PLAXIS PAKET PROGRAMI 1

BLM 3
PLAXIS PAKET PROGRAMI

3.1. Geoteknik Problemlerin zm:

3.1.1. Sonlu Elemanlar Yntemi :

Diferansiyel denklemlerle ifade edilen mhendislik problemlerinin analizi iin gelitirilen

nmerik bir zm yntemidir.

Srekli bir ortam sonlu elemanlara blnerek denklemler bir eleman iin yazlr ve
integre edilirek sistem denklemleri elde edilir.

Sonuta srekli bir ortam iin gz nne alnan diferansiyel denklem lineer bir denklem
takmna indirgenir.

ekil 3.1 Sonlu Eleman

PLAXIS PAKET PROGRAMI 2

Avantajlar :

Bilgisayar yardm ile zlebilir (Hz + optimizasyon olana),

Gelitirilen sonlu eleman formlasyonu bir ok probleme uygulanabilir,

Karmak geometri, ykleme, snr koullar ve malzeme durumu dikkate alnabilir,

Seilen birincil bilinmeyenler (yer deitirme, akm potansiyeli vs) ile bunlara baml
ikincil bilinmeyenler (gerilme, ekil de., akm miktar, hz vs) birlikte ele alnm olur,

Btnleik problemlerin [gerilme ekil deitirme (statik) + konsolidasyon (dinamik) gibi]

zmnde kolaylk salar.

Dezavantajlar :

Bilgisayar yardm ile zlebilir (bellek ve cpu hz+ bilgisayara bamllk),

Yaklak bir yntemdir, yeterli eleman ile gerek zme ok yakn sonular elde
edilebilir,

Sonlu Eleman Ynteminde Analiz Admlar :

Eleman seimi ve ortam elemanlara ayrma,

Yaklam modeli (veya fonksiyonu) seimi,
Malzeme bnye davran,
Eleman denklemlerinin elde edilmesi,

Eleman denklemlerinin birletirilerek sistem denklemlerinin elde edilmesi,

Sistem denklemlerinin zlerek birincil bilinmiyenlerin bulunmas,

Birincil bilinmeyenlerden ikincilbilinmiyenlerin hesaplanmas,

Sonularn yorumu.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 3

Eleman Seimi :

1. Probleme Uygun Eleman Tipi Seilir :

Belirlenen esas (birincil) bilinmeyene gre bir boyutlu, iki boyutlu ve boyutlu
elemanlar seilir,

Eri yzeyler iin erisel elemanlar seilir,

Gerekli serbestlik derecesi dikkate alnr.

Eleman Tipleri :

ekil 3.2 Eleman Tipleri

2. Yaklam Modeli (ekil Fonksiyonu) :

Bu admda bilinmeyenlerin ortamda dalmn veren bir ekil fonksiyonu seilir,

PLAXIS PAKET PROGRAMI 4

Eleman dm noktalar, eleman blgesinde bilinmeyen bykln (rnein yer de.)

dalm eklini tanmlamak zere matematiksel bir fonksiyon yazmak iin stratejik noktalar
salar,

Polinomlar veya seriler bu amala kullanlabilir :

u=dm noktas bilinmeyenleri (veya serbestlik derecesi)

zm yanlz dm noktalan iin gerekletirilir,

ekil fonksiyonu zm ortamnda bilinmiyenler yannda ortam geometrisini (genel
koordinatlar) de ifade etmekte kullanlabilir. Buna izoparametrik yaklam diyoruz.

3. Yer Deitirmeler :

Dzlem ekil deitirme hali 3 dm noktal gen eleman iin deplasman fonksiyonu :

ekil 3.3 gen Eleman

PLAXIS PAKET PROGRAMI 5

4. ekil Deitirmeler :

5. Malzeme Bnye Davran (Gerilme ekil Deitirme likisi):

PLAXIS PAKET PROGRAMI 6

6. Sonularn Yorumu :

Sonlu elemanlar yntemine gre zm gerekletiinde ok sayda veri elde edilmi olur.
Bu bilgiler bilgisayarda depolanabilir veya kada yazdrlabilir. zlen problemin
boyutuna gre elde edilen tm bilinmeyenlerin yazdrlmas uygun olmayabilir. Bunun
iin veriyi uygun ekilde ileyerek zm ortamnda kritik noktalarda grafik ve tablolar
elde etmemizi salayan bilgisayar yazlmlar gelitirilmitir. Bu yazlma post processor
(grafik ilemci) denir.

3.1.2. Geoteknik Mhendisliinde Sonlu Elemanlar Yntemi :

Dikkat edilmesi gereken noktalar :

1) Balang gerilme durumu,

2) Elasto-plastik malzeme,

3) Drenajl-Drenajsz davran

Efektif gerilme analizi

Boluk suyu basnc

4) Anizotropi

5) Karmak snr ve balang koullar

Balang :
PLAXIS PAKET PROGRAMI 7

Burada Plaxis'te kullanlan iaretleme sistemleri ve baz temel prosedrler

tanmlanacaktr. rneklerde mende bulunan balklar veya belirli Windows balklar
talics olarak yazlmtr. Klavyedeki tular veya ekrandaki yaz btanlarna baslmak
istenildiinde, bu tuun ismi veya butonu keli ayra iinde belirtilmitir, rnein <Enter>
tuu.

