Strategjia Kombtare e Prokurimit Publik

2017-2021

Janar 2017

0
PRMBAJTJA

1. PERMBLEDHJE EKZEKUTIVE .......................................................................................4

2. HYRJE .................................................................................................................................7

3. METODOLOGJIA E ZHVILLIMIT TE STRATEGJIS ..................................................9

4. KONTEKSTI DHE ARSYETIMI .....................................................................................10

4.1 Definimi i Prokurimit Publik...........................................................................................10

4.2. Rndsia e Prokurimit Publik.........................................................................................10

4.3 Korniza e Legjislacionit..................................................................................................12

4.4. Korniza e politikave ......................................................................................................12

4.5 Korniza institucionale ...................................................................................................13

4.5.1. Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP) ................................................14

4.5.2. Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP) ...................................................................14

4.5.3 Agjencia Qendrore e Prokurimit (AQP) ...................................................................15

4.5.4 Bashkpunimi dhe koordinimi mes institucioneve t prokurimit publik .................15

4.6. Analiza e situats dhe sfidat ........................................................................................16

4.6.1. Efikasiteti dhe transparenca n prokurim publik........................................................16

4.6.2. Prgjegjsia dhe llogaridhnia .................................................................................21

4.6.3. Zhvillimi i kapaciteteve profesionale dhe burimeve njerzore ...................................23

4.6.4 Harmonizimi i mtejshm i legjislacionit me Direktivat e reja t BE-s .....................25

4.6.5. Komunikimi dhe ngritja e vetdijes pr prokurimin publik ........................................25

1
 4.7. SOT analiza..................................................................................................................26

5 VIZIONI, MISIONI DHE OBJEKTIVAT E STRATEGJIS...........................................28

5.1 Vizioni Strategjis ...........................................................................................................28

5.2 Misioni i strategjis .........................................................................................................28

5.3. Objektivat e Strategjis ............................................................................................29

5.3.1 Efikasiteti dhe transparenca .........................................................................................29

5.3.2. Ngritja e prgjegjshmris .....................................................................................31

5.3.3. Zhvillimi i kapaciteteve profesionale dhe burimeve njerzore ........................32

5.3.4. Harmonizimi i legjislacionit pr prokurimin me direktivat e BE-s ......................32

5.3.5. Komunikimi me publikun .......................................................................................33

6 Strukturat e monitorimit dhe raportimit t zbatimit t Strategjis .....................................35

7 Ndikimi financiar dhe burimet e financimit t strategjis .................................................37

ANEKSI 1. Krahasimet ndrkombtare t strategjive dhe praktikave t prokurimit publik ....39

2
Shkurtesat

AK Autoriteti Kontraktues
AQP Agjencia Qendrore e Prokurimit
EOI Shprehje te Interesit
BE Bashkimi Evropian
BPV Bruto Produkti Vendor
MBNJ Menaxhimi i Burimeve Njerzore
OECD Organizatat pr Zhvillim dhe Bashkpunim Ekonomik
KRPP Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik
OSHP Organi Shqyrtues i Prokurimit
PPP Partneriteti Publiko Privat
KPP Krkese pr Propozime
KPK Krkese pr Kuotim
TER Termat e Referencs
PPG Prokurimi i gjelbr dhe i qndrueshm
PPSP Prokurimi publik Shoqrore prgjegjs
SMI Sistemi i Menaxhimit te Informatave
SIGMA/OECD Organizata pr Bashkpunim dhe Zhvillim Ekonomik/Mbshtetje pr
Prmirsimin e Qeverisjes dhe Menaxhimit

3
1. PERMBLEDHJE EKZEKUTIVE

Strategjia Kombtare pr Prokurimin Publik 2017-2021 prmban vizionin, objektivat, masat

dhe hapat q Qeveria dhe organet kryesore t prokurimit publik n Republikn e Kosovs
synojn dhe planifikojn ti ndrmarrin dhe arrijn brenda periudhs s ardhme afatmesme me
qllim t avancimit t sistemit t prokurimit publik.

Prokurimi publik prbn nj nga shtyllat e zhvillimit ekonomik t vendit duke marr parasysh
q prbn nj t pestn e brutoproduktit vendor dhe rreth gjysma e buxhetit t shtetit zbatohet
prmes sistemit t prokurimit.

Procesi i reformave, ndryshimeve dhe prmirsimeve t sistemit t prokurimit publik sht

prcjell nga nevoja pr t prcjell zhvillimet e reja bashkkohore si: avancimi i
teknologjis, ngritja e efikasitetit, llogaridhnies dhe transparencs, t zhvillimit ekonomik
dhe social, si dhe nevojat e prafrimit dhe harmonizimit me legjislacionin e BE-s. Qeveria ka
lvizur shpejt me reforma duke themeluar nj kuadr ligjor pr prokurimin publik edhe pse
nuk ka pasur nj Strategji t qart t Prokurimit Publik.

Megjithat, zhvillimet dhe reformat n sistem t prokurimit gjithmon kan nevoj t

prcillen nga proces t analizave t politikave dhe ndrtim t nj vizoni dhe qasje strategjike,
me qllim t prioritizimit t veprimeve dhe prdorimit sa m t mir t burimeve njerzore,
financiare dhe t tjera n mnyr t planifikuar dhe koordinuar. Ky boshllk ka shtyr
iniciativn e formulimit t Strategjis Kombtare t Prokurimit Publik.

Strategjia sht zhvilluar duke marr pr baz progresin e arritur n ndrtimin e sistemit t
Prokurimit Publik n Kosov, analizn e sfidave, mundsive dhe nevojave t vendit pr
zhvillimin e mtejm t ktij sistemi.

Strategjia Kombtare pr Prokurimin Publik 2017-2021 ka rezultuar nga nj studim dhe

diskutime t institucioneve kryesore (KRPP, AQP, OSHP), institucioneve tjera dhe palve t
interesit pr praktikat m t mira t prokurimit dhe nga prvoja relevante e vendeve te tjera.
Gjat prpilimit t ktij dokumenti nj numr i mangsive kryesore dhe shtjeve prioritare q
duhet t adresohen nga strategjia jan identifikuar nga aktort kryesor.

Kjo strategji synon t prqendrohet n segmentet kryesore t prokurimit publik prmes arritjes
s pes objektivave kryesore n fushat si n vijim:

Efikasiteti dhe transparenca synohet q institucionet e prokurimit publik gjat periudhs

s ardhme afatmesme t prqendrohen n forcimin dhe avancimin e sistemit t monitorimit t
zbatimit dhe at jo vetm n monitorimin e pajtueshmris por edhe t efikasitetit gjat

4
zbatimit t procedurave t prokurimit publik. Nj sistem koordinimi mes institucioneve
qendrore t prokurimit sht shum i nevojshm dhe parashihet t jet ndr hapat e par pas
miratimit t ksaj strategjie. Sistemi i prokurimit elektronik do t jet nj nga shtyllat pr
ngritjen e transparencs dhe efikasitetit n prokurimin publik, por gjat vnies n prdorim t
plot institucionet pritet t prballen me sfida t shumta t cilat synohet t adresohen
gradualisht gjat zbatimit t ksaj strategjie. Por n ngritje t efikasitet dhe eficiencs
prokurimi i prbashkt do t jet nj nga segmentet q ndikon n mas t madhe dhe i cili
duhet t zgjerohet n artikuj t rijn dhe tek t gjitha autoritetet kontraktuese.

Prgjegjsia dhe llogaridhnia llogaridhnia dhe prgjegjsia paraqet nj nga sfidat

kryesore t sistemit t prokurimit por edhe sistemit t qeverisjes n prgjithsi. N shrbim t
prmirsimit t situats aktuale Strategjia synon q gjat periudhs s ardhme afatmesme t
prqendrohet n definimin dhe qartsimin e roleve dhe prgjegjsive t menaxhmentit politik
dhe administrativ n zbatimin e procedurave t prokurimit publik si dhe n rolin e vet njsive
t prokurimit dhe marrdhnies s tyre me strukturat tjera brenda institucioneve. Prve ksaj
duhet forcimi i sistemit t prgjegjsis pr shkeljet si tek zyrtart e prokurimit ashtu edhe tek
operatort e paprgjegjshm ekonomik si parashihet m ligjin e prokurimit publik dhe ligjet
tjera prkatse.

Ngritja e kapaciteteve gjat periudhs s ardhme afatmesme do t vazhdohet me sigurimin

e trajnimeve bazike dhe t avancuara fillimisht duke rishikuar modulet e trajnimit bazik dhe
zhvilluar ato t trajnimeve t avancuara. Trajnime planifikohen t organizohen edhe pr fusha
specifike, si pr prokurimin elektronik, prokurimin me prgjegjsi sociale, prokurimin e
gjelbr dhe ktu do t prshihen institucionet, operatort ekonomik, NVM, sistemin gjyqsor
dhe prokurorial, si dhe organizatat e shoqris civile. Prqendrim m t madh n krahasim me
situatn e kaluar do ti jepet ngritjes s kapaciteteve t institucioneve qendrore t prokurimit
KRPP, AQP dhe OSHP-s.

Harmonizimi i legjislacionit me acquis megjithse legjislacioni i prokurimit publik

konsiderohet t jet n pajtim me acquis prcjellja e ndryshimeve t fundit t direktivave t
BE-s pr prokurimin publik do t jet pjes e strategjis gjat gjith kohs s zbatimit t saj.
Rishikimi dhe hartimi i ligjit t ri t prokurimit publik parashihet t bhet gjat periudhs s
ardhme dy vjeare t zbatimit t planit t ksaj strategjie.

Komunikimi dhe informimi paraqet mjet prmes t cilit institucionet qendrore t

prokurimit do t vazhdojn aktivitetet e tyre n prmirsimin e prcepcionit dhe vetdijes ndaj
puns q bhet n sistemin e prokurimit publik. Prmes nj plani t komunikimit, KRPP dhe
institucionet tjera, prve forcimit t sistemit t komunikimit brenda strukturave prgjegjse
pr zbatimin e ligjit t prokurimit, do t prqendrohen edhe ne informimin dhe ngritjen e
vetdijes s publikut pr reformat dhe prpjekjet q bhen n sistemin e prokurimit.

5
Arritja e ktyre qllimeve do t bhet prmes nj numri politikash, projektesh dhe aktivitetesh
t koordinuara dhe planifikuara prmes planit t veprimit pr zbatimin e strategjis. Prve
planit t detajuar strategjia vendos edhe mekanizma t menaxhimit t procesit t zbatimit,
koordinimit, monitorimit dhe raportimit t prbr nga t gjitha institucionet prgjegjse pr
zbatimin e saj. Nj vlersim i kostos financiare dhe planifikimi i burimeve t financimit sht
br sipas rregullave q tashm aplikohen nga Ministria e Financave dhe Qeveria n
prgjithsi.

Strategjia gjithashtu sht nj udhrrfyes dhe synon forcimin e koordinimit dhe sigurimin e
koherencs mes aktiviteteve dhe proceseve q kryhen mes institucioneve qendrore t
prokurimit publik. Planifikohet q kjo t adresohet prmes nj strukture koordinuese mes
KRPP-s, AQP, OSHP, IKAP-it dhe institucioneve tjera prkatse e cila gjithashtu do t jet
prgjegjse pr mbikqyrjen e zbatimit t ksaj strategjie.

6
 2. HYRJE

Qeveria e Republiks s Kosovs sht e vetdijshme pr rndsin e funksionit t prokurimit

publik dhe rolin e tij n zhvillimin ekonomik dhe social t vendit; si dhe kontributin e tij n
antarsimin e vendit n Bashkimin Evropian n t ardhmen. Themelimi i sistemit t
prokurimit dhe procesi i funksionalizimit t tij ndrlidhet ngusht me vet procesin e ndrtimit
t institucioneve shtetror t Kosovs q nga viti 1999 e kndej. Q nga themelimi, sistemi
n vazhdimsi ka evoluar, sht plotsuar dhe prmirsuar prmes ndryshimeve dhe
adaptimeve institucionale, legjislative dhe sistemore duke zbatuar nj numr reformash me
qllim qe prokurimi publik t bhet m efikas dhe me transparent dhe n prputhje me
krkesat, udhzimet themelore t prokurimit dhe praktikat m t mira e BE-s.

