Professional Documents
Culture Documents
Draft Sörvey Hesabı PDF
Draft Sörvey Hesabı PDF
DENZCLK
Ankara, 2012
1
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve
retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
i
NDEKLER
AIKLAMALAR .................................................................................................................... ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. DRAFT SRVEY HAZIRLIK LEMLER ...................................................................... 3
1.1. Draft Markalar ............................................................................................................. 3
1.1.1. Tanm .................................................................................................................... 4
1.1.2. Okunmas ............................................................................................................... 4
1.2. Gverte Hatt ................................................................................................................. 5
1.3. Serbest Borda ................................................................................................................ 5
1.4. Ykleme Hatt ............................................................................................................... 5
1.5. Blge ve Mevsim Haritalarnn Kullanlarak Uygun Ykleme Hattnn Tespiti .......... 7
1.6. Gemi Su ekimi Markalar ........................................................................................... 9
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 10
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 11
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 13
2. DRAFT SRVEY N GEREKEN BLGLER ALMA ................................................ 13
2.1. Tank skandili ............................................................................................................. 13
2.1.1. lm ................................................................................................................ 14
2.2. skandil Cetvelinin Kullanlmas ................................................................................ 14
2.3. F.W.A. (Fresh Water Allowance Tatl Su Tolerans) .............................................. 14
2.3.1. F.W.A. zellii Kullanlarak Geminin Ykleme Durumunun Tespiti................ 15
2.4. Hidrometre Kullanlarak Su Younluunun Tespiti ................................................... 16
2.5. Deplasman................................................................................................................... 17
2.5.1. Bo Gemi (Light Ship)......................................................................................... 17
2.5.2. Bo Deplasman (Light Displacement) ................................................................. 17
2.5.3. Ykl Deplasman (Loaded Displacement) .......................................................... 17
2.6. l Arlk (Deadweight) ........................................................................................... 19
2.7. T.P.C. (Bir Santim Batrma Tonu) .............................................................................. 19
2.8. MCT 1 Centimeter (1 Santim Trim Momenti)............................................................ 19
2.8.1. Tanm .................................................................................................................. 19
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 23
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 24
3. DRAFT SRVEY HESABI YAPMAK ............................................................................ 26
3.1.Balang Draft Srveyi ............................................................................................... 27
3.1.1. Draft Dzeltmesi.................................................................................................. 27
3.1.3. Trim Dzeltmesi .................................................................................................. 29
3.1.4. Younluk Dzeltmesi .......................................................................................... 32
3.2. Final Draft Srveyi...................................................................................................... 34
3.2.1. Final Draft Srvey in Gerekli Bilgiler .............................................................. 34
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 38
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 39
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 41
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 42
KAYNAKA ......................................................................................................................... 44
i
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD 840UH0084
ALAN Denizcilik
SRE 40/24
ii
GR
GR
Sevgili renci,
Eski denizciler, Usta kaptan limanda belli olur.derler. Bunun anlam gayet ak ve
nettir. Bir kaptann gemisine ne kadar yk aldn bilemek istemesi kadar doal bir ey
olamaz. Az miktardaki bir maln alm ve satmnda kullanlacak bir lme aracnn
bulunmas kolay iken binlerce tonluk maln lm sz konusu olduunda bu lm
yapabilecek tart aralar bulmas olanakszdr.
Bir yolcu gemisi iin yk kavram yolculardr, bir tanker iin yk kavram sv
yklerdir, bir kuru yk gemisi iin ise yk kavram dkme hlde tanan kat yklerdir.
Yolcu gemisinin ka yolcu alaca geminin sahip olduu koltuk veya kamara says ile
kolayca bulunabilir. Bir tankerin tanklarnn toplam hacmi gemi daha izim aamasnda iken
gemi ina mhendisleri tarafndan hesaplanarak stability booklets (gemi denge kitaplar)
olarak bilinen kitaplar hlinde gemilere teslim edilir. Bu kitaplardan hangi tankn ne kadar
hacimde olduu bulunur ve o ykn z ktlesi ile arplarak yk miktar kolayca bulunur.
Ayn hesaplar bir dkme yk gemisi iin bu kadar kolay deildir. Hem ykn zellii
hem de gemi ambarlarnn yaps sonucu gemiye yklenen toplam ykn miktarn
hesaplamak olduka zordur. e bu yzden dkme yk tayan gemiler aldklar yk
miktarn hesaplamak iin draft srvey yapmak zorundadr.
1
2
RENME FAALYET1
RENME FAALYET1
AMA
Bu renme faaliyetinin sonunda uygun ortam salanmas hlinde draft srvey
hazrlk ilemlerini yapabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizde bulunan en yakn limana gidiniz. Liman bakanl ile grerek
limana giri izni alnz.
