İZMİR İLİ, BAYRAKLI İLÇESİ, BAYRAKLI MAHALLESİ,

25N-1B PAFTA, 36729 ADA, 11 PARSEL

ALANINDA YAPILACAK OLAN PARSEL BAZINDA
ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ GEOTEKNİK RAPORU
RAPOR NO: 2019-190
TARİH: ARALIK-2019

İÇİNDEKİLER
1 GİRİŞ 3
2 İNŞAAT SAHASI HAKKINDA BİLGİLER 3
3 YAPI HAKKINDA BİLGİLER 5
4 MEVCUT ZEMİN ARAŞTIRMALARI 7
5 İLAVE ZEMİN ARAŞTIRMALARI 16
6 İDEALİZE ZEMİN PROFİLLERİ (ARAZİ ZEMİN MODELİ ) VE YERALTI SUYU DURUMLARI 16
7 GEOTEKNİK TASARIM PARAMETRELERİNİN TESPİTİ 18
8 DEPREMSELLİK 21
9 YAPI ZEMİN ETKİLEŞİMİNİN İRDELENMESİ 28
9.1 Temel Sistemine İlişkin Geoteknik Analiz ve Değerlendirmeler 28
9.1.1 Yüzeysel Temeller 28
9.1.1.a Taşıma Gücü Analizi 28
9.1.1.b Oturma Analizi 36
9.2 Zemin İyileştirme Alernatifleri 37
9.3 Önerilen Temel Sistemi 38
9.4 Yapı Temelleri İle İlgili Diğer Hususlar 38
10 İKSA SİSTEMLERİ-ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ 38
11 SONUÇ VE ÖNERİLER 42
12 YARARLANILAN KAYNAKLAR 44

0
Tablo No TABLO LİSTESİ
Tablo-1 Yapı Hakkında Bilgiler
Tablo-2 Bina Kullanım Sınıfları ve Bina Önem Katsayıları
Tablo-3 Deprem Tasarım Sınıfları (DTS)
Bina Yükseklik Sınıfları ve Deprem Tasarım Sınıflarına Göre Tanımlanan Bina
Tablo-4
Yükseklik Aralıkları
Tablo-5 İnceleme alanında yapılan sondaj noktalarının derinlik ve koordinatları
Tablo-6 Sondaj Kuyusuna ait derinlik ve alınan numuneler
Tablo-7 Presiyometre Deney Sonuçları
Sondaj kuyusundan alınan numunelerin laboratuvar kaya tek eksenli basınç
Tablo-8
deney sonuçları
Sondaj kuyusundan alınan numunelerin laboratuvar nokta yükleme deney
Tablo-9
sonuçları
Tablo-10 İnceleme alanındaki kayalara ait bilgiler
Tablo-11 Geoteknik Parametre Tayini Özet Tablosu
Tablo-12 Temel Zemini İçin Geoteknik Tasarım Parametreleri
Tablo-13 Yerel zemin sınıfları ve bu sınıfa giren Vs30 hızlarını gösteren tablo
Tablo-14 Kısa periyod için Yerel zemin İvme katsayıları
Tablo-15 1.0 saniye periyod için Yerel Zemin İvme Katsayıları
Tablo-16 Deprem Parametreleri
Tablo-17 Zemin cinsine göre Yatak Katsayısı Değerleri
Tablo-18 Jeolojik Dayanım İndeksi (GSI Geological Strength Index) GSI sınıflaması
Tablo-19 Duvarla temel zemini arasındaki f sürtünme katsayısı
Tablo-20 İnceleme alanına ait Şev hesabı

Şekil No ŞEKİL LİSTESİ

Şekil-1 İnceleme alanının Yerleşim Planı Krokisi
Şekil-2 İnceleme alanının Yer Bulduru haritası
Şekil-3 İnceleme alanında yapılan sismik çalışma verisi
Şekil-4 İnceleme alanında yapılan MASW çalışma verisi
Şekil-5 İnceleme alanına ait jeolojik kesit
Şekil-6 İzmir İli Deprem Bölgeleri Haritası
Şekil-7 100 km yarı çaplı daire içerinde 1900 yılından günümüze gerçekleşmiş M>4.5
olan deprem haritası
Şekil-8 Yatay Elastik Tasarım Spektrumu Grafiği
Şekil-9 Düşey Elastik Tasarım Spektrumu Grafiği
Şekil-10 Temel zemininin taşıma gücünün belirlenmesi için hayali tabakalara bölünmesi

1
1.GİRİŞ
Bu rapor, Türkiye Bina deprem Yönetmeliği (TBDY 2018)-Yeni Deprem Yönetmeliğine
göre hazırlanmış Zemin ve Temel Etüdü Geoteknik Raporudur. İnşası planlanan yapının temel
zemininin statik, dinamik ve deprem etkileri dikkate alınarak yapılan zemin araştırmalarından
üretilen arazi zemin modeli ve temel zeminini oluşturan tabakaların geoteknik tasarım
parametreleri ile temel tasarımına ilişkin değerlendirmeler yer almaktadır.

İzmir İli, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 25N-1B Pafta, 32729 Ada, 11 Parsel’ e ait
zemin ve temel etüdü veri raporu Firmamız tarafından hazırlanmıştır. Bu raporda, veri
raporundan alınan bilgilere göre; depremsellik, zemin profili, zemin taşıma gücü, oturmalar, şev
stabilitesi, temel sistemi, kazı destek sistemlerine ait hesaplamalar ve gerekli öneriler verilecektir.

2. İNŞAAT SAHASI HAKKINDA BİLGİLER

İzmir İli, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 25N-1B Pafta, 32729 Ada, 11 Parsel’ de yer
alan arsa taban alanı 499.78 m2 dir. İnceleme alanı, Enlem 38.4731° / Boylam 27.164657°
koordinatlarının bulunduğu alandadır.

İnceleme alanı Bayraklı İlçe merkezine yaklaşık ~1.00 km uzaklıkta, İzmir İl merkezine
ise yaklaşık ~6.50 km uzaklıkta yer almaktadır. İnceleme alanı genel olarak %20-30K eğimli bir
morfoloji sunmaktadır. Çalışma alanı, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 1620/93 Sokak
üzerinde almaktadır. Çalışma alanına, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 1620/93 Sokak
üzerinden ulaşım sağlanmaktadır. İnceleme alanında ulaşım sorunu bulunmamaktadır. İnceleme
alanında, doğal afete maruz bölge kararı bulunmamaktadır. Arsa üzerinde mevcut bina ya da yapı
bulunmamaktadır. İnceleme alanına komşu parsellerde mevcut yapılar bulunmaktadır. İnceleme
alanında mevcut alt yapı çalışması bulunmamaktadır. İnceleme alanında en düşük kot +144.45
metre ve en yüksek kot +152.32 metredir
İnceleme alanı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü tarafından tarihinde
İnceleme alanı, İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporunda Önlemli Alan (ÖA-2.1)
Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite sorunlu Alanlar olarak belirtilen bölgede kalmaktadır. Söz
konusu parselde yapılaşma açısından gerekli önlemler alınmalıdır.

2
 Şekil-1: İnceleme alanının Yerleşim Planı Krokisi

Şekil-2: İnceleme alanının Yer Bulduru haritası

3. YAPI HAKKINDAKİ BİLGİLER
İnceleme alanında; 499.78 m2’lik arsa içerisine, 1 adet, 3 Bodrum+Zemin+3(Üç) katlı, 11.84m

3
yüksekliğinde, kısa kenarı yaklaşık ~20.10m, uzun kenarı yaklaşık ~24.60m, bina taban alanı
~485.00 m2 olacak binanın yapımı planlanmaktadır. Bina yapı tipi betonarme taşıyıcı sisteme
kapsamındadır. Yapılacak olan bina konut amaçlı kullanılacaktır. Binanın temel derinliği ~ -0.70
metre, binanın 1. Kademe temel alt kotu ~ -5.65 metre, binanın 2. Kademe temel alt kotu ~ -10.78
metre dir.
Tablo-1: Yapı Hakkında Bilgiler

Taşıyıcı Sistemi
Kullanım Amacı Konut
Kat Adedi 3 Bodrum+Zemin+3(Üç)
Taban Oturma Alanı 485.00 m2
Toplam İnşaat Alanı 4600 ton
Bina Kullanım Sınıfı (BKS) 3
Bina Önem Katsayısı 1
Bina Yükseklik Sınıfı (BYS) 6

Tablo-2:Bina Kullanım Sınıfları ve Bina Önem Katsayıları

Binanın Bina Önem
Kullanım Binanın Kullanım Amacı Katsayısı
Sınıfı (I )

4
 Deprem sonrası kullanımı gereken binalar, insanların uzun süreli ve
yoğun olarak bulunduğu binalar, değerli eşyanın saklandığı binalar ve
tehlikeli madde içeren binalar
a) Deprem sonrasında hemen kullanılması gerekli binalar (Hastaneler,
dispanserler, sağlık ocakları, itfaiye bina ve tesisleri, PTT ve diğer
haberleşme tesisleri, ulaşım istasyonları ve terminalleri, enerji üretim ve
BKS = 1 dağıtım tesisleri, vilayet, kaymakamlık ve belediye yönetim binaları, ilk
yardım ve afet planlama istasyonları)
b) Okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri
1.5
kışlalar, cezaevleri, vb.
c) Müzeler
d) Toksik, patlayıcı, parlayıcı, vb. özellikleri olan maddelerin bulunduğu
veya depolandığı binalar
İnsanların kısa süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar
BKS = 2 Alışveriş merkezleri, spor tesisleri, sinema, tiyatro, 1.2
konser salonları, ibadethaneler, vb.
Diğer binalar
BKS = 3 BKS=1 ve BKS=2 için verilen tanımlara girmeyen diğer binalar 1.0
(Konutlar, işyerleri, oteller, bina türü endüstri yapıları, vb.)

Bina Önem Katsayısı (I) = 1.00 ( Afet Böl. Yapılar. Hak. Yönetmelik 2018)

Tablo-3. Deprem Tasarım Sınıfları (DTS)

DD-2 Deprem Yer Hareketi Düzeyinde Kısa Bina Kullanım Sınıfı

Periyot Tasarım Spektral İvme Katsayısı (SDS) BKS = 1 BKS = 2, 3

SDS < 0.33 DTS = 4a DTS = 4

0.33 ≤ SDS < 0.50 DTS = 3a DTS = 3

0.50 ≤ SDS < 0.75 DTS = 2a DTS = 2
0.75 ≤ SDS DTS = 1a DTS = 1

Tablo-4. Bina Yükseklik Sınıfları ve Deprem Tasarım Sınıflarına Göre Tanımlanan Bina Yükseklik
Aralıkları

Bina Yükseklik Sınıfları ve Deprem Tasarım Sınıflarına Göre

Bina Tanımlanan Bina Yükseklik Aralıkları [m]
Yükseklik Sınıfı DTS = 1, 1a, 2, a DTS = 3, 3a DTS = 4, 4a

5
 BYS = 1 H N > 70 H N > 91 H N > 105
BYS = 2 56 < H N ≤ 70 70 < H N ≤ 91 91<H N ≤ 105
BYS = 3 42 < H N ≤ 56 56 < H N ≤ 70 56 < H N ≤ 91
BYS = 4 28 < H N ≤ 42 42 < H N ≤ 56
BYS = 5 17.5 < H N ≤ 28 28 < H N ≤ 42
BYS = 6 10.5< H N≤ 17.5 17.5 < H N ≤ 28
BYS = 7 7 < H N ≤ 10.5 10.5 < H N ≤ 17.5
BYS = 8 HN≤7 H N ≤ 10.5

4. MEVCUT ZEMİN ARAŞTIRMALARI

İnceleme alanında yapılması planlanan binanın toplam inşaat alanı, bina yüksekliği, parsel
eğimi gibi verileri göz önüne alındığı zaman, Türkiye Bina deprem Yönetmeliği (TBDY 2018)-
Yeni Deprem Yönetmeliğine göre Kategori-2 sınıfına giren binalar kapsamındadır.

