Οδυσσέας Γκιλής. Περί Οικονομίας Και Οικονομικών.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. ΔΙΑΦΟΡΑ. Θεσσαλονίκη 2016-8

1
Οδυσσέας Γκιλής
Επιμέλεια
ΠΕΡΙ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
ΚΑΙ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Αποσπάσματα από αρχαία κλασικά κείμενα
Θεσσαλονίκη 2016
2
3
Περιεχόμενα
Προλογικό σημείωμα ................................................................................................................ 5

Εργασίες μου σχετικές την οικονομία στην αρχαιότητα .......................................................... 6
Αποσπάσματα από αρχαία, κλασικά κείμενα που αναφέρονται σε οικονομικά και άλλα
σχετικά θέματα. ......................................................................................................................... 7
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ......................................................................................................................... 7
OIKONOMIA ......................................................................................................................... 17
ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ ........................................................................................................................... 22
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ-ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ.......................................................................................... 34
ΔΙΟΙΚΗΣΗ .............................................................................................................................. 39
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ-ΝΟΜΙΣΜΑ .............................................................................................. 50
ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΜΗΤΡΑ............................................................................................................... 61
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΙΚΗ ................................................................................................................... 66
ΧΡΗΜΑ................................................................................................................................... 70
ΚΙΒΔΗΛΟΣ-ΚΙΒΔΗΛΙΑ ........................................................................................................ 84
ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ...................................................................................................................... 93
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ........................................................................................................... 100
ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ...................................................................................................................... 111
ΕΠΙΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ..................................................................................................................... 123
ΚΕΦΑΛΑΙΟ .......................................................................................................................... 124
ΔΑΝΕΙΟ ................................................................................................................................ 136
ΟΦΕΙΛΗ................................................................................................................................ 148
ΤΟΚΟΣ.................................................................................................................................. 156
ΕΠΙΤΟΚΙΟ ............................................................................................................................ 165
ΑΠΟΘΗΚΗ ........................................................................................................................... 166
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ......................................................................................................................... 170
ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ........................................................................ 178
ΑΡΓΥΡΟΣ ............................................................................................................................. 186
ΧΡΥΣΟΣ................................................................................................................................... 198
ΚΕΡΜΑ ................................................................................................................................. 210
ΔΡΑΧΜΗ.............................................................................................................................. 217
ΜΕΔΙΜΝΟΣ ......................................................................................................................... 259
ΟΒΟΛΟΣ .............................................................................................................................. 268
4
ΤΑΛΑΝΤΟ............................................................................................................................ 273
ΜΝΑ...................................................................................................................................... 294
ΧΑΛΚΟΥΣ ........................................................................................................................... 312
ΚΟΛΛΥΒΟΣ-ΚΟΛΛΥΒΙΣΤΗΣ ........................................................................................... 317
ΧΕΛΩΝΑΙ ΑΙΓΙΝΗΣ ............................................................................................................ 320
ΣΤΑΤΗΡ ................................................................................................................................ 320
ΕΡΑΛΔΙΚΑ ........................................................................................................................... 332
Πονηρά χαλκία ...................................................................................................................... 332
ΓΛΑΥΚΗ .............................................................................................................................. 332
ΔΗΝΑΡΙΟ ............................................................................................................................. 332
ΑΡΓΥΡΙΟΝ ........................................................................................................................... 345
ΔΑΠΑΝΗ .............................................................................................................................. 365
ΜΙΣΘΟΣ-ΜΙΣΘΩΤΟΣ .......................................................................................................... 384
ΤΑΜΕΙΟ ............................................................................................................................... 409
ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ........................................................................................................................ 418
ΘΗΣΑΥΡΟΣ .......................................................................................................................... 429
ΠΟΡΟΙ ................................................................................................................................... 440
ΠΛΟΥΤΟΣ ............................................................................................................................... 444
ΜΑΜΩΝΑΣ .......................................................................................................................... 455
ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΣ ................................................................................................................ 467
ΚΕΡΔΟΣ................................................................................................................................ 469
ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ ................................................................................................................ 480
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ........................................................................................................................ 491
ΑΓΟΡΑ .................................................................................................................................. 492
ΠΩΛΗΣΙΣ ............................................................................................................................. 505
ΠΑΡΑΓΩΓΗ.......................................................................................................................... 516
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ-ΦΟΡΟΣ ......................................................................................................... 528
ΤΡΑΠΕΖΑ-ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ ................................................................................................... 536
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ-ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑ ........................................................................................... 547
ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ .......................................................................................................................... 556
ΣΤΑΘΜΑ .............................................................................................................................. 567
ΕΙΣΦΟΡΑ .............................................................................................................................. 572
ΧΟΡΗΓΙΑ.............................................................................................................................. 576
ΕΜΠΟΡΟΣ-ΕΜΠΟΡΙΟ ........................................................................................................ 581
ΑΜΟΙΒΗ ............................................................................................................................... 586
ΕΡΓΑΣΙΑ............................................................................................................................... 593
5
ΠΡΟΣΟΔΟΣ-ΠΡΟΣΟΔΟΙ .......................................................................................................... 598

ΕΦΟΔΙΑ-ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ.......................................................................................................... 603
ΓΕΩΡΓΙΑ-ΑΓΡΟΤΙΚΗ ................................................................................................................ 607
ΚΤΗΜΑ-ΚΤΗΜΑΤΑ ................................................................................................................. 628
ΕΙΣΑΓΩΓΙΜΑ-ΕΞΑΓΩΓΙΜΑ ....................................................................................................... 634
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ...................................................................................................................... 641
ΑΝΑΛΩΜΑ ............................................................................................................................. 642
ΔΑΣΜΟΣ................................................................................................................................. 647
ΔΕΚΑΤΗ .................................................................................................................................. 648
ΤΙΜΗ-ΤΙΜΗΜΑ ...................................................................................................................... 655
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ............................................................................................................................. 662
Προλογικό σημείωμα
Αποσπάσματα από αρχαία, κλασικά, Βυζαντινά και λίγα θεολογικά

κείμενα που αναφέρονται σε οικονομικά και άλλα σχετικά θέματα
Υπάρχουν εδώ 3.200, περίπου, αποσπάσματα, από ένα σύνολο 50.000,
περίπου, αποσπάσματα. Μόνο για τη λέξη-έννοια οικονομία υπάρχουν
4.200 αποσπάσματα, σε διάφορους γραμματικούς τύπους.
Ταξινομώ, αξιολογώ και παρουσιάζω 65 λέξεις-έννοιες που έχουν σχέση
με την οικονομία, όπως παρακάτω:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, OIKONOMIA, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ-ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ,
ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ-ΝΟΜΙΣΜΑ, ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΜΗΤΡΑ,
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΙΚΗ,ΧΡΗΜΑ, ΚΙΒΔΗΛΟΣ-ΚΙΒΔΗΛΙΑ, ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ,
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ, ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ, ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ΔΑΝΕΙΟ,
ΟΦΕΙΛΗ, ΤΟΚΟΣ, ΕΠΙΤΟΚΙΟ, ΑΠΟΘΗΚΗ, ΜΕΤΑΦΟΡΑ, ΛΟΓΙΣΤΗΣ
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ,ΑΡΓΥΡΟΣ, ΧΡΥΣΟΣ, ΚΕΡΜΑ,
ΔΡΑΧΜΗ, ΜΕΔΙΜΝΟΣ, ΟΒΟΛΟΣ, ΤΑΛΑΝΤΟ, ΜΝΑ, ΧΑΛΚΟΥΣ,
ΚΟΛΛΥΒΟΣ-ΚΟΛΛΥΒΙΣΤΗΣ.ΧΕΛΩΝΑΙ ΑΙΓΙΝΗΣ, ΣΤΑΤΗΡ,
ΕΡΑΛΔΙΚΑ, Πονηρά χαλκία, ΓΛΑΥΚΗ, ΔΗΝΑΡΙΟ, ΑΡΓΥΡΙΟΝ,
ΔΑΠΑΝΗ, ΜΙΣΘΟΣ-ΜΙΣΘΩΤΟΣ, ΤΑΜΕΙΟ-ΤΑΜΙΑΣ, ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ,
ΘΗΣΑΥΡΟΣ, ΠΟΡΟΙ, ΠΛΟΥΤΟΣ, ΜΑΜΩΝΑΣ, ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΣ,
ΚΕΡΔΟΣ, ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ, ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ, ΑΓΟΡΑ, ΠΩΛΗΣΙΣ,
6
ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ-ΦΟΡΟΣ, ΤΡΑΠΕΖΑ-ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ,

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ-ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑ, ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ, ΣΤΑΘΜΑ, ΕΙΣΦΟΡΑ,
ΧΟΡΗΓΙΑ, ΕΜΠΟΡΟΣ-ΕΜΠΟΡΙΟ, ΑΜΟΙΒΗ, ΕΡΓΑΣΙΑ.
Εργασίες μου σχετικές την οικονομία στην αρχαιότητα
ΓΚΙΛΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ .Δωροδοκία-Χρηματισμός. 2011.

ΓΚΙΛΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Νομίσματα-Ποτίδαιας-Παλλήνης.
ΓΚΙΛΗΣ-ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Xρήμα, στα ελληνικά κλασσικά κείμενα.
ΓΚΙΛΗΣ-ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Οικονομικές έννοιες. Χρήμα-Νόμισμα.
ΓΚΙΛΗΣ-ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Το Xρήμα, δια μέσου των αιώνων ,στα ελληνικά
κλασσικά κείμενα.
ΓΚΙΛΗΣ-ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Χάρτες και νομίσματα της Χαλκιδικής.
ΓΚΙΛΗΣ-ΟΔΥΣΣΕΑΣ-Αρχαία-Οικονομικά-κείμενα-Ξενοφών-
Αριστοτέλης.
Οδυσσέας Γκιλής . Νομίσματα Χαλκιδικής..
Οδυσσέας Γκιλής. ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ, ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΙ. 2013
Οδυσσέας Γκιλής. Για τη φτωχεια και τους φτωχούς. Χρέη, διαγραφή
2015.
Οδυσσέας Γκιλής. Δωροληψία. . Δωροληψία. Θεσσαλονίκη. 2014....
Οδυσσέας Γκιλής. Ισοκράτης. Τραπεζιτικός.
Οδυσσέας Γκιλής. ΜΗΜΟΝΙΑΚΟΙ-ΑΝΤΙΜΝΗΜΟΝΙΑΚΟΙ.
Θεσσαλονίκη 2015.
Οδυσσέας Γκιλής. Οικονομία Ετυμολογία της λέξης-έννοιας. 2015.
Οδυσσέας Γκιλής. Οικονομία Ετυμολογία της λέξης-έννοιας. 2015.
Οδυσσέας Γκιλής. Οικονομία, Οικονομική. Οικονομικά στους κλασικούς.
2012.
Οδυσσέας Γκιλής. Οικονομία, Οικονομική. Οικονομικά στους κλασικούς..
Οδυσσέας Γκιλής. Οικονομία. Η λέξη στην αρχαιότητα.
Οδυσσέας Γκιλής. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΑ...
7
Οδυσσέας Γκιλής. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΑ ΙΕΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ.

Οδυσσέας Γκιλής. Οικονομικοί Ορισμοί.2012.
Οδυσσέας Γκιλής. Περί Φιλοπλουτίας. De cupiditate divitiarum By
Plutarch.
Οδυσσέας Γκιλής. Ποιά ήταν τα επαγγέλματα των αρχαίων Ελλήνων.
Οδυσσέας Γκιλής. Πολιτική οικονομία με εικόνες.
Οδυσσέας Γκιλής. Σχετικά με τη πτωχεία, φτώχια Πενία.
Οδυσσέας Γκιλής. ΤΡΑΠΕΖΑ-ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ. Στην αρχαιότητα.
Οδυσσέας Γκιλής. ΧΟΡΗΓΙΑ στην αρχαιότητα.
Οδυσσέας Γκιλής. ΧΡΗΜΑ στην αρχαιότητα Θεσσαλονίκη 2016 TLG.
Οδυσσέας-Γκιλής-ΔΑΝΕΙΟ-ΧΡΕΟΣ-ΟΦΕΙΛΗ-στην-Αρχαιότητα.
Οδυσσέας-Γκιλής-ΤΡΑΠΕΖΑ-ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ-Στην αρχαιότητα.
Αποσπάσματα από αρχαία, κλασικά κείμενα που αναφέρονται σε

οικονομικά και άλλα σχετικά θέματα.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. οἰκονομία,

ἡ, management of a household or family, husbandry, thrift, Pl.Ap.36b,
R.498a, X.Oec.1.1, Arist.EN1141b32, Pol.1253b2 sqq.: pl., Pl.R.407b;
households, Arist.GA744b18. 2. generally, direction, regulation,
Epicur.Ep.1p.29U.; esp. of a State, administration, αἱ κατὰ τὴν πόλιν οἰ.
Din.1.97; principles of government, Chrysipp.Stoic.2.338; τῶν γεγονότων
Plb.1.4.3, al.; πολιτικὴ οἰ. Phld.Rh. 2.32 S.; ἡ τῆς ἀρχῆς οἰ. Hdn.6.1.1; of
a fund, SIG577.9 (Milet., iii/ii B.C.). 3. arrangement, ἡ περὶ τὸν νοσέοντα
οἰ. Hp.Epid.6.2.24; ἡ περὶ τῶν ὠνίων οἰ. market, fair, SIG695.35 (Magn.
Mae.); οἰκονομίαι proceedings, IG9(1).226 (Drymaea) ; τίνα οἰκονομίαν
προσαγήγοχας what steps you have taken, PCair.Zen.240.10 (iii B. C.);
αὕτη φύσεως οἰ. Plb.6.9.10; of a literary work, arrangement, ἡ κατὰ μέρος
οἰ. D.S.5.1, cf. D.H.Pomp.4, Comp.25, Sch.Od.1.328: pl., Plu.2.142a. 4. in
8
Egypt, office of οἰκονόμος, PTeb.24.62 (ii B.C.), al. 5. stewardship, LXX

Is.22.19, Ev.Luc.16.2. 6. plan, dispensation, Ep.Eph.1.10, 3.2. 7. in bad
sense, scheming, M.Ant. 4.51. II. public revenue of a state,
BMus.Inscr.897.14, al. (Halic., iii B.C.). III. transaction, contract, or legal
instrument, CPR4.1 (i A. D.), BGU457.10 (ii A. D.), etc. IV. magical
operation or process, PMag.Par.1.161, 292, 2009.
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. οἰκονομ-
ικός, ή, όν, practised in the management of a household or family, opp.
πολιτικός, Pl.Alc.1.133e, Phdr.248d, X.Oec.1.3, Arist.Pol.1252a8, etc.:
Sup., [κτημάτων] τὸ βέλτιστον καὶ -ώτατον, of man, Phld.Oec.p.30 J.:
hence, thrifty, frugal, economical, X.Mem.4.2.39, Phylarch.65 J. (Comp.):
ὁ οἰ. title of treatise on the duties of domestic life, by Xenophon ; and τὰ
οἰ. title of treatise on public finance, ascribed to Aristotle, cf. X.Cyr.8.1.14:
ἡ -κή (sc. τέχνη) domestic economy, husbandry, Pl.Plt.259c, X.Mem.
3.4.11, etc.; οἰ. ἀρχή defined as ἡ τέκνων ἀρχὴ καὶ γυναικὸς καὶ τῆς οἰκίας
πάσης, Arist.Pol.1278b38; applied to patriarchal rule, ib.1285b32. Adv.-
κῶς Ph.2.426, Plu.2.1126a; also in literary sense, in a well ordered manner,
Sch.Th.1.63.
1. Ξενοφών Απομνημονεύματα (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 3 Κεφ. 4 Τμ. 11

γρ. 2
Οὐκοῦν τὸ περιγενέσθαι τούτων ἀμφοτέροις (11) συμφέρει; Πάνυ γ’, ἔφη·
ἀλλ’ ἐκεῖνο παρίης, ἂν δέῃ μάχε-σθαι, τί ὠφελήσει ἡ οἰκονομική;
Ἐνταῦθα δήπου καὶ πλεῖ- στον, ἔφη· ὁ γὰρ ἀγαθὸς οἰκονόμος, εἰδὼς ὅτι
οὐδὲν οὕτω λυσιτελές τε καὶ κερδαλέον ἐστίν, ὡς τὸ μαχόμενον τοὺς…
2. Ξενοφών Οικονομικός (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 21 Τμ. 2 γρ. 3

(2) ἀναπέπεισμαι. Νὴ Δί’, ἔφη ὁ Ἰσχόμαχος, ἀλλὰ τόδε τοι,
ὦ Σώκρατες, τὸ πάσαις κοινὸν ταῖς πράξεσι καὶ γεωργικῇ
καὶ πολιτικῇ καὶ οἰκονομικῇ καὶ πολεμικῇ τὸ ἀρχικὸν εἶναι,
τοῦτο δὴ συνομολογῶ σοὶ ἐγὼ πολὺ διαφέρειν γνώμῃ τοὺς
(3) ἑτέρους τῶν ἑτέρων· οἷον καὶ ἐν τριήρει, ἔφη, ὅταν πελα-
3. Πλάτων Politicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 259 Τμ. c γρ. 3

(c) ΞΕ. Οὐκοῦν, ὃ νυνδὴ διεσκοπούμεθα, φανερὸν ὡς ἐπι-
στήμη μία περὶ πάντ’ ἐστὶ ταῦτα· ταύτην δὲ εἴτε βασιλικὴν
9
εἴτε πολιτικὴν εἴτε οἰκονομικήν τις ὀνομάζει, μηδὲν αὐτῷ

διαφερώμεθα. ΝΕ. ΣΩ. Τί γάρ; (5).
4. Αριστοτέλης Ηθικά Ευδήμια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1218b γρ.

13
πρῶτον πάντων. ὥστε τοῦτ’ ἂν εἴη αὐτὸ τὸ ἀγαθὸν τὸ
τέλος τῶν ἀνθρώπῳ πρακτῶν. τοῦτο δ’ ἐστὶ τὸ ὑπὸ τὴν
κυρίαν πασῶν. αὕτη δ’ ἐστὶ πολιτικὴ καὶ οἰκονομικὴ
καὶ φρόνησις. διαφέρουσι γὰρ αὗται αἱ ἕξεις πρὸς τὰς
ἄλλας τῷ τοιαῦται εἶναι· πρὸς δ’ ἀλλήλας εἴ τι διαφέ- (15)
5. Αριστοτέλης Ηθικά Νικομάχεια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1094a

γρ. 9
πράξεων οὐσῶν καὶ τεχνῶν καὶ ἐπιστημῶν πολλὰ γίνεται
καὶ τὰ τέλη· ἰατρικῆς μὲν γὰρ ὑγίεια, ναυπηγικῆς δὲ
πλοῖον, στρατηγικῆς δὲ νίκη, οἰκονομικῆς δὲ πλοῦτος. ὅσαι
δ’ εἰσὶ τῶν τοιούτων ὑπὸ μίαν τινὰ δύναμιν, καθάπερ ὑπὸ (10)
τὴν ἱππικὴν χαλινοποιικὴ καὶ ὅσαι ἄλλαι τῶν ἱππικῶν
6. Αριστοτέλης Ηθικά Νικομάχεια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1094b

γρ. 3
(1094b) λεσι, καὶ ποίας ἑκάστους μανθάνειν καὶ μέχρι τίνος, αὕτη
διατάσσει· ὁρῶμεν δὲ καὶ τὰς ἐντιμοτάτας τῶν δυνάμεων
ὑπὸ ταύτην οὔσας, οἷον στρατηγικὴν οἰκονομικὴν ῥητορικήν·
χρωμένης δὲ ταύτης ταῖς λοιπαῖς [πρακτικαῖς] τῶν ἐπιστη-
μῶν, ἔτι δὲ νομοθετούσης τί δεῖ πράττειν καὶ τίνων ἀπέχε- (5)
7. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1255b γρ. 19

καὶ πολιτική, οὐδὲ πᾶσαι ἀλλήλαις αἱ ἀρχαί, ὥσπερ τινές
φασιν. ἡ μὲν γὰρ ἐλευθέρων φύσει ἡ δὲ δούλων ἐστίν, καὶ
ἡ μὲν οἰκονομικὴ μοναρχία (μοναρχεῖται γὰρ πᾶς οἶκος),
ἡ δὲ πολιτικὴ ἐλευθέρων καὶ ἴσων ἀρχή. ὁ μὲν οὖν δεσπό- (20)
της οὐ λέγεται κατ’ ἐπιστήμην, ἀλλὰ τῷ τοιόσδ’ εἶναι,
8. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1256a γρ. 4

10
ρήσωμεν κατὰ τὸν ὑφηγημένον τρόπον, ἐπείπερ καὶ ὁ δοῦ-

λος τῆς κτήσεως μέρος τι ἦν. πρῶτον μὲν οὖν ἀπορήσειεν
ἄν τις πότερον ἡ χρηματιστικὴ ἡ αὐτὴ τῇ οἰκονομικῇ ἐστιν
ἢ μέρος τι, ἢ ὑπηρετική, καὶ εἰ ὑπηρετική, πότερον ὡς ἡ (5)
κερκιδοποιικὴ τῇ ὑφαντικῇ ἢ ὡς ἡ χαλκουργικὴ τῇ ἀνδρι-

παρέχει, ἡ δὲ τὴν ὕλην· λέγω δὲ ὕλην τὸ ὑποκείμε-
νον ἐξ οὗ τι ἀποτελεῖται ἔργον, οἷον ὑφάντῃ μὲν ἔρια
ἀνδριαντοποιῷ δὲ χαλκόν). ὅτι μὲν οὖν οὐχ ἡ αὐτὴ ἡ οἰκο- (10)
νομικὴ τῇ χρηματιστικῇ, δῆλον (τῆς μὲν γὰρ τὸ πορίσα-
σθαι, τῆς δὲ τὸ χρήσασθαι· τίς γὰρ ἔσται ἡ χρησομένη
τοῖς κατὰ τὴν οἰκίαν παρὰ τὴν οἰκονομικήν;)· πότερον δὲ

μέρος αὐτῆς ἐστί τι ἢ ἕτερον εἶδος, ἔχει διαμφισβήτησιν·
εἰ γάρ ἐστι τοῦ χρηματιστικοῦ θεωρῆσαι πόθεν χρήματα καὶ (15)

…φύσει δίκαιον τοῦτον ὄντα τὸν πόλεμον. ἓν μὲν ὖν εἶδος (26)κτητικῆς
κατὰ φύσιν τῆς οἰκονομικῆς μέρος ἐστίν, ὅτι δεῖ
ἤτοι ὑπάρχειν ἢ πορίζειν αὐτὴν ὅπως ὑπάρχῃ ὧν ἔστι θη-
σαυρισμὸς χρημάτων πρὸς ζωὴν ἀναγκαίων, καὶ χρησίμων…

…ζητοῦσιν ἕτερόν τι τὸν πλοῦτον καὶ τὴν χρηματιστικήν, ὀρθῶς
ζητοῦντες. ἔστι γὰρ ἑτέρα ἡ χρηματιστικὴ καὶ ὁ πλοῦτος ὁ
κατὰ φύσιν, καὶ αὕτη μὲν οἰκονομική, ἡ δὲ καπηλικὴ (20)
ποιητικὴ χρημάτων οὐ πάντως, ἀλλὰ διὰ χρημάτων μετα-
βολῆς. καὶ δοκεῖ περὶ τὸ νόμισμα αὕτη εἶναι·

11
…(πέρας γὰρ τὸ τέλος πάσαις), οὕτω καὶ ταύτης τῆς

χρηματιστικῆς οὐκ ἔστι τοῦ τέλους πέρας, τέλος δὲ ὁ τοιοῦτος
πλοῦτος καὶ χρημάτων κτῆσις. τῆς δ’ οἰκονομικῆς αὖ χρη- (30)
ματιστικῆς ἔστι πέρας· οὐ γὰρ τοῦτο τῆς οἰκονομικῆς ἔργον.
διὸ τῇ μὲν φαίνεται ἀναγκαῖον εἶναι παντὸς πλούτου πέρας,

…χρηματιστικῆς οὐκ ἔστι τοῦ τέλους πέρας, τέλος δὲ ὁ τοιοῦτος
πλοῦτος καὶ χρημάτων κτῆσις. τῆς δ’ οἰκονομικῆς αὖ χρη- (30)
ματιστικῆς ἔστι πέρας· οὐ γὰρ τοῦτο τῆς οἰκονομικῆς ἔργον.
διὸ τῇ μὲν φαίνεται ἀναγκαῖον εἶναι παντὸς πλούτου πέρας,
ἐπὶ δὲ τῶν γινομένων ὁρῶμεν συμβαῖνον τοὐναντίον· πάντες

…ἐστι κτήσεως χρῆσις, ἀλλ’ οὐ κατὰ ταὐτόν, ἀλλὰ τῆς μὲν
ἕτερον τέλος, τῆς δ’ ἡ αὔξησις. ὥστε δοκεῖ τισι τοῦτ’ εἶναι
τῆς οἰκονομικῆς ἔργον, καὶ διατελοῦσιν ἢ σῴζειν οἰόμενοι
δεῖν ἢ αὔξειν τὴν τοῦ νομίσματος οὐσίαν εἰς ἄπειρον. αἴτιον (40)
δὲ ταύτης τῆς διαθέσεως τὸ σπουδάζειν περὶ τὸ ζῆν, ἀλλὰ…

…ἀναγκαίας χρηματιστικῆς, καὶ τίς, καὶ δι’ αἰτίαν τίνα ἐν (15)
χρείᾳ ἐσμὲν αὐτῆς, εἴρηται, καὶ περὶ τῆς ἀναγκαίας, ὅτι
ἑτέρα μὲν αὐτῆς οἰκονομικὴ δὲ κατὰ φύσιν ἡ περὶ τὴν
τροφήν, οὐχ ὥσπερ αὐτὴ ἄπειρος ἀλλὰ ἔχουσα ὅρον.
Δῆλον δὲ καὶ τὸ ἀπορούμενον ἐξ ἀρχῆς, πότερον τοῦ…

…λειπόμενόν ἐστι. διὸ κατὰ φύσιν ἐστὶν ἡ χρηματιστικὴ
πᾶσιν ἀπὸ τῶν καρπῶν καὶ τῶν ζῴων. διπλῆς δ’ οὔσης
αὐτῆς, ὥσπερ εἴπομεν, καὶ τῆς μὲν καπηλικῆς τῆς δ’ οἰκο-
νομικῆς, καὶ ταύτης μὲν ἀναγκαίας καὶ ἐπαινουμένης, τῆς (40)
(1258b) δὲ μεταβλητικῆς ψεγομένης δικαίως (οὐ γὰρ κατὰ φύσιν
ἀλλ’ ἀπ’ ἀλλήλων ἐστίν), εὐλογώτατα μισεῖται …
12

…πόρων, ὥσπερ οἰκίᾳ, μᾶλλον δέ· διόπερ τινὲς καὶ πολι- (35)
τεύονται τῶν πολιτευομένων ταῦτα μόνον.
Ἐπεὶ δὲ τρία μέρη τῆς οἰκονομικῆς ἦν, ἓν μὲν δε-
σποτική, περὶ ἧς εἴρηται πρότερον, ἓν δὲ πατρική, τρίτον δὲ
γαμική (καὶ γὰρ γυναικὸς ἄρχει καὶ τέκνων, ὡς ἐλευθέ-

δούλου κατὰ συμβεβηκός (οὐ γὰρ ἐνδέχεται φθειρομένου τοῦ
δούλου σῴζεσθαι τὴν δεσποτείαν)· ἡ δὲ τέκνων ἀρχὴ καὶ
γυναικὸς καὶ τῆς οἰκίας πάσης, ἣν δὴ καλοῦμεν οἰκονομικήν,
ἤτοι τῶν ἀρχομένων χάριν ἐστὶν ἢ κοινοῦ τινὸς ἀμφοῖν, καθ’
αὑτὸ μὲν τῶν ἀρχομένων, ὥσπερ ὁρῶμεν καὶ τὰς ἄλλας (40)

ἀλλήλων· πέμπτον δ’ εἶδος βασιλείας, ὅταν ᾖ πάντων
κύριος εἷς ὤν, ὥσπερ ἕκαστον ἔθνος καὶ πόλις ἑκάστη τῶν (30)
κοινῶν, τεταγμένη κατὰ τὴν οἰκονομικήν. ὥσπερ γὰρ ἡ
οἰκονομικὴ βασιλεία τις οἰκίας ἐστίν, οὕτως ἡ βασιλεία πό-
λεως καὶ ἔθνους ἑνὸς ἢ πλειόνων οἰκονομία.
22. Δίδυμος Καίκος εκκλ. συγγραφέας De trinitate (lib. 3) [Sp.]

{2102.043} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 853 γρ. 34 (853) ΚΕΦ.
Ιʹ. (32)
Καὶ Παύλου δὲ Φιλιππησίοις γράψαντος περὶ τῆς

ἀσυγκρίτου καὶ οἰκονομικῆς τοῦ Θεοῦ Λόγου δι’ ἡμᾶς
κενώσεως· «Τοῦτο δὴ λογιζέσθω ἐν ὑμῖν, ὅπερ καὶ (35)
(856) ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ· ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων, οὐχ
23. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam i ad Timotheum (Ομιλίαι 1-18)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 573 γρ. 5
σασθαι ἠδυνήθη, ἀλλ’ ὅμως ἐκοινώνησεν, ὑπούργησε.
Τὴν σπατάλην ἐκκόπτων, προνοητικὴν αὐτὴν εἶναι
13
βούλεται, οἰκονομικὴν, εὐχαῖς διαπαντὸς προσκαρτε- (5)

ρεῖν. Τοιαύτη ἦν ἡ Ἄννα. Ὅρα πόσην ἀπαιτεῖ τὴν
ἀκρίβειαν παρὰ τῆς χήρας, ὅσην οὐδὲ παρὰ τῶν
24. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Titum (Ομιλίαι 1-6)

{2062.166} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 684 γρ. 1
καλῶς διοικουμένων, καὶ τὰ πνευματικὰ χώραν (60)
ἔξει· ἑτέρως δὲ, κἀκεῖνα λυμαίνεται. Ἡ γὰρ οἰκου-
(684) ρὸς γυνὴ καὶ σώφρων ἔσται, ἡ οἰκουρὸς καὶ οἰκονο-
μική· οὔτε περὶ τρυφὴν, οὔτε περὶ ἐξόδους ἀκαίρους,
οὔτε περὶ ἄλλο τι τῶν τοιούτων ἀσχοληθήσεται. Ἵνα
μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, φησὶ, βλασφημῆται. Ὁρᾷς
25. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας Haereticarum fabularum compendium

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 83 Σελ. 444 γρ. 47
τῆς καταπαύσεώς μού ἐστιν;» Ὁ δὲ θειότατος Δα- (45)
βὶδ βοᾷ, ὅτι «Ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ τὰ πέρατα τῆς
γῆς.» Καὶ χεῖρα μὲν κέκληκε, τῆς οἰκονομικῆς δυ-
νάμεως τὴν ἐνέργειαν· ἔδειξε δὲ οὐκ αὐτὸν ἐν τοῖς
πᾶσι περιγεγραμμένον, ἀλλὰ πάντα τῆς αὐτοῦ προ-
26. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Πασχαλινές επιστολές (epist. 1-30)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 725 γρ. 36
ἐπέκεινα νοῦ καὶ ἀνωτάτω φύσις. Μεμένηκε τοίνυν
ὃ ἦν καὶ μετὰ σαρκὸς, καὶ καθεὶς ἑαυτὸν εἰς κένω- (35)
σιν οἰκονομικὴν, κατὰ τὸ γεγραμμένον, «Ἐπὶ τῆς γῆς
ὤφθη, καὶ τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη,» μετα-
ρυθμίζων εἰς ἁγιασμὸν, δικαιῶν τῇ πίστει τὸν

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 776 γρ. 9
ἕν τι τὸ ἐξ ἀμφοῖν ἀναπλέκοντες, ἵνα μὴ ὡς ἄνθρω-
πος ἀπλῶς θεοφορήσας νοοῖτο, Θεὸς δὲ μᾶλλον ἐνην-
θρωπικὼς, καὶ καθ’ ἕνωσιν οἰκονομικὴν, τὴν πρός γέ
φημι τὴν ἰδίαν σάρκα, καὶ τὴν ἐκ τῆς ἁγίας Παρ- (10)
14
θένου γέννησιν ὑποδύς. Νοηθείη γὰρ ἂν ὧδέ τε καὶ

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 817 γρ. 36
Υἱόν. Τοῦτο δὴ τὸ ὕδωρ τὸ ἐκ τοῦ ποταμοῦ μέμικται
τῇ γῇ· «Γέγονε γὰρ σὰρξ ὁ Λόγος» καθ’ ἕνωσιν (35)
οἰκονομικήν. Ὅτι δὲ ἅπαξ γενόμενος ἄνθρωπος,
πάντη τε καὶ πάντως ἔμελλεν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ τεθνά-
ναι σαρκικῶς, ὑπέφηνεν εἰπών· «Καὶ ἔσται τὸ

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 868 γρ. 53
δὲ παρ’ ἡμῶν ἐπὶ γῆς μητέρα, καὶ δέδωκεν ἡμῖν Πα-
τέρα τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς· καὶ ἁπαξαπλῶς, αὐτοῦ
γέγονε τὰ ἡμῶν κατ’ οἰκείωσιν οἰκονομικὴν, ἵνα καὶ
ἡμεῖς ἐν τοῖς ἰδικῶς αὐτοῦ σὺν αὐτῷ τε καὶ δι’ αὐτὸν
(869) ἀναβαίνωμεν, ἡμερότητι τῇ παρ’ αὐτοῦ τὸ χρῆμα
30. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος De adoratione et cultu in spiritu et

veritate {4090.096} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 68 Σελ. 224 γρ. 7
Ἰουδαίων ψυχαῖς. Διά τοι τοῦτο δεῖσθαι λόγου νη- (5)
πιοπρεποῦς, καὶ μαθημάτων ἁπλῶν, καὶ παιδοκο-
μίας οἰκονομικῆς οὐδὲν ἐχούσης τὸ ἄναντες ἢ τραχὺ,
ἐνομοθέτει μὲν γὰρ καὶ πάλαι τὰ ἐν τύποις Θεός.
Προϋπεδείκνυ δὲ πάλιν, ὡς ἥξοντά τε καὶ παρεσό-
31. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Glaphyra in Pentateuchum (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 69 Σελ. 100 γρ. 38
μεθά που, μέτρον αὐτῷ διδόντες τὸ γεννητόν. Ἢ δὴ
δεικνύτωσαν ἡμῖν ἐνανθρωπῆσαι τὸ Πνεῦμα, καὶ
ὑπόβασιν οἰκονομικὴν ὑπομεῖναν, καθάπερ ἀμέλει
καὶ τὸν Υἱόν. Οὐ γὰρ ἐπειδήπερ ἐστὶν ὁμοούσιος ἡ
ἁγία καὶ προσκυνουμένη Τριὰς, ταύτῃτοι καθ’ οὗπερ (40)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 69 Σελ. 108 γρ. 4
15
λεῖ γὰρ ἀλήθειαν· δέχεται δὲ μᾶλλον ὁ μυσταγωγὸς

τεχνίτης, ἀνάγων εἰς τύπον τῆς δόξης τοῦ Ἐμμανουὴλ
καὶ τὴν ἐπὶ τούτοις αὐτοῖς οἰκονομικὴν ἀφήγησιν.
Ὅτι γὰρ μόνον ἦν ἱερεὺς ὁ Μελχισεδὲκ, ἡ θεόπνευστος (5)
ἡμῖν ὑπέφηνε Γραφὴ, γένος οὐκ ὀνομάσασα, ἢ τίνος

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 69 Σελ. 313 γρ. 1
πορνεῦσαι, φημὶ, αὐτήν τε τὴν Θάμαρ καὶ μέντοι
καὶ τὸν Ἰούδαν εἰκότως ἀπαλλάξομεν· σύνοδον δὲ
(313) μᾶλλον οἰκονομικὴν γενέσθαι φαμέν. Ἡ μὲν γὰρ
ἐπεθύμει γονῆς ἐλευθέρας, τοῦ κατὰ νόμον συνῳκη-
κότος ἐστερημένη· ὁ δὲ ἦν ἤδη πως οὐκ ἐν αἰτίᾳ

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 69 Σελ. 480 γρ. 6
ἢ φράσαι· πλὴν εἰς αἷμα μετεποιήθη τὸ ὕδωρ, Ἡ
γὰρ κατὰ φύσιν ζωὴ, τουτέστιν, ὁ ἐκ Θεοῦ Πατρὸς (5)
Λόγος, καθ’ ἕνωσιν οἰκονομικὴν, τὴν ὡς πρὸς σάρκα
φημὶ, ἤτοι πρὸς ὁλόκληρον ἀνθρωπότητα καὶ φύσιν
τὴν καθ’ ἡμᾶς, καὶ ἐν δοκήσει γέγονε τοῦ καὶ αὐτὸν
35. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Commentarius in Isaiam

prophetam (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 70 Σελ. 312 γρ. 48
τὰ πάντα, καὶ ἐν ᾧ τὰ πάντα, σεσαρκωμένον τε καὶ
ἐνανθρωπήσαντα θεωρῶν, καὶ εἰς ἑκούσιον ἑαυτὸν
καθέντα κένωσιν, καὶ τὴν δι’ ἡμᾶς οἰκονομικὴν
ἀνατλάντα γέννησιν, φημὶ δὴ τὴν κατὰ σάρκα καὶ
ἐκ γυναικὸς, ὁμοῦ τῷ προφήτῃ λέγει· «Κύριε, εἰσ- (50)
36. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Thesaurus de sancta

consubstantiali trinitate (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 75 Σελ. 416 γρ. 13
γνωσις διὰ τὴν τῶν ἀνδραγαθημάτων ὑπεροχὴν τοῦτο
ηὐτρέπισεν· ἔστιν οὖν ὁ λόγος οὐκ ἀσθενείας ἀπό-
δειξις, ἀλλ’ οἰκονομικῆς ἀσθενείας.
16
37. Ιωάννης Δαμασκηνός Απόσπασμα Εις Ματθαίον (e catena Nicetae)

[Dub.] (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 96 Σελ. 1412 γρ. 11
…γενετῆς τυφλὸς, εἰς δόξαν Χριστοῦ. Ἡ δὲ εἰς ἄλλου
ζῆλον, ὡς ἐπὶ τὴν μαρτυρίαν. Καὶ ἁπλῶς τῆς ἐγκα- (10)
ταλείψεως εἰσὶν εἴδη δύο· ἔστι γὰρ ἐγκατάλειψις οἰ-
κονομικὴ καὶ παιδευτικὴ, καὶ ἔστιν ἐγκατάλειψις τε-
λεία ἀπογνωστική. Οἰκονομικὴ μὲν καὶ παιδευτικὴ,
ἢ πρὸς διόρθωσιν καὶ σωτηρίαν, καὶ δόξαν τοῦ.
38. Ιωάννης Δαμασκηνός Απόσπασμα Εις Ματθαίον (e catena Nicetae)

[Dub.] (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 96 Σελ. 1412 γρ. 13
ταλείψεως εἰσὶν εἴδη δύο· ἔστι γὰρ ἐγκατάλειψις οἰ-
κονομικὴ καὶ παιδευτικὴ, καὶ ἔστιν ἐγκατάλειψις τε-
λεία ἀπογνωστική. Οἰκονομικὴ μὲν καὶ παιδευτικὴ,
ἢ πρὸς διόρθωσιν καὶ σωτηρίαν, καὶ δόξαν τοῦ πάσχον-
τος γινομένη, ἢ καὶ πρὸς ἄλλων ζῆλον καὶ μίμησιν, (15)
39. NEOPHYTUS INCLUSUS Scr. Eccl. Testamentum sive Τυπικὴ

Διαθήκη (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12-13) Τμ. pinax γρ. 12
Η Ὑπόμνησις πρὸς τὸν βασιλέα. (10)
Θ Πε(ρὶ) ποσότητος ἀδελφῶν καὶ κώλυσις διδασκαλίας παιδίων.
Ι Πε(ρὶ) ἀκτημοσύνης καὶ λύσεως οἰκονομικῆς.
ΙΑ Πε(ρὶ) ἀναγνώσεως τῆς διατάξεως καὶ τῶν κανόνων.
ΙΒ Πε(ρὶ) τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀκολουθίας καὶ τοῦ ἱερέως καὶ τῶν ἱερῶν

Διαθήκη (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12-13) Τμ. 10 γρ. 1t
ξένον καὶ ἀλλότριον· ὅτου χάριν καὶ αὐτὸς τοῦτο ἀπηγόρευσα
καθηκόντως· καὶ μὴ μέταιρε φησὶν ὅρια αἰώνια, ἃ ἔθεντο οἱ π(ατέ)ρες σου.
(10) κε(φάλαιον) Ι Πε(ρὶ) ἀκτημοσύνης καὶ λύσεως οἰκονομ(ι)κῆς.
Παντὸς κτήματος ὑλικοῦ ὑπέρτερόν μοι δοκεῖ τὸ τῆς ἀκτημοσύνης

χω- (1)
ρίον, ὡς τὴν ἁγιωσύνην ἑκάστοτε σύζυγον περιφέρον· οὕτω γὰρ καὶ οἱ τὰς
17
41. Νικηφόρος Γρηγοράς ιστορικός Rerum Nat. Epistulae (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

13-14) Epistle 4 γρ. 122
εὐδοκιμήσεσι τῶν τε ἔργων καὶ λόγων, πρὶν ὁπωσοῦν τῆς γοῦν
‘πρώ- (120)
της’ ἧφθαι φάναι ‘βαλβῖδος’. ἐβραχυλόγησε δ’ ὅλην οὕτω μιᾷ τινι
ταύτῃ λέξει σοφοῦ συγκλείσας διάνοιαν, οἷμαι, τὴν οἰκονομικὴν ἐκεί-
νην τοῦ σκώμματος μιμούμενος καὶ αὐτὸς συστολήν. οὐ γὰρ ἐμφανῶς
οὐδ’ Ὅμηρος ἄντικρυς τῷ Δόλωνι διαλοιδορεῖται τῆς ἀγροικίας, ἀλλ’

13-14) Epistle 127 γρ. 3
Ὥσπερ καλάμη καὶ κηρὸς ὄψει φλογὸς ὁμιλεῖν οὐκ ἰσχύουσιν
οὕτως οὐδ’ ἡ τῶν ἐμῶν λέξεων ποικιλία πρὸς τὸ τῆς σῆς συνέσεως
μέγεθος καὶ τὸ τῆς οἰκονομικῆς φρονήσεως βάρος ἀντιβλέπειν ἰσχύει.
ὥσπερ γὰρ ὁ τῶν ἱματίων καλλωπισμὸς βλακικόν τι καὶ ἀνάνδρου…
OIKONOMIA
Ενδεκτική επολογή αποσπασμάτων για τη λέξη οικονομία, από 2,789 αοσπάσματα.
H.G. Liddell & R. Scott. οἰκονομία, ἡ, διαχείριση οικιακών ή

οικογενειακών υποθέσεων, επιστασία οίκου, οικονομία, φειδώ…
1. Αισχύλος Agamemnon (6-5 B.C.) Line 155

νεικέων τέκτονα σύμφυτον, (152-153)
οὐ δεισήνορα. μίμνει γὰρ φοβερὰ παλίνορτος (154)
οἰκονόμος δολία μνάμων μῆνις τεκνόποινος.’ (155)
τοιάδε Κάλχας ξὺν μεγάλοις ἀγαθοῖς ἀπέκλαγξεν
μόρσιμ’ ἀπ’ ὀρνίθων ὁδίων οἴκοις βασιλείοις·
2. Σοφοκλής Electra (5 B.C.) Line 190

... ἇς φίλος οὔτις ἀνὴρ ὑπερίσταται,
ἀλλ’ ἁπερεί τις ἔποικος ἀναξία
οἰκονομῶ θαλάμους πατρός, ὧδε μὲν (190)
18
ἀεικεῖ σὺν στολᾷ, κεναῖς δ’ ἀμφίσταμαι τραπέζαις.
3.Ισοκράτης Orat. Ad Demonicum (orat. 1) (5-4 B.C.) Section 5 line 5

...νεωτέρους ὀρέγεσθαι καὶ τίνων ἔργων ἀπέχεσθαι καὶ
ποίοις τισὶν ἀνθρώποις ὁμιλεῖν καὶ πῶς τὸν ἑαυτῶν βίον
οἰκονομεῖν. Ὅσοι γὰρ τοῦ βίου ταύτην τὴν ὁδὸν ἐπορεύθησαν, οὗτοι
μόνοι τῆς ἀρετῆς ἐφικέσθαι γνησίως ἠδυνήθησαν, ἧς οὐδὲν κτῆμα
σεμνότερον οὐδὲ βεβαιότερόν ἐστιν.
4.Ισοκράτης Orat. Ad Demonicum (orat. 1) {0010.007} (5-4 B.C.)

Section 46 line 6
...τῷ ῥᾳθυμεῖν καὶ τὰς πλησμονὰς ἀγαπᾶν εὐθὺς αἱ λῦπαι
ταῖς ἡδοναῖς παραπεπήγασιν, τὸ δὲ περὶ τὴν ἀρετὴν φιλοπονεῖν καὶ
σωφρόνως τὸν αὑτοῦ βίον οἰκονομεῖν ἀεὶ
τὰς τέρψεις εἰλικρινεῖς καὶ βεβαιοτέρας ἀποδίδωσιν·
(47) κἀκεῖ μὲν πρότερον ἡσθέντες ὕστερον ἐλυπήθησαν,
2. Ξενοφών Οικονομικός (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 1 Τμ. 1 γρ. 2.

(1) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ. Ἤκουσα δέ ποτε αὐτοῦ καὶ περὶ οἰκονομίας
τοιάδε διαλεγομένου· Εἰπέ μοι, ἔφη, ὦ Κριτόβουλε, ἆρά γε ἡ οἰκονομία
ἐπιστήμης τινὸς ὄνομά ἐστιν, ὥσπερ ἡ ἰατρικὴ καὶ ἡ
χαλκευτικὴ καὶ ἡ τεκτονική;
[2.12] Ἀλλ’ ἐδόκει ἡμῖν, καὶ εἰ μὴ χρήματά τις τύχοι
ἔχων, ὅμως εἶναί τις ἐπιστήμη οἰκονομίας. τί οὖν κωλύει
καὶ σὲ ἐπίστασθαι; Ὅπερ νὴ Δία καὶ αὐλεῖν ἂν κωλύσειεν
ἄνθρωπον ἐπίστασθαι, εἰ μήτε αὐτὸς πώποτε κτήσαιτο αὐλοὺς
μήτε ἄλλος αὐτῷ παράσχοι ἐν τοῖς αὑτοῦ μανθάνειν· οὕτω
δὴ καὶ ἐμοὶ ἔχει περὶ τῆς οἰκονομίας. [2.13] οὔτε γὰρ αὐτὸς ὄργανα
χρήματα ἐκεκτήμην, ὥστε μανθάνειν, οὔτε ἄλλος πώποτέ μοι
παρέσχε τὰ ἑαυτοῦ διοικεῖν ἀλλ’ ἢ σὺ νυνὶ ἐθέλεις παρέχειν.
…χαλκευτικὴ καὶ ἡ τεκτονική; Ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη ὁ Κριτό-
(2) βουλος. Ἦ καὶ ὥσπερ τούτων τῶν τεχνῶν ἔχοιμεν ἂν
εἰπεῖν ὅ τι ἔργον ἑκάστης, οὕτω καὶ τῆς οἰκονομίας δυναίμεθ’
ἂν εἰπεῖν ὅ τι ἔργον αὐτῆς ἐστι; Δοκεῖ γοῦν, ἔφη ὁ Κριτό-
19
βουλος, οἰκονόμου ἀγαθοῦ εἶναι εὖ οἰκεῖν τὸν ἑαυτοῦ οἶκον.

ἐπιστηθῆναι χρῆσθαι, ᾧ τὴν ἀρχὴν οὐδὲν πώποτ’ ἐγένετο
(12) τούτων; Ἀλλ’ ἐδόκει ἡμῖν, καὶ εἰ μὴ χρήματά τις τύχοι
ἔχων, ὅμως εἶναί τις ἐπιστήμη οἰκονομίας. τί οὖν κωλύει
καὶ σὲ ἐπίστασθαι; Ὅπερ νὴ Δία καὶ αὐλεῖν ἂν κωλύσειεν
ἄνθρωπον ἐπίστασθαι, εἰ μήτε αὐτὸς πώποτε κτήσαιτο αὐλοὺς

ἄνθρωπον ἐπίστασθαι, εἰ μήτε αὐτὸς πώποτε κτήσαιτο αὐλοὺς
μήτε ἄλλος αὐτῷ παράσχοι ἐν τοῖς αὑτοῦ μανθάνειν· οὕτω (5)
(13) δὴ καὶ ἐμοὶ ἔχει περὶ τῆς οἰκονομίας. οὔτε γὰρ αὐτὸς ὄργανα
χρήματα ἐκεκτήμην, ὥστε μανθάνειν, οὔτε ἄλλος πώποτέ μοι
παρέσχε τὰ ἑαυτοῦ διοικεῖν ἀλλ’ ἢ σὺ νυνὶ ἐθέλεις παρέχειν.

σκοντας, ἔνθα δὲ λελυμένους καὶ ἐθέλοντάς τε ἐργάζεσθαι
καὶ παραμένειν, οὐ καὶ τοῦτό σοι δόξω ἀξιοθέατον τῆς
οἰκονομίας ἔργον ἐπιδεικνύναι; Ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Κριτό- (5)
(5) βουλος, καὶ σφόδρα γε. Ἂν δὲ καὶ παραπλησίους γεωργίας
γεωργοῦντας, τοὺς μὲν ἀπολωλέναι φάσκοντας ὑπὸ γεωργίας

ἔργου, ὡς τῶν θεῶν κυρίων ὄντων οὐδὲν ἧττον τῶν εἰρη-
νικῶν ἢ τῶν πολεμικῶν ἔργων. ταῦτα μὲν οὖν πειρασόμεθα
οὕτω ποιεῖν. σὺ δ’ ἡμῖν ἔνθεν λέγων περὶ τῆς οἰκονομίας (5)
ἀπέλιπες, πειρῶ τὰ τούτων ἐχόμενα διεκπεραίνειν, ὡς καὶ
νῦν μοι δοκῶ ἀκηκοὼς ὅσα εἶπες μᾶλλόν τι ἤδη διορᾶν ἢ

(4) διαλεγώμεθα συνομολογοῦντας διεξιέναι. Οὐκοῦν, ἔφη ὁ
Σωκράτης, ἐπιστήμης μέν τινος ἔδοξεν ἡμῖν ὄνομα εἶναι ἡ
οἰκονομία, ἡ δὲ ἐπιστήμη αὕτη ἐφαίνετο ᾗ οἴκους δύνανται
αὔξειν ἄνθρωποι, οἶκος δ’ ἡμῖν ἐφαίνετο ὅπερ κτῆσις ἡ σύμ-
20
πασα, κτῆσιν δὲ τοῦτο ἔφαμεν εἶναι ὅ τι ἑκάστῳ εἴη ὠφέ- (5)
9. Ξενοφών Cyropaedia (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 6 Τμ. 12 γρ. 6

ἀποδοίην τῷ φάσκοντι στρατηγεῖν με πεπαιδευκέναι, σὺ δὲ
ἅμα διδούς μοι ἐπηρώτας ὧδέ πως· Ἆρά γε, εἶπας, ὦ παῖ, (5)
ἐν τοῖς στρατηγικοῖς καὶ οἰκονομίας τί σοι ἐπεμνήσθη ὁ
ἀνὴρ ᾧ τὸν μισθὸν φέρεις; οὐδὲν μέντοι ἧττον οἱ στρατιῶ-
ται τῶν ἐπιτηδείων δέονται ἢ οἱ ἐν οἴκῳ οἰκέται. ἐπεὶ δ’
10. Ξενοφών Cyropaedia (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 5 Κεφ. 3 Τμ. 25 γρ.

2
ἦσαν πλείους οἴκοι αὐτοῖς ἱππεῖς, ὅτι καὶ οἱ Καδούσιοι καὶ
(25) οἱ Σάκαι τοῖς Ἀσσυρίοις πολέμιοι ἦσαν. ὅσον δὲ χρόνον
ἐκαθέζετο ὁ Κῦρος ἀμφὶ τὴν περὶ τὸ φρούριον οἰκονομίαν,
τῶν Ἀσσυρίων τῶν κατὰ ταῦτα τὰ χωρία πολλοὶ μὲν ἀπῆγον
ἵππους, πολλοὶ δὲ ἀπέφερον ὅπλα, φοβούμενοι ἤδη πάντας
11. Πλάτων Απολογία Σωκράτη (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 36

Τμ. b γρ. 7
τῆς ἀξίας; τί οὖν; τί ἄξιός εἰμι παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι, ὅτι (5)
μαθὼν ἐν τῷ βίῳ οὐχ ἡσυχίαν ἦγον, ἀλλ’ ἀμελήσας ὧνπερ
οἱ πολλοί, χρηματισμοῦ τε καὶ οἰκονομίας καὶ στρατηγιῶν
καὶ δημηγοριῶν καὶ τῶν ἄλλων ἀρχῶν καὶ συνωμοσιῶν καὶ
στάσεων τῶν ἐν τῇ πόλει γιγνομένων, ἡγησάμενος ἐμαυτὸν
12. Πλάτων Lysis (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 209 Τμ. d γρ. 2
γείτονι ἆρ’ οὐχ ὁ αὐτὸς ὅρος ὅσπερ τῷ πατρὶ περὶ σοῦ;
(d) πότερον οἴει αὐτὸν ἐπιτρέψειν σοι τὴν αὑτοῦ οἰκίαν οἰκονο-
μεῖν, ὅταν σε ἡγήσηται βέλτιον περὶ οἰκονομίας ἑαυτοῦ
φρονεῖν, ἢ αὐτὸν ἐπιστατήσειν; — Ἐμοὶ ἐπιτρέψειν οἶμαι. —
Τί δ’; Ἀθηναίους οἴει σοι οὐκ ἐπιτρέψειν τὰ αὑτῶν, ὅταν
13. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 407 Τμ. b γρ.
6
21
Ναὶ μὰ τὸν Δία, ἦ δ’ ὅς. σχεδόν γέ τι πάντων μάλιστα

ἥ γε περαιτέρω γυμναστικῆς ἡ περιττὴ αὕτη ἐπιμέλεια τοῦ (5)
σώματος· καὶ γὰρ πρὸς οἰκονομίας καὶ πρὸς στρατείας καὶ
πρὸς ἑδραίους ἐν πόλει ἀρχὰς δύσκολος.
Τὸ δὲ δὴ μέγιστον, ὅτι καὶ πρὸς μαθήσεις ἁστινασοῦν καὶ
14. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 498 Τμ. a γρ.
1
Πῶς; Νῦν μέν, ἦν δ’ ἐγώ, οἱ καὶ ἁπτόμενοι μειράκια ὄντα ἄρτι
498.(a) ἐκ παίδων τὸ μεταξὺ οἰκονομίας καὶ χρηματισμοῦ πλησιά-
σαντες αὐτοῦ τῷ χαλεπωτάτῳ ἀπαλλάττονται, οἱ φιλοσοφώ-
τατοι ποιούμενοι—λέγω δὲ χαλεπώτατον τὸ περὶ τοὺς λόγους
15. Πλάτων (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 694 Τμ. c γρ. 7

ΑΘ. Μαντεύομαι δὴ νῦν περί γε Κύρου, τὰ μὲν ἄλλ’ (5)
αὐτὸν στρατηγόν τε ἀγαθὸν εἶναι καὶ φιλόπολιν, παιδείας
δὲ ὀρθῆς οὐχ ἧφθαι τὸ παράπαν, οἰκονομίᾳ τε οὐδὲν τὸν νοῦν
προσεσχηκέναι.
ΚΛ. Πῶς δὴ τὸ τοιοῦτον φῶμεν;
16. Πλάτων (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 747 Τμ. b γρ. 1

δεῖ βλέψαντα τόν γε νομοθέτην προστάττειν τοῖς πολίταις
πᾶσιν εἰς δύναμιν τούτων μὴ ἀπολείπεσθαι τῆς συντάξεως.
(b) πρός τε γὰρ οἰκονομίαν καὶ πρὸς πολιτείαν καὶ πρὸς τὰς
τέχνας πάσας ἓν οὐδὲν οὕτω δύναμιν ἔχει παίδειον μάθημα
μεγάλην, ὡς ἡ περὶ τοὺς ἀριθμοὺς διατριβή· τὸ δὲ μέγιστον,

καὶ μελετᾶν ἔχεις τῷ λόγῳ, τὰ δὲ περὶ τὰ γράμματα πρῶτον,
καὶ δεύτερον λύρας πέρι καὶ λογισμῶν, ὧν ἔφαμεν δεῖν ὅσα
τε πρὸς πόλεμον καὶ οἰκονομίαν καὶ τὴν κατὰ πόλιν διοίκησιν (5)
χρῆναι ἑκάστους λαβεῖν, καὶ πρὸς τὰ αὐτὰ ταῦτα ἔτι τὰ
χρήσιμα τῶν ἐν ταῖς περιόδοις τῶν θείων, ἄστρων τε πέρι

22
ἀναγκαίων ἀριθμῶν χρήσεις, ὠφελοῦσι τοὺς μανθάνοντας

εἴς τε τὰς τῶν στρατοπέδων τάξεις καὶ ἀγωγὰς καὶ στρα-
τείας καὶ εἰς οἰκονομίας αὖ, καὶ πάντως χρησιμωτέρους (5)
αὐτοὺς αὑτοῖς καὶ ἐγρηγορότας μᾶλλον τοὺς ἀνθρώπους
ἀπεργάζονται· μετὰ δὲ ταῦτα ἐν ταῖς μετρήσεσιν, ὅσα ἔχει

γρ. 32
δὲ καὶ φρόνησις μάλιστ’ εἶναι ἡ περὶ αὐτὸν καὶ ἕνα· καὶ (30)
ἔχει αὕτη τὸ κοινὸν ὄνομα, φρόνησις· ἐκείνων δὲ ἣ μὲν
οἰκονομία ἣ δὲ νομοθεσία ἣ δὲ πολιτική, καὶ ταύτης ἣ
μὲν βουλευτικὴ ἣ δὲ δικαστική. Εἶδος μὲν οὖν τι ἂν εἴη
γνώσεως τὸ αὑτῷ εἰδέναι· ἀλλ’ ἔχει διαφορὰν πολλήν·

γρ. 9
ζητοῦσι γὰρ τὸ αὑτοῖς ἀγαθόν, καὶ οἴονται τοῦτο δεῖν πράτ-
τειν. ἐκ ταύτης οὖν τῆς δόξης ἐλήλυθε τὸ τούτους φρονί-
μους εἶναι· καίτοι ἴσως οὐκ ἔστι τὸ αὑτοῦ εὖ ἄνευ οἰκονο-
μίας οὐδ’ ἄνευ πολιτείας. ἔτι δὲ τὰ αὑτοῦ πῶς δεῖ διοι- (10)
κεῖν, ἄδηλον καὶ σκεπτέον. σημεῖον δ’ ἐστὶ τοῦ εἰρημένου
καὶ διότι γεωμετρικοὶ μὲν νέοι καὶ μαθηματικοὶ γίνονται
ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ
1. Αισχύλος Agamemnon {0085.005} (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 155

νεικέων τέκτονα σύμφυτον, (152-153)
οὐ δεισήνορα. μίμνει γὰρ φοβερὰ παλίνορτος (154)
οἰκονόμος δολία μνάμων μῆνις τεκνόποινος.’ (155)
τοιάδε Κάλχας ξὺν μεγάλοις ἀγαθοῖς ἀπέκλαγξεν
μόρσιμ’ ἀπ’ ὀρνίθων ὁδίων οἴκοις βασιλείοις·
2. Ξενοφών Memorabilia {0032.002} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 3 Κεφ. 4

τμ. 11 γρ. 3
(11) συμφέρει; Πάνυ γ’, ἔφη· ἀλλ’ ἐκεῖνο παρίης, ἂν δέῃ μάχε-
σθαι, τί ὠφελήσει ἡ οἰκονομική; Ἐνταῦθα δήπου καὶ πλεῖ-
23
στον, ἔφη· ὁ γὰρ ἀγαθὸς οἰκονόμος, εἰδὼς ὅτι οὐδὲν οὕτω

λυσιτελές τε καὶ κερδαλέον ἐστίν, ὡς τὸ μαχόμενον τοὺς
πολεμίους νικᾶν, οὐδὲ οὕτως ἀλυσιτελές τε καὶ ζημιῶδες, (5)
3. Πλάτων Politicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 259 τμ. b γρ. 7

βασιλικὸς ὀρθῶς προσρηθήσεται; (5)
ΝΕ. ΣΩ. Δίκαιον γοῦν.
ΞΕ. Καὶ μὴν οἰκονόμος γε καὶ δεσπότης ταὐτόν.
ΝΕ. ΣΩ. Τί μήν;
ΞΕ. Τί δέ; μεγάλης σχῆμα οἰκήσεως ἢ σμικρᾶς αὖ
4. Λυσίας De caede Eratosthenis (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 7 γρ. 2

ἐκείνῃ παρέδωκα, ἡγούμενος ταύτην οἰκειότητα μεγίστην
(7) εἶναι· ἐν μὲν οὖν τῷ πρώτῳ χρόνῳ, ὦ Ἀθηναῖοι, πασῶν
ἦν βελτίστη· καὶ γὰρ οἰκονόμος δεινὴ καὶ φειδωλὸς
[ἀγαθὴ] καὶ ἀκριβῶς πάντα διοικοῦσα· ἐπειδὴ δέ μοι ἡ
μήτηρ ἐτελεύτησε, ἣ πάντων τῶν κακῶν ἀποθανοῦσα αἰτία
5. Αριστοτέλης De generatione animalium (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ.

744b γρ. 16
της καὶ πρώτης τροφῆς, τὰ δ’ ἀναγκαῖα μόρια καὶ τούτων
ἕνεκεν ἐκ τῆς χείρονος καὶ τῶν ὑπολειμμάτων καὶ περιτ- (15)
τωμάτων. ὥσπερ γὰρ οἰκονόμος ἀγαθὸς καὶ ἡ φύσις οὐθὲν
ἀποβάλλειν εἴωθεν ἐξ ὧν ἔστι ποιῆσαί τι χρηστόν. ἐν δὲ
ταῖς οἰκονομίαις τῆς γιγνομένης τροφῆς ἡ μὲν βελτίστη τέ-
6. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1282a γρ. 21

τἆργα γινώσκουσι καὶ οἱ μὴ ἔχοντες τὴν τέχνην, οἷον
οἰκίαν οὐ μόνον ἐστὶ γνῶναι τοῦ ποιήσαντος, ἀλλὰ καὶ βέλ- (20)
τιον ὁ χρώμενος αὐτῇ κρινεῖ (χρῆται δ’ ὁ οἰκονόμος), καὶ
πηδάλιον κυβερνήτης τέκτονος, καὶ θοίνην ὁ δαιτυμὼν ἀλλ’
οὐχ ὁ μάγειρος.
7. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1314b γρ. 7

24
ἀποδιδόντα τῶν λαμβανομένων καὶ δαπανωμένων, ὅπερ (5)

ἤδη πεποιήκασί τινες τῶν τυράννων (οὕτω γὰρ ἄν τις δι-
οικῶν οἰκονόμος ἀλλ’ οὐ τύραννος εἶναι δόξειεν· οὐ δεῖ δὲ φο-
βεῖσθαι μή ποτε ἀπορήσῃ χρημάτων κύριος ὢν τῆς πό-
λεως· ἀλλὰ τοῖς γ’ ἐκτοπίζουσι τυράννοις ἀπὸ τῆς οἰκείας
8. Αριστοτέλης Ρητορική (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1406a γρ. 26

ὁρμῇ, καὶ οὐχὶ μουσεῖον ἀλλὰ τὸ τῆς φύσεως παραλαβὼν
μουσεῖον, καὶ σκυθρωπὸν τὴν φροντίδα τῆς ψυχῆς, καὶ (25)
οὐ χάριτος ἀλλὰ πανδήμου χάριτος δημιουργός, καὶ οἰκονό-
μος τῆς τῶν ἀκουόντων ἡδονῆς, καὶ οὐ κλάδοις ἀλλὰ τοῖς
τῆς ὕλης κλάδοις ἀπέκρυψεν, καὶ οὐ τὸ σῶμα παρήμπισχεν
ἀλλὰ τὴν τοῦ σώματος αἰσχύνην, καὶ ἀντίμιμον τὴν τῆς
9. MAXIMUS Soph. Dialexeis {0563.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Lecture 4

Κεφ. 9 τμ. e γρ. 1
καὶ γῆς καὶ θαλάττης καὶ τῶν ἄλλων μερῶν, τίς, ὦ (5)
Ἐπίκουρε, βουλεύεται; τίς κυβερνήτης; τίς στρατηγός;
(e) τίς νομοθέτης; τίς γεωργός; τίς οἰκονόμος; Ἀλλ’ οὐδὲ
ὁ Σαρδανάπαλλος ἀπράγμων ἦν, ἀλλ’ ἐντὸς θυρῶν
κατακεκλεισμένος, ἐπὶ σφυρηλάτου κλίνης κείμενος ἐν
10. Χαρίτων De Chaerea et Callirhoe (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2?) Βιβ. 3 Κεφ. 7

τμ. 1 γρ. 1
μοιχὸς τῆς ἐμῆς γυναικὸς ἀπολέσθαι.” ταῦτα ὀδυρόμενον παρεμυ-
θεῖτο Πολύχαρμος. 3.7.(1) Ἐν δὲ τῷ μεταξὺ Φωκᾶς, ὁ οἰκονόμος
Διονυσίου, θεασάμενος
τριήρη ναύμαχον οὐκ ἀδεὴς καθειστήκει· ναύτην δέ τινα ὑποκορισά-
μενος μανθάνει παρ’ αὐτοῦ τὴν ἀλήθειαν, τίνες εἰσὶ καὶ πόθεν καὶ

τμ. 6 γρ. 3
(6) ξαν, εἶτα δρασμῷ ἐπεχείρουν. ἀλλ’ οὐ διέφυγον, οἱ γὰρ κύνες ὑλάσ-
σοντες ἐμήνυσαν αὐτούς. φωραθέντες οὖν ἐκείνης τῆς νυκτὸς
ἐδέθησαν ἐπιμελέστερον ἐν ξύλῳ πάντες, μεθ’ ἡμέραν δὲ ὁ οἰκο-
νόμος ἐμήνυσε τῷ δεσπότῃ τὸ συμβάν, κἀκεῖνος οὐδὲ ἰδὼν αὐτοὺς
25
οὐδὲ ἀπολογουμένων ἀκούσας εὐθὺς ἐκέλευσε τοὺς ἑξκαίδεκα τοὺς (5)

(7) ὁμοσκήνους ἀνασταυρῶσαι. προήχθησαν οὖν πόδας τε καὶ τραχή-

τμ. 8 γρ. 1
συναπαγόμενος ἐσίγα, Πολύχαρμος δὲ τὸν σταυρὸν βαστάζων “διὰ (5)
σὲ” φησίν, “ὦ Καλλιρόη, ταῦτα πάσχομεν. σὺ πάντων ἡμῖν τῶν
(8) κακῶν αἰτία.” τοῦτον δὴ τὸν λόγον ὁ οἰκονόμος ἀκούσας ἔδοξεν
εἶναί τινα γυναῖκα τὴν συνειδυῖαν τοῖς τετολμημένοις. ὅπως οὖν
κἀκείνη κολασθῇ καὶ ζήτησις γένηται τῆς ἐπιβουλῆς, ταχέως τὸν
13. Ωριγένης Απόσπασμα in evangelium Joannis (in catenis) {2042.006}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Απόσπασμα 64 γρ. 8
ἀπαγορεύων τὴν τοιαύτην διαζήτησιν ὁ λόγος φησί που· «Τέκνον,
«ζωὴν ἐπαιτήσεως † μὴ βιώσῃ, ὡς κρεῖττον ἀποθανεῖν ἢ ἐπαιτεῖν».
ἐπαιτεῖν δὲ αἰσχύνεται ὁ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις οἰκονόμος τῆς ἀδικίας,
καὶ διὰ τοῦτο τῷ μὲν ὀφείλοντι ἑκατὸν κόρους σίτου ἔλεγε· «Δέξαι
«σου τὸ γράμμα καὶ γράφε ἑξήκοντα», τῷ δὲ ἑκατὸν βάτους ἐλαίου· (10)
14. Ωριγένης Scholia Εις Ματθαίον {2042.077} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3)

Volume 17 σελ. 301 γρ. 50
ζει δὲ ὁ λόγος καὶ κατὰ παντὸς τοῦ ἐμπιστευθέντος
τι παρὰ τοῦ Θεοῦ, εἴτε χρήματα, εἴτε ἀρχὴν, εἴτε
δυναστείαν ἄλλην τινά. Δεύτερον δὲ ἀπαιτεῖται ὁ οἰ- (50)
κονόμος πίστιν καὶ φρόνησιν, ἵνα μήτε κλέψῃ τὰ δε-
σποτικὰ, ἀλλὰ καὶ δεόντως αὐτὰ οἰκονομήσῃ. Ἢ τὸν
ἔχοντα πρὸς Θεὸν ἀγαθὴν συνείδησιν, καὶ μὴ ἀφ-
15. Γρηγόριος Νύσσης Theol. De iis qui baptismum differunt {2017.060} (Μ.
Χ. ΑΙΩΝ) 4) Volume 46 σελ. 416 γρ. 36
καθήκουσι χρόνοις προφέροντες, ὑπαναγινώσκομεν
ὑμῖν, καὶ τηρεῖν εἰς δύναμιν τὰ γεγραμμένα κελεύο- (35)
μεν. Ἰδοὺ τοίνυν ὁ τῶν ὅλων ἀγαθὸς οἰκονόμος, ὁ
τοὺς ἐνιαυτοὺς ἀνακυκλῶν καὶ κυβερνῶν τὴν τῶν
χρόνων περίοδον, ἤγαγεν ἡμέραν σωτήριον, καθ’ ἣν
26
16. Γρηγόριος Νύσσης US Theol. In sanctum Ephraim {2017.068} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Volume 46 σελ. 824 γρ. 8
καὶ τοὺς τῆς Ἐκκλησίας τροφίμους τῷ κόρῳ τῆς
θείας ἀγάπης εὐφραίνουσα· Ἐφραῒμ, ὁ καλὸς καὶ πι-
στὸς οἰκονόμος τῆς χάριτος, ὁ τοὺς λόγους τῶν ἀρε-
τῶν ἀναλόγως τοῖς ὁμοδούλοις σιτομετρῶν, καὶ τὴν
δεσποτικὴν οἰκίαν οἰκονομούμενος ἄριστα. Οὗ τὸ γέ- (10)
17. Γρηγόριος Νύσσης Theol. De vita Gregorii Thaumaturgi {2017.069}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Volume 46 σελ. 924 γρ. 14
τὴν ἀρετὴν ἐδιδάσκετο, ἥτις πᾶσι πρόκειται κατ’
ἐξουσίαν ἡ κτῆσις, ὁ τῷ πλούτῳ κομῶν καταλλήλως
ἐνουθετεῖτο, οἰκονόμος εἶναι τῶν προσόντων, οὐ κύ-
ριος διδασκόμενος. Γυναιξὶ τὰ πρόσφορα, παισὶ τὰ (15)
σύμμετρα, πατράσι τὰ πρέποντα νέμων, καὶ πάντα
18. Ευσέβιος . Commentaria in Psalmos {2018.034} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

τὸ, τίς, ὡς τὸ, Τίς ἔγνω τὸν νοῦν Κυρίου; καὶ τὸ,
Τίς ἀναγγελεῖ ὑμῖν τὸν τόπον τὸν αἰώνιον; καὶ
τὸ, Τίς ἄρα φρόνιμος καὶ πιστὸς οἰκονόμος;
Μήποτε δὲ καὶ, τὸν Θεὸν ἐρωτήσας, ἔτυχε ἀποκρί-
σεως; (30)

τὸν ἐξωνούμενος. Μάταιος ἄρα τοῖς κεκτημένοις ὁ
πλοῦτος· πλὴν εἰ μή τις κατὰ τὸν παρόντα βίον εὑρεθῇ
πιστὸς καὶ φρόνιμος οἰκονόμος, ὃς ἐν καιρῷ δώσει (20)
τὸ σιτομέτριον τοῖς συνδούλοις. Οὗτος γὰρ, ἐντεῦθεν
ἤδη σπείρας ἑαυτῷ εἰς δικαιοσύνην, τρυγήσει τότε

ἀλλὰ μεταδίδωσι τῶν ὑπαρχόντων τοῖς δεομένοις, διὰ
τὸ φυλάττειν ἐντολὴν τὴν λέγουσαν· Τίς ἆρα πιστὸς
27
καὶ φρόνιμος οἰκονόμος, ὃς ἐν καιρῷ δώσει τὸ σι- (10)

τομέτριον τοῖς συνδούλοις; Μακάριος ὁ δοῦλος
ἐκεῖνος, ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ εὑρήσει ποι-
21. Ευσέβιος . Απόσπασμα in Lucam {2018.037} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

εδεξάμεθα, πολλῷ τῷ φωτὶ παρεσκευασμένοι, καὶ
τὰς ὀσφύας ἐζωσμένοι.Εἶπε δ’ ὁ Κύριος· Τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς οἰκο-
νόμος καὶ φρόνιμος;
Πρὸς τὴν ἐρώτησιν Πέτρου ἀποκρίνεται διδάσκων (20)

ἀορίστως πρὸς πάντα εἰρῆσθαι τὰ λελεγμένα. Ἀλλ’
22. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. In patrem tacentem (orat. 16)

{2022.029} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Volume 35 σελ. 960 γρ. 10
καρποῖς οἰκοδομήσῃ μείζονας, ἀγνοῶν, ὅτι τῶν ἐλπί-
δων προαναρπάζεται, καὶ λόγον ὑφέξει τῆς ἐνταῦθα
εὐπορίας καὶ τῆς φαντασίας, κακὸς οἰκονόμος ἀγαθῶν ἀλλοτρίων
γενόμενος. Ὁ δὲ ὁδὸν ταπει-
νῶν ἐξέκλινε, καὶ ἐπλαγίασεν ἐν ἀδίκοις δίκαιον. Ὁ
δὲ ἐμίσησεν ἐν πύλαις ἐλέγχοντα, καὶ λόγον ὅσιον
23. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. Funebris oratio in patrem

(orat. 18) {2022.031} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Volume 35 σελ. 1008 γρ. 36
ἀτιμωτάτῳ μέρει τῆς ὁμοτίμου φύσεως, ἢ τὴν ψυχὴν
συμπαθέστερος, ἢ τὴν χεῖρα δαψιλέστερος; τῷ ὄντι γὰρ (35)
ὡς οἰκονόμος ἀλλοτρίων διενοεῖτο περὶ τῶν ἰδίων, ἐπι-
κουφίζων τὴν πενίαν εἰς δύναμιν, καὶ δαπανώμενος, οὐ
τοῖς περιττοῖς μόνον, ἀλλὰ δὴ καὶ τοῖς ἀναγκαίοις,
24. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. In laudem Athanasii (orat. 21)

ῥαγῆναι ταῖς συλλαβαῖς τὰ πέρατα. Ταῦτ’ οὖν ὁρῶν
καὶ ἀκούων ὁ μακάριος ἐκεῖνος, καὶ ὡς ἀληθῶς ἄν-
θρωπος τοῦ Θεοῦ, καὶ μέγας τῶν ψυχῶν οἰκονόμος,
οὐκ ᾠήθη δεῖν παριδεῖν τὴν ἄτοπον οὕτω καὶ ἄλογον
28
τοῦ Λόγου κατατομήν· τὸ δὲ παρ’ ἑαυτοῦ φάρ- (15)
25. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. In seipsum, cum rure rediisset,

post ea quae a Maximo perpetrata fuerant (orat. 26) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)
... ἂν δὲ ἡττηθῇ, νικήσει λαβὼν τὸ μηκέτι
μάχεσθαι. Πλούσιός ἐστι; Φιλοσοφήσει τὸ ἀποπλου-
τεῖν, μεταδώσει τῷ δεομένῳ τῶν ὄντων, ὡς οἰκονό-
μος τῶν ἀλλοτρίων· ἵν’ ἐκεῖνός τε εὖ πάθῃ τῇ μετα-
λήψει, καὶ αὐτὸς πρὸς Θεὸν συναχθῇ, μηδὲν ἔχων (15)
πλὴν τοῦ σταυροῦ καὶ τοῦ σώματος. Πένεται; Πλου-
26. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. Carmina dogmatica (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Column 498 γρ. 7
Χαρά τε δραχμῆς εὑρέσει, καὶ θρέμματος. (5)
Πατήρ τε παίδων τῷ πεσόντι συμπαθής.
Εἶτ’ οἰκονόμος τι τῶν χρεῶν χαρίζεται
Κλέπτων προμηθῶς. Λάζαρος καὶ πλούσιος.
Ἐκεῖθε χήρας ἀξίωσις εὔτονος.
27. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. Carmina moralia (Μ. Χ.

Τὸν πατριάρχην, τὸν θεόπτην τὸν μέγαν,
Οἴκου, γένους τε, πατρίδος ἐξελκύσας,
Ὁ τῶν μεγίστων οἰκονόμος μυστηρίων,
Εἰς γῆν μετήγαγ’ εὐκόλως ἀλλοτρίαν,
(716) Ξένον, πάροικον, ἄστεγον, πλανώμενον.
28. Αθανάσιος θεολόγος Synopsis scripturae sacrae [Sp.] {2035.071} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Volume 28 σελ. 416 γρ. 7
που ἡ ἁμαρτία εἰς κόσμον εἰσῆλθεν, οὕτως καὶ δι’ (5)
ἑνὸς ἀνθρώπου εἰς πάντας ἀνθρώπους ἡ χάρις γένη-
ται. Καὶ λοιπὸν, ὡς καλὸς οἰκονόμος, τοὺς μὲν Ἰου-
δαίους παραμυθεῖται, ὅτι Οὐ παραβάται γίνεσθε τοῦ
νόμου, ἐὰν εἰς τὸν Χριστὸν πιστεύσητε· τοῖς δὲ ἀπὸ
29
29. Αθανάσιος θεολόγος Epistulae ad Castorem [Sp.] {2035.085} (Μ. Χ.

ὅτι ἀνεπαισχύντως ἐναριθμεῖ ἑαυτὸν, καὶ ἐξισοῖ τῷ
σώματι τῆς ἀδελφότητος. Τὰ δὲ ἱμάτια ἃ ἀποδύεται (30)
λαβὼν ὁ οἰκονόμος τῆς μονῆς φυλάττει, ἀφορίσας ἕως
δ’ ἂν τῆς προκοπῆς αὐτοῦ καὶ τῆς ἀναστροφῆς, καὶ
ὑπομονῆς τῆς ἐν διαφόροις πειρασμοῖς ἀπόδειξιν παρ-

Πρὸς πλείονα δὲ πίστιν τῶν εἰρημένων, (30)
ὅπερ αὐταῖς ὄψεσιν ἐθεασάμην προσθήσω τῷ διηγή-
ματι. Ἐν τῇ ἑβδομάδι τινὸς ἀδελφοῦ παριὼν ὁ οἰκο-
νόμος ὀλίγους κόκκους φακῆς κατὰ γῆν ἐῤῥιμμένους
ἐθεάσατο, καὶ οὐ κατεφρόνησεν ὡς οἰκτροῦ καὶ οὐ-
δαμινοῦ πράγματος·
31. BASILIUS Caesariensis Theol. Ομιλίαι super Psalmos (Μ. Χ.

ὅτι πῦρ καίεται; καὶ τὸ, Τίς ἀναγγελεῖ ὑμῖν τὸν
τόπον τὸν αἰώνιον; καὶ τὸ, Τίς ἄρα ὁ πιστὸς καὶ
φρόνιμος οἰκονόμος; Τάχα δὲ καὶ ἐρωτηματικόν (30)
ἐστι τὸ, Τίς, ὡς ἀπόκρισιν ἐπιζητοῦντος παρὰ τοῦ
Κυρίου τοῦ ἁγίου, ᾧ διαλέγεται. Πρὸς ὃν ἡ θεία φω-
32. DIDYMUS CAECUS Scr. Eccl. De trinitate (lib. 3) [Sp.] {2102.043}

θημεν ἂν θεοὶ καὶ υἱοὶ Θεοῦ· οὐδεὶς γὰρ φύσει
ἀδελφός ἐστιν υἱοῦ μονογενοῦς· ὁ δὲ Ποιητὴς καὶ
οἰκονόμος πάντων καὶ μόνος εὔσπλαγχνος, ἀδελφός (50)
(837) τε ἡμῶν, πρωτότοκός τε ἀριθμεῖται. Αὐτὸς μὲν γὰρ
ἐξ ἀπείρου ὕψους ἑαυτὸν διὰ τοὺς ἰδίους δούλους
33.Ιωάννης Χρυσόστομος De Lazaro (Ομιλίαι 1-7) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5)

30
μουσι. Τοῦτο καὶ σὺ ποίησον. Καὶ γὰρ ἔλαβες ἑτέρων (45)

πλείονα, καὶ ὑπεδέξω, οὐχ ἵνα αὐτὰ ἀναλώσῃς μόνος,
ἀλλ’ ἵνα καὶ ἑτέροις οἰκονόμος γένῃ καλός.
Ἄξιον δὲ κἀκεῖνο ζητῆσαι, τί δήποτε οὐχὶ παρ’
ἑτέρῳ δικαίῳ τὸν Λάζαρον ὁρᾷ, ἀλλ’ ἐν τοῖς κόλποις
34.Ιωάννης Χρυσόστομος In principium Actorum (Ομιλίαι 1-4)

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Volume 51 σελ. 69 γρ. 40
γματα ἀνακινοῦσι βιωτικὰ, ταραχῆς ἐμπεπλησμένα.
Ἐνταῦθα εἰ παρῆς, ἄνθρωπε, ἐν γαλήνῃ ἦς καὶ ἐν
λιμένι· οὐκ οἰκονόμος εἰσελθὼν ἐτάραττεν, οὐκ ἐπί- (40)
τροπος ἐθορύβει, οὐκ οἰκέτης ὑπὲρ πραγμάτων βιω-
τικῶν ἠνόχλει, οὐκ ἄλλος τις παρώξυνεν· ἀλλ’ ἐν
35.Ιωάννης Χρυσόστομος De eleemosyna (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Volume

51 σελ. 266 γρ. 25
σῇ ἂν ἀποθῇ χρήματα πενήτων καὶ κατὰ κυρια-
κὴν συλλέγῃς, ταῦτα ἐκείνων ἔσται ἀσφάλεια. Οὕτω
καὶ οἰκονόμος γενήσῃ τῶν σαυτοῦ χρημάτων ὑπὸ (25)Παύλου
χειροτονηθείς. Τί λέγω; Καὶ τὰ ἤδη συλλε- γέντα πρὸς τὸ πλείονα συλλέξαι
πάλιν ὑπόθεσίς σοι...
36.Ιωάννης Χρυσόστομος (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Volume 51 σελ. 335 γρ.

11
ἀπηνέγκαντο τὸν μισθὸν, ὅτι τὰ παρ’ ἑτέρων διδό-
μενα καλῶς καὶ μετὰ ἀκριβείας ᾠκονόμουν ἁπάσης. (10)
ιεʹ. Γενοῦ τοίνυν καὶ σὺ τῶν σαυτοῦ καλὸς οἰκονόμος,
ἵνα διπλοῦν λάβῃς τὸν καρπὸν, καὶ τοῦ δοῦναι, καὶ
τοῦ καλῶς οἰκονομῆσαι. Μὴ ἐπαισχυνθῇς διὰ τῆς
37.Ιωάννης Χρυσόστομος In Genesim (Ομιλίαι 1-67) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-

5) Volume 53 σελ. 315 γρ. 49
διὰ σὲ καὶ τὴν σὴν ὠφέλειαν ἐκεῖνος τῇ πενίᾳ προσπα-
λαίων λιμῷ διαφθείρεται, μὴ παρέλθῃς ἀνηλεῶς, ἀλλὰ
γενοῦ πιστὸς οἰκονόμος τῶν παρὰ τοῦ Δεσπότου σοι πα-
ρασχεθέντων, ἵνα τὴν ἐκείνου ἔνδειαν παραμυθησάμενος (50)
31
πολλὴν ἐπισπάσῃ τὴν ἄνωθεν εὔνοιαν. Καὶ δόξασόν σου
38.Ιωάννης Χρυσόστομος In Genesim (Ομιλίαι 1-67) {2062.112} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Volume 53 σελ. 350 γρ. 23
σύνης ἀπολαύων· καὶ τὸ δὴ μεῖζον ἁπάντων καὶ τὸ κε-
φάλαιον τῶν ἀγαθῶν, ὁ τοιοῦτος καὶ τὸν Θεὸν ἵλεων ἕξει,
καὶ πολλῆς ἀπολαύσει τῆς ἄνωθεν ῥοπῆς, ἅτε δὴ οἰκονό-
μος πιστὸς τῶν τοῦ Δεσπότου χρημάτων. Μακάριος γὰρ,
φησὶν, ὁ δοῦλος ἐκεῖνος, ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ (25)
εὑρήσει οὕτω ποιοῦντα, οὕτω διανέμοντα τοῖς συν-
39.Ιωάννης Χρυσόστομος De Anna (sermones 1-5) {2062.114} (Μ. Χ.

τι λέγω· ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τῶν δεσποτῶν οἱ
δοῦλοι καλοῦνται, καὶ οὕτως ἔθος ἅπασι λέγειν, Ὁ δεῖνα
ἐπίτροπος τοῦ δεῖνος, ὁ δεῖνα οἰκονόμος τοῦ δεῖνος, (30)
στρατηγοῦ καὶ ὑπάρχου· οὐδεὶς δέ φησιν, Ὁ δεῖνα ὁ
ὕπαρχος τοῦδε τοῦ ἐπιτρόπου, ἀλλὰ τοὺς ἐλάττονας
40.Ιωάννης Χρυσόστομος Εξηγήσεις στους Ψάλμους (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-

5) Volume 55 σελ. 295 γρ. 40
τα αὐτοῦ μετὰ κρίσεως. Τουτέστι, πολλῆς ἀπολαύ-
σεται εὐημερίας, οὐχ ὑποστήσεταί τι τῶν ἀτόπων, ἅτε
ἄριστος οἰκονόμος γενόμενος. Ὡς ὅ γε ὠμὸς καὶ ἀπάν- (40)
θρωπος, καὶ μὴ ἐλεῶν, σφόδρα ἀνοικονόμητος. Τί γὰρ
ἂν γένοιτο τούτου χαλεπώτερον, ἢ ὅταν περὶ ψυχῆς
41.Ιωάννης Χρυσόστομος Εις Ματθαίον (Ομιλίαι 1-90) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Volume 57 σελ. 295 γρ. 55
λεύοντας. Ἐπεὶ καὶ ὁ Ἰὼβ πλούσιος ἦν· ἀλλ’ οὐκ ἐδού-
λευε τῷ μαμωνᾷ, ἀλλ’ εἶχεν αὐτὸν καὶ ἐκράτει, καὶ δε-
σπότης, οὐ δοῦλος ἦν. Ὥσπερ οὖν ἀλλοτρίων οἰκονόμος (55)
ὢν χρημάτων, οὕτω πάντα ἐκεῖνα ἐκέκτητο, οὐ μόνον
τὰ ἑτέρων οὐχ ἁρπάζων, ἀλλὰ καὶ τὰ ἴδια προϊέμενος
32

4-5) Volume 58 σελ. 631 γρ. 7
σοι ὥσπερ ἐκ πηγῆς ἔχειν ἐπιῤῥέοντα τὰ χρήματα τῶν (5)
προσόδων· ποίησον κοινωνοὺς τοὺς πένητας, καὶ
γενοῦ καλὸς οἰκονόμος τῶν παρὰ τοῦ Θεοῦ σοι δοθέντων.
Ἀλλὰ τελέσματα δίδωμι, φησί. Διὰ τοῦτο οὖν καταφρο-
νεῖς, ὅτι ἐνταῦθα οὐδεὶς ἀπαιτεῖ; κἀκείνῳ μὲν τῷ,

4-5) Volume 58 σελ. 707 γρ. 32
τες λανθάνωμεν. (30)
Καὶ γὰρ τούτῳ ἐοίκασιν οἱ χρήματα ἔχοντες, καὶ μὴ
διδόντες τοῖς δεομένοις. Καὶ γὰρ καὶ σὺ οἰκονόμος εἶ
τῶν σαυτοῦ χρημάτων, οὐχ ἧττον ἢ ὁ τὰ τῆς Ἐκκλη-
σίας οἰκονομῶν. Ὥσπερ οὖν ἐκεῖνος οὐκ ἔχει ἐξουσίαν
44.Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Romanos (Ομιλίαι 1-32)

τοῦτον παρέβη τὸν νόμον τὸν κελεύοντα περιεργά-
ζεσθαι τοὺς ὑποδεχομένους, καὶ παρὰ ἀξίοις κατ- (60)
άγεσθαι. Ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἔραστος ὁ οἰκονόμος
τῆς πόλεως, καὶ Κούαρτος ὁ ἀδελφός. Οὐχ ἁπλῶς
προσέθηκεν, Οἰκονόμος τῆς πόλεως· ἀλλ’ ὥσπερ
45.Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Romanos (Ομιλίαι 1-32)

άγεσθαι. Ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἔραστος ὁ οἰκονόμος
τῆς πόλεως, καὶ Κούαρτος ὁ ἀδελφός. Οὐχ ἁπλῶς
προσέθηκεν, Οἰκονόμος τῆς πόλεως· ἀλλ’ ὥσπερ
(678) Φιλιππησίοις ἔγραφεν, Ἀσπάζονται ὑμᾶς οἱ ἐκ τῆς
Καίσαρος οἰκίας, ἵνα δείξῃ, ὅτι καὶ τῶν μεγάλων
46.Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam i ad Corinthios (Ομιλίαι 1-44)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Volume 61 σελ. 84 γρ. 40
πιστός τις εὑρεθῇ. Τουτέστιν, ἵνα μὴ τὰ δεσποτικὰ
σφετερίσηται, ἵνα μὴ ὡς δεσπότης ἑαυτῷ ἐκδικῇ,
33
ἀλλ’ ὡς οἰκονόμος διοικῇ. Οἰκονόμου γὰρ τὸ διοικεῖν (40)

τὰ ἐγχειρισθέντα καλῶς· οὐχ αὑτοῦ λέγειν εἶναι τὰ
δεσποτικὰ, ἀλλὰ τοὐναντίον τοῦ δεσπότου τὰ ἑαυτοῦ.

(85) γʹ. Ὅταν οὖν χρεία καλῇ, καὶ ταύτην κατάθου. Εἰ δὲ
φιλοζωεῖς, καὶ κελευόμενος καταθεῖναι ἀντιλέγεις,
οὐκέτι πιστὸς οἰκονόμος εἶ. Καὶ πῶς ἔνι Θεοῦ κα-
λοῦντος ἀντιστῆναι; Τοῦτο γὰρ κἀγώ φημι, καὶ διὰ
τοῦτο αὐτὸ μάλιστα θαυμάζω τοῦ Θεοῦ τὴν φιλαν- (5)

παρὰ σαυτῷ τίθει, φησὶ, καὶ ποίησόν σου τὴν οἰκίαν (55)
ἐκκλησίαν, τὸ κιβώτιον γαζοφυλάκιον· γενοῦ φύλαξ
χρημάτων ἱερῶν, αὐτοχειροτόνητος οἰκονόμος πενή-
των. Ἡ φιλανθρωπία ταύτην σοι δίδωσι τὴν ἱερω-
(369) σύνην. Τούτου σύμβολόν ἐστι καὶ τὸ γαζοφυλάκιον
49.Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam i ad Timotheum (Ομιλίαι 1-18)

ἔχω, φησὶν, ὅτι κατηξίωσέ με τῆς διακονίας ταύτης·
τοῦτο γάρ με τοῦ πιστὸν εἶναι νομίζειν σημεῖον.
Καθάπερ γὰρ ἐν οἰκίᾳ οὐ τῷ πιστευθῆναι μόνον ὁ οἰκο-
νόμος χάριν ἔχει τῷ δεσπότῃ, ἀλλὰ καὶ τὸ σημεῖον
τίθησι τοῦτο, ὅτι αὐτὸν τῶν ἄλλων ἡγεῖται πιστότε- (40)
ρον· τὸν αὐτὸν δὴ τρόπον καὶ ἐνταῦθα. Εἶτα σκόπει
50.Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam i ad Timotheum (Ομιλίαι 1-18)

τούτου ἐστὶ μισθὸς, ἄκουσον· Κατέστησαν, φησὶν,
οἱ ἀπόστολοι τοὺς περὶ Στέφανον εἰς τὴν τῶν χηρῶν
διακονίαν. Γενοῦ σὺ οἰκονόμος τῶν σαυτοῦ· αὐτή σε
χειροτονεῖ ἡ φιλανθρωπία, ὁ τοῦ Θεοῦ φόβος. Τοῦτο
34
καὶ κενοδοξίας ἀπήλλακται, τοῦτο καὶ ψυχὰς ἀνα- (50)
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ-ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ
H.G. Liddell & R. Scott. διαχειρίζω, μέλ. Αττ. -ιῶ, έχω στη διάθεσή μου,
διευθύνω, διαχειρίζομαι, διοικώ, σε Ρήτ. — Παθ., σε Ξεν.
1. Θουκυδίδης Ιστορίαι. (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 97 Τμ. 1 γρ. 3

(1) ἱερὸν ἐγίγνοντο. ἡγούμενοι δὲ αὐτονόμων τὸ πρῶτον τῶν
ξυμμάχων καὶ ἀπὸ κοινῶν ξυνόδων βουλευόντων τοσάδε
ἐπῆλθον πολέμῳ τε καὶ διαχειρίσει πραγμάτων μεταξὺ
τοῦδε τοῦ πολέμου καὶ τοῦ Μηδικοῦ, ἃ ἐγένετο πρός τε
τὸν βάρβαρον αὐτοῖς καὶ πρὸς τοὺς σφετέρους ξυμμάχους (5)
2. Λυσίας <Ὑπὲρ τοῦ ἀδυνάτου (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 26 γρ. 4

τύχοιμι τοῖς πολλὰ ἠδικηκόσιν, ἀλλὰ τὴν αὐτὴν ψῆφον
θέσθε περὶ ἐμοῦ ταῖς ἄλλαις βουλαῖς, ἀναμνησθέντες ὅτι
οὔτε χρήματα διαχειρίσας τῆς πόλεως δίδωμι λόγον αὐτῶν,
οὔτε ἀρχὴν ἄρξας οὐδεμίαν εὐθύνας ὑπέχω νῦν αὐτῆς, ἀλλὰ (5)
(27) περὶ ὀβολοῦ μόνον ποιοῦμαι τοὺς λόγους. καὶ οὕτως ὑμεῖς
3. Λυσίας In Nicomachum (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 4 γρ. 6

γραψεν, ἐξὸν αὐτῷ τριάκοντα ἡμερῶν ἀπαλλαγῆναι· ἔπειτα
διωρισμένον ἐξ ὧν ἔδει ἀναγράφειν, αὑτὸν ἁπάντων κύριον (5)
ἐποιήσατο, καὶ ὅσα <οὐδεὶς πώποτε διαχειρίσας μόνος
(5) οὗτος τῶν ἀρξάντων εὐθύνας οὐκ ἔδωκεν, ἀλλ’ οἱ μὲν ἄλλοι
τῆς αὑτῶν ἀρχῆς κατὰ πρυτανείαν λόγον ἀποφέρουσι, σὺ
4. Ιωάννης Χρυσόστομος Non esse ad gratiam concionandum

{2062.051} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 50 Σελ. 656 γρ. 36
ἔφοδον, καὶ διεγείρων πρὸς τὴν τοῦ πολέμου παράτα-
ξιν, ὥστε μὴ ἀφυλάκτοις ἐπιπεσόντας, μετὰ πολλῆς (35)
διαχειρίσασθαι τῆς εὐκολίας. Ἐπεὶ οὖν πολλὰ τῶν
ἐπιόντων δεινῶν οὐχ ὁρῶμεν ἡμεῖς οἱ χαμαὶ βαδί-
35
ζοντες, ᾠκονόμησεν ἡ τοῦ Θεοῦ χάρις, ὥσπερ ἐφ’
5. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Si esurierit inimicus {2062.068} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 184 γρ. 23
πολλῷ μεῖζον αὐτὸν ἐκπλήττομαι. Ποῖον δὴ τοῦτο;
Ὅτι οὐδὲ ὁ φόβος αὐτὸν τῶν μελλόντων ὤθησε
πρὸς τὸ διαχειρίσασθαι τὸν ἐχθρόν. ᾜδει γὰρ σαφῶς,
ὅτι διαφυγὼν αὐτοῦ τὰς χεῖρας, πάλιν κατ’ αὐτοῦ
στήσεται· ἀλλ’ εἵλετο μᾶλλον αὐτὸς κινδυνεύειν ἀπο- (25)

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 184 γρ. 27
στήσεται· ἀλλ’ εἵλετο μᾶλλον αὐτὸς κινδυνεύειν ἀπο- (25)
λύσας τὸν ἠδικηκότα, ἢ τῆς καθ’ ἑαυτὸν ἀσφαλείας
προνοῶν διαχειρίσασθαι τὸν πολέμιον. Τί γένοιτ’ ἂν
οὖν ἴσον τῆς μεγάλης καὶ γενναίας ἐκείνης ψυχῆς, ὃς,
τοῦ νόμου κελεύοντος ἐξορύττειν ὀφθαλμὸν ἀντὶ ὀφθαλ-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 185 γρ. 27
αὐτὸν ὑπώπτευεν ὡς ἐχθρὸν, καὶ διὰ τοῦτο αὐτὸν πρὸς (25)
φιλίαν ἐπισπάσασθαι σπεύδων. Ἀλλ’ ὅμως οὐδὲ οὕτως
αὐτὸν πείσας, καὶ δυνάμενος διαχειρίσασθαι, πάλιν
εἵλετο μᾶλλον ἐκπεσεῖν τῆς πατρίδος καὶ ἐν ἀλλοτρίᾳ
διατρίβειν, καὶ καθ’ ἑκάστην ταλαιπωρούμενος ἡμέ-
8. Ιωάννης Χρυσόστομος In Psalmum 145 {2062.145} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-

5) Τόμ. 55 Σελ. 524 γρ. 23
ἐθαύμασα τὴν φιλανθρωπίαν. Μυρία κακὰ ὑπ’ ἐμοῦ
παθὼν, ἐν τοῖς ἐσχάτοις ὢν, ἐμὲ τὸν δήσαντα εἰς
χεῖρας λαβὼν, δυνάμενος διαχειρίσασθαι, οὐ μόνον
οὐδὲν ἐποίησεν, ἀλλὰ καὶ μέλλοντα σφάττειν ἑαυτὸν,
καὶ τὸ ξίφος ὠθεῖν διὰ τοῦ λαιμοῦ, ἐκώλυσεν. Εἰ- (25)
9. Ιωάννης Χρυσόστομος De prophetiarum obscuritate (Ομιλίαι 1-2)

{2062.150} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 56 Σελ. 168 γρ. 13
36
γῳδίας τοῖς οἰκείοις ἐγκαταμιγνύντες βιβλίοις. Ἵν’

οὖν οἱ Ἰουδαῖοι μὴ σαφῶς ἀκούσαντες παρὰ τὴν ἀρ-
χὴν, διαχειρίσωνται τοὺς λέγοντας ταῦτα, τῇ δυσκο-
λίᾳ τῆς ἑρμηνείας ἀπέκρυψαν τὰς προῤῥήσεις, καὶ
πολλὴν ἀσάφειαν κατέχεαν τῶν πραγμάτων, τῇ (15)
10. Ιωάννης Χρυσόστομος In Acta apostolorum (Ομιλίαι 1-55)

{2062.154} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 361 γρ. 17
στάσεως καὶ φιλονεικίας, φησὶν, ἀρχηγὸς γέγονα; Ἕνεκα (15)
τούτων οἱ Ἰουδαῖοί με συλλαβόμενοι ἐν τῷ ἱερῷ,
ἐπειρῶντο διαχειρίσασθαι. Ἐπικουρίας οὖν τυχὼν
τῆς παρὰ τοῦ Θεοῦ ἄχρι τῆς ἡμέρας ταύτης ἕστηκα,
μαρτυρόμενος μικρῷ τε καὶ μεγάλῳ, οὐδὲν ἐκτὸς λέ-
11. Ιωάννης Χρυσόστομος Απόσπασμα in Jeremiam (in catenis)

{2062.186} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 917 γρ. 56
Μὴ γένῃ μοι εἰς ἀλλοτρίωσιν φειδόμενός μου
σὺ ἐν ἡμέρᾳ πονηρᾷ. (55)
Τουτέστι, Μὴ ὀφθείην ψευδόμενος, μή ποτε δια-
χειρίσωνταί με.
(920) Καταισχυνθήτωσαν οἱ διώκοντές με, καὶ μὴ
καταισχυνθείην ἐγώ.
12. Ιωάννης Χρυσόστομος Eclogae i-xlviii ex diversis homiliis [Sp.]

{2062.338} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 63 Σελ. 777 γρ. 50
κακῶν· ἐγὼ δὲ δι’ ἕτερον πολλῷ μεῖζον αὐτὸν ἐκ-
πλήττομαι. Ποῖον δὴ τοῦτο; Ὅτι οὐδὲ ὁ φόβος αὐτὸν
τῶν μελλόντων ὤθησε πρὸς τὸ διαχειρίσασθαι τὸν (50)
ἐχθρόν. ᾜδει γὰρ σαφῶς, ὅτι διαφυγὼν αὐτοῦ τὰς
χεῖρας, πάλιν κατ’ αὐτοῦ στήσεται· ἀλλ’ εἵλετο μᾶλ-

{2062.338} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 63 Σελ. 777 γρ. 54
χεῖρας, πάλιν κατ’ αὐτοῦ στήσεται· ἀλλ’ εἵλετο μᾶλ-
λον αὐτὸς κινδυνεύειν ἀπολύσας τὸν ἠδικηκότα, ἢ
τῆς καθ’ ἑαυτὸν ἀσφαλείας προνοῶν διαχειρίσασθαι
37
τὸν πολέμιον· καὶ οὔτε ἡ μνήμη τῶν παρελθόντων, (55)

οὐχ ὁ φόβος τῶν μελλόντων, οὐχ ἡ προτροπὴ τοῦ
14. GEORGIUS Monachus Chronogr. Chronicon breve (lib. 1-6) (redactio

recentior) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 9) Τόμ. 110 Σελ. 1072 γρ. 32
(2) Ἀναγκαῖον δὲ ἡγησάμην γράψαι (τὴν) παρὰ (30)
(τοῦ) Θεοῦ γενομένην ἐκδίκησιν εἰς τοὺς τὸν Μιχαὴλ
διαχειρισαμένους (καὶ ἃ πέπονθεν ἕκαστος αὐτῶν (ἐν)
διαφόροις καιροῖς). Ὁ μὲν οὖν Ἰακωβίτζης κυνη-
(1073) γῶν μετὰ τοῦ βασιλέως ἐν τῷ Φιλοπατίῳ, τοῦ

recentior) {3043.002} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 9) Τόμ. 110 Σελ. 1209 γρ. 38
τοῦ φόνου· ἔλεγε τὸν Ἀλβανίτην καὶ τὸν Ἀτζυπο-
θεόδωρον, ἐπιτροπῇ τῆς Θεοφανοῦς, τὸν Νικηφόρον
διαχειρίσασθαι. Τὴν μὲν οὖν Θεοφανὼ ὁ πατριάρχης
ἀπῄτησε τῶν βασιλείων ἀπελαθῆναι καὶ περιορισθῆ-
ναι καὶ τοὺς αὐτόχειρας τοῦ Νικηφόρου ἐκδιωχθῆ- (40)
16. Μιχαήλ Ατταλιάτης {3079.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11) Σελ. 28 γρ. 5

ὁ λόγος ἐκβέβηκεν, ὅτι τῷ Ἐπιμηθεῖ τὸ μὲν μέλειν οὐκ ἦν, τὸ
δὲ μεταμέλειν ἐνῆν. πολλοὺς δ’ ἐμπεριπατήσας διαύλους πρὸ
τῶν τειχῶν, εἶτα τοὺς ἑαλωκότας προαγαγὼν καὶ διαχειρί- (5)
σασθαι τούτους ἐπαπειλούμενος εἰ μὴ τὴν εἴσοδον αὐτῷ οἱ
ἐντὸς ἐπιτρέψαιεν, ὡς ἔγνω μάτην τὸ τοῦ λόγου θυροκοπῶν
καὶ πρὸς Κρῆτας κρητίζων, ὀπισθόρμητος γέγονε.

αὐτοῖς ἐλθεῖν μὴ δυνάμενοι· δοκιμάσαντες γὰρ πρότερον
τοῦτο πολλάκις πολλοὺς τῶν ἰδίων ἀπέβαλον, παρ’ αὐτοῦ τοῦ
Βοτανειάτου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ διαχειρισθέντας. ὡς δὲ τῶν
ἵππων αὐτοὺς οἱ βάρβαροι ἀπεστέρησαν ταῖς ἐκ τῶν τόξων (5)
πληγαῖς, ἔμειναν μὲν πεζοὶ μετὰ τῶν Ῥωμαϊκῶν κρηπίδων,

38
ὡς πευσόμενοι τὴν αἰτίαν τῆς στάσεως καταπτάντες ἐξ ἀπο-

στολῆς τοῦ ἀρχιερέως συλληφθεῖσι παρὰ τῶν στασιαζόντων (10)
ἐῴκεσαν, καὶ ἄρτι διαχειρισθῆναι, εἰ μὴ ὁ πατριάρχης κα-
τελθὼν συμπνεύσει τούτοις πρὸς τὸ ζητούμενον. νυγεὶς οὖν
τοῖς σπλάγχνοις τῆς φύσεως, ἐπεὶ καὶ πατράδελφος ἦν πα-

μαίων βασιλεῖ τῷ γέροντι, καὶ μεγάλων τυχὼν δεξιώσεων,
παρῆν τῇ βασιλευούσῃ· κατηγορηθεὶς δὲ παρὰ τῷ βασιλεῖ
Κωνσταντίνῳ τῷ Δούκᾳ ὡς μέλλοι τοῦτον μαχαίρᾳ διαχει-
(95) ρίσασθαι, κατεκρίθη φυγήν. εἶτα γενομένης αὐτῷ τῆς καθό-
δου ἀπεστάλη κατὰ τῶν Οὔννων, τῶν Ῥωμαίων ὑπερμαχή-
σων, καὶ τηνικαῦτα δι’ αἰτίαν τῆς τῶν στρατιωτικῶν σιτηρε-
ἐνυάλιον ἀλαλαξάντων τῶν κατὰ μέτωπον προασπιζόντων ἐν τῇ
συμβολῇ, πολλοὺς τῶν πολεμίων οἱ Ῥωμαῖοι κατηγωνίσαντο (10)
διαχειρισάμενοι. τοῦ δὲ λοιποῦ πλήθους τῶν Ῥωμαίων ἐξορ-
μήσαντος κατ’ αὐτῶν φυγὴ τούτων ἀνυπόστατος γίνεται. οἱ
δὲ κατόπιν τῶν φευγόντων ἐλαύνοντες πολλοὺς μὲν ἀνεῖλον,
21. Μιχαήλ Ατταλιάτης (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11) Σελ. 178 γρ. 11

σίαν ἰδεῖν διηνεκῶς ἐπευχόμενον, οἰκίσκῳ τινὶ παραπέμπουσι,
καί τινα Ἰουδαῖον ἀμαθῆ τὰ τοιαῦτα τὴν τῶν ὀφθαλμῶν αὐ- (10)
τοῦ διαχείρισιν ἐπιτρέπουσι. δήσαντες αὐτὸν ἐκ τεσσάρων,
καὶ τῷ στήθει καὶ τῇ κοιλίᾳ πολλοὺς δι’ ἀσπίδος ἐπιστηρί-
ξαντες, φέρουσι τὸν Ἰουδαῖον περιωδύνως ἄγαν καὶ ἀπηνῶς
22. Μιχαήλ Ατταλιάτης (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11) Σελ. 185 γρ. 8

… τὴν πρεσβείαν εἰσήνεγκεν, οὐδ’ ἐπὶ φιλοτίμοις ἐπαγγε-
λίαις καὶ δωρεαῖς, ἀλλ’ ἐπὶ ταπεινώσει καὶ συμβουλῇ τάχα
τοῦ μὴ ἀπηνῶς καὶ χαλεπῶς διαχειρισθῆναι. ὁ δὲ Ῥουσέ-
λιος ἅμα μὲν ταῖς ἰδίαις χερσὶ θαρρῶν, ἅμα δὲ καὶ πολε-
μικοῦ φρονήματος καὶ γενναιότητος πνέων, οὐκ ἐδέξατο …
39
ἀποσταλέντες πρέσβεις παρὰ τῶν Πατζινάκων ἀναπεμφθέντες

πάλιν εἰς αὐτοὺς ὑπωπτεύθησαν ἔκ τινος ἀπροόπτου αἰτίας (10)
ὡς λάθρᾳ διαχειρίσασθαι μέλλοντες τὸν πρωτοσύμβουλον αὐ-
τῶν καὶ συστράτηγον Νέστορα· καὶ φοβηθεὶς ἐκεῖνος τὸν
ἀπὸ μηχανῆς κίνδυνον, ταχέως ἐκεῖθεν ἀναστήσας τὴν στρα-
ΔΙΟΙΚΗΣΗ
H.G. Liddell & R. Scott. διοίκησις, -εως, ἡ, I. κυβέρνηση, διοίκηση, τῆς

πόλεως, σε Πλάτ. κ.λπ.· ιδίως, διαχείριση του κεντρικού δημοσίου
ταμείου, σε Δημ.· ὁ ἐπὶ τῆς διοικήσεως, διευθύνων, διαχειριστής του
ταμείου, παρά Δημ. II. 1. μία από τις μικρότερες Ρωμαϊκές επαρχίες, σε
Κικ. 2. εκκλησιαστική υποδιαίρεση, δικαιοδοσία επισκόπου, «επαρχία».
...θεοὺς εὐχαῖς καὶ θυσίαις καθιστάμενοι ἐς τὴν ἀρχὴν ἐχρή-
σαντο, ὕστερον δὲ πολὺ μεταλλάξαντες τῆς τοῦ δήμου
διοικήσεως (πλὴν τοὺς φεύγοντας οὐ κατῆγον τοῦ Ἀλκιβιάδου
(2) ἕνεκα) τά τε ἄλλα ἔνεμον κατὰ κράτος τὴν πόλιν. καὶ ἄνδρας
τέ τινας ἀπέκτειναν οὐ πολλούς, οἳ ἐδόκουν ἐπιτήδειοι εἶναι...
2. Ισοκράτης Ad Demonicum (orat. 1) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 37 γρ. 2

οὕτω καὶ τὸν ἐν μοναρχίᾳ κατοικοῦντα τὸν βασιλέα προσή-
κει θαυμάζειν. (37) Εἰς ἀρχὴν κατασταθεὶς μηδενὶ χρῶ
πονηρῷ πρὸς τὰς διοικήσεις· ὧν γὰρ ἂν ἐκεῖνος ἁμάρτῃ,
σοὶ τὰς αἰτίας ἀναθήσουσιν. Ἐκ τῶν κοινῶν ἐπιμελειῶν
ἀπαλλάττου μὴ πλουσιώτερος ἀλλ’ ἐνδοξότερος· πολλῶν γὰρ
3. Ισοκράτης Busiris (orat. 11) {0010.010} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 16 γρ.

2
ἀσφαλεστάτην τήν τε περὶ τὸν πόλεμον ἐπιμέλειαν καὶ τὴν
πρὸς τοὺς θεοὺς εὐσέβειαν. (16) Ἅπαντας δὲ τοὺς ἀρι-
θμοὺς περιλαβὼν ἐξ ὧν ἄριστ’ ἄν τις τὰ κοινὰ διοικήσειεν,
ἀεὶ τοῖς αὐτοῖς τὰς αὐτὰς πράξεις μεταχειρίζεσθαι προσ-
έταξεν, εἰδὼς τοὺς μὲν μεταβαλλομένους τὰς ἐργασίας
40
4. Ισοκράτης Panegyricus (orat. 4) {0010.011} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 38

γρ. 4
ἄλλων ὠλιγώρησεν, ἀλλ’ ἀρχὴν μὲν ταύτην ἐποιήσατο τῶν
εὐεργεσιῶν, τροφὴν τοῖς δεομένοις εὑρεῖν, ἥνπερ χρὴ τοὺς
μέλλοντας καὶ περὶ τῶν ἄλλων καλῶν καλῶς διοικήσειν,
ἡγουμένη δὲ τὸν βίον τὸν ἐπὶ τούτοις μόνον οὔπω τοῦ ζῆν (5)
ἐπιθυμεῖν ἀξίως ἔχειν οὕτως ἐπεμελήθη καὶ τῶν λοιπῶν
5. Ισοκράτης Panegyricus (orat. 4) {0010.011} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 41

γρ. 2
πρὸς ἡδονὴν μεμηχανημένας, τὰς μὲν εὑροῦσα, τὰς δὲ
δοκιμάσασα χρῆσθαι τοῖς ἄλλοις παρέδωκεν. (41) Τὴν
τοίνυν ἄλλην διοίκησιν οὕτω φιλοξένως κατεσκευάσατο καὶ
πρὸς ἅπαντας οἰκείως ὥστε καὶ τοῖς χρημάτων δεομένοις
καὶ τοῖς ἀπολαῦσαι τῶν ὑπαρχόντων ἐπιθυμοῦσιν ἀμφοτέ-
6. Ισοκράτης Ad Nicoclem (orat. 2) {0010.013} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 13

γρ. 9
δὲ μειζόνων ἀγωνιστήν· διὰ γὰρ τούτων τῶν γυμνασίων
τάχιστ’ ἂν γένοιο τοιοῦτος οἷον ὑπεθέμεθα δεῖν εἶναι τὸν
ὀρθῶς βασιλεύσοντα καὶ τὴν πόλιν ὡς χρὴ διοικήσοντα.
(14) Μάλιστα δ’ ἂν αὐτὸς ὑπὸ σαυτοῦ παρακληθείης, εἰ
δεινὸν ἡγήσαιο τοὺς χείρους τῶν βελτιόνων ἄρχειν καὶ

γρ. 3
(27) Φίλους κτῶ μὴ πάντας τοὺς βουλομένους, ἀλλὰ
τοὺς τῆς σῆς φύσεως ἀξίους ὄντας, μηδὲ μεθ’ ὧν ἥδιστα
συνδιατρίψεις, ἀλλὰ μεθ’ ὧν ἄριστα τὴν πόλιν διοικήσεις.
Ἀκριβεῖς ποιοῦ τὰς δοκιμασίας τῶν συνόντων, εἰδὼς ὅτι πάντες
οἱ μή σοι πλησιάσαντες ὅμοιόν σε τοῖς χρωμένοις εἶναι νομιοῦσιν. (5)
8. Ισοκράτης Nicocles (orat. 3) {0010.014} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 20 γρ.

2
τῶν καιρῶν, ἀλλ’ ἕκαστον ἐν τῷ δέοντι πράττουσιν.
(20) Ἔτι δ’ οἱ μὲν δυσμενῶς ἔχουσιν, καὶ βούλοιντ’ ἂν καὶ τοὺς
41
πρὸ αὑτῶν ἄρχοντας καὶ τοὺς ἐφ’ αὑτοῖς ὡς κάκιστα διοι-

κῆσαι τὴν πόλιν, ἵν’ ὡς μεγίστην δόξαν αὐτοὶ λάβωσιν·
οἱ δὲ διὰ παντὸς τοῦ βίου κύριοι τῶν πραγμάτων ὄντες εἰς
ἅπαντα τὸν χρόνον καὶ τὰς εὐνοίας ἔχουσιν. (21) Τὸ δὲ
9. Ισοκράτης Evagoras (orat. 9) {0010.015} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 46

γρ. 5
τῆς πολιτείας ἐξειλεγμένος τὸ βέλτιστον, καὶ δημοτικὸς
μὲν ὢν τῇ τοῦ πλήθους θεραπείᾳ, πολιτικὸς δὲ τῇ τῆς
πόλεως ὅλης διοικήσει, στρατηγικὸς δὲ τῇ πρὸς τοὺς κιν- (5)
δύνους εὐβουλίᾳ, μεγαλόφρων δὲ τῷ πᾶσι τούτοις διαφέ-
ρειν. Καὶ ταῦθ’ ὅτι προσῆν Εὐαγόρᾳ, καὶ πλείω τούτων, ἐξ
10. Ισοκράτης Evagoras (orat. 9) {0010.015} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 69

γρ. 6
δαιμονίους ἐξ ὧν τὰ προειρημένα γέγονεν, ἢ τὸν τελευ-
ταῖον πόλεμον, ἢ τὴν κατάληψιν τῆς βασιλείας, ἢ τὴν (5)
ὅλην τῶν πραγμάτων διοίκησιν, εἰς πολλὴν ἀπορίαν ἂν
κατασταίην· ἀεὶ γάρ μοι δοκεῖ μέγιστον εἶναι καὶ θαυμα-
στότατον καθ’ ὅ τι ἂν αὐτῶν ἐπιστήσω τὴν γνώμην.
11. Ισοκράτης De pace (orat. 8) {0010.017} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 37

γρ. 5
ὁμοίους γίγνεσθαι, πότερα τοῖς περὶ τὰ Περσικὰ γενο-
μένοις ἢ τοῖς πρὸ τοῦ πολέμου τοῦ Δεκελεικοῦ τὴν
πόλιν διοικήσασιν; Εἰ μὲν γὰρ τούτοις, οὐδὲν ἀλλ’ ἢ (5)
συμβουλεύουσιν ἡμῖν πάλιν περὶ ἀνδραποδισμοῦ κινδυ-
νεύειν· (38) εἰ δὲ τοῖς [ἐν] Μαραθῶνι τοὺς βαρβάρους
12. Ισοκράτης Areopagiticus (orat. 7) {0010.018} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

11 γρ. 3
(11) Καὶ ταῦτ’ εἰκότως καὶ ποιοῦμεν καὶ πάσχομεν·
οὐδὲν γὰρ οἷόν τε γίγνεσθαι κατὰ τρόπον τοῖς μὴ καλῶς
περὶ ὅλης τῆς διοικήσεως βεβουλευμένοις, ἀλλ’ ἂν καὶ
κατορθώσωσι περί τινας τῶν πράξεων ἢ διὰ τύχην ἢ δι’
42
ἀνδρὸς ἀρετὴν, μικρὸν διαλιπόντες πάλιν εἰς τὰς αὐτὰς (5)

27 γρ. 2
λεῖσθαι τῶν κοινῶν ὥσπερ οἰκέτας, καὶ δικαίους μὲν γενο-
μένους ἐπαινεῖσθαι καὶ στέργειν ταύτῃ τῇ τιμῇ, (27) κα-
κῶς δὲ διοικήσαντας μηδεμιᾶς συγγνώμης τυγχάνειν, ἀλλὰ
ταῖς μεγίσταις ζημίαις περιπίπτειν. Καίτοι πῶς ἄν τις
εὕροι ταύτης βεβαιοτέραν ἢ δικαιοτέραν δημοκρατίαν, τῆς
14. Ισοκράτης Areopagiticus (orat. 7) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 50 γρ. 7

δι’ ἣν ἔξεστιν αὐτοῖς ἐν ταῖς ἀκολασίαις ταύταις διατρί- (5)
βειν· ὥστ’ οὐκ ἂν εἰκότως τούτοις ἐπιτιμῴην, ἀλλὰ πολὺ
δικαιότερον τοῖς ὀλίγῳ πρὸ ἡμῶν τὴν πόλιν διοικήσασιν·
(51) ἐκεῖνοι γὰρ ἦσαν οἱ προτρέψαντες ἐπὶ ταύτας τὰς
ὀλιγωρίας καὶ καταλύσαντες τὴν τῆς βουλῆς δύναμιν.

54 γρ. 8
χορεύοντας μὲν ἐν χρυσοῖς ἱματίοις, χειμάζοντας δ’ ἐν
τοιούτοις ἐν οἷς οὐ βούλομαι λέγειν, καὶ τοιαύτας ἄλλας
ἐναντιώσεις περὶ τὴν διοίκησιν γιγνομένας, αἳ μεγάλην
αἰσχύνην τῇ πόλει ποιοῦσιν; (55) Ὧν οὐδὲν ἦν ἐπ’
ἐκείνης τῆς βουλῆς· ἀπήλλαξε γὰρ τοὺς μὲν πένητας

58 γρ. 5
ὑμᾶς ἑλέσθαι συνέδρους ἢ συγγραφέας, δι’ ὧν ὁ δῆμος κατ-
ελύθη τὸ πρότερον, εἰκότως ἂν εἶχον ταύτην τὴν αἰτίαν.
Νῦν δ’ οὐδὲν εἴρηκα τοιοῦτον, ἀλλὰ διείλεγμαι περὶ διοική- (5)
σεως οὐκ ἀποκεκρυμμένης, ἀλλὰ πᾶσι φανερᾶς, (59) ἣν
πάντες ἴστε καὶ πατρίαν ἡμῖν οὖσαν καὶ πλείστων ἀγαθῶν
καὶ τῇ πόλει καὶ τοῖς ἄλλοις Ἕλλησιν αἰτίαν γεγενημένην,
17. Ισοκράτης Antidosis (orat. 15) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 146 γρ. 6
43
σπουδαῖον ὄντα; Καὶ γὰρ εἰ μὲν μετὰ πόνου καὶ ταλαι-

πωρίας ᾐσθάνοντό σε ποριζόμενον εἴς τε τὰς λειτουργίας (5)
καὶ περὶ τὴν ἄλλην διοίκησιν, οὐκ ἂν ὁμοίως ἔμελεν αὐτοῖς·
νῦν δὲ τά τε παρὰ τῶν ξένων σοι γιγνόμενα πολὺ πλείω
νομίζουσιν εἶναι τῶν διδομένων, (147) αὐτόν τε σὲ ῥᾳθυ-
προστάτης τοῦ δήμου καταστὰς οὕτως ἐνομοθέτησεν καὶ
τὰ πράγματα διέταξεν καὶ τὴν πόλιν κατεσκεύασεν ὥστ’
ἔτι καὶ νῦν ἀγαπᾶσθαι τὴν διοίκησιν τὴν ὑπ’ ἐκείνου
συνταχθεῖσαν· μετὰ δὲ ταῦτα Κλεισθένης ἐκπεσὼν ἐκ τῆς (5)
πόλεως ὑπὸ τῶν τυράννων, λόγῳ πείσας τοὺς Ἀμφι-
φιλοσοφεῖν φασιν, † ἀμελήσαντες τοὺς τὰ τοιαῦτα μανθά-
νοντας καὶ μελετῶντας ἐξ ὧν καὶ τὸν ἴδιον οἶκον καὶ τὰ
κοινὰ τὰ τῆς πόλεως καλῶς διοικήσουσιν, ὧνπερ ἕνεκα καὶ (5)
πονητέον καὶ φιλοσοφητέον καὶ πάντα πρακτέον ἐστίν.
Ἀφ’ ὧν ὑμεῖς πολὺν ἤδη χρόνον ἀπελαύνετε τοὺς νεω-
20. Ισοκράτης Philippus (orat. 5) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 74 γρ. 2

νεται, καὶ σὺ πολὺν χρόνον ἤδη πᾶσιν ἡμῖν ἐπιβουλεύεις,
(74) καὶ λόγῳ μὲν μέλλεις Μεσσηνίοις βοηθεῖν ἐὰν τὰ περὶ
Φωκέας διοικήσῃς, ἔργῳ δ’ ὑπὸ σαυτῷ ποιεῖσθαι Πελο-
πόννησον· ὑπάρχουσι δέ σοι Θετταλοὶ μὲν καὶ Θηβαῖοι καὶ
πάντες οἱ τῆς Ἀμφικτυονίας μετέχοντες ἕτοιμοι συνακο-
21. Ισοκράτης Philippus (orat. 5) {0010.020} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 146

γρ. 8
οὐδ’ ὅτι πολλῶν πόλεων ἐξουσίαν ἔλαβε τὰς μὲν ἀναστά-
τους ποιῆσαι, τὰς δ’ αὐξῆσαι, τὰς δ’ ὅπως ἐβουλήθη
διοικῆσαι· — (147) πάντα γὰρ ταῦτα παρῆν αὐτῇ πράτ-
τειν· —ἀλλ’ ἐκ τούτων μὲν πολλαὶ κατηγορίαι κατ’ αὐτῆς
γεγόνασιν, ἐκ δὲ τῆς Μαραθῶνι μάχης καὶ τῆς ἐν Σαλαμῖνι
44
22. Ισοκράτης Panathenaicus (orat. 12) {0010.021} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Τμ. 6 γρ. 5
πως οἷός τε γένωμαι, τοὺς μὲν παύσω βλασφημοῦντας,
τοὺς δ’ εἰδέναι ποιήσω περὶ ἃ τυγχάνω διατρίβων· ἢν γὰρ
ταῦτα τῷ λόγῳ δυνηθῶ διοικῆσαι κατὰ τρόπον, ἐλπίζω τὸν (5)
ἐπίλοιπον χρόνον αὐτός τ’ ἀλύπως διάξειν καὶ τῷ λόγῳ τῷ
μέλλοντι ῥηθήσεσθαι τοὺς παρόντας μᾶλλον προσέξειν τὸν

Τμ. 97 γρ. 4
λέοιν, ὅτι προσποιούμεναι κινδυνεῦσαι πρὸς τοὺς βαρβά-
ρους ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων οὐκ εἴασαν τὰς πόλεις αὐτονό-
μους εἶναι καὶ διοικήσαι τὰ σφέτερ’ αὐτῶν, ὅπως ἑκάστῃ
συνέφερεν, ἀλλ’ ὥσπερ αἰχμαλώτους εἰληφυῖαι διελόμεναι (5)
κατεδουλώσαντο πάσας αὐτὰς, καὶ παραπλήσιον ἐποίησαν

Τμ. 120 γρ. 7
ἔπειτ’ αἰσχυνόμενος εἰ περὶ ἀνδρῶν ἀγαθῶν μὲν, οὐδὲν δ’ (5)
ἐμοὶ προσηκόντων πλείω διαλεχθεὶς τῶν μετρίων, περὶ τῶν
προγόνων τῶν τὴν πόλιν κάλλιστα διοικησάντων μηδὲ
μικρὰν ποιήσομαι μνείαν, (121) οἳ τοσοῦτον βελτίους
ἐγένοντο τῶν τὰς δυναστείας ἐχόντων, ὅσον περ ἄνδρες οἱ

Τμ. 128 γρ. 3
καὶ φρονήσεως. (128) Ἔχων γὰρ βασιλείαν ἀσφαλεστάτην
καὶ μεγίστην, ἐν ᾗ πολλὰ καὶ καλὰ διαπεπραγμένος ἦν καὶ
κατὰ πόλεμον καὶ περὶ διοίκησιν τῆς πόλεως, ἅπαντα
ταῦθ’ ὑπερεῖδεν, καὶ μᾶλλον εἵλετο τὴν δόξαν τὴν ἀπὸ τῶν
πόνων καὶ τῶν ἀγώνων εἰς ἅπαντα τὸν χρόνον μνημο- (5)

Τμ. 130 γρ. 4
οἷόν τ’ ἦν ἀνεμνήσαμεν, πρότερον δ’ ἁπάσας αὐτοῦ τὰς
πράξεις οὐκ ἀμελῶς διήλθομεν· περὶ δὲ τῶν παραλαβόντων
45
τὴν τῆς πόλεως διοίκησιν ἣν ἐκεῖνος παρέδωκεν, οὐκ

ἔχω τίνας ἐπαίνους εἰπὼν ἀξίους ἂν εἴην εἰρηκὼς τῆς (5)
ἐκείνων διανοίας. Οἵτινες ἄπειροι πολιτειῶν ὄντες, οὐ

Τμ. 153 γρ. 3
(153) Ἐγὼ δ’ ὁμολογῶ μὲν ἐρεῖν πολλὰ τῶν ἐκεῖ καθε-
στώτων, οὐχ ὡς Λυκούργου τι τούτων εὑρόντος ἢ δια-
νοηθέντος, ἀλλ’ ὡς μιμησαμένου τὴν διοίκησιν ὡς δυνατὸν
ἄριστα τὴν τῶν προγόνων τῶν ἡμετέρων, καὶ τήν τε
δημοκρατίαν καταστήσαντος παρ’ αὐτοῖς τὴν ἀριστοκρατίᾳ (5)

Τμ. 161 γρ. 8
ρους ὄντας περὶ τὰ μέγιστα τῶν τήν τε πόλιν τὴν ἡμετέραν
καὶ τὴν Σπαρτιατῶν μετὰ τὸν πόλεμον τὸν πρὸς Ξέρξην
διοικησάντων. (162) Αὗται μὲν γὰρ ἂν φανεῖεν ἐν ἐκείνοις
τε τοῖς χρόνοις πρὸς μὲν τοὺς βαρβάρους εἰρήνην ποιησά-
μεναι σφᾶς αὐτὰς καὶ τὰς ἄλλας πόλεις ἀπολλύουσαι, νῦν

Τμ. 174 γρ. 5
ἐμμεῖναι τοῖς λόγοις τοῖς ὑπὸ τῆς πόλεως πεμφθεῖσιν ἢ
τοῖς νόμοις τοῖς ὑπὸ τοῦ δαιμονίου κατασταθεῖσιν· ὧν
οὐδὲν ἂν οἵα τ’ ἐγένετο διοικῆσαι κατὰ τρόπον ἡ πόλις (5)
ἡμῶν, εἰ μὴ καὶ τῇ δόξῃ καὶ τῇ δυνάμει πολὺ διήνεγκε
τῶν ἄλλων.

Τμ. 239 γρ. 4
ἀρχῇ μὲν οὖν οὕτω μοι φαίνει τάξασθαι καὶ βουλεύσασθαι
περὶ αὐτῶν. Εἰδὼς δὲ σαυτὸν ἐπῃνεκότα τὴν Σπαρτιατῶν
διοίκησιν ὡς οὐδεὶς ἄλλος, φοβεῖσθαι τοὺς ἀκηκοότας, μὴ
δόξῃς ὅμοιος εἶναι τοῖς λέγουσιν ὅ τι ἂν τύχωσιν, καὶ (5)
τούτους νῦν ψέγειν οὓς πρότερον ἐπῄνεις μᾶλλον τῶν
46
31. Ισοκράτης Ad filios Jasonis (epist. 6) {0010.023} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Τμ. 13 γρ. 4
ἀγνοοῦσιν, ἐλπίζουσιν δ’ ὅσον μὲν ἀγαθόν ἐστιν ἐν αὐτοῖς,
τοῦτο μὲν ἐκλήψεσθαι, τὰ δὲ δεινὰ πάντα τὰ προσόντα τῷ
πράγματι καὶ τὰ κακὰ διαφεύξεσθαι, καὶ διοικήσειν τὰ περὶ
σφᾶς αὐτοὺς οὕτως ὥστε τῶν μὲν κινδύνων εἶναι πόρρω, (5)
τῶν δ’ ὠφελειῶν ἐγγύς. (14) Τοὺς μὲν οὖν ταύτην ἔχοντας
32. Ισοκράτης Ad Archidamum (epist. 9) {0010.024} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Τμ. 4 γρ. 6
χθεῖσαν; Πόσοις δ’ ἂν λόγοις ἐξεγένετο χρήσασθαι περὶ
τὴν φρόνησιν τοῦ σοῦ πατρὸς καὶ τὴν ἐν ταῖς συμφοραῖς (5)
διοίκησιν καὶ τὴν μάχην τὴν ἐν τῇ πόλει γενομένην, ἧς
ἡγεμὼν σὺ καταστὰς καὶ μετ’ ὀλίγων πρὸς πολλοὺς κινδυ-
νεύσας καὶ πάντων διενεγκὼν αἴτιος ἐγένου τῇ πόλει τῆς
33. Ισοκράτης Ad Philippum (epist. 2) {0010.027} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

6 γρ. 3
(6) Ὃ καὶ σὲ δεῖ σκοπεῖν, καὶ μηδὲν μεῖζον ἀγαθὸν τῆς
σωτηρίας ὑπολαμβάνειν, ἵνα καὶ τὰς νίκας τὰς συμβαι-
νούσας κατὰ τρόπον διοικῇς [καὶ τὰς ἀτυχίας τὰς συμ-
πιπτούσας ἐπανορθοῦν δύνῃ]. Ἴδοις δ’ ἂν καὶ Λακεδαι-
μονίους περὶ τῆς τῶν βασιλέων σωτηρίας πολλὴν ἐπι- (5)
34. Ξενοφών Ελληνικά (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 6 Κεφ. 1 Τμ. 3 γρ. 1

κατέθεντο αὐτῷ τὴν ἀκρόπολιν, καὶ τὰς προσόδους ἐπέτρεψαν
λαμβάνοντι, ὅσα ἐγέγραπτο ἐν τοῖς νόμοις, εἴς τε τὰ ἱερὰ
(3) ἀναλίσκειν καὶ εἰς τὴν ἄλλην διοίκησιν. κἀκεῖνος μέντοι
ἀπὸ τούτων τῶν χρημάτων τήν τε ἄκραν φυλάττων διέσῳζεν
αὐτοῖς καὶ τἆλλα διοικῶν ἀπελογίζετο κατ’ ἐνιαυτόν. καὶ
35. Ξενοφών Απομνημονεύματα (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 4 Κεφ. 5 Τμ.

10 γρ. 3
(10) λέγεις. Ἀλλὰ μὴν τοῦ μαθεῖν τι καλὸν καὶ ἀγαθὸν καὶ
τοῦ ἐπιμεληθῆναι τῶν τοιούτων τινός, δι’ ὧν ἄν τις καὶ τὸ
ἑαυτοῦ σῶμα καλῶς διοικήσειε καὶ τὸν ἑαυτοῦ οἶκον καλῶς
47
οἰκονομήσειε καὶ φίλοις καὶ πόλει ὠφέλιμος γένοιτο καὶ

ἐχθρῶν κρατήσειεν, ἀφ’ ὧν οὐ μόνον ὠφέλειαι, ἀλλὰ καὶ (5)

14 γρ. 4
νεῖς ἢ ὃν ἐγώ; Φημὶ γὰρ οὖν. Τί οὖν οὐκ ἐκεῖνο πρῶτον
ἐπεσκεψάμεθα, τί ἐστιν ἔργον ἀγαθοῦ πολίτου; Ποιῶμεν
τοῦτο. Οὐκοῦν ἐν μὲν χρημάτων διοικήσει κρατοίη ἂν ὁ
χρήμασιν εὐπορωτέραν τὴν πόλιν ποιῶν; Πάνυ μὲν οὖν. (5)
Ἐν δέ γε πολέμῳ ὁ καθυπερτέραν τῶν ἀντιπάλων; Πῶς
37. Πλάτων Politicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 296 Τμ. e γρ. 3
(e) παρὰ γράμματα, δρᾷ [μὴ σύμφορα ἢ] σύμφορα, τοῦτον δεῖ
καὶ περὶ ταῦτα τὸν ὅρον εἶναι τόν γε ἀληθινώτατον ὀρθῆς
πόλεως διοικήσεως, ὃν ὁ σοφὸς καὶ ἀγαθὸς ἀνὴρ διοικήσει
τὸ τῶν ἀρχομένων; ὥσπερ ὁ κυβερνήτης τὸ τῆς νεὼς καὶ
297.
(a) ναυτῶν ἀεὶ συμφέρον παραφυλάττων, οὐ γράμματα τιθεὶς
(e) παρὰ γράμματα, δρᾷ [μὴ σύμφορα ἢ] σύμφορα, τοῦτον δεῖ
καὶ περὶ ταῦτα τὸν ὅρον εἶναι τόν γε ἀληθινώτατον ὀρθῆς
πόλεως διοικήσεως, ὃν ὁ σοφὸς καὶ ἀγαθὸς ἀνὴρ διοικήσει
τὸ τῶν ἀρχομένων; ὥσπερ ὁ κυβερνήτης τὸ τῆς νεὼς καὶ
297.
(a) ναυτῶν ἀεὶ συμφέρον παραφυλάττων, οὐ γράμματα τιθεὶς
39. Πλάτων Protagoras (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 319 Τμ. d γρ.
1
κελευόντων τῶν πρυτάνεων. περὶ μὲν οὖν ὧν οἴονται ἐν
τέχνῃ εἶναι, οὕτω διαπράττονται· ἐπειδὰν δέ τι περὶ τῶν τῆς
(d) πόλεως διοικήσεως δέῃ βουλεύσασθαι, συμβουλεύει αὐτοῖς
ἀνιστάμενος περὶ τούτων ὁμοίως μὲν τέκτων, ὁμοίως δὲ
48
χαλκεὺς σκυτοτόμος, ἔμπορος ναύκληρος, πλούσιος πένης,
40. Πλάτων Meno {0059.024} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 73 Τμ.

b γρ. 2
μὴ σωφρόνως καὶ δικαίως διοικοῦντα; —ΜΕΝ. Οὐ δῆτα. —
(b) ΣΩ. Οὐκοῦν ἄνπερ δικαίως καὶ σωφρόνως διοικῶσιν, δι-
καιοσύνῃ καὶ σωφροσύνῃ διοικήσουσιν; —ΜΕΝ. Ἀνάγκη.
—ΣΩ. Τῶν αὐτῶν ἄρα ἀμφότεροι δέονται, εἴπερ μέλλουσιν
ἀγαθοὶ εἶναι, καὶ ἡ γυνὴ καὶ ὁ ἀνήρ, δικαιοσύνης καὶ σω-
3
(a) Ἀγαθὴν μὲν τοίνυν τὴν τοιαύτην πόλιν τε καὶ πολιτείαν
καὶ ὀρθὴν καλῶ, καὶ ἄνδρα τὸν τοιοῦτον· κακὰς δὲ τὰς ἄλλας
καὶ ἡμαρτημένας, εἴπερ αὕτη ὀρθή, περί τε πόλεων διοικήσεις
καὶ περὶ ἰδιωτῶν ψυχῆς τρόπου κατασκευήν, ἐν τέτταρσι
πονηρίας εἴδεσιν οὔσας. (5)
2
Βούλει οὖν δεώμεθα τοῦ τὰ τοιαῦτα ἀντιλέγοντος ἀκολου-
(b) θῆσαι ἡμῖν, ἐάν πως ἡμεῖς ἐκείνῳ ἐνδειξώμεθα ὅτι οὐδέν ἐστιν
ἐπιτήδευμα ἴδιον γυναικὶ πρὸς διοίκησιν πόλεως;
Πάνυ γε.
Ἴθι δή, φήσομεν πρὸς αὐτόν, ἀποκρίνου· ἆρα οὕτως
43. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 599 Τμ. c γρ.
8
ἄλλας τέχνας αὐτοὺς ἐρωτῶμεν, ἀλλ’ ἐῶμεν· περὶ δὲ ὧν
μεγίστων τε καὶ καλλίστων ἐπιχειρεῖ λέγειν Ὅμηρος, πολέ-
μων τε πέρι καὶ στρατηγιῶν καὶ διοικήσεων πόλεων, καὶ
(d) παιδείας πέρι ἀνθρώπου, δίκαιόν που ἐρωτᾶν αὐτὸν πυνθα-
νομένους· Ὦ φίλε Ὅμηρε, εἴπερ μὴ τρίτος ἀπὸ τῆς ἀληθείας
44. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 606 Τμ. e γρ.
3
49
(e) Οὐκοῦν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅταν Ὁμήρου ἐπαινέταις

ἐντύχῃς λέγουσιν ὡς τὴν Ἑλλάδα πεπαίδευκεν οὗτος ὁ
ποιητὴς καὶ πρὸς διοίκησίν τε καὶ παιδείαν τῶν ἀνθρωπίνων
πραγμάτων ἄξιος ἀναλαβόντι μανθάνειν τε καὶ κατὰ τοῦτον
τὸν ποιητὴν πάντα τὸν αὑτοῦ βίον κατασκευασάμενον ζῆν, (5)
45. Πλάτων (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 709 Τμ. e γρ. 2

ΑΘ. “Φέρε δή, νομοθέτα,” πρὸς αὐτὸν φῶμεν, “τί σοι (10)
(e) καὶ πῶς πόλιν ἔχουσαν δῶμεν, ὃ λαβὼν ἕξεις ὥστ’ ἐκ τῶν
λοιπῶν αὐτὸς τὴν πόλιν ἱκανῶς διοικῆσαι;”
ΚΛ. Τί μετὰ τοῦτ’ εἰπεῖν ὀρθῶς ἔστιν ἄρα;
ΑΘ. Τοῦ νομοθέτου φράζομεν τοῦτο, ἦ γάρ;
46. Πλάτων (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 768 Τμ. d γρ. 4

ἄλλας ἀρχὰς καταστάσεις σχεδὸν τὴν πλείστην εἰλήφασιν
νομοθεσίαν· τὸ δὲ ὅλον καὶ ἀκριβὲς περὶ ἑνός τε καὶ πάντων
τῶν κατὰ πόλιν καὶ πολιτικὴν πᾶσαν διοικήσεων οὐκ ἔστιν
γενέσθαι σαφές, πρὶν ἂν ἡ διέξοδος ἀπ’ ἀρχῆς τά τε δεύτερα (5)
καὶ τὰ μέσα καὶ πάντα μέρη τὰ ἑαυτῆς ἀπολαβοῦσα πρὸς

ΑΘ. Τοῦδε· τὰ τῶν δεσποτῶν τε καὶ ἐλευθέρων ἐν ταῖς
(b) πόλεσιν ἤθη τάχ’ ἂν ἀκούσαντα εἰς σύννοιαν ἀφίκοιτ’ ἂν
τὴν ὀρθήν, ὅτι χωρὶς τῆς ἰδίας διοικήσεως ἐν ταῖς πόλεσιν
ὀρθῆς γιγνομένης μάτην ἂν τὰ κοινά τις οἴοιτο ἕξειν τινὰ
βεβαιότητα θέσεως νόμων, καὶ ταῦτα ἐννοῶν, αὐτὸς νόμοις

ἡλίου ἀνατολῆς. πολλὰ μὲν οὖν καὶ πυκνὰ καὶ σμικρὰ λέγων
ἄν τις νομοθέτης ἀσχήμων φαίνοιτο περὶ τῶν κατ’ οἰκίαν
διοικήσεων, τά τε ἄλλα καὶ ὅσα νύκτωρ ἀυπνίας πέρι πρέπει
τοῖς μέλλουσιν διὰ τέλους φυλάξειν πᾶσαν πόλιν ἀκριβῶς. (5)
τὸ γὰρ ὅλην διατελεῖν ἡντινοῦν νύκτα εὕδοντα καὶ ὁντινοῦν

50
καὶ μελετᾶν ἔχεις τῷ λόγῳ, τὰ δὲ περὶ τὰ γράμματα πρῶτον,

καὶ δεύτερον λύρας πέρι καὶ λογισμῶν, ὧν ἔφαμεν δεῖν ὅσα
τε πρὸς πόλεμον καὶ οἰκονομίαν καὶ τὴν κατὰ πόλιν διοίκησιν (5)
χρῆναι ἑκάστους λαβεῖν, καὶ πρὸς τὰ αὐτὰ ταῦτα ἔτι τὰ
χρήσιμα τῶν ἐν ταῖς περιόδοις τῶν θείων, ἄστρων τε πέρι

…(e) γίγνοιντ’ ἂν ἡμῖν, εἰ γίγνοιντο αὖ; καὶ τίνες ἢ ποῖοί τινες
ὄντες; ἄρχοντας μὲν ἀναγκαῖόν που γίγνεσθαι τούς γε
διοικήσοντας τὸν ἅπαντα ἐντελεχῶς οὐρανόν.
ΚΛ. Οὕτως. ΑΘ. Ἀλλ’ ἄρα τίσιν προσφερεῖς τῶν ἀρχόντων; ἢ
τίνες (5…
ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ-ΝΟΜΙΣΜΑ
Liddell-Scott . νόμισμα, -ατος, τό (νομίζω)· I. οτιδήποτε καθιερώνεται

από τη μακρά χρήση, συνήθεια, θεσμός, σε Τραγ., Αριστοφ. II. το ισχύον
(χρηματική μονάδα) μιας πολιτείας, σε Ηρόδ.
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. νόμ-ισμα,

ατος, τό, anything sanctioned by current or established usage, custom,
Ἑλληνικὸν ν. A.Th.269, cf. E.IT1471; institution, οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν
οἷον ἄργυρος κακὸν ν. ἔβλαστε S.Ant. 296; θεοὶ ἡμῖν ν. οὐκ ἔστι
Ar.Nu.248, with a play on signf. II (do not pass current with us). II. esp.
current coin, ν. κόψαι or κόψασθαι, coin money, Hdt.3.56, 4.166; τἀρχαῖον
ν. Ar.Ra.720; ν. σύμβολον τῆς ἀλλαγῆς ἕνεκα Pl.R.371b, cf.
Arist.EN1133b11, Pol.1257a11, D.L.6.20; τάλαντα νομίσματος And.3.8;
ν. ἡμεδαποῦ IG12.91.4; τὸ ἐπιχώριον ν. PCair.Zen.21.12 (iii B.C.): pl.
νομίσματα pieces of money, coins, Hdn.1.9.7. III. full legal measure, τοῦ
χοῶς ἢ τῶν κοτυλῶν τὸ ν. διαλυμαίνεται Ar.Th.348.
1. Αισχύλος Persae (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 859

ρεῖος ἆρχε χώρας.
πρῶτα μὲν εὐδοκίμους στρατιὰς
ἀπε- [ἀντ. α.
φαινόμεθ’, οἱ δὲ νομίσματα πύργινα
51
πάντ’ ἐπηύθυνον. (860)

νόστοι δ’ ἐκ πολέμων ἀπόνους ἀπα-
2. Αισχύλος Septem contra Thebas (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 269

κἀμῶν ἀκούσασ’ εὐγμάτων, ἔπειτα σὺ
ὀλολυγμὸν ἱερὸν εὐμενῆ παιώνισον,
Ἑλληνικὸν νόμισμα θυστάδος βοῆς,
θάρσος φίλοις, λύουσα πολέμιον φόβον. (270)
ἐγὼ δὲ χώρας τοῖς πολισσούχοις θεοῖς,
3. Ευρυπίδης Cyclops (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 160

Οδ. μῶν τὸν λάρυγγα διεκάναξέ σου καλῶς;
Σι. ὥστ’ εἰς ἄκρους γε τοὺς ὄνυχας ἀφίκετο.
Οδ. πρὸς τῷδε μέντοι καὶ νόμισμα δώσομεν. (160)
Σι. χάλα τὸν ἀσκὸν μόνον· ἔα τὸ χρυσίον.
Οδ. ἐκφέρετέ νυν τυρεύματ’ ἢ μήλων τόκον.
4. ANTIPHON Orat. Απόσπασμα (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα 36 γρ. 2

(36-45t) ΠΡΟΣ ΝΙΚΟΚΛΕΑ ΠΕΡΙ ΟΡΩΝ
(36) ἀργυροκοπεῖον· Ἀ. ἐν τῷ πρὸς Νικοκλέα. ὅπου

κόπτεται τὸ νόμισμα· ὃ νῦν σημαντήριόν τινες καλοῦσι.
Harp.
(37) διὰ μέσου τείχους· Ἀ. πρὸς Νικοκλέα. τριῶν
5. Αριστοφάνης . Thesmophoriazusae (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 348

ἢ καὶ δέχεται προδιδοῦσ’ ἑταίρα τὸν φίλον,
κεἴ τις κάπηλος ἢ καπηλὶς τοῦ χοῶς
ἢ τῶν κοτυλῶν τὸ νόμισμα διαλυμαίνεται,
κακῶς ἀπολέσθαι τοῦτον αὐτὸν κᾠκίαν
ἀρᾶσθε, ταῖς δ’ ἄλλαισιν ὑμῖν τοὺς θεοὺς (350)
6. Αριστοφάνης . Ranae (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 720

Πολλάκις γ’ ἡμῖν ἔδοξεν ἡ πόλις πεπονθέναι
ταὐτὸν εἴς τε τῶν πολιτῶν τοὺς καλούς τε κἀγαθοὺς
52
εἴς τε τἀρχαῖον νόμισμα καὶ τὸ καινὸν χρυσίον. (720)

Οὔτε γὰρ τούτοισιν οὖσιν οὐ κεκιβδηλευμένοις,
ἀλλὰ καλλίστοις ἁπάντων, ὡς δοκεῖ, νομισμάτων

εἴς τε τἀρχαῖον νόμισμα καὶ τὸ καινὸν χρυσίον. (720)
Οὔτε γὰρ τούτοισιν οὖσιν οὐ κεκιβδηλευμένοις,
ἀλλὰ καλλίστοις ἁπάντων, ὡς δοκεῖ, νομισμάτων
καὶ μόνοις ὀρθῶς κοπεῖσι καὶ κεκωδωνισμένοις
ἔν τε τοῖς Ἕλλησι καὶ τοῖς βαρβάροισι πανταχοῦ
8. Ξενοφών Cyropaedia {0032.007} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 4 Κεφ. 6

Τμ. 12 γρ. 5
τὸν παρὰ Κυαξάρου ἄγγελον· τὰς δὲ περιττὰς σκηνὰς ὅσαι
ἦσαν Κύρῳ παρέδοσαν, ὡς τοῖς Πέρσαις γένοιντο. τὸ δὲ
νόμισμα ἔφασαν, ἐπειδὰν ἅπαν συλλεχθῇ, διαδώσειν· καὶ (5)
διέδωκαν. 5.1.(1) ΚΥΡΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ε
9. Ξενοφών De republica Lacedaemoniorum {0032.010} (5-4 Π. Χ.

ΑΙΩΝ) Κεφ. 7 Τμ. 5 γρ. 2
τερον ἐποίησεν ἢ τὸ δαπανῶντα, ἐπιδείξας τὸ μὲν ψυχῆς,
(5) τὸ δὲ πλούτου ἔργον. τό γε μὴν ἐξ ἀδίκων χρηματίζεσθαι
καὶ ἐν τοῖς τοιούτοις διεκώλυσε. πρῶτον μὲν γὰρ νόμισμα
τοιοῦτον κατεστήσατο, ὃ δεκάμνων μόνον ἂν εἰς οἰκίαν
εἰσελθὸν οὔποτε δεσπότας οὐδὲ οἰκέτας λάθοι· καὶ γὰρ
10. Ξενοφών De vectigalibus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 3 Τμ. 2 γρ. 3

(2) εἰσορμισθέντας ἀδεῶς ἕνεκα χειμῶνος ἀναπαύεσθαι. ἀλλὰ
μὴν καὶ τοῖς ἐμπόροις ἐν μὲν ταῖς πλείσταις τῶν πόλεων
ἀντιφορτίζεσθαί τι ἀνάγκη· νομίσμασι γὰρ οὐ χρησίμοις ἔξω
χρῶνται· ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις πλεῖστα μὲν ἔστιν ἀντεξάγειν
ὧν ἂν δέωνται ἄνθρωποι, ἢν δὲ μὴ βούλωνται ἀντιφορτί- (5)

53
τε αὖ νοσήσωσιν <αἱ πόλεις ἢ ἀφορίαις καρπῶν ἢ πολέμῳ,

ἔτι καὶ πολὺ μᾶλλον, ἀργοῦ τῆς γῆς γιγνομένης, καὶ εἰς
(10) ἐπιτήδεια καὶ εἰς ἐπικούρους νομίσματος δέονται. εἰ δέ τις
φήσειε καὶ χρυσίον μηδὲν ἧττον χρήσιμον εἶναι ἢ ἀργύριον,
τούτῳ μὲν οὐκ ἀντιλέγω, ἐκεῖνο μέντοι οἶδα, ὅτι καὶ χρυσίον
12. Πλάτων Phaedo {0059.004} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 69

Τμ. a γρ. 9
ἀρετὴν ἀλλαγή, ἡδονὰς πρὸς ἡδονὰς καὶ λύπας πρὸς λύπας
καὶ φόβον πρὸς φόβον καταλλάττεσθαι, [καὶ] μείζω πρὸς
ἐλάττω ὥσπερ νομίσματα, ἀλλ’ ᾖ ἐκεῖνο μόνον τὸ νόμισμα
ὀρθόν, ἀντὶ οὗ δεῖ πάντα ταῦτα καταλλάττεσθαι, φρόνησις, (10)
(b) [καὶ τούτου μὲν πάντα] καὶ μετὰ τούτου [ὠνούμενά τε καὶ

Τμ. a γρ. 9
ἀρετὴν ἀλλαγή, ἡδονὰς πρὸς ἡδονὰς καὶ λύπας πρὸς λύπας
καὶ φόβον πρὸς φόβον καταλλάττεσθαι, [καὶ] μείζω πρὸς
ἐλάττω ὥσπερ νομίσματα, ἀλλ’ ᾖ ἐκεῖνο μόνον τὸ νόμισμα
ὀρθόν, ἀντὶ οὗ δεῖ πάντα ταῦτα καταλλάττεσθαι, φρόνησις, (10)
(b) [καὶ τούτου μὲν πάντα] καὶ μετὰ τούτου [ὠνούμενά τε καὶ
14. Πλάτων Sophista (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 223 Τμ. a γρ. 4
ΘΕΑΙ. Πῶς γὰρ οὔ;
ΞΕ. Τὸ δὲ ἐπαγγελλόμενον μὲν ὡς ἀρετῆς ἕνεκα τὰς
ὁμιλίας ποιούμενον, μισθὸν δὲ νόμισμα πραττόμενον, ἆρα οὐ
τοῦτο τὸ γένος ἑτέρῳ προσειπεῖν ἄξιον ὀνόματι; (5)
ΘΕΑΙ. Πῶς γὰρ οὔ;
15. Πλάτων Sophista {0059.007} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 223

Τμ. b γρ. 4
ἡ τέχνης οἰκειωτικῆς, <χειρωτικῆς, [κτητικῆς,] θηρευτικῆς,
ζῳοθηρίας, [πεζοθηρίας,] χερσαίας, [ἡμεροθηρικῆς,] ἀνθρω-
ποθηρίας, <πιθανοθηρίας, ἰδιοθηρίας, [μισθαρνικῆς,] νομισ-
ματοπωλικῆς, δοξοπαιδευτικῆς, νέων πλουσίων καὶ ἐνδόξων (5)
γιγνομένη θήρα προσρητέον, ὡς ὁ νῦν λόγος ἡμῖν συμβαίνει,
54
σοφιστική.

Τμ. e γρ. 3
(e) ΞΕ. Τῆς δ’ ἐμπορικῆς ἆρ’ οὐκ ᾐσθήμεθα ὅτι τὸ μὲν ὅσοις
τὸ σῶμα τρέφεται καὶ χρῆται, τὸ δὲ ὅσοις ἡ ψυχή, πωλοῦν
διὰ νομίσματος ἀλλάττεται;
ΘΕΑΙ. Πῶς τοῦτο λέγεις;
ΞΕ. Τὸ περὶ τὴν ψυχὴν ἴσως ἀγνοοῦμεν, ἐπεὶ τό γε (5)

Τμ. b γρ. 2
ΘΕΑΙ. Ἀληθέστατα λέγεις.
(b) ΞΕ. Οὐκοῦν καὶ τὸν μαθήματα συνωνούμενον πόλιν τε
ἐκ πόλεως νομίσματος ἀμείβοντα ταὐτὸν προσερεῖς ὄνομα;
ΘΕΑΙ. Σφόδρα γε.
ΞΕ. Τῆς δὴ ψυχεμπορικῆς ταύτης ἆρ’ οὐ τὸ μὲν ...

Τμ. a γρ. 5
ΞΕ. Φημί, καὶ πρός γε θαλάττης καὶ γῆς καὶ οὐρανοῦ καὶ
θεῶν καὶ τῶν ἄλλων συμπάντων· καὶ τοίνυν καὶ ταχὺ ποιή-
σας αὐτῶν ἕκαστα πάνυ σμικροῦ νομίσματος ἀποδίδοται. (5)
ΘΕΑΙ. Παιδιὰν λέγεις τινά.
ΞΕ. Τί δέ; τὴν τοῦ λέγοντος ὅτι πάντα οἶδε καὶ ταῦτα
19. Πλάτων Politicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 289 Τμ. b γρ.
4
πρόβλημα, παίγνιον, θρέμμα. <ἃ παραλείπομεν δέ, εἴ
τι μὴ μέγα λέληθεν, εἴς τι τούτων δυνατὸν ἁρμόττειν,
οἷον ἡ τοῦ νομίσματος ἰδέα καὶ σφραγίδων καὶ παντὸς
χαρακτῆρος. γένος τε γὰρ ἐν αὑτοῖς ταῦτα οὐδὲν ἔχει (5)
μέγα σύννομον, ἀλλὰ τὰ μὲν εἰς κόσμον, τὰ δὲ εἰς ὄρ-
55
τῶν ἄλλων τεχνῶν ἔργα διακομίζοντες ἐπ’ ἀλλήλους καὶ

ἀνισοῦντες, οἱ μὲν κατ’ ἀγοράς, οἱ δὲ πόλιν ἐκ πόλεως
ἀλλάττοντες κατὰ θάλατταν καὶ πεζῇ, νόμισμά τε πρὸς τὰ
ἄλλα καὶ αὐτὸ πρὸς αὑτὸ διαμείβοντες, οὓς ἀργυραμοιβούς τε
290.
(a) καὶ ἐμπόρους καὶ ναυκλήρους καὶ καπήλους ἐπωνομάκαμεν,
8
Δῆλον δή, ἦ δ’ ὅς, ὅτι πωλοῦντες καὶ ὠνούμενοι.

Ἀγορὰ δὴ ἡμῖν καὶ νόμισμα σύμβολον τῆς ἀλλαγῆς ἕνεκα
γενήσεται ἐκ τούτου.
1
τὴν ἐκείνου κτῆσιν τῇ τοῦ θνητοῦ χρυσοῦ κτήσει συμμει-
γνύντας μιαίνειν, διότι πολλὰ καὶ ἀνόσια περὶ τὸ τῶν
417.
(a) πολλῶν νόμισμα γέγονεν, τὸ παρ’ ἐκείνοις δὲ ἀκήρατον·
ἀλλὰ μόνοις αὐτοῖς τῶν ἐν τῇ πόλει μεταχειρίζεσθαι καὶ
ἅπτεσθαι χρυσοῦ καὶ ἀργύρου οὐ θέμις, οὐδ’ ὑπὸ τὸν αὐτὸν
6
ὄροφον ἰέναι οὐδὲ περιάψασθαι οὐδὲ πίνειν ἐξ ἀργύρου ἢ
χρυσοῦ. καὶ οὕτω μὲν σῴζοιντό τ’ ἂν καὶ σῴζοιεν τὴν (5)
πόλιν· ὁπότε δ’ αὐτοὶ γῆν τε ἰδίαν καὶ οἰκίας καὶ νομίσματα
κτήσονται, οἰκονόμοι μὲν καὶ γεωργοὶ ἀντὶ φυλάκων ἔσονται,
(b) δεσπόται δ’ ἐχθροὶ ἀντὶ συμμάχων τῶν ἄλλων πολιτῶν

56
(b) τραχεῖα δὲ οὖσα δῆλον ὡς οὐκ ἂν πολύφορός τε εἴη καὶ

πάμφορος ἅμα· τοῦτο γὰρ ἔχουσα, πολλὴν ἐξαγωγὴν ἂν
παρεχομένη, νομίσματος ἀργυροῦ καὶ χρυσοῦ πάλιν ἀντεμ-
πίμπλαιτ’ ἄν, οὗ μεῖζον κακὸν ὡς ἔπος εἰπεῖν πόλει ἀνθ’
ἑνὸς ἓν οὐδὲν ἂν γίγνοιτο εἰς γενναίων καὶ δικαίων ἠθῶν (5)
25. Πλάτων (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 742 Τμ. a γρ. 2

Πρὸς τούτοις δ’ ἔτι νόμος ἕπεται πᾶσι τούτοις, μηδ’
742.
(a) ἐξεῖναι χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον κεκτῆσθαι μηδένα μηδενὶ
ἰδιώτῃ, νόμισμα δὲ ἕνεκα ἀλλαγῆς τῆς καθ’ ἡμέραν, ἣν
δημιουργοῖς τε ἀλλάττεσθαι σχεδὸν ἀναγκαῖον, καὶ πᾶσιν
ὁπόσων χρεία τῶν τοιούτων μισθοὺς μισθωτοῖς, δούλοις καὶ

ἐποίκοις, ἀποτίνειν. ὧν ἕνεκά φαμεν τὸ νόμισμα κτητέον (5)
αὐτοῖς μὲν ἔντιμον, τοῖς δὲ ἄλλοις ἀνθρώποις ἀδόκιμον·
κοινὸν δὲ Ἑλληνικὸν νόμισμα ἕνεκά τε στρατειῶν καὶ ἀπο-

κοινὸν δὲ Ἑλληνικὸν νόμισμα ἕνεκά τε στρατειῶν καὶ ἀπο-
δημιῶν εἰς τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, οἷον πρεσβειῶν ἢ καί
(b) τινος ἀναγκαίας ἄλλης τῇ πόλει κηρυκείας, ἐκπέμπειν τινὰ

(b) τινος ἀναγκαίας ἄλλης τῇ πόλει κηρυκείας, ἐκπέμπειν τινὰ
ἂν δέῃ, τούτων χάριν ἀνάγκη ἑκάστοτε κεκτῆσθαι τῇ πόλει
νόμισμα Ἑλληνικόν. ἰδιώτῃ δὲ ἂν ἄρα ποτὲ ἀνάγκη τις
γίγνηται ἀποδημεῖν, παρέμενος μὲν τοὺς ἄρχοντας ἀποδη-
μείτω, νόμισμα δὲ ἄν ποθεν ἔχων ξενικὸν οἴκαδε ἀφίκηται (5)
57

νόμισμα Ἑλληνικόν. ἰδιώτῃ δὲ ἂν ἄρα ποτὲ ἀνάγκη τις
γίγνηται ἀποδημεῖν, παρέμενος μὲν τοὺς ἄρχοντας ἀποδη-
μείτω, νόμισμα δὲ ἄν ποθεν ἔχων ξενικὸν οἴκαδε ἀφίκηται (5)
περιγενόμενον, τῇ πόλει αὐτὸ καταβαλλέτω πρὸς λόγον
ἀπολαμβάνων τὸ ἐπιχώριον· ἰδιούμενος δὲ ἄν τις φαίνηται,

δημόσιόν τε γιγνέσθω καὶ ὁ συνειδὼς καὶ μὴ φράζων ἀρᾷ
καὶ ὀνείδει μετὰ τοῦ ἀγαγόντος ἔνοχος ἔστω, καὶ ζημίᾳ
(c) πρὸς τούτοις μὴ ἐλάττονι τοῦ ξενικοῦ κομισθέντος νομί-
σματος. γαμοῦντα δὲ καὶ ἐκδιδόντα μήτ’ οὖν διδόναι μήτε
δέχεσθαι προῖκα τὸ παράπαν μηδ’ ἡντινοῦν, μηδὲ νόμισμα
παρακατατίθεσθαι ὅτῳ μή τις πιστεύει, μηδὲ δανείζειν ἐπὶ

(c) πρὸς τούτοις μὴ ἐλάττονι τοῦ ξενικοῦ κομισθέντος νομί-
σματος. γαμοῦντα δὲ καὶ ἐκδιδόντα μήτ’ οὖν διδόναι μήτε
δέχεσθαι προῖκα τὸ παράπαν μηδ’ ἡντινοῦν, μηδὲ νόμισμα
τόκῳ, ὡς ἐξὸν μὴ ἀποδιδόναι τὸ παράπαν τῷ δανεισαμένῳ (5)

ἀδύνατον, οὕς γε δὴ πλουσίους οἱ πολλοὶ καταλέγουσι·
λέγουσιν δὲ τοὺς κεκτημένους ἐν ὀλίγοις τῶν ἀνθρώπων
πλείστου νομίσματος ἄξια κτήματα, ἃ καὶ κακός τις κεκτῇτ’
743.
(a) ἄν. εἰ δ’ ἔστιν τοῦτο οὕτως ἔχον, οὐκ ἂν ἔγωγε αὐτοῖς
ποτε συγχωροίην τὸν πλούσιον εὐδαίμονα τῇ ἀληθείᾳ γί-

τῶν τετταράκοντά τε καὶ πεντακισχιλίων—ὅθεν φρατρίας καὶ
δήμους καὶ κώμας, καὶ πρός γε τὰς πολεμικὰς τάξεις τε
(e) καὶ ἀγωγάς, καὶ ἔτι νομίσματα καὶ μέτρα ξηρά τε καὶ ὑγρὰ
καὶ σταθμὰ—πάντα ταῦτα ἔμμετρά τε καὶ ἀλλήλοις σύμ-
58
φωνα δεῖ τόν γε νόμον τάττειν. πρὸς δὲ τούτοις οὐδ’

ὅπως μηδὲν ἀδικῇ μηδείς, τὸν ἀδικοῦντα δὲ κολάζειν, πληγαῖς
μὲν καὶ δεσμοῖς δοῦλον καὶ ξένον, ἐὰν δ’ ἐπιχώριος ὤν τις (5)
περὶ τὰ τοιαῦτα ἀκοσμῇ, μέχρι μὲν ἑκατὸν δραχμῶν νομί-
σματος αὐτοὺς εἶναι κυρίους διαδικάζοντας, μέχρι δὲ διπλα-
(c) σίου τούτου κοινῇ μετὰ ἀστυνόμων ζημιοῦν δικάζοντας τῷ
ἀδικοῦντι. τὰ αὐτὰ δὲ καὶ ἀστυνόμοις ἔστω ζημιώματά τε

ἕκαστον, ἐν οἷς ἂν νομοφύλακές τε καὶ ἀγορανόμοι, μετ’
ἀστυνόμων τεκμηράμενοι ἕδρας πρεπούσας, ὅρους θῶνται (5)
τῶν ὠνίων, ἐν τούτοις ἀλλάττεσθαι νόμισμά τε χρημάτων
καὶ χρήματα νομίσματος, μὴ προϊέμενον ἄλλον ἑτέρῳ τὴν
ἀλλαγήν· ὁ δὲ προέμενος ὡς πιστεύων, ἐάντε κομίσηται

ἀστυνόμων τεκμηράμενοι ἕδρας πρεπούσας, ὅρους θῶνται (5)
τῶν ὠνίων, ἐν τούτοις ἀλλάττεσθαι νόμισμά τε χρημάτων
καὶ χρήματα νομίσματος, μὴ προϊέμενον ἄλλον ἑτέρῳ τὴν
ἀλλαγήν· ὁ δὲ προέμενος ὡς πιστεύων, ἐάντε κομίσηται
καὶ ἂν μή, στεργέτω ὡς οὐκέτι δίκης οὔσης τῶν τοιούτων

οἰκίας τοῦ πριαμένου καθηράτω κατὰ τὸν τῶν ἐξηγητῶν
(d) νόμον, τῆς τιμῆς τε ἀποδότω τῷ πριαμένῳ τριπλάσιον.
Ὁ δὲ ἀλλαττόμενος ἢ νόμισμα ἀντὶ νομίσματος, ἢ καὶ
τῶν ἄλλων ζῴων ὁτιοῦν ἢ καὶ μὴ ζῴων, ἀκίβδηλον πᾶν
διδότω καὶ δεχέσθω τῷ νόμῳ συνεπόμενος· προοίμιον δέ,

πᾶς ὃς ἂν οὐσίαν χρημάτων ὡντινωνοῦν, ἀσύμμετρον οὖσαν
καὶ ἀνώμαλον, ὁμαλήν τε καὶ σύμμετρον ἀπεργάζηται; τοῦτο
59
ἡμῖν χρὴ φάναι καὶ τὴν τοῦ νομίσματος ἀπεργάζεσθαι (5)

δύναμιν, καὶ τὸν ἔμπορον ἐπὶ τούτῳ τετάχθαι δεῖ λέγειν.
καὶ μισθωτὸς καὶ πανδοκεὺς καὶ ἄλλα, τὰ μὲν εὐσχημονέ-

μένοις ἐνεχυρασίαν τούτοις οἷς ἂν πόλις ἅμα καὶ νόμος
εἰσπράττειν προστάττῃ, τῶν δὲ ἀπειθούντων ταῖς ἐνεχυ- (5)
ρασίαις πρᾶσιν τῶν ἐνεχύρων εἶναι, τὸ δὲ νόμισμα γίγνεσθαι
τῇ πόλει· ἐὰν δὲ ζημίας δέωνται πλείονος, τὰς ἀρχὰς
ἑκάστας τοῖς ἀπειθοῦσι τὰς πρεπούσας ζημίας ἐπιβαλλούσας
41. Αριστοτέλης Ἀθηναίων πολιτεία (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 10 τμ. 2 γρ.

