Fizjoterapia 2008, 16, 1, 85-91

ISSN 1230-8323

DOI: 10.2478/v10109-009-0009-8

Metodyka usprawniania osb po urazie rdzenia krgowego

podczas obozw Aktywnej Rehabilitacji
The methodology of improving people after the injury of spinal cord on active rehabilitation camps
Lech Furmaniuk, Grayna Cywiska-Wasilewska
Zakad Kinezyterapii AWF im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu
The Eugeniusz Piasecki University School of Physical Education, Institute of Kinesiotherapy

Streszczenie:
Co roku wzrasta liczba modych ludzi, ktrzy na skutek urazu rdzenia krgowego zagroeni s wykluczeniem spo-
ecznym. Osoby te mog liczy na pomoc Fundacji Aktywnej Rehabilitacji, ktrej program wsptworzony jest przez
osoby niepenosprawne poruszajce si na wzku. Jedn z form pomocy jest uczestnictwo w turnusie (obozie) Ak-
tywnej Rehabilitacji. Celem obozu jest nauka czynnoci samoobsugowych oraz poruszania si na wzku. Uczest-
nicy poznaj indywidualne techniki wykonywania czynnoci samoobsugowych przy wykorzystaniu mechanizmw
kompensacyjnych. Program oparty jest na piciu dyscyplinach technice jazdy na wzku, pywaniu, treningu ogl-
nokondycyjnym, tenisie stoowym oraz ucznictwie. Dobr dyscyplin ma na celu ksztatowanie konkretnych umiejt-
noci ruchowych uatwiajcych samodzieln egzystencj.

Sowa kluczowe: urazy rdzenia krgowego, tetraplegia, paraplegia, Aktywna Rehabilitacja.

Abstract:
The number of young people, who due to the injury of spinal cord are threatened to be excluded from the society,
increases every year. Such people can depend on the help from the Foundation of Active Rehabilitation, whose
programme is created together with the handicapped people moving on wheelchairs. One of the forms of help is
participation in an Active Rehabilitation camp. The aim of the camp is the study of self-service actions and moving on
a wheelchair. Participants know individual techniques of doing self-service actions with the usage of compensation
movements. The programme is based on five disciplines i.e. the technique of moving on a wheelchair, swimming,
general condition training, table tennis and archery. The selection of disciplines is to mould particular movement
techniques which facilitate independent existence.

Key words: the injury of spinal cord, tetraplegia, paraplegia, Active Rehabilitation.

Wprowadzenie Introduction

W Polsce urazom rdzenia krgowego ulega ok. 1600-1800
osb rocznie. Najczciej s to ludzie modzi w wieku od
15 do 30 lat. Do najczstszych przyczyn uszkodzenia
rdzenia krgowego zalicza si wypadki komunikacyjne,
skoki do wody, upadek z wysokoci [1]. Uraz rdzenia kr-
gowego powoduje naruszenie sprawnoci i funkcji organi-
zmu w stopniu utrudniajcym wykonywanie czynnoci y-
cia codziennego, nauk, prac zawodow i udzia w yciu
spoecznym. Proces usprawniania we wczesnym okresie
pourazowym ukierunkowany jest gwnie na odzyskanie
utraconych czynnoci narzdu ruchu. W okresie roku od
zaistniaego urazu zauwaalne s najwiksze postpy
w rehabilitacji osb po urazie rdzenia krgowego [2].
W zalenoci od wieku poziomu uszkodzenia oraz stanu
wyjciowego pacjenta mona okreli szanse na popraw
funkcji narzdu ruchu [3].
Istotnym elementem wpywajcym na efekty terapii jest
rwnie stopie uszkodzenia rdzenia krgowego. Przyjmu-
je si, e cakowite przerwanie rdzenia wystpuje w nielicz-
nych przypadkach. W przypadku czciowego uszkodze-
nia rdzenia krgowego wkna nerwowe, ktrych cigo
zostaa zachowana, mog przekazywa bodce zarwno
In Poland about 1600-1800 people experience the injury
of spinal cord every year. The most frequently the young
people, at the age group from 15 to 30 years. As the most
often reasons of injury of spinal cord are included motor ve-
hicle accidents, diving into the water, falling off the heights
[1]. The injury of spinal cord causes the interference of effi-
ciency and body functions at the degree that makes it more
difficult to perform daily routine actions, education, profes-
sional job and participation in social life. The process of im-
proving at the early stage after the injury is mainly oriented
to regain the lost actions of motion organs. Within the year
since the injury had place, the most significant progress
can be observed in rehabilitation of patients with injury of
spinal cord [2]. In relation to age, the degree of injury and
the initial patients condition, the chance of improving the
functions of motion organs can be determined [3].
The significant element having the influence on the re-
sults of the therapy is also the degree of injury of spinal
cord. It is agreed that the complete breakage of spinal ap-
pears only at a few cases. In case of partial injury of spi-
nal cord, the nerve fibers whose continuity was kept can
conduct both the stimulating factors and catastaltic the 85