İnceleme alanında 22-23/11/2019 tarihlerinde, Firmamız tarafından SK-1=30.00m, SK-

2=30.00m, SK-3=30.00m ve SK-4=30.00m derinliğinde olmak üzere 3 adet sondaj çalışması
yapılmıştır.

İnceleme alanında jeofizik yöntemlerden 2 adet sismik kırılma, 2 adet Masw yöntemi
uygulanmış olup sismik hızlar, To, zemin büyütmesi bu çalışmalardan elde edilmiştir. Zeminin
hakim titreşim periyodu hesabında sismik S hızının Vs≥760 m/sn hızına ulaştığı anakaya derinliği
olarak kabul edilen 9.0 m. (Masw-2) derinlik baz alınarak bulunmuştur.

İnceleme alanında jeofizik çalışmalar kapsamında; kırılma ölçüleri çalışma alanında 21.11.2019
tarihinde 2 serim olarak uygulanmıştır. Jeofon aralıkları 2.00 m, offset aralığı 1.00 m. olacak
şekilde serim uzunluğu 24.00 m. açılarak yaklaşık 7.00 - 8.00 m. derinliklerin incelenmesi
sağlanmıştır. MASW ölçüleri, çalışma alanını iyi yansıtacak ve parselin üzerinde kalacak şekilde
21.11.2019 tarihinde 2 adet ölçüm alınmıştır. Sismik ölçülerin Jeofon aralıkları 2 m. ve off-set
uzaklıkları 8 m. seçilerek toplam serim uzunlukları 30 m. yapılmıştır. Böylece, istenildiğinde 30
m. ye kadar derinliklerin incelenmesi sağlanmıştır. Kayıt uzunluğu 1 sn ve örnekleme aralığı 0.5
ms olarak alınmıştır.

Çalışma alanında yapılan sondajlardan alınan numuneler su içerikleri korunarak 28/11/2019

6
tarihinde laboratuvara teslim edilmiştir. Numuneler üzerinde, 78 adet nokta yükleme deneyi, 2
adet kaya tek eksenli basınç ve 2 adet birim hacim ağırlık deneyi yapılmıştır.

İlgili arazi ve laboratuvar deneyleri mevcut zemini detaylı analiz edip mühendislik
analizlerinde (taşıma gücü, oturma-şişme-göçme, şev stabilitesi vb.) kullanılacak parametrelerin
bulunmasına yönelik gerçekleştirilmiştir.

Tablo-5: İnceleme alanında yapılan sondaj noktalarının derinlik ve koordinatları

Enlem Boylam
Sondaj No Derinlik m.
Y (ITRF-6°) X (ITRF-6°) Z (metre)
SK-1 E 514366.18 N 4258334.50 +147.20m 30.00m
SK-2 E 514374.47 N 4258329.47 +147.20m 30.00m
SK-3 E 514373.04 N 4258322.15 +146.60m 30.00m
SK-4 E 514362.02 N 4258325.47 +146.60 30.00m

4.1. Arazi Deneyleri Sonuçlarının Değerlendirilmesi

İnceleme alanında, sondaj çalışmalarında -1.50 -3.00 -4.50 -6.00 -7.50 -9.00 -10.50 -12.00 -
13.50 -15.00 -16.50 -18.00 -19.50 -21.00 -22.50 -24.00 -25.50 -27.00 -28.50 -30.00 metrelerde
KAROT test çalışmaları yapılmıştır.

Tablo-6: Sondaj Kuyusuna ait derinlik ve alınan numuneler.

Sondaj Sondaj SPT UD

Karot (m)
No Derinliği (m) (adet) (adet)
-1.50 -3.00 -4.50 -6.00 -7.50 -9.00 -10.50 -12.00
SK-1 30.00 --- --- -13.50 -15.00 -16.50 -18.00 -19.50 -21.00 -22.50
-24.00 -25.50 -27.00 -28.50 -30.00
-1.50 -3.00 -4.50 -6.00 -7.50 -9.00 -10.50 -12.00
SK-2 30.00 --- --- -13.50 -15.00 -16.50 -18.00 -19.50 -21.00 -22.50
-24.00 -25.50 -27.00 -28.50 -30.00
-1.50 -3.00 -4.50 -6.00 -7.50 -9.00 -10.50 -12.00
SK-3 30.00 --- ---
-13.50 -15.00 -16.50 -18.00 -19.50 -21.00 -22.50

7
 -24.00 -25.50 -27.00 -28.50 -30.00

-1.50 -3.00 -4.50 -6.00 -7.50 -9.00 -10.50 -12.00

SK-4 30.00 --- --- -13.50 -15.00 -16.50 -18.00 -19.50 -21.00 -22.50
-24.00 -25.50 -27.00 -28.50 -30.00

4.1.2. Presiyometre Deneyi

Zemin etüd çalışmalarında Presiyometre deneyi zeminin yük/deformasyon parametrelerinin
belirlendiği bir arazi (in-situ) deneyidir. Deney basit anlamda genişleyebilir silindirik bir probun
önceden delinmiş bir kuyuya indirilerek şişirilmesi ve bu esnada prob içerisindeki basınç ve
hacim değişikliklerinin ölçülmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.

Standart GB tipi presiyometrede efektif basınç 70 kg/cm 2 olup, 5-10000 kg/cm2 arası zemin ve
kaya deformasyon modülleri ölçülmektedir. NO2 tüpleri ile plastik borular vasıtası ile iletilen
basınçlar; ölçme hücresinde basınç artışını ve dolayısıyla hacim artışını, hacim artması ise
volümetredeki sıvı sütunundaki yükselme ile takip edilir. Sondaj kuyusuna yerleştirilen proba
kademeli olarak 1, 2, 3 kg/cm2 ve gittikçe artan dairesel basınçlar verilerek, her basınç kademesi
için, 15-30-60 saniyelerde ölçme hücresinde oluşan hacimsel değişimler kaydedilir. Gerekli
düzeltmeler yapıldıktan sonra “x eksenine-basınç”, “y eksenine-genellikle 60 saniyedeki hacimsel
değişimler“ bir grafik üzerine işaretlenir. Bu grafikte ilk yükseliş kesimi probun zemine oturması
ve zeminin P0 içsel basıncını gösterir. Daha sonra lineer hale geçen eğrinin bu safhasına “ elastik
safha “ denir. Menard Elastik Modülü ( Em) her seviye için grafik yardımı ile saptanır. Bu elastik
safhadan sonra eğri yükselmeye başlar ki bu noktadan itibaren deney yapılan birimin “ plastik
safhası“ başlamıştır. Limit basınç (PL) hacimsel artışların teorik olarak sonsuza vardığı nokta
olup, bu değer teorik olarak deney yapılan kesimin “Nihai taşıma gücü”ne karşılık gelmektedir.
Tablo-7: Presiyometre Deney Sonuçları

8
 Kuyu Derinlik Menard Deformasyon Limit Basınç Net Limit
No. (metre) Modülü EM (kg/cm2) (kg/cm2) Basınç (kg/cm2)
SK-3 3.00 293.59 20.85 19.13
SK-3 6.00 317.42 21.30 20.47
SK-3 9.00 341.37 24.50 22.78
SK-3 12.00 370.65 28.60 25.18
SK-3 15.00 421.88 28.88 26.00
SK-3 18.00 438.24 29.80 26.52
SK-3 21.00 485.74 30.20 28.95
SK-3 24.00 548.21 36.70 34.20
SK-3 27.00 581.64 38.90 34.48
SK-3 30.00 728.34 39.15 37.04

4.1.3. Laboratuvar Deneyleri

İnceleme alanı için, SK-1=18.00m, SK-2=18.00m ve SK-3=18.00m derinliğinde olmak
üzere açılan sondaj kuyularından alınan kaya numune örnekleri üzerinde kayaların fiziksel ve
dayanım özelliklerinin belirlenmesi için, nokta yükleme, tek eksenli basınç ve birim hacim ağırlık
yapılmıştır.

Tablo-8: Sondaj kuyusundan alınan numunelerin laboratuvar kaya tek eksenli basınç deney sonuçları;

Derinlik Doğal Kaya Tek Eksenli

Sondaj Numune
(m) B.H.A.(g/cm3) Basınç ( Kg/cm2)
SK-1 KAROT 12.00-13.50 2.11 206.52

SK-4 KAROT 12.00-13.50 2.12 232.56

Tablo-9: Sondaj kuyusundan alınan numunelerin laboratuvar nokta yükleme deney sonuçları;

9
 Derinlik Nokta Yükleme
Kuyu No. Örnek No.
Metre Kg/cm2
SK-1 1 KAROT 0.00-1.50 15.42
SK-1 2 KAROT 1.50-3.00 15.51
SK-1 3 KAROT 3.00-4.50 15.96
SK-1 4 KAROT 4.50-6.00 16.07
SK-1 5 KAROT 6.00-7.50 16.22
SK-1 6 KAROT 7.50-9.00 16.33
SK-1 7 KAROT 9.00-10.50 16.73
SK-1 8 KAROT 10.50-12.00 16.86
SK-1 9 KAROT 13.50-15.00 17.43
SK-1 10 KAROT 15.00-16.50 17.66
SK-1 11 KAROT 16.50-18.00 17.95
SK-1 12 KAROT 18.00-19.50 18.11
SK-1 13 KAROT 19.50-21.00 19.23
SK-1 14 KAROT 21.00-22.50 19.63
SK-1 15 KAROT 22.50-24.00 19.77
SK-1 16 KAROT 24.00-25.50 20.63
SK-1 17 KAROT 25.50-27.00 21.72
SK-1 18 KAROT 27.00-28.50 22.63
SK-1 19 KAROT 28.50-30.00 24.36
SK-2 20 KAROT 0.00-1.50 15.15
SK-2 21 KAROT 1.50-3.00 15.36
SK-2 22 KAROT 3.00-4.50 15.74
SK-2 23 KAROT 4.50-6.00 16.32
SK-2 24 KAROT 6.00-7.50 16.63
SK-2 25 KAROT 7.50-9.00 16.94
SK-2 26 KAROT 9.00-10.50 17.21
SK-2 27 KAROT 10.50-12.00 17.83
SK-2 28 KAROT 12.00-13.50 18.27
SK-2 29 KAROT 13.50-15.00 18.55
SK-2 30 KAROT 15.00-16.50 19.42
SK-2 31 KAROT 16.50-18.00 19.84
SK-2 32 KAROT 18.00-19.50 20.07
SK-2 33 KAROT 19.50-21.00 20.36
SK-2 34 KAROT 21.00-22.50 20.75
SK-2 35 KAROT 22.50-24.00 21.47
SK-2 36 KAROT 24.00-25.50 22.65
SK-2 37 KAROT 25.50-27.00 23.27
SK-2 38 KAROT 27.00-28.50 24.65
SK-2 39 KAROT 28.50-30.00 25.14

10
 Derinlik Nokta Yükleme
Kuyu No. Örnek No.
Metre Kg/cm2
SK-3 40 KAROT 0.00-1.50 16.47
SK-3 41 KAROT 1.50-3.00 16.99
SK-3 42 KAROT 3.00-4.50 17.36
SK-3 43 KAROT 4.50-6.00 17.66
SK-3 44 KAROT 6.00-7.50 18.23
SK-3 45 KAROT 7.50-9.00 18.78
SK-3 46 KAROT 9.00-10.50 19.42
SK-3 47 KAROT 10.50-12.00 19.75
SK-3 48 KAROT 12.00-13.50 19.96
SK-3 49 KAROT 13.50-15.00 20.15
SK-3 50 KAROT 15.00-16.50 21.77
SK-3 51 KAROT 16.50-18.00 22.36
SK-3 52 KAROT 18.00-19.50 22.86
SK-3 53 KAROT 19.50-21.00 23.42
SK-3 54 KAROT 21.00-22.50 23.91
SK-3 55 KAROT 22.50-24.00 24.13
SK-3 56 KAROT 24.00-25.50 24.76
SK-3 57 KAROT 25.50-27.00 25.83
SK-3 58 KAROT 27.00-28.50 26.61
SK-3 59 KAROT 28.50-30.00 27.23
SK-4 60 KAROT 0.00-1.50 15.66
SK-4 61 KAROT 1.50-3.00 15.92
SK-4 62 KAROT 3.00-4.50 16.32
SK-4 63 KAROT 4.50-6.00 16.75
SK-4 64 KAROT 6.00-7.50 17.32
SK-4 65 KAROT 7.50-9.00 17.88
SK-4 66 KAROT 9.00-10.50 18.23
SK-4 67 KAROT 10.50-12.00 18.67
SK-4 68 KAROT 13.50-15.00 19.69
SK-4 69 KAROT 15.00-16.50 20.31
SK-4 70 KAROT 16.50-18.00 20.97
SK-4 71 KAROT 18.00-19.50 21.33
SK-4 72 KAROT 19.50-21.00 21.86
SK-4 73 KAROT 21.00-22.50 22.13
SK-4 74 KAROT 22.50-24.00 22.74
SK-4 75 KAROT 24.00-25.50 23.32
SK-4 76 KAROT 25.50-27.00 24.96
SK-4 77 KAROT 27.00-28.50 25.53
SK-4 78 KAROT 28.50-30.00 26.71
değerleri elde edilmiştir.

