Professional Documents
Culture Documents
ki = 0, k = 1, ..., n.
i=1
iui = ivi = 0.
i=1
i=1
2. Dng chnh tc
Bi 2.1 Cho ma trn:
2 1 0
A = 1 2 1
0 1 2
2
1 2
A=
.
1 1
x
1
Ax =
1
1
1
x
1
1
1
1
x
1
1
1
.
1
x
3
1 1
4 2 .
A= 2
1 1 1
0
0
A=
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
.
0
0
0 0 0
X 3 = 1 0 0
2 3 0
3 5
0
2X 5 + X = 5 1 9
0 9 0
0 1
6
4
X + 2X + 10X =
1 0
3 4 0
X 4 = 0 3 0 .
0 0 3
Bi 2.10 Cho x l s thc dng. Hi c tn ti hay khng mt ma trn vung
thc cp 2 sao cho
1
0
2004
A
=
.
0 1 x
1
1, 00001
1
1, 00001
1
1.00001 .
1
1, 00001
1
c mt gi tr ring dng v mt gi tr ring m.
4
0
1
0
0 a
0 b .
1 c
a b
A=
c d
ck (A k E)1 = E.
i=1
4. Hng v nh thc
Bi 4.1 Cho A l ma trn vung thc cp n v At l ma trn chuyn v ca n.
Chng minh rng At A v A cng hng.
Bi 4.2 Gi s P v Q l cc ma trn vung cp n tha mn cc iu kin sau:
P2 = P, Q2 = Q v I (P + Q) kh nghch. Chng minh rng P v Q c hng
bng nhau.
Bi 4.3 Cho
a1 b1 0 0
b1 a2 b2 0
0 b2 a3 b3
T = .. ..
.. ..
. .
. .
0 0 0 0
0 0 0 0
...
...
...
0
0
0
..
.
...
. . . an1
. . . bn1
0
0
0
..
.
bn1
an
ai j = m,
i = 1, 2, . . . , n.
j=1
1 a0 a20 . . . an0
1 a1 a2 . . . an
1
1
A = .. .. ..
.. ,
. . . ... .
1 an a2n . . . ann
vi ai l cc s phc.
a) Chng minh rng A kh nghch khi v ch khi cc ai i mt khc nhau.
b) Nu cc ai i mt khc nhau v b1 , b2 , . . . , bn l cc s phc ty .
Chng minh rng tn ti duy nht a thc f bc n vi h s phc sao cho
f (ai ) = bi , i = 1, 2, . . . , n.
Bi 4.6 Cho v d mt hm lin tc f : R R3 vi tnh cht l f (v1 ), f (v2 ), f (v3 )
lp thnh mt c s ca R3 , trong v1 , v2 , v3 l cc s thc phn bit.
Bi 4.7 Cho f1 , f2 , . . . , fn l cc hm nhn cc gi tr thc lin tc trn [a, b].
Chng minh rng { f1 , f2 , . . . , fn } ph thuc tuyn tnh khi v ch khi
R
b
det a fi (x) f j (x)dx = 0.
Bi 4.8 K hiu M22 l khng gian cc ma trn vung thc cp 2. Cho
1 2
2 1
A=
,
B=
.
1 3
0 4
Xt php bin i tuyn tnh L : M22 M22 xc nh bi L(X) = AXB. Hy
tnh vt v nh thc ca L.
Bi 4.9 K hiu M33 l khng gian cc ma trn vung thc cp 3. Cho
1 0 0
A = 0 2 0
0 0 1
1
Xt php bin i tuyn tnh L : M33 M33 xc nh bi L(X) = (AX +
2
XA). Hy tnh nh thc ca L.
Bi 4.10 K hiu M33 l khng gian cc ma trn vung thc cp 3. Gi s
A M33 , det A = 32 v a thc ti tiu ca A l ( 4)( 2). Xt nh x
tuyn tnh: LA : M33 M33 xc inh bi LA (X) = AX. Hy tnh vt ca LA .
7
Cc thi Olympic
Bi 1: Cho
2 1 0
0 ... 0
0
0
1 2 1 0 . . . 0
0
0
0 1 2 1 . . . 0
0
0
0
0 1 2 . . . 0
0
0
A = ..
..
..
..
..
..
..
.
.
.
. ... .
.
.
0
0
0
0 . . . 2 1 0
0
0
0
0 . . . 1 2 1
0
0
0
0 . . . 0 1 2
A=
3
2
12
1
2
1
2
.
Hy tnh A100 v A7 .