Unauthenticated
Download Date | 12/18/17 1:07 AM
 Lech Furmaniuk, Grayna Cywiska-Wasilewska
Metodyka usprawniania osb po urazie rdzenia krgowego podczas obozw Aktywnej Rehabilitacji
pobudzajce, jak i hamujce ukad nerwowy poniej po-
ziomu uszkodzenia [4]. Pomimo podejmowanych stara
zespou rehabilitacyjnego w 90% przypadkw pacjenci po
zakoczonej terapii s uzalenieni od wzka inwalidzkiego
[5]. W wielu krajach nauka czynnoci samoobsugowych
oraz jazdy na wzku jest integraln czci systemu re-
habilitacyjnego [6]. Obecnie w Polsce grup posiadajc
najwiksze dowiadczenie w usprawnianiu osb po urazie
rdzenia krgowego poruszajcych si na wzkach inwa-
lidzkich s instruktorzy skupieni wok Fundacji Aktywnej
Rehabilitacji.
Fundacja Aktywnej Rehabilitacji (FAR) powstaa
z inicjatywy osb niepenosprawnych. Pod koniec lat 80.
XX wieku, dziki wspdziaaniu ze szwedzkim stowarzy-
szeniem Rekryteringsgruppen for Aktiv Rehabilitering,
odby si pierwszy obz szkoleniowo-rehabilitacyjny, na
ktrym poow kadry stanowili instruktorzy ze Szwecji,
a poow z Polski. Od tego czasu FAR prowadzi progra-
my aktywizacji fizycznej i spoecznej osb po urazie rdze-
nia krgowego. Dziaalno Fundacji Aktywnej Rehabili-
tacji obejmuje okres pomidzy rehabilitacj medyczn
prowadzon w orodkach suby zdrowia a samodzieln
i pen aktywnoci yciow osoby poruszajcej si na
wzku inwalidzkim.
Programy FAR zwizane s z zapewnieniem sprztu
ortopedycznego osobom nie posiadajcym wzka aktyw-
nego (program Pierwszy wzek) oraz obejmuj dziaania
zmierzajce do ich aktywizacji zawodowej (m.in. kursy ob-
sugi komputera, prawa jazdy). Dziaalno FAR, ksztato-
wana przy udziale osb niepenosprawnych, uwzgldnia
ich specyficzne potrzeby, a zwaszcza potrzeby osb po
urazie rdzenia krgowego [7]. Program Aktywnej Rehabi-
litacji obejmuje: rekrutacj, obozy szkoleniowo-rehabilita-
cyjne oraz kontynuacj zaj w regionalnych grupach tre-
ningowych.
Za rekrutacj odpowiedzialni s instruktorzy Aktywnej
Rehabilitacji (AR), poruszajcy si na wzku inwalidzkim,
tzw. osoby (instruktorzy) pierwszego kontaktu. Odwie-
dzaj oni szpitale i placwki rehabilitacyjne, wyszukujc
pacjentw we wczesnym okresie po urazie. Dowiadcze-
nie, sprawno fizyczna oraz wiedza osoby pierwszego
kontaktu jest duym wsparciem dla pacjenta. Zadaniem
instruktora AR jest rwnie poinformowanie pacjenta
oraz jego rodziny o procedurach obowizujcych w za-
kresie przyznawania rodkw finansowych, zaopatrzenia
ortopedycznego i urologicznego. Instruktor AR propo-
nuje pacjentowi, po zakoczeniu leczenia, uczestnictwo
w obozach szkoleniowo-rehabilitacyjnych organizowa-
nych przez FAR. Wymogiem uczestnictwa w obozie jest
zawiadczenie z opini lekarza o braku przeciwwskaza
do podejmowania wysiku fizycznego oraz brak niewygo-
jonych odleyn.
Obozy (turnusy) szkoleniowo-rehabilitacyjne AR maj
na celu kontynuacj usprawniania osb po urazie rdze-
nia krgowego. Ukierunkowane s na opanowanie przez
nie umiejtnoci z zakresu samoobsugi oraz porusza-
nia si na wzku inwalidzkim. Obozy te maj charakter
sportowy.
W polskim modelu AR funkcjonuje podzia wiekowy
uczestnikw: obozy dziecice (wiek 7-13 lat), modzieo-
we (wiek 14-18) oraz dla dorosych. Obozy dla dorosych
zrnicowane s pod wzgldem podziau na pe oraz
wysoko uszkodzenia rdzenia krgowego ich uczestni-
kw. Podzia ten ma na celu dostosowanie intensywno-
ci treningu oraz zwikszenie nacisku na nauk samo-
dzielnoci.
Po zakoczonym obozie wprowadzajcym istnieje mo-
liwo kontynuowania i rozwijania zdobytych umiejtnoci
podczas zaj w regionalnych grupach treningowych. Po-
86 nadto Fundacja Aktywnej Rehabilitacji stwarza moliwo
Fizjoterapia 2008, 16, 1
nervous system below the level of injury [4]. Despite of tak-
ing numerous attempts and efforts of rehabilitation team,
in 90% of cases the patients after the completed therapy
