veya kuruluun gizli amalar iin alan kimse,
casus, dil avcs, at. 2. Bir kimsenin, bir ortakln veya bir devletin baz ilerini
gren kimse, i grevlisi, temsilci.
21
ajanda is.Fr. agenda Gerekli notlarn unutulmamas iin yazld takvimli defter,
anda.
ajans is.Fr. agence 1. Haber toplama ve yayma iiyle uraan kurulu. 2. Bir ticari
kuruluu tantan, onunla ilgili bilgi aktaran ve bu yolla kazan salayan i kolu.
3. Bu i kollarnn alt bro. 4. esk. Radyoda haber blteni.
ajite is.Fr. agiter Kkrtmak anlamndaki ajite etmek ve rpntya uramak
anlamndaki ajite olmak birleik fiillerinde geen bir sz.
ajur is.Fr. jour Delikli rg, gzenek.
akademi is.Fr. acadmie 1. Yksekokul. 2. plak modelden yaplm insan resmi.
3. esk. Bilginler, yazarlar, sanatlar kurulu.
akademisyen is.Fr. acadmicien Akedemi yesi, retim yesi.
akreditasyon is.Fr. accreditation Denklik.
akrobasi is.Fr. acrobatie Cambazlk, akrobatlk.
akrobat is.Fr. acrobate Cambaz.
akrapol is.Fr. acropole Eski Yunan ehirlerinde, en nemli yaplarn ve
tapnaklarn bulunduu i kale.
aks is.Fr. axe Dingil.
aktinoloji is.Fr. actinologie Gne nlarnn hem insan hem de btn canllar
zerinde etkisini inceleyen bilim dal.
aktivite is.Fr. activit Etkinlik.
aktalite is.Fr. actualit 1. Gncellik. 2. Gnn olay veya konusu.
akupunktur is.Fr. acupuncture Vcudun belirli noktalarna genellikle altn ine
batrarak yaplan tedavi.
akvarel is.Fr. aquarelle Sulu boya resim.
akvaryum is.Fr. aquarium Tatl veya tuzlu su hayvanlarnn ve su bitkilerinin
yapay bir ortamda beslendii cam su kab.
alagarson is.Fr. la garonne 1. Ksa kesilmi sa. 2. Olan sa biiminde ksa
kesilmi kadn sa.
alakart is.Fr. la carte 1. Semeli yemek, tabildot kart. 2. zf. Yemek listesinden
seerek.
alarm is.Fr. allarme 1. Bir uyary, bir tehlikeyi bildirmek iin verilen iaret. 2. Bu
iareti veren dzenek.
alerjen is.Fr. allergne Alerjiye sebep olan herhangi bir madde.
alerji is.Fr. allergie 1. Birtakm yiyecek, ila, toz, koku vb.ne hastalk derecesinde
gsterilen ar tepki. 2. mec. Bir kimseye veya bir eye kar olumsuz ynde
duyulan ar duyarllk.
alfaterapi is.Fr. alphathrapie Alfa nlarnn tedavide kullanlmas.
alivre is.Fr. livrer 1. nceden sat. 2. Datm, datma.
alkolmetre is.Fr. alcoolmtre ilen alkol miktarn lmeye yarayan ara.
Alman z.is.Fr. Allemand 1. Cermen soyundan olan halk ve bu halktan olan kimse.
2. sf. Alman halkna, Almanyaya zg olan.
almanak is.Fr. almanach Yllk.
alpaks is.Fr. alpax Kolayca bklebilen alminyum ve silisyum karm.
alpinist is.Fr. alpiniste Dac.
alpinizm is.Fr. alpinisme Daclk.
alimi is.Fr. alchimie esk. Elementleri altna evirmek isteyen bir i alan, simya.
alimist is.Fr. alchimiste Alimi ile uraan kimse, simyac.
22
altes is.Fr. altesse 1. Prens ve prenseslere verilen eref unvan. 2. Bu unvan tayan
kimse.
altimetre is.Fr. altimtre Ykseklikler.
alvyon is.Fr. alluvion Akarsularn tayp ydklar balk, kil vb. ok ince taneli
eylerin kum ve aklla karmasyla oluan yn, l.
alyans is.Fr. alliance Nian yz.
amazon is.Fr. amazone 1. Savaa katlan kadnlara eski alarn Amazonlarna
benzetilerek verilen san. 2. Ata binen kadn.
ambalaj is.Fr. emballage Eyay sarmaya yarayan mukavva, kat, tahta, plastik
madde vb. malzeme.
ambale (-i) Fr. emballement Birini dnemez duruma getirmek, ok yormak,
fazla gaz vererek otomobili alamaz duruma getirmek anlamlarndaki ambale
etmek ve ok yorulup i gremez, dnemez duruma gelmek anlamndaki
ambale olmak birleik fiillerinde geen bir sz.
ambiyans is.Fr. ambiance Hava.
amblem is.Fr. emblme Belirtke.
ambulans is.Fr. ambulance Cankurtaran.
Amerikanist z.is.Fr. amricaniste Amerikan tarihi ve kltr ile uraan bilimci.
Amerikanizm is.Fr. amricanisme Amerikanclk.
amfi is.Fr. amphi Amfiteatr.
amfor is.Fr. amphore ki kulplu, dibi sivri, dar boyunlu, karn geni testi.
amor is.Fr. amour Ak.
amorti is.Fr. amortir 1. Birden denerek faizinin ilemesine son verilen tahvil. 2.
Piyangoda bilet deeri kadar kazanlan ikramiye.
amortisr is.Fr. amortisseur 1. Motorlu aralarda sarsnt, sallant vb. hareketleri en
aza indiren, yaylarn gereksiz hareketlerini gidermeye yarayan dzen. 2. Bu dzeni
kuran ge, cihaz, yumuatmalk.
ampir is.Fr. empire esk. Fransada ve Avrupada yaylm olan yap, mobilya,
giyim vb. slubu.
ampul is.Fr. ampoule 1. inde, elektrik akm ile akkor durumuna gelerek k
verebilen bir iletkeni bulunan, havas boaltlm cam ie. 2. inde sv durumda
ila bulunan cam tp.
anabolizma is.Fr. anabolisme zmleme.
anagram is.Fr. anagramme Bir kelimedeki harflerin yerini deitirerek elde edilen
kelime.
anakronizm is.Fr. anachronisme Tarih yanlgs.
analist is.Fr. analyste Tahlil, analiz yapan kimse, zmleyici.
analiz is.Fr. analyse zmleme, tahlil.
analizr is.Fr. analyseur Analiz yapan cihaz, aygt veya organ.
anarizm is.Fr. anarchisme Tarihsel artlar ne olursa olsun devletin ortadan
kaldrlmasna alan reti, batanmazlk.
anez is.Fr. anchois Genellikle hamsi, bazen de aa, sardalye veya tirsi
balklarndan yaplan tuzlu ve yal ezme.
anekdot is.Fr. anecdote Hikayecik, fkra.
anemometre is.Fr. anemomtre Yeller.
anemon is.Fr. anmone Da lalesi.
angajman is.Fr. engagement Balant.
23
Anglosakson z.is.Fr. anglo-saxon 1. V. ve VI. yzylda Byk Britanyay ele

geiren Cermen rkndan oymaklar. 2. Ana dili ngilizce olan kimse. 3. ngilizlere
zg olan ey.
animasyon is.Fr. animation Canlandrma.
animatr is.Fr. animateur Canlandrc.
anime is.Fr. anim Japon izgi filmi.
anket is.Fr. enqute Herhangi bir konuyla ilgili durum ve tutumu belirlemek iin
dzenlenmi ayrntl ve kapsaml soru dizisi, sormaca, soruturma.
anketr is.Fr. enquteur Anketi.
anons is.Fr. annonce Sesli duyuru.
anonsr is.Fr. annonceur Sunucu.
ansiklopedi is.Fr. encyclopdie Btn bilim, sanat dallarn tek veya bir arada belli
bir ynteme gre inceleyen eser veya eser dizisi, bilgilik.
antagonizm is.Fr. antagonisme Dmanlk.
antagonizma is.Fr. antagonisme Tezat.
antant is.Fr. entente Anlama, uyuma, mutabakat.
antet is.Fr. en-tte Balk.
antiemperyalizm is.Fr. anti-imprialisme Antiemperyalist olma durumu.
antihijyenik is.Fr. anti-hyginique Salk kurallarna aykr olma.
antikapitalist is.Fr. anticapitaliste Kapitalist rejime kar olan kimse.
antikapitalizm is.Fr. anticapitalisme Kapitalizme kar olma.
antikomnizm is.Fr. anticommunisme Komnizm aleyhtarl.
antipropaganda is.Fr. anti-propagande Kar propoganda.
antisemitik is.Fr. antismitique Yahudi aleyhtar.
antisemitizm is.Fr. antismitisme Antisemitistlerin gr ve tutumu.
antitez is.Fr. antithse Kar sav.
antitoksin is.Fr. antitoxine ine giren toksinleri zararsz duruma getirmek iin
vcudun kard madde.
antre is.Fr. entre 1. Giri. 2. Balang yemei.
antrikot is.Fr. entrecte Srn iki krek arasndan ve pirzolalk yerinden
kartlan, kemiinden syrlm et dilimi.
antropolog is.Fr. anthropologue nsan bilimi uzman.
antropoloji is.Fr. anthropologie nsann kkenini, evrimini, biyolojik zelliklerini,
toplumsal ve kltrel ynlerini inceleyen bilim.
antropomorfizm is.Fr. anthropomorphisme nsan biimcilik.
antroponim is.Fr. anthroponymie Kii adlarn inceleyen bilim dal.
aparey is.Fr. appareil eitli paralardan meydana gelen alet, cihaz.
apartman is.Fr. appartement Birka katl ve her katnda bir veya birka daire
bulunan yap.
apa is.Fr. apache Hayta.
aperitif is.Fr. apritif n iki.
aplik is.Fr. applique Duvar amdan, duvar lambas.
aplikasyon is.Fr. application 1. Uygulama 2. Bir kuma zerine baka bir kuma
parasn veya bir danteli dikme yolu ile uygulayarak yaplan ss. 3. Eldeki haritaya
gre arazi zerinde bir parseli kazklarla belirtme.
aplike is.Fr. appliquer Dz veya desenli bir kumatan kesilmi motiflerin bir baka
kumaa ilenmi durumu.
24
apotr is.Fr. aptre Yardmc, koruyucu, havari.

apre is.Fr. apprt 1. Kuma veya derinin cilalanmas, perdahlanmas.
2. Dokumaclkta, boyaclkta cila olarak kullanlan madde.
apse is.Fr. abcs ban.
apsent is.Fr. absinthe Pelinle kokulandrlm sert bir iki.
Arabist z.is.Fr. arabiste Arap dili ve edebiyatyla uraan kimse.
Arabistik z.is.Fr. arabistique Arap dili ve kltr aratrmalar.
Arabizasyon z.is.Fr. arabisation Araplatrma.
aranje is.Fr. arranger Dzenlemek anlamndaki aranje etmek birleik fiilinde
geen bir sz.
aranjman is.Fr. arrangement Dzenleme.
aranjr is.Fr. arrangeur Dzenleyici.
arazz is.Fr. arroseuse Yollar ve yol kenarlarndaki yeillikleri sulamakta
kullanlan ara.
arbalet is.Fr. arbalte Kundakl, tetikli yay.
arena is.Fr. arena 1. Boa grei, yar, oyun vb. trl gsteriler yaplan alan.
2. mec. Siyasi ekimelerin getii yer.
argo is.Fr. argot 1. Kullanlan ortak dilden ayr olarak ayn meslek veya
topluluktaki insanlarn zel dil veya sz daarc. 2. Her yerde ve her zaman
kullanlmayan veya kullanlmamas gereken oklukla eitimsiz kiilerin kulland
sz veya deyim. 3. mec. Serserilerin, klhanbeylerinin kulland sz veya deyim.
arkebz is.Fr. arquebuse esk. XV. yzylda Fransada kullanlmaya balanan,
tanabilir ateli silah.
arkeolog is.Fr. archologue Kaz bilimci.
arkeoloji is.Fr. archologie Kaz bilimi.
arkeopteriks is.Fr. archoptryx Hem ku hem srngen zellikleri gsteren bir
hayvan fosili.
arketip is.Fr. archtype lk rnek.
aroma is.Fr. arme Ho koku.
aridk is.Fr. archiduc esk. Avusturyada imparator ailesi prenslerine verilen
unvan.
arides is.Fr. archiduchesse 1. Aridkn kars veya kz. 2. Avusturya
hanedannda prenses.
ariv is.Fr. archives Belgelik.
artezyen is.Fr. artsien Burgu ile delinerek alan ve suyu yksee fkrtan kuyu.
artist is.Fr. artiste 1. Gzel sanatlardan birini meslek edinen kimse, sanat. 2. hlk.
Elence yerlerinde gsteri yapan kimse.
as is.Fr. as 1. skambil katlarnda birli. 2. sf. Bir ite bata gelen (kimse veya ey).
asamble is.Fr. assemble Kurul.
asansr is.Fr. ascenseur nsanlar, ykleri bir yapnn bir katndan tekine veya
yksek yerlere karp indiren, elektrikle ileyen ara.
asfalt is.Fr. asphalte 1. Siyah renkte ekilsiz bir cins bitm. 2. Ana maddesi katran
olan ve yollarn kaplanmasnda kullanlan karm.
asfaltit is.Fr. asphaltite Petroln ayrmas ile oluan ve oklukta tortul kayalarn
gzeneklerinde bulunan doal bitm.
asimile is.Fr. assimiler Benzemek, kendine uydurmak anlamndaki asimile
etmek birleik fiilinde kullanlr.
25
asistan is.Fr. assistant 1. Yardmc 2. Aratrma grevlisi.

astarya is.Fr. astarie Bir gemiye ykleme veya boaltma iin tannan sre.
astroloji is.Fr. astrologie Yldz falcl, mneccimlik.
atak is.Fr. attaque 1. Atlm. 2. Saldr, hcum, hamle, akn.
ata is.Fr. attache Tutturga.
atae is.Fr. attach Bir elilie bal uzman.
atefleksiyon is.Fr. antflixion Dl yatann biiminin bozulmas.
atlye is.Fr. atelier Zanaatlarn veya resim, heykel sanatlaryla uraanlarn
alt yer, ilik.
atraksiyon is.Fr. attraction Gazino, bar vb. yerlerde mterileri oyalamak,
elendirmek amacyla yaplan ilgi ekici gsteri.
au pair is.Fr. au pair Bakc.
avan proje is.Fr. avant-projet n proje, ilk tasarm.
avans is.Fr. avance ndelik.
avantr is.Fr. aventure Macera.
azoik is. ve sf.Fr. azoque 1. En eski jeolojik sistem. 2. sf. inde fosil bulunmayan
(toprak).
-B-
badana is.Fr. badigeon Duvarlar boyamak iin kullanlan sulandrlm kire veya
boya.
bagaj is.Fr. bagage 1. Yolcu yk. 2. Yolcu tatlarnda yklerin konulduu yer.
3. Otomobillerin yk konulabilen, genellikle arkada olan blmleri.
baget is.Fr. baguette 1. Bateri almaya yarayan ince, ksa ubuk. 2. Tralanm,
dikdrtgen biiminde deerli ta. 3. Dk gramajl ince, uzun ekmek. 4. Tavuk,
pili vb. kanatllarda but ile paa arasnda kalan etli blm.
bakara is.Fr. baccara skambil kad ile oynanan bir kumar.
bakteri is.Fr. bactrie Toprakta, suda, canllarda bulunan, rme, mayalanma veya
hastalklara yol aan, kresel, silindirimsi, kvrk biimde olan, blnerek oalan,
klorofilsiz, tek hcreli canl.
bakteridi is.Fr. bactridie arbon hcresi gibi hareketsiz bakteri.
balans is.Fr. balance Denge.
bale is.Fr. ballet 1. Belli hafif figrlere, adm atlara, ounlukla sahne dzenine ve
mzie dayal gsteri tr. 2. Bu tr gsteri yapan sanat topluluu.
balerin is.Fr. ballerine Bale yapan bayan sanat.
Balkanolog z.is.Fr. balkanologue Balkanoloji uzman.
Balkanoloji z.is.Fr. balkanologie Balkan uluslarnn dili, tarihi ve kltr ile
uraan bilim dal.
balkon is.Fr. balcon 1. Bir yapnn genellikle darya doru km, evresi duvar
veya parmaklkla evrili blm. 2. Tiyatro, sinema vb. byk salonlarda asma kat.
26
balon is.Fr. ballon 1. Istlm hava veya havadan daha hafif bir gazla doldurulan,
atmosferde uabilen, kre biiminde ara. 2. Hava veya gazla doldurulmu,
kauuktan yaplan ocuk oyunca. 3. Karn yuvarlak ve ikin, boynu dar cam kap.
balotaj is.Fr. ballotage Adaylardan hibirinin, gerekli oyu salayamamas
dolaysyla seimin sonusuz kalmas.
bandaj is.Fr. bandage 1. Sarg ile sarma. 2. Ba, sarg.
bandrol is.Fr. banderole 1. Denetim pulu, denetim ba. 2. Bayrak direinin
tepesine ss olarak konulan uzun, kuma erit.
bank is.Fr. banc ounlukla parklarda ve bahelerde oturulacak sra.
banker is.Fr. banquier 1. Banka sahibi. 2. Para, altn vb. tanr deerlerin
ticaretiyle uraan kimse. 3. mec. ok zengin kimse.
banket is.Fr. banquette 1. ehirler aras yollarn iki tarafnda yayalarn yrmesine
ve tatlarn trafii aksatmadan durabilmesine yarayan akl veya toprak yol.
2. Yamatan kayan topra yerinde tutmak ve bylece ekilmeye elverili yer
kazanmak iin trl yollarla yaplan dar basamak.
banliy is.Fr. banlieue Genellikle oturma alan niteliinde olan, ehir merkezinden
uzakta veya snrlarna yakn yerlerde bulunan ehir yresi, evre, dolay.
bant is.Fr. bande 1. Yapl zelliine gre sarma, yaptrma vb. ilerde kullanlan
dz, ensiz, yass ba, erit, izole bant. 2. Yara zerine yaptrlan zel olarak
hazrlanm ilal kk erit. 3. Ses alma aygtlarnda seslerin kayd iin kullanlan
manyetik oksitli plastik veya selloz erit.
baptist is.Fr. baptiste Protestan mezhebine bal kimse.
bar is.Fr. bar Hava basnc birimi.
bar is.Fr. barre Halter sporunda arl oluturan kilolar birbirine balayan metal
ubuk.
baraj is.Fr. barrage 1. Suyu toplama, sulama ve elektrik retme amacyla akarsu
zerine yaplan bent. 2. Futbol veya hentbolda serbest at yapacak oyuncunun
nnde kar takm oyuncularnn yan yana dizilip oluturduklar set. 3. mec.
Herhangi bir alanda baary tespit etmek iin gerekli olan art.
barbakan is.Fr. barbacane Kale duvarlarnda dmana ok atmak iin alm delik.
barbarizm is.Fr. barbarisme Bir szn fonetik veya morfolojik yapsnda yaplan
byk yanllk.
barem is.Fr. barme Devlet memurlarnn maalarnn derece ve tutarlarn
dzenleyen sistem ve izelge.
baret is.Fr. barette 1. Kk takke, papaz takkesi. 2. Bir tr ss inesi.
barfiks is.Fr. barre fixe eitli beden hareketleri yapmaya elverili ykseklikte, iki
ayak zerine tutturulmu, ubuklu jimnastik arac.
barikat is.Fr. barricade Bir yolu veya geidi kapamak iin her trl aratan
yararlanlarak yaplan engel.
barkarol is.Fr. barcarolle 1. Venedik gondolcularnn sz ve mzii nceden
yazlmadan, ilerinden geldii gibi syledikleri ark. 2. Ritmi zamanl mzik
eseri.
baro is.Fr. barreau Bir ehir veya bir blge avukatlarnn bal olduklar meslek
kuruluu.
barograf is.Fr. barographe Bir hava tatnn uarken izledii yolun yksekliklerini
izgi halinde gstermeye veya iaretlemeye yarayan alet, ykseklikler.
27
barok is.Fr. baroque 1. M.S 1600-1750 yllar arasndaki klasik sanat izleyen resim
ve mimarlk slubu. 2. Bat edebiyatlarnda dengeden ok harekete, dnceden ok
duyuma, biimlerin serbeste yaratlmasndan duyulan cokuya nem veren,
abartmal, etkileyici, elikiden ekinmeyen edebiyat akm.
baron is.Fr. baron Bat lkelerinde vikont ile valye arasnda soyluluk unvan.
basen is.Fr. bassin 1. Vcudun bel ile kala arasndaki blm. 2. Ktasal uzantdan
okyanus ortas srtlarna kadar devam eden ve 4000-5000 m derinlii olan deniz
dibi.
batisfer is.Fr. bathysphre Su st aralarna elik kablo ile balanm, negatif
yzebilirlii bulunan dal kresi.
batiskaf is.Fr. bathyscaphe Deniz diplerinde inceleme yapmak iin kullanlan ara.
batonsale is.Fr. bton sal Tuzlu hamurdan yaplan ince uzun ubuk.
batz is.Fr. batteuse Harman dvme makinesi.
bej is.Fr. beige 1. Sarya alan ak kahverengi. 2. Bu renkte olan.
bek is.Fr. bec Hava gaz lambasnn ucu.
benmari is.Fr. bain-marie Bir kab kaynar suya oturtmak yolu ile iindekini stma
veya eritme yntemi.
bere is.Fr. bret Yuvarlak, yass ve sipersiz balk.
berjer is.Fr. bergre Arkas kabark ve yksek, oturacak yeri geni koltuk.
bermuda is.Fr. bermuda Dizlere kadar inen dar ve ksa pantolon.
beamel is.Fr. bchamel Et yemekleri iin tereya, un ve stle yaplan bir tr sos.
beton is.Fr. bton imentonun su yardmyla kum, akl vb. maddelerle karmas
sonucu oluan sert, dayankl, balayc yap malzemesi.
betoniyer is.Fr. btonnire Betonkarar.
beze is.Fr. baiser Yumurta ak ve pudra ekeri ile yaplan bir eit kuru pasta.
bezik is.Fr. bsique ki, veya drt kii arasnda 96 katla oynanan bir eit
iskambil kad oyunu.
biberon is.Fr. biberon Genellikle st ocuklarna st ve sulu yiyecekleri iirmekte
kullanlan emzikli ie.
bibliyofil is.Fr. bibliophile Kitapsever.
bibliyograf is.Fr. bibliographe Bibliyografya uzman, kaynaklar bilen uzman.
bibliyografi is.Fr. bibliographie Bibliyografya.
bibliyoman is.Fr. bibliomane Bibliyomanisi olan kimse.
bibliyomani is.Fr. bibliomanie Hastalk derecesine varan kitap sevgisi, kitap
dknl.
bibliyotek is.Fr. bibliothque Kitaplk, ktphane.
biblo is.Fr. bibelot eitli maddelerden yaplan heykel, vazo vb. zarif, kk ss
eyas.
bide is.Fr. bidet Bedenin belden aa blmlerini ykamakta kullanlan tuvalet
arac.
bidon is.Fr. bidon ine eitli maddeler konulan, sac, plastik veya inkodan
yaplm kap.
biftek is.Fr. bifteck Izgara veya tavada piirilen, genellikle dana eti dilimi.
bigudi is.Fr. bigoudie Kadnlarn salarn kvrmak iin. kullandklar, metal veya
plastikten, boru biiminde kk ara.
bijuteri is.Fr. bijouterie 1. Kuyumcunun yapt deerli taklarn tamam. 2. Deerli
olmayan maden veya talardan yaplm tak, ss eyas.
28
bikini is.Fr. bikini Deniz, gl, havuz vb. yerlere girerken veya gnelenirken
giyilen, iki paradan oluan kadn giysisi.
bilet is.Fr. billet Para ile alnan ve konser, sinema, tiyatro vb. elence yerlerine
girme, ulam aralarna binme veya bir talih oyununa katlma imkann veren
belge.
bilyon is.Fr. billion esk. Milyar.
bisiklet is.Fr. bicyclette Tekerlekleri pedal araclyla ayakla dndrlen binek
arac, iftteker.
biskvi is.Fr. biscuit Un, st, eker veya tuzla yaplan ince, gevrek kuru pasta tr.
bistro is.Fr. bistro kili kahve, kk lokanta.
bisturi is.Fr. bistouri Neter.
biye is.Fr. biais Genellikle giysinin yaka, kol, etek evresine kendi kumandan
veya baka kumatan geirilen ince erit.
biyel is.Fr. bielle Makinelerde, bir ucu pistona, br ucu volan eviren kaldraca
geirilmi hareketli ubuk.
biyoelektrik is.Fr. biolectrique Canl varlklarn rettii elektrik.
biyoelektronik is.Fr. biolectronique Molekler biyolojinin hcrelerin yapsna
giren molekller arasnda geerli elektrostatik glerini inceleyen blm.
biyoenerji is.Fr. bionergie Biyoktlenin kimyasal dnmyle elde edilen enerji.
biyofizik is.Fr. biophysique Fizyolojide geen fiziksel olaylarn bilimi, biyolojik
fizik.
biyogaz is.Fr. biogaz Gbre gaz.
biyograf is.Fr. biographe Hayat hikayesi yazar.
biyografi is.Fr. biographie z gemi.
biyojeografi is.Fr. biogeographie Bitki ve hayvanlarn yeryz zerindeki
dalmn ve bunun sebeplerini inceleyen bilim, biyoloji corafyas.
biyokatalizr is.Fr. biocatalyseur Canl dokularn hepsinde ok az bulunan ve
hayat iin gerekli kimyasal tepkimeleri uyandran veya kolaylatran madde.
biyolog is.Fr. biologue Biyoloji ile uraan kimse, biyoloji uzman.
biyoloji is.Fr. biologie Bitki ve hayvanlarn doma, gelime, reme vb. yaay
evrelerini inceleyen bilim, dirim bilimi.
biyomekanik is.Fr. biomcanique Biyoloji, fizyoloji ve tp konularn mekanik
kanunlar yntemiyle irdeleme.
biyometeoroloji is.Fr. biomtorologie Canllar zerinde hava olaylarnn etkisini
inceleyen bilim.
biyomikroskop is.Fr. biomicroscobe Kendine zg bir k ile kullanlan ift gz
mercekli mikroskop.
biyosfer is.Fr. biosphre zerinde hayat olan yeryz blgesi.
biyoimi is.Fr. biochimie Organ dokularndaki kimyasal olaylar inceleyen kimya
kolu.
biyotop is.Fr. biotope Biyolojik ortam.
bluz is.Fr. blouse Vcudun st blmne giyilen, genellikle ince kumatan yaplan
veya iplikten rlen kadn giysisi.
bol is.Fr. bol zel bir cam iinde likr, arap, meyve ve maden suyu kartrlarak
hazrlanan iki.
Bolevizm z.is.Fr. bolchvisme Boleviklik, komnizm.
bombardon is.Fr. bombardon Bandoda en kaln sesi veren, pistonlu, nefesli alg.
29
bombe is.Fr. bomb ikinlik, kabarklk.

bone is.Fr. bonnet Dz veya kvrml her eit yumuak kuma vb. maddeden
yaplan balk.
bonfile is.Fr. bon filet 1. Kasaplk hayvanlarda bel kemiinin iki yannda bulunan
ve yumuakl dolaysyla beenilen et blm. 2. Bu blmden hazrlanan et
dilimi.
bonmare is.Fr. bon march inde her trl giyim, ss eyas, oyuncak vb. satlan
byk maaza.
bonservis is.Fr. bon service alt yerden ayrlrken grevini iyi yaptn
belirtmek amacyla birine verilen belge, temiz i kad.
bordo is.Fr. bordeaux 1. Mora alan krmz renk, arap tortusu rengi. 2. sf. Bu
renkte olan.
bordro is.Fr. bordreau Bir maan ayrntlarn gsteren izelge.
bordr is.Fr. bordure 1. Kaldrmlarn kenarlarnda bulunan talar. 2. Genellikle
giyim kuam malzemesindeki kenar ss. 3. Cilt kapandaki kaln izgiler. 4.
Banyo, tuvalet, mutfak vb. slak zeminlerde duvar demeleri arasna konan motifli
bir tr fayans.
bot is.Fr. botte Uzun konlu, kapal ayakkab.
botanik is.Fr. botanique Bitki bilimi, nebatat.
boykotaj is.Fr. boycottage Boykot etme ii.
bran is.Fr. branche Dal, ube, kol.
brik is.Fr. brick ki direkli, seren yelkenli, birka top tayan gemi.
briket is.Fr. briquette 1. Linyit ve kmr tozundan basnla elde edilen yakt.
2. Linyit, kmr tozu ve katran tortusundan basnla elde edilen, tula biimli yap
malzemesi. 3. Kum ve imentonun birletirilmesiyle elde edilen yap malzemesi.
briyantin is.Fr. brillantine Sa parlatmak ve yatrmak iin kullanlan gzel kokulu
bir madde.
briz is.Fr. brise Meltem.
brokar is.Fr. brocart Srma veya gm ilemeli bir tr ipekli kuma.
bronz is.Fr. bronze 1. Tun. 2. sf. Bu maddeden yaplm olan.
bro is.Fr. broche Kadnlarn takndklar ss inesi.
bror is.Fr. brochure Genellikle bir eyi tantmay amalayan, sayfa says az,
kk kitap, risale.
brve is.Fr. brevet Diploma, ehadetname.
brlr is.Fr. bruleur Yakma.
buji is.Fr. bougie Patlamal motorlarda yakt tututurmaya yarayan ara.
buke is.Fr. bouquet Koku, rayiha.
buket is.Fr. bouquet iek demeti.
bukle is.Fr. boucl Kk lle durumunda, kvrml sa.
buklet is.Fr. bouclette 1. Bklm iplik. 2. sf. Bu iplikten dokunmu (giyecek).
buldozer is.Fr. bulldozer nndeki geni bakla topra syrp kaldran, tekerlekli
veya paletli bir yol makinesi.
burjuvazi is.Fr. bourgeoisie Burjuva snf, kent soyluluk.
burlesk is.Fr. burlesque Sanat alannda ve zellikle edebiyatta rastlanan, komiklie
dayanan bir tr.
30
burs is.Fr. bourse 1. Bir rencinin renimini srdrebilmesi veya bir kimsenin
bilgi ve grgsn artrmas iin belli bir sre devlet veya zel kurulularca denen
aylk para. 2. Bu amala vakfedilmi parann veya maln geliri.
buon is.Fr. bouchon ieyi kapatmaya yarayan tapa.
butik is.Fr. boutique Giyim ve ss eyas satlan dkkan.
buton is.Fr. bouton altrmaya yarayan dme.
buyot is.Fr. bouillote Yatakta snmak iin kullanlan su torbas.
bfe is.Fr. buffet 1. Evlerde iine yemek takmlarnn konduu dolap.
2. Toplantlarda yiyecek ve ieceklerin konulduu masa. 3. Yiyecek, iecek,
gazete, dergi vb.nin satld kk dkkan.
blten is.Fr. bulletin 1. zel veya resmi kurum, kurulu veya yetkili kiilerce
herhangi bir durumla ilgili olarak sreli veya sresiz yaymlanan duyuru. 2. Dergi.
bro is.Fr. bureau 1. alma odas. 2. Danma ve yaz ilerinin yrtld i
yeri. 3. Blm, ube. 4. Yaz masas.
brokrasi is.Fr. bureaucratie 1. Devletle ilgili ilerin yrtlmesinde gereksiz
kural ve ilemler, krtasiyecilik. 2. Devlet kurumlarnda alan st dzey
yneticiler topluluu. 3. Kamu ynetimi.
brokrat is.Fr. bureaucrate 1. Devlet kurumlarnda alan st dzey ynetici.
2. Krtasiyeci.
bst is.Fr. buste 1. Vcudun, omuzlarla birlikte gsten yukar blm.
2. Heykelcilikte ba, gs, bazen de omuzlar iine alan sanat rn.
bstiyer is.Fr. bustier Bayanlarn ceket vb. kyafetlerinin iinde kullanlan arpc,
gz alc, ilemeli kumatan yaplm askl veya asksz stlk.
bte is.Fr. budget 1. Devletin, bir kuruluun, bir aile veya bir kimsenin gelecekteki
belirli bir sre iin tasarlad gelir ve giderlerinin tm. 2. Devlet ve teki kurulu
veya topluluklarn belirli bir dnem iindeki gelir ve giderlerinin oranlama
niceliklerini nceden belirleyen, onaylayan ve bu ilemlerin yaplmasna izin veren
kanun veya karar.
bvet is.Fr. buvette stasyon, tiyatro sinema vb. yerlerde yiyecek ve iecek satlan
kk bfe.
bz is.Fr. buse Knk.
-C-
ceket is.Fr. jaquette Erkeklerin ve kadnlarn giydii, genellikle nden dmeli,

kalay rten, kollu st giysisi.
Cermen z.is.Fr. germain Bugnk Almanyay, Bohemya ve Polonyann bat
blmn kapsayan Cermenyada milattan nce III. yzyldan IX. yzyla kadar
oturan halk veya bu halktan olan kimse.
cizvit is.Fr. jsuite sa Dernei denilen bir Hristiyan derneinin yesi.
31
--
iklet is.Fr. chiclet Sakz.

inkograf is.Fr. zincographe inkografi ustas.
inkografi is.Fr. zincographie oaltlmak istenen resim veya yazlarn kalbn
inko zerine karma sanat.
-D-
Dadaist z.is.Fr. dadaiste Dadac.

Dadaizm z.is.Fr. dadaisme Dadaclk.
daktilo is.Fr. dactylo 1.Yaz makinesi. 2. Yaz makinesi ile yazmay meslek edinen
kimse.
daktilograf is.Fr. dactylographe Yaz makinesi ile yaz yazan kimse.
daktilografi is.Fr. dactylographie Yaz makinesi ile yaz yazma ii.
daktiloskopi is.Fr. dactyloscopie Parmak izine dayanarak kimlik belirleme
yntemi.
daktilotekni is.Fr. dactylotechnie Sulunun parmak izlerini belirlemeye, kimliini
aratrp bulmaya yarayan yntemlerin btn.
dam is.Fr. dame 1. Dansta kavalyenin ei. 2. skambil katlarnda kz.
dans is.Fr. danse Mzik temposuna uyularak yaplan ve estetik deer tayan dzeli
vcut hareketleri, raks.
dansr is.Fr. danseur Dans etmeyi meslek edinmi erkek.
dansz is.Fr. danseuse Dans etmeyi meslek edinmi kadn.
dantel is.Fr. dantelle Her trl iplikle rlen veya bir kuman kenarna ilenen
trl biimde ince ve a grnmnde rg, tentene.
davya is.Fr. davier Dii kerpeteni.
debriyaj is.Fr. debrayage Otomobillerde kavrama yntemi ile kenetlenmi iki mili
birbirinden ayran ve ekici mili hareket dzeninde tutarak ekilen milin durmasn
ve bu ilem sonunda aracn hareketini salayan sistem.
dedantr is.Fr. dtendur Ocak, frn, soba vb. aralarda kullanlan likit gazn
akn dzenleyen aygt.
dedektr is.Fr. dtecteur Gaz, mayn, radyoaktif mineral, manyetik dalga vb.ni
bulmaya yarayan cihaz, bulucu.
defibratr is.Fr. dfibrateur Yongalar liflerine ayrtran zel alet.
defile is.Fr. dfil Giyecekleri tantmak amacyla mankenlerin yaptklar gsteri,
giyim gsterisi.
defo is.Fr. dfaut Kusur, zr, bozukluk.
32
deformasyon is.Fr. dformation Biimi bozulma, biimsizleme.

dekadan is.Fr. dcadent XIX. yzyl sonlarnda Fransada natralistlere kar kan
sembolizm akmna nclk etmi olan sanat.
deklanr is.Fr. dclencheur 1. Bir devre kesicinin ileyiini etkileyerek almasn
nleyen dzen. 2. Fotoraf makinesinin resim ekilirken baslan dmesi.
deklarasyon is.Fr. dclaration 1. Bildirme, duyurma, ilan etme. 2. Bir konunun
kamuoyuna duyurulmas iin yaplan aklama, bildiri. 3. Mal bildirimi.
dekolte is.Fr. dcollet 1. Kollar, gs veya srt blm ak olan kadn giysisi
2. sf. Ak sak.
dekor is.Fr. dcor 1. Tiyatro, sinema ve televizyonda sahneye konulan eserin
yazld yerin ve getii an zelliklerini belirleyen perde, aksesuar vb. gelerin
btn. 2. Bir yere ssleme amacyla verilen dzen. 3. mec. Grn, manzara.
dekorasyon is.Fr. dcoration 1. Dekor yapma ii. 2. Bir yeri ssleme.
dekoratr is.Fr. dcorateur 1. Tiyatro, opera vb. dekorlarn tasarlayan sanat.
2. mimar.
dekovil is.Fr. decauville Ray aral 60 cm veya daha az olan, arabalar buhar,
hayvan veya insan gcyle yrtlen kk demiryolu.
delegasyon is.Fr. dlgation Herhangi bir topluluu temsil etmekle grevli yetkili
kurul.
delege is.Fr. dlgu 1. Kendisine yetki verilerek bir yere veya birinin katna
gnderilen kimse. 2. Devlet, parti, sendika vb. kurulular toplantlarda temsil eden
kimse. 3. Bilimsel toplantlara bildiri sunmak zere katlan kimse, katlmc.
demagog is.Fr. dmagogue Demagoji yapan kimse, halk avcs, halk dalkavuu.
demagoji is.Fr. dmagogie Bir kimsenin, bir grubun duygularn kamlayarak
abartl veya gerek d szler syleyip onlar kazanmaya alma, halk avcl.
demograf is.Fr. dmographe Nfus bilimci.
demografi is.Fr. dmographie Nfus bilimi.
demonstrasyon is.Fr. dmonstration Gsteri.
deodorant is.Fr. dodorant Vcudun belli blgelerinden ho olmayan kokularn
kmamas iin sklarak kullanlan gzel kokulu madde.
deontoloji is.Fr. dontologie dev bilgisi.
departman is.Fr. dpartement Bir i yeri, okul veya niversitenin herhangi bir
bilim ve uzmanlk dalnda eitim salayan alt birimlerinden her biri, blm.
depolitizasyon is.Fr. dpolitisation Grup, kurum veya eylemin siyasal niteliini
yitirmesi.
derivasyon is.Fr. drivation Irmak vb.nin yatan deitirme.
desen is.Fr. dessin 1. Tahta, ini, kuma, kat vb. yzeylerin zerine yaplan izim.
2. Tahta, ini, kuma, kat vb. yzeylerin zerinde varlklar, nesneleri belirli
izgilerle gsterme, tasvir. 3. Grsel bir etki yaratmak amacyla yaplm izgi
resimlerin hepsi. 4. Desen yapma sanat.
desinatr is.Fr. dessinateur 1. Meslei desen yapmak olan kimse. 2. Endstri,
mimarlk vb.nde desen yapan kimse.
desister is.Fr. dcistre Bir sterin onda biri.
despot is.Fr. despote 1. Bir lkeyi zora ve baskya dayanarak yneten kimse.
2. mec. Her istediini ve dilediini yaptrmak isteyen kimse, tiran. 3. sf. Zorba.
despotizm is.Fr. despotisme Despotluk, istibdat.
dearj is.Fr. dcharge 1. Boalma. 2. mec. Rahatlama.
33
detant is.Fr. dtente Yumuama.

detay is.Fr. dtail Ayrnt.
deterjan is.Fr. dtergent Petrol trevlerinden elde edilen, temizleme zellii
bulunan, toz, sv veya krem durumunda olabilen kimyasal madde, artc.
developman is.Fr. dveloppement Fotoraflkta kullanlan, kimyevi bir tr banyo
maddesi.
dezavantaj is.Fr. dsavantage Avantajl olmama durumu.
didon is.Fr. dis donc hlk. Halkn stanbuldaki yabanclara, zellikle Franszlara
verdii ad, didona.
diktafon is.Fr. dictaphone Bir tr ses alma cihaz.
diktatr is.Fr. dictateur 1. Btn siyasi yetkileri kendinde toplam bulunan kimse.
2. sf. mec. Zorba.
dikte is.Fr. dicte 1. Bir bakasna o anda syleyerek yazdrma. 2. Bu biimde
yazdrlan ey.
diplomasi is.Fr. diplomatie 1. Uluslararas ilikileri dzenleyen antlamalar btn.
2. Yabanc bir lkede ve uluslararas toplantlarda lkesini temsil etme ii ve sanat.
3. Bu ite alan kimsenin grevi, meslei. 4. Bu grevlilerin oluturduu topluluk.
5. mec. G bir grme srasnda gsterilen ustalk ve beceriklilik.
diplomat is.Fr. diplomate 1. D politikayla uraan ve lkesini temsil etmekle
grevlendirilen kimse. 2. Teksir yapmak iin kullanlan bir mumlu kt tr.
3. mec. likilerinde kurnaz, becerikli olan.
direksiyon is.Fr. direction Tata istenilen yn vermeye ve tat belirli bir
dorultuda gtrmeye yarayan dzenek, ynelte.
direktif is.Fr. directive Ynerge.
direktr is.Fr. directeur Ynetmen.
disiplin is.Fr. discipline 1. Sk dzen. 2. Kiilerin iinde yaadklar topluluun
genel dnce ve davranlarna uymalarn salamak amacyla alnan nlemlerin
btn.
diskjokey is.Fr. disc-jockey Radyo ve diskoteklerde mzik yaynlarn plak veya ses
bantlar araclyla yneten kimse.
disko is.Fr. discothque Diskotek.
diskotek is.Fr. discothque 1. Plak, ses band koleksiyonu. 2. alnan plak, bant vb.
eliinde dans edilen klp, disko.
diskur is.Fr. discours Sylev, nutuk.
dispanser is.Fr. dispensaire Salk oca.
disprosyum is.Fr. dysprosium Atom arl 162,5, atom numaras 66 olan ak
yeil renkte zeltiler veren, az bulunan bir element.
distribtr is.Fr. distributeur Datc.
ditiramp is.Fr. dithyrambe 1. Eski Yunanlarn Dionysos erefine okuduklar tren
arks. 2. Lirik iir.
divitin is.Fr. duvetin Bir yz havlu, pamuklu veya ynl kuma.
diya is.Fr. diapositivein ksaltmas Slayt.
diyalektik is.Fr. dialectique Gereklii ve onun elimelerini incelemeye yarayan
ve bu elimeleri amay salayan yollar aramay ngren akl yrtme yntemi,
eytiim.
diyalektolog is.Fr. dialectologue Diyalektoloji uzman.
34
diyalog is.Fr. dialogue 1. Karlkl konuma. 2. Oyun, roman, hikye vb. eserlerde
iki veya daha ok kimsenin konumas. 3. Konumaya dayanlarak yazlm eser.
4. mec. Anlama, uyum salama veya bu yolda alma
diyapozitif is.Fr. diapositive Saydam bir yzey zerine alnm, projeksiyonda
kullanlmaya zg, saydam, pozitif grnt, slayt.
diyet is.Fr. dite Sal korumak, dzeltmek veya fazla para harcamamak amacyla
uygulanan beslenme dzeni, perhiz, rejim.
diyetetik is.Fr. dittique Kt beslenmenin yol at hastalklar, yiyeceklerin
besin deerlerini inceleyen salk bilgisi dal.
diyetisyen is.Fr. ditticien Diyet uzman.
dizyem is.Fr. dixime Scaklerde santigradn onda biri.
doktor is.Fr. docteur 1. Hekim. 2. Bir faklteyi veya bir yksekokulu bitirdikten
sonra belli bir bilim dalnda en yksekrenim basamana vardn, geirdii zel
snavla va barl bir eserle gsterenlere verilen akademik unvan.
doktora is.Fr. doctorat Bir faklte veya yksekokulu bitirdikten sonra o bilim
dalnda snav ve bilimsel bir eserle eriilen derece, basamak.
doktrin is.Fr. doctrine reti.
dokman is.Fr. document Belge, vesika.
dokmantasyon is.Fr. documentation Belgeleme, bir alma iin gerekli belgeleri
arama ve salama, belgelere dayandrma.
domino is.Fr. domino zerleri noktalarla iaretli dikdrtgen biiminde yirmi sekiz
tala masa zerinde oynanan bir oyun.
done is.Fr. donne Veri.
dpiyes is.Fr. deux-pices Etek ceketten oluan iki paral kadn giysisi.
draje is.Fr. drage 1. st ekerli, renkli ve parlak bir madde ile kaplanm hap.
2. Genellikle ikolata ile kaplanm kuru yemi.
dramaturji is.Fr. dramatourgie Oyun yazma ve ynetme bilgisi.
drezin is.Fr. draisine Demir yollarnda yol kontrol ve bakm iin kullanlan kk
araba.
duayen is.Fr. doyen 1. Kordiplomatikte kdemlilik bakmndan bata gelen
diplomat. 2. Bir meslekte yaa ve kdemce ileri olan kimse.
duble is.Fr. doubl 1. Belirli miktarn veya bykln iki kat. 2. Giysilerin i
blmne geirilip kumala birlikte dikilen astar veya giysilerin iine ayr olarak
giyilen giyecek. 3. zf. Bir kadeh miktarnda. 4. sf. kili, gidii ve gelii ayrlm
(yol).
du is.Fr. douche 1. Temizlik veya tedavi amacyla suyu yksekten zerine doru
pskrtme yoluyla ykanma. 2. Bu biimde ykanmaya yarayan alet.
duy is.Fr. douille Elektrik ampulnn takld bakr veya pirinten yivli yer.
dbel is.Fr. double 1. Vidann daha salam yerlemesi iin duvarlarda alan delie
nceden aklan plastik yuva. 2. 4-20 mm aplarnda, ular yark ve trtll, ba
taraf uca doru daralan delikli, orta sert veya sert plastikten yaplm zel kavela.
dk is.Fr. duc Baz devletlerde prensten sonra gelen en yksek soyluluk unvan.
des is.Fr. duchesse Dkn kars.
35
-E-
eblyoskop is.Fr. bullioscope Cisimlerin kaynama scakln tespit etmeye

yarayan cihaz.
edisyon is.Fr. dition Basm.
editr is.Fr. diteur 1. Yaymc. 2. Yazlar yeniden dzenleyerek yayma
hazrlayan kimse.
efor is.Fr. effort Zihince ve bedence ortaya konan aba, emek.
egoizm is.Fr. goisme Bencillik.
egzotizm is.Fr. exotisme Bir eserde uzak, yabanc lkelerle ilgili olaylar, kiileri,
yresel grleri yanstma, yabanclk.
ekinokok is.Fr. quinocoque Etoburlarn gelimi dnemlerinde barsaklarnda
yaayan tenya tr.
ekip is.Fr. quipe 1. Takm. 2. ilerin oluturduu takm.
ekipman is.Fr. quipement Takm.
ekler is.Fr. clair i krema ile doldurulmu bir pasta tr.
eko is.Fr. co Yank.
ekol is.Fr. cole Bir bilim ve sanat kolunda ayr nitelik ve zellikleri bulunan
yntem veya akm, okul.
ekolog is.Fr. cologue Ekoloji ile uraan kimse.
ekoloji is.Fr. cologie Canllarn hem kendi aralarndaki hem de evreleriyle olan
ilikilerini tek tek veya birlikte inceleyen bilim dal.
ekolojist is.Fr. cologiste Ekolojizmi savunan kimse.
ekolojizm is.Fr. cologisme Olgulara btnsel olarak ve doa merkezli bak
asyla yaklaan bir dnce akm.
ekonomi is.Fr. conomie 1. nsanlarn yaayabilmek iin retme, rettiklerini
blme biimlerinin ve bu faaliyetlerden doan ilikilerin btn, iktisat. 2. Bu
ilikileri inceleyen bilim dal, iktisat. 3. Tutum.
ekonomist is.Fr. conomiste Ekonomi uzman, iktisat.
ekonomizm is.Fr. conomisme Her eyin ekonomik sebeplerle belirlendii ve ii
snf mcadelesinin yalnzca ekonomik bir mcadele olduunu ileri sren dnce
akm
ekran is.Fr. cran 1. zerine bir cismin k yoluyla grnts drlen, saydam
olmayan dz yzey, grntlk. 2. Beyaz perde, grntlk. 3. Televizyon cam,
grntlk.
ekselans is.Fr. excellence 1. Bakanlk ve elilikten balayarak cumhurbakanlna
kadar ykselen, yksek makam sahibi yabanclara verilen eref unvan. 2. Bu
unvan tayan kimse.
ekskavatr is.Fr. excavateur Kaz makinesi, kazaratar, kazma.
eksper is.Fr. expert Bilirkii.
eksperimantalizm is.Fr. exprimentalisme Deneyselcilik.
ekspertiz is.Fr. expertise Eksperlerce yaplan inceleme, keif, muayene.
ekspoze is.Fr. expos Bir yere sunulan bildiri zeti.
36
ekspozisyon is.Fr. exposition Sergi.

ekspres is.Fr. express Yalnz belirli duraklarda duran, byk iskelelere urayan
tren, otobs veya gemi.
ekstrafor is.Fr. extra-fort Giysilerin etek, kol, yaka paralarna, perdelerin ucuna
geirilen seyrek dokunmu keten erit.
ek is.Fr. cu esk. Avro.
ekvator is.Fr. quateur Fndk, ceviz vb. meyvelerin lmnde kullanlan bir
birim.
elektrifikasyon is.Fr. lectrification Elektrik enerjisini endstri, ulam ve gndelik
hayata uygulama, elektriklendirme.
elektrobiyoloji is.Fr. lectrobiologie Canllarda grlen elektrik olaylarn
inceleyen bilim.
elektrodinamik is.Fr. lectrodynamique 1. Elektrik akmlarnn dinamik hareketini
konu edinen fizik dal. 2. sf. Bu dalla ilgili olan.
elektrodinamometre is.Fr. lectrodynamomtre Elektrik akmnn iddetini len
cihaz.
elektrofon is.Fr. lectrophone Fonograf kaytlarn okumak ve elektrik akmnn
araclyla ykselterek sese evirmek iin gerekli aralar iinde toplayan cihaz.
elektrojen is.Fr. lectrogne Elektrik reten (sistem).
elektrometre is.Fr. lectromtre Elektrikte kullanlan trl l cihazlar.
elektromobil is.Fr. lectromobile Elektrik enerjisiyle ileyen otomobil.
eliminasyon is.Fr. limination Eleme.
eman is.Fr. man Radyoaktif cisimlerde l birimi.
emay is.Fr. mail Baz maddeleri korumak, belirli bir parlaklk kazandrmak veya
boyamak iin kullanlan, saydam veya donuk cama benzeyen cila.
empermeabl is.Fr. imprmable Yamurluk.
emperyalist is.Fr. imprialiste Emperyalizm yanls olan kimse, yaylmac.
emperyalizm is.Fr. imprialisme Bir milletin smr temeline dayanarak baka bir
milleti siyasi ve ekonomik egemenlii altna alp yaylmas veya yaylmay istemesi,
yaylmaclk.
empresyonist is.Fr. impressionniste zlenimci.
empresyonizm is.Fr. impressionnisme zlenimcilik.
emprime is.Fr. imprim 1. Deiik renkte boya kullanlarak kuma zerine desen
ve zemin basma ilemi. 2. sf. Bu ileme uratlan (kuma).
endeks is.Fr. index ndeks.
endstri is.Fr. industrie Sanayi.
endstriyalizm is.Fr. industrialisme Sanayicilik.
enformasyon is.Fr. information 1. Danma, tantma. 2. Haber alma, haber verme,
haberleme.
enformatik is.Fr. informatique Biliim.
enfrastrktr is.Fr. infrastructure Altyap.
enjeksiyon is.Fr. injection ne yapma, ine vurma.
enjektr is.Fr. injecteur rnga.
enstantane is.Fr. instantan 1. Iklama sresi saniyenin 1/25i veya daha ksa olan
hzl bir hareketi ekme yntemi. 2. Bu yntemle ekilen fotoraf. 3. sf. Bir anda
olan.
37
enstit is.Fr. institut Bir niversiteye bal veya bamsz bir kurulu olarak
genellikle aratrma yapan ve baz durumlarda retime de yer veren eitim
kurumu.
entegrasyon is.Fr. intgration Btnleme, birleme.
enterfon is.Fr. interphone telefon donanm.
enternasyonal is.Fr. international 1. Uluslararas. 2. Devletlerin proletaryasnn
katld uluslararas topluluk.
enternasyonalizm is.Fr. internationalisme Uluslararsclk, beynelmilelcilik.
entomolojist is.Fr. entomologiste Bcek bilimci.
entrika is.Fr. intrigue Bir ii salamak veya bozmak iin giriilen gizli alma,
oyun, dolap, dzen, dalavere, dek, desise, hile.
epigrafi is.Fr. pigraphie Yazt bilimi.
epilasyon is.Fr. pilation Vcutta istenmeyen tyleri yolma, tyleri alma.
epistemoloji is.Fr. pistmologie Bilgi kuram.
eradikasyon is.Fr. radication Yok etme.
ergonomi is.Fr. ergonomie nsann, makinenin ve evrenin bir arada uyumlu ve
verimli bir biimde almasn inceleyen bilim dal, i bilimi.
eroin is.Fr. hrone Morfinden kimyasal yolla elde edilen uyuturucu bir madde.
eroinman is.Fr. hronomane Eroinci.
erotizm is.Fr. rotisme 1. Erosuluk. 2. Ksnllk.
eskalop is.Fr. escalope nce dvlm, yasz, sinirsiz tavuk veya dana eti.
eskiz is.Fr. esquisse Taslak.
eskort is.Fr. escorte Koruma, muhafz takm.
espas is.Fr. espace 1. Basmclkta bir kelimenin harflerini ayrmak iin kullanlan
harflerden daha ksa ve kk metal ubuk. 2. Aralk.
espiyon is.Fr. espion Birinin kusur veya sularn gizlice bildirmesi iin o kimsenin
stleri tarafndan tutulmu olan ve bundan kar salayan kii.
estamp is.Fr. estampe Metal, tahta vb. zerine kazldktan sonra baslan resim.
estampaj is.Fr. estampage Metal, tahta vb. zerine resim basma, oaltma yntemi.
estet is.Fr. esthte Gzeli en stn, en yce deer sayan kii.
estomp is.Fr. estompe Kara kalem resimde izgiyi veya pastel boyasn yaymak iin
kullanlan, kendi zerine sarlm kat veya deri.
earp is.Fr. charpe Ba rts.
etajer is.Fr. tagre Rafl, kapaksz ve tanabilir dolap.
etalon is.Fr. talon Arlk ve uzunluk lleri iin kabul edilmi yasal l modeli.
etamin is.Fr. tamine Pamuk, keten veya ipekten, seyrek dokunmu delikli bir tr
kuma.
etiket is.Fr. tiquette 1. Bir maln tr, miktar, fiyat vb. nitelikleri veya kitap, defter
vb. eylerin kime ait olduunu belirtmek, belli etmek iin zerlerine konulan kk
kat. 2. Kimlik. 3. mec. Toplum iindeki davranlarda izlenecek yol, terifat.
etnograf is.Fr. ethnographe Etnografya uzman, budun betimci.
etnografya is.Fr. ethnographie Kavimleri karlatrarak inceleyen, kltr
oluumlarn aratran bilim, budun betimi.
etnolog is.Fr. ethnologue Etnoloji uzman.
etol is.Fr. tole Genellikle krkten, gsteriili kumalardan veya yn rgden
yaplm uzun omuz atks.
38
etoloji is.Fr. thologie Hayvanlarn davranlarn kendi doal evrelerinde ve

deney dzeneine sokmadan karlatrmal olarak inceleyen bilim dal.
ett is.Fr. tude 1. herhangi bir konuda yaplan inceleme, aratrma. 2. n alma.
3. Belli bir konuyu inceleyen, aratran eser veya yaz. 4. rencilerin, bir
belletmenin gzetimi, denetimi altnda ders almalarna ayrlan zaman.
etv is.Fr. tuve 1. Yiyecekleri, nesneleri yksek syla sterilize ve dezenfekte
etmekte kullanlan kapal ara. 2. Trl eyalar kurutmakta veya temizlemekte
kullanlan ara. 3. Mikroplarn retilmesinde uygun scakl salayan kapal ara.
eviye is.Fr. vier Mutfakta musluk altnda bulak ykamaya yarayan tekne.
ezofori is.Fr. sophorie ki gzde grme bozukluu.
-F-
fabrikatr is.Fr. fabricateur Fabrikac.

faks is.Fr. Belgegeer.
faksimile is.Fr. fac-simil Tpkbasm.
faktr is.Fr. facteur Etken, etmen.
faklte is.Fr. facult Bir niversitenin, renim alan veya uzmanlk konusu
bakmndan ayrlm kollarndan her biri.
falanjist is.Fr. phalangiste spanyada falanj yesi.
falez is.Fr. falaise Yal yar.
fanatizm is.Fr. fanatisme Bir kimseye veya bir eye ar dknlk ve tutkuyla
ballk, taassup, banazlk.
fantasma is.Fr. fantasme Gerekte olmad halde var gibi grnen hayal.
fantezist is.Fr. fantaisiste Fantezi merakls, fanteziye dkn kimse.
fantom is.Fr. fantme Hayalet.
far is.Fr. phare Tatlarn n blmnde bulunan, ksa ve uzun mesafeyi
aydnlatmaya yarayan k dzenei.
far is.Fr. fard Kadnlarn ss iin gz kapaklarna srdkleri eitli renkte boya,
dzgn.
farmakodinamik is.Fr. pharmacodynamique 1. lalarn etki gc. 2. Hasta veya
normal organizmalar zerinde ilalarn etkisini inceleyen eczaclk dal.
farmason is.Fr. franc-maon 1. Mason. 2. sf. hlk. Dinsiz, imansz.
faset is.Fr. facette 1.Bask ilerinde harf ve satrlar formada tutmak ve skmak iin
kullanlan kama. 2. Diin n yzne estetik amala yaplan kaplama.
fasikl is.Fr. fascicule Byk eserlerin ayr ayr blmler halinde yaymlanan
paralarndan her biri, cz.
fasone is.Fr. faonn 1. zg veya atknn kuma yzeyi zerinde, kendiliinden
bir desen oluturduu her tr kuma. 2. Bu tr kumalar oluturan desen rnei.
faist is.Fr. fascite Faizm yanls olan kimse, gr vb.
39
faizm is.Fr. fascisme 1. talyada 1922-1943 yllar arasnda etkinliini srdren,

meslek kurulularna dayanan, devlet snrlarn geniletmeyi amalayan, yetkinin
tek partinin elinde topland dzen. 2. Demokratik dzenin yerine ar bir
ulusuluk ve bask dzeni kurmay amalayan reti.
fatalist is.Fr. fataliste Yazgc.
fatalite is.Fr. fatalit 1. Aln yazs, yazg, kader. 2. Uursuzluk.
fayans is.Fr. faence Duvarlar kaplayp sslemek iin kullanlan, bir yz srl ve
trl desenlerle bezenmi, pimi balktan levha.
faz is.Fr. phase Elektrik geriliminde evre.
federalizm is.Fr. fdralisme Birok devletin zel yasalara ve bamszla sahip
olarak tek bir devlet durumunda birlemeleri yntemi.
federasyon is.Fr. fdration 1. Savunma ve d politika alannda dayanma
amacyla birden fazla devletin bir birlik devleti iinde birlemesi. 2. Ayn alandaki
eitli kurulular bir arada toplayan dayanma birlii.
fekl is.Fr. fcule Patates gibi baz bitkilerin yumrularnda bulunan niasta.
fenoloji is.Fr. phnologie Belirti bilimi.
feodalizm is.Fr. fodalisme Derebeylik sistemi.
ferforje is.Fr. fer forg Kaplara, pencerelere veya evlerin i blmlerine ssleme
amacyla yaplp taklan dvme demir.
fermejp is.Fr. ferme-jupe tt.
fermuar is.Fr. fermoir Giysi, anta vb. yerlerde kullanlan, karlkl diler ve
bunlarn zerinde yryen kapatcdan oluan dzenek, crcr, carcur.
figran is.Fr. figurant 1. Genellikle tiyatro ve sinemada, konumas olmayan veya
konumas ok az olan rollere kan kimse. 2. mec. Bir toplumda, bir toplulukta
snk, etkisiz olan kimse.
fiks men is.Fr. fix menu Tek liste.
fiktif is.Fr. fictif tibari.
filaman is.Fr. filament Elektrik ampullerinden akm getiinde akkor duruma gelen
ince iletken tel.
filateli is.Fr. philately Pulculuk, pul koleksiyonculuu.
filatelist is.Fr. philatelist Pulcu, pul koleksiyoncusu.
fildekoz is.Fr. fil dEcosse skoya iplii denilen ince ve salam pamuk iplii.
filigran is.Fr. filigrane Baz katlarn dokusunda bulunan ancak aydnla
tutulduunda grlen izgi, resim, yaz vb. biimler.
film is.Fr. film 1. Fotoraflkta, radyografide ve sinemaclkta resim ekmek iin
kullanlan, sellozdan, saydam, bklebilir erit. 2. Sinemaclkta, bir oyunun
btnn tayan erit veya eritlerin btn. 3. Sinema makinesiyle gsterilen eser.
4. Camlara yaptrlarak ierinin grnmesini engelleyen bir tr ince yaprak.
filolog is.Fr. philologue Filoloji ile uraan bilgin.
filoloji is.Fr. philologie 1. Dili ve yazl belgeleri dil ve tarih asndan inceleme.
2. Dil yoluyla bir toplumun kltrn inceleyen bilim lisaniyat.
filozof is.Fr. philosophe 1. Felsefe ile uraan ve felsefenin gelimesine katkda
bulunan kimse, felsefeci. 2. mec. Felsefe yapmaya merakl olan kimse. 3. mec.
Sakin, kendi halinde yaayan kimse.
filtre is.Fr. filtre 1. Szge. 2. Szek.
finalist is.Fr. finaliste ampiyonu belirleyecek son yarmaya kalan sporcu veya
takm.
40
finans is.Fr. finance 1. Para, mal. 2. Mali iler.

fi is.Fr. fiche 1. Prizden elektrik akm almaya yarayan ara. 2. Alverilerde
denen parann miktarn, vergilerini, alveriin yapld tarihi gsteren belge.
3. Bir eserin hazrlanmasnda kolaylk salamak veya bir ie klavuzluk etmek iin
yazlp snflandrlan kk kat yapraklarndan her biri. 4. Kumarda, baz
alveri ilerinde para yerine kullanlan pul vb. ey. 5. Bir ii yaptrmak veya
gereken gereken srann alndn belirtmek iin bir koandan koparlm
katlardan her biri, makbuz. 6. Okuma yazma retiminde kullanlan, zerine hece,
kelime, cmle yazl karton paras.
fie is.Fr. fich baz mobilya kilitlerinin iinde bulunan, birbirinin benzeri fakat
farkl ldeki ular yayl kilit eleman.
fizik is.Fr. physique Maddenin kimyasal yapsndaki deiiklikler dnda genel
veya geici yasalara bal, deneysel olarak aratrlabilen, llebilen, matematiksel
olarak tanmlanabilen madde ve enerji olgularyla uraan bilim dal.
fizyokrat sf.Fr. physiocrate Fizyokratlk yanls.
fizyolog is.Fr. physiologue Fizyolojist.
fizyolojist is.Fr. physiologiste Fizyoloji bilgini, fizyolog.
fizyonomi is.Fr. physionomie Yz izgilerinin genel durumundan kan anlam.
fizyoterapist is.Fr. physiothrapiste Fizik tedavisi ve rehabilitasyon
deerlendirmelerini ve uygulamalarn yapan kimse.
Flaman z.is.Fr. flammand 1. Flandra lkesi halkndan veya bu halkn soyundan
olan kimse. 2. sf. Flaman halkna zg olan.
flambe is.Fr. flamb Aleve tutarak piirme yntemi.
flanel is.Fr. flanelle Keten ve ynden dokunan kuma.
florin is.Fr. florin esk. Hollanda para birimi, gulden.
flo is.Fr. floche Sellozdan yaplan, parlak, bkmsz iplik.
flrt is.Fr. flirt 1. Kadnla erkek arasndaki duygusal iliki. 2. Birbirine duygusal
ilgi duyan kadn ve erkek. 3. mec. Siyasal bir parti, yabanc bir lke vb.ne tam
olarak balanmadan yaklama.
folklorist is.Fr. folkloriste Folklorc.
fondan is.Fr. fondant inde likr, tatl veya ho kokulu maddeler bulunan, azda
kolayca eriyen bir tr ekerleme.
fonograf is.Fr. phonographe Gramofon.
fonografi is.Fr. phonographie Seslerin gerektike tekrarlanmasn salamak iin,
bunlarn titreimlerini, madde zerine iz olarakgeirme yntemi.
fonotelgraf is.Fr. phonotelgraphe Telefonla iletilen telgraf.
font is.Fr. fonte Dkme demir, pik.
form is.Fr. forme 1. Biim, ekil. 2. Bir eyin istenilen ve olmas gereken durumu.
3. stenilen eylerin yazlmas, doldurulmas iin hazrlanm basl belge.
formalist is.Fr. formaliste Biimci, ekilci.
formalizm is.Fr. formalisme Biimcilik.
formasyon is.Fr. formation 1. Biimlenme. 2. Yetiim.
formel is.Fr. formelle Biimsel.
formle is.Fr. formul Bir dnceye bir anlatm biimi vermek anlamnda
kullanlan formle etmek birleik fiilinde geen bir sz.
formler is.Fr. formulaire Forml dergisi.
forsmajr is.Fr. force majeur Zorlayc sebep.
41
fort pense is.Fr. fort pince Kk bal vidalar skmakta kullanlan zel bir alet.
foseptik is.Fr. fosse septique Lam ukuru.
fotoraf is.Fr. photographe 1. Grnty, a kar duyarlkl cam, kat vb. bir
yzey zerinde zel makine ile tespit etme yntemi. 2. Bu yntemle aktarlarak
alatlan resim.
fotokopi is.Fr. photocopie Tpkekim.
fotolitografi is.Fr. photolitographie Ta, maden zerindeki rneklerin, a duyarl
tabakalar zerinde fotoraf veya kopya yoluyla karlmasnda kullanlan bask
teknii.
fotomodel is.Fr. photomodle Fotoraf veya reklam fotoraflar iin modellik eden
kimse.
fotomontaj is.Fr. photomontage Bir konu zerindeki eksik blmleri tamamlamak
veya daha ok konuyu bir araya toplamak iin birka fotorafn birletirilmesi.
fotoroman is.Fr. photoroman Bir metinle bir dizi fotoraftan oluan hikaye veya
roman.
fototek is.Fr. photothque Fotoraf bellei.
fn is.Fr. foehn 1. Scak, kuru ve sert esen bir tr rzgar. 2. Bu rzgar veren bir
aletle sa kurutup biim vererek tarama.
ftr is.Fr. feutre 1. apka, anta, iek ve baka ss eyas yapmak iin kullanlan
ince ve yumuak kee. 2. sf. Bu keeden yaplm (apka).
fy is.Fr. feuille Ksa bilgileri ieren belge.
frak is.Fr. frac Resmi trenlerde giyilen uzun etekli, eteinin arkas beline kadar
yrtmal, siyah erkek ceketi ve takm.
frank is.Fr. franc esk. Fransa, svire, Belika vb. lkelerin para birimi.
frape is.Fr. frapp Buzlu veya dondurulmu olarak sunulan iki, merubat.
frenoloji is.Fr. phrnologie Kafatasnn biimine bakarak insann karakterini ve
zihinsel yeteneini inceleme.
frer is.Fr. frre Yabanclara ait okullarda grevli papaz.
fresk is.Fr. fresque 1. Ya duvar svas zerine kire suyunda eritilmi madeni
boyalarla resim yapma yntemi. 2. Bu yntemle yaplm duvar resmi.
frigo is.Fr. frigo 1. Dondurulmu krema. 2. argo Sevimsiz, souk kimse.
frijider is.Fr. frigidaire Buzdolab.
friksiyon is.Fr. friction Ovma, ovuturma.
fritz is.Fr. friteuse Yiyecekleri zellikle patatesi kzartmaya yarayan zel kap.
fuar is.Fr. foire Belli zamanlarda, belli yerlerde ticari mal sergilemek amacyla
alan byk sergi.
fuaye is.Fr. foyer Bir gsteri veya toplant binasnda, temsil ve toplant aralarnda
kullanlan dinlenme yeri.
fular is.Fr. foulard 1. Genellikle boyna balanan, bir tr ince ipek kuma. 2. pek
earp.
fule is.Fr. foule Adm aral.
fundamentalist is.Fr. fondamentaliste Fundamentalizm yanls olan kimse.
furgon is.Fr. fourgon Yolcu katarlarna eklenen yk vagonu.
fme is.Fr. fum 1. Duman rengi. 2. sf. Bu renkte olan. 3. sf. Tts ile kurutulmu
(balk, et).
fmerol is.Fr. fumerolle Etkin olmayan dnemlerde, yanardalarn azndan
yaylan gaz.
42
ftrist is.Fr. futuriste Geleceki.

ftrizm is.Fr. futurisme talyan airi Marinettinin 1909 ylnda yaymlad bildiri
ile ortaya kan, yeni hayat vme, geleneksel edebi kurallar ykma amacn gden
ve Dadaclk, gerekstclk vb. akmlara nclk etmi olan edebiyat r,
gelecekilik.
ftrolog is.Fr. futurologue Gelecek bilimi ile uraan kimse.
ftroloji is.Fr. futurologie Gelecek bilimi.
fze is.Fr. fuse Bir yanc ve bir yakc maddenin srekli olarak yanmasndan
doan iti gc ile hareket eden dzenek.
-G-
gabardin is.Fr. gabardine 1. Sk dokunmu bir tr ince ynl veya pamuklu kuma.
2. Su geirmeyen kumatan yaplm reglan pardes.
galalit is.Fr. galalithe Ar kazeinden oluan ve birok ite kullanlan plastik bir
madde.
gale is.Fr. galet erisinde kalp yaplan taraf kapl, bir taraf ak tepsi eklinde
dizgi aleti.
galeri is.Fr. galerie 1. Bir yapnn birok blmlerini ayn katta birbirine balayan
iten veya dtan yaplm geni geit. 2. Sanat eserlerinin veya herhangi bir maln
sergilendii salon. 3. Maden ocaklarnda alan yer alt yolu. 4. Otomobil alnp
satlan yer.
galo is.Fr. galoche 1. Taban tahtadan yaplm deri ayakkab. 2. Mzelerde,
zellikle salk kurumlarnda zel blmlere girerken ayakkab zerine geirilen
ince ve effaf korumalk.
galvano is.Fr. galvano Elektroliz yoluyla yaplm resim kliesi.
galvanoskop is.Fr. galvanoscope Manyetik bir ibre yardmyla elektrik akmnn
varln veya ynn gsteren cihaz.
galvanotip is.Fr. galvanotype Galvanoplasti yoluyla hazrlanan ve tipo baskda
kullanlan kabartma klie.
gar is.Fr. gare Demir yolu ile yolculuk edenlerin gereksinimlerinin geni lde
karland byk tren istasyonu.
garaj is.Fr. garage 1. Otomobil vb. tatlarn konulduu st rtl yer, arabalk.
2. Otomobillerin bakm ve onarmnn yapld yer. 3. Toplu tama ve nakliye
aralarna hareket ve var noktas olarak belediyelerce ayrlan yer, otogar.
garanti is.Fr. garantie 1. Gvence, inanca, teminat. 2. zf. Kesinlikle, kesin olarak,
ne olursa olsun.
gardfren is.Fr. garde-frein Trenlerde vagon frenlerini ileten kimse.
gardrop is.Fr. garde-robe 1. Giysi dolab veya yeri. 2. Bir kiinin sahip olduu
btn giysileri, giysi takmlar.
43
garnitr is.Fr. garniture 1. Herhangi bir eyi ona uygun nitelikte tamamlayan
nesne. 2. Giyecekleri sslemek iin eklenen ey, ss. 3. Et veya balk gibi asl
yemein yanna eklenen sebze, patates vb. yiyecekler.
garson is.Fr. garon Lokanta, pastane, kahvehane vb. yerlerde mterilere hizmet
eden kimse.
garsoniyer is.Fr. garonnire Baz erkeklerin, evlilik d ilikiler iin kendi
konutlarndan ayr olarak tuttuklar zel konut.
gastronom is.Fr. gastronome Damak zevki olan, aznn tadn bilen, iyi yemekten
anlayan kimse.
gastronomi is.Fr. gastronomie 1. Yemei iyi yeme merak. 2. Sala uygun, iyi
dzenlenmi, ho ve lezzetli mutfak, yemek dzeni ve sistemi.
gato is.Fr. gateau Pasta, rek.
gavot is.Fr. gavotte Bir tr eski Fransz halk dans.
gayakol is.Fr. gaacol Peygamber aac reinesinden karlan ve hekimlikte
kullanlan bir sv.
gaz is.Fr. gaze Tl.
gaz is.Fr. gaz 1. Normal basn ve scaklkta olduu gibi kalan, iinde bulunduu
kabn her yanna yaylma ve bu kabn i yzeyinin her noktasna basn yapma
zelliinde olan akkan madde. 2. Gaz ya, petrol. 3. Sindirim borusunda, azdan
yutulan hava ile mayalanma sonucu oluan uucu maddelerin karmas. 4. Gaz
lambas. 5. Doal gaz.
gazojen is.Fr. gazogne Sv veya kat yakt hava, oksijen etkisiyle gazlatrmaya
yarayan ara.
gazoz is.Fr. gazeuse Meyve esans, eker ve karbon asidi ile yaplan, basnl hava
ile ielere doldurularak hazrlanan iecek.
geodezi is.Fr. godsie Yer yuvarlann bykl ve biimi ile ilgili lme
yollarn ve haritalarn yaplmasnda temel deerleri veren bilim dal.
geoit is.Fr. gode Yerkrenin geometrik olmayan gerek biimi.
geometri is.Fr. gometrie 1. Nokta, izgi, a, yzey ve cisimlerin birbirleriyle
ilikilerini, lmlerini, zelliklerini inceleyen matematik dal, hendese. 2. Bu konu
ile ilgili olan kitap veya ders.
geriatri is.Fr. griatrie Yalanma ile ilgili salk konular zerinde duran tp dal,
yallk bilimi.
gerilla is.Fr. gurilla 1. Bamsz, dzensiz ete. 2. zellikle bir rgtten g alan,
baltalama eylemlerine girien birlik. 3. Bu birlikten olan kimse.
Germanist z.is.Fr. germaniste Cermen dilleri uzman.
Germanofil z.is.Fr. germanophile Alman dostu, Alman yanls.
getr is.Fr. gutre Bacan alt blmn ve ayakkabnn stn rten kuma veya
kseleden yaplm bir tr tozluk.
gie is.Fr. guichet stasyon, sinema, banka, maaza ve baz giri kaplarnda bilet
veya para alp verilen, ou kk pencere biiminde olan yer.
gitarist is.Fr. guitariste Gitarc.
giyotin is.Fr. guillotine esk. Fransada lm cezasna arptrlanlarn ban kesmek
iin kullanlan ara.
gladyatr is.Fr. gladiateur Eski Romada arenada birbirleriyle veya yrtc
hayvanlarla dven kimse.
44
glase is.Fr. glac 1. Yumuak deri. 2. sf. zerine saydam bir cila tabakas ekilmi
olan (eya).
glasyolog is.Fr. glaciologue Buzul bilimi uzman, buzul bilimci.
glikozit is.Fr. glycoside Birok bitkilerde bulunan glikoz birleiklerinin genel ad.
goblen is.Fr. gobelin 1. Kanavie veya telleri saylabilecek trde kuma zerine
renkli iplikle yaplan zel bir ileme. 2. sf. Bu tr ilenmi (kuma).
gofret is.Fr. gaufrette zeri petek biiminde, arasnda krema bulunan, biskviye
benzer tatl, hafif bir yiyecek.
goizm is.Fr. gauchisme Solculuun ar biimi.
Gotik z.is.Fr. gothique 1. Gota. 2. sf. Gotlarla ilgili. 3. sf. Orta aa zg.
grafik is.Fr. graphique 1. Bir olayn, niceliin eitli durumlarn gstermeye veya
birka ey arasnda karlatrma yapmaya yarayan izgilerden olumu ekil, izge.
2. Biim, desen veya izgilerle gsterme.
grafolog is.Fr. graphologue Yaz uzman.
grafoloji is.Fr. graphologie 1. Yaz bilgisi. 2. Yaz bilimi.
graphometre is.Fr. graphomtre esk. Planlarn yapmnda, arazi zerindeki alar
lmekte kullanlan ara.
gram is.Fr. gramme Kilogramn binde biri deerindeki arlk ls birimi.
gramaj is.Fr. grammage Ekmek ve kat iin arlk ls.
gramer is.Fr. grammaire 1. Dil bilgisi. 2. Dil bilgisi kitab.
gramofon is.Fr. gramophone nceden zel bir madde zerine tespit edilmi sesleri,
istenildiinde tekrar eden alet, sesyazar, fonograf.
grandk is.Fr. grand-duc 1. Byk bir dkln egemenine verilen ad. 2. arlk
Rusyasnda prenslere verilen unvan.
granl is.Fr. granule 1. Bir maddenin en kk tanesi. 2. Sitoplazmada bulunan
kk tanecikler.
gravr is.Fr. gravure 1. Aa, ta, metal bir levhann oyularak ilenmesi ve bunun
bir yzeye baslmas teknii. 2. Bu teknikle yaplm resim.
gravyer is.Fr. gruyre svirede yaplan bir eit sar, yal peynir.
Grek z.is.Fr. grec 1. Eski Yunan. 2. sf. Eski Yunanlarla ilgili, eski Yunanlara zg
olan.
gren is.Fr. grain Kadn yzeyinin przllk derece ve tipinin bir izlenimi.
gres is.Fr. graisse Rafine edilmi bir yalama ya ile bir sabunun, istenen kvama
gre deien oranlarda iyice kartrlmasndan elde edilen yar koyu yalama ya,
makine ya.
grev is.Fr. grve brakm.
gri is.Fr. gris 1. Kl rengi, boz renk. 2. sf. Bu renkte olan.
gril is.Fr. grille Izgara.
grizumetre is.Fr. grisoumtre Grizuler.
guaj is.Fr. gouache 1. Bir eit zamkl, mat sulu boya. 2. Bu boya ile yaplan resim.
guarani is.Fr. guarani Paraguay para birimi.
gurme is.Fr. gourmet Damak zevki olan ve yiyeceklerini titizlikle seen kimse.
gpr is.Fr. guipure 1. plikten veya ipekten olan, geni ilmeklerden oluan bir tr
dantel. 2. Kuma.
45
-H-
hal is.Fr. halle Sebze, meyve, bakliyat vb.nin satld yer.

hamak is.Fr. hamac ki aa veya direk arasna aslarak iine yatlan ve
sallanabilen, a, bez vb.nden yaplm yatak, a yatak.
hangar is.Fr. hangar Uak, araba, tarm arac vb. nesneleri barndrmaya yarar
kapal yer, sundurma.
hara is.Fr. haras At retilen iftlik, aygr deposu.
hartu is.Fr. cartouche Merminin arkasndan namluya srlen bezden veya
kartondan barut kesesi.
Helen z.is.Fr. hellne Grek.
Helenist z.is.Fr. hellniste Grek kltr, tarihi, dili ve edebiyat konularnda
uzman olan kimse.
helikopter is.Fr. hlicoptre Dik ini ve kalk yapabildii iin dar yerlerde de
kullanlabilen, tepeden pervaneli uan tat.
helyodor is.Fr. hliodor Altn sars renginde, berilden oluan, kuyumculukta
kullanlan bir ta.
hidrofobi is.Fr. hydrophobie Su korkusu.
hidrofor is.Fr. hydrophore Basn uygulayarak suyu binann st katlarna karan
dzenek.
hidrograf is.Fr. hydrographe Hidrografi uzman.
hidrografi is.Fr. hydrographie 1. Bir blgedeki yer alt ve yer st sularnn
durumunu inceleyen bilim. 2. Bir blgenin akarsularyla gllerinin btn. 3. Bir
blgedeki kylarn, adalarn toporafyas.
hidrojeoloji is.Fr. hydrogologie Yer alt sularnn aratrlmasn ve elde
edilmesini inceleyen yer bilimi kolu.
hidrolog is.Fr. hydrologue Su bilimi uzman.
hidroloji is.Fr. hydrologie Su bilimi.
hidrometre is.Fr. hydromtre Suler.
hidroskopi is.Fr. hydroscopie Yer altndaki sular arayp bulma ii.
hidrotermal is.Fr. hidrotermal ifal scak su kayna.
higrometre is.Fr. hygromtre Nemler.
higroskop is.Fr. hygroscope Bir tr nemler.
hindolog z.is.Fr. hindologue Hindoloji bilgini.
hindoloji z.is.Fr. hindologie Hint dilini ve kltrn konu alan bilim.
hipermarket is.Fr. hyper+ng. market Her trl maln satld, byk alveri
merkezi.
hipnotizma is.Fr. hypnotisme Szle, bakla, telkin yoluyla salanan bir tr uyku.
hipnoz is.Fr. hypnose Szle, bakla telkinle salanan bir eit uyku durumu.
hipodrom is.Fr. hippodrome 1. At yarlar yaplan alan, kou alan. 2. esk. Yunan
ve Romada at ve araba yarlarnn yapld yer.
hipotez is.Fr. hypothse Varsaym.
Hititolog z.is.Fr. hittitologue Eti dili, kltr ve kalntlar ile uraan bilim adam.
Hititoloji z.is.Fr. hittitologie Eti dili ve eserlerini konu alan bilim dal.
46
hiyerari is.Fr. hirarchie Makam sras, basamak, derece dzeni, aama sras.
homoseksel is.Fr. homosexuel E cinsel.
hoparlr is.Fr. haut-parleur 1. Elektrik dalgalarn ses dalgasna eviren ve
gerektike sesi ykselten alet. 2. Radyo, pikap, teyp vb. aralarda sesi iitilebilecek
duruma getiren alet.
humor is.Fr. humeur 1. Glmece. 2. Alay, dalga gei, hafife alma, bo verme.
--
idealize is.Fr. idealiser deal durum.

ideolog is.Fr. idologue 1. Bir felsefi veya toplumsal retiye sistemli biimde
balanan kimse. 2. Bir ideolojinin akl hocaln yapan kimse. 3. Fransada fizik
tesini ortadan kaldrarak manevi bilimleri antropoljiye ve psikolojiye
dayandrmay amalayan, Condillaca bal felsefe okulunun taraftar.
ideoloji is.Fr. idologie Siyasal veya toplumsal bir reti oluturan, bir hkumetin,
bir partinin, bir grubun davranlarna yn veren politik, hukuki, bilimsel, felsefi,
dini, moral, estetik dnceler btn.
idol is.Fr. idol 1. ok tanrl dinlerde tapnlacak nesne. 2. mec. rnek alnan, en
ok hayranlk duyulan kimse.
ikon is.Fr. icne Ortodokslarda sa, Meryem veya ermilerin tahta zerine mumlu
ve yumurtal boyalarla yaplm dini ierikli resimler.
ikonografi is.Fr. icnographie konlarn tantlmas ve aklanmas.
illstrasyon is.Fr. illustration 1. Resimlerle ssleme. 2. Kitap iindeki bir yazy
aklayan veya ssleyen resim.
illzyonist is.Fr. illusioniste Gz bac.
illzyonizm is.Fr. illusionisme Gz baclk.
imaj is.Fr. image mge.
imitasyon is.Fr. imitation Taklit.
indeks is.Fr. index 1. Dizin. 2. Bir geliimi gsteren nicelikler veya deerler
arasndaki iliki.
informatik is.Fr. informatique Biliim.
inisiyatif is.Fr. initiative 1. ncecilik, stnlk. 2. Karar verme yetkisi. 3. Gerekli
kararlar almay bilen kiinin nitelii.
inisyal is.Fr. initial lk satrn ilk harfinin byk puntoda ve ssl yazlarla dizilme
ilemi.
insektaryum is.Fr. insectarium Bilimsel amalarla bcek inceleme, saklama,
koruma yeri.
intelijans is.Fr. intelligencia Aydn, sekin kimse.
interferometre is.Fr. interfromtre Giriimler.
interferometri is.Fr. interfromtrie Giriim lme.
47
ranist z.is.Fr. iranist ran dili ve kltr ile uraan kimse.

ranistik z.is.Fr. iranistique ran dili ve kltr aratrmalar.
irredantizm is.Fr. irrdentisme Dil, gelenek, grenek ve eitli kltr deerleri
bakmndan bir birlik gsterdii halde ana yurt dnda kalm halkn yaad
topraklar ana yurt snrlar iine almak dncesi.
iskelet is.Fr. squelette 1. nsan ve hayvan bedeninin kemik ats, terih.
2. Yumuak blmleri dklm, l bir vcudun kemiklerinin btn. 3. mec. Bir
eyi oluturan temel at. 4. mec. Bir eserin genel plan. 5. sf.mec. ok zayf. 6. sf.
mec. Kuru, plak.
ispalya is.Fr. espalier Herek.
ispanyolet is.Fr. espagnolette Pencere kanatlarn kapadktan sonra srglemeye
yarayan ve ortasnda her iki yana ileyen tutacak yeri bulunan uzun demir srg.
ispiyon is.Fr. espion Birinin srlarn, davranlarn, dncelerini gzleyip
bakalarna bildirerek kar salama.
ispritizma is.Fr. spiritisme Ruhun lmediine inanan, gereinde llerin ruhlaryla
iliki kurulabileceini ileri sren inan, ruh arma.
istasyon is.Fr. station 1. Tren, metro dura. 2. Aratrma kuruluu. 3. Sat, bakm,
a vb. iler yaplan kurulu veya yer.
istatistik is.Fr. statistique 1. Bir sonu karmak iin olgular yntemli bir biimde
toplayp say olarak belirtme ii, saymlama. 2. Saym bilimi.
-J-
jaketatay is.Fr. jaquette taille Resmi ziyaret ve davetlerde erkeklerin giydikleri,

arkas yrtmal, etekleri uzun ve n keleri yuvarlak kesilmi ceket.
jakoben is.Fr. jacobin 1. Fransada Aziz Dominicus tarikatna bal rahip ve
rahibeler. 2. Demokrasi yanls. 3. Tepeden inmeci.
jakobenizm is.Fr. jacobinisme Tepeden inmecilik.
jaluzi is.Fr. jalousie eriden grlmeksizin dary grmeyi salayan, erit
biiminde metal veya plastik levhalardan yaplm bir tr pencere kapama dzeni,
erit perde.
jambon is.Fr. jambon Tuzlanarak, ise tutularak hazrlanm domuz budu veya kolu.
janr is.Fr. genre r, tarz, cins.
jant is.Fr. jante Tatlarda, lastiklerin takld tekerlein ember biimindeki
blm.
jargon is.Fr. jargon Dar bir ereveye zg dil, argo.
jarse is.Fr. jarsey 1. Esnek dokunmu ipekli veya ynl bir kuma. 2. sf. Bu
kumatan yaplan veya esnek rlm (giyecek).
jartiyer is.Fr. jarretire oraplar dizin altnda veya stnde tutmaya yarayan
lastikli ba.
48
jelatin is.Fr. glatine Genellikle hekimlik ve fotoraflkta kullanlan, hayvanlarn

kemik, kkrdak vb. dokularndan veya bitkisel yosunlardan elde edilen saydam,
renksiz
jeloz is.Fr. glose Agaragar.
jenerasyon is.Fr. gnration Kuak, nesil.
jenerik is.Fr. gnrique Tantma yazs.
jeolog is.Fr. gologue Yer bilimci.
jeoloji is.Fr. gologie Yer bilimi.
jeomorfolog is.Fr. gomorphologue Jeomorfoloji uzman.
jeomorfoloji is.Fr. gomorphologie Yeryz engebelerini ve anma ile ilgili
geliimleri inceleyen bilim.
jest is.Fr. geste 1. Herhangi bir eyi aklamak iin genellikle el, kol ve ba ile
yaplan igdsel veya iradeli hareket. 2. Beklenmedik iyi davran.
jeton is.Fr. jeton Telefon ve trl oyunlarda para yerine kullanlan kk, metal
veya plastik marka.
jigolo is.Fr. jigolo Geimi yal ve zengin bir kadn tarafndan salanan gen, erkek
sevgili, tokmak.
jikle is.Fr. gicle Motorlu tatlarn yksek devirde almas iin fazla benzin
akn salayan alet.
jile is.Fr. gilet Kadnlarn genellikle bluz zerine giydikleri yelek biimindeki giysi.
jinekolog is.Fr. gyncologue Jinekoloji uzman hekim, nisaiye uzman.
jorjet is.Fr. Georgette den 1. Brmck grnl, ok bkml, genellikle
pamuk iplikleri ile dokunmu bir kuma. 2. sf. Bu kumatan yaplm olan.
jle is.Fr. gele 1. Meyve suyunun ekerle kaynatlmasyla istenilen younlukta
elde edilmi ekerleme. 2. Et suyunun souduktan sonra gevek ve esnek bir kvam
alm durumu. 3. San dzgn bir biimde uzun sre kalmasn salayan yal,
parlak ve yapkan madde.
jurnal is.Fr. journal 1. Biriyle ilgili olarak yetkililere verilen ktleme, ihbar yazs.
2. Gnlk.
jpon is.Fr. jupon Kadnlarn giysi altna giydikleri etek, i etek.
-K-
kaban is.Fr. caban eitli kumalardan yaplm, kalaya kadar inen ve paltoya
benzeyen st giysisi.
kabana is.Fr. cabane Genellikle otelin ana binasnn dnda, plaj veya havuz
kysnda bir oda.
kabare is.Fr. cabaret 1. eitli gsterilerin yapld elence yeri. 2. Meyhane.
49
kabin is.Fr. cabine 1. Kk, zel blme. 2. Gemilerde, uaklarda, uzay

gemilerinde kk blme. 3. Uakta yolcularn oturduu blm. 4. Plajda soyunma
yeri.
kabine is.Fr. cabinet 1. Bakanlar Kurulu, hkumet. 2. Hekim muayenehanesi.
3. Kabin. 4. Hela.
kablo is.Fr. cable Elektrik akm iletiminde kullanlan ve yaltkan bir madde ile
sarl bulunan metal tel.
kadrat is.Fr. cadrat 1. Dizgide harfler arasna konulan yazsz metal paras.
2. Dizgi iinde kullanlan bir aralk ls birimi.
kadril is.Fr. quadrille esk. 1. Salon danslarndan biri. 2. Bu dansn mzii.
kafe is.Fr. caf ecek ve hafif yiyeceklerin satld, bazlarnda kap nlerinde
oturacak yerlerin bulunduu ayakst yiyecek yerleri.
kafein is.Fr. cafine kahve ve ayda bulunan, hekimlikte kullanlan, kaslar, sinirleri
uyarc, mide salgsn ve metabolik hz artrc etki yapan bir madde.
kafeantan is.Fr. caf chantant kili, algl kahvehane.
kaleydoskop is.Fr. kalidoscope Bir ucu buzlu camla kapatlan, metal veya
mukavvadan bir boru iine yerletirilmi aynalarn araclyla, boru iine konulmu
renkli kk cisimlerin ve grntlerin oluturduu eitli biimleri gsteren ara,
iek drbn.
kalibraj is.Fr. calibrage Ayarlama.
kalibrasyon is.Fr. calibration l, ayar.
kalibre is.Fr. calibre Mermilerde, ateli silahlarda ap.
kaligrafi is.Fr. calligraphie Harfleri gzel biimler vererek yazma sanat, gzel yaz
sanat, hsnhat.
kalipso is.Fr. calypso 1. Jamaikadan yaylm iki zamanl bir dans. 2. Bu dansn
mzii.
kaliptra is.Fr. calyptre Kkn byme blgesinin zerini rten yksk biiminde
koruyucu doku.
kalite is.Fr. qualit 1. Bir eyin iyi veya kt olma zellii, nitelik. 2. sf. stn
nitelikli.
kalorifer is.Fr. calorifre 1. Merkez ve depo durumunda olan bir kazandan kan
scak hava, su veya buhar, borularla dolatrmak yoluyla bir yapnn her yann
stan ara veya tesisat. 2. hlk. Radyatr.
kalotip is.Fr. calotype Yar saydam durumdaki kat zerinde fotoraf negatifleri
elde etme yntemi.
kame is.Fr. came Deiik renkli st ste iki katmandan oluan ve stteki
katmanna kabartma bir desen yaplan deerli ta.
kamp is.Fr. camp 1. adr, baraka vb. ereti aralardan oluturulan konak yeri.
2. Bu yerde konaklama. 3. Kurum ve kurulularda alanlarn dinlenmek, elenmek
iin gittikleri konaklama yeri. 4. Tutsaklarn veya siyasal srgnlerin toplanld
yer. 5. Belli bir dnce evresinde birleen topluluk.
kamuflaj is.Fr. camouflage rtme , saklama, gizleme.
kamyon is.Fr. camion 1. Motorlu byk yk tat. 2. sf. Bu tatn tayabildii
miktarda olan.
kamyonet is.Fr. camionette Yk tayan kk kamyon, pikap.
50
kanadiyen is.Fr. canadienne 1.Kanadal tuzak avclarnn ceketlerine benzeyen ii

krkl veya pamuklu, al yakal, kemerli kruvaze ceket. 2. Yaz aylarnda giyilen bol
ve geni dikimli astarsz hafif ceket.
kanalet is.Fr. canalette Kk kanal.
kanalizasyon is.Fr. canalisation Pis ve atk sularn zel kanallar araclyle belli
merkezlerde toplanp atlmasn salayan sistem, lam demi, ebeke.
kandidoz is.Fr. candidose Pamukuk.
kanepe is.Fr. canap Birka kiinin oturabilecei genilikte koltuk, ekyat.
kanepe is.Fr. canap Genellikle ay ve kokteyller iin hazrlanan, peynir, sucuk,
salam vb. eylerle sslenen ek kk ekmek.
kankan is.Fr. cancan Kadnlarn oynad hareketli bir Fransz dans.
kano is.Fr. canot Krekle yrtlen dar, uzun, hafif tekne.
kanotiye is.Fr. canotier Dz kenarl apka.
kantat is.Fr. cantate Kahramanlk ve din konularnda yazlp bestelenen iir veya
bu iirin orkestra eliindeki tek veya ok sesli bestesi.
kantin is.Fr. cantine 1. Kla, fabrika, okul vb. yerlerde yiyecek ve iecek
maddelerininsatld yer. 2. Bu gibi kurumlarda iletilen ve yalnz o kuruma bal
kimselerin yemek yedii lokanta.
kanton is.Fr. canton svire Konfederasyonunu oluturan devletlerden her biri.
kaolin is.Fr. kaolin Ar kil.
kaos is.Fr. chaos 1. Evrenin dzene girmeden nceki biimden yoksun, uyumsuz ve
kark durumu. 2. mec. Karklk, kargaa.
kap is.Fr. cape 1. Gvdeyi omuzlarn stnden epeevre saracak biimde yaplm
olan bir tr st giysisi. 2. Kadnlarn giydii kolsuz stlk.
kapitone is.Fr. capitonn 1. i pamuk veya yn vatka ile doldurularak dikilmi,
demelik veya giyim eyas yapmnda kullanlan kuma. 2. sf. Bu kumatan
yaplm veya bu biimde dikilmi.
kapris is.Fr. caprice 1. Geici, dncesizce, deiken istek. 2. Huysuzluk.
kapon is.Fr. capuchon Balk.
karabinyer is.Fr. carabinier talyan jandarmas.
karafa is.Fr. carafe Uzun boyunlu, kulpsuz kk rak srahisi.
karambol is.Fr. carambole 1. Bilardo oyununda isteka ile vurulan bilyenin
brlerine dokunmas. 2. mec. arpma, birbirine arpma, karklk, karmaa.
karavel is.Fr. caravelle ift motorlu bir uak tr.
karbojen is.Fr. carbogne Birleiminde %95 oksijen ve %5 karbondioksit bulunan
gaz karm.
kardiyograf is.Fr. cardiographe Kalbin hareketlerini, grafik biiminde kaydeden
cihaz.
kardiyografi is.Fr. cardiographie Kalp hareketlerini kaydetme yntemi.
kardiyogram is.Fr. cardiogramme Kardiyografn kaydettii kalp hareketlerinin
izgilerle gsterilmi grafii.
kardiyopati is.Fr. cardiopathie Kalp hastalklarnn genel ad.
kardiyoskopi is.Fr. cardioscopie Kalp kaslmalarnn kardiyoskop ile dinlenmesi.
karikatr is.Fr. caricature 1. nsan ve toplumla ilgili her trl olay konu alarak
abartl bir biimde veren, dndrc ve gldrc resim. 2. mec. Beceriksizce
yaplm ey, taslak.
karikatrist is.Fr. caricaturiste Karikatrc.
51
kariyer is.Fr. carrire Bir meslekte uzmanlk.