Bi 5: Cho A l ma trn vung cp 2. Chng minh rng Ak = 0 khi v ch khi
A2 = 0.
Bi 6: K hiu M33 lkhng gian cc
A= 0
0
0 0
2 0 ,
0 1
9
|At A| a2ik .
k=1 i=1
bi tp i s i cng
Bi 1 Cho R l mt vnh c n v 1. Gi s rng A1 , A2 , . . . , An l cc Ideal tri
L L L
ca R sao cho R = A1 A2 An (xem nh mt nhm cng). Chng minh
rng tn ti cc phn t ui Ai sao cho vi mi ai Ai , ai ui Ai v ai u j = 0
nu i 6= j.
Bi 2 Chng t rng nhm G ng cu vi nhm con (nhm cng) cc s hu
t nu v ch nu G m c v mi tp con hu hn ca G u cha trong
mt nhm con xyclic v hn ca G.
10
Li gii
a 1 ... 0
.. ..
. .
.
Ai =
0
a 1
0
0 a
Khi Ai giao hon vi
b1 b2 . . . bk
... ...
Bi =
.
0
b1 b2
0
0 b1
Do A giao hon vi
B=
B1
...
.
Br
11
a r M1
0
0
r M 2 M3 M4
br
0
0
M5
trong s phn t khc 0 nhiu nht l (a r)2 + rn + (b r)2 = a2 + b2 +
n2 (a + b)n. Vy dim S = a2 + b2 + n2 (a + b)n.
Bi 1.4 Gi s rng c:
a0 x + a1 T x + + ak T k x + + am1 T m1 x = 0.
Tc ng T m1 vo hai v ta c: a0 T m1 x = 0, suy ra a0 = 0. Bng quy np ta
c ak = 0, k = 0, m 1 suy ra iu phi chng minh
Bi 1.5 Gi P l ma trn chuyn t (ai ) sang (bi ). Khi I + 2P l ma trn
chuyn t (ai ) sang (ai + 2bi ). Ta c l gi tr ring ca I + 2P khi v ch khi
1
( 1) l gi tr ring ca P. Do (ai ) v (bi ) l cc c s trc chun nn P l
2
ma trn trc giao v cc gi tr ring ca P l 1, suy ra cc gi tr ring ca
I + 2P l 3, 1. Do 0 khng phi l gi tr ring ca I + 2P nn I + 2P kh
nghch v (ai + 2bi ) l c s. Hn na det P = (1) 1 vi , l bi ca cc
gi tr ring 1, 1 ca P. Do det(I + 2P) = (1) 3 . V det p > 0 nn l
s chn. Vy det(I + 2P) > 0, hay (ai ) v (ai + 2bi ) cng hng vi nhau.
Bi 1.6 a) Xt nh x tuyn tnh hn ch ca ln L ta c:
|L : L L,
ker |L = ker L. Do : dim (L) + dim(ker L) = dim L.
b) Suy ra t a) vi ch rng dim(ker L) dim ker .
12
c) t L = 1 Z v ch rng: L Z. T cu b) ta c: dim 1 Z
dim (1 Z) + dim ker dim Z + dim ker .
Mt khc: ker L nn t a) ta c:
dim (L) + dim ker = dim L (1).
Ta cng c: (L) = Z (V ) nn
dim (L) = dim(Z (V ))
= dim Z + dim (V ) dim(Z + (V ))
dim Z + dim (V ) dimW
= dim Z dim ker . (2)
T (1) v (2) ta c iu phi chng minh.
Bi 1.7 a) t L = Im v p dng bi tp 1.6.a ta c:
dim (L) + dim(ker L) = dim L
hay
dim Im(.) + dim(ker L) = dimV dim ker
dim ker + dim(ker L) = dimV dim Im(.) = dim ker(..
b) Suy ra t cu a) vi ch rng: ker L ker
c) Suy ra t lp lun chng minh ca cu a).
d) Suy ra t cu c) vi ch rng: ker Im ker .
Bi 1.8 S dng bi tp 1.7 cu c) ta c:
rank(PQR) = rank(PQ) dim(ker(PQ) Im R)
rank(QR) = rank Q dim(ker Q Im R)
Suy ra:
rank(PQ) + rank(QR) = rank(PQR) + rank Q + dim(ker Q Im R)
dim(ker(PQ) Im R)
rank(PQR) + rank Q
Bi 1.9 Xt nh x tuyn tnh: F : V /T 1 X W /X c cho bi: F(x) = T (x).
