Werkboek Anatomie Heup 0910 1

Academiejaar 2009-2010: blok 1.6.
4 werkboek anatomie bewegingsanalyse

____________________________________________________________________________________
WERKBOEK ANATOMIE - BEWEGINGSANALYSE: 1.4 HEUP
DOELSTELLINGEN
Na de hoorcolleges en de practica anatomie van blok 1.4 ben je in staat om:

1. in detail de structuur en de functie van de botstukken van de lumbale wervels,
bekken, sacrum en femur te beschrijven;
2. de oorsprong en aanhechting van de besproken ligamenten en spieren te
benoemen;
3. de hoofd- en hulpfunctie van de besproken spieren te onderscheiden;
4. volgende beenderige referentiepunten op een medestudent te palperen:
spina iliaca anterior superior
spina iliaca anterior inferior
tuberculum pubicum (eigen lichaam)
crista iliaca
sina iliaca posterior superior
spina iliaca posterior inferior
os sacrum
oc coccygis (eigen lichaam)
articulatio sacro-iliaca
tuber ischiadicum
trochanter major
5. volgende spieren op een medestudent te palperen en te activeren:

m. sartorius
trigonum femorale laterale
m. rectus femoris
m. tensor fasciae latae
tractus iliotibialis
m. gluteus medius
m. adductor longus
m. gracilis
m. adductor magnus
trigonum femorale mediale
m. iliopsoas
m. pectineus
m. gluteus maximus
hamstrings
m. quadriceps femoris
m. rectus abdominis
m. obliquus externus en internus abdominis
De opdrachten in dit werkboek beperken zich niet alleen tot lesuren

anatomie. Hiervoor is er onvoldoende tijd. We verwachten dan ook dat je
buiten de lesuren van dit werkboek gebruik zal maken en meerder opdrachten
thuis zal uitvoeren.
1______________________________________________________________________________________
ste
Provinciale Hogeschool Limburg Departement Gezondheidszorg 1 jaar Ergotherapie
Academiejaar 2009-2010: blok 1.6.4 werkboek anatomie bewegingsanalyse
____________________________________________________________________________________
OSTEOLOGIE
LUMBALE WERVELS
Om enig inzicht te krijgen in het functioneren van de rug volgt hier een kort overzicht.
De rug bestaat uit de wervelkolom met de gedeeltelijk daaraan vastzittende ribben. Aan de
ribben en de wervelkolom hechten de belangrijkste rug- en buikspieren aan. De wervelkom
bestaat ui 24 wervels die op verschillende manieren met elkaar verbonden zijn:
- tussen de wervels ligt een soort schokbreker, de tussenwervelschijf of discus.
Alleen tussen de eerste en tweede nekwervel ontbreekt deze discus;
- elke wervel heeft uitsteeksels die weer met de uitsteeksels van de boven- en
onderliggende wervel verbonden zijn. Deze uitsteeksels noemt men de
tussenwervelgewrichtjes. Zoals bij elk gewricht het geval is worden deze
gewrichtjes bij elkaar gehouden door een gewrichtskapsel;
- tevens worden de wervels op verschillende plaatsen bijeengehouden door
ligamenten.
De vijf lendenwervels vormen de lumbale wervelkolom. De onderste lendenwervel is
verbonden met het sacrum dat uit vijf aan elkaar gegroeide wervels bestaat waaraan dan het os
coccygis vastzit.
Het sacrum is door middel van twee gewrichten met het bekken verbonden. Dit zijn de sacro-
iliacale gewrichten.
2______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 1 Terminologie lumbale wervel
Op de onderstaande figuur van een lendenwervel worden een aantal regios aangeduid. Maak
gebruik van onderstaande lijst om deze regios te benoemen. Nadien tracht je ze op het skelet
aan te duiden.
- processus articularis inferior