Limanda bulunan bir kuru yk gemisine giderek birinci zabit ile grnz ve
geminin suya ne kadar battn nasl ltklerini sorunuz.
Birinci zabite kana rakamlarnn ne demek olduunu sorunuz.
Geminin vasatnda bordasna perinlenmi bulunan iaretlerin ne anlama
geldiini sorunuz.
Geminin ba, k ve vasatndaki draft markalarn okuyarak kayt altna alnz.
Edindiiniz bilgileri snfta arkadalarnz ve retmeniniz ile paylanz.
Eksik bilgi ve belge ile srveye balamak, ileride sorunlar dourabilir. Draft srvey
ilemine balamadan nce srvey ilemleri srasnda kullanlan baz kelimelerin anlamlarnn
verilmesinde yarar vardr. Aada draft srvey ile ilgili baz tanmlamalar verilmitir.
Konunun iyi anlalmas iin bu tanmlarn renilmesi, sizin anzdan son derece yararl
olacaktr.
3
1.1.1. Tanm
Plimsol markalar veya kana rakamlar olarak bilinen draft markalar genel itibariyle
gemilerde, ba ve kn her iki tarafnda metre veya feet cinsinden ifade edilir. Omurgadan
su hattna kadar olan mesafeyi okumay salayan draft markalar, mmkn olduu kadar
kaimelere yani dikmelere yakn bulunur. Byk gemilerin vasatnda da draft markalar
bulunur.
1.1.2. Okunmas
Baz gemilerde draft markalar Roma rakamlar ile belirtilirken ounlukla metrik l
sistemi kullanlmaktadr. Roma rakamlar ile yazlanlarda dikkat edilmesi gereken husus,
kullanlan rakamn boyunun ngiliz l birimi olan inch cinsinden yazlmasdr. Bu
durumda her bir draft markasnn boyu 6 inch(in) yksekliinde olacaktr. Hesaplamalarda
bu husus dikkate alnmaldr.
Metrik sisteme gre markalanm kana rakamlarnda ise draft markasnn boyu 1
desimetre ya da 10 santimetre uzunluundadr. Aadaki ekilde gemilerin ba ve k draft
markalarnn nasl okunduu gsterilmitir.
4
ekil 1.2: Draft markalarnn okunmas
ekil 1.1de grld gibi her bir draft markasnn boyu ve ard ardna gelen iki draft
markas arasndaki uzaklk eit ve 10 santimetre veya 1 desimetredir. Draft markasnn
gsterdii deer o draft markasnn en alt snrdr.
5
ekil 1.3: Sancak taraf iin hazrlanm freeboard markas
6
1.5. Blge ve Mevsim Haritalarnn Kullanlarak Uygun Ykleme
Hattnn Tespiti
Genelde okyanus geileri iin kaptana rehberlik etmek amac ile hazrlanan haritalar
Routing Chart ya da Pilot Chart olarak bilinir. Dnyann belli bal suyollarn gsteren
klavuz haritalar ngiltere, Amerika gibi lkelerin hidrografik ofisleri tarafndan hazrlanr
ve denizcilerin kullanmna sunulur. Bu haritalar seyir haritalar olarak hazrlanmamtr,
seyir planlaycya (seyir zabiti) rehberlik etmek amac ile hazrlanmtr.
Bu haritalarda mevsimlere ve blgelere uygun hangi ykleme hattnn kullanlaca
belirtilmitir. Ykleme hatlarna uygun davranmak gemi kaptanlarnn sorumluluundadr.
Ayrca dnyann nemli limanlar arasndaki rotalar da mevsimlere gre bu klavuz
haritalarda gsterilmitir. Geminin bu rotalara uygun seyretmesi ise gemi kaptannn
insiyatifine kalmtr.
7
8
Resim 1.2: Mevsimlere gre ykleme hatlar
1.6. Gemi Su ekimi Markalar
Resim 1.3te bir geminin sancak k tarafna ait su ekimi markalar (draft markalar)
grlmektedir.
Su ekimi markalar gemi daha izim aamasnda iken gemi ina mhendisleri
tarafndan yerleri belirlenerek tersanede iaretlenir. Bu iaretlemeler yaplrken mmkn
olduunca geminin ba ve k kaimeleri zerine gelecek ekilde yerletirilirler. Eer bu
mmkn olmaz ise geminin draft markalarnn kaimelere olan uzaklklar bir cetvel hlinde
hazrlanarak gemiye teslim edilir.
9
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Draft srvey hazrlk ilemlerini yapnz.
10
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1. () Draft srvey bir gemiye yklenen ykn miktarn bulmak iin yaplr.
2. () Draft srvey yaparken kullanlan baz dokmanlar unlardr: Trim table,
hiydrostatic curves
3. () Kana rakamlar olarak bilinen draft markalarnn bir dier ad da plimsol
markalardr.
