Imam Hussain Ki Karamaat (In Hindi)

A-1 §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼
çÜU¼¢Ï¢ ÐÉG Ý ï ÜUè Îé¥G¢

¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜUG¢çÎÚè Ú-…G±è
ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜUG ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè ãé§ü Îé¥G¢
ÐÉG Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥G¢ ²ïã ãñ :
¼Ú…}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜUï ÎÚ±¢…Gï ¶¢ï H Îï ¥¢ñ Ú ã}¢ ÐÚ
¥ÐÝè ÚãG } ¢¼ Ý¢ç…G H ÈUG Ú }¢¢ ! »ï ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é…Géx¢èü ±¢Hï J
Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J
¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢
± Ï¢ÜUGè¥G
± }¢çxGÈUGÚ¼
13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.
§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼

²ïã çÚ„¢H¢ (§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼)
à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼
¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è
Ýï ©Îêü …GÏ¢¢Ý }¢ïæ ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J
}¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è) Ýï §„ çÚ„¢Hï ÜU¢ï çã‹Îè ÚS}¢éH
¶G¼G }¢ïæ ¼Ú¼èÏ¢ Îï ÜUÚ Ðïà¢ çÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï à¢¢»¥G ÜUÚ±¢²¢
ãñ J §„ }¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è Ï¢ïà¢è Ð¢»æ ¼¢ï }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï (Ï¢ …GÚè¥G»
}¢v¼êÏ¢, §ü-}¢ï§H ²¢ SMS) }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ „±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
Ú¢çÏ¢¼G¢ : }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)
}¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
ç„HïvÅïÇ ã¢©„, ¥çHÈGU ÜUè }¢çS…Î ÜUï „¢}¢Ýï, ¼èÝ ÎÚ±¢…G¢, ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î-1, x¢é…Ú¢¼
MO. 9374031409 E-mail : translationmaktabhind@dawateislami.net
1 §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ ÎS¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J
“²¢ ÚÏÏ¢ï ãGéS¢ñÝ ! }¢éÛ¢ï §GàÜGïU ãGéS¢ñÝ Îï” ÜïU

§vÜUèS¢ ãGéMÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï §S¢ çÚS¢¢Hï
ÜU¢ï ÐÉGÝï ÜUè 21 çÝÄ²¼ï´
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ :
“}¢éS¢Ë}¢¢Ý ÜUè çÝÄ²¼ ©S¢ ÜïU ¥G}¢H S¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñ J”
Î¢ï2 }¢-ÎÝè ÈêUH : (1) çÏ¢x¢GñÚ ¥ÓÀè çÝÄ²¼ ÜïU çÜUS¢è |¢è
¥G-}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ S¢±¢Ï¢ Ýãè´ ç}¢H¼¢ (2) çÁ¢¼Ýè ¥ÓÀè çÝÄ²¼ï´
çÁ¢G²¢Î¢ ©¼Ý¢ S¢±¢Ï¢ |¢è çÁ¢G²¢Î¢ J
1 ãÚ Ï¢¢Ú ãG}Î ± 2 S¢H¢¼ ¥¢ñÚ 3 ¼¥GÃ±éÁ¢G ± 4
¼çS}¢Ä²¢ S¢ï ¥¢x¢G¢Á¢G ÜUMæx¢¢ (§S¢è S¢ÈGUãG¢ ÜïU ªÐÚ Îè ãé§ü Î¢ï2 ¥G-ÚÏ¢è
§GÏ¢¢Ú¢¼ ÐÉG HïÝï S¢ï Ó¢¢Ú¢ḯ4 çÝÄ²¼¢ḯ ÐÚ ¥G}¢H ã¢ï Á¢¢»x¢¢) 5 çÚÁ¢G¢»
§H¢ãè ÜïU çH²ï §S¢ çÚS¢¢Hï ÜU¢ ¥Ã±H ¼¢ ¥¢ç¶GÚ }¢é¼¢G -H¥G¢
ÜUMæx¢¢ 6 ãGœ¢H ±S¥G §S¢ ÜU¢ Ï¢¢ ±éÁ¢G ê ¥¢ñÚ 7 çÜGUÏH¢ M
}¢é¼¢G -H¥G¢ ÜUMæx¢¢ 8 ÜGéUÚ¥¢Ýè ¥¢²¢¼ ¥¢ñÚ 9 ¥ãG¢ÎèS¢ï
}¢éÏ¢¢-ÚÜU¢ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUMæx¢¢ 10 Á¢ã¢æ Á¢ã¢æ “¥ËH¢ã” ÜU¢
Ý¢}¢ï Ð¢ÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ¥¢ñÚ 11 Á¢ã¢æ Á¢ã¢æ “S¢ÚÜU¢Ú” ÜU¢
§S}¢ï }¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ÐÉGêæx¢¢ 12 §S¢
çÚ±¢²¼ “ ²¢’Ýè ÝïÜU H¢ïx¢¢ï´ ÜïU çÁ¢GRU ÜïU
: Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã Á¢‹Ý¼
±vGÜU¢ÈGU¼Ú}¢¢Ýï
ÚãG}¢é}|¢êS¢¼H¼GÈx¢²¢
Ú¢S¼¢ Ý¢çÁ¢G
GU¢
J H ã¢ï¼è ãñ J”
ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚ¼ï ãé» §S¢ çÚS¢¢Hï }¢ï´ çÎ²ï x¢» §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢
¥¢ñÚ Ï¢éÁ¢Géx¢¢üÝï ÎèÝ ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï S¢éÝ¢ ÜUÚ
çÁ¢GRïU S¢¢çHãGèÝ ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ï´ HêÅêæx¢¢ 13 (¥ÐÝï Á¢G¢¼è ÝéS¶Gï
ÐÚ) §G‹ÎÁGÁ¢GMÚ¼ ¶G¢S¢ ¶G¢S¢ }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ ¥‹ÇÚ H¢§Ý ÜUMæx¢¢
14 ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï ²ïã çÚS¢¢H¢ ÐÉGÝï ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢ªæx¢¢ 15
§S¢ ãGÎèS¢ï Ð¢ÜU “ ²¢’Ýè »ÜU ÎêS¢Úï ÜU¢ï ¼¢ïãGÈGU¢ Î¢ï ¥¢ÐS¢
}¢ï´ }¢ãGÏÏ¢¼ Ï¢ÉGïx¢è J” ÐÚ ¥G}¢H
ÜUè çÝÄ²¼ S¢ï (10 }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ 10
¥GÎÎ ²¢ ãGSÏ¢ï ¼¢ñÈGUèÜGU) ²ïã çÚS¢¢H¢ ¶GÚèÎ ÜUÚ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï ¼¢ïãGìÈGU¼Ý
Îêæx¢¢ 16 §S¢ çÚS¢¢Hï ÜïU }¢é¼G¢-H»G ÜU¢ S¢±¢Ï¢ S¢¢Úè ©}}¢¼ ÜU¢ï
§üS¢¢H ÜUMæx¢¢ 17 çÚS¢¢Hï ±x¢GñÚ¢ }¢ï´ à¢Ú-§üG x¢G-H¼Gè ç}¢Hè ¼¢ï
Ý¢çà¢ÚèÝ ÜU¢ï ¼ãGÚèÚè ¼G¢ñÚ ÐÚ }¢éœ¢GH¥G ÜUMæx¢¢ (Ý¢çà¢ÚèÝ ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ï
çS¢ÈGUü Á¢GÏ¢¢Ýè ¥xGH¢¼G Ï¢¼¢ ÎïÝ¢ ¶G¢S¢ }¢éÈGUèÎ Ýãè´ ã¢ï¼¢) 18
}¢¢ñÜGU¥G ÜUè }¢éÝ¢-S¢Ï¢¼ S¢ï §S¢ çÚS¢¢Hï S¢ï ÎS¢ü Îêæx¢¢ 19 ãÚ
S¢¢H }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ }¢ï´ ²ïã çÚS¢¢H¢ ÐÉG çH²¢ ÜUMæx¢¢ 20
Á¢¢ï Ï¢¢¼ S¢}¢Û¢ }¢ï´ Ýãè´ ¥¢»x¢è ©S¢ ÜïU çH²ï ¥¢²¼ï ÜUÚè}¢¢
“ ¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢H
é §ü}¢¢Ý :
¼¢ï »ï H¢ïx¢¢ï §GË}¢ ±¢H¢ï´ S¢ï ÐêÀ¢ï ¥x¢Ú ¼é}ãï´ §GË}¢ Ýãè´ J”
ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚ¼ï ãé» ©G-H}¢¢ S¢ï LÁ¢ê¥G ÜUMæx¢¢ 21 Á¢¢ï Ï¢¢¼
S¢}¢Û¢Ýï }¢ï´ Îéà±¢Úè ã¢ïx¢è ©S¢ ÜU¢ï Ï¢¢Ú Ï¢¢Ú ÐÉGêæx¢¢ J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï
Ð¢ÜU Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã Ï¢Î Ï¢wG¼ ã¢ï x¢²¢ J
§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼

à¢ñ¼G¢Ý H¢¶ S¢éS¼è çÎH¢» }¢x¢Ú ¥¢Ð S¢±¢Ï¢ ÜUè çÝÄ²¼
S¢ï ²ïã çÚS¢¢H¢ (63 S¢ÈGUãG¢¼) }¢éÜU}}¢H ÐÉG HèçÁ¢²ï J
¥¢Ð ÜU¢ S¢èÝ¢ ãGéÏÏ¢ï ¥ãHï Ï¢ñ¼ ÜU¢ }¢ÎèÝ¢
Ï¢Ý Á¢¢»x¢¢ J
ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼
Ï¢ïÓ¢ñÝ çÎH¢ï´ ÜïU Ó¢ñÝ, ÚãG}¢¼ï Î¢ÚñÝ, ¼¢Á¢Î¢Úï ãG-Ú}¢ñÝ,
S¢Ú±Úï ÜU¢ñÝñÝ, Ý¢Ý¢» ãG-S¢ÝñÝ ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï
ÚãG}¢¼ çÝà¢¢Ý ãñ : Á¢Ï¢ Á¢é}¢¢’Ú¢¼ ÜU¢ çÎÝ ¥¢¼¢ ãñ ¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ çÈGUçÚà¼¢ï´ ÜU¢ï |¢ïÁ¢¼¢ ãñ çÁ¢Ý ÜïU Ð¢S¢ Ó¢¢æÎè ÜïU ÜU¢x¢GÁ¢G ¥¢ñÚ
S¢¢ïÝï ÜïU ÜGUH}¢ ã¢ï¼ï ãñ´ ±¢ïã çH¶¼ï ãñ´, ÜU¢ñÝ ²¢ñ}¢ï Á¢é}¢¢’Ú¢¼ ¥¢ñÚ
à¢Ï¢ï Á¢é}¢é¥G¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÜUS¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¼¢ ãñ J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ S¢éÏãG ¥¢ñÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ à¢¢}¢
ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ©S¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈGU¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J
ç±H¢Î¼ï Ï¢¢ ÜUÚ¢}¢¼

Ú¢çÜUÏ¢ï Î¢ïà¢ï }¢éS¼GÈGU¢ ( ), çÁ¢x¢Ú x¢¢ïà¢»
}¢é¼üÁ¢G¢, çÎHÏ¢‹Îï ÈGU¢ç¼G}¢¢, S¢éË¼G¢Ýï ÜUÚÏ¢H¢, S¢çÄ²Îéàà¢é-ãÎ¢,
§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, §}¢¢}¢ï ¥Gà¢ü }¢ÜGU¢}¢, §}¢¢}¢ï ãé}¢¢}¢, §}¢¢}¢ï
ç¼àÝ¢ ÜU¢}¢, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ S¢Ú¢Ð¢
ÜUÚ¢}¢¼ ‰¢ï ãGœ¢¢ çÜU ¥¢Ð ÜUè ç±H¢Î¼ï Ï¢¢ S¢¥G¢Î¼ |¢è Ï¢¢
ÜUÚ¢}¢¼ ãñ J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²Îè ¥G¢çÚÈGU çÏ¢ËH¢ã ÝêLgèÝ ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý
Á¢¢}¢è à¢±¢çãÎé‹ÝéÏ¢éÃ±¼ }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´, S¢çÄ²ÎéÝ¢
§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ç±H¢Î¼ï Ï¢¢ S¢¥G¢Î¼ Ó¢¢Ú4
à¢¢’Ï¢¢ÝéH }¢é¥GÁGÁ¢G}¢ 4 çS¢.çã. ÜU¢ï }¢ÎèÝ» }¢éÝÃ±Úã
}¢ï´ }¢æx¢H ÜïU çÎÝ ãé§ü J }¢‹ÜGêUH ãñ çÜU §}¢¢}¢ï Ð¢ÜU
ÜUè }¢ég¼ï ãG}H À6 }¢¢ã ãñ J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
²ãGì²¢ ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ §}¢¢}¢ï
ãGéS¢ñÝ ÜïU §GH¢±¢ ÜU¢ï§ü »ïS¢¢ Ï¢ÓÓ¢¢ çÁ¢G‹Î¢ Ý Úã¢
çÁ¢S¢ ÜUè }¢ég¼ï ãG}H À6 }¢¢ã ãé§ü ã¢ï J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ
à¢ÚèÈGU Ý ÐÉG¢ ©S¢ Ýï Á¢ÈGU¢ ÜUè J
}¢ÚãGÏ¢¢ S¢Ú±Úï ¥G¢H}¢ ÜïU çÐS¢Ú ¥¢» ãñæ S¢çÄ²Îã ÈGU¢ç¼G}¢¢ ÜïU HwG¼ï çÁ¢x¢Ú ¥¢» ãñæ
±¢ã çÜGUS}¢¼ ÜïU Ó¢Ú¢x¢Gï ãG-Ú}¢ñÝ ¥¢» ãñæ »ï }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï ! }¢éÏ¢¢ÚÜU çÜU ãGéS¢ñÝ ¥¢» ãñæ
LwGS¢¢Ú S¢ï ¥‹±¢Ú ÜU¢ §ÁGã¢Ú

ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ Á¢¢}¢è }¢Á¢GèÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï
ãñ´ : ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ
ÜUè à¢¢Ý ²ïã ‰¢è çÜU Á¢Ï¢ ¥æ{ïÚï }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU
ÈGUÚ}¢¢ ã¢ï¼ï ¼¢ï ¥¢Ð ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU Ðïà¢¢Ýè
¥¢ñÚ Î¢ïÝ¢ï´2 }¢éÜGUgS¢ LwGS¢¢Ú S¢ï ¥‹±¢Ú çÝÜUH¼ï ¥¢ñÚ
ÜGéUÏ¢¢ïü Á¢±¢Ú çÁ¢G²¢Ï¢¢Ú (²¢’Ýè Ú¢ïà¢Ý) ã¢ï Á¢¢¼ï J
¼ïÚè ÝSHï Ð¢ÜU }¢ï´ ãñ Ï¢ÓÓ¢¢ Ï¢ÓÓ¢¢ ÝêÚ ÜU¢

¼ê ãñ »ï G Ý ï Ýê Ú ¼ï Ú ¢ S¢Ï¢ Í¢Ú¢Ý¢ Ýê Ú ÜU¢
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGïx¢¢ }¢ñ´ çÜGU²¢}¢¼
ÜïU çÎÝ ©S¢ ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ ÜUMæx¢¢ J
ÜéæU±ï´ ÜU¢ Ð¢Ýè ©Ï¢H ÐÇG¢

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ
Á¢Ï¢ }¢ÎèÝ» }¢éÝÃ±Úã S¢ï }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢
ÜUè ¼GÚÈGU Ú±¢Ý¢ ãé» ¼¢ï Ú¢S¼ï }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ §ÏÝï }¢é¼Gè¥G S¢ï }¢éH¢ÜGU¢¼ ãé§ü J ©‹ã¢ï´
Ýï ¥GÁ¢Gü ÜUè, }¢ïÚï ÜéæU±ï´ }¢ï´ Ð¢Ýè Ï¢ãé¼ ãè ÜU}¢ ãñ, Ï¢Ú¢» ÜUÚ}¢ !
Îé¥G¢» Ï¢-Ú-ÜU¼ S¢ï Ý±¢Á¢G ÎèçÁ¢²ï J ¥¢Ð Ýï
©S¢ ÜéæU±ï´ ÜU¢ Ð¢Ýè ¼GHÏ¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ J Á¢Ï¢ Ð¢Ýè ÜU¢ Ç¢ïH
ãG¢çÁ¢GÚ çÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï ¥¢Ð Ýï }¢éæã Hx¢¢ ÜUÚ ©S¢
}¢ï´ S¢ï Ð¢Ýè Ý¢ïà¢ çÜU²¢ ¥¢ñÚ ÜéUËHè ÜUè J çÈUÚ Ç¢ïH ÜU¢ï
±¢ÐS¢ ÜéæU±ï´ }¢ï´ Ç¢H çÎ²¢ ¼¢ï ÜéæU±ï´ ÜU¢ Ð¢Ýè ÜU¢ÈGUè Ï¢ÉG |¢è
x¢²¢ ¥¢ñÚ ÐãHï S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ }¢èÆ¢ ¥¢ñÚ HÁ¢GèÁ¢G |¢è ã¢ï
x¢²¢ J
Ï¢¢x¢G Á¢‹Ý¼ ÜïU ãñ´ Ï¢ãÚï }¢ÎìãG wG±¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
¼é}¢ ÜU¢ï }¢éÁGÎ¢ Ý¢Ú ÜU¢ »ï Îéà}¢Ý¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÜUè ÜUS¢Ú¼ ÜUÚ¢ï Ï¢ïà¢ÜU ²ïã ¼é}ã¢Úï
çH²ï ¼Gã¢Ú¼ ãñ J
Í¢¢ïÇGï Ýï Ï¢Î Hx¢¢}¢ ÜU¢ï ¥¢x¢ }¢ï´ Ç¢H çÎ²¢

§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, §}¢¢}¢ï ¥Gà¢ü }¢ÜGU¢}¢, §}¢¢}¢ï
ãé}¢¢}¢, §}¢¢}¢ï ç¼àÝ¢ ÜU¢}¢, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ
²¢ñ}¢ï ¥G¢à¢êÚ¢ ²¢’Ýè Ï¢Ú¢ïÁ¢G Á¢é}¢é¥G¼éH }¢éÏ¢¢ÚÜU
10 }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ 61 çS¢.çã. ÜU¢ï ²Á¢GèçÎ²¢ï´ ÐÚ §y}¢¢}¢ï
ãGéÁÁ¢¼ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï çÁ¢S¢ ±vG¼ }¢ñÎ¢Ýï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ wG¢éy.Ï¢¢
§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢ Úãï ‰¢ï ©S¢ ±vG¼ ¥¢Ð ÜïU }¢ÁGHê}¢
ÜGU¢çÈGUHï ÜïU ¶Gñ}¢¢ï´ ÜUè çãGÈGU¢Á¢G¼ ÜïU çH²ï ¶G‹ÎÜGU }¢ï´ Ú¢ïà¢Ý
ÜUÎ¢ü ¥¢x¢ ÜUè ¼GÚÈGU Îï¶ ÜUÚ »ÜU Ï¢Î Á¢GÏ¢¢Ý ²Á¢GèÎè (}¢¢çHÜU
çÏ¢Ý ©G ± ü ã ) §S¢ ¼G Ú ãG Ï¢v±¢S¢ ÜUÚÝï Hx¢¢, “»ï ãG é S ¢ñ Ý
! ¼é}¢ Ýï ±ã¢æ ÜUè ¥¢x¢ S¢ï ÐãHï ²ãè´ ¥¢x¢ Hx¢¢
Îè !” ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²¢’Ýè “»ï Îéà}¢Ýï ¶GéÎ¢ ! ¼ê Û¢êÅ¢ ãñ,
v²¢ ¼éÛ¢ï ²ïã x¢é}¢¢Ý ãñ çÜU }¢ñ´ Î¢ïÁ¢G¶G }¢ï´ Á¢¢ªæx¢¢ !”
§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜïU ÜGU¢çÈGUHï ÜïU »ÜU Á¢¢æ çÝS¢¢Ú
Á¢±¢Ý ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢éçSH}¢ çÏ¢Ý ¥G¢ñS¢Á¢¢ Ýï
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ S¢ï ©S¢ }¢éæãÈUÅ Ï¢Î Hx¢¢}¢
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : ¼é}¢ Á¢ã¢æ |¢è ã¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG¢ï çÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎ }¢éÛ¢
¼ÜU ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ J
ÜïU }¢éæã ÐÚ ¼èÚ }¢¢ÚÝï ÜUè §Á¢¢Á¢G¼ ¼GHÏ¢ ÜUè J ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè
}¢ÜGU¢}¢ Ýï ²ïã ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ §Á¢¢Á¢G¼ ÎïÝï S¢ï §‹ÜU¢Ú
çÜU²¢ çÜU ã}¢¢Úè ¼GÚÈGU S¢ï ãG}Hï ÜU¢ ¥¢x¢G¢Á¢G Ýãè´ ã¢ïÝ¢ Ó¢¢çã²ï J
çÈUÚ §}¢¢}¢ï ç¼àÝ¢ ÜU¢}¢ Ýï ÎS¼ï Îé¥G¢ Ï¢éH‹Î ÜUÚ ÜïU
¥GÁ¢Gü ÜUè : “»ï ÚÏÏ¢ï ÜGU¤ã¢Ú ! §S¢ Ý¢-Ï¢ÜU¢Ú ÜU¢ï ¥GÁ¢G¢Ï¢ï Ý¢Ú
S¢ï ÜGUÏH |¢è §S¢ Îé‹²¢» Ý¢ Ð¢»Î¢Ú }¢ï´ ¥¢x¢ ÜïU ¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´ }¢éÏ¼H¢
ÈGUÚ}¢¢ J” ÈGU¢ñÚÝ Îé¥G¢ }¢éS¼Á¢¢Ï¢ (ÜGUÏ¢êH) ãé§ü ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU
Í¢¢ïÇGï ÜU¢ Ð¢©æ Á¢G}¢èÝ ÜïU »ÜU S¢êÚ¢¶G ÐÚ ÐÇG¢ çÁ¢S¢ S¢ï Í¢¢ïÇGï
ÜU¢ï Û¢ÅÜU¢ Hx¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢ï ¥ÎÏ¢ ± x¢éS¼¢¶G ²Á¢GèÎè Í¢¢ïÇGï S¢ï
çx¢Ú¢, ©S¢ ÜU¢ Ð¢©æ ÚÜU¢Ï¢ }¢ï´ ©HÛ¢¢, Í¢¢ïÇG¢ ©S¢ï Í¢S¢èÅ¼¢
ãé±¢ Î¢ñÇG¢ ¥¢ñÚ ¥¢x¢ ÜUè ¶G‹ÎÜGU }¢ï´ Ç¢H çÎ²¢ J ¥¢ñÚ Ï¢Î
ÝS¢èÏ¢ ¥¢x¢ }¢ï´ Á¢H ÜUÚ |¢S¢}¢ ã¢ï x¢²¢ J §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢
Ýï S¢ÁÎ» à¢éRU ¥Î¢ çÜU²¢, ãG}Îï §H¢ãè Ï¢Á¢¢ H¢»
¥¢ñÚ ¥GÁ¢Gü ÜUè : “²¢ ¥ËH¢ã ! ¼ïÚ¢ à¢éRU ãñ çÜU ¼êÝï ¥¢Hï
ÚS¢êH ÜïU x¢éS¼¢¶G ÜU¢ï S¢Á¢G¢ Îè J” (S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 88)
¥ãHï Ï¢ñ¼ï Ð¢ÜU S¢ï Ï¢ï Ï¢¢çÜU²¢æ x¢éS¼¢ç¶G²¢æ