- processus costarius
- corpus
- facies articularis superior
- epifyse
- discus intervertebralis
- processus articularis superior
- processus spinosus
- lamina arcus vertebrae
- foranem intervertebrale
- processus accessorius
3______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
HEUPGEBIED
Mobiliteit en stabiliteit
Het heupgewricht is, net als de schouder, een kogelgewricht. Daarom zijn bewegingen in vele
richtingen mogelijk. Er zijn echter ook een aantal verschillen tussen schouder- en
heupgewricht. Het caput femoris past veel mooier in het acetabulum dan het caput humeri
in het cavum glenodale: de heup is mooier congruent dan de schouder.
Het gewrichtskapsel van de schouder is slap in vergelijking met het kapsel van het
heupgewricht, dat bijzonder stevig is. De heup vormt als het ware n geheel met het bekken
en de lumbale wervelkolom. De schoudergordel kan min of meer worden beschouwd als een
vrij losse gordel, die als een soort juk op de thorax is geplaatst. En en ander heeft tot gevolg
dat de beweeglijkheid van het schoudergewricht veel groter is dan van het heupgewricht,
maar dat de passieve stabiliteit van de schouder veel geringer is dan die van de heup. De
stabiliteit van de schouder wordt grotendeels bepaald door de spieren. Hoewel de spieren
rond het heupgewricht nog sterker zijn dan de spieren rond de schouder is de stabiliteit van de
heup daarvan minder afhankelijk. In de praktijk is het verschil in stabiliteit ook heel duidelijk:
schouderluxaties komen veel voor; een heupluxatie is zeldzaam en ontstaat als gevolg van een
zeer fors trauma.
Opdracht 2 Overeenkomsten en verschillen tussen schouder en heupgewricht.
heup schouder
Type gewricht
Mobiliteit
Congruentie kop/kom
Gewrichtskapsel
Musculatuur
Stabiliteit
4______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 3 Beschrijf de assen, vlakken en bewegingen van het heupgewricht
Bewegingen in de att. coxae, vaak gecombineerd met bewegingen in de lumbale

wervelkolom, in de art. lumbosacralis en in de art. sacroiliacae, waarbij de bekkenhelling
groter wordt, heten voorwaarts kantelen (anteversie) van het bekken. De tegengestelde
beweging wordt achterwaarts kantelen (retroversie) genoemd. Bewegingen waarbij het
bekken zijdelings gekanteld wordt heten lateroversie.
5______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
BEKKENGEBIED
Opdracht 4 Terminologie sacrum
Op de onderstaande figuur van het sacrum worden een aantal regios aangeduid. Maak
aan te duiden.
- cornu sacrale
- foranem sacrale dorsale
- os coccygis
- crista sacralis lateralis
- canalis sacralis
- crista sacralis mediana
- hiatus sacralis
- crista sacralis intermedia
- basis
- facies auricularis
- processus articularis superior
6______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 5 Terminologie bekken
Op de onderstaande figuur van het bekken worden een aantal regios aangeduid. Maak
aan te duiden.
- ala ossis ilii met fossa iliaca - bovenrand acetabulum

- sympfysis pubis - eminentia iliopubica
- spina ischiadica - ramus ossis ischii
- spina iliaca anterior superior - tuberculum pubicum
- discus intervertebralis - linea arcuata
- os sacrum - acetabulum
- ramus superior ossis pubis - corpus ossis pubis
- crista iliaca - os coccygis
- spina iliaca anterior inferior
- incisura acetabuli
- vertebra L4
- spina iliaca posterior inferior
- promontorium
- incisura ischiadica major
- pecten ossis pubis
- foranem obturatorium
- articulatio sacroiliaca Opdracht 6 terminologie femur
7______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
- corpus
- epicondylus lateralis
- fovea capitis
- facies poplitea
- linea pectinea
- trochanter major
- fossa intercondylaris
- collum femoris
- epiconylus medialis
- tuberositas glutea
- crista intertrochanterica
- trochanter minor
- condylus medialis
- epifysaire lijn
- linea aspera
- caput femoris
- linea intertrochanterica
- facies patellaris
- condylus lateralis
- fossa trochanterica
8______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 7 Palpatie van de botstructuren van het bekkengebied
- Spina iliaca anterior superior (1)

