Fundamental Doctrines of Vedic Culture ö

An Observation

JewefokeÀmebmke=Àlescet&ueleÊJeefJe<e³es He³ee&uees®eveceskeÀced
[. efoueerHekegÀceejë Hev[e
DeO³eeHekeÀë Ieeìeue jJeervêMeleJeeef<e&keÀer ceneefJeÐeeue³eë

Jesoes efn kesÀJeueb Yeejleer³ee³ee DeefHe leg meJe&m³ee SJe mebmke=Àlescet&ueefceefle leefÜoecegeqkeÌleë meceer®eervee~ Jesos Dee³eee&Ceeb mecemlecesJe
%eeveb megjef#eleceefmle~ Jesom³e mJeleëÒeeceeC³eeosJe leogÊejJeefle&veeb MeeðeeCeeb levcetuekeÀlJes mel³esJe ÒeeceeC³eceg®³eles~ SJecesJeen YeieJeeved
pewefceefvejefHe ö `efJejesOes lJeveHes#eb m³eeled' Fefle~ Jesos<eg ³es Keueg efJe®eeje®eejJ³eeJenejeë Òeme²lees efveefo&äemle SJe ceeveJepeerJevem³e
efveoxMekeÀefme×evleeë~
G®³eles efn peieled peerJeveb J³eJenej½esefle JewefokeÀoMe&vem³e ÒeefleHeeÐeb Jemleg~ DeefOekeÀejer ®ee$e mekeÀue SJe ueeskeÀë~
Òe³eespevecem³eeY³ego³ees efveëÞes³eme½e~ DeefOeosJeleceO³eelceceefOe³e%eefceefle ¬eÀcesCe Jemlegef$ele³em³e JewefokeÀoMe&veb Deeeqv$eke̳eë meb%ee~ GkeÌleb
³eLee efve©keÌles ö `³ee%eosJeles Heg<HeHeÀues osJeleeO³eelces Jee' Fefle~ JewefokeÀoMe&veevegmeejsCe Hejceb leÊJeceskeÀcesJe~ me ®e meJe&ªHeë
meJe&$eieë meeefJe&keÀ½e~ Fob ¢M³eceeveb peieÊem³ewJe ÒeefleefJecJecee$eced~ me efn meJe&m³eeë MekeÌlescet&ueced~ me efn meJee&Þe³eë meJe&meeOeejCe½e~
me efn meJe&m³e HejcemeKee~ me ¿eskeÀ SJe DeveskeÀveecee~ me Meg×ë MeesOekeÀ½e~ me SJe meJe&m³e j#ekeÀë MejCe½e~ me efn
efoJ³ee peveveer meJex<eeced~ me efn meleeceeÞe³eë HejceefÒe³e½e meJe&m³e~ me efn vesefoÿë mecJevOeer meJe&m³e~ le$ewJe efJeéeb YeJel³eskeÀveer[ced~
me efn efMeMetveeb efHelee ceelee ®e kegÀceejerCeeb Jejb Helveerveeb Heefleë megËoë megË®®e~ me efn Òeefleie=nceefleefLeë~ meJex<eeb efn me meJex
efn lem³e~ me efn ye´ïe leLee ye´ïe®eeefjCees ye´ïe®e³e&áe~ me SJeevevleHeLes men³ee$eer ceeie&oMe&keÀ½e~ me SJe %eelee %es³ees %eeveáe~
me efn keÀefJeë HegjeCeë DevegMeemlee~ me DeCeesjCeer³eeved cenlees cener³eeved~ me efn keÀJeerveebkeÀefJeë~ me efn #ejeleerleë De#ejesÊeceë~
SkeÀ SJe me JentªHeOe=kedÀ~ me efn meJex<eeceskeÀe³eleveced~ me ¿eefÜleer³eë, efvejekeÀejë meJe&ªHece³e½e~ me efn meJe&m³esäs~ me efn
meJe&J³eeHeer~ me efn efJeéekeÀcee& efYe<ekedÀ ®e~ me efn ö `DekeÀecees Ieesjes Dece=leë mJe³ecYetë jmesve le=Hlees ve ke=Àle½evees meë'~