Îé à }¢Ý¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ ¼
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ S¢¢ï ÚãG}¢¼ï´ Ý¢çÁ¢GH ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J
çS¢²¢ã çÏ¢ÓÀê Ýï ÇæÜU }¢¢Ú¢

x¢éS¼¢¶G ± Ï¢Î Hx¢¢}¢ ²…GèÎè ÜU¢ ã¢‰¢¢ï´ ã¢‰¢ |¢²¢ÝÜU
¥‹Á¢¢}¢ Îï¶ ÜUÚ |¢è Ï¢Á¢¢» §GÏ¢í¼ ãG¢çS¢H ÜUÚÝï ÜïU §S¢ ÜU¢ï
»ÜU §çœ¢ÈGU¢ÜGUè ¥}¢í S¢}¢Û¢¼ï ãé» »ÜU Ï¢ïÏ¢¢ÜU ²Á¢GèÎè Ýï Ï¢ÜU¢ :
¥¢Ð ÜU¢ï ¥ËH¢ã ÜïU ÚS¢êH S¢ï v²¢
çÝSÏ¢¼ ? ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ÜGUËÏ¢ï §}¢¢}¢ ÜU¢ï S¢wG¼ §üÁ¢G¢ ÐãéæÓ¢è
¥¢ñÚ ¼ÇGÐ ÜUÚ Îé¥G¢ }¢¢æx¢è : “»ï ÚÏÏ¢ï Á¢ÏÏ¢¢Ú §S¢ Ï¢Î
x¢ézG¼¢Ú ÜU¢ï ¥ÐÝï ¥GÁ¢G¢Ï¢ }¢ï´ çx¢çÚzG¼¢Ú ÈGUÚ}¢¢ J” Îé¥G¢ ÜU¢
¥S¢Ú ã¢‰¢¢ï´ ã¢‰¢ Á¢G¢çãÚ ãé±¢, ©S¢ Ï¢v±¢S¢è ÜU¢ï »ÜU Î}¢
ÜGUÁ¢G¢» ãG¢Á¢¼ ÜUè Á¢GMÚ¼ Ðïà¢ ¥¢§ü, ÈGU¢ñÚÝ Í¢¢ïÇGï S¢ï ©¼Ú ÜUÚ
»ÜU ¼GÚÈGU ÜU¢ï |¢¢x¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢ÚãìÝ¢ ã¢ï ÜUÚ Ï¢ñÆ¢, Ý¢x¢¢ã »ÜU
çS¢²¢ã çÏ¢ÓÀê Ýï ÇæÜU }¢¢Ú¢ ÝÁ¢¢S¢¼ ¥¢HêÎ¢ ¼ÇGÐ¼¢ çÈUÚ¼¢
‰¢¢, çÝã¢²¼ ãè çÁ¢GËH¼ ÜïU S¢¢‰¢ ¥ÐÝï HàÜUçÚ²¢ï´ ÜïU
S¢¢}¢Ýï §S¢ Ï¢Î Á¢GÏ¢¢Ý ÜUè Á¢¢Ý çÝÜUHè J }¢x¢Ú ©Ý S¢æx¢çÎH¢ï´
¥¢ñÚ Ï¢ï à¢}¢¢ïZ ÜU¢ï §GÏ¢í¼ Ý ãé§ü §S¢ ±¢çÜGU»G ÜU¢ï |¢è ©Ý H¢ïx¢¢ï´ Ýï
§çœ¢ÈGU¢ÜGUè ¥}¢í S¢}¢Û¢ ÜUÚ ÝÁ¢GÚ ¥‹Î¢Á¢G ÜUÚ çÎ²¢ J
(»ïÁ¢GÝ, S¢. 89)
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU Ð¢S¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ
à¢ÚèÈGU Ý ÐÉGï ¼¢ï ±¢ïã H¢ïx¢¢ï´ }¢ï´ S¢ï ÜU‹Á¢êS¢ ¼ÚèÝ à¢wGS¢ ãñ J
¥GHè ÜïU Œ²¢Úï ¶G¢¼êÝï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÁ¢x¢Ú Ð¢Úï

Á¢G}¢è´ S¢ï ¥¢S}¢¢æ ¼ÜU {ê}¢ ãñ §Ý ÜUè çS¢²¢Î¼ ÜUè
x¢éS¼¢¶Gï ãGéS¢ñÝ Œ²¢S¢¢ }¢Ú¢
²Á¢GèÎè ÈGU¢ñÁ¢ ÜU¢ »ÜU S¢wG¼ çÎH }¢éÁGÝè à¢wGS¢ §}¢¢}¢ï
¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜïU S¢¢}¢Ýï ¥¢ ÜUÚ ²êæ Ï¢ÜUÝï Hx¢¢ :
“Îï¶¢ï ¼¢ï S¢ãè ÎçÚ²¢» ÈGéUÚ¢¼ ÜñUS¢¢ }¢¢ñÁ¢ï´ }¢¢Ú Úã¢ ãñ, ¶GéÎ¢
ÜUè ÜGUS¢}¢ ! ¼é}ãï´ §S¢ ÜU¢ »ÜU ÜGU¼GÚ¢ |¢è Ý ç}¢Hïx¢¢ ¥¢ñÚ ¼é}¢ ²êæ ãè
Œ²¢S¢ï ãH¢ÜU ã¢ï Á¢¢¥¢ïx¢ï J” §}¢¢}¢ï ç¼àÝ¢ ÜU¢}¢ Ýï
Ï¢¢Úx¢¢ãï ÚÏÏ¢éH ¥Ý¢}¢ }¢ï´ ¥GÁ¢Gü ÜUè,
²¢’Ýè “²¢ ¥ËH¢ã §S¢ ÜU¢ï Œ²¢S¢¢ }¢¢Ú J” §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè
}¢ÜGU¢}¢ ÜïU Îé¥G¢ }¢¢æx¢¼ï ãè ©S¢ Ï¢ï ãG²¢ }¢éÁGÝè ÜU¢
Í¢¢ïÇG¢ çÏ¢ÎÜU ÜUÚ Î¢ñÇG¢, }¢éÁGÝè ÐÜUÇGÝï ÜïU çH²ï ©S¢ ÜïU ÐèÀï
|¢¢x¢¢, Œ²¢S¢ ÜU¢ x¢G-HÏ¢¢ ãé±¢, §S¢ çà¢g¼ ÜUè Œ²¢S¢ Hx¢è çÜU
²¢’Ýè ã¢» Œ²¢S¢ ! ã¢» Œ²¢S¢ ! ÐéÜU¢Ú¼¢ ‰¢¢
}¢x¢Ú Ð¢Ýè Á¢Ï¢ §S¢ ÜïU }¢éæã S¢ï Hx¢¢¼ï ‰¢ï ¼¢ï »ÜU ÜGU¼GÚ¢ |¢è
Ðè Ý S¢ÜU¼¢ ‰¢¢ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU §S¢è çà¢g¼ï Œ²¢S¢ }¢ï´ ¼ÇGÐ
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : ©S¢ à¢wGS¢ ÜUè Ý¢ÜU ¶G¢ÜU ¥¢HêÎ ã¢ï çÁ¢S¢ ÜïU Ð¢S¢ }¢ïÚ¢
çÁ¢GRU ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU Ý ÐÉGï J
¼ÇGÐ ÜUÚ }¢Ú x¢²¢ J (S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 90)
ã¢æ }¢éÛ¢ ÜU¢ï Ú¶¢ï ²¢Î }¢ñ´ ãGñÎÚ ÜU¢ çÐS¢Ú ãêæ
¥¢ñÚ Ï¢¢x¢Gï ÝéÏ¢éÃ±¼ ÜïU à¢Á¢Ú ÜU¢ }¢ñ´ S¢}¢Ú ãêæ
}¢ñ ´ ÎèÎ» çã}}¢¼ Üï U çH²ï Ýê Ú ï ÝÁ¢G Ú ãê æ
Œ²¢S¢¢ ãêæ }¢x¢Ú S¢¢çÜGU²ï ÜU¢ñS¢Ú ÜU¢ çÐS¢Ú ãêæ
ÜUÚ¢}¢¢¼ §y}¢¢}¢ï ãGéÁÁ¢¼ ÜUè ÜUÇGè ‰¢è
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îï¶¢ ¥¢Ð Ýï ! §}¢¢}¢ï
¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜUè à¢¢Ýï ¥G¢Hè çÜUS¢ ÜGUÎÚ ¥G-Á¢G}¢¼
±¢Hè ãñ J }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU ¶GéÎ¢ ±‹Îï x¢GÈGêUÚ ÜU¢ï §}¢¢}¢ï Ð¢ÜU
ÜUè Ï¢ï ¥-ÎÏ¢è ÜGUyG¥GÝ Ý¢ }¢‹ÁG¢êÚ ãñ J ¥¢ñÚ ¥¢Ð
ÜU¢ Ï¢Î x¢¢ï Î¢ïÝ¢ï´2 Á¢ã¢æ }¢ï´ }¢ÚÎêÎ ± }¢¼GMÎ1 ãñ J
x¢éS¼¢¶G¢Ýï ãGéS¢ñÝ ÜU¢ï Îé‹²¢ }¢ï´ |¢è ÎÎüÝ¢ÜU S¢Á¢G¢¥¢ïæ ÜU¢ S¢¢}¢Ý¢ ãé±¢
¥¢ñÚ §S¢ }¢ï´ ²ÜGUèÝÝ Ï¢ÇGè §GÏ¢í¼ ãñ J S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH ãGÁ¢GÚ¼ï
¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î }¢éãG}}¢Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î¥¢Ï¢¢Îè
Ï¢¢’Á¢G x¢éS¼¢¶G¢Ýï ãGéS¢ñÝ ÜïU ã¢‰¢¢ï´ ã¢‰¢ ã¢ïÝï
±¢Hï §GÏ¢í¼ Ý¢ÜU Ï¢Î ¥‹Á¢¢}¢ ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼ ÝvGH ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î
1 : {éyÜU¢Ú¢ ãé±¢ J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ Î¢ï S¢¢ï Ï¢¢Ú ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢
©S¢ ÜïU Î¢ï S¢¢ï S¢¢H ÜïU x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU ã¢ï´x¢ï J
¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ÈGUÚÁ¢G‹Îï ÚS¢êH ÜU¢ï ²ïã Ï¢¢¼ |¢è çÎ¶¢
ÎïÝè ‰¢è çÜU §S¢ ÜUè }¢vGÏ¢êçHÄ²¼ï Ï¢¢Úx¢¢ãï ãGÜGU ÐÚ
¥¢ñÚ §Ý ÜïU ÜGéUÏ¢¢ïü }¢ç‹Á¢GH¼ ÐÚ Á¢ñS¢è çÜU ÝéS¢êS¢ï ÜUS¢èÚ¢ ±
¥ãG¢ÎèS¢ï à¢ãèÚ¢ à¢¢çãÎ ãñ´ »ïS¢ï ãè §Ý ÜïU ¶G±¢çÚÜGU ±
ÜUÚ¢}¢¢¼ |¢è x¢±¢ã ãñ´ J ¥ÐÝï §S¢ ÈGUÁGH ÜU¢ ¥G-}¢Hè §ÁGã¢Ú
|¢è §y}¢¢}¢ï ãGéÁÁ¢¼ ÜïU çS¢çËS¢Hï ÜUè »ÜU ÜUÇGè ‰¢è çÜU ¥x¢Ú
¼é}¢ ¥¢æ¶ Ú¶¼ï ã¢ï ¼¢ï Îï¶ H¢ï çÜU Á¢¢ï »ïS¢¢ }¢éS¼Á¢¢Ï¢ég¢’±¢¼1
ãñ ©S¢ ÜïU }¢éÜGU¢Ï¢Hï }¢ï´ ¥¢Ý¢ ¶GéÎ¢ ( ) S¢ï Á¢æx¢ ÜUÚÝ¢ ãñ J
§S¢ ÜU¢ ¥‹Á¢¢}¢ S¢¢ïÓ¢ H¢ï ¥¢ñÚ Ï¢¢Á¢G Úã¢ï }¢x¢Ú à¢Ú¢Ú¼ ÜïU
}¢éÁ¢SS¢}¢ï §S¢ S¢ï |¢è S¢Ï¢ÜGU Ý Hï S¢ÜïU ¥¢ñÚ Îé‹²¢» Ý¢
Ð¢»Î¢Ú ÜUè çãGS¢ü ÜU¢ |¢ê¼ Á¢¢ï ©Ý ÜïU S¢Ú¢ï´ ÐÚ S¢é±¢Ú ‰¢¢ ©S¢
Ýï §‹ãï´ ¥‹{¢ Ï¢Ý¢ çÎ²¢ J
(S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 90)
ÝêÚ ÜU¢ S¢é¼êÝ ¥¢ñÚ S¢ÈGïUÎ ÐçÚ‹Îï

§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜïU
Ï¢¢’Î ¥¢Ð ÜïU S¢Úï }¢éÝÃ±Ú S¢ï }¢é-¼¥GgÎ ÜUÚ¢}¢¢¼ ÜU¢
1 : ²¢’Ýè çÁ¢S¢ ÜUè Îé¥G¢ ÜGUÏ¢êH ã¢ï¼è ã¢ï J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG¢ï ¥ËH¢ã ¼é}¢ ÐÚ
ÚãG}¢¼ |¢ïÁ¢ïx¢¢ J
Á¢GéãêÚ ãé±¢ J ¥ãHï Ï¢ñ¼ ÜïU ÜGU¢çÈGUHï ÜïU Ï¢çÜGUÄ²¢

¥zGÚ¢Î 11 }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ÜU¢ï ÜêUÈGU¢ ÐãéæÓ¢ï Á¢Ï¢ çÜU à¢é-ãÎ¢»
ÜUÚÏ¢H¢ ÜïU }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢Ú ©Ý S¢ï ÐãHï ãè ±ã¢æ ÐãéæÓ¢
Ó¢éÜïU ‰¢ï J §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ S¢Úï ¥‹±Ú LS±¢»
Á¢G}¢¢Ý¢ ²Á¢GèÎè Ï¢Î Ï¢wG¼ “¶G¢ñHè çÏ¢Ý ²Á¢GèÎ” ÜïU Ð¢S¢ ‰¢¢ ²ïã
}¢ÚÎêÎ Ú¢¼ ÜïU ±vG¼ ÜêUÈGU¢ ÐãéæÓ¢¢ J ÜGUSÚï §}¢¢Ú¼ (²¢’Ýè x¢±ÝüÚ
ã¢©S¢) ÜU¢ ÎÚ±¢Á¢G¢ Ï¢‹Î ã¢ï Ó¢éÜU¢ ‰¢¢ J ²ïã S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï Hï ÜUÚ
¥ÐÝï Í¢Ú ¥¢ x¢²¢ J Á¢G¢çH}¢ Ýï S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï Ï¢ï ¥-ÎÏ¢è ÜïU
S¢¢‰¢ Á¢G}¢èÝ ÐÚ Ú¶ ÜUÚ »ÜU Ï¢ÇG¢ Ï¢Ú¼Ý ©S¢ ÐÚ ©HÅ ÜUÚ ©S¢
ÜU¢ï É¢æÐ çÎ²¢ ¥¢ñÚ ¥ÐÝè Ï¢è±è “Ý±¢Ú” ÜïU Ð¢S¢ Á¢¢ ÜUÚ
ÜUã¢ : }¢ñ´ ¼é}ã¢Úï çH²ï Á¢G}¢¢Ýï |¢Ú ÜUè Î¢ñH¼ H¢²¢ ãêæ, ±¢ïã Îï¶
ãGéS¢ñÝ çÏ¢Ý ¥GHè ÜU¢ S¢Ú ¼ïÚï Í¢Ú ÐÚ ÐÇG¢ ãñ J ±¢ïã
çÏ¢x¢ÇG ÜUÚ Ï¢¢ïHè : “¼éÛ¢ ÐÚ ¶GéÎ¢ ÜUè }¢¢Ú ! H¢ïx¢ ¼¢ï S¢è}¢¢ï
Á¢GÚ H¢»æ ¥¢ñÚ ¼ê ÈGUÚÁ¢G‹Îï ÚS¢êH ÜU¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢Ú H¢²¢ ãñ J
¶GéÎ¢ ÜUè ÜGUS¢}¢ ! ¥Ï¢ }¢ñ´ ¼ïÚï S¢¢‰¢ ÜU|¢è Ý Úãêæx¢è J”
“Ý±¢Ú” ²ïã ÜUã ÜUÚ ¥ÐÝï çÏ¢À¢ïÝï S¢ï ©Æè ¥¢ñÚ çÁ¢{Ú S¢Úï
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜUS¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢ ÐÚ
ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU çH²ï }¢çxGÈGUÚ¼ ãñ J
¥‹±Ú ¼à¢ÚèÈGU ÈGUÚ}¢¢ ‰¢¢ ©{Ú ¥¢ ÜUÚ Ï¢ñÆ x¢§ü J ©S¢ ÜU¢
Ï¢²¢Ý ãñ : wG¢éÎ¢ ÜUè ÜGUS¢}¢ ! }¢ñ´ Ýï Îï¶¢ çÜU »ÜU ÝêÚ
Ï¢Ú¢Ï¢Ú ¥¢S}¢¢Ý S¢ï ©S¢ Ï¢Ú¼Ý ¼ÜU ç}¢SHï S¢é¼êÝ Ó¢}¢ÜU
Úã¢ ‰¢¢ ¥¢ñÚ S¢ÈGïUÎ ÐçÚ‹Îï ©S¢ ÜïU §Îü çx¢Îü }¢æÇH¢ Úãï ‰¢ï J
Á¢Ï¢ S¢éÏãG ãé§ü ¼¢ï ¶G¢ñHè çÏ¢Ý ²Á¢GèÎ S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï §ÏÝï
çÁ¢G²¢Îï Ï¢Î çÝã¢Î ÜïU Ð¢S¢ Hï x¢²¢ J
Ï¢ã¢Ú¢ï´ ÐÚ ãñ´ ¥¢Á¢ ¥¢Ú¢§à¢ï´ x¢éHÁ¢G¢Úï Á¢‹Ý¼ ÜUè

S¢é ± ¢Úè ¥¢Ýï ±¢Hè ãñ à¢ãèÎ¢Ýï }¢ãG Ï Ï¢¼ ÜUè
¶G¢ñHè çÏ¢Ý ²Á¢GèÎ ÜU¢ ÎÎüÝ¢ÜU ¥‹Á¢¢}¢
Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ¥¢ñÚ }¢¢H¢ï Á¢GÚ ÜUè ã±S¢ §‹S¢¢Ý ÜU¢ï
¥‹{¢ ¥¢ñÚ ¥‹Á¢¢}¢ S¢ï Ï¢ï ¶GÏ¢Ú ÜUÚ Îï¼è ãñ J Ï¢Î Ï¢wG¼ ¶G¢ñHè
çÏ¢Ý ²Á¢GèÎ Ýï Îé‹²¢ ãè ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè ±Á¢ã S¢ï }¢ÁGHê}¢ï ÜUÚÏ¢H¢
ÜU¢ S¢Úï ¥‹±Ú ¼Ý S¢ï Á¢éÎ¢ çÜU²¢ ‰¢¢ J }¢x¢Ú Ó¢‹Î ãè Ï¢ÚS¢ ÜïU
Ï¢¢’Î §S¢ Îé‹²¢ ãè }¢ï´ ©S¢ ÜU¢ »ïS¢¢ ¶G¢ñÈGUÝ¢ÜU ¥‹Á¢¢}¢ ãé±¢
çÜU ÜUHïÁ¢¢ ÜU¢æÐ Á¢¢¼¢ ãñ Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï Ó¢‹Î ãè Ï¢ÚS¢ ÜïU Ï¢¢’Î
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG¼¢ ãñ ¥ËH¢ã
©S¢ ÜïU çH²ï »ÜU ÜGUèÚ¢¼G ¥Á¢í çH¶¼¢ ¥¢ñÚ ÜGUèÚ¢¼G ©ãGéÎ Ðã¢ÇG çÁ¢¼Ý¢ ãñ J
}¢éwG¼¢Ú S¢-ÜGUÈGUè Ýï ÜGU¢ç¼HèÝï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜïU ç¶GH¢ÈGU Á¢¢ï

§ç‹¼ÜGU¢}¢è ÜU¢Ú±¢§ü ÜUè §S¢ çÁ¢G}Ý }¢ï´ S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH ãGÁ¢GÚ¼ï
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢éwG¼¢Ú Ýï »ÜU ãGév}¢ çÎ²¢ çÜU
ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ Á¢¢ï à¢wGS¢ (HàÜUÚï ²Á¢GèÎ ÜïU çS¢Ðã S¢¢H¢Ú) ¥G}¢í çÏ¢Ý
S¢¢’Î ÜU¢ à¢ÚèÜU ‰¢¢ ±¢ïã Á¢ã¢æ Ð¢²¢ Á¢¢» }¢¢Ú Ç¢H¢ Á¢¢» J ²ïã
ãGév}¢ S¢éÝ ÜUÚ ÜêUÈGU¢ ÜïU Á¢ÈGU¢ çà¢¥G¢Ú S¢êÚ}¢¢ Ï¢„Ú¢ |¢¢x¢Ý¢
à¢éM¥G ãé» J }¢éwG¼¢Ú ÜïU HàÜUÚ Ýï ©Ý ÜU¢ ¼¥G¢ÜGéUÏ¢ çÜU²¢ çÁ¢S¢
ÜU¢ï Á¢ã¢æ Ð¢²¢ ¶Gy}¢ ÜUÚ çÎ²¢, H¢à¢ḯ Á¢H¢ Ç¢Hè´, Í¢Ú HêÅ çH²ï J
“¶G¢ñHè çÏ¢Ý ²Á¢GèÎ” ±¢ïã ¶GÏ¢èS¢ ãñ çÁ¢S¢ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï
¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGSé ¢ñÝ ÜU¢ S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU
¼Ýï ¥vGÎS¢ S¢ï Á¢éÎ¢ çÜU²¢ ‰¢¢ J ²ïã M çS¢²¢ã |¢è çx¢çÚzG¼¢Ú ÜUÚ ÜïU
}¢éw¼G ¢Ú ÜïU Ð¢S¢ H¢²¢ x¢²¢, }¢éw¼G ¢Ú Ýï ÐãHï §S¢ ÜïU Ó¢¢Ú¢ḯ ã¢‰¢ ÐñÚ
ÜUÅ±¢» çÈUÚ S¢êHè Ó¢ÉG¢²¢, ¥¢ç¶GÚ ¥¢x¢ }¢ḯ Û¢¢ḯÜU çÎ²¢ J §S¢
¼GÚãG HàÜUÚï §ÏÝï S¢¢’Î ÜïU ¼}¢¢}¢ ¥àÚ¢Ú ÜU¢ï ¼GÚãG ¼GÚãG ÜïU
¥GÁ¢G¢Ï¢¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ ãH¢ÜU çÜU²¢ J À ãÁ¢G¢Ú ÜêUÈGUè Á¢¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï çÜU¼¢Ï¢ }¢ï´ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU çH¶¢ ¼¢ï Á¢Ï¢ ¼ÜU
}¢ïÚ¢ Ý¢}¢ ©S¢ }¢ï´ Úãïx¢¢ çÈGUçÚà¼ï ©S¢ ÜïU çH²ï §çS¼xGÈGU¢Ú ÜUÚ¼ï Úãï´x¢ï J
¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜïU ÜGUyH }¢ï´ à¢ÚèÜU ‰¢ï ©Ý ÜU¢ï }¢éwG¼¢Ú