Vervolg de duidelijk zichtbare liesplooi in craniolaterale richting. Een opvallende
verhevenheid, daar waar de liesplooi ophoudt, is de SIAS. De beide SIAS zijn normaal
gelegen ter hoogte van S1.
- Spina iliaca anterior inferior (2)

In de door m. sartorius en de m. tensor fasciae latae gevormde ruimte kan bij passief
uitgevoerde flexie in het heupgewricht dit botpunt meestal indirect gevoeld worden.
- Tuberculum pubicum (3)

Wanneer men de liesplooi in caudomediale richting volgt dan is de eerst voelbare
botverhevenheid het tuberculum pubicum. De tubercula zijn gelegen in hetzelfde transversale
vlak als het centrum van de trochanter major.
- Ligamentum inguinale
De liesplooi is meestal goed zichtbaar. Palpeert men in de liesplooi met de vingers dwars op
de lengterichting ervan, dan voelt men een collagene streng onder de vingers rollen: het lig.
Inguinale. Deze structuur verloopt van de SIAS naar het tuberculum pubicum. Het lig.
Inguinale dient niet opgevat te worden als een zelfstandige band, maar als een verdikking van
de oppervlakkige fascia; zowel van de buikmusculatuur als van de fascia lata. De buikspieren
zijn alle verbonden met, of bevestigd aan het lig. inguinale.
- Crista iliaca (4, 5)

Palpeer de crista van de spina iliaca anterior superior tot de spina iliaca posterior superior.
- Spina iliaca posterior superior (6)

Dorsocaudaal verdikken de cristae iliacae zich tot de spinae iliacae posteriores superiores.
Deze bevinden zich ter hoogte van de dikwijls goed zichtbare bekkenkuiltjes. De distale
begrenzing van de spinae bevindt zich ter hoogte van S2.
9______________________________________________________________________________________
ste
____________________________________________________________________________________
- Sacrum (7)
De palpatie van dit botstuk is ondanks zijn oppervlakkige ligging moeilijk. De laterale
begrenzing is lateraal van de verbindingslijn lopend van SIPS naar craniale punt van de
bilnaad voelbaar. In het midden is de crista sacralis mediana voelbaar als een kleine opstaande
richel.
1. SI-gewricht
2. tuber
ischiadicum
3. SIPS
- Os coccygis (8)
- Tuber ischiadicum (9)

Dit grote naar dorsocaudaal en lateraal gerichte botuitsteeksel van het os ischii is palpabel
distaal van de onderrand van de m. gluteus maximus, juist lateraal van het midden van de
bilplooi.
- Trochanter major
De trochanter major is bijna altijd goed palpabel. Wanneer het been geabduceerd wordt,
verschijnt er een duidelijk zichtbare depressie boven de trochanter major.
De trochanter major behoort in hetzelfde vlak te liggen als het tuberculum pubicum, de
femurkop en het os coccygis.
______________________________________________________________________________________
10 ste
____________________________________________________________________________________
SYNDESMOLOGIE
Het kapsel van het art. coxae wordt ventraal en dorsaal door krachtige ligamenten versterkt:
- het lig. iliofemorale dat waaiervormig is bestaat uit een pars superior (3) en een
pars inferior (4);
- het lig. pubofemorale (5)
Deze twee ligamenten vormen aan de ventrale kant van het gewricht een Z, waarvan het
craniale stuk, het lig. iliofemorale , pars superior bijna horizontaal ligt; het middelste stuk,
het lig. iliofemorale, pars inferior, bijna vertikaal ligt en het onderste stuk, het lig.
pubofemorale horizontaal ligt.
Aan de dorsale zijde is slechts n ligament: het lig. ischiofemorale (6). Aan de mediale kant
zit het vast aan de dorsale rand van het acetabulum. De vezels lopen naar de mediale kant van
de trochanter major.
______________________________________________________________________________________
11 ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 8 Functie ligamenten
Leidt uit volgende figuren de functies af van desbetreffende ligamenten.
______________________________________________________________________________________
12 ste
____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
13 ste
____________________________________________________________________________________
MYOLOGIE
De thoraco-abdominale en de rugmusculatuur spelen een belangrijke rol bij de

