T.C.

CELAL BAYAR NVERSTES

MHENDSLK FAKLTES

NAAT MHENDSL BLM

Hazrlayan:

evket KARACA

Danman:

Yrd. Do. Dr. Gkhan ALTINTA

MANSA

1
1 indekiler :

Giri:

nsz:

Tantm

Modelleme

Program Balatma ve Veri Girii

Program Menleri

rnek 1

rnek 2

Kaynaklar

2
TANITIM:

Plaxis paket program diferansiyel denklemlerle ifade edilen fiziksel ortamn sonlu elemanlar
yntemiyle zmn salayan, zemin problemlerinin zm iin gelitirilmi bir paket programdr.
Yurtdnda tannan bir program olmasna karn lkemizde pek bilinmemektedir.

Geometrik modelin oluturulmas noktalarn ve izgilerin girilmesi, ardndan ilgili yerlerin

parametrelerinin atanmasna dayanr. Akabinde mesh dediimiz sonlu eleman a oluturulur ve
calculations ile saysal sonular elde edilir. Kabaca yaplan ilemler bundan ibaret olup zeminin
deikenlii, zemin parametrelerinin karmakl, vb nedenlerle ilemler fazlalaabilir.

Plaxis program ile dinamik analiz de yaplabilmektedir. Deprem gibi sismik olaylar iin
deerlendirme olana salanm olur. Kullandmz Plaxis 2D versiyonudur ve 3D versiyonu da
bulunmaktadr. 3D versiyonu boyutlu tanmlama ve analiz imkan sunar.

Plaxis 2D Version9.0 kurulumu ile gelen kullanm klavuzu ierisinde tutorial manual balkl
dosyada program tantan rnekler mevcut olup bizde rnekleriyle program tanmaya alalm.

MODELLEME:

Analiz edilecek her yeni proje iin ilk olarak geometri modelini oluturmak gereklidir.
Noktalardan, izgilerden ve hcrelerden oluan geometri modeli gerek bir problemi temsil eder.
Bir geometri modeli, farkl zemin tabakalarn, yapsal elemanlar, ina aamalarn ve ykleri
kapsamaldr. Problemin sonularn etkilememesi iin seilen modelin snrlar yeterince geni
olmaldr. .Geometriyi oluturan ana bileen aada daha detayl olarak aklanmaktadr.

Noktalar:
izgilerin balang ve bitiini olutururlar. Noktalar ayn zamanda ankraj, nokta kuvvetler
vb. iin lokasyonlarn belirlemede kullanlr.

izgiler:
izgiler geometrinin fiziksel snrlarn, model snrlarn, geometrinin sreksizliklerini, farkl
tabakalarn,ayrmn veya ina aamalarn belirlemekte kullanlr. Bir dorunun farkl
fonksiyonlar ve zellikleri olabilir.

Hcreler:

3
 Hcreler her taraf izgilerle kapatlm alanlardr. PLAXIS geometri izgilerinin girilmesiyle
oluturulmu hcreleri otomatik olarak tanr. Hcre ierisinde zemin zellikleri homojendir. Bu
yzden, hcreler zemin tabakalarn oluturan paralar olarak dnlebilir. Hcrelere gelen
etkiler hcre ierisindeki btn elemanlara etkir.

Geometri modeli oluturulduktan sonra, sonlu elemanlar modeli geometri modelinin

ierisindeki hcre ve izgilerin bileimine bal olarak otomatik olarak oluturulur. Bir sonlu
elemanlar anda, tip bileen ayrt edilebilir , bunlar aada aklanmtr.

Elemanlar:
An oluturulmas srasnda, hcreler gen elemanlara ayrlrlar. PLAXIS' te varsaylan gen
eleman 15-dml elemandr. Ek olarak, 6-dm noktal gen elemanlar mevcuttur.
Kullanc ayn sonlu elemanlar anda 15- dm noktal elemanlarn 6-dm noktal
elemanlara nazaran daha detayl ve daha esnek fakat bu elemanlara gre hesabn ok daha fazla
zaman aldn bilmelidir.

Dm Noktalar:
15-dm noktal genler 15 dm noktasndan, 6-dm noktal genler ise 6 dm
noktasndan oluur. Elemanlar zerinde dm noktalarnn dalm ekilde gsterilmitir. Sonlu
elemanlar hesab esnasnda, deplasmanlar dm noktalarnda hesaplanr. Dm noktalar
yk-deplasman erilerini oluturmak iin nceden seilebilir.

Gerilme noktalar:
Deplasmanlarn tersine, gerilmeler dmler yerine her bir Gauss-noktasnda (veya gerilme
noktalar) hesaplanmtr. ekilde grld gibi 15-dm noktal gen eleman 12
gerilme noktasna sahiptir ve ekilde gsterilen 6-dm noktal gen eleman 3 gerilme
noktasna sahiptir. Gerilme noktalar gerilme izlerini veya gerilme ekil deitirme erilerini
oluturmak iin nceden seilebilir.