Genel Modelleme zellikleri

Analiz edilecek her yeni proje iin ilk olarak geometri modelini oluturmak gereklidir.
Noktalardan, izgilerden ve hcrelerden oluan geometri modeli gerek bir problemi
temsil eder. Bir geometri modeli, farkl zemin tabakalarn, yapsal elemanlar, ina
aamalarn ve ykleri kapsamaldr. Problemin sonularn etkilememesi iin seilen
modelin snrlar yeterince geni olmaldr. .Geometriyi oluturan ana bileen aada
daha detayl olarak aklanmaktadr.

>oktalar:
izgilerin balang ve bitiini olutururlar. Noktalar ayn zamanda ankraj, nokta kuvvetler
vb. iin lokasyonlarn belirlemede kullanlr.

izgiler:
izgiler geometrinin fiziksel snrlarn, model snrlarn, geometrinin sreksizliklerini,
farkl tabakalarn,ayrmn veya ina aamalarn belirlemekte kullanlr. Bir dorunun
farkl fonksiyonlar ve zellikleri olabilir.

Hcreler:
Hcreler her taraf izgilerle kapatlm alanlardr. PLAXIS geometri izgilerinin girilmesiyle
oluturulmu hcreleri otomatik olarak tanr. Hcre ierisinde zemin zellikleri homojendir.
Bu yzden, hcreler zemin tabakalarn oluturan paralar olarak dnlebilir. Hcrelere
gelen etkiler hcre ierisindeki btn elemanlara etkir.

Geometri modeli oluturulduktan sonra, sonlu elemanlar modeli geometri modelinin

ierisindeki hcre ve izgilerin bileimine bal olarak otomatik olarak oluturulur. Bir sonlu
elemanlar anda, tip bileen ayrt edilebilir , bunlar aada aklanmtr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 8

Elemanlar:
An oluturulmas srasnda, hcreler gen elemanlara ayrlrlar. PLAXIS' te varsaylan
gen eleman 15-dml elemandr. Ek olarak, 6-dm noktal gen elemanlar
mevcuttur. Kullanc ayn sonlu elemanlar anda 15- dm noktal elemanlarn 6-
dm noktal elemanlara nazaran daha detayl ve daha esnek fakat bu elemanlara gre
hesabn ok daha fazla zaman aldn bilmelidir.

Dm >oktalar:
15-dm noktal genler 15 dm noktasndan, 6-dm noktal genler ise 6 dm
noktasndan oluur. Elemanlar zerinde dm noktalarnn dalm ekilde gsterilmitir.
Sonlu elemanlar hesab esnasnda, deplasmanlar dm noktalarnda hesaplanr. Dm
noktalar yk-deplasman erilerini oluturmak iin nceden seilebilir.

Gerilme noktalar:
Deplasmanlarn tersine, gerilmeler dmler yerine her bir Gauss-noktasnda (veya gerilme
noktalar) hesaplanmtr. ekilde grld gibi 15-dm noktal gen eleman 12
gerilme noktasna sahiptir ve ekilde gsterilen 6-dm noktal gen eleman 3
gerilme noktasna sahiptir. Gerilme noktalar gerilme izlerini veya gerilme ekil
deitirme erilerini oluturmak iin nceden seilebilir.

ekil 3.4 Gerilme Noktalar ve Dm Noktalar

PLAXIS PAKET PROGRAMI 9

Giri Yntemi :

PLAXlS 'de giri fare ve klavyenin kombinasyonu ile yaplr. Genellikle drt tip giri
yaplabilir:

Geometrik nesnelerin girii (rnein bir zemin tabakasnn izimi)

Yaznn girii (rnein bir proje ismi girmek)
Deerlerin girii (rnein zemin arln girmek)
Seimlerin girii (rnein zemin modelini semek)

Fare genellikle izim ve seim amal kullanlr, oysa klavye yaz ve deer girmek iin
kullanlr.

Geometri >esnelerinin Girii

Geometri modelinin oluturulmas noktalarn ve izgilerin girilmesine dayanr. Bu, izim

blgesinde fare ile yaplr. Menden veya ara ubuundan birok geometri cismine
ulalabilir. Birok geometri nesnesi izgi izilerek elde edilir. izgi, izim blgesinde sol
fare tuuna, basarak gerekletirilir. Sonuta , ilk nokta oluturulmu olur. Fareyi hareket
ettirerek ve sa tklayarak yeni bir nokta oluturulur ve bylece ilk noktadan ikinci noktaya
bir izgi oluur. izgi sa fare tuunu tklayarak bitirilir.