4.1.4 Jeofizik Çalışma Sonuçları

İnceleme alanında jeofizik yöntemlerden 2 adet sismik kırılma, 2 adet Masw yöntemi
uygulanmış olup sismik hızlar, To, zemin büyütmesi bu çalışmalardan elde edilmiştir. Zeminin

11
hakim titreşim periyodu hesabında sismik S hızının Vs≥760 m/sn hızına ulaştığı anakaya derinliği
olarak kabul edilen 9.0 m. (Masw-2) derinlik baz alınarak bulunmuştur.

-Sismik Arazi Çalışmaları

İnceleme alanında jeofizik çalışmalar kapsamında; kırılma ölçüleri çalışma alanında 21.11.2019
tarihinde 2 serim olarak uygulanmıştır. Jeofon aralıkları 2.00 m, offset aralığı 1.00 m. olacak
şekilde serim uzunluğu 24.00 m. açılarak yaklaşık 7.00 - 8.00 m. derinliklerin incelenmesi
sağlanmıştır.

Sismik ölçümler sonucu 2 sismik katman ayırımı yapılmıştır. 1.Profil için; Kalınlığı 1.26 m
olan en üst seviyenin P dalga hızı ortalama V p =326 m/sn, S dalga hızı Vs =183 m/sn. olan çok
düşük dayanımlı birim bulunmaktadır. İkinci seviyenin P hızı Vp =1200 m/sn; S hızı Vs =810
m/sn yüksek dayanımlı tabaka devam etmektedir. 2.Profil için; Kalınlığı 1.63 m olan en üst
seviyenin P dalga hızı ortalama Vp =335 m/sn, S dalga hızı Vs =216 m/sn. olan düşük dayanımlı
birim bulunmaktadır. İkinci seviyenin P hızı Vp =1251 m/sn; S hızı Vs =755 m/sn yüksek
dayanımlı tabaka devam etmektedir.

12
 Şekil-3: İnceleme alanında yapılan sismik çalışma veriler

-MASW Arazi Çalışmaları

İnceleme alanında jeofizik çalışmalar kapsamında; MASW ölçüleri, çalışma alanını iyi
yansıtacak ve parselin üzerinde kalacak şekilde 21.11.2019 tarihinde 2 adet ölçüm alınmıştır.
Sismik ölçülerin Jeofon aralıkları 2 m. ve off-set uzaklıkları 8 m. seçilerek toplam serim
uzunlukları 30 m. yapılmıştır. Böylece, istenildiğinde 30 m. ye kadar derinliklerin incelenmesi
sağlanmıştır. Kayıt uzunluğu 1 sn ve örnekleme aralığı 0.5 ms olarak alınmıştır.

1.Profil için; Elde edilen masw kesitler üzerinde inceleme yapılacak olursa üstte yaklaşık 2.9
m. kalınlığında S dalga hızı ortalama 475 m/sn olan orta derecede hızlı orta dayanımlı tabakalar
bulunmaktadır. Bu tabakadan sonra 6.0 m. ye kadar S dalga hızı ortalama 596 m/sn olan orta-
yüksek dayanımlı birimler bulunmaktadır. 6.0 m. den itibaren S dalga hızı ortalama 877 m/sn
olan yüksek dayanımlı birimler devam etmektedir. 2.Profil için; Elde edilen masw kesitler
üzerinde inceleme yapılacak olursa üstte yaklaşık 5.6 m. kalınlığında S dalga hızı ortalama 489
m/sn olan orta derecede hızlı orta dayanımlı tabakalar bulunmaktadır. Bu tabakadan sonra 9.0 m.
ye kadar S dalga hızı ortalama 634 m/sn olan orta-yüksek dayanımlı birimler devam etmektedir.
9.0 m. den itibaren S dalga hızı ortalama 991 m/sn olan yüksek dayanımlı birimler
bulunmaktadır.

13
 Şekil-4: İnceleme alanında yapılan MASW Ortalama Kayma Dalgası Hızı (VS30 )
5. İLAVE ZEMİN ARAŞTIRMALARI
Mevcut “Zemin ve Temel Etüdü Veri Raporu” kapsamındaki araştırma çalışmaları yeterli

14
veriyi sağladığından dolayı ilave zemin araştırması yapılmamıştır.

6. İDEALİZE ZEMİN PROFİLLERİ (ARAZİ ZEMİN MODELİ) VE YERALTI SUYU

DURUMLARI
Zemin ve Temel Etüdü Veri Raporu kapsamında verilen sondaj ve laboratuvar deneyleri
sonuçlarına göre hazırlanan idealize zemin profili aşağıda verilmiştir.

Zemin Yapısı
İnceleme alanının eğimin %20-30K değerlerinde olduğu gözlenmektedir. Alınan numuneler
üzerinde yapılan deneyler sonucu etüt alanında gözlenen zemin yapısının genel olarak, Yamanlar
Volkanitlerine ait andezit blokları biriminden ibaret olduğu tespit edilmiştir.

İnceleme alanında en düşük kot +144.45 metre ve en yüksek kot +152.32 metredir. İnceleme
alanında yapılan çalışmalarda yeraltı suyuna rastlanılmamıştır. İnceleme alanında dolgu birim
gözlenmemiştir. Yapılacak olan bina temeli andezit blokları birimine oturacaktır. Temelin
oturacağı zemin binanın yerleşimi için bir sorun teşkil etmemektedir.

İnceleme alanının yerel zemin sınıfını belirlemek için veri raporunda zemin yüzeyinden
itibaren katmanların RQD değerleri %0-48 arasında değişen değerlere sahip olduğu görülmüştür.
Yapılan jeofizik çalışmalarında zeminin Vs30=778 m/s olduğu tespit edilmiştir, buna bağlı olarak
yerel zemin sınıfının ZB olduğu görülmektedir.
Tablo-10: İnceleme alanındaki kayalara ait bilgiler

Sondaj Derinlik TCR SCR RQD Ayrışma Kaya

No (m) (%) (%) (%) Derecesi (W) Dayanımı(R);
SK-1 0.00-30.00 %27-60 %0-48 %0-48 W2-W3 R3-R4
SK-2 0.00-30.00 %32-68 %0-45 %0-45 W2-W3 R3-R4
SK-3 0.00-30.00 %30-72 %8-43 %7-43 W2-W3 R3-R4
SK-4 0.00-30.00 %30-62 %0-42 %0-38 W2-W3 R3-R4

Zemin araştırmalarında etüt alanında açılan sondajlar ve yapılan jeofizik etüdler sonucu Vp/Vs
oranının 3 ten küçük oluşu ve Vs hızının 300 m/sn den büyük oluşu nedeniyle yeraltı suyuna
rastlanılmamıştır.

15
 Tablo-5: İnceleme Alanında Yapılan Yeraltı Su Seviyesi Ölçümleri

Yeraltı Su Seviyesi Ölçüm Yeraltı Su Seviyesi

Sondaj No Sondaj Derinliği (m)
Tarihi (m)
22.11.2019 YOK
SK-1 30.00m 24.11.2019 YOK
28.11.2019 YOK
22.11.2019 YOK
SK-2 30.00m 24.11.2019 YOK
28.11.2019 YOK
23.11.2019 YOK
SK-3 30.00m 25.11.2019 YOK
29.11.2019 YOK
23.11.2019 YOK
SK-4 30.00m 25.11.2019 YOK
29.11.2019 YOK
SK-1 için idealize zemin profili;
Bitkisel toprak 0.50m
İrili-ufaklı, ara ara az ayrışmış-genel olarak orta derecede ayrışmış,
düşük-orta dayanımlı, çok düşük-düşük kaliteli andezit blokları 30.00m
SK-2 için idealize zemin profili;
Bitkisel toprak 0.50m
İrili-ufaklı, ara ara az ayrışmış-genel olarak orta derecede ayrışmış,
düşük-orta dayanımlı, çok düşük-düşük kaliteli andezit blokları 30.00m
SK-3 için idealize zemin profili;
Bitkisel toprak 0.50m
İrili-ufaklı, ara ara az ayrışmış-genel olarak orta derecede ayrışmış,
düşük-orta dayanımlı, çok düşük-düşük kaliteli andezit blokları 30.00m
SK-4 için idealize zemin profili;
Bitkisel toprak 0.50m
İrili-ufaklı, ara ara az ayrışmış-genel olarak orta derecede ayrışmış,
düşük-orta dayanımlı, çok düşük-düşük kaliteli andezit blokları 30.00m

16
 Şekil-5: İnceleme alanına ait jeolojik kesit

7. GEOTEKNİK TASARIM PARAMETRELERİNİN TESPİTİ

Taşıma gücü, oturma, sıvılaşma, drenaj boyu, şev stabilitesi, yanal toprak itkileri gibi
geoteknik analizlerde kullanılacak zemin/kaya parametreleri farklı yöntemlerle belirlenerek
tasarımda kullanılacak değerler seçilmelidir.

Zemin etüd çalışmalarında Presiyometre deneyi zeminin yük/deformasyon parametrelerinin

belirlendiği bir arazi (in-situ) deneyidir. Deney basit anlamda genişleyebilir silindirik bir probun
önceden delinmiş bir kuyuya indirilerek şişirilmesi ve bu esnada prob içerisindeki basınç ve
hacim değişikliklerinin ölçülmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.