4
ekil Gerilme Noktalar ve Dm Noktalar

5
Ana men:

Ana men ara ubuundaki btn seenekleri ve baz sk kullanlmayan ek seenekleri ierir.

Ara ubuu (Gene!):

Genel ara ubuunda kaydetme, yazdrma, yaknlama gibi genel uygulamalar iin butonlar
mevcuttur. Ayn zamanda PLAX!S paketinin dier programlarn (Calculation, Output, Curves)
balatacak butonlara sahiptir.

Ara ubuu (Geometri):

Geometri ara ubuu geometri modelini oluturma ilemine yarayan butonlara sahiptir.
Butonlar ara ubuunda soldan saa takip edildiklerinde geometri modeli tamamlanacak ekilde
dzenlenmitir.

Cetveller:

Sol ve st izim blgesinde, cetveller geometri boyutunun direkt olarak grntlenmesini

salayan fiziksel koordinatlar belirtirler.

izim Blgesi :

izim blgesi geometri modelinin oluturulduu izim sayfasdr. izim blgesi ayn zamanda
bir izim program olarak da kullanlabilir. izim alannda noktalardan oluan grid, izimi
kolaylatrmak ii dzenli aralklarla ayarlanmtr.

Orijin:

Eer fiziksel orijin verilen boyutlarn aralnda kk bir ember ile gsterilir ve zerinde x ve
y eksenleri belirtilir.

Manual Input :

Fare ile izim istenilen hassasiyeti vermiyor ise Manual input blmnden geometri
girii yaplabilir.x ve y koordinatlarnn deerleri aralarnda bir boluk braklarak girilebilir.
Seilen noktaya yeni bir koordinat girmek iin de Manuel input kullanlr.

Fare Pozisyonu :

Fare pozisyonu farenin bulunduu noktay hem fiziksel koordinat olarak hem de pixel
deeri olarak verir.

6
 Her iki ara ubuu iin butonlarn ismi ve fonksiyonu fareyi ilgili butona gtrp birka
saniye sabit tutulduunda grntlenebilir. Butonun altnda kk bir kutuda ipucu belirecektir.

PROGRAMI BALATMA VE VER GR:

Program balatldnda ;

Diyalou grnecektir. New Project seenei ile yeni bir proje sayfas alabilir, Existing
Project seenei ile zerinde allm bir proje alabilir. Daha nceden oluturulmu projeler
yeniden almak isteniyorsa bu seenek iaretlenir. Bylece daha nceden oluturulmu projeler
zerinden dzeltmeler, kontroller ve eksikler tamamlanabilir.

Dier bir seenek ise projelere uzun yoldan ulamdr. Fakat bu yolla daha nceden
oluturulmu tm projelere ulalabilir. Bu seenei kullanmak iin More Files seenei tklanr.
Ekrana projelere ulam salayan bir pencere kar. Bu pencere vastasyla istenilen projeye
ulalabilir.

New Project seildiinde baz ayarlarn yaplmas gerekir. leride de yaplabilecek bu ayarlarn
balangta sorulmas temel verileri iermesindendir. ki sekmeli General Settings balkl bu ayarlar
aadadr.

7
8
Genel Ayarlar Project Sekmesi:
Bu arayzde proje ile ilgili genel ayarlamalar yaplmaktadr. Proje ile ilgili yaplan genel ayarlamalar
drt ana balk altnda toplanmtr. Bunlar Project (Proje), Comments (yorumlar),
General(Genel), Acceleration (vmelendirme) eklindedir.

1- Project
Proje genel ayarlamalarnn yapld ve baz ayarlarn da durumunun gsterildii ayar baldr.
Project bal ad altnda yaplan ayarlar:

File Name(Dosya Ad): Daha nceden oluturulmu dosyalar iin bu ksmda ilgili dosyann ad
yazlmaktadr. Yeni oluturulacak dosyalar iin bu alanda hibir ibare bulunmaz.

Directory(Dosyann Adresi): Daha nceden oluturulmu dosyalar iin bu ksmda ilgili

dosyann kaytl olduu adres ismi (Bilgisayarda kaytl olduu klasr,dosya ad vb.) yazmaktadr.
Yeni oluturulacak dosyalar iin bu alanda hibir ibare bulunmaz.

Title(Balk):Bu ksma projeye verilen balk yazlr.

2- Comments
Bu ksma , projeyle ilgili unutulmas muhtemel noktalar , yorumlar ve benzeri bilgiler yazlr.

3- General
Genel ayarlar bu balk altnda yaplr. Bu balk altnda yaplan ayarlar:

Model(Model): Analizi yaplacak olan sistemin doru modellenmesi ok nemlidir. Plaxis

paket programnda iki adet modelleme seenei mevcuttur.

Bunlar Plane Strain (Dzlemsel deformasyon) ve Axisymmetry (Eksenel simetri) modelleme

seenekleridir.