positieveranderingen van de romp. De functie van deze spieren is sterk afhankelijk van de
uitgangsstand van de romp en de inwerking van andere krachten, zoals de zwaartekracht.
De rompspieren zijn behalve voor bewegingen van de romp en voor het regelen van de
houding, van grote betekenis voor de ademhaling. De voornaamste ademhalingsspier is het
diafragma.
De buikwandmusculatuur regelt ook de abdominale druk.
De intrinsieke rugspieren spelen de voornaamste rol bij het handhaven van de houding. De
activiteit van deze spieren is nauwkeurig gecorreleerd met de ligging van de
deelzwaartepunten en de zwaartelijn ten opzichte van de wervelkolom.
M. Rectus Abdominis
______________________________________________________________________________________
14 ste
____________________________________________________________________________________
M.Obliquus Externus Abdominis M. Obliquus Internus Abdominis
M. Transversus Abdominis
______________________________________________________________________________________
15 ste
____________________________________________________________________________________
Rugspieren
______________________________________________________________________________________
16 ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 9 Functies van de rugspieren
Functionele systemen van de

rugmusculatuur
A. Interspinaal systeem
B. Intertransversair systeem
C. Tranversospinaal systeem
D. Spinotransversair systeem
E. De 4 systemen samen
Wat is de functie van de rugspieren binnen elk systeem als de spieren unilateraal of bilateraal
contraheren?
______________________________________________________________________________________
17 ste
____________________________________________________________________________________
Ademhalingsspieren
Diaphragma
______________________________________________________________________________________
18 ste
____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
19 ste
____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
20 ste
____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
21 ste
____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
22 ste
____________________________________________________________________________________
spier oorsprong aanhechting hoofd/hulpfunctie innervatie
- Psoas major: D12, L1-L4

Plexus lumbalis en N.
m. iliopsoas proc. costales L1-L5
femoralis
- Iliacus: fossa iliaca
m. sartorius Pes anserinus superficialis N. femoralis : L1-L3
- Extensie knie
(Ante)flexoren
m. rectus femoris - Flexie heup

N. femoralis : L2-L4
- SIAS
m. tensor fasciae latae - gaat over in tractus N. gluteus superior: L4-L5
iliotibilalis
N. femoralis: L2-L3 en n.
m. pectineus - os pubis
obturatorius: L2-L4
R. anterior van n.
m. adductor longus Linea aspera
obturatorius: L2-L4
- Flexie heup R. anterior van n.

m. gracilis - os pubis - Adductie heup obturatorius: L2-L4
- Flexie knie
m. gluteus minimus en facies glutea van os ilium

N. gluteus superior: L4-L5
medius
23 ______________________________________________________________________________________
Provinciale Hogeschool Limburg Departement Gezondheidszorg 1ste jaar Ergotherapie
____________________________________________________________________________________
- crista iliaca
(retroflexoren) extensoren
- SIPS - proximaal deel :

m. gluteus maximus - os sacrum N. gluteus inferior : L5-S2
- os coccygis - distaal deel :
- lig. sacrotuberale
Caput longum: n. tibialis: L5-
-caput longum: tuber - extensie heup
S2
m. biceps femoris ischiadicum - flexie en exorotatie knie
Caput breve:: n. peronealis
- caput breve: linea aspera
communis: S1-S2
N. tibialis: L5-S2
m. semitendinosus Tuber ischiadicum
m. semimembranosus - Pes anserinus profundus N. tibialis: L5-S2
- os pubis - N. obturatorius
m. adductor magnus - os ischii - N. tibialis: L3-L5
24 ______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
facies glutea van os ilium

m. gluteus medius N. gluteus superior: L4-L5
abductoren

m. gluteus minimus N. gluteus superior: L4-L5
- SIAS
iliotibilalis
- crista iliaca
- abductie
m. piriformis - facies pelvina os sacrum
- exorotatie
Plexus sacralis: L5-S2
25 ______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
- Os pubis - N. obturatorius
m.adductor magnus - Os ischii - N. tibialis: L3-L5
R. anterior van N.
m. adductor longus - Os pubis
obturatorius: L2-L4
R. anterior van N.
adductoren
m.adductor brevis - Os pubis

obturatorius: L2-L4
- Flexie heup
R. anterior van n.
m. gracilis - Os pubis - Adductie heup
obturatorius: L2-L4
- Flexie knie
N. tibialis: L5-S2