are depended on the wheelchair [5]. In many countries the
study of self-service actions and moving on the wheelchair
is the integral part of rehabilitation system [6]. These days
in Poland the group with the greatest experience in improv-
ing the patients after the injury of spinal cord moving on the
wheelchair are the instructors gathered in Active Rehabili-
tation Foundation.
Foundation Active Rehabilitation (FAR) was estab-
lished due to initiative of handicapped people. In late 80s,
the twentieth century, thanks to cooperation with Swed-
ish association Rekryteringsgruppen for Aktiv Rehabiliter-
ing, the first training- rehabilitation camp was organized,
where half of staff were instructors from Sweden and the
other half from Poland. Since then FAR has run the pro-
grammes of physical and social activation of people after
the injury of spinal cord. The performance of Foundation
Active Rehabilitation includes the period between the
medical rehabilitation conducted in health care providers
and the self-dependent life activity of person moving on
the wheelchair.
FAR programmes are associated with providing the
patients, who do not possess active wheelchair, with
the orthopedic equipment (The first wheelchair pro-
gramme) and they include the activities leading to pro-
fessional activity (among others: computer courses, driv-
ing license courses). FAR activity, created with partici-
pation of handicapped people, taking into consideration
their particular needs, in particular the needs of patients
after the injury of spinal cord [7]. Active Rehabilitation
programme include: recruitment, training-rehabilitation
camps as well as the continuation of the classes at Re-
gional training groups.
The instructors of Active Rehabilitation (AR) are re-
sponsible for, who are moving on wheelchair, that means
the peoples (instructors) of initial contact. They visit hos-
pitals and rehabilitation units searching patients at early
period after the injury. Experiences, physical fitness and
the knowledge of initial contact person is the great sup-
port for patients. The task of AR instructor is also to notify
the patent and their family about procedures that are used
according to granting financial aids, providing the orthope-
dic equipment and urologic one. AR instructor suggests
the patient, after completing the treatment, the participa-
tion in training-rehabilitation camps organized by FAR. The
requirement that must be met in order to participate in the
camp is doctors certificate with opinion that the patients do
not have any limitation to make some physical effort and
there is not unhealed decubitus.
Training rehabilitation camps AR have the purpose to
continue the improvement of patients after the injury of spi-
nal cord. They are oriented on gaining the mastery of self-
service activities by patients and moving on the wheelchair.
The camps are sports character.
In Polish model of AR there is division of participant ac-
cording to age: children (age 7-13), youth camps (age 14-
18) and for adults. The camps for adults are diversified ac-
cording to the sex and the degree of injury of spinal cord of
participants. The division has the purpose of adjusting the
intensity of training and emphasizes the need of learning
the independence.
After completed introductory camp there is the pos-
sibility of continuation and developing gained skills dur-
ing classes at Regional training groups. In addition Active
Rehabilitation Foundation creates the opportunity to par-
ticipate in specialistic trainings computer courses, horse
riding courses, diving courses for handicapped people as
well as the rugby classes on wheelchair. The courses are
Unauthenticated
Download Date | 12/18/17 1:07 AM