Plane strain modelleme seenei :Dzlemsel deformasyon yapan sistemleri modellerken

kullanlr. Bu gibi sistemlerde ilgili yapnn bir birimlik ksm zlr.

Axisymmetry modelleme seenei:Eksenel simetri sistemleri modellerken bu seenek

kullanlr.

Elements(Elemanlar):Elemanlarn dm noktas says bu balk altnda seilir. ki seenek

mevcuttur. Bunlar 6 node ve 15 node seenekleridir. 15 node daha hassas bir zm yaplmasna
olanak salar. Fakat zm 6 node seeneine gre daha uzun srer.

9
Genel Ayarlar Dimensions sekmesi:
Bu sekmenin seilmesiyle oluan arayz grnm aada gsterilmektedir. Bu arayzde
lmlendirme ile ilgili genel ayarlar yaplmaktadr. lmlendirme ayarlar balk altnda
toplanmtr. Bunlar Units(Birimler),Geometry dimension(alma alan boyutlar) ve
Grid(Izgara) eklindedir.

A- Units : Birimlerin ayarland ksmdr. parametrede birim ayarlamas sz

konusudur. Bunlar Lenght , force ve time parametreleridir.
Lenght(Uzunluk):Uzunluk birimi seimi iin kullanlr.

Force(kuvvet):Kuvvet birimi seimi iin kullanlr.

Time(Zaman):Zaman birimi seimi iin kullanlr.

B- Geometry Dimension
Input uygulama programnn daha ncede belirtildii gibi sistemi modellerken ve snr
artlarn belirlerken kullanlmaktadr. Dolaysyla bu modellemeyi bir alma alan ierisinde
gerekletirmemiz gerekmektedir.Plaxis paket programnn kendine zg bir alma alan sz
konusudur. Bu alma alannn llerini ; Left, Right, Top, Bottom kutucuklarna gireceimiz
deerlerle belirleriz. alacamz alann genilii, left-right deerleri arasndaki mesafe, ykseklii ise
bottom-top deerleri arasnda kalan mesafedir.

C- Grid
Sistemin modellendii alma alanna da,bize yardmc olan zgaralar vardr. Izgaralarn ara mesafesi
bu ksmda ayarlanr. ki ayarlama sz konusudur,bunlar Spacing (Nokta aral) ve Number of
intervalis(ara says) balklar ad altnda yaplr.

Spacing(Nokta aral): Nokta araldr. Bir nokta dier noktaya , bu aralktan daha yakn bir aralkta
yaklaamaz. Eer ki daha yakn bir aralkta yaklamas istenirse , bilgisayar o noktay st ste getirir.

Number of intervals / (Ara says): Bu seenek , nokta araln (spacing) grnmeyen zgaralara
bler. rnein , buraya 2 deeri yazlrsa ve nokta aral da 1m ise grnmeyen nokta aral 0.5 olur.

Geometrik nesnelerInput Program Tular

1- Geometry Line
Geometri Line (geometri izgisi) ksa yol tuu sistemin geometrisini oluturmak iin

kullanlr.Yanda Geometry Line ikonu gsterilmitir.

10
 Geometri line ksa yol tuu ile ekil olutururken koordinatlar fazla ksratl deilse direkt
olarak koordinat noktalar olarak Mouse ile yakalanabilir. Fakat ksratl noktalar iin koordinat

tablosu ksayol tuu yanda gsterilmitir.

2- Plate
Plate ksayol tuu sistem ierisinde fiziksel eleman (kazk, diyafram duvar, vb.) oluturmak iin

kullanlr.

Bu ikon kullanlarak kaz kenarlarna kiriler yerletirilebilir.

ekil Beam Modellemesi

3- Hinge and Rotation Spring

Hinge and Rotation Spring(Mentee ve mafsall kiri) ksayol tuu kiri ularnda mafsal
oluturmak iin kullanlr. Bu tuu kullanmak iin en az iki adet kiriin u uca gelmesi gerekmektedir.
Bu tu tklandktan sonra ilgili dm noktas seilir. Hangi kiriin ucunda mafsal olumasn istiyorsak

o kiriin ucuna tklarz.

11
 4- Geogrid

Geogrid ksayol tuu sistem ierisinde geotekstil malzeme oluturmak iin kullanlr.

5- Interface
Interface (arayz) ksayol tuu toprak malzeme ile yap arasnda arayz oluturmak iin

kullanlr.

6- Node-To-Node Anchor
Node-To-Anchor(dm noktasna tutturucu) ksayol tuu sistem ierisindeki elemanlar

arasnda , dm noktasndan dm noktasna bir balama (tutturma) yapar.

7- Fixed End Anchor

Fixed end anchor (sonu sabitlenmi tutturucu) ksayol tuu ile sistem ierisindeki elemanlarn

sonu sabitlendirilmi olarak tutturulmas iin kullanlr.

8- Tunnel

Tunnel (tnel) ksayol tuu tnel dizayn edilmesi iin kullanlr.

