Trigonometrija - osnovne formule

Definicija trigonometrijskih funkcija u pravokutnom trokutu:

nasuprotna kateta a
sin = =
hipotenuza c B

prilezeca kateta b
cos = =
hipotenuza c c
a
nasuprotna kateta a
tg = =
prilezeca kateta b
A
C b
prilezeca kateta b
ctg = =
nasuprotna kateta a

Vrijednosti trigonometrijskih funkcija u nekim vaznijim kutevima:

stupnjevi: 0 30 45 60 90 120 150 180 270 360
2 5 1
radijani: 0 1 2
6 4 3 2 3
6 2
1 2 3 3 1
sin 0 1 0 -1 0
2 2 2 2 2

3 2 1 1 3
cos 1 0 -1 0 1
2 2 2 2 2
3 3
tg 0 1 3 3 0 0
3 3
3 3
ctg 3 1 0 3 0
3 3
Vrijednosti trigonometrijskih funkcija na jedinicnoj kruznici:

y y
ctg ctg
Prvi kvadrant: Drugi kvadrant:
tg

sin > 0 sin > 0

sin

sin

cos > 0 cos < 0

x x
tg > 0 cos tg < 0 cos
ctg > 0 ctg < 0
tg

y y
ctg ctg
Treci kvadrant: Cetvrti kvadrant:
tg

sin < 0 sin < 0

cos < 0 cos
cos > 0
x x
tg > 0 tg < 0 cos
sin
sin

ctg > 0 ctg < 0

tg

Osnovne trigonometrijske formule:

sin cos
sin2 + cos2 = 1 tg = ctg =
cos sin
 Parnost i neparnost trigonometrijskih funkcija:
sin() = sin cos() = cos tg() = tg ctg() = ctg

Izrazavanje jedne trigonometrijske funkcije pomocu druge:

p tg 1 p 1 ctg
sin = 1 cos2 = p =p cos = 1 sin2 = p =p
2 2 2
1 + tg 1 + ctg 1 + tg 1 + ctg2
p
sin 1 cos2 1 1 sin2 cos 1
tg = p = = ctg = = =
2
1 sin cos ctg sin 1 cos 2 tg

Funkcije zbroja i razlike kutova:

sin( ) = sin cos cos sin cos( ) = cos cos sin sin
tg tg ctg ctg 1
tg( ) = ctg( ) =
1 tg tg ctg ctg

Funkcije dvostrukih kutova: sin 2 = 2 sin cos cos 2 = cos2 sin2

2tg ctg2 1
tg2 = ctg2 =
1 tg2 2ctg
r r
1 cos 1 + cos
Funkcije polovicnog kuta: sin = cos =
2 2 2 2
r r
1 cos 1 cos sin 1 + cos 1 + cos sin
tg = = = ctg = = =
2 1 + cos sin 1 + cos 2 1 cos sin 1 cos
Zbroj i razlika trigonometrijskih funkcija:
+ +
sin + sin = 2 sin cos sin sin = 2 cos sin
2 2 2 2
+ +
cos + cos = 2 cos cos cos cos = 2 sin sin
2 2 2 2
sin( ) sin( )
tg tg = ctg tg =
cos cos sin sin
cos( ) cos( )
tg + ctg = ctg tg =
cos sin sin cos
Produkt funkcija:
1 1
sin sin = [cos( ) cos( + )] cos cos = [cos( ) + cos( + )]
2 2
1
sin cos = [sin( ) + sin( + )]
2
Rjesavanje trokuta:

a b c
Sinusov poucak: = = ili a : b : c = sin : sin : sin
sin sin sin

Kosinusov poucak: a2 = b2 + c2 2bc cos b2 = a2 + c2 2ac cos c2 = a2 + b2 2ab cos

b2 + c 2 a 2 a 2 + c 2 b2 a 2 + b2 c 2
cos = cos = cos =
2bc 2ac 2ab
Jednostavne trigonometrijske jednadzbe:
sin x = a x = (1)k sin1 a + k
cos x = a x = cos1 a + 2k
tg x = a x = tg1 a + k
ctg x = a x = ctg1 a + k
v1.2 by tkr