Ýï ¼GÚãG ¼GÚãG ÜïU ¥GÁ¢G¢Ï¢¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ ãH¢ÜU ÜUÚ çÎ²¢ J
»ï ç¼àÝx¢¢Ýï wG¢êÝï Á¢±¢Ý¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼ Îï¶¢ çÜU ¼é}¢ ÜU¢ï ÁG¢éË}¢ ÜUè ÜñUS¢è S¢Á¢G¢ ç}¢Hè
ÜéUœ¢¢ï´ ÜUè ¼GÚãG H¢à¢ï ¼é}ã¢Úï S¢ÇG¢ çÜU²ï Í¢êÚï1 Ðï |¢è Ý x¢¢ïÚ2 ÜU¢ï ¼é}ã¢Úè Á¢¢ ç}¢Hè
LS±¢» ¶GËÜGU ã¢ï x¢» Ï¢ÚÏ¢¢Î ã¢ï x¢» }¢ÚÎêÎ¢ï ! ¼é}¢ ÜU¢ï çÁ¢GËH¼ï ãÚ Î¢ï S¢Ú¢ ç}¢Hè
¼é}¢ Ýï ©Á¢¢ÇG¢ ãGÁ¢GÚ¼ï Á¢GãÚ¢ ÜU¢ Ï¢¢ïS¼¢æ ¼é}¢ wG¢éÎ ©Á¢ÇG x¢» ¼é}ãï´ ²ïã Ï¢Î Îé¥G¢ ç}¢Hè
Îé‹²¢ ÐÚS¼¢ï ! ÎèÝ S¢ï }¢éãæ }¢¢ïÇG ÜUÚ ¼é}ãï´ Îé‹²¢ ç}¢Hè Ý »ïGà¢¢ï ¼GÚÏ¢3 ÜUè ã±¢ ç}¢Hè
¥¢ç¶GÚ çÎ¶¢²¢ Úæx¢ à¢ãèÎ¢ḯ ÜïU wG¢Ýê Ýï S¢Ú ÜUÅ x¢» ¥}¢¢æ Ý ¼é}ãï´ §ÜU Á¢GÚ¢ ç}¢Hè
Ð¢§ü ãñ v²¢ Ý§ü G } ¢ ©‹ã¢ï ´ Ýï ¥|¢è S¢Á¢G ¢
Îï¶ï´x¢ï ±¢ïã Á¢ãGè}¢ 4 }¢ï´ çÁ¢S¢ çÎÝ S¢Á¢G¢ ç}¢Hè

1 : ²¢’Ýè ÜUÓ¢Ú¢ ÜêæUÇè 2 : ²¢’Ýè ÜGUÏ¢í 3 : ²¢’Ýè ¶Géà¢è 4 : Î¢ïÁ¢G¶G ÜïU »ÜU
¼GÏÜGïU ÜU¢ Ý¢}¢ Á¢ãGè}¢ ãñ J
ÝïÁ¢Gï ÐÚ S¢Úï ¥vGÎS¢ ÜUè ç¼H¢±¼

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ Á¢GñÎ çÏ¢Ý ¥ÚÜGU}¢
ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ : Á¢Ï¢ ²Á¢GèçÎ²¢ï´ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè
}¢ÜGU¢}¢, S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜïU S¢Úï ¥‹±Ú
ÜU¢ï ÝïÁ¢Gï ÐÚ Ó¢ÉG¢ ÜUÚ ÜêUÈGU¢ ÜUè x¢çH²¢ï´ }¢ï´ x¢à¼ çÜU²¢ ©S¢
±vG¼ }¢ñ´ ¥ÐÝï }¢ÜU¢Ý ÜïU Ï¢¢H¢¶G¢Ýï ÐÚ ‰¢¢ J Á¢Ï¢ S¢Úï
}¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ïÚï S¢¢}¢Ýï S¢ï x¢éÁ¢GÚ¢ ¼¢ï }¢ñ´ Ýï S¢éÝ¢ çÜU S¢Úï Ð¢ÜU
Ýï (Ð¢Úã 15 S¢ê-Ú¼éH ÜUãìÈGU ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 9) ç¼H¢±¼
ÈGUÚ}¢¢§ü :
¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý :
v²¢ ¼é}ãï´ }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU Ðã¢ÇG
ÜUè ¶¢ïã (x¢G¢Ú) ¥¢ñÚ Á¢æx¢H ÜïU
ÜUÝ¢Úï ±¢Hï ã}¢¢Úè »ÜU ¥GÁ¢èÏ¢
çÝà¢¢Ýè ‰¢ï J
§S¢è ¼GÚãG »ÜU ÎêS¢Úï Ï¢éÁ¢Géx¢ü Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã Á¢‹Ý¼
ÜU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J
Á¢Ï¢ ²Á¢GèçÎ²¢ï´ Ýï S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜU¢ï ÝïÁ¢Gï S¢ï ©¼¢Ú ÜUÚ §ÏÝï
çÁ¢G²¢Îï Ï¢Î çÝã¢Î ÜïU }¢ãGH }¢ï´ Î¢ç¶GH çÜU²¢, ¼¢ï ¥¢Ð
ÜïU }¢éÜGUgS¢ ã¢ï´Å çãH Úãï ‰¢ï ¥¢ñÚ Á¢GÏ¢¢Ýï ¥vGÎS¢
ÐÚ Ð¢Úã 13 S¢êÚ» §Ï¢í¢ãè}¢ ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 42 ÜUè ç¼H¢±¼
Á¢¢Úè ‰¢è :
¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý :
¥¢ñÚ ãÚçx¢Á¢G ¥ËH¢ã ÜU¢ï
Ï¢ï ¶GÏ¢Ú Ý Á¢¢ÝÝ¢ Á¢G¢çH}¢¢ï´ ÜïU
ÜU¢}¢ S¢ï J
(Ú¢ñ-Á¢G¼éàà¢éãÎ¢ }¢é¼Á¢ü}¢, çÁ¢. 2, S¢. 385)
§GÏ¢¢Î¼ ã¢ï ¼¢ï »ïS¢è ã¢ï ç¼H¢±¼ ã¢ï ¼¢ï »ïS¢è ã¢ï
S¢Úï à¢ÏÏ¢èÚ ¼¢ï ÝïÁ¢Gï Ðï |¢è ÜGéUÚ¥¢æ S¢éÝ¢¼¢ ãñ
}¢‹ã¢H çÏ¢Ý ¥G}¢í ÜUã¼ï ãñ´ : ±ËH¢ã ! }¢ñ´ Ýï Ï¢

Ó¢à}¢ï ¶GéÎ Îï¶¢ çÜU Á¢Ï¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ Üï U S¢Úï
¥‹±Ú ÜU¢ï H¢ï x ¢ Ýï Á ¢G ï ÐÚ çH²ï Á¢¢¼ï ‰¢ï ©S¢ ±vG ¼ }¢ñ ´
“çÎç}¢àÜGU” }¢ï´ ‰¢¢ J S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU S¢¢}¢Ýï »ÜU à¢wGS¢

S¢ê-Ú¼éH ÜUãìÈGU ÐÉG Úã¢ ‰¢¢ Á¢Ï¢ ±¢ïã ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 15
ÐÚ ÐãéæÓ¢¢ :
¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý :
Ðã¢ÇG ÜUè ¶¢ïã (x¢G¢Ú) ¥¢ñÚ Á¢æx¢H
ÜïU ÜUÝ¢Úï ±¢Hï ã}¢¢Úè »ÜU ¥GÁ¢èÏ¢
çÝà¢¢Ýè ‰¢ï J
©S¢ ±vG¼ ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï ÜGéUÃ±¼ï x¢¢ï²¢§ü Ï¢wGà¢è
¼¢ï S¢Úï ¥‹±Ú Ýï Ï¢ Á¢GÏ¢¢Ýï ÈGUS¢èãG ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“¥SãG¢Ï¢ï ÜUãìÈGU ÜïU ±¢çÜGU»G
S¢ï }¢ïÚ¢ ÜGUyH ¥¢ñÚ }¢ïÚï S¢Ú ÜU¢ï çH²ï çÈUÚÝ¢ ¥GÁ¢èÏ¢ ¼Ú ãñ J”
S¢Ú à¢ãèÎ¢Ýï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜïU ãñ´ ÝïÁ¢G¢ï´ ÐÚ Ï¢éH‹Î

¥¢ñÚ ªæÓ¢è ÜUè wG¢éÎ¢ Ýï §GÁGÁ¢G¢ï à¢¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH ãGÁ¢GÚ¼ï
¥ÐÝè çÜU¼¢Ï¢ S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ ²ïã

çãGÜU¢²¼ ÝvGH ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ÎÚ ãGÜGUèÜGU¼ Ï¢¢¼
²ïãè ãñ v²êæ çÜU ¥SãG¢Ï¢ï ÜUãìÈGU ÐÚ ÜU¢çÈGUÚ¢ï´ Ýï Á¢GéË}¢ çÜU²¢ ‰¢¢ ¥¢ñÚ
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ï §Ý ÜïU Ý¢Ý¢Á¢¢Ý
ÜUè ©}}¢¼ Ýï }¢ïã}¢¢Ý Ï¢Ý¢ ÜUÚ Ï¢éH¢²¢, çÈUÚ
Ï¢ï ±ÈGU¢§ü S¢ï Ð¢Ýè ¼ÜU Ï¢‹Î ÜUÚ çÎ²¢ ! ¥¢H ± ¥SãG¢Ï¢
ÜU¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï Ð¢ÜU ÜïU S¢¢}¢Ýï à¢ãèÎ çÜU²¢ J çÈUÚ
¶GéÎ ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ï à¢ãèÎ çÜU²¢,
¥ãHï Ï¢ñ¼ï çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ï ¥S¢èÚ (²¢’Ýè ÜGñUÎè) Ï¢Ý¢²¢,
S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜU¢ï à¢ãìÚ à¢ãìÚ çÈUÚ¢²¢ J ¥SãG¢Ï¢ï ÜUãìÈGU S¢¢Hã¢
S¢¢H ÜUè ¼G±èH Ýè´Î ÜïU Ï¢¢’Î Ï¢¢ïHï ²ïã Á¢GMÚ ¥GÁ¢èÏ¢ ãñ }¢x¢Ú S¢Úï
¥‹±Ú ÜU¢ ¼Ýï }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢ï Á¢éÎ¢ ã¢ïÝï ÜïU Ï¢¢’Î ÜUH¢}¢ ÈGUÚ}¢¢Ý¢
¥GÁ¢èÏ¢ ¼Ú ãñ J (S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 118)
wG¢êÝ S¢ï çH¶¢ ãé±¢ à¢ï’Ú
²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜïU Ý¢Ð¢ÜU HàÜUÚè à¢é-ãÎ¢» ÜUÚÏ¢H¢
ÜïU Ð¢ÜUèÁ¢G¢ S¢Ú¢ï´ ÜU¢ï Hï ÜUÚ Á¢¢ Úãï ‰¢ï J ÎÚè´
¥SÝ¢ »ÜU }¢ç‹Á¢GH ÐÚ ÆãÚï J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢¢ã ¥GÏÎéH

¥GÁ¢GèÁ¢G }¢éãGçgS¢ ÎïãH±è çH¶¼ï ãñ´, ±¢ïã
ÝÏ¢èÁ¢G ²¢’Ýè ¶Á¢êÚ ÜU¢ à¢èÚ¢ ÐèÝï Hx¢ï J »ÜU ¥¢ñÚ çÚ±¢²¼
}¢ï´ ãñ, ²¢’Ýè ±¢ïã à¢Ú¢Ï¢ ÐèÝï Hx¢ï J §¼Ýï }¢ï´
»ÜU H¢ïãï ÜU¢ ÜGUH}¢ Ýé}¢êÎ¢Ú ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï wG¢êÝ S¢ï ²ïã
à¢ï’Ú çH¶¢
(²¢’Ýè v²¢ ãGéS¢ñÝ ÜïU ÜGU¢ç¼H ²ïã |¢è ©}}¢èÎ Ú¶¼ï ãñ´
çÜU Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ §Ý ÜïU Ý¢Ý¢Á¢¢Ý ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼
Ð¢»æx¢ï ?)
Ï¢¢’Á¢G çÚ±¢²¢¼ }¢ï ´ ãñ çÜU ãG é Á G ¢ ê Ú S¢Ú±Úï ¥G ¢ H}¢
ÜUè çÏ¢’S¢¼ï à¢ÚèÈGU¢ S¢ï ¼èÝ S¢¢ï300 Ï¢ÚS¢
Ðïà¼Ú ²ïã à¢ï’Ú »ÜU Ð‰‰¢Ú ÐÚ çH¶¢ ãé±¢ ç}¢H¢ J
S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè ÜUÚ¢}¢¼ S¢ï Ú¢çãÏ¢ ÜU¢ ÜGUÏ¢êHï §SH¢}¢

»ÜU Ú¢çãÏ¢ ÝS¢Ú¢Ýè Ýï ÎñÚ (²¢’Ýè çx¢Á¢¢ü Í¢Ú) S¢ï S¢Úï
¥‹±Ú Îï¶¢ ¼¢ï ÐêÀ¢, Ï¢¼¢²¢, ÜUã¢ : “¼é}¢ Ï¢éÚï H¢ïx¢ ã¢ï, v²¢ ÎS¢
ãÁ¢G¢Ú10000 ¥àÚçÈGU²¢æ Hï ÜUÚ §S¢ ÐÚ Ú¢Á¢Gè ã¢ï S¢ÜU¼ï ã¢ï çÜU
»ÜU Ú¢¼ ²ïã S¢Ú }¢ïÚï Ð¢S¢ Úãï J” ©Ý H¢HçÓ¢²¢ï´ Ýï ÜGUÏ¢êH ÜUÚ
çH²¢ J Ú¢çãÏ¢ Ýï S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU {¢ï²¢, ¶GéàÏ¢ê Hx¢¢§ü, Ú¢¼ |¢Ú
¥ÐÝè Ú¢Ý ÐÚ Ú¶ï Îï¶¼¢ Úã¢ »ÜU ÝêÚ Ï¢éH‹Î ã¢ï¼¢ Ð¢²¢ J Ú¢çãÏ¢
Ýï ±¢ïã Ú¢¼ Ú¢ï ÜUÚ ÜU¢Åè, S¢éÏãG §SH¢}¢ H¢²¢ ¥¢ñÚ çx¢Á¢¢ü Í¢Ú, ©S¢
ÜU¢ }¢¢H¢ï }¢¼¢¥G À¢ïÇG ÜUÚ ¥ÐÝè çÁ¢G‹Îx¢è ¥ãHï Ï¢ñ¼
ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ï´ x¢é…¢G Ú Îè J
Î¢ñ H ¼ï ÎèÎ¢Ú Ð¢§ü Ð¢ÜU Á¢¢Ýï ´ Ï¢ï Ó ¢ ÜUÚ
ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ wG¢êÏ¢ ãè Ó¢}¢ÜUè ÎéÜU¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
çÎÚã}¢¢ï ÎèÝ¢Ú ÆèÜUçÚ²¢æ Ï¢Ý x¢»

²Á¢G è çÎ²¢ï ´ Ýï HàÜUÚï §}¢¢}¢ï ¥G ¢ Hè }¢ÜG U ¢}¢
¥¢ñÚ ©Ý ÜïU ¶Gñ}¢¢ï´ S¢ï Á¢¢ï çÎÚã}¢¢ï ÎèÝ¢Ú HêÅï
‰¢ï ¥¢ñÚ Á¢¢ï Ú¢çãÏ¢ S¢ï çH²ï ‰¢ï ©Ý ÜU¢ï ¼vGS¢è}¢ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï
Á¢Ï¢ ‰¢ïçH²¢ï´ ÜïU }¢éæã ¶¢ïHï ¼¢ï v²¢ Îï¶¢ çÜU ±¢ïã S¢Ï¢
çÎÚã}¢¢ï ÎèÝ¢Ú ÆèÜUçÚ²¢æ Ï¢Ýï ãé» ‰¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU »ÜU ¼GÚÈGU
Ð¢Úã 13 S¢êÚ» §Ï¢í¢ãè}¢ ÜUè ¥¢²¼ (Ý}Ï¢Ú 42)
(¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ãÚçx¢Á¢G ¥ËH¢ã ÜU¢ï

Ï¢ï ¶GÏ¢Ú Ý Á¢¢ÝÝ¢ Á¢G¢çH}¢¢ï´ ÜïU ÜU¢}¢ S¢ï J) ¥¢ñÚ ÎêS¢Úè ¼GÚÈGU Ð¢Úã
19 S¢ê-Ú¼éàà¢é-¥GÚ¢¥ ÜUè ¥¢²¼ (Ý}Ï¢Ú 227) ¼ãGÚèÚ ‰¢è :
(¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ¥Ï¢ Á¢¢Ý¢ Ó¢¢ã¼ï ãñ´ Á¢G¢çH}¢

çÜU çÜUS¢ ÜUÚ±Å ÐÚ ÐHÅ¢ ¶¢»æx¢ï J)
¼é } ¢ Ýï ©Á¢¢ÇG ¢ ãG Á ¢G Ú ¼ï Á¢G ã Ú¢ ÜU¢ Ï¢¢ï S ¼¢æ
¼é}¢ wG¢éÎ ©Á¢ÇG x¢» ¼é}ãï´ ²ïã Ï¢Î Îé¥G¢ ç}¢Hè
LS±¢» ¶G Ë ÜG U ã¢ï x¢» Ï¢ÚÏ¢¢Î ã¢ï x¢»
}¢ÚÎêÎ¢ï ! ¼é}¢ ÜU¢ï çÁ¢GËH¼ï ãÚ Î¢ï S¢Ú¢ ç}¢Hè
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ²ïã ÜGéUÎÚ¼ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï

»ÜU ÎS¢ïü §GÏ¢í¼ ‰¢¢ çÜU Ï¢Î Ï¢wG¼¢ï ! ¼é}¢ Ýï §S¢ ÈGU¢Ýè Îé‹²¢ ÜUè
¶G¢ç¼GÚ ÎèÝ S¢ï }¢éæã }¢¢ïÇG¢ ¥¢ñÚ ¥¢Hï ÚS¢êH
ÐÚ Á¢GéË}¢¢ï çS¢¼}¢ ÜU¢ Ðã¢ÇG ¼¢ïÇG¢ J ²¢Î Ú¶¢ï ! ÎèÝ S¢ï ¼é}¢ Ýï
S¢wG¼ H¢ ÐÚ±¢ãè Ï¢Ú¼è ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ ÈGU¢Ýè ± Ï¢ï ±ÈGU¢ Îé‹²¢ ÜïU
ãGéS¢êH ÜïU çH²ï »ïS¢¢ çÜU²¢ ±¢ïã |¢è ¼é}ã¢Úï ã¢‰¢ Ýãè´ ¥¢»x¢è ¥¢ñÚ
¼é}¢ (²¢’Ýè Îé‹²¢ }¢ï´ |¢è ÝévGS¢¢Ý ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼
}¢ï´ |¢è ÝévGS¢¢Ý) ÜU¢ ç}¢SÎ¢ÜGU ã¢ï x¢»
Îé‹²¢ ÐÚS¼¢ï ÎèÝ S¢ï }¢éæã }¢¢ïÇG ÜUÚ ¼é}ãï´ Îé‹²¢ ç}¢Hè Ý »ïGà¢¢ï ¼GÚÏ¢ ÜUè ã±¢ ç}¢Hè
¼¢Úè¶G à¢¢çãÎ ãñ çÜU }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ Ýï Á¢Ï¢ ÜU|¢è ¥G-}¢HÝ
ÎèÝ ÜïU }¢éÜGU¢Ï¢Hï }¢ï´ §S¢ ÈGU¢Ýè Îé‹²¢ ÜU¢ï ¼ÚÁ¢èãG Îè ¼¢ï §S¢ Ï¢ï ±ÈGU¢
Îé‹²¢ S¢ï |¢è ã¢‰¢ {¢ï Ï¢ñÆï ¥¢ñÚ çÁ¢‹ã¢ï´ Ýï §S¢ ÈGU¢Ýè Îé‹²¢ ÜU¢ï H¢¼
}¢¢Ú Îè ¥¢ñÚ ÜGéUÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜïU ¥ãGÜU¢}¢¢¼ ÐÚ }¢ÁGÏ¢ê¼Gè S¢ï ÜGU¢§}¢
Úãï ¥¢ñÚ ÎèÝ¢ï §ü}¢¢Ý S¢ï }¢éæã Ýãè´ }¢¢ïÇG¢ Ï¢çËÜU ¥ÐÝï çÜUÚÎ¢Ú ±
¥G}¢H S¢ï ²ïã S¢¢çÏ¢¼ çÜU²¢
S¢Ú ÜUÅï ÜéU}Ï¢¢ }¢Úï S¢Ï¢ ÜéUÀ HéÅï Î¢}¢Ýï ¥ãG}¢Î Ý ã¢‰¢¢ï´ S¢ï ÀéÅï
¼¢ï Îé‹²¢ ã¢‰¢ Ï¢¢æ{ ÜUÚ ©Ý ÜïU ÐèÀï ÐèÀï ã¢ï x¢§ü ¥¢ñÚ ±¢ïã
Î¢ÚñÝ }¢ï´ S¢é¶Gü-M ãé» J }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´
±¢ïã çÜU §S¢ ÎÚ ÜU¢ ãé±¢ ¶GËÜGïU wG¢éÎ¢ ©S¢ ÜUè ãé§ü
±¢ïã çÜU §S¢ ÎÚ S¢ï çÈUÚ¢ ¥ËH¢ã ©S¢ S¢ï çÈUÚ x¢²¢
S¢Úï ¥‹±Ú ÜUã¢æ }¢ÎÈGêUÝ ãé±¢ ?