9- Standart Fixities
Standart fixities (standart snr artlar) ksayol tuu sistemin standart deimezliklerini

tanmlamak iin kullanlr. Bu tu kullanldktan sonra sistem aadaki hale gelir.

12
 Bun eklin anlam sistem 0 ve 3 noktalar arasnda hareket edebilir(deformasyon,konsolidasyon
vb.). Ancak 0 ve 1 arasnda hareket edemezdir. Program otomatik olarak bu artlar atar.

10- Prescribed Displacements

Prescribed Displacements (ntanml deplasman) ksayol tuu ile sistemin tanmlanan

deplasman deerine gre zm yaplmas istenir. Baz sistemler iin maximum yk deilde
maximum deplasman veya izinverilen deplasman nemlidir, bu durumlarda kullanlabilir.

11- Rotation Fixity(Beams)

Rotation Fixity(kiriler iin moment snr artlar) ksayol tuu kirilerin moment deimezliini
tanmlamak iin kullanlr. Bu ksayolu uygulamaya geirmek iin en az iki kiriin u uca gelmesi

gerekmektedir. nce ksayol tuu uygulamaya geirilir ve tklanr.

12- Distributed Load-Load System A

Bu tu sisteme yk uygulamak iin kullanlr.

13- Distributed Load-Load System B

Bu tu sisteme yk uygulamak iin kullanlr.

Soldan saa izilen ykler y ynnde, sadan sola izilen ykler ise +y ynnde gsterilir. Bu
gsterim biimiyle biz (-) ile baayan bir yk atarsak tam tersi ynde ileme alnr. Yani iaretlere
dikkat ettiimizde gsterimin bir nemi yoktur. A ve B sistemleri arasnda bir fark yoktur, ykleme
guruplar iin A ve B ismini alrlar.

14- Point Load - Load System A

Bu ksayol tuu sisteme noktasal yk uygulanmas iin kullanlr.

15- Point Force- Load System B

Bu ksayol tuu sisteme noktasal yk uygulanmas iin kullanlr.

16- Material Sets

13
 Bu ksayol tuu ile malzeme ayarlar girilebilinmektedir. Her zm iin malzemeler
tanmlanabilir, eski zmlerdeki malzeme zellikleri global sekmesi ile arlabilir. Tm
malzemelirin zellikleri buradan tanmlanr.

Resimde de grld gibi tm malzemeler eitli gruplamalarla arlabilir.

17- Material Sets Mensnn Kullanlmas

Bu men sistemi modellemenin nemli bir paras olan malzemelerin belirlenmesi ve belirlenen
malzemenin parametrelerinin girilmesi ileminin yapld ksmdr. nce kullanacamz malzemeleri
belirlememiz gerekir. Plaxis programnda drt tip malzeme vardr. Bunlar:
Soil&Interfaces(toprak&arayzler), Beams(kiriler), Anchors(tutturucular), Geogrid(geotekstil
malzemeler) olarak tanmlanabilir. Malzemenin seimi set type ksmndan yaplmaktadr.
Malzeme seildikten sonra New tuu uygulamaya geirilirse ekranda aadaki pencere oluur ve
zellikler bu pencerede girilir.

14
 ekil Malzeme zellikleri

a) Malzeme zelliklerinin belirlenmesi /General sekmesi

Identification: Malzemeye verilen isim bu ksmda girilir.

Material model: Malzemenin hangi modele uyduu bu ksmda belirlenir. Plaxis paket
programnda yedi adet malzeme modeli mevcuttur.

ekil Malzeme Modeli

15
 En ok kullanlan Mohr-Coulomb modeli Mohr-Coulomb Krlma Teorisi(hipotezi)nden yola
klarak oluturulmutur. Gvenli tarafta kalmak ve asal gerilmelere zeminin yenilerek gme
meydana gelmesi asndan tavsiye edilen malzeme modelidir.

f=c+tan genel formlyle ifade edilir. Zeminleri sadece kum veya sadece kil olarak
gruplayamadmz iin karma zeminlerde Mohr-Coulomb teorisi tavsiye edilen (referanslarda)
malzeme modelidir.

Material type : Malzemenin tipi bu ksmda belirlenir. Plaxis paket programnda drt adet malzeme
tr vardr. Drained; kumlar iin ksa ve uzun sreli analizlerde seilmesi tavsiye edilmitir.
Undrained; ise killerde ksa sreli, hzl iler iin seilmelidir. Ancak uzun sreli kil zellikleri gsteren
zemin analizleri iin Drained seilmelidir. Nedeni; konsolide olan kil zellikli zemin bizim iin ek
gerilmeler oluturacaktr.

ekil 3.23 Calculation Type

18- Comments :Malzeme ile ilgili yorum ve notlar buradaki bo alana girilir.
19- General properties:Bu ksmda malzemenin kuru (dry) ve slak (wet) birim hacim arlklar
girilir.
20- Permeability: Bu ksmda malzemenin X ve Y dorultusundaki permeabilite (geirgenlik,
hirolik iletkenlik) katsaylar girilir. Uzun mesafeli ve bantlama grlen zemin analizlerinde x
ve y ynndeki permeabilite katsaylar farkl olabilir.