1
πρὸ δὲ τῆς νομοθεσίας ποιήσας τὴν τῶν χ[ρ]εῶν [ἀπο]κο-
πήν, καὶ μετὰ ταῦτα τήν τε τῶν μέτρων καὶ σταθμῶν καὶ
(2) τὴν τοῦ νομίσματος αὔξησιν. ἔπ’ ἐκείνου γὰρ ἐγένετο καὶ
τὰ μέτρα μείζω τῶν Φειδωνείων, καὶ ἡ μνᾶ, πρότερον
ἔχ[ο]υσα [σ]ταθμὸν ἑβδομήκοντα δραχμάς, ἀνεπληρώθη
ταῖς ἑκατόν. ‖ ἦν δ’ ὁ ἀρχαῖος χαρακτὴρ δίδραχμον.

ἐποίησε δὲ καὶ σταθμὰ πρὸς τ[ὸ] νόμισμα, τ[ρ]εῖς καὶ (5)
ἑξήκοντα μνᾶς τὸ τάλαντον ἀγούσας, καὶ ἐπιδιενεμήθησαν
[αἱ τ]ρεῖς μναῖ τῷ στατῆρι καὶ τοῖς ἄλλοις σταθμοῖς.
43. Αριστοτέλης Ηθικά Ευδήμια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1232a

γρ. 4
βεβηκὸς μέν, οὐ μέντοι οὕτως ὡς ἂν εἴ τις σταθμῷ χρήσαιτο
τῷ ὑποδήματι, ἀλλ’ οἷον ἡ πώλησις καὶ ἡ μίσθωσις· χρῆ-
ται γὰρ ὑποδήματι. ὁ δὲ φιλάργυρος ὁ περὶ τὸ νόμισμά
ἐστιν ἐσπουδακώς, τὸ δὲ νόμισμα τῆς κτήσεως ἀντὶ τῆς (5)
κατὰ συμβεβηκὸς χρήσεως ἐστίν· ὁ δ’ ἀνελεύθερος ἂν εἴη

γρ. 5
60

κατὰ συμβεβηκὸς χρήσεως ἐστίν· ὁ δ’ ἀνελεύθερος ἂν εἴη
καὶ ἄσωτος περὶ τὸν κατὰ συμβεβηκὸς τρόπον τοῦ χρημα-

γρ. 7
οὐκ εὐθὺς διαλύονται, ἂν μὴ νομικῶς καὶ ἑταιρικῶς προσ- (5)
φέρωνται)· ὅμως δὲ τῆς χρησίμου ἡ νομικὴ ἀνέγκλητος.
ἔστι δ’ ἡ μὲν νομικὴ διάλυσις πρὸς νόμισμα (μετρεῖται
γὰρ τούτῳ τὸ ἴσον), ἡ δ’ ἠθικὴ ἑκούσιος. διὸ ἐνιαχοῦ νόμος
ἐστὶ τοῖς οὕτως ὁμιλοῦσι φιλικῶς μὴ εἶναι δίκας τῶν ἑκου-

γρ. 29
ἐδύνατο, οἷον εἰ κινδυνεύσας δραχμῆς ἄξιον ὠφέλησεν, ὃ
μὲν τὸ τοῦ κινδύνου μέγεθος ὃ δὲ τὸ τοῦ ἀργυρίου, ὥσπερ
ἐν τῇ τῶν νομισμάτων ἀποδόσει. καὶ γὰρ ἐνταῦθα περὶ τού-
των ἡ ἀμφισβήτησις· ὃ μὲν γὰρ ἀξιοῖ πῶς τότ’ ἦν, ὃ δὲ (30)
πῶς νῦν, ἂν μὴ διείπωνται. ἡ μὲν οὖν πολιτικὴ βλέπει εἰς

γρ. 26
τοῖς πολεμικοῖς, οὐδ’ ἐν οἷς ὁ σώφρων, οὐδ’ αὖ ἐν ταῖς κρί-
σεσιν, ἀλλὰ περὶ δόσιν χρημάτων καὶ λῆψιν, μᾶλλον δ’ (25)
ἐν τῇ δόσει. χρήματα δὲ λέγομεν πάντα ὅσων ἡ ἀξία νο-
μίσματι μετρεῖται. ἔστι δὲ καὶ ἡ ἀσωτία καὶ ἡ ἀνελευθερία
περὶ χρήματα ὑπερβολαὶ καὶ ἐλλείψεις· καὶ τὴν μὲν ἀνε-
λευθερίαν προσάπτομεν ἀεὶ τοῖς μᾶλλον ἢ δεῖ περὶ χρή-

γρ. 29
ἀληθείᾳ ἡ χρεία, ἣ πάντα συνέχει· εἰ γὰρ μηθὲν δέοιντο
ἢ μὴ ὁμοίως, ἢ οὐκ ἔσται ἀλλαγὴ ἢ οὐχ ἡ αὐτή· οἷον δ’
ὑπάλλαγμα τῆς χρείας τὸ νόμισμα γέγονε κατὰ συνθήκην·
καὶ διὰ τοῦτο τοὔνομα ἔχει νόμισμα, ὅτι οὐ φύσει ἀλλὰ νόμῳ (30)
61
ἐστί, καὶ ἐφ’ ἡμῖν μεταβαλεῖν καὶ ποιῆσαι ἄχρηστον. ἔσται

γρ. 30
ἢ μὴ ὁμοίως, ἢ οὐκ ἔσται ἀλλαγὴ ἢ οὐχ ἡ αὐτή· οἷον δ’
ὑπάλλαγμα τῆς χρείας τὸ νόμισμα γέγονε κατὰ συνθήκην·
καὶ διὰ τοῦτο τοὔνομα ἔχει νόμισμα, ὅτι οὐ φύσει ἀλλὰ νόμῳ (30)
ἐστί, καὶ ἐφ’ ἡμῖν μεταβαλεῖν καὶ ποιῆσαι ἄχρηστον. ἔσται
δὴ ἀντιπεπονθός, ὅταν ἰσασθῇ, ὥστε ὅπερ γεωργὸς πρὸς

γρ. 11
ὅταν οὗ ἔχει αὐτὸς δέηταί τις, οἷον οἴνου, διδόντες σίτου ἐξα-
γωγήν.† δεῖ ἄρα τοῦτο ἰσασθῆναι. ὑπὲρ δὲ τῆς μελλούσης (10)
ἀλλαγῆς, εἰ νῦν μηδὲν δεῖται, ὅτι ἔσται ἂν δεηθῇ, τὸ νόμι-
σμα οἷον ἐγγυητής ἐσθ’ ἡμῖν· δεῖ γὰρ τοῦτο φέροντι εἶναι
λαβεῖν. πάσχει μὲν οὖν καὶ τοῦτο τὸ αὐτό· οὐ γὰρ ἀεὶ ἴσον
δύναται· ὅμως δὲ βούλεται μένειν μᾶλλον.
ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΜΗΤΡΑ
H.G. Liddell & R. Scott. σφρᾱγίς, Ιων. σφρηγίς, -ῖδος, ἡ, I. 1. σφραγίδα,

βασιλική σφραγίδα («βούλα»), δαχτυλίδι που φέρει σφραγίδα, σε Ηρόδ.,
Αριστοφ. κ.λπ. 2. λίθος που εντίθεται σε δαχτυλίδι και χρησιμοποιείται ως
σφραγίδα, σφραγιδόλιθος, δαχτυλιδόπετρα, πολύτιμος λίθος, σε Ηρόδ.,
Λουκ. II. αποτύπωμα σφραγιδόλιθου, σφραγίδα, «βούλα», χάραγμα,
σφράγισμα, σε Σοφ., Θουκ.· μεταφ., σφρηγὶς ἐπικείσθω τοῖσδε, ως εγγύηση
ή έγκριση ή διαβεβαίωση, σε Θέογν.· γλώσσῃ σφραγὶς ἐπικείσθω, σε Ανθ.
σφράγισμα, -ατος, τό (σφρᾱγίζω), επίθεση, εκτύπωμα σφραγίδας,
δαχτυλιδιού που έχει σφραγιδόλιθο, σφραγίδα, σε Ευρ., Ξεν.

σατραπείαν παραλαβεῖν Μεγαβάτην ἀπαλλάξαντα, ὃς πρό-
τερον ἦρχε, καὶ παρὰ Παυσανίαν ἐς Βυζάντιον ἐπιστολὴν (5)
62
ἀντεπετίθει αὐτῷ ὡς τάχιστα διαπέμψαι καὶ τὴν σφραγῖδα

ἀποδεῖξαι, καὶ ἤν τι αὐτῷ Παυσανίας παραγγέλλῃ περὶ τῶν
(2) ἑαυτοῦ πραγμάτων, πράσσειν ὡς ἄριστα καὶ πιστότατα. ὁ

μηνυτὴς γίγνεται, δείσας κατὰ ἐνθύμησίν τινα ὅτι οὐδείς πω
τῶν πρὸ ἑαυτοῦ ἀγγέλων πάλιν ἀφίκετο, καὶ παρασημηνά- (10)
μενος σφραγῖδα, ἵνα, ἢν ψευσθῇ τῆς δόξης ἢ καὶ ἐκεῖνός τι
μεταγράψαι αἰτήσῃ, μὴ ἐπιγνῷ, λύει τὰς ἐπιστολάς, ἐν αἷς
ὑπονοήσας τι τοιοῦτον προσεπεστάλθαι καὶ αὑτὸν ηὗρεν
3. Ευρυπίδης Ιφιγένεια εν Αυλίδι {0006.018} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 155

Πρ. πιστὸς δὲ φράσας τάδε πῶς ἔσομαι,
λέγε, παιδὶ σέθεν τῇ σῇ τ’ ἀλόχῳ;
Αγ. σφραγῖδα φύλασσ’ ἣν ἐπὶ δέλτῳ (155)
τήνδε κομίζεις. ἴθι. λευκαίνει
τόδε φῶς ἤδη λάμπουσ’ ἠὼς
4. Σοφοκλής Τραχινίαι (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 615

θυτῆρα καινῷ καινὸν ἐν πεπλώματι.
Καὶ τῶνδ’ ἀποίσεις σῆμ’, ὃ κεῖνος εὐμαθὲς
σφραγῖδος ἕρκει τῷδ’ ἐπὸν μαθήσεται. (615)
Ἀλλ’ ἕρπε καὶ φύλασσε πρῶτα μὲν νόμον,
τὸ μὴ ’πιθυμεῖν πομπὸς ὢν περισσὰ δρᾶν·
5. Σοφοκλής Electra {0011.005} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1223

ΗΛ. ἦ γὰρ σὺ κεῖνος;
ΟΡ. Τήνδε προσβλέψασά μου (1222)
σφραγῖδα πατρὸς ἔκμαθ’ εἰ σαφῆ λέγω.
ΗΛ. Ὦ φίλτατον φῶς.
ΟΡ. Φίλτατον, ξυμμαρτυρῶ. (1224)
6. Αριστοφάνης . Nubes (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 332

Σω. οὐ γὰρ μὰ Δί’ οἶσθ’ ὁτιὴ πλείστους αὗται βόσκουσι σοφισ-
τάς, (331)
63
Θουριομάντεις, ἰατροτέχνας, σφραγιδονυχαργοκομήτας·

κυκλίων τε χορῶν ᾀσματοκάμπτας, ἄνδρας μετεωροφένα-
κας, (333)
7. Αριστοφάνης . Aves (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 560

ὥσπερ πρότερον μοιχεύσοντες τὰς Ἀλκμήνας κατέβαινον
καὶ τὰς Ἀλόπας καὶ τὰς Σεμέλας· ἤνπερ δ’ ἐπίωσ’, ἐπιβάλλειν
σφραγῖδ’ αὐτοῖς ἐπὶ τὴν ψωλήν, ἵνα μὴ βινῶσ’ ἔτ’ ἐκείνας. (560)
Τοῖς δ’ ἀνθρώποις ὄρνιν ἕτερον πέμψαι κήρυκα κελεύω,
ὡς ὀρνίθων βασιλευόντων θύειν ὄρνισι τὸ λοιπόν,

ΠΙ. Ἤκουσας αὐτῆς οἷον εἰρωνεύεται;
Πρὸς τοὺς κολοιάρχους προσῆλθες; Οὐ λέγεις;
Σφραγῖδ’ ἔχεις παρὰ τῶν πελαργῶν;
ΙΡ. Τί τὸ κακόν; (1213)
ΠΙ. Οὐκ ἔλαβες;

«Δέσποινα γὰρ γέροντι νυμφίῳ γυνή.»
Εἶτα διὰ τοῦτον ταῖς γυναικωνίτισιν
σφραγῖδας ἐπιβάλλουσιν ἤδη καὶ μοχλοὺς (415)
τηροῦντες ἡμᾶς, καὶ προσέτι Μολοττικοὺς
τρέφουσι μορμολυκεῖα τοῖς μοιχοῖς κύνας.

ποησαμέναισι δακτύλιον τριωβόλου· (425)
νῦν δ’ οὗτος αὐτοὺς ᾡκότριψ Εὐριπίδης
ἐδίδαξε θριπήδεστ’ ἔχειν σφραγίδια
ἐξαψαμένους. Νῦν οὖν ἐμοὶ τούτῳ δοκεῖ
ὄλεθρόν τιν’ ἡμᾶς κυρκανᾶν ἁμωσγέπως,
11. Αριστοφάνης . Εκκλησιάζουσαι {0019.010} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ.

632
64
σει; (630)
Πρ. νὴ τὸν Ἀπόλλω καὶ δημοτική γ’ ἡ γνώμη καὶ καταχήνη
τῶν σεμνοτέρων ἔσται πολλὴ καὶ τῶν σφραγῖδας ἐχόν-
των, (632)
ὅταν ἐμβάδ’ ἔχων εἴπῃ πρότερος, “παραχώρει κᾆτ’ ἐπι-

(39) Ὡς δὲ οἱ Θηβαῖοι συνεκάλεσαν ἀπὸ τῶν πόλεων ἁπασῶν
ἀκουσομένους τῆς παρὰ βασιλέως ἐπιστολῆς, καὶ ὁ Πέρσης
ὁ φέρων τὰ γράμματα δείξας τὴν βασιλέως σφραγῖδα ἀνέγνω
τὰ γεγραμμένα, οἱ μὲν Θηβαῖοι ὀμνύναι ταῦτα ἐκέλευον
βασιλεῖ καὶ ἑαυτοῖς τοὺς βουλομένους φίλους εἶναι, οἱ δὲ (5)
13. Πλάτων Theaetetus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 192 Τμ. a γρ.
6
ἔχοντα καὶ ἐκείνου τύπον, αἰσθανόμενον δὲ μή, ἀδύνατον.
καὶ ὅ γε οἶδεν αὖ, οἰηθῆναι εἶναι ὃ μὴ οἶδε μηδ’ ἔχει αὐτοῦ (5)
σφραγῖδα· καὶ ὃ μὴ οἶδεν, ὃ μὴ οἶδεν αὖ· καὶ ὃ μὴ οἶδεν,
ὃ οἶδε· καὶ ὃ αἰσθάνεταί γε, ἕτερόν τι ὧν αἰσθάνεται
οἰηθῆναι εἶναι· καὶ ὃ αἰσθάνεται, ὧν τι μὴ αἰσθάνεται· καὶ
14. Πλάτων Politicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 289 Τμ. b γρ.
4
πρόβλημα, παίγνιον, θρέμμα. <ἃ παραλείπομεν δέ, εἴ
τι μὴ μέγα λέληθεν, εἴς τι τούτων δυνατὸν ἁρμόττειν,
οἷον ἡ τοῦ νομίσματος ἰδέα καὶ σφραγίδων καὶ παντὸς
χαρακτῆρος. γένος τε γὰρ ἐν αὑτοῖς ταῦτα οὐδὲν ἔχει (5)
μέγα σύννομον, ἀλλὰ τὰ μὲν εἰς κόσμον, τὰ δὲ εἰς ὄρ-
15. Πλάτων Hippias minor {0059.026} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ.

368 Τμ. c γρ. 2
μὲν δακτύλιον—ἐντεῦθεν γὰρ ἤρχου—ὃν εἶχες σαυτοῦ ἔχειν
(c) ἔργον, ὡς ἐπιστάμενος δακτυλίους γλύφειν, καὶ ἄλλην
σφραγῖδα σὸν ἔργον, καὶ στλεγγίδα καὶ λήκυθον ἃ αὐτὸς
ἠργάσω· ἔπειτα ὑποδήματα ἃ εἶχες ἔφησθα αὐτὸς σκυτοτο-
65
μῆσαι, καὶ τὸ ἱμάτιον ὑφῆναι καὶ τὸν χιτωνίσκον· καὶ ὅ γε

5
πλείω χρόνον οὔτε δὶς τὸν αὐτὸν γενέσθαι. τηρεῖ δ’ οὗτος
τάς τε κλεῖς τὰς τῶν ἱερῶν, ἐν οἷς τὰ χρήματ’ ἐστὶν καὶ
<τὰ γράμματα τῇ πόλει, καὶ τὴν δημοσίαν σφραγῖδα, καὶ (5)
μένειν ἀναγκαῖον ἐν τῇ θόλῳ τοῦτόν ἐστιν καὶ τριττὺν
(2) τῶν πρυτάνεων ἣν ἂν οὗτος κελεύῃ. καὶ ἐπειδὰν συναγά-
17. Αριστοτέλης Mirabilium auscultationes {0086.027} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Bekker Σελ. 835b γρ. 30
κέρας, ὅταν ἀποβάλωσι, καὶ εἶναι πρὸς πολλὰ χρήσιμον.
καὶ τὴν λύγκα δέ φασι τὸ οὖρον κατακαλύπτειν διὰ τὸ
πρὸς ἄλλα τε χρήσιμον εἶναι καὶ τὰς σφραγῖδας. φασὶ (30)
δὲ καὶ τὴν φώκην ἐξεμεῖν τὴν πυτίαν, ὅταν ἁλίσκηται·
εἶναι δὲ φαρμακῶδες καὶ τοῖς ἐπιλήπτοις χρήσιμον.

Bekker Σελ. 842a γρ. 31
ἐξετάσαι τὰ ἀγγεῖα καὶ τοῦ οἴκου κατασφραγίζεσθαι τὰς
θύρας. καὶ ἐπειδὰν μέλλωσιν ἀνοίγειν, ἐπιδείξαντες τοῖς (30)
πολίταις καὶ τοῖς ξένοις τὰς σφραγῖδας, οὕτως ἀνοίγουσιν.
οἱ δ’ εἰσελθόντες εὑρίσκουσι τοὺς μὲν λέβητας οἴνου πλήρεις,
τὸ δὲ ἔδαφος καὶ τοὺς τοίχους ὑγιεῖς, ὥστε μηδεμίαν εἶναι
19. VITA ADAM ET EVAE Hagiogr. et Apocryph. Vita Adam et Evae

(sub titulo Apocalypsis Mosis) {1747.001} (1 B.C./Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1) Τμ.
42 γρ. 1
ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ ἐν τῇ ἀναστάσει μετὰ παντὸς ἀνθρώπου τοῦ ἐκ (5)
τοῦ σπέρματός σου.
(42) Μετὰ δὲ τὰ ῥήματα ταῦτα ἐποίησεν ὁ θεὸς σφραγῖδα
τρίγωνον καὶ ἐσφράγισε τὸ μνημεῖον, ἵνα μηδείς τι ποιήσῃ αὐτῷ
ἐν ταῖς ἓξ ἡμέραις, ἕως οὗ ἀποστράφῃ ἡ πλευρὰ αὐτοῦ πρὸς
20. Πλούταρχος Lysander (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 16 Τμ. 2 γρ. 3

66
(2) ἐλθὼν δὲ εἰς Σπάρτην ἃ μὲν ὑφῄρητο κατέκρυψεν

ὑπὸ τὸν κέραμον τῆς οἰκίας, τὰ δὲ ἀγγεῖα παρέ-
δωκε τοῖς ἐφόροις καὶ τὰς σφραγῖδας ἐπέδειξεν.
ἐπεὶ δὲ ἀνοιξάντων καὶ ἀριθμούντων διεφώνει
πρὸς τὰ γράμματα τὸ πλῆθος τοῦ ἀργυρίου…
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΙΚΗ
1. Πλάτων Euthydemus {0059.021} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ.

289 Τμ. a γρ. 5
ἐφάνη ὄν· ἢ οὐ μέμνησαι; ἔφην ἐγώ. — Πάνυ γ’, ἔφη,
μέμνημαι. — Οὐδέ γε, ὡς ἔοικε, τῆς ἄλλης ἐπιστήμης ὄφελος
γίγνεται οὐδέν, οὔτε χρηματιστικῆς οὔτε ἰατρικῆς οὔτε ἄλ- (5)
λης οὐδεμιᾶς, ἥτις ποιεῖν τι ἐπίσταται, χρῆσθαι δὲ μὴ ᾧ ἂν
ποιήσῃ· οὐχ οὕτως; — Συνέφη. — Οὐδέ γε εἴ τις ἔστιν ἐπι-

307 Τμ. a γρ. 6
ματι οἱ μὲν φαῦλοι πολλοὶ καὶ οὐδενὸς ἄξιοι, οἱ δὲ σπουδαῖοι
ὀλίγοι καὶ παντὸς ἄξιοι; ἐπεὶ γυμναστικὴ οὐ καλὸν δοκεῖ (5)
σοι εἶναι, καὶ χρηματιστικὴ καὶ ῥητορικὴ καὶ στρατηγία;
ΚΡ. Ἔμοιγε πάντως δήπου.
ΣΩ. Τί οὖν; ἐν ἑκάστῃ τούτων τοὺς πολλοὺς πρὸς
3. Πλάτων Γοργίας (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 477 Τμ. e γρ. 7

ἀδικία ἄρα καὶ ἡ ἀκολασία καὶ ἡ ἄλλη ψυχῆς πονηρία (5)
μέγιστον τῶν ὄντων κακόν ἐστιν; —ΠΩΛ. Φαίνεται.
ΣΩ. Τίς οὖν τέχνη πενίας ἀπαλλάττει; οὐ χρηματι-
στική; —ΠΩΛ. Ναί. —ΣΩ. Τίς δὲ νόσου; οὐκ ἰατρική; —
478.
(a) ΠΩΛ. Ἀνάγκη. —ΣΩ. Τίς δὲ πονηρίας καὶ ἀδικίας; εἰ μὴ
οὕτως εὐπορεῖς, ὧδε σκόπει· ποῖ ἄγομεν καὶ παρὰ τίνας
67
4. Πλάτων Γοργίας (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 478 Τμ. a γρ. 8

κοῦν δίκην δώσοντας; —ΠΩΛ. Φημί. —ΣΩ. Ἆρ’ οὖν οὐ
δικαιοσύνῃ τινὶ χρώμενοι κολάζουσιν οἱ ὀρθῶς κολάζοντες;
ΠΩΛ. Δῆλον δή. —ΣΩ. χρηματιστικὴ μὲν ἄρα πενίας ἀπαλ-
(b) λάττει, ἰατρικὴ δὲ νόσου, δίκη δὲ ἀκολασίας καὶ ἀδικίας. —
ΠΩΛ. Φαίνεται.
5. Πλάτων Γοργίας (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 478 Τμ. b γρ. 4

ΠΩΛ. Φαίνεται.
ΣΩ. Τί οὖν τούτων κάλλιστόν ἐστιν [ὧν λέγεις]; —
ΠΩΛ. Τίνων λέγεις; —ΣΩ. Χρηματιστικῆς, ἰατρικῆς, δίκης.
—ΠΩΛ. Πολὺ διαφέρει, ὦ Σώκρατες, ἡ δίκη. —ΣΩ. Οὐκοῦν (5)
αὖ ἤτοι ἡδονὴν πλείστην ποιεῖ ἢ ὠφελίαν ἢ ἀμφότερα, εἴπερ

39
μεσότητα εἶναι ἀσωτίας καὶ ἀνελευθερίας περὶ χρημάτων
κτῆσιν καὶ ἀποβολήν. διχῶς δὲ τὰ χρήματα λέγομεν καὶ
τὴν χρηματιστικήν. ἣ μὲν γὰρ καθ’ αὑτὸ χρῆσις τοῦ κτή-
(1232a) ματος ἐστίν, οἷον ὑποδήματος ἢ ἱματίου, ἣ δὲ κατὰ συμ-

γρ. 4
περὶ γραμμάτων (οὐ γὰρ διστάζομεν πῶς γραπτέον)· ἀλλ’
ὅσα γίνεται δι’ ἡμῶν, μὴ ὡσαύτως δ’ ἀεί, περὶ τούτων βου-
λευόμεθα, οἷον περὶ τῶν κατ’ ἰατρικὴν καὶ χρηματιστικήν,
καὶ περὶ κυβερνητικὴν μᾶλλον ἢ γυμναστικήν, ὅσῳ ἧττον (5)
διηκρίβωται, καὶ ἔτι περὶ τῶν λοιπῶν ὁμοίως, μᾶλλον δὲ

... ἔστι δέ τι μέρος ὃ δοκεῖ τοῖς μὲν εἶναι οἰκονομία,
τοῖς δὲ μέγιστον μέρος αὐτῆς· ὅπως δ’ ἔχει, θεωρητέον·
λέγω δὲ περὶ τῆς καλουμένης χρηματιστικῆς. πρῶτον δὲ
περὶ δεσπότου καὶ δούλου εἴπωμεν, ἵνα τά τε πρὸς τὴν (15)
68
ἀναγκαίαν χρείαν ἴδωμεν, κἂν εἴ τι πρὸς τὸ εἰδέναι περὶ ...

... περὶ μὲν οὖν δούλου καὶ δεσπότου τοῦτον διωρίσθω τὸν
τρόπον. (40)(1256a) Ὅλως δὲ περὶ πάσης κτήσεως καὶ χρηματιστικῆς
θεωρήσωμεν κατὰ τὸν ὑφηγημένον τρόπον, ἐπείπερ καὶ ὁ δοῦ-

ρήσωμεν κατὰ τὸν ὑφηγημένον τρόπον, ἐπείπερ καὶ ὁ δοῦ-
ἄν τις πότερον ἡ χρηματιστικὴ ἡ αὐτὴ τῇ οἰκονομικῇ ἐστιν
ἢ μέρος τι, ἢ ὑπηρετική, καὶ εἰ ὑπηρετική, πότερον ὡς ἡ (5)
κερκιδοποιικὴ τῇ ὑφαντικῇ ἢ ὡς ἡ χαλκουργικὴ τῇ ἀνδρι-

νον ἐξ οὗ τι ἀποτελεῖται ἔργον, οἷον ὑφάντῃ μὲν ἔρια
ἀνδριαντοποιῷ δὲ χαλκόν). ὅτι μὲν οὖν οὐχ ἡ αὐτὴ ἡ οἰκο- (10)

εἰ γάρ ἐστι τοῦ χρηματιστικοῦ θεωρῆσαι πόθεν χρήματα καὶ (15)
κτῆσις ἔσται, ἥ γε κτῆσις πολλὰ περιείληφε μέρη καὶ ὁ
πλοῦτος, ὥστε πρῶτον ἡ γεωργικὴ πότερον μέρος τι τῆς χρη-
ματιστικῆς ἢ ἕτερόν τι γένος, καὶ καθόλου ἡ περὶ τὴν τρο-
φὴν ἐπιμέλεια καὶ κτῆσις; ἀλλὰ μὴν εἴδη γε πολλὰ τρο-
φῆς, διὸ καὶ βίοι πολλοὶ καὶ τῶν ζῴων καὶ τῶν ἀνθρώπων (20)

ἣν αἰτίαν, δῆλον.
Ἔστι δὲ γένος ἄλλο κτητικῆς, ἣν μάλιστα καλοῦσι, καὶ (40)
δίκαιον αὐτὸ καλεῖν, χρηματιστικήν, δι’ ἣν οὐδὲν δοκεῖ
(1257a) πέρας εἶναι πλούτου καὶ κτήσεως· ἣν ὡς μίαν καὶ τὴν
69
αὐτὴν τῇ λεχθείσῃ πολλοὶ νομίζουσι διὰ τὴν γειτνίασιν·

κατὰ φύσιν, τῷ τὰ μὲν πλείω τὰ δὲ ἐλάττω τῶν ἱκανῶν
ἔχειν τοὺς ἀνθρώπους (ᾗ καὶ δῆλον ὅτι οὐκ ἔστι φύσει τῆς
χρηματιστικῆς ἡ καπηλική· ὅσον γὰρ ἱκανὸν αὐτοῖς, ἀναγ-
καῖον ἦν ποιεῖσθαι τὴν ἀλλαγήν). ἐν μὲν οὖν τῇ πρώτῃ
κοινωνίᾳ (τοῦτο δ’ ἐστὶν οἰκία) φανερὸν ὅτι οὐδὲν ἔστιν ἔργον (20)

οἷον οἶνον πρὸς σῖτον διδόντες καὶ λαμβάνοντες, καὶ τῶν
ἄλλων τῶν τοιούτων ἕκαστον. ἡ μὲν οὖν τοιαύτη μεταβλη-
τικὴ οὔτε παρὰ φύσιν οὔτε χρηματιστικῆς ἐστιν εἶδος οὐδέν
(εἰς ἀναπλήρωσιν γὰρ τῆς κατὰ φύσιν αὐταρκείας ἦν)· ἐκ (30)
μέντοι ταύτης ἐγένετ’ ἐκείνη κατὰ λόγον. ξενικωτέρας γὰρ

(1257b) ρισθέντος οὖν ἤδη νομίσματος ἐκ τῆς ἀναγκαίας ἀλλαγῆς
θάτερον εἶδος τῆς χρηματιστικῆς ἐγένετο, τὸ καπηλικόν, τὸ
μὲν πρῶτον ἁπλῶς ἴσως γινόμενον, εἶτα δι’ ἐμπειρίας ἤδη
τεχνικώτερον, πόθεν καὶ πῶς μεταβαλλόμενον πλεῖστον

μὲν πρῶτον ἁπλῶς ἴσως γινόμενον, εἶτα δι’ ἐμπειρίας ἤδη
τεχνικώτερον, πόθεν καὶ πῶς μεταβαλλόμενον πλεῖστον
ποιήσει κέρδος. διὸ δοκεῖ ἡ χρηματιστικὴ μάλιστα περὶ τὸ (5)
νόμισμα εἶναι, καὶ ἔργον αὐτῆς τὸ δύνασθαι θεωρῆσαι πό-
θεν ἔσται πλῆθος χρημάτων· ποιητικὴ γάρ ἐστι πλούτου

θεν ἔσται πλῆθος χρημάτων· ποιητικὴ γάρ ἐστι πλούτου
καὶ χρημάτων. καὶ γὰρ τὸν πλοῦτον πολλάκις τιθέασι νο-
μίσματος πλῆθος, διὰ τὸ περὶ τοῦτ’ εἶναι τὴν χρηματιστικὴν
καὶ τὴν καπηλικήν. ὁτὲ δὲ πάλιν λῆρος εἶναι δοκεῖ τὸ (10)
70
νόμισμα καὶ νόμος παντάπασι, φύσει δ’ οὐθέν, ὅτι μετα-

Μίδαν ἐκεῖνον μυθολογοῦσι διὰ τὴν ἀπληστίαν τῆς εὐχῆς
πάντων αὐτῷ γιγνομένων τῶν παρατιθεμένων χρυσῶν. διὸ
ζητοῦσιν ἕτερόν τι τὸν πλοῦτον καὶ τὴν χρηματιστικήν, ὀρθῶς

πάντων αὐτῷ γιγνομένων τῶν παρατιθεμένων χρυσῶν. διὸ
ζητοῦσιν ἕτερόν τι τὸν πλοῦτον καὶ τὴν χρηματιστικήν, ὀρθῶς
ποιητικὴ χρημάτων οὐ πάντως, ἀλλὰ διὰ χρημάτων .
ΧΡΗΜΑ
Liddell-Scott . χρῆμα, -ατος, τό (χράομαι)· I. κάτι που κάποιος

χρησιμοποιεί ή χρειάζεται· σε πληθ., αγαθά, περιουσία, χρήματα,
σκεύη, έπιπλα, σε Ομήρ. Οδ., Ησίοδ. κ.λπ.· πρόβατα καὶ ἄλλα
χρήματα, σε Ξεν.· κρείσσων χρημάτων, ανώτερος χρημάτων, δηλ.
αδιάφθορος, αδέκαστος, σε Θουκ.· χρημάτων ἀδωρότατος, στον
ίδ.· σπανίως σε ενικ. με αυτή τη σημασία, ἐπὶ κόσῳ χρήματι; για
πόσα χρήματα; απάντηση ἐπ' οὐδένι, σε Ηρόδ. II. 1. γενικά,
πράγμα, υπόθεση, γεγονός, συμβάν, σε Ησίοδ., Ηρόδ.· κινεῖν πᾶν
χρήμα, «δεν αφήνει πέτρα αγύριστη», σε Ηρόδ.· λέγεται για μάχη,
ενασχόληση, σε Πλούτ. 2. το χρῆμα συχνά τίθεται όπου είναι
δυνατό να παραλείπεται, δεινὸν χρῆμα ἐποιεῦντο, σε Ηρόδ.· ἐς
ἀφανὲς χρῆμα ἀποστέλλειν ἀποικίαν, χωρίς συγκεκριμένο
προορισμό, στον ίδ.· τί χρῆμα; όπως το τί; τι; τί χρῆμα δρᾷς; σε
Σοφ.· τί χρῆμα πάσχω; τί δ' ἐστί χρῆμα; ποιος είναι ο λόγος; σε
Αισχύλ. κ.λπ. 3. χρησιμ. σε περιφράσεις για να δηλώσει κάτι
περίεργο ή παράδοξο, μέγα συὸς χρῆμα, τέρας, μεγαθήριο, λέγεται
για έναν κάπρο, σε Ηρόδ.· τὸ χρῆμα τῶν νυκτῶν ὅσον, πόσο φοβερά
μεγάλες είναι οι νύχτες, σε Αριστοφ.· λιπαρὸν τὸ χρῆμα τῆς πόλεως,
τι μεγάλη πόλη! στον ίδ.· κλέπτον τὸ χρῆμα τἀνδρός, είδος
ανθρώπου κλέφτη, στον ίδ.· σοφόν τοι χρῆμ' ἄνθρωπος, αληθινά
71
είναι ένα έξυπνο δημιούργημα! σε Θεόκρ.· ομοίως, λέγεται για να

δηλώσει πολύ μεγάλο αριθμό, πολύ, στοίβα, σωρός, πολλόν τι
χρῆμα τῶν ὀφίων, χρῆμα πολλὸν νεῶν, σε Ηρόδ.· ὅσον τὸ χρῆμα
παρνόπων, τι πλήθος ακρίδων! σε Αριστοφ.· ὅσον τὸ χρῆμα
πλακοῦντος, στον ίδ.· τὸ χρῆμα τῶν κόπων ὅσον, πόσοι κόποι! στον
ίδ.· επίσης, λέγεται για πρόσωπα, χρῆμα θηλειῶν, το γυναικείο
φύλο, σε Ευρ.· μέγα χρῆμα Λακαινᾶν, σε Θεόκρ.
χρημᾰτίζω, μέλ. -ίσω, Αττ. -ιῶ, παρακ. κεχρημάτικα (χρῆμα)· I. 1.
εμπορεύομαι, συναλλάσσομαι, έχω δοσοληψίες, ιδίως, λέγεται για
χρηματικούς λόγους (παρόλο που αυτή η σημασία απαντάται στη
Μέσ.), σε Θουκ., Ισοκρ. 2. συζητώ, διαλογίζομαι, σε Δημ., Αισχίν.
3. δίνω ακρόαση σε, απαντώ έπειτα από σκέψη, τινί, σε Ξεν.· τινὶ
περί τινος, σε Θουκ. 4. λέγεται για χρησμό, δίνω απάντηση (χρησμό)
σε αυτούς που ρωτούν, σε Πλούτ. — Παθ., παίρνω απάντηση ή
προειδοποίηση, σε Κ.Δ.· ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον, του είχε δοθεί
προειδοποίηση, στον ίδ. II. 1. Μέσ., χρηματίζομαι, μέλ. Αττ. -
ιοῦμαι, παρακ. κεχρημάτισμαι· εμπορεύομαι ή διεξάγω
διαπραγματεύσεις για τον εαυτό μου, αποκτώ χρήματα, σε Θουκ.,
Πλάτ.· χρηματίζω χρήματα, σε Ξεν. 2. γενικά, διεκπεραιώνω
υποθέσεις, έχω δοσοληψίες, έχω σύσκεψη με, τινι, σε Ηρόδ. 3. με
αιτ. πράγμ., χρηματίζεσθαι τὸ νόμισμα, κάνω χρηματικές εργασίες,
σε Αριστ. III. σε μεταγεν. συγγραφείς, Ενεργ., λαμβάνω και φέρω
τιμητικό όνομα ή τίτλο, αποκαλούμαι ή θεωρούμαι, χρηματίζει
βασιλεύς, σε Πολύβ.· Ἶσις ἐχρημάτισε, σε Πλούτ. χρηματίσαι
Χριστιανούς, σε Κ.Δ.· γενικά, ονομάζομαι, στο ίδ.
χρημᾰτικός, -ή, -όν (χρῆμα), αυτός που ανήκει ή ταιριάζει στα
χρήματα· χρηματικὴ ζημία, χρηματικό πρόστιμο, σε Πλούτ.·
χρηματικὰ συμβόλαια, χρηματικά συμβόλαια, στον ίδ.· οἱ
χρηματικοί, οι πλούσιοι άνθρωποι, στον ίδ.
χρημᾰτισμός, ὁ (χρηματίζω)· I. μαντική απάντηση, θεία εντολή ή
διαταγή, σε Κ.Δ. II. (από Μέσ.), το να αποκτάς χρήματα, σε Πλάτ.·
κέρδος, όφελος, σε Δημ.
χρημᾰτιστέον, ρημ. επίθ. του χρηματίζω, αυτός που πρέπει να
αποκτήσει χρήματα, σε Ξεν.
χρημᾰτιστήριον, τό (χρηματίζω), τόπος όπου διεξάγονται
διαπραγματεύσεις, χρηματιστηριακό γραφείο, σε Πλούτ.
χρημᾰτιστής, -οῦ, ὁ (χρηματίζω)· 1. άνθρωπος που καταπιάνεται
με χρηματική εργασία, αυτός που κερδίζει χρήματα, έμπορος, σε
Πλάτ., Ξεν. 2. ως επίθ., = το επόμ., σε Αριστ.
χρημᾰτιστικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει στην
απόκτηση χρημάτων, ὁ χρηματιστικός, άνθρωπος που ασχολείται
με απόκτηση χρημάτων, σε Πλάτ.· χρηματιστικὸς οἰωνός, οιωνός
που προμηνεύει χρήματα, σε Ξεν.· τὸ χρηματιστικόν, η εμπορική
72
τάξη, σε Αριστ.· ἡ χρηματιστική (ενν. τέχνη), η τέχνη να αποκτά

κανείς χρήματα, εμπόριο, σε Πλάτ.
χρημᾰτο-δαίτης, -ου, ὁ (δαίω), αυτός που διαμοιράζει τον πλούτο,
σε Αισχύλ.
χρημᾰτο-ποιός, -όν (ποιέω), αυτός που κερδίζει, βγάζει χρήματα,
σε Ξεν.
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. χρῆμα, ατος,

τό: (χράομαι):—need, in the phrase παρὰ χ. or παραχρῆμα (q. v.); a thing
that one needs or uses, cf. X.Oec.1.9 sq. (pl.): hence in pl., goods, property
(χρήματα λέγομεν πάντα ὅσων ἡ ἀξία νομίσματι μετρεῖται
Arist.EN1119b26), Od.2.78, 203, al. (never in Il.), Hes.Op.320, 407, etc.;
of temple-treasures, heirlooms, etc., Mnemos. 57.208 (Argos, vi B. C.); τὰ
ἱρὰ χ. τῆς Ἀθηναίης Hdt.2.28, cf. 9.81; θησαυρούς . . ἄλλα τε χρύσεα
ἄφατα χ. Id.7.190; πολλῶν χ. ἐξαίρετον ἄνθος A.Ag.954; πειρῶ τὸν
πλοῦτον χρήματα καὶ κτήματα κατασκευάζειν· ἔστι δὲ χ. μὲν τοῖς
ἀπολαύειν ἐπισταμένοις, κ. δὲ τοῖς κτᾶσθαι δυναμένοις Isoc.1.28; τοῖς
σκεύεσι καὶ τοῖς χρήμασιν ἀποθήκη Th.6.97; πρόβατα καὶ ἄλλα χ.
X.An.5.2.4; τὰ ἀνδράποδα . . καὶ χρήματα τὰ πλεῖστα ἀπέδρα αὐτούς
ib.7.8.12: prov., χρήματα ψυχὴ πέλεται . . βροτοῖσι a man's money is his
life, Hes.Op.686; χρήματ’ ἄνηρ 'money makes the man', Alc.49, Pi.I.2.11;
ἐν χρήμασιν οἰκεῖ πατρώοις A.Eu.757, cf. Ch.135; also χρημάτων πένητες
E.El.37; τὰ χρήματ’ ἐνεχυράζομαι Ar.Nu.241; χρήματα πορίζειν
Id.Ec.236; ἄτιμοι ἦσαν τὰ σώματα, τὰ δὲ χ. εἶχον And.1.74; χρημάτων
ἥσσων Democr.50; χρημάτων κρείσσων Th.2.60; χρήμασι νικώμενος
ibid.; χρημάτων ἀδωρότατος ib.65; ἐλπίδα χρήμασιν ὠνητήν Id.3.40;
μήτε χρημάτων φειδομένους μήτε πόνων Pl.Phd.78a; ζημιοῦσθαι
χρήμασιν Id.Lg.721b; even of debts, διαλῦσαι τὰ χ. D.20.12; δεθέντ’ ἐπὶ
χρήμασιν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ Id.24.168.—Acc. to Poll.9.87 the Ion. used
also the sg. in this sense, and so we find, ἐπὶ κόσῳ ἂν χρήματι . . ; for how
much money . . ? Answ. ἐπ’ οὐδενί, Hdt.3.38; ταύτην (sc. τὴν
χλανίδα)πωλέω μὲν οὐδενὸς χ. δίδωμι δὲ ἄλλως ib.139; also in Thgn.197,
χ. δ’ ὃ μὲν Διόθεν καὶ σὺν δίκῃ ἀνδρὶ γένηται; in Att., οὐδενὸς ἂν χ.
δεξάμενοι at no price, And.2.4; and in later Prose, fund, sum of money,
Arch. f. Religionswiss.10.211 (Cos, ii B. C.); τὸ πλῆθος τοῦ χ. D.S.13.106,
cf. Act.Ap.4.37, Luc.VH1.20; χρήματα merchandise, Heraclit. 90,
X.HG1.6.37, Th.3.74; property, substance, Berl.Sitzb.1927.161 (Cyrene).
II. generally, thing, matter, affair, esp. in Ep. and Ion., h.Merc.332,
73
Hes.Op.344,402; χρημάτων ἄελπτον οὐδέν Archil. 74; πάντων χ.

δικαιότατον Mimn.8; πρῶτον χρημάτων πάντων Hdt.7.145; ἀντὶ πάντων
χ. on every account, And.2.21; δεινότατον ἁπάντων χρημάτων ib.1; πᾶν χ.
ἐκίνεε 'left no stone unturned', Hdt.5.96; τεκμαίρει χρῆμ’ ἕκαστον 'deeds
show the man', Pi.O.6.74; πάντων χ. μέτρον ἄνθρωπος Protag.1;
περαίνεται τὸ χ. the issue is being decided, Plu.Caes.47: pl., simply, things,
ὁμοῦ πάντα χ. ἦν Anaxag.1, cf. Pl.Cra.440a, Euthd.294d, Plot.4.2.1. 2.
χρῆμα is freq. expressed where it might be omitted, δεινὸν χ. ἐποιεῦντο
Hdt.8.16; οἷόν τι χ. ποιήσειε ib.138; ἐς ἀφανὲς χ. ἀποστέλλειν ἀποικίην to
send out a colony without any certain destination, Id.4.150; freq. in Trag.,
τί χρῆμα; = τί; what? τί χ. λεύσσω; A.Pr.300, Ch.10; or why? E.Alc.512;
so in gen., τοῦ χ. (sc. ἕνεκα); Ar.Nu.1223; τί χ. δρᾷς; S.Aj.288, cf. Ph.1231;
τί χ. πάσχει; E. Hipp.909; τί δ’ ἐστὶ χρῆμα; what is the matter? A.Ch.885;
πικρόν τί μοι δοκεῖ χ. εἶναι Pl.Grg.485b; ἡδύ Id.Tht.209e, al.; μάλιστα
χρημάτων most of anything, i. e. certainly, Anon.Oxy.1611.68 (iii A. D.);
cf. χρέος II.2. 3. used in periphrases to express something strange or
extraordinary of its kind, ὑὸς χ. μέγα a huge monster of a boar, Hdt.1.36;
ἦν τοῦ χειμῶνος χ. ἀφόρητον Id.7.188; τὸ χ. τῶν νυκτῶν ὅσον what a
business the nights are! Ar.Nu.2; λιπαρὸν τὸ χ. τῆς πόλεως what a grand
city! Id.Av.826, cf. Lys.83; κλέπτον τὸ χ. τἀνδρός a thievish sort of fellow,
Id.V.933; τὸ χ. τοῦ νοσήματος Id.Lys.1085; μακάριον . . λέγεις τυράννου
χ. your tyrant-creature, Pl.R. 567e; χ. θαυμαστὸν γυναικός Plu.Ant.31:
without a gen., ἔλαφον, καλόν τι χ. καὶ μέγα X.Cyr.1.4.8; σοφόν τοι χρῆμ’
ἄνθρωπος truly a clever creature is he! Theoc.15.83; κοῦφον χ. ποιητής
ἐστιν καὶ πτηνὸν καὶ ἱερόν, of the poet, Pl.Ion534b; χ. καλόν τι such a fine
thing! Theoc.15.23; also in a periphrastic use, οὐδὲν χ. τοῦ ἀγκῶνος
κάμψαι δύνανται cannot bend the elbow at all, Hp.Fract.42. b. so, to
express a great number or mass, as we say, a deal, a heap of . . , πολλόν τι
χ. τῶν τέκνων, χ. πολλὸν ἀρδίων, νεῶν, Hdt.3.109, 4.81, 6.43; χ. πολλόν τι
χρυσοῦ Id.3.130; σμικρὸν τὸ χ. τοῦ βίου E. Supp.953; ὅσον τὸ χ. παρνόπων
what a lot of locusts! Ar.Ach.150; ὅσον τὸ χ. τοῦ πλακοῦντος Id.Eq.1219;
πολὺ χ. τεμαχῶν Id.Pl.894; τὸ χ. τῶν κόπων ὅσον what a lot of them!
Id.Ra.1278; τῶν λαμπάδων ὅσον τὸ χ. Id.Th.281; also of persons, χ.
θηλειῶν womankind, E.Ph. 198; σφενδονητῶν πάμπολύ τι χ. X.Cyr.2.1.5;
μέγα χ. Λακαινᾶν Theoc.18.4: without a gen., ὅσον τὸ χ. ἐπὶ δεῖπνον ἦλθε
what a crowd . . ! Ar.Pax1192. III. (χράω (B) A) oracle, Emp.115.1.
χρημᾰτ-ίζω, fut. -ίσω Ep.Rom.7.3, Att. χρημᾰτ-ιῶ Lycurg.37: pf.
κεχρημάτικα Din.1.103, OGI106.7 (Egypt, ii B. C.): (χρῆμα):—Prose
Verb, negotiate, have dealings, esp. in money matters (in this sense mostly
Med. (v. infr.II)), Th.1.87, 5.6...χρῖμα, ατος, τό, = χρῖσμα, unguent, oil,
74
Xenoph.3.6 (pl.), A.Ag.94 (anap.), Achae.5.2, X.An.4.4.13 (χρίσμα vel

χρῆμα codd.), Call.Lav. Pall.16 (pl.), Iamb.1.241, 272, POxy.529.4 (ii A.
D.)....
1. Όμηρος. Οδύσσεια (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 2 γρ. 78

...εἴ χ’ ὑμεῖς γε φάγοιτε, τάχ’ ἄν ποτε καὶ τίσις εἴη·
τόφρα γὰρ ἂν κατὰ ἄστυ ποτιπτυσσοίμεθα μύθῳ
χρήματ’ ἀπαιτίζοντες, ἕως κ’ ἀπὸ πάντα δοθείη·
νῦν δέ μοι ἀπρήκτους ὀδύνας ἐμβάλλετε θυμῷ.”
ὣς φάτο χωόμενος, ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ, (80)...

οὔτε θεοπροπίης ἐμπαζόμεθ’, ἣν σύ, γεραιέ,
μυθέαι ἀκράαντον, ἀπεχθάνεαι δ’ ἔτι μᾶλλον.
χρήματα δ’ αὖτε κακῶς βεβρώσεται, οὐδέ ποτ’ ἶσα
ἔσσεται, ὄφρα κεν ἥ γε διατρίβῃσιν Ἀχαιοὺς
ὃν γάμον· ἡμεῖς δ’ αὖ ποτιδέγμενοι ἤματα πάντα (205)

ἤ ῥ’ οἵ γ’ ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι,
ἦε φιλόξεινοι καί σφιν νόος ἐστὶ θεουδής;
πῇ δὴ χρήματα πολλὰ φέρω τάδε; πῇ δὲ καὶ αὐτὸς
πλάγξομαι; αἴθ’ ὄφελον μεῖναι παρὰ Φαιήκεσσιν
αὐτοῦ· ἐγὼ δέ κεν ἄλλον ὑπερμενέων βασιλήων (205)

Ζεύς σφεας τείσαιτο ἱκετήσιος, ὅς τε καὶ ἄλλους
ἀνθρώπους ἐφορᾷ καὶ τείνυται, ὅς τις ἁμάρτῃ.
ἀλλ’ ἄγε δὴ τὰ χρήματ’ ἀριθμήσω καὶ ἴδωμαι, (215)
μή τί μοι οἴχωνται κοίλης ἐπὶ νηὸς ἄγοντες.”
ὣς εἰπὼν τρίποδας περικαλλέας ἠδὲ λέβητας

“πυνθανόμην Ἰθάκης γε καὶ ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ,
τηλοῦ ὑπὲρ πόντου· νῦν δ’ εἰλήλουθα καὶ αὐτὸς
75
χρήμασι σὺν τοίσδεσσι· λιπὼν δ’ ἔτι παισὶ τοσαῦτα

φεύγω, ἐπεὶ φίλον υἷα κατέκτανον Ἰδομενῆος,
Ὀρσίλοχον πόδας ὠκύν, ὃς ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ (260)

ἀλλ’ αὔτως ἀποβάντες ἐκείμεθα νηὸς ἅπαντες.
ἔνθ’ ἐμὲ μὲν γλυκὺς ὕπνος ἐπέλλαβε κεκμηῶτα,
οἱ δὲ χρήματ’ ἐμὰ γλαφυρῆς ἐκ νηὸς ἑλόντες
κάτθεσαν, ἔνθα περ αὐτὸς ἐπὶ ψαμάθοισιν ἐκείμην.
οἱ δ’ ἐς Σιδονίην εὖ ναιομένην ἀναβάντες (285)

καὶ δέ σε Φαιήκεσσι φίλον πάντεσσιν ἔθηκα.
νῦν αὖ δεῦρ’ ἱκόμην, ἵνα τοι σὺν μῆτιν ὑφήνω
χρήματά τε κρύψω, ὅσα τοι Φαίηκες ἀγαυοὶ
ὤπασαν οἴκαδ’ ἰόντι ἐμῇ βουλῇ τε νόῳ τε, (305)
εἴπω θ’ ὅσσα τοι αἶσα δόμοισ’ ἔνι ποιητοῖσι

τὸν δ’ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη
“θάρσει, μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων·
ἀλλὰ χρήματα μὲν μυχῷ ἄντρου θεσπεσίοιο
θείομεν αὐτίκα νῦν, ἵνα περ τάδε τοι σόα μίμνῃ·
αὐτοὶ δὲ φραζώμεθ’, ὅπως ὄχ’ ἄριστα γένηται.” (365)

ξεινίου, ὅς τε μάλιστα νεμεσσᾶται κακὰ ἔργα.
ἔνθα μὲν ἑπτάετες μένον αὐτόθι, πολλὰ δ’ ἄγειρα (285)
χρήματ’ ἀν’ Αἰγυπτίους ἄνδρας· δίδοσαν γὰρ ἅπαντες.
ἀλλ’ ὅτε δὴ ὄγδοόν μοι ἐπιπλόμενον ἔτος ἦλθε,
δὴ τότε Φοῖνιξ ἦλθεν ἀνὴρ ἀπατήλια εἰδώς,

νῆας ἀκειόμενον, τάς οἱ ξυνέαξαν ἄελλαι·
καὶ φάτ’ ἐλεύσεσθαι ἢ ἐς θέρος ἢ ἐς ὀπώρην,
76
πολλὰ χρήματ’ ἄγοντα, σὺν ἀντιθέοισ’ ἑτάροισι. (385)

καὶ σύ, γέρον πολυπενθές, ἐπεί σέ μοι ἤγαγε δαίμων,
μήτε τί μοι ψεύδεσσι χαρίζεο μήτε τι θέλγε·

δὴ τότε γ’ ἄλλων δῆμον ἀφίκετο, πατρίδα φεύγων
Νηλέα τε μεγάθυμον, ἀγαυότατον ζωόντων,
ὅς οἱ χρήματα πολλὰ τελεσφόρον εἰς ἐνιαυτὸν (230)
εἶχε βίῃ. ὁ δὲ τεῖος ἐνὶ μεγάροις Φυλάκοιο
δεσμῷ ἐν ἀργαλέῳ δέδετο, κρατέρ’ ἄλγεα πάσχων

εἰ δ’ ὕμιν ὅδε μῦθος ἀφανδάνει, ἀλλὰ βόλεσθε
αὐτόν τε ζώειν καὶ ἔχειν πατρώϊα πάντα,
μή οἱ χρήματ’ ἔπειτα ἅλις θυμηδέ’ ἔδωμεν
ἐνθάδ’ ἀγειρόμενοι, ἀλλ’ ἐκ μεγάροιο ἕκαστος (390)
μνάσθω ἐέδνοισιν διζήμενος· ἡ δέ κ’ ἔπειτα

οἴκαδ’ ἀπήμαντον. καί κεν πάλαι ἐνθάδ’ Ὀδυσσεὺς
ἤην· ἀλλ’ ἄρα οἱ τό γε κέρδιον εἴσατο θυμῷ,
χρήματ’ ἀγυρτάζειν πολλὴν ἐπὶ γαῖαν ἰόντι·
ὣς περὶ κέρδεα πολλὰ καταθνητῶν ἀνθρώπων (285)
οἶδ’ Ὀδυσεύς, οὐδ’ ἄν τις ἐρίσσειε βροτὸς ἄλλος.
14. Ησίοδος Opera et dies (8/7 B.C.?) Γρ. 320

αἰδώς, ἥ τ’ ἄνδρας μέγα σίνεται ἠδ’ ὀνίνησιν·
αἰδώς τοι πρὸς ἀνολβίῃ, θάρσος δὲ πρὸς ὄλβῳ.
χρήματα δ’ οὐχ ἁρπακτά, θεόσδοτα πολλὸν ἀμείνω· (320)
εἰ γάρ τις καὶ χερσὶ βίῃ μέγαν ὄλβον ἕληται,
ἢ ὅ γ’ ἀπὸ γλώσσης ληίσσεται, οἷά τε πολλὰ

ζητεύῃς βίοτον κατὰ γείτονας, οἳ δ’ ἀμελῶσιν. (400)
δὶς μὲν γὰρ καὶ τρὶς τάχα τεύξεαι· ἢν δ’ ἔτι λυπῇς,
77
χρῆμα μὲν οὐ πρήξεις, σὺ δ’ ἐτώσια πόλλ’ ἀγορεύσεις,

ἀχρεῖος δ’ ἔσται ἐπέων νομός. ἀλλά σ’ ἄνωγα
φράζεσθαι χρειῶν τε λύσιν λιμοῦ τ’ ἀλεωρήν.

Οἶκον μὲν πρώτιστα γυναῖκά τε βοῦν τ’ ἀροτῆρα, (405)
[κτητήν, οὐ γαμετήν, ἥτις καὶ βουσὶν ἕποιτο,]
χρήματα δ’ εἰν οἴκῳ πάντ’ ἄρμενα ποιήσασθαι,
μὴ σὺ μὲν αἰτῇς ἄλλον, ὃ δ’ ἀρνῆται, σὺ δὲ τητᾷ,
ἡ δ’ ὥρη παραμείβηται, μινύθῃ δέ τοι ἔργον.

δίζησθαι κέλομαι· χαλεπὴ δ’ ὑπόπορτις ἔριθος·
καὶ κύνα καρχαρόδοντα κομεῖν, μὴ φείδεο σίτου,
μή ποτέ σ’ ἡμερόκοιτος ἀνὴρ ἀπὸ χρήμαθ’ ἕληται. (605)
χόρτον δ’ ἐσκομίσαι καὶ συρφετόν, ὄφρα τοι εἴη
βουσὶ καὶ ἡμιόνοισιν ἐπηετανόν. αὐτὰρ ἔπειτα

ἁρπακτός· χαλεπῶς κε φύγοις κακόν· ἀλλά νυ καὶ τὰ
ἄνθρωποι ῥέζουσιν ἀιδρείῃσι νόοιο· (685)
χρήματα γὰρ ψυχὴ πέλεται δειλοῖσι βροτοῖσιν.
δεινὸν δ’ ἐστὶ θανεῖν μετὰ κύμασιν· ἀλλά σ’ ἄνωγα
φράζεσθαι τάδε πάντα μετὰ φρεσὶν ὡς ἀγορεύω.
19. Αισχύλος Supplices (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 443

στρέβλαισι ναυτικαῖσιν ὡς προσηγμένον.
ἄνευ δὲ λύπης οὐδαμοῦ καταστροφή.
καὶ χρήμασιν μὲν ἐκ δόμων πορθουμένοις
γένοιτ’ ἂν ἄλλα κτησίου Διὸς χάριν (445)
ἄτης γε μείζω, καὶ μετεμπλήσαι γόμον. (444)

ὄλβον, ὃν Δαρεῖος ἦρεν οὐκ ἄνευ θεῶν τινός.
ταῦτά μοι μέριμν’ ἄφραστός ἐστιν ἐν φρεσὶν διπλῆ, (165)
78
μήτε χρημάτων ἀνάνδρων πλῆθος ἐν τιμῇ σέβειν

μήτ’ ἀχρημάτοισι λάμπειν φῶς ὅσον σθένος πάρα.
ἔστι γὰρ πλοῦτός γ’ ἀμεμφής, ἀμφὶ δ’ ὀφθαλμῷ φόβος·
21. Αισχύλος Prometheus vinctus {0085.003} (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 298

οὐ γάρ ποτ’ ἐρεῖς ὡς Ὠκεανοῦ
φίλος ἐστὶ βεβαιότερός σοι.
Πρ. ἔα· τί χρῆμα; καὶ σὺ δὴ πόνων ἐμῶν (297)

ἥκεις ἐπόπτης; πῶς ἐτόλμησας, λιπὼν
ἐπώνυμόν τε ῥεῦμα καὶ πετρηρεφῆ

Ετ. ἐξέζεσεν γὰρ Οἰδίπου κατεύγματα·
ἄγαν δ’ ἀληθεῖς ἐνυπνίων φαντασμάτων (710)
ὄψεις, πατρῴων χρημάτων δατήριοι.
Χο. πιθοῦ γυναιξί, καίπερ οὐ στέργων ὅμως.
Ετ. λέγοιτ’ ἂν ὧν ἄνη τις· οὐδὲ χρὴ μακράν.

ξένος δὲ κλήρους
ἐπινωμᾷ [ἀντ. α.
Χάλυβος Σκυθῶν ἄποικος,
κτεάνων χρηματοδαίτας
πικρός, ὠμόφρων σίδαρος, (730)
χθόνα ναίειν διαπήλας
24. Αισχύλος Septem contra Thebas (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 943-944

πικρὸς λυτὴρ νεικέων ὁ πόντιος
ξεῖνος ἐκ πυρὸς συθεὶς
θηκτὸς σίδαρος· πικρὸς δὲ χρημάτων (943-944)
ἴσος δατητὰς Ἄρης ἀρὰν πατρῴ- (945)
αν τιθεὶς ἀλαθῆ.

79
θεὸς πρόσωθεν εὐμενῶς προσδέρκεται.

ἑκὼν γὰρ οὐδεὶς δουλίῳ χρῆται ζυγῷ.
αὕτη δὲ πολλῶν χρημάτων ἐξαίρετον
ἄνθος, στρατοῦ δώρημ’, ἐμοὶ ξυνέσπετο. (955)
ἐπεὶ δ’ ἀκούειν σοῦ κατέστραμμαι τάδε,

. . . . .
ἀνδρὸς ἔπαισεν ἄφαντον ἕρμα.
καὶ πρὸ μέν τι χρημάτων
κτησίων ὄκνος βαλὼν
σφενδόνας ἀπ’ εὐμέτρου— (1010)

Χο. ἀλλ’ εὐκλεῶς τοι κατθανεῖν χάρις βροτῷ.
Κα. ἰὼ πάτερ σοῦ σῶν τε γενναίων τέκνων. (1305)
Χο. τί δ’ ἐστὶ χρῆμα; τίς σ’ ἀποστρέφει φόβος;
Κα. φεῦ φεῦ.
Χο. τί τοῦτ’ ἔφευξας; εἴ τι μὴ φρενῶν στύγος.

Αι. τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν σαφῶς,
ἐγὼ δ’ ὕποπτος ἐχθρὸς ἦ παλαιγενής.
ἐκ τῶν δὲ τοῦδε χρημάτων πειράσομαι
ἄρχειν πολιτῶν· τὸν δὲ μὴ πειθάνορα
ζεύξω βαρείαις, οὔτι μὴ σειραφόρον (1640)
29. Αισχύλος Choephoroe {0085.006} (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 10

οὐδ’ ἐξέτεινα χεῖρ’ ἐπ’ ἐκφορᾷ νεκροῦ.
. . . . . . . (9)
τί χρῆμα λεύσσω; τίς ποθ’ ἥδ’ ὁμήγυρις (10)
στείχει γυναικῶν φάρεσιν μελαγχίμοις
πρέπουσα; ποίᾳ ξυμφορᾷ προσεικάσω;

80
πρὸς τῆς τεκούσης, ἄνδρα δ’ ἀντηλλάξατο

Αἴγισθον, ὅσπερ σοῦ φόνου μεταίτιος.
κἀγὼ μὲν ἀντίδουλος· ἐκ δὲ χρημάτων (135)
φεύγων Ὀρέστης ἐστίν, οἱ δ’ ὑπερκόπως
ἐν τοῖσι σοῖς πόνοισι χλίουσιν μέγα.

πολλοὶ γὰρ εἰς ἓν συμπίτνουσιν ἵμεροι,
θεοῦ τ’ ἐφετμαὶ καὶ πατρὸς πένθος μέγα, (300)
καὶ πρὸς πιέζει χρημάτων ἀχηνία,
τὸ μὴ πολίτας εὐκλεεστάτους βροτῶν,
Τροίας ἀναστατῆρας εὐδόξῳ φρενί,

ἔοικε νῦν αὐτῆς † ἐπὶ ξυροῦ πέλας
αὐχὴν πεσεῖσθαι πρὸς δίκην πεπληγμένος.
Κλ. τί δ’ ἐστὶ χρῆμα; τίνα βοὴν ἵστης δόμοις; (885)
Οι. τὸν ζῶντα καίνειν τοὺς τεθνηκότας λέγω.
Κλ. οἲ ’γώ, ξυνῆκα τοὔπος ἐξ αἰνιγμάτων.
33. Αισχύλος Eumenides {0085.007} (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 400

ἀπὸ Σκαμάνδρου, γῆν καταφθατουμένη,
ἣν δῆτ’ Ἀχαιῶν ἄκτορές τε καὶ πρόμοι,
τῶν αἰχμαλώτων χρημάτων λάχος μέγα, (400)
ἔνειμαν αὐτόπρεμνον ἐς τὸ πᾶν ἐμοί,
ἐξαίρετον δώρημα Θησέως τόκοις·

γαίας πατρῴας ἐστερημένον σύ τοι (755)
κατῴκισάς με· καί τις Ἑλλήνων ἐρεῖ,
‘Ἀργεῖος ἁνὴρ αὖθις ἔν τε χρήμασιν
οἰκεῖ πατρῴοις, Παλλάδος καὶ Λοξίου
ἕκατι, καὶ τοῦ πάντα κραίνοντος τρίτου

81
ἐπιμειγνύντες ἀδεῶς ἀλλήλοις οὔτε κατὰ γῆν οὔτε διὰ θα-

λάσσης, νεμόμενοί τε τὰ αὑτῶν ἕκαστοι ὅσον ἀποζῆν καὶ
περιουσίαν χρημάτων οὐκ ἔχοντες οὐδὲ γῆν φυτεύοντες,
ἄδηλον ὂν ὁπότε τις ἐπελθὼν καὶ ἀτειχίστων ἅμα ὄντων (5)
ἄλλος ἀφαιρήσεται, τῆς τε καθ’ ἡμέραν ἀναγκαίου τροφῆς

(1) Τῶν δὲ πόλεων ὅσαι μὲν νεώτατα ᾠκίσθησαν καὶ ἤδη πλωι-
μωτέρων ὄντων, περιουσίας μᾶλλον ἔχουσαι χρημάτων ἐπ’
αὐτοῖς τοῖς αἰγιαλοῖς τείχεσιν ἐκτίζοντο καὶ τοὺς ἰσθμοὺς
ἀπελάμβανον ἐμπορίας τε ἕνεκα καὶ τῆς πρὸς τοὺς προσοίκους

(3) ὑπ’ αὐτοῦ, ὅτεπερ καὶ τὰς πολλὰς αὐτῶν κατῴκιζε), καὶ
οἱ παρὰ θάλασσαν ἄνθρωποι μᾶλλον ἤδη τὴν κτῆσιν τῶν
χρημάτων ποιούμενοι βεβαιότερον ᾤκουν, καί τινες καὶ τείχη
περιεβάλλοντο ὡς πλουσιώτεροι ἑαυτῶν γιγνόμενοι· ἐφιέ-
μενοι γὰρ τῶν κερδῶν οἵ τε ἥσσους ὑπέμενον τὴν τῶν (5)

(2) Ἑλένης μνηστῆρας ἄγων τὸν στόλον ἀγεῖραι. λέγουσι δὲ
καὶ οἱ τὰ σαφέστατα Πελοποννησίων μνήμῃ παρὰ τῶν
πρότερον δεδεγμένοι Πέλοπά τε πρῶτον πλήθει χρημάτων,
ἃ ἦλθεν ἐκ τῆς Ἀσίας ἔχων ἐς ἀνθρώπους ἀπόρους, δύναμιν
περιποιησάμενον τὴν ἐπωνυμίαν τῆς χώρας ἔπηλυν ὄντα ὅμως (5)

ποννήσιοι τῆς τε ἄλλης Ἑλλάδος ἔστιν ἃ χωρία. πάντα δὲ (5)
ταῦτα ὕστερον τῶν Τρωικῶν ἐκτίσθη.
1.13.
(1) Δυνατωτέρας δὲ γιγνομένης τῆς Ἑλλάδος καὶ τῶν χρη-
μάτων τὴν κτῆσιν ἔτι μᾶλλον ἢ πρότερον ποιουμένης τὰ
πολλὰ τυραννίδες ἐν ταῖς πόλεσι καθίσταντο, τῶν προσόδων
μειζόνων γιγνομένων (πρότερον δὲ ἦσαν ἐπὶ ῥητοῖς γέρασι
82

πλείω ἢ κατὰ θάλασσαν, τῶν τε ἐντὸς Πελοποννήσου καὶ
τῶν ἔξω, διὰ τῆς ἐκείνων παρ’ ἀλλήλους ἐπιμισγόντων, (5)
χρήμασί τε δυνατοὶ ἦσαν, ὡς καὶ τοῖς παλαιοῖς ποιηταῖς
δεδήλωται· ἀφνειὸν γὰρ ἐπωνόμασαν τὸ χωρίον. ἐπειδή
τε οἱ Ἕλληνες μᾶλλον ἔπλῳζον, τὰς ναῦς κτησάμενοι τὸ

τε οἱ Ἕλληνες μᾶλλον ἔπλῳζον, τὰς ναῦς κτησάμενοι τὸ
λῃστικὸν καθῄρουν, καὶ ἐμπόριον παρέχοντες ἀμφότερα δυνα-
(6) τὴν ἔσχον χρημάτων προσόδῳ τὴν πόλιν. καὶ Ἴωσιν ὕστερον
πολὺ γίγνεται ναυτικὸν ἐπὶ Κύρου Περσῶν πρώτου βασιλεύ-
οντος καὶ Καμβύσου τοῦ υἱέος αὐτοῦ, τῆς τε καθ’ ἑαυτοὺς

(1) Τὰ μὲν οὖν ναυτικὰ τῶν Ἑλλήνων τοιαῦτα ἦν, τά τε
παλαιὰ καὶ τὰ ὕστερον γενόμενα. ἰσχὺν δὲ περιεποιήσαντο
ὅμως οὐκ ἐλαχίστην οἱ προσσχόντες αὐτοῖς χρημάτων τε
προσόδῳ καὶ ἄλλων ἀρχῇ· ἐπιπλέοντες γὰρ τὰς νήσους
κατεστρέφοντο, καὶ μάλιστα ὅσοι μὴ διαρκῆ εἶχον χώραν. (5)

τεύσουσι θεραπεύοντες, Ἀθηναῖοι δὲ ναῦς τε τῶν πόλεων
τῷ χρόνῳ παραλαβόντες πλὴν Χίων καὶ Λεσβίων, καὶ (5)
χρήματα τοῖς πᾶσι τάξαντες φέρειν. καὶ ἐγένετο αὐτοῖς
ἐς τόνδε τὸν πόλεμον ἡ ἰδία παρασκευὴ μείζων ἢ ὡς τὰ
κράτιστά ποτε μετὰ ἀκραιφνοῦς τῆς ξυμμαχίας ἤνθησαν.

ταῖς κοιναῖς διδόντες γέρα τὰ νομιζόμενα οὔτε Κορινθίῳ
ἀνδρὶ προκαταρχόμενοι τῶν ἱερῶν ὥσπερ αἱ ἄλλαι ἀποικίαι,
περιφρονοῦντες δὲ αὐτοὺς καὶ χρημάτων δυνάμει ὄντες κατ’
ἐκεῖνον τὸν χρόνον ὁμοῖα τοῖς Ἑλλήνων πλουσιωτάτοις καὶ (5)
τῇ ἐς πόλεμον παρασκευῇ δυνατώτεροι, ναυτικῷ δὲ καὶ πολὺ
83

δαυρίων ἐδεήθησαν, οἳ παρέσχον πέντε, Ἑρμιονῆς δὲ μίαν (5)
καὶ Τροιζήνιοι δύο, Λευκάδιοι δὲ δέκα καὶ Ἀμπρακιῶται
ὀκτώ. Θηβαίους δὲ χρήματα ᾔτησαν καὶ Φλειασίους, Ἠλείους
δὲ ναῦς τε κενὰς καὶ χρήματα. αὐτῶν δὲ Κορινθίων νῆες
παρεσκευάζοντο τριάκοντα καὶ τρισχίλιοι ὁπλῖται.

καὶ Τροιζήνιοι δύο, Λευκάδιοι δὲ δέκα καὶ Ἀμπρακιῶται
ὀκτώ. Θηβαίους δὲ χρήματα ᾔτησαν καὶ Φλειασίους, Ἠλείους
δὲ ναῦς τε κενὰς καὶ χρήματα. αὐτῶν δὲ Κορινθίων νῆες
παρεσκευάζοντο τριάκοντα καὶ τρισχίλιοι ὁπλῖται.
1.28.
(1) Ἐπειδὴ δὲ ἐπύθοντο οἱ Κερκυραῖοι τὴν παρασκευήν,

σαντες ἐς Λευκάδα τὴν Κορινθίων ἀποικίαν τῆς γῆς ἔτεμον
καὶ Κυλλήνην τὸ Ἠλείων ἐπίνειον ἐνέπρησαν, ὅτι ναῦς καὶ (5)
(3) χρήματα παρέσχον Κορινθίοις. τοῦ τε χρόνου τὸν πλεῖστον
μετὰ τὴν ναυμαχίαν ἐπεκράτουν τῆς θαλάσσης καὶ τοὺς τῶν
Κορινθίων ξυμμάχους ἐπιπλέοντες ἔφθειρον, μέχρι οὗ Κορίν-

(2) ναυτικόν τε κεκτήμεθα πλὴν τοῦ παρ’ ὑμῖν πλεῖστον. καὶ
σκέψασθε· τίς εὐπραξία σπανιωτέρα ἢ τίς τοῖς πολεμίοις
λυπηροτέρα, εἰ ἣν ὑμεῖς ἂν πρὸ πολλῶν χρημάτων καὶ
χάριτος ἐτιμήσασθε δύναμιν ὑμῖν προσγενέσθαι, αὕτη πάρ-
εστιν αὐτεπάγγελτος ἄνευ κινδύνων καὶ δαπάνης διδοῦσα (5)

καὶ καταδιώξαντες σποράδας ἐς τὴν ἤπειρον καὶ μέχρι τοῦ
στρατοπέδου πλεύσαντες αὐτῶν καὶ ἐπεκβάντες ἐνέπρησάν
(6) τε τὰς σκηνὰς ἐρήμους καὶ τὰ χρήματα διήρπασαν. ταύτῃ
μὲν οὖν οἱ Κορίνθιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι ἡσσῶντό [τε] καὶ οἱ
84
Κερκυραῖοι ἐπεκράτουν· ᾗ δὲ αὐτοὶ ἦσαν οἱ Κορίνθιοι, ἐπὶ

(4) τας ἀπαρασκεύους ἐπειχθῆναι; πότερον ταῖς ναυσίν; ἀλλ’
ἥσσους ἐσμέν· εἰ δὲ μελετήσομεν καὶ ἀντιπαρασκευασόμεθα,
χρόνος ἐνέσται. ἀλλὰ τοῖς χρήμασιν; ἀλλὰ πολλῷ πλέον
ἔτι τούτου ἐλλείπομεν καὶ οὔτε ἐν κοινῷ ἔχομεν οὔτε ἑτοίμως.
ΚΙΒΔΗΛΟΣ-ΚΙΒΔΗΛΙΑ
H.G. Liddell & R. Scott. κίβδηλος, -ον, I. νοθευμένος, νόθος, αχρείος,

πλαστός, λέγεται για νόμισμα, σε Θέογν., Ευρ. II. μεταφ., χαμερπής,
ψευδής, νόθος, απατηλός, λέγεται για ανθρώπους, σε Θέογν., Ευρ.· λέγεται
για χρησμούς, παραπλανητικός, σε Ηρόδ.· ἐν κιβδήλῳ, σε Ευρ.
1. Ευρυπίδης Μήδεια (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 516

καλόν γ’ ὄνειδος τῷ νεωστὶ νυμφίῳ,
πτωχοὺς ἀλᾶσθαι παῖδας ἥ τ’ ἔσῳσά σε. (515)
ὦ Ζεῦ, τί δὴ χρυσοῦ μὲν ὃς κίβδηλος ᾖ
τεκμήρι’ ἀνθρώποισιν ὤπασας σαφῆ,
ἀνδρῶν δ’ ὅτῳ χρὴ τὸν κακὸν διειδέναι,
2. Ευρυπίδης Hippolytus (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 616

Ιπ. ἀπέπτυσ’· οὐδεὶς ἄδικός ἐστί μοι φίλος.
Τρ. σύγγνωθ’· ἁμαρτεῖν εἰκὸς ἀνθρώπους, τέκνον. (615)
Ιπ. ὦ Ζεῦ, τί δὴ κίβδηλον ἀνθρώποις κακὸν
γυναῖκας ἐς φῶς ἡλίου κατῴκισας;
εἰ γὰρ βρότειον ἤθελες σπεῖραι γένος,
3. Ευρυπίδης Electra {0006.012} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 550

αὐτοὺς ἔρεσθαι σοῦ κασιγνήτου πέρι.
Ηλ. οἵδ’ ἐκ δόμων βαίνουσι λαιψηρῷ ποδί.
Πρ. ἀλλ’ εὐγενεῖς μέν, ἐν δὲ κιβδήλῳ τόδε· (550)
85
πολλοὶ γὰρ ὄντες εὐγενεῖς εἰσιν κακοί.

ὅμως δέ. —χαίρειν τοὺς ξένους προσεννέπω.

ΕΠ. Οὐκ ἄχαρις εἰς τὴν τριβήν· (156)
οὗ πρῶτα μὲν δεῖ ζῆν ἄνευ βαλλαντίου.
ΕΥ. Πολλήν γ’ ἀφεῖλες τοῦ βίου κιβδηλίαν.
ΕΠ. Νεμόμεσθα δ’ ἐν κήποις τὰ λευκὰ σήσαμα
καὶ μύρτα καὶ μήκωνα καὶ σισύμβρια. (160)

γρ. 6
γὰρ εἴ σε ἀργύριον ἐκέλευσε πρῶτον μὲν καὶ τελευταῖον τὸ
κάλλιστον τάττειν, ἐν μέσῳ δὲ τὸ χείριστον, μὴ διδάξας (5)
διαγιγνώσκειν τό τε καλὸν καὶ τὸ κίβδηλον, οὐδὲν ἄν σοι
ὄφελος ἦν. Ἀλλὰ μὰ Δί’, ἔφη, οὐκ ἐδίδαξεν· ὥστε αὐτοὺς
(10) ἂν ἡμᾶς δέοι τούς τε ἀγαθοὺς καὶ τοὺς κακοὺς κρίνειν. Τί

πάζοιμι ὡς πλείω τῶν ὄντων ἔστι μοι, μήτε ἀποκρυπτοίμην
τι τῶν ὄντων μηδέν, ἢ εἰ πειρῴμην σε ἐξαπατᾶν λέγων τε (5)
ὡς πλείω ἔστι μοι τῶν ὄντων, ἐπιδεικνύς τε ἀργύριον κί-
βδηλον [δηλοίην σε] καὶ ὅρμους ὑποξύλους καὶ πορφυρίδας
(4) ἐξιτήλους φαίην ἀληθινὰς εἶναι; καὶ ὑπολαβοῦσα εὐθύς,
Εὐφήμει, ἔφη· μὴ γένοιο σὺ τοιοῦτος· οὐ γὰρ ἂν ἔγωγέ

(16) ἐπίσταμαι. Ἆρ’ οὖν, ἔφη ὁ Ἰσχόμαχος, καὶ περὶ ἀργυρίου
ἐρωτῶν ἄν σε, πότερον καλὸν ἢ οὔ, δυναίμην ἄν σε πεῖσαι
ὡς ἐπίστασαι διαδοκιμάζειν τὰ καλὰ καὶ τὰ κίβδηλα ἀργύρια;
καὶ περὶ αὐλητῶν ἂν δυναίμην ἀναπεῖσαι ὡς ἐπίστασαι
αὐλεῖν, καὶ περὶ ζωγράφων καὶ περὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιού- (5)
8. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 366 Τμ. b γρ. 4

86
φῆται τῶν θεῶν γενόμενοι, οἳ ταῦτα οὕτως ἔχειν μηνύουσιν.

Κατὰ τίνα οὖν ἔτι λόγον δικαιοσύνην ἂν πρὸ μεγίστης
ἀδικίας αἱροίμεθ’ ἄν, ἣν ἐὰν μετ’ εὐσχημοσύνης κιβδήλου
κτησώμεθα, καὶ παρὰ θεοῖς καὶ παρ’ ἀνθρώποις πράξομεν (5)
κατὰ νοῦν ζῶντές τε καὶ τελευτήσαντες, ὡς ὁ τῶν πολλῶν
9. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 507 Τμ. a γρ. 5

τοῦτον δὲ δὴ οὖν τὸν τόκον τε καὶ ἔκγονον αὐτοῦ τοῦ ἀγαθοῦ
κομίσασθε. εὐλαβεῖσθε μέντοι μή πῃ ἐξαπατήσω ὑμᾶς
ἄκων, κίβδηλον ἀποδιδοὺς τὸν λόγον τοῦ τόκου. (5)
Εὐλαβησόμεθα, ἔφη, κατὰ δύναμιν· ἀλλὰ μόνον λέγε.
Διομολογησάμενός γ’ ἔφην ἐγώ, καὶ ἀναμνήσας ὑμᾶς τά

νοήσειεν—τὴν τοῦ σώματος εἶναι κατὰ φύσιν τιμήν· τὰς δ’
αὖ τιμὰς δεῖ σκοπεῖν, καὶ τούτων τίνες ἀληθεῖς καὶ ὅσαι (5)
κίβδηλοι, τοῦτο δὲ νομοθέτου. μηνύειν δή μοι φαίνεται
τάσδε καὶ τοιάσδε τινὰς αὐτὰς εἶναι, τίμιον εἶναι σῶμα οὐ
τὸ καλὸν οὐδὲ ἰσχυρὸν οὐδὲ τάχος ἔχον οὐδὲ μέγα, οὐδέ

ἀξίας οὔτ’ ἀρχῶν οὔτε δίκης ποτέ τις ἂν τῆς προσηκούσης
ὀρθῶς τυγχάνοι· δεῖ δὴ πάντα ἄνδρα ἓν πρὸς ἓν τοῦτο (5)
σπεύδειν ἐν πάσαις πόλεσιν, ὅπως μήτε αὐτὸς κίβδηλός
ποτε φανεῖται ὁτῳοῦν, ἁπλοῦς δὲ καὶ ἀληθὴς ἀεί, μήτε
ἄλλος τοιοῦτος ὢν αὐτὸν διαπατήσει.

διδότω καὶ δεχέσθω τῷ νόμῳ συνεπόμενος· προοίμιον δέ,
καθάπερ ἄλλων νόμων, δεξώμεθα καὶ περὶ ὅλης ταύτης τῆς (5)
κάκης. κιβδηλείαν δὲ χρὴ πάντα ἄνδρα διανοηθῆναι καὶ
ψεῦδος καὶ ἀπάτην ὡς ἕν τι γένος ὄν, τοῦτο ᾧ τὴν φήμην
ἐπιφέρειν εἰώθασιν οἱ πολλοί, κακῶς λέγοντες, ὡς ἐν καιρῷ

87
ἀλλὰ ἢ μείζους ἢ ἐλάττους ὅρους ἀεὶ δεῖ διασαφεῖν, καὶ δὴ (5)

καὶ νῦν ὡρίσθω. Ψεῦδος μηδεὶς μηδὲν μηδ’ ἀπάτην μηδέ
τι κίβδηλον, γένος ἐπικαλούμενος θεῶν, μήτε λόγῳ μήτε
917.
(a) ἔργῳ πράξειεν, ὁ μὴ θεομισέστατος ἔσεσθαι μέλλων· οὗτος
δ’ ἐστὶν ὃς ἂν ὅρκους ὀμνὺς ψευδεῖς μηδὲν φροντίζῃ θεῶν,

πάσῃ καὶ ἐν ταῖς πολιτικαῖς δὴ μάλιστα ἀρχαῖς, ὅθεν ὁ νῦν
παρὼν ἡμῖν λόγος ἐλήλυθεν. πᾶς γὰρ τῶν κατ’ ἀγορὰν
(b) ὁ κιβδηλεύων τι ψεύδεται καὶ ἀπατᾷ καὶ τοὺς θεοὺς παρα-
καλῶν ἐπόμνυσιν ἐν τοῖς τῶν ἀγορανόμων νόμοισίν τε καὶ
φυλακτηρίοις, οὔτε ἀνθρώπους αἰδούμενος οὔτε θεοὺς σεβό-

κολάζων μὲν τὸν ὀμνύντα ἀνατὶ τυπτέτω τις, ἀφροντιστῶν
δὲ καὶ ἀπειθῶν ἔνοχος ἔστω ψόγῳ προδοσίας τῶν νόμων.
τὸν δὲ δὴ κίβδηλόν τι πωλοῦντα, καὶ μὴ δυνάμενον τοῖς
(d) νῦν πείθεσθαι λόγοις, ὁ προστυγχάνων τῶν γιγνωσκόντων,
δυνατὸς ὢν ἐξελέγχειν, ἐναντίον ἐλέγξας τῶν ἀρχόντων,

(d) νῦν πείθεσθαι λόγοις, ὁ προστυγχάνων τῶν γιγνωσκόντων,
δυνατὸς ὢν ἐξελέγχειν, ἐναντίον ἐλέγξας τῶν ἀρχόντων,
ὁ μὲν δοῦλος φερέσθω τὸ κιβδηλευθὲν καὶ ὁ μέτοικος, ὁ δὲ
πολίτης μὴ ἐλέγχων μὲν ὡς ἀποστερῶν τοὺς θεοὺς κακὸς
ἀγορευέσθω, ἐλέγξας δὲ ἀναθέτω τοῖς τὴν ἀγορὰν ἔχουσιν (5)

ἀγορευέσθω, ἐλέγξας δὲ ἀναθέτω τοῖς τὴν ἀγορὰν ἔχουσιν (5)
θεοῖς. ὁ δὲ δὴ φανερὸς γενόμενός τι πωλῶν τοιοῦτον,
πρὸς τῷ στερηθῆναι τοῦ κιβδηλευθέντος, ὁπόσης ἂν τιμῆς
ἀξιώσῃ τὸ πωλούμενον, κατὰ δραχμὴν ἑκάστην τῇ μάστιγι
(e) τυπτέσθω πληγὰς ὑπὸ κήρυκος ἐν τῇ ἀγορᾷ κηρύξαντος ὧν
88

ἕνεκα μέλλει τύπτεσθαι. τὰ δὲ κιβδηλεύματά τε καὶ κακουρ-
γίας τῶν πωλούντων οἵ τε ἀγορανόμοι καὶ οἱ νομοφύλακες,
πυθόμενοι τῶν ἐμπείρων περὶ ἕκαστα, ἀναγραψάντων ἅ τε

δοκοῦν ἐκλιπεῖν, εἰς ἀστυνόμιον θέντων ἐν στήλῃ τά τε
πρῶτα καὶ τὰ δεύτερα τεθέντα αὐτοῖσιν τῆς ἀρχῆς νόμιμα. (5)
Κιβδήλοις δ’ ἐπιτηδεύμασιν ἕπεται κατὰ πόδα καπηλείας
ἐπιτηδεύματα· ταύτης δὲ πέρι συμπάσης συμβουλὴν πρῶτον
δόντες καὶ λόγον, ἐπ’ αὐτῇ νόμον ὕστερον ἐπιθώμεθα. κα-

ἀνάγκης ἐν τῇ πόλει δεῖν εἶναι, συνελθεῖν αὖ χρεὼν περὶ
ταῦτα τοὺς νομοφύλακας μετὰ τῶν ἐμπείρων ἑκάστης καπη-
(c) λείας, καθάπερ ἔμπροσθεν ἐπετάξαμεν τῆς κιβδηλείας πέρι,
συγγενοῦς τούτῳ πράγματος, συνελθόντας δὲ ἰδεῖν λῆμμά
τε καὶ ἀνάλωμα τί ποτε τῷ καπήλῳ κέρδος ποιεῖ τὸ μέτριον,

γρ. 12
αἰτιῷτ’ ἄν· ὅταν δ’ ὑπὸ τῆς ἐκείνου προσποιήσεως ἀπατηθῇ, (10)
δίκαιον ἐγκαλεῖν τῷ ἀπατήσαντι, καὶ μᾶλλον ἢ τοῖς τὸ
νόμισμα κιβδηλεύουσιν, ὅσῳ περὶ τιμιώτερον ἡ κακουργία.
ἐὰν δ’ ἀποδέχηται ὡς ἀγαθόν, γένηται δὲ μοχθηρὸς καὶ
δοκῇ, ἆρ’ ἔτι φιλητέον; ἢ οὐ δυνατόν, εἴπερ μὴ πᾶν φιλη-
22. Αριστοτέλης Problemata (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 859b γρ. 1

χρῆσθαι; ἢ ἵνα μὴ γένηται συντάραξις διαφόρων γινομέ-
νων τῶν περιττωμάτων διὰ τὰς μεταβολάς.
(859b) Διὰ τί καὶ οἱ κιβδηλιῶντες καὶ ὑπὸ λιμοῦ τοὺς πόδας
οἰδοῦσιν; ἢ διὰ τὴν σύντηξιν ἀμφότεροι; συντήκονται δὲ οἱ μὲν
διὰ λιμὸν διὰ τὸ ὅλως μὴ λαμβάνειν τροφήν, οἱ δὲ κιβδη-
89

(859b) Διὰ τί καὶ οἱ κιβδηλιῶντες καὶ ὑπὸ λιμοῦ τοὺς πόδας
οἰδοῦσιν; ἢ διὰ τὴν σύντηξιν ἀμφότεροι; συντήκονται δὲ οἱ μὲν
διὰ λιμὸν διὰ τὸ ὅλως μὴ λαμβάνειν τροφήν, οἱ δὲ κιβδη-
λιῶντες διὰ τὸ μηδὲν ἀπολαύειν ἧς λαμβάνουσι τροφῆς.
Διὰ τί τῶν ἀπὸ χολῆς νοσημάτων ἐν τῷ θέρει (πυρέτ- (5)
τουσι γὰρ μάλιστα ἐν τῷ θέρει) τὰ ὀξέα ἀπὸ χολῆς ὄντα ἐν
24. Αριστοτέλης Ρητορική (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1375b γρ. 6

τὸ δοκοῦν, ὥστ’ οὐ νόμος ὁ γεγραμμένος· οὐ γὰρ ποιεῖ τὸ
ἔργον τὸ τοῦ νόμου. καὶ ὅτι ὥσπερ ἀργυρογνώμων ὁ κριτής (5)
ἐστιν, ὅπως διακρίνῃ τὸ κίβδηλον δίκαιον καὶ τὸ ἀληθές.
καὶ ὅτι βελτίονος ἀνδρὸς τὸ τοῖς ἀγράφοις ἢ τοῖς γεγραμ-
μένοις χρῆσθαι καὶ ἐμμένειν. καὶ εἴ που ἐναντίος νόμῳ
25. Πλούταρχος De liberis educandis [Sp.] (1a-14c) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-

2) Stephanus Σελ. 1 Τμ. C γρ. 1
πλεῖστον λόγον ποιητέον τοῖς νομίμου παιδοποιίας
γλιχομένοις. καὶ μὲν δὴ τὰ φρονήματα τῶν
(C) ὑπόχαλκον καὶ κίβδηλον ἐχόντων τὸ γένος σφάλ-
λεσθαι καὶ ταπεινοῦσθαι πέφυκε, καὶ μάλ’ ὀρθῶς
λέγων ὁ ποιητής φησι
26. Μάξιμος σοφιστής Διαλέξεις (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Lecture 12 Κεφ. 1

Τμ. e γρ. 2
Πηλίῳ, ἀλλὰ ἀπεῖχον τοῦ οὐρανοῦ, ὅσον ἀπέχει ἀπάτη
(e) δίκης. Οὐκοῦν τῶν μὲν ἀγαθῶν ἡ δίκη, τῶν δὲ μο-
χθηρῶν ἡ ἀπάτη· καὶ δόκιμον μὲν ἡ δίκη, κίβδηλον
δέ τι ἡ ἀπάτη· καὶ ἰσχυρὸν μὲν ἡ δίκη, ἀσθενὲς δὲ ἡ
ἀπάτη· καὶ τὸ μὲν ὠφέλιμον, τὸ δὲ οὔ.

Τμ. a γρ. 4
γίγνονται, ἀμελήσαντες τῆς παρὰ τοῦ ὁμοίου συμβου-
λῆς; ἢ διότι γνώμη μὲν ἀνθρώπου ἐπισφαλὲς καὶ
ἄπιστον καὶ ἐπίφθονον καὶ κίβδηλον καὶ οὐκ ἀεὶ ὅμοιον,
90
(b) καὶ οὐκ ἐν παντὶ εὔστοχον· τὸ δὲ θεῖον κατὰ μὲν τὴν

ὑπεροχὴν πιστόν· κατὰ δὲ τὴν ἀλήθειαν δόκιμον, κατὰ

Τμ. c γρ. 9
τως ἔχον, τὸ δὲ καλὸν καὶ ὂν καὶ φαινόμενον, ἀνάγκη
τοὺς μὲν τοῦ φαινομένου κάλλους καὶ μὴ ὄντος γλι-
χομένους νόθους τινὰς εἶναι καὶ κιβδήλους ἐραστάς,
τοὺς δὲ τοῦ καὶ ὄντος καὶ φαινομένου γνησίους ἐρα- (10)
στὰς κάλλους ἀληθινοῦ.

Τμ. d γρ. 5
λόγων, ἐοίκοι ἂν ὁ μὲν λόγος σιτίοις, τὸ δὲ μέλος ὀδμαῖς·
ὧν τὰ μὲν εἰς ὑποτροφὴν προσφορώτατα, ὀδμὴ δέ, καὶ
ἐνοδμή, κιβδηλότατον ἐν <ἡδονῇ χρῆμα, καὶ ἐν τροφῇ (5)
(e) ἀσθενέστατον. Εὐωχητέον οὖν τὰς ἀκοάς, τρέφοντας
ὁμοῦ, τὰς μὲν ὀδμὰς ταύτας τὰς ἐκ τῶν μελῶν παρα-

Τμ. f γρ. 6
δικαστηρίοις ἔριδας καὶ φιλονεικίας, ἐπιτεχνήσεις καὶ
μάχας, κρατύνοντες μὲν τὰ ἄδικα, ἐπικοσμοῦντες δὲ (5)
τὰ αἰσχρά, κιβδηλεύοντες τἀληθῆ, ὑγιὲς δὲ οὐδέν, οὐδὲ
ἄδολον, οὐδὲ ἐν τῷ τῆς φύσεως ἐπιχωρίῳ μένειν ἐῶν-
τες, ἀλλ’ αὐτὸ ἐκεῖνο, οἷόν περ οἱ τῶν ἀνδραπόδων

Τμ. a γρ. 1
(g) κρείττονα τέχνης. Τοιοῦτον γάρ τι ἀμέλει καὶ οἱ περὶ
τὰς δίκας εἱλούμενοι δρῶσιν.
22.4.
(a) Ἀλλὰ τά γε τούτων μιμήματα, πρὸς τῷ κίβδηλα
εἶναι καὶ σκυθρωπὰ κομιδῇ, καὶ εὐωχουμέναις ψυχαῖς
91
οὐ πάνυ τι ἀκούειν ἐπιτήδεια· ὡς ἐγὼ οὐδὲ τὰ Αἰ-

Τμ. b γρ. 2
ὅ, τι μὴ ἀγαθόν· ἀλλ’ ἀγαθοῦ φαντασίᾳ, τὸ μὴ ἀγα-
(b) θὸν διώκεται ἐν χώρᾳ ἀγαθοῦ· καθάπερ ὑπὸ τῶν
χρηματιστῶν τὰ κίβδηλα τῶν νομισμάτων, οὐ διότι
κίβδηλα, αἱρετὰ ὄντα, ἀλλὰ τῇ πρὸς τὸ ἀληθὲς ὁμοιό-
(c) τητι τὴν τοῦ κιβδήλου φύσιν ἐπικρυπτόμενα. Ἀλλ’

Τμ. d γρ. 2
διακρίνει ὁ λόγος ἀπὸ τῶν ὄντων ἀγαθῶν τὰ φαινό-
(d) μενα μέν, οὐκ ὄντα δέ· ἀλλὰ λησόμεθα, ὥσπερ οἱ
μοχθηροὶ χρηματισταί, θησαυροὺς ταμιευόμενοι κιβ-
δήλων ἀγαθῶν.
36. MOERIS Attic. Λεξικόν Atticum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2/3?) Σελ. 202 γρ. 1
κατεκαύθη Ἀττικοί, κατακαυθήσεται Ἕλληνες. (35)
κίβδωνες Ἀττικοί, μεταλλευταὶ λίθων Ἕλληνες.
(202) κίβδηλος οὐχ ὑγιὴς τὸν τρόπον, δοκῶν δὲ ὑγιής.
κατόπιν Ἀττικοί, ὄπισθεν Ἕλληνες.
κωμῳδοποιός Ἀττικοί, κωμῳδιοποιός Ἕλληνες.
37. Γρηγόριος Νύσσης Dialogus de anima et resurrectione {2017.056}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 46 Σελ. 100 γρ. 6
οἱ διὰ πυρὸς ἐκκαθαροῦντες οὐ μόνον τὸ νόθον
τῷ πυρὶ τήκουσιν, ἀλλὰ κατὰ πᾶσαν ἀνάγκην καὶ τὸ (5)
καθαρὸν τῷ κιβδήλῳ συγκατατήκεται, κἀκείνου δὲ
δαπανωμένου τοῦτο μένει· οὕτω καὶ τῆς κακίας τῷ
ἀκοιμήτῳ πυρὶ δαπανωμένης, ἀνάγκη πᾶσα καὶ
41. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Apologetica (orat. 2) {2022.016} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 420 γρ. 18
92
τον μὲν δεήσει, καθάπερ ἄργυρον ἢ χρυσὸν, παντα-

χόθεν στρεφόμενον, καὶ ἐν παντοίοις καιροῖς καὶ
πράγμασι, μηδαμοῦ κίβδηλον ἠχεῖν ἢ ὑπόχαλκον,
μηδέ τι φέρειν ἐν ἑαυτῷ ὕλης τῆς χείρονος, καὶ θερ-
μοτέρου πυρὸς ἀξίας·
42. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Contra Julianum imperatorem 1 (orat. 4)

{2022.018} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 540 γρ. 34
(540) Ιʹ. Εἴθε μοι τοῦ χοροῦ μέρος ἦν κἀκεῖνο τὸ (32)
σύστημα, ὃ, σὺν ἡμῖν τέως τῷ Θεῷ προσᾷδον οὐ
κίβδηλον ᾠδὴν, οὐδὲ ἀδόκιμον, ἀλλὰ καὶ τῆς δεξιᾶς
ποτε στάσεως ἀξιούμενον, πιστεύω δὲ, ὅτι καὶ μετ’ (35)
ὀλίγον ἀξιωθησόμενον, οὐκ οἶδ’ ὅ τι παθὸν, ἐξαίφνης ...
45. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In seipsum, cum rure rediisset, post ea quae

a Maximo perpetrata fuerant (orat. 26) {2022.039} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ.
35 Σελ. 1241 γρ. 17
πλάττει πρὸς τὸ χεῖρον ἢ βέλτιον· τὴν δὲ ἄλλην (15)
παραγράψεται, ὅση σπείρεται ἢ γράφεται, ὡς οὐδενὸς
ἀξίαν καὶ κίβδηλον. Ἔστι γάρ τι γένος τρισσόν· τὸ
μὲν ἄνωθεν ἠργμένον, ὃ πάντες ἐσμὲν εὐγενεῖς ἐπ’
ἴσης, ἐπεὶ κατ’ εἰκόνα Θεοῦ γεγόναμεν· τὸ δὲ
46. Αθανάσιος θεολόγος Orationes tres contra Arianos {2035.042} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 26 Σελ. 20 γρ. 34
σφημοῦντες ἐν τῷ λέγειν, διὰ τί σὺ, ἄνθρωπος ὢν
Θεὸν σεαυτὸν ποιεῖς, καὶ λέγεις, Ἐγὼ καὶ ὁ Πα-
τὴρ ἕν ἐσμεν, οὕτω καὶ ὁ κίβδηλος καὶ Σωτάδειος
Ἄρειος ὑποκρίνεται μὲν ὡς περὶ Θεοῦ λέγων, παρ- (35)
εντιθεὶς τὰς τῶν Γραφῶν λέξεις, ἐλέγχεται δὲ
47. Αθανάσιος θεολόγος Απόσπασμα varia {2035.054} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4) Τόμ. 26 column 1296 γρ. 27
καθῄρηται Στέφανος· Λεόντιος δὲ εἰς ἐπιτροπὴν τῆς (25)
Ἀντιοχέων ἐκκλησίας κρίθη (sic). Ὃν Ἀθανάσιος
ὡς περὶ τὸ δόγμα κίβδηλον ἐξετρέπετο· τοῖς δ’ ἀπὸ
93
τοῦ Εὐσταθίου ἐν ἰδιωτῶν οἰκίαις ἐκκλησιάζουσιν

ἐκοινώνει.
48. Βασίλειος Καισαρείας Adversus Eunomium (libri 5) {2040.019} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 577 γρ. 28
Τί οὖν αὐτῷ βούλεται τὸ ὄνομα τοῦτο; καὶ τί δή-
ποτε ποίημα προσαγορεύειν τὸν ποιητὴν τῶν ὅλων
ἐπιχειρεῖ; Σοφίσματι κιβδήλῳ παρακρουσάμενος ἑαυ-
τὸν, οἴεται ταῖς τῶν ὀνομάτων διαφοραῖς καὶ τῆς
οὐσίας παραλλαγὴν συνεκφαίνεσθαι. (30)
49. EVAGRIUS Scr. Eccl. De octo spiritibus malitiae (sub nomine Nili
Ancyrani) {4110.023} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 79 Σελ. 1153 γρ. 23
ποιῶν εἴδωλον, καὶ τιθεὶς ἐν ἀποκρύφῳ,» ὡσαύτως
καὶ ὁ ἔχων φιλαργυρίας πάθος· ὁ μὲν γὰρ προσκυ-
νεῖ κίβδηλον ἀνωφελὲς, ὁ δὲ ἀγαλματοφορεῖ φαντα-
σίαν πλούτου.
50. ΤΊΜΑΙΟΣ Sophista Gramm. Λεξικόν Platonicum (e cod. Coislin. 345)
(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4?) Epistle-Σελ. 992b γρ. 14
Οὖροι γὰρ οἱ φυλάσσοντες· καὶ οἱ θυρωροὶ
οἱ τὰς θύρας φρουροῦντες.
Κίβδηλον. οἱονεὶ κρύβδηλόν τι ὄν.
Κίβδηλον· οὕτως ἐκάλουν τὸ νόθον καὶ ἀδόκιμον νό- (15)
μισμα καὶ παρακοπέν· Νόμων ιαʹ· „ὁ μὲν δοῦλος…
ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ
H.G. Liddell & R. Scott. παρα-χᾰράσσω, Αττ. -ττω, χαράσσω με ψεύτικη

σφραγίδα, πλαστογραφώ, σε Λουκ.
1. Βέττιος Βάλης. Anthologiarum libri ix (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Σελ. 74 γρ.

18
94
Τετράγωνος δὲ ποικιλωτέρους τῶν προειρημένων ποιήσει· ποιεῖ γὰρ

μάγους πλάνους θύτας ἰατροὺς ἀστρολόγους ὀχλαγωγοὺς τραπεζίτας
παραχαρακτὰς ὁμοιογράφους διά τε πανουργίας καὶ ἐπιθέσεως καὶ δόλου
τὰς πράξεις διοικοῦντας· γίνονται δὲ καὶ κλῶπες καὶ ἐπίορκοι καὶ ἀσεβεῖς
καὶ ἐπίβουλοι τῶν ὁμοίων, αἰσχροκερδεῖς.
3. Ωριγένης . Epistula ad Africanum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 11 Σελ. 60

γρ. 16
αὑτῶν τὸν νοῦν ἐν πάσαις ταῖς ἐκδόσεσι καὶ ταῖς δια-
φοραῖς αὐτῶν, μετὰ τοῦ ποσῶς μᾶλλον ἀσκεῖν (15)
τὴν ἑρμηνείαν τῶν Οʹ· ἵνα μή τι παραχαράττειν δο-
κοίημεν ταῖς ὑπὸ τὸν οὐρανὸν Ἐκκλησίαις, καὶ
προφάσεις διδῶμεν τοῖς ζητοῦσιν ἀφορμὰς, ἐθέλουσι
8. Αθανάσιος θεολόγος Vita sanctae Syncleticae [Sp.] {2035.104} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 column 1549 γρ. 29
εἰρηκέναι τό· Γίνεσθε δόκιμοι τραπεζῖται· τουτέστι,
τὸ βασιλικὸν χάραγμα ἀκριβῶς γινώσκετε· εἰσὶ γὰρ
καὶ παραχαράγματα· καὶ ἡ μὲν τοῦ χρυσοῦ φύσις
ἡ αὐτὴ, διαφέρει δὲ τῷ χαράγματι. Ὁ μὲν χρυσός (30)
ἐστι νηστεία, ἐγκράτεια, ἐλεημοσύνη· ἀλλὰ καὶ
13. Δίδυμος Καίκος εκκλ. συγγραφέας De trinitate (lib. 2.8-27) [Sp.]

{2102.042} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 660 γρ. 43
ἐπιγράφεσθαι ὡς εἰρηκότι; Ποίας δὲ κατακρίσεως
οὐκ ἔστιν ἄξιος ὁ τὴν περὶ τοῦ κρείττονος ἀλήθειαν
τολμῶν παραχαράττειν, καὶ παρευδοκιμεῖν ἐθέλων
Ἰωάννην καὶ Παῦλον, τοὺς μήτ’ ἀγνοήσαντας, μήτ’
ἀποκρύψαντας, ἐναργῶς δὲ καὶ τρανῶς τὰ περὶ τού- (45)
15. Σωκράτης σχολαστικός ιστορικός Historia ecclesiastica {2057.001}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 2 Κεφ. 17 γρ. 22
95
σύνοδον αὐτὸν οὐκ ἐκάλεσαν, τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κανόνος

κελεύον- (20)
τος, μὴ δεῖν παρὰ γνώμην τοῦ ἐπισκόπου Ῥώμης κανονίζειν τὰς
ἐκκλησίας, καὶ ὅτι τὴν πίστιν λεληθότως παραχαράττουσιν· ἔτι
δὲ ὡς καὶ τὰ ἐν Τύρῳ πάλαι πραχθέντα ἐκ συναρπαγῆς ἐγεγόνει
διὰ τὸ ἐκ μονομερείας τὰ ἐν τῷ Μαρεώτῃ ὑπομνήματα πεπράχθαι·

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 2 Κεφ. 20 γρ. 43
ὑπ’ αὐτῶν καθαιρεθέντας οἱ ἑσπέριοι προσεδέξαντο· οἱ δὲ ἑσπέ-
ριοι, ὅτι πρὸ διαγνώσεως οἱ καθελόντες ἀπέφυγον, καὶ ὅτι αὐτοὶ
μὲν τὴν ἐν Νικαίᾳ πίστιν ἐφύλαττον, ἐκεῖνοι δὲ παραχαράττειν
ἐτόλμησαν. Ἀποδιδόασιν οὖν τὸν τόπον τοῖς περὶ Παῦλον καὶ
Ἀθανάσιον· ἔτι μὴν καὶ Μαρκέλλῳ τῷ Ἀγκύρας, τῆς πρὸς τῇ (45)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 3 Κεφ. 10 γρ. 25
γονίᾳ ἐπισκόπου τάδε·
Οἱ κατὰ τὴν δύσιν, φησὶν, ἐνόσουν τὸ ‘ὁμοούσιον·’ Ἀέτιος δὲ ἐν τῇ
ἀνατολῇ παραχαράξας εἰσήγαγε τὸ ‘κατ’ οὐσίαν ἀνόμοιον·’ καὶ ἦν
ἔκνομα (25)
ἀμφότερα. Οἱ μὲν γὰρ ἀτάκτως τὰς ἰδιαζούσας ὑποστάσεις Πατρὸς καὶ
Υἱοῦ συνέπλεκον εἰς ἑνότητα, τῷ τοῦ ‘ὁμοουσίου’ ὀνόματι, χορδῇ κακίας,

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 3 Κεφ. 16 γρ. 64
νων παιδεύεσθαι· εὖ γὰρ ἠπίστατο, ὡς οἱ μῦθοι εὐδιάβολον αὐτοῦ
τὴν δόξαν ποιήσουσιν. Ὧν καὶ καταγνοὺς Σωκράτης, ὁ παρ’
αὐτοῖς κορυφαιότατος φιλόσοφος, ὡς παραχαράσσων τὰ παρ’
αὐτοῖς δαιμόνια κατεκρίθη. Ἄλλως τε παρεγγυῶσιν ἡμῖν ὅ τε (65)
Χριστὸς καὶ ὁ τούτου ἀπόστολος, ‘Γίνεσθε τραπεζίται δόκιμοι’

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 3 Κεφ. 25 γρ. 33
κεφάλαιον τῆς τοιαύτης ἑνότητος τῆς ἀληθοῦς καὶ ὀρθοδόξου πίστεως
καλῶς
96
ὑπείληφας τὸν χαρακτῆρα, οὐδὲ τοῦτο ἀγνοοῦμεν. Ἵνα μὴ τοίνυν μετὰ τῶν
παραχαρασσόντων τὸ δόγμα τῆς ἀληθείας τετάχθαι νομιζώμεθα,
ἀναφέρομεν
τῇ σῇ εὐλαβείᾳ, ὅτι τῆς ἁγίας συνόδου τῆς ἐν Νικαίᾳ πάλαι πρότερον συγ-
κροτηθείσης τὴν πίστιν καὶ ἀποδεχόμεθα καὶ κατέχομεν. Ὁπότε καὶ
τὸ (35)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 4 Κεφ. 33 γρ. 21
δὲ Οὐλφίλας οὐ μόνον τοὺς ὑπὸ Φριτιγέρνην, ἀλλὰ καὶ τοὺς ὑπὸ
Ἀθανάριχον ταττομένους βαρβάρους τὸν Χριστιανισμὸν ἐξεδί- (20)
δασκεν, ὁ Ἀθανάριχος, ὡς παραχαραττομένης τῆς πατρῴου θρη-
σκείας, πολλοὺς τῶν Χριστιανιζόντων τιμωρίαις ὑπέβαλλεν· ὥστε
γενέσθαι μάρτυρας τηνικαῦτα βαρβάρους Ἀρειανίζοντας. Ἀλλὰ
21. Ιωάννης Χρυσόστομος In Genesim (Ομιλίαι 1-67) {2062.112} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 46 γρ. 61
καὶ εὐθύνας μέλλεις ὑπὲρ τούτου ὑπέχειν ἐν τῷ φοβερῷ
ἐκείνῳ δικαστηρίῳ, ὡς τοὺς ὑπ’ αὐτοῦ τεθέντας νόμου (60)
παραχαράξας; Εἰπὲ γάρ μοι, εἰ βασιλεύς τις τῶν ἐπὶ
(47) γῆς νόμον τοιοῦτον ἔθηκεν, ὥστε τοὺς ἐχθροὺς θερα-
πεύειν, ἢ θάνατον εἶναι τὴν τιμωρίαν, οὐκ ἂν διὰ τὸν
22. Ιωάννης Χρυσόστομος Εις Ματθαίον (Ομιλίαι 1-90) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 28 γρ. 45
ἀναγκαῖον εἰπεῖν. Τίνος οὖν ἕνεκεν; Οὐκ ἦν νόμος
παρὰ Ἰουδαίοις γενεαλογεῖσθαι γυναῖκας. Ἵν’ οὖν
καὶ τὸ ἔθος φυλάξῃ καὶ μὴ δόξῃ παραχαράττειν ἐκ (45)
προοιμίων, καὶ τὴν κόρην ἡμῖν γνωρίσῃ, διὰ τοῦτο
τοὺς προγόνους αὐτῆς σιγήσας, τὸν Ἰωσὴφ ἐγενεα-
23. Ιωάννης Χρυσόστομος In Joannem (Ομιλίαι 1-88) {2062.153} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 94 γρ. 47
δὲ τοῦτον διαφθαρέντα ἀνακτήσασθαι διὰ τοῦ γρα- (45)
πτοῦ, χάριτος ἦν. Τὸ μὲν γὰρ ἑπόμενον ἦν, τοὺς τὴν
ἅπαξ δοθεῖσαν ἐντολὴν παραχαράττοντας, κολάζεσθαι
97
καὶ τιμωρεῖσθαι· τὸ δὲ γενόμενον οὐ τοῦτο ἦν, ἀλλὰ

πάλιν διόρθωσις, καὶ συγγνώμη οὐκ ὀφειλομένη. ἀλλ’

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 379 γρ. 59
χομένους ἀδύνατον ἄλλο τι ποιεῖν ἢ λέγειν, ἢ ὅσα οἱ
πέμψαντες βούλονται, ἕως ἂν ἐντολὴν πληρῶσι καὶ
μὴ παραχαράττωσιν· οὕτως οὐδὲ ἐμὲ ἄλλο τι πρᾶξαι
ἢ εἰπεῖν δυνατὸν, ἀλλ’ ἢ ἅπερ ὁ Πατὴρ βούλεται. (60)
Ἃ γὰρ ἐγὼ ποιῶ, ἐκεῖνος ποιεῖ, ὅτι μετ’ ἐμοῦ ἐστι,

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 506 γρ. 20
φησὶ, μύθοις καὶ γενεαλογίαις ἀπεράντοις. Μύ-
θους οὐ τὸν νόμον φησὶν, ἄπαγε· ἀλλὰ τὰς παρα-
ποιήσεις καὶ τὰ παραχαράγματα καὶ τὰ παράσημα (20)
δόγματα. Εἰκὸς γὰρ τοὺς ἐξ Ἰουδαίων ἐν τοῖς ἀνο-
νήτοις τὸν πάντα λόγον ἀναλίσκειν, πάππους καὶ
26. Ιωάννης Χρυσόστομος In Psalmum 139 [Sp.] {2062.208} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 55 Σελ. 708 γρ. 50
ρὸς ἄνθρωπος τοῦ ἀγγέλου τοῦ πονηροῦ. Ὁ μὲν γὰρ
πονηρὸς ἄγγελος τὰ προστεταγμένα φυλάττει· ὁ δὲ πονη-
ρὸς ἄνθρωπος τὰ προστεταγμένα παραχαράσσει. Τί πο- (50)
νηρότερον τοῦ διαβόλου; Ἀλλ’ ὅμως φθονήσας τῷ Ἰὼβ,
οὐκ ἐτόλμησεν αὐτῷ προσελθεῖν δίχα προστάγματος
27. Ιωάννης Χρυσόστομος In saltationem Herodiadis [Sp.] {2062.232}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 523 γρ. 8
ἀκηράτῳ τῶν ἡδονῶν ἀταξίᾳ τοὺς νόμους παρέλυε.
Βασιλεὺς γὰρ ἐκεῖνός ἐστιν, ὁ νόμους δικαίους ἐκπέμ-
πων, πρῶτον δὲ πράττων, οὐδὲ παραχαράττων. Πῶς γὰρ
ἂν ἄλλως τὸν ὑπ’ αὐτοῦ ἀρχόμενον κόσμον εἰς εὐταξίαν
ῥυθμίσειεν, ἐὰν μὴ δικαίοις νόμοις καθάπερ ἡνίαις τὸ (10)
98
28. Ιωάννης Χρυσόστομος In assumptionem domini nostri Jesu Christi

[Sp.] {2062.296} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 711 γρ. 58
τρόμῳ κατεκέκριτο Κάϊν· ἔβρεξε πῦρ οὐρανὸς, ὡς ση-
πεδόνα τῆς γῆς, καυστηριάζων τὰ Σόδομα· μετεπλάτ-
τετο πρὸς στήλην γυνὴ δρόμου παραχαράξασα νόμον.
Αἱ δὲ εἰς δήμους ὁποῖαι διαφοραὶ, ἄκουσον τῆς Γραφῆς,
ὡς θρηνῳδίᾳ διηγουμένης· Ἐπείρασαν, φησὶ, τὸν (60)

{4089.031} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 83 Σελ. 392 γρ. 13
τούτῳ πεφρονηκὼς, ἑτέρας ἡγήσατο φρατρίας.
Τοῦτον δὲ ὁ τρισμακάριος Βίκτωρ, ὁ τῆς Ῥωμαίων
ἐπίσκοπος, ἀπεκήρυξεν, ὡς παραχαράξαι πειραθέντα
τῆς Ἐκκλησίας τὰ δόγματα. Κατὰ τῆς τούτων αἱ-
ρέσεως ὁ σμικρὸς συνεγράφη Λαβύρινθος, ὅν (15)

τῶν θεωρουμένων τὸ ὅτι μάλιστα πρέπον αὐτῷ, οὔτε (45)
τῷ περιττῷ τῆς ἀκριβοῦς ἰσότητος παραλύων κάλλος,
οὔτε μὴν τῇ πρὸς τὸ μεῖον ὑποφορᾷ, παραχαράττε-
σθαι συγχωρῶν τὸ ὡς ἐν ἰσότητι διαρκές. Ἔστω τοί-
νυν ζυγὰ καὶ στάθμια δίκαια, καὶ χοῦς δίκαιος, φησίν·
εἶεν δ’ ἂν, οἶμαι, ταυτὶ, τύποι τινὲς ὥσπερ καὶ ἐμ- (50)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 69 Σελ. 56 γρ. 12
ὀνομαζόμενοι, παρεκομίζοντο λοιπὸν πρὸς τὰ ἐκεί- (10)
νων ἔθη, καὶ εἰς αἰσχράν τε καὶ βέβηλον πολιτείαν
καὶ ζωήν. Καὶ ἔτικτον μὲν αἱ γυναῖκες τέρατα. πα-
ραχαράττοντος Θεοῦ καὶ αὐτὰ λοιπὸν τῶν ἀνθρωπί-
νων σωμάτων τὰ κάλλη, διὰ τὸ ἀκρατὲς εἰς ὀρέξεις
πορνικὰς τῶν τηνικάδε. Ἦσαν δὲ οἱ τικτόμενοι γί- (15)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 69 Σελ. 521 γρ. 31
99
γῆς, ὡς ἐν παραδείγμασι τοῖς λίθοις. Καὶ γοῦν ὁ

θεσπέσιος Παῦλος, τὴν τοῦ παραδείγματος εἰκόνα (30)
παραχαράττων εἰς ἀλήθειαν, ἐπιστέλλει τοῖς ἡγιασμέ-
νοις ἐν Χριστῷ· «Ἐν ᾧ καὶ ὑμεῖς ὡς λίθοι ζῶντες
ἐπῳκοδομεῖσθε οἶκος πνευματικὸς εἰς ἱεράτευμα
33. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Thesaurus de sancta

consubstantiali trinitate (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 75 Σελ. 240 γρ. 49
(240) Εἰ χαρακτὴρ ἀπαράλλακτος τῆς τοῦ Πατρὸς ὑπο- (47)
στάσεώς ἐστιν ὁ Υἱὸς, φορέσει φυσικῶς καὶ τὸ εἶναι
ζωὴ, ἵνα μὴ παραχαράττηται τοῦ Πατρὸς ὁ χα-
ρακτήρ (50)
ΑΛΛΟ.
34. OLYMPIODORUS Diaconus Scr. Eccl. Commentarii in Jeremiam (in

catenis) {2865.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 6) Τόμ. 93 Σελ. 656 γρ. 17
«Ὅτι τάδε λέγει Κύριος περὶ πάντων τῶν γει- (15)
τόνων τῶν πονηρῶν.» Γείτονες πονηροὶ οἱ τὸν θεῖον
λόγον παραχαράττοντες, οἵτινες καὶ διεκβολὰς ἐρ-
γάζονται, παροχετεύοντες τὴν θείαν διδασκαλίαν.
«Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποσπῶ αὐτούς.» Ἀνασπῶ, φησὶ, (20)
35. Ιωάννης Δαμασκηνός θεολόγος Sacra parallela (recensiones

secundum alphabeti litteras dispositae, quae tres libros conflant)
(Απόσπασμα e cod. Vat. gr. 1236) {2934.018} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ.
95 Σελ. 1468 γρ. 53
Διὰ πενήτων ὁ ἡμέτερος δικαστὴς δωροδοκεῖται· διὰ
τῆς χειρὸς τοῦ πένητος τοῦ δικαστοῦ τὴν παράθυρον
κροῦσον. Δέχεται γάρ σου τὰ δι’ αὐτοῦ δῶρα, καὶ πα-
(1469) ραχαράττει τοὺς νόμους. Δέχεται, καὶ ἀντὶ δικαίου
φιλάνθρωπος γίνεται. Δέχεται, καὶ τῆς ἀληθείας προ-
τάττει τὸν ἔλεον, καὶ τῇ πλάστιγγι τῶν ἁμαρτημά-

100
σαν τοὺς ἁλόντας, οὓς φευκτέον προτροπάδην καὶ (40)

βδελυκτέον ἐνδίκως τοὺς ψυχοκτόνους καὶ σωματο-
φθόρους καὶ ἐναγεῖς ὄντας καὶ τῆς φύσεως παραχα-
ρακτάς· οὐδὲν γὰρ ἀληθῶς μυσαρώτερον ἢ ἀκαθαρ-
τώτερον τῶν οὕτω πορνευομένων τε καὶ πορνευόντων·
εἰώθασι γὰρ, ὡς ἀληθῶς καὶ ἀκριβῶς μεμαθήκαμεν, (45)
37. Φώτιος λεξικογράφος. Θεολόγος Λεξικόν (Ε—Ω) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 9)

pi Σελ. 392 γρ. 18
λεμίων, ἐπὶ βλάβηι δὲ τῶν φιλίων· ὡς καὶ Δείναρ-
χος ἐν οἰκείωι λόγω ἐχρήσατο.
Παραχαράκτης: διαστροφεύς.
Παραχειμάζοντι: Δημοσθένης· καὶ παρεχείμασεν
Ὑπερίδης.
38. VITA ET MIRACULA NICONIS Hagiogr. Vita et miracula (e cod.

Kutlumus. 210) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11-17) Σελ. 193 γρ. 30
τας καταδύσεσιν. Καὶ ὁ μὲν λίθος οὕτως ἐξήγετο ἀναιμωτὶ καὶ τὰ τῆς
πονηρίας πνεύματα ἀπηλαύνετο τῇ ἐπιτιμήσει τοῦ ἁγίου. Τοῖς γὰρ θεῷ
μόνῳ ζῆν βουλομένοις καὶ τὴν δεχομένην χάριν μὴ
παραχαράττουσιν (30)ἅπαντα δοῦλα ἔσονται καὶ πειθήνια. Ἐπεὶ δὲ
πλῆθος ἦν οὐκ ὀλίγον τῶνἐν τῇ κτίσει τοῦ θείου ναοῦ ὑπηρετουμένων,
καὶῥᾳδίως ἐδαπανῶντο τὰ…
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

ξένος δὲ κλήρους ἐπινωμᾷ [ἀντ. α.
Χάλυβος Σκυθῶν ἄποικος,
κτεάνων χρηματοδαίτας
πικρός, ὠμόφρων σίδαρος, (730)
χθόνα ναίειν διαπήλας
101
ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ

βουλεύματ’, ἔξω δ’ ἐκφέρουσι πρόσπολοι. (650)
ὡς καὶ σύ γ’ ἡμῖν πατρός, ὦ κακὸν κάρα,
λέκτρων ἀθίκτων ἦλθες ἐς συναλλαγάς·
ἁγὼ ῥυτοῖς νασμοῖσιν ἐξομόρξομαι,
ἐς ὦτα κλύζων. πῶς ἂν οὖν εἴην κακός,

νέων ἀϊσσόντων γάμων, τὰ μὲν οὔτι
προσέβαλεν, τὰ δ’ ἀπ’ ἀλλόθρου
γνώμας μολόντ’ ὀλεθρίαισ<ι συναλλαγαῖς (845)
ἦ που ὀλοὰ στένει,
ἦ που ἀδινῶν χλωρὰν
3. Σοφοκλής Oedipus Coloneus (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 410

ΟΙ. Οὐκ ἆρ’ ἐμοῦ γε μὴ κρατήσωσίν ποτε.
ΙΣ. Ἔσται ποτ’ ἆρα τοῦτο Καδμείοις βάρος.
ΟΙ. Ποίας φανείσης, ὦ τέκνον, συναλλαγῆς; (410)
ΙΣ. Τῆς σῆς ὑπ’ ὀργῆς, σοῖς ὅταν στῶσιν τάφοις.
ΟΙ. Ἃ δ’ ἐννέπεις κλύουσα τοῦ λέγεις, τέκνον;

πανδημεὶ ἐπ’ αὐτοὺς τοὺς μὲν στρατηγοὺς αὐτῶν εἰς λόγους
ἐλθόντας ἀπέκτειναν, τοῖς δὲ ἄλλοις εἰσπέμψαντες τοὺς (5)
φίλους καὶ ἀναγκαίους ἔπεισαν συναλλαγῆναι. καὶ ὀμό-
σαντες ὅρκους ἦ μὴν μὴ μνησικακήσειν, ἔτι καὶ νῦν ὁμοῦ
τε πολιτεύονται καὶ τοῖς ὅρκοις ἐμμένει ὁ δῆμος.

οἱ ἐναντίοι ἐπεχείρουν, ἡσυχίαν εἶχον ἡθροισμένοι. καὶ
πάλαι μὲν ἐπεπόμφεσαν ἐπὶ τοὺς Μαντινέας βοηθεῖν κελεύ-
οντες· πρὸς δὲ τοὺς περὶ Στάσιππον διελέγοντο περὶ συναλ- (5)
λαγῶν. ἐπεὶ δὲ καταφανεῖς ἦσαν οἱ Μαντινεῖς προσιόντες,
102
οἱ μὲν αὐτῶν ἀναπηδῶντες ἐπὶ τὸ τεῖχος ἐκέλευον βοηθεῖν

τὴν ταχίστην, καὶ βοῶντες σπεύδειν διεκελεύοντο· ἄλλοι δὲ
6. Ξενοφών Anabasis {0032.006} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 2 Τμ.

1 γρ. 6
καὶ τὸ Ἑλληνικόν. ἐνταῦθα καὶ παραγγέλλει τῷ τε Κλεάρχῳ
λαβόντι ἥκειν ὅσον ἦν αὐτῷ στράτευμα καὶ τῷ Ἀριστίππῳ (5)
συναλλαγέντι πρὸς τοὺς οἴκοι ἀποπέμψαι πρὸς ἑαυτὸν ὃ εἶχε
στράτευμα· καὶ Ξενίᾳ τῷ Ἀρκάδι, ὃς αὐτῷ προειστήκει τοῦ
ἐν ταῖς πόλεσι ξενικοῦ, ἥκειν παραγγέλλει λαβόντα τοὺς

Τμ. 40 γρ. 5
καὶ σύ, ὦ Τιγράνη, συγγίγνωσκε τῷ πατρί. τότε μὲν δὴ
τοιαῦτα διαλεχθέντες καὶ φιλοφρονηθέντες ὥσπερ εἰκὸς ἐκ
συναλλαγῆς, ἀναβάντες ἐπὶ τὰς ἁρμαμάξας σὺν ταῖς γυναιξὶν (5)
ἀπήλαυνον εὐφραινόμενοι.
(41) Ἐπεὶ δ’ ἦλθον οἴκαδε, ἔλεγον τοῦ Κύρου ὁ μέν τις τὴν
8. Αριστοτέλης Ηθικά Ευδήμια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1243a γρ.

10
γὰρ τούτῳ τὸ ἴσον), ἡ δ’ ἠθικὴ ἑκούσιος. διὸ ἐνιαχοῦ νόμος
ἐστὶ τοῖς οὕτως ὁμιλοῦσι φιλικῶς μὴ εἶναι δίκας τῶν ἑκου-
σίων συναλλαγμάτων, ὀρθῶς· τοῖς γὰρ ἀγαθοῖς οὐ πέφυκε (10)
δίκαιον εἶναι, οἳ δ’ ὡς ἀγαθοὶ καὶ πιστοὶ συναλλάττουσιν.
ἔστι δὲ ἐν ταύτῃ τῇ φιλίᾳ τὰ ἐγκλήματα ἀμφιβάλλοντα

γρ. 14
κακοί. εἰ γὰρ μὴ οὕτως εἶχεν, οὐδὲν ἂν ἔδει τοῦ διδάξοντος,
ἀλλὰ πάντες ἂν ἐγίνοντο ἀγαθοὶ ἢ κακοί. οὕτω δὴ καὶ ἐπὶ
τῶν ἀρετῶν ἔχει· πράττοντες γὰρ τὰ ἐν τοῖς συναλλάγμασι
τοῖς πρὸς τοὺς ἀνθρώπους γινόμεθα οἳ μὲν δίκαιοι οἳ δὲ ἄδι- (15)
κοι, πράττοντες δὲ τὰ ἐν τοῖς δεινοῖς καὶ ἐθιζόμενοι φοβεῖ-
103

γρ. 1
ἢ τῶν ἄλλων ὅσα μεριστὰ τοῖς κοινωνοῦσι τῆς πολιτείας (ἐν
τούτοις γὰρ ἔστι καὶ ἄνισον ἔχειν καὶ ἴσον ἕτερον ἑτέρου), ἓν
(1131a) δὲ τὸ ἐν τοῖς συναλλάγμασι διορθωτικόν. τούτου δὲ μέρη
δύο· τῶν γὰρ συναλλαγμάτων τὰ μὲν ἑκούσιά ἐστι τὰ δ’
ἀκούσια, ἑκούσια μὲν τὰ τοιάδε οἷον πρᾶσις ὠνὴ δανεισμὸς

γρ. 2
τούτοις γὰρ ἔστι καὶ ἄνισον ἔχειν καὶ ἴσον ἕτερον ἑτέρου), ἓν
(1131a) δὲ τὸ ἐν τοῖς συναλλάγμασι διορθωτικόν. τούτου δὲ μέρη
δύο· τῶν γὰρ συναλλαγμάτων τὰ μὲν ἑκούσιά ἐστι τὰ δ’
ἐγγύη χρῆσις παρακαταθήκη μίσθωσις (ἑκούσια δὲ λέγεται,

γρ. 5
ἐγγύη χρῆσις παρακαταθήκη μίσθωσις (ἑκούσια δὲ λέγεται,
ὅτι ἡ ἀρχὴ τῶν συναλλαγμάτων τούτων ἑκούσιος), τῶν δ’ (5)
ἀκουσίων τὰ μὲν λαθραῖα, οἷον κλοπὴ μοιχεία φαρμα-
κεία προαγωγεία δουλαπατία δολοφονία ψευδομαρτυρία,

γρ. 25
δ’ αἱρετὸν ἀγαθόν, καὶ τὸ μᾶλλον μεῖζον. τὸ μὲν οὖν ἓν
εἶδος τοῦ δικαίου τοῦτ’ ἐστίν.
Τὸ δὲ λοιπὸν ἓν τὸ διορθωτικόν, ὃ γίνεται ἐν τοῖς συν- (25)
αλλάγμασι καὶ τοῖς ἑκουσίοις καὶ τοῖς ἀκουσίοις. τοῦτο δὲ
τὸ δίκαιον ἄλλο εἶδος ἔχει τοῦ πρότερον. τὸ μὲν γὰρ διανε-
μητικὸν δίκαιον τῶν κοινῶν ἀεὶ κατὰ τὴν ἀναλογίαν ἐστὶ

γρ. 33
104
πρὸς ἄλληλα τὰ εἰσενεχθέντα· καὶ τὸ ἄδικον τὸ ἀντικεί-

μενον τῷ δικαίῳ τούτῳ τὸ παρὰ τὸ ἀνάλογόν ἐστιν. τὸ δ’ ἐν
τοῖς συναλλάγμασι δίκαιον ἐστὶ μὲν ἴσον τι, καὶ τὸ ἄδι-
(1132a) κον ἄνισον, ἀλλ’ οὐ κατὰ τὴν ἀναλογίαν ἐκείνην ἀλλὰ κατὰ
τὴν ἀριθμητικήν. οὐδὲν γὰρ διαφέρει, εἰ ἐπιεικὴς φαῦλον

γρ. 29
ποιῶν, ἀλλ’ ὁ ὀργίσας. ἔτι δὲ οὐδὲ περὶ τοῦ γενέσθαι ἢ μὴ
ἀμφισβητεῖται, ἀλλὰ περὶ τοῦ δικαίου· ἐπὶ φαινομένῃ γὰρ
ἀδικίᾳ ἡ ὀργή ἐστιν. οὐ γὰρ ὥσπερ ἐν τοῖς συναλλάγμασι
περὶ τοῦ γενέσθαι ἀμφισβητοῦσιν, ὧν ἀνάγκη τὸν ἕτερον εἶναι (30)
μοχθηρόν, ἂν μὴ διὰ λήθην αὐτὸ δρῶσιν· ἀλλ’ ὁμολογοῦντες

γρ. 12
ταύτην ἐνέργειαι ἀνθρωπικαί. δίκαια γὰρ καὶ ἀνδρεῖα καὶ τὰ (10)
ἄλλα τὰ κατὰ τὰς ἀρετὰς πρὸς ἀλλήλους πράττομεν ἐν
συναλλάγμασι καὶ χρείαις καὶ πράξεσι παντοίαις ἔν τε
τοῖς πάθεσι διατηροῦντες τὸ πρέπον ἑκάστῳ· ταῦτα δ’ εἶναι
φαίνεται πάντα ἀνθρωπικά. ἔνια δὲ καὶ συμβαίνειν ἀπὸ

τὴν πολιτείαν φέρει, τέταρτον καὶ ἄρχουσι καὶ ἰδιώταις ὅσα
περὶ ζημιώσεων ἀμφισβητοῦσιν, πέμπτον τὸ περὶ τῶν ἰδίων
συναλλαγμάτων καὶ ἐχόντων μέγεθος, καὶ παρὰ ταῦτα
τό τε φονικὸν καὶ τὸ ξενικόν (φονικοῦ μὲν οὖν εἴδη, ἄν τ’
ἐν τοῖς αὐτοῖς δικασταῖς ἄν τ’ ἐν ἄλλοις, περί τε τῶν ἐκ (25)

ἐν τῷ παντὶ χρόνῳ ὀλίγα καὶ ἐν ταῖς μεγάλαις πόλεσιν· (30)
τοῦ δὲ ξενικοῦ ἓν μὲν ξένοις πρὸς ξένους, ἄλλο <δὲ ξένοις πρὸς
ἀστούς), ἔτι δὲ παρὰ πάντα ταῦτα περὶ τῶν μικρῶν συν-
αλλαγμάτων, ὅσα δραχμιαῖα καὶ πεντάδραχμα καὶ μικρῷ
πλείονος. δεῖ μὲν γὰρ καὶ περὶ τούτων γίνεσθαι κρίσιν, οὐκ
105
ἐμπίπτει δὲ εἰς δικαστῶν πλῆθος. (35)

καὶ ἐκ πάντων καὶ περὶ πάντων, ἢ περὶ τῶν πλείστων καὶ
τῶν μεγίστων καὶ τῶν κυριωτάτων, οἷον περὶ εὐθυνῶν καὶ
πολιτείας καὶ τῶν ἰδίων συναλλαγμάτων, τὸ τὴν ἐκκλη-
σίαν κυρίαν εἶναι πάντων ἢ τῶν μεγίστων, ἀρχὴν δὲ μηδεμίαν
μηθενὸς ἢ ὅτι ὀλιγίστων κυρίαν (τῶν δ’ ἀρχῶν δημοτι- (30)

καὶ περὶ τὰς προσόδους καὶ τὰ ἀναλισκόμενα, καὶ περὶ
ἀγορὰν καὶ περὶ τὸ ἄστυ καὶ λιμένας καὶ τὴν χώραν, ἔτι
περὶ τὰ δικαστήρια, καὶ συναλλαγμάτων ἀναγραφὰς
καὶ πράξεις καὶ φυλακὰς καὶ ἐπιλογισμούς τε καὶ ἐξετά- (35)
σεις καὶ προσευθύνας τῶν ἀρχόντων, καὶ τέλος αἳ περὶ τὸ

οὔσης μεθόδου περὶ τὰ δημηγορικὰ καὶ δικανικά, καὶ καλ-
λίονος καὶ πολιτικωτέρας τῆς δημηγορικῆς πραγματείας
οὔσης ἢ τῆς περὶ τὰ συναλλάγματα, περὶ μὲν ἐκείνης οὐδὲν (25)
λέγουσι, περὶ δὲ τοῦ δικάζεσθαι πάντες πειρῶνται τεχνολο-
γεῖν, ὅτι ἧττόν ἐστι πρὸ ἔργου τὰ ἔξω τοῦ πράγματος λέγειν

νόμος συνθήκη τίς ἐστιν, ὥστε ὅστις ἀπιστεῖ ἢ ἀναιρεῖ συν- (10)
θήκην τοὺς νόμους ἀναιρεῖ. ἔτι δὲ πράττεται τὰ πολλὰ τῶν
συναλλαγμάτων καὶ τὰ ἑκούσια κατὰ συνθήκας, ὥστε ἀκύ-
ρων γιγνομένων ἀναιρεῖται ἡ πρὸς ἀλλήλους χρεία τῶν ἀν-
θρώπων. καὶ τἆλλα δὲ ὅσα ἁρμόττει ἐπιπολῆς ἰδεῖν ἔστιν.

19
δὲ μητέρα καὶ τροφόν· ποιεῖ δὲ ἱερωσύνας, γυμνασιαρχίας, χρυσο-
φορίας, στεμματοφορίας, εὐφροσύνας, φιλίας, ὁμιλίας, ἐπικτήσεις
ὑπαρχόντων, ἀγορασμοὺς κόσμου, συναλλαγὰς ἐπὶ τὸ ἀγαθόν, γά-
106
μους, τέχνας καθαρίους, εὐφωνίας, μουσουργίας, ἡδυμελείας, εὐ- (20)

μορφίας, ζωγραφίας, χρωμάτων κράσεις καὶ ποικιλτικήν, πορφυρο-

8
φροσύνην τὸν νοῦν ἔχοντας καὶ τιμὰς καὶ δωρεὰς λαμβάνοντας·
τοῖς δὲ ἐν μετρίᾳ τύχῃ καθεστηκόσι λήψεις καὶ ἀγορασμοὺς καὶ
συναλλαγὰς ἀποτελοῦσι καὶ ἔπαισχρον βίον μερίζουσιν· εἰς δὲ τὸν
περὶ γυναικὸς τόπον ἀστάτους καὶ ἀδιαφόρους καὶ εὐμετανοήτους
περὶ τὰς συμβολάς. (10)

20
Ἑρμῆς καὶ Σελήνη ἀγαθοὶ περὶ τὰς συστάσεις καὶ δόξας ἀρρε-
νικῶν τε καὶ θηλυκῶν καὶ περὶ τὴν τοῦ λόγου καὶ παιδείας δύ-
ναμιν καὶ περὶ τὰς λοιπὰς ἐγχειρήσεις καὶ συναλλαγὰς κοινωνικοὺς (20)
καὶ μηχανικοὺς καὶ πολυπείρους καὶ περιέργους ἀποτελοῦσι καὶ
ἀπὸ μειζόνων τελῶν προβιβαζομένους πολυκινήτους καὶ ἀνεπιμό-

21
ἐπισινεῖς ἢ ἐμπαθεῖς γενόμενοι βίαιον τὸ τέλος ἐφέξουσι.
Κρόνος Ἄρης Ἀφροδίτη περὶ μὲν τὰς πράξεις καὶ τὰς (20)
φιλίας ἢ συναλλαγὰς κατ’ ἀρχάς εἰσιν ἐπιτήδειοι, ὠφελείας δόξας
καὶ συστάσεις ἀποτελοῦντες· ἐξ ὑστέρου δὲ ἐπιτάραχοι καὶ ἐπί-
δικοι καθίστανται διά τινας ἀντιζηλίας καὶ προδοσίας, ὧν χάριν
14
Ἀρχὴ δὲ ἔστω ἀπὸ τοῦ ὡροσκόπου, ὅς ἐστι ζωὴ οἴαξ σῶμα
πνεῦμα· βʹ βίος, Ἅιδου πύλη, κατάσκιον δόσις λῆψις κοινωνία,
γυναικὸς ἐπιπλοκή, συναλλαγὴ πρᾶξις, ἐκ νεκρικῶν ὠφέλεια, διαθή-
κης τόπος. γʹ ἀδελφοὶ ξενιτεία βασιλεία ἐξουσία φίλοι συγγενεῖς (15)
ἐπικαρδία δοῦλοι. δʹ δόξα τέκνα, γυνὴ ἰδία καὶ πρεσβύτερα πρό-
107
24
ταράχως διάγουσιν ὑπόπτους αἰτίας ἢ καθαιρέσεις προσδοκῶντες.
Ἑρμῆς Ἀφροδίτῃ ἀγαθὸν καὶ πρακτικὸν τὸν χρόνον δηλοῖ
περί τε τὰς δόσεις καὶ τὰς λήψεις ἀγορασμούς τε καὶ συναλλαγὰς
ἐπαφροδίτους καὶ τοῖς διὰ λόγου ἢ παιδείας ἢ δι’ οἰκονομίας (25)
ὠφέλιμον, συστάσεις τε καὶ φιλίας καινοτέρας ἐπικτῶνται καὶ
30. NEMESIUS Theol. De natura hominis {0743.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Τμ. 1 γρ. 251
ἐπιστήμας καὶ τὰς ἀπὸ τούτων χρείας ἀλλήλων δεόμεθα.
διὰ δὲ τὸ δεῖσθαι ἀλλήλων, εἰς ταὐτὸ πολλοὶ συνελθόντες (250)
κοινωνοῦμεν ἀλλήλοις κατὰ τὰς τοῦ βίου χρείας ἐν τοῖς συναλ-
λάγμασιν, ἥντινα σύνοδον καὶ συνοικίαν πόλιν ὠνόμασαν,
ἵνα ἐγγύθεν καὶ μὴ πόρρωθεν τὰς παρ’ ἀλλήλων ὠφελείας
καρπώμεθα. φύσει γὰρ συναγελαστικὸν καὶ πολιτικὸν ζῷον

Τμ. 1 γρ. 256
καρπώμεθα. φύσει γὰρ συναγελαστικὸν καὶ πολιτικὸν ζῷον
γέγονεν ὁ ἄνθρωπος. εἷς γὰρ οὐδεὶς αὐτάρκης ἑαυτῷ πρὸς (255)
ἅπαντα. δῆλον οὖν ὡς αἱ πόλεις διὰ τὰ συναλλάγματα καὶ
τὰ μαθήματα συνέστησαν. δύο δὲ τούτων πρεσβείων ὁ ἄν-
θρωπος ἐξαιρέτων ἔτυχεν. καὶ γὰρ μόνος οὗτος συγγνώμης
32. Γρηγόριος Νύσσης Oratio catechetica magna (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τμ.

23 γρ. 42
ἕκαστον τῶν εὐαγγελικῶν διεξίοι θαυμάτων; ταύτην (40)
τοίνυν τὴν δύναμιν καθορῶν, ὁ ἐχθρὸς ἐν ἐκείνῳ πλεῖον
τοῦ κατεχομένου τὸ προκείμενον εἶδεν ἐν τῷ συναλ-
λάγματι. τούτου χάριν αὐτὸν αἱρεῖται λύτρον τῶν ἐν
τῇ τοῦ θανάτου φρουρᾷ καθειργμένων γενέσθαι. ἀλλὰ
μὴν ἀμήχανον ἦν αὐτὸν γυμνῇ προσβλέψαι τῇ τοῦ θεοῦ (45)

23 γρ. 60
108
πάντων κατὰ ταὐτὸν τὴν ἀπόδειξιν ἔχει, τοῦ ἀγαθοῦ,

τοῦ σοφοῦ, τοῦ δικαίου. τὸ μὲν γὰρ ἑλέσθαι σῶσαι
τῆς ἀγαθότητός ἐστι μαρτυρία· τὸ δὲ συναλλαγματικὴν (60)
ποιήσασθαι τὴν τοῦ κρατουμένου λύτρωσιν τὸ δίκαιον
δείκνυσι· τὸ δὲ χωρητὸν δι’ ἐπινοίας ποιῆσαι τῷ ἐχθρῷ
34. Ευσέβιος θεολόγος Σχόλια στους Ψαλμούς (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ.

23 Σελ. 148 γρ. 7
χοῦ κατῃσχύνατε, ὁ δὲ Κύριος ἐλπὶς αὐτοῦ (5)
ἐστιν. Ὥσπερ ἐν τοῖς ἄλλοις κρίμασι τοῖς γινο-
μένοις περὶ συναλλάγματα καὶ κοινωνίας οὐκ εἰς
πρόσωπα βλέπειν δεῖ· οὕτως ἐν τοῖς βουλευο-
μένοις οὐκ εἰς ἀρχὴν καὶ περιουσίαν σκοπητέον·
35. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In sanctum baptisma (orat. 40) (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 397 γρ. 27
τε ἀργύριον, βαδίσαντες ἀγοράσατε, καὶ πίεσθε (25)
οἶνον, ἄνευ ἀργυρίου τιμῆς. Ὢ τοῦ τάχους τῆς
φιλανθρωπίας! Ὢ τῆς εὐκολίας τοῦ συναλλάγματος!
Ὤνιόν σοι τοῦτο τοῦ θελῆσαι μόνον τὸ ἀγα-
θόν· αὐτὴν τὴν ὁρμὴν ἀντὶ τοῦ μεγάλου τιμήματος
36. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Carmina dogmatica (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Column 433 γρ. 5
Εὐζωΐαν δὲ καὶ τὰ προσδοκώμενα·
Ὡς ἀντὶ τῶν νῦν προσδοκᾷν τὰ μείζονα.
Πῶς οὖν δίκαιον, ὥσπερ ἐν συναλλαγῇ, (5)
Καὶ τὸ πραθὲν ζητεῖν σε, καὶ τὸ χρῆμ’ ἔχειν;
Εἰ μὴ μόνῳ σοι τοῦτο τῶν πάντων γέρας.
37. Αθανάσιος θεολόγος Sermo ad Antiochum ducem [Sp.] (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 593 γρ. 24
τὴν ζωήν. Τοῦτο συνεχῶς ἐπᾴδομεν· Ὢ τῆς ῥᾳθυ-
μίας! ὢ τῆς ἀπάτης! ὢ τῶν κακῶν βουλευμάτων!
ὢ τῶν πονηρῶν συναλλαγμάτων! ὢ τοῦ θαύματος
τῆς ἐπὶ τούτοις τοῦ Θεοῦ δικαίας κρίσεως καὶ ἀπο- (25)
109
φάσεως! Πῶς ἑκάστου τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων
38. Αθανάσιος θεολόγος In nativitatem praecursoris [Sp.] {2035.086}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 912 γρ. 39
τῶνα· μόνη γὰρ παρῆν ἡ Παρθένος, ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ
μνηστευσαμένου διάγουσα· ἴστε πάντες σαφῶς καὶ
πῶς ἐρυθριᾷ παρὰ τὰς ἀρχὰς τοῦ συναλλάγματος ἡ
Παρθένος κάτω τὰς ὄψεις φέρουσα, ἠρέμα λαλοῦσα, (40)
μὴ ἀνανεύουσα, πάσης σωφροσύνης ἐπιμελουμένη.
39. Βασίλειος Καισαρείας Ομιλίαι super Psalmos {2040.018} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 269 γρ. 45
βάνων προσερεθίζεται. Οὐ γὰρ παύεται ὑλακτῶν,
ἀλλὰ τὸ πλέον ἐπιζητεῖ. Ἐὰν ὀμνύῃς, οὐ πι-
στεύει· ἐρευνᾷ τὰ ἔνδον, τὰ συναλλάγματά σου (45)
(272) πολυπραγμονεῖ. Ἐὰν προΐῃς τοῦ δωματίου, ἕλκει
πρὸς ἑαυτὸν καὶ κατασύρει· ἐὰν ἔνδον σεαυτὸν κατα-
40. Ιωάννης Χρυσόστομος De beato Philogonio (= Contra Anomoeos,

homilia 6) {2062.014} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 754 γρ. 55
σιν ἀποταξάμενοι· ἐῤῥέτω δικαστήρια, ἐῤῥέτω βου-
λευτήρια, οἰμωζέτω βιωτικὰ πράγματα καὶ συμβό-
λαια καὶ συναλλάγματα· τὴν ψυχήν μου βούλομαι (55)
σῶσαι. Τί ὠφελεῖται ἄνθρωπος, ἐὰν τὸν κόσμον
ὅλον κερδάνῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ· Ἐξ-
41. Ιωάννης Χρυσόστομος De Christi precibus (= Contra Anomoeos,

θυμίας. Ποιῶ δὲ τοῦτο, οὐ δι’ εὐγνωμοσύνην μόνον,
ἀλλὰ καὶ δι’ ὠφέλειαν ἐμήν. Ἐπὶ μὲν γὰρ τῶν σω-
ματικῶν συναλλαγμάτων κέρδος τῷ δεδανεισμένῳ τὸ (55)
τὸν δεδανεικότα ἐπιλαθέσθαι· ἐπὶ δὲ τῶν πνευματι-
(784) κῶν συμβολαίων κέρδος τῷ μέλλοντι καταβάλλειν τὸ (44)
42. Ιωάννης Χρυσόστομος De paenitentia (Ομιλίαι 1-9) {2062.027} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 334 γρ. 19
110
ἐνταῦθα τὴν εἰς τὸν πτωχὸν ἐλεημοσύνην, ἵνα πότε μοι

ταῦτα ἀποδῷς; Ἀπαιτῶ τὰ σύμφωνα, στηρίξαι βουλό-
μενος τὸ συνάλλαγμα. Δός μοι τῆς ἀντιδόσεως τὸν καιρόν·
ὅρισον τῆς ἀπολήψεως τὴν προθεσμίαν. Μάλιστα μὲν (20)
οὖν τοῦτο περιττόν· Πιστὸς γὰρ Κύριος ἐν πᾶσι τοῖς
43. Ιωάννης Χρυσόστομος De proditione Judae (Ομιλίαι 1-2)

{2062.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 378 γρ. 21
Ἰούδα; Δωρεὰν ἦλθεν ὁ Χριστὸς ἐκχέαι τὸ αἷμα
τοῦτο ὑπὲρ τῆς οἰκουμένης, ὑπὲρ οὗ σύμφωνα σὺ (20)
ποιεῖς καὶ συναλλάγματα ἀναιδῆ. Τί γὰρ ἀναιδέστερον
τοῦ συναλλάγματος τούτου;
δʹ. Τότε προσῆλθον οἱ μαθηταί. Τότε· πότε; Ὅτε

{2062.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 378 γρ. 22
τοῦτο ὑπὲρ τῆς οἰκουμένης, ὑπὲρ οὗ σύμφωνα σὺ (20)
ποιεῖς καὶ συναλλάγματα ἀναιδῆ. Τί γὰρ ἀναιδέστερον
τοῦ συναλλάγματος τούτου;
δʹ. Τότε προσῆλθον οἱ μαθηταί. Τότε· πότε; Ὅτε
ταῦτα ἐγένετο, ὅτε ἡ προδοσία προεχώρησεν, ὅτε

{2062.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 387 γρ. 41
Δωρεὰν ἦλθεν ὑπὲρ τῆς οἰκουμένης ὁ Χριστὸς ἐκχέαι
τὸ αἷμα, ὑπὲρ οὗ σύμφωνα νῦν ποιεῖς. Τί γὰρ ἂν (40)
ἀναισχυντότερον τοῦ συναλλάγματος τούτου; τίς εἶδες
τίς ἤκουσέ ποτε;
δʹ. Ἀλλ’ ἵνα μάθωμεν τὴν διαφορὰν τοῦ προδότου
46. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: In faciem ei restiti {2062.084} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 385 γρ. 13
τοῦ καὶ τοῖς μαθηταῖς ἐπιπλῆξαι· καὶ ἐπιτιμᾶται
μὲν ὁ Πέτρος, διορθοῦνται δὲ οἱ μαθηταί. Τοῦτο δὲ
καὶ ἐπὶ συναλλαγμάτων γίνεται βιωτικῶν. Ὅταν γάρ
τινες ὀφείλωσί τινα ἐλλείμματα πολιτικῶν εἰσφορῶν,
111
εἶτα οἱ μέλλοντες αὐτοὺς ἀπαιτεῖν, αἰσχύνωνται καὶ (15)
47. Ιωάννης Χρυσόστομος De Chananaea [Dub.] {2062.101} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 52 Σελ. 454 γρ. 57
... ἀλλ’ ἔσο, εἰ καὶ τῷ τόπῳ ἐγγὺς, ἀλλὰ τῷ (55)
τρόπῳ κεχωρισμένος. Μηδέν σοι κοινὸν πρὸς αὐ-
τοὺς, μὴ συναλλάγματα, μὴ πράσεις, μὴ ἀγορα-
σίαι, μὴ ἐπιγαμίαι, μὴ ἐπιγαμβρίαι, ἵνα μὴ τῆς
συγγενείας ἡ ἀνάγκη εἰς ἀσέβειάν σε ἐξολισθῆσαι...

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 52 Σελ. 455 γρ. 13
νοι, μητέρες ἀτιμαζόμεναι, πάντα ἠλλοίωτο, πάντα
ἀνατέτραπτο, δαιμόνων ζωὴν ἔζων. Διὰ τοῦτο οὐδέ-
ποτε συναλλάγματα ἐποίουν, οὐ συμβόλαια, οὐ πρά-
σεις μετ’ ἐκείνων· ἀλλ’ ὁ νόμος ἐπὶ τοῖς μεγίστοις
κείμενος, εἶργε μετ’ ἀλλήλων τοὺς γάμους, τὰ συμ- (15)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 52 Σελ. 455 γρ. 42
καὶ Χαναναίοις, μὴ δῷς, μὴ λάβῃς παρ’ ἐκείνων, μὴ (40)
γυναῖκα λάβῃς, μὴ υἱὸν λάβῃς, μὴ συμβόλαια ποιή-
σῃς, μὴ συναλλάγματα· διὰ τοῦτο δὲ φραγμὸν περι-
έθηκα· ἐλθὼν δὲ ὁ Χριστὸς, καὶ τὰ τῶν ἀνθρώπων
ἀναλαβὼν ὅπλα, αὔθωρον περιετμήθη, θυσίας προσ-

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 52 Σελ. 458 γρ. 16
νοιά σου ἔξω ἐπέτετο· τὸ σῶμά σου ἔνδον τῆς ἐκκλη-
σίας, καὶ ἡ γνώμη σου ἔξω· τὸ στόμα ἔλεγε τὴν εὐ- (15)
χὴν, καὶ ἡ διάνοια ἠρίθμει τόκους, συμβόλαια, συν-
αλλάγματα, χωρία, κτήματα, φίλων συνουσίας. Ὁ
γὰρ διάβολος πονηρὸς ὢν, καὶ εἰδὼς ὅτι ἐν καιρῷ
εὐχῆς μεγάλα ἀνύομεν, τότε ἐπέρχεται.
ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ
112
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon ἀνταλλᾰγή, ἡ,

exchanging, exchange, barter, Gloss., Simp.in Ph. 1350.32.
1. Ευρυπίδης Orestes (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1157

… οὐκ ἔστιν οὐδὲν κρεῖσσον ἢ φίλος σαφής, (1155) οὐ πλοῦτος,
οὐ τυραννίς· ἀλόγιστον δέ τι τὸ πλῆθος ἀντάλλαγμα γενναίου φίλου.
σὺ γὰρ τά τ’ εἰς Αἴγισθον ἐξηῦρες κακὰ καὶ πλησίον παρῆσθα
κινδύνων ἐμοί…
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. Project
Director: Maria Pantelia. ἀνταλλαγή. ἀνταλλᾰγ-ή, ἡ, exchanging,
exchange, barter, Gloss., Simp.in Ph. 1350.32. Copyright Statement
Contact for inquiries. TLG is a registered trademark of The Regents of the
University of California. SIMPLICIUS, In Aristotelis physicorum libros
commentaria. }συνεχὴς ἡ ῥῖψις, ἀλλὰ φαινομένη μόνον συνεχής. εἰπὼν δέ,
ὅτι οὐ συνεχὴς ἡ κίνησις ἀλλ’ ἐκ διαδοχῆς γινομένη, ἐπήγαγε· διὸ ἐν ἀέρι
καὶ ὕδατι ἡ τοιαύτη κίνησις ἡ κατὰ ῥῖψιν, διότι πέφυκε ταῦτα κινηθέντα
ὑπό τι-νος κινητικὰ καὶ αὐτὰ γίνεσθαι τῶν ἐφεξῆς καὶ τὰ ἐχόμενα αὐτῶν
ὁμοίως. (30)τὴν δὲ τοιαύτην, φησί, κίνησίν τινες ἀντιπερίστασιν
καλοῦσιν. ἀντιπερίστασις δέ ἐστιν, ὅταν ἐξωθουμένου τινὸς σώματος ὑπὸ
σώματος ἀνταλλαγὴ γένηται τῶν τόπων, καὶ τὸ μὲν ἐξωθῆσαν ἐν τῷ τοῦ
ἐξωθηθέντοςστῇ τόπῳ, τὸ δὲ ἐξωθηθὲν τὸ προσεχὲς ἐξωθῇ καὶ ἐκεῖνο τὸ
ἐχόμενον, ὅταν πλείονα ᾖ, ἕως ἂν τὸ ἔσχατον ἐν τῷ τόπῳ γένηται τοῦ
πρώτου (35)ἐξωθήσαντος. κἂν γίνηται δέ, φησίν, ἀντιπερίστασις ἐπὶ τοῦ
ῥιπτουμένου, ἀλλ’ οὐκ ἔστιν αὕτη τῆς τοῦ ῥιπτουμένου κινήσεως αἰτία.
2. Ωριγένης . Exhortatio ad martyrium (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τμ. 12 γρ. 11

ναμεν ἀκούοντες καὶ τοῦ· „τί γὰρ ὠφεληθήσεται ἄνθρωπος, ἐὰν τὸν
κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ; ἢ τί δώσει (10)
ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; μέλλει γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀν-
θρώπου ἔρχεσθαι ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων
αὐτοῦ, καὶ τότε ἀποδώσει ἑκάστῳ κατὰ τὴν πρᾶξιν αὐτοῦ.“

σει αὐτήν· ὃς δ’ ἂν ἀπολέσῃ ἕνεκεν τοῦ εὐαγγελίου, σώσει αὐτήν. τί
δὲ ὠφελήσει τὸν ἄνθρωπον, ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον καὶ ζη-
μιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; τί γὰρ δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς
ψυχῆς αὐτοῦ;“
113
πάλαι τοίνυν ὀφείλομεν ἀρνεῖσθαι ἑαυτοὺς καὶ λέγειν· „ζῶ οὐκέτι (30)

ἰδίας ἀπωλείας ἢ διὰ τοῦ ἑαυτὸν ἐζημιῶσθαι. ἅπαξ δὲ ἀπολέσας τις
τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἢ ζημιωθεὶς αὐτὴν, κἂν τὸν ὅλον κερδήσῃ κόσμον,
οὐ δυνήσεται αὐτὸν δοῦναι „ἀντάλλαγμα τῆς“ ἀπολλυμένης
„ψυχῆς“. (40)
ἡ γὰρ „κατ’ εἰκόνα θεοῦ“ δεδημιουργημένη τιμιωτέρα ἐστὶ πάντων
σωμάτων. εἷς μόνος δεδύνηται δοῦναι ἀντάλλαγμα τῆς ἀπολλυμένης

οὐ δυνήσεται αὐτὸν δοῦναι „ἀντάλλαγμα τῆς“ ἀπολλυμένης
„ψυχῆς“. (40)
ἡ γὰρ „κατ’ εἰκόνα θεοῦ“ δεδημιουργημένη τιμιωτέρα ἐστὶ πάντων
σωμάτων. εἷς μόνος δεδύνηται δοῦναι ἀντάλλαγμα τῆς ἀπολλυμένης
πρότερον ψυχῆς ἡμῶν, ὁ ὠνησάμενος ἡμᾶς τῷ ἑαυτοῦ „τιμίῳ αἵματι“.
(13) Καὶ κατά τινας δὲ βαθυτέρους λόγους φησὶν Ἡσαΐας·
6. Ωριγένης . In Jeremiam (Ομιλίαι 12-20) {2042.021} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-

3) Homily 14 Τμ. 12 γρ. 6
ρά, ἀνένδοτος, οὐκ ἐλαυνομένη. <«σίδηρος καὶ περιβόλαιον χαλκοῦν
ἡ ἰσχύς σου», οἷον τμητική τις καὶ διαιροῦσα ἡ ἰσχύς σου, οὐκ ἐπ’ (5)
ἀγαθῷ οὖσα ἰσχύς. «καὶ θησαυρούς σου εἰς προνομὴν δώσω, ἀντάλ-
λαγμα <διὰ πάσας τὰς ἁμαρτίας σου». τίνας «θησαυροὺς» τῶν ἁμαρ-
τανόντων δίδωσιν «εἰς προνομὴν» ὁ θεός, καὶ δίδωσιν αὐτοὺς «ἀντάλ-
λαγμα διὰ πάσας τὰς ἁμαρτίας» αὐτῶν; πότερόν ποτε τοὺς ἐπὶ

ἀγαθῷ οὖσα ἰσχύς. «καὶ θησαυρούς σου εἰς προνομὴν δώσω, ἀντάλ-
λαγμα <διὰ πάσας τὰς ἁμαρτίας σου». τίνας «θησαυροὺς» τῶν ἁμαρ-
τανόντων δίδωσιν «εἰς προνομὴν» ὁ θεός, καὶ δίδωσιν αὐτοὺς «ἀντάλ-
λαγμα διὰ πάσας τὰς ἁμαρτίας» αὐτῶν; πότερόν ποτε τοὺς ἐπὶ
γῆς θησαυριζομένους αὑτοῖς; ἕκαστος γὰρ τῶν ἀνθρώπων θησαυ- (10)
ρίζει· εἰ μὲν φαῦλός ἐστιν, ἐπὶ γῆς, εἰ δὲ ἀστεῖος, ἐν οὐρανῷ, ὡς
114

3) Homily 14 Τμ. 12 γρ. 41
ἔδωκεν, ἐάν γε ἡμεῖς δεξώμεθα, ἡμῖν τοῖς ἀπὸ τῶν ἐθνῶν. ταῦτα
διὰ τὸ «καὶ τοὺς θησαυρούς σου εἰς προνομὴν δώσω». (40)
«Ἀντάλλαγμα διὰ πάσας τὰς ἁμαρτίας σου καὶ ἐν πᾶσι τοῖς
ὁρίοις σου». ὡσεὶ ἔλεγε· διὰ τὰς ἁμαρτίας σου τὰς ἐπὶ πάντα τὰ
ὅριά σου ἐφθακυίας· οὐδὲν γὰρ ὅριον ἐκείνου τοῦ λαοῦ ἐστιν, ὃ
9. Ωριγένης . Ομιλίαι in Job (Απόσπασμα in catenis, typus II) (e codd.

