K nng son gio n v vit mc tiu cho bi hc

Th t, 23 Thng 11 2011 03:01

Vit bi Ths. Nguyn Th Tn Ph trng khoa Nng Lm

Mt trong nhng hot ng chuyn mn quan trng hin nay ca trng Cao ng
Cng ng Lo Cai l xy dng khung chng trnh o to cho cc m ngnh, chng trnh
chi tit mn hc, bin son gio trnh, bi ging, ti liu hc tp v gio n ging dy ca gio
vin. Trong thng 7 va qua, ti cng mt s ng nghip c dp tham d kha tp hunK
nng bin son gio trnh, bi ging, ti liu hc tp, gio n. Qua y ti mun trao i vi
bn c nhng kinh nghim hnh thnh k nng son gio n ca gio vin.

Hin nay, 4 tr ct ca gio dc Vit Nam v th gii trong th k 21 l mc tiu pht

trin l:Hc bit; hc lm; hc t khng nh v hc cng chung sng.
Theo quan im hot ng: Dy hc l mt qu trnh iu khin hot ng hc tp ca hc
sinh nhm thc hin cc mc tiu dy hc. Xut pht t ni dung bi hc ta cn pht hin
nhng hot ng lin h vi ni dung , ri cn c vo mc tiu bi hc m chn ra mt s
hot ng cho hc sinh thc hin nhm pht hin nhng kin thc mi. Cc hot ng nghin
cu ny u cn cho mt bi son 1 tit ln lp.

Bi son l k hoch ca gio vin dy tng tit hc, n th hin mt cch sinh ng
mi lin h hu c gia mc tiu, ni dung, phng php v iu kin hc tp. V vy
nng cao cht lng o to dy hc cho gio vin, cn hnh thnh k nng son bi cho h.
K nng son bi gm nhiu k nng b phn, c mi quan h mt thit vi nhau bao gm:

- K nng xc nh mc tiu bi dy.

- K nng xc nh loi bi dy, ni dung v cu trc bi.

- K nng xc nh ngun gc thng tin phc v cho hot ng dy hc(ti liu tham kho).

- K nng xc nh chin lc hot ng dy hc cho ph hp(phng php dy hc).

1. Xc nh loi bi dy, ni dung v cu trc bi dy.

1.1.Cc lnh vc hc tp.

C 3 lnh vc hc tp chnh l: Kin thc, k nng, thi .

+Kin thc:L thng tin c cha trong no. Cc thng tin ny c th bao gm: S kin
thc t; khi nim; nguyn l; quy trnh; qu trnh; cu trc,...

+K nng: L:"Hot ng quan st c v nhng phn ng m mt ngi thc hin nhm

t c mc ch".

+Thi : L cm nhn ca con ngi v ng x ca h i vi mt cng vic, nhng thi

biu hin c th c tnh cht c nhn(thi quen) hoc hnh vi lin c nhn. C 2 loi thi :
Thi khng quan st c v thi quan st c

1.2. Nhn dng cc bi dy.

 Nhn dng ng cc loi bi dy cho php ngi gio vin c kh nng la chn ng
cc phng php v k thut dy hc chuyn bit v thch hp trong tng tnh hung dy hc
c th.

Da theo cc lnh vc hc tp, c cc loi bi dy sau:

- Bi dy l thuyt hoc kin thc: Bao gm cc bi:

S kin thc t, khi nim, nguyn l, quy trnh, qu trnh;

- Bi dy thc hnh hoc dy k nng;

- Bi dy thi ;

+Dy cc thi khng quan st c: Cm nhn, gi tr, lng tin, ng c.

+Dy cc thi quan st c: Hnh vi c nhn, ngoi hnh, thi quen, phong cch,
cch c x.

1.3. Bin son gio n, bi ging l thuyt:

1.3.1. Cu trc mt bi dy l thuyt.

Mt bi dy l thuyt v c bi dy thc hnh, bi dy tch hp u thng c cu trc ba

phn nh sau:

Phn m bi:

Ta c th s dng cc ch vit tt G-L-O-S-S theo ting Anh d nh nhng yu cu

chnh i vi phn m bi.

G(Get attention) lm cho HS, SV quan tm, ch v tham gia:

Nu ln mt s kin bt thng lin quan n ch bi dy.

- a ra mt vi con s thng k;

- Chiu mt hnh y kch tnh trn phim trong OHP;

- Hi mt cu hi,....

L(Link with experiences) gn vi nhng g m HS, SV kinh qua, cc HS, SV c th:

- Trc y hc nhng ni dung, ch ny ri;

- C kin thc v cc k nng thch hp m h thu c qua kinh nghim ca bn thn.