§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ
ÜïU S¢Úï ¥‹±Ú ÜïU }¢ÎÈGUÝ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ §çwG¼H¢ÈGU
ãñ J ¥GËH¢}¢¢ ÜéUÚG¼GéÏ¢è ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢¢ã ¥GÏÎéH
¥GÁ¢GèÁ¢G }¢éãGçgS¢ ÎïãH±è ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU ²Á¢GèÎ
Ýï ¥S¢èÚ¢Ýï ÜUÚÏ¢H¢ ¥¢ñÚ S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï }¢ÎèÝ» }¢éÝÃ±Úã
Ú±¢Ý¢ ÜUÚ çÎ²¢ ¥¢ñÚ }¢ÎèÝ» }¢éÝÃ±Úã
}¢ï´ S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï ¼ÁãèÁ¢G¢ï ¼vÈGUèÝ ÜïU
Ï¢¢’Î Á¢‹Ý¼éH Ï¢ÜGUè¥G à¢ÚèÈGU }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²-Î¼éÝ¢ ÈGU¢ç¼G}¢¢
Á¢GãÚ¢, ²¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGS¢Ý }¢éÁ¼Ï¢¢
ÜïU ÐãHê }¢ï´ ÎzGÝ ÜUÚ çÎ²¢ x¢²¢ J Ï¢¢’Á¢G ÜUã¼ï ãñ´ çÜU ¥S¢èÚ¢Ýï
ÜUÚÏ¢H¢ Ýï Ó¢¢HèS¢40 Ú¢ïÁ¢G ÜïU Ï¢¢’Î ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ ¥¢ ÜUÚ S¢Úï
¥‹±Ú ÜU¢ï Á¢-S¢Îï }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢ï ç}¢H¢ ÜUÚ ÎzGÝ çÜU²¢ J Ï¢¢’Á¢G
ÜU¢ ÜUãÝ¢ ãñ, ²Á¢GèÎ Ýï ãGév}¢ çÎ²¢ ‰¢¢ çÜU “§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ
ÜïU S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï à¢ãÚ¢ï´ }¢ï´ çÈUÚ¢¥¢ï J” çÈUÚ¢Ýï
±¢Hï Á¢Ï¢ ¥GSÜGUH¢Ý ÐãéæÓ¢ï ¼¢ï ±ã¢æ ÜïU ¥}¢èÚ Ýï ©Ý S¢ï Hï ÜUÚ
ÎzGÝ ÜUÚ çÎ²¢ J Á¢Ï¢ ¥GSÜGUH¢Ý ÐÚ çÈGUÚæçx¢²¢ï´ ÜU¢ x¢G-HÏ¢¢ ãé±¢
¼¢ï ¼GH¢»¥G çÏ¢Ý ÚÁGÁ¢GèÜU çÁ¢S¢ ÜU¢ï S¢¢HïãG ÜUã¼ï ãñ´ Ýï ¼èS¢
ãÁ¢G¢Ú30000 ÎèÝ¢Ú Îï ÜUÚ çÈGUÚæçx¢²¢ï´ S¢ï S¢Úï ¥‹±Ú HïÝï ÜUè
§Á¢¢Á¢G¼ ãG¢çS¢H ÜUè ¥¢ñÚ Ï¢}¢¥G ÈGU¢ñÁ¢ ± ¶Gég¢}¢ Ýæx¢ï Ð¢©æ ±ã¢æ
S¢ï 8 Á¢é}¢¢çÎH ¥¢ç¶GÚ 548 çS¢.çã. Ï¢Ú¢ïÁ¢G §¼±¢Ú ç}¢SÚ }¢ï´
H¢²¢ J ©S¢ ±vG¼ |¢è S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ wG¢êÝ ¼¢Á¢G¢ ‰¢¢ ¥¢ñÚ
©S¢ S¢ï }¢éàÜU ÜUè S¢è wG¢éàÏ¢ê ¥¢¼è ‰¢è J çÈUÚ ©S¢ Ýï S¢ÏÁ¢G
ãGÚèÚ (Úïà¢}¢) ÜUè ‰¢ïHè }¢ï´ ¥¢Ï¢ÝêS¢è ÜéUÚS¢è ÐÚ Ú¶ ÜUÚ §S¢
ÜïU ã}¢ ±ÁGÝ }¢éàÜU ± ¥G}Ï¢Ú ¥¢ñÚ ¶GéàÏ¢ê ©S¢ ÜïU ÝèÓ¢ï ¥¢ñÚ
§Îü çx¢Îü Ú¶±¢ ÜUÚ ©S¢ ÐÚ }¢àãÎï ãGéS¢ñÝè Ï¢Ý±¢²¢ Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï
ÜGUÚèÏ¢ï ¶G¢Ý ¶GHèHè ÜïU }¢àãÎï ãGéS¢ñÝè }¢àãêÚ ãñ J

(à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 246)
çÜUS¢ à¢ÜGUè ÜUè ãñ ãGéÜêU}¢¼ ã¢» v²¢ ¥‹{ïÚ ãñ
çÎÝ çÎã¢ÇGï HéÅ Úã¢ ãñ ÜU¢Ú±¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
¼éÚÏ¢¼ï S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ñ¶G ¥GÏÎéH ÈGUœ¢¢ãG çÏ¢Ý ¥Ï¢è
Ï¢RU çÏ¢Ý ¥ãG}¢Î à¢¢ÈGïU§üG ¶GË±¼è ¥ÐÝï çÚS¢¢Hï
“ÝêLH »ïGÝ” }¢ï´ ÝvGH ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : à¢ñ¶GéH §SH¢}¢ à¢}S¢égèÝ
HÜGU¢Ýè Á¢¢ï çÜU ¥ÐÝï ±vG¼ ÜïU à¢ñ¶Géàà¢é²ê¶Gï
}¢¢çHçÜUÄ²¢ ‰¢ï ã}¢ïà¢¢ }¢àãÎï }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ï´ S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè
çÁ¢G²¢Ú¼ ÜU¢ï ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï¼ï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï
¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ S¢Úï ¥‹±Ú §S¢è }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ
ãñ J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ñ¶G à¢ã¢Ï¢égèÝ ãG-ÝÈGUè
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢ñ´ Ýï }¢àãÎï ãGéS¢ñÝè ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUè }¢x¢Ú
}¢éÛ¢ï à¢éÏ¢¢ ã¢ï Úã¢ ‰¢¢ çÜU S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU §S¢ }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ãñ
²¢ Ýãè´ ? ¥Ó¢¢ÝÜU }¢éÛ¢ ÜU¢ï Ýè´Î ¥¢ x¢§ü, }¢ñ´ Ýï wG±¢Ï¢ }¢ï´ Îï¶¢
çÜU »ÜU à¢wGS¢ Ï¢ S¢êÚ¼ï ÝÜGUèÏ¢ S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU Ð¢S¢ S¢ï
çÝÜUH¢ ¥¢ñÚ ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ, à¢¢ÈGïU»G ²¢ñ}¢é‹Ýéà¢êÚ
ÜïU ãGéÁÚ» }¢éÏ¢¢-ÚÜU¢ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ãé±¢
¥¢ñ Ú ¥G Á ¢G ü ÜUè, “²¢ ÚS¢ê H ËH¢ã !
¥ãG}¢Î çÏ¢Ý ãGHÏ¢è ¥¢ñÚ ¥GÏÎéH ±¤ã¢Ï¢ Ýï ¥¢Ð ÜïU à¢ãÁ¢G¢Îï
§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜïU S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU }¢ÎÈGUÝ ÜUè
çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUè ãñ J” ¥¢Ð Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
»ï ¥ËH¢ã §Ý Î¢ïÝ¢ï´ 2 ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜU¢ï
ÜGUÏ¢êH ÈGUÚ}¢¢ ¥¢ñÚ Î¢ïÝ¢ï´2 ÜU¢ï Ï¢wGà¢ Îï J ãG Á ¢G Ú ¼ï S¢çÄ²Îé Ý ¢
à¢ñ¶G à¢ã¢Ï¢égèÝ ãG-ÝÈGUè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU ©S¢
çÎÝ S¢ï }¢éÛ¢ï ²ÜGUèÝ ã¢ï x¢²¢ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢
ÜU¢ S¢Úï ¥‹±Ú ²ãè´ ¼à¢ÚèÈGU ÈGUÚ}¢¢ ãñ çÈUÚ }¢ñ´
Ýï }¢ÚÝï ¼ÜU S¢Úï }¢éÜUÚü}¢ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ Ýãè´ À¢ïÇGè J
(à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 247)
©Ý ÜUè Ð¢ÜUè ÜU¢ wG¢éÎ¢» Ð¢ÜU ÜUÚ¼¢ ãñ Ï¢²¢æ

¥¢²» ¼yGãèÚ S¢ï Á¢G¢çãÚ ãñ à¢¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
S¢Úï ¥‹±Ú S¢ï S¢H¢}¢ ÜU¢ Á¢±¢Ï¢
ãG Á ¢G Ú ¼ï S¢çÄ²Îé Ý ¢ à¢ñ ¶ G ¶G H èH ¥çÏ¢H ãG S ¢Ý
¼}¢¢ÚS¢è S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜïU çH²ï
Á¢Ï¢ }¢àãÎï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU Ð¢S¢ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï¼ï ¼¢ï ¥GÁ¢Gü ÜUÚ¼ï
¥¢ñÚ ÈGU¢ñÚÝ Á¢±¢Ï¢ S¢éÝ¼ï :
»ÜU çÎÝ S¢H¢}¢ ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ Ý Ð¢²¢,
ãGñÚ¢Ý ãé» ¥¢ñÚ çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUÚ ÜïU ±¢ÐS¢ ¥¢ x¢» ÎêS¢Úï Ú¢ïÁ¢G çÈUÚ
ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ S¢H¢}¢ çÜU²¢ ¼¢ï Á¢±¢Ï¢ Ð¢²¢ J ¥GÁ¢Gü ÜUè, ²¢
S¢çÄ²Îè ! ÜUH Á¢±¢Ï¢ S¢ï }¢éà¢ÚüÈGU Ý ãé±¢ v²¢ ±Á¢ã ‰¢è ?
ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï ¥Ï¢éH ãGS¢Ý ! ÜUH ©S¢ ±vG¼ }¢ñ´ ¥ÐÝï Ý¢Ý¢Á¢¢Ý,
ÚãG}¢¼ï ¥G¢-Hç}¢Ä²¢Ý ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï ¥vGÎS¢
}¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ‰¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢¢¼¢ï´ }¢ï´ }¢àxG¢êH ‰¢¢ J
(à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 247)
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜUS¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢
ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU çH²ï }¢çxGÈGUÚ¼ ãñ J
Á¢éÎ¢ ã¢ï¼è ãñ´ Á¢¢Ýï´ çÁ¢S}¢ S¢ï Á¢¢Ý¢æ S¢ï ç}¢H¼ï ãñ´
ãé§ü ãñ ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ x¢}¢ü }¢Á¢çHS¢ ±SH¢ï ÈGéUÚÜGU¼ ÜUè
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥GÏÎéH ±¤ã¢Ï¢ à¢¢’Ú¢Ýè

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ¥ãHï ÜUàÈGU S¢êçÈGU²¢ §S¢è ÜïU ÜGU¢§H
ãñ´ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜU¢ S¢Úï
¥‹±Ú §S¢è }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ãñ J à¢ñ¶G ÜUÚè}¢égèÝ ¶GË±¼è
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU }¢ñ´ Ýï ÚS¢êHéËH¢ã ÜUè
§Á¢¢Á¢G¼ S¢ï §S¢ }¢ÜGU¢}¢ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUè ãñ J
(»ïÁ¢GÝ, S¢. 248)
§S¢è }¢‹Á¢GÚ Ðï ãÚ Á¢¢çÝÏ¢ S¢ï H¢¶¢ï´ ÜUè çÝx¢¢ãï´ ãñ´
§S¢è ¥G¢H}¢ ÜU¢ï ¥¢æ¶ï´ ¼ÜU Úãè ãñ´ S¢¢Úè ¶GËÜGU¼ ÜUè
S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè ¥GÁ¢èÏ¢ Ï¢-Ú-ÜU¼

}¢‹ÜGêUH ãñ, ç}¢SÚ ÜïU S¢éË¼G¢Ý “}¢çHÜU Ý¢çS¢Ú” ÜU¢ï
»ÜU à¢wGS¢ ÜïU }¢é-¼¥GçËHÜGU §çœ¢GH¢¥G Îè x¢§ü çÜU ²ïã à¢wGS¢
Á¢¢Ý¼¢ ãñ çÜU §S¢ }¢ãGH }¢ï´ ¶GÁ¢G¢Ý¢ ÜUã¢æ ÎzGÝ ãñ }¢x¢Ú Ï¢¼¢¼¢
Ýãè´ J S¢éË¼G¢Ý Ýï ©x¢H±¢Ýï ÜïU çH²ï ©S¢ ÜUè ¼¢’Á¢GèÏ¢ ²¢’Ýè
¥çÁ¢GÄ²¼ ÎïÝï ÜU¢ ãGév}¢ çÎ²¢ J }¢é-¼±çËH²ï ¼¢’Á¢GèÏ¢ (²¢’Ýè
¥çÁ¢GÄ²¼ ÎïÝï ÐÚ }¢¢}¢êÚ à¢wGS¢) Ýï ©S¢ ÜU¢ï ÐÜUÇG¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU
S¢Ú ÐÚ ¶GÝ¢çÈGUS¢ (x¢éÏ¢ÚèHï) Hx¢¢» ¥¢ñÚ ©S¢ ÐÚ çÜGUÚç}¢Á¢G
(²¢’Ýè »ÜU ¼GÚãG ÜïU Úïà¢}¢ ÜïU ÜUèÇGï) Ç¢H ÜUÚ ÜUÐÇG¢ Ï¢¢æ{
çÎ²¢ J ²ïã ±¢ïã ¶G¢ñÈGUÝ¢ÜU ¥çÁ¢GÄ²¼ ± ©GÜGêUÏ¢¼ ãñ çÜU §S¢
ÜU¢ï »ÜU ç}¢ÝÅ |¢è §‹S¢¢Ý Ï¢ÚÎ¢à¼ Ýãè´ ÜUÚ S¢ÜU¼¢ J ©S¢ ÜU¢
çÎ}¢¢x¢G ÈUÅÝï Hx¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã ÈGU¢ñÚÝ Ú¢Á¢G ©x¢H Îï¼¢ ãñ J
¥x¢Ú Ý Ï¢¼¢» ¼¢ï ÜéUÀ ãè ÎïÚ ÜïU Ï¢¢’Î ¼ÇGÐ ¼ÇGÐ ÜUÚ }¢Ú
Á¢¢¼¢ ãñ J ²ïã S¢Á¢G¢ ©S¢ à¢wGS¢ ÜU¢ï ÜU§ü }¢¼üÏ¢¢ Îè x¢§ü }¢x¢Ú ©S¢
ÜU¢ï ÜéUÀ |¢è ¥S¢Ú Ý ãé±¢ Ï¢çËÜU ãÚ }¢¼üÏ¢¢ ¶GÝ¢çÈGUS¢ }¢Ú
Á¢¢¼ï ‰¢ï J H¢ïx¢¢ï´ Ýï §S¢ ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢ ÐêÀ¢ ¼¢ï ©S¢ à¢wGS¢ Ýï Ï¢¼¢²¢
çÜU Á¢Ï¢ ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï
ãGéS¢ñÝ ÜU¢ S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ²ã¢æ ç}¢SÚ }¢ï´ ¼à¢ÚèÈGU
H¢²¢ ‰¢¢ J }¢ñ´ Ýï ©S¢ ÜU¢ï ¥GÜGUèÎ¼ S¢ï ¥ÐÝï
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï çÜU¼¢Ï¢ }¢ï´ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU çH¶¢ ¼¢ï Á¢Ï¢ ¼ÜU
S¢Ú ÐÚ ©Æ¢²¢ ‰¢¢ ²ïã ©S¢è ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ ¥¢ñÚ ÜUÚ¢}¢¼ ãñ J

(à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 248)
ÈêUH Á¢GwG}¢¢ï´ ÜïU ç¶H¢» ãñ´ ã±¢» Î¢ïS¼ Ýï

wG¢êÝ S¢ï S¢è´Ó¢¢ x¢²¢ ãñ x¢éH çS¢¼¢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
¥çÁ¢GÄ²¼ Ý¢ÜU ÜUèÇG¢ï´ ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU

}¢¢’Hê}¢ ãé±¢ }¢é-¼Ï¢<ÚÜU Ó¢èÁ¢G ÜU¢ï ¥GÜGUèÎ¼ S¢ï S¢Ú
ÐÚ Ú¶Ý¢ Î¢ïÝ¢ï´2 Á¢ã¢Ý¢ï´ }¢ï´ Ï¢¢§GS¢ï S¢¥G¢Î¼ ãñ J §S¢ çãGÜU¢²¼
}¢ï´ Ú¢Á¢G ©x¢H±¢Ýï ÜïU çH²ï §çS¼’}¢¢H çÜU²ï Á¢¢Ýï ±¢Hï çÁ¢Ý
ÜUèÇG¢ï´ ÜU¢ ¼çÁGÜUÚ¢ ãñ ©Ý ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï´ ¥GÁ¢Gü ãñ : ¶GÝ¢çÈGUS¢
wG¢é‹ÈGUS¢¢ ÜUè Á¢}¥G ãñ Á¢¢ï çÜU ÝÁ¢¢S¢¼ ¥¢ñÚ x¢¢ïÏ¢Ú }¢ï´ ÐñÎ¢ ã¢ïÝï
±¢H¢ çS¢²¢ã Úæx¢ ÜU¢ Î¢ï2 S¢è´x¢ ±¢H¢ »ÜU ÜUèÇG¢ ãñ J ©Îêü }¢ï´
§S¢ ÜU¢ï x¢éÏ¢ÚèH¢ ÜUã¼ï ãñ´ J çÜGUÚç}¢Á¢G À¢ïÅï Ó¢Ýï ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú S¢é¶Gü
Úæx¢ ÜïU Úïà¢}¢ Á¢ñS¢ï ÜUèÇGï ÜU¢ï ÜUã¼ï ãñ´ Á¢¢ï çÜU ©G}¢ê}¢Ý Ï¢ÚS¢¢¼ ÜïU çÎÝ¢ï´
}¢ï´ Ï¢¢’Á¢G Á¢æx¢H¢ï´ }¢ï´ ÐñÎ¢ ã¢ï¼¢ ãñ J §S¢ ÜU¢ï S¢é¶¢ ÜUÚ §S¢ S¢ï Úïà¢}¢
Úæx¢Ýï ÜU¢ S¢é¶Gü Úæx¢ Ï¢Ý¢²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J §S¢ ÜUè Î±¢ |¢è Ï¢Ý¼è ãñ ¥¢ñÚ
§S¢ S¢ï ¼ïH |¢è çÝÜU¢H¼ï ãñ´ J ©Îêü }¢ï´ §S¢ ÜU¢ï Ï¢èÚ Ï¢ãêÅè ÜUã¼ï
ãñ´ J ©S¢ Á¢G}¢¢Ýï }¢ï´ }¢éËÁ¢G}¢¢ï´ S¢ï »’ç¼Ú¢ÈGïU Á¢é}¢ü ÜUÚ±¢Ýï ÜïU çH²ï §S¢
¼GÚèÜGïU ÐÚ §üÁ¢G¢ Îï¼ï ‰¢ï, S¢Ú ÐÚ ÝèÓ¢ï ±¢ïã ¶GÝ¢çÈGUS¢ (x¢éÏ¢ÚèHï)
¥¢ñÚ ªÐÚ çÜGUÚç}¢Á¢G Ç¢H ÜUÚ Ï¢¢æ{ Îï¼ï ‰¢ï, ÜUèÇGï ÜU¢Å ÜU¢Å ÜUÚ
S¢Ú ÜUè ¶¢H }¢ï´ S¢êÚ¢¶G ÜUÚ Îï¼ï ‰¢ï, ©Ý S¢êÚ¢¶G¢ï´ }¢ï´ çÜGUÚç}¢Á¢G ÜïU
ÅéÜUÇGï ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè ÚyG¢êÏ¢¼ ±x¢GñÚ¢ Î¢ç¶GH ã¢ï Á¢¢¼è çÁ¢S¢ S¢ï
çÎ}¢¢x¢G ÜUè Úx¢ï´ ÈUÅ Á¢¢¼è ‰¢è´ J ²ïã »ïS¢è Ý¢ ÜGU¢çÏ¢Hï Ï¢ÚÎ¢à¼ S¢Á¢G¢
ã¢ï¼è çÜU }¢éËÁ¢G}¢ ÈGU¢ñÚÝ »’ç¼Ú¢ÈGïU Á¢é}¢ü ÜUÚ Hï¼¢ ‰¢¢ J §S¢ Mæx¢Åï
¶ÇGï ÜUÚ ÎïÝï ±¢Hè Îé‹²±è ¥çÁ¢GÄ²¼ ÜïU ¼çÁGÜUÚï }¢ï´ ¥GÁ¢G¢Ï¢ï
¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ²¢Î ãñ J ¥¢ã ! §Ý ÜUèÇG¢ï´ ÜUè ¼vHèÈGU Á¢Ï¢ çÜU ã}¢
}¢ï´ S¢ï »ÜU S¢ïÜU‹Ç ÜïU çH²ï ÜU¢ï§ü Ï¢ÚÎ¢à¼ Ýãè´ ÜUÚ S¢ÜU¼¢ ¼¢ï ÜGUÏ¢í
± Á¢ã‹Ý}¢ }¢ï´ S¢¢æÐ ÜU¢ ÇS¢Ý¢ ¥¢ñÚ çÏ¢ÓÀê¥¢ïæ ÜïU ÇæÜU |¢H¢ ÜU¢ñÝ
S¢ã S¢ÜU¼¢ ãñ ! ¶GéÎ¢ Ý wG±¢S¼¢ çÜUS¢è »ÜU À¢ïÅï S¢ï x¢éÝ¢ã ÐÚ ãè
¥x¢Ú ÐÜUÇG ã¢ï x¢§ü ¥¢ñÚ çÏ¢HÈGUÁ¢Gü ç„ÈGUü »ÜU ãè çÏ¢ÓÀê S¢Ú ÐÚ
çÏ¢Æ¢ çÎ²¢ x¢²¢ ¼¢ï ã}¢¢Ú¢ v²¢ Ï¢Ýïx¢¢ !
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã Á¢‹Ý¼
ÜU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J
ÇæÜU }¢ÓÀÚ ÜU¢ |¢è }¢éÛ¢ S¢ï ¼¢ï S¢ã¢ Á¢¢¼¢ Ýãè´
ÜGUÏ¢í }¢ï´ çÏ¢ÓÀê ÜïU ÇæÜU ÜñUS¢ï S¢ãêæx¢¢ ²¢ ÚÏ¢
¥GzG± ÜUÚ ¥¢ñÚ S¢Î¢ ÜïU çH²ï Ú¢Á¢Gè ã¢ï Á¢¢
²ïã ÜUÚ}¢ ã¢ïx¢¢ ¼¢ï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Úãêæx¢¢ ²¢ ÚÏ¢
S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜUè Ó¢}¢ÜU Î}¢ÜU
»ÜU çÚ±¢²¼ ²ïã |¢è ãñ çÜU S¢Úï ¥‹±Ú ²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜïU
¶GÁ¢G¢Ýï ãè }¢ï´ Úã¢ J Á¢Ï¢ Ï¢Ýê ©}¢Ä²¢ ÜïU Ï¢¢Îà¢¢ã S¢éHñ}¢¢Ý çÏ¢Ý
¥GÏÎéH }¢çHÜU ÜU¢ Î¢ñÚï ãGéÜêU}¢¼ (96 çã. ¼¢ 99 çã.) ¥¢²¢ ¥¢ñÚ
©Ý ÜU¢ï }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ ÜUè
S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUè, ©S¢ ±vG¼ S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè }¢éÏ¢¢ÚÜU ãça²¢æ
S¢ÈGïUÎ Ó¢¢æÎè ÜUè ¼GÚãG Ó¢}¢ÜU Úãè ‰¢è´, ©‹ã¢ï´ Ýï ¶GéàÏ¢ê Hx¢¢§ü ¥¢ñÚ
ÜUÈGUÝ Îï ÜUÚ }¢éS¢Ë}¢¢Ý¢ï´ ÜïU ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ï´ ÎzGÝ ÜUÚ±¢ çÎ²¢ J
Ó¢ïãÚï }¢ï´ ¥¢zG¼¢Ï¢ï ÝéÏ¢éÃ±¼ ÜU¢ ÝêÚ ‰¢¢