Marc. gr. 21, 538) {2042.073} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 89 γρ.
36n
(89) Ἐπιστήμη ἡ περιοχὴ τῶν ὡσαύτως ἐχόντων θεω- (33)
ρίᾳ· σύνεσις δὲ ἡ διάκρισις.
Στίχ. ιεʹ. Καὶ οὐ σταθήσεται ἀργύριον ἀντάλ- (36n)
λαγμα αὐτῆς. (37n)
Οὐδὲν ἀντάξιόν ἐστιν τῆς σοφίας. Ἐὰν ἁπλούστε- (38)
ρον νοῇς τὸ ἀργύριον καὶ τὸ χρυσίον, εὐθέως ἐρεῖ

23 γρ. 11
τῆς λοιπῆς κακίας τὴν φιλαρχίαν νοσήσας, τίνος ἂν
ἀντηλλάξατο τὸν κατεχόμενον, εἰ μὴ δηλαδὴ τοῦ ὑψηλο- (10)
τέρου καὶ μείζονος ἀνταλλάγματος, ὡς ἂν μᾶλλον ἑαυτοῦ
τὸ κατὰ τὸν τῦφον θρέψειεν πάθος, τὰ μείζω τῶν ἐλατ-
τόνων διαμειβόμενος; ἀλλὰ μὴν ἐν τοῖς ἀπ’ αἰῶνος

24 γρ. 37
παρουσίᾳ καὶ γυμνὴν ὑποστῆναι αὐτοῦ τὴν ἐμφάνειαν, (35)
ὡς ἂν εὔληπτον γένοιτο τῷ ἐπιζητοῦντι ὑπὲρ ἡμῶν τὸ
ἀντάλλαγμα, τῷ προκαλύμματι τῆς φύσεως ἡμῶν ἐνε-
κρύφθη τὸ θεῖον, ἵνα κατὰ τοὺς λίχνους τῶν ἰχθύων τῷ
δελέατι τῆς σαρκὸς συγκατασπασθῇ τὸ ἄγκιστρον τῆς

23 Σελ. 485 γρ. 47
115
θῆναι. Οὕτως οὖν, τῆς ἐμῆς ἐπακούσας ὁ Θεὸς βοῆς, (45)

ταπεινώσει αὐτούς.
Οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα, καὶ οὐκ
ἐφοβήθησαν τὸν Θεὸν, καὶ τὰ ἑξῆς. Ταπεινώσει
τοὺς προλεχθέντας ἀσεβεῖς ὁ προϋπάρχων πρὸ τῶν

23 Σελ. 485 γρ. 52
αἰώνων Θεός· ἔσονταί τε ταπεινοὶ καὶ διαμενοῦσιν (50)
ἐπὶ μήκιστον τοιοῦτοι· ἐπεὶ μηδεὶς ἔσται ὁ ὑπὲρ αὐ-
τῶν διδοὺς ἀντάλλαγμα. Ἅπαξ γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ
λύτρον ἑαυτὸν διδοὺς καὶ ἀντάλλαγμα ὑπὲρ τῶν ἁμαρ-
τωλῶν, τοὺς μὲν εἰς αὐτὸν πεπιστευκότας ἐξηγόρασε,

23 Σελ. 485 γρ. 53
ἐπὶ μήκιστον τοιοῦτοι· ἐπεὶ μηδεὶς ἔσται ὁ ὑπὲρ αὐ-
τῶν διδοὺς ἀντάλλαγμα. Ἅπαξ γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ
λύτρον ἑαυτὸν διδοὺς καὶ ἀντάλλαγμα ὑπὲρ τῶν ἁμαρ-
τωλῶν, τοὺς μὲν εἰς αὐτὸν πεπιστευκότας ἐξηγόρασε,
πάντων τε αὐτοὺς τῶν προτέρων ἁμαρτημάτων ἠλευ- (55)

23 Σελ. 488 γρ. 1
στευσαν εἰς τὸ τίμιον αἷμα τοῦ πάντων ἀνθρώπων
Λυτρωτοῦ καὶ Σωτῆρος. Διό φησι περὶ αὐτῶν ὁ λό-
(488) γος· Οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα. Διὰ τί δὲ
οὐκ ἔστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα, ἑξῆς διδάσκει λέγων·
ἐπεὶ μὴ ἐφοβήθησαν τὸν Θεόν. Ὁ μὲν γὰρ, ἅτε

23 Σελ. 488 γρ. 2
Λυτρωτοῦ καὶ Σωτῆρος. Διό φησι περὶ αὐτῶν ὁ λό-
(488) γος· Οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα. Διὰ τί δὲ
οὐκ ἔστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα, ἑξῆς διδάσκει λέγων·
ἐπεὶ μὴ ἐφοβήθησαν τὸν Θεόν. Ὁ μὲν γὰρ, ἅτε
116
ἀγαθὸς, πάντας ἀνθρώπους θέλων σωθῆναι, καὶ εἰς

23 Σελ. 1121 γρ. 4
σου, οὗ ὑπέσχον ἐν τῷ κόλπῳ μου πολλῶν
ἐθνῶν· οὗ ὠνείδισαν οἱ ἐχθροί σου, Κύριε, οὗ
ὠνείδισαν τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ σου. Εὐ-
λογητὸς Κύριος εἰς τὸν αἰῶνα· γένοιτο, γένοιτο. (5)
Ἀπὸ τοῦ προτεταγμένου διαψάλματος δοκεῖ μοι με-

23 Σελ. 1121 γρ. 29
οἱ δὲ ὀνειδίζοντες οἱ ἐχθροὶ τοῦ Θεοῦ· διὸ ἐπιλέγει
ἑξῆς, Οὗ ὠνείδισαν οἱ ἐχθροί σου, Κύριε, οὗ ὠνεί-
δισαν τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ σου. Ὁ δὲ
ταῦτα πρὸς τὸν Θεὸν λέγων εἴη ἂν ὁ σωτήριος Λόγος, (30)
ὁ αἴρων ἐν τῷ ἑαυτοῦ κόλπῳ τὰς ἀδικίας τῶν λαῶν.

23 Σελ. 1121 γρ. 32
ταῦτα πρὸς τὸν Θεὸν λέγων εἴη ἂν ὁ σωτήριος Λόγος, (30)
ὁ αἴρων ἐν τῷ ἑαυτοῦ κόλπῳ τὰς ἀδικίας τῶν λαῶν.
Ἀντάλλαγμα δὲ τοῦ Χριστοῦ ὅπως εἴρηται, νοήσεις
ἀπὸ τῆς τοῦ Συμμάχου ἑρμηνείας, δι’ ἧς εἴρηται,
Οὗ ὠνείδισαν τὰ ἴχνη τοῦ Χριστοῦ σου. Τὴν γὰρ
20. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In sanctum pascha et in tarditatem (orat. 1)

{2022.015} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 400 γρ. 6
ἑαυτὸν κάτω κειμένους ἐν τῷ τῆς ἁμαρτίας πτώμα-
τι. Πάντα διδότω τις, πάντα καρποφορείτω τῷ δόντι (5)
ἑαυτὸν λυτρὸν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ ἀντάλλαγμα·
δώσει δὲ οὐδὲν τοιοῦτον οἷον ἑαυτὸν τοῦ μυστηρίου
συνιέντα, καὶ δι’ ἐκεῖνον πάντα ὅσα ἐκεῖνος δι’ ἡμᾶς
21. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Ad Gregorium Nyssenum (orat. 11)

{2022.024} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 832 γρ. 21
117
(832) γάλου Βασιλείου ἀδελφὸν, ἐπιστάντα μετὰ τὴν

χειροτονίαν.
Αʹ. Φίλου πιστοῦ οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα (21)

τῶν ὄντων οὐδὲν, οὐδέ τις σταθμὸς τῆς καλλο-
νῆς αὐτοῦ. Φίλος πιστὸς σκέπη κραταιὰ, καὶ
22. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Liturgia sancti Gregorii [Sp.] {2022.055}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 728 γρ. 7
Ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ (5)
κόσμου· τὸ πανάσπιλον αὐτοῦ αἷμα διαχύσας ἐπὶ τὴν
τοῦ κόσμου ζωὴν, καὶ εἰς λύτρον καὶ ἀντάλλαγμα
πάντων, ἑαυτὸν παρέδωκας, ἐκ θανάτου λυτρωσά-
μενος, ἐν ᾧ κατειχόμεθα, πεπραμένοι ὑπὸ τὴν

Column 469 γρ. 6
Τὸ Πνεῦμ’ ἐπῆλθε παρθένῳ καθάρσιον,
Λόγος δ’ ἑαυτῷ πήγνυτ’ ἔνδοθι βροτὸν, (5)
Ὅλου βροτοῦ θανόντος ἀντάλλαγμ ὅλον.
Ἐπεὶ δ’ ἄμικτός ἐστι σαρκίῳ Θεὸς,
Ψυχὴ δὲ καὶ νοῦς οἷον ἐν μεταιχμίῳ,

Column 470 γρ. 8
Ἦ τοῦτ’ ἀληθὲς, αὐτὸν προσφέρειν Θεῷ,
Ἵν’ αὐτὸς ἡμᾶς τοῦ κρατοῦντος ἁρπάσῃ,
Λάβῃ τε ἀντάλλαγμα τοῦ πεπτωκότος
Τὸν Χριστόν· ὁ χρίσας γὰρ οὐχ ἁλώσιμος.
Οὕτω φρονοῦμεν. Τοὺς τύπους δ’ αἰδούμεθα. (10)
25. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Carmina moralia (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Column

930 γρ. 11
Ἀνανίας σε πειθέτω, Σάπφειρά τε.
Πανήγυριν νόμιζε τόνδε τὸν βίον. (10)
Ἢν πραγματεύσῃ, κέρδος. Ἀντάλλαγμα γὰρ
118
Μικρῶν τὰ μείζω, καὶ ῥέοντ’ ἀϊδίων.

Ἢν δ’ αὖ παρέλθῃ, καιρὸν ἄλλον οὐκ ἔχεις.
26. Αθανάσιος θεολόγος Εξηγήσεις στους Ψάλμους (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Τόμ. 27 Σελ. 253 γρ. 15
συνίεσαν κατ’ ἐμοῦ βουλόμενοι τὴν ψυχήν μου
ἐξαίρειν.
Οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα. Ταπεινωθή- (15)
σονται, φησὶν, ἐπειδὴ οὐδὲ ἔχουσι τῆς ψυχῆς αὐτῶν
ἀντάλλαγμα. Ἅπαξ γὰρ ἀρνησάμενοι τὸ τίμιον αἷμα

Τόμ. 27 Σελ. 253 γρ. 17
Οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα. Ταπεινωθή- (15)
Χριστοῦ, τὸ εἰλημμένον ἀντάλλαγμα ὑπὲρ τῆς τοῦ
κόσμου ζωῆς, οὐκέτι εὐποροῦσι λύτρου.

Τόμ. 27 Σελ. 253 γρ. 18
Χριστοῦ, τὸ εἰλημμένον ἀντάλλαγμα ὑπὲρ τῆς τοῦ
κόσμου ζωῆς, οὐκέτι εὐποροῦσι λύτρου.
Ἐξέτεινε τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἐν τῷ ἀποδιδόναι. (21)

Τόμ. 27 Σελ. 393 γρ. 55
δισαν δὲ ἀφορῶντες εἰς τὸν θάνατον τὸν ἐμόν· καὶ
ματαίους αὐτὰς εἶναι ἀπέφηναν· τούτου χάριν αἰτῶ
σοι μνησθῆναι· τὸ γὰρ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ (55)
σου ὠνείδισαν, φησίν. Εἴη δὲ τὸ ἀντάλλαγμα αὐτοῦ
ὁ θάνατος αὐτοῦ καὶ τὸ αἷμα, τὸ ἀντίλυτρον δεδομέ-
119

Τόμ. 27 Σελ. 393 γρ. 56
ματαίους αὐτὰς εἶναι ἀπέφηναν· τούτου χάριν αἰτῶ
σοι μνησθῆναι· τὸ γὰρ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ (55)
σου ὠνείδισαν, φησίν. Εἴη δὲ τὸ ἀντάλλαγμα αὐτοῦ
ὁ θάνατος αὐτοῦ καὶ τὸ αἷμα, τὸ ἀντίλυτρον δεδομέ-
(396) νον τῆς τοῦ κόσμου σωτηρίας· ὃ καὶ ὠνείδισαν, ὑπο-
31. Αθανάσιος θεολόγος Vita sanctae Syncleticae [Sp.] {2035.104} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 column 1489 γρ. 17
μενον εὐτρεπισθέντων, καὶ τῶν ἐξ ἔθνους συμβολι- (15)
κῶν ἐκτελουμένων, ἀπέπτη ὁ νέος ὥσπερ ὄρνεον ἐκ
βρόχων, ἀνταλλαγὴν ποιησάμενος τῆς ἐπιγείου νύμ-
φης, τὴν ἄμωμον καὶ ἐλευθέραν τῶν ἁγίων σύνοδον.
Αὕτη δὲ ἔτι ἐν ταῖς πατρῴαις ἀγκάλαις τυγχά-
32. Αθανάσιος θεολόγος De incarnatione contra Apollinarium libri ii

[Sp.] {2035.124} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 26 Σελ. 1125 γρ. 10
λύτρον· ἀλλὰ σῶμα ἀντὶ σώματος, καὶ ψυχὴν ἀντὶ
ψυχῆς δέδωκε, καὶ τελείαν ὕπαρξιν ὑπὲρ ὅλου ἀν-
θρώπου· τοῦτ’ ἔστι τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ, ὃ (10)
ὠνείδισαν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ οἱ ἐχθροὶ τῆς ζωῆς Ἰου-
δαῖοι παραπορευόμενοι, καὶ κινοῦντες τὰς κε-

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 437 γρ. 43
ἰσχύσει τοῦτο ὑπὲρ ἑτέρου πρᾶξαι; Τί δ’ ἂν καὶ το-
σοῦτον κτήσαιτο ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ὡς αὔταρκες
ἔχειν τῆς ψυχῆς ἀντάλλαγμα τῆς φύσει τιμίας, διότι
κατ’ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτὴν ἐγένετο; Ποῖος δὲ
κάματος τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος αὔταρκες ἐφόδιον τοῦ (45)

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 452 γρ. 20
γενέσεως μέμνησαι, ἐκ τῆς καταβληθείσης ὑπὲρ σοῦ
τιμῆς λάβε τοῦ ἀξιώματος ἔννοιαν· ἀπόβλεψόν σου
120
πρὸς τὸ ἀντάλλαγμα, καὶ γνῶθι σεαυτοῦ τὴν ἀξίαν. (20)

Τῷ πολυτιμήτῳ αἵματι τοῦ Χριστοῦ ἠγοράσθης·
μὴ γίνου δοῦλος τῆς ἁμαρτίας. Σύνες σεαυτοῦ

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 287 γρ. 56
έστειλε πρὸς αὐτὸν λέγων· Δός μοι τὸν ἀμπελῶνά σου
ὃν ἐπεθύμησα, καὶ ἢ ἀργύριον λαβὲ παρ’ ἐμοῦ, ἢ (55)
ἀντάλλαγμα τοῦ τόπου. Ὁ δὲ εἶπε· Μή μοι γένοιτο
(288) κληρονομίαν πατέρων μου πωλῆσαί σοι. Ὁ δὲ Ἀχαὰβ
ἐπεθύμει μὲν τοῦ ἀμπελῶνος· οὐκ ἤθελε δὲ βιάσα-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 292 γρ. 20
ὡς περὶ ἀλλοτρίας οὕτω βουλευόμεθα περὶ τῆς ἑαυτῶν
ψυχῆς; Οὐκ ἀκούεις τοῦ Χριστοῦ λέγοντος· Τί δώσει
ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὑτοῦ; Καὶ (20)
πάλιν· Τί ὠφελεῖται ἄνθρωπος, ἐὰν τὸν κόσμον
ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὑτοῦ ζημιωθῇ;

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 543 γρ. 23
γὰρ ὠφεληθήσεται ἄνθρωπος, ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον
κερδήσῃ, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώ-
σει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα ὑπὲρ τῆς ψυχῆς αὐ-
τοῦ; Ὃ δὲ λέγει, τοιοῦτόν ἐστιν· Οὐκ ἀφειδῶν ὑμῶν,
ἀλλὰ καὶ σφόδρα φειδόμενος, ταῦτα ἐπιτάττω. Καὶ (25)

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 544 γρ. 10
καὶ ἐπὶ τῆς ψυχῆς λογίζου, ὅταν τῆς σαρκὸς τρυφώσης
καὶ πλουτούσης, αὕτη τὴν μέλλουσαν ἀπώλειαν ἀναμένῃ.
Τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; (10)
Πάλιν ἐπιμένει τῷ αὐτῷ. Μὴ γὰρ ἑτέραν ψυχὴν ἔχεις
δοῦναι ἀντὶ ψυχῆς; φησί. Χρήματα μὲν γὰρ ἂν ἀπολέ-
121

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 544 γρ. 47
ἡ τῆς θεραπαινίδος εὐημερία, οὐδὲ ἡ τῆς στολῆς (45)
εὐκοσμία πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς ἀσθένειαν· ἀλλ’ ἐρεῖ σοι
πάλιν ὁ Χριστός· Τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα
ὑπὲρ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; ἄνω καὶ κάτω περὶ ἐκείνην
σε στρέφεσθαι κελεύων, καὶ αὐτῆς μόνης ποιεῖσθαι
40. Ιωάννης Χρυσόστομος De eleemosyna [Sp.] {2062.280} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 749 γρ. 33
ἐστι τροφὴ καὶ εὐφρασία, οὕτω καὶ ἡ ἐλεημοσύνη καὶ
προσευχὴ τῆς ψυχῆς ὑπάρχει θεραπεία καὶ χαρά. Καὶ
τί δίδωσιν ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, ἢ
μόνον ἐλεημοσύνην; Εἰ δὲ ἀγνοεῖς, μάνθανε καὶ παρὰ
τῆς χήρας τῆς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ, ὅτι διὰ δύο ὀβο- (35)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 750 γρ. 38
νοίας· μήποτε ἐγκαλούμενός τις κατ’ ἐκείνην τὴν φρι-
κτὴν ὥραν εἴπῃ, ὅτι Οὐκ ἐδιδάχθην παρὰ τοῦ ποιμένος,
οὐκ ἔμαθον τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς
αὐτοῦ, οὐδὲ εἶπεν ἡμῖν, ὅτι ἐλεημοσύνη ἐξιλάσκεται
ἁμαρτίας, οὐχ ἡρμήνευσεν ἡμῖν τὴν παρὰ σοῦ δοθεῖσαν (40)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 750 γρ. 65
Ἰησοῦς Χριστὸς ἐν Εὐαγγελίοις ἔλεγε· Τί ὠφεληθήσε-
ται ἄνθρωπος, ἐὰν τὸν κόσμον κερδάνῃ, τὴν δὲ ψυ-
χὴν αὑτοῦ ζημιωθῇ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλα- (65)
γμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ; Ἄκουε γοῦν, παρακαλῶ, τὸ
ῥῆμα τοῦτο, ὅτι ἐν μὲν εἰρήνῃ καταφρονεῖται, ἐν δὲ ταῖς
ἀνάγκαις δείκνυσι τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ τὴν δύναμιν.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 751 γρ. 22
122
τα; Τί οὖν εὐθέως ἐκεῖνος ἀποκρίνεται; Θέλω τὴν (20)

ψυχήν μου σῶσαι, ἢ ὅλον τὸν κόσμον κερδῆσαι. Νῦν
ἔγνως, Τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς
αὑτοῦ; νῦν ἔμαθες τὸ ῥῆμα τοῦ Χριστοῦ, ὅπου παρα-
καλῶν ἔλεγε, Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐὰν ὅλον τὸν

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 752 γρ. 19
ἱκεσίας. Τί οὖν λέγει τῷ λῃστῇ τότε; Πάντα λάβε, καὶ
μόνον τὴν ψυχήν μου χάρισαι. Ἀκουέτω καὶ οὗτος· Νῦν
ἔγνως τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ.
Λῃστῇ πάντα βουλομένῳ λαβεῖν δίδως μετὰ πάσης πα- (20)
ρακλήσεως, τῷ βλάπτοντί σε εἰς πάντα· Θεῷ δὲ μέρος
45. Θοδώρετος θεολόγος Interpretatio in Psalmos (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5)

Τόμ. 80 Σελ. 1277 γρ. 42
Δεξάμενος δέ μου τὴν δέησιν ὁ ἀεὶ Θεὸς, ἀσθε- (40)
νείᾳ περιβαλεῖ τοὺς ἐπιβουλεύοντας. «Οὐ γάρ
ἐστιν αὐτοῖς ἀντάλλαγμα, ὅτι οὐκ ἐφοβήθησαν τὸν
Θεόν.» Τοῦτο ὁ Σύμμαχος οὕτως ἡρμήνευσεν· Οὐ
γὰρ ἀλλάσσονται, οὐδὲ φοβοῦνται τὸν Θεόν.

Τόμ. 80 Σελ. 1597 γρ. 20
γὰρ διὰ τῶν ἐπιφερομένων ἐδήλωσεν·
νβʹ. «Οὗ ὠνείδισαν οἱ ἐχθροί σου, Κύριε· οὗ ὠνεί-
δισαν τὸ ἀντάλλαγμα τοῦ Χριστοῦ σου.» Ὁ δὲ (20)
Σύμμαχος καὶ ὁ Θεοδοτίων οὕτως· Ὠνείδισαν τὰ
ἴχνη τοῦ Χριστοῦ σου· Ἴχνη δὲ Χριστοῦ προσηγό-

Τόμ. 80 Σελ. 1597 γρ. 25
ρευσε τοὺς κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν βασιλέας,
δι’ ὧν ὥδευσεν ὁ περὶ τῆς Χριστοῦ βασιλείας λό-
γος. Καὶ οἱ Ἑβδομήκοντα δὲ ἀντάλλαγμα αὐ- (25)
τοὺς προσηγόρευσαν, ὡς κατὰ σάρκα αὐτοῦ γεγε-
123
νημένους προγόνους, καὶ ὡς ἐν σκοτίᾳ τινὶ τὴν

Τόμ. 80 Σελ. 1597 γρ. 29
νημένους προγόνους, καὶ ὡς ἐν σκοτίᾳ τινὶ τὴν
βασιλείαν ἰθύνοντας. Διὰ τὸν Χριστόν σου τοίνυν,
οὗ ἴχνη οὗτοι τυγχάνουσι, καὶ ἀντάλλαγμα, παῦσον
ἡμῶν, Δέσποτα, τὰ ὀνείδη. (30)
νγʹ. «Εὐλογητὸς Κύριος εἰς τὸν αἰῶνα· γένοιτο,
49. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας Interpretatio in Jeremiam {4089.026}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 column 597 γρ. 31
ιβʹ, ιγʹ. Εἰ γνωσθήσεται σίδηρος, καὶ περιβό-
λαιον χαλκοῦν. Ἰσχύν σου, καὶ τοὺς θησαυ- (30)
ρούς σου εἰς προνομὴν δώσω, ἀντάλλαγμα
διὰ πάσας τὰς ἁμαρτίας σου ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις
σου. Μὴ θαῤῥήσητε, φησὶ, μὴ χαλκέοις περιβο-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 701 γρ. 8
ρακτὴρ καὶ τὸ ἀπαύγασμα τῆς οὐσίας τοῦ Πατρὸς,
ἑαυτὸν δέδωκεν ὑπὲρ ἡμῶν· καὶ τῆς ἁπάντων ζωῆς
ἀντάλλαγμα τὴν οἰκείαν ψυχὴν ἐποιήσατο, οὐχ ἵνα
μόνον διασώσῃ τὸν Ἰσραὴλ, καίτοι δοκοῦντα πλου-
τεῖν τοῦ νόμου τὴν γνῶσιν, ἀλλ’ ἵνα καὶ τὴν …
ΕΠΙΚΕΦΑΛΑΙΟΝ
Ήτοι κεφαλαί, εξ ου το κατωτέρω Capitatio=επικεφάλαιον ή επικεφάλιον–

κεφαλικός φόρος. Το caput εν τοιαύτη εννοία λέγεται λατινιστί και
jugum=ζυγός, ...
1. Claudius PTOLEMAEUS Math. et Astrol. Geographia (lib. 4-8)
{0363.014} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Βιβ. 8 Κεφ. 1 τμ. 1 γρ. 7
τῶν καταγραφῶν ἐπιβολῆς, αὐτάρκως ἔχειν ἡγοῦμαι. Τὸ (5)
γὰρ ἐπιλέγειν κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον τοῖς πρὸ ἡμῶν
ὥσπερ ἐπικεφαλαίου, διὰ τίνων τόπων ἕκαστος γράφεται
124
τῶν ἐντασσομένων τῇ καταγραφῇ παραλλήλων καὶ με-

σημβρινῶν, —μὴ καὶ γελοῖον ᾖ, πάντων ἁπλῶς τῶν τό-

21
τὸ ἐν αὐταῖς πληροῦσθαι τὸν τέλειον ὡροσκόπον τῶν σοʹ μοιρῶν)
καὶ γίνεται ἐν τῷ δεκάτῳ μηνί. ἐὰν οὖν ὑπερβῇ τὰς ρκʹ μοίρας, (20)
πάντοτε τοῖς θʹ προστίθει εἰς τὰς ἡμέρας καὶ ἐπικεφαλαιώσας
ἐπιγνώσῃ, πόσαις ἡμέραις συνελήφθη. πάντοτε οὖν θηρεύσας τὴν
μοῖραν τοῦ πλάτους ἴδε, διὰ πόσων ἡμερῶν καὶ ὡρῶν ἡ Σελήνη
3. Φώτιος . Λεξικόν. Lexicon (Ε—Ω) {4040.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 9) tau

Σελ. 587 γρ. 8
Τήτθη: μαμμή.Τητώμενον: στερισκόμενον.Τιάρα: κόσμος ἐπικεφάλιος· ἣν
οἱ βασιλεῖς μόνοι ὀρθὴν ἐφόρουν παρὰ Πέρσαις· οἱ δὲ στρατηγοὶ κε-
κλιμένην· καὶ Δημάρατος ὁ Λακεδαιμόνιος, ὃς δὴ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Liddell-Scott. κεφάλαιος, -α, -ον (κεφαλή), I. 1. λέγεται για το κεφάλι·

μεταφ., όπως το Λατ. capitalis, αρχικός, κύριος, πρώτος, σε Αριστοφ. II.
1. ως ουσ., κεφάλαιον, τό, το κεφάλι, στον ίδ. 2. το κύριο ή βασικό σημείο,
η ουσία του ζητήματος, σε Πίνδ., Θουκ. κ.λπ.· ἐν κεφαλαίῳ ή ὡς ἐν. κ.,
εἰπεῖν, μιλώ συνοπτικά, περιληπτικά, σε Ξεν. κ.λπ.· ἐν κεφαλαίοις
ὑπομνῆσαι ἀποδεῖξαι, περιλαβεῖν τι, σε Θουκ. 3. λέγεται για προσωπα, η
κεφαλή, ο αρχηγός, σε Λουκ. 4. λέγεται για χρήματα, το κεφάλαιο, Λατ.
caput, αντίθ. προς τον τόκο, σε Πλάτ. κ.λπ.· το συνολικό άθροισμα, σε
Δημ. 5. επιστέγασμα, ολοκλήρωση ενός πράγματος, μέγιστη αδικία, στον
ίδ.· κ. ἐπιτιθέναι ἐπί τινι, Λατ. corollam imponere rei, σε Πλάτ.
κεφᾰλαιόω, μέλ. -ώσω, I. εντάσσω σε κεφάλαια, συνοψίζω, δηλώνω
περιληπτικά, σε Θουκ. II. πλήττω στο κεφάλι, σε Κ.Δ.
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. ἀναπράσσω,

Att. ἀνα-πράττω, contr. ἀμπρ-άσσω, exact, levy money or debts, Th.8.107,
Lys.16.6; ἀ. τό τε κεφάλαιον καὶ τὸν τόκον IG9(1). 694.58 (Corcyra);
demand back, of loans already repaid, OGI669.20 (so in Med., of interest
125
already paid, Plu.2.295d); ἀ. ὑπόσχεσιν exact the fulfilment of a promise,

Th.2.95, cf. Ar.Av.1621; distrain upon, τὰ ἐμφανέα SIG554.16
(Thermon):—Med., exact for oneself, δίκας D.H.6.19.

ναῖοι τὰς μὲν ἐπιστολὰς μεταγραψάμενοι ἐκ τῶν Ἀσσυρίων
γραμμάτων ἀνέγνωσαν, ἐν αἷς πολλῶν ἄλλων γεγραμμένων
κεφάλαιον ἦν πρὸς Λακεδαιμονίους, οὐ γιγνώσκειν ὅτι βού-
λονται· πολλῶν γὰρ ἐλθόντων πρέσβεων οὐδένα ταὐτὰ (5)
λέγειν· εἰ οὖν τι βούλονται σαφὲς λέγειν, πέμψαι μετὰ

ξυμμαχίαν ἀναμιμνῄσκοντες τοὺς Ἀθηναίους ἐδέοντο σφίσι
ναῦς πέμψαντας ἐπαμῦναι, λέγοντες ἄλλα τε πολλὰ καὶ (10)
κεφάλαιον, εἰ Συρακόσιοι Λεοντίνους τε ἀναστήσαντες ἀτι-
μώρητοι γενήσονται καὶ τοὺς λοιποὺς ἔτι ξυμμάχους αὐτῶν
διαφθείροντες αὐτοὶ τὴν ἅπασαν δύναμιν τῆς Σικελίας σχή-

(1) ‘Ἀλλὰ μήτε ὑμεῖς, ὦ Καμαριναῖοι, ταῖς τῶνδε διαβολαῖς
ἀναπείθεσθε μήτε οἱ ἄλλοι· εἰρήκαμεν δ’ ὑμῖν πᾶσαν τὴν
ἀλήθειαν περὶ ὧν ὑποπτευόμεθα, καὶ ἔτι ἐν κεφαλαίοις
(2) ὑπομνήσαντες ἀξιώσομεν πείθειν. φαμὲν γὰρ ἄρχειν μὲν
τῶν ἐκεῖ, ἵνα μὴ ὑπακούωμεν ἄλλου, ἐλευθεροῦν δὲ τὰ ἐνθάδε,

(1) θεραπεύων προσέκειτο· οἱ δὲ μετὰ τοῦ Πεισάνδρου πρέσβεις
τῶν Ἀθηναίων ἀποσταλέντες ἐκ τῆς Σάμου ἀφικόμενοι ἐς
τὰς Ἀθήνας λόγους ἐποιοῦντο ἐν τῷ δήμῳ κεφαλαιοῦντες
ἐκ πολλῶν, μάλιστα δὲ ὡς ἐξείη αὐτοῖς Ἀλκιβιάδην κατα-
γαγοῦσι καὶ μὴ τὸν αὐτὸν τρόπον δημοκρατουμένοις βασιλέα (5)
5. Ισοκράτης Panegyricus (orat. 4) {0010.011} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

149 γρ. 1
126
φοβούμενοι τὴν ἀοίκητον τῆς χώρας, μέγιστον δὲ τῶν

ἀγαθῶν νομίζοντες, εἰ τῶν πολεμίων ὡς πλείστοις ἐντύ-
χοιεν. (149) Κεφάλαιον δὲ τῶν εἰρημένων· ἐκεῖνοι γὰρ
οὐκ ἐπὶ λείαν ἐλθόντες, οὐδὲ κώμην καταλαβόντες, ἀλλ’
ἐπ’ αὐτὸν τὸν βασιλέα στρατεύσαντες, ἀσφαλέστερον

γρ. 2
ρας, τοῖς δὲ τὰς πολιτείας πραοτέρας ποιήσειεν.
(9) Πρῶτον μὲν οὖν σκεπτέον τί τῶν βασιλευόντων
ἔργον ἐστίν· ἂν γὰρ ἐν κεφαλαίοις τὴν δύναμιν ὅλου τοῦ
πράγματος καλῶς περιλάβωμεν, ἐνταῦθ’ ἀποβλέποντες
ἄμεινον καὶ περὶ τῶν μερῶν ἐροῦμεν. Οἶμαι δὴ πάντας ἂν
7. Ισοκράτης Nicocles (orat. 3) {0010.014} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 62 γρ.

4
ρᾶσθε τούτοις ἐμμένειν, εἰδότες ὅτι τοῖς μάλιστα ποιοῦσιν
ὑμῶν ἁγὼ βούλομαι, τάχιστα τούτοις ἐξέσται ζῆν ὡς
αὐτοὶ βούλονται. Κεφάλαιον τῶν εἰρημένων· οἵουσπερ τοὺς
ὑφ’ ὑμῶν ἀρχομένους οἴεσθε δεῖν περὶ ὑμᾶς εἶναι, τοιού- (5)
τους χρὴ καὶ περὶ τὴν ἀρχὴν τὴν ἐμὴν ὑμᾶς γίγνεσθαι.

γρ. 1
αὐτῶν κληθῆναι, καὶ περιβλέπτους ἐπ’ ἀρετῇ γενομένους
τὴν δόξαν τὴν τῶν προγόνων ἀναλαβεῖν.
(142) Κεφάλαιον δὲ τούτων ἐκεῖν’ ἔχω λέγειν, εἰς ὃ
πάντα τὰ προειρημένα συντείνει καὶ πρὸς ὃ χρὴ βλέποντας
τὰς πράξεις τὰς τῆς πόλεως δοκιμάζειν. Δεῖ γὰρ ἡμᾶς,

ἂν βουληθεῖεν ἄνθρωποι νοῦν ἔχοντες· ἅμα γὰρ τούς (5)
τε πολίτας ὠφέλουν καὶ τὰ σφέτερ’ αὐτῶν ἐνεργὰ καθ-
ίστασαν. Κεφάλαιον δὲ τοῦ καλῶς ἀλλήλοις ὁμιλεῖν· αἱ
μὲν γὰρ κτήσεις ἀσφαλεῖς ἦσαν, οἷσπερ κατὰ τὸ δίκαιον
127
ὑπῆρχον, αἱ δὲ χρήσεις κοιναὶ πᾶσιν τοῖς δεομένοις τῶν

69 γρ. 7
τάττοντας ἡμῖν, ἐλθεῖν ἐπὶ τῆς δημοκρατίας ἱκετεύσοντας (5)
καὶ δεησομένους μὴ περιιδεῖν αὑτοὺς ἀναστάτους γενο-
μένους. Τὸ δ’ οὖν κεφάλαιον τῆς ἑκατέρων διανοίας
τοιοῦτον ἦν· οἱ μὲν γὰρ ἠξίουν τῶν μὲν πολιτῶν ἄρχειν,
τοῖς δὲ πολεμίοις δουλεύειν, οἱ δὲ τῶν μὲν ἄλλων ἄρχειν,
ἐδέχοντο ταῖς πύλαις· ἐν αἷς ἐκεῖνος οὐδεμίαν ταραχὴν
ἐποίησεν, ἀλλ’ ὥσπερ οἰκουμένας αὐτὰς εἰσιὼν κατέλαβεν, (5)
οὕτως ἐξιὼν κατέλειπεν. (127) Κεφάλαιον δὲ πάντων
τούτων· εἰθισμένων γὰρ τὸν ἄλλον χρόνον πολλῶν γίγνεσ-
θαι καὶ δεινῶν ἐν τοῖς Ἕλλησιν, ἐπὶ τῆς ἐκείνου στρατη-
12. Ισοκράτης Philippus (orat. 5) {0010.020} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 154

γρ. 2
δι’ ἣν, πλεονάκις τοῦ δέοντος εἴρηκα.
(154) Λοιπὸν οὖν ἐστὶν τὰ προειρημένα συναγαγεῖν, ἵν’
ὡς ἐν ἐλαχίστοις κατίδῃς τὸ κεφάλαιον τῶν συμβεβουλευ-
μένων. Φημὶ γὰρ χρῆναί σε τοὺς μὲν Ἕλληνας εὐεργετεῖν,
Μακεδόνων δὲ βασιλεύειν, τῶν δὲ βαρβάρων ὡς πλείστων

οὐδ’ ἂν μαλακὴν φυρασάμενος τὴν φωνὴν πρὸς τὸν ἐραστὴν
αὐτὸς ἑαυτὸν προαγωγεύων τοῖν ὀφθαλμοῖν ἐβάδιζεν. (980)
οὐδ’ ἀνελέσθαι δειπνοῦντ’ ἐξῆν κεφάλαιον τῆς ῥαφανῖδος,
οὐδ’ ἄννηθον τῶν πρεσβυτέρων ἁρπάζειν οὐδὲ σέλινον,
οὐδ’ ὀψοφαγεῖν οὐδὲ κιχλίζειν οὐδ’ ἴσχειν τὼ πόδ’ ἐναλλάξ.
14. Ξενοφών Agesilaus {0032.009} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 11 Τμ. 1

γρ. 1
128
ἀναμάρτητος ἐτελεύτησε καὶ περὶ τούτους ὧν ἡγεῖτο καὶ

πρὸς ἐκείνους οἷς ἐπολέμει.
11.
(1) Βούλομαι δὲ καὶ ἐν κεφαλαίοις ἐπανελθεῖν τὴν ἀρετὴν
αὐτοῦ, ὡς ἂν ὁ ἔπαινος εὐμνημονεστέρως ἔχῃ. Ἀγησίλαος
ἱερὰ μὲν καὶ τὰ ἐν τοῖς πολεμίοις ἐσέβετο, ἡγούμενος τοὺς
15. Ξενοφών Hipparchicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 3 Τμ. 7 γρ. 1

ὥσπερ εἰς μάχην ἡγουμένου τοῦ ἱππάρχου καὶ τῶν φυλάρχων
ἐν τοιαύτῃ τάξει ἀφ’ ἧς πληρώσεται τοῦ δρόμου τὸ πλάτος.
(7) ἐπειδὰν δ’ ὑπερβάλωσι τὸ κεφάλαιον τοῦ ἀντιπροσώπου
θεάτρου, χρήσιμον ἂν οἴομαι φανῆναι καὶ εἰ καθ’ ὁπόσους
μέτριον εἰς τὸ κάταντες δυναμένους ταχὺ ἐλαύνειν ἐπιδείξαις
16. Πλάτων Euthyphro (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 8 Τμ. e γρ. 3

(e) ἀνθρώπων τολμᾷ λέγειν, ὡς οὐ τῷ γε ἀδικοῦντι δοτέον δίκην.
ΕΥΘ. Ναί, τοῦτο μὲν ἀληθὲς λέγεις, ὦ Σώκρατες, τό γε
κεφάλαιον.
ΣΩ. Ἀλλ’ ἕκαστόν γε οἶμαι, ὦ Εὐθύφρων, τῶν πρα-
χθέντων ἀμφισβητοῦσιν οἱ ἀμφισβητοῦντες, καὶ ἄνθρωποι (5)
17. Πλάτων Euthyphro (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 14 Τμ. a γρ.

1
λον ἔργον ὃ οἱ θεοὶ ἀπεργάζονται ἡμῖν ὑπηρέταις χρώμενοι;
ΕΥΘ. Πολλὰ καὶ καλά, ὦ Σώκρατες.
14.
(a) ΣΩ. Καὶ γὰρ οἱ στρατηγοί, ὦ φίλε· ἀλλ’ ὅμως τὸ κεφά-
λαιον αὐτῶν ῥᾳδίως ἂν εἴποις, ὅτι νίκην ἐν τῷ πολέμῳ
ἀπεργάζονται· ἢ οὔ;
ΕΥΘ. Πῶς δ’ οὔ;

6
129
ΕΥΘ. Πῶς δ’ οὔ;

ΣΩ. Πολλὰ δέ γ’, οἶμαι, καὶ καλὰ καὶ οἱ γεωργοί· ἀλλ’ (5)
ὅμως τὸ κεφάλαιον αὐτῶν ἐστιν τῆς ἀπεργασίας ἡ ἐκ τῆς
γῆς τροφή.
ΕΥΘ. Πάνυ γε.

10
ΕΥΘ. Πάνυ γε.
ΣΩ. Τί δὲ δὴ τῶν πολλῶν καὶ καλῶν ἃ οἱ θεοὶ ἀπεργά-
ζονται; τί τὸ κεφάλαιόν ἐστι τῆς ἐργασίας; (10)
ΕΥΘ. Καὶ ὀλίγον σοι πρότερον εἶπον, ὦ Σώκρατες, ὅτι
(b) πλείονος ἔργου ἐστὶν ἀκριβῶς πάντα ταῦτα ὡς ἔχει μαθεῖν·
20. Πλάτων Euthyphro (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 14 Τμ. b γρ.

9
ἀπόλλυσιν.
ΣΩ. Ἦ πολύ μοι διὰ βραχυτέρων, ὦ Εὐθύφρων, εἰ
ἐβούλου, εἶπες ἂν τὸ κεφάλαιον ὧν ἠρώτων· ἀλλὰ γὰρ οὐ
(c) πρόθυμός με εἶ διδάξαι—δῆλος εἶ. καὶ γὰρ νῦν ἐπειδὴ ἐπ’
αὐτῷ ἦσθα ἀπετράπου, ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη παρὰ

Τμ. b γρ. 9
ἀλλὰ δὴ ταῦτα μὲν τῷ θεῷ μελήσει, ἡμεῖς δὲ Ὁμηρικῶς
ἐγγὺς ἰόντες πειρώμεθα εἰ ἄρα τι λέγεις. ἔστι δὲ δὴ τὸ
κεφάλαιον ὧν ζητεῖς· ἀξιοῖς ἐπιδειχθῆναι ἡμῶν τὴν ψυχὴν
(c) ἀνώλεθρόν τε καὶ ἀθάνατον οὖσαν, εἰ φιλόσοφος ἀνὴρ μέλ-
λων ἀποθανεῖσθαι, θαρρῶν τε καὶ ἡγούμενος ἀποθανὼν ἐκεῖ
22. Πλάτων Theaetetus {0059.006} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ.

190 Τμ. b γρ. 4
ΣΩ. Ἀναμιμνῄσκου δὴ εἰ πώποτ’ εἶπες πρὸς σεαυτὸν ὅτι
παντὸς μᾶλλον τό τοι καλὸν αἰσχρόν ἐστιν ἢ τὸ ἄδικον
δίκαιον. ἢ καί, τὸ πάντων κεφάλαιον, σκόπει εἴ ποτ’ ἐπε-
χείρησας σεαυτὸν πείθειν ὡς παντὸς μᾶλλον τὸ ἕτερον ἕτερόν (5)
130
ἐστιν, ἢ πᾶν τοὐναντίον οὐδ’ ἐν ὕπνῳ πώποτε ἐτόλμησας
23. Πλάτων Philebus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 48 Τμ. c γρ. 6

ΣΩ. Ἐκ δὴ τούτων ἰδὲ τὸ γελοῖον ἥντινα φύσιν ἔχει.
ΠΡΩ. Λέγε μόνον. (5)
ΣΩ. Ἔστιν δὴ πονηρία μέν τις τὸ κεφάλαιον, ἕξεώς
τινος ἐπίκλην λεγομένη· τῆς δ’ αὖ πάσης πονηρίας ἐστὶ
τοὐναντίον πάθος ἔχον ἢ τὸ λεγόμενον ὑπὸ τῶν ἐν Δελφοῖς
24. Πλάτων Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 205 Τμ. d γρ.
1
ποιηταί.
Ἀληθῆ λέγεις, ἔφην. (10)
(d) Οὕτω τοίνυν καὶ περὶ τὸν ἔρωτα. τὸ μὲν κεφάλαιόν ἐστι
πᾶσα ἡ τῶν ἀγαθῶν ἐπιθυμία καὶ τοῦ εὐδαιμονεῖν ὁ μέ-
γιστός τε καὶ δολερὸς ἔρως παντί· ἀλλ’ οἱ μὲν ἄλλῃ
25. Πλάτων Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 223 Τμ. d γρ.
2
τὸν οὖν Σωκράτη αὐτοῖς διαλέγεσθαι· καὶ τὰ μὲν ἄλλα ὁ
(d) Ἀριστόδημος οὐκ ἔφη μεμνῆσθαι τῶν λόγων—οὔτε γὰρ ἐξ
ἀρχῆς παραγενέσθαι ὑπονυστάζειν τε—τὸ μέντοι κεφάλαιον,
ἔφη, προσαναγκάζειν τὸν Σωκράτη ὁμολογεῖν αὐτοὺς τοῦ
αὐτοῦ ἀνδρὸς εἶναι κωμῳδίαν καὶ τραγῳδίαν ἐπίστασθαι
26. Πλάτων Phaedrus {0059.012} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 228

Τμ. d γρ. 4
κρατες, παντὸς μᾶλλον τά γε ῥήματα οὐκ ἐξέμαθον· τὴν
μέντοι διάνοιαν σχεδὸν ἁπάντων, οἷς ἔφη διαφέρειν τὰ τοῦ
ἐρῶντος ἢ τὰ τοῦ μή, ἐν κεφαλαίοις ἕκαστον ἐφεξῆς δίειμι,
ἀρξάμενος ἀπὸ τοῦ πρώτου. (5)
ΣΩ. Δείξας γε πρῶτον, ὦ φιλότης, τί ἄρα ἐν τῇ ἀρι-

Τμ. d γρ. 4
131
κοσμούμενον, ὅσα τε ἄλλα τούτοις ἕπεται πάντα ἐπιτη-

δεύοντα, ἃ δῆλα καὶ οὐκ ἄξιον περαιτέρω προβαίνειν, ἀλλὰ
ἓν κεφάλαιον ὁρισαμένους ἐπ’ ἄλλο ἰέναι· τὸ γὰρ τοιοῦτον
σῶμα ἐν πολέμῳ τε καὶ ἄλλαις χρείαις ὅσαι μεγάλαι οἱ (5)
μὲν ἐχθροὶ θαρροῦσιν, οἱ δὲ φίλοι καὶ αὐτοὶ οἱ ἐρασταὶ
(a) ῥητορικὴν ἥντινα τέχνην ἡγῇ εἶναι, καὶ εἴ τι ἐγὼ συνίημι,
λέγεις ὅτι πειθοῦς δημιουργός ἐστιν ἡ ῥητορική, καὶ ἡ πρα-
γματεία αὐτῆς ἅπασα καὶ τὸ κεφάλαιον εἰς τοῦτο τελευτᾷ·
ἢ ἔχεις τι λέγειν ἐπὶ πλέον τὴν ῥητορικὴν δύνασθαι ἢ πειθὼ
τοῖς ἀκούουσιν ἐν τῇ ψυχῇ ποιεῖν; (5)
τοῖς ἀκούουσιν ἐν τῇ ψυχῇ ποιεῖν; (5)
ΓΟΡ. Οὐδαμῶς, ὦ Σώκρατες, ἀλλά μοι δοκεῖς ἱκανῶς
ὁρίζεσθαι· ἔστιν γὰρ τοῦτο τὸ κεφάλαιον αὐτῆς.
ΣΩ. Ἄκουσον δή, ὦ Γοργία. ἐγὼ γὰρ εὖ ἴσθ’ ὅτι, ὡς
(b) ἐμαυτὸν πείθω, εἴπερ τις ἄλλος ἄλλῳ διαλέγεται βουλό-
τεχνικὸν μὲν οὔ, ψυχῆς δὲ στοχαστικῆς καὶ ἀνδρείας καὶ
φύσει δεινῆς προσομιλεῖν τοῖς ἀνθρώποις· καλῶ δὲ αὐτοῦ
(b) ἐγὼ τὸ κεφάλαιον κολακείαν. ταύτης μοι δοκεῖ τῆς ἐπι-
τηδεύσεως πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα μόρια εἶναι, ἓν δὲ καὶ ἡ
ὀψοποιική· ὃ δοκεῖ μὲν εἶναι τέχνη, ὡς δὲ ὁ ἐμὸς λόγος, οὐκ
31. Πλάτων Γοργίας (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 472 Τμ. c γρ. 8
λων. καὶ γὰρ καὶ τυγχάνει περὶ ὧν ἀμφισβητοῦμεν οὐ πάνυ
σμικρὰ ὄντα, ἀλλὰ σχεδόν τι ταῦτα περὶ ὧν εἰδέναι τε
κάλλιστον μὴ εἰδέναι τε αἴσχιστον· τὸ γὰρ κεφάλαιον αὐτῶν
ἐστιν ἢ γιγνώσκειν ἢ ἀγνοεῖν ὅστις τε εὐδαίμων ἐστὶν καὶ
(d) ὅστις μή. αὐτίκα πρῶτον, περὶ οὗ νῦν ὁ λόγος ἐστίν, σὺ
132
σε ἐρωτῶ; ὅρα, ὦ Καλλίκλεις, τί ἀποκρινῇ, ἐάν τίς σε

τὰ ἐχόμενα τούτοις ἐφεξῆς ἅπαντα ἐρωτᾷ. καὶ τούτων
τοιούτων ὄντων κεφάλαιον, ὁ τῶν κιναίδων βίος, οὗτος οὐ
δεινὸς καὶ αἰσχρὸς καὶ ἄθλιος; ἢ τούτους τολμήσεις λέγειν (5)
εὐδαίμονας εἶναι, ἐὰν ἀφθόνως ἔχωσιν ὧν δέονται;
33. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 563 Τμ. d γρ.
4
Τὸ ἐμόν γ’, ἔφη, ἐμοὶ λέγεις ὄναρ· αὐτὸς γὰρ εἰς ἀγρὸν
πορευόμενος θαμὰ αὐτὸ πάσχω.
Τὸ δὲ δὴ κεφάλαιον, ἦν δ’ ἐγώ, πάντων τούτων συνηθροι-
σμένων, ἐννοεῖς ὡς ἁπαλὴν τὴν ψυχὴν τῶν πολιτῶν ποιεῖ, (5)
ὥστε κἂν ὁτιοῦν δουλείας τις προσφέρηται, ἀγανακτεῖν καὶ
4
Καὶ ὀρθῶς γ’, ἔφη.
Ἆρ’ οὖν καὶ τὴν ἡδονὴν αὐτοῦ καὶ φιλίαν εἰ φαῖμεν εἶναι
τοῦ κέρδους, μάλιστ’ ἂν εἰς ἓν κεφάλαιον ἀπερειδοίμεθα τῷ
λόγῳ, ὥστε τι ἡμῖν αὐτοῖς δηλοῦν, ὁπότε τοῦτο τῆς ψυχῆς (5)
τὸ μέρος λέγοιμεν, καὶ καλοῦντες αὐτὸ φιλοχρήματον καὶ
6
διηγεῖσθαι καὶ θέας ἀμηχάνους τὸ κάλλος. τὰ μὲν οὖν
πολλά, ὦ Γλαύκων, πολλοῦ χρόνου διηγήσασθαι· τὸ δ’ οὖν (5)
κεφάλαιον ἔφη τόδε εἶναι, ὅσα πώποτέ τινα ἠδίκησαν καὶ
ὅσους ἕκαστοι, ὑπὲρ ἁπάντων δίκην δεδωκέναι ἐν μέρει,
ὑπὲρ ἑκάστου δεκάκις—τοῦτο δ’ εἶναι κατὰ ἑκατονταετηρίδα
36. Πλάτων Τίμαιος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 17 Τμ. c γρ. 2

ἐπάνελθε αὐτά, ἵνα βεβαιωθῇ μᾶλλον παρ’ ἡμῖν.
(c) ΣΩ. Ταῦτ’ ἔσται. χθές που τῶν ὑπ’ ἐμοῦ ῥηθέντων
λόγων περὶ πολιτείας ἦν τὸ κεφάλαιον οἵα τε καὶ ἐξ οἵων
ἀνδρῶν ἀρίστη κατεφαίνετ’ ἄν μοι γενέσθαι.
133
ΤΙ. Καὶ μάλα γε ἡμῖν, ὦ Σώκρατες, ῥηθεῖσα πᾶσιν κατὰ
37. Πλάτων Τίμαιος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 19 Τμ. a γρ. 8

ΤΙ. Οὕτως.
ΣΩ. Ἆρ’ οὖν δὴ διεληλύθαμεν ἤδη καθάπερ χθές, ὡς
ἐν κεφαλαίοις πάλιν ἐπανελθεῖν, ἢ ποθοῦμεν ἔτι τι τῶν
ῥηθέντων, ὦ φίλε Τίμαιε, ὡς ἀπολειπόμενον;
(b) ΤΙ. Οὐδαμῶς, ἀλλὰ αὐτὰ ταῦτ’ ἦν τὰ λεχθέντα, ὦ

καὶ τοῖσδε εὐθὺς ἔλεγον ἕωθεν αὐτὰ ταῦτα, ἵνα εὐποροῖεν
λόγων μετ’ ἐμοῦ. νῦν οὖν, οὗπερ ἕνεκα πάντα ταῦτα εἴρηται, (5)
λέγειν εἰμὶ ἕτοιμος, ὦ Σώκρατες, μὴ μόνον ἐν κεφαλαίοις
ἀλλ’ ὥσπερ ἤκουσα καθ’ ἕκαστον· τοὺς δὲ πολίτας καὶ τὴν
πόλιν ἣν χθὲς ἡμῖν ὡς ἐν μύθῳ διῄεισθα σύ, νῦν μετενεγ-

τοιούτων ἄλλο ποιοῦντα, καὶ πειρᾶσθαι διὰ τῶν παιδιῶν
ἐκεῖσε τρέπειν τὰς ἡδονὰς καὶ ἐπιθυμίας τῶν παίδων, οἷ
ἀφικομένους αὐτοὺς δεῖ τέλος ἔχειν. κεφάλαιον δὴ παιδείας
(d) λέγομεν τὴν ὀρθὴν τροφήν, ἣ τοῦ παίζοντος τὴν ψυχὴν εἰς
ἔρωτα μάλιστα ἄξει τούτου ὃ δεήσει γενόμενον ἄνδρ’ αὐτὸν

οὔσαις ταῖς ψυχαῖς καὶ ἁπαλαῖς τῶν παίδων, τά τε ἄλλα (5)
καλὰ λέγοντας πάντα ὅσα διεληλύθαμέν τε καὶ ἔτι διέλ-
θοιμεν ἄν, τὸ δὲ κεφάλαιον αὐτῶν τοῦτο ἔστω· τὸν αὐτὸν
ἥδιστόν τε καὶ ἄριστον ὑπὸ θεῶν βίον λέγεσθαι φάσκοντες,
(c) ἀληθέστατα ἐροῦμεν ἅμα, καὶ μᾶλλον πείσομεν οὓς δεῖ

τόκῳ, ὡς ἐξὸν μὴ ἀποδιδόναι τὸ παράπαν τῷ δανεισαμένῳ (5)
μήτε τόκον μήτε κεφάλαιον· ταῦτα δ’ ὅτι βέλτιστ’ ἐστὶν
πόλει ἐπιτηδεύματα ἐπιτηδεύειν, ὧδε ἄν τις σκοπῶν ὀρθῶς
134
(d) ἂν αὐτὰ διακρίνοι, ἐπαναφέρων εἰς τὴν ἀρχὴν ἀεὶ καὶ τὴν

γίγνεσθαι, βλέποντας πρὸς ταῦτα εἰς ἅπερ ἡμεῖς συνεχωρή- (5)
σαμεν ἀλλήλοις τὸν νομοφύλακά τε καὶ νομοθέτην δεῖν
βλέπειν. ἦν δὲ ἡ συγχώρησις ἓν ἔχουσα κεφάλαιον, ὅπως
(d) ποτὲ ἀνὴρ ἀγαθὸς γίγνοιτ’ ἄν, τὴν ἀνθρώπῳ προσήκουσαν
ἀρετὴν τῆς ψυχῆς ἔχων ἔκ τινος ἐπιτηδεύματος ἤ τινος
43. Λυσίας In Agoratum (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 34 γρ. 1

ὡς τοίνυν ἁπάντων τῶν κακῶν αἴτιος τῇ πόλει ἐγένετο
καὶ οὐδ’ ὑφ’ ἑνὸς αὐτὸν προσήκει ἐλεεῖσθαι, ἐγὼ οἶμαι
(34) ὑμῖν ἐν κεφαλαίοις ἀποδείξειν. ἐπειδὴ γὰρ ἐκεῖνοι συλ-
ληφθέντες ἐδέθησαν, τότε καὶ ὁ Λύσανδρος εἰς τοὺς λι-
μένας τοὺς ὑμετέρους εἰσέπλευσε, καὶ αἱ νῆες αἱ ὑμέτεραι
44. Λυσίας Ὑπὲρ τῶν Ἀριστοφάνους χρημάτων, πρὸς τὸ δημόσιον (5-4 Π.

Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 40 γρ. 5
πάντα τὰ ἐν Κύπρῳ, ἔδωκεν ὡς μυρίας δραχμάς, τῷ δὲ
ἀδελφῷ τρία τάλαντα· τὰ δὲ λοιπὰ τῷ ὑεῖ κατέλιπε,
τάλαντα ἑπτακαίδεκα. τούτων δὲ κεφάλαιον γίγνεται περὶ (5)
(41) τετταράκοντα τάλαντα. καὶ οὐδενὶ οἷόν τε εἰπεῖν ὅτι
διηρπάσθη ἢ ὡς οὐ δικαίως ἀπεφάνθη· αὐτὸς γὰρ ἐν
45. Λυσίας Ὑπὲρ τῶν Ἀριστοφάνους χρημάτων, πρὸς τὸ δημόσιον

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 43 γρ. 7
ἦλθον καὶ ἔδοτε αὐτοῖς τὰς δέκα ναῦς, καὶ τῶν πελτα- (5)
στῶν τὴν μίσθωσιν καὶ τῶν ὅπλων τὴν ὠνὴν παρέσχε τρισ-
μυρίας δραχμάς. καὶ τούτων κεφάλαιον πάντων γίγνεται
(44) μικροῦ λείποντος πεντεκαίδεκα τάλαντα. ὥστε οὐκ ἂν εἰκό-
τως ἡμᾶς αἰτιάσαισθε, ἐπεὶ τῶν Κόνωνος, τῶν ὁμολογου-

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 59 γρ. 1
135
(59) Τούτων συμπάντων κεφάλαιόν ἐστιν ἐννέα τάλαντα καὶ

δισχίλιαι δραχμαί. ἔτι τοίνυν καὶ ἰδίᾳ τισὶ τῶν πολιτῶν
ἀποροῦσι συνεξέδωκε θυγατέρας καὶ ἀδελφάς, τοὺς δ’ ἐλύ-
47. Λυσίας In Diogitonem (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 22 γρ. 3

(22) ἀδικούντων ἐπιδείκνυσιν. εἰς τοίνυν τὰς ἄλλας ἑορτὰς καὶ
θυσίας ἐλογίσατο αὐτοῖς πλεῖν ἢ τετρακισχιλίας δραχμὰς
ἀνηλωμένας, ἕτερά τε παμπληθῆ, ἃ πρὸς τὸ κεφάλαιον
συνελογίζετο, ὥσπερ διὰ τοῦτο ἐπίτροπος τῶν παιδίων κα-
ταλειφθείς, ἵνα γράμματ’ αὐτοῖς ἀντὶ τῶν χρημάτων...
48. Δημοσθένης Ολυνθιακός 2 {0014.002} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 31 γρ.

1
σεται τῶν δεόντων ἡμῖν οὐδὲν ἐν καιρῷ· τὸ γὰρ ἠδικημένον
ἀεὶ μέρος ἐλλείψει, εἶθ’ ὑμῖν τούτους κολάζειν ἀντὶ τῶν
(31) ἐχθρῶν ἐξέσται. λέγω δὴ κεφάλαιον, πάντας εἰσφέρειν
ἀφ’ ὅσων ἕκαστος ἔχει τὸ ἴσον· πάντας ἐξιέναι κατὰ μέρος,
ἕως ἂν ἅπαντες στρατεύσησθε· πᾶσι τοῖς παριοῦσι λόγον

γρ. 14
ἄσωτος ἐν μὲν προέσει ὑπερβάλλει ἐν δὲ λήψει ἐλλείπει,
ὁ δ’ ἀνελεύθερος ἐν μὲν λήψει ὑπερβάλλει ἐν δὲ προέσει
ἐλλείπει. νῦν μὲν οὖν τύπῳ καὶ ἐπὶ κεφαλαίου λέγομεν,
ἀρκούμενοι αὐτῷ τούτῳ· ὕστερον δὲ ἀκριβέστερον περὶ αὐ- (15)
τῶν διορισθήσεται. περὶ δὲ χρήματα καὶ ἄλλαι διαθέσεις
50. Αριστοτέλης Μετεωρολογικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1013b

γρ. 30
θὸν ἢ φαινόμενον ἀγαθόν. —τὰ μὲν οὖν αἴτια ταῦτα καὶ
τοσαῦτά ἐστι τῷ εἴδει, τρόποι δὲ τῶν αἰτίων ἀριθμῷ μέν
εἰσι πολλοί, κεφαλαιούμενοι δὲ καὶ οὗτοι ἐλάττους. λέγονται (30)
γὰρ αἴτια πολλαχῶς, καὶ αὐτῶν τῶν ὁμοειδῶν προτέρως
καὶ ὑστέρως ἄλλο ἄλλου, οἷον ὑγιείας ὁ ἰατρὸς καὶ ὁ.
136
ΔΑΝΕΙΟ
H.G. Liddell & R. Scott. δᾰνείζω, μέλ. -σω, αόρ. αʹ ἐδάνεισα, παρακ.
δεδάνεικα — Μέσ., παρακ. δεδάνεισμαι με Μέσ. σημασία — Παθ., αόρ. αʹ
ἐδανείσθην, παρακ. δεδάνεισμαι (δάνος)· 1. χρησιμοποιώ χρήματα, τα
εκθέτω προς χρήση, τα δανείζω, σε Πλάτ. κ.λπ. 2. — Μέσ., έχω δανείσει
σε κάποιον, μοιράζομαι με, σε Αριστοφ.· ἐπὶ μεγάλοις τόκοις, με υψηλό
τόκο, σε Δημ. 3. Παθ., λέγεται για τα χρήματα, δίνομαι με τόκο, ως
δάνειο, σε Αριστοφ., Ξεν.
δάνειον, τό (δάνος), δάνειο, δανεικά, πίστωση, σε Δημ.
δάνεισμα, -ατος, τό (δανείζω), δάνειο, πίστωση· δ. ποιεῖσθαι =
δανείζεσθαι (με Μέσ. σημασία), σε Θουκ.
δᾰνεισμός, ὁ (δανείζω), δανεισμός χρημάτων, λήψη δανείου, σε Πλάτ.
κ.λπ.· μεταφ., αἵματος δανεισμός, σε Ευρ.
δᾰνειστής, -οῦ, ὁ (δανείζω), αυτός που δανείζει χρήματα (ό,τι και στη
Ν.Ε.), πιστωτής, σε Πλούτ., Κ.Δ.
δᾰνειστικός, -ή, -όν (δανείζω), αυτός που αναφέρεται ή προορίζεται για
δανεισμό χρημάτων, σε Πλούτ.

γρ. 32
ἀναγκαίῳ. ὅτι δ’ οὐ πάντα τῷ αὐτῷ ἀποδοτέον, οὐκ ἄδη- (30)
λον· καὶ τὰς μὲν εὐεργεσίας ἀνταποδοτέον ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ
μᾶλλον ἢ χαριστέον ἑταίροις, ὥσπερ καὶ δάνειον ᾧ ὀφεί-
λει ἀποδοτέον μᾶλλον ἢ ἑταίρῳ δοτέον. ἴσως δ’ οὐδὲ τοῦτ’
ἀεί, οἷον τῷ λυτρωθέντι παρὰ λῃστῶν πότερα τὸν λυσά-
2. Αριστοτέλης Problemata (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 950a γρ. 28

ματα μᾶλλον τῆς τιμῆς, καὶ πᾶσίν ἐστι κοινότατον, ἡ δὲ
τιμὴ ὀλίγοις, καὶ ὀλιγάκις συμβαίνει ἡ χρῆσις αὐτῆς.
Διὰ τί παρακαταθήκην δεινότερον ἀποστερεῖν ἢ δάνειον;
ἢ ὅτι αἰσχρὸν ἀδικεῖν φίλον. ὁ μὲν οὖν τὴν παρακαταθήκην
137
ἀποστερῶν φίλον ἀδικεῖ· οὐδεὶς γὰρ παρακατατίθεται μὴ (30)

14
ὄχλους καὶ πολλῶν εὐεργέτας καθιστῶσι. Σελήνη δὲ καὶ Ἑρμῆς
αὐξομείωσιν τοῦ βίου καὶ ἀνωμαλίαν καὶ ὁτὲ μὲν ἑτέροις παρεκτι-
κοὺς καὶ εὐμεταδότους, ὁτὲ δὲ ἐνδεεῖς ἢ δανείοις περιτρεπομέ-
νους διὰ τὸ τὴν μὲν Σελήνην αὐξομείωσιν τοῦ φωτὸς ἔχειν, τὸν (15)
δὲ Ἑρμῆν ἐπίκοινον εἶναι ἀγαθῶν τε καὶ κακῶν. Ἄρης τὰ μὲν
4. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . De pauperum amore (orat. 14) {2022.027}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 893 γρ. 21
τοῦντί σε δίδου, καὶ πρὶν αἰτηθῆναι, ὅλην τὴν ἡμέραν
ἐλεῶν καὶ δανείζων τὸν λόγον, καὶ ἀπαιτῶν φι- (20)
λοπόνως τὸ δάνειον μετὰ τόκου τῆς τοῦ ὠφελημέ-
νου προσθήκης. ἣν ἀεὶ τῷ λόγῳ προστίθησιν,
αὔξων ἑαυτῷ κατὰ μικρὸν τὰ τῆς εὐσεβείας

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 905 γρ. 43
Θεῷ δανείζει, φησίν. Τίς οὐ δέχεται τοιοῦτον
χρεώστην, ἀποδώσοντα ἐν καιρῷ μετὰ τῆς ἐπικαρ-
πίας τὸ δάνειον; Καὶ πάλιν· Ἐλεημοσύναις
καὶ πίστεσιν ἀποκαθαίρονται ἁμαρτίαι.
(908) ΛΖʹ. Καθαρθῶμεν οὖν ἐλεήσαντες, ῥύψωμεν τῇ
6. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In seipsum, cum rure rediisset, post ea quae a

Maximo perpetrata fuerant (orat. 26) {2022.039} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ.
35 Σελ. 1233 γρ. 21
τες ἐφυλάξατε, ἢ παρ’ ὑμῶν αὐτῶν εἰσηνέγκατε, ἢ περὶ
θεολογίας, ἢ περὶ τῶν ἄλλων δογμάτων, ἃ πολλὰ καὶ (20)
πολλάκις ὑμῖν παρεθέμην; Ζητῶ γὰρ οὐ τὸ δάνειον μό-
νον, ἀλλὰ καὶ τὸν τόκον· οὐ τὸ τάλαντον μόνον, ἀλλὰ
καὶ τὴν ἐργασίαν· μή τις κατακρύψας καὶ καταχώσας
138

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 264 γρ. 34
ἀποστραφῇς. Καὶ τοῦτο τὸ παράγγελμα ἔχεται τῶν
προτέρων. Καὶ γὰρ καὶ ὁ ἐνταῦθα αἰτῶν, πτωχὸς
ὢν, δάνειον αἰτεῖ παρὰ σοῦ, δεικνύς σοι τὸν ἐν οὐ-
ρανοῖς πλούσιον, διαλύοντά σοι ὑπὲρ αὐτοῦ τὸ χρέος. (35)
Ὁ γὰρ ἐλεῶν, φησὶ, πτωχὸν Θεῷ δανείζει. Ἐχέγ-

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 265 γρ. 43
τῶν ὅρκων, κακὸν παρεμπόρευμα τῆς ἀπανθρωπίας
τὴν ἐπιορκίαν προσκτώμενος. Ἐπειδὰν δὲ ὁ ζητῶν τὸ
δάνειον τόκων μνησθῇ, καὶ ὑποθήκας ὀνομάσῃ, τότε
καταβαλὼν τὴν ὀφρὺν προσεμειδίασε, καί που καὶ
πατρῴας φιλίας ἀνεμνήσθη, καὶ συνήθη εἶπε (45)

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 272 γρ. 32
μέν σου θεραπεύειν τὴν χρείαν, ἰδίᾳ δὲ ἐκπληροῦν (30)
τὸ κεφάλαιον, ἔξωθεν δὲ καὶ τόκους ἀπογεννᾷν; Ἀλλ’
οὐκ ἐξ ὧν λαμβάνεις ἀποδώσεις τὸ δάνειον. Ἑτέρω-
θεν δέ; Ἐκείνας οὖν ἀναμένωμεν τὰς ἐλπίδας, καὶ
μὴ ἔλθωμεν, ὥσπερ οἱ ἰχθύες ἐπὶ τὸ δέλεαρ. Ὥσπερ

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 273 γρ. 3
(273) Πένης εἶ; μὴ δανείζου. Εἰ μὲν γὰρ εὐπορεῖς, οὐ χρῄ-
ζεις δανείσματος· εἰ δὲ οὐδὲν ἔχεις, οὐκ ἀπο-
τίσεις τὸ δάνειον. Μὴ δῷς σεαυτοῦ τὸν βίον εἰς
ὑστεροβουλίαν, μήποτε μακαρίσῃς τὰς πρὸ τῶν τό-
κων ἡμέρας. Ἑνὶ τούτῳ διαφέρωμεν τῶν πλου- (5)

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 276 γρ. 33
πος μίαν τῶν πασῶν μηχανὴν οὐχ εὑρήσεις πρὸς τὴν
τοῦ βίου διαγωγήν; Καίτοι ὁρῶμεν οὐχὶ τοὺς τῶν
139
ἀναγκαίων ἐνδεεῖς ἐρχομένους ἐπὶ τὸ δάνειον (οὐδὲ

γὰρ ἔχουσι τοὺς πιστεύοντας), ἀλλὰ δανείζονται
ἄνθρωποι, δαπάναις ἀνειμέναις καὶ πολυτελείαις (35)

{2102.042} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 765 γρ. 24
ποιεῖσθαι καὶ τελευτὴν, μεταδιδόναι τε πρὸς δύναμιν
τοῖς ἐνδεομένοις, ἀρχόμενον ἀπὸ τῶν πρὸς γένος καὶ
τῶν οἰκείων, καὶ παρὰ σοῦ τὸ δάνειον εἰς
τὸ μέλλον ἐκδέχεσθαι, καὶ ἐπίμετρον ζωὴν αἰώνιον. (25)
«Νηστεία» γὰρ, φησὶν, «καὶ προσευχὴ ἐκ θανάτου
13. Ιωάννης Χρυσόστομος De decem millium talentorum debitore

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 20 γρ. 10
ἐπ’ ἐμοὶ, καὶ πάντα σοι ἀποδώσω. Σπλαγχνισθεὶς
δὲ ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου, ἀπέλυσεν αὐτὸν,
καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. Ἐξελθὼν δὲ ἐκεῖ- (10)
νος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν
αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια, καὶ κρατήσας ἔπνιγεν

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 26 γρ. 55
τὸν ἀφῆκε, καὶ πόθεν ἐπὶ τοῦτο ἦλθεν ὁ δεσπότης.
Σπλαγχνισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ, φησὶν, ἀπέλυσεν
αὐτὸν, καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. Ἐκεῖνος μέλ- (55)
λησιν ᾔτησεν, οὗτος συγχώρησιν ἔδωκεν· ὥστε πλέον
οὗ ᾔτησεν, ἔλαβεν ἐκεῖνος. Διὸ καὶ Παῦλός φησι· Τῷ

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 27 γρ. 26
σατο, καὶ τὴν εὐχὴν ἐποίησε δυνατήν. Τοῦτο γοῦν
καὶ αἰνιττόμενος ἔλεγε· Σπλαγχνισθεὶς ὁ κύριος (25)
αὐτοῦ, ἀπέλυσεν αὐτὸν, καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν
αὐτῷ· ἵνα μάθῃς ὅτι μετὰ τῆς εὐχῆς, καὶ πρὸ τῆς
εὐχῆς, τοῦ δεσπότου τὰ σπλάγχνα τὸ πᾶν ἐποίησεν.
140
16. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Habentes eundem spiritum (Ομιλίαι

1-3) {2062.076} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 278 γρ. 47
διδόναι πλοῦτος τὴν καταβολὴν ἐγγυώμενος, καὶ τὴν (45)
μετὰ πολλῆς προσθήκης ἔκτισιν ἑπομένην, θαῤῥῆσαι
παρασκευάσῃ περὶ τοῦ δανείου καὶ τοῦ τέλους, καὶ
μετὰ πλείονος δαψιλείας ἐκκαλέσηται τὴν ἐλεημο-
σύνην. Τίς γὰρ, εἰπέ μοι, μέλλων ἑκατονταπλασίονα

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 38 γρ. 48
περὶ τούτους θεραπείας ἡμῖν κείσεται ἡ ἀνταπόδοσις.
Ὁ γὰρ ἐλεῶν, φησὶ, πτωχὸν, δανείζει Θεῷ. Ὅρα
δανείου φύσιν ξένην καὶ παράδοξον. Ἕτερός ἐστιν ὁ
λαμβάνων, καὶ ἕτερος ὁ τῷ δανείῳ ἑαυτὸν ὑπεύθυνον
καθιστάς· καὶ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλ’ ὅτι ἐπὶ τούτου τοῦ (50)

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 38 γρ. 51
λαμβάνων, καὶ ἕτερος ὁ τῷ δανείῳ ἑαυτὸν ὑπεύθυνον
καθιστάς· καὶ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλ’ ὅτι ἐπὶ τούτου τοῦ (50)
δανείου οὐκ ἔστιν ἀγνωμοσύνην ὑποστῆναι, οὐδὲ ἑτέραν
τινὰ ζημίαν. Οὐδὲ γὰρ, καθάπερ ἐνταῦθα, ἑκατοστὴν
μόνον ὑπισχνεῖται δώσειν, ἀλλὰ ἑκατονταπλασίονα τῶν

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 39 γρ. 7
καὶ πολλάκις ὑπὸ πενίας κωλυθέντες. Ἐπὶ δὲ τοῦ τῶν (5)
ἁπάντων Δεσπότου οὐδὲν τούτων ἐστὶ λογίσασθαι, ἀλλὰ
καὶ τὸ δάνειον ἀκέραιον μένει, καὶ ὑπὲρ τῶν καταβαλ-
λομένων ἑκατονταπλασίονα παρασχεῖν ὑπισχνεῖται μετὰ
τοῦτο, καὶ τὴν ἐν τῷ μέλλοντι ζωὴν ἡμῖν ταμιεύεται.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 248 γρ. 29
δεσπότου, ἐπειδὴ προσέπεσε, καὶ ἐδεήθη, καὶ ἱκέτευσε.
Σπλαγχνισθεὶς γὰρ, φησὶν, ὁ κύριος αὐτοῦ ἀπέλυσεν
141
αὐτὸν, καὶ τὸ δάνειον συνεχώρησεν αὐτῷ. Εἶδες

εὐσπλαγχνίαν δεσπότου; Ἐκεῖνος προσέπιπτεν ἱκετεύων (30)
προθεσμίαν αὐτῷ δοθῆναι. Μακροθύμησον γὰρ ἐπ’

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 248 γρ. 40
ποιήσασθαι τὴν ἔκτισιν, ὁ ἀγαθότητι νικῶν τὰ ἡμέτερα
πλημμελήματα, σπλαγχνισθεὶς λοιπὸν ἀπέλυσεν αὐτὸν,
καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. Εἶδες τί μὲν ὁ δοῦλος ᾐτή- (40)
σατο, ὅσον δὲ ὁ δεσπότης ἐχαρίσατο; Ὅρα πάλιν αὐτοῦ
τούτου τὴν ἀπόνοιαν. Δέον γὰρ κατὰ τὴν τοσαύτην φιλ-

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 592 γρ. 51
θύμησον ἐπ’ ἐμοὶ, καὶ πάντα σοι ἀποδώσω, φησίν·
Ὁ δὲ κύριος αὐτοῦ σπλαγχνισθεὶς, ἀπέλυσεν αὐ- (50)
τὸν, καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. Εἶδες πάλιν φιλ-
ανθρωπίας ὑπερβολήν; Ἀναβολὴν ἐζήτησε μόνον καιροῦ
καὶ ὑπέρθεσιν ὁ οἰκέτης· ὁ δὲ μεῖζον ἢ ᾔτησεν ἔδωκεν,

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 632 γρ. 6
ἐκεῖ δὲ μετὰ πολλῆς ἀπολήψῃ πάλιν αὐτὰ τῆς τιμῆς, καὶ
κερδανεῖς μείζω καὶ πνευματικώτερα κέρδη. Ἐνταῦθα (5)
τὰ διδόμενα ἀπαίτησίς ἐστιν· ἐκεῖ χρῆσις καὶ δάνειον
καὶ ὄφλημα. Καὶ γὰρ χειρόγραφά σοι ἐποίησεν ὁ Θεός·
Ὁ γὰρ ἐλεῶν, φησὶ, πτωχὸν, δανείζει Θεῷ. Ἔδωκέ
24. Ιωάννης Χρυσόστομος In venerandum crucem [Sp.] {2062.252} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 676 γρ. 61
ἡ λαμβάνουσα σήμερον, καὶ αὔριον ἐπιλανθανομένη.
Ὅταν ἐμπλησθῇ, περὶ ἐγκρατείας φιλοσοφεῖ· ὅταν δια- (60)
πνευσθῇ, ἐπιλανθάνεται τῶν δογμάτων. Νηστεία δανείου
φύσιν οὐκ οἶδεν, οὐκ ὄζει τόκων τράπεζα τοῦ νηστεύον-
τος, οὐκ ἄγχουσιν ὀρφανὸν νηστευτοῦ παιδοτόκοι
142
25. Ιωάννης Χρυσόστομος In synaxim archangelorum [Sp.] (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 756 γρ. 58
ἐπουράνια, πτωχοὺς τρέφειν, ἀσθενεῖς ἐπισκέπτεσθαι,
ἀσκέπους σκέπειν, χρεωφειλέτας ἀπόρους λύειν, καὶ τὸ
δάνειον ἐκ Θεοῦ ἀπαιτεῖν. Ὁ ἐλεῶν γὰρ πτωχὸν, δα-
νείζει Θεῷ. Ταῦτα γὰρ ἄγγελοι θεωροῦντες ἐπὶ τὸν κρι-
τὴν τῶν ὅλων ἀναφέρουσιν· ὁ δὲ προστάττει λέγων αὐ- (60)
26. Ιωάννης Χρυσόστομος De paenitentia [Sp.] {2062.285} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 767 γρ. 35
τοῦντα, κλαυθμυρίζοντα καὶ μὴ ἀκούοντά σου· ἡ γυνὴ
πάλιν κατώδυνος, τὸν θάνατον γλιχομένη πρὸ σοῦ διὰ
σέ· ἀγγέλους φοβεροὺς τὸ δάνειον τῆς ψυχῆς σου ἀπαι- (35)
τοῦντας. Ἐὰν μὲν ᾖ τιμῆς ἄξια πεποιηκυῖα ἡ ψυχὴ,
ὑπὸ τῶν ἀγγέλων δορυφορηθήσεται· ἐὰν δὲ ᾖ ἀνίλεως
27. Ιωάννης Χρυσόστομος In meretricem et in pharisaeum [Sp.]

{2062.295} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 711 γρ. 5
σὺ καὶ αὐτὴ, ἐμοῦ οὐ χρεῶσται οὔτε ὀφειλέται, ἀλλὰ
χρεωφειλέται, διπλοῖ ὑπεύθυνοι τυγχάνοντες, ὅτι καὶ τὸ
φυσικὸν δάνειον, καὶ τοῦ νόμου τὸ κεφάλαιον λαβόντες, (5)
εἰς ἀμφότερα τῷ εὐεργέτῃ παρεπέσατε. Ὁ εἷς ὤφειλε
δηνάρια πεντακόσια, —σὺ ὁ Φαρισαῖος, ὁ βαρύτερα,

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 769 γρ. 68
ὁ Θεὸς ἀποδίδωσι. Δανεισάμενος ὁ Θεὸς ἀπὸ τῶν πενή-
των καὶ τῶν παραμενόντων τοῖς μαρτυρίοις, οὐκ ἀποδί-
δωσι μόνον τὸ δάνειον, ἀλλὰ κληρονόμους αὐτοὺς ποιεῖ
τοὺς δανειστὰς, λέγων· Δεῦτε, οἱ εὐλογημένοι τοῦ
Πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην (70)

{2062.338} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 63 Σελ. 718 γρ. 19
ρὶς τοῦ λαβεῖν διδοὺς, πῶς μετὰ τοῦ λαβεῖν οὐ δώσει;
Ἄκουε Σολομῶντος· Ὁ ἐλεῶν πτωχὸν, φησὶ, δα-
143
νείζει Θεῷ. Εἶδες δανείου φύσιν ξένην καὶ παρά-

δοξον; Ἕτερός ἐστιν ὁ λαμβάνων, καὶ ἕτερος ὁ τῷ (20)
δανείῳ ὑπεύθυνον ἑαυτὸν καθιστῶν. Διὰ τί οὐκ εἶπεν,

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 433 γρ. 38
τραύμασι καὶ τοῖς γράμμασιν. Ἐπὶ δὲ Θεοῦ οὐκ
ἔστιν οὕτως. Ἀλλὰ τοῖς μαρτυρίοις διδοῖς, τοῖς πέ-
νησιν, καὶ ὁ Θεὸς προσκαλεῖ ἀποδοῦναι τὸ δάνειον.
Ἂ ἐδάνεισας τῷ πένητι, σπεύδει λῦσαι τὴν ἐγγύην,
καὶ οὐχ ἁπλῶς ἀποδίδωσιν, ἀλλὰ μετὰ πολλῆς εὐλο- (40)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 433 γρ. 44
Πατρός μου· κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην
ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. Ἄνθρωπον
ἐὰν δανείσῃς, οὐκ, ἔστιν ὅτε, ἀποδίδωσι δάνειον, οὐδὲ
τὸ πρόσωπόν σου θέλει ἰδεῖν· ὁ Θεὸς δανεισάμενος (45)
ἀντὶ τῶν παραμενόντων τοῖς μαρτυρίοις, καὶ τῶν

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 433 γρ. 47
τὸ πρόσωπόν σου θέλει ἰδεῖν· ὁ Θεὸς δανεισάμενος (45)
ἀντὶ τῶν παραμενόντων τοῖς μαρτυρίοις, καὶ τῶν
πενήτων, οὐκ ἀποδίδωσι τὸ δάνειον καὶ ἀποπέμπει,
ἀλλὰ καὶ συγκληρονόμους ποιεῖ τοὺς δανειστὰς, λέ-
γων· Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μοι, κλη-

σου, οὐδὲ μὴ συσφίγξῃς τὴν χεῖρά σου ἀπὸ τοῦ (35)
ἀδελφοῦ σου, τοῦ ἐπιδεομένου. Ἀνοίγων ἀνοίξεις τὴν
χεῖρά σου αὐτῷ, δάνειον δανιεῖς αὐτῷ ὅσον ἂν ἐπιδέη-
ται, καὶ καθ’ ὅσον ὑστερεῖται. Πρόσεχε σεαυτῷ μήποτε
γένηται ῥῆμα κρυπτὸν ἐν τῇ καρδίᾳ σου ἀνόμημα λέ-
144

ἐπιδεομένῳ, καὶ οὐ δῷς αὐτῷ, καὶ βοήσεται κατὰ σοῦ
πρὸς Κύριον, καὶ ἔσται σοι ἁμαρτία μεγάλη· διδοὺς
δώσεις αὐτῷ, καὶ δάνειον δανιεῖς αὐτῷ ὅσον ἂν ἐπι-
δέηταί σου, καὶ οὐ λυπηθήσῃ τῇ καρδίᾳ σου, διδόν- (45)
τος σοῦ αὐτῷ· ὅτι διὰ τὸ ῥῆμα τοῦτο εὐλογήσει σε
35. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Collectio dictorum veteris

testamenti [Sp.] {4090.124} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 1252 γρ.
27
...νομιζόμενος, τὸ δὲ παρὰ Χριστιανοῖς. (25)
Ὥσπερ καὶ Σαοὺλ ἑρμηνεύεται δεδανεισμένος, ἢ
δάνειον. Τοιοῦτος δὲ ὁ Μωσαϊκὸς νόμος, κατὰ τὸ
γράμμα λαμβανόμενος. Πρόσκαιρος γὰρ ἐδόθη καὶ
μέχρι τῆς ἐπιδημίας τοῦ εὐαγγελικοῦ. Εἰ γὰρ καὶ
36. Ιωάννης Μαλαλάς Χρονογραφία } (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 5-6) Σελ. 439 γρ.
11
ἀπὸ εὐπόρων πένης γενόμενος τῷ τρόπῳ τούτῳ· ἐμπρησμοῦ
γενομένου ἔνθα ἔμενε, γυμνὸς ἔφυγε μετὰ καὶ τῶν τριῶν αὐ- (10)
τοῦ τέκνων· οὐκ ὀλίγοις δὲ δανείοις ὑποκείμενος, καὶ μέλλων
τελευτᾶν, διαθήκας συνεστήσατο εἰς τὸν αὐτὸν βασιλέα, εἰπὼν
ἐν τῇ διαθήκῃ, ὥστε τὸν εὐσεβέστατον Ἰουστινιανὸν παρασχεῖν

95 Σελ. 1140 γρ. 31
ἐπ’ ἐμοὶ, καὶ πάντα σοι ἀποδώσω. Σπλαγχνισθεὶς δὲ
ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου, ἀπέλυσεν αὐτὸν, καὶ τὸ (30)
δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. Ἐξελθὼν δὲ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος,
εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν αὐτῷ
ἑκατὸν δηνάρια· καὶ κρατήσας αὐτὸν, ἔπνιγε λέγων,
145

95 Σελ. 1365 γρ. 4
ριόν σου οὐ δώσεις αὐτῷ ἐπὶ τόκῳ καὶ ἐπὶ πλεονα-
σμῷ. Οὐ δώσεις αὐτῷ ἐπὶ τόκῳ τὰ βρώματά σου.»
«Δανεῖον δανειεῖς τῷ πλησίον σου ὅσον ἐπιδέηται,
καὶ οὐ λυπηθήσῃ τῇ καρδίᾳ σου, διδόντος σου αὐτῷ· (5)
καὶ εὐλογήσει σε Κύριος.»

95 Σελ. 1365 γρ. 12
«Ἐὰν ὀφείλημα ᾖ ἐν τῷ πλησίον σου ὁτιοῦν, οὐκ (10)
εἰσελεύσῃ εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐνεχυράσαι τὸ ἐνέχυ-
ρον. Ἔξω στήσῃ, καὶ ὁ ἄνθρωπος οὗτος, οὗ τὸ δα-
νεῖόν σού ἐστιν, ἐξοίσει σοι τὸ ἐνέχυρον ἔξω. Ἐὰν δὲ
ὁ ἄνθρωπος πείνηται, οὐ κοιμηθήσῃ ἐν τῷ ἐνεχύρῳ
αὐτοῦ. Ἀποδώσεις τὸ ἐνέχυρον αὐτοῦ περὶ δυσμὰς (15)

95 Σελ. 1368 γρ. 5
καὶ πιστούμενος τὸ ψεῦδος διὰ τῶν ὅρκων, κακὸν
παρεμπόρευμα τῆς ἀπανθρωπίας τὴν ἐπιορκίαν
προσκτώμενος. Ἐπειδὰν δὲ ὁ ζητῶν τὸ δάνειον, (5)
τόκων μνησθῇ, καὶ ὑποθήκας ὀνομάσῃ, τότε κατα-
βαλὼν τὴν ὀφρὺν προσεμειδίασε, καί που καὶ πα-

95 Σελ. 1472 γρ. 51
ἐλεῶν πτωχὸν, Θεῷ δανείζει, φησίν. Τίς οὐ δέχε-
ται χρεώστην ἀποδώσοντα ἐν καιρῷ μετὰ τῆς ἐπι- (50)
146
καρπίας τὸ δάνειον. Ἐλεημοσύναις καὶ πίστεσιν

(1473) ἀποκαθαίρονται ἁμαρτίαι. Καθαρθῶμεν οὖν ἐλεή-
σαντες.

96 Σελ. 197 γρ. 4
καὶ τῶν ἄνω καὶ κάτω τρεχόντων, καὶ ὡς ἀπαραι-
τήτῳ δεσποίνῃ τῇ γαστρὶ λειτουργούντων. Νηστεία
δανείου φύσιν οὐκ οἶδεν. Οὐκ ὄζει τόκον ἡ τράπεζα
τοῦ νηστευτοῦ· οὐκ ἔχουσιν ὀρφανὸν τοῦ νηστευτοῦ (5)
παῖδα τόκοι πατρῷοι, περιπλεκόμενοι ὡς ὄφεις. Νη-

96 Σελ. 268 γρ. 45
Ἐν ἁμίλλαις πονηραῖς ἀθλιώτερος ὁ νικήσας, διότι
ἀπέρχεται τὸ πλέον ἔχων τῆς ἁμαρτίας. Μὴ τοίνυν
γένῃ κακοῦ πληρωτὴς ἐράνου, μηδὲ πονηροῦ δανείου (45)
πονηρότερος ἐκτιστής. Ὕβρισεν· ὠργίσθη· στῆσον
τῇ σιωπῇ τὸ κακόν. Σὺ δὲ ὥσπερ ῥεῦμα τὴν ἐκείνου
44. NICETAS AMNIANUS Hagiogr. Vita Philareti Misericordis

{3359.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 9) Σελ. 131 γρ. 13
τήν· «Καὶ τὴν ἐμὴν μοῖραν οὐ ποιεῖς;» Ἡ δὲ εἶπεν· «Σύ, ἄγ-
γελος εἶ, καὶ οὐκ ἄνθρωπος, καὶ βρώσεως οὐκ ἐπιδέεσαι· εἰ γὰρ
ἔχρῃζες αὐτοῦ, οὐκ ἂν τὸν σῖτον τὸν ἀπὸ δανείου ἤνεγκας τοσαῦ-
τα μίλια καὶ ἐδίδους ἀλλαχοῦ.» Καὶ ἁπλῶς μαινομένη ἐπ’ αὐτῷ
εἶπεν· «Ἕνεκεν Θεοσεβοῦς, δὸς αὐτῷ καὶ δύο μόδια.» Εἶπεν δὲ (15)

Σελ. 132 γρ. 24
ἐποίησε δι’ αἰνιγμάτων ἀποκρινόμενον.
Κάρκαρον: τὸ δεσμωτήριον· οὕτως Σώφρων.
147
Καρκαδόνα: τοῦτο λέγεται Χάροντος δανεῖον, συνα-

γόμενον ἐκ τοῦ ὀβολοῦ τοῦ συγκηδευομένου τοῖς (25)
(133) τελευτῶσιν· οὐχ ὡς ἔνιοι πλανώμενοι βοτάνης

upsilon Σελ. 626 γρ. 9
τῶν χαμαιριφῶν παιδίων, ἅπερ ἑαυτῶν ἀποβάλ-
λουσιν αἱ γυναῖκες.
Ὑπόβολον: ὑποκείμενον πρὸς δάνειον καὶ τόκον· Φε-
ρεκράτης Ἰπνῶ· —οὐχ ὁρᾶς τὴν οἰκίαν Τὴν Πολυ- (10)
τίωνος κειμένην ὑπώβολον.
47. Άννα Κομνηνή ιστορικός Αλεξιάς (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11-12) Βιβ. 6 Κεφ.
3 Τμ. 1 γρ. 8
Ἐκεῖνος γὰρ χρείας κατεπειγούσης καὶ κοσμικοῦ
κλύδωνος ἐξ ἀπορίας τῶν βασιλικῶν ταμιείων πρὸς τοῦτο
ἀπέβλεψε καὶ ὡς δάνειον ἐλογίζετο, ἀλλ’ οὐχ ὡς ἅρπαγμα
ἢ τυραννικῆς χειρὸς ἐπιβουλήν, ὡς οἱ διαλοιδορούμενοι
λέξειαν. Ἀλλὰ καὶ γνώμης οὕτως εἶχεν ὡς μετὰ τὸ (10)

13-14) Epistle 98 γρ. 6
καὶ θύρας ψυχῆς, δέδεξαι ταῖς μὲν ἀσμένως τὸ γράμμα, ταῖς δὲ τὸν
φίλον ἀσμενέστερον, καὶ δίδου τὴν αἴτησιν εὐμενῶς. ῥᾴδιον γάρ σοι (5)
περαίνειν αὐτήν· οὐ γὰρ χάρις, ἀλλὰ δανείου ἀπαίτησις, ὥς γε οἷσθα·
δάνειον δ’ ἀποδιδόναι μὲν δίκαιον ἐμπολιτευόμενον βίῳ παντί, ἀπο-
στερεῖν δὲ παγχάλεπόν τε καὶ θεῷ καὶ ἀνθρώποις μάλα τοι ἀποτρό-

13-14) Epistle 98 γρ. 7
φίλον ἀσμενέστερον, καὶ δίδου τὴν αἴτησιν εὐμενῶς. ῥᾴδιον γάρ σοι (5)
περαίνειν αὐτήν· οὐ γὰρ χάρις, ἀλλὰ δανείου ἀπαίτησις, ὥς γε οἷσθα·
δάνειον δ’ ἀποδιδόναι μὲν δίκαιον ἐμπολιτευόμενον βίῳ παντί, ἀπο-
στερεῖν δὲ παγχάλεπόν τε καὶ θεῷ καὶ ἀνθρώποις μάλα τοι ἀποτρό-
παιον· μὴ τοίνυν τοὺς ὑπὸ σὲ προβαλλόμενος ἀναβάλλου τὴν πρᾶξιν.
148

13-14) Epistle 98 γρ. 15
τὴν ἔκτισιν, τοῦτο πρὸς πέρας ἄγειν, εἰ καὶ μὴ πρότερον ἀλλ’ οὖν δι’
ἡμᾶς νῦν προθυμήθητι τάχιστα περαίνειν τὸ καλὸν καὶ παρέχειν τῷ
μὲν καλῷ θεράποντι τὸ δάνειον ὀψὲ γοῦν διὰ μικροῦ τέως τοῦ
χρόνου, (15)τοῖς δὲ φίλοις τήν γε τοῦ πεισθῆναι καὶ συνθέσθαι χάριν.
ΟΦΕΙΛΗ
τὴν χάριν ὥστε ὀφειλομένην δι’ εὐνοίας ᾧ δέδωκε σῴζειν·
ὁ δὲ ἀντοφείλων ἀμβλύτερος, εἰδὼς οὐκ ἐς χάριν, ἀλλ’ ἐς (5)
(5) ὀφείλημα τὴν ἀρετὴν ἀποδώσων. καὶ μόνοι οὐ τοῦ ξυμφέ-
ροντος μᾶλλον λογισμῷ ἢ τῆς ἐλευθερίας τῷ πιστῷ ἀδεῶς
τινὰ ὠφελοῦμεν.

ἐπηγάγεσθε, τοῖς δὲ ἀδικοῦσιν ἄλλους ξυνεργοὶ κατέστητε.
καίτοι τὰς ὁμοίας χάριτας μὴ ἀντιδιδόναι αἰσχρὸν μᾶλλον
ἢ τὰς μετὰ δικαιοσύνης μὲν ὀφειληθείσας, ἐς ἀδικίαν δὲ (5)
3.64.1) ἀποδιδομένας. δῆλόν τε ἐποιήσατε οὐδὲ τότε τῶν Ἑλλήνων
ἕνεκα μόνοι οὐ μηδίσαντες, ἀλλ’ ὅτι οὐδ’ Ἀθηναῖοι, ὑμεῖς

εἰ μνημονικὸς εἶ.
Στ. δύο τρόπω, νὴ τὸν Δία. (483)
ἢν μέν γ’ ὀφείληταί τι μοι, μνήμων πάνυ,
ἐὰν δ’ ὀφείλω σχέτλιος, ἐπιλήσμων πάνυ. (485)
Σω. ἔνεστι δῆτά σοι λέγειν ἐν τῇ φύσει;
4. Αριστοφάνης . Λυσιστράτη (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 581

εἶτα ξαίνειν εἰς καλαθίσκον κοινὴν εὔνοιαν ἅπαντας
καταμειγνύντας· τούς τε μετοίκους κεἴ τις ξένος ᾖ φίλος ὑμῖν, (580)
κεἴ τις ὀφείλῃ τῷ δημοσίῳ, καὶ τούτους ἐγκαταμεῖξαι·
καὶ νὴ Δία τάς γε πόλεις, ὁπόσαι τῆς γῆς τῆσδ’ εἰσὶν ἄποικοι,
διαγιγνώσκειν ὅτι ταῦθ’ ἡμῖν ὥσπερ τὰ κατάγματα κεῖται
149

Τμ. 28 γρ. 7
μου καὶ μάχης οὐ μετῆν αὐτῇ. οὕτω δὴ καὶ σὺ δοκεῖς ἐμὲ (5)
κατασκευάζειν ὥσπερ ἐγὼ ἣν ἐφίλουν μάλιστα ἀνθρώπων,
ὥστε τῷ Ἀπόλλωνι ἄλλα μοι δοκῶ χαριστήρια ὀφειλήσειν.
(29) ἀκούσας δ’ ὁ Κῦρος τοὺς λόγους αὐτοῦ ἐθαύμασε μὲν τὴν
εὐθυμίαν, ἦγε δὲ τὸ λοιπὸν ὅποι καὶ αὐτὸς πορεύοιτο, εἴτε
6. Πλάτων Politicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 257 Τμ. a γρ. 3

(a) ΣΩ. Ἦ πολλὴν χάριν ὀφείλω σοι τῆς Θεαιτήτου γνωρί-
σεως, ὦ Θεόδωρε, ἅμα καὶ τῆς τοῦ ξένου.
ΘΕΟ. Τάχα δέ [γε], ὦ Σώκρατες, ὀφειλήσεις ταύτης
τριπλασίαν· ἐπειδὰν τόν τε πολιτικὸν ἀπεργάσωνταί σοι
καὶ τὸν φιλόσοφον. (5)

ἴδια πατρῴων θεῶν κατὰ νόμον ὀργιαζόμενα, γονέων δὲ (5)
μετὰ ταῦτα τιμαὶ ζώντων· ὡς θέμις ὀφείλοντα ἀποτίνειν
τὰ πρῶτά τε καὶ μέγιστα ὀφειλήματα, χρεῶν πάντων πρε-
σβύτατα, νομίζειν δέ, ἃ κέκτηται καὶ ἔχει, πάντα εἶναι τῶν
(c) γεννησάντων καὶ θρεψαμένων πρὸς τὸ παρέχειν αὐτὰ εἰς

σωτηρίᾳ ὁμιλοῦντες· ὅταν δ’ ὁ χρόνος αὐτοῖς ἐξέλθῃ τῶν (5)
δεσμῶν, ἐὰν μὲν δοκῇ τις σωφρονεῖν αὐτῶν, οἰκείτω μετὰ
τῶν σωφρόνων, ἐὰν δὲ μή, ὀφείλῃ δ’ αὖθις τὴν τοιαύτην
δίκην, θανάτῳ ζημιούσθω. ὅσοι δ’ ἂν θηριώδεις γένωνται
(b) πρὸς τῷ θεοὺς μὴ νομίζειν ἢ ἀμελεῖς ἢ παραιτητοὺς εἶναι,

γρ. 28
ῥητοῖς, ἡ μὲν πάμπαν ἀγοραία ἐκ χειρὸς εἰς χεῖρα, ἡ
δὲ ἐλευθεριωτέρα εἰς χρόνον, καθ’ ὁμολογίαν δὲ τί ἀντὶ
τίνος. δῆλον δ’ ἐν ταύτῃ τὸ ὀφείλημα κοὐκ ἀμφίλογον,
φιλικὸν δὲ τὴν ἀναβολὴν ἔχει· διόπερ ἐνίοις οὐκ εἰσὶ τούτων
150
δίκαι, ἀλλ’ οἴονται δεῖν στέργειν τοὺς κατὰ πίστιν συναλλά- (30)

γρ. 3
(1165a) ἀπαιτοῦντι δὲ ἀποδοτέον, ἢ τὸν πατέρα λυτρωτέον; δόξειε
γὰρ ἂν καὶ ἑαυτοῦ μᾶλλον τὸν πατέρα. ὅπερ οὖν εἴρηται,
καθόλου μὲν τὸ ὀφείλημα ἀποδοτέον, ἐὰν δ’ ὑπερτείνῃ ἡ
δόσις τῷ καλῷ ἢ τῷ ἀναγκαίῳ, πρὸς ταῦτ’ ἀποκλιτέον.
ἐνίοτε γὰρ οὐδ’ ἐστὶν ἴσον τὸ τὴν προϋπαρχὴν ἀμείψασθαι, (5)
11. Ωριγένης . In Jeremiam (Ομιλίαι 12-20) {2042.021} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

2-3) Homily 15 Τμ. 5 γρ. 15
καὶ τὰς λοιπὰς ἐκδόσεις ἔγνωμεν γραφικὸν εἶναι ἁμάρτημα. καίτοιγε
ἑκατέρως ἔστι διηγήσασθαι τὸν τόπον. πῶς μέντοι «οὐκ ὠφείλησέ
μοι οὐδὲ εἷς»; ὥστε οὐκ ὠφείλησεν αὐτῷ «οὐδὲ εἷς», πᾶσι τὰ ὀφει- (15)
λήματα αὐτῶν ἀφῆκεν. «ἀνθρώπῳ δανειστῇ χρεωφειλέται ἦσαν δύο·
εἷς ὤφειλε δηνάρια πεντακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα. μὴ ἐχόν-
των αὐτῶν ἀποδοῦναι, ἀμφοτέροις ἐχαρίσατο». θέλεις ἰδεῖν τοὺς
12. Γρηγόριος Θαυματουργός In annuntiationem sanctae virginis Mariae

(Ομιλίαι 1-2) [Sp.] (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 3) Τόμ. 10 Σελ. 1152 γρ. 9
οὗτος ὁ Κύριος μετὰ σοῦ, καὶ πάλιν ἐκ σοῦ. Δεῦρο
[ἄλ. δεῦτε] τοίνυν, ἀγαπητοὶ, καὶ ἡμεῖς τῷ ἀγγελικῷ
αἴνῳ συνεπόμενοι, τὴν κατὰ δύναμιν ὀφειλὴν εὐγνώ-
μονες [γρ. εὐγνωμόνως] ἀποτίσωμεν, λέγοντες· (10)
Χαῖρε, κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ· Σὸν γὰρ

γαλύνεται, ἀλλ’ ἐξ ὧν εὐεργετούμεθα, τὴν εὐεργεσίαν
εὐγνωμόνως κηρύττομεν· οὐχ ἵνα τῆς ἀξίας ἐφικνώ-
μεθα, ἀλλ’ ἵνα τὴν κατὰ δύναμιν ὀφειλὴν ἀποτίσω- (35)
μεν. Ὅταν δὲ ἀναγινώσκεται τὸ Εὐαγγέλιον, ἢ ἀπο-
στολικὸν, μὴ προσχῇς τῇ βίβλῳ, ἢ τῷ ἀναγινώσκοντι·
151

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 46 Σελ. 101 γρ. 37
σταῖς τὸν ὑπόχρεων, ἕως ἂν, φησὶν, ἀποδῷ πᾶν τὸ (35)
ὀφειλόμενον· ὅπερ οὐδὲν ἕτερόν ἐστιν, ἢ διὰ τῆς βα-
σάνου τὴν ἀναγκαίαν ὀφειλὴν ἀποτίσαι, τὸ ὄφλημα τῆς
τῶν λυπηρῶν μετουσίας, ὧν παρὰ τὸν βίον ὑπό-
χρεως ἐγένετο, ἀμιγῆ τε καὶ ἄκρατον τοῦ ἐναντίου τὴν

23 Σελ. 104 γρ. 48
περὶ τοῦ μέλλοντος χρόνου πάλιν δέεται, πάντοτε τὸν
Θεὸν ἐπήκοον ἔχειν παρακαλῶν· ἱκετεύει τε κατ’
οἶκτον ἐπακουσθῆναι, οὐ κατ’ ὀφειλήν. Εἰ γὰρ καὶ
παρῆν τις αὐτῷ καρπὸς δικαιοσύνης, ἀλλ’ οὐκ ἐπὶ
τούτῳ θαρσεῖν ἔλεγεν· ἀλλ’ ἐπὶ τῷ ἐλέῳ καὶ τοῖς (50)

23 Σελ. 332 γρ. 22
παρὰ τοῦ δικαίου πολλάκις δανειζόμενος λόγους ὠφε- (20)
λίμους καὶ σωτηρίους, ἢ παρὰ τοῦ Θεοῦ εὐεργεσίας
τυγχάνων, οὐκ ἀποτίννυσι τὴν ὀφειλήν. Δέον γὰρ
ὠφεληθέντα, ἔργα καὶ πράξεις παρασχεῖν ἀξίας ὧν
εἴληφεν. Ὁ δὲ οὐκ ἀποτίννυσιν, μένει δὲ ἄκαρπος

23 Σελ. 605 γρ. 49
μικρὰ καὶ οὐδενὸς λόγου ἄξια· ὅλος δὲ τῆς ἄνω ἐλπί-
δος γενόμενος, ἐκείνης τυχεῖν εὔχεται, ἐλέῳ Θεοῦ
χορηγουμένης. Οὐ γὰρ δὴ κατὰ ὀφειλὴν, οὐδὲ κατ’
ἀξίαν τῆς ἑαυτοῦ δικαιοσύνης τεύξεταί τις τῶν ἐπου- (50)
ρανίων. Διόπερ ἀλλαχοῦ που εἴρηται· «Τί γάρ μοι

23 Σελ. 760 γρ. 47
προβάτων, τὰ δὲ ἀπὸ πετεινῶν· καὶ τὰ μὲν ἄῤῥενα, (45)
τὰ δὲ θήλεα· καὶ τὰ μὲν ἑκούσια κατὰ προαίρεσιν,
152
τὰ δὲ κατὰ ὀφειλήν· καὶ τὰ μὲν ὠνομάζετο θυσία

σωτηρίου, τὰ δὲ ὑπὲρ ἁμαρτίας· καὶ τὰ μὲν ὑπὲρ
τοῦ ἀρχιερέως προσεφέρετο, τὰ δὲ ὑπὲρ παντὸς τοῦ

23 Σελ. 848 γρ. 30
δόξης προσελάβου με· ἐπειδήπερ σοὶ τοῦτο ὡς ἀγα-
θῷ Θεῷ πάρεστιν· ἐμοὶ γὰρ οὐδὲν ὑπάρχει ἐν τῷ οὐ-
ρανῷ, οὐδὲ κατὰ ὀφειλήν μοι ταῦτα γέγονεν· ἀλλ’ (30)
οὐδὲ ἔστι μοί τίς ἄλλος ἐν τῷ οὐρανῷ ἢ σὺ μόνος. Δι’
ὃ οὐδὲν ἐπὶ τῆς γῆς ἠθέλησα παρὰ σοῦ κτήσασθαι,

24 Σελ. 57 γρ. 32
Καθ’ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω σε. (30)
Ἀρχὴ παρ’ Ἑβραίοις τοῦ παρόντος στίχου τὸ

βήθ. Διδάσκει δὲ ὅτι προσήκει ὥσπερ ὀφειλὴν ἑκά-
στης ἡμέρας τῷ Θεῷ τὸν ὕμνον ἀποδιδόναι .. μηδε-
μιᾶς ἡμέρας τῷ Θεῷ ὕμνον ὀλιγωρεῖν καὶ ἀπολιμ-
21. Ευσέβιος θεολόγος Απόσπασμα in Lucam {2018.037} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4) Τόμ. 24 Σελ. 581 γρ. 53
μετροῦντες τὰ ἴσα οἷς παρὰ Θεοῦ τετυχήκαμεν τοῖς
ἡμετέροις οἰκέταις. Εὐλόγως οὖν ἀγανάκτησις καθ’
ἡμῶν ἐξενεχθήσεται· καὶ ὁ τὴν πᾶσαν ἡμῖν ὀφειλὴν
ἀφεὶς Δεσπότης οὐκέτ’ ἀφήσει ἡμῖν· ἀλλ’ ᾧ μέτρῳ
μεμετρήκαμεν ἀσυμπαθεῖ καὶ ἀνελεεῖ καὶ ἀποτόμῳ, (55)
22. Αθανάσιος θεολόγος Orationes tres contra Arianos {2035.042} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 26 Σελ. 288 γρ. 28
τοῦ Θεοῦ Λόγος τὸ ἀτελὲς περιτίθεται σῶμα, καὶ
λέγεται εἰς τὰ ἔργα κτίζεσθαι, ἵνα, ἀνθ’ ἡμῶν τὴν
ὀφειλὴν ἀποδιδοὺς, τὰ λείποντα τῷ ἀνθρώπῳ δι’
ἑαυτοῦ τελειώσῃ. Ἔλειπε δὲ αὐτῷ ἡ ἀθανασία, καὶ
153
ἡ εἰς τὸν παράδεισον ὁδός. Καὶ τοῦτό ἐστι τὸ λεγό- (30)

Τόμ. 27 Σελ. 284 γρ. 15
μεν, εἰδότες ὡς ἐκείνοις μὲν οὐ πρέπει ἀνυμνεῖν, ξύ-
λοις καὶ λίθοις καὶ δαιμονίοις οὖσιν· σοὶ δὲ μόνῳ τὸ
τοιοῦτον ὀφείλημα πρεπωδέστατον. Καὶ σοὶ ἀποδο- (15)
θήσεται εὐχὴ ἐν Ἱερουσαλήμ. Ἢ τῇ ἐπὶ γῆς φησιν,
ἥτις ἐστὶν ἡ Ἐκκλησία, ἢ τῇ ἐπουρανίῳ, ὅπου παρα-
24. Αθανάσιος θεολόγος Quaestiones ad Antiochum ducem [Sp.]

{2035.077} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 652 γρ. 13
σικακίαν ἔχωμεν πρὸς τὸν πλησίον, πρόδηλον ὅτι
μυρίαι ἐλεημοσύναι οὐ συγχωροῦσιν ἡμῖν, ἐὰν μὴ
ἀφίωμεν καὶ ἡμεῖς τῷ ἀδελφῷ ἡμῶν τὰ ὀφειλήματα
αὐτοῦ, κατὰ τὸν τοῦ Κυρίου λόγον. Πάλιν τε ἄλλο
ἐστὶ, παυσάμενόν τινα πορνείας, ποιεῖν ἐλεημοσύνην, (15)
25. Αθανάσιος θεολόγος In caecum a nativitate [Sp.] {2035.091} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1005 γρ. 18
ὑπὸ μὲν τῶν γονέων διεπτύσθη, ὑπὸ δὲ τοῦ Θεοῦ οὐκ
ἐγκατελείφθη. Ὅπως δὲ τὸ χρέως ἀποδωσώμεθα, καὶ
μικρὸν ἀναψύξωμεν, ἵνα καὶ πάλιν πιστευθῶμεν ὀφει-
λήματα· φέρε τοίνυν ἐπὶ τὸν ἐκ γενετῆς τυφλὸν
εὐκαίρως παραγάγωμεν. Ἤκουες, ἀγαπητὲ, τῇ προ- (20)
τέρᾳ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου βοῶντος· «Καὶ παρ-
26. Αθανάσιος θεολόγος De incarnatione contra Apollinarium libri ii

[Sp.] {2035.124} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 26 Σελ. 1100 γρ. 12
ἢ ἑνωθὲν, ἴδιον μὲν τοῦ ἀκτίστου λέγεται, οὐ μὲν (10)
αὐτὸ ἄκτιστον, ἵνα μὴ ἐπιλησθῇ τῆς ἑνώσεως ἡ εὐ-
εργεσία, καὶ καταργηθῇ τῆς εὐεργεσίας ἡ ὀφειλὴ,
καὶ εἰς ἀνελπιστίαν καταπέσῃ ἡ ἐν ἀσθενείᾳ ἔτι
τυγχάνουσα ἀνθρωπότης, διδασκομένη καθ’ ὑμᾶς
154

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 369 γρ. 41
σεται ἐν καιρῷ μαρτυρίου μέχρι θανάτου πρὸς τὴν
ἁμαρτίαν ἀντικαταστῆναι, καὶ ἀποδοῦναι τῷ Κυ- (40)
ρίῳ τὴν ὀφειλὴν, τῷ ὑπὲρ ἡμῶν ἀποθανόντι καὶ
ἐγερθέντι; Καὶ ὁ ὑπὸ δαιμόνων εὐπτόητος τὸν ἐχθρὸν
ἔχει φόβον ἐν ἑαυτῷ. Καὶ ὅλως, ὁ τοιοῦτος φόβος ἀπι-

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 492 γρ. 15
ἀνάπαυσίν σου, ὅτι Κύριος εὐηργέτησέ σε. Πρό-
κειται γὰρ ἀνάπαυσις αἰωνία τοῖς νομίμως τὸν ἐν-
ταῦθα διαθλήσασι βίον, οὐ κατὰ ὀφείλημα τῶν ἔργων (15)
ἀποδιδομένη, ἀλλὰ κατὰ χάριν τοῦ μεγαλοδώ-
ρου Θεοῦ τοῖς εἰς αὐτὸν ἠλπικόσι παρεχομένη. Εἶτα,
29. Δίδυμος Καίκος εκκλ. συγγραφέας Commentarii in Job (in catenis)

{2102.014} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 1145 γρ. 23
προαιρετικῶς ἁμάρτω, οἴμοι· εἴτε ὡς ἐκ τῆς τοῦ
Ἀδὰμ παραβάσεως, καὶ εἰς ἡμᾶς διαβαινούσης ἐκ
διαδοχῆς τῆς ὀφειλῆς, πάλιν οὐδ’ οὕτως ἀνακύψαι
δυνήσομαι, ὡς παντὸς ἀπηλλαγμένος ῥύπου. Τῶν
γὰρ ἁμαρτημάτων, τὰ μὲν ἐκ προαιρέσεως τῆς ἡμε- (25)
30. Ιωάννης Χρυσόστομος Ad Demetrium de compunctione (lib. 1)

{2062.004} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 400 γρ. 57
ταῖς ἀγαθαῖς, τίς ταχέως σωθῆναι δυνήσεται τῶν τού- (55)
τοις περιπεπτωκότων τοῖς κακοῖς;
εʹ. Τὸ δὲ, Ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ
ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν, τίς ἄρα ὁ μετὰ
παῤῥησίας ἐρῶν; Κἂν γὰρ μηδὲν ἀδικήσωμεν τοὺς
31. Ιωάννης Χρυσόστομος Ad Stelechium de compunctione (lib. 2) (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 420 γρ. 26
οὔτε ἐσθίουσιν, οὔτε καθεύδουσιν ὑπὸ τῆς φροντίδος δα-
κνόμενοι· ὁ δίκαιος ὁρῶν οὐκ ἐν χρήμασιν, ἀλλ’ ἐν πρά- (25)
155
ξεσιν οὖσαν τὴν ὀφειλὴν, τί οὐκ ἂν ἔπαθεν; Ἀλλ’ οὐχ

ἡμεῖς οὕτως, ἀλλὰ κἂν μικρὸν ἐκτίσωμεν, ὡς τὸ πᾶν
ἐκτετικότες διακείμεθα, μᾶλλον δὲ καὶ ὑπερβαλλόμενοι·
32. Ιωάννης Χρυσόστομος De Christi precibus (= Contra Anomoeos,

Ἐπεὶ οὖν τοσοῦτον τὸ κέρδος ἡμῖν, ὅπερ ἂν ἔχωμεν,
φέρε εἰς μέσον καταθέντες, πᾶσαν ὑμῖν ἀποδῶμεν (45)
τὴν ὀφειλὴν, πρότερον ἀναμνήσαντες τῆς ἀκολουθίας
τῶν ὀφλημάτων τούτων ἁπάσης.
βʹ. Ἴστε τοίνυν καὶ μέμνησθε πρώην, ὅτι περὶ τῆς
33. Ιωάννης Χρυσόστομος Adversus Judaeos (orationes 1-8) {2062.021}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 868 γρ. 40
τούτοις ἐγκαλεῖ. Καὶ πάλιν ἄλλον ἐπεισαγαγὼν ἐπὶ
μνησικακίᾳ κολάζει· Πονηρὲ γὰρ, φησὶ, δοῦλε,
πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι· οὐκ ἔδει (40)
καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγώ σε
ἠλέησα; Πάλιν τὰς παρθένους, ἐπειδὴ ἔλαιον οὐκ
34. Ιωάννης Χρυσόστομος De Lazaro (Ομιλίαι 1-7) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-

5) Τόμ. 48 Σελ. 996 γρ. 48
σου, ἀλλ’, Ἀπέλαβες; Μέμνησθε γὰρ εὖ οἶδ’ ὅτι ἐν-
τεῦθεν ἔφην πέλαγος ἀχανὲς καὶ μέγα νοημάτων
ἡμῖν ἀνοίγεσθαι· τὸ γὰρ, Ἀπέλαβες, ὀφειλήν
τινα ἐνδεικνυμένου καὶ δηλοῦντός ἐστιν· ἀπολαμ-
βάνει γάρ τις τὰ ὀφειλόμενα. Εἰ τοίνυν μιαρὸς, (50)

5) Τόμ. 48 Σελ. 1041 γρ. 19
τίς παῤῥησιάσεται καθαρὸς εἶναι ἀπὸ ἁμαρτίας;
Διὰ τοῦτο κελευόμεθα εἰς τὴν εὐχὴν λέγειν· Ἄφες
ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ἵνα τῇ συνηθείᾳ τῆς
εὐχῆς ἀναμνησθῶμεν ἐκεῖ ὅτι ὑπεύθυνοί ἐσμεν κολά- (20)
σεσι. Καὶ γὰρ Παῦλος ὁ ἀπόστολος, τὸ σκεῦος τῆς
156
36. Ιωάννης Χρυσόστομος Ad populum Antiochenum (Ομιλίαι 1-21) (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 48 γρ. 30
οὐ παραιτήσεται αὐτὸν ἀπὸ τῆς παραβολῆς ταύτης φο-
βῆσαι, καὶ εἰπεῖν, Ὅρα μήποτε καὶ σὺ κατ’ ἐκείνην ἀκού-
σῃς τὴν ἡμέραν· Πονηρὲ δοῦλε, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν (30)
ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με· ἔδει καὶ σὲ
ἀφεῖναι τοῖς συνδούλοις σου. Σαυτὸν ὠφελεῖς μειζό-
ΤΟΚΟΣ
Liddell-Scott τόκος, ὁ (τίκτω)· I. 1. τοκετός, γέννα, σε Ομήρ. Ιλ.· στον

πληθ., σε Σοφ., Ευρ. 2. χρόνος τοκετού, σε Ηρόδ. II. 1. αυτό που
γεννιέται, παιδί, σε Όμηρ., Αισχύλ. κ.λπ. 2. μεταφ., κέρδος το οποίο
αποφέρουν τα δανεισθέντα χρήματα, τόκος, Λατ. usura, σε Αριστοφ.
κ.λπ.· ἐπὶ τόκῳ ή ἐπὶ τόκον δανείζεσθαι, δανείζομαι με τόκο, σε Δημ.·
τόκοι τόκων, σύνθετος τόκος, σε Αριστοφ. 3. οι καρποί της γης, σε Ξεν.
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. τόκος, ὁ,

(τίκτω) childbirth, parturition, of women, Il.19.119, h.Cer. 101,
IG42(1).121.15, 17 (Epid., iv B. C.), Herophil. ap. Sor.2.53; of animals,
Il.17.5; πλὴν ὅταν τ. παρῇ S.Fr.477; ποιεῖσθαι τὸν τ. Arist. HA542a25, etc.:
pl., τόκοισί τε ἀγόνοις γυναικῶν S.OT26, cf. 173 (lyr.), E.Med.1031, etc.
b. the time of parturition, ὁ τ. τῆς γυναικός Hdt.1.111; period of gestation,
ἐνιαύσιος ὁ τ. Arist. GA777b13. c. ἡ φύσις τοῦ παιδίου τοῦ ἐν τόκῳ in the
foetal stage, Hp.Nat.Puer.tit. (as cited in Mul.1.1). II. offspring, of men or
animals, πάντων Ἀργείων ἐρέων γενεήν τε τόκον τε Il.7.128, cf. 15.141;
of an eagle, ἐλθὼν ἐξ ὄρεος, ὅθι οἱ γενεή τε τόκος τε Od.15.175; μήλων τ.
E. Cyc.162; Οἰδίπον τ. his son, A.Th.372, cf. 407, etc. (but also, daughter,
θεὰ γεγῶσα καὶ θεοῦ πατρὸς τ. E.Andr. [1254]); fry of fish, Arist. HA
543a4; litter of pigs, πασῶν τῶν συῶν ἀπὸ τόκου χοῖρον λαμβάνειν X.
Lac.15.5. 2. metaph., produce of money lent, hence interest (cf. S.Fr.477
(punningly), Sophr. 35, Pl.R.555e, Arist.Pol.1258b5), Pi.O.10(11).9, etc.;
τ. ἐπίτριτος, v. h. v.; τ. πεντώβολος interest at 5 obols per month on the
mina, IG 11(2).146 B 17 (Delos, iv B. C.); τ. πεντεκαιδέκατος, i. e. 100/15
= 6 2/3 %, SIG672.23 (Delph., ii B. C.); sg. and pl., IG12.324.5,
Ar.Nu.18,20, 34, etc.; τόκους ἀποδοῦναι ib.739, etc.; κομίζεσθαι Pl. l. c.,
PEnteux. 32.13 (iii B. C.); λαμβάνειν ἀπό τινος Is.8.35; ἀπολαμβάνειν
Lys.17.3; δανείζειν ἐπὶ τόκῳ Pl.Lg.742c; ὀφείλειν ἐπὶ τόκῳ Isoc.17.7;
157
τόκοι τόκων compound interest, Ar.Nu.1156; τόκος τόκου

Thphr.Char.10.10; τῶν τόκων ἔχων τόκους Men.870:—Ar. plays on the
double meaning of the word, Th.843 sq.; so also Pl.R.507a, Plu.2.433e. 3.
metaph., interest, [γῄδιον] ὅτι λάβοι σπέρμα . . δικαίως ἀπεδίδου αὐτό τε
καὶ τόκον X.Cyr.8.3.38, cf. Philem.231, 88.10; οἱ δ’ εἰς τὸ γῆρας ἀναβολὰς
ποιούμενοι, οὗτοι προσαποτίνουσι τοῦ χρόνου τόκους Men.235.9;
offspring, ἢ τίκτων λόγους ἢ τὸν ἑτέρων τόκον λαμβάνων Lib.Or.12.94;
bringing forth, ib.17.38. 4. oppression, as translation of Hebr. tōk, LXX
Ps.71 (72).14, Je.9.6.

ἀθάνατοι βάλλουσι καὶ ὡς τελέεσθαι ὀΐω.
ὡς ὅδε χῆν’ ἥρπαξ’ ἀτιταλλομένην ἐνὶ οἴκῳ
ἐλθὼν ἐξ ὄρεος, ὅθι οἱ γενεή τε τόκος τε, (175)
ὣς Ὀδυσεὺς κακὰ πολλὰ παθὼν καὶ πόλλ’ ἐπαληθεὶς
οἴκαδε νοστήσει καὶ τείσεται· ἠὲ καὶ ἤδη

πευθώ τιν’ ἡμῖν, ὦ φίλαι, νέαν φέρει, (370)
σπουδῇ διώκων πομπίμους χνόας ποδῶν.
— καὶ μὴν ἄναξ ὅδ’ αὐτὸς Οἰδίπου τόκος
ἐς ἀρτίκολλον ἀγγέλου λόγον μαθεῖν·
σπουδὴ δὲ καὶ τοῦδ’ οὐκ ἀπαρτίζει πόδα.

πύλαισι γείτων, ἀνδρὸς ἐχθαίρουσ’ ὕβριν,
εἴρξει νεοσσῶν ὡς δράκοντα δύσχιμον·
Ὑπέρβιος δέ, κεδνὸς Οἴνοπος τόκος,
ἀνὴρ κατ’ ἄνδρα τοῦτον ᾑρέθη, θέλων (505)
ἐξιστορῆσαι μοῖραν ἐν χρείᾳ τύχης,

τιμώμενοι χαίρουσιν ἀνθρώπων ὕπο.
δείξω δὲ μύθων τῶνδ’ ἀλήθειαν τάχα·
ὁ γάρ με Θησέως παῖς, Ἀμαζόνος τόκος, (10)
Ἱππόλυτος, ἁγνοῦ Πιτθέως παιδεύματα,
158
μόνος πολιτῶν τῆσδε γῆς Τροζηνίας
5. Ευρυπίδης Andromacha {0006.006} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 276

Χο. Ἦ μεγάλων ἀχέων ἄρ’ ὑπῆρξεν, ὅτ’
Ἰδαίαν [στρ. α
ἐς νάπαν ἦλθ’ ὁ Μαί- (275)
ας τε καὶ Διὸς τόκος,
τρίπωλον ἅρμα δαιμόνων
ἄγων τὸ καλλιζυγές,

παιδὸς μέλαθρα καὶ τυραννικαὶ στέγαι;
Χο. ἔγνως· ἀτὰρ δὴ τίς <σὺ πυνθάνῃ τάδε;
Ορ. Ἀγαμέμνονός τε καὶ Κλυταιμήστρας τόκος,
ὄνομα δ’ Ὀρέστης· ἔρχομαι δὲ πρὸς Διὸς (885)
μαντεῖα Δωδωναῖ’. ἐπεὶ δ’ ἀφικόμην

εὔξαιτο Φοίβῳ· τυγχάνει δ’ ἐν ἐμπύροις·
τῷ δὲ †ξιφήρης ἆρ’† ὑφειστήκει λόχος
δάφνῃ σκιασθείς· ὧν Κλυταιμήστρας τόκος (1115)
εἷς ἦν ἁπάντων τῶνδε μηχανορράφος.
χὣ μὲν κατ’ ὄμμα στὰς προσεύχεται θεῷ·
8. Ευρυπίδης Supplices (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 647

πρᾶξαι ξὺν Ἀργείοισιν, οὓς ἀπ’ Ἰνάχου (645)
στείλας ἐπεστράτευσε Καδμείων πόλιν.
Χο. πῶς γὰρ τροπαῖα Ζηνὸς Αἰγέως τόκος
ἔστησεν οἵ τε συμμετασχόντες δορός;
λέξον· παρὼν γὰρ οὐ παρόντας εὐφρανεῖς.
9. Ευρυπίδης Hercules {0006.009} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 50

βωμὸν καθίζω τόνδε σωτῆρος Διός,
ὃν καλλινίκου δορὸς ἄγαλμ’ ἱδρύσατο
Μινύας κρατήσας οὑμὸς εὐγενὴς τόκος. (50)
159
πάντων δὲ χρεῖοι τάσδ’ ἕδρας φυλάσσομεν,

σίτων ποτῶν ἐσθῆτος, ἀστρώτῳ πέδῳ

εἵλικτο βωμοῦ, φθέγμα δ’ ὅσιον εἴχομεν.
μέλλων δὲ δαλὸν χειρὶ δεξιᾷ φέρειν,
ἐς χέρνιβ’ ὡς βάψειεν, Ἀλκμήνης τόκος
ἔστη σιωπῇ. καὶ χρονίζοντος πατρὸς (930)
παῖδες προσέσχον ὄμμ’· ὁ δ’ οὐκέθ’ αὑτὸς ἦν,
15. Σοφοκλής Philoctetes (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 614

πέρσοιεν, εἰ μὴ τόνδε πείσαντες λόγῳ
ἄγοιντο νήσου τῆσδ’ ἐφ’ ἧς ναίει τὰ νῦν.
Καὶ ταῦθ’ ὅπως ἤκουσ’ ὁ Λαέρτου τόκος
τὸν μάντιν εἰπόντ’, εὐθέως ὑπέσχετο (615)
τὸν ἄνδρ’ Ἀχαιοῖς τόνδε δηλώσειν ἄγων·

ΞΕ. Ἐκ τοῦ κατ’ ἄστυ βασιλέως τάδ’ ἄρχεται.
ΟΙ. Οὗτος δὲ τίς λόγῳ τε καὶ σθένει κρατεῖ;
ΞΕ. Θησεὺς καλεῖται, τοῦ πρὶν Αἰγέως τόκος.
ΟΙ. Ἆρ’ ἄν τις αὐτῷ πομπὸς ἐξ ὑμῶν μόλοι; (70)
ΞΕ. Ὡς πρὸς τί; λέξων ἢ καταρτύσων μολεῖν;

οἷος δορυσσοῦς Ἀμφιάρεως, τὰ πρῶτα μὲν
δόρει κρατύνων, πρῶτα δ’ οἰωνῶν ὁδοῖς·
ὁ δεύτερος δ’ Αἰτωλός, Οἰνέως τόκος, (1315)
Τυδεύς· τρίτος δ’ Ἐτέοκλος, Ἀργεῖος γεγώς·
τέταρτον Ἱππομέδοντ’ ἀπέστειλεν πατὴρ

Χρ. ἀλλ’ εἰ † σπανίζεις τἀργυρίου μοι τὸν τόκον (1285)
ἀπόδοτε †.
160
Στ. τοῦτο δ’ ἔσθ’, ὁ τόκος, τί θηρίον; (1286)

Χρ. τί δ’ ἄλλο γ’ ἢ κατὰ μῆνα καὶ καθ’ ἡμέραν
πλέον πλέον τἀργύριον αἰεὶ γίγνεται

ΛΥ. Τί δῆτα ταύτην εἶχες;
ΓΥ. Γʹ Ἵνα μ’ εἰ καταλάβοι (753)
ὁ τόκος ἔτ’ ἐν πόλει, τέκοιμ’ εἰς τὴν κυνῆν
εἰσβᾶσα ταύτην, ὥσπερ αἱ περιστεραί. (755)
ΛΥ. Τί λέγεις; Προφασίζει· περιφανῆ τὰ πράγματα.
20. Πλάτων Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 206 Τμ. b γρ.
7
Οὐ μεντἂν σέ, ἔφην ἐγώ, ὦ Διοτίμα, ἐθαύμαζον ἐπὶ (5)
σοφίᾳ καὶ ἐφοίτων παρὰ σὲ αὐτὰ ταῦτα μαθησόμενος.
Ἀλλὰ ἐγώ σοι, ἔφη, ἐρῶ. ἔστι γὰρ τοῦτο τόκος ἐν
καλῷ καὶ κατὰ τὸ σῶμα καὶ κατὰ τὴν ψυχήν.
Μαντείας, ἦν δ’ ἐγώ, δεῖται ὅτι ποτε λέγεις, καὶ οὐ
21. Πλάτων Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 206 Τμ. c γρ.
6
ἐπιθυμεῖ ἡμῶν ἡ φύσις. τίκτειν δὲ ἐν μὲν αἰσχρῷ οὐ
δύναται, ἐν δὲ τῷ καλῷ. ἡ γὰρ ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς (5)
συνουσία τόκος ἐστίν. ἔστι δὲ τοῦτο θεῖον τὸ πρᾶγμα,
καὶ τοῦτο ἐν θνητῷ ὄντι τῷ ζῴῳ ἀθάνατον ἔνεστιν, ἡ κύησις
καὶ ἡ γέννησις. τὰ δὲ ἐν τῷ ἀναρμόστῳ ἀδύνατον γενέ-
22. Αριστοτέλης De generatione animalium (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker

Σελ. 770a γρ. 29
κεῖται τὸ πλῆθος τῶν ᾠῶν διὰ τὸ μῆκος αὐτῆς. καὶ περὶ
τὰς μελίττας καὶ τοὺς σφῆκας οὐδὲν γίγνεται τοιοῦτον· ἐν κε-
χωρισμένοις γὰρ κυτταρίοις ὁ τόκος ἐστὶν αὐτῶν. περὶ δὲ
τὰς ἀλεκτορίδας τοὐναντίον συμβέβηκεν, ᾗ καὶ δῆλον ὡς ἐν (30)
τῇ ὕλῃ τὴν αἰτίαν δεῖ νομίζειν τῶν τοιούτων· καὶ γὰρ τῶν
161

Σελ. 777b γρ. 13
μεγάλας συστάσεις οὔτε ζῴων οὔτε τῶν ἄλλων ὡς εἰπεῖν οὐθε-
νός. διόπερ ἵπποι καὶ τὰ συγγενῆ ζῷα τούτοις ἐλάττω ζῶν-
τα χρόνον κυεῖ γε πλείω χρόνον· τῶν μὲν γὰρ ἐνιαύσιος ὁ τό-
κος τῶν δὲ δεκάμηνος ὁ πλεῖστος. διὰ τὴν αὐτὴν δ’ αἰτίαν
πολυχρόνιος καὶ ὁ τῶν ἐλεφάντων ἐστὶ τόκος· διετὴς γὰρ ἡ (15)
κύησις διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ μεγέθους.

Σελ. 777b γρ. 15
τα χρόνον κυεῖ γε πλείω χρόνον· τῶν μὲν γὰρ ἐνιαύσιος ὁ τό-
κος τῶν δὲ δεκάμηνος ὁ πλεῖστος. διὰ τὴν αὐτὴν δ’ αἰτίαν
πολυχρόνιος καὶ ὁ τῶν ἐλεφάντων ἐστὶ τόκος· διετὴς γὰρ ἡ (15)
κύησις διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ μεγέθους.
Εὐλόγως δὲ πάντων (16).
25. Αριστοτέλης Historia animalium {0086.014} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker

Σελ. 543a γρ. 4
θύννος, πηλαμύς, κεστρεύς, χαλκίδες, κολίαι, χρομίς, ψῆτ-
τα καὶ τὰ τοιαῦτα, πλὴν ὁ λάβραξ· οὗτος δὲ δὶς τούτων
μόνος, γίνεται δ’ ὁ τόκος αὐτῷ ὁ ὕστερος ἀσθενέστερος. Καὶ
ὁ τριχίας δὲ καὶ τὰ πετραῖα δίς, ἡ δὲ τρίγλη μόνη τρίς. (5)
Τεκμαίρονται δ’ ἐκ τοῦ γόνου· τρὶς γὰρ φαίνεται ὁ γόνος περί

Σελ. 543a γρ. 10
... ἔαρος καὶ μετοπώρου· ἡ δὲ σάλπη τοῦ μετοπώρου ἅ-
παξ. Ἡ δὲ θυννὶς ἅπαξ τίκτει, ἀλλὰ διὰ τὸ τὰ μὲν πρώϊα τὰ δ’
ὄψια προΐεσθαι δὶς δοκεῖ τίκτειν· ἔστι δ’ ὁ μὲν πρῶτος τό- (10)
κος περὶ τὸν Ποσειδεῶνα πρὸ τροπῶν, ὁ δ’ ὕστερος τοῦ ἔαρος.
Διαφέρει δ’ ὁ θύννος ὁ ἄρρην τοῦ θήλεος, ὅτι ἡ μὲν ἔχει ὁ
δ’ οὐκ ἔχει ὑπὸ τῇ γαστρὶ πτερύγιον, ὃ καλοῦσιν ἀφαρέα.

Σελ. 543a γρ. 16
162
Τῶν δὲ σελαχῶν ἡ ῥίνη μόνη τίκτει δίς· τίκτει γὰρ καὶ

ἀρχομένου τοῦ φθινοπώρου καὶ περὶ Πλειάδος δύσιν, εὐημε- (15)
ρεῖ δ’ ἐν τῷ φθινοπώρῳ μᾶλλον· ὁ δ’ εἷς τόκος γίνεται περὶ ἑπ-
τὰ ἢ ὀκτώ. Δοκοῦσι δ’ ἔνιοι τῶν γαλεῶν, οἷον ὁ ἀστερίας, δὶς
τοῦ μηνὸς τίκτειν· τοῦτο δὲ συμβαίνει, ὅτι οὐχ ἅμα πάντα

Σελ. 564a γρ. 32
μέρας καὶ οὐκ ἐφεξῆς· αἱ δὲ πρωτοτόκοι μάλιστα περὶ ὀκτὼ (30)
ᾠά. Τίκτουσι δ’ οἱ ταῲ καὶ ὑπηνέμια. Ὀχεύονται δὲ περὶ τὸ ἔαρ·
γίνεται δὲ καὶ ὁ τόκος εὐθέως μετὰ τὴν ὀχείαν. Πτερορρυεῖ
(564b) δ’ ἅμα τοῖς πρώτοις τῶν δένδρων καὶ ἄρχεται αὖθις
ἀπολαμβάνειν τὴν πτέρωσιν ἅμα τῇ τούτων βλαστήσει. Ἀλεκ-

Σελ. 628b γρ. 19
Ὁ δὲ γόνος οὐ δοκεῖ (17)
ἐκ τοῦ τόκου γίνεσθαι, ἀλλ’ εὐθὺς μείζων εἶναι ἢ ὡς σφηκὸς
τόκος. Ἐὰν δὲ λάβῃ τις τῶν ποδῶν σφῆκα καὶ τοῖς πτεροῖς
ἐᾷ βομβεῖν, προσπέτονται οἱ ἄκεντροι, οἱ δὲ τὰ κέντρα (20)
ἔχοντες οὐ προσπέτονται· ᾧ τινὲς τεκμηρίῳ χρῶνται ὡς τῶν

στατικὴ διὰ τὸ ἀπ’ αὐτοῦ τοῦ νομίσματος εἶναι τὴν κτῆσιν
καὶ οὐκ ἐφ’ ὅπερ ἐπορίσθη. μεταβολῆς γὰρ ἐγένετο χάριν,
ὁ δὲ τόκος αὐτὸ ποιεῖ πλέον (ὅθεν καὶ τοὔνομα τοῦτ’ εἴληφεν· (5)
ὅμοια γὰρ τὰ τικτόμενα τοῖς γεννῶσιν αὐτά ἐστιν, ὁ δὲ
τόκος γίνεται νόμισμα ἐκ νομίσματος)· ὥστε καὶ μάλιστα παρὰ

ὅμοια γὰρ τὰ τικτόμενα τοῖς γεννῶσιν αὐτά ἐστιν, ὁ δὲ
τόκος γίνεται νόμισμα ἐκ νομίσματος)· ὥστε καὶ μάλιστα παρὰ
φύσιν οὗτος τῶν χρηματισμῶν ἐστιν.
Ἐπεὶ δὲ τὰ πρὸς τὴν γνῶσιν διωρίκαμεν ἱκανῶς, τὰ
163

γὰρ ἀνάγκη εἶναι καὶ οὐ συνεστηκότα. οὕτω δὲ ἐχόντων, τὸ
ἔαρ ψυχρὸν ὂν ἔπηξε καὶ ἐσκλήρυνεν αὐτὰ διὰ τὸν αὐχμόν,
ὥστε ταῖς μὲν κυούσαις ὁ τόκος ὁ ἐαρινὸς εἰς ἐκτρώσεις γίνε-
ται διὰ τὴν θερμασίαν καὶ τὸν σφακελισμὸν τὸν γινόμενον
ὑπὸ τῆς ξηρᾶς ψυχρότητος, ἅτε οὐκ ἐκκρινομένης τῆς ὑγρό- (20)
34. ANTONINUS LIBERALIS Myth. Metamorphoseon synagoge

{0651.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2?) Κεφ. 29 Τμ. 1 γρ. 3
(1) Προίτου θυγάτηρ ἐν Θήβαις ἐγένετο Γαλινθιάς. αὕτη
παρθένος ἦν συμπαίκτρια καὶ ἑταιρὶς Ἀλκμήνης τῆς Ἠλεκ-
τρύωνος. ἐπεὶ δὲ Ἀλκμήνην ὁ τόκος ἤπειγε τοῦ Ἡρακλέους,
Μοῖραι καὶ Εἰλείθυια πρὸς χάριν τῆς Ἥρας κατεῖχον ἐν
ταῖς ὠδῖσι τὴν Ἀλκμήνην. (2) καὶ αὗται μὲν ἐκαθέζοντο
35. Ωριγένης . Selecta in Ezechielem (Απόσπασμα e catenis) {2042.062}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 13 Σελ. 817 γρ. 1
καθάρσεως ἡμέρας· ἐκ τούτου κατὰ μέρος ἐθίζων (55)
εἰς σωφροσύνην ἀκροτάτην.
(817) Τὸ ἀργύριον αὐτοῦ ἐπὶ τόκῳ οὐ δώσει. Τόκος
λέγεται τὸ ᾀδόμενον ἐπὶ ἀργυρίου· πλεονασμός ἐστι
τὰ ἐπὶ τῶν λοιπῶν διδόμενα βρωμάτων ἢ πομάτων.

39 γρ. 2
ἔχει, ὅ τι περ ἂν ἕληται, τοῦτο γενέσθαι.
(39) Τὰ μὲν γὰρ λοιπὰ τῶν τικτομένων τῇ ὁρμῇ τῶν
ἀπογεννώντων ὑφίσταται, ὁ δὲ πνευματικὸς τόκος τῆς
ἐξουσίας ἤρτηται τοῦ τικτομένου. ἐπειδὴ τοίνυν ἐν τούτῳ
ἐστὶν ὁ κίνδυνος, ἐν τῷ μὴ διαμαρτεῖν τοῦ συμφέροντος,

39 γρ. 10
καὶ ἐκ τίνος ἄμεινον αὐτῷ συστῆναι τὴν φύσιν· εἴρηται
γὰρ ὅτι κατ’ ἐξουσίαν τοὺς γεννήτορας ὁ τοιοῦτος αἱρεῖται
τόκος. διχῆ τοίνυν τῶν ὄντων μεμερισμένων εἰς τὸ κτιστὸν (10)
164
καὶ τὸ ἄκτιστον, καὶ τῆς μὲν ἀκτίστου φύσεως τὸ ἄτρεπτόν

τε καὶ ἀμετάθετον ἐν ἑαυτῇ κεκτημένης, τῆς δὲ κτίσεως

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 46 Σελ. 148 γρ. 47
τοῦ χιτῶνος συναποβαλλόμεθα. Ἔστι δὲ ἃ προσ- (45)
έλαβεν ἀπὸ τοῦ ἀλόγου δέρματος, ἡ μίξις, ἡ
σύλληψις, ὁ τόκος, ὁ ῥύπος, ἡ θηλὴ, ἡ τροφὴ, ἡ ἐκ-
(149) ποίησις, ἡ κατ’ ὀλίγον ἐπὶ τὸ τέλειον αὔξησις, ἡ
ἀκμὴ, τὸ γῆρας, ἡ νόσος, ὁ θάνατος. Εἰ οὖν
39. Γρηγόριος Νύσσης De deitate filii et spiritus sancti {2017.062} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 46 Σελ. 565 γρ. 51
ἐλπὶς ἀγήρως τις ἦν ἐν αὐτοῖς καὶ ἀκμάζουσα. Ἐν
τούτῳ τίκτεται αὐτοῖς ὁ Ἰσαὰκ ἵνα φανῇ οὐχὶ φύσεως (50)
ἔργον ὁ τόκος, ἀλλὰ θείας δυνάμεως ἀποτέλεσμα. Ἐμ-
περιχαρεῖς ἦσαν, ὡς εἰκὸς, τῇ τοῦ Θεοῦ δωρεᾷ
ἀνήβησεν αὐτοῖς διὰ τοῦ παιδὸς πάλιν ἡ πολιὰ, δα-
40. Γρηγόριος Νύσσης De deitate filii et spiritus sancti {2017.062} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 46 Σελ. 569 γρ. 21
ἔβλεπεν αὐτὸν βιαίως ἑλκόμενον; οἵοις δ’ ἂν ἐχρή-
σατο λόγοις; Φεῖσαι τῆς φύσεως, ἄνερ, μὴ γένῃ πο- (20)
νηρὸν τοῦ βίου διήγημα· μονογενής μοι ὁ τόκος οὗ-
τος, μονογενὴς ἐν ὠδῖσιν ὁ Ἰσαὰκ, ἐν ἀγκάλαις μό-
νος· οὗτός μοι τόκος καὶ πρῶτος καὶ ὕστατος.

23 Σελ. 472 γρ. 17
ἐπὶ τὰ τείχη αὐτῆς, καὶ ἀνομία καὶ κόπος ἐν μέσῳ (15)
αὐτῆς. Καὶ οὐκ ἐξέλιπεν ἐκ τῶν πλατειῶν αὐτῆς
τόκος καὶ δόλος. Ὅτι, εἰ ἐχθρὸς ὠνείδισέ με,
ὑπήνεγκα ἂν, καὶ τὰ ἑξῆς. Ποίαν γὰρ πόλιν βούλε-
ται σημαίνειν, ἐφ’ ἧς ταῦτα τεθέαται, ἅ φησιν ἑωρα-
165

23 Σελ. 480 γρ. 49
καὶ ζημίας καὶ ἐπιθέσεως εἶδον μεστά· ἀδικία τε
ἦν ἐν μέσῳ αὐτῆς, καὶ οὐκ ἐξέλιπεν ἐκ τῶν πλα-
τειῶν αὐτῆς τόκος καὶ δόλος· ἀνθ’ οὗ ὁ μὲν Ἀκύλας,
ὄφλημα καὶ ἐπίθεσιν, ἡρμήνευσεν· ὁ δὲ Σύμμαχος, (50)
ζημίαν καὶ ἐπίθεσιν. Πάντων γὰρ πεπλήρωντο κακῶν

745 γρ. 3
(745) Ἅπαντα συῤῥεῖν, καὶ ποθεῖν μετάστασιν
Δεσμῶν λυθέντα καὶ νόμων γαμηλίων,
Ἐξ οὗ με Χριστὸς, παρθένου μητρὸς τόκος
Φανεὶς, νόμοις καινοῖσι ποιεῖ παρθένον.
Ἐπεὶ γὰρ ἦλθον εἰς βίον καὶ δέσμιος, (5)

759 γρ. 11
Θνητῶν δ’ οὔ ποτέ τις τόδ’ ἐπεύξατο, ὡς ἀδάμαστος
Τοῦδε βίου στυγερῶν ἔνθεν ἀπῆλθε μόγων. (10)
Ἀδρανίη, πενίη τε, τόκος, μόρος, ἔχθος, ἀλιτροὶ,
Θῆρες ἁλὸς, γαίης, ἄλγεα, πάντα βίος.
Πήματα μὲν καὶ πάμπαν ἀτερπέα πόλλ’ ἐνόησα.
ΕΠΙΤΟΚΙΟ
Liddell-Scott. ἐπιτόκιον, τό, = ἐπιτοκία, BGU223.7 (ii A.D.), v.l. in

Aesop.177b (p.257 Chambry) (pl.).
1. Eustathius MACREMBOLITES Scr. Erot. Hysmine et Hysminias (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 12) Βιβ. 4 Τμ. 6 γρ. 12
οὗτος ποιμὴν μαιεύει τὴν αἶγα, καὶ τὸ μὲν πρωτότοκον (10)
ἔχει, τὸ δ’ ὑποδέχεται· καὶ τὴν σύριγγα ποιμενικῶς
ἁρμοσάμενος ἐπιτόκιον οἷον ᾄδει καὶ οἷον καταδυσωπεῖ
τὸν Πᾶνα τὰς αἶγας πυκνῶς εὐτοκεῖν.
166
(7) Εἶτα λειμὼν κατάκομος ἄνθεσι, καί τις ἀνὴρ κατὰ…
ΑΠΟΘΗΚΗ
Liddell-Scott . ἀποθήκη, ἡ (ἀπο-τίθημι)· I. μέρος για την αποθήκευση

οποιουδήποτε πράγματος, σιταποθήκη, αποθηκευτικός χώρος, ταμείο, σε
Θουκ. II. οτιδήποτε έχει αποθηκευτεί, προμήθειες, εφόδια· ἀποθήκην
ποιεῖσθαι ἔς τινα, αποθηκεύω προμήθειες για χάρη κάποιου, σε Ηρόδ.
Liddell-Scott. ἀποθήκη, ἡ, any place wherein to lay up a thing, magazine,

storehouse, Th.6.97; ἀ. βιβλίων Luc.Ind.5; ἀ. σωμάτων burial-place,
Id.Cont.22. 2. refuge, Philist.59. II. anything laid by, store, ἀποθήκην
ποιεῖσθαι ἐς τὸν Πέρσην lay up store of favour with him, Hdt. 8.109.

Ἐπιπολῶν, ὁρῶν πρὸς τὰ Μέγαρα, ὅπως εἴη αὐτοῖς, ὁπότε
προΐοιεν ἢ μαχούμενοι ἢ τειχιοῦντες, τοῖς τε σκεύεσι καὶ 6.98. (1) τοῖς
χρήμασιν ἀποθήκη. καὶ οὐ πολλῷ ὕστερον αὐτοῖς
ἦλθον ἔκ τε Ἐγέστης ἱππῆς τριακόσιοι καὶ Σικελῶν καὶ
Ναξίων καὶ ἄλλων τινῶν ὡς ἑκατόν· καὶ Ἀθηναίων ὑπῆρχον.
2. Ευσέβιος θεολόγος Σχόλια στους Ψαλμούς (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 24
Σελ. 57 γρ. 8
ναι, περικεκοσμημέναι ὡς ὁμοίωμα ναοῦ· κἀκείνῳ
μὲν εἰσὶν υἱοὶ υἱῶν, τούτοις δὲ οὐχί· ἔτι ἐκείνῳ μὲν
οὐκέτι ταμεῖον οὐδὲ ἀποθήκη· τούτων δὲ τὰ ταμεῖα
πλήρη ἐξερευγόμενα ἐκ τούτου εἰς τοῦτο· καὶ κατὰ
τὸ Εὐαγγέλιον δὲ τοῖς τρεφομένοις ὑπὸ τοῦ οὐρανίου (10)

Σελ. 57 γρ. 12
τὸ Εὐαγγέλιον δὲ τοῖς τρεφομένοις ὑπὸ τοῦ οὐρανίου (10)
Πατρὸς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ οὐκέτι ταμεῖον οὐδὲ
ἀποθήκη. Υἱοὶ οἱ αἱρετικοὶ λόγοι, καὶ τὰ νοήματα
ὡς νεόφυτα, διὰ τὴν καινοτομίαν· θυγατέρες αἱ λέ-
167
ξεις· κεκαλλωπισμέναι δὲ διὰ τὴν φράσιν, ναὸν οὖσαι
4. Αθανάσιος θεολόγος Sermo pro iis qui saeculo renuntiarunt [Sp.] (Μ.
Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1420 γρ. 26
καρπὸς ὄψιμος γεγονὼς καιρός ἐστι τοῦ θερισμοῦ.
Μακάριός ἐστιν ἐκεῖνος ὁ σώσας τὸν καρπὸν αὐτοῦ· (25)
συνάξουσιν αὐτὸν οἱ ἄγγελοι εἰς τὴν αἰώνιον ἀποθή-
κην. Οὐαὶ δὲ τοῖς ὁμοίοις μου, τουτέστι τοῖς ζιζα-
νίοις, ὅτι τὸ πῦρ αὐτοὺς κληρονομήσει. Φύγωμεν
οὖν, ὦ ἀδελφοὶ, τὸν κόσμον, καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ,
5. Pseudo-MACARIUS Scr. Eccl. Opusculum 1 (= De custodia cordis)

{2109.012} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 34 Σελ. 833 γρ. 42
ἐπὶ τῆς γῆς, ἤδη ἐγένετο στάχυς; μὴ ὁ πραγμα- (40)
τευόμενος ἅμα τοῦ ἄρξασθαι τῆς πραγματείας, ἤδη
ἐπλήρωσε τὴν ἀποθήκην; καὶ ὁ μετέχων χάριτος μι-
κρᾶς, παρὰ τοῦτο γέγονε Χριστιανός; ἀκμὴν οἱ
πρῶτοι καὶ οἱ μεγάλοι οὕτως εἰσὶ πρὸς τελειότητα,
6. Ιωάννης Χρυσόστομος De fato et providentia (orationes 1-6)

{2062.060} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 50 Σελ. 754 γρ. 7
μανοῦντα πάθη τῆς διανοίας περικόπτοντες, ἔγκαρπα (5)
δένδρα γενώμεθα, καὶ καρπὸν ἐνέγκωμεν ὥριμον, εἰς
ἀποθήκην ἀποτιθέμενον βασιλικὴν, δόξαν φέροντα τῷ
κοινῷ Δεσπότῃ καὶ γεωργῷ τῶν ἡμετέρων ψυχῶν,
καὶ ἡμῖν ζωὴν τὴν ἀθάνατον, ἧς γένοιτο πάντας ἡμᾶς
7. Ιωάννης Χρυσόστομος In Genesim (sermones 1-9) {2062.113} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 54 Σελ. 622 γρ. 49
θρωπίας ἔρανον, δι’ ὧν εἰς τὸν πλησίον ποιεῖς, ἤν
ποτε περιτραπείης, πολλὴν εὑρήσεις συγγνώμης
ἀποθήκην ἀποκειμένην. Οὐκ εἶπε, Μή ποτε καὶ σὺ
ἁμάρτῃς, μή ποτε καὶ σὺ πέσῃς· προσέχετε ἀκριβῶς (50)
τῇ δυνάμει τῶν ῥημάτων αὐτῶν· ἀλλὰ, Μή ποτε καὶ
168
8. Ιωάννης Χρυσόστομος In sanctam theophaniam seu baptismum Christi

ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι ἁγίῳ καὶ πυρί. Οὗ τὸ
πτύον ἐν χειρὶ αὐτοῦ· καὶ τὸν μὲν σῖτον συνάξει
εἰς τὴν ἀποθήκην αὐτοῦ, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει (40)
πυρὶ ἀσβέστῳ. Ταῦτα τοῦ Ἰωάννου παρεγγυῶντος,
καὶ τὸν ἰσχυρότερον Κύριον σαλπίζοντος, οἱ ὑπ’ αὐτοῦ
9. Ιωάννης Χρυσόστομος In sanctam theophaniam seu baptismum Christi

Ἐγὼ νουθεσίας γλῶτταν κινῶ, ἐκεῖνος δικαιο-
(806) κρισίας πτύον βαστάζων, καὶ τοὺς μὲν δικαίους (8)
ὥσπερ σῖτον ὡραῖον ἐν τῇ ἀποθήκῃ τῶν οὐρανῶν
ἀνενέγκει, τοὺς δὲ ἁμαρτωλοὺς καὶ μὴ μετανοήσαν- (10)
τας ὡς ἄχυρα τῷ ἀσβέστῳ πυρὶ παραδώσει. Ὁ δὲ
10. Ιωάννης Χρυσόστομος Εξηγήσεις στους Ψάλμους (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-

5) Τόμ. 55 Σελ. 98 γρ. 23
ἄχυρα καὶ σῖτον, ὅταν λέγῃ· Οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ
χειρὶ αὐτοῦ, καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ,
καὶ τὸν μὲν σῖτον συνάξει εἰς τὴν ἀποθήκην αὐ-
τοῦ, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ. Τίς
οὖν ἐστιν ἡ ἀξίνη; Ἡ τιμωρία καὶ ἡ κόλασις.

οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ, καὶ διακαθαριεῖ τὴν (35)
ἅλωνα αὐτοῦ, καὶ συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν
ἀποθήκην, τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσει πυρὶ ἀσβέστῳ.»
Ταύτην οὖν ἄρα τὴν ἅλω τὴν νοητὴν, φημὶ δὴ τὴν
Ἐκκλησίαν, ἐξεπρίατο Χριστὸς πεντήκοντα σίκλων,

169
Σάββατα ἅγια ἀνάπαυσις τῷ Κυρίῳ· αὔριον ὅσα ἂν

πέ[σ]σητε, πέ[σ]σετε, ὅσα ἐὰν ἕψητε, ἕψετε, καὶ πᾶν τὸ
πλεονάζον καταλείπετε αὑτοῖς ἀποθήκην εἰς τὸ πρωΐ.»
Εἶτα πρὸς τούτοις τὸν θεῖον αὐτοῖς διεσάφει νόμον,
εὐθὺς ἐπειπὼν ὁ ἱεροφάντης Μωσῆς· «Φάγετε σήμε- (30)

ζωῆς, οἱονεὶ προευτρεπισμὸν καὶ ὑποτύπωσιν ἂν
ἔχοι καὶ μάλα σαφῆ, τὸ μήτε τι δρᾷν ἐν Σαββάτῳ;
συλλέγειν δὲ ὥσπερ εἰς ἀποθήκην τὸ ἤδη πεπορισμέ-
νον; καὶ μηδὲ αὐτὸ τὸ ἐξ οὐρανοῦ καταδεδόσθαι
μάννα, τῷ δὲ ἤδη συγκεκομισμένῳ διακεχρῆσθαι δεῖν (40)

χρησμῴδηκε Θεός. Γέγραπται δὲ οὕτως· «Εἶπε δὲ (45)
Μωσῆς· Τοῦτο τὸ ῥῆμα, ὃ συνέταξε Κύριος, Πλή-
σατε τὸ γομὸρ τοῦ μάννα, εἰς ἀποθήκην εἰς τὰς
γενεὰς ὑμῶν, ἵνα ἴδωσι τὸν ἄρτον, ὃν ἐφάγετε ὑμεῖς
ἐν τῇ ἐρήμῳ, ὡς ἐξήγαγεν ὑμᾶς Κύριος ἐκ γῆς Αἰ-
35. PROCOPIUS Rhet. et Scr. Eccl. Commentarii in Isaiam (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 5-6) Σελ. 1837 γρ. 45
ἀλόγιστα ὁρμῶντος, καὶ ταῖς δυσωδίαις καλινδουμέ-
νου, τὰ πάθη προκαταλαμβάνει τὴν τοιαύτην ψυχὴν,
ὅτι μὴ τὰ ἄξια τῆς θείας ἀποθήκης ἐκαρποφόρησεν, (45)
ἡδονὰς δὲ τὰ ῥευστὰς καὶ δυσώδεις, ὧν ἐπιθυμή-
σας ὁ ἐπιθυμητὴς πάλαι λαὸς ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐτάφη.

(Απόσπασμα e cod. Vat. gr. 1236) } (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 95 Σελ.
1417 γρ. 44
170
τὰ ἔθνη.» «Ἐὰν ἀκοῇ ἀκούσῃ τῆς φωνῆς Κυρίου, εὐλογημένος

σὺ ἐν ἀγρῷ, καὶ εὐλογημένη ἡ ἀποθήκη σου, καὶ τὰ
ἐγκαταλείμματά σου. Εὐλογημένος σὺ ἐν τῷ εἰσπο- (45)
ρεύεσθαί σε· ἀποστείλῃ Κύριος ἐπὶ σὲ τὴν εὐλογίαν,
37. NICETAS AMNIANUS Hagiogr. Vita Philareti Misericordis

{3359.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 9) Σελ. 123 γρ. 13
ὁ ἀνὴρ ὅτι· «Ὁ θεὸς πλούσιός ἐστι πολὺ καὶ ἀκούω αὐτοῦ
λέγοντος· Ἀναβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ὅτι οὐ σπεί-
ρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν, οὔτε εἰς ἀποθήκην συνάγουσιν, καὶ ὁ
πατὴρ ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· πολλῷ μᾶλλον ἡμᾶς διαθρέψει,
κρείττονας τῶν πετεινῶν ὑπάρχοντας. Καὶ πάλιν· Μὴ μεριμνή- (15)

Διαθήκη (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12-13) Τμ. 20 γρ. 16
ἄπωθεν πάλιν αὐτῆς ἀνωτέρω δομηθῆναι ἄλλην πύλην, μήτε ὄροφον εὐρὺν
μήτε καθιστήρια ἐν αὐτῇ σκευάσαι· ἥτις καὶ ἀδόλως σὺν θ(ε)ῷ συνίσταται
ἕως ἄρτι. (15) Εἶτα, μαγκιπεῖον, μαγειρεῖον, ἀποθήκη, μὲ τὸ ἀνώγαιον
αὐτῆς εἰς γεννη-μάτων ἀπόθεσιν, διάφορά τε κελλία, καὶ ἕτερα δύο ἐν τῷ
κήπῳ· ὁμοίως καὶτὰ ἐν τῇ κρήνῃ κελλία, ὄντα κατώγαια ζῳοστάσια καὶ
ἀχυρώνιον, τὰ δὲ ἀνώγαια…
ΜΕΤΑΦΟΡΑ
1. Ισοκράτης Evagoras (orat. 9) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 9 γρ. 6

συναγωνιζομένους οἷς ἂν βουληθῶσιν, καὶ περὶ τούτων
δηλῶσαι μὴ μόνον τοῖς τεταγμένοις ὀνόμασιν, ἀλλὰ τὰ (5)
μὲν ξένοις, τὰ δὲ καινοῖς, τὰ δὲ μεταφοραῖς, καὶ μηδὲν
παραλιπεῖν, ἀλλὰ πᾶσιν τοῖς εἴδεσιν διαποικῖλαι τὴν ποίη-
σιν· (10) τοῖς δὲ περὶ τοὺς λόγους οὐδὲν ἔξεστιν τῶν
2. Ισοκράτης Απόσπασμα (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα 10 γρ. 9

Θαλῆς· καὶ τοὺς συνδέσμους τοὺς αὐτοὺς μὴ σύνεγγυς τιθέναι
καὶ τὸν ἑπόμενον τῷ ἡγουμένῳ εὐθὺς ἀνταποδιδόναι· ὀνόματι δὲ
χρῆσθαι ἢ μεταφορᾷ μὴ σκληρᾷ, <ἀλλ’ ἢ τῷ καλλίστῳ ἢ τῷ
171
ἥκιστα πεποιημένῳ ἢ τῷ γνωριμωτάτῳ· ὅλως δὲ ὁ λόγος μὴ λόγος (10)

ἔστω (ξηρὸν γάρ) μηδὲ ἔμμετρος (καταφανὲς γάρ), ἀλλὰ μεμίχθω
3. Αριστοτέλης De anima {0086.002} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 420a

γρ. 29
ἐν τῷ κατ’ ἐνέργειαν ψόφῳ δηλοῦνται· ὥσπερ γὰρ ἄνευ
φωτὸς οὐχ ὁρᾶται τὰ χρώματα, οὕτως οὐδ’ ἄνευ ψόφου τὸ
ὀξὺ καὶ τὸ βαρύ. ταῦτα δὲ λέγεται κατὰ μεταφορὰν ἀπὸ
τῶν ἁπτῶν· τὸ μὲν γὰρ ὀξὺ κινεῖ τὴν αἴσθησιν ἐν ὀλίγῳ (30)
χρόνῳ ἐπὶ πολύ, τὸ δὲ βαρὺ ἐν πολλῷ ἐπ’ ὀλίγον. οὐ δὴ
4. Αριστοτέλης De anima (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 428a γρ. 2

περὶ φαντασίας διορίσαντας οὕτω περὶ θατέρου λεκτέον.
(428a) εἰ δή ἐστιν ἡ φαντασία καθ’ ἣν λέγομεν φάντασμά τι
ἡμῖν γίγνεσθαι καὶ μὴ εἴ τι κατὰ μεταφορὰν λέγομεν,
<ἆρα μία τις ἔστι τούτων δύναμις ἢ ἕξις καθ’ ἃς κρίνομεν καὶ
ἀληθεύομεν ἢ ψευδόμεθα; τοιαῦται δ’ εἰσὶν αἴσθησις, δόξα,

30
τὸ δ’ ὀλίγα καὶ μόγις εὐθάδεια· [ἔτι δ’ ὁ μὲν μηδεμίαν
ὑπομένων λύπην, μηδ’ εἰ βέλτιον, τρυφερός, ὁ δὲ πᾶσαν
ὁμοίως ὡς μὲν ἁπλῶς εἰπεῖν ἀνώνυμος, μεταφορᾷ δὲ λέγεται σκληρὸς καὶ
ταλαίπωρος καὶ κακοπαθητικός·] χαῦ-
νος δ’ ὁ μειζόνων ἀξιῶν αὑτόν, μικρόψυχος δ’ ὁ ἐλαττό-

33
ἔστι δὲ καὶ ὁ μεγαλοπρεπὴς οὐ περὶ τὴν τυχοῦσαν
πρᾶξιν καὶ προαίρεσιν, ἀλλὰ τὴν δαπάνην, εἰ μή που κατὰ
μεταφορὰν λέγομεν· ἄνευ δὲ δαπάνης μεγαλοπρέπεια οὐκ
ἔστιν. τὸ μὲν γὰρ πρέπον ἐν κόσμῳ ἐστίν, ὁ δὲ κόσμος οὐκ
ἐκ τῶν τυχόντων ἀναλωμάτων, ἀλλ’ ἐν ὑπερβολῇ τῶν (35)

γρ. 15
172
δὲ μὴ αἰσχρόν, οἷον ἀδοξίαν· ὁ μὲν γὰρ φοβούμενος ἐπιει-

κὴς καὶ αἰδήμων, ὁ δὲ μὴ φοβούμενος ἀναίσχυντος. λέ-
γεται δ’ ὑπό τινων ἀνδρεῖος κατὰ μεταφοράν· ἔχει γάρ (15)
τι ὅμοιον τῷ ἀνδρείῳ· ἄφοβος γάρ τις καὶ ὁ ἀνδρεῖος.
πενίαν δ’ ἴσως οὐ δεῖ φοβεῖσθαι οὐδὲ νόσον, οὐδ’ ὅλως ὅσα

γρ. 5
νόσον προσπταίσματος· καίτοι γένοιτ’ ἄν ποτε θάτερον κατὰ
συμβεβηκός, εἰ προσπταίσαντα διὰ τὸ πεσεῖν συμβαίη
ὑπὸ τῶν πολεμίων ληφθῆναι ἢ ἀποθανεῖν. κατὰ μετα- (5)
φορὰν δὲ καὶ ὁμοιότητα ἔστιν οὐκ αὐτῷ πρὸς αὑτὸν δίκαιον
ἀλλὰ τῶν αὐτοῦ τισίν, οὐ πᾶν δὲ δίκαιον ἀλλὰ τὸ δε-
σποτικὸν ἢ τὸ οἰκονομικόν. ἐν τούτοις γὰρ τοῖς λόγοις διέ-

γρ. 23
Ὅτι μὲν οὖν ἀκρασία καὶ ἐγκράτειά ἐστι μόνον περὶ
ἅπερ ἀκολασία καὶ σωφροσύνη, καὶ ὅτι περὶ τὰ ἄλλα
ἐστὶν ἄλλο εἶδος ἀκρασίας, λεγόμενον κατὰ μεταφορὰν
καὶ οὐχ ἁπλῶς, δῆλον. Ὅτι δὲ καὶ ἧττον αἰσχρὰ ἀκρασία
ἡ τοῦ θυμοῦ ἢ ἡ τῶν ἐπιθυμιῶν, θεωρήσωμεν. ἔοικε γὰρ ὁ (25)

γρ. 32
ματα. τούτων δὲ περὶ τὰς πρώτας σωφροσύνη καὶ ἀκολα- (30)
σία μόνον ἐστίν· διὸ καὶ τὰ θηρία οὔτε σώφρονα οὔτ’ ἀκό-
λαστα λέγομεν ἀλλ’ ἢ κατὰ μεταφορὰν καὶ εἴ τινι ὅλως
ἄλλο πρὸς ἄλλο διαφέρει γένος τῶν ζῴων ὕβρει καὶ σι-
ναμωρίᾳ καὶ τῷ παμφάγον εἶναι· οὐ γὰρ ἔχει προαίρεσιν
11. Αριστοτέλης De generatione et corruptione (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker

Σελ. 324b γρ. 15
Ἔστι δὲ τὸ ποιητικὸν αἴτιον ὡς (13)
ὅθεν ἡ ἀρχὴ τῆς κινήσεως. Τὸ δ’ οὗ ἕνεκα οὐ ποιητικόν. Διὸ
ἡ ὑγίεια οὐ ποιητικόν, εἰ μὴ κατὰ μεταφοράν· καὶ γὰρ τοῦ (15)
173
μὲν ποιοῦντος ὅταν ὑπάρχῃ, γίνεταί τι τὸ πάσχον, τῶν δ’

ἕξεων παρουσῶν οὐκέτι γίνεται, ἀλλ’ ἔστιν ἤδη·
19. Αριστοτέλης Μετεωρολογικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 357a

γρ. 27
ἱδρῶτα τῆς γῆς εἶναι τὴν θάλατταν οἴεταί τι σαφὲς εἰρηκέ- (25)
ναι, καθάπερ Ἐμπεδοκλῆς· πρὸς ποίησιν μὲν γὰρ οὕτως
εἰπὼν ἴσως εἴρηκεν ἱκανῶς (ἡ γὰρ μεταφορὰ ποιητικόν),
πρὸς δὲ τὸ γνῶναι τὴν φύσιν οὐχ ἱκανῶς· οὐδὲ γὰρ ἐνταῦθα
δῆλον πῶς ἐκ γλυκέος τοῦ πόματος ἁλμυρὸς γίγνεται ὁ ἱδρώς,

γρ. 18
περικαρπίου μὲν οὖν αὕτη πέπανσις, λέγεται δὲ καὶ ἄλλα
πολλὰ πέπονα τῶν πεπεμμένων, κατὰ μὲν τὴν αὐτὴν ἰδέαν,
μεταφοραῖς δέ, διὰ τὸ μὴ κεῖσθαι, καθάπερ εἴρηται καὶ
πρότερον, ὀνόματα καθ’ ἑκάστην τελείωσιν περὶ τὰ ὁριζόμενα
ὑπὸ τῆς φυσικῆς θερμότητος καὶ ψυχρότητος. ἔστιν δὲ ἡ (20)

γρ. 30
θητικὴν ὑπὸ τῆς ἐν τῷ ὑγρῷ πυρώσεως. λέγεται δὲ καὶ
χρυσὸς ἕψεσθαι καὶ ξύλον καὶ ἄλλα πολλά, κατὰ μὲν
τὴν ἰδέαν οὐ τὴν αὐτήν, μεταφορᾷ δέ· οὐ γὰρ κεῖται ὀνό- (30)
ματα ταῖς διαφοραῖς. καὶ τὰ ὑγρὰ δὲ ἕψεσθαι λέγομεν,
οἷον γάλα καὶ γλεῦκος, ὅταν ἐν τῷ ὑγρῷ ὁ χυμὸς εἰς εἶ-
22. Αριστοτέλης Ποιητική (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1457b γρ. 2

πολλαπλοῦν, οἷον τὰ πολλὰ τῶν Μασσαλιωτῶν, Ἑρμοκαϊ- (35)
(1457b) κόξανθος . ἅπαν δὲ ὄνομά ἐστιν ἢ κύριον ἢ γλῶττα ἢ
μεταφορὰ ἢ κόσμος ἢ πεποιημένον ἢ ἐπεκτεταμένον ἢ ὑφ-
ῃρημένον ἢ ἐξηλλαγμένον. λέγω δὲ κύριον μὲν ᾧ χρῶνται
ἕκαστοι, γλῶτταν δὲ ᾧ ἕτεροι· ὥστε φανερὸν ὅτι καὶ γλῶτ-

174
...ἕκαστοι, γλῶτταν δὲ ᾧ ἕτεροι· ὥστε φανερὸν ὅτι καὶ γλῶτ-

ταν καὶ κύριον εἶναι δυνατὸν τὸ αὐτό, μὴ τοῖς αὐτοῖς δέ· (5)
τὸ γὰρ σίγυνον Κυπρίοις μὲν κύριον, ἡμῖν δὲ γλῶττα. μετα-
φορὰ δέ ἐστιν ὀνόματος ἀλλοτρίου ἐπιφορὰ ἢ ἀπὸ τοῦ
γένους ἐπὶ εἶδος ἢ ἀπὸ τοῦ εἴδους ἐπὶ τὸ γένος ἢ ἀπὸ τοῦ εἴ-
δους ἐπὶ εἶδος ἢ κατὰ τὸ ἀνάλογον.