Zhvillimi i sistemit t prokurimit publik sht nj nga prioritet strategjike t Qeveris s

Republiks s Kosovs si pjes e reformave Kombtare strukturore dhe n kuadr t
Refomrs s Administrats Publike q Qeveria sht tashm duke ndrmarr dhe planifikon
gjat periudhs s ardhme afatmesme. Avancimi i sistemit t prokurimit publik sht i
vendosur n Programin e Qeveris 2014-2018, Strategjin Kombtare Zhvillimore dhe Planin
e reformave Ekonomike. Ai sht gjithashtu nj subjekt i shqyrtimit dhe kusht pr procesin e
integrimit evropian prmes MSA-s dhe planit pr zbatimin e tij si dhe vlersohet do vit
prmes raporteve t Progresit t KE-s dhe atyre t OECD/SIGMA.

Megjithat prparimin e sistemit t prokurimit publik n Kosov, me theks t veant n

kornizn ligjore dhe institucionale, prpjekjet pr avancimin e sistemit duhet t intensifikohen
sidomos n aspektet e rritjes s efikasitetit, transparencs, llogaridhns dhe rritjes s
profesionalizimit t stafit prgjegjs pr menaxhimin e sistemit, sidomos duke prdorur
sistemet e reja t teknologjis informative.

Megjithat sfida t ndryshme jan hasur n tr procesin duke filluar nga planifikimi e deri te
realizimi i projekteve. Kto mund t qojn n nj situat ku do t prokuroheshin mallra &
shrbime dhe projekte kapitale t cilsis jo t duhur dhe me kosto m t lart. 1 Nj numr i
sfidave e kan prcjell zhvillimin e sistemit dhe aplikimin e tij n praktik sipas legjislacionit
i cili n prgjithsi vlersohet se sht n pajtim me legjislacionin e BE-s n kt fush si:

Mungesa e ekspertizs n planifikimin dhe kryerjen e procedurave t tenderimit,

sidomos n autoritetet kontraktuese t vogla.
Perceptimi i prgjithshm nga aktort e prokurimit publik dhe publikut te gjere se
sistemi sht i ndjeshm ndaj praktikave korruptive.

1
Raporti vjetor i Auditorit t Prgjithshm 2014, faqe 41.

7
 Fillimi i tashm i prdorimit i praktikave moderne t prokurimit si marrveshjeve
kornize dhe prokurimet qendrore, t cilat do t rrisin vlern pr para, megjithse
kapacitetet pr menaxhimin dhe zbatimit t sistemit jan sfid jo e leht.
Nivel jo i mjaftueshm i profesionalizmit t zyrtarve t prokurimit, i kombinuar me
nj qarkullim t konsiderueshm t tyre.

Strategjia Kombtare e Prokurimit Publike ka pr qllim t adresoj kto probleme, n

mnyr q t arrihet prparim gradual n 5 vitet e ardhshme. Strategjia do t zbatohet gjat nj
periudhe pr t ciln Qeveria e Republiks s Kosovs e ka shprehur qart vullnetin e saj
politik pr transparenc t shtuar, rritje t llogaridhns gjat zbatimit t legjislacionit t
prokurimit; t siguruar prdorimin optimal t buxhetit publik n interes t publikut, t
stimuloj nj ambient t shndosh biznesi, iniciativ te lir ekonomike dhe konkurrenc t
ndershme.

8
 3. METODOLOGJIA E ZHVILLIMIT TE STRATEGJIS
Ekipi pr hartimin e strategjis pr Prokurimin Publik ka prcjellur metodologjin, mjetet dhe
procedurat e duhura pr strategji e cila do ti plotsoj nevojat, mundsit dhe vizionin e
zhvillimit t sistemit t prokurimit publik n Kosov. Prve ksaj hartimi i strategjis sht
br sipas metodologjis procedurave dhe formatit si sht prcaktuar n Udhzimin
Administrativ Nr. 02/2012.

Pr t hartuar Strategjin Kombtare t Prokurimit Publik pr Republikn e Kosovs, si

udhrrfyes pr forcimin e sistemit t prokurimit publik n nivel qendror dhe lokal, jan
ndrmarr hapat e mposhtm metodologjik.

Draft Strategjia Kombtare pr Prokurim Publik sht hartuar nn udhheqjen e Komisionit

Rregullativ t Prokurimit Publik n vitin 2014 dhe me mbshtetjen e Projektit t Komisionit
Evropian pr mbshtetje pr prokurimin publik. Strategjia gjat vitit 2014 sht konsultuar m
palt e interesit. Pasi q drafti i strategjis sht konsideruar s duhet t avancohet m tutje
dhe t hartohet sipas procedurave t vendosura nga Qeveria, KRPP n janar 2016 ka
themeluar Kshillin punues pr rishikimin e draft strategjis dhe planit t veprimit. Kshilli
punues i udhhequr nga Kryetari i KRPP-s dhe n prbrje t prfaqsuesve t AQP, OSHP-
s, Zyrs s Kryeministrit, Ministris s Financave, Ministris s Integrimit, Institutit i
Kosovs pr Administrat Publike, prfaqsues dhe ekspert t projektit t BE-s mbshtetje
pr prokurimin publik n Kosov.

Drafti i hartuar sht bazuar dokumente ligjore, strategjike, dokumente t politikave, raportet
vjetore t KRPP-s, AQP-s OSHP-s, Raporte vlersuese t KE-s, OECD/SIGMA, analiza
t organizatave joqeveritare si dhe n ekspertizen dhe prvojn e zyrtarve t cilt jan direkt
t prfshir n sistemin e prokurimit publik n Kosov. Prveq ksaj jan shqyrtuar edhe
sisteme t ndryshme t shteteve t tjera dhe parimet dhe praktikat evropian t qeverisjes s
mir pr sistemet e prokurimit publik.

Pas takimeve t mbajtura t Kshillit puns dhe takime individuale me institucionet

prgjegjse, drafti i pajtuar nga Kshilli punues sht drguar pr konsultim tek t gjitha palt
e interesit prfshir OJQ, organizata t biznesit, organizata ndrkombtare n Kosov dhe
donator. Draft Strategjia dhe plani i veprimit gjithashtu jan publikuar n uebfaqen zyrtare t
KRPP-s dhe sipas rregullores s puns s Qeveris konsultimi publik sht prmbyllur gjt
periudhs 10-25 mars 2016.

N draft strategji dhe plan t veprimit jan reflektuar t gjitha komentet e pranuara nga palet e
interesit gjat procesit t konsultimeve publike prfshir edhe komentet e prfaqsuesve t
Komisionit Evropian n Kosov.

9
 4. KONTEKSTI DHE ARSYETIMI

4.1 Definimi i Prokurimit Publik

Prokurimi publik do t thot nj blerje, kontrat formale apo tjetr, e punve, furnizimeve dhe
shrbimeve nga organet publike te cilat shfrytzojn mjetet financiare publike. Prokurimi
publik prfshin blerjen, marrjen me qira ose marrjen me ndonj mjet tjetr kontraktual, t
mallrave, punve ndrtimore dhe shrbimeve t nevojshme publike nga sektori publik.
Prokurimi publik gjithashtu prfshin situatat n t cilat fondet publike mobilizohen pr t
bler mallra, pune dhe shrbime edhe n qoft se qeveria nuk sht e prfshir n mnyre te
drejtprdrejt.

Pastaj prkufizimi i lartshnuar prfshin fushat m t theksuara t prokurimit publik si

paraqiten n grafikun n vijim:

4.2. Rndsia e Prokurimit Publik

Rndsia e prokurimeve publike mund t shihet edhe n aspektin e madhsis e shpenzimeve

krahasuar me buxhetin kombtar dhe BPV ose madhsis se blerjeve t Qeveris. N Kosov
prokurimi publik i mallrave, shrbimeve dhe punve sht rreth 9.4 % e BPV, pr vitin 20152
shpenzime i dyt m i madh pas pagave dhe mditjeve.

2
GDP pr 2015 ishte $6.309 miliard ose rreth 5.5 miliard euro.

10
Sipas Raportit Vjetor t Auditimit pr vitin 2014, institucionet publike prmes procesit t
Prokurimit kan shpenzuar rreth 488 milion euro, apo rreth 33% t shpenzimeve t Buxhetit
t Kosovs,3 pak m e lart se mesatarja e vendeve antare t OECD-s gjat vitit 2013 e cila
ishte 29% (shih grafin m posht). Sipas raportit t KRPP-s vlera e kontratave t nnshkruara
n vitin 2015 ishte rreth 401 milion euro, duke mos prfshir vlern e kontrats s
autostrads Prishtin - Han i Elezit vlera e t cils pr vitin 2015 kap shumen rreth 114 milion
euro (gjithsej rreth 516.4 milion euro). Tregu i prokurimit publik n vitin 2014 prbn 8.9 %
t bruto produktit vendor,4 q prbn nj rnj t leht n krahasim m tri vitet e kaluara
ndrsa m e ulet sesa mesatarja e vendeve t OECD-s gjat vitit 2013 q ishte 12.1% (shih
m posht grafin).

Kto shifra tregojn se prokurimi publike sht jetik n ekonomin e vendit dhe pr kt arsye
ky shpenzim shum i rndsishm publik duhet t udhhiqet nga nj grup parimesh publike,
vlerat, praktikat m t mira, ligjet, rregulloret dhe procedurat q rrjedhin nga nj Strategji
Kombtare e Prokurimin Publik. Prve ksaj prokurimi publik sht nj burim i rndsishm
pr t ardhurat e sektorit privat.

Diagrami i ardhshm prshkruan prokurimin e prgjithshm t qeveris si prqindje e totalit t

shpenzimeve qeveritare (2013) pr vendet e OECD5

3
Raporti i Vjetor i Auditorit t Prgjithshm 2014 faqe 39.
4
Raporti i Progresit t Komisionit Evropian 2015.
5
Government at a Glance 2015: Procurement Data, OECD Meeting of Leading Practitioners on Public
Procurement, faqe 136- 137, 2015, Paris, OECD Conference Centre

11
4.3 Korniza e Legjislacionit

Prokurimi publik n Republikn e Kosovs sht i rregulluar me Ligjin nr. 04/L-042 pr

Prokurimin Publik t Republiks se Kosovs i ndryshuar dhe plotsuar me ligjin Nr. 04/L-
237, ligjin Nr. 05/L-068 dhe ligjin Nr. 05/L-092 dhe legjislacionin prkats sekondar.

Ligji i Prokurimit Publik i miratuar pr her t par n Kosov n vitin 2003 sht ndryshuar
n vitin 2007 me qllim q t sjell m afr aktivitetet e prokurimit me dispozitat e BE-s,
thjeshtimin e disa krkesave ligjore, sqarimin e shtjeve dhe prezantimin e prkufizimeve t
reja. Rritja e fleksibilitetit dhe themelimi i Organit t pavarur Shqyrtues t Prokurimit (OSHP)
ishin transformimet m t rndsishme. Rregullorja e koncesioneve u largua nga ligji pr t
parandaluar konfuzionin dhe mosprputhjen me ligjin specifik mbi procedurn e koncesionit
q ishte miratuar n vitin 2005. Nj numr i rndsishm i legjislacionit sekondar q
mundsonte zbatimin e Ligjit sht prgatitur, duke prfshir format standarde pr secilin lloj
t njoftimit, kodin e etiks, nj formular pr raportimin e kontratave t nnshkruara, format
standarde te dosjeve te tenderve, nj formular pr parashtrim t ankesave pr Organin
Shqyrtues t Prokurimit dhe udhzime pr procedurat me vler minimale.
Ligji prmban parimet kryesore t qeverisjes s mir si parimin e transparencs llogaridhns,
mos-diskriminimit, integritetit etj. Legjislacioni sht n prgjithsi n pajtim me acquis t
BE-s. Ai reflekton gjithashtu parimet e prokurimit publik si: vlera n para, konkurrenca e
lir, transparenca, trajtimi i barabart, njohja e dyanshme dhe parimi i proporcionalitetit.
Sidoqoft LPP ka vakum ligjor tek prokurimi publik q lidhet me fushn e mbrojtjes.
Legjislacioni sekondar ekzistues sht prshtatur kryesisht me dispozitat e legjislacionit t ri.
Pas amendamenteve t fundit (2016) t ligjit pritet q prape t kemi nj proces t rishikimit t
akteve nnligjore q preken nga ndryshimet si dhe rishikimi i trsishm i Ligjit t prokurimit
gjat vitit 2017.