me efn meJee&O³e#eë~ me SJe p³eesefleë~ mel³ece³ees efn meë~ me efn meJe&mee#eer iegCenerve½e~ me ef n efJeéem³e Òeeflecee~
³eosJesn lelmeJe¥ lem³ewJe ÒeefleªHeced~ SkeÀm³ewJe lem³e leÊJem³e efÜlJeeJeOeejCee efJeefnlee~ me SJe Heg©<eë Hegefj Me³eveeled HegjCeeÜe~
ceveg<³ees Jew ye´ïeev[m³e ueIegÒeefleke=ÀefleªHe efHev[ SJe~ me efn ÒepeeHelesvexefoÿë~ ve efn lemceeled Þesÿlejb efkeÀefáeled~ Deelcee
Dem³e meJee&ved osJeeve=<eerved efHele=b½eeoe³e me¹ìkeÀlelJeªHeeved MeleJeeef<e&kebÀ JebMe®e¬ebÀ efveJele&³eefle~ peerJeveb efn lem³e mJeOeebMemecHeefjl³ekeÌleb
peerJeefle~ me efn osJemeoveb efHele=meoveáe~ De×ex Jew meë~ pee³e³ee HetCe& G®³eles~ meHelveerkeÀ Demeew ³e%ece³eë~
³e%e½e meeq®®evleveb meoe®ejCeáe~ ³e%ee DeefHe meefÜ®eeje®eejmeceäsjsJee²eefCe~ $eÝlegmeb¬eÀceCes jesieeë ÒeYeJeefvle~ lesve $eÝlegmeefvOe<eg
³e%eeë ef¬eÀ³evles~ veeefmle mJeuHes megKeb Yetcee Jew leled~ lesvewJewkeÀm³eeefHe melees JengYeJeveceO³egkeÌleced~ melkeÀcezJe ³e%eë~ ³e%ees efn
Heg©<eë~
efJeÐeeáeeefJeÐeeáeesYes efveëÞes³em³eeY³ego³enslegë~ DeefJeÐe³ee ce=l³egb leerlJee& efJeÐe³ee ce=leceMvegles~ Dece=leÊJeáe `¬eÀlees keÌcej keÌueerJes
mcej ke=Àleb mcej' Fl³esJeb ªHeced~ ef$eefJeOeb efn pevce ceveg<³eeCeeced~ le$eeÐeb ceele=peþjeled, efÜleer³eb leg mebmkeÀejeled, le=leer³eb leg
Deeeqivemeb³eesiee®®e~ lesve efn keÀce&keÀe³ewJe peerJeefle ve leg peelecee$eë~ meef¬eÀ³ecesJe peerJeveb peerJeveb ve leg éemeveÒeéemevecee$eced~ ³eLe
efn Jesoe efvel³ee DeHeew©<es³ee½e leLewJew<eeb mevosMee DeefHe Oe´gJee efoJ³ee½e~ Heg©<eHeg©<eefJeMes<eepev³elJecesJe les<eeb Heew©<es³elJes ÒeceeCeced~
Heg©<eHeg©<eefJeMes<eepev³elJeáe les<eeb efvel³eMeJoce³elJeeomce³e&ceeCekeÀle=&keÀÊJee®®e~ le$e efn ve kesÀJeueb JeCe&ë MeJo½eeefHeleg MeJoJeCee&vegHetJeez
DeefHe efvel³eew~
oMe&vecesJesob JewefokeÀmebmke=Àlescet&ueced~ FlecesJeeefÞel³e ³e%eeë ÒeJel³e&vles peerJ³eles ®e meceûeb mecHetCe&áe peerJeveced~ ve efn le$e
keÀeçefHe DeHetCe&lee DemecHeVelee ®e~ mel³eb Jes osJee Deve=leb ceveg<³eeë~ lesve efn mel³esve osJelJeceeH³eles Demel³esve #ejlJeced~ ceveg<³em³e
efn met³e& Deelcee DeeqivepeeaJees Jee³egë ÒeeCeeë~ ve efn met³e&ceveefOeÿe³eeeqiveë ÒeJele&les Jee³eg½e~ les DeefHe SkeÀm³ewJe JenglJeªHee ve