ἡλίου ἀνώνυμον· ἀλλ’ ὁμοίως ἔχει τοῦτο πρὸς τὸν ἥλιον καὶ
τὸ σπείρειν πρὸς τὸν καρπόν, διὸ εἴρηται “σπείρων θεοκτίσταν
φλόγα”. ἔστι δὲ τῷ τρόπῳ τούτῳ τῆς μεταφορᾶς χρῆσθαι (30)
καὶ ἄλλως, προσαγορεύσαντα τὸ ἀλλότριον ἀποφῆσαι τῶν
οἰκείων τι, οἷον εἰ τὴν ἀσπίδα εἴποι φιάλην μὴ Ἄρεως ἀλλ’
25. Αριστοτέλης Ποιητική (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1458a γρ. 22

ταπεινή· παράδειγμα δὲ ἡ Κλεοφῶντος ποίησις καὶ ἡ (20)
Σθενέλου. σεμνὴ δὲ καὶ ἐξαλλάττουσα τὸ ἰδιωτικὸν ἡ τοῖς
ξενικοῖς κεχρημένη· ξενικὸν δὲ λέγω γλῶτταν καὶ μετα-
φορὰν καὶ ἐπέκτασιν καὶ πᾶν τὸ παρὰ τὸ κύριον. ἀλλ’ ἄν
τις ἅπαντα τοιαῦτα ποιήσῃ, ἢ αἴνιγμα ἔσται ἢ βαρβα-
ρισμός· ἂν μὲν οὖν ἐκ μεταφορῶν, αἴνιγμα, ἐὰν δὲ ἐκ (25)

βαρβαρισμός. δεῖ ἄρα κεκρᾶσθαί πως τούτοις· τὸ μὲν
γὰρ τὸ μὴ ἰδιωτικὸν ποιήσει μηδὲ ταπεινόν, οἷον ἡ γλῶττα
καὶ ἡ μεταφορὰ καὶ ὁ κόσμος καὶ τἆλλα τὰ εἰρημένα
εἴδη, τὸ δὲ κύριον τὴν σαφήνειαν. οὐκ ἐλάχιστον δὲ μέρος
(1458b) συμβάλλεται εἰς τὸ σαφὲς τῆς λέξεως καὶ μὴ ἰδιωτικὸν

λέβορον”. τὸ μὲν οὖν φαίνεσθαί πως χρώμενον τούτῳ τῷ
τρόπῳ γελοῖον· τὸ δὲ μέτρον κοινὸν ἁπάντων ἐστὶ τῶν με-
ρῶν· καὶ γὰρ μεταφοραῖς καὶ γλώτταις καὶ τοῖς ἄλλοις
εἴδεσι χρώμενος ἀπρεπῶς καὶ ἐπίτηδες ἐπὶ τὰ γελοῖα τὸ
αὐτὸ ἂν ἀπεργάσαιτο. τὸ δὲ ἁρμόττον ὅσον διαφέρει ἐπὶ (15)
175

μεταφέρειν τὸ τὸ ὅμοιον θεωρεῖν ἐστιν. τῶν δ’ ὀνομάτων τὰ
μὲν διπλᾶ μάλιστα ἁρμόττει τοῖς διθυράμβοις, αἱ δὲ γλῶτ-
ται τοῖς ἡρωικοῖς, αἱ δὲ μεταφοραὶ τοῖς ἰαμβείοις. καὶ ἐν (10)
μὲν τοῖς ἡρωικοῖς ἅπαντα χρήσιμα τὰ εἰρημένα, ἐν δὲ τοῖς
ἰαμβείοις διὰ τὸ ὅτι μάλιστα λέξιν μιμεῖσθαι ταῦτα ἁρ-

ἰαμβείοις διὰ τὸ ὅτι μάλιστα λέξιν μιμεῖσθαι ταῦτα ἁρ-
μόττει τῶν ὀνομάτων ὅσοις κἂν ἐν λόγοις τις χρήσαιτο·
ἔστι δὲ τὰ τοιαῦτα τὸ κύριον καὶ μεταφορὰ καὶ κόσμος.
περὶ μὲν οὖν τραγῳδίας καὶ τῆς ἐν τῷ πράττειν μιμήσεως (15)
ἔστω ἡμῖν ἱκανὰ τὰ εἰρημένα.

ἄλλῳ τινὶ μέτρῳ διηγηματικὴν μίμησιν ποιοῖτο ἢ ἐν πολλοῖς,
ἀπρεπὲς ἂν φαίνοιτο· τὸ γὰρ ἡρωικὸν στασιμώτατον καὶ
ὀγκωδέστατον τῶν μέτρων ἐστίν (διὸ καὶ γλώττας καὶ με- (35)
ταφορὰς δέχεται μάλιστα· περιττὴ γὰρ καὶ ἡ διηγημα-
τικὴ μίμησις τῶν ἄλλων), τὸ δὲ ἰαμβεῖον καὶ τετράμετρον
(1460a) κινητικὰ καὶ τὸ μὲν ὀρχηστικὸν τὸ δὲ πρακτικόν. ἔτι δὲ ἀτο-

μὸν ἕν τι ἀεί, ἢ γὰρ οἷα ἦν ἢ ἔστιν, ἢ οἷά φασιν καὶ δοκεῖ, (10)
ἢ οἷα εἶναι δεῖ. ταῦτα δ’ ἐξαγγέλλεται λέξει ἐν ᾗ καὶ
γλῶτται καὶ μεταφοραὶ καὶ πολλὰ πάθη τῆς λέξεώς ἐστι·
δίδομεν γὰρ ταῦτα τοῖς ποιηταῖς. πρὸς δὲ τούτοις οὐχ ἡ αὐτὴ
ὀρθότης ἐστὶν τῆς πολιτικῆς καὶ τῆς ποιητικῆς οὐδὲ ἄλλης
38. Αριστοτέλης Ρητορική (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1405a γρ. 3

(1405a) ώνυμα οἷον τὸ πορεύεσθαι καὶ τὸ βαδίζειν· ταῦτα γὰρ ἀμφό-
τερα καὶ κύρια καὶ συνώνυμα ἀλλήλοις.
τί μὲν οὖν τούτων ἕκαστόν ἐστι, καὶ πόσα εἴδη μετα-
φορᾶς, καὶ ὅτι τοῦτο πλεῖστον δύναται καὶ ἐν ποιήσει καὶ
176
ἐν λόγοις, [αἱ μεταφοραί,] εἴρηται, καθάπερ ἐλέγομεν, ἐν τοῖς (5)

περὶ ποιητικῆς· τοσούτῳ δ’ ἐν λόγῳ δεῖ μᾶλλον φιλοπονεῖ-

τί μὲν οὖν τούτων ἕκαστόν ἐστι, καὶ πόσα εἴδη μετα-
φορᾶς, καὶ ὅτι τοῦτο πλεῖστον δύναται καὶ ἐν ποιήσει καὶ
ἐν λόγοις, [αἱ μεταφοραί,] εἴρηται, καθάπερ ἐλέγομεν, ἐν τοῖς (5)
περὶ ποιητικῆς· τοσούτῳ δ’ ἐν λόγῳ δεῖ μᾶλλον φιλοπονεῖ-
σθαι περὶ αὐτῶν, ὅσῳ ἐξ ἐλαττόνων βοηθημάτων ὁ λόγος

σθαι περὶ αὐτῶν, ὅσῳ ἐξ ἐλαττόνων βοηθημάτων ὁ λόγος
ἐστὶ τῶν μέτρων· καὶ τὸ σαφὲς καὶ τὸ ἡδὺ καὶ τὸ ξενικὸν
ἔχει μάλιστα ἡ μεταφορά, καὶ λαβεῖν οὐκ ἔστιν αὐτὴν παρ’
ἄλλου. δεῖ δὲ καὶ τὰ ἐπίθετα καὶ τὰς μεταφορὰς ἁρμοτ- (10)
τούσας λέγειν. τοῦτο δ’ ἔσται ἐκ τοῦ ἀνάλογον· εἰ δὲ μή,

ἐστὶ τῶν μέτρων· καὶ τὸ σαφὲς καὶ τὸ ἡδὺ καὶ τὸ ξενικὸν
ἔχει μάλιστα ἡ μεταφορά, καὶ λαβεῖν οὐκ ἔστιν αὐτὴν παρ’
ἄλλου. δεῖ δὲ καὶ τὰ ἐπίθετα καὶ τὰς μεταφορὰς ἁρμοτ- (10)
τούσας λέγειν. τοῦτο δ’ ἔσται ἐκ τοῦ ἀνάλογον· εἰ δὲ μή,
ἀπρεπὲς φανεῖται διὰ τὸ παρ’ ἄλληλα τὰ ἐναντία μάλιστα

ροντι τί (οὐ γὰρ ἡ αὐτὴ πρέπει ἐσθής), καὶ ἐάν τε κοσμεῖν
βούλῃ, ἀπὸ τῶν βελτίστων τῶν ἐν ταὐτῷ γένει φέρειν τὴν (15)
μεταφοράν, ἐάν τε ψέγειν, ἀπὸ τῶν χειρόνων· λέγω δ’ οἷον,
ἐπεὶ τὰ ἐναντία ἐν τῷ αὐτῷ γένει, τὸ φάναι τὸν μὲν πτω-
χεύοντα εὔχεσθαι τὸν δὲ εὐχόμενον πτωχεύειν, ὅτι ἄμφω αἰ-

ἄμφω γὰρ περὶ θεόν, ἀλλὰ τὸ μὲν τίμιον τὸ δὲ ἄτιμον.
καὶ ὁ μὲν διονυσοκόλακας, αὐτοὶ δ’ αὑτοὺς τεχνίτας κα-
λοῦσιν (ταῦτα δ’ ἄμφω μεταφορά, ἡ μὲν ῥυπαινόντων ἡ δὲ
177
τοὐναντίον), καὶ οἱ μὲν λῃσταὶ αὑτοὺς ποριστὰς καλοῦσι (25)

νῦν (διὸ ἔξεστι λέγειν τὸν ἀδικήσαντα μὲν ἁμαρτάνειν, τὸν

σημεῖα φωνῆς, οἷον Διονύσιος προσαγορεύει ὁ χαλκοῦς ἐν
τοῖς ἐλεγείοις κραυγὴν Καλλιόπης τὴν ποίησιν, ὅτι ἄμφω
φωναί· φαύλη δὲ ἡ μεταφορὰ †ταῖς ἀσήμοις φωναῖς†. ἔτι δὲ
οὐ πόρρωθεν δεῖ ἀλλ’ ἐκ τῶν συγγενῶν καὶ τῶν ὁμοειδῶν (35)
μεταφέρειν <ἐπὶ τὰ ἀνώνυμα ὠνομασμένως ὃ λεχθὲν δῆλόν ἐστιν

ἀνώνυμον γὰρ τὸ πάθος, ἔστι δ’ ἄμφω πρόσθεσίς τις·
κόλλησιν τοίνυν εἶπε τὴν τῆς σικύας προσβολήν), καὶ ὅλως
ἐκ τῶν εὖ ᾐνιγμένων ἔστι μεταφορὰς λαβεῖν ἐπιεικεῖς· μετα-
φοραὶ γὰρ αἰνίττονται, ὥστε δῆλον ὅτι εὖ μετενήνεκται. καὶ (5)
ἀπὸ καλῶν· κάλλος δὲ ὀνόματος τὸ μὲν ὥσπερ Λικύμνιος

ἀνώνυμον γὰρ τὸ πάθος, ἔστι δ’ ἄμφω πρόσθεσίς τις·
κόλλησιν τοίνυν εἶπε τὴν τῆς σικύας προσβολήν), καὶ ὅλως
ἐκ τῶν εὖ ᾐνιγμένων ἔστι μεταφορὰς λαβεῖν ἐπιεικεῖς· μετα-
φοραὶ γὰρ αἰνίττονται, ὥστε δῆλον ὅτι εὖ μετενήνεκται. καὶ (5)
ἀπὸ καλῶν· κάλλος δὲ ὀνόματος τὸ μὲν ὥσπερ Λικύμνιος
λέγει, ἐν τοῖς ψόφοις ἢ τῷ σημαινομένῳ, καὶ αἶσχος δὲ

ἢ τὸ αἰσχρὸν σημαίνουσιν, ἀλλ’ οὐχ ᾗ καλὸν ἢ οὐχ ᾗ (15)
αἰσχρόν· ἢ ταῦτα μέν, ἀλλὰ μᾶλλον καὶ ἧττον. τὰς δὲ
μεταφορὰς ἐντεῦθεν οἰστέον, ἀπὸ καλῶν ἢ τῇ φωνῇ ἢ τῇ
δυνάμει ἢ τῇ ὄψει ἢ ἄλλῃ τινὶ αἰσθήσει. διαφέρει δ’
εἰπεῖν, οἷον ῥοδοδάκτυλος ἠὼς μᾶλλον ἢ φοινικοδάκτυλος,

(1406b) ἀλλ’ ἂν πολύ, πάντως ποιητικόν· διὸ χρησιμωτάτη ἡ διπλῆ
λέξις τοῖς διθυραμβοποιοῖς (οὗτοι γὰρ ψοφώδεις), αἱ δὲ
178
γλῶτται τοῖς ἐποποιοῖς (σεμνὸν γὰρ καὶ αὔθαδες), ἡ δὲ μετα-

φορὰ τοῖς ἰαμβείοις (τούτοις γὰρ νῦν χρῶνται, ὥσπερ
εἴρηται). καὶ ἔτι τέταρτον τὸ ψυχρὸν ἐν ταῖς μεταφοραῖς (5)
γίνεται· εἰσὶν γὰρ καὶ μεταφοραὶ ἀπρεπεῖς, αἱ μὲν διὰ τὸ

γλῶτται τοῖς ἐποποιοῖς (σεμνὸν γὰρ καὶ αὔθαδες), ἡ δὲ μετα-
γελοῖον (χρῶνται γὰρ καὶ οἱ κωμῳδοποιοὶ μεταφοραῖς), αἱ

γελοῖον (χρῶνται γὰρ καὶ οἱ κωμῳδοποιοὶ μεταφοραῖς), αἱ
δὲ διὰ τὸ σεμνὸν ἄγαν καὶ τραγικόν·
ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ
Liddell & R. Scott.

λογιστέον, ρημ. επίθ. του λογίζομαι, πρέπει να υπολογίσουμε ή να
αφαιρέσουμε, σε Δημ.
λογιστήριον, τό, τόπος στην Αθήνα στον οποίο συναντιόνταν οι
λογισταί, σε Ρήτ.
λογιστής, -οῦ, ὁ (λογίζομαι)· I. 1. αυτός που υπολογίζει, δάσκαλος της
αριθμητικής, σε Πλάτ. 2. αυτός που υπολογίζει, που συλλογίζεται, που
σκέφτεται λογικά, σε Αριστοφ., Δημ. II. στον πληθ., ελεγκτές
λογαριασμών στην Αθήνα, σωματείο από δέκα άνδρες εκλεγμένους με
κλήρο από τη Βουλήν, στους οποίους οι άρχοντες μετά τη λήξη της
θητείας τους υπέβαλαν τον απολογισμό τους, σε Δημ., κ.λπ.
λογιστικός, -ή, -όν· I. επιτήδειος ή έμπειρος, ικανός στους
υπολογισμούς, σε Ξεν., Πλάτ.· ἡ λογιστική (ενν. τέχνη), πρακτική
αριθμητική, σε Πλάτ. II. 1. προικισμένος με λογική, έλλογος, σε Αριστ.·
τὸ λογιστικόν, η δύναμη του συλλογίζεσθαι, σε Πλάτ. 2. αυτός που
χρησιμοποιεί το λογικό του, λογικός, σε Ξεν.
179
1. Αριστοφάνης . Aves (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 317-318

ΧΟ. Τι τίνα λόγον ἄρα ποτὲ πρὸς ἐμὲ φίλον ἔχων; (314-
315)
ΕΠ. Κοινόν, ἀσφαλῆ, δίκαιον, ἡδύν, ὠφελήσιμον. (316)
Ἄνδρε γὰρ λεπτὼ λογιστὰ δεῦρ’ ἀφῖχθον ὡς ἐμέ. (317-318)
ΧΟ. Ποῦ; πᾷ; πῶς φῄς; (319)
ΕΠ. Φήμ’ ἀπ’ ἀνθρώπων ἀφῖχθαι δεῦρο πρεσβύτα
δύο· (320)

(28)…ἔσει Θήβας, πολὺ μείζω πόλιν Ὀλύνθου. ἀκούσας
δὲ ταῦτα ὁ Φοιβίδας ἀνεκουφίσθη· καὶ γὰρ ἦν τοῦ λαμπρόν
τι ποιῆσαι πολὺ μᾶλλον ἢ τοῦ ζῆν ἐραστής, οὐ μέντοι λογι-
στικός γε οὐδὲ πάνυ φρόνιμος ἐδόκει εἶναι. ἐπεὶ δὲ ὡμο-
λόγησε ταῦτα, προορμῆσαι μὲν αὐτὸν ἐκέλευσεν, ὥσπερ (5)
συνεσκευασμένος ἦν εἰς τὸ ἀπιέναι· ἡνίκα δ’ ἂν ᾖ καιρός,

γρ. 4
τε καὶ πόλεις καλῶς οἰκήσειν μαντικῆς ἔφη προσδεῖσθαι·
τεκτονικὸν μὲν γὰρ ἢ χαλκευτικὸν ἢ γεωργικὸν ἢ ἀνθρώπων
ἀρχικὸν ἢ τῶν τοιούτων ἔργων ἐξεταστικὸν ἢ λογιστικὸν ἢ
οἰκονομικὸν ἢ στρατηγικὸν γενέσθαι, πάντα τὰ τοιαῦτα μαθή- (5)
(8) ματα καὶ ἀνθρώπου γνώμῃ αἱρετὰ ἐνόμιζεν εἶναι·
4. Πλάτων Theaetetus {0059.006} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 145

Τμ. a γρ. 7
ΣΩ. Ἆρ’ οὐδὲ γεωμετρικός; (5)
ΘΕΑΙ. Πάντως δήπου, ὦ Σώκρατες.
ΣΩ. Ἦ καὶ ἀστρονομικὸς καὶ λογιστικός τε καὶ μουσικὸς
καὶ ὅσα παιδείας ἔχεται;
ΘΕΑΙ. Ἔμοιγε δοκεῖ.

180
κατανοήσωμεν. (10)
ΝΕ. ΣΩ. Φράζε ποίαν.
(e) ΞΕ. Τοιάνδε. λογιστική πού τις ἡμῖν ἦν τέχνη.
ΝΕ. ΣΩ. Ναί.
ΞΕ. Τῶν γνωστικῶν γε οἶμαι παντάπασι τεχνῶν.

ΞΕ. Τῶν γνωστικῶν γε οἶμαι παντάπασι τεχνῶν.
ΝΕ. ΣΩ. Πῶς δ’ οὔ;
ΞΕ. Γνούσῃ δὴ λογιστικῇ τὴν ἐν τοῖς ἀριθμοῖς διαφορὰν (5)
μῶν τι πλέον ἔργον δώσομεν ἢ τὰ γνωσθέντα κρῖναι;
ΝΕ. ΣΩ. Τί μήν;

ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ γε.
ΞΕ. Τούτῳ δέ γε οἶμαι προσήκει κρίναντι μὴ τέλος
ἔχειν μηδ’ ἀπηλλάχθαι, καθάπερ ὁ λογιστὴς ἀπήλλακτο, (5)
προστάττειν δὲ ἑκάστοις τῶν ἐργατῶν τό γε πρόσφορον ἕως
ἂν ἀπεργάσωνται τὸ προσταχθέν.

ΝΕ. ΣΩ. Ὀρθῶς.
ΞΕ. Οὐκοῦν γνωστικαὶ μὲν αἵ τε τοιαῦται σύμπασαι καὶ
ὁπόσαι συνέπονται τῇ λογιστικῇ, κρίσει δὲ καὶ ἐπιτάξει (10)
(b) διαφέρετον ἀλλήλοιν τούτω τὼ γένη;
ΝΕ. ΣΩ. Φαίνεσθον.
9. Πλάτων Philebus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 56 Τμ. e γρ. 7

περὶ ἀριθμὸν τευταζόντων, ὥστε λόγον ἔχειν δύ’ αὐτὰς (5)
εἶναι.
ΣΩ. Τί δέ; λογιστικὴ καὶ μετρητικὴ <ἡ κατὰ τεκτονικὴν
καὶ κατ’ ἐμπορικὴν τῆς κατὰ φιλοσοφίαν γεωμετρίας τε καὶ
57.(a) λογισμῶν καταμελετωμένων—πότερον ὡς μία ἑκατέρα λεκτέον
181

290 Τμ. c γρ. 1
τοῦτο ὃ ἂν θηρεύωνται, οὐ δύνανται τούτῳ χρῆσθαι, ἀλλ’ οἱ
μὲν κυνηγέται καὶ οἱ ἁλιῆς τοῖς ὀψοποιοῖς παραδιδόασιν, οἱ (10)
(c) δ’ αὖ γεωμέτραι καὶ οἱ ἀστρονόμοι καὶ οἱ λογιστικοί—θηρευ-
τικοὶ γάρ εἰσι καὶ οὗτοι· οὐ γὰρ ποιοῦσι τὰ διαγράμματα
ἕκαστοι τούτων, ἀλλὰ τὰ ὄντα ἀνευρίσκουσιν—ἅτε οὖν χρῆ-
11. Πλάτων Γοργίας (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 450 Τμ. d γρ. 6
ΣΩ. Ἕτεραι δέ γέ εἰσι τῶν τεχνῶν αἳ διὰ λόγου πᾶν
περαίνουσι, καὶ ἔργου ὡς ἔπος εἰπεῖν ἢ οὐδενὸς προσδέονται (5)
ἢ βραχέος πάνυ, οἷον ἡ ἀριθμητικὴ καὶ λογιστικὴ καὶ γεω-
μετρικὴ καὶ πεττευτική γε καὶ ἄλλαι πολλαὶ τέχναι, ὧν
ἔνιαι σχεδόν τι ἴσους τοὺς λόγους ἔχουσι ταῖς πράξεσιν, αἱ
ροιτο· “Τῶν περὶ τί;” εἴποιμ’ ἂν ὅτι τῶν περὶ τὸ ἄρτιόν τε
καὶ περιττὸν [γνῶσις], ὅσα ἂν ἑκάτερα τυγχάνῃ ὄντα. εἰ δ’
αὖ ἔροιτο· “Τὴν δὲ λογιστικὴν τίνα καλεῖς τέχνην;” εἴποιμ’ (5)
ἂν ὅτι καὶ αὕτη ἐστὶν τῶν λόγῳ τὸ πᾶν κυρουμένων· καὶ εἰ
ἐπανέροιτο· “Ἡ περὶ τί;” εἴποιμ’ ἂν ὥσπερ οἱ ἐν τῷ δήμῳ
“Ἡ περὶ τί;” εἴποιμ’ ἂν ὥσπερ οἱ ἐν τῷ δήμῳ
(c) συγγραφόμενοι, ὅτι τὰ μὲν ἄλλα καθάπερ ἡ ἀριθμητικὴ ἡ
λογιστικὴ ἔχει—περὶ τὸ αὐτὸ γάρ ἐστιν, τό τε ἄρτιον καὶ
τὸ περιττόν—διαφέρει δὲ τοσοῦτον, ὅτι καὶ πρὸς αὑτὰ καὶ
πρὸς ἄλληλα πῶς ἔχει πλήθους ἐπισκοπεῖ τὸ περιττὸν καὶ
τὸ περιττόν—διαφέρει δὲ τοσοῦτον, ὅτι καὶ πρὸς αὑτὰ καὶ
πρὸς ἄλληλα πῶς ἔχει πλήθους ἐπισκοπεῖ τὸ περιττὸν καὶ
τὸ ἄρτιον ἡ λογιστική. καὶ εἴ τις τὴν ἀστρονομίαν ἀνέ- (5)
ροιτο, ἐμοῦ λέγοντος ὅτι καὶ αὕτη λόγῳ κυροῦται τὰ πάντα,
“Οἱ δὲ λόγοι οἱ τῆς ἀστρονομίας,” εἰ φαίη, “περὶ τί εἰσιν,
182
15. Πλάτων Hippias minor (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 366 Τμ. c
γρ. 6
δυνατόν; —ΙΠ. Ναί.
ΣΩ. Λέγε δή μοι, ὦ Ἱππία, οὐ σὺ μέντοι ἔμπειρος εἶ (5)
λογισμῶν καὶ λογιστικῆς; —ΙΠ. Πάντων μάλιστα, ὦ Σώ-
κρατες. —ΣΩ. Οὐκοῦν εἰ καί τίς σε ἔροιτο τὰ τρὶς ἑπτακόσια
ὁπόσος ἐστὶν ἀριθμός, εἰ βούλοιο, πάντων τάχιστα καὶ
16. Πλάτων Hippias minor (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 366 Τμ. d
γρ. 5
—ΙΠ. Ναί. —ΣΩ. Πότερον οὖν σοφώτατός τε εἶ καὶ δυνα-
τώτατος μόνον, ἢ καὶ ἄριστος ταῦτα ἅπερ δυνατώτατός τε
καὶ σοφώτατος, τὰ λογιστικά; —ΙΠ. Καὶ ἄριστος δήπου, ὦ (5)
Σώκρατες. —ΣΩ. Τὰ μὲν δὴ ἀληθῆ σὺ ἂν δυνατώτατα εἴποις
(e) περὶ τούτων· ἦ γάρ; —ΙΠ. Οἶμαι ἔγωγε. —ΣΩ. Τί δὲ τὰ
17. Πλάτων Hippias minor {0059.026} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ.

367 Τμ. c γρ. 4
λογισμῶν; —ΙΠ. Πάνυ γε. —ΣΩ. Οὐκοῦν ὁ αὐτὸς ψευδῆ
καὶ ἀληθῆ λέγειν περὶ λογισμῶν δυνατώτατος· οὗτος δ’ ἐστὶν
ὁ ἀγαθὸς περὶ τούτων, ὁ λογιστικός. —ΙΠ. Ναί. —ΣΩ. Τίς
οὖν ψευδὴς περὶ λογισμὸν γίγνεται, ὦ Ἱππία, ἄλλος ἢ ὁ (5)
ἀγαθός; ὁ αὐτὸς γὰρ καὶ δυνατός· οὗτος δὲ καὶ ἀληθής. —
3
(d) Συκοφάντης γὰρ εἶ, ἔφη, ὦ Σώκρατες, ἐν τοῖς λόγοις·
ἐπεὶ αὐτίκα ἰατρὸν καλεῖς σὺ τὸν ἐξαμαρτάνοντα περὶ τοὺς
κάμνοντας κατ’ αὐτὸ τοῦτο ὃ ἐξαμαρτάνει; ἢ λογιστικόν, ὃς
ἂν ἐν λογισμῷ ἁμαρτάνῃ, τότε ὅταν ἁμαρτάνῃ, κατὰ ταύτην
τὴν ἁμαρτίαν; ἀλλ’ οἶμαι λέγομεν τῷ ῥήματι οὕτως, ὅτι ὁ (5)
6
ἂν ἐν λογισμῷ ἁμαρτάνῃ, τότε ὅταν ἁμαρτάνῃ, κατὰ ταύτην
τὴν ἁμαρτίαν; ἀλλ’ οἶμαι λέγομεν τῷ ῥήματι οὕτως, ὅτι ὁ (5)
183
ἰατρὸς ἐξήμαρτεν καὶ ὁ λογιστὴς ἐξήμαρτεν καὶ ὁ γραμ-

ματιστής· τὸ δ’ οἶμαι ἕκαστος τούτων, καθ’ ὅσον τοῦτ’ ἔστιν
(e) ὃ προσαγορεύομεν αὐτόν, οὐδέποτε ἁμαρτάνει· ὥστε κατὰ
5
Φαίνεται. Οὐ δὴ ἀλόγως, ἦν δ’ ἐγώ, ἀξιώσομεν αὐτὰ διττά τε καὶ
ἕτερα ἀλλήλων εἶναι, τὸ μὲν ᾧ λογίζεται λογιστικὸν προσ- (5)
αγορεύοντες τῆς ψυχῆς, τὸ δὲ ᾧ ἐρᾷ τε καὶ πεινῇ καὶ
διψῇ καὶ περὶ τὰς ἄλλας ἐπιθυμίας ἐπτόηται ἀλόγιστόν
6
εἶναι, νῦν δὲ πολλοῦ δεῖν φαμεν, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον
αὐτὸ ἐν τῇ τῆς ψυχῆς στάσει τίθεσθαι τὰ ὅπλα πρὸς τὸ (5)
λογιστικόν. Παντάπασιν, ἔφη. Ἆρ’ οὖν ἕτερον ὂν καὶ τούτου, ἢ
λογιστικοῦ τι εἶδος,
8
λογιστικόν. Παντάπασιν, ἔφη. Ἆρ’ οὖν ἕτερον ὂν καὶ τούτου, ἢ
λογιστικοῦ τι εἶδος, ὥστε μὴ τρία ἀλλὰ δύο εἴδη εἶναι ἐν ψυχῇ, λογιστικὸν
καὶἐπιθυμητικόν; ἢ καθάπερ ἐν τῇ πόλει συνεῖχεν αὐτὴν τρία (10)
3
(a) ὄντα γένη, χρηματιστικόν, ἐπικουρητικόν, βουλευτικόν, οὕτως
καὶ ἐν ψυχῇ τρίτον τοῦτό ἐστι τὸ θυμοειδές, ἐπίκουρον ὂν
τῷ λογιστικῷ φύσει, ἐὰν μὴ ὑπὸ κακῆς τροφῆς διαφθαρῇ;
Ἀνάγκη, ἔφη, τρίτον. Ναί, ἦν δ’ ἐγώ, ἄν γε τοῦ λογιστικοῦ ἄλλο.
5
τῷ λογιστικῷ φύσει, ἐὰν μὴ ὑπὸ κακῆς τροφῆς διαφθαρῇ;
Ἀνάγκη, ἔφη, τρίτον.
Ναί, ἦν δ’ ἐγώ, ἄν γε τοῦ λογιστικοῦ ἄλλο τι φανῇ, (5)
ὥσπερ τοῦ ἐπιθυμητικοῦ ἐφάνη ἕτερον ὄν.
184
Ἀλλ’ οὐ χαλεπόν, ἔφη, φανῆναι· καὶ γὰρ ἐν τοῖς παιδίοις
4
ἔσται καὶ τὰ αὑτοῦ πράττων.
Καὶ μάλα, ἦ δ’ ὅς, μνημονευτέον.
Οὐκοῦν τῷ μὲν λογιστικῷ ἄρχειν προσήκει, σοφῷ ὄντι
καὶ ἔχοντι τὴν ὑπὲρ ἁπάσης τῆς ψυχῆς προμήθειαν, τῷ δὲ (5)
θυμοειδεῖ ὑπηκόῳ εἶναι καὶ συμμάχῳ τούτου;
11
Πάνυ μὲν οὖν.
Τί δέ; σώφρονα οὐ τῇ φιλίᾳ καὶ συμφωνίᾳ τῇ αὐτῶν (10)
τούτων, ὅταν τό τε ἄρχον καὶ τὼ ἀρχομένω τὸ λογιστικὸν
(d) ὁμοδοξῶσι δεῖν ἄρχειν καὶ μὴ στασιάζωσιν αὐτῷ;
Σωφροσύνη γοῦν, ἦ δ’ ὅς, οὐκ ἄλλο τί ἐστιν ἢ τοῦτο,
9
ταὐτὸν πέπονθε τοῦτο;
Πῶς δ’ οὔ;
Ἀλλὰ μὴν λογιστική τε καὶ ἀριθμητικὴ περὶ ἀριθμὸν
πᾶσα.
1
Προσῆκον δὴ τὸ μάθημα ἂν εἴη, ὦ Γλαύκων, νομοθετῆσαι
καὶ πείθειν τοὺς μέλλοντας ἐν τῇ πόλει τῶν μεγίστων
(c) μεθέξειν ἐπὶ λογιστικὴν ἰέναι καὶ ἀνθάπτεσθαι αὐτῆς μὴ
ἰδιωτικῶς, ἀλλ’ ἕως ἂν ἐπὶ θέαν τῆς τῶν ἀριθμῶν φύσεως
ἀφίκωνται τῇ νοήσει αὐτῇ, οὐκ ὠνῆς οὐδὲ πράσεως χάριν
1
185
τοὺς τοῦ πατρὸς λόγους ἀκούων τε καὶ ὁρῶν τὰ ἐπιτηδεύματα

αὐτοῦ ἐγγύθεν παρὰ τὰ τῶν ἄλλων, ἑλκόμενος ὑπ’ ἀμφοτέρων
(b) τούτων, τοῦ μὲν πατρὸς αὐτοῦ τὸ λογιστικὸν ἐν τῇ ψυχῇ
ἄρδοντός τε καὶ αὔξοντος, τῶν δὲ ἄλλων τό τε ἐπιθυμητικὸν
καὶ τὸ θυμοειδές, διὰ τὸ μὴ κακοῦ ἀνδρὸς εἶναι τὴν φύσιν,
5
μεθα εἰς μέλλουσαν εὐνομεῖσθαι πόλιν, ὅτι τοῦτο ἐγείρει
τῆς ψυχῆς καὶ τρέφει καὶ ἰσχυρὸν ποιῶν ἀπόλλυσι τὸ
λογιστικόν, ὥσπερ ἐν πόλει ὅταν τις μοχθηροὺς ἐγκρατεῖς (5)
ποιῶν παραδιδῷ τὴν πόλιν, τοὺς δὲ χαριεστέρους φθείρῃ·
ταὐτὸν καὶ τὸν μιμητικὸν ποιητὴν φήσομεν κακὴν πολι-

ὁ τοῦ θατέρου κύκλος ὀρθὸς ἰὼν εἰς πᾶσαν αὐτοῦ τὴν ψυχὴν
διαγγείλῃ, δόξαι καὶ πίστεις γίγνονται βέβαιοι καὶ ἀληθεῖς,
(c) ὅταν δὲ αὖ περὶ τὸ λογιστικὸν ᾖ καὶ ὁ τοῦ ταὐτοῦ κύκλος
εὔτροχος ὢν αὐτὰ μηνύσῃ, νοῦς ἐπιστήμη τε ἐξ ἀνάγκης
ἀποτελεῖται· τούτω δὲ ἐν ᾧ τῶν ὄντων ἐγγίγνεσθον, ἄν

μενον, ὡς τοῖς ταῦτ’ ἀμαθαίνουσι τῶν πολιτῶν οὐδὲν ἐπι-
τρεπτέον ἀρχῆς ἐχόμενον καὶ ὡς ἀμαθέσιν ὀνειδιστέον, ἂν
καὶ πάνυ λογιστικοί τε ὦσι καὶ πάντα τὰ κομψὰ καὶ ὅσα
(d) πρὸς τάχος τῆς ψυχῆς πεφυκότα διαπεπονημένοι ἅπαντα,
τοὺς δὲ τοὐναντίον ἔχοντας τούτων ὡς σοφούς τε προσρητέον,
43. Λυσίας Pro Polystrato [Sp.] (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 10 γρ. 6

μήκοντα ἔτεσιν οὐδὲν ἐξήμαρτεν εἰς ὑμᾶς, ἐν ὀκτὼ δ’ ἡμέ-
ραις, καὶ οἱ μὲν τὸν βίον ἅπαντα πονηροὶ ὄντες χρηστοὶ (5)
ἐν τῷ λογιστηρίῳ γεγένηνται, πείσαντες τοὺς κατηγόρους,
(11) οἳ δ’ ἀεὶ ὑμῖν χρηστοὶ ἦσαν, οὗτοι πονηροί. Καίτοι ἔν γε
ταῖς πρότερον κατηγορίαις τά τε ἄλλα κατηγόρησαν ψευδῆ
44. Δημοσθένης Ολυνθιακός 1 (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 10 γρ. 2

186
ὁ τῶν Ὀλυνθίων, αὐτόματος τῇ πόλει, ὃς οὐδενός ἐστιν (10)

(10) ἐλάττων τῶν προτέρων ἐκείνων. καὶ ἔμοιγε δοκεῖ τις ἄν, ὦ
ἄνδρες Ἀθηναῖοι, δίκαιος λογιστὴς τῶν παρὰ τῶν θεῶν ἡμῖν
ὑπηργμένων καταστάς, καίπερ οὐκ ἐχόντων ὡς δεῖ πολλῶν,
ὅμως μεγάλην ἂν ἔχειν αὐτοῖς χάριν, εἰκότως· τὸ μὲν γὰρ
45. Αριστοτέλης De anima {0086.002} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ.

432a γρ. 25
εὐθὺς πῶς τε δεῖ μόρια λέγειν τῆς ψυχῆς καὶ πόσα.
τρόπον γάρ τινα ἄπειρα φαίνεται, καὶ οὐ μόνον ἅ τινες
λέγουσι διορίζοντες, λογιστικὸν καὶ θυμικὸν καὶ ἐπιθυμητι- (25)
κόν, οἱ δὲ τὸ λόγον ἔχον καὶ τὸ ἄλογον· κατὰ γὰρ τὰς
διαφορὰς δι’ ἃς ταῦτα χωρίζουσι, καὶ ἄλλα φαίνεται
49. Αριστοτέλης De anima {0086.002} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ.

434a γρ. 7
καὶ ταῦτ’ ἔνεστι μέν, ἀορίστως δ’ ἔνεστιν. ἡ μὲν οὖν αἰσθητικὴ (5)
φαντασία, ὥσπερ εἴρηται, καὶ ἐν τοῖς ἄλλοις ζῴοις ὑπάρ-
χει, ἡ δὲ βουλευτικὴ ἐν τοῖς λογιστικοῖς (πότερον γὰρ πρά-
ξει τόδε ἢ τόδε, λογισμοῦ ἤδη ἐστὶν ἔργον· καὶ ἀνάγκη ἑνὶ
μετρεῖν· τὸ μεῖζον γὰρ διώκει· ὥστε δύναται ἓν ἐκ πλειόνων

1
…ἢ ἰδιώτην, καὶ γνώμας ἐπιψηφίζουσιν, ἐάν τίς τι
δοκῇ ἀδικ[εῖν.] (3) [κ]ληροῦσι δὲ καὶ λογιστὰς ἐξ αὑτῶν οἱ βουλευταὶ
δέκα, τοὺς λογιουμένους τ[αῖς ἀ]ρχαῖς κατὰ τὴν πρυτανείαν
(4) ἑκάστην. κληροῦσι δὲ καὶ εὐθύνους ἕνα τῆς φυλῆς.
ΑΡΓΥΡΟΣ
H.G. Liddell & R. Scott.

ἀργῠρ-άγχη, ἡ, το συνάχι από ασήμι· σκωπτική λέξη που
σχηματίστηκε κατά το κυνάγχη, και ειπώθηκε για το Δημοσθένη, όταν,
187
προφασιζόμενος ότι είχε συνάχι, δεν προσήλθε στο δικαστήριο για να

αγορεύσει, στην ουσία όμως (κατηγορήθηκε ότι) είχε δωροδοκηθεί, σε
Πλούτ.
ἀργῠρᾰμοιβικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή είναι κατάλληλος
στην ανταλλαγή δηλ. των νομισμάτων, λέγεται για αργυραμοιβή, για
τραπεζίτη, σε Λουκ.· επίρρ. -κῶς, στον ίδ.
ἀργῠρ-ᾰμοιβός, ὁ (ἀμείβω), αυτός που ανταλλάσσει νομίσματα,
τραπεζίτης, Λατ. argentarius, σε Πλάτ., Θεόκρ.
ἀργύρειος, [ῠ], -ον, = ἀργύρεος, ἀργύρεια μέταλλα, μεταλλεία
αργύρου, σε Θουκ.· ή τὰ ἀργύρεια μόνο, σε Ξεν.
ἀργύρεος, -α, -ον, συνηρ. ἀργῠροῦς, -ᾶ, -οῦν (ἄργῠρος),
ασημένιος, αυτός που έχει φτιαχτεί από ασήμι, Λατ. argentus, σε Όμηρ.
κ.λπ.
ἀργῠρεύω, μέλ. του -σω, σκάβω για να βρω ασήμι, σε Στράβ.
ἀργῠρ-ήλᾰτος, -ον (ἐλαύνω), αυτός που έχει κατασκευαστεί από
σφυρήλατο ασήμι, σε Ευρ.
ἀργῠρίδιον[ρῑ], τό, = ἀργύριον, με περιφρονητική σημασία, σε
Αριστοφ.
ἀργῠρικός, -ή, -όν (ἄργυρος), αυτός που προέρχεται ή
προορίζεται να κοπεί σε ασήμι, ο χρηματικός, σε Πλούτ.
ἀργύριον[ῠ], τό· I. κέρμα από ασήμι, μικρό ασημένιο νόμισμα, σε
Αριστοφ. κ.λπ. 2. περιληπτικώς, τα χρήματα, το χρηματικό ποσό, τα
μετρητά, με τον ίδιο τρόπο που και σήμερα λέμε «αργύρια», στον ίδ.,
Θουκ. II. = ἄργυρος, το ασήμι, στον ίδ., Πλάτ.
ἀργῠρῖτις, -ιδος, ἡ (ἄργυρος), ακατέργαστος άργυρος, άμμος που
περιέχει ψήγματα αργύρου, σε Ξεν.
ἀργῠρο-γνώμων, -ονος, ὁ, ἡ, αυτός που δοκιμάζει το ασήμι, που
διακρίνει τα γνήσια από τα κίβδηλα ασημένια νομίσματα, σε Πλάτ.
ἀργῠρο-δίνης[ῑ], -ου, ὁ (δίνη), αυτός που έχει δίνες, δηλ. ρεύματα,
στο χρώμα του ασημιού, λέγεται για ποταμούς, σε Ομήρ. Ιλ.
ἀργῠρο-ειδής, -ές (εἶδος), αυτός που μοιάζει με ασήμι, με άργυρο,
σε Ευρ.
ἀργῠρό-ηλος, -ον, αυτός που έχει καρφωθεί με ασημένια καρφιά,
σε Όμηρ.
ἀργῠρο-θήκη, ἡ, χρηματοθήκη, μέρος όπου φυλάσσονται τα
χρήματα, σε Θεόφρ.
ἀργῠρο-κόπος, ὁ (κόπτω), αυτός που κατεργάζεται τον άργυρο,
σε Κ.Δ.
ἀργῠρολογέω, μέλ. -ήσω· 1. συλλέγω με καταναγκασμό χρήματα,
επιβάλλω την καταβολή χρημάτων, σε Ξεν. 2. με αιτ. προσ., επιβάλλω
ή εισπράττω φόρο, φορολογώ, σε Θουκ.
ἀργῠρολογία, ἡ, καταναγκαστική συλλογή χρημάτων, είσπραξη
χρημάτων, φορολογία, σε Ξεν.
188
ἀργῠρο-λόγος, -ον (λέγω), αυτός που συλλέγει τους φόρους,

φοροεισπράκτορας, σε Αριστοφ., Θουκ.
ἀργῠρο-πέζα, ἡ, αυτή που έχει ασημένια πόδια, σε Ανθ.
ἀργῠρο-ποιός, ὁ (ποιέω), αργυροτεχνίτης, σε Ανθ.
ἀργῠρό-πους, ὁ, ἡ, αυτός που έχει πόδια από ασήμι, σε Ξεν.
ἀργῠρόρ-ρύτος[ῠ], -ου, ὁ (ῥέω), αυτός που ρέοντας μεταφέρει
ασήμι, λέγεται για ποταμούς που στις κοίτες τους υπάρχουν ψήγματα
αργύρου, σε Ευρ.
ἄργῠρος, ὁ (ἀργός = λευκός)· I. λευκό μέταλλο, δηλ. ασήμι, σε
Όμηρ. κ.λπ. II. χρήματα σε αργυρά νομίσματα, τα χρήματα όπως το
ἀργύριον, σε Σοφ.
ἀργῠρο-στερής, -ές (στερέω), αυτός που στερεί από κάποιον το
ασήμι, δηλ. τα χρήματά του, ο ληστής· βίος ἀργυροστερής, ο τρόπος
ζωής ληστή, ληστρικός βίος, σε Αισχύλ.
ἀργῠρό-τοιχος, -ον, αυτός που έχει ασημένιες πλευρές, δηλ.
ασημένια πλευρά, σε Αισχύλ.
ἀργῠρό-τοξος, -ον (τόξον), αυτός που έχει ασημένιο (λαμπρό)
τόξο, ομηρ. επίθετο του Απόλλωνα, σε Όμηρ.
ἀργῠρο-φεγγής, -ές (φέγγος), αυτός που φέγγει, που λάμπει ως
ασήμι, σε Ανθ.
ἀργῠρ-ώδης, -ες (εἶδος), τόπος πλούσιος σε άργυρο, σε Ξεν.
ἀργῠρ-ώνητος, -ον, αυτός που έχει αγοραστεί με ασημένια
νομίσματα, λέγεται για δούλο, σε Ηρόδ., Αισχύλ.

καὶ νῦν οἱ τά γε δῶκε χαριζόμενος φιλότητι
Αἴολος. ἀλλ’ ἄγε θᾶσσον ἰδώμεθα, ὅττι τάδ’ ἐστίν,
ὅσσος τις χρυσός τε καὶ ἄργυρος ἀσκῷ ἔνεστιν.’ (45)
ὣς ἔφασαν, βουλὴ δὲ κακὴ νίκησεν ἑταίρων·
ἀσκὸν μὲν λῦσαν, ἄνεμοι δ’ ἐκ πάντες ὄρουσαν,

προσῆξαν ἐπὶ Σεύθου, ὃς ὕστερον Σιτάλκου βασιλεύσας
πλεῖστον δὴ ἐποίησε, τετρακοσίων ταλάντων ἀργυρίου μά-
λιστα δύναμις, ἃ χρυσὸς καὶ ἄργυρος ᾔει· καὶ δῶρα οὐκ (5)
ἐλάσσω τούτων χρυσοῦ τε καὶ ἀργύρου προσεφέρετο, χωρὶς
δὲ ὅσα ὑφαντά τε καὶ λεῖα καὶ ἡ ἄλλη κατασκευή, καὶ οὐ
3. Σοφοκλής Αντιγόνη (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 295

189
Ἐκ τῶνδε τούτους ἐξεπίσταμαι καλῶς

παρηγμένους μισθοῖσιν εἰργάσθαι τάδε.
Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν οἷον ἄργυρος (295)
κακὸν νόμισμ’ ἔβλαστε· τοῦτο καὶ πόλεις
πορθεῖ, τόδ’ ἄνδρας ἐξανίστησιν δόμων,

…καὶ ἐκεῖνοι πρῶτον οἱ δημιουργοί· μετὰ δὲ ταῦτα (10)
(e) λείπεται συμμεμειγμένα τὰ συγγενῆ τοῦ χρυσοῦ τίμια καὶ
πυρὶ μόνον ἀφαιρετά, χαλκὸς καὶ ἄργυρος, ἔστι δ’ ὅτε καὶ
ἀδάμας, <ἃ μετὰ βασάνων ταῖς ἑψήσεσι μόγις ἀφαιρεθέντα
τὸν λεγόμενον ἀκήρατον χρυσὸν εἴασεν ἡμᾶς ἰδεῖν αὐτὸν…
5. Πλάτων Philebus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephan. Σελ. 43 Τμ. e γρ. 6

ΠΡΩ. Κεῖται.
ΣΩ. Τὸ δὴ μηδέτερα τούτων ἔσθ’ ἡμῖν ὅπως θάτερα (5)
γένοιτο ἄν, χρυσὸς ἢ ἄργυρος;
ΠΡΩ. Καὶ πῶς ἄν;
ΣΩ. Οὐδ’ ἄρα ὁ μέσος βίος ἡδὺς ἢ λυπηρὸς λεγόμενος

ἀνατιθέντα δωρεῖσθαι. γῆ μὲν οὖν ἑστία τε οἰκήσεως ἱερὰ
πᾶσι πάντων θεῶν· μηδεὶς οὖν δευτέρως ἱερὰ καθιερούτω
θεοῖς. χρυσὸς δὲ καὶ ἄργυρος ἐν ἄλλαις πόλεσιν ἰδίᾳ τε 956.(a) καὶ ἐν
ἱεροῖς ἐστιν ἐπίφθονον κτῆμα, ἐλέφας δὲ ἀπολελοι-
πότος ψυχὴν σώματος οὐκ εὐαγὲς ἀνάθημα, σίδηρος δὲ

γρ. 25
Αἴτιον λέγεται ἕνα μὲν τρόπον ἐξ οὗ γίγνεταί τι ἐνυ-
πάρχοντος, οἷον ὁ χαλκὸς τοῦ ἀνδριάντος καὶ ὁ ἄργυρος (25)
τῆς φιάλης καὶ τὰ τούτων γένη· ἄλλον δὲ τὸ εἶδος καὶ
τὸ παράδειγμα, τοῦτο δ’ ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ τί ἦν εἶναι καὶ
190
8. Αριστοτέλης Μετεωρολογικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 384b γρ.

32
τὰ κοινὰ πάντων. ἐκ μὲν οὖν ὕδατος καὶ γῆς τὰ ὁμοιο- (30)
μερῆ σώματα συνίσταται, καὶ ἐν φυτοῖς καὶ ἐν ζῴοις,
καὶ τὰ μεταλλευόμενα, οἷον χρυσὸς καὶ ἄργυρος καὶ ὅσα
ἄλλα τοιαῦτα, ἐξ αὐτῶν τε καὶ ἐκ τῆς ἀναθυμιάσεως τῆς
ἑκατέρου ἐγκατακλειομένης, ὥσπερ εἴρηται ἐν ἄλλοις. ταῦτα
9. Αριστοτέλης Μετεωρολογικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 385b γρ.

4
μηδὲ ὕδατός ἐστιν, ἀλλὰ πλέον θερμοῦ καὶ γῆς, οἷον μέλι
καὶ γλεῦκος (ὥσπερ ζέοντα γάρ ἐστιν), καὶ ὅσα ὕδατος
μὲν ἔχει, ἔστιν δὲ πλέον ἀέρος, ὥσπερ τὸ ἔλαιον καὶ ὁ ἄρ-
γυρος ὁ χυτός, καὶ εἴ τι γλίσχρον, οἷον <πίττα καὶ ἰξός. (5)
μαλακτὰ δ’ ἐστὶ τῶν πεπηγότων ὅσα μὴ ἐξ ὕ-
δατος, οἷον κρύσταλλος ὕδατος, ἀλλ’

γρ. 7
ρημένα οἷς διαγνωσόμεθα πότερον γῆς ἢ ὕδατος ἢ πλειό- (5)
νων κοινόν, καὶ πότερον ὑπὸ πυρὸς συνέστηκεν ἢ ψυχροῦ ἢ
ἀμφοῖν. χρυσὸς μὲν δὴ καὶ ἄργυρος καὶ χαλκὸς καὶ
καττίτερος καὶ μόλυβδος καὶ ὕαλος καὶ λίθοι πολλοὶ ἀνώ-
νυμοι ὕδατος· πάντα γὰρ τήκεται ταῦτα θερμῷ. ἔτι οἶνοι

γρ. 17
τὸ τῆς γλώττης. ὁμοίως δὲ καὶ πῦρ· ἀλλ’ ἔτι ἧττον ἴσως (15)
δῆλον φυσικῶς ἢ τὸ τῆς σαρκὸς ἔργον. ὁμοίως δὲ καὶ τὰ
ἐν τοῖς φυτοῖς καὶ τὰ ἄψυχα, οἷον χαλκὸς καὶ ἄργυρος·
πάντα γὰρ δυνάμει τινί ἐστιν ἢ τοῦ ποιεῖν ἢ τοῦ πάσχειν,
ὥσπερ σὰρξ καὶ νεῦρον· ἀλλ’ οἱ λόγοι αὐτῶν οὐκ ἀκρι-
12. Αριστοτέλης Physica {0086.031} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 194b

γρ. 25
191
αὐτὰς πειρώμεθα τῶν ζητουμένων ἕκαστον. ἕνα μὲν οὖν τρό-

πον αἴτιον λέγεται τὸ ἐξ οὗ γίγνεταί τι ἐνυπάρχοντος, οἷον ὁ
χαλκὸς τοῦ ἀνδριάντος καὶ ὁ ἄργυρος τῆς φιάλης καὶ τὰ (25)
τούτων γένη· ἄλλον δὲ τὸ εἶδος καὶ τὸ παράδειγμα, τοῦτο
δ’ ἐστὶν ὁ λόγος ὁ τοῦ τί ἦν εἶναι καὶ τὰ τούτου γένη (οἷον τοῦ

πρὸς σφᾶς αὐτοὺς διδόναι καὶ λαμβάνειν, ὃ τῶν χρησίμων
αὐτὸ ὂν εἶχε τὴν χρείαν εὐμεταχείριστον πρὸς τὸ ζῆν, οἷον
σίδηρος καὶ ἄργυρος κἂν εἴ τι τοιοῦτον ἕτερον, τὸ μὲν πρῶ-
τον ἁπλῶς ὁρισθὲν μεγέθει καὶ σταθμῷ, τὸ δὲ τελευταῖον
καὶ χαρακτῆρα ἐπιβαλλόντων, ἵνα ἀπολύσῃ τῆς μετρή- (40)

πόρους εἰς τὰς φλέβας, οὐ πεφθέντα δὲ ἀλλὰ κρατήσαντα
ἐκπίπτει φέροντα τὰ ἐμπόδια αὐτοῖς· καὶ καλεῖται τοῦτο
κάθαρσις. χαλκὸς δὲ καὶ ἄργυρος καὶ τὰ τοιαῦτα ἄπεπτα
μέν ἐστιν ὑπὸ τῆς τῶν ζῴων θερμότητος, ἀλλ’ οὐκ εὐδιάχυ- (35)
τα ταῖς κοιλίαις. ἔλαιον δὲ καὶ μέλι καὶ γάλα καὶ τὰ

ἀθροίζεται πολὺ θερμόν, ἀλλὰ πρὶν ἁλισθῆναι φθάνει
διακόψαν τὸ ἀεὶ προσελθόν. τὰ δὲ ἔχοντα ἐν αὑτοῖς
σῶμα, οἷον τὰ ῥοφήματα ἢ ὁ ἄργυρος, διὰ βάρος τὸ
σωματοειδὲς ἔχοντα πολύ, καὶ ἀνταπωθοῦντα διὰ τὸ ἀπο- (35)
βιάζεσθαι βίᾳ, ἐξιόντος ἀποσφαιρίζεται ᾗ ἂν κρατήσῃ τὸ
16. Αριστοτέλης Sophistici elenchi (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 164b

γρ. 22
(164b) καλοὶ οἱ μὲν διὰ κάλλος, οἱ δὲ φαίνονται, κομμώσαντες (20)
αὑτούς. ἐπί τε τῶν ἀψύχων ὡσαύτως· καὶ γὰρ τούτων τὰ
μὲν ἄργυρος τὰ δὲ χρυσός ἐστιν ἀληθῶς, τὰ δ’ ἔστι μὲν οὔ,
φαίνεται δὲ κατὰ τὴν αἴσθησιν, οἷον τὰ μὲν λιθαργύρινα
καὶ τὰ καττιτέρινα ἀργυρᾶ, τὰ δὲ χολοβάφινα χρυσᾶ.
192
17. Αριστοτέλης De sensu et sensibilibus (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ.

443a γρ. 19
ἐπὶ τῶν μεταλλευομένων χρυσὸς ἄοσμον, ἄχυμον γάρ, ὁ δὲ
χαλκὸς καὶ ὁ σίδηρος ὀσμώδη· ὅταν δ’ ἐκκαυθῇ τὸ ὑγρόν,
ἀοσμότεραι αἱ σκωρίαι γίγνονται πάντων· ἄργυρος δὲ καὶ
καττίτερος τῶν μὲν μᾶλλον ὀσμώδη τῶν δ’ ἧττον· ὑδατώδη (20)
γάρ.
18. TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM Pseudepigr. et Hagiogr.

Testamenta xii patriarcharum (2 B.C./Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 3) Testamentum 3
Κεφ. 13 Τμ. 7 γρ. 3
κακά, πᾶσαν ταραχὴν καὶ θλῖψιν θερίσητε. (7) Σοφίαν κτήσα-
σθε ἐν φόβῳ Θεοῦ μετὰ σπουδῆς· ὅτι ἐὰν γένηται αἰχμαλωσία,
καὶ πόλεις ὀλοθρευθῶσι καὶ χῶραι καὶ χρυσὸς καὶ ἄργυρος
καὶ πᾶσα κτῆσις ἀπολεῖται, τοῦ σοφοῦ τὴν σοφίαν οὐδεὶς
δύναται ἀφελέσθαι, εἰ μὴ τύφλωσις ἀσεβείας καὶ πήρωσις (5)
19. Μάξιμος σοφιστής Διαλέξεις (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Lec. 40 Κεφ. 4 Τμ.

d γρ. 2
(c) Καὶ τοῦ μὲν ὠφελίμου παύομαι, τὸ δὲ δυ-
(d) νατὸν ἤδη σκοπῶ. Χρυσὸν μὲν τὸν διαφέροντα ἐλέγ-
χει χρυσὸς ἥττων, οὐ μόλιβδος, καὶ ἄργυρον ἄργυρος,
καὶ χαλκὸν χαλκός. Καὶ πάντως ἁπλῶς γίγνονται αἱ
ἐξετάσεις ἐν τῇ παραβολῇ τοῦ ὁμοίου μὲν κατὰ τὴν

Τμ. 4 γρ. 2
ἀποκαλῶν. ἐπὶ τούτοις αἱ γυναῖκες τῶν πολιτῶν μελανείμονες· εἶτα
(4) πλοῦτος ἐνταφίων βασιλικός· πρῶτος μὲν ὁ τῆς φερνῆς χρυσός τε
καὶ ἄργυρος· ἐσθήτων κάλλος καὶ κόσμος (συνέπεμψε δὲ Ἑρμοκράτης
πολλὰ ἐκ τῶν λαφύρων)· συγγενῶν τε δωρεαὶ καὶ φίλων. τελευ-
ταῖος ἐπηκολούθησεν ὁ Χαιρέου πλοῦτος· ἐπεθύμει γάρ, εἰ δυνατὸν

Τμ. 6 γρ. 5
193
κτεῖναι τὴν γυναῖκα, νομίζων ἐμπόδιον ἔσεσθαι τῆς ὅλης πράξεως·

ταχεῖα δὲ διὰ τὸ κέρδος ἐγένετο μετάνοια καὶ πρὸς αὑτὸν εἶπεν
“ἔστω καὶ αὐτὴ τῶν ἐνταφίων μέρος· πολὺς μὲν ἄργυρος ἐνταῦθα, (5)
πολὺς δὲ χρυσός, τούτων δὲ πάντων τὸ τῆς γυναικὸς τιμιώτερον
(7) κάλλος.” λαβόμενος οὖν τῆς χειρὸς ἐξήγαγεν αὐτήν, εἶτα καλέσας
22. Χαρίτων De Chaerea et Callirhoe (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2?) Βιβ. 1 Κεφ.

10 Τμ. 6 γρ. 4
…πωλῆσαι τὴν γυναῖκα· τιμὴν γὰρ εὑρήσει διὰ τὸ κάλλος. ἔχει δὲ
καὶ τοῦτο κίνδυνον. ὁ μὲν γὰρ χρυσὸς οὐκ ἔχει φωνήν, οὐδὲ ὁ
ἄργυρος ἐρεῖ πόθεν αὐτὸν εἰλήφαμεν. ἔξεστιν ἐπὶ τούτοις πλάσα-
(7) σθαί τι διήγημα. φορτίον δὲ ἔχον ὀφθαλμούς τε καὶ ὦτα καὶ
γλῶσσαν τίς ἂν ἀποκρύψαι δύναιτο; καὶ γὰρ οὐδὲ ἀνθρώπινον τὸ

Τμ. 4 γρ. 3
(4) προσεποιεῖτο ὅμως ἀγνοεῖν καὶ “ποῖον” ἔφη “κάλλος δύναται τῆς
σῆς κρατῆσαι, δέσποτα, ψυχῆς, ᾧ τὰ καλὰ πάντα δουλεύει, χρυσός,
ἄργυρος, ἐσθής, ἵπποι, πόλεις, ἔθνη; καλαὶ μὲν μυρίαι γυναῖκες,
ἀλλὰ καὶ Στάτειρα καλλίστη τῶν ὑπὸ τὸν ἥλιον, ἧς ἀπολαύεις μόνος.
ἐξουσία δὲ ἔρωτα καταλύει, πλὴν εἰ μή τις ἐξ οὐρανοῦ καταβέβηκε (5)
24. CLEMENS ALEXANDRINUS Theol. Protrepticus {0555.001} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 4 Τμ. 56 τμ. 3 γρ. 4
τὰ τοῦ θεοῦ τοῖς οὐ θεοῖς προσενείματε γέρα; Τί δὲ κατα-
λιπόντες τὸν οὐρανὸν τὴν γῆν τετιμήκατε; Τί δ’ ἄλλο
χρυσὸς ἢ ἄργυρος ἢ ἀδάμας ἢ σίδηρος ἢ χαλκὸς ἢ ἐλέφας
ἢ λίθοι τίμιοι; Οὐχὶ γῆ τε καὶ ἐκ γῆς; οὐχὶ δὲ μιᾶς μητρὸς (5)
(4) ἔκγονα, τῆς γῆς, τὰ πάντα ταῦτα ὅσα ὁρᾷς; Τί δὴ οὖν,

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 10 Τμ. 93 τμ. 3 γρ. 2
ὧν αὐτὸς αἰνίττεται ὁ θεὸς διὰ Ἡσαΐου λαλῶν «ἔστι κληρο-
(3) νομία τοῖς θεραπεύουσι κύριον»· καλή γε καὶ ἐράσμιος ἡ
κληρονομία, οὐ χρυσίον, οὐκ ἄργυρος, οὐκ ἐσθής, τὰ τῆς
γῆς, ἔνθα που σὴς καὶ λῃστής που καταδύεται περὶ τὸν
194
χαμαίζηλον πλοῦτον ὀφθαλμιῶν, ἀλλ’ ἐκεῖνος ὁ θησαυρός
26. Ωριγένης . Expositio in Proverbia (Απόσπασμα e catenis) (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 212 γρ. 27
τόξῳ μου ἐλπιῶ. (25)
Ἐπὶ μὲν τῶν αἰσθητῶν, στάθμιον μέγα καὶ μικρόν
φαμεν εἶναι, ἐν οἷς χρυσὸς, ἄργυρος, χαλκὸς, μέ-
ταξα, καὶ ὅσα ἄλλα σταθμίζονται· μέτρα δὲ τὰ
ἐν ἀγγείοις μετρούμενα, σῖτος, οἶνος, ἔλαιον, καὶ
27. Ωριγένης . Scholia in Canticum canticorum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ.

17 Σελ. 257 γρ. 47
(257) Ὁμοιώματα χρυσίου ποιήσωμέν σοι μετὰ στι- (45n)
γμάτων τοῦ ἀργυρίου. (46n)
Τοῦτο δὲ, Οὐ πολὺς ἦν οὐδὲ κεχυμένος ὁ ἄργυρος· — (47)
ὀλίγα δὲ ἐν ἀποῤῥήτῳ παρὰ τῶν προφητῶν λεγό-
μενα καὶ τῶν πάλαι σοφῶν· —ἐπιδημήσαντος δὲ
28. Γρηγόριος Θαυματουργός Metaphrasis in Ecclesiasten Salamonis

{2063.006} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 3) Σελ. 1005 γρ. 15
…ἀμείνονα δεδόσθαι βίον, καὶ οὐ συνιᾶσιν, ὅτι
πάμπολυ διαφέρει σοφία τῆς τῶν χρημάτων περιου-
σίας· καὶ τοσοῦτόν ἐστι φανερωτέρα, ὅσον ἄρ- (15)
γυρος λαμπρότερος φαίνεται τῆς ἑαυτοῦ σκιᾶς. Ζωὴ
γὰρ ἀνθρώπου, οὐκ ἐξ ἐπικήρου πλούτου κτήσεως,
ἀλλ’ ἐκ σοφίας περιγίνεται. Τίς δὲ καὶ δυνήσεται.

Τμ. 2 γρ. 86
τοιοῦτον· ἐπὶ γὰρ τῶν ὁμοιομερῶν καὶ τὸ ὑπολειπόμενον μέρος
ταὐτόν ἐστιν τῷ παντί· ὕδωρ γοῦν καὶ τὸ πολὺ καὶ τὸ (85)
βραχὺ ταὐτόν, ὁμοίως καὶ ἄργυρος καὶ χρυσὸς καὶ πάντα
ὧν τὰ μέρη οὐ διαλλάττει ἀλλήλων κατὰ τὴν οὐσίαν· οὕτως
οὖν καὶ τὸ ὑπολειπόμενον αἷμα, ὅσον ἂν ᾖ, ψυχή ἐστιν,
195

23 Σελ. 141 γρ. 26
Τὰ λόγια Κυρίου λόγια ἁγνὰ, ἀργύριον πεπυ-
ρωμένον, δοκίμιον τῇ γῇ, κεκαθαρισμένον ἑπτα- (25)
πλασίως. Ὁ δὲ ἄργυρος πολλάκις πυρούμενος ἀμι-
γὴς ἑτέρας ὕλης ἐστίν· οὕτω καθαρὰ ψεύδους τοῦ
Κυρίου τὰ λόγια.

23 Σελ. 661 γρ. 19
λοτρίας μίγμα, ὃ τέως μὲν λανθάνει πρὸ τῆς χωνείας,
ἐν δὲ τῇ πυρώσει διελέγχεται καὶ διακρίνεται μένει
τε λοιπὸν αὐτὸς καθαρὸς ὁ ἄργυρος, κρείττων καὶ
λαμπρότερος γεγονὼς ἐκ τῆς καθάρσεως· τὸν αὐτὸν (20)
τρόπον καὶ οἱ τοῦ Θεοῦ ἄνδρες, ὅσον ἀλλότριον ἐν τῇ
32. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Ad cives Nazianzenos (orat. 17) {2022.030}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 968 γρ. 45
Ἰδοὺ πάρειμι· καὶ φθέγξεται τῇ ψυχῇ σου·
Σωτηρία σου εἰμὶ ἐγώ. Οὐδὲν μέσον τῆς αἰτήσεως
καὶ τῆς ἐπιτεύξεως· οὐ χρυσὸς, οὐκ ἄργυρος, οὐ λίθοι τῶν διαφανῶν καὶ
τιμίων, οὐχ ὅσοις ἄνθρωποικάμπτονται πρὸς τὸ ἥμερον.

659 γρ. 2
Ζωογράφου τε πορφύρας ἀντιχρόου, (659) Τοίχων, ὀρόφων καὶ ψηφῖδος
πεδοστιβοῦς· Ἄργυρος, ὁ μέν τις κρυπτὸς ἐν κόλποις χθονὸς
Εἰρχθεὶς, ὅθεν προῆλθεν, ἄξιος τάφων,Ὁ δ’ ἐν προσθήκῃ, καὶ
προσαστράπτων πότοις·
714 γρ. 7
Ἐδὲμ δὲ καὶ παράδεισος εὐθαλὴς φυτοῖς, (5)Πηγή τ’ ἐς ἀρχὰς τέτταρας
τετμημένη. Οὐ χρυσὸς, οὐκ ἤλεκτρον, οὐδὲ ἄργυρος,Οὐκ εὐχρόων τε καὶ
φανῶν λίθων χάρις, Ἃ γῆ δίδωσι τοῖς κάτω νενευκόσι·
196
35. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Carmina de se ipso (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Σελ.

975 γρ. 8
Οὐ μούσης ἀταλοῖς ἐνὶ κρούμασι θυμὸν ἰάνθην·
Οὐδὲ μύρων μαλακή με διέδραμε θῆλυς ἀϋτμή.
Ἄλλων δ’ αὖ χρυσός τε καὶ ἄργυρος, οἳ φιλέοντες
Νηρίθμοις κτεάτεσσιν ἐφεζόμενοι μελεδαίνειν,
Βαιὴν τέρψιν ἔχουσι, πολὺν πόνον. Αὐτὰρ ἔμοιγε (10)
36. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Carmina de se ipso (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Σελ.

1241 γρ. 8
Πέτρῳ δ’ ἴσα φέροιτο θεοκτόνος Ἰσκαριώτης,
Καὶ Σολύμοις ἱεροῖσιν ἀλιτροτάτη Σαμάρεια.
Ἴσα δ’ ἔχοι χρυσός τε καὶ ἄργυρος, ἠδὲ σίδηρος,
Μάργαρος ὀκρυόεντι λίθῳ, πηγαῖς δὲ χαράδραι·
Πάντα δ’ ἅμ’ ἀλλήλοισι πεφυρμένα εἰς ἓν ἄγοιτο. (10)
37. Αθανάσιος θεολόγος Tomus ad Antiochenos (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ.

26 Σελ. 801 γρ. 12
ὑπόστασιν διῃρημένην, ὡς ἔστι τά τε ἄλλα κτίσματα, (10)
καὶ οἱ ἐξ ἀνθρώπων γεννώμενοι· ἢ ὥσπερ διαφόρους
οὐσίας, ὥσπερ ἐστὶ χρυσὸς, ἢ ἄργυρος, ἢ χαλκὸς, οὕτω
καὶ αὐτοὶ λέγωσιν· ἢ ὡς ἄλλοι αἱρετικοὶ τρεῖς ἀρ-
χὰς καὶ τρεῖς θεοὺς λέγουσιν, οὕτω καὶ οὗτοι φρονοῦν-
38. Αθανάσιος θεολόγος Sermo de patientia [Sp.] (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ.

26 Σελ. 1305 γρ. 26
μου κάλαμος γραμματέως ὀξυγράφου· καὶ ὡς εἶ-
πεν ὁ Πέτρος· Εἴ τις λαλεῖ, ὡς λόγια Θεοῦ· καὶ, (25)
Ἄργυρος πεπυρωμένος γλῶσσα δικαίου. Ὅσοι
μοναχοὶ τέλειοι, ἐχέτωσαν τούτους τοὺς ἁγίους ἄν-
δρας εἰς φίλους, Ἡλίαν, Ἑλισσαῖον, Ἰωάννην· οἱ

Τόμ. 27 Σελ. 585 γρ. 37
θλίψεις τὰς γενομένας διὰ τὸ κήρυγμα τοῖς ἀπο- (35)
στόλοις τὸ Πνεῦμα προαναφωνεῖ, ἐκ προσώπου αὐ-
197
τῶν ταύτας καταλέγον. Ὥσπερ γὰρ ὁ ἄργυρος πυρὶ

τηκόμενος εὖ μάλα διακαθαίρεται, οὕτω καὶ αἱ τῶν
ἁγίων ψυχαὶ παντὸς ἀπαλλάττονται ῥύπου, ταῖς τῶν
40. Αθανάσιος θεολόγος Refutatio hypocriseos Meletii et Eusebii [Sp.]

{2035.066} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 85 γρ. 24
καὶ ἕτερα τοιαῦτα πολλά. Ὅμοια δὲ καὶ ἐν τοῖς σώ-
μασι, λύκος κυνὶ, ἀλλ’ οὐ κύων ἐστί· καὶ κασσί-
τερος ἀργύρῳ, ἀλλ’ οὐκ ἄργυρος· χαλκὸς χρυσῷ,
ἀλλ’ οὐ χρυσός· καὶ κόκκινον αἵματι, ἀλλ’ οὐχ αἷμα· (25)
καὶ γύψος χιόνι, ἀλλ’ οὐ χιών· καὶ ἄλλα διά-
41. Αθανάσιος θεολόγος In caecum a nativitate [Sp.] (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Τόμ. 28 Σελ. 1001 γρ. 16
χρυσίου τιμιώτερον. Οὐκ ἔστιν ἐν τῷ παρόντι βίῳ
γονεῦσιν ἀντισταθμιζόμενον κτῆμα. Χρυσὸς πολλάκις (15)
ἀπόλλυται· γονέων δὲ φίλτρον οὐ μαραίνεται. Ἄρ-
γυρος πολλάκις ἰοῦται· τῶν δὲ γεννησάντων αἱ ὠδῖ-
νες οὐ μειοῦνται. Μαργαρῖται πολλάκις διαφθείρον-
ται· γονέων δὲ δάκρυα τῷ Κυρίῳ παρίστανται. Διὸ καὶ
42. Ιωάννης Χρυσόστομος Adversus oppugnatores vitae monasticae (lib.

1-3) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 382 γρ. 22
ἐκείνους ἀποστερήσομεν τιμῆς; Ταυτὸν γὰρ ποιεῖς ταῦτα (20)
λέγων, ὡς ἂν εἰ ἔλεγες· Ἐπειδὴ λίθον τίμιον γενέσθαι
οὐκ ἔνι, μενέτω σίδηρος ὢν, καὶ μήτε ἄργυρος γενέσθω,
μήτε χρυσός.
Διὰ τί γὰρ μὴ καὶ ἐν τοῖς ἔξωθεν πράγμασι

5) Τόμ. 48 Σελ. 973 γρ. 40
καὶ παρῆν ὁ ἀκοίμητος ὀφθαλμὸς ὀδυρομένῳ καὶ θρη-
νοῦντι καὶ τὰ οἰκεῖα ἐξαγγέλλοντι κακά. Τοιαύτην
καὶ σὺ κατασκεύασον κλίνην. Ὁ μὲν γὰρ ἄργυρος (40)
περικείμενος καὶ φθόνον παρὰ ἀνθρώπων ἐγείρει, καὶ
198
ὀργὴν ἐκκαίει τὴν ἄνωθεν.

5) Τόμ. 48 Σελ. 1039 γρ. 40
ποῦ οἱ παράσιτοι; ποῦ οἱ κόλακες; ποῦ ὁ τῦφος; ποῦ
ἡ ἀπόνοια; ποῦ τὸ χρυσίον τὸ κατορωρυγμένον; ποῦ
τὰ ἱμάτια τὰ σητόβρωτα; ποῦ ὁ ἄργυρος ὁ τιμώμε- (40)
νος παρὰ σοῦ; ποῦ ἡ φαντασία καὶ ἡ ἀπόλαυσις;
Φύλλα ἦν· χειμὼν κατέλαβε, καὶ πάντα ἐξηράνθη·

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 130 γρ. 41
γʹ. Πάντα τοίνυν τὰ κάλλιστα λαβὼν περιβαλοῦ· καὶ γὰρ
βασιλεὺς εἶ τῶν ἀλόγων· οἱ δὲ βασιλεῖς, εἴ τι κάλλιστόν (40)
ἐστιν ἐν τοῖς ὑπηκόοις, εἴτε χρυσὸς, εἴτε ἄργυρος, εἴτε
λίθοι τίμιοι, εἴτε ἱμάτια πολυτελῆ, ταῦτα μεθ’ ὑπερβολῆς
αὐτοὶ κέκτηνται· καὶ θαύμαζέ σου τὸν Δεσπότην ἀπὸ
46. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Exiit edictum [Sp.] (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 50 Σελ. 797 γρ. 57
γλωττοι τὴν ὁμιλίαν, χαλκῷ παρεβλήθησαν· χρυσὸς (55)
γὰρ λαμπρὸς μέν ἐστιν, οὐ μὴν εὔηχος· ὁμοίως δὲ
καὶ ὁ ἄργυρος χαλκὸς δὲ τῇ μὲν ὕλῃ ἐλάττων, εὔ-
ηχος δέ ἐστι κατὰ τὴν ἠχήν. Λέγει τοίνυν· Τρίτη βα-
σιλεία ἡ διὰ τοῦ χαλκοῦ σημαινομένη·
ΧΡΥΣΟΣ
H.G. Liddell & R. Scott. χρῡσ-ᾰμοιβός, ὁ (ἀμείβω), αυτός που

εμπορεύεται κάτι με αντάλλαγμα χρυσό· μεταφ., Ἄρης σωμάτων
χρυσαμοιβός, ο Πόλεμος, που έχει δοσοληψίες με ανθρώπινα σώματα, σε
Αισχύλ.
χρῡσ-άμπυξ, -ῠκος, ὁ, ἡ, αυτός που έχει άμπυκα ή προμετωπίδα από
χρυσό, λέγεται για άλογα, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για θεότητες, σε Ομηρ.
Ύμν., Ησίοδ.
199
χρῡσ-ανθής, -ές (ἄνθος), αυτός που έχει χρυσά άνθη, σε Ανθ.

χρυσ-άνιος, Δωρ. αντί χρυσήνιος.
χρῡσ-ανταυγής, -ές, αυτός που αντανακλά χρυσό φως, σε Ευρ.
χρῡσ-άορος[ᾱ], -ον (ἄορ), όπως χρυσάωρ, αυτός που έχει χρυσό σπαθί,
επίθ. του Απόλλωνα και άλλων θεών, σε Ομήρ. Ιλ., Ομηρ. Ύμν., Πίνδ.
χρῡσ-άρμᾰτος, -ον (ἅρμα), αυτός που έχει ή βρίσκεται μέσα σε χρυσό
άρμα, σε Πίνδ.
χρύσ-ασπις[ῡ], -ιδος, ὁ, ἡ, αυτός που έχει χρυσή ασπίδα, σε Πίνδ., Ευρ.
χρῡσ-αυγής, -ές, γεν. -έος, αυτός που λάμπει σα χρυσός, σε Σοφ.,
Αριστοφ.
χρῡσάωρ[ᾱ], -ορος, ὁ, ἡ (ἄορ), = χρυσάορος, σε Ησίοδ., Πίνδ.
χρῡσεῖον, τό (χρυσός)· I. εργαστήριο χρυσοχόου, σε Στράβ. II. μεταλλείο
χρυσού, σε πληθ., χρυσεῖα, χρυσωρυχεία, σε Ξεν.
χρύσειος[ῡ], -η, -ον, Επικ. αντί χρύσεος (βλ. αυτ.), σε Όμηρ., Ησίοδ.
χρῡσ-ελεφαντ-ήλεκτρος, -ον, στολισμένος με χρυσό, ελεφαντοστό και
ήλεκτρο, σε Επίγρ. παρά Πλούτ.
χρῡσεο-βόστρῠχος, -ον, = χρυσοβόστρυχος, σε Ευρ.
χρῡσεό-δμητος, -ον, κατασκευασμένος από χρυσό, σε Αισχύλ.
χρῡσεό-κυκλος, -ον, αυτός που έχει δίσκο, στεφάνη από χρυσό, λέγεται
για τον ήλιο, σε Ευρ.
χρῡσεό-μαλλος, -ον, = χρυσόμαλλος, σε Ευρ.
χρῡσεο-μίτρης, -ου, ὁ (μίτρα), = χρισομίτρης, σε Ανθ.
χρῡσεο-πήληξ, -ηκος, ὁ, ἡ, = χρυσοπήληξ, σε Ομηρ. Ύμν.
χρῡσεο-πήνητος, -ον (πήνη), αυτός που έχει ύφασμα από χρυσό,
χρυσοΰφαντος, σε Ευρ.
χρύσεος, -η, -ον, Αττ. συνηρ. χρυσοῦς, -ῆ, -οῦν, (ομοίως ἀργύρεος, -οῦς,
χάλκεος, -οῦς), Επικ. χρύσειος, -η, -ον (χρυσός)· I. 1. χρυσός, από χρυσό,
κατασκευασμένος ή στολισμένος με χρυσό, σε Όμηρ. κ.λπ.· επίσης,
ἐπίχρυσος, καλυμμένος με χρυσό, χρυσωμένος, σε Ηρόδ., πρβλ. ἵστημι Α.
III. 2. χρύσεια μέταλλα, μεταλλεία χρυσού, σε Θουκ.· βλ. χρυσεῖον II· II.
χρυσός στο χρώμα, χρυσοκίτρινος, σε Ομήρ. Ιλ. III. μεταφ., χρυσός,
χρυσέη Ἀφροδίτη, σε Όμηρ.· χρυσέη ὑγίεια, σε Πίνδ.· χρυσέη ἐλπίς, σε Σοφ.·
ο πρώτος ΑΙΩΝ) του ανθρωπίνου γένους ήταν ο «χρυσούς», σε Ησίοδ.
(χρῡσέη, χρῡσέην, χρῡσέου, χρῡσέῳ κ.λπ., σε Όμηρ., πρέπει να προφέρονται
ως δισύλλ.).
χρῡσεο-σάνδᾰλος, -ον, αυτός που έχει χρυσά σανδάλια, σε Ευρ.
χρῡσεό-στολμος, -ον, στολισμένος, κοσμημένος με χρυσό, σε Αισχύλ.
χρῡσεό-στολος, -ον (στέλλω), = το επόμ., σε Ευρ.
Χρῡσηΐς, -ΐδος, ἡ, πατρωνυμ. του Χρύσης, -ου, ὁ, η κόρη του Χρύση, σε
Ομήρ. Ιλ.
200
χρῡσ-ηλάκᾰτος[ᾰκ], -ον, αυτός που έχει χρυσή ηλακάτη, ρόκα, σε Ομήρ.

Ιλ., Σοφ.
χρῡσ-ήλᾰτος, -ον (ἐλαύνω III), κατασκευασμένος από κατεργασμένο
χρυσό, από σφυρηλατημένο χρυσό, σε Τραγ.
χρῡσ-ήνιος, Δωρ. -άνιος, -ον (ἡνία), αυτός που έχει χρυσά ηνία, σε Όμηρ.,
Σοφ.
χρῡσ-ήρης, -ες, γεν. -εος (ἀραρίσκω), κατασκευασμένος ή κοσμημένος με
χρυσό, χρυσός, σε Ευρ.
χρῡσίδιον[σῑ], τό, υποκορ. του χρυσίον, μικρό κομμάτι χρυσού, σε Ισοκρ.,
Δημ.
χρῡσίον, τό, υποκορ. του χρύσος· I. 1. κομμάτι από χρυσό, γενικά χρυσός,
σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.· σε πληθ., σε Δημ. 2. χρυσό νόμισμα, χρήματα, σε
Ευρ., Αριστοφ., Πλάτ. κ.λπ.· χρυσία, κομμάτια από χρυσό, σε Πλάτ. II. ως
όρος τρυφερότητας, χρυσέ μου! θησαυρέ μου! σε Αριστοφ., Ανθ.
χρῡσίς, -ίδος, ἡ, I. χρυσή φιάλη, χρυσό σκεύος, σε Αριστοφ. II.
χρυσοκέντητα ενδύματα ή υποδήματα, σε Λουκ.
χρῡσίτης[ῑ], -ου, ὁ, θηλ. χρυσῖτις, -ιδος, όπως το χρυσός, αυτός που
περιέχει χρυσό, ψάμμος χρυσῖτις, σε Ηρόδ.
χρῡσο-βᾰφής, -ές (βάπτω), χρυσωμένος, χρυσοκέντητος, σε Πλούτ., Ανθ.
χρῡσο-βέλεμνος, -ον, αυτός που έχει χρυσά βέλη, σε Ανθ.
χρῡσό-βωλος, -ον (βῶλον), αυτός που έχει χρυσό έδαφος, σε Ευρ.
χρῡσό-γονος, -ον (γίγνομαι), γεννημένος ή απόγονος από χρυσό,
χρυσόγονος γενεά, δηλ. οι Πέρσες, επειδή (σύμφωνα με τον μύθο)
κατάγονταν από τον Περσέα, που ήταν γόνος του Δία και της Δανάης, την
οποία εκείνος επισκέφτηκε με τη μορφή χρυσής βροχής, σε Αισχύλ.
χρῡσο-δακτύλιος, -ον, αυτός που φορά χρυσό δαχτυλίδι, σε Κ.Δ.
χρῡσό-δετος, -ον, αυτός που είναι δεμένος με χρυσό, φτιαγμένος με
χρυσό, σφρηγίς, σε Ηρόδ.· εμπλουτισμένος με χρυσό, σε Ευρ.
χρῡσοειδής, -ές (εἶδος), όπως ο χρυσός, σε Πλάτ., Ξεν.
χρῡσό-ζῠγος, -ον (ζυγόν), αυτός που έχει ζυγό από χρυσό, σε Ξεν.
χρῡσό-θρονος, -ον, χρυσόθρονος, σε Ομήρ. Ιλ., Πίνδ.
χρῡσο-κάρηνος[ᾰ], -ον, Δωρ. -ᾶνος, αυτός που έχει κεφάλι από χρυσό, σε
Ευρ.
201
χρῡσό-κερως, -ωτος, ὁ, ἡ και -ρως, -ων, γεν. -ω (κέρας)· I. αυτός που

έχει χρυσά κέρατα, σε Πίνδ., Ευρ. II. αυτός που έχει επιχρυσωμένα
κέρατα, λέγεται για θύμα έτοιμο για θυσία, σε Αισχίν.
χρῡσο-κόλλητος, -ον, κολλημένος ή κοσμημένος με χρυσό, σε Ευρ.
χρῡσο-κόμης, -ου, ὁ, Δωρ. -κόμας, -α, ὁ (κόμη)· I. χρυσά μαλλιά, σε
Ησίοδ., Ευρ.· ὁ χρυσοκόμης, απόλ., λέγεται για τον Απόλλωνα, σε Πίνδ.,
Ευρ. II. αυτός που έχει χρυσά στολίδια στα μαλλιά, σε Λουκ.
χρῡσό-κομος, -ον, = το επόμ., σε Ανθ.· αυτός που έχει χρυσή κόμη,
χρυσόξανθος, λέγεται για πουλιά, σε Ηρόδ.
χρῡσο-λογέω, μέλ. -ήσω, μιλώ για χρυσό, συλλέγω χρυσό, σε Λουκ.
χρῡσο-λόγος, -ον (λέγω), αυτός που μιλά για χρυσό.
χρῡσό-λογχος, -ον (λόγχη), αυτός που έχει χρυσή λόγχη, σε Ευρ.
χρῡσο-λύρης[ῠ], -ου, Δωρ. -λύρας, -α, ὁ (λύρα), αυτός που έχει χρυσή
λύρα, σε Αριστοφ., Ανθ.
χρῡσό-μαλλος, -ον, αυτός που έχει χρυσό μαλλί ή προβιά, σε Ευρ.
χρῡσο-μηλολόνθιον, τό, υποκορ. όπως αν προερχόταν από
χρυσομηλολόνθη, μικρό χρυσό σκαθάρι, χρησιμ. ως όρος έκφρασης
στοργής, σε Αριστοφ.
χρῡσο-μίτρης, -ου, Δωρ. -μίτρας, -α, ὁ (μίτρα), αυτός που φορά μίτρα ή
στέμμα από χρυσό, σε Σοφ.
χρῡσό-νωτος, -ον, αυτός που έχει χρυσή πλάτη ή επιφάνεια· χρυσόνωτα
ἡνία, στολισμένος με χρυσά ηνία, σε Σοφ.
χρῡσό-παστος, -ον, στολισμένος με χρυσό, επίχρυσος, λέγεται για χρυσό
ύφασμα, σε Αισχύλ.
χρῡσο-πέδῑλος, -ον (πέδιλον), αυτός που φορά χρυσά σανδάλια, σε Ομήρ.
Οδ., Ησίοδ.
χρῡσο-πήληξ, -ηκος, -ὁ, ἡ, αυτός που φορά χρυσή περικεφαλαία, σε
Αισχύλ., Ευρ.
χρῡσο-πλόκᾰμος, -ον, χρυσόμαλλος, σε Ομηρ. Ύμν.
χρῡσο-πλύσιον[ῠ], τό (πλύνω), πλύσιμο χρυσού, εργαστήρι όπου ο
χρυσός πλένεται και διαχωρίζεται από την άμμο του ποταμού, σε Στράβ.
χρῡσοποιός, ὁ (ποιέω), χρυσοχόος, σε Λουκ.
χρῡσό-πρᾰσος, ὁ, πολύτιμος λίθος που έχει χρώμα χρυσοπράσινο, σε Κ.Δ.
χρῡσό-πρυμνος, -ον (πρύμνα), αυτός που έχει επιχρυσωμένη πρύμνη, σε
Πλούτ.
χρῡσό-πτερος, -ον (πτερόν), αυτός που έχει χρυσά φτερά, σε Ομήρ. Ιλ.
χρῡσόρᾰπις, ὁ, ποιητ. αντί χρυσόρραπις, σε Πίνδ.
χρῡσο-ρόης, -ου, ὁ (ῥέω), ποιητ. αντί χρυσορρόης, αυτός που ρέει σε
ποτάμια χρυσού, σε Ευρ.
χρῡσόρ-ρᾰπις, -ιδος, ὁ, ἡ, αυτός που έχει χρυσή ράβδο, σε Ομήρ. Οδ.
χρῡσόρ-ρῠτος, -ον, αυτός που έχει χρυσά ρεύματα, σε Αισχύλ.· ποιητ.
χρῡσόρῠτος, -ον, γοναὶ χρυσόρρυτοι, λέγεται για τον Περσέα, τον γιο της
Δανάης, σε Σοφ.
202
χρυσός[ῡ], -οῦ, ὁ, χρυσός, Λατ. aurum, σε Όμηρ. κ.λπ.· χρυσὸν ἔδυνε,

φόρεσε χρυσή πανοπλία, σε Ομήρ. Ιλ.· χρυσὸς ἄπυρος, αχώνευτος, αντίθ.
προς το χρυσὸς ἄπεφθος (καθαρός, χωνευμένος χρυσός), σε Ηρόδ.· λευκὸς
χρυσός, λευκός χρυσός, λευκόχρυσος, δηλ. κεκραμένος χρυσός με ασήμι,
στον ίδ.· χρυσὸς κοῖλος, χρυσός κατεργασμένος σε σκεύη, χρυσά σκεύη,
σε Λουκ.
χρῡσο-στέφᾰνος, -ον, στεφανωμένος με χρυσό, σε Ησίοδ., Ευρ. κ.λπ.·
χρυσοστέφανα ἄεθλα, αγώνες στους οποίους το έπαθλο ήταν στεφάνι από
χρυσό, σε Πίνδ.
χρῡσο-τέκτων, -ονος, ὁ, χρυσοχόος, σε Ανθ.
χρῡσότερος, -α, -ον, συγκρ. τύπος του χρυσός, πιο χρυσός, σε Ανθ.
χρῡσό-τευκτος, -ον, κατασκευασμένος από χρυσό, σε Αισχύλ., Ευρ.
χρῡσο-τευχής, -ές (τεῦχος), αυτός που φέρει χρυσό οπλισμό, χρυσή
πανοπλία, σε Ευρ.
χρῡσό-τοξος, -ον (τόξον), αυτός που φέρει χρυσό τόξο, σε Πίνδ.
χρῡσο-τρίαινος, -ον (τρίαινα), αυτός που έχει χρυσή τρίαινα, σε Αριστοφ.
χρῡσό-τῠπος, -ον (τύπτω), κατεργασμένος από χρυσό, σε Ευρ.
χρῡσ-ουργεῖον, τό (*ἔργο), μεταλλείο χρυσού, σε Στράβ.
χρῡσοῦς, -ῆ, -οῦν, Αττ. συνηρ. του χρύσεος.
χρῡσο-φαής, -ές (φάος), αυτός που έχει χρυσό φως, σε Ευρ.
χρῡσο-φάλᾰρος[φᾰ], -ον, αυτός που έχει κοσμήματα, στολίδια χρυσού, σε
Ευρ.
χρῡσο-φεγγής, -ές (φέγγος), αυτός που λάμπει σα χρυσός, σε Αισχύλ.
χρῡσό-φῐλος, -ον, αυτός που αγαπά το χρυσό, σε Ανθ.
χρῡσοφορέω, μέλ. -ήσω, αυτός που φορά χρυσά στολίδια ή ενδύματα, σε
Ηρόδ.· αυτός που έχει χρυσά λέπια, σε Λουκ.
χρῡσο-φόρος, -ον (φέρω), αυτός που φορά χρυσό, δηλ. χρυσά στολίδια,
σε Ηρόδ., Ευρ.
χρῡσο-φύλαξ, -ακος, ὁ, ἡ[ῠ], αυτός που φυλά τον χρυσό, χρυσοφύλαξ
θύλακος, σάκος με χρήματα, σε Πλούτ.· ως ουσ., φύλακας χρυσού, σε
Ηρόδ., Ευρ.
χρῡσο-χαίτης, ποιητ. -χαῖτᾰ, ὁ, αυτός που έχει χρυσή χαίτη, κόμη, σε
Πίνδ.
χρῡσο-χάλῑνος[ᾰ], -ον, αυτός που έχει χρυσό χαλινάρι, σε Ηρόδ., Ξεν.
χρῡσό-χειρ, -χειρος, ὁ, ἡ, αυτός που φορά χρυσά δαχτυλίδια, σε Λουκ.
χρῡσο-χίτων[ῐ], -ωνος, ὁ, ἡ, αυτός που φορά χρυσό χιτώνα, σε Ανθ.
χρῡσοχοεῖον, τό, εργαστήριο χρυσοχόου, Μαρτυρ. παρά Δημ.
χρῡσοχοέω, μέλ. -ήσω, I. κατεργάζομαι χρυσό, δουλεύω ως χρυσοχόος,
σε Αριστοφ., Ξεν. II. λιώνω μεταλλεύματα για να πάρω χρυσό απ' αυτά·
κάποιες φορές το χρυσοχοεῖν χρησιμ. παροιμ., σε Πλάτ.
χρῡσοχοϊκός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει σε χρυσοχόο,
χρυσοχοϊκὴν τέχνην ἐργάζεσθαι, ακολουθώ το επάγγελμα του χρυσοχόου,
Μαρτυρ. παρά Δημ.
203
χρῡσο-χόος, ὁ (χέω)· 1. αυτός που λιώνει χρυσό, σε Ομήρ. Οδ. 2.

χρυσοχόος, σε Δημ.
χρῡσό-χροος, -ον, συνηρ. -χρους, -ουν, χρυσόχρωμος, σε Ανθ.
χρῡσόω, μέλ. -ώσω, χρυσώνω, επιχρυσώνω, σε Λουκ. — Παθ.,
επιχρυσώνομαι, σε Ηρόδ., Αριστοφ.
χρυσῶ, Δωρ. αντί χρυσοῦ, γεν. του χρυσός.
χρύσωμα, -ατος, τό (χρυσόω), κατεργασμένος χρυσός, σε Ευρ.
χρῡσ-ωνέω, μέλ. -ήσω (ὠνέομαι), αγοράζω χρυσό, σε Ισοκρ.
χρῡσ-ωπός, -όν (ὤψ)· I. αυτός που έχει χρυσό πρόσωπο, αυτός που
λάμπει, όπως ο χρυσός, σε Ευρ. II. χρυσόχρωμος, σε Πλούτ.
χρῡσωρῠχεῖον, τό, χρυσωρυχείο, σε Στράβ.
χρῡσ-ωρύχος[ῠ], -ον (ὀρύσσω), αυτός που σκάβει για να βρει χρυσό, σε
Στράβ.
χρύσωσις[ῡ], -εως, ἡ (χρυσόω), κατεργασία χρυσού, σε Πλούτ.
χρῡσ-ώψ, -ῶπος, ὁ, ἡ, = χρυσωπός, σε Ευρ.
1. Όμηρος. Ιλιάδα (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 6 γρ. 48

…ζώγρει Ἀτρέος υἱέ, σὺ δ’ ἄξια δέξαι ἄποινα·
πολλὰ δ’ ἐν ἀφνειοῦ πατρὸς κειμήλια κεῖται
χαλκός τε χρυσός τε πολύκμητός τε σίδηρος,
τῶν κέν τοι χαρίσαιτο πατὴρ ἀπερείσι’ ἄποινα.

χειρῶν δ’ ἁψάσθην· ὃ δὲ δακρύσας ἔπος ηὔδα·
ζωγρεῖτ’, αὐτὰρ ἐγὼν ἐμὲ λύσομαι· ἔστι γὰρ ἔνδον
χαλκός τε χρυσός τε πολύκμητός τε σίδηρος,
τῶν κ’ ὔμμιν χαρίσαιτο πατὴρ ἀπερείσι’ ἄποινα (380) εἴ κεν ἐμὲ ζωὸν
πεπύθοιτ’ ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν.
ἀνδράσι γε θνητοῖσι δαμήμεναι οὐδ’ ὑποείκειν.

οὐδὲ τότ’ Αἰνείαο δαΐφρονος ὄβριμον ἔγχος
ῥῆξε σάκος· χρυσὸς γὰρ ἐρύκακε, δῶρα θεοῖο·
ἀλλὰ δύω μὲν ἔλασσε διὰ πτύχας, αἳ δ’ ἄρ’ ἔτι τρεῖς
204
ἦσαν, ἐπεὶ πέντε πτύχας ἤλασε κυλλοποδίων, (270)

εὔχεσθαι· τό κεν οὔ τι πανύστατος ἦλθε διώκων.
εἰ δέ μιν οἰκτίρεις καί τοι φίλος ἔπλετο θυμῷ
ἔστί τοι ἐν κλισίῃ χρυσὸς πολύς, ἔστι δὲ χαλκὸς
καὶ πρόβατ’, εἰσὶ δέ τοι δμῳαὶ καὶ μώνυχες ἵπποι·

τούτου μητέρι δοῖμεν ἔχειν ἠδ’ ὅς τις ὀπυίοι.”
ὣς φάν· ὁ δ’ ὑψόροφον θάλαμον κατεβήσετο πατρός,
εὐρύν, ὅθι νητὸς χρυσὸς καὶ χαλκὸς ἔκειτο
ἐσθής τ’ ἐν χηλοῖσιν ἅλις τ’ εὐῶδες ἔλαιον.
ἐν δὲ πίθοι οἴνοιο παλαιοῦ ἡδυπότοιο (340)

καὶ νῦν οἱ τά γε δῶκε χαριζόμενος φιλότητι
Αἴολος. ἀλλ’ ἄγε θᾶσσον ἰδώμεθα, ὅττι τάδ’ ἐστίν,
ὅσσος τις χρυσός τε καὶ ἄργυρος ἀσκῷ ἔνεστιν.’ (45)
ὣς ἔφασαν, βουλὴ δὲ κακὴ νίκησεν ἑταίρων·
ἀσκὸν μὲν λῦσαν, ἄνεμοι δ’ ἐκ πάντες ὄρουσαν,
13. Ησίοδος Απόσπασμα (8/7 B.C.?) Απόσπασμα 26 γρ. 13

.[.]..[...]...Μο[υ]σέων τε̣ [κα]τ̣’ ο[ὔρεα] β̣η[σ]σ̣ήεντ̣α
.[......].[.] ἔσχο[ν Π]α̣ρ̣νη̣σσο̣ῦ̣ τ’ ἄκρ̣α̣ κάρηνα
..... ..].[..]μ̣ε̣[ν]α̣ι̣ χρυσο[σ]τεφά̣νο̣υ̣ Ἀ̣φ̣ρ̣οδίτης
..... .....].[ ] εχ...[ ]..[ ]...[ ]φ.[ ]..[ ]..α̣μοντ̣ες̣ ̣
νυ[... ....]..[.] πολλὰ κ[ ].[ ]μ̣ῶ̣ν̣ας ἵκοντο (15).

205
δὲ ὅσα ὑφαντά τε καὶ λεῖα καὶ ἡ ἄλλη κατασκευή, καὶ οὐ

καὶ δόξαν ἔσχες· εἰ δὲ γῆς ἐπ’ ἐσχάτοις (540)
ὅροισιν ᾤκεις, οὐκ ἂν ἦν λόγος σέθεν.
εἴη δ’ ἔμοιγε μήτε χρυσὸς ἐν δόμοις
μήτ’ Ὀρφέως κάλλιον ὑμνῆσαι μέλος,
εἰ μὴ ’πίσημος ἡ τύχη γένοιτό μοι.

γυνή, προθήσει χρημάτων, σάφ’ οἶδ’ ἐγώ.
Μη. μή μοι σύ· πείθειν δῶρα καὶ θεοὺς λόγος·
χρυσὸς δὲ κρείσσων μυρίων λόγων βροτοῖς. (965)
κείνης ὁ δαίμων, κεῖνα νῦν αὔξει θεός,
νέα τυραννεῖ· τῶν δ’ ἐμῶν παίδων φυγὰς

σείουσα χαίτην κρᾶτά τ’ ἄλλοτ’ ἄλλοσε,
ῥῖψαι θέλουσα στέφανον· ἀλλ’ ἀραρότως
σύνδεσμα χρυσὸς εἶχε, πῦρ δ’, ἐπεὶ κόμην
ἔσεισε, μᾶλλον δὶς τόσως ἐλάμπετο.
πίτνει δ’ ἐς οὖδας συμφορᾷ νικωμένη, (1195)
18. Ευρυπίδης Andromacha (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 169

τευχέων χερὶ σπείρουσαν Ἀχελῴου δρόσον,
γνῶναί θ’ ἵν’ εἶ γῆς. οὐ γάρ ἐσθ’ Ἕκτωρ τάδε,
οὐ Πρίαμος οὐδὲ χρυσός, ἀλλ’ Ἑλλὰς πόλις.
εἰς τοῦτο δ’ ἥκεις ἀμαθίας, δύστηνε σύ, (170)
ἣ παιδὶ πατρός, ὃς σὸν ὤλεσεν πόσιν,
19. Ευρυπίδης Hecuba (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 994

Εκ. εἰ τῆς τεκούσης τῆσδε . . . μέμνηταί τί μου;
Πλ. καὶ δεῦρό γ’ ὡς σὲ κρύφιος ἐζήτει μολεῖν.
Εκ. χρυσὸς δὲ σῶς ὃν ἦλθεν ἐκ Τροίας ἔχων;
Πλ. σῶς, ἐν δόμοις γε τοῖς ἐμοῖς φρουρούμενος. (995)
206
Εκ. σῶσόν νυν αὐτὸν μηδ’ ἔρα τῶν πλησίον.
30. BACCHYLIDES Lyr. Epinicia (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Ode 3 γρ. 17

Βʹ
βρύει μὲν ἱερὰ βουθύτοις ἑορταῖς, (15)
βρύουσι φιλοξενίας ἀγυιαί·
λάμπει δ’ ὑπὸ μαρμαρυγαῖς ὁ χρυσός,
⸏ὑψιδαιδάλτων τριπόδων σταθέντων
πάροιθε ναοῦ, τόθι μέγι[στ]ον ἄλσος

.. συνετὰ γαρύω· βαθὺς μέν (85)
αἰθὴρ ἀμίαντος· ὕδωρ δὲ πόντου
οὐ σάπεται· εὐφροσύνα δ’ ὁ χρυσός·
⸏ἀνδρὶ δ’ ο̣ὐ̣ θέμις, πολιὸν π̣[αρ]έντα
γῆρας, θάλ[εια]ν αὖτις ἀγκομίσσαι
33. Ισοκράτης Ελένη e encomium (orat. 10) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 59 γρ.
5
τὴν αὑτοῦ δύναμιν ἐνδείκνυται, πρὸς δὲ τὸ κάλλος
ταπεινὸς γιγνόμενος ἀξιοῖ πλησιάζειν. Ἀμφιτρύωνι μὲν
γὰρ εἰκασθεὶς ὡς Ἀλκμήνην ἦλθεν, χρυσὸς δὲ ῥυεὶς Δανάῃ (5)
συνεγένετο, κύκνος δὲ γενόμενος εἰς τοὺς Νεμέσεως κόλ-
πους κατέφυγεν, τούτῳ δὲ πάλιν ὁμοιωθεὶς Λήδαν ἐνύμ-

ΠΡΩ. Κεῖται.
ΣΩ. Τὸ δὴ μηδέτερα τούτων ἔσθ’ ἡμῖν ὅπως θάτερα (5)
γένοιτο ἄν, χρυσὸς ἢ ἄργυρος;
ΠΡΩ. Καὶ πῶς ἄν;
ΣΩ. Οὐδ’ ἄρα ὁ μέσος βίος ἡδὺς ἢ λυπηρὸς λεγόμενος
35. Πλάτων Euthydemus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 298 Τμ. a

γρ. 7
207
μέντοι μοι δοκῶ. — Οὐκοῦν ἕτερος εἶ, ἔφη, τοῦ λίθου; — (5)
Ἕτερος μέντοι. — Ἄλλο τι οὖν ἕτερος, ἦ δ’ ὅς, ὢν λίθου οὐ
λίθος εἶ; καὶ ἕτερος ὢν χρυσοῦ οὐ χρυσὸς εἶ; — Ἔστι ταῦτα.
— Οὔκουν καὶ ὁ Χαιρέδημος, ἔφη, ἕτερος ὢν πατρὸς [οὐκ
ἂν] πατήρ ἐστιν. — Ἔοικεν, ἦν δ’ ἐγώ, οὐ πατὴρ εἶναι.
36. Πλάτων Hippias major [Dub.] (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 289
Τμ. e γρ. 3
(e) εὐηθέστατος οὖν ἐστιν ὁ ἄνθρωπος καὶ οὐδὲν ἐπαΐει περὶ
καλῶν κτημάτων. ἐὰν γὰρ αὐτῷ ἀποκρίνῃ ὅτι τοῦτ’ ἐστὶν
ὃ ἐρωτᾷ τὸ καλὸν οὐδὲν ἄλλο ἢ χρυσός, ἀπορήσει καὶ οὐκ
ἐπιχειρήσει σε ἐλέγχειν. ἴσμεν γάρ που πάντες ὅτι ὅπου ἂν
τοῦτο προσγένηται, κἂν πρότερον αἰσχρὸν φαίνηται, καλὸν (5)
Τμ. b γρ. 6
...οὐδὲ τοὺς πόδας οὐδὲ τὰς χεῖρας, εἴπερ χρυσοῦν γε
δὴ ὂν κάλλιστον ἔμελλε φαίνεσθαι, ἀλλ’ ἐλεφάντινον· δῆλον (5)
ὅτι τοῦτο ὑπὸ ἀμαθίας ἐξήμαρτεν, ἀγνοῶν ὅτι χρυσὸς ἄρ’
ἐστὶν ὁ πάντα καλὰ ποιῶν, ὅπου ἂν προσγένηται.” ταῦτα οὖν
λέγοντι τί ἀποκρινώμεθα, ὦ Ἱππία;
Τμ. d γρ. 1
ΣΩ. “Ὅταν δὲ μὴ πρέπων, αἰσχρόν;” ὁμολογῶ ἢ μή;
ΙΠ. Ὁμολόγει, ὅταν γε μὴ πρέπῃ.
(d) ΣΩ. “Τί δὲ δή; ὁ ἐλέφας καὶ ὁ χρυσός,” φήσει, “ὦ
σοφὲ σύ, οὐχ ὅταν μὲν πρέπῃ, καλὰ ποιεῖ φαίνεσθαι, ὅταν
δὲ μή, αἰσχρά;” ἔξαρνοι ἐσόμεθα ἢ ὁμολογήσομεν αὐτῷ
Τμ. c γρ. 8
ΣΩ. Λέγε δὴ νυνὶ ὃ ἄρτι ἔμελλες λέγειν. ταύτῃ μὲν γὰρ
τῇ ἀποκρίσει, [ᾗ] ἂν φῶ τὸ καλὸν χρυσὸν εἶναι, οὐδὲν ὡς
ἔοικέ μοι ἀναφανήσεται κάλλιον ὂν χρυσὸς ἢ ξύλον σύκινον·
τὸ δὲ νῦν τί αὖ λέγεις τὸ καλὸν εἶναι;
208
(d) ΙΠ. Ἐγώ σοι ἐρῶ. ζητεῖν γάρ μοι δοκεῖς τοιοῦτόν τι
40. Πλάτων Τίμαιος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 50 Τμ. b γρ. 2

ἕκαστα εἰς ἅπαντα, δεικνύντος δή τινος αὐτῶν ἓν καὶ ἐρο-
(b) μένου τί ποτ’ ἐστί, μακρῷ πρὸς ἀλήθειαν ἀσφαλέστατον
εἰπεῖν ὅτι χρυσός, τὸ δὲ τρίγωνον ὅσα τε ἄλλα σχήματα
ἐνεγίγνετο, μηδέποτε λέγειν ταῦτα ὡς ὄντα, ἅ γε μεταξὺ
τιθεμένου μεταπίπτει, ἀλλ’ ἐὰν ἄρα καὶ τὸ τοιοῦτον μετ’
41. Πλάτων Τίμαιος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 59 Τμ. b γρ. 4

καὶ ὁμαλωτάτων πυκνότατον γιγνόμενον, μονοειδὲς γένος,
στίλβοντι καὶ ξανθῷ χρώματι κοινωθέν, τιμαλφέστατον
κτῆμα χρυσὸς ἠθημένος διὰ πέτρας ἐπάγη· χρυσοῦ δὲ ὄζος,
διὰ πυκνότητα σκληρότατον ὂν καὶ μελανθέν, ἀδάμας ἐκλήθη. (5)
τὸ δ’ ἐγγὺς μὲν χρυσοῦ τῶν μερῶν, εἴδη δὲ πλείονα ἑνὸς ἔχον,

τότε τὴν αὑτοῦ ψυχήν—παντὸς μὲν οὖν λείπει—τὸ γὰρ
αὐτῆς τίμιον ἅμα καὶ καλὸν ἀποδίδοται σμικροῦ χρυσίου·
πᾶς γὰρ ὅ τ’ ἐπὶ γῆς καὶ ὑπὸ γῆς χρυσὸς ἀρετῆς οὐκ
ἀντάξιος. ὡς δὲ εἰπεῖν συλλήβδην, ὃς ἅπερ ἂν νομοθέτης (5)
αἰσχρὰ εἶναι καὶ κακὰ διαριθμούμενος τάττῃ καὶ τοὐναντίον

ἀνατιθέντα δωρεῖσθαι. γῆ μὲν οὖν ἑστία τε οἰκήσεως ἱερὰ
πᾶσι πάντων θεῶν· μηδεὶς οὖν δευτέρως ἱερὰ καθιερούτω
θεοῖς. χρυσὸς δὲ καὶ ἄργυρος ἐν ἄλλαις πόλεσιν ἰδίᾳ τε
956.(a) καὶ ἐν ἱεροῖς ἐστιν ἐπίφθονον κτῆμα, ἐλέφας δὲ ἀπολελοι-
πότος ψυχὴν σώματος οὐκ εὐαγὲς ἀνάθημα, σίδηρος δὲ
44. Αριστοτέλης De anima (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 424a γρ. 21

ὕλης, οἷον ὁ κηρὸς τοῦ δακτυλίου ἄνευ τοῦ σιδήρου καὶ τοῦ
χρυσοῦ δέχεται τὸ σημεῖον, λαμβάνει δὲ τὸ χρυσοῦν ἢ τὸ (20)
χαλκοῦν σημεῖον, ἀλλ’ οὐχ ᾗ χρυσὸς ἢ χαλκός· ὁμοίως δὲ
καὶ ἡ αἴσθησις ἑκάστου ὑπὸ τοῦ ἔχοντος χρῶμα ἢ χυμὸν ἢ
209
ψόφον πάσχει, ἀλλ’ οὐχ ᾗ ἕκαστον ἐκείνων λέγεται, ἀλλ’
45. Αριστοτέλης De caelo (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 276a γρ. 1

κενῷ, μίαν ἀναγκαῖον εἶναι πάντων τὴν κίνησιν. Διώρισται μὲν
γὰρ τοῖς σχήμασιν· τὴν δὲ φύσιν φασὶν αὐτῶν εἶναι μίαν, ὥσ-
(276a) περ ἂν εἰ χρυσὸς ἕκαστον εἴη κεχωρισμένος. Τούτων δέ,
καθάπερ λέγομεν, ἀναγκαῖον εἶναι τὴν αὐτὴν κίνησιν· ὅπου γὰρ
μία βῶλος, καὶ ἡ σύμπασα γῆ φέρεται, καὶ τό τε πᾶν πῦρ
46. Αριστοτέλης De caelo (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 309b γρ. 14

τονι τὸν αὐτὸν ἕξει λόγον τὸ στερεὸν πρὸς τὸ κενόν. Φέρεται
δέ γε θᾶττον τὸ πλεῖον ἄνω πῦρ τοῦ ἐλάττονος, καὶ κάτω
δὲ πάλιν ὡσαύτως ὁ πλείων χρυσὸς καὶ ὁ μόλιβδος· ὁμοίως
δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον τῶν ἐχόντων βάρος. Οὐκ ἔδει δὲ (15)
τοῦτο συμβαίνειν, εἴπερ τούτῳ διώρισται τὸ βαρὺ καὶ κοῦφον.

γρ. 16
...τὸ ἔργον ποιήσει μεγαλοπρεπέστερον. οὐ γὰρ ἡ αὐτὴ
ἀρετὴ κτήματος καὶ ἔργου. κτῆμα μὲν γὰρ τὸ πλείστου ἄξιον (15)
τιμιώτατον, οἷον χρυσός, ἔργον δὲ τὸ μέγα καὶ καλόν (τοῦ
γὰρ τοιούτου ἡ θεωρία θαυμαστή, τὸ δὲ μεγαλοπρεπὲς θαυ-
μαστόν)· καὶ ἔστιν ἔργου ἀρετή, μεγαλοπρέπεια, ἐν μεγέθει.

γρ. 13
εἶναι ὅτι ἓν τὸ εἶδος αὐτῶν. τὰ δὲ ἐὰν πλείω ἔχῃ ταὐτὰ
ἢ ἕτερα, ἢ ἁπλῶς ἢ τὰ πρόχειρα, οἷον καττίτερος ἀργύρῳ
ᾗ λευκόν, χρυσὸς δὲ πυρὶ ᾗ ξανθὸν καὶ πυρρόν. ὥστε δῆλον
ὅτι καὶ τὸ ἕτερον καὶ τὸ ἀνόμοιον πολλαχῶς λέγεται. καὶ
τὸ μὲν ἄλλο ἀντικειμένως καὶ τὸ ταὐτό, διὸ ἅπαν πρὸς (15)

γρ. 9
210
ἀλλὰ μὴν οὐδ’ ὥσπερ αἱ ψακάδες ἄνω μὲν ὀχοῦνται διὰ

μικρότητα, ἐνδιατρίψασαι δ’ ἐπὶ τοῦ ἀέρος, ὥσπερ καὶ ἐπὶ
τοῦ ὕδατος γῆ καὶ χρυσὸς διὰ μικρομέρειαν πολλάκις ἐπι-
πλέουσιν, οὕτως ἐπὶ τοῦ ἀέρος τὸ ὕδωρ, συνελθόντων δὲ πολ- (10)
λῶν μικρῶν μεγάλαι καταφέρονται ψακάδες· τοῦτο γὰρ οὐκ

γρ. 28
…συστάσεως, οἷον τὸ κιννάβαρι. τῆς δ’ ἀναθυμιάσεως τῆς
ἀτμιδώδους, ὅσα μεταλλεύεται, καὶ ἔστιν ἢ χυτὰ ἢ ἐλατά,
οἷον σίδηρος, χρυσός, χαλκός. ποιεῖ δὲ ταῦτα πάντα ἡ
ἀναθυμίασις ἡ ἀτμιδώδης ἐγκατακλειομένη, καὶ μάλιστα
ἐν τοῖς λίθοις, διὰ ξηρότητα εἰς ἓν συνθλιβομένη καὶ …
ΚΕΡΜΑ
H.G. Liddell & R. Scott.

κέρμα, -ατος, τό (κείρω), 1. τεμάχιο· απ' όπου, μικρό νόμισμα, οβολός,
στον πληθ., μικρά κέρματα, «ψιλά», σε Αριστοφ. 2. γενικά, μικρά
εμπορεύματα, σε Ανθ.
κερματίζω, μέλ. Αττ. -ιῶ, I. κόβω σε τεμάχια, κατακόπτω, ψιλοκόβω, σε
Πλάτ. II. κόβω σε μικρά νομίσματα, σε Ανθ.
κερμάτιον, τό, υποκορ. του κέρματος, σε Ανθ.
κερματιστής, -οῦ, ὁ (κερματίζω), αργυραμοιβός, σε Κ.Δ.

γλαῦκες ὑμᾶς οὔποτ’ ἐπιλείψουσι Λαυρειωτικαί·
ἀλλ’ ἐνοικήσουσιν ἔνδον, ἔν τε τοῖς βαλλαντίοις
ἐννεοττεύσουσι κἀκλέψουσι μικρὰ κέρματα.
Εἶτα πρὸς τούτοισιν ὥσπερ ἐν ἱεροῖς οἰκήσετε·
τὰς γὰρ ὑμῶν οἰκίας ἐρέψομεν πρὸς αἰετόν· (1110)
2. Αριστοφάνης . Πλούτος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 379

ΒΛ. Ὦ τᾶν, ἐγώ σοι τοῦτ’ ἀπὸ σμικροῦ πάνυ
ἐθέλω διαπρᾶξαι πρὶν πυθέσθαι τὴν πόλιν,
τὸ στόμ’ ἐπιβύσας κέρμασιν τῶν ῥητόρων.
211
ΧΡ. Καὶ μὴν φίλως γ’ ἄν μοι δοκεῖς νὴ τοὺς θεοὺς (380)

τρεῖς μνᾶς ἀναλώσας λογίσασθαι δώδεκα.
3. Πλάτων Κρατύλος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 426 Τμ. e γρ. 3

(e) “τρόμῳ,” εἶτα ἐν τῷ “τρέχειν,” ἔτι δὲ ἐν τοῖς τοιοῖσδε
ῥήμασιν οἷον “κρούειν,” “θραύειν,” “ἐρείκειν,” “θρύπτειν,”
“κερματίζειν,” “ῥυμβεῖν,” πάντα ταῦτα τὸ πολὺ ἀπεικάζει
διὰ τοῦ ῥῶ. ἑώ<ρα γὰρ οἶμαι τὴν γλῶτταν ἐν τούτῳ ἥκιστα
μένουσαν, μάλιστα δὲ σειομένην·
πάμπαν ἀρχαῖον οὕτως ἔχειν, ὀβελίσκοις χρω-
μένων νομίσμασι σιδηροῖς, ἐνίων δὲ χαλκοῖς· ἀφ’
ὧν παραμένει πλῆθος ἔτι καὶ νῦν τῶν κερμάτων
ὀβολοὺς καλεῖσθαι, δραχμὴν δὲ τοὺς ἓξ ὀβολοὺς· (5)
τοσούτων γὰρ ἡ χεὶρ περιεδράττετο.

23 Σελ. 740 γρ. 33
τῶν Ἰουδαίων, καὶ ἀνέβη ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα·
καὶ εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ πωλοῦντας πρόβατα καὶ βόας,
καὶ τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεε τὰ κέρματα καὶ τὰς τρα-
πέζας. Καὶ τοῖς τὰς περιστερὰς πωλοῦσιν εἶπεν· Ἄρα-
τε ταῦτα ἐντεῦθεν, καὶ μὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ Πα- (35)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4?) Epistle-alpha Σελ. 978b γρ. 5
Ἀραρός. βέβαιον, ἀμετακίνητον.
Ἀργιλώδης γῆ. λευκὴ καὶ καθαρά.
Ἀργυραμοιβός. ὁ κέρμα ἀντὶ ἀργυρίου ἀλλασσόμενος.
Ἀργυρίς. φιάλη.
15. Ιωάννης Χρυσόστομος In Genesim (Ομιλίαι 1-67) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 53 Σελ. 174 γρ. 41
…ἐν τῇ τρυφῇ καὶ ἐν τοῖς ἐσθήμασι καὶ ἐν ἄλλῃ πολυτελείᾳ
πολλῷ τῷ ἀργύρῳ κεχρημένος, καὶ μέχρι τῶν οἰκετῶν (40)
212
καὶ τῶν ἀλόγων τοῦτον κερματίζων· ὁ δὲ πένης οὐδὲν

τούτων ζητεῖ παρὰ σοῦ, ἢ μόνον λιμὸν παραμυθήσασθαι,
καὶ τὴν ἀναγκαίαν χρείαν καὶ τὴν ἐφήμερον αὐτῷ …
16. Ιωάννης Χρυσόστομος In synaxim archangelorum [Sp.] (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 756 γρ. 43
ἐκεῖνος ποικίλοις περικεκόσμηται ἐσθήμασιν· οὗτος ἐπὶ
ἐδάφους ἀγρυπνῶν ἔῤῥιπται, ἐκεῖνος ἐπὶ στρωμνῆς ὢν ῥέγ-
χει τὴν τρυφὴν ὀνειροπολῶν· οὗτος κέρμα τι αἰτεῖ, ἐκεῖνος
χρυσῷ κέχωσται. Ὁ γὰρ θησαυρίζων, μὴ διανέμων δὲ,
ἐπέοικε πτωχῷ πλουσίαν ταφὴν ἀναμένοντι. Ἀλλ’ οὐδὲ (45)
19
βασιλεὺς προεχειρίσατο κόμητα λαργιτιώνων ἐν Κωνσταντινουπό-
λει τὸν ἀπὸ ὑπάτων Ἰωάννην τὸν Παφλαγόνα τὸν λεγόμενον
Καϊάφαν· ὅστις ἅπαν τὸ προχωρὸν κέρμα τὸ λεπτὸν ἐποίησε
φολλερὰ προχωρεῖν εἰς πᾶσαν τὴν Ῥωμαϊκὴν κατάστασιν ἔκ- (20)
τοτε.
21
Μηνὶ μαρτίῳ ἰνδικτιῶνος αʹ ἐγένετο διαστροφὴ τοῦ κέρμα-
τος· καὶ ἐκ τῶν πτωχῶν στάσεως γενομένης καὶ θορύβου ἀνη- (20)
νέχθη τῷ αὐτῷ βασιλεῖ· καὶ ἐκέλευσε τὴν κατάστασιν τοῦ κέρ-
ματος κρατῆσαι κατὰ τὸ ἀρχαῖον ἔθος.
Ἐν δὲ τῷ αὐγούστῳ μηνὶ τῆς δευτέρας ἰνδικτιῶνος ἐγένε-
(487) το σεισμὸς φοβερός, ὥστε παθεῖν οἴκους πολλοὺς καὶ λουτρὰ…

Σελ. 158 γρ. 3
(158) ἀπ’ αὐτῶν κληθῆναι· δύο δὲ ἦσαν οἱ Κέρκωπες· ὧν
ὁ μὲν Ἄνδουλος, ὁ δὲ Ἄτλαντος ὀνομάζεται.
Κερματίζει: εἰς λεπτὰ διαιρεῖ.
213
Κερουτιᾶν: γαυριᾶν.
Κεροβάτας: ὁ Πάν· ὅτι κέρατα ἔχει ἢ κερατίνας (5)

των, οὐ μακρὰν τοῦ καθ’ ἡμᾶς ἱεροῦ φροντιστηρίου τὰς οἰκήσεις ποιου-
μένῳ, ἄρτους πιπράσκοντι πορισμοῦ ζωῆς ἕνεκεν, χεῖρα ἐκεῖνος θεὶς
πλεονεκτικὴν πρὸς τὸ βλάπτειν ἀφειδῶς ἔχουσαν, κέρματος δίχα
τινὸς (25)
τοὺς ἄρτους ἁρπαλέως ἐποιεῖτο. Τὸ δὲ γύναιον, στέγειν ὅλως τὴν ἀδι-
κίαν μὴ δυνάμενον διὰ πενίας ὑπερβολήν, ὠδύρετό τε καὶ φωνὰς ἠφίει

(237) γὰρ εἰς βρῶσιν ἀεὶ ὀπῶραι τὸ χαριέστατον. Ὃ δὴ καὶ τὰς ὄψεις ἐπι-
βαλὸν τοῖς προκειμένοις ὠνίοις, δαίμων αὐτῷ ὑπεισῄει τῆς λαιμαργίας,
καὶ τῷ πάθει ὡς ἐπίπαν ἑάλω. Ἐπεὶ δὲ κέρματος ὅλως οὐκ ηὐμοίρει,
προῖκα δ’ ὁ παρέχων οὐκ ἦν, τὸ δριμύ τε καὶ ἄμαχον τῆς ἐπιθυμίας ἐπίε-
ζε· τὸ δὲ τῆς φύσεως ἁπαλὸν οὐχ οἷόν τε ἀντειπεῖν. Ἔγνω λοιπὸν
συνω- (5)

τοι καὶ καιρῷ φυλακὴν προήγετο, καὶ ἐλλοχᾶν τὰς κέλλας τῶν
ἐν τῇ μονῇ ἀσκουμένων μοναχῶν, ἕως, καιροῦ τυχὼν τοῦ
ζητουμένου, (10)εἴσω τῆς κέλλης ἑνὸς τῶν μοναχῶν εἰσπηδήσας καὶ τοῦ
κερματοφυλακίου δραξάμενος καὶ τῷ κόλπῳ ἐπιβαλών, εἰ καὶ μὴ κατὰ
γνώμην αὐτῷἐχώρει τὸ σπουδαζόμενον. Ἀλλ’ οὔτε μὴν τοῦ σκοποῦ
τελείως ἀπώνατο.
ΒΑΛΛΑΝΤΙΟΝ
1. Αριστοφάνης . Equites (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 707
ΠΑ. Ἐν τῷ ξύλῳ δήσω σε νὴ τὸν οὐρανόν. (705)
ΑΛ. Ὡς ὀξύθυμος. Φέρε τί σοι δῶ καταφαγεῖν;
Ἐπὶ τῷ φάγοις ἥδιστ’ ἄν; Ἐπὶ βαλλαντίῳ;
ΠΑ. Ἐξαρπάσομαί σου τοῖς ὄνυξι τἄντερα.
214
ΑΛ. Ἀπονυχιῶ σου τἀν πρυτανείῳ σιτία.

ΑΛ. Ὀλίγον μοι μέλει· (1195)
ἐκεινοιὶ γὰρ ὡς ἔμ’ ἔρχονταί τινες
πρέσβεις ἔχοντες ἀργυρίου βαλλάντια.
ΠΑ. Ποῦ ποῦ;
ΑΛ. Τί δέ σοι τοῦτ’; Οὐκ ἐάσεις τοὺς
ξένους; (1198)

Σὺ γὰρ οἶσθ’ ἀκριβῶς.
ΕΠ. Οὐκ ἄχαρις εἰς τὴν τριβήν· (156)
οὗ πρῶτα μὲν δεῖ ζῆν ἄνευ βαλλαντίου.
ΕΥ. Πολλήν γ’ ἀφεῖλες τοῦ βίου κιβδηλίαν.
ΕΠ. Νεμόμεσθα δ’ ἐν κήποις τὰ λευκὰ σήσαμα

Πρῶτα μὲν γάρ, οὗ μάλιστα πᾶς κριτὴς ἐφίεται, (1105)
γλαῦκες ὑμᾶς οὔποτ’ ἐπιλείψουσι Λαυρειωτικαί·
ἀλλ’ ἐνοικήσουσιν ἔνδον, ἔν τε τοῖς βαλλαντίοις
ἐννεοττεύσουσι κἀκλέψουσι μικρὰ κέρματα.
Εἶτα πρὸς τούτοισιν ὥσπερ ἐν ἱεροῖς οἰκήσετε·

ται λαβεῖν, μνᾶς ἢ δύ’ ἢ τρεῖς·
ὡς ἔσω ’στὶν
κἄχομεν βαλλάντια.
Κἄν ποτ’ εἰρήνη φανῇ,
ὅστις ἂν νυνὶ δανείση- (1055)

ΞΑ. Νυνὶ δὲ τίς; (770)
ΟΙ. Ὅτε δὴ κατῆλθ’ Εὐριπίδης, ἐπεδείκνυτο
τοῖς λωποδύταις καὶ τοῖσι βαλλαντιοτόμοις
215
καὶ τοῖσι πατραλοίαισι καὶ τοιχωρύχοις,

ὅπερ ἔστ’ ἐν Ἅιδου πλῆθος, οἱ δ’ ἀκροώμενοι

γρ. 4
εἶναι τῇ πόλει μᾶλλον ἢ θανάτου. καὶ κατὰ τοὺς νόμους
δὲ σκοπῶν ἄν τις τοῦθ’ εὕροι. κατὰ γὰρ τοὺς νόμους, ἐάν
τις φανερὸς γένηται κλέπτων ἢ λωποδυτῶν ἢ βαλλαντιο-
τομῶν ἢ τοιχωρυχῶν ἢ ἀνδραποδιζόμενος ἢ ἱεροσυλῶν, (5)
τούτοις θάνατός ἐστιν ἡ ζημία· ὧν ἐκεῖνος πάντων ἀνθρώπων
(63) πλεῖστον ἀπεῖχεν. ἀλλὰ μὴν τῇ πόλει γε οὔτε πολέμου
8. Πλάτων Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 190 Τμ. e γρ.

8
πρόσωπον μετέστρεφε, καὶ συνέλκων πανταχόθεν τὸ δέρμα
ἐπὶ τὴν γαστέρα νῦν καλουμένην, ὥσπερ τὰ σύσπαστα
βαλλάντια, ἓν στόμα ποιῶν ἀπέδει κατὰ μέσην τὴν γαστέρα,
ὃ δὴ τὸν ὀμφαλὸν καλοῦσι. καὶ τὰς μὲν ἄλλας ῥυτίδας 191.(a) τὰς πολλὰς
ἐξελέαινε καὶ τὰ στήθη διήρθρου, ἔχων τι

κωλύει καὶ ἔτι λέγεσθαι· Οὔ φημι, ὦ Καλλίκλεις, τὸ τύ-
πτεσθαι ἐπὶ κόρρης ἀδίκως αἴσχιστον εἶναι, οὐδέ γε τὸ τέμ-
(e) νεσθαι οὔτε τὸ σῶμα τὸ ἐμὸν οὔτε τὸ βαλλάντιον, ἀλλὰ τὸ
τύπτειν καὶ ἐμὲ καὶ τὰ ἐμὰ ἀδίκως καὶ τέμνειν καὶ αἴσχιον
καὶ κάκιον, καὶ κλέπτειν γε ἅμα καὶ ἀνδραποδίζεσθαι καὶ
7
Οἵ γε τελέως, ἔφη, οἷοί τε ἀδικεῖν, πόλεις τε καὶ ἔθνη (5)
δυνάμενοι ἀνθρώπων ὑφ’ ἑαυτοὺς ποιεῖσθαι· σὺ δὲ οἴει με
ἴσως τοὺς τὰ βαλλάντια ἀποτέμνοντας λέγειν. λυσιτελεῖ
μὲν οὖν, ἦ δ’ ὅς, καὶ τὰ τοιαῦτα, ἐάνπερ λανθάνῃ· ἔστι δὲ
οὐκ ἄξια λόγου, ἀλλ’ ἃ νυνδὴ ἔλεγον.
216
5
Δῆλον ἄρα, ἦν δ’ ἐγώ, ἐν πόλει οὗ ἂν ἴδῃς πτωχούς, ὅτι
εἰσί που ἐν τούτῳ τῷ τόπῳ ἀποκεκρυμμένοι κλέπται τε καὶ
βαλλαντιατόμοι καὶ ἱερόσυλοι καὶ πάντων τῶν τοιούτων κακῶν (5)
δημιουργοί. Δῆλον, ἔφη.
6
δὴ ἐν τῇ πόλει κακὰ δρῶσι σμικρὰ πολλά.
Τὰ ποῖα δὴ λέγεις; (5)
Οἷα κλέπτουσι, τοιχωρυχοῦσι, βαλλαντιοτομοῦσι, λωπο-
δυτοῦσιν, ἱεροσυλοῦσιν, ἀνδραποδίζονται· ἔστι δ’ ὅτε συκο-
φαντοῦσιν, ἐὰν δυνατοὶ ὦσι λέγειν, καὶ ψευδομαρτυροῦσι

2) Stephanus Σελ. 5 Τμ. D γρ. 6
τοῖς δ’ οὐκ ἐλπίσασι φέρουσα προσήνεγκε, καὶ ὁ
πολὺς πλοῦτος σκοπὸς ἔκκειται τοῖς βουλομένοις (5)
βαλλάντια τοξεύειν, κακούργοις οἰκέταις καὶ συ-
κοφάνταις, καὶ τὸ μέγιστον, ὅτι καὶ τοῖς πονηρο-
τάτοις μέτεστι. δόξα γε μὴν σεμνὸν μέν, ἀλλ’
14. MOERIS Attic. Λεξικόν Atticum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2/3?) Σελ. 192 γρ.
28
βαδίζειν Ἀττικοί, βραχέως Ἕλληνες.
βασίλειαν Ἀττικοί, βασίλισσαν Ἕλληνες.
βαλλάντιον Ἀττικοί, μαρσίππιον Ἕλληνες.
βούπαις Ἀττικοί, ἔξακμος Ἕλληνες.
βασμός Ἀττικοί, βαθμός Ἕλληνες. (30)

Διαθήκη (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12-13) Τμ. 23,20 γρ. 6
Παρεικάζεται γὰρ ἡ ἔχθρα παναγρίῳ πελάγει, ἡ δὲ ἀγάπη πανευδίῳ
λιμένι· (5)ἣν ὡς πανόλβιον χρῆμα καὶ βαλλάντιον ἐν τῷ τῆς ψυχῆς
κόλπῳ φέρειν ὑμᾶς ἐπεύ-χομαι, ἀδελφοί, ἵνα, κατὰ τὴν θείαν ἐντολήν,
217
διάγητε ἐν εἰρήνῃ καὶ ἀγαπᾶτεἀλλήλους. Ὅτου χάριν κἀγώ, ὡς πάγχρυσον

κλεῖδα μετὰ σφραγῖδος τιμίας…
13-14) Epistle 155 γρ. 34
…τρυφὴν τὸ μὴ τρυφᾶν ἡγούμενον; ἀλλὰ τῶν νῦν ἐπιτετραμμένων σοι
κοινῶν ἐράνων ἀφεῖναι σφίσι τὸ μέρος· μείζονα γὰρ τῆς ὅλης συναγω-
γῆς τῷ κοινῷ καταστῆσαι βαλλαντίῳ τὴν τούτων ἰσχυρίζομαι θαρ-
ρούντως εὐχάριστον ὑπέρ σου φωνὴν πρὸς θεόν, καὶ μάλα μᾶλλον (35)
αὐτὴν εἰς κέρδους λόγον δημόσιον ἢ τὴν ὀλίγην ἐκείνην δόσιν…
ΔΡΑΧΜΗ
H.G. Liddell & R. Scott. δραχμή, ἡ (δράσσομαι), κυρίως, όσα μπορεί να

συγκρατήσει κάποιος μέσα στην παλάμη του, όπως το δράγμα· 1. μία από
τις Αττ. μονάδες βάρους, δραχμή, που ζύγιζε γύρω στα 4,3 γραμμάρια· η
Αιγινήτικη ήταν τα 2/3 της Αττικής. 2. Αττ. νομισματική μονάδα, δραχμή,
αξίας 6 οβολών, δηλ. περίπου = με το Ρωμαϊκό denarius και το Γαλλ. franc,
σε Ηρόδ. κ.λπ.
δραχμιαῖος, -α, -ον, αυτός που αξίζει μια δραχμή, αυτός που ανέρχεται
στο ποσό της μίας δραχμής, σε Αριστ.
Από τη Βικιπαίδεια.χρησιμοποιήθηκε από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο

αλλά και από το σύγχρονο ελληνικό κράτος ως το 2002. Όπως και πολλά
νομίσματα της αρχαιότητας, έτσι και η δραχμή, εκτός από νομισματική
μονάδα, αρχικά αποτέλεσε μονάδα μέτρησης βάρους. Ένα αργυρό
τετράδραχμο, για παράδειγμα, ήταν νόμισμα αργυρό με βάρος τεσσάρων
δραχμών. Η λέξη δραχμή προέρχεται από το ρήμα δράττω, που
σημαίνει αρπάζω (> δράττομαι = πιάνω σφικτά). Στην αρχαιότητα, μία
δραχμή ήταν ίση προς έξι οβολούς, νόμισμα το οποίο στην παλαιότερη
μορφή του είχε σχήμα σιδερένιας ράβδου. Το πάχος του ήταν τόσο, ώστε
η χούφτα ενός ανδρικού χεριού να μπορεί να πιάσει έξι από αυτούς. Έτσι
εκ του δράττω (όσους οβολούς μπορούσε να αδράξει η παλάμη) προκύπτει
η λέξη δραχμή.
…ἐκήρυσσον ἐπὶ τῇ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ τὸν βουλόμενον
ἰέναι· εἰ δέ τις τὸ παραυτίκα μὲν μὴ ἐθέλει ξυμπλεῖν, μετ- (5)
έχειν δὲ βούλεται τῆς ἀποικίας, πεντήκοντα δραχμὰς κατα-
218
θέντα Κορινθίας μένειν. ἦσαν δὲ καὶ οἱ πλέοντες πολλοὶ

(2) καὶ οἱ τἀργύριον καταβάλλοντες. ἐδεήθησαν δὲ καὶ τῶν…

(3) καὶ πεντήκοντα. καὶ τὰ χρήματα τοῦτο μάλιστα ὑπανήλωσε
(4) μετὰ Ποτειδαίας. τήν τε γὰρ Ποτείδαιαν δίδραχμοι ὁπλῖται
ἐφρούρουν (αὑτῷ γὰρ καὶ ὑπηρέτῃ δραχμὴν ἐλάμβανε τῆς
ἡμέρας), τρισχίλιοι μὲν οἱ πρῶτοι, ὧν οὐκ ἐλάσσους διεπο-
λιόρκησαν, ἑξακόσιοι δὲ καὶ χίλιοι μετὰ Φορμίωνος, οἳ

ἡ μεταπεμψαμένη διδότω σῖτον, τῷ μὲν ὁπλίτῃ καὶ ψιλῷ καὶ (5)
τοξότῃ τρεῖς ὀβολοὺς Αἰγιναίους τῆς ἡμέρας ἑκάστης, τῷ δ’
(7) ἱππεῖ δραχμὴν Αἰγιναίαν. ἡ δὲ πόλις ἡ μεταπεμψαμένη
<τῇ στρατιᾷ τὴν ἡγεμονίαν ἐχέτω, ὅταν ἐν τῇ αὑτῆς ὁ
πόλεμος ᾖ· ἢν δέ ποι δόξῃ <ἁπάσαις ταῖς πόλεσι κοινῇ

ἐχαλέπαινον καὶ ἐβούλευον εὐθὺς ὑπ’ ὀργῆς παρὰ τὸν τρόπον
τὸν ἑαυτῶν ὡς χρὴ τήν τε οἰκίαν αὐτοῦ κατασκάψαι καὶ
(3) δέκα μυριάσι δραχμῶν ζημιῶσαι. ὁ δὲ παρῃτεῖτο μηδὲν
τούτων δρᾶν· ἔργῳ γὰρ ἀγαθῷ ῥύσεσθαι τὰς αἰτίας στρα-
(4) τευσάμενος, ἢ τότε ποιεῖν αὐτοὺς ὅτι βούλονται. οἱ δὲ

ναυσὶ καὶ πεζῷ ἅμα ἐξαρτυθείς, τὸ μὲν ναυτικὸν μεγάλαις
δαπάναις τῶν τε τριηράρχων καὶ τῆς πόλεως ἐκπονηθέν, τοῦ (5)
μὲν δημοσίου δραχμὴν τῆς ἡμέρας τῷ ναύτῃ ἑκάστῳ διδόντος
καὶ ναῦς παρασχόντος κενὰς ἑξήκοντα μὲν ταχείας, τεσσα-
ράκοντα δὲ ὁπλιταγωγοὺς καὶ ὑπηρεσίας ταύταις τὰς κρατί-

αὐτοὺς πάλιν ὅθεν ἦλθον ἐς Θρᾴκην ἀποπέμπειν. τὸ γὰρ
ἔχειν πρὸς τὸν ἐκ τῆς Δεκελείας πόλεμον αὐτοὺς πολυτελὲς
ἐφαίνετο· δραχμὴν γὰρ τῆς ἡμέρας ἕκαστος ἐλάμβανεν.
219
(3) ἐπειδὴ γὰρ ἡ Δεκέλεια τὸ μὲν πρῶτον ὑπὸ πάσης τῆς

στρατιᾶς ἐν τῷ θέρει τούτῳ τειχισθεῖσα, ὕστερον δὲ φρουραῖς

στήσατο ὁ Τισσαφέρνης ἐς φυλακήν, παρῆλθεν ἐς τὴν
Μίλητον, καὶ μηνὸς μὲν τροφήν, ὥσπερ ὑπέστη ἐν τῇ
Λακεδαίμονι, ἐς δραχμὴν Ἀττικὴν ἑκάστῳ πάσαις ταῖς
ναυσὶ διέδωκε, τοῦ δὲ λοιποῦ χρόνου ἐβούλετο τριώβολον (5)
διδόναι, ἕως ἂν βασιλέα ἐπέρηται· ἢν δὲ κελεύῃ, δώσειν

ναυσὶ διέδωκε, τοῦ δὲ λοιποῦ χρόνου ἐβούλετο τριώβολον (5)
διδόναι, ἕως ἂν βασιλέα ἐπέρηται· ἢν δὲ κελεύῃ, δώσειν
(2) ἔφη ἐντελῆ τὴν δραχμήν. Ἑρμοκράτους δὲ ἀντειπόντος
τοῦ Συρακοσίου στρατηγοῦ (ὁ γὰρ Θηριμένης οὐ ναύαρχος
ὤν, ἀλλ’ Ἀστυόχῳ παραδοῦναι τὰς ναῦς ξυμπλέων μαλακὸς

πρὸς αὐτὸν ὅσον ἐδύνατο μάλιστα τῶν Πελοποννησίων τὰ
(2) πράγματα, καὶ διδάσκαλος πάντων γιγνόμενος τήν τε
μισθοφορὰν ξυνέτεμεν, ἀντὶ δραχμῆς Ἀττικῆς ὥστε τριώ-
βολον καὶ τοῦτο μὴ ξυνεχῶς δίδοσθαι, λέγειν κελεύων τὸν
Τισσαφέρνην πρὸς αὐτοὺς ὡς Ἀθηναῖοι ἐκ πλέονος χρόνου
10. ANTIPHON Orat. Απόσπασμα (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα 58 γρ.

1
ἐχθὲς οὐδὲ πρῴην, ἀλλ’ ἔτη πλέον ἢ τριάκοντά
ἐστιν. Ath. IX p. 397 CD.
(58) ἐτιμῶντο δὲ τὸν ἄρρενα καὶ τὸν θῆλυν δραχμῶν
χιλίων, ὡς Ἀ. ἐν τῷ πρὸς Ἐρασίστρατον λόγῳ φησί.
Aelianus H. A. V 21.
11. Ισοκράτης In Callimachum (orat. 18) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 3 γρ. 6

Δεινὸν οὖν ἡγησάμην, εἰ τῶν νόμων οὕτως ἐχόντων ἐγὼ περιό- (5)
ψομαι τὸν μὲν συκοφάντην ἐν τριάκοντα δραχμαῖς κινδυ-
220
νεύοντα, ἐμαυτὸν δὲ περὶ τῆς οὐσίας ἁπάσης ἀγωνιζόμενον.

(4) Ἀποδείξω δὲ Καλλίμαχον οὐ μόνον παρὰ τὰς συνθή-

αἰτίῳ τῆς συμφορᾶς γεγενημένῳ· διαλλαγεὶς δὲ πρὸς ἐκεῖ-
νον καὶ πραξάμενος αὐτὸν δέκα μνᾶς ἀργυρίου Λυσίμαχον (5)
ἐσυκοφάντει· λαβὼν δὲ καὶ παρὰ τούτου διακοσίας δραχμὰς
ἐμοὶ πράγματα παρεῖχεν. Καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἐνεκάλει
φάσκων με συμπράττειν ἐκείνοις, τελευτῶν δ’ εἰς τοῦτ’
13. Ισοκράτης In Callimachum (orat. 18) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 10 γρ.

8
παρέλιπον τῶν εἰθισμένων περὶ τῶν τοιούτων λέγεσθαι.
Τελευτῶν δ’ οὖν ἐπείσθην, ἅπαντα γὰρ εἰρήσεται τἀληθῆ
πρὸς ὑμᾶς, δοῦναι τούτῳ διακοσίας δραχμάς. Ἵνα δὲ μὴ
πάλιν ἐξείη συκοφαντεῖν αὐτῷ, δίαιταν ἐπὶ ῥητοῖς ἐπε-
τρέψαμεν Νικομάχῳ Βατῆθεν ... (10)

5
διαφθείραντος καὶ τὰ δικαστήρια δεκάζοντος καὶ τὰς ἀρχὰς
λυμαινομένου καὶ πάντων κακῶν αἰτίου λαγχάνει μοι δίκην
μυρίων δραχμῶν. Προβαλλομένου δ’ ἐμοῦ μάρτυρα ὡς οὐκ (5)
εἰσαγώγιμος ἦν ἡ δίκη διαίτης γεγενημένης, ἐκείνῳ μὲν
οὐκ ἐπεξῆλθεν, (12) εἰδὼς ὅτι, εἰ μὴ μεταλάβοι τὸ

6
λόγους ὡς οὐκ ἄν ποτ’ ἐπέτρεψε Νικομάχῳ διαιτᾶν, ὃν
ἠπίστατο πάλαι χρώμενον ἡμῖν, καὶ ὡς οὐκ εἰκὸς ἦν αὐτὸν (5)
ἀντὶ μυρίων δραχμῶν διακοσίας ἐθελῆσαι λαβεῖν.
(14) Ὑμεῖς δ’ ἐνθυμεῖσθε πρῶτον μὲν ὅτι τὴν δίαιταν οὐκ ἀμφισ-
βητοῦντες ἀλλ’ ἐπὶ ῥητοῖς ἐπετρέψαμεν, ὥστ’ οὐδὲν ἄτοπον

6
221
μᾶλλον εἰ περὶ τῶν πραγμάτων ὡμολογηκὼς περὶ τοῦ

διαιτητοῦ διεφέρετο. Ἔπειτ’ ὀφειλομένων μὲν αὐτῷ μυρίων (5)
δραχμῶν οὐκ εἰκὸς ἦν αὐτὸν ἐπὶ δυοῖν μναῖν ποιήσασθαι
τὴν διαλλαγήν· ἀδίκως δ’ αἰτιώμενον καὶ συκοφαντοῦντα
οὐδὲν θαυμαστὸν τοσοῦτον ἐθελῆσαι λαβεῖν. Ἔτι δ’, εἰ

3
καὶ τὴν ἀρχὴν οὐ δικαίως ἐνεκάλεσεν. (15) Θαυμάζω δ’
εἰ αὑτὸν μὲν ἱκανὸν γνῶναι νομίζει ὅτι οὐκ εἰκὸς ἀντὶ
μυρίων δραχμῶν διακοσίας ἐθελῆσαι λαβεῖν, ἐμὲ δ’ οὐκ ἂν
οἴεται τοῦτ’ ἐξευρεῖν, εἴπερ ἠβουλόμην ψευδῆ λέγειν, ὅτι
πλέον ἔδει φάσκειν τούτων δεδωκέναι. Ἀξιῶ δ’, ὅσον περ (5)
18. Ισοκράτης In Lochitem (orat. 20) {0010.003} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

3 γρ. 4
σαντο δεινὸν εἶναι τὸ τύπτειν ἀλλήλους ὥστε καὶ περὶ τῆς
κακηγορίας νόμον ἔθεσαν ὃς κελεύει τοὺς λέγοντάς τι τῶν
ἀπορρήτων πεντακοσίας δραχμὰς ὀφείλειν. Καίτοι πηλίκας
τινὰς χρὴ ποιεῖσθαι τὰς τιμωρίας ὑπὲρ τῶν ἔργῳ παθόντων (5)
κακῶς, ὅταν ὑπὲρ τῶν λόγῳ μόνον ἀκηκοότων οὕτως
19. Ισοκράτης Trapeziticus (orat. 17) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 38 γρ. 6

ἐκείνοις παρεδίδουν, καὶ ὡς αὐτὸς ἐπελαμβάνετο τῶν
χρημάτων τῶν ἐμῶν ὁμολογοῦντος ἐμοῦ ὀφείλειν τριακοσίας (5)
δραχμὰς, καὶ ὅτι Ἱππολαΐδαν, ξένον ὄντ’ ἐμαυτοῦ καὶ ἐπι-
τήδειον, περιεώρων παρὰ τούτου δανειζόμενον. (39) Ἐγὼ
δ’, ὦ ἄνδρες δικασταὶ, καταστὰς εἰς συμφορὰς οἵας ὑμῖν

ὑπολοίπου δ’ οὐδενὸς ὄντος μοι πλὴν εἰ δυνηθείην λαθεῖν (5)
περιποιησάμενος τὸ χρυσίον τὸ παρὰ τούτῳ κείμενον,
ὁμολογῶ καὶ τούτῳ προσομολογῆσαι τριακοσίας δραχμὰς,
καὶ περὶ τῶν ἄλλων τοιαῦτα πράττειν καὶ λέγειν ἐξ ὧν
ἐκεῖνοι μάλιστ’ ἤμελλον πεισθήσεσθαι μὴ εἶναί μοι χρήματα.
222

μηδὲν ᾔδει μ’ ἐνθάδε κεκτημένον, οὐκ ἂν δήπου τοσούτων
χρημάτων ἐγγυητής μου κατέστη. (44) Ἀλλὰ δῆλον ὅτι
τὰς μὲν τριακοσίας δραχμὰς ἐνεκάλεσεν ἐμοὶ χαριζόμενος,
τῶν δ’ ἑπτὰ ταλάντων ἐγγυητής μοι ἐγένεθ’ ἡγούμενος
πίστιν ἔχειν ἱκανὴν τὸ χρυσίον τὸ παρ’ αὑτῷ κείμενον. Ὡς
ῥήματος, ὅτι τὴν πόλιν ἔρεισμα τῆς Ἑλλάδος ὠνό-
μασεν, οὕτως ἐτίμησαν ὥστε καὶ πρόξενον ποιήσασθαι καὶ
δωρεὰν μυρίας αὐτῷ δοῦναι δραχμὰς, ἐμοὶ δὲ πολὺ πλείω (5)
καὶ κάλλιον ἐγκεκωμιακότι καὶ τὴν πόλιν καὶ τοὺς προγό-
νους μηδ’ ἀσφαλῶς ἐγγένοιτο καταβιῶναι τὸν ἐπίλοιπον
23. Αριστοφάνης . Αχαρνής (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 66

ΠΡΕΣΒΥΣ (65)
Ἐπέμψαθ’ ἡμᾶς ὡς βασιλέα τὸν μέγαν (65)
μισθὸν φέροντας δύο δραχμὰς τῆς ἡμέρας
ἐπ’ Εὐθυμένους ἄρχοντος.
ΔΙ. Οἴμοι τῶν δραχμῶν. (67)

ΠΡ. Καὶ ναὶ μὰ Δί’ ὄρνιν τριπλάσιον Κλεωνύμου
παρέθηκεν ἡμῖν· ὄνομα δ’ ἦν αὐτῷ φέναξ.
ΔΙ. Ταῦτ’ ἄρ’ ἐφενάκιζες σὺ δύο δραχμὰς φέρων. (90)
ΠΡ. Καὶ νῦν ἄγοντες ἥκομεν Ψευδαρτάβαν,
τὸν βασιλέως Ὀφθαλμόν.

Ἀλλ’ Ἀμφίθεός μοι ποῦ ’στιν;
ΑΜ. Οὑτοσὶ πάρα. (129)
ΔΙ. Ἐμοὶ σὺ ταυτασὶ λαβὼν ὀκτὼ δραχμὰς (130)
σπονδὰς πόησαι πρὸς Λακεδαιμονίους μόνῳ
καὶ τοῖσι παιδίοισι καὶ τῇ πλάτιδι·
223

ΔΙ. Ποίων Ὀδομάντων; εἰπέ μοι, τουτὶ τί ἦν;
Τίς τῶν Ὀδομάντων τὸ πέος ἀποτεθρίακεν;
ΘΕ. Τούτοις ἐάν τις δύο δραχμὰς μισθὸν διδῷ,
καταπελτάσονται τὴν Βοιωτίαν ὅλην. (160)
ΔΙ. Τοισδὶ δύο δραχμὰς τοῖς ἀπεψωλημένοις;

ΘΕ. Τούτοις ἐάν τις δύο δραχμὰς μισθὸν διδῷ,
καταπελτάσονται τὴν Βοιωτίαν ὅλην. (160)
ΔΙ. Τοισδὶ δύο δραχμὰς τοῖς ἀπεψωλημένοις;
Ὑποστένοι μέντἂν ὁ θρανίτης λεώς,
ὁ σωσίπολις. Οἴμοι τάλας ἀπόλλυμαι,

ὁρῶν πολιοὺς μὲν ἄνδρας ἐν ταῖς τάξεσιν, (600)
νεανίας δ’ οἵους σὺ διαδεδρακότας,
τοὺς μὲν ἐπὶ Θρᾴκης μισθοφοροῦντας τρεῖς δραχμάς,
Τεισαμενοφαινίππους πανουργιππαρχίδας,
ἑτέρους δὲ παρὰ Χάρητι, τοὺς δ’ ἐν Χάοσιν,

ΔΙ. Τί ἐστι; Τί με βωστρεῖς; (959)
ΑΓ. Ὅ τι; (959)
ἐκέλευε Λάμαχός σε ταυτησὶ δραχμῆς (960)
εἰς τοὺς Χοᾶς αὑτῷ μεταδοῦναι τῶν κιχλῶν,
τριῶν δραχμῶν δ’ ἐκέλευε Κωπᾷδ’ ἔγχελυν.

εἰς τὸν ἀλάβαστον κύαθον εἰρήνης ἕνα.
ΔΙ. Ἀπόφερ’, ἀπόφερε τὰ κρέα καὶ μή μοι δίδου,
ὡς οὐκ ἂν ἐγχέαιμι χιλιῶν δραχμῶν. (1055)
Ἀλλ’ αὑτηὶ τίς ἐστιν;
224
ΠΑ. Ἡ νυμφεύτρια (1056)

εἶτα θυμαίνειν ἔφασκε. δεινὰ γὰρ πεπονθέναι (610)
ὠφελοῦσ’ ὑμᾶς ἅπαντας οὐ λόγοις ἀλλ’ ἐμφανῶς·
πρῶτα μὲν τοῦ μηνὸς εἰς δᾷδ’ οὐκ ἔλαττον ἢ δραχμήν,
ὥστε καὶ λέγειν ἅπαντας ἐξιόντας ἑσπέρας
“μὴ πρίῃ, παῖ, δᾷδ’, ἐπειδὴ φῶς Σεληναίης καλόν.”
34. Αριστοφάνης . Σφήκες (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 691

ἥκειν εἴπῃ πρῲ κἀν ὥρᾳ δικάσονθ’· “ὡς ὅστις ἂν ὑμῶν
ὕστερος ἔλθῃ τοῦ σημείου, τὸ τριώβολον οὐ κομιεῖται.” (690)
αὐτὸς δὲ φέρει τὸ συνηγορικὸν δραχμήν, κἂν ὕστερος
ἔλθῃ· (691)
καὶ κοινωνῶν τῶν ἀρχόντων ἑτέρῳ τινὶ τῶν μεθ’ ἑαυτοῦ,

ὁτιὴ κατ’ ἐμαυτὸν κοὐ μεθ’ ἑτέρου λήψομαι.
αἴσχιστα γάρ τοί μ’ ἠργάσατο Λυσίστρατος
ὁ σκωπτόλης. δραχμὴν μετ’ ἐμοῦ πρώην λαβὼν
ἐλθὼν διεκερματίζετ’ ἐν τοῖς ἰχθύσιν,
κἄπειτ’ ἐνέθηκε τρεῖς λοπίδας μοι κεστρέων, (790)
36. Αριστοφάνης . Pax (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 374

ἅπασ’ ἀνάγκη ’στ’ ἀποθανεῖν;
ΕΡ. Εὖ ἴσθ’ ὅτι. (373)
ΤΡ. Εἰς χοιρίδιόν μοί νυν δάνεισον τρεῖς δραχμάς·
δεῖ γὰρ μυηθῆναί με πρὶν τεθνηκέναι. (375)
ΕΡ. Ὦ Ζεῦ κεραυνοβρόντα—

δέδρακας εἰρήνην ποήσας· ὡς πρὸ τοῦ
οὐδεὶς ἐπρίατ’ ἂν δρέπανον οὐδὲ κολλύβου, (1200)
νυνὶ δὲ πέντε γ’ αὐτὰ δραχμῶν ἐμπολῶ,
ὁδὶ δὲ τριδράχμους τοὺς κάδους εἰς τοὺς ἀγρούς.
225
Ἀλλ’, ὦ Τρυγαῖε, τῶν δρεπάνων τε λάμβανε

Ο. Κ. Ἔπειτ’ ἐπὶ δεκάμνῳ χεσεῖ καθήμενος; (1235)
ΤΡ. Ἔγωγε νὴ Δί’, ὦπίτριπτ’. Οἴει γὰρ ἂν
τὸν πρωκτὸν ἀποδόσθαι με χιλιῶν δραχμῶν;
Ο. Κ. Ἴθι δή, ’ξένεγκε τἀργύριον.
ΤΡ. Ἀλλ’, ὦγαθέ, (1238)

θλίβει τὸν ὄρρον. Ἀπόφερ’, οὐκ ὠνήσομαι.
Ο. Κ. Τί δ’ ἆρα τῇ σάλπιγγι τῇδε χρήσομαι, (1240)
ἣν ἐπριάμην δραχμῶν ποθ’ ἑξήκοντ’ ἐγώ;
ΤΡ. Μόλυβδον εἰς τουτὶ τὸ κοῖλον ἐγχέας
ἔπειτ’ ἄνωθεν ῥάβδον ἐνθεὶς ὑπόμακρον,

Ο. Κ. Πόσον δίδως δῆτ’;
ΤΡ. Εἰ διαπρισθείη δίχα, (1262)
λάβοιμ’ ἂν αὔτ’ εἰς χάρακας ἑκατὸν τῆς δραχμῆς.
Ο. Κ. Ὑβριζόμεθα. Χωρῶμεν, ὦ τᾶν, ἐκποδών.
ΤΡ. Νὴ τὸν Δί’, ὡς τὰ παιδί’ ἤδη ’ξέρχεται (1265)

ται κατὰ τὴν στήλην—» (1049-1050)
ΠΙ. Οἴμοι κακοδαίμων, καὶ σὺ γὰρ ἐνταῦθ’ ἦσθ’
ἔτι; (1051)
ΕΠ. Ἀπολῶ σε καὶ γράψω σε μυρίας δραχμάς—
ΠΙ. Ἐγὼ δὲ σοῦ γε τὼ κάδω διασκεδῶ.
ΨΗ. Μέμνησ’ ὅτε τῆς στήλης κατετίλας ἑσπέρας;

ΤΟ. Ναὶ <ναί, γρᾴδιον, (1194)
ἐμοὶ κάρισο σὺ τοῦτο. (1195)
ΕΥ. Δώσεις οὖν δραχμήν; (1195)
226
ΤΟ. Ναί, ναίκι, δῶσι.

ΕΥ. Τἀργύριον τοίνυν φέρε. (1196)

Πόσ’ ἄττα; (173)
ΔΙ. Ταυτί. (173)
ΝΕ. Δύο δραχμὰς μισθὸν τελεῖς; (173)
ΔΙ. Μὰ Δί’, ἀλλ’ ἔλαττον.
ΝΕ. Ὑπάγεθ’ ὑμεῖς τῆς ὁδοῦ. (174)

ΝΕ. Ὑπάγεθ’ ὑμεῖς τῆς ὁδοῦ. (174)
ΔΙ. Ἀνάμεινον, ὦ δαιμόνι’, ἐὰν ξυμβῶ τί σοι. (175)
ΝΕ. Εἰ μὴ καταθήσεις δύο δραχμάς, μὴ διαλέγου.
ΔΙ. Λάβ’ ἐννέ’ ὀβολοὺς.
ΝΕ. Ἀναβιοίην νυν πάλιν. (177)

Ἐχθὲς δ’ ἔχοντ’ εἶδόν σ’ ἐγὼ τριβώνιον.
ΔΙ. Οὐδὲν προτιμῶ σου· φορῶ γὰρ πριάμενος
τὸν δακτύλιον τονδὶ παρ’ Εὐδάμου δραχμῆς.
ΚΑ. Ἀλλ’ οὐδέν’ ἔστι συκοφάντου δήγματος. (885)
ΣΥ. Ἆρ’ οὐχ ὕβρις ταῦτ’ ἐστὶ πολλή; Σκώπτετον,

ΧΡ. Τί δ’ ἦν ὅ τι σου μάλιστ’ ἐδεῖθ’ ἑκάστοτε; (980)
ΓΡ. Οὐ πολλά· καὶ γὰρ ἐκνομίως μ’ ᾐσχύνετο.
Ἀλλ’ ἀργυρίου δραχμὰς ἂν ᾔτησ’ εἴκοσιν
εἰς ἱμάτιον, ὀκτὼ δ’ ἂν εἰς ὑποδήματα·
καὶ ταῖς ἀδελφαῖς ἀγοράσαι χιτώνιον

ΧΡ. Μόνος γὰρ ἥδεθ’, ὡς ἔοικεν, ἐσθίων.
ΓΡ. Καὶ τάς γε χεῖρας παγκάλας ἔχειν μ’ ἔφη, —
ΧΡ. ὁπότε προτείνοιέν γε δραχμὰς εἴκοσιν.
227
ΓΡ. ὄζειν τε τῆς χροιᾶς ἔφασκεν ἡδύ μου, — (1020)

ΧΡ. εἰ Θάσιον ἐνέχεις, εἰκότως γε, νὴ Δία.

