Fizyka 2

(zadania domowe 2023-10-24, seria 7)

Moment siły, iloczyn wektorowy, przyspieszenie kątowe, równanie ruchu obrotowego bryły
sztywnej
Rozwiązanie zadania ma być opowieścią, tworzącą logiczny ciąg zdań, podsumowany odpowiedzią. Pamiętaj
o działaniach na jednostkach. Stałe fizyczne, znajdziesz w tabelach na końcu zbioru zadań.
Zad. 1. Iloczyn wektorowy, podobnie jak iloczyn liczb, podlega prawu rozdzielności względem dodawania, czyli

⃗a × (⃗b + ⃗c) = ⃗a × ⃗b + ⃗a × ⃗c.

Korzystając z tego prawa oraz faktu, że iloczyn wektorowy równoległych wektorów jest równy zero pokaż, że

⃗a × ⃗b = ⃗a × ⃗b⊥ = ⃗a⊥ × ⃗b,

gdzie ⃗b⊥ jest składową wektora ⃗b prostopadłą do wektora ⃗a, zaś ⃗a⊥ jest składową wektora ⃗a prostopadłą do
wektora ⃗b. Zatem wartość iloczynu wektorowego

|⃗a × ⃗b| = ab⊥ = a⊥ b,

gdzie symbol ⊥ oznacza wartość składowej danego wektora prostopadłej do drugiego wektora.
Pokaż, że
|⃗a × ⃗b| = ab sin α,
gdzie α jest mniejszym kątem pomiędzy wektorami.
Narysuj trzy pary różnych niewspółliniowych wektorów ⃗ri i F⃗i , i ∈ {1, 2, 3} takich, że moment siły M
⃗ = ⃗ri × F⃗i
jest dla nich jednakowy.
Zad. 2. Zadanie 6.2.1., strona 230 zbioru zadań (Metalowa belka . . . ).
Zad. 3. W ruchu po okręgu prędkość liniowa i prędkość kątowa związane są zależnością

⃗ × ⃗r,
⃗v = ω

gdzie ⃗r jest wektorem łączącym środek okręgu z poruszającym się punktem. Wykonaj rysunek, zaznacz na nim
wektory prędkości ⃗v i ω⃗ i pokaż, korzystając z definicji iloczynu wektorowego i relacji pomiędzy wartościami
prędkości liniowej i kątowej, że rzeczywiście taki związek zachodzi.
W podobny sposób pokaż, że
⃗ = ⃗r × ⃗v .
r2 ω

Zad. 4. Na bloczek (walec) o masie m podwieszony pod sufitem nawinięto nić, której koniec ciągnięto
siłą F . Wyznacz przyspieszenie kątowe bloczka i przyspieszenie końca nici.
Jaką stałą siłą F1 należy ciągnąć za koniec nici, aby po czasie t od początku ruchu prędkość końca F

nici osiągnęła wartość v?

Zad. 5. Jednorodny, cienki pręt o masie m = 12 kg i długości l = 1 m może obracać się wokół osi prostopadłej
do pręta i przechodzącej przez jego środek. W jakiej odległości od środka pręta należy przyłożyć prostopadle
siłę F = 100 N, aby przyspieszenie kątowe pręta ε = 25 1/s2 ?
Zad. 6. Jednorodny, cienki pręt o długości l może obracać się względem osi przechodzącej
przez jego koniec. Pręt ustawiono pionowo i puszczono. Wyznacz przyspieszenia kątowe pręta
w chwilach, gdy tworzył on z kierunkiem poziomym kąty α1 = 60◦ , α2 = 45◦ , α3 = 30◦ i α4 = 0◦ .
r mg
Wskazówka: wyznacz moment siły ciężkości względem osi obrotu, działający na pręt w każdym
z tych czterech przypadków. Siłę ciężkości zaczepiamy w środku masy pręta. Przyspieszenie kątowe

⃗
M
⃗ε = .
I