Prgjithsisht ndryshimet e shpeshta t ligjit t prokurimit publik (8 her nga viti 2003) jan
shkaktuar nga rrethana t ndryshme sidomos, nevojat per prshtatjet me zhvillimet e reja n
prokurimin publik dhe nevoja pr harmonizim t vazhdueshm me direktiva t reja t
miratuara nga BE-ja. Nj planifikim strategjik dhe i politikave n fushn e prokurimit mund t
evitoj amandamentimet e shpeshta t ligjit e cila paraqet nj sfid pr institucionet q
zhvillojn legjislacionin dhe zbatojn at.

4.4. Korniza e politikave

N fushn e prokurimit publik deri m tani nuk ka pasur ndonj korniz strategjike

12
gjithprfshirse ose politika afatgjata pr zhvillimin e sistemit t prokurimit publik gj q ka
shkaktuar edhe n ndryshime shum t shpeshta t kornizs ligjore pr prokurimin publik.
Politikat e prokurimit deri m tani jan trajtuar n kuadr t kornizs s prgjithshme
strategjike q lidhet me sistemin e menaxhimit t financave publike. Ndrsa segmente t
caktuara t prokurimit jan planifikuar me dokumente strategjike t veanta. Strategjia
Kombtare pr Zhvillim i referohet prokurimit dhe synon n mbylljen e hapsirave pr
abuzime n sistemin e prokurimit publik6. Zbatimi i sistemit t prokurimit elektronik sht
nj nga prioritetet e qeveris t prfshira, n Strategjin Kombtare pr Zhvillim dhe
Programin pr Reforma Ekonomike i cili pr fushn e prokurimit publik parasheh:

Miratimin e Strategjis Kombtare pr Prokurim Publik

Aplikimin e platforms s prokurimit elektronik, fillimisht me modulin e e-tenderimit
Miratimin e udhzuesve operacional pr prokurimin elektronik,
Trajnime pr t gjith zyrtart e prokurimit pr prokurimin elektronik
ngritjen e kapaciteteve administrative, trajnime bazike dhe t avancuara.

Strategjia pr trajnimet n fushn e prokurimit publik sht hartuar dhe miratuar n vitin
2014. Prve ksaj Qeveria n prill 2014 ka miratuar Strategjin pr Partneritetet Publiko
Private 2014-2016 dokument i cili prfshin sistemin e prokurimit gjat aplikimit t PPP-s.
Ndrsa aspektet e etikes dhe kundr-korrupsionit n prokurim publik i trajton Strategjia
Kundr-korrupsionit 2013-2017 dhe planit pr zbatimin e saj t cilt i referohen parandalimit
dhe luftimit t korrupsionit n prokurimin publik dhe parashohin ndrmarrjen e nj sr
masash.

4.5 Korniza institucionale

Korniza institucionale pr prokurimin publik prgjegjse pr zhvillimin e politikave,

sigurimin e zbatimit dhe monitorimin e zbatimit t legjislacionit sht e themeluar dhe
funksionon.
Organet kryesore q kan rolin kryesor pr prokurimin publik n Kosov jan: Komisioni
Rregullativ i Prokurimit Publik (organ rregullator), Organi Shqyrtues i Prokurimit (shqyrtimi i
ankesave) dhe Agjencia Qendrore e Prokurimit (prokurimet e prbashkta).
Institucione tjera q kan rol n prokurimin publik jan: Instituti i Kosovs pr Administrat
Publike, Zyra e Auditorit t Prgjithshm, Agjencin Antikorrupcion, Thesari n Ministrin e
Financave.

6
Strategjia Kombtare Zhvilimore 2016-2021 e Republiks s Kosovs, faqe 13.

13
4.5.1. Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP)

KRPP ka filluar funksionimin n shkurt 2005 n cilsin e nj agjencie t pavarur rregullative

dhe sht prgjegjse pr zhvillimin, funksionimin dhe mbikqyrjen e sistemit t prokurimit
publik. N baz t Ligjit t Prokurimit Publik, Komisioni sht prgjegjs pr prgatitjen dhe
publikimin e legjislacionit sekondar, duke prfshir edhe rregullat e prokurimit, doracakt,
udhzimet, formulart standard, kontratat model, rekomandimet pr prmirsim te LPP-s dhe
sistemit t prgjithshm t prokurimit publik pr Qeverin dhe Parlamentin.
Pr m tepr, sht KRPP prgjegjs pr:

ngritjen e vetdijes n mesin e autoriteteve kontraktuese dhe operatorve ekonomik

pr kornizn e prokurimit publik,
ofrimin e asistencs pr zbatimin dhe interpretimin e LPP dhe t akteve nnligjore,
monitorimin e prputhshmris s autoriteteve kontraktuese nprmjet sistemeve
manuale dhe elektronike dhe
t mbshtet IKAP-in (i cila sht prgjegjse pr trajnimin dhe certifikimin e
zyrtarve t prokurimit) pr t zhvilluar dhe pr t ruajtur aftsit dhe kompetencat e
profesionistve t prokurimit.

Komisioni gjithashtu sht prgjegjs pr vendosjen dhe mirmbajtjen e regjistrit t

prokurimit publik (pr njoftimet, ftesat, dosjet e tenderit, raportet, ankesat dhe vendimet q
kan t bjn me secilin prokurim), pr inicimin dhe mbshtetjen e zhvillimit t e-prokurimit,
pr mirmbajtjen e nj faqe te internetit q ofron qasje n Regjistrin, ligje, akte nnligjore dhe
interpretimin e tyre, pr zhvillimin e sistemit t informacionit pr publikimin e njoftimeve qe
mbulon tr Kosovn dhe pr te zhvilluar dhe mirmbajtur nj list t autoriteteve
kontraktuese.

KRPP duhet t mbledh n mnyr sistematike dhe t analizoj informacionin mbi procedurat e
prokurimit publik dhe kontratat e dhna dhe t prgatis dhe t'i dorzoj Kuvendit Kombtar
nj raport vjetor i cili prmbledh t gjitha aktivitetet relevante. S fundi, KRPP ka
prgjegjsin qe t ndr veproj dhe t bashkpunoj me organizata t tjera brenda dhe jasht
vendit pr shtjet q lidhen me prokurimin publik.

4.5.2. Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP)

OSHP e cila ka filluar operimin n gusht 2008 sht prgjegjs shqyrtimin e ankesave lidhur
me Ligjin e Prokurimit Publik dhe Ligjit pr Procedurn pr dhnien pr koncesione. OSHP
sht nj trup kuazi-gjyqsor, kompetent pr shqyrtimin e vendimeve administrative t
lshuara nga institucionet qendrore t prokurimit pr kryerjen e procedurave t prokurimit dhe
pr t rishikuar ankesat nga tenderuesit nn procedurn e shqyrtimit. OSHP prbhet nga 5

14
antar t zgjedhur nga Kuvendi. Numri i stafit tashm t OSHP-s tashm sht 17, ndrsa
sht shprehur nevoj q OSHP-ja t ket edhe 5 zyrtar t rij respektivisht ekspert shqyrtues-
bashkpuntor profesional.

4.5.3 Agjencia Qendrore e Prokurimit (AQP)

AQP funksionon si nj agjenci autonome ekzekutive me prgjegjsi t gjer n lidhje me

procedurat e prokurimit t nivelit qendror. Funksioni kryesor i Agjencis sht blerja
qendrore. Mund t vendos q cilado procedur e prokurimit q duhet t udhhiqet nga nj
autoritet kontraktues n Kosov t udhhiqet nga vet AQP n vend t autoritetit kontraktues,
pr arsye t ekspertizs profesionale, efektivitetit t kostos, efiencs ose shtjeve t tjera
legjitime, si sht formuluar n Ligjin e Prokurimit Publik. Numri i stafit tashm sht 15
ndrsa sht shprehur nevoja q AQP t ket edhe rreth 10, zyrtar t rinj.

4.5.4 Bashkpunimi dhe koordinimi mes institucioneve t prokurimit publik

Nj nga sfidat e sistemit t prokurimit publik n Kosov sht forcimi i koordinimit dhe
bashkpunimit t strukturuar mes institucioneve prgjegjse pr prokurimin publik sidomos
pr t shmangur dyfishimet, qasjet kontradiktore gjat ushtrimit t detyrave t tyre si dhe pr
informimin e ndrsjell dhe shkmbimin e t dhnave. Kjo n nj mas sht shkaktuar nga
mungesa e nj trupi koordinues mes KRPP-s, AQP, OSHP-s dhe eventualisht institucioneve
tjera t cilat kan rol n aspekte t caktuara t prokurimit, p.sh. n ngritjen e kapaciteteve rol
specifik ka IKAP-i.
Pr t adresuar kto t meta institucionet e qendrore t prokurimit publik do t themelojn nj
Grup Koordinues (mund t quhet Kshill Koordinues i Prokurimit Publik) pr prokurimin
publik. Kshilli koordinues n prbrje t ngusht t institucioneve kryesore prgjegjse pr
prokurimin publik do t takohet s paku nj her n tre muaj pr t shqyrtuar shtje q lidhen
me aspektet e planifikimit strategjik dhe vendosjes s prioriteteve, orientimet e zhvillimit t
sistemit t prokurimit publik, koordinimin dhe sigurimin e konsistencs s aktiviteteve t
institucioneve dhe informimin e ndrsjell pr punn n prokurimin publik.

15
 STRUKTURA KOORDINUESE PR PROKURIMIN PUBLIK

Takimet e Kshillit s paku

KRPP cdo tre muaj
KSHILLI
AQP
KOORDINUES I Takimet me autoritetet
kontraktuese- nj her n vit
OSHP PROKURIMIT
PUBLIK Takime me operatort
IKAP ekonomik nj her n vit

Kshilli Koordinues i Prokurimit Publik prve takimeve n grup t ngusht me autoritetet

kontraktuese do t mbaj takime s paku nj her n vit.
Niveli i tret i takimeve t Kshillit koordinues t prokurimit publik do t bhet me operatort
ekonomik, i cili parashihet t mbahet nj her t vit.
Prve ksaj Kshilli koordinues i Prokurimit Publik do t shrbej edhe si nj mekanizm pr
monitorimin e zbatimit t ksaj strategjie. Ky segment do t elaborohet m n detaje n pjesn
e mekanizmave koordinues dhe raportues t Strategjis.

4.6. Analiza e situats dhe sfidat

4.6.1. Efikasiteti dhe transparenca n prokurim publik

Sistemi modern i prokurimit publik krkon standarde t larta t efikasitetit dhe transparencs
pasi q prokurimi publik bhet pr interes t publikut dhe sht parakusht pr zhvillim t
qndrueshm duke marr parasysh q prbn 33 % t shpenzimeve publike. Efikasiteti i puns
s organeve prgjegjse pr zbatimin e prokurimit publik dhe n prdorimin e fondeve
publike sht nj nga parimet e Ligjit t Prokurimit Publik. Transparenca n ann tjetr
shrben pr informimin e publikut, qasjen ne legjislacion, politika dhe n kryerjen e
procedurave t prokurimit nga ana e institucioneve prgjegjse. Nj nga parimet e Qeverisjes
s mir t OECD/SIGMA krkojn q t Ekzistoj kapaciteti qendror institucional dhe
administrativ pr t zhvilluar, zbatuar dhe monitoruar politikn e prokurimit n mnyr

16
efektive dhe efikase.7

Monitorimi i zbatimit t LPP dhe kapacitetet e institucioneve pr kt jan mjeti kryesor pr

t vlersuar dhe rritur efikasitetin e funksionimit t sistemit t prokurimit publik. Nse kryhet
n mnyr t pavarur dhe profesionale monitorimi mund t jap rezultate t dokumentuara
mbi pikat e dobta t sistemit dhe t shpie n sugjerime t dobishme dhe prgjithsime, duke
marr parasysh specifikat e do problemi t njohur. Ndr sfidat dhe problemet q lidhen me
efikasitetin dhe transparencn n prokurim publik mund t theksohen:

Kapacitete jo t mjaftueshme pr monitorimin e zbatimit t legjislacioni t prokurimit

publik si dhe mbledhjes, prpunimit dhe prdorimit t t dhnave;
Megjithse hartohen raportet vjetore dhe informatat jan t publikuara n uebfaqen e
KRPP-s jo t gjitha t dhna jan t qasshme pr palt e interesuara (n veanti nuk
sht e mundur nxjerrja dhe prpunimi i t dhnave n nivelin e secilit autoritet
kontraktues apo operator ekonomik ose kontrat.
Autoritetet kontraktuese i publikojn planet e tyre vjetore t prokurimit publik por ato
nuk jan t detajuara n mas t mjaftueshme.
KRPP bn monitorimin e pajtueshmris ndrsa monitorimi i prformancs megjithse
ka filluar me mbshtetjen e Banks Botrore tash e tutje KRPP do t vazhdoj t
monitoroj punn e organeve edhe n aspektin e prformancs edhe t rregullsis. Por
mungojn kapacitetet pr t kryer nj monitorim t tilla.
mungon nj mekanizm koordinues mes organeve qendrore t prokurimit i cili do t
mbante takime t rregullta pr t shqyrtuar sfidat, problemet dhe monitoruar progresin
pr zbatimin e ligjit t prokurimit.