καὶ τὸν θρόνον κατακόψειν ἐφ’ οὗ ἐκάθητο, ὄντα ἀργυροῦν (5)
(4) καὶ χρυσοῦν. οἱ δὲ ταῦτά τε ἐπῄνουν καὶ ἐκέλευον αὐτὸν
τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμὴν Ἀττικήν, διδάσκοντες ὅτι, ἂν οὗτος
ὁ μισθὸς γένηται, οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι τὰς
(5) ναῦς, καὶ μείω χρήματα ἀναλώσει. ὁ δὲ καλῶς μὲν ἔφη

Κριτία, ἐκείνοις μὲν ἀεί ποτε πολεμῶ τοῖς οὐ πρόσθεν
οἰομένοις καλὴν ἂν δημοκρατίαν εἶναι, πρὶν [ἂν] καὶ οἱ
δοῦλοι καὶ οἱ δι’ ἀπορίαν δραχμῆς ἂν ἀποδόμενοι τὴν πόλιν
†δραχμῆς† μετέχοιεν, καὶ τοῖσδέ γ’ αὖ ἀεὶ ἐναντίος εἰμὶ οἳ (5)
οὐκ οἴονται καλὴν ἂν ἐγγενέσθαι ὀλιγαρχίαν, πρὶν [ἂν] εἰς

οἰομένοις καλὴν ἂν δημοκρατίαν εἶναι, πρὶν [ἂν] καὶ οἱ
δοῦλοι καὶ οἱ δι’ ἀπορίαν δραχμῆς ἂν ἀποδόμενοι τὴν πόλιν
†δραχμῆς† μετέχοιεν, καὶ τοῖσδέ γ’ αὖ ἀεὶ ἐναντίος εἰμὶ οἳ (5)
οὐκ οἴονται καλὴν ἂν ἐγγενέσθαι ὀλιγαρχίαν, πρὶν [ἂν] εἰς
τὸ ὑπ’ ὀλίγων τυραννεῖσθαι τὴν πόλιν καταστήσειαν. τὸ

Τμ. d γρ. 10
ὥστε οὐκ εἰδέναι ὅτι τὰ Ἀναξαγόρου βιβλία τοῦ Κλαζομε-
νίου γέμει τούτων τῶν λόγων; καὶ δὴ καὶ οἱ νέοι ταῦτα παρ’
ἐμοῦ μανθάνουσιν, ἃ ἔξεστιν ἐνίοτε εἰ πάνυ πολλοῦ δραχμῆς (10)
(e) ἐκ τῆς ὀρχήστρας πριαμένοις Σωκράτους καταγελᾶν, ἐὰν
προσποιῆται ἑαυτοῦ εἶναι, ἄλλως τε καὶ οὕτως ἄτοπα ὄντα;

Τμ. b γρ. 1
228
οὐ μόνον ἀποπέφευγα, ἀλλὰ παντὶ δῆλον τοῦτό γε, ὅτι εἰ μὴ

ἀνέβη Ἄνυτος καὶ Λύκων κατηγορήσοντες ἐμοῦ, κἂν ὦφλε
(b) χιλίας δραχμάς, οὐ μεταλαβὼν τὸ πέμπτον μέρος τῶν
ψήφων.
Τιμᾶται δ’ οὖν μοι ὁ ἀνὴρ θανάτου. εἶεν· ἐγὼ δὲ δὴ
53. Πλάτων Κρατύλος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 384 Τμ. c γρ.
1
φησιν ἐκεῖνος, οὐδὲν ἂν ἐκώλυέν σε αὐτίκα μάλα εἰδέναι (5)
τὴν ἀλήθειαν περὶ ὀνομάτων ὀρθότητος· νῦν δὲ οὐκ ἀκήκοα,
(c) ἀλλὰ τὴν δραχμιαίαν. οὔκουν οἶδα πῇ ποτε τὸ ἀληθὲς
ἔχει περὶ τῶν τοιούτων· συζητεῖν μέντοι ἕτοιμός εἰμι καὶ
σοὶ καὶ Κρατύλῳ κοινῇ. ὅτι δὲ οὔ φησί σοι Ἑρμογένη
(e) ἐὰν πάμπολυ, ταύτης τῆς μεγάλης εὐεργεσίας, σώσασα ἃ
νυνδὴ ἔλεγον, καὶ αὐτὸν καὶ παῖδας καὶ χρήματα καὶ γυναῖ-
κας, ἀποβιβάσασ’ εἰς τὸν λιμένα δύο δραχμὰς ἐπράξατο,
καὶ αὐτὸς ὁ ἔχων τὴν τέχνην καὶ ταῦτα διαπραξάμενος
ἐκβὰς παρὰ τὴν θάλατταν καὶ τὴν ναῦν περιπατεῖ ἐν μετρίῳ (5)

αὐτοὺς ἄρχοντας ἀποφῆναι. χειροτονείτω δὲ πᾶς πάντα·
764.
(a) ὁ δὲ μὴ ’θέλων, ἐὰν εἰσαγγελθῇ πρὸς τοὺς ἄρχοντας, ζη-
μιούσθω πεντήκοντα δραχμαῖς πρὸς τῷ κακὸς εἶναι δοκεῖν.
ἴτω δ’ εἰς ἐκκλησίαν καὶ τὸν κοινὸν σύλλογον ὁ βουλόμενος,
ἐπάναγκες δ’ ἔστω τῷ τῶν δευτέρων καὶ πρώτων τιμημάτων,

ἴτω δ’ εἰς ἐκκλησίαν καὶ τὸν κοινὸν σύλλογον ὁ βουλόμενος,
ἐπάναγκες δ’ ἔστω τῷ τῶν δευτέρων καὶ πρώτων τιμημάτων,
δέκα δραχμαῖς ζημιουμένῳ ἐὰν μὴ παρὼν ἐξετάζηται τοῖς (5)
συλλόγοις· τρίτῳ δὲ τιμήματι καὶ τῷ τετάρτῳ μὴ ἐπάναγκες,
229
ἀλλὰ ἀζήμιος ἀφείσθω, ἐὰν μή τι παραγγείλωσιν οἱ ἄρχοντες

ὅπως μηδὲν ἀδικῇ μηδείς, τὸν ἀδικοῦντα δὲ κολάζειν, πληγαῖς
μὲν καὶ δεσμοῖς δοῦλον καὶ ξένον, ἐὰν δ’ ἐπιχώριος ὤν τις (5)
περὶ τὰ τοιαῦτα ἀκοσμῇ, μέχρι μὲν ἑκατὸν δραχμῶν νομί-
σματος αὐτοὺς εἶναι κυρίους διαδικάζοντας, μέχρι δὲ διπλα-

τελευτήσῃ τις, οἱ προσήκοντες καὶ ἐπιδημοῦντες πρὸς πα-
τρὸς καὶ μητρὸς μέχρι ἀνεψιῶν παίδων ἄλλον καθιστάντων
(d) ἐντὸς δέκα ἡμερῶν, ἢ ζημιούσθων ἕκαστος δραχμῇ τῆς ἡμέρας,
μέχριπερ ἂν τοῖς παισὶν καταστήσωσι τὸν ἐπίτροπον.
Πᾶσα δὲ δήπου πόλις ἄπολις ἂν γίγνοιτο, ἐν ᾗ δικαστήρια

ἄγαμος ὢν γένηται πεντεκαιτριακοντούτης, ζημιούσθω κατ’ (5)
ἐνιαυτὸν ἕκαστον, ὁ μέγιστον μὲν τίμημα κεκτημένος ἑκατὸν
δραχμαῖς, ὁ δὲ τὸ δεύτερον ἑβδομήκοντα, τρίτον δὲ ἑξή-
κοντα, ὁ δὲ τὸ τέταρτον τριάκοντα. τοῦτο δ’ ἔστω τῆς Ἥρας
(b) ἱερόν. ὁ δὲ μὴ ἐκτίνων κατ’ ἐνιαυτὸν δεκαπλάσιον ὀφειλέτω·

(d) διὰ χρήματα τοῖς γήμασι γίγνοιτο ἄν. καὶ ὁ μὲν πειθόμενος
ἓν τῶν καλῶν δρῴη τοῦτ’ ἄν· ὁ δὲ μὴ πειθόμενος ἢ διδοὺς ἢ
λαμβάνων πλέον ἢ πεντήκοντα ἄξια δραχμῶν ἐσθῆτος χάριν,
ὁ δὲ μνᾶς, ὁ δὲ τριῶν ἡμιμναίων, ὁ δὲ δυοῖν μναῖν, ὁ τὸ
μέγιστον τίμημα κεκτημένος, ὀφειλέτω μὲν τῷ δημοσίῳ (5)

(e) καὶ σύκων, πρὶν ἐλθεῖν τὴν ὥραν τὴν τοῦ τρυγᾶν ἀρκτούρῳ
σύνδρομον, εἴτ’ ἐν τοῖς αὑτοῦ χωρίοις εἴτε καὶ ἐν ἄλλων,
ἱερὰς μὲν πεντήκοντα ὀφειλέτω τῷ Διονύσῳ δραχμάς, ἐὰν
ἐκ τῶν ἑαυτοῦ δρέπῃ, ἐὰν δ’ ἐκ τῶν γειτόνων, μνᾶν, ἐὰν δ’
230
ἐξ ἄλλων, δύο μέρη τῆς μνᾶς. ὃς δ’ ἂν τὴν γενναίαν νῦν (5)

ἕνα μόνον ἀλλὰ μὴ πολλοὺς εἶναι. μισθῶν δὲ αὐτοῖς πέρι
καὶ τῶν ἀναιρέσεων τῶν ἔργων, καὶ ἐάν τις αὐτοὺς ἕτερος
ἢ ’κεῖνοί τινα ἄλλον ἀδικῶσι, μέχρι δραχμῶν πεντήκοντα
ἀστυνόμοι διαδικαζόντων, τὸ δὲ πλέον τούτου τὰ κοινὰ (5)
δικαστήρια διακρινόντων κατὰ νόμον.

τιμήσῃ τὴν δίκην. ζημιούσθω δὲ καὶ ὁ παραγενόμενος ὁτῳοῦν
τούτων καὶ μὴ βοηθήσας κατὰ νόμον, ὁ μὲν μεγίστου τιμή-
ματος ὢν μνᾷ, δευτέρου δὲ ὢν πεντήκοντα δραχμαῖς, τρίτου
δὲ τριάκοντα, εἴκοσι δὲ τοῦ τετάρτου· δικαστήριον δὲ γιγνέ- (5)
σθω τοῖς τοιούτοισι στρατηγοὶ καὶ ταξίαρχοι φύλαρχοί τε

σεως, οὕτω πράττειν ὡς δικῶν μηδενὶ περὶ τούτων μηδαμῶς
ἐσομένων. ὃς δ’ ἂν ἀποδόμενος τιμήν του λάβῃ μὴ ἐλάττω
δραχμῶν πεντήκοντα, παραμενέτω κατὰ πόλιν ἐξ ἀνάγκης (10)
916.(a) δέκα ἡμέρας, ὁ δὲ πριάμενος ἴστω τὴν οἰκίαν τὴν τοῦ ἀποδο-
μένου, τῶν περὶ τὰ τοιαῦτα ἐγκλημάτων εἰωθότων γίγνεσθαι

… ὁ δὲ δὴ φανερὸς γενόμενός τι πωλῶν τοιοῦτον,
πρὸς τῷ στερηθῆναι τοῦ κιβδηλευθέντος, ὁπόσης ἂν τιμῆς
ἕνεκα μέλλει τύπτεσθαι. τὰ δὲ κιβδηλεύματά τε καὶ …

ἀποδιδῷ ἐν χρόνοις τοῖς ὁμολογηθεῖσιν, διπλοῦν πραττέσθω·
ἐὰν δὲ ἐνιαυτὸς ἐξέλθῃ, τῶν ἄλλων ἀτόκων ὄντων χρημάτων,
(d) ὁπόσα δανεισμῷ συμβάλλει τις, οὗτος τῇ δραχμῇ ἑκάστου
231
μηνὸς ἐπωβελίαν κατατιθέτω, δίκας δὲ εἶναι τούτων ἐν τοῖς

κατὰ φυλὰς δικαστηρίοις.

οἱ προσήκοντες δ’ ἑκάστων κατὰ τὰς οἰκίας φυλαττόντων
(d) αὐτούς, ὅτῳ ἂν ἐπίστωνται τρόπῳ, ἢ ζημίαν ἐκτινόντων, ὁ
μὲν τοῦ μεγίστου τιμήματος ἑκατὸν δραχμάς, ἐάντ’ οὖν
δοῦλον ἐάντ’ οὖν καὶ ἐλεύθερον περιορᾷ, δευτέρου δὲ τιμή-
ματος τέτταρα μέρη τῆς μνᾶς τῶν πέντε, τρία δ’ ὁ τρίτος,

(b) κοντο, ἀβλαβεῖς τοῦ δρᾶσαί τε καὶ παθεῖν ἀπαλλάττωνται.
δικαστὰς δ’ αὐτοῖς εἶναι τοὺς ἱερέας, ἐὰν ἀδικῇ τις αὐτῶν
τινα ἤ τιν’ ἄλλον ἀδικῇ τις τούτων ὅσα ἐντὸς δραχμῶν
πεντήκοντα, ἐὰν δέ τι μεῖζον ἔγκλημα αὐτοῖς γίγνηται, πρὸς
τοῖς ἀγορανόμοις εἶναι δεῖ δίκας τοῖς τοιούτοις. τρίτον δὲ (5)

ἑκών, ἡ δικάσασα ἀρχὴ συνεπομένη τῷ νικῶντι τὰ τοῦ
ὀφλόντος παραδιδότω χρήματα. ἐὰν δὲ μὴ ἔχωσιν ὁπόθεν, (5)
ἐλλείπῃ δὲ μὴ ἔλαττον δραχμῆς, μὴ πρότερον εἶναι τούτῳ
δίκας πρὸς ἄλλον μηδένα, πρὶν ἂν ἐκπληρώσῃ τὸ χρέος
(c) ἅπαν τῷ νικήσαντι· ἄλλοις δὲ πρὸς τοῦτον ἔστωσαν δίκαι
70. Λυσίας Contra Simonem (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 22 γρ. 2

μέλει τῶν ὅρκων ὧν διωμόσατο, πειράσομαι καὶ περὶ ὧν (5)
(22) οὗτος ἔψευσται διδάσκειν ὑμᾶς. Ἐτόλμησε γὰρ εἰπεῖν
ὡς αὐτὸς μὲν τριακοσίας δραχμὰς ἔδωκε Θεοδότῳ, συν-
θήκας πρὸς αὐτὸν ποιησάμενος, ἐγὼ δ’ ἐπιβουλεύσας ἀπέσ-
τησα αὐτοῦ τὸ μειράκιον. καίτοι ἐχρῆν αὐτόν, εἴπερ ἦν

(24) ἃ χρὴ μάλιστα, ὦ βουλή, τεκμήρια νομίζειν ὅτι ψεύδεται
πρὸς ὑμᾶς. σκέψασθε δὲ ὡς ἄπιστα εἴρηκε. τὴν γὰρ οὐσίαν
τὴν ἑαυτοῦ ἅπασαν πεντήκοντα καὶ διακοσίων δραχμῶν
232
ἐτιμήσατο. καίτοι θαυμαστὸν εἰ τὸν ἑταιρήσοντα πλειόνων

(25) ἐμισθώσατο ὧν αὐτὸς τυγχάνει κεκτημένος. εἰς τοῦτο

κεκομίσθαι φησί· καίτοι πῶς εἰκός ἐστι τότε μὲν ἡμᾶς
τοιαῦτα ἐξαμαρτάνειν οἷα κατηγόρηκεν οὗτος, ἀποστερῆ- (5)
σαι βουλομένους τὰς τριακοσίας δραχμάς, ἐπειδὴ δὲ ἀπε-
μαχεσάμεθα, τηνικαῦτα ἀποδοῦναι τὸ ἀργύριον αὐτῷ, μήτε
ἀφειμένους τῶν ἐγκλημάτων μήτε ἀνάγκης ἡμῖν μηδεμιᾶς
73. Λυσίας In Theomnestum 1 (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 13 γρ. 1

τὴν ἀσπίδα. καίτοι περὶ μὲν τοῦ ῥῖψαι οὐδὲν <ἐν τῷ νόμῳ
εἴρηται, ἐὰν δέ τις εἴπῃ ἀποβεβληκέναι τὴν ἀσπίδα, πεν-
(13) τακοσίας δραχμὰς ὀφείλειν κελεύει. οὐκ οὖν δεινόν, εἰ
ὅταν μὲν δέῃ σὲ κακῶς ἀκούσαντα τοὺς ἐχθροὺς τιμωρεῖ-
σθαι, οὕτω τοὺς νόμους ὥσπερ ἐγὼ νῦν λαμβάνεις, ὅταν
74. Λυσίας In Agoratum (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 66 γρ. 1

λέγειν· συλλήβδην γὰρ ὑμεῖς ἅπαντες καὶ ἐν τῷ δήμῳ
καὶ ἐν τῷ δικαστηρίῳ συκοφαντίας αὐτοῦ κατέγνωτε καὶ
(66) ὦφλεν ὑμῖν μυρίας δραχμάς, ὥστε τοῦτο μὲν ἱκανῶς ὑπὸ
ὑμῶν ἁπάντων μεμαρτύρηται. γυναῖκας τοίνυν τῶν πολι-
τῶν τοιοῦτος ὢν μοιχεύειν καὶ διαφθείρειν ἐλευθέρας ἐπ-
75. Λυσίας Pro Mantitheo (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 14 γρ. 6

παρέχειν τὰ ἐπιτήδεια τοῖς ἀπόρως διακειμένοις. καὶ οὐ
μόνον τοῦτο συνεβούλευον τοῖς ἄλλοις, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς (5)
ἔδωκα δυοῖν ἀνδροῖν τριάκοντα δραχμὰς ἑκατέρῳ, οὐχ ὡς
πολλὰ κεκτημένος, ἀλλ’ ἵνα παράδειγμα τοῦτο τοῖς ἄλλοις
γένηται. Καί μοι ἀνάβητε.
76. Λυσίας Πρὸς τὸ δημόσιον περὶ τῶν Ἐράτωνος χρημάτων {0540.017}

(5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 7 γρ. 4
γνῶναι ἐκ τοῦ τιμήματος τοῦ ἐπιγεγραμμένου τοῖς χρή-
μασιν. ἅπαντα μὲν γὰρ πλείονος ἢ ταλάντου τετίμηνται, ὧν
233
δ’ ἐγὼ ἀμφισβητῶ τῷ μὲν πέντε μνᾶς τῷ δὲ χιλίας δραχ-

μὰς ἐπεγραψάμην· καὶ εἰ πλείονος ἄξιά ἐστιν ἢ τοσούτου, (5)
(8) ἀποκηρυχθέντων τὸ περιττὸν ἡ πόλις λήψεται. ἵνα οὖν
εἰδῆτε ὅτι ταῦτα ἀληθῆ ἐστι, μάρτυρας ὑμῖν παρέξομαι
77. Λυσίας Περὶ τῆς δημεύσεως <τῶν τοῦ Νικίου ἀδελφοῦ ἐπίλογος
{0540.018} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 14 γρ. 2
ὥσθ’ ὑμᾶς τοὺς αὐτούς, περὶ ὧν ὅρκους ὀμωμόκατε, ὑμῖν (5)
(14) αὑτοῖς τὰ ἐναντία ποιεῖν ψηφίζεσθαι. πάντες γὰρ εἴσονται
ὅτι τότε μὲν χιλίαις δραχμαῖς ἐζημιώσατ’ αὐτὸν βουλόμε-
νον τὴν ἡμετέραν γῆν δημοσίαν ποιῆσαι, νυνὶ δὲ κελεύων
δημεῦσαι νενίκηκε, καὶ περὶ τούτων δὴ ἀμφοτέρων Ἀθη-

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 32 γρ. 1
ἐρήμῃ οἰκίᾳ, ἵνα μήτε θυρώματα μήτε ἀγγεῖα μήτε ἄλλο
μηδὲν ἀπόλοιτο. ἔπιπλα δὲ ἀπεφαίνετο πλεῖν ἢ χιλίων
(32) δραχμῶν, ὅσα οὐδενὸς πώποτ’ ἐλάβετε. πρὸς δὲ τούτοις
καὶ πρότερον πρὸς τοὺς συνδίκους καὶ νῦν ἐθέλομεν πίστιν
δοῦναι, ἥτις ἐστὶ μεγίστη τοῖς ἀνθρώποις, μηδὲν ἔχειν

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 40 γρ. 3
(40) Ἀπόλλωνι εἰς Δελφοὺς πεντακισχιλίους στατῆρας· τῷ
δὲ ἀδελφιδῷ τῷ ἑαυτοῦ, ὃς ἐφύλαττεν αὐτῷ καὶ ἐταμίευε
ἀδελφῷ τρία τάλαντα· τὰ δὲ λοιπὰ τῷ ὑεῖ κατέλιπε,
τάλαντα ἑπτακαίδεκα. τούτων δὲ κεφάλαιον γίγνεται περὶ (5).
{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 43 γρ. 1
γῆν μὲν καὶ οἰκίαν ἐκτήσατο πλεῖν ἢ πέντε ταλάντων, κα-
τεχορήγησε δὲ ὑπὲρ αὑτοῦ καὶ τοῦ πατρὸς πεντακισχιλίας (5)
(43) δραχμάς, τριηραρχῶν δὲ ἀνήλωσεν ὀγδοήκοντα μνᾶς. εἰσε-
νήνεκται δὲ ὑπὲρ ἀμφοτέρων οὐκ ἔλαττον μνῶν τετταρά-
κοντα. εἰς δὲ τὸν ἐπὶ Σικελίας πλοῦν ἀνήλωσεν ἑκατὸν
234

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 43 γρ. 7
μυρίας δραχμάς. καὶ τούτων κεφάλαιον πάντων γίγνεται
(44) μικροῦ λείποντος πεντεκαίδεκα τάλαντα. ὥστε οὐκ ἂν εἰκό-
τως ἡμᾶς αἰτιάσαισθε, ἐπεὶ τῶν Κόνωνος, τῶν ὁμολογου-

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 59 γρ. 2
(58) ΜΑΡΤΥΡΕΣ (5)
(59) Τούτων συμπάντων κεφάλαιόν ἐστιν ἐννέα τάλαντα καὶ
δισχίλιαι δραχμαί. ἔτι τοίνυν καὶ ἰδίᾳ τισὶ τῶν πολιτῶν
ἀποροῦσι συνεξέδωκε θυγατέρας καὶ ἀδελφάς, τοὺς δ’ ἐλύ-
σατο ἐκ τῶν πολεμίων, τοῖς δ’ εἰς ταφὴν παρεῖχεν ἀργύριον.
83. Λυσίας Ἀπολογία δωροδοκίας ἀπαράσημος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 1

γρ. 7
χοντος, καταστὰς δὲ χορηγὸς τραγῳδοῖς ἀνήλωσα τριά- (5)
κοντα μνᾶς καὶ τρίτῳ μηνὶ Θαργηλίοις νικήσας ἀνδρικῷ
χορῷ δισχιλίας δραχμάς, ἐπὶ δὲ Γλαυκίππου ἄρχοντος εἰς
(2) πυρριχιστὰς Παναθηναίοις τοῖς μεγάλοις ὀκτακοσίας. ἔτι
δ’ ἀνδράσι χορηγῶν εἰς Διονύσια ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ ἄρχοντος

γρ. 4
δ’ ἀνδράσι χορηγῶν εἰς Διονύσια ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ ἄρχοντος
ἐνίκησα, καὶ ἀνήλωσα σὺν τῇ τοῦ τρίποδος ἀναθέσει πεν-
τακισχιλίας δραχμάς, καὶ ἐπὶ Διοκλέους Παναθηναίοις
τοῖς μικροῖς κυκλίῳ χορῷ τριακοσίας. τὸν δὲ μεταξὺ χρό- (5)
(3) νον ἐτριηράρχουν ἑπτὰ ἔτη, καὶ ἓξ τάλαντα ἀνήλωσα. καὶ

γρ. 4
τοσαύτας δαπάνας δαπανώμενος, καὶ καθ’ ἡμέραν ὑπὲρ
ὑμῶν κινδυνεύων καὶ ἀποδημῶν, ὅμως εἰσφορὰς τὴν μὲν
235
τριάκοντα μνᾶς τὴν δὲ τετρακισχιλίας δραχμὰς εἰσενήνοχα.

ἐπειδὴ δὲ κατέπλευσα ἐπὶ Ἀλεξίου ἄρχοντος, εὐθὺς ἐγυ- (5)
μνασιάρχουν εἰς Προμήθεια, καὶ ἐνίκων ἀναλώσας δώδεκα
86. Λυσίας Κατὰ τῶν σιτοπωλῶν (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 12 γρ. 5

τῆς αὐτῆς τιμῆς πολλὰς ἡμέρας πωλοῦντας, ἕως ὁ συνεω-
νημένος αὐτοὺς ἐπέλιπε· νῦν δ’ ἐνίοτε τῆς αὐτῆς ἡμέρας
ἐπώλουν δραχμῇ τιμιώτερον, ὥσπερ κατὰ μέδιμνον συνωνούμενοι. καὶ
τούτων ὑμᾶς μάρτυρας παρέχομαι. δεινὸν δέ
μοι δοκεῖ εἶναι, εἰ ὅταν μὲν εἰσφορὰν εἰσενεγκεῖν δέῃ, ἣν

ἐπιτήδεια· ἐκείνων δὲ ἐπιλειπόντων τοὺς μὲν παῖδας εἰς
ἄστυ ἀναπέμπει, τὴν δὲ μητέρα αὐτῶν ἐκδίδωσιν ἐπιδοὺς (5)
πεντακισχιλίας δραχμάς, χιλίαις ἔλαττον ὧν ὁ ἀνὴρ αὐτῇ
(9) ἔδωκεν. ὀγδόῳ δ’ ἔτει δοκιμασθέντος μετὰ ταῦτα τοῦ πρε-
σβυτέρου τοῖν μειρακίοιν, καλέσας αὐτοὺς εἶπε Διογείτων,

(14) ἀφελέσθαι τὴν τοῦ πατρὸς οὐσίαν». ἔτι τοίνυν ἐξήλεγχεν
αὐτὸν ἑπτὰ τάλαντα κεκομισμένον ναυτικὰ καὶ τετρακισχι-
λίας δραχμάς, καὶ τούτων τὰ γράμματα ἀπέδειξεν· ἐν γὰρ
τῇ διοικίσει, ὅτ’ ἐκ Κολλυτοῦ διῳκίζετο εἰς τὴν Φαίδρου
οἰκίαν, τοὺς παῖδας ἐπιτυχόντας ἐκβεβλημένῳ τῷ βιβλίῳ (5)

(15) ἐνεγκεῖν πρὸς αὐτήν. ἀπέφηνε δ’ αὐτὸν ἑκατὸν μνᾶς κεκο-
μισμένον ἐγγείῳ ἐπὶ τόκῳ δεδανεισμένας, καὶ ἑτέρας δισχι-
λίας δραχμὰς καὶ ἔπιπλα πολλοῦ ἄξια· φοιτᾶν δὲ καὶ σῖ-
τον αὐτοῖς ἐκ Χερρονήσου καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτόν. «ἔπειτα
σὺ ἐτόλμησας» ἔφη «εἰπεῖν, ἔχων τοσαῦτα χρήματα, ὡς (5)

τον αὐτοῖς ἐκ Χερρονήσου καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτόν. «ἔπειτα
236
δισχιλίας δραχμὰς ὁ τούτων πατὴρ κατέλιπε καὶ τριάκοντα

στατῆρας, ἅπερ ἐμοὶ καταλειφθέντα ἐκείνου τελευτήσαντος
(16) ἐγώ σοι ἔδωκα; καὶ ἐκβάλλειν τούτους ἠξίωσας θυγατρι-

γενέσθαι, τὰ δὲ τελευτῶν ὁμολογήσας ἔχειν, εἰς δύο παῖ-
δας καὶ ἀδελφὴν λῆμμα καὶ ἀνάλωμα ἐν ὀκτὼ ἔτεσιν ἑπτὰ
τάλαντα ἀργυρίου καὶ τετρακισχιλίας δραχμὰς ἀποδεῖξαι.
καὶ εἰς τοῦτο ἦλθεν ἀναισχυντίας, ὥστε οὐκ ἔχων ὅποι (5)
τρέψειε τὰ χρήματα, εἰς ὄψον μὲν δυοῖν παιδίοιν καὶ ἀδελ-

(21) δὲ παντὸς τοῦ χρόνου πλεῖν ἢ τάλαντον ἀργυρίου. εἰς δὲ τὸ
μνῆμα τοῦ πατρὸς οὐκ ἀναλώσας πέντε καὶ εἴκοσι μνᾶς
ἐκ πεντακισχιλίων δραχμῶν, τὸ μὲν ἥμισυ αὑτῷ τίθησι,
<τὸ δὲ τούτοις λελόγισται. εἰς Διονύσια τοίνυν, ὦ ἄν-
δρες δικασταί, (οὐκ ἄτοπον γάρ μοι δοκεῖ καὶ περὶ τούτου (5)

μνησθῆναι) ἑκκαίδεκα δραχμῶν ἀπέφηνεν ἐωνημένον ἀρ-
νίον, καὶ τούτων τὰς ὀκτὼ δραχμὰς ἐλογίζετο τοῖς παισίν·
ἐφ’ ᾧ ἡμεῖς οὐχ ἥκιστα ὠργίσθημεν. οὕτως, ὦ ἄνδρες,

μνησθῆναι) ἑκκαίδεκα δραχμῶν ἀπέφηνεν ἐωνημένον ἀρ-
νίον, καὶ τούτων τὰς ὀκτὼ δραχμὰς ἐλογίζετο τοῖς παισίν·
ἐφ’ ᾧ ἡμεῖς οὐχ ἥκιστα ὠργίσθημεν. οὕτως, ὦ ἄνδρες,
ἐν ταῖς μεγάλαις ζημίαις ἐνίοτε οὐχ ἧττον τὰ μικρὰ λυπεῖ

τοὺς ἀδικουμένους· λίαν γὰρ φανερὰν τὴν πονηρίαν τῶν (10)
(22) ἀδικούντων ἐπιδείκνυσιν. εἰς τοίνυν τὰς ἄλλας ἑορτὰς καὶ
237
θυσίας ἐλογίσατο αὐτοῖς πλεῖν ἢ τετρακισχιλίας δραχμὰς

ἀνηλωμένας, ἕτερά τε παμπληθῆ, ἃ πρὸς τὸ κεφάλαιον
συνελογίζετο, ὥσπερ διὰ τοῦτο ἐπίτροπος τῶν παιδίων …
ὑπαρχόντων ἀναλίσκων, καὶ θήσω ὅσον οὐδεὶς πώποτ’ ἐν (5)
τῇ πόλει, εἰς δύο παῖδας καὶ ἀδελφὴν καὶ παιδαγωγὸν
καὶ θεράπαιναν χιλίας δραχμὰς ἑκάστου ἐνιαυτοῦ, μικρῷ
(29) ἔλαττον ἢ τρεῖς δραχμὰς τῆς ἡμέρας· ἐν ὀκτὼ αὗται ἔτεσι
γίγνονται ὀκτακισχίλιαι δραχμαί, <καὶ ἀποδείκνυνται ἓξ
99. Δημοσθένης Φιλιππικός 1 (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 28 γρ. 8

τάλαντα, εἴκοσιν εἰς τὴν ναῦν μναῖ τοῦ μηνὸς ἑκάστου,
στρατιώταις δὲ δισχιλίοις τοσαῦθ’ ἕτερα, ἵνα δέκα τοῦ μηνὸς
ὁ στρατιώτης δραχμὰς σιτηρέσιον λαμβάνῃ, τοῖς δ’ ἱππεῦσι
διακοσίοις οὖσιν, ἐὰν τριάκοντα δραχμὰς ἕκαστος λαμβάνῃ
(29) τοῦ μηνός, δώδεκα τάλαντα. εἰ δέ τις οἴεται μικρὰν ἀφορμὴν

7
ὑπαρχῆς κληροῦν. εἰ δέ τις τῶν βουλευτῶν, ὅταν ἕδρα (5)
βουλῆς ἢ ἐκκλησίας ᾖ, ἐκλείποι τὴν σύνοδον, ἀπέτινον ὁ
μὲν πεντακοσιομέδιμνος τρεῖς δραχμάς, ὁ δὲ ἱππεὺς δύο,
(4) ζευγίτης δὲ μίαν. ἡ δὲ βουλὴ ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου φύλαξ
ἦν τῶν νόμων καὶ διετήρει τὰς ἀρχάς, ὅπως κατὰ τοὺς

3
(2) τὴν τοῦ νομίσματος αὔξησιν. ἔπ’ ἐκείνου γὰρ ἐγένετο καὶ
τὰ μέτρα μείζω τῶν Φειδωνείων, καὶ ἡ μνᾶ, πρότερον

7
238
τὸ γενέσθαι τῆς περὶ Σαλαμῖνα ναυμαχίας αἰτία. τῶν γὰρ (5)

στρατηγῶν ἐξαπορησάντων τοῖς πράγμασι, καὶ κηρυξάν-
των σῴ[ζ]ειν ἕκαστον ἑαυτόν, πορίσασα δραχμὰς ἑκάστῳ
(2) ὀκτὼ διέδωκε καὶ ἐνεβίβασεν εἰς τὰς ναῦς. διὰ ταύτην δὴ
τὴν αἰτίαν παρεχώρουν αὐτῆς τῷ ἀξιώματι, καὶ ἐπολι-

2
ὅταν δέῃ ἀκληρωτὶ προσαγαγόντας τοὺς στρατηγοὺς χρη- (5)
(6) ματίζεσθαι. τὸν δὲ μὴ ἰόντα εἰς τὸ βουλευτήριον τῶν βου-
λευόντων τὴν ὥραν τὴν προρρηθεῖσαν ὀφείλειν δραχμὴν
τῆς ἡμέρας ἑκάστης, ἐὰν μὴ εὑρισκόμενος ἄφεσιν τῆς βου-
λῆς ἀπῇ. ‖

6
καὶ διδασκάλους, οἵτινες ὁπλομαχεῖν καὶ τοξεύειν καὶ
ἀκοντίζειν καὶ καταπάλτην ἀφιέναι διδάσκουσιν. δίδωσι (5)
δὲ καὶ εἰς τροφ[ὴν] τοῖς μὲν σωφρονισταῖς δραχμὴν αʹ ἑκά-
στῳ, τοῖς δ’ ἐφήβοις τέτταρας ὀβολοὺς ἑκάστῳ· τὰ δὲ τῶν
φυλετῶν τῶν αὑτοῦ λαμβάνων ὁ σωφρονιστὴς ἕκαστος

5
ἄστει, καὶ τάς τε αὐλητρίδας καὶ τὰς ψαλτρίας καὶ τὰς
κιθαριστρίας οὗτοι σκοποῦσιν, ὅπως μὴ πλείονος ἢ
δυεῖν δραχμαῖν μισθωθήσονται, κἂν πλείους τὴν αὐτὴν (5)
σπουδάζωσι λαβεῖν, οὗτοι διακληροῦσι καὶ τῷ λαχόντι
μισθοῦσιν. καὶ ὅπως τῶν κοπρολόγων μηδεὶς ἐντὸς ιʹ στα-

4
…εἰσάγουσι δίκας, δυοῖν φυλαῖν ἕκαστος. εἰσὶ δ’ ἔμ-
μηνοι προικός, ἐάν τις ὀφείλων μὴ ἀποδῷ, κἄν τις ἐπὶ
δραχμῇ δανεισάμενος ἀποστερῇ, κἄν τις ἐν ἀγορᾷ βουλό-
μενος ἐγράζεσθαι δανείσηται παρά τινος ἀφορμήν· ἔτι δ’ (5)
239
αἰκείας καὶ ἐρανικὰς καὶ κοινωνικὰς καὶ ἀνδραπόδων καὶ

4
…οὖν ταύτας δικάζουσιν ἐμμήνους εἰσάγ[ον]τες, οἱ δ’ ἀπο-
δέκται τοῖς τελώναις καὶ κατὰ τῶν τελωνῶν, τὰ μὲν μέχρι
δέκα δραχμῶν ὄντες κύρι[οι], τὰ δ’ ἄλλ’ εἰς τὸ δικαστή-
ριον εἰσάγοντες ἔμμηνα (1) Κληροῦσι δὲ καὶ <τοὺς τετταράκοντα,
τέτταρας ἐκ …

6
περιιόντες ἐδίκαζον, μετὰ δὲ τὴν ἐπὶ τῶν τριάκοντα ὀλιγαρ-
χίαν τετταράκοντα γεγόνασιν. καὶ τὰ μὲν ‖ μέχρι δέκα (5)
δραχμῶν αὐτοτελεῖς εἰσι δ[ικά]ζε[ι]ν, τὰ δ’ ὑπὲρ τοῦτο τὸ
τίμημα τοῖς διαιτηταῖς παραδιδόασιν· οἱ δὲ παραλαβόντες,
(2) [ἐ]ὰν μὴ δύνωνται διαλῦσαι, γιγνώσκουσι, κἂν μὲν ἀμφο-

2
δήμους ἀποδιδόασι.
(2) μισθοφοροῦσι δὲ πρῶτον ὁ δῆμος ταῖς μὲν ἄλλαις ἐκ-
κλησίαις δραχμήν, τῇ δὲ κυρίᾳ ἐννέα <ὀβολοὺς· ἔπειτα
τὰ δικαστήρια τρεῖς ὀβολοὺς· εἶθ’ ἡ βουλὴ πέντε ὀβολοὺς·
τοῖς δὲ πρυτανεύουσιν εἰς σίτησιν ὀβολὸς προστίθεται

7
⟦δέκα προστίθενται⟧. ἔπειτ’ εἰς σίτησιν λαμβάνουσιν ἐννέ’ (5)
ἄρχοντες τέτταρας ὀβολοὺς ἕκαστος, καὶ παρατρέφουσι
κήρυκα καὶ αὐλητήν· ἔπειτ’ ἄρχων εἰς Σαλαμῖνα δραχμὴν
τῆς ἡμέρας. ἀθλοθέται δ’ ἐν πρυτανείῳ δειπνοῦσι τὸν
Ἑκ[ατ]ομβαιῶνα μῆνα, ὅ[τ]αν ᾖ τὰ Παναθήναια, ἀρξά-
240

11
Ἑκ[ατ]ομβαιῶνα μῆνα, ὅ[τ]αν ᾖ τὰ Παναθήναια, ἀρξά-
μενοι ἀπὸ τῆς τετράδος ἱσταμένου. ἀμφικτύονες εἰς Δῆλον (10)
δραχμὴν τῆς ἡμέρας ἑκάστης ἐκ Δήλου <λαμβάνουσι.
λαμβάνουσι δὲ καὶ ὅσαι ἀποστέλλονται ἀρχαὶ εἰς Σάμον
ἢ Σκῦρον ἢ Λῆμνον ἢ Ἴμβρον εἰς σίτησιν ἀργύριον.

γρ. 27
αὐτῷ. ὁτὲ δὲ καὶ μεταλαμβάνων καὶ ἀμφιβάλλει. ὃ (25)
μὲν γὰρ ὅσον αὐτῷ μικρὸν ἀπέβη, ὃ δ’ ὅσον αὐτῷ μέγα
ἐδύνατο, οἷον εἰ κινδυνεύσας δραχμῆς ἄξιον ὠφέλησεν, ὃ
μὲν τὸ τοῦ κινδύνου μέγεθος ὃ δὲ τὸ τοῦ ἀργυρίου, ὥσπερ
ἐν τῇ τῶν νομισμάτων ἀποδόσει. καὶ γὰρ ἐνταῦθα περὶ τού-

…τοῦ δὲ ξενικοῦ ἓν μὲν ξένοις πρὸς ξένους, ἄλλο <δὲ ξένοις πρὸς
ἀστούς), ἔτι δὲ παρὰ πάντα ταῦτα περὶ τῶν μικρῶν συν
αλλαγμάτων, ὅσα δραχμιαῖα καὶ πεντάδραχμα καὶ μικρῷ
πλείονος. δεῖ μὲν γὰρ καὶ περὶ τούτων γίνεσθαι κρίσιν, οὐκ
ἐμπίπτει δὲ εἰς δικαστῶν πλῆθος.
115. Επίκουρος Epistularum Απόσπασμα {0537.004} (4-3 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Απόσπασμα 111 γρ. 6
σιν ἀποστέλλ[ε]ιν, ταύτην καὶ
ὑμῖν συντάττω· [ἑ]κατὸν γὰρ (5)
καὶ εἴκοσι [δ]ρ[αχ]μὰ[ς μόν]ας κα-
τ’ ἐνιαυτὸν βούλομα[ι] παρ’ ἑκα-
τέρου λαμβάνειν. καὶ δι’ ἑτέ-

…ἐπὶ τῷ μὴ θαυμάζειν πλοῦτον, εἰσάγοντα (5)
χρυσίου καὶ ἀργυρίου πλῆθος μετὰ τὸν Ἀττικὸν
πόλεμον, ἑαυτῷ δὲ μηδεμίαν δραχμὴν ὑπολειπό-
241
(5) μενον. Διονυσίου δὲ τοῦ τυράννου πέμψαντος

αὐτοῦ ταῖς θυγατράσι πολυτελῆ χιτώνια τῶν

μένων νομίσμασι σιδηροῖς, ἐνίων δὲ χαλκοῖς· ἀφ’
ὧν παραμένει πλῆθος ἔτι καὶ νῦν τῶν κερμάτων
ὀβολοὺς καλεῖσθαι, δραχμὴν δὲ τοὺς ἓξ ὀβολοὺς· (5)
τοσούτων γὰρ ἡ χεὶρ περιεδράττετο.
(4) Τῶν δὲ Λυσάνδρου φίλων ὑπεναντιουμένων
118. Πλούταρχος Sulla (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 1 Τμ. 4 γρ. 10

τρισχιλίους, ὥστε τῆς τύχης αὐτῶν τὸ μεταξὺ
χιλίους εἶναι νούμμους, οἳ πεντήκοντα καὶ διακο-
σίας δραχμὰς Ἀττικὰς δύνανται. ταῦτα μὲν οὖν (10)
ἱστοροῦσι περὶ τῆς παλαιᾶς τοῦ Σύλλα τύχης. 2.(1) Τοῦ δὲ σώματος
αὐτοῦ τὸ μὲν ἄλλο εἶδος...

νεανίσκων πρὸς ἅπαν ἑτοίμων περὶ αὑτὸν εἶχεν,
οὓς ἀντισύγκλητον ὠνόμαζε. νόμον δὲ κυρώσας
μηδένα συγκλητικὸν ὑπὲρ δισχιλίας δραχμὰς (5)
ὀφείλειν, αὐτὸς ἀπέλιπε μετὰ τὴν τελευτὴν ὀφλή-
ματος μυριάδας τριακοσίας. οὗτος εἰς τὸν δῆμον

διαπεφευγυίᾳ πρότερον ὥσπερ νόσημα θανατη- (5)
φόρον εἰς τοὺς ἐσχάτους καιροὺς ἐπιτιθέμενος· ὅς,
χιλίων δραχμῶν ὠνίου τοῦ μεδίμνου τῶν πυρῶν
ὄντος ἐν ἄστει τότε, τῶν ἀνθρώπων σιτουμένων τὸ
(3) περὶ τὴν ἀκρόπολιν φυόμενον παρθένιον, ὑποδή-

τὸν ξένον διδόναι τέσσαρα τετράδραχμα καὶ (5)
παρέχειν δεῖπνον αὐτῷ καὶ φίλοις, ὅσους ἂν
ἐθέλῃ καλεῖν, ταξίαρχον δὲ πεντήκοντα δραχμὰς
242
λαμβάνειν τῆς ἡμέρας, ἐσθῆτα δὲ ἄλλην μὲν

οἰκουρῶν, ἄλλην δὲ εἰς ἀγορὰν προερχόμενος.
122. Πλούταρχος Agesilaus (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 34 Τμ. 8 γρ. 5

…εἴτε μεῖζόν τι καὶ κρεῖττον ἀνθρώπου φανεὶς τοῖς
ἐναντίοις. ἐπὶ τούτῳ δὲ λέγεται τοὺς ἐφόρους
στεφανώσαντας αὐτὸν εἶτα χιλίων δραχμῶν ἐπι- (5)
βαλεῖν ζημίαν, ὅτι χωρὶς ὅπλων διακινδυνεύειν
ἐτόλμησεν.
123. Πλούταρχος Galba (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 2 Τμ. 2 γρ. 3

(2) αὐτοκράτορα Γάλβαν ἀναγορεῦσαι, καὶ δωρεὰν
ὑπέσχετο κατ’ ἄνδρα τοῖς αὐλικοῖς καὶ στρατη-
γικοῖς προσαγορευομένοις δραχμὰς ἑπτακισχιλίας
πεντακοσίας, τοῖς δὲ ἐκτὸς στρατευομένοις πεντή-
κοντα καὶ διακοσίας ἐπὶ χιλίαις, ὅσον ἀμήχανον…
124. Πλούταρχος Galba (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 28 Τμ. 2 γρ. 3
(2) ἀγορᾶς. ταῖς δὲ κεφαλαῖς ὡς οὐδὲν εἶχον ἔτι
χρῆσθαι, τὴν μὲν Οὐινίου τῇ θυγατρὶ δισχιλίων
καὶ πεντακοσίων δραχμῶν ἀπέδοντο, τὴν δὲ
Πείσωνος ἡ γυνὴ ἔλαβεν Οὐερανία δεηθεῖσα, τὴν
δὲ Γάλβα τοῖς Πατροβίου δούλοις ἐδωρήσαντο. (5)

2) Stephanus Σελ. 4 Τμ. F γρ. 10
καὶ φρενῶν κενόν. ἐρωτήσαντος γάρ τινος αὐτὸν
πόσον αἰτοίη μισθὸν ὑπὲρ τῆς τοῦ τέκνου παι-
δεύσεως, “χιλίας” ἔφησε “δραχμάς.” τοῦ δ’ (10)
“Ἡράκλεις” εἰπόντος, “ὡς ὑπέρπολυ τὸ αἴτημα· 5.(A) δύναμαι γὰρ
ἀνδράποδον χιλίων πρίασθαι,” “τοι-
126. ΑΠΟΛΛΏΝΙΟΣ ΔΎΣΚΟΛΟΣ Gramm. De conjunctionibus

{0082.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Part 2 Τόμ. +fascicle 1,1 Σελ. 252 γρ. 7
ἐστί· συλλογιστικοὶ δέ, καθότι ἐπί τισιν ἀποδείξεσιν,
ἐπισυλλογιζόμενοι (5)
243
τὸ συναγόμενον, προσχρώμεθα τοῖς συνδέσμοις τοῖσδε, ἔχεις μου

πέντε δραχμάς, ἔχεις δὲ καὶ τρεῖς, ἔχεις ἄρα ὀκτὼ δραχμάς,
ἔχεις τοίνυν ὀκτὼ δραχμάς. <Ἄπειρος ἡ καθ’ ἕνα ἕκαστον σύν-
δεσμον ἀπόδειξις εἰς τὸ ὅτι καὶ δηλοῦσί τι οἱ παραπληρωματικοί.

ἐστί· συλλογιστικοὶ δέ, καθότι ἐπί τισιν ἀποδείξεσιν,
ἐπισυλλογιζόμενοι (5)

ἀλλ’ ἐπεὶ πλείονες μέν εἰσι ταῖς φωναῖς, τοῖς δὲ δηλουμένοις
ἐλάττονες, (10)

Τμ. b γρ. 2
πονῶν ἑκὼν φιλίᾳ ἡδονῆς πονεῖ, παρούσης ἢ προσ-
(b) δοκωμένης. Ὥσπερ γὰρ ἐν τοῖς χρηματισμοῖς οὐθεὶς
ἑκὼν ἀντικαταλλάττεται δραχμὴν ταλάντου, οὐδὲ χρυ-
σοῦ χαλκόν, ᾧ μὴ
φρένας ἐξέλετο Ζεύς,

Τμ. d γρ. 5
ἀντιστασίῳ ἐν τοῖς ἀνομοίοις κατὰ τὴν τιμὴν ἐξετά-
ζεται. Κἂν ἐγκεκαλυμμένος γοῦν τις γνοίη, ὅτι τὸ
τάλαντον τῶν δέκα μνῶν πολλαπλάσιον, καὶ ἡ δραχμὴ (5)
244
(e) τοῦ ὀβολοῦ τιμαλφεστέρα· καὶ ἐν κτήσει γῆς καὶ κατὰ

τὸν Ἡρόδοτον
131. Flavius PHILOSTRATUS Soph. Heroicus (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3)

Olearius Σελ. 661 γρ. 1
Φ. Σὺ δὲ οὐ φιλοχρήματος, ἀμπελουργέ, ζῶν
ἐν ταύταις ταῖς ἀμπέλοις καὶ ζητῶν ἴσως ὅστις μὲν
(661) ὀπωριεῖ καταβαλών σοι δραχμὴν τῶν βοτρύων, ὅτῳ
δὲ ἀποδώσῃ τὸ γλεῦκος ἢ ὅτῳ τὸν ἀνθοσμίαν; ὅν,
οἶμαι, καὶ κατορωρυγμένον φῂς ἔχειν ὥσπερ ὁ

ταυτὶ μὲν οὖν, ὦ ξένε, ὑπὲρ παντὸς εἴρηκα τοῦ (20)
τῶν γεωργῶν κύκλου, τοὐμὸν δὲ πολλῷ ἐπιεικέστε-
ρον· οὐ γὰρ ξυμβάλλω ἐμπόροις, οὐδὲ τὴν δραχ-
μὴν ὅ τι ἐστί, γιγνώσκω, ἀλλὰ βοῦν σίτου καὶ
οἴνου τράγον καὶ τοιαῦτα τοιούτων ἢ ὠνοῦμαι ἢ
αὐτὸς ἀποδίδομαι σμικρὰ εἰπών τε καὶ ἀκούσας. (25)
133. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Funebris oratio in patrem (orat. 18)

{2022.031} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 992 γρ. 37
σύνης δὲ τί μεῖζον γνώρισμα καὶ περιφανέστερον, (35)
ἢ ὅτι πολιτείας οὐ τὰ δεύτερα ἐσχηκὼς, οὐδὲ μιᾷ
δραχμῇ πλείω τὴν οὐσίαν πεποίηκε, καίτοιγε τοὺς
ἄλλους ὁρῶν τὰς Βριάρεω χεῖρας ἐπιβάλλοντας τοῖς
δημοσίοις, καὶ τοῖς κακοῖς πόροις φλεγμαίνοντας;
134. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In theophania (orat. 38) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Τόμ. 36 Σελ. 328 γρ. 15
μένουσι συνηρίθμησεν; Ὅτι λύχνον ἧψε τὴν ἑαυτοῦ
σάρκα, καὶ τὴν οἰκίαν ἐσάρωσε, τῆς ἁμαρτίας τὸν
κόσμον ἀποκαθαίρων, καὶ τὴν δραχμὴν ἐζήτησε, (15)
τὴν βασιλικὴν εἰκόνα συγκεχωσμένην τοῖς πάθεσι,
καὶ συγκαλεῖ τὰς φίλας αὐτῷ δυνάμεις ἐπὶ τῇ
245
135. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In theophania (orat. 38) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Τόμ. 36 Σελ. 328 γρ. 18
τὴν βασιλικὴν εἰκόνα συγκεχωσμένην τοῖς πάθεσι,
καὶ συγκαλεῖ τὰς φίλας αὐτῷ δυνάμεις ἐπὶ τῇ
τῆς δραχμῆς εὑρέσει, καὶ κοινωνοὺς ποιεῖται τῆς
εὐφροσύνης, ἂς καὶ τῆς οἰκονομίας μύστιδας
πεποίητο; Ὅτι τῷ προδρόμῳ λύχνῳ τὸ φῶς ἀκο- (20)
136. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In sanctum pascha (orat. 45) {2022.052}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 660 γρ. 6
μένουσι συνηρίθμησεν; ὅτι λύχνον ἧψε, τὴν ἑαυτοῦ
σάρκα, καὶ τὴν οἰκίαν ἐσάρωσε, τῆς ἁμαρτίας τὸν (5)
κόσμον ἀποκαθαίρων, καὶ τὴν δραχμὴν ἐζήτησε, τὴν
βασιλικὴν εἰκόνα συγκεχωσμένην τοῖς πάθεσι, καὶ
συγκαλεῖ τὰς φίλας αὐτῷ δυνάμεις ἐπὶ τῇ τῆς δρα-
137. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In sanctum pascha (orat. 45) {2022.052}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 660 γρ. 8
κόσμον ἀποκαθαίρων, καὶ τὴν δραχμὴν ἐζήτησε, τὴν
βασιλικὴν εἰκόνα συγκεχωσμένην τοῖς πάθεσι, καὶ
συγκαλεῖ τὰς φίλας αὐτῷ δυνάμεις ἐπὶ τῇ τῆς δρα-
χμῆς εὑρέσει, καὶ κοινωνοὺς ποιεῖται τῆς εὐφροσύ-
νης, ἃς καὶ τῆς οἰκονομίας μύστιδας πεποίητο, ὅτι (10)
τῷ προδρόμῳ λύχνῳ τὸ φῶς ἀκολουθεῖ τὸ ὑπέρ-

Column 498 γρ. 5
Συκῆν τ’ ἄκαρπον ταῖς κόπροις ἐπωφελεῖν.
Νάπυ, ζύμη τε, καὶ πένητες ἐν γάμῳ.
Χαρά τε δραχμῆς εὑρέσει, καὶ θρέμματος. (5)
Πατήρ τε παίδων τῷ πεσόντι συμπαθής.
Εἶτ’ οἰκονόμος τι τῶν χρεῶν χαρίζεται

Column 504 γρ. 11
246
Μηδὲ συκῆν ὀλέσειας ἀχρήϊον, ἀλλ’ ἔτι καρπὸν

Ἔλπεο, μηδὲ τέμῃς μιν, ἄναξ· κομέων δέ τ’ ἐγείρειν. (10)
Δραχμήν τε, πρόβατόν τε, πάϊν τ’ ἀπὸ πάντ’ ὀλέσαντα
Εὑρὼν, τὴν μὲν ἔραζε, τὸ δ’ οὔρεσι, τὸν δ’ ὑπὸ ποσσὶν
Οἰκτρὸν ὑποστρέψαντα πατρώϊον ἐς δόμον, ὦ ’ναξ,

Column 505 γρ. 1
Εὑρὼν, τὴν μὲν ἔραζε, τὸ δ’ οὔρεσι, τὸν δ’ ὑπὸ ποσσὶν
Οἰκτρὸν ὑποστρέψαντα πατρώϊον ἐς δόμον, ὦ ’ναξ,
(505) Αὖθις ἀριθμήσειας ἐν υἱάσι, θρέμμασι, δραχμαῖς.
Μὴ δ’ ἀγαθοῦ βασιλῆος ἐμοῖς παθέεσσιν ἐόντος,
Πρηκτὴρ αὐτὸς ἔοιμι πικρὸς χρήσταις ὁμοδούλοις.
141. Αθανάσιος θεολόγος Vita Antonii (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 26 Σελ.

869 γρ. 1
γῇ πάσῃ, οὐδὲν ἄξιον ἦν πάλιν πρὸς τὴν βασιλείαν
τῶν οὐρανῶν. Ὡς γὰρ εἴ τις καταφρονήσειε μιᾶς
(869) χαλκῆς δραχμῆς, ἵνα κερδήσῃ χρυσᾶς δραχμὰς ἑκα-
τὸν, οὕτως ὁ πάσης τῆς γῆς κύριος ὢν, καὶ ἀποτασ-
σόμενος αὐτῇ, ὀλίγον ἀφίησι, καὶ ἑκατονταπλασίονα

869 γρ. 1
γῇ πάσῃ, οὐδὲν ἄξιον ἦν πάλιν πρὸς τὴν βασιλείαν
τῶν οὐρανῶν. Ὡς γὰρ εἴ τις καταφρονήσειε μιᾶς
(869) χαλκῆς δραχμῆς, ἵνα κερδήσῃ χρυσᾶς δραχμὰς ἑκα-
τὸν, οὕτως ὁ πάσης τῆς γῆς κύριος ὢν, καὶ ἀποτασ-
σόμενος αὐτῇ, ὀλίγον ἀφίησι, καὶ ἑκατονταπλασίονα

Τόμ. 27 Σελ. 92 γρ. 21
[Εὑρίσκονται οἱ σωζόμενοι παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὡς τό·
Εὗρον Δαυῒδ τὸν δοῦλόν μου, καὶ, Εὑρέθη ἡ ἀπολ- (20)
λυμένη δραχμή· καὶ ἐπεὶ μὴ εὑρέθη, ἀπώλετο ἄν.
Οἱ ἀπολλύμενοι οὐχ εὑρίσκονται εἰς τὸν αἰῶνα· μένει
247
γὰρ ὁ δικαστὴς, καὶ βασιλεύει διαπαντὸς ἐν τῷ μέλ-
144. Αθανάσιος θεολόγος Synopsis scripturae sacrae [Sp.] {2035.071}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 397 γρ. 35
Γογγύζουσιν οἱ Φαρισαῖοι, ὅτι τελώνας προσελαμβά-
νετο. Λέγει παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς, τὴν τοῦ ἀπολω-
λότος προβάτου, τὴν τῆς δραχμῆς, καὶ τὴν τοῦ ἀσώ- (35)
του παιδός· περὶ τοῦ ἐκβληθέντος οἰκονόμου· περὶ
φιλαργυρίας· περὶ ὑπερηφανίας, καὶ ὅτι δεῖ πάντα

{2035.077} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 601 γρ. 50
τος, κατὰ τὴν παραβολὴν τοῦ Κυρίου τῶν ἑκατὸν προ-
βάτων· ἄλλοι δὲ ἐννέα κατὰ τὴν παραβολὴν τῶν δέκα
δραχμῶν. Ἕτεροι δὲ ἰσαρίθμους λέγουσι τοὺς ἀν- (50)
θρώπους καὶ τοὺς ἀγγέλους, φέροντες εἰς μαρτυρίαν
(604) τό· «Ἔστησεν ὅρια ἐθνῶν κατὰ ἀριθμὸν ἀγγέλων·
146. Αθανάσιος θεολόγος Quaestiones in scripturam sacram [Sp.]

{2035.080} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 716 γρ. 6
κάτην ὥραν ἐλθόντες Ματθίας ἐστὶν, ὃς καὶ κατ-
εψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων. (5)
Ἑτέρα ιζʹ. «Γυνή τις εἶχε δραχμὴν, καὶ ἀπώλεσεν
αὐτήν.» Τίς ἡ γυνή; ἡ Ἐκκλησία. Τίς ἡ δραχμή;
ὁ Ἀδάμ.
{2035.080} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 716 γρ. 7
εψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων. (5)
Ἑτέρα ιζʹ. «Γυνή τις εἶχε δραχμὴν, καὶ ἀπώλεσεν
αὐτήν.» Τίς ἡ γυνή; ἡ Ἐκκλησία. Τίς ἡ δραχμή;
ὁ Ἀδάμ.
Ἄλλη ιηʹ. «Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν
148. Ιωάννης Χρυσόστομος Adversus oppugnatores vitae monasticae

(lib. 1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 337 γρ. 39
248
ὄψει δυσχεραίνοντα οὐδὲ ἀλγοῦντα, ἀλλά σοι καὶ χάριν

εἴσεται τούτων, ὅσον πρὸς φιλοσοφίαν πλέον ὠθεῖς αὐτόν·
σοῦ δὲ ἄν τις δέκα δραχμὰς ἀφέληται μόνον, θρηνῶν καὶ
ὀδυρόμενος οὐ διαλείψεις ποτέ. Τίς οὖν εὔπορος, ὁ (40)
τοῖς μικροῖς δακνόμενος, ἢ ὁ πάντων τῶν ὄντων κατα-
149. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam i ad Thessalonicenses (Ομιλίαι

1-11) {2062.162} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 460 γρ. 24
Ἄκουσον, ὁ Ζακχαῖος τί λέγει· Καὶ ὅσων ἥρπασα,
τετραπλασίονα ἀποδίδωμι. Σὺ δὲ ἁρπάζων μυρία
τάλαντα, ἂν ὀλίγας δῷς δραχμὰς, καὶ οὕτω δὲ μόλις, τὸ
πᾶν ἀποδεδωκέναι νομίζεις, καὶ ὡς πλείονα δεδωκὼς (25)
διάκεισαι· καίτοι δεῖ αὐτά τε ἀποδοῦναι ἐκεῖνα, καὶ ἐκ
150. Ιωάννης Χρυσόστομος In drachmam et in illud: Homo quidam

habebat duos filios [Sp.] {2062.315} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ.
781 γρ. 14t
(781) Εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιον, εἰς τὴν δραχμὴν, καὶ εἰς τὸ,
«Ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς.»
Πάλιν οἱ κόλποι Χριστοῦ ἄπαυστον νᾶμα τῆς ἀγάπης (15)

μέλιμα βλαστάνουσι· πάλιν ἡ τοῦ Χριστοῦ λαμπαδοῦχος
σοφία ἅψασα λύχνον, καὶ ἐπὶ τὴν λυχνίαν τοῦ σταυροῦ

781 γρ. 20
ἐπιθεῖσα, πᾶσαν τὴν οἰκουμένην δᾳδουχεῖ πρὸς εὐσέ-
βειαν. Τούτῳ τῷ λύχνῳ χρησαμένη ἡ τοῦ Θεοῦ σοφία,
τὴν μίαν τῶν δραχμῶν ἀπολωλυῖαν ζητήσασα, καὶ εὑ- (20)
ραμένη, ταῖς ἐννέα δραχμαῖς τῶν ἀγγέλων συνέζευξε.
Τίς δὲ ἂν εἴη ἡ γυνὴ ἡ ἔχουσα τὰς δέκα δραχμὰς, ἀνα-

781 γρ. 21
249
βειαν. Τούτῳ τῷ λύχνῳ χρησαμένη ἡ τοῦ Θεοῦ σοφία,

τὴν μίαν τῶν δραχμῶν ἀπολωλυῖαν ζητήσασα, καὶ εὑραμένη, ταῖς ἐννέα
δραχμαῖς τῶν ἀγγέλων συνέζευξε.
γκαῖον, ἀγαπητοὶ, εἰπεῖν. Αὕτη ἐστὶν ἡ τοῦ Θεοῦ σο-

781 γρ. 22
τὴν μίαν τῶν δραχμῶν ἀπολωλυῖαν ζητήσασα, καὶ εὑ- (20)
ραμένη, ταῖς ἐννέα δραχμαῖς τῶν ἀγγέλων συνέζευξε.
φία, ἔχουσα τὰς δέκα δραχμάς. Ποίας; Ψήφισον· ἀγ-

781 γρ. 24
φία, ἔχουσα τὰς δέκα δραχμάς. Ποίας; Ψήφισον· ἀγ-
γέλους, ἀρχαγγέλους, Ἀρχὰς, Ἐξουσίας, Δυνάμεις, Θρό- (25)
νους, Κυριότητας, Χερουβὶμ, Σεραφὶμ, καὶ Ἀδὰμ τὸν

781 γρ. 27
γέλους, ἀρχαγγέλους, Ἀρχὰς, Ἐξουσίας, Δυνάμεις, Θρό- (25)
νους, Κυριότητας, Χερουβὶμ, Σεραφὶμ, καὶ Ἀδὰμ τὸν
πρωτόπλαστον. Ταύτην τὴν δραχμὴν τοῦ Ἀδὰμ ὑπὸ τῆς
τοῦ διαβόλου κακίας ἐκβοσκηθεῖσαν, καὶ εἰς τόνδε τὸν
βυθὸν τοῦ βίου καθελκυσθεῖσαν, καὶ ταῖς πολυφθόγγοις

781 γρ. 34
250
ἐξ οὐρανῶν, λαμβάνει τὸν ὀστράκινον λύχνον τοῦ σώμα-

τος, ἅπτει τῷ φωτὶ τῆς θεότητος, ἐπιτίθησι τῇ λυχνίᾳ
τοῦ σταυροῦ, ζητεῖ τὴν δραχμὴν, εἰς τὴν αὐλὴν καὶ τῶν
ἀγγέλων νομὴν ἐμάνδρευσεν αὐτήν. Ἀλλ’ ἴσως ἐροῦσί τινες (35)
τῶν ἐνθάδε ἑστώτων, οἵτινες μετὰ τὸ βάπτισμα ἥμαρ-

781 γρ. 43
γὰρ περὶ μὲν τοῦ Ἀδὰμ ἐμέλησε τῷ Θεῷ, ὑμῶν δὲ κατ-
εφρόνησεν· ἀλλ’ ἐκείνῳ μὲν εἰ ἐγένετο γυνὴ ἔχουσα
δραχμὰς δέκα, σοὶ δὲ γίνεται πατὴρ εὔσπλαγχνος, ἔχων
δύο υἱοὺς, καὶ τὸν πεπλανημένον πάλιν ἐναγκαλιζόμε-
νος. Τοῖς γὰρ πᾶσι τὰ πάντα γέγονεν, ἵνα τοὺς πάντας (45)
158. Ιωάννης Χρυσόστομος In publicanum et pharisaeum [Sp.]

{2062.318} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 726 γρ. 4
πλανωμένους ἡμᾶς καὶ μέλλοντας ἁλίσκεσθαι ὑπὸ τοῦ
ἐχθροῦ, συνάγαγε εἰς τὴν ποίμνην σου. Λόγισαι ἡμᾶς
δραχμὴν μίαν, καὶ ἅψας τῷ πυρὶ τῆς σῆς θεότητος
ἐρεύνησον, καὶ εὑρὼν συγχάρηθι τοῖς ἁγίοις καὶ τοῖς (5)
ἀγγέλοις συναυλιζομένοις τῇ ἀχράντῳ σου θεότητι·
159. Ιωάννης Χρυσόστομος In annuntiationem deiparae [Sp.]

{2062.331} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 765 γρ. 17
Θεὸς ἐγένετο καὶ ἄνθρωπος ὁ φιλάνθρωπος· πῶς ὁ τῆς (15)
δικαιοσύνης Ἥλιος ἀνάψας ἐν ἑαυτῷ τὸν λύχνον τοῦ σώ-
ματος, περιῄει πανταχοῦ ζητῶν τὴν ἀπολλυμένην δρα-
χμήν· πῶς ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τῇ δορᾷ τοῦ προβάτου τὴν
οἰκείαν καλύψας θεότητα περιέτρεχε, καλῶν πρὸς ἑαυτὸν
τὰ πλανώμενα πρόβατα, καὶ λέγων πρὸς ἕκαστον, Ἐγώ (20)
160. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας Haereticarum fabularum

compendium {4089.031} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 83 Σελ. 552 γρ. 18
διδασκαλίαν καὶ ὁ Δεσπότης Χριστὸς διὰ τῶν οἰκείων
παραβολῶν προσενήνοχε. Καὶ γὰρ τὸ ἀπολωλὸς
251
πρόβατον, καὶ ἡ ἐκπεσοῦσα δραχμὴ, τῶν ἡμαρτη-

κότων ἐπιμέλεσθαι διδάσκουσιν. Ὁ δὲ ἄσωτος υἱὸς
ἄντικρυς τὴν μετὰ τὸ βάπτισμα γεγενημένην παρά- (20)
161. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος De adoratione et cultu in spiritu

et veritate {4090.096} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 68 Σελ. 565 γρ. 19
σθαι προστάττει τὸ ὡς ἐν ὀλίγοις ἄφθονον, διὰ τοῦτό
φησιν· «Ἐὰν δὲ ἀμήσῃς ἀμητόν σου ἐν τῷ ἀγρῷ σου,
καὶ ἐπιλάθῃ δράχμα ἐν τῷ ἀγρῷ σου, οὐκ ἀναστρα-
φήσῃ λαβεῖν αὐτό· τῷ πτωχῷ, καὶ τῷ προσηλύτῳ (20)
καὶ τῷ ὀρφανῷ καὶ τῇ χήρᾳ ἔσται, ἵνα εὐλογήσῃ σε
162. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Commentarii in Lucam (in

catenis) {4090.108} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 72 Σελ. 800 γρ. 18
τειχος.» Ὁ αὐτὸς δ’ ἂν εἴη νοῦς τῆς εὐθὺς καὶ
ἐφεξῆς κειμένης παραβολῆς, ἐν ᾗ γυναῖκά φησι
δραχμὰς ἔχουσαν δέκα, μίαν ἐξ αὐτῶν ἀπολέσαι· εἶτα
λύχνον ἅψασαν καὶ εὑροῦσαν, ἡσθῆναι λίαν ἐπ’ αὐτῷ
δὴ τούτῳ, καὶ θυμηδίας τῆς ἀνωτάτω πρόφασιν τὸ (20)

δὴ τούτῳ, καὶ θυμηδίας τῆς ἀνωτάτω πρόφασιν τὸ (20)
χρῆμα ποιήσασθαι. Ἔχει δὲ οὕτως ἡ παραβολή·
Γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα, κ.τ.λ.
(A f. 207, B f. 146) Διὰ μὲν τῆς προτέρας παρα-
βολῆς, ἐν ᾗ πρόβατον πεπλανημένον τῆς γῆς ἀπ-

ἐστι ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἡμεῖς δὲ λαὸς νομῆς αὐτοῦ, καὶ
πρόβατα τῆς χειρὸς αὐτοῦ.» Διὰ δὲ τῆς δευτέρας (30)
ταύτης, ἐν ᾗ δραχμῇ παρεικάζεται τὸ ἀπολωλὸς, ὡς
ἐκ δέκα πάλιν, τουτέστιν ἐκ τελειότητος, ἤτοι πλη-
θύος τῆς ἀρτίως ἐχούσης εἰς ἀριθμὸν (τέλειος γὰρ
252

ἐπέκεινα δρόμον), διαδείκνυται σαφῶς ὅτι καθ’ (35)
ὁμοίωσιν καὶ κατ’ εἰκόνα γεγόναμεν τὴν βασιλικὴν,
τουτέστι τὴν τοῦ ἐπὶ πάντας Θεοῦ. Ἡ γάρτοι δραχ-
μὴ νόμισμά που πάντως ἐστὶ, χαρακτῆρας ἔχον
βασιλικούς. Ὅτι δὲ πεσόντες τρόπον τινὰ καὶ ἀπ-
ολωλότες εὑρήμεθα παρὰ Χριστοῦ, καὶ πρὸς αὐτὸν (40)
166. HERMIAS Phil. In Platonis Phaedrum scholia {2317.001} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 5) Σελ. 238 γρ. 16
κόρακος κακὸν ᾠόν.» Οὗτος γὰρ σοφιστὴς ὢν ἐπηγγείλατο διδάσκειν τὸν
μαθητὴν οὕτως ὥστε τὴν πρώτην δίκην νικῆσαι «ἐὰν δῷς μοι, φησὶν, (15)
εἰς μισθὸν τοσάσδε δραχμάς·» ὁ μαθητὴς ὑπέσχετο· εἰσῆλθε τὴν πρώτην
δίκην περὶ τοῦ μὴ ἀποδοῦναι τοὺς μισθοὺς, διὰ διλήμματος τὴν κρίσιν
ποιούμενος, ἵνα καὶ νικήσας καὶ ἡττηθεὶς μηδὲν δῷ· καὶ ἐπὶ τούτῳ ἐλέ-
167. PROCOPIUS Rhet. et Scr. Eccl. Catena in Canticum canticorum

{2598.002} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 5-6) Σελ. 1688 γρ. 28
φῇ πρὸς Κύριον, περιαιρεῖται τὸ κάλυμμα. Κα-
λὸν δὲ καὶ ὑπὸ τοῦ καλοῦ ποιμένος πρόβατον· καὶ
ἡ δραχμὴ ἐπὶ τοῦ λύχνου, ἐφ’ ᾗ χαίρουσι πάντες οἱ
φίλοι καὶ γείτονες. Εἴποις δ’ ἂν καὶ οὕτως, ὡς ζη-
τοῦσα ὃν οὐχ εὗρε καὶ καλοῦσα τὸν ἄῤῥητον, διδά- (30)

96 Σελ. 109 γρ. 33
Ἔλεον θέλω, καὶ οὐ θυσίαν. Οὐ γὰρ ἦλθον καλέσαι
δικαίους, ἀλλ’ ἁμαρτωλοὺς, εἰς μετάνοιαν.»
«Ἥτις γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα, ἐὰν ἀπολέσῃ
δραχμὴν μίαν, οὐχὶ ἅπτει λύχνον, καὶ σαροῖ τὴν
οἰκίαν, καὶ ζητεῖ ἐπιμελῶς;» (35)
253

96 Σελ. 109 γρ. 34
δικαίους, ἀλλ’ ἁμαρτωλοὺς, εἰς μετάνοιαν.»
«Ἥτις γυνὴ δραχμὰς ἔχουσα δέκα, ἐὰν ἀπολέσῃ
δραχμὴν μίαν, οὐχὶ ἅπτει λύχνον, καὶ σαροῖ τὴν
οἰκίαν, καὶ ζητεῖ ἐπιμελῶς;» (35)
«Ἄνθρωπός τις εἶχεν δύο υἱούς· καὶ εἶπεν ὁ νεώ-
170. Ιωάννης Δαμασκηνός Encomium in sanctum Joannem

Chrysostomum {2934.059} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 96 Σελ. 776 γρ. 18
προσεῖχεν ἑαυτῷ, τραπεζίτης εὐκρινὴς γινόμενος·
κίβδηλον μὲν ἅπαν ἀποπεμπόμενος χάραγμα, τῆς δὲ
βασιλικῆς εἰκόνος τὴν δραχμὴν προσιέμενος, κακίας
μὲν ἅπαν εἶδος, ὡς χοῦν ἐκρίπτων τῆς ἑαυτοῦ καρ-
δίας ῥύμῃ θείου Πνεύματος, ταῖς ἀντιθέτοις δὲ τῶν (20)

epsilon Σελ. 47 γρ. 16
διὰ μαγγανείας τῶν τελευτησάντων ἀνή-
...
γαγεν. (15)
Ἑωθινὰς δίκας: τὰς κρινούσας ἐντὸς νʹ δραχμῶν.
Ἐωθώς: χωρὶς τοῦ ι Ἄρχιππος· καὶ Ἀραρὼς ἔωθας·
καὶ Θουκυδίδης ηʹ ἐώθεσαν.

theta Σελ. 89 γρ. 15
θοῦν δὲ ταῖς θέαις τοὺς τόπους· πλεονεκτουμένων δὲ
τῶν πενήτων, διὰ τὸ ῥαδίως τοῖς πλουσίοις πλείο-
νος τιμῆς τοῦτο γίνεσθαι, ἐψηφίσαντο ἐπὶ δραχμῆ (15)
καὶ μόνον εἶναι τὸ τίμημα· θεωρικὸν αὐτῆ θέντες
ὄνομα· καὶ τὸν ἐπὶ τούτω ἐφεστηκότα θεωρικὴν ἀρ-

theta Σελ. 89 γρ. 25
254
στρατηγικά· ὕστερον δὲ κατετίθετο εἴς τε τὰς δη-

μοσίας κατασκευὰς καὶ διανομὰς τῶν πολιτῶν·
ἦν δὲ τὸ μὲν πρότερον νομισθὲν δραχμὴ τῆς θέας, (25)
ὅθεν καὶ θεωρικὰ ἐκλήθη· Φιλῖνος δέ φησιν, ὅτι
(90) διὰ τοῦτο ἐκλήθη θεωρικὰ, διότι τῶν Διονυσίων

Σελ. 170 γρ. 12
ἐκκλητεύεσθαι ἐπὶ τῶν μαρτύρων· ὅτἂν μὴ ὑπα- (10)
κούσωσι πρὸς τὴν μαρτυρίαν ἐν τῶι δικαστηρίωι·
καὶ ἔστιν ἐπιτίμιον κατ’ αὐτῶν δραχμαὶ χίλιαι·
ὡς Ἰσαῖος ἐν τῶι ὑπὲρ Πυθῶνος ἀποστασίου.
Κλητεύεις: μαρτυρεῖς.

lambda Σελ. 212 γρ. 16
στηρίωι· εἶτα δὲ ὕστερον ἀποφυγοῦσιν ἐλάγχανον
δίκην· κὰν μὲν ἥλωσαν, ἐτιμῶντο κατ’ ἀξίαν· εἰ δὲ (15)
μὴ ἕλοι ὁ διώκων, πρόστιμον ἐτίθετο δραχμήν.
[Λειμῶι Μηλίωι: παροιμία· ἐπεὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἐκά-
κωσαν Μηλίους πολιορκοῦντες λιμῶι· ὡς Θουκυ-

mu Σελ. 263 γρ. 6
μετοικῶν ἐν ἑτέραι καὶ μὴ πρὸς ὀλίγον ἐπιδημῶν
ὡς ξένος· ἐδίδοντο δὲ ὑπ’ αὐτῶν καθ’ ἕκαστον ἔτος (5)
δραχμαὶ δώδεκα· ὅπερ ὠνόμασται μετοίκιον· Ἰσαῖ-
ος δὲ ἐν τῶ κατ’ Ἐλπαγόρου καὶ Δημοφάνους ὑπο-
σημαίνει, ὅτι ὁ μὲν ἀνὴρ δώδεκα δραχμὰς ἐτέλει

δραχμαὶ δώδεκα· ὅπερ ὠνόμασται μετοίκιον· Ἰσαῖ-
ος δὲ ἐν τῶ κατ’ Ἐλπαγόρου καὶ Δημοφάνους ὑπο-
σημαίνει, ὅτι ὁ μὲν ἀνὴρ δώδεκα δραχμὰς ἐτέλει
μετοίκιον· ἡ δὲ γυνὴ ἕξ· καὶ ὅτι τοῦ υἱοῦ τελοῦντος,
255
ἡ μήτηρ οὐκ ἐτέλει· μὴ τελοῦντος δὲ αὐτὴ ἐτέλει· (10)

mu Σελ. 263 γρ. 13
καὶ οἱ δοῦλοι δὲ ἀφεθέντες ὑπὸ τῶν δεσποτῶν ἐτέ-
λουν τὸ μετοίκιον· Μένανδρος φησὶ πρὸς ταῖς δώ-
δεκα δραχμαῖς καὶ τριώβολον τούτους τελεῖν· ἴσως
τῶι τελώνηι· οἱ μέντοι τὸ μετοίκιον μὴ τιθέντες
μέτοικοι, ἀπήγοντο πρὸς τοὺς πωλητὰς, καὶ εἰ (15)

mu Σελ. 263 γρ. 25
Μετοίκων λειτουργίαι: αἱ σκαφηφορίαι· εἰσὶ δὲ μέτ-
οικοι ξένοι· οἱ Ἀθήνησιν οἰκοῦντες, διδόντες τὸ
μετοίκιον δραχμῶν δώδεκα. (25)
Μετεωρολέσχαι: περὶ οὐρανοῦ φλυαροῦντες.
Μετεωροπολῶν: τὰ οὐράνια σκοπῶν.

mu Σελ. 266 γρ. 21
Μηλῶσαι: τὸ καθεῖναι τί εἰς βάθος· καὶ τὴν φάρυγγα
μηλῶσαι, τὸ διαχρῆσαι τῶι δακτύλωι· Ἀριστοφά- (20)
νης· Τὴν φάρυγα μηλῶν, δύο δραχμὰς ἕξει μόνας.
Μήν: τὸν μηνίσκον.
Μηναγύρτης: ἀπὸ μηνὸς συνάγων.

mu Σελ. 272 γρ. 14
Μιχθῆναι ἢ μιγῆναι: ἀπαντῆσαι· συμμίξαι· ὁμι-
λῆσαι.
Μνᾶ: ἑκατὸν δραχμαὶ ποιοῦσι μνᾶν μίαν.
Μναρόν: μαλακόν· ἡδύ· ῥάδιον· οὕτως Κρατῖνος. (15)
Μνᾶται: μνηστεύεται.

nu Σελ. 301 γρ. 11
256
Νοητά: τὰ μὴ αἰσθητά· τὰ ἀόρατα.

Νοθεῖα: τὰ τοῖς νόθοις ἐκ τῶν πατρώιων διδόμενα (10)
οὕτως καλεῖται· ἦν δὲ μέχρι χιλίων δραχμῶν·
οὕτω Λυσίας καὶ Ἰσαῖος καὶ Ἀριστοφάνης καὶ
Ὑπερίδης καὶ Δημοσθένης ἐν τῶι κατὰ Ἀριστο-

pi Σελ. 384 γρ. 19
παρακαταβολάς.
Παρακαταθήκη: ἐνέχυρον.
Παρακατάστασις: ἀργύριον ἐν μιᾶι δραχμῆι ὑπὸ
τῶν ἰδίας δικαζομένων δίκας τοῖς διαιτηταῖς κατα- (20)
βαλλόμενον· ἔτι δὲ καὶ παρὰ τῶν ὑπομνυμένων

pi Σελ. 390 γρ. 4
καὶ ἐπὶ τῶν χρεωφειλετῶν.
Παράστασις: τούνομα πολὺ παρὰ τοῖς ῥήτορσι· ἔστι
δὲ δραχμὴ καταβαλλομένη ὑπὸ τῶν δικαζομένων
τὰς ἰδίας δίκας· Μένανδρος Μισογύνηι· —ἕλκει δὲ (5)
γραμματίδιον Ἐκεῖσε δίθυρον καὶ παράστασις μία

τὰς ἰδίας δίκας· Μένανδρος Μισογύνηι· —ἕλκει δὲ (5)
γραμματίδιον Ἐκεῖσε δίθυρον καὶ παράστασις μία
Δραχμή· Ἀριστοτέλης δὲ ἐν Ἀθηναίων Πολιτείαι
περὶ τῶν θεσμοθετῶν λέγων φησίν· εἰσὶ δὲ γραφαὶ
πρὸς αὐτοὺς, ὧν παράστασις τίθεται ξενίας καὶ

pi Σελ. 390 γρ. 14
σεως καὶ (ἀγρα)φίου καὶ μοιχείας· Δημήτριος δὲ
ὁ Φαληρεὺς ἐν τοῖς περὶ Νομοθεσίας τοὺς διαιτητάς
φησι λαμβάνειν τὰς δραχμάς· μίαν μὲν ἀπὸ τῆς
λήξεως, ἣν παράστασιν ἐκάλουν· ἑτέραν δὲ κατὰ (15)
257
ὑπωμοσίαν ἑκάστην.

pi Σελ. 390 γρ. 22
Παράσιτος: κοσσοτράπεζος. (20)
Παρασπιστής: παρεστὼς ὁπλίτης.
Παράστασις: ἡ διδομένη δραχμὴ ὑπὲρ τοῦ εἰσαχθῆναι
τὴν δίκην· Ἄνδρες Ἑλλήνων ἄριστοι καταβαλεῖν
παράστασιν.

sigma Σελ. 564 γρ. 9
ἐπεμελοῦντο δὲ οἱ χειροτονηθέντες τῆς τῶν ἐφήβων
σωφροσύνης, μισθὸν λαμβάνοντες ἕκαστος παρὰ
τῆς πόλεως καθ’ ἡμέραν δραχμήν. tau.(564) Ἀρχὴ σὺν Θεῶ τοῦ τ.
Τά: ταῦτα. (11)...

tau Σελ. 581 γρ. 22
Τετταράκοντα: κληρωτὴ τίς ἦν Ἀθήνησιν ἀρχὴ μετὰ (20)
τὸν ἀριθμὸν, οἳ τὰς ἰδιωτικὰς δίκας ἐδίκαζον· ἀλλὰ
τὰς μὲν ἄχρι δέκα δραχμῶν αὐτοτελεῖς ἦσαν δικά-
ζειν· τὰς δὲ ὑπὲρ ταύτας τοῖς διαιτηταῖς παρεδί-
δουν.

δὲ καὶ Τριτογένειαν αὐτὴν φησὶ λέγεσθαι, τὴν αὐ-
τὴν τῆι σελήνηι νομιζομένην.
Τρίτον ἡμίδραχμον: τὰς δύο ἥμισυ δραχμὰς οὕτως (25)
εἰώθασιν ὀνομάζειν οἱ παλαιοί.
(604) Τριτεύς: τὸ τρίτον τοῦ μεδίμνου.

258

Τρίτον ἡμίδραχμον: δύο δραχμαὶ καὶ τῆς τρίτης
ἥμισυ· ὡς εἶναι δύο δραχμὰς καὶ τριώβολον.
Τριτοπάτορες: Δήμων ἐν τῆι Ἀτθίδι φησὶν ἀνέμους

Τριτοπάτορες: Δήμων ἐν τῆι Ἀτθίδι φησὶν ἀνέμους
εἶναι τοὺς τριτοπάτορας· Φιλόχορος δὲ τοὺς Τρι- (5)

phi Σελ. 644 γρ. 21
Φέρειν: λαμβάνειν· Ἀριστοφάνης Ἀχαρνεῦσιν·
Ἐπέμψαθ’ ἡμᾶς ὡς βασιλέα τὸν μέγαν, Μισθὸν (20)
φέροντας δύο δραχμὰς τῆς ἡμέρας· Μένανδρος
Ὀλυνθίαι· Μετ’ Ἀριστοτέλους γὰρ τέτταρας τῆς
ἡμέρας Ὀβολοὺς φέρων· καὶ ὁ μισθοφόρος ἀπὸ
194. Νικηφόρος Γρηγοράς ιστορικός Rerum Nat. Epistulae (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 13-14) Epistle 125 γρ. 2
(125) Constantinopoli, ante 1341 Ἀντίγονος ὁ μετά γε Ἀλέξανδρον, τῆς
ἐντὸς Εὐφράτου κρατήσας (1)
Ἀσίας, φιλόσοφόν τινα κυνικὸν αἰτήσαντα δραχμὴν ἀπέπεμψεν, οὐ
βασιλικὸν τὸ δῶρον εἶναι φήσας· τάλαντον δ’ αὖθις αἰτήσαντα, ἀπέ-
πεμψεν αὖθις, οὐ κυνικὸν τὸ λῆμμα φήσας εἶναι. ἐγὼ δ’ ἣν καὶ πρότερον
195. ANONYMI MEDICI Med. Διάγνωσις περὶ τῶν ὀξέων καὶ χρονίων
νοσημάτων {0721.026} (Varia) Τμ. 14 γρ. 61
τριτον ἐνετέον τὸ διὰ πηγάνου καὶ κυμίνου σὺν ἐλαίῳ ἀφέψη-
μα καὶ ἀψίνθιον ἢ ὀποπάνακος καὶ χαλβάνης ἢ ὀπίου (60)
δραχμὴν μετὰ τήλεως ἀφεψήματος ἢ ἀσφάλτου λείας δραχμὰς
δʹ μετὰ ἐλαίου κυάθων ὀκτώ. τούτῳ δὲ τῷ ἐνέματι οἶδα προσ-
259
μαρτυροῦντας πολλοὺς ἐπὶ τῶν ἤδη κόπρια ἐμούντων. εἰ δὲ
τριτον ἐνετέον τὸ διὰ πηγάνου καὶ κυμίνου σὺν ἐλαίῳ ἀφέψη-
μα καὶ ἀψίνθιον ἢ ὀποπάνακος καὶ χαλβάνης ἢ ὀπίου (60)
δραχμὴν μετὰ τήλεως ἀφεψήματος ἢ ἀσφάλτου λείας δραχμὰς
δʹ μετὰ ἐλαίου κυάθων ὀκτώ. τούτῳ δὲ τῷ ἐνέματι οἶδα προσ-
μαρτυροῦντας πολλοὺς ἐπὶ τῶν ἤδη κόπρια ἐμούντων. εἰ δὲ
ἄλλων· ἅλας. εἰ δὲ δριμυτέρου χρῄζομεν ἐνέματος, ἀφεψη-
μένῃ ῥίζῃ σικύου προσβλητέον κόκκου Κνιδίου ὅσον τοῖς τρι-
σὶ δακτύλοις λαβεῖν ἔστι καὶ σμύρνης δραχμὴν μίαν καὶ
μέλιτος τὸ ἀρκοῦν. κατεχομένων δὲ τῶν κλυσμῶν κομιστέον
διὰ βαλάνου. ἀρίστη δὲ καὶ ἡ διὰ κυμίνου καὶ νίτρου καὶ .
ΜΕΔΙΜΝΟΣ
H.G. Liddell & R. Scott. μέδιμνος, ὁ, μέδιμνος, αττικό μέτρο (σταθμό)

για τα δημητριακά· διαιρείται σε 6 ἐκτεῖς, 48 χοίνικες, 192 κοτύλαι = 6
ρωμαϊκοί μόδιοι, δηλ. σχεδόν 12 γαλόνια, σε Ησίοδ, Αττ.
1. Ησίοδος Απόσπασμα {0020.004} (8/7 B.C.?) Απόσπασμα 278 γρ. 3

θαῦμά μ’ ἔχει κατὰ θυμόν, ἐρινεὸς ὅσσον ὀλύνθων
οὗτος ἔχει, μικρός περ ἐών· εἴποις ἂν ἀριθμόν;
μύριοί εἰσιν ἀριθμόν, ἀτὰρ μέτρον γε μέδιμνος·
εἷς δὲ περισσεύει, τὸν ἐπενθέμεν οὔ κε δύναιο.
ὣς φάτο, καί σφιν ἀριθμὸς ἐτήτυμος εἴδετο μέτρου. (5)

καὶ τὸ ξίφος οὐ δύναμαι κατέχειν, ἀλλ’ ἤδη μαλθακός εἰμι.
Βδ. ἀλλ’ ὁπόταν μὲν δείσωσ’ αὐτοί, τὴν Εὔβοιαν διδόασιν (715)
ὑμῖν, καὶ σῖτον ὑφίστανται κατὰ πεντήκοντα μεδίμνους
260
ποριεῖν. ἔδοσαν δ’ οὐπώποτέ σοι· πλὴν πρώην πέντε

μεδίμνους, (717)

ὑμῖν, καὶ σῖτον ὑφίστανται κατὰ πεντήκοντα μεδίμνους
ποριεῖν. ἔδοσαν δ’ οὐπώποτέ σοι· πλὴν πρώην πέντε
μεδίμνους, (717)
καὶ ταῦτα μόλις ξενίας φεύγων, ἔλαβες κατὰ χοίνικα
κριθῶν. (718)

1025
Νεας. τί δ’ ἢν ἀφαιρῆταί μ’ ἀνὴρ τῶν δημοτῶν
ἢ τῶν φίλων ἐλθών τις; Γρ. α ἀλλ’ οὐ κύριος
ὑπὲρ μέδιμνόν ἐστ’ ἀνὴρ οὐδεὶς ἔτι. (1025)
Νεας. ἐξωμοσία δ’ οὐκ ἔστιν; Γρ. α οὐ γὰρ δεῖ στροφῆς.
Νεας. ἀλλ’ ἔμπορος εἶναι σκήψομαι. Γρ. α κλάων γε σύ.

καὶ ταῖς ἀδελφαῖς ἀγοράσαι χιτώνιον
ἐκέλευσεν ἂν τῇ μητρί θ’ ἱματίδιον· (985)
πυρῶν τ’ ἂν ἐδεήθη μεδίμνων τεττάρων.
ΧΡ. Οὐ πολλὰ τοίνυν, μὰ τὸν Ἀπόλλω, ταῦτά γε
εἴρηκας· ἀλλὰ δῆλον ὅτι σ’ ᾐσχύνετο.

δύνασθαι ἑλεῖν. δῃουμένης δὲ τῆς χώρας, καὶ οὔσης τῆς
στρατιᾶς περὶ Κυλλήνην, βουλόμενοι οἱ περὶ Ξενίαν τὸν (5)
λεγόμενον μεδίμνῳ ἀπομετρήσασθαι <τὸ παρὰ τοῦ πατρὸς
ἀργύριον †δι’ αὐτῶν† προσχωρῆσαι τοῖς Λακεδαιμονίοις, ἐκ-
πεσόντες ἐξ οἰκίας ξίφη ἔχοντες σφαγὰς ποιοῦσι, καὶ ἄλλους

15 γρ. 4
261
καὶ ὡρμίσαντο εἰς Ἁρμήνην τῆς Σινώπης. Σινωπεῖς δὲ

οἰκοῦσι μὲν ἐν τῇ Παφλαγονικῇ, Μιλησίων δὲ ἄποικοί εἰσιν.
οὗτοι δὲ ξένια πέμπουσι τοῖς Ἕλλησιν ἀλφίτων μεδίμνους
τρισχιλίους, οἴνου δὲ κεράμια χίλια καὶ πεντακόσια. καὶ (5)
(16) Χειρίσοφος ἐνταῦθα ἦλθε τριήρη ἔχων. καὶ οἱ μὲν στρα-

3 γρ. 2
καταβῆναι ᾗ νῦν τὰ σημεῖα δεικνύασι τῆς καταβάσεως τὸ
(3) βάθος πλέον ἢ ἐπὶ δύο στάδια. ἐνταῦθα τοῖς Ἕλλησιν οἱ
Ἡρακλεῶται ξένια πέμπουσιν ἀλφίτων μεδίμνους τρισχιλίους
καὶ οἴνου κεράμια δισχίλια καὶ βοῦς εἴκοσι καὶ οἶς ἑκατόν.
ἐνταῦθα διὰ τοῦ πεδίου ῥεῖ ποταμὸς Λύκος ὄνομα, εὖρος ὡς
9. Λυσίας Κατὰ τῶν σιτοπωλῶν (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 12 γρ. 5

τῆς αὐτῆς τιμῆς πολλὰς ἡμέρας πωλοῦντας, ἕως ὁ συνεω-
νημένος αὐτοὺς ἐπέλιπε· νῦν δ’ ἐνίοτε τῆς αὐτῆς ἡμέρας
ἐπώλουν δραχμῇ τιμιώτερον, ὥσπερ κατὰ μέδιμνον συνω- (5)
(13) νούμενοι. καὶ τούτων ὑμᾶς μάρτυρας παρέχομαι. δεινὸν δέ
μοι δοκεῖ εἶναι, εἰ ὅταν μὲν εἰσφορὰν εἰσενεγκεῖν δέῃ, ἣν
10. Αριστοτέλης Categoriae {0086.006} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ.

15b γρ. 24
οἷον ἱμάτιον ἢ χιτῶνα· ἢ ὡς ἐν μορίῳ, οἷον ἐν χειρὶ δα-
κτύλιον· ἢ ὡς μέρος, οἷον χεῖρα ἢ πόδα· ἢ ὡς ἐν ἀγγείῳ,
οἷον ὁ μέδιμνος τοὺς πυροὺς ἢ τὸ κεράμιον τὸν οἶνον, —οἶνον
γὰρ ἔχειν τὸ κεράμιον λέγεται, καὶ ὁ μέδιμνος πυρούς· (25)
ταῦτ’ οὖν ἔχειν λέγεται ὡς ἐν ἀγγείῳ·— ἢ ὡς κτῆμα·
11. Αριστοτέλης Categoriae {0086.006} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ.

15b γρ. 25
κτύλιον· ἢ ὡς μέρος, οἷον χεῖρα ἢ πόδα· ἢ ὡς ἐν ἀγγείῳ,
οἷον ὁ μέδιμνος τοὺς πυροὺς ἢ τὸ κεράμιον τὸν οἶνον, —οἶνον
γὰρ ἔχειν τὸ κεράμιον λέγεται, καὶ ὁ μέδιμνος πυρούς· (25)
ταῦτ’ οὖν ἔχειν λέγεται ὡς ἐν ἀγγείῳ·— ἢ ὡς κτῆμα·
262
ἔχειν γὰρ οἰκίαν καὶ ἀγρὸν λεγόμεθα. λεγόμεθα δὲ καὶ

γρ. 2
τέον, ἀλλ’ οὐκ ἀντὶ τοῦ πάλαι φίλου τὸν ἀγνῶτα εἰ βελτίων· (40)
(1238a) οὐ γάρ ἐστιν ἄνευ πείρας οὐδὲ μιᾶς ἡμέρας ὁ φίλος,
ἀλλὰ χρόνου δεῖ. διὸ εἰς παροιμίαν ἐλήλυθεν ὁ μέδιμνος τῶν
ἁλῶν· ἅμα δὲ δεῖ μὴ μόνον ἁπλῶς ἀγαθὸν εἶναι, ἀλλὰ
καὶ σοί, εἰ δὴ φίλος ἔσται σοὶ φίλος. ἀγαθὸς μὲν γὰρ

τος ἀνέχεσθαι καὶ τέτταρας ἡμέρας· εἶτα μετὰ ταῦτα πίνει
πολὺ πλῆθος.
Ὁ δ’ ἐλέφας ἐσθίει πλεῖστον μὲν <κριθῶν μεδίμνους (3)
Μακεδονικοὺς ἐννέα ἐπὶ μιᾶς ἐδωδῆς· ἐπικίνδυνον δὲ τὸ τοσοῦ-
τον πλῆθος· τὸ δ’ ἐπίπαν ἓξ μεδίμνους ἢ ἑπτά, ἀλφίτων δὲ (5)

Ὁ δ’ ἐλέφας ἐσθίει πλεῖστον μὲν <κριθῶν μεδίμνους (3)
πέντε μεδίμνους καὶ οἴνου πέντε μάρεις (ἔστι δ’ ὁ μάρις ἓξ
κοτύλαι). Ἤδη δέ τις ἔπιεν ἐλέφας μετρητὰς ὕδατος Μα-
15. Αριστοτέλης Historia animalium (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 596a

γρ. 6
πέντε μεδίμνους καὶ οἴνου πέντε μάρεις (ἔστι δ’ ὁ μάρις ἓξ
κοτύλαι). Ἤδη δέ τις ἔπιεν ἐλέφας μετρητὰς ὕδατος Μα-
κεδονικοὺς εἰσάπαξ δέκα καὶ τέτταρας, καὶ πάλιν τῆς δεί-
16. Αριστοτέλης Historia animalium (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 596a

γρ. 17
263
μως, αἱ δ’ αἶγες ταχὺ μεταβάλλουσαι καὶ τῶν ἄκρων (15)

ἁπτόμεναι μόνον. Πιαίνει δὲ μάλιστα τὸ πρόβατον τὸ πο-
τόν, διὸ καὶ τοῦ θέρους διδόασιν ἅλας διὰ πέντε ἡμερῶν μέ-
διμνον τοῖς ἑκατόν· γίνεται γὰρ οὕτως ὑγιεινότερον καὶ πιότε-
ρον τὸ ποιμνίον. Καὶ τὰ πολλὰ δ’ ἁλίζοντες διὰ τοῦτο προσ-
φέρουσιν, οἷον ἔν τε τοῖς ἀχύροις ἅλας πολλούς (διψῶντα γὰρ (20)
17. Αριστοτέλης Physica {0086.031} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 250a

γρ. 22
ὁ Ζήνωνος λόγος οὐκ ἀληθής, ὡς ψοφεῖ τῆς κέγχρου ὁτιοῦν (20)
μέρος· οὐδὲν γὰρ κωλύει μὴ κινεῖν τὸν ἀέρα ἐν μηδενὶ χρόνῳ
τοῦτον ὃν ἐκίνησεν πεσὼν ὁ ὅλος μέδιμνος. οὐδὲ δὴ το-
σοῦτον μόριον, ὅσον ἂν κινήσειεν τοῦ ὅλου εἰ εἴη καθ’ αὑτὸ
τοῦτο, οὐ κινεῖ. οὐδὲ γὰρ οὐδὲν ἔστιν ἀλλ’ ἢ δυνάμει ἐν τῷ

διαπεφευγυίᾳ πρότερον ὥσπερ νόσημα θανατη- (5)
φόρον εἰς τοὺς ἐσχάτους καιροὺς ἐπιτιθέμενος· ὅς,
χιλίων δραχμῶν ὠνίου τοῦ μεδίμνου τῶν πυρῶν
ὄντος ἐν ἄστει τότε, τῶν ἀνθρώπων σιτουμένων τὸ
(3) περὶ τὴν ἀκρόπολιν φυόμενον παρθένιον, ὑποδή-
19. Pseudo-APOLLODORUS Myth. Bibliotheca (epitomae e codd. Vat.

950 + Sabbaitico 366) {0548.002} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1/2) Κεφ. 6 Τμ. 3a
γρ. 11
σους ὀλύνθους φέρει;’ ὁ
Μόψος· ‘μυρίους’ ἔφη ‘καὶ (10)
μέδιμνον καὶ ἕνα ὄλυνθον
περισσόν·’ καὶ εὑρέθησαν
οὕτω.

950 + Sabbaitico 366) {0548.002} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1/2) Κεφ. 6 Τμ. 3b
γρ. 10
τος ἐρινεοῦ ἑστώσης ‘πόσα
ἔχει;’ τοῦ δὲ εἰπόντος
264
‘μύρια καὶ μέτρῳ μέδιμνον (10)

καὶ ἓν περισσόν’, † κατα-
στήσας Κάλχας μυριάδα

950 + Sabbaitico 366) {0548.002} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1/2) Κεφ. 6 Τμ. 3b
γρ. 13
καὶ ἓν περισσόν’, † καταστήσας Κάλχας μυριάδα εὗρε καὶ μέδιμνον καὶ
ἓν πλεονάζον κατὰ τὴν τοῦ Μόψου πρόρρησιν. (15)
22. Ωριγένης . Ομιλίαι in Job (Απόσπασμα in catenis, typus II) (e codd.

Marc. gr. 21, 538) {2042.073} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 89 γρ.
48
βις. Ἔοικε δὲ ἐπὶ δυναμένων τάχθαι, οἱονεὶ γι-
γαρτικῶν. Τινὲς δέ φασιν, ὅτι γάβις λέγεται τὸ
ὑπερέχον τοῦ χείλους τοῦ μεδίμνου, ὃ καλεῖται κομ-
μουλᾶτον.
Στίχ. ιηʹ. Καὶ ἕλκυσον σοφίαν ὑπὲρ τὰ ἐσώτατα. (50n)

Τμ. 42 γρ. 118
περιγραφήν. τῶν γὰρ ὄντων τὰ μὲν κατὰ περιγραφὴν
νοεῖται, ὡς δίπηχυ, τὰ δὲ κατὰ πλάτος, ὡς σωρός. σωροῦ
γὰρ κἂν δύο μεδίμνους ἀφέλῃς, τὸ λειπόμενον μένει
σωρός· καὶ τῆς κατὰ πλάτος δὲ μακαριότητος ἂν ἀφέλῃς
τά τε τοῦ σώματος καὶ τὰ τῶν ἐκτὸς ἀγαθά, καταλείπῃς δὲ (120)
24. Γρηγόριος Νύσσης De opificio hominis {2017.079} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Σελ. 216 γρ. 45
ὑφηγουμένου δύναμιν, ἀπιστεῖν συμβῇ τὸν τῆς γεωρ-
γίας ἀπείρατον, αὐτάρκης ἂν εἰς ἀπόδειξιν τῆς ἀλη-
θείας ἦν τῷ γεηπόνῳ ἐν ἑνὶ σπέρματι τῶν ἐν τῷ με- (45)
δίμνῳ κειμένων δείξαντι τὴν δύναμιν, καὶ περὶ τῶν
λοιπῶν ἐγγυᾶσθαι. Ὁ γὰρ ἰδὼν τὸν ἕνα πυρὸν, ἢ τὴν
μίαν κριθὴν, ἢ ὅ τι περ ἂν ἐν τῷ πληρώματι τοῦ με-
265

Σελ. 216 γρ. 48
δίμνῳ κειμένων δείξαντι τὴν δύναμιν, καὶ περὶ τῶν
λοιπῶν ἐγγυᾶσθαι. Ὁ γὰρ ἰδὼν τὸν ἕνα πυρὸν, ἢ τὴν
μίαν κριθὴν, ἢ ὅ τι περ ἂν ἐν τῷ πληρώματι τοῦ με-
δίμνου τύχῃ, μετὰ τὸ ἐγκαταβληθῆναι τῇ βώλῳ στά-
χυν γενόμενον, οὐκέτι ἂν διὰ τοῦ ἑνὸς, οὐδὲ περὶ τῶν (50)
λοιπῶν ἀπιστήσειεν. Οὕτως ἱκανή μοι δοκεῖ πρὸς
26. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam i ad Corinthios (Ομιλίαι 1-44)

{2062.156} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 344 γρ. 22
έδοτο τιμῆς ἅπερ εἶχεν, ὅσης ἐβούλετο, πάλιν ἂν ἤλ- (20)
γησεν ὅτι μὴ πλείονος, καὶ εἰ πλείονος ἴσχυσε, πάλιν
ἂν ἑτέραν ἐζήτησεν ὑπερβολὴν, καὶ εἰ τὸ μέδιμνον
ἑνὸς χρυσίου διέθετο, κἀνταῦθα διεκόπτετο πάλιν ὑπὸ
τῆς ἀθυμίας, ὅτι μὴ τὸ ἡμιμέδιμνον τοσούτου ἦν. Εἰ
27. Θοδώρετος θεολόγος Interpretatio in Ezechielem {4089.027} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 Σελ. 1237 γρ. 18
φερομένην ἀπό τε πυρῶν, καὶ κριθῶν, τὸ ἕκτον ἔχειν
τοῦ γομὸρ, τὸ καλούμενον παρ’ ἡμῖν ἡμιμέδιμνον·
τριάκοντα γὰρ μεδίμνων ὄντος τοῦ κόρου, τοῦ δὲ
γομὸρ δέκατον κληθέντος τοῦ κόρου, ἀνάγκη τριῶν
εἶναι μεδίμνων τὸ γομὸρ, τῶν δὲ τριῶν μεδίμνων τὸ (20)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 Σελ. 1237 γρ. 20
ἕκτον ἡμιμέδιμνόν ἐστι. Προσέταξε δὲ καὶ ἀπὸ τῶν
δέκα κοτυλῶν μίαν κοτύλην προσφέρεσθαι, καὶ τῶν

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 Σελ. 1237 γρ. 20
266

ἕκτον ἡμιμέδιμνόν ἐστι. Προσέταξε δὲ καὶ ἀπὸ τῶν
δέκα κοτυλῶν μίαν κοτύλην προσφέρεσθαι, καὶ τῶν

eta Σελ. 69 γρ. 9
Ἡμιδαής: ἡμίκαυστος.
Ἡμιδαπής: ἡμιτελής.
Ἡμίεκτον: τὸ ἕκτον μέρος τοῦ μεδίμνου.
Ἡμιθνῆτα: τὸν ἡμιθάνατον. (10)
Ἡμίεκτον καὶ ἡμιμέδιμνον: τοῦ μεδίμνου ἔχοντος

Ἡμίεκτον: τὸ ἕκτον μέρος τοῦ μεδίμνου.
Ἡμιθνῆτα: τὸν ἡμιθάνατον. (10)
Ἡμίεκτον καὶ ἡμιμέδιμνον: τοῦ μεδίμνου ἔχοντος
χοίνικας μηʹ, τὸ ἡμιμέδιμνον δηλονότι κδʹ εἶχεν·
ἡμίεκτον δὲ τὸ χωροῦν δʹ χοίνικας· τὸ γὰρ ἕκτον

Ἠμιλλᾶτο: ἠπείγετο. (15)
Ἡμιμάλλονες: μαινάδες· Νύμφαι ἢ Βάκχαι.
Ἡμιμέδιμνον: μέτρον χωροῦν ἥμισυ μεδίμνου· τουτ-
έστι χοίνικας κδʹ.
Ἡμῖν: ἀντὶ τοῦ ἡμᾶς.

Μέγαρον: ὑπερῶιον· οἴκημα. (5)
Μέδεσθαι: φροντίζειν.
Μέδιμνον: μέτρον χοινίκων μηʹ.
Μέδων: βασιλεύων.
267
Μεθαρμοζόμενος: μετερχόμενος.

omicron Σελ. 355 γρ. 11
Ὅτι πρὸς τὴν φυλὴν τοῦ κτησαμένου αἱ πρὸς τοὺς δού λους λαγχάνονται
δίκαι. (10)
Ὅτι παιδὶ καὶ γυναικὶ οὐκ ἐξῆν ἐμβάλλειν πέρα μεδίμνου κριθῶν.
Ὅτι χιλίας ἐζημιοῦντο αἱ κατὰ τὰς ὁδοὺς ἀκοσμοῦσαι
γυναῖκες.

Τρίτον ἡμίδραχμον: τὰς δύο ἥμισυ δραχμὰς οὕτως (25)
δευον. ἀπείργοντο δὲ καὶ οἱ τῆς περιχώρου ἐκείνου καὶ οἱ (10)
τῆς Ῥαιδεστοῦ ἔποικοι πωλεῖν τὰ ἴδια γεώργια ἐν ταῖς ἑστί-
αις αὐτῶν. ἀφῃροῦντο δὲ καὶ οἱ μέδιμνοι, καὶ μόνος ὁ φοῦν-
δαξ τῶν μεδίμνων ὑπῆρχε κύριος. ὅπερ οὐδέποτε γέγονεν,
οὐδ’ ὁ ἥλιος εἶδε τοιοῦτον ἀδίκημα. εἰ γὰρ προσηγγέλη τις
τῆς Ῥαιδεστοῦ ἔποικοι πωλεῖν τὰ ἴδια γεώργια ἐν ταῖς ἑστί-
αις αὐτῶν. ἀφῃροῦντο δὲ καὶ οἱ μέδιμνοι, καὶ μόνος ὁ φοῦν-
δαξ τῶν μεδίμνων ὑπῆρχε κύριος. ὅπερ οὐδέποτε γέγονεν,
οὐδ’ ὁ ἥλιος εἶδε τοιοῦτον ἀδίκημα. εἰ γὰρ προσηγγέλη τις
πωλήσας οἴκαδε σῖτον ἐξ ὧν ἐγεώργησεν, ὡς φονεὺς ἢ βια- (15)
δήρων αὐγαῖς καὶ τομαῖς, καὶ τῇ σπάνει τῶν ἀναγκαίων τὸ
πλεῖστον μέρος τὸ ζῆν ἀπορρήγνυσθαι (τριῶν γὰρ νομισμά-
268
των ὁ τοῦ σίτου μέδιμνος ἐπιπράσκετο, καὶ τῶν θανόντων

οὐκ ἦν εὐχέρεια πρὸς τὸ θάπτεσθαι), συνῆλθον εἰς ταὐτὸν (10)
οἱ τῆς ἀρχιερατικῆς ἀξίας τῷ ἀρχιποίμενι τούτων καὶ πα-
39. Constantinus MANASSES Hist. et Poeta Compendium chronicum

{3074.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12) Γρ. 5802
καὶ τῇ πυράγρᾳ τοῦ κακοῦ τὸ πλῆθος ἠναλγοῦτο, (5800)
καὶ πάντες ἀπωδύροντο τὸ τῆς ἐνδείας βέλος·
χρυσίνου γὰρ ὁ μέδιμνος μόλις ἀπημπολεῖτο.
ἀνέβη ταῦτα πρὸς Φωκᾶν, ὁ δ’ ἤλγησεν ἀκούσας,
καὶ τὸ κακὸν ἰάσασθαι δῆθεν παραζηλώσας

{3074.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12) Γρ. 5806
καὶ τὸ κακὸν ἰάσασθαι δῆθεν παραζηλώσας
τὰς δημοσίας ἀπαντλεῖν κελεύει σιτοθήκας, (5805)
καὶ δύο τοῦ νομίσματος σιτοπωλεῖν μεδίμνους.
οὕτω Φωκᾶς μικροπρεπῶς τὸ πρᾶγμα διετίθει,
καὶ ταῦτα χιλιόσιτα πλουτῶν σιτοδοχεῖα

{3074.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12) Γρ. 5818
ἀντιπαλαμησάμενος γενναίως τῷ γενναίῳ,
καὶ φθείρας θῆρα τὸν βαρὺν πνιγμοῖς βιαιοτέροις·
δώδεκα γὰρ τὸ νόμισμα τὸ χρύσεον μεδίμνων
ἐκέλευσεν ἀντάξιον εἶναι τοῖς σιτωνοῦσι.
Καὶ ταῦτα μὲν ἕκαστος ὡς βούλοιτο λογιζέσθω·
ΟΒΟΛΟΣ
Liddell-Scott. ὀβολός, ὁ, ένας οβολός, ως μονάδα μέτρησης

βάρους· ως νομισματική μονάδα, το 1/6 της δραχμῆς, σε Αριστοφ.· ἐν
δυοῖν ὀβολοῖν θεωρεῖν, σε θέση θεάτρου πληρωμένη με δύο οβολούς, σε
Δημ.
ὀβολοστᾰτέω, μέλ. -ήσω, ζυγίζω οβολούς, εξασκώ το επάγγελμα
του τοκογλύφου, σε Λουκ.
269
ὀβολο-στάτης[ᾰ], -ου, ὁ (ἵστημι), αυτός που ζυγίζει τους οβολούς,

δηλ. αισχροκερδής τοκογλύφος, σε Αριστοφ.· απ' όπου, ὀβολοστᾰτική
(ενν. τέχνη), ἡ, το επάγγελμα του τοκογλύφου, τοκογλυφία, σε Αριστ.
1. Αριστοτέλης Ἀθηναίων πολιτεία (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 62 τμ. 2 γρ. 4

... δραχμήν, τῇ δὲ κυρίᾳ ἐννέα <ὀβολοὺς· ἔπειτα
τὰ δικαστήρια τρεῖς ὀβολοὺς· εἶθ’ ἡ βουλὴ πέντε ὀβολοὺς·
τοῖς δὲ πρυτανεύουσιν εἰς σίτησιν ὀβολὸς προστίθεται
⟦δέκα προστίθενται⟧. ἔπειτ’ εἰς σίτησιν λαμβάνουσιν ἐννέ’ (5)
ἄρχοντες τέτταρας ὀβολοὺς ἕκαστος, καὶ παρατρέφουσι

νομικῆς, καὶ ταύτης μὲν ἀναγκαίας καὶ ἐπαινουμένης, τῆς (40)
(1258b) δὲ μεταβλητικῆς ψεγομένης δικαίως (οὐ γὰρ κατὰ φύσιν
ἀλλ’ ἀπ’ ἀλλήλων ἐστίν), εὐλογώτατα μισεῖται ἡ ὀβολο-
στατικὴ διὰ τὸ ἀπ’ αὐτοῦ τοῦ νομίσματος εἶναι τὴν κτῆσιν
καὶ οὐκ ἐφ’ ὅπερ ἐπορίσθη. μεταβολῆς γὰρ ἐγένετο χάριν,
3. Δίδυμος Καίκος εκκλ. συγγραφέας Commentarii in Job (in catenis)

{2102.014} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 1152 γρ. 47
θαυμάζειν τοὺς συνέσει ὑπερβάλλοντας, ὅμοιον λέ- (45)
γειν τῷ φάσκοντι ῥητῷ· Τοῦ πιστοῦ ὅλος ὁ κόσμος
τῶν χρημάτων, τοῦ δὲ ἀπίστου οὐδ’ ὀβολός. Κἂν
γὰρ πολυκτήμων ὑπάρχῃ ὁ ἄπιστος, οὐ δεσπότης,
ἀλλὰ δοῦλός ἐστι τῶν χρημάτων· τῷ γὰρ Μαμμωνᾷ

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4?) Epistle-pi Σελ. 999b γρ. 23
τῷ στόματι πεπηγὼς ἀφρός, καὶ τὸ περιπεπηγὸς καὶ
ἐξηραμμένον ὀπῶδες δάκρυον, οἷον λιβανωτός, κόμμι,
καὶ ὁ τῷ μάντει διδόμενος μισθὸς ὀβολός.
Πελάτης. ὁ ἀντὶ τροφῶν ὑπηρετῶν καὶ προσ-
πελάζων. (25)...
270
5. Ιωάννης Χρυσόστομος Απόσπασμα in Proverbia (in catenis)

{2062.185} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 713 γρ. 20
τῶν πατέρων τοῦτο, οὐχ ἁπλῶς τὰ τέκνα, ἀλλὰ τὰ
χρηστά. Τοῦ πιστοῦ ὅλος ὁ κόσμος τῶν χρημά-
των· τοῦ δὲ ἀπίστου, οὐδὲ ὀβολός. Ὁ πιστὸς μὴ (20)
σπεύδων ἐπὶ τὰ αἰσθητὰ, ὡς πάντα ἔχων ἐστίν· ὁ δὲ
περὶ ταῦτα σπεύδων, ὡς μηδὲν ἔχων ἐστίν.
6. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Commentarii in Lucam (in catenis)

{4090.108} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 72 Σελ. 881 γρ. 32
βόας, καὶ περιστερὰς, ὡς ὁ Ἰωάννης ἐδήλωσε, καὶ (30)
εἴ τι τοιοῦτον· οἱ δὲ ἠγόραζον. Κολλυβισταὶ δέ εἰσιν
οἱ τραπεζῖται· κόλλυβος γὰρ ὁ ὀβολὸς, καὶ κολ-
λυβίζω λέγεται τὸ καταλλάσσω (ὡς ἡ συνήθεια κατ-
αλλάσσει τὰ ὀνόματα) [baec sunt in marg. cod. B].
7. Ιωάννης Δαμασκηνός Laudatio sanctae Barbarae {2934.060} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 96 Σελ. 812 γρ. 3
(812) μᾶλλον δὲ καὶ ὑπερεπλασίασε καὶ ὑπερηύξησεν· Τοῦ
γὰρ πιστοῦ, ὅλος ὁ κόσμος τῶν χρημάτων, τοῦ
δὲ ἀπίστου, οὐδὲ εἷς ὀβολὸς, τὸ γραφικὸν ἀπεφή-
νατο λόγιον. Τὰ ἐνεστῶτα γὰρ, καὶ τὰ μέλλοντα, καὶ
πάντων ὧν ὁ σὸς δεσπόζει νυμφίος, σοὶ εἰς προῖκα (5)

σηνται. (15)Ηὖχεν: ἀντὶ τοῦ ἤλπιζεν.
Ἡ Φανοῦ θύρα: τὸν Φανὸν φησὶ Δήμων ὀβολοστάτην
εἶναι· ἄλλως δὲ τυφλόν· ὑπανοιγομένης δὲ αὐτῶι
τῆς τοῦ ταμιείου θύρας, κατασκευάσαι τοιαύτην ἣν

Ὀβολὸν ἐκβαλεῖν: τὸ ἐλάχιστον καὶ τὸ μηδὲν ση-
μειωθῆναι. (5)
Ὀβολός: ὁ τόκος· εἶδος νομίσματος· ὀβολὸς δὲ παρ’
271
Ἀθηναίοις ἕξ ἐστι χαλκῶν· ὁ δὲ χαλκοῦς λεπτῶν

ἑπτά· τὸ δὲ τάλαντον τοῦ ἀργυρίου λιτρῶν τῶν νῦν

Ὀβολὸν ἐκβαλεῖν: τὸ ἐλάχιστον καὶ τὸ μηδὲν ση-
μειωθῆναι. (5)

ἑξηκοστόν ἐστι τοῦ ταλάντου· τὸ δὲ τάλαντον τοῦ (10)
χρυσίου ἑξαπλάσιόν ἐστιν.
Ὀβολοστατοῖ: ἀντὶ τοῦ δανείζοι· Λυσίας· οὐδ’ ἂν οἱ
πολλοὶ ἐλάττονα τόκον λογίσαιτό τις, ἢ ὅσον οὗτοι
ὀβολοστατοῦντες τοὺς ἄλλους πράττονται· ἔλεγον

Ὀβολοστατοῖ: ἀντὶ τοῦ δανείζοι· Λυσίας· οὐδ’ ἂν οἱ
δὲ ὀβολοστάτας τοὺς δανειστὰς, ὡς Ὑπερίδης καὶ (15)
ἡ κωμωδία.

δὲ ὀβολοστάτας τοὺς δανειστὰς, ὡς Ὑπερίδης καὶ (15)
ἡ κωμωδία.
Ὀβολοῦ χίμαιρα ἐν Ἅδου.
272

ἡ κωμωδία.
Ὀβολὸς ἡλιαστικός: ὃς τοῖς δικάζουσιν ἐδίδοτο.
Ὀβολοστάτης: δανειστὴς ἐπ’ ἐνεχύροις· στήσασθαι
γὰρ τὸ δανείσασθαι. (20)

Ὀβολὸς ἡλιαστικός: ὃς τοῖς δικάζουσιν ἐδίδοτο.
Ὀβολοστάτης: δανειστὴς ἐπ’ ἐνεχύροις· στήσασθαι
γὰρ τὸ δανείσασθαι. (20)
Ὀβολοστατῆσαι: τὸ λαβεῖν τόκους.

Ὀβολοστάτης: δανειστὴς ἐπ’ ἐνεχύροις· στήσασθαι γὰρ τὸ
δανείσασθαι. (20)
Ὀβολοστατῆσαι: τὸ λαβεῖν τόκους.
Ὄβρια καὶ ὀβρίκαλα: τὰ τῶν λεόντων καὶ λύκων
σκυμνία· Αἰσχύλος Δικτυουλκοῖς.

καὶ τὸ περιπεπηγὸς καὶ ἐξηραμμένον ὀπῶδες δά-
κρυον· οἷον, λιβανωτὸς, κόμμι· καὶ ὁ τῶ μάντει (5)
διδόμενος μισθὸς ὀβολός.
Πελαργικοὶ νόμοι: ἀντεκτρέφειν τοὺς γονεῖς· οὕτως
Ἀριστοφάνης.

273
Τεταρτημόριον: τὸ δʹ μέρος τοῦ ὀβολοῦ τουτέστι (10)

χαλκοῖ δύο· καὶ γὰρ ὁ μὲν ὀβολὸς ὀκτὼ χαλκοῦς
ἔχει· τὸ δὲ δʹ αὐτοῦ δῆλον ὅτι δύο χαλκοῖ εἰσιν.
Τετάφατε: ἐθάψατε.
ΤΑΛΑΝΤΟ
Liddell-Scott. τάλαντον, τό (τλάω)· I. ζύγι, ζυγαριά, σε Θέογν., Αριστοφ.·

στον πληθ., ζευγάρι από πλάστιγγες, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. II. οτιδήποτε
ζυγισμένο· 1. ορισμένο βάρος, ένα τάλαντο, στον Όμηρ. λέγεται για τον
χρυσό· αλλά το βάρος του ομηρ. ταλάντου είναι άγνωστο. 2. στους
μεταγενέστερους χρόνους το τάλαντον ήταν ομοίως και βάρος και
χρηματικό ποσό που δήλωνε αντίστοιχα τα βάρη αυτά σε άργυρο· το
Αττικό τάλαντο ζύγιζε περίπου 26 χλγρ. και 200 γραμμάρια και η αξία του
αργυρού ταλάντου ήταν 6.000 δραχμές.
τόφρα μάλ’ ἀμφοτέρων βέλε’ ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός.
ἦμος δ’ Ἠέλιος μέσον οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει,

καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα·
ἐν δ’ ἐτίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο (70)

Τρώων θ’ ἱπποδάμων καὶ Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων,

ἂψ ἐθέλω ἀρέσαι δόμεναί τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα. (120)
ὑμῖν δ’ ἐν πάντεσσι περικλυτὰ δῶρ’ ὀνομήνω
ἕπτ’ ἀπύρους τρίποδας, δέκα δὲ χρυσοῖο τάλαντα,
αἴθωνας δὲ λέβητας ἐείκοσι, δώδεκα δ’ ἵππους
πηγοὺς ἀθλοφόρους, οἳ ἀέθλια ποσσὶν ἄροντο.

274
εἰ δὲ σὺ μέν μευ ἄκουσον, ἐγὼ δέ κέ τοι καταλέξω

ὅσσά τοι ἐν κλισίῃσιν ὑπέσχετο δῶρ’ Ἀγαμέμνων·
ἕπτ’ ἀπύρους τρίποδας, δέκα δὲ χρυσοῖο τάλαντα,
αἴθωνας δὲ λέβητας ἐείκοσι, δώδεκα δ’ ἵππους (265)
πηγοὺς ἀθλοφόρους, οἳ ἀέθλια ποσσὶν ἄροντο.
ἐρράδατ’ ἀμφοτέρωθεν ἀπὸ Τρώων καὶ Ἀχαιῶν.

ἀλλ’ οὐδ’ ὧς ἐδύναντο φόβον ποιῆσαι Ἀχαιῶν,
ἀλλ’ ἔχον ὥς τε τάλαντα γυνὴ χερνῆτις ἀληθής,
ἥ τε σταθμὸν ἔχουσα καὶ εἴριον ἀμφὶς ἀνέλκει
ἰσάζουσ’, ἵνα παισὶν ἀεικέα μισθὸν ἄρηται· (435)

Ἕκτορι δὲ πρωτίστῳ ἀνάλκιδα θυμὸν ἐνῆκεν·
ἐς δίφρον δ’ ἀναβὰς φύγαδ’ ἔτραπε, κέκλετο δ’ ἄλλους
Τρῶας φευγέμεναι· γνῶ γὰρ Διὸς ἱρὰ τάλαντα.
ἔνθ’ οὐδ’ ἴφθιμοι Λύκιοι μένον, ἀλλὰ φόβηθεν
πάντες, ἐπεὶ βασιλῆα ἴδον βεβλαμμένον ἦτορ (660)

σκῆπτρα δὲ κηρύκων ἐν χέρσ’ ἔχον ἠεροφώνων· (505)
τοῖσιν ἔπειτ’ ἤϊσσον, ἀμοιβηδὶς δὲ δίκαζον.
κεῖτο δ’ ἄρ’ ἐν μέσσοισι δύω χρυσοῖο τάλαντα,
τῷ δόμεν ὃς μετὰ τοῖσι δίκην ἰθύντατα εἴποι.
Τὴν δ’ ἑτέρην πόλιν ἀμφὶ δύω στρατοὶ ἥατο λαῶν

αἶψά τε φυλόπιδος πέλεται κόρος ἀνθρώποισιν,
ἧς τε πλείστην μὲν καλάμην χθονὶ χαλκὸς ἔχευεν,
ἄμητος δ’ ὀλίγιστος, ἐπὴν κλίνῃσι τάλαντα
Ζεύς, ὅς τ’ ἀνθρώπων ταμίης πολέμοιο τέτυκται.
γαστέρι δ’ οὔ πως ἔστι νέκυν πενθῆσαι Ἀχαιούς· (225)
275

ἐκ δ’ ἄγον αἶψα γυναῖκας ἀμύμονα ἔργα ἰδυίας (245)
ἕπτ’, ἀτὰρ ὀγδοάτην Βρισηΐδα καλλιπάρῃον.
χρυσοῦ δὲ στήσας Ὀδυσεὺς δέκα πάντα τάλαντα
ἦρχ’, ἅμα δ’ ἄλλοι δῶρα φέρον κούρητες Ἀχαιῶν.
καὶ τὰ μὲν ἐν μέσσῃ ἀγορῇ θέσαν, ἂν δ’ Ἀγαμέμνων

μή τις κῦδος ἄροιτο βαλών, ὃ δὲ δεύτερος ἔλθοι.
ἀλλ’ ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπὶ κρουνοὺς ἀφίκοντο,

καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα,
ἐν δ’ ἐτίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο, (210)
τὴν μὲν Ἀχιλλῆος, τὴν δ’ Ἕκτορος ἱπποδάμοιο,

αὐτὰρ τῷ τριτάτῳ ἄπυρον κατέθηκε λέβητα
καλὸν τέσσαρα μέτρα κεχανδότα λευκὸν ἔτ’ αὔτως·
τῷ δὲ τετάρτῳ θῆκε δύω χρυσοῖο τάλαντα,
πέμπτῳ δ’ ἀμφίθετον φιάλην ἀπύρωτον ἔθηκε. (270)
στῆ δ’ ὀρθὸς καὶ μῦθον ἐν Ἀργείοισιν ἔειπεν·

Ἦ ῥα, καὶ Ἀντιλόχοιο Νοήμονι δῶκεν ἑταίρῳ
ἵππον ἄγειν· ὃ δ’ ἔπειτα λέβηθ’ ἕλε παμφανόωντα.
Μηριόνης δ’ ἀνάειρε δύω χρυσοῖο τάλαντα
τέτρατος, ὡς ἔλασεν. πέμπτον δ’ ὑπελείπετ’ ἄεθλον, (615)
ἀμφίθετος φιάλη· τὴν Νέστορι δῶκεν Ἀχιλλεὺς

δώδεκα δ’ ἁπλοΐδας χλαίνας, τόσσους δὲ τάπητας, (230)
τόσσα δὲ φάρεα λευκά, τόσους δ’ ἐπὶ τοῖσι χιτῶνας.
276
χρυσοῦ δὲ στήσας ἔφερεν δέκα πάντα τάλαντα,

ἐκ δὲ δύ’ αἴθωνας τρίποδας, πίσυρας δὲ λέβητας,
ἐκ δὲ δέπας περικαλλές, ὅ οἱ Θρῇκες πόρον ἄνδρες

Αἰγυπτίῃσ’, ὅθι πλεῖστα δόμοισ’ ἐν κτήματα κεῖται·
ὃς Μενελάῳ δῶκε δύ’ ἀργυρέας ἀσαμίνθους,
δοιοὺς δὲ τρίποδας, δέκα δὲ χρυσοῖο τάλαντα.
χωρὶς δ’ αὖθ’ Ἑλένῃ ἄλοχος πόρε κάλλιμα δῶρα· (130)
χρυσῆν τ’ ἠλακάτην τάλαρόν θ’ ὑπόκυκλον ὄπασσεν

τὸν δ’ ἄρ’ ἀπὸ σκοπιῆς εἶδε σκοπός, ὅν ῥα καθεῖσεν
Αἴγισθος δολόμητις ἄγων, ὑπὸ δ’ ἔσχετο μισθὸν (525)
χρυσοῦ δοιὰ τάλαντα· φύλασσε δ’ ὅ γ’ εἰς ἐνιαυτόν,
μή ἑ λάθοι παριών, μνήσαιτο δὲ θούριδος ἀλκῆς.
βῆ δ’ ἴμεν ἀγγελέων πρὸς δώματα ποιμένι λαῶν.

ἀρχοὶ κραίνουσι, τρεισκαιδέκατος δ’ ἐγὼ αὐτός·
τῶν οἱ ἕκαστος φᾶρος ἐϋπλυνὲς ἠδὲ χιτῶνα
καὶ χρυσοῖο τάλαντον ἐνείκατε τιμήεντος.
αἶψα δὲ πάντα φέρωμεν ἀολλέα, ὄφρ’ ἐνὶ χερσὶ
ξεῖνος ἔχων ἐπὶ δόρπον ἴῃ χαίρων ἐνὶ θυμῷ. (395)

ἁζόμενοι· ᾤκει γὰρ ἐν ἄλσεϊ δενδρήεντι (200)
Φοίβου Ἀπόλλωνος. ὁ δέ μοι πόρεν ἀγλαὰ δῶρα·
χρυσοῦ μέν μοι δῶκ’ εὐεργέος ἑπτὰ τάλαντα,
δῶκε δέ μοι κρητῆρα πανάργυρον, αὐτὰρ ἔπειτα
οἶνον ἐν ἀμφιφορεῦσι δυώδεκα πᾶσιν ἀφύσσας,

ἐνδυκέως φιλέων, πολλῶν κατὰ οἶκον ἐόντων,
καί οἱ δῶρα πόρον ξεινήϊα, οἷα ἐῴκει.
277
χρυσοῦ μέν οἱ δῶκ’ εὐεργέος ἑπτὰ τάλαντα,

δῶκα δέ οἱ κρητῆρα πανάργυρον ἀνθεμόεντα, (275)
δώδεκα δ’ ἁπλοΐδας χλαίνας, τόσσους δὲ τάπητας,
18. Αισχύλος Supplices (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 823

βίαια δίζηνται λαβεῖν.
σὸν δ’ ἐπίπαν ζυγὸν
ταλάντου. τί δ’ ἄνευ σέθεν
θνατοῖσι τέλειόν ἐστιν;
<ΧΟΡΟΙ ΔΑΝΑΙΔΩΝ καὶ ΑΙΓΥΠΤΙΩΝ (824)

μή σοι δοκοῦμεν τῇδε λειφθῆναι μάχῃ;
ἀλλ’ ὧδε δαίμων τις κατέφθειρε στρατόν, (345)
τάλαντα βρίσας οὐκ ἰσορρόπῳ τύχῃ.
θεοὶ πόλιν σῴζουσι Παλλάδος θεᾶς.
Βα. ἔτ’ ἆρ’ Ἀθηνῶν ἔστ’ ἀπόρθητος πόλις;

στου δόμους ἀφικνεῖται.
ὁ χρυσαμοιβὸς δ’ Ἄρης σωμάτων [στρ. γ. (438)

καὶ ταλαντοῦχος ἐν μάχῃ δορὸς
πυρωθὲν ἐξ Ἰλίου (440)
φίλοισι πέμπει βαρὺ

τότε πρῶτον Ἀθηναίοις κατέστη ἀρχή, οἳ ἐδέχοντο τὸν
φόρον· οὕτω γὰρ ὠνομάσθη τῶν χρημάτων ἡ φορά. ἦν
δ’ ὁ πρῶτος φόρος ταχθεὶς τετρακόσια τάλαντα καὶ ἑξή-
κοντα. ταμιεῖόν τε Δῆλος ἦν αὐτοῖς, καὶ αἱ ξύνοδοι ἐς τὸ (5)
1.97.
278

(5) μνημεῖον μὲν οὖν αὐτοῦ ἐν Μαγνησίᾳ ἐστὶ τῇ Ἀσιανῇ ἐν τῇ
ἀγορᾷ· ταύτης γὰρ ἦρχε τῆς χώρας, δόντος βασιλέως αὐτῷ
Μαγνησίαν μὲν ἄρτον, ἣ προσέφερε πεντήκοντα τάλαντα
τοῦ ἐνιαυτοῦ, Λάμψακον δὲ οἶνον (ἐδόκει γὰρ πολυοινότατον
(6) τῶν τότε εἶναι), Μυοῦντα δὲ ὄψον. τὰ δὲ ὀστᾶ φασὶ

μάτων τῆς προσόδου, τὰ δὲ πολλὰ τοῦ πολέμου γνώμῃ καὶ
(3) χρημάτων περιουσίᾳ κρατεῖσθαι. θαρσεῖν τε ἐκέλευε προσ-
ιόντων μὲν ἑξακοσίων ταλάντων ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ φόρου
κατ’ ἐνιαυτὸν ἀπὸ τῶν ξυμμάχων τῇ πόλει ἄνευ τῆς ἄλλης
προσόδου, ὑπαρχόντων δὲ ἐν τῇ ἀκροπόλει ἔτι τότε ἀργυρίου

προσόδου, ὑπαρχόντων δὲ ἐν τῇ ἀκροπόλει ἔτι τότε ἀργυρίου
ἐπισήμου ἑξακισχιλίων ταλάντων (τὰ γὰρ πλεῖστα τριακο- (5)
σίων ἀποδέοντα μύρια ἐγένετο, ἀφ’ ὧν ἔς τε τὰ προπύλαια
τῆς ἀκροπόλεως καὶ τἆλλα οἰκοδομήματα καὶ ἐς Ποτείδαιαν

ἀναθήμασιν ἰδίοις καὶ δημοσίοις καὶ ὅσα ἱερὰ σκεύη περί
τε τὰς πομπὰς καὶ τοὺς ἀγῶνας καὶ σκῦλα Μηδικὰ καὶ εἴ τι
τοιουτότροπον, οὐκ ἐλάσσονος [ἦν] ἢ πεντακοσίων ταλάντων.
(5) ἔτι δὲ καὶ τὰ ἐκ τῶν ἄλλων ἱερῶν προσετίθει χρήματα οὐκ
ὀλίγα, οἷς χρήσεσθαι αὐτούς, καὶ ἢν πάνυ ἐξείργωνται

ὀλίγα, οἷς χρήσεσθαι αὐτούς, καὶ ἢν πάνυ ἐξείργωνται
πάντων, καὶ αὐτῆς τῆς θεοῦ τοῖς περικειμένοις χρυσίοις·
ἀπέφαινε δ’ ἔχον τὸ ἄγαλμα τεσσαράκοντα τάλαντα σταθμὸν
χρυσίου ἀπέφθου, καὶ περιαιρετὸν εἶναι ἅπαν. χρησαμένους (5)
τε ἐπὶ σωτηρίᾳ ἔφη χρῆναι μὴ ἐλάσσω ἀντικαταστῆσαι
279

(1) Ἀναχωρησάντων δὲ αὐτῶν οἱ Ἀθηναῖοι φυλακὰς κατε-
στήσαντο κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλασσαν, ὥσπερ δὴ ἔμελλον
διὰ παντὸς τοῦ πολέμου φυλάξειν· καὶ χίλια τάλαντα ἀπὸ
τῶν ἐν τῇ ἀκροπόλει χρημάτων ἔδοξεν αὐτοῖς ἐξαίρετα
ποιησαμένοις χωρὶς θέσθαι καὶ μὴ ἀναλοῦν, ἀλλ’ ἀπὸ τῶν (5)

προσεδέξαντο, ὁρῶντες μὲν τῆς στρατιᾶς τὴν ταλαιπωρίαν
ἐν χωρίῳ χειμερινῷ, ἀνηλωκυίας δὲ ἤδη τῆς πόλεως δισχίλια
(3) τάλαντα ἐς τὴν πολιορκίαν. ἐπὶ τοῖσδε οὖν ξυνέβησαν,
ἐξελθεῖν αὐτοὺς καὶ παῖδας καὶ γυναῖκας καὶ τοὺς ἐπικούρους
ξὺν ἑνὶ ἱματίῳ, γυναῖκας δὲ ξὺν δυοῖν, καὶ ἀργύριόν τι

ἐκ πάσης τῆς βαρβάρου καὶ τῶν Ἑλληνίδων πόλεων, ὅσον

θαλάσσης εἴργετο, καὶ ὁ χειμὼν ἤρχετο γίγνεσθαι.
3.19.
(1) Προσδεόμενοι δὲ οἱ Ἀθηναῖοι χρημάτων ἐς τὴν πολιορκίαν,
καὶ αὐτοὶ ἐσενεγκόντες τότε πρῶτον ἐσφορὰν διακόσια τά-
λαντα, ἐξέπεμψαν καὶ ἐπὶ τοὺς ξυμμάχους ἀργυρολόγους
(2) ναῦς δώδεκα καὶ Λυσικλέα πέμπτον αὐτὸν στρατηγόν. ὁ δὲ
ἄλλα τε ἠργυρολόγει καὶ περιέπλει, καὶ τῆς Καρίας ἐκ

(1) Οἱ γὰρ Κερκυραῖοι ἐστασίαζον, ἐπειδὴ οἱ αἰχμάλωτοι
ἦλθον αὐτοῖς οἱ ἐκ τῶν περὶ Ἐπίδαμνον ναυμαχιῶν ὑπὸ
Κορινθίων ἀφεθέντες, τῷ μὲν λόγῳ ὀκτακοσίων ταλάντων
τοῖς προξένοις διηγγυημένοι, ἔργῳ δὲ πεπεισμένοι Κορινθίοις
280
Κέρκυραν προσποιῆσαι. καὶ ἔπρασσον οὗτοι, ἕκαστον τῶν (5)

ἕνεκα μεταστῆσαι. καὶ τούτους μὲν οἱ Ἀθηναῖοι ἐβουλεύ-
σαντο καταθέσθαι ἐς τὰς νήσους, καὶ τοὺς ἄλλους Κυθηρίους
οἰκοῦντας τὴν ἑαυτῶν φόρον τέσσαρα τάλαντα φέρειν, Αἰ- (5)
γινήτας δὲ ἀποκτεῖναι πάντας ὅσοι ἑάλωσαν διὰ τὴν προτέραν
αἰεί ποτε ἔχθραν, Τάνταλον δὲ παρὰ τοὺς ἄλλους τοὺς ἐν τῇ

ἂν κατὰ τὴν ἑαυτῶν καὶ κατὰ τὴν ξυμμαχίαν, Λακεδαιμονίους
καὶ τοὺς ξυμμάχους πλεῖν μὴ μακρᾷ νηί, ἄλλῳ δὲ κωπήρει
(6) πλοίῳ, ἐς πεντακόσια τάλαντα ἄγοντι μέτρα. κήρυκι δὲ καὶ
πρεσβείᾳ καὶ ἀκολούθοις, ὁπόσοις ἂν δοκῇ, περὶ καταλύσεως
τοῦ πολέμου καὶ δικῶν ἐς Πελοπόννησον καὶ Ἀθήναζε

πρεατῶν ἐς ξυμμαχίαν ἐπὶ τῇ ἡμισείᾳ τῆς γῆς καὶ λυσάντων
τὸν πόλεμον Ἠλεῖοι τὴν γῆν νεμομένοις αὐτοῖς τοῖς Λε-
πρεάταις τάλαντον ἔταξαν τῷ Διὶ τῷ Ὀλυμπίῳ ἀποφέρειν. (5)
(3) καὶ μέχρι μὲν τοῦ Ἀττικοῦ πολέμου ἀπέφερον, ἔπειτα παυ-
σαμένων διὰ πρόφασιν τοῦ πολέμου οἱ Ἠλεῖοι ἐπηνάγκαζον,

(1) Τοῦ δ’ ἐπιγιγνομένου θέρους ἅμα ἦρι οἱ τῶν Ἀθηναίων
πρέσβεις ἧκον ἐκ τῆς Σικελίας καὶ οἱ Ἐγεσταῖοι μετ’ αὐτῶν
ἄγοντες ἑξήκοντα τάλαντα ἀσήμου ἀργυρίου ὡς ἐς ἑξήκοντα
(2) ναῦς μηνὸς μισθόν, ἃς ἔμελλον δεήσεσθαι πέμπειν. καὶ οἱ
Ἀθηναῖοι ἐκκλησίαν ποιήσαντες καὶ ἀκούσαντες τῶν τε

τοῦ ἐκ τοῦ δημοσίου μισθοῦ πάντα τινὰ παρασκευάσασθαι
ἐφόδιον ὡς ἐπὶ χρόνιον στρατείαν, καὶ ὅσα ἐπὶ μεταβολῇ
τις ἢ στρατιώτης ἢ ἔμπορος ἔχων ἔπλει, πολλὰ ἂν τάλαντα
(6) ηὑρέθη ἐκ τῆς πόλεως τὰ πάντα ἐξαγόμενα. καὶ ὁ στόλος
281
οὐχ ἧσσον τόλμης τε θάμβει καὶ ὄψεως λαμπρότητι περι-

(1) Αἱ δ’ ἐκ τῆς Ἐγέστης τρεῖς νῆες αἱ πρόπλοι παραγίγνονται
τοῖς Ἀθηναίοις ἐς τὸ Ῥήγιον, ἀγγέλλουσαι ὅτι τἆλλα μὲν
οὐκ ἔστι χρήματα ἃ ὑπέσχοντο, τριάκοντα δὲ τάλαντα μόνα
(2) φαίνεται. καὶ οἱ στρατηγοὶ εὐθὺς ἐν ἀθυμίᾳ ἦσαν, ὅτι
αὐτοῖς τοῦτό τε πρῶτον ἀντεκεκρούκει καὶ οἱ Ῥηγῖνοι οὐκ

Κατάνην, αἱ δὲ νῆες περιέπλευσαν τὰ ἀνδράποδα ἄγουσαι.
(4) Νικίας δὲ εὐθὺς ἐξ Ὑκκάρων ἐπὶ Ἐγέστης παραπλεύσας,
καὶ τἆλλα χρηματίσας καὶ λαβὼν τάλαντα τριάκοντα παρῆν
ἐς τὸ στράτευμα· καὶ τἀνδράποδα ἀπέδοσαν, καὶ ἐγένοντο ἐξ
(5) αὐτῶν εἴκοσι καὶ ἑκατὸν τάλαντα. καὶ ἐς τοὺς τῶν Σικελῶν

καὶ τἆλλα χρηματίσας καὶ λαβὼν τάλαντα τριάκοντα παρῆν
ἐς τὸ στράτευμα· καὶ τἀνδράποδα ἀπέδοσαν, καὶ ἐγένοντο ἐξ
(5) αὐτῶν εἴκοσι καὶ ἑκατὸν τάλαντα. καὶ ἐς τοὺς τῶν Σικελῶν
ξυμμάχους περιέπλευσαν, στρατιὰν κελεύοντες πέμπειν· τῇ
τε ἡμισείᾳ τῆς ἑαυτῶν ἦλθον ἐπὶ Ὕβλαν τὴν Γελεᾶτιν

πεντήκοντα καὶ διακοσίους ἄνευ τῶν ἵππων μετὰ σκευῆς, ὡς
αὐτόθεν ἵππων πορισθησομένων, καὶ ἱπποτοξότας τριάκοντα
καὶ τάλαντα ἀργυρίου τριακόσια. (5)
6.95.
(1) Τοῦ δ’ αὐτοῦ ἦρος καὶ ἐπ’ Ἄργος στρατεύσαντες Λακε-
δαιμόνιοι μέχρι μὲν Κλεωνῶν ἦλθον, σεισμοῦ δὲ γενομένου

ἀπεχώρησαν. καὶ Ἀργεῖοι μετὰ ταῦτα ἐσβαλόντες ἐς τὴν
Θυρεᾶτιν ὅμορον οὖσαν λείαν τῶν Λακεδαιμονίων πολλὴν
282
ἔλαβον, ἣ ἐπράθη ταλάντων οὐκ ἔλασσον πέντε καὶ εἴκοσι. (5)

(2) καὶ ὁ Θεσπιῶν δῆμος ἐν τῷ αὐτῷ θέρει οὐ πολὺ ὕστερον
ἐπιθέμενος τοῖς τὰς ἀρχὰς ἔχουσιν οὐ κατέσχεν, ἀλλὰ

καὶ Εὐρυμέδοντα τὸν Θουκλέους. καὶ τὸν μὲν Εὐρυμέδοντα
εὐθὺς περὶ ἡλίου τροπὰς τὰς χειμερινὰς ἀποπέμπουσιν ἐς τὴν
Σικελίαν μετὰ δέκα νεῶν, ἄγοντα εἴκοσι <καὶ ἑκατὸν τάλαντα (5)
ἀργυρίου, καὶ ἅμα ἀγγελοῦντα τοῖς ἐκεῖ ὅτι ἥξει βοήθεια καὶ
7.17.
(1) ἐπιμέλεια αὐτῶν ἔσται· ὁ δὲ Δημοσθένης ὑπομένων παρε-

αὐτοὺς ξενοτροφοῦντας καὶ ἐν περιπολίοις ἅμα ἀναλίσκον-
τας καὶ ναυτικὸν πολὺ ἔτι ἐνιαυτὸν ἤδη βόσκοντας τὰ μὲν
ἀπορεῖν, τὰ δ’ ἔτι ἀμηχανήσειν· δισχίλιά τε γὰρ τάλαντα (5)
ἤδη ἀνηλωκέναι καὶ ἔτι πολλὰ προσοφείλειν, ἤν τε καὶ
ὁτιοῦν ἐκλίπωσι τῆς νῦν παρασκευῆς τῷ μὴ διδόναι τροφήν,

ἀποδοῦναι, ὥστε τὴν μετ’ αὐτοῦ στρατιὰν ἀφεῖναι αὐτούς· (5)
μέχρι οὗ δ’ ἂν τὰ χρήματα ἀποδοθῇ, ἄνδρας δώσειν Ἀθη-
(3) ναίων ὁμήρους, ἕνα κατὰ τάλαντον. οἱ δὲ Συρακόσιοι καὶ
Γύλιππος οὐ προσεδέχοντο τοὺς λόγους, ἀλλὰ προσπεσόντες
καὶ περιστάντες πανταχόθεν ἔβαλλον καὶ τούτους μέχρι

γόρας ὑπὲρ τοῦ Φαρναβάζου οὐκ ἐκοινοῦντο τὸν στόλον ἐς
τὴν Χίον, οὐδὲ τὰ χρήματα ἐδίδοσαν ἃ ἦλθον ἔχοντες ἐς
τὴν ἀποστολὴν πέντε καὶ εἴκοσι τάλαντα, ἀλλ’ ὕστερον ἐφ’
(2) ἑαυτῶν διενοοῦντο ἄλλῳ στόλῳ πλεῖν· ὁ δὲ Ἆγις ἐπειδὴ
ἑώρα τοὺς Λακεδαιμονίους ἐς τὴν Χίον πρῶτον ὡρμημένους,

283
ἤδη καὶ σαφῆ τὸν κίνδυνον σφᾶς περιεστάναι, καὶ τοὺς

λοιποὺς ξυμμάχους οὐκ ἐθελήσειν τῆς μεγίστης πόλεως
μεθεστηκυίας ἡσυχάζειν, τά τε χίλια τάλαντα, ὧν διὰ παντὸς (5)
τοῦ πολέμου ἐγλίχοντο μὴ ἅψασθαι, εὐθὺς ἔλυσαν τὰς ἐπι-
κειμένας ζημίας τῷ εἰπόντι ἢ ἐπιψηφίσαντι ὑπὸ τῆς παρού-

ἦν περὶ τοῦ μισθοῦ) ὅμως δὲ παρὰ πέντε ναῦς πλέον ἀνδρὶ
ἑκάστῳ ἢ τρεῖς ὀβολοὶ ὡμολογήθησαν. ἐς γὰρ πέντε ναῦς (5)
καὶ πεντήκοντα τριάκοντα τάλαντα ἐδίδου τοῦ μηνός· καὶ
τοῖς ἄλλοις, ὅσῳ πλείους νῆες ἦσαν τούτου τοῦ ἀριθμοῦ, κατὰ
τὸν αὐτὸν λόγον τοῦτον ἐδίδοτο.

ἐκ τῆς Χάλκης καὶ ἐκ τῆς Κῶ [καὶ ἐκ τῆς Σάμου] τοὺς
(4) ἐπίπλους ποιούμενοι ἐπὶ τὴν Ῥόδον ἐπολέμουν. οἱ δὲ
χρήματα μὲν ἐξέλεξαν ἐς δύο καὶ τριάκοντα τάλαντα οἱ
Πελοποννήσιοι παρὰ τῶν Ῥοδίων, τὰ δ’ ἄλλα ἡσύχαζον
ἡμέρας ὀγδοήκοντα, ἀνελκύσαντες τὰς ναῦς.
49. ANTIPHON Orat. Tetralogia 1 (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Tetral 1 Τμ. 6 γρ. 4

πλείους διωχθεὶς οὐδεπώποτ’ ἀποφυγὼν ἱκανὸν μέρος τῶν
ὄντων ἀποβέβληκε, τὰ δ’ ἄγχιστα ἱερῶν κλοπῆς δυοῖν
ταλάντοιν γεγραμμένος ὑπ’ αὐτοῦ, συνειδὼς μὲν αὑτῷ τὸ
ἀδίκημα, ἔμπειρος δ’ ὢν τῆς τούτου δυνάμεως, μνησικακῶν (5)
δὲ τῶν ἔμπροσθεν, εἰκότως μὲν ἐπεβούλευσεν, εἰκότως δ’
50. ANTIPHON Orat. Απόσπασμα (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπ. 179 γρ. 1

(178) καὶ συμμετρίας Ἀ. —καὶ δυσμέτρητον Ἀ.
Poll. IV 167.
(179) ἡ μὲν γὰρ Ἀντιφῶντος ταλάντωσις τὸ βάρος
δηλοῖ. Poll. IX 53. Sophistae trib. Diels 42.
(180) τελεσθῆναι τὸ ἀναλωθῆναι· οὕτως Ἀ. Phot.

284
⸏.....ο]υς ἐπέσεισ̣⸤εν⸥ ὕμνους. (10)Βʹἔτι δὲ τέ]τˈρατον εἴ τις ορ-

......(.)] εἷλκε Δίκας τάλαν[τον,
Δεινομέν εό ς κ’ ἐγερα[ίρ]ο̣μεν υἱόν
†παρ’ ἑστίαν† ἀγχιάλοις τ̣[ε Κί]ρ̣ρ̣ας μυχοῖς
52. BACCHYLIDES Lyr. Dithyrambi {0199.002} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Dithyramb 17 γρ. 25
⸏θυ̣μ[̣ όν]· ἴσχε μεγαλοῦχον ἥρως βίαν.
ὅ, τι μ̣[ὲ]ν ἐκ θεῶν μοῖρα παγκρατὴς
ἄμμι κατένευσε καὶ Δίκας ῥέπει τάλαντον, πεπρωμέν[α]ν
αἶσαν [ἐ]κπλήσομεν, ὅτ[α]ν
ἔλθηι· [σ]ὺ̣ δὲ βαρεῖαν κάτε-
53. Ισοκράτης In Euthynum (orat. 21) {0010.001} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

2 γρ. 8
φον, δεδιὼς τὰ παρόντα πράγματα τὴν μὲν οἰκίαν ὑπέθηκε,
τοὺς δ’ οἰκέτας ἔξω τῆς γῆς ἐξέπεμψε, τὰ δ’ ἔπιπλα ὡς
ἐμὲ ἐκόμισε, τρία δὲ τάλαντα ἀργυρίου Εὐθύνῳ φυλάττειν
ἔδωκεν, αὐτὸς δ’ εἰς ἀγρὸν ἐλθὼν διῃτᾶτο. (3) Οὐ πολλῷ
δὲ χρόνῳ ὕστερον βουλόμενος ἐκπλεῖν ἀπῄτησε τἀργύριον·

3 γρ. 3
ἔδωκεν, αὐτὸς δ’ εἰς ἀγρὸν ἐλθὼν διῃτᾶτο. (3) Οὐ πολλῷ
δὲ χρόνῳ ὕστερον βουλόμενος ἐκπλεῖν ἀπῄτησε τἀργύριον·
Εὐθύνους δὲ τὰ μὲν δύο τάλαντα ἀποδίδωσι, τοῦ δὲ τρίτου
ἔξαρνος γίγνεται. Ἄλλο μὲν οὖν οὐδὲν εἶχε Νικίας ἐν τῷ
τότε χρόνῳ ποιῆσαι, προσιὼν δὲ πρὸς τοὺς ἐπιτηδείους (5)
55. Ισοκράτης In Euthynum (orat. 21) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 19 γρ. 3

(19) Σκέψασθε δὲ καὶ, ὡς ὑπὲρ Νικίου ῥᾴδιον εἰπεῖν
ὅμοια τῇ Εὐθύνου ἀπολογίᾳ. Ὅτε γὰρ ἀπελάμβανε τὰ δύο
τάλαντα, οὐδεὶς αὐτῷ παρεγένετο· ὥστ’ εἴπερ καὶ ἐβούλετο
καὶ ἐδόκει αὐτῷ συκοφαντεῖν, δῆλον ὅτι οὐδ’ ἂν ταῦτα
ὡμολόγει κεκομίσθαι, ἀλλὰ περὶ ἁπάντων ἂν τοὺς αὐτοὺς (5)
285
56. Ισοκράτης De bigis (orat. 16) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 46 γρ. 7

διὰ τὴν τῶν ἐχθρῶν δύναμιν ἀπεστερήθην. Τοσαῦτα δὲ (5)
προδεδυστυχηκὼς καὶ δὶς τὴν οὐσίαν ἀπολωλεκὼς νυνὶ
πέντε ταλάντων φεύγω δίκην. Καὶ τὸ μὲν ἔγκλημ’ ἐστὶν
περὶ χρημάτων, ἀγωνίζομαι δ’ εἰ χρὴ μετεῖναί μοι τῆς
πόλεως. (47) Τῶν γὰρ αὐτῶν τιμημάτων ἐπιγεγραμμένων

ἐνεκάλουν, λέγει λόγον πάντων δεινότατον, ὡς ἐγὼ καὶ
Μενέξενος διαφθείραντες καὶ πείσαντες αὐτὸν ἐπὶ τῇ
τραπέζῃ καθήμενον ἓξ τάλαντ’ ἀργυρίου λάβοιμεν παρ’ (5)
αὐτοῦ· ἵνα δὲ μηδεὶς ἔλεγχος μηδὲ βάσανος γένοιτο περὶ
αὐτῶν, ἔφασκεν ἡμᾶς ἀφανίσαντας τὸν παῖδ’ ἀντεγκαλεῖν

λέγων καὶ ἀγανακτῶν καὶ δακρύων εἷλκέ με πρὸς τὸν πολέ-
μαρχον, ἐγγυητὰς αἰτῶν, καὶ οὐ πρότερον ἀφῆκέ με ἕως (10)
αὐτῷ κατέστησ’ ἓξ ταλάντων ἐγγυητάς. Καί μοι κάλει τού-
των μάρτυρας.
βασανίζεσθαι. Ὃ δὲ πάντων δεινότατον· κατεγγυῶντος
γὰρ Μενεξένου πρὸς τὸν πολέμαρχον τὸν παῖδα, Πασίων
αὐτὸν ἑπτὰ ταλάντων διηγγυήσατο. Καί μοι τούτων ἀνά-
βητε μάρτυρες.
Φίλιππος μὲν ὤν μοι ξένος πατρικὸς, κληθεὶς καὶ ὑπακού-
σας, δείσας τὸ μέγεθος τοῦ κινδύνου ἀπιὼν ᾤχετο· Πασίων
δ’ Ἀρχέστρατόν μοι τὸν ἀπὸ τῆς τραπέζης ἑπτὰ ταλάντων
ἐγγυητὴν παρέσχεν. Καίτοι εἰ μικρῶν ἀπεστερεῖτο καὶ (5)
μηδὲν ᾔδει μ’ ἐνθάδε κεκτημένον, οὐκ ἂν δήπου τοσούτων

χρημάτων ἐγγυητής μου κατέστη. (44) Ἀλλὰ δῆλον ὅτι
τὰς μὲν τριακοσίας δραχμὰς ἐνεκάλεσεν ἐμοὶ χαριζόμενος,
τῶν δ’ ἑπτὰ ταλάντων ἐγγυητής μοι ἐγένεθ’ ἡγούμενος
286
πίστιν ἔχειν ἱκανὴν τὸ χρυσίον τὸ παρ’ αὑτῷ κείμενον. Ὡς

μὲν τοίνυν ἦν τέ μοι πολλὰ χρήματ’ ἐνθάδε καὶ ταῦτ’ ἐπὶ (5)

νίζειν, ἀφῃρεῖθ’ ὡς ἐλεύθερον ὄντα. (50) Πρὸς δὲ τούτοις
ἀποστερῶν αὐτὸς τὴν παρακαταθήκην, ἐτόλμησεν ἡμῖν
ἐγκαλεῖν ὡς ἔχομεν ἓξ τάλαντ’ ἀπὸ τῆς τούτου τραπέζης.
Καίτοι ὅστις περὶ πραγμάτων οὕτω φανερῶν ἐπεχείρει
ψεύδεσθαι, πῶς χρὴ πιστεύειν αὐτῷ περὶ ὧν μόνος πρὸς (5)

153 γρ. 5
διέθρεψαν, τοὺς δ’ ὑπὲρ αὑτῶν κινδυνεύοντας ἑτέρου
τοσούτου χρόνου τὸν μισθὸν ἀπεστέρησαν· καὶ τοῖς μὲν
Κισθήνην καταλαβοῦσιν ἑκατὸν τάλαντα διένειμαν, τοὺς (5)
δὲ μεθ’ αὑτῶν εἰς Κύπρον στρατευσαμένους μᾶλλον ἢ
τοὺς αἰχμαλώτους ὕβριζον. (154) Ὡς δ’ ἁπλῶς εἰπεῖν
64. Ισοκράτης Evagoras (orat. 9) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 60 γρ. 5

μόνον δεδιὼς, ἀλλὰ πολὺ περὶ μειζόνων ἐποιήσατο τὸν πόλε-
μον πρὸς αὐτόν. Οὕτω δ’ οὖν ὥρμησεν ὥστ’ εἰς τὴν στρατείαν
ταύτην πλέον ἢ τάλαντα πεντακισχίλια καὶ μύρια κατηνά- (5)
λωσεν. (61) Ἀλλ’ ὅμως Εὐαγόρας, πάσαις ἀπολελειμμένος
ταῖς δυνάμεσιν ἀντιτάξας τὴν αὑτοῦ γνώμην πρὸς τὰς
65. Ισοκράτης De pace (orat. 8) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 69 γρ. 7

Ὡς δ’ οὐδ’ ἂν δυνηθεῖμεν τὴν ἀρχὴν ταύτην καταστρέ- (5)
ψασθαι, ταχέως οἶμαι δηλώσειν. Ἣν γὰρ μετὰ μυρίων
ταλάντων οὐχ οἷοί τ’ ἦμεν διαφυλάξαι, πῶς ἂν ταύτην ἐκ
τῆς παρούσης ἀπορίας κτήσασθαι δυνηθεῖμεν, ἄλλως τε
καὶ χρώμενοι τοῖς ἤθεσιν οὐχ οἷς ἐλάβομεν, ἀλλ’ οἷς

κον ἐξ ὧν ἄνθρωποι μάλιστ’ ἂν μισηθεῖεν, ὥστ’ ἐψηφί-
σαντο τὸ περιγιγνόμενον τῶν πόρων ἀργύριον διελόντες
287
κατὰ τάλαντον εἰς τὴν ὀρχήστραν τοῖς Διονυσίοις εἰσφέ-

ρειν ἐπειδὰν πλῆρες ᾖ τὸ θέατρον· καὶ ταῦτ’ ἐποίουν καὶ (5)
παρεισῆγον τοὺς παῖδας τῶν ἐν τῷ πολέμῳ τετελευτηκότων,

γρ. 7
ἀπέσχοντο τῶν σφετέρων αὐτῶν, ἀλλὰ βασιλέως μὲν (5)
αὐτοῖς εἰς τὸν πρὸς ἡμᾶς πόλεμον πλέον ἢ πεντακισχίλια
τάλαντα παρασχόντος, Χίων δὲ προθυμότατα πάντων τῶν
συμμάχων τῷ ναυτικῷ συγκινδυνευσάντων, (98) Θηβαίων
δὲ μεγίστην δύναμιν εἰς τὸ πεζὸν συμβαλομένων, οὐκ

γρ. 7
οἶκον ἐλάττω τὸν αὑτοῦ κατέλιπεν ἢ παρὰ τοῦ πατρὸς (5)
παρέλαβεν, εἰς δὲ τὴν ἀκρόπολιν ἀνήνεγκεν ὀκτακισχίλια
τάλαντα χωρὶς τῶν ἱερῶν. (127) Οὗτοι δὲ τοσοῦτον ἐκεί-
νου διενηνόχασιν, ὥστε λέγειν μὲν τολμῶσιν ὡς διὰ τὴν
τῶν κοινῶν ἐπιμέλειαν οὐ δύνανται τοῖς αὑτῶν ἰδίοις προσ-

9 γρ. 7
Ἐοίκατε γὰρ οὕτω διακειμένοις ἀνθρώποις, οἵτινες ἁπάσας (5)
μὲν τὰς πόλεις τὰς ἐπὶ Θρᾴκης ἀπολωλεκότες, πλείω
δ’ ἢ χίλια τάλαντα μάτην εἰς τοὺς ξένους ἀνηλωκότες,
(10) πρὸς δὲ τοὺς Ἕλληνας διαβεβλημένοι καὶ τῷ βαρβάρῳ
πολέμιοι γεγονότες, ἔτι δὲ τοὺς μὲν Θηβαίων φίλους σώζειν

66 γρ. 8
ἄλλων ἁπάντων, τοὺς δὲ τριάκοντα τῶν μὲν ἀμελήσαντας,
τὰ δὲ συλήσαντας, τοὺς δὲ νεωσοίκους ἐπὶ καθαιρέσει
τριῶν ταλάντων ἀποδομένους, εἰς οὓς ἡ πόλις ἀνήλωσεν
οὐκ ἐλάττω χιλίων ταλάντων; (67) Ἀλλὰ μὴν οὐδὲ τὴν
πραότητα δικαίως ἄν τις ἐπαινέσειεν τὴν ἐκείνων μᾶλλον ἢ
288

66 γρ. 9
τὰ δὲ συλήσαντας, τοὺς δὲ νεωσοίκους ἐπὶ καθαιρέσει
τριῶν ταλάντων ἀποδομένους, εἰς οὓς ἡ πόλις ἀνήλωσεν
οὐκ ἐλάττω χιλίων ταλάντων; (67) Ἀλλὰ μὴν οὐδὲ τὴν
πραότητα δικαίως ἄν τις ἐπαινέσειεν τὴν ἐκείνων μᾶλλον ἢ
τὴν τῆς δημοκρατίας. Οἱ μὲν γὰρ ψηφίσματι παραλαβόντες

68 γρ. 3
κατελθόντων. (68) Ὃ δὲ πάντων κάλλιστον καὶ μέγιστον
τεκμήριον τῆς ἐπιεικείας τοῦ δήμου· δανεισαμένων γὰρ
τῶν ἐν ἄστει μεινάντων ἑκατὸν τάλαντα παρὰ Λακεδαιμο-
νίων εἰς τὴν πολιορκίαν τῶν τὸν Πειραιᾶ κατασχόντων,
ἐκκλησίας γενομένης περὶ ἀποδόσεως τῶν χρημάτων, καὶ (5)
εἰσφορὰς ἀναγκάσας εἰσενεγκεῖν, (109) ἀλλ’ εἰς μὲν τὸν
περίπλουν τὸν περὶ Πελοπόννησον τρία καὶ δέκα μόνον
τάλαντα δούσης αὐτῷ τῆς πόλεως καὶ τριήρεις πεντή-
κοντα Κόρκυραν εἷλεν, πόλιν ὀγδοήκοντα τριήρεις κεκτη-
μένην, καὶ περὶ τὸν αὐτὸν χρόνον Λακεδαιμονίους ἐνίκη- (5)
τὰς πράξεις ἐπὶ Σάμον στρατεύσας, ἣν Περικλῆς ὁ
μεγίστην ἐπὶ σοφίᾳ καὶ δικαιοσύνῃ καὶ σωφροσύνῃ δόξαν
εἰληφὼς ἀπὸ διακοσίων [νεῶν] καὶ χιλίων ταλάντων κατε-
πολέμησε, ταύτην οὔτε πλέον οὔτ’ ἔλαττον παρ’ ὑμῶν (5)
λαβὼν οὔτε παρὰ τῶν συμμάχων ἐκλέξας, ἐν δέκα μησὶν
Χερρονήσου προσέχειν ὑμᾶς αὐτῇ τὸν νοῦν ἐποίησεν.
(113) Τὸ δὲ τελευταῖον Ποτείδαιαν εἰς ἣν ἡ πόλις
τετρακόσια καὶ δισχίλια τάλαντα τὸ πρότερον ἀνήλωσεν,
ταύτην εἷλεν ἀπὸ τῶν χρημάτων ὧν αὐτὸς ἐπόρισεν καὶ τῶν
289
συντάξεων τῶν ἀπὸ Θρᾴκης· καὶ προσέτι Χαλκιδέας
ἄρχειν ἀξίαν εἶναι τῶν Ἑλλήνων, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων
ἁπάντων, καὶ πρὸς τούτοις εἰς τὴν ἀκρόπολιν οὐκ ἐλάττω
μυρίων ταλάντων ἀνήνεγκεν. (235) Καὶ τούτων τῶν ἀνδρῶν
τῶν τηλικαῦτα διαπραξαμένων οὐδεὶς λόγων ἠμέλησεν,
ἀλλὰ τοσούτῳ μᾶλλον τῶν ἄλλων προσέσχον αὐτοῖς τὸν

Φέρ’ ἴδω, τί δ’ ἥσθην ἄξιον χαιρηδόνος;
Ἐγᾦδ’ ἐφ’ ᾧ γε τὸ κέαρ εὐφράνθην ἰδών, (5)
τοῖς πέντε ταλάντοις οἷς Κλέων ἐξήμεσεν.
Ταῦθ’ ὡς ἐγανώθην, καὶ φιλῶ τοὺς ἱππέας
διὰ τοῦτο τοὔργον· ἄξιον γὰρ Ἑλλάδι.

κατὰ κῦμ’ ἐμαυτὸν οὔριον, κλάειν σε μακρὰ κελεύσας.
ΟΙ. Αʹ Κἄγωγ’, ἐάν τι παραχαλᾷ, τὴν ἀντλίαν φυλάξω.
ΠΑ. Οὔτοι μὰ τὴν Δήμητρα καταπροίξει τάλαντα
πολλὰ (435) κλέψας Ἀθηναίων.
ΟΙ. Αʹ Ἄθρει καὶ τοῦ ποδὸς παρίει· (436)

ΟΙ. Αʹ Ἄθρει καὶ τοῦ ποδὸς παρίει· (436)
ὡς οὗτος ἤδη καικίας ἢ συκοφαντίας πνεῖ.
ΑΛ. Σὲ δ’ ἐκ Ποτειδαίας ἔχοντ’ εὖ οἶδα δέκα τάλαντα.
ΠΑ. Τί δῆτα; βούλει τῶν ταλάντων ἓν λαβὼν σιωπᾶν;
ΟΙ. Αʹ Ἁνὴρ ἂν ἡδέως λάβοι. Τοὺς τερθρίους
παρίει· (440)

ὡς οὗτος ἤδη καικίας ἢ συκοφαντίας πνεῖ.
ΑΛ. Σὲ δ’ ἐκ Ποτειδαίας ἔχοντ’ εὖ οἶδα δέκα τάλαντα.
ΠΑ. Τί δῆτα; βούλει τῶν ταλάντων ἓν λαβὼν σιωπᾶν;
290
ΟΙ. Αʹ Ἁνὴρ ἂν ἡδέως λάβοι. Τοὺς τερθρίους

παρίει· (440)
τὸ πνεῦμ’ ἔλαττον γίγνεται.