Yaz ve Deerlerin Girilmesi

Dier yazlmlarda olduu gibi, programda deer ve yaz girii yaplmas gereklidir.
Giriler alan yaz kutularnda yaplr. Belirli konular iin eitli yaz kutular alan
pencerelerde gruplanmtr. stenilen yaz veya deer klavyede yazlabilir, daha sonra
<Enter> veya <Tab> tularna baslr. Sonuta, girilen deer kabul edilir ve sonraki yaz
alanna geilir. Hollanda gibi baz lkelerde ondalk virglle tanmlanr. Yaz kutularnda
PLAXIS PAKET PROGRAMI 10

ve tablolarda gzken bu gsterim ekli lkenin iletim sistemine gre deiir. Deerler
girilirken ondalk ayrmna dikkat edilmelidir.

Birok parametre iin varsaylan deerler mevcuttur. Bu varsaylan deerler baka deer
girilmeden <Enter> tuuna basarak kabul edilebilir. Bylece penceredeki btn giri
alanlar <OK> butonuna ulaana kadar girilebilir. <0K> butonuna basmak btn
deerleri onaylar ve pencereyi kapatr. Alternatif olarak, fareyi kullanarak bir dier giri
alannn seimi, input deerinin kabul edilmesiyle sonulanr. Fare ile <OK> butonuna sol
tulayarak onaylayabilirsiniz.

Pencereyi kapatmadan nce <Esc> tuuna basmak veya <Cancel> butonunu sol
tklamak girii silecek ve varsaylan deerleri kabul edecektir.

Yaplan Seimlerin Girilmesi

Seimler aada akland gibi yuvarlak butonlar, onay kutular veya combo box ile
yaplabilir.

ekil 3.5 Combo Box

PLAXIS PAKET PROGRAMI 11

ekil 3.6 Yuvarlak Butonlar

ekil 3.7 Onay Kutular

Yuvarlak butonlar:

Yuvarlak butonlu bir pencerede yalnz tek bir madde aktif olabilir. Aktif seim, maddesinin
karsndaki beyaz yuvarlak ierisinde siyah bir nokta ile gsterilir. Seimler sol fare
butonunu beyaz yuvarlaa tklayarak veya klavyede yukar ve aa ok tularn
kullanarak yaplr. Seimlerin birinden dierine geerken, eski seim silinmi olacaktr.
Yuvarlak butonlu pencere ekil 3'te gsterilmitir. ekil 3'teki seime gre boluk suyu
basnc dalm Pore pressure distribution parametresi genel su seviyesine
Generalphreatic level ayarlanmtr.

Onay kutular:

Onay kutulu bir pencerede bir veya birden fazla madde seilebilir. Seimler beyaz kare
ierisinde siyah bir kontrol iareti ile gsterilir. Seim beyaz kare iine sol fare butonunu
tklayarak veya klavyede boluk tuuna basarak yaplr. onay kutulu rnek ekilde
gsterilmitir.

Combo Box:
Combo Box nceden tanmlanm seenek listesinden istenilenin seilmesi iin kullanlr.
Combo Box'lu bir pencere rnei ekilde gsterilmitir. Combo Box'un sandaki V ok
PLAXIS PAKET PROGRAMI 12

fare ile sol tklandnda, seenekleri gsteren bir liste grnr. Esasnda, combo box radyo
butonu grubu ile ayn ilevi grr fakat daha kompaktr.

Giri Dosyasnn Yaps

Plaxis'te giri mmkn olduunca mantkl dzenlenmitir. Windows ortam ekranda

bilgilerin dzenlenmesi ve sunulmas iin birok yol salar. Referans oluturabilmesi iin
input ile ilgili yapsal bilgiler aada verilmitir.

ekil 3.8 Sayfa Kontrol ve Arasayfalar

Sayfa kontrol ve ara sayfalar:

ara sayfaya sahip sayfa kontrol rnei ekilde gsterilmitir. Bu ekilde Mohr-Coulomb
zemin modelinin parametrelerini girmek iin ikinci sayfasn aktif etmek gerekecektir. Ara
PLAXIS PAKET PROGRAMI 13

sayfalar tek bir pencereye smayan byk miktardaki deiik tipteki verileri idare
etmeye yarar. Ara sayfalar uygun sayfay sol tklayarak veya klavyede <Ctrl><Tab>'
kullanlarak aktive edilir.

Grup kutular:

Grup kutular, balkl dikdrtgen kutulardr. Ortak yanlar olan giri bilgilerini bir araya
toplamak iin kullanlr. ekilde, aktif sayfada Stiffness, Strength ve Alternatives isimli
kutu grubu mevcuttur.

Program Balatma

Data dosyalarnn kayt edildii ayr bir klasr amas nerilir. PLAXIS Start Mensnden
veya Windows iin PLAXlS program grubundaki Plaxis input ikonuna ift tklayarak
balatlabilir. Kullancya yeni bir problemi tanmlamas veya daha nceden tanml bir
problemi amas iin opsiyon verilir. kinci seenek seilmi ise, program dorudan son
kullanlan drt projeyi listeler. Listenin banda gzken more files maddesini
seerek daha nce tanmlanm listede bulunmayan baka bir projeyi seebilirsiniz.

Genel zellikler

Yeni bir proje tanmlanacaksa ekilde gsterilen genel zellikler 'General settings'
penceresi alacaktr. Bu pencere iki sayfadan oluur. Birinci sayfada geerli proje iin
eitli zellikler verilmelidir. Dosya ad burada girilemez, dosya ad sadece projeyi
kaydedereken girilebilir.