16
b) Malzeme zelliklerinin Berirlenmesi / Parameters Sekmesi

Parameters sekmesi seilirse ekrana aadaki pencere gelir. Bu ksmda ilgili malzemenin
parametreleri gelir. ve c gibi malzemenin dayankl ile ilgili parametreler zemin ett
raporunda eksenli basn deneyi sonucu olarak verilir. E ve v parametrelerijeofizik
yntemlerlebelirlenir ve zemin ett raporunda mevcut olmaldr.

ekil 3.24 Parameters sekmesi

17
c) Malzeme zelliklerinin Belirlenmesi / Interfaces Sekmesi

Interfaces sekmesine tklanrsa ekrana aadaki pencere gelir. Bu ksmdada malzeme ile
ilgili bilgi girilir.

ekil 3.25 Interface sekmesi

18
 21- Generate Mesh
Generate Mesh (sonlu eleman a oluturma) ksayol tuu modellenen sistemde a oluturmak
iin kullanlr. Program a oluturma ilemini tamamladktan sonra ekrana aadaki gsterilen
pencereyi getirir. Bu sonlu eleman zm iindir analiz ncesi oluturulmazsa uyar ile
hatrlatrlatlr.

ekil 3.27 Generate Mesh

Oluturulan a grldkten sonra update tuuna tklanarak a bilgileri kayda alnr ve

programn hafzasnda kalr.

PROGRAM MENLER

Input Program Menleri

Input programnn ana menleri ; File (dosya), Edit (dzen), View (grnm), Geometry
(geometri), loads (ykleme), metarials (malzemeler), Mesh (a), Inital (balang), Help
(yardm) menleridir.

1- File Mens
Bu men dosyalama ilemleri iin kullanlr. Mennn alt balklar aada gsterilmitir.

19
 ekil File Mens

. New komutu : Yeni bire plaxis dosyas ama iin kullanlr.

. Open komutu: Daha nceden oluturulmu bir plaxis dosyas amak iin kullanlr.

. Save komutu : Plaxis dosyasn kaydetmek iin kullanlr.

. Save As komutu : Plaxis dosyasn farkl bir ad ile kaydetmek iin kullanlr.

. Print komutu: kt almak ilemleri iin kullanlr.

. Work Directory komutu : Plaxis program ierisinde bir alma dosyas mevcuttur. Yaplan
almalar genelde bu dosyaya kaydedilir. Bu men ile alma dosyasna ulalabilinir.

. General settings komutu : Genel ayarlar pencerisine ulamak iin kullanlr.

. Exit komutu : Programdan kmak iin kullanlr.

. Import komutu : D ortamdan dosya amak iin kullanlr.

2- Edit Mens
Dosya dzenleme ilemleri iin kullanlr. Mennn alt balklar aada gsterilmitir.

ekil 3.29 Edit mens

20
. Undo komutu : Yaplan ilemleri geri almak iin kullanlr.

. Copy komutu : Kopyalama ilemleri iin kullanlr.

3- View Mens
Grnm ayarlarnn yaplmas iin kullanlr.

ekil 3.30 Edit mens

. Zoom In komutu : Projenin grnmn bytmek iin kullanlr.

. Zoom Out komutu : Projenin grnmn kltmek iin kullanlr.

. Table komutu : Koordinat tablosunun ekranda grnmesini veya grnmemesini salar.

. Rulers komutu : Ekrandaki alma alannn boyutlarn gsteren yatay ve dikey uzunluk
cetvellerinin ekranda grnmesini veya grnmemesini salar.

. Crosshair komutu : aretleme imlecinin ucunda koordinat ekseni izgisinin grnmesini veya
grnmemesini salar.

. Grid komutu : Izgara noktalarnn ekranda grnmesini veya grnmemesini salar.

. Axes komutu : X-Y koordinat eksenlerinin ekranda grnmesini veya grnmemesini salar.

. Snap to grid komutu : aretleme imlecinin zgara noktalarna kilitlenmesini veya kilitlenmemesini
salar.

. Point numbers komutu : Sistemdeki noktalar zerinde nokta numaralarnn grnmesini veya
grnmemesini salar.

21
. Chain numbers komutu : Beam ve geotekstil malzemelerinin zerinde malzeme numaralarnn (her
bir zincir iin ayr numara) grnmesini veya grnmemesini salar.

4- Geometry Mens
Sistemin geometrisini oluturmak iin kullanlr.

ekil 3.31 Geometry Mens

5- Loads Mens
Sistemdeki yk ayarlamalarnn yaplmas iin kullanlr

ekil 3.32 Loads Mens

6- Materials Mens
Malzemelerin ve parametrelerin belirlenmesi iin kullanlr.