Monitorimi krkon kapacitete t mjaftueshme dhe struktur organizative t prshtatshme n

kuadr t KRPP-s dhe nj koordinim mes tij dhe APQ-s, OSHP-s dhe institucioneve tjera
prgjegjse pr zbatimin t ligjit t prokurimit. Si prgjigje ndaj ksaj sht duke u diskutuar
pr nj riorganizim t brendshm n KRPP n mnyr t prshtatjes dhe ngritjes s
kapaciteteve sa i prket monitorimit. N maj 2014 sht miratuar nj procedur e re pr
kontrollimin e njoftimeve t kontratave t paraqitura nga autoritetet kontraktuese pr
publikim. Por pr t monitoruar funksionimin e sistemit n pajtim me ligjin e prokurimit
sistemi i mbledhjes s t dhnave sht elementi kryesor.

Edhe pse KRPP, q nga themelimi zbaton nj metodologji t monitorimit t prokurimit

publik megjithat sistemi ekzistues ka nj numer t meta, duke prfshir faktin se deri m
tani, sht br nj monitorimin i pajtueshmeris se aktiviteteve t prokurimit t zhvilluara
nga AK, me Kornizen legjislative t prokurimit publik dhe nuk sht verejtur asnj rast i

7
Parimet e Qeverisjes s mir, OECD/SIGMA 2014 f. 110. Dokumenti i plot:
http://sigmaeb.org/publications/Principles-Public-Administration-Alb.pdf

17
monitorimit t prformances s AK, prkatsisht zyrtareve t prokurimit. Si shtje primare,
monitorimi i performances dhe ai i menaxhimit t kontratave duhet t t prfshihet n faredo
monitorimi n t ardhmen8.

N shrbim t ksaj me mbshtetjen e Banks Botrore sht themeluar sistemi i ri i

Monitorimit dhe Vlersimit. sht hartuar nj doracak pr Monitorimin e Indikatorve t
Prformancs. Tashme me formulart e rinj krkohen informata me t detajuara pr
mbledhjen e t dhnave q shrbejn pr matjen e prformancs dhe pajtueshmris s
prokurimit publik. Njsia pr monitorim n KRPP-s brenda dy viteve ka kryer monitorimin e
20 autoriteteve kontraktuese duke mbledhur t dhna pr matjen e prformancs s prokurimit
publik n Kosov. Gjat ksaj periudhe jan monitoruar rreth 200 aktivitetet t prokurimit pr
t gjitha llojet e kontratave (metodat, vlerat prjashtuar kontratat me vler minimale, dhe t
gjitha llojet e procedurave) t zbatuara nga autoritetet kontraktuese. KRPP do t prfshij
matjen e prformancs s prokurimit duke prdorur indikatort pr vitet 2014-2015
respektivisht gjat hartimit t raportit vjetor 2015. Databaza e njsive t mimeve pr
materialet ndrtimore sht zhvilluar pr m shum se 2000 artikuj. Ndrsa databaza pr njsi
t mimeve pr 11 artikuj sht zhvilluar pr nj doracak i cili s shpejti do t prodhohet pr
shrbimet e pastrimit.

Monitorimi n sistemin e prokurimit sht theksuar si sfid edhe n raportin e progresit t

Komisionit Evropian 2015 i cili thekson se monitorimi i prokurimit publik nuk sht i
mjaftueshm. Prokurimi ex post i ushtruar nga KRPP sht ende jo sistematik dhe kontrollime
rastsore t kontratave t prokurimit. Vetm nj numr i vogl i kontratave t prokurimit
monitorohet. Vitin e kaluar KRPP ka filluar me monitorimin ex ante t njoftimeve pr
kontrata t drguara pr publikim nga autoritetet kontraktuese, ky nj zhvillim pozitiv pr
parandalimin e parregullsive i cili duhet t zgjerohet.9

Ndr segmentet q ndikojn drejtprdrejt n shtimin e efikasitetit n punn e organeve t

prokurimit publik jan koordinim mes institucioneve n nivel qendror pr punn e prokurimit
publik, prokurimi i centralizuar, prokurimi elektronik t cilt gjithashtu ndrthuren me
plotsimin e parimit t transparencs n prokurim. Struktura e planifikuar e koordinimit mes
institucioneve qendrore t prokurimit si sht elaboruar n kapitullin paraprak synon t
adresoj kt hendikep n sistemin e koordinimit n Kosov.

8
Projekti i Banks Rritja/prmirsimi e implementimit te Prokurimit Publik Raport final - Monitorimi i
performances dhe pajtueshmerise se sistemit te prokurimit publik ne Kosove, faqe 5.
9
Raporti i Progresit t Komisionit Evropian 2015 pr Kosovn f. 43.

18
Prokurimi i centralizuar ka filluar n fillim t vitit 2015 sipas Ligjit t Prokurimit Publik
pas miratimit t udhzimit Administrativ 02/2015 nga Qeveria10. Sipas Udhzimit kontrata
pr prokurime t prbashkta jan parapar t bhen pr 6 artikuj (derivate, materiale pr
zyre, produkte higjienike, prokurimi i ushqimit, furnizim me bileta dhe furnizim me goma)
pr 77 autoritetet kontraktuese. Ndrsa pr vitin 2016 parashihet q prokurimet e prbashkta
t bhen edhe pr t gjitha autoritetet kontraktuese n nivel lokal - gjithsejt 59 autoritetet
kontraktuese.

Tashm sht shume hert t vlersohet pr efektet buxhetore t zbatimit t sistemit t

prokurimeve t centralizuara. Por prve zgjerimit t lists s prokurimeve t prbashkta
sht e nevojshme q Agjencia Qendrore e Prokurimit n baza periodike t bj vlersimin e
ndikimit n buxhet t sistemit t prokurimit t centralizuar n institucione t przgjedhura apo
pr artikuj t przgjedhur.

Prokurimi elektronik prdorimi i teknologjis informative pr sektorin publik, e n veanti

pr sistemin e prokurimit sht nj element shtyts pr rritjen e efikasitetit dhe efektivitetetit
gjat zbatimit t ligjit t prokurimit. Prokurimi elektronik do t kt efekte shum-
dimensionale si n rritjen e transparencs, parandalimin e keqprdorimeve, rritjen e
konkurrencs dhe shtimin e prgjegjsis dhe besimit gjat zbatimit t procedurave t
prokurimit. Prokurimi elektronik prve tjerash n t ardhmen do t ndihmoj edhe n
lehtsimin e monitorimit pasi t dhnat pr performancen e autoriteteve kontraktuese mund te
nxjerrn nga sistemi. Por sfid do t jet fakti se si mundet q prokurimi elektronik t
gjeneroj t dhnat dhe sa ka kapacitete n nivel t KRPP-s, AQP-s dhe autoriteteve
kontraktuese n menaxhimin dhe prdorimin e sistemit elektronik. Prokurimi elektronik
prbhet nga komponentt si n grafin n vijim:

10
Udhzim Administrativ (QRK) Nr.02/2015 pr implementimin e procedurave qendrore t prokurimit
publik, miratuar n mbledhjen e 13 t Qeveris s Republiks s Kosovs me vendimin numr Nr.02/13 me
dat 12.02.2015.

19
N funksion t ksaj n janar 2016 Qeveria e Republiks s Kosovs ka filluar ta aplikoj
sistemin e prokurimit elektronik fillimisht si pilot n 7 autoritete kontraktuese, prfshir
ministri, kompani publike dhe komuna. Pilotimi ka filluar zbatimin n praktik t platforms
n nj periudh gjasht mujore me qllim t testimit t funksionalitetit t sistemit e po ashtu
do t shrbej edhe si nj testim i tregut kosovar n prgjigje t aplikimit t sistemit t
prokurimit elektronik. Paraprakisht jan br ndryshime t caktuara n Ligjin e Prokurimit
Publik q kan hyr ne fuqi n fillim t viti 2016.

Qeveria n mars 2016 ka vendosur q prokurimi elektronik pr prokurimet e centralizuara t

bhet i obligueshm nga data 1 prill 2016, pr organizatat buxhetore t nivelit qendror nga
data 1 shtator 2016 ndrsa nga 1 janari 2017 prokurimi elektronik sht br i obligueshm
pr t gjitha organizatat buxhetore11.

Nj parakusht pr gatishmrin e prokurimit elektronik sht ngritja e kapaciteteve t stafit t

prokurimit n e-Prokurim. Andaj, planet e trajnimit do t prfshijn trajnime n prokurimin
elektronik. KRPP gjithashtu do t duhet t nis nj fushat t fort ndrgjegjsuese mes palve
t interesuara pr t shpjeguar prfitimet e efikasitetit t prokurimit elektronik.

11
Vendimi i Qeveris nr. 12/79 dat 15.03.2016.

20
Transparenca - Komunikimi efektiv dhe qasja n informacione t prokurimit publik me t
gjitha palt e prfshira sht nj nga parakushtet themelore pr suksesin e t gjith sistemit.
Pr kt qllim sht e rndsishme q t prcaktohen informatat q duhet t shprndahen,
mediumi dhe forma m e prshtatshme pr shprndarjen e informacionit dhe prfituesit e
informacionit.

N funksion t transparencs KRPP prgatit dhe procedon raportet vjetore n Qeveri dhe
Kuvend. Raporti ofron dhe analizon aktivitetet e prokurimit n Kosov dhe bn rekomandime
pr zhvillim t mtejshm t sistemit t prokurimit. Raportet vjetore publikohen ne uebfaqen e
KRPP-s. Gjithashtu, ka shum informata n KRPP pr t analizuar tregun e prokurimit
prmes njoftimeve t ndryshme t prokurimit dhe raporteve t drguara nga autoritetet
kontraktuese pr KRPP-n. Por informacioni i publikuar bhet vetm n formn e raporteve
vjetore dhe jo t gjitha t dhna jan t qasshme pr palt e interesuara (n veanti nuk sht
e mundur nxjerrja dhe prpunimi i t dhnave n nivelin e secilit autoritet kontraktues apo
operator ekonomik ose kontrat. Gjithashtu nuk ka t dhna pr amendamentet e kontratave.12
Prve ksaj institucionet nuk publikojn planet e veta t prokurimit. Publikimi eventual i
planit t prokurimit do t ndihmonte bizneset q n mnyr m t mir t prgatiteshin pr
ofertat n tendert e ardhshm.

