Professional Documents
Culture Documents
Αλέξανδρος-Μιχαήλ Χατζηλύρας
katoomba@cytanet.com.cy
ΓΕΓΟΝΟΤΑ الموارن ة Հայեր LATINI
ο
Πριν το 410 μ.Χ., από τους Κατά τον 8 αιώνα π.Χ., από τις φυλές στο δυτικό Ουσιαστικά μιλάμε όχι για ένα λαό, αλλά για
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΘΝΟΥΣ ακόλουθους του Αγίου Μάρωνα, λίγο τμήμα του βασιλείου του Ουραρτού, γύρω από τη Ρωμαιοκαθολικούς από την Ευρώπη, την
έξω από την Αντιόχεια. Λίμνη Βαν στην περιοχή της σημερινής Ανατολίας. Ασία, την Αμερική και την Αφρική.
Το 686, όταν ο Αυτοκράτορας Το 578 ο Αυτοκράτορας Ιουστίνος Β’ σε εκστρατεία Πρόκειται για εύπορους και προνομιούχους
ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Ιουστινιανός Β’ τους σώζει από τις του εναντίον του Πέρση Χοσρόη Β’ συνέλαβε 10.090 έμπορους από τη Βενετία και τη Γένοβα, που
αραβικές επιδρομές στη Συρία. Αρμένιους, εκ των οποίων το 1/3 μεταφέρθηκε εδώ. από το 1126 εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο.
Η έξοδος των Μαρωνιτών από τη Περισσότεροι Αρμένιοι κατέφθασαν επί βασιλείας του Το 1192 ο Guy de Lusignan προσκαλεί
Συρία και το Λίβανο συνεχίστηκε Αυτοκράτορα Ηράκλειου (610-641) και επί εποχής του αστούς, ευγενείς και ιππότες και
μέχρι τις αρχές του 8ου αιώνα. Καθόλικου (Πατριάρχη) Hovhannes Odznetsi (717-728). πολεμιστές, οπόταν και τότε ουσιαστικά
Ξανά το 938, μετά την καταστροφή Μετά την απελευθέρωση της Κύπρου από τον σχηματίζεται η λατινική κοινότητα.
του Μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη πατρίκιο Νικήτα Χαλκούτζη το 965, εγκαθίστανται Από το 1196, με την ίδρυση Λατινικής
Μάρωνα στην Απάμεια της Συρίας. εδώ Αρμένιοι ως μισθοφόροι και ακρίτες. Αρχιεπισκοπής, εγκαθίστανται στην Κύπρο
Το 1192 ο Guy de Lusignan προσκαλεί Μεταξύ 1136-1138 μεταφέρεται εδώ ολόκληρος ο πληθώρα μοναχικών ταγμάτων:
Μαρωνίτες, Αρμένιους, Λατίνους, πληθυσμός της πόλης Τελ Χαμντούν. Αυγουστινιανοί, Βενεδικτίνοι, Δομινικανοί,
Ιακωβίτες και άλλους αστούς, ευγενείς, Το 1185, μετά το γάμο του κυβερνήτη της Κύπρου Θωμιστές, Ιωαννίτες, Καρθουσιανοί,
ιππότες και πολεμιστές. Ισαάκιου Β’ Κομνηνού με την κόρη του Αρμένιου πρίγκηπα Καρμελίτες, Κιστερκιανοί, Ναΐτες,
Πέραν από τους 60.000 Μαρωνίτες που της Κιλικίας Thoros II, κατέφθασαν Αρμένιοι πολεμιστές. Οψερβαντίνοι, Πρεμονστρατενσιανοί,
ήδη υπήρχαν, καταφθάνουν το 1224 Περίπου 30.000 Αρμένιοι έρχονται όταν το 1322 οι Τεύτονες και Φραγκισκανοί. Κάποιοι είχαν τη
περισσότεροι και κατοικούν σε 62 Σαρακηνοί καταλαμβάνουν τη μικρή Αρμενία. βάση τους στην Κύπρο.
χωριά, κυρίως στον Πενταδάκτυλο. Περισσότεροι Αρμένιοι έρχονται το 1335 και το 1346, Το 1291, με την πτώση της Άκρας,
ΑΛΛΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ Περισσότεροι Μαρωνίτες φθάνουν για να γλυτώσουν τις επιθέσεις των Μαμελούκων. εγκαθίστανται Ιταλοί έμποροι και βιοτέχνες.
ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ εδώ το 1267 (Ιερουσαλήμ), το 1271 Το 1403 μεταναστεύουν άλλοι 30.000 Αρμένιοι, ενώ Από το 1474 και, κυρίως, μετά το 1489
και 1289 (Τρίπολη), το 1292 το 1421 μεταναστεύουν εδώ οι κάτοικοι της Σεχούν. εγκαθίστανται εδώ πολλοί Βενετοί.
(Δαμασκός) και μεταξύ 1292-1307. Το 1441 εγκαθίστανται στην Αμμόχωστο Αρμένιοι και Αμέσως μετά την κατάληψη της Κύπρου από
Έξοδος κατά την Ενετοκρατία και Σύριοι από τη Συρία και την Κιλικία. Το 17ο αιώνα τους Οθωμανούς, πολλοί από τους Λατίνους
κατά την Οθωμανική κατάληψη. εγκαθίστανται εδώ Αρμένιοι από την Περσία. που επέζησαν διέφυγαν ή εξορίστηκαν.