22
 ekil 3.33 Materials Mens

7- Mesh Mens
A oluturma ayarlamalarnn yaplmas iin kullanlr.

ekil 3.34 Mesh Mens

8- Initial Mens
Girilen ilk parametreler sonucunda sistemde ilk gerilmelerin (balang durumunun) grnmesi
iin kullanlr. Men tek bir komuttan olumaktadr.

9- Help Mens
Program hakknda bilgi ve program kullanrken zorlanlan konular hakknda yardm almak iin
kullanlr.

10- Calculations Program

Input program ile modellenen ve parametreleri belirlenen sistemde ilk gerilmeler (Initial
conditions) ve sonlu elemanlar a (General Mesh) oluturulduktan sonra plaxis proje dosyas (Plaxis
Project File) herhangi bir isimle bilgisayarn belleine kaydedilir. Calculations uygulama program
altrld zaman karmza Select Project(proje se) penceresi ve Calculations uygulama
program arayz kar.

23
 ekil 3.35 Calculations program

Calculations program drt sekmeden olumaktadr.

Bu ksmda hesaplama tipleri (Calculations type) zerinde durulacaktr. Plaxis deki hesaplama
tipleri iki ayr grupta toplanmtr. Bunlardan birincisi sistemin davran ile ilgili , ikincisi ise ykn
durumu ile ilgilidir.

ekil 3.36 Calculations Program

24
 11- Output Uygulama Program

Output program , Calculations program ile zmlenen sistemde eitli sonularn

istenebildii programdr.Output program ile sistemdeki deformasyonlar , gerilmeler , burkulmalar
vb. bilgiler grafiksel olarak grlebilir.

12- Curves Uygulama Program

Curves program , zmlenen sistemde eitli erilerinin elde edilebilecei programdr.

Program ierisinde farkl renklerde ayn anda bir ok eri gsterilebilir.

RNEK 1

Lesson 1 bal altndaki rnek ve benim baz deerlendirmelerim.

Kum Zemine Oturan Dairesel Temel:

rnekte rijit temel ve esnek temel olarak iki zm yaplmtr. Pratikte rijit zmn esnek zme
gre daha iyi olacan, farkl oturmalarn bina iin pek iyi olmayaca kansyla syleyebilirim. Ancak
hedefimiz programa nesnelerin tanmlanmas ve basit bir analizdir.

A) Rijit Temel

Input program ile tanmlamamz yapacaz. New project dedikten sonra genel ayarlar iin gelen
diyalogu dolduralm

25
Bu ayarlar yapldktan sonra OK butonu ile genel ayarlar tanmlam oluyoruz. Karmza gelen izim
ekrannda nesnemizi tanmlayacaz.

Geometry line komutu ile (zaten default olarak seili oluyor) ;

(0.0;0.0), (5.0;0.0), (5.0;4.0), (0.0;4.0) noktalarna tkladktan sonra cluster diye adlandrlan analiz
yapacamz alan oluturmu oluyoruz. Zemin kmesi anlamnda kullanlan cluster terimi iin
parametrelerin atanmas deikenlik gsteren zemin durumlarnda zor olabilir.

26
n tanml deplasman atadktan sonraki durum.

Bu rnek iin yk yerine Y ynnde 0,1metre deplasman tanmlamaktayz.

Material Sets ikonuna tklayarak kum malzememizi tanmlayacaz. Kum altnda yeterli rijitlikte kaya
olduunu varsaydmzdan tek katman olarak 4m kalnlnda kum tanmlyoruz.

Yanda grlen malzemelerimizi de bu diyalogdan tanmlyoruz.

27
Soil and interface iaretleyerek New butonu ile kum zeminimizi tanmlayalm.

28
Daha sonra OK butonu ile tanmlamay sonlandryoruz. Kum balkl malzemeyi cluster diye
bahsettiimiz alana srkleyip braknca analiz edeceimiz zemin kmesini oluturmu oluyoruz.

Generate Mesh ikonu ile sonlu eleman amz oluturuyoruz.

Sa stteki update ile zemine bu balang sonlu eleman an atam oluruz. Eer update butonunu
unutursak zeminimize bu balang a atanmam olur.

29
Initial Conditions butonu ile balang artlarn atam olacagz. ki modu olan bu zellik yeralt su
seviyesini ve boluk suyu basncn tanmlamada kullanlmaktadr. Bu projede yer alt su seviyemiz
belirleyici bir etmen deildir.

K0 parametresini 1 olarak onayladktan sonra efektif gerilmeleri ieren sayfa alyor. Art iaretleri
asal gerilmelere gre boyut deitirmektedir. Update diyerek input programna geri dnyoruz.

Calculate butonun tklayarak calculations programn balatm oluruz. Bu program balamadan

nce almann kaydedilmesini isteyecektir, renmek iin kullandmz bu versiyonun bir aksakl
zamansz kendini kapatmas olduundan her aamadan sonra ctrl+S ile veya save komutuyla
kaydetmeliyiz.

30
Loading Input altnda define butonuna tklanarak planmzn olduu sayfaya geri dneriz. Buraya
dnmedeki ama; Y ynnde -0,1m lik deplasman tanmlamamzdr.