S2
communis: S1-S2
- crista iliaca
m. quadratus femoris Crista intertrochanterica N. gluteus inferior : L5-S2
obturatorius: L2-L4
26 ______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
m. obturatorius Binnenkant foranem

N. gluteus inferior: L5-S2
internus obturatum
m.obturatorius Buitenkant foranem

N. obturatorius: L1-L4
externus obturatum
- abductie
m. piriformis - facies pelvina os sacrum
- exorotatie
Plexus sacralis: L5-S2
m. obturatorius Binnenkant foranem

internus obturatum
m. obturatorius Buitenkant foranem

N. obturatorius: L1-L4
externus obturatum
exorotatoren
- sup.: spina ischiadica

mm. gemelli - inf.: tuber ischiadicum
m. quadratus femoris Crista intertrochanterica N. gluteus inferior : L5-S2
obturatorius: L2-L4
- Os pubis - N. obturatorius
m. adductor magnus - Os ischii - N. tibialis: L3-L5
- crista iliaca
m.gluteus medius N. gluteus superior: L4-L5
27 ______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

S2
communis: S1-S2
N. tibialis: L5-S2

endorotatoren
- SIAS
iliotibilalis

m. gluteus minimus N. gluteus superior: L4-L5

m. gluteus medius N. gluteus superior: L4-L5
28 ______________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Opdracht 10 Palpatie van spieren in het bekken en bovenbeengebied
- M. sartorius
De m. sartorius is de langste spier van ons lichaam. De origo is aan de SIAS, daarna loopt de
spier in een eigen fasciaschede spiraalvormig naar mediaal en distaal in het bovenbeen. De
spier verloopt vervolgens dorsaal van de mediale femurcondylus en zwenkt dan weer naar
voor. De insertie is gezamenlijk met de m. gracilis en de m. semitendinosus via de pes
anserinus aan de tuberositas tibiae.
De spier is in het proximale gedeelte goed zichtbaar te maken door de heup in exorotatie,
abductie en (ante)flexie te brengen met de knie in gebogen stand. Levert men weerstand tegen
deze stand dan wordt d palpatie vergemakkelijkt.
- Trigonum femorale laterale

Deze driehoekige ruimte wordt mediaal begrensd door de m. sartorius, lateraal door de m.
tensor fasciae latae en de apex wordt gevormd door de SIAS. Het trigonum is zichtbaar te
maken door de heup actief te laten buigen en exoroteren onder geringe abductie.
- M. rectus femoris
De pees van de m. rectus femoris is palpabel in het trigonum femorale laterale, het duidelijkst
ongeveer 5 cm distaal van de SIAS, tussen de m. tensor fasciae latae en de m. sartorius in.
- M. tensor fasciae latae en tractus iliotibialis