karizma is.Fr. charisme Bir kimsenin kiilii etrafnda olutuu kabul edilen ve
nitelii kolay aklanamayan, hayranlk uyandran etkileyici g, etkileyicilik.
karnaval is.Fr. carnaval 1. Hristiyanlarn belli dnemlerde renkli, komik ve
artc klklara girerek yaptklar enlik ve elence dnemi. 2. Bu dnemde
yaplan elence.
karoser is.Fr. carrosserie Otomobilde mekanizmay oluturan motor, makine,
tekerlek, asi vb. blmlerin dnda kalan, grnen d blm.
kart is.Fr. carte 1. Dzgn kesilmi ince karton paras. 2. Bir kimsenin kimliini
gsteren, kutlamalarda veya kendini tantmada kullanlan, ounlukla beyaz, kk,
ince karton paras, kartvizit. 3. Kartpostal. 4. Baz yerlere girmek veya baz
eylerden yararlanmak iin verilen, kimlii belirten belge. 5. Oyun kad.
6. Fotoraflkta 9x12 cm boyutlarndaki resim. 7. Telefonlara taklan, iletiimi
salamak iin gerekli bilgilerin yklendii parack. 8. Genellikle parasal ilemlerde
ok amal olarak kullanlan manyetik zellii olan plastik nesne.
Kartezyenizm z.is.Fr. cartsienisme Dekartlk.
kartograf is.Fr. cartographe Haritac.
kartografya is.Fr. cartographie Haritaclk.
kartotek is.Fr. cartothque 1. Kartlar stne ilenmi bilgilerin dzenli bir dizgeye
gre derlenmesi. 2. Bu biimde derlenmi kartlarn sakland kutu, dolap vb.
kartpostal is.Fr. carte postale Genellikle diktrtgen biiminde ince kartondan
yaplm, bir yz resimli, zarfl veya zarfsz gnderilen posta kart, kart.
kartvizit is.Fr. carte visite Kart.
kaset is.Fr. cassette inde grnt ve seslerin kaydedildii, gerektiinde yeniden
kullanlmasn salayan bir manyetik eridin bulunduu kk kutu.
kasis is.Fr. cassis 1. Kara yolunda olumu ukurlar ve tmsekler. 2. Yollarda
aralarn hzn drmek iin yaplan, trl biimlerde tmsek. 3. Bir yolun
dorultusunu dik kesen bir yandan br yana geen ark.
kasiyer is.Fr. cassire Kasa banda oturarak para alp kasa fii veren kimse,
kasadar.
kask is.Fr. casque Ba darbelerden korumak iin sertletirilmi sentetik
maddelerden yaplm salam balk.
kasket is.Fr. casquette Genellikle erkeklerin giydii, n siperli balk.
kae is.Fr. cachet Toz ilalarn iine konulduu, yutulmaya uygun, gllatan kk
kap.
kakol is.Fr. cache-col Boyun atks.
kakorse is.Fr. cache-corset Ten zerine giyilen ince kadn fanilas.
kamir is.Fr. cachemire 1. nce, sk bir tr yn. 2. sf. Bu ynden yaplm.
kapusiye is.Fr. cache-poussire Hafif stlk.
katafalk is.Fr. catafalque nnden geilerek kendisine sayg gsterilmek istenen
lnn tabutunun konulmas iin yaplm yksek yer.
katafot is.Fr. cataphote Dardan gelen bir n etkisiyle geceleyin kl grnen
reflektr.
katalog is.Fr. catalogue 1. Kitaplktaki kitaplar veya belli bir daldaki gereleri,
nitelikleri bakmndan tantmak, arandklarnda bulunmalarn salamak amacyla,
yer numaralar belirtilerek hazrlanm kitap, defter veya fiten oluan btn, fihrist.
52
2. Kitabevi, yaynevi, kurum vb. kurulularn yaynlarn, rettikleri mallar, eyalar

tantan, gsteren liste veya kitap, fihrist.
kategorize is.Fr. catgoris Snflamak, ayklamak anlamlarndaki kategorize
etmek birleik fiilinde kullanlr.
katrilyon is.Fr. quatrillion Trilyonun on kat olan say.
kav is.Fr. cave ki mahzeni.
kavalye is.Fr. cavalier 1. Kadna, dansta e olan veya bir yerde, toplantda
arkadalk eden erkek. 2. mec. Kibar erkek.
kazak is.Fr. casaque 1. Batan geirilerek giyilen, genellikle kollu, rme st giysisi.
2. Jokeylerin giydii, gz alc renklerde bir tr ceket.
kermes is.Fr. kermesse 1. Genellikle ak havada sat yaplarak gelir salanan
toplant. 2. Kk ehirlerde bayram veya panayr gnlerinde yaplan elenceli
toplant. 3. eitli rnler satarak, bir dernee, bir almaya yardm salamak
amacyla yaplan toplant.
kimono is.Fr. kimono 1. Japonlarn nden apraz olarak kavuan uzun ve geni
kollu ulusal giysisi. 2. Geni kollu sabahlk.
klakson is.Fr. klaxon Korna.
klasisizm is.Fr. classicisme Eski Yunan, Roma sanatndan, edebiyatndan
kaynaklanan, XVII. yy.da Fransadan yaylan sanat ve edebiyat r.
klasman is.Fr. classement Blmleme, snflama, tasnif.
klasr is.Fr. classeur Yazl katlar dzenli ve sral bir biimde korumak iin
kullanlan mukavva veya plastikten telli kap, cilbent, srala.
klavye is.Fr. clavier Parmaklarla hareket ettirilen piyano, org vb. alglarda veya
yaz ve hesap makinelerinde deimez bir eksen evresinde inip kalkabilen,
istenilen ie gre dzenlenmi baz mekanizmalar altran kaldra kollarnn, tu
sralarnn btn.
klik is.Fr. clique Hizip.
klima is.Fr. climat Souk veya scak hava vererek kapal bir yerin havasn
deitiren elektrikli ara, iklimleme cihaz.
klimatolog is.Fr. climatologue klim bilimci.
klimatoloji is.Fr. climatologie klim bilimi.
klinometre is.Fr. clinomtre Eimler.
klie is.Fr. clich 1. Baskda kullanlmak amacyla, zerine kabartma resim, ekil,
yaz karlm metal levha. 2. sf. mec. Basmakalp (sz, gr vb.).
koalisyon is.Fr. coalition 1. eitli glerin bir araya gelmesiyle oluturulan birlik.
2. Koalisyon hkumeti.
koaptr is.Fr. coapteur Cebire.
kod is.Fr. code 1. Harf. 2. ifre.
kodifikasyon is.Fr. codification Dzenleme.
kofra is.Fr. coffret Bina girilerinde elektrik ebeke hattn sigorta sistemi ile
dzenleyen kutu.
kokainman is.Fr. cocainomane Kokain bamls oolan kimse.
kokainomani is.Fr. cocainomanie Kokain alma alkanl ve kokain dknl.
koketri is.Fr. coquetterie 1. Beenilme merak. 2. klk, holuk.
kokot is.Fr. cocotte Afte.
kolaj is.Fr. collage Kuma,tahta vb. malzemelerle yaplan, kat veya kartona
yaptrlan resim, kompozisyon.
53
koleksiyon is.Fr. collection 1. renme, yarar salama veya zevk amacyla bir
araya getirilmi ve zelliklerine gre snflara ayrlm nesnelerin btn, derlem.
2. Modaevlerinin giyimdeki yenilikleri tantmak iin dzenledii defilelerde
gsterilen modellerin btn.
koli is.Fr. colis 1. Posta paketi. 2. inde trl eya bulunan eitli byklkte
paket.
kolorimetre is.Fr. colorimtre Renkler.
kolorimetri is.Fr. colorimtrie Renk lme.
kolye is.Fr. collier Ucuna ss eyalar konularak boyna taklan tak.
kombi is.Fr. combie Istmada kullanlan yakt dzenli ve ayarl bir biimde yakan
ara.
kombina is.Fr. combinat 1. Birka sanayi kurumunun tek ynetimde birlemesi.
2. Birletirilmi et tesisi.
kombinezon is.Fr. combinaison 1. Bir ii baarya ulatrmak iin alnan nlemler,
dzenleme. 2. Kadnlarn giydikleri ksa ve kolsuz i amar.
komedyen is.Fr. comdien 1. Gldr oyuncusu. 2. sf.mec. Szleri, davranlar
yalan ve yapmack olan (kimse).
komi is.Fr. commis 1. Otel, pansiyon vb. yerlerde alan hizmetli. 2. Lokantalarda
garson yardmcs.
komite is.Fr. comit Alt kurul.
komodin is.Fr. commodine karyolann yan bana konulan st masa biimindeki
kk dolap, komot.
komot is.Fr. commode Komodin.
kompartman is.Fr. compartiment Yolcu trenlerinde vagonlarn blmelerle
ayrlm blmlerinden her biri.
kompetan is.Fr. comptent Uzman, yetkili.
kompetitif is.Fr. comptitif Rekabeti.
kompilasyon is.Fr. compilation 1. Derleyip toparlama. 2. Derme atma yaplan i.
kompliman is.Fr. compliment 1. Gnl okayc, hoa giden sz. 2. Koltuklama.
komplo is.Fr. complot 1. Bir kimseye, bir kurulua kar toplu olarak alnan gizli
karar, gizli dzen. 2. Topluca ve gizlice yrtlen herhangi bir plan. 3. Tuzak.
kompozisyon is.Fr. composition 1. Ayr ayr paralar bir araya getirerek bir btn
oluturma biimi ve ii. 2. rencilere duygu ve dncelerini etkili ve dzgn bir
biimde anlatmalar iin yaptrlan yazl veya szl alma, tahrir, kitabet.
komprime is.Fr. comprim 1. ou kez yass veya silindir biiminde kat ila, hap.
2. mec. Bir konuyla ilgili olarak derinlii olmayan kalplam bilgi.
komnist is.Fr. communiste Komnizm yanls olan kimse.
komnizm is.Fr. communisme 1. Btn mallarn ortaklaa kullanld ve zel
mlkiyetin olmad toplum dzeni, komnistlik. 2. Byle bir dzenin kurulmasn
amalayan siyasi, ekonomik ve toplumsal reti, komnistlik.
kondktr is.Fr. conducteur Yolcu trenlerinde biletleri denetleyen ve vagon
ilerine bakan grevli.
konfederasyon is.Fr. confdration 1. Birden fazla lkenin genellikle d ileri ve
savunma alanlarnda federasyona gre biraz daha lml bir bamllk iinde ortak
politika ve ynetim izleyip dier alanlarda ise blgesel ynetimlerinde serbest
bulunduklar devletler topluluu. 2. eitli ortaklklarn, daha ok sendikalarn
kmelemesi.
54
konfeksiyon is.Fr. confection 1. Hazr giyim eyas. 2. Hazr giyim eyas diken
sanayi kolu.
konferans is.Fr. confrence 1. Toplulua bir konuda bilgi vermek amacyla yaplan
konuma. 2. Uluslararas bir sorunun zlmesi iin yaplan toplant.
konfigrasyon is.Fr. configuration Yaplandrma.
konfor is.Fr. confort Gnlk hayat kolaylatran maddi rahatlk.
kongre is.Fr. congrs eitli lkelerden yneticilerin, elilerin, delegelerin
katlmasyla yaplan toplant.
konjonktr is.Fr. conjoncture 1. Bir lkenin ekonomik hayatnn ykselme ve
alalma ynnde gsterdii inili kl, dalgal hareketlerin btn. 2. Her trl
durumun ve artlarn ortaya kard durum.
konkasr is.Fr. concasseur Yapclkta yol, yap vb. yapmnda kullanlacak ekl
veya talar elde etmek iin, byk kayalar krp ufalamaya yarayan makine, krma
makinesi.
konnektr is.Fr. connecteur Demir yollarnda fern kumanda kollarn dingilin
zerine balayan ve her iki ucunda kumanda kolunun girmesine uygun delii
bulunan para veya dzen.
konsept is.Fr. concept 1. Kavram. 2. Anlay, gr, dnce.
konservatr is.Fr. conservateur Tutucu, muhafazakar.
konservatuvar is.Fr. conservatoire Mzik, tiyatro ve balo retiminin yapld
okul.
konsey is.Fr. conseil 1. Ynetim grevi yklenmi kimselerden oluan topluluk.
2. Baz sorunlar grp tartmak iin toplanan meclis.
konsomasyon is.Fr. consommation 1. Gazino, bar vb. elence yerlerinde yenilip
iilen ey. 2. Byle eyleri yiyip ime. 3. Elence yerlerinde konsomatrisin masadan
masaya dolamas.
konsomatris is.Fr. consommatrice Gazino, bar vb. elence yerlerinde mteri ile
birlikte yiyip ierek alt yere kazan salayan kadn.
konsome is.Fr. consomm Et suyu ile kemiklerin birlikte kaynatlmasndan ve
yann alnmasndan sonraki durumu.
konstrksiyon is.Fr. construction Yapma, yapm.
konstrktivizm is.Fr. constructivisme Kurmaclk.
kontak is.Fr. contact 1. Kart elektrik tayan iki maddenin birbirine dokunmas,
temas. 2. Motorlu aralar altrmaya yarayan dzenek. 3. mec. Balant, ilgi.
4. sf. argo Ruh sal yerinde olmayan, dengesiz.
kontekst is.Fr. contexte 1. Bir metin iinde szn gelii, szn n arkas, balam.
2. Olaylar, durumlar, ilikiler rgs, btnlk, balam.
kontes is.Fr. comtesse Kontun kars.
kontr is.Fr. compteur 1. Belirli bir srenin bir birim olarak kabul edildii ve
toplam konuma sresinin ka birim olduunu saysal olarak gsteren ara.
2. Telefon, gaz, su vb.nde tketim birimi.
kontrast is.Fr. contraste 1. Kart, aykr, zt. 2. is. Kartlk, aykrlk, ztlk.
kontratabla is.Fr. contre-table 1. Marangozlukta aacn alma orann azaltmak
ve zararsz duruma getirmek iin apraz yaptrma yntemi ile hazrlanan tabla.
2. Aa malzemenin biim deitirmesini nlemek iin kr aacn iki yzne, elyaf
ynleri kr aaca apraz veya 45 derece eik, ayn kalnlkta astar kaplama ve yz
kaplama yaptrlarak elde edilen tabla.
55
kontrfile is.Fr. contre-filet Kesim hayvanlarnda, bel kemiindeki dikensi kntnn

iki yannda bulunan et dilimi.
kontrgerilla is.Fr. contre-gurilla Gerilla glerine kar oluturulmu g.
kontrol is.Fr. contrle 1. Denetleme. 2. Bir eyin geree ve aslna uygunluuna
bakma. 3. Yoklama, arama.
kontrolr is.Fr. contrleur Deneti.
kontrplak is.Fr. contre-plaque Genellikle mobilya ilerinde kullanlan, en az
kaplamann st ste tutkallanmasndan oluan, ince, esnek tahta.
kontuar is.Fr. comptoir Kara ve hava yollar ulamnda bilet ve bagaj ilemlerinin
yapld tezgah veya blm.
kontur is.Fr. contour Resimde nesneyi belirgin gsteren evre izgisi.
konvansiyon is.Fr. convention 1. Anlama. 2. Bir anayasa yapmak veya bir
anayasay deitirmek iin toplanan olaanst geici meclis.
konvoy is.Fr. convoi 1. Ayn yere giden tat veya yolcu topluluu, kafile. 2. Sava
gemileri tarafndan korunan yk gemileri katar.
konyak is.Fr. cognac Kanyak.
koordinasyon is.Fr. coordination Belli bir amaca ulamak eitli iler arasnda
balant, uyum ve dzen salama, e gdm.
koordinatr is.Fr. coordinateur E gdmc.
kordiplomatik is.Fr. corps diplomatique Bir yerde bulunan eli ve elilik
grevlilerinin topluluu, eliler topluluu.
kordone is.Fr. cordonnet 1. Sim, gm veya ipek ipliklerin bklmesiyle
hazrlanan ve el ilemelerinde kullanlan ince kordon. 2. katl bklm ipek
iplii.
koridor is.Fr. corridor 1. Bir yapya girmeyi salayan veya odalar birletiren
genellikle dar geit, geenek. 2. Gemeye yarayan dar ve uzun aralk, dehliz. 3. ki
devlet arasndaki dar toprak paras.
korozyon is.Fr. corrosion Teknik alanda ve gnlk hayatta madenlerin elektriksel,
kimyasal veya mekanik nedenlerle anmas.
korporasyon is.Fr. corporation Lonca.
korpus is.Fr. corpus Konu klliyat.
korse is.Fr. corset Gzellik veya salk amacyla kullanlan esnek i giysisi.
kortej is.Fr. cortge 1. Bir devlet bynn yannda bulunan kimseler, maiyet,
maiyet alay. 2. Bayram, cenaze vb. trenlerde sral olarak giden insan topluluu,
alay.
kostm is.Fr. costume 1. Ceket, pantalon ve bazen de yelekten oluan erkek takm
giysisi. 2. ounlukla sokakta giyilmek iin dikilmi kadn giysisi. 3. Sinema ve
tiyatroda rol gerei giyilen kyafetlerin genel ad.
kotlet is.Fr. ctelette Pirzola.
kotletpane is.Fr. ctelette pane Galeta ununa bulanarak yada kzartlm pirzola.
kotonperle is.Fr. coton perl briim gibi parlak ve kaln bir cins pamuk iplik.
kozmetik is.Fr. cosmtique Cildi ve salar gzelletirmeye, canl tutmaya yarayan
her trl madde.
kozmoloji is.Fr. cosmologie Evren bilimi.
kraniyoloji is.Fr. craniologie Kafatasnn igd ve yeteneklerle olan ilgisini
inceleyen bilim kolu.
56
kravat is.Fr. cravate Bir ucu ince, dier ucu daha geni, gmlek yakasnn altndan
geirilerek nde gen biiminde balanan, zel kumatan yaplan giysi aksesuar,
boyun ba.
kreasyon is.Fr. cration 1. Yaratma ii. 2. Yaratm. 3. Bir terzinin veya modaevinin
yaratt her trl yeni model.
kreatr is.Fr. crateur Yaratmc.
krem is.Fr. crme 1. Tene yumuaklk vermek veya gne, yamur vb. d
etkilerden korunmak iin srlen koyu kvaml madde. 2. sf. Bu kvamda
hazrlanm olan. 3. Ak saman rengi. 4. sf. Bu renkte olan.
krematoryum is.Fr. crmatorium llerin yakld yer.
krep is.Fr. crpe 1. ok bkml iplikle dokunmu bir eit ince kuma.
2. Yumurta, st, un ile tavada kzartlarak yaplan, kk yuvarlak tatl veya tuzlu
yiyecek.
krepdin is.Fr. crpe de Chine in krepi.
kreplin is.Fr. crpeline ok ince bir tr ipekli kuma.
krepon is.Fr. crpon 1. Kvrmlar olan yn, pamuk veya ipek kuma. 2. Krepon
kad.
krepsaten is.Fr. crpe satin pekli, parlak ve kaygan ince bir tr kuma.
kre is.Fr. crche ocuk yuvas.
kreton is.Fr. crtonne Bir tr keten, patiska veya basma.
kriminolog is.Fr. criminologue Kriminoloji ile uraan kimse.
kriminoloji is.Fr. criminologie Toplumsal bir olgu olarak su ve sululuu
inceleyen bilim.
kripto is.Fr. crypto 1. Siyasi inancn gizleyen kimse. 2. Gizlilik tayan belge.
kriptolog is.Fr. cryptologue Kriptoloji uzman.
kriptoloji is.Fr. cryptologie Gizli yazlar, ifreli belgeler bilimi veya incelenmesi.
kristal is.Fr. cristal 1. Billur. 2. sf. Billurdan yaplm.
kriter is.Fr. critre lt, kstas.
kroki is.Fr. croquis Bir konu veya nesnenin balca zelliklerini yanstacak biimde
hazrlanm tasla.
krokodil is.Fr. crocodile 1. lenmi timsah derisi. 2. sf. Bu deriden yaplm olan.
kromaj is.Fr. chromage 1. Metal yzeyleri kromla kaplama ilemi. 2. Bu ilemle
kaplanm yer.
kromotropizm is.Fr. chromotropisme Canl bir varln, belli renkte bir nesneye
doru ynelme hareketi.
kronik is.Fr. chronique 1. Olaylarn birbiri ardnca sra ile yazld tarih,
vekayiname. 2. sf. Mzmin. 3. sf. mec. Uzun sredir bir zm getirilmemi.
kronograf is.Fr. chronographe Sreyazar.
kronoloji is.Fr. chronologie 1. Zaman bilimi. 2. Zaman dizini.
kronometre is.Fr. chronomtre Sreler.
krupiye is.Fr. croupier Bir kumarhanede veya oyun oynanan bir yerde oyunu
yneten kimse.
kruton is.Fr. crouton Yada veya frnda kzartlan kk kp biimindeki ekmek
paras.
kruvasan is.Fr. croissant Ay rei.
ksiloloji is.Fr. xylologie Odun bilimi.
kuafr is.Fr. coiffeur 1. Kadn berberi. 2. Erkek berberi. 3. Gzellik salonu.
57
kulp is.Fr. club 1. Grme, konuma, okuma, spor yapma vb. amalarla yalnz
ye olanlarn toplandklar yer. 2. Spor kulb. 3. Kiilerin, topluluklarn
oluturduu grup. 4. Milletlerin oluturduu grup, pakt. 5. Herkese ak mzikli,
ikili elence yeri.
kumpas is.Fr. compas 1. Dizicilerin harfleri satr durumuna getirirken iine
yerletirdikleri ayarlanabilir demir yuva. 2. Sanayide kalnlk ve incelikleri lmede
kullanlan lm aleti. 3. argo Hile, dzen.
kup is.Fr. coupe (I) Giysi kesimi, kesimle verilen biim.
kup is.Fr. coupe (II) Dondurma ve stl tatllarn konulduu kap.
kupa is.Fr. coup esk. 1. Kapal ve yalnz arkada oturulacak yeri olan, genellikle
atlarn ektii drt tekerlekli araba. 2. ki kapl bir tr spor otomobil.
kupr is.Fr. coupure 1. Giyside kesim. 2. Kesik.
kur is.Fr. cour 1. Kar cinsten birine ilgi gstererek onun houna gitme, gnln
kazanmaya alma. 2. Birinin duygularn okayacak biimde davranarak onu elde
etmeye alma.
kurander is.Fr. courant dair Hava akm, cereyan.
kurs is.Fr. cours Resmi ve zel kurulularca ilgililere belirli bir konuda bilgi, beceri
ve davran kazandrmak amacyla dzenlenen ve ksa sreli derslere dayanan
eitim etkinlii, kur.
kurye is.Fr. courrier 1. Genellikle elilik postasn yerine ulatrmakla grevli
kimse. 2. Posta, kargo, mektup vb. gnderileri alcya ulatran kimse. 3. Uakla
gnderilen mektup, koli veya havale. 4. Dzenli olarak ticari bir hizmet gren tat
arac.
kue is.Fr. couch zen isteyen bask ilerinde kullanlan, parlak, dzgn,
przsz, kaygan kat.
kuet is.Fr. couchette Gemi veya tren yata.
kuver is.Fr. couvert 1. Lokantalarda yemeklerin servisinden nce masaya serilen
rt. 2. Bu rtyle birlikte atal, bak, kak, amdan, tuzluk vb. eylerin servise
sunulmasndan dolay alnan cret.
kuvertr is.Fr. couverture rt.
kuvz is.Fr. couveuse zellikle erken veya yeni domu bebeklerin, bulac
hastalklardan korunmas amacyla iine yerletirildii, belirli scakl olan ara.
kuzen is.Fr. cousin Teyze, day, hala veya amcann erkek ocuu, erkek yeen,
ble.
kuzin is.Fr. cousine Teyze, day, hala veya amcann kz ocuu, kz yeen, ble.
kbizm is.Fr. cubisme Nesneleri geometrik biimlerde gsteren bir sanat akm.
klot is.Fr. culotte 1. Ksa, beli lastikli i amar, don. 2. Genellikle binicilerin
giydikleri paas dar, st blm geni pantolon.
kltivatr is.Fr. cultivateur Topra yzeyden ilemeye yarayan dili alet.
kr is.Fr. cure 1. yi bakm ve ila tedavisi. 2. zel tedavi yntemi.
krar is.Fr. curare Gney Amerika yerlilerinin oklarna srdkleri bitkisel zehir.
kraso is.Fr. curaao Ac portakal kabuundan yaplan bir iki.
krdan is.Fr. cure-dent Dileri temizlemek iin kullanlan kk p.
kvet is.Fr. cuvette 1. inde baz eyler veya el ykanan kap. 2. Banyoda iinde
ykanlan tekne.
58
-L-
labirent is.Fr. labyrinthe 1. k yeri kolay bulunamayacak kadar kark

kordorlar olan yap. 2. mec. inden klmas g veya imkansz durum, sorun.
laboratuvar is.Fr. laboratoire 1. Ayrtrma, birletirme yoluyla bir sonuca
ulamak veya tehis koymak iin eitli aralar kullanlarak tp, eczaclk, fizik,
kimya gibi bilim dallaryla ilgili aratrmalarn, deneylerin yapld zel donanml
yer. 2. Dil laboratuvar.
lam is.Fr. lame 1. Mikroskopta incelenecek maddelerin zerine konulduu dar,
uzun cam paras. 2. Dar, ok ince metal para.
lamaist is.Fr. lamaist Lamac.
lamaizm is.Fr. lamaisme Lamaclk.
lame is.Fr. lam 1. Dokusunda ounlukla gm ve altn renginde tel bulunan
kuma veya metal parlakl verilmi deri. 2. sf. Byle bir kuma veya deriden
yaplan.
lando is.Fr. landau Drt tekerlekli, iinde dingillere paralel olarak dzenlenmi
karlkl iki oturma sras bulunan, st alp kapanabilen ift krkl binek
arabas.
laskine is.Fr. lasquenet skambil ktlaryla oynanan bir oyun.
laso is.Fr. lasso Kement.
lastik is.Fr. lastique 1. Ayakkab zerine giyilen kauuktan pabu. 2. Kauuktan
yaplm ayakkab. 3. Kauuktan yaz silgisi. 4. Tatlarn jantlarna yerletirilen,
elastiki tekerlek bandaj. 5. Esnek, ince kauuk veya kauuklu erit.
6. Bir tr esnek rg. 7. Korse. 8. Uzun konlu orabn dmesini nlemek iin st
ksmna gelecek biimde bacaa geirilen esnek erit. 9. sf. Kauuktan yaplm.
lavdanom is.Fr. laudanum esk. inde afyon bulunan sulu bir ila.
lavman is.Fr. lavement 1. Ans yoluyla kaln barsaa tan veya tedavi amacyla
sv verme. 2. Bu i iin kullanlan alet ve sv.
lejant is.Fr. lgende Bir fotorafn, haritann, desenin veya karikatrn zn
anlatan yaz.
lejitimist is.Fr. legitimiste Merutiyeti.
leksikograf is.Fr. lexicographe Szlk.
leksikografi is.Fr. lexicographie Szlklk.
leksikolog is.Fr. lexicologue Szck bilimci.
leksikoloji is.Fr. lexicologie Szck bilimi.
lektr is.Fr. lecteur 1. Okutman. 2. Yaynevlerinde yaymlanmas dnlen
eserleri inceleyerek deerlendiren kimse.
lengistik is.Fr. linguistique Dil bilimi.
lesepase is.Fr. laissez-passer 1. Bir snrdan geebilmek iin verilen yazl izin.
2. Bu izni gsteren belge.
levanten is.Fr. levantin 1. zellikle Tanzimat sonrasnda byk liman kentlerinde
younlaan ve ticaretle uraan, Hristiyanlara verilen ad, tatlsu Frengi. 2. sf.
Avrupal gibi grnmeye zenen, zppe tavrl. 3. sf. Bu tavra zg olan.
59
levloz is.Fr. lvulose Meyve ekeri.

lezar is.Fr. lzard Kertenkele derisinin sepilenmesiyle elde edilen bir deri tr.
lezbiyen is.Fr. lesbien Sevici.
lezbiyenizm is.Fr. lezbianisme Sevicilik.
libre is.Fr. libre esk. Yarm kilogramlk bir arlk l birimi.
likr is.Fr. liqueur Meyve veya baz bitkiler ile alkol, esans karmndan yaplan
ekerli iki.
lim is.Fr. lime Kk limon.
limit is.Fr. limite Snr.
limnoloji is.Fr. limnologie Gl bilimi.
hidratl demir oksit.
limuzin is.Fr. limousine inde her trl donanm bulunan lks, uzun ve geni
otomobil tr.
linolyum is.Fr. linolum Yer demesi olarak kullanlan, zeri keten ya ve mantar
tozuyla kaplanm jt bezi, muamba.
lipit is.Fr. lipide Hayvan ve bitki dokularnn eter, benzen, kloroform vb. ya
zclerinde eriyen blm.
lisansiyer is.Fr. licencire niversitede okuyan renci.
lise is.Fr. lyce 1. Sekiz yllk ilkretimden sonra en az drt yllk bir eitimle
hayata veya yksekretime hazrlayan ortaretim kurumu, ortaretim. 2. esk.
yllk ortaokuldan sonra en az yllk bir eitimle hayata veya yksekretime
hazrlayan ortaretim kurumu.
literatr is.Fr. littrature 1. Edebiyat. 2. Kaynak.
litografya is.Fr. litographie 1. Ta basmas. 2. sf. Bu yntemle baslm (yaz,
resim).
litoloji is.Fr. lithologie Ta bilimi.
lizz is.Fr. liseuse Yatakta kadnlarn giydii bir tr yn hrka.
lojman is.Fr. logement Bir kurulu veya i yerindeki alanlara parasz veya az bir
kira karlnda verilen konut.
lokalizasyon is.Fr. localisation Kurulu yeri seimi.
lokomobil is.Fr. locomobile Sanayi ve tarmda kullanlan, tekerlekler zerine
kurulmu, istenilen yere ekilebilen patlamal motor veya buhar makinesi.
lokomotif is.Fr. locomotive Tren vagonlarn eken, tekerlekli, buharl, elektrikli,
termik motorlu veya sktrlm haval makine.
losyon is.Fr. lotion Deri ve sa bakmnda kullanlan alkoll veya alkolsz, kokulu
sv.
lup is.Fr. loupe Bir tr byte.
lks is.Fr. luxe 1. Giyimde, eyada, harcamada ar gitme, gsteri, atafat. 2. sf.
Gsterili, atafatl. 3. sf. Gereksinim d olan. 4. sf. Ar, fazla.
lksmetre is.Fr. luxmtre Aydnlkler.
lnet is.Fr. lunette Gzlk cam, gzlk.
ltesyum is.Fr. lutcium Atom numaras 71, atom arl 175 olan, iterbiyumun
zmesi ile oluan, renksiz tuzlar veren, henz uygulama alan olmayan ok ender
bir element.
60
-M-
madam is.Fr. madame 1. Fransa'da evli kadnlara verilen san, madama.

2. Trkiye'de Mslman olmayan evli kadn, madama.
maaza is.Fr. magasin 1. Byk dkkn. 2. Eya ve azk deposu.
majeste is.Fr. majest 1. mec. Devlet bakanlar iin kullanlan san. 2. esk.
Hkmdarlara verilen san.
maket is.Fr. maquette Mimarlkta, sanayide ve baz sanat dallarnda yer alan
eserlerin taslak durumundaki kk rnei.
makinist is.Fr. machiniste 1. Lokomotif, vapur, fabrika vb.nin makinesini ileten
kimse. 2. Makinelerden anlayan, makineleri onarabilen usta. 3. Sinemalarda film
makinesini altran kii.
makosen is.Fr. mocassin 1. Kuzey Amerika Kzlderililerinin giydii deriden
yaplm, tek para ayakkab. 2. Ksa keli, basz ayakkab.
makrome is.Fr. macrem Kaln iplikle elde rlm i.
makromeli is.Fr. macromlie Kol ve bacaklardan birinin veya birkann ar
gelimesi.
makromolekl is.Fr. macromolcule inde genellikle pek ok kere tekrarlanan
atom gruplarndan meydana gelmi bir veya birok yapsal motif bulunan molekl.
malaga is.Fr. malaga 1. spanya'nn Malanga yresinde yaplan bir arap tr.
2. ri taneli misket zm.
malt is.Fr. malt Bira yapmak iin imlendirilip kurutularak hazrlanm arpa.
mandapost is.Fr. mandat-poste Posta havalesi.
manikr is.Fr. manicure Elin ve zellikle el trnaklarnn bakm.
maniple is.Fr. manipul Telgraf iaretlerini gndermek iin bir devredeki akm
kesmekte veya yeniden vermekte kullanlan ara, maniplatr.
manken is.Fr. mannequin 1. Genellikle modaevlerinde giysileri alclara gsterme
iiyle grevli kimse, model. 2. Ressam ve heykeltralarn gerektike model olarak
kullandklar, trl biimleri alabilen eklemli, ounlukla tahtadan yaplm insan
veya hayvan rnei. 3. Terzilerin, giysi denemek, sergilemek iin kullandklar
insan vcudu biimindeki tahta, mukavva vb. kalp.
mansiyon is.Fr. mention Bir yarmada konulan dle uygun grlmemekle
birlikte, anlmaya deer bulunan kimseye veya esere verilen derece.
mantalite is.Fr. mentalit Anlay.
mantin is.Fr. mantille esk. Canfese benzeyen bir tr ipekli kuma.
manto is.Fr. manteau Kadn paltosu.
manyetit is.Fr. magntite Mknats zellii olan doal demir oksidi.
manyetizma is.Fr. magntisme 1. Mknats zelliklerinin btn. 2. Fiziin bu
zellikleri inceleyen blm. 3. Telkin ve hipnozla bir kimseyi etkileme.
manyeto is.Fr. magnto inde mknatsl demir bulunan elektrik reteci.
marinat is.Fr. marinade Av hayvanlarnn, baln ve dier et trlerinin daha
lezzetli olmas ve yumuamas iin baharatlardan hazrlanan bir sos tr.
61
marki is.Fr. marquis Baz Bat devletlerinde kont ile dk arasndaki bir soyluluk
unvan.
markizet is.Fr. marquisette Bir tr ince ve ou kez iekli, pamuklu kuma.
markr is.Fr. marqueur nemli ibareleri veya dikkati ekmek istenilen yerleri
iaretlemeye yarayan kalem.
Marksist z.is.Fr. marxiste Marks.
Marksizm z.is.Fr. marxisme Markslk.
marmelat is.Fr. marmelade eker kartrlarak piirilmi meyve ezmesi.
maroken is.Fr. maroquin 1. Fas'ta ilenen yumuak bir tr kei derisi. 2. zerine
benekler baslarak marokene benzetilen koyun derisi. 3. sf. Bu deriden yaplm
veya bu deriyle kaplanm.
maron is.Fr. marron 1. Kestane rengi. 2. sf. Bu renkte olan.
mar is.Fr. marche 1. Ritmi, yryen bir kimsenin veya topluluun admlarn
hatrlatan mzik paras. 2. Bir topluluu simgelemek iin dzenlenmi mzik
paras. 3. nl. Askerlikte yrye gemek iin verilen komut. 4. Otomobil,
kamyon vb. motorlu aralarda motoru iletme dzeni.
marandiz is.Fr. marchandise Yk treni.
masaj is.Fr. massage 1. Vcut yzeyinde el, elektrik, su araclyla eitli ilemler
yapma biiminde, iyiletirme ve bakm yntemi. 2. Ovma, ovuturma.
mask is.Fr. masque Genellikle lnn yzne uygulanarak elde edilen yz kalb.
maskot is.Fr. mascotte 1. Uur getireceine inanlan ey. 2. Uurluk.
mason is.Fr. maon Masonluk yesi, farmason.
masr is.Fr. masseur Erkek masajc.
masz is.Fr. masseuese Bayan masajc.
mastrbasyon is.Fr. masturbation Cinsel blgelere dokunarak orgazm salama,
istimna, onanizm.
matador is.Fr. matador Boa greisi.
matematik is.Fr. mathmatique 1. Aritmetik, cebir, geometri gibi say ve l
temeline dayanarak niceliklerin zelliklerini inceleyen bilimlerin ortak ad, riyaziye.
2. sf. Sayya dayal, mantkl, ince hesaba bal.
matematisyen is.Fr. mathmaticien Matematikle uraan kimse.
materyal is.Fr. matriel 1. Gere. 2. Yazl, szl, grntl, kaydedilmi her trl
belge.
matine is.Fr. matine Gndz gsterimi.
matmazel is.Fr. mademoiselle 1. Evlenmemi Hristiyan kzlar iin "bayan" sz
yerine kullanlan bir unvan. 2. esk. Konaklarda yabanc dil eitimi veren kadn.
mayo is.Fr. maillot Genellikle denize girerken ten zerine giyilen, vcudun gerekli
ksmlarn skca rten giysi.
mayonez is.Fr. mayonnaise Yumurta sars, zeytinya ve limonla yaplan bir tr
koyu, souk yiyecek.
me is.Fr. mche 1. Sng gibi yalnz batrlarak yaralamaya yarayan, ksa, dz ve
ensiz kl. 2. San kk tutamlar biiminde deiik renklerde boyanm durumu.
medyum is.Fr. medium Ruhtesi iletiim kurma deneylerinde, ruhlarla insanlar
arasnda araclk ettiini ileri sren kimse.
megafon is.Fr. mgaphone Sesi ykseltip uzaa iletmeye yarayan koni biiminde
alet.
mekanizasyon is.Fr. mcanisation Mekanik dzeni salama.
62
melas is.Fr. mlasse eker retiminde, billurlaan eker alndktan sonra kalan
ekerli posa.
memorandum is.Fr. mmorandum Muhtra.
men is.Fr. menu 1. Yemek listesi. 2. Sofraya karlacak yemeklerin hepsi.
3. Komut veya seenek listesi
merserize is.Fr. merceris 1. Kimyasal bir yntemle parlaklk verilmi pamuk
iplii. 2. sf. Bu iplikle yaplan.
mesaj is.Fr. message 1. Bir devlet bynn, bir sorumlunun belirli bir olay veya
durum dolaysyla ilgililere gnderdii bildiri. 2. leti. 3. mec. Yaz veya szle
anlatlmas amalanan duygu, dnce.
mesen is.Fr. mcne Sanat ve bilim adamlarn koruyan kimse.
metelik is.Fr. metallique 1. esk. eyrek kuru, on para deerinde demir para.
2. mec. ok az para.
meteorolog is.Fr. mtorologue Hava tahmincisi.
meteoroloji is.Fr. mtorologie Hava koullarnda meydana gelen deimeleri,
iklim trlerini aratrp hava durumu tahminlerinde bulunan bilim dal, hava bilgisi.
metodoloji is.Fr. mthodologie Yntem bilimi.
metot is.Fr. mthode Yntem.
metrdotel is.Fr. matre dhtel ef garson.
metres is.Fr. matresse Evli bir erkekle nikhsz yaayan kadn, kapama, kapatma,
zamazingo.
metro is.Fr. mtro Bykehirlerde semtler arasnda ileyen, ulam yerin altnda
salayan tren, yer alt treni.
metroloji is.Fr. mtrologie 1. lme ile ilgili bir bilim dal. 2. Arlklar ve ller
stne inceleme kitab.
metropol is.Fr. mtropole Ana kent.
metropolit is.Fr. mtropolite Ortodokslarda patrikten sonra gelen ve bir blgenin
din ilerine bakanlk eden din adam.
metroseksel is.Fr. mtrosexuel Bakml erkek.
mezr is.Fr. mesure 1. Mezura. 2. l.
midibs is.Fr. midi+ng. bus Kk otobs.
mikrobiyolog is.Fr. microbiologue Mikrobiyoloji uzman.
mikrobiyoloji is.Fr. microbiologie Mikroplar konu alan bilim dal.
mikrofon is.Fr. microphone Elektrik akm etkisiyle sesi uzakta bulunan alcya
ulatran ara.
mikrokozmos is.Fr. microcosmos 1. Uzayda dnya ve insann durumu. 2. Kk
canllarn dnyas.
mikrop is.Fr. microbe 1. Mikroskopla grlebilen, rmeye, mayalanmaya ve
hastalklara yol aan bir hcreli canl. 2. mec. Kendisinden ktlk ve zarar gelen
kimse.
mikroskop is.Fr. microscope Bir mercek dzenei yardmyla kk nesneleri
bytp daha belirgin duruma getirmeye veya plak gzle grlmeyenleri
gstermeye yarayan alet.
mildiyu is.Fr. mildiou En ok balarda grlen, peronospora cinsinden, emelerini
bitkilerin yapraklarna salarak yaayan asalak bir mantarn oluturduu hastalk.
milfy is.Fr. mille-feuille Milfy hamuru.
63
milis is.Fr. milice 1. Sava srasnda orduya yardmc olarak toplanan silahl halk
gc. 2. Baz lkelerde yardmc gvenlik gc.
militan is.Fr. militant 1. Bir dncenin, bir grn baar kazanmas iin savaan,
mcadele eden kimse. 2. Bir siyasal rgtn etkin yesi. 3. Mcadelesini zor
kullanarak ve yasa d yollarla yapan taraftar.
militarist is.Fr. militariste Militarizm yanls olan kimse.
militarizm is.Fr. militarisme 1. Bir lkede ordu gcnn ar derecede ar
basmas. 2. Her tr sorunu asker yntemlere bavurarak zme, bundan dolay
silahl kuvvetlere ncelik tanma eilimi.
milyar is.Fr. milliard 1. Milyon kere bin, bin milyon. 2. Bu saynn ad, bilyon.
milyarder is.Fr. milliardaire 1. Bir veya daha ok milyar olan kimse. 2. mec.
Maddi varl bakmndan zengin saylan kimse.
milyon is.Fr. million 1. Bin kere bin. 2. Bu saynn ad.
milyoner is.Fr. millionnaire 1. Bir veya daha ok milyonu olan kimse. 2. Maddi
varl bakmndan zengince saylan kimse.
mimik is.Fr. mimique 1. Yz, el, kol hareketleriyle dnceyi anlatma sanat.
2. Duygular, dnceleri belirtecek biimde yzde beliren kmldanlar, hareketler.
minibs is.Fr. mini+ng. bus 10-12 kiilik oturma kapasitesi olan kk otobs.
minyatr is.Fr. miniature 1. ounlukla eski yazma kitaplarda grlen, k, glge
ve hacim duygusu yanstlmayan kk, renkli resim sanat. 2. Bu biimde yaplm
kk resim. 3. mec. Bir eyin kk lekte kopyas veya benzeri.
misket is.Fr. muscat 1. Mis zmnden yaplan arap. 2. Misket zm.
misket is.Fr. mousquet 1. Bomba ve arapnellerin iinde bulunan kurun veya
demir tanelerin ad. 2. Bilye.
misyon is.Fr. mission 1. Grev. 2. Ama. 3. Dinsel, bilimsel veya diplomatik bir
grev yklenmi kimselerden oluan kurul.
misyoner is.Fr. missionnaire 1. Bir dini, zellikle Hristiyanl yaymakla grevli
kimse. 2. mec. Kendini herhangi bir dnceyi, bir lky yaymaya adayan kimse.
mit is.Fr. mythe 1. Geleneksel olarak yaylan veya toplumun hayal gc etkisiyle
biim deitiren alegorik bir anlatm olan halk hikyesi, mitos. 2. mec. Efsaneleen
kavram veya kii.
mitoloji is.Fr. mythologie 1. Mitleri, doularn, anlamlarn yorumlayan, inceleyen
bilim. 2. Bir ulusa, bir dine, zellikle Yunan, Latin uygarlna ait mitlerin,
efsanelerin btn.
miyasma is.Fr. miasma esk. Salgn hastalklara yol atna inanlan etken.
miyaz is.Fr. myase Sinek kurtuklarnn insanda ve hayvanlarda ortaya kard
bozukluk.
mizanpaj is.Fr. mise en pages Sayfalama.
mizanpli is.Fr. mise en plis Islak san sarlp scak hava yardmyla
kurutulmasndan sonra fra ve tarakla yaplan tarama biimi.
mizantrop is.Fr. misenthrope 1. Merdmgiriz. 2. nsandan nefret eden (kimse).
mnemotekni is.Fr. mnmotechnie Birtakm altrma ve armlardan
yararlanarak bellei gelitirme yntemi.
mobilet is.Fr. mobylette Bir tr kk motosiklet.
model is.Fr. modle 1. Resim, heykel vb. yaplrken baka baka benzetilmeye
allan nesne veya kimse, rnek. 2. Bir zellii olan nesne veya kii. 3. Biim.
4. Giysi rneklerini iinde toplayan dergi. 5. Otomobil vb.nde tip. 6. Benzer.
64
7. rnek olmaya deer kimse veya ey, rnek, paradigma. 8. Manken. 9. Tasarlanan
rnn tantm veya deneme amacyla retilen ilk rnei, prototip.
modelaj is.Fr. modelage Oylumlama.
modelist is.Fr. modliste Modacnn tasarm gcn kalplayan teknisyen.
modem is.Fr. evirge.
modernist is.Fr. moderniste Modernizm yanls kimse.
modernizasyon is.Fr. modernisation adalama.
moher is.Fr. mohair 1. Tiftik. 2. sf. Tiftikten yaplan.
monografi is.Fr. monographie Bilimsel alanlarda zel bir konu veya sorun zerine
yazlan inceleme.
monokl is.Fr. monocle Tek gzde ka ile yanak arasna sktrlan, erevesiz ve
tek caml gzlk.
monopol is.Fr. monopole Tekel.
monoray is.Fr. monorail Tek bir raydan oluan demir yolu.
monotip is.Fr. monotype Harfleri ayr ayr dizip dken dizgi makinesi.
moral is.Fr. morale Bir insann ruhsal gc, manevi g, maneviyat.
morfinman is.Fr. morphinomane Morfin kullanma alkanl olan kimse, morfin
tiryakisi.
morg is.Fr. morgue 1. Hastanelerde veya mezarlklarda llerin belirli sre iin
saklandklar souk ortam. 2. Adliyede kovuturmay gerektiren olaylar sonucu
veya birdenbire ve pheli lmlerde, lm sebebinin ve lnn kim olduunun
belirlenmesi iin llerin konulduu ve incelendii yer.
Mors (II) z.is.Fr. morse 1. Nokta ve izgilerden oluan bir alfabe kullanan telgraf
dizgesi. 2. Bu iaretleri almaya ve gndermeye yarayan alet. 3. mec. Gizli iaret.
motopomp is.Fr. motopompe Motorlu tulumba.
motor is.Fr. moteur 1. Herhangi bir enerjiyi mekanik enerjiye dntren dzenek.
2. Akaryaktla ileyen deniz arac. 3. hlk. Motosiklet.
motosiklet is.Fr. motocyclette Motor silindirinin hacmi 125 santimetrekpten byk
olan, iki tekerlekli motorlu tat, motor.
mototren is.Fr. mototrain Motorlu tren.
motris is.Fr. motrice Birka arabal bir katarda elektrik motoru veya patlamal
motorla alan ve br arabalar ekmeye yarayan tat.
mozaik is.Fr. mosaque 1. Trl renklerde, kk kp biiminde mermer, ta veya
pimi toprak paralarnn yan yana getirilmesiyle yaplan resim ve bezeme ii.
2. Bu i iin kullanlan mermer paralar. 3. Tatl biskvi paralaryla yaplan
kakaolu pasta. 4. nce kum, imento ve kk mermer paralarndan oluan
karmla deme svas. 5. sf. Bu svayla yaplan (deme, merdiven vb.). 6. mec.
Deiik dillere ve kltrlere sahip insan topluluu.
mozole is.Fr. mausole Ant mezar.
mble is.Fr. meuble Mobilya.
msy is.Fr. monsieur 1. Erkeklere verilen bir unvan. 2. Bay.
muare is.Fr. moir 1. Dalgal parltlar verilmi olan bir kuma tr, kareli kuma.
2. sf. Bu kumatan yaplan.
mukus is.Fr. mucus Solunum yollar ve sindirim organlarnn hcreleri tarafndan
salglanan madde.
mulaj is.Fr. moulage 1. Bir eyin bal mumu, al vb. bir madde ile kalbn
karmak iin yaplan ilemlerin btn. 2. Bu ilemler sonunda elde edilen kalp.
65
multimedya is.Fr. multi+ng. media oklu ortam.

multimilyoner is.Fr. multimillionnaire ok zengin kimse.
muslin is.Fr. mousseline 1. Sk dokunmu, parlak, ince, yumuak bir kuma tr.
2. sf. Bu kumatan yaplan.
mze is.Fr. muse Sanat ve bilim eserlerinin veya sanat ve bilime yarayan
nesnelerin sakland, halka gsterilmek iin sergilendii yer veya yap.
mzik is.Fr. musique 1. Birtakm duygu ve dnceleri belli kurallar erevesinde
uyumlu seslerle anlatma sanat, musiki. 2. Bu biimde dzenlenmi seslerden oluan
eserlerin okunmas veya alnmas.
mzikalite is.Fr. musicalit Mzie uygun zellikleri tama.
mzikolog is.Fr. musicologue Mzik bilimci.
mzikoloji is.Fr. musicologie Mzik bilimi.
-N-
naif is.Fr. naf 1. Saf, deneyimsiz. 2. Gzel sanatlarn zellikle resim alannda kendi
kendini yetitirmi sanats veya onun yapt. 3. Kendi kendini yetitirmi, doal
bir plastik sanat yeteneine sahip sanatlar tarafndan yaratlan resim sanat.
4. Acemice yaplan.
nansuk is.Fr. nansouk Bir cins ince, sk dokunmu patiska.
narkotizm is.Fr. narcotisme Uzun sre ve ok miktarda uyuturucu madde
kullanmaktan doan bozukluklarn btn.
nasyonalizm is.Fr. nationalisme Milliyetilik.
natr is.Fr. nature Doa.
natralizm is.Fr. naturalisme Doalclk.
natrist is.Fr. naturiste Doac.
natrmort is.Fr. nature morte ldoa.
Nazizm z.is.Fr. nazisme Almanya'da 1930'lu yllarda Hitler tarafndan kurulan
Nasyonal Sosyalist Partisinin, Alman rknn stnln savunan politikas,
Hitlercilik.
nekroloji is.Fr. ncrologie 1. Nekroz bilimi. 2. lm birinin ansna yazlan yaz.
nekroz is.Fr. ncrose Nekroz grnmnde veya durumunda olan.
Neptn z.is.Fr. Nptune Gne'e yaknlk bakmndan sekizinci olan gezegen.
neptnyum is.Fr. neptunium Atom numaras 93, atom arl 239 olan, uranyumun
ntronlarla bombardmanndan yapay olarak elde edilen, radyoaktif bir element.
nervr is.Fr. nervure 1. Bir veya iki milimlik pili. 2. Direnci artran knt.
nevralji is.Fr. nvralgie Sinir zerinde duyulan, genellikle iddetli ve batc ar.
nevrasteni is.Fr. nevrasthnie Ba arlar, sindirim glkleri vb. fiziksel
rahatszlklar ve ruhsal grevlerde geveme ve bitkinlik biiminde grlen, sinirsel
glerin zayflamasndan doan nevroz, sinir argnl.
66
nikelaj is.Fr. nickelage 1. Metal bir yzeyi nikelle kaplama ii. 2. Nikel kaplanm
metal. 3. Metal zerine nikelle yaplm kaplama.
Noel z.is.Fr. Noel Hristiyanlarn her yl 25 Aralk'ta Hz. sa'nn doum gnn
kutladklar yortu.
nomografi is.Fr. nomographie Saysal hesaplar yerine, baka izgilerle kesim
noktalar zmleri veren, uygun biimde izilmi izgi veya grafiklerden
yararlanmaya dayanan yntem.
nostalji is.Fr. nostalgie 1. Gemite kalan gzelliklere olan zlem duygusu ve bu
duygunun baskn bir duruma gelmesi, gemiseverlik, gndedn. 2. Deiime kar
duyulan korku sonucu gemie snma duygusu, gemiseverlik, gndedn.
not is.Fr. note 1. Bir eyi hatrlamak iin yazlan ksa yaz. 2. Okullarda rencinin
dersle ilgili bilgi ve beceri dzeyini gstermek zere retmenlerce verilen say,
derece. 3. mec. Bir eyin nitelii zerine edinilen kan.
ntron is.Fr. neutron Yaklak olarak proton arlnda ve elektrik ykl olmayan
bir atom cisimcii.
n is.Fr. nu plak resim.
nans is.Fr. nuance nce ayrm.
nmismat is.Fr. numismate Madalya ve eski para bilimiyle uraan kimse.
nmismatik is.Fr. numismatique Eski para ve madalyalarn tarihi ve tanmyla
uraan bilim.
-O-
obelisk is.Fr. oblisque Dikili ta.

oberj is.Fr. auberge ehir merkezinin dnda sade, basit kurulmu konaklama yeri.
objektivite is.Fr. objectivit Nesnellik.
obstrksiyon is.Fr. obstruction Engelleme.
obs is.Fr. obus Yksek ve alaktan mermi atabilen ksa namlulu top.
odeon is.Fr. odon Eski Yunan'da mzisyenlerin konser verdii basamakl yer.
oditoryum is.Fr. auditorium 1. Etkinlik merkezi. 2. Antik Roma'da halkn ozanlar
dinlemek zere topland yer.
odyometre is.Fr. audiomtre itme organ ve sisteminin niteliklerini deerlendiren,
iitmeyi len ara.
ofis is.Fr. office yeri, daire, bro.
oje is.Fr. ongle Trl renklerde trnak cilas.
okazyon is.Fr. occasion 1. Frsat. 2. sf. mec. Kelepir.
oksijen is.Fr. oxygne Atom numaras 8, atom arl 16 olan, hidrojenle birleerek
suyu oluturan, rengi, kokusu ve tad olmayan, havada bete bir orannda bulunan
bir gaz, mvellidlhumuza.
oktrua is.Fr. octroi esk. ehre giren eylerden alnan vergi.
67
olimpiyat is.Fr. olympiade 1. Her drt ylda bir baka lkede yaplan, amatrlerin
ve lkelerinde profesyonel olarak futbol, basketbol, voleybol vb. takm sporlaryla
uraanlarn katld uluslararas spor yarmalar, olimpiyat oyunlar. 2. Baz
alanlarda dzenlenen yarma. 3. esk. Yunanistan'da Zeus onuruna yaplan
yarmalar.
omlet is.Fr. omlette rplm yumurtayla sade olarak yaplabilen veya iine peynir,
kyma vb. katlarak tavada piirilen bir yemek.
omnibs is.Fr. omnibus esk. 1. ehirlerde yolcu tayan atl araba. 2. Yolcu tayan
motorlu byk tat.
onanizm is.Fr. onanisme Mastrbasyon.
ondlatr is.Fr. ondulateur Telgraf yazs.
oniks is.Fr. onyx Balgam ta.
onomastik is.Fr. onomastique zel adlar ve zellikle kii adlar bilimi.
ons is.Fr. once Genellikle gm, altn ve platin gibi kymetli metallerin veya
elmas, yakut gibi deerli talarn ktlelerinin llmesi iin kullanlan, Fransa'da
30,59 gr, ngiltere'de 28,349 gr arlnda bir arlk ls birimi.
onur is.Fr. honneur 1. nsann kendine kar duyduu sayg, eref, z sayg,
haysiyet, izzetinefis. 2. Bakalarnn gsterdii saygnn dayand kiisel deer,
eref, itibar.
opalin is.Fr. opaline Opali andran camdan yaplm vazo, kupa vb.
operakomik is.Fr. opra-comique Konumal ve arkl blmlerin bir arada
bulunduu oyun.
operatr is.Fr. oprateur 1. Cerrah. 2. letmeci. 3. letmen. 4. esk. Baslacak
metinleri dizgi makinesinde dizen kimse.
operatris is.Fr. opratrice Kadn operatr.
operet is.Fr. oprette 1. Elenceli, hafif konulu, iinde bestesiz konumalar bulunan
sahne eseri. 2. Bu eseri oynayan oyunculardan oluan kurulu.
oportnizm is.Fr. opportunisme Frsatlk.
ordvr is.Fr. hors-doevre Yemekalt.
organizasyon is.Fr. organisation 1. Dzenleme. 2. Devlet, idare, toplum vb.nin
dzenleni biimi. 3. Dzenli bir grubun yelerinin tamam. 4. Kurulu, kurum,
tekilat.
organizatr is.Fr. organisateur Dzenleyici.
organoleptik is.Fr. organoleptique Cisimlerin duyu organlarn etkileme yetenei.
organtin is.Fr. organtine 1. Seyrek dokunmu, ince, sert bir kuma. 2. sf. Bu
kumatan yaplm.
organze is.Fr. organza 1. pek veya keten iplikle dokunmu, tlbent inceliinde bir
tr kolal kuma. 2. sf. Bu kumatan yaplm.
orgazm is.Fr. orgasme Cinsel uyarm ve zevkin en yksek noktas, doyum.
orijin is.Fr. origine 1. Soy sop. 2. Kken, balang, kaynak.
orijinalite is.Fr. originalit 1. zgnlk. 2. mec. Allagelenden deiik, artc
nitelikte olma durumu.
orografya is.Fr. orographie Da bilimi.
oryantalist is.Fr. orientaliste Dou bilimci.
oryantalizm is.Fr. orientalisme Dou bilimi.
oryantasyon is.Fr. orientation 1. Ynlendirme. 2. Uyumlanma. 3. Eitme.
osteolog is.Fr. ostologue Kemik bilimci.
68
osteoloji is.Fr. ostologie Kemik bilimi.

otel is.Fr. hotel Yolcu ve turistlere geceleme imkn salamak, bunun yannda
yemek, elence vb. hizmetleri sunmak amacyla kurulmu iletme.
otelgarni is.Fr. hotel garni Apart otel.
otobs is.Fr. autobus Yolcu tayan, motorlu byk tat.
otogar is.Fr. autogare ehirler aras alan motorlu tatlarn yolcularn aldklar
ve indirdikleri yer.
otografi is.Fr. autographie Yal mrekkeple zel kda izilen ekillerin
litografya teknii ile ta zerine yazlmas.
otojestiyon is.Fr. autogestion z ynetim.
otoklav is.Fr. autoclave 1. Vida ve cvatalarla tutturulmu basit bir kapa olan, i
basnca dayankl kap. 2. Laboratuvar ilerinde ve ameliyatlarda yararlanlan her
trl ara ve gereci mikropsuzlatrmak iin kullanlan basnl buhar kazan.
otokrasi is.Fr. autocratie Hkmdarn, btn siyasal kudreti elinde bulundurduu
ynetim biimi.
otokritik is.Fr. autocritique z eletiri.
otoman is.Fr. ottoman 1. Bir tr ipekli kuma. 2. Sedir biiminde kanepe.
otomasyon is.Fr. automation ziler.
otomat is.Fr. automate 1. Canl bir varln yapabilecei baz ileri yapan mekanik
veya elektrikli ara. 2. Scak su verecek biimde hazrlanm, hava gaz ocakl
cihaz. 3. Yaplarda, merdivenleri aydnlatacak biimde dzenlenmi elektrik
dzenei.
otomatizm is.Fr. automatisme Bir cihaza, bir alete otomatik bir ileyi kazandrmak
iin gerekli olan dzen.
otomobil is.Fr. automobile Motorlu, drt tekerlekli kara tat.
otomotiv is.Fr. automotive Motorlu tat yapmyla uraan endstri kolu.
otonomi is.Fr. autonomie zerklik.
otopark is.Fr. auto parc Tatlarn trafik bakmndan uygun olan ve belli bir sre
brakldklar ak veya kapal yer, park yeri, park.
otorite is.Fr. autorit 1. Yaptrma, yasak etme, emretme, itaat ettirme hakk veya
gc, yetke, sulta, velayet. 2. Siyasi veya idari g. 3. mec. almalaryla kendini
kabul ettirmi, baarl kimse.
ototrofi is.Fr. autotrphie z beslenme.
ozalit is.Fr. ozalid Yzeyi a kar duyarl bir madde ile kapl kt zerine,
kalptan ekilmi resim kopyas.
--
tanazi is.Fr. euthanasie lme hakk.

69
-P-
pagoda is.Fr. pagode in, Japonya vb. Uzak Dou lkelerinde kule biiminde
yaplm tapnak.
paket is.Fr. paquet 1. inde bir veya birok ey bulunan, kda sarlarak veya
kutuya konularak balanm, elde tanacak byklkte nesne. 2. sf. Kda
sarlarak veya bir kutuya konularak sata hazr duruma getirilmi, belli bir miktarda
olan (yiyecek, ila vb.). 3. sf. argo Dolu (toplu tam arac).
pakt is.Fr. pacte Antlama.
palas is.Fr. palace 1. Lks otel. 2. esk. Gsterili yap, saray. 3. sf. argo Kolay,
rahat. 4. sf. argo Kolaylk gsteren, hoa giden (nesne, kimse, yer).
paleograf is.Fr. palographe Eski el yazlar uzman.
paleografi is.Fr. palographie Eski el yazlarn okuma bilgisi.
paleontoloji is.Fr. palontologie Tal bilimi.
palet is.Fr. palette 1. Bu zamanla ilgili. 2. Sanayide eitli amalarla kullanlan
yayvan ve geni levha. 3. Hzl yzmek iin ayaa geirilen ara. 4. Tankn veya
baz i makinelerinin her trl arazide yol almasn salayan iki yanndaki
tekerleklerini iine alan metal erit, trtl.
palto is.Fr. paletot Souk havalarda br giyeceklerin stne giyilen kaln
kumatan giysi.
panama is.Fr. panama 1. Orta Amerika'da yetien bir bitkinin yapraklarndan
rlm yumuak hasr apka. 2. zel olarak dokunmu bir kuma tr.
pandantif is.Fr. pendentif nce bir zincirle boyna taklan deerli tak.
panel is.Fr. panel 1. Ak oturum. 2. Yerletirilecei yzeyin bir blmne uyan,
ounlukla dikdrtgen biiminde dzgn para.
panik is.Fr. panique Ani dehet duygusu, byk korku, rk.
panjur is.Fr. abat-jour Gnei ve rzgr nlemeye, azaltmaya yarayan, alr
kapanr dar ve yatay tahtadan, plastikten veya metal gerelerden yaplm,
pencereye taklan kapatma dzenei.
pankart is.Fr. pancarte Toplant ve gsterilerde tanan, zerinde benimsenen
amacn birka szle gsterildii karton veya bezden levha.
pankras is.Fr. pancrace Grele boksu birletiren spor karlamas.
panorama is.Fr. panorama 1. Yksek bir yerden bakldnda gz nne serilen
geni grn. 2. Genel grnm.
pansiyon is.Fr. pension 1. Btn veya bir blm srekli veya belli bir zaman iin
kiraya verilen, istee gre yemek de veren ev. 2. cretli renci yurdu.
pansiyoner is.Fr. pensionnaire Pansiyonda kalan kimse.
Panslavizm z.is.Fr. panslavisme Slav asll btn halklar ayn ynetim altnda
toplama amac gden politik akm ve hareket.
panteon is.Fr. panthon esk. 1. Yunan ve Romallarn en byk tapnaklarna
verdikleri ad. 2. Bir halkn, bir ulusun btn tanrlar. 3. Byk yararlk gstermi
kimselerin gmld ulusal ant.
pantograf is.Fr. pantographe Bir biimi bylterek veya klterek kopya etmek
iin kullanlan kollu, eklemli bir tr cetvel.
70
pantolon is.Fr. pantolon Belden balayan ve genellikle paalar ayak bileklerine

kadar inen giyecek.
papyekue is.Fr. papier couch Kue kd.
papyon is.Fr. papillon Kelebek biiminde, bir engelle veya lastik bala yakaya
tutturulan kravat, papyon kravat.
paradi is.Fr. paradis Bir tiyatroda en st balkon.
paraf is.Fr. parafe Yalnz adn veya ad ve soyadn ba harfleriyle atlan ksa imza.
paragraf is.Fr. paragraphe 1. Dz yazlarn kendi iinde satr balaryla ayrldklar
blmler. 2. Kanun maddelerinin kendi ilerinde satr balaryla ayrldklar ufak
blmlerden her biri. 3. engel iareti 4. mec. Blm.
paramnezi is.Fr. paramnsie Kelimelerin anlamlarn ve kullanlarn unutma
sonucu oluan bellek zayfl.
parantez is.Fr. paranthse 1. Ayra. 2. mec. Konunun dnda kalan sz ve yaz.
parat is.Fr. parachute Hava tatndan veya yksek bir yerden atlan bir cismin
veya atlayan bir insann kontroll biimde yere inmesini salayan ara.
paratoner is.Fr. paratonnerre Yldrmsavar.
paratberkloz is.Fr. paratuberculose Gevi getirenlerde aside direnli bir
bakterinin sebep olduu hastalk.
paravan is.Fr. paravent 1. Menteelerle birbirine bal birka paradan oluan ve
yaplarda baz blmleri ayrmakta kullanlan, katlanr, tanr ereveli perde,
paravana. 2. sf. mec. Adndan, yetkisinden, gcnden kendisine belli etmeden
yararlanlan, paravana.
pardon is.Fr. pardon "zr dilerim, affedersiniz" anlamlarnda kullanlan bir sz.
pards is.Fr. pardessus Serin havalarda br giysilerin zerine giyilen, paltodan
ince stlk.
parfm is.Fr. parfum 1. Gzel koku. 2. ielenmi gzel koku.
parfmeri is.Fr. parfumerie 1. eitli kozmetiklerin ve kokularn yapm ve
satm.2. Kozmetiklerin ve kokularn tm. 3. Bunlarn satld dkkn.
parite is.Fr. parit ki lke parasnn karlkl deeri.
parke is.Fr. parquet 1. Konut, i yeri vb. yerlerin tabann demek iin eitli
boyutlarda, ince, uzunca tahta paralarnn veya yapay malzemenin belirli bir
dzene gre yerletirilmesiyle yaplan deme. 2. Bu demede kullanlan, ayn
boydaki kk tahta paras. 3. Parke ta.
parkur is.Fr. parcours 1. Binicilik, bisiklet, atletizm, yry vb. sporlarn
yapld zel yol. 2. Gezi ve yry yaplan zel yol.
parlamentarizm is.Fr. parlementarisme Yrtme organnn, seimle kurulmu
yasama organlarna kar sorumlu olduu politik dzen.
parlamenter is.Fr. parlementaire 1. Milletvekili. 2. sf. Parlamentoya dayanan,
parlamento ile ilgili.
parsel is.Fr. parcelle mar yasalarna gre ayrlp snrlanm arazi paras.
parselasyon is.Fr. parcellation Parselleme.
parmen is.Fr. parchemin Yaz yazmak, resim yapmak iin zel olarak hazrlanan
deri, tire.
parter is.Fr. parterre Tiyatro, sinema vb. yerlerde, sahnenin bulunduu ilk kat ve
burada bulunan koltuklar.
parti (I) is.Fr. parti 1. Ortak dnce ve grteki kiilerin oluturduklar siyasal
topluluk, frka. 2. nsan topluluu.
71
partizan is.Fr. partisan 1. Partici. 2. Dmanlarna kar mcadele verirken cephe

gerisinde silahl harekete katlan kimse.
partner is.Fr. partenaire Tiyatro, sinema vb. sanat kollarnda zellikle barol
oynayan sanatnn rol arkada.
pasaj is.Fr. passage 1. inde dkknlar bulunan, zeri kapal veya ak ar.
2. Yaznn veya eserin bir blm, para.
pasaport is.Fr. passeport Bir birlie verilen ve azdan aza btn askerlere
yaylan emir.
pasavan is.Fr. passavant Snrda olan lkelerin snr blgeleri iinde oturan kendi
vatandalarna komu blge snrlar iinde ksa sreli dolamalarn salamak zere
verdii belge.
pasifik is.Fr. pacifique Bir okyanus ukuruyla snrl, dengesiz ve depremle ilgili
kta kenar.
pasiyans is.Fr. patience skambille alan bir fal.
paspartu is.Fr. passe-partout 1. Sergilenmek zere hazrlanan fotoraf veya
tablonun kenarlarnda fon kd ile oluturulan, ereve ile konu arasndaki boluk.
2. Sergilenmek zere hazrlanan fotoraf veya tablonun kenarlarnda fon kd ile
oluturulan, ereve ile konu arasndaki boluk
pastel is.Fr. pastel 1. Pastel kalem. 2. Byle kalemlerle yaplan resim. 3. sf. Soluk,
mat (renk).
pastil is.Fr. pastille Genellikle boaz enfeksiyonlarna kar azda emilerek
kullanlan ila.
pastis is.Fr. pastis Anason kokulu bir tr alkoll iki.
pasti is.Fr. pastiche 1. Baka sanatlarn eserlerini taklit yoluyla meydana
getirilen sanat eseri. 2. Bir ekoln zelliklerine gre meydana getirilmi eser.
pastrizasyon is.Fr. pasteurisation St, bira, meyve suyu vb. maddelerin
bozulmasna yol aacak mikroorganizmalarn yok edilmesi iin zel aletlerde 75
C'ye kadar stlp birdenbire soutulmas yoluyla uygulanan ilem.
patakrem is.Fr. patcrme Yz ve boyundaki bozukluklar ve przleri gideren
pudra ile fondten karm bir madde.
paten is.Fr. patin 1. Buz stnde kaymak iin kullanlan, ounlukla tabanna, dar
uzun bir elik takl ayakkab. 2. Bu ayakkabnn dz yerlerde kaymakta kullanlan
tekerlekli tr. 3. Halk oyunlarnda yan yana, art arda, srt srta durulardan oluan
izgi ve daire biimleri ile oyuncularn sahne zerinde dalarak oluturduklar ekil
veya dzen.
patron (I) is.Fr. patron 1. Bir ticaret veya sanayi kurumunun sahibi, ba, ivereni.
2. mec. Bir kuruluta, bir i yerinde makam bakmndan yetkili kimse. 3. mec. Bir
kuruluta, bir i yerinde makam bakmndan yetkili kimse.
patron (II) is.Fr. patron Kuman biilmesine yarayan, bir giysi rneindeki
paralarn biimine gre kesilmi kt, kalp.
pavyon is.Fr. pavillon 1. Bir kuruluun, bir kurumun, bir bahe iindeki
yaplarndan her biri. 2. Bir fuarda rnleri bamsz sergileme yeri. 3. Geceleri ge
vakte kadar ak, ikili elence yeri.
payet is.Fr. paillette Giysi vb. ilemek iin kullanlan kk, prltl pul.
pazen is.Fr. basin Dokumas kaln, sk ve yumuak, bir tr pamuklu bez.
pedal is.Fr. pdale Bir makinede, bir arata ayak yardmyla dnmeyi veya hareketi
salayan dzen, ayaklk.
72
pedikr is.Fr. pdicure Trnaklar kesip dzeltme, nasrlar yumuatma veya

karma gibi ilerle ilgili ayak bakm.
pedolog (I) is.Fr. pdologue ocuk bilimci.
pedolog (II) is.Fr. pdologue Toprak bilimci.
pedoloji (I) is.Fr. pdologie ocuk bilimi.
pedoloji (II) is.Fr. pdologie Toprak bilimi.
pelerin is.Fr. plerine Omuzlardan aa dklen, geni, kolsuz bir tr stlk.
pelikl is.Fr. pellicule Bo film, film eridi.
pelr is.Fr. pelure nce ve yar saydam bir kt tr.
pel is.Fr. peluche Bir yz uzun tyl, yumuak ve parlak, kadifeye benzer bir
kuma tr.
pens is.Fr. pince 1. Giysilerde baz yerlerden ieriye doru daraltlarak dikilmi
blm. 2. Kska biiminde ine. 3. Pense.
pense is.Fr. pince 1. eitli biim ve byklkte maa veya kska. 2. Birok
meslek dalnda eitli nesneleri skmak, germek, kvrmak, tutmak vb. iler iin
kullanlan deiik biimlerde el aleti, pens.
penuvar is.Fr. peignoir Bir tr sabahlk.
penye is.Fr. peign 1. Dokumaclkta zel arala apresi yaplm bir tr ince kuma.
2. Bu kumatan yaplm st giysisi.
perforaj is.Fr. perforage Delme.
perforje is.Fr. perforger Delik ama.
performans is.Fr. performance Baarm.
periskop is.Fr. priscope Denizaltlarda, tanklarda, siperlerde kullanlan,
gzlemcinin gvenli bir biimde evreyi aratrmasn salayan mercekli ara.
perma is.Fr. permanente Salarn uzun sre dalgal veya kvrck kalmasn
salamak iin uygulanan ilem, permanant.
permanant is.Fr. permanente Perma.
permiyen is.Fr. permien Birinci an altnc ve sonuncu dnemi ve bu dnemde
olumu yer katmanlar.
peron is.Fr. perron 1. Otobs terminallerinde aracn yanat, yolcularn inip
binmesine yarayan blm. 2. Tren, tramvay, metro istasyonlarnda yol boyunca
uzanan, inilip binilen zel blm.
personel is.Fr. personnel 1. Bir hizmet veya kuruluun grevlileri, bir i yerinde
alanlarn tm. 2. Devlet ve dier kamu kurulularnda alan, etkinlie eitli
grevleriyle katlan gerek kiiler.
perspektif is.Fr. perspective 1. Grnge. 2. Bak as. 3. Nesneleri bir yzey
zerine grldkleri gibi izme sanat.
pert is.Fr. perte Deersizleme, zarar.
pemelba is.Fr. pche melba ekirdei karlm yarm eftalinin genellikle
vanilyal veya kaymakl dondurma zerine oturtulmas ve krema ile sslenmesiyle
yaplan bir tr tatl.
petrografi is.Fr. petrographie Ta bilimi.
petrokimya is.Fr. petrochimie Petrolden organik kimyasal rnler elde etmede
kullanlan sanayi dal.
petrol is.Fr. petrole Younluu 0,8-0,95 arasnda olabilen, hidrokarbrlerden
olumu, kendisine zg kokusu olan, koyu renkli, artlmam, doal yanc
mineral ya, yer ya.
73
peyzaj is.Fr. paysage 1. Kr resmi. 2. Bir yerin doal grn.

pigme is.Fr. pygme Boy ortalamas 150 santimetrenin altnda olan Afrika kkenli
bir zenci topluluun bireyi.
pijama is.Fr.pyjama ki paradan oluan yatak giysisi.
pikaj is.Fr. piquage Bilgisayarda dizilen yazlar milimetrik kartona yaptrp
dzenleme ii.
pike (I) is.Fr. piqu 1. Kabartmal pamuklu kuma. 2. Bu kumatan yaplan yatak
rts. 3. sf. Bu kumatan yaplan.
pike (II) is.Fr. piqu 1. Uan yksekten, hedef zerine byk bir a ile inmesi.
2. Uan yksekten hedefin zerine dik olarak saldrmas. 3. Yksek bir yerden
suya dik olarak dalma.
piket is.Fr. piquet ki, veya drt kii arasnda ve otuz iki ktla oynanan bir tr
iskambil oyunu.
piknik is.Fr. picnic 1. Yemek yemek, elenmek iin ak alanda yaplan gnbirlik
gezinti. 2. Suyu, yeillii olan, gezinti yaplacak yer.
piko is.Fr. picot Kimi rtlerin veya amarlarn kenarna makineyle yaplan bir
ss tr.
pil is.Fr. pile Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine eviren ara, batarya.
pili is.Fr. pli Kuma, kt vb.nde bir blmn brnn zerine getirilmesiyle
oluturulan kvrm, krma.
pilot is.Fr. pilote 1. Bir hava tatn kullanmak ve ynetmekle grevli kimse.
2. Otomobil yarlarnda arac kullanan kimse. 3. sf. Deneme niteliinde olan.
pilotaj is.Fr. pilotage Bir hava tatn ynetme.
pirogravr is.Fr. pyrogravure Dalama resim.
pirometri is.Fr. pyromtrie ok yksek scaklklar lme yntemi.
pisin is.Fr. piscine Yzme havuzu.
piston is.Fr. piston 1. Baz aralarda, motorlarda bir silindir iinde dzenli hareket
eden daha kk apl silindir, itenek. 2. mec. Kayrc.
pisuvar is.Fr. pissoir Genel tuvaletlerde erkeklerin kulland, duvar kenarna
yerletirilmi sidiklik.
piyanist is.Fr. pianiste Piyano alan kimse.
piyes is.Fr. pice Oyun.
piyon is.Fr. pion 1. Satranta oyunun banda n sraya dizilen, bulunduklar sra
zerinde ilk hamlede bir veya iki hane gidebilen sekiz kk tatan her biri, piyade.
2. mec. Bir kar salamak iin yararlanlan, istenildii gibi kolayca kullanlabilen
kimse.
plaj is.Fr. plage Kumsal.
plak is.Fr. plaque 1. Sesleri kaydetmek ve kaydedilen sesleri yeniden pikap veya
gramofonda dinlemek amacyla hazrlanan plastik daire biiminde yaprak. 2. Metal
nesne, plaka.
plaket is.Fr. plaquette 1. Onurluk. 2. Metal, aa, cam vb.nden trl biimlerde
yaplan, duvara veya herhangi bir yere aklan kk, alak kabartma levha.
planete is.Fr. planchette Harita karmaya yarayan bir alet.
planr is.Fr. planeur Hava akmlarndan yararlanarak uan, uaa benzer motorsuz
hava tat.
plantasyon is.Fr. plantation Sanayide kullanlan kahve, kakao, kauuk vb.
bitkilerin geni lde yetitirildii iletme.
74
plastik is.Fr. plastique 1. Is ve basn etkisiyle biim verilen, organik veya sentetik
olarak yaplan madde. 2. sf. Bu maddeden yaplan.
plastron is.Fr. plastron 1. Erkek giyiminde, gmlein gs tarafnn zerine
taklan para. 2. Kl oyunu oynarken kullanlan mein gslk. 3. zool.
Kaplumbaann kabuunun karn tarafna verilen zel ad.
pleistosen is.Fr. plistocne Buzul a.
pliyosen is.Fr. pliocne nc an en son dnemi.
plviyometre is.Fr. pluviomtre Yaler.
podset is.Fr. peau de Sude 1. Set. 2. sf. Setten yaplan.
podyum is.Fr. podium Genellikle atletizm yarmalarnda derece alan atletlerin
veya giysileri sergilemek iin mankenlerin ktklar merdivenli, ykseke yer.
poker is.Fr. poker Genellikle drt kiiyle ve otuz iki ktla oynanan bir tr
iskambil oyunu.
polar is.Fr. polaire Kutup.
poliklinik is.Fr. policlinique Hastalklarn n tanlarnn ve hastalarn ayakta
tedavilerinin yapld zel klinik.
polip is.Fr. polype Slenterlerden, toplu veya tek bana yaayabilen basit yapl
hayvan.
polis is.Fr. police 1. ehirde kamu dzenini, huzur ve gvenlii salayan kurulu,
kolluk, zabta. 2. Bu kuruluta yer alan grevli, kolluku.
polisaj is.Fr. polissage 1. Dokunmu kumalardaki tarak izlerini yok etmek iin bu
kumalar bir baktan geirme ilemi. 2. Parlaklk verme.
politeizm is.Fr. polythisme ok tanrclk.
poliretan is.Fr. polyurthane Younluu ok dk cam, vernik, kauuk veya
kpk grnndeki lastie benzeyen madde.
Polonez z.is.Fr. polonaise Polonyal.
pomat is.Fr. pommade Yal ve kokulu merhem.
pompaj is.Fr. pompage Pompalama.
ponje is.Fr. pong Dz, ince ve sk dokunmu bir ipekli tr.
ponpon is.Fr. pompon 1. Yuvarlak pskl. 2. Pudra srmek iin kullanlan yumuak
tyl tuvalet gereci.
poplin is.Fr. popeline 1. Pamuk, keten veya ipekten sk dokunmu ince bir kuma
tr. 2. sf. Bu kumatan yaplan.
poplarite is.Fr. popularit Tutulma.
poplasyon is.Fr. population 1. Varlk. 2. Nfus.
poplist is.Fr. populiste Halk yardaks.
poplizm is.Fr. populisme 1. Politik durumu dramatize ederek halkn ilgisini
uyandrmak amacyla yaplan politika. 2. Halk yardakl.
pornografi is.Fr. pornographie Porno.
porselen is.Fr. porcelaine 1. Kaolinden yaplma, beyaz, sert ve yar saydam mlek
hamuru. 2. sf. Bu hamurdan yaplm (tabak vb.).
porsiyon is.Fr. portion Herhangi bir yemekten bir kimseye verilen belirli miktar.
portbagaj is.Fr. porte-bagages Otomobil, bisiklet vb. tatlarda eya konacak yer,
bagaj.
portbebe is.Fr. porte bb Bebekleri kucakta veya elde tamak iin kullanlan
anta.
75
portmanto is.Fr. portemanteau Palto, apka vb. eyleri asmak iin yaplm, rafl,
bazlar aynal asklk.
portmone is.Fr. porte-monnaie Bozuk para czdan.
portr is.Fr. porteur Tayc.
posti is.Fr. postiche Kadnlarn genellikle balarnn arkasna taktklar ek sa.
postrestant is.Fr. poste restante Alcs tarafndan postaneden alnmak zere
gnderilen mektup veya paket.
poet is.Fr. pochette Torba.
potin is.Fr. bottine Koncu ayak bileini rtecek kadar uzun olan, backl veya yan
taraf lastikli ayakkab.
poz is.Fr. pose 1. Resim ve fotorafta duru. 2. Fotorafta objektifin ak kald
sre. 3. Fotoraf makinesinde kullanlan filmde her bir kare. 4. mec. Kurum, alm.
pozisyon is.Fr. position 1. Konum. 2. Durum.
ptibr is.Fr. petit-beurre ifte frnlanm, tereyal, dikdrtgen biiminde,
kenarlar trtkl bir biskvi tr.
ptifur is.Fr. petit fours Kuru hamurdan hazrlanan veya arasna krema doldurulan
kk pasta.
ptikare is.Fr. petit-carr 1. Kk kareli kuma. 2. sf. Bu kumatan yaplan.
prediksiyon is.Fr. prdiction Kehanet.
prefabrikasyon is.Fr. prfabrication Ev, gemi vb. eylerin nceden hazrlanm bir
plana gre, bir btn olarak birletirilmesi yntemi.
prens is.Fr. prince 1. Hkmdar ailesinden olan erkeklere verilen unvan. 2. Bir
prensliin banda bulunan kimse. 3. Baz lkelerde en yksek soyluluk unvan.
prenses is.Fr. princesse 1. Hkmdar ailesinden olan kadn veya kzlara verilen
unvan. 2. Hkmdar kars.
prestij is.Fr. prestige Saygnlk.
prezervatif is.Fr. prservatif Cinsel ilikiyle geebilecek hastalklardan korunmak
veya kadnn hamile kalmasn nlemek iin erkeklerin kulland ince, saydam bir
tr klf, kondom, kaput.
primitivizm is.Fr. primitivisme lkelcilik.
priz is.Fr. prise Elektrik akm almak iin fiin sokulduu yuva.
prodksiyon is.Fr. production Yapm.
prodktivite is.Fr. productivit retkenlik.
profesr is.Fr. professeur 1. Yksekretim kurulularnda en st aamada olan
retim yesi. 2. Yksekretim kurulularnda en st aamada olan unvan. 3. mec.
Bir ii en iyi bilen veya yapan kimse.
profiterol is.Fr. profiterole Arasnda krema bulunan zel yuvarlak toplar zerine
scak ikolata dklerek yaplan bir tatl tr.
projektr is.Fr. projecteur 1. Ildak. 2. Yanstm aygt.
proletarya is.Fr. proltariat Emeki snf.
proleter is.Fr. proltaire Emeki.
prolog is.Fr. prologue n deyi.
promil is.Fr. promille Kandaki alkol miktarn gsteren birim.
promosyon is.Fr. promotion zendirme.
promnat is.Fr. promenade Gezinti yeri.
propagandist is.Fr. propagandiste Tantc.
prosedr is.Fr. procdure 1. lem. 2. Yntem.
76
prospekts is.Fr. prospectus Tantmalk.

protokol is.Fr. protocole 1. Bir toplant, oturum, soruturma sonunda imzalanan
belge. 2. Diplomatlar arasnda yaplan anlama tutana. 3. Diplomatlkta,
devletler arasndaki ilikilerde geen yazmalarda, resm trenlerde, devlet
bakanlar ile onlarn temsilcileri arasndaki grmelerde uygulanan kurallar.
4. Resm ilikilerde ve ilemlerde ciddiyet.
protonema is.Fr. protonma Yosun sporlarnn imlenmesinden oluan iplik
biimindeki organ.
prototip is.Fr. prototype 1. lk rnek. 2. Model.
provizyon is.Fr. provision Bir ekin para olarak karl.
provokasyon is.Fr. provocation Kkrtma.
provokatr sf.Fr. provocateur Kkrtmac.
psikiyatr is.Fr. psychiatre Psikiyatri ile uraan uzman.
psikolog is.Fr. psychologue Ruh bilimci.
psikopatolojik sf.Fr. psychopathologique Psikopatoloji ile ilgili.
psikoterapi is.Fr. psychothrapie Hekimin hastay etkilemek iin kulland sz
veya davrana dayal psikolojik yntemlerin btn.
puantaj is.Fr. pointage 1. Bir eyin denetlendiini veya grldn belirtmek iin
iaretleme, iaret koyma. 2. Bir etkinliin puanla deerlendirilmesi.
pudra is.Fr. poudre Baz mineral rnlerin karm ile elde edilen, cildi korumak,
dzgn ve gzel gstermek veya krklklar, przleri gizlemek amacyla yze ve
tene srlen, kokulu ince toz.
pudriyer is.Fr. poudrier Pudralk
pun is.Fr. punch ay, eker, tarn, limon karmna rom veya kanyak gibi
damtlm alkoll bir iki katlarak yaplan ve buharlaan alkol yakldktan sonra
iilen bir iki tr.
puset is.Fr. poussette Elle srlen, hafif, kk ocuk arabas.
putrel is.Fr. poutrelle Yaplarda, demir yollarnda kullanlan demir kiri, balama.
plverizatr is.Fr. pulvrisateur Pskrte.
pnez is.Fr. punaise Raptiye.
pre is.Fr. pure Sebzeyi, eti ezerek veya szgeten geirerek elde edilen ezme.
-R-
radyatr is.Fr. radiateur 1. Hava, su veya buhar stmak veya soutmak suretiyle
meydana gelen scakl veya soukluu yayan, bylece stma ve soutmada
kullanlan cihaz. 2. Bal bulunduu motordaki s derecesinin ykselmesini
nleyen soutucu.
radyo is.Fr. radio 1. Elektrik dalgalarnn zelliinden yararlanarak seslerin
iletilmesi sistemi. 2. Elektrik dalgalaryla dzenli olarak yayn yapan istasyon ve bu
77
istasyonun programlarn dzenlemekle grevli kurulu. 3. Bu istasyonun

yaynlarn alan ara.
radyogram is.Fr. radiogramme Telsiz telgrafla verilen haber ve bunun yazl
olduu kt.
radyoteknoloji is.Fr. radiotechnologie Elektro filmi ekme teknii.
radyotelefon is.Fr. radiotlphone Telsiz telefon.
rafinaj is.Fr. raffinage Artm.
rafinatr is.Fr. raffinateur Odun liflerini iinde bulunabilecek yabanc
maddelerden artma nitesi.
rafineri is.Fr. raffinerie Artmevi.
ragbi is.Fr. rugby On beer kiilik iki takm arasnda oval bir topla oynanan oyun.
rakor is.Fr. raccord Shhi tesisatta iki boruyu dndrmeden birbirine balanmasn
salayan balant paras.
randevu is.Fr. rendez-vous Belli bir saatte, belli bir yerde iki veya daha ok kii
arasnda kararlatrlan buluma.
randman is.Fr. rendement Verim.
raportr is.Fr. rapporteur Bir komisyonun verdii kararlarn gerekesini kaleme
alp genel kurul karsnda savunmakla grevlendirilen ye.
rasyonalizasyon is.Fr. rationalisation Ussallatrma.
realite is.Fr. ralit Gereklik.
realizm is.Fr. ralisme Gerekilik.
reasrans is.Fr. rassurance kili sigorta.
redaksiyon is.Fr. rdaction 1. Yazlm bir metin zerinde gereken dzeltmeleri
yaparak yazy yayma hazr duruma getirme. 2. Yaz yazma, kaleme alma.
redaktr is.Fr. rdacteur 1. Yazlm bir metin zerinde gereken dzeltmeleri
yaparak yazy yayma hazr duruma getiren kimse. 2. Yaz yazan, bir yazy
kaleme alan kimse.
redingot is.Fr. redingote Arkas yrtmal, etekleri uzun, ift sra dmeli, resm
erkek ceketi.
reenkarnasyon is.Fr. rincarnation Ruh g.
referans is.Fr. rfrence 1. Tavsiye mektubu. 2. Kaynak. 3. Tavsiye.
reflektr is.Fr. rflecteur Yanstc.
reform is.Fr. rforme Dzeltme.
refj is.Fr. refuge Orta kaldrm.
regresyon is.Fr. rgression ki veya daha ok deiken arasnda dorusal bir iliki
olup olmadnn bulunmas ve bu dorusal ilikinin bir dorusal denklemle nasl
ifade edildiinin gsterilmesi.
reklam is.Fr. rclame 1. Bir eyi halka tantmak, beendirmek ve bylelikle
srmn salamak iin denenen her trl yol. 2. Bu ama iin kullanlan yaz,
resim, film vb.
rekonstrksiyon is.Fr. reconstruction Yeniden kurma.
rekor is.Fr. rcord 1. Bir spor dalnda eriilmi derecelerin en stn. 2. mec.
Daha nce elde edilmemi olan sonucu aan yeni sonu.
rekreasyon is.Fr. recreation 1. nsanlarn bo zamanlarnda, elence ve spor amac
ile gnll olarak katldklar etkinlikler. 2. Bir blgeyi insanlarn elenme,
dinlenme amacyla kullanabilecekleri bir duruma getirme.
78
rektr is.Fr. recteur niversitenin tzel kiiliini temsil eden, ynetimden, eitim
ve retimin dzenli yrtlmesinden sorumlu profesr.
reorganizasyon is.Fr. rorganisation Yeniden dzenlenme.
reprodksiyon is.Fr. reproduction oaltma.
resepsiyon is.Fr. rception 1. Kabul, kabul etme. 2. Kabul treni. 3. Kabul yeri. 4.
Kabul yerinde alan kimselerin tm.
rest is.Fr. reste 1. Pokerde, bir oyuncunun nndeki parann tm. 2. mec. Kar
k.
restoran is.Fr. restaurant Lokanta.
reverans is.Fr. rvrence Selam veya teekkr iin eilerek veya dizleri krarak
yaplan hareket.
revize is.Fr. rvis "Dzeltmek, yenilemek" anlamndaki revize etmek birleik
fiilinde geen bir sz.
revizyon is.Fr. rvision Yeniden gzden geirip dzeltme.
revizyonizm is.Fr. rvissionnisme Revizyonculuk.
revolver is.Fr. revolver Altpatlar.
rev is.Fr. revue eitli dans ve oyunlardan olumu, zengin grnml sahne
gsterisi.
reyon is.Fr. rayon Bir maazann yalnz bir tr eya satlan blm.
rezeksiyon is.Fr. rsection Salam ksmlar korumak ve gerekiyorsa o ksmlarn
balantsn yeniden kurmak suretiyle bir organn bir parasn kesip karmak iin
yaplan cerrahi mdahale.
rezerv is.Fr. rserve 1. Saklanm, biriktirilmi ey. 2. Yedek, ihtiyat. 3. Yatanda
veya havzasnda bulunduu hesaplanan, henz iletilmemi kmr, demir, petrol
vb. 4. ekince.
rezervasyon is.Fr. rservation Ayrtma.
rezervuar is.Fr. rservoir Tuvaletlerde kullanlmaya yarayan su deposu.
rezidans is.Fr. rsidence 1. Yksek devlet grevlileri, eliler vb.nin oturmalarna
ayrlan konut. 2. Saray konut.
rezistans is.Fr. rsistance Diren.
rimel is.Fr. rimmel Kadnlarn kirpiklerini kvrmak ve daha uzun gstermek iin
fra ile srdkleri yal srme, maskara.
ritel is.Fr. rituel 1. Ayin. 2. sf. det hline gelmi.
robot is.Fr. robot 1. Belirli bir ii yerine getirmek iin manyetizma ile kendisine
eitli iler yaptrlabilen otomatik ara. 2. mec. Bakasnn buyruu ile i yapan,
kendi akl ve iradesini kullanmayan kimse.
robotik is.Fr. robotique Birtakm ilevlerde insann yerini alabilecek dzeneklerin
hazrlanmasyla ilgili alma ve tekniklerin btn.
rodaj is.Fr. rodage Altrma.
rokfor is.Fr. rocquefort Koyun stnden yaplan, mahzenlerde olgunlatrlan, ii
zel kfl peynir, rokfor peyniri.
roman is.Fr. roman 1. nsann veya evrenin karakterlerini, greneklerini
inceleyen, servenlerini anlatan, duygu ve tutkularn zmleyen, kurmaca veya
gerek olaylara dayanan uzun edeb tr. 2. Bu trde yazlm eser.
romantizm is.Fr. romantisme 1. XVIII. yzyl sonunda balayan, duygu, coku ve
sembole ar yer veren sanat akm. 2. Romantik ortam veya durum. 3. mec.
Duygusal eilim.
79
Romen z.is.Fr. romain 1. Eski Roma halkndan olan kimse. 2. sf. Roma'ya ait,
Roma ile ilgili.
rop is.Fr. robe ou tek para kadn giysisi.
ropdambr is.Fr. robe de chambre Erkeklerin evin iinde kyafetlerinin zerine
giydikleri stlk.
rotasyon is.Fr. rotation Yer deitirme.
rotil is.Fr. rotule Otomobilin n dzeninde bulunan, her yne dnebilen ve mafsal
olarak kullanlan kre biiminde bir para.
rozbif is.Fr. rosbif Kzartlmak amacyla hazrlanm veya kzartlm sr eti
paras.
roze is.Fr. ros Bir tr pembe arap, gl arab.
rfle is.Fr. reflet 1. Sa yer yer deiik tonlarda boyama ilemi. 2. San yansmas,
glge.
rgar is.Fr. regard Kanalizasyona inmek, bakm ve onarm yapmak zere yol
dzeyinde kapa bulunan zel baca.
rlans is.Fr. relance Konken, poker vb. oyunlarda ortaya srlm olan paray
artrmak iin sylenen sz.
rlanti is.Fr. ralenti Motorlu tatlarda motorun en az yaktla alma ayar.
rlyef is.Fr. relief Kabartma.
rmork is.Fr. remorque Baka bir tat tarafndan ekilen motorsuz tat.
rmorkr is.Fr. remorqeur Yedeinde zellikle deniz tat gtren tat.
Rnesans z.is.Fr. renaissance XV. yzyldan balayarak talya'da ve daha sonra
dier Avrupa lkelerinde hmanizmin etkisiyle ortaya kan, klasik lk a kltr
ve sanatna dayanarak gelien bilim ve sanat akm.
rportaj is.Fr. reportage 1. Konusu bir soruturma, aratrma olan gazete veya
dergi yazs. 2. Radyo ve televizyon habercisinin aratrma ve soruturma
sonucunda hazrlam olduu program, mlakat.
rportr is.Fr. reporteur Rportaj yapan kimse.
rtar is.Fr. retard Gecikme.
rtu is.Fr. retouche 1. Fotoraflkta resimleri basmadan nce negatif zerinde
dzeltme ii. 2. Dzeltmek amacyla yaplan deitirme.
rvan is.Fr. revanche Sporda veya oyunda yenilmi olann ayn rakiple oynad
ikinci oyun.
ruj is.Fr. rouge Trl renklerde dudak boyas.
rulet is.Fr. roulette 1. Bir bilyenin, dnmekte bulunan derin tepside yazl
numaralarndan ve siyah ile krmz renklerden birinin zerinde durmasyla
kazanan belirten kumar arac ve bununla oynanan kumar. 2. Pastac, terzi vb.nin
kulland dili, kk demir ark.
rulman is.Fr. roulement Mekanik ve elektrikli sistemlerde kayma srtnmesi yerine
bir yuvarlanma srtnmesi salayarak enerji kayplarn azaltmak iin yataklar ile
muylular arasna yerletirilen para.
rulo is.Fr. rouleau 1. Drlerek boru biimi verilmi deri veya kt tomar. 2. Boya
ilerinde kullanlan emici zellie sahip snger veya sentetik silindir. 3. sf. Silindir
biiminde, iine deiik malzeme konularak hazrlanm (kfte, pasta, dondurma).
rumba is.Fr. rumba 1. Kba'dan Amerika ve Avrupa'ya yaylan bir dans. 2. Bu
dansn mzii.
80
Rumen z.is.Fr. roumain 1. Romanya halkndan olan kimse, Romanyal. 2. sf.

Romanya'yla ilgili, Romanya'ya ait olan.
rustik is.Fr. rustique 1. Pencere stlerine taklan ahap korni. 2. sf. Ky evi veya
ky grn veren, krsal.
-S-
sabo is.Fr. sabot 1. Genellikle birok Avrupa lkesinde giyilen tahta ayakkab.
2. zerinde deri vb. bant bulunan bir sandalet tr.
sabotaj is.Fr. sabotage Baltalama.
safari is.Fr. safari 1. Afrika'nn dousunda toplu olarak yaplan vahi hayvan av.
2. Toplu olarak ava kma. 3. Katlmclarn vahi hayat yerinde grmelerini
salayan turistik gezi. 4. Genellikle ketenden yaplan ksa pantolon, byk cepli
uzun ceket ve geni kenarl mantar apkadan oluan av kyafeti.
salamanje is.Fr. salle manger Yemek odas.
salon is.Fr. salon 1. Bir evde konuklar arlamakta kullanlan en geni oda.
2. Toplantlarn, kutlamalarn, gsterilerin yapld geni yer. 3. Dkkn, maaza.
sanatoryum is.Fr. sanatorium zellikle veremli hastalarn iyiletirilmesi iin
kurulmu salk kuruluu.
sandal (II) is.Fr. sandale Sandalet.
sandalet is.Fr. sandalette Yalnz taban bulunan, ayaa kordon ve kayla balanan
ak ayakkab, sandal.
sansasyon is.Fr. sensation 1. Dalgalanma. 2. Birok kimseyi ilgilendiren, etkileyen
heyecan verici olay.
sansr is.Fr. censure 1. Her trl yaynn, sinema ve tiyatro eserinin hkmete
nceden denetlenmesi ii, sk denetim. 2. Her trl yaynn, sinema ve tiyatro
eserinin yaynnn ve gsterilmesinin izne bal olmas, sk denetim.
santimantalite is.Fr. sentimentalit Hassaslk, duygululuk, itenlik.
santimantalizm is.Fr. sentimentalisme Ar duygululuk, davranlarna
duygularyla yn veren kimsenin durumu.
santimetre is.Fr. centimtre Bir metrenin yzde biri uzunluunda bir l birimi,
santim.
santral is.Fr. central 1. Doadaki baka enerji trlerini elektrik enerjisine eviren
fabrika. 2. Telefonlarn bal olduu merkez. 3. Santralci.
saten is.Fr. satin 1. Atlas. 2. Parlak, pamuklu kuma. 3. sf. Bu kumatan yaplm.
sauna is.Fr. sauna 1. Kuru buhar banyosu. 2. Bu banyonun bulunduu yer.
sekreter is.Fr. secrtaire 1. zel veya kamu kurulularnda belli bir makama, kiiye
yardmc olmak amacyla haberlemeyi salayan, yazma yapabilen grevli.
2. zel kurulularda veya kamu kurulularnda ynetim ve yazmalardan sorumlu
kimse, yazman. 3. Gazetelerde sayfa dzenlemesini yapan kimse.
81
sekreterya is.Fr. secrtariat 1. Genel sekreterler tarafndan ynetilen kurumlarda

ynetim merkezi. 2. Bir konferansn kayt, ynetim ve yaz ilerinin yrtld
birim. 3. Bir kurum veya partide programlanm ve rutin ilere ait srelerin
ynlendirilmesinin, sevk ve idaresinin yapld blm. 4. Bir irkette sekreterlerin
ve resepsiyon grevlilerinin oturduu blm. 5. Ynetici asistanl.
seksiyon is.Fr. section 1. Blm. 2. Oturum.
seksolog is.Fr. sexologue Cinsellik bilimci.
seksoloji is.Fr. sexologie Cinsellik bilimi.
sekstant is.Fr. sextant Gne'in, yldzlarn asal yksekliini lmeye yarayan bir
alet.
seksel is.Fr. sexuel Cinsel.
sektr is.Fr. secteur 1. Blm, kol, dal, kesim. 2. Ayn ii yapan topluluk.
3. Manyetik tamburun, manyetik diskin veya bir disk paketinin zerindeki, veri
ortamnn nceden belirlenmi al yer deitirmesi srasnda manyetik kafalarn
eriebildii, bir iz veya bant paras.
sekler is.Fr. sculaire 1. Yzyllk, yzylda bir olan. 2. Laik yaama ait, dinden
bamsz olan.
selektr is.Fr. slecteur 1. Tahl yabanc maddelerden ayrmak iin kullanlan
aygt. 2. Tatlarda farlarn uzun ve ksa uzaklkta yanmasn salayan ara.
selofan is.Fr. cellophane Sellozdan yaplm, ince, saydam, ambalaj yapmnda
kullanlan tabaka.
sellit is.Fr. cellulite Ba dokusu iltihab.
selloit is.Fr. cellulode Nitroselloz ile kfurdan oluan, fotoraf kd, sinema
filmi, bilardo topu, tarak vb. eylerin yapmnda kullanlan plastik madde.
semafor is.Fr. smaphore 1. Demir yollarnda gndz mekanik olarak krmz bir
kolla, gece krmz kla iaret veren alet. 2. ki gemi veya gemi ile ky istasyonu
arasnda haberlemede kullanlan kollu iaret stunu.
sembol is.Fr. symbole Simge.
sembolizm is.Fr. symbolisme Simgecilik.
seminer is.Fr. sminaire 1. Bir konu ile ilgili bilgi vermek ve bu bilgiler zerinde
tartmak amacyla birka yetkilinin ynetimi altnda dzenlenen toplant. 2.
niversitelerde retim elemannn ynetimi altnda rencilerin yaptklar
aratrmalarla ilgili rapor hazrlama, tartma biiminde yrtlen grup almas.
semitik is.Fr. smitique Yahudi.
semitizm is.Fr. smitisme Yahudi taraftarl.
sempatizan is.Fr. symphatisant Duyguda.
sempozyum is.Fr. symposium Bilgi leni.
senarist is.Fr. scnariste Senaryocu.
senaryo is.Fr. scnario 1. Tiyatro oyunu, piyes, film, dizi film vb. eserlerin
sahnelerini ve akn gsteren yazl metin. 2. mec. Tiyatro oyunu, piyes, film, dizi
film vb. eserlerin sahnelerini ve akn gsteren yazl metin.
senatr is.Fr. snateur Senato yesi.
sendik is.Fr. syndic Bir birliin, ortakln veya alacakllar grubunun haklarn
korumakla grevli kimse.
sendika is.Fr. syndicat ilerin veya iverenlerin i, kazan, toplumsal ve kltrel
konular bakmndan karlarn korumak ve daha da gelitirmek iin aralarnda
kurduklar birlik.
82
sendikalist is.Fr. syndicaliste Sendikac.

sendikalizm is.Fr. syndicalisme Sendikaclk.
senkretizm is.Fr. syncrtisme Birbirinden ayr dnce, inan veya retileri
kaynatrmaya alan felsefe sistemi.
ser is.Fr. serre Limonluk.
seremoni is.Fr. crmonie 1. Tren. 2. Genellikle resm yerlerde, resm ilerde
uyulmas gereken kural, yol ve yntemlerin tm.
serf is.Fr. serf Derebeylik toplum dzeninde toprakla birlikte alnp satlan kle.
seri is.Fr. srie Herhangi bakmdan bir btn oluturan eylerin tm, dizi.
serigrafi is.Fr. srigraphie pek bask.
sertifika is.Fr. certificat 1. renim belgesi. 2. Kiinin bilgi gerektiren herhangi bir
konuda niteliini gsteren belge.
sertifikasyon is.Fr. certification Onaylama.
sezon is.Fr. saison 1. Mevsim. 2. Belirli bir sre. 3. Genellikle sporda belli bir
etkinlik sresi.
sfenks is.Fr. sphinx esk. 1. Yunan mitolojisinde, geen yolculara birtakm
bilmeceler sorarak bilemeyenleri yuttuuna inanlan efsanevi yaratk. 2. Msr'da
eski Msrllar andan kalma kadn bal, aslan vcutlu heykel.
sibernetik is.Fr. cyberntique Gdm bilimi.
sifon is.Fr. siphon 1. Bir svy bir kaptan baka bir kaba aktarmaya yarayan, deiik
uzunlukta iki kolu olan bklm boru. 2. ose, demir yolu vb. yaplarn altndan
bir akarsuyu geirmek iin yaplan boru biiminde kanal. 3. Pis su tesisatndaki
kokularn yapya yaylmasn nleyen ara. 4. Hzla fkrtlan su yardmyla pis su
ile dklar atk su tesisatna aktan dzenek.
sigar is.Fr. cigare Puro.
siklon is.Fr. cyclone Atmosferde bir alak basn alan evresinde hzla dnen
rzgrlarn oluturduu iddetli frtna, kiklon.
silindiraj is.Fr. cylindrage Bir eyin zerinden silindir geirme.
silo is.Fr. silo Tahl vb. rnlerin korunduu, sakland veya depoland,
genellikle silindir biiminde ambar.
silet is.Fr. silhouette 1. Karalt. 2. Glge.
simlasyon is.Fr. simulation 1. Benzetim. 2. rence.
sinekromi is.Fr. sinchromie Filmlerin renklendirilmesi ile ilgili sinema kolu.
sinema is.Fr. cinma 1. Herhangi bir hareketi dzenli aralklarla paralara blerek
bunlarn resimlerini belirleme ve sonra bunlar gsterici yardmyla karanlk bir
yerde, bir ekran veya perde zerinde yanstarak hareketi yeniden oluturma ii.
2. Film gstermeye yarayan zel bir makineyle grntlerin beyaz perdeye
yanstld salon veya yap. 3. Gzel sanatlarn dal olarak yanstlmaya uygun olan
filmleri gerekletirme ve yaratma sanat, beyaz perde, yedinci sanat.
sinematograf is.Fr. cinmatographe Grntleri film zerine kaydetmeye yarayan
ara.
sinematografi is.Fr. cinmatographie Sinemaclk.
sinerji is.Fr. synergie 1. Art g. 2. Grevdalk. 3. Bir ii yapmak ve
sonulandrmak iin varlan ortak istek, g.
Sinolog z.is.Fr. sinologue Sinoloji bilgini.
Sinoloji z.is.Fr. sinologie Konu olarak in ile ilgili dil, uygarlk, tarih bilgilerini
ele alan filoloji.
83
sinyal is.Fr. signal 1. Bir ey bildirmek iin verilen iaret. 2. evir sesi.
sinyalizasyon is.Fr. signalisation Demir yolu, kara yolu ve limanlarda trafii
dzenleyen kl sistem.
siren (I) is.Fr. sirne tfaiye, cankurtaran ve polis aralarnda bulunan, tiz ses
karan uyarc alet.
siren (II) is.Fr. sirne st taraf kz, alt taraf balk olduuna inanlan deniz kz.
sirk is.Fr. cirque Eitilmi hayvanlarn ve cambazlarn gsteri yaptklar genellikle
kapal yer.
sirkler is.Fr. circulaire 1. Genelge. 2. Duyurum.
sismograf is.Fr. sismographe Depremyazar.
sismolog is.Fr. sismologue Deprem bilimci.
sismoloji is.Fr. sismologie Deprem bilimi.
sit is.Fr. site Tarih ncesinden gnmze kadar deiik alarn ve uygarlklarn
kltr deerlerini temsil eden eser veya kalnt.
siyonizm is.Fr. sionisme XIX. yzyl sonlarnda eitli lkelerde Yahudilerce ortaya
atlan, Filistin'de bamsz bir Yahudi devleti kurmay amalayan akm.
skandal is.Fr. scandale Byk yank uyandran, utan verici veya kk drc
olay.
solaryum is.Fr. solarium 1. Gneletici. 2. Hastalklar gne nlar ile tedavi
etmeyi amalayan kurulu.
solusyon is.Fr. solution 1. zellikle lastikleri yaptrmakta kullanlan koyu,
yapkan madde. 2. zelti.
solsyon is.Fr. solution zelti.
somya is.Fr. sommier ilteyi tamaya ve ona esneklik vermeye yarayan yayl
kerevet.
sondaj is.Fr. sondage 1. Sondalama. 2. mec. Bir durum, bir dnce ile ilgili olarak
yaplan yoklama, aratrma.
sos is.Fr. sauce Baz yemeklerin zerine dklen, domates, baharat vb. eylerle
yaplan karm.
sosis is.Fr. saucisse Kylm etin baharatla yourulduktan sonra ya tam ya da yar
piirilerek hayvan barsa iine doldurulmasyla hazrlanan bir yiyecek tr.
sosyete is.Fr. socit 1. Bir topluluktaki gelir dzeyi yksek ve kendilerine zg
yaama biimleri olan topluluk. 2. esk. Topluluk, toplum, cemiyet.
sosyolengistik is.Fr. sociolinguistique Dil, toplum ve kltr arasndaki ilikileri
konu edinen dil bilimi dal.
sosyolojizm is.Fr. sociologisme Btn sosyal bilimleri yalnz sosyolojinin bir dal
sayan ve bunlarn sadece sosyolojik metotlarla aklanabileceini syleyen grn
ad.
sote is.Fr. saut Kk kk doranm et, cier, bbrek vb. eyler yada hafife
kavrulduktan sonra su, domates, biber vb. katlarak yaplan yemek.
Sovyet z.is.Fr. sovite 1. 1990 ncesi SSCB'ye zg, sosyalist toplumun siyasal
rgtlenme biimlerinden biri olan danma kurulu. 2. 1990 ncesi SSCB halkndan
olan ve bu halka zg olan kimse.
sr (I) is.Fr. soeur 1. Katolik mezhebinde kendini dine adayan ve manastrda
yaayan kadn. 2. Katolik mezhebinde dinle ilgili bir ykmllk almayan ancak
din uruna hemirelik, hasta bakclk vb. ilerde alan kadn.
spektroskopi is.Fr. spectroscopie Tayf lm.
84
spesiyalist is.Fr. spcialiste Uzman.

spesiyalite is.Fr. spcialit zellik.
spontaneizm is.Fr. spontanisme Kendiliindencilik.
spor (I) is.Fr. sport 1. Kiisel veya toplu oyunlar biiminde yaplan, genellikle
yarmaya yol aan, baz kurallara gre uygulanan beden hareketlerinin tm. 2. sf.
Kullan rahat, kolay olan.
stabilizasyon is.Fr. stabilisation stikrar.
stabilizatr is.Fr. stabilisateur Dengeleyici.
stadya is.Fr. stadia Bir noktann takeometreye olan uzakln lmek iin, bu
nokta zerine dey dorultuda konan santimetrelere blnm mira.
staj is.Fr. stage 1. Herhangi bir meslek edinecek olan kimsenin geirdii
uygulamal renme dnemi. 2. Bir kimsenin, meslek bilgisini artrmak iin bir
kurumun bir veya birok blmnde alarak geirdii dnem.
stajyer is.Fr. stagiaire Staj yapan kimse.
standardizasyon is.Fr. standardisation Standartlama.
stat is.Fr. stade Stadyum.
stat is.Fr. statut 1. Bir kimsenin, bir kurum veya bir toplum iindeki durumu.
2. Kadro bakmndan bal olduu durum, pozisyon.
statko is.Fr. statu que Yrrlkte bulunan antlamalara gre olmas gereken veya
sregelen durum.
steno is.Fr. stno 1. Sylenen szleri sylendii kadar abuk yazmaya elverili, ksa
ve yaln iaretlerden oluan yaz yntemi, stenografi. 2. Stenografi iaretleriyle
herhangi bir metni konuma hzyla yazan kimse, stenograf.
stenograf is.Fr. stnographe Steno.
stenografi is.Fr. stnographie Steno.
stenotip is.Fr. stnotype Stenografi iin yaplm yaz makinesi.
stepne is.Fr. stepne Yedek lastik.
ster is.Fr. stre Yn durumundaki yakacak odun iin kullanlan, bir metre kpe
eit hacim ls birimi.
steradiyan is.Fr. stradian Bir krenin merkezini tepe olarak alan ve kre yzeyi
zerinde, kenar bu krenin yar apna eit bir kare kadar alan ayran, uzay aya
eit, uzay a birimi.
stereofoni is.Fr. strophonie Kaydedilen veya radyo ile yaymlanan sesleri, ses
kaynaklarnn mekandaki dalmna uygun olarak datma teknii.
stereoskop is.Fr. stroscope Stereoskopik iftlerin incelenmesinde kullanlan ve
konuyu kabartma olarak gsteren optik alet.
stereotip is.Fr. strotypie Basmclkta, matris kad kullanarak formalar,
klieleri ve metinleri oaltmaya yarayan yntem.
stilist is.Fr. styliste 1. Bir modaevinde yeni rnlerin oluumunu ve yaratlmasn
salayan kimse. 2. Giyim eyas alannda uzmanlam moda desinatr.
stilo is.Fr. stylo Dolma kalem.
stopaj is.Fr. stoppage cretlerde, serbest meslek gelirlerinde ve sonraki yllara
devredilen taahht ilerinde demeler srasnda bu demelerin belirli bir ksm
demeyi yapanlarca tutulduktan sonra kiiler adna vergi dairelerine yatrlan
miktar.
stor is.Fr. store Aa, kuma vb.nden yaplm bir kanal iinde hareket ederek
alp kapanan perde.
85
strktr is.Fr. structure Yap.

strktralist is.Fr. structuraliste Yapsalc.
strktralizm is.Fr. structuralisme Yapsalclk.
stdyo is.Fr. studio 1. Sanat almalar iin dzenlenmi oda. 2. Fotorafnn
alt oda, alan, fotoraf ilii. 3. Sinema, televizyon ve radyo iin ekilen, ses
alnan ve yayn yaplan yer.
suare is.Fr. soire 1. Akam yemeinden sonra yaplan elence, toplant. 2. Gece
yaplan sinema, tiyatro gsterisi.
subjektivite is.Fr. subjectivit znellik.
subra is.Fr. sous bras Koltukluk.
subye is.Fr. sous-pied Ayan altndan geen, tozlua veya pantolon paalarna
balanan deriden, kuma vb.nden erit.
sup is.Fr. soupe ikolata ile yaplan bir eit tatl, supangle.
supangle is.Fr. soupe- anglaise Sup.
suta is.Fr. soutache Baz giysilerin yaka, kol, cep vb. yerlerini sslemekte
kullanlan ilemeli erit, suyolu.
sbvanse is.Fr. subvenier Para yardm yapmak, desteklemek anlamlarndaki
sbvanse etmek birleik fiilinde geer.
set is.Fr. Sude Podset.
skse is.Fr. succs 1. Baar. 2. Gsteri, ilgi ekecek durum.
slfrimetre is.Fr. sulfurimtre Bir maddedeki kkrt orann tespit etmek iin
kullanlan alet.
smen is.Fr. sous-main zerinde yaz yazmaya, arasnda evrak saklamaya yarayan
deri kapl altlk.
Smerolog z.is.Fr. sumerologue Smer dili ve eserleri ile uraan bilim adam.
Smeroloji z.is.Fr. sumerologie Smer dili ve eserlerini konu alan bilim dal.
srfile is.Fr. surfiller Bir kuman kenarlarna yaplan seyrek ve apraz diki.
srmanet is.Fr. sur manchette Gazetelerin birinci sayfasndaki logonun zerinde
kullanlan balk.
srnatralist is.Fr. surnaturaliste Doastc.
srnatralizm is.Fr. surnaturalisme Doastclk.
srpriz is.Fr. surprise Beklenmeyen ve insan artarak sevindiren veya zen olay,
beklenmedik durum.
srrealist is.Fr. surraliste Gerekstc.
srrealite is.Fr. surralit Gerekst.
srrealizm is.Fr. surralisme Gerekstclk.
srarj is.Fr. surcharge Bir saynn, kelimenin yerine gemek iin, zerine baka
bir say veya kelime basma ii.
srveyan is.Fr. surveillant Gzetmen, gzetici.
styen is.Fr. soutien Gsleri dik tutup dolgun gstermek iin kullanlan, saten,
dantel vb. kumalardan yaplan kadn i amar.
sveter is.Fr. sweater Genellikle altna gmlek veya bluz giyilen kolsuz kazak.
86
--
ambrel is.Fr. chambrelle Otomobil i lastii.

ampanya is.Fr. champagne Ak renkli, tatl ve kpkl arap.
ampiyon is.Fr. champion Ulusal ve uluslararas bir yarmada ilk dereceyi alani
birinci olan kimse veya takm, bke.
ampiyona is.Fr. championnat 1. ampiyonluk yarmas, bkelik. 2. ampiyonluk,
bkelik.
andel is.Fr. chandelle Futbolda topu kar takmn kalecisinin zerinden artmak.
ans is.Fr. chance Rastlantlar dzenlediine ve insanlara iyi veya kt durumlar
hazrladna inanlan doast g, kut, baht, talih, felek.
anslye is.Fr. chancelier Almanya ve Avusturyada hkumet bakan.
antaj is.Fr. chantage Herhangi bir kar salamak amacyla bir kimseyi, kendisiyle
ilgili lekeleyici, gzden drc bir haberi yayma veya aa karma tehdidiyle
korkutma.
antiye is.Fr. chantier 1. Yap gerelerinin ylp sakland veya ilendii yer.
2. na durumundaki ev, fabrika, baraj vb. her trl yap. 3. Gemi tezgah.
anzman is.Fr. changement Motorlu tatlarda hz deitirmek iin, motorun
ykn azaltarak arabann hareket etmesini salayan dililer topluluu, vites kutusu.
arjr is.Fr. chargeur Otomatik silahlarda, belli sayda mermi tayan ve bu
mermileri namluya arka arkaya srmeye yarayan mekanizma.
arkteri is.Fr. charcuterie Peynir, zeytin, salam, sucuk vb. yiyecek maddelerinin
satld dkkan veya byk alveri merkezinin bir blm.
arlatan is.Fr. charlatan Kendi bilgi ve niteliklerini veya mallarn verek
karsndakini kandran, dolandran kimse.
ase is.Fr. sachet ine mendil, gecelik vb. eyleri koymaya yarayan, eitli
byklkte kumatan koruncak.
asi is.Fr. chassis 1. Fotoraflkta iine duyarl bir cam veya kat konulan, yass,
k geirmez kutu. 2. Yap ilerinde srme ereve. 3. Motorlu kara tatlarnn
iskelet blm.
ato is.Fr. chateau 1. Avrupada soylu kimselerin oturduu, evresi hendek, sur ve
kulelerle evrili konak. 2. Geni topra olan byk konut.
ef is.Fr. chef 1. Yetki ve sorumluluu olan, yneten kimse. 2. nder, lider. 3. sf.
Ba, ynetici durumda bulunan.
ema is.Fr. schma 1. Bir aletin, bir aracn veya bir biimin ana izgilerini gsteren
izim. 2. Bir edebiyat eserinin, bir tasarnn plan.
ezlong is.Fr. chaise longue zerine uzanlabilecek biimde ayarlanan, deme
yerine bez gerilen bir tr tanabilir koltuk.
ifon is.Fr. chiffon 1. pek iplikle dokunmu ince, effaf kuma. 2. sf. Bu kumatan
yaplm.
ifonyer is.Fr. chiffonier ekmecelerine amar konulan dolap.
ifre is.Fr. chiffre 1. Gizli haberlemeye yarayan iaretlerin tm. 2. Gizlilii olan
kasa, kap, anta vb. eylerin almas iin gereken rakam.
imendifer is.Fr. chemin de fer 1. Demir yolu. 2. Demir yolu katar, tren.
87
izofren is.Fr. schizophrne izofreniye tutulmu kimse.

ofben is.Fr. chauffe-bain Gaz veya elektrikle alarak scak su salayan ara.
ofr is.Fr. chauffeur Src.
oke is.Fr. choquer Birdenbire armak, hoa gitmeyecek bir ey yapmak
anlamlarndaki oke etmek ve birdenbire armak, hoa gitmeyecek bir eyle
karlamak anlamlarndaki oke olmak deyimlerinde kullanlan bir sz.
okola is.Fr. chocolat ikolata, eker, su veya stle yaplan scak iecek.
ose is.Fr. chausse Genellikle ta krklar zerine kum denip silindir geirilerek
yaplan yol.
oset is.Fr. chausette Ksa orap.
oson is.Fr. chausson Kuma veya ince deriden, ounlukla dz topuklu, aya
btnyle saran ayakkab.
oven is.Fr. chauvin ovenizmden yana olan kimse, gr vb.
ovenizm is.Fr. chauvinisme Kendi ulusunu ne kararak deiik rk ve
uluslararasnda dmanlk yaratmay amalayan ve bu yolda kkrtmada bulunan
ar akm.
mine is.Fr. chemine Odalarda, genellikle duvar kenarlarnda tula veya tatan
yaplm, bacas olan yer, ocak.
miz is.Fr. chemise 1. Gmlek. 2. Kitap klf.
mizye is.Fr. chemisier Yakas erkek gmleini andran, uzun kollu, manetli
kadn bluzu.
vale is.Fr. chevalet Ressam sehpas.
-T-
taba is.Fr. tabac 1. Kuru ttn yapran andran kzlms kahverengi, ttn rengi.
2. sf. Bu renkte olan.
tabildot is.Fr. table dhte 1. Semesiz yemek, alakart kart. 2. Birok kiinin
erzak salayp kendilerine yemek piirtmek iin kurduklar ortaklk.
tablet is.Fr. tablette 1. Dz ve yass biimli, inenecek veya yutulacak madde. 2.
tar. Dz ve Eski medeniyetlerden kalma, pimi veya gnete kurutulmu kilden
yaplm, zerinde ivi yazs ile metin yazl belge.
tabure is.Fr. tabouret Srt ve kol dayayacak yeri olmayan iskemle.
takigraf is.Fr. tachygraphe Hzler.
takimetre is.Fr. tachymtre Hareket durumundaki bir cismin hzn lmeye
yarayan alet.
taksi (I) is.Fr. taxi Belirli bir cret karl yolcu tayan, taksimetresi olan
otomobil.
taksimetre is.Fr. taximtre Taksilerde denecek creti gsteren saya.
takt is.Fr. tact Yerinde konuma veya davranma.
88
tambur is.Fr. tambour Silindir biiminde kap.