Kullanc aklamalar 'Comments' kutusuna detayl bir aklama girebilir veya problemin
bal olarak ksa bir aklama da girebilir. Balk nerilen bir dosya ad olarak kullanlr
ve ktlarda gzkecektir. Aklamalar kutusu analizler hakknda detayl bilgi saklamak
iin uygun bir yerdir. Ayrca, analizlerin ve elemanlarn tipi belirtilmelidir. stee bal
PLAXIS PAKET PROGRAMI 14

olarak dinamik kuvvetlerin pseudo-statik simlasyonu iin ayr bir ivme deeri belirtilebilir
.

ekil 3.9 Genel zellikler-Proje Sayfas

kinci sayfa ekilde gsterilmitir. Length, Force and Time n esas birimlerine ek olarak,
geometri modeli izim blgesine sacak ekilde izim blgelerinin minimum boyutlar
burada verilmelidir. Eksen takmnn x-ekseni sa yn ve y-ekseni yukary gsterecek
ekilde dzenlenmitir Sol(Left) deeri modeldeki x-koordinatnn en dk deerini verir.
st(top) modelin en st noktasn veren y-koordinatdr. Sa (Right) en yksek x- koordinat
ve Alt (Bottom) en dk y-koordinatdr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 15

ekil 3.10 Genel zellikler-Dimension Boyutlar Sayfas

Geometri Modelinin Oluturulmas

Genel zellikler girildiinde ve <OK> butonunu tklandnda ana pencere alacaktr.

Bu ana pencere ekil 9'da gsterilmitir. Ana pencerenin nemli bir ksm ksaca
belirtilmi ve burada tantlmtr.

ekil 3.11 Giri Programnn Ana Penceresi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 16

. Ana men:

Ana men ara ubuundaki btn seenekleri ve baz sk kullanlmayan ek seenekleri

ierir.

. Ara ubuu (Gene!):

Genel ara ubuunda kaydetme, yazdrma, yaknlama gibi genel uygulamalar iin butonlar
mevcuttur. Ayn zamanda PLAX!S paketinin dier programlarn (Calculation, Output,
Curves) balatacak butonlara sahiptir.

. Ara ubuu (Geometri):

Geometri ara ubuu geometri modelini oluturma ilemine yarayan butonlara sahiptir.
Butonlar ara ubuunda soldan saa takip edildiklerinde geometri modeli tamamlanacak
ekilde dzenlenmitir.

. Cetveller:

Sol ve st izim blgesinde, cetveller geometri boyutunun direkt olarak grntlenmesini

salayan fiziksel koordinatlar belirtirler.

. izim Blgesi :

izim blgesi geometri modelinin oluturulduu izim sayfasdr. izim blgesi ayn
zamanda bir izim program olarak da kullanlabilir. izim alannda noktalardan oluan grid,
izimi kolaylatrmak ii dzenli aralklarla ayarlanmtr.

. Orijin:

Eer fiziksel orijin verilen boyutlarn aralnda kk bir ember ile gsterilir ve zerinde x
ve y eksenleri belirtilir.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 17

Manual Input :

Fare ile izim istenilen hassasiyeti vermiyor ise Manual input blmnden geometri
girii yaplabilir.x ve y koordinatlarnn deerleri aralarnda bir boluk braklarak
girilebilir. Seilen noktaya yeni bir koordinat girmek iin de Manuel input kullanlr.

. Fare Pozisyonu :
Fare pozisyonu farenin bulunduu noktay hem fiziksel koordinat olarak hem de pixel
deeri olarak verir.

Yukarda belirtilmi nesneler istenmemesi halinde View mensnden kaldrlabilirler.

Her iki ara ubuu iin butonlarn ismi ve fonksiyonu fareyi ilgili butona gtrp birka
saniye sabit tutulduunda grntlenebilir. Butonun altnda kk bir kutuda ipucu
belirecektir.

ekil 3.12 Proje Oluturma Penceresi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 18

3.1.3. Input Uygulama Program

3.1.3.1. Proje Oluturma / Proje Ama Penceresi

Bu pencerede iki seenek mevcuttur.Bunlar NEW PROJECT(YEN PROJE) ve

EXISTING PROJECT(VAROLAN PROJELER) seeneklerdir.

>ew Project Seenei

Yeni bir proje oluturmak istendiinde bu seenek iaretlenir.

Existing Project Seenei

Daha nceden oluturulmu projeler yeniden almak isteniyorsa bu seenek iaretlenir.

Bylece daha nceden oluturulmu projeler zerinden dzeltmeler, kontroller ve eksikler
tamamlanabilir.

Dier bir seenek ise projelere uzun yoldan ulamdr. Fakat bu yolla daha nceden
oluturulmu tm projelere ulalabilir. Bu seenei kullanmak iin More Filesseenei
tklanr. Ekrana projelere ulam salayan bir pencere kar. Bu pencere vastasyla istenilen
projeye ulalabilir.