γνώμην ἐρεῖν μέλλοντα περὶ
Μιλησίων καὶ κερδανεῖν
τάλαντον, ἢν κατεργάσῃ,
σπεύδειν ὅπως τῶν τευθίδων
ἐμπλήμενος φθαίης ἔτ’ εἰς (935)

ἐκκλησίαν ἐλθών· ἔπει-
τα πρὶν φαγεῖν ἁνὴρ μεθή-
κοι, καὶ σὺ τὸ τάλαντον λαβεῖν
βουλόμενος ἐ-
σθίων <ἅμ’ ἀποπνιγείης. (940)

σθαι τε καὶ εἰς λόγον ἐλθεῖν
πράγματα κἀντιγραφὰς
πολλῶν ταλάντων,
ἄξια σῇ φρενὶ συμ-
βουλευσομένους μετὰ σοῦ. (475)

πῶς ἂν μάθοι ποθ’ οὗτος ἀπόφευξιν δίκης
ἢ κλῆσιν ἢ χαύνωσιν ἀναπειστηρίαν; (875)
καίτοι ταλάντου τοῦτ’ ἔμαθεν Ὑπέρβολος.
Στ. ἀμέλει δίδασκε. θυμόσοφός ἐστιν φύσει.
εὐθύς γε τοι παιδάριον ὂν τυννουτονὶ

291
Κρ. πολλοῖς. ὁ γοῦν Πηλεὺς ἔλαβε διὰ τοῦτο τὴν μάχαιραν.

Ητ. μάχαιραν; ἀστεῖόν γε κέρδος ἔλαβεν ὁ κακοδαίμων.
Ὑπέρβολος δ’ οὑκ τῶν λύχνων πλεῖν ἢ τάλαντα πολλὰ (1065)
εἴληφε διὰ πονηρίαν, ἀλλ’ οὐ μὰ Δί’ οὐ μάχαιραν.
Κρ. καὶ τὴν Θέτιν γ’ ἔγημε διὰ τὸ σωφρονεῖν ὁ Πηλεύς.

πρυτανεῖα, μέταλλ’, ἀγοράς, λιμένας, μισθώσεις, δημιό-
πρατα· (659)
τούτων πλήρωμα τάλαντ’ ἐγγὺς δισχίλια γίγνεται ἡμῖν. (660)
ἀπὸ τούτου νυν κατάθες μισθὸν τοῖσι δικασταῖς ἐνιαυ-
τοῦ, (661)

τοῦ, (661)
ἓξ χιλιάσιν—“κοὔπω πλείους ἐν τῇ χώρᾳ κατένασθεν”.
γίγνεται ἡμῖν ἑκατὸν δήπου καὶ πεντήκοντα τάλαντα.
Φι. οὐδ’ ἡ δεκάτη τῶν προσιόντων ἡμῖν ἄρ’ ἐγίγνεθ’ ὁ μισθός.
Βδ. μὰ Δί’ οὐ μέντοι. (665)

αὐτοὺς (667)
ἄρχειν αἱρεῖ σαυτοῦ τούτοις τοῖς ῥηματίοις περιπεφθείς.
κᾆθ’ οὗτοι μὲν δωροδοκοῦσιν κατὰ πεντήκοντα τάλαντα
ἀπὸ τῶν πόλεων ἐπαπειλοῦντες τοιαυτὶ κἀναφοβοῦντες· (670)
“δώσετε τὸν φόρον, ἢ βροντήσας τὴν πόλιν ὑμῶν ἀνα-

Βδ. πόθεν, ὦ ’γάθ’; ἀλλὰ τοῦτο τοῖσι βαρβάροις (1145)
ὑφαίνεται πολλαῖς δαπάναις. αὕτη γέ τοι
ἐρίων τάλαντον καταπέπωκε ῥᾳδίως.
Φι. οὔκουν ἐριώλην δῆτ’ ἐχρῆν αὐτὴν καλεῖν
δικαιότερόν γ’ ἢ καυνάκην;

292
ἵνα χρὴ κατοικεῖν.

ΕΥ. Ἀλλ’ ἔγωγ’ Ὀπούντιος (153)
οὐκ ἂν γενοίμην ἐπὶ ταλάντῳ χρυσίου.
Οὗτος δὲ δὴ τίς ἐσθ’ ὁ μετ’ ὀρνίθων βίος; (155)
Σὺ γὰρ οἶσθ’ ἀκριβῶς.

Τῇδε μέντοι θἠμέρᾳ μάλιστ’ ἐπαναγορεύεται· (1072)
«Ἢν ἀποκτείνῃ τις ὑμῶν Διαγόραν τὸν Μήλιον,
λαμβάνειν τάλαντον, ἤν τε τῶν τυράννων τίς τινα
τῶν τεθνηκότων ἀποκτείνῃ, τάλαντον λαμβάνειν.» (1075)
Βουλόμεσθ’ οὖν νῦν ἀνειπεῖν ταῦτα χἠμεῖς ἐνθάδε·

«Ἢν ἀποκτείνῃ τις ὑμῶν Διαγόραν τὸν Μήλιον,
λαμβάνειν τάλαντον, ἤν τε τῶν τυράννων τίς τινα
τῶν τεθνηκότων ἀποκτείνῃ, τάλαντον λαμβάνειν.» (1075)
«Ἢν ἀποκτείνῃ τις ὑμῶν Φιλοκράτη τὸν Στρούθιον,

«Ἢν ἀποκτείνῃ τις ὑμῶν Φιλοκράτη τὸν Στρούθιον,
λήψεται τάλαντον, ἢν δὲ ζῶντ’ ἀπαγάγῃ, τέτταρα,
ὅτι συνείρων τοὺς σπίνους πωλεῖ καθ’ ἑπτὰ τοὐβολοῦ,
εἶτα φυσῶν τὰς κίχλας δείκνυσι καὶ λυμαίνεται, (1080)

παραδοὺς ἑτέρῳ τὴν βουλείαν; Οὐδ’ Ἄνυτος τοῦτό γε φήσει.
Οὕτως ἡμεῖς πολὺ βελτίους τῶν ἀνδρῶν εὐχόμεθ’ εἶναι. (810)
Οὐδ’ ἂν κλέψασα γυνὴ ζεύγει κατὰ πεντήκοντα τάλαντα
εἰς πόλιν ἔλθοι τῶν δημοσίων· ἀλλ’ ἢν τὰ μέγισθ’ ὑφέληται,
φορμὸν πυρῶν τἀνδρὸς κλέψασ’, αὐθημερὸν ἀνταπέδωκεν.

293
ΟΙ. Νὴ Δί’ ὀλίγον ὕστερον. (795)

Κἀνταῦθα δὴ τὰ δεινὰ κινηθήσεται.
Καὶ γὰρ ταλάντῳ μουσικὴ σταθμήσεται—
ΞΑ. Τί δέ; μειαγωγήσουσι τὴν τραγῳδίαν;
ΟΙ. καὶ κανόνας ἐξοίσουσι καὶ πήχεις ἐπῶν

824
χαλκοῦν τὸ λοιπόν· “ἀργύρῳ γὰρ χρώμεθα.”
Αν. τὸ δ’ ἔναγχος οὐχ ἅπαντες ἡμεῖς ὤμνυμεν
τάλαντ’ ἔσεσθαι πεντακόσια τῇ πόλει
τῆς τετταρακοστῆς, ἣν ἐπόρισ’ Εὐριπίδης; (825)
κεὐθὺς κατεχρύσου πᾶς ἀνὴρ Εὐριπίδην.

ΚΑ. φακῆς, — (192)
ΧΡ. σοῦ δ’ ἐγένετ’ οὐδεὶς μεστὸς οὐδεπώποτε.
Ἀλλ’ ἢν τάλαντά τις λάβῃ τριακαίδεκα,
πολὺ μᾶλλον ἐπιθυμεῖ λαβεῖν ἑκκαίδεκα· (195)
κἂν ταῦθ’ ἁνύσηται, τετταράκοντα βούλεται,

Κἀγὼ νομίσας πολλὴν ὁσίαν τοῦ πράγματος
ἐπὶ τὴν χύτραν τὴν τῆς ἀθάρης ἀνίσταμαι.
ΓΥ. Ταλάντατ’ ἀνδρῶν, οὐκ ἐδεδοίκεις τὸν θεόν;
ΚΑ. Νὴ τοὺς θεοὺς ἔγωγε, μὴ φθάσειέ με (685)
ἐπὶ τὴν χύτραν ἐλθὼν ἔχων τὰ στέμματα.

ΓΡ. Τάλαιν’ ἐγὼ τῆς ὕβρεος ἧς ὑβρίζομαι.
ΧΡ. Ἔοικε διὰ πολλοῦ χρόνου σ’ ἑορακέναι. (1045)
ΓΡ. Ποίου χρόνου, ταλάνταθ’, ὃς παρ’ ἐμοὶ χθὲς ἦν;
ΧΡ Τοὐναντίον πέπονθε τοῖς πολλοῖς ἄρα·
μεθύων γάρ, ὡς ἔοικεν, ὀξύτερον βλέπει.
294
ΜΝΑ
Liddell-Scott. μνᾶ, ἡ, γεν. μνᾶς, ονομαστ. πληθ. μναῖ, Ιων. ονομ.

ενικ. μνέα· Λατ. mina· I. ως βάρος, = 100 δραχμές = περίπου 15,2
αγγλικές ουγγιές. II. ως χρηματικό ποσό, = 100 δραχμές, δηλ. 4
αγγλ. λίρες, 1 σεντ και 3 πέννες· 60 μναῖ αντιστοιχούσαν σε ένα
τάλαντο.
μνᾱαῖος, -α, -ον, αυτός που ζυγίζει μία μνᾶ, σε Ξεν.
μνᾶμα, μνάμειον, μναμοσύνα, μνάμων, Δωρ. αντί μνημ-.
μνάομαι (μνᾶ), συνηρ. μνῶμαι, αποθ.· Επικ. τύποι, βʹ ενικ. ενεστ.
μνάᾳ, απαρ. μνάασθαι, μτχ. μνωόμενος, γʹ πληθ. παρατ. μνώοντο,
Ιων. γʹ ενικ. προστ. μνάσκετο, μόνο σε ενεστ. και παρατ.· I. όπως το
μιμνήσκομαι, έχω στο νου μου κάποιον ή κάτι, με γεν., σε Ομήρ. Ιλ.·
στρέφω την προσοχή μου σε κάτι, φύγαδε μνώοντο, στο ίδ. II. 1.
επιθυμώ να κερδίσω τη γυναίκα κάποιου, φλερτάρω, με αιτ. προσ.,
σε Ομήρ. Οδ. 2. επιδιώκω, επιζητώ χάρη ή αξίωμα, Λατ. ambire, σε
Ηρόδ.
μνάσθω, γʹ ενικ. προστ. του μνάομαι.
μνᾱσῐδωρέω, Δωρ. αντί μνησιδωρέω.
μνάσομαι[ᾱ], Δωρ. αντί μνήσομαι, Μέσ. μέλ. του μιμνήσκω.
μναστήρ, ὁ, θηλ. μνάστειρα, μνᾶστις, Δωρ. αντί μνηστ-.

...σφῶν αὐτῶν κληρούχους τοὺς λαχόντας ἀπέπεμψαν· οἷς
ἀργύριον Λέσβιοι ταξάμενοι τοῦ κλήρου ἑκάστου τοῦ ἐνιαυτοῦ (5)
(3) δύο μνᾶς φέρειν αὐτοὶ εἰργάζοντο τὴν γῆν. παρέλαβον δὲ
καὶ τὰ ἐν τῇ ἠπείρῳ πολίσματα οἱ Ἀθηναῖοι ὅσων Μυτιλη-
ναῖοι ἐκράτουν, καὶ ὑπήκουον ὕστερον Ἀθηναίων.

διεκομίσθησαν· ὁ δὲ Βρασίδας (ἔστι γὰρ ἐν τῇ Ληκύθῳ
Ἀθηνᾶς ἱερόν, καὶ ἔτυχε κηρύξας, ὅτε ἔμελλε προσβαλεῖν,
τῷ ἐπιβάντι πρώτῳ τοῦ τείχους τριάκοντα μνᾶς ἀργυρίου (5)
δώσειν) νομίσας ἄλλῳ τινὶ τρόπῳ ἢ ἀνθρωπείῳ τὴν ἅλωσιν
γενέσθαι, τάς τε τριάκοντα μνᾶς τῇ θεῷ ἀπέδωκεν ἐς τὸ
295

τῷ ἐπιβάντι πρώτῳ τοῦ τείχους τριάκοντα μνᾶς ἀργυρίου (5)
δώσειν) νομίσας ἄλλῳ τινὶ τρόπῳ ἢ ἀνθρωπείῳ τὴν ἅλωσιν
γενέσθαι, τάς τε τριάκοντα μνᾶς τῇ θεῷ ἀπέδωκεν ἐς τὸ
ἱερὸν καὶ τὴν Λήκυθον καθελὼν καὶ ἀνασκευάσας τέμενος
(3) ἀνῆκεν ἅπαν. καὶ ὁ μὲν τὸ λοιπὸν τοῦ χειμῶνος ἅ τε εἶχε

φοβεροὶ δὲ βροτοῖσι μῦ-
θοι κέρδος πρὸς θεῶν θεραπεί-
αν. ὧν οὐ μνασθεῖσα πόσιν (745)
κτείνεις, κλεινῶν συγγενέτειρ’ ἀδελφῶν.
— ἔα ἔα· (746)
10. Ευρυπίδης Iphigenia Taurica {0006.013} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 208

λόχιαι στερρὰν παιδείαν
Μοῖραι ξυντείνουσιν θεαί,
τᾷ μναστευθείσᾳ ’ξ Ἑλλάνων,
ἃν πρωτόγονον θάλος ἐν θαλάμοις
Λήδας ἁ τλάμων κούρα (210)
11. ANTIPHON Orat. De caede Herodis {0028.005} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

63 γρ. 11
καὶ τῆς Λυκίνου τοῦτο ὑμῖν μέγιστον τεκμήριόν ἐστιν, ὅτι
οὐ σφόδρα ἐχρώμην ἐγὼ Λυκίνῳ φίλῳ, ὡς πάντα ποιῆσαι (10)
ἂν τὰ ἐκείνῳ δοκοῦντα· οὐ γὰρ δή που ἑπτὰ μὲν μνᾶς
οὐκ ἀπέτεισα ὑπὲρ αὐτοῦ δεδεμένου καὶ λυμαινομένου,
κίνδυνον δὲ τοσοῦτον ἀράμενος ἄνδρα ἀπέκτεινα δι’ ἐκεῖνον.
12. ANTIPHON Orat. De choreuta {0028.006} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 49

γρ. 3
(49) Οὗτοι γὰρ ποίαν δίκην οὐ δικάσαιντ’ ἂν ἢ ποῖον δικαστή-
ριον οὐκ ἐξαπατήσειαν ἢ τίνας ὅρκους οὐκ ἂν τολμήσειαν
παραβαίνειν, οἵτινες καὶ νῦν τριάκοντα μνᾶς ἐπ’ ἐμοὶ
λαβόντες παρὰ τῶν ποριστῶν καὶ τῶν πωλητῶν καὶ τῶν
296
πρακτόρων καὶ τῶν ὑπογραμματέων οἳ τούτοις ὑπεγραμ- (5)

14 γρ. 3
αὑτῶν διδόναι. (14) Καὶ ταῦθ’ ὅτι ἀληθῆ λέγω, αὐτὸς ἂν
ὑμῖν Εὐθύνους μαρτυρήσειεν· ἐπίσταται γὰρ ὅτι Τιμόδημος
τουτονὶ τριάκοντα μνᾶς ἐπράξατο, οὐ χρέος ἐγκαλῶν ἀλλ’
ἀπάξειν ἀπειλῶν. Καίτοι πῶς εἰκὸς Νικίαν εἰς τοῦτ’ ἀνοίας
ἐλθεῖν, ὥστ’ αὐτὸν περὶ τοῦ σώματος κινδυνεύοντα ἑτέρους (5)

<οὗτος ἐνεκάλει τῷ Πατροκλεῖ καὶ δίκας ἐλάγχανεν ὡς
αἰτίῳ τῆς συμφορᾶς γεγενημένῳ· διαλλαγεὶς δὲ πρὸς ἐκεῖ-
νον καὶ πραξάμενος αὐτὸν δέκα μνᾶς ἀργυρίου Λυσίμαχον (5)
ἐσυκοφάντει· λαβὼν δὲ καὶ παρὰ τούτου διακοσίας δραχμὰς
ἐμοὶ πράγματα παρεῖχεν. Καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἐνεκάλει
15. Ισοκράτης In sophistas (orat. 13) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 3 γρ. 7

σονται. Καὶ τηλικούτων ἀγαθῶν αὑτοὺς διδασκάλους καὶ (5)
κυρίους καταστήσαντες οὐκ αἰσχύνονται τρεῖς ἢ τέτταρας
μνᾶς ὑπὲρ τούτων αἰτοῦντες· (4) ἀλλ’ εἰ μέν τι τῶν
ἄλλων κτημάτων πολλοστοῦ μέρους τῆς ἀξίας ἐπώλουν,
οὐκ ἂν ἠμφισβήτησαν ὡς οὐκ εὖ φρονοῦντες τυγχάνουσιν,

νὴ τὴν Δήμητρ’, ἢ μὴ ζῴην,
δωροδοκήσαντ’ ἐκ Μυτιλήνης
πλεῖν ἢ μνᾶς τετταράκοντα. (835)
ΧΟ. Ὦ πᾶσιν ἀνθρώποις φανεὶς μέγιστον
ὠφέλημα, Ant.
ζηλῶ σε τῆς εὐγλωττίας. Εἰ γὰρ ὧδ’ ἐποίσεις,

κἄκφερε τὸ γραμματεῖον, ἵν’ ἀναγνῶ λαβὼν
ὁπόσοις ὀφείλω καὶ λογίσωμαι τοὺς τόκους. (20)
297
φέρ’ ἴδω, τί ὀφείλω; δώδεκα μνᾶς Πασίᾳ.

τοῦ δώδεκα μνᾶς Πασίᾳ; τί ἐχρησάμην;
ὅτ’ ἐπριάμην τὸν κοππατίαν. οἴμοι τάλας,

ὁπόσοις ὀφείλω καὶ λογίσωμαι τοὺς τόκους. (20)
φέρ’ ἴδω, τί ὀφείλω; δώδεκα μνᾶς Πασίᾳ.
τοῦ δώδεκα μνᾶς Πασίᾳ; τί ἐχρησάμην;
ὅτ’ ἐπριάμην τὸν κοππατίαν. οἴμοι τάλας,
εἴθ’ ἐξεκόπην πρότερον τὸν ὀφθαλμὸν λίθῳ.

Ἀλλ’ ἐπαγγελλέτω πᾶς ἀνὴρ καὶ γυνή,
εἴ τις ἀργυρίδιον δεῖ- (1050)
ται λαβεῖν, μνᾶς ἢ δύ’ ἢ τρεῖς·
ὡς ἔσω ’στὶν
κἄχομεν βαλλάντια.

τὸ στόμ’ ἐπιβύσας κέρμασιν τῶν ῥητόρων.
ΧΡ. Καὶ μὴν φίλως γ’ ἄν μοι δοκεῖς νὴ τοὺς θεοὺς (380)
τρεῖς μνᾶς ἀναλώσας λογίσασθαι δώδεκα.
ΒΛ. Ὁρῶ τιν’ ἐπὶ τοῦ βήματος καθεδούμενον
ἱκετηρίαν ἔχοντα μετὰ τῶν παιδίων

αὐτοὺς λέγειν, οὐ δυνατὸν δ’ εἶναι παρ’ ἃ βασιλεὺς ἐπέστει-
λεν αὐτῷ ἄλλα ποιεῖν. εἶναι δὲ καὶ τὰς συνθήκας οὕτως
ἐχούσας, τριάκοντα μνᾶς ἑκάστῃ νηὶ τοῦ μηνὸς διδόναι,
(6) ὁπόσας ἂν βούλωνται τρέφειν Λακεδαιμόνιοι. ὁ δὲ Λύσαν-
δρος τότε μὲν ἐσιώπησε· μετὰ δὲ τὸ δεῖπνον, ἐπεὶ αὐτῷ

γρ. 3
298
(3) εἰσὶν ἀξίαι. Ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Ἀντισθένης· ἐγὼ γοῦν

βουλοίμην ἂν τὸν μέν τινα φίλον μοι εἶναι μᾶλλον ἢ δύο
μνᾶς, τὸν δ’ οὐδ’ ἂν ἡμιμναίου προτιμησαίμην, τὸν δὲ καὶ
πρὸ δέκα μνῶν ἑλοίμην ἄν, τὸν δὲ πρὸ πάντων χρημάτων,
(4) καὶ †πόνων† πριαίμην ἂν φίλον μοι εἶναι. Οὐκοῦν, ἔφη ὁ

πωλούμενα, πόσον δὲ τὰ ἐμά; Ἐγὼ μὲν οἶμαι, ἔφη ὁ
Σωκράτης, εἰ ἀγαθοῦ ὠνητοῦ ἐπιτύχοιμι, εὑρεῖν ἄν μοι
σὺν τῇ οἰκίᾳ καὶ τὰ ὄντα πάντα πάνυ ῥᾳδίως πέντε μνᾶς· τὰ (5)
μέντοι σὰ ἀκριβῶς οἶδα ὅτι πλέον ἂν εὕροι ἢ ἑκατονταπλα-
(4) σίονα τούτου. Κᾆτα οὕτως ἐγνωκὼς σὺ μὲν οὐχ ἡγῇ
34. Ξενοφών Anabasis (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 4 Τμ. 13 γρ. 2

οὐκ ἐπὶ μάχην ἰόντων, ἀλλὰ καλοῦντος τοῦ πατρὸς Κῦρον.
(13) ταῦτα οἱ στρατηγοὶ Κύρῳ ἀπήγγελλον· ὁ δ’ ὑπέσχετο ἀνδρὶ
ἑκάστῳ δώσειν πέντε ἀργυρίου μνᾶς, ἐπὰν εἰς Βαβυλῶνα
ἥκωσι, καὶ τὸν μισθὸν ἐντελῆ μέχρι ἂν καταστήσῃ τοὺς
Ἕλληνας εἰς Ἰωνίαν πάλιν. τὸ μὲν δὴ πολὺ τοῦ Ἑλληνικοῦ

1 γρ. 4
ληλυθότος χρόνου. καὶ διδόντων Φιλήσιος μὲν ὦφλε καὶ
Ξανθικλῆς τῆς φυλακῆς τῶν γαυλικῶν χρημάτων τὸ μείωμα
εἴκοσι μνᾶς, Σοφαίνετος δέ, ὅτι αἱρεθεὶς ... κατημέλει,
δέκα μνᾶς. Ξενοφῶντος δὲ κατηγόρησάν τινες φάσκοντες (5)
παίεσθαι ὑπ’ αὐτοῦ καὶ ὡς ὑβρίζοντος τὴν κατηγορίαν

1 γρ. 5
Ξανθικλῆς τῆς φυλακῆς τῶν γαυλικῶν χρημάτων τὸ μείωμα
εἴκοσι μνᾶς, Σοφαίνετος δέ, ὅτι αἱρεθεὶς ... κατημέλει,
δέκα μνᾶς. Ξενοφῶντος δὲ κατηγόρησάν τινες φάσκοντες (5)
παίεσθαι ὑπ’ αὐτοῦ καὶ ὡς ὑβρίζοντος τὴν κατηγορίαν
(2) ἐποιοῦντο. καὶ ὁ Ξενοφῶν ἐκέλευσεν εἰπεῖν τὸν πρῶτον
299
Τμ. e γρ. 3
(e) γόρου αὐτόθι ἐπιδημοῦντος καὶ εὐδοκιμοῦντος καὶ πρεσβυτέρου
ὄντος πολὺ νεώτερος ὢν ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πάνυ πλέον ἢ πεντή-
κοντα καὶ ἑκατὸν μνᾶς ἠργασάμην, καὶ ἐξ ἑνός γε χωρίου
πάνυ σμικροῦ, Ἰνυκοῦ, πλέον ἢ εἴκοσι μνᾶς· καὶ τοῦτο ἐλθὼν
οἴκαδε φέρων τῷ πατρὶ ἔδωκα, ὥστε ἐκεῖνον καὶ τοὺς ἄλλους (5)
Τμ. e γρ. 4
ὄντος πολὺ νεώτερος ὢν ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πάνυ πλέον ἢ πεντή-
κοντα καὶ ἑκατὸν μνᾶς ἠργασάμην, καὶ ἐξ ἑνός γε χωρίου
πάνυ σμικροῦ, Ἰνυκοῦ, πλέον ἢ εἴκοσι μνᾶς· καὶ τοῦτο ἐλθὼν
οἴκαδε φέρων τῷ πατρὶ ἔδωκα, ὥστε ἐκεῖνον καὶ τοὺς ἄλλους (5)
πολίτας θαυμάζειν τε καὶ ἐκπεπλῆχθαι. καὶ σχεδόν τι οἶμαι

πλῆθος τῆς αὑτῶν οὐσίας, πλὴν ὁ μὲν μέγιστον τίμημα
(e) ἔχων τεττάρων μνῶν, ὁ δὲ τὸ δεύτερον τριῶν, ὁ δὲ τρίτος
δυοῖν μναῖν, μνᾶς δὲ ὁ τέταρτος. ἐὰν δέ τις ἕτερον φαί-
νηταί τι παρὰ τὰ γεγραμμένα κεκτημένος, δημόσιον μὲν
ἔστω τὸ τοιοῦτον ἅπαν, πρὸς τούτῳ δὲ δίκην ὑπεχέτω τῷ

θωπείαις ὑπείκοντες ὀνείδη φερέσθωσαν ἐν πάσῃ τῇ πόλει,
τῶν δὲ ἄλλων ἀδικημάτων ὅτι ἂν ἀδικῶσι τοὺς ἐν τῷ τόπῳ, (5)
τῶν μέχρι μνᾶς ἐν τοῖς κωμήταις καὶ γείτοσιν ὑπεχέτωσαν
ἑκόντες δίκας, τῶν δὲ μειζόνων ἑκάστοτε ἀδικημάτων ἢ καὶ
(b) τῶν ἐλαττόνων, ἐὰν μὴ ’θέλωσιν ὑπέχειν, πιστεύοντες τῷ

ἀδικοῦντι. τὰ αὐτὰ δὲ καὶ ἀστυνόμοις ἔστω ζημιώματά τε
καὶ κολάσεις ἐν τῇ ἑαυτῶν ἀρχῇ, μέχρι μὲν μνᾶς αὐτοὺς
ζημιοῦντας, τὴν διπλασίαν δὲ μετὰ ἀγορανόμων.
300
Μουσικῆς δὲ τὸ μετὰ τοῦτο καὶ γυμναστικῆς ἄρχοντας (5)

ἓν τῶν καλῶν δρῴη τοῦτ’ ἄν· ὁ δὲ μὴ πειθόμενος ἢ διδοὺς ἢ
λαμβάνων πλέον ἢ πεντήκοντα ἄξια δραχμῶν ἐσθῆτος χάριν,
ὁ δὲ μνᾶς, ὁ δὲ τριῶν ἡμιμναίων, ὁ δὲ δυοῖν μναῖν, ὁ τὸ
μέγιστον τίμημα κεκτημένος, ὀφειλέτω μὲν τῷ δημοσίῳ (5)
τοσοῦτον ἕτερον, τὸ δὲ δοθὲν ἢ ληφθὲν ἱερὸν ἔστω τῆς

ἱερὰς μὲν πεντήκοντα ὀφειλέτω τῷ Διονύσῳ δραχμάς, ἐὰν
ἐκ τῶν ἑαυτοῦ δρέπῃ, ἐὰν δ’ ἐκ τῶν γειτόνων, μνᾶν, ἐὰν δ’
ἐξ ἄλλων, δύο μέρη τῆς μνᾶς. ὃς δ’ ἂν τὴν γενναίαν νῦν (5)
λεγομένην σταφυλὴν ἢ τὰ γενναῖα σῦκα ἐπονομαζόμενα
ὀπωρίζειν βούληται, ἐὰν μὲν ἐκ τῶν οἰκείων λαμβάνῃ, ὅπως

μὲν τοῦ μεγίστου τιμήματος ἑκατὸν δραχμάς, ἐάντ’ οὖν
δοῦλον ἐάντ’ οὖν καὶ ἐλεύθερον περιορᾷ, δευτέρου δὲ τιμή-
ματος τέτταρα μέρη τῆς μνᾶς τῶν πέντε, τρία δ’ ὁ τρίτος,
καὶ δύο ὁ τέταρτος. μαίνονται μὲν οὖν πολλοὶ πολλοὺς (5)
τρόπους· οὓς μὲν νῦν εἴπομεν, ὑπὸ νόσων, εἰσὶν δὲ οἳ διὰ

κατατάξῃ μηδ’ ἡντινοῦν· εἰ δὲ μή, κατευθύνειν αὐτοῦ τὸν
εὔθυνον, ἂν μὲν ᾖ τοῦ μεγίστου τιμήματος ὁ τάξας τὸν
κακόν, χιλίας, ἂν δὲ τοῦ δευτέρου, πέντε μνᾶς, ἂν δὲ τοῦ
τρίτου, τρεῖς μνᾶς, ἂν δὲ τοῦ τετάρτου, μνᾶν. ὁ δὲ ὀφλὼν (5)
τὴν δίκην πρὸς τῷ ἀφεῖσθαι τῶν ἀνδρείων κινδύνων κατὰ

εὔθυνον, ἂν μὲν ᾖ τοῦ μεγίστου τιμήματος ὁ τάξας τὸν
κακόν, χιλίας, ἂν δὲ τοῦ δευτέρου, πέντε μνᾶς, ἂν δὲ τοῦ
τρίτου, τρεῖς μνᾶς, ἂν δὲ τοῦ τετάρτου, μνᾶν. ὁ δὲ ὀφλὼν (5)
τὴν δίκην πρὸς τῷ ἀφεῖσθαι τῶν ἀνδρείων κινδύνων κατὰ
301
φύσιν τὴν αὑτοῦ προσαποτεισάτω μισθόν, χιλίας μέν, ἂν

τῆς ἀρχῆς καὶ τοῦ τάφου καὶ τῶν ἄλλων τῶν δοθεισῶν αὐτῷ
τιμῶν, ἐὰν δὲ ὁ διώκων μὴ μεταλάβῃ τὸ πέμπτον μέρος τῶν
(b) ψήφων, τινέτω ὁ μὲν τοῦ μεγίστου τιμήματος δώδεκα μνᾶς,
ὀκτὼ δὲ ὁ τοῦ δευτέρου, τρίτου δὲ ἕξ, τετάρτου δὲ δύο.
Ῥαδαμάνθυος δὲ περὶ τὴν λεγομένην κρίσιν τῶν δικῶν
48. Λυσίας Pro Mantitheo (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 10 γρ. 4

φθείσης διὰ τὰς συμφορὰς καὶ τὰς τοῦ πατρὸς καὶ τὰς τῆς
πόλεως, δύο μὲν ἀδελφὰς ἐξέδωκα ἐπιδοὺς τριάκοντα
μνᾶς ἑκατέρᾳ, πρὸς τὸν ἀδελφὸν δ’ οὕτως ἐνειμάμην
ὥστ’ ἐκεῖνον πλέον ὁμολογεῖν ἔχειν ἐμοῦ τῶν πατρῴων, (5)
καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους ἅπαντας οὕτως βεβίωκα ὥστε
49. Λυσίας Πρὸς τὸ δημόσιον περὶ τῶν Ἐράτωνος χρημάτων (5-4 Π. Χ.

ΑΙΩΝ) Τμ. 7 γρ. 4
γνῶναι ἐκ τοῦ τιμήματος τοῦ ἐπιγεγραμμένου τοῖς χρή-
μασιν. ἅπαντα μὲν γὰρ πλείονος ἢ ταλάντου τετίμηνται, ὧν
δ’ ἐγὼ ἀμφισβητῶ τῷ μὲν πέντε μνᾶς τῷ δὲ χιλίας δραχ-
μὰς ἐπεγραψάμην· καὶ εἰ πλείονος ἄξιά ἐστιν ἢ τοσούτου, (5)
(8) ἀποκηρυχθέντων τὸ περιττὸν ἡ πόλις λήψεται. ἵνα οὖν

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 15 γρ. 7
ἡγοῦνται εἶναι ἢ πλουσιώτερον, τὴν δὲ πένητι γεγενημένῳ (5)
οὐ διὰ κακίαν, ἀδελφιδῷ δὲ ὄντι Φαίδρῳ <τῷ Μυρρι-
νουσίῳ, ἐπιδοὺς τετταράκοντα μνᾶς, κᾆτ’ Ἀριστοφάνει τὸ
(16) ἴσον. πρὸς δὲ τούτοις ἐμοὶ πολλὴν ἐξὸν πάνυ προῖκα λα-
βεῖν ἐλάττω συνεβούλευσεν, ὥστε εὖ εἰδέναι ὅτι κηδε-

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 22 γρ. 5
302
ἱκανὰ ἦν, τοὺς φίλους ἔπειθε δεόμενος καὶ ἐγγυώμενος, καὶ

τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ ὁμοπατρίου ἀποκειμένας παρ’ αὐτῷ τετ-
ταράκοντα μνᾶς λαβὼν κατεχρήσατο. τῇ δὲ προτεραίᾳ ἢ (5)
ἀνήγετο, εἰσελθὼν ὡς τὸν πατέρα τὸν ἐμὸν ἐκέλευσε χρῆ-
σαι ὅ τι εἴη ἀργύριον· προσδεῖν γὰρ ἔφη πρὸς τὸν μισθὸν

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 25 γρ. 5
ὅτι ἔλαβε <μὲν σύμβολον παρὰ βασιλέως τοῦ μεγάλου
φιάλην χρυσῆν, δώσει δ’ Ἀριστοφάνει ὡς λαβεῖν ἑκ-
καίδεκα μνᾶς ἐπ’ αὐτῇ, ἵν’ ἔχοι ἀναλίσκειν εἰς τὴν τριη- (5)
ραρχίαν· ἐπειδὴ δὲ εἰς Κύπρον ἀφίκοιτο, λύσεσθαι ἀποδοὺς
εἴκοσι μνᾶς· πολλῶν γὰρ ἀγαθῶν καὶ ἄλλων χρημάτων

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 25 γρ. 7
καίδεκα μνᾶς ἐπ’ αὐτῇ, ἵν’ ἔχοι ἀναλίσκειν εἰς τὴν τριη- (5)
ραρχίαν· ἐπειδὴ δὲ εἰς Κύπρον ἀφίκοιτο, λύσεσθαι ἀποδοὺς
εἴκοσι μνᾶς· πολλῶν γὰρ ἀγαθῶν καὶ ἄλλων χρημάτων
(26) εὐπορήσειν διὰ τὸ σύμβολον ἐν πάσῃ τῇ ἠπείρῳ. Ἀρι-
στοφάνης τοίνυν ἀκούων μὲν ταῦτα Δήμου, δεομένου δ’

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 26 γρ. 3
(26) εὐπορήσειν διὰ τὸ σύμβολον ἐν πάσῃ τῇ ἠπείρῳ. Ἀρι-
στοφάνης τοίνυν ἀκούων μὲν ταῦτα Δήμου, δεομένου δ’
ἐμοῦ, μέλλων δ’ ἄξειν <τὸ χρυσίον, τέτταρας δὲ μνᾶς
τόκον λήψεσθαι, οὐκ ἔφη εἶναι, ἀλλ’ ὤμνυε καὶ προσδεδα-
νεῖσθαι τοῖς ξένοις ἄλλοθεν, ἐπειδὴ ἥδιστ’ <ἂν ἀνθρώ- (5)

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 32 γρ. 5
δοῦναι, ἥτις ἐστὶ μεγίστη τοῖς ἀνθρώποις, μηδὲν ἔχειν
τῶν Ἀριστοφάνους χρημάτων, ἐνοφείλεσθαι δὲ τὴν προῖκα
τῆς ἀδελφῆς καὶ <τὰς ἑπτὰ μνᾶς, ἃς ᾤχετο λαβὼν παρὰ (5)
(33) τοῦ πατρὸς τοῦ ἐμοῦ. πῶς ἂν οὖν εἶεν ἄνθρωποι ἀθλιώ-
303
τεροι, ἢ εἰ τὰ σφέτερ’ αὐτῶν ἀπολωλεκότες δοκοῖεν τἀκεί-

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 43 γρ. 1
γῆν μὲν καὶ οἰκίαν ἐκτήσατο πλεῖν ἢ πέντε ταλάντων, κα-
τεχορήγησε δὲ ὑπὲρ αὑτοῦ καὶ τοῦ πατρὸς πεντακισχιλίας (5)
(43) δραχμάς, τριηραρχῶν δὲ ἀνήλωσεν ὀγδοήκοντα μνᾶς. εἰσε-

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 43 γρ. 4
μνᾶς. εἰς δὲ τὸν ἀπόστολον τῶν τριήρων, ὅτε οἱ Κύπριοι
58. Λυσίας Pro Polystrato [Sp.] (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 24 γρ. 6

φθάρη καὶ ἀνεσώθην εἰς Κατάνην, ἐλῃζόμην ὁρμώμενος
ἐντεῦθεν καὶ τοὺς πολεμίους κακῶς ἐποίουν, ὥστε τῇ θεῷ (5)
τε τὰς δεκάτας ἐξαιρεθῆναι πλέον ἢ τριάκοντα μνᾶς καὶ
τοῖς στρατιώταις εἰς σωτηρίαν, ὅσοι ἐν τοῖς πολεμίοις
(25) ἦσαν. καὶ ἐπειδὴ Καταναῖοι ἠνάγκαζον ὁπλιτεύειν, ὡπλί-

γρ. 6
ψηφιεῖσθε. ἐγὼ γὰρ ἐδοκιμάσθην μὲν ἐπὶ Θεοπόμπου ἄρ-
χοντος, καταστὰς δὲ χορηγὸς τραγῳδοῖς ἀνήλωσα τριά- (5)
κοντα μνᾶς καὶ τρίτῳ μηνὶ Θαργηλίοις νικήσας ἀνδρικῷ
χορῷ δισχιλίας δραχμάς, ἐπὶ δὲ Γλαυκίππου ἄρχοντος εἰς
(2) πυρριχιστὰς Παναθηναίοις τοῖς μεγάλοις ὀκτακοσίας. ἔτι

γρ. 4
304
τοσαύτας δαπάνας δαπανώμενος, καὶ καθ’ ἡμέραν ὑπὲρ

ὑμῶν κινδυνεύων καὶ ἀποδημῶν, ὅμως εἰσφορὰς τὴν μὲν
τριάκοντα μνᾶς τὴν δὲ τετρακισχιλίας δραχμὰς εἰσενήνοχα.

γρ. 1
(4) μνᾶς. καὶ ὕστερον κατέστην χορηγὸς παιδικῷ χορῷ καὶ
ἀνήλωσα πλεῖν ἢ πεντεκαίδεκα μνᾶς. ἐπὶ δὲ Εὐκλείδου
ἄρχοντος κωμῳδοῖς χορηγῶν Κηφισοδώρῳ ἐνίκων, καὶ

γρ. 2
(4) μνᾶς. καὶ ὕστερον κατέστην χορηγὸς παιδικῷ χορῷ καὶ
ἀνήλωσα σὺν τῇ τῆς σκευῆς ἀναθέσει ἑκκαίδεκα μνᾶς, καὶ

γρ. 4
Παναθηναίοις τοῖς μικροῖς ἐχορήγουν πυρριχισταῖς ἀγε- (5)
(5) νείοις, καὶ ἀνήλωσα ἑπτὰ μνᾶς. νενίκηκα δὲ τριήρει μὲν

γρ. 1
ἁμιλλώμενος ἐπὶ Σουνίῳ, ἀναλώσας πεντεκαίδεκα μνᾶς·
305
χωρὶς δὲ ἀρχιθεωρίας καὶ ἐρρηφορίας καὶ ἄλλα τοιαῦτα,

γρ. 2
ἁμιλλώμενος ἐπὶ Σουνίῳ, ἀναλώσας πεντεκαίδεκα μνᾶς·
χωρὶς δὲ ἀρχιθεωρίας καὶ ἐρρηφορίας καὶ ἄλλα τοιαῦτα,
εἰς ἃ ἐμοὶ δεδαπάνηται πλεῖν ἢ τριάκοντα μναῖ. καὶ τού-
66. Λυσίας <Περὶ τῆς Εὐάνδρου δοκιμασίας (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 24

γρ. 2
ὅτι τὰς ναῦς προὔδωκε καὶ τὴν πόλιν περὶ σωτηρίας βου- (5)
(24) λεύεσθαι πεποίηκεν, ἔπειτα ὅτι παρὰ τῶν αἰχμαλώτων,
οὓς αὐτὸς ἀπώλεσε, τριάκοντα μνᾶς ἐσυκοφάντησεν, οὐ
φάσκων αὐτοὺς λύσεσθαι, εἰ μὴ τοῦτο αὐτῷ παρὰ σφῶν
αὐτῶν παράσχοιεν. συνειδότες οὖν ἡμῶν ἑκατέρῳ τὸν βίον,
67. Λυσίας In Philonem {0540.031} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 21 γρ. 4

ἠπίστησεν ἀποθανοῦσαν ἑαυτὴν ἐπιτρέψαι, Ἀντιφάνει δὲ
οὐδὲν προσήκουσα πιστεύσασα ἔδωκεν εἰς τὴν ἑαυτῆς ταφὴν
τρεῖς μνᾶς ἀργυρίου, παραλιποῦσα τοῦτον ὑὸν ὄντα ἑαυτῆς.
ἆρα δῆλον ὅτι εὖ ᾔδει αὐτὸν οὐδὲ διὰ τὸ προσήκειν αὐτῇ (5)
(22) τὰ δέοντα [ἂν] ποιήσοντα; καίτοι εἰ μήτηρ, ἣ πέφυκε καὶ

αὐτῷ δίδωσι καὶ πέντε τάλαντα ἀργυρίου παρακαταθήκην·
(6) ναυτικὰ δὲ ἀπέδειξεν ἐκδεδομένα ἑπτὰ τάλαντα καὶ τετ-
ταράκοντα μνᾶς ..., δισχιλίας δὲ ὀφειλομένας ἐν Χερρονήσῳ.
ἐπέσκηψε δέ, ἐάν τι πάθῃ, τάλαντον μὲν ἐπιδοῦναι τῇ γυ-
ναικὶ καὶ τὰ ἐν τῷ δωματίῳ δοῦναι, τάλαντον δὲ τῇ θυ-

ἐπέσκηψε δέ, ἐάν τι πάθῃ, τάλαντον μὲν ἐπιδοῦναι τῇ γυ-
306
γατρί. κατέλιπε <δὲ καὶ εἴκοσι μνᾶς τῇ γυναικὶ καὶ τριά- (5)
(7) κοντα στατῆρας Κυζικηνούς. ταῦτα δὲ πράξας καὶ οἴκοι
ἀντίγραφα καταλιπὼν ᾤχετο στρατευσόμενος μετὰ Θρα-

(9) ἔδωκεν. ὀγδόῳ δ’ ἔτει δοκιμασθέντος μετὰ ταῦτα τοῦ πρε-
ὅτι καταλίποι αὐτοῖς ὁ πατὴρ εἴκοσι μνᾶς ἀργυρίου καὶ
τριάκοντα στατῆρας. «ἐγὼ οὖν πολλὰ τῶν ἐμαυτοῦ δεδα-
πάνηκα εἰς τὴν ὑμετέραν τροφήν. καὶ ἕως μὲν εἶχον, οὐδέν (5)

τῇ διοικίσει, ὅτ’ ἐκ Κολλυτοῦ διῳκίζετο εἰς τὴν Φαίδρου
οἰκίαν, τοὺς παῖδας ἐπιτυχόντας ἐκβεβλημένῳ τῷ βιβλίῳ (5)
(15) ἐνεγκεῖν πρὸς αὐτήν. ἀπέφηνε δ’ αὐτὸν ἑκατὸν μνᾶς κεκο-
μισμένον ἐγγείῳ ἐπὶ τόκῳ δεδανεισμένας, καὶ ἑτέρας δισχι-
λίας δραχμὰς καὶ ἔπιπλα πολλοῦ ἄξια· φοιτᾶν δὲ καὶ σῖ-

οὐκ ἦν αὐτῷ οὐδὲ κατ’ ἐνιαυτὸν γεγραμμένα, συλλήβδην
(21) δὲ παντὸς τοῦ χρόνου πλεῖν ἢ τάλαντον ἀργυρίου. εἰς δὲ τὸ
μνῆμα τοῦ πατρὸς οὐκ ἀναλώσας πέντε καὶ εἴκοσι μνᾶς
ἐκ πεντακισχιλίων δραχμῶν, τὸ μὲν ἥμισυ αὑτῷ τίθησι,

των δεινότατον, ὦ <ἄνδρες δικασταί· οὗτος γὰρ συντριη-
ραρχῶν Ἀλέξιδι τῷ Ἀριστοδίκου, φάσκων δυοῖν δεούσας
πεντήκοντα μνᾶς ἐκείνῳ συμβαλέσθαι, τὸ ἥμισυ τούτοις
ὀρφανοῖς οὖσι λελόγισται, οὓς ἡ πόλις οὐ μόνον παῖδας (5)
ὄντας ἀτελεῖς ἐποίησεν, ἀλλὰ καὶ ἐπειδὰν δοκιμασθῶσιν

τελευτηκώς), εἰ ὁ λόγος αὐτῷ εἴη <ὁ τῆς τριηραρχίας· (5)
ὁ δὲ ἔφασκεν εἶναι, καὶ ἐλθόντες οἴκαδε ηὕρομεν Διογεί-
307
τονα τέτταρας καὶ εἴκοσι μνᾶς ἐκείνῳ συμβεβλημένον εἰς

(27) τὴν τριηραρχίαν. οὗτος δὲ ἀπέδειξε δυοῖν δεούσας πεντή-
κοντα μνᾶς ἀνηλωκέναι, ὥστε τούτοις λελογίσθαι ὅσον περ

τονα τέτταρας καὶ εἴκοσι μνᾶς ἐκείνῳ συμβεβλημένον εἰς
(27) τὴν τριηραρχίαν. οὗτος δὲ ἀπέδειξε δυοῖν δεούσας πεντή-
κοντα μνᾶς ἀνηλωκέναι, ὥστε τούτοις λελογίσθαι ὅσον περ
ὅλον τὸ ἀνάλωμα αὐτῷ γεγένηται. καίτοι τί αὐτὸν οἴεσθε
πεποιηκέναι περὶ ὧν οὐδεὶς αὐτῷ σύνοιδεν ἀλλ’ αὐτὸς μό-

(28) Τῶν μὲν μαρτύρων ἀκηκόατε, ὦ <ἄνδρες δικασταί·
ἐγὼ δ’ ὅσα τελευτῶν ὡμολόγησεν ἔχειν αὐτὸς χρήματα,
ἑπτὰ τάλαντα καὶ τετταράκοντα μνᾶς, ἐκ τούτων αὐτῷ λο-
γιοῦμαι, πρόσοδον μὲν οὐδεμίαν ἀποφαίνων, ἀπὸ δὲ τῶν
ὑπαρχόντων ἀναλίσκων, καὶ θήσω ὅσον οὐδεὶς πώποτ’ ἐν (5)

6
[αἱ τ]ρεῖς μναῖ τῷ στατῆρι καὶ τοῖς ἄλλοις σταθμοῖς. 11.(1) Διατάξας δὲ
τὴν πολιτείαν ὅνπερ εἴρηται τρόπον, ἐπειδὴ

3
(1) Τὰ μὲν οὖν ὑπὸ τῆς βουλῆς διοικούμενα ταῦτ’ ἐστίν. κλη-
ροῦνται δὲ καὶ ἱερῶν ἐπισκευασταὶ δέκα ἄνδρες, οἳ λαμ-
βάνοντες τριάκοντα μνᾶς παρὰ τῶν ἀποδεκτῶν ἐπισκευ-
(2) άζουσιν τὰ μάλιστα δεόμενα τῶν ἱερῶν· καὶ ἀστυνόμοι
δέκα. τούτων δὲ εʹ μὲν ἄρχουσιν ἐν Πειραιεῖ, πέντε δ’ ἐν

1
308
τὴν πομπὴν ἀναλώματα παρ’ αὑτῶ[ν] ἀνήλι[σ]κον, νῦν δ’ (5)

ἕνα τῆς φυλῆ[ς ἑκ]άστης κληροῖ, καὶ δίδωσιν εἰς τὴν κατα-
(5) σκευὴν ἑκατὸν μνᾶς. ἐπιμελ[εῖτα]ι δὲ καὶ τῆς εἰς Θαργήλια
καὶ τῆς τῷ Διὶ τῷ Σωτῆρι. διοικεῖ δὲ καὶ τὸν ἀγῶνα τῶ[ν
Διο]νυσίων οὗτος καὶ τῶν Θαργηλίων. ἑορτῶν μὲν οὖν

γρ. 2
ἀναλογίαν. τὸ δὲ πρὸς ἡμᾶς οὐχ οὕτω ληπτέον· οὐ γὰρ
(1106b) εἴ τῳ δέκα μναῖ φαγεῖν πολὺ δύο δὲ ὀλίγον, ὁ ἀλεί-
πτης ἓξ μνᾶς προστάξει· ἔστι γὰρ ἴσως καὶ τοῦτο πολὺ
τῷ ληψομένῳ ἢ ὀλίγον· Μίλωνι μὲν γὰρ ὀλίγον, τῷ δὲ
ἀρχομένῳ τῶν γυμνασίων πολύ. ὁμοίως ἐπὶ δρόμου καὶ

γρ. 22
καὶ οὐ τῷ δοκεῖν ἢ μή, νομικὸν δὲ ὃ ἐξ ἀρχῆς μὲν οὐδὲν (20)
διαφέρει οὕτως ἢ ἄλλως, ὅταν δὲ θῶνται, διαφέρει, οἷον τὸ
μνᾶς λυτροῦσθαι, ἢ τὸ αἶγα θύειν ἀλλὰ μὴ δύο πρόβατα,
ἔτι ὅσα ἐπὶ τῶν καθ’ ἕκαστα νομοθετοῦσιν, οἷον τὸ θύειν Βρα-
σίδᾳ, καὶ τὰ ψηφισματώδη. δοκεῖ δ’ ἐνίοις εἶναι πάντα

ζειν τὴν γῆν ὥστε πολλοὺς εὑρηκέναι καὶ ὑπὲρ μνᾶν χρυ-
σίου ὁλκήν. τῷ δὲ βασιλεῖ τινά φασιν εὑρόντα ἀνενεγκεῖν (10)
δύο βώλους, τὸν μὲν τρεῖς μνᾶς ἄγοντα, τὸν δὲ πέντε· οὕς
φασιν ἐπὶ τῆς τραπέζης αὐτῷ παρακεῖσθαι, καὶ ἐπ’ ἐκεί-
νων πρῶτον, εἴ τι ἐσθίει, ἀπάρχεσθαι. φασὶ δὲ καὶ ἐν

ἀλλήλους. ἔπειτα πῶς οὐκ ἔσται ταραχώδης ἡ κρίσις, ὅταν
ὀφείλειν μὲν ὁ δικαστὴς οἴηται, μὴ τοσοῦτον δ’ ὅσον ὁ δικα-
ζόμενος; ὁ μὲν γὰρ εἴκοσι μνᾶς, ὁ δὲ δικαστὴς κρινεῖ
δέκα μνᾶς (ἢ ὁ μὲν πλέον ὁ δ’ ἔλασσον), ἄλλος δὲ πέντε,
309
ὁ δὲ τέτταρας, καὶ τοῦτον δὴ τὸν τρόπον δῆλον ὅτι μεριοῦ- (15)

ὀφείλειν μὲν ὁ δικαστὴς οἴηται, μὴ τοσοῦτον δ’ ὅσον ὁ δικα-
ζόμενος; ὁ μὲν γὰρ εἴκοσι μνᾶς, ὁ δὲ δικαστὴς κρινεῖ
δέκα μνᾶς (ἢ ὁ μὲν πλέον ὁ δ’ ἔλασσον), ἄλλος δὲ πέντε,
ὁ δὲ τέτταρας, καὶ τοῦτον δὴ τὸν τρόπον δῆλον ὅτι μεριοῦ- (15)
σιν· οἱ δὲ πάντα καταδικάσουσιν, οἱ δ’ οὐδέν. τίς οὖν ὁ τρό-

ἀναγκάζει τὸν ἁπλῶς ἀποδικάσαντα ἢ καταδικάσαντα,
εἴπερ ἁπλῶς τὸ ἔγκλημα γέγραπται, δικαίως· οὐ γὰρ μη-
δὲν ὀφείλειν ὁ ἀποδικάσας κρίνει, ἀλλὰ τὰς εἴκοσι μνᾶς· (20)
ἀλλ’ ἐκεῖνος ἤδη ἐπιορκεῖ, ὁ καταδικάσας, μὴ νομίζων ὀφεί-
λειν τὰς εἴκοσι μνᾶς.

δὲν ὀφείλειν ὁ ἀποδικάσας κρίνει, ἀλλὰ τὰς εἴκοσι μνᾶς· (20)
ἀλλ’ ἐκεῖνος ἤδη ἐπιορκεῖ, ὁ καταδικάσας, μὴ νομίζων ὀφεί-
λειν τὰς εἴκοσι μνᾶς.
περὶ δὲ τοῦ τοῖς εὑρίσκουσί τι τῇ πό- (22)
λει συμφέρον ὡς δεῖ γίνεσθαί τινα τιμήν, οὐκ ἔστιν ἀσφα-

Δέξανδρος ἦρξε τῆς στάσεως καὶ τοὺς Ἀθηναίους παρώξυνε,
πρόξενος ὢν τῆς πόλεως. καὶ ἐν Φωκεῦσιν ἐξ ἐπικλήρου (10)
στάσεως γενομένης περὶ Μνασέαν τὸν Μνάσωνος πατέρα καὶ
Εὐθυκράτη τὸν Ὀνομάρχου, ἡ στάσις αὕτη ἀρχὴ τοῦ ἱεροῦ
πολέμου κατέστη τοῖς Φωκεῦσιν. μετέβαλε δὲ καὶ ἐν Ἐπι-

πειν ἀργύριον, προσφά- (65)
τως δὲ δὴ καὶ διὰ τοῦ Κλέ-
ωνος τὰς ἐννέα μνᾶς
310
ἀπεσταλκότος· οὐκοῦν
ἑκάτερον ὑμῶν ἰδίᾳ δεῖ

τὰ [ἑα]υ̣τ̣ῶ[ι] π̣[ροσόντ’] ἐ̣τό[λμησε]ν ἑλεῖ[ν]
ἀλ[λὰ κ]αὶ προ«τέ«ταχέ τιν[ι] Κα[λ]λ[ιστρά-] (10)
τω[ι πέντ]ε μνᾶς ἡμῖν δοῦναι. καὶ
προβάς· ὁ μὲν [δ]ὴ Καλλί[σ]τρατος
ἐξ[έπ]τυ<κε τρεῖς μέχρι τε τοῦ̣ πα[ρ]ό̣ν̣-

Testamenta xii patriarcharum {1700.001} (2 B.C./Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 3)
Testamentum 11 Κεφ. 16 Τμ. 4 γρ. 2
πειραθεὶς αὐτῶν δηλοῖ τῇ δεσποίνῃ, ὅτι πολλὴν αἰτοῦσι
τιμὴν τοῦ παιδός. (4) Ἡ δὲ ἀπέστειλεν ἕτερον εὐνοῦχον,
λέγουσα· Ἐὰν καὶ δύο μνᾶς χρυσίου ζητοῦσι, πρόσεχε μὴ
φείσασθαι χρυσίου, μόνον πριάμενος τὸν παῖδα ἀγάγετε.
(5) Καὶ δίδει αὐτοῖς ὀγδοήκοντα χρυσίνους ἀντ’ ἐμοῦ, ἑκατὸν

(2) τήριον ἔπεμψεν. Ἀναξανδρίδης δὲ ὁ Δελφὸς
ἱστορεῖ καὶ παρακαταθήκην ἐνταῦθα Λυσάνδρου
κεῖσθαι τάλαντον ἀργυρίου καὶ μνᾶς πεντήκοντα
δύο καὶ πρὸς τούτοις ἕνδεκα στατῆρας, οὐχ ὁμο-
λογούμενα γράφων τοῖς περὶ τῆς πενίας τοῦ (5)
94. Ωριγένης . Excerpta in Psalmos [Dub.] {2042.074} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-

3) Τόμ. 17 Σελ. 132 γρ. 26
… τὸ δόκιμον ἀργύριον τῷ στόματι Παύλου. Καὶ ὁ
μὲν δίκαιος ἀποδίδωσι τοὺς τόκους, καὶ λέγει· Μνᾶν (25)
μοι ἔδωκας, ἰδοὺ δέκα μνᾶς ἐποίησα. Πέντε τά-
λαντα ἔδωκας, ἰδοὺ ἔχω δέκα. Ὁ δὲ ἁμαρτωλὸς
ἀναλίσκει πάντα. Οὐκ ἔξεστι δανείζειν τὰ ἑαυτοῦ,…
311

4) Τόμ. 24 Σελ. 592 γρ. 2
σίας τὴν δοκιμὴν δοῖεν. (592) Καλέσας δὲ δέκα δούλους ἑαυτοῦ, ἔδωκεν
αὐτοῖς δέκα μνᾶς. Ἐσήμαινε τοίνυν διὰ τῶν λαβόντων τὰς μνᾶς τοὺς
ἑαυτοῦ μαθητὰς, οἷς ἀνὰ μίαν μνᾶν παραδοὺς, ἴσην

4) Τόμ. 24 Σελ. 592 γρ. 3
(592) Καλέσας δὲ δέκα δούλους ἑαυτοῦ, ἔδωκεν αὐτοῖς
δέκα μνᾶς.
Ἐσήμαινε τοίνυν διὰ τῶν λαβόντων τὰς μνᾶς τοὺς
ἑαυτοῦ μαθητὰς, οἷς ἀνὰ μίαν μνᾶν παραδοὺς, ἴσην
τε καὶ ὁμοίαν πᾶσιν ἐγχειρίσας τὴν οἰκονομίαν, πρα- (5)

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 713 γρ. 40
τῶν ταλάντων παραβολὴ, ἐκεῖνο λεκτέον, ὅτι ἄλλη αὕτη,
καὶ ἑτέρα ἐκείνη. Ἐν ἐκείνῃ μὲν γὰρ ἀπὸ ἑνὸς κεφαλαίου
διάφοροι γεγόνασιν αἱ πρόσοδοι· ἀπὸ γὰρ μιᾶς μνᾶς ὁ (40)
μὲν πέντε, ὁ δὲ δέκα προσήνεγκαν, διὸ οὐδὲ τῶν αὐτῶν
ἔτυχον· ἐνταῦθα δὲ τοὐναντίον, διὸ καὶ ὁ στέφανος ἴσος.

{4090.108} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 72 Σελ. 869 γρ. 47
(45) Καλέσας δὲ δέκα δούλους ἑαυτοῦ, ἔδωκεν
αὐτοῖς δέκα μνᾶς. (A f. 255 b, B f. 275 b, C f. 147) Διανέμει
γὰρ ὁ Σωτὴρ τοῖς πιστεύσασιν εἰς αὐτὸν, τὴν τῶν

…γὰρ ὁ Σωτὴρ τοῖς πιστεύσασιν εἰς αὐτὸν, τὴν τῶν
θείων χαρισμάτων διαφοράν· τοῦτο γὰρ εἶναί φαμεν (50)
τὰς δέκα μνᾶς. Πλὴν πολλὴ τούτων ἡ διαφορὰ πρὸς
ἐκείνους, οἳ καὶ ὅλως ἠρνήσαντο τὴν βασιλείαν αὐ-
τοῦ· οἱ μὲν γὰρ ἀνταίρουσιν, οἱ δὲ τῆς ἐπ’ αὐτῷ…
312
ΧΑΛΚΟΥΣ
Liddell-Scott. χαλκοῦς, -ῆ, -οῦν, I. Αττ. συνηρ. αντί χάλκεος, σε Σοφ. κ.λπ.
II. ως ουσ., χαλκοῦς, ὁ, χάλκινο νόμισμα, το 1/8 του οβολού, λίγο
περισσότερο από το δίλεπτο, σε Δημ. κ.λπ.
2. Αριστοφάνης . Εκκλησιάζουσαι {0019.010} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 815

ἀεὶ τοιαῦτα γιγνόμενα ψηφίσματα.
οὐκ οἶσθ’ ἐκεῖν’ οὕδοξε τὸ περὶ τῶν ἁλῶν;
Χρ. ἔγωγε. Αν. τοὺς χαλκοῦς δ’ ἐκείνους ἡνίκα (815)
ἐψηφισάμεθ’, οὐκ οἶσθα; Χρ. καὶ κακόν γέ μοι
τὸ κόμμ’ ἐγένετ’ ἐκεῖνο. πωλῶν γὰρ βότρυς
3. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 415 Τμ. c γρ. 6

σαντες ἀνάξουσι τοὺς μὲν εἰς φυλακήν, τοὺς δὲ εἰς ἐπι-
κουρίαν, ὡς χρησμοῦ ὄντος τότε τὴν πόλιν διαφθαρῆναι, (5)
ὅταν αὐτὴν ὁ σιδηροῦς φύλαξ ἢ ὁ χαλκοῦς φυλάξῃ. τοῦτον
οὖν τὸν μῦθον ὅπως ἂν πεισθεῖεν, ἔχεις τινὰ μηχανήν;
(d) Οὐδαμῶς, ἔφη, ὅπως γ’ ἂν αὐτοὶ οὗτοι· ὅπως μεντἂν οἱ

ζωντ]αι πάντες· οὐ [γὰ]ρ ἔστι λαβεῖν σ[ύ]μβολον
(3) οὐδεν]ί, ἐὰν μὴ ψηφίζηται. εἰσὶ δὲ ἀμφ[ο]ρεῖς
δύο κεί]μενοι ἐν τῷ δικαστηρίῳ, ὁ μὲν χ[α]λκοῦς,
ὁ δὲ ξύ]λινος, διαιρετοὶ [ὅ]πως μὴ λ̣[άθ]ῃ ὑπο[β]άλλων
τις ψή]φους, εἰς οὓς ψηφίζονται οἱ δικαστα[ί], ὁ μὲν

ὁ δὲ ξύ]λινος, διαιρετοὶ [ὅ]πως μὴ λ̣[άθ]ῃ ὑπο[β]άλλων
τις ψή]φους, εἰς οὓς ψηφίζονται οἱ δικαστα[ί], ὁ μὲν
χαλκοῦ]ς κύριος, ὁ δὲ ξύλινος ἄκυρ[ος], ἔχω[ν] ὁ χαλ- (5)
κοῦς ἐ]πίθημα διερρινημένο[ν], ὥστ’ αὐ[τ]ὴν
313
μόνη]ν χωρεῖν τὴν ψῆφον, ἵνα μὴ δύο [ὁ] αὐτὸς
7. Αριστοτέλης De caelo (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 278a γρ. 2

μεμιγμένη μετὰ τῆς ὕλης· οἷον τῆς σφαίρας ἕτερον τὸ εἶδος
(278a) καὶ ἡ χρυσῆ καὶ ἡ χαλκῆ σφαῖρα, καὶ πάλιν τοῦ κύκλου
ἑτέρα ἡ μορφὴ καὶ ὁ χαλκοῦς καὶ ὁ ξύλινος κύκλος· τὸ
γὰρ τί ἦν εἶναι λέγοντες σφαίρᾳ ἢ κύκλῳ οὐκ ἐροῦμεν ἐν τῷ
λόγῳ χρυσὸν ἢ χαλκόν, ὡς οὐκ ὄντα ταῦτα τῆς οὐσίας· ἂν

Σελ. 503b γρ. 20
ἀνώτερον μὲν ὀλίγῳ τῶν ὀφθαλμῶν, συνεχὴς δὲ τούτοις.
Περιαιρεθέντος δὲ τοῦ ἔξωθεν δέρματος τῶν ὀφθαλμῶν περι-
έχει τι διαλάμπον διὰ τούτων, οἷον κρίκος χαλκοῦς λεπτός. (20)
Καθ’ ἅπαν δ’ αὐτοῦ τὸ σῶμα σχεδὸν διατείνουσιν ὑμένες
πολλοὶ καὶ ἰσχυροὶ καὶ πολὺ ὑπερβάλλοντες τῶν περὶ τὰ

γρ. 2
ἐξ ἀνάγκης ὑπάρξει φανερόν· ἡ γὰρ ὕλη μέρος (ἐνυπάρ-
(1033a) χει γὰρ καὶ γίγνεται αὕτη). ἀλλ’ ἆρα καὶ τῶν ἐν τῷ
λόγῳ; ἀμφοτέρως δὴ λέγομεν τοὺς χαλκοῦς κύκλους τί εἰσι,
καὶ τὴν ὕλην λέγοντες ὅτι χαλκός, καὶ τὸ εἶδος ὅτι σχῆμα
τοιόνδε, καὶ τοῦτό ἐστι τὸ γένος εἰς ὃ πρῶτον τίθεται. ὁ δὴ

γρ. 5
καὶ τὴν ὕλην λέγοντες ὅτι χαλκός, καὶ τὸ εἶδος ὅτι σχῆμα
τοιόνδε, καὶ τοῦτό ἐστι τὸ γένος εἰς ὃ πρῶτον τίθεται. ὁ δὴ
χαλκοῦς κύκλος ἔχει ἐν τῷ λόγῳ τὴν ὕλην. —ἐξ οὗ δὲ ὡς (5)
ὕλης γίγνεται ἔνια λέγεται, ὅταν γένηται, οὐκ ἐκεῖνο ἀλλ’
ἐκείνινον, οἷον ὁ ἀνδριὰς οὐ λίθος ἀλλὰ λίθινος, ὁ δὲ ἄνθρω-
314

γρ. 18
ἐκεῖ ἐκ κάμνοντος· διὸ ὥσπερ οὐδ’ ἐκεῖ ἐξ οὗ τοῦτο, ἐκεῖνο οὐ
λέγεται, οὐδ’ ἐνταῦθα ὁ ἀνδριὰς ξύλον, ἀλλὰ παράγεται
ξύλινος, [οὐ ξύλον,] καὶ χαλκοῦς ἀλλ’ οὐ χαλκός, καὶ λίθινος
ἀλλ’ οὐ λίθος, καὶ ἡ οἰκία πλινθίνη ἀλλ’ οὐ πλίνθοι, ἐπεὶ οὐδὲ
ὡς ἐκ ξύλου γίγνεται ἀνδριὰς ἢ ἐκ πλίνθων οἰκία, ἐάν τις (20)

γρ. 12
ἐστὶ τὸ ἔσχατον ἄτομον· ὁ δὲ Καλλίας ἐστὶν ὁ λόγος μετὰ (10)
τῆς ὕλης· καὶ ὁ λευκὸς δὴ ἄνθρωπος, ὅτι Καλλίας λευκός·
κατὰ συμβεβηκὸς οὖν ὁ ἄνθρωπος. οὐδὲ χαλκοῦς δὴ κύκλος
καὶ ξύλινος· οὐδὲ τρίγωνον χαλκοῦν καὶ κύκλος ξύλινος,
οὐ διὰ τὴν ὕλην εἴδει διαφέρουσιν ἀλλ’ ὅτι ἐν τῷ λόγῳ
20. Pseudo-APOLLODORUS Myth. Bibliotheca (sub nomine Apollodori)

{0548.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1/2) Κεφ. 1 Τμ. 140 γρ. 4
ὑπὸ Τάλω. τοῦτον οἱ μὲν τοῦ χαλκοῦ γένους εἶναι
λέγουσιν, οἱ δὲ ὑπὸ Ἡφαίστου Μίνωι δοθῆναι· ὃς ἦν
χαλκοῦς ἀνήρ, οἱ δὲ ταῦρον αὐτὸν λέγουσιν. εἶχε δὲ
φλέβα μίαν ἀπὸ αὐχένος κατατείνουσαν ἄχρι σφυρῶν· (5)
κατὰ δὲ τὸ τέρμα τῆς φλεβὸς ἧλος διήρειστο χαλκοῦς.

{0548.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1/2) Κεφ. 1 Τμ. 140 γρ. 6
χαλκοῦς ἀνήρ, οἱ δὲ ταῦρον αὐτὸν λέγουσιν. εἶχε δὲ
φλέβα μίαν ἀπὸ αὐχένος κατατείνουσαν ἄχρι σφυρῶν· (5)
κατὰ δὲ τὸ τέρμα τῆς φλεβὸς ἧλος διήρειστο χαλκοῦς.
(141) οὗτος ὁ Τάλως τρὶς ἑκάστης ἡμέρας τὴν νῆσον περιτρο-
χάζων ἐτήρει· διὸ καὶ τότε τὴν Ἀργὼ προσπλέουσαν
23. MOERIS Attic. Λεξικόν Atticum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2/3?) Σελ. 212 γρ.
29
…χοάνην Ἀττικοί, χώνην Ἕλληνες.χέρσον οὐδετέρως Ἀττικοί, θηλυκῶς
Ἕλληνες.χαλκοῦς χαλκῆ ἀδιαιρέτως Ἀττικοί, χάλκεος χαλκέα Ἕλληνες.
315
χρυσοῦς καὶ χρυσῆ Ἀττικοί, χρύσεος καὶ χρυσέα Ἕλληνες. (30)

χρῆται Ἀττικοί, χρᾶται Ἕλληνες.
28. Ιωάννης Χρυσόστομος In principium Actorum (Ομιλίαι 1-4)

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 65-67 γρ. 29
… ἐὰν δέκα τις στατῆρας χρυσίου λαβὼν εἰς μίαν
κατάθηται πλάστιγγα, εἶτα εἰς τὴν ἑτέραν πλάστιγγα
χαλκοὺς ἑκατὸν, οἱ μὲν ἑκατὸν χαλκοὶ πρὸς ἑαυτοὺς
καθέλκουσι τὴν τρυτάνην· οἱ δὲ δέκα χρυσοὶ τῇ τῆς (30)
φύσεως ὑπεροχῇ μειζόνως ἀνθέλκουσι, βαρύτεροι καὶ.
36. Ιωάννης Χρυσόστομος Interpretatio in Danielem prophetam [Sp.]

{2062.209} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 56 Σελ. 222 γρ. 36
καὶ οἱ παράκοιτοι αὐτοῦ, καὶ αἱ παλλακαὶ αὐτοῦ.
Καὶ ἔπινον οἶνον, καὶ ᾔνεσαν τοὺς θεοὺς τοὺς (35)
χρυσοῦς, καὶ ἀργυροῦς, καὶ χαλκοῦς, καὶ σιδη-
ροῦς, καὶ ξυλίνους, καὶ λιθίνους. Εἶδες αὐτὰ λαμ-
βανόμενα; Ἀλλ’ ὅρα αὐτῶν τὴν ἰσχὺν, καὶ μετὰ τὸ
37. Ιωάννης Χρυσόστομος Interpretatio in Danielem prophetam [Sp.]

{2062.209} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 56 Σελ. 224 γρ. 40
σου, καὶ οἱ παράκοιτοί σου, καὶ αἱ παλλακαί σου
ἐπίνετε οἶνον ἐν αὐτοῖς· καὶ τοὺς θεοὺς τοὺς χρυ-
σοῦς, καὶ ἀργυροῦς, καὶ χαλκοῦς, καὶ σιδηροῦς, (40)
καὶ ξυλίνους, καὶ λιθίνους, οἳ οὐ βλέπουσι, καὶ
οὐκ ἀκούουσι, καὶ οὐ γινώσκουσιν, ᾔνεσας, καὶ
41. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας Interpretatio in Danielem {4089.028}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 Σελ. 1380 γρ. 19
βείας τὸ ἔσχατον ὑποδεικνὺς ὁ προφήτης ἐπήγαγε·
δʹ. «Καὶ ᾔνεσαν τοὺς θεοὺς τοὺς χρυσοῦς, καὶ ἀρ-
γυροῦς, καὶ χαλκοῦς, καὶ σιδηροῦς, καὶ ξυλίνους,
καὶ λιθίνους.» Κραιπαλῶν γὰρ ὁ παμμίαρος, καὶ (20)
316
τοῖς θείοις σκεύεσιν ἐντρυφῶν, λήθην μὲν ἔσχε τοῦ
42. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας Interpretatio in Danielem (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 Σελ. 1389 γρ. 10
ἀπεχρήσω τοῖς τῷ Θεῷ ἀνακειμένοις σκεύεσιν. Εἶτα
τὴν τῆς ἀσεβείας ὑπερβολὴν τραγῳδῶν, «Καὶ τοὺς
θεοὺς, φησὶ, τοὺς χρυσοῦς, καὶ ἀργυροῦς, καὶ χαλ- (10)
κοῦς, καὶ σιδηροῦς, καὶ ξυλίνους, καὶ λιθίνους ᾔ-
νεσας.» Καὶ ἐπιμένων τῇ κωμῳδίᾳ· «Οἳ οὐ βλέ-
πουσι, καὶ οὐκ ἀκούουσι, καὶ οὐ γινώσκουσι.»

…υʹ εἰς τὰ βʹ δίκτυα καὶ δύο γένη ῥοΐσκων ἐν τοῖς δικτύοις, ἅ ἐστιν ἐπάνω
τοῦ στύλου.» Καὶ ποιήσας χαλκοῦν δίκτυον ἐκ δακτυλίων, καὶ κώδωνας
ωʹ χαλκοῦς ταλαντιαίους ἐπ’ αὐτοῦ ἐξαρτήσας, ἐπέθηκεναὐτῷ ἐπὶ
μηχανημάτων ὑψηλῶν, ἐξεχόντων τοῦ ναοῦ πήχεις κʹ, ὅπως ἐπισκιάζοι
136 τὸ ἔργον καὶ.
τεσσάρων καὶ νομισμάτων ὀκτὼ καὶ ἕξ· ἡ δὲ μνᾶ

Τεταρτημόριον: τὸ δʹ μέρος τοῦ ὀβολοῦ τουτέστι (10)
χαλκοῖ δύο· καὶ γὰρ ὁ μὲν ὀβολὸς ὀκτὼ χαλκοῦς
ἔχει· τὸ δὲ δʹ αὐτοῦ δῆλον ὅτι δύο χαλκοῖ εἰσιν.
Τετάφατε: ἐθάψατε.

317
Τριστάται: οἱ παρὰ χεῖρα τοῦ βασιλέως, οἷον ἔχοντες (20) λόγχας

ἀνατρεῖς κατὰ χεῖρα. Τριτημόριον: τοὺς ἓξ χαλκοῦς εἴρηκεν Φιλήμων τοῦ
ὀβολοῦ τριτημόριον·- Το Τριτημόριον (Λατ. triens) ή τριξάς (-άντος) ήταν αρχικά
χαλκούν νόμισμα, δηλαδή τριτημόριον ασσαρίου και μεταγενέστερα τριτημόριον χρυσού
στην ...- θαυμάζω οὖν ἐγὼ πῶς τεταρτη- μόριον εἰσὶ δύο χαλκοῖ,
τριτημόριον δὲ ἕξ· εἰ μὴ ἄρα…
ἐκεῖνο μὲν κυρίως ὠνομάσθη τέταρτον μέρος τοῦ (25)
(603) ὀβολοῦ· τὸ δὲ τριτημόριον ὡς ἀπὸ τεσσάρων μερῶν
ὄντων ἀνὰ δύο χαλκοῦς, τρία ἔχον μέρη, ἓξ χαλ-
κοῦς συνάγει.
Τριτημόριον: Δείναρχος κατὰ Καλλισθένους· ὅτι δὲ

ἐκεῖνο μὲν κυρίως ὠνομάσθη τέταρτον μέρος τοῦ (25)
(603) ὀβολοῦ· τὸ δὲ τριτημόριον ὡς ἀπὸ τεσσάρων μερῶν
ὄντων ἀνὰ δύο χαλκοῦς, τρία ἔχον μέρη, ἓξ χαλ-
κοῦς συνάγει.
Τριτημόριον: Δείναρχος κατὰ Καλλισθένους· ὅτι δὲ
τριτημόριον ἐστὶν ἓξ χαλκοῖ, Φιλήμων διδάσκει. (5)
ΚΟΛΛΥΒΟΣ-ΚΟΛΛΥΒΙΣΤΗΣ
Liddell-Scot. κολλῠβιστής, -οῦ, ὁ (κόλλυβος), μικρός

αργυραμοιβός, σε Κ.Δ.
κόλλῠβος, ὁ, 1. μικρό κέρμα, κολλύβου αντί λεπτού, σε Αριστοφ. 2.
στον πληθ., κόλλυβα, τά, μικρά στρογγυλά πλακούντια, στον ίδ.
κολλύρα[ῡ], ἡ, = κόλλιξ, σε Αριστοφ.
κολλύριον[ῡ], τό, I. υποκορ. του κολλύρα, πληθ. αλοιφή για τα
μάτια, Λατ. collyrium. II. λεπτός πηλός, πάνω στον οποίο μπορεί να
αποτυπωθεί σφραγίδα, σε Λουκ.

318
ΔΡ. Ὦ φίλτατ’, ὦ Τρυγαῖ’, ὅσ’ ἡμᾶς τἀγαθὰ δέδρακας

εἰρήνην ποήσας· ὡς πρὸ τοῦ οὐδεὶς ἐπρίατ’ ἂν δρέπανον οὐδὲ
κολλύβου, - Τραπεζίτης, κολυμβισης.] Leg. κολλυβισής. Sic κόλυμβο apίid Suidam per
κόλυβον. Sic etiam apud Τheophraft. κολυμβον pro κόλυβον. Salm. 3.
Τραπεζοποιός.- (1200)νυνὶ δὲ πέντε γ’ αὐτὰ δραχμῶν ἐμπολῶ, ὁδὶ δὲ
τριδράχμους- ΑΡΓΥΡΟ ΤΡΙΔΡΑΧΜΟΝ Κως. Γύρω στο 480-450 π.Χ Ε.- τοὺς κάδους εἰς
τοὺς ἀγρούς.
2. Ωριγένης . Απόσπασμα in evangelium Joannis (in catenis) {2042.006}
εἶπεν ὁ εὐαγγελιστής. ἀλλ’ ἐπεὶ συνέβαινε μὴ τοσαῦτα αὐτοὺς ἐπι- (15)
κομίζεσθαι ἀργύρια ἐρχομένους ἐπὶ τὴν ἑορτήν, ἐπενόησάν τινες
ἀργυραμοιβοὶ τραπέζας ἐκεῖ τιθέναι καὶ κολλυβίζειν,- «Κολλυβίζειν»
ονόμαζαν το κέρδος που προερχόταν από συναλλαγή.- τουτέστι δανεί-
ζειν, χρυσία λαμβάνοντες παρὰ τῶν χρῃζόντων ἀργυρίων, πρὸς τὸ
μεθύειν καὶ τρυφᾶν μᾶλλον ἢ ἑορτάζειν ἐληλυθότων.
3. Μοέρις Αττικός Λεξικόν Atticum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2/3?) Σελ. 190 γρ. 14
Aelius Moeris was a Greek grammarian, surnamed Atticista (the Atticist). Works[edit]. He was
the author of an extant (more or less alphabetical) list of Attic forms ...
…ἀμπεχόνιον Ἀττικοί, λεπτὸν ἱμάτιον Ἕλληνες.ἀποφράδες ἡμέραι

Ἀττικοί, ἀπηγορευμέναι τὰς πράξεις Ἕλληνες.ἀργυραμοιβοί Ἀττικοί,
κολλυβισταί Ἕλληνες. ἀργυρογνώμονες- ... στους χρυσοχώους και
αργυρογνώμονες να γνωρίζουν το είδος του μετάλλου- Ἀττικοί, δοκιμασταί
Ἕλληνες. (15) ἄρριχος κόφινος πυκνός, εἰς ὃν ἐνετρύγων. Ἀριστοφάνης
γοῦν…

Σελ. 740 γρ. 33
…Ἰουδαίων, καὶ ἀνέβη ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα· καὶ εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ
πωλοῦντας πρόβατα καὶ βόας, καὶ τῶν κολλυβιστῶν ἐξέχεε τὰ κέρματα
καὶ τὰς τραπέζας. τε ταῦτα ἐντεῦθεν, καὶ μὴ ποιεῖτε τὸν οἶκον τοῦ
Πα- (35)
5. Βασίλειος Καισαρείας Regulae morales {2040.051} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Τόμ. 31 Σελ. 748 γρ. 44
319
…τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐξέβαλε πάντας τοὺς πωλοῦν-

τας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ τὰς τραπέ-
ζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψε, καὶ τὰς καθ-
έδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς· καὶ λέγει (45)
αὐτοῖς· Γέγραπται·
7. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Pater meus usque modo operatur

{2062.178} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 63 Σελ. 513 γρ. 50
λιστής. Καὶ ἵνα μάθῃς τοῦτο σαφῶς, ἄκουσον αὐτοῦ τοῦ
Ἰωάννου αὐτὸ τοῦτο δῆλον ποιοῦντος. Ἐπειδὴ γὰρ εἰσ-
ῆλθεν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ τοὺς κολλυβιστὰς ἐξέβαλε φραγέλλιον
ποιήσας, καὶ ἔλεγεν· Μὴ ποιεῖτε τὸν
οἶκον τοῦ Πατρός μου οἶκον ἐμπορίου· προσελθόντες

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 72 Σελ. 881 γρ. 31
…θυσίαν ἐπιτήδεια τοῖς χρῄζουσι, πρόβατα λέγω, καὶ
λυβίζω λέγεται τὸ καταλλάσσω (ὡς ἡ συνήθεια.

{4090.108} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 72 Σελ. 881 γρ. 32

{4090.108} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 72 Σελ. 881 γρ. 32
320

Εἰσῆλθεν οὖν ὁ Χριστὸς εἰς τὸ ἱερὸν μετὰ παῤῥησίας (35)

(Απόσπασμα e cod. Vat. gr. 1236) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 95 Σελ. 1433
γρ. 21
Εἰσῆλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν, καὶ ἐξέβαλε
πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, (20)
καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν ἀνέτρεψεν, καὶ
τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς.
ΧΕΛΩΝΑΙ ΑΙΓΙΝΗΣ
Στατήρ Αιγίνης, Νομισματικό Μουσείο Αθηνών - Αρχαιολογία Onγρ. .

Αργυρός στατήρ Αιγίνης, π. 480 π.Χ. Εμπροσθότυπος, απεικονίζεται
θαλάσσια χελώνα με μια σειρά από σφαιρίδια κατά μήκος της ράχης και
ανά ένα στο επάνω ..
ΣΤΑΤΗΡ
Liddell-Scott. στᾰτέον, ρημ. επίθ. του ἵστημι, αυτό που πρέπει να

ορίστει, να διορίστει, να τοποθετηθεί, σε Πλάτ.
στᾰτήρ, -ῆρος, ὁ (στῆναι), μονάδα βάρους = λίτρα· κατόπιν,
νόμισμα ποικίλης αξίας· 1. χρυσός στατήρας· ο γνωστότερος στην
Αθήνα ήταν ο Περσικός και ονομαζόταν στατὴρ Δαρεῖος ή Δαρεικός,
από τον Δαρείο του Υστάσπους, αξίας περίπου 1,2 αγγλ. λίρας, σε
Ηρόδ., Θουκ. 2. μεταγεν. υπήρχε σε κυκλοφορία αργυρός στατήρας
= τετράδραχμον, σε Κ.Δ., Ξεν.
στᾰτίζω, ποιητ. αντί ἵστημι, τοποθετώ, στήνω κάτι όρθιο, — Παθ.,
=ἵσταμαι, στέκομαι, σε Ευρ.· ομοίως επίσης αμτβ., στην Ενεργ.,
στον ίδ.
στᾰτός, -ή, -όν, ρημ. επίθ. του ἵστημι, αυτός που είναι
τοποθετημένος ή στημένος, που μένει ακίνητος, στατὸς ἵππος, άλογο
που παραμένει επί πολύ κλεισμένο στο στάβλο, σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.·
στατὸς χιτών, ποδήρης χιτώνας, αυτός που φτάνει μέχρι τα πόδια, σε
Πλούτ.
321

ἀνθυπάγει αὐτῶν τοὺς πλουσιωτάτους πέντε ἄνδρας, φάσκων
τέμνειν χάρακας ἐκ τοῦ τε Διὸς τοῦ τεμένους καὶ τοῦ
Ἀλκίνου· ζημία δὲ καθ’ ἑκάστην χάρακα ἐπέκειτο στατήρ.
(5) ὀφλόντων δὲ αὐτῶν καὶ πρὸς τὰ ἱερὰ ἱκετῶν καθεζομένων
διὰ πλῆθος τῆς ζημίας, ὅπως ταξάμενοι ἀποδῶσιν, ὁ Πειθίας

Λεσβίων, ὁρμώμενοι οἱ πολλοὶ ἐκ τῆς ἠπείρου καὶ μισθω-
σάμενοι ἔκ τε Πελοποννήσου ἐπικουρικὸν καὶ αὐτόθεν ξυνα-
γείραντες, αἱροῦσι Ῥοίτειον, καὶ λαβόντες δισχιλίους στατῆρας
(3) Φωκαΐτας ἀπέδοσαν πάλιν οὐδὲν ἀδικήσαντες· καὶ μετὰ τοῦτο
ἐπὶ Ἄντανδρον στρατεύσαντες προδοσίας γενομένης λαμβά-

ξυνέταξαν, ὅτι ἦσαν οἱ πλεῖστοι ἐκ Πελοποννήσου· τό τε
πόλισμα Τισσαφέρνει παραδόντες καὶ τὰ ἀνδράποδα πάντα
καὶ δοῦλα καὶ ἐλεύθερα, ὧν καθ’ ἕκαστον στατῆρα Δαρεικὸν (5)
παρ’ αὐτοῦ ξυνέβησαν λαβεῖν, ἔπειτα ἀνεχώρησαν ἐς τὴν
(5) Μίλητον. καὶ Πεδάριτόν τε τὸν Λέοντος ἐς τὴν Χίον

(35) Ἤδη δέ τινας Πασίων ἐπεχείρησε πείθειν ὡς τὸ
παράπαν οὐδ’ ἦν ἐνθάδε μοι χρήματα, λέγων ὡς παρὰ
Στρατοκλέους ἐδανεισάμην τριακοσίους στατῆρας. Ἄξιον
οὖν καὶ περὶ τούτων ἀκοῦσαι, ἵν’ ἐπίστησθ’ οἵοις τεκμηρίοις
ἐπαρθεὶς ἀποστερεῖ με τῶν χρημάτων.

ἐκ τοῦ Πόντου κομισθέντα, ἔπειτα δὲ τοὺς ὁρῶντάς με τῇ
τούτου τραπέζῃ χρώμενον, ἔτι δὲ παρ’ ὧν ἐχρυσώνησ’ ὑπ’ (5)
ἐκεῖνον τὸν χρόνον πλέον ἢ χιλίους στατῆρας. (41) Πρὸς
δὲ τούτοις εἰσφορᾶς ἡμῖν προσταχθείσης καὶ ἑτέρων ἐπιγρα-
322
φέων γενομένων ἐγὼ πλεῖστον εἰσήνεγκα τῶν ξένων, αὐτός

καὶ ταύτης τῆς λειτουργίας τῆς ἐνδελεχεστάτης καὶ πολυ- (5)
τελεστάτης, τοσοῦτον προλαβὼν πρὸς τὸ πλείω κτήσασθαι
τῶν ἄλλων, χιλίους μόνους στατῆρας κατέλιπεν. (157) Καί-
τοι χρὴ περὶ τῆς οὐσίας τῆς· ἀλλήλων μὴ τοῖς αἰτιωμένοις
εἰκῇ πιστεύειν, μηδὲ τὰς ἐργασίας ἴσας νομίζειν τάς τε

ἐν τοῖσι φροντισταῖσιν, ὅτι πρώτιστος ἐπενόησα
τοῖσιν νόμοις καὶ ταῖς δίκαις τἀναντί’ ἀντιλέξαι. (1040)
καὶ τοῦτο πλεῖν ἢ μυρίων ἔστ’ ἄξιον στατήρων,
αἱρούμενον τοὺς ἥττονας λόγους ἔπειτα νικᾶν.
σκέψαι δὲ τὴν παίδευσιν ᾗ πέποιθεν, ὡς ἐλέγξω,

τοὺς ἰχθυηροὺς ἀργυροῦς πάρεσθ’ ὁρᾶν.
Ὁ δ’ ἰπνὸς γέγον’ ἡμῖν ἐξαπίνης ἐλεφάντινος. (815)
Στατῆρσι δ’ οἱ θεράποντες ἀρτιάζομεν
χρυσοῖς· ἀποψώμεσθα δ’ οὐ λίθοις ἔτι,
ἀλλὰ σκοροδίοις ὑπὸ τρυφῆς ἑκάστοτε.

(22) τῶν τὸν μισθὸν τῷ ἱππεῖ δίδοσθαι· εἰ δέ τις τῶν πόλεων
ἐκλίποι τὴν στρατιάν, ἐξεῖναι Λακεδαιμονίοις ἐπιζημιοῦν
(23) στατῆρι κατὰ τὸν ἄνδρα τῆς ἡμέρας. ἐπεὶ δὲ ταῦτα ἔδοξεν,
ἀναστάντες οἱ Ἀκάνθιοι πάλιν ἐδίδασκον ὡς ταῦτα καλὰ
μὲν εἴη τὰ ψηφίσματα, οὐ μέντοι δυνατὰ ταχὺ περανθῆναι.
10. Πλάτων Euthydemus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 299 Τμ. e

γρ. 2
καὶ πανταχοῦ καὶ ὡς μάλιστα ἐν ἑαυτῷ; καὶ εἴη ἂν εὐδαι-
(e) μονέστατος εἰ ἔχοι χρυσίου μὲν τρία τάλαντα ἐν τῇ γαστρί,
τάλαντον δ’ ἐν τῷ κρανίῳ, στατῆρα δὲ χρυσοῦ ἐν ἑκατέρῳ
323
τὠφθαλμῷ; — Φασί γε οὖν, ὦ Εὐθύδημε, ἔφη ὁ Κτήσιππος,

τούτους εὐδαιμονεστάτους εἶναι Σκυθῶν καὶ ἀρίστους ἄνδρας,
11. Λυσίας Ὑπὲρ τῶν Ἀριστοφάνους χρημάτων, πρὸς τὸ δημόσιον (5-4 Π.

Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 40 γρ. 1
πολλοστὸν μέρος ἦν τὰ χρήματα ὧν ὑμεῖς προσεδοκᾶτε·
τῇ μὲν γὰρ Ἀθηναίᾳ καθιέρωσεν εἰς ἀναθήματα καὶ τῷ (5)
(40) Ἀπόλλωνι εἰς Δελφοὺς πεντακισχιλίους στατῆρας· τῷ
δὲ ἀδελφιδῷ τῷ ἑαυτοῦ, ὃς ἐφύλαττεν αὐτῷ καὶ ἐταμίευε

γατρί. κατέλιπε <δὲ καὶ εἴκοσι μνᾶς τῇ γυναικὶ καὶ τριά- (5)
(7) κοντα στατῆρας Κυζικηνούς. ταῦτα δὲ πράξας καὶ οἴκοι
ἀντίγραφα καταλιπὼν ᾤχετο στρατευσόμενος μετὰ Θρα-
σύλλου. ἀποθανόντος δὲ ἐκείνου ἐν Ἐφέσῳ Διογείτων τέως

ὅτι καταλίποι αὐτοῖς ὁ πατὴρ εἴκοσι μνᾶς ἀργυρίου καὶ
τριάκοντα στατῆρας. «ἐγὼ οὖν πολλὰ τῶν ἐμαυτοῦ δεδα-
πάνηκα εἰς τὴν ὑμετέραν τροφήν. καὶ ἕως μὲν εἶχον, οὐδέν (5)
μοι διέφερεν. νυνὶ δὲ καὶ αὐτὸς ἀπόρως διάκειμαι.

δισχιλίας δραχμὰς ὁ τούτων πατὴρ κατέλιπε καὶ τριάκοντα
στατῆρας, ἅπερ ἐμοὶ καταλειφθέντα ἐκείνου τελευτήσαντος
(16) ἐγώ σοι ἔδωκα; καὶ ἐκβάλλειν τούτους ἠξίωσας θυγατρι-
δοῦς ὄντας ἐκ τῆς οἰκίας τῆς αὑτῶν ἐν τριβωνίοις, ἀνυπο-

7
324

[αἱ τ]ρεῖς μναῖ τῷ στατῆρι καὶ τοῖς ἄλλοις σταθμοῖς. 11.(1) Διατάξας δὲ
τὴν πολιτείαν ὅνπερ εἴρηται τρόπον, ἐπειδὴ
προσιόντες αὐτῷ περὶ τῶν νόμων ἠνώχλουν.

ἱστορεῖ καὶ παρακαταθήκην ἐνταῦθα Λυσάνδρου
κεῖσθαι τάλαντον ἀργυρίου καὶ μνᾶς πεντήκοντα
δύο καὶ πρὸς τούτοις ἕνδεκα στατῆρας, οὐχ ὁμο-
λογούμενα γράφων τοῖς περὶ τῆς πενίας τοῦ (5)
ἀνδρὸς ὁμολογουμένοις. τότε δ’ οὖν ὁ Λύσανδρος

{2035.080} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 713 γρ. 14
Ἄπελθε εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ βάλε ἄγκιστρον, καὶ
τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον, καὶ ἀνοίξας τὸ
στόμα αὐτοῦ, εὑρήσεις στατῆρα. Τοῦτον δὸς ἀντὶ
ἐμοῦ καὶ σοῦ.» Τίς ἡ θάλασσα; ὁ κόσμος. Τί τὸ (15)
ἄγκιστρον; ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Ἰχθὺς ὁ Χριστός.
20. Αθανάσιος θεολόγος Homilia in sanctos patres et prophetas [Sp.] (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1072 γρ. 37
Πέτρον· «Πορεύου, βάλλε ἄγκιστρον εἰς τὴν θάλασ- (35)
σαν, καὶ τὸν ἰχθὺν τὸν ἔχοντα ἀνελθεῖν, ἄνοιξον τὸ
στόμα αὐτοῦ, καὶ εὑρήσεις στατῆρα· δὸς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ
σοῦ.» Τουτέστι, δὸς τὴν εἰκόνα τὴν ἐμὴν καὶ σὴν ἐν τῷ
κόσμῳ. Ἢ οὐκ ἤκουσας τοῦ μνήστορός σου Παύλου

{2102.043} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 876 γρ. 34
θάλασσαν, βάλε ἄγκιστρον, καὶ τὸν ἀνα-
βάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον· καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα
αὐτοῦ, εὑρήσεις στατῆρα· καὶ ἐκεῖνον λαβὼν, δὸς
325
αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ.» Ἄνθρωπον δὲ Θεῷ ἁρ- (35)

μόζοντα ῥήματα ἀφιέναι, οὐ θέμις· ἐπεὶ καὶ βα-

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 65-67 γρ. 27
σαν. Εἰ γὰρ ἐλάττους τῷ ἀριθμῷ, ἀλλὰ τιμιώτεροί (25)
ἐστε τῇ ἐπιθυμίᾳ. Οὕτω καὶ ἐπὶ τῶν σταθμητῶν γί-
νεται· ἐὰν δέκα τις στατῆρας χρυσίου λαβὼν εἰς μίαν
κατάθηται πλάστιγγα, εἶτα εἰς τὴν ἑτέραν πλάστιγγα
χαλκοὺς ἑκατὸν, οἱ μὲν ἑκατὸν χαλκοὶ πρὸς ἑαυτοὺς
24. Ιωάννης Χρυσόστομος De mutatione nominum (Ομιλίαι 1-4)

{2062.065} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 117 γρ. 38
Πέτρος κατὰ τὸ πρόσταγμα τὸ δεσποτικὸν, τοιοῦτόν
τι καὶ ἐπὶ τούτου συνέβη. Καὶ γὰρ καὶ οὗτος ὁ ἰχθὺς
εὑρέθη στατῆρα ἔχων ἐν τῷ στόματι, στατῆρα μὲν,
κίβδηλον δέ· εἶχε μὲν γὰρ ζῆλον, οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν δέ.
Διὰ τοῦτο τὴν ἐπίγνωσιν αὐτῷ χαρισάμενος ὁ Θεὸς, (40).
25. Ιωάννης Χρυσόστομος De mutatione nominum (Ομιλίαι 1-4)

{2062.065} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 117 γρ. 38
Πέτρος κατὰ τὸ πρόσταγμα τὸ δεσποτικὸν, τοιοῦτόν
τι καὶ ἐπὶ τούτου συνέβη. Καὶ γὰρ καὶ οὗτος ὁ ἰχθὺς
εὑρέθη στατῆρα ἔχων ἐν τῷ στόματι, στατῆρα μὲν,
κίβδηλον δέ· εἶχε μὲν γὰρ ζῆλον, οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν δέ.
Διὰ τοῦτο τὴν ἐπίγνωσιν αὐτῷ χαρισάμενος ὁ Θεὸς, (40)

5) Τόμ. 55 Σελ. 256 γρ. 1
Ἵνα δὲ μὴ σκανδαλίσωμεν αὐτοὺς, πορευ-
θεὶς βάλε ἄγκιστρον εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ τὸν
(256) ἀναβάντα ἰχθὺν ἆρον, καὶ ἐν αὐτῷ εὑρήσεις στα-
τῆρα· τοῦτον δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ. Ὅτε
μὲν γὰρ νόμον ἐτίθει πολλῆς γέμοντα φιλοσοφίας,
καὶ ἀνιάτως εἶχον ἐκεῖνοι, εἰκότως αὐτῶν οὐκ...
326

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 567 γρ. 42
πορευθεὶς βάλε ἄγκιστρον εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ (40)
τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον, καὶ εὑρήσεις ἐν
αὐτῷ στατῆρα· ἐκεῖνον λαβὼν, δὸς αὐτοῖς ἀντὶ
ἐμοῦ καὶ σοῦ. Ὅρα πῶς οὔτε παραιτεῖται τὸν φόρον,
οὔτε ἁπλῶς κελεύει δοῦναι, ἀλλὰ πρότερον δείξας οὐκ
29. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ii ad Corinthios (Ομιλίαι 1-30)

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 536 γρ. 9
τῶν διδομένων ὁ Θεὸς ὁρίζει, ἀλλὰ τῇ δυνάμει τῆς
οὐσίας τοῦ διδόντος. Πολλάκις γοῦν τοῦ μόνον ἕνα κα-
ταθέντος ὀβολὸν ἔλαττον σὺ κατέθηκας, ὁ στατῆρας
χρυσοῦ καταβαλὼν ἑκατόν· ἀπὸ γὰρ τοῦ περισσεύμα- (10)
τος ἔβαλες. Πλὴν κἂν οὕτω ποίει, καὶ ἥξεις ταχέως
30. Ιωάννης Χρυσόστομος In Psalmum 50 (homilia 2) [Sp.] {2062.200}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 55 Σελ. 579 γρ. 76
ἐγειρομένους, λεπροὺς καθαιρομένους, δαίμονας ἐλαυ-
νομένους, θάλατταν χαλινουμένην, γῆν πηγάζουσαν, ἰχ- (75)
θὺν στατῆρα φέροντα, ἀστέρα ἄγοντα Μάγους, τὴν ἄνω,
τὴν κάτω κτίσιν δορυφοροῦσαν, καὶ μετὰ ταῦτα πάντα
(580) ἐσταύρωσαν αὐτὸν τὸν ἑαυτῶν καὶ πάντων Δεσπότην.
31. Ιωάννης Χρυσόστομος In Petrum et Paulum [Sp.] {2062.226} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 492 γρ. 44
Ἄπελθε εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ βάλε ἄγκιστρον·
καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἄρας, ἄνοιξον τὸ
στόμα αὐτοῦ, καὶ εὑρήσεις στατῆρα Θάλασσαν λέγων,
τὴν ἄστατον τῶν ἀνόμων Ἰουδαίων γνώμην· ἄγκιστρον, (45)
τὸν ἔντεχνον λόγον τῆς διδασκαλίας· ἰχθὺς, τὸν νόμον
32. Ιωάννης Χρυσόστομος In Petrum et Paulum [Sp.] {2062.226} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 492 γρ. 48
τὸν ἔντεχνον λόγον τῆς διδασκαλίας· ἰχθὺς, τὸν νόμον
σημαίνει. Τὸ δὲ ἀνοῖξαι τὸ στόμα αὐτοῦ, τὸ ἑρμηνεύειν
327
αὐτὸν λέγει· τὸ δὲ εὑρεῖν ἐν αὐτῷ στατῆρα, τὸ πνευμα-

τικῶς αὐτὸν ἀνακρίνειν σημαίνει. Τῷ δὲ Παύλῳ ὡς σκη-
νοῤῥάφῳ τὰ ἔθνη ἐνεχείρισεν, ἵνα ἐνδύσῃ διὰ νόμου καὶ (50)

{2062.338} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 63 Σελ. 620 γρ. 46
δαλίσωμεν αὐτοὺς, πορευθεὶς εἰς τὴν θάλασσαν
βάλε ἄγκιστρον, καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν (45)
ἆρον, καὶ εὑρήσεις ἐν αὐτῷ στατῆρα· ἐκεῖνον
λαβὼν, δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ. Ὅρα πῶς
οὐ παραιτεῖται τὸν φόρον, οὔτε ἁπλῶς κελεύει δοῦ-

{2062.338} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 63 Σελ. 620 γρ. 59
φόρον τελῶν ἰχθὺς, καὶ ὥσπερ ἀμφίβληστρον εἰς τὴν
ἄβυσσον ἐκείνην ἀφέντα αὐτοῦ τὸ πρόσταγμα, ἀναγα-
γεῖν τὸν κομίζοντα τὸν στατῆρα, καὶ τὴν θάλατταν
οὕτω ποιῆσαι δωροφορεῖν, καὶ πάντοθεν τὴν ὑποταγὴν (60)
αὐτῆς ἐπιδείκνυσθαι. Εἰ τοίνυν βούλει μέγα δεῖξαί
36. Θοδώρετος θεολόγος Quaestiones in libros Regnorum et

Paralipomenon {4089.023} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 80 Σελ. 556 γρ. 31
ὅθεν παρ’ αὐτοῖς τὰ γεωργικὰ κατεσκεύαζον ὄργανα.
Ὀδόντα δὲ ὁ μὲν Σύμμαχος ὕνιν, ὁ δὲ Ἀκύ- (30)
λας τὸ ἄροτρον ἡρμήνευσαν. Τὸν δὲ σίκλον στα-
τῆρα ἐκάλεσαν. Ἐπὶ δὲ σταθμοῦ ὁ σίκλος λαμβανό-
μενος, ἡμιόγκιον εἷλκεν· ἐπὶ δὲ ἀργυρίου, εἴκοσιν
ὀβολοὺς.
37. Θοδώρετος θεολόγος Interpretatio in xii prophetas minores

{4089.029} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 Σελ. 1937 γρ. 1
οἶμαι, οὐδεμιᾶς ἑρμηνείας προσδεῖται, τῆς τῶν
ἱερῶν Εὐαγγελίων ἱστορίας ἐχούσης τούτων τὴν
(1937) ἑρμηνείαν. Καὶ γὰρ ἐκεῖ τοσούτων στατήρων ὁ Ἰού-
δας τὸν Δεσπότην ἀπέδοτο, καὶ μεταμεληθεὶς ἀπέδωκε
328
μὲν τούτους τοῖς δεδωκόσιν· ἐπειδὴ δὲ λαβεῖν αὐτοὺς

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 700 γρ. 24
τοῦ ἡμίσεως τοῦ διδράχμου, ἐν τῷ διδόναι τὴν εἰσφο-
ρὰν Κυρίῳ, ἐξιλάσασθαι περὶ τῶν ψυχῶν ὑμῶν.»
Ἔστι μὲν γὰρ ὁ στατὴρ, ἤτοι τὸ δίδραχμον, ἀκίβδη-
λον νόμισμα, χαρακτὴρ δὲ αὐτῷ βασιλικὸς ἐνσημαί- (25)
νεται. Προσεκομίζετο δὲ τῷ Κυρίῳ παρὰ τῶν συν-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 700 γρ. 56
δαλίσωμεν αὐτοὺς, πορευθεὶς εἰς θάλασσαν, βάλε
ἄγκιστρον, καὶ τὸν ἀναβαίνοντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον· (55)
καὶ ἀνοίξας τὸ στόμα αὐτοῦ εὑρήσεις στατῆρα·
ἐκεῖνον λαβὼν, δὸς αὐτοῖς ἀντ’ ἐμοῦ καὶ σοῦ.» Συν-
(701) ίης οὖν ὅπως ὑπὲρ δυοῖν κεφαλαῖν συνετελεῖτο τὸ

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 701 γρ. 4
δίδραχμον. Καὶ τί τὸ μυστήριον, ἢ ποῖον τῆς ἀλη-
θείας τὸ κάλλος ἐν τῇ κατὰ νόμον σκιᾷ κεκρυμμένον
εὑρήσομεν; Ὁ γάρ τοι στατὴρ ὁ ἀληθινὸς, ἡ τοῦ
μεγάλου Βασιλέως εἰκὼν, τουτέστιν ὁ Υἱὸς, ὁ χα- (5)
ρακτὴρ καὶ τὸ ἀπαύγασμα τῆς οὐσίας τοῦ Πατρὸς,

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 701 γρ. 14
Παῦλός φησι, καὶ παντὸς ἀγαθοῦ νοσοῦσαν τὴν ἐρη-
μίαν, τῆς τοῦ διαβόλου πλεονεξίας ἐξέληται. Οὐκοῦν
ὑπὲρ δύο κεφαλῶν, ὁ θεῖος καὶ οὐράνιος ἐδόθη στατήρ.
«Λελυτρώμεθα γὰρ οὐ φθαρτοῖς ἀργυρίῳ ἢ χρυσίῳ, (15)
ἀλλὰ τιμίῳ αἵματι, ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου

prophetam (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 70 Σελ. 1045 γρ. 33
329
αὐτοὺς, πορευθεὶς εἰς τὴν θάλασσαν, βάλε ἄγκιστρον,

καὶ τὸν ἀναβάντα πρῶτον ἰχθὺν ἆρον, καὶ ἀνοίξας
τὸ στόμα αὐτοῦ, εὑρήσεις στατῆρα· ἐκεῖνον λαβὼν
δὸς αὐτοῖς ἀντὶ ἐμοῦ καὶ σοῦ.» Πλάττεται τοίνυν ὁ
ἐλεύθερος κατὰ φύσιν εἰς δοῦλον οἰκονομικῶς, ὅτε (35)

95 Σελ. 1464 γρ. 14
…χρήματα διὰ τὴν αὐτῶν τιμὴν, σκόπει πόσον πρὸς
δόξαν λυσιτελέστερον μυρίων παίδων πατέρα προσ-
αγορεύεσθαι, ἢ μυρίους στατῆρας ἔχειν ἐν βαλαντίῳ.
Τὰ μὲν γὰρ χρήματα καταλείψεις ἐνταῦθα καὶ μὴ (15)
βουλόμενος, τὴν δὲ ἐπὶ τοῖς ἀγαθοῖς ἔργοις …

(Απόσπασμα e cod. Vat. gr. 1236) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 96 Σελ. 129
γρ. 44
λέγω; Ἰουδαῖοι εἶδον νεκροὺς ἐγειρομένους, δαίμο-
νας ἐλαυνομένους, θάλατταν χαλινουμένην, γῆν
πηγάζουσαν, ἰχθὺν στατῆρα φέροντα, ἀστέρα ἄγοντα
μάγους, τὴν ἄνω, τὴν κάτω κτίσιν δορυφοροῦσαν, καὶ (45)
μετὰ ταῦτα ἐσταύρωσαν. Ὁ λῃστὴς οὐδὲν τούτων

Σελ. 184 γρ. 6
Κύει: γεννᾶ.
Κύειν: τὴν ἐν γαστρὶ ἔχουσαν λέγουσιν. (5)
Κυζικηνοὶ στατῆρες: οἱ καλοὶ μητέρα θεῶν ἔχοντες.
Κυζηθμός: ἡ ἀσαφὴς τῶν κυνῶν βοή.
Κυθέρεια: οὐχ ὅτι προσέκυρσε Κυθήροις, ὡς Ἡσίοδος

pi Σελ. 374 γρ. 19
330
… ἀπὸ τοῦ πάλλειν τὸ δόρυ· ἢ ἀπὸ τοῦ ἀνηιρηκέναι

Πάλλαντα ἕνα τῶν Τιτάνων.
Παλλάδος πρόσωπον: τοὺς στατῆρας· ἀπὸ τοῦ σεση-
μασμένου· ἐκ θατέρου γὰρ Ἀθηνᾶς πρόσωπον ἦν. (20)
Παλλακίς: κόρη.

γμένους· οἱ γὰρ Σάμιοι καταπονηθέντες ὑπὸ τῶν
τυράννων, σπάνει τῶν πολιτευομένων, ἐπέγραψαν
τοῖς δούλοις ἐκ πέντε στατήρων τὴν ἰσοπολιτείαν·
ὡς Ἀριστοτέλης ἐν τῆι Σαμίων πολιτεία· ἢ ὅτι (20)
παρὰ Σαμίοις εὑρέθη πρώτοις τὰ κδʹ γράμματα

Σταμνία: τὰ Θάσια κεράμια· οἱ δὲ καὶ τὰ Χῖα καὶ τὰ Μενδαῖα.
Στατήρ: τετράγραμμον νόμισμα· καὶ τὸ ἐξάγιον· (20)
καὶ τὸ ζύγιον. Σταμνίονες: τὰ ἐν ταῖς σχεδίαις ὀρθὰ πεπηγότα…

μὲν τυραννοῦντας ἠδυνήθησαν οἱ πρόγονοι καλέσαι·
τοὺς δὲ δορυφόρους ἠδυνάτησαν.
Στατῆρα: καὶ ἐπὶ τῆς ὁλκῆς λέγουσι καὶ τὸν
σταθμὸν ἁπλῶς. (15)
Στατήρ: βάρβαρον οἴονται τινὲς εἶναι τὸ ὄνομα· τὸ

Στατῆρα: καὶ ἐπὶ τῆς ὁλκῆς λέγουσι καὶ τὸν
σταθμὸν ἁπλῶς. (15)
Στατήρ: βάρβαρον οἴονται τινὲς εἶναι τὸ ὄνομα· τὸ
δὲ τέτραχμον καὶ τετράδραχμον, Ἀττικά.
Σταφυλήν: τὸν ἐν τῶ στόματι κίονα· οὕτως Νι-
331
51. CHRISTOPHORUS Mytilenaeus Poeta Carmina varia {3019.002}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11) Poem 109 γρ. 104
ἀναρραγεὶς δείξειε τοῖς ἠγρευκόσιν
...
ὡς πρίν τις ἰχθὺς τὸν στατῆρα τῷ Πέτρῳ
... (105)
τοίνυν ἀπόσχου μέμψεως οὐκ εὐλόγου
52. Άννα Κομνηνή ιστορικός Αλεξιάς (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11-12) Βιβ. 10

Κεφ. 8 Τμ. 2 γρ. 5
προσπελάσας, ἐπεὶ διαπερᾶν καὶ αὐτὸς ἐβούλετο, μυριοφό-
ρον ναῦν λῃστρικὴν μισθωσάμενος τριάρμενον ἑξακισχιλίων
χρυσίνων στατήρων, ἐν ᾗ ἐρέται μὲν διακόσιοι, ἐφόλκια δὲ (5)
τὰ συνεφεπόμενα ταύτῃ τρία. Τὸν ἀπόπλουν οὐ πρὸς τὰ
μέρη τοῦ Αὐλῶνος ἐπεποίητο καθὼς τὰ λοιπὰ τῶν Λατίνων

Κεφ. 8 Τμ. 10 γρ. 12
… ἅμα ὡς «Εἴ μοι κατὰ τὴν χέρσον ἐντετυχήκατε, (10)
πολλοὶ ἂν ταῖς ἐμαῖς χερσὶν ἀνῃρέθητε». Ἐκβαλὼν δ’ ἐπι-
δίδωσι τούτῳ ἀργυροῦν θηρίκλειον- θηρίκλειον ποτήριον ύέλινον.- τιμῆς
στατήρων ἑκατὸνπρὸς τοῖς τριάκοντα. Ταῦτα δὲ ὁμιλῶν καὶ διδοὺς
ἐξεπεπνεύκει.

Κεφ. 4 Τμ. 3 γρ. 21
ὑπὸ σὲ ταγμάτων φροντίσαι σωτηρίας.» Ὁ δὲ Τατίκιος,
ὁρῶν μὲν καὶ τὸν λιμὸν πολύν (καὶ γὰρ ἡ κεφαλὴ τοῦ βοὸς (20)
ἐπὶ τρισὶ χρυσίνοις στατῆρσιν ἀπεμπολεῖτο), ἀπαγορεύων
δὲ καὶ τὴν τῆς Ἀντιοχείας ἅλωσιν, ἤδη ἐκεῖθεν ἀπάρας,
εἰς τὸν ἐν τῷ λιμένι Σουδὶ ἱστάμενον ῥωμαϊκὸν στόλον

Κεφ. 5 Τμ. 4 γρ. 4
ὑποστρέφοντος, προσῆλθεν αὐτῷ Σμυρναῖός τις διεγκαλῶν
ἀφαιρεθῆναι παρά του Σαρακηνοῦ χρυσίνους πεντακοσίους
332
στατῆρας. Ὁ δὲ ἀχθῆναι τούτους κριθησομένους ἐπέ-

ταξεν· ὡς δ’ ὁ Σύρος εἵλκετο, νομίσας ὡς ἐπὶ τῷ ἀναιρε- (5)
θῆναι ἄγεται, καὶ ἀπογνοὺς τῆς ἑαυτοῦ σωτηρίας, σπασά-
ΕΡΑΛΔΙΚΑ
Ανάμεσα στα πιο σημαντικά αρχαϊκά νομίσματα της κυρίως Ελλάδας,

τόσο από ιστορικής όσο και από καλλιτεχνικής πλευράς ήταν εκείνα της
Αθήνας. Τα πρώτα νομίσματα, τα λεγόμενα εραλδικά ή
"Wappenmuenzen", πρέπει να κόπηκαν την εποχή του Πεισιστράτου (560-
527 π.Χ.), ενώ στην εποχή του γιου του Ιππία ανήκουν οι πρώτες σειρές
των διάσημων γλαυκών. -Τα εραλδικά νομίσματα -που ονομάστηκαν
έτσι, επειδή οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι συνδέονται με τα
εμβλήματα σημαντικών οικογενειών- είναι σπάνια, γιατί οι σειρές τους
ήταν περιορισμένης κοπής. Ελάχιστες φορές βρέθηκαν εκτός Αττικής,
πιθανότατα, επειδή χρησιμοποιούνταν κυρίως σε τοπικές αγορές. Είναι
κυρίως δίδραχμα και ακολουθούσαν την ευβοϊκή μονάδα βάρους, ζύγιζαν
δηλαδή περίπου 8,5 γραμμάρια. Είχαν ως εμβλήματα ποικίλους,
δυσδιάκριτους όμως τύπους, όπως για παράδειγμα τον αμφορέα, τη
γλαύκα, την προτομή αλόγου, τον τροχό, τον αστράγαλο, το κεφάλι
ταύρου. Αργότερα όμως αντικαταστάθηκαν από ευδιάκριτους εθνικούς
τύπους -όπως της Αθηνάς και του ιερού συμβόλου της, της γλαύκας- και
ισχυροποιήθηκαν με την επιγραφή ΑΘΕ, δηλαδή "των Αθηναίων", με
στόχο τη διάδοση του αθηναϊκού νομίσματος στις ξένες αγορές.
Πονηρά χαλκία
Αριστοφάνης. Γιατί η Αθήνα έκοψε «πονηρά χαλκία» λίγο πριν από το
τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου;
ΓΛΑΥΚΗ
Τα διασημότερα νομίσματα της Αθήνας, οι γλαύκες, με την παράσταση
της Αθηνάς να φέρει περικεφαλαία στην μία όψη και την γλαύκα στην
άλλη, ...
ΔΗΝΑΡΙΟ
Liddell-Scott. δηνάριον, τό, ρωμαϊκό νόμισμα, δηνάριο, περίπου = ελλ.

δραχμή, σε Κ.Δ.
333

… ὥστε οὐκ ὠφείλησεν αὐτῷ «οὐδὲ εἷς», πᾶσι τὰ ὀφει- (15)
λήματα αὐτῶν ἀφῆκεν. «ἀνθρώπῳ δανειστῇ χρεωφειλέται ἦσαν δύο·
εἷς ὤφειλε δηνάρια πεντακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα. μὴ ἐχόν-
των αὐτῶν ἀποδοῦναι, ἀμφοτέροις ἐχαρίσατο». θέλεις ἰδεῖν τοὺς
δύο χρεωφειλέτας, τὸν τὰ πεντακόσια ὀφείλοντα καὶ τὸν τὰ πεντή-

φέρεται; ἐκ τοῦ «καὶ ποταπὴ ἡ γυνὴ ἡ ἁπτομένη αὐτοῦ», πρὸς ὃ (25)
εἴρηκε τῷ Σίμωνι· «ἀνθρώπῳ δανειστῇ ἦσαν χρεωφειλέται δύο. εἷς
ὤφειλε δηνάρια πεντακόσια, ὁ ἕτερος πεντήκοντα» καὶ τὰ ἑξῆς.
ταῦτα διὰ τὸ «οὐκ ὠφείλησα οὐδὲ ὠφείλησέ μοι οὐδείς», ὃ ἦν ἀναγ-
καῖον παραστῆσαι ὑμῖν. «οὐκ ὠφείλησα, οὐδὲ ὠφείλησέ μοι <οὐδείς·
3. Ωριγένης . Scholia in Lucam (Απόσπασμα e cod. Venet. 28) {2042.078}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 360 γρ. 35
... μισθός· τὸ συλαθὲν κατ’ ἀρχὰς ὑπὸ τοῦ πο-
νηροῦ δι’ ἀπάτης κατὰ τὴν τῆς ἐντολῆς παράβασιν
πνὶξ τῆς θείας καὶ βασιλικωτάτης εἰκόνος δη- (35)
νάριον, δι’ οὗ δοκεῖ μοι τὸ γνώρισμα τῆς βασιλείας
αὐτῆς ὑποφαίνειν, ὅτι βασιλέως ἐντετυπωμένην εἰ-
κόνα τοῦ δηναρίου τὸ χάραγμα σημαίνει.

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 360 γρ. 38
νάριον, δι’ οὗ δοκεῖ μοι τὸ γνώρισμα τῆς βασιλείας
αὐτῆς ὑποφαίνειν, ὅτι βασιλέως ἐντετυπωμένην εἰ-
κόνα τοῦ δηναρίου τὸ χάραγμα σημαίνει. Ἐπειδὴ
τοίνυν πάντας τοὺς ἐπὶ τὸν ἀμπελῶνα, καὶ τὸ τῆς
θεοσεβείας πολίτευμα παρελθόντας, μιᾶς τε καὶ τῆς (40)
334

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 360 γρ. 43
αὐτῆς ἐργασίας ἁψαμένους, τῆς αὐτῆς βασιλείας
μετασχεῖν ἦν δίκαιον· τούτου χάριν εἰκότως τοῖς πᾶσι
τῆς Βασιλείας τὸ σύμβολον τὸ δηνάριον ἀποδίδοται· ὧν
οἱ μὲν ἐν νεότητι ἐκλήθησαν, οἱ δὲ ἀμφὶ τὴν τοῦ νεα-
νίου ἡλικίαν, οἱ δὲ περὶ τὸν μέσον τοῦ ἀνθρώπου ζωῆς (45)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 361 γρ. 7
τοὺς μετὰ τὴν σωτήριον θεοφάνειαν. Οὓς δὴ πάντας (5)
καταξιωθήσεσθαι ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ μισθοῦ κατὰ
τὸ δηνάριον δεδηλωμένους, ὥσπερ εἰς τὴν τοῦ Θεοῦ
βασιλείαν ἀναφέρεται.
Τὰ πάντα ταῦτα διαστήματα ἰσάριθμα ταῖς αἰ-
8. Γρηγόριος Νύσσης Dialogus de anima et resurrectione {2017.056} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 46 Σελ. 101 γρ. 27
ἀρετῆς ἀποτεύγματα. Οἶδε γὰρ ἡ εὐαγγελικὴ διδα- (25)
σκαλία καὶ μυρίων ὀφειλέτην τινὰ ταλάντων,
καὶ πεντακοσίων δηναρίων, καὶ πεντήκοντα, καὶ κο-
δράντου τινὸς, ὅπερ τὸ ἔσχατόν ἐστιν ἐν
νομίσμασι· τὴν δὲ τοῦ Θεοῦ δικαίαν κρίσιν διὰ πάν-

4) Τόμ. 24 Σελ. 569 γρ. 39
Δι’ οὗ δοκεῖ μοι τὸ γνώρισμα τῆς βασιλείας αὐ-
τῆς ὑποφαίνειν, ὅτι δὴ βασιλέως ἐντετυπωμένην
εἰκόνα τοῦ δηναρίου τὸ χάραγμα σημαίνει. Ἐπειδὴ
τοίνυν πάντας τοὺς ἐπὶ τὸν ἀμπελῶνα καὶ τὸ τῆς (40)
θεοσεβείας πολίτευμα παρελθόντας, μιᾶς τε καὶ τῆς

4) Τόμ. 24 Σελ. 569 γρ. 44
335
αὐτῆς ἐργασίας ἁψαμένους, τῆς αὐτῆς βασιλείας

μετασχεῖν ἦν δίκαιον, τούτου χάριν εἰκότως τοῖς πᾶσι
τῆς βασιλείας τὸ σύμβολον τὸ δηνάριον ἀποδίδωσιν,
ὧν οἱ μὲν ἐν νεότητι ἐκλήθησαν, οἱ δὲ περὶ τὸν μέσον (45)
τῆς ἀνθρώπου ζωῆς χρόνον, οἱ δὲ τὸν ἄνδρα τέλειον

4) Τόμ. 24 Σελ. 572 γρ. 6
χρόνοις τῶν προφητῶν· τοὺς δὲ περὶ τὴν ἑνδεκάτην,
τοὺς μετὰ τὴν σωτήριον θεοφάνειαν· οὓς δὴ πάντας καταξιωθήσεσθαι ἑνὸς
καὶ τοῦ αὐτοῦ μισθοῦ τοῦ κατὰ (5)
τὸ δηνάριον δεδηλωμένου, ὅπερ εἰς τὴν τοῦ Θεοῦ βασιλείαν ἀνεφέρετο.
Οὐ μή με ἴδητε ἕως ἂν ἥξῃ ὅτε εἴπητε· Εὐλογη-
μένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.

{2035.080} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 713 γρ. 56
τίμιον σῶμα καὶ αἷμα, καὶ τὸ ἅγιον βάπτισμα· τὸ δὲ
πανδοχεῖον ἡ Ἐκκλησία· ὁ πανδοχεὺς ὁ ἅγιος Παῦ- (55)
λος· τὰ δύο δηνάρια, ἡ Παλαιὰ καὶ ἡ Νέα Διαθήκη.
(716) Ἄλλη ιϛʹ. «Ἄνθρωπός τις ἐξῆλθε πρωῒ μισθώ-
σασθαι ἐργάτας.» Ἄνθρωπος ὁ Θεός· ἀμπελὼν ὁ

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 881 γρ. 28
βαρύτητα τῶν ἔργων καὶ τὴν τοῦ πατρὸς ἀκρίβειαν.
Καὶ ὅτε ταῖς τοιαύταις ἐνθυμήσεσιν ἀποπλανήσῃ τὴν
διάνοιαν, πρὸς τὸ κἂν ἓν δηνάριον κατασχεῖν, τὸ τη-
νικαῦτα πείθει αὐτὸν καὶ ἐργόχειρον λάθρα τοῦ ἀββᾶ
μαθεῖν, ἐξ οὗ δυνήσεται τὸ περισπούδαστον αὐτῷ (30)
21. Αθανάσιος θεολόγος Sermo in annuntiationem deiparae [Sp.]

{2035.087} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 924 γρ. 42
ἀλλ’ ἀπαράλλακτος μένει, κατὰ τὸν αὐτὸν ἐν τῷ δα- (40)
κτυλίῳ χαρακτῆρα, ἔν τε κηρῷ καὶ χρυσῷ ἐκτυπού-
336
μενος κατὰ τὸ βασιλικὸν δηνάριον· καὶ οὕτως ὁ θεῖος

χαρακτὴρ τοῦ Υἱοῦ τῆς τοῦ Πατρὸς ὑποστάσεως ἀπαρ-
άλλακτος σφραγίς ἐστι, καὶ φέρων τὰ πάντα τῷ
22. Αθανάσιος θεολόγος Homilia in sanctos patres et prophetas [Sp.]

{2035.094} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1072 γρ. 31
ἢ οὔ;» εἶπον δὲ πρὸς αὐτούς· «Ὑποδείξατέ μοι
νόμισμα,» καὶ λέγω ὑμῖν· Οἱ δὲ προσέφερόν μοι (30)
δηνάριον· καὶ λέγω πρὸς αὐτούς· «Τίνος εἰκὼν αὕτη
καὶ ὑπογραφή;» Οἱ δὲ εἶπον· «Καίσαρος·» καὶ εἶπον
πρὸς αὐτούς· «Ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος τῷ Καίσαρι
23. Βασίλειος Καισαρείας Regulae morales {2040.051} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4) Τόμ. 31 Σελ. 749 γρ. 34
Καίσαρι φόρον δοῦναι, ἢ οὔ; Κατανοήσας
δὲ αὐτῶν τὴν πανουργίαν, εἶπε πρὸς αὐτούς· Τί
με πειράζετε; Δείξατέ μοι δηνάριον. Τίνος ἔχει
εἰκόνα καὶ ἐπιγραφήν; Ἀποκριθέντες δὲ εἶπον· (35)
Καίσαρος. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Ἀπόδοτε οὖν τὰ του καίσαρος...

1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 374 γρ. 32
ρας ποιεῖ τὰς κολάσεις, ἀλλὰ τῶν αὐτῶν εἰσιν ὑπεύθυ- (30)
νοι καὶ οἱ βιωτικοὶ, τὰ αὐτὰ ἁμαρτάνοντες ἐκείνοις. Καὶ
ὁ τὰ ῥυπαρὰ ἐνδεδυμένος ἱμάτια, καὶ ὁ τὰ δηνάρια τὰ
ἑκατὸν ἀπαιτῶν, οὐκ ἐπειδὴ μονάζοντες ἦσαν, ἔπασχον
ἅπερ ἔπασχον· ἀλλ’ ὁ μὲν διὰ τὴν πορνείαν, ὁ δὲ διὰ τὴν

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 885 γρ. 1
τίμου, καὶ κατέχεε τὸ ἔλαιον. Ἐπετίμησαν οἱ μαθη-
ταὶ τῷ γενομένῳ, λέγοντες· Διατί μὴ ἐπράθη τοῦτο
(885) τριακοσίων δηναρίων, καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; Ἐγκα-
λῶν τοίνυν αὐτοῖς, οὕτω πως φησί· Τί κόπους παρ-
έχετε τῇ γυναικί; ἔργον γὰρ καλὸν ἐποίησε.
337

5) Τόμ. 48 Σελ. 1007 γρ. 45
ἐνδεδυμένος ἱμάτια· ἐγκαλούμενος γὰρ ἐσίγα. Οὐχ
οὗτος δὲ μόνον, ἀλλὰ καὶ ἄλλος τῷ πλησίον μνησικα-
κήσας, καὶ ἑκατὸν ἀπαιτήσας δηνάρια, εἶτα ὑπὲρ (45)
τούτων αὐτῶν παρὰ τοῦ δεσπότου ἐγκαλούμενος ἐπὶ
ὠμότητι καὶ ἀπανθρωπίᾳ, οὐδὲν ἔσχεν εἰπεῖν. Ὅθεν

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 48 γρ. 27
μιμήσασθαι τὸν Δεσπότην, ἀναμνήσει καὶ τῆς παραβο- (25)
λῆς αὐτὸν ἐκείνης τῆς τῶν μυρίων ταλάντων καὶ τῶν
ἑκατὸν δηναρίων. Οἶδα τοῦ πατρὸς ἡμῶν τὴν παῤῥησίαν,
οὐ παραιτήσεται αὐτὸν ἀπὸ τῆς παραβολῆς ταύτης φο-
βῆσαι, καὶ εἰπεῖν,

{2062.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 380 γρ. 16
τῆς τοῦ Χριστοῦ φιλανθρωπίας! ὢ τῆς τοῦ Ἰούδα
παραπληξίας! ὢ τῆς μανίας! ὁ μὲν γὰρ ἐπώλησεν (15)
αὐτὸν τριάκοντα δηναρίων· ὁ Χριστὸς δὲ καὶ μετὰ
τοῦτο οὐ παρῃτήσατο αὐτὸ τὸ αἷμα τὸ πραθὲν δοῦναι
εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν τῷ πεπρακότι, εἴ γε ἠθέλησε.

{2062.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 384 γρ. 25
τὸν ἐχθρὸν λύεται παραυτίκα. Διὸ ἐκεῖνα μὲν μύρια
τάλαντα ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς, τὰ εἰς τὸν Δεσπότην ἁμαρ-
τήματα, ταῦτα δὲ ἑκατὸν δηνάρια· ἃ ἐὰν ἀφῇς, (25)
ἀφεθήσεταί σοι τὰ μύρια τάλαντα.
βʹ. Ἀλλὰ περὶ μὲν τῆς εὐχῆς ἱκανῶς εἴρηται. Εἰ δὲ

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 17 γρ. 2t
338
(17) ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗΝ

Τοῦ τὰ μύρια τάλαντα ὀφείλοντος, καὶ τὰ ἑκατὸν δηνάρια ἀπαιτοῦντος,
καὶ ὅτι παντὸς ἁμαρτήματος
τὸ μνησικακεῖν χεῖρον.
αʹ. Ὡς ἐκ μακρᾶς ἀποδημίας ἐπανελθὼν πρὸς ὑμᾶς, (4)

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 20 γρ. 12
καὶ τὸ δάνειον ἀφῆκεν αὐτῷ. Ἐξελθὼν δὲ ἐκεῖ- (10)
νος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν
αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια, καὶ κρατήσας ἔπνιγεν
αὐτὸν λέγων· Ἀπόδος μοι ὅ τι ὀφείλεις. Πεσὼν
οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ,

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 27 γρ. 30
εὐχῆς, τοῦ δεσπότου τὰ σπλάγχνα τὸ πᾶν ἐποίησεν.
Ἐξελθὼν δὲ ἐκεῖνος εὗρεν ἕνα τῶν συνδούλων
αὑτοῦ, ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν δηνάρια· καὶ (30)
κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγε, λέγων· Ἀπόδος μοι,
εἴ τι ὀφείλεις. Ἆρα τί τούτου γένοιτ’ ἂν μιαρώτε-

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 27 γρ. 60
ανθρωπίας, ἀπώλεσε. Κρατήσας γὰρ αὐτὸν ἔπνιγε
λέγων· Ἀπόδος μοι, εἴ τι ὀφείλεις. Οὐκ εἶπεν,
Ἀπόδος μοι τὰ ἑκατὸν δηνάρια· ᾐσχύνετο γὰρ τοῦ (60)
χρέους τὴν εὐτέλειαν· ἀλλ’, Ἀπόδος, εἴ τι ὀφείλεις.
Ὁ δὲ πεσὼν ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτοῦ, παρεκάλει

{2062.061} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 28 γρ. 22
αὐτῷ τῷ τρόπῳ πολλὴν τὴν διαφορὰν ἴδοι τις ἄν. (20)
Ἐκεῖνα μὲν γὰρ μύρια τάλαντα ἦν, ταῦτα δὲ ἑκατὸν
δηνάρια· καὶ οὗτος μὲν εἰς τὸν δεσπότην ὕβρισεν, ὁ
δὲ ὀφείλων αὐτῷ εἰς τὸν σύνδουλον· καὶ οὗτος μὲν εὖ
339
παθὼν ἔμελλε χαριεῖσθαι, δεσπότης δὲ οὐ μι-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 248 γρ. 53
ἕνα τῶν συνδούλων αὐτοῦ, ὃς ὤφειλεν αὐτῷ ἑκατὸν
δηνάρια. Σκόπει πόσον τὸ μέσον. Ὧδε σύνδουλος ὁ ὀφεί-
λων ἑκατὸν δηνάρια, ἐκεῖ δεσπότης ὁ ἀπαιτῶν, καὶ μύρια
ἦν τάλαντα· καὶ ὅμως ἐπειδὴ εἶδεν ἱκετεύοντα καὶ πα-
ρακαλοῦντα, συνεχώρησεν· οὗτος δὲ Κρατήσας αὐτὸν (55)

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 249 γρ. 54
ὀφειλόμενον, οὕτω καὶ αὐτὸς τοῖς βασανισταῖς παρα-
δέδωκεν, ἕως οὗ ἅπασαν καταθῇ τὴν ὀφειλήν. Ταῦτα δὲ
οὐ περὶ ταλάντων καὶ περὶ δηναρίων ἁπλῶς εἴρηκεν,
ἀλλὰ περὶ ἁμαρτίας ὁ λόγος καὶ μεγέθους πλημμελη- (55)
μάτων, ἵνα μάθωμεν ὅτι ἡμεῖς μὲν μυρίων πλημμελη-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 249 γρ. 63
ἀπάνθρωποι γενώμεθα, καὶ τὰ εἰς ἡμᾶς πλημμελούμενα
μὴ διαλύσωμεν, ἀλλ’ ὑπὲρ τῶν εὐτελῶν τούτων πονη-
ρευώμεθα (ὅσον γὰρ ἑκατὸν δηνάρια πρὸς μύρια τάλαντα, τοσοῦτον τὸ
μέσον τῶν ἡμετέρων πρὸς τὸν Δε-
σπότην πλημμελημάτων, καὶ τῶν εἰς ἡμᾶς γινομένων
49. Ιωάννης Χρυσόστομος De Davide et Saule (Ομιλίαι 1-3) {2062.115}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 54 Σελ. 677 γρ. 22
χείων τὴν γνῶσιν ἐν αὐτοῖς κατορθωθεῖσαν ἴδωσι. (20)
Πρώην μὲν οὖν ὑμῖν τὴν παραβολὴν ἀναγνόντες τῶν
ἑκατὸν δηναρίων, καὶ τῶν μυρίων ταλάντων, ἐδεί-
κνυμεν ὅσον ἦν κακὸν τὸ μνησικακεῖν. Ὃν γὰρ οὐκ
ἀπώλεσε τὰ μυρία τάλαντα, τοῦτον ἑκατὸν δηνάρια
340
50. Ιωάννης Χρυσόστομος De Davide et Saule (Ομιλίαι 1-3) {2062.115}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 54 Σελ. 677 γρ. 24
ἑκατὸν δηναρίων, καὶ τῶν μυρίων ταλάντων, ἐδεί-
κνυμεν ὅσον ἦν κακὸν τὸ μνησικακεῖν. Ὃν γὰρ οὐκ
ἀπώλεσε τὰ μυρία τάλαντα, τοῦτον ἑκατὸν δηνάρια
κατεπόντισε, καὶ τὴν δοθεῖσαν συγγνώμην ἀνεκαλέ- (25)
σατο, καὶ τὴν δωρεὰν ἀπεκρούσατο, καὶ ἀπαλλα-
53. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Hoc scitote quod in novissimis diebus

{2062.151} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 56 Σελ. 275 γρ. 24
μεν, ὅτι ὀλίγα ταῦτα, ἀλλ’ ὅτι πάντα τὰ ὄντα· καὶ τὴν
προθυμίαν ἐπαινέσωμεν. Καὶ γὰρ ἡ τὰ δύο καταβαλοῦσα
δηνάρια οὐ πολὺν ὄγκον κατέθηκε χρημάτων, ἀλλὰ
πολὺν πλοῦτον ἐπεδείξατο προαιρέσεως, καθάπερ καὶ (25)
οὗτος ἐν πολλῇ πενίᾳ μεγάλην εὐπορίαν προθυμίας

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 30 γρ. 13
Καὶ γὰρ εἴ τις ὥσπερ ἐν δικαίοις σταθμοῖς τοὺς λό-
γους ἡμῶν στῆσαι ἐπιχειρήσειεν, ἐν μυρίοις ταλάν-
τοις βιωτικῶν λόγων μόλις εὑρήσει δηνάρια ἑκατὸν
ῥημάτων πνευματικῶν· μᾶλλον δὲ οὐδὲ ὀβολοὺς δέκα.
Ἆρ’ οὖν οὐκ αἰσχύνη καὶ γέλως ἔσχατος, οἰκέτην (15)

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 55 γρ. 39
καὶ μηδὲ τοσαύτην παρεχομένοις σπουδὴν τῇ τῶν εἰ-
ρημένων φυλακῇ, ὅσην περὶ χρυσὸν καὶ ἄργυρον ἐπι-
δεικνύμεθα. Δηνάρια μὲν γάρ τις ὀλίγα λαβὼν, καὶ
εἰς βαλάντιον ἀποτίθεται, καὶ σφραγῖδα ἐπιτίθησιν· (40)
ἡμεῖς δὲ καὶ χρυσίου καὶ λίθων πολυτελῶν τιμιώτερα

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 238 γρ. 9
οἴχεται. Οὐκ εἶδες ἐκεῖνον τὸν τὰ μυρία τάλαντα
ὀφείλοντα, εἶτα μετὰ τὴν ἐκείνων ἄφεσιν ἀποπνί-
341
γοντα τὸν ἑαυτοῦ σύνδουλον ὑπὲρ ἑκατὸν δηνα-

ρίων. ὅσα ὑπέστη κακὰ, καὶ πῶς ἀθανάτῳ παρεδόθη (10)
κολάσει; Οὐ δέδοικας τὸ ὑπόδειγμα; οὐ φοβῇ μὴ καὶ
αὐτὸς τὰ αὐτὰ πάθῃς; Καὶ γὰρ καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 309 γρ. 53
βουληθῇ δεῖξαι τὸ ἁμάρτημα μέγα ὂν, καὶ πολλὴν τὴν
ἐπ’ αὐτῷ κόλασιν καὶ ὀργὴν, ἀπὸ ὕβρεως ἄρχεται.
Ὥσπερ οὖν καὶ πρὸς ἐκεῖνον τὸν τὰ ἑκατὸν δηνάρια
ἀπαιτοῦντα ἀγανακτῶν ἔλεγε· Πονηρὲ δοῦλε, πᾶσαν
τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι· οὕτω καὶ ἐνταῦθα
4-5) Τόμ. 58 Σελ. 612 γρ. 58
σπότης ὑπὲρ αὐτῶν δικαιολογούμενος, καὶ πρὸς τὸν εἰρη-
κότα ταῦτα ἀπολογούμενος, πονηρίας αὐτὸν κρίνει καὶ
βασκανίας ἐσχάτης, λέγων· Οὐχὶ δηναρίου συνεφώ-
νησάς μοι; Ἆρον τὸ σὸν, καὶ ὕπαγε· θέλω δὲ τῷ
ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί. Εἰ ὁ ὀφθαλμός σου (60)

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 725 γρ. 22
μην αὐτῆς οὐκ εἰδότες, ἀκαίρως ἐμέμφοντο, καὶ δι’ ὧν (20)
ἐνεκάλουν, δεικνύουσι τῆς γυναικὸς τὴν φιλοτιμίαν. Εἰ-
πόντες γὰρ, ὅτι Ἠδύνατο τριακοσίων δηναρίων πρα-
θῆναι, ἔδειξαν ὅσον ἀνάλωσεν εἰς τὸ μύρον αὕτη, καὶ
ὅσην ἐπεδείξατο τὴν μεγαλοψυχίαν.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 240 γρ. 43
μάθῃ καὶ τοῦ σημείου τὸ μέγεθος· ὃ δὴ καὶ ἐνταῦθα
γίνεται. Καὶ ἐρωτηθεὶς ἀποκρίνεται λέγων· Διακο-
σίων δηναρίων ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσιν, ἵνα ἕκαστος
βραχύ τι λάβῃ. Τοῦτο δὲ ἔλεγε πειράζων αὐτόν·
αὐτὸς γὰρ ᾔδει τί ἔμελλε ποιεῖν. Τί ἐστι, Πειρά- (45)
342
71. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Romanos (Ομιλίαι 1-32)

{2062.155} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 450 γρ. 30
σὺ δὲ, ἂν ποιῇς, ὀφειλὴν λοιπὸν πληροῖς· ἐπεὶ καὶ
ἐκεῖνος ὁ τὰ μύρια τάλαντα λαβὼν, καὶ τὰ ἑκατὸν
δηνάρια ἀπαιτῶν, οὐ διὰ τοῦτο ἐκολάζετο μόνον, ὅτι (30)
ἀπῄτει, ἀλλ’ ὅτι οὐδὲ τῇ εὐεργεσίᾳ γέγονε βελτίων,
οὐδὲ ἄρξαντος τοῦ δεσπότου κατηκολούθησε, καὶ τὸ

{2062.155} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 633 γρ. 43
νον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ; οὐχ ὁ τὰ
ῥυπαρὰ ἐνδεδυμένος ἱμάτια, χεῖρας καὶ πόδας δεθεὶς
ἀπολεῖται; οὐχ ὁ τὰ ἑκατὸν δηνάρια ἀπαιτήσας παρα-
δίδοται τοῖς βασανισταῖς; οὐ τὸ περὶ τῶν μοιχῶν
εἰρημένον ἀληθὲς, ὅτι Ὁ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευ- (45)

{2062.156} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 154 γρ. 39
ὀφείλοντος. Καὶ γὰρ ἐκεῖνον μύρια μὲν τάλαντα
χρεωστοῦντα αὐτῷ οὐκ ἐκόλασεν, ἑκατὸν δὲ
δηνάρια τὸν σύνδουλον ἀπαιτήσαντα ἐτιμωρήσατο.
Εἶτα, ἵνα μὴ φοβῆται ἡ γυνὴ, ὡς ἀκάθαρτος γινο- (40)
μένη διὰ τὴν μίξιν, φησίν· Ἡγίασται γὰρ ὁ ἀνὴρ
83. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Simile est regnum caelorum patri

famΙλιάδα [Sp.] {2062.241} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 582 γρ. 29
...τοῖς παρ’ ἐλπίδα καλοῖς. Ἐλθόντες δὲ οἱ πρῶτοι ἐνό-
μισαν, ὅτι πλείονα λήψονται, καὶ ἔλαβον καὶ αὐτοὶ
ἕνα δηνάριον. Λαβόντες δὲ ἐγόγγυζον κατὰ τοῦ
οἰκοδεσπότου, λέγοντες· Οὗτοι οἱ ἔσχατοι. Ὁ δεσπότης τῷ λόγῳ
παρήγαγεν, οὐχ ἵνα τοῖς τιμωμένοις...
84. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Simile est regnum caelorum patri

famΙλιάδα [Sp.] {2062.241} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 583 γρ. 2
343
Οὐκ ἔλαβες, δι’ ὃ ἔκαμες; οὐχ ὑπεδέξω τῆς ἡμέρας

(583) ὅλης τέλειον τὸν μισθόν; οὐκ ἀπέλαβες, ὅπερ ἐπόθεις;
τί οὖν ἄλλο πλέον ζητεῖς; Οὐχὶ δηναρίου συνεφώνη-
σάς μοι; Ὑπόμνησον ἑαυτὸν τῶν ἐμῶν ὑποσχέσεων,
ἐφ’ οἷς ἐμισθωσάμην σε τὴν ἀρχήν. Εἰ παρὰ τὰ συγκεί-

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 750 γρ. 22
τραπεζίταις, καὶ ἐγὼ ἐλθὼν ἀπῄτησα τὸ ἐμὸν σὺν (20)
τόκῳ. Εἰς τοῦτο γὰρ καὶ ἐνεκάλεσεν ἐν τοῖς ἁγίοις Εὐαγ-
γελίοις τῷ πιστευθέντι τὸ δηνάριον, καὶ κατακρύψαντι.
Καὶ πῶς ἀργύριον ὁ προφήτης λέγει, ἄκουσον· Τὰ λό-
για Κυρίου λόγια ἁγνά· ἀργύριον πεπυρωμένον δο-
89. Ιωάννης Χρυσόστομος De caritate [Sp.] {2062.287} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 60 Σελ. 773 γρ. 72
ἡ προσφορὰ τῶν τὸν πολὺν χρυσὸν θεμένων. Καὶ ἡμεῖς (70)
τὴν ἐλπίδα ἐπὶ τὸν Κύριον θέμενοι ἀρωγὸν καὶ διορθω-
τὴν τῶν λεγομένων, προθύμῳ καρδίᾳ τὰ δύο δηνάρια
τῆς ἀγάπης εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τῆς διανοίας ὑμῶν βα-
λώμεθα. Ταῦτα γὰρ οἶμαι ἐκεῖνα τὰ δύο δηνάρια τὰς
90. Ιωάννης Χρυσόστομος De caritate [Sp.] {2062.287} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 60 Σελ. 773 γρ. 74
τὴν τῶν λεγομένων, προθύμῳ καρδίᾳ τὰ δύο δηνάρια
τῆς ἀγάπης εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τῆς διανοίας ὑμῶν βα-
λώμεθα. Ταῦτα γὰρ οἶμαι ἐκεῖνα τὰ δύο δηνάρια τὰς
δύο ἐντολὰς, ἐν αἷς ὁ νόμος ὅλος κρέμαται καὶ οἱ προ- (75)
(774) φῆται. Εἴρηται γὰρ παρὰ Κυρίου ἐν Εὐαγγελίοις, Ἀγα- (58)
91. Ιωάννης Χρυσόστομος In meretricem et in pharisaeum [Sp.]

{2062.295} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 711 γρ. 7
…φυσικὸν δάνειον, καὶ τοῦ νόμου τὸ κεφάλαιον λαβόντες, (5)
εἰς ἀμφότερα τῷ εὐεργέτῃ παρεπέσατε. Ὁ εἷς ὤφειλε
δηνάρια πεντακόσια, —σὺ ὁ Φαρισαῖος, ὁ βαρύτερα,
344
καὶ πλείονα ἔχων τὰ ψυχικὰ ἁμαρτήματα· Ἐπειδὴ οἱ

τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν…
92. Ιωάννης Χρυσόστομος In ramos palmarum [Sp.] {2062.297} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 718 γρ. 59
σθοῦμαι τὸν Ἰούδαν· ἀεί μοι οὗτος καλῶς ὑπουργεῖ· φιλ-
άργυρος γὰρ ὢν, προσελθούσης γυναικὸς τὸ μύρον τρια-
κοσίων δηναρίων διετιμήσατο, κόπους παρέχων αὐτῇ·
καὶ τὸ μὲν μύρον διετιμήσατο τριακοσίων δηναρίων, τὸν (60)
δὲ Δεσπότην τοῦ μύρου τριάκοντα δηναρίων ἐπώλησε.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 718 γρ. 60
άργυρος γὰρ ὢν, προσελθούσης γυναικὸς τὸ μύρον τρια-
Πολλῆς μοι οὖν σπουδῆς χρεία σταυρὸν κατασκευάσαι.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 718 γρ. 61
Πολλῆς μοι οὖν σπουδῆς χρεία σταυρὸν κατασκευάσαι.
Αὐτός μου τὸν Λάζαρον ἔλαβεν, ἐγὼ δὲ αὐτὸν ὧδε καθ-
95. Ιωάννης Χρυσόστομος In pharisaeum et meretricem [Sp.] {2062.303}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 731 γρ. 59
νος ἀνεύθυνος; δύο χρεωφειλέται, σὺ καὶ αὐτὴ τυγχά-
νετε· ὁ δὲ δανειστὴς ἐγώ εἰμι· ἐδάνεισά σοι καὶ τῷ γυ-
ναίῳ τὴν παροῦσαν ζωήν. Ὁ εἷς ὤφειλε δηνάρια πεν-
τακόσια, ὁ δὲ ἕτερος πεντήκοντα. Αὕτη χρεωστεῖ (60)
πεντακόσια δηνάρια· πολλὰ γὰρ ἐξήμαρτε·
345
ΑΡΓΥΡΙΟΝ
Περισσότερα στοιχεία από Liddell-Scott, στο άργυρος.

…καὶ Σικελίας τοῖς τἀκείνων ἑλομένοις ναῦς ἐπετάχθη ποιεῖσθαι
κατὰ μέγεθος τῶν πόλεων, ὡς ἐς τὸν πάντα ἀριθμὸν πεντα-
κοσίων νεῶν ἐσομένων, καὶ ἀργύριον ῥητὸν ἑτοιμάζειν, τά (5)
τε ἄλλα ἡσυχάζοντας καὶ Ἀθηναίους δεχομένους μιᾷ νηὶ
(3) ἕως ἂν ταῦτα παρασκευασθῇ.

(3) τάλαντα ἐς τὴν πολιορκίαν. ἐπὶ τοῖσδε οὖν ξυνέβησαν,
ἐξελθεῖν αὐτοὺς καὶ παῖδας καὶ γυναῖκας καὶ τοὺς ἐπικούρους
ξὺν ἑνὶ ἱματίῳ, γυναῖκας δὲ ξὺν δυοῖν, καὶ ἀργύριόν τι
(4) ῥητὸν ἔχοντας ἐφόδιον. καὶ οἱ μὲν ὑπόσπονδοι ἐξῆλθον
ἔς τε τὴν Χαλκιδικὴν καὶ ᾗ ἕκαστος ἐδύνατο· Ἀθηναῖοι δὲ

τριακοσίους μὲν τοῖς θεοῖς ἱεροὺς ἐξεῖλον, ἐπὶ δὲ τοὺς ἄλλους
σφῶν αὐτῶν κληρούχους τοὺς λαχόντας ἀπέπεμψαν· οἷς
ἀργύριον Λέσβιοι ταξάμενοι τοῦ κλήρου ἑκάστου τοῦ ἐνιαυτοῦ (5)
(3) δύο μνᾶς φέρειν αὐτοὶ εἰργάζοντο τὴν γῆν. παρέλαβον δὲ
καὶ τὰ ἐν τῇ ἠπείρῳ πολίσματα οἱ Ἀθηναῖοι ὅσων Μυτιλη-

λιῶται αὐτοὶ μὲν κατὰ σφᾶς αὐτοὺς ξυνηνέχθησαν γνώμῃ
ὥστε ἀπαλλάσσεσθαι τοῦ πολέμου ἔχοντες ἃ ἕκαστοι ἔχουσι,
τοῖς δὲ Καμαριναίοις Μοργαντίνην εἶναι ἀργύριον τακτὸν
(2) τοῖς Συρακοσίοις ἀποδοῦσιν· οἱ δὲ τῶν Ἀθηναίων ξύμμαχοι
παρακαλέσαντες αὐτῶν τοὺς ἐν τέλει ὄντας εἶπον ὅτι ξυμβή-

μεγάλην δύναμιν, τοῖς δ’ ἐν τῇ ἡλικίᾳ τῆς τε ἀπούσης πόθῳ
ὄψεως καὶ θεωρίας, καὶ εὐέλπιδες ὄντες σωθήσεσθαι· ὁ δὲ (5)
πολὺς ὅμιλος καὶ στρατιώτης ἔν τε τῷ παρόντι ἀργύριον
οἴσειν καὶ προσκτήσεσθαι δύναμιν ὅθεν ἀίδιον μισθοφορὰν
346
(4) ὑπάρξειν. ὥστε διὰ τὴν ἄγαν τῶν πλεόνων ἐπιθυμίαν, εἴ

δὲ καταιτιαθέντας κρίσεις ποιήσαντες τοὺς μὲν ἀπέκτειναν,
ὅσοι ξυνελήφθησαν, τῶν δὲ διαφυγόντων θάνατον κατα-
(5) γνόντες ἐπανεῖπον ἀργύριον τῷ ἀποκτείναντι. κἀν τούτῳ οἱ
μὲν παθόντες ἄδηλον ἦν εἰ ἀδίκως ἐτετιμώρηντο, ἡ μέντοι 6.61.(1) ἄλλη
πόλις ἐν τῷ παρόντι περιφανῶς ὠφέλητο. περὶ δὲ

μήτε βιαίως μήτε δεσμοῖς μήτε τῆς ἀναγκαιοτάτης ἐνδείᾳ
(3) διαίτης. καὶ παρέδοσαν οἱ πάντες σφᾶς αὐτοὺς ἑξακισχίλιοι,
καὶ τὸ ἀργύριον ὃ εἶχον ἅπαν κατέθεσαν ἐσβαλόντες ἐς
ἀσπίδας ὑπτίας, καὶ ἐνέπλησαν ἀσπίδας τέσσαρας. καὶ
τούτους μὲν εὐθὺς ἀπεκόμιζον ἐς τὴν πόλιν· Νικίας δὲ καὶ

(6) ὑπ’ ἐκείνων εἴργεσθαι. βραχύ τέ τι εἶναι καὶ οὐδενὸς ἄξιον
ὃ πρὸς τὸ περιγίγνεσθαι τῶν πολεμίων ἡ πόλις σφίσι
χρήσιμος ἦν, καὶ οὐδὲν ἀπολωλεκέναι, οἵ γε μήτε ἀργύριον
εἶχον ἔτι πέμπειν, ἀλλ’ αὐτοὶ ἐπορίζοντο οἱ στρατιῶται,
μήτε βούλευμα χρηστόν, οὗπερ ἕνεκα πόλις στρατοπέδων (5)

20 γρ. 5
δὲ ῥᾴδιον γνῶναι ὧν ἕνεκα τοῦτον τὸν τρόπον ἠδίκησεν.
Ὅτε γὰρ Νικίας ἦν ἐν ταῖς συμφοραῖς, πάντες οἱ συγγε-
νεῖς καὶ οἱ ἐπιτήδειοι ἀκηκοότες ἦσαν ὅτι τὸ ἀργύριον, ὃ (5)
ἦν αὐτῷ, τούτῳ παρακατέθετο. (21) Ἐγίγνωσκεν οὖν
Εὐθύνους ὅτι μὲν ἔκειτο τὰ χρήματα παρ’ αὐτῷ, πολλοὺς

βασιλεύοντος, ἔτυχον μετ’ αὐτοῦ βαδίζων. Ἐκεῖνος δ’
ἐχθρὸς ὢν Καλλιμάχῳ τῷ νῦν ἐμὲ διώκοντι τὴν δίκην, ἀπήν-
τησεν ἀργύριον φέροντι. Λαβόμενος δ’ αὐτοῦ Ἀμφίλοχον (5)
347
ἔφασκεν αὐτὸ καταλιπεῖν <καὶ δημόσιον γίγνεσθαι· ἐκεῖνον

γὰρ εἶναι τῶν ἐν Πειραιεῖ. (6) Ἀμφισβητοῦντος δὲ τούτου

Πασίων’ ἐμοὶ παραδοῦναι τὸν παῖδα. Οὗτος δ’ οὕτω σφόδρ’
ἔφευγεν τὴν βάσανον ὥστε περὶ μὲν τῆς παραδόσεως οὐκ
ἤθελεν αὐτοῖς πείθεσθαι, τὸ δ’ ἀργύριον ἕτοιμος ἦν ἀποτίνειν (5)
εἰ καταγνοῖεν αὐτοῦ. Καί μοι κάλει τούτων μάρτυρας.
ποίας δ’ ἂν ἐλπίδος ἢ τί διανοηθεὶς ἀδίκως ἦλθον ἐπὶ
τοῦτον; Πότερον ὡς δείσας τὴν δύναμιν τὴν ἐμὴν ἤμελλεν
εὐθὺς ἐμοὶ δώσειν ἀργύριον; Ἀλλ’ οὐχ οὕτως ἑκάτερος
ἡμῶν ἔπραττεν. (47) Ἀλλ’ εἰς ἀγῶνα καταστὰς ᾤμην καὶ
παρὰ τὸ δίκαιον πλέον ἕξειν Πασίωνος παρ’ ὑμῖν; Ὃς οὐδὲ
13. Ισοκράτης In sophistas (orat. 13) {0010.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

13 γρ. 6
δὲ γράμμασιν οὐδενὸς τούτων προσεδέησεν. Ὥσθ’ οἱ χρώμε-
νοι τοῖς τοιούτοις παραδείγμασιν πολὺ ἂν δικαιότερον (5)
ἀποτίνοιεν ἢ λαμβάνοιεν ἀργύριον, ὅτι πολλῆς ἐπιμελείας
αὐτοὶ δεόμενοι παιδεύειν τοὺς ἄλλους ἐπιχειροῦσιν.
(14) Εἰ δὲ δεῖ μὴ μόνον κατηγορεῖν τῶν ἄλλων ἀλλὰ καὶ

76 γρ. 4
κοινῶν, οὐδ’ ἀπέλαυον μὲν ὡς ἰδίων, ἠμέλουν δ’ ὡς ἀλλο-
τρίων, ἀλλ’ ἐκήδοντο μὲν ὡς οἰκείων, ἀπείχοντο δ’ ὥσπερ
χρὴ τῶν μηδὲν προσηκόντων· οὐδὲ πρὸς ἀργύριον τὴν εὐδαι-
μονίαν ἔκρινον, ἀλλ’ οὗτος ἐδόκει πλοῦτον ἀσφαλέστατον (5)
κεκτῆσθαι καὶ κάλλιστον, ὅστις τοιαῦτα τυγχάνοι πράττων

γρ. 5
ἡμεῖς δὲ Θηβαίους, καὶ συμμάχους ἐκεῖνοι μὲν ἡμῖν
ποιοῦσιν, ἡμεῖς δ’ ἐκείνοις. Ὥστ’ εἰ νοῦν ἔχοιμεν, ἀλλήλοις
348
ἂν εἰς τὰς ἐκκλησίας ἀργύριον παρέχοιμεν· ὁπότεροι γὰρ (5)

ἂν πλεονάκις συλλεγῶσιν, οὗτοι τοὺς ἐναντίους ἄμεινον
πράττειν ποιοῦσιν. (60) Χρὴ δὲ τοὺς καὶ μικρὰ λογίζεσθαι

γρ. 3
τῶν τότε πολιτευομένων. (82) Οὕτω γὰρ ἀκριβῶς εὕρισ-
κον ἐξ ὧν ἄνθρωποι μάλιστ’ ἂν μισηθεῖεν, ὥστ’ ἐψηφί-
σαντο τὸ περιγιγνόμενον τῶν πόρων ἀργύριον διελόντες
κατὰ τάλαντον εἰς τὴν ὀρχήστραν τοῖς Διονυσίοις εἰσφέ-
ρειν ἐπειδὰν πλῆρες ᾖ τὸ θέατρον· καὶ ταῦτ’ ἐποίουν καὶ (5)

πομεν, τῶν δὲ περὶ τὸν πόλεμον οὕτω κατημελήκαμεν,
ὥστ’ οὐδ’ εἰς τὰς ἐξετάσεις ἰέναι τολμῶμεν ἢν μὴ
λαμβάνωμεν ἀργύριον. (83) Τὸ δὲ μέγιστον· τότε μὲν
οὐδεὶς ἦν τῶν πολιτῶν ἐνδεὴς τῶν ἀναγκαίων, οὐδὲ προσ-
αιτῶν τοὺς ἐντυγχάνοντας τὴν πόλιν κατῄσχυνεν, νῦν δὲ

τοὺς δὲ κακόν τι δρῶντας εἰς ὑμᾶς εἰσάγουσιν, ἀλλ’ ἐν (5)
τοῖς μηδὲν ἀδικοῦσιν ἐπιδειξάμενοι τὰς αὑτῶν δυνάμεις
παρὰ τῶν φανερῶς ἐξημαρτηκότων πλέον λαμβάνουσιν ἀρ-
γύριον. (25) Ἅπερ Λυσίμαχος διανοηθεὶς εἰς τουτονὶ τὸν
κίνδυνόν με κατέστησεν, ἡγούμενος τὸν ἀγῶνα τὸν πρὸς
ἐμὲ παρ’ ἑτέρων αὑτῷ χρηματισμὸν ποιήσειν, καὶ προσ-
παιδευθῶσιν, οὕτω τὴν πόλιν πράττουσαν διατελεῖν· ὥστ’ (5)
οὐ ποιητέον τοὺς συκοφάντας κυρίους τηλικούτου πράγμα-
τος, οὐδὲ τοὺς μὲν μὴ διδόντας τούτοις ἀργύριον τιμωρη-
τέον, παρ’ ὧν δ’ ἂν λάβωσιν ἐατέον ποιεῖν ὅ τι ἂν βουληθῶ-
σιν, (175) ἀλλ’ εἰ μὲν ἡ φιλοσοφία τοιαύτην ἔχει δύναμιν
349
γνώμην πολὺ ἂν ἥδιον τὰ τῶν ἄλλων λάβοιεν ἢ δοῖεν ἑτέ-

ροις ὁτιοῦν τῶν σφετέρων αὐτῶν· ἔτι δὲ τίνες ἂν ὑπὲρ (5)
πονηρίας ἀργύριον ἀναλώσειαν, ἐξὸν αὐτοῖς μηδὲν δαπανη-
θεῖσιν εἶναι τοιούτοις ὁπόταν βουληθῶσιν; Οὐ γὰρ μαθεῖν,
ἀλλ’ ἐπιχειρῆσαι μόνον δεῖ τοῖς τοιούτοις τῶν ἔργων.

Τμ. 212 γρ. 2
ἕκαστοι βουληθῶσιν λόγῳ μὲν ἐπὶ θήραν, ἔργῳ δ’ ἐπὶ
κλωπείαν τῶν ἐν τοῖς ἀγροῖς κατοικούντων· (212) ἐν ᾗ
συμβαίνει τοὺς μὲν ληφθέντας ἀργύριον ἀποτίνειν καὶ
πληγὰς λαμβάνειν, τοὺς δὲ πλεῖστα κακουργήσαντας καὶ
λαθεῖν δυνηθέντας ἔν τε τοῖς παισὶν εὐδοκιμεῖν μᾶλλον

ΟΙ. Αʹ Εὖ γ’, εὖ γε· χάλκευ’ ἀντὶ τῶν κολλωμένων. (470)
ΑΛ. Καὶ ξυγκροτοῦσιν ἄνδρες αὔτ’ ἐκεῖθεν αὖ.
Καὶ ταῦτά μ’ οὔτ’ ἀργύριον οὔτε χρυσίον
διδοὺς ἀναπείσεις οὔτε προσπέμπων φίλους,
ὅπως ἐγὼ ταῦτ’ οὐκ Ἀθηναίοις φράσω.

λέγοντες ἀναπείθουσιν ὡς ἔστιν πνιγεύς,
κἄστιν περὶ ἡμᾶς οὗτος, ἡμεῖς δ’ ἅνθρακες.
οὗτοι διδάσκουσ’, ἀργύριον ἤν τις διδῷ,
λέγοντα νικᾶν καὶ δίκαια κἄδικα.
Φε. εἰσὶν δὲ τίνες; (100)

τουτὶ τί ἐστι;
Χρ. τοῦθ’ ὅτι ἐστί; κάρδοπος. (1248)
Στ. ἔπειτ’ ἀπαιτεῖς ἀργύριον τοιοῦτος ὤν;
οὐκ ἂν ἀποδοίην οὐδ’ ἂν ὀβολὸν οὐδενὶ (1250)
ὅστις καλέσειε “κάρδοπον” τὴν καρδόπην.

350
κακὸν τὸ πίνειν. ἀπὸ γὰρ οἴνου γίγνεται

καὶ θυροκοπῆσαι καὶ πατάξαι καὶ βαλεῖν,
κἄπειτ’ ἀποτίνειν ἀργύριον ἐκ κραιπάλης. (1255)
Βδ. οὔκ, ἢν ξυνῇς γ’ ἀνδράσι καλοῖς τε κἀγαθοῖς.
ἢ γὰρ παρῃτήσαντο τὸν πεπονθότα,

ἑκών· ὁμολογῶ γὰρ πατάξαι καὶ βαλεῖν.
ἀλλ’ ἐλθὲ δευρί. πότερον ἐπιτρέπεις ἐμοὶ
ὅ τι χρή μ’ ἀποτείσαντ’ ἀργύριον τοῦ πράγματος
εἶναι φίλον τὸ λοιπόν, ἢ σύ μοι φράσεις; (1425)
Κα. σὺ λέγε. δικῶν γὰρ οὐ δέομ’ οὐδὲ πραγμάτων.

Ἵνα γὰρ Πείσανδρος ἔχοι κλέπτειν χοἰ ταῖς ἀρχαῖς
ἐπέχοντες (490)
ἀεί τινα κορκορυγὴν ἐκύκων. Οἱ δ’ οὖν τοῦδ’ οὕνεκα δρώντων
ὅ τι βούλονται· τὸ γὰρ ἀργύριον τοῦτ’ οὐκέτι μὴ καθέλωσιν.
ΠΡ. Ἀλλὰ τί δράσεις;
ΛΥ. Τοῦτό μ’ ἐρωτᾷς; Ἡμεῖς ταμιεύσομεν αὐτό. (493)

186
οὐδὲν τὸ παράπαν· ἀλλὰ τόν γ’ Ἀγύρριον
πονηρὸν ἡγούμεσθα. νῦν δὲ χρωμένων (185)
ὁ μὲν λαβὼν ἀργύριον ὑπερεπῄνεσεν,
ὁ δ’ οὐ λαβὼν εἶναι θανάτου φήσ’ ἀξίους
τοὺς μισθοφορεῖν ζητοῦντας ἐν τἠκκλησίᾳ.