4.6.2. Prgjegjsia dhe llogaridhnia

Llogaridhnia prbn shtylln qendrore t do sistemi t prokurimit publik. Pa sisteme
transparente dhe t prgjegjshme q mundsojn institucioneve dhe qytetarve q t
angazhohen n mnyr reciprokisht t prgjegjshme, burimet e mdha te kanalizuara
nprmjet sistemeve t prokurimit publik mundsojn rrezikun e rritjes s korrupsionit dhe t
keqprdorimit t fondeve. Edhe n sistemet me nivel t ult t korrupsionit, mbikqyrja
publike dhe qytetare mund t ndihmoj n identifikimin e joefikasitetit, duke rritur efikasitetin
dhe efektivitetin e prokurimit n t mir t prmirsimit t ofrimit t shrbimeve ku n fund
prfitojn qytetaret."13

Elementet thelbsore q krkohen t siguruar llogaridhnien jan: nj organizim i duhur i

administrats shtetrore, qasja n informacione publike, nj sistem i kontrollit dhe balancs n
mes t pushteteve, dhe nj sistem efikas i brendshm pr ankesat administrative, si dhe
mbikqyrja e pavarur dhe shqyrtimi gjyqsor i rasteve administrative. Llogaridhnia duhet t
prplotsohet me prgjegjsin pr vendimet e institucioneve shtetrore ose pr mungesn e
tyre.14

12
Raporti i Vlersimit t OECD/SIGMAs pr vitin 2014, faqe 97.
13
Nj rast studimor i UNDP-se, prodhuar nga Qendra pr Zhvillimin e Kapaciteteve t Prokurimit (PCDC), i cili
sht pjes i Kshillit t Zhvillimit t Kapaciteteve t UNDP-s thekson n preambuln e saj.
14
Parimet e Qeverisjes s mir, OECD/SIGMA 2014 f. 64 available at:
http://sigmaeb.org/publications/Principles-Public-Administration-Alb.pdf

21
Mekanizmat e prgjegjsis dhe llogaridhns n prokurim publik mund t iniciohen dhe t
mbshteten qoft nga shteti, qoft nga qytetart, ose nga t dy ant. Por sht me rndsi t
ket angazhim t qndrueshm dhe efektiv. Mjete prfshijn: transparenca, buxhetimin me
pjesmarrje, prcjellja e shpenzimeve publike, monitorimi nga qytetart dhe vlersimi i
ofrimit t shrbimeve publike.

shtja e llogaridhnies dhe prgjegjshmris n sistemin e prokurimit publik mbetet nj

sfid. Komisioni Evropian n raportin e tij pr Kosovn 2015 thekson se ka munges t
rregullave pr integritetin dhe konfliktin e interesit, zbatim t pamjaftueshm pr t
identifikuar dhe adresuar praktikat korruptive si dhe nj munges t sistemit t identifikimit t
rrezikut. Prcepcioni pr korrupsion dominon n prokurim publik. Ekzistojn procedurat
disiplinore por shqetsim mbetet zbatimi i tyre. Duhet t forcohet integriteti dhe
bashkpunimi mes organeve t prokurimit publik.15

Ligji pr Prokurimin Publik ashtu edhe rregullat tjera relevante krijojn mekanizma t cilt
synojn t sigurojn prgjegjsi dhe integritet n prokurimi publik. Ekzistojn edhe ligje tjera
q ndrlidhen drejtprdrejt me sigurimin e llogaridhnies dhe prgjegjsis. Ktu prfshihen
Ligji pr Menaxhimin e Financave Publike dhe Prgjegjsive, ligj pr Qasje n Dokumente
Publike, Ligji pr Parandalimin e Korrupsionit, Ligji pr Parandalimin e Konfliktit t
Interesit, Ligji pr Deklarimin e Pasuris, dhe nj numr i akteve nnligjore.

Ligji i Prokurimit Publik, neni 99, prcakton se Organi Shqyrtues i Prokurimit me krkesn e
ndonj autoriteti kontraktues mund t diskualifikojn ndonj operator ekonomik pr
pjesmarrje n prokurim publik pr nj periudh deri n nj vjeare. Ndrsa KRPP mund t
anuloj do certifikat e prokurimit e lshuar nga KRPP ose IKAP-i nse zyrtari ka br nj
shkelje t rnd t ktij ligji ose t rregullave t prokurimit.16 Kto dy mekanizma jan masa
sanksionuese q ju pamundsojn qoft operatorve ekonomik t aplikojn pr ndonj tender
t ofruar nga institucionet publike ose zyrtart e prokurimit q t ushtrojn detyrn e tyre n
rast t shkeljes s ligjit nga ana e tyre.

N ann tjetr prokurimi publik shihet si nj funksion teknik dhe periferik n raport me
procesin e prgjithshm t menaxhimit t shpenzimeve publike. Prandaj ekziston nevoja pr
tu prfshir n do faz t procesit t prokurimit, prve zyrtarve t prokurimit edhe
ekspertt financiar. Kshtu, zyrtart e ngarkuar me planifikimin e krkess jan m t aft pr
t prgatitur planifikimin e prgjithshm dhe at t prokurimit dhe ndrlidhjen e tyre n t
gjitha fazat prokurimit.

N prgjithsi sht i nevojshm qartsim i mtejshm i ndarjes s prgjegjsive mes njsive

15
Raporti i Progresit i Komisionit Evropian 2015 pr Kosovn faqe 43.
16
Neni 11 para 8 i Ligjit Nr. 05/L -068 pr ndryshimin dhe plotsimin e ligjit nr. 04/l-042 pr prokurimin
Publik t republiks s kosovs, i ndryshuar dhe plotsuar me Ligjin nr. 04/l-237.

22
t prokurimit dhe stafit t tyre, si dhe definimi i qart i prgjegjsis s menaxhmentit, qoft
n nivel politik ashtu edhe administrativ/ekzekutiv. Prve ksaj mungon zhvillimi dhe
miratimi i procedurave standarde operative n institucione t cilat do t vendosnin hapat e
zhvillimit t procedurave t prokurimit nga planifikimi deri tek monitorimi i zbatimit t
kontratave.

Mekanizm tjetr sht edhe lejimi i prdorimit t procedurave jo-konkurruese vetm n raste
prjashtuese. 2015 76.35% t kontratave jan dhn me procedura t hapura e njohur si
procedur transparente. Numri i procedurave t negociuara pa publikim paraprak n vitin
2015 ishte 16.10 %.17

Prve ksaj aplikimi i prokurimit elektronik sht nj faktor i cili ndikon n rritjen e
transparencs, thjeshtimin e procedurave administrative dhe mjet pr rritjen e llogaridhns s
zyrtare t prokurimit gjat aplikimit t procedurave t prokurimit.

4.6.3. Zhvillimi i kapaciteteve profesionale dhe burimeve njerzore

Zhvillimi i prshtatshm i burimeve njerzore dhe praktiks profesionale t prokurimit jan

veprime thelbsore strategjike nse qllimi i sektorit t prokurimit publik sht q t
prmbush krkesat kombtare t zhvillimit dhe nevojat pr rritjen e saj dhe konkurrencn e
tregut. Pasi q sistemi i Prokurimit Publik sht i ri, t gjitha palt e interesuara jan
vetdijesuar pr rndsin e burimeve njerzore pr m shum shrbime profesionale t
prokurimit publik. KRPP-ja sht prgjegjse pr zhvillimin e moduleve t trajnimit dhe
kurrikuls pr kualifikimet n prokurim. KRPP-ja duhet t identifikoj personat, me prvoj
n prokurimin publik, t prshtatshm pr msimdhnie n kurset e prokurimit t hartuara nga
KRPP-ja. KRPP-ja n bashkpunim me IKAP-in duhet t aranzhojn zhvillimin dhe mbajtjen
e kurseve profesionale t prokurimit. KRPP-ja n bashkpunim me IKAP-in do t jen
prgjegjs pr organizimin e provimeve.18

Megjithse rolin kryesor n zbatimin e ligjit t prokurimit publik e kan autoritetet

kontraktuese dhe t cilave n vazhdimsi ju sht kushtuar vmendje e veant pr shkak t
obligimit ligjor pr certifikimin dhe trajnimin e tyre, nj aspekt tjetr me rndsi jan
kapacitetet e institucioneve qendrore t prokurimit (KRPP, AQP, OSHP) pr t kryer
prgjegjsit te tyre. Kapacitetet pr zhvillim t legjislacionit dhe monitorimin e zbatimit n
kto institucione nuk jan n nivelin e duhur si n aspektin e numrit t stafit ashtu edhe t
njohurive sidomos t marrin prsipr detyrat e reja pr monitorimin e performancs s
autoriteteve kontraktuese dhe t menaxhojn sistemet e reja, prokurimin elektronik dhe
prokurimin e centralizuar.

17
Raporti Vjetor i KRPP-s 2015.
18
Neni 11, para 1 & 2 Ligji Nr. 05/L -068 pr ndryshimin dhe plotsimin e Ligjit nr. 04/l-042 pr prokurimin
publik t Republiks s Kosovs, i ndryshuar dhe plotsuar me Ligjin nr. 04/l-237

23
Certifikatat themelore profesionale t prokurimit jan t vlefshme pr tri (3) vite nse nuk
anulohen m hert n pajtim me paragrafin 8. t ktij neni. Personi i cili mban nj certifikat
themelore t prokurimit dhe i cili nuk arrin t marr certifikatn e avancuar brenda ksaj
periudhe tri (3) vjeare e humb t drejtn pr t shrbyer si Zyrtar prgjegjs i Prokurimit
prderisa ai/ajo t marr certifikatn e avancuar. Certifikatat e avancuara kan validitet t
prhershm dhe n rast se KRPP-ja organizon trajnime bartsit e tyre jan t obliguar q t
ndjekin trajnimet.19

Sipas raporteve prkatse vjetore, nuk sht numri i madh i Zyrtarve t Prokurimit Publik t
kualifikuar (certifikuar) q paraqet nj problem, por aftsia e tyre pr t zbatuar praktikisht
njohurit e fituara. Pr t arritur kt qllim KRPP ka miratuar strategjin e trajnimeve 2014-
2018. Sistemi i prokurimit publik n Kosov ka 570 zyrtar t licencuar t prokurimit. Ligji
parasheh trajnimin e obliguar prej 15 ditsh si kusht pr licencuar. Sipas t dhnave t IKAP-
it gjat vitit 2014 jan mbajtur 84 kurse t trajnimit ndrsa 264 dit trajnimi me gjithsejt
1984 pjesmarrs.20 Aktivitetet pr trajnimin e zyrtarve t prokurimit kryhen edhe nga
projekte t shumta t donatorve dhe autoritetet kontraktuese me buxhetin e tyre.

sht pra e rndsishme dhe kritike q t zbatohet strategjia e miratuar e trajnimit, e cila
prfshin t gjitha dimensionet, aspektet e prokurimit dhe strukturat e prokurimit e t gjitha
palve t interesuara, autoritetet kontraktuese dhe furnizuesve/ kontraktuesve t mundshme.

Pr hartimin e prmbajtjes s kurseve dhe programeve t trajnimit, KRPP-ja do t marr

parasysh bashkpunimin me IKAP-in dhe partneritetin me institucionet e arsimit t lart dhe
institucionet e specializuara t trajnimit pr zhvillimin e moduleve t trajnimit t cilat
mbulojn shtrirjen e plot t kurseve q jan t nevojshme pr ndrtimin e aftsive t
prokurimit pr Zyrtart e Prokurimit.

Qeveria mund t inkurajoj trajnimin n prokurimin publik, si pjes e trajnimit t sektorit

publik dhe politiks s arsimit. Gjithashtu mund t inkurajoj dhe kshilloj institucionet e
arsimit t lart q t zhvillojn kurrikula t trajnimit t cilat shnjestrojn funksionet specifike
t prokurimit.

Koncepti i msimit elektronik mund t konsiderohet pasi q lejon nj mundsi pr t

prmirsuar aftsit dhe kredencialet profesionale nprmjet trajnimeve t arritshme online.
Prve ksaj, msimi elektronik mund t prtrihet leht (nse projektohet n mnyr t
prshtatshme), pasi q sistemi rritet dhe zhvillohet.

19
Neni 11, paragrafi 5 i Ligjit Nr. 05/L -068.
20
Raporti i Vlersimit t OECD/SIGMA pr Kosovn pr vitin 2014, faqe 105.

24
Si pjes e detyrimit t saj pr t rritur kapacitetin e ofertuesve pr t paraqitur oferta t
prgjegjshme, KRPP-ja mund t marr iniciativn e trajnimit t ofertuesve t mundshm per
dispozitat e rndsishme t kornizs ligjore t Prokurimit Publik. Prve ksaj, trajnimi dhe
kurset informative mund t zhvillohen pr palt e tjera t tilla si Auditort, hetuesit (e
organeve anti-korrupsion), shoqrin civile, mediat etj.

4.6.4 Harmonizimi i mtejshm i legjislacionit me Direktivat e reja t BE-s

Republika e Kosovs tashm ka vn n fuqi Ligjin e Prokurimit Publik, i cili prputhet

plotsisht me direktivn e BE 2004/18/EC q mbulon procedurat e prokurimit t organeve
publike dhe Direktivn 2004/17/EC t BE-s q mbulon procedurat e prokurimit t subjekteve
q veprojn n sektorin e shrbimeve. Q nga dhjetori 2011, Komisioni Evropian ka
propozuar rishikimin e Direktivave t msiprme, i cili rishikim u votua nga Parlamenti
Evropian m 15 janar 2014 dhe u miratua nga Kshilli m 11 shkurt 2014. Duke vazhduar n
rrugn e saj drejt pranimit n BE, Kosova duhet t prshtat legjislacionin e Prokurimit Publik
t saj me Direktivat e reja 2014/24/EU (q zvendson direktivn 2004/18/EC), dhe
2014/25/EU (qe zvendson direktivn 2004/17/EC). Harmonizimi i ligjit t prokurimit
publik me kto direktiva parashihet t bhet gjat rishikimit t ligjit gjat vitit 2017.