¥¢æ¶¢ï´ }¢ï´ à¢¢Ýï S¢¢ñH¼ï1 S¢ÚÜU¢Úï Ï¢ê ¼éÚ¢Ï¢
1 : ÎÏ¢-ÎÏ¢¢
çÚÁ¢G¢» }¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ Ú¢Á¢G

ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ §ÏÝï ãGÁ¢Ú ãñ¼}¢è }¢vÜUè
çÚ±¢²¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU S¢éHñ}¢¢Ý çÏ¢Ý ¥GÏÎéH
}¢çHÜU Á¢Ý¢Ï¢ï çÚS¢¢H¼ }¢¥¢Ï¢ ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼
S¢ï wG ± ¢Ï¢ }¢ï ´ }¢é à ¢Úü È G U ãé » Îï ¶ ¢ çÜU à¢ã‹à¢¢ãï çÚS¢¢H¼
©Ý ÜïU S¢¢‰¢ }¢éH¢-¼GÈGU¼ (²¢’Ýè HéyGÈGU¢ï ÜUÚ}¢)
ÈGUÚ}¢¢ Úãï ãñ´ J S¢éÏãG ©‹ã¢ï´ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè
S¢ï §S¢ wG±¢Ï¢ ÜUè ¼¢’Ï¢èÚ ÐêÀè, ©‹ã¢ï´ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
à¢¢²Î ¼ê Ýï ¥¢Hï ÚS¢êH ÜïU S¢¢‰¢ ÜU¢ï§ü |¢H¢§ü ÜUè ãñ J ¥GÁ¢Gü ÜUè, Á¢è
ã¢æ ! }¢ñ´ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ
ÜïU }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢Ú ÜU¢ï ¶GÁ¢G¢Ý» ²Á¢GèÎ }¢ï´ Ð¢²¢ ¼¢ï ©S¢
ÜU¢ï Ð¢æÓ¢ ÜUÐÇG¢ï´ ÜU¢ ÜUÈGUÝ Îï ÜUÚ ¥ÐÝï L-ÈGUÜGU¢ ÜïU S¢¢‰¢ ©S¢ ÐÚ
Ý}¢¢Á¢G ÐÉG ÜUÚ ©S¢ ÜU¢ï ÎzGÝ çÜU²¢ ãñ J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý
Ï¢S¢Úè Ýï ÈG U Ú}¢¢²¢ : ¥¢Ð ÜU¢ ²ï ã è ¥G } ¢H
çÚÁ¢G¢» }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚÏÏ¢ï H}¢ ²Á¢GH ÜU¢
S¢Ï¢Ï¢ ãé±¢ ãñ J
}¢éS¼GÈGU¢ §GÁGÁ¢G¼ Ï¢ÉG¢Ýï ÜïU çH²ï ¼¢’Á¢Gè}¢ Îï´
ãñ Ï¢éH‹Î §vGÏ¢¢H ¼ïÚ¢ ÎêÎ-}¢¢Ýï1 ¥ãHï Ï¢ñ¼
}¢éwG¼çHÈGU }¢à¢¢ãÎ ÜUè ±Á¢G¢ãG¼

¶G ¼ G è Ï¢ï Ð¢çÜUS¼¢Ý ±¢§G Á ¢G ï à¢èÚè´ Ï¢²¢Ý ãG Á ¢G Ú ¼ï
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥HãG¢Á¢ ¥H ãG¢çÈGUÁ¢G }¢éãG}}¢Î à¢ÈGUè¥G ¥¢ïÜU¢ÇG±è
¥ÐÝè ¼¢HèÈGU “à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢” }¢ï´ ¼ãGÚèÚ
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : S¢Úï ¥‹±Ú Üï U }¢é-¼¥GçËHÜGU }¢éwG¼çHÈGU
çÚ±¢²¢¼ ãñ´ ¥¢ñÚ }¢éwG¼çHÈGU }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ }¢à¢¢ãÎ2 Ï¢Ýï ãé»
ãñ´ ¼¢ï ²ïã |¢è ã¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ çÜU §Ý çÚ±¢²¢¼ ¥¢ñÚ }¢à¢¢ãÎ ÜU¢
¼¥GËHéÜGU Ó¢‹Î S¢Ú¢ï´ S¢ï ã¢ï v²êæ çÜU ²Á¢GèÎ ÜïU Ð¢S¢ ¼}¢¢}¢
à¢é-ãÎ¢» ¥ãHï Ï¢ñ¼ ÜïU S¢Ú |¢ïÁ¢ï x¢» ‰¢ï J ¼¢ï
ÜU¢ï§ü S¢Ú ÜUãè´ ¥¢ñÚ ÜU¢ï§ü ÜUãè´ ÎzGÝ ãé±¢ ã¢ï J ¥¢ñÚ çÝSÏ¢¼
ãGéSÝï ¥GÜGUèÎ¼ ÜUè çÏ¢Ý¢ ÐÚ ²¢ çÜUS¢è ¥¢ñÚ ±Á¢ã S¢ï çS¢ÈGUü
1 : ÎêÎ-}¢¢Ý ²¢’Ýè ¶G¢ÝÎ¢Ý, Ï¢ÇG¢ ÜGUÏ¢èH¢ J
2 : }¢àãÎ ÜUè Á¢}¥G }¢à¢¢ãÎ ãñ J }¢àãÎ ÜïU »ÜU }¢¢’Ý¢ ²ïã |¢è ãñ´ : ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ïÝï
ÜUè Á¢x¢ã J
ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ¼GÚÈGU ÜUÚ Îè x¢§ü ã¢ï J

(à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 249)
}¢çxGÈGUÚ¼ S¢ï }¢¢²êS¢è ÜUè HÚÁ¢G¢ ¶GñÁ¢G çãGÜU¢²¼

ãG Á ¢G Ú ¼ï S¢çÄ²Îé Ý ¢ ¥Ï¢ê }¢é ã G } }¢Î S¢é H ñ } ¢¢Ý ¥H
¥¢’}¢à¢ ÜêUÈGUè ¼¢Ï¢ï§üG ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : }¢ñ´ ãGÁÁ¢ï
Ï¢ñ¼éËH¢ã ÜïU çH²ï ãG¢çÁ¢GÚ ãé±¢, Î¢ñÚ¢Ýï ¼G±¢ÈGU »ÜU à¢wGS¢
ÜU¢ï Îï¶¢ çÜU çx¢GH¢ÈGïU ÜU¢’Ï¢¢ ÜïU S¢¢‰¢ çÓ¢}¢Å¢ ãé±¢ ÜUã Úã¢
‰¢¢ : “²¢ ¥ËH¢ã ! }¢éÛ¢ï Ï¢wGà¢ Îï ¥¢ñÚ }¢ñ´ x¢é}¢¢Ý
ÜUÚ¼¢ ãêæ çÜU ¼ê }¢éÛ¢ï Ýãè´ Ï¢wGà¢ïx¢¢ J” }¢ñ´ ©S¢ ÜUè §S¢
¥G Á ¢èÏ¢ S¢è Îé ¥ G ¢ ÐÚ Ï¢ãé ¼ }¢é - ¼¥G ç ÁÁ¢Ï¢ ãé ± ¢ çÜU
¥¢ç¶GÚ §S¢ ÜU¢ »ïS¢¢ ÜU¢ñÝ S¢¢ x¢éÝ¢ã ãñ çÁ¢S¢
ÜUè Ï¢çwGà¢à¢ ÜUè §S¢ ÜU¢ï ©}}¢èÎ Ýãè´, }¢x¢Ú }¢ñ´ ¼G±¢ÈGU }¢ï´
}¢S¢MÈGU Úã¢ J ÎêS¢Úï ÈñUÚï }¢ï´ |¢è S¢éÝ¢ ¼¢ï ±¢ïã ²ïãè ÜUã Úã¢
‰¢¢, }¢ïÚè ãGñÚ¢Ýè }¢ï´ }¢Á¢GèÎ §Á¢G¢ÈGU¢ ãé±¢ J }¢ñ´ Ýï ¼G±¢ÈGU S¢ï
ÈGU¢çÚx¢G ã¢ï ÜUÚ ©S¢ S¢ï ÜUã¢, ¼ê »ïS¢ï ¥GÁ¢Gè}¢ }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ãñ
Á¢ã¢æ Ï¢ÇGï S¢ï Ï¢ÇG¢ x¢éÝ¢ã |¢è Ï¢wGà¢¢ Á¢¢¼¢ ãñ ¼¢ï ¥x¢Ú ¼ê
¥ËH¢ã S¢ï }¢çxGÈGUÚ¼ ¥¢ñÚ ÚãG}¢¼ ¼GHÏ¢ ÜUÚ¼¢ ãñ ¼¢ï

©S¢ S¢ï ©}}¢èÎ |¢è Ú¶ v²êæ çÜU ±¢ïã Ï¢ÇG¢ ÚãGè}¢¢ï ÜUÚè}¢
ãñ J ©S¢ à¢wGS¢ Ýï ÜUã¢ : »ï ¥ËH¢ã ÜïU Ï¢‹Îï ¼ê ÜU¢ñÝ
ãñ ? }¢ñ´ Ýï ÜUã¢, }¢ñ´ S¢éHñ}¢¢Ý ¥H ¥¢’}¢à¢ ( )
ãêæ ! ©S¢ Ýï }¢ïÚ¢ ã¢‰¢ ÐÜUÇG¢ ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï »ÜU ¼GÚÈGU Hï x¢²¢
¥¢ñÚ ÜUãÝï Hx¢¢, }¢ïÚ¢ x¢éÝ¢ã Ï¢ãé¼ Ï¢ÇG¢ ãñ J }¢ñ´ Ýï ÜUã¢,
v²¢ ¼ïÚ¢ x¢éÝ¢ã Ðã¢ÇG¢ï´, ¥¢S}¢¢Ý¢ï´, Á¢G}¢èÝ¢ï´ ¥¢ñÚ ¥Gà¢ü S¢ï
|¢è Ï¢ÇG¢ ãñ ? ÜUãÝï Hx¢¢, ã¢æ }¢ïÚ¢ x¢éÝ¢ã Ï¢ãé¼ çÁ¢G²¢Î¢
Ï¢ÇG¢ ãñ ! ¥zGS¢¢ïS¢ ! »ï S¢éHñ}¢¢Ý ! }¢ñ´ ©Ý S¢œ¢Ú 70 Ï¢Î
ÝS¢èÏ¢ ¥¢Îç}¢Ä²¢ï´ }¢ï´ S¢ï ãêæ Á¢¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï
¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜïU S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï
²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜïU Ð¢S¢ H¢» ‰¢ï J ²Á¢GèÎï ÐHèÎ Ýï ©S¢
}¢éÏ¢¢ÚÜU S¢Ú ÜU¢ï à¢ãìÚ ÜïU Ï¢¢ãÚ HÅÜU¢Ýï ÜU¢ ãGév}¢ çÎ²¢ J çÈUÚ
©S¢ ÜïU ãGév}¢ S¢ï ©¼¢Ú¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ S¢¢ïÝï ÜïU ¼Gà¼ }¢ï´ Ú¶ ÜUÚ ©S¢
Üï S¢¢ïÝï ÜïU ÜU}¢Úï (BEDROOM) }¢ï´ Ú¶¢ x¢²¢ J ¥¢{è Ú¢¼ ÜïU
±vG¼ ²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜUè Á¢G¢ñÁ¢¢ ÜUè ¥¢æ¶ ¶éHè ¼¢ï ©S¢ Ýï Îï¶¢
çÜU §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜïU S¢Úï ¥‹±Ú S¢ï Hï

ÜUÚ ¥¢S}¢¢Ý ¼ÜU »ÜU ÝêÚ¢Ýè à¢é¥G¢¥G Á¢x¢-}¢x¢¢ Úãè ãñ !
²ïã Îï¶ ÜUÚ ±¢ïã S¢wG¼ ¶G¢ñÈGUÁ¢GÎ¢ ãé§ü ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï ²Á¢GèÎï
ÐHèÎ ÜU¢ï Á¢x¢¢²¢ ¥¢ñÚ ÜUã¢, ©Æ ÜUÚ Îï¶¢ï, }¢ñ´ »ÜU ¥GÁ¢èÏ¢¢ï
x¢GÚèÏ¢ }¢‹Á¢GÚ Îï¶ Úãè ãêæ, ²Á¢GèÎ Ýï |¢è ©S¢ Ú¢ïà¢Ýè ÜU¢ï Îï¶¢
¥¢ñÚ ¶G¢}¢¢ïà¢ ÚãÝï ÜïU çH²ï ÜUã¢ J Á¢Ï¢ S¢éÏãG ãé§ü ¼¢ï ©S¢ Ýï S¢Úï
}¢éÏ¢¢ÚÜU çÝÜUH±¢ ÜUÚ ÎèÏ¢¢» S¢ÏÁ¢G (»ÜU ©G}Î¢ çÜGUS}¢ ÜïU S¢ÏÁ¢G
ÜUÐÇGï) ÜïU ¶Gñ}¢ï }¢ï´ Ú¶±¢ çÎ²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜUè çÝx¢Ú¢Ýè ÜïU çH²ï
S¢œ¢Ú70 ¥¢Î}¢è }¢éÜGUÚüÚ ÜUÚ çÎ²ï, }¢ñ´ |¢è ©Ý }¢ï´ à¢¢ç}¢H ‰¢¢ J
çÈUÚ ã}¢ï´ ãGév}¢ ãé±¢ Á¢¢¥¢ï ¶¢Ý¢ ¶¢ ¥¢¥¢ï J Á¢Ï¢ S¢êÚÁ¢ x¢GéMÏ¢
ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ ÜU¢ÈGUè Ú¢¼ x¢éÁ¢GÚ x¢§ü ¼¢ï ã}¢ S¢¢ï x¢» J ²ÜU¢²ÜU }¢ïÚè
¥¢æ¶ ¶éH x¢§ü, v²¢ Îï¶¼¢ ãêæ çÜU ¥¢S}¢¢Ý ÐÚ »ÜU Ï¢ÇG¢ Ï¢¢ÎH
À¢²¢ ãé±¢ ãñ ¥¢ñÚ ©S¢ }¢ḯ „ï x¢ÇG-x¢ÇG¢ãÅ ¥¢ñÚ ÐÚ¢ḯ ÜUè ÈUÇG-ÈUÇG¢ãÅ
ÜUè S¢è ¥¢±¢Á¢G ¥¢ Úãè ãñ çÈUÚ ±¢ïã Ï¢¢ÎH ÜGUÚèÏ¢ ã¢ï¼¢ x¢²¢ ²ã¢æ
¼ÜU çÜU Á¢G}¢èÝ S¢ï ç}¢H x¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ }¢ï´ S¢ï »ÜU }¢Îü Ýé}¢êÎ¢Ú ãé±¢
çÁ¢S¢ ÐÚ Á¢‹Ý¼ ÜïU Î¢ï2 ãGéËHï ‰¢ï ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ã¢‰¢ }¢ï´ »ÜU ÈGUà¢ü
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : ¼é}¢ Á¢ã¢æ |¢è ã¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG¢ï çÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎ
}¢éÛ¢ ¼ÜU ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ J
¥¢ñÚ ÜéUÚçS¢²¢æ ‰¢è´, ©S¢ Ýï ±¢ïã ÈGUà¢ü çÏ¢À¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÐÚ ÜéUÚçS¢²¢æ
Ú¶ Îè´ ¥¢ñÚ ÐéÜU¢ÚÝï Hx¢¢ : »ï ¥Ï¢éH Ï¢à¢Ú ! »ï ¥¢Î}¢
! ¼à¢ÚèÈGU H¢§²ï J »ÜU çÝã¢²¼ ãGS¢èÝ¢ï
Á¢}¢èH Ï¢éÁ¢Géx¢ü ¼à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚ S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU Ð¢S¢ ¶ÇGï ã¢ï
ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “S¢H¢}¢ ã¢ï ¼éÛ¢ ÐÚ »ï ¥ËH¢ã ÜïU ±Hè ! S¢H¢}¢ ã¢ï
¼éÛ¢ ÐÚ »ï Ï¢çÜGUÄ²¼éSS¢¢çHãGèÝ ! çÁ¢G‹Î¢ Úãï ¼é}¢ S¢§üGÎ ã¢ï ÜUÚ, ÜGUyH
ãé» ¼é}¢ ¼GÚèÎ ²¢’Ýè ¶GHÈGU ã¢ï ÜUÚ, Œ²¢S¢ï Úãï ãGœ¢¢ çÜU ¥ËH¢ã
Ýï ¼é}ãï´ ã}¢ S¢ï ç}¢H¢ çÎ²¢ J ¥ËH¢ã ¼é}¢ ÐÚ ÚãGì}¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ
¼é}ã¢Úï ÜGU¢ç¼H ÜïU çH²ï Ï¢çwGà¢à¢ Ýãè´, ¼é}ã¢Úï ÜGU¢ç¼H ÜïU çH²ï ÜUH
çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ Î¢ïÁ¢G¶G ÜU¢ Ï¢ãé¼ Ï¢éÚ¢ çÆÜU¢Ý¢ ãñ J”
²ïã ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ±¢ïã ±ã¢æ S¢ï ãÅï ¥¢ñÚ ©Ý ÜéUÚçS¢²¢ï´
}¢ï´ S¢ï »ÜU ÜéUÚS¢è ÐÚ ¼à¢ÚèÈGU ÈGUÚ}¢¢ ã¢ï x¢» J çÈUÚ ‰¢¢ïÇGè
ÎïÚ ÜïU Ï¢¢’Î »ÜU ¥¢ñÚ Ï¢¢ÎH ¥¢²¢ ±¢ïã |¢è §S¢è ¼GÚãG
Á¢G}¢èÝ S¢ï ç}¢H x¢²¢ ¥¢ñÚ }¢ñ´ Ýï S¢éÝ¢ çÜU »ÜU }¢éÝ¢Îè Ýï çÝÎ¢
ÜUè : »ï ÝçÏ¢Ä²ËH¢ã ! »ï ÝêãG !
¼à¢ÚèÈGU H¢§²ï J Ý¢x¢¢ã »ÜU S¢¢çãGÏ¢ï ±Á¢¢ã¼ Á¢GÎèü }¢¢§H
Ó¢ïãÚï ±¢Hï Ï¢éÁ¢Géx¢ü Î¢ï2 Á¢‹Ý¼è ãGéËHï ÐãÝï ãé» ¼à¢ÚèÈGU H¢»
¥¢ñÚ ©‹ã¢ï´ Ýï |¢è ±¢ïãè ¥ËÈGU¢Á¢G §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ »ÜU
ÜéUÚS¢è ÐÚ Ï¢ñÆ x¢» J çÈUÚ »ÜU ¥¢ñÚ Ï¢ÇG¢ Ï¢¢ÎH ¥¢²¢ ¥¢ñÚ
©S¢ }¢ï ´ S¢ï ãG Á ¢G Ú ¼ï S¢çÄ²Îé Ý ¢ §Ï¢í ¢ ãè}¢ ¶G H èHé Ë H¢ã
Ýé}¢êÎ¢Ú ãé», ©‹ã¢ï´ Ýï |¢è ±¢ïãè ÜUçH}¢¢¼
ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ »ÜU ÜéUÚS¢è ÐÚ Ï¢ñÆ x¢» §S¢è ¼GÚãG ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢êS¢¢ ÜUHè}¢éËH¢ã ¥¢ñÚ
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §üGS¢¢ MãGéËH¢ã
¼à¢ÚèÈGU H¢» ¥¢ñÚ §S¢è ¼GÚãG ÜïU ÜUçH}¢¢¼ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ
ÜéUÚçS¢²¢ï´ ÐÚ Á¢Ë±¢ ¥zGÚ¢ïÁ¢G ã¢ï x¢» J çÈUÚ »ÜU Ï¢ãé¼ ãè Ï¢ÇG¢
Ï¢¢ÎH ¥¢²¢ ©S¢ }¢ï´ S¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ± }¢¢ñH¢Ý¢ }¢éãG}}¢Îï
}¢-ÎÝè ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²-Î¼éÝ¢ Ï¢èÏ¢è
ÈGU¢ç¼G}¢¢ ¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý }¢éÁ¼Ï¢¢
¥¢ñÚ }¢H¢»ÜU¢ Ýé}¢êÎ¢Ú ãé» J ÐãHï }¢ÎèÝï ÜïU S¢éË¼G¢Ý, ÚãG}¢¼ï
¥G¢-Hç}¢Ä²¢Ý, S¢Ú±Úï Á¢Gèà¢¢Ý S¢Úï ¥‹±Ú
ÜïU Ð¢S¢ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢» ¥¢ñÚ S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜU¢ï S¢èÝï S¢ï Hx¢¢²¢
¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ Ú¢ï» J çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²-Î¼éÝ¢ Ï¢èÏ¢è ÈGU¢ç¼G}¢¢

ÜU¢ï çÎ²¢, ©‹ã¢ï´ Ýï |¢è S¢èÝï S¢ï Hx¢¢²¢ ¥¢ñÚ
Ï¢ãé¼ Ú¢ï§æü J çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥¢Î}¢ S¢çÈGUÄ²éËH¢ã
Ýï ÝçÏ¢Ä²ï ÚãG } ¢¼, à¢ÈG U è»G ©}}¢¼,
à¢ã‹à¢¢ãï ÝéÏ¢éÃ±¼, ¼¢Á¢Î¢Úï çÚS¢¢H¼ ÜïU
Ð¢S¢ ¥¢ ÜUÚ ²êæ ¼¢’çÁ¢GÄ²¼ ÜUè :
S¢H¢}¢ ã¢ï Ð¢ÜUèÁ¢G¢ çÈGU¼GÚ¼ ± ¶GSH¼ ±¢Hï Ð¢ÜU ÈGUÚÁ¢G‹Î ÐÚ,

¥ËH¢ã ¥¢Ð ÜU¢ï Ï¢ãé¼ çÁ¢G²¢Î¢
S¢±¢Ï¢ ¥G ¼ G ¢ ÈG U Ú}¢¢» ¥¢ñ Ú ¥¢Ð Üï U
à¢ãÁ¢G¢Î» çx¢Ú¢}¢è ãGéS¢ñÝ (ÜïU §S¢ §ç}¼ãG¢Ý) }¢ï ´
¥ãGìS¢Ý ²¢’Ýè Ï¢ïã¼ÚèÝ S¢Ï¢í Îï J
§S¢è ¼G Ú ãG ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ÝêãG ÝçÁ¢Ä²éËH¢ã
, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §Ï¢í¢ãè}¢ ¶GHèHéËH¢ã
, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢êS¢¢ ÜUHè}¢éËH¢ã
, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §üGS¢¢ MãGéËH¢ã