31
 Select Points For Curves butonu ile ilgilndiimiz bir noktann adlandrlmasn
yapabiliriz.

Bu nokta sol en st nokta olabilir. Update butonu ile yine noktay atam oluyoruz.

Calculations penceresine dndkten sonra calculate butonuyla analize

balayabiliriz.

32
Calculations altnda Output butonuna tkladmzda output ekrann balatm oluruz.

Deformations mensnden Total Displacements tklanarak aadaki sonular alnabilir.

33
Stresses mensnden Effective Stresses tklanarak efektif gerilmeler grlebilir.

34
Yer alt su seviyesinin aasnda almadmz bu rnek iin efektif gerilmelerde bir deime
olmayacaktr.

Geometry mensnden eitli seimlerle deiik grntler alabiliriz.

Table ikonu ile liste halinde sonular alnabilir.

B) Esnek Temel

Yine ayn rnek zerinde Go to Input butonu ile balang penceresine dnerek deiikliklerimizi
yapalm.

nceden tanmladmz Prescribed Displacementi delete ile silelim. Plate butonu ile deplasman
tanmladmz koordinatlara bir plak eleman atayalm. Distributed load-Load system A butonu ile
yine ayn yere 1.0KN/m2 lik dikey yk atayalm. Plak bir eleman tanmladk onun parametrelerini
girmemiz gerekir. Material sets butonuna tklayalm.

35
Platesi seelim ve tablodaki parametreleri girelim.

36
Oluturduumuz temel malzemesini srkleyip yeni tanmladmz plak eleman zerine brakalm.

Generate Mesh butonu ile yine bir balang sonlu eleman a oluturalm.

Initial Conditionsa tklayarak Geometry configuretions a geelim. Generate initial stresses diyelim.
K0 n default deeri olan 1.0 OK ile geelim.

37
Update dedikten sonra calculations a tklayalm .

Parameters altnda define tklayalm

38
lemleri yapp Update e tkladktan sonra calculations a geri donm oluruz. Burada da Phase 1 aktif
edildikten sonra calculations butonu grnr duruma gelir ve hesaplama iin bu butona tklarz.

39
40
41
Yk-Deplasman Erisi:

Curves ikonuna tklayarak curves programna gei yapabiliriz.

RNEK 2

Bu rnekte anlatmdan ok sonularla ilgili ksmlar var.

Lesson 2 bal altndaki rnek ve benim baz deerlendirmelerim.

Yer alt Suyu Seviyesinde Kaz:

42
 Bu rnek iin farkl olan ksmlar: Yer alt su seviyesi durumu, kademeli kaz, kademeli kaznn
analiz evrelerine tanmlanmas, destek(=strut) oluturulmas ve alma alan altndaki zeminin
deikenlik gstermesi olarak saylabilir. Farkl olarak ben birka destek atamak istiyorum ve birka
ufak deiiklik yapmak istiyorum.

43
44
Farkl olarak resimde de grld gibi bir kaz kademesi daha atadm.

45
 Yine burada da grld gibi 30 derece al bir ankraj alttaki zemin seviyesinde. kinci bir
ankraj koymamn nedeni fazladan bir kaz kademesi yapmam nedeniyle dey elemanda 13 noktasna
doru cok buyuk deerlerin bulunmas. Zaten pratikde de kaz sonuna yakn yerlerde al ankrajlar
kullanlyor. Her iki ankrajn deerlerini ayn atadm ama derindeki ankraj daha gl olacak ekilde
hazranabilirdi.

46
47
48
49
50
51
52
7 evreli bir analiz yapacaz. Nedeni once kaznn yaplp sonra ankraj yaplmasdr.

53
54
Sonular:

55
56
Deplasman deerleri ok kk olduu iin , seilen duvar derinliimiz (12 m) gvenlidir.

stee bal olarak PLAXIS program datalar OUTPUT mensndeki REPORT GENERATION
ikonu yardmyla alnabilir.