leg leÊJelees efYeVeeë~
Yeejleer³ee efn meebmke=ÀeflekeÀHejcHeje ef$eefJeOee-JewefokeÀer ye´eïeCeHejcHeje, mJelev$e®eslemeecegHeefve<elHeeáeje$eMewJeeÐeeiecemee±îeeefocetuee
DeLeJe&mJeªHee HejcHeje, DeJewefokeÀer ÞeceCeueeskeÀe³eleHejcHeje ®e~ GHeefve<eoeb Òee³esCe JesosY³eë He=LekedÀle³ee ûenCeb, Jesom³e
$ewiegC³eefJe<e³elJeeJeOeejCeeled mJem³e ®e efveðewiegC³elJesve ûenCee®®e le$e~ le$e veejoJeeke̳eb ³eLee ö `YeieJeë YeieJeë cev$eefJeosJeeçeqmce
veelceefJeod' Fefle~ (íevoi³eesHeefve<eod ö 7/1/3) cegv[kesÀ ®e ö`JesoeveeceHejelJeb Heje ³eLee leo#ejceefOeiec³eles' (1/1/
5) Fefle ÒeefleHeeefoleced~ meejebMele GHeefve<eoece³ecesJeeMe³ees ³eÜsoefJeÐeelceeefJeoes nervelejë~ leovegmeejsCe ³eef× Jesowvee&Hlegb Meke̳eles
leoefHe DeelceefJeoeHlegb ÒeYeJeleerefle~ Deml³esJe le$e Iees<eCee ³eod êJ³ece³e³e%eeHes#e³ee %eeve³e%eë Þes³eeefveefle~ GHeefve<eoeb JewefokeÀlJevleg
JesoeskeÌlekeÀcee&efJejesOecee$esCe ve leg JesoevegmejCesve~ ÞeceCeeoerveeb JesoJee¿elJeb JesoefJejesefOelJesve leefVevokeÀlJesve ®e~
DeLee$e JewefokeÀmebmke=Àlesë keÀefleHe³eeefve JewefMeäîeeefve mecegefueK³evles meceemeleë ö
1) F&éejwkeÀlJeJeeoë = JewefokeÀef®evleveevegmeejsCe F&éej SkeÀ SJe~ me efn Hejcee³eesefvejeÞe³e½e meJex<eeced~ lem³ewkeÀm³e
JengYeJevecesJeev³es<eeceefmlelJes nslegë~ peieefoob lem³ewJe Òeefleke=Àefleë~ me SJe efJeéem³e peieleë Òeefleÿe~ ve efn leefÓVeb efkeÀefáeÓemele
Fefle levcee³elJeb peielees peievce³elJeáe lem³e~ me SJe Hejceë Heg©<eë~ ve efn leefÓVeë keÀef½eoefmlelJeYeeefieefle lem³e HejceeÜwleced~
peerJe DeefHe lem³ewJe ÒeefleªHeefceefle keÀe³e&keÀeues lem³e ÜwlelJeceefHe~ Jemlegleë me ÜwlelJeeÜwlelJeefJeue#eCeë~ `lJecesJe YeevlecevegYeeefle
meJe¥ lem³e Yeemee meJe&efceob efJeYeeefle' Fl³eeÐegkeÌlesë~ `cenod osJeeveecemegjlJeceskeÀced' Fl³eeÐegkeÌles½e~
2) peiele F&éejkeÀle=&keÀlJeced = peieefoob me®eje®ejcesJe F&éejke=Àleb ve leg mJeleë mecYetleced~ me SkeÀ SJe mJe³ecYetjv³elmeJe¥
lelÒeCeerlecesJe~ ³eLeeskeÌleced ö
`efnjC³eieYe&ë meceJele&leeûes Yetlem³e peeleë HeeflejskeÀ Deemeerled~
me oeOeej He=efLeJeeR Ðeeceglesceeb keÀmcew osJee³e nefJe<ee efJeOesce~~' ($eÝiJesoë - 10/127/7)