, Ýï |¢è ¼¢’çÁ¢GÄ²¼ ÈGUÚ}¢¢§ü J çÈUÚ S¢ÚÜU¢Úï
±¢H¢ ¼Ï¢¢Ú, çÏ¢ §ÁGÝï ÐÚ±Îü x¢¢Ú Î¢ï2 Á¢ã¢æ ÜïU }¢¢çHÜU¢ï }¢éwG¼¢Ú,
à¢ã‹à¢¢ãï ¥Ï¢Ú¢Ú Ýï Ó¢‹Î ÜUçH}¢¢¼ §à¢¢üÎ
ÈGUÚ}¢¢» J çÈUÚ »ÜU çÈGUçÚà¼ï Ýï S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, S¢éË¼G¢Ýï Ï¢¢
ÜGUÚèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï S¢èÝ¢, ÈGñUÁ¢G x¢‹Á¢èÝ¢
ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ¥¢ ÜUÚ ¥GÁ¢Gü ÜUè, »ï ¥Ï¢éH ÜGU¢çS¢}¢
(§S¢ ±¢çÜGU¥G» ã¢§H¢ S¢ï) ã}¢¢Úï çÎH
Ð¢à¢ Ð¢à¢ ã¢ï x¢» ãñ´ J }¢ñ´ ¥¢S}¢¢Ýï Îé‹²¢ ÐÚ }¢é±vÜUH1 ãêæ J
¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï }¢éÛ¢ï ¥¢Ð ÜUè §¼G¢¥G¼
ÜU¢ ãGév}¢ çÎ²¢ ãñ ¥x¢Ú ¥¢Ð }¢éÛ¢ï ãGév}¢
ÈGUÚ}¢¢»æ ¼¢ï }¢ñ´ §Ý H¢ïx¢¢ï´ ÐÚ ¥¢S}¢¢Ý É¢ Îêæ ¥¢ñÚ §Ý ÜU¢ï
¼Ï¢¢ã¢ï Ï¢ÚÏ¢¢Î ÜUÚ Îêæ J çÈUÚ »ÜU ¥¢ñÚ çÈGUçÚà¼ï Ýï ¥¢ ÜUÚ
¥GÁ¢Gü ÜUè, »ï ¥Ï¢éH ÜGU¢çS¢}¢ ! }¢ñ́ ÎçÚ²¢¥¢ïæ
ÐÚ }¢é±vÜUH ãê,æ ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï }¢éÛ¢ï ¥¢Ð
ÜUè §¼G¢¥G¼ ÜU¢ ãGév}¢ çÎ²¢ ãñ ¥x¢Ú ¥¢Ð
1 : ±¢ïã çÈGUçÚà¼¢ Á¢¢ï çÜUS¢è ÜU¢}¢ ÐÚ }¢éÜUG ÚüÚ ã¢ï, Ú¶±¢H¢, çÁ¢G}}¢¢Î¢Ú, }¢éã¢G çÈGUÁ¢G J
ÈGUÚ}¢¢»æ ¼¢ï }¢ñ´ §Ý ÐÚ yG¢êÈGU¢Ý Ï¢ÚÐ¢ ÜUÚ ÜïU §Ý ÜU¢ï ¼çãS¢ ÝçãS¢
ÜUÚ Îêæ J S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï
çÈGUçÚà¼¢ï ! »ïS¢¢ ÜUÚÝï S¢ï Ï¢¢Á¢G Úã¢ï J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý
}¢éÁ¼Ï¢¢ Ýï (S¢¢ï» ãé» Ó¢¢ïÜUèÎ¢Ú¢ï´ ÜUè ¼GÚÈGU §à¢¢Ú¢
ÜUÚ¼ï ãé» Ï¢¢Úx¢¢ãï çÚS¢¢H¼ }¢ï´) ¥GÁ¢Gü ÜUè,
Ý¢Ý¢Á¢¢Ý ! ²ïã Á¢¢ï S¢¢ï» ãé» ãñ´ ²ïãè ±¢ïã H¢ïx¢ ãñ´ Á¢¢ï }¢ïÚï |¢¢§ü
(ãGéS¢ñÝ ) ÜïU S¢Úï ¥‹±Ú ÜU¢ï H¢» ãñ´ ¥¢ñÚ ²ïãè
çÝx¢Ú¢Ýè ÐÚ |¢è }¢éÜGUÚüÚ ãñ´ J ¼¢ï ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï }¢ïÚï ÚÏ¢ ( ) ÜïU çÈGUçÚà¼¢ï ! }¢ïÚï Ï¢ïÅï ÜïU
ÜGUyH ÜïU Ï¢ÎHï }¢ḯ §Ý ÜU¢ï ÜGUyH ÜUÚ Î¢ï J” ¼¢ï wG¢éÎ¢ ÜUè ÜGUS¢}¢ ! }¢ñ´
Ýï Îï¶¢ çÜU Ó¢‹Î ãè H}ãG¢ï´ }¢ï´ }¢ïÚï S¢Ï¢ S¢¢‰¢è Á¢GÏãG ÜUÚ çÎ²ï
x¢» J çÈUÚ »ÜU çÈGUçÚà¼¢ }¢éÛ¢ï Á¢GÏãG ÜUÚÝï ÜïU çH²ï Ï¢ÉG¢ ¼¢ï }¢ñ´ Ýï
ÐéÜU¢Ú¢, »ï ¥Ï¢éH ÜGU¢çS¢}¢ ! }¢éÛ¢ï Ï¢Ó¢¢§²ï
¥¢ñÚ }¢éÛ¢ ÐÚ ÚãGì}¢ ÈGUÚ}¢¢§²ï ¥ËH¢ã ¥¢Ð ÐÚ ÚãGì}¢
ÈG U Ú}¢¢» J ¼¢ï ¥¢Ð Ýï çÈG U çÚà¼ï S¢ï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “§S¢ï ÚãÝï Î¢ï J” çÈUÚ ¥¢Ð

Ýï }¢ïÚï ÜGUÚèÏ¢ ¥¢ ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¼ê ©Ý S¢œ¢Ú70 ¥¢Îç}¢Ä²¢ï´
}¢ï´ S¢ï ãñ Á¢¢ï S¢Ú H¢» ‰¢ï ? }¢ñ´ Ýï ¥GÁ¢Gü ÜUè, Á¢è ã¢æ ! ÐS¢ ¥¢Ð
Ýï ¥ÐÝ¢ ã¢‰¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ïÚï ÜU‹{ï }¢ï´ Ç¢H
ÜUÚ }¢éÛ¢ï }¢éæã ÜïU Ï¢H çx¢Ú¢ çÎ²¢ ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ËH¢ã
¼éÛ¢ ÐÚ Ý ÚãGì}¢ ÜUÚï ¥¢ñÚ Ý ¼éÛ¢ï Ï¢wGà¢ï, ¥ËH¢ã
¼ïÚè ãça²¢ï´ ÜU¢ï Ý¢Úï Î¢ïÁ¢G¶G }¢ï´ Á¢H¢» J” ¼¢ï ²ïã
±Á¢ã ãñ çÜU }¢ñ´ ¥ËH¢ã ÜUè ÚãG}¢¼ S¢ï Ý¢ ©}}¢èÎ ãêæ J
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥¢’}¢à¢ Ýï ²ïã S¢éÝ ÜUÚ
ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥¢ï Ï¢Î Ï¢wG¼ ! }¢éÛ¢ S¢ï ÎêÚ ã¢ï ÜUãè´ ¼ïÚè ±Á¢ã S¢ï
}¢éÛ¢ ÐÚ |¢è ¥GÁ¢G¢Ï¢ Ý¢çÁ¢GH Ý ã¢ï Á¢¢» J
(à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 267 ¼¢ 270)
Ï¢¢x¢Gï Á¢‹Ý¼ À¢ïÇG ÜUÚ ¥¢» ãñ´ }¢ãGÏ¢êÏ¢ï wG¢éÎ¢
»ï Á¢Gãï çÜGUS}¢¼ ¼é}ã¢Úè ÜéUà¼-x¢¢Ýï1 ¥ãHï Ï¢ñ¼
1 : ÜéUà¼¢ ÜUè Á¢}¥G, }¢vG¼êHèÝ, ©Gàà¢¢ÜGU J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜUS¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢ ÐÚ
ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU çH²ï }¢çxGÈGUÚ¼ ãñ J
ãGéÏÏ¢ï Á¢¢ã¢ï }¢¢H

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ãGéÏÏ¢ï Á¢¢ã¢ï }¢¢H
Ï¢ãé¼ ãè Ï¢éÚ¢ ±Ï¢¢H ãñ J }¢ïÚï Œ²¢Úï Œ²¢Úï ¥¢ÜGU¢, }¢ÎèÝï ±¢Hï
}¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢é¥GÁGÁ¢G}¢ ãñ : “Î¢ï
|¢êÜïU |¢ïçÇG²ï Ï¢ÜUçÚ²¢ï´ }¢ï´ À¢ïÇG çÎ²ï Á¢¢»æ ±¢ïã §¼Ý¢ ÝévGS¢¢Ý
Ýãè´ ÐãéæÓ¢¢¼ï çÁ¢¼Ý¢ çÜU }¢¢H ± }¢¼üÏ¢ï ÜU¢ H¢HÓ¢ §‹S¢¢Ý ÜïU
ÎèÝ ÜU¢ï ÝévGS¢¢Ý ÐãéæÓ¢¢¼¢ ãñ J”
²Á¢GèÎï ÐHèÎ }¢¢H¢ï Á¢¢ã ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ãè ÜUè ±Á¢ã

S¢ï S¢¢çÝãG» ã¢§H» ÜUÏ¢¢ïü Ï¢H¢ ÜïU ±éÜGêU¥G ÜU¢ Ï¢¢§GS¢ Ï¢Ý¢ J
§S¢ Á¢G¢çH}¢ï Ï¢Î ¥‹Á¢¢}¢ ÜU¢ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ S¢çÄ²ÎéÝ¢
§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè Á¢G¢¼ï çx¢Ú¢}¢è S¢ï ¥ÐÝï
§çvG¼Î¢Ú ÜU¢ï ¶G¼GÚ¢ }¢ãGS¢êS¢ ã¢ï¼¢ ‰¢¢ J ãG¢H¢æ çÜU S¢çÄ²ÎéÝ¢
§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ï Îé‹²¢» Ý¢ Ð¢»Î¢Ú ÜïU
§çvG¼Î¢Ú S¢ï v²¢ S¢Ú¢ïÜU¢Ú ! ¥¢Ð ¼¢ï ÜUH |¢è ©}}¢¼ï
}¢éçSH}¢¢ ÜïU çÎH¢ï´ ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú ‰¢ï, ¥¢Á¢ |¢è ãñ´ ¥¢ñÚ Úã¼è
Îé‹²¢ ¼ÜU Úãï´x¢ï J
Ý ãè çà¢}¢í ÜU¢ ±¢ïã çS¢¼}¢ Úã¢, Ý ²Á¢GèÎ ÜUè ±¢ïã Á¢ÈGU¢ Úãè
Á¢¢ï Úã¢ ¼¢ï Ý¢}¢ ãGéS¢ñÝ ÜU¢, çÁ¢S¢ï çÁ¢G‹Î¢ Ú¶¼è ãñ ÜUÚÏ¢H¢
²Á¢GèÎ ÜUè §GÏ¢í¼ Ý¢ÜU }¢¢ñ¼

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè S¢ï }¢éÚ-S¢HÝ
}¢Ú±è ãñ çÜU : ²¢’Ýè Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼
ãÚ Ï¢éÚ¢§ü ÜUè Á¢ÇG ãñ J
²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜU¢ çÎH Ó¢êæçÜU Îé‹²¢» Ý¢ Ð¢»Î¢Ú

ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ S¢ï S¢Úà¢¢Ú ‰¢¢ §S¢ çH²ï ±¢ïã à¢¢ïãÚ¼ ± §çvG¼Î¢Ú
ÜUè ã±„ }¢ï´ çx¢çÚzG¼ ¢Ú ã¢ï x¢²¢ J ¥ÐÝï ¥‹Á¢¢}¢ S¢ï x¢G¢çÈGUH ã¢ï
ÜUÚ ©S¢ Ýï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜïU L-ÈGUÜGU¢
ÜïU wG¢êÝï Ý¢ãGÜGU S¢ï ¥ÐÝï ã¢‰¢¢ï´ ÜU¢ï Úæx¢ çH²¢ J çÁ¢S¢ §çvG¼Î¢Ú
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï çÜU¼¢Ï¢ }¢ḯ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU çH¶¢ ¼¢ï Á¢Ï¢ ¼ÜU
ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ©S¢ Ýï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ Á¢GéË}¢¢ï çS¢¼}¢ ÜUè ¥¢æç{²¢æ

Ó¢H¢§æü ±¢ïã §çvG¼Î¢Ú ©S¢ ÜïU çH²ï ÜéUÀ çÁ¢G²¢Î¢ ãè Ý¢
Ð¢»Î¢Ú S¢¢çÏ¢¼ ãé±¢ J Ï¢Î ÝS¢èÏ¢ ²Á¢GèÎ çS¢ÈGUü ¼èÝ 3 Ï¢ÚS¢
À 6 }¢¢ã ¼wG ¼ ï ãG é Ü ê U }¢¼ ÐÚ à¢ñ - ¼G Ý ¼ (²¢’Ýè à¢Ú¢Ú¼ ±
¶GÏ¢¢S¢¼) ÜUÚ Üï U ÚÏ¢è©G ‹ Ýê Ú à¢ÚèÈG U 64 çS¢.çã. ÜU¢ï }¢é Ë Üï U
à¢¢}¢ ÜïU à¢ãìÚ “ãG}S¢”ÜïU ¥GH¢ÜGïU ãGéÃ±¢ÚèÝ }¢ï´ 39 S¢¢H
ÜUè ©G}¢í }¢ï´ }¢Ú x¢²¢ J
²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜUè }¢¢ñ¼ ÜU¢ »ÜU S¢Ï¢Ï¢ ²ïã |¢è Ï¢¼¢²¢
Á¢¢¼¢ ãñ çÜU ±¢ïã »ÜU Mç}¢Ä²é‹ÝSH HÇGÜUè ÜïU §GàÜGU }¢ï´ çx¢çÚzG¼¢Ú
ã¢ï x¢²¢ ‰¢¢, }¢x¢Ú ±¢ïã HÇGÜUè ¥‹ÎMÝè ¼G¢ñÚ ÐÚ ©S¢ S¢ï ÝzGÚ¼
ÜUÚ¼è ‰¢è J »ÜU çÎÝ Úæx¢ ÚçH²¢æ }¢Ý¢Ýï ÜïU Ï¢ã¢Ýï ©S¢ Ýï ²Á¢GèÎ ÜU¢ï
ÎêÚ ±èÚ¢Ýï }¢ï´ ¼‹ã¢ Ï¢éH¢²¢ J ±ã¢æ ÜUè Æ‹Çè ã±¢¥¢ïæ Ýï ²Á¢GèÎ ÜU¢ï
Ï¢Î }¢S¼ ÜUÚ çÎ²¢ J ©S¢ Î¢ïà¢èÁ¢G¢ Ýï ²ïã ÜUã¼ï ãé» çÜU Á¢¢ï Ï¢ï x¢GñÚ¼
± Ý¢-Ï¢ÜU¢Ú ¥ÐÝï ÝÏ¢è ÜïU Ý±¢S¢ï ÜU¢ x¢Gg¢Ú ã¢ï ±¢ïã }¢ïÚ¢ ÜUÏ¢
±ÈGU¢Î¢Ú ã¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ, ¶G‹Á¢Úï ¥¢Ï¢Î¢Ú ÜïU Ðñ ÎÚ Ðñ ±¢Ú ÜUÚ ÜïU
Ó¢èÚ ÈU¢ÇG ÜUÚ ©S¢ ÜU¢ï ±ãè´ ÈïU´ÜU çÎ²¢ J Ó¢‹Î Ú¢ïÁ¢G ¼ÜU ©S¢ ÜUè
H¢à¢ Ó¢èH ÜUÃ±¢ï´ ÜUè Î¢’±¼ }¢ï´ Úãè J çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ ÉêæÇ¼ï ãé»
©S¢ ÜïU ¥ã¢Hè }¢±¢Hè ±ã¢æ ÐãéæÓ¢ï ¥¢ñÚ x¢ÉG¢ ¶¢ïÎ ÜUÚ ©S¢ ÜUè
S¢ÇGè ãé§ü H¢à¢ ÜU¢ï ±ãè´ Î¢Ï¢ ¥¢» J (¥±Ú¢ÜGïU x¢G}¢, S¢. 550)
±¢ïã ¼wG¼ ãñ çÜUS¢ ÜGUÏ¢í }¢ï´ ±¢ïã ¼¢Á¢ ÜUã¢æ ãñ ?

»ï ¶G¢ÜU Ï¢¼¢ Á¢G¢ïÚï ²Á¢GèÎ ¥¢Á¢ ÜUã¢æ ãñ ?
§ÏÝï çÁ¢G²¢Î ÜU¢ ÎÎüÝ¢ÜU ¥‹Á¢¢}¢
²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜUè ±¢ïã Ó¢‹Ç¢H Ó¢¢ñÜUÇGè çÁ¢S¢ Ýï
}¢ñÎ¢Ýï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ x¢éHà¢Ýï çÚS¢¢H¼ ÜïU }¢-ÎÝè ÈêUH¢ï´ ÜU¢ï
¶G¢ÜU¢ï wG¢êÝ }¢ï´ ¼ÇGÐ¢²¢ ‰¢¢ J ©Ý ÜU¢ |¢è §GÏ¢í¼ Ý¢ÜU ¥‹Á¢¢}¢
ãé±¢ J ²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜïU Ï¢¢’Î S¢Ï¢ S¢ï Ï¢ÇG¢ }¢éÁ¢çÚ}¢ ÜêUÈGU¢ ÜU¢
x¢±ÝüÚ ©GÏ¢ñÎéËH¢ã §ÏÝï çÁ¢G²¢Î ‰¢¢ J §S¢è Ï¢Î çÝã¢Î ÜïU ãGév}¢
ÐÚ §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜïU ¥ãHï Ï¢ñ¼ï
çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ï Á¢GéË}¢¢ï çS¢¼}¢ ÜU¢ çÝà¢¢Ý¢ Ï¢Ý¢²¢ x¢²¢
‰¢¢ J ÝñÚæçx¢²ï Îé‹²¢ ÜU¢ ¼}¢¢à¢¢ Îïç¶²ï çÜU }¢éwG¼¢Ú S¢-ÜGUÈGUè ÜUè
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã
Á¢‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J
¼ÚÜUèÏ¢ S¢ï §Ï¢í¢ãè}¢ çÏ¢Ý }¢¢çHÜU ¥à¢¼Ú ÜUè ÈGU¢ñÁ¢ ÜïU ã¢‰¢¢ï´
ÎçÚ²¢» ÈGéUÚ¢¼ ÜïU ÜUÝ¢Úï çS¢ÈGUü 6 Ï¢ÚS¢ ÜïU Ï¢¢’Î ²¢’Ýè 10
}¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ 67 çS¢.çã. ÜU¢ï §ÏÝï çÁ¢G²¢Îï Ï¢Î çÝã¢Î
§ç‹¼ã¢§ü çÁ¢GËH¼ ÜïU S¢¢‰¢ }¢¢Ú¢ x¢²¢ ! HàÜUçÚ²¢ï´ Ýï ©S¢ ÜU¢
S¢Ú ÜU¢Å ÜUÚ §Ï¢í¢ãè}¢ ÜU¢ï Ðïà¢ ÜUÚ çÎ²¢ ¥¢ñÚ §Ï¢í¢ãè}¢ Ýï
}¢éwG¼¢Ú ÜïU Ð¢S¢ ÜêUÈGU¢ ç|¢Á¢±¢ çÎ²¢ J
(S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 123 }¢éHwG¶GS¢Ý)
Á¢Ï¢ S¢Úï }¢ãGà¢Ú ±¢ïã ÐêÀï´x¢ï Ï¢éH¢ ÜïU S¢¢}¢Ýï
v²¢ Á¢±¢Ï¢ï Á¢é}¢ü Î¢ïx¢ï ¼é}¢ wG¢éÎ¢ ÜïU S¢¢}¢Ýï
§ÏÝï çÁ¢G²¢Î ÜUè Ý¢ÜU }¢ï´ S¢¢æÐ
Î¢LH §}¢¢Ú¢¼ ÜêUÈGU¢ ÜU¢ï ¥¢Ú¢S¼¢ çÜU²¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ
©S¢è Á¢x¢ã §ÏÝï çÁ¢G²¢Îï Ï¢Î çÝã¢Î ÜU¢ S¢Úï Ý¢Ð¢ÜU Ú¶¢ x¢²¢
Á¢ã¢æ 6 Ï¢ÚS¢ ÜGUÏH §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ S¢Úï
Ð¢ÜU Ú¶¢ x¢²¢ ‰¢¢ J §S¢ Ï¢Î ÝS¢èÏ¢ ÐÚ Ú¢ïÝï ±¢H¢ ÜU¢ï§ü Ýãè´
‰¢¢ Ï¢çËÜU §S¢ ÜUè }¢¢ñ¼ ÐÚ Á¢àÝ }¢Ý¢²¢ Á¢¢ Úã¢ ‰¢¢ J (S¢±¢ÝïãGï
ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 123) S¢ãGèãG ãGÎèS¢ }¢ï´ §G}¢¢Úã çÏ¢Ý ©G}¢ñÚ S¢ï }¢Ú±è ãñ
çÜU Á¢Ï¢ ©GÏ¢ñÎéËH¢ã §ÏÝï çÁ¢G²¢Î ÜU¢ S¢Ú }¢¥G ©S¢ ÜïU S¢¢ç‰¢²¢ï´
ÜïU S¢Ú¢ï´ ÜïU H¢ ÜUÚ Ú¶¢ x¢²¢ J ¼¢ï }¢ñ´ ©Ý ÜïU Ð¢S¢ x¢²¢ J
¥Ó¢¢ÝÜU x¢GéH ÐÇG x¢²¢ “¥¢²¢ ¥¢²¢ J” }¢ñ´ Ýï Îï¶¢ çÜU »ÜU
S¢¢æÐ ¥¢ Úã¢ ãñ, S¢Ï¢ S¢Ú¢ï´ ÜïU Ï¢èÓ¢ }¢ï´ ã¢ï¼¢ ãé±¢ §ÏÝï çÁ¢G²¢Î
ÜïU (Ý¢Ð¢ÜU) Ý‰¢Ý¢ï´ }¢ï´ Î¢ç¶GH ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ ‰¢¢ïÇGè ÎïÚ ÆãÚ
ÜUÚ Ó¢H¢ x¢²¢ ãGœ¢¢ çÜU x¢G¢§Ï¢ ã¢ï x¢²¢ J çÈUÚ x¢GéH ÐÇG¢,
“¥¢²¢ ¥¢²¢”, Î¢ï2 ²¢ ¼èÝ3 Ï¢¢Ú »ïS¢¢ ãè ãé±¢ J
§ÏÝï çÁ¢G²¢Î, §ÏÝï S¢¢’Î, çà¢}¢í, ÜGñUS¢ §ÏÝï ¥à¥GS¢ ÜU‹Îè,