4.6.5. Komunikimi dhe ngritja e vetdijes pr prokurimin publik

Nj nga sfidat themelore t prokurimit publik sht ngritja e vetdijes s publikut pr punn
q bjn institucionet n zbatimin e legjislacionit pr prokurimin publik dhe krijimin e besimit
t qytetarve n organet q zbatojn procedurat e prokurimit publik. Ekziston prcepcioni tek
qytetart se sektori i prokurimit publik i sht ekspozuar keqprdorimeve, korrupsionit dhe
keqmenaxhimit i cili n shum raste krijohet edhe pr shkak t mungess s aktivitetit t
organeve t prokurimit pr t informuar pr arritjet n sistem t prokurimit dhe ngritjen e
vetdijes s qytetarve, bizneseve por edhe t stafit q sht prgjegjs pr zbatimtin e
procedurave t prokurimit.

Si rrjedhoj, organet qendrore t prokurimit publik, sidomos KRPP, gjat periudhs s kaluar
dy vjeare kan qen t mbshtetura nga projekti i BE-s Prmirsimi i kapaciteteve
administrative n fushn e prokurimit publik n Kosove n zbatimin e Planit pr Fushat t
Informimit dhe Vetdijesimit 2013-2015 qllimi i t cils ka qen t ofron nj qajse
strategjike pr aktivitetet q lidhen me marrshnjet m publikun gjat periudhs s
implementimit t projektit. Shum nga aktivitetet e parapara me kt strategji krkohet t
vazhdohen ose t zvendsohen me mjete t reja pr informim dhe ngritje t vetdijes s
palve t interesit dhe qytetarve.

25
4.7. SOT analiza

Gjat planifikimit strategjik sht me rndsi t prdorn edhe mjetet me ann e t cilave
identifikohen problemet, t metat, arritjet, prparsit dhe elementet tjera q mund t prmbaj
sistemi. Pr zhvillimin e Strategjis Kombtare t prokurimit publik t metat dhe dobsit, si dhe
mundsit dhe prparsit jan identifikuar dhe prezantuar prmes SOT analizs si n vijim.

Prparsit Dobsit

Numri i kufizuar i burimeve

Prezenca e nj kuadri ligjor t mir
Prezenca e iniciativave t zhvillimit
te kapaciteteve
Udhzimet ekzistuese pr trajnimin
e stafit t prokurimit publik
Disa praktika te mira n
menaxhimin e furnizuesit
T kuptuarit e nevojs pr pajtim me
direktivat e BE-s
njerzore t kualifikuara
Shkalla e lart e stafit t ndrruar
Mungesa e ekspertizs n disa fusha
Mungesa e njohurive pr prparimet
e reja teknologjike dhe procedurale
Burimet e paketa ne dispozicion pr
t zhvilluar dhe prmirsuar
procedurat e prokurimit
Shfrytzimin shum i kufizuar i TI n t
gjith procesin e prokurimit publik,
duke prfshir e-prokurimin

Mundsit Rreziqet

Prania e vullnetit t fort politik
Krkesa e lart pr trajnim
Qasja n financim nga donatort
ndrkombtar
Prdorimi i Lart i internetit
Adaptimi me udhzimet e reja t
BE-s n nj t ardhme te afrt
Shkurtimet n financimin e
zhvillimit t burimeve njerzore
mund t reduktojn burimet n
dispozicion pr t mbshtetur
aktivitetin e prokurimit
Rnia ekonomike mund t krcnon
qndrueshmrin e furnizuesve
lokale

SOT analiza si prparsi t sistemit t prokurimit publik n Kosove thekson legjislacionin i

cili sht n prgjithsi ne pajtim me direktivat e BE-s, vetdijen pr rndsin e ktij
legjislacioni dhe nevojn e t kuptuarit t tij, disponimin e kapaciteteve njrzore t
kualifikuara n disa segmente, megjithse ky element paraqitet edhe si nj dobsi veanrisht
sa i prket nevojs pr njohuri n fusha t caktuara specifike.

Si elemente t jashtme q paraqesin mundsi pr zhvillim t sistemit jan gjetur vullneti i

fort politik pr prmirsim, mbshtetja e projekteve t donatorve, prdorimi i lart i
internetit n shoqri etj. Ndrsa mungesa e burimeve njerzore, financimit dhe mundsia e

26
rnies s nivelit t zhvillimit ekonomik jan ndr rreziqet t cilat mund t ken efekte n
zhvillimin e mtejshm t sistemit t prokurimit publik.

27
 5 VIZIONI, MISIONI DHE OBJEKTIVAT E STRATEGJIS

Strategjia pr prokurim publik shrben pr t vendosur nj drejtim strategjik, vizionin,

misionin dhe vlerat kryesore pr ndrtimin e sistemit t prokurimit publik n Kosov bazuar
n analizn dhe problemet e identifikuara dhe elaboruara n kapitujt si m lart. Ajo elaboron
dhe vendos qllimin e prgjithshm, objektivat dhe hapat q organet e prokurimit duhet t
ndrmarrin pr periudhn e ardhme afatmesme si dhe prbn platformn e planifikimit dhe
orientimit t politikave n fushn e prokurimit n Kosov.

5.1 Vizioni Strategjis

Strategjia Kombtare t Prokurimit Publik synon t krijoj nj sistem funksional, konkurrues,
t prgjegjshm dhe transparent t prokurimit q siguron besimin e qytetarve t Republiks
s Kosovs, vendit n prgjithsi dhe bashksis ndrkombtare n funksion t prokurimit.

5.2 Misioni i strategjis

Misioni i Strategjis Kombtare t Prokurimit Publik t Republiks s Kosovs mund t

prmblidhen si:

Strategjia ka pr qllim t nxis respektimin e parimeve t prokurimit lidhur me transparencn,

llogaridhnien, konkurrencn e ndershme, trajtim t drejt dhe vlern pr para duke
prmirsuar kapacitetin e sistemit t prokurimit prmes:

Avancimit t sistemit t monitorimit pr zbatimin t kornizs ligjore t prokurimit

publik,
Zhvillimi i burimeve njerzore, trajnimi dhe arsimi,
Avancimi i procedurave t menaxhimit t prokurimit publik
rrjedh m t mir t komunikimit n mes t t gjith aktorve t prokurimit publik
prezantimin e objektivave socio-ekonomike dhe mjedisore, n kuadr t politikave t
gjelbr dhe t prgjegjshme shoqrore t prokurimit publik
shfrytzimin e metodave t reja bashkkohore n zbatimin e ligjit t prokurimit publik
si: prokurimit elektronik dhe prokurimi i centralizuar si dhe
ngritjen e vetdijes s qytetarve pr funksionimin e sistemit t prokurimit publik n
Kosov.

28
 5.3. Objektivat e Strategjis

Qllimi i prgjithshm i strategjis sht:

Prmirsimi dhe modernizimi i mtejshm i sistemit t integruar t prokurimit publik q

mundson prdorimin m efikas t fondeve publike bazuar n transparenc, konkurrenc
dhe trajtim t barabart, duke mundsuar kursimin prmbajtjesor t buxhetit si dhe
kontribuon n zhvillimin e gjithmbarshm ekonomik t Republiks s Kosovs

Objektivat e specifike t SKPP jan:

1. T rris efikasitetin n sistemin e Prokurimit Publik prmes vendosjes s rregullave dhe

monitorimit t zbatimit te tyre si dhe siguroj zbatimin e parimit t transparencs dhe
qasjes n informata n t gjitha fazat e aktivitetit te prokurimit gjate prdorimit t
fondeve publike.
2. Prmirsimi i prgjegjsis, integritetit, llogaridhnies, kontrollit pr zbatimin e
politikave dhe legjislacionit n prokurim publik.
3. T trajnoj dhe t zhvilloj kuadro profesionale t prokurimit n sektorin e prokurimit
publik pr tu prballuar me nj treg n rritje t prokurimit dhe rolin e tij t pritur n
zhvillimin ekonomik kombtar.
4. T siguroj prputhshmrin e vazhdueshme me kornizn ligjor t BE-s duke
shfrytzuar prvojn dhe praktikat m t mira t shteteve antare t BE-s n fushn e
prokurimit publik.
5. Komunikimi dhe ngritja e vetdijes pr prokurimin publik n Kosov.

5.3.1 Efikasiteti dhe transparenca

Objektivi specifik 1. T rris efikasitetin n sistemin e Prokurimit Publik prmes vendosjes

s rregullave dhe monitorimit t zbatimit te tyre si dhe siguroj zbatimin e parimit t
transparencs dhe qasjes n informata n t gjitha fazat e aktivitetit te prokurimit gjate
prdorimit t fondeve publike.

KRPP-ja duhet t rris monitorimin e aktiviteteve t prokurimit me qllim t eliminimit t

gabimeve dhe prmirsimit t cilsis s puns s autoriteteve kontraktuese. Aktiviteti i
monitorimit ka pr qllim qe t identifikoj pikat e forta dhe dobta n zbatimin e sistemit
ligjor t prokurimit publik, dhe pah rrugn pr diskutim pr prmirsimet e domosdoshme dhe
veprimet korrigjuese (p.sh. nxjerrja e udhzimeve administrative apo shnime shpjeguese,
modifikimi i legjislacionit sekondar t LPP-s apo edhe inicimi i procesit pr amendamentim
te LPP, n baz t prmass, peshs dhe natyrs se problemeve t identifikuara). Informacioni

29
dhe t dhnat e mbledhura dhe t prodhuara gjat aktivitetit t monitorimit duhet t
publikohen, n nj form qe mundson qasje, kshillim logjik dhe prdorim direkt nga palt e
interesuara.

Gjithashtu aq sa sht e rndsishme transparenca, efektiviteti i qasjes n informata dhe

shkmbimi i informacionit, po aq e rndsishme sht prdorimi i metodave efektive dhe t
prshtatshme pr secilin institucion. Pr kt qllim sht e rndsishme qe t prcaktohen
informatat q duhet t shprndahen, mediumi dhe forma m e prshtatshme pr shprndarjen
e informacionit dhe prfituesit e informacionit.

Prvoja ndrkombtare sugjeron q risit teknologjike si e-prokurimet dhe ankandet

elektronike mund t rrisin efikasitetin e prokurimit, t eliminojn manipulimet e tenderit, t
forcojn transparencn dhe t arrihet vlera pr para. Digjitalizimi i proceseve t prokurimit
eliminon ballafaqimin e drejtprdrejt midis zyrtarve t prokurimit dhe ofertuesve dhe n
kt mnyr zvoglohen ndjeshm shanset e ryshfetit dhe korrupsionit.

Hapat q duhet ndrmarr

Pr t arritur objektivin 1, institucionet prgjegjse pr prokurimin publik duhet t
ndrmarrin hapat e mposhtm:

Avancimin e sistemit t monitorimit t KRPP-s, prdorimit t informacionit dhe

t dhnave t mbledhura, dhe at jo vetm monitorimin e pajtueshmris por edhe
monitorimet e performancs.
Krijoj mekanizma koordinues dhe bashkpunues q do t sigurojn qasjen
koherente t planifikimit, zhvillimit t politikave, informimin e ndrsjell t
institucioneve dhe t palve t interesit, identifikimin e problemeve dhe ofrimin e
zgjidhjeve t prbashkta pr prmirsimin e sistemit t prokurimit.
Zhvilloj m tej rregulloret n lidhje me publikimin e dokumenteve prkatse te
PP (planeve t prokurimit, njoftimet e kontratave, kontratat, etj), si dhe t gjitha
dokumentet lidhur me ankesat deri n zgjidhjen e shtjes, p.sh. me vendim t
OSHP-s;
Por prve zgjerimit t lists s prokurimeve t prbashkta sht e nevojshme q
Agjencioni Qendror i Prokurimit n baza periodike t bj vlersimin e ndikimit n
buxhet t sistemit t prokurimit t centralizuar n autoritetet kontraktuese t
przgjedhura apo pr artikuj t przgjedhur.
Promovoj nj sistem t prokurimit publik t mbshtetur nga teknologjia e
informacionit elektronik.
Inkurajoj profesionistt e prokurimit t prdorin sa m shum qe t jet e mundur
prokurimin elektronik.