Etüt alanında açılan zemin sondajlarından alınan numuneler üzerinde nokta yükleme, tek
eksenli basınç ve birim hacim ağırlık deneyleri yapılmıştır.
Tablo-11: Geoteknik Parametre Tayini Özet Tablosu

17
 Laboratuvar Deneyleri Arazi Deneyleri Seçilen
Karakteristik
IS (50) Nokta Yükleme Deneyi Presiyometre Deneyi Değer
Kg/cm2 Min :15.15 Min:
Max: 27.23 Max: IS (50)= 19.84
Ort.:19.84 Ort.:
Laboratuvar Deneyl ri Arazi Deneyleri Seçilen
Karakteristik
Net Limit Direk Kesme Deneyi Presiyometre Deneyi
Değer
Basınç
Min: Min:19.13
Pl (kg/cm2)
Max: Max:37.04 Pl :27.48
Ort.: Ort.:27.48
Laboratuvar Deneyleri A azi Deneyler Seçilen
Karakteristik
Kaya Tek Eksenli Tek Eksenli Basınç Deneyi Presiyometre Deneyi Değer
Basınç (Kg/cm2) Min :206.52 Min:
Max:232.56 Max: qu = 219.54
Ort.: 219.54 Ort :
Laboratuvar Deneyleri Arazi Deneyleri Seçilen
Karakteristik
Tek Eksenli Basınç Deneyi Presiyometre Deneyi Değer
B.H. A. (gr/cm³)
Min :2.11 Min:
Max: 2.12 Max: γ : 2.11
Ort.: 2.11 Ort.:

İnceleme alanına ait çizelge-3’e göre yapılan hesaplamalarda, RMR Kaya kütlesi sınıflama sisteminin
son versiyonunun puanlama sonucuna göre;  (içsel sürtünme açısı) =350, C (Kohezyon)= 3 kg/cm²
olarak belirlenmiştir.

C ve  ’nin Tablodan Bulunması

Nokta Yükü 19.84 kg/cm2=~2 MPa 7 Puan Kaya Sınıfları Puanları 50’ye göre
Ort
RQD Sondaj Logundan =24 3 Puan Sınıf III Kaya Sınıfları Özellikleri
Süreksizlik RQD*200=0.04 m 8 Puan Tanım Orta C 200-300 kPa 3 kg/cm2
Aralığı Kaya
Süre sizlik Sert Eklem üzeyleri 17 puan Puan 60-41  25-35 35o
Durumu
Yer altısuyu Yok 15 Puan
Toplam 50 Puan

ÇİZELGE-3: KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK SINIFLAMASI RMR SİSTEMİ

SINIFLAMA PARAMETRELERİ VE PUANLARI (Bieniawski, 1989)
Sağlam Nokta yükü dayanım Düşük aralıklar için
1 > 10 MPa 4 -10 MPa 2 - 4 MPa 1-2 MPa tek eksenli dayanım
kayacın indeksi

18
 dayanımı Tek eksenli sıkışma 5 - 25
1-
<1
> 250 MPa 100 - 250 MPa 50 - 100 MPa 25 - 50 MPa MPa
5 M
MPa
dayanımı Pa
Puan 5 12 7 4 2 1 0
Kayaç kalite göstergesi, RQD % 100 - 90 % 90 - 75 % 75 - 50 % 50 - 25 % < 25
2
Puan 20 17 13 8 3
Süreksizlik aralığı >2m 0.6 - 2 m 2 0 - 600 mm 60 - 200 mm < 60 mm
3
Puan 20 15 10 8 5
Süreksizliğin
< 1m 1-3 m 3-10 m 10-20 m > 20 m
uzunluğu (devamlılık)
Puan 6 4 2 1 0
Süreksizliğin açıklığı Yok < 0.1 mm 0.1 - 1 mm 1 - 5 mm > 5 mm
Süreksizlik durumu

Puan 6 5 4 1 0
Pürüzlül k Çok pürüzlü Pürüzlü Az pürüzlü Düz Kaygan
4
Puan 6 5 3 1 0
Sert Dolgu Yumuşak dolgu
Dolgu Yok
< 5 mm > 5 mm < 5 mm > 5 mm
Puan 6 4 2 2 0
Orta derecede
Bozunma Bozunmamış Az bozunmuş bozunmuş
Bozunmuş Çok bozunmuş
Puan 6 5 3 1 0
Tünelin 10m.'lik
kısmından gelen su
Yok 10 lt/dak < 25 lt/dak 10-125 lt/dak > 125 lt/dak
Yeraltısuyu

Eklemdeki su
basıncı
Oranı 0 0.0 - 0.1 0.1 - 0.2 0.2 - 0.5 > 0.5
5 Ana asal
gerilme

Genel koşullar Tamamen kuru Nemli Islak Damlama Su akışı

Pua 15 10 7 4 0

KAYA SINIFLARI VE PUANLARI

Sınıf No I I III IV V
Tanımlama Çok İyi K ya İyi Kaya Orta Kaya Zayıf Kaya Çok Zayıf Kaya
Puan 100 81 80 61 60 41 40 21 <20

KAYA SINIFLARININ BAZI ÖZELLİKLERİ

Sınıf No I II III IV V
Ortalama desteksiz 15m açıklık 10m açıklık 5m açıklı 2.5m açıklık 1m açıklık için
kalabilme sü esi için 20 yıl için 1 yıl için 1 hafta için 10 saat 30 dakika
Kaya Kütlesinin kohezyon
>400 300-400 200-300 10 -200 <100
(Kpa)
Kaya Kütlesinin içsel
>45 35-45 25-35 15-25 <15
sürtünme açısı (derece)
Laboratuvarda yapılan nokta yükleme deneyi ve karot sonuçlarından yararlanılarak inceleme
konusu yapı altında yer alan neojen yaşlı, andezit blokları birimi tabakası için geoteknik tasarım
parametreleri Tablo-12’de verilmiştir.

19
Tablo-12: Temel Zemini İçin Geoteknik Tasarım Parametreleri

Zemin ϒ (kN/m3) c (kPa) φ°

Andezit blokları 21.1 300 35

Yukarıdaki tabloda ϒ birim hacim ağırlığı, c kohezyon, φ içsel sürtünme açısı değerlerini
göstermektedir.

-Şişme potansiyelinin Değerlendirilmesi (Şp);

Yüksek plastisiteli zeminler su ile karşılaştığında şişerek hacim artışına uğrarlar. İnceleme
alanında zeminin andezit blokları biriminden oluştuğu belirlenmiş, dolayısıyla parseldeki
zeminde şişme problemi beklenmez.

8. DEPREMSELLİK
AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulamasından çalışma alanına ait
aşağıdaki bilgiler girilerek parsel için sismik tehlike haritası spektral ivme katsayıları, en büyük
yer ivmesi, en büyük yer hızı ve yatay-düşey elastik tasarım spektrumu değerlerine ulaşılmıştır.
Bu değerlere ait denklem ve tablolar aşağıda sunulmuştur.

Çalışma alanı verileri

Yerel Zemin Sınıfı ZB (Az ayrışmış, orta sağlam kayalar)

Enlem 38.4731°

Boylam 27.164657°

Türkiye Bina deprem Yönetmeliği (TBDY) – Yeni Deprem Yönetmeliğine göre;

Depremsellik ve Deprem parametreleri;
İnceleme alanı Türkiye Deprem Tehlike Haritasında ( 50 yılda aşılma olasılığı %10 – tekrarlama
aralığı 475 yıl olan) en büyük yer ivmesi “0.449 lik tehlike” sınırları içerisindedir.

20
 Şekil-6: İzmir İli Deprem Bölgeleri Haritası
Bölgede 1900 yılında itibaren günümüze kadar meydana gelen depremleri gösterir harita aşağıda
gösterilmiştir. Bu haritada proje alanı merkez kabul edilerek 100 km yarıçaplı daire içerinde
M>4.5 olan depremler gösterilmiştir.

Şekil-7: 100 km yarı çaplı daire içerinde 1900 yılından günümüze gerçekleşmiş M>4.5 olan deprem
haritası.

21
Bu yönetmelik kapsamında aşağıda belirtilen dört farklı deprem yer hareketi düzeyi
tanımlanmıştır.

1. Deprem Yer Hareketi Düzeyi (DD-1) :

DD-1 Deprem yer hareketi, spektral büyüklerin 50 yılda aşılma olasılığını %2 ve buna karşı
gelen tekrarlanma periyodunun 2475 yıl olduğu çok seyrek deprem yer hareketini nitelemektedir.
Bu deprem yer hareketi, göz önüne alınan en büyük deprem yer hareketi olarak
adlandırılmaktadır.
2. Deprem Yer Hareketi Düzeyi (DD-2) :
DD-2 Deprem yer hareketi, spektral büyüklerin 50 yılda aşılma olasılığını %10 ve buna karşı
gelen tekrarlanma periyodunun 475 yıl olduğu seyrek deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu
deprem yer hareketi, standart tasarım deprem yer hareketi olarak adlandırılmaktadır.
3. Deprem Yer Hareketi Düzeyi (DD-3) :
DD-3 Deprem yer hareketi, spektral büyüklerin 50 yılda aşılma olasılığını %50 ve buna karşı
gelen tekrarlanma periyodunun 72 yıl olduğu sık deprem yer hareketini nitelemektedir.
4. Deprem Yer Hareketi Düzeyi (DD-4) :
DD-4 Deprem yer hareketi, spektral büyüklerin 50 yılda aşılma olasılığını %68 (30 yılda aşılma
olasılığı %50) ve buna karşı gelen tekrarlanma periyodunun 43 yıl olduğu çok sık deprem yer
hareketini nitelemektedir. Bu deprem yer hareketi, servis deprem yer hareketi olarak da
adlandırılmaktadır.

İnceleme alanı deprem yer hareketleri içerisinden “DD-2 Deprem Yer Hareketi” sınıfına
girmektedir.

Deprem parametreleri, sahada belirlenen litolojiler için, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği
(TBDY) hükümlerine göre, aşağıdaki çizelgelerde belirtildiği şekilde alınması uygun
bulunmaktadır.

SS = 1.102, S1 =0.271, SDS =0.992, SD1 =0.217

PGA = 0.449, PGV=27.198

22
SS = Kısa periyot harita spektral ivme katsayısı [ boyutsuz ]
S1 = 1.0 saniye periyot harita spektral ivme katsayısı [ boyutsuz ]
SDS = Kısa periyot tasarım spektral ivme katsayısı [ boyutsuz ]
SDS1 = 1.0 saniye periyot tasarım spektral ivme katsayısı [ boyutsuz ]
PGA = En büyük yer ivmesi [ g ]
PGV = En büyük yer hızı [ cm/sn ]

Tablo-13: Yerel zemin sınıfları ve bu sınıfa giren Vs30 hızlarını gösteren tablo

Yerel Üst 30 metrede ortalama

Zemin Zemin Cinsi (N60 ) 30 (cu ) 30
(Vs ) 30 [m/s]
Sınıfı [darbe /30 cm] [kPa]

ZA Sağlam, sert kayalar > 1500 - -

ZB Az ayrışmış, orta sağlam kayalar 760-1500 - -

Çok sıkı kum, çakıl ve sert kil tabakaları

ZC 360-760 >50 >250
veya ayrışmış, çok çatlaklı zayıf kayalar
Orta sıkı – sıkı kum, çakıl veya çok katı
ZD 180-360 15-50 70-250
kil tabakaları
Gevşek kum, çakıl veya yumuşak – katı
kil tabakaları veya PI > 20 ve w > % 40
ZE koşullarını sağlayan toplamda 3 <180 <15 <70
metreden daha kalın yumuşak kil
tabakası (cu < 25 kPa) içeren profiller
Sahaya özel araştırma ve değerlendirme gerektiren zeminler:
1) Deprem etkisi altında çökme ve potansiyel göçme riskine sahip zeminler
(sıvılaşabilir zeminler, yüksek derecede hassas killer, göçebilir zayıf çimentolu
ZF
zeminler vb.),
2) Toplam kalınlığı 3 metreden fazla turba ve/veya organik içeriği yüksek killer,
3) Toplam kalınlığı 8 metreden fazla olan yüksek plastisiteli (PI >50) killer,

23
 4) Çok kalın (> 35 m) yumuşak veya orta katı killer.
Tablo-14: Kısa periyod için Yerel zemin İvme katsayıları
Kısa periyot bölgesi için Yerel Zemin Etki Katsayısı F S
Yerel Zemin Sınıfı SS ≥ 1.50
SS ≤ 0.25 SS =0.50 SS =0.75 SS =1.00 SS =1.25
ZA 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8