4. () Draft markalar mmkn olduu kadar ba ve k kaimelere yakn yerletirilir.
5. () Draft markalar metrik sisteme gre markalandnda her bir draft markasnn
boyu 10 desimetredir.
6. () ki draft markas arasndaki uzaklk 1 santimetredir.
7. () Gemi bordasna perinlenmi olan kana rakamlarndan TL ksaltmas Trk
Lirasn fade etmektedir.
8. () Routing Chartlar seyir vardiya zabitinin gemi seyrinde kullanaca yegne
haritalardr.
9. () Draft markalar gemi karinasna markalanrken gz ile rahatlkla grlebilecek
ekilde boyanr.
12. Bir gemide bulunan su hatt, bata 24 feet draft rakamnn tam ortasnda, kta ise su
hatt26 feet rakamnn tam ortasnda okunmutur. Bu geminin mean draft
aadakilerden hangisidir?
A) 25 09
B) 25 00
C) 25 03
D) 25 06
E) 26 03
11
13. Kana rakamlar metrik sistemle iaretlenmi bir geminin ba draft 3 m20 cm
markasnn st hizasnda, k draft 3 m40 cm markasnn alt hizasnda ise geminin
Mean Draft aadakilerden hangisi olur?
A) 3 m 15 cm
B) 3 m 30 cm
C) 3 m 35 cm
D) 3 m 40 cm
E) 3 m 25 cm
DEERLENDRME
12
RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA
Bu renme faaliyetinin sonunda uygun ortam salanmas hlinde draft srvey iin
gereken bilgileri alabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizde bulunan en yakn limana gidiniz. Liman bakanl ile grerek
limana giri izni alnz.
Limanda bulunan bir kuru yk gemisine giderek birinci zabit ile grnz ve
tank iskandil etmek, stability booklets, hydrostatic curves hakknda bilgi alnz.
Gemi balast ve yakt tanklarnda bulunan svnn miktarn nasl hesapladklarn
sorunuz.
Geminin draft deerinden yararlanarak deplasman deerini nasl bulduklarn
sorunuz.
Deniz suyunun younluunu nasl ltklerini sorunuz.
Gemi tuzlu sudan tatl suya getiinde draftlarnda ne gibi bir deime olacan
sorunuz.
Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak snfta arkadalarnz ve retmeniniz ile
paylanz.
Resim2.1:El iskandili
13
2.1.1. lm
El iskandilinin arlk bal ucu tankn iskandil borusundan ieri doru uzatlr,
iskandilin makaras sarlarak erit metre tanktan yukar doru alnr. Bu ilem srasnda erit
metreye su ile temas etmesi hlinde renk deitiren zel bir macun srlr. erit metrenin
renk deitirdii deer okunarak tankn iindeki su derinlii llr. Yeni ina edilen
modern gemilerde tank iskandilleri otomatik olarak llr ve kpr stnde bulunan
gsterge tablosundan okunabilir.
Ayrca tank iskandilleri alndktan sonra tankn ullage (ale) miktar da bulunur. Bu
deer tankn toplam derinliinden su derinliinin yani tank iskandilinin kartlmas ile
bulunur. zellikle bir gemi zerindeki serbest su yzeyi etkisi (free surface effect)
bulunurken kullanlr.
14
ekil 2.1: Sancak taraf iin hazrlanm freeboard markas ve FWA
Deplasman
FWA (mm) =
rnek 2.1: FWA = 150 mm olan bir gemi, deniz suyundan younluu 1015 kg /m3
olan limana girdiinde draftlar ne kadar deiir? (Deniz suyunun younluunu 1025 kg/m3
olarak alnz.)
Cevap 2.1: Gemi deniz suyundan, younluu daha az olan limana giri yapmtr. Bu
durumda geminin draftlarnda ktlesel olarak artma meydana gelecektir. Bu artma miktarna
X denirseistenen batma aadaki forml ile bulunabilir.
150 x (1025-1015)
X= X = 60 mm olarak buluruz.
Yalnz burada dikkat edilmesi gereken husus, hesaplamalarda alnan FWA deerinin
milimetre biriminde alnmas gerektiidir. Draft srvey ilemlerinde bu birim her zaman
milimetre (mm) olarak alnmaldr.
15
2.4. Hidrometre Kullanlarak Su Younluunun Tespiti
Hidrometre (hydrometer) svlarn younluunu lmeye yarayan alettir. alma
prensibi Arimet kanunudur. Genelde camdan yaplan hidrometrenin bir ucunda sv iinde
dik durmasn salamak zere arlk, dier ucunda ise silindirik bir sap bulunmaktadr. nce
uzun bir kaba llmek istenen sv konur, hidrometre iine de serbeste yzecek ekilde
yavaa braklr. Sv yzeyi ile temas eden sap seviyesini not alnr. Daha nceden kalibre
edilmi lek hizasndaki deer g/cm3 olarak svnn zgl arln verir(Resim 2.2)
Deniz suyu gemi boyunca dzenli aralklar ile (1er metre aralklar ile alnmas
tavsiye edilir) sancak ve iskeleden alnmaldr.