3) peieleë Deefvel³elJeceeréejm³ewJe MeeéeleÊJeced = JewefokeÀef®evleveevegmeejsCe peieefoob veeMeJeled~ ³eLeeLe&Oe´gJelJeb leg F&éejm³ewJe~
`met³ee&®evêcemeew Oeelee ³eLeeHetJe&cekeÀuHe³eled', `³e$e efJeéeb YeJel³eskeÀveer[ced' Fl³eeefoÞegefleJeeke̳ewë efmeO³eefle ³eod peieefooceeréejme=äb
leeqmceVesJe Òel³eeJele&áe~
4) Hegvepe&vceJeeoë = JewefokeÀmebmke=Àefleefn& Hegvepe&vce meceLe&³eefle~ le$e efn ceveg<³em³e pevceeefOeke=Àl³eeskeÌleced ö `ef$en& Jew Heg©<ees
pee³eles~ SleVesJe ceeleg½eeefOeefHeleg½eeûes pee³elesçLe ³eb ³e%eçGHeveceefleme ³eÐepeles leod efÜleer³e%ee³elesçLe ³e$e efce´³eles ³e$ewveceiveeJeY³eeoOeefleë
me ³eÊeleë mecYeJeefle leÊe=leer³e¡ee³eles, lemceeled ef$eë Heg©<ees pee³eles Fl³eengë'(MeleHeLeye´eïeCeced - 11/2/1/1)~
5) meceeqvJeleb HeeefjJeeefjkeÀpeerJeveced = JewefokeÀmebmke=Àefleefn& meceeqvJeleb HeeefjJeeefjpeerJeveceefOeJ³eeqkeÌle~ ³eÐeefHe efHelee leoYeeJes
p³esÿHeg$ees Jee HeefjJeejm³eeûeCeerjemeerÊeLeeefHe le$e Flejs<eeceefHe meom³eeveeb cenlJeb ve keÀoeefHe GHesef#eleceemeerled~ HeeefjJeeefjkeÀpeerJeves
vee³ee&ë cenlJeceeoe³e $eÝiJesos GkeÌleced ö
``mece´e%eer éeMegjs YeJe mece´e%eer éeÞeeb YeJe~
veveevoefj mece´e%eer YeJe mece´e%eer DeefOeosJes<eg~~'' ($eÝiJesoë - 10/85/46)
oejHetJex efn ieen&mL³eced~ le³eesefn& ³egieueceepeerJeveceefJe®ísoáe~ ³eLeeskeÌleced $eÝiJesos ö
``FnwJe mleb cee efJe ³eewäb efJeéecee³egJ³e&Þegleced~
¬eÀer[vleew Heg$ewve&Hle=efYeceexoceeveew mJes ie=ns~~'' ($eÝiJesoë - 10/85/42)
ocHel³esefn& meece®eexë ÐeeJeeHe=efLeJ³eesefn& le$e efveoMe&veced~
6) memeewcevem³eb meeceeefpekeÀpeerJeveced = JewefokeÀer efn megmecJe×b meeceeefpekeÀpeerJeveceefOeJ³eeqkeÌle~ efJeÒe#eef$e³eefJeìdMetêeë meceepem³e
®elJeeefj De²eefve cegKeJeentªHeeomeeqcceleeefve~ ³eLee ¿eskeÀm³eeH³e²m³e JewkeÀu³esve Mejerjb efveeq<¬eÀ³eÒee³eb YeJeefle leLewJe meceepem³eeefHe~
lesve efn ö
`³eLesceeb Jee®eb keÀu³eeCeerceeJeoeefve pevesY³eë~
ye´ïejepev³eeY³eeb Metêe³e ®ee³ee&³e ®e~ mJeeHe ®eejCee³e ®e~~' (³epegJexoë ö 23/2)
Fefle meefvoäb Jeepemeves³eer³es~ Jegef×JeueÞecemesJeeÒeefleefveefOeYetleeveeb JeCee&veeb meewcevem³eceeoe³e le$eeskeÌleced ö
``meb ie®íOJeb meb JeoOJeb meb Jees ceveebefme peeveleeced~
osJeeb Yeeieb ³eLee HetJex me%eeveeveecegHeemeles~~