Physiotheraphy 2008, 16, 1 The methodology of improving people after the injury of spinal cord on active rehabilitation camps
uczestnictwa w szkoleniach specjalistycznych kursach
komputerowych, obozach konnych, szkoleniach z nur-
kowania osb niepenosprawnych, a take na zajciach
z rugby na wzkach. Kursy te przeznaczone s dla osb
samodzielnych w czynnociach ycia codziennego. Za-
zwyczaj regionalne grupy treningowe s rwnie punktami
informacyjnymi dla osb po urazie rdzenia krgowego oraz
dla ich rodzin.
Postpowanie usprawniajce w Aktywnej Rehabilitacji
Uczestnictwo w obozie AR, jako kontynuacja usprawnia-
nia rehabilitacyjnego, powinno przypada najwczeniej
8-9 miesicy po uszkodzeniu rdzenia krgowego. Pomimo
i najlepsze efekty rehabilitacyjne uzyskuje si we wczes-
nym okresie pourazowym, to moliwoci poprawy stanu
funkcjonalnego pacjenta istniej zawsze [8]. Natomiast
z praktyki wynika, e osoba zbyt wczenie skierowana na
obz ma wiksze problemy z opanowaniem niektrych
czynnoci ruchowych.
Podstawowym zadaniem obozu AR jest nauka czynnoci
samoobsugowych i poruszania si na wzku oraz zwik-
szenie oglnej sprawnoci fizycznej osb po urazie rdzenia
krgowego (uczestnikw). W przyjtym modelu szwedzkim
osob prowadzc zajcia ruchowe jest instruktor osoba
poruszajca si na wzku, o podobnym stopniu dysfunkcji
narzdu ruchu. Samodzielno i sprawno motoryczna in-
struktora jest dla uczestnika przykadem, co mona osig-
n poprzez wyton i systematyczn prac. Kadr obo-
zu stanowi rwnie osoby sprawne ruchowo (tzw. serwis),
ktrych zadaniem jest zapewnienie prawidowej asekuracji
uczestnikom podczas zaj sportowych. Najczciej s to
fizjoterapeuci wolontariusze dysponujcy dowiadcze-
niem dotyczcym prowadzenia i asekuracji uczestnikw
podczas zaj.
Dla kadry AR obz zaczyna si 1-2 dni wczeniej ni dla
uczestnikw. Czas ten powicony jest na zapoznanie si
z Orodkiem, w ktrym odbywa si bd treningi, om-
wienie zaoe organizacyjnych, jak rwnie szkolenie no-
wej kadry serwisu z zakresu asekuracji w poszczeglnych
dyscyplinach.
Uczestnicy zakwaterowywani s w pokojach razem
z instruktorami poruszajcymi si na wzku. Takie post-
powanie ma na celu umoliwienie poznania indywidual-
nych technik uatwiajcych wykonanie czynnoci ycia
codziennego.
Uczestnicy przechodz 8-dniowy cykl treningowy.
Dzie zaj ruchowych skada si z trzech 1,5-godzin-
nych treningw, opartych na piciu dyscyplinach sporto-
wych: 1) technice jazdy na wzku, 2) pywaniu, 3) treningu
oglnokondycyjnym, 4) ucznictwie, 5) tenisie stoowym.
Pod koniec kadego dnia prowadzone s wykady z in-
nych dziedzin, np.: z tematyki dotyczcej historii i idei AR,
urologii, profilaktyki w leczeniu odleyn, uprawnie osb
niepenosprawnych, budowy wzka aktywnego, sportu
osb niepenosprawnych oraz seksu i prokreacji osb po
urazie rdzenia krgowego. Po wyjedzie uczestnikw do
domu kadra AR pozostaje dzie duej w celu podsumo-
wania obozu oraz wypenienia kart oceny poszczeglnych
uczestnikw.
Nauka czynnoci samoobsugowych osb z paraplegi
oraz niekompletn tetraplegi nie jest ujta w okrelone
ramy treningowe. Podczas trwania szkolenia uczestnik obo-
zu zachcany jest do samodzielnego wykonywania wszyst-
kich czynnoci samoobsugowych. Poszczeglne elementy,
takie jak: mycie, ubieranie si, jedzenie, wprowadzane s
podczas posikw, korzystania z natrysku, pobudki czy to-
alety wieczornej. Uczestnikowi w samodzielnym wykonaniu
tych czynnoci pomaga instruktor na wzku, podpowiadajc
Lech Furmaniuk, Grayna Cywiska-Wasilewska
dedicated to people who are independent according to ev-
ery day routine activities. Regional training groups are usu-
ally also the information points for people after the injury of
spinal cord as well as for their families.
Improving procedure at Active Rehabilitation
Participation in AR camp, as the continuation of rehabilita-
tion improvement should take place the earliest 8-9 months
after injury of spinal cord. However, the best rehabilitation
results are obtained at the early post traumatic period, the
possibilities of improving the condition of functioning the
patient always exist [8]. As the practice shows, the person
who is too early referred to the camp has bigger problems
with coping with some motion activities.
The basic aim of AR camp is to teach the patients self
service activities and moving on the wheelchair and incre-
asing general fitness of patients after injury of spinal cord
(the participants). In agreed Swedish model the person
who runs the classes is the instructor the person mo-
ving on the wheelchair, at similar degree of dysfunction of
motion organ. Independence and physical efficiency of the
instructor are the example to follow for the participants of
the camp, and the example of achievements that can be
reached by hard and systematic work. The camp staff are
also the people who are physically efficient (service) whose
task is to provide the appropriate assurance for participant
during sports activities. The staff most frequently consists