Her bir mevkideki numune alm, gemi draftnn %15, %50, %85
derinliklerinden olmaldr.
Bu alnan numuneler tek bir kapta biriktirilmeli ve younluk lm bu kaptan
yaplmaldr.
Balast tanklarndan numune alnmas:
Balast tanklarnda deniz suyu ile beraber gemiye alnan ve denize baslamayan
yllardr biriken amurda bulunur. Tank bo olarak srvey yaplyorsa bu
durumda amurun arl hesaba katlmam olacaktr. Bu durumdan kanmak
iin geminin temiz tank sertifikasna sahip olup olmad sorulmal yoksa balast
tanknn iene bir miktar su alnarak amurun bu su ierisinde homojen
16
dalmasn salamaya allmaldr. Homojen dalm salandktan sonra
balast tanklarndan numune alnmal ve younluk lm yaplmaldr.
2.5. Deplasman
Deplasman kelimesi ngilizce displacement olan yabanc bir kelimedir. Bu kelimenin
anlamn orijinal kelimesinden yola karak aklamaya alalm.
Displacement, yerini deitirmek ya da yer deitirme anlamna gelmektedir. Bu
kelimenin anlamn alrsa gemi denize ilk olarak indirildiinde bir miktar deniz suyunun
yerini deitirir. Bu deitirdii deniz suyunun ktlesi geminin su altnda kalan hacmi ile
orantldr. te gemilerin deplasmanlarndan bahsederken geminin su altnda kalan
hacimlerinde bahsedilir. Arimet kanununa gre bir cisim su ierisinde yzyor ise o cismin
arl suya batan hacim ile suyun younluunun arpmna eittir.
Bu aklamadan sonra toparlayacak olur isek gemilerin deplasman, geminin suya
batan ksmnn (yani gemi karinasnn) deniz suyundan yerini deitirdii suyun ya da
tard suyun arlna eit olur.
17
DEPLASMAN (TON)
DRAFT (METRE)
6
4
3000 4000 5000 6000
Tablo 2.1: Deplasmann drafta gre deiiminin gsterilmesi
18
2.6. l Arlk (Deadweight)
Deadweight kavram aada aklanmtr.
Bir gemi yaz ykleme hattna kadar batrldnda tayabilecei maksimum arlktr.
Yani geminin ykl deplasmanndan (Loaded Displacement) bo gemi arl (Light Ship)
karldnda bulunan deer l arlktr. l arla geminin yk tama kapasitesi de
denilir. Bu arlk ierisinde geminin tad yk, store, yakt, yalama ya, ime suyu,
balast suyu gibi arlklar da bulunur.
Gemilerin daha tersanede iken gemi ina mhendisleri tarafndan deadweight scale
hazrlanr ve gemilere stability booklet ile beraber teslim edilir. Bu cetvellerde geminin
stabilite ve draft srvey iin gerekli bilgileri bulunur. Tablo 2.2de kk bir gemi iin
hazrlanm Deadweight Scale (kapasite plan) gzkmektedir.
2.8.1. Tanm
Geminin trimini 1 santimetre deitirmek iin gerekli olan moment miktarna denir.
MCT1 cm deeri yine gemilerin kapasite planlarnda belirtilmektedir.
Yalnz burada unu belirtmekte yarar vardr. Kapasite planlarna geminin hesaplanarak
bulunmu olan Mean of Mean of Mean Draught (ortalamalarn ortalamasnn ortalamas)
deeri ile girilmesi gerekir. Aksi takdirde bulunmu olan btn deerler yanl olacaktr.
Mean draft hesaplamalar bir sonraki renme faaliyeti olan Draft Srvey Hesab Yapmak
renme faaliyeti ierisinde anlatlacaktr.
19
DEADWEIGHT SCALE
(KAPASTE PLANI)
SALT WATER
Displace-
Freeboard Deadweight Draft
TPC MCT 1 cm ment
(Meters) (Tonnes) (Meters)
(Tonnes)
20
.
21
ekil 2.2: M/V BATEM gemisine ait eitli bilgilerini izim zerinde gsterilmesi
Bu izimde verilen terimler denizciliin uluslararas bir meslek olmas nedeni ile
yararl olaca dnlerek ngilizce olarak verilmitir. imdi bu terimlerin Trke
karlklarn ve ne anlama geldiklerini aklayalm. Draft srvey ilemleri srasnda sklkla
kullanlan bu kelimelerin yeri gelmiken renilmesi sizin anzdan son derece yararl
olacaktr.