meceevees cev$eë meefceefleë meceeveer meceeveb ceveë men ef®eÊeces<eeced~
meceeveb cev$eceefYecev$e³es Jeë meceevesve Jees nefJe<ee pegnesefce~~
meceeveer Je DeeketÀefleë meceevee Ëo³eeefve Jeë~
meceevecemleg Jees cevees ³eLee Jeë megmenemeefle~~'' ($eÝiJesoë - 10/191/2-4)
le$eeefHe Jegef×Jeue³eesë meece¡em³eb leg efveleevlecesJeeO³egkeÌleceg®®ewë~ ³eLee ö
``³e$e ye´ïe ®e #e$eáe mec³eáeew ®ejleë men~
leb ueeskebÀ HegC³eb Òe%es³eb ³e$e osJeeë meneeqivevee~~'' (Jeenmeves³emebefnlee - 20/25)
³eLee efn HeefjJeejmegmeáeeuevee³e ocHel³eesë meece¡em³eceeJeM³ekebÀ lelewJe meceepeefmLele³es ®elegCee&cesJe JeCee&veeb meewneo¥ meecee¡em³eáeeHeefjne³e&ced~
³eLeeskeÌleced ö
``³ee ocHeleer mecevemee megvegle Dee ®e OeeJeleë~
osJeemees efvel³e³eeefMeje~~'' ($eÝiJesoë - 8/39/5)
³eÐeefHe les<eeb HeejmHeefjkeÀmebIe<e&ë DeefHe ³e$e kegÀ$e Þeg³eles leLeeefHe veemeerled le$eev³eesçv³eeslHeer[veÒeJe=efÊeë~ Jesos efn oemee
om³eJe½eeJewefokeÀmeceepele³ee efveefo&äeë~ les<eeefcevêsCe efJeveeMeë DeefHe le$e keÀefLeleë~ om³eJees efn DeJe´le-Dev³eJe´le-De¬eÀleg-
De³e%eÒeYe=efleMeJosveeefHe J³eJeËleeë~ lewë men Jew®eeefjkeÀes peeefleiele½e me«<e¥ Deemeerod JewefokeÀeveeced~ DeÒeeflejLemetkeÌles `Demeew ³ee
mesvee ce©leë Hejs<eeceY³ewefle ve Deespemee mHe×&ceevee' Fefle ³eogkeÌleb leÐem³egefJe<e³ekeÀcesJe~ les efn ke=À<edCeJeCee& Deemeved~ Jesos efn
ye´eïeCe#eef$e³eefJeìdMetoe&CeDeb efJeYeeiees efn JeCe&HejkeÀes Jee peeefleHejkeÀ½esefle ve Mke̳eles efve½eÒe½elJesve JekeÌlegced~ keÀefleHe³ewë $eÝiedefYemleg
lem³e Jeie&HejkeÀlJecesJe efmeO³eefle~ ³eefo peeefleHejkeÀlJeb les<eeb leoe SkeÀeqmceVesJe HeefjJeejs JengefJeOeJ³eJemee³elJeb ve m³eeled~ ³eLeeskeÌleb
le$e ö
``keÀeªjnb lelees efYe<eiegHeueÒeef#eCeer vevee~'' ($eÝiJesoë - 9/112/3)
SJecesJe $eÝ<³e<esCem³e ܳeesë Heg$e³eesjeÐeë Meevlevegë jepee DeemeeroHejes osJeeefHemleg Hegjesefnleë~ MeleHeLeye´eïeCes leg mHeäcesJe ®eelegJe&C³e¥
efn peeeflemecJevOecegkeÌleced~ lesve efn Deeoew ®eelegJe&C³e&m³e mecJevOees ve peel³eeçefHeleg peerefJekeÀ³ee Deemeerled ³esveesÊejJeefle&keÀeues peeeflemJeªHelee
Demeeefolesefle~ lewefÊejer³eÞegleew (7/1/116) efveefo&äb ³eled efmeme=#egë ÒepeeHeefleë cegKelees efn ef$eJe=Êeced Deeeqiveb osJeleeb iee³e$eeR