3.1.3.2. Genel Ayarlar Arayz

Genel Ayarlar Arayz / Project Sekmesi

Bu arayzde proje ile ilgili genel ayarlamalar yaplmaktadr. Proje ile ilgili yaplan genel
ayarlamalar drt ana balk altnda toplanmtr. Bunlar Project (Proje), Comments
(yorumlar), General(Genel), Acceleration (vmelendirme) eklindedir.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 19

ekil 3.13 New Project Seenei

Project

Proje genel ayarlamalarnn yapld ve baz ayarlarn da durumunun gsterildii ayar

baldr. Project bal ad altnda yaplan ayarlar:

. File >ame(Dosya Ad): Daha nceden oluturulmu dosyalar iin bu ksmda ilgili
dosyann ad yazlmaktadr. Yeni oluturulacak dosyalar iin bu alanda hibir ibare
bulunmaz.

. Directory(Dosyann Adresi): Daha nceden oluturulmu dosyalar iin bu ksmda

ilgili dosyann kaytl olduu adres ismi (Bilgisayarda kaytl olduu klasr,dosya ad vb.)
yazmaktadr. Yeni oluturulacak dosyalar iin bu alanda hibir ibare bulunmaz.

. Title(Balk):Bu ksma projeye verilen balk yazlr.

Comments

Bu ksma , projeyle ilgili unutulmas muhtemel noktalar , yorumlar ve benzeri bilgiler yazlr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 20

General

Genel ayarlar bu balk altnda yaplr. Bu balk altnda yaplan ayarlar:

Model(Model): Analizi yaplacak olan sistemin doru modellenmesi ok nemlidir. Plaxis

paket programnda iki adet modelleme seenei mevcuttur.

Bunlar Plane Strain (Dzlemsel deformasyon) ve Axisymmetry (Eksenel simetri)

modelleme seenekleridir.

ekil 3.14 General penceresi

Plane strain modelleme seenei :Dzlemsel deformasyon yapan sistemleri modellerken

kullanlr. Bu gibi sistemlerde ilgili yapnn bir birimlik ksm zlr.

Axisymmetry modelleme seenei:Eksenel simetri sistemleri modellerken bu seenek

kullanlr.

Elements(Elemanlar):Elemanlarn dm noktas says bu balk altnda seilir. ki

seenek mevcuttur. Bunlar 6 node ve 15 node seenekleridir.

ekil 3.15 Elements Penceresi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 21

15 node daha hassas bir zm yaplmasna olanak salar. Fakat zm 6 node seeneine
gre daha uzun srer.

Genel Ayarlar Arayz / Dimensions sekmesi

Bu sekmenin seilmesiyle oluan arayz grnm aada gsterilmektedir. Bu arayzde
lmlendirme ile ilgili genel ayarlar yaplmaktadr. lmlendirme ayarlar balk altnda
toplanmtr. Bunlar Units(Birimler),Geometry dimension(alma alan boyutlar) ve
Grid(Izgara) eklindedir.

ekil 3.16 General Settings

Units

Birimlerin ayarland ksmdr. parametrede birim ayarlamas sz konusudur. Bunlar

Lenght , force ve time parametreleridir.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 22

Lenght(Uzunluk):Uzunluk birimi seimi iin kullanlr.

Force(kuvvet):Kuvvet birimi seimi iin kullanlr.

Time(Zaman):Zaman birimi seimi iin kullanlr.

Geometry Dimension

Input uygulama programnn daha ncede belirtildii gibi sistemi modellerken ve snr
artlarn belirlerken kullanlmaktadr. Dolaysyla bu modellemeyi bir alma alan
ierisinde gerekletirmemiz gerekmektedir.Plaxis paket programnn kendine zg bir
alma alan sz konusudur. Bu alma alannn llerini ; Left, Right, Top,
Bottom kutucuklarna gireceimiz deerlerle belirleriz. alacamz alann genilii, left-
right deerleri arasndaki mesafe, ykseklii ise bottom-top deerleri arasnda kalan
mesafedir.

ekil 3.17 Geometri Oluturulmas

PLAXIS PAKET PROGRAMI 23

Grid

Sistemin modellendii alma alanna da,bize yardmc olan zgaralar vardr. Izgaralarn ara
mesafesi bu ksmda ayarlanr. ki ayarlama sz konusudur,bunlar Spacing (Nokta aral)
ve Number of intervalis(ara says) balklar ad altnda yaplr.

Spacing(>okta aral): Nokta araldr. Bir nokta dier noktaya , bu aralktan daha yakn
bir aralkta yaklaamaz. Eer ki daha yakn bir aralkta yaklamas istenirse , bilgisayar o
noktay st ste getirir.

>umber of intervals / (Ara says): Bu seenek , nokta araln (spacing) grnmeyen

zgaralara bler. rnein , buraya 2 deeri yazlrsa ve nokta aral da 1m ise grnmeyen
nokta aral 0.5 olur.