Mastori: Tam olarak Trke karl olmayan bu terim, geminin boyuna ortas
anlamnda gemi ina sanayinde kullanlmaktadr. ekil 2.2de gsterilen iaret mastori
anlamnda kullanlan standart bir iarettir.
Length Between Marks (LBM): Ba ve k draft markalar arasndaki yatay uzakl
ifade eder.
Length Between Perpendiculars (LBP): Ba ve k kaimeler arasndaki yatay
uzakl ifade eder.
Difference of Aft Marks to Perpendicular (da): K draft markasnn k kaimeye
olan yatay uzakln ifade eder.
Difference of Fore Marks to Perpendicular (df): Ba draft markasnn ba kaimeye
olan yatay uzakln ifade eder.
Water Line (WL): Su hatt. Suyun gemi karinas ile temas ettii en st snr ifade
eder.
Fore Perpendicular (FP): Ba kaime veya ba dikme de denilebilir. Burada yeri
gelmiken belirtmekte yarar vardr. Geminin ba kaimesi, yaz ykleme hatt zerinden
getii farz edilen ve bu hattn ba bodoslamay kestii noktadan omurgaya dik klan hat
olarak kabul edilir ve gemi izimlerinde de bu ekilde gsterilir(Baknz ekil 2.2)
Aft Perpendicular (AP): K kaime veya k dikme olarak da bilinir. Burada yeri
gelmiken belirtmekte yarar vardr. Geminin k kaimesi, dmen rodunun getii dey hat
olarak kabul edilir ve gemi izimlerinde de bu ekilde gsterilir(Baknz ekil 2.2)
Mid Perpendicular (MP): Geminin tam ortasndan geen kaime anlamna
gelmektedir. Mastorinin bulunduu yerdir.
Aft Draft Markings: K tarafta bulunan draft markalarn ifade eder.
Fore Draft Markings: Ba tarafta bulunan draft markalarn ifade eder.
Length to the Center of Floatation (LCF): Geminin yzdrme merkezinin (CF),
mastoriye (mid perpendicular) olan yatay uzakln ifade eder.
22
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Draft srvey iin gereken bilgileri alnz.
23
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
11. A gemisi deniz younluu 1015 kg/m3 olan bir limanda ykleme yapmaktadr.
Vasattaki su hatt, yaz ykleme hattndan 15 cm altnda bulunmaktadr. Bu gemi
sefere ktnda vasat draft, yaz ykleme hattnda olabilmesi iin geminin ka ton
yk almas gerekmektedir? (TPC: 30 ton, FWA: 90 mm)
A) 540 t
B) 558 t
C) 620 t
D) 440 t
E) 570 t
24
12. A gemisi, su younluu 1010 kg/m3 olan bir limanda ykleme yapmaktadr. A
gemisinin ykleme sonuna yaklarken yaplan kontrolnde vasattaki su seviyesinin,
yaz ykleme hattnn 4 cm altnda olduu tespit edilmitir. Geminin limanda 150 ton
daha yk kalmtr.(TPC: 25 ton, FWA: 100mm )Younluk farkndan dolay oluan
draft fark nedir?
A) 50 mm
B) 55 mm
C) 60 mm
D) 65 mm
E) 70 mm
13. A gemisi, su younluu 1015 kg/m3 olan bir limanda ykleme yapmaktadr. Vasattaki su
seviyesi, yaz ykleme hattnn 15 cm altndadr. Gemi, ak denize ktnda yaz
ykleme hattnda olabilmesi iin ka ton daha yk alabilir?
( TPC: 30 ton, FWA:75mm )
A) 90 ton
B) 450 ton
C) 540 ton
D) 345 ton
E) 295 ton
14. Bir gemide 4350 ton yk, 175 ton yakt, 90 ton su, 75 ton da stor bulunduu
hesaplanmtr. Bu geminin bo gemi arl 2750 ton olduuna gre bu geminin
deplasmann ve detveytini hesaplaynz.
15. Tatl suda deplasman 7000 ton olan bir gemi, younluu 1015 kg/m3 olan bir suda
ayn draftta iken deplasman ne olur?
A) 7115 ton
B) 7105 ton
C) 6895 ton
D) 7015 ton
E) 6915 ton
DEERLENDRME
25
RENME FAALYET3
RENME FAALYET3
AMA
Bu renme faaliyetinin sonunda uygun ortam salanmas hlinde draft srvey hesab
yapabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizdeki en yakn liman giderek liman bakan ile grnz.
Liman bakanna aratrma konunuzu syleyerek limana giri izni alnz.