Αρκετοί Μαρωνίτες μετοίκησαν επί Περίπου οι μισοί από τους 40.000 Αρμένιους τεχνίτες που Κατά τον πρώτο αιώνα της Τουρκοκρατίας
Τουρκοκρατίας στο Λίβανο και αλλού. στρατολογήθηκαν για την κατάληψη της Λευκωσίας από έρχονταν εδώ Ρωμαιοκαθολικοί έμποροι και
Στα πρώτα χρόνια της Αγγλοκρατίας, τους Οθωμανούς παρέμειναν μετά το 1570-1571. περιηγητές κυρίως σε Λάρνακα και Πάφο.
με την αστικοποίηση μέρους του Αρμένιοι καταφθάνουν τα πρώτα χρόνια της Φυγή των Καπουτσίνων το 1793.
πληθυσμού των Μαρωνιτών, μερικοί Αγγλοκρατίας ως επιχειρηματίες και μεταφραστές. Από τα τέλη του 17ου αιώνα άρχισε μια πιο
ενσωματώθηκαν στους Λατίνους. Περίπου 10.000 Αρμένιοι πρόσφυγες βρίσκουν μαζική έλευση Γάλλων στην Κύπρο.
καταφύγιο στην Κύπρο από τις τρομερές σφαγές Γύρω στα τέλη του 18ου και 19ου αιώνα
και τη Γενοκτονία (1894-1896, 1909 & 1915-1923) διαμορφώθηκε η σημερινή λατινική
Έξοδος μεταξύ 1925-1940 και μεταξύ 1953-1965 προς κοινότητα, με την έλευση Ευρωπαίων,
σοβιετική Αρμενία, Η.Β., Καναδά και αλλού. αναφορά σε Μαλτέζους και Ισπανούς.
Αρμένιοι κατέφθασαν στην Κύπρο ως πρόσφυγες Περισσότεροι Λατίνοι κατέφθασαν στις αρχές
ΑΛΛΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ από την Παλαιστίνη (1947) και την Αίγυπτο (1956). της Αγγλοκρατίας, όπως και Μαρωνίτες.
Αρμένιοι κατέφθασαν στην Κύπρο λόγω του εμφυλίου πολέμου στο Τα τελευταία 25-30 χρόνια έρχονται Καθολικοί
ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Λίβανο (1975-1990), των εξεγέρσεων στη Συρία (1976-1982), της
Ισλαμικής Επανάστασης στο Ιράν και του Πολέμου Ιράν-Ιράκ (1978- από χώρες του πρώην ανατολικού Μπλοκ, τη
1988) και της πτώσης της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (1991). νοτιοανατολική Ασία και τη Λατινική Αμερική.
Κορμακίτης, Ασώματος, Αγία Μαρίνα Αρμενοχώρι, Αρμίνου, Κορνόκηπος, Πατρίκι, Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε κατά πόσον τα
ίδρυσαν ή απλώς τα ονομάτισαν, υπάρχουν πάνω από
ΧΩΡΙΑ ΠΟΥ ΙΔΡΥΣΑΝ Σκυλλούρας, Καρπάσια, Συγχαρί, Πλατάνι, Σπαθαρικό ίσως και το Μούσερε. Αργότερα 30 χωριά από ονόματα ευγενών, 10 από Γαλλικά, 5 από
ίσως και την Κλεπίνη (Arab Keuy). πολλοί διέμεναν στον Αρμενομαχαλλά (Λευκωσία). Ιταλικά και 5 από Μοναχικά Τάγματα.
Το 1316 ο Επίσκοπος Ιωάννης γίνεται Αν και επίσημα έχουμε στοιχεία από το 1179 Η Λατινική Αρχιεπισκοπή ιδρύθηκε το 1196.
ΙΔΡΥΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών. (Επίσκοπος Θαδδαίος), φαίνεται να ιδρύθηκε το 973. Το 1629 ξαναϊδρύθηκε η Επισκοπή Πάφου.
Γεωργοκτηνοτρόφοι αρχικά, αργότερα και Αρχικά μισθοφόροι, ιππότες και πολεμιστές, αργότερα ικανοί Αρχικά έμποροι, επί Φραγκοκρατίας ήταν φεουδάρχες,
πολεμιστές. Γενικά χαρακτηρίζονται ως φεουδάρχες, πιο ύστερα ευγενείς και έμποροι, μετέπειτα ιππότες, ευγενείς, μοναχοί κτλ. Αργότερα μοναχοί,
ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ άνθρωποι που καλλιεργούν τη γη. Σήμερα επιχειρηματίες και φωτογράφοι, μεταφραστές, γιατροί, έμποροι και πρόξενοι. Οι παραδοσιακοί Λατίνοι ήταν η
αρκετοί έχουν τις δικές τους επιχειρήσεις ή δικηγόροι, καθηγητές, τσαγκάρηδες, κλειδαράδες, ωρολογάδες, αστική ελίτ. Οι ξένοι Ρωμαιοκαθολικοί εργάζονται σε
εργάζονται στον κρατικό μηχανισμό. μεταλλωρύχοι και έμποροι. Σήμερα έμποροι και τεχνίτες κυρίως. όλους τους τομείς της κυπριακής οικονομίας.
Οι Μαρωνίτες ζουν κατά 75% στην αστική Λευκωσία, 15% στη Λεμεσό, 5% στη Λάρνακα και 5% στο Μαρκί, τον Κοτσιάτη και αλλού· επίσης, υπάρχουν περίπου 110
εγκλωβισμένοι Μαρωνίτες (Κορμακίτης: 100, Καρπάσια: 10). Οι Αρμένιοι ζουν κατά 65% στην αστική Λευκωσία, 20% στη Λάρνακα, 10% στη Λεμεσό και 5% στην Πάφο και
αλλού. Τέλος, οι Λατίνοι ζουν κατά 50% στην αστική Λευκωσία, 35% στη Λεμεσό, 10% στη Λάρνακα και 5% στην Πάφο και τα Κοκκινοχώρια.