tambur majr is.Fr. tambour-majeur Bando takmnn ald paray, yryn,
ritmini elindeki asa ile ynlendiren kimse.
tampon is.Fr. tampon 1. Bir delii kapamaya yarayan, herhangi bir maddeden
yaplm byk tka. 2. Bir darbenin iddetini azaltmaya yarayan, ii yumuak
maddeyle dolu ey. 3. arpmalarn etkisini azaltmak iin vagonlarn,
otomobillerin n ve arkalarnda bulunan donanm. 4. Kan silmek, durdurmak iin
kullanlan gazl bez yuma veya sterilize edilmi pamuklu zel para. 5. mec. Bir
darbenin, atmann iddetini azaltan etken.
tanen is.Fr. tanin Birok bitkisel maddede bulunan, deri tabaklamada, hekimlikte
kullanlan, tad buruk bir madde.
tapi is.Fr. tapis Pokerde ktlar datlmadan nce oyunculardan birinin fi veya
parasn ortaya srdkten sonra nnde fii veya paras kalmadn belirtmek iin
syledii sz.
tapyoka is.Fr. tapioca Manyok kknden karlan niasta.
tarlatan is.Fr. tarlatane Kabark grnt vermek iin deiik malzemelerle yaplan
bir tr i giysisi.
tart is.Fr. tarte Kalpta pien bir tr meyveli pasta.
taeron is.Fr. tacheron Byk bir iin bir blmn yaptrmay, asl mteahhitten
alarak kendisi stlenen dier yklenici.
taizm is.Fr. tachisme Lekecilik.
tayyr is.Fr. tailleur Ceket ve etekten oluan kadn giysisi.
teflon is.Fr. tflon 1. Etilenden, flordan ve plastikten elde edilen madde. 2. Tencere,
tava vb. mutfak malzemelerinin i yzeyini kaplamakta kullanlan, sya dayankl
zel madde. 3. sf. Bu maddeyle kaplanm.
tein is.Fr. thine ayda bulunan ve kafein niteliinde olan etkili madde.
teknik is.Fr. technique 1. Bir sanat, bir bilim, bir meslek dalnda kullanlan
yntemlerin hepsi. 2. Fizik, kimya, matematik vb. bilimlerden elde edilen verileri i
ve yapm alannda uygulama. 3. sf. Bu uygulamaya dayanan, bu uygulamaya ilikin.
4. Yol, beceri, yntem.
teknisyen is.Fr. technicien Tekniki.
teknoloji is.Fr. technologie 1. Bir sanayi dal ile ilgili yapm yntemlerini,
kullanlan ara, gere ve aletleri, bunlarn kullanm biimlerini kapsayan uygulama
bilgisi, uygulaym bilimi. 2. nsann maddi evresini denetlemek ve deitirmek
amacyla gelitirdii ara gerelerle bunlara ilikin bilgilerin tm.
tekst is.Fr. texte Metin.
tekstil is.Fr. textile 1. Dokuma. 2. Dokumaclk.
teleferik is.Fr. tlfrique Birbirinden uzak iki yksek yer arasnda, havada gerilmi
bir veya birka elik halat zerinde kayarak hareket eden asl tat.
telefon is.Fr. tlphone 1. Konumalar ileten ve yanstan dzenek. 2. Birbirinden
uzakta bulunan kiilerin konumasn salayan aygt.
telefonometre is.Fr. tlphonomtre Telefon konumalarnn sresini ve saysn
gsteren saya.
telefotografi is.Fr. tlphotographie Fotoraf, resim, yaz vb. duraan grntlerin
elektrik akmyla uzaklara iletilmesi yolu.
telekart is.Fr. tlcarte Telefon etmek iin kullanlan kart.
89
telekomnikasyon is.Fr. tlcommunication Haber, yaz, resim, sembol veya her

eit bilginin tel, radyo, optik vb. elektromanyetik sistemlerle iletilmesi, bunlarn
yaym veya alnmas, uz iletiim.
telekonferans is.Fr. tlconfrence Ses ve grntnn uzaa iletilmesi yoluyla
katlanlarn bir arada olmamalarna karn birbirleriyle konuup grebildikleri
elektronik konferans tr.
telem is.Fr. tlimprimeur Bir metnin dorudan doruya gnderilmesini ve alc
olarak basmevi harfleriyle yazlmasn salayan ara.
telemetre is.Fr. tlmtre 1. ki nokta arasndaki uzakl lmeye yarayan gere.
2. Uzaklk gsteren deerlerin aktarlmasna yarayan ara. 3. Fotoraf
makinelerinde, ekimi yaplacak nesneye olan uzakl belirterek bunun ayarn
yapan dzen.
telemetri is.Fr. tlmetrie 1. Uzaklk lm. 2. l deerlerinin veya verilerin
haberleme aralar yardmyla uzak mesafelere otomatik olarak aktarlmas.
teleobjektif is.Fr. tlobjectif Uzaktaki cisimlerin ok yakn grntlerinin elde
edilmesini salayan, ok uzun odakl mercek tr.
teleradar is.Fr. tlradar Televizyon araclyla radar grnts alma ii.
telesekreter is.Fr. tlsecrtaire Telefon cihaznn iinde yer alan, arayanlarn
mesajlarn kaydeden ara.
telesinema is.Fr. tlcinma 1. Bir sinema filmini televizyonda gstermeye yarayan
cihaz. 2. Televizyonda filmleri iletme ve yanstma ii ile uraan blm.
telesiyej is.Fr. tlsige Kayaklar veya turistleri srekli hareket hlindeki bir
kabloya asl oturma yerlerinde tayan bir teleferik tr.
televizyon is.Fr. tlvision Vericiden iletilen dalgalarn grnt ve ses olarak
grnmesini ve duyulmasn salayan aygt, televizyon alcs.
telgraf is.Fr. tlgraphe 1. ki merkez arasnda, kararlatrlm iaretlerin
yardmyla yazl haberlerin veya belgelerin iletimini salayan bir
telekomnikasyon dzeni. 2. Bu dzenle gnderilen haberin yazl olduu kt.
telve is.Fr. telhe Fincann dibine ken kahve tortusu.
teogoni is.Fr. thogonie Tanrlarn meydana gelii hakknda bilgi.
teokrat is.Fr. thocrate Teokrasiye dayanan iktidar sahibi kimse.
teolog is.Fr. thologue Tanr bilimci.
teori is.Fr. thorie Kuram.
teorisyen is.Fr. thoricien Kuramc.
terebentin is.Fr. trbenthine Kozalakllardan ve baz aalardan ya kendi kendine
ya da aacn izilmesiyle akan, yal boya, yal vernik retiminde ve
inceltilmesinde kullanlan, ince, renksiz, kokulu reine, terementi.
tergal is.Fr. tergal 1. Terilen. 2. sf. Bu iplikten yaplm.
termal is.Fr. thermal 1. Scak kaplca suyu. 2. Bu sudan yararlanma imkn
salayan kurulu vb.
terminal is.Fr. terminal 1. Otobs, uak vb. tatlarn yolcularn ilk ald veya son
brakt yer. 2. Bir veri iletiim ortamnda veri giri kn salayan donanm
birimi veya donanm birimleri topluluu.
terminoloji is.Fr. terminologie 1. Terimler dizgesi. 2. Terim bilimi.
termofor is.Fr. thermophore Kauuk vb. maddelerden yaplan, ii su veya kimyasal
bir madde ile doldurularak snn ayn dzeyde kalmasn salayan kap.
termograf is.Fr. thermographe Scaklkyayar.
90
termoplast is.Fr. thermoplaste Scakta biim verilmeye elverili, soukta olduka

sert olan, kalplandktan sonra biim deitirmeyen yap malzemesi.
termos is.Fr. thermos Yaltm maddesiyle kapl metal bir klf iine yerletirilen,
aralarnda hava boluu bulunan ift eperli cam ieden oluan, iine konan svnn
ssn uzun sre koruyan kap.
termosifon is.Fr. thermosiphone Scak su elde edilen, bir kazan ve iindeki
borulardan olumu ara.
terr is.Fr. terreur Yldr.
terrist is.Fr. terreuriste Yldrc.
terrizm is.Fr. terreurisme Yldrclk.
testosteron is.Fr. testostrone Erkek cinsiyet hormonu.
timbal is.Fr. timbale st deri ile kapl, bakrdan yaplan, kre biiminde bir davul
tr.
tipo is.Fr. typographie Kurundan dklm harflerin bir araya getirilmesiyle
yaplan bir bask tr.
tipoloji is.Fr. typologie nsan tiplerini belirleme ve ayrt etme yntemi.
tiraj is.Fr. tirage Bask says.
tirbuon is.Fr. tire-bouchon Burgu.
tire is.Fr. tiret 1. Ksa izgi. 2. sf. Uzun izgi.
tirle is.Fr. tire-lait Meme ba zerine yerletirilip stn alnmasna yarayan ara.
tirlin is.Fr. tire-ligne 1. Mrekkeple izgi izmeye yarayan, trl kalnlklarda
gere. 2. Mrekkebin daha abuk kurumasn salayan madde.
titr is.Fr. titre San.
toksikolog is.Fr. toxicologue Toksikoloji ile uraan kimse.
toksikomani is.Fr. toxicomanie Uyuturucu madde tutkunluu.
tombak is.Fr. tombac 1. Kuyumculukta kullanlan, % 80 bakr, % 20 inkodan
oluan sar renkli alam. 2. sf. Bu alamdan yaplm.
tombala is.Fr. tombala 1. Torbadan numaral talar ekilerek zerinde numara
yazl ktlarla oynanan bir talih oyunu. 2. Bu oyunda kartn tamam
doldurulduunda kazandn bildiren ve aka sylenen sz.
tomografi is.Fr. tomographie Bir organ veya organizma kesitinin rntgenle filmini
ekme yntemi.
ton (I) is.Fr. tonne 1. Bir metrekp hacminde ve + 4 C'deki ar suyun arl.
2. Bin kilogramlk arlk birimi.
toporaf is.Fr. topographe Toporafya uzman.
topoloji is.Fr. topologie Geometrik cisimlerin nitelikleriyle ilgili zelliklerini ve
bal konumlarn, biim ve byklklerinden ayr olarak alp inceleyen geometri
dal.
toreador is.Fr. toradore 1. Boa greisi. 2. Arenada boa greine katlan
herkes.
tornet is.Fr. tournette Bilyeli tekerlekler ve kk bir sandktan oluan basit tama
arac.
total is.Fr. total Btnsel.
totalitarizm is.Fr. totalitarisme Totaliter rejim ve kuram.
totem is.Fr. totem lkel toplumlarda topluluun ondan tredii sanlan ve kutsal
saylan hayvan, aa, rzgr vb. herhangi bir doal nesne, ongun.
tradisyonel is.Fr. traditionel Geleneksel.
91
trafik is.Fr. trafic 1. Ulam yollarnn yayalar ve her trl tat tarafndan
kullanlmas, gidi geli, seyrsefer. 2. Ulam yollarnda bulunan tat ve yayalarn
tm. 3. Younluk. 4. mec. nemli grevlerde bulunan kiilerin bir yere gidi
gelii.
trajikomedi is.Fr. tragi-comdie Ackl komedi.
traktr is.Fr. tracteur Arkasna rmork taklabilen, ift srmek, yk tamak vb.
ilerde kullanlan motorlu i makinesi.
trampet is.Fr. trampette ki denek ile alnan kk davul.
tramplen is.Fr. tremplin 1. Yzme sporunda, suya yksekten atlamada kullanlan
bir ucu sabit, teki ucu esneyen srama tahtas. 2. Kayakta, atlamay yapan
sporcuya gerekli hz salayan, zel olarak dzenlenmi eik alan.
tramvay is.Fr. tramway ehirlerde yol zerinde denmi zel raylarda hareket
eden yolcu tat.
transistr is.Fr. transisteur Germanyum veya silisyum elementlerinin yar
iletkenlik zelliklerinden yararlanlarak imal edilen, elektronik tplerin elektrik
titreimlerini geniletmekte kullanlan, salam yapl ve uzun mrl alet.
transport is.Fr. transport 1. Bir yerden baka bir yere tama, iletme, nakil.
2. Tamaclk, nakliyat.
tran is.Fr. tranche nek veya dana budunun orta blm.
trapez is.Fr. trapse 1. Alt ularna bir ubuk balanm bulunan iki dey ipten
yaplm salncaa benzer bir jimnastik arac. 2. Trapezci.
tras is.Fr. trass Volkanik tf.
travers is.Fr. traverse Tabanlk.
tren is.Fr. train Demir yolunda yolcu ve yk tamakta kullanlan, bir veya birka
lokomotif tarafndan ekilen vagonlar dizisi, katar, imendifer.
trenkot is.Fr. trench-coat i astarl, kemerli, su geirmez pards, yamurluk.
tretuvar is.Fr. trottoir Yaya kaldrm.
tribn is.Fr. tribune 1. Spor salonu, stadyum, hipodrom vb. yarma ve gsteri
yaplan yerlerde seyircilerin oturduu koltuklu veya basamakl blm, sekilik.
2. Burada oturan seyirciler.
triko is.Fr. tricot 1. rlerek dokunan bir cins yn kuma. 2. sf. Bu kumatan
yaplan.
trikotaj is.Fr. tricotage rme ileri.
trilyon is.Fr. trillion 1. Milyar kere bin, 1.000.000.000.000. 2. Bu saynn ad.
triportr is.Fr. triporteur Eya tamak iin bir kasas bulunan, ou kez motorlu,
tekerlekli kk tat, teker.
triptik is.Fr. triptyque Otomobiller iin verilen geici gmrk belgesi.
trotinet is.Fr. trotinette Bir ayakla zerine binilip br ayakla yeri teperek yol
alnan ve bir ynetme kolu ile arka arkaya iki tekerlei bulunan ocuk oyunca.
truakar is.Fr. trois-quarts 1. Ksa manto. 2. sf. Kol boyu dirsek ile bilek arasnda
olan (kadn giysisi).
trk is.Fr. trk Sinema veya tiyatroda teknik ustalkla yaplan gsteri.
tuba is.Fr. tuba zerinde pistonlar bulunan, bakrdan nefesli alg.
tunik is.Fr. tunique Pantolon veya etek zerine giyilen, dizlere kadar inen st
giysisi.
92
tur is.Fr. tour 1. Dolama. 2. Bir sonuca ulancaya kadar yaplan i. 3. Balad
noktada biten, bir veya daha fazla yere nceden belirlenmi bir programa gre
yaplan seyahat.
turba is.Fr. tourbe Az ok kmrlemi bitkilerden oluan yakt.
turist is.Fr. touriste Dinlenme, elenme, grme, tanma vb. amalarla geziye kan
kimse, gezgin, gezmen, seyyah.
turizm is.Fr. tourisme 1. Dinlenme, elenme, grme, tanma vb. amalarla yaplan
gezi. 2. Bir lkeye veya bir blgeye turist ekmek iin alnan ekonomik, kltrel,
teknik nlemlerin, yaplan almalarn tm.
turkuaz is.Fr. turquoise 1. Yeile alan mavi renkte deerli bir ta, turkuaz mavisi,
turkuaz yeili, firuze 2. Bu tan rengi. 3. sf. Bu renkte olan.
turne is.Fr. tourne Bulunduu yerden baka yerlere gsteri yapmak amacyla
giden tiyatro veya mzik sanatlarnn gezisi.
turnike is.Fr. tourniquet nsanlarn teker teker gemesini salamak amacyla baz
yerlere konulan, ularndan biri evresinde dnebilecek dzende yatay olarak
yerletirilmi arp biiminde ara.
turnuva is.Fr. tournoi Oyuncu veya takmlar arasnda srayla yaplan yarma
dizisi.
tue is.Fr. toucher Dokunu, dokunma.
tuval is.Fr. toile 1. zerine resim yaplan, gerdirilmi keten, kenevir veya pamuklu
kaba kuma. 2. Bu kuman zerine yaplm tablo.
tuvalet is.Fr. toilette 1. nsann dksyla idrarn boaltt yer, abdesthane, aralk,
ayakyolu, yznumara, hacet yeri, hela, kenef, memihane, kademhane. 2. Ykanma,
tra olma, giyinme, sslenme, taranma ii. 3. Gece kyafeti. 4. Vcut temizlii ve
bakm iin gereken nesne. 5. Sidik veya dk.
tl is.Fr. tulle 1. ok ince gzenekli pamuk, ipek veya sentetik dokuma. 2. sf. Bu
dokumadan yaplm.
trban is.Fr. turban nce kumatan yaplm, ba skca kavrayan bir tr barts.
Trkolog z.is.Fr. turcologue Trklk bilimi uzman.
Trkoloji z.is.Fr. turcologie Trklk bilimi.
tvit is.Fr. tweed 1. Taranm ynden yaplan, ou iki renkte, spor giyecekler
yapmnda kullanlan kuma tr. 2. sf. Bu kumatan yaplm.
tvist is.Fr. twist 1. zellikle genler arasnda 1961 ylnda yaygnlk kazanan ok
hzl ritmi olan bir dans. 2. Bu dansn mzii.
-U-
ultramodern is.Fr. ultramodern Dnce, eilim, slup iin en st snrda olan, ok

modern olan.
urbanizm is.Fr. urbanisme ehircilik.
93
--
ltimatom is.Fr. ultimatum 1. Bir devletin baka bir devlete verdii ve hibir
tartma veya kar koymaya yer brakmakszn, tand srede isteklerinin yerine
getirilmesini istedii nota. 2. Uyulmas gereken kurallar kesin bir dille anlatma.
niversite is.Fr. universit Bilimsel zerklie ve kamu tzel kiiliine sahip,
yksek dzeyde eitim, retim, bilimsel aratrma ve yayn yapan faklte, enstit,
yksekokul vb. kurulu ve birimlerden oluan retim kurumu, darlfnun.
rokltr is.Fr. uroculture drardan alnan rnekle yaplan bakteri kltr.
rolog is.Fr. urologue drar yolu hastalklar hekimi, bevliyeci.
roloji is.Fr. urologie Bbrek ve idrar yollar hastalklar, erkek reme sistemi
bozukluklaryla uraan bilim dal, bevliye.
topist is.Fr. utopiste Hayalci.
-V-
vagon is.Fr. wagon Yk ve yolcu tamakta kullanlan, lokomotifin ektii demir

yolu arac.
vagonet is.Fr. wagonette Yana veya arkaya doru devrilebilen ve baz toprak
dzleme ilerinde kullanlan kk vagon.
vale is.Fr. valet 1. skambil ktlarnda olan, bacak. 2. Otellerde grevli acemi ve
gen eleman.
valiz is.Fr. valise Genellikle yolculukta iine amar vb. eya konulan kk el
bavulu.
vamp is.Fr. vamp Erkekleri peinde koturan, ar tavr, kyafet veya makyajyla
baklar zerinde toplayan, batan karc kadn.
Vandalizm z.is.Fr. vandalisme Vandal olma yanls, Vandallk.
vantilatr is.Fr. ventilateur 1. Scak ve durgun havay dalgalandrarak esinti
salayan veya byle bir ortama temiz hava fleyen alet. 2. Baz tarm alet veya
makinelerinde tohumlar savurmak, temizlemek iin ieriye hava eken alet.
3. Motorlu tatlarn i havasn deitirmeye yarayan dzen. 4. Mekanik veya
elektronik bir aletin soutma dzenei.
vantrilok is.Fr. ventrilogue Karnndan konuan.
vantuz is.Fr. ventouse Deri zerine yaptrlarak ekip emmeye yarayan ie vb.
alet, ekmen.
vapur is.Fr. vapeur Su buhar gcyle alan gemi.
94
varil is.Fr. baril 1. ounlukla sv maddeleri koymak iin kullanlan, metalden

yaplm, silindir biiminde, st kapal kap. 2. Bu kabn iine ald madde miktar.
3. Petrol l birimi (158,8l litre).
varyete is.Fr. varit 1. ark, dans, hokkabazlk, temsil gibi aralarnda iliki
bulunmayan farkl oyunlardan oluan gsteri. 2. Varyasyon.
vasistas is.Fr. vasistas Pencere veya kapnn st yannda bulunan ve oda havasnn
deitirilmesine yarayan, alr kapanr blm.
vatman is.Fr. wattman Tramvay srcs.
vejetalin is.Fr. vgtaline Baz bitkilerden karlan ve sadeya yerine kullanlan
kat ya.
vejetalizm is.Fr. vgtalisme Yalnz bitkisel gda maddelerine yer veren beslenme
rejimi.
vejetarizm is.Fr. vgtarisme Sal koruma veya tedavi amacyla yaplan, st,
tereya, yumurta, bal vb. hayvansal gda maddelerinin de yer ald beslenme
rejimi.
vejetaryen is.Fr. vgtarien Etyemez.
velespit is.Fr. vlocipde esk. Bisiklet.
velur is.Fr. velours Kadife.
veranda is.Fr. vranda 1. Caml taraa. 2. st kapal ve evresi caml balkon.
verniye is.Fr. vernier Dorusal veya dairesel boyutlarn llmesinde, lme
duyarln artran, ok kk boyutlarn llebilmesini salayan dzen.
vestiyer is.Fr. vestiaire Otel, lokanta vb. yerlerde veya evlerde apka, palto, pards
gibi eyay brakmak ve korumak iin ayrlm yer, asklk.
veston is.Fr. veston Erkek ceketi.
veteriner is.Fr. vtrinaire Veteriner hekim.
veto is.Fr. veto Kar kma, engelleme, reddetme.
vezikl is.Fr. vsicule i su dolu kabarck.
vibratr is.Fr. vibrateur Titreim yaratan ara.
vidanjr is.Fr. vidangeur Boaltc.
vikont is.Fr. vicomte Bat lkelerinde baron ile kont arasnda bir soyluluk unvan.
vikontes is.Fr. vicomtesse Kadn vikont veya vikont kars.
vinyet is.Fr. vignette Bir kitabn sayfalarn ssleyen balk, ssl harf gibi motif.
viraj is.Fr. virage Dneme.
virgl is.Fr. virgule Yazl cmlelerde birbiri ardnca sralanan e grevli kelime ve
kelime gruplar arasna konulan, ksa bir durmay gstermek iin kullanlan
noktalama iaretinin ad (,).
viskonsl is.Fr. vice-consul Yardmc konsolos.
viskozite is.Fr. viscosit Bir maddenin adal, koyu kvaml olma durumu, adalk.
vitells is.Fr. vitellus Yumurtada, kabuk ve ekirdek dnda kalan maddelerin
hepsi.
vites is.Fr. vitesse Otomobillerin eki ve hzn ayarlamaya yarayan dililer dzeni.
vitray is.Fr. vitrail Birbirine bal kurun blmelere yerletirilmi renkli cam
paralarndan oluan, saydam pencere sslemesi veya resim.
vitrin is.Fr. vitrine 1. Bir dkkn veya maazann dardan camla ayrlan ve mal
sergilemek iin kullanlan yeri, sergen. 2. ine konan eylerin grnmesi iin
yaplm caml dolap.
viyadk is.Fr. viaduc Kpr yol.
95
viyol is.Fr. vieille Sat srasnda yumurtay korumay amalayan, atk malzemeden
yaplm zel kap.
viyolonist is.Fr. violoniste Viyolac.
viyolonselist is.Fr. violoncelliste Viyolonselci.
viziyer is.Fr. visire Kasket siperi.
vizr is.Fr. viseur Kamera, fotoraf makinesi ve drbnde bulunan, grnty tam
snrlaryla kesmeden veya tarmadan alabilmeyi salayan dzenek, baka.
volan is.Fr. volant 1. Bir hareketi bir mekanizmaya aktaran veya makinelerde
hareketin hzn dzgn tutmaya yarayan tekerlek. 2. Kadn giysilerinin etek ucu,
kol vb. yerlerine verev kesilmi kumatan yaplan ss.
volt is.Fr. volt Elektromotor gcn veya gerilimin birimi.
-Z-
zefir is.Fr. zphyr Genellikle gmlek yapmnda kullanlan, izgili, ince, pamuklu
bir kuma tr.
zikzak is.Fr. zigzag 1. Art arda birdenbire ters yne alar yapan krk izgi. 2. mec.
Sk sk deien gr, dnce veya davran, istikrarszlk. 3. sf. mec. Karlkl.
zoolog is.Fr. zoologue Hayvan bilimci.
zooloji is.Fr. zoologie Hayvan bilimi.
zootekni is.Fr. zootechnie Evcil hayvanlar retme ve yetitirme bilimi.
1.1.1. sim Terimler
-A-
abaks is.Fr. abacus 1. mat. Say boncuu. 2. mim. Yatay olarak stun balnn
stne konan ve kenarlarndan biraz dar taan ta blok.
aberasyon is.Fr. aberration psikol. ve astr. Sapn.
96
abis is.Fr. abysse co. Okyanuslarn ok derin yeri ve daha zel olarak gne
nn eriemedii kesim.
ablatif is.Fr. ablatif dbl. kma durumu.
absorbe is.Fr. absorb fiz. Sourma.
abstraksiyonizm is.Fr. abstracksiyonisme fel. Soyutuluk.
abuli is.Fr. aboulie psikol. rade yitimi.
adenit is.Fr. adnite tp Lenf dmleri iltihab.
aerobik is.Fr. arobique sp. Hzl mzik temposu eliinde yaplan, vcudun
evikliine ve hareketliliine dayanan bir tr jimnastik.
aerodinamik is.Fr. arodynamique fiz. 1. Hareket halinde olan bir cisim zerinde
havann yaratt etkiyi inceleyen bilim. 2. sf. Bu bilim alanyla ilgili. 3. fiz.
Gazlarn hareketini inceleyen bilim dal.
afazi is.Fr. aphasie tp Sz yitimi.
afoni is.Fr. aphonie tp Ses yitimi.
aft is.Fr. aphte tp Pamukuk.
agltinasyon is.Fr. agglutination biy. Kmeleim.
agltinin is.Fr. agglutinine anat. Serumda meydana gelen antikor.
agnosi is.Fr. agnosie psikol. Tanszlk.
agnostik is.Fr. agnostique 1.fel. Bilinemezci 2.sf. Bilinemezcilikle ilgili.
agnostisizm is.Fr. agnosticisme fel. Bilinemezcilik.
agorafobi is.Fr. agoraphobie tp Alan korkusu.
ajitasyon is.Fr. agitation 1. tp rpnt. 2. Kkrtma.
akaju is.Fr. acajou 1. bot. Maun. 2. sf. Maundan yaplm.
akasya is.Fr. acacia bot. 1. baklagillerden, scak iklimlerde birok eitleri yetien
ve tanen, zamk, boya vb. maddelerinden yararlanlan bir aa. 2. Baklagillerden,
yurdumuzda yetien bir ss ve glge aac, salkm aac, yalanc akasya.
akne is.Fr. acn tp Ya bezlerinin deri zerinde oluturduu iltihapl sivilce.
akompanyatr is.Fr. accompagnateur mz. Bir para alnd zaman ses veya bir
aletle ona katlan kimse, elik eden.
akonitin is.Fr. aconitine kim. Boan otundan karlan ve hekimlikte kullanlan
zehirli bir madde.
akont is.Fr. acompte tic. Bir borca karlk, hesab daha sonra grlmek zere
yaplan ksmi deme.
akor is.Fr. accord mz. veya daha ok sesin bir arada tnlamas.
akordeon is.Fr. accordon mz. Akordeon
akordiyon is.Fr. accordon 1. mz. stndeki dmelere veya tulara basarak
metal dilcikleri titretme yolu ile alnan krkl, elde tanabilir bir alg, akordeon,
armonika. 2. Kumalarda makine ile yaplm krma.
akort is.Fr. accord mz. 1. Bir algda doru ses vermesi iin yaplan ayar, dzen.
2. Armoniyi salayan seslerin birlemesi. 3. mec. Uyum.
akreditif is.Fr. accrditif ekon. 1. Gven yazs, gven hesab. 2. Kredi mektubu.
akromatin is.Fr. achromatine biy. Hcre ekirdei iindeki ince iplikiklerden
yaplm, kromatin ile boyanmam olan kromozomlar oluturan blm.
akromatopsi is.Fr. achromatopsie tp Renk krl.
akromegali is.Fr. acromgalie tp Genel gelime bittikten sonra el, ene, burun vb.
vcudun sivri ksmlarndaki kemiklerin kalnlamas, bymesi veya uzamas.
97
akrosti is.Fr. acrostiche ed. Her dizenin ilk harfi yukardan aaya doru
okunduunda ortaya bir sz kacak ekilde dzenlenmi manzume.
aksan is.Fr. accent 1. Bir lkenin insanlarna veya bir evreye zg syleyi
zellii 2. dbl. Vurgu.
akse is.Fr. accs tp Hastalk nbeti, kriz.
akselerograf is.Fr. acclrographe fiz. vmeyazar.
akselerometre is.Fr. acclromtre fiz. vmeler.
aksesuar is.Fr. accessoire 1. Bir aletin, bir makinenin ilevine katlmayan, ancak
kendine zg ayr bir yarar bulunan alet, ara veya nesne. 2. Kadn giyiminde
giysiyi btnleyen ayakkab, anta, kemer, apka, eldiven, mcevher vb. eya.
3. tiy. Konunun gerektirdii lde kullanlan, bir sahne iinde yer alan veya
oyuncunun dekor gerei kulland eitli eya.
aksiyom is.Fr. axiome man. Belit.
aksiyon is.Fr. action 1. Bir kuvvetin, maddi bir etkenin, bir dncenin ortaya
kmas. 2. nsan etkinliinin veya iradesinin aa kmas 3. Hareket, i. 4. tic.
Sermayenin belirli bir blm. 5. tic. Hisse senedi. 6. tiy. Bir oyuncunun sahne
zerindeki hareketi, bu hareketten ortaya kan geliim. 7. tiy. Oyunun temasn
gelitiren balca olay, hikaye, geliim.
aksiyoner is.Fr. actionnaire ekon. Hisse sahibi, hissedar.
akson is.Fr. axone anat. Sinir uyarmalarn sinir hcresinden ileriye uzatmaya
yarayan, sinir hcrelerinin uzantlarndan en belirli ve uzun olan.
aktinit is.Fr. actinite kim. Aktinyum, toryum, protaktinyum, tulyum, pltonyum,
amerikyum, kriyum ve berkelyum radyoaktif elementlerinin ortak ad.
aktinyum is.Fr. actinium kim. Atom numaras 89, atom arl 227 olan radyoaktif
bir element.
aktivizm is.Fr. activisme fel. Eylemcilik.
aktr is.Fr. acteur 1. tiy. ve sin. Erkek oyuncu 2. mec. Olduundan baka trl
grnen kimse.
aktris is.Fr. actrice tiy. ve sin. Kadn oyuncu.
aktalizm is.Fr. actualisme fel. 1. Gemi jeolojik olaylarn bugnklere bakarak
aklanabileceini ileri sren reti, edimselcilik. 2. Kuvveden fiile gemi olan hal.
akustik is.Fr. acoustique fiz. 1. Yank bilimi. 2. Yanklanm.
akuzatif is.Fr. accusatif dbl. Belirtme durumu.
akmlatr is.Fr. accumulateur fiz. Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depo
eden, istenildiinde bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaz, akmtoplar, ak.
albatr is.Fr. albtre min. Kaymak ta.
albatros is.Fr. albatros zool. Frtna kuugillerden, 1 m uzunlunda, Atlantik
Okyanusunda yaayan iri bir ku tr.
albm is.Fr. album 1. Fotoraf, pul vb.ni dizip saklamaya yarayan bir tr defter.
2. Herhangi bir konu ile ilgili ksa aklamalar verilerek resimler baslm olan
kitap. 3. mz. Uzunalar.
albmin is.Fr. albumine biy. Bitkilerin, hayvanlarn doku ve svlarnda bulunan,
birleimi karbon, oksijen, azot, hidrojen ve kkrt olan, suda eriyen, beyaza yakn
renkte, yapkan madde.
aldehit is.Fr. aldhyde kim. Alkolleri oksitlendirme veya asitleri indirgeme yolu ile
elde edilen uucu bir sv.
98
alegori is.Fr. allgorie ed. Bir grnt, bir yaant veya bir davrann daha iyi
kavranmasn salamak iin gz nnde canlandrp dile getirme.
aleksi is.Fr. alexie tp Okuma yitimi.
alfabe is.Fr. alphabet 1. dbl. Bir dilin seslerini gsteren, belirli bir sraya gre
dizilmibelli sayda harfin btn, abece. 2. Bir dilin harflerini tantarak okuma
renmeyi salayan kitap. 3. mec. Bir iin balangc.
alfenit is.Fr. alphnide kim. inde bakr, inko, nikel bulunan ve atal bak takm
yapmnda kullanlan gml bir alam.
algoritma is.Fr. algorithme mat. Orta ada ondalk say sistemine gre yaplan ve
son zamanlarda belirli herhangi bir kurala bal bulunan her trl hesap ilemi.
aliterasyon is.Fr. allitration ed. iir ve nesirde uyum salamak iin sz balarnda
ve ortalarnda ayn nszn veya ayn hecelerin tekrarlanmas.
alizarin is.Fr. alizarine kim. Kk boyas.
alize is.Fr. alis co. Tropikal blgelerdeki denizlerde btn yl sresince dzenli
esen birtakm rzgarlar.
alkali is.Fr. alcali kim. Alkali metallerin hidroksitleriyle amonyum hidroksitin
genel ad.
alkalimetre is.Fr. alcalimtre kim. Alkaller.
alkaloit is.Fr. alcalode kim. zellikleri ile alkalileri andran organik madde.
alkan is.Fr. alcane kim. Doymu alifatik hidrokarbonlarn genel ad, parafin.
alkil is.Fr. alkyle kim. Alkol kk.
alkol is.Fr. alcool 1. kim. Bira, arap vb. svlarn veya pancar, patates niastasnn
ekere dntrlmesi sonucu ortaya kan glikoz zeltilerin mayalam zlerinin
damtlmasyla elde edilen, kokulu, uucu, yanc, renksiz sv. 2. mec. Her trl
alkoll iki.
alkolizm is.Fr. alcoolisme tp Alkoll ikilere hastalk derecesinde dkn olma
durumu.
alogami is.Fr. allogamie biy. Tozlama.
alotropi is.Fr. allothropie fiz. Karbon, fosfor vb. maddelerin fiziksel bakmdan ayr
zellikler gsterebilmesi durumu.
alpaka is.Fr. alpaca 1. zool. ift parmakllar takmnn devegiller snfndan, Gney
Amerikada yaayan, uzun tyl, memeli bir hayvan. 2. Bu hayvann yn veya bu
ynden dokunan kuma.
alternatif is.Fr. alternatif 1. Seilebilecek bir baka yol, yntem, seenek, k.
2. sf. Almak. 3. sf. fiz. Dalgal (akm).
alternatr is.Fr. alternateur fiz. Dalgal akm reteci.
almin is.Fr. alumine kim. Suda znmeyen, beyaz bir toz olan alminyum oksit.
alminyum is.Fr. aluminium kim. 1. Atom numaras 13, atom arl 26,98 olan
hafif bir element. 2. sf. Bu elementten yaplm.
alveol is.Fr. alvol 1. Torba biiminde kk boluk veya genilemi ksm. 2. biy.
Akcierde bronuklarn bittii blmde minik kese biimindeki boluklarn son
ucu.
amboli is.Fr. embolie tp Atardamarda kann phtlamas veya ya paracklarnn
olumas sonucunda meydana gelen tkanma, damar tkankl.
amenajman is.Fr. amnagement huk. 1. Devlete ve kiilere ait ormanlarn, nceden
hazrlanp kabul edilmi esaslara uygun olarak iletilmesi. 2. Doal kaynaklarn
iletilmesi.
99
ametal is.Fr. amtale kim. Metal olmayan element.

ametist is.Fr. amthyste jeol. Ss ta olarak kullanlan mor renkte bir tr kuvars.
amfibi is.Fr. amphibie 1. biy. ki yaamllar. 2. sf. Yzergezer.
amfibol is.Fr. amphibole jeol. Piroksenlere yakn siyah, esmer, yeil renkli bir
silikat grubu.
amfiteatr is.Fr. amphithatre 1. Dinleyicilerin oturduu, sralar arkaya doru
basamakl olarak ykselen salon. 2. Yunan ve Romada ak hava tiyatrosu. 3. co.
basamak basamak ykselen yer biimi.
amfizem is.Fr. emphisme tp Vcut organlarndan bir blmnn hava ile imesi.
amilaz is.Fr. amilase kim. Niastay paralayarak ekere eviren bir enzim.
amin is.Fr. amine kim. Amonyaktaki hidrojen yerine, tek deerli hidrokarbonlu
kklerin gemesiyle oluan rnlerin genel ad.
amip is.Fr. amibe zool. Amipler takmndan, vcudunun biim deitirmesiyle
oluan geici kollar veya ayaklar zerinde srnerek yer deitiren, tatl ve tuzlu
sularda yaayan bir hcreli canl.
amiral is.Fr. amiral ask. Rtbesi general ile ayn olan deniz subay.
amit is.Fr. amide kim. Amonyan hidrojeni yerine bir asit kknn gemesiyle
oluan birleiklerin snf ad.
amitoz is.Fr. amitose biy. Amip, akyuvar ve baz bakterilerde hcre blnmesi
yoluyla olan oalma.
amnezi is.Fr. amnsie tp Hafza kayb, bellek yitimi.
amonyak is.Fr. ammoniaque kim. 1. Azot ve hidrojen birleimi olan, keskin kokulu
bir gaz. 2. inde bu gazn eritilmi bulunduu su, niadr ruhu.
amonyum is.Fr. ammonium kim. Amonyakl tuzlarda maden rol oynayan bir
birleim kk.
amoralizm is.Fr. amoralisme fel. Tre dclk.
amortisman is.Fr. amortissement 1. Ypranma pay 2. ekon. Faizin ilemesine son
vermek iin bir tahvilin birden denmesi.
amper is.Fr. ampre fiz. Elektrik akmnda iddet birimi.
ampermetre is.Fr. ampremtre fiz. Amperler.
ampirist is.Fr. empiriste fel. Deneyci.
ampirizm is.Fr. empirisme fel. Deneycilik.
amplifikatr is.Fr. amplificateur fiz. Ykselte.
amptasyon is.Fr. amputation 1. tp Bir organ kesip kartma. 2. mec. Herhangi
bir btnden bir para kesme veya koparma.
amyant is.Fr. amiante kim. Kolayca bklen ve atee dayanan liflerden olumu,
bir tr ak asbest.
anafilaksi is.Fr. anaphylaxie fiz. Ar duyarlk.
analjezi is.Fr. analgsie tp Ac yitimi.
analoji is.Fr. analogie 1. Benzeim, benzeme. 2. dbl. rnekseme 3. man. Andr
anamnezi is.Fr. anamnsie tp Hastann, hastal ve evresi ile ilgili verdii bilgi.
anari is.Fr. anarchie 1. sos. Baszlk. 2. Kargaa, baboluk.
anartri is.Fr. anarthrie tp Dil tutkunluu.
anatomi is.Fr. anatomie 1. tp nsan, hayvan ve bitkilerin yapsn ve organlarnn
birbiriyle olan ilgilerini inceleyen bilim, terih. 2. anat. Beden yaps, gvde yaps.
3. mec. Bir eyin oluumunda gze arpan zel yap.
anatomist is.Fr. anatomiste tp Anatomiyle uraan bilimci.
100
andemi is.Fr. endmie tp Belli bir blgede sk grlen hastalk.

andropoz is.Fr. andropause tp Ya dnm.
anemi is.Fr. anmie tp Kanszlk.
aneroit is.Fr. anrode fiz. Cva yerine bir maden kutu kullanmak temeline
dayanan, kadranl barometre.
anestezi is.Fr. anesthsie tp Uyuturucu bir ilala vcudun btnnde veya belirli
bir blgesinde duyularn yok olmas, duyum yitimi.
anesteziyolojik sf.Fr. anesthesiologique tp Anesteziyoloji ile ilgili.
anevrizma is.Fr. anvrisme tp Bir atardamarn bir noktasnda oluan ur
biimindeki geveme ikinlii.
Anglikan z.is.Fr. anglican din b. ngiliz kilisesine bal olan kimse.
Anglikanizm z.is.Fr. anglicanisme din b. ngiliz kilisesinin tuttuu inan yolu.
anhidrit is.Fr. anhydrite jeol. Genellikle kaya tuzu ve al tayla birlikte bulunan
doal, susuz kalsiyum slfat.
anilin is.Fr. aniline kim. Benzenden treyen bir amin.
animizm is.Fr. animisme fel. Canlclk.
anjin is.Fr. angine tp Boaz mukozasnn imesi, boak, hunnak.
anjiyografi is.Fr. angiographie tp Damar iine x nlarn geirmeyen bir madde
rnga edildikten sonra damarlarn filminin alnmas.
anjiyoloji is.Fr. angiologie anat. Dolam organlarn inceleyen anatomi blm.
ankiloz is.Fr. ankylose tp Oynar eklemlerde oynakln kalmamasyla eklemin
ilemez duruma gelmesi.
anofel is.Fr. anophle zool. Stma mikrobunu alayan bir tr sivrisinek.
anomali is.Fr. anomalie psikol. Sapaklk.
anorganik is.Fr. anorganique kim. norganik.
anot is.Fr. anode fiz. Bir elektrolitte akmn gemesini salayan metal ulardan art
ykl olan.
ansambl is.Fr. ensemble mz. Topluluk.
ansefal is.Fr. encphale tp Kafatas iindeki beyin ve yardmc organlarn
oluturduu yap.
ansefalit is.Fr. encphalite tp Ansefaldeki iltihapl hastalklardan irinsiz olanlara
verilen genel ad.
anten is.Fr. antenne 1. Bolukta yaylan elektromanyetik dalgalar toplayarak bu
dalgalarn transmisyon hatlar ierisinde yaylmasn salayan cihaz. 2. zool.
Duyarga. 3. den. Olta amandrasnn alt ve st ksmnda bulunan ince ular.
anterit is.Fr.entrite tp nce barsak iltihab.
anterograf is.Fr. entrographe tp Barsak kaslmalarn lmeye yarayan alet.
anterosel is.Fr. entrocle tp nce barsak ft.
anterostomi is.Fr. entrostomie tp Barsak dmnn kesilip alnmas.
antialerjik is.Fr. antiallergique 1. tp Alerjilerin nlenmesinde veya tedavisinde
kullanlan ilalarn zellii. 2. sf. Alerjiye neden olmayan.
antibiyotik is.Fr. antibiotique tp Bitkilerde, zellikle kf mantarlarnda bulunan
veya sentezle elde edilen, birok mikroba kar kullanlan, penisilin, streptomisin
vb. maddelerin ortak ad.
antijen is.Fr. antigne biy. erisine girdii organizma araclyla antikor
oluumunu salayan bakteri, virs, parazit vb. protein yapsnda madde.
101
antikatot is.Fr. anticathode fiz. basnc azaltlm bir elektrik boalma tpnde,
katot nlarn alan elektronik lambadaki genellikle metal yaprak.
antikite is.Fr. antiquit tar. 1. Eskilik. 2. lk a.
antikor is.Fr. anticorps biy. Hastala sebep olan etkenleri zararsz duruma
getirmek iin vcudun kard madde.
antilop is.Fr. antilope zool. 1. Antiloplardan, scak lkelerde yaayan, ok hzl
koan, boynuzlu bir hayvan. 2. sf. Bu hayvann derisinden yaplm olan.
antimon is.Fr. antimoine kim. Atom numaras 51, atom arl 121,76 olan
mavimtrak beyaz renkte bir element.
antinomi is.Fr. antinomie fel. atk.
antioksidan is.Fr. antioxydant kim. 1. Genellikle yalarn , yal besinlerin uzun
sre saklanabilmesi, beyaz renkli sebze ve meyvelerin kararmasnn nlenmesi iin
kullanlan madde. 2. Canl organizmalardaki toksinleri atmaya yarayan madde.
antipati is.Fr. antipathie 1. Sevimsizlik, soukluk, iticilik. 2. psikol. Kart duygu.
antisepsi is.Fr. antisepsie kim. Mikroplar ilala ldrme yollar.
antisiklon is.Fr. anticyclone co. Yksek basnl atmosfer ktlesi.
antoloji is.Fr. anthologie ed. Seki.
antrakt is.Fr. entracte sin. ve tiy. Ara.
antrasit is.Fr. anthracite mdn. Glkle tutuan , koku, duman karmadan byk
bir s vererek yanan bir tr ta kmr.
antrenman is.Fr. entrainement sp. 1. dman. 2. mec. herhangi bir konuda yaplan
hazrlk.
antrenr is.Fr. entraneur sp. Bir spor dalnda sporcuyu eiten, yetitiren ve
altran kii, altrc.
antrepo is.Fr. entrept tic. Gmrklere gelen ticari eyann konulduu, korunduu
yer, ardiye.
antrok is.Fr. entroque jeol. Trias devri katmanlarnda bulunan, derisi dikenlilerden,
deniz lalelerinin saplarn oluturan kalsiyum karbonat bileimi fosil.
antropoit is.Fr. anthropode zool. nsans.
antroposantrizm is.Fr. anthropocentrisme fel. nsaniincilik.
anri is.Fr. anurie tp drarn yapamama eklinde ar bir bbrek rahatszl
belirtisi.
ans is.Fr. anus anat. Sindirim sisteminin sonunda bulunan ve dknn atlmasna
yarayan k delii, makat, er.
anyon is.Fr. anion kim. Negatif elektrikle ykl iyon, eksin.
aort is.Fr. aorte anat. Kalbin sol karncndan kan ve vcuda krmz kan datan
byk atardamar.
apandis is.Fr. appendice anat. Kr barsan ince bir parmak gibi olan son
blm.
apandisit is.Fr. appendicite tp Apandisin iltihaplanmas.
apatit is.Fr. apatite jeol. Doada, kemik dokusunda bulunan, iinde flor veya klor
olan doal kalsiyum fosfat.
apel is.Fr. apel ekon. Anonim ortaklklarda sermaye artrm iin yaplan deme
ars.
apokrif is.Fr. apocryphe ed. Doruluuna gvenilmez sz veya yaz.
102
apolet is.Fr. paulette ask. 1. Subaylarda rtbeyi gstermek iin niformalarn

omuzlarna taklan iaretli para, omuzluk. 2. Giysilerin omuzlarna ss olarak
taklan para.
apostrof is.Fr. apostrophe dbl. Kesme iareti.
apraksi is.Fr. apraxie tp lev yitimi.
apsis is.Fr. abscisse mat. 1. Ynl bir eksen zerinde bir noktann, balang
noktasna olan uzaklnn cebirsel deeri.
apteriks is.Fr. aptryx bot. Kivi.
arabesk is.Fr. arabesque mim. 1. Giriik bezeme. 2. sf. Arap slubunda olan.
aragonit is.Fr. aragonite jeol. Beyaz, yeil, mavimsi gri renkte billurlarm bir tr
kalsiyum karbonat.
arait is.Fr. arachide bot. Yer fst.
arbitraj is.Fr. arbitrage tic. Ara kazan.
arduvaz is.Fr. ardoise min. Kayaan ta.
areometre is.Fr. aromtre kim. Svler.
argon is.Fr. argon kim. Atom numaras 18, atom arl 39,9 olan bir element.
argman is.Fr. argument astr. ve mat. 1. Delil, kant, tant. 2. Tez, iddia, sav.
3. astr. Bir denklem, bir eitsizlik veya bir gk cisminin hareketine ait herhangi bir
elemann bal bulunduu belli bir deer. 4. mat. Bir k kmesinin deikeni.
5. mat. Bir cetvelde dier bir sayy bulmak iin yararlanlan say.
aristokrasi is.Fr. aristocratie sos. 1. Soylu erki. 2. Soylular snf.
aritmetik is.Fr. arithmtique mat. 1. Matematiin, konusu saylar, bunlarn
zellikleri ve ilemler olan kolu. 2. sf. Bu bilimle ilgili.
aritmi is.Fr. arythmie tp Kalp atlarndaki dzensizlik ve eitsizlik.
arkaizm is.Fr. archasme ed. 1. Konuulan ve yazlan dilde, kullanmdan dm
olan eski sz ve deyim. 2. Kullanld adan daha eski bir adan kalma bir
biimin, bir yapnn zellii.
arkeen is.Fr. archen jeol. Kambriyumlardan nce oluan eneksi yer kat.
arkegon is.Fr. archgone bot. Erelti otlarnda, btn kara yosunlarnda, baz su
yosunlarnda ve ak tohumlularda grlen diilik organ.
arkoz is.Fr. arkose jeol. Birleiminde feldspat bulunan, kum ta trnden bir tortul
kaya.
armatr is.Fr. armateur den. Ticaret gemisi sahibi.
armatr is.Fr. armature 1. Bir aletin ana blmn oluturan ksm. 2. fiz. Bir
mknatsn iki kutbu arasnda, kuvvet akmn toplu bir duruma getirmek iin bu
kutuplar arasna yerletirilen demir paras. 3. fiz. Bir kondansatrdeki iki iletken
yzeyden her biri.
armoni is.Fr. harmonie mz. ki veya daha ok sesin ayn anda kulaa ho gelecek
biimdeki uyumu, harmoni.
armonyum is.Fr. harmonium mz. Tanabilir kk org.
arpej is.Fr. arpge mz. Bir akort oluturan seslerin birbiri arkasndan alnmas.
arsenik is.Fr. arsenic kim. Atom numaras 33, atom arl 74,91 olan, maden
filizlerinde ok yaygn bulunan, metal grnmnde basit element, sanotu, zrnk.
are is.Fr. archet 1. Tren, troleybs, tramvay vb. elektrikle ileyen tatlarda telden
elektrik akm almaya yarayan, yukarya doru uzanm demir yay. 2. mz. Keman
yay.
arter is.Fr. artre 1. anat. Atardamar. 2. mec. Trafii youn olan ana yol.
103
arterit is.Fr. artrite tp Atardamar bozukluu.

artiklasyon is.Fr. articulation dbl. Boumlanma.
artrit is.Fr. arthrite tp Eklem romatizmas.
artroz is.Fr. arthrose tp Genellikle ekil bozucu, iltihapsz, sreen eklem
hastal.
Aryanizm z.is.Fr. arianisme din b. IV. yzylda Arius adl bir papazn kurduu ve
Hristiyan inannn tersine olarak sann tanrln inkar eden mezhep.
asbest is.Fr. asbeste min. Tremolitin bozulmasndan oluan, lifli, krlmadan
bklebilen ve atete nitelii deimeyen bir mineral, ta pamuu, kaya lifi.
asepsi is.Fr. asepsie tp zellikle tpta kullanlan ara gereleri ila kullanmadan
yalnz s yardm ile mikroptan arndrma ii.
asetat is.Fr. actate kim. Asetik asidin tuzu veya esteri, saydam.
asetilen is.Fr. actylne kim. Renksiz, sarmsak kokulu, gl ve beyaz bir k
vererek yanan hidrokarbonlu bir gaz.
aseton is.Fr. actone kim. Birok organik maddeyi eritmekte kullanlan uucu,
kolayca alev alr, eter kokusunda bir sv.
asidimetre is.Fr. acidimtre kim. Asitler.
asimetri is.Fr. asymtrie mat. Bakmszlk.
asimilasyon is.Fr. assimilation 1.biy. zmleme , 2. dbl. Benzeme , 3. sos. Farkl
kkenden gelen aznlklar veya etnik gruplar, bunlarn kltr birikimlerini,
kimliklerini baskn doku ve yap iinde eriterek yok etme srecinin sonu.
asimptot is.Fr. asymptote mat. Sonumaz.
asit is.Fr. acide kim. Turnusoln mavi rengini krmzya evirmek zelliinde olan
ve birleimindeki hidrojenin yerine maden alarak tuz oluturan hidrojenli birleik,
hamz.
ask is.Fr. asque bot. Askl mantarlara zg reme organ.
askarit is.Fr. ascarite zool. Barsak solucan.
askospor is.Fr. ascospore bot. Askl mantarlarn sporu.
asonans is.Fr. assonance ed. Ayn aksan veren nly ondan sonra veya nce
gelen nsz hi dikkate almadan her dizenin sonunda tekrarlama biiminde
yaplan uyak.
aspidistra is.Fr. aspidistra bot. Zambakgillerden, genellikle saksda yetitirilen,
yapraklar dorudan doruya topraktan kan bir ss bitkisi.
aspiratr is.Fr. aspirateur fiz. 1. Havadaki duman, is, koku vb. yabanc maddeleri
emerek dar atan aygt, emme. 2. Kendisine Balanan bir kabn ierisindeki gaz
seyreltmeye veya sktrmaya yarayan, iinden bir sv geirilerek altrlan ara,
emme.
aspirin is.Fr. aspirine tp Ar kesici ve ate drc olarak kullanlan beyaz
renkli hap.
astat is.Fr. astate kim. Atom numaras 85 olan, bizmutun alfa nlaryla
bombardman sonucu elde edilen yapay element.
astatin is.Fr. astatine kim. Astat.
astm is.Fr. asthme tp Bronlarn daralmasndan ileri gelen nefes darl.
astigmat is.Fr. astigmate tp Net grmeyen, astigmatizme tutulmu (gz).
astigmatizm is.Fr. astigmatisme tp Gzn saydam tabakasnda meridyenlerin
eitsizlii yznden net grememe durumu.
astrofizik is.Fr. astrophysique astr. Gk fizii.
104
astrolog is.Fr. astrologue astr. Yldzlarn durum ve hareketlerinden anlam

kararak falclk yapan kimse, mneccim.
astronom is.Fr. astronome astr. Gk bilimci.
astronomi is.Fr. astronomie astr. Gk bilimi, felekiyat.
astronot is.Fr. astronaute astr. Uzay adam.
ataraksiya is.Fr. ataraxie fel. Hibir heyecan veya zihin etkisiyle uyarlmayan ruh
dinginlii, acya olduu kadar kvanca kar da ilgisizlik.
atavizm is.Fr. atavisme ant. Ataclk.
ateizm is.Fr. athisme fel. Tanrtanmazlk.
atlet is.Fr. athlte 1. Kolsuz, askl fanila. 2. sp. Atletizmle uraan kimse.
atletizm is.Fr. athltisme sp. Beden gcn, eviklii, yetenekleri gelitirmeye
yarayan kou, atlama, arlk kaldrma, atma vb. tek bana yaplan bireysel
sporlarn genel ad.
atmosfer is.Fr. atmosphre astr. 1. Yeri veya herhangi bir gk cismini saran gaz
tabakas, gaz yuvar. 2. Hava yuvar. 3. mec. inde yaanlan ve etkisinde kalnan
ortam, hava. 4. fiz. Basn birimi olarak kullanlan l.
atom is.Fr. atome 1. kim. Birka tr birletiinde eitli kimyasal birleikleri yani
moleklleri, bir tek tr ise bir kimyasal geyi oluturan parack. 2. fel. Eski
Yunan filozoflarna gre gerein son, artk blnemez, bozulamaz diye tasarlanan
temel geleri.
atropin is.Fr. atropine tp Gzelavrat otundan karlp hekimlikte kullanlan zehirli
bir madde.
aval is.Fr. aval tic. Ticari senetlerde, demeden sorumlu olanlarn dememesi
durumunda nc bir kiinin alacakllara senet bedelini deyeceine ilikin verdii
gvence.
avantaj is.Fr. avantage 1. stnlk salayan ey. 2. Yarar, kr. 3. sp. Teniste
eitliin bozulmas iin alnan ilk puan.
avukat is.Fr. avocat 1. huk. Hak ve yasa ilerinde isteyenlere yol gstermeyi,
mahkemelerde, devlet dairelerinde bakalarnn hakkn aramay, korumay meslek
edinen ve bunun iin yasann gerektirdii artlar tayan kimse. 2. mec.
Gerekmedii halde bakasn savunmaya, onun adna konumaya kalkan kimse.
azit is.Fr. azide kim. Azothidrik asitteki hidrojenin yerine bir kkn gemesi ile
treyen birleikler.
azol is.Fr. azole kim. Heterosiklik birleiklerin nemli bir snf.
azot is.Fr. azote kim. Atom numaras 7, atom arl 14,008 olan, havada bete drt
orannda bulunan, rengi, kokusu, tad olmayan element, nitrojen.
azotometre is.Fr. azotomtre kim. Bir organik maddede bulunan azotun gaz
hacmini ayarlamaya yarayan aygt, azotler.
105
-B-
bakalit is.Fr. baklite kim. Formaldehit ile bir fenoln younlamas sonucu elde
edilen yapay reine.
bakalorya is.Fr. baccalaurat et. niversitelere girebilmek iin lise reniminden
sonra verilen olgunluk snav.
bakteriyolog is.Fr. bactriologue tp Bakterilerle ilgili, bakteriyoloji alannda
alan kimse.
bakteriyoloji is.Fr. bactriologie tp Bakterilerin ve genellikle mikroplarn
biimlerini, niteliklerini inceleyen bilim.
bakteriyoskopi is.Fr. bactrioscopie tp Bakterilerin mikroskopla incelenmesi
ilemi.
balast is.Fr. ballast 1. Demir yollarnda traverslerin altna, oselerde dzeltilmi
toprak zerine denen ta krklar. 2. den. Safra.
balat is.Fr. ballade ed. 1. Orta ada, bentten oluan bir Bat iiri tr. 2. mz.
Batda, belirli danslara elik eden bir tr ark. 3. mz. Serbest biimli, romantik,
mzik aralaryla alnan veya ark olarak okunan eser.
balistik is.Fr. ballistique ask. Ateli silahlarda barut gaznn basnc ile frlayp
hedefe varncaya kadar merminin havadaki hareketini inceleyen bilim.
bambu is.Fr. bambou bot. 1. Budaygillerden, scak lkelerde yetien, boyu 25 m
kadar olabilen, mobilya, merdiven, baston vb. birok eyann yapmnda kullanlan
bir tr kam, Hint kam, hezaren. 2. sf. Bu kamtan yaplm olan.
bankiz is.Fr. banquise co. Buzla.
bardo is.Fr. bardot zool. Aygr ile dii eek iftlemesinden retilen hayvan.
barisfer is.Fr. barysphre jeol. Ar kre.
barit is.Fr. baryte kim. Baryum oksit veya baryum hidroksit.
baritin is.Fr. barytine kim. Doal baryum slfat.
bariton is.Fr. barytone mz. 1. Tenor ve bas arasndaki erkek sesi. 2. Basso ile alto
arasnda ses veren, pistonlu bir tr az algs.
barometre is.Fr. baromtre fiz. Basnler.
baroskop is.Fr. baroscope fiz. Havann iinde bulunduu cisimlerin arl zerine
yapt hafifletici etkiyi gsteren ve havas boaltlabilen bir fanus iinde terazisi
bulunan fizik cihaz.
barparalel is.Fr. barre parallle sp. Dey direkler zerine paralel olarak
tutturulmu iki tahta ubuktan olumu jimnastik arac.
baryum is.Fr. barium kim. Atom says 56, younluu 3,78 olan, doada en ok
baryum slfat ve baryum karbonat olarak bulunan kat ve basit bir element.
bas is.Fr. basse mz. 1. En kaln erkek sesi. 2. Sesi byle olan sanat. 3. En kaln
sesli orkestra algs.
basil is.Fr. bacille biy. Bakterilerin omak biiminde ince uzun olan tr.
baskl is.Fr. bascule 1. Arlklar tartmaya yarayan alet. 2. fiz. ki kolu sra ile
kalkp inebilen, ortasndan veya ularndan birine az ok yakn deimez bir
noktaya dayanan kaldra.
106
bateri is.Fr. batterie mz. Orkestrada vurmal alg takm, davul.

baterist is.Fr. batteriste mz. Davulcu.
batimetre is.Fr. bathymtre den. Derinlikler.
batimetri is.Fr. bathymtrie den. Derinlik lm.
batyal is.Fr. bathyal co. 200-2000 m arasnda derinlii olan deniz.
bazalt is.Fr. basalte jeol. Koyu renkli, sert, bir eit yanarda ktlesi.
bazidiyospor is.Fr. basidiospore bot. Bazitli mantarlarn sporlar.
bazilika is.Fr. basilique mim. 1. i, ortadaki yksek, yandakiler daha alak olmak
zere iki sra stunla salona ayrlm, dikdrtgen biiminde byk kilise. 2. Kral
saray. 3. Dikdrtgen biiminde, u ksmnda yarm embere benzeyen bir knts
olan Roma mahkemesi.
bazit is.Fr. baside bot. Bazit mantarlarn reme organ.
bazofil is.Fr. basophile bot. Alkali zellii stn olan bitki.
bazofobi is.Fr. basophobie tp 1. Sinirsel veya ruhsal bozukluktan ileri gelen
yryememe hastal. 2. Yrrken dme korkusu.
bekar is.Fr. bcarre mz. Diyezli veya bemoll bir sesin eski durumuna
getirilmesini gsteren nota iareti.
bekas is.Fr. bcasse zool. ulluk.
bemol is.Fr. bmole mz. 1. Bir sesin yarm ton kalnlatrlacan gsteren nota
iareti. 2. Bylece kalnlatrlm ses.
benzen is.Fr. benzne kim. 1. Maden kmr katranndan karlan C6H6
formlndeki hidrokarbonun bilimsel ad. 2. esk. Benzin.
benzin is.Fr. benzine kim. 1. Petroln damtlmas ile elde edilen, renksiz, uucu,
kendine zg kokusu bulunan bir sv. 2. Bir tr organik ya zc. 3. esk.
Benzen.
benzol is.Fr. benzole kim. Benzin ve tolen karm bir akaryakt.
beriberi is.Fr. bribri tp Genellikle Uzak Dou lkelerinde B vitamini
eksikliinden ileri gelen bir hastalk.
beril is.Fr. bryl min. Doada altgen billurlar durumunda bulunan, saydam, ou
yeil renkli berilyum ve alminyum silikat.
berilyum is.Fr. bryllium kim. Atom numaras 4, atom arl 9,013 olan, zmrt
vb. talarn birleiminde bulunan, havann etkisine kar ince bir oksit tabakasyla
kapl element.
berkelyum is.Fr. berklium kim. Atom numaras 97, atom arl 294 olan yapay
element.
berlam is.Fr. merlan zool. nce pullu, srt ak kahverengi, yanlar ve karn beyaz,
ortalama 30-40 cm boyunda, Marmara ve Ege Deniziyle Akdenizde bol bulunan
bir balk tr.
betatron is.Fr. btatron fiz. Elektronlar hzlandran elektromanyetik bir ara.
betonarme is.Fr. bton arm 1. mim. Yapda gc, esneklii artrmak iin metal ve
imentodan yararlanma yntemi, demirli beton. 2. sf. Bu yntemle yaplm.
bikarbonat is.Fr. bicarbonate kim. Hidrojen karbonatlarn genel ad.
bislfat is.Fr. bisulfate kim. Hidrojenli slfatlar.
bislfr is.Fr. bisulfure kim. Moleklnde iki kkrt atomu bulunduran birleik.
bitm is.Fr. bitume jeol. 1. Keskin bir koku, alev ve koyu duman kararak yanan,
karbon ve hidrojen bakmndan ok zengin doal yakt maddelerinin genel ad, yer
sakz. 2. Yol kaplamasnda, kat ve atlarn su geirmez duruma getirilmesinde,
107
kmr tozundan briket yapmnda vb. kullanlan, doal sda kat, younluu bire
yakn, koyu kestane renginde madde.
biyopsi is.Fr. biopsie tp Mikroskopta yapsn incelemek amacyla canldan bir
doku paras alma.
biyotit is.Fr. biotite jeol. Bir eit kara renkli mika.
bizmut is.Fr. bismuth kim. 1. Atom numaras 83, atom arl 209 olan kzlms
beyaz renkli krlgan ve kat bir element. 2. la olarak kullanlan ve asl maddesi
bizmut olan karm.
bizon is.Fr. bison zool. Amerikada yaayan bir cins hrgl yaban kz.
blastula is.Fr. blastula biy. Yumurta hcresi embriyo olurken morulann gelierek
ii bo yuvarlak biime girmesi durumu, morula.
blok is.Fr. bloc 1. Kocaman ve ar kitle. 2. Birden ok blm bir araya getirilmi
olan, bir btn oluturan. 3. Politik karlar sebebiyle birlik kuran devletler
topluluu. 4. ine resim veya yaz katlar konulan karton kap. 5. Birbirine bitiik
byk yaplar. 6. sp. Voleybolda, file stnde kar oyuncunun topu sert vururken,
nnde iki veya kiinin elleri ile oluturduklar perde.
blokaj is.Fr. blocage 1. Bloke etme ii. 2. Hareketine engel olma, hareketini
durdurma. 3. Sivri talarn toprak zemine dikine aklarak zerine beton
dklmesiyle yaplan dolgu. 4. ekon. ve tic. Bankaclkta bir varln yetkili
otoritelerin izni olmadan sahibi tarafndan kullanlamamas durumu.
boa is.Fr. boa 1. zool. Boa ylan. 2. kadnlarn boyunlarna aldklar ylan
biiminde dar ve uzun krk.
bobin is.Fr. bobine 1. Makara. 2. Fotoraf filmi rulosu. 3. Tampon silindiri veya
mihver boru etrafna sarlm kat veya kartonun srekli uzunluu. 4. fiz. inden
elektrik akm geebilen yaltlm tel ile bu telin sarl bulunduu silindirden oluan
aygt.
bobinaj is.Fr. bobinage fiz. Bir filmi veya mknatsl kua bir makaradan baka
bir makaraya sarma.
boks is.Fr. boxe sp. Belirli kurallara uyularak yaplan yumruk dv, yumruk
oyunu.
boksit is.Fr. bauxite min. Korindon.
boksr is.Fr. boxeur sp. Boks yapan kimse, yumruk oyuncusu.
bolero is.Fr. bolro mz. 1. Ksa ve kolsuz kadn ceketi. 2. Ar ritimli bir spanyol
dans. 3. mz. Bu dansn mzii.
bolometre is.Fr. bolomtre fiz. Inmler.
bombardman is.Fr. bombardement ask. 1. Topa tutma. 2. Bombalama.
bor is.Fr. bore kim. Atom numaras 5, atom arl 10,8 olan tabiatta bor asidi veya
boratlar durumunda bulunan basit element.
boraks is.Fr. borax kim. Younlam bir borik asitten treyen sodyum tuzu.
borasit is.Fr. boracite min. Sert billur veya yumuak beyaz ktle durumunda
bulunan magnezyum borat.
borat is.Fr. borate kim. Bor asidi ile bir oksidin birlemesinden oluan tuz.
borik is.Fr. borique kim. Bordan treyen asit ve anhidrit.
bre is.Fr. brche jeol. 1. Doal imento ile lavl, kavkl, kabuklu, kemikli
krntlarn kaynamasyla olumu ktle. 2. Bir tr yapay mermer.
brom is.Fr. brome kim. Atom numaras 35, atom arl 79,909 olan, sv bir
element.
108
bromr is.Fr. bromure kim. Bromhidrik asidin tuzu veya eteri.

bron is.Fr. bronche anat. Soluk borusunun akcierlere giden iki kolundan her biri
ve bunlarn dallar.
bronit is.Fr. bronchite tp Bron ve bronuklarn iltihaplanmas.
buat is.Fr. boite fiz. Elektrik akm devrelerinde birletirme yapmak veya akm bir
veya daha fazla kollara ayrmak iin kullanlan kutu.
Budist z.is.Fr. bouddhiste din. b. Budizm dininden olan kimse.
Budizm z.is.Fr. bouddhisme din. b. Doast kiilemi bir tanr dncesi yerine,
salt varl koyarak onun insanda arzu biiminde belirdiini, bundan da strabn
doduunu, straptan kurtulmak iin var olmaktan vazgemek gerektiini ileri
sren, Hindistan ve inde yaygn olan, Buddhann ileri srd mistik dnya
gr ve din.
buldok is.Fr. bouledogue zool. Kpekgillerden, burnu bask, alt enesi sttekinden
uzun, iri ve gl bir kpek tr.
bl is.Fr. bugle mz. Kk bl, soprano bl, alto bl, bariton bl
olarak drt tr bulunan, bakrdan, perdeli veya pistonlu mzik aralarnn ad.
btan is.Fr. butane kim. Metal bidonlar iinde az bir basn altnda svlaan, yakt
olarak yararlanlan HC formlndeki hidrokarbr gaz.
bten is.Fr. butne kim. Olefin grubundan C4H8 formlnde iki hidrokarbonun ad.
--
ee is.Fr. ts-ts zool. ki kanatllardan, insana uyku hastal alayan, sinekten

byk bir cins Gney Afrika bcei.
inilya is.Fr. chincilla zool. inilyagillerden, postu iin avlanan, yumuak ve
gm rengi tyleri olan kemirici hayvan.
-D-
daltonizm is.Fr. daltonisme tp Renk krl.

dansimetre is.Fr. densimtre fiz. Younlukler.
kuman kenarna ilenen trl biimde ince ve a grnmnde rg, tentene.
dasit is.Fr. dacite jeol. Kuvarsl diyorit birleiminde olan bir sznt ktlesi.
datif is.Fr. datif dbl. Ynelme durumu.
109
debboy is.Fr. dpot ask. esk. Silah, giysi vb. asker eyas ambar.
debi is.Fr. dbit co. Bir akarsuyun herhangi bir kesiminden saniyede geen suyun
hacmi, akm.
defans is.Fr. dfense sp. Savunma.
deflasyon is.Fr. dflation ekon. Para darl, durgunluk.
degaj is.Fr. dgage sp. Futbolda kalecinin topu sert bir ayak vuruuyla uzaa
atmas.
degajman is.Fr. dgagement sp. Degaj.
deist is.Fr. diste din b. Deizm yanls, neden tanrc.
deizm is.Fr. disme din b. Tanry yalnzca ilk sebep olarak kabul eden, Tanr iin
baka herhangi bir g ve nitelik tanmayan, vahyi reddeden gr, neden tanrclk.
dekagram is.Fr. dcagramme mat. On gram arlnda bir l birimi.
dekalitre is.Fr. dcalitre mat. On litre hacminde bir l birimi.
dekametre is.Fr. dcamtre mat. On metre uzunluunda bir l birimi, dam.
dekar is.Fr. dcare mat. 1000 m2 deerinde yzey l birimi.
dekaster is.Fr. dcastre mat. 10 metrekplk hacim ls birimi.
dekatlon is.Fr. dcathlon sp. Uzun atlama, glle atma, cirit atma, yksek atlama,
disk atma, srkla yksek atlama, 100 m kousu, 400 m kousu, 110 m engelli kou,
1500 m koularn ieren atletizm yarmas.
dekont is.Fr. dcompte ekon. 1. Bankalarda ekilen veya yatrlan para karlnda
verilen belge. 2. Kapatlan bir hesaptan yaplacak indirme. 3. Btn indirmeler
yapldktan sonra borlu tarafndan denecek, alacakl tarafndan alnacak olan
miktar.
dekstrin is.Fr. dextrine kim. Niastann blnmesinden elde edilen zamkl bir
madde.
dekstroz is.Fr. dextrose kim. Niasta ekeri.
demokrasi is.Fr. dmocratie sos. Halkn egemenlii temeline dayanan ynetim
biimi.
densimetre is.Fr. densimtre mat. Bitkilerin d ksmlar ile toprak zerinde
kapladklar alan eitli byklklerdeki halkalar yardm ile len bir alet.
depar is.Fr. dpart sp. k
deplasman is.Fr. dplacement sp. 1. Spor takmlarnn kendi ehirleri dnda ma
yapmaya gitmesi. 2. Spor takmlarnn kendi sahalar dnda oyun oynadklar saha.
depo is.Fr. dpot 1. Korunmak, saklanmak veya gerektiinde kullanlmak iin bir
eyin konulduu yer, ardiye. 2. Bir maln toptan satld ve oka bulunduu yer.
3. ask. Ordu mallarnn sakland, bakmlarnn yapld yer.
depresyon is.Fr. dpression psikol. knt.
dermatit is.Fr. dermatite tp Deride grlen her eit iltihapl hastalk.
dermatolog is.Fr. dermatologue tp Deri hastalklar uzman.
dermatoloji is.Fr. dermatologie tp Tbbn deri hastalklar ile ilgili dal.
desibel is.Fr. dcibel fiz. Ses iddetini gsteren birimin onda biri.
desigram is.Fr. dcigramme mat. Bir gramn onda biri arlnda bir l birimi.
desikatr is.Fr. dessiccateur tek. Kurutma kab.
desilitre is.Fr. dcilitre mat. Bir litrenin onda biri hacminde bir l birimi.
desimal is.Fr. dcimal mat. Ondalk sistem.
desimetre is.Fr. dcimtre mat. Bir metrenin onda biri uzunluunda bir l birimi.
110
determinant is.Fr. dterminant mat. Birka bilinmeyenli birinci dereceden eitlik

sistemlerini zmede kullanlan yardmc cebirsel anlatm.
determinasyon is.Fr. dtermination fel. Belirlenim.
determinist is.Fr. dterministe fel. Belirlenimci.
determinizm is.Fr. dterminisme fel. Belirlenimcilik.
devalasyon is.Fr. dvaluation ekon. Deer drm.
devoniyen is.Fr. dvonien jeol. Birinci an drdnc dnemi ve bu dnemde
olumu yer tabakalar.
dezenfeksiyon is.Fr. dsinfection tp Mikroplardan temizleme ii.
dialkol is.Fr. dialcool kim. Glikol.
diferansiyel is.Fr. diffrentiel 1. Dnemelerde otomobilin iki arka tekerleinin ayr
hzla dnmesini salayan bir dili aygt. 2. mat. zellikle fonksiyonlarn
deimeleriyle ilgili matematik dal.
difraksiyon is.Fr. diffraction fiz. Krnm.
difteri is.Fr. diphtrie tp ounlukla ocuklarda grlen, burun, boaz, yutak
eperine yerleen mikroplarn yol at bulac hastalk, kupalaz.
diftong is.Fr. diftongue dbl. kili nl.
difzyon is.Fr. diffusion fiz. Molekllerin kinetik enerjileri sebebiyle ok youn bir
blgeden az youn bir blgeye hareketleri.
diksiyon is.Fr. diction 1. Seslerin, szlerin, vurgularn, anlam ve heyecan
duraklarn kurallarna uygun olarak syleme biimi. 2. Konuulan dilin incelenmesi
ve kullanlmas. 3. tiy. Duru, ak vurgulama ve kaklara tam uyarak konuma.
dilatometre is.Fr. dilatomtre fiz. Genlemeler.
dilviyum is.Fr. diluvium jeol. Bugnk rmaklarn Drdnc adan kalma en
eski alvyonlar.
din is.Fr. dyne fiz. C.G.S. sisteminde 1 glk bir ktlenin hzn saniyede 1 cm
artran g birimi.
dinamit is.Fr. dynamite 1. kim. Nitrogliserin ile yaplan patlayc bir madde.
2. mec. Tutku, zlem, heyecan. 3. sf. mec. iddetli, korkun, hrsl.
dinamizm is.Fr. dynamisme fel. 1. Devimselcilik. 2. mec. Davranlar canl ve
hareketli olan canlnn zellii.
dinamo is.Fr. dynamo fiz. rete.
dinamometre is.Fr. dynamomtre fiz. Kuvvetler.
dinozor is.Fr. dinosaure 1. zool. Dinozorlar takmndan, boyu 20 m kadar olabilen,
ilk alarda yaam, gnmze fosilleri kalm bir srngen. 2. mec. Gelimelere
ayak uyduramam, an gerisinde kalm veya mevcut durumu koruyup herhangi
bir kkl deiiklik yapmak istemeyen kimse.
diploit is.Fr. diplode biy. ki kromozom takm tayan hcre veya organizma.
disimilasyon is.Fr. dissimilation dbl. Benzemezlik.
disk is.Fr. disque sp. 1. sp. Disk atmada kullanlan, erkekler iin 2, kadnlar iin 1
kg arlnda, genellikle metal bir ember ile evrelenmi tahta arak.
2. Gramofon pla. 3. anat. Omurlar birbirine birletiren ana madde. 4. fiz. nce ve
ap olduka byk teker eklinde para.
disponibilite is.Fr. disponibilits ekon. Bankalarda mevcut nakit ve derhal paraya
evrilebilecek kymet.
diyabaz is.Fr. diabase jeol. Feldspatlardan bir plajiyoklaz ile ojitten olumu yeil
renkli bir ktle.
111
diyabet is.Fr. diabte tp eker hastal.

diyabetolog is.Fr. diabtologue tp Diyabet uzman.
diyafram is.Fr. diaphragme 1. anat. Gs ve karn boluklarn birbirinden ayran
ince ve geni kas. 2. fiz. Bir k demetinde utaki klar tutmak ve optik
cihazlarda daha net bir grnt elde etmek iin ap ayarlanabilir k geirmez
levha.
diyagonal is.Fr. diagonal 1. Eri bir biimde dokunmu kuma. 2. mat. Kegen.
diyagram is.Fr. diagramme 1. Herhangi bir olayn deiimini gsteren grafik.
2. bot. Bir iein btn ayrntlarn gsteren taslak.
diyaklaz is.Fr. diaclase jeol. atlak.
diyakroni is.Fr. diacronie db. Art zamanllk.
diyalaj is.Fr. diallage jeol. Piroksen cinsinden, doal kalsiyum, magnezyum ve
demir silikat.
diyalekt is.Fr. dialecte db. Lehe.
diyalektoloji is.Fr. dialectologie db. Lehe bilimi.
diyalel is.Fr. diallle man. Bir nermeyi baka bir nerme ile tantlamak yoluyla
yaplan sofizm, st rtl bir tr ksr dng.
diyaliz is.Fr. dialyse kim. Baz cisimlerin gzenekli zarlardan geebilmesi temeline
dayanan bir zmleme veya artma yntemi.
diyapazon is.Fr. diapason fiz. Titretirildiinde ana seslerden birini veren, U
biiminde, kk bir elik ara.
diyastaz is.Fr. diastase biy. Niastay dekstrin ve glikoz durumuna getiren,
tkrkte ve pankreasn salgsnda bulunan bir enzim.
diyastol is.Fr. diastole fizy. Sistolden sonra karncklarn genilemesi.
diyatome is.Fr. diatome bot. Silisli sert kabuklar olan ve fosilleri, kaln yer
katmanlar oluturan bir algler familyas.
diyez is.Fr. dise mz. 1. Bir sesin yarm ton inceltileceini gsteren nota iareti.
2. sf. yarm ton inceltilmi (ses).
diyoptri is.Fr. dioptrie fiz. Optik sistemlerin yaknsaklk birimi.
diyorit is.Fr. diorite jeol. zellikle plajiyoklazdan oluan, saydam, st tanecikli
derinlik kayac.
dizanteri is.Fr. dysenterie tp Arl ve kanl ishalle beliren, barsakta yaralara yol
aan bulac, salgn hastalk, kanl basur.
dogma is.Fr. dogme 1. fel. Doruluu snanmadan benimsenen, bir retinin veya
ideolojinin temeli yaplan sav, nas, inak. 2. Belli bir konuda ileri srlen bir grn
sorgulanamaz, tartlamaz gerek olarak kabul edilmesi.
dogmatizm is.Fr. dogmatisme fel. Dogmaclk.
dolikosefal is.Fr. doli chocphale anat. Uzun kafal.
dolomit is.Fr. dolomite jeol. Kalsiyum ve magnezyumlu karbonat birleiminde bir
mineral.
doz is.Fr. dose 1. Bir ilacn bir defada veya bir gnde alnmas gereken miktar.
2. kim. Bir maddenin bir birleie, bir karma giren veya girmesi gereken belli
miktar, dze. 3. Genellikle bir davran, bir konuma vb.nde yeterli grlen l.
dozaj is.Fr. dosage 1. Dozu ayarlama. 2. kim. Dzem.
dmifinal is.Fr. demi-finale sp. Yar final.
dmivole is.Fr. demi-vole sp. Futbolda topun yere vurup sektii anda, ayakla
yaplan vuru.
112
dteryum is.Fr. deuterium kim. ekirdeinde bir proton ve bir ntron bulunduran
hidrojen atomunun bir izotopu, ar hidrojen.
dviz is.Fr. devise 1. ekon. lkeler aras demelerde kullanlabilecek para, ek ve
polie vb. her trl deme arac. 2. ekon. Yabanc lke paras. 3. Propaganda,
tantma amacyla zeri yazlm bez veya karton.
dram is.Fr. drame tiy.1. Sahnede oynanmak iin yazlm oyun. 2. Ackl, zntl
olaylar, bazen gldrc ynlerini katarak konu alan sahne oyunu veya televizyon
filmi. 3. Tiyatro edebiyat. 4. mec. Ackl olay.
dramaturg is.Fr. dramaturge tiy. Oyun yazma ve ynetme kurallarn bilen, bir
oyun yazlr veya sahnelenirken bu bilgisinden yararlanlan kimse, oyun yazar,
tiyatro yazar.
dren is.Fr. drain 1. Ark. 2. tp Ameliyat sonras vcut iinde kalan doku artklarn
ve svlar dar atmak veya yara zerindeki iltihab aktmakta kullanlan bklgen
tp.
drenaj is.Fr. drainage 1. Toprakta bitkilerin yetimesine zararl olan fazla sularn
aktlmas, akalama. 2. tp Yarada biriken svy akala boaltma.
drog is.Fr. drogue kim. Hayvan ve bitkilerden kurutularak veya zel metotlarla
toplanarak elde edilen, eczaclk ve ksmen sanayide kullanlan ham veya yar ham
madde.
drosera is.Fr. drosra bot. Droseragillerden, topuz biimindeki yapraklarnnst
yzeyi, bcekleri yakalayan yapkan tyler ile rtl otsu bir bitki.
dublaj is.Fr. doublage sin. ve TV 1. ekilmi bir filmi sonradan sesli duruma
getirmek. 2. Yabanc dildeki filmlerin baka bir dile evrilmesi ii.
dublr is.Fr. doublure sin. ve TV Bir oyuncunun yerine oynayabilecek baka
oyuncu, benzer.
dalizm is.Fr. dualisme fel. kicilik.
dnit is.Fr.dunite jeol. Temel maddesi olivin olan iri taneli kaya.
-E-
ebonit is.Fr. bonite kim. Yz ksm kauuun otuz iki ksm kkrtle
ilenmesinden elde edilen plastik madde.
efektif is.Fr. effectif ekon. 1. Bankaclkta nakit para. 2. Banknot ve metal para.
3. Merkez Bankas tarafndan alm satm yaplan ve Trk liras olarak kurlar
belirlenen yabanc lke paras.
efriz is.Fr. frise mim. Friz.
eglog is.Fr. glogue ed. Ksa kr manzumesi, oban trks.
egosantrizm is.Fr. gocentrisme fel. Beniincilik.
egzersiz is.Fr. exercise 1. Altrma. 2. sp. dman.
egzistansiyalist is.Fr. existentialiste fel. Varoluu.
113
egzistansiyalizm is.Fr. existentialisme fel. Varoluuluk.

egzogami is.Fr. exogamie sos. D evlilik.
egzomorfizm is.Fr. exomorphisme jeol. D bakalam.
ekinoks is.Fr. quinoxe astr. Gn tn eitlii.
eklektizm is.Fr. clectisme fel. Semecilik.
ekliptik is.Fr. cliptique astr. Tutulum.
ekolali is.Fr. echolalie psikol. Yankca.
ekonometri is.Fr. conomtrie ekon. Ekonomik olaylarn aklanmasnda ok
sayda deikeni gz nne alarak ve karlkl bantlar kurarak teorik
almalarn deneylerle dorulanmasn salayan matematiksel yntem.
ekopraksi is.Fr. chopraxie psikol. Yansca.
ekspresyonist is.Fr. expressionniste fel. Da vurumcu.
ekspresyonizm is.Fr. expressionnisme fel. Da vurumculuk.
ekstrasistol is.Fr. extrasystole tp Kalp ve damarlarda normal iki kaslma arasnda
oluan fazladan kaslma.
ekstre is.Fr. extrait 1. tic. Hesap zeti veya dkm. 2. z, hlasa.
Ekvator z.is.Fr. quateur co. Yer yuvarlann eksenine dik olarak getii ve yer
yuvarn iki eit paraya bld varsaylan en byk ember, elek, istiva hatt.
ekvatoral is.Fr. quatorial astr. Yldzlarn alm ve ykselimini lmekte
kullanlan drbn.
eleji is.Fr. lgie ed. li, ackl yakarlar, yaknmalar ve melankolik duygular
anlatan iir.
elektrik is.Fr. lectrique fiz. 1. Maddenin elektron, pozitron, proton vb.
paracklarnn hareketleriyle ortaya kan enerji tr. 2. Bu enerjinin gndelik
hayatta kullanlan biimi. 3. Bu enerjiden elde edilen aydnlanma. 4. Fiziin,
elektrik olaylarn inceleyen kolu. 5. sf. Elektrikle alan. 6. mec. arpclk,
cazibe, canllk.
elektroansefalografi is.Fr. lectroencphalographie tp Beyinde oluan elektri
akmnn ve bu akmda gerekleen deiikliklerin izelge halinde kaydedilmesi.
elektroansefalogram is.Fr. lectroencphalogramme tp Beyin hcrelerinin
dourduu gizil g farklarnn yazlmasyla elde edilen izelge.
elektrodiyaliz is.Fr. lectrodialise kim. Birtakm koloitlerin ortamdaki teki
paracklara oranla gzenekli zarlardan daha kolay gemesi zelliine dayanan
kimyasal artma ynteminin elektrik enerjisiyle hzlandrlm tr.
elektrofil is.Fr. lectrophile kim. Bir atom veya iyondan elektron alabilen, onunla
elektron paylaabilen madde.
elektrogitar is.Fr. lectroguitare mz. Elektrikten yararlanlarak sesi ykseltilen
gitar.
elektrolit is.Fr. lectrolite 1. fiz. Elektroliz ilemiyle zlen madde. 2. biy. Hcre
ii ve d svsndaki sodyum, potasyum vb. madensel iyonlar.
elektroliz is.Fr. lectrolise fiz. Bir elektrik akmnn etkisiyle ortaya kan kimyasal
ayrma.
elektromanyetizma is.Fr. lectromagntisme fiz. 1. Elektriklenme ile
mknatslanmann karlkl olarak etkilenmelerinden ortaya kan olaylarn btn.
2. Elektrik akmyla mknats elde etme.
elektrometalrji is.Fr. lectromtallurgie fiz. 1. Metalrji rnlerinin elde
edilmesinde ve artlmasnda termik elektriin s ve elektroliz zelliklerinin
114
kullanlmas. 2. Elektrikle stma olaylarndan yararlanlarak yaplan ve madenlere

uygulanan termik ilemlerin hepsi.
elektromotor is.Fr. lectromoteur 1. Elektrik enerjisini mekanik enerjiye eviren
cihaz. 2. fiz. Mekanik veya kimyasal bir etki altnda elektri reten ara.
elektron is.Fr. lectron fiz. Btn atomlarda bulunan negatif yke sahip temel
parack.
elektroradyoloji is.Fr. lectroradiologie tp Hastalklarn tehis ve tedavi
edilmesinde elektrik nlarnn uygulanmasn ngren tp dal.
elektroskop is.Fr. lectroscope fiz. Bir cismin elektriklenmesini ve bu
elektriklenmenin derecesini gsteren ara.
elektrook is.Fr. lectrochoc tp Ruh hastalklarnda, beyinden ok ksa sreli
yksek elektrik akm geirerek hastay iyiletirmeye alma yntemi.
elektrot is.Fr. lectrode fiz. Bir elektrolitin iine daldrlan iki iletken ubuktan her
biri, bunlarn artsna anot, eksisine katot denir.
eleman is.Fr. lment 1. ge, unsur. 2. Bir toplulukta alan insanlarn her biri.
3. mat. Kmeye ait varlklardan her biri.
elips is.Fr. llipse mat. Btn noktalarnn odak denilen belirli iki ayr noktaya olan
uzaklklarnn toplam birbirine denk olan kapal eri, oval.
embriyo is.Fr. embryon anat. Oulcuk.
embriyolog is.Fr. embryologue biy. Embriyoloji uzman.
embriyoloji is.Fr. embryologie biy. Dlt durumuna gelinceye kadar oulcuun
geirdii geliim evrelerini inceleyen biyoloji kolu.
emisyon is.Fr. mission 1. ekon. Devlete para, senet ve tahvil karma, piyasaya
srme. 2. Dar atma, karma.
emoroit is.Fr. hmorode tp Basur.
empati is.Fr. empathie psikol. Duygudalk.
endoderm is.Fr. endoderme anat. ve bot. deri.
endogami is.Fr. endogamie sos. evlilik.
endokrin is.Fr. endocrine biy. salg.
endokrinoloji is.Fr. endocrinologie anat. salg bilimi.
endoskop is.Fr. endoscope tp nsan vcudunun herhangi bir boluunu, muayeneyi
kolaylatrmak iin aydnlatp grnr duruma getiren alet.
endoskopi is.Fr. endoscopie tp nsan vcudunda, organ veya kovuk ilerinin
endoskopla muayenesi.
endksiyon is.Fr. induction fel. Tmevarm.
enerji is.Fr. nergie 1. fiz. Maddede var olan ve s, k biiminde ortaya kan g,
erke. 2. Organlarn alabilmesi ve vcut ssnn srdrlebilmesini salayan besin
gelerinin oluturduu g. 3. mec. Manevi g.
enfarkts is.Fr. infarctus tp Bir organda, bir atardamarn, doku bozukluu sonucu
kan phts ile tkanmas.
enfeksiyon is.Fr. infection tp Organizmada hastala yol aan bir mikrobun genel
veya yerel gelimesi, yaylmas.
enflasyon is.Fr. inflation 1. ekon. Para ikinlii. 2. mec. Gereinden fazla art,
ikinlik. 3. hlk. Pahallk.
enflenza is.Fr. influenza tp Grip.
enfraruj is.Fr. infrarouge fiz. Kzl tesi.
115
engizisyon is.Fr. inquisition tar. ve din b. 1. Orta ada, Katoliklerde kat din
inanlarna kar gelenleri cezalandrmak iin kurulan kilise mahkemelerinin ad.
2. Orta ada, Katoliklerde kat din inanlarna kar gelenleri cezalandrma
yntemi.
ensest is.Fr. inceste sos. Aile ii yasak iliki.
enstrman is.Fr. instrument mz. alg.
enstrmantalizm is.Fr. instrumentalisme fel. Aralk.
entelekt is.Fr. intellect psikol. Anlk.
entelektalizm is.Fr. intellectualisme fel. Anlklk.
entimem is.Fr. enthymme fel. Bir veya birden ok ncl, nceden bilindii
varsaylarak kaldrlm olan tasmsal karm.
entomoloji is.Fr. entomologie zool. Bcek bilimi.
envanter is.Fr. inventaire tic. 1. Bir ticaret kuruluunun para, mal ve dier
varlklaryla genel olarak borlu ve alacakl durumlarn nicelikleri ve deerleriyle
ayrntl olarak gsterme. 2. Bu durumu gsteren izelge. 3. Mal ve deerlere ait
dkm.
envestisman is.Fr. investissement ekon. Yatrm.
enzim is.Fr. enzyme biy. Bir kimyasal tepkimeye sebep olan ve onu hzlandran,
eriyebilir organik madde.
eosen is.Fr. ocne jeol. nc an, memelilerin olutuu dnemi.
epe is.Fr. pe sp. 1. Delici kl. 2. Bu kl kullanlarak oynanan bir tr kl
oyunu.
epidemi is.Fr. pidmie tp Salgn hastalk.
epidemioloji is.Fr. pidmiologie tp Salgn hastalklar inceleyen hekimlik dal.
epiderm is.Fr. piderme anat. ve bot. st deri.
epifit is.Fr. piphyte bot. st bitken.
epigenez is.Fr. epignse biy. Sral olu.
epigram is.Fr. pigramme ed. Her trl konuda yaplm ksa manzume.
epikerem is.Fr. pichrme man. nertilerinin biri veya her ikisi kantyla birlikte
ileri srlen tasm.
epilepsi is.Fr. pilepsie tp Sara hastal.
epilog is.Fr. pilogue ed. Bir eserin sonu blm.
epitelyum is.Fr. pithelium biy. Tek veya ok hcreden oluan, vcudun btn d
ve i yzeylerini kaplayan doku.
epizot is.Fr. pisode ed. 1. Bir roman veya hikayede olay. 2. Deiik anlat tr,
masal, efsane, bilmece vb. bir metnin, bir eserin aslndan az ok ayrlan deiik
biimli olan.
epope is.Fr. pope ed. Destan.
erbin is.Fr. erbine kim. Erbiyum oksit veya erbiyum hidroksit.
erg is.Fr. erg fiz. C. G. S. sisteminde, uygulama noktasn, kuvvet ynnde 1 cm
hareket ettiren 1 dinlik kuvvetin yapt ie eit olan i birimi.
erg is.Fr. erg co. Byk Sahrada kumullarla rtl blge.
eristik is.Fr. ristique fel. Didiim.
eritrosit is.Fr. rythrocyte anat. Alyuvar.
ermin is.Fr. hermine zool. Kakm.
eros is.Fr. ros psikol. Ruhsal zmleme asndan cinsel eilimler ve bundan
doan isteklerin tm.
116
erozyon is.Fr. rosion jeol. Yer kabuunu oluturan kayalarn, bata akarsular
olmak zere trl d etmenlerle ypratlp yerinden koparlarak eritilmeleri veya bir
yerden baka bir yere tanmas olay, anma.
erupsiyon is.Fr. eruption co. Yanardan pskrmesi.
esans is.Fr. essence kim. Bitkilerden trl yollarla karlan veya kimyasal
yntemlerle yaplan, kokulu ve uucu sv.
eskrim is.Fr. escrime sp. Drtc kl, kesici kl ve delici kl ad verilen
silahlarla yaplan spor, kl oyunu.
espri is.Fr. esprit 1. nce anlaml, dndrc ve akal sz, nkte. 2. ed. Yazda,
resimde, szde ve davranta ince, derin anlam, nkte.
estetik is.Fr. esthtique 1. Sanatsal yaratnn genel yasalaryla sanatta ve hayatta
gzelliin kuramsal bilimi, gzel duyu, bedii, bediiyat. 2. sf. Gzellik duygusu ile
ilgili olan. 3. sf. Gzellik duygusuna uygun olan. 4. fel. Gzellii ve gzelliin
insan belleindeki ve duygularundaki etkilerini konu olarak ele alan felsefe kolu,
gzel duyu. 5. sf. tp Kusurlu bir organ dzeltmek veya gzelletirmek amacyla
uygulanan (yntemler).
estetizm is.Fr. esthtisme fel. Estetikilik.
eantiyon is.Fr. chantillon tic. Bir maln niteliini belirtmek, zelliklerini
gstermek amacyla, o maln parasz verilen veya gnderilen paras.
eelmobil is.Fr. chelle mobille ekon. retilen mal ve deerlerinin ini kna gre
tespit edilen cret deme lm.
eofman is.Fr. chauffement sp. Spor almalarnda giyilen, pamuklu veya sentetik
kumatan, iki paral giysi.
etap is.Fr. tape sp. Bir yarn belirli uzakl kapsayan blmlerinden her biri,
aama.
eter is.Fr. ther kim. 1. Oksijenli asitlerin alkollerle birlemesinden oluan svlar.
2. Hekimlikte kullanlan, ok uucu, renksiz ve kendine zg kokusu olan bir sv,
lokman ruhu. 3. Bir tr organik ya zc.
etik is.Fr. thique 1. sos. Tre bilimi. 2. Ahlak. 3. sf. Ahlakla ilgili.
etil is.Fr. thyle kim. Organik birleiklerin birleimine giren karbon ve hidrojen
atomlar grubu.
etilen is.Fr. thylne kim. Yanc, renksiz, az kokulu, 0,97 younluunda karbon ve
hidrojen birleimi.
etimolog is.Fr. tymologue db. Etimoloji uzman.
etimoloji is.Fr. tymologie db. 1. Kken bilimi. 2. Bir kelimenin kkeni.
etiyoloji is.Fr. tiologie fel. ve tp Neden bilimi.
etnoloji is.Fr. ethnologie sos. ve ant. nsanlarn rklara ayrln, bunlarn nereden
ktn, oluumunu, yeryzne yayln, aralarndaki niteliklerini inceleyip
karlatran ve snflayan bilim, budun bilimi.
etriye is.Fr. trier mim. Dikme kiri balantlarnda direnci salayan sarg.
evdemonizm is.Fr. eudmonisme fel. Mutuluk.
evolsyon is.Fr. evolution biy. Deime, gelime.
evropiyum is.Fr. europium kim. Atom numaras 63, atom arl 122 olan, yalnz
tuzlar ve bir tek oksidi bulunan, parlak gri renkte bir element.
117
-F-
fabl is.Fr. fable ed. Kahramanlar oklukla hayvanlardan seilen, sonunda ders
verme amac gden, genellikle manzum hikaye, yknce.
fagosit is.Fr. phagocyte biy. Yutar hcre.
fagositoz is.Fr. phagocytose biy. Hcre yutarl.
fagot is.Fr. fagot mz. Tahtadan paralar u uca takl, uzun bir boru biiminde,
perdeli bir flemeli alg.
fakfon is.Fr. pacfung, packfung kim. Bakr, nikel ve inkodan oluan gm
grnnde bir alam.
fakirizm is.Fr. fakirisme fel. Hint felsefesinde insan vcudu btn ktlklerin
kayna sayldndan, bedene eziyeti ruhun kurtuluu ve mutluluu iin gerekli
gren ilekelik.
faktitif is.Fr. factitif dbl. Ettirgen fiil.
fakl is.Fr. facule astr. Benek.
falanj is.Fr. phalange 1. tar. Eski Yunanlarda, zellikle Makedonya yayalarnn
ekirdeini oluturan mzrakl alay. 2. Baz lkelerde yar asker, siyasi kurulu.
fanfar is.Fr. fanfare mz. 1. Bakr flemeli alglardan oluan orkestra. 2. Bu
orkestrann ald tartml ve canl para.
fani is.Fr. phanie fiz. nsan gznn alglad k iddeti.
fantezi is.Fr. fantasie 1. Sonsuz, snrsz hayal. 2. Deiik heves, deiik beeni,
deiik dn. 3. sf. Ssl ve tr deiik olan. 4. mz. Serbest biimli ark.
farenjit is.Fr. pharyngite tp Yutak iltihab.
farmakodinami is.Fr. pharmacodynamie tp Hasta veya normal organizmalar
zerinde, ilalarn etkisini deneysel olarak inceleyen, aratran bilim.
farmakognozi is.Fr. pharmacognosie tp lalarn doada bulunduklar durumda
incelenmesi.
farmakolog is.Fr. pharmacologue tp Farmakoloji ile uraan, farmakoloji uzman.
farmakoloji is.Fr. pharmacologie tp lalarn etkisini ve kullanln inceleyen
bilim dal.
fars is.Fr. farce tiy. Gldr.
fason is.Fr. faon 1. Terzinin belli bir l ve rnee gre kumaa biim vermesi
ii, kesim. 2. tic. Malzemesi marka sahibi tarafndan karlanarak baka bir firmaya
yaptrlan mal.
fatalizm is.Fr. fatalisme fel. Yazgclk.
fay is.Fr. faille jeol. Kaya ktlelerin bir krlma dzlemi boyunca yerlerinden
kaymas, krk.
fayton is.Fr. phaton 1. Tek krkl, drt tekerlekli, genellikle ift atl binek
arabas, payton. 2. zool. Perde ayakllardan, scak deniz kylarnda yaayan, uzun
kuyruklu bir ku.
feminizm is.Fr. fminisme sos. Toplumda kadnn haklarn oaltma, erkeinkiler
dzeyine karma, eitlik salama amacn gden dnce akm, kadn hareketi.
118
fenol is.Fr. phnol kim. Boyaclkla, plastik maddelerin ve baz ilalarn yapmnda
kullanlan, ounlukla maden kmrnn katranndan karlan benzinin oksijenli
trevi, asit fenik.
fenomen is.Fr. phnomne 1. Olay. 2. fel. Grng.
fenomenizm is.Fr. phnomnisme fel. Grngclk.
fenomenoloji is.Fr. phnomnologie fel. Grng bilimi.
feodalite is.Fr. fodalit tar. Derebeylik.
fermantasyon is.Fr. fermentation kim. Mayalanma.
ferment is.Fr. ferment kim. Maya.
fermiyum is.Fr. fermiyum kim. Ayntaynyumla ayn zamanda bulunan ve atom
says 100 olan yapay element.
festival is.Fr. festival 1. Dnemi, yapld evre, katlanlarn says veya nitelii
programla belirtilen ve zel nemi olan sanat gsterisi. 2. sin. ve tiy. Belli bir sanat
dalnda oyun ve filmlerin sunulmas ve gsterilmesi sonunda dl, derece verilmesi
biiminde dzenlenen ulusal veya uluslararas gsteri dizisi, enlik. 3. Bir blgenin
en nl rn iin yaplan gsteri, enlik. 4. tkz. Dzensiz toplant, curcuna.
feti is.Fr. ftiche 1. sos. lkel toplumlarda doast bir g ve etkisi olduuna
inanlan canl veya cansz nesne, tapncak, put. 2. Uurlu saylan ey. 3. mec.
Tapnrcasna sevilen ey veya kimse.
fetiizm is.Fr. ftichisme 1. sos. lkel toplumlarda doast bir g ve etkisi
olduuna inanlan canl veya cansz nesnelere tapnma, tapncaklk, putperestlik.
2. psikol. Kar cinsin giysi vb. eyleriyle cinsel coku ve doygunluk salama.
fibrin is.Fr. fibrine biy. Kan ve lenf serumunda bulunan albminli bir madde.
fibrinojen is.Fr. fibrinogne biy. Phtlama srasnda fibrine dnen bir kan
proteini.
fideizm is.Fr. fidisme din b. nanclk, imaniye.
fifre is.Fr. fifre mz. Yanlamasna alnan, alt tane delii olan, tahtadan bir tr flt.
figr is.Fr. figure 1. Resim ve heykel sanatlarnda varlklarn biimi. 2. Bir dans
veya oyunu oluturan ll admlarla beliren zincirleme hareketlerden her biri.
3. mz. Birbirini izleyerek melodik ve ritmik bakmdan bir btn oluturan notalar
grubu.
filarmoni is.Fr. philharmonie mz. 1. Gl mzik sevgisi. 2. Mzik konserleri
dernei.
file is.Fr. filet 1. Yn, pamuk vb. ipliklerden dmlerle olumu a. 2. Alverite
teberi tamak iin kullanlan, ilmeklerden oluan a torba. 3. Salarn
dalmamas iin kullanlan a biiminde rg. 4. sp. A.
filojenez is.Fr. phylogense biy. Soy olu.
filoksera is.Fr. phylloxra 1. zool. Asma biti. 2. Asma bitinin yol at ba
hastal.
final is.Fr. final 1. Bir iin sonu. 2. et. Dnem sonu snav. 3. mz. Bir mzik
parasnn son blm, biti. 4. sp. Elemeli yarmalarda sonucu belirten
karlama.
finalizm is.Fr. finalisme fel. Erekilik.
finanse (-i) f. Fr. financ ekon. Bir giriim iin gereken paray, krediyi salamak
anlamnda kullanlan finanse etmek ve parayla desteklenmek anlamnda
kullanlan finanse edilmek birleik fiillerinde geen bir sz.
119
finansman is.Fr. financement ekon. Bir giriime ileyebilmesi, geliebilmesi iin

gereken para ve krediyi salama ii.
fistl is.Fr. fistule tp Akarca.
fitin is.Fr. phytine kim. Fitik asidin bir tuzu olan, fosforu tek mideliler tarafndan
deerlendirilemeyen organik bir bileik.
fitocorafya is.Fr. phytogographie co. Bitki corafyas.
fitopatoloji is.Fr. phytopatologie bot. Bitki hastalklarn inceleyen bilim dal.
fitopatolojik sf.Fr. phytopatologique bot. Fitopatoloji ile ilgili.
fiyort is.Fr. fjord co. Norve, skoya ve Kuzey Amerika kylarnda buzullarn
oluturduklar dik yamal, derin eski buzul koyaklarnn aa kesimlerinin deniz
altnda kalmasyla oluan krfez.
fizyoloji is.Fr. physiologie biy. Canllarn hcre, doku ve organlarnn grevlerini ve
bu grevlerin nasl yerine geldiklerini inceleyen bilim dal.
fizyoterapi is.Fr. physiothrapie tp Fizik tedavisi.
flebit is.Fr. phlbit tp Toplardamarlarda i zar iltihab.
flegmon is.Fr. phlegmon tp Deri altndaki veya organlar arasndaki katlgan
dokunun iltihaplanmas.
fleol is.Fr. flol bot. ayr otu.
flor is.Fr. fluor kim. Atom numaras 9, atom arl 19 olan, kokusu ozonu andran,
halojenler grubunun ilk elementi olan basit element.
floresan is.Fr. fluorescent fiz. Florl.
floresans is.Fr. fluorescence fiz. Flor.
florit is.Fr. fluoride min. Kalsiyum florr birleiminde, eitli renkleri olan bir
mineral.
florr is.Fr. fluorure kim. Florun baka bir elementle verdii ikili birleik.
flre is.Fr. fleuret sp. Drtc kl.
flt is.Fr. flute mz. Yan tutularak alnan, orkestrada yer alan bir flemeli alg,
flavta.
fobi is.Fr. phobie psikol. Belirli nesneler veya durumlar karsnda duyulan olaan
d gl korku, ylg.
fok is.Fr. phoque zool. Etiller takmnn fokgiller familyasndan, 1-2 m boyunda,
postu deerli, memeli deniz hayvan, ay bal.
fokus is.Fr. focus fiz. Inlarn bir mercekten getikten sonra toplandklar nokta.
fonem is.Fr. phonme dbl. Ses birimi.
fonetik is.Fr. phontique 1. dbl. Ses bilgisi. 2. sf. Sesleri btn zellikleriyle ve
ayrntlaryla gsteren, sesil.
fonksiyon is.Fr. fonction 1. lev. 2. Grev. 3. mat. Bir veya birok deeri
deiebilen niceliklere bal olarak deien nicelik. 4. kim. Bir birleikteki herhangi
bir madde grubunun kimyasal grevi, bu grevi nitelendiren zelliklerin tamam.
fonksiyonalizm is.Fr. fonctionalisme psikol. levcilik.
fonolit is.Fr. phonolite jeol. Sesli ta.
fonolog is.Fr. phonologue dbl. Ses bilimci.
fonoloji is.Fr. phonologie dbl. Ses bilimi.
formaldehit is.Fr. formaldhyde kim. Doymu aldehitlerin ilk yesi olan H-CHO
formlndeki aldehit.
120
formalite is.Fr. formalit 1. Yntem veya yasalarn gerektirdii ilem. 2. mec.

nem verilmedii halde bir zorunlulua bal olarak yaplan biimsel davran.
3. huk. Yerine getirilmesi kanunca zorunlu klnan ilem.
formik asit is.Fr. acide formique kim. Karncalarda ve baz bitkilerde bulunan asit.
formol is.Fr. formol kim. Formaldehidin % 40lk deiik sulu zeltisi.
forml is.Fr. formule 1. Genel bir olguyu, bir kural veya ilkeyi aklayan simgeler
takm. 2. Bir belgenin yazlaca biimi ve ona zg olan deyimi gsteren rnek.
3. Kalplam, basmakalp anlatm. 4. Bir veya birok nicelie bal bulunan bir
niceliin hesaplanmasna yarayan matematiksel anlatm. 5. mec. kar yol, tutulan
yol, yntem. 6. kim. Birleik bir cismin birleimine giren maddeleri ve bunlarn o
birleik maddedeki oranlarn gsteren ksaltma takm.
forseps is.Fr. forceps tp Baz g doumlarda ocuun ban tutup dar ekmeye
yarayan ara.
fosfat is.Fr. phosphate kim. Yapay gbre ve baz ilalarn yapmnda kullanlan
fosforik asidin tuzu veya esteri.
fosfor is.Fr. phosphore kim. Atom numaras 15, atom arl 30,97 olan, yar
saydam, bal mumu kvamnda, karanlkta ldayan zehirli bir element.
fosforik asit is.Fr. acide phosphorique kim. Fosfor, hidrojen ve oksijenden oluan,
suda kolay znen, gbre, sabun, deterjan yapmnda ve eczaclkta kullanlan,
kristal yapl, sv durumda, renksiz bir asit.
fosgen is.Fr. phosgne kim. Karbonmonoksit ile klordan meydana gelen boucu bir
gaz.
fosil is.Fr. fossile jeol. 1. Gemi yer bilimi zamanlarna ilikin hayvanlarn ve
bitkilerin, yer kabuu kayalar iindeki kalntlar veya izleri, tal. 2. mec.
Dnce, yaay biimi vb. bakmlardanan gerisinde kalm kimse.
fotoelektrik is.Fr. photolectrique fiz. 1. In etkisiyle elektrik retme, yaratma.
2. Ik malarnn etkisiyle oluan her tr elektrik olay.
fotokinezi is.Fr. photokinsie biy. Baz hayvanlar karanlkta k, ok aydnlkta
karanlk aramaya iteleyen drt.
fotometre is.Fr. photomtre fiz. Ikler.
fotometri is.Fr. photomtrie fiz. Ik lm.
fotomorfoz is.Fr. photomorphose biy. Canl varlklarn birey olu srasndaki
geliimi zerinde n yapt etki.
fotosentez is.Fr. photosynthse biy. Yeil bitkilerin kta basit birleiklerden
karmak yapl organik molekller yapmas.
fotosfer is.Fr. photosphre astr. Ik yuvar.
fotoskop is.Fr. photoscope fiz. Merceklerin uyumundaki deiiklikleri, onlarn
yzeylerindeki yansmalarla gzlemeye yarayan alet.
fotoimi is.Fr. photochimie kim. Fotokimya.
fototaksi is.Fr. phototaxie bot. Ia gm.
fototaktizm is.Fr. photptactisme bot. Ia gm.
fototerapi is.Fr. photothrapie tp In tedavi amacyla kullanlmas.
fototropizm is.Fr. phototropisme bot. Ia dorulum.
fragman is.Fr. fragment sin. Tantma filmi.
fraksiyon is.Fr. fraction sos. 1. Bir siyasi partinin politikasn parlemantoda, yerel
ynetimlerde, eitli kurulularda yrtmek iin tekilatlanm grup, blnt. 2. Bir
siyasi partinin iinde, partinin izlemekte olduu ana siyasi izgiye kar olan, ayr
121
bir tekilat merkezi olan ve partinin ounlukla ald kararlara kar savaan parti
ii grup.
fransiyum is.Fr. francium kim. Atom numaras 87, atom arl 223 olan,
aktinyumdan elde edilen radyoaktif element.
frekans is.Fr. frquence fiz. Ses, dalga vb.nin birim zamandaki titreim says,
sklk.
fren is.Fr. frein tek. Bir makinenin, herhangi bir tatn hzn kesmeye veya onu
durdurmaya yarayan mekanizma.
freze is.Fr. fraiser tek. 1. Tornaclkta, bir deliin azn geniletmeye yarayan elik
alet. 2. Frezeleme iinde kullanlan takm tezgah.
frijidite is.Fr. frigidit tp Cinsel soukluk.
friz is.Fr. frise 1. Tavandan inerek sahnenin st ksmn, sahne boyunca kaplayan
ksa, dar perde. 2. mim. Eski Yunan ve Roma yaplarnda taban kirii ile at
arasnda kalan, zeri boydan boya kabartmalarla ssl blm, efriz.
fruktoz is.Fr. fructose kim. Meyve ekeri.
fujer is.Fr. fougre bot. Erelti otu.
fundamentalizm is.Fr. fondamentalisme din b. Birinci dnya sava yllarnda
Amerikada ortaya kan protestan kkenli dini akm.
fg is.Fr. fugue mz. ok sesli mzikte bir beste.
fzen is.Fr. fusain res. 1. Resim izerken kullanlan, taflan ubuklarndan yaplan
kalem, kmr kalem. 2. Kmr kalemle yaplm resim.
fzyometre is.Fr. fusiomtre fiz. Erime ssn lmeye yarayan cihaz.
fzyon is.Fr. fusion fiz. Birleme, kaynama.
-G-
gabari is.Fr. gabarit 1. Baz eyaya verilmesi gereken boyutlar, yan gr

izmeye, hazrlamaya veya denetlemeye yarayan rnek. 2. Motorlu veya motorsuz
tatlarn kpr ve benzeri altndan rahata geebilmeleri iin en yksek boyutlar
belirten ller. 3. mim. Bir binann, yre imar dairesinin ngrd azami
ykseklii.
gadolinyum is.Fr. gadolinium kim. Atom numaras 64, atom arl 156,9 olan,
yksek sda eriyen, birtakm tuzlar bilinen, parlak gri renkte kat element.
galaksi is.Fr. galaxie astr. Gk ada.
galenit is.Fr. galenite jeol. inde doal kurun bulunan slfr.
gali is.Fr. galie den. 1. Alak ve alt dz gemi. 2. Gemilerin st gvertelerinde ve
palavralarnda bulunan mutfak.
galvaniz is.Fr. galvanise tek. zeri deerli madenlerle kaplanacak bir bakr
levhann batrld altn, gm veya platin banyosu anlamna gelen galvaniz
banyosu teriminde geen bir sz.
122
galvanizm is.Fr. galvanisme fiz. Canl organizmalarda doru akmn etkisi olay.
galvanokoter is.Fr. galvanocautre tp Elektrikle kzdrlan dala.
galvanometre is.Fr. galvanomtre fiz. Mknatsl inede oluan sapmalar
gzlemek yoluyla elektrik akmnn iddetini lmeye yarayan cihaz.
galvanoplasti is.Fr. galvanoplastie fiz. inde herhangi bir maden erimi bulunan
bir svya, istenilen eyay daldrp svdan elektrik akm geirmek yoluyla o eyay
bir maden tabakasyla kaplama ilemi.
galyot is.Fr. galiote den. esk. Ba ve k ok yuvarlak, gulet tipinde, alt dz bir
gemi.
galyum is.Fr. gallium kim. Atom numaras 31, atom arl 69,72 olan, ok seyrek
bulunan, alminyumu andran bir element.
gam is.Fr. gamme mz. Sekiz notann kaln sesten inceye veya inceden kalna
gitmek zere sralanm dizisi.
gama globulin is.Fr. gamma globuline biy. Kan, lenf, safra vb.nde bulunan bir
protein tr.
gamet is.Fr. gamte biy. Erkek veya dii reme hcresi.
gang is.Fr. gangue 1. min. Bir maden cevherini, bir deerli ta saran deersiz
madde. 2. Maden cevher damarnn iletilemeyen deersiz blm.
gangliyon is.Fr. ganglion anat. 1. Sinirlerde ve lenf damarlarnda yer yer ortaya
kan yuvarlak ilik. 2. Merkezi sinir sistemi dnda bulunan hcre gvdelerinin
oluturduu kitle.
gard is.Fr. garde sp. Eskrim, boks vb. oyunlarda korunmak iin alnan durum.
gardenya is.Fr. gardnia bot. 1. Kk boyasgillerden, scak blgelerde yetien bir
aa veya aak cinsi. 2. Bu aan gzel kokulu iei.
garnizon is.Fr. garnison ask. 1. Bir ehri savunan veya yalnz orada bulunan askeri
birlikler. 2. Askeri birliklerin bulunduu yer.
gastrit is.Fr. gastrite tp Mide iltihab.
gastroenterolog is.Fr. gastro-entrologue tp Sindirim bilimci.
gastroenteroloji is.Fr. gastro-entrologie tp 1. Sindirim bilimi. 2. Hastanelerde
sindirim organlar hastalklarnn incelendii, tedavi edildii blm.
gastroskop is.Fr. gastroscope tp Yutma borusu, mide ve on iki parmak
barsann gzle grlmesini salayan, hastaya az yolu ile uygulanan fiberoptik
alet.
gastroskopi is.Fr. gastroscopie tp Gastroskopla yaplan muayene.
gastrula is.Fr. gastrula biy. Yumurta hcresi oulcuk durumuna gelirken
blastulann bir noktasndan ukurlaarak i ie gemi iki hcre katman biimine
girme evresi.
gayzer is.Fr. geyser jeol. Kayna.
gayzerit is.Fr. geysrite min. Kayna ta.
gazolin is.Fr. gazoline kim. Ham petroln ilk damtlmasnda ayrlan ok uucu,
hafif akaryakt.
gazometre is.Fr. gazomtre 1. Gazlarn toplanmas, belirli basn altnda
datlmas iin kullanlan depo. 2. fiz. Gazler.
gazometri is.Fr. gazometrie fiz. Gaz lm.
genitif is.Fr. gnitif dbl. Tamlayan durumu.
genom is.Fr. gnome biy. Gametlerde bulunan kromozomlar.
123
germanyum is.Fr. germanium kim. Atom numaras 32, atom arl 72,6 olan, az
rastlanr bir element.
getto is.Fr. ghetto sos. 1. esk. Avrupa lkelerinde Yahudilerin gnll olarak veya
zorlanarak yerletirildikleri ve her trl gereksinimlerini baka yere gitmeden
karlayabildikleri mahalle, Yahudi mahallesi. 2. Bir yerleim blgesinin, ayn
ehirden gelen insanlarn yerletii blm.
gidon is.Fr. guidon 1. Ynelte. 2. den. Komodorlara zg mas atal biiminde
kesilmi sancak, fors.
gitar is.Fr. guitare mz. Genellikle alt telli, telleri iki parmak arasnda ekilerek
alnan bir alg.
glasyoloji is.Fr. glaciologie co. Buzul bilimi.
glayl is.Fr. glaeul bot. Kuzgunklc.
glikojen is.Fr. glycogne kim. Karacier ve kaslarda bulunan, hidrolizle eker veren
karbonhidrat.
glikol is.Fr. glycol kim. ok dayankl filmlerin ve baz sentetik kumalarn
yapmnda kullanlan, birleiminde iki alkol grubu bulunan madde, dialkol.
glikoz is.Fr. glycose kim. zellikle zm suyunda bulunan karbon, hidrojen ve
oksijenden oluan eker, zm ekeri.
glikozri is.Fr. glycosurie tp drarda ekerli bir maddenin, zellikle glikozun
bulunmas durumu.
gliserin is.Fr. glycrine kim. Yal maddelerden, sabunlatrma yoluyla karlan
renksiz, tatl urup kvamndaki sv.
globlin is.Fr. globuline kim. Kan oluturan maddelerden biri olan iri molekll
protein.
glokom is.Fr. glaucome tp Karasu.
glokoni is.Fr. glauconie jeol. Koyu yeil renkli, hidratl doal demir ve potasyum
silikat.
golf is.Fr. golf sp. imenlerle kapl, ak, geni bir alanda, ufak bir topu zel
sopalarla ilerleterek belli bir delie sokma amal oynanan oyun.
gonokok is.Fr. gonocoque tp Bel soukluu mikrobu.
goril is.Fr. gorille 1. zool. Afrikann Ekvator blgesinde ormanlarda yaayan, iri
ve en gl bir maymun tr. 2. mec. Koruyucu.
grafit is.Fr. graphite jeol. Kurun kalemi ve baz ara paralarnn yapmnda
kullanlan, yumuak, kolay toz durumuna gelebilen, gri siyah renkli, yapay olarak
billurlaabilen bir eit doal karbon.
gramsantimetre is.Fr. gramcentimtre fiz. Bir gram arlnda bir cismin 1 cm yer
deitirmesini salayan enerji birimi, kilogrammetrenin yz binde biri.
granit is.Fr. granite jeol. Kuvars, feldspat, ortoklaz ve mika minerallerinden
birlemi trl renkte, billursu, ok sert bir tr kaya.
granlin is.Fr. granuline jeol. Opalin tr.
granlit is.Fr. granulite jeol. Kuvars, feldspat, granit, Moskof cam vb.
maddelerden birlemi billur kayaan ta ktlesi.
grekoromen is.Fr. grco-romain sp. Yze, boaza dokunmama, belden aasn
tutmama, ayaklarla oyun yapmama vb. kurallar olan gre tr.
grena is.Fr. grenat min. 1. Nar iei renginde bir ss ta. 2. Alminyum silikat ile
kalsiyum, magnezyum, demir, manganez vb. madenlerden birinin birlemesinden
olumu eitli renkteki mineral.
124
grip is.Fr. grippe tp Yorgunluk, krklk, kas arlar, ate vb. belirtileri olan,
bulac, salgn hastalk, paavra hastal, enflanza.
grizu is.Fr. grisou kim. Normal scaklk ve basnta kmr ocaklarnda aa kan
ve byk blm saf metandan oluan, kolayca tutuabilen gaz.
grotesk is.Fr. grotesque 1. Eski a Roma yaplarnda bulunan tuhaf, gln
figrlerden olumu ssleme slubu. 2. tiy. Kaba glnlklerden, tuhaf ve
olamayacak akalamalardan yararlanan, kart grntleri, badamaz durumlar
artc biimde birletiren gldr biimi.
grup is.Fr. groupe 1. Kme. 2. Ortak zellikleri olan varlklar, nesneler btn.
3. mec. Grleri, karlar bir olan kimseler btn, ekip. 4. ask. eitli snf veya
birliklere bal elemanlarn, belirli bir taktik grevi gerekletirmek zere, tek
komutann emri altnda birletirilmesinden oluan kta topluluu.
guatr is.Fr. goitre tp Boyundaki troit bezinin ar bymesiyle beliren hastalk,
gua, cedre.
gulet is.Fr. golette den. ki direkli, yelkenli sava gemisi.
gut is.Fr. goutte tp Organizmadaki rik asidin atlmayarak vcudun baz yerlerinde,
zellikle ayak baparmanda, topuk ve eklem yerlerinde birikmesinden ileri gelen,
ar ve ilerle ortaya kan hastalk, damla hastal, nikris.
guvernr is.Fr. gouverneur 1. ekon. Devlet bankasn yneten kimse. 2. Bir kamu
veya zel kuruluu yneten kimse.
-H-
halojen is.Fr. halogne kim. Madenlerle birletiinde tuz verebilen flor, klor, brom
ve iyot elementleri.
halter is.Fr. haltre sp. 1. Birbirine metal sapla balanm iki glle veya disklerden
yaplm ara. 2. Bu arac iki elle kaldrmay amalayan spor dal.
halsinasyon is.Fr. hallucination psikol. Sanr.
handikap is.Fr.ng. handicap sp. 1. At yarlarnda binicilerle eyerin toplam
arlnn, atlarn kouyu kazanma ansn etkileyecek biimde ayarlanmas.
2. mec. Elverisiz durum, engel.
haploloji is.Fr. haplologie dbl. Orta hece dmesi.
harmoni is.Fr. harmonie mz. Armoni.
harmonyum is.Fr. harmonium mz. D grn piyanoya benzeyen, kr
ayakla iletilen kk org.
hedonist is.Fr. hdoniste fel. ve ekon. Hazc.
hedonizm is.Fr. hdonisme fel. ve ekon. Hazclk.
hektar is.Fr. hectare mat. Yz ar (10000 m2) deerinde yzey l birimi.
hektogram is.Fr. hectogramme mat. Yz gramlk arlk l birimi.
hektolitre is.Fr. hectolitre mat. Yz litrelik hacim l birimi.
125
hektometre is.Fr. hectomtre mat. Yz metrelik uzunluk l birimi.