ívoë jLevlejb meece ye´eïeCeb ceveg<³eeCeeced Depeb HeMetveeceme=pele~ SJecesJe Gjmees JeengY³eë HeáeoMeb leefcevêes osJelee DevJeme=p³ele
ef$eägHed ívoes Je=nlmeece jepev³ees ceveg<³eeCeeceefJeë HeMetveeced~ ceO³eleë meHleoMeb ³eb efJeéesosJee osJelee peieleer ívoë JewªHeb meece
JewM³ees ceveg<³eeCeeb ieeJe HeMetveeced~
7) jepelev$epevelev$e³eesë mecevJe³eë = JewefokeÀmebmke=Àefleefn& peveeOeerveë jepelev$eb jepeeOeerveb pevelev$eb le³eesë meece¡em³eáeeefOeJ³eeqkeÌle~
jepee Meeefmle leb pevelee Devegceeso³eefle Fefle~ ³eLeeskeÌleced ö
`lJeeb efJeMees Je=Celeeb jepee³e' `efJeMees ve jepeeveb Je=Ceeveeë' ($eÝiJesoë - 10/124/8)
`jepee efn peveeveeb ÒeefleefveefOeë j#ekeÀë meb³eespekeÀm³e' (Jeepemeves³eer - 7/25)~ Fefle~
8) keÀce&Ceë ÒeeOeev³eced = JewefokeÀer mebmke=Àefleefn& keÀce&C³esJe Jeueb ooeefle meeOeveevlejeHes#e³ee~ `F®íefvle osJeeë megvJevleb
ve mJeHvee³e keÀoe®eve' ($eÝiJesoë - 8/2/18)~ `ve $eÝles Þeevlem³e meK³ee³e osJeeë' ($eÝiJesoë - 4/33/11)~
efJeMeYeoeveeR megcevemeë m³eece' ($eÝiJesoë - 6/52/5)~ `DeMcevJeleer jer³eles meb jmeOJeced GefÊeÿle Òe lejlee meKee³e'
($eÝiJesoë - 10/53/8)~ Fefle lem³eeë ÒeekeÀjefCekeÀë mevosMeë~ FoceefHe ®e ö `kegÀJe&VesJesn keÀcee&efCe efpepeerefJe<es®íleb meceeë'~
(Jeepemeves³eë - 40/2)~ Oeeefce&keÀke=Àl³emecHeeoveb efn vejm³e meJeexHeefj keÀce& lele½e peerefJekeÀesHeepe&veb Meg×ÞecesCesefle JewefokeÀmebmke=Àlesë
mevosMeë~
9) ³e%emecHeeoveced = JesoeskeÌle³e%emecHeeoveb efn pevem³eeÐeb keÀle&J³eced~ ³es efn ³e%ee®®³eJeles meesçefOekeÀejeoefHe Heleefle~ `ÒepeeHeefleJez
³e%eë' (MeleHeLeye´eïeCeced - 1/1/113)~ `Heg©<ees Jew ³e%eë' (MeleHeLeye´eïeCeced - 1/3/5/1)~ `³e%esve Jew osJee Fceeb
ef#eefleb efpei³egë'(MeleHeLeye´eïeCeced - 1/6/1/1)~ ³e%e SJe osJeefHele=ceveg<³eeCeeb meb³eespekeÀë meslegë~ les<eecev³eesv³eYeeJevesve peieled
ÒeJele&les~ ³e%em³e Üs HeÀues peie®®e¬eÀHeefjuee®eveceelceveë mJeie&efleueeYe½ewefle~ Deel³ees efn efve<keÀeceefJe<e³ees DeHejmleg mekeÀeceefJe<e³eë~
DekeÀecelJeceeréejlJeb mekeÀecelJeb leg vejlJeced~ `mJeie&keÀece ³epesle', `Deeqivenes$eb pegnt³eeled mJeie&keÀeceë', `GefÓoe ³epesle HeMegkeÀeceë'
Fl³eeoerefve ³e%eHejkeÀJeeke̳eeefve~