of physiotherapeutist-volunteers, with experience in run-
ning and assurance of participants during classes.
AR staff starts the camp 1-2 days earlier than the par-
ticipants. The time is dedicated to familiarize with Resort
where the trainings take place, discussion over the orga-
nizational objectives, as well as the training of new service
staff according to assurance in particular discipline.
The participants are accommodated in rooms together
with the instructors moving on the wheel chairs. Such de-
aling enables to get to know the individual techniques that
facilitate doing the everyday activities.
The participants attend 8-day training cycle. The day of
motor classes consists of three and half hour long trainings,
based on five sports disciplines: 1) technique of using the
wheelchair, 2) swimming, 3) general fitness training, 4)
archery, 5) table tennis. At the end of each day there are
lectures from various areas, e.g.: subject area of history
and initiative of AR, urology, prophylaxis in treatment of
decubitus, improving the handicapped, the construction of
wheelchair, sport of handicapped people as well as the sex
and procreation of people after the injury of spinal cord.
After departure of participants, AR staff stays a day longer
in order to sum up the camp and fill in the evaluation fee-
dback of each participant.
The learning of self service activities of patients with
paraplegia and incomplete tetraplegia in not included in
specific training schedule. During training the camp parti-
cipant is encouraged to do independently all self service
activities. Particular elements such as: washing, getting
dressed, eating are introduced during the meals, having a
shower, waking up or evening washing. The instructor on
the wheelchair assists the participant to do the activities
independently and very often he/she presents his/her own
solution and technique, graduating the task according to
the level of difficulty.
In case of paraplegics the study of self service activi-
ties usually means broaching and presenting the particular 87
Unauthenticated
Download Date | 12/18/17 1:07 AM
 Lech Furmaniuk, Grayna Cywiska-Wasilewska
Metodyka usprawniania osb po urazie rdzenia krgowego podczas obozw Aktywnej Rehabilitacji
i czsto demonstrujc wasne rozwizanie i technik, stop-
niujc zadania pod ktem trudnoci wykonania.
W przypadku paraplegikw nauka czynnoci samoob-
sugowych polega zazwyczaj na omwieniu lub demon-
stracji danego elementu ruchowego. Sprawne koczyny
grne oraz dobra stabilizacja tuowia s wystarczaj-
c podstaw do szybkiego osignicia samodzielnoci.
W przypadku osb z niekompletn tetraplegi istotnym ele-
mentem usprawniania jest umiejtno wykorzystania ich
niewielkich moliwoci ruchowych do zapewnienia nieza-
lenoci w yciu codziennym.
W rehabilitacji osb po urazie rdzenia krgowego pod-
stawowe znaczenie ma zwikszenie siy i oglnej wytrzy-
maoci uczestnika [9], a temu celowi podporzdkowane
s zajcia z poszczeglnych dyscyplin sportowych upra-
wianych podczas obozw AR.
Staym elementem samodzielnoci jest umiejtno
jazdy na aktywnym wzku inwalidzkim. Uczestnik, zanim
pozna moliwoci, jakie daje ten typ wzka, uczy si po-
prawnej i ergonomicznej jazdy po podou paskim. W dal-
szym etapie uczy si pokonywania rnych barier archi-
tektonicznych, przy czym podstawow umiejtnoci jest
nauka balansu na aktywnym wzku, tj. utrzymanie i jazda
na dwch koach napdowych wzka. Uczestnicy ucz si
techniki pokonywania przeszkd imitujcych progi, pode-
sty, pochylni, tark (tory kolejowe), schody.
Na obozach AR prowadzona jest nauka pywania w stan-
dardowym basenie pywackim, a kady uczestnik jest aseku-
rowany przez co najmniej jednego wolontariusza. Pocztkowe
zajcia zazwyczaj powicone s oswojeniu z wod. Dalsza
nauka pywania uzaleniona jest od umiejtnoci utrzymania
si na powierzchni wody (pywalno ciaa). Uczestnik nap-
dza swoje ciao wycznie ruchami koczyn grnych. Podczas
kolejnych treningw prowadzona jest nauka pywania stylami
sportowymi. Uczestnik zachcany jest do samodzielnego
wejcia i wyjcia z wody (ryc. 2) oraz wykonywania niezbd-
nych czynnoci samoobsugowych [10, 11].
Trening oglnokondycyjny jest polsk modyfikacj pro-
ponowanej przez Szwedw siowni. Powodem powstania
nowej formuy zaj byo umoliwienie uczestnikom konty-
nuowania treningu w domu, po zakoczeniu obozu. Pro-
ponowane zestawy wicze s atwe do odtworzenia i nie
wymagaj zakupu specjalistycznego sprztu sportowego.
Trening oglnokondycyjny ma za zadanie wzmocnienie
grup miniowych istotnych w samodzielnym funkcjonowa-
niu osoby po urazie rdzenia krgowego. Podczas trwania
obozu instruktor prowadzcy te zajcia ma, zazwyczaj, do
wykorzystania 3 jednostki treningowe z jedn grup wi-
czcych. Pierwsze zajcia powicone s wiczeniom sa-
moobsugi na materacu (tj. nauka obrotw ciaa, przejcia
z leenia do siadu, przesiadanie si z aktywnego wzka
na ko, wejcie z podoa na wzek) (ryc. 3). Uczestnik
uczy si rwnie wykorzystywania pozbawionych kontro-