3.1.3.3. Input Program Ksayol Tular

Geometri Line

Geometri Line (geometri izgisi) ksa yol tuu sistemin geometrisini oluturmak iin
kullanlr.Aada Geometri Line ikonu gsterilmitir.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 24

Geometri line ksa yol tuu ile ekil olutururken koordinatlar fazla ksratl deilse direkt
olarak koordinat noktalar olarak Mouse ile yakalanabilir. Fakat ksratl noktalar iin
koordinat tablosu ksayol tuu aada gsterilmitir.

Beam

Beam (kiri) ksayol tuu sistem ierisinde kiri oluturmak iin kullanlr.

Bu ikon kullanlarak kaz kenarlarna kiriler yerletirilebilir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI 25

ekil 3.18 Beam Modellemesi

Beam Hinge

Beam Hinge(Kiri mafsall) ksayol tuu kiri ularnda mafsal oluturmak iin kullanlr.
Bu tuu kullanmak iin en az iki adet kiriin u uca gelmesi gerekmektedir. Bu tu
tklandktan sonra ilgili dm noktas seilir. Hangi kiriin ucunda mafsal olumasn
istiyorsak o kiriin ucuna tklarz.

Geogrid

Geogrid ksayol tuu sistem ierisinde geotekstil malzeme oluturmak iin kullanlr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 26

Interface

nterface (arayz) ksayol tuu toprak malzeme ile yap arasnda arayz oluturmak iin
kullanlr.

>ode-To->ode Anchor

Node-To-Anchor(dm noktasna tutturucu) ksayol tuu sistem ierisindeki elemanlar

arasnda , dm noktasndan dm noktasna bir balama (tutturma) yapar.

Fixed End Anchor

Fixed end anchor (sonu sabitlenmi tutturucu) ksayol tuu ile sistem ierisindeki
elemanlarn sonu sabitlendirilmi olarak tutturulmas iin kullanlr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 27

Tunnel

Tunnel (tnel) ksayol tuu tnel dizayn edilmesi iin kullanlr.

Standart Fixities

Standart fixities (standart snr artlar) ksayol tuu sistemin standart deimezliklerini
tanmlamak iin kullanlr.

Bu tu kullanldktan sonra sistem aadaki hale gelir.

PLAXIS PAKET PROGRAMI 28

ekil 3.19 Standart Fixities

Prescribed Displacements

Prescribed Displacements (tanmlanan deplasman) ksayol tuu ile sistemin tanmlanan

deplasman deerine gre zm yaplmas istenir.

Moment Fixity(Beams)

Moment fixity(kiriler iin moment snr artlar) ksayol tuu kirilerin moment
deimezliini tanmlamak iin kullanlr. Bu ksayolu uygulamaya geirmek iin en az iki
kiriin u uca gelmesi gerekmektedir. nce ksayol tuu uygulamaya geirilir ve tklanr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 29

Distributed Load-Load System A

Bu tu sisteme yk uygulamak iin kullanlr.

Distributed Load-Load System B

Bu tu sisteme yk uygulamak iin kullanlr.

Point Force- Load System A

Bu ksayol tuu sisteme noktasal yk uygulanmas iin kullanlr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 30

Point Force- Load System B

Bu ksayol tuu sisteme noktasal yk uygulanmas iin kullanlr.

Material Sets
Bu ksayol tuu ile malzeme ayarlar girilebilinmektedir.

Material Sets Mensnn Kullanlmas

ekil 3.20 Malzeme Ayarlar

PLAXIS PAKET PROGRAMI 31

Bu men sistemi modellemenin nemli bir paras olan malzemelerin belirlenmesi ve

belirlenen malzemenin parametrelerinin girilmesi ileminin yapld ksmdr. nce
kullanacamz malzemeleri belirlememiz gerekir. Plaxis programnda drt tip malzeme
vardr.BunlarSoil&Interfaces(toprak&arayzler),Beams(kiriler),Anchors(tutturucular),
Geogrid(geotekstil malzemeler) olarak tanmlanabilir. Malzemenin seimi set type
ksmndan yaplmaktadr. Malzeme seildikten sonra New tuu uygulamaya geirilirse
ekranda aadaki pencere oluur ve zellikler bu pencerede girilir.

ekil 3.21 Malzeme zellikleri

a) Malzeme zelliklerinin belirlenmesi /General sekmesi

-Identification:Malzemeye verilen isim bu ksmda girilir.
-Material model: Malzemenin hangi modele uyduu bu ksmda belirlenir. Plaxis paket
programnda yedi adet malzeme modeli mevcuttur.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 32

ekil 3.22 Malzeme Modeli

Material type :Malzemenin tipi bu ksmda belirlenir. Plaxis paket programnda drt
adet malzeme tr vardr.

ekil 3.23 Calculation Type

Comments :Malzeme ile ilgili yorum ve notlar buradaki bo alana girilir.

General properties:Bu ksmda malzemenin kuru (dry) ve slak (wet) birim hacim
arlklar girilir.