10) mJeeO³ee³eeO³e³eveced = mJeeO³ee³ees efn JewefokeÀmebmke=ÀlesjHejb leÊJeced~ `mJeeO³ee³eesçO³esleJ³ees efve<keÀecesves' efle Þegefleë~
ve efn mJeeO³ee³eJ³eefYe®eejsCe MeeðeevlejeO³e³eveceYeeräced~ Þeg³eles efn cetuelemleg Jeso SkeÀ SJe~ lem³e ®e keÀcee&vegJe=l³e He½eeÜefle&efYe½elJeejes
efJeYeeieeë ke=Àleeë~ les<eg keÀefleHe³es keÀeuesve efJeveäe efvel³ee DeefHe~ Jesoeveeb MeeKeemeg 12 MeeKee SJe ueY³eles~ ³ees efn HejcHej³ee
³eeb MeeKeecevegJele&les leoO³e³evecesJe mJeeO³ee³em³e~
11) meoe®eejevegmejCeced = $eÝiJesos Heþîeles ö`$eÝleeJeekesÀve mel³esve Þe׳ee leHemee megle~ Fvêe³esvoes Heefj ñeJe' (1/
113/2)~
JewefokeÀmebmke=Àl³evegmeejsCe $eÝleeJeekeÀmel³ecesJe meoe®eejë~ $eÝle½e ef$eefJeOeë - Òeke=ÀlejKev[efve³eceë, osJeeveeb mec³eiegHeemevee,
³eLeeMeeðeb ceeveJee®eej½e~ SleovegmejCecesJe meoe®eejë~ $eÝlem³e efve³evlee Je©Cees efn jepee~ ye´ïe®e³e¥ efJeJeenes ieen&mLeb keÀcee&vegÿeveáe
$eÝlem³ewJee²eefve~ HeeefleJe´l³eleb mJeoejjefle $eÝleew ieceveced, ocHel³eesjefJe®ísÐekeÀlJeceskeÀm³eeHetCe&lJeáeem³ewJe efve³eceeë~ Deeqiveefn& $eÝleeJeeved
Jee³eg½e~ $eÝlesvewJe peieled ÒeJele&les~ ve peeleg $eÝleceefle¬eÀecesled~ $eÝlem³ewJe HevLee SsefnkeÀecegeq<cekeÀefme׳es YeJeefle~
12) owJeleesHeemeveced = Heáe JewefokeÀeefve leÊJeeefve-$eÝ<e³eë, osJeeë, efHelejë, Demegjeë ievOeJee&½esefle~ Sles<eeb meceefäjsJe met#ceb
peieled~ leosJe Jesoeveeb cegK³eb ÒeefleHeeÐeced~ SlesçefHe meJex ÒeeCeefJeMes<ee SJe~ $e³e SJe osJeeë-JeefÚYet&mLeeveer³eë, Jee³egjvleefj#emLeeveer³eë,
met³e&ë DeekeÀeMemLeeveer³eë~ le$e $e³efmlebMeÎsJeeë-Deäew JemeJeë, SkeÀeoMe ©êeë, ÜeoMeeefol³eeë Fvê½e ÒepeeHeefle½esefle~ <e[dosJeeë-
Deeqive½e He=efLeJeer ®eevleefj#eb Jee³eg½e Ðeew½eeefol³e½esefle~ Üew osJeew-DeVeb ÒeeCe½e~ SkeÀ SJe osJeë ÒeeCeë~ ³eLeeskeÌlece=ef®e-`Fefle mlegleemees
DemeLee efjMeeomees ³es mLe $e³e½e ef$ebMe®íeceveesoxJee ³eef%e³eebmeë'~ ($eÝiJesoë - 8/30/2)~
13) efHele=ÒeerCeveced = Jesos efn Þeg³eles `Meive³es keÀJ³eJeenvee³e mJeene~ meescee³e efHele=celes mJeene' Fefle~ meescees Jew
efHele=CeeceefOeÿeveced~ efHele=ÒeerCeveceefHe JewefokeÀmebmke=ÀlesjefYeVeYe²ced~ efHelejes efn efÜefJeOeeë-efoJ³eefHelejë mJeefHelej½e~ efoJ³eefHelejes efn