O (Outcomes) Cc kt qu ca bi dy:

Phn m bi phi lm cho HS, SV bit r rng:

- H s lm g trong tin trnh bi dy;

- H s lm c hay bit c iu g mi sau khi kt thc bi dy.

S (Structure) cu trc ca bi dy:

HS, SV mun bit v cc hot ng hay cng vic v trnh t h phi thc hin chng trong
sut bi dy h c th t chun b v mt tinh thn.

S (Stimulation) kch thch ng c hc tp:

M t xem ni dung ny c th gip gii quyt mt vn thc tin nh th no;

- Lin h ch ny vi cc lnh vc, ch khc;

- Ph v tng bng;

- Khi qut xem ni dung ny quan trng th no i vi vic thc thi cng vic;

- S dng cc bi vui, ch thc y cc k nng nghe, nh, hiu,...

Phn thn bi:

y l phn chnh vi phn ln cc hot ng ca bi dy c GV v HS, SV thc hin.

Thng c hai loi bi dy khc nhau c bn l:

- Cc bi dy thc hnh hay cn c gi l cc bi hc k nng.

- Cc bi dy l thuyt hay cn c gi l cc bi hc thng tin.

Mi loi bi dy trn c cu trc khc nhau ch yu l phn thn bi.

Phn kt lun:

- Tm tt li ni dung;

- Nu bt cc im chnh;

- C ng ni dung di dng d ghi nh c;

- Mi HS, SV nu quan im;

- Cho php v to iu kin c kin phn hi hai chiu;

- Cho bit nhng im thnh cng ca HS, SV;

- Gi gn vi cc bi dy sau.

1.3.2. Bin son gio n, bi ging thc hnh:

* Cung cp thng tin v cc kin thc cn thit v k nng: Gio vin cung cp nhng thng
tin c lin quan ngi hc hiu r v v tr, vai tr v s cn thit phi hc k nng.

* Cc hot ng thc hnh cho mt k nng:

 - Trnh din k nng cho n khi HS nm r k nng ;

- Cho HS thc hnh tng bc cho n khi h thc hin ng quy trnh ;

- Cho HS thc hnh c hng dn cho n khi h thc hin an ton ;

- Cho HS thc hnh c lp cho ti khi h thnh tho.

* nh k sau khi dy xong mt k nng, cn:

- B tr thc hnh nh k vi tng k nng cho n khi hc sinh thc hin k nng nh
mt thi quen;

- B tr cc bi tp tng hp d n hoc gii quyt vn trong c s dng nhiu k nng

cho n khi hc sinh t tin.

2. Vit mc tiu thc hin cho bi dy.

i mi phng php dy hc theo hng tch cc ho ngi hc, i hi u tin i vi

ngi gio vin l thay i nhn thc v thay i cch vit mc tiu bi dy.

Khi nim v mc tiu bi dy (Mc ch khc mc tiu ch no?).

- Mc tiu bi dy l tuyn b v nhng g hc sinh phi hiu r, phi nm vng, phi

lm c sau bi dy. Mc tiu dy hc cn c vit di gc ngi c nhn mnh
kt qu cui cng ca bi dy l pha cc hc sinh ch khng phi pha gio vin. Mc
tiu thc hin l mt li pht biu m t kt qu thc hin d nh ca hc sinh vo cui
bui dy.(Robert F. Mager, 1994)

- Mc ch v Yu cu ca bi dy thng thng chng ta hiu:"Mc ch" l iu

m ngi gio vin mong mun v kt qu khi qut ca bi dy i vi hc sinh. CnYu
cu l iu mong mun hc sinh phi t c trong qu trnh dy cho ti khi kt thc bi
hc mt cch c th, quan st v o lng nh gi c. Vit ng cMc ch v Yu
cu bi dy tht khng d dng cht no. Hin nay phn ln cc gio n chuyn sang vit
mc tiu: Kin thc, k nng, thi l ci m hc vin phi t c sau khi kt thc bi
hc.