Khi F l n nh. Tht vy, nu F(y) = 0 th T (y) X do y T 1 X hay
y = 0. T suy ra:
dim(V /T 1 X ) dim(W /X )
13
hay
dimV dim T 1 X dimW dim X.
Vy
dim T 1 X dimV dimW + dim X.
2. Dng chnh tc
Bi 2.2 Do A c n gi tr ring phn bit nn A cho ha c, tc l tn ti ma
trn C kh nghch sao cho C1 AC = P l ma trn cho. Khi , ma trn B giao
hon c vi A khi v ch khi ma trn Q = C1 BC giao hon c vi P. Gi
s:
1 0 0
0 2 0
P=
0 0 n
trong i l cc gi tr thc khc nhau tng i mt. Bng cch th trc tip
ta c: Q giao hon c vi P khi v ch khi Q c dng:
1 0 0
0 2 0
Q=
0 0 n
trong i l cc gi tr thc no . By gi ta cn tm cc s thc 0 , 1 , ..., n1
sao cho
Q = 0 I + 1 P + + n1 Pn1
iu ny thc hin c nh vic gii h phng trnh tuyn tnh:
x0 + 1 x1 + + n1
1 xn1 = 1
x + x + + n1 x
0
2 1
n1 = 2
2
x0 + n x1 + + n1
n xn1 = n
T ta suy ra:
B = 0 I + 1 A + + n1 An1
14
(pcm).
Bi 2.3 Ta c a thc c trng ca A l:
A () = 2 3
1
. Do : A2 3I = 0 hay A2 = 3I, suy ra A kh nghch v A1 = A.
3
Bi 2.4 a) Tnh ton trc tip ta c det Ax = (x 1)3 (x + 3).
b) Nu x 6= 1, 3 th Ax kh nghch v a thc c trng ca Ax l:
(t) = (x t 1)3 (x t + 3).
Suy ra a thc ti tiu ca Ax l: m(t) = (x t 1)(x t + 3), do : ((x 1)I
Ax )((x + 3)I Ax ) = 0, khai trin ta c c: (x 1)(x + 3)I 2(x 1)Ax + A2x =
0. Nhn hai v vi A1
x v bin i ta c
1
A1
x = (x 1)1(x + 3) Ax2 .
01
00
0 5
1 2
t 2 + 2t + 5
1
0
0
3
1
M = 0
2
2
0 23 12
Bi 3.2 Do An = 0 nn a thc ti tiu p(x) ca A phi l c ca xm . Suy ra
p(x) = xk , vi k n. Vy An = 0.
Bi 3.3 Do M p = I nn a thc ti tiu p(x) ca M phi l c ca
x p 1 = (x 1)(x p1 + . . . + 1)
Do M(x) 6= x vi mi x 6= 0 nn 1 khng l gi tr ring, suy ra p(x) l c ca
(x p1 + . . . + 1). Nhng (x p1 + . . . + 1) l a thc kh qui trn trng Q nn
p(x) = (x p1 + . . . + 1).
Mt khc, a thc c trng M v a thc ti tiu c chung nhn t bt kh
qui. Do M (x) = (p(x))k , k 1. Vy dimV = rank M = deg M = k(p 1).
(pcm)
Bi 3.5 a thc t trng l
(t) = t 3 ct 2 bt a.
Ta s chng t y l a thc ti tiu. Tht vy, chn x0 = (1, 0, 0), khi
x0 , Ax0 = (0, 1, 0), A2 x0 = (0, 0, 1) l c lp tuyn tnh. Gi s A l nghim ca
mt a thc bc 2, tc l k1 A2 + k2 A + k3 I = 0, suy ra k1 A2 x0 + k2 Ax0 + k3 x0 = 0
v ta c k1 = k2 = k3 = 0, iu ny l v l. Vy a thc ti tiu phi c bc 3,
hay (t) = t 3 ct 2 bt a.
Bi 3.6 a) Sai, chn hn A = 11 11 , B = 10 11 .
b) ng. Gi s 6= 0 l gi tr ring ng vi vector ring x ca AB. Khi
BA(Bx) = B(ABx) = Bx nn s l gi tr ring ca BA (v B(x) 6= 0). Nu
= 0 l mt gi tr ring ca AB th BA cng suy bin, do BA cng c gi
tr ring l 0.
Bi 3.7 a thc c trng ca A:
A (t) = t 2 (a + d)t + ad bc
16
c nghim
q
1
1
1
= (a + d (a d)2 + 4bc).
t1,2 = (a + d)
2
2
2
p
t = 12 (a + d + (a d)2 + 4bc) v v = (x, y) l vector ring ng vi x > 0.