Helenizm z.is.Fr. hellnisme 1. Grek uygarl. 2. Grek olmayan uluslarn Grek
dncesinin etkisiyle gerekletirdii uygarlk. 3. dbl. Greke anlatm.
helikoit is.Fr. hlicode mim. Helis biiminde eri yzey.
helikon is.Fr. hlicon mz. alg azl ve pistonu olan, boyundan geirilerek
tutulan, ember biimli, flemeli bakr alg.
helis is.Fr. hlice mat. Bir silindirin ana dorularn sabit bir a altnda kesen eri.
helmintoloji is.Fr. herminthologie zool. Kurt bilimi.
helyograf is.Fr. hliographe 1. Gne nlarndan yararlanan optik telgraf aleti.
2. astr. Gneten yaylan s miktarn lmeye yarayan alet. 3. meteor. Gnein
ldad saatlerin sresini tespit etmeye yarayan alet.
helyoterapi is.Fr. hliothrapie tp Gne nlaryla tedavi.
helyum is.Fr. hlium kim. Atom numaras 2 olan, havada az miktarda bulunan
soygazlardan biri.
hemati is.Fr. hmatie tp Kann hemoglobin ile renklenmi alyuvar.
hematit is.Fr. hmatite min. Kan ta.
hematolog is.Fr. hematologue tp Kan bilimci.
hematoloji is.Fr. hematologie tp Kan bilimi.
hemodiyaliz is.Fr. hmodialise tp Geirgen bir zardan szerek zehirli artklar
ayklamak ve kan temizlemek iin kullanlan tedavi yntemi.
hemofili is.Fr. hmophilie tp Kann phtlamasndaki bir bozuklua bal kanama
hastal.
hemoglobin is.Fr. hmoglobine biy. Soluk alma aracyla organizmann hcreleri
arasnda oksijen ve karbon gazn iletmeyi salayan, birleiminde demir, azot,
oksijen, hidrojen, kmr ve kkrt bulunan alyuvarlarn en nemli maddesi.
hepatit is.Fr. hpatite tp Sarlk.
hepatoloji is.Fr. hpatologie tp Karacierin anatomisini, fizyolojisini ve
hastalklarn inceleyen bilim dal.
heterotrofi is.Fr. htrotrophie biy. D beslenme.
hidatit is.Fr. hydatide zool. Birok memelilerin ve insann karacierinde gelien
ekinokok tenyasnn larvas.
hidra is.Fr. hydre zool. Hidralar takmndan, 1 cm uzunluundaki, vcudu torba
biiminde, az evresinde 6-10 dokunac olan tatl su hayvan.
hidrasit is.Fr. hydracide kim. Hidrojen ile bir metalsinin oksijensiz birlemesinden
oluan asit.
hidrat is.Fr. hydrate kim. Bir cismin suyla birlemesiyle veya baz madenler
zerinde suyun etkisiyle oluan bileik.
hidrobiyoloji is.Fr. hydrobiologie fiz. 1. Sularda yaayan canllarn hayatn
inceleyen bilim dal. 2. sf. Bu bilimle ilgili.
hidrodinamik is.Fr. hydrodynamique fiz. 1. Svya batrlm kat cisimler zerinde,
onlarn hareketiyle ilgili olarak svlarn gsterdii direnci ve svlarn hareketini
inceleyen bilim dal. 2. sf. Bu bilimle ilgili.
hidroelektrik is.Fr. hydro-lectrique fiz. Su gcyle elde edilen elektrik enerjisi.
hidrojen is.Fr. hydrogne kim. Oksijenle birleerek suyu oluturan, atom numaras
1, rengi, kokusu ve tad olmayan bir gaz.
hidrokarbon is.Fr. hydrocarbon kim. Karbon ve hidrojen birleii.
hidrokarbonat is.Fr. hydrocarbonate kim. Hidratl bazik karbonat.
126
hidrokarbr is.Fr. hydrocarbure kim. Hidrokarbon.

hidroksil is.Fr. hydroxile kim. Bir madenle birletii zaman hidroksit yapan atom
grubu.
hidroksit is.Fr. hydroxide kim. Bir maden zerine suyun etkisiyle, yani bir hidroksil
grubu ile bir madenin kaynamasndan oluan birleik.
hidroliz is.Fr. hydrolyse fiz. Bir molekln su etkisiyle ikiye ayrlmasn salayan
tepkime.
hidrosefali is.Fr. hydrocphalie tp Beyin omurilik svsnn oalmasyla, beyin
karncklarnn bymesine yol aan, bazen de kafatasnn bymesine sebep olan
hastalk.
hidrosfer is.Fr. hydrosphre co. Su yuvar
hidrostatik is.Fr. hydrostatique fiz. 1. Svlarn dengesini ve kaplar zerine
yaptklar basnc inceleyen fizik dal. 2. sf. Svlarn dengesiyle ilgili olan.
hidroterapi is.Fr. hydrothrapie tp Baz hastalklar su ile tedavi etme, su tedavisi.
hidrozol is.Fr. hydrosole kim. Sv durumundaki koloit.
hidrr is.Fr. hydrure kim. Bir element veya birleikle hidrojen birleimi.
higrostat is.Fr. hygrostat fiz. Nemdenetir.
higrotropizm is.Fr. hygrotropisme biy. Neme ynelim.
hijyen is.Fr. hygine tp 1. Salk bilgisi. 2. Salk koruma, hfzsshha. 3. sf. Salk
kurallarna uygun olan.
hilozoizm is.Fr. hylozosme fel. Canl zdekilik.
himen is.Fr. hymen anat. Kzlk zar.
Hinduizm z.is.Fr. hindouisme din b. Tarihsel olarak daha sonra ortaya kan,
nitelii bakmndan Brahmanizmden daha kat olan bir din.
hiperbol is.Fr. hyperbole mat. Bir dzlemin odak denilen duraan iki noktaya
uzaklklar deimeyen noktalarn geometrik yeri olan eri.
hipertansiyon is.Fr. hypertension tp Normalden yksek olan atardamar basnc.
hipoderm is.Fr. hypoderme anat. ve bot. Alt deri.
hipofiz is.Fr. hypophyse anat. Beynin alt blmnde bulunan, salgsn kana vererek
fizyolojik olaylarda nemli rol oynayan sinirsel organ.
hipoglisemi is.Fr. hypoglycmie tp Ar halsizlie ve terlemeye, hafif baygnla
yol aan, kanda normalden daha az eker bulunmas hastal.
hipopotam is.Fr. hippopotame zool. Su aygr.
hiposantr is.Fr. hypocentre co. Deprem oca.
hipostaz is.Fr. hypostase fel. Baz felsefe ve din kuramlarnn dayand
temellerden her biri, uknum.
hipotansiyon is.Fr. hypotension tp Normalden dk olan atardamar basnc.
hipotens is.Fr. hypotenus mat. Bir dik gende, dik ann karsnda bulunan
kenar.
histerezis is.Fr. hystrsis fiz. ve kim. Doa olaylarnn gelimesindeki gecikme.
histeri is.Fr. hystrie tp Duyu bozukluklar, trl ruh karklklar, rpnma,
kaslmalar ve bazen inmelerle kendini gsteren bir sinir bozukluu, isteri.
histoloji is.Fr. histologie anat. Doku bilimi.
Hitit z.is.Fr. hittite tar. M.. XX-XXII. yzyllar arasnda Anadoluda, XII-VIII.
yzyllar arasnda Hatay ve Kuzey Suriyede devletler kurmu olan eski bir ulus,
Eti.
hiyeroglif is.Fr. hiroglyphe tar. Resim yaz.
127
holmiyum is.Fr. holmium kim. Atom numaras 67, atom arl 164,94 olan, oksidi
ak sar renkte, tuzlar portakal sars renginde, az bulunan bir element.
holosen is.Fr. holocne jeol. IV. an en yeni dnemi.
homoteti is.Fr. homothtie mat. Merkez olarak alnan bir noktaya gre birer
noktasnn geometrik yerleri karlkl olarak ayn olan iki nokta grubunun durumu.
hormon is.Fr. hormone biy. 1. salg bezlerinden kana geen ve organlarn
ilemesini dzenleyen adrenalin, inslin, tiroksin vb. uyarc maddelerin genel ad.
2. Bu maddelerin ilevini yerine getirecek zellikte yapay madde.
hmanizm is.Fr. humanisme fel. nsanclk, insanlar sevme lks.
hmanizma is.Fr. humanisme fel. nsanclk.
--
idea is.Fr. ide fel. Uzay ve zamann tesinde, znenin dnda, kendiliinden var
olan, duyularla deil, yalnzca ruhen alglanabilen asl gereklik, dnce, fikir.
ideal is.Fr. idal 1. fel. lk. 2. sf. Dncenin tasarlayabilecei btn stn
nitelikleri kendinde toplayan. 3. sf. fel. Yalnz dnce ile kavranabilen.
idealizm is.Fr. idalisme 1. lkclk. 2. fel. Bilgide temel olarak dnceyi alan
ve varl insan dncesinin kurduunu kabul eden retilerin genel ad.
idil is.Fr. idylle ed. Kr yaam iinde ak konusunu ileyen ksa iir.
idiopati is.Fr. idiopathie tp kapan duygu.
illzyon is.Fr. illusion psikol. Yanlsama.
immoralizm is.Fr. immoralisme fel. Tretanmazlk.
immnoloji is.Fr. immunologie tp Baklk bilimi.
indeterminist is.Fr. indterministe fel.Belirlenmezci.
indeterminizm is.Fr. indterminisme fel. Belirlenmezcilik.
indikatr is.Fr. indicateur fiz. Gsterge.
indis is.Fr. indice 1. Bir harf zerine konulan iaret. 2. mat. Bir harf, benzer fakat
yine de deiik biimlerde iki veya daha ok kez kullanlmak istendiinde harfin
stne veya altna eklenen ayrc iaret. 3. mat. Bir kkn derecesini gstermek iin
kk iaretinin kollar arasna konulan say.
individalist is.Fr. individualiste fel. Bireyci.
individalizm is.Fr. individualisme fel. Bireycilik.
indiyum is.Fr. indium kim. Atom numaras 49, atom arl 114, 8 olan, gm
parlaklnda, kurundan daha kolay ezilen yumuak bir element.
inslin is.Fr. insuline tp eker hastalna kar kullanlan bir hormon.
integral is.Fr. intgral 1. Paralardan olumu btn. 2. mat. Trevi bilinen
fonksiyon.
integrasyon is.Fr. intgration mat. 1. Bilinen bir diferansiyalin denklemini zme
ilemi. 2. Bir diferansiyel denklemi zme ilemi.
128
interferon is.Fr. interferone biy. Hcrelerin virslere kar oluturduklar zel

savunma maddesi.
interkinez is.Fr. intercinse biy. ekirdein iki blnme devresi arasndaki
dinlenme durumu.
interkoneksiyon is.Fr. interconnection fiz. Birok elektrik ebekesi arasnda
balant kurma.
ipeka is.Fr. ipca bot. Altn kk.
ipotek is.Fr. hypothque tic. Bir gayrimenkuln bir borca kar gvence
oluturmasn gerektiren ve ayni bir hak mahiyetinde olan gayrimenkul rehin, tutu.
iridyum is.Fr. iridium kim. Atom arl 193,1, atom numaras 77 olan ve platin
filizlerinde bulunan deerli bir element.
iris is.Fr. iris anat. Saydam tabaka ile gz mercei arasnda bulunan, ince,
kaslabilen bir zardan oluan, gzn renkli blm.
ironi is.Fr. ironie 1. ed. Glmece. 2. Sylenen szn tersini kastederek kiiyle veya
olayla alay etme.
irrasyonalizm is.Fr. irrationalisme fel. Us dclk.
irrasyonel is.Fr. irrationnel fel. Us d.
iskorbt is.Fr. scorbut tp C vitamini eksikliinden ileri gelen ve dermanszlk,
zayflk ve di etlerinin iltihab vb. belirtilerle kendini gsteren hastalk.
iterbiyum is.Fr. ytterbium kim. Atom numaras 70, atom arl 173,04 olan
deerli bir element.
itriyum is.Fr. yttrium kim. Atom numaras 39, atom arl 88,92 olan, seryum
filizlerinde bulunan, gri renkli, deerli bir element.
iyodiyodr is.Fr. iode-iodure kim. yot ve potasyum iyodr bileimi.
iyodr is.Fr. iodure kim. yodun bir element veya bir birleikle verdii birleim.
iyon is.Fr. ion fiz. ve kim. Bir veya daha ok elektron kazanm veya yitirmi bir
atom veya bir atom grubundan olumu elektrik ykl parack.
iyot is.Fr. iode kim. Atom numaras 53, atom arl 126,92 olan, tabiatta, deniz
suyunda sodyum iyodr durumunda rastlanlan, baz deniz bitkilerinde de oka
birikmi olarak bulunan, mavimtrak esmer renkte kat bir element.
izobar is.Fr. isobare co. E basn.
izohips is.Fr. isohypse co. E ykselti.
izolasyon is.Fr. isolation fiz. Yaltm.
izomeri is.Fr. isomrie kim. Cisimlerin nitelii.
izometri is.Fr. isomtrie geom. Elm.
izomorf is.Fr. isomorphe kim. E biim.
izomorfizm is.Fr. isomorphisme kim. ve mat. E biimlilik.
129
-J-
jaguar is.Fr. jaguar zool. Kedigillerden, Orta ve Gney Amerikada yaayan, postu
iri benekli memeli tr.
jen is.Fr. gne biy. Gen.
jeneratr is.Fr. gnrateur fiz. rete.
jenosit is.Fr. gnocide sos. Soykrm.
jeodezi is.Fr. godsie jeol. Yer lm.
jeodinamik is.Fr. godynamique jeol. Volkan, deprem, anma vb. etkenlerle yer
kabuunda oluan deiikliklerin incelenmesi.
jeofizik is.Fr. gophysique jeol. ve fiz. Yer yuvarlan ve atmosferi etkileyen doal
fiziksel olaylarn incelenmesi.
jeopolitik is.Fr. gopolitique 1. sos. Corafya, ekonomi, nfus vb.nin bir devletin
politikas zerindeki etkisi. 2. Bir devlette bir blgede uygulanan politikayla o yerin
corafyas arasndaki iliki. 3. Bir devletin saldrgan nitelikteki genilemesini,
ekonomik ve siyasi corafya asndan hakl klmaya ynelik siyasi reti.
jeosantrizm is.Fr. gocentrisme fel. Yer zekilik
jeosenklinal is.Fr. gosynclinal co. ve jeol. Yer kabuunun uzun bir sre ken,
buna bal olarak kat kat kaln tortullarla dolmu bulunan blm.
jeotermi is.Fr. gothermie fiz. 1. Yerkrede oluan s olaylarnn incelenmesi.
2. Yerkreyle ilgili s artlar, scaklklarn dalm, s alverii vb.ni inceleyen
jeofizik dal.
jeotropizma is.Fr. gotropisme bot. Yere ynelim.
jig is.Fr. gigue mz. esk. Bir Orta a algs.
jimnastik is.Fr. gymnastique sp. 1. Vcudu evikletirmek ve glendirmek iin
yaplan altrmalarn tm, idman, kltrfizik. 2. Erkeklerde, yer altrmalar,
barparalel, barfiks, halkalar ve kulplu beygir; kadnlarda yer altrmalar, eit
olmayan ubuklar, barfiks, denge kalas altrmalarn ieren yarma disiplini.
jinekoloji is.Fr. gyncologie tp 1. Kadn organizmasn ve cinsel organlarn
fizyolojik, morfolojik ve patolojik bakmdan inceleyen bilim, nisaiye. 2. Kadn
hastalklarn konu edinen tp dal, nisaiye.
jips is.Fr. gypse min. Al ta.
jnprmiye is.Fr. jeune premier sin. ve TV Jn.
judo is.Fr. judo sp. Jiujitsudan gelimi, silahsz olarak tutmalara, frlatmalara,
hareketsiz brakmalara dayanan Japon kkenli dv sporu.
jbile is.Fr. jubil 1. din b. esk. Ahd-i Atike gre, Yahudilerde, elli ylda bir
Tanrya ve dinlenmeye ayrlan yl. 2. din b. Katoliklerde, Romaya hacca
gidenlerin, kilisece gnahlarnn tam olarak baland yl. 3. Evliliin ellinci
ylnda dzenlenen kutlama enlii. 4. Bir sanat veya spor dalnda uzun sre
alanlarn onuruna dzenlenen kutlama treni.
Jpiter z.is.Fr. jupiter astr. Gezegenlerin en by ve gnee yaknlk
bakmndan beincisi, Erendiz, Mteri.
jri is.Fr. jury 1. Seiciler kurulu. 2. huk. Yargclar kurulu.
130
jt is.Fr. jute bot. 1. Ihlamurgillerden, Hindistan ve Bangladete yetien, ip ve

uval yapmnda kullanlan, liflerinden yararlanlan bir bitki. 2. Bu bitkinin
liflerinden yaplan dokuma.
-K-
kabalist is.Fr. cabaliste din b. Kabalac.

kabotaj is.Fr. cabotage den. Bir lkenin iskele veya limanlar arasnda gemi iletme
ii.
kadmiyum is.Fr. cadmium kim. Atom numaras 48, atom arl 112,4 olan,
elektrik ve seramik sanayisinde kullanlan yumuaka bir element.
kadran is.Fr. cadran 1. Saat, pusula vb. aralarda, zerinde yaz, rakam veya baka
iaretler bulunan dzlem. 2. fiz. lek.
kakao is.Fr. cacao bot. 1. ki eneklilerden, Amerikann scak blgelerinde yetien
bir aa, Hint bademi. 2. Bu aacn meyvesinin ekirdei. 3. Bu ekirdeklerin
tlmesiyle elde edilen toz. 4. Bu tozdan su veya stle hazrlanan iecek.
kakofoni is.Fr. cacophonie ed. Ses uyumsuzluu.
kakts is.Fr. cactus bot. Kaktsgillerden, yapraklar yayvan ve dikenli, gzel,
parlak renkte iekler aan bir bitki, atlas iei.
kalamin is.Fr. calamine min. 1. Doada az bulunan, g ilenen, hidratl inko
silikat. 2. Havada, yksek sda ilenen metal paralarn yzeyinde oluan oksit
katman.
kalamit is.Fr. calamite min. 1. Amfibol cinsinden bir mineral tr. 2. lk a aa
tal.
kaliborit is.Fr. kaliborite kim. Hidratl doal sodyum ve magnezyum borat.
kalker is.Fr. calcaire min. Kire ta.
kalkojen is.Fr. chalcogne kim. Periyodik dizgede, altnc gruptaki oksijen, kkrt,
selenyum, tellr, polonyum elementlerinin genel ad.
kalomel is.Fr. calomel kim. Tatl slmen.
kalori is.Fr. calorie fiz. 1. Normal atmosfer basncnda, snma ss 15 derecelik
suyunkine eit olan bir cismin, bir gramnn scakln 10 derece ykseltmek iin
gerekli s miktarna eit olan s birimi, sn. 2. Besinlerin, dokular iinde yanarak
vcudun scaklk ve enerjisini salama deerlerini gsteren l.
kalorimetre is.Fr. calorimtre fiz. Isler.
kalseduan is.Fr. calcdoine min. Kadky ta.
kalsemi is.Fr. calcmie biy. Kandaki kalsiyum miktar.
kalsit is.Fr. calcite min. Billurlam doal kalsiyum karbonat.
kalsiyum is.Fr. calcium kim. Atom numaras 20, atom arl 40,8 olan sarmtrak
beyaz bir element.
131
kambriyen is.Fr. cambrien jeol. Birinci an ilk dnemi ve bu dnemde olumu

yer katmanlar.
kamelya is.Fr. camlia bot. aygillerden, byk, beyaz, pembe veya krmz renkte
iekler aan, dayankl yaprakl bir bitki, Japon gl, in gl.
kamera is.Fr. camra sin. ve TV 1. Kamera ile grnty kaydeden kimse. 2. nl.
Bir ekime balanrken, ynetmenin alcy altrmalar iin verdii buyruk.
kanal is.Fr. canal 1. Baz blgeleri sulamak, kurutmak amacyla veya gemilerin
ilemesine elverili, insan eliyle alm su yolu. 2. Telefon, telgraf, televizyon vb.
aralarla iletiimi salayan yol, hat. 3. Tahtann liflerine dik ynde alan krlang
kuyruu biimli girinti. 4. anat. inden damar, sinir veya bir sv geen yol. 5. co.
ki ky arasndaki dar ve derin deniz.
kanbiyit is.Fr. canbyte jeol. Hidratl doal demir silikat.
kangren is.Fr. gangrne tp Vcudun bir yerindeki dokularn lmesi.
kanguru is.Fr. kangourou zool. Kangurugillerden, Avustralyada yaayan, iri,
otul, memeli, n ayaklar ksa, art ayaklar ile kuyruu uzun ve gl, ba kk,
diisinin karnnda yavrularn tayacak bir kesesi bulunan keseli hayvan.
kani is.Fr. caniche zool. Uzun, kvrck tyl bir cins kpek.
kanon is.Fr. canon mz. Eit aralklarla ilerleyen ancak birlikte deil, art arda
duyulan iki veya daha ok sesin birbirini srekli taklit etmesiyle oluan btn.
kanserojen is.Fr. cancrogne tp Kanser yapc.
kanseroloji is.Fr. cancrologie tp Kanser bilimi.
kantonit is.Fr. cantonite jeol. Doal bakr slfr.
kaolinit is.Fr. kaolinite kim. Ar kilin temel maddesini oluturan hidratl alminyum
silikat.
kapasite is.Fr. capacit 1. Bir eyi iine alma, sdrma snr, kapsama gc.
2. ekon. Bir iletmenin retim miktar. 3. fiz. Bir kondansatrn elektrik yma
snr, sa. 4. mec. Anlama, kavrama yetenei.
kapital is.Fr. capital ekon. Sermaye.
kapitalist is.Fr. capitaliste ekon. Sermayedar, anamalc.
kapitalizasyon is.Fr. capitalisation ekon. Anaparaya dntrme ii.
kapitalizm is.Fr. capitalisme ekon. Anamalclk.
kapitlasyon is.Fr. capitulation huk. Bir lkede yurttalarn zararna olarak
yabanclara verilen ayrcalk haklar.
kapnisit is.Fr. kapnicite jeol. Hidratl doal alminyum fosfat.
kapsl is.Fr. capsule 1. ie kapa. 2. Ateli silahlarda horozun veya inenin
arpmasyla ate alan, bir tr zel barutla dolu, kk, yuvarlak metal para.
3. Oyuncak tabancalarda kullanlan, erit biiminde iki kat tabaka arasna konmu
patlayc madde. 4. Laboratuvarlarda kullanlan yarm kre biimindeki kap.
5. Rafl mobilyalarda raflar tamak iin yan tablalara alan deliklere aklan ortas
delik ve silindir biimlimetal veya plastik ara. 6. Oturma mobilyalarnn, masa,
sehpa vb. eyalarn ayaklarnn altna aklan, genellikle trnakl veya ortadan
ivili, tepesi bombeli, kaln sacdan pres yaplarak elde edilen ara. 7. bot. Baz
bitkilerde tohumlar iinde tayan kuru kabuk. 8. tp Baz ilalarn, kolay yutulmak
zere iine konulduu, ilacn yapsn etkilemeyen jelatinden kap. 9. zool. Bir
organ veya yapy evreleyen kese biiminde zar.
kapuin is.Fr. capucine bot. Latin iei.
132
kaput is.Fr. capote 1. ask. Asker paltosu. 2. Otomobil, kamyon vb. motorlu
tatlarda motoru rten alr kapanr biimdeki kapak. 3. Prezervatif.
karakter is.Fr. caractre 1. Ayrt edici nitelik. 2. Bir bireyin kendine zg yaps,
onu bakalarndan ayran temel belirti ve bireyin davran biimlerini belirleyen ana
zellik, z yap, ra, seciye. 3. Bir kimsenin veya bir insan grubunun tutumu,
duygulanma ve davran biimi. 4. stn, manevi zellik. 5. Basmda harf tr.
6. ed. Bir eserde duygu, tutku ve dnce ynlerinden ele alnan kimse. 7. fel.
Bireyin kendi kendisine egemen olmasn, kendi kendisiyle uyum iinde
bulunmasn, dn ve hareketlerinde tutarl, salam kalabilmesini salayan
zellikler btn.
karboksil is.Fr. carboxyle kim. Organik asit grubunda bulunan COOH
formlndeki tek deerli kkler.
karbon is.Fr. carbone kim. Atom numaras 6, atom arl 12 olan, doada elmas,
grafit gibi billurlam veya maden kmr, linyit, antrasit gibi ekilsiz olarak
bulunan, canl varlklarn asln oluturan ve yandktan sonra kmr durumuna
geen element.
karbonat is.Fr. carbonate kim. 1. Karbonik asidin bazlarla birleerek oluturduu
tuzlarn genel ad. 2. Sodyum bikarbonat. 3. Genellikle sindirimi kolaylatrmak iin
suya katlan kimyasal birleim.
karbondioksit is.Fr. carbondioxide kim. Renksiz, kokusuz younluu 152 derecede
ve 36 atmosfer basncnda kolayca svlaan ekimsi tatta bir gaz.
karbonhidrat is.Fr. carbone hidrate kim. Ya, yumurta ak vb. maddelerin yan
sra, insan ve hayvanlarn organik besinlerinden en nemlisi olan organik kimya
bileiklerinin genel ad.
karbonifer is.Fr. carbonifre jeol. Karbon dnemi.
karbonil is.Fr. carbonile kim. Birleme deeri 2 olan karbonmonoksit.
karbonmonoksit is.Fr. carbone monoxyde kim. 0,97 younluunda, renksiz,
kokusuz, zehirleyici bir gaz. Bol miktarda s aa kararak mavi bir alevle yanar
ve hava ile birleerek birok uygulama alan olan patlayc bir karm oluturur.
karborundum is.Fr. carborundum kim. Andrc madde olarak kullanlan
silisyum karbrn ticaretteki ad.
karbr is.Fr. carbure kim. Karbonun baka bir elementle birlemesinden oluan
madde.
karbratr is.Fr. carburateur tek. Patlamal motorlarda akaryakt buharlatrp
hava ile karmasn salayan cihaz.
kardinal is.Fr. cardinal din b. Papay seen, danmanln yapan bapapazlardan
her biri.
kardiyak is.Fr. cardiaque tp 1. Kalp hastal olan kimse. 2. sf. Kalple ilgili.
kardiyolog is.Fr. cardiologue tp Kalp hastalklarnda uzmanlam hekim.
kardiyoloji is.Fr. cardiologie tp Anatomi, fizyoloji ve patolojinin kalp ile ilgili
blmleri.
kardiyoskleroz is.Fr. cardiosclrose tp Bazen atardamar sertlemesiyle birlikte
grlen kalp dokusu sertlemesi.
kardiyoskop is.Fr. cardioscope tp Kalp kaslmalarnn incelenmesine yarayan
cihaz.
kare is.Fr. carr 1. mat. Kenarlar ve alar birbirine eit olan drtgen, drdl,
murabba.
133
karkas is.Fr. carcasse 1. mim. Demirli betonla yaplm yap. 2. Kemikli sr eti.
karne is.Fr. carnet et. 1. rencilere dnem sonlarnda okul ynetimleri
tarafndan verilen ve her dersin baar durumu ile devam, salk, yetenek ve genel
gidi durumlarn gsteren belge. 2. Kiilerin bir haktan yararlanmalar iin bir
kurulu tarafndan verilen belge.
karni is.Fr. cornue kim. Laboratuvarda damtma ilerinde kullanlan, geni karnl,
dar ve eri boyunlu cam kap.
karo is.Fr. carreau 1. Oyun katlarnn kk, krmz, baklava biimli benekli
olan, orya. 2. mim. Betondan yaplm drt ke deme ta.
karpit is.Fr. carbide kim. Genellikle sanayide astilen gaz karmakta kullanlan,
karbonla kalsiyum bileii madde.
kartel is.Fr. cartel ekon. Tekelci sermaye piyasasnda, birtakm ticaret, retim
kurulularnn, genellikle kazanma veya baka kurululara kar tutunabilme vb.
amalarla aralarnda kurduklar dayanma birlii.
Kartezyen z.is.Fr. cartsien fel. Dekart.
kartografi is.Fr. cartographie co. Haritaclk.
karton is.Fr. carton 1. Kat hamuruyla yaplan, ayrca iinde bir veya birka lif
tabakas bulunan kaln ve sert kat. 2. On paket sigaray bir araya getiren ambalaj.
3. Tombala oyununda ekilen numaralarn iaretlendii kart. 4. Kamu kurum veya
kurulularnda imzaya sunulan evrakn yerletirildii ciltli byk defter. 5. sin. ve
TV Seri halinde canlandrlan, karakterleri hayvan olan izgi film.
kartonpiyer is.Fr. carton-pierre mim. ounlukla duvar ve tavan ara kesitleriyle
tavan gbeklerinde ssleme amacyla kullanlan sertletirilmi al.
kartu is.Fr. cartouche ask. 1. Merminin, iine barut doldurulmu silindir
biimindeki blm. 2. Dolma kalem iine yerletirilen mrekkep dolu tp. 3. bl.
Yazcya yerletirilen mrekkep dolu tp.
karyokinez is.Fr. caryocinse biy. ok hcreli canllarda hcrenin belli evrelerden
geerek oalmas, mitoz.
kast is.Fr. caste sos. Ayrcalklar bakmndan yukardan aaya doru kesin
llerle snrlanm bulunan, en koyu biimiyle Hindistanda grlen toplumsal
snflarn her biri.
kastanyet is.Fr. castagnette mz. Parmaklara taklarak alnan bir tr zil.
kastor is.Fr. castor 1. zool. Kunduz. 2. Kunduz krk. 3. sf. Bu krkten yaplm.
kaalot is.Fr. cachalot 1. zool. spermeet balinas. 2. sf. argo Aptal, budala.
kae is.Fr. cachet 1. Damga, mhr. 2. sin. ve TV Belirlenmi srelerde alanlara
denen cret.
kaeksi is.Fr. cachexie tp Btn beslenme ilevlerinin bozulmasyla oluan ileri
derecede zayflk.
katabolizma is.Fr. catabolisme biy. Yadmlama.
katakomp is.Fr. catacombe tar. lk Hristiyanlarn kayalar oyarak veya yer altn
kazarak uzun dehlizler biiminde yaptklar, llerini gmdkleri veya tapnak
olarak kullandklar mezarlk.
katalepsi is.Fr. catalepsie tp radenin yitimi, d etkilere kar duygunluun
ortadan kalkmas ve hareket organlarna verilen herhangi bir durumun olduu gibi
srp gitmesiyle beliren sendrom.
kataliz is.Fr. catalyse kim. Bir maddenin kimyasal bir tepkimede hibir deimeye
uramadan tepkimenin olmasn veya hznn deimesini salayan etkisi.
134
katalizr is.Fr. catalyseur kim. Kimyasal tepkimenin olmasn veya hznn

deimesini salayan, katalitik etkiye yol aan madde.
katalpa is.Fr. catalpa bot. ki eneklilerden, yapraklar ok iri ve kalp biiminde,
iekli bir ss bitkisi.
katarakt is.Fr. cataracte tp Gzdeki billur cismin saydamln yitirerek
aarmasndan ileri gelen ve grmeyi engelleyen rahatszlk, perde, akbasma, aksu.
katedral is.Fr. cathdrale din b. Bakilise.
kategori is.Fr. catgorie 1. Aralarnda herhangi bir bakmdan ilgi veya benzerlik
bulunan eylerin tamam, grup, ulam. 2. fel. ve man. Ulam.
Katolik z.is.Fr. catholique din b. 1. Roma kilisesinin kendine verdii ad.
2. Hristiyanln mezheplerden biri. 3. Katolik mezhebinden olan kimse.
katot is.Fr. cathode fiz. Eksi u.
katyon is.Fr. cation kim. Bir zeltinin elektrolizi srasnda katotta toplanan iyon,
artn.
kauuk is.Fr. caoutchouc 1. bot. Gvdesi odunsu, z suyu yapkan, st kvamnda,
yapraklar oval biimli, parlak ve kaln, scak lke bitkisi, lastik aac. 2. Amerika,
Asya ve Afrikann eitli aalarndan, zellikle lastik aacndan veya baz petrol
artklarnn birleiminden elde edilen, dayankl ve esnek madde. 3. sf. Bu
maddeden yaplm.
kavasya is.Fr. quassia bot. Ac aa.
kazamat is.Fr. casemate ask. Obslerden, bombalardan korunmak iin yerin altna
kazlm siper.
kazein is.Fr. casine kim. Stte bulunan protein maddesi.
kazolit is.Fr. kasolite min. Hidratl doal kurun ve uranyum silikat.
kelifit is.Fr. klyphite min. Hidratl doal magnezyum silikat.
kemere is.Yun. den. Gemi gvertesinin enine konmu kirilerinden her biri.
kemoterapi is.Fr. chimiothrapie tp Hastalklarn kimyasal maddelerle tedavi
yntemi.
kental is.Fr. quintal mat. 100 kg.lk bir arlk l birimi.
kentet is.Fr. quintet mz. Beli.
kentilyon is.Fr. quintillion mat. Katrilyon kere bin.
keratin is.Fr. kratine anat. Trnak, boynuz, kl gibi st deri rn olan yaplar
oluturan proteinli madde.
keton is.Fr. cton kim. Karbonil grubuna iki alkil kknn balanmasyla treyen
birleik.
kilo is.Fr. kilo 1. Kilogram. 2. sp. Halter sporunda barn iki ucuna yerletirilen ve
arl oluturan para.
kiloamper is.Fr. kiloampre fiz. Deeri bin amper olan akm iddeti birimi.
kilogram is.Fr. kilogramme mat. Bin gramlk bir arlk l birimi.
kilogrammetre is.Fr. kilogrammtre fiz. Bir kilogram arlndaki bir gcn,
uyguland maddi bir noktay g dorultusunda bir metre yer deitirmesiyle
yaplan ie eit i birimi.
kilohertz is.Fr. kilohertz fiz. Bir saniyede bin titreimi olan elektromanyetik dalga
boyu ls birimi.
kilojul is.Fr. kilo-joule fiz. Bin jul deerinde i birimi.
kilokalori is.Fr. kilocalorie fiz. Byk kalori.
kilometre is.Fr. kilomtre mat. 1000 mlik uzunluk l birimi.
135
kilosikl is.Fr. kilocycle fiz. Saniyede bin devir olan elektrik akmnn frekansn
lmek iin kullanlan birim.
kiloton is.Fr. kilotonne mat. Deeri bin ton olan ktle birimi.
kilovat is.Fr. kilowatt fiz. Bin vatlk bir g birimi.
kilovolt is.Fr. kilovolt fiz. Deeri bin volt olan elektrik gerilimi veya potansiyel
fark birimi.
kinematik is.Fr. cinmatique fiz. Cisimlerin hareketlerini yrnge, hz ve ivme vb.
konular bakmndan inceleyen mekanik kolu, sinematik.
kinestezi is.Fr. kinesthsie fizy. Devin duyum.
kinin is.Fr. quinine kim. Knaknadan elde edilen ve stmann tedavisinde kullanlan
beyaz alkaloit.
kinizm is.Fr. cynisme fel. Sinizm.
kist is.Fr. kyste bot. 1. Sporlu bitkilerde, zellikle mantarlarda, su yosunlarnda
grlen, bir veya birka hcreden olumu organ. 2. tp i koloit, ya vb. sv veya
yar sv bir madde ile dolu patolojik torba. 3. zool. Tek hcrelilerin veya ok
hcreli kk hayvanlarn uygun olmayan artlarda veya oalma srasnda
evrelerine saldklar kendilerini korumaya yarayan dayankl kapsl.
kitin is.Fr. chitine zool. Eklem bacakllarn ve kabuklularn rteneini oluturan,
baz mantar ve likenlerde de rastlanan, dayankl ve esnek organik madde.
klan is.Fr. clan sos. Boy.
klarnet is.Fr. clarinette mz. Tahtadan, metal perdeli, orkestrada nemli yeri olan
bir flemeli alg.
klas is.Fr. classe 1. sos. Snf. 2. sf. mec. stn nitelikli, stn yetenekli.
klavsen is.Fr. clavecin mz. Klavyeli ve telli bir alg, embalo. Orkestralarda
elnan iki yuvarlak yzeyden olumu metal vurmal alg.
kleptoman is.Fr. kleptomane tp Kleptomaniye yakalanm kimse.
kleptomani is.Fr. kleptomanie tp Dayanlmaz bir ruhsal drtyle, kiinin hrszlk
yapma gereksinimi duymas ile beliren hastalk.
klerikalizm is.Fr. clricalisme sos. Dinin ve din kurumlarnn toplum hayatnn
eitli kesimlerindeki yerini glendirmeyi amalayan toplumsal, ekonomik akm.
klinik is.Fr. clinique tp 1. Hastann bakld, muayene edildii yer. 2. Hekim
olacak rencilerin hasta banda uygulamal olarak ders grdkleri hasta kouu.
3. sf. Vcut muayenesinde grlen (hastalk belirtisi).
klitoris is.Fr. clitoris anat. Bzr.
klor is.Fr. chlore kim. Atom numaras 17, atom arl 35,5 olan, normal scaklkta
gaz durumunda bulunan, halojenlerden bir element.
klor hidrat is.Fr. chlorhydrate kim. Azotlu organik bir baz ile hidroklorik asitten
treyen tuz.
klorofil is.Fr. chlorophylle bot. Gne n sourarak bitkilerde karbon
zmlemesini salayan ve bitkilere yeil renklerini veren madde.
kloroform is.Fr. chloroforme kim. 1. Renksiz, ho kokulu, genellikle anestezide
kullanlan, yattrc ve uyuturucu birleik. 2. Bir tr organik ya zc.
klorometri is.Fr. chloromtrie kim. Klorler.
kloroplast is.Fr. chloroplaste bot. Yeil bitkilerde hcrelerin iinde bulunan,
klorofil molekllerinden oluan, karmak yapl kromoplast.
136
kloroz is.Fr. chlorose 1. tp Kanda alyuvar saysnn azalmasndan ileri gelen,

genellikle gen kzlarda grlen kanszlk. 2. bot. Yapraklarn sarmtrak bir renk
ald bitki hastal, sararma hastal, sarcalk.
klorr is.Fr. chlorure kim. Klorun, oksijen ve flor dndaki element veya
birleiklerle yapt birleik.
klostrofobi is.Fr. claustrophobie tp Kapal yer korkusu.
klz is.Fr. cluse co. Kanyon.
kobay is.Fr. cobaye 1. zool. Kobaygillerden, bilimsel aratrmalarda kullanlan bir
deney hayvan, Hint domuzu. 2. mec. Deney konusu.
kobra is.Fr. cobra zool. Kobragillerden, Afrika ve Asyann scak blgelerinde
yaayan, ok zehirli, kzl, esmer ve sar renklerde bir ylan tr, gzlkl ylan,
Hint kobras.
kodein is.Fr. codine tp Afyondan karlan ve ksr kesmeye yarayan bir
alkoloit.
kohenit is.Fr. cohnite min. Gk talarnda bulunan demir, nikel ve kobalt karbr.
kohezyon is.Fr. cohsion fiz. 1. Molekller arasndaki ekim kuvveti. 2. sos.
Yaknlk derecesi.
kokain is.Fr. cocaine kim. Koka yapraklarndan karlan ve bamllk yapan
uyuturucu bir alkoloit.
kokart is.Fr. cocarde 1. ask. Asker apkalarna taklan ve rengi uluslara gre
deien iaret. 2. Belli bir toplulua zg olan iaret.
kokimbit is.Fr. coquimbite min. Hidratl doal demir slfat.
kola is.Fr. cola bot. 1. Kolagillerden, Afrikann scak blgelerinde yetien ve kola
cevizi adyla anlan, ekirdekleri kahveden daha uyarc olan baz ieceklerde ve
hekimlikte kullanlan bir bitki. 2. Bu bitkinin yaprandan karlan kokulu bir
maddeyle kokulandrlan ve iine eker, karbonat katlarak yaplan iecek.
koledok is.Fr. choldoque anat. d kanal.
kolej is.Fr. collge et. 1. retim programnda yabanc bir dil retimine arlk
veren okul. 2. Baz meslek okullarna verilen ad.
kolektivizm is.Fr. collectivisme sos. Ortaklaaclk.
kolektr is.Fr. collecteur 1. fiz. Elektrik dinamolarnda hareketli blmn
zerindeki iletken devrelerde oluan akm toplayp tek bir devreye veren ara,
topla. 2. Atk sularn akmasn salayan boru.
kolemanit is.Fr. colmanite min. Hidratl doal kalsiyum borat.
kolera is.Fr. cholra tp iddetli ishal ve kusmalarla kendini gsteren, ok bulac,
salgn ve ldrc bir hastalk.
kolestrin is.Fr. cholestrine tp Kolesterol.
kolesterol is.Fr. cholestrol tp Kanda ve byk lde dde bulunan, besinlerle
alnan sterol.
kolibri is.Fr. colibri zool. Kolibrigillerden, Amerikada yaayan, ok renkli, geriye
doru uma zellii olan, uzun gagal, kk gmen ku.
kolik is.Fr. colique tp Kaln basakta, genllikle karn boluunda aralkl duyulan
gl sanc.
kolit is.Fr. colite tp Kaln barsak iltihab.
kolofan is.Fr. collophane min. Hidratl doal kalsiyum slfat.
koloit is.Fr. collode kim. Jelatin niteliinde olan ve suda dalm zarlardan
gememekle billursulardan ayrt edilen maddelerin genel ad.
137
kolon is.Fr. colonne 1. mim. Stun. 2. Katlardaki demeleri birbirine balayan

dey boru. 3. anat. Kaln barsan gdenden nceki blm.
koloni is.Fr. colonie 1. Smrge, mstemleke. 2. Gmen topluluu veya bu
topluluun yerletii yer. 3. Bir lkede bulunan kk yabanc topluluu. 4. zool.
Birlik durumda yaayan ayn trden organizmalarn oluturduu topluluk.
kolza is.Fr. colza bot. Turpgillerden, yal tohumlarndan elde edilen ya, yapay
kauuk yapmnda kullanlan mevsimlik bitki.
koma is.Fr. coma tp Baz hastalklar srasnda grlen anlama, duyma ve hareketin
bsbtn veya az ok kaybolmasyla beliren derin dalgnlk durumu.
komandit is.Fr. commandite tic. Bir komandit irket sermayesinin bir veya birok
ortak tarafndan salanan blm.
komandite is.Fr. commandit tic. Komandit irkette snrsz sorumlu olan ortak.
komanditer is.Fr. commanditaire tic. Komandit irkette ancak kendi koyduu para
kadar sorumlu olan ortak.
komando is.Fr. commando ask. 1. zel yetitirilmi askerlerden oluan birlik. 2. Bu
birlikte grevli asker. 3. mec. Vurucu kuvvet.
komedi is.Fr. comdie 1. tiy. Gldr. 2. mec. Yalan ve yapmack sz veya
davran. 3. mec. Glmeye sebep olan olay veya olaylar.
komiser is.Fr. commissaire 1. Gvenlik tekilatnn meslek aamalar iinde yer
alan, en az lise renimi grm veya polis okullarnn orta ve yksek blmlerini
bitirmi, il, ile veya bucaklarda bulunduklar yerin emniyet ve asayiine ait ileri
yneten, niformal veya sivil memur. 2. Ortaklklar ve toplantlar hkumet adna
denetlemekle grevli kimse. 3. sp. Saha komiseri.
komisyon is.Fr. commission 1. Alt kurul. 2. tic. Bir ite araclk yapan kimseye
braklan yzdelik, simsariye.
kompas is.Fr. compas tek. Kk uzunluklar, aplar ev kalnlklar doru olarak
lmeye yarayan bir l arac.
komplikasyon is.Fr. complication 1. Karlk. 2. tp lalarn dourabilecei yan
etki.
kompozitr is.Fr. compositeur mz. Besteci.
kompres is.Fr. compresse tp Yaralarn bakmnda veya baka bir amala
kullanlan, birka kat katlanm bez.
kompresr is.Fr. compresseur 1. fiz. Bir akkan veya gaz, gereken basnca gre
sktrmaya yarayan alet, skma. 2. Yol yapmnda, dklen akllar, kumlar
bastrp sktrmak iin kullanlan ar silindirli ara. 3. Sert cisimleri krmak ve
delmek iin kullanlan makine.
komnikasyon is.Fr. communication tek. letiim.
komtatr is.Fr. commutateur fiz. Anahtar.
kondansatr is.Fr. condensateur fiz. inde akmsz elektrik yk biriktirilen cihaz,
younla, meksefe.
kondisyon is.Fr. condition 1. art, durum. 2. Erk. 3. sp. Fiziksel ve ruhsal bakmdan
bir sporcunun durumu.
kondit is.Fr. conduite tiy. Sahneye kma sras gelen kiileri uyarmakla grevli
kimse.
konformizm is.Fr. conformisme sos. Uymaclk.
konglomera is.Fr. conglomrat jeol. Ym.
138
koni is.Fr. cne mat. 1. Duraan bir noktadan geen ve kapal bir eriye dayanarak
hareket eden bir dorunun izdii yzey, mahrut. 2. Bu yzeyle snrl kat cisim.
3. embersel blge zerindeki her noktann ember dzlemi dndaki bir nokta ile
birleiminden oluan geometrik cisim. 4. sf. Koni biiminde olan.
konkur is.Fr. concours sp. Yar, yarma.
konkurhipik is.Fr. concours hippique sp. Yalnz spor amacyla yaplan at yar.
konsantrasyon is.Fr. concentration kim. 1. Bir sv iindeki su veya sv miktar
azalarak koyulama, younlama. 2. psikol. Dikkat toplam.
konseptalizm is.Fr. conceptualisme fel. Kavramclk.
konser is.Fr. concert 1. mz. Sanatlarn mzik eserlerini bir topluluk nnde
almas veya sylemesi. 2. mec. Srekli grlt.
konsol is.Fr. console 1. Duvar kenarna yerletirilen, stne ayna ve baka ss
eyas konulan, ekmeceli mobilya. 2. mim. Yalnz bir yanndaki dayanak
tarafndan tanan, dier blmleri bolukta olan yatay yap gesi.
konsolidasyon is.Fr. consolidation ekon. 1. Ksa vadeli bir devlet borcunun yerini
uzun vadeli bir borcun almas, tahkim. 2. Yaplar benzer durumda olan nesnelerin
birletirilmesi. 3. Firmalarn tzel kiiliklerinin ortadan kaldrlarak yeni bir tzel
kiilikte birletirilmesi.
konsolit is.Fr. consolide ekon. 1. ekon. Vadesi belli olmayan ve yalnzca faizi
denen devlet tahvili. 2. Bir tr iskambil oyunu.
konson is.Fr. consonne dbl. nsz.
konsltasyon is.Fr. consultation tp Bir hastala birka hekimin tehis koymas ii,
konsulto.
kont is.Fr. comte tar. 1. Roma imparatorunun danman olarak setii kimse.
2. Derebeylik dzeninde derebeyi. 3. Bat toplumunda erkekler iin kullanlan bir
soyluluk unvan.
kontenjan is.Fr. contingent 1. Bir ykmllk veya yararlanma iinde, o iin
kapsamna girenlerin oluturduu belirli saydaki topluluk. 2. Bir kuruluun veya bir
kimsenin seip almakta yararlanabilecei l, say. 3. ekon. Bir maln, alm satm
veya datm iinde, ilgililerin her birine den pay oran.
kontrat is.Fr. contrat huk. Szleme.
kontratak is.Fr. contre-attaque sp. Kar akn.
kontrbas is.Fr. contrebasse mz. 1. Keman trnden, en kaln sesli yayl saz.
2. Kontrbas.
kontrpiye is.Fr. contre-pied sp. Sporcunun yanlma hareketi.
kontrpuan is.Fr. contre-point mz. eitli melodileri birbirine uydurma sanat.
kontuvar is.Fr. comptoir tic. Bir memleketin, yabanc bir memleketteki ticaret
acentas.
konveksiyon is.Fr. convection fiz. ve kim. Is yaym.
konvektr is.Fr. convecteur fiz. Isyayar.
konvertibilite is.Fr. convertibilit tic. Parann serbeste dvize evrilebilirlii.
konvertisr is.Fr. convertisseur fiz. Rle.
konveyr is.Fr. convoyeur 1. Yk havadan veya yerden tamaya yarayan ve
kapal devre alan alet, tayc. 2. den. Koruyucu gemi, refakat gemisi.
kooperatif is.Fr. cooprative ekon. 1. Ortaklarnn gereksinimlerini uygun artlarda
elde etmelerini salamak amacyla kurulan ortaklk. 2. reticilerin, aracy ortadan
kararak rnlerini daha iyi artlarda pazarlamak iin kurduklar ortaklk.
139
koordinat is.Fr. coordinate 1. kim. Belli bir molekl iinde zel bir konuma sahip
bir atoma bal olan atom veya atom grubu. 2. mat. Bir yzey zerinde veya uzayda
bir noktann yerini bulmaya yarayan ana izgilerden yatay olan, apsis.
kopolimer is.Fr. copolymre kim. Kopolimerleme ile elde edilen madde.
paras.
kordon is.Fr. cordon 1. Genellikle ipekten yaplm kaln ip. 2. Saat, madalyon vb.
ni asmaya yarayan ince zincir. 3. nce tellerden rlen ve zellikle t, zgara vb. ev
aralarnda kullanlan elektrik kablosu. 4. nce uzun sralar durumunda yaplm
oymal duvar veya mobilya ss. 5. Teneke ve inkodan yaplan eyalarn stne
ss yapmak iin kullanlan ara. 6. Bir yere girip kmay denetim altna almak iin
grevlilerden oluturulan dizi. 7. Ky eridi. 8. tp Hamilelik dneminde anne ile
bebei arasnda beslenmeyi salayan ince boru. 9. co. Kabaran denizin kumsalda
brakt dknt katman.
korelasyon is.Fr. corrlation biy. Ballam.
korindon is.Fr. corindon min. Birleimi alminyum oksit olan, cam parlaklnda,
saydam ve trl renklerde, elmastan sonra en sert mineral, alminyum ta, boksit.
korist is.Fr. corist mz. Koro ile birlikte ark syleyen kimse.
kornet is.Fr. cornet mz. Pistonlu orkestra algs.
korni is.Fr. corniche 1. Perde asmaya yarayan, metal veya plastikten yaplm
ara. 2. mim. ereve biiminde oymal, knt. 3. Sarp, kayalk knt.
kornion is.Fr. cornichon bot. Kabuunun zeri prtkl, lezzetli bir tr turuluk
salatalk.
korteks is.Fr. cortex anat. 1. Kabuk. 2. Beyin zar.
kortizon is.Fr. cortisone tp Yaralanmann, korkunun veya souun yol at
stresler sonucu, vcutta eker yapmn hzlandran bbrek st bezi kabuunun
salglad hormon.
korvet is.Fr. corvette ask. Denizaltlara kar zel olarak silahlandrlan bir eit
kk sava gemisi.
kosins is.Fr. cosinus mat. Tmler ann sins.
konil is.Fr. cochenille zool. Krmz bceinin gzel lal boya karlan bir tr,
kabuklu bit.
kot is.Fr. cote mim. Temel ile zemin arasndaki ykseklik.
kota is.Fr. quota ekon. 1. Bir lkede ithal edilecek mallarn eitlerini, oranlarn
veya miktarlarn gsteren liste. 2. Kurulularda veya derneklerde bir gruba tannan
kontenjan says. 3. sin. Baz lkelerde, sinemalarda belirli bir sre oynatlmas
zorunlu olan yerli film saysnn yabanc filmlere oran.
kotra is.Fr. cotre den. ounlukla bir direkli, randas olan, ince gvdeli yelkenli.
kozmogoni is.Fr. cosmogonie fel. Evren doumu.
kozmografya is.Fr. cosmographie astr. Gk biliminin, matematik ve fiziin yalnz
temel kavramlarndan yararlanarak en belli bal olaylar ele alan dal.
kozmonot is.Fr. cosmonaute astr. Uzay adam, astronot.
kozmos is.Fr. cosmos astr. Evren.
kramp is.Fr. crampe tp Bir veya birka kasn irade d, arl ve geici olarak
kaslmas, kasn.
krampon is.Fr. crampon 1. sp. Futbol ayakkablarnn altndaki, imende rahat
hareket etmeyi salayan, deri veya sentetik kabara, tutmalk. 2. sp. Futbol
140
ayakkabs. 3. ki paray skca tutup skmaya yarayan metal paras. 4. mim. Tula
bacalarn salamca durmas iin evresine sarlan kuak.
krater is.Fr. cratre jeol. Yanarda az.
kredi is.Fr. crdit ekon. 1. Bor demede gvenilir olma durumu. 2. ekon. dn
alnan veya verilen mal, para. 3. mec. Gven, saygnlk, itibar. 4. et. Belli bir
renimin tamamlanmas iin rencilerden istenen her trl kurumsal ve
uygulamal almalar gz nnde tutularak bir yaryl veya bir retim yl
okutulan herhangi bir dersin, okul program btnl iindeki deerini nicelik
olarak gsteren birim.
kreozot is.Fr. crosote kim. eitli katranlarn damtlmasndan elde edilen ve
hekimlikte kullanlan, keskin kokulu bir sv.
kretase is.Fr. crtac jeol. Genellikle alt blm killi ve kumlu, st blm tebeir
olan kinci an son dnemi.
kreten is.Fr. crtin tp Kretenizme tutulmu kimse.
kretenizm is.Fr. crtinisme tp Tiroit bezinin kana yeterince salg vermemesi
sonucu oluan, fiziksel, ruhsal ve duygusal geliimin duraklamasyla beliren
hastalk.
krezol is.Fr. crsol kim. Tolenden treyen fenol izomerinden biri, lizol.
kripton is.Fr. krypton kim. Atom numaras 36, atom arl 83,8 olan, atmosferde
yarm milyonda bir orannda bulunan, renksiz, kokusuz bir soy gaz.
kritisizm is.Fr. criticisme fel. Eletiricilik.
kriyoskopi is.Fr. cryoscopie fiz. Tuzlu eriyiklerin donma yasalarn inceleyen fizik
kolu.
kriz is.Fr. crise 1. tp Bir organda birdenbire ortaya kan fizyolojik bozukluk. 2.
Bir kimsenin yaamnda grlen ruhsal bunalm. 3. Bir eyin ok kt bulunmas
durumu. 4. Bir eye duyulan ani ve ar istek. 5. mec. Bir toplumun, bir kuruluun
veya bir kimsenin yaamnda grlen g dnem, bunalm, buhran.
krizalit is.Fr. chrysalide biy. Kelebek olmadan nce bir bcein, koza veya kozasz
olarak geirdii bakalama durumu.
krizantem is.Fr. chrysanthme bot. Kasmpat.
krizolit is.Fr. chrysolite min. Zebercet.
krom is.Fr. chrome kim. 1. Atom numaras 24, atom arl 52,01 olan, sya
dayankl, havada oksitlenmeyen bir element. 2. sf. Bu elementten yaplm.
kromatin is.Fr. chromatine biy. Hcre ekirdeinde kk tanecikler, dzensiz
kitleler veya a biiminde bulunan, soya ekim olaylarn salayan, baz boyalarla
hemen boyanabilen madde.
kromatit is.Fr. chromatite biy. Bir kromozomun uzunlamasna iki yarsndan her
biri.
kromatofor is.Fr. chromatophore biy. Plazmas pigment tanecikleriyle dolu,
okgen veya yldz biiminde, belirli uzunlukta veya ksalabilir uzantlar bulunan
hcre.
kromoplast is.Fr. chromoplast biy. Deiik renkler tayan kromatofor.
kromosfer is.Fr. chromosphre astr. Renk yuvar.
kromozom is.Fr. chromosome biy. Karyokinez blnme srasnda hcre
ekirdeinin iinde beliren ve kromatin ipliklerinin paralara ayrlmasyla oluan,
baz yeteneklerin yeni bireylere gemesine yarayan, kvrk ubuk biimindeki cisim.
141
kronaksi is.Fr. chronaxie biy. Bir elektrik akmnn bir sinir veya kasla uyarm
oluturabilmesi iin gereken ksa sre.
kroe is.Fr. croch sp. Boksta bir yumruk vuru biimi.
kruvaziyer is.Fr. croisire den. Byk gezinti gemisi.
kruvazr is.Fr. croiseur ask. Deniz yollarn gzetmek, deniz ve hava filolarna
klavuzluk etmek amacyla, topla silahlandrlm hzl sava gemisi.
ksenofobi is.Fr. xnophobie psikol. Yabanc dmanl.
ksenon is.Fr. xnon kim. Atom numaras 54, atom arl 131,3 olan, havada on
milyonda bir orannda bulunan, renksiz, kokusuz asal gaz.
ksilofon is.Fr. xylophone mz. Deiik sayda akortlu tahta veya metal ubuklarn
gam srasyla dizilmesinden oluan, iki denekle vurularak alnan bir alg.
kuartet is.Fr. quartette mz. Drtl.
kuintet is.Fr. quintette mz. Beli, kentet.
kulis is.Fr. coulisse 1. tiy. Sahnenin gerisinde ve yanlarnda bulunan blm. 2.
ekon. Borsa dnda alveri yeri. 3. Bir amaca ulaabilmek iin ilgili kiiler
arasnda zel alma yaplan yer. 4. mec. Bir iin, bir hareketin gizli hazrlk
konumas.
kulvar is.Fr. couloir sp. Yarlarda her sporcuya ayrlan erit.
kumandan is.Fr. commandant ask. Komutan.
kuple is.Fr. couplet mz. Bir arky meydana getiren ve bir nakaratla sona eren
blmlerden her biri.
kupon is.Fr. coupon 1. Piyango biiminde dzenlenmi ekililerde kesilerek
kullanlan basl para. 2. Gazete ve dergilerin dzenledikleri kampanyalarda
verilecek hediye karl olarak biriktirilmesi gereken basl katlarn her biri.
3. ekon. Devlet tahvili, hisse senetleri vb. deerli katlarn zerinde bulunan ve
belirli zamanlarda sahibine faiz veya kazan pay olarak belirli bir gelir salayan
kesilmi para. 4. ekon. veren tarafndan eitli amalarda kullanlmak zere
alanlarna verilen para deeri olan fi. 5. sf. Yalnz bir giysilik dokunmu veya
kesilmi, stn nitelikte (kuma paras).
kur is.Fr. cours 1. ekon. Yabanc paralarn ulusal para cinsinden deeri. 2. Bir
kursun basamaklarndan her biri.
kuron is.Fr. couronne tp Korumak iin di zerine geirilen metal kaplama.
kuvarsit is.Fr. quarzite min. Kum ta.
klt is.Fr. culte din b. 1. Tapma, tapnma. 2. Din. 3. Dini tren, ibadet, ayin.
kltr is.Fr. culture 1. Tarihsel, toplumsal gelime sreci iinde yaratlan btn
maddi ve manevi deerler ile bunlar yaratmada, sonraki nesillere iletmede
kullanlan, insann doal ve toplumsal evresine egemenliinin lsn gsteren
aralarn btn, hars, ekin. 2. Bir topluma veya halk topluluuna zg dnce ve
sanat eserlerinin btn. 3. Muhakeme, zevk ve eletirme yeteneklerinin renim ve
yaantlar yoluyla gelitirilmi olan biimi. 4. Bireyin kazand bilgi. 5. Tarm.
6. biy. Uygun biyolojik artlarda bir mikrop trn retme.
kp is.Fr. cube mat. 1. Birbirine eit karelerden oluan alt yzl dikdrtgen, mikap.
2. Bu biimdeki nesne. 3. Bir cismin hacim hesabnda kullanlan l birimi. 4. Bir
saynn nc kuvveti.
krit is.Fr. curide kim. Atom numaralar 96-103 arasnda bulunan elementlerin
genel ad.
142
kriyum is.Fr. curium kim. Atom numaras 96, atom arl 248 olan,
aktinitlerden, pltonyum 239un helyum ekirdekleriyle bombardmanndan elde
edilen radyoaktif bir element.
krtaj is.Fr. curettage tp 1. Vcutta boluklar iinde bulunan yabanc cisimleri
hasta veya zararl saylan dokular kazyarak alma, kazma. 2. Dl yatann iini
kazyp cenini alma ii.
kskt is.Fr. cuscute bot. it sarmagillerden, ince uzun ipliksi saplaryla, asma,
baklagiller ve baz meyve aalarna sarlarak onlar smren, klorofilsiz bir asalak
bitki, eytansa, baboan.
ktikl is.Fr. cuticule bot. 1. Yapraklarna her iki yznde bulunan ve suyu
szdrmad iin bitkinin kurumasna engel olan ince zar. 2. zool. Kabuklularn ve
bceklerin rteneinin koruyucu, kitinli katman.
ktin is.Fr. cutine bot. Bitkilerin ktikllerini oluturan, geirgen olmayan, bal
mumu yapsnda madde.
-L-
labros is.Fr. labrus zool. Lapinann byk cinsi.

laisizm is.Fr. lacisme huk. Laiklik.
laktaz is.Fr. lactase kim. St ekerini zm ekerine eviren bir barsak enzimi.
laktik asit is.Fr. acide lactique kim. Eki stte ve bitkilerin ounda bulunan asit
alkol, st asidi.
laktoz is.Fr. lactose kim. Stte bulunan, stn buharlamasyla kristal durumunda
toplanan eker, st ekeri.
lama is.Fr. lama zool. Gevi getirenlerden, Gney Amerika'nn dalk blgelerinde
yaayan, yk hayvan olarak kullanlan, karadan aka kadar trl renklerde olabilen,
tyleri uzun, boyu yksek ve boynu uzun hayvan.
lambri is.Fr. lambris mim. 1. Bir yapnn i duvar kaplamas. 2. Tavana yaplan
ahap kaplama.
lamel is.Fr. lamelle 1. Mikroskopla yaplan incelemede bazen lamlarn stne
kapatlan drt ke, kk ve ince cam paras. 2. biy. ok ince tabaka.
lanarkit is.Fr. lanarkite kim. Hidratl doal kurun slfat.
langust is.Fr. langouste zool. Kabuklulardan, makaslar olmamas, duyargalarnn
daha uzun ve gl olmasyla stakozdan ayrlan, eti iin avlanan bir deniz hayvan.
lanolin is.Fr. lanoline kim. Yapadan elde edilen, eczaclkta ve parfmeride
kullanlan, sarmtrak renkte bir ya.
lantan is.Fr. lanthane kim. Atom numaras 57, atom arl 138,9, younluu 6,1
olan, beyaz, havada abuk oksitlenen, parlak bir alevle yanan, seyrek bulunur bir
element.
143
lantanit is.Fr. lanthanide kim. Birbirine ok yakn kimyasal zellikler gsteren,

atom numaras 57-71 arasnda olan, seyrek bulunan elementlerin genel ad.
larenjit is.Fr. laryngite tp Grtlakta oluan yang.
lasta is.Fr. laste mat. Kuzey Avrupa'da kullanlan, 2000 kilograma yakn gemi
yklerine ve byk miktardaki ticaret mallarna deer bimeye yarayan ktle l
birimi.
latanya is.Fr. latania bot. Baz trleri evlerde ss bitkisi olarak yetitirilen, baz
trlerinden de dokumalk iplik elde edilen bir tr palmiye.
lateks is.Fr. latex bot. Baz bitkilerin genellikle st grnnde olan z suyu.
laterit is.Fr. latrite jeol. Scak, nemli iklimlerde oluan, parlak krmz veya
kahverengiye alan krmz renkli, demir oksit ve alminyum bakmndan zengin
toprak.
lav is.Fr. lave jeol. Yanardalarn pskrme srasnda yeryzne kardklar,
dnyann derinliklerinden gelen kzgn, erimi maddeler, pskrt.
lavaj is.Fr. lavage 1. tek. Bir ilem sonras, metal yzeyleri su ile ykama. 2. tp Bir
organ su vererek ykayp temizleme.
lavrovit is.Fr. lawrowite jeol. Piroksen grubundan doal silikat.
lavsonit is.Fr. lawsonite jeol. Hidratl alminyum ve kalsiyum ift silikat.
lejyon is.Fr. lgion 1. tar. Eski Romallarda piyade ve svarinin oluturduu asker
birlik. 2. ask. Fransa'da genellikle yabanclardan kurulu, birka takmdan oluan
piyade birlii.
lejyoner is.Fr. lgionnaire 1. ask. Lejyon asker. 2. sp. Yabanc uyruklu sporcu.
lenf is.Fr. lymphe anat. Damarlarda dolaan kanla, doku geleri arasnda arac
grevi yapan, kan plazmas ve lenfositten oluan saydam, sar renkte bir sv, ak
kan, lenfa.
lenfatizm is.Fr. lymphatisme tp Vitamin azlndan veya lenf boumlarnn
hacminin artmasndan doan, derinin ar beyazl, tenin ok yumuak olmas,
ayaklarda ime ve boyundaki bezlerde byme vb. belirtilerle kendini gsteren bir
hastalk.
lenfosit is.Fr. lymphocyte biy. Kanda, kemik iliinde, lenfte bulunan, tek ve ok iri
ekirdekli, kk, renksiz bir kan hcresi.
leopar is.Fr. lopard zool. Pars.
letarji is.Fr. lthargie tp Yaama ilevlerinin ve bilincin ok zayflad, ok derin
ve srekli patolojik uyku durumu.
levye is.Fr. levier tek. 1. Bir mekanizmann kumanda kolu. 2. Bir eyi yerinden
oynatmak, kaldrmak, harekete geirmek, gevetmek vb. iin kullanlan, kaldraca
benzer ara.
lezyon is.Fr. lsion tp Doku bozukluu.
liberalizm is.Fr. libralisme 1. Serbestlik. 2. ekon. fel. Erkincilik.
liberasyon is.Fr. libration ekon. Serbestlik.
libido is.Fr. libido psikol. nsann davranlarnn temelini oluturan cinsel igd.
libre is.Fr. libre esk. Yarm kilogramlk bir arlk l birimi.
lig is.Fr. ligue sp. Takmlarn belli kurallar erevesinde karlkl olarak i ve d
sahalarda karlatklar yarma grubu.
likidasyon is.Fr. liquidation tic. Tasfiye.
likidite is.Fr. liquidit tic. Akkanlk.
144
linin is.Fr. linine biy. Hcre ekirdeinde bulunan ve kromatin tanelerini tayan a
biimindeki ipliksi yap.
linyit is.Fr. lignite jeol. Birleimindeki karbon oran % 60-70 olan, kahverengi veya
siyah kmr.
lipom is.Fr. lipome tp Ya uru.
lir is.Fr. lyre mz. Kayna mitolojik alara dayanan kirili bir alg.
lirizm is.Fr. lyrisme ed. Kiisel duygularn ilham yolu ile cokulu ve etkili anlatm.
lisans is.Fr. licence 1. Genellikle drt yl sren niversite veya yksekokul
renimi. 2. Bu renim sonunda elde edilen ve diploma ile belgelendirilen
akademik derece. 3. huk. Bir mal yabanc firma adna retme izni. 4. sp. Bir
sporcunun resm yarmalara katlabilmesi iin spor federasyonunun kendisine
verdii kayt fii veya kimlik kart. 5. tic. Yurda mal sokma veya yurttan mal
karma izni.
litosfer is.Fr. lithosphre jeol. Ta yuvar.
lityum is.Fr. lithium kim. Atom numaras 3, atom arl 6,94, younluu 0,55
olan, 180 C'de eriyen, gm parlaklnda, bilinen en hafif element.
logaritma is.Fr. logarithme mat. Bir ssel eitlikte taban ve sonu belirliyken ssn
bulunmas yolu.
lojik is.Fr. logique 1. fel. Mantk. 2. sf. Mantkla ilgili. 3. sf. Mantkl.
lojistik is.Fr. logistique 1. ask. Geri hizmet. 2. sf. ask. Geri hizmetle ilgili.
3. Kiilerin ihtiyalarn karlamak zere her trl rnn, hizmetin ve bilgi
aknn k noktasndan var noktasna kadar tanmasnn etkili ve verimli bir
biimde planlanmas ve uygulanmas. 4. man. Modern mantk.
lokatif is.Fr. locatif dbl. Bulunma durumu.
lop is.Fr. lobe anat. Bir organn yuvarlak ve birbirinden ayrlm paralarndan her
biri.
lorentiyum is.Fr. lawrencium kim. Atom numaras 103 olan, kaliforniyum
atomlarnn bor ekirdekleriyle bombardmanndan elde edilen yapma element.
lot is.Fr. lot ekon. Tutam.
lkoplast is.Fr. leucoplaste bot. Bitki hcrelerinde veya baz kamllarda
sitoplazma iinde bulunan ve genellikle niasta taneciini oluturan cisimcik.
lkosit is.Fr. leucocyte anat. Akyuvar.
lkoz is.Fr. leucose tp Kan kanseri durumu.
lsemi is.Fr. leucmie tp Kan kanseri.
lsemit is.Fr. leucmite tp Kan kanserinde grlen deri belirtileri.
lutr is.Fr. loutre zool. 1. Su samuru. 2. Su samurundan elde edilen post. 3. sf. Bu
posttan yaplan.
lgol is.Fr. lugol kim. Yz birim suya bir birim iyodo-iyodr katlarak oluturulan
gl bir zelti.
lks is.Fr. lux fiz. 1. Aydnlatma l birimi. 2. Hava basnl bir tr petrol lambas,
lks lambas.
lmen is.Fr. lumen fiz. Ik iddeti 1 mum olan, eit datml bir nokta kaynann
1 steradyan iine yaymlad k aks.
145
-M-
magma is.Fr. magma jeol. Yerin iinde, sv veya hamur kvamnda uucu gazlarla
doymu olarak bulunan eriyik.
magnezit is.Fr. magnsite min. Lle ta.
magnezyum is.Fr. magnsium kim. Atom numaras 12, atom arl 24,30,
younluu 1,7 olan, gm renginde, parlak bir alevle yanan, ok hafif bir element.
mahunya is.Fr. mahonia bot. ki eneklilerden, iekleri sar renkte, kokulu ve
salkm durumunda olan, kklerinden sar boya karlan bir ss bitkisi.
makak is.Fr. macaque zool. Gneydou Asya'da yaayan kuyruklu bir maymun.
makroekonomi is.Fr. macroconomie ekon. Btnc ekonomi.
makyaj is.Fr. maquillage 1. Yz gzelletirmek iin boyama, yz boyama, yz
bakm. 2. sin. ve TV yi grnt salamak, belli bir tipi yaratmak veya yalnzca
baz dzeltmeler yapmak iin oyuncunun yznde ve baka organlarnda yaplan
boyama ve deiimler.
makyr is.Fr. maquilleur sin. ve TV yi grnt salamak, belli bir tipi yaratmak
veya yalnzca baz dzeltmeler yapmak iin oyuncunun yznde ve baka
organlarnda boyama ve deiim yapan erkek.
makyz is.Fr. maquilleuse sin. ve TV yi grnt salamak, belli bir tipi yaratmak
veya yalnzca baz dzeltmeler yapmak iin oyuncunun yznde ve baka
organlarnda boyama ve deiim yapan kadn.
malakit is.Fr. malacithe kim. Yeil renkli, yontulup parlatlabilen, doal bakrl,
hidratl karbonat, bakr ta.
maltoz is.Fr. maltose kim. Niastas tam olmayan, hidroliz srasnda ortaya kan
eker.
mamut is.Fr. mammouth zool. Filgillerden, drdnc zamanda Avrupa ve Asya'da
yaam olan, imdi ancak fosili bulunan iri, kll bir hayvan.
manda is.Fr. mandat huk. Birinci Dnya Sava'ndan sonra baz az gelimi
lkeleri, kendi kendilerini ynetecek dzeye eritirip bamszla kavuturuncaya
kadar Birlemi Milletler Cemiyeti adna ynetmek iin baz byk devletlere
verilen vekillik.
mandater is.Fr. mandataire huk. Mandac.
mandolin is.Fr. mandoline mz. kier ikier ayn deerde drt ift teli olan, ksa
sapl bir alg.
manej is.Fr. mange sp. 1. At eitimi. 2. Bu eitimin yapld yer. 3. Binicilik
gsterilerinin tm.
mangan is.Fr. kim. Manganez.
manganez is.Fr. manganse kim. Atom numaras 25, atom arl 54,93,
younluu 7,39 olan, 1244 C'de eriyen, doada oksit durumunda bulunan, elii
sertletirmek iin kullanlan, ok sert ve krlgan bir element, mangan.
manganin is.Fr. manganine kim. Manganezin bakr ve nikelle yapt alam.
mani is.Fr. manie psikol. Kiinin sevin, gven ve her trl etkinliinin normal
olmayan bir biimde artt ruh hastal.
146
Manihaizm is.Fr. manichisme fel. Manicilik.

maniplasyon is.Fr. manipulation 1. Ynlendirme. 2. Seme, ekleme ve karma
yoluyla bilgileri deitirme. 3. ekon. Varlklar yapc, aklayc ve yararl bir
biimde kullanma ii.
manolya is.Fr. magnolia bot. 1. Manolyagillerden, yapraklar almak, iri ve parlak
yeil renkte bir ss aac. 2. Bu aacn ok iri, beyaz ve limon kokusunda gzel
iei.
manometre is.Fr. manomtre fiz. Basler.
manet is.Fr. manchette 1. Gmlein kol azna geirilen, genellikle ift katl
kumatan yaplan blm, kolluk. 2. Gazetelerin ilk sayfasna iri puntolarla konulan
balk. 3. sp. Voleybolda topa vuru biimi.
manon is.Fr. manchon 1. Elleri souktan korumak iin kullanlan astarlanm
krk, el krk. 2. tek. Ek bilezii.
mantis is.Fr. mantisse mat. Bir saynn logaritmasnn ondalk blm.
manyetometre is.Fr. magntomtre fiz. Manyetik momentleri ve manyetik
alanlarn momentlerini lmeye, karlatrmaya yarayan alet.
manyezi is.Fr. magnsie tp Mshil olarak kullanlan, beyaz renkli, suda az eriyen,
hibir tad olmayan, magnezyum oksidinin bir ad.
manyezit is.Fr. magnsite kim. Doal magnezyum silikat, lle ta, Eskiehir ta.
maraton is.Fr. marathon 1. sp. 42,195 metrelik en uzun yol kousu. 2. mec. Sabr
gerektiren uzun i.
mareal is.Fr. marchal ask. 1. En yksek asker rtbe. 2. Bu rtbede bulunan
general, mir.
margarik asit is.Fr. acide margarique kim. Margarin yapmnda kullanlan yapay
ya asidi.
margarin is.Fr. margarine kim. yalarnda bulunan, margarik asidin gliserinle
birletirilmesiyle de yapay olarak elde edilen, 47 C'de eriyen ve besin deeri olan
bitki ya.
marj is.Fr. marge 1. Yazlm veya basl bir kdn kenarnda braklm boluk.
2. ekon. Pay.
markaj is.Fr. marquage sp. Tutma.
markiz is.Fr. marquise 1. Markinin kars. 2. ki kiilik, alak, olduka geni
koltuk. 3. mim. Bir kap veya pencere nnde yamurdan korunmak iin yaplan
saak.
marn is.Fr. marne mdn. ok ince taneli kil minerallerinden ve kalsitin deiik
oranlardaki karmndan oluan tortul kaya, pekmez topra.
Mars is.Fr. mars astr. Gne'e olan uzakl, yerin Gne'e olan uzaklndan daha
ok olan d gezegenlerin ilki olan kzl gezegen, Merih.
masiko is.Fr. massicot kim. Rengi krmz ile sar arasnda deien, doal kurun
oksit.
maskanyin is.Fr. mascagnine kim. Doal amonyum slfat.
maske is.Fr. masque 1. Boyal karton, kuma veya plastikten yaplan ve
bakalarnca tannmamak iin yze geirilerek kullanlan yapma yz. 2. Korunmak
iin zel olarak yaplp yze geirilen ey. 3. Yz ve boyun gzellii iin cilde
srlen krem, macun vb. eyler. 4. mec. Gerek duygular veya bir eyin gerek
grnn gizleyen aldatc grn, davran. 5. psikol. Kiinin oynad rol veya
hem kendisine hem de evresine kar taknd davran.
147
materyalist is.Fr. matrialiste fel. Maddeci.

materyalizm is.Fr. matrialisme fel. Maddecilik.
matris is.Fr. matrice 1. esk. Matbaaclkta kullanlan, girintili kntl metal veya
mukavva kalp, bask kalb. 2. fiz. mat. Dizey.
mayor is.Fr. maillechort kim. Alman gm.
mazoist sf.Fr. masochiste psikol. zezer.
mazoizm is.Fr. masochisme psikol. zezerlik.
mazuryum is.Fr. masurium kim. esk. Teknetyum.
mecidit is.Fr. medjidite min. Uranyum ve kalsiyum hidratl doal slfat.
meditasyon is.Fr. mditation psikol. Daln.
mediyasten is.Fr. mdiastin anat. Gsn, yanlardan akcierler, nden gs
kemii, arkadan omurga ile snrlanan orta blgesi.
megahertz is.Fr. mgahertz fiz. Deeri bir milyon hertz olan frekans birimi.
megaloman is.Fr. mgalomane tp Megalomaniye tutulmu olan, kendini ok
byk gren kimse.
megalomani is.Fr. mgalomanie tp Byklk hastal.
megaton is.Fr. mgatonne 1. Bir milyon ton deerinde ktle birimi. 2. fiz. Nkleer
bir bombann veya merminin gcn lmeye yarayan birim.
megavat is.Fr. mgawatt fiz. Bir milyon vat deerinde elektrik g birimi.
mekanik is.Fr. mchanique 1. fiz. Kuvvetlerin maddeler ve hareketler zerine
etkisini inceleyen fizik dal. 2. sf. Denge veya hareket kurallaryla ilgili. 3. sf .
Makine ile yaplan 4. sf. mec. Dnmeden yaplan.
mekanizm is.Fr. mcanisme fel. Mekanikilik.
melanit is.Fr. mlanite min. Doal demir ve kalsiyum silikat.
melankoli is.Fr. mlancolie psikol. 1. Kara sevda. 2. mec. Hzn.
melinit is.Fr. mlinite kim. Asl pikrik asit olan patlayc bir madde.
melodi is.Fr. mlodie mz. Ezgi.
melodram is.Fr. mlodrame tiy. 1. Yunan trajedilerinde koro ba ile bir oyuncu
arasnda geen arkl diyalog. 2. Oyuncularn mzik eliinde sahneye girip
ktklar bir oyun tr. 3. ada tiyatroda, duygusal ve ackl olaylara dayal bir
oyun tr. 4. sf. Ackl, dokunakl.
menajer is.Fr. manager 1. Ynetici. 2. Bir sporcunun veya sanatnn mesleki
ilerini dzenleyen ve yneten kimse. 3. sp. Bir spor takmnn teknik yneticisi.
mendelevyum is.Fr. mendlvium kim. Atom numaras 101, ktle numaras 256
olan, izotopu 1957'de yapay olarak elde edilmi olan element.
menenjit is.Fr. mningite tp Ate, iddetli ba ars, kusma, sayklama vb.
belirtilerle ortaya kan, beyin zarlarnn iltihaplanmasyla oluan bir hastalk.
menisk is.Fr. mnisque 1. fiz. Bir yz ibkey, br yz dbkey olan mercek.
2. anat. Baz eklemlerde kemik arasnda bulunan kkrdak blm.
menopoz is.Fr. mnopause tp Kadnlarda gebe kalma ve dourma yeteneinin sona
ermesi, detten kesilme, ya dnm, detgrmezlik.
mentol is.Fr. menthol 1. Nane kokusu. 2. kim. Nane esansndan elde edilen, renksiz,
keskin kokulu, bir tr alkol kristali.
meridyen is.Fr. mridien astr. Boylam.
merinos is.Fr. mrinos zool. 1. Uzun, ok ince, beyaz ve bol tyl yapasndan
dokumaclkta yararlanlan bir koyun cinsi, merinos koyunu. 2. Bu koyundan elde
edilen yn. 3. sf. Bu ynden yaplan.
148
meristem is.Fr. mristme bot. Srgen doku.

merkantilist is.Fr. mercantiliste sos. Merkantilizm yanls olan kimse.
merkantilizm is.Fr. mercantilisme sos. lkenin refahn sahip olduu altn, gm
vb. deerli madenlere balayan, lkedeki deerli maden yataklarnn iletilmesine
nem veren ve ihracat artrp ithalat azaltmaya alan iktisat retisi.
Merkr z.is.Fr. mercure astr. Gne sisteminin Gne'e en yakn olan gezegeni,
Utarit.
metabolizma is.Fr. mtabolisme biy. Canl organizmada veya canl hcrelerde
hareketi, enerjiyi salamak iin oluan, biyolojik ve kimyasal deiimlerin btn,
zmlemenin ve yadmlamann toplam.
metafizik is.Fr. mtaphysique fel. Doatesi.
metafor is.Fr. mtaphore ed. Mecaz.
metal is.Fr. mtal kim. 1. ok yksek elektrik ve s iletkenlii, kendine zg
parlakl olan, oksijenli birleimiyle ounlukla bazik oksitler veren madde. 2. sf.
Bu maddeden yaplm. 3. Dizgi makinelerinde satrlar oluturmak iin eritilen
antimon ve kurun alam.
metalografi is.Fr. mtallographie mdn. Maden, alam ve maden filizlerinin
yzeylerini, kesitlerini ve billurlama zelliklerini mikroskopla inceleyerek
zmn yapan bilim kolu.
metaloit is.Fr. mtallode kim. Metalsi.
metalrji is.Fr. mtallurgie kim. Metal bilimi.
metamorfizm is.Fr. mtamorphisme jeol. Bakalam.
metamorfoz is.Fr. mtamorphose biy. Bakalama.
metan is.Fr. mthane kim. rmekte olan karbonlu maddelerden kan, havada
sar bir alevle yanan, renksiz bir gaz, bataklk gaz.
metastaz is.Fr. mtastase tp Yaylma.
metatez is.Fr. mtathse dbl. Gme.
meteor is.Fr. mtore astr. 1. Atmosfer iinde oluan scaklk deimeleri, rzgr,
yldrm, yamur, dolu vb. olaylara verilen genel ad. 2. Gk ta.
meteorit is.Fr. mtorite astr. Gk ta.
metil is.Fr. mthyle kim. Doymu hidrokarbon kkleri serisinin ilk basama.
metilen is.Fr. mthylne kim. Metann iki hidrojen atomunu yitirmesiyle treyen bir
kk.
metraj is.Fr. mtrage mat. 1. Metre olarak uzunluk. 2. Metre ile lme.
metre is.Fr. mtre mat. 1. Yer meridyen emberinin krk milyonda biri olarak kabul
edilen, 100 cm'lik temel uzunluk ls birimi. 2. Genellikle desimetre, santimetre,
milimetrelere blnm l arac.
metronom is.Fr. mtronome mz. Bir mzik parasnn hangi hzla alnmas
gerektiini gsteren alet.
mezoderm is.Fr. msoderme anat. Orta deri.
mezon is.Fr. mezon fiz. Elektrondan ar, protondan hafif bir atom cisimcii.
mezosfer is.Fr. msosphre astr. Orta yuvar.
mezoterm is.Fr. msotherme bot.. Ilkl.
mezozoik is.Fr. msozoque jeol. kinci a.
migmatit is.Fr. migmatite jeol. Tortul katmanlar arasna magma girmesiyle oluan
deiim kayac.
migren is.Fr. migraine tp Yarm ba ars.
149
mika is.Fr. mica min. 1. Pskrk ve bakalam kayalar iinde bulunan,

alminyum silikat ile potasyumdan olumu, yapraklar durumunda ayrlabilen, atee
dayankl parlak bir mineral, evren pulu. 2. Bu mineralden yaplan.
mikaist is.Fr. micaschiste jeol. Kk kuvars billurlaryla mikadan olumu,
yaprak biiminde bakalam kaya.
mikoloji is.Fr. mycologie bot. Mantar bilimi.
mikoz is.Fr. mycose tp Mantar asalaklarndan oluan hastalk.
mikroamper is.Fr. micro-ampre fiz. Amperin milyonda birine eit akm iddeti
birimi.
mikroekonomi is.Fr. microconomie ekon. Ekonomik etkinlikleri ve hesaplarn
kapsayabilecei nicelikleri inceleyen ekonomi dal.
mikroklima is.Fr. microclimat co. Dar iklim blgesi.
mikrokok is.Fr. microcoque biy. Nokta biimdeki mikroplara verilen genel ad.
mikrolit is.Fr. microlite min. Baz talarn yapsnda bulunan, prizma biiminde ve
mikroskopla grlebilen billurlar.
mikrometre is.Fr. micromtre 1. Byk lde bytme gc olan teleskop,
mikroskop vb. optik aletlerle incelenen nesnelerin oylumlarn lmede kullanlan
alet. 2. ok kk uzunluklar lmeye, incelemeye yarayan alet. 3. mat. Mikron.
mikron is.Fr. micron mat. Bir metrenin milyonda biri, milimetrenin binde biri,
mikrometre.
mikroorganizma is.Fr. micro-organisme biy. Mikroskopla grlebilen organizma.
mikrosinema is.Fr. microcinma sin. Mikroskopla grlebilecek nesnelerin
grntlerini tespit etmekle uraan sinema kolu.
mil is.Fr. mille mat. Karada 1609, denizde 1852 metre olarak kabul edilen bir
uzaklk l birimi.
milibar is.Fr. millibar fiz. Bir barn binde biri deerinde atmosfer basnc l
birimi.
miligram is.Fr. milligramme mat. Bir gramn binde birine eit arlk ls birimi.
mililitre is.Fr. millilitre mat. Bir metrenin binde biri uzunluunda bir l birimi,
milim.
milimetre is.Fr. millimtre mat. Bir metrenin binde biri uzunluunda bir l
birimi, milim.
milimikron is.Fr. millimicron mat. Bir mikronun binde biri.
mim is.Fr. mime tiy. 1. Eski Yunan ve Roma'da yaam, treleri taklit amac gden
komedi tr. 2. Bir oyuncunun herhangi bir davran veya duyguyu yz ve vcut
hareketleriyle anlatt oyun tr. 3. Bu tr gerekletiren sanat.
mimoza is.Fr. mimosa bot. Baklagillerden, iekleri sar, baz trleri beyaz veya
meneke renginde, yapraklar akasya yaprana benzeyen bir ss bitkisi, gmi
akasya.
mineral is.Fr. minral jeol. 1. Normal scaklkta doada kat durumda birtakm
maddelerle kark veya birleik olarak bulunan veya kimyasal yollarla elde edilen
inorganik madde. 2. sf. inde norganik maddeler bulunan.
minerolog is.Fr. minrologue min. Mineral bilimci.
mineroloji is.Fr. minrologie min. Mineral bilimi.
minimetre is.Fr. minimtre tek. Silindir biimindeki nesnelerin i aplarn
denetlemekte kullanlan l aleti.
150
minimum is.Fr. minimum 1. mat. Deiken bir niceliin inebilecei en alt olan
(snr), asgari, minimal. 2. sf. Asgari.
minskl is.Fr. minuscule dbl. Kk harf.
misel is.Fr. micelle kim. Koloit iyonlarnda molekl ylmasndan oluan ve yalnz
bana koloidin btn niteliini tad kabul edilen blm.
mistik is.Fr. mystique 1. fel. Gizemci. 2. sf. Gizemsel.
mistisizm is.Fr. mysticisme 1. Bir konuda en st derecede bulunabilme tutkusu.
2. fel. Gizemcilik.
mitokondri is.Fr. mitochondrie biy. Hcrede enerji retiminden sorumlu olan ve
oksijenli solunumun gerekletii organck.
mitoz is.Fr. mitose biy. Karyokinez.
mitralyz is.Fr. mitrailleuse ask. Hafif makineli tfek.
miyokart is.Fr. myocarde anat. Kalp kas.
miyom is.Fr. myome tp Kadnlarda dl yata kas dokusundaki ur.
miyosen is.Fr. miocne jeol. 1. nc an memeliler ve maymunlarn gelimi
olduu dnemi. 2. sf. Bu dneme ilikin.
mizansen is.Fr. mise en scne tiy. 1. Dzentileme. 2. mec. Dzenti.
modifikasyon is.Fr. modification biy. Deike.
modl is.Fr. module 1. Bir uzay tatnn yaps iinde yer alan ve kendi bana
hareket edebilen bamsz blm. 2. Para. 3. mim. Bir yapnn eitli blmleri
arasnda oranty salamak iin kullanlan l birimi. 4. fiz. Herhangi bir mekanik
zellii belirten katsay.
modlasyon is.Fr. modulation 1. Bir sesin yaylmasnda ortaya kan yeinlik,
vurgu, ton deiimlerinden her biri. 2. fiz. Bir dalgann genlik, evre ve sklnn bir
yasaya gre zaman iinde farkllamas. 3. mz. Bir mzik eserinde esas tondan
baka bir tona gei.
molas is.Fr. molasse jeol. Karbonatl kum ta.
molekl is.Fr molcule 1. kim. Element veya bileikleri oluturan ve onlarn zgl
niteliklerini gsteren en kk birim, madde. 2. fiz. Fiziksel kimyada bir veya
birka atomun birlemesinden oluan, birka ekirdek veya elektronlu yap. 3. mec.
Bir btnn en kk paras.
molibden is.Fr. molybdne kim. Atom numaras 42, atom arl 95,94 olan, 617
C'ye doru eriyen, gm beyazlnda, krlgan, trl eliklerin alamna giren
element.
molibdin is.Fr. molybdine min. Doada ancak biimsiz durumda bulunan, doal
molibden oksit.
monadizm is.Fr. monadisme fel. Monatlk.
monarist is.Fr. monarchiste sos. Monarizme ilikin, bu rejimi benimseyen ve
savunan, tek erki.
monarizm is.Fr. monarchisme sos. Monari yanllarnn siyasi retisi, tek
erkilik.
monat is.Fr. monade fel. 1. Eski Yunan felsefesinde blnmez birlik. 2. Leibniz'in
felsefesinde artk blnemez bir birlik olan sonsuz saydaki cevherlerin her biri.
monist is.Fr. monist fel. Teki.
monitr is.Fr. moniteur fiz. tek. Gsterge.
monizm is.Fr. monisme fel. Tekilik.
monogami is.Fr. monogamie sos. Tek elilik.
151
monolog is.Fr. monologue 1. tiy. Bir oyunda, kiilerden birinin kendi kendine
yapt konuma. 2. Bir kiinin dinleyicilere anlatt, genellikle gldren olay.
3. mec. evresindekilere frsat vermeden bir kimsenin yapt konuma.
monoteist is.Fr. monothiste sos. Tek tanrc
monoteizm is.Fr. monothisme sos. Tek tanrclk.
monsenyr is.Fr. mon seigneur esk. din b. 1. Hristiyan prenslerine verilen unvan.
2. Hristiyanlkta yksek aamal din adamlarna verilen unvan.
montaj is.Fr. montage 1. sin. ve TV Kurgu. 2. Bir makine, cihaz veya mobilyann
paralarn yerli yerine takma, monte.
moralizm is.Fr. moralisme fel. Ahlaklk.
moren is.Fr. morain jeol. Buzul ta.
morfem is.Fr. morphme dbl. Biim birimi
morfin is.Fr. morphine kim. Afyonda % 10 orannda bulunan, uyuturucu zellii
olan nemli bir alkaloit.
morfoloji is.Fr. morphologie 1. dbl. Yap bilgisi. 2. Yap bilimi.
mors (I) is.Fr. morse zool. Morsgillerden, Kuzey Atlantik'te yaayan, 4 metre
uzunluunda, derisi, dii ve ya iin avlanan bir memeli hayvan.
morula is.Fr. morula biy. Blastula.
motif is.Fr. motif 1. Yan yana gelerek bir bezeme iini oluturan ve kendi balarna
birer birlik olan gelerden her biri. 2. ed. Kendi balarna konuya zellik kazandran
gelerin her biri. 3. Bestenin bir parasna eitli ynlerden birlik salayan
belirleyici kk birim.
motivasyon is.Fr. motivation psikol. 1. steklendirme. 2. Gdleme.
motorin is.Fr. motorine kim. Mazot.
mufla is.Fr. moufle kim. 1. Cisimleri, aleve dedirmeden atein etkisine uratmak
iin kullanlan byk toprak kap. 2. Porselen frn.
muflon is.Fr. mouflon 1. Pardslerin iine iliklenerek veya fermuarla geirilen bir
tr ok kaln, ereti astar. 2. inde kee bulunan ok kaln, yumuak, parlak tyl
kuma. 3. zool. Yaban koyunu.
muson is.Fr. mousson co. Gney Asya kylaryla Hint Denizi'nde yaz ve k
mevsimlerinde birbirine ters ynlerden esen geni alanl rzgr.
mu is.Fr. mouche den. Alt dz, kk gezinti vapuru.
mutasyon is.Fr. mutation biy. Deiinim.
mutasyonist is.Fr. mutationiste biy. Deiinimci.
mutasyonizm is.Fr. mutationisme biy.sos. Deiinimcilik.
mge is.Fr. muguet bot. nci iei.
mskat is.Fr. muscat bot. zellikle et yemekleri ile orbalarda kullanlan kk
Hindistan cevizi.
152
-N-
naftalin is.Fr. naphtaline kim. Maden kmr katrannn kuru kuruya

damtlmasndan elde edilen, zel kokulu, beyaz, 1,158 younluunda, 80 C'de
eriyen, 218 C'de kaynayan, suda erimeyen, alkol, benzol ve eterde kolaylkla
eriyen, kuma, elbise, hal vb.ni gve gibi zararllardan korumakta kullanlan
antiseptik bir hidrokarbon.
napalm is.Fr. napalm kim. Yangn bombalarnn doldurulmasnda kullanlan,
alminyum veya sodyum palmitatla kvamlatrlm madde.
narkoz is.Fr. narcose tp Ameliyat yapmak iin duyu, hareket ve bilincin ekseriya
solunum yoluyla anestezik madde verilerek uyuturulmas.
narkozitr is.Fr. narcositeur tp Narkozcu.
narsisizm is.Fr. narcissisme psikol. zseverlik.
nativizm is.Fr. nativisme fel. Doutanclk.
natron is.Fr. natron kim. Hidratl doal sodyum karbonat.
natrizm is.Fr. naturisme fel. Doaclk.
nefrit is.Fr. nephrite tp Bbrekte grlen iltihap.
nectar is.Fr. nectar 1. Meyvenin z. 2. Yunan mitolojisinde, ienleri lmszle
kavuturan tanr ikisi. 3. bot. Bal z.
nemf is.Fr. nymphe zool. Bceklerin kurtuk durumdan yetikin duruma geerken
aldklar zel biim.
neodim is.Fr. neodyme kim. Atom numaras 60, atom arl 144,3, younluu
6,96 olan, seryumdan daha sert bir element.
neojen is.Fr. nogne jeol. 1. nc zamann blnd drt byk devirden son
ikisi olan pliyosen ile miyoseni birden kavrayan sistem. 2. sf. Bu sistemle ilgili.
neolojizm is.Fr. nologisme dbl. Trenti.
neon is.Fr. non kim. 1. Atom says 10, atom arl 20,2, younluu 0,7 olan, sv
durumuna getirilmi havadan elde edilerek k aralarnda kullanlan, havada pek
az olarak bulunan, asal gazlar snfndan bir element. 2. Neon lambas.
neoplatonizm is.Fr. noplatonisme fel. Yeni Platonculuk.
nevroz is.Fr. nvrose psikol. Genellikle bunalm ve beden grevleri zerinde
yaknmalarla beliren, kiiliin ve uyumun btnn etkilemeyen, ruhsal kaynakl
sinir hastal, sinirce.
nihilist is.Fr. nihiliste fel. Nihilizm yanls olan, hii, yoku.
nihilizm is.Fr. nihilisme fel. 1. Var olan btn varlklar, deerleri ve gerekleri
reddeden bir reti. 2. Her trl gerek varl inkr eden ar bireycilik, hiilik,
yokuluk. 3. Her trl siyasi dzeni inkr eden, toplumun birey zerinde hibir
basksn kabul etmeyen gr.
nikel is.Fr. nickel kim. Atom numaras 28, atom arl 58,71, younluu 8,9 olan,
gm parlaklnda, demir sertliinde, kolay ilenebilen ve kolayca tel durumuna
getirilebilen bir element.
153
nikotin is.Fr. nicotine kim. Ttn yapraklarndan karlan, renksiz, akta

brakldnda havadan oksijen alarak esmerleen, 247 C'de kaynayan, 1,033
younluunda ok zehirli bir alkaloit.
nipel is.Fr. nipple tek. ki balant parasn birbirine yakn olarak eklemekte
kullanlan zel para.
ni is.Fr. niche mim. Duvar iinde braklan oyuk.
nitramit is.Fr. nitramite min. Doal amonyum nitrat.
nitrat is.Fr. nitrate kim. Nitrik asit tuzu.
nitratin is.Fr. nitratine min. Doal sodyum nitrat.
nitrik asit is.Fr. acide nitrique kim. Organik maddeler zerinde yakc ve sarartc
bir etki gsteren, birleiminde bir azot, oksijen ve bir hidrojen bulunan,
younluu 1,52 olan, 86 C'de kaynayan, sanayide kullanlan asit, kezzap.
nitrogliserin is.Fr. nitroglycerine kim. Nitrik asit iine gliserin konularak elde
edilen, uuk sar renkte, ya kvamnda, gl patlayc zellii olan madde.
nitrojen is.Fr. nitrogne kim. Azot.
nitroselloz is.Fr. nitrocellulose kim. Kt yapmnda kullanlan, pamuk veya
odun hamuru biimindeki selloz zerine nitrik ve slfrik asit karmnn
etkimesiyle elde edilen sellozun nitrat esteri.
niyobyum is.Fr. niobium kim. Atom numaras 41, atom arl 92,91, younluu
8,57 olan, oksijen, kkrt, klor vb. maddelerle birleikler veren bir element,
kolombiyum.
nobelyum is.Fr. noblium kim. Atom numaras 102 olan radyoaktif element.
nominalizm is.Fr. nominalisme fel. Adclk.
nominatif is.Fr. nominatif dbl. Yaln durum.
norm is.Fr. norme fel. 1. Yarglama ve deerlendirmenin kendisine gre yapld
lt, uyulmas gereken kural, dzg. 2. nceden belirlenmi kalp, dzg.
nosyon is.Fr. notion fel. Kavram.
notam is.Fr. notam ask. Havaclar ve pilotlar iin yaymlanan blten.
noter is.Fr. notaire huk. 1. eitli belge ve ilemlere geerlik kazandrmak ve
yasann ngrd dier grevleri yerine getirmekle ykml, belli nitelikleri ve
kendine zg bir hukuk stats olan kamu grevlisi, ktibiadil. 2. Bu grevlinin
alt yer, noterlik.
nrolog is.Fr. neurologue tp Sinir hastalklar uzman.
nroloji is.Fr. neurologie tp 1. Sinir bilimi. 2. Hastanelerde sinir hastalklaryla
ilgili blm.
nron is.Fr. neurone tp Sinir sisteminin uyary iletmekle grevli anatomik ve
ilevsel birimi.
nroirrji is.Fr. neurochirurgie tp Beyin cerrahisi.
nroirrjiyen is.Fr. neurochirurgien tp Beyin cerrah.
numen is.Fr. noumne fel. Nesnenin kendisi, grng kart.
nkleik is.Fr. nuclique kim. ekirdek znn ikiye blnmesiyle meydana gelen
fosfatl asit.
nkleon is.Fr. nuclon fiz. Atom ekirdeini oluturan proton ve ntronun ortak
ad.
ntasyon is.Fr. nutation astr. rm.
154
-O-
obje is.Fr. objet fel. Nesne.

objektivist is.Fr. objectiviste fel. Nesnelci.
objektivizm is.Fr. objectivisme fel. Nesnelcilik.
observatuvar is.Fr. observatoire astr. Gzlemevi.
obua is.Fr. hautbois mz. Orkestrada yer alan ift kaml, tahtadan yaplm
flemeli alg.
ofris is.Fr. ophrys bot. Salepgillerden, iekleri sinek, rmcek gibi birtakm
bcekleri andran, yumrulu, otsu bir bitki.
oftalmolog is.Fr. ophtalmologue tp Gz bilimci.
oftalmoloji is.Fr. ophtalmologie tp Gz bilimi.
oftalmoskop is.Fr. ophtalmoscope tp Gzn iini muayene etmek iin kullanlan
gere.
ojit is.Fr. augite jeol. Yanarda ktlelerinde bulunan ve feldspatla birlikte
bazaltlarn temelini oluturan piroksen cinsinden mineral madde.
okaliptus is.Fr. eucalyptus bot. Mersingillerden, asl yurdu Avustralya olan, boyu
100 metreyi aabilen, topran suyunu ekerek yerin bataklk duruma gelmesini
nleyen bir aa, stma aac.
oksalat is.Fr. oxalate kim. Billurlar idrarda bulunabilen ve idrar yolunda ta yapan
kalsiyum oksalatn ksa biimi.
oksalik is.Fr. oxalique kim. Kuzukula vb. bitkilerde rastlanan, zellikle
temizleme maddesi olarak kullanlan asit, kuzukula asidi, oksalik asit.
oksilit is.Fr. oxylithe kim. Suyla birletiinde oksijen aa karan, birleiminde
nikel ve bakr tozlar bulunan sodyum ve potasyum peroksit.
oksit is.Fr. oxide kim. Oksijenin bir element veya kkle birlemesiyle oluan
madde.
oksiyr is.Fr. oxyure zool. Sivrikuyruk.
oktan is.Fr. octane kim. Forml C8H18 olan doymu hidrokarbonlara verilen ad.
oktant is.Fr. octant 1. astr. zellikle denizcilikte 450 C'lik ykseklikteki cisimleri
gzlemeye yarayan alet. 2. mat. Dairenin sekizde biri.
oktav is.Fr. octave mz. Sekiz sesten oluan ses dizisi, bir do sesiyle ondan sonraki
do sesi arasndaki uzaklk.
okler is.Fr. oculaire fiz. Optik aletlerinde objektiften ald nlar gze veren
mercek sistemi.
olefin is.Fr. olfine kim. Etilen gibi yapsna baka bir ge veya kk sokulabilen,
karbonlu hidrojenlerin genel ad.
oleik is.Fr. olique kim. Oleik asit.
olein is.Fr. oline kim. Sv yalarda ve margarinlerde bulunan oleik asidin bir
esteri.
oleometre is.Fr. olomtre kim. Yalarn younluunu lmeye yarayan svler.
oligari is.Fr. oligarchie sos. Siyasal gcn birka kiilik bir grubun elinde
topland ynetim, aristokrasinin daralm biimi, takm erki.
155
oligoklaz is.Fr. oligoclase jeol. Billur ktlelerde serpme durumunda bulunan,

beyazmtrak bir feldspat tr.
oligosen is.Fr. oligocne jeol. nc an miyosen ile eosen arasndaki dnemi.
olijist is.Fr. oligiste jeol. Kzl renkli, kayalarda rastlanan doal demir oksidi.
olivin is.Fr. olivine jeol. Sarms yeil renkli, cam parltl, magnezyum ve demirli
silikat, peridot.
omfazit is.Fr. omphasite min. Piroksen grubundan, yeil renkli doal silikat.
onejit is.Fr. ongite min. Hidratl doal oksit.
onkoloji is.Fr. oncologie tp Urlar inceleyen tp dal.
onomatope is.Fr. onomatope dbl. Yansma.
ontogenez is.Fr. ontognse biy. 1. Birey olu. 2. Organizmann varoluundaki
genetik kodlarna dayanan geliimi.
ontoloji is.Fr. ontologie fel. Varlk bilimi.
ontolojizm is.Fr. ontologisme fel. Tanr bilgisinin insan iin doal olduunu ileri
sren kuram.
oosfer is.Fr. oosphre biy. Yumurta hcresi.
oosit is.Fr. oocyte biy. Byme evresini tamamlam fakat henz dllenebilecek
duruma gelmemi dii gamet.
opal is.Fr. opale jeol. 1. Silisin hidratl ve jelatinli btn trlerini kapsayan deerli
bir mineral, panzehir ta. 2. nce, dzgn dokunmu pamuklu kuma.
operasyon is.Fr. opration 1. Dizi eylem. 2. Gvenlik glerince sulularn
yakalanmas iin dzenlenen dizi eylem. 3. tp Ameliyat.
opsiyon is.Fr. option 1. Bekletme sresi. 2. Seenek. 3. ekon. Ek gn. 4. ekon. Ek
sre.
optimetri is.Fr. optimtrie fiz. Grmeyi inceleyen optik veya fizik dal.
optimizm is.Fr. optimisme fel. yimserlik.
orangutan is.Fr. orang-outan zool. Sumatra ve Borneo'da yaayan, insana
benzeyen, yemile beslenen bir cins byk maymun.
oratoryo is.Fr. oratorio mz. Solo sesler, koro ve orkestra iin yazlm, oyun gesi
bulunmayan, kutsal nitelikte mzik eseri.
org is.Fr. orgue mz. Klavyeli byk ve kk borulardan yaplm, krklerden
elde edilen havann bu borulardan gemesiyle deiik ses tonlar verebilen,
genellikle kilise algs, erganun.
organ is.Fr. organe anat. 1. Vcudun, belirli bir grev yapan ve snrlar kesin
olarak belirlenmi blm, uzuv. 2. mec. Bir grevi, bir ii yerine getirmekle
ykml kurulu.
organizma is.Fr. organisme 1. anat. Canl bir varl oluturan organlarn btn,
uzviyet. 2. Herhangi bir canl varlk.
orkide is.Fr. orchide bot. Salepgillerden, doada, ieklerinin gzellii dolaysyla
cameknlarda da yetitirilen, birtakm bitki trlerinin ortak ad.
orkit is.Fr. orchite tp Er bezlerinin iltihaplanp imesi.
ornitolog is.Fr. ornithologue zool. Ku bilimci.
ornitoloji is.Fr. ornithologie zool. Ku bilimi.
ornitorenk is.Fr. ornithorynque zool. Gagal memeli.
orojeni is.Fr. orognie jeol. Da oluumu.
Ortodoks z.is.Fr. orthodoxe din b. 1. Hristiyan mezheplerinden biri. 2. Bu
mezhebe bal olan kimse. 3. sf. Dogmaya ve kilise retisine uygun olan.
156
ortodonti is.Fr. orthodontie tp Di hekimliinin, dileri enelerin zerine estetik ve

grev bakmlarndan dzenli bir biimde yerletirmekle uraan kolu.
ortoklaz is.Fr. orthoclase jeol. Dik a biiminde ayrtlar olan, billurlar para
hlinde dilinen bir tr potasyum feldspat, ortoz.
ortopedi is.Fr. orthopdie tp Kemikler, eklemler, kaslar, kiriler, sinirler gibi
hareketi salayan organlarn bozukluklarn dzelten, tedavi eden cerrahi kolu.
ortopedist is.Fr. orthopdiste tp Ortopedi uzman.
ortoz is.Fr. orthose jeol. Ortoklaz.
osmiyum is.Fr. osmiyum kim. Atom numaras 76 olan, 5027 C'de kaynayan, 3050
C'de eriyen, mavi renkte, platin filizlerinde bulunan ok krlgan bir element.
otarsi is.Fr. autarcie ekon. Bir lkede ekonomik alandaki gereksinimleri kendi
kendine karlamaya ynelen tutum.
otist is.Fr. autiste psikol. ine kapank, psikolojik sorunlar olan kimse.
otizm is.Fr. autisme psikol. e yneliklik.
otobiyografi is.Fr. autobiographie ed. z yaam yks.
otoerotizm is.Fr. auto-rotisme psikol. Kiinin kendi vcudu zerinde cinsel
etkinliklerde bulunma sapnc.
otokontrol is.Fr. auto-control psikol. z denetim.
otolit is.Fr. autolite anat. itme ta.
otoplasti is.Fr. autoplastie tp Eksik bir organa, kiinin baka bir yerinden para
alp eklemek yoluyla yaplan onarm.
otopsi is.Fr. autopsie tp lm sebebini belirlemek amacyla bir cesedi inceleme ii,
l am.
otosist is.Fr. autocyste anat. itme kesesi.
ovogon is.Fr. oogone biy. Su yosunu, mantar gibi ilkel bitkilerde dii cinslik
hcresi.
ovolit is.Fr. oolithe jeol. ie mineral kabuklardan oluan balk yumurtas
biiminde kalker.
ozmos is.Fr. osmose 1. fiz. Geime. 2. biy. Geiim.
ozokerit is.Fr. ozocrite mim. Yer mumu.
ozon is.Fr. ozone kim. Moleklnde atom bulunan oksijenden oluan, ar
kokulu, gaz durumundaki basit element.
ozonoliz is.Fr. ozonolyse kim. Ozonla ayrma.
ozonometre is.Fr. ozonomtre kim. Ozonler.
ozonosfer is.Fr. ozonosphre astr. Ozon yuvar.
ozonoskop is.Fr. ozonoscope kim. Ozonun varln tespit etmeye yarayan dzenek.
ozonr is.Fr. osonure kim. Ozonun ift bal organik maddelerle meydana getirdii
katlma bileii.
157
--
dem is.Fr. oedme tp Dokularda genellikle yzde, ellerde, ayaklarda ve baz i

organlarda ar miktarda sv birikmesi.
glena is.Fr. euglne zool. Tatl sularda yaayan, kam biimindeki uzants ile
hareket eden mekik biimindeki bir hcreli.
-P-
paganizm is.Fr. paganisme sos. ok tanrclk.

paladyum is.Fr. palladium kim. Atom numaras 46, younluu 11,4 olan, 1500
C'de eriyen, tel durumuna getirilebilen, balca zellii hidrojeni sourmak olan
ok sert bir element.
paleozoik is.Fr. palozoque jeol. 1. Birinci a. 2. sf. Bu zamanla ilgili.
palmitat is.Fr. palmitate kim. Palmitik asidin tuzu veya esteri.
palmitil is.Fr. palmityle kim. Palmitik asitten treyen C15H31-CO formlndeki
tek deerli kk.
palmitin is.Fr. palmitine kim. Gliserinin palmitik esteri.
palmiye is.Fr. palmier bot. Palmiyegillerden olan aalarn genel ad.
pandl is.Fr. pendule fiz. Sarka.
Panislamizm z.is.Fr. panislamisme sos. Btn Mslmanlar ayn ynetim altnda
toplama amacn gden politik akm ve hareket.
pankreas is.Fr. pancras anat. Midenin arkasnda bulunan, boaltc kanallaryla
onikiparmak barsana bal, i ve d salglar olan iri bir bez.
pano is.Fr. panneau 1. zerine bildiri, aklama veya tantma ktlar tutturmak
iin hazrlanm levha. 2. Elektrikle alan aralarn kontrol ve komuta dmeleri,
ekran, sinyal lambas vb. paralarnn bir arada topland blm. 3. Aa duvar
kaplamalarna veya tavanlara ss iin konulan resim. 4. Hafif malzemeden yaplan
ve iki yz kontrplakla kaplanan levha. 5. zerine bir tablo yapmak iin
hazrlanm mee, hlamur veya am aacndan levha. 6. mdn. nceden belirlenmi
snrlar ierisinde iletilen maden alan.
pansuman is.Fr. pansement tp Yara temizlii ve bakm.
panteizm is.Fr. panthisme fel. Tm tanrclk.
panter is.Fr. panthre zool. Pars.
158
papirs is.Fr. papyrus bot. 1. Papirsgillerden, Nil kylarnda yetien, srngen,

plak sapl, otsu bir bitki 2. Eski Msrllarn bu bitkinin saplarndan yaptklar
kt.
parabol is.Fr. parabole mat. Bir dzlemin odak denen sabit bir noktadan ve
dorultman denen sabit bir dorudan eit uzaklktaki noktalarnn geometrik yeri,
yar kbik.
paraboloit is.Fr. parabolode mat. Oda olmayan, yalnz bir simetri ekseni
bulunan ikinci dereceden yzey.
paradigma is.Fr. paradigme 1. Deerler dizisi. 2. rnek. 3. db.Dizi.
paradoks is.Fr. paradoxe Aykr dnce. 2. eliki. 3. fel. Dnceler arasnda
tartmaya ak, kesin bir yarg iermeyen kartlk.
parafazi is.Fr. paraphasie psikol. Sz karkl.
parafin is.Fr. paraffine kim. Katran, petrol, neft vb. maddelerden karlan, kat,
beyaz, yar saydam, buhar parlak bir alevle yanan, kimyasal etkenlere kar ilgisiz,
kat hidrokarbon, alkan.
paralaks is.Fr. parallaxe astr. 1. Farkl iki yerden ok uzaktaki bir noktaya
ynelmi iki doru arasndaki a. 2. Dnya'nn yarapn bir gezegenden veya
Dnya Gne uzakln bir yldzdan gren a.
paralelizm is.Fr. paralllisme fel. Koutuluk.
paralizi is.Fr. paralysie tp nme.
paralojizm is.Fr. paralogisme man. ve fel. 1. Akl szgecinden geirirken
bilmeyerek dlen yanlg. 2. Manta uymazlk.
parametre is.Fr. paramtre mat . Deiken.
parankima is.Fr. parenchyme anat. zek doku.
paranoya is.Fr. paranoa tp Abartl gurur, kuku, gvensizlik, bencillikle belli
olan bir ruh hastal.
parazit is.Fr. parasite biy.1. Asalak. 2. Radyo, televizyon, telsiz vb. aygtlarn
yaynna karan yabanc ses veya czrt. 3. mec. Herhangi bir ite, olayda sorun
karan kimse.
parazitoloji is.Fr. parasitologie biy. Asalak bilimi.
parnasizm is.Fr. parnassisme ed. "Sanat sanat iindir" ilkesini benimseyen,
genellikle iirde kendini gsteren bir edebiyat akm.
parodi is.Fr. parodie tiy. Ciddi saylan bir eserin bir blm veya btnn alaya
alarak, biimini bozmadan ona bambaka bir zellik vererek biimle z arasndaki
bu ayrlktan gln etki yaratan bir oyun tr.
partenogenez is.Fr. parthnognse biy. Dllenmesiz reme.
parti (II) is.Fr. partie 1. Bir btnn paras, ksm. 2. Baz oyunlarda bir kez.
3. Bir kii, bir kurulu veya bir topluluun, ou belli bir eyi kutlamak amacyla
dzenledikleri elence. 4. Bir araya gelinerek tavla, konken, okey vb. oynanan
oyunlardan her biri. 5. Bir yere blmler hlinde gnderilmekte olan bir maln veya
bir btnn paras. 6. Herhangi bir rnn tek seferde bir yerden baka bir yere
gnderilen blm. 7. ekon. Tutam (II). 8. mec. ok ucuza elde edilen ey, kelepir.
9. mec. Vurgun, kazan. 10 mz. Armoniyi oluturan ezgilerden her biri.
partikl is.Fr. particule fiz. Parack.
partisip is.Fr. participe dbl. Sfat-fiil.
partisyon is.Fr. partition mz. Bir orkestra eserinde blmlerin btnn iine alan
nota defteri.
159
parya is.Fr. paria sos. 1. Hindistan'da toplumsal snflarn dnda kalanlar. 2.