ZB 0.9 0.9 0.9 0.9 0.9 0.9

ZC 1.3 1.3 1.2 1.2 1.2 1.2

ZD 1.6 1.4 1.2 1.1 1.0 1.0

ZE 2.4 1.7 1.3 1.1 0.9 0.8

ZF Sahaya özel zemin analizi yapılacaktır
Yerel zemin sınıfı ZB ve Ss= 1.102 için Fs=0.900 değeri alınır.
Buna göre;
SDS = Ss x Fs = 1.102 x0.900 =0.992
Tablo-15: 1.0 saniye periyod için Yerel Zemin İvme Katsayıları

1.0 saniye periyot için Yerel Zemin Etki Katsayısı F 1

Yerel Zemin Sınıfı
S1 ≤ 0.10 S1 =0.20 S1 =0.30 S1 =0.40 S1 =0.50 S1 ≥ 0.60

ZA 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8

ZB 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8

ZC 1.5 1.5 1.5 1.5 1.5 1.4

ZD 2.4 2.2 2.00 1.9 1.8 1.7

ZE 4.2 3.3 2.8 2.4 2.2 2.00

ZF Sahaya özel zemin analizi yapılacaktır

Yerel Zemin sınıfı ZB ve S1=0.271 için F1=0.800 seçilir.
Buna göre;
SD1 = S1 x F1 = 0.271 x 0.800 = 0.217 olarak bulunur.
Yatay Elastik Tasarım Spektrumu:
DD-2 yer hareketi düzeyi için yatay elastik tasarım ivme spektrumunun ordinatları olan yatay
elastik tasarım spektral ivmeleri Sae(T), doğal titreşim periyoduna bağlı olarak yerçekimi ivmesi
(g) cinsinden aşağıdaki denklemlerde tanımlanmıştır.
Sae (T) = ( 0.4+0.6 (T/TA )) SDS 0≤T≤ TA

24
 Sae (T) = SDS TA ≤T≤ TB
Sae (T) = SD1 /T TB ≤T≤ TL
Sae (T) = SD1 TL /T 2 TL≤T
TA= 0.2 SD1 /T SDS TB= SD1 /SDS TL= 6s
Buna göre; TA=0.044 s, TB=0.219 s ve TL=6.000 s değerleri bulunmuştur.

Şekil-8: Yatay Elastik Tasarım Spektrumu Grafiği

Düşey Elastik Tasarım Spektrumu:
DD-2 yer hareketi düzeyi için düşey elastik tasarım ivme spektrumunun ordinatları olan düşey
elastik tasarım spektral ivmeleri SaeD(T), yatay deprem yer hareketi için tanınlanan kısa period
tasarım spektral ivmesi katsayısına ve doğal titreşim periyoduna bağlı olarak yerçekimi ivmesi
(g) cinsinden aşağıdaki denklemlerde tanımlanmıştır.
SaeD (T) = ( 0.32+0.48 (T/TAD )) SDS 0≤T≤ TAD
SaeD (T) = 0.8 SDS TAD ≤T≤ TBD
SaeD (T) = 0.8 SDS TBD /T TBD ≤T≤ TLD
TAD= TA/3 TBD= TB/3 TLD= TL /2
Buna göre; TAD=0.015 s, TBD=0.073 s ve TLD=3.000 s olarak bulunmuştur.

Şekil-9: Düşey Elastik Tasarım Spektrumu Grafiği

Çalışma alanı için yapılan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği kapsamında elde edilen

25
parametrelere ait tablo aşağıda verilmeye çalışılmıştır.

Tablo-16: Deprem Parametreleri

Yatay Elastik Tasarım Düşey Elastik Tasarım En
Spekturumu Spekturumu Yerel Büyük
FORMASYON Zemin Yer
TA(s) TB(s) TL(s) TAD(s) TBD(s) TLD(s) Sınıfı İvmesi
PGA (g)
Temel Zemini
konumunda olan 0.044 0.219 6.000 0.015 0.073 3.000 ZB 0.449
birimler için

9. YAPI ZEMİN ETKİLEŞİMİNİN İRDELENMESİ

9.1 Temel Sistemine İlişkin Geoteknik Analiz ve Değerlendirmeler
İnşası planlanan yapının kat yüksekliği, oturtulacağı alanın zemin özellikleri ve depremselliği
göz önünde bulundurularak radye temele oturtulmasının en uygun mühendislik çözümü olduğu
düşünülmektedir. İnşa edilecek bina için yaklaşık binanın temel derinliği ~ -0.70 metre, binanın
1. Kademe temel alt kotu ~ -5.65 metre, binanın 2. Kademe temel alt kotu ~ -10.78 metre.
İnceleme alanında kademeli temel yapılacaktır, 1 kademe için yaklaşık ~2.74m temel kazısı,
ikinci kademe için ise yaklaşık ~5.13 metrelik temel kazısı yapılacak, bina neojen yaşlı andezit
blokları birimi üzerine oturtulacaktır.

9.1.1 Yüzeysel Temeller

Temellerin, üzerindeki yapıları güvenle taşıyabilmeleri için taşıma gücü ve oturma
kriterlerinin her ikisinin birden sağlaması gerekir.

a) Taşıma Gücü Analizi

Yöntem-1: Taşıma Gücü Hesaplaması (Hansen (1970));
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği 2018, Bölüm-16 doğrultusunda yüzeysel temellerin taşıma
gücü hesabı aşağıda verilen denklemler ile hesaplanmaktadır.
Statik ve deprem etkisini içeren yükleme durumlarının her birinde Denk.(9.1)’deki eşitsizlik
sağlanacaktır:
(9.1) qo ≤ qt

26
Burada qo temel seviyesinde etkiyen düşey yük, kesme ve moment etkilerinin oluşturduğu temel
taban basıncıdır. qt ise tasarım dayanımı Rt’nin temel taşıma gücüne ilişkin karşılığıdır ve
Denk.(7.2) ile tanımlanır:
(9.2) qt = qk / γRv
Temel taşıma gücünün karakteristik dayanımı qk Denk.(9.3a) ile hesaplanacaktır.
(9.3a) qk = c Nc sc dc ic gc bc + q Nq sq dq iq gq bq + 0.5γ B′ Nγ sγ dγ iγ gγ bγ
Denk.(7.3a)’da yer alan taşıma gücü katsayıları Denk.(7.3b)’de tanımlanmıştır:
(9.3b) Nq = e πtanø′ tan2 (45 + ø’/2) ; Nc = (Nq – 1) cot ø’ ; Nγ = 2 (Nq – 1) tan ø’
Denk.(9.3a)’da boyutsuz düzeltme katsayıları olarak yer alan temel şekli katsayıları sc , sq , sγ
;derinlik katsayıları dc , dq , dγ ; yükleme eğikliği katsayıları ic , iq , iγ ; temel zemini eğimi
katsayıları gc , gq , gγ ve temel taban eğimi katsayıları bc , bq , bγ literatüre dayanan ve genel kabul
görmüş bağıntılar kullanılarak hesaplanacaktır.

(9.3a) ve (9.3b) numaralı denklemler kullanılarak elde edilecek taşıma gücünün hesabında
gerekli veriler Zemin Etüdü Veri Raporu’ndan alınarak ve Statik Proje Müellifi ile istişare
edilerek belirlenmiştir.
İnşası planlanan bina için önerilen radye temelin taşıma gücü TBDY Denk. (16.8.a)’ya göre
aşağıda hesaplanmıştır.

İnceleme alanında kademeli temel yapılacaktır, binanın temel derinliği ~ -0.70 metre, binanın
1. Kademe temel alt kotu ~ -5.65 metre, binanın 2. Kademe temel alt kotu ~ -10.78 metredir.
1.Kademe için Taşıma Gücü Hesaplaması (Hansen (1970));

27
Temelin uzun kenarı uzunluğu (L) = 24.60 m
Temelin kısa kenarı uzunluğu (B) =20.1 m
1.Kademe Temel kazı derinliği (Df ) = -5.65 m

C=300 kpa,  =21.1 kN/m3 ,  =35 °

 =35 ise tan  ’ = 2/3( tan  ) = (2/3)x( tan 35) =0.47 ise tablodan  ’=25°
C=300 kpa ise C’ = (2/3)x C =(2/3)x300=200 kpa,
Kp, sc, , sq, sƔ, dc, dq, dƔ formülleri Bowles-Foundation Analysis and Design’dan kullanılmıştır.
Kp = tan2 (45+ ø’/2) =2.46
Nq = eπtan ø’ tan2 (45+ ø’/2) =10.66
Nc = (Nq-1)cot ø’ = 20.72
NƔ = 2(Nq-1)tan ø’ = 6.76
sq = sy =1.20
sc =1.40
dc =1.09
dq = dγ = 1.04
iq=1, iγ =1, bq=1, bγ=1,
qk = c* Nc* sc* dc*ic*gc*bc + q*Nq*sq*dq*iq*gq*bq + 0.5*γB′*Nγ *sγ*dγ*iγ*gγ*bγ
q= γ*Df
qk = c* Nc* sc* dc*ic*gc*bc + γ*Df *Nq*sq*dq*iq*gq*bq + 0.5*γB′*Nγ *sγ*dγ*iγ*gγ*bγ
qk=200 *20.72*1.40*1.09*1*1*1 + 21.1*5.65*10.66*1.20*1.04*1*1*1+
0.5*21.1*20.1*6.76*1.20*1.04*1*1*1
qk =9717.6 kN/m3
Dayanım Katsayıs γRV =1.40 için
qt= qk/ γRV =9717.6/1.40 =6941.14 kN/m3 ise
qt=69.11 kg/cm2 olarak hesaplanmıştır.
2.Kademe için Taşıma Gücü Hesaplaması (Hansen (1970));
Temelin uzun kenarı uzunluğu (L) = 24.60 m
Temelin kısa kenarı uzunluğu (B) =20.1 m
1.Kademe Temel kazı derinliği (Df ) = -10.78 m

C=300 kpa,  =21.1 kN/m3 ,  =35 °

28
 =35 ise tan  ’ = 2/3( tan  ) = (2/3)x( tan 35) =0.47 ise tablodan  ’=25°
C=300 kpa ise C’ = (2/3)x C =(2/3)x300=200 kpa,
Kp, sc, , sq, sƔ, dc, dq, dƔ formülleri Bowles-Foundation Analysis and Design’dan kullanılmıştır.
Kp = tan2 (45+ ø’/2) =2.46
Nq = eπtan ø’ tan2 (45+ ø’/2) =10.66
Nc = (Nq-1)cot ø’ = 20.72
NƔ = 2(Nq-1)tan ø’ = 6.76
sq = sy =1.20
sc =1.40
dc =1.09
dq = dγ = 1.04
iq=1, iγ =1, bq=1, bγ=1,
qk = c* Nc* sc* dc*ic*gc*bc + q*Nq*sq*dq*iq*gq*bq + 0.5*γB′*Nγ *sγ*dγ*iγ*gγ*bγ
q= γ*Df
qk = c* Nc* sc* dc*ic*gc*bc + γ*Df *Nq*sq*dq*iq*gq*bq + 0.5*γB′*Nγ *sγ*dγ*iγ*gγ*bγ
qk=200 *20.72*1.40*1.09*1*1*1 + 21.1*10.78*10.66*1.20*1.04*1*1*1+
0.5*21.1*20.1*6.76*1.20*1.04*1*1*1
qk =11817 kN/m3
Dayanım Katsayıs γRV =1.40 için
qt= qk/ γRV =11817/1.40 =8440.71 kN/m3 ise
qt=84.40 kg/cm2 olarak hesaplanmıştır.