De spier is zichtbaar te maken door het gestrekte been in abductie en anteflexie te brengen. De
spier is distaal en lateraal van de SIAS als een verhevenheid zichtbaar. De spier wordt van
proximaal naar distaal gepalpeerd tot aan de overgang in de tractus iliotibialis. De tractus
iliotibialis is een versteviging van de fascia lata, die als een bandachtige structuur lateraal op
het been kan gevoeld worden.
______________________________________________________________________________________
29 ste
____________________________________________________________________________________
1. m.sartorius
2. m. tensor fasciae latae
3. m.rectus femoris
- M. gluteus medius
De spier kan het best gepalpeerd worden door het gesterkte been te abduceren. De spier wordt
voor een groot gedeelte bedekt door de m. gluteus maximus. Het voorste gedeelte van de spier
ligt direct achter de m. tensor fasciae latae.
______________________________________________________________________________________
30 ste
____________________________________________________________________________________
- M. adductor longus
Laat men het been een adductiebeweging tegen weerstand uitvoeren dan wordt een rond
koordje juist distaal van het tuberculum pubicum voelbaar. Dit is de rand van de m. adductor
longus die palpabel is van het tuberculum pubicum tot aan de kruisende m. sartorius.
- M. gracilis
De m. gracilis is direct mediaal en dorsaal van de m.adductor longus palpabel. De als rollende
band aanvoelende spier is vanaf de lies te volgen tot aan de pes anserinus.
- M. adductor magnus
Deze spier is slechts over een klein gedeelte van haar groot oppervlak palpabel. Posterior van
de m.gracilis en anterior van de m. semimembranosus ligt een kleine driehoek waarin een
gedeelte van de spier voelbaar is.
Schuift men de diep palperende vingers op de mediale zijde van het bovenbeen in distale
richting naar de knie, dan komt men op de proximale zijde van de condylus medialis femoris.
Een diepe dwarse palpatie laat dan juist posterior van de m. vastus medialis een peesachtige
structuur voelen. Dit is het meest distale gedeelte van de m. adductor magnus die hier
aanhecht op het tuberculum adductorium.
- Trigonum femorale mediale (trigonum van Scarpa)

De meest ideale uitgangshouding is een stand waarbij het bovenbeen in lichte flexie,
exorotatie en abductie wordt gebracht.
Het trigonum wordt craniaal begrensd door het ligamentum inguinale. Mediaal wordt de
ruimte begrensd door de m. adductor longus en lateraal door de m. sartorius. In de diepte van
het trigonum liggen de m. iliopsoas en de m. pectineus.
m. psoas minor
m. psoas major
m. iliacus
______________________________________________________________________________________
31 ste
____________________________________________________________________________________
- Arteria femoralis
De a. femoralis is ter hoogte van het middelste inguinale punt palpabel.
- Inguinale lymfeklieren
In het liesgebied bevinden zich nogal wat lymfeklieren. Bij veel mensen zijn wel enige
klieren gezwollen waarvan kleine ontstekingen in het been de meest frequente oorzaak
vormen.
- M. gluteus maximus
Deze spier geeft de typische ronde vorm aan de billen. De spier is duidelijk zichtbaar te
maken door een sterke extensie in de heup te late uitvoeren.
- De ischiocrurale groep (hamstrings)

De ischiocrurale groep heeft een gemeenschappelijke origo aan het tuber ischiadicum. Deze
origo is zichtbaar te maken door in buiklig het onderbeen tegen weerstand te laten buigen.
Distaal in het midden van de bilplooi is dan een duidelijke spierverhevenheid zichtbaar.
- M. semitendinosus
Wanneer het onderbeen wordt gebogen en gendoroteerd, is de dunne ronde pees goed
zichtbaar en palpabel mediaal in de knieholte. De spier is tot aan de origo te volgen.
-M. semimembranosus
Deze spier is distaal ter weerszijden van en dieper dan de m. semitendinosus-pees zowel
mediaal als lateraal palpabel.
- M. biceps femoris
Maak de spier zichtbaar door een flexie en exorotatie in het kniegewricht te laten uitvoeren.
Deze spier is tot en met de insertie op het caput fibulae voelbaar.
______________________________________________________________________________________
32 ste
____________________________________________________________________________________
- M. quadriceps femoris
Deze spier is bij de meesten goed zichtbaar te maken door het been krachtig te strekken in het
kniegewricht.
______________________________________________________________________________________
33 ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 11
Tijdens het normale gaan blijft het bekken stabiel. De bekkenlijn, voorgesteld door de
interspinale lijn, blijft horizontaal en parallel met de schouderlijn.
Als bepaalde spieren aan de ondersteunende kant verlamd zijn of onvoldoende functioneren,
zal het bekken naar de tegengestelde kant kantelen. Dit zou vallen ten gevolge hebben, als de
romp niet in zijn geheel naar de ondersteunende kant gebogen wordt, waarbij de schouderlijn
mee kantelt.
De vorm van deze karakteristieke houding, waarbij het bekken aan n kant ondersteund
wordt en naar de andere kant kantelt terwijl het bovenste deel van de romp naar de
ondersteunende zijde buigt, wordt het teken van Duchenne-Trendelenburg genoemd.
Welke spieren zijn volgens jou in deze situatie verlamd of insufficint?
Onderstaande figuur kan je misschien helpen bij het beantwoorden van de vraag.
______________________________________________________________________________________
34 ste
____________________________________________________________________________________
Opdracht 12
Bestudeer onderstaande testen.