Herkes tarafndan hor grlen ve aalanan kimse, ayaktakm.
paternalizm is.Fr. paternalisme fel. Babaclk.
patinaj is.Fr. patinage 1. sp. Buz pateni. 2. Yolun kaygan olmas dolaysyla
tekerleklerin dnmesine ramen tatn ilerleyememesi.
patojen is.Fr. pathogne tp Hastalk oluturan.
patolog is.Fr. pathologue tp zellikle patoloji ile uraan doktor.
patoloji is.Fr. pathologie tp Hastalkla ilgili hcrelerdeki, dokulardaki ve
organlardaki yapsal ve ilevsel deiikliklerin tannmas, aratrlmas ve
incelenmesiyle ilgilenen bilim dal.
patronaj is.Fr. patronage 1. huk. Cezaevinden serbest braklan sulunun toplum
yaantsna yeniden uyabilmesini salamak amacyla yaplan yardm almas.
2. Ynetim, gzetim.
pedagog is.Fr. pdagogue et. Eitim bilimci.
pedagoji is.Fr. pdagogie et. Eitim bilimi.
pediatri is.Fr. pdiatrie tp ocuk hastalklar ile ilgili hekimlik dal.
pedodonti is.Fr. pdodontie tp Di hekimliinde ocuk dilerinin tedavisine arlk
veren uzmanlk alan.
pedometre is.Fr. pdomtre co. Admsayar.
peganit is.Fr. pganite min. Hidratl doal alminyum fosfat.
pegmatit is.Fr. pegmatite jeol. Balca kuvars, feldspat ve Moskof camndan
oluan, ak renkli bir tr magma ta.
pelikan is.Fr. plican zool. Pelikangillerden, pembeye alan beyaz tyl, kanatlar
gri renkli, alt gagasnda deriden bir kesesi olan iri ku, kak kuu.
peneplen is.Fr. pnplaine co. Yontuk dz.
penguen is.Fr. pinguin zool. Penguengillerden, Gney Kutbu'nda yaayan, srt
kara, gs ak, iyi yzen, deniz hayvanlaryla beslenen, uamayan, ksa kanatl
deniz kuu.
penisilin is.Fr. pnicilline tp Mikroplu hastalklarn tedavisinde kullanlan bir
antibiyotik tr.
pentan is.Fr. pentane kim. Forml C5H12 olan doymu hidrokarbon.
pentatlon is.Fr. pentathlon sp. 1. Eski Yunan'da kou, uzun atlama, cirit atma, disk
atma ve grei kapsayan atletizm yarmas. 2. Gnmzde uzun atlama, cirit atma,
disk atma, 200 ve 1500 metre koularn kapsayan atletizm yarmas.
pepsin is.Fr. pepsine biy. Mide mukozasnn salglad proteinli besinleri peptona
eviren enzim.
pepton is.Fr. peptone biy. Vcuta zmlenebilecek duruma gelmi proteinli besin.
peridot is.Fr. pridot jeol. Olivin.
peridotit is.Fr. pridotite jeol. Olivin ve piroksenden olumu magma ta.
perikart is.Fr. pricarde anat. Kalbin zerini saran zar.
peripatetizm is.Fr. pripatetisme fel. Aristotelesilik.
periton is.Fr. pritone anat. Karn zar.
peritonit is.Fr. pritonite tp Karn zar yangs.
periyot is.Fr. priode 1. Dnem. 2. fiz. Devir.
perksyon is.Fr. percussion 1. mz. Vurmal sazlar. 2. tp Tan iin parmak veya
alet kullanlarak vurup dinlemekle yaplan muayene.
160
perlit is.Fr. perlite 1. kim. Erimi sodyum, potasyum, alminyum silikattan ibaret
olan cam gibi bir volkanik kayadan patlatlarak pudra hline getirilmi bulunan,
hazr sva, hafif levha yapmnda, izolasyon iinde, yem maddelerinin
preslenmesinde kullanlan yardmc bir madde. 2. mdn. nci ta.
permanganat is.Fr. permanganate kim. Potasyum permanganat.
permi is.Fr. permis 1. Yazl izin belgesi. 2. tic. Kiilere zellikle d ticaret iin
devlete verilen izin. 3. Tren yolculuklarnda kullanlan paso.
peroksit is.Fr. peroxyde kim. Birleiminde normal oksitlerden daha ok oksijen
bulunan oksitlerin genel ad.
pesimizm is.Fr. pessimisme fel. Ktmserlik.
petroloji is.Fr. petrologie jeol. Yer biliminde kayalarn oluum mekanizmalarn
inceleyen uzmanlk alan.
petunya is.Fr. ptunia bot. Patlcangillerden, eitli renkte iekler aan, kokulu bir
ss bitkisi.
pigment is.Fr. pigment biy. Boyar madde.
piknometre is.Fr. pycnomtre fiz. zgl arl lmeye yarayan alet.
pikrik asit is.Fr. acide picrique kim. Nitrik asidin anilin, ipek, yn vb. maddelere
etkimesiyle elde edilen asit.
pipet is.Fr. pipette 1. kim. Svlar, solukla iine ekip kaptan kaba aktarmaya
yarayan cam boru. 2. Sv iecekleri bardak veya ieden kolayca imek iin
kullanlan ince, plastik boru, kam.
piramit is.Fr. pyramide mat. 1. mat. Tepeleri ortak bir noktada birleen, tabanlar
da herhangi bir okgenin birer kenar olan birtakm genlerden olumu cisim,
ehram. 2. sp. Gsteri jimnastiklerinde, jimnastikilerin, aral veya arasz olarak
birbirlerinin omuzlarnda, dizlerinde oluturduklar gsterili ve dzenli biimler.
3. tar. Msr firavunlarnn mezar, ehram.
pirit is.Fr. pyrite jeol. Birok doal maden slfr ve zellikle demir ve bakr
slfr.
piroksen is.Fr. pyroxne jeol. Doal kalsiyum, magnezyum ve demir silikatlarna
verilen ad.
pirometre is.Fr. pyromtre fiz. ok yksek scaklklar lmeye yarayan alet.
pirosfer is.Fr. pyrosphre jeol. Ate kre.
pist is.Fr. piste 1. Gsteri yapmak, dans etmek vb. iin dzenlenmi, genellikle
yuvarlak yer. 2. Bir havaalannda uaklarn kalkp inmesine, park yerlerine gidip
gelmesine yarayan zel olarak hazrlanm erit. 3. sp. Motorlu aralarn yarlar ve
koular iin zel olarak dzenlenmi yer, yarlk.
piton is.Fr. python zool. Boagillerden, Afrika ve Asya'da yaayan, zehirsiz, ok
gl ve byk bir ylan.
piyan is.Fr. pian tp Mantara benzeyen kabarcklarla ortaya kan, ciltte yaralar
yapan, bulac scak blge hastal.
piyore is.Fr. pyorrhe tp Di etinde grlen iltihap.
pizolit is.Fr. pisolithe jeol. Kalsiyum karbonat birleimli, nohut byklnde,
yuvarlams kalsit tanecikleri veya bunlarn balanmasyla ta durumuna geen
kire ta.
plajiyoklaz is.Fr. plagioclase jeol. Dilinimleri birbirine gre eik bir durumda
kalsiyum ve sodyum ieren feldspat.
161
plan is.Fr. plan 1. Bir iin, bir eserin gerekletirilmesi iin uyulmas tasarlanan
dzen. 2. Bir ehrin, bir yapnn, bir makinenin eitli blmlerini gsteren izim.
3. sin. ve TV ekim. 4. mec. Dnce, niyet, maksat, tasavvur.
planerit is.Fr. planrite min. Hidratl doal alminyum fosfat.
planet is.Fr. plante astr. Gezegen.
planetaryum is.Fr. plantarium astr. Gkevi.
plankton is.Fr. plancton bot. Sularda bulunan ancak mikroskopla grlebilen
yaratklar topluluu.
plase is.Fr. plac 1. At yarlarndaki mterek bahislerde, sekiz atn katld
yarlarda ilk , drt atn katld yarlarda ise ilk iki dereceyi kazanacak atn
bilinmesi biiminde oynanan oyun. 2. sp. Voleybol, tenis, masa tenisi vb. oyunlarda
topu yumuak bir vurula rakip alandaki bir bolua indirme. 3. sp. Futbolda topu
yumuak bir vurula havadan istenilen yere gnderme. 4. sp. Basketbolda embere
doru uzanarak topu yavaa sepete brakma.
plasenta is.Fr. placenta anat. Dl ei.
plasman is.Fr. placement ekon. Yatrm.
plastron is.Fr. plastron 1. Erkek giyiminde, gmlein gs tarafnn zerine
taklan para. 2. Kl oyunu oynarken kullanlan mein gslk. 3. zool.
Kaplumbaann kabuunun karn tarafna verilen zel ad.
platform is.Fr. plate-forme 1. Ykseke yer. 2. jeol. Byk apl tabakalarn
arplmas ve bunun sonucunda oluan hafif eimlerle nitelenen jeolojik yap tipi.
3. mec. Bir siyaset programnda, dayanlan dnce veya dncelerin tm.
platin is.Fr. platine kim. Atom numaras 78, atom arl 195,23, younluu 21,4
olan, 1755 C'de eriyen, kolay ilenen, ok dayankl, deerli bir element.
plato is.Fr. plateau 1. co. Yayla. 2. sin. ve TV Dekorun kurulduu yer.
plazma is.Fr. plasma 1. biy. Kanda alyuvarlarla akyuvarlarn iinde bulunduu sv.
2. fiz. Elektrik yk yansz olan gaz molekllerinden, pozitif iyonlardan ve negatif
elektronlardan oluan akkan.
plebisit is.Fr. plbiscite 1. huk. Devletler hukukunda bir ulusun hangi devlete
balanacayla ilgili oylama. 2. Halk oylamas.
plonjon is.Fr. plongeon sp. Dal.
plralizm is.Fr. pluralisme 1. sos. oulculuk. 2. fel. okuluk.
pltokrasi is.Fr. plutocratie sos. Varsl erki.
pltonyum is.Fr. plutonium kim. Atom numaras 94 olan, neptnyumdan elde
edilen radyoaktif bir element.
polarimetre is.Fr. polarimtre fiz. Polarler.
polarimetri is.Fr. polarimtrie fiz. Polarma sisteminde etkin maddelerden geerken
oluan dnmenin llmesi.
polariskop is.Fr. polariscope fiz. Bir n doal veya polarlm olup olmadn
belirlemeye yarayan alet.
polarite is.Fr. polarit fiz. Bir elektrik retecinin kutuplarn birbirinden ayrt
etmeyi salayan nitelik.
polarizasyon is.Fr. polarisation fiz. Kutuplanma.
polaroit is.Fr. polarode fiz. 1. Geirdii polaran saydam yaprak. 2. ekim ve
bask ilemlerini ok abuk ve otomatik olarak yapan fotoraf makinesi. 3. Bu
makineyle ekilen fotoraf.
polemik is.Fr. polmique 1. Sz dala. 2. ed. Kalem kavgas.
162
polen is.Fr. pollen bot. iek tozu.

poliandri is.Fr. polyandrie sos. ok kocallk.
poliasit is.Fr. polyacide kim. Birleiminde birok asit fonksiyonu bulunan madde.
polietilen is.Fr. polythylne kim. Etilenin eitli yntemlerle
polimerletirilmesinden elde edilen, dayankl, parlak, birok kimyasal madde
etkisiyle bozulmayan saydam kat.
polifoni is.Fr. polyphonie mz. ok seslilik.
poligami is.Fr. polygamie sos. ok elilik.
poligon is.Fr. polygone 1. At yeri. 2. mat. okgen.
polijini is.Fr. polygynie sos. ok karllk.
polimeri is.Fr. polimrie kim. Polimerlik.
polonez is.Fr. polonaise mz. 1. Bir tr dans. 2. Bu dansn mzii.
polonyum is.Fr. polonium kim. Atom numaras 84, atom arl 210 olan, ilk
radyoaktif element.
ponksiyon is.Fr. ponction tp Vcudun herhangi bir boluunda bulunan bir svy
aktmak veya ekmek iin ii boydan boya ak bir ineyi batrma ii.
ponton is.Fr. ponton den. 1. Batm gemileri askya alma iinde kullanlan byk
duba. 2. Yat limanlarnda yatlarn yanamas iin zincirle karaya bal sabit duba.
3. Tombaz.
porfir is.Fr. porphyre min. Kaya.
porfirit is.Fr. porphyrite jeol. Andezit birleiminde bir tr pskrk ta.
portakal is.Fr. Portugal bot. 1. Turungillerden, Akdeniz lkelerinde yetien,
yapraklar sert bir aa. 2. Bu aacn turuncu renkli, yuvarlak ve kabuu gzel
kokulu meyvesi.
porte is.Fr. porte 1. Bir iin genilik, nem derecesi, etki alan. 2. Deer, nem.
3. ekon. Bir i iin gereken para tutar 4. mz. zerine veya arasna nota yazlan,
aralklar birbirine eit, be paralel izgi, dizek.
portfy is.Fr. portefeuille ekon. Banka, simsar veya bir arac kuruluun kendi elinde
tuttuu, istedii gibi tasarruf ettii menkul deerler toplam.
portre is.Fr. portrait 1. Bir kimsenin yal boya, sulu boya, kara kalem vb. bir yolla
yaplm resmi. 2. ed. Bir kimsenin, bir eyin szl veya yazl tasviri.
postmodernizm is.Fr. postmodernisme 1. ed. Modernist arayn canlln
kaybetmesinden sonra XX. yzyln ikinci yarsnda ortaya kan eitli slup ve
ynelilerin ad. 2. mim. Gnmz mimarisinde ilevsel olmay bir tarafa brakp
deiik yap biimlerini serbeste kullanma eiliminde olan slup.
pota is.Fr. poteau sp. Basketbolda dey bir levhaya monte edilmi yatay ember
ile adan meydana gelen dzenek.
potas is.Fr. potasse kim. Potasyum birleiklerine verilen genel ad.
potasyum is.Fr. potassium kim. Atom numaras 19, atom arl 39,10, younluu
0,87 olan, 62,5 C'de eriyen, 15 C'de mum gibi yumuak, soukta sert ve krlgan,
potasyum hidroksit iinde bulunan bir element.
potla is.Fr. potlatch din b. Kzlderililerin birbirlerine armaanlar verdikleri din
bayram.
potpuri is.Fr. pot-pourri mz. Karmaca.
pozitivist is.Fr. positiviste fel. Olgucu.
pozitivizm is.Fr. positivisme fel. Olguculuk.
163
pozitron is.Fr. positron fiz. Btn atomlarda bulunan pozitif yke sahip temel
parack, elektron kart.
pozitronyum is.Fr. positronium fiz. Negatif bir elektronla bir pozitrondan oluan,
hidrojen atomuna benzeyen kararsz yap.
pragmatik is.Fr. pragmatique fel. Yararc.
pragmatist is.Fr. pragmatiste fel. Pragmac.
pragmatizm is.Fr. pragmatisme fel. Yararclk.
praseodim is.Fr. prasodyme kim. Atom numaras 59, atom arl 140,92 olan,
soluk sar renkli bir element.
prekambriyen is.Fr. prcambrien jeol. Kambriyen ncesi.
prelt is.Fr. prlude mz. Ses ve alg ile ilgili bir kompozisyona girii salayan
yazl veya doatan olan mzik paras.
prensip is.Fr. principe man. lke.
pres is.Fr. presse 1. tek. letme, onarma, dzletme vb. ilemlerin uygulanmas iin
bir nesneyi, iki arlk arasnda mekanik olarak sktrmaya yarayan alet, mengene,
cendere. 2. zm, elma, zeytin vb. meyve ve sebzeleri skarak suyunu, yan
karmakta kullanlan alet veya ara. 3. sp. Bask.
presesyon is.Fr. prcession astr. Devinme olay.
prevantoryum is.Fr. prventorium tp Vcutlarna verem mikrobu girmesine
ramen henz hastala yakalanmam zayf kimselerin, vereme yakalanmasn
nlemek amacyla bakldklar salk kurumu.
prim is.Fr. prime 1. veren tarafndan i yapan isteklendirip verimini artrmak
veya sonuca daha kolay ve abuk ulamasn salamak amacyla verilen para.
2. Sigorta kurulularna bal olanlarn demek zorunda olduklar cret. 3. ekon.
Pay senetlerinin asl fiyat ile piyasa fiyat arasndaki art.
primat is.Fr. primate zool. Maymun.
probabilizm is.Fr. probabilisme fel. Olasclk.
problem is.Fr. problme 1. mat. Teoremler veya kurallar yardmyla zlmesi
istenen soru, mesele. 2. Sorun. 3. sf. mec. Davranlar normal olmayan ve zel
olarak eitilmesi gereken (kimse).
prodktr is.Fr. producteur 1. sin ve TV Yapmc. 2. tic. retici.
profil is.Fr. profil 1. Yan. 2. nsann yznn yandan grn. 3. Bir kii veya
eya iin ayrt edici zelliklerin btn. 4. Tutum veya eilim. 5. mat. Yanay.
program is.Fr. programme 1. zlence. 2. Okullarda, haftann belli gnlerinde, belli
saatlerde verilecek dersleri gsteren izelge. 3. Tren, gsteri, gezi vb.nin ngrlen
ayrntlarn gsteren basl kt. 4. Siyasi partinin, toplumsal rgtn veya
hkmetin aklad ana ilkelerin tm. 5. Radyo ve televizyonda sunulan, haber,
mzik, elence gibi kendi bana bir btn oluturan yaynlardan her biri. 6.
Bilgisayara bir ilemi yaptrmak iin yazlan komutlar dizisi. 7. et. Yaplacak bir
iin blmlerini, blmlerin srasn ve zamann gsteren tasar, yetiek.
proje is.Fr. projet 1. Deiik alanlarda nceden plan ve programa alnm, maliyeti
hesaplanm, kurum ve kurulularn ynetim organlar tarafndan onaylanm, ksa
ve uzun vadeye balanarak zel kurum veya devlet adna gerekletirilmesi kabul
edilmi bilimsel alma tasars. 2. Gerekletirilmesi istenen tasar. 3. mim. Mal
sahibinin isteine gre yaplacak bir yapy, belli bir programa gre ina edilecek bir
yap btnn, bir makine veya bir kuruluu plan durumunda gsteren izim.
164
projeksiyon is.Fr. projection 1. fiz. Bir film veya belgenin k kaynandan kan
nlarla ekran veya perde zerinde grntsnn oluturulma ii, iz dm. 2. Bu
yolla oluturulan grnt, iz dm. 3. sin. TV Gsterim.
prometyum is.Fr. promthium kim. Atom numaras 61, atom arl 145 olan,
nadir topraklar grubundan bir element.
prostat is.Fr. prostate 1. anat. Erkeklerde idrar torbasnn altnda bulunan, siyein
balang blmn evreleyen ve meni yapmnda grev alan, i salg da
salglayan bez, kestanecik. 2. Bu organda oluan hastalk.
protaktinyum is.Fr. protactinium kim. Atom numaras 91, atom arl 231 olan,
aktinit grubundan radyoaktif bir element.
protein is.Fr. protine kim. Canl hcrelerin ana maddesini oluturan, genellikle
slfr, oksijen ve karbon geleri bulunan amino asit birleiminden olumu,
yumurta ak, et, st vb. yiyeceklerde bulunan, karmak yapl doal madde.
Protestan z.is.Fr. protestant din.b. 1. Hristiyanlkta reform hareketi sonucu doan
mezhep. 2. Bu mezhebe bal olan kimse.
protez is.Fr. prothse 1. tp Takma. 2. db. n ses tremesi.
protojin is.Fr. protogine jeol. Gnays yapsnda, genellikle Alp dalarnda rastlanan
bir granit.
proton is.Fr. proton kim. ve fiz. 1. Atom ekirdeinde her biri (+1) pozitif elektrik
yk tayan tanecik. 2. Hidrojen atomunun ekirdei.
protoplazma is.Fr. protoplasma biy. Yap bakmndan ekirdek ve sitoplazmadan
oluan, yan sv, saydam ve canl hcrenin metabolizma olaylarnn olutuu yer.
Providansiyalizm is.Fr. providentialisme fel. Kayraclk.
prozodi is.Fr. prosodie 1. mz. Bir iir bestesinde, hece vurgularnn mzik, vurgu
ve ykselileriyle iyice uyumu olmas. 2. db. Vurgu, durak, ezgi gibi ses bilgisi
gelerinin tamam.
prmiyer is.Fr. premire tiy. lk gsteri.
psikanaliz is.Fr. psychanalyse psikol. Ruhsal zmleme.
psikiyatri is.Fr. psychiatrie psikol. Ruh ve sinir hastalklaryla, kiide grlen
nemli uyumsuzluklar nleme, tehis ve tedavi etmeyle uraan uzmanlk dal.
psikoloji is.Fr. psychologie 1. Ruh bilimi, ruhiyat. 2. Bir grubu, bir bireyi
belirleyen hareket etme, dnme, duygulanma biimlerinin btn. 3. Ruhsal.
4. ed. Herhangi bir edebiyat rnnde, kiilerin kiiliklerini belirleyen duyu,
dn, davran biimi.
psikolojizm is.Fr. psychologisme fel. Ruh bilimcilik.
psikometri is.Fr. psychomtrie psikol. Ruh lm.
psikopati is.Fr. psychopathie tp Topluma kart davranlar sergileme biiminde
grlen kiilik bozukluu.
psikopatoloji is.Fr. psychopathologie tp Akl ve ruh saln inceleyen bilim.
psikoz is.Fr. psychose psikol. 1. Trl sebeplerle kiiliin btnlk ve uyum
gcn geni lde ykan ruhsal bozukluk. 2. Toplumsal bir sarsntya bal
olarak doan ruh durumu.
puan is.Fr. point 1. sp. eitli sporlarda kullanlan ls ve deeri deiken birim.
2. Genellikle test biimindeki snavlarda cevaplandrlacak sorularn say olarak
deeri veya cevaplayann baar deeri. 3. Kumalardaki benek, nokta.
165
puantr is.Fr. pointeur 1. alanlarn giri k saatlerini iaretleyen kimse veya

alet. 2. sp. Spor karlamalarnda deerlendirme yapma amacyla puan veren
kimse.
puding is.Fr. pudding 1. Meyve, biskvi vb. ile yaplan bir tr stl tatl. 2. jeol.
akl ve ta krntlarnn kendi kendine imentolamasndan olumu ktle.
puma is.Fr. puma zool. Kedigillerden, uzunluu yaklak 120, kuyruu 70
santimetre, srt kahverengi, karn beyaz, Amerika'da yaayan bir tr memeli, Yeni
Dnya aslan, da aslan.
pus is.Fr. pouce mat. n.
prist is.Fr. puriste db. zletirmeci.
prizm is.Fr. purisme db. zletirmecilik.
-R-
radikalizm is.Fr. radicalisme fel. ve sos. Kktencilik.

radyan is.Fr. radian mat. 1. Bir dairede yarap uzunluundaki yay parasn gren
merkez aya eit a lme birimi. 2. sf. fiz. In veya s yayan.
radyasyon is.Fr. radiation fiz. Inm.
radyoaktivite is.Fr. radioactivit fiz. In etkinlik.
radyobiyoloji is.Fr. radiobiologie biy ve fiz. X nlarnn canl dokular zerindeki
etkisini inceleyen bilim, radyofizyoloji.
radyoelektrik is.Fr. radiolectrique fiz. Fiziin elektromanyetik dalgalarn
aratrlmas ve uygulanmas ile ilgili blm.
radyoelektronik is.Fr. radiolectronique fiz. Elektroniin radyoelektrie
uygulanmas.
radyofizik is.Fr. radiophysique fiz. Radyoelektrie ilikin olaylar inceleyen bilim
dal.
radyofizyoloji is.Fr. radiophysiologie fiz. Radyobiyoloji.
radyofoni is.Fr. radiophonie fiz. Elektromanyetik dalgalarn zelliklerinden
yararlanarak sesleri ileten sistem.
radyofoto is.Fr. radiophoto fiz. 1. Fotoraf, yaz vb. grntlerin radyo dalgalaryla
uzaktan iletilmesini salayan sistem. 2. Bu sistemle alnan fotoraf.
radyografi is.Fr. radiographie fiz. ve tp 1. Bir organ veya cismin biimini X
nlarndan yararlanarak grntleme. 2. Bu teknikle alnan fotoraf.
radyoizotop is.Fr. radio-isotope fiz. Doal bir elementin radyoaktif izotopu.
radyolog is.Fr. radiologue fiz. ve tp In bilimci.
radyoloji is.Fr. radiologie fiz. ve tp In bilimi.
radyometre is.Fr. radiomtre fiz. Inler.
radyometri is.Fr. radiomtrie fiz. Ima iddetinin lm.
166
radyoskopi is.Fr. radioscopie fiz. ve tp Bir organ veya cismin her trl adan
biiminin ve hareketlerinin nlar altnda incelenmesini salayan muayenesi.
radyoterapi is.Fr. radiothrapie fiz. ve tp In tedavisi.
radyum is.Fr. radium kim. Atom numaras 88, atom arl 226,05 olan, 700 C'de
eriyen, 1898 ylnda Pierre Curie ve ei tarafndan bulunan, soukta suyu ayrtran,
n etkinlii ok bir element.
rafit is.Fr. raphide biy. Baz hayvan ve bitki hcrelerinde bulunan, ine biiminde
billur madde.
raket is.Fr. raquette sp. Masa tenisi, tenis vb. oyunlarda topa vurmak iin
kullanlan, oval tahta bir kasnaa gerilmi bir ala veya lastikle kaplanm sapl
ara, vura.
rambursman is.Fr. remboursement tic. 1. Geri deme. 2. deme emrini vermesi
gereken bankann talimatna gre akreditif bedelini deyen arac banka.
ramp is.Fr. rampe tiy. Bir tiyatro sahnesinin nnde, k ve ldaklarn
yerletirildii, izleyiciye en yakn yer.
rant is.Fr. rente ekon. Getirim.
rantabilite is.Fr. rentabilit ekon. Verimlilik.
rantabl is.Fr. rentable ekon. Gelir getiren, kr salayan, verimli, getirimli.
rantiye is.Fr. rentier ekon. Getirimci.
rapor is.Fr. rapport 1. Herhangi bir ite, bir konuda yaplan inceleme, aratrma
sonucunu, dnceleri veya tespit edilenleri bildiren yaz, yazanak. 2. Anlatm,
ifade. 3. tp Hastaln tans, hastann dinlenme durumu vb.ni gsteren, doktor veya
doktorlar kurulu tarafndan verilen yaz.
rapsodi is.Fr. rhapsodie mz. 1. inde, Homeros'un iirlerindeki olaylardan birini
ileyen ark veya para. 2. Genellikle halk trklerinden ve mill ezgilerden
oluturulmu mzik eseri.
rasyon is.Fr. ration zool. Bir hayvann 24 saatlik bir periyot iin besin maddeleri ve
enerji gereksinimini salayan toplam yem miktar.
rasyonalite is.Fr. rationalit fel. Ussallk.
rasyonalizm is.Fr. rationalisme sos. Aklclk.
raitizm is.Fr. rachitisme tp zellikle st ocuklarnda D vitamini eksiklii ile
kalsiyum, fosfor eksikliinden veya dengesizliinden ileri gelen, biim
bozukluuna sebep olan kemik hastal.
ratanya is.Fr. ratanhia bot. Karabudaygillerden, 20-40 santimetre yksekliinde,
basit yaprakl, kk srgn kesici olarak kullanlan aak (Krameria triandra).
reaksiyon is.Fr. raction 1. Tepki. 2. kim. Tepkime. 3. kim. Yant.
reaktif is.Fr. ractif kim. Ayra, belirte.
reaktr is.Fr. racteur fiz. 1. Yakt olarak evre havay kullanan ve pervanelerin
yardm olmakszn dorudan doruya tepki ile alan, iki ucu ak boru biiminde
itici. 2. Bir katalizr yardmyla kimyasal tepkime yaparak retim elde edilen
endstri kuruluu.
redevans is.Fr. redevance tic. Bir berat, lisans hakk veya ticari marka sahibinin
bunu devrettii firmalardan ald maddi karlk.
redresr is.Fr. redresseur fiz. Dorultma.
redksiyon is.Fr. rduction kim. mat. ndirgeme.
reeskont is.Fr. rescompte ekon. Bir bankann elinde bulundurduu, vadesi
gelmemi senetlerin bir baka bankaya iskonto ettirmesi.
167
referandum is.Fr. referendum huk. Halk oylamas.

refleks is.Fr. rflexe biy. ve psikol. Tepke.
reglatr is.Fr. rgulateur fiz. 1. Dzenleyici. 2. Ayarlayc.
rehabilitasyon is.Fr. rhabilitation tp yiletirme.
reji is.Fr. rgie 1. sin. ve tiy. Sinema, tiyatro, radyo ve televizyon oyunlarnda
oyunu ynetme. 2. esk. Tekel idaresi.
rejim is.Fr. rgime 1. Ynetme, dzenleme biimi, dzen. 2. Diyet. 3. Bir devletin
ynetim biimi. 4. co. Akarsu debisinin yl boyunca gsterdii deiikliklerin
tm.
rejisr is.Fr. rgisseur sin. ve TV Ynetmen.
renyum is.Fr. rhnium kim. Atom numaras 75, atom arl 186,2, younluu 21
olan ve 3150 C'de eriyen, parlak beyaz renkte bir element.
reosta is.Fr. rhosta fiz. Elektrik akmnn iddetini azaltp oaltmaya yarayan
ara, dimmer.
repertuvar is.Fr. rpertoire 1. Bir tiyatro kurulunun oynamak iin seip hazrlam
olduu oyunlarn listesi. 2. Bir oyuncunun ezberledii ve oynad rollerin listesi.
3. Birikim. 4. mz. Daarck.
replik is.Fr. rplique tiy. 1. Oyuncunun sz karsndakine brakrken syleyecei
son sz. 2. Dier oyuncunun szne gre verilmesi gereken karlk.
reseptr is.Fr. rcepteur fiz. Alma.
resesyon is.Fr. recession ekon. Durgunluk.
resif is.Fr. rcif jeol. Su dzeyindeki sra kayalar.
resital is.Fr. rcital 1. mz. Tek bir sanatnn tek bir alg ile verdii konser. 2. sp.
Oyuncunun tek bana gsterdii baarl etkinlik.
restorasyon is.Fr. restauration mim. Yenileme.
retorik is.Fr. rhtorique ed. 1. Gzel sz syleme, hitabet sanat. 2. Sz sanatlarn
inceleyen bilim dal, belagat.
revalasyon is.Fr. rvaluation ekon. Deer katma.
rezonans is.Fr. rsonance fiz. 1. Dzgn itmelerin etkisiyle bir salnm genliinin
art. 2. Titreim.
ritim is.Fr. rythme ed. ve mz. Dizem.
riyolit is.Fr. rhyolithe jeol. Granitle ayn kimyasal yapda, iinde mikrolitler olan
kaya, liparit.
rodyum is.Fr. rhodium kim. Atom numaras 45, atom arl 102, 91, younluu
12,33 olan, 1970 C'de eriyen, gm renginde, sert, krlgan bir element.
rokoko is.Fr. rococo mim.1. XVIII. yzyln banda Fransa'da ok geerli olan,
kavisli izgileri bol, gsterili bir bezeme slubu. 2. sf. Bu slupta olan.
rol is.Fr. rle 1. sin. tiy. Bir kiilii canlandran oyuncunun sylemesi ve yapmas
gereken hareketlerin genel ad. 2. mec. Bir ite bir kimse veya eyin stne den
grev. 3. mec. Gerek olmayan davran, gsteri.
Romanist z.is.Fr. romaniste db. Romanolog.
romatizma is.Fr. rhumatisme tp Kaslarda ve zellikle eklemlerde kendini gsteren
arl hastalklarn genel ad.
rozet is.Fr. rosette 1. Yakaya taklmak iin eitli biimlerde yaplan, bir kuruluun
sembol saylacak genellikle kk metal nesne. 2. Musluun, gizli denmi
boruya vidaland yerin irkin grnn kapatmak amacyla kullanlan nikel
veya krom kaplanm ember biimli sac para. 3. Kap kolunun altna monte edilen
168
metal para. 4. bot. Gney Anadolu sahillerinde yetien, pembe ve beyaz iekleri
olan ss bitkisi.
rlativist is.Fr. relativiste fel. Greci.
rlativite is.Fr. relativit fel. Grelik.
rlativizm is.Fr. relativisme fel. Grecelik.
rle is.Fr. relais fiz. Bir cismin veya bir gcn biimini deitirmeye yarayan alet,
deitirge, konvertisr.
rubidyum is.Fr. rubidium kim. Atom numaras 37, atom arl 85,48, younluu
1,53 olan, 39 C'de eriyen, abuk oksitlenen, ttn, pancar vb. bitkilerde, maden
sularnda bulunan, potasyuma benzer kimyasal element (simgesi Rb).
rutenyum is.Fr. ruthnium kim. Atom numaras 44, atom arl 101,07,
younluu 12,3 olan, 2400 C'de eriyen, sert ve krlgan, havada kolayca oksitlenen
bir element.
rutherfordyum is.Fr. rutherfordium kim. Kuratovyum elementine Amerikallarn
verdii ad.
-S-
sadizm is.Fr. sadisme psikol. Elezerlik.

safir is.Fr. saphir min. Mavi renkli, deerli bir korindon tr, gk yakut.
sakarimetre is.Fr. saccharimtre kim. Bir svda zelti durumunda bulunan eker
miktarn belirlemeye yarayan alet.
sakarimetri is.Fr. saccharimtrie kim. ekerli zeltilerin dozunu belirleme
yntemi.
sakarin is.Fr. saccharine kim. Genellikle eker hastalarnn ve diyet yapanlarn
eker yerine kulland, maden kmr katranndan elde edilen, beyaz, tatlandrc
bir madde.
sakkarometre is.Fr. saccharomtre kim. Sakkarozler.
sakkaroz is.Fr. saccharose kim. eker kam veya eker pancarndan elde edilen
bir eker tr.
saksafon is.Fr. saxophone mz. Genellikle pirinten yaplm, metal tulara
baslarak alnan, ounlukla bandolarda ve caz topluluklarnda kullanlan bir tr
flemeli alg.
salamandra is.Fr. salmandre 1. zool. Semender. 2. Odalar arasnda gezdirilebilen
bir tr kmr sobas.
salisilat is.Fr. salicylate kim. 1. Salisilik asidin tuzu. 2. Salisilik asidin trl
alkollerle ve fenollerle yapt ester.
samaryum is.Fr. samarium kim. Atom numaras 62, atom arl 150,4, younluu
7,75 olan ve az bulunan bir element.
sanidin is.Fr. sanidine jeol. Volkanik kayalarda bulunan ortoz feldspat tr.
169
sansalizm is.Fr. sensualisme psikol. Duyumculuk.

santiar is.Fr. centiare mat. Bir arn yzde biri, bir metrekare.
santigram is.Fr. centigramme mat. Bir gramn yzde biri, bir desigramn onda biri.
santigrat is.Fr. centigrade fiz. Suyun buz olma noktasn 0, buharlama noktasn
100 sayarak arasn derece olarak adlandran, yz eit ksma blme yoluyla bulunan
s lei.
santilitre is.Fr. centilitre mat. Bir litrenin yzde biri.
santim is.Fr. centime mat. 1. Baz lkelerde kullanlan para biriminin yzde birine
eit olan kk para birimi. 2. Santimetre.
santra is.Fr. centre 1. sp. Orta yuvarlak. 2. Balama vuruu. 3. Hcum
oyuncularnn ortasnda oynayan futbolcu.
santrifjr is.Fr. centrifugeur fiz. Santrifj.
santrozom is.Fr. centrosome biy. Hcre sitoplazmas iinde ekirdein yaknnda
bulunan, ak renkli ve genellikle homojen plazma ktlesi.
sarig is.Fr. sarigue zool. Amerika'da yaayan, genellikle yavrularn srtnda tayan
keseli hayvanlardan bir tr san.
sarkom is.Fr. sarcome tp Ktcl ba dokusu uru.
sarpi is.Fr. den. Alt dz, gen biiminde tek direkli, iki yelkenli, iki kiilik tekne.
satir is.Fr. satire ed. Yergi.
satrap is.Fr. satrape tar. Perslerde il yneticisi, vali.
Satrn z.is.Fr. saturne astr. Gne'e yaknlk bakmndan altnc srada olan
gezegen, Sekendiz, Zhal.
savana is.Fr. savane bot. Ekvator kuandaki otsu bitkilerle kapl ayrlar.
seans is.Fr. sance 1. Bir iin yaplmasna ayrlan alma sresi, oturum. 2. tp Baz
tedavi yntemlerinin uygulanmas iin ayrlan sre. 3. sin. ve tiy. Gsterim.
sedimantasyon is.Fr. sdimentation 1. Tortu olumas, kelme. 2. tp Phtlamas
nlenmi kanda, alyuvarlarn dibe kme hznn llmesiyle yaplan bir tr kan
muayenesi. 3. jeol. Tortulama.
segman is.Fr. segment tek. Ya ve gaz szntsn nlemeye yarayan, motor
pistonlarna yerletirilen, dkme demirden yaplan halka.
sekans is.Fr. squence 1. Belirli bir sre iinde arka arkaya giden eyler, dizi.
2. sin.Bir btn meydana getiren planlar dizisi. 3. mz. Bir melodi veya ritim
motifinin gamn deiik derecelerinde tekrar.
sekant is.Fr. scant mat. Kesen doru.
sekel is.Fr. squelle tp Bir hastalktan sonra yerleip kalan ilev veya doku
bozukluu.
seks is.Fr. sexe biy. 1. Cinsiyet. 2. Cinsel ilikide bulunma.
seklarist is.Fr. seculariste fel. Dnyac.
seklarizm is.Fr. secularisme fel. Dnyaclk.
sele is.Fr. selle sp. Bisikletin oturulacak yeri.
seleksiyon is.Fr. slection 1. Seme. 2. biy. Ayklanma.
selenyum is.Fr. slnium kim. Atom numaras 34, younluu 4,8 olan, 217 C'de
eriyen, s ve elektrii ileten, genellikle telsiz telefon, televizyon yapmnda
kullanlan bir element.
selloz is.Fr. cellulose kim. Bitkilerde hcre yapsnn byk bir blmn
oluturan kt, yapay ipek ve patlayc maddelerin yapmnda kullanlan bir
karbonhidrat.
170
seman is.Fr. cment 1. anat. Di kklerini kaplayan sert madde. 2. fiz. Bir metalle
temas durumunda stlan ve yksek scaklkta ayrarak tad elementlerden bir
veya birounu o metalin yzeyine yayan madde.
semantik is.Fr. smantique dbl. 1. Anlam bilimi. 2. sf. Anlam bilimsel.
semiyoloji is.Fr. smiologie tp 1. Hastalklarn belirti ve iaretleriyle ilgilenen
hekimlik dal. 2. Gsterge bilimi.
semiyotik is.Fr. smiotique dbl. 1. Gsterge bilimi. 2. sf. Gsterge bilimi ile ilgili
olan.
sempati is.Fr. sympathie psikol. Scakkanllk.
semptom is.Fr. symptome tp Belirti.
sendrom is.Fr. syndrome 1. tp Belirge. 2. mec. Sknt.
senfoni is.Fr. symphonie mz. Orkestra iin bestelenmi, birka blmden oluan
uzun mzik eseri.
senkroni is.Fr. synchronie dbl. E zamanllk.
senkronizasyon is.Fr. synchronisation sin. ve TV Eleme.
senozoik is.Fr. cnosoque jeol. nc a.
sentagma is.Fr. syntagme dbl. Dizim.
sentaks is.Fr. syntaxe dbl. Sz dizimi.
sentez is.Fr. synthse kim. 1. Element veya baka maddeleri bir araya getirerek
yapay olarak bileik cisimler oluturma, bireim. 2. fel. Yalndan karmak olana,
klliden cziye, zorunludan olasya, ilkeden onun uygulanmasna, genel yasadan
bireysel duruma, nedenden etkiye, nclden varlan sonuca giden dnme biimi,
bireim.
senyr is.Fr. seigneur 1. tar. Orta ada Avrupa'da topra olan derebeyi.
2. Fransa'da bir soyluluk unvan.
septisemi is.Fr. septicmie tp Kan zehirlenmesi.
septisizm is.Fr. scepticisme fel. Kukuculuk.
serak is.Fr. srac co. Dik yerlerden inen buzullarda, derin yarlmalar sebebiyle
buz paralarnn koparak aaya dmesi.
serenat is.Fr. srnade mz. 1. Sesli olarak sylenen veya mzik araclyla
alnan serbest biimli mzik paras. 2. Geceleyin, ak havada sevgi duyulan biri
iin bir mzik aracyla verilen kk konser.
serum is.Fr. srum tp 1. Phtlama sonunda kandan ayrlan sv blm. 2.
Mikroplu bir hastala veya zehirli bir maddeye kar alanm bir hayvann
zellikle atn kanndan elde edilen sv madde. 3. Hcre yenilenmesini hzlandran,
deriyi besleyen, su kaybn, cildin solunumunu ve doal savunmasn
kuvvetlendiren sv.
servis is.Fr. service 1. Sofrada hizmet etmekle grevli kimsenin yapt i ve bu iin
yaplma biimi, sofra hizmeti. 2. Yemekte gerekli olan tabak, atal, bak, kak,
peete vb. eylerin tm. 3. Bir ynetimde, bir kurum veya kuruluta, btnn bir
parasn oluturan i, hizmet; bu iin yapld yer. 4. Burada grevli kimselerin
tm. 5. Herhangi bir kuruluun ulam ilerinde kullanlan tama arac.
6. Otomobil, beyaz eya vb. rnlerin bakm ve onarmlarnn yapld yer. 7. sp.
Voleybol, masa tenisi, tenis vb. oyunlarda oyuna balama vuruu.
seryum is.Fr. crium kim. Atom numaras 58, atom arl 140,1, younluu 6,7
olan, 810 C'de eriyen, birleme deeri baz birleiklerde 3, bazlarnda 4 olan,
171
gm parlaklnda, akkor temeline dayanan lambalarn yapmnda kullanlan bir

element.
sezaryen is.Fr. csarienne tp Karn ve dl yatann kesilerek bebein alnmasna
dayanan doum yntemi.
sezyum is.Fr. csium kim. Atom numaras 55, atom arl 133, younluu 1,90
olan, 28 C'de eriyen ve doada ender rastlanan bir element.
sfenks is.Fr. sphinx esk. 1. Yunan mitolojisinde, geen yolculara birtakm
bilmeceler sorarak bilemeyenleri yuttuuna inanlan efsanevi yaratk. 2. Msr'da
eski Msrllar andan kalma kadn bal, aslan vcutlu heykel.
siderit is.Fr. sidrite astr. inde yalnz demir ve nikel bulunan gk ta.
sideroz is.Fr. sidrose jeol. ounlukla kahverengi demir karbonat birleimli demir
cevheri, siderit.
sifilis is.Fr. syphilis tp Frengi.
siklamen is.Fr. cyclamen 1. bot. Tavankula. 2. Krmzya alan eflatun renk. 3.
sf. Bu renkte olan.
silikat is.Fr. silicate kim. Yap malzemesi olarak kullanlan cam, imento, tula vb.
maddelerin birleiminde bulunan, silisik asidin bazlarla birleerek oluturduu tuz.
silikon is.Fr. silicone kim. 1. Kap, pencere vb.ndeki aralklar rterek hava ve su
gemesini nlemek amacyla kullanlan effaf ve yapkan bir madde. 2. Gzel
grnmek amacyla eitli organlara eklenen madde.
silikoz is.Fr. cilicose tp Silis tozu iinde alan iilerin yakalandklar akcier
hastal.
silindir is.Fr. cylindre 1. mat. Alt ve st tabanlar birbirine eit dairelerden oluan
bir nesnenin eksenini dikey olarak kesen, birbirine paralel iki yzeyin snrlad
cisim, stvane. 2. tek. Metalleri inceltme, kumalar parlatma, kt zerine bask
yapma vb. iler iin sanayide kullanlan merdane, silindir makinesi. 3. tek. Motorlu
tatlarn motorunda pistona gl bir iti salamak iin gaz karmnn yand
veya patlad yer. 4. Yol yapmnda topra sktrarak dzletirmek iin
kullanlan genellikle motorlu ara. 5. Silindir apka.
silis is.Fr. silice kim. Kum, akmak ta, kuvars vb. silisyumun oksijenli
birleimleri.
silisik asit is.Fr. acide silicique kim. Silikatlarn asitlerle birlemesiyle elde edilen
zayf bir asit.
silisyum is.Fr. silicium kim. Atom says 14, atom arl 28,09, younluu 2,34
olan, 1420 C'de eriyen, endstride geni lde kullanlan ve doada oksijenden
sonra en bol bulunan element.
silryen is.Fr. silurien jeol. Birinci an ikinci dnemi ve bu dnemde oluan yer
katmanlar.
simetri is.Fr. symtrie mat. Bakm.
sinekoloji is.Fr. syncologie biy. Hayvan ve bitki topluluklarn inceleyen bilim
dal.
sinemaskop is.Fr. cinmascope sin. Geni bir sahnenin 55 milimetrelik film
zerindeki grntye sdrlmasndan sonra gstericiye taklan, ikinci bir mercee
sktrlm grnty, asl byklne evirmesi temeline dayanan geni perde
ve boyutlu sinema teknii.
sinematek is.Fr. cinmathque sin. Sinema filmlerinin sanat, eitim ve genellikle
kltr amalar gz nnde tutularak topland, korunduu yer veya kurum.
172
sinematik is.Fr. cinmatique fiz. Kinematik.

sinerama is.Fr. cinrama sin. Mercekleri 27 milimetre aralkl ayr alcnn yan
yana birletirilip elemeli olarak altrlmasyla ortaya kan bir geni perde ve
boyutlu sinema teknii.
sinestezi is.Fr. synsthsie psikol. Duyum ikilii.
sinizm is.Fr. cynisme fel. nsann erdem ve mutlulua, hibir deere bal olmadan
btn gereksinmelerden syrlarak kendi kendine eriebileceini savunan
Antisthenes'in retisi, kinizm.
sinonim is.Fr. synonyme dbl. E anlaml.
sintigrafi is.Fr. tp scintigraphie Gama nlar yayan radyoaktif bir izotopun
organizma iindeki yolunu izlemek temeline dayanan tan yntemi.
sins is.Fr. sinus 1. anat. Organlarn veya dokularn arasnda bulunan boluklar.
2. mat. Trigonometrik bir ember zerine tanm bir yayn ucunun ve bu yaya
karlk olan merkez asnn ordinat.
sinzit is.Fr. sinusite tp Ate, ba ars, burun tkankl ve aknts ile beliren yz
sinslerinin iltihaplanmas.
sinzoit is.Fr. sinusode mat. Bir emberin, sfr dereceden 360 dereceye kadar olan
yaylarnn sinslerinin deimelerini grafik ile gsteren devirli dzlem eri.
sipolin is.Fr. cipolin jeol. Katmanlarnda i ie daireler bulunan billurlu bir kalker
tr.
sirklasyon is.Fr. circulation 1. ekon. Dolanm. 2. Dolam.
siroz is.Fr. cirrhose tp Karacierin bymesi veya ilevlerinin krelmesi ile ortaya
kan bir hastalk.
sistem is.Fr. systme 1. Dzen. 2. Bir sonu elde etmeye yarayan yntemler dzeni.
3. Yol, yntem. 4. Bir arac oluturan dzen, dzenek, tertibat. 5. Model, tip. 6. fel.
Dizge.
sistit is.Fr. cystite tp Genellikle bakterilerin sebep olduu sidik torbas yangs.
sistol is.Fr. systole fizy. Kalp kasnn kaslma devresi.
site is.Fr. cit 1. Genellikle belli meslek adamlar iin yaplm veya belli amalarla
kurulmu konutlar topluluu, i merkezi. 2. esk. ehir. 3. Kentlerde, belirli bir
merkezden ynetilen, genellikle gvenlii salanm toplu yerleim merkezi. 4. tar.
lk ada kendi yasalaryla ynetilen bir veya birka kentten oluan devlet. 5. Kii
veya kurulularn Genel A'da oluturduu deiik konulardaki bilgilendirici veya
elendirici sayfalar.
sitoloji is.Fr. cytologie biy. Hcre bilimi.
sitoplazma is.Fr. cytoplasme biy. ekirdek dta kalmak zere protoplazma yn.
sitrik asit is.Fr. acide citrique kim. Birok meyve ve sebzede serbest durumda veya
potasyum, kalsiyum tuzu olarak bulunan, hafife mayalanm limon suyunun kaynar
durumdaki kalsiyum karbonatla ilenmesinden elde edilen asit, limon asidi, limon
tozu, limon tuzu.
siyanojen is.Fr. cyanogne kim. Suda znebilen, 1,8 younluunda olan, -21
0C'de svlaan zehirli, keskin kokulu, renksiz bir gaz.
siyanr is.Fr. cyanure kim. Hidrosiyanik asidin tuzu veya esteri olan ok gl bir
zehir.
siyanrik is.Fr. cyanurique kim. inde siyanr bulunan asit.
siyatik is.Fr. sciatique tp 1. Kala siniri. 2. hlk. Kala sinirlerinde oluan arl
hastalk.
173
siyenit is.Fr. synite jeol. Kuvarssz granit, ortoklaz, mika, hornblentten oluan
platonik kaya.
skandiyum is.Fr. scandium kim. Atom numaras 21, atom arl 44,96 olan, az
rastlanan bir element.
skleroz is.Fr. sclrose tp indeki katlgan dokunun artmasndan dolay bir organ
veya dokunun patolojik sertlemesi.
skolastik is.Fr. scolastique fel. 1. nan ve bilgiyi kiliseyle, zellikle Aristoteles'in
bilimsel sistemini uyumlu bir biimde birletirmeye alan Orta a felsefesi. 2. sf.
Bu felsefe ile ilgili olan. 3. mec. Orta a yntemlerine uygun, eski.
sodyum is.Fr. sodium kim. Atom numaras 11, atom arl 22,990, younluu
0,971 olan, 97,5 C'de eriyen, deniz ve kaya tuzlarnda, doada birleik olarak ok
yaygn bulunan, beyaz, parlak, mum gibi yumuak bir element.
sofizm is.Fr. sophisme fel. Bilgicilik.
solfej is.Fr. solfge mz. 1. Mzik ezgilerinin nota adlar ile ses ve sre deerlerine
uygun bir biimde sylenmesi. 2. Notalar deerlerine gre seslendirmeyi
amalayan mzik almas.
solidarist is.Fr. solidariste sos. Dayanmac.
solidarizm is.Fr. solidarisme sos. Dayanmaclk.
solipsizm is.Fr. solipsisme fel. Tekbencilik.
solist is.Fr. soliste mz. Bir mzik eserini tek bana alan, syleyen sanat, solocu.
somon is.Fr. saumon zool. Somon bal.
somun (II) saumon tek. Cvatann ucuna geirilen, ii yivli demir balk.
sonat is.Fr. sonate mz. Bir veya iki alg iin yazlm, veya drt blmden
oluan mzik eseri.
sone is.Fr. sonnet ed. ki drtl ve iki lden oluan, on drt dizeli bir Bat iir
tr.
sorit is.Fr. sorite man. ncl says ikiden ok olan tasmsal karm.
sorti is.Fr. sortie 1. tek. Elektrik tesisatnda lamba veya fi konacak kollarn her
biri. 2. ask. k.
sosyalist is.Fr. socialiste sos. Toplumcu.
sosyalizasyon is.Fr. socialisation psikol. ve et. Toplumsallatrma.
sosyalizm is.Fr. socialisme sos. Toplumculuk.
sosyolog is.Fr. sociologue sos. Toplum bilimci.
sosyoloji is.Fr. sociologie sos. Toplum bilimi.
soya is.Fr. soja bot. Kkeni in ve Japonya'ya uzanan, protein deeri bakmndan
zengin bir tr fasulye, soya fasulyesi.
slom is.Fr. coelome anat. Orta derinin iki tabakas arasnda bulunan ve oulcukta
genel vcut boluunu oluturan oyuk.
smestir is.Fr. semestre et. Yaryl.
smikok is.Fr. semi-coke mdn. Ta kmrnn 500-600 C'de damtlmasyla elde
edilen kmr.
sve is.Fr. seuil mim. Pencere ve kap kenarlarndaki ss kalplar.
spazm is.Fr. spasme tp zellikle kalp, mide, barsak ve kaslarn elde olmadan
kaslmas.
spektroskop is.Fr. spectroscope fiz. Tayfler.
speklasyon is.Fr. spculation 1. tic. Vurgunculuk. 2. Saptrma. 3. fel. Kurgu.
speklatif is.Fr. spculatif 1. fel. Kurgusal. 2. tic. Saptrc.
174
speklatr is.Fr. spculateur tic. Vurguncu.

sperma is.Fr. sperme 1. fiz. Meni. 2. zool. Bir ba, bir gvdesi, hareket etmeye
yarayan kuyruu olan, yumurtadan ok kk erkek eey hcresi.
spermatozoit is.Fr. spermatozode anat. Er bezi borucuklarnn rettii, atmn
iinde bulunan erkek dl hcresi, tohum.
spiril is.Fr. spirille biy. Sarmal biiminde uzun ve kvrk, bazlar titrek tylerle
kapl, iplik biimindeki bakterilerin genel ad.
spiritalizm is.Fr. spiritualisme fel. Tinselcilik.
spor (II) is.Fr. spore 1. bot. ieksiz bitkilerde reme organ. 2. zool. Bir hcreli
hayvanlarn ok zellemi olan reme hcresi.
stafilokok is.Fr. staphilocoque biy. Mikroskopta zm salkmlarna benzer kmeler
durumunda grlen mikroplar.
stagflasyon is.Fr. stagflation ekon. Durgun ikinlik.
stalagmit is.Fr. stalagmite min. Dikit.
stalaktit is.Fr. stalactite min. Sarkt.
statolit is.Fr. statolite anat. Omurgallarda, denge ve ynelimle ilgili iitme talar.
stator is.Fr. stator fiz. Duruk.
statosist is.Fr. statocyste anat. Statolitlerin iinde bulunduu kesecik.
stearik is.Fr. starique kim. Bitkisel ve zellikle hayvansal stearin durumunda
bulunan stearik asit.
stearin is.Fr. starine kim. Gliserinin stearik asit esteri.
sten (II) is.Fr. sthne fiz. Bir tonluk bir ktleye bir saniyede 1 m hz art veren
kuvvet l birimi.
step is.Fr. steppe co. Bozkr.
stereografi is.Fr. strographie fiz. Kat nesneleri bir dzlem zerinde gsterme
sanat.
sterilizasyon is.Fr. strilisation tp Bir yarann, bir maddenin, laboratuvar veya
ameliyat alet ve aralarnn tad tad ferment ve mikroplar yok etme.
sterol is.Fr. strol kim. Hayvanlarda, bitkilerde ve D vitamininde bulunan,
genellikle karbon atomlarndan oluan, alkol niteliinde organik bir madde.
stetoskop is.Fr. stthoscope tp Kalbin, i organlarn hareketlerini dinlemeye
yarayan ara.
stil is.Fr. style ed. 1. slup. 2. Tarz.
stilistik is.Fr. stylistique db. slup yntemlerini ve trlerini inceleyen edebi
aratrma ve dil bilimi dal, anlatm bilimi.
stratej is.Fr. stratge ask. Strateji uygulayan kimse veya uzman.
strateji is.Fr. stratgie 1. nceden belirlenen bir amaca ulamak iin tutulan yol.
2. ask. Bir ulusun veya uluslar topluluunun, bar ve savata benimsenen
politikalara en fazla destei vermek amacyla politik, ekonomik, psikolojik ve
askeri gleri bir arada kullanma bilimi ve sanat, sevklcey.
stratigrafi is.Fr. stratigraphie jeol. Jeolojinin katmanlar inceleyen kolu.
stratosfer is.Fr. stratosphre astr. Kat yuvar.
streptokok is.Fr. streptocoque tp Sv ortamda zincir biiminde koloniler
oluturan, ou zaman patojen olan bir mikrokok.
streptomisin is.Fr. streptomycine tp Verem basiline, arbon, difteri, veba,
menenjit, zatrre vb. hastalklara sebep olan mikroplara kar kullanlan bir
antibiyotik.
175
striknin is.Fr. strychnine kim. Kargabkenden karlan etkili bir zehir.

stronsiyum is.Fr. strontium kim. Atom numaras 38, atom arl 87,63 olan,
doada baz maden filizlerinde bulunan sar bir element.
subjektivist is.Fr. subjectiviste fel. znelci.
subjektivizm is.Fr. subjectivisme fel. znelcilik.
subret is.Fr. soubrette tiy. Komedilerde hafif merep gen kadn veya iveli
hizmeti rollerine kan kadn oyuncu.
sufle is.Fr. souffler 1. tiy. Sahnedeki oyunculara, izleyicilere duyurmadan
unutulmu bir sz veya bir cmleyi hatrlatma. 2. Un, eker, yumurta vb.
maddelerin muhallebi kvamna gelinceye kadar rplp piirilmesiyle yaplan bir
tr tatl.
suflr is.Fr. souffleur tiy. Oyunculara, rollerinde unuttuklar szleri izleyicilere
duyurmadan syleyip hatrlatan erkek.
suflz is.Fr. souffleuse tiy. Oyunculara, rollerinde unuttuklar szleri izleyicilere
duyurmadan syleyip hatrlatan kadn.
supap is.Fr. soupape 1. tek. Bir yay yardmyla gergin tutulan ve yatan dzlemine
dik olarak yapt gidip gelme hareketiyle bir akkann geiini ayarlamaya
yarayan kapak, aval. 2. fiz. Bir devreye yerletirildiinde belirli artlar altnda,
akmn yalnz bir ynde gemesini salayan ve bylece dalgal akmlar
dorultmaya yarayan sistem.
suples is.Fr. souplesse 1. sp. Grete hasmn srtn yere getirmek iin kendi
zerinden arlarak yaplan bir atma hareketi. 2. Esneklik.
sut is.Fr. soude kim. Eskiden baz bitkilerden, bugn sodyum klorrden elde edilen
sodyum karbonatn ticaretteki ad.
sut kostik is.Fr. soude caustique kim. Sodyum hidroksit.
sblime is.Fr. sublim kim. 1. Sblimletirme yoluyla elde edilen rn. 2. Ak
slmen.
sbvansiyon is.Fr. subvention ekon. Destekleme.
sit is.Fr. suite 1. mz. Ayn tonda yazlm ark biimindeki dans mzii.
2. otellerde deiik amalar iin kullanlmak zere donatlm ve birden ok odaya
sahip olan zel blm.
sje is.Fr. sujet 1. Konu. 2. dbl. zne.
slfamit is.Fr. sulfamide kim. Mikroplara kar etkili olan azotlu ve kkrtl
organik birleimlerin ortak ad.
slfat is.Fr. sulfate kim. Slfrik asidin tuzu veya esteri.
slfit is.Fr. sulfite kim. Slfirl asit tuzu.
slfr is.Fr. sulfure kim. Kkrdn baka bir elementle yapt birleik.
slfrik is.Fr. sulfurique kim. En nemlisi slfrik asit olan asitler iin kullanlan
bir sz.
srmenaj is.Fr. surmenage tp Srekli ve ar almadan doan yorgunluk,
bitkinlik.
sspansiyon is.Fr. suspension 1. fiz. znemeyen madde paracklarnn dibe
kmeden bir sv ortamda kalm durumu. 2. Byle bir sv karm, aslt. 3. Bir
otomobil asisinin yayla salanm esneklii.
176
--
ale is.Fr. chalet mim. Uzun saakl ats olan alak da konutu.
an is.Fr. chant mz. nsan grtlandan makamla kan ve perde ayrmlaryla eitli
duyumlar uyandran ses dizisi.
anson is.Fr. chanson ed. ve mz. 1. Kta ad verilen ve ark gibi sylenen msra
dizisi. 2. ark. 3. Melodi.
ansonet is.Fr. chansonnette mz. Kk anson, ksa trk.
antr is.Fr. chanteur mz. Erkek arkc.
antz is.Fr. chanteuse mz. Kadn arkc.
apirograf is.Fr. chapographe tek. esk. Daktiloda, mumlu kada karbon eritsiz
olarak yazlan yazy ispirtolu oaltma tekniiyle basan ve elle altrlan makine.
arapnel is.Fr. shrapnel ask. Patladnda etrafa kk paralar saan bir tr top
mermisi.
arbon is.Fr. charbon 1. zool. eitli hayvanlarda, zellikle koyun ve srlarda
grlen, deri veya mukoza yoluyla insana bulaan, bulat yerde kara bir ban
yapan tehlikeli hastalk, karakabarck, karayank, yankara. 2. arbon mikrobu.
arj is.Fr. charge fiz. Ykleme.
arpi is.Fr. charpie den. Alt dz, gen biiminde, tek direkli, iki yelkenli, iki
kiilik tekne.
aryo is.Fr. chariot 1. Bir aletin veya aracn hareketli paras. 2. Yaz makinesinin
kat taklan, tulara vurulduka ilerleyen blm. 3. ask. Baz avc uaklarnn
kalkn salayan frlatma dzeni. 4. Bir eik dzlem boyunca arabalarn
tanmasn salayan kk vagon.
at is.Fr. chatte den. S sularda ar ykleri tamak iin kullanlan, alt dz bir
eit tekne.
empanze is.Fr. chimpanz zool. Primatlardan, ayaklar be parmakl, tek yavru
douran, iyi trmanc olan, ormanlarda yaayan bir maymun tr.
ike is.Fr. chiqu 1. sp. Bir spor karlamasnn sonucunu deitirmek iin maddi
veya manevi bir kar karl varlan anlama. 2. mec. Bir kar karl, uzlaarak
bir i yapma, aldatma.
imiotaksi is.Fr. chimiotaxie biy. Kimya gm.
imiotropizm is.Fr. chimiotropisme bot. Kimya dorulumu.
ist is.Fr. schiste min. 1. Kolayca yapraklara ayrlabilen, silisli, alminli tortul
kayalarn genel ad. 2. Kmrle kark btn moloz maddelerinin bilimsel ad.
3. Kil ta.
izofreni is.Fr. schizophrnie tp Gereklerle olan ilikilerin byk lde azalmas,
dnce, duygu ve davran alanlarnda nemli bozulmalarn ortaya kmas vb.
belirtiler gsteren bir ruh hastal.
valye is.Fr. chevalier tar. 1. Eski Romada snftan ikincisinin yesi olan
yurtta. 2. Orta a Avrupasnda zel eitimle yetimi, belli lkler tayan,
soylu, atl sava.
177
-T-
tabliye is.Fr. tablier mim. Kpr yapmnda ilk olarak yerletirilen ve kpry
oluturan blm.
tablo is.Fr. tableau 1. Bez, tahta, kt vb. maddeler zerine yaplm yal boya,
sulu boya, pastel veya kara kalem resim. 2. Birbiriyle olan ilgilerine gre
dzenlenerek yazlm eylerin hepsi. 3. mec. Yaanan, var olan olay ve olgularn
hepsinin genel grn, manzara. 4. tiy. Bir perdenin dekor deiikliiyle
belirlenen alt blm.
tabu is.Fr. tabou 1. din b. Kutsal saylan baz insanlara, hayvanlara, nesnelere
dokunulmasn, kullanlmasn yasaklayan, aksi yapldnda zarar dokunaca
dnlen din inan. 2. sos. Tekinsiz. 3. sf. Yasaklanarak korunan (nesne, kelime,
davran).
taksi (II) is.Fr. taxie biy. Gm.
taksonomi is.Fr. taxonomie zool. Snflandrlma ve bu snflandrmada kullanlan
kurallar btn.
taktik is.Fr. tactique 1. ask. Trl sava aralarn belli bir sonuca ulamak
amacyla etkili biimde birletirerek ve kullanarak kara, deniz veya hava savan
ynetme sanat. 2. sp. Oyunlarda oyuncunun veya takmlardan herhangi birinin
uygulayaca oyun yntemi. 3. mec. stenen sonuca ulamak amacyla izlenen yol
ve kullanlan yntemlerin tm.
tal is.Fr. thalle biy. Kk, sap ve yaprak eklinde farkllamam bir bitkinin yaama
ve byme organ.
talyum is.Fr. thallium kim. Atom numaras 81, atom arl 204,39, younluu
11,85 olan, 303 C'de eriyen, fizik zellikleri bakmndan kuruna ok yaklaan,
tuzlar ve bileikleri zehirli bir element.
tamanit is.Fr. tamanite min. Doal kalsiyum ve demir fosfat.
tanjant is.Fr. tangent mat. 1. Baka bir izgiye, eriye veya yzeye dokunan fakat
onu kesmeyen izgi, eri veya yzey. 2. sf. Bir eye yalnz bir noktada deen.
tansiyometre is.Fr. tensiomtre tek. Gerilimler.
tansiyometri is.Fr. tensiomtrie tek. Gerilim lm.
tansiyon is.Fr. tension 1. tp Kan basnc. 2. mec. Gerilim.
tantal is.Fr. tantale kim. Atom numaras 73, atom arl 180,88, younluu 16,6
olan, 3000 C'ye doru eriyen ve siyah bir toz durumunda elde edilen bir element.
Taoizm z.is.Fr. taosme din b. ve fel. Taoculuk.
tapir is.Fr. tapir zool. Tapirgillerden, bir eidi Asya ve Afrika'nn tropikal
blgelerinde yaayan, 2 metre uzunluunda, ksa hortumlu bir tr hayvan.
tarpan is.Fr. tarpan zool. Atgillerden, soyu tkenmi olan, kk, evik bir yaban
at.
tartar is.Fr. tartare 1. Suda eriyen, alkol ve eterde erimeyen, asit tadnda beyaz bir
tuz. 2. arap tortusu. 3. anat. Di ta.
tartarat is.Fr. tartrate kim. Tartarik asit tuzu.
178
tatula is.Fr. datura bot. Patlcangillerden, iekleri beyaz veya mor renkte,
meyveleri dikenli, hekimlikte kaslarn kaslmasn gidermek zere kullanlan bir
yllk ve otsu bir bitki, eytan elmas, boru iei.
teizm is.Fr. thisme fel. Tanrclk.
teknetyum is.Fr. techntium kim. Atom numaras 43, atom arl yaklak 98
olan, yapay olarak elde edilen radyoaktif element, mazuryum.
tektonik is.Fr. tectonique jeol. Paralanp dalm yer katmanlarnn birbirleri ile
olan ilgilerini aratran yer bilimi kolu.
telekinezi is.Fr. tlkinsie psikol. Uza devim.
teleoloji is.Fr. tlologie fel. Erek bilimi.
telepati is.Fr. tlpathie psikol. Birinin dndklerini veya uzakta geen bir olay
hibir balant olmadan alglama, uza duyum.
teleskop is.Fr. tlscope astr. Sonsuzdaki bir nesnenin gerek grntsn, ibkey
bir aynadan yaplm merceinin odak dzleminde veren ve gk bilimiyle ilgili
gzlemlerde kullanlan optik aygt, gzlemci, rakgrr.
tem is.Fr. thme ed. Tema.
tentr is.Fr. teinture kim. Alkoln bir veya birden ok bitki stndeki eritici etkisi
sonucu elde edilen sv ila.
tentrdiyot is.Fr. teinture diode kim. Mikrop kapmasn nlemek iin bir kesik
veya syra srlen iyot tentr.
teokrasi is.Fr. thocratie sos. Siyasi iktidarn, Tanr'nn temsilcileri olduklarna
inanlan din adamlarnn elinde bulunduu toplumsal, siyasi dzen, din erki.
teoloji is.Fr. thologie fel. Tanr bilimi.
teorem is.Fr. thorme mat. 1. Kantlanabilen bilimsel nerme. 2. Mantksal usa
vurma ile kantlanan nermenin veya zelliin bildirimi.
terapi is.Fr. thrapie psikol. Tedavi.
teras is.Fr. trasse 1. Bir yapnn damnda evresi, st ak yer, ayazlk, taraa.
2. Damn, genellikle amar sermeye yarayan ve st inko ile deli bulunan dz
blm, tahtabo. 3. co. Seki.
terbiyum is.Fr. terbium kim. Atom numaras 65, atom arl 159 olan, az bulunan
bir element.
termit is.Fr. termite zool. Akkarnca.
termodinamik is.Fr. thermodynamique fiz. Is enerjisi ile kinetik enerji arasndaki
ilgileri ve bu konuyla ilgili olaylar inceleyen fizik kolu.
termoelektrik is.Fr. thermolctrique fiz. Is enerjisi ile elektrik enerjisi arasndaki
ilgileri ve bu konuyla ilgili olaylar inceleyen fizik kolu.
termometre is.Fr. thermomtre fiz. Scaklkler.
termosfer is.Fr. thermosphre astr. Is yuvar.
termostat is.Fr. thermostat fiz. Isdenetir.
tez is.Fr. thse 1. man. Sav. 2. niversitelerde rencilerin veya retim yelerinin
hazrlayp bazen bir snav kurulu nnde savunduklar bilimsel eser.
tifs is.Fr. typhus tp Bitle geen, ortalama on be gn sren, vcutta pembe
lekelerle beliren, ateli ve tehlikeli bir hastalk, lekeli humma.
tik is.Fr. tic tp 1. Herhangi bir kas kmesinin irade d hareketi. 2. . Alkanlkla
sk sk tekrarlanan gln, skc sz, el, kol, yz hareketi veya bir davran biimi.
tims is.Fr. thymus anat. Gs kemii arkasnda bulunan i salg bezi, zden.
179
tip is.Fr. type 1. Ayn cinsten btn varlklarn veya nesnelerin temel zelliklerini
byk lde kendinde toplayan rnek. 2. Tr, eit. 3. sf. mec. lgi ekici, deiik
(kimse). 4. ed. Hikye, roman, tiyatro gibi uzun anlatma dayal edeb eserlerde kii
kadrosu iinde yer alan ve belli bir dncenin, topluluun zihniyetini ve
ideolojinin temsilciliini yklenen kii. 5. tiy. Kendine zg kiilii olmayan,
genellikle bilinen kalplardaki insanlar gsteren oyun kiisi.
tiran is.Fr. tyran 1. tar. Eski Yunan'da siyasal gc zorla ele geiren, onu ktye
kullanan kimse. 2. sf. mec. Acmasz, gaddar, despot.
tirat is.Fr. tirade tiy. 1. Bir tiyatro oyununda oyuncularn bir defada syledii
para. 2. Yaz veya konumada bir dncenin kesintisiz geliimi. 3. Uzun ve
tumturakl konuma.
tiroit is.Fr. thyroide anat. Tiroit bezi.
tirokalsitonin is.Fr. thyrocalcitonine biy. Tiroit bezinden salglanan, kandaki
kalsiyumu azaltan hormon.
tiroksin is.Fr. thyroxine biy. Tiroit hormonlarnn ilk kefedileni.
titan is.Fr. titane kim. Atom numaras 22, atom arl 47,90, younluu 4,5 olan,
1675 C'ye doru eriyen, zellikleri bakmndan silisyumla kalaya yaklaan, parlak
beyaz renkli, basit element.
toksikoloji is.Fr. toxicologie tp Zehirle, onlarn organizmaya olan etkileriyle ve
zehirlerin belirlenmesiyle uraan bilim dal.
toksin is.Fr. toxine biy. Canl organizmalarda grlen zehir.
tolerans is.Fr. tolrance 1. Hogr. 2. tek. lenmi bir parann yapm lsnde
olabilecek zr pay. 3. tp Yksek dozda verilen herhangi bir ilaca kar vcudun
gsterdii dayanma gc. 4. tp Srekli ayn dozun kullanlmas sonucu bir ilacn
etkilerinin giderek azalmas durumu.
tolen is.Fr. tolune kim. Maden kmr katrannda benzinle birlikte bulunan,
eritici ve leke karc olarak kullanlan, yanabilir sv hidrokarbr.
ton (II) is.Fr. ton 1. mz. nsan veya alg sesinin ykseklik, alaklk derecesi.
2. Konumada sesin duygular belirtecek biimde kmas. 3. Bir rengin koyuluk
veya aklk derecesi. 4. dbl. Ses titreimlerinin ykselip alalmas, titrem.
tonaj is.Fr. tonnage 1. Bir tatn alabildii ton miktar. 2. den. Bir ticaret gemisinin
i hacminin hesaplanmasyla bulunan tama kapasitesi.
tonalite is.Fr. tonalit mz. 1. Belirli bir tonda yazlm mzik parasnn nitelii.
2. nsan sesinin rengi.
tonik is.Fr. tonique 1. tp Organlar uyaran ve glendiren ila. 2. Baz ikilere
katlan sv madde. 3. Cilt bakmnda kullanlan, yze ve boyna srlen losyon.
topaz is.Fr. topaze min. Alminyum silikat ve florinden oluan, kahverengi veya
soluk sar renkte deerli ta.
toponimi is.Fr. toponymie db. Yer ad bilimi.
tor is.Fr. tore mat. Bir dairenin kendi dzleminde bulunan fakat merkezinden
gemeyen bir doru evresinde dnmesiyle oluan cisim.
torpil is.Fr. torpille 1. Genellikle bayramlarda ocuklarn elence arac olarak
kulland yanc madde. 2. den. Sava gemilerinde su alt silah olarak kullanlan
byk bomba, torpido. 3. mec. Bir kimseyi kayrma ii. 4. mec. Kayrc.
toryum is.Fr. thorium kim. Atom numaras 90, atom arl yaklak 232 olan,
younluu 112,6 olan, 1700 C'de eriyen, kurun renginde, havada bozulmaz, atom
enerjisi kayna olarak kullanlan radyoaktif bir element.
180
totemizm is.Fr. totemisme sos. Totemcilik.

tradisyon is.Fr. tradition sos. Gelenek.
trafo is.Fr. trapho 1. fiz. Dntrc. 2. hlk. Yksek gerilim hattndan ald
elektrii ehrin ebekesinde kullanlabilecek seviyeye dren dntrcnn
bulunduu yer.
trahom is.Fr. trachome tp Gz kapaklarnn altnda birtakm kabarcklarn
belirmesiyle balayan, tedavi edilmediinde kirpiklerin ieriye kvrlmas, saydam
tabakada yaralar kmas nedeniyle krlkle sonulanabilen bulac hastalk.
trajedi is.Fr. tragdie 1. tiy. Konusunu efsanelerden veya tarihsel olaylardan alan,
ackl sonularla balanan bir tr tiyatro eseri, facia, tragedya, alat. 2. mec. Facia.
trake is.Fr. trache zool. 1. Soluk borusu. 2. Eklem bacakllarda bulunan zel
solunum kanallar.
trakeit is.Fr. trachite tp Nefes borusunun iltihaplanmas.
trakit is.Fr. trachyte jeol. Yanarda kayalklar arasnda bulunan bir feldspat tr.
traksiyon is.Fr. traction 1. fiz. ekim. 2. tp Krk kol veya baca yataktan
yukarya doru kaldran ara.
trans is.Fr. trance 1. psikol. Medyumlarn ruhla iliki kurduklar zaman girdikleri
zel hipnoz durumu. 2. Kendinden geme, iinde bulunduu ortamdan baka bir
dnyaya veya havaya geme.
transandantal is.Fr. transcendental fel. Deneyst.
transandantalizm is.Fr. transcendentalisme fel. Deneystclk.
transfer is.Fr. transfert 1. Bir eyi bir yerden alp baka bir yere gtrme. 2. ekon.
Aktarma. 3. Alma.
transformasyon is.Fr. transformation psikol. Dnm.
transformatr is.Fr. transformateur fiz. Dntrc.
transformizm is.Fr. transformisme biy. Dnmclk.
transfzyon is.Fr. transfusion tp Kan ve kan rnlerinin damar yoluyla vcuda
verilmesi.
transkripsiyon is.Fr. transcription db. eviri yaz.
transliterasyon is.Fr. translitration db. Yabanc yazlarn, okunular dikkate
alnmadan harf harf aktarlmas, harf evirisi.
transmisyon is.Fr. transmission fiz. Elektrikli tatlarda dingilin motora gre gerek
dikey gerek yatay dzende hareket etmesini salayan organ.
transplantasyon is.Fr. transplantation tp 1. Organ nakli. 2. bot. Bitki nakli.
trap is.Fr. trappe 1. Hendek, tuzak. 2. tiy. Sahnede yerde bulunan kapak.
traverten is.Fr. travertin min. Birtakm kaynak sularnn dibinde biriken, kalkerli
veya silisli tortu, pamuk ta.
travma is.Fr. trauma 1. psikol. Sarsnt. 2. tp Bir doku veya organn yapsn,
biimini bozan ve dtan mekanik bir tepki sonucu oluan yerel yara, rselenme.
travmatoloji is.Fr. traumatologie tp Sarsnt bilimi.
tremolit is.Fr. trmolite jeol. inde magnezyum, kalsiyum, demir ve alminyum
bulunan, amfibol grubundan doal silikat.
triatlon is.Fr. triathlon sp. 1. Yzme, kou ve bisiklet yarndan oluan atletizm
dal. 2. Slalom, tfekle ate, kayak yarlarndan oluan spor dal.
trigonometri is.Fr. trigonomtrie mat. genleri hesaplamay konu edinen
matematik kolu, msellesat.
trikosefal is.Fr. trichocphale zool. Krba kurdu.
181
triloji is.Fr. trilogie ed. leme.

tripoli is.Fr. tripoli jeol. Ufalandnda toz, maden eya, ta, mermer, cam vb.ni
temizlemeye ve parlatmaya yarayan silisli kaya.
triin is.Fr. trichine zool. Ergin durumda olan, domuzdan baka, insanlarla birok
memelinin ince barsanda yaayan, ipsiler cinsinden bir solucan.
triton is.Fr. triton kim. ve fiz. Trityumun, bir protondan ve iki ntrondan oluan
atom ekirdei.
trityum is.Fr. tritium kim. Atom arl 3 olan radyoaktif hidrojen izotopu.
trombon is.Fr. trombone mz. Srg kolunun hareketiyle deiik ykseklikte
seslerin elde edildii nefesli alg.
tromp is.Fr. trompe mim. Binann bir blmn tutmaya yarayan ke kubbesi.
trompet is.Fr. trompette mz. Bir azlk ve kendi stne kvrlm silindir bir
borudan oluan nefesli alg.
tropik is.Fr. tropique astr. ve co. Dnenceye ait.
tropikal is.Fr. tropical co. Tropika ile ilgili, tropika blgesinden olan.
tropizm is.Fr. tropisme biy. Ynelim.
troposfer is.Fr. troposphre astr. Atmosferin 11 kilometrelik ilk katman.
trup is.Fr. troupe tiy. Ayn tiyatroda alan oyuncular topluluu.
tulyum is.Fr. thulium kim. Atom numaras 69, atom arl 168,9, younluu 9,3
olan, yaklak 1500 C'de eriyen nadir bir element.
tundra is.Fr. toundra co. 1. Kutuplara yakn blgelerin bitki rts. 2. Bu
bitkilerle kapl geni alan, kutup bozkr.
tungsten is.Fr. tungstne kim. Volfram.
turnusol is.Fr. tournesol kim. Birtakm bitkilerden elde edilen mavi boya maddesi.
tu is.Fr. touche 1. Piyano, org vb. mzik aletleriyle daktilo, hesap makinesi,
bilgisayar ve telefon gibi makinelerde parmak vurulan yerlerin ad. 2. Yal boya
ressamlnda fradaki boyann tuvale srl biimi. 3. sp. Eskrimde klcn
ucunun kar oyuncunun gs ve karn blgesini koruyan zel giysinin bir
blmne demesi.
tberklin is.Fr. tuberculine tp Veremin tan ve tedavisinde yararlanlan, verem
mikrobu kltrnden elde edilen bir sv.
tberkloz is.Fr. tuberculose tp Verem.
tf is.Fr. tuf jeol. Yanardalarn pskrtt kl, kum ve lav paracklarndan
oluan, ounlukla ak renkli, hafif gzenekli bir tr kelti ta.
tmr is.Fr. tumeur tp Ur.
tp is.Fr. tube 1. Laboratuvarlarda trl ilerde kullanlan, bir ucu kapal cam boru.
2. ine krem, di macunu, ila vb. maddeler konulan, bir ucu burgu kapakl, plastik
veya metal boru. 3. Akkan maddelerin konulduu, genellikle silindir biiminde,
ii bo, az zel tapal kap. 4. anat. Fallop tp.
trbin is.Fr. turbine fiz. Su, buhar, gaz gibi herhangi bir akkann hareket
enerjisiyle ve birtakm zel dzenler yardmyla dnerek alan ara.
trblans is.Fr. turbulence co. Burga.
tyo is.Fr. tuyau 1. Herhangi bir konuda verilen gizli bilgi. 2. Snavda bakasndan
yardm grme veya bir kaynaktan yararlanma, kopya. 3. sp. Yar ncesinde
belirlenen veya tahmin edilen yarmac hakknda verilen gizli bilgi.
182
-U-
ultrason is.Fr. ultrason fiz. Yanslanm.

ultraviyole is.Fr. ultraviolet fiz. Mortesi.
uranyum is.Fr. uranium kim. Atom numaras 92, atom arl 238,03, younluu
18,7 olan, 1800 C'ye doru eriyen, demir grnnde, nkleer enerji elde etmede
kullanlan bir element.
uvertr is.Fr. ouverture 1. mz. Operada, perde almadan nce orkestrann ald
para. 2. Pokerde oyuna balayabilmek iin gerekli el.
--
lser is.Fr. ulcre tp 1. Yara. 2. tp Sindirim organlarnda ve zellikle mide ile

onikiparmak barsanda grlen yara, karha.
nite is.Fr. unit 1. Birlik, birlemi olma durumu. 2. Bir kmenin her eleman veya
bir okluu oluturan varlklarn her biri, birim. 3. Dersin blmlerinden her biri.
4. db. Birim. 5. ask. Bir grevi, ii srekli olarak yapmak zere oluturulmu birlik.
rat is.Fr. urate kim. Sidik asidi tuzu.
re is.Fr. ure kim. 1. Azotlu besinlerin vcutta yanmasyla oluan, erimi bir
durumda idrarla dar atlan azotlu madde. 2. Yapay reine vernii ve tutkal
retiminde kullanlan temel gerelerden beyaz, billursu toz.
remi is.Fr. urmie tp renin idrarla kmayp kanda birikmesi sonucu ortaya
kan hastalk.
rik asit is.Fr. acide urique kim. Suda ok az eriyen, soda ve amonyakla
birletiinde ksmen eriyebilen, asit ve ntr tuzlar oluturan asit.
rtiker is.Fr. urticaire tp Kurdeen.
183
-V-
vagotoni is.Fr. vagotonie tp Bir sinirsel rahatszlk tr.

valr is.Fr. valeur 1. Deer. 2. Geerlik. 3. dbl. Anlam.
vals is.Fr. valse 1. Bir tr salon dans. 2. mz. Baz besteciler tarafndan yalnzca
alnmak iin hazrlanm beste tr. 3. mz. Bu dansn mzii.
vampir is.Fr. vampire 1. nsanlarn kann emdiine inanlan yaratk. 2. zool.
Yarasalardan, Yeni Dnya'nn tropik blgelerinde yaayan, kuyruksuz, kahverengi
tyl, arka bacaklar yrmeye ve sramaya ok uygun, kan emici bir tr memeli.
vanadyum is.Fr. vanadium kim. Atom numaras 23, atom arl 50,942,
younluu 6,11 olan ve 1710 C'de eriyen beyaz bir element.
Vandal z.is.Fr. vandale tar. 1. Miladn balang yllarnda yaayan ve Roma
mparatorluu ile yapt savalarda acmaszl ile n salan bir Dou Germen
halk. 2. mec. Eski kltr ve sanat antlarn yakp ykan, bunlarn deerini bilmeyen
kimse veya topluluk.
varis is.Fr. varice tp Toplardamar genilemesi, ordubozan.
varyant is.Fr. variante 1. Bir yol ebekesi zerinde, belli bir noktadan ayrlarak
baka bir noktadan ayn yolla birleen ikinci derecedeki yol. 2. ed. Masal, efsane,
bilmece, oyun, gelenek vb. bir metnin, bir eserin, bir olayn aslndan az ok ayrlan
deiik biimli olan, deike. 3. dbl. Bir dil iindeki her trl eitlenme.
varyasyon is.Fr. variation 1. Deiik biim, varyete. 2. biy. Deiim. 3. mz.
eitleme. 4. dbl. Bir dil iindeki eitler.
vazelin is.Fr. vaseline kim. Ham petrolden karlan, merhem ve kremlerde
kullanlan ve 31 C'de eriyen bir tr mineral ya.
vejetasyon is.Fr. vgtation tp 1. Ur. 2. bot. Bitki rts.
vektr is.Fr. vecteur mat. 1. Dorultusu, yn, uzunluu belirli olan ve bir ok
iaretiyle gsterilen doru izgi. 2. fiz. Bykl ile yn olan nicelik. 3. tp
Enfeksiyon etkenini bir konaktan dierine aktaran genellikle eklem bacakl,
omurgal veya omurgasz tayc canl.
Vens z.is.Fr. Vnus astr. oban Yldz.
versiyon is.Fr. version 1. Yorum. 2. tic. Srm.
vibrasyon is.Fr. vibration fiz. Titreim.
vibriyo is.Fr. vibrion biy. Koleraya neden olan virgl biimindeki bakteri.
virman is.Fr. virement tic. Para aktarm.
virolog is.Fr. virologue tp Viroloji uzman.
viroloji is.Fr. virologie tp Virsleri inceleyen bilim dal.
virtz is.Fr. virtuose mz. 1. Herhangi bir mzik aracn byk ustalkla alabilen
sanat. 2. Herhangi bir ite usta olan kimse.
virs is.Fr. virus tp 1. Hastalk yapc, bakterilerden daha kk, yaamak iin bir
baka hcrenin iine girmek zorunda olan ve ancak elektron mikroskobunda
grlebilen parazit. 2. Veri girii yoluyla bilgisayarlara yklenen, sistemin veya
programlarn bozulmasna, veri kaybna veya olaan d almasna neden olan
yazlm.
184
visamiral is.Fr. vice-amiral ask. Amirallikten bir nceki rtbede olan deniz subay.
viskoz is.Fr. viscose kim. Selloz trevlerinin retiminde kullanlan koloidal selloz
zeltisi.
vitamin is.Fr. vitamine biy. Besinlerde bulunan, vcutta genellikle yaplmayan,
yada veya suda znebilme zellii olan, eksiklii veya fazlal eitli
hastalklara yol aan maddelere verilen genel ad.
viyolonsel is.Fr. violoncelle mz. Viyoladan byk, kontrbastan kk, drt srtme
telli bir orkestra algs, ello.
vize is.Fr. visa 1. Baz resm ktlara "grlmtr" anlamnda konulan iaret ve
bu iareti koyma ii. 2. et. Ara snav. 3. huk. Bir lkeye girmek veya bir lkeden
kmak iin yetkili makamlardan alnmas gerekli izin.
vizon is.Fr. vison zool. 1. Sansargillerden, krk ok beenilen bir tr memeli,
mink. 2. sf. Bu hayvann krknden yaplan.
vizyon is.Fr. vision 1. Grnm. 2. lk. 3. Sagr. 4. sin. ve tiy. Gsterim.
5. mec. leri gr.
vodvil is.Fr. vaudeville tiy. esk. 1. Hareketli, elenceli bir konuya dayanan,
arklara da yer verilen hafif gldr. 2. esk. Meyhanelerde sylenen neeli, alayl,
talamal ark.
vokabler is.Fr. vocabulaire 1. dbl. Sz varl. 2. Kk szlk.
vokalist is.Fr. vocaliste mz. 1. Mzik trlerinde solisti arka planda destekleyen
kimse. 2. Bir mzik topluluunda ark syleyen kimse.
vole is.Fr. vole sp. Havadan gelen topa, futbolda srayarak ayan style, teniste
raket ile vurma.
volkan is.Fr. volcan jeol. Yanarda.
volontarizm is.Fr. volontarisme psikol. stenilik.
voltaj is.Fr. voltage fiz. Gerilim.
voltametre is.Fr. voltamtre fiz. Bir elektrotta, aa kan madde miktarna gre
devreden geen elektrik miktarn lmeye yarayan alet.
voltamper is.Fr. voltampre fiz. Dalgal gerilimde, 1 volt olan bir gerilim altnda 1
amperlik akmn rettii g birimi.
voltmetre is.Fr. voltmtre fiz. Bir elektrik devresindeki gizil g farkn volt
cinsinden lmeye yarayan alet.
vombat is.Fr. wombat zool. Keselilerden, Avustralya'da yaayan, ar gvdeli, ksa
bacakl hayvan.
185
-Z-
zigot is.Fr. zygote biy. Erkek ve dii gametin birlemesiyle oluan dllenmi hcre.
zirkon is.Fr. zircon jeol. 1. Zirkonyumun doal durumunda bulunan, renksiz, sar,
yeil, kahverengi trleri olan doal ve saydam, deerli ta. 2. kim. Erime noktas
2700 C'ye yaklaan, atee ok dayankl, beyaz renkli, kat, zirkonyum birleii.
zirkonyum is.Fr. zirconium kim. Atom numaras 40, atom arl 91,22,
younluu 6,25, siyah toz biiminde bir element.
Zodyak z.is.Fr. zodiaque astr. Gk kresinde Ko, Boa, kizler, Yenge, Aslan,
Baak, Terazi, Akrep, Yay, Olak, Kova, Balk takmyldzlarnn eit aralklarla
dald kuak, Burlar Kua.
zoospor is.Fr. zoospor biy. Suda yaayan mantarlarda ve su yosunlarnda bulunan,
selloz zardan yoksun, zerindeki iki veya daha ok titrek tyle hareket eden reme
hcresi.
1.2. Sfatlar
-A-
absrt sf.Fr. absurde Sama, anlamsz.

adapte sf.Fr. adapt Uyarlanm.
aerolojik sf.Fr. arologique Aeroloji ile ilgili.
afie sf.Fr. affich Aa km, duyulmu.
agresif sf.Fr. agresif Saldrgan.
ajitatr sf.Fr. agitateur Kkrtc.
akademik sf.Fr. acadmique 1. Akademi ile ilgili olan. 2. Bilimsel nitelii olan.
aktinolojik sf.Fr. actinologique Aktinoloji ile ilgili.
alabros sf.Fr. la brosse Fra gibi dik kesilmi (erkek sa).
alakok sf.Fr. la coque Rafadan.
alamerikan sf.Fr. lamricaine Amerikan usul, Amerikans.
alamint sf.Fr. la minute Acele, abuk.
albinos sf.Fr. albinos Akn.
186
alerjik sf.Fr. allergique 1. Alerji ile ilgili olan. 2. mec. Herhangi bir maddeye veya
kimseye kar olumsuz duygular olan, alerjisi bulunan.
alfabetik sf.Fr. alphabtique Alfabe srasna gre dizilmi.
alkolik sf.Fr. alcoolique Alkoll ikilere ar derecede dkn olan (kimse).
amatr sf.Fr. amateur Bir ii para kazanmak iin deil, yalnz zevki iin yapan
(kimse), zengen, zenci, profesyonel kart.
ampirik sf.Fr. empirique Deneye dayal.
anakronik sf.Fr. anachronique a gemi, aa uymaz, eskimi.
analitik sf.Fr. analytique zmlemeli.
analojik sf.Fr. analogique Analoji ile ilgili, benzemeye dayanan.
anarik sf.Fr. anarchique Anari niteliinde olan.
anarist sf.Fr. anarchiste 1. Anari ile ilgili olan 2. is. Anari yanls olan kimse.
androsefal sf.Fr. androcphale nsan bal.
angaje sf.Fr. engag Balanm.
ankastre sf.Fr. encastr Bir oyua, yuvaya yerletirilmi (tesisat).
anormal sf.Fr. anormal 1. Genel olana, allma ve kurala aykr olan, normal
olmayan. 2. Dengesi yerinde olmayan, davran bozuk olan, deli.
ansiklopedik sf.Fr. encyclopdique 1. Ansiklopedi ile ilgili. 2. mec. Her konuda
biraz bilgi sahibi olan (kimse).
antidemokratik sf.Fr. anti-dmocratique Demokrasiye aykr olan.
antiemperyalist sf.Fr. anti-imprialiste Emperyalizme kar olan.
antikomnist sf.Fr. anticommuniste Komnizme kar olan.
antipatik sf.Fr. antipathique Sevimsiz, itici, souk.
antisemit sf.Fr. antismite Yahudilik aleyhtar.
antisemitist sf.Fr. antismitiste Yahudilere kar dmanca duygular besleyen.
antolojik sf.Fr. anthologique Seki ile ilgili.
antropolojik sf.Fr. anthropologique nsan bilimiyle ilgili.
antrparantez zf.Fr. entre paranthses Sz arasnda, sras gelmiken.
aristokrat sf.Fr. aristocrate 1. Aristokrasi yanls. 2. Soylu.
aristokratik sf.Fr. aristocratique Aristokratlkla ilgili.
aritmik sf.Fr. arythmique Ritimli olmayan, dzensiz.
arkeolojik sf.Fr. archologique Arkeoloji ile ilgili.
aromatik sf.Fr. aromatique Ho kokulu.
artistik sf.Fr. artistique Gzel sanatlarn gerektirdii nitelie uygun, sanatl.
asorti sf.Fr. assorti Birbirine uygun, birbirini tutar renk ve yapda olan (giysi).
asortik sf.Fr. assortique 1. Giysilerini birbirine uygun giyemeyen. 2. Sosyetik.
astrolojik sf.Fr. astrologique Astroloji ile ilgili.
avangart sf.Fr. avant-garde nc.
avantriye sf.Fr. aventurier Servene atlan, macerac (erkek).
avantriyer sf.Fr. aventurire Servene atlan, macerac (kadn).
187
-B-
bakterisit sf.Fr. bactricide Canllarn vcudunda veya laboratuvar deneylerinde

bakterileri fiziksel, kimyasal etkiyle ldren (etken).
banal sf.Fr. banal 1. Herkese kullanlan, anlalan. 2. mec. Baya, sradan.
barbar sf.Fr. barbare 1. Uygarlamam (kavim, topluluk). 2. Kaba saba, ilkel.
3. mec. Kaba ve krc.
bibliyografik sf.Fr. bibliographique Kaynakla ilgili.
bienal sf.Fr. biennal Ylar.
biseksel sf.Fr. bisexuel Hem kendi cinsini hem de kar cinsi arzulayan.
biyografik sf.Fr. biographique Biyografi ile ilgili.
biyolojik sf.Fr. biologique Biyoloji ile ilgili.
biyomedikal sf.Fr. biomdical Hem biyoloji hem de tpla ilgili olan.
biyometeorolojik sf.Fr. biomtorologique Biyometeoroloji ile ilgili.
biyonik sf.Fr. bionique 1. Dirim kurgusal. 2. is. Dirim kurgu.
bloke sf.Fr. bloqu Kullanlmas nlenmi, el konulmu.
bohem sf.Fr. bohme Yarnn dnmeden gn gnne tasasz, derbeder bir
yaay olan edebiyat ve sanat evresinden (kimse veya topluluk).
bonkr sf.Fr. bon coeur 1. yi yrekli. 2. Cmert.
burjuva sf.Fr. bourgeois esk. 1. ehirde yaayan, zel imtiyazlardan yararlanan.
2. Orta snftan olan, kent soylu.
brokratik sf.Fr. bureaucratique 1. Krtasiyecilikle ilgili. 2. Kamu ynetimi ile
ilgili.
-D-
deforme sf.Fr. dform Biimi, kalb bozulmu.

