Professional Documents
Culture Documents
Rozwiązywanie Belek
Rozwiązywanie Belek
Zadanie S-2. Dla podanej belki napisa rwnania i sporzdzi wykresy si przekrojowych M,
Q, N.
Zadanie S-3. Dla podanej belki napisa rwnania i sporzdzi wykresy si przekrojowych M,
Q, N.
Zadanie S-4. Dla podanej belki napisa rwnania i sporzdzi wykresy si przekrojowych M,
Q, N.
Zadanie S-5. Dla podanej belki przegubowej sporzdzi wykresy si przekrojowych M, Q, N.
1. Obliczenie reakcji.
Obliczajc reakcje, korzystamy z trzech rwna statyki:
Ukadajc rwnania statyki wygodnie jest stosowa ukad rwna nie sprzonych, tzn. z
kadego rwnania obliczamy tylko jedn niewiadom. W przypadku jednego ciaa sztywnego
(jedna tarcza, belka bez przegubw) zawsze jest to moliwe. Dziki ukadowi rwna nie
na rwnania pozostae.
Aby znale siy przekrojowe w punkcie C naley przez ten punkt poprowadzi przekrj,
dzielcy belk na dwie czci i zredukowa w punkcie C ukad si zewntrznych
przyoonych do jednej z tych czci. Bez wzgldu na to, ktr cz wemiemy do redukcji
otrzymamy ten sam wynik (wartoci si przekrojowych w danym punkcie s stae).
Praktycznie wybiera si t cz belki do ktrej jest przyoony mniej skomplikowany ukad
si, w celu uproszczenia oblicze.
W naszym przykadzie, w celach dydaktycznych, dokonamy oblicze redukujc ukad si
zewntrznych zarwno z lewej jak i z prawej strony punktu C.
1. Obliczenie reakcji.
Obliczajc reakcje, korzystamy z trzech rwna statyki:
Sprawdzenie:
2. Funkcje si przekrojowych
Naley zwrci uwag na fakt, e do redukcji naley wzi teraz pen warto obcienia
cigego i e pooenie wypadkowej tego obcienia jest ju ustalone (x = 2). W pierwszym
przedziale pooenie wypadkowej byo zalene od pooenia przekroju.
x1 < 6
Przedzia: 4 <
wsprzdnych dadz te same wykresy jak w ukadzie (x,z). Dla sprawdzenia mona
przedzia:
2 < x1 < 6
8 < x < 10
3. Wykresy si przekrojowych
zobacz dowd
4<x<6
0<x<4
Dana funkcja ma warto ekstremaln w tym punkcie gdzie jej pochodna jest rwna
zeru i jest to maksimum, gdy pochodna zmienia w tym punkcie znak z "+" na "-" a
minimum gdy zmienia znak z "-" na "+". Zatem ekstremalne wartoci na wykresie
momentu zginajcego wystpowa bd wszdzie tam gdzie funkcja siy poprzecznej
zmienia znak.
Widzimy zatem, e wykres siy poprzecznej naley narysowa przed wykresem momentu
zginajcego, aby waciwie wykorzysta powysze waciwoci.
Powstae w ten sposb punkty czymy lini prost. Na odcinkach AC i BF wykres jest
liniowo zmienny, gdy wystpuje tu obcienie q = 10 kN/m. Na pozostaych odcinkach
wykres siy poprzecznej jest stay.
Dodatkowo spostrzegamy, e na odcinku AC funkcja Q(x) osiga warto zero, a wic w tym
punkcie moment zginajcy bdzie mia warto ekstremaln. Poniewa sia poprzeczna
zmienia w tym punkcie znak z "+" na "-" bdzie to maksimum.
Moment zginajcy M(x)
Moment maksymalny:
przedziaach.
przedziau.
m = 22
W przedziale BF:
m = 40
na kocu przedziau wykres styczny do linii poziomej (w tym punkcie moment osiga
warto maksymaln bo sia poprzeczna jest rwna zeru).
UWAGI:
Wypuko wykresu momentu zginajcego okrela zwrot obcienia cigego - wykres jest
zawsze wypuky w kierunku dziaania obcienia.
Wykres momentw (albo styczna do czci krzywoliniowej) ulega zaamaniu w tych punktach
charakterystycznych, gdzie dziaa sia skupiona. W tych punktach bowiem na wykresie siy
poprzecznej wystpuje skok wartoci.
W przedziale CD:
Przykad 4. Dla podanej belki napisa rwnania i sporzdzi wykresy si przekrojowych M,
Q, N.