Permeability: Bu ksmda malzemenin X ve Y dorultusundaki permeabilite
katsaylar girilir.

b) Malzeme zelliklerinin Berirlenmesi / Parameters Sekmesi

Parameters sekmesi seilirse ekrana aadaki pencere gelir. Bu ksmda ilgili malzemenin
parametreleri gelir. ve c gibi malzemenin dayankl ile ilgili parametreler ile E ve
v parametreleri bu ksmda girilir.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 33

ekil 3.24 Parameters sekmesi

c) Malzeme zelliklerinin Belirlenmesi / Interfaces Sekmesi

Interfaces sekmesine tklanrsa ekrana aadaki pencere gelir. Bu ksmdada malzeme ile
ilgili bilgi girilir.

ekil 3.25 Interface sekmesi

d) Oluturulan Malzemenin Grlmesi

Parametreleri girilerek oluturulan kum zemin malzemesinin grnm aada mevcuttur.

PLAXIS PAKET PROGRAMI 34

ekil 3.26 Malzeme Ayarlar

Generate Mesh

Generate Mesh (a oluturma) ksayol tuu modellenen sistemde a oluturmak iin

kullanlr. Program a oluturma ilemini tamamladktan sonra ekrana aadaki gsterilen
pencereyi getirir.

ekil 3.27 Generate Mesh

PLAXIS PAKET PROGRAMI 35

Oluturulan a grldkten sonra update tuuna tklanarak a bilgileri kayda alnr ve

programn hafzasnda kalr.

3.1.3.4 Input Program Menleri

Input programnn ana menleri ; File (dosya), Edit (dzen), View (grnm),
Geometry (geometri), loads (ykleme), metarials (malzemeler), Mesh (a), Inital
(balang), Help (yardm) menleridir.

File Mens

Bu men dosyalama ilemleri iin kullanlr. Mennn alt balklar aada gsterilmitir.

ekil 3.28 File Mens

. >ew komutu : Yeni bire plaxis dosyas ama iin kullanlr.

. Open komutu: Daha nceden oluturulmu bir plaxis dosyas amak iin kullanlr.

. Save komutu : Plaxis dosyasn kaydetmek iin kullanlr.

. Save As komutu : Plaxis dosyasn farkl bir ad ile kaydetmek iin kullanlr.

. Print komutu: kt almak ilemleri iin kullanlr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI 36

. Work Directory komutu : Plaxis program ierisinde bir alma dosyas mevcuttur.
Yaplan almalar genelde bu dosyaya kaydedilir. Bu men ile alma dosyasna
ulalabilinir.

. General settings komutu : Genel ayarlar pencerisine ulamak iin kullanlr.

. Exit komutu : Programdan kmak iin kullanlr.

. Import komutu : D ortamdan dosya amak iin kullanlr.

Edit Mens

Dosya dzenleme ilemleri iin kullanlr. Mennn alt balklar aada gsterilmitir.

ekil 3.29 Edit mens

. Undo komutu : Yaplan ilemleri geri almak iin kullanlr.

. Copy komutu : Kopyalama ilemleri iin kullanlr.

View Mens

Grnm ayarlarnn yaplmas iin kullanlr.

PLAXIS PAKET PROGRAMI 37

ekil 3.30 Edit mens

. Zoom In komutu : Projenin grnmn bytmek iin kullanlr.

. Zoom Out komutu : Projenin grnmn kltmek iin kullanlr.

. Table komutu : Koordinat tablosunun ekranda grnmesini veya grnmemesini salar.

. Rulers komutu : Ekrandaki alma alannn boyutlarn gsteren yatay ve dikey uzunluk
cetvellerinin ekranda grnmesini veya grnmemesini salar.

. Crosshair komutu : aretleme imlecinin ucunda koordinat ekseni izgisinin grnmesini

veya grnmemesini salar.

. Grid komutu : Izgara noktalarnn ekranda grnmesini veya grnmemesini salar.

. Axes komutu : X-Y koordinat eksenlerinin ekranda grnmesini veya grnmemesini

salar.

. Snap to grid komutu : aretleme imlecinin zgara noktalarna kilitlenmesini veya

kilitlenmemesini salar.

. Point numbers komutu : Sistemdeki noktalar zerinde nokta numaralarnn grnmesini

veya grnmemesini salar.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 38

. Chain numbers komutu : Beam ve geotekstil malzemelerinin zerinde malzeme

numaralarnn (her bir zincir iin ayr numara) grnmesini veya grnmemesini salar.

Geometry Mens

Sistemin geometrisini oluturmak iin kullanlr.

ekil 3.31 Geometry Mens

Loads Mens

Sistemdeki yk ayarlamalarnn yaplmas iin kullanlr

.

ekil 3.32 Loads Mens

PLAXIS PAKET PROGRAMI 39

Materials Mens

Malzemelerin ve parametrelerin belirlenmesi iin kullanlr.

ekil 3.33 Materials Mens

Mesh Mens

A oluturma ayarlamalarnn yaplmas iin kullanlr.

ekil 3.34 Mesh Mens

Initial Mens

Girilen ilk parametreler sonucunda sistemde ilk gerilmelerin (balang durumunun)

grnmesi iin kullanlr. Men tek bir komuttan olumaktadr.

Help Mens
PLAXIS PAKET PROGRAMI 40

Program hakknda bilgi ve program kullanrken zorlanlan konular hakknda yardm almak
iin kullanlr.