30
5.3.2. Ngritja e prgjegjshmris

Objektivi specifik 2. Prmirsimi i prgjegjsis, integritetit, llogaridhnies, kontrollit pr

zbatimin e politikave dhe legjislacionit n prokurim publik.

Fillimisht prgjegjshmria n Prokurim Publik sht e ndrlidhur shume me hartimin dhe

zbatimin e buxhetit, pasi q:

prqendrohet me shum n Buxhetin, duke siguruar t dhnat e shpenzimeve

pr formulimin e buxhetit
forcon kontrollin dhe auditimin e brendshm ku prokurimi mund t jet si nj
element ky i kontrollit t brendshm dhe i sistemeve t auditimit t
brendshm
prmirson menaxhimin e aseteve publike, duke u fokusuar n
prgjegjshmrin e kostos totale, duke prfshir mirmbajtjen dhe amortizimin
prfshin shtje t prokurimit n hartimin e buxhetit, duke integruar prgatitjen
e buxhetin kapital dhe ekzekutimin
nxit transparencn fiskale, pasi q nga transparenca e transaksioneve t
prokurimit, mund t prmirsoj performancn e prgjithshme fiskale dhe
lufton korrupsionin

N ann tjetr prokurimi n shum sistemit sht duke u integruar n procesin e prgjithshm
t menaxhimit t shpenzimeve publike. Termi "prokurim" nuk sht duke u prdorur dhe
zyrtart e prokurimit jan duke u quajtur "zyrtart e menaxhimit financiar". Duke prfshir n
do faz t procesit t prokurimit, prve zyrtarve t prokurimit edhe ekspertt financiar.
Prandaj nevojitet definimi i rolit, prgjegjsive t secilit si dhe procedurave standarde
operative pr t gjitha fazat e procesit t prokurimit.

Hapat q duhet ndrmarr

Pr t arritur kt objektiv, duhet t ndrmerren hapat si n vijim:

Avancoj procesin e planifikimit t prokurimit, duke e lidh at direkt me

planifikimin e buxhetit,
Prmirsoj rregullat e brendshme n Autoritete Kontraktuese, duke vn theksin
n rolet dhe prgjegjsit e njsive / npunsve civil t ndryshme dhe n t gjitha
nivelet e hierarkis s shrbimit civil (ministrat, kryetart e komunave,
menaxhert, etj)
Rishikimin e rregulloreve t puns s institucioneve qendrore t prokurimit Publik
(KRPP, AQP, OSHP).

31
 Mbikqyrjen m t theksuar dhe forcimin e masave t llogaridhnies ndaj
zyrtarve dhe operatorve ekonomik t paprgjegjshm ndaj zbatimit t
legjislacionit t prokurimit publik.
Vendosjen e sistemit t mbikqyrjes s vizitorve t jashtm n institucionet
qendrore t prokurimit publik.
Mbikqyrja e pranimit t dhuratave nga zyrtarve t prokurimit n institucionet
qendrore t prokurimit dhe autoritete kontraktuese.
Prezantoj procedurat e menaxhimit t prokurimit publik:
Prezantimi i planifikimit t prokurimit/
Specifikimi i objektivave te prokurimit pr organizatn
Matja e arritjeve te objektivave t prokurimit etj.

5.3.3. Zhvillimi i kapaciteteve profesionale dhe burimeve njerzore

Objektivi specifik 3. T trajnoj dhe t zhvilloj kuadro profesionale t prokurimit dhe nj

kapacitet t pajisur n sektorin e prokurimit publik pr tu prballuar me nj treg n rritje t
prokurimit dhe rolin e tij t pritur n zhvillimin ekonomik kombtar.

Hapat q duhet ndrmarr

Pr t arritur kt objektiv duhet ndrmarr masat si n vijim:

Vazhdoj dhe nxis prpjekjet pr t zhvilluar nj kuadr t prokurimit publik

profesional n vend prmes trajnimit dhe certifikimit t prbashkt t stafit.
Ngris kapacitetet e institucioneve qendrore t prokurimit prfshir KRPP, AQP,
OSHP.
Ofroj trajnimin specifik pr kategori t veanta dhe palt e interesuara.
Filloj me programet e trajnimit pr t ndrtuar kapacitetet tek zyrtart e tij t
prokurimit pr tu ballafaquar me krkesat e e-prokurimit.
Siguroj transformimin e fuqis s puns profesionale t Prokurimit Publik duke
br t mundur lvizjen e tij nga praktika aktuale rutinore n praktika strategjike t
prokurimit, dhe pr t promovuar prgjegjsin e qndrueshme t prokurimit
publik profesional dhe avancimin e tyre.
Siguroj zhvillimin e nj kuadri t specializuar t prokurimit n kuadr t sistemit
t karriers t shrbimit civil n vend.
Krijoj dhe menaxhoj nj skem t qndrueshme financiare pr zhvillimin e
karriers s prokurimit publik.
Krijoj nj rrjet t zyrtarve t prokurimit.

5.3.4. Harmonizimi i legjislacionit pr prokurimin me direktivat e BE-s

32
Objektivi specifik 4. T siguroj prputhshmrin e vazhdueshme me kornizn ligjor t BE-
s duke shfrytzuar prvojn dhe praktikat m t mira t shteteve antare t BE-s n
fushn e prokurimit publik.

Hapat q duhet ndrmarr

Pr t arritur objektivat e msiprme, Qeveria duhet t:

Filloj diskutimin pr rishikimin e LPP. Por pr t siguruar hartimin e nj ligji i cili

do t adresoj nevojat e sistemit t prokurimit si dhe zhvillimet e reja, organet
qendrore t prokurimit duhet t fillojn m analiza dhe shqyrtim t opsioneve dhe
politikave prmbajtjesore pr prokurimin publik.
Nn drejtimin dhe menaxhimin e KRPP-s, duhet t bhet analiz e cila konsiston
nga nj krahasim i plot n mes t LPP-s ekzistuese dhe krkesave e Direktivave
t reja t BE (Direktivat e reja 2014/24/EU (q zvendson direktivn
2004/18/EC), dhe 2014/25/EU (q zvendson direktivn 2004/17/EC).

5.3.5. Komunikimi me publikun

Objektivi specifik 5. Komunikimi dhe ngritja e vetdijes pr prokurimin publik ne Kosov

Nj plan i komunikimit pr shtjet e prokurimit duhet t hartohet mbi bazn e

prvojave t deritashme t komunikimit dhe ngritjes s vetdijes pr prokurimin
publik n Kosov, gjegjsisht zbatimit t planit pr ngritjen e vetdijes n prokurimin
publik. Komunikimi dhe ngritja e vetdijes pr prokurimin publik duhet t targetoj si
publikun e gjer, operatort ekonomik, ashtu edhe autoritetet kontraktuese, gjegjsisht
menaxhmentin e institucioneve dhe zyrtarve t cilt jan prgjegjs pr t menaxhuar
dhe zbatuar procedurat e prokurimit publik n autoritetet kontraktuese.

Gjat komunikimit me publikun duhet t prdoren t gjitha mjetet e komunikimit dhe

t ngritjes s vetdijes pr prokurimin publik t cilat do t elaborohen m planin e
komunikimit. Ato mund t prfshijn:

Promovimi i tryezave t rregullta dhe diskutimet me palt e interesit t

organizuara nga KRPP.
Prezantimi i komunikimit t rregullt me mediat dhe publikun e gjer duke
prfshir OE dhe qytetart.
Komunikimet elektronike prfshin portalet online, platformat digjitale,
email etj me zyrtart prgjegjs t zbatimit t legjislacionit prkats t
prokurimit dhe operatort ekonomik.
Segment i veant i komunikimit do t jet edhe ngritja e vetdijes dhe
informimit t autoriteteve prgjegjse pr menaxhimin e prokurimit publik

33
 dhe palve tjera pr prokurimin e gjelbr, prokurimin e qndrueshm publik
dhe at me prgjegjsi shoqrore.
Rritja e prqindjes s prokurimeve te cilat marrin n konsiderat aspektet
mjedisore;
Rritja e numrit t operatorve ekonomik te cilt kan nj sistem t
menaxhimit mjedisor dhe/ose prodhimi i produkteve ekologjikisht t
vrtetuara.

34
 6 STRUKTURAT E MONITORIMIT DHE RAPORTIMIT T ZBATIMIT T
STRATEGJIS

Zbatimi i Strategjis Kombtare t Prokurimit publik si korniz strategjike zhvillimore pr kt

fush n periudhn e ardhme afatmesme do t varet nga vullneti dhe prkushtimi i institucioneve
t nivelit qendror t prokurimit, por edhe i Qeveris pr t prkrahur reformat dhe zhvillimet e
reja n prokurim. Megjithat monitorimi, raportimi dhe vlersimi i vazhdueshm i progresit n
zbatimin e saj, si dhe evidentimi me koh i problemeve dhe sfidave kan rndsi kryesore n
suksesin e strategjis. N prgjithsi monitorimi dhe vlersimi i zbatimit t politikave
konsiderohet si sht segmenti m i dobt i sistemit t planifikimit strategjik n qeveri.
Menaxhimi, monitorimi dhe raportimi n nivel m t lart i zbatimit t strategjis Kombtare t
prokurimi publik do t bhet nga dy nivele institucionale:

1. Kshilli/Kshilli koordinues i prokurimit publik i udhhequr nga kryetari i KRPP-s dhe

n prbrje t AQP, OSSHP, IKAP dhe institucione tjera relevante prgjegjse pr zbatim
do t jet struktura e nivelit m t lart pr mbikqyrjen e zbatimit t Strategjis, shqyrtimin
e raporteve periodike, zgjidhjen e problemeve n nivel m t lart dhe rishikimin eventual
dhe periodik t strategjis dhe planit pr zbatimin e saj.

2. Kshilli pr monitorimin e strategjis Kombtare pr Prokurim Publik do t jet

struktura pr koordinimin, monitorimin dhe raportimin e zbatimit t strategjis n nivel
administrativ dhe nn mbikqyrjen e Kshillit Koordinues t prokurimit Publik. Kshilli do
t udhhiqe nga prfaqsues i KRPP-s (zyrtari i nivelit m t lart administrativ t KRPP-
s) dhe n prbrje do t ket prfaqsues t nivelit t profesional t AQP, OSHP-s, IKAP-
it, MF, etj. Kshilli do t koordinoj dhe raportoj pr progresin e zbatimit t strategjis n
baza tre mujore dhe vjetore tek Kshilli Koordinues i Prokurimit Publik.

35
 STRUKTURA E MONITORIMIT DHE RAPORTIMIT

KRPP
Nivel AQP KSHILLI I
udhheqs
OSHP PROKURIMIT PUBLIK

KRPP- Mbshtetje
Administrative
IKAP

KRPP
GRUPI PR
Nivel AQP KOORDINIM T
Profesional
OSHP STRATEGJIS S PP
IKAP

Strategjia Kombtare pr Prokurim Publik 2017 2021 n prbrjen e saj ka planin pr zbatim
2017-2018 i cili prbhet nga objektivat specifike, aktivitetet, institucionet prgjegjse pr
zbatim, koston financiare t zbatimit etj.

Plani i zbatimit t strategjis do t rishikohet dhe freskohet n baza dy vjeare n kuadr t

kornizs strategjike q prcakton Strategjia.

36
 7 NDIKIMI FINANCIAR DHE BURIMET E FINANCIMIT T STRATEGJIS

Prcaktimi i vlersimit t ndikimit financiar t Planit t Veprimit t Strategjis u realizua

nprmjet procesit t vlersimit t kostos potenciale t nevojshme, pr zbatimin e aktiviteteve
nga secili institucion i cili ka prgjegjsin kryesore n realizimin e aktiviteteve t parashikuara.