Welke spieren zijn er volgens jou verkort?
a.
b.
______________________________________________________________________________________
35 ste
____________________________________________________________________________________
Onderzoek van de heupregio vanuit ergotherapeutisch standpunt.

Voor wat betreft de situering van de goniometrie en spierkrachtmetingen binnen het
ergotherpeutisch onderzoek verwijzen we je naar werkboek 1.6.2 (p. 32-34)
HEUP FLEXIE
GONIOMETRIE SPIERTESTING
Uitgangshouding Uitgangshouding
Persoon in ruglig Persoon in zit (spierwaarde 3)
Positie goniometer Werkwijze
As: ter hoogte van trochanter major Spierwaarde 3: volledige

Vast segment: parallel met romp/tafel bewegingsbaan tegen ZK
Bewegend segment: parallel met Spierwaarde 2: gedeelte baan tegen ZK
bovenbeen / epicondylus lateralis Spierwaarde 1: ruglig observatie /
palpatie bij poging contractie
Normale waarde: 125 Spierwaarde 4-5: zie foto
______________________________________________________________________________________
36 ste
____________________________________________________________________________________
HEUP EXTENSIE
Uitgangshouding
Persoon in buiklig
Positie goniometer Uitgangshouding
As: ter hoogte van trochanter major Persoon in buiklig
Vast segment: parallel met romp/tafel Werkwijze
Bewegend segment: parallel met Spierwaarde 3: volledige

bovenbeen/epicondylus lateralis bewegingsbaan tegen ZK
Spierwaarde 2: gedeelte baan tegen ZK
Normale waarde: 15 Spierwaarde 1: buiklig observatie /
palpatie bij poging contractie
Spierwaarde 4-5: zie foto (therapeut
drukt bekken tegen tafel)
______________________________________________________________________________________
37 ste
____________________________________________________________________________________
HEUP - ABDUCTIE
GONIOMETRIE
SPIERTESTING
Uitgangshouding
Uitgangshouding
Persoon in ruglig
Persoon in zijlig
Positie goniometer
Werkwijze
As ter hoogte van SIAS
Vast segment: gericht op andere SIAS Spierwaarde 3: volledige
Bewegend segment: parallel met bewegingsbaan tegen ZK
bovenbeen, gericht naar midden patella Spierwaarde 2: gedeelte baan tegen ZK
Spierwaarde 1: observatie / palpatie bij
Normale waarde: 40-45 poging contractie
Spierwaarde 4-5: zie foto
______________________________________________________________________________________
38 ste
____________________________________________________________________________________
HEUP - ADDUCTIE
Uitgangshouding
Uitgangshouding
Persoon in zijlig
Persoon in ruglig
Werkwijze
Positie goniometer
Spierwaarde 3: volledige
As ter hoogte van SIAS
bewegingsbaan tegen ZK
Vast segment: gericht op andere SIAS
Spierwaarde 2: gedeelte baan tegen ZK
Bewegend segment: parallel met
Spierwaarde 1: observatie / palpatie bij
bovenbeen, gericht naar midden patella
poging contractie
Normale waarde: 25
______________________________________________________________________________________
39 ste
____________________________________________________________________________________
HEUP - EXOROTATIE
Persoon in zit Persoon in zit
As: midden patella Spierwaarde 3: volledige