li czci ciaa jako przeciwwagi lub punktu podparcia, np.
nauka technicznego przesiadania si z wzka na materac
czy ko wymaga umiejtnoci czciowego przeniesie-
nia ciaru ciaa i oparcia si na koczynach dolnych. Na
drugich zajciach uczestnicy poznaj wiczenia oglno-
rozwojowe na wzku, wzmacniajce wszystkie zachowane
grupy miniowe istotne dla samodzielnej egzystencji.
Podczas wykonywania wicze wykorzystuje si tamy
Thera-Band, obciniki zapinane na rzepy, hantle. Nato-
miast podczas trzecich zaj wprowadza si elementy gier
i zabaw zespoowych.
Tenis stoowy prowadzony jest przy uyciu standardo-
wego sprztu tej dyscypliny. Uczestnicy graj w pozycji
siedzcej na wzku blisko stou. W przypadku osb z nie-
kompletn tetraplegi, gdy uczestnik nie jest w stanie sa-
modzielnie utrzyma rakietki w rku, mocuje si j do doni
88 za pomoc bandaa (ryc. 4).
Fizjoterapia 2008, 16, 1
motor element. Fit upper limbs and good balance of trun-
cus are adequate to achieve quickly the independence. In
case of patients with incomplete tetraplegia the significant
element of improvement is the ability to use minor motor
possibilities to ensure the independence in daily life.
In rehabilitation of people after the injury of spinal cord
the foundation meaning has the enhancement of strength
and general endurance of the participant [9], having it in
mind the classes of particular sports disciplines are run
in order to achieve those objectives practiced during AR
camps.
The standing element of independence is the ability to
use the wheelchair. The participant before getting know the
possibilities that the wheel chair can offer that kind of whe-
el chair, must learn the proper and ergonomic ride on the
flat surface. At the next stage the participant learns how to
handle with various architectural obstacles, while the fun-
damental skill is learning how to keep balance on the acti-
ve wheelchair, keeping balance and riding using only two
wheels of wheelchair. The participants learn how to lark the
obstacles imitating the doorsills, landings, slipway, grater
(rails), steps and stairs.
On AR camps there is swimming training in standard
swimming pool, each participant is assured by at least one
volunteer. At the beginning the classes are dedicated to
tame with water. Further swimming training depends on
ability to float on water surface. The participant drives his/
her body only with mores of upper limbs. During further
trainings the participants learn how to swim in sports styles.
The participant is encouraged to get into and out of water
independently (Fig. 2) and doing the essential self service
[10, 11].
General fit training is Polish modification suggested by
the Swedish gym. The reason to create a new formula of
classes is to allow the participants to continue of training at
home, after completion of camp. Suggested set of exerci-
ses are easy to reproduce and do not require the speciali-
stic sports equipment.
The main aim of general fitness training is to enforce the
muscle groups significant for independent functioning of
the person after the injury of spinal cord. During the camp
the instructor running the classes usually has three trai-
ning units which are dedicated for one training group. The
first classes are dedicated to exercises of self service on
the mattress (learning how to turn body, transfer position
from lying to sitting, changing the active wheelchair to bed,
getting on the wheelchair from the floor (Fig. 3). The par-
ticipant also learns how to use declawed of control body
parts as the counterbalance or bearing point e.g. learning
of technical changing the wheelchair to mattress or bed re-
quires the skills of partial carrying the weight and leaning
on bottom limps. On second classes the participants get
to know general exercises on the wheelchair, enforcing
all preserved muscle groups- significant for independent
existence. During doing exercises the Thera-Band tape is
used, deadweights are fasten with hoop tape, dumbbells.
Moreover during the third classes the team games and fun
elements are introduced.
Table tennis is run with use of standard equipment for
that discipline. The participants play sitting on the wheel-
chair clone to table. In case of patients with complete tetra-
plegia, when the participant is not able to keep the racket in
his/her hands, it is assembled to his/her hand with bandage
(Fig. 4).
Table tennis in a dynamic way created the coordination
of abdomen and upper limbs muscles. It id the game that
improves general physical efficiency, concentration and vi-
sual motor coordination. During the game the participant
is forced to tint his/her top body part very much. Those
moves are often done unconsciously forgetting about the
Unauthenticated
Download Date | 12/18/17 1:07 AM
 Lech Furmaniuk, Grayna Cywiska-Wasilewska
Physiotheraphy 2008, 16, 1 The methodology of improving people after the injury of spinal cord on active rehabilitation camps