degaje sf.Fr. dgag 1. Serbest, geni. 2. Ak.
dejenere sf.Fr. dgnr 1. Soysuz. 2. Yoz.
deklare sf.Fr. dclar Bildirilmi, ilan edilmi.
dekoratif sf.Fr. dcoratif 1. Dekor olarak kullanlan, sslemeye yarayan, ssleyici.
2. Gstermelik.
dekore sf.Fr. dcor Ssleme amacyla dzenlenmi.
demagojik sf.Fr. dmagogique Demagojiye dayanan.
demode sf.Fr. dmod Modas gemi olan.
demografik sf.Fr. dmographique Nfus bilimiyle ilgili.
188
demokrat sf.Fr. dmocrate Demokrasi yanls.

demokratik sf.Fr. dmocratique Demokrasiye uygun.
desen is.Fr. dessin 1. Tahta, ini, kuma, kat vb. yzeylerin zerine yaplan izim.
2. Tahta, ini, kuma, kat vb. yzeylerin zerinde varlklar, nesneleri belirli
izgilerle gsterme, tasvir. 3. Grsel bir etki yaratmak amacyla yaplm izgi
resimlerin hepsi. 4. Desen yapma sanat.
deskriptif sf.Fr. descriptif Tasviri.
despotik sf.Fr. despotique Despota.
deifre sf.Fr. dchiffr zlm, aklanm.
diplomatik sf.Fr. diplomatique Diplomasi ile ilgili.
direkt sf.Fr. directe 1. Dolaysz, aracsz. 2. zf. Doru olarak, hibir yerde
durmadan, duraksz, doruca. 3. zf. Dorudan, dorudan doruya.
disipline sf.Fr. disciplin sk dzen ve denetim altna alnmak, zapturapt altna
alnmak, denetim altnda tutulmak anlamlarnda disipline edilmek, sk dzen ve
denetim altna almak, zapturapt altna almak anlamlarnda disipline etmek, kendi
kendine veya d etkilerle dzen ve denetim altna girmek anlamnda disipline
olmak birleik fiillerinde geen bir sz.
diyalektolojik sf.Fr. dialectologique Diyalektoloji ile ilgili.
dokmanter sf.Fr. documentaire Belgesel.
domestik sf.Fr. domestique 1. Evcil. 2. Yerel, yerli. 3. is. , lke ii.
dominant sf.Fr. dominante Baat.
dramatik sf.Fr. dramatique 1. Sahne oyununa zg olan. 2. inde gerilim, atma
vb. olaylar bulunan, insan ilikileri gelien (eser, olay). 3. mec. Coku veren,
duygular kamlayan. 4. mec. Ackl.
dubleks sf.Fr. duplex inden merdivenli, iki katl ev.
-E-
efemine sf.Fr. effmin Kadnlara benzeyen veya kadns davranlar iinde

grnen, davran ve klk kyafet bakmndan kadna zenen (erkek).
egoist sf.Fr. goiste Bencil, hodbin.
egzotik sf.Fr. exotique Uzak, yabanc lkelerle ilgili, bu lkelerden getirilmi,
yabancl.
ekolojik sf.Fr. cologique Ekoloji ile ilgili olan.
ekonomik sf.Fr. conomique 1. Ekonomi ile ilgili olan, iktisad. 2. Az masrafl,
kazanl, hesapl, iktisad. 3. mec. Kolay kullanlabilen.
ekose sf.Fr. cossais eitli renk ve byklkteki karelerden oluan (desen veya
kuma).
eksantrik sf.Fr. excentrique 1. D merkezli, merkez d olan. 2. mec. Ayrks.
189
ekstra sf.Fr. extra 1. En iyi, stn nitelikli (tr). 2. zf. Fazladan, allan ve
gerekenden baka, ek olarak.
ekstrem sf.Fr. extrme Ar, mfrit.
elektrobiyolojik sf.Fr. lectrobiologique Elektrobiyoloji ile ilgili.
elektromekanik sf.Fr. lectromcanique Mekanik gelerden oluan ve bunlarn
hareketiyle, elektrikli unsurlara bal olarak uzakta bulunan aletlerin almasn ve
kontroln salayan tertibat.
elimine sf.Fr. limin geen bir sz. Elemek, ayklamak anlamndaki elimine
etmek ve elenmek, ayklanmak anlamndaki elimine edilmek birleik fiilllerinde
elit sf.Fr. lite Sekin.
emaye sf.Fr. maill 1. zeri emayla kaplanm olan. 2. is. Fotoraflkta a
kar hassas malzeme.
embesil sf.Fr. imbcile Budala, aptal, ahmak.
empoze sf.Fr. impos Zorla benimsetilmi, kabul ettirilmi olan.
endirekt sf.Fr. indirecte Dorudan olmayan, dolayl.
endokrinolojik sf.Fr. endocrinologique Endokrinoloji ile ilgili.
endstriyel sf.Fr. industriel Endstri ile ilgili, snai.
enerjik sf.Fr. nergique 1. Enerji ile ilgili. 2. Gl ve hareketli, aktif.
3. Davranlarnda kararlarn kesinlikle uygulayan.
enjekte sf.Fr. inject Zerk etmek anlamnda kullanlan enjekte etmek birleik
fiilinde geen bir sz.
entegre sf.Fr. intgr Bir btn, bir grubu oluturan.
entel sf.Fr. intellectuelle 1. Entelektel olamaya zenen ancak bunun iin gerekli
olan nitelii kazanamam (kimse). 2. is. mec. Sahte aydn.
entelektel sf.Fr. intellectuel 1. Bilim, teknik ve kltrn, deiik dallarnda zel
renim grm (kimse), aydn, mnevver. 2. Fikir sorunlaryla ilgili.
enteresan sf. Fr. intressant lgi ekici, ilgin.
enterne sf.Fr. intern Gzaltnda olan.
entomolojik sf.Fr. entomologique Entomoloji ile ilgili.
epidemik sf.Fr. pidmique Salgn hastalkla ilgili.
epileptik sf.Fr. pileptique Sara hastal ile ilgili.
epistemolojik sf.Fr. pistmologique Bilgi kuram ile ilgili.
erotik sf.Fr. rotique 1. Akla ilgili olan, ak anlatan, ksnl. 2. Cinsel akla,
cinsiyetle ilikisi olan, ksnl.
espritel sf.Fr. esprituel Yerinde ve zamannda, gzel ve ho karlanan, ince
anlaml, dndrc sz syleyen, nkte yapan (kimse).
etiyolojik sf.Fr. tiologique Neden bilimi ile ilgili.
etnolojik sf.Fr. ethnologique Etnoloji ile ilgili.
etolojik sf.Fr. thologique Etoloji ile ilgili.
evaze sf.Fr. vas Etek ucuna doru genileyen (giysi).
190
-F-
fabrikasyon sf.Fr. fabrication Fabrikada yaplarak tketime hazr duruma getirilen

(madde).
fanatik sf.Fr. fanatique Banaz.
faizan sf.Fr. fascisant Faist eilimli.
favori sf.Fr. favori 1. Herhangi bir i veya yarmada stnlk salayacana
inanlan (kimse, taraf, takm vb.). 2. En ok beenilen. 3. is. Yar kazanaca
dnlen at. 4. is. Yzn iki yannda, san devam olarak braklan sakal demeti.
federal sf.Fr. fdral Federasyon durumunda birlemi olan.
federalist sf.Fr. fdraliste 1. Federalizme bal olan. 2. Federalizm yanls.
federatif sf.Fr. fdratif Federalizme bal veya uygun olan.
federe sf.Fr. fdr 1. Bir federasyona bal olan. 2. is. Bir konfederasyonun yesi.
feminen sf.Fr. fminin Kadns.
feminist sf.Fr. fministe Feminizm yanls (kimse, gr).
fenolojik sf.Fr. phnologique Belirti bilimi ile ilgili.
fenomenal sf.Fr. phnomnal Olguya ilikin.
fenomenolojik sf. Fr. phnomnologique Grng bilimi ile ilgili.
feodal sf.Fr. fodal Derebeylikle ilgili.
figratif sf.Fr. figuratif Figrl, betili.
filantrop sf.Fr. philantrope nsansever, insanlarn iyilii iin alan (kimse).
filolojik sf.Fr. philologique Filoloji ile ilgili.
filozofik sf.Fr. phisolophique Felsefe ile ilgili.
finansal sf.Fr. financial Mali.
fiskal sf.Fr. fiscal esk. 1. Hazineye ilikin. 2. Vergiye ilikin.
fizyokrat sf.Fr. physiocrate Fizyokratlk yanls.
fizyolojik sf.Fr. physiologique 1. Fizyoloji ile ilgili, vcutla ilgili. 2. Normal, doal
olarak ileyen.
flu sf.Fr. flou 1. Tam olarak belli olmayan. 2. is. Fotorafta net olmayan grnt.
folklorik sf.Fr. folklorique Halk bilimi ile ilgili.
fondten sf.Fr. fond de teint Cildi przsz gstermesi, renk vermesi iin
kadnlarn yzlerine srdkleri yar sv veya boyal krem, dzgn.
fonojenik sf.Fr. phonognique Sesi radyoya veya fonografa uygun olan (kimse).
fotojen sf.Fr. photogne Ik yaratan, douran.
fotomekanik sf.Fr. photomcanique Fotoraftan bask kliesi elde etmek iin
uygulanan her trl yntem.
frapan sf.Fr. frappant Gz alc, alml.
frenolojik sf.Fr. phrnologique Frenoloji ile ilgili.
frigorifik sf.Fr. frigorigique Soutma zellii olan, soutucu.
ftrolojik sf.Fr. futurologique Gelecek bilimi ile ilgili.
191
-G-
ganyan sf.Fr. gagnant 1. At yarlarnda birincilii kazanan (at). 2. is. Bu at iin

alnan bilet.
geometrik sf.Fr. gometrique Geometriyle ilgili veya geometriye uygun olan,
hendesi.
global sf.Fr. global 1. Toptan. 2. Kresel.
goist sf.Fr. gauchiste Goizm yanls olan (kimse veya tutum).
grafolojik sf.Fr. graphologique Grafoloji ile ilgili.
-H-
Helenistik sf.Fr. hellnistique Byk skenderden sonraki Yunan sanat, tarihi,

kltr ile ilgili olan.
hematolojik sf.Fr. hematologique Kan bilimi ile ilgili.
hepatolojik sf.Fr. hpatologique Hepatoloji ile ilgili.
heterodoks sf.Fr. htrodoxe 1. Kabul edilmi din kurallarna aykr. 2. Aykr
dncelere veya ilkelere saplanm.
hidrobiyolojik sf.Fr. hydrobiologique Hidrobiyoloji ile ilgili.
hidrojeolojik sf.Fr. hydrogologique Hidrojeoloji ile ilgili.
hidrolik sf.Fr. hydraulique 1. Su ile ilgili. 2. Su veya baka bir sv basncyla
ileyen (makine, cendere vb.). 3. is. Sularn akna uygulanan yasalar, suyun
datlmas srasnda ortaya kan sorunlar inceleyen bilim ve teknik.
hidrolojik sf.Fr. hydrologique Su bilimi ile ilgili.
hidrosefal sf.Fr. hydrocphale Hidrosefalisi olan.
higrometrik sf.Fr. hygromtrique Nem ile ilgili.
higroskopik sf.Fr. hygroscopique Nemeker.
hindolojik sf.Fr. hindologique Hindoloji ile ilgili.
hiperboloidal sf.Fr. hyperbolodal Hiperboloit biiminde olan.
hipnotize sf.Fr. hypnotis Hipnotizma yoluyla uyutulmu, etki altnda kalm.
hipotetik sf.Fr. hypothtique Varsaymsal.
histerik sf.Fr. hystrique steriye tutulmu olan, isterik.
hiyerarik sf.Fr. hirarchique Hiyerariye zg.
homolog sf.Fr. homologue Bir bakasnn tam olarak yerini tutan.
192
--
idealist sf.Fr. idaliste 1. lks olan. 2. is. dealizm retisine bal filozof.
ideolojik sf.Fr. idologique deoloji ile ilgili.
ipotetik sf.Fr. hypothtique Varsaymsal.
irrealist sf. Fr. irraliste Gerek d.
italik sf.Fr. italique Yatk yaz.
izole sf.Fr. isol Yaltlm, tecrit edilmi.
izomerik sf.Fr. isomrique zomeri ile ilgili olan.
izomorik sf.Fr. isomorique E biimli.
-J-
janjan sf.Fr. changeant hlk. Yanardner.

japone sf.Fr. japonnais 1. Uzun kollu kadn giysisi iin omuz kesimi olmayan, bol
ve geni (kadn giysisi). 2. Kolsuz (kadn giysisi).
jeolojik sf.Fr. gologique Yer bilimsel.
jeomorfolojik sf.Fr. gomorphologique Jeomorfoloji ile ilgili.
jeotermik sf.Fr. gothermique Jeotermi ile ilgili.
-K-
kalifiye sf.Fr. qualifi Bir eyi yapabilme niteliini ve ustaln kazanm olan,
nitelikli.
kalkolitik sf.Fr. chalcolitique Bakrn kullanlmaya balamasyla nitelenen.
kamufle sf.Fr. camoufl Grnmeyecek, tannmayacak biimde rtlm,
saklanm, gizlenmi.
karakterize sf.Fr. caractris Ayrc nitelii ortaya konulmu, ayrt edilmi.
karakterolojik sf.Fr. caractrologique Karakteroloji ile ilgili.
193
karbonik sf.Fr. carbonique Karbonla ilgili olan.

karikatrize sf.Fr. caricaturis Karikatr durumuna getirilmi olan.
karizmatik sf.Fr. charismatique Etkileyici.
karstik sf.Fr. karstique Karst zellii tayan, karst ile ilgili.
kartografik sf.Fr. cartographique Haritaclkla ilgili.
kategorik sf.Fr. catgorique 1. Kesin, ak. 2. zf. Kesinlikle, artsz olarak.
klasik sf.Fr. classique 1. Eski Yunan ve Roma a dili ve sanat ile ilgili olan. 2.
XVII. yy. Fransz dili, sanat ve yazarlar ile ilgili olan. 3. zerinden ok zaman
getii halde deerini yitirmeyen, trnde rnek olarak grlen (eser veya sanat).
4. Sanatta kuralc. 5. Allm olan, yenilik getirmeyen, geleneksel. 6. is. Eski
Yunan, Roma ve XVII. yy. Fransz sanatyla ilgili sanat veya eser.
klo sf.Fr. cloche Alt taraf an biiminde genileyen (etek).
koket sf.Fr. coquette Yosma.
kolektif sf.Fr. collectif 1. Birok kimseyi veya nesneyi iine alan, birok kii ve
nesnenin bir araya gelmesi sonucu olan. 2. zf. Ortaklaa.
kolonyal sf.Fr. colonial 1. Smrgeyle ilgili. 2. Smrgede yaayan. 3. Genellikle
scak blgelerde giyilen.
kolonyalist sf.Fr. colonialiste Smrgeci.
komik sf.Fr. comique 1. Glme duygusu uyandran, gldrc, gln. 2. is.
Gldr oyuncusu.
komple sf.Fr. complet 1. Dolu. 2. Eksiksiz, gerekli her eyi tamam olan, tam.
3. Ayn madde, kuma vb.nden yaplm olan. 4. mec. stn nitelikleri kendinde
toplayan, mkemmel.
komplike sf.Fr. compliqu gelerinin veya gerekli ilemlerin saysnn okluu,
eitlilii yznden anlalmas, yaplmas g olan, kark.
kompoze sf.Fr. compos gelerini birletirmek, btnletirmek, yeniden
oluturmak anlamlarndaki kompoze etmek sznde geer.
konfederatif sf.Fr. confdratif Konfederasyonla ilgili olan.
konfedere sf.Fr. confdr Birlemi devletlerin, topluluklarn her biri.
konkret sf.Fr. concret Somut, mahhas.
konserve sf.Fr. conserv 1. Is ile sterilize edilerek uzun zaman saklanabilecek
biimde kutulanm (yiyecek). 2. is. Bu yolla hazrlanm yiyecek.
konvansiyonel sf.Fr. conventionnel Anlama ile ilgili, uzlama ile ilgili.
konvertibl sf.Fr. convertible Serbeste dvize evrilebilir (para).
koordine sf.Fr. coordonn Koordinasyonla ilgili.
korporatif sf.Fr. corporatif Korporasyonla ilgili.
koton sf.Fr. coton Pamuktan yaplm olan (kuma vb.).
kozmogonik sf.Fr. cosmogonique Evren doumuyla ilgili.
kozmopolit sf.Fr. cosmopolite 1. eitli uluslardan kimseleri barndran, iinde
bulunduran. 2. Kozmopolite zg olan. 3. is. Ulusal zelliklerini yitirmi kimse.
kraniyolojik sf.Fr. craniologique Kraniyoloji ile ilgili.
kriminolojik sf.Fr. criminologique Kriminoloji ile ilgili.
kriptolojik sf.Fr. cryptologique Kriptoloji ile ilgili.
krome sf.Fr. chrom Kromdan yaplm veya krom kaplama.
kronolojik sf.Fr. chronologique Zaman bilimsel.
kruvaze sf.Fr. crois n paralar birbiri zerine gelecek biimde yaplm olan
(ceket, yelek).
194
ksilolojik sf.Fr. xylologique Odun bilimi ile ilgili.

kbist sf.Fr. cubiste 1. Kbizmle ilgili olan. 2. Kbizmi uygulayan, kbizm yanls
(kimse).
kltrel sf.Fr. culturel Kltre ilikin.
kmlatif sf.Fr. cumulatif Katlanm, birikmi, youn, kmeli.
-L-
lake sf.Fr. laqu Lak ile cilalanm.

lakonik sf.Fr. laconique Ksa ve zl (sz), veciz.
lanse sf.Fr. lanc nceleme.
leksikolojik sf.Fr. lexicologique Szck bilimi ile ilgili.
letarjik sf.Fr. lthargique Letarji ile ilgili.
liberal sf.Fr. libral 1. Hrriyet ve serbestlikle ilgili. 2. Serbest ekonomiden yana
olan (kimse, parti vb.), liberalist. 3. mec. Hogrl.
limnolojik sf.Fr. limnologique Gl bilimi ile ilgili.
lineer sf.Fr. linaire mat. 1. izgilerle ilgili olan. 2. izgilerle ilgili olan.
litolojik sf.Fr. lithologique Ta bilimi ile ilgili.
-M-
makro sf.Fr. macro Byk, geni, mikro kart.

maksi sf.Fr. maxi 1. Uzun. 2. is. Maksi etek.
manuel sf.Fr. manuel 1. Elle iletilen. 2. is. El kitab.
manyak sf.Fr. maniaque 1. Maniye yakalanm (hasta). 2. mec. Gln, garip,
artc davranlar olan (kimse). 3. nl. "Aptal, lgn, dengesiz, deli"
anlamlarnda bir seslenme sz.
manyetize sf.Fr. magntis Manyetizma ile etki altna alnm.
masif sf.Fr. massif Som.
maskulen sf.Fr. masculin Erkeksi.
mat sf.Fr. mat Parlak olmayan, donuk.
medyatik sf.Fr. mdiatique 1. letiim aralarna zg, iletiim aralaryla ilgili.
2. Medyada ok yer alan, ok tannan, ok bilinen (kimse).
195
melankolik sf.Fr. mlancolique 1. Kara sevdaya tutulmu, kara sevdal. 2. mec.

Hzn veren, hzn belirtisi olan.
melodik sf.Fr. mlodique Ezgili.
melon sf.Fr. melon Yuvarlak ve bombeli (apka).
metalik sf.Fr. mtallique 1. sf. Madensel, madenle ilgili. 2. Madenden yaplm,
maden. 3. Metal gibi parlak olan.
metalrjik sf.Fr. mtallurgique Metal bilimsel.
metamorfik sf.Fr. mtamorphique Bakalama uram olan.
meteorolojik sf.Fr. mtorologique Meteoroloji ile ilgili olan.
metodik sf.Fr. mthodique 1. Yntemli. 2. Dzenli.
metodolojik sf.Fr. mthodologique Yntem bilimsel.
metrolojik sf.Fr. mtrologique Metroloji ile ilgili.
metropoliten sf.Fr. mtropolitain Bir devletin veya bir lkenin ana ehrine ilikin.
midi sf.Fr. midi Orta.
mikro sf.Fr. micro Kk, dar, makro kart.
mikrobiyolojik sf.Fr. microbiologique Mikrobiyoloji ile ilgili.
mikroekonomik sf.Fr. microconomique Mikroekonomi ile ilgili olan.
mikrofonik sf.Fr. microphonique Mikrofona uygun olan.
mikroskobik sf.Fr. microscopique Mikroskopla grlebilecek kadar kk olan.
milimetrik sf.Fr. millimtrique 1. Milimetre ile ilgili olan. 2. Milimetrelere
blnm. 3. mec. Ayrntl.
mini sf.Fr. mini ok kk veya ksa.
minyon sf.Fr. mignon nce, kk, t pt.
mitolojik sf.Fr. mythologique Mitoloji ile ilgili, mitolojiye ait.
mobil sf.Fr. mobile 1. Hareketli, tanabilir. 2. is. Paralar hlinde yaplm olup
hava hareketleriyle kmldayan heykel.
mobilize sf.Fr. mobilis Hareketli.
modern sf.Fr. moderne 1. ada. 2. acl.
modernize sf.Fr. modernis Yeniletirilmi, modern, acl duruma getirilmi.
modler sf.Fr. modulaire 1. Paral. 2. Belli bir lye dayanarak oluturulan
(tasarm, yap).
molekler sf.Fr. molculaire Molekle ilikin, moleklle ilgili.
monden sf.Fr. mondain 1. Toplum yaam ile ilgili. 2. Yksek sosyete yaamn
seven.
monoton sf.Fr. monotone Tekdze.
motamot sf.Fr. mot mot 1. Kelimesi kelimesine, aynen. 2. zf. Hi deitirmeden.
multipleks sf.Fr. multiplex Ayn zamanda, ayn hat zerinde birok iletiimi bir
arada salayan veya bu zellikte olan (alet).
mzikal sf.Fr. musical 1. Mzikle ilgili. 2. is. Mzik eliinde sergilenen film veya
tiyatro oyunu.
mzikolojik sf.Fr. musicologique Mzik bilimi.
196
-N-
narkotik sf.Fr. narcotique Uyuturucu.

nasyonalist sf.Fr. nationaliste Ulusuluk yanls olan kimse.
natralist sf.Fr. naturaliste Natralizm akmn benimseyen (kimse).
natrel sf.Fr. naturel Doal.
nekrolojik sf.Fr. ncrologique Nekroz bilimi ile ilgili.
nekrotik sf.Fr. ncrotique Nekroz grnmnde veya durumunda olan.
net sf.Fr. net 1. Btn izgileri belirgin olan, gzn btn ayrntlaryla alglanan,
iyi grnen. 2. yi duyulan (ses). 3. Kesintilerden sonra geri kalan miktarda olan,
safi. 4. mec. Ak seik olan, anlalmaz yan bulunmayan.
nevraljik sf.Fr. nvralgique Nevraljiyle ilgili, nevralji trnden olan.
nominal sf.Fr. nominal 1. Saymaca. 2. ekon. Yazl.
nonfigratif sf.Fr. non-figuratif nsan, hayvan ve tabiat gelerini ilemeyen
(sanat), betisiz (sanat).
nostaljik sf.Fr. nostalgique Nostalji ile ilgili, nostalji zellii tayan.
numerik sf.Fr. numrique 1. Saysal. 2. zf. Say bakmndan.
-O-
odyovizel sf.Fr. audio-visuel Grsel-iitsel.

olimpik sf.Fr. olympique Olimpiyatlarla ilgili, olimpiyat llerinde olan.
ondle sf.Fr. ondul Dalgal, kvrml, kvrlm.
oportnist sf.Fr. opportuniste Frsat.
optimum sf.Fr. optimum 1. En uygun, en elverili. 2. Uygun deer.
organik sf.Fr. organique 1. Doal yolla yaplan. 2. Organlarla ilgili, uzvi. 3. mec.
Canl, gl (iliki). 4. mec. Bir grevi yerine getirmekle ykml kurulula ilgili
olan.
orijinal sf.Fr. originale 1. zgn. 2. Fabrikas tarafndan yaplan, taklit olmayan
(ara ve gere). 3. Otantik. 4. mec. Allagelenden daha deiik, artc nitelikte
olan.
oryantal sf.Fr. oriental 1. Dou medeniyeti ile ilgili, Dou medeniyetini hatrlatan.
2. is. Genellikle Dou lkelerinde, kadnlarn tek balarna ve yar plak olarak
mzik eliinde yaptklar, vcut ve gbek hareketlerine dayal dans. 3. Bu dans
yapan kadn.
197
osteolojik sf.Fr. ostologique Kemik bilimi.

otantik sf.Fr. authentique Eskiden beri mevcut olan zelliklerini tayan.
otobiyografik sf.Fr. autobiographique z yaam yksne dayal.
otodidakt sf.Fr. autodidacte z renimli.
otograf sf.Fr. autographe Bir yazarn veya kiinin kendi elinden kan (yaz).
otokrat sf.Fr. autocrate Siyasal kudreti elinde bulunduran (hkmdar).
otokton sf.Fr. autochtone Yerli.
otomatik sf.Fr. automatique 1. Mekanik yollarla hareket ettirilen veya kendi
kendini yneten (alet). 2. rade dnda yaplan (davran).
otonom sf.Fr. autonome zerk.
otoriter sf.Fr. autoritaire Otoriteli.
-P-
paleontolojik sf.Fr. palontologique Tal bilimsel.

panelist sf.Fr. paneliste Panelde konumac olan kimse.
panoramik sf.Fr. panoramique Genel grnml.
paradoksal sf.Fr. paradoxal Aykr dnce niteliinde olan.
parametrik sf.Fr. paramtrique Parametreli.
parasempatik sf.Fr. parasympathique Parasempatik sinir sistemi ile ilgili olan.
parnasyen sf.Fr. parnassien Parnasizm yanls.
pasivize sf.Fr. passivis "Etkisizletirmek, edilgen duruma getirmek" anlamndaki
pasivize etmek birleik fiilinde geen bir sz.
paskal sf.Fr. pascal Pandomim oyununda palyao gibi boyanm komik.
pastrize sf.Fr. pasteuris Pastrizasyon yoluyla 75 C'ye kadar stlp birdenbire
soutulmas yoluyla, iindeki mikroplar ldrlm olan (st, bira, meyve suyu
vb.).
patetik sf.Fr. pathtique Dokunakl, etkili.
pedolojik sf.Fr. pdologique 1. ocuk bilimsel. 2. Toprak bilimsel.
pejoratif sf.Fr. pjoratif Kmseyici, aalayc, ktleyici, yerici, yermeli.
periyodik sf.Fr. priodique 1. Sreli. 2. is. Sreli yayn.
platonik sf.Fr. platonique Gerekte var olmayan, dte kalan, hep yle kalmas
istenilen (ak, sevgi ve ilgi), eflatuni.
polifonik sf.Fr. polyphonique ok sesli.
polisiye sf.Fr. policier Konusu polisin ilgilendii alanlarda olan (olay, roman, film
vb.).
politik sf.Fr. politik 1. Siyasal. 2. mec. Belli bir hedefe ulaabilmek iin uzlamay,
iyi geinmeyi amalayan.
popler sf.Fr. populaire 1. Halkn arasnda yaayan motiflere, gelere yer veren,
onlardan yararlanan, halkn zevkine uygun, halk tarafndan tutulan. 2. Herkese
tannan, bilinen.
198
pornografik sf.Fr. pornographique Porno ile ilgili olan.

portatif sf.Fr. portatif 1. Kolay tanabilen, katlanarak tanabilir duruma
getirilebilen, seyyar. 2. Sklp baka yerde kurulma imkn bulunan.
pratik sf.Fr. pratique 1. Kolaylkla uygulanabilir, kullanl. 2. Kiide bir ii
kolaylkla yapabilme, bir eyi uygulayabilme deneyimi, becerisi veya eilimi
bulunma. 3. Uygulamal. 4. Uygulama. 5. Bir eyi yapma yntemi veya biimi,
teaml. 6. mec. Sorunlara kolay ve hzl zm bulan.
pratisyen sf.Fr. praticien Dz hekim.
prefabrik sf.Fr. prfabriqu Paralar nceden hazrlanp birletirilerek oluturulan,
kurma.
prehistorik sf.Fr. prhistorique Tarih ncesine ilikin veya bu dnemden kalma.
prematre sf.Fr. prmatur Erkendoan, gnsz.
presbit sf.Fr. presbyte Presbitlie uram (gz veya kimse).
presbiteryen sf.Fr. presbytrien Presbiteryenlikle ilgili.
prese sf.Fr. press Sktrlm, sklm olan.
prezantabl sf.Fr. prsentable 1. Sunulabilir durumda olan. 2. Derli toplu, dzenli.
3. Olumlu zellikleri bir arada bulunduran.
prezante sf.Fr. prsent "Tantmak" anlamndaki prezante etmek birleik fiilinde
geen bir sz.
problematik sf.Fr. problmatique Sorunsal.
profesyonel sf.Fr. professionnel 1. Bir ii kazan salamak amacyla yapan (kimse),
amatr kart. 2. Ustalam, uzmanlam.
provokatr sf.Fr. provocateur Kkrtmac.
provoke sf.Fr. provoqu "Kkrtmak" anlamndaki provoke etmek birleik fiilinde
geen bir sz.
psikolojik sf.Fr. psychologique 1. Ruh bilimsel. 2. Ruhsal.
psikopatolojik sf.Fr. psychopathologique Psikopatoloji ile ilgili.
priten sf.Fr. puritain Kutsal kitaplar yeniden ve deiik bir anlayla okumaya
zen gsteren.
-R-
radikal sf.Fr. radical 1. Kkten. 2. Kktenci.

radyofonik sf.Fr. radiophonique Radyo ile ilgili, radyo ile yaymlanan.
rafine sf.Fr. raffin 1. Kristalletirme, damtma gibi ayrma yntemleriyle
istenmeyen maddelerden arndrlm (ya, petrol vb.). 2. mec. Hassas, duygulu,
nazik, ince, sekin.
rasyonel sf.Fr. rationnel Akla uygun, akln kurallarna dayanan, ll, ussal,
hesapl.
199
raitik sf.Fr. rachitique Raitizm hastalna yakalanm (ocuk).

realist sf.Fr. raliste Gereki.
reel sf.Fr. rel Gerek.
reformist sf.Fr. rformiste Dzeltmeci.
revizyonist sf.Fr. rvissionniste Revizyoncu.
reye sf.Fr. ray izgili ubuklu izgileri olan (kuma).
ritmik sf.Fr. rythmique Dizemli.
romanesk sf.Fr. romanesque 1. Roman zellii olan. 2. Romanla ilgili olan. 3. mec.
Duygusal, d.
romantik sf.Fr. romantique 1. Davranlarnda duygu ve cokunun ar lde
etkisi bulunan. 2. Romantizm ile ilgili. 3. is. Romantizm akmndan olan yazar.
runik sf.Fr. runique Run harfleriyle yazlm.
rutin sf.Fr. routine 1. Sradanlk, eitlilik gstermeyen, allagelmi dzen iinde
yaplan. 2. is. Yaplmas alkanlk hline gelmi i.
-S-
sabote sf.Fr. sabot Baltalama.

sansasyonel sf.Fr. sensationnel arpc.
santimantal sf.Fr. sentimental Duygulu, ili, hassas.
satirik sf.Fr. satirique Yergi ile ilgili, yergi niteliinde olan.
sek sf.Fr. sec 1. ine su, baka bir iki veya bir sv kartrlmam (iki). 2. zf.
ine su veya bir baka iki kartrmadan.
seksolojik sf.Fr. sexologique Cinsellik bilimsel.
sekter sf.Fr. sectaire 1. sf. Bakalarnn siyasi, din vb. dncelerine, inanlarna
kar kan, kat ve hogrsz davranan (kimse). 2. Kat, hogrsz (dnce,
tutum).
sektrel sf.Fr. secturiel Blm, kol, dal, kesim ile ilgili.
sellozik sf.Fr. cellulosique inde selloz bulunan.
sembolik sf.Fr. symbolique Simgesel.
sembolist sf.Fr. symboliste Simgeci.
semiyolojik sf.Fr. smiologique Semiyoloji ile ilgili.
sempatik sf.Fr. sympathique 1. Scakkanl. 2. ok ho, hoa giden.
sendikal sf.Fr. syndical Sendika ile ilgili.
senfonik sf.Fr. symphonique Senfoni ile ilgili, senfoniye dayanan.
senkron sf.Fr. synchrone E zaman, asenkron kart.
senkronik sf.Fr. synchronique E zamanl.
sentetik sf.Fr. synthtique Bileimli.
seramik sf.Fr. cramique 1. Yksek sda piirilmi topraktan yaplan vazo, anak,
mlek vb. nesne. 2. sf. Yksek sda piirilmi toprak, fayans, porselenden yaplan.
silindirik sf.Fr. cylindrique Silindirle ilgili, silindir biiminde.
200
simultane sf.Fr. simultan Annda.

sinematografik sf.Fr. cinmatographique Sinemaya ilikin, sinemayla ilgili.
sinerjik sf.Fr. synergique Grevdalk ile ilgili.
sinzoidal sf.Fr. sinusodal Sinzoit ile ilgili olan.
sismik sf.Fr. sismique Depremle ilgili.
sismolojik sf.Fr. sismologique Deprem bilimsel.
sistematik sf.Fr. systmatique Sistemli.
sistemik sf.Fr. systmique Saysal ve ekonomik konulara belli sistemler
erevesinde bakan.
sivil sf.Fr. civil 1. Asker olmayan. 2. Asker snfndan olmayan (kimse). 3. zel bir
biimde olmayan, niforma olmayan (giysi). 4. niforma veya zel giysi giymemi
olan (kimse). 5. is. Resm olmayan giysi. 6. is. Sivil polis. 7. argo plak,
rlplak.
sivilize sf.Fr. civilis Medenilemi, uygar.
siyonist sf.Fr. sioniste 1. Siyonizmle ilgili. 2. is. Siyonizm yanls olan kimse.
sofistik sf.Fr. sophistique 1. Sofistlere zg. 2. Safsatal, yanltmal.
sosyalistik sf.Fr. socialistique 1. Toplumculukla ilgili, toplumculua ait.
2. Toplumculuk yanls.
sosyetik sf.Fr. socitique 1. Sosyete ile ilgili. 2. Yksek snfn yaama biimine
zenen, asortik.
sosyoekonomik sf.Fr. socio-conomique Ayn anda hem toplumsal alan hem
ekonomik alan veya aralarndaki ilikileri ilgilendiren.
sosyokltrel sf.Fr. socio-culturel Ayn anda bir toplumu veya toplumsal bir grubu
ve kendine zg olan kltr ilgilendiren.
spesifik sf.Fr. spcifique zellikli.
spesiyal sf.Fr. spcial zel.
spiral sf.Fr. spiral 1. Sarmal biiminde olan. 2. is. Dl yata iine konan, gebelii
nleyici sarmal biiminde ara.
spirital sf.Fr. spiritual Tinsel.
spontane sf.Fr. spontan 1. Anlk. 2. zf. Kendiliinden.
sportif sf.Fr. sportif Sporla ilgili.
stabil sf.Fr. stabil 1. Dayankl, salam. 2. Dengeli. 3. Dz. 4. mec. Kararl,
deimez.
stabilize sf.Fr. stabilis 1. Dz duruma getirilmi. 2. Salamlatrlm. 3. Silindirle
sktrlm (toprak yol).
standart sf.Fr. standart 1. Belli bir tipe gre yaplm veya ayrlm. 2. Belirli
llere, yasaya, kullanma uygun olan. 3. rnek veya temel olarak alnabilen, tek
biim. 4. is. Bir iletmede, bir rn, bir alma yntemini, retilecek miktar, bir
btenin para miktarn belirlemek iin konulmu kural.
stereofonik sf.Fr. strophonique Stereofoni ile ilgili olan.
stereografik sf.Fr. strographique Stereografi ile ilgili.
stereoskopik sf.Fr. stroscopique Stereoskopla ilgili olan.
strktrel sf.Fr. structurel Yapsal.
subjektif sf.Fr. subjectif znel.
Smerolojik sf.Fr. sumerologique Smeroloji ile ilgili.
sper sf.Fr. super 1. Nitelik, nicelik ve derece bakmndan stn olan. 2. Belli bir
normun stnde olan.
201
--
anjan sf.Fr. changeant Yanardner.

ematik sf.Fr. schmatique ema biiminde.
k sf.Fr. chic 1. Gzel, zarif, modaya uygun. 2. Gzel, modaya uygun giyinmi
olan. 3. mec. Yerinde, gerei gibi.
-T-
tapon sf.Fr. tapon 1. Nitelii dk, eski, elde kalm. 2. mec. Baya (kimse).
teknokrat sf.Fr. technocrate 1. Teknokrasiden yana olan. 2. Teknokrasi ierisinde
yer alan, ynetici konumundaki mhendis, mimar, teknisyen, iktisat vb.
elemanlarn ortak ad. 3. Ekonomik mekanizmalarn teorik incelenmesine dayanan
ancak insan etkenini her zaman yeterince gz nnde bulundurmayan devlet adam
veya memur.
teknolojik sf.Fr. technologique Teknoloji ile ilgili.
teleskobik sf.Fr. tlscopique 1. Teleskop araclyla yaplan. 2. Birbiri iine
girebilen, boyu uzayp ksalabilen ara.
tematik sf.Fr. thmatique Bir tema etrafnda oluan.
teokratik sf.Fr. thocratique Teokrasiye dayanan.
teorik sf.Fr. thorique Kuramsal.
terapist sf.Fr. thrapiste Tedavici.
terminolojik sf.Fr. terminologique Terimler dizgesi ile ilgili.
tipik sf.Fr. typique 1. Bir kimseyi veya nesneyi niteleyen, karakteristik. 2. ok
zgn olan.
tipolojik sf.Fr. typologique Tipolojiye ilikin.
toksikoman sf.Fr. toxicomane Dtan salanan her trl maddeye, zellikle toksik
bir maddeye kar fiziksel ve ruhsal bir bamllk duyan, vcudunda bu maddenin
yaratt olaanst etkilerin aray iinde olan kii.
toporafik sf.Fr. topographique Toporafyayla ilgili.
topolojik sf.Fr. topologique Topoloji ile ilgili olan.
totaliter sf.Fr. totalitaire Demokratik hak ve zgrlklerin bask altnda tutulduu,
btn yetkilerin bir elde veya kk bir ynetici grubunun elinde topland
demokratik olmayan (devlet dzeni), btncl.
trajik sf.Fr. tragique 1. Trajedi ile ilgili. 2. mec. ok ackl, feci.
trajikomik sf.Fr. tragi-comique Hem ackl hem de gldrc zellii olan.
202
transatlantik sf.Fr. transatlantique 1. Atlantik Okyanusu'nu aan. 2. is. Atlantik

Okyanusu'nu aarak Avrupa ve Amerika arasnda alan gemi.
transseksel sf.Fr. transsexuel Hormon tedavisi grp ameliyat olarak cinsiyet
deitiren.
tripleks sf.Fr. triplex katl.
turistik sf.Fr. touristique 1. Turizmle ilgili olan. 2. Turistlerin gereksinimlerini
karlama amac gzeten, turistleri ilgilendirici nitelii olan.
Trkolojik sf.Fr. turcologique Trklk bilimi ile ilgili.
--
nik sf.Fr. unique Tek, ei olmayan.

niter sf.Fr. unitaire 1. Birliki, birlikten yana, birletirici (siyaset).
2. Merkeziyeti.
niversal sf.Fr. universal Evrensel.
remik sf.Fr. urmique remiyle ilgili olan.
rolojik sf.Fr. urologique tp roloji ile ilgili.
topik sf.Fr. utopique Hayal.
-V-
volkanik sf.Fr. volcanique 1. Volkanla ilgili. 2. Volkan zellii tayan.

3. Yanardan pskrmesi sonucu oluan.
vulgarize sf.Fr. vulgaris Herkesin anlayaca dzeyde olan.
-Z-
zoolojik sf.Fr. zoologique Hayvan bilimsel.

203
1.2.1 Sfat Terimler
-A-
abandone sf.Fr. abandonn sp. Dvemeyecek duruma gelen (boksr).

abstre sf.Fr. abstrait fel. Soyut.
akromatik sf.Fr. achromatique fiz. 1. Beyaz zmlemeden geiren,
renksemez. 2. bot. Hcrede boyay kabul etmeyen (blm).
aktif sf.Fr. actif 1. Etkin, canl, hareketli, alkan, faal. 2. Etkili, etken. 3. dbl.
Etken. 4. is. ekon. Bir ticarethanenin, ortakln para ile deerlendirilebilen mal ve
haklarnn tm.
aktel sf.Fr. actuel 1. Gncel 2. fel. Edimsel.
akut sf.ing. acute tp vegen.
alegorik sf.Fr. allgorique ed. Alegori ile ilgili.
alifatik sf.Fr. aliphatique kim. Ak zincirli (organik madde).
alkalik sf.Fr. alcalique kim. inde alkali bulunan, kalevi, antiasit.
amorf sf.Fr. amorphe fiz. Biimsiz.
anaerobik sf.Fr. anarobique biy. Oksijensiz yerde yaayabilen, yetiebilen.
anal sf.Fr. anal tp 1. Ansle ilgili. 2. zf. Ans yoluyla.
analjezik sf.Fr. analgsique tp Arkesen.
andemik sf.Fr. endmique tp Belli bir blgede sk grlen (hastalk).
anemik sf.Fr. anmique tp Kansz.
anesteziyolojik sf.Fr. anesthesiologique tp Anesteziyoloji ile ilgili.
anonim sf.Fr. anonyme 1. Ad san bilinmeyen. 2. ok ortakl. 3. ed. Yazan,
yapan, syleyeni bilinmeyen (eser).
antarktik sf.Fr. antarctique co. Gney Kutbu ile ilgili.
antiasit sf.Fr. antiacide kim. Alkalik.
antik sf.Fr. antique tar. lk adaki uygarlklarla, zellikle eski Yunan ve Roma
uygarlklar ile ilgili olan, antika.
antiseptik sf.Fr. antiseptique kim. 1. Antisepsi yapmak iin kullanlan (madde).
2. Antisepsi zellii olan (madde).
antitonal sf.Fr. antitonnail mz. Tona uygun olmayan.
apokaliptik sf.Fr. apocalyptique ed. Anlalmaz, kapal, karanlk (sz veya yaz).
apriori sf.Fr. a priori fel. nsel.
arkaik sf.Fr. archaque 1. Gzel sanatlarda klasik a ncesinden kalan. 2. ed.
Arkaizmle ilgili, eskimi (sz veya eser).
arktik sf.Fr. arctique co. Kuzey Kutbuyla ilgili, Kuzey Kutbu yaknnda olan.
armonik sf.Fr. harmonique mz. 1. Armoni ile ilgili olan. 2. is. Armonika.
armonize sf.Fr. harmonis mz. Tamamlayc sesler eklenmi (mzik paras).
asenkron sf.Fr. asynchrone fiz. E zamanl olmayan.
asetik sf.Fr. actique kim. Sirkeyle ilgili, sirkeyle ayn zellikleri tayan.
204
asimetrik sf.Fr. asymtrique mat. Bakmsz.

asosyal sf.Fr. asocial 1. Sosyal olmayan. 2. Ssl, gsterili, frapan. 3. sos. Genel
kabul grm kurallarn dnda hareket eden.
astronomik sf.Fr. astronomique astr. 1. astr. Gk bilimiyle ilgili olan. 2. Ar, ok
yksek, ok veya ar fazla.
atavik sf.Fr. atavique ant. Ataclkla ilgili.
ateist sf.Fr. athiste fel. Tanrtanmaz (kimse).
atletik sf.Fr. athltique 1. Vcudu gelimi, biimli, atlet gibi. 2. sp. Atletleri
ilgilendiren.
atmosferik sf.Fr. atmosphrique astr. Atmosferle ilgili, cevvi.
atomal sf.Fr. atomal fiz. Atomlarla ilgili olan, atomik.
atomik sf.Fr. atomique fiz. Atomal.
atonal sf.Fr. atonal mz. Yeni bir bestecilik rna gre, ton ve makam temeline
bal kalmadan oluturulan (beste).
-B-
bakteriyel sf.Fr. bactriel tp Bakterilerle ilgili.

bakteriyolojik sf.Fr. bactriologique tp Bakteri bilimi ile ilgili.
baz sf.Fr. base 1. Temel, esas. 2. is.mec. Taban. 3. is.kim. Bir asitle birletiinde bir
tuz oluturan madde, esas.
bazal sf.Fr. basal kim. Baz ok olan (tuz) veya bazn zelliklerini tayan (madde).
bazik sf.Fr. basique kim. 1. Baz nitelii gsteren. 2. Birleiminde asit ve baz
arl oran normal tuza gre az, fakat baz oran normal tuza gre yksek olan
(tuz).
brakisefal sf.Fr. brachyc phale anat. Kafatasnn n alt eksenine gre ksa olan
(kimse), ksa kafal.
bromhidrik sf.Fr. bromhydrique kim. Bromun hidrojenle birlemesinden oluan.
brt sf.Fr. brut 1. Kesintisi yaplmam, kesintisiz (para). 2. Daras karlmadan
tartlan (arlk).
205
-D-
debil sf.Fr. dbile tp Bedensel ve zihinsel bakmdan gsz.

dermatolojik sf.Fr. dermatologique tp Dermatoloji ile ilgili.
detone sf.Fr. dtonn mz. Yanl, kusurlu (ses).
dezenfektan sf.Fr. dsinfectent tp Mikrop krma zellii olan (madde).
dezenfekte sf.Fr. dsinfect tp Mikroplardan temizlenmi.
didaktik sf.Fr. didactique 1. retici. 2. is. et. retim yntemlerini ele alan
bilim, retim bilgisi.
dinamik sf.Fr. dynamique 1. fiz. Hareketli, her an deiebilen, duruk kart. 2. is.
fiz. Mekaniin kuvvet, hareket, enerji arasndaki ilikilerini inceleyen dal, devim
bilimi. 3. fel. Devimsel. 4. mec. Canl, etkin, hareketli.
diyabetik sf.Fr. diabtique tp eker hastal ile ilgili.
diyakronik sf.Fr. diacronique db. Art zamanl.
dogmatik sf.Fr. dogmatique fel. 1. Deney bilgisini, deneye dayanan kantlar hie
sayarak kanlarn inan retilerinden karan (dnce biimi). 2. is. Felsefe ve
din dogmalarnn mantksal ve sral bir yolla ortaya konuluu.
dalist sf.Fr. dualiste fel. 1. kici, ikicilik yanls. 2. kicilie ilikin.
-E-
egosantrik sf.Fr. gocentrique fel. Egosantrizm yanls.

eklektik sf.Fr. clectique fel. Semeci.
Ekvatoral z.sf.Fr. quatorial co. Ekvatorla ilgili, eleksel.
ekzotermik sf.Fr. exothermique kim. Isveren.
elektromanyetik sf.Fr. lectromagntique fiz. Elektromanyetii bulunan veya
bununla ilgisi bulunan.
elektronegatif sf.Fr. lectrongatif fiz. Elektrolizde art kutupta toplanma nitelii
olan (cisimler).
elektronik sf.Fr. lectronique fiz. 1. Elektron temeline dayanan, elektronla ilgili.
2. is. Serbest elektronlarn etkisiyle oluan olaylar inceleyen bilim dal.
elektropozitif sf.Fr. lectropositif fiz. Elektrolizde eksi kutupta toplanma nitelii
olan (cisimler).
elektrostatik sf.Fr. lectrostatique fiz. 1. Elektrikle ilgili. 2. is. Elektriklenmi
cisimler zerinde elektrii denge durumunda inceleyen fizik dal.
elipsoidal sf.Fr. llipsodale mat. Elipsoitle ilgili, elipsoit biiminde olan.
206
elipsoit sf.Fr. llipsoide mat. 1. Elipse benzeyen. 2. is. Bir elipsin kendi ekseni
etrafnda dndrlmesiyle oluan cismin biimi.
eliptik sf.Fr. lliptique mat. Elips ile ilgili, elips biiminde olan.
embriyolojik sf.Fr. embryologique biy. Embriyoloji ile ilgili.
endotermik sf.Fr. endothermique kim. Isalan.
enflasyonist sf.Fr. inflationiste ekon. Enflasyonla ilgili, enflasyona dayanan,
enflasyona bal.
enstrmantal sf.Fr. instrumental mz. Yalnz alglarla ilgili olan.
epidemiolojik sf.Fr. pidmiologique tp Epidemioloji ile ilgili.
epik sf.Fr. pique ed. Destans.
etimolojik sf.Fr. tymologique db. Kken bilimsel.
etnik sf.Fr. ethnique sos. Kavimle ilgili, budunsal.
ezoterik sf.Fr. sotrique fel. rek.
-F-
fantastik sf.Fr. fantastique 1. Gerekte var olmayan, gerek olmayan, hayal. 2. is.
ed. XVIII. yzyldan balayarak Fransada gelien bir edeb tr.
farmakolojik sf.Fr. pharmacologique tp Farmakoloji ile ilgili.
fetiist sf.Fr. ftichiste 1. sos. Fetiizmi uygulayan (kimse, gr). 2. psikol.
Fetiizme dkn (kimse).
filarmonik sf.Fr. philharmonique mz. 1. Mzii seven (kimse). 2. is.
Mzikseverlerin kurduu dernek.
fitopatolojik sf.Fr. phytopatologique bot. Fitopatoloji ile ilgili.
fon sf.Fr. fond 1. ekon. Belirli bir i iin gerektike harcanmak zere ayrlp iletilen
para, kaynak. 2. Sinemada, tiyatroda oyuncularn arkasndaki resim, fotoraf veya
eitli plastik gelerden oluan dekor, grnt. 3. Bir tabloda, zerinde konunun
ilendii boya kat. 4. mimaride stne baka eyler eklenen blm. 5. Bir
kuman alt dokusu. 6. ekon. Bir kuruluun mali kaynaklarnn tmnn gstergesi.
fonksiyonel sf.Fr. fonctionnel 1. Fonksiyonla ilgili. 2. levsel. 3. kim. Bir kimyasal
fonksiyonla ilgili.
fonolojik sf.Fr. phonologique dbl. Ses bilimi ile ilgili.
fotojenik sf.Fr. photognique fiz. 1. In baz cisimler zerine yapt kimyasal
etki ile ilgili veya bu etkileri yaratma zellii tayan. 2. Fotoraf kadn ok
etkileyen. 3. mec. Fotorafta veya sinema filminde gzel bir etki brakan (yz,
duru).
207
-G-
galvanize sf.Fr. galvanis tek. Paslanmaktan korumak iin erimi inkoya

batrlarak kaplanm.
gastroenterolojik sf.Fr. gastro-entrologique tp Sindirim bilimi ile ilgili.
gramatikal sf.Fr. grammatical dbl. Dil bilgisi, dil bilgisi kurallarna uygun.
-H-
helmintolojik sf.Fr. herminthologique zool. Kurt bilimi ile ilgili.

hemofil sf.Fr. hmophile tp Kanamas dinmeyen, hemofili hastalna tutulan
(kimse).
herbivor sf.Fr. herbivorous zool. Otul.
heterojen sf.Fr. httogne kim. Ayr cinsten.
heterotrof sf.Fr. htrotrophe biy. Dbeslenen.
hidrofil sf.Fr. hydrophile 1. Sucul. 2. zool. Su bcei.
hidrosiyanik sf.Fr. hydrocyanique kim. Siyanojen ile hidrojenin birlemesinden
oluan asit.
higrofil sf.Fr. hygrophile bot. Nemcil.
hijyenik sf.Fr. hyginique tp Salk koruma ile ilgili, salk bilgisine uygun,
sala yararl.
hiperbolik sf.Fr. hyperbolique mat. Hiperbol biiminde olan, hiperbol ile ilgili.
hiperboloit sf.Fr. hyperbolode mat. 1. Hiperbole benzeyen. 2. is. Hiperboln iki
ekseninden birinin, evresinde dndrlmesiyle ortaya kan yzey.
hipermetrop sf.Fr. hypermtrope tp 1. Cisimlerin grntleri a tabakann
gerisinde kald iin, yakn iyi gremeyen (gz). 2. Gzleri byle olan (kimse).
histolojik sf.Fr. histologique anat. Doku bilimi ile ilgili.
homojen sf.Fr. homogne 1. Badak. 2. mat. Btn terimleri ayn derecede olan.
homonim sf.Fr. homonyme dbl. Seste.
homotetik sf.Fr. homothtique mat. Aralarnda homoteti durumu bulunan.
hmanist sf.Fr. humaniste fel. nsancl.
208
--
idefiks sf.Fr. ide fixe psikol. Saplant, sabit fikir.

identik sf.Fr. identique mat. zde.
illegal sf.Fr. illgal huk. Yasa d.
immoral sf.Fr. immoral fel. Tretanmaz.
immnolojik sf.Fr. immunologique tp Baklk bilimi ile ilgili.
infinitezimal sf.Fr. infinitsimal mat. Sonsuz kk nicelikleri inceleyen
(matematik kolu).
inorganik sf.Fr. inorganique 1. Cansz olan. 2. kim. Organik olmayan, anorganik.
3. is. biy. Hcrelerin cansz blmleri. 4. is. tp Organlardaki bozukluktan ileri
gelmeyen hastalk.
iyonik sf.Fr. ionique fiz. ve kim. yonlardan oluan, iyonlarla ilgili.
izolatr sf.Fr. isolateur fiz. Yaltkan.
izomer sf.Fr. isomre kim. Ayn oranlarda birlemi ayn elementlerden oluan,
fakat molekllerinde atom gruplamalar deiik olduu iin birbirlerinden farkl
zellikler gsteren (maddeler).
izomori sf.Fr. isomori kim. E biim.
izoterm sf.Fr. isotherme co. E scak.
izotop sf.Fr. isotope fiz. Yalnz atomlarnn kitleleri ynnden birbirinden farkl
olan (ayn kimyasal element).
-J-
jeosantrik sf.Fr. gocentrique co. Yer zekil.

jeosismik sf.Fr. gosismique jeol. Bir patlama sonucu, derinlemesine yaylan
dalgalarn incelenmesi yoluyla yeryz katmanlarndaki madenleri aratrma
yntemi.
jeotermal sf.Fr. gothermal fiz. Scakl, yer iinde kalmaya veya buradan
gemeye bal olan s.
jinekolojik sf.Fr. gyncologique tp Jinekoloji ile ilgili.
jn sf.Fr. jeune 1. Gen. 2. is. sin. ve TV nemli rollerde oynayan gen oyuncu,
jnprmiye.
209
-K-
kadk sf.Fr. caduc huk. Deerini, nemini yitirmi, geerlilii kalmam, eskimi.
kanserolojik sf.Fr. cancrologique tp Kanser bilimi ile ilgili.
karakteristik sf.Fr. caractristique 1. Bir kimse veya nesneye zg olan (ayrc
nitelik), tipik. 2. is. mat. Bir logaritmann tam birimler anlatan blm.
karboksilik sf.Fr. carboxylique kim. Karboksilli.
kardiyolojik sf.Fr. cardiologique tp Kardiyoloji ile ilgili.
karnivor sf.Fr. carnivore zool. Etobur.
kataleptik sf.Fr. cataleptique tp 1. Katalepsi ile ilgili. 2. Katalepsiye tutulmu.
katalitik sf.Fr. catalytique kim. Katalizle ilgili.
kinetik sf.Fr. cintique fiz. 1. Hareketle ilgili, hareket sebebiyle oluan. 2. is. tek.
Hareket olaylarn inceleyen bilim dal. 3. is. kim. Kimyasal tepkimelerin hzlarn
inceleyen bilim dal.
kinik sf.Fr. cynique fel. Kinizm taraftar (kimse veya gr), sinik.
klor hidrik asit sf.Fr. chlorhydrique kim. Klor ile hidrojen bileii.
klorik sf.Fr. chlorique kim. Klorik asit.
kolektivist sf.Fr. collectiviste sos. Ortaklaac.
koloidal sf.Fr. colloidal kim. Zamk, jelatin yapsnda olan, koloit nitelikleri tayan.
kompleks sf.Fr. complexe 1. Karmak. 2. kim. Karmak. 3. is. Karmaklk,
karmaa. 4. is. Ayn ekonomik etkinlii gerekletiren sanayinin tesisler btn.
5. is. psikol. Ruhsal karmaa.
konik sf.Fr. conique mat. 1. Koni biiminde olan veya koni ile ilgili olan, mahruti.
2. is. Taban daire biiminde olan bir koninin bir dzlemle ara kesiti.
konkav sf.Fr. concave mat. ve fiz. bkey.
konsantre sf.Fr. concentr 1. Younlatrlm, youn. 2. kim. Deriik.
konsolide sf.Fr. consolid ekon. Vadesi uzatlan (bor), pekitirilmi.
konveks sf.Fr. convexe mat. ve fiz. Dbkey.
kostik sf.Fr. caustique kim. Hayvan ve bitki dokularn yakan, andran.
kozmik sf.Fr. cosmique astr. 1. Evrenle ve onun genel dzeniyle ilgili. 2. Haber
alma ile ilgili.
kozmolojik sf.Fr. cosmologique fiz. Evren bilimsel.
kritik sf.Fr. critique 1. Tehlikeli, endie veren (durum). 2. is. ed. Eletiri. 3. is.
Eletirmen.
kromatik sf.Fr. chromatique 1. fiz. Renkser. 2. biy. Kromozomlarla ilgili. 3. mz.
Yarm tonlardan oluan (ses dizisi).
kbik sf.Fr. cubique 1. Kp ve kesme biiminde olan. 2. Kbizm akmna uyularak
yaplm olan. 3. mat. Kp biiminde olan.
210
-L-
laik sf.Fr.laque huk. Din ilerini devlet ilerine kartrmayan, devlet ilerini
dinden ayr tutan.
lakrimal sf.Fr. lacrymal anat. Gzya kemii bezesi.
legal sf.Fr. lgal huk. Yasal.
lenfatik sf.Fr. lymphatique 1. Lenfle ilgili olan 2. tp Lenfatizme tutulmu olan
(kimse).
likide sf.Fr. liquid tic. Alacak ve verecekleri hesaplayarak sonucu belirlenmi.
likit sf.Fr. liquide 1. fiz. Sv. 2. is. ekon. Nakit.
lineer sf.Fr. linaire mat. 1. izgilerle ilgili olan. 2. izgilerle ilgili olan.
lirik sf.Fr. lyrique 1. Cokun, ilhamla dolu. 2. is. ed. ok etkili, cokun, genellikle
kiisel duygular dile getiren edebiyat. 3. ed. Eski Yunan edebiyatnda lir eliinde
sylenen (iir).
logaritmik sf.Fr. logarithmique mat. Logaritma ile ilgili.
lokal sf.Fr. local 1. Yresel. 2. tp Yerel. 3. is. Mzikli elencelerin yapld yer.
4. Dernekevi.
-M-
magmatik sf.Fr. magmatique jeol. Magma ile ilgili, magmasal.

majr sf.Fr. majeur 1. Byk, nemli. 2. is. mz. Bir makam, bir akort veya bir
araln oluma biimi. 3. is. fel. man. Byk nerme.
majskl sf.Fr. majuscule dbl. Byk harf.
makroekonomik sf.Fr. macroconomique ekon. Makroekonomi ile ilgili olan.
makrosefal sf.Fr. macrocphale anat. Ba anormal derecede byk olan (kimse).
maksimal sf.Fr. maximale 1. Azami. 2. mat. Maksimum.
maksimum sf.Fr. maksimum 1. Azami. 2. mat. Deiebilen bir niceliin
varabilecei en yksek olan (snr), maksimal, azami.
manyetik sf.Fr. manetique fiz. 1. Mknatsla ilgili, kendinde mknats zellikleri
bulunan. 2. is. Yzeyine manyetik kayt yoluyla bilginin depolanabildii
mknatslanabilir kaplamas olan plak ekilli tabaka.
marjinal sf.Fr. marginal 1. mec. Aykr. 2. is. mat. Son birim.
marke sf.Fr. marqu sp. "Takm oyunlarnda kar takmdaki bir oyuncuyu
yakndan izlemek, tutmak, glgelemek, markaja almak" anlamndaki marke etmek
birleik fiilinde geen bir sz.
matriarkal sf.Fr. matriarcal sos. Anaerkil.
211
mazoist sf.Fr. masochiste psikol. zezer.

mekanize sf.Fr. mcanis ask. Sava ve tama gereleriyle donatlm (kta veya
birlik).
metapsiik sf.Fr. mtapsychique psikol. Ruhtesi.
metilik sf.Fr. mthylique kim. Metil zellii tayan.
metis sf.Fr. mtis biy. Melez.
metrik sf.Fr. mtrique mat. lml.
mikoljik sf.Fr. myclogique bot. Mantar bilimi ile ilgili.
mikrobik sf.Fr. microbique tp 1. Mikroplu. 2. Mikropla ilgili, mikroba dayal.
mikrosefal sf.Fr. microcphale anat. Yetersiz gelime sonunda beyni ve kafatas
kk olan (kimse).
minimal sf.Fr. minimal mat. 1. Minimum. 2. Asgari.
minr sf.Fr. mineur 1. Daha kk. 2. mz. Daha kk. 3. is. fel. ve man. Kk
nerme.
mitral sf.Fr. mitral anat. Kalpte sol kulakk ile sol karnck arasnda bulunan
kapakla ilgili.
miyop sf.Fr. myope tp 1. Nesnelerin grntleri a tabakann n tarafnda kald
iin uza iyi gremeyen (gz). 2. Gzleri uza iyi gremeyen (kimse).
monogam sf.Fr. monogame sos. Tek eli.
motorize sf.Fr. motoris ask. Motorlu tatlarla donatlm (kta veya birlik).
-N-
narsist sf.Fr. narcissiste psikol. zsever.

nazal sf.Fr. nasal dbl. Genizsil.
negatif sf.Fr. ngatif 1. Olumsuz. 2. mat. Eksi, pozitif kart. 3. Gerekteki aydnlk
ve karanlk blmleri tersine gsteren fotoraf cam veya filmi.
neolitik sf.Fr. nolithique tar. Ta Devri'nin son a ile ilgili.
neozoik sf.Fr. nozoque jeol. nc ve drdnc zamanla ilgili.
neritik sf.Fr. nritique co. Ky eridinde deniz kabuklar, kum, akl vb. eylerle
oluan ynakla ilgili.
nevropat sf.Fr. nvropathe psikol. Sinir hastas.
nominal sf.Fr. nominal 1. Saymaca. 2. ekon. Yazl.
normal sf.Fr. normal 1. Kurala uygun, allagelen, olaan, dzgl, arl
olmayan, uygun. 2. Arl, eksiklii ve taknl olmama, ortalama durum.
3. mat. Arl, eksiklii ve taknl olmama, ortalama durum.
normatif sf.Fr. normatif fel. 1. fel. sos. Dzgsel. 2. Dzgsz.
nrolojik sf.Fr. neurologique tp Sinir bilimsel.
nroirrjik sf.Fr. neurochirurgique tp Beyin cerrahisi ile ilgili.
ntr sf.Fr. neutre fiz.1. Etkisiz. 2. Yansz. 3. mec. Tarafsz, yansz.
nkleer sf.Fr. nuclaire fiz. Atom ekirdei ile ilgili, ekirdeksel.
212
-O-
objektif sf.Fr. objectif 1. fel. Nesnel, subjektif kart. 2. fiz. Fotoraf makinesi,
mikroskop, drbn vb. optik aletlerle cisimlerden gelen nlar alp ekran.
oftalmolojik sf.Fr. ophtalmologique tp Gz bilimsel.
okapi sf.Fr. okapi zool. Gevi getirenlerden, Kongo'da bataklk ormanlarda
yaayan, byk bir antilop boyunda, gvdesi kzl kestane renginde, bacaklar beyaz
izgili bir memeli hayvan.
onkolojik sf.Fr. oncologique tp Onkoloji ile ilgili.
onomatopeik sf.Fr. onomatopique dbl. Yansmal.
ontik sf.Fr. ontique fel. Varlksal.
ontolojik sf.Fr. ontologique fel. Varlk bilimi ile ilgili, varlk bilimine ait.
optik sf.Fr. optique 1. Grme ile ilgili olan. 2. fiz. Fizik biliminin k olaylarn
inceleyen kolu. 3. Gzlk.
optimal sf.Fr. optimal ekon. mat. En uygun.
optimist sf.Fr. optimiste 1. yimser, pesimist kart. 2. is. sp. ocuklar iin
dzenlenen, tek yelkenli, tek kiilik yar.
oral sf.Fr. oral 1. Azcl. 2. Szl. 3. zf. Az yoluyla. 4. ed. Sze dayanan.
ornitolojik sf.Fr. ornithologique zool. Ku bilimi ile ilgili.
ortopedik sf.Fr. orthopdique tp Ortopedi ile ilgili olan.
otistik sf.Fr. autistique psikol. e ynelik olan.
ototrof sf.Fr. auto-trophe biy. zbeslenen.
oval sf.Fr. ovale 1. Yumurta biiminde olan, yumurtams, sbe, beyzi. 2. mat.
zellikle elips gibi iki simetri ekseni olan kapal erinin oluturduu ekil.
ovogon is.Fr. oogone biy. Su yosunu, mantar gibi ilkel bitkilerde dii cinslik
hcresi.
-P-
palmitik sf.Fr. palmitique kim. Doymu bir ya asidi CH3-(CH2)14-CO2H ve bu

asitten treyen birleikler.
palyatif sf.Fr. palliatif 1. Geici. 2. tp Geitirici.
panteist sf.Fr. panthiste fel. Tm tanrc.
parabolik sf.Fr. parabolique mat. Parabol biiminde olan, parabolle ilgili.
paralel sf.Fr. parallle 1. Ayn dzlem iinde ikier ikier bulunan ve kesimeyen,
kout, muvazi. 2. astr. Yerkresi zerinde izildii varsaylan, Ekvator'a paralel
emberlerden her biri. 3. mec.Ayn zaman iinde gelien veya ayn zellikleri
gsteren (olay, dnce vb.).
paralojik sf.Fr. paralogique psikol. 1. Manta uymayan. 2. Yanltc.
213
paranoyak sf.Fr. paranoaque tp 1. Paranoyaya tutulmu kimse. 2. Paranoya ile

ilgili.
parapsikolojik sf.Fr. parapsycologique psikol. Parapsikoloji ile ilgili.
parazitolojik sf.Fr. parasitologique biy. Asalak bilimi.
pasif sf.Fr. passif 1. fel. Edilgin. 2. ekingen, durgun. 3. dbl. Edilgen. 4. tic. Bir
mal varl stnde etki yapan, para ile deerlendirilebilir bor ve ykmllklerin
toplam.
pastoral sf.Fr. pastoral ed. ve mz. Kr yaantsn ve zellikle obanlarn ak ve
yaaylarn anlatan (edebiyat tr), obanlama.
patolojik sf.Fr. pathologique tp 1. Patoloji ile ilgili. 2. Bozulmu, ilemeyen.
patriarkal sf.Fr. patriarcal sos. Ataerkil.
payen sf.Fr. paen din b. Pagan.
pedagojik sf.Fr. pdagogique et. 1. Eitim bilimsel. 2. Eitimsel.
pediatrik sf.Fr. pdiatrique tp ocuk hastalklar ile ilgili.
pektoral sf.Fr. pectoral tp 1. Gse ait. 2. Gse veya akcier hastalklarna ait,
gs hastalklarna ilikin.
pesimist sf.Fr. pessimiste fel. Ktmser, optimist kart.
petrolojik sf.Fr. petrologique jeol. Petroloji ile ilgili.
piramidal sf.Fr. pyramidal 1. mat. Piramit biiminde olan. 2. Piramitle ilgili.
plralist sf.Fr. pluraliste 1. sos. oulcu. 2. fel. oku.
poligam sf.Fr. polygame sos. ok eli.
polimer sf.Fr. polimre kim. Tekrarlanan yapsal kmelerin oluturduu yksek
molekl arlkl (birleikler).
politeist sf.Fr. polythiste sos. ok tanrc.
potansiyel sf.Fr. potentiel 1. Gizli kalm, henz varl ortaya kmam olan, gizil.
2. Gelecekte olumas, gelimesi mmkn olan. 3. Kullanlmaya hazr (g,
yetenek). 4. fiz. Gizil g.
pozitif sf.Fr. positif 1. Olumlu, negatif kart. 2. mat. Art.
primitif sf.Fr. primitif fel. lkel.
psikopat sf.Fr. psychopathe tp Topluma kart davranlar sergileyen kii.
psiik sf.Fr. psychique psikol. Ruhsal.
-R-
radyoaktif sf.Fr. radioactif fiz. In etkin.

radyobiyolojik sf.Fr. radiobiologique fiz. Radyobiyoloji ile ilgili.
radyolojik sf.Fr. radiologique fiz. Radyoloji ile ilgili.
radyometrik sf.Fr. radiomtrique fiz. Radyometri ile ilgili.
rasyonalist sf.Fr. rationaliste fel. Aklc.
resesif sf.Fr. rcessif biy. ekinik.
214
restore sf.Fr. restaur mim. "Eski ve deerli bir yapy onarp eski durumuna
getirmek" anlamndaki restore etmek birleik fiilinde geen bir sz.
rlatif sf.Fr. relatif fel. Greceli.
-S-
sadik sf.Fr. sadique psikol. Sadistlik zellii olan.

salisilik sf.Fr. salicylique kim. St kabuundan karlan antiseptiklerle ilgili
olan.
santrifj sf.Fr. centrifuge 1. fiz. Merkezka. 2. is. Merkezka kuvvetten
yararlanarak bir karmn tad kebilir geleri ayrp ktrmekte kullanlan
laboratuvar aleti, santrifjr.
saprofit sf.Fr. saprophyte bot. rkl.
sentaktik sf.Fr. syntactique dbl. Sz dizimsel.
septik sf.Fr. sceptique fel. Kukucu.
serpantin sf.Fr. serpentin 1. Elencelerde kullanmak iin kendi zerine sarlarak
hazrlanan, savrulduunda zlen, renkli kttan yaplm ince ve uzun erit.
2. tek. Kalorifer tesisatnda bklm borularla yaplm stc. 3. min. Ylan ta.
sikatif sf.Fr. siccatif kim. 1. Ykseltgenerek polimerlemeye uygun olan. 2. is.
zellikle maden birleiklerinden oluan, katalitik zellikler tayan ve abuk
kurumasn salamak amacyla boya, vernik ve yal boyalara az miktarda katlan
madde.
simetrik sf.Fr. symtrique mat. Bakml.
sinik sf.Fr. cinique fel. Sinizm taraftar (kimse veya gr), kinik.
sistem is.Fr. systme 1. Dzen. 2. Bir sonu elde etmeye yarayan yntemler dzeni.
3. Yol, yntem. 4. Bir arac oluturan dzen, dzenek, tertibat. 5. Model, tip. 6. fel.
Dizge.
sitolojik sf.Fr. cytologique biy. Hcre bilimsel.
sofistike sf.Fr. sophistiqu 1. Yapmack. 2. Yanltc. 3. tek. Karmak. 4. mec.
Karmak.
sosyal sf.Fr. social sos. Toplumsal.
sosyolojik sf.Fr. sociologique sos. Toplum bilimsel.
statik sf.Fr. statique 1. Hareketi olmayan. 2. fiz. Kuvvetlerin dengelenmesi ile ilgili.
3. is. fiz. Duruk. 4. is. fiz. Dalgal akml elektrik motor ve retelerinde hareket
etmeyen blm, stator. 5. mec. Gelime, ilerleme gstermeyen.
steril sf.Fr. strile 1. Verimsiz, ksr. 2. tp Her eit mikroptan arnm, sterilize.
sterilize sf.Fr. strilis 1. Bozulmasna yol aabilecek mikroorganizmalardan ve
fermentlerden sterilizasyon yntemiyle arnm olan (rn vb.) 2. Ksrlatrlm.
3. tp Steril.
stratejik sf.Fr. stratgique 1. Strateji ile ilgili. 2. ask. Askeri bir gr asnn
nemini belirten, sava dorudan doruya ilgilendiren.
215
-T-
tartarik sf.Fr. tartarique kim. Yapsnda iki alkol ve iki asit bulunan (madde).
teleolojik sf.Fr. tlologique fel. Erek bilimsel.
telepatik sf.Fr. tlpathique psikol. Telepati ile ilgili.
teolojik sf.Fr. thologique fel. Tanr bilimiyle ilgili.
termik sf.Fr. thermique fiz. 1. Isl. 2. is. Isnn retilmesini, iletilmesini ve
kullanlmasn inceleyen fizik dal.
termonkleer sf.Fr. thermonuclaire fiz. Ancak ok yksek scaklklarda, hafif
elementler arasnda doan (ekirdeksel tepkime).
tersiyer sf.Fr. tertiaire kim. ncl.
toksikolojik sf.Fr. toxicologique tp Toksikoloji ile ilgili.
travmatolojik sf.Fr. traumatologique tp Sarsnt bilimsel.
trigonometrik sf.Fr. trigonomtrique mat. Trigonometri ile ilgili.
--
rolojik sf.Fr. urologique tp roloji ile ilgili.
-V-
virolojik sf.Fr. virologique tp Viroloji ile ilgili.

vokal (I) sf.Fr. vocal 1. Sesle ilgili. 2. is. mz. yi ilenmi, dzenlenmi ses.
216
1.3. nlemler
-A-
alo nl.Fr. all Telefon konumasna balarken kullanlan bir seslenme sz.
aport nl.Fr. apporte Avn veya kendisine gsterilen eyin zerine atlp getirmesi
iin kpee verilen buyruk sz.
-B-
bonjur nl.Fr. bonjour 1. Gnaydn. 2. is. esk. Uzun siyah ceketle, izgili
pantolondan olan erkek giysisi.
-M-
mersi nl.Fr. merci Teekkr ederim anlamnda kullanlan bir sz.

217
1.3.1 nlem Terimler
-A-
ar nl.Fr. ask. Yr komutu.
1.4. Zarflar
-A-
antagonist zf.Fr. antagoniste Dmanca.

antrparantez zf.Fr. entre paranthses Sz arasnda, sras gelmiken.
-K-
korakor zf.Fr. corps corps Gs gse, omuz omuza, baa ba.
-T-
transit zf.Fr. transit 1. Bir yerden dinlenmeden, beklemeden, durmadan (gemek).

2. sf. Geici. 3. is. Mallarn bir lkenin topraklarndan gmrksz gemesi.
218
2. talyancadan alnan szckler
2.1. simler
-A-
antika is.t. antica 1. Tarihsel deeri olan eski eya. 2. Eski alardan kalma eser.
3. Mendil, rt, yatak araf vb. bezlerin kenarlarna paralel ipliklerden bir blm
ekilip dikey olanlarn ikisi, bir arada tire ile sarlarak yaplan di di ss, san
dii, ajur. 4. sf. Antik. 5. sf. mec. Genele, olaana, gelenee aykr, acayip, tuhaf.
arya is.t. aria Operalarda solistlerin birinin orkestra eliinde syledii, genellikle
kendi iinde btnl olan para.
-B-
balo is.t. ballo Dansl ve zel giysili gece elencesi.

balya is.t. balla 1. ember ve demir tellerle balanm ticaret eyas. 2. Denk.
balyemez is.t. ballamezza esk. Kara ve deniz savalarnda kullanlan, orta apta,
uzun menzilli, tuntan top.
banka is.t. banca 1. Faizle para alp veren, kredi, iskonto, kambiyo ilemleri
yapan, kasalarnda para, deerli belge, eya saklayan ve daha baka ekonomik
etkinliklerde bulunan kurulu. 2. Bankaclk ileminin yapld yer.
banyo is.t. bagno 1. Yaplarda, iinde ykanlan blm. 2. Banyo kvetinde
ykanma ii. 3. Tedavi amac ile hazrlanan ilal su. 4. Vcudun bir blmn veya
btnn, fiziksel veya kimyasal bir etki altnda bir sre bulundurma ilemi.
5. Fotoraflkta ve filmcilikte duyarl yzeylerin ilenmesinde belirli bir ilemin
gerektirdii maddeyi erimi olarak iinde bulunduran sv. 6. Film ve fotoraf
kadn bu svya batrma.
219
baraka is.t. baracca Tahta, inko vb. hafif eylerden yaplm, temelsiz ereti
yap.
baratarya is.t. barataria Kaptann, tayfalarn, gemi sahibine, armatre veya
sigorta ortaklna bilerek verdikleri zarar.
barba is.t. barba esk. htiyar Rum meyhanecisi.
barbata is.t. barbetta Kalelerde mazgal ve mazgal siperlerinin oluturduu girintili
kntl d duvarlarn st blm, kale korkuluu.
bara is.t. barza esk. 1. Orta ada kullanlan krekli ve yelkenli tama gemisi.
2. Kalyon trnden kk sava gemisi.
baret is.t. baretto ilerin balarna giydikleri, metal veya plastikten yaplm
koruyucu balk.
baston is.t. bastone 1. Yrrken dayanmaya yarayan, aa veya metalden yaplan
ara. 2. Geminin ba tarafndaki yatk direin darya doru uzanan paras.
bavul is.t. baule Yolculukta, iine eya konulan byk anta.
baza is.t. base 1. Mobilyann uzunluunca konulan dar ayak. 2. Dolap gvdesinin
zemine dzgn oturmasna yarayan ereve eklindeki kaide. 3. Yatan yerden
yksek olmasn salayan veya sandk olarak kullanlan bo blmesi.
berber is.t. barbiere 1. Sa ve sakaln kesilmesi, taranmas ve yaplmas iiyle
uraan veya bunu meslek edinen kimse. 2. Bu iin yapld dkkan.
bilano is.t. bilancio 1. Bir kuruluun, bir ticarethanenin belirli bir dnem
sonundaki veya belirli bir gndeki tanr ve tanmaz varlklar ile bunlar salamak
iin kullanlan z ve yabanc kaynaklar dengeli olarak gsteren izelge. 2. mec.
Giriilen herhangi bir ite, belirli bir sre sonunda elde edilen iyi ve kt sonularn
karlkl durumu.
bilardo is.t. biliardo uha kapl bir masa zerinde, fil dii toplarla ve isteka ile
oynanan bir oyun.
bilye is.t. biglia 1. ocuklarn oynamak iin kulland ta, maden, toprak, cam
vb.nden yaplm kk yuvarlak nesne, misket, zpzp. 2. Motorlu tatlarda dnme
veya srtnme etkilerini azaltmak, anmay ve enerji yitimini nlemek iin,
gbeklerdeki yataklara yerletirilen, ounlukla elikten, kk yuvarlak.
bira is.t. birra Arpa ile erbeti otunu mayalandrarak yaplan bir iki, arpa suyu.
boci.is.t. Ar yk tamaya yarayan, iki kaln ve kk tekerlei olan el arabas.
boada is.t. bigatta 1. Kll ve sodal su ile amar ykama. 2. Ykanmak zere
hazrlanm amarn zerine scak kl suyu szme ii.
-C-
cvata is.t. chiavarda Birbirine balanmak istenen aa veya demir paralarnn

zerinde hazrlanm olan deliklerden geirilerek ucuna somun taklp sktrlan iri
bal vida.
220
conta is.t. giunta Geirmezlii salamak iin sktrlm iki yzey arasna
yerletirilen, genellikle kauuk ve kurundan yaplan ince para.
--
apa is.t. zappa 1. Tarlalarda topra ilemek iin kullanlan aa veya demir sapl
kaz arac. 2. apalama ii.
apari is.t. chiapparei Beden, kstek ve ine blmlerinden meydana gelen, her
bir ineye hindi, horoz, kaz, mart, tavuk, rdek vb. kularn kanat, kuyruk tyleri
taklan ok ineli bir tr olta takm.
ikolata is.t. cioccolata Kakaonun ierisine eker, st, fstk, fndk vb. katlarak
yaplan bir tr tatl yiyecek.
imento is.t. cemento Killi kalkerleri zel frnlarda piirip ezmekle elde edilen,
amuru arabuk katlap sertleen ve yaplarda har malzemesi olarak kullanlan
kl renginde veya beyaz toz.
inko is.t. cinque 1. Tombala oyununda kartn bir veya iki srasn doldurma.
2. nl. Tombala oyununda kartn bir veya iki srasn ilk olarak doldurduunda
kazandn bildiren ve aka sylenen sz.
-D-
dalavere is.t. il dare e lavere tkz. Yalan dolanla gizlice grlen kt i, gizli
oyun.
dama is.t. dama Karelere ayrlm zemin zerinde on alt tala iki kii arasnda
oynanan oyun.
damacana is.t. damigiana Su vb. svlar tamaya yarayan, dar azl, ikin
karnl, genellikle hasr veya plastik sepet iinde korunan byk ie.
damasko is.t. damasco ounlukla demelik olarak kullanlan, keten ve ipek
karm bir tr kuma.
dara is.t. tata 1. Kabyla birlikte tartlan bir nesnenin kabnn arl. 2. Bu kabn
arlna karlk olarak terazinin br kefesine konulan arlk, abra. 3. inde yk
tanan aracn bo durumdaki arl.
221
depozito is.t. deposito 1. Bir taahht srasnda yatrlan gvence veya balanma
paras. 2. Kabyla birlikte satlan bir maln kab iin alnan ve kap geri getirildiinde
alcya verilen para.
diaspora is.t. 1. Yahudilerin ana yurtlarndan ayrlarak yabanc lkelerde yerleen
kollar. 2. Herhangi bir ulusun yurdundan ayrlm kolu.
dineri is.t. dineri skambil katlarndaki iaretlerden karo.
diploma is.t. Bir kimseye herhangi bir okulu veya renim programn baaryla
tamamladn, bir derece veya unvan kullanmaya hak kazandn, bir i, sanat
veya meslek dalnda alabilme yetkisi elde ettiini belirtmek iin bir retim
kurumu tarafndan dzenlenip verilen resm belge, icazetname, ehadetname.
dragoman is.t. dragomanno Tercman, dilma.
dello is.t. duello 1. ki kii arasnda, tanklar nnde yaplan silahl vuruma.
2. ki kii arasnda tanklar nnde yaplan szl atma. 3. mec. ki siyasi,
ekonomik g arasndaki atma.
dmen is.t. timone 1. Hava ve deniz tatlarnda, tata istenilen yn vermeye ve
belirli bir dorultuda gtrmeye yarayan hareketli para. 2. mec. Ynetim, idare.
3. argo. Dalavere, hile.
dzine is.t. dozzina Ayn cinsten on iki parann oluturduu takm.
-E-
emprezeryo is.t. impreserio Bir sanatnn alma programlarn ve anlamalarn

belli bir yzde karlnda dzenleyen kimse.
espresso is.t. espresso Kaynatlarak koyu kvaml duruma getirilen sert talyan
kahvesi.
-F-
fabrika is.t. fabrica lenmemi veya yar ilenmi maddelerin makine, ara vb. ile
ilenerek tketime hazr duruma getirildii sanayi kuruluu, retimevi.
faeta is.t. facetta Elmasn yontulmu yzlerinden her biri.
falata is.t. falcetto Eri kundurac ba.
222
fanila is.t. phanella 1. Genellikle ince pamuk ipliinden dokunmu, ten zerine
giyilen i amar. 2. sf. Yumuak ynden rlm veya dokunmu, hafif ve
gevek (kuma).
farbala is.t. falbala Frfr.
ferma is.t. ferma Av kpeinin gizlendii yerden av gzetlemesi.
fermene is.t. paramano. esk. Trl naklarla ilemeli, n kavumayan, yelee
benzeyen bir giysi.
fileto is.t. filetto Kasaplk hayvanlarn srtnda, dikensi knt boyunca iki yandaki
et.
firkete is.t. forchetta Kadnlarn salarn tutturmak iin kullandklar U
biimindeki naylon veya telden sa tokas, engelli ine.
fiyaka is.t. fiacco Gsteri, alm, afi, caka.
fiyasko is.t. fiasco Bir giriimde gln ve baarsz sonu.
fiyonk is.t. fianco Kurdele, erit, kuma vb.nin kelebek eklinde balanm biimi.
flama is.t. flamma 1. aret olarak veya eitli amalarla kullanlan kk bayrak.
2. Mhendislerin, haritaclarn kulland renkli belirtme sr.
flori is.t. fiore esk. Altn para.
fodra is.t. fodera Dz ve dik durmas iin elbisenin baz yerlerine kumala astar
arasna konulan sert ve kolal bez.
forma is.t. forma 1. Biim, ekil. 2. rencilerin, sporcularn, baz mesleklerde
alanlarn giydikleri, bal bulunduklar okul, spor kulb veya meslekleri belirten
tek tip giysi. 3. Tek kat tabaka zerine baslan on alt sayfalk krlm kitap
paras.
forsa is.t. forza esk. Gemilerde krek eken tutsak veya hkml kimse.
fota is.t. fusto inde arap yaplan bir eit f.
foya is.t. foglia Parltsn artrmak iin elmas talarnn altlarna konan ince metal
yaprak.
francala is.t. frangiula yi nitelikli undan yaplan ince uzun ekmek.
furya is.t. furia Olaandan ok fazla bulunma durumu.
fnye is.t. fogna 1. Barut vb. patlayc maddeleri atelemek iin kullanlan kapsl.
2. Topu atelemek iin falya deliine konulan ara.
-G-
gala is.t. gala 1. Resmi bir trenden sonra yaplan byk ve gsterili len. 2. Bir
temsilin ilk oynan veya bir filmin ilk gsterimi.
galeta is.t. galetta Frnda iyice piirilerek kurutulan eitli biimde unlu yiyecek.
gamsele is.t. Kauuktan yaplm, su geirmeyan yamurluk.
gardiyan is.t. guardiano Cezaevlerinde dzeni, tutuklularn yasalara uygun
biimde davranmalarn salamakla grevli kimse.
223
gazete is.t. gazetta 1. Politika, ekonomi, kltr ve daha baka konularda haber ve
bilgi vermek iin, yorumlu veya yorumsuz, her gn veya belirli zaman aralklaryla
karlan yayn. 2. Bu yaynn ynetildii, hazrland, basld yer.
gazino is.t. casino 1. Yemek yenilen, gsteri izlenen, mzik dinlenen, bazen oyun
sergilenen elence yeri. 2. Byk kahvehane ve birahane.
gomalak is.t. gomma lacca Alkolde eriyen hayvansal reine.
gondol is.t. 1. Genellikle Venedikte kullanlan, ayakta, k tarafta tek krekle
yrtlen, 10 m uzunluunda, yass ve iki ba yukarya kvrk kayk. 2. Genellikle
sz ve nianlarda kz tarafna iine eker, ikolata vb. konularak armaan olarak
verilen, kesme cam veya gmten, yayvan, kayk biiminde tabak.
grosa is.t. grossa On iki dzine.
gusto is.t. gusto Beeni.
-H-
heyamola is.t. hey a mola Gemicilerin veya iilerin birlikte bir ey ekerken
haydi ek, ha gayret anlamlarnda bir azdan yksek sesle ve makamla
syledikleri sz.
-I-
skarta is.t scarta 1. Baz iskambil oyunlarnda kullanlmas gerekmediinden bir

yana braklan katlar. 2. Herhangi bir nedenle deerini yitirmi mal.
stampa is.t. stampa 1. Aa, metal vb. zerine oyulduktan sonra bir yere baslan
biim. 2. Bu tr biim veya resimleri basmaya yarayan kalp, damga, mhr.
3. inde, mhr, damga vb.ni mrekkeplemeye yarayan uha bulunan kutu.
224
--
imparator is.t. imperatore Bir imparatorluu yneten kimse, ilhan.

iskarpela is.t. scarpello Tahta, metal veya ta ilemeye yarayan elik ara.
iskarpin is.t. scarpino keli, konsuz ayakkab.
iskarto is.t. scarto Yapa krnts.
ispeniyari is.t. esk. Eczaclk.
ispermeet is.t. Balinalardan ve zellikle ispermeet balinasnn bandan
karlan, mum yapm ve kozmetik sanayisinde kullanlan beyaz bir madde.
ispir is.t. sbirro At veya araba ua.
ispiralya is.t. spiraglio Gemi kamaralarn aydnlatmak iin gvertelerde alan
kk yuvarlak caml kaporta.
ispirto is.t. spirito hlk. 1. Alkol. 2. mec. ki.
istadya is.t. stadia Uzakta bulunan iki noktann arasn lmekte kullanlan ara.
isteka is.t. stecca 1. Bilardo oyununda toplara vurmak iin kullanlan sopa.
2. stika. 3. Basmevlerinde kitap formalarn krmak, katlamak iin kullanlan sert
tahta veya kemikten yaplm ara.
istif is.t. stiva 1. Eya veya baka nesnelerin dzgn bir biimde st ste
konulmasyla oluan yn. 2. Kereste, tahta vb. aa rnlerini kurutmak veya
bekletmek amac ile belirli dzenlerde st ste dizerek yaplan yn. 3. Stok.
istika is.t. stecca Ayakkablarn altn parlatmak iin kunduraclarn kulland
kemik, isteka.
istimator is.t. stimatore Gmrklerde mallara deer bien grevli.
iporta is.t. sporta 1. Gezici satclarn mallarn koymaya yarayan yayvan sepet
veya bu ii gren, ona benzer ara, sergi. 2. Akta yaplan sat.
-J-
Japon z.is.t. giappon 1. Japonya halkndan veya bu halkn soyundan olan kimse.
2. sf. Japon halkna zg olan.
225
-K-
kadastro is.t. catastro Bir lkedeki her eit arazi ve mlklerin yerinin, alannn,
snrlarnn ve deerlerinin devlet eliyle belirlenip plana balanmas ii.
kadro is.t. quadro 1. Bir kamu kuruluunun, bir iletmenin, denetim veya
ynlendirme ilerini gerekletirenler ve bunlarn tad, dev, yetki ve
sorumluluklarn hepsi. 2. Bu kii ve sorumluluklar say, nitelik ve aamalaryla
gsteren izelge. 3. Bu izelgedeki yer. 4. Bisiklet ve motosiklette iskeleti oluturan
metal blm. 5. Bir ite grev alan kii veya kiiler, ekip.
kalamazo is.t. calamazoo Banka, ticarethane vb. yerlerde kullanlan ve cilt
kapaklar zel bir dzen ve anahtarla gevetilip sktrlabilen defter.
kalantor is.t. galantuomo Gsterii seven, varlkl kimse.
kaln is.t. calzino stne baka bir ey giyilmek iin abadan veya meinden
yaplan izme biiminde ayak giysisi.
kamano is.t. argo Ykleme, aktarma, elden ele geirme.
kamarot is.t. camerotto Gemilerde yolcularn hizmetine bakan grevli.
kamineto is.t. caminetto Kk ispirto oca, ispirtoluk.
kampana is.t. campana 1. an. 2. Tekerlein dingil zerindeki fren mekanizmas.
kanata is.t. canetta Az geni, tek kulplu su kab.
kanavie is.t. canovaccio 1. El ileri iin kullanlan seyrek dokunmu keten bezi.
2. Bu bezin zerine yaplm olan ileme. 3. uval olarak kullanlan kendirden veya
kenevirden yaplm seyrek bez.
kanca is.t. gancio Bir ey ekmeye yarar, ucu engelli demir ubuk.
kanlar is.t. cancelliere Eliliklerde, konsolosluklarda yaz ve evrak ilerini
yrten grevli.
kanlarya is.t. cancelleria 1. Elilik ve konsolosluklarda ynetimle ilgili
grevlilerin btn. 2. Bu grevlilerin alt yer.
kapela is.t. capello apka.
kapuino is.t. cappucciono Kremal, stl talyan kahvesi.
karamela is.t. caramella Eritilmi ve biraz yaklm ekerle yaplan ekerleme.
karavana is.t. carovana 1. Genellikle orduda veya yatl okul ve cezaevlerinde
yemek datmada kullanlan, byk metal kap. 2. Bu kaptan datlan yemek.
3. nce, yass elmas. 4. argo At taliminde hedef tahtasn bile vuramama.
karmanyola is.t. carmagnola ehir iindeki ssz yollarda lmle korkutarak
yaplan soygunculuk.
karyola is.t. carriola zerine yatak konulup yatlan tahta veya metal ev eyas.
kasatura is.t. caccitare Sng gibi tfein namlusu ucuna taklan veya bel
kayna asl olarak tanan bir eit bak.
kakaval is.t. caccioccavallo 1. Tekerlek biiminde, sar renkte, kaara benzeyen
bir tr peynir. 2. sf. argo Aptal, sersem.
kerte is.t. quarta Derece, radde.
krlent is.t. ghirlanda 1. iek veya yaprak ilemeli ss. 2. lemeli veya ilemesiz
bir tr kk yastk.
226
kola is.t. colla 1. Gmlek, rt vb. eyleri kolalamakta kullanlan zel niasta.
2. Kat veya bez yaptrmakta kullanlan kaynatlm niasta bulamac.
3. Kolalama.
kolonya is.t. colonia inde limon, lavanta, ttn vb. bitkilerin ya bulunan, hafif
kokulu alkoll bir madde.
kolpo is.t. colpo 1. Bilardo oyununda vuru. 2. argo Dalavere.
komedya is.t. commedia Komedi.
komposto is.t. composta 1. Hoaf. 2. Bitki artklarndan yaplan gbre.
konina is.t. concina Oyun katlarnda ikiliden altlya kadar olan katlar.
konfeti is.t. confetti Dn, balo vb. elencelerde, spor karlamalarnda serpilen,
kk yuvarlak pul biiminde kesilmi renkli kat paralar.
konken is.t. conchin Bir eit iskambil oyunu.
konsulto is.t. consulto Konsltasyon.
kontrasomun is.t. contra + Fr. saumon Kap tokman ters dndren somun.
kopya is.t. copia 1. Bir sanat eserinin veya yazl bir metnin taklidi. 2. Suret
karma ii. 3. Bir snavda sorular cevaplamak iin baka birinden veya yerden
gizlice yararlanma. 4. Yazl snavda gizlice bakmak iin hazrlanm kat. 5. sf.
Taklit edilmi olan.
korna is.t. corna 1. Motorlu tatlarda, bisikletlerde sesle iaret vermek iin
kullanlan ve iinden hava geirilerek alnan boru, klakson. 2. Bu borudan kan
ses.
korsan is.t. corsar 1. Dman veya kendi ulusunun gemilerine saldran deniz
haydudu, deniz hrsz. 2. mec. Bakalarnn hakkn zor kullanarak alan kimse.
3. sf. zinsiz olarak oaltlan (kitap, kaset vb.) 4. sf. mec. Bir hakk izinsiz olarak
kullanan.
korte is.t. corte Aktalk, flrt.
krema is.t. crema 1. Bir eit yumurtal st tatls. 2. Stn yznden toplanan
yal katman. 3. Kevgirden geirilmi, krema veya stle koyulatrlm orba.
kukuleta is.t. cocoletta Yamur, souk vb. d etkilere kar baa geirilen, giysiye
dikili veya ayr olarak kullanlan balk.
kumanda is.t. comando 1. Komuta. 2. Elektronik aygtlar belli bir uzaklktan
ynetmeye yarayan kablosuz alet.
kupa is.t cuppa 1. Cam veya seramikten yaplm, kulplu, byk bardak. 2. sf. Bu
bardan alabilecei miktarda olan. 3. Altn, gm, bronz veya kristalden yaplm,
yarma dl olarak verilen ayakl kap. 4. Yarma dl olarak verilen herhangi
bir sanat eseri. 5. skambil katlarnn drt grubundan benekleri krmz, kalp
biiminde olan, yrek.
kurdele is.t. cordella 1. Geni ipekli erit. 2. Belli bir biim verilmi saa veya
giysinin yakasna taklan ince kuma.
227
-L-
laka is.t. lacca Lak.

lapa is.t. lappa Niastal tanelerin, su ile kaynatlarak bulama kvamna getirilmi
durumu.
lata is.t. cocaletta esk. Osmanllarda ilmiyenin giydii bir stlk tr.
lavabo is.t. lavabo 1. zerinde su musluklar bulunan, porselen, emaye, sac
vb.nden yaplm, el, yz, bulak ykamaya yarar, ukur yer veya eya. 2. Tuvalet.
3. mec. Lokanta, gar vb. yerlerde bu dzenin bulunduu yer.
lavanta is.t. lavanda Lavanta ieinden yaplan ispirtolu esans.
lazanya is.t. lasagna Bir tr talyan makarnas.
limaki is.t. limacci Ayakkabclkta kullanlan kk ee.
limonata is.t. limonada Su, eker ve limon suyundan yaplan erbet.
lira is.t. lira 1. Yz kuru deerinde Trk para birimi, teklik. 2. Baz lkelerin para
birimi. 3. esk. Yedi gram arlnda altn sikke, sar lira.
liret is.t. esk. talya'nn para birimi.
liste is.t. lista Alt alta yazlm eylerin btn, dizelge.
loca is.t. loggia 1. Tiyatro, sinema vb. elence yerlerinde veya parlamento
salonlarnda zel blme. 2. Masonluk blmlerinden her biri.
lokanta is.t. locanda 1. Yemek piirilip satlan yer, aevi, restoran. 2. hlk. A.
lonca is.t. loggia esk. Belli bir i kolunda usta, kalfa ve raklar iine alan dernek,
korporasyon.
lorta is.t. lorta Ayakkab kalbnn ap.
lostra is.t. lustra Ayakkab boyama.
lotarya is.t. lotteria Ad veya numara ekilerek oynanan ans oyunlarnn genel ad.
lunapark is.t. luna + ng. park Trl elence ve oyun kurulular bulunan alan.
-M-
madalya is.t. medaglia Savata yararlk gsterenlere, yarlarda derece alanlara

dl, bazen de nemli bir olay dolaysyla ilgililere hatra olarak verilen metal
nian.
madalyon is.t. medagliona Boyna zincirle taklan, genellikle deerli metalden
yaplm, iine kk resim gibi eyler konulan, trl biimde ss eyas.
mafya is.t. mafia 1. Yasa d ilerle uraan, zor kullanarak birtakm gizli karlar
salayan rgt. 2. Bu rgte mensup olan kimse.
228
makarna is.t. maccherone 1. rmik veya una yumurta kartrlarak hazrlanm

trl biimlerdeki kuru hamur. 2. Bu hamurdan yaplan yemek. 3. argo talyan lireti.
maltz is.t. maltese 1. ounlukla yemek piirmekte kullanlan, iinde zgaras
bulunan, ayakl ve tanr ocak. 2. z.is. Maltal.
manca is.t. mangia 1. Yiyecek. 2. Kedi, kpek yiyecei.
mandalina is.t. mandarino Turungillerden, lman iklimlerde yetien ve portakala
ok benzeyen bir aa.
manifatura is.t. manifattura Fabrika yapm her trl kuma, bez vb. dokuma.
manivela is.t. manovella 1. Bir ucunun bal bulunduu bir nokta evresinde
dnen kol. 2. Kaldra.
mano is.t. mano argo Kumar oynatan kiinin kazantan ald pay.
marka is.t. marca 1. Resim veya harfle yaplan iaret. 2. Bilet, para yerine
kullanlan metal veya baka eyden para. 3. Bir ticari mal, herhangi bir nesneyi
tantmaya, benzerinden ayrmaya yarayan zel ad veya iaret. 4. mec. Tannm
rn, saygn kii vb.
martin is.t. martini hlk. Tek kurun atan bir tr tfek.
mekanizma is.t. mechanisma 1. Belli bir sonuca ulamak iin karmak bir
biimde dzenlenmi organ veya paralar birleimi, sistem, dzenek. 2. Organlarn
ileyi biimi. 3. Ateli silahlarn ilemesini salayan mekanik blm. 4. mec. Olu,
ortaya k, ileyi.
mira is.t. mira Arazi zerinde seilmi bir iaret noktasnn deyini gsteren, yn
belirtmek iin uzaktan gzlenen, geometrik biimli tahta lata.
miza is.t. misa Kumarda ortaya srlen para.
mobilya is.t. mobilia Oturulan, yemek yenilen, allan, yatlan yerlerin
denmesine yarayan tanabilir eyaya verilen genel ad, mble.
moda is.t. moda 1. Deiiklik gereksinimi veya sslenme zentisiyle toplum
yaamna giren geici yenilik. 2. Belirli bir sre etkin olan toplumsal beeni, bir
eye kar gsterilen ar dknlk 3. sf. Geici olarak yenilie ve toplumsal
beeniye uygun olan.
modistra is.t. modistra Kadn terzi.
mortadella is.t. mortadella Bir tr talyan sucuu ve brei.
morto is.t. morto argo l.
mostra is.t. mostra rnek, gstermelik, model.
mozerella is.t. mozzerella nek stnden yaplan, kk, yal, yuvarlak biimde
kzartlarak da yenilen bir peynir tr.
-N-
numara is.t. numero 1. Bir eyin bir dizi iindeki yerini gsteren say, rakam.
2. l. 3. Benzer eyleri ayrt etmek iin her birinin zerine iaret olarak yazlan
say. 4. renciye verilen not. 5. Okullarda rencileri birbirinden ayrt etmek iin
her birine verilen say. 6. mec. Elendirici oyunlardan her biri. 7. argo Hile, dzen,
dalavere, yalan.
229
-O-
ombra is.t. ombra Dorama ilerini kahverengiye boyamakta kullanlan toprak

boya.
opera is.t. opera 1. Szlerinin btn veya ou arkl olarak sylenen mzikli
tiyatro eseri. 2. Bu eseri oynayan sanat topluluu. 3. Byle eserlerin oynand
yap.
-P-
pala is.t. pala 1. Kavisli, ksa, u blm geni, kabzasna doru daralan bir kl
kl. 2. Krek vb. aralarn, enli ve yass blm. 3. Bir yere aprazlama konulan
yass kiri veya kereste.
palanga is.t. palanco Bir halatla makaralardan oluturulan, ar cisimleri
kaldrmaya, saa sola dndrmeye yarayan dzenek.
palyao is.t. pagliaccio Kendisini seyredenleri gldren ve elendiren, acayip
klkl, yz ar ve komik biimde boyal oyuncu.
palyo is.t. Ksa ve iki yan keskin, dz kl.
pandispanya is.t. pan di Spagna Yumurta katlarak yaplan ekerli, kabark,
yumuak bir tr pasta.
papa is.t. pappa din b. Roma Katolik kilisesinin, bir meclis tarafndan seilen,
Vatikan'da oturan ve Hz. sa'nn vekili saylan bakan.
parapet is.t. parapetto Kpete.
paravana is.t. paravento Paravan.
parlamento is.t. parlamento Balca grevi yasama, devlet btesini karma,
hkmeti denetleme olan ve yeleri halkoyu ile belirli bir sre iin seilen meclis
veya meclisler, yasama kurulu, yasama meclisi, yasama organ.
parmcan is.t. parmigiano Bir tr talyan peyniri.
parola is.t. parola 1. Askerlerin birbirlerini tanmalarn salayan ve kendi
aralarnda nceden kararlatrdklar kelime veya sz. 2. mec. Varlmak istenen
amac zetleyen sz. 3. Gizlilik ortamnda insanlarn birbirini tanmalarn ve
anlamalarn salayan iaret.
paso is.t. passo 1. Bir kimsenin, herhangi bir cretin btnnden veya bir
blmnden muaf tutulduunu gsteren belge. 2. argo Srekli.
pasta (I) is.t. pasta ine katlm trl maddelerle zel bir tat verilmi, frnda
veya baka bir yolla piirilerek hazrlanm bir tr hamur tatls.
pasta (II) is.t. pasta Giysilerde dikili kvrm.
230
pasta (III) is.t. pasta Otomobillerin gerek renklerini ortaya karmak ve parlatmak
iin kullanlan zel karm.
pata is.t. patta Oyunda yenen ve yenilen olmamas, berabere kalma.
patiska is.t. batista 1. ou pamuktan dokunmu sk ve dzgn bez, hasse, hasa.
2. sf. Bu bezden yaplm.
patrona is.t. padrone esk. Osmanl Devleti'nde tmamirale yakn bir deniz
subayl unvan.
pee is.t. pezza 1. esk. Kadnlarn sokakta yzlerine rttkleri ince siyah rt,
nikap. 2. mec. Maske, sr, giz.
peete is.t. pezzetta Yemekte giysiyi korumak, az silmek iin kullanlan ince,
yumuak kt veya kuma paras.
pena is.t. penna Mzrap.
pergola is.t. pergola Glgelik.
peruk is.t. parucca Takma sa.
perukar is.t. parrucchiere esk. Berber.
prlanta is.t. brillante 1. Birok faetas olacak biimde yontulmu foyasz parlak
elmas. 2. sf. zerinde bu elmas bulunan (yzk vb.).
pianta is.t. pianta Ayakkab tabannn geni braklan kenar.
pipo is.t. pippo Ucundaki lle iine ttn konulan ve yaklarak duman ekilen
ksa, ubuk biimindeki ttn ime arac.
pirzola is.t. brisiola 1. Kasaplk hayvanda omurgann iki yanndaki blge. 2. Bu
blgeden dilimler hlinde karlan kemikli et paras, kotlet.
pitov is.t. pistole Osmanl ordusunda bir sre kullanlan, paavrayla sktrlm
barutu horozunda bulunan akmak ta ile ateleyip kurun bilyeyi atan, ksa
namlulu, tek at yaplabilen bir tabanca tr.
piyango is.t. bianco 1. Dzenleyenlerce bastrlm numaral ktlar satn alanlar
iinden, kazananlarn kura ile belirlendii talih oyunu. 2. mec. Beklenmedik olay
veya durum.
piyata is.t. piatto 1. Yass ve byk yemek taba. 2. sf. Yass.
pizza is.t. pizza Genellikle domates, zeytin, peynir, mantar, eitli et ve sebze
trlerinin zerine konulmasyla hazrlanp frnda piirilen pide.
plaka is.t. placca 1. Kamyon, otomobil vb. kara tatlarna taklan numara levhas.
2. Metal yaprak. 3. Plak.
planya is.t. plania 1. Byk marangoz rendesi. 2. Rendeleme ii yaplan motorlu
marangoz tezgh.
poaa is.t. focaccia ine peynir, kyma vb. konarak hazrlanan bir tr tuzlu rek.
polie is.t. polizzo 1. Belirli bir srenin sonunda belirli bir paray kendi adna veya
bir bakasnn emrine demesi iin alacaklnn borluya yazd bildiri. 2. Sigorta
senedi.
politika is.t. politica 1. Devletin etkinliklerini ama, yntem ve ierik olarak
dzenleme ve gerekletirme esaslarnn btn, siyaset, siyasa. 2. Davran biimi,
dnce yaps. 3. mec. Bir hedefe varmak iin karsndakilerin duygularn
okama, zayf noktalarndan veya aralarndaki uyumazlklardan yararlanma vb.
yollarla iini yrtme.
pompa is.t. pompa 1. Hava veya herhangi bir akkan bir yerden baka bir yere
aktarmaya yarayan makine. 2. Bir kapta boluk oluturmak iin o kaptaki havay
emmeye yarayan alet.
231
potkal is.t. boccale Kaza veya baka bir olay karadakilere bildirmek iin
gemilerden denize salnan, iinde mektup olan ie.
pranga is.t. branca esk. Ar cezallarn ayaklarna taklan kaln zincir.
pratika is.t. pratica Ky salk idaresi tarafndan gemilere verilen giri k izni.
propaganda is.t. propaganda Bir reti, dnce veya inanc bakalarna
tantmak, benimsetmek ve yaymak amacyla sz, yaz vb. yollarla gerekletirilen
alma, yaymaca.
prova is.t. prova 1. Bir eyin amacna uygun, istenilen dzeyde olup olmadn
anlamak iin yaplan deneme. 2. Bir giysiye son biimini vermeden nce giysiyi
giyecek kiinin zerinde yaplan dzeltme. 3. Yazar veya dzeltmen tarafndan
stnde dzeltmeler yaplan basl metin.
punt is.t. punta Bir ey iin uygun zaman, frsat.
punto is.t. punto Matbaaclkta, bilgisayarda harflerin byklk ve kklklerine
gre ald ad.
puro is.t. puro Yaprak sigaras.
pusula (I) is.t. bussola zerinde kuzey gney dorultusunu gsteren bir mknats
inesi bulunan ve yn tespit etmek iin kullanlan kadranl ara, yn belirteci.
pusula (II) is.t. bussola 1. Kk bir kda yazlm ksa mektup, tezkere.
2. zerinde alacak hesab yazlm kt.
-R-
ranza is.t. rancio Gemi, tren, kla, yatl okul vb. yerlerde st ste yaplan yatak
yeri.
raspa is.t. raspa 1. Demir, tahta yzeylerdeki boya, pas vb.ni karma, przleri
gidermek amacyla kullanlan iri dili bir trp. 2. Kunduraclkta kselenin yzn
syrmaya ve perdahlamaya yarayan alet.
reete is.t. ricetta 1. zerinde doktorun hastas iin gerekli grd ilalarla,
bunlarn kullanl biimleri yazl olan kt. 2. hlk. Yemek veya halk tedavisinde
kullanlan ila tarifesi.
rekolte is.t. ricolta Tarmda bir ylda derlenen rnlerin btn.
riziko is.t. risico Risk.
roba is.t. roba Bir giyecein gsle omuz arasnda kalan blmne eklenen
para.
rosto is.t. arrosto Halandktan sonra veya dorudan doruya kzartlarak piirilen,
dilim dilim kesilen et.
rota is.t. rotta 1. Bir gemi veya uan gidi yn, izleyecei yol. 2. mec. Gr
veya tutuma gre gidilen, izlenen yol.
roza is.t. roza 1. Bir tr pembe elmas. 2. sf. Bu elmasla yaplan (tak).
ruba is.t. roba esk. Giysi, giyecek, urba.
232
-S-
saula is.t. sassola Dkmclerin kulland aatan yaplm kalp.