1. Obliczenie reakcji.
Obliczajc reakcje, korzystamy z trzech rwna statyki:
Sprawdzenie:
2. Funkcje si przekrojowych
Obcienie cige jest rozoone w sposb liniowo zmienny, zatem dla kadego przekroju
musimy okreli jego warto. Naley zatem w pierwszej kolejnoci wyznaczy funkcj
obcienia cigego. Moemy to zrobi piszc jej rwnanie w przyjtym ukadzie
wsprzdnych (prosta przechodzca przez punkty (0, 0) i (3, 20)) lub korzystajc z proporcji
w trjkcie:
trapezu. Wypadkow tego obcienia jest oczywicie rwna polu powierzchni tego trapezu i
pooona jest w jego rodku cikoci. Unikniemy jednak wyznaczania tej wypadkowej
stosujc zasad superpozycji. Pozwala ona zastpi dane obcienie trapezem, innym
1
Przedzia: 0 < x < 3
3. Wykresy si przekrojowych
Przed narysowaniem wykresw momentu zginajcego i siy poprzecznej, obliczymy wartoci
tych si w punktach charakterystycznych belki:
Warto ujemna nie naley do dziedziny rozwizania, poniewa punkt o takiej wsprzdnej
nie jest pooony na belce. Wybieramy zatem punkt o wsprzdnej x0 = 2.12 m jako miejsce
maksymalnego momentu.
UWAGA: Do okrelenia wypukoci wykresu siy poprzecznej nie ma oglnej zalenoci, jak
w przypadku wykresu momentu zginajcego, ktry jest zawsze wypuky w kierunku dziaania
obcienia. Wypuko wykresu siy poprzecznej okrelamy kadorazowo, korzystajc z
zalenoci rniczkowych.
Na odcinku CB wykres siy poprzecznej jest stay. Na odcinku BD mamy znw funkcj
paraboliczn, o ktrej wiemy, e na pocztku przedziau przechodzi przez 15, na kocu
przedziau przez zero, oraz e na kocu przedziau wykres musi by styczny do linii poziomej
(bo w tym punkcie obcienie q = 0).
Wykres momentw w przedziale AC jest funkcj trzeciego stopnia, ktra osiga warto
maksymaln w punkcie x0 = 2.12 oraz jest styczna do wykresu liniowego w przedziale CB. Z
kolei w przedziale BD funkcja trzeciego stopnia jest styczna w punkcie D do linii poziomej,
bo tutaj sia poprzeczna QD = 0.
Wypuko wykresu momentw zawsze w kierunku dziaania obcienia.
1. Obliczenie reakcji.
Spostrzegamy te, e adna z tarcz nie moe porusza si wzgldem drugiej i wzgldem
niewyznaczalnoci, gdyby bowiem prawa strona rwnania bya wiksza od lewej, mielibymy
reakcje.
W analizowanej belce do wyznaczenia jest sze si reakcji i taka sama jest liczba
niezalenych rwna, ktre moemy uoy: trzy rwnania rwnowagi i trzy rwnania
Sposb podany powyej, ktry mona nazwa analitycznym, ma jedn wad, mianowicie
znaczenia i wtedy lepsza wydaje si wanie metoda analityczna. Jednak nie zawsze moemy
1. Obliczenie reakcji poziomej dla caej belki. W statycznie wyznaczalnej belce reakcja
pozioma moe by tylko jedna, moemy j zatem policzy z warunku zerowania si sumy
rzutw si na kierunek osi belki. W przypadku, gdy na belk nie dziaaj siy ukone i
poziome, liczba reakcji poziomych nie ma znaczenia - wszystkie musz by rwne zero, co
wynika z zasady akcji i reakcji. Jeeli nie ma dziaania w danym kierunku - nie pojawi si
rwnie przeciwdziaanie.
2. Wykluczenie w dalszej analizie si poziomych.
3. Rozkad na belki proste poprzez rozcicie w przegubach. Belka przegubowa skada si z
kilku tarcz poczonych ze sob przegubami. Po rozciciu w przegubach dostaniemy
pojedyncze tarcze, czyli belki proste. Naley teraz wyodrbni te belki, ktre s
geometrycznie niezmienne, czyli posiadaj podpory (jedno utwierdzenie lub dwie podpory
przegubowe lub utwierdzenie z pionowym przesuwem i podpor przegubow)
uniemoliwiajce ruch belek. Nie analizujemy ju ruchw poziomych. Belki geometrycznie
niezmienne rysuje si na samym dole a nad nimi belki pozostae, w taki sposb, e swobodny
koniec zastpuje si podpor przegubow. Tak narysowane belki grne, rwnie musz by
geometrycznie niezmienne, z czego wynika, e belka ktra miaa na obu kocach przeguby
musi by narysowana nad dwiema innymi belkami (fizycznie oznacza to, e taka belka opiera
si na belkach ssiednich).
4. Obliczenie reakcji w belkach prostych. Obliczamy najpierw belki grne, stopniowo
schodzc w d. Reakcje od belek grnych przekazujemy na belki dolne, pamitajc o
zmianie zwrotu reakcji.
5. Narysowanie wykresw. Wykresy si przekrojowych mona rysowa dla kadej belki
prostej oddzielnie lub od razu dla caoci. Sprawdzeniem poprawnoci rozwizania mog by
przeguby, w ktrych moment musi by rwny zeru, a na wykresie siy poprzecznej nie
powinno by skoku wartoci (chyba e w przegubie jest przyoona sia poprzeczna).