Limanda bulunan ve dkme yk tayan bir gemiye giderek ikinci kaptan ile
grnz.
kinci kaptandan draft srvey hesaplamalar hakknda bilgi edininiz.
Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak snfta retmeniniz ve arkadalarnz ile
paylanz.
26
Gemi ad M/V SCOBE
Gemi ar iareti 9HNY8
Gemi imo numaras 9345805
Gemi tam boy 289,0 mtrs
Gemi dikmeleri aras boy 279,0mtrs
Gemi kalp genilii 45,0mtrs
Gemi draft markalar mesafesi 254,920mtrs
Gemi derinlii 24,5mtrs
Yaz draft 18,100 mtrs
Bo gemi al 23759,3 ton
Ba draft ile ba dikme aras mesafe -12,080 mtrs
K draft ile k dikme aras mesafe 12,000mtrs
Vasat draft ile vasat dikme aras mesafe 0,000mtrs
Fribord 6,432mtrs
Tablo 3.1: M/V SCOBE gemisine ait gemi bilgileri
Okunan draftlar
skele ba draft 8,730mtrs
Sancak ba draft 8,850mtrs
skele k draft 10,270mtrs
Sancak k draft 10,310 mtrs
skele vasat draft 9,220 mtrs
Sancak vasat draft 9,700 mtrs
Tablo 3.2: M/V SCOBE gemisine ait balang draft bilgileri
Tablo 3.2de gsterilen draftlar ikinci kaptan ve srveyr tarafndan mutabk kalnan
draft deerleridir. Sradaki ilem, alnan bu draftlarn dikme (veya kaime) zerindeki
deerlerini bulmaktr.
27
Ortalama ba draft = (iskele ba draft + sancak ba draft) \ 2
Ortalama ba draft = ( 8,730 + 8,850 ) \ 2
Ortalama ba draft = 8,790 mtrs
Ortalama k draft = ( iskele k draft + sancak k draft ) \ 2
Ortalama k draft = (10,270 + 10,310 ) \ 2
Ortalama k draft = 10,290 mtrs
Yukardaki deerler vastasyla trim bulunacak olursa
Grnen trim = 1.500 mtrs ( ka trimli )
Bu ilemden sonra ba draft dzeltmesi uygulanacaktr.
1.500 x (-12,080)
Dzeltme miktar ( ba taraf iin ) =
254,920
1.500 x (-12,000)
Dzeltme miktar =
254,920
Vasat draftn dzeltilmesine baktmzda dikme ile marka arasnda fark olmad iin
herhangi bir dzeltmeye ihtiya duyulmamaktadr.
Bu ilemlerle birlikte srveyin birinci adm olan draft dzeltmeleri tamamlanm olur
ve srveyin ikinci admna geilir. kinci adm da deformasyon dzeltmesi yaplacaktr.
28
BD + KD + (6 x VD)
MMM ( ortalamalar ortalamasnn ortalamas ) =
8
29
DRAFT DISP LCF TPC MTC
8,98 92506,34 11,099 110,330 1947,020
9,34 96484,77 10,740 110,700 1965,330
9,36 96706,18 10,720 110,720 1966,370
9,38 96927,64 10,699 110,740 1967,400
9,40 97149,14 10,678 110,760 1968,450
9,42 97370,67 10,658 110,780 1969,490
9,44 97592,26 10,637 110,800 1970,540
9,46 97813,87 10,616 110,820 1971,580
9,48 98035,54 10,595 110,840 1972,640
9,50 98257,24 10,574 110,860 1973,700
9,52 98478,99 10,553 110,880 1974,770
9,54 98700,78 10,532 110,910 1975,830
9,56 98922,61 10,511 110,930 1976,900
9,58 99144,48 10,490 110,950 1977,970
9,60 99366,40 10,468 110,970 1979,050
9,62 99588,45 10,447 110,990 1980,120
9,64 99810,36 10,426 111,010 1981,200
9,66 100032,48 10,404 111,030 1982,280
9,68 100254,49 10,383 111,050 1983,360
9,70 100476,62 10,362 111,080 1984,440
9,72 100698,79 10,340 111,100 1985,520
9,74 100921,01 10,319 111,120 1986,600
9,76 101143,26 10,297 111,140 1987,690
9,78 101365,56 10,275 111,160 1988,790
9,98 103590,86 10,055 111,380 1999,830
Tablo 3.3: M/V SCOBE gemisinin hidrostatik table deerleri
Tablo 3.3te MMM deeri girilerek geminin 9,480 metredeki LCF, TPC ve
deplasman bulunur.
30
DRAFT DISP LCF TPC MTC
9,48 98035,54 10,595 110,840 1972,640
Tablo 3.4: MMM 9,48 m karl hidrostatik tabledan bulunan deerler
Bu ksm alndktan sonra birinci trim dzeltmesine geilir. Tablodan grld zere
yzdrme merkezinin pozisyonu mastoriden baa doru olduu iin ve gemi ka trimli
olduu iin LCFnin iaret negatif olur.