Biu din hng t u tin ca Av ta c:
1
ax + by = (a + d + )x
2
2by = (d a + )x.
Mt khc:
n
n
V vy
m
|P(A)| =cn (i ) = cn ( j i )
i=1
i=1 j=1
n
= c ( j i ) = P( j ).
j=1 i=1
j=1
4. Hng v nh thc
Bi 4.1 Trc ht ta chng minh: dim(ker At A) = dim ker A. R rng: ker A
ker At A, ngc li gi s v ker At A th At Av = 0, suy ra hAt Av, vi = hAv, Avi = 0
hay Av = 0, tc l v ker A. Do vy dim(ker At A) = dim ker A, t ta c
rank(At A) = rank A.
Bi 4.2 Ta c:
rank P = rank P(I P Q) = rank PQ
rank Q = rank(I P Q)Q = rank PQ
Vy ta c iu phi chng minh.
Bi 4.3 a) Ma trn con c c bng cch b dng 1, ct n c hng bng (n 1).
b) Gi s l gi tr ring ca A tc l det(A I) = 0. Theo cu a)
rank(A I) = n 1 nn dim ker(A I) = 1, suy ra khng gian con ring ng
vi gi tr ring l mt chiu. Do A l ma trn i xng nn A c n gi tr
ring k c bi. Vy A c n gi tr ring khc nhau.
Bi 4.4 a) Ta c det(A I) = (1)n n + ... + ci (1)i i + ... + cn trong cn =
det A (ai j nguyn nn ci nguyn). Nu k l gi tr ring nn
(1)n kn + ... + ci (1)i ki + ... + det A = 0
suy ra k l c ca det A.
b) Ly x = (1, ..., 1) ta c Ax = mx nn m l gi tr ring ca A. Theo cu a)
ta c m l c ca det A.
Bi 4.5 a) Ta c: det A = (ai a j ), do A kh nghch khi v ch khi cc ai
i> j
c0 + c1 a1 + + cn an1 = b1
c + c a + + c an = b
n 2
0
1 2
2
c0 + c1 an + + cn ann = bn
18
1
1
det
1
1
t12
t22
6= 0.
t32
t12
=1 0 2
0
1 0
MA =
1 0 3
0 1 0
0
2
2
1
MB =
0
0
3
0
0
4
0
0
0
0
2
1
0
0
.
0
4
x13
3
2 x23 .
x33
3
81
D thy mi ma trn Mi j u l vector ring ca L. Suy ra det L = 2.( )4 = .
2
8
Bi 4.12 Trng hp m > n. Ta vit T = T1 T2 , trong T2 : Mnm Mnn
c xc nh bi: T2 (X) = XB v T1 : Mnn Mmn c cho bi: T1 (Y ) =
AY . V dim Mnm = nm > n2 = dim Mnn nn T2 khng n nh, suy ra T cng
khng n nh hay T khng kh nghch.
Trng hp m < n xt tng t.
Bi 4.13 Gi v1 , v2 , . . . , vn+1 l cc vector c to l ct u tin ca cc ma
trn A1 , A2 , . . . , An+1 tng ng. Khi n + 1 vector ny ph thuc tuyn tnh.
Do tn ti n + 1 s thc x1 , x2 , . . . , xn+1 khng ng thi bng 0 sao cho
x1 v1 + x2 v2 + + vn+1 xn+1 = 0.
19
Y=
r
nr
r
0
Y1
nr
0
Y2
trong
Rn = ker(A + E)
ker(A E),
Bi tp b sung
Bi 1 Cho A l ma trn vung cp n, gi B v C l cc ma trn to bi k ct u
v n k ct cui tng ng ca ma trn A. MCR, det(A)2 det(Bt B) det(At A).
Bi 4: Cho E l khng gian vector hu hn chiu v A Aut(E). Chng t cc
iu kin sau l tng ng:
(i) A = I + N, trong N l t ng cu lu linh.
(ii) Tn ti mt c s ca E sao cho ma trn ca t ng cu A i vi c
s c mi phn t nm trn ng cho chnh bng 1 cn mi phn t nm
ngoi ng cho chnh u bng 0.
(iii) Tt c cc nghim ca a thc c trng ca t ng cu A (trong trng
ng i s) u bng 1.
21
22
k
M
Li ,
i=1
vi Li = ker(hi ()), 1 i k.