305b
οὐδεὶς ἂν ἐτόλμα (305a)
τὰ τῆς πόλεως διοι- (305b)
κεῖν ἀργύριον φέρων· (305b)
ἀλλ’ ἧκεν ἕκαστος (306)
351
ἐν ἀσκιδίῳ φέρων
31. Αριστοφάνης . Εκκλησιάζουσαι (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 447

Βλ. καὶ νὴ τὸν Ἑρμῆν τοῦτό γ’ οὐκ ἐψεύσατο. (445)
Χρ. ἔπειτα συμβάλλειν πρὸς ἀλλήλας ἔφη
ἱμάτια χρυσί’ ἀργύριον ἐκπώματα
μόνας μόναις, οὐ μαρτύρων ἐναντίον,
καὶ ταῦτ’ ἀποφέρειν πάντα κοὐκ ἀποστερεῖν,

601
ταμιευόμεναι καὶ φειδόμεναι καὶ τὴν γνώμην προσ- (600)
έχουσαι. (600)
Χρ. πῶς οὖν ὅστις μὴ κέκτηται γῆν ἡμῶν, ἀργύριον δὲ
καὶ Δαρεικούς ,- Συγκεκριμένα οι Δαρεικοί ήταν χρυσές κοπές που έφεραν
αρχικά παράσταση βασιλικού τοξότη, η οποία αργότερα αντικαταστάθηκε από
παραστάσεις λέοντα και ...-ἀφανῆ πλοῦτον; Πρ. τοῦτ’ ἐς τὸ μέσον
καταθήσει. (602)

οὐ τῶν ἐραστῶν, ἀλλὰ τἀργυρίου χάριν.
ΧΡ. Οὐ τούς γε χρηστούς, ἀλλὰ τοὺς πόρνους· ἐπεὶ (155)
αἰτοῦσιν οὐκ ἀργύριον οἱ χρηστοί.
ΚΑ. Τί δαί; (156)
ΧΡ. Ὁ μὲν ἵππον ἀγαθόν, ὁ δὲ κύνας θηρευτικάς.

ΚΑ. Τί δαί; (156)
ΧΡ. Ὁ μὲν ἵππον ἀγαθόν, ὁ δὲ κύνας θηρευτικάς.
ΚΑ. Αἰσχυνόμενοι γὰρ ἀργύριον αἰτεῖν ἴσως
ὀνόματι περιπέττουσι τὴν μοχθηρίαν.
ΧΡ. Τέχναι δὲ πᾶσαι διὰ σὲ καὶ σοφίσματα (160)

352
ΧΡ. Πῶς οὐδὲν ὑγιές;

ΒΛ. Εἴ τι κεκλοφὼς νὴ Δία (356)
ἐκεῖθεν ἥκεις ἀργύριον ἢ χρυσίον
παρὰ τοῦ θεοῦ, κἄπειτ’ ἴσως σοι μεταμέλει.
ΧΡ. Ἄπολλον ἀποτρόπαιε, μὰ Δί’ ἐγὼ μὲν οὔ.

ΧΡ. Ὠνησόμεθ’ ἀργυρίου δήπου.
ΠΕ. Τίς δ’ ἔσται πρῶτον ὁ πωλῶν, (519)
ὅταν ἀργύριον κἀκεῖνος ἔχῃ; (520)
ΧΡ. Κερδαίνειν βουλόμενός τις (520)
ἔμπορος ἥκων ἐκ Θετταλίας παρ’ ἀπλήστων ἀνδραποδιστῶν.

στρατιᾶς περὶ Κυλλήνην, βουλόμενοι οἱ περὶ Ξενίαν τὸν (5)
λεγόμενον μεδίμνῳ ἀπομετρήσασθαι <τὸ παρὰ τοῦ πατρὸς
ἀργύριον †δι’ αὐτῶν† προσχωρῆσαι τοῖς Λακεδαιμονίοις, ἐκ-
πεσόντες ἐξ οἰκίας ξίφη ἔχοντες σφαγὰς ποιοῦσι, καὶ ἄλλους
τέ τινας ἀποκτείνουσι καὶ ὅμοιόν τινα Θρασυδαίῳ ἀπο-

Μακίστου ἠξίουν οἱ Ἠλεῖοι ἔχειν· πρίασθαι γὰρ ἔφησαν (10)
τὴν χώραν ἅπασαν παρὰ τῶν τότε ἐχόντων τὴν πόλιν
(31) τριάκοντα ταλάντων, καὶ τὸ ἀργύριον δεδωκέναι. οἱ δὲ
Λακεδαιμόνιοι γνόντες μηδὲν δικαιότερον εἶναι βίᾳ πρια-
μένους ἢ βίᾳ ἀφελομένους παρὰ τῶν ἡττόνων λαμβάνειν,

μάλιστα δὲ οἱ βουλόμενοι χαρίζεσθαι τοῖς Λακεδαιμονίοις, (5)
καὶ ἔδοξε πέμπειν τὸ εἰς τοὺς μυρίους σύνταγμα ἑκάστην
(21) πόλιν. λόγοι δὲ ἐγένοντο ἀργύριόν τε ἀντ’ ἀνδρῶν ἐξεῖναι
διδόναι τῇ βουλομένῃ τῶν πόλεων, τριώβολον Αἰγιναῖον
κατὰ ἄνδρα, ἱππέας τε εἴ τις παρέχοι, ἀντὶ τεττάρων ὁπλι-

353
τοῖς δὲ <μένουσι καὶ δυοῖν ἤδη μηνοῖν ὤφειλε τὸν μισθόν,

οὐκ ἀπορῶν, ὡς ἐλέγετο, χρημάτων· καὶ γὰρ τῶν πόλεων αἱ (5)
πολλαὶ αὐτῷ ἀργύριον ἀντὶ τῶν ἀνδρῶν ἔπεμπον, ἅτε καὶ
(17) διαποντίου τῆς στρατείας οὔσης. κατιδόντες δὲ ἀπὸ τῶν
πύργων οἱ ἐκ τῆς πόλεως τάς τε φυλακὰς χεῖρον ἢ πρόσθεν

(36) ἀνδράσιν. ὁ μέντοι Ἰφικράτης τὰς μὲν τριήρεις ἀκρω-
τηριασάμενος ἕλκων κατηγάγετο εἰς τὸν τῶν Κερκυραίων
λιμένα, τῶν δὲ ἀνδρῶν συνέβη ἑκάστῳ τακτὸν ἀργύριον
ἀποτεῖσαι, πλὴν Κρινίππου τοῦ ἄρχοντος· τοῦτον δ’ ἐφύ-
λαττεν, ὡς ἢ πραξόμενος πάμπολλα χρήματα ἢ ὡς πωλήσων. (5)

γρ. 2
ποδιστὰς ἑαυτῶν ἀπεκάλει διὰ τὸ ἀναγκαῖον αὐτοῖς εἶναι
(7) διαλέγεσθαι παρ’ ὧν [ἂν] λάβοιεν τὸν μισθόν. ἐθαύμαζε δ’
εἴ τις ἀρετὴν ἐπαγγελλόμενος ἀργύριον πράττοιτο καὶ μὴ
νομίζοι τὸ μέγιστον κέρδος ἕξειν φίλον ἀγαθὸν κτησάμενος,
ἀλλὰ φοβοῖτο μὴ ὁ γενόμενος καλὸς κἀγαθὸς τῷ τὰ μέγιστα

γρ. 4
θεοὺς ἁπλῶς τἀγαθὰ διδόναι, ὡς τοὺς θεοὺς κάλλιστα
εἰδότας ὁποῖα ἀγαθά ἐστι· τοὺς δ’ εὐχομένους χρυσίον ἢ
ἀργύριον ἢ τυραννίδα ἢ ἄλλο τι τῶν τοιούτων οὐδὲν διάφορον
ἐνόμιζεν εὔχεσθαι ἢ εἰ κυβείαν ἢ μάχην ἢ ἄλλο τι εὔχοιντο (5)
(3) τῶν φανερῶς ἀδήλων ὅπως ἀποβήσοιτο. θυσίας δὲ θύων

γρ. 1
πέπεισμαι σὲ μᾶλλον ἀποθανεῖν ἂν ἑλέσθαι ἢ ζῆν ὥσπερ
ἐγώ. ἴθι οὖν ἐπισκεψώμεθα τί χαλεπὸν ᾔσθησαι τοῦ ἐμοῦ
(5) βίου. πότερον ὅτι τοῖς μὲν λαμβάνουσιν ἀργύριον ἀναγ-
καῖόν ἐστιν ἀπεργάζεσθαι τοῦτο ἐφ’ ᾧ ἂν μισθὸν λάβωσιν,
354
ἐμοὶ δὲ μὴ λαμβάνοντι οὐκ ἀνάγκη διαλέγεσθαι ᾧ ἂν μὴ

11 γρ. 4
εἶπεν· Ὦ Σώκρατες, ἐγώ τοί σε δίκαιον μὲν νομίζω, σοφὸν
δὲ οὐδ’ ὁπωστιοῦν· δοκεῖς δέ μοι καὶ αὐτὸς τοῦτο γιγνώσκειν·
οὐδένα γοῦν τῆς συνουσίας ἀργύριον πράττῃ. καίτοι τό γε
ἱμάτιον ἢ τὴν οἰκίαν ἢ ἄλλο τι ὧν κέκτησαι νομίζων ἀργυ- (5)
ρίου ἄξιον εἶναι οὐδενὶ ἂν μὴ ὅτι προῖκα δοίης, ἀλλ’ οὐδ’

12 γρ. 3
(12) ἔλαττον τῆς ἀξίας λαβών. δῆλον δὴ ὅτι εἰ καὶ τὴν συνου-
σίαν ᾤου τινὸς ἀξίαν εἶναι, καὶ ταύτης ἂν οὐκ ἔλαττον τῆς
ἀξίας ἀργύριον ἐπράττου. δίκαιος μὲν οὖν ἂν εἴης, ὅτι οὐκ
ἐξαπατᾷς ἐπὶ πλεονεξίᾳ, σοφὸς δὲ οὐκ ἄν, μηδενός γε ἄξια
(13) ἐπιστάμενος. ὁ δὲ Σωκράτης πρὸς ταῦτα εἶπεν· Ὦ Ἀν-

γρ. 2
ἢ κατὰ δύναμιν, καὶ μὴ δυναμένους ταῦτα ποιεῖν, δοκοῦντας
(5) ἱκανοὺς εἶναι, συγγνώμης οὐκ ἂν τυγχάνειν. ἀπατεῶνα δ’
ἐκάλει οὐ μικρὸν μὲν οὐδ’ εἴ τις ἀργύριον ἢ σκεῦος παρά
του πειθοῖ λαβὼν ἀποστεροίη, πολὺ δὲ μέγιστον ὅστις
μηδενὸς ἄξιος ὢν ἐξηπατήκοι πείθων ὡς ἱκανὸς εἴη τῆς

γρ. 9
οὐδέν· οἱ γὰρ ἐναντίοι κρατοῦσιν αὐτῆς· οὔτ’ ἀπὸ τῶν
οἰκιῶν· ὀλιγανθρωπία γὰρ ἐν τῷ ἄστει γέγονε. τὰ ἔπιπλα
δὲ οὐδεὶς ὠνεῖται· οὐδὲ δανείσασθαι οὐδαμόθεν ἔστιν ἀργύ-
ριον, ἀλλὰ πρότερον ἄν τίς μοι δοκεῖ ἐν τῇ ὁδῷ ζητῶν (10)
εὑρεῖν ἢ δανειζόμενος λαβεῖν. χαλεπὸν μὲν οὖν ἐστιν, ὦ
Σώκρατες, τοὺς οἰκείους περιορᾶν ἀπολλυμένους, ἀδύνατον
355

γρ. 4
ὁ βίος Ἀθήνησιν εἴη ἀνδρὶ βουλομένῳ τὰ ἑαυτοῦ πράττειν.
Νῦν γάρ, ἔφη, ἐμέ τινες εἰς δίκας ἄγουσιν, οὐχ ὅτι ἀδι-
κοῦνται ὑπ’ ἐμοῦ, ἀλλ’ ὅτι νομίζουσιν ἥδιον ἄν με ἀργύριον
(2) τελέσαι ἢ πράγματα ἔχειν. καὶ ὁ Σωκράτης, Εἰπέ μοι,
ἔφη, ὦ Κρίτων, κύνας δὲ τρέφεις, ἵνα σοι τοὺς λύκους ἀπὸ

γρ. 4
τοίνυν, ἔφη, καὶ διαγιγνώσκειν σε τοὺς ἀγαθοὺς καὶ τοὺς
κακοὺς ἐδίδαξεν· εἰ δὲ μή, τί σοι ὄφελος ὧν ἔμαθες; οὐδὲ
γὰρ εἴ σε ἀργύριον ἐκέλευσε πρῶτον μὲν καὶ τελευταῖον τὸ
κάλλιστον τάττειν, ἐν μέσῳ δὲ τὸ χείριστον, μὴ διδάξας (5)
διαγιγνώσκειν τό τε καλὸν καὶ τὸ κίβδηλον, οὐδὲν ἄν σοι

10 γρ. 3
(10) ἂν ἡμᾶς δέοι τούς τε ἀγαθοὺς καὶ τοὺς κακοὺς κρίνειν. Τί
οὖν οὐ σκοποῦμεν, ἔφη, πῶς ἂν αὐτῶν μὴ διαμαρτάνοιμεν;
Βούλομαι, ἔφη ὁ νεανίσκος. Οὐκοῦν, ἔφη, εἰ μὲν ἀργύριον
δέοι ἁρπάζειν, τοὺς φιλαργυρωτάτους πρώτους καθιστάντες
ὀρθῶς ἂν τάττοιμεν; Ἔμοιγε δοκεῖ. Τί δὲ τοὺς κινδυ- (5)

11 γρ. 7
Δί’, ἔφη, οὐ διεσαφήνιζε ταῦτα. Νὴ Δί’, ἔφη, πάλιν (5)
τοίνυν ἐλθὼν ἐπανερώτα· ἂν γὰρ ἐπίστηται καὶ μὴ ἀναιδὴς
ᾖ, αἰσχυνεῖται ἀργύριον εἰληφὼς ἐνδεᾶ σε ἀποπέμψασθαι.
3.2.(1) Ἐντυχὼν δέ ποτε στρατηγεῖν ᾑρημένῳ τῳ, Τοῦ ἕνεκεν,
ἔφη, Ὅμηρον οἴει τὸν Ἀγαμέμνονα προσαγορεῦσαι ποιμένα

γρ. 3
(9) Νὴ τὴν Ἥραν, ἔφη ὁ Σωκράτης, ἄγαμαί γέ σου, διότι οὐκ
ἀργυρίου καὶ χρυσίου προείλου θησαυροὺς κεκτῆσθαι μᾶλλον
356
ἢ σοφίας· δῆλον γὰρ ὅτι νομίζεις ἀργύριον καὶ χρυσίον

οὐδὲν βελτίους ποιεῖν τοὺς ἀνθρώπους, τὰς δὲ τῶν σοφῶν
ἀνδρῶν γνώμας ἀρετῇ πλουτίζειν τοὺς κεκτημένους. καὶ (5)

...ᾧ μὴ ἐπίσταιτο χρῆσθαι, οὐδὲ πωλούμενοί εἰσι χρήματα κατά
γε τὸν σὸν λόγον. Λέγειν ἔοικας, ὦ Σώκρατες, ὅτι οὐδὲ τὸ
ἀργύριόν ἐστι χρήματα, εἰ μή τις ἐπίσταιτο χρῆσθαι αὐτῷ. (5)
(13) Καὶ σὺ δέ μοι δοκεῖς οὕτω συνομολογεῖν, ἀφ’ ὧν τις ὠφελεῖ-
σθαι δύναται, χρήματα εἶναι. εἰ γοῦν τις χρῷτο τῷ ἀργυρίῳ...

ὥστε πριάμενος οἷον ἑταίραν διὰ ταύτην κάκιον μὲν τὸ σῶμα
ἔχοι, κάκιον δὲ τὴν ψυχήν, κάκιον δὲ τὸν οἶκον, πῶς ἂν ἔτι
τὸ ἀργύριον αὐτῷ ὠφέλιμον εἴη; Οὐδαμῶς, εἰ μή πέρ γε καὶ (5)
τὸν ὑοσκύαμον καλούμενον χρήματα εἶναι φήσομεν, ὑφ’ οὗ
(14) οἱ φαγόντες παραπλῆγες γίγνονται. Τὸ μὲν δὴ ἀργύριον,
εἰ μή τις ἐπίσταιτο αὐτῷ χρῆσθαι, οὕτω πόρρω ἀπωθείσθω,
ὦ Κριτόβουλε, ὥστε μηδὲ χρήματα εἶναι. οἱ δὲ φίλοι, ἄν

ἐν τῷ λόγῳ ὅτε οὐδ’ ἀναγρύζειν μοι ἐξουσίαν ἐποίησας, λέγων
ὅτι τῷ μὴ ἐπισταμένῳ ἵπποις χρῆσθαι οὐκ εἴη χρήματα οἱ
ἵπποι οὐδὲ ἡ γῆ οὐδὲ τὰ πρόβατα οὐδὲ ἀργύριον οὐδὲ ἄλλο
οὐδὲ ἓν ὅτῳ τις μὴ ἐπίσταιτο χρῆσθαι; εἰσὶ μὲν οὖν αἱ (5)
πρόσοδοι ἀπὸ τῶν τοιούτων· ἐμὲ δὲ πῶς τινὶ τούτων οἴει ἂν

πάζοιμι ὡς πλείω τῶν ὄντων ἔστι μοι, μήτε ἀποκρυπτοίμην
τι τῶν ὄντων μηδέν, ἢ εἰ πειρῴμην σε ἐξαπατᾶν λέγων τε (5)
ὡς πλείω ἔστι μοι τῶν ὄντων, ἐπιδεικνύς τε ἀργύριον κί-
βδηλον [δηλοίην σε] καὶ ὅρμους ὑποξύλους καὶ πορφυρίδας
(4) ἐξιτήλους φαίην ἀληθινὰς εἶναι; καὶ ὑπολαβοῦσα εὐθύς,

357
ἀκούσας τοῦτο ἠρόμην αὐτόν· Πότερα δέ, ὦ Ἰσχόμαχε,

ὁπόσους ἐξειργάσατο χώρους ὁ πατὴρ πάντας ἐκέκτητο ἢ
καὶ ἀπεδίδοτο, εἰ πολὺ ἀργύριον εὑρίσκοι; Καὶ ἀπεδίδοτο νὴ (5)
Σί’, ἔφη ὁ Ἰσχόμαχος· ἀλλὰ ἄλλον τοι εὐθὺς ἀντεωνεῖτο,
(27) ἀργὸν δέ, διὰ τὴν φιλεργίαν. Λέγεις, ἔφην ἐγώ, ὦ Ἰσχό-
60. Ξενοφών Συμπόσιον {0032.004} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 1 Τμ. 5 γρ.

2
κεκοσμημένος εἴη μᾶλλον ἢ εἰ στρατηγοῖς καὶ ἱππάρχοις καὶ (5)
(5) σπουδαρχίαις. καὶ ὁ Σωκράτης εἶπεν· Ἀεὶ σὺ ἐπισκώπτεις
ἡμᾶς καταφρονῶν, ὅτι σὺ μὲν Πρωταγόρᾳ τε πολὺ ἀργύριον
δέδωκας ἐπὶ σοφίᾳ καὶ Γοργίᾳ καὶ Προδίκῳ καὶ ἄλλοις
πολλοῖς, ἡμᾶς δ’ ὁρᾷς αὐτουργούς τινας τῆς φιλοσοφίας

1
τὰ θαύματα δυναμένων ποιεῖν, καὶ παῖδα πάνυ γε ὡραῖον
καὶ πάνυ καλῶς κιθαρίζοντα καὶ ὀρχούμενον. ταῦτα δὲ καὶ (5)
(2) ἐπιδεικνὺς ὡς ἐν θαύματι ἀργύριον ἐλάμβανεν. ἐπεὶ δὲ
αὐτοῖς ἡ αὐλητρὶς μὲν ηὔλησεν, ὁ δὲ παῖς ἐκιθάρισε, καὶ
ἐδόκουν μάλα ἀμφότεροι ἱκανῶς εὐφραίνειν, εἶπεν ὁ Σω-

8
ρατος, οὔκουν ἔμοιγε δοκῶ. Δῆλον γάρ, ἔφη ὁ Σωκράτης,
ὅτι τὰς ὑπονοίας οὐκ ἐπίστανται. σὺ δὲ Στησιμβρότῳ τε
καὶ Ἀναξιμάνδρῳ καὶ ἄλλοις πολλοῖς πολὺ δέδωκας ἀργύριον,
(7) ὥστε οὐδέν σε τῶν πολλοῦ ἀξίων λέληθε. τί γὰρ σύ, ἔφη,
ὦ Κριτόβουλε, ἐπὶ τίνι μέγιστον φρονεῖς; Ἐπὶ κάλλει,

3
(8) δῆλόν γε ὅτι φαῦλος φανοῦμαι. Τί γὰρ σύ, εἶπεν, ἐπὶ
τίνι μέγα φρονεῖς, ὦ Ἀντίσθενες; Ἐπὶ πλούτῳ, ἔφη. ὁ
μὲν δὴ Ἑρμογένης ἀνήρετο εἰ πολὺ εἴη αὐτῷ ἀργύριον.
ὁ δὲ ἀπώμοσε μηδὲ ὀβολόν. Ἀλλὰ γῆν πολλὴν κέκτησαι;
358
Ἴσως ἄν, ἔφη, Αὐτολύκῳ τούτῳ ἱκανὴ γένοιτο ἐγκονίσασθαι. (5)

6
γὰρ ἐν τῷ χρόνῳ ᾧ ὑμῶν ἀκούω ἀπορούντων τί τὸ δίκαιον,
ἐν τούτῳ δικαιοτέρους τοὺς ἀνθρώπους ποιῶ. καὶ ὁ Σω
κράτης, Πῶς, ὦ λῷστε; ἔφη. Διδοὺς νὴ Δί’ ἀργύριον.
(2) καὶ ὁ Ἀντισθένης ἐπαναστὰς μάλα ἐλεγκτικῶς αὐτὸν ἐπή-
ρετο· Οἱ δὲ ἄνθρωποι, ὦ Καλλία, πότερον ἐν ταῖς ψυχαῖς

4
ρετο· Οἱ δὲ ἄνθρωποι, ὦ Καλλία, πότερον ἐν ταῖς ψυχαῖς
ἢ ἐν τῷ βαλαντίῳ τὸ δίκαιόν σοι δοκοῦσιν ἔχειν; Ἐν ταῖς
ψυχαῖς, ἔφη. Κἄπειτα σὺ εἰς τὸ βαλάντιον διδοὺς ἀργύ-
ριον τὰς ψυχὰς δικαιοτέρους ποιεῖς; Μάλιστα. Πῶς; Ὅτι (5)
διὰ τὸ εἰδέναι ὡς ἔστιν ὅτου πριάμενοι τὰ ἐπιτήδεια ἕξουσιν
(3) οὐκ ἐθέλουσι κακουργοῦντες κινδυνεύειν. Ἦ καί σοι, ἔφη,
66. Ξενοφών Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 5 Τμ. 10 γρ. 3

(10) κριτῶν γενέσθαι. ἐπεὶ δὲ ἐξέπεσον αἱ ψῆφοι καὶ ἐγένοντο
πᾶσαι σὺν Κριτοβούλῳ, Παπαῖ, ἔφη ὁ Σωκράτης, οὐχ
ὅμοιον ἔοικε τὸ σὸν ἀργύριον, ὦ Κριτόβουλε, τῷ Καλλίου
εἶναι. τὸ μὲν γὰρ τούτου δικαιοτέρους ποιεῖ, τὸ δὲ σὸν
ὥσπερ τὸ πλεῖστον διαφθείρειν ἱκανόν ἐστι καὶ δικαστὰς (5)

(16) Πρόξενος δὲ ὁ Βοιώτιος εὐθὺς μὲν μειράκιον ὢν ἐπεθύμει
γενέσθαι ἀνὴρ τὰ μεγάλα πράττειν ἱκανός· καὶ διὰ ταύτην
(17) τὴν ἐπιθυμίαν ἔδωκε Γοργίᾳ ἀργύριον τῷ Λεοντίνῳ. ἐπεὶ
δὲ συνεγένετο ἐκείνῳ, ἱκανὸς νομίσας ἤδη εἶναι καὶ ἄρχειν
καὶ φίλος ὢν τοῖς πρώτοις μὴ ἡττᾶσθαι εὐεργετῶν, ἦλθεν

18 γρ. 3
359
(18) ταῖς μολυβδίσιν ἐπίστανται χρῆσθαι. ἢν οὖν αὐτῶν ἐπισκε-

ψώμεθα τίνες πέπανται σφενδόνας, καὶ †τούτῳ† μὲν δῶμεν
αὐτῶν ἀργύριον, τῷ δὲ ἄλλας πλέκειν ἐθέλοντι ἄλλο ἀργύριον
τελῶμεν, καὶ τῷ σφενδονᾶν ἐν τῷ τεταγμένῳ ἐθέλοντι ἄλλην
τινὰ ἀτέλειαν εὑρίσκωμεν, ἴσως τινὲς φανοῦνται ἱκανοὶ ἡμᾶς (5)

18 γρ. 3
(18) ταῖς μολυβδίσιν ἐπίστανται χρῆσθαι. ἢν οὖν αὐτῶν ἐπισκε-
ψώμεθα τίνες πέπανται σφενδόνας, καὶ †τούτῳ† μὲν δῶμεν
αὐτῶν ἀργύριον, τῷ δὲ ἄλλας πλέκειν ἐθέλοντι ἄλλο ἀργύριον
τελῶμεν, καὶ τῷ σφενδονᾶν ἐν τῷ τεταγμένῳ ἐθέλοντι ἄλλην
τινὰ ἀτέλειαν εὑρίσκωμεν, ἴσως τινὲς φανοῦνται ἱκανοὶ ἡμᾶς (5)

4 γρ. 2
νόσῳ. (5)
(4) Ἐνταῦθα καὶ διαλαμβάνουσι τὸ ἀπὸ τῶν αἰχμαλώτων
ἀργύριον γενόμενον. καὶ τὴν δεκάτην, ἣν τῷ Ἀπόλλωνι
ἐξεῖλον καὶ τῇ Ἐφεσίᾳ Ἀρτέμιδι, διέλαβον οἱ στρατηγοὶ τὸ
μέρος ἕκαστος φυλάττειν τοῖς θεοῖς· ἀντὶ δὲ Χειρισόφου Νέων

7 γρ. 5
ἐκήρυξε δὲ λαβόντας τὰ ὅπλα καὶ τὰ σκεύη τοὺς στρατιώ-
τας ἐξιέναι, ὡς ἀποπέμψων τε ἅμα καὶ ἀριθμὸν ποιήσων.
ἐνταῦθα οἱ στρατιῶται ἤχθοντο, ὅτι οὐκ εἶχον ἀργύριον (5)
ἐπισιτίζεσθαι εἰς τὴν πορείαν, καὶ ὀκνηρῶς συνεσκευάζοντο.
(8) καὶ ὁ Ξενοφῶν Κλεάνδρῳ τῷ ἁρμοστῇ ξένος γεγενημένος

5 γρ. 2
σκέψασθε πότερον ἐνθάδε μένοντες τοῦτο βουλεύσεσθε ἢ
(5) εἰς τὰ ἐπιτήδεια ἐπανελθόντες. ἐμοὶ μὲν οὖν δοκεῖ, ἐπεὶ
ἐνθάδε οὔτε ἀργύριον ἔχομεν ὥστε ἀγοράζειν οὔτε ἄνευ
ἀργυρίου ἐῶσι λαμβάνειν, ἐπανελθόντας εἰς τὰς κώμας ὅθεν
360
οἱ ἥττους ἐῶσι λαμβάνειν, ἐκεῖ ἔχοντας τὰ ἐπιτήδεια ἀκού-

34 γρ. 1
λιπόντες οἴχοιντο, ἢ εἰ οὗτοί τε μένοιεν ὡς ἐν πολεμίᾳ σύ (5)
τε ἄλλους πειρῷο πλέονας τούτων ἔχων ἀντιστρατοπεδεύε-
(34) σθαι δεομένους τῶν ἐπιτηδείων; ἀργύριον δὲ ποτέρως ἂν
πλέον ἀναλωθείη, εἰ τούτοις τὸ ὀφειλόμενον ἀποδοθείη, ἢ εἰ
ταῦτά τε ὀφείλοιντο ἄλλους τε κρείττονας δέοι σε μισθοῦ-

35 γρ. 2
ταῦτά τε ὀφείλοιντο ἄλλους τε κρείττονας δέοι σε μισθοῦ-
(35) σθαι; ἀλλὰ γὰρ Ἡρακλείδῃ, ὡς πρὸς ἐμὲ ἐδήλου, πάμπολυ
δοκεῖ τοῦτο τὸ ἀργύριον εἶναι. ἦ μὴν πολύ γέ ἐστιν ἔλατ-
τον νῦν σοι καὶ λαβεῖν τοῦτο καὶ ἀποδοῦναι ἢ πρὶν ἡμᾶς
(36) ἐλθεῖν πρὸς σὲ δέκατον τούτου μέρος. οὐ γὰρ ἀριθμός

41 γρ. 2
διαπεπρᾶχθαι, τὰ δ’ ἐκείνων περιιδεῖν κακῶς ἔχοντα ἄλλως
(41) τε καὶ τιμώμενον ὑπ’ ἐκείνων. καίτοι Ἡρακλείδῃ γε λῆρος
πάντα δοκεῖ εἶναι πρὸς τὸ ἀργύριον ἔχειν ἐκ παντὸς τρόπου·
ἐγὼ δέ, ὦ Σεύθη, οὐδὲν νομίζω ἀνδρὶ ἄλλως τε καὶ ἄρχοντι
κάλλιον εἶναι κτῆμα οὐδὲ λαμπρότερον ἀρετῆς καὶ δικαιο-

εἰσελθὸν οὔποτε δεσπότας οὐδὲ οἰκέτας λάθοι· καὶ γὰρ
(6) χώρας μεγάλης καὶ ἁμάξης ἀγωγῆς δέοιτ’ ἄν. χρυσίον
γε μὴν καὶ ἀργύριον ἐρευνᾶται, καὶ ἄν τί που φανῇ, ὁ
ἔχων ζημιοῦται. τί οὖν ἂν ἐκεῖ χρηματισμὸς σπουδάζοιτο,
ἔνθα ἡ κτῆσις πλείους λύπας ἢ ἡ χρῆσις εὐφροσύνας
361

χρῶνται· ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις πλεῖστα μὲν ἔστιν ἀντεξάγειν
ὧν ἂν δέωνται ἄνθρωποι, ἢν δὲ μὴ βούλωνται ἀντιφορτί- (5)
ζεσθαι, καὶ [οἱ] ἀργύριον ἐξάγοντες καλὴν ἐμπορίαν ἐξ-
άγουσιν. ὅπου γὰρ ἂν πωλῶσιν αὐτό, πανταχοῦ πλέον τοῦ
(3) ἀρχαίου λαμβάνουσιν. εἰ δὲ καὶ τῇ τοῦ ἐμπορίου ἀρχῇ

γίγνονται, ὥστε πολλοὶ ἀφέμενοι τοῦ τὴν γῆν ἐργάζεσθαι ἐπ’
ἐμπορίας καὶ καπηλείας καὶ τοκισμοὺς τρέπονται· ἀργυρῖτις
δὲ ὅσῳ ἂν πλείων φαίνηται καὶ ἀργύριον πλέον γίγνηται,
(7) τοσούτῳ πλείονες ἐπὶ τὸ ἔργον τοῦτο ἔρχονται. καὶ γὰρ δὴ
ἔπιπλα μέν, ἐπειδὰν ἱκανά τις κτήσηται τῇ οἰκίᾳ, οὐ μάλα ἔτι

(7) τοσούτῳ πλείονες ἐπὶ τὸ ἔργον τοῦτο ἔρχονται. καὶ γὰρ δὴ
ἔπιπλα μέν, ἐπειδὰν ἱκανά τις κτήσηται τῇ οἰκίᾳ, οὐ μάλα ἔτι
προσωνοῦνται· ἀργύριον δὲ οὐδείς πω οὕτω πολὺ ἐκτήσατο
ὥστε μηκέτι προσδεῖσθαι· ἀλλ’ ἤν τισι γένηται παμπληθές,
τὸ περιττεῦον κατορύττοντες οὐδὲν ἧττον ἥδονται ἢ χρώμενοι (5)

ἔτι καὶ πολὺ μᾶλλον, ἀργοῦ τῆς γῆς γιγνομένης, καὶ εἰς
(10) ἐπιτήδεια καὶ εἰς ἐπικούρους νομίσματος δέονται. εἰ δέ τις
φήσειε καὶ χρυσίον μηδὲν ἧττον χρήσιμον εἶναι ἢ ἀργύριον,
ὅταν πολὺ παραφανῇ, αὐτὸ μὲν ἀτιμότερον γίγνεται, τὸ δὲ

ὅταν πολὺ παραφανῇ, αὐτὸ μὲν ἀτιμότερον γίγνεται, τὸ δὲ
(11) ἀργύριον τιμιώτερον ποιεῖ. ταῦτα μὲν οὖν ἐδήλωσα τούτου
ἕνεκα, ὅπως θαρροῦντες μὲν ὅτι πλείστους ἀνθρώπους ἐπὶ τὰ
ἀργύρεια ἄγωμεν, θαρροῦντες δὲ κατασκευαζώμεθα ἐν αὐτοῖς,
362

ἐγγύους παρὰ τῶν μισθουμένων, ὥσπερ καὶ παρὰ τῶν ὠνου-
μένων τὰ τέλη. ἀλλὰ μὴν καὶ ἀδικῆσαί γε ῥᾷον τῷ τέλος
(21) πριαμένῳ ἢ τῷ ἀνδράποδα μισθουμένῳ. ἀργύριον μὲν γὰρ
πῶς καὶ φωράσειεν ἄν τις τὸ δημόσιον ἐξαγόμενον, ὁμοίου
τοῦ ἰδίου ὄντος αὐτῷ; ἀνδράποδα δὲ σεσημασμένα τῷ δημοσίῳ

(5) ται. εἰς δὲ τιμὴν τῶν ἵππων νομίζω ἂν αὐτοῖς χρήματα
ὑπάρξαι καὶ παρὰ τῶν σφόδρα ἀπεχομένων μὴ ἱππεύειν,
ὅτι καὶ †οἷς καθίστησι† τὸ ἱππικὸν ἐθέλουσι τελεῖν ἀργύριον
ὡς μὴ ἱππεύειν, <καὶ παρὰ πλουσίων μέν, ἀδυνάτων δὲ
τοῖς σώμασιν, οἴομαι δὲ καὶ παρ’ ὀρφανῶν τῶν δυνατοὺς (5)
88. Ξενοφών Atheniensium Πολιτεία [Sp.] {0032.015} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Κεφ. 1 Τμ. 13 γρ. 7
ὅτι χορηγοῦσι μὲν οἱ πλούσιοι, χορηγεῖται δὲ ὁ δῆμος, καὶ (5)
γυμνασιαρχοῦσιν οἱ πλούσιοι καὶ τριηραρχοῦσιν, ὁ δὲ δῆμος
τριηραρχεῖται καὶ γυμνασιαρχεῖται. ἀξιοῖ γοῦν ἀργύριον
λαμβάνειν ὁ δῆμος καὶ ᾄδων καὶ τρέχων καὶ ὀρχούμενος καὶ
πλέων ἐν ταῖς ναυσίν, ἵνα αὐτός τε ἔχῃ καὶ οἱ πλούσιοι

Κεφ. 3 Τμ. 3 γρ. 1
δή τι θαυμαστόν ἐστιν, εἰ τοσούτων ὑπαρχόντων πραγμάτων
μὴ οἷοί τ’ εἰσὶ πᾶσιν ἀνθρώποις χρηματίσαι; λέγουσι δέ
(3) τινες, Ἤν τις ἀργύριον ἔχων προσίῃ πρὸς βουλὴν ἢ δῆμον,
χρηματιεῖται. ἐγὼ δὲ τούτοις ὁμολογήσαιμ’ ἂν ἀπὸ χρη-
μάτων πολλὰ διαπράττεσθαι Ἀθήνησι, καὶ ἔτι ἂν πλείω δια-

Κεφ. 3 Τμ. 3 γρ. 4
χρηματιεῖται. ἐγὼ δὲ τούτοις ὁμολογήσαιμ’ ἂν ἀπὸ χρη-
μάτων πολλὰ διαπράττεσθαι Ἀθήνησι, καὶ ἔτι ἂν πλείω δια-
πράττεσθαι, εἰ πλείους ἔτι ἐδίδοσαν ἀργύριον· τοῦτο μέντοι
εὖ οἶδα, διότι πᾶσι διαπρᾶξαι ἡ πόλις ... τῶν δεομένων οὐχ (5)
363
ἱκανή, οὐδ’ εἰ ὁποσονοῦν χρυσίον καὶ ἀργύριον διδοίη τις

Κεφ. 3 Τμ. 3 γρ. 6
πράττεσθαι, εἰ πλείους ἔτι ἐδίδοσαν ἀργύριον· τοῦτο μέντοι
εὖ οἶδα, διότι πᾶσι διαπρᾶξαι ἡ πόλις ... τῶν δεομένων οὐχ (5)
ἱκανή, οὐδ’ εἰ ὁποσονοῦν χρυσίον καὶ ἀργύριον διδοίη τις
(4) αὐτοῖς. δεῖ δὲ καὶ τάδε διαδικάζειν, εἴ τις τὴν ναῦν μὴ ἐπι-
σκευάζει ἢ κατοικοδομεῖ τι δημόσιον· πρὸς δὲ τούτοις χορηγοῖς
92. Πλάτων Crito {0059.003} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 45 Τμ.

b γρ. 4
ἔπειτα καὶ εἴ τι ἐμοῦ κηδόμενος οὐκ οἴει δεῖν ἀναλίσκειν
τἀμά, ξένοι οὗτοι ἐνθάδε ἕτοιμοι ἀναλίσκειν· εἷς δὲ καὶ
κεκόμικεν ἐπ’ αὐτὸ τοῦτο ἀργύριον ἱκανόν, Σιμμίας ὁ Θη-
βαῖος, ἕτοιμος δὲ καὶ Κέβης καὶ ἄλλοι πολλοὶ πάνυ. (5)
ὥστε, ὅπερ λέγω, μήτε ταῦτα φοβούμενος ἀποκάμῃς σαυτὸν

179 Τμ. a γρ. 1
ισχνεῖτο πάντων διαφέρειν αὐτός.
ΣΩ. Νὴ Δία, ὦ μέλε· ἢ οὐδείς γ’ ἂν αὐτῷ διελέγετο
179.(a) διδοὺς πολὺ ἀργύριον, εἰ μὴ τοὺς συνόντας ἔπειθεν ὅτι καὶ
τὸ μέλλον ἔσεσθαί τε καὶ δόξειν οὔτε μάντις οὔτε τις ἄλλος
ἄμεινον κρίνειεν ἂν ἢ αὐτός [αὑτῷ].
94. Πλάτων Laches {0059.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 192

Τμ. e γρ. 3
(e) ΣΩ. Ἴδωμεν δή, ἡ εἰς τί φρόνιμος; ἢ ἡ εἰς ἅπαντα καὶ
τὰ μεγάλα καὶ τὰ σμικρά; οἷον εἴ τις καρτερεῖ ἀναλίσκων
ἀργύριον φρονίμως, εἰδὼς ὅτι ἀναλώσας πλέον ἐκτήσεται,
τοῦτον ἀνδρεῖον καλοῖς ἄν;
ΛΑ. Μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγε. (5)
364
95. Πλάτων Lysis {0059.020} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 208 Τμ.
b γρ. 1
μισθὸν φέρων. — Πῶς λέγεις; μισθωτῷ μᾶλλον ἐπιτρέπουσιν
ἢ σοὶ ποιεῖν ὅτι ἂν βούληται περὶ τοὺς ἵππους, καὶ προσέτι
(b) αὐτοῦ τούτου ἀργύριον τελοῦσιν; — Ἀλλὰ τί μήν; ἔφη. —
Ἀλλὰ τοῦ ὀρικοῦ ζεύγους οἶμαι ἐπιτρέπουσίν σοι ἄρχειν,
κἂν εἰ βούλοιο λαβὼν τὴν μάστιγα τύπτειν, ἐῷεν ἄν. —
a γρ. 2
του παρασκευαζομένοις, ἀλλ’ ἐπ’ ἐκείνῳ οὗ ἕνεκα πάντα τὰ
220.(a) τοιαῦτα παρασκευάζεται. οὐχ ὅτι πολλάκις λέγομεν ὡς
περὶ πολλοῦ ποιούμεθα χρυσίον καὶ ἀργύριον· ἀλλὰ μὴ
οὐδέν τι μᾶλλον οὕτω τό γε ἀληθὲς ἔχῃ, ἀλλ’ ἐκεῖνό ἐστιν
ὃ περὶ παντὸς ποιούμεθα, ὃ ἂν φανῇ ὄν, ὅτου ἕνεκα καὶ
97. Πλάτων Euthydemus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 304 Τμ. a

γρ. 7
εἰδῶσιν χάριν. ἀλλὰ μάλιστα μὲν αὐτὼ πρὸς ἀλλήλω μόνω (5)
διαλέγεσθον· εἰ δὲ μή, εἴπερ ἄλλου του ἐναντίον, ἐκείνου
μόνου ὃς ἂν ὑμῖν διδῷ ἀργύριον. τὰ αὐτὰ δὲ ταῦτα, ἐὰν
(b) σωφρονῆτε, καὶ τοῖς μαθηταῖς συμβουλεύσετε, μηδέποτε
μηδενὶ ἀνθρώπων διαλέγεσθαι ἀλλ’ ἢ ὑμῖν τε καὶ αὑτοῖς·
98. Πλάτων Euthydemus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 304 Τμ. c

γρ. 2
χθέντες ἀπῇμεν. σκόπει οὖν ὅπως συμφοιτήσεις παρὰ τὼ
(c) ἄνδρε, ὡς ἐκείνω φατὸν οἵω τε εἶναι διδάξαι τὸν ἐθέλοντ’
ἀργύριον διδόναι, καὶ οὔτε φύσιν οὔθ’ ἡλικίαν ἐξείργειν
οὐδεμίαν—ὃ δὲ καὶ σοὶ μάλιστα προσήκει ἀκοῦσαι, ὅτι οὐδὲ
τοῦ χρηματίζεσθαί φατον διακωλύειν οὐδέν—μὴ οὐ παρα-
99. Πλάτων Protagoras (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 310 Τμ. d γρ.
7
“Νὴ τοὺς θεούς,” ἔφη, “ὦ Σώκρατες, ὅτι γε μόνος ἐστὶ (5)
σοφός, ἐμὲ δὲ οὐ ποιεῖ.” “Ἀλλὰ ναὶ μὰ Δία,” ἔφην ἐγώ,
365
“ἂν αὐτῷ διδῷς ἀργύριον καὶ πείθῃς ἐκεῖνον, ποιήσει καὶ

σὲ σοφόν.” “Εἰ γάρ,” ἦ δ’ ὅς, “ὦ Ζεῦ καὶ θεοί, ἐν
(e) τούτῳ εἴη· ὡς οὔτ’ ἂν τῶν ἐμῶν ἐπιλίποιμι οὐδὲν οὔτε τῶν
100. Πλάτων Protagoras (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 311 Τμ. b

γρ. 3
(b) ἀποπειρώμενος τοῦ Ἱπποκράτους τῆς ῥώμης διεσκόπουν αὐτὸν
καὶ ἠρώτων, Εἰπέ μοι, ἔφην ἐγώ, ὦ Ἱππόκρατες, παρὰ
Πρωταγόραν νῦν ἐπιχειρεῖς ἰέναι, ἀργύριον τελῶν ἐκείνῳ
μισθὸν ὑπὲρ σεαυτοῦ, ὡς παρὰ τίνα ἀφιξόμενος καὶ τίς
γενησόμενος; ὥσπερ ἂν εἰ ἐπενόεις παρὰ τὸν σαυτοῦ ...
ΔΑΠΑΝΗ
Liddell-Scott. δᾰπᾰνάω, μέλ. -ήσω κ.λπ. — Παθ., αόρ. αʹ

ἐδαπανήθην, παρακ. δεδαπάνημαι· μερικοί Παθ. χρόνοι χρησιμ.
επίσης με αποθ. σημασία, ενεστ., παρατ., αόρ. αʹ (δαπάνη)· I. 1.
ξοδεύω, σε Θουκ. κ.λπ.· δαπ.εἴς τι, ξοδεύω, δαπανώ σε ένα πράγμα,
στον ίδ., σε Ξεν.· ομοίως ως αποθ., ξοδεύω, καταναλώνω,
διασπαθίζω, σπαταλώ, σε Ηρόδ.· ὅσα δεδαπάνησθε εἰς τὸν πόλεμον,
σε Δημ. 2. καταναλώνω, φθείρω, εξαφανίζω, εξαντλώ, σπαταλώ,
ασωτεύω, σε Αριστ.· μεταφ., λέγεται για πρόσωπα, ὑπὸ νόσου
δαπανᾶσθαι, σε Πλούτ. II. Ενεργ., τὴν πόλιν δαπανᾶν, τη βάζω σε
έξοδα, την εξαντλώ, τη φθείρω.
δᾰπάνη[ᾰ], ἡ (δάπτω), I. έξοδα, κόστος, ζημία, ανάλωση, σε
Ησίοδ.· χρημάτων, σε Θουκ.· δ. κούφη, το κόστος είναι μικρό, σε
Ευρ.· επίσης, στον πληθ., σε Θουκ. II. ξόδεμα, κατανάλωση
χρημάτων· ἵππων, σε άλογα, σε Πίνδ.· δαπάνην παρέχειν, χρήματα
διαθέσιμα για ξόδεμα, σε Ηρόδ. III. αλόγιστη, άσκοπη δαπάνη,
σπατάλη, διασπάθιση, υπερβολή, σε Αισχίν.
δᾰπάνημα, -ατος, τό (δαπανάω), χρήματα που ξοδεύονται,
αναγκαία έξοδα, σε Αριστ.· στον πληθ., έξοδα, ζημίες, σε Ξεν.
δᾰπᾰνηρός, -ά, -όν (δαπανάω), I. λέγεται για πρόσ., σπάταλος,
πολυδάπανος, σε Πλάτ., Ξεν. II. λέγεται για πράγματα, ακριβός, με
υψηλή τιμή, πολυτελής, πολυέξοδος, σε Δημ., Αριστ.· επίρρ. -ρῶς,
σε Ξεν.
δάπανος, -ον, = δαπανηρός, σε Θουκ.
366

εἰ δὲ κακὸν εἴποις, τάχα κ’ αὐτὸς μεῖζον ἀκούσαις.
μηδὲ πολυξείνου δαιτὸς δυσπέμφελος εἶναι·
ἐκ κοινοῦ πλείστη τε χάρις δαπάνη τ’ ὀλιγίστη.
[μηδέ ποτ’ ἐξ ἠοῦς Διὶ λείβειν αἴθοπα οἶνον
χερσὶν ἀνίπτοισιν μηδ’ ἄλλοις ἀθανάτοισιν· (725)

λυπηροτέρα, εἰ ἣν ὑμεῖς ἂν πρὸ πολλῶν χρημάτων καὶ
χάριτος ἐτιμήσασθε δύναμιν ὑμῖν προσγενέσθαι, αὕτη πάρ-
εστιν αὐτεπάγγελτος ἄνευ κινδύνων καὶ δαπάνης διδοῦσα (5)
ἑαυτήν, καὶ προσέτι φέρουσα ἐς μὲν τοὺς πολλοὺς ἀρετήν,
οἷς δὲ ἐπαμυνεῖτε χάριν, ὑμῖν δ’ αὐτοῖς ἰσχύν· ἃ ἐν τῷ

(2) θεῖν δοκείτω εἶναι. εἰσὶ γὰρ καὶ ἐκείνοις οὐκ ἐλάσσους
χρήματα φέροντες ξύμμαχοι, καὶ ἔστιν ὁ πόλεμος οὐχ ὅπλων
τὸ πλέον ἀλλὰ δαπάνης, δι’ ἣν τὰ ὅπλα ὠφελεῖ, ἄλλως τε
(3) καὶ ἠπειρώταις πρὸς θαλασσίους. πορισώμεθα οὖν πρῶτον
αὐτήν, καὶ μὴ τοῖς τῶν ξυμμάχων λόγοις πρότερον ἐπαιρώ-

οἴκου ὦσι, χρήματα ἐτάξαντο ἀντὶ τῶν νεῶν τὸ ἱκνούμενον
ἀνάλωμα φέρειν, καὶ τοῖς μὲν Ἀθηναίοις ηὔξετο τὸ ναυ-
τικὸν ἀπὸ τῆς δαπάνης ἣν ἐκεῖνοι ξυμφέροιεν, αὐτοὶ δέ, (5)
ὁπότε ἀποσταῖεν, ἀπαράσκευοι καὶ ἄπειροι ἐς τὸν πόλεμον
καθίσταντο.

αὑτῶν φέροντες οὐκ ἀπεροῦσιν, ἡμεῖς δ’ ἐπὶ τῷ τιμωρού-
μενοι τοὺς ἐχθροὺς καὶ αὐτοὶ ἅμα σῴζεσθαι οὐκ ἄρα
δαπανήσομεν καὶ ἐπὶ τῷ μὴ ὑπ’ ἐκείνων αὐτὰ ἀφαιρεθέντες (5)
1.122.(1) αὐτοῖς τούτοις κακῶς πάσχειν. ὑπάρχουσι δὲ καὶ ἄλλαι
ὁδοὶ τοῦ πολέμου ἡμῖν, ξυμμάχων τε ἀπόστασις, μάλιστα
367

ἀπὸ σοῦ ἀρέσκομαι. καί σε μήτε νὺξ μήθ’ ἡμέρα ἐπισχέτω (5)
ὥστε ἀνεῖναι πράσσειν τι ὧν ἐμοὶ ὑπισχνῇ, μηδὲ χρυσοῦ
καὶ ἀργύρου δαπάνῃ κεκωλύσθω μηδὲ στρατιᾶς πλήθει, εἴ
ποι δεῖ παραγίγνεσθαι, ἀλλὰ μετ’ Ἀρταβάζου ἀνδρὸς
ἀγαθοῦ, ὅν σοι ἔπεμψα, πρᾶσσε θαρσῶν καὶ τὰ ἐμὰ καὶ τὰ

δὲ πυρὶ ἔδοξεν αὐτοῖς πειρᾶσαι εἰ δύναιντο πνεύματος γενο-
μένου ἐπιφλέξαι τὴν πόλιν οὖσαν οὐ μεγάλην· πᾶσαν γὰρ
δὴ ἰδέαν ἐπενόουν, εἴ πως σφίσιν ἄνευ δαπάνης καὶ πολιορ-
(3) κίας προσαχθείη. φοροῦντες δὲ ὕλης φακέλους παρέβαλον
ἀπὸ τοῦ χώματος ἐς τὸ μεταξὺ πρῶτον τοῦ τείχους καὶ τῆς

στέλλειν, ἵνα φαίνησθε ἀμύνοντές τε οἷς δεῖ καὶ ἐν τῷ αὐτῷ
(3) τοὺς πολεμίους βλάπτοντες. καιρὸς δὲ ὡς οὔπω πρότερον.
νόσῳ τε γὰρ ἐφθάραται Ἀθηναῖοι καὶ χρημάτων δαπάνῃ,
νῆές τε αὐτοῖς αἱ μὲν περὶ τὴν ὑμετέραν εἰσίν, αἱ δ’ ἐφ’
(4) ἡμῖν τετάχαται. ὥστε οὐκ εἰκὸς αὐτοὺς περιουσίαν νεῶν

δ’ εἶναι· οὐδενὶ γὰρ ἀκουσίως ἀφῖχθαι) καὶ τὴν πρόσοδον
ταύτην μεγίστην οὖσαν Ἀθηναίων [ἢν] ὑφέλωσι, καὶ ἅμα,
ἢν ἐφορμῶσι σφίσιν, αὐτοῖς δαπάνη γίγνηται· πείσειν τε
(2) οἴεσθαι καὶ Πισσούθνην ὥστε ξυμπολεμεῖν. ὁ δὲ οὐδὲ
ταῦτα ἐνεδέχετο, ἀλλὰ τὸ πλεῖστον τῆς γνώμης εἶχεν, ἐπειδὴ

(2) βραχυτάτῳ τὴν ἁμαρτίαν καταλῦσαι. σκέψασθε γὰρ ὅτι
νῦν μέν, ἤν τις καὶ ἀποστᾶσα πόλις γνῷ μὴ περιεσομένη,
ἔλθοι ἂν ἐς ξύμβασιν δυνατὴ οὖσα ἔτι τὴν δαπάνην ἀπο-
δοῦναι καὶ τὸ λοιπὸν ὑποτελεῖν· ἐκείνως δὲ τίνα οἴεσθε ἥντινα
οὐκ ἄμεινον μὲν ἢ νῦν παρασκευάσεσθαι, πολιορκίᾳ δὲ παρα- (5)
368

δημόσια σκοπεῖτε εἴ του χεῖρον μεταχειρίζω. Πελοπον-
νήσου γὰρ τὰ δυνατώτατα ξυστήσας ἄνευ μεγάλου ὑμῖν
κινδύνου καὶ δαπάνης Λακεδαιμονίους ἐς μίαν ἡμέραν
κατέστησα ἐν Μαντινείᾳ περὶ τῶν ἁπάντων ἀγωνίσασθαι· (5)
ἐξ οὗ καὶ περιγενόμενοι τῇ μάχῃ οὐδέπω καὶ νῦν βεβαίως

ποιῶνται, κοινῇ ἀμφοτέρους ποιεῖσθαι. ὁπόση δ’ ἂν στρατιὰ
ἐν τῇ χώρᾳ τῇ βασιλέως ᾖ μεταπεμψαμένου βασιλέως,
(5) τὴν δαπάνην βασιλέα παρέχειν. ἢν δέ τις τῶν πόλεων
ὁπόσαι ξυνέθεντο βασιλεῖ ἐπὶ τὴν βασιλέως ἴῃ χώραν, τοὺς
ἄλλους κωλύειν καὶ ἀμύνειν βασιλεῖ κατὰ τὸ δυνατόν· καὶ

(2) γενομένης δ’ ἂν καθ’ ἓν τῆς ἐς γῆν καὶ θάλασσαν ἀρχῆς
ἀπορεῖν ἂν αὐτὸν οἷς τοὺς κρατοῦντας ξυγκαθαιρήσει, ἢν
μὴ αὐτὸς βούληται μεγάλῃ δαπάνῃ καὶ κινδύνῳ ἀναστάς
ποτε διαγωνίσασθαι. εὐτελέστερα δὲ τάδ’ εἶναι, βραχεῖ
μορίῳ τῆς δαπάνης καὶ ἅμα μετὰ τῆς ἑαυτοῦ ἀσφαλείας (5)

μὴ αὐτὸς βούληται μεγάλῃ δαπάνῃ καὶ κινδύνῳ ἀναστάς
ποτε διαγωνίσασθαι. εὐτελέστερα δὲ τάδ’ εἶναι, βραχεῖ
μορίῳ τῆς δαπάνης καὶ ἅμα μετὰ τῆς ἑαυτοῦ ἀσφαλείας (5)
(3) αὐτοὺς περὶ ἑαυτοὺς τοὺς Ἕλληνας κατατρῖψαι. ἐπιτη-
δειοτέρους τε ἔφη τοὺς Ἀθηναίους εἶναι κοινωνοὺς αὐτῷ

διαβεβλῆσθαί τε νομίσας αὐτοῖς σφόδρα καὶ δείσας μὴ καὶ
ἄλλο τι ἔτι βλάπτωσι, καὶ ἅμα ἀχθόμενος εἰ Φαρνάβαζος ἐξ (5)
ἐλάσσονος χρόνου καὶ δαπάνης δεξάμενος αὐτοὺς κατορθώσει
τι μᾶλλον τῶν πρὸς τοὺς Ἀθηναίους, πορεύεσθαι διενοεῖτο
πρὸς αὐτοὺς ἐπὶ τοῦ Ἑλλησπόντου, ὅπως μέμψηταί τε τῶν
369
16. Ισοκράτης Nicocles (orat. 3) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 31 γρ. 5

μὲν βασίλεια χρημάτων κενὰ καὶ πάντα κατηναλωμένα, τὰ
δὲ πράγματα ταραχῆς μεστὰ καὶ πολλῆς ἐπιμελείας δεό-
μενα καὶ φυλακῆς καὶ δαπάνης, εἰδὼς ἑτέρους ἐν τοῖς (5)
τοιούτοις καιροῖς ἐκ παντὸς τρόπου τὰ σφέτερ’ αὐτῶν
διορθουμένους καὶ πολλὰ παρὰ τὴν φύσιν τὴν αὑτῶν πράτ-

ὥσπερ χρὴ τοὺς ὡς ἀληθῶς συμμάχους καὶ φίλους ὄντας.
(22) Πρὸς δὲ τούτοις ἃ νῦν ἀπολαβεῖν οὐ δυνάμεθα διὰ
πολέμου καὶ πολλῆς δαπάνης, ταῦτα διὰ πρεσβείας ῥᾳδίως
κομιούμεθα. Μὴ γὰρ οἴεσθε μήτε Κερσοβλέπτην ὑπὲρ
Χερρονήσου μήτε Φίλιππον ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως πολεμήσειν,

καὶ καταλαζονευομένου περί τε τοῦ πλούτου καὶ τοῦ
πλήθους τῶν μαθητῶν, ἔγνωσαν ἐμὴν εἶναι τὴν λειτουργίαν. (5)
Τὴν μὲν οὖν δαπάνην οὕτως ἠνέγκαμεν, ὥσπερ προσήκει
τοὺς μήτε λίαν ὑπὸ τῶν τοιούτων ἐκταραττομένους μήτε
παντάπασιν ἀσώτως μηδ’ ὀλιγώρως πρὸς χρήματα διακει-
ἅπαντας κατεπολέμησεν. Εἰ δὲ δεῖ μὴ καθ’ ἕκαστον, (5)
ἀλλὰ διὰ βραχέων εἰπεῖν, τεττάρων καὶ εἴκοσι πόλεων κυ-
ρίους ὑμᾶς ἐποίησεν, ἐλάττω δαπανήσας ὧν οἱ πατέρες
ἡμῶν εἰς τὴν Μηλίων πολιορκίαν ἀνήλωσαν.
(114) Ἠβουλόμην δ’ ἂν, ὥσπερ ἐξαριθμῆσαι τὰς πρά-
πλεῖστον δὲ χρόνον καὶ βιοὺς καὶ περὶ τὸν χρηματισμὸν
τοῦτον γενόμενος, (156) πόλιν δ’ οὐδεμίαν καταπαγίως
οἰκήσας οὐδὲ περὶ τὰ κοινὰ δαπανηθεὶς οὐδ’ εἰσφορὰν
εἰσενεγκεῖν ἀναγκασθείς, ἔτι δὲ πρὸς τούτοις οὔτε γυναῖκα
γήμας οὔτε παῖδας ποιησάμενος, ἀλλ’ ἀτελὴς γενόμενος
370
γνώμην πολὺ ἂν ἥδιον τὰ τῶν ἄλλων λάβοιεν ἢ δοῖεν ἑτέ-
ροις ὁτιοῦν τῶν σφετέρων αὐτῶν· ἔτι δὲ τίνες ἂν ὑπὲρ (5)
πονηρίας ἀργύριον ἀναλώσειαν, ἐξὸν αὐτοῖς μηδὲν δαπανη-
θεῖσιν εἶναι τοιούτοις ὁπόταν βουληθῶσιν; Οὐ γὰρ μαθεῖν,
ἀλλ’ ἐπιχειρῆσαι μόνον δεῖ τοῖς τοιούτοις τῶν ἔργων.
(226) Ἀλλὰ δῆλον ὅτι καὶ πλέουσι καὶ χρήματα διδόασιν καὶ

καὶ μὴ ληρεῖν, ἀλλὰ θεᾶσθαι λιπαρὸν παρὰ τῷ Διονύσῳ.
Οἵας δὲ Κράτης ὀργὰς ὑμῶν ἠνέσχετο καὶ στυφελιγμούς,
ὃς ἀπὸ σμικρᾶς δαπάνης ὑμᾶς ἀριστίζων ἀπέπεμπεν,
ἀπὸ κραμβοτάτου στόματος μάττων ἀστειοτάτας ἐπινοίας·
χοὖτος μέντοι μόνος ἀντήρκει, τοτὲ μὲν πίπτων, τοτὲ δ’ οὐχί. (540)

ἀλλ’ εἰ δοκεῖ, ῥέγκωμεν ἐγκεκαλυμμένοι.
ἀλλ’ οὐ δύναμαι δείλαιος εὕδειν δακνόμενος
ὑπὸ τῆς δαπάνης καὶ τῆς φάτνης καὶ τῶν χρεῶν
διὰ τουτονὶ τὸν υἱόν. ὁ δὲ κόμην ἔχων
ἱππάζεταί τε καὶ ξυνωρικεύεται (15)

ὄζων τρυγός, τρασιᾶς, ἐρίων, περιουσίας, (50)
ἡ δ’ αὖ μύρου, κρόκου, καταγλωττισμάτων,
δαπάνης, λαφυγμοῦ, Κωλιάδος, Γενετυλλίδος.
οὐ μὴν ἐρῶ γ’ ὡς ἀργὸς ἦν, ἀλλ’ ἐσπάθα,
ἐγὼ δ’ ἂν αὐτῇ θοἰμάτιον δεικνὺς τοδὶ

τί φῶμεν, οἳ ἐν μὲν τῷ πρὸς ὑμᾶς πολέμῳ μάλα λιπαρού-
μενοι ὑπ’ ἐκείνων πάντων καὶ πόνων καὶ κινδύνων καὶ τῶν (5)
δαπανημάτων μετεῖχον, ἐπεὶ δ’ ἔπραξαν ἃ ἐβούλοντο οἱ
Λακεδαιμόνιοι, ποίας ἢ ἀρχῆς ἢ τιμῆς ἢ ποίων χρημάτων
μεταδεδώκασιν αὐτοῖς; ἀλλὰ τοὺς μὲν εἵλωτας ἁρμοστὰς
371

ἔρριπτον εἰς τὴν θάλατταν στεφάνους καὶ ηὔχοντο αὐτῷ
(4) πολλὰ καὶ ἀγαθά. γιγνώσκω μὲν οὖν ὅτι ἐν τούτοις οὔτε
δαπάνημα οὔτε κίνδυνον οὔτε μηχάνημα ἀξιόλογον οὐδὲν
διηγοῦμαι· ἀλλὰ ναὶ μὰ Δία τόδε ἄξιόν μοι δοκεῖ εἶναι ἀνδρὶ
ἐννοεῖν, τί ποτε ποιῶν ὁ Τελευτίας οὕτω διέθηκε τοὺς ἀρχο-

καὶ πράττοντες τί ἂν φοβοίμεθα βασιλέα; ἢ τοῦτο οἴεταί
τις, ὡς ἐκεῖνος βούλεται χρήματα ἀναλώσας ἄλλους μεγά-
λους ποιῆσαι μᾶλλον ἢ ἄνευ δαπάνης ἃ ἔγνω ἄριστα εἶναι,
(13) ταῦτα ἑαυτῷ πεπρᾶχθαι; εἶεν. τί μὴν ἥκομεν; ὅτι μὲν
οὖν οὐκ ἀποροῦντες, γνοίητε ἄν, εἰ μὲν βούλεσθε, πρὸς τὰ

δὲ σφᾶς ἐκέλευον λέγειν ὅτου δέοιτο. ὁ δὲ ὑπισχνεῖτο
αὐτοῖς, ἐὰν νῦν ἐπίσχωσι τῆς τειχίσεως, ποιήσειν ὥστε μετὰ
τῆς Λακεδαίμονος γνώμης καὶ μὴ δαπανηρᾶς τειχισθῆναι τὸ
(5) τεῖχος. ἐπεὶ δὲ ἀπεκρίναντο ὅτι ἀδύνατον εἴη ἐπισχεῖν,
δόγματος γεγενημένου πάσῃ τῇ πόλει ἤδη τειχίζειν, ἐκ τού-

τῶν Ἀρκαδικῶν πόλεών τινες συντειχιοῦντας, οἱ δὲ Ἠλεῖοι
καὶ ἀργυρίου τρία τάλαντα συνεβάλοντο αὐτοῖς εἰς τὴν περὶ
τὸ τεῖχος δαπάνην. καὶ οἱ μὲν Μαντινεῖς περὶ ταῦτ’ ἦσαν.
(6) Τῶν δὲ Τεγεατῶν οἱ μὲν περὶ τὸν Καλλίβιον καὶ Πρό-
ξενον ἐνῆγον ἐπὶ τὸ συνιέναι τε πᾶν τὸ Ἀρκαδικόν, καὶ ὅ τι

γρ. 3
(5) Διαίτῃ δὲ τήν τε ψυχὴν ἐπαίδευσε καὶ τὸ σῶμα ᾗ
χρώμενος ἄν τις, εἰ μή τι δαιμόνιον εἴη, θαρραλέως καὶ
ἀσφαλῶς διάγοι καὶ οὐκ ἂν ἀπορήσειε τοσαύτης δαπάνης.
οὕτω γὰρ εὐτελὴς ἦν, ὥστ’ οὐκ οἶδ’ εἴ τις οὕτως ἂν
ὀλίγα ἐργάζοιτο ὥστε μὴ λαμβάνειν τὰ Σωκράτει ἀρκοῦντα. (5)
372

γρ. 1
φίλῳ τὰ δέοντα πράττειν. Μὰ Δί’ οὐ δῆτα, ἔφη. Οὐκοῦν
τοῦ μὲν ὑπὸ τούτων ἀρχομένου ἀφεκτέον δοκεῖ σοι εἶναι;
(2) Πάνυ μὲν οὖν, ἔφη. Τί γάρ; ἔφη, ὅστις δαπανηρὸς ὢν μὴ
αὐτάρκης ἐστίν, ἀλλ’ ἀεὶ τῶν πλησίον δεῖται, καὶ λαμβάνων
μὲν μὴ δύναται ἀποδιδόναι, μὴ λαμβάνων δὲ τὸν μὴ διδόντα

γρ. 5
τὰ ἐπιτήδεια ἐργάζεσθαι; Μὰ τὸν Δί’, ἔφη, οὐ πολὺν χρό-
νον. Καὶ μήν, ἔφη, ὅταν γε πρεσβύτερος γένῃ, δῆλον ὅτι
δαπάνης μὲν δεήσῃ, μισθὸν δὲ οὐδείς σοι θελήσει τῶν τοῦ (5)
(3) σώματος ἔργων διδόναι. Ἀληθῆ λέγεις, ἔφη. Οὐκοῦν,
ἔφη, κρεῖττόν ἐστιν αὐτόθεν τοῖς τοιούτοις τῶν ἔργων ἐπι-

(22) Δοῦλοι γάρ εἰσι καὶ οὗτοι, ἔφη ὁ Σωκράτης, καὶ πάνυ γε
χαλεπῶν δεσποτῶν, οἱ μὲν λιχνειῶν, οἱ δὲ λαγνειῶν, οἱ δὲ
οἰνοφλυγιῶν, οἱ δὲ φιλοτιμιῶν τινων μώρων καὶ δαπανηρῶν,
ἃ οὕτω χαλεπῶς ἄρχει τῶν ἀνθρώπων ὧν ἂν ἐπικρατήσωσιν,
ὥσθ’ ἕως μὲν ἂν ὁρῶσιν ἡβῶντας αὐτοὺς καὶ δυναμένους (5)

τε εἰσφερόμενα ἀποδεκτέον καὶ ἃ μὲν ἂν αὐτῶν δέῃ δαπα-
νᾶν σοὶ διανεμητέον, ἃ δ’ ἂν περιττεύειν δέῃ, προνοητέον
καὶ φυλακτέον ὅπως μὴ ἡ εἰς τὸν ἐνιαυτὸν κειμένη δαπάνη
εἰς τὸν μῆνα δαπανᾶται. καὶ ὅταν ἔρια εἰσενεχθῇ σοι, (5)
ἐπιμελητέον ὅπως οἷς δεῖ ἱμάτια γίγνηται. καὶ ὅ γε ξηρὸς

πολὺ μᾶλλον ταῦτά ἐστιν ἢ αἱ λίαν ἀνεπιστημοσύναι. τὸ
γὰρ τὰς μὲν δαπάνας χωρεῖν ἐντελεῖς ἐκ τῶν οἴκων, τὰ δὲ
ἔργα μὴ τελεῖσθαι λυσιτελούντως πρὸς τὴν δαπάνην, ταῦτα
οὐκέτι δεῖ θαυμάζειν ἐὰν ἀντὶ τῆς περιουσίας ἔνδειαν παρ- (5)
373
(22) έχηται. τοῖς γε μέντοι ἐπιμελεῖσθαι δυναμένοις καὶ συντε-
36. Ξενοφών Συμπόσιον {0032.004} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 4 Τμ. 35

γρ. 6
δυνον ὑποδύονται, ἐφ’ ᾧ πλείω κτήσονται, οἶδα δὲ καὶ
ἀδελφούς, οἳ τὰ ἴσα λαχόντες ὁ μὲν αὐτῶν τἀρκοῦντα ἔχει (5)
καὶ περιττεύοντα τῆς δαπάνης, ὁ δὲ τοῦ παντὸς ἐνδεῖται·
(36) αἰσθάνομαι δὲ καὶ τυράννους τινάς, οἳ οὕτω πεινῶσι χρη-
μάτων ὥστε ποιοῦσι πολὺ δεινότερα τῶν ἀπορωτάτων· δι’
37. Ξενοφών Απολογία Σωκράτη {0032.005} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 18

γρ. 5
ηὐδαιμόνει; τὸ δὲ τοὺς ἄλλους μὲν τὰς εὐπαθείας ἐκ τῆς
ἀγορᾶς πολυτελεῖς πορίζεσθαι, ἐμὲ δὲ ἐκ τῆς ψυχῆς ἄνευ
δαπάνης ἡδίους ἐκείνων μηχανᾶσθαι; εἴ γε μὴν ὅσα εἴρηκα (5)
περὶ ἐμαυτοῦ μηδεὶς δύναιτ’ ἂν ἐξελέγξαι με ὡς ψεύδομαι,
πῶς οὐκ ἂν ἤδη δικαίως καὶ ὑπὸ θεῶν καὶ ὑπ’ ἀνθρώπων

Τμ. 9 γρ. 13
δὲ πολλῶν μὲν σοὶ δεήσει, πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα νῦν ἀνάγκη
δαπανᾶν ἐκεῖνον, οὐ γιγνώσκεις; Γιγνώσκω, ἔφη ὁ Κῦρος.
Ἢν οὖν, ἔφη, ἐπιλίπῃ αὐτὸν ἡ δαπάνη ἢ καὶ ἑκὼν ψεύσηται,
πῶς σοι ἕξει τὰ τῆς στρατιᾶς; Δῆλον ὅτι οὐ καλῶς. ἀτάρ,
ἔφη, ὦ πάτερ, σὺ εἰ ἐνορᾷς τινα πόρον καὶ ἀπ’ ἐμοῦ ἂν (15)

Τμ. 15 γρ. 3
(15) κωτέρας; ἐκ τούτου ὁ Ὑστάσπας ὧδέ πως εἶπε· Σύ, ἔφη, ὦ
Ἀγλαϊτάδα, ἢν ἐμοὶ πείθῃ, εἰς μὲν τοὺς πολεμίους θαρρῶν
δαπανήσεις τοῦτο τὸ πολλοῦ ἄξιον, καὶ κλαίοντας ἐκείνους
πειράσῃ καθίζειν· ἡμῖν δὲ πάντως, ἔφη, τοῖσδε [τοῖς φίλοις]
τούτου τοῦ ὀλίγου ἀξίου, τοῦ γέλωτος ἐπιδαψιλεύσῃ. καὶ (5)

Τμ. 25 γρ. 3
374
(25) καὶ τὸ μαλακὸν ἀντιπαρακαλοῦντες. καὶ τοίνυν ὅταν μέν

τινες βλακείᾳ καὶ ἀπονίᾳ μόνον κακοὶ ὦσι, τούτους ἐγὼ
νομίζω ὥσπερ κηφῆνας δαπάνῃ μόνον ζημιοῦν τοὺς κοινῶνας·
οἳ δ’ ἂν τῶν μὲν πόνων κακοὶ ὦσι κοινωνοί, πρὸς δὲ τὸ πλεο-
νεκτεῖν σφοδροὶ καὶ ἀναίσχυντοι, οὗτοι καὶ ἡγεμονικοί εἰσι (5)

Τμ. 11 γρ. 7
ἐὰν γὰρ σὺ ἄφθονα ἔχῃς, οἶδα ὅτι καὶ ἐμοὶ ἂν εἴη λαμ- (5)
βάνειν ὁπότε δεοίμην, ἄλλως τε καὶ εἰ [εἰς] τοιοῦτόν τι
λαμβάνοιμι ὃ μέλλοι καὶ σοὶ δαπανηθὲν βέλτιον εἶναι.
(12) ἔναγχος οὖν ποτέ σου μέμνημαι ἀκούσας ὡς ὁ Ἀρμένιος
καταφρονοίη σου νῦν, ὅτι ἀκούει τοὺς πολεμίους προσιόντας

Τμ. 9 γρ. 2
συγκαταστρεψαμένων τὴν ἀρχήν.
(9) Κῦρος δ’ ἐπὶ μὲν τἆλλα καθίστη ἄλλους ἐπιμελητάς,
καὶ ἦσαν αὐτῷ καὶ προσόδων ἀποδεκτῆρες καὶ δαπανημάτων
δοτῆρες καὶ ἔργων ἐπιστάται καὶ κτημάτων φύλακες καὶ
τῶν εἰς τὴν δίαιταν ἐπιτηδείων ἐπιμεληταί· καὶ ἵππων δὲ

Τμ. 2 γρ. 7
δὲ ἐγένετο αὐτῷ ὥστε χρήμασιν εὐεργετεῖν, δοκεῖ ἡμῖν (5)
γνῶναι πρῶτον μὲν ὡς εὐεργέτημα ἀνθρώποις πρὸς ἀλλή-
λους οὐδέν ἐστιν ἀπὸ τῆς αὐτῆς δαπάνης ἐπιχαριτώτερον ἢ
(3) σίτων καὶ ποτῶν μετάδοσις. τοῦτο δ’ οὕτω νομίσας πρῶτον
μὲν ἐπὶ τὴν αὑτοῦ τράπεζαν συνέταξεν ὅπως οἷς αὐτὸς
44. Ξενοφών Hiero {0032.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 4 Τμ. 9 γρ. 2

ἱκανὰ πολλά ἐστι, τὰ δὲ τῶν ἱκανῶν ἐλλείποντα ὀλίγα. (5)
(9) τῷ οὖν τυράννῳ τὰ πολλαπλάσια ἧττον ἱκανά ἐστιν εἰς τὰ
ἀναγκαῖα δαπανήματα ἢ τῷ ἰδιώτῃ. τοῖς μὲν γὰρ ἰδιώταις
ἔξεστι τὰς δαπάνας συντέμνειν εἰς τὰ καθ’ ἡμέραν ὅπῃ
375
βούλονται, τοῖς δὲ τυράννοις οὐκ ἐνδέχεται. αἱ γὰρ μέγι-
45. Ξενοφών Hiero {0032.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 11 Τμ. 2 γρ. 1

εἰς τὴν πόλιν ἀναλούμενα μᾶλλον εἰς τὸ δέον τελεῖσθαι
ἢ τὰ εἰς τὸ ἴδιον ἀνδρὶ τυράννῳ. καθ’ ἓν δ’ ἕκαστον σκο-
(2) πῶμεν. οἰκίαν πρῶτον ὑπερβαλλούσῃ δαπάνῃ κεκαλλωπι-
σμένην μᾶλλον ἡγῇ κόσμου ἄν σοι παρέχειν ἢ πᾶσαν τὴν
πόλιν τείχεσί τε καὶ ναοῖς καὶ παστάσι καὶ ἀγοραῖς καὶ

ὅτε Ἀρκάσιν ἐβοήθει ἐπὶ Λυσιστράτου ἡγουμένου, πολλὰ δὲ
(8) ἐπὶ Ἡγησίλεω. ἐπίσταμαι δὲ καὶ τριήρεις πολλάκις ἐκπεμ-
πομένας σὺν πολλῇ δαπάνῃ, καὶ †ταύτας γενομένας†, τούτου
μὲν ἀδήλου ὄντος εἴτε βέλτιον εἴτε κάκιον ἔσται, ἐκείνου δὲ
δήλου ὅτι οὐδέποτε ἀπολήψονται ἃ ἂν εἰσενέγκωσιν οὐδὲ

πάλιν κατασκευάζονται· κίνδυνος δὲ μέγας τῷ καινοτομοῦντι·
(29) ὁ μὲν γὰρ εὑρὼν ἀγαθὴν ἐργασίαν πλούσιος γίγνεται, ὁ δὲ μὴ
εὑρὼν πάντα ἀπόλλυσιν ὅσα ἂν δαπανήσῃ. εἰς τοῦτον οὖν τὸν
(30) κίνδυνον οὐ μάλα πως ἐθέλουσιν οἱ νῦν ἰέναι. ἐγὼ μέντοι
ἔχειν μοι δοκῶ καὶ περὶ τούτου συμβουλεῦσαι ὡς ἂν ἀσφα-

(8) ἡγεμονίας θέσθαι ὅπως βούλοιντο. νῦν δέ γε διὰ τὴν ἐν
τῇ Ἑλλάδι ταραχὴν παραπεπτωκέναι μοι δοκεῖ τῇ πόλει
ὥστε καὶ ἄνευ πόνων καὶ ἄνευ κινδύνων καὶ ἄνευ δαπάνης
ἀνακτᾶσθαι τοὺς Ἕλληνας. ἔστι μὲν γὰρ πειρᾶσθαι διαλ-
λάττειν τὰς πολεμούσας πρὸς ἀλλήλας πόλεις, ἔστι δὲ (5)

τοῖς Ἕλλησι γενησόμεθα, ἀσφαλέστερον δὲ οἰκήσομεν,
εὐκλεέστεροι δὲ ἐσόμεθα, καὶ ὁ μὲν δῆμος τροφῆς εὐπορήσει,
οἱ δὲ πλούσιοι τῆς εἰς τὸν πόλεμον δαπάνης ἀπαλλαγή- (5)
σονται, περιουσίας δὲ πολλῆς γενομένης μεγαλοπρεπέστερον
376
μὲν ἔτι ἢ νῦν ἑορτὰς ἄξομεν, ἱερὰ δ’ ἐπισκευάσομεν, τείχη

χαλινοὶ καὶ ἐφίππια ἐξ ἱμάντων ἠρτημένα ἐστί [χρήσιμα],
μήποτε τὸν ἵππαρχον τούτων ἔρημον εἶναι· μικρᾷ γὰρ (5)
δαπάνῃ τοὺς ἀποροῦντας χρησίμους ἂν παρέχοιτο.
(5) Εἰ δέ τις νομίζοι πολλὰ ἔχειν ἂν πράγματα, εἰ οὕτω
δεήσει ἀσκεῖν τὴν ἱππικήν, ἐνθυμηθήτω ὅτι οἱ εἰς τοὺς
4
Μεγάλη ἀνάγκη.
Σώφρων μὴν ὅ γε τοιοῦτος καὶ οὐδαμῇ φιλοχρήματος·
ὧν γὰρ ἕνεκα χρήματα μετὰ πολλῆς δαπάνης σπουδάζεται,
ἄλλῳ τινὶ μᾶλλον ἢ τούτῳ προσήκει σπουδάζειν. (5)
Οὕτω.
5
ἀτίμως φυγάδα, σωφροσύνην δὲ ἀνανδρίαν καλοῦντές τε καὶ
προπηλακίζοντες ἐκβάλλουσι, μετριότητα δὲ καὶ κοσμίαν
δαπάνην ὡς ἀγροικίαν καὶ ἀνελευθερίαν οὖσαν πείθοντες (5)
ὑπερορίζουσι μετὰ πολλῶν καὶ ἀνωφελῶν ἐπιθυμιῶν;
Σφόδρα γε.
4
δουλοῦται αὐτήν.
Ἀληθῆ, ἔφη, λέγεις.
Ἐκεῖνο τοίνυν, ἔφην, ἔλεγον τὸ τῶν ἀργῶν τε καὶ δαπα-
νηρῶν ἀνδρῶν γένος, τὸ μὲν ἀνδρειότατον ἡγούμενον αὐτῶν, (5)
τὸ δ’ ἀνανδρότερον ἑπόμενον· οὓς δὴ ἀφομοιοῦμεν κηφῆσι,
τοὺς μὲν κέντρα ἔχουσι, τοὺς δὲ ἀκέντροις.

377
ἐπιμελείας τὰς κόσμον φερούσας ἀποδιδόναι· τῷ δὲ μὴ

718.
(a) παραλείπειν μνήμην ἐνδελεχῆ παρεχόμενον, τούτῳ μάλιστ’
ἀεὶ πρεσβεύειν, δαπάνης τε τῆς διδομένης ὑπὸ τύχης τὸ
μέτριον τοῖς κεκμηκόσιν νέμοντα. ταῦτ’ ἂν ποιοῦντες καὶ
κατὰ ταῦτα ζῶντες ἑκάστοτε ἕκαστοι τὴν ἀξίαν ἂν παρὰ θεῶν

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 58 γρ. 4
γὰρ ἔτη ἐστὶν ὅσα ὁ πατὴρ καὶ τοῖς χρήμασι καὶ τῷ σώ-
ματι τῇ πόλει ἐλῃτούργει. ἐν οὖν τοσούτῳ χρόνῳ δοκοῦντά
τι ἐξ ἀρχῆς ἔχειν οὐδεμίαν εἰκὸς δαπάνην πεφευγέναι. ὅμως
δὲ καὶ μάρτυρας ὑμῖν παρέξομαι
57. Δημοσθένης Φιλιππικός 2 {0014.006} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 24 γρ. 2
πόλεσιν πρὸς φυλακὴν καὶ σωτηρίαν, οἷον χαρακώματα καὶ (5)
(24) τείχη καὶ τάφροι καὶ τἄλλ’ ὅσα τοιαῦτα. καὶ ταῦτα μέν
ἐστιν ἅπαντα χειροποίητα καὶ δαπάνης προσδεῖται· ἓν δέ
τι κοινὸν ἡ φύσις τῶν εὖ φρονούντων ἐν αὑτῇ κέκτηται
φυλακτήριον, ὃ πᾶσι μέν ἐστ’ ἀγαθὸν καὶ σωτήριον, μάλιστα
59. Δημοσθένης De Chersoneso (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 48 γρ. 1

Φίλιππον ἀναγκάσετε, οὗ μεῖζον οὐδὲν ἂν γένοιτ’ ἀγαθόν, ἢ
πολεμήσετ’ ἐξ ἴσου. (10)
(48) Εἰ δέ τῳ δοκεῖ ταῦτα καὶ δαπάνης μεγάλης καὶ πόνων
πολλῶν καὶ πραγματείας εἶναι, καὶ μάλ’ ὀρθῶς δοκεῖ· ἀλλ’
ἐὰν λογίσηται τὰ τῇ πόλει μετὰ ταῦτα γενησόμενα, ἂν ταῦτα
60. Δημοσθένης Φιλιππικός 4 [Sp.] (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 24 γρ. 1

οὕτως ἂν ἐκεῖνος φροντίσαι ποῖ ποθ’ ἡ τῆς πόλεως ἀπῆρκεν (5)
δύναμις καὶ ποῦ φανήσεται.
(24) Εἰ δέ τῳ δοκεῖ ταῦτα καὶ δαπάνης πολλῆς καὶ πόνων
πολλῶν καὶ πραγματείας εἶναι, καὶ μάλ’ ὀρθῶς δοκεῖ· ἀλλ’
ἐὰν λογίσηται τὰ τῇ πόλει μετὰ ταῦτα γενησόμενα, ἐὰν
378

8
σεται τοῖς χρήμασιν, ἀλλὰ δανεῖσαι κελεύων τοῖς πλουσιω-
τάτοις Ἀθηναίων ἑκατὸν ἑκάστῳ τάλαντον, εἶτ’ ἐὰν μὲν
ἀρέσκῃ τὸ ἀνάλωμα, τῆς πόλεως εἶναι τὴν δαπάνην, εἰ δὲ
μή, κομίσασθαι τὰ χρήματα παρὰ τῶν δανεισαμένων. λα-
βὼν δ’ ἐπὶ τούτοις ἐναυπηγήσατο τριήρεις ἑκατόν, ἑκάστου (10)

3
(5) παραδοῦναι τοῖς ἕνδεκα θανάτῳ ζημιῶσαι. μετὰ δὲ ταῦτα
τὴν πολιτείαν διέταξαν τόνδε <τὸν τρόπον. τὰ μὲν χρή-
ματα <τὰ προσιόντα μὴ ἐξεῖναι ἄλλοσε δαπανῆσαι ἢ εἰς
τὸν πόλεμον, τὰς δ’ ἀρχὰς ἀμίσθους ἄρχειν ἁπάσας ἕως
ἂν ὁ πόλεμος ᾖ, πλὴν τῶν ἐννέα ἀρχόντων καὶ τῶν πρυτά- (5)

γρ. 33
γεται σκληρὸς καὶ ταλαίπωρος καὶ κακοπαθητικός·] χαῦ-
νος δ’ ὁ μειζόνων ἀξιῶν αὑτόν, μικρόψυχος δ’ ὁ ἐλαττό-
νων· ἔτι δ’ ἄσωτος ὁ πρὸς ἅπασαν δαπάνην ὑπερ-
βάλλων, ἀνελεύθερος δὲ ὁ πρὸς ἅπασαν ἐλλείπων· ὁμοίως
δὲ καὶ ὁ μικροπρεπὴς καὶ ὁ σαλάκων, ὁ μὲν γὰρ ὑπερ- (35)

γρ. 32
εἴ τις εὐγενὴς ὢν καὶ ἡγούμενος μέγα εἶναι τὸ ἄρχειν. (30)

γρ. 33
379


γρ. 36
ἀναγκαίων ἐστίν. ὁ δὴ ἐν μεγάλῃ δαπάνῃ τοῦ πρέποντος με-
γέθους προαιρετικός, καὶ τῆς τοιαύτης μεσότητος καὶ ἐπὶ
τῇ τοιαύτῃ ἡδονῇ ὀρεκτικός, μεγαλοπρεπής. ὁ δ’ ἐπὶ τὸ

γρ. 27
γὰρ τὸ μέσον λαβεῖν ἔργον, οἷον κύκλου τὸ μέσον οὐ παν- (25)
τὸς ἀλλὰ τοῦ εἰδότος· οὕτω δὲ καὶ τὸ μὲν ὀργισθῆναι παν-
τὸς καὶ ῥᾴδιον, καὶ τὸ δοῦναι ἀργύριον καὶ δαπανῆσαι·
τὸ δ’ ᾧ καὶ ὅσον καὶ ὅτε καὶ οὗ ἕνεκα καὶ ὥς, οὐκέτι παν-
τὸς οὐδὲ ῥᾴδιον· διόπερ τὸ εὖ καὶ σπάνιον καὶ ἐπαινετὸν καὶ

γρ. 31
ελευθερίαν προσάπτομεν ἀεὶ τοῖς μᾶλλον ἢ δεῖ περὶ χρή-
ματα σπουδάζουσι, τὴν δ’ ἀσωτίαν ἐπιφέρομεν ἐνίοτε συμ- (30)
πλέκοντες· τοὺς γὰρ ἀκρατεῖς καὶ εἰς ἀκολασίαν δαπανη-
ροὺς ἀσώτους καλοῦμεν. διὸ καὶ φαυλότατοι δοκοῦσιν εἶναι·
πολλὰς γὰρ ἅμα κακίας ἔχουσιν. οὐ δὴ οἰκείως προσαγο-
ρεύονται· βούλεται γὰρ ἄσωτος εἶναι ὁ ἓν κακὸν ἔχων,

γρ. 8
ται ὁ ἔχων τὴν περὶ τοῦτο ἀρετήν· καὶ πλούτῳ δὴ χρήσεται
ἄριστα ὁ ἔχων τὴν περὶ τὰ χρήματα ἀρετήν· οὗτος δ’ ἐστὶν
ὁ ἐλευθέριος. χρῆσις δ’ εἶναι δοκεῖ χρημάτων δαπάνη καὶ
380
δόσις· ἡ δὲ λῆψις καὶ ἡ φυλακὴ κτῆσις μᾶλλον. διὸ μᾶλ-

λόν ἐστι τοῦ ἐλευθερίου τὸ διδόναι οἷς δεῖ ἢ λαμβάνειν ὅθεν (10)

γρ. 29
δαπάναις ὑπερβάλλειν. τῆς ἐλευθεριότητος δὴ μεσότητος
οὔσης περὶ χρημάτων δόσιν καὶ λῆψιν, ὁ ἐλευθέριος καὶ
δώσει καὶ δαπανήσει εἰς ἃ δεῖ καὶ ὅσα δεῖ, ὁμοίως ἐν μι-
κροῖς καὶ μεγάλοις, καὶ ταῦτα ἡδέως· καὶ λήψεται δ’ ὅθεν (30)
δεῖ καὶ ὅσα δεῖ. τῆς ἀρετῆς γὰρ περὶ ἄμφω οὔσης μεσότη-

γρ. 12
τερον. εἴρηται δὴ ἡμῖν ὅτι ὑπερβολαὶ καὶ ἐλλείψεις εἰσὶν ἡ (10)
ἀσωτία καὶ ἡ ἀνελευθερία, καὶ ἐν δυσίν, ἐν δόσει καὶ λή-
ψει· καὶ τὴν δαπάνην γὰρ εἰς τὴν δόσιν τίθεμεν. ἡ μὲν οὖν
ἀσωτία τῷ διδόναι καὶ μὴ λαμβάνειν ὑπερβάλλει, τῷ δὲ
λαμβάνειν ἐλλείπει, ἡ δ’ ἀνελευθερία τῷ διδόναι μὲν ἐλ-

γρ. 9
τοῖς δὲ κόλαξιν ἤ τιν’ ἄλλην ἡδονὴν πορίζουσι πολλά. διὸ καὶ
ἀκόλαστοι αὐτῶν εἰσὶν οἱ πολλοί· εὐχερῶς γὰρ ἀναλίσκοντες
καὶ εἰς τὰς ἀκολασίας δαπανηροί εἰσι, καὶ διὰ τὸ μὴ πρὸς
τὸ καλὸν ζῆν πρὸς τὰς ἡδονὰς ἀποκλίνουσιν. ὁ μὲν οὖν ἄσω- (10)
τος ἀπαιδαγώγητος γενόμενος εἰς ταῦτα μεταβαίνει, τυχὼν

γρ. 23
χρήμασι πράξεις, ἀλλὰ περὶ τὰς δαπανηρὰς μόνον· ἐν
τούτοις δ’ ὑπερέχει τῆς ἐλευθεριότητος μεγέθει. καθάπερ γὰρ
τοὔνομα αὐτὸ ὑποσημαίνει, ἐν μεγέθει πρέπουσα δαπάνη ἐστίν.
τὸ δὲ μέγεθος πρός τι· οὐ γὰρ τὸ αὐτὸ δαπάνημα τριηράρχῳ
καὶ ἀρχιθεωρῷ. τὸ πρέπον δὴ πρὸς αὐτόν, καὶ ἐν ᾧ καὶ (25)
381

γρ. 24
…τούτοις δ’ ὑπερέχει τῆς ἐλευθεριότητος μεγέθει. καθάπερ γὰρ
τοὔνομα αὐτὸ ὑποσημαίνει, ἐν μεγέθει πρέπουσα δαπάνη ἐστίν.
τὸ δὲ μέγεθος πρός τι· οὐ γὰρ τὸ αὐτὸ δαπάνημα τριηράρχῳ
καὶ ἀρχιθεωρῷ. τὸ πρέπον δὴ πρὸς αὐτόν, καὶ ἐν ᾧ καὶ (25)
περὶ ὅ. ὁ δ’ ἐν μικροῖς ἢ ἐν μετρίοις κατ’ ἀξίαν δαπανῶν…

γρ. 35
οὐ δεῖ καὶ ὡς οὐ δεῖ λαμπρυνόμεναι· ὕστερον δ’ ὑπὲρ αὐτῶν
ἐροῦμεν. ὁ δὲ μεγαλοπρεπὴς ἐπιστήμονι ἔοικεν· τὸ πρέπον γὰρ
δύναται θεωρῆσαι καὶ δαπανῆσαι μεγάλα ἐμμελῶς. ὥσπερ (35)
(1122b) γὰρ ἐν ἀρχῇ εἴπομεν, ἡ ἕξις ταῖς ἐνεργείαις ὁρίζεται, καὶ
ὧν ἐστίν. αἱ δὴ τοῦ μεγαλοπρεποῦς δαπάναι μεγάλαι καὶ

γρ. 4
πρέπουσαι. τοιαῦτα δὴ καὶ τὰ ἔργα· οὕτω γὰρ ἔσται μέγα
δαπάνημα καὶ πρέπον τῷ ἔργῳ. ὥστε τὸ μὲν ἔργον τῆς δα-
πάνης ἄξιον δεῖ εἶναι, τὴν δὲ δαπάνην τοῦ ἔργου, ἢ καὶ ὑπερ- (5)
βάλλειν. δαπανήσει δὲ τὰ τοιαῦτα ὁ μεγαλοπρεπὴς τοῦ καλοῦ

γρ. 4
ἕνεκα· κοινὸν γὰρ τοῦτο ταῖς ἀρεταῖς. καὶ ἔτι ἡδέως καὶ

γρ. 5
382


γρ. 6
προετικῶς· ἡ γὰρ ἀκριβολογία μικροπρεπές.

γρ. 13
πρεπῆ εἶναι. καὶ γὰρ ὁ ἐλευθέριος δαπανήσει ἃ δεῖ καὶ ὡς
δεῖ· ἐν τούτοις δὲ τὸ μέγα τοῦ μεγαλοπρεποῦς, οἷον μέγεθος,
περὶ ταῦτα τῆς ἐλευθεριότητος οὔσης, καὶ ἀπὸ τῆς ἴσης δα-
πάνης τὸ ἔργον ποιήσει μεγαλοπρεπέστερον. οὐ γὰρ ἡ αὐτὴ
ἀρετὴ κτήματος καὶ ἔργου. κτῆμα μὲν γὰρ τὸ πλείστου ἄξιον (15)
τιμιώτατον, οἷον χρυσός, ἔργον δὲ τὸ μέγα καὶ καλόν (τοῦ

γρ. 28
μὴ μόνον τῷ ἔργῳ ἀλλὰ καὶ τῷ ποιοῦντι πρέπειν. διὸ
πένης μὲν οὐκ ἂν εἴη μεγαλοπρεπής· οὐ γὰρ ἔστιν ἀφ’ ὧν
πολλὰ δαπανήσει πρεπόντως· ὁ δ’ ἐπιχειρῶν ἠλίθιος· παρὰ
τὴν ἀξίαν γὰρ καὶ τὸ δέον, κατ’ ἀρετὴν δὲ τὸ ὀρθῶς. πρέ-
πει δὲ [καὶ] οἷς τοιαῦτα προϋπάρχει δι’ αὐτῶν ἢ τῶν (30)

γρ. 14
πρεπέστατον <ἁπλῶς μὲν τὸ ἐν μεγάλῳ μέγα, ἐνταῦθα δὲ τὸ
ἐν τούτοις μέγα, καὶ διαφέρει τὸ ἐν τῷ ἔργῳ μέγα τοῦ ἐν τῷ
δαπανήματι· σφαῖρα μὲν γὰρ ἡ καλλίστη ἢ λήκυθος μεγαλο-
383
πρέπειαν ἔχει παιδικοῦ δώρου, ἡ δὲ τούτου τιμὴ μικρὸν καὶ (15)

ἀνελεύθερον· διὰ τοῦτό ἐστι τοῦ μεγαλοπρεποῦς, ἐν ᾧ ἂν ποιῇ

γρ. 18
ἀνελεύθερον· διὰ τοῦτό ἐστι τοῦ μεγαλοπρεποῦς, ἐν ᾧ ἂν ποιῇ
γένει, μεγαλοπρεπῶς ποιεῖν (τὸ γὰρ τοιοῦτον οὐκ εὐπέρβλη-
τον) καὶ ἔχον κατ’ ἀξίαν τοῦ δαπανήματος. τοιοῦτος μὲν οὖν
ὁ μεγαλοπρεπής· ὁ δ’ ὑπερβάλλων καὶ βάναυσος τῷ
παρὰ τὸ δέον ἀναλίσκειν ὑπερβάλλει, ὥσπερ εἴρηται. ἐν (20)

γρ. 21
ὁ μεγαλοπρεπής· ὁ δ’ ὑπερβάλλων καὶ βάναυσος τῷ
παρὰ τὸ δέον ἀναλίσκειν ὑπερβάλλει, ὥσπερ εἴρηται. ἐν (20)
γὰρ τοῖς μικροῖς τῶν δαπανημάτων πολλὰ ἀναλίσκει καὶ
λαμπρύνεται παρὰ μέλος, οἷον ἐρανιστὰς γαμικῶς ἑστιῶν,
καὶ κωμῳδοῖς χορηγῶν ἐν τῇ παρόδῳ πορφύραν εἰσφέρων,

Σελ. 776a γρ. 34
γιγνόμενον (ἔλαττον γὰρ τὸ ἀναλισκόμενον) καὶ γλυκύτερον,
οὐκ ἀφαιρουμένου ὁμοίως τοῦ εὐπέπτου. οὐ γὰρ ἔτι εἰς πλάσιν
τοῦ ἐμβρύου γίγνεται ἡ δαπάνη ἀλλ’ εἰς μικρὰν αὔξησιν,
ὥσπερ ἑστηκὸς ἤδη διὰ τὸ τέλος ἔχειν τὸ ἔμβρυον· ἔστι γάρ (35)
(776b) τις καὶ κυήματος τελείωσις. διόπερ ἐξέρχεται καὶ μετα-

λος Αὐτοφραδάτου μέλλοντος Ἀταρνέα πολιορκεῖν ἐκέλευ-
σεν αὐτόν, σκεψάμενον ἐν πόσῳ χρόνῳ λήψεται τὸ χωρίον,
λογίσασθαι τοῦ χρόνου τούτου τὴν δαπάνην· ἐθέλειν γὰρ ἔλατ-
τον τούτου λαβὼν ἐκλιπεῖν ἤδη τὸν Ἀταρνέα· ταῦτα δ’ (35)
εἰπὼν ἐποίησε τὸν Αὐτοφραδάτην σύννουν γενόμενον παύσα-

384
(1281b) οὐ σπουδαῖος ἀνήρ, ὅμως ἐνδέχεται συνελθόντας εἶναι βελ-

τίους ἐκείνων, οὐχ ὡς ἕκαστον ἀλλ’ ὡς σύμπαντας, οἷον τὰ
συμφορητὰ δεῖπνα τῶν ἐκ μιᾶς δαπάνης χορηγηθέντων·
πολλῶν γὰρ ὄντων ἕκαστον μόριον ἔχειν ἀρετῆς καὶ φρο-
νήσεως, καὶ γίνεσθαι συνελθόντων, ὥσπερ ἕνα ἄνθρωπον τὸ (5)

τείαις ὥσπερ ἄλλο τι δεῖ τηρεῖν ὅπως μηθὲν παρανομῶσι,
καὶ μάλιστα τὸ μικρὸν φυλάττειν· λανθάνει γὰρ παρα-
δυομένη ἡ παρανομία, ὥσπερ τὰς οὐσίας τὸ μικρὸν δαπάνημα
ἀναιρεῖ πολλάκις γινόμενον. λανθάνει δὲ ἡ δαπάνη
διὰ τὸ μὴ ἀθρόα γίγνεσθαι· παραλογίζεται γὰρ ἡ διά- (35)

καὶ μάλιστα τὸ μικρὸν φυλάττειν· λανθάνει γὰρ παρα-
δυομένη ἡ παρανομία, ὥσπερ τὰς οὐσίας τὸ μικρὸν δαπάνημα
ἀναιρεῖ πολλάκις γινόμενον. λανθάνει δὲ ἡ δαπάνη
διὰ τὸ μὴ ἀθρόα γίγνεσθαι· παραλογίζεται γὰρ ἡ διά- (35)
νοια ὑπ’ αὐτῶν, ὥσπερ ὁ σοφιστικὸς λόγος “εἰ ἕκαστον μι-

μένην τὰ μὲν ἀναθήμασι τὰ δὲ οἰκοδομήμασιν ἄσμενος
ὁρᾷ μένουσαν τὴν πολιτείαν· συμβήσεται δὲ καὶ τοῖς γνωρί-
μοις εἶναι μνημεῖα τῆς δαπάνης. ἀλλὰ τοῦτο νῦν οἱ περὶ (40)
τὰς ὀλιγαρχίας οὐ ποιοῦσιν, ἀλλὰ τοὐναντίον· τὰ λήμματα
γὰρ ζητοῦσιν οὐχ ἧττον ἢ τὴν τιμήν…
ΜΙΣΘΟΣ-ΜΙΣΘΩΤΟΣ
Liddell-Scott. μισθᾰποδοσία, ἡ, καταβολή μισθού, ανταμοιβή, σε Κ.Δ.

μισθ-ᾰποδότης, -ου, ὁ, αυτός που καταβάλλει μισθό, που ανταμείβει, σε
Κ.Δ.
μισθάριον[ᾰ], τό, υποκορ. του μισθός, μικρή αμοιβή, σε Αριστοφ.
μισθαρνέω, μελ. -ήσω, εργάζομαι ή υπηρετώ έναντι αμοιβής, σε Πλάτ.,
Δημ.· μισθαρνῶν ἀνύειν τι, κάνω κάτι επί πληρωμή, σε Σοφ.
μισθ-άρνης, ὁ (ἄρνυμαι), μισθωτός εργάτης, σε Πλούτ.
385
μισθαρνητικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη μισθωτή

εργασία, μισθοφορικός· ἡ -κή (ενν. τέχνη), το επάγγελμα κάποιου που
παίρνει μισθό ή πληρωμή, μισθωτή εργασία, σε Πλάτ.
μισθαρνία, ἡ, το να κερδίζει κανείς μισθό, σε Δημ.
μισθαρνικός, -ή, -όν (μισθάρνης), αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη
μισθωτή εργασία, μισθοφορικός, σε Αριστ.
μισθ-αρχίδης, -ου, ὁ (ἀρχή), κωμικ. πατρωνυμ., γιος αξιωματούχου με
κληρονομικά δικαιώματα στο αξίωμα του πατέρα του, σε Αριστοφ.
μίσθιος, -α, -ον (μισθός), μισθωμένος, μισθωτός εργαζόμενος, σε Πλούτ.,
Κ.Δ.
μισθοδοσία, ἡ, καταβολή μισθού, σε Θουκ., Ξεν.
μισθοδοτέω, μέλ. -ήσω, καταβάλλω μισθό, αμτβ., σε Ξεν., Δημ.· με αιτ.,
εφοδιάζω με μισθό, παρέχω μισθό, Ψήφισμα παρά Δημ.
μισθο-δότης, -ου, ὁ, αυτός που καταβάλλει μισθούς, που του έχει ανατεθεί
η πληρωμή των μισθών, σε Πλάτ., Ξεν.
μισθός, -οῦ, ὁ, I. 1. αμοιβή, πληρωμή, μισθός, σε Όμηρ. κ.λπ.· μισθῷ ἐπὶ
ῥητῷ, λέγεται για προσυμφωνημένες αμοιβές, σε Ομήρ. Ιλ.· μισθοῖο τέλος,
τέλος μισθωτής μας υπηρεσίας, στο ίδ.· θητεύειν ἐπὶμισθῷ, σε Ηρόδ.·
μισθοῦ ἕνεκα, λέγεται για πληρωμή ή μισθοδοσία, σε Ξεν.· ομοίως στη
γεν., μισθοῦ, σε Σοφ., Ξεν.· μηνὸς μισθόν, ως μηνιαίος μισθός, σε Θουκ. 2.
στην Αθήνα, η πληρωμή των στρατιωτών και των ναυτών, στον ίδ. κ.λπ.·
επίσης, μισθὸς βουλευτικός, η πληρωμή της Βουλής των Πεντακοσίων, μία
δραχμή στον καθένα για κάθε ημέρα που βρισκόταν σε συνεδρία· μισθὸς
δικαστικός ή ἡλιαστικός, αμοιβή ενός δικαστή (αρχικά ένας οβολός, αλλά
από τον καιρό του Κλέωνα τρεις) για κάθε μέρα που παρευρέθηκε στο
δικαστήριο· μισθὸς συνηγορικός, αμοιβή δημόσιου συνήγορου, μία
δραχμή για κάθε μέρα συνεδρίασης του δικαστηρίου· μισθὸς
ἐκκλησιαστικός, αμοιβή για την παρουσία στην εκκλησία του δήμου. 3.
αμοιβή γιατρού, σε Αριστ. II. 1. γενικά, αποζημίωση, ανταμοιβή, σε Όμηρ.
κ.λπ. 2. με αρνητική σημασία, πληρωμή, ανταπόδοση (εκδίκηση), στους
Τραγ.
μισθο-φορά, ἡ, = ἡ τοῦ μισθοῦ φορά, αποδοχή του μισθού ή αμοιβές που
τις παρέλαβαν οι δικαιούχοι τους, μισθός, πληρωμή, σε Αριστοφ., Θουκ.
κ.λπ.
μισθοφορέω, μέλ. -ήσω, 1. α) είμαι μισθοφόρος, λαμβάνω μισθό ή
πληρωμή για εκτέλεση δημόσιας υπηρεσίες, παρέχω δημόσια υπηρεσία επί
πληρωμή, σε Αριστοφ., Ξεν. κ.λπ.· επίσης, με αιτ. πράγμ., λαμβάνω ως
πληρωμή, τρεῖς δραχμάς, σε Αριστοφ. β) λέγεται για μισθοφόρους
στρατιώτες, στον ίδ., σε Θουκ.· μισθοφορῶ τινι, σε Ξεν.· μισθοφορῶ ἐν
τοῖς ἀδυνάτοις, σαν να ήταν φτωχός, σε Αισχίν. 2. προσφέρω ενοίκιο ή
κέρδος, μισθοφοροῦσα οἰκία, σε Ισαίο· ζεῦγος ἢ ἀνδράποδον μισθοφοροῦν,
σε Ξεν. — Παθ., προσφέρομαι να γίνω μισθωτός, στον ίδ.
386
μισθοφορητέον, ρημ. επίθ. του προηγ., κάποιος που πρέπει να λάβει

μισθό, σε Θουκ.
μισθοφορία, ἡ, υπηρεσία κάποιου ως μισθοφόρου, σε Δημ.
μισθο-φόρος, -ον (φέρω),· I. αυτός που λαμβάνει μισθό ή πληρωμή, που
παρέχει δημόσια υπηρεσία αντί μισθού, μισθοφόρος, σε Πλάτ., Δημ. II.
ως ουσ., μισθοφόροι, οἱ, μισθοφόροι στρατιώτες, σε Θουκ., Ξεν. κ.λπ.·
επίσης, μισθοφόροι τριήρεις, γαλέρες (τριήρεις) επανδρωμένες με
μισθοφόρους, σε Αριστοφ.
μισθόω (μισθός), μέλ. -ώσω, αόρ. αʹ ἐμίσθωσα, παρακ. μεμίσθωκα· I.
ενοικιάζω αντί μισθώματος, ενοικιάζω καλλιεργήσιμη γη, εκμισθώνω,
Λατ. locare, τί τινι, σε Αριστοφ.· σε ενεστ. και παρατ., προσφέρω για
ενοικίαση, μισθοῖ αὑτὸν Ὀλυνθίοις, προσφέρει έναντι μισθού τις υπηρεσίες
του σ' αυτούς, σε Δημ.· με απαρ., μισθῶ τὸν νηὸν τριηκοσίων ταλάντων
ἐξεργάσασθαι, παραχωρώ, εκχωρώ την οικοδόμηση του ναού για 300
τάλαντα, Λατ. locare aedem exstruendam, σε Ηρόδ. II. Μέσ., μέλ.
μισθώσομαι, αόρ. αʹ ἐμισθωσάμην, παρακ. μεμίσθωμαι, εκχωρώ σε
κάποιον, παραχωρώ έναντι μισθώματος, Λατ. conducere, σε Ηρόδ., Αττ.·
μισθῶ τινα ταλάντου, μισθώνω τις υπηρεσίες του για ένα τάλαντο το
χρόνο, σε Ηρόδ.· με απαρ., μισθῶ νηὸν ἐξοικοδομῆσαι, κλείνω συμφωνία
για την οικοδόμηση του ναού, Λατ. conducere aedem aedificandam, στον
ίδ. III. Παθ., αόρ. αʹ ἐμισθώθην, παρακ. μεμίσθωμαι (βλ. ανωτ. II)·
παραχωρούμαι έναντι μισθώματος, σε Ηρόδ.· ἐκ τοῦ μισθωθῆναι, από την
ενοικίαση, σε Δημ.· λέγεται για οικία, παρέχεται προς ενοικίαση βάσει
συμβολαίου, στον ίδ.
μίσθωμα, -ατος, τό, I. συμφωνημένη τιμή για ενοικίαση, τιμή που
προκύπτει από συμβόλαιο, σε Ηρόδ., Δημ. II. αυτό που έχει παραχωρηθεί
για ενοικίαση, μισθωμένη οικία, σε Κ.Δ.
μίσθωσις, ἡ, I. ενοικίαση έναντι μισθώματος, δίκη μισθώσεως ή δίκη
μισθώσεως οἴκου, καταγγελία εναντίον ενός επιτρόπου που αμέλησε να
νοικιάσει οικία που ανήκει σ' αυτόν που επιτροπεύει και να του αποφέρει
έτσι κέρδη, II. ενοικίαση, σε Δημ.
μισθωτής, -οῦ, ὁ, αυτός που πληρώνει ενοίκιο, νοικάρης, σε Δημ.
μισθωτικός, -ή, -όν, αυτός που αναφέρεται στην ή προορίζεται για
ενοικίαση· ἡ μισθωτική = μισθαρνική, το επάγγελμα του μισθωτού εργάτη,
σε Πλάτ.
μισθωτός, -ή, -όν, I. αυτός που κάνει κάτι έναντι μισθού, σε Ηρόδ., Πλάτ.
II. ως ουσ., μισθωτός εργάτης, μισθωτός υπηρέτης, σε Αριστοφ.· λέγεται
για στρατιώτες, στον πληθ., μισθοφόροι, σε Ηρόδ., Θουκ.

387
...τοὺς ὅ γε συγκαλέσας πυκινὴν ἀρτύνετο βουλήν·

τίς κέν μοι τόδε ἔργον ὑποσχόμενος τελέσειε
δώρῳ ἔπι μεγάλῳ; μισθὸς δέ οἱ ἄρκιος ἔσται.
δώσω γὰρ δίφρόν τε δύω τ’ ἐριαύχενας ἵππους (305)
οἵ κεν ἄριστοι ἔωσι θοῇς ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν...

ἦ ῥ’, ἅμα τε προσέειπεν Ὀδυσσῆα πτολίπορθον·
“ξεῖν’, ἦ ἄρ κ’ ἐθέλοις θητευέμεν, εἴ σ’ ἀνελοίμην,
ἀγροῦ ἐπ’ ἐσχατιῆς, —μισθὸς δέ τοι ἄρκιος ἔσται, —
αἱμασιάς τε λέγων καὶ δένδρεα μακρὰ φυτεύων;
ἔνθα κ’ ἐγὼ σῖτον μὲν ἐπηετανὸν παρέχοιμι, (360)

Ἀρχομένου δὲ πίθου καὶ λήγοντος κορέσασθαι,
μεσσόθι φείδεσθαι· δειλὴ δ’ ἐν πυθμένι φειδώ.
[μισθὸς δ’ ἀνδρὶ φίλῳ εἰρημένος ἄρκιος ἔστω· (370)
καί τε κασιγνήτῳ γελάσας ἐπὶ μάρτυρα θέσθαι·
† πίστεις δ’ ἄρα † ὁμῶς καὶ ἀπιστίαι ὤλεσαν ἄνδρας.]

(1) Ὑπὸ δὲ τὸν αὐτὸν χρόνον Ἀστυόχου ἥκοντος ἐς τὴν
Μίλητον ἐπὶ τὸ ναυτικὸν οἱ Πελοποννήσιοι εὐπόρως ἔτι
εἶχον ἅπαντα τὰ κατὰ τὸ στρατόπεδον· καὶ γὰρ μισθὸς
ἐδίδοτο ἀρκούντως καὶ τὰ ἐκ τῆς Ἰάσου μεγάλα χρήματα
διαρπασθέντα ὑπῆν τοῖς στρατιώταις, οἵ τε Μιλήσιοι προ- (5)

ὥσπερ σὺ σαυτῷ τόνδε προύθηκας νόμον— (1046)
[ξένην ἐπ’ αἶαν λυπρὸν ἀντλήσεις βίον· (1049)
μισθὸς γὰρ οὗτός ἐστιν ἀνδρὶ δυσσεβεῖ.] (1050)
Ιπ. οἴμοι, τί δράσεις; οὐδὲ μηνυτὴν χρόνον
δέξῃ καθ’ ἡμῶν, ἀλλά μ’ ἐξελᾷς χθονός;

388
ΚΡ. Τὸ μὴ ’πιχωρεῖν τοῖς ἀπιστοῦσιν τάδε.

ΧΟ. Οὐκ ἔστιν οὕτω μῶρος ὃς θανεῖν ἐρᾷ. (220)
ΚΡ. Καὶ μὴν ὁ μισθός γ’ οὗτος· ἀλλ’ ὑπ’ ἐλπίδων
ἄνδρας τὸ κέρδος πολλάκις διώλεσεν.
ΦΥΛΑΞ

μὴν οὐδ’ εἰ ταῦτα παρίδοιμεν, χρήματα πλεῖστ’ ἂν λάβοιμεν (5)
οὕτω τῆς παιδείας προεστῶτες. (220) Οἶμαι γὰρ δήπου
τοῦτό γε πάντας γιγνώσκειν, ὅτι σοφιστῇ μισθὸς κάλλιστός
ἐστιν καὶ μέγιστος, ἢν τῶν μαθητῶν τινες καλοὶ κἀγαθοὶ
καὶ φρόνιμοι γένωνται καὶ παρὰ τοῖς πολίταις εὐδοκι-

ὁ χρησμός, ᾧ σε δεῖ προσέχειν τὸν νοῦν πάνυ.
ΔΗ. Προσέχω· σὺ δ’ ἀναγίγνωσκε, τοῖς ναύταισί
μου (1065)
ὅπως ὁ μισθὸς πρῶτον ἀποδοθήσεται.
ΑΛ. Αἰγεΐδη, φράσσαι κυναλώπεκα, μή σε δολώσῃ,
λαίθαργον, ταχύπουν, δολίαν κερδώ, πολύιδριν.

ὁτιὴ βότρυς τρώγουσιν ἐν τοῖς χωρίοις.
ΔΗ. Εἶἑν.
Τούτοις ὁ μισθὸς τοῖς ἀλωπεκίοισι ποῦ; (1078)
ΑΛ. Ἐγὼ ποριῶ, καὶ τοῦτον ἡμερῶν τριῶν.
Ἀλλ’ ἔτι τόνδ’ ἐπάκουσον, ὃν εἶπέ σοι ἐξαλέασθαι (1080)

Φι. καὶ ποῖ τρέπεται δὴ ’πειτα τὰ χρήματα τἄλλα; (665)

389
Ἐκκλησιάσαι γοῦν ἐδεόμην οἴκοι μένων·

ἔστιν γὰρ ἃ δι’ ἐμοῦ πέπρακται Φαρνάκῃ.
ΠΙ. Ἄπιθι λαβών· ἔστιν δ’ ὁ μισθὸς οὑτοσί.
ΕΠ. Τουτὶ τί ἦν; (1030)
ΠΙ. Ἐκκλησία περὶ Φαρνάκου. (1030)

ΒΛ. Οὔκουν ἰατρὸν εἰσαγαγεῖν ἐχρῆν τινά;
ΧΡ. Τίς δῆτ’ ἰατρός ἐστι νῦν ἐν τῇ πόλει;
Οὔτε γὰρ ὁ μισθὸς οὐδέν ἐστ’ οὔθ’ ἡ τέχνη.
ΒΛ. Σκοπῶμεν.
ΧΡ. Ἀλλ’ οὐκ ἔστιν. (409)

(4) καὶ χρυσοῦν. οἱ δὲ ταῦτά τε ἐπῄνουν καὶ ἐκέλευον αὐτὸν
τάξαι τῷ ναύτῃ δραχμὴν Ἀττικήν, διδάσκοντες ὅτι, ἂν οὗτος
ὁ μισθὸς γένηται, οἱ τῶν Ἀθηναίων ναῦται ἀπολείψουσι τὰς
(5) ναῦς, καὶ μείω χρήματα ἀναλώσει. ὁ δὲ καλῶς μὲν ἔφη
αὐτοὺς λέγειν, οὐ δυνατὸν δ’ εἶναι παρ’ ἃ βασιλεὺς ἐπέστει-

προπιὼν ὁ Κῦρος ἤρετο τί ἂν μάλιστα χαρίζοιτο ποιῶν,
εἶπεν ὅτι Εἰ πρὸς τὸν μισθὸν ἑκάστῳ ναύτῃ ὀβολὸν προσ-
(7) θείης. ἐκ δὲ τούτου τέτταρες ὀβολοὶ ἦν ὁ μισθός, πρότερον
δὲ τριώβολον. καὶ τόν τε προοφειλόμενον ἀπέδωκε καὶ ἔτι
μηνὸς προέδωκεν, ὥστε τὸ στράτευμα πολὺ προθυμότερον

(28) αὐτὰ καὶ κατεσημήνατο καὶ φύλακας κατέστησεν. ἐξιὼν δὲ
οὓς ηὗρεν ἐπὶ ταῖς θύραις τῶν ταξιάρχων καὶ λοχαγῶν, εἶπεν
αὐτοῖς· Μισθὸς μὲν ἡμῖν, ὦ ἄνδρες, εἴργασται τῇ στρατιᾷ
ἐγγὺς ἐνιαυτοῦ ὀκτακισχιλίοις ἀνδράσιν· ἂν δέ τι προσερ-
γασώμεθα, καὶ ταῦτα προσέσται. ταῦτα δ’ εἶπε γιγνώσκων (5)

11 γρ. 6
390
ἐντεῦθεν ἐξελαύνει σταθμοὺς τρεῖς παρασάγγας τριάκοντα

εἰς Καΰστρου πεδίον, πόλιν οἰκουμένην. ἐνταῦθ’ ἔμεινεν (5)
ἡμέρας πέντε· καὶ τοῖς στρατιώταις ὠφείλετο μισθὸς πλέον
ἢ τριῶν μηνῶν, καὶ πολλάκις ἰόντες ἐπὶ τὰς θύρας ἀπῄτουν.
ὁ δὲ ἐλπίδας λέγων διῆγε καὶ δῆλος ἦν ἀνιώμενος· οὐ γὰρ

2 γρ. 2
τοῖς ἄλλοις οἷα πείσονται, ἂν μὴ πείθωνται, ἀπῄει πάλιν.
(2) καὶ τὴν μὲν λείαν ἀπέπεμψε διατίθεσθαι Ἡρακλείδην εἰς
Πέρινθον, ὅπως ἂν μισθὸς γένοιτο τοῖς στρατιώταις· αὐτὸς
δὲ καὶ οἱ Ἕλληνες ἐστρατοπεδεύοντο ἀνὰ τὸ Θυνῶν πεδίον.
(3) οἱ δ’ ἐκλιπόντες ἔφευγον εἰς τὰ ὄρη. ἦν δὲ χιὼν πολλὴ

10 γρ. 2
ἡμερῶν ἔκπλεων παρέσεσθαι δυοῖν μηνοῖν, καὶ συστρα-
(10) τεύεσθαι ἐκέλευε. καὶ ὁ Τιμασίων εἶπεν· Ἐγὼ μὲν τοίνυν
οὐδ’ ἂν πέντε μηνῶν μισθὸς μέλλῃ εἶναι στρατευσαίμην ἂν
ἄνευ Ξενοφῶντος. καὶ ὁ Φρυνίσκος καὶ ὁ Κλεάνωρ συν-
(11) ωμολόγουν τῷ Τιμασίωνι. ἐντεῦθεν ὁ Σεύθης ἐλοιδόρει

16 γρ. 1
καὶ οἱ αἰεὶ πειθόμενοι συνεστρατεύοντο. κατηυλίσθησαν δ’
ἐν τῷ πεδίῳ ὑπὲρ Σηλυμβρίας ὅσον τριάκοντα σταδίους
(16) ἀπέχοντες τῆς θαλάττης. καὶ μισθὸς μὲν οὐδείς πω ἐφαί-
νετο· πρὸς δὲ τὸν Ξενοφῶντα οἵ τε στρατιῶται παγχαλέπως
εἶχον ὅ τε Σεύθης οὐκέτι οἰκείως διέκειτο, ἀλλ’ ὁπότε συγ-

187 Τμ. c γρ. 3
(c) οὕτω δρῶμεν, δυοῖν θάτερα, ἢ εὑρήσομεν ἐφ’ ὃ ἐρχόμεθα, ἢ
ἧττον οἰησόμεθα εἰδέναι ὃ μηδαμῇ ἴσμεν· καίτοι οὐκ ἂν εἴη
μεμπτὸς μισθὸς ὁ τοιοῦτος. καὶ δὴ καὶ νῦν τί φῄς; δυοῖν
ὄντοιν ἰδέαιν δόξης, τοῦ μὲν ἀληθινοῦ, ψευδοῦς δὲ τοῦ ἑτέρου,
391
τὴν ἀληθῆ δόξαν ἐπιστήμην ὁρίζῃ; (5)
7
μισθόν, καὶ αἱ ἄλλαι πᾶσαι οὕτως τὸ αὑτῆς ἑκάστη ἔργον (5)
ἐργάζεται καὶ ὠφελεῖ ἐκεῖνο ἐφ’ ᾧ τέτακται. ἐὰν δὲ μὴ
μισθὸς αὐτῇ προσγίγνηται, ἔσθ’ ὅτι ὠφελεῖται ὁ δημιουργὸς
ἀπὸ τῆς τέχνης;
Οὐ φαίνεται, ἔφη.

7
ἐστι τἆθλ’ ὑπὲρ ὧν ἐστιν ὁ πόλεμος ὑμέτερα (Ἀμφίπολίς (5)
γ’ ἂν ληφθῇ, παραχρῆμ’ ὑμεῖς κομιεῖσθε), οἱ δὲ κίνδυνοι τῶν
ἐφεστηκότων ἴδιοι, μισθὸς δ’ οὐκ ἔστιν· ἐκεῖ δὲ κίνδυνοι
μὲν ἐλάττους, τὰ δὲ λήμματα τῶν ἐφεστηκότων καὶ τῶν
στρατιωτῶν, Λάμψακος, Σίγειον, τὰ πλοῖ’ ἃ συλῶσιν. ἐπ’
25. Δημοσθένης Φιλιππικός 1 (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 23 γρ. 5

ἀλλὰ λῃστεύειν ἀνάγκη καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ τοῦ πολέμου
χρῆσθαι τὴν πρώτην· οὐ τοίνυν ὑπέρογκον αὐτήν (οὐ γὰρ
ἔστι μισθὸς οὐδὲ τροφή), οὐδὲ παντελῶς ταπεινὴν εἶναι δεῖ. (5)
(24) πολίτας δὲ παρεῖναι καὶ συμπλεῖν διὰ ταῦτα κελεύω, ὅτι καὶ
πρότερόν ποτ’ ἀκούω ξενικὸν τρέφειν ἐν Κορίνθῳ τὴν πόλιν,

περιγίγνεται, ὑμῖν μὲν ἡ σχολὴ καὶ τὸ μηδὲν ἤδη ποιεῖν, ἃ
δέδοιχ’ ὅπως μήποθ’ ἡγήσεσθ’ ἐπὶ πολλῷ γεγενῆσθαι, τούτοις
δ’ αἱ χάριτες καὶ ὁ μισθὸς ὁ τούτων. ἐγὼ δ’ οἴομαι τὴν μὲν
εἰρήνην ἄγειν οὐχ ὑμᾶς δεῖν πείθειν, οἳ πεπεισμένοι κάθησθε, (5)
ἀλλὰ τὸν τὰ τοῦ πολέμου πράττοντα· ἂν γὰρ ἐκεῖνος πεισθῇ,
27. Αριστοτέλης Ηθικά Ευδήμια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1242b

γρ. 34
392
πολιτικὴ εἰς τὸ ἴσον καὶ εἰς τὸ πρᾶγμα, ὥσπερ οἱ πωλοῦν-

τες καὶ οἱ ὠνούμενοι. διὸ εἴρηται
“μισθὸς ἀνδρὶ φίλῳ.” (34)
ὅταν μὲν οὖν καθ’ ὁμολογίαν <ᾖ ἡ πολιτικὴ αὕτη φιλία, [καὶ] (35)
νομική· ὅταν δ’ ἐπιτρέπωσιν αὐτοῖς, ἠθικὴ βούλεται εἶναι

γρ. 6
ἁπλῶς ἀγαθοῦ αὑτῷ, εἰ μὴ πρὸς αὐτὸν ἀνάλογόν ἐστιν· διὸ
ἑτέρῳ πονεῖ· καὶ διὰ τοῦτο ἀλλότριον εἶναί φασιν ἀγαθὸν (5)
τὴν δικαιοσύνην, καθάπερ ἐλέχθη καὶ πρότερον)· μισθὸς ἄρα
τις δοτέος, τοῦτο δὲ τιμὴ καὶ γέρας· ὅτῳ δὲ μὴ ἱκανὰ τὰ
τοιαῦτα, οὗτοι γίνονται τύραννοι. τὸ δὲ δεσποτικὸν δίκαιον

γρ. 27
ὅτε γὰρ διδάξειεν ἁδήποτε, τιμῆςαι τὸν μαθόντα ἐκέλευεν (25)
ὅσου δοκεῖ ἄξια ἐπίστασθαι, καὶ ἐλάμβανε τοσοῦτον. ἐν
τοῖς τοιούτοις δ’ ἐνίοις ἀρέσκει τὸ “μισθὸς δ’ ἀνδρί.” οἱ δὲ
προλαμβάνοντες τὸ ἀργύριον, εἶτα μηδὲν ποιοῦντες ὧν ἔφα-
σαν διὰ τὰς ὑπερβολὰς τῶν ἐπαγγελιῶν, εἰκότως ἐν ἐγ-
30. Αριστοτέλης Protrepticus {0086.033} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα

43 γρ. 7
εἰ δὲ ταῦτ’ ἐστὶν ἀληθῆ, πῶς οὐκ ἂν αἰσχύνοιτο δικαίως ὅστις ἡμῶν (5)
ἐξουσίας γενομένης ἐν μακάρων οἰκῆσαι νήσοις ἀδύνατος εἴη δι’ ἑαυτόν;
οὐκοῦν οὐ μεμπτὸς ὁ μισθός ἐστι τῆς ἐπιστήμης τοῖς ἀνθρώποις, οὐδὲ
μικρὸν τὸ γιγνόμενον ἀπ’ αὐτῆς ἀγαθόν. ὥσπερ γὰρ τῆς δικαιοσύνης,
ὥς φασιν οἱ σοφοὶ τῶν ποιητῶν, ἐν Ἅιδου κομιζόμεθα τὰς δωρεάς,

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 2 Τμ. 34 τμ. 3 γρ. 3
(3) Διόνυσος γὰρ κατελθεῖν εἰς Ἅιδου γλιχόμενος ἠγνόει τὴν
ὁδόν, ὑπισχνεῖται δ’ αὐτῷ φράσειν, Πρόσυμνος τοὔνομα,
οὐκ ἀμισθί· ὁ δὲ μισθὸς οὐ καλός, ἀλλὰ Διονύσῳ καλός·
καὶ ἀφροδίσιος ἦν ἡ χάρις, ὁ μισθός, ὃν ᾐτεῖτο Διόνυσος·
393
βουλομένῳ δὲ τῷ θεῷ γέγονεν ἡ αἴτησις, καὶ δὴ ὑπισχνεῖται (5)

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 2 Τμ. 34 τμ. 3 γρ. 4
ὁδόν, ὑπισχνεῖται δ’ αὐτῷ φράσειν, Πρόσυμνος τοὔνομα,
οὐκ ἀμισθί· ὁ δὲ μισθὸς οὐ καλός, ἀλλὰ Διονύσῳ καλός·
καὶ ἀφροδίσιος ἦν ἡ χάρις, ὁ μισθός, ὃν ᾐτεῖτο Διόνυσος·
βουλομένῳ δὲ τῷ θεῷ γέγονεν ἡ αἴτησις, καὶ δὴ ὑπισχνεῖται (5)
παρέξειν αὐτῷ, εἰ ἀναζεύξοι, ὅρκῳ πιστωσάμενος τὴν

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 9 Τμ. 86 τμ. 1 γρ. 3
(1) Μὴ οὖν ἀποκάμητε· ἔξεστιν ὑμῖν, ἢν ἐθέλητε, ἐξω-
νήσασθαι τὴν πολυτίμητον σωτηρίαν οἰκείῳ θησαυρῷ,
ἀγάπῃ καὶ πίστει, ζωῆς ὅς ἐστιν ἀξιόλογος μισθός. Ταύτην
ἡδέως τὴν τιμὴν ὁ θεὸς λαμβάνει. «Ἠλπίκαμεν γὰρ ἐπὶ
θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα (5)

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 10 Τμ. 107 τμ. 1 γρ. 1
τὴν ἰδίαν πολυπραγμονεῖ σωτηρίαν· εὗρες τὸν θεόν, ἔχεις (5)
τὴν ζωήν. 10.107.(1) Ζητήσωμεν οὖν, ἵνα καὶ ζήσωμεν. Ὁ μισθὸς τῆς
εὑρέσεως ζωὴ παρὰ θεῷ. «Ἀγαλλιάσθωσαν καὶ εὐφρανθή-
τωσαν ἐπὶ σοὶ πάντες οἱ ζητοῦντές σε καὶ λεγέτωσαν διὰ

χρόνον ἐν τῷ Ἰλίῳ, τοῦτον ὁ Φιλοκτήτης Εὐνέῳ
τῷ Ἰάσονος συνεξῄρει τὰς μικρὰς τῶν νήσων Κᾶρας
ἐξελαύνων, ὑφ’ ὧν κατείχοντο, καὶ μισθὸς τῆς
συμμαχίας αὐτῷ μοῖρα τῆς Λήμνου ἐγένετο, ἣν (20)
Ἄκεσαν ὁ Φιλοκτήτης ἐκάλεσεν, ἐπειδὴ ἐν Λήμνῳ

394
(728) τὰ ἐν Ἰλίῳ, ὁ δὲ εἰδέναι μὲν πάντα ἔλεγε καὶ με-

μνῆσθαι αὐτῶν, εἰπεῖν δ’ ἂν οὐδὲν ὧν οἶδεν, εἰ μὴ
μισθὸς αὐτῷ παρ’ Ὁμήρου γένοιτο εὐφημίαι τε ἐν
τῇ ποιήσει καὶ ὕμνος ἐπὶ σοφίᾳ τε καὶ ἀνδρείᾳ.
ὁμολογήσαντος δὲ τοῦ Ὁμήρου ταῦτα καὶ ὅ τι δύ- (5)
37. Ωριγένης . Exhortatio ad martyrium (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τμ. 42 γρ.

31
αντήσωμεν ἐπὶ τὴν ζωήν. ἐὰν δέον ᾖ, συστήσωμεν ἑαυτοὺς καὶ „ἐν
πληγαῖς καὶ ἐν φυλακαῖς καὶ ἐν ἀκαταστασίαις καὶ ἐν κόποις καὶ ἐν (30)
ἀγρυπνίαις καὶ ἐν νηστείαις.“ ἰδοὺ γὰρ κύριος, καὶ „ὁ μισθὸς αὐτοῦ“
ἐν χειρὶ „ἀποδοῦναι ἑκάστῳ“, ὡς τὰ ἔργα αὐτοῦ ἐστι.
(43) Νῦν δείξωμεν ὅτι γνῶσιν διὰ ἔργα πρέποντα τῇ γνώσει
38. Ωριγένης . Scholia in Lucam (Απόσπασμα e cod. Venet. 28)

{2042.078} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 360 γρ. 33
πίστει πεποίηκέ τις· διὰ τοῦτο τοῖς ἐξ οὗ κέκληνται
τὰ ἐπιβάλλοντα πεποιηκόσι δίδοται ὁ ἴσος τῆς σωτη-
ρίας μισθός· τὸ συλαθὲν κατ’ ἀρχὰς ὑπὸ τοῦ πο-
νηροῦ δι’ ἀπάτης κατὰ τὴν τῆς ἐντολῆς παράβασιν
πνὶξ τῆς θείας καὶ βασιλικωτάτης εἰκόνος δη- (35)
39. Γρηγόριος Νύσσης De vita Gregorii Thaumaturgi {2017.069} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 46 Σελ. 957 γρ. 34
των πρὸς τὸν μέγαν ἱερέα βλεπόντων, καὶ ἑκάστου
πρὸς ἑαυτὸν ἐπὶ σωτηρίᾳ παντὸς τοῦ γένους ἐφελκο-
μένου. Μισθὸς δὲ ἦν αὐτῷ παρὰ τῶν σωζομένων ἡ
τῶν ψυχῶν σωτηρία. Τῇ γὰρ τοιαύτῃ πείρᾳ τῆς εὐ- (35)
σεβείας τοῦ ἱερέως φανερουμένης, οὐκέτι ἦν ἀναβολὴ

23 Σελ. 532 γρ. 3
(532) δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ. Καὶ τὸ φύλλον αὐτοῦ οὐκ
ἀποῤῥυήσεται, καὶ πάντα ὅσα ἂν ποιῇ κατευοδω-
θήσεται. Εἰ οὖν ἔσται μισθὸς καὶ καρπὸς ἀγαθὸς τῷ
τὴν δικαιοσύνην ἐργασαμένῳ, ὃν ἀπολήψεται κατὰ τὸν
395
τῆς δικαιοκρισίας τοῦ Θεοῦ καιρόν, ἀκόλουθόν ἐστι (5)

23 Σελ. 1232 γρ. 6
τοῦ διαβόλου ῥυσθῆναι χειρός· οὗτος γὰρ ὁ κυρίως
ἁμαρτωλός. Ὁ μὲν οὖν τρόπος τῆς πρὸς τὸν Κύριον (5)
ἀγάπης τὸ μισεῖν πονηρά· μισθὸς δὲ τούτου τὸ ἔχειν
αὐτὸν φυλακὴν τῆς ζωῆς, καὶ κρείττω τῶν ἐπανιστα-
μένων δυσμενῶν γίνεσθαι. Εἶδες ἡλίκα τῆς πρὸς Θεὸν

23 Σελ. 1268 γρ. 26
εἰπών· Ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς μου καὶ τηρῶν αὐτὰς,
ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με· τῆς γὰρ ποιήσεως (25)
ἀλλ’ οὐ τῆς μνήμης αὐτῶν μόνης ὁ μισθός· καὶ οὐχ
οἱ ἀκροαταὶ, ἀλλ’ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου δικαιωθήσον-
ται. Καλῶς δὲ διαθήκη ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ προσηγό-

{2022.019} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 688 γρ. 24
λάκων, καὶ τὴν ἀσέβειαν ὁμοτίμων (τοὺς γὰρ ἄλ-
λους ἑκὼν παρίημι), τοσοῦτος ἐδόθη τῆς ἀσεβείας
μισθὸς, ὥστε οὐδὲν ἐκώλυεν ἐντὸς ὀλίγου χρόνου, πᾶ-
σαν αὐτοὺς ἂν ληΐσασθαι τὴν ὑπὸ Ῥωμαίοις γῆν τε (25)
καὶ θάλασσαν, εἰ μὴ θᾶττον πέρας ἐδόθη τοῖς

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 909 γρ. 5
κιμασίαν, εἶτ’ οὖν ἀμφιβολίαν, καὶ ῥῆμα γογγυ-
σμοῦ, τί γενήσεται; Ὡς μέγα τι καὶ θαυμά-
σιον! οἷον καὶ ὅσος ὁ τούτου μισθός! Ῥαγή- (5)
σεται πρώιμον τὸ φῶς σου, καὶ τὰ ἰάματά σου
ταχὺ ἀνατελεῖ. Τίς οὖν οὐκ ἐφίεται φωτὸς καὶ ἰά-
45. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In laudem Cypriani (orat. 24) {2022.037}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 1180 γρ. 37
396
νων· ἐπειδὴ ταχεῖαι πρὸς τὴν τῶν τοιούτων ὑπηρε- (35)

σίαν αἱ ἀποστατικαὶ δυνάμεις καὶ φθονεραὶ, πολλοὺς
κοινωνοὺς ζητοῦσαι τοῦ πτώματος. Καὶ ὁ μισθὸς τῆς
προαγωγίας, θυσίαι τε καὶ σπονδαὶ, καὶ ἡ δι’
αἱμάτων καὶ κνίσσης οἰκείωσις·
ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 373 γρ. 48
πατέρα αἰδέσθητι. Ἔργασαι τὸ καλὸν, ὅτι καλὸν τῷ
πατρὶ πείθεσθαι, κἂν εἴ σοι μηδὲν ἔσεσθαι μέλλοι.
Τοῦτο αὐτὸ μισθὸς, τὸ τῷ πατρὶ χαρίζεσθαι.
(376) Ὧν ἡμεῖς μὴ καταφρονοῦντες φαινοίμεθα. Ὡς
ἔστιν ἄτοπον, χρήματα μὲν προαρπάζειν, ὑγείαν

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 388 γρ. 8
…παρακερδαίνειν τι βουλομένῳ τῆς τοῦ Δεσπότου φιλ-
ανθρωπίας· ἵνα μὴ λέγω, ὅτι καὶ αὐτὸ τὸ καμεῖν
πλέον, πλείων μισθὸς τῷ μὴ πάντη καπηλικῷ τὴν
διάνοιαν. Εἰ δὲ κίνδυνός σοι, τοῦ ἀμπελῶνος παντε-
λῶς ἐκπεσεῖν διὰ τῆς ἐμπορίας, καὶ εἰς τὸ κεφάλαιον (10)…

Τόμ. 27 Σελ. 61 γρ. 14
ἀλλ’ ἀεὶ καὶ διαπαντὸς τοῖς θείοις λογίοις προσηλῶ-
σθαι· τοῦτο γὰρ δηλοῖ τὸ, ἡμέρας καὶ νυκτός. Κα-
λὸς τοῦ κατορθώματος ὁ μισθός· ὁ γὰρ τῷ θείῳ σχο-
λάζων νόμῳ καὶ τοῖς ἐκ τούτου νάμασιν ἀρδευόμενος. (15)
Καὶ ὕδωρ καὶ ὁ Χριστὸς τὴν ἑαυτοῦ διδασκαλίαν ἀν-

Τόμ. 27 Σελ. 125 γρ. 22
ἐν οἷς ἂν γένηται καὶ αὐτοὺς αἰωνίους ποιεῖ. (20)
Ἐν τῷ φυλάσσειν αὐτὰ ἀνταπόδοσις πολλή.
Μισθὸς γὰρ φυλακῆς γίνεται ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ οἶδε,
καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου
οὐκ ἀνέβη.
397

Τόμ. 27 Σελ. 517 γρ. 6
υἱέσι τὴν κληρονομίαν δώσει. Τίνες δ’ ἂν εἶεν οὗτοι
ἢ οἱ μαθηταί; Cord. Ἡ γὰρ θεία ὑπόσχεσις, καὶ (5)
ἡ περὶ τοὺς παῖδας εὐλογία, καθάπερ τις μισθὸς τοῖς
ἐπ’ αὐτὸν ἠλπικόσι δεδώρηται. Ὁ μισθὸς τοῦ καρ-
ποῦ τῆς γαστρός.

Τόμ. 27 Σελ. 517 γρ. 11
ἡ σωτηρία τοῦ πνεύματος, κατὰ τό· Ὠδινήσαμεν
καὶ ἐτέκομεν πνεῦμα σωτηρίας, ὃ ἐποιήσαμεν (10)
ἐπὶ τῆς γῆς. Τούτου τοῦ καρποῦ μισθὸς ὥσπερ καὶ κληρονομία δοθήσεται
ἡ υἱοθεσία.
Ὡσεὶ βέλη ἐν χειρὶ δυνατοῦ, οὕτως οἱ υἱοὶ
τῶν ἐκτετιναγμένων. Ἐκτετιναγμένους τοὺς ἀποῤ-

{2035.077} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 649 γρ. 22
οὕτως ἐπὶ τῆς μετανοίας τῆς περὶ τὴν ἐλεημοσύνην (20)
ὁ διάβολός ἐστι ποιητὴς αὐτῆς, καὶ οὐχ ἡ ψυχὴ τοῦ
ἀνθρώπου. Διὸ οὐδὲ ἀναλύεται ὁ γινόμενος μισθός.
Ὅμως οὐ καλὸν τὸ μεταγινώσκειν ἐπ’ ἀγαθῷ γινο-
μένῳ. Ὁ γὰρ συνεχῶς μεταμελούμενος ὀκνηρότερος

{2035.077} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 652 γρ. 17
ἐστὶ, παυσάμενόν τινα πορνείας, ποιεῖν ἐλεημοσύνην, (15)
καὶ ἕτερόν ἐστι τῷ ἱσταμένῳ ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ οὕτω
παρέχειν τοῖς πένησι. Καὶ ἄλλος πάλιν ὁ μισθὸς τοῦ
γεωπόνου, ἐξ ἰδίου ἱδρῶτος ποιοῦντος συμπάθειαν,
καὶ ἕτερος ὁ τοῦ ἄρχοντος τοῦ ἀπὸ δώρων καὶ προσ-
398

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 217 γρ. 4
…ἐποίησεν αὐτόν· ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐ-
τούς. Ὧν δὲ ἡ φύσις μία, τούτων καὶ ἐνέργειαι αἱ
αὐταί· ὧν δὲ τὸ ἔργον ἴσον, τούτων καὶ ὁ μισθὸς ὁ
αὐτός. Διὰ τί οὖν, ἀνδρὸς μνησθεὶς, τὴν γυναῖκα (5)
ἀπεσιώπησεν; Ὅτι ἀρκεῖν ἡγήσατο, μιᾶς οὔσης τῆς

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 348 γρ. 13
προσδοκῶν ἐξ ἔργων δικαιωθήσεσθαι, μόνην ἔχει τὴν
ἐλπίδα τῆς σωτηρίας τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ.
Ὅταν γὰρ ἐνθυμηθῇ τὸ, Ἰδοὺ Κύριος καὶ ὁ μισθὸς
αὐτοῦ, ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον αὐτοῦ, καὶ
λογίσηται ἑαυτοῦ τὰ πονηρὰ ἔργα, φοβεῖται μὲν τὴν (15)
76. Βασίλειος Καισαρείας Adversus Eunomium (libri 5) {2040.019} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 628 γρ. 8
ληπτον μηδὲ εἶναι τὸ παράπαν ὑπολαμβάνειν, οἰχήσε-
ται μὲν ὁ τῆς πίστεως, οἰχήσεται δὲ ὁ τῆς ἐλπί-
δος μισθός. Πῶς δ’ ἂν εἴημεν ἔτι τῶν μακαρισμῶν
ἄξιοι. τῶν ἐπὶ τῇ πίστει τῶν ἀοράτων ἀποκειμένων,
οἱ μόνοις τοῖς κατὰ λογισμὸν ἐναργέσι πειθόμενοι; (10)

4) Τόμ. 31 Σελ. 804 γρ. 2
καὶ διώξωσι, καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ῥῆμα καθ’
(804) ὑμῶν ψευδόμενοι, ἕνεκεν ἐμοῦ. Χαίρετε καὶ ἀγαλ-
λιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρα-
νοῖς. ΛΟΥΚΑΣ. Μακάριοί ἐστε, ὅταν μισήσω-
σιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν

4) Τόμ. 31 Σελ. 804 γρ. 8
ὑμῶν ὡς πονηρὸν, ἕνεκεν τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώ-
που. Χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, καὶ σκιρτήσατε·
399
ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρα-

νοῖς. ΠΡΑΞΕΙΣ.
{2102.043} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 928 γρ. 20
Υἱὸν προφητεύοντι οὕτως· «Ἰδοὺ ὁ Θεὸς ἡμῶν· ἰδοὺ
Κύριος μετὰ ἰσχύος ἔρχεται, καὶ ὁ βραχίων μετὰ κυ-
ρείας· ἰδοὺ ὁ μισθὸς αὐτοῦ μετ’ αὐτοῦ, καὶ τὸ ἔργον (20)
πρὸ προσώπου αὐτοῦ. Ὡς ποιμὴν ποιμανεῖ τὸ ποί-
μνιον αὐτοῦ, καὶ τῷ βραχίονι αὐτοῦ συνάξει ἄρνας.»
81. EVAGRIUS Scr. Eccl. Tractatus ad Eulogium (sub nomine Nili

εὑρέθη, ἐὰν ὑπόθεσιν εὐχαριστίας τὴν πληγὴν κατα-
δέξῃ. Οὕτω γὰρ καὶ αὐτὸν ἐκ σοῦ φυγαδεύσεις, Ἵνα (30)
δὲ πλεῖον ὁ μισθός σου διὰ τῆς ὑπομονῆς ἐπομβρήσῃ,
διόλων τῶν ἀνδρείων πόνων ἡ ὑπομονή σου στρατ-
ηγείτω, ὅτι διὰ πάσης κακίας, καὶ ἡ ἀκηδία ἀντι-
82. EVAGRIUS Scr. Eccl. Tractatus ad Eulogium (sub nomine Nili

ἀναπαύσεις, σεαυτὸν δὲ περικεκαλυμμένως, ἀσιτίᾳ
περιφράξεις. Διπλοῦς ἔστω σοι τῶν ἀμφοτέρων ἔργων
ὁ μισθὸς ἑνὶ ἑκάστῳ τὸ πρακτικὸν δι’ ἀρετὴν ἀπονέ-
μοντι· μὴ ἕνεκεν γαστρὸς συνέσθιε τῷ ἀδελφῷ, ἀλλ’
ἕνεκεν Χριστοῦ συναυλίζου τῇ ἀγάπῃ. Κόρος σιτίων (40)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4?) Epistle-pi Σελ. 999b γρ. 23
τῷ στόματι πεπηγὼς ἀφρός, καὶ τὸ περιπεπηγὸς καὶ
ἐξηραμμένον ὀπῶδες δάκρυον, οἷον λιβανωτός, κόμμι,
καὶ ὁ τῷ μάντει διδόμενος μισθὸς ὀβολός.
Πελάτης. ὁ ἀντὶ τροφῶν ὑπηρετῶν καὶ προσ-
πελάζων. (25).
1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 323 γρ. 37
400
πολλῆς πρὸς τὰ παιδία ταῦτα διαλεξόμεθα· ἐπεὶ ὅτι γε (35)

τοῖς ἁγίοις οὐδεμία ἀπὸ τούτων ἡ βλάβη, ἀλλὰ καὶ μεί-
ζων ὁ μισθὸς καὶ πλείων ἡ παῤῥησία. Ἂν μὲν τὰ μέλλοντα
εἴπωμεν ἀγαθὰ, τάχα καὶ γελάσεσθε μέγα, ἅτε τοιοῦτον
ἀεὶ γέλωτα μελετῶντες γελᾷν· τοῖς δὲ παροῦσι, κἂν μυ-

1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 324 γρ. 45
τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν, ἕνεκεν τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀν-
θρώπου· χαίρετε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε·
ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ. Εἰ τοί- (45)
νυν τὸ κακῶς παθεῖν καὶ τὸ κακῶς ἀκοῦσαι ἐπιτείνει τὸν
μισθὸν καὶ τοῖς πάσχουσι καὶ τοῖς ἀκούουσι κακῶς, ὁ κω-

1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 344 γρ. 49
ἄν σου τὴν τελευτήν· νῦν δὲ καὶ εἰς μῆκος ἐκταθῆναί σοι
τὴν ζωὴν εὔχεται, ὥστε καὶ ἐν τούτῳ λαμπροὺς αὐτῷ γενέ-
σθαι τοὺς στεφάνους. Οὐ γὰρ δὴ μικρὸς ἡμῖν κεῖται μισθὸς
τοῖς τοὺς γεγεννηκότας τιμῶσιν, ἀλλ’ ὡς δεσπότας αὐ- (50)
τοὺς ἡγεῖσθαι κελευόμεθα, λόγῳ τε καὶ ἔργῳ θεραπεύειν,

1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 361 γρ. 21
παιδαγωγῶν, οὐ πατέρων, οὐκ ἀκολούθων, οὐ διδασκά-
λων· τοὺς μὲν γὰρ ἴσχυσαν διαφθεῖραι χρήμασιν, οἱ δ’ (20)
ὅπως αὐτοῖς μισθὸς γένοιτο μόνον ὁρῶσι· τῶν δὲ ἐπιεικε-
στέρων, καὶ φροντιζόντων τῆς τῶν ἐμπιστευθέντων
αὐτοῖς σωτηρίας, οἱ μὲν κλέπτονται ῥᾳδίως καὶ ἀπατῶν-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 420 γρ. 42
ὅσον ἐστὶν ἀγαθὸν ἀρέσαι Θεῷ· εἰ γὰρ ᾔδεις, οὐ- (40)
δεμίαν ἂν ἑτέραν ἐνόμισας εἶναι ἴσην ἀμοιβὴν. Οὐκ οἶδας
ὅτι σοι ὁ μισθὸς αὔξεται, ὅταν μὴ ἐπ’ ἐλπίδι τῶν μισθῶν
πράττῃ τὰ δέοντα;
401

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 926 γρ. 29
πολλὴ παῤῥησία ἡμῖν γενήσεται ἐκ τῶν νῦν εὐεργε-
τουμένων παρ’ ἡμῶν. Εἰ δὲ, ὅπου χρημάτων δαπάνη,
τοσοῦτοι οἱ στέφανοι, τοσοῦτος ὁ μισθὸς, τοσαύτη ἡ
ἀμοιβή· ὅπου ψυχῆς ὠφέλεια, πῶς οὐ πολλὰ καὶ μεγάλα (30)
ἡμῖν ἔσται τὰ ἀγαθά; Εἰ γὰρ ἡ Ταβιθὰ ἐκείνη, χήρας

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 939 γρ. 22
μεῖναι πάντως καὶ ἀκερδῶς καὶ χωρὶς μισθοῦ τινος; (20)
Τοῦτο καὶ νῦν λογιζώμεθα· προσκείσθω τοίνυν καὶ
τῆς ὑπομονῆς ὁ μισθὸς, ἱκανὸς ὢν ἀλεῖψαι τὴν
πεπτωκυῖαν διάνοιαν. Ἀλλὰ χαλεπὸς ὁ πυρετός. Ἀλλ’
ἀντίστησον τῷ πυρετῷ τὸ τῆς γεέννης πῦρ, ὃ δια-

5) Τόμ. 48 Σελ. 966 γρ. 32
νέσαι ἡμέτερον, τὸ δὲ πεισθῆναι ἐκείνων. Καὶ καθά- (30)
περ ἂν ἡμῶν μὴ παραινεσάντων μυρία κατ-
ορθώσωσιν ἐκεῖνοι, μόνοις αὐτοῖς ἅπας ὁ μισθὸς
κείσεται, ἡμῖν δὲ οὐδὲν ἔσται τὸ κέρδος, ἐπειδὴ μὴ
συνεβουλεύσαμεν· οὕτως ἂν ἡμῶν παραινεσάντων

5) Τόμ. 48 Σελ. 966 γρ. 37
ἐκεῖνοι μὴ προσέχωσιν, ἅπασα αὐτοὺς ἡ τιμωρία (35)
καταλήψεται, ἡμῖν δὲ οὐδὲν ἔσται ἔγκλημα, ἀλλὰ
καὶ πολὺς ὁ μισθὸς ἀπαντήσεται παρὰ τοῦ Θεοῦ·
τὸ γὰρ ἡμῶν ἅπαν ἐπληρώσαμεν. Καταβαλεῖν μόνον
κελευόμεθα τὰ ἀργύρια ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας, εἰπεῖν

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 92 γρ. 1
402
τὸν παρόντα βίον, καὶ κατὰ τὴν μέλλουσαν ἡμέραν, ὅταν

οἱ τὰ τάλαντα ἐμπιστευθέντες εἰσάγωνται· ἀρκῶν ἐμοὶ (25)
(92) μισθὸς τῶν πόνων ἡ ὑμετέρα εὐδοκίμησις, κἂν ἴδω ὑμᾶς
μετ’ εὐσεβείας ζῶντας, τὸ πᾶν ἀπείληφα. Ποιήσατε
τοίνυν, ὃ καὶ χθὲς παρῄνεσά τε καὶ σήμερον ἐρῶ, καὶ
100. Ιωάννης Χρυσόστομος Ad populum Antiochenum (Ομιλίαι 1-21)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 103 γρ. 38
ἐμαυτοῦ, διὰ ταῦτα οὐκ αἰσθάνομαι τοῦ πόνου τῆς δι-
δασκαλίας, τῷ τῆς ἀκροάσεως κουφιζόμενος κέρδει.
Ἱκανὸς γὰρ ἡμᾶς οὗτος ὁ μισθὸς ἀνακτήσασθαι καὶ πτε-
ρῶσαι καὶ μεταρσίους ποιῆσαι, καὶ πεῖσαι πάντα ὑπὲρ
ὑμῶν ὑπομένειν πόνον.
παρεσκευάζοντο, ναυσὶ μὲν πεντήκοντα, ὧν ἦσαν δέκα Χῖαι,
ὁπλίταις δὲ χιλίοις ἑαυτῶν καὶ τοξόταις ἑξακοσίοις καὶ
Θρᾳξὶ μισθωτοῖς χιλίοις καὶ ἄλλοις τῶν αὐτόθεν ξυμμάχων (5)
πελτασταῖς· ἐστρατήγει δὲ Νικίας ὁ Νικηράτου καὶ Νικό-
(3) στρατος ὁ Διειτρέφους. ἄραντες δὲ ἐκ Ποτειδαίας ταῖς
3. Ισοκράτης De pace (orat. 8) {0010.017} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 47 γρ.

8
ᾤοντο δεῖν κινδυνεύειν, ἡμεῖς δ’ εἰς τοσαύτην ἀπορίαν
ἐληλυθότες καὶ τοσοῦτοι τὸ πλῆθος ὄντες ὥσπερ βασιλεὺς
ὁ μέγας μισθωτοῖς χρώμεθα τοῖς στρατοπέδοις. (48) Καὶ
τότε μὲν εἰ τριήρεις πληροῖεν, τοὺς μὲν ξένους καὶ τοὺς
δούλους ναύτας εἰσεβίβαζον, τοὺς δὲ πολίτας μεθ’ ὅπλων

4
ὁ Καλλίας, θαυμαστόν; οὐ καὶ τέκτονάς τε καὶ οἰκοδόμους
πολλοὺς ὁρᾷς οἳ ἄλλοις μὲν πολλοῖς ποιοῦσιν οἰκίας, ἑαυτοῖς
δὲ οὐ δύνανται ποιῆσαι, ἀλλ’ ἐν μισθωταῖς οἰκοῦσι; καὶ
(5) ἀνάσχου μέντοι, ὦ σοφιστά, ἐλεγχόμενος. Νὴ Δί’, ἔφη ὁ
Σωκράτης, ἀνεχέσθω μέντοι· ἐπεὶ καὶ οἱ μάντεις λέγονται
403

μῶν τῆς πολιτικῆς ἀμφισβητήσουσί τι;
ΝΕ. ΣΩ. Τάχ’ ἂν ἴσως τῆς γε τῶν ἐμπορευτικῶν.
ΞΕ. Ἀλλ’ οὐ μὴν οὕς γε ὁρῶμεν μισθωτοὺς καὶ θῆτας
πᾶσιν ἑτοιμότατα ὑπηρετοῦντας, μή ποτε βασιλικῆς μετα- (5)
ποιουμένους εὕρωμεν.

a γρ. 6
ἀλλὰ διακωλύοιεν; — Μὰ Δί’ οὐ μέντοι ἄν, ἔφη, ἐῷεν. —
Ἀλλὰ τίνα μήν; — Ἔστιν τις ἡνίοχος παρὰ τοῦ πατρὸς (5)
μισθὸν φέρων. — Πῶς λέγεις; μισθωτῷ μᾶλλον ἐπιτρέπουσιν
ἢ σοὶ ποιεῖν ὅτι ἂν βούληται περὶ τοὺς ἵππους, καὶ προσέτι
(b) αὐτοῦ τούτου ἀργύριον τελοῦσιν; — Ἀλλὰ τί μήν; ἔφη. —
9. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 346 Τμ. b γρ. 1

δὲ σωτηρίαν ἐν τῷ πλεῖν, καὶ αἱ ἄλλαι οὕτω;
Πάνυ γε.
(b) Οὐκοῦν καὶ μισθωτικὴ μισθόν; αὕτη γὰρ αὐτῆς ἡ δύναμις·
ἢ τὴν ἰατρικὴν σὺ καὶ τὴν κυβερνητικὴν τὴν αὐτὴν καλεῖς;
ἢ ἐάνπερ βούλῃ ἀκριβῶς διορίζειν, ὥσπερ ὑπέθου, οὐδέν τι
10
Ἔοικεν, ἔφη.
Φαμὲν δέ γε τὸ μισθὸν ἀρνυμένους ὠφελεῖσθαι τοὺς
δημιουργοὺς ἀπὸ τοῦ προσχρῆσθαι τῇ μισθωτικῇ τέχνῃ (10)
γίγνεσθαι αὐτοῖς.
Συνέφη μόγις.
7
Διὰ ταῦτα τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, οὔτε χρημάτων ἕνεκα ἐθέ- (5)
λουσιν ἄρχειν οἱ ἀγαθοὶ οὔτε τιμῆς· οὔτε γὰρ φανερῶς
πραττόμενοι τῆς ἀρχῆς ἕνεκα μισθὸν μισθωτοὶ βούλονται
κεκλῆσθαι, οὔτε λάθρᾳ αὐτοὶ ἐκ τῆς ἀρχῆς λαμβάνοντες
404
κλέπται. οὐδ’ αὖ τιμῆς ἕνεκα· οὐ γάρ εἰσι φιλότιμοι. δεῖ δὴ
5
τοῦ σώματος ἰσχὺν ἱκανὴν ἐπὶ τοὺς πόνους ἔχωσιν· οἳ δὴ
πωλοῦντες τὴν τῆς ἰσχύος χρείαν, τὴν τιμὴν ταύτην μισθὸν
καλοῦντες, κέκληνται, ὡς ἐγᾦμαι, μισθωτοί· ἦ γάρ; (5)
Πλήρωμα δὴ πόλεώς εἰσιν, ὡς ἔοικε, καὶ μισθωτοί.
10
καὶ δὴ καὶ ἃ νυνδὴ σὺ ἔλεγες, χρυσόν τε καὶ ἄργυρον κεκτη-
μένοι καὶ πάντα ὅσα νομίζεται τοῖς μέλλουσιν μακαρίοις
εἶναι; ἀλλ’ ἀτεχνῶς, φαίη ἄν, ὥσπερ ἐπίκουροι μισθωτοὶ ἐν (10)
ἰδιώτῃ, νόμισμα δὲ ἕνεκα ἀλλαγῆς τῆς καθ’ ἡμέραν, ἣν

ἡμῖν χρὴ φάναι καὶ τὴν τοῦ νομίσματος ἀπεργάζεσθαι (5)
δύναμιν, καὶ τὸν ἔμπορον ἐπὶ τούτῳ τετάχθαι δεῖ λέγειν.
καὶ μισθωτὸς καὶ πανδοκεὺς καὶ ἄλλα, τὰ μὲν εὐσχημονέ-
(c) στερα, τὰ δὲ ἀσχημονέστερα γιγνόμενα, τοῦτό γε πάντα
δύναται, πᾶσιν ἐπικουρίαν ταῖς χρείαις ἐξευπορεῖν καὶ ὁμα-
19. Δημοσθένης Φιλιππικός 3 {0014.009} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 54 γρ. 6

φοβεῖσθαι, μή τι δαιμόνιον τὰ πράγματ’ ἐλαύνῃ), ὥστε λοι-
δορίας, φθόνου, σκώμματος, ἧστινος ἂν τύχηθ’ ἕνεκ’ αἰτίας (5)
ἀνθρώπους μισθωτούς, ὧν οὐδ’ ἂν ἀρνηθεῖεν ἔνιοι ὡς οὐκ
εἰσὶ τοιοῦτοι, λέγειν κελεύετε, καὶ γελᾶτε, ἄν τισι λοιδορη-
405
(55) θῶσιν. καὶ οὐχί πω τοῦτο δεινόν, καίπερ ὂν δεινόν· ἀλλὰ

2) Stephanus Σελ. 9 Τμ. D γρ. 7
τοῦ δέοντος ἁμαρτάνοντες. αὐτοὺς γὰρ παρ’ ὀλίγας (5)
ἡμέρας δεῖ δοκιμασίαν λαμβάνειν τῶν παίδων,
ἀλλὰ μὴ τὰς ἐλπίδας ἔχειν ἐν μισθωτοῦ διαθέσει·
καὶ γὰρ ἐκεῖνοι πλείονα ποιήσονται τὴν ἐπιμέλειαν
τῶν παίδων, μέλλοντες ἑκάστοτε διδόναι τὰς

17
βάνοντας, μυστικούς, συνετούς, λογικούς, κτημάτων παραθηκῶν (15)
φύλακας, ἀπὸ λόγων καὶ ψήφων ἀναγομένους, δανειστικούς, φορο-
λόγους, μισθωτάς, πολυφίλους, πολυγνώστους, ἐπιτροπικούς, διοι-
κητὰς πραγμάτων, εὐμεταδότους· τινὰς μὲν οὖν ἀθλητικούς, στε-
φηφόρους, τιμῶν εἰκόνων ἀνδριάντων καταξιουμένους. ἐὰν δέ πως
23. Ωριγένης . Adnotationes in Genesim {2042.066} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3)

Τόμ. 17 Σελ. 16 γρ. 18
(16) Στίχ. λδʹ. Ἄνδρες κτηνοτρόφοι ἐσμέν. (15n)
Βδέλυγμα Αἰγυπτίοις πᾶς ποιμὴν προβάτων, ἀλλ’ (16)
οὐχ Ἑβραίοις. Εἰ μὲν οὖν ὡς ποιμὴν ἐφέστηκεν ἡμῖν,
βδέλυγμά ἐστιν Αἰγυπτίοις· εἰ δὲ ὡς μισθωτὸς, τάχα
καὶ φίλος Αἰγυπτίοις.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 373 γρ. 44
(373) ΙΓʹ. Τρεῖς γὰρ οἶδα τάξεις τῶν σωζομένων, (42)
δουλείαν, μισθαρνίαν, υἱότητα. Εἰ δοῦλος εἶ, τὰς
πληγὰς φοβήθητι· εἰ μισθωτὸς, πρὸς τὸ λαβεῖν
βλέπε μόνον. Εἰ δὲ ὑπὲρ τούτους, καὶ υἱὸς, ὡς (45)
πατέρα αἰδέσθητι. Ἔργασαι τὸ καλὸν, ὅτι καλὸν τῷ
26. Αθανάσιος θεολόγος Sermo de descriptione deiparae [Sp.] (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 945 γρ. 26
406
…τοῦ Κυρίου συγκατάβασιν; Ἄνω ἐλεύθερος, καὶ κάτω

ἐναπόγραφος· ἄνω Υἱὸς, καὶ κάτω δοῦλος· ἄνω βασι
λεὺς, καὶ κάτω μισθωτός· ἄνω πλούσιος, καὶ κάτω ἐν-
δεής· ἄνω προσκυνούμενος, καὶ κάτω φορολογούμενος·
ἄνω θεϊκὸς θρόνος, καὶ κάτω ἀγροικικὸν σπήλαιον· ἄνω

{2062.004} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 405 γρ. 40
έκειτο καὶ τὰς ἀθανάτους κολάσεις ἐκείνας ὑπενεγκεῖν ἕνε-
κεν τοῦ Χριστοῦ, μηδ’ ἂν τοῦτο παραιτήσασθαί ποτε. Οὐ
γὰρ ὥσπερ ἡμεῖς οἱ μισθωτοὶ γέενναν δεδοικότες, καὶ (40)
τῆς βασιλείας ἐφιέμενοι, οὕτω κἀκεῖνος ἐδούλευε τῷ Χρι-
στῷ, ἀλλ’ ἑτέρῳ τινὶ πολλῷ τούτου βελτίονι καὶ μακαρίῳ

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 420 γρ. 32
ηκούσης ἐλευθέροις πράττομεν, ἀλλὰ πρότερον ἐξετάζο- (30)
μεν εἰ μισθὸν ἔχει, καὶ εἰ πολὺν τὸν μισθὸν, καὶ εἰ ἡμῖν
αὐτοῖς λογίζεται, ἀνελευθέρων τινῶν καὶ μισθωτῶν
φθεγγόμενοι ῥήματα. Τί λέγεις, ἄνθρωπε μικρόψυχε καὶ
ταλαίπωρε; πρόκειταί τι πρᾶξαι τῶν ἀρεσκόντων Θεῷ,
29. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Pater, si possibile est, transeat

{2062.062} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 34 γρ. 39
καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προ-
βάτων; Καὶ οὐδὲ μέχρι τούτου ἔστη, ἀλλὰ καὶ ἐπ-
ήγαγεν· Ὁ δὲ μισθωτὸς, καὶ οὐκ ὢν ποιμὴν, θεω-
ρεῖ τὸν λύκον ἐρχόμενον, καὶ ἀφίησι τὰ πρόβατα, (40)
καὶ φεύγει. Εἰ τοίνυν τοῦ καλοῦ μὲν ποιμένος τὸ
30. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Pater, si possibile est, transeat

{2062.062} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 34 γρ. 42
ρεῖ τὸν λύκον ἐρχόμενον, καὶ ἀφίησι τὰ πρόβατα, (40)
καὶ φεύγει. Εἰ τοίνυν τοῦ καλοῦ μὲν ποιμένος τὸ
σφάττεσθαι, τοῦ δὲ μισθωτοῦ τὸ μὴ βούλεσθαι τοῦτο
ὑπομένειν, πῶς αὐτὸς λέγων εἶναι ποιμὴν καλὸς,
407
παρακαλεῖ μὴ σφαγιασθῆναι; πῶς δὲ ἔλεγεν· Ἐγὼ
31. Ιωάννης Χρυσόστομος In Genesim (Ομιλίαι 1-67) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 54 Σελ. 481 γρ. 25
Ὅρα μοι καὶ ἐνταῦθα τῆς συνέσεως αὐτοῦ τὴν ὑπερ-
βολὴν, καὶ πῶς οὐδεμίαν ἔχει περὶ χρημάτων συλλο-
γὴν ἐπιθυμίαν, οὐδὲ καθάπερ μισθωτός τις ἀκριβο- (25)
λογεῖται πρὸς τὸν Λάβαν, καὶ ἕτερόν τι ἀπαιτεῖ, ἀλλὰ
μεμνημένος τῆς μητρὸς καὶ τῶν ἐντολῶν τοῦ πατρὸς,

{2062.155} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 431 γρ. 32
ἀντιδόσεως, εἴ γε ἔχει μισθόν τινα τὸ γινόμενον. Καὶ (30)
μὴν μείζων ὁ μισθὸς, ἐὰν μὴ ἐπ’ ἐλπίδι μισθῶν ποιῇς·
τὸ γὰρ ταῦτα λέγειν καὶ ἀκριβολογεῖσθαι, μισθωτοῦ
μᾶλλον ῥήματά ἐστιν, ἢ εὐγνώμονος οἰκέτου. Δεῖ γὰρ
πάντα διὰ τὸν Χριστὸν ποιεῖν, οὐ διὰ τὸν μισθόν·
41. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Romanos (Ομιλίαι 1-32) (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 526 γρ. 44
μὲν φόβῳ τιμωρίας πάντα ἔπραττον ἀγόμενοι, οἱ δὲ
πνευματικοὶ ἐπιθυμίᾳ καὶ πόθῳ· καὶ τοῦτο δηλοῦσι τῷ
καὶ ὑπερβαίνειν τὰ ἐπιτάγματα. Ἐκεῖνοι ὡς μισθωτοὶ
καὶ ἀγνώμονες, οὐδέποτε γοῦν διέλειπον γογγύζοντες· (45)
οὗτοι δὲ εἰς ἀρέσκειαν τοῦ Πατρός· καὶ οἱ μὲν εὐεργε-
42. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Romanos (Ομιλίαι 1-32) (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 570 γρ. 60
Θεῷ τιμὴν, ὅσην αὐτὸς παρὰ τῶν οἰκετῶν ἔχεις; καὶ
γὰρ ὁ δοῦλος πρὸς τοὺς ὀφθαλμοὺς ὁρᾷ τοῦ δεσπότου,
καὶ ὁ μισθωτὸς πρὸς τὸν τοῦ ἔργου κύριον τὸν μέλ- (60)
λοντα ἀποδιδόναι μισθοὺς, καὶ ὁ μαθητὴς πρὸς τὸν
διδάσκαλον· σὺ δὲ τοὐναντίον ἅπαν, τὸν μισθωσάμε-
44. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Ephesios (Ομιλίαι 1-24)

{2062.159} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 98 γρ. 47
408
λον, εἰπέ μοι, τί δυσχερές; Δίκαια πράττετε, μηδένα (45)

ἀδικεῖτε, μήτε ὁ πένης, μήτε ὁ πλούσιος, μήτε ὁ ἀγο-
ραῖος, μήτε ὁ μισθωτός· ἔστι γὰρ καὶ μέχρι πενήτων
ἀδικίαν διελθεῖν. Ἢ οὐχ ὁρᾶτε πόσας οὗτοι μάχας
ποιοῦσι, καὶ πάντα ἀνατρέπουσι;

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 556 γρ. 35
ἑτέροις δόντες, καὶ πάλιν ἐκεῖνοι ἑτέροις; Πάντες γὰρ
πάροικοί ἐσμεν, καὶ ὁ κύριος τῆς οἰκίας τάχα μᾶλ-
λον ὁ μισθωτός ἐστι τῆς οἰκίας· πολλάκις γὰρ ἐκεί- (35)
νου τελευτήσαντος, οὗτος ἔμεινε, πλέον ἀπολαύων
τῆς οἰκίας. Εἰ δὲ οὗτος μετὰ μισθοῦ· ἀλλὰ κἀκεῖνος
46. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Hebraeos (Ομιλίαι 1-34)

{2062.168} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 63 Σελ. 108 γρ. 2
τὰ ἀγαθὰ, ἡμεῖς ἐσμεν οἱ ποιοῦντες λέγεσθαι; Διὸ,
(108) παρακαλῶ, καὶ ὑμεῖς οἱ ἀμύητοι νήφετε· μηδεὶς ὡς
μισθωτὸς, μηδεὶς ὡς ἀγνώμων, οὕτω μετιέτω τὴν
ἀρετὴν, μηδεὶς ὡς βαρὺ καὶ φορτικόν. Μετὰ προθυ-
μίας τοίνυν ταύτην μετέλθωμεν καὶ χαίροντες. Εἰ γὰρ
47. Ιωάννης Χρυσόστομος Απόσπασμα in Job (in catenis) {2062.184}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 564 γρ. 10
λώκαμεν, τῆς ἡμετέρας μνήμης τὴν ὑπόθεσιν, καὶ
αὐτὸς δὲ σὺ ὑπὸ τοσούτων κατέχῃ δεινῶν, ἀλλὰ καὶ
τὴν ἐσχάτην πενίαν ὑπέστημεν, μισθωτῶν δίκην τὴν (10)
τροφὴν ἑαυτοῖς ἐκλέγοντες, οἱ ἄφθονον τοῖς δεομένοις
τὴν χορηγίαν παρέχοντες· ἐγὼ γοῦν οὐδὲ δουλείας

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 596 γρ. 39
γῆς; καὶ ὥσπερ μισθίου ἀνθημερινοῦ ἡ ζωὴ αὐτοῦ;
ἢ ὥσπερ θεράπων δεδοικὼς τὸν κύριον αὐτοῦ, καὶ
τετευχὼς σκιᾶς; ἢ ὥσπερ μισθωτὸς ἀναμένων τὸν
μισθὸν αὐτοῦ;» (40)
409
Ἆρα, φησὶν, ὑμῖν οὐ δοκεῖ πειρασμῶν ἐμπεπλῆ-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 596 γρ. 43
Ἆρα, φησὶν, ὑμῖν οὐ δοκεῖ πειρασμῶν ἐμπεπλῆ-
σθαι καὶ περιστάσεων πάντων ἀνθρώπων ὁ βίος;
καὶ ὡς πᾶς ἄνθρωπος ἔοικεν αὐθημερινῷ μισθωτῷ,
ὃς δι’ ὅλης ἡμέρας κάμνει, ἵνα μικρόν τι κομίσηται;
ἢ θεράποντι δεδοικότι τὸν ἑαυτοῦ δεσπότην,.
ΤΑΜΕΙΟ
Liddell-Scott. τάμε, Επικ. γʹ ενικ. αορ. βʹ του τέμνω· ταμέειν, Επικ. απαρ.
τᾰμεῖον, τό, = ταμιεῖον, σε Βάβρ.
τᾰμέσθαι, Μέσ. απαρ. αορ. βʹ του τέμνω.
τᾰμεσί-χρως, ὁ, ἡ (τέμνω), αυτός που κόβει το δέρμα, που τραυματίζει,
σε Ομήρ. Ιλ.
τᾰμία, Ιων. ταμίη, ἡ, οικονόμος του σπιτιού, νοικοκυρά, σε Όμηρ., Ξεν.
τᾰμίας, Ιων. ταμίης, -ου, ὁ (τέμνω)· I. αυτός που κόβει και μοιράζει, ο
διανομέας, σε Ομήρ. Ιλ., Πίνδ., Αριστοφ.· λέγεται για τον Δία, ως
διανομέας όλων των πραγμάτων στους ανθρώπους, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως
ο Αίολος είναι ταμίας ἀνέμων, σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για βασιλείς ή
κυβερνήτες, διοικητής, διευθυντής, σε Πίνδ.· ταμίας κώμων, πρόεδρος των
διασκεδάσεων, στον ίδ.· ταμίας Διός, ο ιερέας του Δία, στον ίδ.· ταμίας
Μοισᾶν, δηλ. ο ποιητής, στον ίδ.· οἶκος ταμίας στεφάνων, που έχει πολλά
στεφάνια, στον ίδ.· τῆς τε ἐπιθυμίας καὶ τῆς τύχης ταμίας, κυβερνήτης και
των δύο, και της επιθυμίας του και της τύχης, σε Θουκ.· ταμίας τριαίνης,
λέγεται για τον Ποσειδώνα, σε Αριστοφ. II. 1. στους πεζογράφους, αυτός
που διοικεί τις πληρωμές και τις εισπράξεις, ο θησαυροφύλακας, σε Ηρόδ.·
ταμίας τοῦ ἱροῦ, ο ταμίας του ιερού θησαυρού στην Ακρόπολη των
Αθηνών, στον ίδ. 2. στην Ρώμη, ο επονομαζόμενος quaestor, σε Πλούτ.
τᾰμιεία, ἡ (ταμιεύω)· I. διαχείριση του ταμείου, οικονομία, σε Ξεν. II. 1.
το αξίωμα του ταμία, ως πολιτικός όρος, σε Αριστ. 2. στη Ρώμη, το
υπούργημα του ταμία, σε Πλούτ.
τᾰμιεῖον, τό (ταμιεύω), 1. θησαυροφυλάκιο, σε Θουκ. κ.λπ. 2. αποθήκη,
σε Ξεν.
τᾰμίευμα, -ατος, τό, = ταμιεία, σε Ξεν.
τᾰμιευτικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή αρμόζει στην οικονομία· στη
Ρώμη, αυτός που ανήκει στον ταμία, σε Πλούτ.
410
τᾰμιεύω, μέλ. ταμιεύσω — Παθ., παρακ. τεταμίευμαι· (ταμίας)· I. 1. έχω

την επιστασία των εσόδων και εξόδων, είμαι θησαυροφύλακας, ταμίας, σε
Αριστοφ., Δημ.· με γεν., ταμιεύω τῆς Παράλου, είμαι ταμίας της Παράλου,
σε Δημ. 2. στη Ρώμη, είμαι ταμίας, σε Πλούτ. II. 1. μτβ., διαχειρίζομαι,
διοικώ, σε Πλάτ. κ.λπ. — Παθ., τοὺς νόμους τεταμιεύμεθα, έχουμε
παραλάβει τους νόμους, σε Λυσ. — Μέσ., ταμιεύεσθαι εἰς ὅσον βουλόμεθα
ἄρχειν, να ορίσουμε τα όρια μέχρι τα οποία θέλουμε να επεκτείνουμε την
επιχείρησή μας, σε Θουκ. 2. λέγεται για τη διεύθυνση του σπιτιού,
διευθύνω, διαχειρίζομαι, σε Αριστοφ., Ξεν. — Παθ., χώρα ταμιευομένα
τινί, κυβερνώμενη ή κατεχόμενη από κάποιον, σε Πίνδ. 3. αποταμιεύω, σε
Δημ.· Ζηνὸς ταμιεύεσκε γονάς, ήταν το θησαυροφυλάκιό του (λέγεται για
τη Δανάη), σε Σοφ.
τᾰμίη, τᾰμίης, Ιων. αντί ταμία, ταμίας.