Ryc. 1. Nauka zjazdu ze schodw na aktywnym wzku z aseku- Ryc. 2. Wejcie do basenu z wzka aktywnego
racj wolontariusza Fig. 2. Getting into the water from active wheelchair
Fig. 1. Learning sliding down the stairs on active wheelchair with
assurance of volunteer

Ryc. 3. wiczenie przejcia z leenia do siadu przy pomocy wo- Ryc. 4. Tenis stoowy w wykonaniu osoby z niekompletn tetra-
lontariusza plegi
Fig. 3. Exercises of changing position from lying to sitting with help Fig. 4. Table tennis played by person with incomplete tetraplegia
of volunteer

Ryc. 5. Strzelanie z uku w wykonaniu osoby z niekompletn te-

traplegi
Fig. 5. Archery performed by the person with incomplete tetraplegia
89

Unauthenticated
Download Date | 12/18/17 1:07 AM
 Lech Furmaniuk, Grayna Cywiska-Wasilewska
Metodyka usprawniania osb po urazie rdzenia krgowego podczas obozw Aktywnej Rehabilitacji
Tenis stoowy w sposb dynamiczny ksztatuje koordyna-
cj mini tuowia i koczyn grnych. Jest gr poprawiajc
ogln sprawno fizyczn, koncentracj oraz koordynacj
wzrokowo-ruchow. Podczas gry uczestnik zmuszony jest
do mocnych wychyle grnej partii ciaa. Czsto ruchy te
wykonuje niewiadomie zapominajc o obawie wypadnicia
z wzka, tym samym powikszajc swj zakres ruchowy.
ucznictwo prowadzone jest przy uyciu podstawowych
ukw sportowych. Odlego od tarczy nie przekracza za-
zwyczaj 10/15 m. Uczestnik strzela w pozycji siedzcej na
wzku. W przypadku niemonoci chwytu uku stosuje si
bandaowanie doni, natomiast gdy uczestnik nie jest w sta-
nie samodzielnie unie uku wykorzystuje si podprk
pod okie. W przypadku niemonoci chwytu ciciwy uku,
na rk nakadane jest szydeko, tj. umocowany do doni
i nadgarstka haczyk umoliwiajcy nacignicie ciciwy. Zwol-
nienie ciciwy wykonuje si poprzez odwrcenie nadgarstka
(ryc. 5). Podczas tych zaj szczegln uwag zwraca si na
zapewnienie bezpieczestwa (moliwo postrzau).
Trening ucznictwa ukierunkowany jest na ksztatowanie
statycznego napicia tuowia i koczyn grnych oraz na po-
praw stabilizacji tuowia i koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Strzelanie z uku jest dyscyplin indywidualn, ksztatujc
i poprawiajc postaw. Wyrabia cechy charakteru, takie
jak: zdyscyplinowanie, wytrwao, opanowanie, spostrze-
gawczo i zdolno analizowania wasnych poczyna.
Uczestnicy pracuj w maych, 5-osobowych grupach
treningowych, wspzawodniczc ze sob i wspierajc si
podczas zaj. Instruktor, prowadzc ma grup, ma mo-
liwo dostosowania intensywnoci treningu oraz wicze
do potrzeb konkretnego uczestnika.
Podczas obozw AR uczestnik jest oceniany pod wzgl-
dem samoobsugi (samodzielne wykonywanie czynnoci
dnia codziennego), sprawnoci fizycznej oraz postpw,
jakie poczyni w konkretnych dyscyplinach sportowych.
Oceny te przeprowadzane s w chwili przyjazdu uczest-
nika, nastpnie ponawiane w trakcie trwania zaj trenin-
gowych oraz po zakoczeniu obozu. Pocztkowa ocena
uczestnika oraz kocowe wnioski, sformuowane podczas
ostatniego obozowego zebrania kadry, przesyane s do
siedziby Fundacji.
Podsumowanie
Usprawnianie podczas obozw AR ma za zadanie konty-
nuacj i uzupenienie postpowania fizjoterapeutyczne-
go prowadzonego na oddziaach jednostek medycznych.
Zdarza si, e po zakoczonym procesie rehabilitacyjnym
pacjent nie dysponuje pen wiedz na temat swojego sta-
nu funkcjonalnego, zagroe zdrowia oraz swoich moli-
woci.
Podczas trwania obozu AR uczestnicy maj okazj na-
uczy si podstaw samodzielnego funkcjonowania osoby
poruszajcej si na wzku inwalidzkim. Poznaj techniki
uatwiajce wykonywanie podstawowych czynnoci ycia
codziennego. Podczas trwania obozu zauwaalna jest
rwnie poprawa w technice napdzania aktywnego wz-
ka inwalidzkiego. Zajcia z techniki jazdy ksztatuj ponad-
to si oraz wytrzymao koczyn grnych. Wzmacniane
s rwnie minie obrczy barkowej oraz stabilizujce tu-
w. Podczas obozw AR wykorzystuje si take konkret-
ne dyscypliny sportowe, jak tenis stoowy i ucznictwo, do
osignicia okrelonych celw rehabilitacyjnych. Zajcia te
w ukierunkowany sposb su poprawie stabilizacji tuo-
wia oraz zwikszeniu koordynacji ruchowej.
Obozy AR ucz osoby po urazie rdzenia krgowego sa-
modzielnej pracy nad sob oraz umiejtnego wykorzysty-
wania mechanizmw kompensacyjnych do poprawy swo-
90 jego stanu funkcjonalnego.
Fizjoterapia 2008, 16, 1
fear of falling out of wheelchair, in the meantime increasing
the motion scope.
Archery is practiced with basic sports bows. The distan-
ce from the board is not usually longer than 10/15 meters.
The participant shoots as sitting on the wheelchair. In case
of lack of shaft of bow, wrapping hand with bandage is
applied, however in case when the participant is not able
to stick up the bow independently the elbow support is
used. In case of lack of possibility to grab of bow chord,
crochet hook is assembled on hand and wrist, the hook
that enables to draw the bow. Easing the bow chord is per-
formed by turning the wrist (Fig. 5). During the classes the
particular attention is paid to assure the safety (the possi-
bility of gunfire).
Archery training is oriented on creating the static tension
of truncus and upper limes and improving the stabilization
of truncus and visual motor coordination. Archery is an in-
dividual disclipline, creating and improving the posture. It
forms character features such as: self-discipline, enduran-
ce, self- control, perceptiveness and ability to analyze own
actions.
The participants work in small groups, five person tra-
ining groups, cooperating with each other and supporting
one another during classes. The instructor having a small
group has the possibility of adjusting the intensity of trai-
ning and exercises to needs of particular participant.
During AR camps, the participant is evaluated according
to self service (independent doing every day activities),
physical efficiency and progress which he/she made in
particular sports disciplines.
Evaluation is carried out on participants arrival, then the
procedure is repeated during lasting training classes and at
the end of camp. The initial evaluation of participant and fi-
nal findings, couched during last camp meeting of the staff,
are sent to head office of Foundation.
Summary
Improvement during AR camps has as the aim to continu-
ation and supplement of physiotherapeutical procedures at
braches of medical units. It happens that after completed
rehabilitation process the patient does not have sufficient
knowledge about his/her functional condition, health threats
and his/her abilities.
During AR camp the participants have the opportunity
to learn the basis of independent functioning of person
moving on the wheelchair. They find out about techniques
facilitating doing basic every day activities. During lasting
the camp the significant improvement can be observed
according to drive the active wheelchair. The classes on
technique of riding the wheelchair create the strength and
endurance of upper limbs. The shoulder girdle muscles
are also magnified as well as the stabilizing the trunk mu-
scles. During AR camps the particular sports disciplines
are used such as table tennis and archery in order to
achieve the particular rehabilitation goals. The classed
are directed in order to improve stabilization of the trunk
and increasing motor coordination.
AR camps teach the person after the injury of spinal cord
independent work and skillful use of compensation mecha-
nisms in order to improve their functional condition.
Unauthenticated
Download Date | 12/18/17 1:07 AM