57
58
KAYNAKLAR

Dastan', l., Yldz, R. ( 1994 ), Konik Penetrasyon Deneyi (CPT), Mensoy Sanayi ve
Ticaret Ltd. ti. Mensoy Geoteknik Blm, Yayn, CPT-01 zmir, Aralk
Dastan', l., Yldz, R. ( 1994 ), Standart Penetrasyon Deneyi (SPT), Mensoy Sanayi ve
Ticaret Ltd. ti. Mensoy Geoteknik Blm, Yayn, MEN-02 zmir, Aralk
Dastan', l., Yldz, R. ( 1994 ), Kazkl Temeller, Mensoy Sanayi ve Ticaret Ltd. ti.
Mensoy Geoteknik Blm, Yayn, KAZIK-01 zmir, Ocak
Kayalar, . A. ( 1996 ), zel Temeller Ders Notlar
Ordemir, . ( 1984 ), Pile Foundations, Middie East Technical University Department of
Civil Engineering Ankara, Blm 5., Sayfa 58-90
nalp, A. ( 1983 ), naat Mhendislerine Geoteknik Bilgisi, Cilt II T.C. Karadeniz
niversitesi, Yayn No: 3 Trabzon, 4. Blm, 7. Konu, Sayfa 691-716
Torol, E. ( 1970 ), Kazkl Temeller, Aratrma A.. Yaynlar, No: 1 stanbul, 1.Bask,
6.Konu, Sayfa 62-69
Tulu, H., Balkr, G. ( 1975 ), Kazkl Temeller, Yol Mhendisliinde Zemin Mekanii
Karayollar Aratrma Fen Heyeti Mdrl Ankara, 14. Konu
Trk Standartlar ( 1978 ), Kazkl Temellerin Hesap ve Dzenlemesinde Genel Kurallar,
Trk Standardlar Enstits, Ankara, TS 3167/NSAN
Trk Standartlar ( 1978 ), Delme Kazklar, Tasarm, Yapm ve Kurallar, Trk Standardlar
Enstits, Ankara, TS 3168/NSAN
Zemin Mekanii ve Temel Mhendislii nc Ulusal Kongresi Derin Kazlar ve Kazkl
Temeller Prof. Dr. Ahmet SALAMER, .T..
D.E.. Jeoloji Mhendislii Blm Kazkl Temeller ve Fore Kazk malat Bitirme Projesi,
Serdar AVK, 2001
D.E.. Jeoloji Mhendislii Blm zmir-Aydn Otoyolu ili VS-1 Viyad Zemin
Svlama Potansiyeli, Fore Kazk almas ve Kazk Ykleme Deneyleri Emre
HAZNEDAROLU, 2003
Kn, Sha, A. 1995 Kazk Ykleme Deneyleri STFA Temel kazklar inaat A.. yayn,Proje
Mellifi; Erer-Mayreder-Geoconsult (EMG) Mhendislik Mavirlik Ortak giriimi
Prof. Dr. Altay A. BRAND Kazkl Temeller 2007
D.E.. Fen Bilimleri Enstits Yanal Ykl Kazklarn Yap Zemin Etkileimi Gz nne
Alnarak Hesab in Yntem ve Uygulamalar Y. Lisans tezi, Hikmet Hseyin ATAL, 1986
CANADIAN MANUAL, 1975, Foundation Engineering : Canada Printing and. publishing,
Ottowa, Canada, 318 sayfa.

59
 Plaxis Paket Program TEVFK BLN
TMMOB naat Mhendisleri Odas stanbul ubesi, Yap tasarm kurslar notlar, Yap
Eleman Olarak Yerinde Dkme Betonarme Kazklar , Prof. Dr. Zekai CELEP
P.A.. Mhendislik Fakltesi naat Mhendislii Blm Zemin yiletirme ve Temel
naat dersi almas, Fore Kazklar ve Forum amlk Projesi
K.ANKAYA,M.NAL,H.KIRTA, 2007
Derin Kazlar ve Destekleme Yaplar , Trkiye Mhendislik Haberleri (MO), P.A..
Mhendislik Fakltesi, Devrim ALKAYA,brahim OBANOLU
TMMOB naat Mhendisleri Odas stanbul ubesi, Yap tasarm kurslar notlar, Zeminde
Statik ve Dnamik Ykler Altnda Tama Gc Anlay ve Hesab , Prof. Dr. S. Feyza
NCOLU (T)
Plaxis 2D Tutorial Manual
Plaxis Version 8 Dynamics Manual
Plaxis Version 8 Reference Manual
Derin Kaz ukuru ksa Projelendirilmesine Bir rnek , Ender ETN, Yasin BAYRAKLI,Erol
GLER, Trkiye Mhendislik Haberleri say 431-2003/3
Farkl Sklktaki Kumlu Zeminlere Oturan Dairesel Temeller Altnda Gerilme Analizi ,
ukurova nv. Mhendislik Mimarlk Fakl. naat Mh. Blm, Mustafa LAMAN, M.Salih
KESKN, A.Azim YILDIZ
Derin Yumuak Kil zerinde Kpr Aya Temeli, Sakarya nv. naat Mh. Blm,
stanbul Kltr nv. naat Mh. Blm, Sedat SERT, Akn NALP, Akn ZOCAK
stinat Duvarlarnn Dinamik Ykler Altndaki Davrannn Sonlu Elemanlar Metodu
Kullanlarak Modellenmesi, O.D.T.. naat Mh. Blm Prof Dr. M.Yener ZKAN, zgr
Ltfi ERTURUL, alan Geoteknik ankaya/ANKARA, Dr. Ouz ALIAN
Pasif Bir Kazk Laboratuvar Model almasnn boyutlu Sonlu Eleman Simlasyonu,
Mehmet Rifat KAHYAOLU, Arif engn KAYALAR, Gkhan MANLI, Grkan ZDEN,
D.E.. zmir

60