Birinci trim dzeltmesinden sonra ikinci trim dzeltmesi yaplmaktadr. kinci trim
dzeltmesi yaplmadan nce MTCnin deerinin saptanmas gerekmektedir. MTCnin +50
cm ve -50 cmdeki deerleri bulunur ve aralarndaki fark alnarak ikinci trim dzeltmesinde
kullanlacak MTC deeri bulunur.
31
1,642 x 1,642 x 52,810x50
kinci trim dzeltmesi =
279,0
Deplasman x Younluk
Younluk dzeltmesi =
1,025
97369,916 x 1,025
Younluk dzeltmesi =
1,025
Younluk dzeltmesi = 97274,921 ton
32
TANK Nu. DERNLK METREKP
Ba pik tank 19,350 4544,490
WBT 1 25,400 4551,020
WBT 2 P 25,500 2842,790
WBT 2 S 25,300 2842,790
WBT 3 P 25,490 2974,610
WBT 3 S 25,500 2974,610
WBT 4 P 25,330 2975,880
WBT 4 S 25,350 2975,890
WBT 5 P 25,500 3081,710
WBT 5 S 25,500 3081,710
WBT 6 P 1,600 796,580
WBT 6 S 1,610 801,220
WBT 7 P 25,500 2939,450
WBT 7 S 25,500 2939,450
WBT 8 P 19,740 1341,850
WBT 8 S 18,350 1341,850
WBT 9 P 17,630 1265,730
WBT 9 S 21,880 1265,730
WBT 10 0,000 0,380
Aft Pik tank 0,250 0,970
C/H 6 23,950 22648,770
skele tatl su 5,7 228,600
Sancak tatl su 5,5 156,600
Kazan suyu 2,5 40,000
TOPLAM 70305,067
YOUNLUK Tatl su: 1,000, deniz suyu: 1,025
Tablo 3.6: Limana var esnasnda balast ve tatl su tanklarndaki su miktar
Tablo 3.6da balast tanklarndaki iskandiller alndktan sonra kalibrasyon cetveli
kanalyla hesaplanan tank hacimleri bulunmaktadr. Bulunan toplam tank hacmi, balast suyu
younluuyla arpldnda toplam balast arl hesaplanm olur. Balastn yan sra
gemideki bilinen alklardan yakt deerleri arkbandan alnr.
Gemideki bilinen arlklardan balast suyu miktar hesapladktan sonra ba
mhendisten alnan yakt deerleri de draft srvey raporuna yazlr.
33
Dzeltilmi deplasman ton 97274,92 ton
Konstant 493,454ton
Tablo 3.7de geminin dzeltilmi deplasmanndan balast suyu, tatl su, fuel oil, dizel
oil miktarlar ve bo gemi arl kartldnda kostant deeri elde edilir. Konstant, gemide
bilinmeyen yani llemeyen arlklarn toplamdr.
Konstant miktarnn bulunmasyla balang srveyi ilemi sona ermitir. Arl
bilinmeyen envanterin bulunma amac, final draft srveyinde gemideki yk miktarn
hesaplamaktr.
Bir sonraki adm olarak gemiye yklenen yk miktar final draft srveyi ile saptamak
olacaktr. Bu renme faaliyetinin banda da belirttiimiz gibi final draft srvey ilemi iin
gerekli deerler size verilecek ve final draft srvey ilemini sizin yapmanz istenecektir.
Bunun iin gerekli olan draft deerleri, hidrostatik tableden alnan bilgeler ve tank
iskandilleri aadaki tablolarda verilmitir. Final draft srveyi iin gerekli ilemleri yukarda
yaplan balang draft srveyi ilemine bakarak yaplmaya allmaldr.