sadakor is.t. 1. Dz dokunmu, ak saman renginde bir tr ipek kuma. 2. sf. Bu
kumatan yaplan.
sako is.t. sacco esk. Paltoya benzer bir tr stlk.
salam is.t. salame Sr, hindi vb. etinden yaplan, genellikle dilimlenerek souk
yenen bir yiyecek.
salamura is.t. salumiere 1. Peynir, et, balk, turu, asma yapra vb. yiyeceklerin,
bozulmamas iin iinde tutulduklar tuzlu su. 2. Bu suyun iinde tutulmu yiyecek.
3. sf. Bu suyun iinde tutulmu olan.
salata is.t. salata Genellikle baz i ot ve sebzelerle yaplan, ya, limon vb.
maddeler konulan, yemeklerle birlikte yenen yiyecek.
sala is.t. salsa 1. Yemeklere lezzet ve renk katmak iin konulan domates veya
biber ezmesi. 2. Domates, baharat vb. eylerle yaplan, ounlukla et yemeklerine
katlan sos.
salmastra is.t. salmastra 1. Halat tellerinden sa gibi rlm olan ip. 2. zellikle
makinelerde birbirine skca deen iki yzey arasna yerletirilerek bu yzeyler
arasna su, buhar veya yalarn szmasn nleyen urgan.
salta (I) is.t. salto Kpein arka ayaklar zerine ayaa kalkmas.
salta (III) is.t. saltomarca Yakasz, iliksiz, kollar bolca bir tr ksa ceket.
saparta is.t. sabordo 1. Gemi bordasndaki top karlan drt ke boluk ve
aklk. 2. Bir batarya topun birden ate etmesi, alabanda atei. 3. mec. Paylama.
sedye is.t. sedia Hasta veya yaral tamaya yarayan katlanabilir hasta yata,
teskere.
senato is.t. senato 1. Baz lkelerde ya ve eitimlerine gre seilmi parlamento
yelerinden oluan meclis. 2. niversite yasasna gre seilen ve rektr
bakanlnda toplanan yksek karar organ. 3. Senatrlerin toplandklar yer.
4. tar.Eski Roma'da zellikle soylulardan oluan yneticiler meclisi.
sepya is.t. seppia 1. Mrekkep balndan alnan koyu siyah boya. 2. sf. Bu boya
ile yaplan (resim).
sera is.t. serra Sebze ve meyvelerin yetitirildii ve hava artlarna kar
korunduu cam ve naylonla kapl yer, limonluk, ser.
sigorta is.t. sicurta 1. Bir eyin veya bir kimsenin herhangi bir ynden ileride
karlaabilecei zarar gidermek iin nceden denen prim karlnda bu ile
uraan kurulula yaplan iki tarafl balant szlemesi. 2. Bu tr szlemeleri
yapan irket. 3. zellikle elektrik devresinde, akm ok gl olduunda eriyerek
gvenlii salayan, kazay nleyen nesne veya dzen.
sinyor is.t. signore talya'da "bay" anlamnda kullanlan bir unvan.
spagetti is.t. spaghetti eitli soslarla yaplan talyan makarnas.
susta is.t. su sta Kpek arka ayaklar zerinde durma.
233
--
ano is.t. sceno esk. Tiyatro sahnesi.

rnga is.t. siringa 1. Havay, svlar emmeye veya itmeye yarayan alet. 2. Kaslar
veya damar yoluyla vcuda sv bir ilac basnla vermek iin kullanlan bir tr
pompa, ara, ine, enjektr. 3. tp Bir doku veya bolua basnla sv doldurmaya
yarayan alet.
-T-
tabela is.t. tabella 1. zerinde tantc, belirtici bir yaz, aklama, iaret veya
resim bulunan, tahta veya sac paras, levha. 2. Hastane, yatl okul, asker birlik
gibi toplu yemek verilen yerlerde, gnlk yemek iin karlan erzakn trn,
miktarn gsteren izelge. 3. Hastanelerde her hastann gndelik yemek ve ilacnn
yazld kt.
tarator is.t. tarator Ceviz ii, sarmsak, tuz, ekmek ii, sirke ve tahinin limon suyu
ile rplmasndan sonra kylm maydanozla hazrlanan sala veya sos.
taverna is.t. taverna algl meyhane.
tavla is.t. tavola 1. Blmlere ayrlm iki yanl tahta zerinde on beerden otuz
pul ve iki zarla iki kiinin karlkl oynad oyun. 2. Bu oyunun zerinde
oynand, iki i yz blme desenli, dikdrtgen biimindeki tahta kutu.
tela is.t. tela Kumala astar arasna konularak giysinin dik durmasn salayan
kolal bez.
tente is.t. tenda Genellikle gneten korunmak iin bir yerin zerine gerilen bez,
naylon vb.nden yaplm rt.
tiyatro is.t. teatro 1. Dram, komedi, vodvil vb. edebiyat trlerinin oynand yer.
2. Bu trleri, izleyiciler nnde sahnede oynayan grup. 3. Sahnelenmek iin
yazlm oyunlarn tm.
toka is.t. tocca 1. El skma. 2. ki ierken birinin erefine, salna kadeh
tokuturma.
torna is.t. torna Aa veya metal eyaya yuvarlak bir biim vermek iin kullanlan
arkl tezgh.
tornavida is.t. torna-vite Vidalar skp takmakta kullanlan, ucu dz veya yldz
biiminde alet.
trampa is.t. tra-ambo Deiim.
234
tulumba is.t. tromba 1. Svlar alak yerlerden ekmeye veya yksek yerlere
karmaya yarayan ara. 2. Otomobil lastii, futbol topu vb. eyleri iirmeye veya
herhangi bir svy skmaya, bir ey zerine pskrtmeye yarayan ara.
turta is.t. torta zeri yufka kapl, meyveli veya kakaolu bir pasta tr.
-U-
urba is.t. roba hlk. Giysi.

ustun is.t. astuccio Tanabilir cerrah aralar takm.
usturpa is.t. stropa nce bir halatn ucuna bir kurun paras balanarak yaplan bir
eit krba.
--
niforma is.t. uniforma 1. Ayn ii yapanlarn giydikleri, tzkle belirtilmi, bir

rnek giysi. 2. Silahl kuvvetlerin resm giysisi.
topya is.t. utopia Gerekletirilmesi imknsz tasar veya dnce.
-V-
vardakosta is.t. guarda-coste 1. Kylar koruyan gemi. 2. sf. argo ri yar ve

gsterili (kadn).
vazo is.t. vaso iek koymak iin kullanlan, cam, toprak, porselen vb.
maddelerden ve eitli madenlerden yaplan, trl boyut ve biimlerde olabilen kap.
veronika is.t. veronica Yavan otu.
vida is.t. vite Dndrlerek bir yere sokulan burmal ivi.
235
vidala is.t. vitello anta ve ayakkab yaplan tabaklanm dana derisi.

vido is.t. vedo Oyunda kazanlacak paray iki katna karma.
villa is.t. villa Yazlkta veya ehir dnda, baheli, mstakil ev.
vizite is.t. visita 1. Hekimin hastanedeki hastalar dolap yoklamas. 2. Muayene
iin hekime denen cret.
-Z-
zebra is.t. zebra Tek parmakllardan, ata benzeyen, derisi izgili, Afrika'da
yaayan memeli hayvan.
2.1.1 sim Terimler
-A-
abluka is. t. abloco ask. Kuatma.

aborda is.t. abborda den. Bir deniz teknesinin baka bir tekneye, bir iskeleye veya
bir rhtma yann vererek yanamas.
acente is.t. agente 1. Bir kuruluun yapt ii kazan karl onun adna yrten
i yeri. 2. Vapur ortakl. 3. Banka ubesi. 4. Bir kurumun veya ubelerinin
banda bulunan kimse. 5. tic. Bir kurulua bal olmakszn szlemeye dayanarak
belirli bir yer ve blge iinde srekli olarak ticarethane veya iletmeyi ilgilendiren
ilerde araclk eden, bunlar o iletme adna yapan kimse.
acyo is.t. aggio tic. 1. Herhangi bir parann gerek deeriyle srm deeri arasnda
veya bir ticaret senedinin zerinde yazl miktar ile indirimden sonraki tutar
arasnda doan fark. 2. Bir ticaret senedinin yenilenmesinde alnan komisyon. 3.
Senetli kredi ilemlerinde bankalarn yaptklar tahsilat.
adacyo is.t. adagio mz. Yava, ar biimde alnan beste.
aganta is.t. den. Ysa veya laka edilmekte olan bir halatn ve zincirin ksa bir sre
elde tutulup braklmamas iin verilen emir.
alabanda is.t. alla banda den. Deniz teknelerinin i yanlar, borda kart.
alabora is.t. albura den. 1. Geminin yan yatmas. 2. Bir serenin yatay durumdan
dey duruma getirilmesi. 3. Selamlamak iin filika kreklerinin yukarya
kaldrlmas. 4. Bal toplamak iin dalyan ann yukarya alnmas.
236
alarga is.t. allarga 1. den. Ak deniz, engin. 2. zf. argo Uzaktan, aktan 3. nl.
den. Aktan ge, yaklama anlamnda bir seslenme sz.
algarina is.t. argagno den. 1. Ar bir eyi denizden karma veya denize indirme
iinde kullanlan byk vinli deniz teknesi. 2. Baz gemilerin ba veya k
tarafndan eik olarak uzatlm bulunan makaral, ksa ve kaln dikme.
alkarna is.t. argagna den. stiridye, midye, tarak vb. kabuklu hayvanlar avlamak
iin deniz dibini taramakta kullanlan, az ksm demirden bir a.
alto is.t. alto mz. 1. Kemanla viyolonsel aras byk keman, viyola. 2. Kontralto.
anele is.t. anello den. Gemilerde trl ilerde kullanlan bir tr demir halka.
antika is.t. antica 1. Tarihsel deeri olan eski eya. 2. Eski alardan kalma eser.
3. Mendil, rt, yatak araf vb. bezlerin kenarlarna paralel ipliklerden bir blm
ekilip dikey olanlarn ikisi, bir arada tire ile sarlarak yaplan di di ss, san
dii, ajur. 4. sf. Antik. 5. sf. mec. Genele, olaana, gelenee aykr, acayip, tuhaf.
apiko is.t. apicco 1. den. Geminin, zinciri toplayp demirini kaldrmaya hazr
olmas. 2. sf. argo Hazr, tetik. 3. sf. Derli toplu, ssl, k.
arioso is.t. mz. Dramatik ve lirik bakmdan yksek bir anlatm gc olan arbal
hava.
ariya is.t. arria den. Sanca, yelkeni veya sereni direkten aa alma.
arma is.t. 1. Bir devletin, bir hanedann veya bir ehrin sembol olarak kabul
edilmi resim, harf veya ekil, ongun. 2. den. Geminin yrmesine hizmet eden
direk, seren, ip, halat ve yelken takm.
armada is.t. den. Donanma.
armador is.t. den. Geminin direk, seren, yelken ve ip vb. donanmn dzenleyen
usta.
armadura is.t. den. Gemide direklere bal halatlar balamak iin kpetenin i
tarafnda bulunan delikli ve ubuklu levha.
armonika is.t. mz. 1. Yan yana sralanm deliklerden her biri flendiinde ayr
notada sesler karan kk az algs, mzka, armonik. 2. Akordiyon.
arnika is.t. bot. kzgz.
arya is.t. aria Operalarda solistlerin birinin orkestra eliinde syledii, genellikle
kendi iinde btnl olan para.
avara is.t. avare 1. zerinde dnd ve kendisini tayan milden bamsz olarak
alan mekanizma. 2. nl. Kyya dayanlarak sandaln almas iin krekilere
verilen komut. 3. den. Bir geminin baka bir gemiden veya kydan almas.
avarya is.t. avaria 1. tic. Bir deniz yolculuunda geminin veya yknn grd
zarar. 2. eitli sebeplerle dayanklln ve esnekliini kaybetmi yapa ve yn.
avisto is.t. tic. denmesi gereken polielere yazlan ve grldnde anlamna
gelen bir terim.
azot is.Fr. azote kim. Atom numaras 7, atom arl 14,008 olan, havada bete drt
orannda bulunan, rengi, kokusu, tad olmayan element, nitrojen.
azotometre is.Fr. azotomtre kim. Bir organik maddede bulunan azotun gaz
hacmini ayarlamaya yarayan aygt, azotler.
237
-B-
babafingo is.t. papafingo den. Yelkenli gemilerde direklerin ve gabyann stnde

bulunan en yksek blm.
baderna is.t. baderna den. Halatn anabilecek yerine sarlan bez, halat sargs.
balina is.t. balena zool. 1. Balinalardan, yaklak olarak uzunluu 20 m, arl
200 ton olan memeli hayvan, kadrga bal, falyanos. 2. esk. Giysilerin dik ve
dzgn durmas iin baz yerlerine zellikle yakalarna konulan sert, esnek, yass,
dar, uzun ubuk.
balyos is.t. bajulus tar. Osmanl mparatorluu dneminde Frenk ve zellikle
Venedik elisi.
bandra is.t. bandiera den. 1. Bir geminin hangi devlete ait olduunu gsteren
bayrak. 2. Yabanc devlet bayra.
bando is.t. bando 1. mz. Trl flemeli ve vurgulu alglardan oluan ve
genellikle geit trenlerinde kullanlan mzkaclar topluluu veya takm, mzka.
2. Takm, topluluk.
banko is.t. banco 1. yerlerinde zerine eya koymaya elverili, i takibi iin
gelen kiiyle grevli arasna konulmu tezgh. 2. Talih oyunlarnda, oyunu
ynetenin ortaya koyduu para. 3. Talih oyunlarnda oyunu yneten kimse. 4. zf.
Kesinlikle. 5. nl. Talih oyunlarnda parann hepsine oynandn anlatan bir sz.
6. den. Su alt tepelii.
barata is.t baretta 1. Bilim doktorlarnn ve kardinallerin giydikleri drt ke
klah veya balk. 2. tar. Osmanl saraynda genellikle bostanclarn, baltac ve
kapclarn giydikleri, krmz uhadan yaplm, ucu kvrk, uzunca balk.
barka is.t. barca den. Byk sandal.
basso is.t. mz. 1. En kaln erkek sesi. 2. En kaln sesli orkestra algs.
bastika is.t. pasteca den. Bir yelken serenine veya herhangi bir aaca alan delik.
batarda is.t. galca bastarda tar. ve den. Osmanl donanmasnda yer alan kadrga
cinsinden bir tr sava gemisi.
batarya is.t. bataria ask. 1. En kk topu birlii. 2. Sava gemilerinde borda
toplar ve bunlarn bulunduu gverte paras. 3. Pil. 4. tek. Birka aygtn bir araya
getirilerek belirli biimde eklenmesinden oluan takm.
belladonna is.t. bot. Gzelavrat otu.
bergamot is.t. bergamotto bot. 1. Turungillerden bir aa. 2. Bu aacn,
kabuklarndan reel yaplan ve esans karlan meyvesi.
boca is.t. poggia den. Geminin rzgar almayan yan.
bomba is.t. bomba 1. Canl veya cansz hedeflere atlan, ii yakc ve ykc
maddelerle doldurulmu, trl byklkte patlayc, ateli silah. 2. Byk f veya
varil. 3. Bomba biiminde, kaln demirden kap. 4. den. Yan yelkenlerin alt yakasn
gerip amak iin kullanlan yatay seren.
bono is.t. buono huk. Belirli bir srenin sonunda, belirli bir parann, belirli bir
kimseye deneceini belirten senet, emre muharrer senet.
borda is.t. bordo den. Geminin veya kayn yan.
238
borina is.t. borina den. Drt ke yelkenlerin yan yakalarna, alt tarafa doru
balanan halat.
borsa is.t. ekon. Baz tccarlarn ve zellikle sarraflarla deerli kat ve tahvil
alveriiyle uraanlarn alm satm ve deiim amacyla devlet denetimi altnda i
yaptklar yer.
boyna is.t. baona den. Sandal ktan yrten ksa krek, boyana.
branda is.t. den. Gemilerde tayfa ve erlerin yatt dikdrtgen biiminde,
astarlanm bezden yaplan, halatlarla bir yere tutturulan asl yatak.
brokoli is.t. broccoli bot. Hardalgillerden, kk, yeil yumrular halinde olan,
halanarak yemei hazrlanan bir tr sebze.
burgata is.t. purgada den. Tel ve bitkisel halatlarn evresini belirten birim.
-C-
cvadra is.t. givadera den. Geminin ba tarafndan havaya doru biraz kalkk
olarak uzatlm bulunan direk.
ciranta is.t. giranta tic. Bir senedi ciro eden kimse.
ciro is.t. giro tic. 1. Bir ticaret senedinin, alacakl tarafndan bakasna evrilmesi
ve senedin arkasna gereken yaznn yazlp imza edilmesi. 2. Bir ortakln bir yl
boyunca al ve sat tutarlarnn genel toplam.
cunda is.t. zonta den. Yatay serenlerin her iki ba.
--
avalye is.t. den. avela.

ello is.t. cello mz. Viyolonsel.
embalo is.t. mz. Klavsen.
ma is.t. cima den. Halat ucu.
imbali is.t. cembalo mz. Klavsen.
inko is.t. zinco kim. 1. Atom numaras 30, atom arl 65,37 olan sert bir
element. 2. sf. Bu elementten yaplm.
ipo is.t. den. apa.
239
-D-
diminuendo is.t. mz. 1. Mzik parasnn banda > iaretiyle gsterilen nota
terimi. 2. zf. Sesi gittike azaltarak.
do is.t. mz. 1. Gam (II) dizisinde si ile re arasndaki ses. 2. Bu sesi gsteren
nota iareti.
duka is.t. duca tar. 1. Dk unvannn eskiden kullanlan biimi. 2. Bir eit
Venedik altn akesi.
det is.t. mz. 1. ki ses veya iki mzik. 2. Karlkl iki kii tarafndan sylenen
ark.
-E-
espressivo is.t. mz. Duygulu, iten.
-F-
fa is.t. fa mz. 1. Mzikal ses dizilerinde mi ile sol arasndaki ses. 2. Bu sesi
gsteren nota iareti.
faa is.t. faccia argo 1. skambil destesinin en altndaki kat. 2. Yz, ehre, surat.
3. Giysi. 4. den. Ykl geminin bordasndaki su dzeyi ile bo geminin
bordasndaki su dzeyi arasnda kalan blm.
fauna is.t. faccina den. Halatn rselenecek yerine tel veya sicimle yaplan sarg.
falso is.t. falso 1. mz. Bir para alnr veya sylenirken yaplan nota yanll.
2. mec. Yanl davran.
falya is.t. falia esk. 1. ask. Toplar atelemek iin azotunun konulduu delik.
2. Kapp koyuverme, salverme.
familya is.t. famiglia 1. Aile. 2. biy. Birok ortak zellikleri sebebiyle bir araya
getirilen cinslerin topluluu, fasile. 3. hlk. Kar, e.
240
fanyol is.t. Eufaniodan mz. esk. Bariton veya tenor ses veren, bakrdan yaplm
alg.
fatura is.t. fattura tic. Satlan bir maln cinsini, miktarnn ve fiyatn bildirmek
iin satcnn alcya verdii hesap pusulas.
frkata is.t. fregata den. esk. 10-15 ift krekli, hzl, eski bir sava gemisi.
frkateyn is.t. fregatone den. esk. direkli, bir tr yelkenli sava gemisi.
filet is.t. den. Derinlii ayn olan s su alan.
filika is.t. feluca den. Cankurtaran sandal.
filo is.t. filo 1. ask. Bir arada ve bir komuta altnda bulunan sava gemilerinin veya
uaklarnn btn. 2. Ayn tr yk tayan ticaret gemilerinin veya kara tatlarnn
btn. 3. argo Bit.
filotilla is.t flottiglia ask. Torpidolardan oluan filo.
fino is.t. fino 1. zool. ok tyl kk bir kpek tr. 2. argo Esrar.
firma is.t. firma tic. Tzel kiilii olsun olmasn bir ekonomik etkinlik birimi.
fika is.t. fissa den. ipo trnan kaldrp asmak iin geminin kenarnda bulunan
sabit veya hareketli demir ask.
flandra is.t. filandra den. Genellikle ince bezden yaplm, ukurluk blm dar,
kurdele biiminde bayrak.
flavta is.t. flauto mz. Flt.
flok is.t. floco den. Geminin cvadrasna ekilen gen yelken.
fonda is.t. fondo den. 1. Geminin demir att yer. 2. nl. Gemiler iin demir atma
komutu.
fora is.t. fuori den. 1. Yelken atrma. 2. nl. Yelkenleri atrmak iin verilen
komut.
frengi is.t. veringola den. Gemi gvertelerinde, sularn darya akmas iin
bordalara alan delik.
frika is.t. fresco den. Yelkeni dolduramayacak kadar hafif rzgar.
fulya is.t. foglia bot. Nergisgillerden, soan kkl bir bitki ve bu bitkinin zerrin ve
nergis adlaryla da anlan gzel kokulu iekleri.
futa is.t. fuota den. Dar, uzun ve hafif bir yar kay, kik.
-G-
gabro is.t. gabbro jeol. Amfibol, piroksen, olivin vb. renkli minerallerden oluan
bir tr iri taneli kaya.
gabya is.t. gabbia den. Ana direklerin zerine srlen ubuklara ve ana direklerin
stlerinde bulunan serenler.
gamba is.t. den. yi toplanmam halat veya zincirlerde ortaya kan dolaklk,
burulma.
grado is.t. kim. 1. Bir svnn iindeki alkol derecesi. 2. mec. Derece.
241
grandi is.t. grande den. Geminin batan ikinci direi.

groston is.t. den. Bir geminin kullanlan blmnn ton birimi cinsinden karl.
-I-
skaa is.t. scazza den. Yelkenli gemilerde direklerin alt ularnn iine oturtulduu
yuva.
skara is.t. scarsa den. 1. Bir limann gemi kalabal iindeki durumu. 2. esk. Bir
eyi tka basa doldurma.
skarmoz is.t. scarmos den. 1. Gemilerin kaburgalarn oluturan eri aalarn ad.
2. Krek takmak iin kayk ve sandaln yan kenarna dikine yerletirilmi aa
ubuk.
skarmoz is.t. scarmos zool. Vcudu yuvarlak, uzunca, pullu, burnu sivri, kk
palamut boyunda bir balk.
skota is.t. scotta den. Byk yelkenleri ynetmek iin kullanlan ip.
sparmaa is.t. sparmezza den. Deniz iinde birka zincirin birbirine dolamas.
spatula is.t. spatola tek. Cerrahi, ev ileri, duvarclk vb.nde kullanlan, bir
maddeyi kazmaya, yaymaya yarayan kk bir krek veya ucu keskin olmayan,
bklen bir bak biiminde metal, aa, kemik vb. maddelerden yaplm ara.
spavli is.t. spavli den. Gemilerde kullanlan bir eit kaln sicim.
--
intermezzo is.t. mz. Serbest bir biimde yazlm olan ve kendi kendine bir btn
oluturan mzik eseri.
iskalarya is.t. scalare den. armhlarn halat basamaklar.
iskandil is.t. scandaglio den. 1. Denizin derinliini lme. 2. Bu i iin kullanlan
ara. 3. mec. in iyzn renme, bilgi toplama, sorup soruturma.
iskele is.t. scala 1. Deniz tatlarnn yanat, ou tahta ve betondan yaplm,
denize doru uzanan yer. 2. Kyya yanaan deniz aracna doru uzatlan ereti
kk kpr veya gemiye kmay salayan merdiven. 3. Vapur ura olan ehir
veya kasaba. 4. erilerde bulunan bir yerin kendine en yakn olan deniz tat ura
veya demir yolu dura. 5. Yaplarn dnda svama, boyama veya onarm iin
keresteden kat kat kurulan, alma srasnda stne klan atk. 6. Geminin sol
242
yan. 7. sin. ve TV Iklarn yerletirilmesi, klarn dolaabilmesi iin

stdyolarda tavana yakn yerde duvar epeevre saran knt.
iskonto is.t. sconto tic. 1. ndirim, tenzilat. 2. tic. Sresi dolmam bir senedin, faiz
ve komisyonu drlerek karlndan eksiine alnmas, krdrma. 3. tic. Senedin
saymaca deeri zerinden yaplan indirim. 4. tic. tkz. Sz iin bir blmn
sylenmemi saymak.
iskorina is.t. scorzone bot. Birleikgillerden, lezzetli kkleri sebze olarak
kullanlan, Akdeniz blgesinde ok yetitirilen bir bitki.
iskota is.t. scotta den. Yelkenleri amak ve tutmak iin alt kelerine balanan
halat, zincir ve palangadan oluan donanm.
istinga is.t. stringa den. Yelkenleri toplamak iin kullanlan halat.
istralya is.t. straglio den. 1. Gemide direk ve ubuklar ba tarafndan, yani
burundan tutan halat. 2. Geminin kaburgalarn birbirine balayan demir kuak.
izbiro is.t. sbirro den. eitli ykleri yukar ekmek iin halattan yaplm sapan.
-J-
jandarma is.t. gendarme ask. 1. Yurt iinde genel gvenlii ve kamu dzenini
korumakla grevli, yasa ve nizamlarn koyduu hkmlerin yrtlmesini ve
bunlara dayanan hkumet emirlerinin yerine getirilmesini salayan silahl askeri
kuvvet. 2. ask. Bu kuvvette grevli olan kimse. 3. sf. mec. Akgz.
-K-
kalafat is.t. calafato 1. den. Geminin kaplama tahtalar arasn stp ile doldurup
ziftleyerek su geirmez duruma getirme ii. 2. tar. Aas dar, yukars geni bir
eit yenieri bal. 3. tar. Osmanl imparatorluunda vezir veya yksek mevkide
devlet adamlarnn giydikleri bir balk. 4. mec. Onarma, tamir etme.
kalastra is.t. calastra den. Gemilerde cankurtaran filikalarn oturtmak iin
gvertelere konulan sepha.
kalete is.t. calcetta den. Elle rlerek yaplan yass halat.
kaloma is.t. caloma den. Demir atm bir geminin zincirinin su iindeki blm.
kalyon is.t. galion tar. Yelkenle ve krekle yol alan sava gemilerinin en by.
243
kamara is.t. camera 1. den. Gemilerde oda. 2. ngiltere yasama meclisi.

kambiyo is.t. cambio tic. 1. ki ayr lke parasnn birbiriyle deitirilmesi. 2. tic.
Herhangi bir yerdeki bir alacan tahsili, bir borcun denmesi veya bir yerden
toplanan para ve para yerine geen tanabilir deerlerin baka bir yere aktarlmas
iin yaplan ilemin bedeli. 3. tic. Bu ilemin yapld yer.
kampanya is.t. campagna 1. Politika, ekonomi, kltr vb. alanlarda belirli bir
sredeki etkinlik dnemi. 2. tic. Tketiciyi zendirmek iin belli srelerde
dzenlenen indirimli veya taksitli sat.
kana is.t. canna den. Geminin ektii suyu gstermek iin be ve k
bodoslamalar zerine konulan iaretler.
kandela is.t. candela fiz. Mum.
kanto is.t. canto tiy. 1. Tuluat tiyatrolarnda oyundan nce genellikle kadn
sanatlarn ark syleyip dans ederek yapt gsteri. 2. Bu gsteri srasnda
sylenen ark.
kapora is.t. caparra huk. Szleme yaplrken, taraflardan birinin dierine iten
caymayacan belirtmek amacyla nceden verdii gvence paras.
kaporta is.t. boccaporta 1. Otomobilde kaput veya n kapak. 2. Motorlu tatlar
rten, genellikle sacdan yaplm rt. 3. den. Gemi iinin aydnlanmas ve hava
almas amacyla gvertede alm bulunan camekanl yer.
kapriyo is.t. cappriccio mz. alg veya ses iin bestelenmi, serbest biimde
para.
kaptan is.t. capitan 1. den. Gemi ynetimiyle ilgili en yksek grevli. 2. sp. Takm
oyunlarnda takm temsil eden kimse. 3. Kaptan pilot. 4. Yolcu otobs srcs.
5. tar. Balkanlarda ete sava yapan milis gcnde arpan kimse, efe.
karabina is.t. carabina ask. Namlusu genellikle yivli, ksa ve hafif bir tfek.
karamusal is.t. paramusseli den. ifte demir atldnda geminin dnmesiyle
zincirlerin karmasn nlemek iin kullanlan, frdndye bal zincir dzeni.
karantina is.t. quarantina tp 1. Bulac bir hastaln yaylmasn nlemek iin
belli bir blgenin veya yerin kontrol altnda tutulup gzlemlenmesi biiminde
uygulanan salk nlemi. 2. Hastanelerde, yatacak hastalarn kayt ve kabul
edildikleri yer.
karavela is.t. caravelle den. esk. 1. Byk deniz teknesi. 2. Gemilerde denizcilik
kurallarna aykr durum.
karga is.t. carga den. 1. Bir eyin asl durumunu yitirerek ba aa olmas. 2.
Yelkenleri toplama.
karina is.t. carena den. 1. Gemi omurgas. 2. Gemi teknesinin su iinde kalan
blm.
kasa is.t. cassa 1. Para veya deerli eya saklamaya yarayan elik dolap.
2. Ticarethanelerde para alnp verilen yer. 3. Baz oyunlarda oyunu ynetme veya
para karlnda fi verme ii. 4. Vagon, kamyon veya traktrn yk tamak iin
asiye balanm st blmn oluturan para. 5. Tahta veya sentetik maddelerden
yaplm, drt ke, salam ambalaj paras, sandk. 6. Basmclkta dizgi
harflerinin konulduu gzlerden oluan tabla. 7. mim. Kap ve pencerelerin sabit
olarak tutturulduu asl ereve. 8. sp. Birbiri zerine istif edilerek ykseklii
ayarlanabilen atlama arac.
kasara is.t. cassero den. Geminin ba ve k tarafnda, asl gverteden yksek olan
ksa gverte.
244
kasko is.t. casco huk. Tatlarn urayacaklar kazadan doacak zararlarn

tamamnn karlanmas iin yaplan sigorta tr.
kastanyola is.t. castagnola den. 1. Bir arkn dilerine taklp geriye doru
dnmesini nleyen dil. 2. den. Akan gemi zincirini skarak durdurmak iin
kullanlan, gverte locasnn altna konmu, hareketli demir kol.
kakaval is.t. caccioccavallo den. Gabya ve babafingo ubuklarnn topuk
taraflarnda alan deliklerden geirilerek ular mavnalara dayanan, demir veya
aa takoz.
kavano is.t. cangia den. 1. Yelkeni bir bordadan br bordaya geirme. 2. argo
Deitirme, ayn trden bir eyin yerine bir bakasn koyma. 3. argo Bir ii baka
birine ykleme, bana sarma.
kavela is.t. caviglia den. Halatlarn dikilerinde kullanlan demir veya aa kama.
kavilya is.t. caviglia den. Yelkenin kasa ve halat dikilerinde, kollar arasn amak
iin kullanlan, sivri aa veya demirden yaplm sert para.
konerto is.t. concerto mz. Bir algnn teknik zelliklerini n plana karmak
amacyla yazlm, orkestra eliinde seslendirilen, sonat formundaki mzik eseri.
konkordato is.t. concordato huk. ve ekon. 1. flas anlamas. 2. tar. Papalk
makamyla baka hkumetler arasnda yaplan anlama.
konsl is.t. consul tar. 1. Roma'da her yl seilen iki devlet bakanndan her biri.
2. 1799'dan 1804'e kadar Fransa'da birlikte grev alan devlet bakanndan her
biri.
konimento is.t. conoscimento tic. Tanmak iin gemiye teslim edilen bir mala
karlk olarak verilen alnd.
kontralto is.t. contralto mz. 1. Kadn seslerinin en kaln. 2. Sesi byle olan
sanat, alto.
korno is.t. corno esk. 1. Savalarda ar arac olarak kullanlan boynuz veya fil
dii boru. 2. mz. Bir azlk, kendi zerine dolanm koni biiminde uzun bir boru
ve az genie alan bir kulaklktan oluan flemeli bakr alg.
koro is.t coro mz. 1. Tek veya ok sesli olarak yazlm bir mzik eserini
uygulamak iin bir araya gelen topluluk. 2. Byle bir topluluun syledii sz veya
ark.
korza is.t. crose den. Denizin iinde iki zincirin birbirine dolamas.
kreendo is.t. mz. alglar giderek daha yksek ses verecek biimde alnma
durumu.
kriko is.t. cricco tek. Ar bir ykn kaldrlmasn veya alt tarafnda yaplacak bir
almada otomobil vb. tatlarn yerden ykseltilmesini salayan alet, kaldrc.
kumanya is.t. comania 1. Yolculuk iin hazrlanan yiyecek, azk. 2. ask. Sefer
durumundaki askerler iin hazrlanan yiyecek.
kumpanya is.t. compagna 1. tic. Genellikle yabanc snai, ticari ortaklk. 2. Tiyatro
topluluu. 3. mec. Ayn gr paylaan, ayn eylemi yapan kimseler topluluu.
245
-L-
laka is.t. lasca 1. den. Gemi halatnn gevetilip boa braklmas. 2. sf. mec.
Gevemi, verimsiz duruma gelmi, dzeni bozulmu.
lagn is.t. laguna co. Denizden dar bir ky kordonu veya bir kanal ile ayrlm
gl, deniz kula.
lapilli is.t. lapilli jeol. Yanardalardan frlayan ok kk kat para.
laterna is.t. laterna mz. Kolu evrilerek alnan, sandk biiminde bir org tr.
lavantin is.t. lavantin bot. Lavanta ieinin bir baka tr.
lavta is.t. levatrice 1. Ebe. 2. tp Tutek. 3. esk. Erkek doum hekimi.
libero is.t. libero sp. Son adam.
libretto is.t libretto mz. 1. Bir operann szlerinin yazl bulunduu kitap. 2. Bir
pandomimi veya baleyi aklayan kitap.
liga is.t. ligare den. esk. deniz mili uzunluunda bir l birimi.
limbo is.t. limbo den. 1. Irmaklarda, s sularda yk tayan bir tekne tr. 2. Bir
ticaret gemisinin iindeki yk, bordasna yanaan baka bir gemiye aktarma ilemi.
livar is.t. livaio den. 1. Avlanan balklar canl olarak saklamak iin az iine
doru konik rlm sepet. 2. inde diri balk saklanan, denizden ayrlm havuz.
loa is.t. occhio den.Gemilerin ba bodoslamalarnn her iki yannda, pay iine
alabilen ve gverteye alan demir zincirin getii delik.
lombar is.t. romball den. Gemi bordalarna, kpetelerine alan drtgen biiminde
delik.
lostromo is.t. nostromo den. Ticaret gemilerinde tayfalarn ba.
-M-
maa is.t. mazza 1. Oyun ktlarnda, mzrak ucuna benzer, ayakl siyah
beneklerle oluan dizi, pik. 2. mad. Dkm parasnda, ii bo, kopya elde etmek
iin kullanlan kum, maden veya erimi durumdaki dkm maddesine dayankl
baka bir maddeden yaplm dolgu kalp.
mauna is.t. macchina den. slimle alan arlk kaldrma makas.
maestro is.t. maestro mz. 1. Besteci. 2. Orkestra efi.
maki is.t. macchia bot. Akdeniz dolaylarnda yaygn olan, bodur aa ve allardan
oluan bitki rts.
makine is.t. macchina tek. 1. Herhangi bir enerji trn baka bir enerjiye
dntrmek, belli bir gten yararlanarak bir ii yapmak veya etki oluturmak iin
246
arklar, dililer ve eitli paralardan oluan dzenekler btn. 2. Bir alet veya
tatn hareket etmesini salayan mekanizmas. 3. hlk. Araba, otomobil.
malarya is.t. malaria tp Stma.
mancana is.t. bot. Stleengillerden, Antil Adalar'nda yetien, ok zehirli bir
aa .
manevra is.t. manovra 1. Bir aletin ileyiini dzenleme, ynetme ii veya biimi.
2. Geminin bir yere yanamak veya bir yerden kmak iin yapt hareket.
3. Lokomotifin, katar katmak veya katar datmak iin ileri geri giderek hattan hatta
gemesi. 4. Hareket, gidi geli. 5. mec. stenilen amaca ulamak iin tutulmas
gereken yol. 6. ask. Tatbikat.
manga is.t. banco ask. 1. On kiilik asker birlii. 2. Sava gemilerinde deniz
erlerinin yatt kou.
manifesto is.t. manifesto 1. tic. Bir gemideki mallar gstermek iin kaptan
tarafndan boaltma ilemlerinin yaplaca gmrk idaresine verilen liste.
2. Bildiri. 3. Toplumsal bir hareketin siyasal inan ve amalarnn ak ifadesi.
manika is.t. manica den. Gemilerde, ambarlara ve makine blmne hava vermek
iin gverteye alan baca.
manika is.t. manesco den. ki dilli iki makara ile yaplan palanga.
manti is.t. mante 1. den. Gemi serenlerini direklere asl tutan halat ve makara.
2. argo Sakal kmam gen olan.
manyet is.t. menaida den. 1. Alamanadan kk, ifte balk kay. 2. Bu
kayklarla atlp karadan ekilen kk a.
mapa is.t. mappa den. 1. Ucu halkal cvata. 2. Gemi iini aydnlatmaya yarayan,
iinde zeytinya bulunan siperli fener.
marina is.t. marina den. Yat liman.
mart is.t. martin zool. Martgillerden, ou beyaz renkte, eti yenmez, yzc,
perde ayakl deniz kularnn ortak ad.
matafora is.t. mattofore den. Sandallar asmaya yarayan ve gemilerin bordalarnda
bulunan dikme.
matafyon is.t. matafioni den. Yelkenlere ve teknelere alan delik
mayistra is.t. maistra 1. den. Grandi direinin en alt sereni ve bu serene ekilen
yelken. 2. meteo. Kuzeybat rzgr.
mayna is.t. ammainape den. 1. Yelken indirme, fora kart. 2. argo Braklma, son
verilme. 3. nl. "ndir" anlamnda kullanlan bir seslenme sz.
mezzosoprano is.t. mz. 1. Soprano ile kontralto arasnda kadn sesi. 2. Sesi byle
olan sanat.
mzka is.t. musica mz. 1. Bando. 2. Armonika.
mi is.t. mi mz. Gam dizisinde re ile fa arasndaki ses ve bu sesi gsteren nota
iaret.
mio is.t. mozzo den. 1. Gemilerde alan kk yataki tayfa yama, muo.
2. Meyhaneci ra.
misina is.t. messina 1. Yapay ve sentetik ham maddeden tek kat ekilmi, deiik
kalnlkta iplik. 2. den. Balklarn olta ipi olarak kullandklar kl veya naylondan
iplik.
mizana is.t. mezana den. veya daha ok direi bulunan yelkenli gemilerde arka
direk.
247
moderato is.t. mz. 1. Tek bana kullanldnda orta hzda bir tempoyu belirten
bir sz. 2. Baka bir terimle birlikte kullanldnda gsterilen temponun biraz
yavalatlmas gerektiini anlatan bir sz.
mola is.t. molla 1. Yorgunluu gidermek iin duraklama. 2. Ara verme. 3. den.
Koyuverme. 4. sp. Voleybol ve basketbolda takmlarn oyun iinde taktik
alverileri yapmak iin aldklar dinlenme.
muo is.t. mozzo den. hlk. Mio.
-N-
nota is.t. nota mz. 1. Bir mzik sesini belirtmeye yarayan iaret. 2. Muhtra.
-O-
ordino is.t. ordino 1. Bir polienin arkasna ciro edildii kiiye denmesi iin
yazlan havale emri. 2. Tccarn maln gmrkten ekebilmesi iin vapur
kumpanyasndan yk konimentosuna karlk verilen havale. 3. den. Denizcilik
iletmelerinde gemi adamlarn gemilere atama belgesi.
orkestra is.t. orchestra mz. 1. Yayl, flemeli ve vurmal alglar topluluu.
2. tiy.Eski Yunan tiyatrolarnda, sahne ve seyirciler arasndaki ember biiminde
koro yeri. 3. tiy. Baz tiyatrolarn birinci katnda sahne veya perdeye en yakn
koltuklar.
orsa is.t. orza den. 1. Yelkenleri rzgrn estii yne evirmekte kullanlan, her iki
taraftan yelkenin ortasna balanan ip. 2. Geminin rzgr alan yan, rzgrst,
boca veya rzgralt kart. 3. Geminin, rzgrn geldii yne dndrlmesi.
4. nl.Geminin, rzgrn geldii yne dndrlmesi iin sylenen sz.
-P-
pandomim is.t. pandomima tiy. Szsz oyun.

248
papa is.t. pappa din b. Roma Katolik kilisesinin, bir meclis tarafndan seilen,
Vatikan'da oturan ve Hz. sa'nn vekili saylan bakan.
paraol is.t. bracciola 1. den. Gemi atmasnda eri para. 2. Cumba vb. altna
destek olarak konulan eri aa. 3. Tek at koularak ekilen, zeri kapal, yanlar
ak bir tr araba, paraol.
paraka is.t. den. neli uzun balk oltas.
parakete is.t. barchetta den. Geminin saatteki hzn anlamak iin kullanlan ara.
pasaparola is.t. passa parola ask. Bir birlie verilen ve azdan aza btn
askerlere yaylan emir.
patalya is.t. batella den. Her iki krei bir kii tarafndan ekilen, birden ifteye
kadar sava gemisi sandal.
pik (II) is.t. pic den. Geminin k tarafndaki bayrak serenine alan gen
biimindeki yelken.
pikolo (I) is.t. piccolo bot. Bykl 5 milimetreden kk fndk ii.
pikolo (II) is.t. piccolo mz. Normal bir fltn bir oktav tizine ayarlanm kk
flt.
pinel is.t. penelo den. Rzgrn estii yn gstermek iin direk apkalarnn
stne konulan yelkovan biimindeki ara.
piyano is.t. piano mz. 1. Klavyeli, telli, deiik tulara baslarak alnan ar ve
byk alg. 2. zf. Yava bir biimde, sesleri hafifleterek.
piyasa is.t. piazza 1. Satclarn mal satmak iin bir araya geldii yer, pazar. 2. Bir
yol zerinde gidip gelerek gezinme. 3. Alveri fiyat, geerli fiyat. 4. ekon. Arz ve
talebin karlat alan. 5. Ortalk.
pizzicato is.t. mz. Yayl sazlarda tellerin parmak ekileriyle seslendirilmesi.
plra is.t. pleura anat. Gs boluunun iyzn ve akcierleri saran zar.
ponza is.t. pomice min. Baz yzeylerin temizlenmesinde, mermerlerin
parlatlmasnda, ovma ilerinde kullanlan, ok gzenekli, ok hafif kaya, snger
ta, ponza ta.
posta is.t. posta 1. Bir yere gelen veya bir yerden gnderilen mektup ve
emanetlerin tm. 2. Genellikle bu emanetleri gtren tat. 3. Bu emanetleri
toplayan ve datan kurulu ve bu kuruluun bulunduu yer. 4. Takm, kol. 5. Kez,
defa, sefer. 6. Yirmi drt saatlik alma gnnn, alma blmlerinden her biri,
vardiya. 7. Bir sanayi veya ticaret iletmesinde ayn sre iinde alanlarn tm.
8. ask. Hizmet nbetinde bulunan er. 9. esk. Vapur, tren, uak vb. tatlarla yaplan
yolculuk.
primadonna is.t. prima donna mz. Operada bakadn.
protesto is.t. protesto 1. Bir davran, bir dnceyi, bir uygulamay haksz,
yersiz, gereksiz bularak kar kma, kabul etmeme. 2. Herhangi bir davrann
haksz, yersiz, gereksiz grlerek onaylanmadn bildiren resm aklama. 3. huk.
Deerli evrak niteliindeki bor senedinin denmemesi durumunda, zel bir biime
bal ve belli hukuki sonular douran bildirim.
pruva is.t. prova den. Geminin veya sandaln n taraf, ba blm.
pupa is.t. poppa den. Geminin arkas, k
249
-R-
radansa is.t. radencia den. Yelkenlere alan deliklere ve halat ilmiklerine

geirilen metal halka.
rampa is.t. rampa 1. Bir arazinin, bir kara yolunun, bir demir yolu hattnn yatay
dorultuya gre yoku olan blm. 2. zellikle istasyonlarda, vagonlara eya
yklemek veya boaltmak iin yaplan, ambarn nnde bulunan set. 3. Bir vagonu
raya sokmak veya raydan karmak iin kullanlan ara. 4. ask. Fzelerin havaya
frlatlmak iin stne yerletirildikleri eik destek. 5. den. Bir geminin bir baka
gemiye, dubaya, iskeleye veya sala deecek biimde yanamas. 6. den. ki aac
veya takozlar birbirine kenetlemek iin kullanlan, ular eriltilmi ve sivriltilmi
demir ubuk.
randa is.t. randa den. Gemilerin mizana direinin gerisindeki yelken.
re is.t. re mz. Gam (II) dizisinde do ile mi arasndaki ses.
reine is.t. resina 1. Baz bitkilerde, zellikle amlarda oluan, kat veya yar
akkan organik salg maddesi, aa sakz. 2. kim. Sonsuz polimerleme ile elde
edilen, byk molekll yapay madde.
riyala is.t. reala tar. Osmanl donanmasnda tuamirale e bir rtbe.
roda is.t. roda den. Yntemine uygun dzgn sarlm halat yuma.
rondela is.t. rondella tek. Sktrlacak para ile somun arasna konan ve bu
somunun para zerine uygulad kuvveti iletmeye ve datmaya yarayan kk
delikli pul.
-S-
safra is.t. saburra 1. Balonlarda bulunan pilotlarn, ykselmek veya inii

yavalatmak istediklerinde attklar arlk. 2. den. Gemileri ve her boyda deniz
aracn dengede tutmak, istenilen su dzeyine kadar batrabilmek iin dip
blmlerine konulan arlk, balast. 3. den. Baz balk alarnn alt tarafna taklan,
an su iinde kalmasn salayan arlk, balast. 4. mec. Sknt, tedirginlik,
rahatszlk veren kimse veya ey.
sakuleta is.t. saccoletta ask. esk. Silindir biiminde bir demirin iine ivi, cvata
vb. maddelerin doldurulmas ile yaplan bir mermi tr.
salapurya is.t. scialuppa den. Ticaret eyas tamakta kullanlan, 10-15 tonluk,
gen biiminde yelkeni olan ticaret gemisi.
salto is.t. sp. Rakibin bedenini kollaryla birlikte kavrayarak yana veya arkaya
savurma, devirerek bastrma biiminde uygulanan bir gre oyunu.
salvo is.t. salvo ask. 1. Yaylm atei. 2. Youn bir biimde yaplan atak.
250
sardalye is.t. sardella zool. Hamsigillerden, konservesi ve tuzlamas yaplan,

gm renginde, pullu ve 10-15 santimetre boyunda, kk bir balk, ate bal.
sardunya is.t. sardonya bot. Sardunyagillerden, ounlukla pembe iekler aan
bir ss bitkisi.
savla is.t. sagola den. Gemilerde bayraklar diree ekmekte kullanlan ince ip.
selvie is.t. servizi den. Gemi armasnda bulunan oynak halat.
senato is.t. senato 1. Baz lkelerde ya ve eitimlerine gre seilmi parlamento
yelerinden oluan meclis. 2. niversite yasasna gre seilen ve rektr
bakanlnda toplanan yksek karar organ. 3. Senatrlerin toplandklar yer.
4. tar.Eski Roma'da zellikle soylulardan oluan yneticiler meclisi.
sintine is.t. sentine den. Geminin iinde en alt blm.
siroko is.t. scirocco meteor. Akdeniz havzasnda grlen ok scak bir rzgr.
skala is.t. scala 1. Genellikle l aletlerinde gsterge izelgesi. 2. eitlilik.
3. mz. Bir bestede kullanlabilecek ayn trden sesler kmesi. 4. esk. Gam.
sol is.t. sol mz. 1. Gam dizisinde fa ile la arasndaki ses. 2. Bu sesi gsteren nota
iareti.
solo is.t. solo mz. Bir mzik parasnn bir kii tarafndan sylenmesi veya
alnmas.
sonda is.t. sonda 1. tek. Suyun herhangi bir noktadaki derinliini lmek, dip
tabakalarn yapsn incelemek iin kullanlan ara. 2. Bir boluun iini yoklamaya
yarayan uzunca ve ucu kt demir ara. 3. tp Vcudun iinde birikip dar
atlamayan svy ekmek veya vcuda sv vermek iin kullanlan ara.
soprano is.t. soprano mz. 1. Kadn veya ocuklarda en ince ses. 2. Sesi ince olan
ses sanats. 3. Bir alg topluluunda en ince sesleri veren mzik aralar.
sbye is.t. zupya 1. zool. Mrekkep bal. 2. Badem ii, kavun ekirdei vb.nden
yaplan boza koyuluundaki erbet.
--
alupa is.t. scialuppa den. Kk bir gemi gibi kullanlabilen byk sandal.
rnga is.t. siringa 1. Havay, svlar emmeye veya itmeye yarayan alet. 2. Kaslar
veya damar yoluyla vcuda sv bir ilac basnla vermek iin kullanlan bir tr
pompa, ara, ine, enjektr. 3. tp Bir doku veya bolua basnla sv doldurmaya
yarayan alet.
251
-T-
talimar is.t. tagliamare den. Ba bodoslamasndan omurgaya kadar uzanan,

cvadra donanmna desteklik etmek amacyla konulan ekleme.
tapa is.t. tappa 1. ie gibi dar delikleri tkamaya yarayan mantar, cam, tahta veya
plastikten tka, tpa. 2. ask. Top mermisinin ucuna taklan ve mermi atldktan
sonra patlamasn salayan ayarl balk.
taraa is.t. terazza 1. Teras. 2. Toprak veya baka malzemeyle elde edilen, bir
duvarla desteklenen yksek dzlk. 3. co. Seki.
tempo is.t. tempo 1. mz. Bir mzik parasndaki blmlerin hz. 2. mz.
lnn ayrlm olduu zamanlardan her biri, vuru. 3. sp. Vcut altrmalarnn
belirli sre iinde tekrarlanma hz.
tenor is.t. tenore mz. 1. En tiz erkek sesi. 2. Sesi byle olan arkc, sanat.
tiramola is.t. tiramolla den. 1. Geminin rzgrstne veya rzgraltna dnmesi
iin yelkenlerin bazsn gevetme, bazsn germe ilemi. 2. Makaralar birbirine
kavuan bir palangay ap uzatma ii.
tonilato is.t. tonnellata den. Gemilerin alabilecei yk belirtmekte kullanlan, bir
tona eit birim.
toporafya is.t. topografia co. Bir kara parasnn doal engebe ve zelliklerini
kt zerinde izgilerle gsterme ii.
trinketa is.t. trinchetto den. Yelkenli gemilerde pruva direinin en altta bulunan
ana sereni ve bu serene balanan yelken.
tropika is.t. tropico co. ve astr. 1. Dnence. 2. Tropikal kuak.
tumba is.t. tombo 1. den. Altst etme, altst olma. 2. ocuk dilinde, yataa atlama.
turno is.t. turno den. Tek dilli, bir tekerlekli makara.
-U-
usturmaa is.t. stramazzo den. Her tr deniz aracnn rhtm, iskele gibi yerlere
yanamalar srasnda olabilecek arpmalar nleyici nitelikte halat, aa, lastik,
plastik gibi esnek malzemeden yaplm, sabit veya tanabilir yastk.
252
-V-
vanilya is.t. vaniglia bot. 1. Salepgillerden, iekleri beyaz, kokulu, trmanc

kk bir bitki. 2. Bu bitkinin tatllara gzel koku vermek iin kullanlan meyvesi.
vardabandra is.t. guarda-bandiera den. zellikle sava gemilerinde iaret alp
vermekte usta er.
vardiya is.t. guardia 1. Posta. 2. den. Gemilerde beklenen nbet. 3. den. Gemide
nbet yeri.
vigla is.t. viglia den. Sava ve ticaret gemilerinin direklerine ve dalyanlarda dikine
gmlm gnderler zerine gzclerin nbet tutmalar iin yaplm yer, anaklk.
viya is.t. via den. 1. Dmeni ortaya alarak gemiyi bulunduu dorultuda yrtme.
2. nl. Belirli bir dorultu verildikten sonra gemiyi ayn dorultuda tutmas iin
dmenciye verilen komut.
viyola is.t. viola mz. Kemana benzer, kemandan byk bir alg, alto.
volta is.t. volta den. 1. Bir halat bir yere bir kez dolama veya babalara yntemince
sarma. 2. Zincirin demire veya iki zincirin birbirine dolanmas. 3. Geminin rzgra
kar gidebilmek iin saa sola zikzak yapmas. 4. argo Srekli aa yukar gidip
gelme, yrme, dolama.
2.2. Sfatlar
-A-
alafranga sf.t. alla franca 1. Frenklerin tre, det ve hayatna uygun, Frenklerle
ilgili, alaturka kart. 2. Avrupa kltrne zg olan. 3. Avrupa uygarln
benimsemi, Avrupa eitimiyle yetimi (kimse).
253
--
aaron sf.t. chiacchierone karsndakini susturacak biimde ve ok konuan,

enesi kuvvetli, geveze.
--
izbandut sf.t. spandito 1. Grn ve davran ile korku veren (iri yar adam).
2. is. esk. Rum korsan.
-K-
kranta sf.t. quaranta 1. Salar aarmaya balam orta yal erkek. 2. Arbal,
yana ramen bakml, zenli (erkek). 3. Krlam (sa, sakal).
kontra sf.t. contra 1. Kart, kar, aksi. 2. is. Kontrplak.
254
2.2.1 Sfat Terimler
-T-
trio sf.t. trio mz. l.
2.3. nlemler
-B-
bravo nl.t. Aferin, yaa anlamlarnda beeni bildiren bir sz.
-D-
dalya nl.t. taglia 1. Bir ey saylrken birim olarak alnan sayya gelindiinde
sylenen uyarma sz. 2. ocuk oyunlarnda nceden belirlenen bir aamaya gelme
annda sylenen sz.
255
-V-
varda nl.t. guarda "Dikkat et, savul, destur" anlamlarnda bir seslenme sz.
-Y-
ysa nl.t. ssa Birok kiinin birlikte yapt ite birbirlerine gayret vermek iin
sylenen bir sz.
2.3.1 nlem Terimler
-L-
lava nl.t. den. Herhangi bir yere yanam filikann krek ekmeksizin ilerlemesi
iin verilen buyruk.
256
2.4. Zarflar
-S-
svrya zf.t. sigurya 1. Alabildiine. 2. Srekli olarak. 3. Birbiri ard sra.
2.4.1 Zarf Terimler
-A-
affettuoso zf.t. affettuoso mz. Bir para yumuak ve duygulu bir biimde
alnarak.
agitato zf.t. mz. Canl ve cokulu bir biimde (alnmak).
allegretto zf.t. allegretto mz. Allegrodan biraz daha ar bir biimde (alnarak).
allegro zf.t. allegro mz. Canl, neeli ve hzl bir biimde (alnarak).
amabile zf.t. amabile mz. Bir para sevimli ve cana yakn bir biimde alnarak.
andante zf.t. andante mz. Adagio ile andantino aras, yar yava bir biimde
(alnarak).
andantino zf.t. andantino mz. Andanteden daha canl, daha hzl bir biimde
(alnarak).
animato zf.t. animato mz. Canl bir biimde (alnmak).
appassionato zf.t. mz. Cokun bir biimde (alnmak).
257
-D-
decrescendo zf.t. decrescendo mz. Sesi giderek ksarak (almak).

terimi. 2. zf. Sesi gittike azaltarak.
-F-
forte zf.t. mz. Gl bir biimde (alnmak).

fortepiano zf.t. mz. nce gl daha sonra hafif bir biimde (alnmak).
fortissimo zf.t. mz. Baz blmler ok gl bir biimde (alnmak).
-L-
larghetto zf.t. mz.1. Bir para largodan abuk ve hafif alnarak. 2. is. Bu
biimde alnan mzik paras.
largo zf.t. mz. 1. Bir parann ar ve grkemli alnarak veya sylenerek. 2. is.
Bu arlkta alnan mzik paras.
legato zf.t. mz. Bir parann notalarn ara vermeden birbirine balayarak
(sylemek veya almak).
lento zf.t. lento mz. 1. Ar bir biimde (alnmak). 2. is. Bu tempoda alnan
para. 3. mim. Boyunduruk.
258
-M-
maestoso zf.t. mz. 1. Bir para grkemli bir biimde ve ar tempoyla alnarak.
2. is. Bu tempo ile alnan para. 3. is. Elenceli mzik paras.
-P-
presto zf.t. mz. 1. abuk, ok abuk bir tempo ile. 2. is. Bu tempo ile alnan
mzik paras.
-V-
vira zf.t. vira 1. Arasz. 2. nl. den. Mauna ve baka makinelerin evrilmesi iin
verilen komut.
259
3. ngilizceden alnan szckler
3.1. simler
-A-
aforizm is.ng. aphorism zdeyi.

Amerikan z.is.ng. American 1. Amerikal. 2. sf. Amerikaya zg.
anestezist is.ng. anaesthesist Anestezi uzman.
Anglofil z.is.ng. Anglophile ngiliz dostu.
anti-damping is.ng. anti-dumping Kar drm.
antifriz is.ng. antifreeze Bir svya katldnda o svnn donma derecesini
drerek donmasn nleyen madde.
antitoksik is.ng. antitoxic Antitoksin.
-B-
balet is.ng. ballet Bale yapan erkek sanat.

baltrap is.ng. ball-trap Atclkta hedef vazifesi gren plakalar havaya frlatan
yayl alet.
bandana is.ng. bandanna Ba deiik biimlerde balamak amacyla kullanlan
byk mendil.
banknot is.ng. bank-note Devlet bankas tarafndan piyasaya karlan kat para.
bar is.ng. bar Dansl, ikili elence yeri.
barbek is.ng. barbecue 1. Izgara et piirmekte kullanlan, genellikle balkonlarda
duvar ierisine gmlm ocak. 2. Ak alanda mangal kullanlarak et ve deniz
rnlerini piirme.
bariyer is.ng. barrier 1. Hemzemin geitlerde kara yolu gvenliini salamak iin
kullanlan alr kapanr engel. 2. Kara yollarnn kenarlarna yaplan korkuluk,
260
engel. 3. Herhangi bir yolu kapamak iin konulan engel. 4. Engelli at yarlarnda
zerinden atlanmas gereken yapay engel.
barkod is.ng. barcode izgi im.
barmen is.ng. barmen Bar tezgahtar.
baro is.Fr. barreau Bir ehir veya bir blge avukatlarnn bal olduklar meslek
kuruluu.
billboard is.ng. billboard lan tahtas, duyuru tahtas.
blender is.ng. blender Kartrc.
bloknot is.ng. block note Yapraklar kolayca kartlabilecek biimde yaplm not
defteri.
blf is.ng. bluff 1. skambil oyunlarnda elindeki katlar olduundan baka
gsterme davran. 2. Karsndaki kiiyi yanltarak veya yldrarak bir iten
caydrmak iin sylenen aslsz sz veya taknlan aldatc tavr, kurusk.
blucin is.ng. blue-jeans Kot.
blum is.ng. bloom Bir tr iskambil oyunu.
bodyguard is.ng. bodyguard Koruyucu.
bot is.ng. boat 1. Kk gemi. 2. Aa, plastik veya kauuktan yaplm kk
sandal.
bovling is.ng. bowling zel olarak retilmi topla, bir bant zerinde arkal nl
dizilmi kukalar uzaktan devirme amacna dayal bir tr oyun.
boykot is.ng. boycott 1. Bir ii, bir davran yapmama karar alma. 2. Bir kimse,
bir topluluk veya bir lkeyle amaca ulamak iin her trl ilikiyi kesme.
boyler is.ng. boiler 1. Kalorifer kazannn scaklndan faydalanarak iindeki
suyun stlmas salanan depo. 2. Binalarda scak su salamakta kullanlan
dzenek.
braket is.ng. bracket Dikiten kan kitaplarn srtna makine ile bez geirme.
brick game is.ng. brick game Tula oyunu.
bri is.ng. bridge Drt kii arasnda oynanan bir iskambil oyunu.
brifing is.ng. briefing Bilgilendirme.
brik is.ng. break esk. nde ok yksek bir oturma yeri, arkada da boylamasna
yerletirilmi oturacak yerleri bulunan drt tekerlekli, yayl at arabas.
brovning is.ng. browning 7,65 mmlik otomatik tabanca.
bumerang is.ng. boomerang Kvrk bir sopaya benzeyen ve frlatldnda geri
dnen, aatan yaplma bir av arac.
bungalov is.ng. bungalow 1. Hindistanda tek katl, genellikle tahtadan yaplm,
veranda ile evrili ev. 2. Genellikle tahtadan yaplm, tek katl ev.
261
-C-
cash cart is.ng. cash cart Nakit kart.

catering is.ng. catering Yemek hizmeti
caz is.ng. jazz 1. Balangta Kuzey Amerika zencilerine aitken sonralar btn
dnyada benimsenen bir mzik tr. 2. Bu mzii alan orkestra.
cazbant is.ng. jazz-band Caz mzii alan orkestra.
center is.ng. center Merkez.
cin is.ng. gin Buday, arpa, yulaf vb.nden elde edilen ve ardla kokulandrlan bir
tr alkoll iki.
cin is.ng. jean esk. Pamuklu, kaln kumatan giysi veya pantolon.
cip is.ng. jeep Her trl arazide kullanlabilen motorlu tat.
cips is.ng. chips nce, yuvarlak kesilerek kzartlm patates.
--
ek is.ng. check Bir kimsenin, satn ald hizmet veya rn karlnda para
yerine verdii ve karl banka hesabndan denen yazl belge.
-D-
damper is.ng. dumper Bir asinin zerine taklm, inip kalkan kasas olan,
kendinden hareketli, yk boaltan dzen.
dansing is.ng. dancing Dans etmek iin gidilen, halka ak yer.
dedektif is.ng. detective 1. Gizli, sivil polis, polis hafiyesi. 2. zel soruturma
yapmak iin grevli kimse, hafiye.
defroster is.ng. defroster Buzzer.
dekoder is.ng. decoder Elektronik alclar iin ifre veya bilgi zc.
dendroloji is.ng. dendrology Aa bilimi.
denim is.ng. denim Kot vb. yapmnda kullanlan bir tr pamuklu kuma.
262
developer is.ng. developer Ykama.

dipfriz is.ng. deep freeze Bozulabilecek yiyecekleri ok dk slarda dondurarak
uzun sre saklamak iin kullanlan buzdolab.
disket is.ng. diskette Bilgisayardaki ilemlerin kaydedildii manyetik ara.
diyafon is.ng. diaphone yerlerinde, apartmanlarda, taksi duraklarnda ksa sreli
karlkl konumay salayan ara.
dizayn is.ng. design izim, tasarm.
dominyon is.ng. dominion ngiliz uluslar topluluuna ye olan bamsz lke.
dorse is.ng. dorse Tama aralarndaki kasa.
dozer is.ng. dozer Trtll veya lastik tekerlekli yol yapm makinesi, buldozer,
yoldzler.
dre is.ng. dredge Al kepe, tarama a.
-E-
egzoz is.ng. exhaust 1. ten yanmal motorlarda yanan akaryaktn gaz. 2. Bu

gazn boaltlmas. 3. Bu gazn atlmasn salayan dzen. 4. Susturucu.
entertip is.ng. intertype Basmclkta harfleri satr olarak dizen ve dken dizgi
makinesi.
eurobond is.ng. eurobond Avrovil.
-F-
factor is.ng. factor Alacaklandrc.

fan is.ng. fan 1. Havalandrma arac, pervane, pervane kanad, vantilatr. 2. Scak
veya souk havay dengeli olarak savuran ara.
fast food is.ng. fast food Hazr yemek.
fayrap is.ng. fire up 1. Bir istim kazannn, istim oluturacak biimdeki yanar
durumu. 2. argo Herhangi bir eyi veya ii hzlandrma. 3. argo Kap, pencere, giysi
vb.ni ama, karma. 4. nl. Gemilerde ateiye atei harlandrmak iin verilen
komut.
feribot is.ng. ferry-boat Arabalar veya vagonlar bir kydan br kyya
geirmeye yarayan gemi, araba vapuru.
263
fiber is.ng. fiber Sktrlm bitki tellerinden yaplm mukavva veya tahta.
fiberglas is.ng. fiber glass Plastik maddelerden, zellikle polyesterden paralar
yapmnda kullanlan salamlatma maddesi.
fit is.ng. fit 1. deme. 2. Raz olma.
fit is.ng. feet 30,5 cmlik ngiliz uzunluk ls birimi.
fizibilite is.ng. feasibility Yaplabilirlik.
flar is.ng. flasher Otomobillerde drt sinyal lambasnn ayn anda yanp
snmesini salayan dzen.
flit is.ng. flit 1. Sinek, sivrisinek vb. bcekleri ldrmek iin pskrtlen ila.
2. Bu ilac havaya pskrten ara.
flo is.ng. flush Poker oyununda ayn renkten ve ayn trden be kat.
folk is.ng. folk Halk.
folklor is.ng. folklore Halk bilimi.
formen is.ng. foreman 1. Ustaba. 2. ilerin dzenli ve verimli almasn
salayan ve iiler zerinde otoritesi olan ii.
formika is.ng. formica Fenol formol reinesine batrlm ve yzeyi yapay reine
ile kaplanm birka kat kattan oluan ve ou marangozlukta kullanlan bir eit
madde.
fuel oil is.ng. fuel oil Ya yakt.
fut is.ng. foot 30,48 cmye eit olan ngiliz uzunluk l birimi, ayak, kadem.
-G-
galon is.ng. gallon 1. Anglosaksonlarn kulland yaklak drt buuk litrelik bir
tr l birimi. 2. ounlukla akaryakt vb. sv maddeleri tamada kullanlan,
silindir biiminde, metalden byk kap. 3. Boya sanayisinde kullanlan be litrelik
ambalaj.
gangster is.ng. gangster 1. Yasa d iler yapan ete yesi. 2. mec. Herhangi bir
kar iin her trl ktl yapan kimse.
greyder is.ng. grader Altnda bulunan ve deiik alarda alabilen ba ile
topra kesen veya yayan yol makinesi.
grogi is.ng. groggy 1. Boksta rakibinin yumruklaryla ok sarslm ancak hl
ayakta durabilen boksr. 2. sf. Sendelemi.
264
-H-
heliport is.ng. heliport Helikopter pisti.

hippi is.ng. hippy Toplumsal dzene, tketime ve iddete kar kan, derbederce
yaayan, rgtlenmemi genler topluluu.
hobi is.ng. hobby Grev ve meslek dnda severek yaplan, dinlendirici, oyalayc
ura, dk.
hokey is.ng. hockey Bir ucu kvrk sopalarla ayr veya buz zerinde iki takm
arasnda oynanan top oyunu.
hol is.ng. hall Sofa.
hostes is.ng. hostess 1. Tatlarda, zellikle uaklarda yolcu arlayan bayan. 2. Bir
topluluk, kongre vb. yerlerde katlanlar arlayan, onlara klavuzluk eden bayan.
3. Yardmc bayan.
--
internet is.ng. nternational networkten bl. Genel a.

islim is.ng. steam Gcnden yararlanmak iin elde edilen buhar, istim.
istim is.ng. steam slim.
istop is.ng. stop Ebenin topu havaya atmas, dierlerinin kamas ve ebe
tarafndan topla vurulmas biiminde oynanan bir oyun.
-J-
jet is.ng. jet ok hzl, tepkili uak.

joker is.ng. joker 1. Baz kat veya ta oyunlarnda istenen kartn veya tan
yerine konabilen kart. 2. sf. mec. Her ie yarayan (kimse). 3. sf. mec. Her yerde
kullanlabilen.
jokey is.ng. jokey Yar atlarna binen, yetenekleri bu amaca gre gelitirilmi
kimse.
265
-K-
kafeterya is.ng. cafeteria 1. Mterilerin kendi kendilerine servis yaptklar

lokanta. 2. ay, kahve vb. ieceklerle baz yiyeceklerin satld yer.
kamping is.ng. camping Kamp kurma yeri.
kamps is.ng. campus ehir dnda kurulmu bir niversitenin alan ve yaplar,
yerleke.
karavan is.ng. caravan Bir otomobilin arkasna taklan, hem tat hem konut
olarak kullanlan st kapal ara.
kargo is.ng. cargo 1. Yk tayan uak veya gemi. 2. Uak, gemi vb. bir tatla
tanan eya, yk. 3. Bir yerden bir yere yk veya posta tayan irket. 4. Bu irketin
tad yk veya posta.
kek is.ng. cake 1. Ana maddeleri yumurta, un ve eker olan, ierisine kuru zm,
kakao, fndk vb. konarak frnda piirilen tatl rek. 2. Tane ve tohumlarn, etin,
baln yan veya dier svlarn karmak iin mekanik sklmalaryla oluan
fiziksel form.
kep is.ng. cap 1. Balk, sipersiz apka. 2. Asker apkas. 3. Hemirelerin giydii
balk. 4. Baz trenlerde profesr ve rencilerin giydikleri zel balk.
ketap is.ng. ketchup Temel maddesi baharat katlm domates olan ngiliz sosu.
kit is.ng. kit Aygt, ara.
klinker is.ng. clinker imento yapmnda frndan ezilmeden kan piirme rn.
klip is.ng. clip Genellikle televizyonda gsterilmek zere hazrlanan, bir mzik
parasn grnt eliinde veren film.
klips is.ng. clips Yayl bir pensle tutturulmu kpe, ine vb.
klozet is.ng. closet Alafranga tuvalet.
kok is.ng. coke Maden kmrnn damtlmasyla elde edilen, birleiminde
kmrden ok daha az oranda uucu madde bulunan kat yakt, kok kmr.
kokpit is.ng. cockpit Uaklarda mrettebata ayrlan ve uan n ksmnda bulunan
yer.
kokteyl is.ng. cocktail 1. Trl ikiler kartrlarak yaplan iki. 2. Yeri ve zaman
nceden belirlenen, ayakst sohbetlerin yapld ikili toplant. 3. Karm.
kombinasyon is.ng. combination 1. Birletirme. 2. Dzen, tertip.
kontak lens is.ng. contact lense Lens.
kopal is.ng. copal Tropik blgelerde yetien, baz erguvangillerden karlan ve
cila yapmakta kullanlan bir eit reine.
koreograf is.ng. choreographe 1. Baleyi oluturan adm ve figrleri dzenleyen
sanat. 2. Koreografi eserleri yazan.
koreografi is.ng. choreography 1. Dans admlarnn kada geirilmesi. 2. Bir
baleyi oluturan adm, figr ve anlatmlarn btn.
kovboy is.ng. cowboy 1. Amerika'da sr oban. 2. mec. Gangsterlie zenen
kimse.
kurya is.ng. curia Vatikan yneten yrtme ve yarglama organlarnn btn.
266
kratr is.ng. curator Mze, ktphane, sergi, hayvanat bahesi vb.ni yneten ve
etkinliklerini dzenleyen, yetkili kimse.
-L-
lap-top is.ng. lap top Dizst.

lasteks is.ng. lastex 1. Kauuk, ipek, pamuk veya yn karm bir tr yapma
kuma. 2. sf. Bu kumatan yaplan.
leasing is.ng. leasing Kiralama.
legorn is.ng. leghorn Yumurta verimi yksek, genellikle beyaz tyl bir tavuk rk.
lider is.ng. leader 1. nder, ef. 2. Bir partinin veya bir kuruluun en st dzeyde
ynetimiyle grevli kimse. 3. sp. Bir yarmada bata bulunan takm veya
yarmac.
lin is.ng. lynch Birden ok kimsenin kendilerine gre su olan bir davranndan
tr birini, yasa d ve yarglamasz olarak ldrmesi.
link is.ng. link liim.
linotip is.ng. linotype Basmevinde harfleri dizen ve satrlar blok durumunda
dken dizgi makinesi.
logo is.ng. logo mlek.
lokavt is.ng. lock-out braktrm.
long-play is.ng. long-play Uzunalar.
lort is.ng. lord 1. ngiltere'de babadan oula veya ailenin ilk erkek kiisine geen
veya kral tarafndan balanan soyluluk unvan. 2. Lortlar Kamaras yesi. 3. mec.
hlk. ok zengin kimse. 4. mec. hlk. Skseli, kalantor, gsterili kimse.
-M-
ma is.ng. match Karlama.

magazin is.ng. magazine 1. Halkn ounluunu ilgilendirecek, eitli konulardan
sz eden, bol resimli yayn. 2. Genellikle sanat, elence ve spor dnyasnda
tannm kiilerle ilgili haber ve yorum.
makadam is.ng. macadam 1. Yollarn kaplanmas iin genellikle 4-7 santimetre
arasnda paralara blnm ta. 2. Krlm ta denip silindir geirilerek yaplan
yol.
267
mambo is.ng. mambo 1. Haiti kkenli, rumba ve aaya benzeyen bir dans. 2. Bu
dansn mzii.
market is.ng. market zellikle her trl yiyecek maddesinin, ev, bro, maaza vb.
yerlere ait gerelerin satld dkkn.
marketing is.ng. marketing Pazarlama.
saak.
master is.ng. master Yksek lisans.
medya is.ng. media 1. letiim ortam. 2. letiim aralar.
mis is.ng. miss Evlenmemi kadn.
misis is.ng. mistress Evlenmi kadn.
mistr is.ng. mister Bay.
miting is.ng. meeting Gsteri amacyla veya bir olaya dikkati ekmek iin
genellikle ak yerlerde yaplan toplant.
mortgage is.ng. mortgage Tutulu sat.
motel is.ng. motel Motorlu tatlarla yolculuk edenlerin barnmalarn, arabalarn
park etmelerini ve baka gereksinimlerini karlamak iin ilek kara yollar zerinde
yaplm otel.
motorbot is.ng. motor-boat Motorla alan kk deniz tat.
multimedya is.Fr. multi+ng. media oklu ortam.
mzikhol is.ng. music hall Fon mziinden yararlanlarak elenceli, fantezi
oyunlarn oynand yer.
-N-
nafta is.ng. naphta Petrolden 100-250 C arasnda damtlan rn.

nanobakteri is.ng. nano+ Fr. bactrie Son derece kk bakteri.
nanoteknoloji is.ng. nano+ Fr. technologie Maddenin atomik veya molekler
boyutta ilenerek mikroskobik boyutta rnlerin retilmesi yntemi.
naylon is.ng. nylon 1. Dayankl ve esnek dkm maddesi. 2. sf. Bu maddeden
yaplan. 3. sf. mec. Dzme, dzmece, sahte.
nepotist is.ng. nepotist Akraba ve yakn arkadalarn kayran kimse.
nepotizm is.ng. nepotism Akraba ve yakn arkadalar kayrma.
non-stop sf.ng. non-stop Duraksz.
ndist is.ng. nudist Her yerde plak gezmeyi savunan kimse.
ndizm is.ng. nudism Her yerde plak yaamay savunan bir anlay.
268
-O-
obezite is.ng. obesity ok imanlk.

ofset is.ng. off-set Kalp izlerini nce kauua, kauuktan da kda geirmeye
yarayan ift kopyal bask yntemi.
ombudsman is.ng. ombudsman Kamu denetisi.
oryantiring is.ng. orienteering Ynbul.
otokar is.ng. autocar Toplu geziler iin yaplm byk otobs.
otoray is.ng. autorail Ray zerinde ileyen motorlu tama arac.
otostop is.ng. auto-stop Bir yayann yoldan geen bir otomobili durdurarak
binmesi ve gidecei yere para vermeden gitmesi.
-P-
padok is.ng. paddock 1. Hipodromda yar atlarnn yedekte gezdirildikleri yer.

2. Otomobil yarlarnda takmlara ait hazrlanma ve dinlenme yeri.
paprika is.ng. paprika Acs az bir eit krmzbiber.
park is.ng. park 1. Bir yerleme merkezinde halkn gezip hava almas iin
dzenlenmi aal ve iekli byk bahe. 2. Otopark. 3. Trafik zorunluluklar
dnda durma biimi. 4. Cephane, makine veya otomobillerin bulunduu yer.
parkmetre is.ng. park + Fr. mtre Paral park yerlerinde aracn kald sreyi
belirleyen saat, park sayac, park saati, parkometre.
partner is.ng. partner 1. E. 2. Ortak. 3. Takm arkada. 4. Cinsellikte taraflarn
her biri.
parttaym is.ng. part time Yarm gn.
pas is.ng. pass 1. Baz top oyunlarnda oyunculardan birinin topu takm arkadana
geirmesi. 2. nl. Baz iskambil oyunlarnda sras kendisine gelen oyuncunun
oyuna o elde katlmayacan belirten bir sz.
patent is.ng. patent 1. Bulu belgesi. 2. Uyruunu belirten belge. 3. Gemilere
ayrldklar limann salk durumu iin verilen belge. 4. mec. Bir durum veya bir ii
yalnzca kendi yetkisi altnda grme.
payreks is.ng. pyrex Isya ve kimyasal etkilere dayankl bir cam tr.
peni is.ng. penny Sterlinin yzde biri deerindeki para birimi.
pik (I) is.ng. pig Dkme demir.
pikap is.ng. pick-up 1. Kk kamyon, kamyonet. 2. esk. Elektrikle veya pille
alan, plak dinlemekte kullanlan ara.
piling is.ng. peeling Cildin l hcrelerden arndrlmas ilemi.
269
pim is.ng. pin 1. ie geen veya birbiri zerine gelen paralar tutturmaya
yarayan bir tr tahta veya metal ivi. 2. Mobilyalardaki cam raflar tamak iin yan
tablalara yerletirilen kapsllerin iine taklan silindirik, yass ve L biimli raf
tama aleti.
pipe line is.ng. pipe line Boru hatt.
pirsing is.ng. piercing Vcudun herhangi bir yerine ss amacyla taklan metal
halka, kanca, top vb.
plaster is.ng. plaster Genellikle ciltteki yara vb. hasarlarn d etkenlerden
korunmas veya tbbi gerelerin cilde sabitlenmesi iin kullanlan yapkan zellikte
malzeme.
plaza is.ng. plaza merkezi.
polo is.ng. polo At zerinde sopayla oynanan bir tr top oyunu, evgen.
polyester is.ng. polyester Tahta zerine srldnde koruyucu, parlak bir katman
oluturan poliasidin doymam alkollere veya glikollere etkimesiyle elde edilen
kimyasal madde.
poster is.ng. poster 1. Duvara aslan byk boy resim. 2. Bilimsel toplantlarda
panolara aslan ksa bildiri.
post it is.ng. post it Pusulack.
prafa is.ng. preference 1. skambil ktlaryla oynanan bir oyun tr. 2. Yeleme.
prezantasyon is.ng. presentation Tantma.
prime time is.ng. prime time Altn saatler.
print is.ng. print 1. Bask. 2. kt.
printer is.ng. printer Yazc.
proses is.ng. process Sre.
pulman is.ng. pullman 1. Yatar koltuk. 2. Trenin yatabilen koltuklar olan vagonu.
-R-
raca is.ng. raja Hindistan'da prenslere verilen unvan.

radar is.ng. radar 1. Radyo dalgalarnn yanksn alarak cisimlerin yerini ve
uzakln bulabilen, genellikle uak ve gemilerde kullanlan cihaz. 2. Trafik
polisleri tarafndan kullanlan, tatlarn hzn saptamaya yarayan aygt. 3. mec.
gd, sezi.
radyolink is.ng. radio link Radyo, telefon, televizyon, teleks vb. iletiim
aralarnn kablo balants olmakszn, istasyonlar arasnda veya stdyo ile verici
istasyon arasnda yksek frekansl radyo dalgalar ile balant kurmasna yarayan
sistem.
rafting is.ng. rafting Sal yar.
ralli is.ng. rally Yarmaclarn otomobille belli yollar izleyerek ve zel kurallara
uyarak belirli bir yere ulamalarna dayanan otomobil yar.
rating is.ng. rating Deerlendirme.
270
raunt is.ng. round Boks vb. spor karlamalarnda devrelerden her biri.
reglan is.ng. raglan 1. Omuzlardan geerek boyna kadar uzanan (kol). 2. Pelerinli
bir eit palto.
rekortmen is.ng. recordman Rekor kran kimse.
remi is.ng. rummy Genellikle drt kii arasnda elli ktlk bir deste ve iki jokerle
oynanan bir iskambil oyunu.
restitsyon is.ng. restitution Yeniden tasarmlama.
ring is.ng. ring zerinde boks yaplan, evresi kordonla evrilmi yer.
rodeo is.ng. rodeo Bir binicinin yabani at, sr veya boa zerinde durabilmesine
dayanan Amerikan oyunu.
roket is.ng. rocket 1. At srasnda mekanik olarak yn verilen, yrngesinin
balangcnda z itmeli olarak yol alan ve daha sonra yalnz balistik kanunlarna
bal kalan mermi. 2. Bir eit fze.
rom is.ng. rum eker kamndan eker yaplrken elde edilen z suyun, melasla
mayalandrlarak kurutulmasyla oluturulan alkoll sert iki.
rot is.ng. rod Motorlu tatlarda direksiyon ile tekerlek arasndaki balanty
salayan demir ubuk.
rotatif is.ng. rotative Byk bir abuklukla dnerek ileyen ve saatte binlerce adet
bask yapan bir tr basm makinesi.
ruf is.ng. roof Binalarn en st katnda bulunan, ak veya kapal elence yeri.
-S-
sake is.ng. sake Pirinten yaplan bir tr Japon raks.

sandvi is.ng. sandwich ki ince ekmek dilimi arasna tereya, peynir, sucuk vb.
konularak hazrlanan yiyecek.
satanizm is.ng. satanisme eytana tapma.
seksapel is.ng. sex-appeal Cinsel cazibe, cinsel ekicilik.
selfdeterminasyon is.ng. selfdetermination z belirtim.
selfservis is.ng. self-service Seal.
selobant is.ng. celloband Seloteyp.
seloteyp is.ng. cellotape Yaptrma ilerinde kullanlan, ince, saydam, bir yz
yapkan erit, selobant.
sent is.ng. cent Dolarn yzde biri deerinde para birimi.
sibernasyon is.ng. cybernation Gdm biliminden yararlanarak zellikle
fabrikalardaki retimin bilgisayarlar yardmyla denetimi.
silaj is.ng. silage Taze bitkilerin kylm biiminin bir siloda sktrlarak
korumaya ve saklamaya alnmas yntemi.
ske is.ng. sketch Gldr niteliinde ksa oyun.
skorbort is.ng. score board Say gstergesi.
slap is.ng. slab Byk yass levha.
271
Slavistik z.is.Alm. Slavistik Slav dili, tarihi ve kltryle ilgilenen bilim dal.
slayt is.ng. slide Saydam.
slogan is.ng. slogan 1. Bir dnceyi kolay hatrlanp tekrarlanabilir bir biimde
ifade eden ksa, arpc sz, motto. 2. Kimlik, topluluk, rgt, kurum veya
kuruluun ama ve aralarn zl bir biimde tanmlayan deyi veya sz.
smokin is.ng. smoking zel gnlerde erkeklerin giydii n ak, ceketi genellikle
ipek yakal takm giysi.
snack bar is.ng. snack bar Attrmalk.
soda is.ng. soda-water 1. Sindirimi kolaylatrmak, susuzluu gidermek, ikileri
sulandrmak iin kullanlan, iinde sodyum karbonat bulunan, kpren su.
2. Temizlik ilerinde kullanlan bir eit tuz.
soket (I) is.ng. socket Ksa orap.
soket (II) is.ng. socket Bir elektrik kablosunun ucunu oluturan ve onu yapnn bir
blmne balayan para.
sonar is.ng. sonar 1. Batm olan nesnenin, yzeye yakn balklarn yerini ve
durumunu yanslanan ses dalgalaryla belirleyen sistem. 2. Bu sistemden
yararlanlarak yaplm, denizaltlarda kullanlan cihaz.
sr (II) is.ng. sir ngiliz soyluluk unvan.
spiker is.ng. speaker Radyo ve televizyonda programlar, haberleri sunan kimse.
sportmen is.ng. sportman 1. Sporcu. 2. sf. Vcudu iyi gelimi. 3. sf. Sporun
gerektirdii deerlere sahip olan (kimse).
sprey is.ng. spray 1. Bir pskrtc yardmyla ok ince damlacklar durumunda
pskrtlen sv. 2. Pskrtc.
stand-by is.ng. stand-by Kredi ilemlerine her an sarf edebilecek kredi
anlamnda sz.
stant is.ng. stand 1. At yarlarnda seyirci tribn. 2. Sergilik.
star is.ng. star Sinema, tiyatro veya mzikhol sanats, yldz.
sterlin is.ng. sterling Yz peniden oluan ngiliz para birimi, paunt.
steyn is.ng. station Arkasnda kaps ile bir veya iki koltuu ve eya konacak yeri
aracn iine dahil edilmi binek otomobili.
striptiz is.ng. strip-tease Genellikle gece kulplerinde, pavyonlarda gen bir kadn
oyuncunun mzik eliinde dans edip soyunarak yapt gsteri.
spermarket is.ng. supermarket Trl tketim mallarnn, zellikle her trl
yiyecek maddelerinin ve mutfak gerelerinin alclarca seilip satn alnabildii
byk sat yeri, byk maaza.
--
ampuan is.ng. shampooing ounlukla sa ykamakta kullanlan, kokulu ve bol

kpkl bir tr sv sabun.
272
erif is.ng. sheriff 1. Byk Britanyada kendi blgesi iinde kral temsil eden,
yasalara sayg gsterilmesini salamakla grevli ynetici. 2. Amerika Birleik
Devletlerinde seimle ibana gelen, hukuki yetkisi snrl olan ynetici.
etlant is.ng. shetland Shetland adalarnda yetien koyun trnn ynnden
yaplm kuma, rg vb.
ilem is.ng. slam Brite bir ekibin, en ok bir el vererek yapt oyun.
ilin is.ng. shilling 1. Avusturya para birimi. 2. ngiliz smrgelerinde ve baka
baz lkelerde para birimi. 3. esk. ngiliz lirasnn yirmide biri olan para.
ilt is.ng. shield zerine genellikle bir kurum veya kuruluun ad, iareti kazlm
olan ve armaan olarak bir kimse veya takma verilen levha, ergilik.
ort is.ng. short Genellikle baz sporlar yaparken giyilen, paalar dizlerin
yukarsnda balayan ksa pantolon.
ov is.ng. show Genellikle ark, dans vb. elence trlerinin yer ald gsteri.
ovmen is.ng. showman ov yapan kimse, gsteri adam.
ovrum is.ng. showroom Sergi salonu.
-T-
takograf is.ng. tachograph Hzler.

tanker is.ng. tanker Petrol, benzin gibi akaryakt rnleriyle, sanayi ile ilgili ya,
arap vb. sv maddeleri tayan gemi veya kamyon.
tayt is.ng. tight 1. Bacaklar sk saran zel kumatan yaplm bir pantolon tr.
2. Szmaz, su geirmez bir kumatan yaplm ort giysi.
tekila is.ng. tequila Sert bir Meksika ikisi.
teknokrasi is.ng. technocracy Sanayi, ekonomi ve devlet ynetiminin politikaclar
deil, uzmanlar, teknisyenler ve uygulaymclar tarafndan ynetilmesine dayanan
sistem.
teleks is.ng. telex Telsiz ve telem aralarna uzaktan haber yazdrma dzeni.
tender is.ng. tender Lokomotifin arkasna balanan, gerekli yakt, suyu tayan
vagon.
terilen is.ng. terylene 1. Yapay polyester lifleri veya iplii, tergal. 2. sf. Bu liften
yaplan.
teyp is.ng. tape Manyetik bir bant zerine sesleri kaydeden ve okuyan aygt.
timing is.ng. timing Zamanlama.
tirt is.ng. tee-shirt Genellikle ksa kollu, pamuklu spor giysi.
tolkov is.ng. talk-show TV Sz gsterisi.
toner is.ng. tunner Bilgisayar yazcs veya fotokopi makinesinde kullanlan toz
durumundaki mrekkep.
transporter is.ng. transporter Ykeker.
travesti is.ng. travesty Kadn gibi giyinip sslenen ecinsel.
trend is.ng. trend Eilim.
273
treyler is.ng. trailer Traktr veya kamyonlara, genellikle yk tamalarn

salamak iin taklan araba.
trias is.ng. trias kinci an yaklak krk be milyon yllk dnemi.
troleybs is.ng. trolley-bus ehir ii yollarda, bir hava hattndan elektrik akm
alarak alan otobs, telli otobs, boynuzlu.
tnel is.ng. tunnel 1. Bir yandan br yana geebilmek iin yer altnda, genellikle
dalarn iinde alan yol. 2. evresi kapal yol.
-U-
uskur is.ng. screw Pervane.

uskuru is.ng. screw Cvata ve somunlardaki yiv.
--
niversalizm is.ng. universalism Evrenselcilik.
-V-
valf is.ng. valve Vana.

vasektomi is.ng. vasectomy Ksrlatrma.
veksilloji is.ng. vexillogy Bayrak bilimi.
video is.ng. video 1. Manyetik bantlar zerinde yer alan veya saysal olarak
derlenmi hareketli resimler dizisi. 2. Videoteyp.
videobant is.ng. video+Fr. bande Televizyon yaynlarnn kaydedildii, bir kasete
sarl erit.
videokaset is.ng. videocasette zerinde kaytl olan video araclyla ekrana
yanstabilen kaset.
274
videoteyp is.ng. video tape Hem grnt hem de ses kaydedebilen, daha nce
kasete kaydedilmi grnt ve sesleri ekrana yanstan aygt, video.
vin is.ng. winch Ar yk kaldrmaya ve bir yere tamaya yarayan ara.
vinterizasyon is.ng. winterization Kademeli olarak soutulan ve dk
scaklklarda yavaa kartrlp bekletilerek elde edilen donmu asitlerin szlerek
yadan uzaklatrlmas.
vinterize is.ng. winterize "Vinterizasyon ileminden geirmek" anlamndaki
vinterize etmek birleik fiilinde geen bir sz.
viski is.ng. whisky Tahllar malt yaplarak ekerlendirildikten ve gerei kadar
mayalandktan sonra damtlarak elde edilen alkoll iki.
-Y-
yarda is.ng. yard 91,4 santimetrelik ngiliz uzunluk ls birimi.

yat is.ng. yacht zel gezinti gemisi.
yen is.ng. yen Japonya para birimi.
-Z-
zaping is.ng. zapping Gege.

zum is.ng. zoom Optik kaydrma.
3.1.1. sim Terimler
-A-
ace is.ng. ace sp. Teniste rakibin karlayamad, dorudan doruya say getiren
servis.
275
akronim is.ng. acronym dbl. Ksma ad.

akseptans is.ng. acceptance 1. et. Yabanc lkelerde okuyacak renciler iin
gnderilen kabul belgesi. 2. tic. Polielerin zerine kabulmdr biiminde
yazlarak alt imzalanan aklama, kabul.
akter is.ng. actuaire ekon. statistiklere dayanarak sigorta primlerini, risklerini
hesaplayan kimse.
alyan is.ng. allen tek. Cvatalar karp takmaya yarayan, altgen kesitli, L
biiminde alet.
anesteziyoloji is.ng. anesthesiology tp Duyum yitimi bilimi.
aparkat is.ng. uppercut sp. Boksta bkk kolla aadan yukarya doru eneye
atlan yumruk.
asist is.ng. asist 1. Yardmc. 2. sp. Say veya gol pas.
aut is.ng. out sp. D.
averaj is.ng. average 1. Ortalama 2. sp. Say fark.
aysberg is.ng. iceberg co. Buz da.
aysfilt is.ng. icefield co. Buzla.
azonal is.ng. azonal co. Yeryznn herhangi bir noktasnda enleme bal
olmakszn meydana gelen olay.
-B-
bano is.ng. bancho mz. Amerika zencilerinin ald gitar biiminde, madeni
gvdesi olan be veya daha ok telli bir mzik aleti.
basket is.ng. basket sp. 1. Basketbolda kazanlan say. 2. Basketbol.
basketbol is.ng. basketball sp. Beer kiilik iki takm arasnda topu 3 m
ykseklikteki karlkl duran a geirilmi iki sepetten birine sokup say kazanmak
esasna dayanan bir oyun, basket, sepet topu.
bazuka is.ng. bazooka ask. z itmeli mermi atan, genellikle zrhl aralara kar
yakn sava srasnda kullanlan hafif silah, roketatar.
beyzbol is.ng. base-ball sp. Dokuzar kiilik iki takm arasnda bir top ve sopayla
oynanan bir eit oyun.
broker is.ng. broker ekon. Borsa simsar.
276
--
arliston is.ng. charleston 1. Birinci Dnya Savandan sonra Avrupada

yaygnlaan dans tr. 2. Bu dansn mzii. 3. bot. Sivri ulu, uzun ve kaln, tatl,
yeilimsi biber. 4. sf. nce, uzun ve arpc.
-D-
damping is.ng. dumping ekon. Ucuzluk.

data is.ng. data 1. Veri. 2. ekon. Aslnda kendileri ekonomik olmayan ancak
ekonomi dnyasn kuatan ve ereveleyen, nfus, teknik bilgi, hukuk dzeni ve
ynetim biimi gelerinden her biri.
derbi is.ng. derby sp. 1. Ayn ehrin takmlar arasnda oynanan oyun. 2. Byk
takmlar arasnda oynanan oyun. 3. Ylda bir kez yaplan, yana gelmi atlarn
katld yar.
derogasyon is.ng. derogation huk. Ayrklk.
destroyer is.ng. destroyer ask. Orta tonajda, yksek hzl sava gemisi, muhrip.
dimmer is.ng. dimmer fiz. Elektrik akm iddetini el ile evirerek ayarlayan
anahtar, reosta.
dispe is.ng. dispatch den. 1. Bir ortak avaryada deniz kazasndan sonra gemi, yk
ve navlunla ilgili kimselerin uradklar zararlarn ve bunlar tarafndan yaplm
olan masraflarn nasl, kimler tarafndan ve ne oranda karlanacan belirlemek
iin yaplan ilem. 2. Deniz sigortas dilinde, ilgili taraflarn ortak avaryada
kendilerine den ykmllkleri, paylarnn nemi lsnde ayrntl olarak
belirten belge.
dok is.ng. doch 1. Gemilerin yknn boaltld veya onarld, st rtl
havuz. 2. ekon. Ticaret mallarn saklamak iin rhtmda yaplan byk depo.
doping is.ng. doping sp. Bir spor yarmas srasnda vcuda ek enerji salamas
iin kullanlan uyarc ila.
dretnot is.ng. dreadnought den. XX. yzyln balarnda kullanlan bir zrhl tipi.
dripling is.ng. dribbling sp. Top srme.
277
-E-
efekt is.ng. effect sin. ve TV Radyo ve televizyon yaynlarnda, tiyatro oyunlarnda

veya film seslendirmelerinde, hareketleri izlemesi gereken seslerin doal
kaynaklarn dnda, optik, mekanik, kimyasal yntemlerle gerekletirilmesi.
-F-
factoring is.ng. factoring ekon. Alacaklandrma.

fair-play is.ng. fair-play sp. Drst oyun.
faril is.ng. furl den. Balk alarnn alt ve st yanlarna geirilen kei klndan
yaplm ip.
faul is.ng. faul sp. Karlamalarda rakip oyuncuya yaplan kural d hareket.
fikstr is.ng. fixture sp. Yarma veya karlamalarn zamann ve srasn
belirleyen izelge.
final-four is.ng. final-four sp. Drtl final.
fini is.ng. finish 1. Bitme. 2. sp. Var.
flamingo is.ng. flamingo zool. Leyleksilerden, tyleri beyaz, pembe, kanatlarnn
ucu kara, eti yenir bir ku, flaman kuu.
fokstrot is.ng. fox-trott mz. Drt tempolu bir dans.
fors is.ng. force 1. Devlet bakannn bulunduu yerlere, amirallerin altklar
kurululara veya gemilere, generallerin garnizonlarna ve bu dzeydeki grevlilerin
arabalarna ekilen veya drt keli bayrak. 2. mec. Sz geirirlik, saygnlk.
3. mec. Gsterililik. 4. den. Gidon.
forvet is.ng. forward sp. Futbolda grevi kar tarafa top srmek ve gol atmak olan
ileri utaki oyuncu, ileri u oyuncusu, aknc.
fotofini is.ng. photofinish sp. Bir yarta, yaranlarn var ann tespit eden ara.
frikik is.ng. free-kick 1. sp. Serbest vuru. 2. argo Giysinin kazara almasyla
gs veya bacan grnmesi.
futbol is.ng. football sp. Topu, kafa veya ayak vurular ile kar kaleye sokma
kuralna dayanan ve on birer kiilik iki takm arasnda oynanan top oyunu, ayak
topu.
278
-G-
gag is.ng. gag sin. ve TV Glt.

galop is.ng. gallop sp. At yarnda veya hazrlk almasnda atn yapt derece.
gambot is.ng. gunboat ask. Topeker.
gol is.ng. goal sp. Futbolda veya hentbolda topun kaleye sokulmasyla kazanlan
say.
golfstrim is.ng. Gulf Stream co. Atlas Okyanusunda, Meksika Krfezinden
balayarak Britanya ve skandinavya kylarna kadar ulap Avrupa Rusyasnn
kuzey kylarna kadar gelen ve Bat Avrupann deniz iklimini yumuatan scak su
aknts.
greyfurt is.ng. grapefruit bot. 1. Turungillerden scak blgelerde yetien bir
meyve aac. 2. Bu aacn portakaldan daha iri, kanarya sars renginde, tad acms
meyvesi.
-H-
habitat is.ng. habitate 1. Yerleme, oturma. 2. bot. Bitkinin doal olarak yetitii
yer, yurt.
haf is.ng. half sp. Oyun kurucu.
handikap is.Fr.ng. handicap sp. 1. At yarlarnda binicilerle eyerin toplam
arlnn, atlarn kouyu kazanma ansn etkileyecek biimde ayarlanmas.
2. mec. Elverisiz durum, engel.
hemoroit is.ng. hemorroid tp Basur.
hentbol is.ng. hand ball sp. El topu.
holding is.ng. holding tic. Ana ortaklk.
holigan is.ng. hooligan sp. zellikle futbolda fanatizmi besleyen ve evreye zarar
vermeye eilimli taraftar, serseri, hayta.
279
-I-
skuna is.ng. scooner den. Brikten kk, iki direkli bir eit yelkenli gemi.
--
in is.ng. inch mat. Futun onikide biri olan, uzunluu 2,54 cm olan ngiliz uzunluk
l birimi.
istimbot is.ng. steamboat den. atana.
-J-
jogging is.ng. jogging sp. Kr, orman vb. yerlerde yaplan kou sporu.
jul is.ng. joule fiz. Bir cisim zerine uygulanan bir nevtonluk kuvvetin uygulama
noktasn, kendi dorultusunda 1 m deitiren i birimi.
-K-
kameraman is.ng. cameraman sin. ve TV Alc ynetmeni.

kamikaze is.ng. kamikaze ask. kinci Dnya Sava yllarnda Japonlarn
kulland intihar ua.
kanyon is.ng. canyon co. Bir akarsuyun kalkerli bir alanda oyarak oluturduu,
bir kvrm keserek iki yandaki ukurluklar birletiren, dar ve boaz biimindeki
koyak, dar boaz, kapuz, ksk, klz.
280
katamaran is.ng. catamaran den. Birbirine paralel tutulmu iki aa ktkten

yaplan tekne.
katgt is.ng. cat-gut tp Ameliyatlarda yaralar dikmek iin kullanlan, barsaktan
yaplm iplik.
kik is.ng. gig den. Futa.
kliring is.ng. clearing tic. Takas.
klon is.ng. clone biy. Ayn canldan eeysiz olarak reyen canl.
ko is.ng. coach sp. altrc.
komodor is.ng. commodore den. 1. Amiral yetkisiyle grevli deniz subay. 2. Bir
kurulua bal yolcu gemilerinin en eski kaptan.
kondor is.ng. condor zool. Tepeli akbaba.
konsorsiyum is.ng. consortium ekon. 1. Uluslararas kurulularn ve baz
hkumetlerin iktisadi ve mali yardmlar yrtmek zere oluturduklar yardm
kurulu ve irketler birlii. 2. Kpr, yol, baraj vb. byk projelerin
gerekletirilebilmesi iin birden fazla irketin bir araya gelmesi.
konteyner is.ng. container tic. eitli eyalar tamak iin uluslararas standartlara
gre yaplm byk sandk.
korner is.ng. corner sp. 1. Ke atnn yapld yer. 2. Ke at.
kort is.ng. court sp. Tenis oynanan alan, tenis kortu.
krank is.ng. crank tek. 1. Bir motorda bilyelerin almak hareketini dairesel
harekete eviren dingil. 2. Sac, inko, dkme demir, bakr vb. borunun ynn
deitirmeye yarayan kvrm.
kravl is.ng. crawl sp. Dizleri bkmeksizin bacaklar hzla hareket ettirerek kulala
yzme.
kriket is.ng. cricket sp. On birer kiilik iki takm arasnda, kk ve ar bir topu,
ucu kvrlm sopalarla vurarak kar kaleye sokmak amacyla oynanan bir oyun.
kros is.ng. cross sp. Krlarda ve ormanlarda, hendeklerden, ykseltilerden,
ukurlardan ve akarsulardan geerek yaya yaplan kou.
-L-
labrador is.ng. labrador jeol. Labrador kylarnda parlak bir trne rastlanan,
feldspatlar grubundan ve plajiyoklaz serisinden olan alminyum, kalsiyum ve
sodyum silikat.
langur is.ng. langur zool. Maymunlardan, Hindistan'da yaayan, kl rengi veya
krmzya alan sar tyl, byk bir maymun.
lazer is.ng. laser fiz. ok gl prltlar oluturan, deiik alanlarda kullanlan k
kayna.
lens is.ng. lens 1. Gzn saydam tabakasnn zerine dorudan uygulanan, grmeyi
dzeltici mercek, kontak lens. 2. fiz. Mercek.
281
lider is.ng. leader 1. nder, ef. 2. Bir partinin veya bir kuruluun en st dzeyde
ynetimiyle grevli kimse. 3. sp. Bir yarmada bata bulunan takm veya
yarmac.
lizol is.ng. lysol kim. Krezol.
lobi is.ng. lobby mim. 1. Bir yapnn kapsndan ieri girildiinde grlen ilk
boluk, dalan. 2. Otel, tiyatro vb. yerlerde girie yakn geni yer. 3. mec. Baz ortak
karlar olan gruplarn temsilcilerinden oluan topluluk.
lok is.ng. lock den. Gemileri, farkl iki su dzeyinin birinden brne armak iin
yaplm ara havuz.
-M-
mamografi is.ng. mammography tp Memenin filmini eken zel cihaz.

marihuana is.ng. marihuana bot. Hindistan'da yetien kenevirin ieklerinden ve
yapraklarndan elde edilen uyuturucu madde.
mayn is.ng. mine ask. Toprak altna, stne veya suyun iine yerletirilen,
dorudan doruya arpma veya basn etkisiyle patlayarak zarara yol aan patlayc
madde.
mikser is.ng. mixer 1. tek. rpc. 2. Karma.
morina is.ng. morina zool. Mezgitgillerden, kuzey denizlerinde yaayan, eti
yenilen, karacierinden ya karlan bir balk.
motorkros is.ng. motor-cross sp. Krlarda ve engebeli arazilerde motosikletle
yaplan yar.
-N-
nakavt is.ng. knock out sp. Boks manda yumruk etkisiyle yere den ve on
saniye iinde kalkp devam edemeyen oyuncunun yenilmesi durumu.
nevton is.ng. newton fiz. Uluslararas birim sisteminde, ktlesi 1 kilogram olan
cisme saniye karede 1 metrelik bir ivme veren g birimi.
282
-O-
ofsayt is.ng. off-side sp. Futbolda hcuma geen takmn en az bir oyuncusunun
topla oynand anda rakip takmn kale izgisine, o takmn en yakn oyuncusundan
daha yakn bulunmas durumu.
ordinat is.ng. ordinate mat. Bir noktann uzaydaki yerini belirtmeye yarayan
izgilerden her biri.
oinografi is.ng. oceanography co. Deniz bilimi.
-P-
panda is.ng. panda zool. 1. Etillerden, Avustralya ile Himalaya ormanlarnda

yaayan, tyleri sk ve pas krmzs renginde, karn, bacaklar kara, postu beenilen
bir hayvan. 2. in'de yaayan, ay iriliinde, siyah beyaz renkli otul bir hayvan.
papaya is.ng. papaya bot. 1. Amerika'nn scak blgelerine zg, sar, kavuna
benzer bir tr meyve. 2. Papaya aac.
parka is.ng. parkee 1. ask. Genellikle askerin ak hava eitimi ve manevra
srasnda giydii soua kar koruyucu, balkl bir tr stlk. 2. Genellikle
genlerin giydii balkl bir tr stlk.
pasr is.ng. pass+Fr. eur sp. Pas.
penalt is.ng. penalty sp. 1. Ceza at. 2. Elemeli futbol malarnn sonrasndaki
eitlik durumlarnda takmlarn birbirlerine stnlk salamalar iin rakip kaleye
en az beer kez yapt vuru.
pinpon is.ng. ping-pong sp. Masa tenisi.
piromani is.ng. pyromania tp Yangn karma hastal.
pleybek is.ng. play-back sin. ve TV
portal is.ng. portal 1. mim. Ana kap. 2. Kap.
283
-R-
rafya is.ng. raffia bot. 1. Afrika ve Amerika'da yetien, iri gvdeli, uzun yaprakl
palmiye (Raphie). 2. Bu palmiyenin dokuma ilerinde kullanlan lifleri. 3. sf. Bu
liflerden yaplan.
rami is.ng. ramee bot. 1. Isrgangillerden, in, Vietnam ve Malezya'da yetien
deerli bir bitki (Boehmeria nivea). 2. Bu bitkinin dokumaclkta kullanlan lifi.
redoks is.ng. redox kim. Bir atom veya moleklden tekine bir veya daha ok
elektronun geii olay.
rotor is.ng. rotor fiz. Dne.
-S-
santrfor is.ng. center-fore sp. Orta u oyuncusu.

santrhaf is.ng. center-half sp. Futbolda orta alann ortasnda yer alan oyuncu.
satsuma is.ng. satsuma bot. Kabuu kolay soyulabilen, gzel kokulu bir tr
mandalina.
set is.ng. set sp. 1. Masa tenisi, voleybol vb. oyunlarda man her bir blm.
2. Takm, grup.
seter is.ng. setter zool. Uzun tyl ngiliz kpei.
single is.ng. single mz. Tekli.
skavut is.ng. scout den. ok hzl gidebilen bir tr keif gemisi.
ski is.ng. ski sp. Kayak.
skif is.ng. skiff den. ine yalnz krek ekenin girebildii ok uzun ve ok dar
yar kay.
skink is.ng. sking zool. Skinkgillerden, l blgelerinde, kurak blgelerde yaayan
bir tr srngen.
skor is.ng. score sp. 1. Sonu. 2. Say.
slip is.ng. slip 1. Ksa kesilmi, ksa biilmi, kk deniz donu. 1. Paasz ve
skca saracak biimde dikilmi erkek donu. 3. tic. deme belgesi.
sma is.ng. smash sp. 1. Voleybol ve teniste topu yukardan aaya doru serte
yere vurma, kt. 2. Basketbolda yakn mesafeden topu serte sepete geirme.
smar is.ng. smash+Fr. eur sp. Voleybolda topu file zerinde kar alana doru
yukardan aaya serte vuran oyuncu, ktr.
srf is.ng. surf sp. zel kayma arac ve yelkenlisi ile denizde yaplan bir spor tr.
sponsor is.ng. sponsor ekon. Destekleyici.
284
spot is.ng. spot 1. Herhangi bir aynal alet ile ekran zerinde oluturulan grnt.
2. ekon. Bir mal ok miktarda toptancdan veresiye aldktan sonra piyasada
deerinden daha aaya pein olarak satma. 3. sin. Dar bir alana ok gl k
yneltebilen stdyo lambas, nt lambas, reklam nts.
sprint is.ng. sprint sp. Yarlarda son 100 mde yaplan atak.
sprinter is.ng. sprinter sp. Atletizmde 100 ve 200 m koularna katlan atlet.
start is.ng. start sp. kma, k, balama.
sten (I) is.ng. sten ask. 9 mm apnda, ngiliz yaps, hafif, kullan kolay bir tr
makineli tfek.
stent is.ng. stand tp Tkanmak zere olan damarn iine konan ara.
stok is.ng. stock 1. Bir sat yerinde sata hazr bulundurulan mallarn tm, istif.
2. ekon. Bir sanayi dalnda yararlanlan ham, ilenmi veya yar ilenmi
maddelerin tm. 3. Bir gereksinimi karlayacak maddeden ok miktarda yma,
istif. 4. tic. Satlmam, istif edilmi mal.
stres is.ng. stress tp Ameliyat oku, travma, souk, coku vb. etkenlerin
organizmada oluturduu bozukluklarn tm, ruhsal gerilim.
--
aft is.ng. shaft tekno. Bir makinenin dnme hareketini teki paralara aktaran ve
ucuna dili arklar, tekerlekler veya pervane balanan demir mil.
elf is.ng. shelf co. Karalar evreleyen ve karalardan saylan, 200 m derinlie
kadar olan s deniz dipleri.
ok is.ng. shock psikol. Kaza, beklenmeyen bir olay, baz ila ve uyuturucularn
yaratt, fiziksel veya ruhsal olarak birdenbire gelien karmak belirtilerin tm.
ut is.ng. shoot sp. Futbolda bir oyuncunun topu kaleye sokmak iin ayayla
yapt sert ve hzl vuru.
-T-
takometre is.ng. tachometer 1. Hzler. 2. sin. ve TV Kameraya taklan ve ekim

srasnda geen kare saysn len aygt.
285
tandem is.ng. tandem 1. ki kiilik bisiklet. 2. ki kiilik yama paratyle yaplan

uu. 3. sp. Futbolda savunmann gerisinde grev yapan oyuncunun arkasndaki tek
kii. 4. sp. Krek sporunda ikier krek kullanlarak yaplan tekne yar kategorisi.
tank is.ng. tank 1. ask. Zrhl ve silahl, tekerlekleri paletli, motorlu sava tat.
2. Su, yakt vb. svlar depolamaya yarayan ara.
taret is.ng. turret ask. Gemilerde veya kalelerde, topu mevzilerinde topun makine
blmn ve topular koruyacak biimde yaplm zrhl kule.
tayfun is.ng. typhoon meteor. Okyanuslarda, in Denizi ile Hint Denizi'nde
grlen, Dnya'nn dn ynne zt olarak doudan batya doru oluan, gl
kasrga.
tenis is.ng. tennis sp. Ala ortasndan ikiye blnen bir alanda tek veya ift
oyuncularn raketle karlkl vurduklar, eldikleri topu, belli kurallara gre,
karlanamayacak biimde birbirlerinin alanna drerek say kazanmalar esasna
dayanan oyun, alan topu.
test is.ng. test 1. Bir kimsenin, bir topluluun doal veya sonradan kazanlm
yeteneklerini, bilgi ve becerilerini lmeye ve anlamaya yarayan snama. 2. et.
Doru cevabn seenekler arasndan bulunmasna dayanan bir snav tr. 3. biy. ve
fiz. Biyolojik bir ilevi veya deimez bir nitelii incelenen bireyin tepkisini, rnek
olarak alnan normal bireyinkiyle karlatrarak lmeye ve deerlendirmeye
yarayan yoklama. 4. tp Bir hastaln varln ve niteliini anlamak iin yaplan
laboratuvar aratrmas.
tim is.ng. team ask. Gvenlik glerinde belirli bir i veya hizmeti baarabilecek
gteki en kk birlik.
tiner is.ng. thinner kim. nceltici.
tomahavk is.ng. tomahawk ask. 1. Amerikan yaps gdml fzelerin bir tr.
2. Kuzey Amerikal Kzlderililerinin kulland sava baltas.
tornistan is.ng. turn-stern 1. den. Geminin pervanesini ters ynde evirme. 2. hlk.
Ters yz etme.
torpido is.ng. torpedo 1. Otomobillerde, iinde src iin gerekli eylerin
bulunduu kapakl kk blme, torpido gz. 2. den. Torpido bot. 3. den. Torpil.
torpido bot is.ng. torpedo-boat den. Torpil atmaya yarar, kk ve ok hzl giden
sava gemisi, torpido.
trol is.ng. trawl den. Teknelerle suyun dibinde srklenerek ekilen, huni
biiminde geni azl balk a.
trst is.ng. trust ekon. Ayn alanda i yapan eitli ortaklklarn hisse senetlerinin,
bir denetim tekilatna teslim edilmesi ve ynetimin bir tekilat yneten gruba
aktarlmasyla oluan, tekelci sermayedarla dayanan ortaklklar birlii.
--
niversalizm is.ng. universalism Evrenselcilik.