Yöntem-2: Presiyometre Yöntemi İle Taşıma Gücü Hesaplamaları - Menard Yöntemi

(Baquelin vd., 1978)’ ne göre;
İnceleme alanında kademeli temel yapılacaktır, binanın temel derinliği ~ -0.70 metre, binanın
1. Kademe temel alt kotu ~ -5.65 metre, binanın 2. Kademe temel alt kotu ~ -10.78 metredir.

1.Kademe için ;
Temelin uzun kenarı uzunluğu (L) = 24.6 m
Temelin kısa kenarı uzunluğu (B) =20.1 m
Temel kazı derinliği (Df ) = -5.65 m
Birim hacim ağırlığı (γ ) =2.11 gr/cm3

29
R=B/2=20.1/2=10.05

Şekil-10. Temel zemininin taşıma gücünün belirlenmesi için hayali tabakalara bölünmesi
 (+3R~+R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*1
 (+R~-R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*2
 (-R~-3R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*3
 (-3R~-5R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*4

Presiyometre deneyinden elde edilen net limit basınçlarının (Pl*) geometrik ortalamasından
eşdeğer limit basınç (Pl*e) değeri elde edilir. Bunun için, etki alanı olan temel kazı derinliğinden
1.5B kadar derinlikteki Pl değerleri hesaplamalar sırasında dikkate alınır.
Pl*e = [(Pl*)1x(Pl*)2x....x(Pl*)n]1/n .................(1)
qu = kx(Pl*)e ......................................................(2)
Üç seviyenin geometrik ortalaması alınarak net limit basıncı bulunur ve taşıma gücü eşitliğinde
hesaba eklenir.
qu = qo + kx(Plc *)
qa= qu /F
qu : Nihai taşıma gücü
qo : Temel taban seviyesinde zemine uygulanan düşey gerilme değeri (Temel taban basıncı)
k : Temel şekli, derinliği ve zeminin cinsine bağlı olarak (kil, silt, kum, çakıl ve zayıf kaya) elde
edilen bir katsayı
Plc *: Eşdeğer net limit basınç
qa : İzin verilebilir taşıma gücü

Çizelge-2. Taşıma gücü katsayısı (k) değerleri

30
 Zemin Cinsi k
Kohezyonlu 1+0.2B /L
Daneli-Gevşek 1.1+0.2 B/L
Daneli- Sıkı 1.2+0.4 B/L
B=Temel Genişliği, L= Temel Uzunluğu
 (+3R~+R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*1 =0
 (+R~-R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması
PL*2=3m-6m-9m-12m-15m
 (-R~-3R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması
PL*3 = -18m-21m-24m-27m-30m
Plc* = (Pl1xPl2xPl3xPl4 xPl5)1/5
qa = qu / 1.4 = (1 / 1.4) x [Df x γn + kxPlc]
Yüzeysel temellerde, Pl1 * değeri dikkate alınmadan, eşdeğer limit basıncı hesaplanırken,
Plc* = (Pl2xPl3xPl4 xPl5)1/4
1.Kademe için Presiyometre Yöntemi İle Taşıma Gücü Hesaplaması-Menard Yöntemi
(Baquelin vd., 1978)’ ne göre;
SK-3 numaralı kuyuda 10 adet presiyometre deneyine ait Pl* değerleri eşitlik (1)’ de yerine
yazarak, Pl* aşağıdaki biçimde hesaplanır;
Pl2* = (19.13x20.47x22.78x25.18x26.00)1/5 =22.56 kgf/cm2
Pl3* = (26.52x28.95x34.20x34.48x37.04)1/5 =31.99 kgf/cm2
Plc* = (Pl2xPl3 )1/2
Plc* = [(22.56)2*(31.99)3]1/2= 26.86 kg/cm2.
k (taşıma faktörü)= 1.2+0.4 B/L
k = 1.2 + 0.4x(20.1/24.6) = 1.53 (boyutsuz).
qult = k x Plc* =1.53x26.86 = 41.09 kg/cm2
Sürşarj=γ x Df=21.1x5.65=119.2 kN/m2=1.192 kg/cm2
q = Q/A = 4600/485= 9.48 t/m2
q0 =q – (Df * γ )= 9.48 – (5.65 x 2.11) = -2.44 t/m2
qult = qo + (k x Plc*) = -2.44 + (1.53x26.86)= 38.65 kg/cm2
qt= ( qult+ Sürşarj ) / F
Dayanım Katsayıs γRV =1.40 için
qt= (38.65+1.192) / 1.40 = 28.46 kg/cm2

31
2.Kademe için ;
Temelin uzun kenarı uzunluğu (L) = 24.6 m
Temelin kısa kenarı uzunluğu (B) =20.1 m
Temel kazı derinliği (Df ) = -10.78 m
Birim hacim ağırlığı (γ ) =2.11 gr/cm3
R=B/2=20.1/2=10.05

Şekil-10. Temel zemininin taşıma gücünün belirlenmesi için hayali tabakalara bölünmesi
 (+3R~+R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*1
 (+R~-R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*2
 (-R~-3R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*3
 (-3R~-5R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*4

Presiyometre deneyinden elde edilen net limit basınçlarının (Pl*) geometrik ortalamasından
eşdeğer limit basınç (Pl*e) değeri elde edilir. Bunun için, etki alanı olan temel kazı derinliğinden
1.5B kadar derinlikteki Pl değerleri hesaplamalar sırasında dikkate alınır.
Pl*e = [(Pl*)1x(Pl*)2x....x(Pl*)n]1/n .................(1)
qu = kx(Pl*)e ......................................................(2)
Üç seviyenin geometrik ortalaması alınarak net limit basıncı bulunur ve taşıma gücü eşitliğinde
hesaba eklenir.
qu = qo + kx(Plc *)
qa= qu /F
qu : Nihai taşıma gücü
qo : Temel taban seviyesinde zemine uygulanan düşey gerilme değeri (Temel taban basıncı)
k : Temel şekli, derinliği ve zeminin cinsine bağlı olarak (kil, silt, kum, çakıl ve zayıf kaya) elde
edilen bir katsayı
Plc *: Eşdeğer net limit basınç

32
qa : İzin verilebilir taşıma gücü
Çizelge-2. Taşıma gücü katsayısı (k) değerleri
Zemin Cinsi k
Kohezyonlu 1+0.2B /L
Daneli-Gevşek 1.1+0.2 B/L
Daneli- Sıkı 1.2+0.4 B/L
B=Temel Genişliği, L= Temel Uzunluğu
 (+3R~+R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması PL*1 =0
 (+R~-R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması
PL*2=3m-6m-9m-12m-15m-18m
 (-R~-3R) arasındaki net limit basınçların geometrik ortalaması
PL*3 = 21m-24m-27m-30m

Plc* = (Pl1xPl2xPl3xPl4 xPl5)1/5

qa = qu / 1.4 = (1 / 1.4) x [Df x γn + kxPlc]
Yüzeysel temellerde, Pl1 * değeri dikkate alınmadan, eşdeğer limit basıncı hesaplanırken,
Plc* = (Pl2xPl3xPl4 xPl5)1/4
2.Kademe için Presiyometre Yöntemi İle Taşıma Gücü Hesaplaması-Menard Yöntemi
(Baquelin vd., 1978)’ ne göre;
SK-3 numaralı kuyuda 10 adet presiyometre deneyine ait Pl* değerleri eşitlik (1)’ de yerine
yazarak, Pl* aşağıdaki biçimde hesaplanır;
Pl2* = (19.13x20.47x22.78x25.18x26.00x26.52)1/6 =23.17 kgf/cm2
Pl3* = (28.95x34.20x34.48x37.04)1/4 =33.53 kgf/cm2
Plc* = (Pl2xPl3 )1/2
Plc* = [(23.17)2*(33.53)3]1/2= 27.87 kg/cm2.
k (taşıma faktörü)= 1.2+0.4 B/L
k = 1.2 + 0.4x(20.1/24.6) = 1.53 (boyutsuz).
qult = k x Plc* =1.53x27.87 = 42.64 kg/cm2
Sürşarj=γ x Df=21.1x10.78=227.5 kN/m2=2.228 kg/cm2
q = Q/A = 4600/485= 9.48 t/m2
q0 =q – (Df * γ )= 9.48 – (10.78 x 2.11) = -13.26 t/m2
qult = qo + (k x Plc*) = -13.26 + (1.53x27.87)= 29.38 kg/cm2

33
qt= ( qult+ Sürşarj ) / F
Dayanım Katsayıs γRV =1.40 için
qt= (29.38+2.228) / 1.40 = 22.58 kg/cm2

Yöntem-3: Jeofizik Yöntemlerden Hesaplanan değerlere göre Taşıma Gücü Hesaplamaları;

-Sismik Arazi Çalışmaları Elastik ve Dinamik Parametreler 1. Profil 2. Tabaka verilerinden
qt= 19.00 kg/cm2 olarak hesaplanmıştır.
-Sismik Arazi Çalışmaları Elastik ve Dinamik Parametreler 2. Profil 2. Tabaka verilerinden
qt= 17.41 kg/cm2 olarak hesaplanmıştır.

* İnceleme alanında yapılan, hesaplamalarda güvenli tarafta kalınması açısından Temelin

taşıma gücü qt(kg/cm2) =12.00 kg/cm2 olarak kullanılması önerilir.

-Yüzeysel Temelleri Yatayda Kayma Direncinin Hesaplanması

Statik projeden elde edilen verilere göre:
Vth ≤ Rth + 0.3Rpt
Vth =temel tabanında etkiyen tasarım yatay kuvveti
Rth =tasarım sürtünme direnci
Rpt = tasarım pasif direnci
Ptv * tanδ
Rth =
γRH
Ptv =temel tabanına etkiyen tasarım düşey basınç kuvvetini
δ = temel tabanı ile zemin arasındaki sürtünme açısı
Çizelge-2. Yüzeysel Temeller İçin Dayanım Katsayıları

Rth = Ptv x tanδ / γRh = (1.4 G + 1.6 Q) x tanδ / γRh

Ptv = 4600 tf/m²
Vth= 226 tf (X değeri) ve Vth= 126 tf (Y değeri) alınmıştır.

34
Rth = (PtvxtanФ)/ үRh
Rth = (4600 x tan 35 )x1.1
Rth =2928
Rpt = 0.5xүxH²xKpxL
Kp = tan2 (45+ ø’/2) =2.46
γ =2.11 gr/cm3
(L) = 24.60m
Rpt = 0.5x2.11x10.78²x2.46x24.6
Rpt= 7419 ton
Kontrol: Vth<Rth+0.3Rpt ise
226 < 2923 +0.3* 7419 ise
226<51480 olduğundan yukarıdaki şartı sağlamaktadır.
TBDY 2018 Yönetmeliğinin 16.8.4 maddesine göre Yatayda kayma hesabı yapılmıştır. Yapılan
hesaplar sonucunda yapıda yatay kayma olmayacağı görülmüştür.

b) Oturma Analizi
Etüt alanında yapı temeli kaya birim üzerine inşa edileceğinden dolayı oturma problemi
beklenmemektedir.

Yatak Katsayısı Hesaplaması(Ks):

Tablo-17: Zemin cinsine göre Yatak Katsayısı Değerleri

35
 Zemin Cinsi Yatak katsayısı (t/m3)
Balçık – Turba <200
Kil (Plastik) 500 - 1000
Kil (yarı sert) 1000 - 1500
Kil (sert) 1500 - 3000
Dolma toprak 1000 - 2000
Kum (gevşek) 1000 - 2000
Kum (orta sert) 2000 - 5000
Kum (sıkı) 5000 -10000
Kum – çakıl 10000 -15000
Sağlam şist >50000
Kaya >200000
Güvenilir temel taban basıncı (zemin emniyet gerilmesi) değerinden yola çıkılarak yatak katsayısı
aşağıdaki bağıntı yardımıyla hesaplanabilir:
Yöntem-1: Ks= 40 x qu (Bowles, 1984 )
Ks= 40 x 293.8 = 11752 t/m3 olarak hesaplanmıştır.
Yöntem-2: Jeofizik Yöntemlerden Hesaplanan değerlere göre;
-Sismik Arazi Çalışmaları Elastik ve Dinamik Parametreler 1. Profil 2. Tabaka verilerinden
Ks= 7599 t/m3 olarak hesaplanmıştır.
-Sismik Arazi Çalışmaları Elastik ve Dinamik Parametreler 2. Profil 2. Tabaka verilerinden
Ks= 6962 t/m3 olarak hesaplanmıştır.
Ancak, etüt alanı içerisinde zemin göz önüne alındığında yatak katsayısı olarak Ks=60000
ton/m3 değerinin kullanılması uygun olacaktır.