Physiotheraphy 2008, 16, 1 The methodology of improving people after the injury of spinal cord on active rehabilitation camps
Pimiennictwo
References
[1] Tasiemski T. Urazy rdzenia krgowego. Trening sa-
moobsugi i techniki jazdy wzkiem inwalidzkim. FAR,
Warszawa 2000, 9-10.
[2] Kwolek A. Rehabilitacja osb po urazie rdzenia krgo-
wego w odcinku szyjnym. Postpy Rehabilitacji, 2002,
16, 4, 17-25.
[3] Cywiska-Wasilewska G. Ocena sprawnoci funkcjo-
nalnej chorych z urazowym uszkodzeniem rdzenia
krgowego. Ortopedia, Traumatologia i Rehabilitacja,
2002, 6, 747-751.
[4] Kinalski. R. Kliniczna neurofizjologiczna ocena rdze-
niowych mechanizmw stania lub kroczenia po uszko-
dzeniu mzgu lub rdzenia krgowego. Fizjoterapia
Polska, 2001, 2, 183-186.
[5] Kinalski. R. Badania mzgowego sterowania ruchem
(BMSR) u chorych z uszkodzeniem rdzenia krgowe-
go. Postpy Rehabilitacji, 1990, 4, 2, 7-14.
[6] Tasiemski T. Kompleksowa rehabilitacja na przykadzie
National Spinal Injuries Centre w Szpitalu Stoke Man-
deville. Postpy Rehabilitacji, 1999, 13, 4, 111-121.
[7] Bolach E. Wpyw aktywnej rehabilitacji na reintegracj 60-710 Pozna
spoeczn osb po urazach rdzenia krgowego. Fizjo-
terapia, 1998, 6, 1-2, 25-28.
[8] Pchalski A. Podejcie strategiczne do rehabilitacji
chorych z wysokimi urazami rdzenia krgowego. Or-
Lech Furmaniuk, Grayna Cywiska-Wasilewska
topedia, Traumatologia i Rehabilitacja, 2001, 3, 2,
88-99.
[9] Knapik H. Nowoczesna rehabilitacja pacjentw po
urazach rdzenia krgowego. Ortopedia, Traumatolo-
gia i Rehabilitacja, 2004, 4, 509-522.
[10] Bolach E. Pywanie jako jedna z form usprawniania
leczniczego na turnusach aktywnej rehabilitacji osb
po urazach rdzenia krgowego. Fizjoterapia, 1997, 5,
4, 20-26.
[11] Bolach E. Jednostka treningowa w pywaniu paraple-
gikw na turnusach aktywnej rehabilitacji, [w:] J. l-
yski (red.) Sport w rehabilitacji niepenosprawnych.
Wyd. PSON, Krakw 1999, 88-91.
Adres do korespondencji:
Address for correspondence:
Lech Furmaniuk
ul. Kanaowa 18/7a
Wpyno/Submitted: IV 2007
Zatwierdzono/Accepted: VI 2008
91
Unauthenticated
Download Date | 12/18/17 1:07 AM