Hng dn a) Do h(t) v g(t) l hai a thc nguyn t cng nhau nn tn ti
cc a thc u(t) v v(t) sao cho 1 = h(t)u(t) + g(t)v(t). Khi mi vector
x u c phn tch duy nht thnh x = h()u()(x) + g()v()(x) trong
h()u()(x) L2 v g()v()(x) L1 .
Bi 11 Chng minh rng nu v l cc php bin i i xng, trong
xc nh dng, th cc gi tr ring ca u thc v cho ho c.
Hint Do xc nh dng nn tn ti php bin i to cng a v v
dng cho. T ta c kt lun.
Bi 12 (Problem in net)
I have the following PROBLEM IN LINEAR ALGEBRA, I do not know the
answer. Assume that d and n are natural numbers and define f : Rd R by
d
where x = (x1 , ..., xd ). Hence xl is the lth component of the vector x. Prove or
disprove the following CONJECTURE: For any given x1 , ..., xn Rd the (n, n)matrix A given by
ai j = f (xi x j )
is positive semidefinite, i.e., the eigenvalues are nonnegative. (Comment: I know
that this is true for n 2d . So the interesting case would be n < 2d .)
Bi 13 Cho A, B l hai ma trn c tnh cht A2 = A, B2 = B. Chng minh rng
A ng dng vi B khi v ch khi rank(A) = rank(B).
23
khng ng thi bng khng sao cho a thc Q(x) = ai (pi (x))i chia ht cho
i=0
f.
Bi 21 Cho A v B l hai ma trn lu linh, AB = BA. CMR
a) I A kh nghch v A + B l ma trn lu linh.
b) det(I + A) = 1.
c) I + A + B kh nghch.
Bi 22 Cho N l ma trn (phc) lu linh v r l mt s nguyn dng. Chng
minh rng tn ti ma trn phc A sao cho Ar = I + N.
A B
Bi 23 Cho A, B,C, D l cc ma trn cp n, AC = CA. t M =
. Chng
C D
minh rng det(M) = det(AD BC).
24
I 0
A B
Hint Gi s A kh nghch, ta phn tch: M =
, vi Y = D
X I
0 Y
CA1 B. Nu A tu th thay A bi A I v p dng lp lun trn.
Bi 24 Cho khng gian vector E v E = M N, gi p l php chiu ln M theo
phng N. Cho u l ton t tuyn tnh ca E. Chng minh rng:
a) M l khng gian con bt bin ca u nu v ch nu pup = up.
b) M v N u bt bin qua u khi v ch khi pu = up.
Bi 25 Nu u l ton t tuyn tnh vi trn khng gian vector hu hn chiu v
nu u giao hon vi mi php chiu c hng 1, th u = I.
Bi 26 Cho u l ton t tuyn tnh trn khng gian vector hu hn chiu. CMR
a) Nu u cho ho c v tn ti n N sao cho um+1 = um , nu v ch nu
u l php chiu.
b) Nu u cho ho c v um = I vi mt gi tr m N , th u2 = I.
Bi 27 Cho u l ton t trn khng gian
vi mt c s no c dng:
0
0
0
0
.
.
M=
.
.
0 n1
n
0
. 0 1
. 2 0
. .
.
. .
.
. 0 0
. 0 0
Ni .
26
27
A2. B is the 3 3 matrix with b11 = a, b22 = d, b33 = q, b12 = b , b13 = c , b21 =
b , b23 = p , b31 = c , b32 = p , where a, b, c, d, p, q are reals and , , are nonzero reals. Show that B has real eigenvalues.
A3. Dk is the k k matrix with 0s down the main diagonal, 1s for all other entries
in the first row and first column, and x for all other entries. Find det D2 +det D3 +
+ det Dn .
A4. In denotes the n n unit matrix (so I11 = I22 = . . . = Inn = 1, other entries
0). P and Q are n n matrices such that PQ = QP and Pr = Qs = 0 for some
positive integers r, s. Show that In + (P + Q) and In (P + Q) are inverses.
A5. A is a square matrix such that A2003 = 0. Show that rank(A) = rank(A +
A2 + + An ) for all n.
A6. A is the 4 4 matrix with a11 = 1 + x1 , a22 = 1 + x2 , a33 = 1 + x3 , a4 = 1 + x4 ,
and all other entries 1, where xi are the roots of x4 x + 1. Find det(A).
A7. p(x) is a polynomial of order n > 1 with real coefficients and m real roots.
Show that (x2 + 1)p(x) + p0 (x) has at least m real roots.
28