Vast segment: vertikaal bewegingsbaan tegen ZK
onderbeen (margo anterior tibiae) Spierwaarde 1: observatie / palpatie bij
poging contractie (zeer moeilijk te
Normale waarde: 45 palperen)
______________________________________________________________________________________
40 ste
____________________________________________________________________________________
HEUP - ENDOROTATIE
Persoon in zit, benen afhangend Persoon in zit, benen afhangend
As: midden patella Spierwaarde 3: volledige

Vast segment: vertikaal bewegingsbaan tegen ZK
onderbeen (margo anterior tibiae) Spierwaarde 1: observatie / palpatie bij
poging contractie
Normale waarde: 45 Spierwaarde 4-5: zie foto
______________________________________________________________________________________
41 ste
____________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
18 ste

Werkboek Anatomie Heup 0910 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Werkboek Anatomie Heup 0910 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Werkboek Anatomie Heup 0910 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Academiejaar 2009-2010: blok 1.6.

4 werkboek anatomie bewegingsanalyse

WERKBOEK ANATOMIE - BEWEGINGSANALYSE: 1.4 HEUP

Na de hoorcolleges en de practica anatomie van blok 1.4 ben je in staat om:

5. volgende spieren op een medestudent te palperen en te activeren:

De opdrachten in dit werkboek beperken zich niet alleen tot lesuren

Opdracht 1 Terminologie lumbale wervel

- processus articularis inferior

Opdracht 2 Overeenkomsten en verschillen tussen schouder en heupgewricht.

Opdracht 3 Beschrijf de assen, vlakken en bewegingen van het heupgewricht

Bewegingen in de att. coxae, vaak gecombineerd met bewegingen in de lumbale

Opdracht 4 Terminologie sacrum

Opdracht 5 Terminologie bekken

- ala ossis ilii met fossa iliaca - bovenrand acetabulum

Opdracht 7 Palpatie van de botstructuren van het bekkengebied

- Spina iliaca anterior superior (1)

- Spina iliaca anterior inferior (2)

- Tuberculum pubicum (3)

- Crista iliaca (4, 5)

- Spina iliaca posterior superior (6)

- Tuber ischiadicum (9)

Opdracht 8 Functie ligamenten

Leidt uit volgende figuren de functies af van desbetreffende ligamenten.

De thoraco-abdominale en de rugmusculatuur spelen een belangrijke rol bij de

M.Obliquus Externus Abdominis M. Obliquus Internus Abdominis

Opdracht 9 Functies van de rugspieren

Functionele systemen van de

spier oorsprong aanhechting hoofd/hulpfunctie innervatie

- Psoas major: D12, L1-L4

m. sartorius Pes anserinus superficialis N. femoralis : L1-L3

m. rectus femoris - Flexie heup

- Flexie heup R. anterior van n.

m. gluteus minimus en facies glutea van os ilium

spier oorsprong aanhechting hoofd/hulpfunctie innervatie

- SIPS - proximaal deel :

m. semimembranosus - Pes anserinus profundus N. tibialis: L5-S2

spier oorsprong aanhechting hoofd/hulpfunctie innervatie

facies glutea van os ilium

facies glutea van os ilium

spier oorsprong aanhechting hoofd/hulpfunctie innervatie

m.adductor brevis - Os pubis

m. semimembranosus - Pes anserinus profundus N. tibialis: L5-S2

Caput longum: n. tibialis: L5-

m. quadratus femoris Crista intertrochanterica N. gluteus inferior : L5-S2

m. obturatorius Binnenkant foranem

m.obturatorius Buitenkant foranem

spier oorsprong aanhechting hoofd/hulpfunctie innervatie

m. obturatorius Binnenkant foranem

m. obturatorius Buitenkant foranem

- sup.: spina ischiadica

m. quadratus femoris Crista intertrochanterica N. gluteus inferior : L5-S2

Caput longum: n. tibialis: L5-

m. semimembranosus - Pes anserinus profundus N. tibialis: L5-S2

spier oorsprong aanhechting hoofd/hulpfunctie innervatie

facies glutea van os ilium

facies glutea van os ilium

Opdracht 10 Palpatie van spieren in het bekken en bovenbeengebied

- Trigonum femorale laterale