9.2. Zemin İyileştirme Alternatifleri

İnceleme alanında yapılan çalışmalar sonucunda; çalışma alanında inşaat çalışmasına engel bir
yer altı suyunun bulunmayışı nedeniyle bölgede sıvılaşma beklenmemektedir. Ancak temel
hafriyatı yapıldıktan sonra yüzey suyu drenesi yapılmalıdır.

9.3. Önerilen Temel Sistemi

Binanın oturacağı zemin neojen yaşlı, andezit blokları biriminden oluşmaktadır. Arazide
temele zarar verebilecek yer altı suyuna rastlanmamıştır. Arazide eriyebilen kayalara veya insan
girişimleri sonucu oluşan boşluklara rastlanmamıştır. Binanın oturacağı zemin neojen yaşlı,

36
andezit blokları biriminden oluştuğu için oturma beklenmemektedir. Bina ağırlığından dolayı
zemine etkiyen basınç andezit blokları basınç dayanımından az olduğu için temelin altındaki kaya
tabakada bina yükünden dolayı herhangi bir deformasyon beklenmemektedir.

Bu raporda belirtilen, 9.1 bölümünde yapılan hesaplamalar ve değerlendirmeler doğrultusunda

binanın kat sayısı ve yükleri göz önünde alınarak statik hesaplar doğrultusunda sürekli temel
olarak yapılmasında herhangi bir engel yoktur.

9.4. Yapı Temelleri İle İlgili Diğer Hususlar

İncelenen alanı ve çevresinde, küçük dere, çay, nehir, göl ve benzeri su kaynağı
bulunmamaktadır. Etüt alanında açılan sondajlar ve yapılan jeofizik etüdler sonucu Vp/Vs
oranının 3 ten küçük oluşu ve Vs hızının 300 m/sn den büyük oluşu nedeniyle yeraltı suyuna
rastlanılmamıştır.

İnceleme alanında zeminin andezit blokları biriminden oluştuğu belirlenmiş, dolayısıyla

parseldeki zeminde şişme problemi beklenmez.

İnceleme alanı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü tarafından tarihinde
İnceleme alanı, İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporunda Önlemli Alan (ÖA-2.1)
Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite sorunlu Alanlar olarak belirtilen bölgede kalmaktadır. Söz
konusu parselde yapılaşma açısından gerekli önlemler alınmalıdır.

Çalışma alanı içerisinde eriyebilen kayalar veya insan girişimleri sonucu oluşan boşluklara
rastlanmamıştır. İnceleme alanı genel olarak incelendiğinde, yüzeyden itibaren, neojen yaşlı
andezit blokları biriminin taşıyıcı tabaka konumunda olduğu belirlenmiştir.

10. İKSA SİSTEMLERİ – ŞEV DURAYLILIK ANALİZLERİ VE DEĞERLENDİRMESİ

-Jeolojik Dayanım İndisi, GSI;
GSI içinde arazide herhangi bir kinematik ölçüm yapılmadığı için RMR’dan GSI’a dönüşüm
kullanılabilir. Arazide kırık çatlak ölçümü yapılamamıştır. GSI’ nın tayini için RMR Sistemi’nin
1989 versiyonunun kullanılması yönteminde, RMR>23 olmak koşuluyla, GSI= RMR89-5

37
yöntemiyle hesaplanabilmektedir.
GSI= RMR89-5
GSI= 50-5 = 45
Tablo-18: Jeolojik Dayanım İndeksi (GSI Geological Strength Index) GSI sınıflaması

GSI Sınıflaması 76-95 56 − 75 36 − 55 21 − 35 < 20

Kaya Kütle Kalitesi (RMR) Çok İyi İyi Orta Zayıf Çok Zayıf

Tablo-18, Jeolojik Dayanım İndeksi (GSI Geological Strength Index) GSI sınıflamasına göre,
inceleme alanı genel olarak “Orta Kayaç” kaya sınıfı içerisinde yer almaktadırlar.

Tablo-19. Duvarla temel zemini arasındaki f sürtünme katsayısı

Temel zemini veya malzemesi cinsi f
1. Sağlam kaya 0.75
2. Yumuşak veya ayrışmış kaya 0.65
3.İri kum ve çakıl 0.55
4.Kum ( kuru veya ıslak ) 0.50
5.Killi kum ( karışık ) 0.45
6. İnce kum ( ıslak ) 0.40
7. Kil ( kuru ve sert ) 0.35

İnceleme alanında yapılan hesaplamalar sonucunda, f (sürtünme katsayısı)=0.75 olarak

belirlenmiştir.

T.C. Çevre ve Şehircilik bakanlığının genelgesinde kazıların şevli yapılabileceği belirtilmiştir.

Bilimsel veriler ışığında şevli kazıların 1/1 ile 1/0.25 arasında yapılacağı belirtilmiştir (DSİ Kazı
Şartnamesi 6. Madde). Yumuşak zeminlerde 1/1 alınması sert ve kaya zeminlerde 1/0.25 alınması
tavsiye edilmiştir. Yine benzer bilimsel verilere göre:
1. -Kayalık zeminlerde 90º,
2. -İri çakıl, sert kil, sağlam marn zeminlerde 80º,
3. -Yumuşak toprak, kum, dolgu toprağı zeminlerde 45º kazı eğimi yapılabilir.
İnceleme alanında en düşük kot +144.45 metre ve en yüksek kot +152.32 metredir. Arazi
eğimli olmasından dolayı Zemin Emniyet gerilmesi ve yatak katsayısında %5 ile %10 arasında
azaltma yapılarak daha olumlu tarafta kalınabilir. Yapı bitişik nizamlıdır, ancak bitişik nizam
mevcut yapıya kazının olumsuz etkisi yoktur. Diğer taraflarda şevli kazı yapılabilir. Şev eğimi

38
1/0.3 alınabilir.
Kazı esnasında varsa yan parsel de eski binalar sürekli gözlem altında tutulmalıdır. Bitişik
nizamlı yapının boyu 20 m'nin üzerinde olması durumunda bölüm bölüm inşa yapılarak yapı ve
kazı güvenliği sağlanabilir.
Şev Analizi
Tablo-20: İnceleme alanına ait Şev hesabı

Şekil-11: Şev eğim kademeleri

Yapılan analizlerde statik koşulda şevin güvenlik katsayısı elde edilmiştir. Elde edilen
güvenlik katsayısı 5.94 olduğundan Gs>1.5 olduğu için, bu değerler şevlerde denge için emniyet
katsayısının sınır değeri olarak kabul edilen 1.30 değerinin üzerinde olduğundan şevler mevcut

39
üretim geometrisinde duraylıdır denilebilir.
İnceleme alanında yapılan hesaplamalarda yaklaşık ~10.78m temel kazısı için 90° şev açısı
önerilmektedir.
İnceleme alanı %20-30K eğimli bir alanda yer almaktadır. İnceleme alanında yol seviyesi ile
parselin son noktası arasındaki kot farkından dolayı 3 bodrum katın yapılacağı belirlenmiştir.
Yapılan hesaplamalar sonucunda;  (içsel sürtünme açısı) =350, C (Kohezyon)=3 kg/cm²,
f (sürtünme katsayısı)=0.75 olarak belirlenmiştir.
İnceleme alanında, yüzeydeki dolgunun, en düşük kottan (~-10.78m) itibaren kaldırılarak
temel sisteminin, neojen yaşlı, andezit blokları özelliğindeki birim üzerine oturtulması gerekir.
İnceleme alanında yakın parselde yer alan yol ve yapıların stabilitesini bozacak kontrolsüz
kazılardan kaçınılmalıdır. İnceleme alanında kademeli temel yapılacaktır, 1 kademe için yaklaşık
~2.74m temel kazısı, ikinci kademe için ise yaklaşık ~5.13 metrelik temel kazısı yapılacaktır.
Temel kazısında yapılacak hafriyat çalışması ve kırıcının yapacağı çevresel dinamik etkiler göz
önüne alınarak, oluşacak bu şev yüzeyinde lokal kaya-blok kopmalarının gelişmesi muhtemeldir.
Bu nedenle kazı ve hafriyat çalışmaları; geçici güvenlik şeridi içerisinde, parsele komşu yapıları
tehdit etmeyecek hassasiyetle yapılmalıdır. İnceleme alanında yapılacak olan kazıda TS2519 kazı
derinliği ve iksa yapımı kriterlerine gore iksasız kazı yapılmalıdır.
11-SONUÇ VE ÖNERİLER

1. Bu rapor, Türkiye Bina deprem Yönetmeliği (TBDY 2018)-Yeni Deprem Yönetmeliğine göre
hazırlanmış Zemin ve Temel Etüdü Geoteknik Raporudur. İnşası planlanan yapının temel
zemininin statik, dinamik ve deprem etkileri dikkate alınarak yapılan zemin araştırmalarından
üretilen arazi zemin modeli ve temel zeminini oluşturan tabakaların geoteknik tasarım
parametreleri ile temel tasarımına ilişkin değerlendirmeler yer almaktadır.
İzmir İli, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 25N-1B Pafta, 32729 Ada, 11 Parsel’ e ait
zemin ve temel etüdü veri raporu Firmamız tarafından hazırlanmıştır. Bu raporda, veri
raporundan alınan bilgilere göre; depremsellik, zemin profili, zemin taşıma gücü, oturmalar, şev
stabilitesi, temel sistemi, kazı destek sistemlerine ait hesaplamalar ve gerekli öneriler verilecektir.
2. İzmir İli, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 25N-1B Pafta, 32729 Ada, 11 Parsel’ de yer
alan arsa taban alanı 499.78 m2 dir. İnceleme alanı, Enlem 38.4731° / Boylam 27.164657°
koordinatlarının bulunduğu alandadır.
İnceleme alanı Bayraklı İlçe merkezine yaklaşık ~1.00 km uzaklıkta, İzmir İl merkezine ise