3.1.3.5. Calculations Uygulama Program

Input uygulama program ile modellenen ve parametreleri belirlenen sistemde ilk gerilmeler
(Initial conditions) ve sonlu elemanlar a (General Mesh) oluturulduktan sonra plaxis proje
dosyas (Plaxis Project File) herhangi bir isimle bilgisayarn belleine
kaydedilir.Calculations uygulama program altrld zaman karmza Select
Project(proje se) penceresi ve Calculations uygulama program arayz kar.

ekil 3.35 Calculations program

Calculations uygulama program drt sekmeden olumaktadr.

Bu ksmda hesaplama tipleri (Calculations type) zerinde durulacaktr. Plaxis deki hesaplama
tipleri iki ayr grupta toplanmtr. Bunlardan birincisi sistemin davran ile ilgili , ikincisi ise
ykn durumu ile ilgilidir.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 41

ekil 3.36 Calculations Program

3.1.3.6. Output Uygulama Program

Output uygulama program , Calculations uygulama program ile zmlenen sistemde

eitli sonularn istenebildii programdr.Output uygulama program ile sistemdeki
deformasyonlar , gerilmeler , burkulmalar vb. bilgiler grafiksel olarak grlebilir.

3.1.3.7. Curves Uygulama Program

Curves uygulama program , zmlenen sistemde eitli erilerinin elde edilebilecei

programdr. Program ierisinde farkl renklerde ayn anda bir ok eri gsterilebilir.

3.1.3.8. Plaxis Paket Programnda Dikkat Edilmesi Gereken >oktalar

Spacing

Plaxis paket programnda iki dm noktas birbirine spacing deerinden daha fazla
yaklaamaz. rnein spacing deeri 0.005 yada daha kk bir deere eitlenmelidir.
Fakat bu yaplsa bile genede problem oluabilmektedir. Bu durumda ise spacing aral iki
dm noktas arasndaki deere eitlendikten sonra , bu dm noktalarndan birisi
girildikten sonra , ikinci o alana yeterince zoom yapldktan sonra girilmelidir.

Phase

Calculations uygulama programnda bir evre (phase) henz hesaplanmamsa aadaki gibi
grnr.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 42

ekil 3.37.1 Hesaplanmam Evre

ekil 3.37.2 (Hesaplanm Evre) Calculations program(phase)

Grld gibi hesaplanmam evrede mavi bir ok belirmektedir. Hesaplanm evrede

ise yeil bir onaylama iareti ve gri bir bant belirmektedir. Eer hesaplanm bir evre tekrar
hesaplanmak isteniyorsa yukardaki evrenin zerine iki defa tklanr. Bylece evrenin yannda
mavi bir ok belirir ve artk hesaplamaya hazr hale gelmitir.
PLAXIS PAKET PROGRAMI 43
PLAXIS PAKET PROGRAMI 44

BLM 4
PLAXIS UYGULAMALARI

4.1. Sonlu Elemanlar Metodunun Diyafram Duvara Uygulanmas

3m 8m 3m

50 kPa

6m 10 kPa

0.0 m

1. Kaz -1.5 m
-2.0 m
Payanda
2. Kaz
YASS -4.0 m

3. Kaz
-6.0 m

Diyafram
Duvar
?

ekil 4.1 Plaxis de Oluturulan eklin llendirilmesi

izelge 4.1 Malzeme Parametreleri

PLAXIS PAKET PROGRAMI 45

E v c
kN/m2 - kN/m2 kN/m3
Soil 30 000 0.3 27.5 10 20/19

Wall 3.0E7 0.18 - - 24

EA LSPACING

kN/m2 m

Strut 1.5E6 1

Diyafram duvar derinlii bata 12 m seilmitir.

Malzeme modeli kum iin Mohr-Coulomb , diyafram duvar iin Lineer Elastik
seilmitir.

ekil 4.2 Plaxis Programyla Diyafram Duvar ve Payandann Outurulmas , Yklerin

Girilmesi
PLAXIS PAKET PROGRAMI 46

ekil 4.3 Sonlu Elemanlar Ann Grntlenmesi

ekil 4.4 Yeralt Su Seviyesinin Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 47

ekil 4.5 Boluk Suyu Basncnn Grntlenmesi

ekil 4.6 Efektif Gerilmelerin Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 48

ekil 4.7 Plaxis de Analiz Sonucu Elde Edilen Grnt

ekil 4.8 Yatay Deplasmann Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 49

ekil 4.9 Dey Deplasmann Grntlenmesi

ekil 4.10 Toplam Deplasmann Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 50

ekil 4.11 Duvar Arkasnda Oluan deplasmann Grntlenmesi

ekil 4.12 Duvar Arkasnda Oluan deplasmann Grntlenmesi

PLAXIS PAKET PROGRAMI 51

ekil 4.13 Duvar Altnda Oluan Deplasman

Deplasman deerleri ok kk olduu iin , seilen duvar derinliimiz (12 m)

gvenlidir.

stee bal olarak PLAXIS program datalar OUTPUT mensndeki REPORT

GENERATION ikonu yardmyla alnabilir.