keÀJ³eJeenveueeo³eë meHleë-keÀJ³eJeenveueë, ³eceë, meesceë, De³e&ceeë, Deeqive<edJeeÊeeë, meesceHeeë Jeefn&<eo½e~ ³eLee Jeepemeves³ekesÀ ö
``Dee³evleg veë efHelejë meesY³eemeesçeqive<edJeeÊeeë HeefLeefYeoxJepeevewë~
Deeqmceved ³e%es mJeOe³ee ceovleesçefOe Je´gJevleg lesçJevlJemceeved~~'' (MegkeÌue³epegë - 19/58)
SJecesJe ö
``efHele=Y³eë mJeOeeef³eY³eë mJeOee veceë efHeleecensY³eë mJeOeeef³eY³eë mJeOee veceë ÒeefHeleecensY³eë mJeOeeef³eY³eë mJeOee veceë~''
(Jeepemeves³eë - 19/36)~
HeekeÀnefJeë mebmLe³eesë efHele=³e%eefJeOeeveb efveªefHeleced~
14) Devl³emebmkeÀejÒeJevOeë = JewefokeÀmebmke=Àleew efn MeJeoenë DeeqiveJee³e&lJesveeHesef#eleë~ ³eLeeskeÌleb Jeepemeves³ekesÀ ö
``Jee³egjefveuecece=leceLesob Yemceevleb Mejerjced~
Dees $eÝlees mcej keÌueerJes mcej ke=Àleb mcej~~'' (40/16)
SJebefn ce=lees oe¿eles oiOe½e Hegvepee&³eles Fefle JewefokeÀmebmke=Àlesë jnm³eced~
15) Yeei³eHeg©<eeLe&³eesë mecevJe³eë = JewefokeÀer efn mebmke=ÀefleYee&i³eHeg©<eeLe&³eesë mecevJe³eceefOeJ³eeqkeÌle HeÀueefmeef×nsleglJesve~
leovegmeejsCe Òe³eleceeveb efn Yeei³eceefHe meene³³eceeOeÊes~ ³elees Yeei³eceefHe HetJee&efpe&lekeÀce&Ce SJe HeefjCeefleë~ lesvewJeeskeÌleb m³eeled ö
`megke=Àleb peg<egmJe' (Jeepemeves³e - 19/67)~ osJee DeefHe ÞeceHejcesJe meene³³eb kegÀJe&Ceefle ve mJeHvee³e ($eÝiJesoë 8/2/
18, 4/33/11)~ GlLeevecesJe efoJ³eceeuem³ecesJe leceë~ GkeÌlecesJe $eÝiJesos ö
``DemJeHvepemlejCe³eë megMesJee Delevêemees Je=keÀe DeÞeefceÿeë~
les Hee³eJeë meOe´³eáees efveHeÐeeives leJe veë HeevlJecetjë~~'' ($eÝiJesoë - 4/4/12)~
16) DeeoMe&veeieefjkeÀlee = JewefokeÀmebmke=Àefleefn& meeov³eb efJeoiOeb meYes³eb efHele=ÞeJeCeb veeieefjkeÀceefYeJee_íefle~
``meescees Oesvegb meescees DeJe&vleceeMeg~ meescees Jeerjb keÀce&C³eb ooeefle~ meeov³eb efJeoiOeb meYes³eb efHele=ÞeJeCeb ³ees ooeMeomcew~~'' (Jeepemeves³eë
- 34/21)~
DeefHe ®e meJex vevoefvle ³eMemeeielesve meYeemeensve meK³eeë meKee³eë' ($eÝiJesoë - 10/71/10)~
FLegb efn efJeefJeOeJewefMeäîeefJeefMeäe JewefokeÀmebmke=Àefleefn& Yeejleer³emebmke=Àlescet&ueb ceewefuekeÀer ®e~

mene³ekeÀûevLeeë =
1. Rigvedasamhita -- Prof. Umasankarsharma Rishi, Chaukhamba Sanskrita Pratisthan,
Baranasi.
2. Jajurvedasamhita -- Prof. Umasankarsharma Rishi, Chaukhamba Sanskrita Pratisthan,
Baranasi.