Vlersimi i ndikimit financiar pr zbatimin e

strategjis Kombtare pr Prokurimin Publik
mbulon vetm dy vitet e para dmth 2017 dhe vitin
2018 pasi q zbrthimi i saj n plan t veprimit
sht br vetm pr kto dy vite. Kjo sht
gjithashtu n pajtim me rregullativn ligjore pr
hartimin dhe kostimin e dokumenteve strategjike.
N total fondet e nevojshme t vlersuara pr
zbatimin e veprimeve t SKPP gjat periudhs
kohore prej 2017 - 2018 parashikohet t jet n
Figure 1 nivelin rreth 767,936.00 euro. Nga figura 1.
shihet q gjat vitit 2017 zbatimi i strategjis do t
ket koston prej 590,687,00 (ose 77%), gjat vitit 2018 strategjia do t ket koston prej
177,213,00 euro (ose 23%),
B O S H L L EKU B U XH ETO R
N D A R JA S I PA S B U RI MI T T E F I N AN C IMI T
250,000

400,000
352,914
350,000 330,914 199,748
200,000

300,000
152,748
250,000 150,000

200,000
100,000
150,000
100,000
50,526 50,000
50,000
-
-
BK ekzistues BE boshlleku 2017 2018

Prqendrimi m i madh i kostos vrehet qart se do t jet gjat vitit 2017. Kostoja e lart gjat
vitit 2017 n krahasim me vitet vijuese konsiston n finalizimin dhe vnien n prdorim t
platforms s prokurimit elektronik por edhe hartimit t akteve nnligjore t ligjit t
amandamentuar t prokurimit publik, fillimi i hartimi t ligjit t ri t prokurimit Publik dhe
zhvillimi i moduleve t trajnimeve si dhe vet mbajtja e trajnimeve pr zyrtart e prokurimit
publik dhe palt e interesit.

37
Nga figura 2. shihet se 50.526,00 euro do t mbulohen nga buxheti i shtetit, 330,914,00 euro nga
Komisioni Evropian pr mbshtetje pr prokurimin publik ndrsa burimi buxhetor nuk sht
prcaktuar ende pr 352,914,00 euro. Si shihet n figur pjesa m e madhe e boshllkut
buxhetor i bie n vitin 2017 n shumn 199,748.00 euro, ndrsa viti 2018 nuk ka mbules pr
152748,00 euro.

Sipas vlersimit, nj numr i aktiviteteve q shrbejn pr zbatimin e strategjis do t zbatohet

nga ana e institucioneve qendrore t Prokurimit publik dhe prbn pjes prbrse t aktiviteteve
t tyre. Prandaj, vlersimi i impaktit financiar t ktyre aktiviteteve nuk sht e nevojshme.

38
 ANEKSI 1. KRAHASIMET NDRKOMBTARE T STRATEGJIVE DHE PRAKTIKAVE
T PROKURIMIT PUBLIK

Prokurimi publike duket se ndrkombtarisht sht duke lvizur ne drejtim te nj roli t politiks,
duke u fokusuar m pak n prokurimin transaksionare. Kjo po mundson prqasjen e strategjis
se prokurimit me politikn e qeveris, angazhimin e prokurimet n mnyr efektive ne nj lev te
reforms ekonomike, teknologjike ose shoqrore. N kt kapitull jan paraqitur shkurtimisht
disa rezultate te nj hulumtimi ndrkombtar mbi prokurimin publik n dy pjes duke shqyrtuar
dshmin e aspiratave pr prdorim te prokurimin publik, si nj lev e reforms s qeverisjes,
dhe t prdorimit t saj aktual.

Aspiratat pr t prdorur prokurimin publik, si nj lev t reforms s

qeveris
Temat e zakonshme qe dalin rreth parimeve mbi t cilat duhet t bazohet prokurimi n t gjitha
vendet e studiuara, p.sh.

N sistemin gjerman sht br nj dallim midis efikasitetit dhe formaliteteve qe lidhen

me shtjet e natyrshme konfliktuale n t gjitha parimet e shprehura.
N Belgjik sht paraqitur nj preferenc e natyrshme pr t ruajtur gjendjen e tanishme
t sistemit t prokurimit, megjithat kjo strategji e shmangies s rreziqeve sht nn
krcnim nga nj iniciativ e reforms se fundit- Koperniku i cili i jep autonomi dhe liri
m t madhe krerve t Administrats Publike mbi mnyrn e arritjes se qllimeve te
prcaktuara nga sistemi politik.
N Mbretrin e Bashkuar nj ndryshim dramatik kishte ndodhur n Sistemin
Shndetsor Kombtar (NHS), pasi qe qeveria qendrore kishte prcaktuar kufijt midis
sektorit publik dhe privat duke reaguar n kt mnyr pr problemet e mungess s
investimeve dhe kapaciteteve n NHS ne vend te vshtirsive n sistemin e prokurimit.
Ndikimi mbi rolin e prokurimit ishte i rndsishm, pasi qe objektiva e blerjes me mim
me te lire ishte ndryshuar ne objektiva pr t prmirsuar menaxhimin e tregjeve, dhe
menaxhimin e marrdhnieve strategjike me organe t ndryshme duke prfshir
Partneritetin Publiko Private dhe komisionimeve.
N SHBA personeli i prokurimit gjithnj prballet me sfida t reja pr t krijuar rezultate
n vend t menaxhimit te procesit te tenderit.
N Kanada duket se njsit publike me disa burime (p.sh. institutet arsimore) ishin duke
dublifikuar prpjekjet dhe duke humbur burimet t cilat nuk mund ti prballonin.
Megjithat, sht e qart se nj shkall e caktuar e pavarsis u konsiderua me rndsi
jetike nga do institucion.

39
 N Afrikn e Jugut ne hasim ne katr shtylla te sistemit t prokurimit publik: "Vlera pr
paran; Konkurrenc t hapur dhe efektive; Etika dhe marrveshje te drejta;
Llogaridhnia dhe raportimi ", dhe me politiken e pest politik "kapitali ".
N Singapor gjejm tre parime kryesore, t cilat formsojn strategjin e prokurimit:
drejtsi; vlera pr paran dhe ndershmria.
N Australi sht vendosur theks i veante n parimet - nnt parime - por n t njjtn
koh nj Komision Vlersimi n parlamentin kombtar sht i prkushtuar pr
shkurtimin e shpenzimeve, duke sugjeruar se sistemi nuk sht i besueshm qe t vete
menaxhohet.
N prgjithsi rastet zbuluan m shum ngjashmri t parimeve t prokurimit publik se dallime.
N kushtet e politikave proaktive t furnizimit, mungesa e informacionit t duhur pr iniciativat e
politikave u zbulua n shumicn e vendeve. E-prokurimit sht paraqitur si nj shtyts i
rndsishm i promovimit t qasjes se NVM n tregun e Qeveris. Megjithat shum pak entitete
kan informacion t mir t menaxhimit n lidhje me profilet e tyre t prokurimit si baz pr
zhvillim t rastit t biznesit pr prokurimi elektronik ose pr prokurimin me prgjegjsi sociale.
Pr t arritur strategjin e nxitjes se pjesmarrjes s NVM n kontratat publike, duket se sht nj
parakusht analiza dhe njohja e zinxhirit te furnizuesit.

N shum vende ekziston nj mbshtetje pr industrin vendase n Sistemin e Prokurimit Publik,

por shembulli m ekstrem i mbshtetjes se zhvillimit ekonomik prmes prokurimit mund t
gjendet n rastin e Kombeve t Bashkuara. N KB, ndikimi maksimal i zhvillimit nga fondet do
t mund t arrihej duke prokuruar n nivel lokal apo rajonal. Funksioni i prokurimit ather ishte
n gjendje qe t bhej nj mekanizm ndihms i zhvillimit, sepse siguroi investime institucionale
n bizneset lokale apo rajonale duke kontraktuar me ta.

Npr vende t ndryshme sht vrtetuar se shum prej tyre aspirojn qe te prdorin prokurimin
publik si nj lev te ndryshimit prtej thjesht kursimit t parave publike. N disa raste ne gjejm
nj rol m pak aktiv qendror pr prokurimin publik s bashku me nj aspirat pr t mbshtetur
objektivat m t gjera qeveritare. UK NHS, Australia dhe Kanadaja qe te gjitha aspirojn t
prdorin prokurimin publik n kt mnyr mbshtets. Disa vende, si Singapori, aspirojn pr t
nxitur efikasitetin e kostos. Dy vendet t cilt m s shumti jan t fiksuara n rregulla dhe
pajtueshmrin rregullative jan Belgjika dhe Gjermania; ato aspirojn m fuqishm drejt
pajtueshmris se rregullave se ne do objektiv tjetr pr prokurimin publik.

Dshmia e prdorimit t prokurimit publik si nj lev e reforms s qeverisjes

N SHBA objektivi i 21% t shpenzimeve t Qeveris Federale pr t kontraktuar pr NVM

sht tejkaluar n mnyr impresionuese, n fakt duke arritur n 23% n vitin 2012. N t njjtn
koh n SHBA blerja e entiteteve ka angazhuar plotsisht publikun duke ekspozuar praktikat e
tyre pr shqyrtim dhe debat publik.

40
N NHS angleze, diskutimet prqendrohen n ndikimin e shpenzimeve" n vend t obligimeve.
N nj rrjet t madh dhe kompleks si NHS, dshmia e ndikimit ndryshon n organizata t
ndryshme.

Kur efikasiteti i kostos dhe rregulli i pajtueshmris sht vn n qendr, vendet e kan pasur
m t leht pr t arritur aspiratat e tyre dhe pr t treguar at arritje. Efikasiteti i hapur dhe
objektivat e kursimeve ishin relativisht t lehta pr t punuar tutje dhe pr t vrtetuar se ato jan
arritur. Rregulla e pajtueshmris sht arritur n Belgjik, pasi q pothuajse t gjith
praktikuesit e prokurimit publik kan qen avokat t kualifikuar.
Npr vende t ndryshme jan identifikuar prioritetet e mposhtme:

Prioritetet e rangut t lart:

o Llogaridhnia
o Konkurrenca
o Transparenca
o Vlera e paras
o Efikasiteti
o Pajtueshmria ligjore
o Efektiviteti i kostos
o Edukimi i personelit t prokurimit publik
Prioritetet e rangut t ult:
o Objektivat m t gjera t qeverisjes.
o Prfshirja sociale.
o Prokurimi i gjelbr.
o Qndrueshmria.
o Sigurimi i furnizuesit me mundsi t barabarta.
o Duke prdorur prokurimin pr t nxitur risi.
o shtjet etike
shtjet e mposhtme shfaqen n pothuajse t gjitha vendet:

Prokurimi publik duhet t jet me i guximshm dhe m proaktiv.

Prokurimet publike duhet t jen inovative.
Prokurimi publik ka nj reputacion pr t thn 'jo' dhe duhet t marr n konsiderat
"artin e mundsis '
Agjendat me t cilat prballen praktikuesit e prokurimit publik po ndryshojn nga dita n
dit
Nuk sht gjithmon e qart se kujt i raportojn praktikuesit e prokurimit
shtjet e njerzve jan t rndsishme dhe ka nj munges ndrkombtare t
praktikuesve t prokurimit publik, t kualifikuar, inteligjent, dhe me prvoj

41
 Afat shkurt prball afat gjat - ka shum menaxhim afatshkurtr t krizs n praktik
Ekziston nevoja pr t krkuar nga qeverisja objektiva m t qarta dhe pr t qartsuar
objektivat kontradiktore
T gjitha sistemet e prokurimit publik shfaqin besnikri t ndar dhe objektiva
kontradiktore t grupeve t interesit
Si prfundim mund t argumentohet se pavarsisht mungess se msimit ndrkombtar n fushn
e prokurimit publik, ka shum ngjashmri t aspiratave, politikave, strategjive dhe proceseve
npr vende t ndryshme.

Drejtuesit kryesor t strategjis s prokurimit jan t lidhur, dhe ofrojn mbshtetje t

politikave t qeveris pr shtje t tilla si reforma sociale.
Disa shtje t rndsishme lindin nga mundsia e sigurimit t teknologjis n formn e
e-prokurimit.
Funksioni i prokurimit publik sht jashtzakonisht kompleks si nj sistem me shum-
nivele q lidh politikn e qeveris, politikat e prokurimit, dhe praktikn n tregun e
furnizimit.
Ashtu si mund t lvizin qeverit nga nj regjim kontrollues n nj shtet lehtsues,
gjithashtu mund t lviz prokurimi publik nga nj funksion i rregullt i pajtueshmris pr
nj kosto m t ult, n funksion efikasiteti, n nj mbshtets lehtsues t objektivave
m t gjera t qeveris, n nj drgues t objektivave t gjera t qeveris.

42