АЛФА ЕДУКАЦИЈА

МЕХАНИЧКА РАБОТА И МОЌНОСТ

Производот од силата и патот се вика работа на силата.

F F

O x1 x =x2- x2 x2 x

A= F  s (1J = 1N  1m)

A – работа; F - сила; s- изминат пат;

F F1 F

  F2

0 r1 X X

r2

Fx= F cos
Fy= F sin

A= F2rx= F X cos
( компонентата F1 не врши работа )
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

Работата на силата е производ од компонентата на силата во насока на поместувањето и

големината ( модулот ) на поместувањето на телото предизвикано од таа сила.

A= F r cos

r – поместување;
- агoл помеѓу векторот на силата F и векторот на поместување r.

A= mgvt

 - коефициент на триење; m – маса; v – брзина; t – време;

МОЌНОСТ

Физичката величина што определува каква работа се извршува во единица време се

вика моќност (P).

A
P= (1W= 1J/ 1s)
t
P – моќност; A – работа; t – време;

A= F s

Fs s P
P  Fv бидејќи: v  v
t t F
F - сила; s – изминат пат; t - време; v – брзина;

Количникот на корисната моќност Pk и вложената моќност Pv се вика коефициент на

корисно дејство  на машините.
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

Pk

PB
Pk
 100 0 0
PB
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

КИНЕТИЧКА ЕНЕРГИЈА

Енергијата што ја има телото што се движи се вика кинетичка енергија.

Енергијата што ја има деформирана еластична пружина или енергијата што ја има
телото поради конфигурацијата на системот се вика потенцијална енергија

v1 v2

0 x1 x2

F = const

rx= X= X2-X1 ( поминато растојание )

v1  v 2 v  v2
v cp  т.e. X= vsr t = 1 t
2 2

Од II Њутнов закон: F= ma /X

F X= ma X

v 2  v1
a=
t

2 2
mv 2 mv 1
F X  
2 2
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

A= F X

2 2
mv 2 mv 1
A 
2 2

A= Ek2 - Ek1= Ek

А - работа
Ek кинетичка енергија
m - маса
v - брзина
X – поместување
а - забрзување
Со воведување на физичката величина работа на сила и кинетичка енергија на телото II
Њутнов закон може да се формулира:

Промената на кинетичката енергија на телото е еднаква на работата на силата што

дејствуа на телото за време на неговото движење.
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

ПОТЕНЦИЈАЛНА ЕНЕРГИЈА

1) Потенцијална енергија на тело подигнато на извесна висина над површината на

Земјата.
2) Потенцијална енергија на деформирана еластична спирала.

Работа на силата тежа

1 g
r

h y1 2 P= mg
r2
y2 r2

P= mg
P – сила тежа
m - маса
g – Земјино забрзување
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

A= P r= mgy Y= -mg (y2 - y1)

y1= h1 y2= h2

A=- (mgh2 – mgh1)

E= mgh
A= - ( Ep2 - Ep1)

А - работа
P – сила на земјината тежа
r - помесување
g – Земјино забрзување
h - висина
Ep – потенцијална енергија

r
l
h

s
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

A= F r cos 
F= P = mg
A= mg r cos ( r cos)
A= mgh

Работата на силата не зависи од патот

Y

V1 h1
V2 h2
V3 h3

V4 h4
V5 h5

X
0

A= mg y1 + mg y2 + mg y3 +... =

= mg h1 + mg h2 + mg h3 +... =
= mg (h1+ h2+ h3+...)
(y1= h1, y2= h2, y3= h3,...)

h= h1+ h2+ h3+...

A= mgh
Работата на силата не зависи од траекторијата по која се движи телото и секогаш е
еднаква на производот на модулот ( големината ) на силата тежа и висинската разила од
почетната и конечната положба на телото.
 АЛФА ЕДУКАЦИЈА

Потенцијална енергија на деформирана еластична пружина

F= k X
Fel= k X

A= Fsr X= Fsr(x1 - x2)= 1/2 (f1 + F2) (x1 - x2)

kx 2
E
2

2 2
kx kx
A  ( 2  1 )
2 2
A= -(Ep2- Ep1)