40
yaklaşık ~6.50 km uzaklıkta yer almaktadır. İnceleme alanı genel olarak %20-30K eğimli bir
morfoloji sunmaktadır. Çalışma alanı, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 1620/93 Sokak
üzerinde almaktadır. Çalışma alanına, Bayraklı İlçesi, Bayraklı Mahallesi, 1620/93 Sokak
üzerinden ulaşım sağlanmaktadır. İnceleme alanında ulaşım sorunu bulunmamaktadır. İnceleme
alanında, doğal afete maruz bölge kararı bulunmamaktadır. Arsa üzerinde mevcut bina ya da yapı
bulunmamaktadır. İnceleme alanına komşu parsellerde mevcut yapılar bulunmaktadır. İnceleme
alanında mevcut alt yapı çalışması bulunmamaktadır. İnceleme alanında en düşük kot +144.45
metre ve en yüksek kot +152.32 metredir
İnceleme alanı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü tarafından tarihinde
İnceleme alanı, İmar Planına Esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporunda Önlemli Alan (ÖA-2.1)
Önlem Alınabilecek Nitelikte Stabilite sorunlu Alanlar olarak belirtilen bölgede kalmaktadır. Söz
konusu parselde yapılaşma açısından gerekli önlemler alınmalıdır.
3.İnceleme alanında; 499.78 m2’lik arsa içerisine, 1 adet, 3 Bodrum+Zemin+3(Üç) katlı,
11.84m yüksekliğinde, kısa kenarı yaklaşık ~20.10m, uzun kenarı yaklaşık ~24.60m, bina taban
alanı ~485.00 m2 olacak binanın yapımı planlanmaktadır. Bina yapı tipi betonarme taşıyıcı
sisteme kapsamındadır. Yapılacak olan bina konut amaçlı kullanılacaktır. Binanın temel derinliği
~ -0.70 metre, binanın 1. Kademe temel alt kotu ~ -5.65 metre, binanın 2. Kademe temel alt kotu
~ -10.78 metre dir. Bina Kullanım Sınıfı (BKS)=3, Bina Önem Katsayısı=1, Bina Yükseklik
Sınıfı (BYS)= 6 olarak belirlenmiştir.
4. İnceleme alanında 22-23/11/2019 tarihlerinde, Firmamız tarafından SK-1=30.00m, SK-
2=30.00m, SK-3=30.00m ve SK-4=30.00m derinliğinde olmak üzere 3 adet sondaj çalışması
yapılmıştır.
İnceleme alanında jeofizik yöntemlerden 2 adet sismik kırılma, 2 adet Masw yöntemi
uygulanmış olup sismik hızlar, To, zemin büyütmesi bu çalışmalardan elde edilmiştir. Zeminin
hakim titreşim periyodu hesabında sismik S hızının Vs≥760 m/sn hızına ulaştığı anakaya derinliği
olarak kabul edilen 9.0 m. (Masw-2) derinlik baz alınarak bulunmuştur.
İnceleme alanında jeofizik çalışmalar kapsamında; kırılma ölçüleri çalışma alanında 21.11.2019
tarihinde 2 serim olarak uygulanmıştır. Jeofon aralıkları 2.00 m, offset aralığı 1.00 m. olacak
şekilde serim uzunluğu 24.00 m. açılarak yaklaşık 7.00 - 8.00 m. derinliklerin incelenmesi
sağlanmıştır. MASW ölçüleri, çalışma alanını iyi yansıtacak ve parselin üzerinde kalacak şekilde
21.11.2019 tarihinde 2 adet ölçüm alınmıştır. Sismik ölçülerin Jeofon aralıkları 2 m. ve off-set
uzaklıkları 8 m. seçilerek toplam serim uzunlukları 30 m. yapılmıştır. Böylece, istenildiğinde 30

41
m. ye kadar derinliklerin incelenmesi sağlanmıştır. Kayıt uzunluğu 1 sn ve örnekleme aralığı 0.5
ms olarak alınmıştır.
Çalışma alanında yapılan sondajlardan alınan numuneler su içerikleri korunarak 28/11/2019
tarihinde laboratuvara teslim edilmiştir. Numuneler üzerinde, 78 adet nokta yükleme deneyi, 2
adet kaya tek eksenli basınç ve 2 adet birim hacim ağırlık deneyi yapılmıştır.
5. İnceleme alanında en düşük kot +144.45 metre ve en yüksek kot +152.32 metredir. İnceleme
alanında yapılan çalışmalarda yeraltı suyuna rastlanılmamıştır. İnceleme alanında dolgu birim
gözlenmemiştir. Yapılacak olan bina temeli andezit blokları birimine oturacaktır. Temelin
oturacağı zemin binanın yerleşimi için bir sorun teşkil etmemektedir.
6. İnceleme alanının eğimin %20-30K değerlerinde olduğu gözlenmektedir. Alınan numuneler
üzerinde yapılan deneyler sonucu etüt alanında gözlenen zemin yapısının genel olarak, Yamanlar
Volkanitlerine ait andezit blokları biriminden ibaret olduğu tespit edilmiştir.
İnceleme alanının yerel zemin sınıfını belirlemek için veri raporunda zemin yüzeyinden
itibaren katmanların RQD değerleri %0-48 arasında değişen değerlere sahip olduğu görülmüştür.
Yapılan jeofizik çalışmalarında zeminin Vs30=778 m/s olduğu tespit edilmiştir, buna bağlı olarak
yerel zemin sınıfının ZB olduğu görülmektedir.
Zemin araştırmalarında etüt alanında açılan sondajlar ve yapılan jeofizik etüdler sonucu Vp/Vs
oranının 3 ten küçük oluşu ve Vs hızının 300 m/sn den büyük oluşu nedeniyle yeraltı suyuna
rastlanılmamıştır.
7. İnceleme alanında yapı temeli andezit blokları özelliğindeki birim üzerine inşa edileceğinden
dolayı şişme problemi beklenmemektedir. Çalışma alanı içerisinde eriyebilen kayalar veya insan
girişimleri sonucu oluşan boşluklara rastlanmamıştır.
8. Bina temelinin oturacağı seviye yaklaşık ~-10.78 metre için statik projeye esas zemin
parametreleri aşağıda yer almaktadır.

42
 Yerel zemin sınıfı ZB
Temelin taşıma gücü qt(kg/cm2) 12.00
Yatak Katsayısı (t/m3) 6000
Zemin hakim titreşim periyodu (To (sn)) 0.07
Zemin büyütme değeri 1.38
Vs30 Kayma Dalgası Hızı (m/sn) 778
Yatay Elastik Tasarım Spekturumu TA(s)=0.044, TB(s)= 0.219, TL(s) =6.00
Düşey Elastik Tasarım Spekturumu TAD(s)=0.015, TBD(s)=0.073, TLD(s)=3.00
En büyük Yer ivmesi PGA (g) 0.449
En Büyük Yer Hızı PGV (cm/sn) 27.198
SS: Kısa periyot harita spektral ivme katsayısı 1.102
S1: 1.0 saniye periyot için harita spektral ivme 0.271
katsayısı
SDS: Kısa periyot tasarım spektral ivme katsayısı 0.992
SD1:1.0 saniye periyot için tasarım spektral ivme 0.217
katsayısı
Kayma Modülü (G) kg/cm2 13136

9. İnceleme alanında yapılan hesaplamalarda, yapı temeli kaya birim üzerine inşa edileceğinden
dolayı oturma problemi beklenmemektedir.
10. İnceleme alanında yapılan çalışmalar sonucunda; çalışma alanında inşaat çalışmasına engel
bir yer altı suyunun bulunmayışı nedeniyle bölgede sıvılaşma beklenmemektedir. Ancak temel
hafriyatı yapıldıktan sonra yüzey suyu drenesi yapılmalıdır.
11. Binanın oturacağı zemin neojen yaşlı, andezit blokları biriminden oluşmaktadır. Arazide
temele zarar verebilecek yer altı suyuna rastlanmamıştır. Arazide eriyebilen kayalara veya insan
girişimleri sonucu oluşan boşluklara rastlanmamıştır. Binanın oturacağı zemin neojen yaşlı,
andezit blokları biriminden oluştuğu için oturma beklenmemektedir. Bina ağırlığından dolayı
zemine etkiyen basınç andezit blokları basınç dayanımından az olduğu için temelin altındaki kaya
tabakada bina yükünden dolayı herhangi bir deformasyon beklenmemektedir. Bu raporda
belirtilen, 9.1 bölümünde yapılan hesaplamalar ve değerlendirmeler doğrultusunda binanın kat
sayısı ve yükleri göz önünde alınarak statik hesaplar doğrultusunda sürekli temel olarak
yapılmasında herhangi bir engel yoktur.
TBDY 2018 Yönetmeliğinin 16.8.4 maddesine göre Yatayda kayma hesabı yapılmıştır.
Yapılan hesaplar sonucunda yapıda yatay kayma olmayacağı görülmüştür.

43
12. İnceleme alanında yapılan analizlerde statik koşulda şevin güvenlik katsayısı elde edilmiştir.
Elde edilen güvenlik katsayısı 5.94 olduğundan Gs>1.5 olduğu için, bu değerler şevlerde denge
için emniyet katsayısının sınır değeri olarak kabul edilen 1.30 değerinin üzerinde olduğundan
şevler mevcut üretim geometrisinde duraylıdır denilebilir.
İnceleme alanında yapılan hesaplamalarda yaklaşık ~10.78m temel kazısı için 90° şev açısı
önerilmektedir.
İnceleme alanı %20-30K eğimli bir alanda yer almaktadır. İnceleme alanında yol seviyesi ile
parselin son noktası arasındaki kot farkından dolayı 3 bodrum katın yapılacağı belirlenmiştir.
Yapılan hesaplamalar sonucunda;  (içsel sürtünme açısı) =350, C (Kohezyon)=3 kg/cm²,
f (sürtünme katsayısı)=0.75 olarak belirlenmiştir.
İnceleme alanında, yüzeydeki dolgunun, en düşük kottan (~-10.78m) itibaren kaldırılarak
temel sisteminin, neojen yaşlı, andezit blokları özelliğindeki birim üzerine oturtulması gerekir.
İnceleme alanında yakın parselde yer alan yol ve yapıların stabilitesini bozacak kontrolsüz
kazılardan kaçınılmalıdır. İnceleme alanında kademeli temel yapılacaktır, 1 kademe için yaklaşık
~2.74m temel kazısı, ikinci kademe için ise yaklaşık ~5.13 metrelik temel kazısı yapılacaktır.
Temel kazısında yapılacak hafriyat çalışması ve kırıcının yapacağı çevresel dinamik etkiler göz
önüne alınarak, oluşacak bu şev yüzeyinde lokal kaya-blok kopmalarının gelişmesi muhtemeldir.
Bu nedenle kazı ve hafriyat çalışmaları; geçici güvenlik şeridi içerisinde, parsele komşu yapıları
tehdit etmeyecek hassasiyetle yapılmalıdır. İnceleme alanında yapılacak olan kazıda TS2519 kazı
derinliği ve iksa yapımı kriterlerine gore iksasız kazı yapılmalıdır.

12- YARARLANILAN KAYNAKLAR

“Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik”, (1998), İnşaat Mühendisleri

Odası yayın no 25.
Afet ve Acil Durum Yönetmeliği Başkanlığı, 2018 “Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği” Ankara
Bowles, J.E., “Foundation Analysis and Design”, McGraw-Hill Inc., 1988.
ERCAN, A., (2000), “Yer Mühendislik Özelliklerinin Jeofizik Ölçümler, Jeolojik Gözlemle
ve Jeoteknik Deneylerle Belirlenmesi”, İller Bankası 2000 yılı Jeoteknik Semineri.
Kazı Güvenliği ve Alınacak Önlemler Genelgesi, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri
Genel Müdürlüğü, Ankara

44
ÖZAYDIN, K., (1996), “Yer Hareketleri Üzerinde Yerel Zemin Koşullarının Etkisi ve Zemin
Büyütmesi”, Türkiye Deprem Vakfı Yayını 96-003
ŞEKERCİOĞLU, E., 1998 Yapıların Projelendirilmesinde Mühendislik jeolojisi J.M.O.
YN:28 ANKARA
TAKTAK, G., “Sismik Prospeksiyon Ders Notları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik –
Mimarlık Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü
TEZCAN, S.ve DURGUNOĞLU, T., (2000), “Jeofizik Etütlerin Zemin Büyütme
Analizindeki Önemi ve Örnekler”, Jeofizik Müh. Odası Dergisi, C14 S1-2.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası., Ekim 2018, TBDY-2018 Eğitim Sunumları,
T.M.M. O.B. Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yayınları,1997 Eğitim Çalışmaları
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası., Ekim 2018, TBDY-2018 Eğitim YILMAZ, I.,2000.,
Mühendislik jeolojisinde alan araştırması ANKARA Sunumları,
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği- Deprem Etkisi Altında Binaların Tasarımı İçin Esaslar-
Mayıs 2018

45