¶G¢ñHè §ÏÝï ²Á¢GèÎ, çS¢Ý¢Ý §ÏÝï ¥ÝS¢ Ý¶G§üG, ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï
ÜGñUS¢, ²Á¢GèÎ çÏ¢Ý }¢¢çHÜU ¥¢ñÚ Ï¢¢ÜGUè ¼}¢¢}¢ ¥çàÜGU²¢1 Á¢¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜïU ÜGUyH }¢ï´ à¢ÚèÜU
‰¢ï ¥¢ñÚ S¢¢-§üG (²¢’Ýè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚÝï ±¢Hï) ‰¢ï ¼GÚãG ¼GÚãG ÜUè
©GÜGêUÏ¢¼¢ï´ (²¢’Ýè ¥çÁ¢GÄ²¼¢ï´) S¢ï ÜGUyH çÜU²ï x¢» ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè
1 : à¢ÜGUè ÜUè Á¢}¥G, Ï¢Î Ï¢wG¼ H¢ïx¢ J
H¢à¢ḯ Í¢¢ïÇ¢G ḯ ÜUè Å¢Ð¢ḯ S¢ï Ð¢}¢¢H ÜUÚ¢§ü x¢§æü J (S¢±¢ÝïãïG ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 158)
ÜUÏ¢ ¼HÜU ¼é } ¢ ãG é Ü ê U }¢¼ Ðï §¼Ú¢¥¢ï x ¢ï
ÜUÏ¢ ¼ÜU ¥¢ç¶GÚ x¢GÚèÏ¢¢ï´ ÜU¢ï ¼ÇGÐ¢¥¢ïx¢ï
Á¢G ¢ çH}¢¢ï ! Ï¢¢’Î }¢ÚÝï Üï U ÐÀ¼¢¥¢ï x ¢ï
¼é } ¢ Á¢ã‹Ý}¢ Üï U ãG Ü G U Î¢Ú ã¢ï Á¢¢¥¢ï x ¢ï
S¢Ó¢ ãñ çÜU Ï¢éÚï ÜU¢}¢ ÜU¢ ¥‹Á¢¢}¢ Ï¢éÚ¢ ãñ
}¢éwG¼¢Ú S¢-ÜGUÈGUè Ýï Ó¢éÝ Ó¢éÝ ÜUÚ ²Á¢GèçÎ²¢ï´ ÜU¢ S¢ÈGU¢²¢
çÜU²¢ J Á¢G¢çH}¢¢ï´ ÜU¢ï v²¢ }¢¢’Hê}¢ ‰¢¢ çÜU wG¢êÝï à¢é-ãÎ¢ Úæx¢ H¢»x¢¢
¥¢ñÚ S¢Ë¼GÝ¼ ÜïU ÐéÚÁ¢Gï ©ÇG Á¢¢»æx¢ï J ãÚ »ÜU à¢wGS¢ Á¢¢ï ÜGUyHï §}¢¢}¢
}¢ï´ à¢ÚèÜU ãé±¢ ãñ ¼GÚãG ¼GÚãG ÜïU ¥GÁ¢G¢Ï¢¢ï´ S¢ï ãH¢ÜU ã¢ïx¢¢ J ±¢ïãè
ÈGéUÚ¢¼ ÜU¢ ÜUÝ¢Ú¢ ã¢ïx¢¢, ±¢ïãè ¥G¢à¢êÚ¢ ÜU¢ çÎÝ, ±¢ïãè Á¢G¢çH}¢¢ï´
ÜUè ÜGU¢ñ}¢ ã¢ïx¢è ¥¢ñÚ }¢éwG¼¢Ú ÜïU Í¢¢ïÇGï ©‹ãï´ Ú¢ñæÎ¼ï ã¢ï´x¢ï J §Ý
ÜUè Á¢}¢¢¥G¼¢ï´ ÜUè ÜUS¢Ú¼ §Ý ÜïU ÜU¢}¢ Ý ¥¢»x¢è J §Ý ÜïU ã¢‰¢
Ð¢©æ ÜU¢Åï Á¢¢»æx¢ï, Í¢Ú HêÅï Á¢¢»æx¢ï, S¢êçH²¢æ Îè Á¢¢»æx¢è, H¢à¢ï´
S¢ÇGï´x¢è ¥¢ñÚ Îé‹²¢ }¢ï´ ãÚ à¢wGS¢ ¼éÈGU ¼éÈGU ÜUÚïx¢¢ J §Ý ÜUè
ãH¢ÜU¼ ÐÚ ¶Géà¢è }¢Ý¢§ü Á¢¢»x¢è J }¢¢’çÚÜU» Á¢æx¢ }¢ï´ ¥x¢Ó¢ïü §Ý
ÜUè ¼¢’Î¢Î ãÁ¢G¢Ú¢ï´ ÜUè ã¢ïx¢è }¢x¢Ú ±¢ïã çÎH À¢ïÇG ÜUÚ ãèÁ¢ÇG¢ï´
ÜUè ¼GÚãG |¢¢x¢ï´x¢ï ¥¢ñÚ Ó¢êã¢ï´ ¥¢ñÚ ÜéUœ¢¢ï´ ÜUè ¼GÚãG ©‹ãï´ Á¢¢Ý Ï¢Ó¢¢Ýè
}¢éçàÜUH ã¢ïx¢è, Á¢ã¢æ Ð¢» Á¢¢»æx¢ï }¢¢Ú çÎ²ï Á¢¢»æx¢ï J Îé‹²¢ }¢ï´
çÜGU²¢}¢¼ }¢ï´ §Ý ÐÚ ÝzGÚ¼ ± }¢H¢}¢¼ ÜUè Á¢¢»x¢è J
Îï¶ï ãñ´ ²ïã çÎÝ ¥ÐÝï ãè ã¢‰¢¢ï´ ÜUè Ï¢Î¢ñH¼
S¢Ó¢ ãñ çÜU Ï¢éÚï ÜU¢}¢ ÜU¢ ¥‹Á¢¢}¢ Ï¢éÚ¢ ãñ
}¢éwG¼¢Ú Ýï ÝéÏ¢éÃ±¼ ÜU¢ Î¢’±¢ ÜUÚ çÎ²¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥ÐÝï Ï¢¢Úï }¢ï´ ¥ËH¢ã
ÜUè ¶GézG²¢ ¼ÎÏ¢èÚ ÜU¢ï ÜU¢ï§ü Ýãè´ Á¢¢Ý¼¢ çÜU v²¢ ãñ J }¢éwG¼¢Ú
S¢-ÜGUÈGUè ç…„ Ýï ÜGU¢ç¼HèÝï ãGéS¢ñÝ ÜU¢ï Ó¢éÝ Ó¢éÝ ÜUÚ }¢¢Ú¢ ¥¢ñÚ
}¢éçãGÏÏ¢èÝï ãGéS¢ñÝ ÜïU çÎH Á¢è¼ï }¢x¢Ú ©S¢ ÐÚ à¢ÜGU¢±¼ï ¥-Á¢GHè1
x¢G¢çHÏ¢ ãé§ü ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï ÝéÏ¢éÃ±¼ ÜU¢ Î¢’±¢ ÜUÚ çÎ²¢ ¥¢ñÚ ÜUãÝï
Hx¢¢, }¢ïÚï Ð¢S¢ ±ãGì² ¥¢¼è ãñ J
±S±S¢¢ : §¼Ý¢ Á¢GÏ¢Ú ÎS¼ }¢éçãGÏÏ¢ï ¥ãHï Ï¢ñ¼ çÜUS¢ ¼GÚãG
x¢é}¢Ú¢ã ã¢ï ÜUÚ }¢éÚ¼Î ã¢ï S¢ÜU¼¢ ãñ J v²¢ çÜUS¢è Û¢êÅï ÝÏ¢è ÜU¢ï |¢è
»ïS¢ï à¢¢ÝÎ¢Ú ÜU¢ÚÝ¢}¢ï ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ãG¢çS¢H ã¢ï S¢ÜU¼è ãñ ?
1 : ¥-Á¢GHè Ï¢Î Ï¢wG¼è J
±S±S¢ï ÜU¢ §GH¢Á¢ : ¥ËH¢ã Ï¢ï çÝ²¢Á¢G ãñ J ©S¢ ÜUè

wG¢éz²G ¢ ¼ÎÏ¢èÚ S¢ï ã}¢ S¢|¢è ÜU¢ï ÇÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï çÜU Ý Á¢¢Ýï ã}¢¢Ú¢
¥ÐÝ¢ v²¢ Ï¢Ýïx¢¢ ! Îïç¶²ï ! à¢ñ¼¢G Ý |¢è Ï¢ãé¼ Á¢GÏ¢Ú ÎS¼ ¥G¢çH}¢¢ï
ÈGU¢çÁ¢GH ¥¢ñÚ ¥G¢çÏ¢Î¢ï Á¢G¢çãÎ ‰¢¢ J ©S¢ Ýï ãÁ¢G¢Ú¢ḯ Ï¢ÚS¢ §GÏ¢¢Î¼ ÜUè
‰¢è }¢x¢Ú à¢ÜGU¢±¼ï ¥-Á¢GHè x¢G¢çHÏ¢ ¥¢§ü ¥¢ñÚ ±¢ïã ÜU¢çÈGUÚ ±
}¢ËªGÝ ã¢ï x¢²¢ J Ï¢Ë¥G}¢ çÏ¢Ý Ï¢¢ªGÚ¢ |¢è Ï¢ãé¼ Ï¢ÇG¢ ¥G¢çH}¢,
¥G¢çÏ¢Î¢ï Á¢G¢çãÎ ¥¢ñÚ }¢éS¼Á¢¢Ï¢ég¢’±¢¼ ‰¢¢ J ©S¢ ÜU¢ï §S}¢ï ¥¢’Á¢G}¢
ÜU¢ §GË}¢ ‰¢¢ ¥ÐÝè Á¢x¢ã Ï¢ñÆ ÜUÚ MãG¢çÝÄ²¼ ÜïU S¢Ï¢Ï¢ ¥Gà¢ïü
¥¢’Á¢G}¢ ÜU¢ï Îï¶ çH²¢ ÜUÚ¼¢ ‰¢¢ }¢x¢Ú à¢ÜGU¢±¼ï ¥-Á¢GHè Á¢Ï¢
x¢G¢çHÏ¢ ¥¢ x¢§ü ¼¢ï Ï¢ï §ü}¢¢Ý ã¢ï ÜUÚ }¢Ú x¢²¢ ¥¢ñÚ ÜéUœ¢ï ÜUè à¢vH }¢ḯ
Î¢ç¶GHï Á¢ã‹Ý}¢ ã¢ïx¢¢ J §ÏÝï S¢ÜGU¢ Á¢¢ï çÜU Á¢GãèÝ ¼ÚèÝ ¥G¢çH}¢ ±
}¢éÝ¢çÁ¢GÚ ‰¢¢ }¢x¢Ú ±vG¼ ÜïU x¢G¢ñS¢ ÜUè Ï¢ï ¥-ÎÏ¢è ÜU¢ }¢éÚ-¼çÜUÏ¢ ã¢ï
x¢²¢ çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ ÝS¢Ú¢Ýè à¢ãÁ¢G¢Îè ÜïU §GàÜGU }¢ḯ }¢éÏ¼H¢ ã¢ï ÜUÚ
ÝS¢Ú¢Ýè }¢Á¢GãÏ¢ ÜGUÏ¢êH ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î çÁ¢GËH¼ ÜUè }¢¢ñ¼ }¢Ú x¢²¢ J
¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï ¥ÐÝï ãGÏ¢èÏ¢ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢éãG}}¢Îï }¢éS¼GÈGU¢
ÜU¢ï ±ãGì² ÈGUÚ}¢¢§ü çÜU }¢ñ´ Ýï ²ãGì²¢ çÏ¢Ý
Á¢G-ÜUçÚÄ²¢ ( ) ÜïU ÜGUyH ÜïU §G±Á¢G S¢œ¢Ú ãÁ¢G¢Ú70000
¥zGÚ¢Î }¢¢Úï ‰¢ï ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Úï Ý±¢S¢ï ÜïU §G±Á¢G §Ý S¢ï Îéx¢Ýï (²¢’Ýè
ÇÏ¢H) }¢¢Mæx¢¢ J
¼¢ï ¼¢Úè¶G à¢¢çãÎ ãñ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï ²ãGì²¢ çÏ¢Ý Á¢G-ÜUçÚÄ²¢
ÜïU wG¢êÝï Ý¢ãGÜGU ÜU¢ Ï¢ÎH¢ HïÝï ÜïU çH²ï ¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ Ýï Ï¢wG¼ ÝSÚ Á¢ñS¢ï Á¢G¢çH}¢ ÜU¢ï }¢é-¼¥GÄ²Ý çÜU²¢ Á¢¢ï
¶GéÎ¢§ü ÜU¢ Î¢’±¢ ÜUÚ¼¢ ‰¢¢ J §S¢è ¼GÚãG ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢
ÜïU wG¢êÝï Ý¢ãGÜGU ÜU¢ Ï¢ÎH¢ HïÝï ÜïU çH²ï ¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ Ýï }¢éwG¼¢Ú S¢-ÜGUÈGUè Á¢ñS¢ï ÜUÁGÁ¢G¢Ï¢ ÜU¢ï }¢éÜGUÚüÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ J
(à¢¢}¢ï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 285)
¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ÜUè }¢SHãG¼ï´ ¶GéÎ ±¢ïãè Á¢¢Ý¼¢ ãñ J ±¢ïã
¥ÐÝè }¢çà¢Ä²¼ S¢ï Á¢G¢çH}¢¢ï´ ÜïU Á¢GÚè»G |¢è Á¢G¢çH}¢¢ï´ ÜU¢ï ãH¢ÜU
ÜUÚ¼¢ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï Ð¢Úã 8 S¢ê-Ú¼éH ¥‹¥G¢}¢ ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 129
}¢ï´ §à¢¢üÎ ã¢ï¼¢ ãñ :
¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý :
¥¢ñÚ ²êæ ãè ã}¢ Á¢G¢çH}¢¢ï´ }¢ï´ »ÜU
ÜU¢ï ÎêS¢Úï ÐÚ }¢éS¢ËH¼G ÜUÚ¼ï ãñ´ J
Ï¢ÎH¢ ©Ý ÜïU çÜU²ï ÜU¢ J
ãGéÁ¢G êÚï ÐéÚÝêÚ, à¢¢ÈGïU»G ²¢ñ}¢é‹Ýéà¢êÚ
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ́ : Ï¢ïà¢ÜU ¥ËH¢ã ( ) §S¢ ÎèÝï §SH¢}¢ ÜUè }¢ÎÎ ÈGU¢çÁ¢Ú
²¢’Ýè Ï¢ÎÜU¢Ú ¥¢Î}¢è ÜïU Á¢GÚè»ï S¢ï |¢è ÜUÚ¢ Hï¼¢ ãñ J
¥ËH¢ã ÜUè wG¢ézG²¢ ¼ÎÏ¢èÚ S¢ï ÇÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï

ã}¢ï´ ãÚ ±vG¼ ¥ËH¢ã ÜUè ¶GézG²¢ ¼ÎÏ¢èÚ S¢ï ÇÚ¼ï
ÚãÝ¢ Ó¢¢çã²ï ¥ÐÝè §GçË}¢Ä²¼, à¢¢Ý¢ï à¢¢ñÜU¼ ¥¢ñÚ çÁ¢S}¢¢Ýè ¼G¢ÜGU¼
ÐÚ Í¢}¢‹Ç S¢ï Ï¢Ó¢Ý¢ ¥¢ñÚ Ó¢Ï¢ü Á¢GÏ¢¢Ýè ¥¢ñÚ ÈêæU ÈU¢æ S¢ï ÐÚãïÁ¢G
ÜUÚÝ¢ Á¢GMÚè ãñ çÜU Ý }¢¢’Hê}¢ §GË}¢ï §H¢ãè }¢ï´ ã}¢¢Ú¢ v²¢
}¢ÜGU¢}¢ ã¢ï J ÜUãè´ »ïS¢¢ Ý ã¢ï çÜU §ü}¢¢Ý Ï¢ÚÏ¢¢Î ã¢ï Á¢¢» J §ü}¢¢Ý ÜUè
çãGÈGU¢Á¢G¼ ÜïU çH²ï ÜéUÉGÝï ÜU¢ Á¢GïãìÝ Ï¢Ý¢Ýï, §GàÜGïU }¢éS¼GÈGU¢ ± S¢ãG¢Ï¢¢
± ¥ãHï Ï¢ñ¼ Ð¢Ýï, ÎèÝè
}¢¢’Hê}¢¢¼ Ï¢ÉG¢Ýï, ¥ÐÝï ¥¢Ð ÜU¢ï Ï¢éÚ¢§²¢ï´ S¢ï Ï¢Ó¢¢Ýï, ÝïçÜU²¢æ
¥ÐÝ¢Ýï ¥¢ñÚ wG¢êÏ¢ wG¢êÏ¢ S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢Ýï ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ¼}¢¢}¢ §SH¢}¢è
|¢¢§²¢ï´ ÜU¢ï Ó¢¢çã²ï çÜU ãÚ }¢¢ã ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢ ¼èÝ3 çÎÝ ÜïU çH²ï
Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU S¢é‹Ý¼¢ï´ ÜUè ¼ÚçÏ¢Ä²¼ ÜïU }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈUH¢ï´
}¢ï´ ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï ÚS¢êH ÜïU S¢¢‰¢ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢ S¢ÈGUÚ ÈGUÚ}¢¢»æ J
§SH¢}¢è |¢¢§ü Ú¢ïÁ¢G¢Ý¢ çÈGURïU }¢ÎèÝ¢ ÜïU Á¢GÚè»G 72 }¢-ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼
¥¢ñÚ §SH¢}¢è Ï¢ãÝï´ 63 }¢-ÎÝè §‹¥G¢}¢¢¼ ÜU¢ ÜU¢Çü ÐéÚ ÜUÚ ÜïU
¥ÐÝï ¼‹Á¢Gè}¢è çÁ¢G}}¢¢Î¢Ú ÜU¢ï Á¢}¥G ÜUÚ±¢»æ J
²¢ ¥ËH¢ã ! à¢¢ãï ¶GñLH ¥Ý¢}¢, S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢,
à¢ãèÎï }¢ÁGHê}¢ §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ¥¢ñÚ Á¢é}H¢ à¢ãèÎ¢Ý ± ¥S¢èÚ¢Ýï
ÜUÚÏ¢H¢ ÜU¢ ±¢çS¢¼G¢ ! ã}¢¢Ú¢
§ü}¢¢Ý S¢H¢}¢¼ Ú¶, ã}¢ï´ ÜGUÏ¢í¢ï ãGàÚ }¢ï´ ¥}¢¢Ý Ï¢wGà¢ ¥¢ñÚ ã}¢¢Úè Ï¢ï
çãGS¢¢Ï¢ }¢çxGÈGUÚ¼ ÈGUÚ}¢¢ ²¢ ¥ËH¢ã ! ã}¢ï´ Á¢GïÚï x¢é}Ï¢Îï
¶GÁ¢GÚ¢, Á¢Ë±» }¢ãGÏ¢êÏ¢ }¢ï´ §ü}¢¢Ý¢ï ¥G¢çÈGUÄ²¼
ÜïU S¢¢‰¢ à¢ã¢Î¼, Á¢‹Ý¼éH Ï¢ÜGUè¥G }¢ï´ }¢ÎÈGUÝ ¥¢ñÚ Á¢‹Ý¼éH
çÈGUÚÎ¢ñS¢ }¢ï´ ¥ÐÝï Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢ ÜU¢ ÐÇG¢ïS¢
ÝS¢èÏ¢ ÈGUÚ}¢¢ J
}¢éçàÜUHï´ ãGH ÜUÚ à¢ãï }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ ÜïU ±¢çS¢¼Gï
ÜUÚ Ï¢H¢»æ ÚÎ à¢ãèÎï ÜUÚÏ¢H¢ Üï U ±¢çS¢¼G ï
x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢ ± Ï¢ÜGUè¥G
}¢Îü ÜïU çH²ï S¢Ï¢ S¢ï Ï¢ÇG¢ ±Á¢GèÈGU¢ : ± çÏ¢H¢ çãG S ¢¢Ï¢
¼vÏ¢èÚï ªH¢ ÜïU S¢¢‰¢ Ð¢æÓ¢ ±vG¼ }¢çxGÈGUÚ¼ ± Á¢‹Ý¼éH
}¢çSÁ¢Î ÜUè ÐãHè S¢ÈGU }¢ï´ Ï¢¢ çÈGUÚÎ¢ñS¢ }¢ï´ S¢ÚÜU¢Ú
ÜïU ÐÇG¢ïS¢ ÜU¢ ¼GHÏ¢ }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢
Á¢}¢¢¥G¼ Ý}¢¢Á¢G ÐÉGÝ¢ x¢¢Ú ¥Gœ¢G¢Úï x¢éÝãx¢¢Ú
7
1428 çã.
¥G¢à¢êÚ¢ ÜïU ÈGUÁ¢G¢§H

“²¢ à¢ãèÎï ÜUÚÏ¢H¢ ã¢ï ÎêÚ ãÚ Ú‹Á¢¢ï Ï¢H¢”
ÜïU ÐÓÓ¢èS¢ ãGéMÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï
¥G¢à¢êÚ¢ ÜUè 25 wG¢éS¢êçS¢Ä²¢¼
(1) 10 }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ¥G¢à¢êÚ¢ ÜïU Ú¢ïÁ¢G ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
¥¢Î}¢ S¢çÈGUÄ²éËH¢ã ÜUè ¼¢ñÏ¢¢ ÜGUÏ¢êH
ÜUè x¢§ü (2) §S¢è çÎÝ §‹ãï´ ÐñÎ¢ çÜU²¢ x¢²¢ (3) §S¢è çÎÝ §‹ãï´
Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Î¢ç¶GH çÜU²¢ x¢²¢ (4) §S¢è çÎÝ ¥Gà¢ü (5) ÜéUÚS¢è (6)
¥¢S}¢¢Ý (7) Á¢G}¢èÝ (8) S¢êÚÁ¢ (9) Ó¢¢æÎ (10) çS¢¼¢Úï ¥¢ñÚ (11)
Á¢‹Ý¼ ÐñÎ¢ çÜU²ï x¢» (12) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §Ï¢í¢ãè}¢
¶GHèHéËH¢ã ÐñÎ¢ ãé» (13) §S¢è çÎÝ
§‹ãï´ ¥¢x¢ S¢ï ÝÁ¢¢¼ ç}¢Hè (14) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢êS¢¢
ÜUHè}¢éËH¢ã ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜUè ©}}¢¼ ÜU¢ï
ÝÁ¢¢¼ ç}¢Hè ¥¢ñÚ çÈGUÚ¥G¢ñÝ ¥ÐÝè ÜGU¢ñ}¢ S¢}¢ï¼ x¢GÚÜGU ãé±¢ (15)
§S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §üGS¢¢ MãGéËH¢ã
ÐñÎ¢ çÜU²ï x¢» (16) §S¢è çÎÝ §‹ãï´ ¥¢S}¢¢Ý¢ï´ ÜUè ¼GÚÈGU ©Æ¢²¢ x¢²¢
(17) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ÝêãG ÜUè
ÜUà¼è ÜU¢ïãï Á¢êÎè ÐÚ ÆãÚè (18) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢

S¢éHñ}¢¢Ý ÜU¢ï }¢éËÜïU ¥GÁ¢Gè}¢ ¥G¼G¢ çÜU²¢
x¢²¢ (19) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ²êÝSé ¢
}¢ÀHè ÜïU ÐïÅ S¢ï çÝÜU¢Hï x¢» (20) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
²¢’ÜGêUÏ¢ ÜUè Ï¢èÝ¢§ü ÜU¢ Á¢G¢ï’ÈGU ÎêÚ ãé±¢
(21) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ²êS¢éÈGU
x¢ãÚï ÜéæU±ï´ S¢ï çÝÜU¢Hï x¢» (22) §S¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ä²êÏ¢
ÜUè ¼vHèÈGU ÚÈGU¥G ÜUè x¢§ü (23) ¥¢S}¢¢Ý
S¢ï Á¢G}¢èÝ ÐÚ S¢Ï¢ S¢ï ÐãHè Ï¢¢çÚà¢ §S¢è çÎÝ Ý¢çÁ¢GH ãé§ü ¥¢ñÚ
(24) §S¢è çÎÝ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢ ©}}¢¼¢ïæ }¢ïæ }¢àãêÚ ƒ¢ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ²ïã |¢è
ÜUã¢ x¢²¢ çÜU §„ çÎÝ ÜU¢ Ú¢ï…G¢ }¢¢ãï Ú-}¢Á¢G¢ÝéH }¢éÏ¢¢ÚÜU S¢ï
ÐãHï ÈGUÁ¢Gü ‰¢¢ çÈUÚ }¢‹S¢ê¶G ÜUÚ çÎ²¢ x¢²¢
(25) §}¢¢}¢éH ãé}¢¢}¢, §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, §}¢¢}¢ï ¥Gà¢ü }¢ÜGU¢}¢,
§}¢¢}¢ï ç¼àÝ¢ ÜU¢}¢ S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜU¢ï Ï¢}¢¥G
à¢ãÁ¢G¢Îx¢¢Ý ± L-ÈGUÜGU¢ ¼èÝ3 çÎÝ |¢êÜU¢ Ú¶Ýï ÜïU Ï¢¢’Î §S¢è
¥G¢à¢êÚ¢ ÜïU Ú¢ïÁ¢G Îà¼ï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ §ç‹¼ã¢§ü S¢zGÈGU¢ÜUè ÜïU S¢¢‰¢ à¢ãèÎ
çÜU²¢ x¢²¢ J
“ÜUÚÏ¢H¢
ÜUÚÏ¢H¢” ÜïU Ð¢æÓ¢ ãGéMÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï
ÜUÚÏ¢H¢
}¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ¥¢ñÚ ¥G¢à¢êÚ¢ ÜïU Ú¢ïÁ¢G¢ï´ ÜïU 5 ÈGUÁ¢G¢§H
1 ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ãéÚñÚ¢ S¢ï çÚ±¢²¼
ãñ ãGéÁG¢êÚï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢éÁ¢SS¢}¢, à¢¢ãï Ï¢Ýè ¥¢Î}¢,
ÚS¢êHï }¢éãGì¼à¢}¢, à¢¢ÈGïU»G ©}¢}¢
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “Ú-}¢Á¢G¢Ý ÜïU Ï¢¢’Î }¢éãGÚü}¢ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢ ¥zGÁ¢GH
ãñ ¥¢ñÚ ÈGUÁ¢Gü ÜïU Ï¢¢’Î ¥zGÁ¢GH Ý}¢¢Á¢G S¢H¢¼éËHñH (²¢’Ýè
Ú¢¼ ÜïU Ý±¢çÈGUH) ãñ J”
2 ¼GÏ¢èÏ¢¢ï´ ÜïU ¼GÏ¢èÏ¢, ¥ËH¢ã ÜïU ãGÏ¢èÏ¢, ãGÏ¢èÏ¢ï HÏ¢èÏ¢
ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ÚãG}¢¼ çÝà¢¢Ý ãñ :
}¢éãGÚü}¢ ÜïU ãÚ çÎÝ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢ »ÜU }¢ãèÝï ÜïU Ú¢ïÁ¢G¢ï´ ÜïU
Ï¢Ú¢Ï¢Ú ãñ J
¥G¢à¢êÚ¢ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢
3 ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢S¢
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ́, “}¢ñ́ Ýï S¢éË¼G¢Ýï Î¢ï2 Á¢ã¢Ý, à¢ã‹à¢¢ãï ÜU¢ñÝ¢ï
}¢ÜU¢Ý, ÚãG}¢¼ï ¥G¢-Hç}¢Ä²¢Ý ÜU¢ï
çÜUS¢è çÎÝ ÜïU Ú¢ïÁ¢Gï ÜU¢ï ¥¢ñÚ çÎÝ ÐÚ ÈGUÁ¢GèH¼ Îï ÜUÚ

Á¢éS¼-Á¢ê ÈGUÚ}¢¢¼ï Ý Îï¶¢ }¢x¢Ú ²ïã çÜU ¥G¢à¢êÚ¢ ÜU¢ çÎÝ
¥¢ñÚ ²ïã çÜU Ú-}¢Á¢G¢Ý ÜU¢ }¢ãèÝ¢ J”
²ãêçÎÄ²¢ï´ ÜUè }¢é¶G¢-HÈGU¼ ÜUÚ¢ï

4 ÝçÏ¢Ä²ï ÚãG}¢¼, à¢ÈGUè»G ©}}¢¼, à¢ã‹à¢¢ãï ÝéÏ¢éÃ±¼, ¼¢Á¢Î¢Úï
çÚS¢¢H¼ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²¢ñ}¢ï
¥G¢à¢êÚ¢ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢ Ú¶¢ï ¥¢ñÚ §S¢ }¢ï´ ²ãêçÎÄ²¢ï´ ÜUè
}¢é¶G¢-HÈGU¼ ÜUÚ¢ï, §S¢ S¢ï ÐãHï ²¢ Ï¢¢’Î }¢ï´ |¢è »ÜU çÎÝ
ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢ Ú¶¢ï J
¥G¢à¢êÚ¢ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢ …Ï¢ |¢è Ú¶ï´ ¼¢ï S¢¢‰¢ ãè Ý±è´9 ²¢ x²¢Úã±è´11
}¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢ |¢è Ú¶ HïÝ¢ Ï¢ïã¼Ú ãñ J
5 ãG Á ¢G Ú ¼ï S¢çÄ²Îé Ý ¢ ¥Ï¢ê ÜG U ¼¢Î¢ S¢ï
çÚ±¢²¼ ãñ, ÚS¢êHéËH¢ã ÈGUÚ}¢¢¼ï
ãñ´ : }¢éÛ¢ï ¥ËH¢ã ÐÚ x¢é}¢¢Ý ãñ çÜU ¥G¢à¢êÚ¢ ÜU¢ Ú¢ïÁ¢G¢
»ÜU S¢¢H ÜGUÏH ÜïU x¢éÝ¢ã ç}¢Å¢ Îï¼¢ ãñ J
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜUS¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢
ÐÚ ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU çH²ï }¢çxGÈGUÚ¼ ãñ J
S¢¢Ú¢ S¢¢H ¥¢æ¶ï´ Îé¶ï´ Ý Ï¢è}¢¢Ú ã¢ï

}¢éÈGUçSS¢Úï à¢ãèÚ ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ ãGÁ¢GÚ¼ï }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î
²¢Ú ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´, }¢éãGÚü}¢ ÜUè Ý±è´9 ¥¢ñÚ
ÎS¢±è´10 ÜU¢ï ÚÁ¢G¢ Ú¶ï ¼¢ï Ï¢ãé¼ S¢±¢Ï¢ Ð¢»x¢¢ J Ï¢¢H Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜïU
çH²ï ÎS¢±è´10 }¢éãGÚü}¢ ÜU¢ï wG¢êÏ¢ ¥ÓÀï ¥ÓÀï ¶¢Ýï ÐÜU¢» ¼¢ï
S¢¢H |¢Ú ¼ÜU Í¢Ú }¢ïæ Ï¢-Ú-ÜU¼ Úãïx¢è J Ï¢ïã¼Ú ãñ
çÜU ç¶Ó¢ÇG¢ ÐÜU¢ ÜUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï à¢ãèÎï ÜUÚÏ¢H¢ S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï
ãGéS¢ñÝ ÜUè ÈGU¢ç¼ãG¢ ÜUÚï Ï¢ãé¼ }¢éÁ¢ÚüÏ¢ (²¢’Ýè }¢é¥çSS¢Ú
± ¥¢ÁG}¢êÎ¢) ãñ J §S¢è ¼¢Úè¶G ²¢’Ýè 10 }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ ÜU¢ï
xG¢éSH ÜUÚï ¼¢ï ¼}¢¢}¢ S¢¢H Ï¢è}¢¢çÚ²¢ï´ S¢ï ¥}Ý }¢ï´
Úãïx¢¢ v²êæ çÜU §S¢ çÎÝ ¥¢Ï¢ï Á¢G}¢Á¢G}¢ ¼}¢¢}¢ Ð¢çÝ²¢ï´ }¢ï´ ÐãéæÓ¢¼¢
ãñ ( , §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è „. 93) S¢Ú±Úï
ÜU¢»Ý¢¼, à¢¢ãï }¢¢ñÁ¢êÎ¢¼ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢,
Á¢¢ï à¢wGS¢ ²¢ñ}¢ï ¥G¢à¢êÚ¢ §S}¢Î S¢éÚ}¢¢ ¥¢æ¶¢ï´ }¢ï´ Hx¢¢» ¼¢ï ©S¢
ÜUè ¥¢æ¶ï´ ÜU|¢è |¢è Ý Îé¶ï´x¢è J
786 ÈGïUãçÚS¢ 92

çÚS¢¢H¢ ÐÉGÝï ÜUè çÝÄ²¼ï´ 1 S¢Úï ¥‹±Ú S¢ï S¢H¢}¢ ÜU¢ Á¢±¢Ï¢ 29
ç±H¢Î¼ï Ï¢¢ ÜUÚ¢}¢¼ 4 S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè ¥GÁ¢èÏ¢ Ï¢-Ú-ÜU¼ 30
LwGS¢¢Ú S¢ï ¥‹±¢Ú ÜU¢ §ÁGã¢Ú 5 ¥çÁ¢GÄ²¼ Ý¢ÜU ÜUèÇG¢ï´ ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU 32
ÜéæU±ï´ ÜU¢ Ð¢Ýè ©Ï¢H ÐÇG¢ 6 S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜUè Ó¢}¢ÜU Î}¢ÜU 34
Í¢¢ïÇGï Ýï Ï¢Î Hx¢¢}¢ ÜU¢ï ¥¢x¢ }¢ï´ Ç¢H çÎ²¢ 7 çÚÁ¢G¢» }¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ Ú¢Á¢G 35
çS¢²¢ã çÏ¢ÓÀê Ýï ÇæÜU }¢¢Ú¢ 9 }¢éwG¼çHÈGU }¢à¢¢ãÎ ÜUè ±Á¢G¢ãG¼ 36
x¢éS¼¢¶Gï ãGéS¢ñÝ Œ²¢S¢¢ }¢Ú¢ 10 }¢çxGÈGUÚ¼ S¢ï }¢¢²êS¢è ÜUè HÚÁ¢G¢ ¶GñÁ¢G çãGÜU¢²¼ 37
ÜUÚ¢}¢¢¼ §y}¢¢}¢ï ãGéÁÁ¢¼ ÜUè ÜUÇGè ‰¢è 11 ãGéÏÏ¢ï Á¢¢ã¢ï }¢¢H 46
ÝêÚ ÜU¢ S¢é¼êÝ ¥¢ñÚ S¢ÈGïUÎ ÐçÚ‹Îï 12 ²Á¢GèÎ ÜUè §GÏ¢í¼ Ý¢ÜU }¢¢ñ¼ 47
¶G¢ñHè çÏ¢Ý ²Á¢GèÎ ÜU¢ ÎÎüÝ¢ÜU ¥‹Á¢¢}¢ 14 §ÏÝï çÁ¢G²¢Î ÜU¢ ÎÎüÝ¢ÜU ¥‹Á¢¢}¢ 49
ÝïÁ¢Gï ÐÚ S¢Úï ¥vGÎS¢ ÜUè ç¼H¢±¼ 17 §ÏÝï çÁ¢G²¢Î ÜUè Ý¢ÜU }¢ï´ S¢¢æÐ 50
wG¢êÝ S¢ï çH¶¢ ãé±¢ à¢ï’Ú 20 S¢Ó¢ ãñ çÜU Ï¢éÚï ÜU¢}¢ ÜU¢ ¥‹Á¢¢}¢ Ï¢éÚ¢ ãñ 52
S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè ÜUÚ¢}¢¼ S¢ï Ú¢çãÏ¢ ÜU¢ ÜGUÏ¢êHï §SH¢}¢ 22 }¢éwG¼¢Ú Ýï ÝéÏ¢éÃ±¼ ÜU¢ Î¢’±¢ ÜUÚ çÎ²¢ 53
çÎÚã}¢¢ï ÎèÝ¢Ú ÆèÜUçÚ²¢æ Ï¢Ý x¢» 22 ¥ËH¢ã ÜUè ¶GézG²¢ ¼ÎÏ¢èÚ S¢ï ÇÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï 56
S¢Úï ¥‹±Ú ÜUã¢æ ÎzGÝ ãé±¢ ? 25 ¥G¢à¢êÚ¢ ÜïU ÈGUÁ¢G¢§H 59
¼éÚÏ¢¼ï S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè çÁ¢G²¢Ú¼ 27 S¢¢Ú¢ S¢¢H ¥¢æ¶ï´ Îé¶ï´ Ý Ï¢è}¢¢Ú ã¢ï 63
²ïã çÚS¢¢H¢ ÐÉG ÜUÚ ÎêS¢Úï ÜU¢ï Îï ÎèçÁ¢²ï

à¢¢Îè x¢G}¢è ÜUè ¼vGÚèÏ¢¢¼, §çÁ¼}¢¢¥G¢¼, ¥¢’Ú¢S¢ ¥¢ñÚ Á¢éHêS¢ï }¢èH¢Î
±x¢GñÚ¢ }¢ï´ }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜïU à¢¢»¥G ÜUÎ¢ü ÚS¢¢§H ¥¢ñÚ }¢-ÎÝè ÈêUH¢ï´ ÐÚ
}¢éà¼ç}¢H Ðï}ÈGUHïÅ ¼vGS¢è}¢ ÜUÚ ÜïU S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï, x¢¢ãÜU¢ï´ ÜU¢ï Ï¢ çÝÄ²¼ï S¢±¢Ï¢
¼¢ïãGÈGïU }¢ï´ ÎïÝï ÜïU çH²ï ¥ÐÝè ÎéÜU¢Ý¢ï´ ÐÚ |¢è ÚS¢¢§H Ú¶Ýï ÜU¢ }¢¢’}¢êH Ï¢Ý¢§²ï,
¥wGÏ¢¢Ú ÈGUÚ¢ïà¢¢ï´ ²¢ Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜïU Á¢GÚè»G ¥ÐÝï }¢ãGËHï ÜïU Í¢Ú Í¢Ú }¢ï´ }¢¢ã¢Ý¢ ÜU}¢ ¥Á¢G ÜU}¢
»ÜU ¥GÎÎ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢ çÚS¢¢H¢ ²¢ }¢-ÎÝè ÈêUH¢ï´ ÜU¢ Ðï}ÈGUHïÅ ÐãéæÓ¢¢ ÜUÚ ÝïÜUè ÜUè
Î¢’±¼ ÜUè {ê}¢ï´ }¢Ó¢¢§²ï J

Imam Hussain Ki Karamaat (In Hindi)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Imam Hussain Ki Karamaat (In Hindi)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

A-1 §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼

çÜU¼¢Ï¢ ÐÉG Ý ï ÜUè Îé¥G¢

§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼

“²¢ ÚÏÏ¢ï ãGéS¢ñÝ ! }¢éÛ¢ï §GàÜGïU ãGéS¢ñÝ Îï” ÜïU

§}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼

ç±H¢Î¼ï Ï¢¢ ÜUÚ¢}¢¼

LwGS¢¢Ú S¢ï ¥‹±¢Ú ÜU¢ §ÁGã¢Ú

¼ïÚè ÝSHï Ð¢ÜU }¢ï´ ãñ Ï¢ÓÓ¢¢ Ï¢ÓÓ¢¢ ÝêÚ ÜU¢

ÜéæU±ï´ ÜU¢ Ð¢Ýè ©Ï¢H ÐÇG¢

Í¢¢ïÇGï Ýï Ï¢Î Hx¢¢}¢ ÜU¢ï ¥¢x¢ }¢ï´ Ç¢H çÎ²¢

¥ãHï Ï¢ñ¼ï Ð¢ÜU S¢ï Ï¢ï Ï¢¢çÜU²¢æ x¢éS¼¢ç¶G²¢æ

çS¢²¢ã çÏ¢ÓÀê Ýï ÇæÜU }¢¢Ú¢

¥GHè ÜïU Œ²¢Úï ¶G¢¼êÝï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÁ¢x¢Ú Ð¢Úï

¼ÇGÐ ÜUÚ }¢Ú x¢²¢ J (S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢, S¢. 90)

ÝêÚ ÜU¢ S¢é¼êÝ ¥¢ñÚ S¢ÈGïUÎ ÐçÚ‹Îï

Á¢GéãêÚ ãé±¢ J ¥ãHï Ï¢ñ¼ ÜïU ÜGU¢çÈGUHï ÜïU Ï¢çÜGUÄ²¢

Ï¢ã¢Ú¢ï´ ÐÚ ãñ´ ¥¢Á¢ ¥¢Ú¢§à¢ï´ x¢éHÁ¢G¢Úï Á¢‹Ý¼ ÜUè

}¢éwG¼¢Ú S¢-ÜGUÈGUè Ýï ÜGU¢ç¼HèÝï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜïU ç¶GH¢ÈGU Á¢¢ï

¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜïU ÜGUyH }¢ï´ à¢ÚèÜU ‰¢ï ©Ý ÜU¢ï }¢éwG¼¢Ú

Ð¢§ü ãñ v²¢ Ý§ü G } ¢ ©‹ã¢ï ´ Ýï ¥|¢è S¢Á¢G ¢

Îï¶ï´x¢ï ±¢ïã Á¢ãGè}¢ 4 }¢ï´ çÁ¢S¢ çÎÝ S¢Á¢G¢ ç}¢Hè

ÝïÁ¢Gï ÐÚ S¢Úï ¥vGÎS¢ ÜUè ç¼H¢±¼

§S¢è ¼GÚãG »ÜU ÎêS¢Úï Ï¢éÁ¢Géx¢ü Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU

}¢‹ã¢H çÏ¢Ý ¥G}¢í ÜUã¼ï ãñ´ : ±ËH¢ã ! }¢ñ´ Ýï Ï¢

“çÎç}¢àÜGU” }¢ï´ ‰¢¢ J S¢Úï }¢éÏ¢¢ÚÜU ÜïU S¢¢}¢Ýï »ÜU à¢wGS¢

S¢Ú à¢ãèÎ¢Ýï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜïU ãñ´ ÝïÁ¢G¢ï´ ÐÚ Ï¢éH‹Î

¥ÐÝè çÜU¼¢Ï¢ S¢±¢ÝïãGï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ ²ïã

¥SÝ¢ »ÜU }¢ç‹Á¢GH ÐÚ ÆãÚï J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢¢ã ¥GÏÎéH

S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè ÜUÚ¢}¢¼ S¢ï Ú¢çãÏ¢ ÜU¢ ÜGUÏ¢êHï §SH¢}¢

çÎÚã}¢¢ï ÎèÝ¢Ú ÆèÜUçÚ²¢æ Ï¢Ý x¢»

(¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ãÚçx¢Á¢G ¥ËH¢ã ÜU¢ï

(¼Ú-Á¢-}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ¥Ï¢ Á¢¢Ý¢ Ó¢¢ã¼ï ãñ´ Á¢G¢çH}¢

}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ²ïã ÜGéUÎÚ¼ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï

S¢Úï ¥‹±Ú ÜUã¢æ }¢ÎÈGêUÝ ãé±¢ ?

ÜGUÚèÏ¢ï ¶G¢Ý ¶GHèHè ÜïU }¢àãÎï ãGéS¢ñÝè }¢àãêÚ ãñ J

©Ý ÜUè Ð¢ÜUè ÜU¢ wG¢éÎ¢» Ð¢ÜU ÜUÚ¼¢ ãñ Ï¢²¢æ

ãé§ü ãñ ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ x¢}¢ü }¢Á¢çHS¢ ±SH¢ï ÈGéUÚÜGU¼ ÜUè

ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥GÏÎéH ±¤ã¢Ï¢ à¢¢’Ú¢Ýè

S¢Úï ¥‹±Ú ÜUè ¥GÁ¢èÏ¢ Ï¢-Ú-ÜU¼

S¢Ú ÐÚ ©Æ¢²¢ ‰¢¢ ²ïã ©S¢è ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ ¥¢ñÚ ÜUÚ¢}¢¼ ãñ J

ÈêUH Á¢GwG}¢¢ï´ ÜïU ç¶H¢» ãñ´ ã±¢» Î¢ïS¼ Ýï

¥çÁ¢GÄ²¼ Ý¢ÜU ÜUèÇG¢ï´ ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU

Ó¢ïãÚï }¢ï´ ¥¢zG¼¢Ï¢ï ÝéÏ¢éÃ±¼ ÜU¢ ÝêÚ ‰¢¢

çÚÁ¢G¢» }¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ Ú¢Á¢G

}¢éS¼GÈGU¢ §GÁGÁ¢G¼ Ï¢ÉG¢Ýï ÜïU çH²ï ¼¢’Á¢Gè}¢ Îï´

ãñ Ï¢éH‹Î §vGÏ¢¢H ¼ïÚ¢ ÎêÎ-}¢¢Ýï1 ¥ãHï Ï¢ñ¼

}¢éwG¼çHÈGU }¢à¢¢ãÎ ÜUè ±Á¢G¢ãG¼

ãGÁ¢GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGéS¢ñÝ ÜUè ¼GÚÈGU ÜUÚ Îè x¢§ü ã¢ï J

}¢çxGÈGUÚ¼ S¢ï }¢¢²êS¢è ÜUè HÚÁ¢G¢ ¶GñÁ¢G çãGÜU¢²¼

¥ËH¢ã S¢ï }¢çxGÈGUÚ¼ ¥¢ñÚ ÚãG}¢¼ ¼GHÏ¢ ÜUÚ¼¢ ãñ ¼¢ï

çÜU §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜïU S¢Úï ¥‹±Ú S¢ï Hï

¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ Ú¢ï» J çÈUÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²-Î¼éÝ¢ Ï¢èÏ¢è ÈGU¢ç¼G}¢¢

S¢H¢}¢ ã¢ï Ð¢ÜUèÁ¢G¢ çÈGU¼GÚ¼ ± ¶GSH¼ ±¢Hï Ð¢ÜU ÈGUÚÁ¢G‹Î ÐÚ,

, ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §üGS¢¢ MãGéËH¢ã

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “§S¢ï ÚãÝï Î¢ï J” çÈUÚ ¥¢Ð

ãGéÏÏ¢ï Á¢¢ã¢ï }¢¢H

²Á¢GèÎï ÐHèÎ }¢¢H¢ï Á¢¢ã ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ãè ÜUè ±Á¢ã

²Á¢GèÎ ÜUè §GÏ¢í¼ Ý¢ÜU }¢¢ñ¼

²Á¢GèÎï ÐHèÎ ÜU¢ çÎH Ó¢êæçÜU Îé‹²¢» Ý¢ Ð¢»Î¢Ú

ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ©S¢ Ýï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ï´ Á¢GéË}¢¢ï çS¢¼}¢ ÜUè ¥¢æç{²¢æ

±¢ïã ¼wG¼ ãñ çÜUS¢ ÜGUÏ¢í }¢ï´ ±¢ïã ¼¢Á¢ ÜUã¢æ ãñ ?

§ÏÝï çÁ¢G²¢Î, §ÏÝï S¢¢’Î, çà¢}¢í, ÜGñUS¢ §ÏÝï ¥à¥GS¢ ÜU‹Îè,

±S±S¢ï ÜU¢ §GH¢Á¢ : ¥ËH¢ã Ï¢ï çÝ²¢Á¢G ãñ J ©S¢ ÜUè