286
-V-
vat is.ng. watt fiz. Saniyede bir jullk i yapan bir motorun g birimi.
vinter is.ng. winter den. Aa emberler zerine rlm torba biimindeki balk
a.
voleybol is.ng. volley-ball sp. Altar kiilik iki takm arasnda, bir alan ortasnda
gerilmi olan a zerinden topun karlkl olarak elle oynanmas oyunu, uan top.
3.2. Sfatlar
-A-
analog sf.ng. analogue Benzer, e.
-B-
bestseller sf.ng. bestseller oksatar.
-C-
centilmen sf.ng. gentleman yi arkadalk eden, saygl, grgl, kibar (erkek).

287
-D-
dramatize sf.ng. dramatize 1. Bir edebi eseri radyo, televizyon veya sahne oyunu
biimine getirilen. 2. mec. Bir olay olduundan daha ackl, abartl bir biimde
ortaya koyan.
-F-
ful sf.ng. full 1. Tam, btn, eksiksiz. 2. is. skambil oyununda benzer katlarn
bir araya gelmesi.
-H-
heteroseksel sf.ng. heterosexual Kar cinsi arzulayan.
--
interaktif sf.ng. interactive Etkileimli.
-K-
kognitif sf.ng. cognitive Bilisel.

288
kombine sf.ng. combine 1. Bir araya getirilmi, dzenlenmi, toplu. 2. is. Bir spor
dalnda deiik trdeki yarmalarn sonularna gre birletirilmi derecelendirme,
toplam puana gre deerlendirme.
-L-
layt sf.ng. light 1. Hafif, yasz veya ekersiz. 2. mec. Klbk.

limitet sf.ng. limited Snrl.
-N-
non-stop sf.ng. non-stop Duraksz.
-O-
obez sf.ng. obese ok iman.
-P-
pop sf.ng. pop Pop mzik.

289
-S-
satanist sf.ng. satanist eytana tapan kimse.

seksi sf.ng. sexy Cinsel ekicilii olan.
snop sf.ng. snob argo Zppe.
stre sf.ng. stretch 1. Esnek. 2. is. eitli maddelerin havayla etkileimini ortadan
kaldrmak amacyla sarld effaf paketleme malzemesi.
-T-
transparan sf.ng. transparent effaf.

tubeless sf.ng. tubeless siz.
3.2.1. Sfat Terimler
-A-
akteryal sf.ng. actuarial ekon. Sigorta risklerine ve istatistiklere dayanan.
-S-
sadist sf.ng. sadist psikol. 1. Bakalarna ac ektirerek cinsel doyum salayan

(kimse), elezer. 2. mec. Bakalarna ac ektirmekten zevk duyan (kimse), elezer.
290
3.3. nlemler
-H-
hurra nl.ng. hurray Genellikle Batl uluslarda hep bir azdan yaa anlaml
destek vermek amacyla kullanlan bir sz.
-S-
stop nl.ng. stop 1. Dur anlamnda bir seslenme sz. 2. is. esk. Telgrafla ve
telefonla olan haberlemelerde cmleleri birbirinden ayrmak iin kullanlan bir sz.
4. Yunancadan alnan szckler
4.1. simler
-A-
ablatya is.Yun. Uzunluu 150, genilii 4-10 kula olan, geni gzl bir balk a.
abril is.Yun. hlk. Nisan.
291
agora is.Yun. Yunan klasik devrinde, sitenin ynetim, politika ve ticaret ilerini
konumak iin halkn topland alan, halk meydan.
alay is.Rum. Ses tonu, sz, davran vb. yollarla biriyle, bir eyle elenme,
kmseme.
anadut is.Yun. Ekin ve ot demetlerini arabaya yklemeye veya harman aktarmaya
yarayan uzun sapl ara, dirgen, yaba.
angarya is.Yun. 1. Bir kimseye veya bir toplulua zorla, cret vermeden yaptrlan
i. 2. Klelik dzeninde kylnn derebeyine yapt zorunlu cretsiz hizmeti.
apukurya is.Yun. Hristiyanlkta et kesimi yortusu.
avlu is.Yun. Bir yapnn veya yap grubunun ortasnda kalan st ak, duvarla
evrili alan, hayat.
ayandon is.Yun. 18 Ocakta balayan bir frtna.
-B-
badya is.Yun. Az geni, yayvan, byke su kab.

baloz is.Yun. Gemici, ii vb. kimselerin elenmek iin gittikleri ikili, dansl yer.
balyoz is.Yun. Ta krma, kazk akma vb. ilerde kullanlan, ok iri, iki ucu az
keskin, ar eki, varyos.
beta is.Yun. Yunan alfabesinin ikinci harfi.
beze is.Yun. Hamur topa, paz.
bodrum is.Yun. Bir yapnn yol dzeyinden aada kalan blm.
bre nl.Yun. esk. 1. Ey, hey anlamnda kullanlan bir seslenme sz. 2. Be
yerine kullanlan bir seslenme sz. 3. Vay anlamnda ama bildiren bir
seslenme sz. 4. aknlk, coku anlatan bir seslenme sz. 5. ba. Tekrarlanan
iki emir kipi arasna getirilerek iin srekliliini anlatan bir sz.
bulada is.Yun. Byk pili.
buzuki is.Yun. Balamaya benzer, bozuk dzen alnan bir Yunan algs.
292
-C-
cmbz is.Yun. 1. Kl vb. ince eyleri tutmak veya ekmek iin kullanlan kk
maa. 2. zellikle dokumaclkta kuma yzlerindeki dm, p vb. maddeleri
temizlemekte kullanlan el arac.
cibre is.Yun. Sklp suyu alnan zm vb. meyvelerin posas.
--
aa is.Yun. 1. Ticaret gemilerinde eski ve usta gemici. 2. argo Genelev ileten

kadn, abla, mama.
erez is.Yun. 1. Asl yemekten saylmayan, peynir, zeytin vb. yiyecekler. 2. Yemek
dnda yenilen ya veya kuru yemi vb. eyler.
etele is.Yun. 1. izilerek veya oyularak alan kertik. 2. esk. Ekmeki, st vb.
esnafn, uzunlamasna ikiye blp zerine kertikler enterek hesap tuttuklar aa
dal.
ngar is.Yun. argo Kavga, grlt.
vgar is.Yun. hlk. ift srmekte veya araba ekmekte olan hayvanlara yardmc
olarak koulan hayvan.
otra is.Yun. Aatan yaplm kk su kab.
-D-
dantela is.Yun. Dantel.

difana is.Yun. katl bir balk a.
dimi is.Yun. Sk dokunmu bir tr pamuklu kuma.
drahmi is.Yun. Yunan para birimi.
drahoma is.Yun. Hristiyan ve Musevilerde gelinin gveyiye verdii para veya mal.
293
-E-
efendi is.Yun. 1. Gnmzde bey unvanndan farkl olarak zel adlardan sonra
kullanlan ikinci derecede bir unvan. 2. Buyruu yryen, sz geen kimse.
3. Koca. 4. nl. Hizmetlilere seslenilirken kullanlan bir sz. 5. nl. Erkekler iin
kullanlan bir seslenme sz. 6. mec. Grgl, nazik, kibar. 7. esk. Eitim grm
kiiler iin zel adlardan sonra kullanlan unvan.
entropi is.Yun. statistik kurallarna gre ynlendirilen bir haber kaynann heber
ieriklerinin oran.
epsilon is.Yun. Yunan alfabesinin beinci harfi.
erkete is.Yun. argo Dikiz.
Eros z.is.Yun. Yunan mitolojisinde ak tanrsnn ad.
evlek is.Yun. hlk. 1. Tarlann, tohum ekmek iin saban iziyle blnen
blmlerinden her biri. 2. Dnmn drtte biri kadar olan alan ls. 3. Tarlalarda
suyun akmas iin alan su yolu. 4. esk. On liralk kat para.
-F-
fantazya is.Yun. Arap atllarnn bayramlarda yaptklar gsteri, atl gsteri.

fanti is.Yun. skambil oyunlarnda olan, bacak veya vale adlaryla bilinen kat.
fava is.Yun. Bakla tanelerinin kabuu soyulduktan sonra yaplan zeytinyal
yemek.
fener is.Yun. 1. Saydam bir maddeden yaplm veya byle bir madde ile
donatlm, iinde k kayna bulunan aydnlatma arac. 2. Gemilere yol gsteren
k kulesi, deniz feneri. 3. Tepesinden kulplu kahveci tepsisi, ask.
f is.Yun. 1. Bir araya getirilerek emberlerle tutturulmu ensiz tahtalardan
yaplan, yuvarlak, karn ikin ve alt st dz kap. 2. sf. Bu kabn alabilecei
miktarda olan.
frn is.Yun. 1. inde genellikle odun yanan, her yanda ayn derecede s
oluturarak ekmek, pasta vb. piirmeye yarayan, tavan tonoz biiminde, nnde tek
aklk bulunan ocak. 2. Ekmek, pasta vb.nin piirildii va satld dkkan.
3. Elektrik, tp gaz ve doal gazla alan, yiyecekleri piirmeye veya stmaya
yarayan alet. 4. Bir maddenin fiziksel veya kimyasal deiime uratlmas amacyla
iinde stld ara. 5. sf. Frnda piirilmi.
fk is.Yun. Atgillerin taze dks, tersi.
294
fidan is.Yun.1. Yeni yetien aa veya aak. 2. Baka bir yere dikilmek iin
bulunduu yerden karlan taze aa, dikme.
filar is.Rum. Hafif bir terlik.
filiz is.Yun. Yeni srm krpe ve kk dal veya yaprak, srgn.
fiske is.Yun. 1. Parmak ularyla yaplan hafif vuru. 2. sf. ki parmak ucu ile
tutulabilen miktarda olan. 3. nsan derisinde herhangi bir sebeple ortaya kan ufak
ve ii su dolu kabart.
fol is.Yun. Tavuun istenilen yere yumurtlamas iin o yere konulan yumurta veya
yumurtaya benzeyen ey.
foto is.Yun. Ik.
frisa is.Yun. Ttnleme suretiyle kurutulmu ringa bal.
-G-
gama is.Yun. Yunan alfabesinin nc harfi.

gnder is.Yun. 1. Bayrak direi. 2. vendire. 3. hlk. Kayk ve yelkenli gemilere
yn vermeye yarayan, ucunda metal olan aa sopa.
gnye is.Yun. Dik alar lmeye ve izmeye yarayan dik gen biiminde ara.
gbre is.Yun. Verimini artrmak iin topraa dklen her trl hayvan dks,
kimyasal veya bitkisel madde, kemre.
gm is.Yun. Yandan kulplu, boynu uzun, genellikle bakrdan su kab.
gmrk is.Yun. 1. Bir lkeye giren veya bir lkeden kan mal ve eya zerinden
alnan vergi. 2. Bu verginin alnmas ilemiyle uraan devlet kuruluu. 3. Bir
lkenin giri ve knda gmrk denetim ve gzetiminin yapld yer.
-H-
halat is.Yun. Kenevirden yaplm ok kaln ip.

hegemonya is.Yun. Bir devletin baka bir devlet zerindeki siyasal stnl ve
basks.
helke is.Yun. hlk. Bakra, kova, herke.
herek is.Yun. Asma, fasulye vb. sarlgan bitkilerin tutunmas iin yanlarna dikilen
srk, ispalya.
295
hora is.Yun. Birok kii tarafndan el ele tutuarak oyun mzii eliinde oynanan
bir halk oyunu.
horon is.Yun. Karadeniz blgesinde kemene ile oynanan halk oyunu.
huni is.Yun. 1. Bir svy az dar bir kaba aktarmak iin kullanlan koni
biimindeki ara. 2. hlk. Azlk.
-I-
rp is.Yun. hlk. 1. Bir tr balk a, rp. 2. Yalan, dzen.

rgat is.Yun. 1. Tarm iisi, renper. 2. Yap iisi. 3. den. Gemilerde ve yaplarda
yatay kollarla ve birka kii tarafndan evrilen bocurgat.
spazmoz is.Yun. Ar titreme, kaslma.
star is.Yun. hlk. Hal, kilim dokunan tezgah.
--
ilistir is.Yun. Szge.

ispati is.Yun. skambil kadnda sinek.
ispit is.Yun. Jant.
istavroz is.Yun. 1. Ha. 2. tek. Shhi tesisatta kullanlan drt girili balant borusu.
izmarit is.Yun. 1.zmaritgillerden, pullu ve klkl bir eit kk balk. 2. ilmi
sigara art.
296
-K-
kameriye is.Yun. Bahelerde yazn oturulmak iin yaplan, kafes biiminde,

kubbeli, st yeilliklerle sarlan ssl ardak.
kangal is.Yun. 1. Tel, kurun boru gibi uzun ve bklebilir eylerin halka
biiminde sarlmasyla yaplan ba. 2. Bu biimde bklm eylerin her bir
halkas.
karakoncolos is.Yun. 1. ocuklar korkutmak iin kendisinden sz edilen, gerek
d bir yaratk, umac, hayalet. 2. mec. ok irkin kimse.
karamandola is.Yun. 1. Genellikle ayakkab yz yaplan bir eit salam ve
parlak kuma. 2. sf. Bu kumatan yaplm.
karfie is.Yun. Orta boy demir ivi.
kavanoz is.Yun. Plastik, cam vb. maddelerden yaplm az geni, eitli boylarda
kap.
kerata is.Yun. 1. Kars tarafndan aldatlan erkek. 2. Ayakkab ekecei.
3. Kklere sevgi ile sylenen bir sitem sz.
kerevet is.Yun. zerine ilte serilerek yatmaya veya oturmaya yarayan, tahtadan
seki, sedir, peyke.
kibernetik is.Yun. Gdm bilimi.
kiklotron is.Yun. Atom aratrmalarnda, elektriklenmi cisimlere yksek hz veren
bir aygt.
kirebolu is.Yun. Arlarn kovan deliini kapamak iin kullandklar sar ve
yumuak madde.
kiremit is.Yun. atlar rtmekte kullanlan, yan yana dizilerek suyu aaya
geirmeden dar aktacak biimde yaplm, kzl topran renginde, pimi balk
levha.
kirizma is.Yun. Topra derince kazarak altn stne getirme.
kitara is.Yun. Gitar.
kokona is.Yun. esk. 1. Hristiyan kadn. 2. mec. Ssne dkn kadn.
kokore is.Yun. ie sarlarak kor atete kzartlan, kuzu barsandan yiyecek.
kopanaki is.Yun. 1. El ile bir eit dantel rmek iin kullanlan silindir biimli ara.
2. Bu ara stnde rlen bir dantel.
kstere is.Yun. Bir eit uzun tahta rendesi, kstere.
kuka is.Yun. (I)1. Dantel veya nak iplii yuma. 2. Yumaa benzeyen nesnelerle
oynanan bir ocuk oyunu.
kuka is.Yun. (II)1. Tespih, sigara azl vb.nin yapmnda kullanlan, siyah veya
stl kahverenginde Hindistan cevizi kk. 2. sf. Bu kkten yaplm olan.
kukla is.Yun. 1. Hareketli yerleri iplikle sanatnn parmaklarna balanarak veya
eldiven gibi bir kesiti kullanarak bir perdenin zerinden oynatlan, bez, karton vb.
hafif nesnelerden yaplm insan ve hayvan figrleri. 2. Ayaklar olmayan, iine el
sokularak oynatlan eitli nesnelerden yaplm bebek. 3. Bu bebeklerle oynatlan
oyun. 4. mec. Bakasnn etkisinde olan, onun isteklerine gre davranan (kimse).
297
kulp is.Yun. 1. Kazan, tencere, fincan, dolap, altn vb.nin tutulacak yeri. 2. mec.
Uydurma sebep, bahane.
kundak is.Yun. 1. Yangn karmak iin bir yere konulan tutumu yal bez
paras vb. 2. Tfek gibi baz ateli silahlarda bunlar eitli ynlere evirmeye
yarayan, namlunun altnda bulunan aa veya metal blm. 3. Arabalarda dingil
yata. 4. mec. Ara bozma, fitne, fesat.
kundura is.Yun. Kaba ilenmi, basz, konsuz ayakkab.
kfe is.Yun. 1. Genellikle st veya baka aa dallarndan rlen, yk tamaya
yarayan, kaba ve dayankl sepet. 2. sf. Bu sepetin alabildii miktarda olan. 3. mec.
Kaba et, k.
kmes is.Yun. 1. Tavuk, hindi vb. evcil hayvanlarn barnmasna yarayan kapal
yer. 2. mec. Ufak ev.
kstere is.Yun. 1. Kstere. 2. Deirmen ta yaplan ta. 3. Bilei ark.
-L-
lakerda is.Yun. Palamut, torik vb. balklardan dilim dilim kesilerek yaplan
salamura.
lalanga is.Yun.Yada kzartlarak zerine eker veya erbet dklen bir hamur
tatls.
lamba is.Yun. 1. Petrol gibi yanc bir madde yakarak veya elektrik akmyla
iindeki teller akkor durumuna geerek k veren alet. 2. Radyo ve televizyonlarda
kullanlan, havas boaltlm veya iine dk basnl bir gaz doldurulmu cam,
seramik veya elikten ampul. 3. Kap, pencere kenarlarna alan, genellikle dik
al girinti.
likorinoz is.Yun. Balklarn iste kurutularak yaplan pastrmas.
lodos is.Yun. 1. Gneyden veya gneybatdan esen ve bazen de ya getiren yerel
rzgr, kaba yel, boz yel. 2. Bu rzgrn estii gn veya zaman. 3. Gneybat
225'lik yn.
lohusa is.Yun.Yeni doum yapm kadn.
298
-M-
malama is.Yun. hlk. Samanla kark tahl.

manav is.Yun. 1. Meyve ve sebze satan yer. 2. Meyve ve sebze satan kimse.
mandepsi is.Rum. argo Tuzak, oyun.
mandra is.Yun. Koyun, kei vb. st veren hayvanlarn barndrld, st ve st
rnlerinin elde edildii yer.
manita is.Yun. argo 1. Sevgili. 2. Manitaclk.
marangoz is.Yun. Aa ileriyle uraan ve aatan eitli eya yapan usta.
marda is.Yun. Iskarta mal.
mastika is.Yun. 1. Sakz raks. 2. Sakz aacndan karlan reine.
masura is.Yun. 1. Koni veya silindir biiminde olup zerine erit, iplik vb. sarlan,
karton, tahta, plastik vb.nden yaplan ara. 2. eme zvanas. 3. esk. Bir akarsu
l birimi.
Mays is.Yun. Yln beinci ay.
mazgal is.Yun. 1. Kale duvarlarnda i yan geni, d yan dar delik. 2. Yamur
sularn kanalizasyon ebekesine ekmek iin kullanlan zeri parmaklkl demirle
kapatlm delik.
mil is.Yun. Selin srkleyip getirdii ok kk taneli amurlam kum ve toprak
karm.
mitil is.Yun. 1. ine yn, pamuk vb. doldurulan beyaz yastk veya yorgan klf.
2. ki yz beyaz kapsz yorgan.
mitos is.Yun. Mit.
moloz is.Yun. 1. Toprak ve kirele kark ta krntlar, yap dknts, inaat
at. 2. sf. mec. Deersiz, ie yaramaz (ey veya kimse).
musandra is.Yun. 1. Evlerde yatak yorgan konulan yer, yklk. 2. Mutfakta
yksek ve geni raf.
-N-
nadas is.Rum. Tarlay srp herhangi bir ey ekmeden dinlenmeye brakma.

navlun is.Yun. 1. Bir yerden baka yere ulatrmak iin gemiye alnan eyann
btn. 2. Tayc tarafndan, gemisinde tanacak yk iin istenen cret.
nodul is.Yun. hlk. Hayvann yryn hzlandrmak iin vendirenin veya ksa
bir sopann ucuna aklm sivri demir ivi.
299
-O-
olta is.Yun. 1. Genellikle, bir olta takmnn ava hazr btn. 2. Balk avlamada
kullanlan, ucuna engelli ine takl, ounlukla naylon tellerden veya at kuyruu
klndan yaplm iplik. 3. mec. Hile, dzen, oyun, yem.
--
kse is.Yun. 1. kse otu saplarndan veya obanpskl kabuklarndan karlan

yapkan macun. 2. Bu macunla bulanarak ku tutmakta kullanlan denek. 3. mec.
Erkekleri kendine balamasn bilen alml kadn
reke is.Yun. Erilmekte olan yn, keten vb. eylerin tutturulduu, bir ucu atal
denek.
-P-
paavra is.Yun. 1. Eskimi bez veya kuma paras, aput. 2. mec. Deersiz ve
iren ey veya kimse.
palikarya is.Yun. 1. Rum kabadays. 2. Yunan.
panayr is.Yun. Belli zamanlarda ve genellikle kk yerleim birimlerinde
kurulan, sergi niteliini de tayan byk pazar.
pantufla is.Yun. Abadan yaplm terlik.
papara is.Yun. 1. Ekmek, peynir ve et suyu veya st ile yaplan bir tr yemek.
2. hlk. Azar.
papazi is.Yun. 1. nce dokunmu, mavi, pembe, fstki renklerde ipek kuma. 2. sf.
Bu kumatan yaplm.
pastra is.Yun. Bir tr iskambil oyunu, piti.
patik is.Yun. 1. Dokunakl, etkili. 2. Genellikle iple rlerek yaplan ayakkab
biimindeki orap.
pavurya is.Yun. Bir cins iri yenge.
paydos is.Yun. 1. i veya almay geici olarak brakma. 2. nl. Herhangi bir ii
braktrmak iin sylenen bir sz.
300
pedavra is.Yun. Kknar ve ladin aalarndan elde edilen, at rts olarak

kullanlan ince tahta, balar.
peksimet is.Yun. Piirildikten sonra dilimler hlinde kesilerek s ile kurutulmu,
uzun sre dayanabilen ekmek.
pereme is.Yun. esk. Gondola benzeyen bir kayk.
piuta is.Yun. Bir tr iri palamut bal.
pide is.Yun. Mayal hamurdan yaplan, istee gre zerine yumurta, kyma, peynir,
pastrma vb. konarak piirilen, ince, yayvan yiyecek.
pilaki is.Yun. ine soan, sarmsak, maydanoz, havu vb. katlarak zeytinyayla
piirilen ve souk olarak yenen yemek. 2. sf. Aptal, ahmak.
pirina is.Yun. Zeytinin, skldktan sonra ya bakmndan zenginliini yitirmeyen,
gbre veya hayvan yemi olarak kullanlan kspesi.
poyra is.Yun. Tekerlein ortasndaki parmaklarn ve dingilin geirildii yuvarlak
ksm, gbek.
poyraz is.Yun. 1. Kuzeydoudan esen souk rzgr. 2. Kuzeydou 45'lik yn.
prostela is.Yun. nlk.
psr is.Yun. 1. Bir eyin can skc, kark ayrnts veya prz. 2. Can skc,
istenmeyen kimse. 3. sf. hlk. Tembel, kalpazan. 4. sf. hlk. Kark, dolak (ip, sa
vb.) 5. sf. hlk. Kark, kusurlu (i).
-R-
rembetiko is.Rum. Nfus mbadelesi sonucu, Anadolu'dan Yunanistan'a g eden

Rumlarn orada oluturduklar mzik tr.
-S-
salya is.Yun. Azdan szan tkrk.

samsun is.Yun. esk. Savata kullanlan kpek.
sandal (I) is.Yun. nsan tayacak biimde yaplm, krekle yrtlen deniz
teknesi.
sarpn is.Yun. hlk. 1. Tahl kuyusu, zahire ambar, silo. 2. Ekmei koymaya
yarayan drt gzl sandk.
sirtaki is.Yun. Kollarn ve ayak hareketlerinin nemli olduu, giderek hzlanan bir
tr halk oyunu.
301
sistire is.Yun. Bir tahtann zerindeki ufak przleri giderip onu dmdz bir
duruma getirmeye yarayan ince elik lama.
somata is.Yun. Bademden yaplan bir erbet, badem sbyesi.
somun (I) is.Yun. Yuvarlak ve ikin ekmek.
suma is.Yun. lk damtlan ve iinde anason bulunmayan rak.
--
ayak is.Yun. 1. Kaba dokunmu, dayankl bir eit yn kuma. 2. Bu kumatan

yaplm elbise.
inik is.Yun. 1. Tahl iin kullanlan, sekiz kiloluk lek. 2. sf. iniin alabilecei
miktarda olan.
-T-
takoz is.Yun. 1. Bir eyann altna kprdamadan dik durmas iin yerletirilen aa
kama, ksk. 2. Bir tatn kaymamas, kmldamamas iin tekerlekleri altna
yerletirilen tahta, plastik vb. engel. 3. ivi akmak iin duvarn iine yerletirilen
aa paras. 4. Kzaktaki geminin, stnde oturduu aalardan her biri.
5. Lakerda yaplmak iin kesilmi torik bal paras. 6. argo Kaba saba insan.
takunya is.Yun. Genellikle hamam vb. slak tabanl yerlerde kullanlan, yksek
keli, aatan yaplm bir tr ayak giysisi, naln.
telfin is.Yun. Lakerda yaplmak iin kesilmi torik bal paras, takoz.
temel is.Yun. 1. Bir yapnn toprak altnda kalan ve yapya dayanak olan duvar,
taban vb. blmlerinin tm. 2. Bu blmleri yapmak iin kazlan ukur. 3. sf. mec.
En nemli, belli bal, ana, taban, esas, asl, baz. 4. mec. Bir eyin geliimi iin
gereken ilk geler.
tula is.Yun. Baln kalplara dklp gnete kurutulduktan sonra zel
ocaklarda piirilmesiyle yaplan ve duvar rmekte kullanlan yap malzemesi.
302
-U-
uzo is.Yun. Yunan raks.
--
stp is.Yun. Gemi kalafatnda, iliklerde, buharl makinelerde, temizlik ilerinde,

otomobilcilikte kullanlan didilmi kendir.
vendire is.Yun. ifte koulan kzleri yrtmek iin kullanlan, ucuna nodul
aklm uzun denek, gnder.
-V-
vardela is.Yun. Yaklak 3 santimetre geniliinde yumuak ksele erit.

varyos is.Yun. Balyoz.
vatoz is.Yun. Kpek balklarndan, srtnda byk dikenleri olan, kuma gml
olarak yaayan bir balk.
voli is.Yun. 1. Balk kayklarnn balklar evirmek iin denize frdolay a
salmalar. 2. argo Vurgun, kazan, kr.
-Y-
yakamoz is.Yun. 1. Denizde balklarn veya kreklerin kmldanyla oluan

parlt. 2. Biyolojik k retme zelliine sahip, aknt ve rzgrlarla srklenen ve
bir eye dokunduunda k veren deniz hayvan.
303
yortu is.Yun. Hz. sa'nn yaamn, lmn, diriliini ve azizlerin yaamlarna

yansm olan erdemlerini anmak zere kilisenin belirledii kutsal gnler.
-Z-
zelve is.Yun. ift kznn boyunduruktan kmamas iin boynunun iki yanndan
boyundurua, aaya doru geirilen ubuk.
zifos is.Yun. 1. Yerden srayan amur. 2. sf. mec. Yararsz, bo.
zoka is.Yun. 1. Byk balklar tutmakta kullanlan, kk balk biiminde, ucu
ineli kurun paras. 2. argo Aldatc ey, tuzak, hile.
4.1.1. sim Terimler
-A-
abli is.Yun. den. Yarm serenleri saa, sola veya ortaya evirmek iin bunlarn
ucuna bal bulunan donanm.
agami is.Yun. zool. Borazan kuu.
agnozi is.Yun. psikol. Duyularda herhangi bir bozukluk olmamasna ramen sinir
sisteminin belirli bir yerindeki doku bozukluundan ileri gelen alg kayb veya
yokluu.
ahlat is.Rum. 1. bot. Glgillerden, kendi kendine yetien, zerine armut alanan
aa, yaban armudu, da armudu. 2. bot. Bu aacn, armuda benzeyen, iyice
olgunlatktan sonra yenilebilen yemii. 3. argo Kaba adam, yol iz bilmez kimse.
ahtapot is.Yun. zool. 1. Kafadan bacakllardan, dokunal bir mrekkep bal tr.
2. hlk. Genellikle burun zar zerinde kan bir eit ur, polip.
alay is.Rum. Ses tonu, sz, davran vb. yollarla biriyle, bir eyle elenme,
kmseme.
amniyon is.Yun. anat. Dl kesesi.
304
anafor is.Yun. co. 1. Girdap. 2. mec. Karmakark, sinirli, g durum. 3. argo

yolsuzluk yaplarak elde edilen ey.
anahtar is.Yun. 1. Kilidi ap kapamak iin kullanlan ara, ak. 2. Bir eyin
zembereini kurmak iin kullanlan ara, kurgu. 3. ifre yazmak ve zmek iin
kararlatrlm olan yol. 4. Somunlar veya vidalar evirerek sktrp gevetmek
iin kullanlan elik sapl ara. 5. Konserve kutularnn kapan keserek amaya
yarayan alet, aacak. 6. mec. Vesile, ara, vasta. 7. fiz. stenilen yere veya aygta,
istee gre elektrik akmnn gemesini salamak iin kullanlan dzen. 8. mz.
Notalarn mzik merdivenindeki derecelerini gstermek ve buna gre okunmasn
salamak iin portenin bana konulan iaret.
anason is.Yun. bot. Maydanozgillerden, kokulu tohumu hamur ilerinde ve rak
yapmnda kullanlan, yurdumuzda ekimi yaplan bitki.
anavaya is.Yun. den. Gc balklarn Akdenizden Karadenize kmas.
apoi is.Yun. den. ember biiminde, telden yaplma, torbaya benzer, byk gzl
a.
argonot is.Yun. zool. Kafadan bacakllardan, salyangoz kabuu biiminde kabuu
olan ve ahtapota benzeyen bir hayvan.
armuz is.Yun. den. Gemilerde gverte ve borda kaplama tahtalarnn yan yana
gelmelere
aoz is.Yun. den. Ahap gemilerin omurgalarnn uzunluunca ve iki yannda borda
kaplamalarnn en dar yzn yerletirmek iin alan keskin, sivri keli yuva.
aterina is.Yun. zool. Gm bal.
-B-
barbunya is.Yun. zool. Barbunyagillerden, krmz pullu, beyaz etli, kemikli bir
balk.
barbunya is.Yun. bot. Taneleri yuvarlak, oval veya yass, krmz benekli, bir tr
fasulye.
bocurgat is.Yun. den. Ar ykleri ekmek iin manivela ile dndrlen ve
dndrldke ekilecek eyin bal bulunduu urgan kendi zerine saran krk.
bodoslama is.Yun. den. Gemi omurgasnn ba ve k tarafndan yukarya uzanan
aa veya demir direklerden her biri.
305
--
aanoz is.Yun. zool. Kabuklularn n ayakllar alt takmndan, eti iin avlanan,
pavuryaya benzer kk su hayvan.
amuka is.Yun. zool. Gm balna benzer bir balk.
inakop is.Yun. zool. Lfer balnn k.
ipura is.Yun. zool. Karagz balna benzer, eti beyaz bir Akdeniz bal.
-D-
defne is.Yun. bot. Defnegillerden, yapraklar gzel kokulu ve yaz k yeil olan bir
aa, develik.
delta is.Yun. 1. Yunan alfabesinin drdnc harfi. 2. co. Bir rman atallanarak
denize veya rmaa kavutuu yerde oluan gen biimli ova, atal az.
demet is.Yun. 1. Balanarak oluturulmu deste, balam. 2. Bitki veya iek
destesi. 3. bot. stn yapl bitkilerde z sularn akmasna yarayan, bitkiye desteklik
eden damarl veya lifli kordon. 4. anat. Uzunlamasna birbirine bitiik olarak bir
arada bulunan sinir ve kas telleri topluluu. 5. fiz. Bir atomun paralanmasndan
doan elektriklenmi taneciklerin yrngelerinden oluan k topluluu.
demiurgos is.Yun. fel. Eflatun felsefesinde evreni yaratan, yaratc Tanr.
despot is.Yun. din. b. Ortodoks Rumlarn din bakanlar.
dilemma is.Yun. man. esk. kilem.
diyakoz is.Yun din b. Hristiyanlkta papazn yardmcs olan din adam.
domates is.Rum. bot. 1. Patlcangillerden, yapraklar tyl, iekleri salkm
durumunda, vitamince zengin, krmz rn iin yetitirilen bir bitki. 2. Bu bitkinin
yenilen krmz veya yeil rn.
306
-E-
egzama is.Yun. tp Birdenbire ortaya karak gelien, kzart, kanma, sulanma,

kabuk balama vb. doku bozukluklaryla belirginleen bir deri hastal, mayasl.
enginar is.Yun.bot. 1. Birleikgillerden ok yllk, dikenli bitki. 2. Bu bitkinin
sebze olarak tketilen, iri, yuvarlak, yeil iei.
entelekya is.Yun. fel. Aristoya gre, her varln erimeye yneldii olgunluk
durumu.
episantr is.Yun. jeol. Deprem ortas.
-F-
falyanos is.Yun. zool. Yunus balnn iri bir tr.

fangri is.Yun. zool. Mercan trnden bir balk.
fanya is.Yun. den. Bir balk ana eklenen iri gzl ikinci a.
fasulye is.Yun. bot. 1. Fasulyegillerden, barbunya, al, ayekadn, horoz vb. trleri
bulunan bitki. 2. Bu bitkinin sebze olarak yararlanlan yeil rn ve kuru
tohumlar.
fesleen is.Yun bot. Ballbabagillerden, Akdeniz lkelerinde yetien, yapraklar
gzel kokulu, beyaz veya pembe iekli, bir yllk ve otsu bir ss bitkisi, reyhan.
fra is.Yun. 1. Bir eyin tozunu, kirini gidermekte veya bir eye boya, cila
srmekte kullanlan, bir araya getirilerek balanm kl vb.nden yaplan ara.
2. mec. Resim yapma sanat ve biimi. 3. mdn. kmeyi engelleyen balarn
oynamasn veya kaymasn nlemek iin aralara yerletirilen direk paras.
fide is.Yun. bot. Tohumdan yetitirilip baka yerlere dikilmek iin hazrlanan sebze
veya krpe iek.
fi is.Yun. bot. Baklagillerden, hayvan yemi olarak yetitirilen bir bitki.
filenk is.Yun. den. Ar cisimleri bir yerden bir yere kaydrmak ve zellikle deniz
teknelerini karaya ekmek iin bunlarn altna srlen yuvarlak aa.
filiskin is.Yun. bot. Yerden 2-3 kar ykseklikte, ok yllk ve otsu bir bitki.
filoz is.Yun. den. Balklarn alar su yznde tutmak iin kullandklar kabak
veya mantardan yaplm a amandras.
fire is.Yun. tic. 1. Her tr ticari malda kuruma, dklme, bozulma vb. sebeplerle
eksilme, arlk yitimi. 2. Bir i yaplrken kan artk para.
funda is.Yun. bot. Sprge otu.
307
-G-
gerdel is.Yun. 1. St vb. eyler koymaya, hayvanlara yem vermeye yarayan kova
biiminde tahta veya deriden kap. 2. den. Gemilerde temizlik ilerinde kullanlan,
sa veya pirin emberli tahta kova.
-H-
harharyas is.Yun. zool. Harharyasgillerden, boyu 2 myi bulan ok tehlikeli bir

kpek bal tr.
holotritler is.Yun. zool. Deniz hyarlar.
Hristiyan z.is.Yun. din b. 1. Hz. sa Peygamberin dininden olan kimse, sevi,
Nasrani. 2. sf. Hristiyanlarla ilgili, Hristiyanlara zg olan.
-I-
hlamur is.Yun. bot. 1. Ihlamurgillerden, kerestesi beenilen, byk bir glge

aac. 2. Bu aacn gzel kokulu iei. 3. Bu iein kurutulup kaynatlmasyla
elde edilen iecek.
rgat is.Yun. 1. Tarm iisi, renper. 2. Yap iisi. 3. den. Gemilerde ve yaplarda
yatay kollarla ve birka kii tarafndan evrilen bocurgat.
spanak is.Yun. bot. Ispanakgillerden, yapraklarndan sebze olarak yararlanlan bir
bitki.
stakoz is.Yun. zool. Istakozlardan, suda yaayan, birinci ayak ifti gl iki kska
durumunda gelimi bulunan, sevilen beyaz eti iin avlanan, iri bir bcek.
zgara is.Yun. 1. Metal ubuklarn, aa dallarnn aralkl sralanmasyla yaplan
parmaklk veya kafes biiminde ara. 2. Pisliklerin su yollarn tkamasn nlemek
veya havalandrmak amacyla su yollarnn havalandrma klar zerine konulan
kafesli veya parmaklkl demir. 3. Et, balk, kfte vb. yiyecekleri piirmekte
308
kullanlan ara, gril. 4. sf. Bu ara stnde pimi 5. sp. Futbol ayakkabsnn
altnda bulunan iri bal kabara.
--
ibis is.Yun. zool. Leyleksilerden, Afrika ve Bat Asyann sulak yerlerinde yaayan
bir ku, Msr turnas.
ilarya is.Yun. zool. Gm balnn k.
iskemle is.Yun. zool. 1. Arkalksz sandalye. 2. stne sigara tablas, iek vazosu
vb. konulan kk masa. 3. Sandalye.
iskete is.Yun. zool. Seregillerden, gagalar dili, zararl bcek ve kurtlarla
beslenen, gzel sesli bir ku.
ispinoz is.Yun. zool. spinozgillerden, gagas ksa ve koni biiminde, srt tyleri
yeilimtrak mavi, boynu ve karn krmz renkte, gzel sesli bir ku.
istavrit is.Yun. zool. Uskumrugillerden, pulsuz ve az klkl bir balk.
istavroz is.Yun. 1. Ha. 2. tek. Shhi tesisatta kullanlan drt girili balant borusu.
istiridye is.Yun. zool. Yass solungallar snfndan, lman ve scak denizlerde
yaayan, gl kaslarla birbiri zerine kapanan iki eneti olan, eti beenilen bir
deniz yumuakas.
istrongilos is.Yun. zool. zmaritgillerden, Akdenizde yaayan, eti lezzetli bir balk.
-K-
kadrga is.Yun. den. esk. Hem yelken hem krekle yol alan, zellikle Akdenizde
kullanlm bir sava gemisi.
kalamar is.Yun. zool. Mrekkep balnn bir tr.
kalamata is.Yun. bot. Bir tr etli ve byk zeytin.
kalemis is.Yun. zool. Bir tr misk faresi.
kalinis is.Yun. zool. Bir tr yamur kuu, su tavuu.
kalinos is.Yun. zool. Levree benzer bir balk.
kantaron is.Yun. bot. 1. Kzlkantarongillerden, hekimlikte kullanlan, sar iekli,
ac kkl, kk bir bitki. 2. Birleikgillerden, sar, mavi, krmz iekli trleri
bulunan otsu bir bitki.
309
kapari is.Yun. bot. Gebre otu.

karavide is.Yun. zool. Kerevit.
karides is.Yun. zool. Denizlerde veya tatl sularda yaayan, yzc, orta
byklkte kabuklu, eti yenir bir deniz hayvan.
katavaya is.Yun. den. Gc balklarn ka doru Karadenizden Akdenize
gemesi, anavaya kart.
kefal is.Yun. zool. Kefalgilleren, orta byklkte, ok pullu, kt bal, gm
renkte, beyaz etli bir balk.
kemere is.Yun. den. Gemi gvertesinin enine konmu kirilerinden her biri.
kepbast is.Yun. den. ift katl byk dalyan a.
kerevit is.Yun. zool. Kabuklular snfndan, amurlu tatl sularda yaayan bir eklem
bacakl, tatl su stakozu, karavide.
kerteriz is.Yun. den. 1. Bir yerin pusula kertelerine gre bulunduu yn.
2. Balklarn denizde slklar belirlemek iin kullandklar iaretlerin btn.
kilise is.Yun. din b. 1. Hristiyanlarn ibadet etmek iin toplandklar yer.
2. Hristiyanlkla ilgili dini kurulu. 3. Hristiyanln retilmesi, dini ilerin
ynetimi vb. ile ilgili papa ve piskoposlar topluluu.
kims is.Yun. fizy. Yemeklerin mide z suyuyla kartktan sonra ald durum.
kiraz is.Yun. bot. 1. Glgillerden, lman iklimlerde yetien bir meyve aac. 2. Bu
aacn krmz ve beyaz renkte, etli, sulu, tek ekirdekli meyvesi.
kiyanus is.Yun. kim. Doada serbest olarak bulunmayan, fakat birok cismin
birleimine giren, karbon ve azottan oluan bir gaz.
kofana is.Yun. zool. Lfer balnn irisi.
koloridye is.Yun. zool. kolyoz balnn k.
kolyoz is.Yun. zool. Uskumrugillerden, uzunluu 30-35 cm olan, Akdeniz ve
Karadenizde yaayan bir balk tr.
koma is.Yun. mz. Eski Yunanlarda, eit olmayan iki ses arasnda kulakla
seilebilen en kk aralk.
kora is.Yun. tp Balca belirtisi ksa, abuk, deiken yapda irade d hareketler
olan bir hastalk.
krfez is.Yun. 1. co. Karann iine sokulmu deniz paras. 2. sf. mec. Kuytu,
ilek olmayan.
kukumav is.Yun. zool. Baykugillerden, Avrupa, Asya ve Kuzey Afrikada
yaayan, kahverengi tylerinin zerinde beyaz benekleri olan, ban 180 derece
evirebilen bir bayku tr.
kutu is.Yun. 1. nce tahta, mukavva, teneke, plastik vb.nden yaplm, genellikle
kapakl kap. 2. sf. Bu kabn alabildii miktarda olan. 3. fiz. Elektrik akm
devrelerinde birletirme yapmak, akm bir veya daha fazla kollara ayrmak iin
kullanlan ara, buat. 4. Elektrik veya telefon tellerinin toplanp baland kap.
5. mec. Bir kimsede, bir yerde, bir eyde iyi veya kt bir zelliin fazlaln
belirten bir sz.
kpete is.Yun. 1. den. Gemilerde gverte hizasnda skarmoz balarna tutturulan
dikmelerin d yzeylerine kaplanan kaplamalarn oluturduu siperler, borda
kaplamalarnn en st, gverteden yukar kalan blmler, korkuluk, parapet.
2. Duvarlarn zerine, balkon veya pencerelerin iine imento ve mozaik karm
ile yaplan dolgu set, parapet.
310
-L-
labada is.Yun. bot. Karabudaygillerden, dere kylarnda, sulak ayrlarda

kendiliinden yetien, ok yllk ve yapraklar sebze olarak kullanlan bir bitki,
efelek.
lahana is.Yun. bot. Turpgillerden, geni ve kalnca kat kat yapraklar olan, gz ve
k sebzesi olarak yetitirilen ve birok tr olan bitki, kelem.
lahos is.Yun. zool. Hanigillerden, Akdeniz ve Egede yaayan lezzetli bir balk,
kaya hanisi.
lakoz is.Yun. zool. Hanigiller familyasndan yuvarlak kuyruu bulunan bir tr
balk.
lepra is.Yun. tp Czzam.
levrek is.Yun. zool. Levrekgillerden, eti beyaz, zeri pullu iri bir balk.
liken is.Yun. 1. bot. Bir mantarla bir su yosununun ortak yaamasyla ortaya kan
bitkilerin genel ad. 2. tp Kandrc bir deri hastal.
liman is.Yun. den. Gemilerin barnmalarna, yk alp boaltmalarna, yolcu indirip
bindirmelerine yarayan doal veya yapay snak.
limon is.Yun. bot. 1. Turungillerden, 3-5 metre yksekliinde, kn yapraklarn
dkmeyen, beyaz iekli bir aa. 2. Bu aacn sar renkli, kabuu kokulu, suyu
eki meyvesi, sulu zrtlak.
lipari is.Yun. zool. irozluktan sonra yalanmaya balayan uskumru.
lipsos is.Yun. zool. skorpitgillerden, Akdeniz ve Atlas Okyanusu'nda yaayan,
yzgelerindeki dikenlerde yaralara sebep olan bir zehir bulunan, 40 santimetre
uzunluunda, eti ok beenilen bir balk.
litre is.Yun. mat. 1. Svlar lmede kullanlan, bir desimetrekp hacminde l
birimi. 2. sf. Bu birimde bir kabn alabilecei miktarda olan.
liturya is.Yun. din b. Kudas.
logos is.Yun. dbl. fel. Deyi.
lomboz is.Yun. den. Kamaralarla alt gverteleri aydnlatmak iin bordalardan ve
gvertelerden alan yuvarlak pencere.
longoz is.Yun. den. Deniz veya rmaklarda birdenbire derinleen yer.
lotus is.Yun. bot. Nilfer cinsinden birok bitkiye verilen genel ad.
lfer is.Yun. zool. Eti beyaz, tad gzel, gvdesi pullu bir balk.
311
-M-
magri is.Yun. zool. Ylan balgillerden, Avrupa kylarnda yaayan, eti lezzetli
byk bir balk.
manastr is.Yun. din b. Baz kesin kurallara bal rahip veya rahibelerin dnya ile
ilgilerini keserek yaadklar yap, keihane.
mandar is.Yun. den. Gemilerde kk makara.
mantar is.Yun. 1. bot. Mantarlardan, iinde zehirlileri de bulunan, silindir bir
gvde ve st taraf apka biiminde olan ilkel canllarn genel ad. 2. Esnek ve
sudan hafif olduundan ie tapas, cankurtaran simidi, cankurtaran yelei, ayakkab
taban ve daha birok eyin yapmnda kullanlan, su geirmeyen, mee aac
tabakas. 3. Bu tabakadan yaplan ie tapas. 4. Kaldrma aralarn park edilmesini
engellemek amacyla zemine gmlm mantar biiminde beton ykselti.
5. ocuklarn zel tabanca ile patlattklar barutlu madde. 6. Balk alarn su
yznde tutmaya veya olta sarmaya yarayan mantar paras. 7. Hayvanlarn burun
ucu. 8. argo Uydurma sz, yalan. 9. tp Mantar hastal. 10. tp Mantar hastalna
neden olan mikroskobik canl.
martolos is.Yun. ask. esk. Trk garnizonlarnda hizmet eden garson.
marul is.Yun. bot. Birleikgillerden, geni ve uzun olan yeil yapraklar taze olarak
yenilen bir bitki.
marya is.Yun. zool. 1. Be yandan byk veya damzlk d braklm dii
koyun. 2. Dii hayvan. 3. Bir tr kk balk.
masa is.Yun. 1. Ayaklar veya bir destek zerine oturtulmu tabladan oluan
mobilya. 2. Bu mobilya etrafnda oturanlarn tm. 3. Dairelerde, kurumlarda belli
konularla ilgili ilerin grld blm. 4. co. .Dz durulu yer, dzlek yap.
5. sp. ie geme ayaklaryla ykseklii ayarlanabilen masa biiminde atlama
arac .
mast is.Rum. zool. Kulaklar uzun ve dk, bacaklar ksa, bodur bir kpek cinsi.
masturi is.Yun. den. Geminin en geni yeri.
matiz is.Yun. den. ki halat ek yeri kalnlamayacak biimde birbirine ekleme ii.
maydanoz is.Yun. bot. Maydanozgillerden, yenmek iin yetitirilen, 50-80
santimetre uzunluunda, ufak yeil ve paral yaprakl, ho kokulu iki yllk otsu bir
bitki.
medz is.Yun. zool. Denizanas.
melisa is.Yun. bot. Oul otu.
menderes is.Yun. co. Bir akarsu yatann az eimli koyak tabanlarnda ve ova
dzlklerinde izdii S harfine benzeyen kvrm.
mengene is.Yun. tek. 1. Onarma, ileme, dzeltme vb. ilemlerin uygulanaca
nesneyi sktrp istenildii gibi tutturmaya yarayan bir tr alet. 2. Pres.
mersin is.Yun. bot. Mersingillerden, Gney ve Bat Anadolu dalarnda yetien,
yapraklar yaz k yeil kalan, gda ve parfm sanayisinde ham madde olarak
kullanlan, meyvesi murt adyla bilinen, esans karlan, beyaz iekli, gzel
kokulu bir aa, mersin aac, sazak.
312
mgri is.Rum. zool. Sularmzda yaayan bir tr ylan bal

midilli is.Yun. zool. Normalden daha kk boyda bir tr at.
midye is.Yun. zool. Yass solungal, yumuakalardan, kabuklar birbirine eit,
denizlerin kayalk yerlerinde kmeler durumunda yaayan eti yenir bir hayvan.
mumula is.Yun. bot. 1. Glgillerden, 2-3 metre yksekliinde dikenli kk bir
aa. 2. Bu aacn olgunlap yumuadktan sonra yenilebilen, yuvarlak, mayho,
buruk ve be ekirdekli meyvesi, dngel, bebyk.
-O-
okyanus is.Yun. co. Ktalar birbirinden ayran deniz, ana deniz, umman.
orkinos is.Yun. zool. Ton bal.
-P-
paoz is.Yun. zool. 1. Kefal trnden bir balk. 2. argo Fahie. 3. argo Uyumsuz,
zensiz giyinmi kimse.
palamar is.Yun. den. Gemileri iskele, rhtm veya amandraya balamaya yarayan
kaln halat.
palamut (I) is.Yun. zool. Uskumrugillerden, ortalama 1-2 kilogram gelen, eti
esmer, byklne gre "ingene palamudu, torik, sivri, altparmak, piuta"
adlarn alan, pulsuz bir balk, sivri.
palamut (II) is.Yun. bot. Yurdumuzda yetien mee trlerinin uzunca, fnda
benzeyen, sert ve przl, bir yksk iinde bulunan, tanen bakmndan zengin
meyvesi, pelit
papatya is.Yun. bot. Birleikgillerden, 20-50 santimetre yksekliinde, baharda
iek aan, ta yapraklar beyaz, ortas sar kmeli, bir yllk otsu bir bitki, yourt
iei.
papaz is.Yun. din b. 1. Hristiyan din adam, peder. 2. zerinde papaz resmi olan
iskambil kd.
paskalya is.Yun. din b. Hz. sa'nn diriliini anmak iin Hristiyanlarca kutlanan
bayram.
patates is.Rum. bot. 1. Patlcangillerden, yapraklar ve srgnleri ac bir bitki. 2. Bu
bitkinin toprak altnda oluan, niastas ok, yenebilen yumrular.
313
pelin is.Yun. bot. Birleikgillerden, yapraklarnda ve teki blmlerinde ok ac,

kokulu bir madde bulunan, hekimlikte kullanlan ok yllk ve otsu bir bitki, pelin
otu, ac pelin, akpelin.
permee is.Yun. den. Yedek olarak kullanlan ince halat.
prasa is.Yun. bot. Zambakgillerden, sapndan ve yapraklarndan yararlanlan, ok
yllk bir k sebzesi.
prnal is.Yun. bot. Kn yapraklarn dkmeyen bir tr mee als.
pines is.Yun. zool. Yumuakalardan, midye biiminde, ondan daha byk kabuklu
bir deniz hayvan.
Plton z.is.Yun. astr. 1930 ylnda kefedilen, Gne'e en uzak gezegen.
prizma is.Yun. 1. fiz. Inlar saptran ve ayrtran, saydam maddeden yaplm
gen cisim. 2. mat. Alt ve st tabanlar birbirine paralel ve eit iki okgenden,
yanal yzeyleri de eit ve paralel dorulardan oluan ok dzlemli cisim, menur,
bime.
-S-
salyangoz is.Yun. zool. Yumuakalardan, bahelerin nemli yerlerinde yaayan,

sarmal kabuklu kk hayvan (Helix).
sarpa is.Yun. zool. zmaritlerden, boyu 35 santimetre kadar olan bir Akdeniz bal.
semer is.Yun. 1. At, eek, katr vb. hayvanlarn srtna yerletirilen, zerine yk
balanan veya binilen, iskeleti aatan ara. 2. Hamallarn yk tarken kulland
deriden srt yast, arkalk. 3. jeol. Yuka.
sla is.Yun. bot. Gnlk aac.
snr is.Yun. 1. ki komu devletin topraklarn birbirinden ayran izgi, hudut.
2. Komu il, ile, ky veya kiilerin topraklarn birbirinden ayran izgi. 3. Bir
eyin nicelik bakmndan inebilecei veya kabilecei en alt ve en st yer, limit.
4. mat. Deiken bir bykln istenildii kadar yaklaabildii duraan byklk,
limit. 5. mec. U, son.
sinagog is.Yun. din b. Yahudilerin ibadet etmek iin toplandklar yer, havra.
sinara is.Yun. den. Byk zoka.
sinarit is.Yun. zool. zmaritgillerden, Marmara ve Akdeniz'de yaayan, pullu, eti
beenilen bir balk.
sirto is.Yun. mz. 1. Trk mziinde genellikle neeli ve hareketli nameler ieren
bir tr oyun havas. 2. Ayan yere srtlerek veya yerde kaydrlarak oynanmasna
dayal, kadn erkek beraber oynanan bir tr halk oyunu.
siya is.Yun. den. Krekleri tersine kullanarak sandal geriye yrtme.
sokra is.Yun. den. Gverte demelerinde iki aacn u uca gelmesiyle oluan
aralk.
soma is.Yun. anat. Cinsiyet hcreleri dnda, vcut hcrelerinin tm.
sline is.Yun. zool. Dar ve uzun kavkl bir deniz yumuakas, denizaks.
314
snger is.Yun. 1. zool. Genellikle denizlerde bir yere tutunarak koloni durumunda
yaayan, ok hcreli ilkel hayvan. 2. Bu hayvann temizlik ilerinde kullanlan, suyu
fazlaca eken esnek iskeleti. 3. Yapay olarak elde edilen temizlik veya dolgu gereci.
--
amandra is.Yun. 1. den. Halkalarna tekne balamak iin limanda demirlenmi

olan, ii bo, her yan kapal, ounlukla metalden yaplan f vb., yzer top.
2. den. Denizde yol gstermeye, bir tehlikeyi veya gei yolunu haber vermeye
yarayan yzer cisim. 3. Kapama dzenini salayan, metal veya plastikten yaplm,
suda yzen top.
-T-
tema is.Yun. 1. Asl konu, temel motif, ana konu. 2. ed. retici veya edeb bir
eserde ilenen konu, dnce, gr, tem, ana konu. 3. mz. Bir besteyi oluturan
temel motif, ana konu.
temel is.Yun. 1. Bir yapnn toprak altnda kalan ve yapya dayanak olan duvar,
taban vb. blmlerinin tm. 2. Bu blmleri yapmak iin kazlan ukur. 3. sf. mec.
En nemli, belli bal, ana, taban, esas, asl, baz. 4. mec. Bir eyin geliimi iin
gereken ilk geler.
tenya is.Yun. zool. erit.
trpan is.Yun. 1. Uzun bir sapn ucuna tutturulan, ot, ekin vb.ni bimeye yarayan,
hafife kvrk, uzun elik bak. 2. sp. Grete devirmek amacyla rakibin ayak
bileklerine hzla ayak vurarak yaplan bir oyun.
trpana is.Yun. zool. z kedi balgillerden, yan kanatlar vcuduna yapk, uzun
kuyruklu, iri bir balk, rina.
tifo is.Yun. tp Kirli sularda, bu sularla sulanm sebzelerde bulunan, mikroplarla
oluan, ortalama hafta sren, ateli ve tehlikeli bir barsak hastal,
karahumma.
tirfil is.Yun. bot. Bir tr yonca.
tirhandil is.Yun. den. Yelken ve krekle yrtlen ve genellikle Bodrum'a zg
dayankl ve zarif tekne tr.
tirhos is.Yun. zool. Taze sardalya bal.
315
tirsi is.Yun. zool. Hamsigillerden, yumurtalarn tatl sulara brakan bir tr balk.
tonoz is.Yun. mim. 1. Tula ve harla rlm, alttan obruk, yarm silindir
biiminde tavan rts. 2. Bir kemerin aralksz devam etmesiyle oluan rt
biimi.
torik is.Yun. zool. ri palamut bal.
tragedya is.Yun. tiy. Trajedi.
trakunya is.Yun. zool. arpan bal.
trana is.Yun. zool. zmaritgillerden, zellikle scak denizlerde yaayan, pullu,
esmer renkli, beyaz etli, kemikli bir balk.
trata is.Yun. den. Torbal balk a.
-U-
Urans z.is.Yun. astr. Gne'e uzaklk srasnda yedinci olan ve Gne

evresindeki dolanmn seksen drt ylda tamamlayan gezegen.
urodel is.Yun. zool. Kuyruklular.
uskumru is.Yun. zool. Uskumrugillerden, scak ve lk denizlerde sr durumunda
yaayan, izgili bir deniz bal.
--
skf is.Yun. tar. Yksek aamadaki yenieri subaylarnn giydikleri, yars arkaya
sarkan uzun bir sark.
-V-
vaftiz is.Yun. din b. Hristiyanlkta doduktan ksa bir sre sonra ocua ilk
gnahn silmek ve onu Hristiyanlatrmak amacyla yaplan kutsal ilem.
316
vernik is.Yun. kim. nce bir tabaka olarak uygulandktan sonra saydam biimde
kat duruma gelen, kuruyan yalar, reine ve zcden oluan kaplama malzemesi.
vonoz is.Yun. zool. Kolyoz, uskumru, sardalya vb. kk balklarn ufa.
-Y-
yal is.Yun. 1. den. Sahil. 2. Su kysnda yaplm byk, grkemli ev.

yeke is.Yun. 1. den. Kaykta dmeni kullanmak iin dmenin ba tarafna taklan
kol. 2. hlk. ri, kocaman.
yoma is.Yun. den. 1. Sabit manevralarda ve gemileri balamada kullanlan, veya
drt kollu halat. 2. Birok ipin rlmesiyle oluturulan, balklkta kullanlan halat.
yulaf is.Yun. bot. 1. Budaygillerden, en ok hayvan yemi olarak yetitirilen otsu
bitki. 2. Bu bitkinin tohumu.
-Z-
zargana is.Yun. zool. Uskumrumsugillerden, 40-60 santimetre boyunda, vcudu

silindir biiminde, gaga gibi ince, uzun, sivri azl bir balk.
4.2. Sfatlar
-F-
fasarya sf.Yun. argo 1. Bo, anlamsz (sz). 2. e yaramaz, yeteneksiz.

317
-H-
hoyrat sf.Yun. Kaba, krc ve hrpalayc.
-K-
klstr sf.Yun. tkz. Ypranm, eski, bakmsz.
-M-
mastor sf.Rum. argo ok sarho, mastur.

matiz sf.Yun. argo 1. ok sarho. 2. is. tiy. Orta oyununda ve Karagz'de sarho.
mega sf.Yun. ok byk.
-N-
nato sf.Rum. "Sz dinlemez, sz anlamaz, ta gibi kafa" anlamlarndaki nato kafa,
nato mermer deyiminde geen bir sz.
318
-P-
paspal sf.Yun. 1. Bakmsz, dank, pis (kimse, klk vb.). 2. is. ok kepekli un.
3. Kt cins esrar.
prpt sf.Yun.1. Eski psk, deersiz, ie yaramayan. 2. is. El tezghnda dokunmu
kaba ynl. 3. is. Pehlivanlarn grete kispet yerine giydikleri, kaln bezden
yaplm veya kei klndan rlm don.
4.3. nlemler
-B-
bre nl.Yun. esk. 1. Ey, hey anlamnda kullanlan bir seslenme sz. 2. Be
yerine kullanlan bir seslenme sz. 3. Vay anlamnda ama bildiren bir
seslenme sz. 4. aknlk, coku anlatan bir seslenme sz. 5. ba. Tekrarlanan
iki emir kipi arasna getirilerek iin srekliliini anlatan bir sz.
4.4. Zarflar
-M-
metazori zf.Yun. Zorla.

319
5. Almancadan alnan szckler
5.1. simler
-B-
balata is.Alm. 1. Souk ve scakta byk bir srtnme kat saysna sahip olan, suya
ve yaa dayankl, yava anan madde. 2. Motorlu aralarda fren yapmay salayan,
tekerlek mili zerine yerletirilmi yarm ay biimindeki alet.
-D-
dekan is.Alm. Dekan niversitelerde bir fakltenin ynetiminden sorumlu

profesr.
dikta is.Alm. Diktat Hibir art olmakszn kr krne uyulmas gereken buyruk.
doent is.Alm. Dozent niversitelerde profesrden nceki basamakta bulunan
retim yesi.
320
-F-
faing is.Alm. Fasching Hristiyanlarda byk perhizden nce dzenlenen enlik ve

elenceler, karnaval.
filinta is.Alm. Flinte 1. Namlusu ksa, kurun atan bir eit kk tfek. 2. sf. argo
Gzel, yakkl, filinta gibi gen, ince uzun boylu, evik, yakkl (kimse).
-G-
Germanistik z.is.Alm. Germanistik Cermen dillerini konu alan bilim dal.

gestalt is.Alm. Gestalt 1. Psikolojik olaylarn bir btn veya biim olduunu
savunan gr. 2. Biim, boy, durum, yap.
gestapo is.Alm. Geheime Staatspolizeidan Almanyada Hitler dneminde kurulan
gizli, siyasi polis rgt.
grossmarket is.Alm. Grossmarket Byk maaza.
-H-
hamburger is.Alm. Hamburger Bir tr kfteli ve yuvarlak ekmekli yiyecek.

321
-K-
kaput is.Alm. Kaputt 1. skambilde hi el vermeden yenme. 2. sf. hlk. Kt, bozuk.
kiklon is.Alm. Kyklon Siklon.
klapa is.Alm. Klapppe Yakann gse doru inen devrik blm.
kuru is.Alm. Groschen Lirann yzde biri deerinde Trk paras.
-L-
laborant is.Alm. Laborant Aratrmalarda, laboratuvar deneylerinde yardmc

olarak altrlan kimse.
lata is.Alm. Latte Dar ve kalnca tahta.
liet is.Alm. lied ark.
-M-
mark is.Alm. Mark esk. Alman para birimi.
-N-
Nazi z.is.Alm. Nazizm yanls olan kimse.

322
-O-
otoban is.Alm. Autobahn Otoyol.
-P-
panzer is.Alm. Panzer kinci Dnya Sava'nda Alman ordusunun kulland,

gnmzde polisin kanunsuz sokak gsterileri gibi hareketleri bastrmak iin
yararland, yksek tekerlekli, zrhl, hafif silahlarla donatlm ara.
parabellum is.Alm. Parabellum esk. Alman ordusunda kullanlan tabanca.
preparat is.Alm. Preparat Mstahzar.
-R-
revir is.Alm. Revier Okul, kla vb. yerlerde hastalar iin ayrlm blm.
-S-
setli is.Alm. Sedlitz 1. srdrc bir maden suyu. 2. Karbonat katlarak

kprtlm limonata.
Slavistik z.is.Alm. Slavistik Slav dili, tarihi ve kltryle ilgilenen bilim dal.
323
--
ablon is.Alm. Schablone 1. zerindeki harf ve ekillerin evre izgileri kalem ucu
girecek biimde oyuk olan, bu izgilerden kalemle istenilen biim elde edilen, metal
veya plastikten cetvel. 2. Deiik alanlarda dzeltme, belirleme, lme, denetleme
ilerinde kullanlan ve yapt ie gre yaps deien ara. 3. mec. Kr krne
yanslanan, ok kez tekrarlandndan kanksanm basmakalp rnek.
nitzel is.Alm. Schnitzel Tavuk etinden yaplan bir tr yemek.
vester is.Alm. Schwester 1. Hemire. 2. Kz karde.
-T-
tekniker is.Alm. Techniker Tekniki.

termin is.Alm. Termin Belirlenmi zaman, randevu.
tifdruk is.Alm. Tiefdruck Oyulmu bakr kalplarla yaplan, renkli fotoraf
basklarna elverili bir bask teknii.
tonmayster is.Alm. Tonmeister Ses ynetmeni.
-V-
vaks is.Alm. Wachs Bal mumunun sanayide mat yzeyleri parlak ve kaygan
duruma getiren tr.
vermut is.Alm. Wermut Birok bitki eklenerek zel koku verilmi, tatl, bir tr
beyaz arap.
324
-Z-
zeplin is.Alm. Zeppelin Hava gemisi.
5.1.1. sim Terimler
-D-
difenbahya is.Alm. Dieffenbach bot. Yapraklarnn gzellii nedeniyle sera ve

salonlarda yetitirilen bir ss bitkisi.
-E-
element is.Alm. Element kim. Kimyasal zmlemeyle ayrtlamayan veya bireim

yoluyla elde edilemeyen madde.
ester is.Alm. Ester kim. Oksijenli asitler ile alkollerin aralarndan bir su molekl
ayrlmas sonucunda verdikleri madde.
325
-F-
feldmareal is.Alm. Feldmarschall ask. Alman, Avusturya, ngiliz, Rus ve sve

asker hiyerarisinde en yksek rtbe.
feldspat is.Alm. Feldspat min. Potasyumlu, sodyumlu ve kalsiyumlu olmak zere
e ayrlan en nemli silikatl mineral grubu.
-G-
gen is.Alm. Gen biy. inde bulunduu hcre veya organizmada zel bir etkisi olan,
kuaktan kuaa ve hcreden hcreye geen kaltmsal ge.
general is.Alm. General ask. Kara ve hava kuvvetlerinde albaylktan sonra gelen ve
mareallie kadar olan yksek rtbeli subaylara verilen genel ad.
genetik is.Alm. Genetik biy. Bitki, hayvan ve insanlarda kaltm olaylarn
inceleyen biyoloji dal, kaltm bilimi.
gerundium is.Alm. Gerundium dbl. Zarf-fiil.
gnays is.Alm. Gneiss jeol. Kuvars, mika ve feldspattan birlemi kaya.
graben is.Alm. Graben co. knt hendei.
-H-
hahnyum is.Alm. Hahnium kim. Atom numaras 105 olan, kaliforniyum

atomlarnn, azot ekirdekleriyle bombardmanndan elde edilmi yapay element.
hinterlant is.Alm. Hinterland 1. co. blge. 2. mec. Arka bahe.
hornblent is.Alm. Hornblende min. Doal alminyum, kalsiyum, demir ve
magnezyum silikatndan olumu, koyu yeil veya kara renkte parlak bir amfibol
tr.
horst is.Alm. Horst co. Merdiven biimli fay serisindeki iki tektonik ukur
arasnda veya bir tektonik ukurun iki yannda ykselen ksm.
326
-K-
karst is.Alm. Karst jeol. Kayalarn erimesiyle yer alt akntlar olan, kire ta ve
dolomit blgesi.
kayzer is.Alm. Kaiser tar. Alman kral.
kipe is.Alm. Kippe sp. Hzla bklen kalann sert ve birden geriliiyle, vcudun
yattan ayakst durua veya aslmadan dayanmaya gemesi.
kobalt is.Alm. Kobalt kim. Atom numaras 27, atom arl 59 olan, boyaclkta
kullanlan, nikel ve demire benzeyen, gm renginde bir element.
konsonant is.Alm. Konsonant dbl. nsz.
kuvars is.Alm. Quarz jeol. Billurlam silisin doada ok yaygn bir tr.
-L-
lavta is.Alm. Laute mz. Mzrapla alnan, gvdesi uttan kk bir alg.
laytmotif is.Alm. Leitmotiv 1. mz. Bir eserde, ana duyguyu, dnceyi veya
kiilii gstermek iin kullanlan motif, ana motif. 2. Sinema, tiyatro vb. eserler
iin hazrlanan mziklerde tekrarlarlanan ve zel anlam belirten motif. 3. Sinema
filminin kurgusunda ana kavram belirlemek amacyla nemli anlarda yeniden
kullanlan grntler.
ls is.Alm. Lss jeol. En ok vadilerde, yamalarda bulunan, kil ve kum karm,
sar renkli verimli balk.
-M-
mavzer is.Alm. Mauser ask. esk. At hz dakikada ortalama alt mermi olan ve
orduda kullanlan bir tfek tipi.
moment is.Alm. Moment fiz. Kuvvetin, bir cismi bir nokta veya bir eksen
yrngesinde dndrme etkisini belirleyen vektr nicelii.
327
-O-
om is.Alm. Ohm fiz. Elektrikte iletkenin diren birimi.
-R-
rate is.Alm. Ratte zool. Byk fare.

ringa is.Alm Ringa zool. Kemikli balklardan, lk denizlerde byk srler hlinde
dolaan ve tts ile kurutulmuu ska tketilen, uskumru iriliinde bir balk
(Clupea harengus).
--
alter is.Alm. Schalter fiz. 1. Anahtar. 2. Genellikle binalarn giriine gelen elektrik
akmn ap kapamaya yarayan ara. 3. esk. Gie.
ilep is.Alm. Schlepp den. Yk tamaya yarayan gemi, yk gemisi.
lempe is.Alm. Schlempe kim. Tanelerin, melasn fermantasyonuyla veya damtma
yoluyla alkoln alnmasndan sonra geriye kalan ok sulu haldeki lapa.
norkel is.Alm. Schnorchel 1. Dizel motorlu denizaltnn su altnda uzun sre
kalmasn salayan dzen. 2. den. Solukluk.
-V-
vokal (II) is.Alm. Vokal dbl. nl.

328
volfram is.Alm. Wolfram kim. Atom numaras 74, atom arl 183,85, younluu
19,3 olan, sert, 3482 C'de eriyebilen bir element, tungsten.
5.2. Sfatlar
-L-
lmpen sf.Alm. Lumpen 1. Snfsz. 2. Ayaktakm.
-S-
sekunder sf.Alm. sekunder kincil.
5.2.1. Sfat Terimler
-H-
haymatlos sf.Alm. Heimatlos huk. Vatansz.

329
5.3. nlemler
-F-
fertik nl.Alm. fertig argo Ka, uzakla, sv anlamnda bir seslenme sz.
6. Latinceden alnan szckler
6.1. simler
-A-
austos is.Lat. Augustus Yln otuz bir gn sren sekizinci ay.

arboretum is.Lat. Aa park.
-D-
drama is.Lat. drama Dram.

330
-F-
fallus is.Lat. phallus Erkeklik organ.

faska is.Lat. Kundak ocuklarnn beline, zbnn zerinden sarlan geni sarg.
-K-
kolokyum is.Lat. 1. Bilimsel bir sorunu incelemek veya siyasi, ekonomik,

diplomatik sorunlar tartmak iin yaplan akademik toplant, konuu, bilimsel
toplant. 2. Doentlik szl snav.
kolostrum is.Lat. colostrum Gebe kadnn veya memeli hayvanlarn meme salgs.
konsolos is.Lat. consulus Yabanc lkelerde, orada bulunan yurttalarnn haklarn
koruyan, bal bulunduu hkumete siyasal ve ticari bilgileri veren d ileri
grevlisi, ehbender.
kmls is.Lat. cumulus Kme bulut.
-L-
latifundia is.Lat. latifundia lkel yntemlerle ve dk verimle iletilen geni tarm

alanlar.
-M-
Mart is.Lat. Yln nc ay.

331
-N-
natura is.Lat. nsann yaradl zellii.
-O-
ordinarys is.Lat. ordinarius esk. Trk niversitelerinde 1960 ncesinde, en az be

yl profesrlk yapm, bilimsel almalaryla kendini tantm retim yeleri
arasndan seilerek bir krsnn ynetimiyle grevlendirilen kimselere verilen
unvan.
-P-
penis is.Lat. penis Erkeklik organ.

prehistorya is.Lat. prehistoria Tarih ncesi.
prezidyum is.Lat. praesidium 1. Btn yetkilerini eski S.S.C.B. Anayasas'na zg
bir tarzda kullanan rgt. 2. Bakanlk divan, konseyi.
-T-
taksa is.Lat. taxa Pulu yaptrlmadan veya eksik yaptrlarak gnderilen mektup
iin alcnn cezal olarak dedii posta creti.
332
-V-
vana is.Lat. venna Boru iindeki bir akkann akn durdurmaya veya serbest
brakmaya yarayan alet, valf.
vena is.Lat. Toplardamar.
6.1.1. sim Terimler
-A-
alg is.Lat. bot. Su yosunu.

amalgam is.Lat. amalgama kim. Malgama.
amerikyum is.Lat. americium kim. Atom numaras 95, yapay olarak elde edilen
aktinitlerden bir element.
-B-
basya is.Lat. bot. Sapotgillerden, tohumlarndan sabunculukta kullanlan bir ya

elde edilen, Asyada yetien bir aa.
333
-E-
ego is.Lat. ego fel. Ben.

erbiyum is.Lat. kim. Atom numaras 68, atom arl 167,2 olan, tabiatta ok az
bulunan bir element.
-F-
fauna is.Lat. fauna 1. zool. Belli bir blgede yaayan hayvanlarn tm, direy.
2. Bu hayvanlarn tanmn yapan eser.
filum is.Lat. phylum biy. Canllarn blmlenmesinde, dallarn bir araya gelmesiyle
oluan birlik.
flora is.Lat. flora bot. Bir blgede yetien bitkilerin hepsi, bitki rts, bitey.
forum is.Lat. forum tar. 1. Eski Romallar zamannda, Romada ve dier ehirlerde
kamu ilerini konumak iin halkn topland alan. 2. Dinleyici durumunda
olanlarn da sz alabildikleri belli bir konu zerinde dzenlenmi toplant. 3. Baz
sorunlarn grlerek karara baland genel toplant. 4. mec. Tartma alan.
-G-
germen is.Lat. biy. Canl yaratklarda gametlere dayanan ve gametlerle tanan

reme gelerinin tm.
334
-H-
habitus is.Lat. bot. Bitkinin yerindeki durumu, dallanmas, kklerinin toprak

ierisindeki dalmasn belirten morfolojik grn.
humus is.Lat. humus bot. Bitkilerin rmesiyle oluan koyu renkte organik toprak.
--
ikine is.Lat. zool. Ta bal.
-K-
kantiyane is.Lat. bot. Kzlkantarongillerden, hekimlikte itah ac olarak

kullanlan bir tr bitki.
kebere is.Lat. capra bot. Gebre otu.
kodeks is.Lat. codex tp lalarn formllerini gsteren resmi kitap.
kolodyum is.Lat. colloidum kim. esk. Fotoraf makinesi cam yapmnda ve
cerrahlkta kullanlan, alkolle eter karm iinde sv durumuna getirilen nitro
selloz.
kornea is.Lat. cornea anat. Saydam tabaka.
koroner is.Lat. coronaria tp Kalbi ta eklinde kuatp besleyen (damarlar).
335
-L-
laminarya is.Lat. bot. Btn denizlerde yetien, sar veya esmer renkte, emici
kklerle kayalara tutunan, uzun eritler durumunda bir deniz yosunu.
larva is.Lat. zool. Kurtuk.
lobelya is.Lat. bot. Salkm durumunda mavi iekleri bulunan bir veya ok yllk
Kuzey Amerika bitkisi.
lota is.Lat. zool. Tatl sularda yaayan, bir tr gelincik bal.
lumbago is.Lat. tp Souun etkisiyle veya kasn ani kaslmas sonucunda bel
blgesinde birdenbire beliren ar.
-M-
malgama is.Lat. amalgama kim. Cvann herhangi bir madenle birleerek yapt
alam, amalgam.
Mart is.Lat. Yln nc ay.
melanurya is.Lat. melanuria zool. zmaritgillerden, gm renkli, eti klkl bir
Akdeniz bal.
menisks is.Lat. meniscus tp Diz eklemlerinde kemik arasndaki kkrdak yapda
oluan yaralanma.
momentum is.Lat. momentum 1. fiz. Bir cismin hareket miktar, ktlenin srat ile
arpm. 2. Hz, hzllk.
murana is.Lat. muraena zool. Ylan balna benzeyen, ok yrtc, scak denizlerde
yaayan, gs yzgeci olmayan, eti beenilen bir deniz bal.
-N-
nimbus is.Lat. nimbus meteor. Kara bulut.

nova is.Lat. astr. Parlakl birdenbire artan, patlamal deien yldz.
336
-O-
okume is.Lat. bot. Afrika'da yetien, kerestesi parlak, z odunu mor, d odunu
pembe renkli bir aa.
opus is.Lat. mz. Bestecinin, besteleni srasna gre numaralanm mzik eseri.
ortanca is.Lat. hortensia bot. Takrangillerden, krmz, pembe veya mor renkli
ieklerini yaz banda aan, glgelik yerlerde yetitirilen bir ss bitkisi.
-P-
peronospora is.Lat. bot. Patates, pancar, asma ve daha baka bitkilerde mildiyu
hastalna yol aan mikroskobik mantar.
postulat is.Lat. postulatum man. ve mat. n doru.
-R-
radon is.Lat. radon kim. Atom numaras 86, atom arl 222 olan, hidrojen ve
oksijenle karm durumunda elde edilen, boru yardmyla sv hava iinden
geirilerek karmdan ayrlan radyoaktif element.
rektum is.Lat. rectum anat. Gden.
retina is.Lat. retina anat. A tabaka.
roka is.Lat. ruca bot. Turpgillerden, yapraklar salata gibi yenen, 20-40 santimetre
yksekliinde, sebze olarak bahelerde yetitirilen, kokulu, bir iki yllk bir bitki.
337
-S-
sedir is.Lat. cedrus bot. Kozakllardan, iekleri sar veya ak yeil renkli, boyu 40
metre kadar olabilen ve kerestesi yap ilerinde kullanlan bir orman aac, da
servisi.
sfagnum is.Lat. sphagnum bot. Bataklklarda, nemli yerlerde kmeler durumunda
yetien, kk yaprakl bir tr yosun.
sirrus is.Lat. cirrus co. Saak bulut.
stadyum is.Lat. stadium sp. Takm oyunlar, atletizm karlamalar ve eitli
trenlerin yaplabilmesi, seyircilerin de bunlar izleyebilmesi iin elverili oturma
yerleri olan alan.
stratus is.Lat. meteor. Katman bulut.
slf is.Lat. sulf kim. esk. Kkrt.
-T-
testis is.Lat. testis anat. Er bezi.

turgor is.Lat. biy. Hcrenin ok su ekerek imesi, z suyunun kvamnn
azalmas.
-V-
vajina is.Lat. vagina anat. Dl yolu.

vakum is.Lat. vacuum fiz. 1. Havas alnm. 2. Basnc drlm.
vulva is.Lat. vulva anat. Fer.
338
-Z-
zona is.Lat. zona tp Deride, sinirler boyunca, zellikle gvde, bacak ve yzde
birtakm arl fiskelerle beliren, mikroplu bir hastalk.
6.2. Sfat Terimler
-A-
aposteriori sf.Lat. fel. Deney sonucu ortaya kan (bilgi), sonsal.
7. spanyolcadan alnan szckler
7.1. simler
-A-
ambargo is.sp. embargo 1. Bir maln serbest srmn engellemek iin konulan
yasak. 2. Bir devletin, gemilerin kendi limanlarndan ayrlmasn yasaklama
buyruu. 3. Bir lkenin d dnyayla ilikilerini engelleme.
amigo is.sp. amigo ounlukla spor yarmalarnda seyircileri coturan kimse.
339
-B-
boas is.sp. bocaci nce bez, astar.
-C-
cunta is.sp. junta Bir lkede ynetime el koyan kimselerden oluan kurul.
--
aaa is.sp. cha cha cha Meksikadan yaylm, hareketli, modern bir dans.
-E-
Esperanto z.is.sp. Polonyal doktor L. Zamenhof tarafndan btn milletlerce

kullanlmak iin 1887de hazrlanm, dil bilgisi on alt kurala dayanan, kolay bir
yapma dil.
340
-F-
fisto is.sp. festone 1. Elde veya makinede ilenmi ssl erit. 2. Dantele benzer
ssleri olan bir tr kuma. 3. sf. Bu kumatan yaplm.
-G-
guano is.sp. zellikle deniz kularnn pisliklerinin bir yerde uzun sreden beri
birikip ylmasyla oluan, azot ve fosfat bakmndan zengin, gbre olarak
kullanlan madde.
-K-
kamarilla is.sp. camarilla Bir byk g sahibini perde arkasndan yneten kimse.
kanasta is.sp. canasta Bir tr kat oyunu.
korida is.sp. Boa grei.
-P-
papel is.sp. esk. Bir liralk kt para.

peso is.sp. peso Arjantin, Dominik Cumhuriyeti, Filipinler, Kolombiya, Kba,
Meksika, ili ve Uruguay para birimi.
341
-R-
riyal is.sp. real 1. Pesetann drtte biri deerinde spanyol paras. 2. ran, Katar,
Suudi Arabistan, Umman ve Yemen'de kullanlan para birimi.
-S-
sigara is.sp. cigaro nce kda, kylm ttn sarlarak hazrlanan, silindir
biiminde, azdan duman ekilen nesne.
-T-
torero is.sp. torero Boa greisi.

tornado is.sp. co. Bat Afrika kylarnda esen ok kuvvetli siklon.
-V-
velense is.sp. Yz uzun tyl, kaln ve ar battaniye.

342
7.1.1. sim Terimler
-A-
avokado is.sp. avocado bot. Amerika armudu.
-B-
brezil is.sp. brasil bot. Baklagillerden baz aalarn krmz boya karlan odunu.
-F-
Flamenko z.is.sp. flamenco mz. Endls halk mzii.
--
iguana is.sp. iguana zool. guanagillerden, 1-2 m boyunda, Amerikann tropikal

blgelerinde yaayan, srtnda dikenli kntlar bulunan, pullu, byk srngen,
Hint kertenkelesi.
343
-K-
kanarya is.sp. canario zool. spinozgillerden, yeilimsi veya sar tyl, koni
biiminde kk gagal, tc ku.
karbonado is.sp. carbonado min. Kara elmas.
knakna is.sp. quinaquina bot. 1. Kk boyasgillerden, asl yurdu Gney Amerika
olan, Hindistan ve Endonezyada da yetitirilen, kabuundan kinin karlan bir
aa. 2. Bu bitkiden yaplan iecek.
koka is.sp. coca bot. 1. ki eneklilerden, iekleri kk ve sarmtrak, zeytine
benzer meyvesi krmz renkte olan, yapraklarndan kokain karlan, en ok
Peruda yetien bir bitki. 2. Bu bitkinin yapraklarndan karlan madde.
komprador is.sp. comprador 1. Arac. 2. tar. Uzak Dou lkelerinde yabanc
ortaklklar hesabna i szlemesi yapan yerli arac.
-P-
palavra is.sp. palabra 1. argo Herhangi bir konuda geree aykr, uydurma sz
veya haber, balon. 2. argo Uzun ve bo konuma, martaval. 3. den. Genellikle posta
vapurlarnda st gvertenin altndaki gverte.
-R-
romans is.sp. romence 1. ed. Sekiz hecelik dizelerden olumu bir spanyol iir
tr. 2. mz. ark trnde ve piyano iin hazrlanm, genellikle ktalar biiminde
beste.
344
-S-
salta (II) is.sp. salto den. Gergin duran bir halat biraz koyuverme ii.
-T-
tango is.sp. mz. 1. zel ritimli ar bir dans. 2. Bu dansn mzii. 3. hlk. Ar
bir biimde son modaya uyarak giyinmi (kadn).
tornado is.sp. co. Bat Afrika kylarnda esen ok kuvvetli siklon.
7.2. nlemler
-O-
ole nl.sp. ole Yaa.
-V-
voyvo nl.sp. argo Alay ederek satamak iin sylenen bir sz.
345
8. Rusadan alnan szckler
8.1. simler
-H-
harao is.Rus. Bir tr yn rgs.
-K-
kapik is.Rus. Rublenin yzde biri deerindeki para.

kapuska is.Rus. Etle piirilmi lahana yemei.
kazaska is.Rus. 1. Kayna Kafkasya olan ve hzl oynanan bir halk dans. 2. Bu
dansn mzii.
kolhoz is.Rus. Rusyada kyllerin ortak olarak altklar tarm iletmesi.
kopek is.Rus. Rublenin yzde biri deerinde para birimi.
kulak is.Rus. esk. Varlkl Rus kyls.
-M-
matruka is.Rus. zellikle Rusya'dan dnyaya yaylan, tahtadan yaplm i ie

bebeklerden oluan ss eyas.
Menevik z.is.Rus. Meneviklik yanls olan kimse.
346
moskof is.Rus.1. hlk. Rus. 2. sf. mec. Acmasz, zalim.
-P-
piruhi is.Rus. Un, yumurta, tulum peyniri, tereya, et suyu ve ceviz iinden
yaplan bir hamur yemei.
pogrom is.Rus. Soykrm.
-R-
razmol is.Rus. ri, kepekli un.

ruble is.Rus. Beyaz Rusya ve Rusya Federasyonu'nda kullanlan para birimi.
-S-
semaver is.Rus. zellikle ay demlemekte kullanlan, iinde kmr yakacak oca

bulunan, elektrikle de alabilen, bakr, pirin vb. metallerden yaplm musluklu
kap.
sovhoz is.Rus. Sovyetler Birlii'nde devlet eliyle ynetilen tarm iletmesi.
347
-T-
talika is.Rus. esk. Drt tekerlekli, st kapal, yayl bir tr at arabas.

telatin is.Rus. esk. Bir tr salam, yumuak dana veya kz derisi.
troyka is.Rus. 1. Rusya'da, atla ekilen kzak veya araba. 2. sf. l.
-V-
votka is.Rus. Tahl tanelerinin damtlmasyla elde edilen alkoll iki.
8.1.1. sim Terimler
--
ar is.Rus tar. Rus imparatorlarna ve Bulgar krallarna verilen unvan

arie is.Rus tar. arn karsna veya kadn ara verilen unvan.
-M-
mazot is.Rus kim. Yakt olarak kullanlan, ham petroln damtma rnlerinden biri,
motorin.
348
--
apka is.Rus. 1. Kee, hasr, kuma, ip vb. ile yaplan balk. 2. Boru, baca, direk
vb. eylerin ak olan st blmn havann etkisinden korumak iin taklan balk.
3. bot. Baz bitkilerde, zellikle mantarlarda sapn stnde bulunan, reme
organlarn tayan apka biimindeki organ. 4. dbl. Dzeltme iareti.
-T-
tayga is.Rus. bot. Orman kua, kozalakl orman bitki rts.
8.2. Sfatlar
--
izbe sf.Rus. 1. Bask, lo, nemli, kuytu (yer). 2. Sapa.

349
9. Slavcadan alnan szckler
9.1. simler
-H-
Hrvat z.is.Sl. 1. Hrvatistan Cumhuriyetinde yaayan bir halk ve bu halkn

soyundan olan kimse. 2. sf. Hrvatlarla ilgili, Hrvatlara zg olan.
-K-
komita is.Sl. Siyasi bir amaca ulamak iin silah kullanan gizli topluluk.
kral is.Sl. 1. En yksek devlet otoritesini, btn devlet bakanl yetkilerini kaltm
veya soylularca seilme yoluyla elinde bulunduran kimse. 2. mec. Herhangi bir
alanda bakalarndan stn, baarl olan kimse. 3. mec. ok baarl ve zengin i
adam. 4. sf. mec. stn, ok iyi.
kralie is.Sl. 1. Kral kars veya krall yneten kadn, ece. 2. mec. Kendi cinsleri
arasnda herhangi bir bakmdan stnl olan kadn. 3. argo ngiliz sterlini.
kuluka is.Sl. Civciv karmak amacyla yumurtaya yatm veya yatmak zere olan
dii ku veya kmes hayvan, gurk.
350
-M-
mazurka is.Sl. 1. Bir tr Leh dans. 2. Bu dansn mzii.
9.1.1. sim Terimler
-P-
palaska is.Sl. ask. Askerlerin bellerine baladklar veya gslerine aprazlama

taktklar, zerinde fiek, kasatura vb. koymak iin yerleri bulunan, genellikle
kseleden yaplm kay.
10. Portekizceden alnan szckler
10.1. simler
-M-
mandarin is.Port. mandarine esk. Avrupallarn in devlet memurlarna verdikleri

ad.
351
10.1.1. sim Terimler
-M-
mango is.Port. manga bot. Hint kiraz.
-P-
pirana is.Port. piranha zool. Genellikle Gney Amerika'da rastlanan, grup hlinde
avlanan ve avn ksa srede iskeleti kalncaya kadar yiyen yrtc balk.
-S-
selva is.Port. selva co. Amerika'da Amazon, Afrika'da Nijer rmaklar gibi Ekvator
blgesindeki byk sularn getii havzalarda bulunan geni ve balta girmemi
ormanlar.
352
SONU
Bu almada, Bat dillerinden Trkeye geen alnt szck saysnn

Trkenin sz varl iinde hangi oranda yer aldn belirlemek ve bu bilgi
nda dilimizin Bat dillerinden hangi lde etkilendiini ortaya koymak
amalanmtr. Bu ama dorultusunda Trkenin szck ald Bat dilleri tespit
edilmi ve bu dillerden alnan szckler listelenerek say deerleri bulunmutur.
TDK Trke Szlk (2005)te 63.818 madde ba, 13.589 da madde ii

olmak zere toplam 77.407 sz bulunmaktadr. Bu almada yalnz madde balar
dikkate alnarak szckler dillerine gre ayrlm ve szck trlerine gre
snflandrlmtr. Bu snflandrmaya gre elde edilen say deerleri aadaki
tabloda topluca belirtilmitir:
BATI KKENL ALINTI SZCKLER
DLLER/SZCK SM SIFAT ZARF NLEM TOPLAM

TR
FRANSIZCA 4140 745 4 5 4894
TALYANCA 566 6 21 5 598
NGLZCE 461 22 - 2 505
YUNANCA 476 9 1 1 487
ALMANCA 73 3 - 1 77
LATNCE 72 1 - - 73
SPANYOLCA 30 - - 2 32
RUSA 25 1 - - 26
SLAVCA 7 - - - 7
PORTEKZCE 4 - - - 4
TOPLAM 5874 787 26 16 6703
Yukardaki tabloda belirtildii gibi Trkede 10 farkl dilden gelen 4 farkl

szck trnde toplam 6703 Bat kkenli szck tespit edilmitir. Baz madde
balar hem isim hem sfat veya hem sfat hem de zarf olabilmektedir. Yaplan
almada madde balar dikkate alndndan szck tr olarak szlkteki ilk
anlamnda kullanlan tr dikkate alnmtr. Say deerlerine bakldnda
Trkedeki mevcut szck saysna gre toplam szck varlnn % 10,49luk
353
blmn Bat kkenli yabanc szckler oluturmaktadr. Dier bir ifadeyle

Trkedeki her on szckten biri Bat kkenli yabanc bir szcktr.
Yaplan incelemede sz konusu etkilenmenin daha ok hangi alanlarda

olduu sorusuna da cevap aranmtr. Bu amala ncelikle her dilden szckler,
kltr szckleri ve terimler olarak iki kategoriye ayrlm ve say deerleri
belirlenmitir. Buna gre 6703 szcn 3768i kltr szc 2935si terim olarak
tespit edilmitir.
Kltr szckleri genel bir balk altnda ele alnm, terimler ise szlkte
belirtilen ait olduklar alanlara gre ve geldikleri dillere gre incelemeye tabi
tutulmutur. Buna gre ortaya kan terimlere ait say deerleri aadaki tabloda
belirtilmitir :
BATI KKENL ALINTI TERMLER
DLLER/SZCK SM SIFAT ZARF NLEM TOPLAM

TR
FRANSIZCA 1962 289 - 1 2252
TALYANCA 236 1 20 1 258
NGLZCE 139 2 - - 141
YUNANCA 174 - - - 174
ALMANCA 34 1 - - 35
LATNCE 51 1 - - 52
SPANYOLCA 14 - - - 14
RUSA 5 - - - 5
SLAVCA 1 - - - 1
PORTEKZCE 3 - - - 3
TOPLAM 2619 294 20 2 2935
Franszcadan gelen 2252 terim arlkl olarak tp, fizik, kimya, biyoloji,
anatomi, felsefe gibi bilim dallarna ait olmakla birlikte; psikoloji, dilbilim, spor,
mzik, ticaret, edebiyat, mantk, tiyatro, sinema, mineroloji, zooloji, matematik,
corafya, hukuk, jeoloji, askerlik, sosyoloji, din bilimi, tarih, madencilik, denizcilik,
astroloji, astronomi, eitim, resim, teknoloji, botanik, antropoloji alanlarnda da
terimler dilimize girmitir.
354
Dilimizde alnt szck says olarak ikinci srada olan talyancadan ise
dilimize 258 terim girmi olup bunlar arlkl olarak denizcilik, ticaret ve mzik
alanlarndadr. Bunlarn yannda botanik, tarih, jeoloji, askerlik, kimya, zooloji,
hukuk, teknoloji, tiyatro, fizik, tp, ekonomi ve spor alanlarnda da talyancadan
alnt terimler dilimizde yer almtr.
ngilizceden gelen 141 terim arlkl olarak spor alannda olmakla birlikte
dilbilim, eitim, ekonomi, ticaret teknoloji, tp, corafya, mzik, askerlik, hukuk,
fizik, denizcilik, sinema ve televizyon ile zooloji terimleri de bulunmaktadr.
Yunancadan alm olduumuz 174 terim arlkl olarak denizcilik, zooloji,

botanik alanlarndadr. Yunancadan bunlarn dnda psikoloji, anatomi, corafya
felsefe, din, jeoloji, mantk, ticaret, fizyoloji, kimya, mzik, matematik, astroloji,
tarih ve tiyatro alanlarnda terimler alnmtr.
Almancadan gelen 35 terim ise botanik, kimya, askerlik, mineroloji,

biyoloji, dilbilgisi, jeoloji, corafya, tarih, spor, mzik, fizik, zooloji, denizcilik ve
hukuk alanlarndadr.
Latinceden gelen 52 terim botanik, kimya, felsefe, zooloji, biyoloji, tarih,

tp, anatomi, meteoroloji, astroloji, mzik, mantk, matematik, corafya, spor ve
fizik alanlarndadr.
spanyolcadan gelen 14 terim botanik, mzik, zooloji, mineroloji, edebiyat,

denizcilik ve corafya alanlarndadr.
Rusadan kimya, botanik, tarih ve dilbilim alanlarnda olmak zere 5 terim;

Slavcadan 1 askerlik terimi ve Portekizceden 1 botanik, 1 zooloji ve 1 corafya
olmak zere 3 terim dilimize girmitir.
Sonu olarak, Trke tarihi geliim ve deiim sreci ierisinde pek ok

dilden sz ald gibi pek ok dile de sz vermitir. Trke konuan topluluklar
355
tarih boyunca deiik corafyalarda ok eitli kltre sahip topluluklarla sosyal ve

kltrel iliki ierisinde bulunmu ve Trke 600 yl gibi dnya tarihi iin dahi
olduka uzun bir sre bir imparatorluk dili olarak kullanlmtr. Bunun yannda
zellikle son iki yzylda sanayi devrimiyle birlikte bilim, felsefe, sanat ve teknoloji
alanlarndaki gelime ve yenilikler de Bat kltr ve medeniyeti kaynakl olarak
domu ve yaylmtr. Bu etkenler gz nnde bulundurulduunda, dilimizde
3768i kltr szc ve 2935si terim olmak zere toplam 6703 Bat kkenli
szcn bulunmasnn, dilin kendi mecras ierisindeki doal geliim ve deiim
hadisesi olarak kabul edilebilecei ancak, bu almann konusu dnda olmakla
birlikte Trkede yer alan Dou kkenli yabanc szcklerle birlikte
deerlendirildiinde Trkenin yabanc dillerin olumsuz etkisi altnda olduu
sonucuna varlabilir. Bu olumsuz etkinin ortadan kaldrlabilmesi amacyla, milli bir
dil politikasnn belirlenerek milli eitim politikasyla egdmnn salanmas;
bata basn ve yayn organlar olmak zere gerek resmi gerekse de zel kurum ve
kurulularn kendi i yazmalarndan kamuya sunduklar yaynlara kadar her trl
yazl ve szl dil rnlerini yksek bir dil bilinci ile ortaya koyarak dil
uzmanlarnn bu sre ierisindeki zenli ve dikkatli katklaryla yaynlamalar,
toplumda dil bilincinin olumas ve dilin doru kullanlmas ynnde olduka
nemli bir etken olacaktr. Bunlara ilave olarak baz lkelerde olduu gibi devlet
tarafndan kamuyu ilgilendiren alanlarda kullanlan dil rnlerinin nasl
kullanlacana ilikin esaslarn belirlenmesi ve bu esaslara uymayanlara cezai
yaptrmlar uygulanmas gibi kanuni dzenlenmelerin de yaplabilecei
kymetlendirilmektedir.
Bu almayla ortaya konan veriler nda, Trkenin kendi tabii seyri

ierisinde deiim ve geliimine devam ettii, yabanc etkilere kar bilim, sanat,
dnce ve teknolojik yenilik ve yeni retimlerin Trk kltr, aydn, sanats,
bilim adam ve dnr tarafndan ortaya konmas halinde yabanc etkinin
kendiliinden ortadan kalkaca hatta Trkenin dier dilleri etkileyecei
deerlendirilmektedir. Ayrca bata aydnlar ve bilim adamlar olmak zere btn
toplumun anadili bilinciyle okumas, yazmas ve almalarn ortaya koymas
byk nem tamaktadr. Yabanc dillerden etkilenme btn dnya dilleri iin
356
doal bir hadisedir. Bu durum Trke zelinde deerlendirildiinde, ana dili Trke
olan topluluklarn dnyann drt bir yannda varlklarn srdrd dnlecek
olursa Trkenin bu denli yabanc etkiye ak olmas da gayet doaldr. Ancak bu
etkiyi dilimizi zayflatacak ve yozlatracak bir surette deil de dilimizi
zenginletirecek ve dilimize deer katacak bir surette yanstmak da ancak dil zevki
ve dil sevgisine sahip nesillerle mmkn olacaktr.
357
KAYNAKA
AKALIN, kr Haluk (2005), nsz, Trke Szlk, Ankara: Trk Dil

Kurumu Yaynlar.
AKAY, Yusuf (2010), Osmanl Dnemi Szlkl ve Karahisarnin

mill-Luga simli Szl zerine Bir nceleme, Baslmam Doktora Tezi,
stanbul.
AKSAN, Doan (1990), Her Ynyle Dil, Ankara: Trk Dil Kurumu
Yaynlar.
AKSAN, Doan (1996), Trkenin Sz Varl, Ankara: Ergin Yaynevi.
BAHAR, Halime zge (2006), Foreign Influences Throughout History and

The Phonological and Morphological Analyses of English Loanwords in Turkish,
Baslmam Yksek Lisans Tezi, Ktahya.
BALCI, Aye (2010), Aydn Kksal ile Trk Dillerinde Ortak Bilim
Szleri zerine Sylei, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk Dil
Kurumu Yaynlar , S. 705, s. 218-237.
BANGUOLU, Tahsin (1990), Trkenin Grameri, Ankara: Trk Dil

Kurumu Yaynlar.
BNGL, Zekeriya (2006), Szlk ve Szlklk zerine Bir Aratrma,

Akademik Bak, Celalabad: Trk Dnyas Trk-Krgz Sosyal Bilimler Enstits
Yaynlar , S. 9, s. 1-9.
Byk Larousse, Genel Kltr Ansiklopedisi, stanbul: Geliim Yaynlar

1986.
358
DEMRC, Jale (1998), Kpak Szlkleri, Kebike nsan Bilimleri in

Kaynak Aratrmalar Dergisi, Ankara: Kebike Yaynlar , S.6, s. 145-151.
Dil ve Edebiyat Aratrmalar Dergisi, stanbul: Dil ve Edebiyat Dernei

2011, S. 4.
DURMU, smail (2009), Szlk, slm Ansiklopedisi, stanbul: Trkiye

Diyanet Vakf Yaynlar, C: XXXVII, s. 398.
DURSUNOLU, Halit (2011), Cumhuriyet Dneminde Yaplan Szlk

almalar ve Trke Szlkler zerine Bir Kaynaka Denemesi, Dumlupnar
niversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ktahya: Dumlupnar niversitesi Yaynlar ,
S. 31, s. 255-272.
ERGN, Muharrem (1983), Trk Dil Bilgisi, stanbul: Boazii Yaynlar.
ERSOYLU, Halil (2010), ada Trkiye Trkesinde Kullanlan, Yabanc

Dilden Ekli Yabanc Kelimeler, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk
Dil Kurumu Yaynlar , S. 705, s. 205-216.
Geliim Hachette, Alfabetik Genel Kltr Ansiklopedisi, stanbul: Geliim

Yaynlar 1985.
GLSEVN, Grer (2011), Trk Dil Kurumunun Trkede Bat Kkenli

Kelimeler Szl, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk Dil Kurumu
Yaynlar , S. 712, s. 299-308.
GVEN, Ahmet Zeki (2011), Trk Dilindeki Yabanc Etkiler zerine Bir
Deerlendirme, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk Dil Kurumu
Yaynlar , S. 710, s. 161-169.
359
HATPOLU, Vecihe (1963), Atatrkn Dilcilii, Atatrk ve Trk Dili,

Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar , s. 9-22.
Kmus- Trk , stanbul: ar Yaynlar 1987.
KESKN, Aytekin (1995), Sosyal Bilimler ve Belirleyenleri, Yelken Aylk

Kltr Sanat Dergisi, Mersin , S.2, s. 11-12.
KORKMAZ, Zeynep (1995), Bat Kaynakl Yabanc Kelimeler ve Dilimiz

zerindeki Etkileri, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk Dil Kurumu
Yaynlar , S. 524, s. 843-858.
KORKMAZ, Zeynep (2010), Trke Nasl Bir Dildir?, Trk Dili Dil ve
Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar , S. 697, s. 34-46.
KORKMAZ, Zeynep (2011), Bir Dnya Dili Olma Asndan Trkemiz

zerinde Genel Bir Deerlendirme, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara:
Trk Dil Kurumu Yaynlar , S. 710, s. 99-110.
Longman-Metro Byk ngilizce-Trke/Trke-ngilizce Szlk , stanbul:

Metro-Longman Yaynlar 1993.
LMEZ, Mehmet (1994), Trk Dillerinin Szlkleri ve Trk

Szlkl, Uygulamal Dilbilim Asndan Trkenin Grnm, Ankara: Dil
Dernei Yaynlar , s. 88-100.
NER, Mustafa (1996), Trkede Dille lgili Al Verilerin ve Dil

Hareketlerinin Tarihine Toplu Bir Bak, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi,
Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar, S. 536, s. 140-148.
360
ZKAN, Mustafa (2011), Trkenin adalama Ekseninde Yeni Lisan

Hareketi, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar ,
S. 715, s. 35-49.
PSKLLOLU, Ali (1999), z Trke Szlk, Ankara: Arkada

Yaynevi.
SEZGN, Fatih (2004), Trkede Bat Kaynakl Kelimelerin Younluu,

Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar.
AHN, Eylem Turgut (2009), Trk Dilindeki ngilizce Kelimeler,

Baslmam Yksek Lisans Tezi, Edirne.
USTA, Halil brahim (2010), Szlklk ve Szlk Aratrmacl,

Modern Trklk Aratrmalar Dergisi, Ankara: Ankara niversitesi Yaynlar , S.
2, s. 92-101.
TDK Trke Szlk , Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar 2005.
TDK Gramer Terimleri Szl , Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar 2003.
TDK Trkede Bat Kkenli Kelimeler Szl, http://www.

tdkterim.gov.tr/bati/
TURGUT, Esin (2009), Trk Dilindeki Franszca Kelimeler, Baslmam

Yksek Lisans Tezi, Edirne.
YAVUZARSLAN, Paa (2004), Trk Szlklk Gelenei Asndan

Osmanl Dnemi Szlkleri ve emseddin Sminin Kmus- Trksi, Ankara
niversitesi Dil ve Tarih Corafya Fakltesi Dergisi, Ankara: Ankara niversitesi
Yaynlar , Cilt: 44 S. 2, s. 185-202.
361
ZLFKAR, Hamza (2011), Dair-i Fasitten Fasit Daireye, Ksr

Dngye, Trk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara: Trk Dil Kurumu Yaynlar
S. 720, s. 500-506.

Türkiye Türkçesinde BatıKökenli Kelimeler

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Türkiye Türkçesinde BatıKökenli Kelimeler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NN NVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTS

TRK DL VE EDEBYATI ANABLM DALI

TRKYE TRKESNDE BATI KKENL SZCKLER

YKSEK LSANS TEZ

NN NVERSTES SOSYAL BLMLER ENSTTS TRK DL VE

YKSEK LSANS TEZ

Sleyman GNAYDIN tarafndan Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL

BAKAN Do.Dr. Nesrin SS

DANIMAN Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL DNMEZ

YE Yrd.Do.Dr. Muhittin ELK

Yukardaki imzalarn ad geen retim yelerine ait olduunu onaylarm.

Prof.Dr. Mehmet KARAGZ

Yrd.Do.Dr. zlem DEMREL DNMEZin danmanlnda yksek lisans

Bu almada dilimizin TDK Trke Szlk erevesindeki tm sz varl

Dillerin birbirlerinden etkilenmesi normal bir sretir. Trke de pek ok

Bu almann ortaya kmasnda, gerek konu seiminde, gerekse de metot

ZET VE ANAHTAR KELMELER

GNAYDIN, Sleyman. Trkiye Trkesinde Bat Kkenli Szckler

Bu almann amac, Trk Dil Kurumu Trke Szlkteki Bat kkenli

Anahtar Kelimeler : Trke, Bat, Kken, Szck, Dil.

ABSTRACT AND KEY WORDS

GNAYDIN, Sleyman. The Words of Western Origin in Trkiye Turkish

The study was conducted by presenting some basic information on the

Key Words : Turkish, Western, Origin, Word, Language.

TRKYE TRKESNDE BATI KKENL SZCKLER

1.2. Sfatlar 185

6. Latinceden alnan szckler 329

Bu dillerin ilk ortaya klar ve ortaya ktklarndaki szck varl ve dilbilgisi

Karlatrmal dil incelemeleri sayesinde reniyoruz ki dnya dilleri az

Trkenin Dnya Dilleri Arasndaki Yeri

Korkmaz Trkeyi Mool, Manu, Kore ve Japon dillerini de iine alan

1. Orta Volga boyunda konuulan uvaa

Tasniflerden de anlalaca zere bilim insanlar da Trkenin dil akrabal

Trkenin Tarihi Geliimi

Arkeolojik kazlarda karlan tabletlerin incelenmesi ve baz eski diller

Yaplan deerlendirmeler nda Trkenin gemii M 3000 ylna kadar

Kuzey-dou Trkesi, Bat Trkesi

Bunlardan Kuzey-dou Trkesi nce 13. ve 14. yzyllarda Eski Trkenin

Bat Trkesi ise 12. yzyln sonlarnda ekillenmeye balayan ve

1. Anadolu (ve Rumeli)

TRKENN YABANCI DLLERDEN ETKLENMESNN TARH SEYR

Daha nce de bahsedildii gibi tarih sre ierisinde dillerin birbirlerinden

lk Etkilenmeler (Eski Trke Dnemi)

Bilindii ve yukarda da ifade edildii zere elimizdeki ilk Trke yazl

Uygur dnemi metinleri incelendiinde ise, amanizmin terk edilip

Arapa ve Farsann Etkisi

Trkler 751 ylndaki Talas Savandan itibaren zamana yaygn olarak

Bat Dillerinin Etkisi

Trkeye Bat dillerinden szck girii 1071 Malazgirt Savayla

16. yzyldan sonra spanyadan Yahudilerin Trkiyeye g etmelerinden

Kapitlasyonlarla birlikte Franszlarla kurulan iyi ilikiler sonucunda

Tanzimatla birlikte balayan Batllma hareketi, imparatorlua Bat kltr

Tanzimatla birlikte Bat dnyasndaki milliyetilik akmlar ve bunlarla ilgili

Dilde Sadeleme (Yeni Lisan Hareketi)

Dilimizi sadeletirme ve yabanc dillere kar koruma istei ve dncesi,

Yeni Lisan hareketi, 1911 ylnda Selnikte kmaya balayan Gen

Atatrk yabanc dillerin Trk dilindeki etkilerinin bir boyunduruk halini

Cumhuriyetin ilk yllarnda Trke, Arapa ve Farsann etkisinde devam

Atatrk ncelikle 12 Temmuz 1932de Trk Dili Tetkik Cemiyetini kurdu.

Gnmzde Bat Dillerinin Trkeye Etkisi

Tanzimatla birlikte Franszcadan dilimize doru balayan youn szck

kinci Dnya Sava bittikten sonra, Amerika Birleik Devletleri dnya

Yeni dnya dzeninde ngilizce dnya iletiim dili olarak anlmaya