Cch vit mc tiu bi dy l thuyt.

vit c mc tiu bi dy l thuyt chng ta cn nm vng nhng mc khc

nhau ca vic nm vng kin thc. Mt phn loi mc tiu gio dc ph bin c nhiu
ngi s dng l 6 mc v kin thc do B. J. Bloom(Cognitive Knowledge) xut
nh sau:

Trnh nh ngha S thc hin nh gi

1. Bit - Nhn li c s kin. V d: C th nhc li c nh lut m.
- Nhn bit c s vt. S thc hin: Nhc li, nh ngha ghi
chp li, lit k, nh li, gi tn,...
2. Thng hiu Trnh by c ni dung cc s V d: Cho U v I c th lm c R.
kin, tnh cht c trng ca s S thc hin: M t, gii thch, din t,
vt. bo co, sp xp, tnh ton...
 Trnh nh ngha S thc hin nh gi
3. Vn dng - Vn dng mt kin thc hiu V d: Vn dng nh lut Jun-Lenz
mt kin thc khc phc tp hn. hiu nguyn l lm vic ca ng c in.
- Vn dng trng hp chung vo S thc hin : Th hin, ng dng, trnh
trng hp ring. din, minh ho, b tr...
4. Phn tch Vn dng cc nguyn l tm V d: Phn tch mch in ca mt my
hiu, nhn thc cc s kin, s thu thanh.
vic, trng hp ring. S thc hin: Phn tch, phn ho, phn
loi, nh gi, so snh, tnh ton...
5. Tng hp Vn dng cc nguyn l vo cc V d: Tng hp cc s liu vit mt
trng hp ring l trnh by 1 bo co hoc thit k mt s ...
kt lun chung hoc 1 gii php S thc hin: Son tho, tng kt, lp k
mi. hoch, thit k, b tr, thit lp...
6. nh gi Vn dng cc nguyn l phn V d: nh gi mt phng n thit k,
tch, tm hiu v so snh mt gii mt k hoch, mt kt cu my...
php( kt cu, quy trnh...) vi cc S thc hin: nh gi, xp hng, so snh,
gii php khc bit. chn la, nh gi, cho im.

Mc tiu bi dy l thuyt phi vit di gc ngi hc v bt u bng mt ng

t hnh ng tng ng vi cc cp nm vng kin thc v c b ng lm r ngha cho
ng t .

V d: Khi dy bi l thuytin tr nm trong munLinh kin in t ca ngh

Sa cha in t dn dng. Mc tiu bi dy cp thp theo B.J. Bloom c th c
vit nh sau:

- Kin thc: Trnh by c tn v loi ca tt c cc in tr khc nhau c trong mt s

mch in bt k, sai s cho php khng qu 1%.

- K nng: c c ng tr s ca bt k linh kin in tr no c ch th tr bng bng

vch mu trong thi gian khng qu 30 giy.

- Thi : Tn trng cc thng s k thut theo qui nh.

Cch vit mc tiu cho bi dy thc hnh:

vit c mc tiu bi dy thc hnh chng ta cn nm vng nhng mc khc

nhau ca vic hnh thnh k nng. Theo Harrow c 5 mc hnh thnh k nng
(Psychomotor):

Trnh nh ngha S thc hin nh gi

1. Bt chc Quan st v lm rp Lm theo c.
khun c. V d: Tho lp c qut my theo s hng dn
ca thy gio hoc sch.
2. Lm c Bit cch lm v t lm Hon thnh c cng vic nhng vi sai st nh,
c. chun thp.
V d: Li c xe nhng cha thnh tho, cn cn
thy ngi km.
3. Chnh xc Thc hin mt cch Hon thnh c cng vic khng c sai st, t
chnh xc chun quy nh.
 V d: Li c xe i mt mnh.
4. Phi hp Thc hin mt cch Hon thnh c cng vic t chun
chnh xc cng vic v cV d: My mt ci o t chun cht lng qui
phn sng to. nh v vt nng sut do hp l ho thao tc.
5. Thun thc Thc hin cng vic Hon thnh cng vic mt cch thun thc t vt
chnh xc vi tc cao, chun.
thun thc. V d: Phanh t kp thi khi gp chng ngi t
xut.

Mt mc tiu bi da thc hnh cng gm: Kin thc, k nng, thi . Mc tiu k
nng thng bao gm y 3 cu phn l: iu kin, S thc hin, Tiu chun nh
gi.

Cc mc v thi (Attitudes):

Mc nh ngha S thc hin nh gi

1. Tip nhn Lng nghe. V d: Lng nghe v an ton in.
2. p ng Lng nghe v c phn ng hiu r; V d: Chp hnh v quy nh an ton
chp hnh. in.
3. nh gi Lng nghe v c phn ng vi quan V d: Lng nghe ging v an ton
tha nhn im ca mnh. in v tha nhn bo v an ton lao
ng l cn thit.
4. T chc thc a ra cc quan im v chnh mnh. V d: Cng nhn cc tnh hung v
hin an ton in v cam kt thc hin.
5. c trng Thc hin tt cc c trng thc t V d: Thng xuyn c thc thc
ho vi hon cnh ca chnh mnh mt hin trong iu kin thc t mt cch
cch t gic. ng n.