34
DRAFT DISP LCF TPC MTC
18,10 197613,53 0,137 119,200 2440,590
18,1125 197762,536 0,133 119,206 2441,021
18,12 197851,94 0,131 119,210 2441,280
Tablo 3.9: MMM 18,1125 m karl hidrostatik tableden bulunan deerler
35
TANK Nu. DERNLK METREKP
Ba pik tank 0,440 20,170
WBT 1 0,000 5,990
WBT 2 P 0,150 49,390
WBT 2 S 0,140 38,310
WBT 3 P 0,020 8,640
WBT 3 S 0,070 24,450
WBT 4 P 0,170 40,690
WBT 4 S 0,130 18,630
WBT 5 P 0,220 50,760
WBT 5 S 0,080 14,920
WBT 6 P 0,180 31,430
WBT 6 S 0,000 8,970
WBT 7 P 0,030 3,010
WBT 7 S 0,160 23,430
WBT 8 P 0,030 1,670
WBT 8 S 0,030 1,670
WBT 9 P 0,080 1,000
WBT 9 S 0,250 9,370
WBT 10 0,000 0,380
Aft Pik tank 5,100 246,510
C/H 6 0,000 0,000
skele tatl su 5,7 228,700
Sancak tatl su 5,5 156,600
Kazan suyu 2,5 27,700
TOPLAM 1028,000 ton
YOUNLUK Tatl su: 1.000, Deniz suyu: 1.025
Tablo 3.11: Limandan kalk esnasnda balast ve tatlsu tanklarndaki mevcut su miktar
36
Dzeltilmi deplasman ton 197569,358 ton
Yk 169594,937 ton
Tablo 3.12: Final draft srvey tablosundan kesit
37
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Draft srvey hesaplamas yapnz.
Tablo 3.8de verilen final draft Final Draft Srveyi iin yaplmas
bilgilerini kullanarak M/V SCOBA gereken ilem basamaklar balang draft
gemisinin final rafta srveyini srvey iin yaplan ilem basamaklar ile
yapnz. ayn olduundan benzer ilemleri yapnz.
38
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1. () Draft srvey ileminde yaplmas gereken ilk ilem draft deerlerini okumaktr.
2. () Draft deerleri okunduktan sonraki ilem draftlarn kaimeler zerindeki
deerlerini bulmaktr.
3. () Dzeltilmi ba ve k draftlarn toplamnn ikiye blnmesi ile MMM deeri
bulunur.
4. () LCF, TPC ve deplasman deerleri bulunurken MMM deeri ile hidrostatik
tablelere girilir.
5. () Konstant gemide bilinmeyen arlklarn toplamdr.
6. () Gemideki toplam yk miktar final draft srvey sonucu bulunan deerden
balang draft srvey sonucu bulunan deerin kartlmas ile bulunur.
A) G noktasna
B) B noktasna
C) Geminin tam ortasna
D) F noktasna
E) Z noktasna
A) Net tonaj
B) Deadweight ton
C) Gross ton
D) Yk miktar
E) Bilinmeyen arlklar
9. Bo arl 2500 ton olan bir gemide 600 ton yakt 50 ton su bulunmaktadr. Bu gemi
limana yanam ve gemiye 5500 ton yk, 250 ton ilave yakt, 50 ton su alnmtr.
Geminin son deplasman ve detveytini hesaplaynz.
39
10. Kana rakamlar metrik sistemle iaretlenmi bir geminin ba draft 4 m 00 cm, k
draft 3 m 60 cm ise geminin Mid Draft aadakilerden hangisi olur?
A) 3 m 15 cm
B) 3 m 30 cm
C) 3 m 80 cm
D) 3 m 40 cm
E) 3 m 25 cm
11. Kana rakamlar metrik sistemle iaretlenmi bir geminin ba draft 5 m 20 cm, k
draft 6 m 40 cm ise geminin trimi aadakilerden hangisi olur?
A) 0 m 60 cm Ka
B) 1 m 20 cm Baa
C) 1 m 20 cm Ka
D) 0 m 60 cm Baa
E) 1 m 00 cm Ka
DEERLENDRME
40
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler
doru ise D, yanl ise Y yaznz.
DEERLENDRME
41
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET 1N CEVAP ANAHTARI
1 D
2 D
3 D
4 D
5 Y
6 Y
7 Y
8 Y
9 D
10 C
11 D
12 C
13 C
14 A
1 D
2 Y
3 D
4 Y
5 Y
6 Y
7 D
8 D
9 D
10 A
11 B
12 C
13 C
14 D
15 C
42
RENME FAALYET 3N CEVAP ANAHTARI
1 DORU
2 DORU
3 YANLI
4 DORU
5 DORU
6 DORU
7 D
8 B
9 B
10 C
11 C
1 Y
2 D
3 Y
4 D
5 D
6 D
7 D
8 D
9 Y
43
KAYNAKA
KAYNAKA
AKIN Teoman (U. Yol Kaptan), Gemi Stabilitesi, stanbul, 1999.
BAHTYAR Gkhan (U. YolVardiya Zabiti), Draft Srvey,KT Srmene
Deniz Bilimleri Fakltesi Deniz Ulatrma letme Mhendislii Tez almas,
Trabzon, 2008.
ELKER Sadi Vakkas (uzak yol kaptan), Draft Drveyi, stanbul, 1999.
EROLBlent (U. Yol Kaptan), Draft Surveyde Standardizasyon,Trk
Uzakyol Gemi Kaptanlar Dernei Yaynlar, , stanbul, 1992.
International Convention on Load Line, IMO Yaynlar, 1966.
44