Τρ. κλύεθ’ οἷα λέγει κἀπιβοᾶται
Θέμιν εὐκταίαν Ζῆνά θ’, ὃς ὅρκων
θνητοῖς ταμίας νενόμισται; (170)
οὐκ ἔστιν ὅπως ἔν τινι μικρῷ
δέσποινα χόλον καταπαύσει.

οὓς μήποτ’ ἐγὼ φύσας ὄφελον
πρὸς σοῦ φθιμένους ἐπιδέσθαι.
Χο. πολλῶν ταμίας Ζεὺς ἐν Ὀλύμπῳ, (1414)

πολλὰ δ’ ἀέλπτως κραίνουσι θεοί· (1415)
καὶ τὰ δοκηθέντ’ οὐκ ἐτελέσθη,
3. Ευρυπίδης Troiades {0006.011} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 231

εὔανδρόν τ’ ὀλβίζων γᾶν.
— καὶ μὴν Δαναῶν ὅδ’ ἀπὸ στρατιᾶς (229)

κῆρυξ, νεοχμῶν μύθων ταμίας, (230)
στείχει ταχύπουν ἴχνος ἐξανύων.
τί φέρει; τί λέγει; δοῦλαι γὰρ δὴ
411
4. Ισοκράτης Busiris (orat. 11) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 13 γρ. 8

αὐτῶν πρὸς τὴν τῆς γῆς ἐργασίαν ἰσόθεον πεποίηκεν·
τῶν γὰρ ὄμβρων καὶ τῶν αὐχμῶν τοῖς μὲν ἄλλοις ὁ Ζεὺς
ταμίας ἐστὶν, ἐκείνων δ’ ἕκαστος ἀμφοτέρων τούτων
αὐτὸς αὑτῷ κύριος καθέστηκεν. (14) Εἰς τοσαύτην δ’
ὑπερβολὴν εὐδαιμονίας ἥκουσιν ὥστε τῇ μὲν ἀρετῇ καὶ τῇ

(27) τὰ Φαρναβάζου. ἡγουμένων δὲ τῶν ἄλλων ἐπὶ τὴν Μανίας
οἴκησιν, ἣν παρειλήφει ὁ Μειδίας, ἠκολούθει κἀκεῖνος. ἐπεὶ
δ’ εἰσῆλθεν, ἐκάλει ὁ Δερκυλίδας τοὺς ταμίας, φράσας δὲ
τοῖς ὑπηρέταις λαβεῖν αὐτοὺς προεῖπεν αὐτοῖς ὡς εἴ τι
κλέπτοντες ἁλώσοιντο τῶν Μανίας, παραχρῆμα ἀποσφαγή- (5)

(11) ὅταν βούλωνται πρᾶξαί τι. ἢν δ’ οὖν δίκης δεόμενός τις
ἔλθῃ, πρὸς ἑλλανοδίκας τοῦτον ὁ βασιλεὺς ἀποπέμπει, ἢν
δὲ χρημάτων, πρὸς ταμίας, ἢν δὲ ληίδα ἄγων, πρὸς λαφυρο-
πώλας. οὕτω δὲ πραττομένων βασιλεῖ οὐδὲν ἄλλο ἔργον
καταλείπεται ἐπὶ φρουρᾶς ἢ ἱερεῖ μὲν τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς (5)
7. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 379 Τμ. e γρ. 1

ᾧ δ’ ἂν μή, ἀλλ’ ἄκρατα τὰ ἕτερα, τὸν δὲ κακὴ βούβρωστις ἐπὶ χθόνα
δῖαν ἐλαύνει· (7)(e) οὐδ’ ὡς ταμίας ἡμῖν Ζεὺς— ἀγαθῶν τε
κακῶν τε τέτυκται. (1)τὴν δὲ τῶν ὅρκων καὶ σπονδῶν σύγχυσιν...
8. Πλάτων Τίμαιος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 84 Τμ. d γρ. 2
Τρίτον δ’ αὖ νοσημάτων εἶδος τριχῇ δεῖ διανοεῖσθαι
(d) γιγνόμενον, τὸ μὲν ὑπὸ πνεύματος, τὸ δὲ φλέγματος, τὸ δὲ
χολῆς. ὅταν μὲν γὰρ ὁ τῶν πνευμάτων τῷ σώματι ταμίας
πλεύμων μὴ καθαρὰς παρέχῃ τὰς διεξόδους ὑπὸ ῥευμάτων
φραχθείς, ἔνθα μὲν οὐκ ἰόν, ἔνθα δὲ πλεῖον ἢ τὸ προσῆκον

412
(e) καὶ τοῦ χρόνου τὴν ἡλικίαν εἶναι καθάπερ τῶν ἱερέων. οὗτοι
δὲ ἔστων ἐξηγηταὶ διὰ βίου· τὸν δέ γε λιπόντα προαιρεί-
σθωσαν αἱ τέτταρες φυλαὶ ὅθεν ἂν ἐκλίπῃ. ταμίας δὲ δὴ
τῶν τε ἱερῶν χρημάτων ἑκάστοις τοῖς ἱεροῖς καὶ τεμενῶν
καὶ καρπῶν τούτων καὶ μισθώσεων κυρίους αἱρεῖσθαι μὲν (5)

κοντα, ὁ δὲ τὸ τέταρτον τριάκοντα. τοῦτο δ’ ἔστω τῆς Ἥρας
(b) ἱερόν. ὁ δὲ μὴ ἐκτίνων κατ’ ἐνιαυτὸν δεκαπλάσιον ὀφειλέτω·
πραττέσθω δὲ ὁ ταμίας τῆς θεοῦ, μὴ ἐκπράξας δὲ αὐτὸς
ὀφειλέτω καὶ ἐν ταῖς εὐθύναις τοῦ τοιούτου λόγον ὑπεχέτω
πᾶς. εἰς μὲν οὖν χρήματα ὁ μὴ ’θέλων γαμεῖν ταῦτα

Ἥρας τε καὶ τοῦ Διός, πραττόντων δὲ οἱ ταμίαι τούτοιν
(e) τοῖν θεοῖν, καθάπερ ἐρρήθη τῶν μὴ γαμούντων πέρι τοὺς
ταμίας ἐκπράττειν ἑκάστοτε τοὺς τῆς Ἥρας ἢ παρ’ αὑτῶν
ἑκάστους τὴν ζημίαν ἐκτίνειν.
Ἐγγύην δὲ εἶναι κυρίαν πατρὸς μὲν πρῶτον, δευτέραν
12. Λυσίας Ἀπολογία δωροδοκίας ἀπαράσημος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

14 γρ. 3
(14) ὑμετέρων αὐτῶν, εἰδότες ὅτι ἕξετε πᾶσι χρῆσθαι τοῖς ἡμε-
τέροις ὥσπερ καὶ πρότερον· οἶμαι δὲ πάντας ὑμᾶς ἐπίστα-
σθαι ὅτι τῶν ἐμῶν ἐγὼ πολὺ βελτίων ὑμῖν ἔσομαι ταμίας
τῶν τὰ τῆς πόλεως ὑμῖν ταμιευόντων. ἐὰν δ’ ἐμὲ πένητα
ποιήσητε, καὶ ὑμᾶς αὐτοὺς ἀδικήσετε· ἕτεροι δὲ καὶ ταῦτα (5)
13. Λυσίας Olympiacus { (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 5 γρ. 4

κινδύνους καὶ μεγάλους καὶ πανταχόθεν περιεστηκότας·
ἐπίστασθε δὲ ὅτι ἡ μὲν ἀρχὴ τῶν κρατούντων τῆς θαλάτ-
της, τῶν δὲ χρημάτων βασιλεὺς ταμίας, τὰ δὲ τῶν Ἑλλή-
νων σώματα τῶν δαπανᾶσθαι δυναμένων, ναῦς δὲ πολλὰς (5)
<μὲν αὐτὸς κέκτηται, πολλὰς δ’ ὁ τύραννος τῆς Σικε-
413
14. Δημοσθένης De Chersoneso {0014.008} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 47 γρ.

3
(47) ἅπασιν ἕτοιμον ἔχητε. οὐ γὰρ ἔστι βοηθείαις χρωμένους
οὐδέποτ’ οὐδὲν τῶν δεόντων πρᾶξαι, ἀλλὰ κατασκευάσαντας
δεῖ δύναμιν, καὶ τροφὴν ταύτῃ πορίσαντας καὶ ταμίας καὶ
δημοσίους, καὶ ὅπως ἔνι τὴν τῶν χρημάτων φυλακὴν ἀκρι-
βεστάτην γενέσθαι, οὕτω ποιήσαντας, τὸν μὲν τῶν χρημάτων (5)
15. Δημοσθένης Φιλιππικός 4 [Sp.] {0014.010} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 22

γρ. 4
ἔνεστι βοηθείαις χρωμένους οὐδὲν τῶν δεόντων ποτὲ πρᾶξαι,
ἀλλὰ κατασκευάσαντας δεῖ δύναμιν, καὶ τροφὴν ταύτῃ πορί-
σαντας καὶ ταμίας καὶ δημοσίους, καὶ ὅπως ἔνι τὴν τῶν χρη-
μάτων φυλακὴν ἀκριβεστάτην γενέσθαι, οὕτω ποιήσαντας, (5)
τὸν μὲν τῶν χρημάτων λόγον παρὰ τούτων λαμβάνειν, τὸν

(2) ἡ δὲ τάξις αὐτοῦ τόνδε τὸν τρόπον εἶχε. ἀπεδέδοτο μὲν
ἡ πολιτεία τοῖς ὅπλα παρεχομένοις· ᾑροῦντο δὲ τοὺς μὲν
ἐννέα ἄρχοντας καὶ τοὺς ταμίας οὐσίαν κεκτημένους οὐκ
ἐλάττω δέκα μνῶν ἐλευθέραν, τὰς δ’ ἄλλας ἀρχὰς ‖ <τὰς
ἐλάττους ἐκ τῶν ὅπλα παρεχομένων, στρατηγοὺς δὲ καὶ (5)

καὶ ἱπ[πέα] καὶ ζευγίτην καὶ θῆτα. καὶ τὰς μὲ[ν ἄλλ]ας
ἀρχὰς ἀπένειμεν ‖ ἄρχειν ἐκ πεντακοσιομεδίμνων καὶ ἱπ-
πέων καὶ ζευγιτῶν, τοὺς ἐννέα ἄρχοντας καὶ τοὺς ταμίας (5)
καὶ τοὺς πωλητὰς καὶ τοὺς ἕνδεκα καὶ τοὺς κωλακρέτας,
ἑκάστοις ἀνάλογον τῷ μεγέθει τοῦ τιμήματος ἀποδιδοὺς

…τούτων κυαμεύειν. σημεῖον δ’ ὅτι κληρωτὰς ἐποίησεν ἐκ (5)
τῶν τιμημάτων ὁ περὶ τῶν ταμιῶν νόμος, ᾧ χρώμενοι
δια[τελ]οῦσιν ἔτι καὶ νῦν· κελεύει γὰρ κληροῦν τοὺς τα-
(2) μίας ἐκ πεντακοσιομεδίμνων. [Σόλ]ων μὲν οὖν οὕτως
414
ἐνομοθέτησεν περὶ τῶν ἐννέα ἀρχόντων· τὸ γὰρ ἀρχαῖον

ἡ ἐν Ἀ[ρεί]ῳ [πάγῳ βου]λή, ἀνακαλεσαμένη καὶ κρίνασα.
6
ἄρχοντας καὶ τὸν ἱερομνήμονα καὶ τοὺς ταξιάρχους καὶ
ἱππάρχους καὶ φυλάρχους καὶ ἄρχοντας εἰς τὰ φρούρια (5)
καὶ ταμίας τῶν ἱερῶν χρημάτων τῇ θε[ῷ] καὶ τοῖς ἄλλοις
θεοῖς δέκα καὶ ἑλληνοταμίας καὶ τῶν ἄλλων ὁσίων χρη-
μάτων ἁπάντων εἴκοσιν οἳ διαχειριοῦσιν, καὶ ἱεροποιοὺς

5
τὸ σῶμα πεπηρωμένους, ὥστε μὴ δύνασθαι μηδὲν ἔργον
ἐργάζεσθαι, δοκιμάζειν μὲν τὴν βουλήν, διδόναι δὲ δημο-
σίᾳ τροφὴν δύο ὀβολοὺς ἑκάστῳ τῆς ἡμέρας. καὶ ταμίας (5)
ἐστὶν αὐτοῖς κληρωτός.
συνδιοικεῖ δὲ καὶ ταῖς ἄλλαις ἀρχαῖς τὰ πλεῖσθ’ ὡς

εἰσι τούτων τρεῖς, ἄλλη δ’ ἀρχὴ πρὸς ἣν αἱ πρόσοδοι τῶν
κοινῶν ἀναφέρονται, παρ’ ὧν φυλαττόντων μερίζονται πρὸς
ἑκάστην διοίκησιν· καλοῦσι δ’ ἀποδέκτας τούτους καὶ ταμίας.
ἑτέρα δ’ ἀρχὴ πρὸς ἣν ἀναγράφεσθαι δεῖ τά τε ἴδια συμ-
βόλαια καὶ τὰς κρίσεις [ἐκ] τῶν δικαστηρίων· παρὰ δὲ τοῖς (35)

ἐνιαχοῦ μὲν εἶναι μίαν, οἷον ἐν ταῖς μικραῖς πόλεσιν, ἐνι-
αχοῦ δὲ πολλὰς καὶ κεχωρισμένας τῆς ἱερωσύνης, οἷον ἱερο-
ποιοὺς καὶ ναοφύλακας καὶ ταμίας τῶν ἱερῶν χρημάτων. (25)
ἐχομένη δὲ ταύτης ἡ πρὸς τὰς θυσίας ἀφωρισμένη τὰς κοι-
νὰς πάσας, ὅσας μὴ τοῖς ἱερεῦσιν ἀποδίδωσιν ὁ νόμος, ἀλλ’

δὲ καὶ τὴν μητρυιάν, ἀγαπηθεὶς ὥσπερ υἱὸς ὑπ’
αὐτῆς· καὶ μετρίως μὲν ἀπὸ τούτων εὐπόρησεν.3.(1) Ἀποδειχθεὶς δὲ
415
ταμίας ὑπατεύοντι Μαρίῳ

τὴν πρώτην ὑπατείαν, συνεξέπλευσεν εἰς Λιβύην
πολεμήσων Ἰογόρθαν. γενόμενος δὲ ἐπὶ στρατο-

[ἄλ. ἁγίας] πατὴρ, ὁ τῆς ἀφθαρσίας κτίστης, καὶ τῆς
ἐλευθερίας δοτὴρ, ὁ τῆς σωτηρίας κηδεμὼν, καὶ τῆς
ἀληθοῦς εἰρήνης ταμίας χορηγὸς, ὁ ἐκ τῆς Παρθένου
γῆς πλάσας τὸν ἄνθρωπον, καὶ ἐκ τῆς ἐκείνου πλευ- (5)
ρᾶς τὴν Εὔαν προσλαβόμενος [ἄλ. προβαλλόμενος]·

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 400 γρ. 34
φορεῖ σοὶ, ἄσαρκος ὤν. Οὐδέ τις κίνδυνος ἦν αὐ-
τῷ τὸ βάπτισμα παρατείνοντι· αὐτὸς γὰρ καὶ τοῦ
παθεῖν ἦν ἑαυτῷ ταμίας, ὥσπερ καὶ τῆς γεννή-
σεως. Σοὶ δὲ, οὐδὲ περὶ μικρῶν ὁ κίνδυνος, εἰ ἀπέλ- (35)
θοις τῇ φθορᾷ γεννηθεὶς μόνῃ, καὶ μὴ τὴν ἀφθαρσίαν

Column 512 γρ. 2
Χριστέ μου, Λόγε Θεοῦ,(512) Φῶς ἐκ φωτὸς ἀνάρχου, Καὶ Πνεύματος
ταμίας,Τριττοῦ φωτὸς εἰς μίαν Δόξαν ἀθροιζομένου·

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 41 γρ. 8
ἀναστῆσαι ἐπιχειρούντων, πῦρ τῶν θεμελίων ἐκπη-
δῆσαν ἅπαντας διεκώλυσε· καὶ ὅτε ἐπὶ τὰ σκεύη τὰ
ἱερὰ τὴν αὑτοῦ παροινίαν ἐπεδείξατο ὅ τε ταμίας,
ὅ τε θεῖος καὶ ὁμώνυμος ἐκείνου, ὁ μὲν σκοληκόβρωτος
γενόμενος ἐξέψυξεν, ὁ δὲ ἐλάκισε μέσος· καὶ τὸ τὰς (10)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 405 γρ. 34
416
τος μονὰς, τοῦ τῆς ἀοιδίμου καὶ πανευφήμου μνή-

μης Πατρὸς ἡμῶν Θεοφίλου τοῦ γενομένου ἐπισκό-
που (καθ’ ὃν οἶδεν ὁ πάντων ταμίας λόγον, αἰδοῦμαι
γράφων), εἰς ἐμὲ τὸν ἐλάχιστον ἡ τῆς ἐπισκοπῆς (35)
κατήντησε διαδοχή. Ἀκούων δὲ τοῦ Παύλου γράφον-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 520 γρ. 33
ἡμέρᾳ, εἰς ὄψιν δὲ ἄγουσα[ν] τὰ νεογνὰ τῷ Θεῷ.
Προσμαρτυρείτω δὲ τοῖς εἰρημένοις καὶ ὁ σοφώτατος
Παῦλος, ὁ τῶν τοῦ Σωτῆρος μυστηρίων ταμίας εἰσίτω
βοῶν· «Οὐ γὰρ ὁ ἐν τῷ φανερῷ Ἰουδαῖός ἐστιν·
οὐδὲ ἡ ἐν τῷ φανερῷ ἐν σαρκὶ περιτομὴ, ἀλλ’ ὁ ἐν (35)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 77 Σελ. 568 γρ. 53
λόγους, Συναγορεύσεις τοῖς παρ’ ἡμῶν, ἄνθρωπε,
τοῦτο λέγων, ἀναβοήσομεν. Πῶς γὰρ ἂν ὁ Πνευματο-
φόρος, καὶ τῶν τοῦ Σωτῆρος μυστηρίων ταμίας, τὰ
τοῦ ζῶντός τε καὶ ὄντος ἀεὶ Λόγου, τῷ ἐν τελευταίοις
(569) τεχθέντι καιροῖς ἐχαρίσατο ναῷ, εἰ μὴ δυσσεβὲς

prophetam {4090.103} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 70 Σελ. 513 γρ. 33
εἰς καταπάτημα, καὶ ἀφαιρεθήσῃ ἐκ τῆς οἰκονο-
μίας σου καὶ ἐκ τῆς στάσεώς σου.
Σομνὰς ἐγένετο ταμίας χρημάτων, καὶ ποίων οὔπω
σαφὲς, πότερόν ποτε τῶν ἱερῶν, καὶ ἐκνεμηθέντων
τῷ ναῷ, ἤγουν τῶν βασιλικῶν, ἔοικε δὲ μᾶλλον τῇ (35)
39. Ιωάννης Δαμασκηνός θεολόγος Oratio de his qui in fide dormierunt

Οὐ κατέλαβον, μὴ γυμνασθέντες ὅλως,
Ἀλλ’ ἀδίδακτοι μείναντες τὸ παράπαν,
Τούτους ὁ πάντων ταμίας καὶ Δεσπότης, (30)
Εἵλκυσεν, ἐζώγρησε δικτύοις θείοις.
417
Καὶ τούτους ὑπέκλινε πιστεῦσαι τούτῳ,
40. Ιωάννης Δαμασκηνός Homilia in sabbatum sanctum {2934.056} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 7-8) Τόμ. 96 Σελ. 629 γρ. 26
κρύψαντος! Ὁ δὲ Πιλάτος, φησὶν, ἐθαύμασεν εἰ
ἤδη τέθνηκεν. Ἐθαύμασε πῶς ἡ ζωὴ τέθνηκε, (25)
πῶς ὁ τῆς πνοῆς τῶν ἀνθρώπων ταμίας τὴν πνοὴν
παραδέδωκεν. Ναὶ, τέθνηκεν, ὦ Πιλάτε, ἀλλ’ ἑκου-
σίως. Ἐξουσίαν γὰρ ἔχει θεῖναι τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ,
41. NICEPHORUS I Theol., Scr. Eccl. et Hist. Breviarium historicum de

rebus gestis post imperium Mauricii (e cod. Vat. gr. 977) {3086.001} (Μ.
Χ. ΑΙΩΝ) 8-9) Σελ. 28 γρ. 13
Ἐξ οὗ καὶ Κωνσταντῖνος τῆς βασιλείας ἦρχε. προσ-
αγγέλλει δὲ αὐτῷ Φιλάγριος, ὃς ἦν τῶν βασιλικῶν χρημά-
των ταμίας, ὡς ἀσθενοῦντος τοῦ πατρὸς Ἡρακλείου χρήματα
Πύρρῳ τῷ ἀρχιερεῖ παρατίθεσθαι Μαρτίνης τῆς βασιλίσσης
ἕνεκεν, ὡς μή ποτε αὐτὴ ὑπὸ Κωνσταντίνου τοῦ βασιλέως (15)

rebus gestis post imperium Mauricii (e cod. Vat. gr. 977) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)
8-9) Σελ. 37 γρ. 12
ἔθνος οὕτω πως ἔσχεν. (10)
Ἐς δὲ τὰς πολιτικὰς ἀρχὰς καθίστα ἄνδρας ἀπηνεῖς
καὶ ὠμοτάτους, ὧν ἦν Στέφανος εὐνοῦχος Πέρσης, ταμίας
τῶν βασιλικῶν χρημάτων· καὶ πολλὰ τοὺς ὑπὸ χεῖρα αἰκι-
ζόμενος ἄχρι καὶ εἰς τὴν μητέρα Ἰουστινιανοῦ τὴν τόλμαν

Πρυμνώρειαν: τὸ κάτω μέρος τοῦ ὄρους.
Πρύτανις: διοικητής· προστάτης· φύλαξ· βασιλεύς·
ἄρχων· ταμίας· ἔξαρχος.
Πρυτανεία: πρόσοδος εἰς τὰ δημόσια κατατασσομένη· (10)
ἣν οἱ δικασάμενοι τισὶ καὶ ἡττηθέντες κατέβαλον,
418

Σκόθης: διάβολος.
Σκοῖδος: ταμίας τὶς καὶ διοικητής· Μακεδονικὸν δὲ τὸ
ὄνομα· διὅπερ Μένανδρος ἐν Κιθαριστῆι Σκοῖδον (5)
Διόνυσον λέγει.
ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ
Liddell-Scott. αὐταρκεία, ἡ, επάρκεια σε ό,τι έχει κανείς, η

ανεξαρτησία, αυτάρκεια, σε Πλάτ.
αὐτ-άρκης, -ες (ἀρκέω), επαρκής από μόνος του, αυτός που έχει
αρκετά εφόδια από μόνος του, ανεξάρτητος από τους άλλους, σε
Ηρόδ., Πλάτ.· νηδὺς αὐτάρκης, αυτός που ενεργεί από μόνος του,
σε Αισχύλ.· χώρααὐτάρκης, χώρα που προμηθεύει τον εαυτό της,
ανεξάρτητη από εισαγωγές, σε Θουκ.· αὐτάρκης πρός τι, αρκετά
δυνατός σε ένα πράγμα, στον ίδ., Ξεν.· με απαρ., ικανός να κάνει
ένα πράγμα για τον εαυτό του, σε Δημ.· αὐτάρκης βοή, δυνατή και
ρωμαλέα φωνή, σε Σοφ.
1. Πλάτων Philebus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 67 Τμ. a γρ. 7

ΣΩ. Οὐκοῦν παντάπασιν ἐν τούτῳ τῷ λόγῳ καὶ νοῦς (5)
ἀπήλλακτο καὶ ἡδονὴ μή τοι τἀγαθόν γε αὐτὸ μηδ’ ἕτερον
αὐτοῖν εἶναι, στερομένοιν αὐταρκείας καὶ τῆς τοῦ ἱκανοῦ καὶ
τελέου δυνάμεως; ΠΡΩ. Ὀρθότατα.
1
εἵλετο ἀντὶ ἥττονος. οἳ δ’ ἐγκαλοῦσιν· ἐκεῖνον γὰρ νῦν ζητοῦσι (35)
τὸν ἀγαθόν, πρότερον ζητήσαντες τὸν ἡδὺν ἢ τὸν χρήσιμον.
(1244b) σκεπτέον δὲ καὶ περὶ αὐταρκείας καὶ φιλίας, πῶς
ἔχουσι πρὸς τὰς ἀλλήλων δυνάμεις. ἀπορήσειε γὰρ ἄν τις πό-
τερον, εἴ τις εἴη κατὰ πάντα αὐτάρκης, ἔσται τούτῳ φίλος.

γρ. 7
419
διὰ τούτων ὑπολαμβάνοντες εὐδαιμονήσειν. τὴν δ’ εὐδαιμο- (5)

νίαν οὐδεὶς αἱρεῖται τούτων χάριν, οὐδ’ ὅλως δι’ ἄλλο. φαίνε-
ται δὲ καὶ ἐκ τῆς αὐταρκείας τὸ αὐτὸ συμβαίνειν· τὸ γὰρ
τέλειον ἀγαθὸν αὔταρκες εἶναι δοκεῖ. τὸ δ’ αὔταρκες λέγο-
μεν οὐκ αὐτῷ μόνῳ, τῷ ζῶντι βίον μονώτην, ἀλλὰ καὶ γο-

γρ. 27
θάνειν ὅτι τὸ ζητούμενόν ἐστι καὶ τὸ ἁπλῶς δίκαιον καὶ τὸ (25)
πολιτικὸν δίκαιον. τοῦτο δ’ ἔστιν ἐπὶ κοινωνῶν βίου πρὸς τὸ
εἶναι αὐταρκείαν, ἐλευθέρων καὶ ἴσων ἢ κατ’ ἀναλογίαν ἢ
κατ’ ἀριθμόν· ὥστε ὅσοις μή ἐστι τοῦτο, οὐκ ἔστι τούτοις
πρὸς ἀλλήλους τὸ πολιτικὸν δίκαιον, ἀλλά τι δίκαιον καὶ καθ’

γρ. 27
ἐστίν· δοκεῖ γοῦν ἡ φιλοσοφία θαυμαστὰς ἡδονὰς ἔχειν (25)
καθαρειότητι καὶ τῷ βεβαίῳ, εὔλογον δὲ τοῖς εἰδόσι τῶν ζη-
τούντων ἡδίω τὴν διαγωγὴν εἶναι. ἥ τε λεγομένη αὐταρκεία
περὶ τὴν θεωρητικὴν μάλιστ’ ἂν εἴη· τῶν μὲν γὰρ πρὸς τὸ
ζῆν ἀναγκαίων καὶ σοφὸς καὶ δίκαιος καὶ οἱ λοιποὶ δέονται,
6. Αριστοτέλης De generatione animalium (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ.

776b γρ. 8
τος τὸ κύριον τῆς ζωῆς ἐστι, τὸ δὲ κάτω τῆς τροφῆς καὶ τοῦ
περιττώματος, ὅπως ὅσα πορευτικὰ τῶν ζῴων ἐν αὑτοῖς
ἔχοντα τὴν τῆς τροφῆς αὐταρκείαν μεταβάλλῃ τοὺς τόπους.
ἐντεῦθεν δὲ καὶ ἡ σπερματικὴ περίττωσις ἀποκρίνεται διὰ
τὴν εἰρημένην αἰτίαν ἐν τοῖς κατ’ ἀρχὰς λόγοις. ἔστι δὲ τό (10)

ἡ δ’ ἐκ (27)
πλειόνων κωμῶν κοινωνία τέλειος πόλις, ἤδη πάσης ἔχουσα
πέρας τῆς αὐταρκείας ὡς ἔπος εἰπεῖν, γινομένη μὲν τοῦ
ζῆν ἕνεκεν, οὖσα δὲ τοῦ εὖ ζῆν. διὸ πᾶσα πόλις φύσει ἔστιν, (30)
420
εἴπερ καὶ αἱ πρῶται κοινωνίαι. τέλος γὰρ αὕτη ἐκείνων,

τελεσθείσης, ταύτην φαμὲν τὴν φύσιν εἶναι ἑκάστου, ὥσπερ
ἀνθρώπου ἵππου οἰκίας. ἔτι τὸ οὗ ἕνεκα καὶ τὸ τέλος βέλ-
(1253a) τιστον· ἡ δ’ αὐταρκεία καὶ τέλος καὶ βέλτιστον. ἐκ τούτων οὖν
φανερὸν ὅτι τῶν φύσει ἡ πόλις ἐστί, καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος
φύσει πολιτικὸν ζῷον, καὶ ὁ ἄπολις διὰ φύσιν καὶ οὐ διὰ

στος, δῆλον· εἰ γὰρ μὴ αὐτάρκης ἕκαστος χωρισθείς, ὁμοίως
τοῖς ἄλλοις μέρεσιν ἕξει πρὸς τὸ ὅλον, ὁ δὲ μὴ δυνάμε-
νος κοινωνεῖν ἢ μηδὲν δεόμενος δι’ αὐταρκείαν οὐθὲν μέρος
πόλεως, ὥστε ἢ θηρίον ἢ θεός.
φύσει μὲν οὖν ἡ ὁρμὴ ἐν (29)

εἰς κοινωνίαν πόλεως ἢ οἰκίας. καὶ ἔοικεν ὅ γ’ ἀληθινὸς (30)
πλοῦτος ἐκ τούτων εἶναι. ἡ γὰρ τῆς τοιαύτης κτήσεως
αὐταρκεία πρὸς ἀγαθὴν ζωὴν οὐκ ἄπειρός ἐστιν, ὥσπερ Σό-
λων φησὶ ποιήσας “πλούτου δ’ οὐθὲν τέρμα πεφασμένον ἀν-
δράσι κεῖται”. κεῖται γὰρ ὥσπερ καὶ ταῖς ἄλλαις τέχναις·

ἄλλων τῶν τοιούτων ἕκαστον. ἡ μὲν οὖν τοιαύτη μεταβλη-
τικὴ οὔτε παρὰ φύσιν οὔτε χρηματιστικῆς ἐστιν εἶδος οὐδέν
(εἰς ἀναπλήρωσιν γὰρ τῆς κατὰ φύσιν αὐταρκείας ἦν)· ἐκ (30)
μέντοι ταύτης ἐγένετ’ ἐκείνη κατὰ λόγον. ξενικωτέρας γὰρ
γενομένης τῆς βοηθείας τῷ εἰσάγεσθαι ὧν ἐνδεεῖς <ἦσαν καὶ

βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης
τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς (20)
αὐταρκείαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν.
Ὁρίζονται δὲ πρὸς τὴν χρῆσιν πολίτην τὸν ἐξ ἀμφοτέρων
421
πολιτῶν καὶ μὴ θατέρου μόνον, οἷον πατρὸς ἢ μητρός, οἱ δὲ καὶ

πάσαις ταῖς πόλεσι τὰ μὲν ὠνεῖσθαι τὰ δὲ πωλεῖν πρὸς (15)
τὴν ἀλλήλων ἀναγκαίαν χρείαν, καὶ τοῦτ’ ἐστὶν ὑπογυιότα-
τον πρὸς αὐταρκείαν, δι’ ἣν δοκοῦσιν εἰς μίαν πολιτείαν
συνελθεῖν. ἑτέρα δὲ ἐπιμέλεια ταύτης ἐχομένη καὶ σύν-
εγγυς ἡ τῶν περὶ τὸ ἄστυ δημοσίων καὶ ἰδίων, ὅπως

χαλεπὸν τὸ λανθάνειν διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ πλήθους. δῆ-
λον τοίνυν ὡς οὗτός ἐστι πόλεως ὅρος ἄριστος, ἡ μεγίστη τοῦ
πλήθους ὑπερβολὴ πρὸς αὐταρκείαν ζωῆς εὐσύνοπτος. περὶ
μὲν οὖν μεγέθους πόλεως διωρίσθω τὸν τρόπον τοῦτον. (25)
Παραπλησίως δὲ καὶ τὰ περὶ τῆς χώρας ἔχει. περὶ

τι, ἢ μεῖζον ἀντ’ ἐλάττονος ποιοῦντα, δεῖ πράττειν, τὰ δὲ
φθείροντα ἢ ἐμποδίζοντα ἢ τὰ ἐναντία ποιοῦντα μὴ πράττειν.
ἔστω δὴ εὐδαιμονία εὐπραξία μετ’ ἀρετῆς, ἢ αὐταρκεία
ζωῆς, ἢ ὁ βίος ὁ μετὰ ἀσφαλείας ἥδιστος, ἢ εὐθενία κτημάτων (15)
καὶ σωμάτων μετὰ δυνάμεως φυλακτικῆς τε καὶ πρακτικῆς
16. Επίκουρος Gnomologium Vaticanum Epicureum {0537.002} (4-3 Π.

Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα 44 γρ. 2
γὰρ ῥυπαρῶς φείδεσθαι καὶ μετὰ τοῦ δικαίου.
(44) Ὁ σοφὸς εἰς τὰ ἀναγκαῖα συγκριθεὶς μᾶλλον ἐπίσταται μετα-
διδόναι ἢ μεταλαμβάνειν· τηλικοῦτον αὐταρκείας εὗρε θησαυρόν.
(45) Οὐ κομποὺς οὐδὲ φωνῆς ἐργαστικοὺς οὐδὲ τὴν περιμάχητον
παρὰ τοῖς πολλοῖς παιδείαν ἐνδεικνυμένους φυσιολογία παρα-

ὁποῖόν ἐστι τὸ ἑαυτῷ φιλοσοφῆσαι καὶ οἷον τὸ τῇ Ἑλλάδι· συγ-
χαίρω σοι.
422
(77) Τῆς αὐταρκείας καρπὸς μέγιστος ἐλευθερία.

(78) Ὁ γενναῖος περὶ σοφίαν καὶ φιλίαν μάλιστα γίγνεται, ὧν
τὸ μέν ἐστι θνητὸν ἀγαθόν, τὸ δὲ ἀθάνατον.

ὦ πάντα τἀμὰ κινήματα τερπνὰ νομίσας ἐκ νέου.
(51) IOANN. STOB. III XVII 13 H. (135 a Us.): (l)
ἐζηλώσαμεν τὴν αὐταρκείαν οὐχ ὅπως τοῖς εὐτελέσι καὶ λιτοῖς (1)
πάντως χρώμεθα, ἀλλ’ ὅπως θαρρῶμεν πρὸς αὐτά.
(52) PAP. HERC. 176 5 XV VOGLIANO: (l)
19. Επίκουρος Epistula ad Menoeceum {0537.008} (4-3 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

130 γρ. 5
ἀγαθῷ κατά τινας χρόνους ὡς κακῷ, τῷ δὲ κακῷ τοὔμπαλιν
ὡς ἀγαθῷ.
Καὶ τὴν αὐταρκείαν δὲ ἀγαθὸν μέγα νομίζομεν, οὐχ ἵνα (5)
πάντως τοῖς ὀλίγοις χρώμεθα, ἀλλ’ ὅπως ἐὰν μὴ ἔχωμεν τὰ
πολλά, τοῖς ὀλίγοις ἀρκώμεθα, πεπεισμένοι γνησίως ὅτι ἥδιστα

Τμ. d γρ. 1
(c) πῶς ἰσχυρόν; Αὔταρκες δὲ ὂν καὶ τέλεον καὶ ἰσχυρόν,
κατὰ μὲν τὴν τελεότητα τὰ ἀγαθὰ βούλεται, κατὰ δὲ
(d) τὴν αὐταρκείαν ἔχει, κατὰ δὲ τὴν ἰσχὺν δύναται· βου-
λόμενος δὲ δὴ καὶ ἔχων καὶ δυνάμενος, κατὰ τί μὴ
δῷ; Ὁ μὲν γὰρ ἔχων, οὐ διδούς, οὐ βούλεται· ὁ δὲ
32
ἀναβολῆς γενομένης ἀπηλλάγη εἰς τὴν τῶν ἀγαθοποιῶν καὶ κακο- (30)
ποιῶν κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον χρημάτισιν· ἔσονται μὲν πράξεις,
ἀναλώματα δὲ πλεῖστα, ἢ καὶ ἐκ προγενομένης πράξεως αὐταρκεία
ἔσται ἢ καὶ ἐξ ἑτέρας τινὸς προσόδου καὶ φίλων ἐπικουρίας.
γίνεται δὲ καὶ τὰ ἀποτελέσματα μετὰ τὸ συμπληρωθῆναι τὰς
423
22. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Liturgia sancti Gregorii [Sp.] {2022.055}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 36 Σελ. 717 γρ. 16
τητά σου, ὁ διδοὺς τροφὴν πάσῃ σαρκί. Πλήρωσον
χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης τὰς καρδίας ἡμῶν, ἵνα ἐν (15)
πᾶσι, πάντοτε πᾶσαν αὐταρκείαν ἔχοντες, περισ-
σεύσωμεν εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν, τοῦ ποιεῖν τὸ θέ-
λημά σου τὸ ἅγιον.
23. Βασίλειος Καισαρείας Homilia de gratiarum actione {2040.022} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 31 Σελ. 229 γρ. 34
ποι. Ὡς γὰρ ἡ βρῶσις, ἣν ὁ Κύριος ἔφαγεν, οὐκ
ἔστιν ἡδυπαθείας ἡμῖν ἀφορμὴ, τὸ ἐναντίον μὲν οὖν,
ἐγκρατείας καὶ αὐταρκείας ὅρος ὁ ἀνωτάτω· οὕτω
καὶ τὸ δάκρυον οὐκ ἔστι νομοθεσία πρὸς τὸ θρηνεῖν, (35)
ἀλλὰ μέτρον εὐσχημονέστατον ἐκτεθὲν, καὶ κανὼν

5) Τόμ. 48 Σελ. 982 γρ. 54
ἁπάντων ὦσιν ἀπορώτεροι, πάντων εὐπορωτέρους
εἶναι χρὴ νομίζειν. Ὁ γὰρ μὴ δεόμενος τῶν ἀλλο-
τρίων, ἀλλ’ ἐν αὐταρκείᾳ ἀγαπῶν εἶναι πάντων
(983) ἐστὶν εὐπορώτερος. Ἀλλ’ εἰ δοκεῖ, ἐπὶ τὴν προκει-
μένην ὑπόθεσιν ἐπανέλθωμεν. Ἐγένετο, φησὶν, ἀπο-

{2062.060} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 50 Σελ. 772 γρ. 37
εἰ χρή τι θαυμαστὸν εἰπεῖν, καὶ παρὰ τὴν τῶν πολ- (35)
λῶν ὑπόληψιν, ἀληθὲς δὲ, εἰ καὶ ἡδονὴν ἐπιζητοῦμεν,
ἐν αὐταρκείᾳ ταύτην μᾶλλον ἢ ἐν τρυφῇ οὖσαν εὑρή-
σομεν. Ἄκουσον πῶς αὕτη μείζων ἐκείνης ἐστὶν ἡ
ἡδονὴ καὶ εὐπορωτέρα. Ἡ μὲν γὰρ οὐδὲ συστῆναι
26. Ιωάννης Χρυσόστομος In sanctum pascha {2062.099} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 52 Σελ. 770 γρ. 40
διαῤῥήγνυσθαι, καὶ τὴν συμμετρίαν ὑπερβαίνειν;
Τοῦτο καὶ τὸ σῶμα λυμαίνεται, καὶ τῆς ψυχῆς τὴν
424
εὐγένειαν προδίδωσιν. Ἀλλὰ τῆς αὐταρκείας καὶ τῆς (40)

χρείας γενώμεθα, ἵνα καὶ ψυχῇ καὶ σώματι τὸ προσ-
ῆκον ἀποπληρώσωμεν, ἵνα μὴ τὰ ἀπὸ τῆς νηστείας

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 348 γρ. 18
των περιορᾷν· ὅταν καταγελῶμεν τρυφῆς, ὅταν γαστρι-
μαργίαν φεύγωμεν, ὅταν μὴ τὰ συμπόσια καὶ τὰ δεῖπνα
μεταδιώκωμεν, ἀλλὰ τῆς αὐταρκείας ἐχώμεθα, κατὰ τὴν
ἀποστολικὴν παραίνεσιν τὴν λέγουσαν· Ἔχοντες δια-
τροφὰς καὶ σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα. (20)

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 54 Σελ. 564 γρ. 8
ἄλλην ἅπασαν ἐπιδείκνυσθε. Καὶ ἐὰν γένηται τὰ γεν-
νήματα, δώσετε μέρος ἕν· τὰ δὲ τέσσαρα ὑμῖν ἔσται,
καὶ μισθὸς τῶν πόνων, καὶ πρὸς διατροφὴν αὐτάρ-
κεια. Καὶ τοῦτο δὲ ἔθετο αὐτοῖς τὸ πρόσταγμα
Ἰωσὴφ, ὥστε ἀποπεμπτοῦν τῷ Φαραὼ, χωρὶς τῆς (10)
γῆς τῶν ἱερέων μόνης.

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 545 γρ. 42
μου, ὁ διδοὺς τροφὴν πάσῃ σαρκί· πλήρωσον (40)
χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης τὰς καρδίας ἡμῶν ἵνα πάν-
τοτε πᾶσαν αὐταρκείαν ἔχοντες, περισσεύωμεν εἰς
πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν,
μεθ’ οὗ σοι δόξα, τιμὴ καὶ κράτος, σὺν ἁγίῳ Πνεύ-

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 547 γρ. 17
ἁμαρτία λύπην εἰσήγαγεν, ἀξιοῦσι διὰ τῆς χαρᾶς τὴν (15)
δικαιοσύνην αὐτοῖς ἐμφυτευθῆναι· οὐ γὰρ ἂν ἄλλως ἐγ-
γένοιτο χαρά. Ἵνα πάντοτε πᾶσαν αὐταρκείαν ἔχον-
τες, περισσεύωμεν εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθόν. Ὅρα τὴν
425
εὐαγγελικὴν ἐκείνην πληροῦντας ῥῆσιν, τὴν λέγουσαν·

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 547 γρ. 25
Οὐκ εἶπον, Ἵνα τὸ ὀφειλόμενον μόνον ποιῶμεν, ἀλλ’ ἵνα
καὶ πλέον τῶν ἐπιτεταγμένων· τοῦτο γάρ ἐστιν, Ἵνα
περισσεύωμεν. Καὶ παρὰ μὲν τοῦ Θεοῦ τὴν αὐταρκείαν (25)
ζητοῦσιν ἐν τοῖς ἀναγκαίοις· αὐτοὶ δὲ οὐ μετὰ αὐταρ-
κείας βούλονται ὑπακούειν μόνον, ἀλλὰ μετὰ

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 547 γρ. 26
καὶ πλέον τῶν ἐπιτεταγμένων· τοῦτο γάρ ἐστιν, Ἵνα
περισσεύωμεν. Καὶ παρὰ μὲν τοῦ Θεοῦ τὴν αὐταρκείαν (25)
ζητοῦσιν ἐν τοῖς ἀναγκαίοις· αὐτοὶ δὲ οὐ μετὰ αὐταρ-
κείας βούλονται ὑπακούειν μόνον, ἀλλὰ μετὰ
περιουσίας πολλῆς, καὶ ἐν ἅπασι. Τοῦτο δούλων εὐγνω-
μόνων, τοῦτο φιλοσόφων ἀνδρῶν, τὸ ἀεὶ καὶ ἐν πᾶσι

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 558 γρ. 35
ταύτην γαστέρα, καὶ τὰ ἀληθῆ καὶ μεγάλα κέρδη διώ-
κωμεν μόνα. Τίνα δὲ ταῦτά ἐστιν; Ἄκουσον Παύλου
λέγοντος, ὅτι Μέγας πορισμὸς ἡ εὐσέβεια μετὰ αὐ- (35)
ταρκείας. Τοῦτον τοίνυν πλουτῶμεν τὸν πλοῦτον μόνον,
ἵνα καὶ ἐνταῦθα ἀδείας ἀπολαύσωμεν, καὶ τῶν μελλόντων
ἐπιτύχωμεν ἀγαθῶν, χάριτι καὶ φιλανθρωπίᾳ τοῦ Κυρίου

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 565 γρ. 21
Καὶ γὰρ ἕκαστον τούτων τῶν ζώων, καὶ τῶν
ἄλλων δὲ ἁπάντων, ἄν τε φαγεῖν, ἄν τε πιεῖν δέῃ, ὅρον (20)
τὴν αὐταρκείαν οἶδε, καὶ πέρα τῆς χρείας οὐ πρόεισι·
κἂν μυρίοι οἱ καταναγκάζοντες ὦσιν, οὐκ ἀνέξεται ἐξ-
ελθεῖν εἰς ἀμετρίαν.
426

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 684 γρ. 54
νατώτερον· Ῥίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἡ φιλαρ-
γυρία, φησί. Τίνι οὖν δεῖ χρήσασθαι; Λέγει καὶ
τοῦτο· Τῇ αὐταρκείᾳ ἀντὶ πλεονεξίας. Ἔστι γὰρ πορι-
σμὸς μέγας, φησὶν, ἡ αὐταρκεία μετ’ εὐσεβείας. (55)
Εἰ δὲ δυσανασχετεῖς, καὶ πλειόνων ἐπιθυμεῖς, καὶ οὔπω

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 684 γρ. 55
γυρία, φησί. Τίνι οὖν δεῖ χρήσασθαι; Λέγει καὶ
τοῦτο· Τῇ αὐταρκείᾳ ἀντὶ πλεονεξίας. Ἔστι γὰρ πορι-
σμὸς μέγας, φησὶν, ἡ αὐταρκεία μετ’ εὐσεβείας. (55)
Εἰ δὲ δυσανασχετεῖς, καὶ πλειόνων ἐπιθυμεῖς, καὶ οὔπω
χωρεῖς ῥῖψαι τὰ περιττὰ πάντα, λέγει καὶ τῷ οὕτως

{2062.154} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 134 γρ. 42
ἀποδέδεικται πολλὴ ἡ βλάβη, παυσώμεθα μακαρί- (40)
ζοντες τούτους, ἐφ’ οἷς ταλανίζειν ἐχρῆν, δακρύοντες
δὲ αὐτοὺς, ἐφ’ οἷς μακαρίζειν ἔδει, καὶ τὴν αὐτάρ-
κειαν ἀγαπῶμεν. Ἢ οὐκ ἀκούετε καὶ ἰατρῶν λεγόν-
των, ὅτι ἔνδεια μήτηρ ὑγείας; Ἐγὼ δὲ οὐχὶ τῆς σω-
ματικῆς ὑγείας μητέρα τὴν ἔνδειαν εἶναι, ἀλλὰ καὶ (45)

{2062.154} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 207 γρ. 58
ἦν· νῦν δέ σοι τέθεικεν ὁροθέσια τῆς φύσεως, ἵνα μηδὲ
βουλόμενος ὑπερβαίνῃς. Οὐχ ἡδονὴν ζητεῖς, ἀγαπητέ;
Τοῦτο παρὰ τῆς αὐταρκείας εὑρήσεις. Οὐχ ὑγείαν; καὶ
τοῦτο· οὐχὶ ἀμεριμνίαν; καὶ τοῦτο· οὐχὶ ἐλευθερίαν;
οὐχὶ ῥῶσιν σώματος, οὐχὶ εὐεξίαν, οὐχὶ νῆψιν ψυχῆς, (60)

{2062.154} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 210 γρ. 7
427
καὶ ἐκείνην διορατικωτέραν ἐργασώμεθα· τὸ πτερὸν (5)

αὐτῇ κοῦφον ποιήσωμεν, χαυνότερα τὰ δεσμά· λόγοις
αὐτὴν τρέφωμεν, αὐταρκείᾳ, ὅσον ὑγιαίνειν μόνον τὸ
σῶμα, ὅσον εὔρωστον εἶναι, ὅσον χαίρειν καὶ μὴ ἀλγεῖν·
ἵνα οὕτω τὰ καθ’ ἑαυτοὺς εὖ διαθέντες δυνηθῶμεν τῆς

{2062.154} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 228 γρ. 32
ἐκεῖθεν πεπαιδευμένος διαλέγεται· Ἐμπιπλῶν, φησὶ, (30)
τροφῆς καὶ εὐφροσύνης. Μετὰ φιλοτιμίας ἡ τροφὴ,
οὐ μόνον πρὸς αὐταρκείαν, οὐδὲ πρὸς τὴν χρείαν. Καὶ
ταῦτα λέγοντες, μόλις κατέπαυσαν τοὺς ὄχλους
τοῦ μὴ θύειν αὐτοῖς. Καὶ τούτῳ μάλιστα ἐθαυμά-

{2062.154} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 302 γρ. 33
τίαν τὰς ὁρμάς· καὶ γὰρ ἀπονοίας ἐγγὺς ἡ τοιαύτη ἕστηκε
καὶ ἡδονῆς καὶ κενοδοξίας καὶ φθόνου καὶ ἐπιβουλῶν
καὶ συκοφαντιῶν· ἀλλ’ οὐχ ἡ ἐν θλίψει καὶ αὐταρκείᾳ,
ἀλλὰ πάντων τούτων ἀπήλλακται. Ἰδοὺ ἡλίκη πόλις
ἡμῖν ἐστιν ἡ μεγάλη αὕτη. Πόθεν οὖν τίκτεται τὰ κακά; (35)

{2062.156} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 138 γρ. 27
οὐρανῶν ἐπαγγειλάμενος καὶ τοσαῦτα ἀγαθὰ, τὰ (25)
παρόντα πῶς οὐ δώσει; Μὴ περιττῶν ἐπιθυμῶμεν,
ἀλλ’ αὐταρκείας ἐχώμεθα, καὶ ἀεὶ πλουτήσομεν· σκε-
πάσματα ζητῶμεν καὶ τροφὰς, καὶ πάντων ἐπιληψό-
μεθα καὶ τούτων καὶ τῶν πολλῷ μειζόνων. Εἰ δὲ

{2062.156} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 254 γρ. 33
φρατρίαι, καὶ πολλοὶ τῆς ἀρετῆς οἱ βαθμοί. Καὶ
ἐπὶ τῆς ἐλεημοσύνης πάλιν ὁμοίως· ὁ μὲν γὰρ τὰ
πάντα ἐκένωσεν, οἱ δὲ τῆς αὐταρκείας ἐπιμελοῦνται
μόνης, καὶ πλέον τῆς χρείας οὐδὲν ζητοῦσιν, οἱ δὲ ἐκ
428
τοῦ περισσεύματος ἔδωκαν· ἀλλ’ ὅμως οὗτοι πάντες (35)

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 532 γρ. 53
πλῆσαι, φησὶν, ὑμᾶς τοσούτων, ὡς δύνασθαι περιτ-
τεύειν ἐν τῇ φιλοτιμίᾳ ταύτῃ. Ἵνα ἐν παντὶ πάν-
τοτε πᾶσαν αὐταρκείαν ἔχοντες, περισσεύητε εἰς
πᾶν ἔργον ἀγαθόν. Ὅρα καὶ ἐν τῇ προσευχῇ αὐτοῦ
πολλὴν τὴν φιλοσοφίαν. Οὐ πλοῦτον εὔχεται οὐδὲ πε- (55)

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 532 γρ. 56
πᾶν ἔργον ἀγαθόν. Ὅρα καὶ ἐν τῇ προσευχῇ αὐτοῦ
πολλὴν τὴν φιλοσοφίαν. Οὐ πλοῦτον εὔχεται οὐδὲ πε- (55)
ρισσείαν, ἀλλὰ πᾶσαν αὐταρκείαν. Καὶ οὐ τοῦτο
μόνον ἐστὶν αὐτοῦ τὸ θαυμαστὸν, ἀλλ’ ὅτι ὥσπερ τὸ
περιττὸν οὐκ ἐπηύξατο, οὕτως οὐ θλίβει αὐτοὺς, οὐδὲ

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 533 γρ. 1
περιττὸν οὐκ ἐπηύξατο, οὕτως οὐ θλίβει αὐτοὺς, οὐδὲ
ἀναγκάζει ἀπὸ τοῦ ὑστερήματος δοῦναι, συγκαταβαί-
(533) νων αὐτῶν τῇ ἀσθενείᾳ, ἀλλ’ αὐταρκείαν αἰτεῖ, καὶ
δείκνυσιν ἅμα ὅτι τοῖς παρὰ τοῦ Θεοῦ δώροις οὐ κατα-
κεχρῆσθαι δεῖ. Ἵνα περισσεύητε, φησὶν, εἰς πᾶν

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 533 γρ. 6
ἔργον ἀγαθόν. Διὰ τοῦτο, φησὶ, ταῦτα αἰτῶ, ἵνα
καὶ ἑτέροις παρέχητε. Καὶ οὐκ εἶπε, Παρέχητε, ἀλλὰ, (5)
Περισσεύητε. Ἐν μὲν γὰρ τοῖς σαρκικοῖς αὐτάρ-
κειαν αὐτοῖς αἰτεῖ, ἐν δὲ τοῖς πνευματικοῖς καὶ πε-
ρισσείαν, οὐκ ἐν ἐλεημοσύνῃ μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς
ἄλλοις ἅπασι· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ, Εἰς πᾶν ἔργον
429

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 533 γρ. 59
σεις; Οὐδὲ γὰρ ἐπὶ τὴν ἄκραν τῆς ἀκτημοσύνης σε
ἄγομεν κορυφὴν, ἀλλὰ τέως σε τὰ περιττὰ περικό-
πτειν ἀξιοῦμεν, καὶ τῆς αὐταρκείας μόνης ἐρᾷν.
(534) Αὐταρκεία δὲ τῇ χρείᾳ τούτων ὁρίζεται, ὧν ἄνευ ζῇν
οὐκ ἔνι. Οὐδείς σε τούτων ἀφέλκει, οὐδὲ κωλύει τὴν

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 534 γρ. 1
ἄγομεν κορυφὴν, ἀλλὰ τέως σε τὰ περιττὰ περικό-
πτειν ἀξιοῦμεν, καὶ τῆς αὐταρκείας μόνης ἐρᾷν.
(534) Αὐταρκεία δὲ τῇ χρείᾳ τούτων ὁρίζεται, ὧν ἄνευ ζῇν
οὐκ ἔνι. Οὐδείς σε τούτων ἀφέλκει, οὐδὲ κωλύει τὴν
καθημερινὴν τροφήν· τροφὴν, οὐ τρυφὴν λέγω· σκε-

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 534 γρ. 11
ρίων γέμοντα νοσημάτων; Εὔδηλον ὅτι τοῦτον. Οὐκ-
οῦν μηδὲν πλέον τούτου ζητῶμεν, εἰ καὶ τρυφᾷν (10)
βουλόμεθα καὶ μετὰ ὑγείας ζῇν· καὶ τούτῳ τὴν αὐτ-
άρκειαν ὁριζώμεθα. Καὶ ὁ μὲν ὀσπρίοις δυνάμενος
ἀρκεῖσθαι, καὶ ὑγιαίνειν, μηδὲν πρὸς τούτοις ζητεί-
τω· ὁ δὲ ἀσθενέστερος,
ΘΗΣΑΥΡΟΣ
Liddell-Scott. θησαυρίζω (θησαυρός), μέλ. -σω, αποθηκεύω ή

θησαυρίζω, σε Ηρόδ., Ξεν., κ.λπ.
θησαύρισμα, -ατος, τό, αυτό που έχει αποταμιευθεί, θησαυρός, σε Σοφ.,
Ευρ.
θησαυρισμός, ὁ, θησαύρισμα, αποταμίευση, σε Αριστ.
θησαυρο-ποιός, -όν (ποιέω), αυτός που θησαυρίζει, σε Πλάτ.
θησαυρός, ὁ (από √ΘΕ του τίθημι), I. αυτό που έχει αποθηκευθεί,
θησαυρός, σε Αισχύλ., Αριστοφ.· μεταφ., θησαυρός ὕμνων, σε Πίνδ.·
Διὸς θησαυρός, λέγεται για τη φωτιά, σε Ευρ.· οἰωνοῖς γλυκὺς θησαυρός,
430
λέγεται για νεκρό σώμα, σε Σοφ. II. αποθήκη, θησαυροφυλάκιο, σε

Ηρόδ.· το θησαυροφυλάκιο ναού, στον ίδ., Ξεν. 2. δοχείο πολύτιμων
αντικειμένων, κασετίνα, μπαούλο, σε Ηρόδ.· θησαυρός βελέεσσιν,
λέγεται για φαρέτρα, σε Αισχύλ.

μηδέ ποτ’ οὐλομένην πενίην θυμοφθόρον ἀνδρὶ
τέτλαθ’ ὀνειδίζειν, μακάρων δόσιν αἰὲν ἐόντων.
γλώσσης τοι θησαυρός ἐν ἀνθρώποισιν ἄριστος
φειδωλῆς, πλείστη δὲ χάρις κατὰ μέτρον ἰούσης· (720)
εἰ δὲ κακὸν εἴποις, τάχα κ’ αὐτὸς μεῖζον ἀκούσαις.

Χο. † καὶ στρατὸς τοιοῦτος †, ἔρξας πολλὰ δὴ Μήδους κακά.
Βα. καὶ τί πρὸς τούτοισιν ἄλλο; πλοῦτος ἐξαρκὴς δόμοις;
Χο. ἀργύρου πηγή τις αὐτοῖς ἐστι, θησαυρός χθονός.
Βα. πότερα γὰρ τοξουλκὸς αἰχμὴ διὰ χεροῖν αὐτοῖς πρέπει;
Χο. οὐδαμῶς· ἔγχη σταδαῖα καὶ φεράσπιδες σαγαί. (240)

Ξε. τόνδε τ’ ὀιστοδέγμονα— (1020)
Χο. τί τόδε λέγεις σεσωμένον;
Ξε. θησαυρὸν βελέεσσιν.
Χο. βαιά γ’ ὡς ἀπὸ πολλῶν.
Ξε. ἐσπανίσμεθ’ ἀρωγῶν.

ἐς οὖς ἑκάστῳ δυσμενεῖς ηὔδα λόγους·
Ὁρᾶτε τοῦτον, ὃς διαστείχει θεοῦ
χρυσοῦ γέμοντα γύαλα, θησαυροὺς βροτῶν,
τὸ δεύτερον παρόντ’ ἐφ’ οἷσι καὶ πάρος
δεῦρ’ ἦλθε, Φοίβου ναὸν ἐκπέρσαι θέλων; (1095)
5. Ευρυπίδης Hecuba (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1229

φίλοι· τὰ χρηστὰ δ’ αὔθ’ ἕκαστ’ ἔχει φίλους.
εἰ δ’ ἐσπάνιζες χρημάτων, ὃ δ’ εὐτύχει,
431
θησαυρός ἄν σοι παῖς ὑπῆρχ’ οὑμὸς μέγας·

νῦν δ’ οὔτ’ ἐκεῖνον ἄνδρ’ ἔχεις σαυτῷ φίλον, (1230)
χρυσοῦ τ’ ὄνησις οἴχεται παῖδές τε σοί,

εἰ δαίμων τάδε κραίνοι.
Χο. καὶ μὴν ὁρᾷς τήνδ’ ἧς ἐφέστηκας πέλας (1008)

πυράν, Διὸς θησαυρόν, ἔνθ’ ἔνεστι σὸς
πόσις δαμασθεὶς λαμπάσιν κεραυνίοις. (1010)
Ευ. ὁρῶ δὴ
τελευτάν, [ἀντ. (1011)
7. Ευρυπίδης Ion (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 923

ἔνθα λοχεύματα σέμν’ ἐλοχεύσατο
Λατὼ Δίοισί σε καρποῖς.
Χο. οἴμοι, μέγας θησαυρός ὡς ἀνοίγνυται
κακῶν, ἐφ’ οἷσι πᾶς ἂν ἐκβάλοι δάκρυ.
Πρ. ὦ θύγατερ, οὔτοι σὸν βλέπων ἐμπίμπλαμαι (925)

ποδῶν ἀριθμόν, ὡς λέγουσιν οἱ σοφοί,
ὡς πάντα Δελφῶν λαὸν ἐς θοίνην καλῶν. (1140)
λαβὼν δ’ ὑφάσμαθ’ ἱερὰ θησαυρῶν πάρα
κατεσκίαζε, θαύματ’ ἀνθρώποις ὁρᾶν.
πρῶτον μὲν ὀρόφῳ πτέρυγα περιβάλλει πέπλων,

ὡς οὐ γεγήρακ’ ἔκ τινος θεηλάτου,
εὐρώς τ’ ἄπεστι πλεγμάτων· ὁ δ’ ἐν μέσῳ
χρόνος πολὺς δὴ τοῖσδε θησαυρίσμασιν.
Κρ. τί δῆτα φάσμα τῶν ἀνελπίστων ὁρῶ; (1395)
Ιω. σίγα σύ· πολλὰ καὶ πάροιθεν οἶσθά μοι . . .

432
ποίμνης νεογνὸν θρέμμ’ ὑποσπάσας τόδε (495)

στεφάνους τε τευχέων τ’ ἐξελὼν τυρεύματα,
παλαιόν τε θησαύρισμα Διονύσου τόδε
ὀσμῇ κατῆρες, μικρόν, ἀλλ’ ἐπεσβαλεῖν
ἡδὺ σκύφον τοῦδ’ ἀσθενεστέρῳ ποτῷ.

Πρ. ὦ πότνι’, εὔχου, θύγατερ Ἠλέκτρα, θεοῖς.
Ηλ. τί τῶν ἀπόντων ἢ τί τῶν ὄντων πέρι;
Πρ. λαβεῖν φίλον θησαυρόν, ὃν φαίνει θεός. (565)
Ηλ. ἰδού· καλῶ θεούς. ἢ τί δὴ λέγεις, γέρον;
Πρ. βλέψον νυν ἐς τόνδ’, ὦ τέκνον, τὸν φίλτατον.

τάφῳ καλύψαι μηδὲ κωκῦσαί τινα,
ἐᾶν δ’ ἄκλαυτον, ἄταφον, οἰωνοῖς γλυκὺν
θησαυρὸν εἰσορῶσι πρὸς χάριν βορᾶς. (30)
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ
κἀμοί, λέγω γὰρ κἀμέ, κηρύξαντ’ ἔχειν,
13. Σοφοκλής Ajax {0011.003} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1175

Θάκει δὲ προστρόπαιος ἐν χεροῖν ἔχων
κόμας ἐμὰς καὶ τῆσδε καὶ σαυτοῦ τρίτου,
ἱκτήριον θησαυρόν. Εἰ δέ τις στρατοῦ (1175)
βίᾳ σ’ ἀποσπάσειε τοῦδε τοῦ νεκροῦ,
κακὸς κακῶς ἄθαπτος ἐκπέσοι χθονός,

ΝΕ. Αὐτόξυλόν γ’ ἔκπωμα, φλαυρουργοῦ τινος (35)
τεχνήματ’ ἀνδρός, καὶ πυρεῖ’ ὁμοῦ τάδε.
ΟΔ. Κείνου τὸ θησαύρισμα σημαίνεις τόδε.
ΝΕ. Ἰοὺ ἰού· καὶ ταῦτά γ’ ἄλλα θάλπεται
ῥάκη, βαρείας του νοσηλείας πλέα.

433
ἀγάπα. (29) Στέργε μὲν τὰ παρόντα, ζήτει δὲ τὰ βελτίω.

Μηδενὶ συμφορὰν ὀνειδίσῃς· κοινὴ γὰρ ἡ τύχη καὶ τὸ
μέλλον ἀόρατον. Τοὺς ἀγαθοὺς εὖ ποίει· καλὸς γὰρ θησαυ-
ρὸς παρ’ ἀνδρὶ σπουδαίῳ χάρις ὀφειλομένη. Κακοὺς εὖ
ποιῶν ὅμοια πείσει τοῖς τὰς ἀλλοτρίας κύνας σιτίζουσιν· (5)
ἐκεῖναί τε γὰρ τοὺς διδόντας ὥσπερ τοὺς τυχόντας
ἂν ἀδικίαν καὶ κακίαν ἀσκοῦντες σωφρονέστερον τῶν ἄλλων
ζῆν ἐθελήσειαν; Τίνας δὲ πώποθ’ ἑωράκασιν οἱ ταῦτα
λέγοντες ἀναβαλλομένους καὶ θησαυριζομένους τὰς πονη-
ρίας, ἀλλ’ οὐκ εὐθὺς τῇ φύσει τῇ παρούσῃ χρωμένους; (5)
(230) Χωρὶς δὲ τούτων, εἴπερ ἡ περὶ τοὺς λόγους

«Νυνὶ μὴ πλεῖ, χειμὼν ἔσται.» «Νυνὶ πλεῖ, κέρδος ἐπέσται.»
ΕΥ. Γαῦλον κτῶμαι καὶ ναυκληρῶ, κοὐκ ἂν μείναιμι παρ’ ὑμῖν.
ΠΙ. Τοὺς θησαυρούς τ’ αὐτοῖς δείξουσ’ οὓς οἱ πρότεροι κατέθεντο
τῶν ἀργυρίων· οὗτοι γὰρ ἴσασι· λέγουσι δέ τοι τάδε πάντες· (600)
«Οὐδεὶς οἶδεν τὸν θησαυρὸν τὸν ἐμὸν πλὴν εἴ τις ἄρ’ ὄρνις.»

ΠΙ. Τοὺς θησαυρούς τ’ αὐτοῖς δείξουσ’ οὓς οἱ πρότεροι κατέθεντο
τῶν ἀργυρίων· οὗτοι γὰρ ἴσασι· λέγουσι δέ τοι τάδε πάντες· (600)
«Οὐδεὶς οἶδεν τὸν θησαυρὸν τὸν ἐμὸν πλὴν εἴ τις ἄρ’ ὄρνις.»
ΕΥ. Πωλῶ γαῦλον, κτῶμαι σμινύην, καὶ τὰς ὑδρίας ἀνορύττω.
ΧΟ. Πῶς δ’ ὑγίειαν δώσουσ’ αὐτοῖς, οὖσαν παρὰ τοῖσι θεοῖσιν;

14 γρ. 6
καὶ ἐάν τι ἔχω ἀγαθόν, διδάσκω, καὶ ἄλλοις συνίστημι παρ’
ὧν ἂν ἡγῶμαι ὠφελήσεσθαί τι αὐτοὺς εἰς ἀρετήν· καὶ τοὺς (5)
θησαυροὺς τῶν πάλαι σοφῶν ἀνδρῶν, οὓς ἐκεῖνοι κατέλιπον
ἐν βιβλίοις γράψαντες, ἀνελίττων κοινῇ σὺν τοῖς φίλοις
διέρχομαι, καὶ ἄν τι ὁρῶμεν ἀγαθὸν ἐκλεγόμεθα· καὶ μέγα
434

γρ. 2
καὶ ἔτι γε συνάγω, ἕως ἂν κτήσωμαι ὡς ἂν δύνωμαι πλεῖστα.
(9) Νὴ τὴν Ἥραν, ἔφη ὁ Σωκράτης, ἄγαμαί γέ σου, διότι οὐκ
ἀργυρίου καὶ χρυσίου προείλου θησαυροὺς κεκτῆσθαι μᾶλλον
ἢ σοφίας· δῆλον γὰρ ὅτι νομίζεις ἀργύριον καὶ χρυσίον
οὐδὲν βελτίους ποιεῖν τοὺς ἀνθρώπους, τὰς δὲ τῶν σοφῶν

5 γρ. 3
(5) ὁ Ἀσιναῖος ἔλαβε. Ξενοφῶν οὖν τὸ μὲν τοῦ Ἀπόλλωνος
ἀνάθημα ποιησάμενος ἀνατίθησιν εἰς τὸν ἐν Δελφοῖς τῶν
Ἀθηναίων θησαυρὸν καὶ ἐπέγραψε τό τε αὑτοῦ ὄνομα καὶ τὸ
Προξένου, ὃς σὺν Κλεάρχῳ ἀπέθανεν· ξένος γὰρ ἦν αὐτοῦ.
(6) τὸ δὲ τῆς Ἀρτέμιδος τῆς Ἐφεσίας, ὅτ’ ἀπῄει σὺν Ἀγησιλάῳ

27 γρ. 2
αἱρεθέντι χωρίῳ, ἀλλ’ αὐτοῦ σὺν τοῖς μοσσύνοις κατεκαύ-
(27) θησαν. οἱ δὲ Ἕλληνες διαρπάζοντες τὰ χωρία ηὕρισκον
θησαυροὺς ἐν ταῖς οἰκίαις ἄρτων νενημένων περυσινῶν, ὡς
ἔφασαν οἱ Μοσσύνοικοι, τὸν δὲ νέον σῖτον ξὺν τῇ καλάμῃ
(28) ἀποκείμενον· ἦσαν δὲ ζειαὶ αἱ πλεῖσται. καὶ δελφίνων

Τμ. 33 γρ. 5
δὲ καὶ πόσα χρήματα. ἐνταῦθα δὴ λέγει ὁ Ἀρμένιος· Ἱππεῖς
μὲν τοίνυν εἰσὶν [Ἀρμενίων] εἰς ὀκτακισχιλίους, πεζοὶ δὲ εἰς
τέτταρας μυριάδας· χρήματα δ’, ἔφη, σὺν τοῖς θησαυροῖς οἷς (5)
ὁ πατὴρ κατέλιπεν ἔστιν εἰς ἀργύριον λογισθέντα τάλαντα
(34) πλείω τῶν τρισχιλίων. καὶ ὁ Κῦρος οὐκ ἐμέλλησεν, ἀλλ’

Τμ. 21 γρ. 1
μακρὰν ὁδόν· καὶ σὺ οὖν ἡμῖν δίκαιος εἶ ἀντιχαρίζεσθαι,
ἵνα καὶ ἔχοντές τι οἴκαδ’ ἀφικώμεθα καὶ μὴ εἰς τὸν σὸν
435
(21) θησαυρὸν πάντες ὁρῶμεν. ἐνταῦθα δὴ ἔλεξεν ὁ Κυαξάρης·

Ἀλλ’ εἴ γε μέντοι ἐθέλων τις ἕποιτο, καὶ χάριν ἔγωγέ σοι
εἰδείην ἄν. Σύμπεμψον τοίνυν μοί τινα, ἔφη, τῶν ἀξιοπίστων

Τμ. 14 γρ. 3
(14) ἐξέσται δέ σοι ἰδόντι ταῦτα ἐλθόντα ἔτι καὶ περὶ τῆς ἁρ-
παγῆς βουλεύσασθαι. πρῶτον δ’, ἔφη, ἐπὶ τοὺς ἐμοὺς
θησαυροὺς πέμπε καὶ παραλαμβανόντων οἱ σοὶ φύλακες
παρὰ τῶν ἐμῶν φυλάκων. ταῦτα μὲν δὴ πάντα οὕτω
συνῄνεσε ποιεῖν ὁ Κῦρος ὥσπερ ἔλεξεν ὁ Κροῖσος. (5)

Τμ. 1 γρ. 3
(1) Καὶ τότε μὲν οὕτως ἐκοιμήθησαν. τῇ δ’ ὑστεραίᾳ κα-
λέσας ὁ Κῦρος τοὺς φίλους καὶ τοὺς ἡγεμόνας τοῦ
στρατεύματος, τοὺς μὲν αὐτῶν ἔταξε τοὺς θησαυροὺς
παραλαμβάνειν, τοὺς δ’ ἐκέλευσεν ὁπόσα παραδοίη Κροῖσος
χρήματα, πρῶτον μὲν τοῖς θεοῖς ἐξελεῖν ὁποῖ’ ἂν οἱ μάγοι (5)

Τμ. 15 γρ. 3
(15) θεραπείᾳ περιγίγνεσθαι. καλὸν δ’ ἐπίδειγμα καὶ τοῦτο λέ-
γεται Κῦρος ἐπιδεῖξαι Κροίσῳ, ὅτε ἐνουθέτει αὐτὸν ὡς διὰ
τὸ πολλὰ διδόναι πένης ἔσοιτο, ἐξὸν αὐτῷ θησαυροὺς χρυσοῦ
(16) πλείστους ἑνί γε ἀνδρὶ ἐν τῷ οἴκῳ καταθέσθαι· καὶ τὸν
Κῦρον λέγεται ἐρέσθαι· Καὶ πόσα ἂν ἤδη οἴει μοι χρήματα

Τμ. 18 γρ. 2
ὡς πλουσίῳ χρῆσθαι· πάμπολλα γὰρ ἔχων πάρειμι δῶρα διὰ
(18) τὰ σὰ γράμματα. καὶ ὁ Κῦρος εἶπεν· Εἷς μὲν τοίνυν καὶ
οὗτος ἤδη θησαυρός ἡμῖν, ὦ Κροῖσε· τοὺς δ’ ἄλλους κατα-
θεῶ καὶ λόγισαι πόσα ἐστὶν ἕτοιμα χρήματα, ἤν τι δέωμαι
χρῆσθαι. λέγεται δὴ λογιζόμενος ὁ Κροῖσος πολλαπλάσια
436

5
θεῶ καὶ λόγισαι πόσα ἐστὶν ἕτοιμα χρήματα, ἤν τι δέωμαι
χρῆσθαι. λέγεται δὴ λογιζόμενος ὁ Κροῖσος πολλαπλάσια
εὑρεῖν ἢ ἔφη Κύρῳ ἂν εἶναι ἐν τοῖς θησαυροῖς ἤδη, εἰ συνέ- (5)
(19) λεγεν. ἐπεὶ δὲ τοῦτο φανερὸν ἐγένετο, εἰπεῖν λέγεται ὁ
Κῦρος· Ὁρᾷς, φάναι, ὦ Κροῖσε, ὡς εἰσὶ καὶ ἐμοὶ θησαυροί;

Τμ. 19 γρ. 2
εὑρεῖν ἢ ἔφη Κύρῳ ἂν εἶναι ἐν τοῖς θησαυροῖς ἤδη, εἰ συνέ- (5)
(19) λεγεν. ἐπεὶ δὲ τοῦτο φανερὸν ἐγένετο, εἰπεῖν λέγεται ὁ
Κῦρος· Ὁρᾷς, φάναι, ὦ Κροῖσε, ὡς εἰσὶ καὶ ἐμοὶ θησαυροί;
ἀλλὰ σὺ μὲν κελεύεις με παρ’ ἐμοὶ αὐτοὺς συλλέγοντα φθο-
νεῖσθαί τε δι’ αὐτοὺς καὶ μισεῖσθαι, καὶ φύλακας αὐτοῖς

Τμ. 19 γρ. 6
νεῖσθαί τε δι’ αὐτοὺς καὶ μισεῖσθαι, καὶ φύλακας αὐτοῖς
ἐφιστάντα μισθοφόρους τούτοις πιστεύειν· ἐγὼ δὲ τοὺς φί- (5)
λους πλουσίους ποιῶν τούτους μοι νομίζω θησαυροὺς καὶ
φύλακας ἅμα ἐμοῦ τε καὶ τῶν ἡμετέρων ἀγαθῶν πιστο-
(20) τέρους εἶναι ἢ εἰ φρουροὺς μισθοφόρους ἐπεστησάμην. καὶ
32. Ξενοφών Hiero {0032.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 11 Τμ. 13 γρ.

1
πάντας μὲν συγχαίροντας ἔχων ἐπὶ τοῖς σοῖς ἀγαθοῖς,
πάντας δὲ πρὸ τῶν σῶν [ἰδίων] ὥσπερ τῶν ἰδίων μαχο-
(13) μένους. θησαυρούς γε μὴν ἔχοις ἂν πάντας τοὺς παρὰ τοῖς
φίλοις πλούτους. ἀλλὰ θαρρῶν, ὦ Ἱέρων, πλούτιζε μὲν
τοὺς φίλους· σαυτὸν γὰρ πλουτιεῖς· αὖξε δὲ τὴν πόλιν·
33. Ξενοφών Agesilaus {0032.009} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 10 Τμ. 1

γρ. 2
τελευτήσας γένοιτ’ ἄν;10.(1) Ἐγὼ μὲν οὖν τοιαῦτα ἐπαινῶ Ἀγησίλαον.
ταῦτα γὰρ
437
οὐχ ὥσπερ εἰ θησαυρῷ τις ἐντύχοι, πλουσιώτερος μὲν ἂν

εἴη, οἰκονομικώτερος δὲ οὐδὲν ἄν, καὶ εἰ νόσου δὲ πολεμίοις
ἐμπεσούσης κρατήσειεν, εὐτυχέστερος μὲν ἂν εἴη, στρατηγι-

λόγων αὐτῶν ἀθάνατόν τι καὶ ἀγήρων πάθος ἐν ἡμῖν· ὁ δὲ
πρῶτον αὐτοῦ γευσάμενος ἑκάστοτε τῶν νέων, ἡσθεὶς ὥς
(e) τινα σοφίας ηὑρηκὼς θησαυρόν, ὑφ’ ἡδονῆς ἐνθουσιᾷ τε καὶ
πάντα κινεῖ λόγον ἅσμενος, τοτὲ μὲν ἐπὶ θάτερα κυκλῶν καὶ
συμφύρων εἰς ἕν, τοτὲ δὲ πάλιν ἀνειλίττων καὶ διαμερίζων,

Τμ. d γρ. 3
(d) ΣΩ. Οὐ γάρ· ἀλλὰ τοὺς μὲν ἐν γράμμασι κήπους, ὡς
ἔοικε, παιδιᾶς χάριν σπερεῖ τε καὶ γράψει, ὅταν [δὲ] γράφῃ,
ἑαυτῷ τε ὑπομνήματα θησαυριζόμενος, εἰς τὸ λήθης γῆρας
ἐὰν ἵκηται, καὶ παντὶ τῷ ταὐτὸν ἴχνος μετιόντι, ἡσθή-
σεταί τε αὐτοὺς θεωρῶν φυομένους ἁπαλούς· ὅταν <δὲ (5)
36. Πλάτων Menexenus {0059.028} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ.

247 Τμ. b γρ. 5
ἢ παρέχειν ἑαυτὸν τιμώμενον μὴ δι’ ἑαυτὸν ἀλλὰ διὰ δόξαν
προγόνων. εἶναι μὲν γὰρ τιμὰς γονέων ἐκγόνοις καλὸς
θησαυρός καὶ μεγαλοπρεπής· χρῆσθαι δὲ καὶ χρημάτων καὶ (5)
τιμῶν θησαυρῷ, καὶ μὴ τοῖς ἐκγόνοις παραδιδόναι, αἰσχρὸν
καὶ ἄνανδρον, ἀπορίᾳ ἰδίων αὑτοῦ κτημάτων τε καὶ εὐδοξιῶν.

247 Τμ. b γρ. 6
προγόνων. εἶναι μὲν γὰρ τιμὰς γονέων ἐκγόνοις καλὸς
θησαυρός καὶ μεγαλοπρεπής· χρῆσθαι δὲ καὶ χρημάτων καὶ (5)
τιμῶν θησαυρῷ, καὶ μὴ τοῖς ἐκγόνοις παραδιδόναι, αἰσχρὸν
καὶ ἄνανδρον, ἀπορίᾳ ἰδίων αὑτοῦ κτημάτων τε καὶ εὐδοξιῶν.
(c) καὶ ἐὰν μὲν ταῦτα ἐπιτηδεύσητε, φίλοι παρὰ φίλους ἡμᾶς
438
8
ἔσονται, ὥσπερ οἱ ἐν ταῖς ὀλιγαρχίαις, καὶ τιμῶντες ἀγρίως
ὑπὸ σκότου χρυσόν τε καὶ ἄργυρον, ἅτε κεκτημένοι ταμιεῖα
καὶ οἰκείους θησαυρούς, οἷ θέμενοι ἂν αὐτὰ κρύψειαν, καὶ
αὖ περιβόλους οἰκήσεων, ἀτεχνῶς νεοττιὰς ἰδίας, ἐν αἷς
(b) ἀναλίσκοντες γυναιξί τε καὶ οἷς ἐθέλοιεν ἄλλοις πολλὰ ἂν
11
Αὐχμηρός γέ τις, ἦν δ’ ἐγώ, ὢν καὶ ἀπὸ παντὸς περιουσίαν (10)
ποιούμενος, θησαυροποιὸς ἀνήρ—οὓς δὴ καὶ ἐπαινεῖ τὸ πλῆθος
(b) —ἢ οὐχ οὗτος ἂν εἴη ὁ τῇ τοιαύτῃ πολιτείᾳ ὅμοιος;
Ἐμοὶ γοῦν, ἔφη, δοκεῖ· χρήματα γοῦν μάλιστα ἔντιμα τῇ

ἅπτοιτο εἰς δύναμιν, μηδ’ αὖ κινήσειεν μηδὲ τὸ βραχύτατον
ἐμὲ μηδαμῇ μηδαμῶς πείθων· κατὰ ταὐτὰ δὲ ταῦτα καὶ (5)
περὶ τὰ τῶν ἄλλων ἐγὼ δρῴην, νοῦν ἔχων ἔμφρονα. θη-
σαυρὸν δὴ λέγωμεν πρῶτον τῶν τοιούτων ὅν τις αὑτῷ καὶ
τοῖς αὑτοῦ κειμήλιον ἔθετο, μὴ τῶν ἐμῶν ὢν πατέρων· μήθ’
(b) εὑρεῖν ποτε θεοῖς εὐξαίμην μήθ’ εὑρὼν κινήσαιμι, μηδ’ αὖ

(d) θου, μὴ ἀνέλῃ—τούτοιν τοῖν δυοῖν νομοθέταιν καταφρονή-
σαντα καὶ ἀνελόμενον, οὔτι σμικρόν, ὃ μὴ κατέθετο αὐτός,
πλῆθος δ’ ἔστιν ὅτε θησαυροῦ παμμέγεθες, τί χρὴ πάσχειν;
ὑπὸ μὲν δὴ θεῶν, ὁ θεὸς οἶδεν· ὁ δὲ κατιδὼν πρῶτος ἀγγελ-
λέτω, ἐὰν μὲν ἐν ἄστει γίγνηται τὸ τοιοῦτον, τοῖς ἀστυνόμοις, (5)

γρ. 27
φύσει ἢ διά τινα αἰτίαν ἄλλην, οἷον τροπῶν καὶ ἀνατο- (25)
λῶν. οὐδὲ περὶ τῶν ἄλλοτε ἄλλως, οἷον αὐχμῶν καὶ ὄμ-
βρων. οὐδὲ περὶ τῶν ἀπὸ τύχης, οἷον θησαυροῦ εὑρέσεως.
439
ἀλλ’ οὐδὲ περὶ τῶν ἀνθρωπίνων ἁπάντων, οἷον πῶς ἂν Σκύ-

θαι ἄριστα πολιτεύοιντο οὐδεὶς Λακεδαιμονίων βουλεύεται.
43. Αριστοτέλης Epistulae {0086.011} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Epistle 4 γρ. 4

ὑπεροχαῖς τῶν ἄστρων ψαύσαντες εὐεργετοῦσιν οὐδὲ
πρὸς τοὺς αὐτοὺς πολιτευόμενοι καιρούς, ἀλλὰ καὶ
θεωροῦντες τὸ τῆς τύχης ἄστατον θησαυρίζουσι τὴν
χάριν πρὸς ἑκάτερα, ἐν μὲν ταῖς εὐπραγίαις τιμῆς (5)
βουλόμενοι μεταλαμβάνειν (τιμὴ γὰρ οἰκεῖον ἀρετῆς

Σελ. 488a γρ. 20
χρῆται τροφῇ, οἱ δ’ ἀράχναι ἀπὸ τῆς τῶν μυιῶν θήρας
ζῶσιν, τὰ δ’ ἰχθύσι χρῶνται τροφῇ. Καὶ τὰ μὲν θηρευτικά,
τὰ δὲ θησαυριστικὰ τῆς τροφῆς ἐστι, τὰ δ’ οὔ. Καὶ τὰ μὲν (20)
οἰκητικὰ τὰ δ’ ἄοικα, οἰκητικὰ μὲν οἷον ἀσπάλαξ, μῦς,
μύρμηξ, μέλιττα, ἄοικα δὲ πολλὰ τῶν ἐντόμων καὶ τῶν

γρ. 16
Συμβεβηκὸς λέγεται ὃ ὑπάρχει μέν τινι καὶ ἀληθὲς
εἰπεῖν, οὐ μέντοι οὔτ’ ἐξ ἀνάγκης οὔτε <ὡς ἐπὶ τὸ πολύ, οἷον (15)
εἴ τις ὀρύττων φυτῷ βόθρον εὗρε θησαυρόν. τοῦτο τοίνυν συμ-
βεβηκὸς τῷ ὀρύττοντι τὸν βόθρον, τὸ εὑρεῖν θησαυρόν· οὔτε
γὰρ ἐξ ἀνάγκης τοῦτο ἐκ τούτου ἢ μετὰ τοῦτο, οὔθ’ ὡς ἐπὶ τὸ

γρ. 17
εἰπεῖν, οὐ μέντοι οὔτ’ ἐξ ἀνάγκης οὔτε <ὡς ἐπὶ τὸ πολύ, οἷον (15)
εἴ τις ὀρύττων φυτῷ βόθρον εὗρε θησαυρόν. τοῦτο τοίνυν συμ-
βεβηκὸς τῷ ὀρύττοντι τὸν βόθρον, τὸ εὑρεῖν θησαυρόν· οὔτε
πολὺ ἄν τις φυτεύῃ θησαυρὸν εὑρίσκει.
440

γρ. 19
…βεβηκὸς τῷ ὀρύττοντι τὸν βόθρον, τὸ εὑρεῖν θησαυρόν· οὔτε
πολὺ ἄν τις φυτεύῃ θησαυρὸν εὑρίσκει. καὶ μουσικός γ’
ἄν τις εἴη λευκός· ἀλλ’ ἐπεὶ οὔτε ἐξ ἀνάγκης οὔθ’ ὡς ἐπὶ τὸ (20)
πολὺ τοῦτο γίγνεται, συμβεβηκὸς αὐτὸ λέγομεν.

…ἓν μὲν οὖν εἶδος (26)κτητικῆς κατὰ φύσιν τῆς οἰκονομικῆς μέρος
ἐστίν, ὅτι δεῖἤτοι ὑπάρχειν ἢ πορίζειν αὐτὴν ὅπως ὑπάρχῃ ὧν ἔστι θη-
σαυρισμὸς χρημάτων πρὸς ζωὴν ἀναγκαίων, καὶ χρησίμων
εἰς κοινωνίαν πόλεως ἢ οἰκίας. καὶ ἔοικεν ὅ γ’ ἀληθινὸς (30)
πλοῦτος ἐκ τούτων εἶναι.

Ἑστιαίᾳ συνέβη μετὰ τὰ Μηδικά, δύο ἀδελφῶν περὶ τῆς
πατρῴας νομῆς διενεχθέντων· ὁ μὲν γὰρ ἀπορώτερος,
ὡς οὐκ ἀποφαίνοντος τὴν οὐσίαν οὐδὲ τὸν θησαυρὸν ὃν (35)
εὗρεν ὁ πατήρ, προσήγετο τοὺς δημοτικούς, ὁ δ’ ἕτερος ἔχων
οὐσίαν πολλὴν τοὺς εὐπόρους. καὶ ἐν Δελφοῖς ἐκ κηδείας γε-

τῶν παρὰ λόγον ἀγαθῶν αἰτία τύχη, οἷον εἰ οἱ ἄλλοι
ἀδελφοὶ αἰσχροί, ὁ δὲ καλός, ἢ οἱ ἄλλοι μὴ εἶδον τὸν
θησαυρόν, ὁ δ’ εὗρεν, ἢ εἰ τοῦ πλησίον ἔτυχεν τὸ βέλος,
τούτου δὲ μή, ἢ εἰ μὴ ἦλθε μόνος, ἀεὶ φοιτῶν, οἱ δὲ ἅπαξ (10)
ἐλθόντες διεφθάρησαν· πάντα γὰρ τὰ τοιαῦτα εὐτυχήματα.
ΠΟΡΟΙ
Liddell-Scot. πόρος, ὁ (περάω), I. 1. μέσο για διάβαση ποταμού,

πέρασμα, στενό, Λατ. vadum, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.· Πλούτωνος
πόρος, τα στενά της Στύγας, σε Αισχύλ. 2. στενή θάλασσα, ισθμός,
441
πορθμός, Λατ. fretum, σε Ησίοδ., Αισχύλ.· Ἰόνιος πόρος, το Ιόνιο

πέλαγος που είναι το πέρασμα από την Ελλάδα στην Ιταλία, σε
Πίνδ.· ἐν πόρῳ, στη διάβαση των πλοίων, στον ομαλό δρόμο, σε
Ηρόδ. 3. περιφραστικά, πόροι ἁλός, τα μονοπάτια της θάλασσας,
δηλ. η ίδια η θάλασσα, σε Ομήρ. Οδ.· ἐνάλιοι πόροι, σε Αισχύλ.
κ.λπ.· ομοίως, λέγεται για ποτάμια, πόρος Ἀλφεοῦ, Σκαμάνδρου,
δηλ. ο Αλφειός κ.λπ., σε Πίνδ. 4. δρόμος πάνω από το ποτάμι, δηλ.
γέφυρα, σε Ηρόδ. 5. γενικά, μονοπάτι, δρόμος, σε Αισχύλ., Σοφ.·
πόρος οἰωνῶν, δρόμος τον οποίο διασχίζουν, σε Αισχύλ. 6. δίοδος
μέσω του δέρματος, οἱ πόροι, πόροι του δέρματος, σε Πλάτ. II. 1.
με γεν. πράγμ., τρόπος ή τα μέσα προς επίτευξη, ολοκλήρωση, οὐκ
ἐδύνατο πόρον οὐδένα ἀνευρεῖν, σε Ηρόδ.· πόρος ὁδοῦ, μέσα προς
εκτέλεση πορείας, σε Αριστοφ.· πόρος κακῶν, μέσα αποφυγής
κακών, σε Ευρ.· με απαρ., πόρος τις τίσασθαι, στον ίδ. 2. απόλ., μέσα
επινόησης, εφεύρεση, τέχνασμα, διέξοδοι, σε Αισχύλ., Αριστοφ. 3.
στην Αθήνα, πόρος χρημάτων, τρόπος απόκτησης χρημάτων, σε
Ξεν., Δημ.· στον πληθ., οι «τρόποι και τα μέσα», εισοδήματα,
πρόσοδοι, σε Δημ. III. πορεία, πλεύση, ταξίδι, σε Αισχύλ., Ευρ.
Ομηρικόν λεξικόν.
Υπό Κρουσίου, και Ε. Ε. Σέϊλερ. Εν Αθήναις 1888.

…πάννυχος, αὐτὰρ ἄη ζέφυρος μέγας αἰὲν ἔφυδρος.
τοῖς δ’ Ὀδυσεὺς μετέειπε, συβώτεω πειρητίζων,
442
εἴ πώς οἱ ἐκδὺς χλαῖναν πόροι ἤ τιν’ ἑταίρων (460)

ἄλλον ἐποτρύνειεν, ἐπεί ἑο κήδετο λίην·
“κέκλυθι νῦν, Εὔμαιε καὶ ἄλλοι πάντες ἑταῖροι.

…ἐνθάδ’ ἀγειρόμενοι, ἀλλ’ ἐκ μεγάροιο ἕκαστος (390)
γήμαιθ’ ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ μόρσιμος ἔλθοι.”
ὣς ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ.
τοῖσιν δ’ Ἀμφίνομος ἀγορήσατο καὶ μετέειπε… ἡ δέ κ' ἔπειταγήμαιθ' ὅς κε
πλεῖστα πόροι καὶ μόρσιμος ἔλθοι.»ὣς ἔφαθ', οἱ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν
ἐγένοντο σιωπῇ.τοῖσιν δ' Ἀμφίνομος ἀγορήσατο καὶ μετέειπε,Νίσου
φαίδιμος υἱός, Ἀρητιάδαο ἄνακτος,ὅς ῥ' ἐκ Δουλιχίου πολυπύρου
ποιήεντοςἡγεῖτο μνηστῆρσι, μάλιστα δὲ Πηνελοπείῃἥνδανε μύθοισι·

…καί ῥ’ ἀπομόρξατο χερσὶ παρειὰς φώνησέν τε· (200)
“ἦ με μάλ’ αἰνοπαθῆ μαλακὸν περὶ κῶμ’ ἐκάλυψεν.
αἴθε μοι ὣς μαλακὸν θάνατον πόροι Ἄρτεμις ἁγνὴ
αὐτίκα νῦν, ἵνα μηκέτ’ ὀδυρομένη κατὰ θυμὸν
αἰῶνα φθινύθω, πόσιος ποθέουσα φίλοιο…

ἔλθῃ Παρνησόνδ’, ὅθι πού μοι κτήματ’ ἔασι,
τῶν οἱ ἐγὼ δώσω καί μιν χαίροντ’ ἀποπέμψω.”
τῶν ἕνεκ’ ἦλθ’ Ὀδυσεύς, ἵνα οἱ πόροι ἀγλαὰ δῶρα.
τὸν μὲν ἄρ’ Αὐτόλυκός τε καὶ υἱέες Αὐτολύκοιο
χερσίν τ’ ἠσπάζοντο ἔπεσσί τε μειλιχίοισι·

…ἄλλην δή τιν’ ἔπειτα Ἀχαιϊάδων εὐπέπλων (160)
γήμαιθ’ ὅς κε πλεῖστα πόροι καὶ μόρσιμος(=μοιραίος) ἔλθοι.”
443
ὣς ἄρ’ ἐφώνησεν καὶ ἀπὸ ἕο τόξον ἔθηκε,

κλίνας κολλητῇσιν ἐϋξέστῃς σανίδεσσιν.

…φερβέμεν· ὣς γὰρ πλοῦτος ἀέξεται ἐν μεγάροισιν·
γηραιὸς δὲ θάνοι ἕτερον παῖδ’ ἐγκαταλείπων.
ῥεῖα δέ κεν πλεόνεσσι πόροι Ζεὺς ἄσπετον ὄλβον·
πλείων μὲν πλεόνων μελέτη, μείζων δ’ ἐπιθήκη. (380)
σοὶ δ’ εἰ πλούτου θυμὸς ἐέλδεται ἐν φρεσὶ σῇσιν.

ἔρημα κλαίω· τοῦτο γὰρ μόνον βροτοῖς (775)
οὐκ ἔστι τἀνάλωμ’ ἀναλωθὲν λαβεῖν,
ψυχὴν βροτείαν· χρημάτων δ’ εἰσὶν πόροι.
Χο. — τὰ μὲν εὖ, τὰ δὲ δυστυχῆ.
20. Ξενοφών De vectigalibus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 1 Τμ. 1 γρ. t1

(1) ΠΟΡΟΙ (t1) [Η ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΟΔΩΝ]
Ἐγὼ μὲν τοῦτο ἀεί ποτε νομίζω, ὁποῖοί τινες ἂν οἱ (1)

προστάται ὦσι, τοιαύτας καὶ τὰς πολιτείας γίγνεσθαι.
ΞΕΝΟΦΩΝ, ΠΟΡΟΙ Ή ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΟΔΩΝ. ΞΕΝ Πορ 1.2–1.8 Κλίμα,

εδαφική σύσταση και γεωγραφική θέση της Αττικής. Ο Ξενοφώντας
με τη συγγραφή αυτής της πραγματείας εισηγείται ένα δημοσιονομικό
πρόγραμμα για την ανόρθωση των δημόσιων εσόδων των Αθηνών, που
είχαν πληγεί και από την ατυχή έκβαση του Συμμαχικού πολέμου (357–
355 π.Χ). Στην εισαγωγική παράγραφο ο συγγραφέας δήλωσε την
πρόθεσή του να εξετάσει κατά πόσο ήταν εφικτή η αυτάρκεια της Αθήνας,
ώστε να παύσουν οι αθηναίοι πολιτικοί αρχηγοί να αδικούν τις υπόλοιπες
πόλεις, επικαλούμενοι την έλλειψή της…Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος – Επιμ.
Δ. Ιακώβ. 2006. Στο Ανθολόγιο Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων. Κέντρο
Ελληνικής Γλώσσας. Tώρα που αναστοχάζομαι τις σκέψεις μου αμέσως
καθίσταται σαφές σε μένα ότι η φύση της χώρας είναι ικανή να μας
προσφέρει πάμπολλες πηγές πλούτου. Για να γίνει κατανοητό ότι αυτό που
444
ισχυρίζομαι αληθεύει θα σας περιγράψω καταρχάς τα φυσικά

πλεονεκτήματα της Aττικής. Aπόδειξη, λοιπόν, ότι και οι εποχές είναι
εξαιρετικά ήπιες εδώ μας παρέχουν τα ίδια τα γεγονότα· αφού όσα σε
πολλούς άλλους τόπους δεν μπορούν ούτε να βλαστήσουν, εδώ
καρποφορούν. Όπως η γη, έτσι και θάλασσα που την περιβάλλει είναι
εξαιρετικά παραγωγική.
ΠΛΟΥΤΟΣ
Liddell-Scott. Πλουτεύς, ὁ, ισοδύν. τύπος του Πλούτων, γεν.
Πλουτέως, -έος, σε Ανθ.· δοτ. Πλουτέϊ, ῆϊ· αιτ. Πλουτέα, στον ίδ.
κ.λπ.
πλουτέω, μέλ. -ήσω (πλοῦτος)· 1. είμαι πλούσιος, έχω πλούτη, σε
Ησίοδ., Θέογν., Ηρόδ., Αττ.· πλουτέω ἀπὸ τῶν κοινῶν, γίνομαι
πλούσιος από τα δημόσια χρήματα, σε Αριστοφ. 2. με γεν. πράγμ.,
είμαι πλούσιος σε κάτι, σε Ξεν. 3. με δοτ. πράγμ., πλουτέω
ἐμπύροισιν, σε Ευρ. Ξεν. 4. με σύστ. αιτ., πλουτέω πλοῦτον, σε
Λουκ.
πλουτηρός, -ή, -όν, εμπλουτιστικός, ἔργον, σε Ξεν.
πλουτητέον, ρημ. επίθ., αυτό που πρέπει να γίνει πλούσιο, άφθονο,
σε Λουκ.
πλουτίζω, μέλ. Αττ. -ιῶ (πλοῦτος), κάνω κάποιον πλούσιο,
πλουτίζω, σε Αισχύλ., Ξεν.· ειρωνικά, πλουτίζω τινὰ ἄταις, σε
Αισχύλ. — Παθ. Ἅιδης γόοι πλουτίζεται, σε Σοφ.· πλουτίζω ἀπὸ
βοσκημάτων, ἐκ τῆς πόλεως, κερδίζω τα πλούτη μου από..., σε Ξεν.
πλουτίνδην (πλοῦτος), επίρρ., σύμφωνα με τον πλούτο, πλουτίνδην
αἱρεῖσθαι τοὺς ἄρχοντας, σε Αριστ.
πλουτο-γᾱθής, -ές, Δωρ. αντί -γηθής (γηθέω), αυτός που
ευφραίνεται με τον πλούτο, πλούσιος, σε Αισχύλ.
πλουτοδοτήρ, -ῆρος, ὁ, = το επόμ., σε Ανθ.
πλουτο-δότης, -ου, ὁ, αυτός που δίνει πλούτο, σε Ησίοδ.
πλουτο-κρᾰτία, ἡ (κρατέω), πλουτοκρατία, σε Ξεν.
πλουτο-ποιός, -όν, αυτός που δημιουργεί πλούτο, σε Πλούτ.
πλοῦτος, ὁ (πιθ. από το πίμ-πλημι)· I. πλούτος, αγαθά, σε Όμηρ.
κ.λπ.· πλοῦτος χρυσοῦ, ἀργύρου, αυτός που αποτελείται από χρυσό
και άργυρο, σε Ηρόδ.· μεταφ., γᾶς πλοῦτος ἄβυσσος, λέγεται για
445
ολόκληρη τη γη, σε Αισχύλ.· πλοῦτος εἵματος, στον ίδ. II. ως κύριο

όνομα, Πλούτος, ο θεός του πλούτου, σε Ησίοδ.
πλοῦτος, -εος, τό, = πλοῦτος, ὁ, σε Κ.Δ.
πλουτό-χθων, -ονος, ὁ, ἡ, πλούσιος σε επίγειους θησαυρούς, με
αναφορά πιθ. στα μεταλλεία αργύρου στο Λαύριο, σε Αισχύλ.
Πλούτων, -ονος, ὁ, I. ο Πλούτωνας, ο θεός του Κάτω Κόσμου, σε
Τραγ. (πιθ. από το πλοῦτος), αυτός που δίνει τον πλούτο, σύζυγος
της Δήμητρας, που προσέφερε στους ανθρώπους τους καρπούς της
γης.

ἡμεῖς δ’ αὖ παίδων τε κασιγνήτων τε φόνοιο
ἔκλησιν θέωμεν· τοὶ δ’ ἀλλήλους φιλεόντων (485)
ὡς τὸ πάρος, πλοῦτος δὲ καὶ εἰρήνη ἅλις ἔστω.”
ὣς εἰπὼν ὤτρυνε πάρος μεμαυῖαν Ἀθήνην,
βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων ἀΐξασα.

ὃς δὲ γυναικὶ πέποιθε, πέποιθ’ ὅ γε φιλήτῃσιν. (375)
μουνογενὴς δὲ πάις εἴη πατρώιον οἶκον
φερβέμεν· ὣς γὰρ πλοῦτος ἀέξεται ἐν μεγάροισιν·
γηραιὸς δὲ θάνοι ἕτερον παῖδ’ ἐγκαταλείπων.
ῥεῖα δέ κεν πλεόνεσσι πόροι Ζεὺς ἄσπετον ὄλβον·

καί με καρδίαν ἀμύσσει φροντίς· ἐς δ’ ὑμᾶς ἐρῶ
μῦθον οὐδαμῶς ἐμαυτῆς οὖσ’ ἀδείμαντος, φίλοι,
μὴ μέγας Πλοῦτος κονίσας οὖδας ἀντρέψῃ ποδὶ
ὄλβον, ὃν Δαρεῖος ἦρεν οὐκ ἄνευ θεῶν τινός.
ταῦτά μοι μέριμν’ ἄφραστός ἐστιν ἐν φρεσὶν διπλῆ, (165)

μήτε χρημάτων ἀνάνδρων πλῆθος ἐν τιμῇ σέβειν
μήτ’ ἀχρημάτοισι λάμπειν φῶς ὅσον σθένος πάρα.
446
ἔστι γὰρ πλοῦτός γ’ ἀμεμφής, ἀμφὶ δ’ ὀφθαλμῷ φόβος·

ὄμμα γὰρ δόμων νομίζω δεσπότου παρουσίαν.
πρὸς τάδ’, ὡς οὕτως ἐχόντων τῶνδε, σύμβουλοι λόγου (170)

Βα. ὧδέ τις πάρεστιν αὐτοῖς ἀνδροπλήθεια στρατοῦ; (235)
Χο. † καὶ στρατὸς τοιοῦτος †, ἔρξας πολλὰ δὴ Μήδους κακά.
Βα. καὶ τί πρὸς τούτοισιν ἄλλο; πλοῦτος ἐξαρκὴς δόμοις;
Χο. ἀργύρου πηγή τις αὐτοῖς ἐστι, θησαυρός χθονός.
Βα. πότερα γὰρ τοξουλκὸς αἰχμὴ διὰ χεροῖν αὐτοῖς πρέπει;

ὑμεῖς δέ, πρέσβεις, χαίρετ’, ἐν κακοῖς ὅμως (840)
ψυχῇ διδόντες ἡδονὴν καθ’ ἡμέραν,
ὡς τοῖς θανοῦσι πλοῦτος οὐδὲν ὠφελεῖ.
Χο. ἦ πολλὰ καὶ παρόντα καὶ μέλλοντ’ ἔτι (842)
ἤλγησ’ ἀκούσας βαρβάροισι πήματα.

διοδότων λάξεων·
ὑπὸ δὲ σώματι γᾶς
πλοῦτος ἄβυσσος ἔσται. (950)
Χο. ἰὼ πολλοῖς ἐπανθίσαντες (950)
πόνοισι γενεάν·

μηδὲν λίπῃς τοῦδ’, ἤν τε τὴν γλῶσσαν δάκῃς,
κομψὸς γενήσῃ καὶ λαλίστατος, Κύκλωψ. (315)
Κυ. ὁ πλοῦτος, ἀνθρωπίσκε, τοῖς σοφοῖς θεός,
τὰ δ’ ἄλλα κόμποι καὶ λόγων εὐμορφίαι.
ἄκρας δ’ ἐναλίας ἃς καθίδρυται πατὴρ

ἐς τὰς Ἀθήνας στεῖχε κοινόφρων πατρί,
οὗ σ’ ὄλβιον μὲν σκῆπτρον ἀναμένει πατρός,
447
πολὺς δὲ πλοῦτος· οὐδὲ θάτερον νοσῶν

δυοῖν κεκλήσῃ δυσγενὴς πένης θ’ ἅμα, (580)
ἀλλ’ εὐγενής τε καὶ πολυκτήμων βίου.
10. Ευρυπίδης Ελένη (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 905

μισεῖ γὰρ ὁ θεὸς τὴν βίαν, τὰ κτητὰ δὲ
κτᾶσθαι κελεύει πάντας οὐκ ἐς ἁρπαγάς.
[ἐατέος δ’ ὁ πλοῦτος ἄδικός τις ὤν.] (905)
κοινὸς γάρ ἐστιν οὐρανὸς πᾶσιν βροτοῖς
καὶ γαῖ’, ἐν ᾗ χρὴ δώματ’ ἀναπληρουμένους
11. Ευρυπίδης Phoenissae (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 566

ὄψῃ δὲ πολλὰς αἰχμαλωτίδας κόρας
βίᾳ πρὸς ἀνδρῶν πολεμίων πορθουμένας. (565)
ὀδυνηρὸς ἆρ’ ὁ πλοῦτος, ὃν ζητεῖς ἔχειν,
γενήσεται Θήβαισι, φιλότιμος δὲ σύ.
σοὶ μὲν τάδ’ αὐδῶ. σοὶ δέ, Πολύνεικες, λέγω·

φόνιον ἐμβαλὼν τὸν αὐτὸν οὐκ ἀποίσεται μόρον; (595)
Ετ. ἐγγύς, οὐ πρόσω βέβηκεν· ἐς χέρας λεύσσεις ἐμάς;
Πο. εἰσορῶ· δειλὸν δ’ ὁ πλοῦτος καὶ φιλόψυχον κακόν.
Ετ. κᾆτα σὺν πολλοῖσιν ἦλθες πρὸς τὸν οὐδὲν ἐς μάχην;
Πο. ἀσφαλὴς γάρ ἐστ’ ἀμείνων ἢ θρασὺς στρατηλάτης.

Ορ. φεῦ· (1155)
οὐκ ἔστιν οὐδὲν κρεῖσσον ἢ φίλος σαφής, (1155)
οὐ πλοῦτος, οὐ τυραννίς· ἀλόγιστον δέ τι
τὸ πλῆθος ἀντάλλαγμα γενναίου φίλου.
σὺ γὰρ τά τ’ εἰς Αἴγισθον ἐξηῦρες κακὰ

κτου στροφάδες κέλευθοι.
Μένει γὰρ οὔτ’
448
αἰόλα Ep.
νὺξ βροτοῖσιν οὔτε Κῆρες οὔτε πλοῦτος,
ἀλλ’ ἄφαρ βέβακε, τῷ δ’ ἐπέρχεται
χαίρειν τε καὶ στέρεσθαι. (135)
15. Σοφοκλής Ajax {0011.003} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 519

καθεῖλεν Ἅιδου θανασίμους οἰκήτορας·
τίς δῆτ’ ἐμοὶ γένοιτ’ ἂν ἀντὶ σοῦ πατρίς;
τίς πλοῦτος; ἐν σοὶ πᾶσ’ ἔγωγε σῴζομαι.
Ἀλλ’ ἴσχε κἀμοῦ μνῆστιν· ἀνδρί τοι χρεὼν (520)
μνήμην προσεῖναι, τερπνὸν εἴ τί που πάθῃ·

λων στεφάν[ων] ἐπίμοιρον.
φαμὶ καὶ φάσω ⸤μέ⸥γιστον
κῦδος ἔχειν ἀρετάν· πλοῦ- (160)
⸐τος δὲ καὶ δειλοῖσιν ἀνθρώπων ὁμιλεῖ,
Ηʹἐθέλει δ’ αὔξειν φρένας ἀν-
δρός· ὁ δ’ εὖ ἔρδων θεούς

σαν, ἧς οὐδὲν κτῆμα σεμνότερον οὐδὲ βεβαιότερόν ἐστιν.
(6) Κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ἀνήλωσεν ἢ νόσος ἐμάρανεν,
πλοῦτος δὲ κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ὑπηρέτης ἐστὶν,
ἐξουσίαν μὲν τῇ ῥᾳθυμίᾳ παρασκευάζων, ἐπὶ δὲ τὰς ἡδονὰς
τοὺς νέους παρακαλῶν· ῥώμη δὲ μετὰ μὲν φρονήσεως

ΚΑ. Ἄγε δή, σὺ πότερον σαυτὸν ὅστις εἶ φράσεις,
ἢ τἀπὶ τούτοις δρῶ; Λέγειν χρὴ ταχὺ πάνυ.
ΠΛΟΥΤΟΣ
Ἐγὼ μὲν οἰμώζειν λέγω σοι. (58)
ΚΑ. Μανθάνεις (58)

449
ΠΛ. Ἀκούετον δή· δεῖ γάρ, ὡς ἔοικέ, με

λέγειν ἃ κρύπτειν ἦν παρεσκευασμένος.
Ἐγὼ γάρ εἰμι Πλοῦτος.
ΚΑ. Ὦ μιαρώτατε (78)
ἀνδρῶν ἁπάντων, εἶτ’ ἐσίγας Πλοῦτος ὤν;

Ἐγὼ γάρ εἰμι Πλοῦτος.
ΧΡ. Σὺ Πλοῦτος, οὕτως ἀθλίως διακείμενος; (80)
Ὦ Φοῖβ’ Ἄπολλον καὶ θεοὶ καὶ δαίμονες

ΧΡ. Σὺ Πλοῦτος, οὕτως ἀθλίως διακείμενος; (80)
Ὦ Φοῖβ’ Ἄπολλον καὶ θεοὶ καὶ δαίμονες
καὶ Ζεῦ, τί φῄς; ἐκεῖνος ὄντως εἶ σύ;

ἔχειν με, ταύτης δεσπότης γενήσομαι.
ΧΡ. Νὴ τὸν Δί’, ἀλλὰ καὶ λέγουσι πάντες ὡς
δειλότατόν ἐσθ’ ὁ πλοῦτος.
ΠΛ. Ἥκιστ’, ἀλλά με (203)
τοιχωρύχος τις διέβαλ’. Εἰσδὺς γάρ ποτε

ΒΛ. Παρὰ
σοί; (393)
ΧΡ. Πάνυ. (393)
ΒΛ. Οὐκ ἐς κόρακας; Πλοῦτος παρὰ σοί;
ΧΡ. Νὴ τοὺς θεούς. (394)
ΒΛ. Λέγεις ἀληθῆ; (395)

450
Τοῦτ’ οὖν ἡμεῖς ἐπιθυμοῦντες μόλις ηὕρομεν ὥστε γενέσθαι

βούλευμα καλὸν καὶ γενναῖον καὶ χρήσιμον εἰς ἅπαν ἔργον.
Ἢν γὰρ ὁ Πλοῦτος νυνὶ βλέψῃ καὶ μὴ τυφλὸς ὢν περινοστῇ,
ὡς τοὺς ἀγαθοὺς τῶν ἀνθρώπων βαδιεῖται κοὐκ ἀπολείψει, (495)
τοὺς δὲ πονηροὺς καὶ τοὺς ἀθέους φευξεῖται· κᾆτα ποήσει

ἀδίκως αὐτὰ ξυλλεξάμενοι· πολλοὶ δ’ ὄντες πάνυ χρηστοὶ
πράττουσι κακῶς καὶ πεινῶσιν μετὰ σοῦ τε τὰ πλεῖστα σύνεισιν.
Οὔκουν εἶναί φημ’, εἰ παύσει ταύτην βλέψας ποθ’ ὁ Πλοῦτος, (505)
ὁδὸν ἥντιν’ ἰὼν τοῖς ἀνθρώποις ἀγάθ’ ἂν μείζω πορίσειεν.
ΠΕ. Ἀλλ’, ὦ πάντων ῥᾷστ’ ἀνθρώπων ἀναπεισθέντ’ οὐχ ὑγιαίνειν

δύο πρεσβύτα, ξυνθιασώτα τοῦ ληρεῖν καὶ παραπαίειν,
εἰ τοῦτο γένοιθ’ ὃ ποθεῖθ’ ὑμεῖς, οὔ φημ’ ἂν λυσιτελεῖν σφῷν.
Εἰ γὰρ ὁ Πλοῦτος βλέψειε πάλιν διανείμειέν τ’ ἴσον αὑτόν, (510)
οὔτε τέχνην ἂν τῶν ἀνθρώπων οὔτ’ ἂν σοφίαν μελετῴη
οὐδείς· ἀμφοῖν δ’ ὑμῖν τούτοιν ἀφανισθέντοιν ἐθελήσει

Φαίνει γὰρ ἥκειν ἄγγελος χρηστοῦ τινος.
ΚΑ. Ὁ δεσπότης πέπραγεν εὐτυχέστατα,
μᾶλλον δ’ ὁ Πλοῦτος αὐτός· ἀντὶ γὰρ τυφλοῦ
ἐξωμμάτωται καὶ λελάμπρυνται κόρας, (635)
Ἀσκληπιοῦ παιῶνος εὐμενοῦς τυχών.

τὰ βλέφαρα περιέλειχον, ὥς γέ μοὐδόκει·
καὶ πρίν σε κοτύλας ἐκπιεῖν οἴνου δέκα,
ὁ Πλοῦτος, ὦ δέσποιν’, ἀνειστήκει βλέπων·
ἐγὼ δὲ τὼ χεῖρ’ ἀνεκρότησ’ ὑφ’ ἡδονῆς
τὸν δεσπότην τ’ ἤγειρον. Ὁ θεὸς δ’ εὐθέως (740)

451
τὸν δὲ Νεοκλείδην μᾶλλον ἐπόησεν τυφλόν.

ΓΥ. Ὅσην ἔχεις τὴν δύναμιν, ὦναξ δέσποτα.
Ἀτὰρ φράσον μοι, ποῦ ’σθ’ ὁ Πλοῦτος;
ΚΑ. Ἔρχεται. (749)
Ἀλλ’ ἦν περὶ αὐτὸν ὄχλος ὑπερφυὴς ὅσος. (750)

ΕΡ. Ὁτιὴ δεινότατα πάντων πραγμάτων (1112)
εἴργασθ’. Ἀφ’ οὗ γὰρ ἤρξατ’ ἐξ ἀρχῆς βλέπειν
ὁ Πλοῦτος, οὐδεὶς οὐ λιβανωτόν, οὐ δάφνην,
οὐ ψαιστόν, οὐχ ἱερεῖον, οὐκ ἄλλ’ οὐδὲ ἓν (1115)
ἡμῖν ἔτι θύει τοῖς θεοῖς.

ΧΡ. Τί δ’ ἐστίν, ὦ βέλτιστε;
ΙΕ. Τί γὰρ ἄλλ’ ἢ κακῶς; (1172)
Ἀφ’ οὗ γὰρ ὁ Πλοῦτος οὗτος ἤρξατο βλέπειν,
ἀπόλωλ’ ὑπὸ λιμοῦ· καταφαγεῖν γὰρ οὐκ ἔχω,
καὶ ταῦτα τοῦ σωτῆρος ἱερεὺς ὢν Διός. (1175)

οὐ θαυμαστὸν δοκεῖς, ὦ Κριτόβουλε, τοῦτο σαυτῷ ποιεῖν, (5)
ὅτι ὀλίγῳ μὲν πρόσθεν, ὅτε ἐγὼ ἔφην πολουτεῖν, ἐγέλασας
ἐπ’ ἐμοὶ ὡς οὐδὲ εἰδότι ὅ τι εἴη πλοῦτος, καὶ πρότερον οὐκ
ἐπαύσω πρὶν ἐξήλεγξάς με καὶ ὁμολογεῖν ἐποίησας μηδὲ
ἑκατοστὸν μέρος τῶν σῶν κεκτῆσθαι, νῦν δὲ κελεύεις προ-
33. Ξενοφών Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 4 Τμ. 43 γρ. 2

οἷς γὰρ μάλιστα τὰ παρόντα ἀρκεῖ ἥκιστα τῶν ἀλλοτρίων
(43) ὀρέγονται. ἄξιον δ’ ἐννοῆσαι ὡς καὶ ἐλευθερίους ὁ τοιοῦτος
πλοῦτος παρέχεται. Σωκράτης τε γὰρ οὗτος παρ’ οὗ ἐγὼ
τοῦτον ἐκτησάμην οὔτ’ ἀριθμῷ οὔτε σταθμῷ ἐπήρκει μοι, ἀλλ’
ὁπόσον ἐδυνάμην φέρεσθαι, τοσοῦτόν μοι παρεδίδου· ἐγώ τε

3
452
(44) τὸ μὲν γὰρ νῦν πλεονεκτῆσαι ὀλιγοχρόνιον ἂν τὸν πλοῦτον

ἡμῖν παράσχοι· τὸ δὲ ταῦτα προεμένους ἐκεῖνα κτήσασθαι
ὅθεν ὁ πλοῦτος φύεται, τοῦτο, ὡς ἐγὼ δοκῶ, ἀεναώτερον ἡμῖν
(45) δύναιτ’ ἂν τὸν ὄλβον καὶ πᾶσι τοῖς ἡμετέροις παρέχειν. οἶμαι
δ’, ἔφη, καὶ οἴκοι ἡμᾶς τούτου ἕνεκα ἀσκεῖν καὶ γαστρὸς

μηδενὸς ἅπτεσθαι, ὅσα δὲ ἐλευθερίαν ταῖς πόλεσι παρα-
(3) σκευάζει, ταῦτα ἔταξε μόνα ἔργα αὑτῶν νομίζειν. καὶ γὰρ
δὴ τί πλοῦτος ἐκεῖ γε σπουδαστέος, ἔνθα ἴσα μὲν φέρειν
εἰς τὰ ἐπιτήδεια, ὁμοίως δὲ διαιτᾶσθαι τάξας ἐποίησε μὴ
ἡδυπαθείας ἕνεκα χρημάτων ὀρέγεσθαι; ἀλλὰ μὴν οὐδ’
36. Πλάτων Κρατύλος (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 403 Τμ. a γρ.
5
πρόσκειται δὲ τὸ πεῖ καὶ τὸ δέλτα. τὸ δὲ Πλούτωνος,
τοῦτο μὲν κατὰ τὴν τοῦ πλούτου δόσιν, ὅτι ἐκ τῆς γῆς
κάτωθεν ἀνίεται ὁ πλοῦτος, ἐπωνομάσθη· ὁ δὲ “Ἅιδης,” οἱ (5)
πολλοὶ μέν μοι δοκοῦσιν ὑπολαμβάνειν τὸ ἀιδὲς προσειρῆσθαι
τῷ ὀνόματι τούτῳ, καὶ φοβούμενοι τὸ ὄνομα “Πλούτωνα”
37. Πλάτων Συμπόσιον (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 178 Τμ. c γρ.
7
παιδικά. ὃ γὰρ χρὴ ἀνθρώποις ἡγεῖσθαι παντὸς τοῦ βίου (5)
τοῖς μέλλουσι καλῶς βιώσεσθαι, τοῦτο οὔτε συγγένεια οἵα
τε ἐμποιεῖν οὕτω καλῶς οὔτε τιμαὶ οὔτε πλοῦτος οὔτ’ ἄλλο
(d) οὐδὲν ὡς ἔρως. λέγω δὲ δὴ τί τοῦτο; τὴν ἐπὶ μὲν τοῖς
αἰσχροῖς αἰσχύνην, ἐπὶ δὲ τοῖς καλοῖς φιλοτιμίαν· οὐ γὰρ
38. Πλάτων Meno {0059.024} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 87 Τμ.

e γρ. 7
ΣΩ. Σκεψώμεθα δὴ καθ’ ἕκαστον ἀναλαμβάνοντες ποῖά (5)
ἐστιν ἃ ἡμᾶς ὠφελεῖ. ὑγίεια, φαμέν, καὶ ἰσχὺς καὶ κάλλος
καὶ πλοῦτος δή· ταῦτα λέγομεν καὶ τὰ τοιαῦτα ὠφέλιμα. 88. (a) οὐχί; —
ΜΕΝ. Ναί. —ΣΩ. Ταὐτὰ δὲ ταῦτά φαμεν ἐνίοτε
453
καὶ βλάπτειν· ἢ σὺ ἄλλως φῂς ἢ οὕτως;

240 Τμ. d γρ. 7
τρόπαια τῶν βαρβάρων, ἡγεμόνες καὶ διδάσκαλοι τοῖς ἄλλοις (5)
γενόμενοι ὅτι οὐκ ἄμαχος εἴη ἡ Περσῶν δύναμις, ἀλλὰ πᾶν
πλῆθος καὶ πᾶς πλοῦτος ἀρετῇ ὑπείκει. ἐγὼ μὲν οὖν ἐκείνους
(e) τοὺς ἄνδρας φημὶ οὐ μόνον τῶν σωμάτων τῶν ἡμετέρων
πατέρας εἶναι, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς τε ἡμετέρας καὶ

246 Τμ. e γρ. 3
(e) ἀσκῆτε, ἀσκεῖν μετ’ ἀρετῆς, εἰδότας ὅτι τούτου λειπόμενα
πάντα καὶ κτήματα καὶ ἐπιτηδεύματα αἰσχρὰ καὶ κακά. οὔτε
γὰρ πλοῦτος κάλλος φέρει τῷ κεκτημένῳ μετ’ ἀνανδρίας—
ἄλλῳ γὰρ ὁ τοιοῦτος πλουτεῖ καὶ οὐχ ἑαυτῷ—οὔτε σώματος
κάλλος καὶ ἰσχὺς δειλῷ καὶ κακῷ συνοικοῦντα πρέποντα (5)
4
ὥστε καὶ κακοὺς γίγνεσθαι.
Τὰ ποῖα δὴ ταῦτα;
Πλοῦτος, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ πενία.
Πῶς δή; (5)
Ὧδε. πλουτήσας χυτρεὺς δοκεῖ σοι ἔτ’ ἐθελήσειν...
1
φυλακτέον ὅπως μήποτε αὐτοὺς λήσει εἰς τὴν πόλιν παραδύντα.
Τὰ ποῖα ταῦτα; 422.
(a) Πλοῦτός τε, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ πενία· ὡς τοῦ μὲν τρυφὴν
καὶ ἀργίαν καὶ νεωτερισμὸν ἐμποιοῦντος, τῆς δὲ ἀνελευ-
θερίαν καὶ κακοεργίαν πρὸς τῷ νεωτερισμῷ.
454
2
Ἄτοπον, ἔφη, ἀκοῦσαι.
(c) Ἔτι τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, πρὸς τούτοις τὰ λεγόμενα ἀγαθὰ
πάντα φθείρει καὶ ἀποσπᾷ, κάλλος καὶ πλοῦτος καὶ ἰσχὺς
σώματος καὶ συγγένεια ἐρρωμένη ἐν πόλει καὶ πάντα τὰ
τούτων οἰκεῖα· ἔχεις γὰρ τὸν τύπον ὧν λέγω.

δὲ τὰ μὲν ἐλάττονα ὧν ἡγεῖται μὲν ὑγίεια, κάλλος δὲ δεύ-
τερον, τὸ δὲ τρίτον ἰσχὺς εἴς τε δρόμον καὶ εἰς τὰς ἄλλας
πάσας κινήσεις τῷ σώματι, τέταρτον δὲ δὴ πλοῦτος οὐ τυφλὸς
ἀλλ’ ὀξὺ βλέπων, ἄνπερ ἅμ’ ἕπηται φρονήσει· ὃ δὴ πρῶτον (5)
αὖ τῶν θείων ἡγεμονοῦν ἐστιν ἀγαθῶν, ἡ φρόνησις, δεύ-

ΑΘ. Οὐκοῦν ταῦτά ἐστι πάντα ἐν οἷς ἐσμὲν τοιοῦτοι,
θυμός, ἔρως, ὕβρις, ἀμαθία, φιλοκέρδεια, δειλία, καὶ ἔτι (5)
τοιάδε, πλοῦτος, κάλλος, ἰσχύς, καὶ πάνθ’ ὅσα δι’ ἡδονῆς
αὖ μεθύσκοντα παράφρονας ποιεῖ; τούτων δὲ εὐτελῆ τε καὶ
ἀσινεστέραν πρῶτον μὲν πρὸς τὸ λαμβάνειν πεῖραν, εἶτα

λεγομένων ἀγαθῶν γίγνοιτό ποτε. τὰ γὰρ ὑπὸ τῶν πολλῶν
λεγόμεν’ ἀγαθὰ οὐκ ὀρθῶς λέγεται. λέγεται γὰρ ὡς ἄριστον (5)
μὲν ὑγιαίνειν, δεύτερον δὲ κάλλος, τρίτον δὲ πλοῦτος, μυρία
δὲ ἄλλα ἀγαθὰ λέγεται· καὶ γὰρ ὀξὺ ὁρᾶν καὶ ἀκούειν καὶ
(b) πάντα ὅσα ἔχεται τῶν αἰσθήσεων εὐαισθήτως ἔχειν, ἔτι δὲ

μενοι διάφοροι ἑαυτοῖς ἐγίγνοντο· πλούσιοι δ’ οὐκ ἄν ποτε (5)
ἐγένοντο ἄχρυσοί τε καὶ ἀνάργυροι ὄντες, ὃ τότε ἐν ἐκείνοις
παρῆν. ᾗ δ’ ἄν ποτε συνοικίᾳ μήτε πλοῦτος συνοικῇ μήτε
πενία, σχεδὸν ἐν ταύτῃ γενναιότατα ἤθη γίγνοιτ’ ἄν· οὔτε
(c) γὰρ ὕβρις οὔτ’ ἀδικία, ζῆλοί τε αὖ καὶ φθόνοι οὐκ ἐγγί-
455

(a) τοξότου ἑκάστοτε στοχάζηται τούτου ὅτῳ ἂν συνεχῶς τούτων
ἀεὶ καλόν τι συνέπηται μόνῳ, τὰ δὲ ἄλλα σύμπαντα παρα-
λείπῃ, ἐάντε τις πλοῦτος ἐάντε ἄρα τι τῶν ἄλλων τῶν
τοιούτων ὂν τυγχάνῃ ἄνευ τῶν προειρημένων. τὴν δὲ δὴ
μίμησιν ἔλεγον τὴν τῶν πολεμίων τὴν κακὴν τοιάνδε γί- (5)

κατὰ πόλεις πάσας πάντων κάλλιστον καὶ ἄριστον, ὡς
ἕνεκα σώματός ἐστι, καὶ σῶμα ψυχῆς ἕνεκα· ἀγαθῶν μὲν
οὖν ὄντων ὧν ἕνεκα ὁ πλοῦτος εἶναι πέφυκε, τρίτον ἂν εἴη (5)
μετὰ σώματος ἀρετὴν καὶ ψυχῆς. διδάσκαλος οὖν ἂν ὁ
λόγος οὗτος γίγνοιτο ὡς οὐ χρὴ πλουτεῖν ζητεῖν τὸν εὐδαί-

γρ. 14
ἡ σκέψις καὶ μετὰ τέχνης καὶ ἄνευ τέχνης πᾶσιν ἐστίν, οἷον
εἰ πολεμῶσιν ἢ μὴ πολεμῶσιν τοῦτο βουλευομένοις. ἐκ προτέρου
δὲ μᾶλλον ἔσται τὸ δι’ ὅ, τοῦτ’ ἐστι τὸ οὗ ἕνεκα, οἷον πλοῦτος
ἢ ἡδονὴ ἤ τι ἄλλο τοιοῦτον ὃ τυγχάνει οὗ ἕνεκα. βουλεύεται (15)
γὰρ ὁ βουλευόμενος, εἰ ἀπὸ τοῦ τέλους ἔσκεπται,
ΜΑΜΩΝΑΣ
Μαμωνάς - Βικιπαίδεια. Η λέξη Μαμωνάς απαντά τέσσερις φορές στην

Καινή Διαθήκη και είναι αραμαϊκής προέλευσης, πιθανότατα από τη ρίζα
«'mn» που σημαίνει "αυτό το οποίο κάποιος εμπιστεύεται". Η λέξη δεν
εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη, όμως σε εβραϊκά κείμενα
χρησιμοποιείται με τις έννοιες "πόρος", "κέρδος" (κυρίως το ανέντιμο), ...
1. CLEMENS ALEXANDRINUS Theol. Protrepticus {0555.001} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 10 Τμ. 94 τμ. 3 γρ. 2
...ταῦτά σου ταῖς εὐχαρίστοις τρυφαῖς δεδημιούργηκεν ὁ
(3) πατήρ. Ἀργυρίῳ μὲν ὠνήσεται ὁ νόθος, ἀπωλείας ἐστὶ
παιδίον, ὃς «μαμωνᾷ δουλεύειν» προῄρηται, σοὶ δὲ τὰ σὰ
456
ἐπιτρέπει, τῷ γνησίῳ λέγω, τῷ φιλοῦντι τὸν πατέρα, δι’

ὃν ἔτι ἐργάζεται, ᾧ μόνῳ καὶ ὑπισχνεῖται λέγων·
πρὸς τὸν Χριστόν· ἀδύνατον γὰρ ἅμα εἶναι φίλον τῶν ἐναντίων.
καὶ ὥσπερ «οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν», οὕτως οὐδεὶς
δύναται εἶναι φίλος καὶ ‹θεῷ καὶ μαμωνᾷ›, φίλος καὶ Χριστῷ καὶ
ὄφει. ἀλλὰ ἀνάγκη καὶ τὴν φιλίαν τὴν πρὸς τὸν Χριστὸν ἔχθραν (55)
ποιῆσαι πρὸς τὸν ὄφιν, καὶ τὴν φιλίαν τὴν πρὸς τὸν ὄφιν ἔχθραν
3. Γρηγόριος Νύσσης Orationes viii de beatitudinibus {2017.053} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 44 Σελ. 1261 γρ. 42
Ὁ δὲ ἀκριβῶς σφραγίσι καὶ κλείθροις, (40)
καὶ σιδηροδέτοις πύλαις, καὶ ὀχυροῖς κρυπτηρίοις
τὸν μαμωνὰν κατακρύψας, καὶ πάσης ἐντολῆς τὸ
ἀποκεῖσθαι αὐτῷ συγκεχωσμένην ἐν τῷ κρυπτῷ τὴν
ὕλην προτιμότερον κρίνας, ἐὰν ἐπὶ τὸ σκοτεινὸν πῦρ

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 881 γρ. 8
καὶ ὑφέλοιτο λαῖλαψ τοὺς ἐμοὺς πόνους, ἵνα εἰς κε-
νὸν κοπιάσαιμι. Εἰ δὲ καὶ ἀποθήκας οἰκοδομήσαιμι
ἐκ τῶν μαμωνᾶ θησαυρίζων, καὶ μαμωνᾷ, ταύ-
τῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχὴν ἀπαιτηθείην, λόγον ὑφ-
έξων, ὧν κακῶς ἐθησαύρισα. (10)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 881 γρ. 8
καὶ ὑφέλοιτο λαῖλαψ τοὺς ἐμοὺς πόνους, ἵνα εἰς κε-
νὸν κοπιάσαιμι. Εἰ δὲ καὶ ἀποθήκας οἰκοδομήσαιμι
ἐκ τῶν μαμωνᾶ θησαυρίζων, καὶ μαμωνᾷ, ταύ-
τῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχὴν ἀπαιτηθείην, λόγον ὑφ-
έξων, ὧν κακῶς ἐθησαύρισα. (10)
6. Βασίλειος Καισαρείας Regulae morales {2040.051} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4)

Τόμ. 31 Σελ. 704 γρ. 47
457
ἀγαπήσει· ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται, καὶ τοῦ ἑτέρου (45)

καταφρονήσει. Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ
μαμωνᾷ. ΠΡΟΣ ΚΟΡ. βʹ. Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυ-
γοῦντες ἀπίστοις. Τίς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ
καὶ ἀνομίᾳ; ἢ τίς κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος;

{2102.042} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 721 γρ. 17
λιεργίας ἐπὶ τὰς οὐρανίους σκηνάς· περὶ ὧν ὁ πή- (15)
ξας αὐτὰς ἔλεγεν· «Ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ
μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵν’, ὅτε ἐκλίπητε, δέξωνται
ὑμᾶς εἰς τὰς οὐρανίους σκηνάς.» Οὐ διέλιπεν γάρ
ποτε ἡ παναπείρατος φαιδρότης τῶν ἑορτῶν τούτων.

1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 330 γρ. 35
ἁμαρτήματα; τὸν δὲ οὐκ ἀφέντα, ὅτι τοῖς βασανιστη-
ρίοις ἀνάγκη παραδοθῆναι, τῶν ἀκηκοότων τοῦ Χρι-
στοῦ οὐδεὶς ἀντερεῖ. Τίς δὲ οὐκ ἐδούλευσε τῷ μαμω- (35)
νᾷ; τὸν δὲ ἐκείνῳ δουλεύσαντα ἀνάγκη παραιτήσα-
σθαι τοῦ Χριστοῦ τὴν δουλείαν· ἐκείνην δὲ ἀρνησά-
μενον, καὶ τὴν οἰκείαν ἀνάγκη σωτηρίαν ἀρνήσασθαι. Τίς

{2062.004} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 401 γρ. 27
ἀφιέντες τὸν οὐρανὸν, προστετήκασιν ἅπασι τοῖς ἐν (25)
τῇ γῇ, καὶ περὶ τὴν τῶν χρημάτων μαίνονται συλλο-
γὴν, καὶ τὸν Θεὸν μισήσαντες, ἀγαπῶσι τὸν μαμω-
νᾶν· τὸ δὲ, Μὴ μεριμνήσητε περὶ τὴν αὔριον, οὐ-
δένα οὔτε ἀκούσαντα, οὔτε πεισθέντα οἶδα ἐγὼ διὰ τὴν
ὀλιγοπιστίαν ἡμῶν. Διὰ τοῦτο ταύτην ἐγκαλυψάμενος (30)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 926 γρ. 24
περ καὶ ὑμεῖς ἡμῶν. Πότε, εἰπέ; Ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ
Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καὶ πάλιν ὁ Χριστὸς
458
παραινεῖ λέγων, Ποιήσατε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ μα-

μωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα ὅταν ἐκλίπητε, δέξωνται (25)
ὑμᾶς εἰς τὰς αἰωνίους αὐτῶν σκηνάς. Ὁρᾷς ὅτι
πολλὴ παῤῥησία ἡμῖν γενήσεται ἐκ τῶν νῦν εὐεργε-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 39 γρ. 18
κείμενα, ἵνα ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι τῆς παρ’ αὐτῶν προ-
στασίας ἀπολαύσωμεν; Ποιήσατε γὰρ ὑμῖν φίλους ἐκ
τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα, ὅταν ἐκλείπητε, δέ-
ξωνται ὑμᾶς εἰς τὰς αἰωνίους αὐτῶν σκηνάς. Καὶ
οἶδα, ὅτι πολλοὶ οὐ μόνον οὐ προσίενται τὰ παρ’ ἡμῶν (20)
12. Ιωάννης Χρυσόστομος In Bassum martyrem [Dub.] {2062.126} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 50 Σελ. 721 γρ. 32
ἐν τῷ πελάγει τοῦ βίου, εἶδε τῆς ἀληθείας ἀποπη- (30)
δῶντας καὶ τῷ ψεύδει προστρέχοντας, καὶ συνελόντα
φράσαι, εἶδε τῷ μαμωνᾷ μᾶλλον ἢ τῷ Κυρίῳ δου-
λεύοντας, καὶ τὴν γῆν ἡμῖν ὡς παισὶ παιδαγωγὸν
ἐπετίναξε, καὶ φιλοστόργου μητέρος ἐπεδείξατο

5) Τόμ. 55 Σελ. 228 γρ. 32
σμὸν, οὐδὲ τιμὴν ψυχῆς, σωθῆναί ποτε. Τί οὖν ὅτι (30)
φησὶν ἡ Γραφὴ, Ποιήσατε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ ἀδί-
κου μαμωνᾶ, ὅπως εἰσδέξωνται ὑμᾶς εἰς τὰς αἰω-
νίους σκηνάς; Τί ποτ’ οὖν ἐστι τὸ εἰρημένον; Οὐδὲν
ἐναντίον, οὐδὲ μαχόμενον τοῖς προτέροις, ἀλλὰ καὶ

5) Τόμ. 55 Σελ. 228 γρ. 41
θῃς ἐκεῖ, μηδὲν τούτων ἐργασάμενος, οὐδείς σου προ-
στήσεται. Οὐδὲ γὰρ ἡ φιλία ἐκείνων ἡμῖν προΐσταται, (40)
ἀλλὰ τὸ ἐκ τοῦ μαμωνᾶ γενέσθαι φίλους· διὰ τοῦτο
προσέθηκε, Φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ, ἵνα μάθῃς, ὅτι
459
αὐτά σου τὰ ἔργα φείσεται, ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ φιλαν-

5) Τόμ. 55 Σελ. 228 γρ. 42
στήσεται. Οὐδὲ γὰρ ἡ φιλία ἐκείνων ἡμῖν προΐσταται, (40)
ἀλλὰ τὸ ἐκ τοῦ μαμωνᾶ γενέσθαι φίλους· διὰ τοῦτο
προσέθηκε, Φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ, ἵνα μάθῃς, ὅτι
αὐτά σου τὰ ἔργα φείσεται, ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ φιλαν-
θρωπία, ἡ εἰς τοὺς δεομένους φιλοτιμία. Ἐπεὶ ὅτι γε

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 53 γρ. 14
οὐδὲν πλέον ἔφασαν εἰσφέρειν, ἀλλ’ ἢ πνεῦμα συντε-
τριμμένον. Τούτους δὴ καὶ ἡμεῖς ζηλώσωμεν. Καὶ
γὰρ καὶ νῦν ἕστηκεν εἰκὼν χρυσῆ, ἡ τοῦ μαμωνᾶ
τυραννίς. Ἀλλὰ μὴ προσέχωμεν τοῖς τυμπάνοις, μη- (15)
δὲ τοῖς αὐλοῖς, μηδὲ ταῖς κινύραις, μηδὲ τῇ λοιπῇ

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 53 γρ. 26
νῦν δὲ τὰ μὲν ἐνταῦθα ἔσται, τὰ δὲ ἐκεῖ, τὰ δὲ καὶ
ἐνταῦθα καὶ ἐν τῇ μελλούσῃ ἡμέρᾳ. Οἱ μὲν γὰρ ὑπὲρ (25)
τοῦ μὴ προσκυνῆσαι τὸν μαμωνᾶν πενίαν ἑλόμενοι,
καὶ ἐνταῦθα καὶ τότε ἔσονται λαμπρότεροι· οἱ δὲ
πλουτοῦντες ἐνταῦθα ἀδίκως, τότε τὴν ἐσχάτην

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 60 γρ. 41
πωμεν μόνοις. Καὶ γὰρ εἰπὼν, Ποιήσατε ὑμῖν
φίλους, οὐκ ἔστη μέχρι τούτου μόνον, ἀλλὰ προσ- (40)
έθηκεν, Ἐκ τοῦ ἀδίκου μαμωνᾶ· ἵνα πάλιν σὸν τὸ
κατόρθωμα γένηται· οὐδὲν γὰρ ἕτερον ἢ ἐλεημοσύνην
ἐνταῦθα ᾐνίξατο. Καὶ τὸ δὴ θαυμαστὸν, ὅτι οὐδὲ

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 79 γρ. 10
460
καὶ τοῦ αἵματος τοῦ Κυρίου Καὶ γὰρ ἔχουσιν ἐν

ἑαυτοῖς τὸν τύραννον ἀλγοῦντα τῇ βασιλείᾳ τοῦ Χρι-
στοῦ, τὸν ἐκείνου τοῦ Ἡρώδου παρανομώτερον, μα- (10)
μωνᾶν. Οὗτος γὰρ βούλεται κρατεῖν, καὶ πέμπει
τοὺς οἰκείους τοὺς ἑαυτοῦ, προσκυνήσοντας μὲν σχή-
ματι, σφάττοντας δὲ ἐν τῷ προσκυνεῖν.

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 183 γρ. 34
ὁ δὲ σφάττεται δι’ αὐτὸ τοῦτο πάλιν· καὶ ἡ αὐτὴ τυ-
ραννὶς τὸν μὲν ἔμπορον ἐποίησε, τὸν δὲ ἀνδροφόνον.
Τί τοίνυν ἀπιστότερον γένοιτ’ ἂν τοῦ μαμωνᾶ, ὅταν
δι’ αὐτὸν ἀποδημῇ καὶ κινδυνεύῃ καὶ σφάττηται; (35)
Ἀλλὰ Τίς ἐλεήσει, φησὶν, ἐπαοιδὸν ὀφιόδηκτον;

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 183 γρ. 42
ἔρωτα, τὸν τῶν οὐρανῶν. Ὁ γὰρ ἐπιθυμῶν βασιλείας, (40)
καταγελάσεται πλεονεξίας· ὁ γενόμενος τοῦ Χριστοῦ
δοῦλος, οὐκ ἔστι δοῦλος τοῦ μαμωνᾶ, ἀλλὰ καὶ δε-
σπότης· τὸν μὲν γὰρ φεύγοντα διώκειν εἴωθε, τὸν
δὲ διώκοντα φεύγειν. Οὐχ οὕτω τὸν διώκοντα τιμᾷ,

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 242 γρ. 34
νοις τὴν ὁδόν· οἱ γὰρ διὰ τῆς πλατείας βαδίζοντες,
φησὶν, ἐκεῖ καταστρέφουσι. Καὶ τὸ, Οὐ δύνασθε Θεῷ
δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ, ἴσον εἶναί μοι δοκεῖ τῷ, Μα-
κάριοι οἱ ἐλεήμονες, καὶ, Οἱ πεινῶντες τὴν δι- (35)
καιοσύνην. Ἀλλ’, ὅπερ ἔφην, ἐπειδὴ μέλλει τρα-

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 295 γρ. 23
τιθέναι, ἔνθα ἀνάλωτος ἡ φυλακή· οὕτω καὶ ἐνταῦθα
διπλῆν δείκνυσι τὴν ζημίαν, καὶ δι’ ὧν ἀφέλκει τοῦ
Θεοῦ, καὶ δι’ ὧν ὑποτάττει τῷ μαμωνᾷ. Ἀλλ’ οὐκ εὐ-
461
θέως αὐτὸ τίθησιν, ἀλλ’ ἀπὸ κοινῶν αὐτὸ πρῶτον κατα-

σκευάζει λογισμῶν, οὕτω λέγων· Οὐδεὶς δύναται δυσὶ (25)

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 295 γρ. 45
τὴν ψῆφον ἐξενεγκεῖν, ὅτε ἔλαβεν αὐτὸν συμφωνοῦντα,
τότε καὶ ἑαυτὸν ἀποκαλύπτει. Ἐπήγαγε γοῦν· Οὐ δύ-
νασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ. Φρίξωμεν ἐννοή- (45)
σαντες τί παρεσκευάσαμεν τὸν Χριστὸν εἰπεῖν, καὶ
μετὰ Θεοῦ θεῖναι τὸν χρυσόν. Εἰ δὲ τοῦτο φρικτὸν, τὸ διὰ

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 295 γρ. 54
μησε; Μή μοι τοὺς πλουτοῦντας εἴπῃς, ἀλλὰ τοὺς δου-
λεύοντας. Ἐπεὶ καὶ ὁ Ἰὼβ πλούσιος ἦν· ἀλλ’ οὐκ ἐδού-
λευε τῷ μαμωνᾷ, ἀλλ’ εἶχεν αὐτὸν καὶ ἐκράτει, καὶ δε-
σπότης, οὐ δοῦλος ἦν. Ὥσπερ οὖν ἀλλοτρίων οἰκονόμος (55)
ὢν χρημάτων, οὕτω πάντα ἐκεῖνα ἐκέκτητο, οὐ μόνον

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 296 γρ. 17
τοίχους καὶ ὀρόφους, ὁ δὲ ταῦτα ἀτιμάζειν, τιμᾷν δὲ (15)
φιλοσοφίαν, πῶς δυνατὸν ταῦτα συμβῆναι;
βʹ. Κύριον δὲ ἐνταῦθα τὸν μαμωνᾶν ἐκάλεσεν, οὐ διὰ
τὴν οἰκείαν φύσιν, ἀλλὰ διὰ τὴν τῶν ὑποκλινομένων αὐτῷ
ταλαιπωρίαν. Οὕτω καὶ τὴν κοιλίαν Θεὸν καλεῖ, οὐκ ἀπὸ

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 296 γρ. 48
Διόπερ οὐδὲ νῦν ἁπλῶς εἶπε, Μὴ μεριμνήσητε, ἀλλὰ
τὴν αἰτίαν προσθεὶς, οὕτω τοῦτο ἐπέταξε. Μετὰ γὰρ τὸ
εἰπεῖν, Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ,
ἐπήγαγε· Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, Μὴ μεριμνήσητε.
Τοῦτο, ποῖον; Τὸ τῆς ζημίας ἄφατον. Οὐδὲ γὰρ ἐν (50)
462

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 355 γρ. 55
δὲ οὐδὲ τῷ προστάγματι εἴκει. Ἰδοὺ γοῦν καθ’ ἑκάστην
ἡμέραν ἀκούει αὐτοῦ λέγοντος, Οὐ δύνασθε Θεῷ δου-
λεύειν καὶ μαμωνᾷ, καὶ γέενναν ἀπειλοῦντος, καὶ τὰς (55)
ἀνηκέστους κολάσεις, καὶ οὐ πείθεται· οὐχ ὅτι ἰσχυρο-
(356) τερός ἐστι τοῦ Χριστοῦ, ἀλλ’ ὅτι ἄκοντας ἡμᾶς ὁ Χριστὸς

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 450 γρ. 57
οὗτος δὲ ἔνοχος τῷ συνεδρίῳ. Τίς οὐκ ὤμοσε; τοῦτο δὲ (55)
ἐκ τοῦ πονηροῦ. Τίς οὐκ ἐπιώρκησεν; οὗτος δὲ πλέον
ἢ τοῦ πονηροῦ. Τίς οὐκ ἐδούλευσε τῷ μαμωνᾷ; οὗτος
(451) δὲ τῆς γνησίας ἐξέπεσε τοῦ Χριστοῦ δουλείας. Ἔχω καὶ
ἕτερα μείζονα τούτων εἰπεῖν· ἀλλ’ ἀρκεῖ καὶ ταῦτα,

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 452 γρ. 5
στοῦντες ὑπὲρ πάντων τῷ Θεῷ, νηστεύοντες κατὰ δύνα-
μιν, εὐχόμενοι γνησίως, φίλους ἑαυτοῖς ποιοῦντες ἐκ
τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας. Οὕτω γὰρ δυνησόμεθα καὶ (5)
συγγνώμης ἐπὶ τοῖς πεπλημμελημένοις τυχεῖν, καὶ
τῶν ἐπηγγελμένων ἐπιτυχεῖν ἀγαθῶν· ὧν γένοιτο πάν-

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 581 γρ. 46
Οὐδαμῶς. Ἆρ’ οὖν ἐπαύσατο παραινῶν; ἆρα ἐσίγησεν;
Οὐ καθ’ ἑκάστην λέγει τὴν ἡμέραν, Οὐ δύνασθε Θεῷ (45)
δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ, καὶ αὔξεται πολλοῖς τῶν χρη-
μάτων ἡ περιουσία καὶ ἡ τυραννίς; Οὐ καθ’ ἑκάστην βοᾷ,
Ἄφετε καὶ ἀφεθήσεται ὑμῖν, καὶ ἡμεῖς ἐκθηριούμεθα

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 651 γρ. 24
ἐκείνων τῶν [τὰ] ἔνδον. Ἕως ἂν ταῦτα ἔχωμεν, ἐκεῖνα
περιθέσθαι δύσκολον. Οὐκ ἔστιν ὁμοῦ καὶ ψυχὴν καὶ
463
σῶμα καλλωπίζειν. Οὐκ ἔστιν ὁμοῦ καὶ μαμωνᾷ δου-

λεύειν, καὶ Χριστῷ ὑπακούειν ὡς χρή. Ἀποθώμεθα (25)
τοίνυν ταύτην τὴν τυραννίδα τὴν χαλεπήν. Οὐδὲ γὰρ εἴ

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 685 γρ. 14
λέγοντα περὶ τοῦ νοσήματος τούτου· μᾶλλον δὲ
τὸν Διδάσκαλον δι’ αὐτοῦ· Οὐ δύνασθε γὰρ Θεῷ δου-
λεύειν καὶ μαμωνᾷ. Ναὶ, φησί· καὶ πῶς ταῦτα
ἔσται; πῶς τῆς ἐπιθυμίας παυσόμεθα; Ἐντεῦ- (15)
θεν καὶ τοῦτο ἔστι μαθεῖν. Καὶ πῶς εἰσόμεθα; Ἄκουσον

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 752 γρ. 8
τὴν οἰκίαν ἐλεημοσύναις, εὐχαῖς, ἱκετηρίαις, παννυ-
χίσι. Ταῦτα τοῦ βασιλέως Χριστοῦ τὰ ἀναθήματα, ἐκεῖνα
δὲ τοῦ μαμωνᾶ, τοῦ ἐχθροῦ τοῦ Χριστοῦ. Μηδεὶς τοίνυν
ἐγκαλυπτέσθω οἰκίαν ἔχων εὐτελῆ, ἂν ταῦτα ἔχῃ τὰ
ἐπιβλήματα· μηδεὶς πλούσιος φρονείτω μέγα, οἰκίαν (10)

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 790 γρ. 49
κέρδος τῆς παρούσης ζωῆς, ὅταν εἰς τὴν μέλλουσαν
ἐμπορίαν αὐτῇ μὴ χρησώμεθα; Μέχρι πότε οὐ δου-
λοῦσθε τὸν δουλωσάμενον ὑμᾶς μαμωνᾶν; μέχρι
πότε δοῦλοι χρημάτων; μέχρι τίνος οὐκ ἐρᾶτε ἐλευθε- (50)
ρίας, καὶ διαῤῥήγνυτε τὰς ὠνὰς τῆς φιλοχρηματίας;

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 68 γρ. 18
τῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς γνησίως· ἀλλὰ ἀνάγκη τὸν
περὶ ταῦτα ἐσπουδακότα ἐκείνων ἐκπεσεῖν. Οὐ δύ-
νασθε γὰρ, φησὶ, Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ·
ἀνάγκη γὰρ ἑνὸς ἔχεσθαι, καὶ τὸν ἕτερον μισεῖν. Καὶ
ταῦτα καὶ αὐτὴ τῶν πραγμάτων ἡ πεῖρα βοᾷ. Οἱ (20)
464

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 68 γρ. 33
σαντες τίνος ἐσμὲν οἰκέται, τὴν τούτου βασιλείαν
ἀγαπήσωμεν μόνην· κλαύσωμεν, θρηνήσωμεν ὑπὲρ
τῶν ἔμπροσθεν χρόνων, ὧν ἐδουλεύσαμεν τῷ μαμωνᾷ·
ῥίψωμεν αὐτοῦ καθάπαξ τὸν ζυγὸν, τὸν ἀφόρητον καὶ
τὸν βαρὺν, καὶ μένωμεν φέροντες τὸν τοῦ Χριστοῦ, (35)

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 68 γρ. 37
τὸν βαρὺν, καὶ μένωμεν φέροντες τὸν τοῦ Χριστοῦ, (35)
τὸν κοῦφον καὶ ῥᾷστον· οὐδὲν γὰρ ἐπιτάττει τοιοῦ-
τον ἡμῖν οἷον ὁ μαμωνᾶς. Οὗτος μὲν γὰρ ἐχθροὺς
κελεύει πᾶσι γίνεσθαι· ὁ δὲ Χριστὸς τοὐναντίον,
ἅπαντας ἀσπάζεσθαι καὶ φιλεῖν. Ἐκεῖνος τῷ πηλῷ

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 234 γρ. 6
ἐποίησε, τοῦτο πάντα συνέχεε, τοῦτο τῆς μακαριωτά-
της δουλείας ἡμᾶς ἀπάγει τοῦ Χριστοῦ. Οὐκ ἔστι (5)
γὰρ, φησὶ, Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ. Ἐξ ἐναντίας
γὰρ ἐπιτάττει τῷ Χριστῷ. Ὁ μὲν γὰρ λέγει, Δίδου
τοῖς δεομένοις· ὁ δὲ, Ἅρπαζε τῶν δεομένων. Ὁ Χρι-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 326 γρ. 37
θῆναι; Οὐδὲν, εἰ μὴ ἡμεῖς αὐτοὶ ἀποσταίημεν. Πῶς (35)
δὲ ἀποστησόμεθα; Ἄκουσον αὐτοῦ λέγοντος· Οὐ δύ-
νασθε δυσὶ κυρίοις δουλεύειν, Θεῷ καὶ μαμωνᾷ.
Ἂν τοίνυν τούτῳ δουλεύωμεν, οὐχ ὑποστησόμεθα τὴν
ἐκείνου τυραννίδα. Καὶ γὰρ τυραννίδος ἁπάσης πικρό-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 413 γρ. 27
κρὸν οὕτως ἐνεδώκαμεν! Τὴν γὰρ οἰκουμένην κατέλα- (25)
βεν ἅπασαν τουτὶ τὸ νόσημα, καὶ τὰς πάντων κατέ-
465
χει ψυχὰς, καὶ πολλὴ τοῦ μαμωνᾶ ἡ τυραννίς. Ὑπὸ

Χριστοῦ ἐλυτρώθημεν, καὶ τῷ χρυσίῳ δουλεύομεν.
Ἑτέρου τὴν δεσποτείαν ἀνακηρύττομεν, καὶ ἑτέρῳ

{2062.154} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 219 γρ. 23
γὰρ καὶ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἔκπρακτον ποιεῖ· καὶ
τοῦ Χριστοῦ λέγοντος, Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ
μαμωνᾷ· καὶ τοῦ Ἀποστόλου, Ὅτι ῥίζα πάντων τῶν
κακῶν ἐστιν ἡ φιλαργυρία· καὶ τοῦ προφήτου, Πλοῦ-
τος ἐὰν ῥέῃ, μὴ προστίθεσθε καρδίαν, καὶ πολλὰ (25)

{2062.156} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 343 γρ. 53
ἀλλὰ περιέρχῃ κοινὸς ἐχθρὸς τῶν τῆς οἰκουμένης
ἀγαθῶν, καὶ τῇ φιλοτιμίᾳ τοῦ Δεσπότου τῆς οἰκουμέ-
νης πολέμιος, καὶ τοῦ μαμωνᾶ φίλος, μᾶλλον δὲ δοῦ-
λος; Οὐ γὰρ ἐκκοπῆναι τὴν γλῶτταν ἐκείνην ἔδει; οὐ
γὰρ σβεσθῆναι τὴν καρδίαν τὴν ταῦτα τεκοῦσαν τὰ (55)

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 455 γρ. 17
τως. Οἶδε μὲν γὰρ πολλάκις ἡ Γραφὴ Θεὸν καλεῖν (15)
οὐκ ἀπὸ τῆς ἀξίας τοῦ καλουμένου, ἀλλ’ ἀπὸ τῆς
ἀσθενείας τῶν ὑποταττομένων· ὡς ὅταν τὸν μαμωνᾶν
κύριον λέγῃ, καὶ τὴν κοιλίαν θεόν. Ἀλλ’ οὐ παρὰ
τοῦτο οὔτε ἡ κοιλία θεὸς, οὔτε ὁ μαμωνᾶς κύριος,

{2062.157} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 455 γρ. 19
ἀσθενείας τῶν ὑποταττομένων· ὡς ὅταν τὸν μαμωνᾶν
κύριον λέγῃ, καὶ τὴν κοιλίαν θεόν. Ἀλλ’ οὐ παρὰ
τοῦτο οὔτε ἡ κοιλία θεὸς, οὔτε ὁ μαμωνᾶς κύριος,
ἀλλ’ ἐκείνων τῶν ὑποκατακλινόντων ἑαυτούς. Ἡμεῖς (20)
δὲ ἐκεῖνό φαμεν, ὅτι οὔτε περὶ τοῦ διαβόλου τοῦτο
466
46. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Philippenses (Ομιλίαι 1-15)

{2062.160} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 185 γρ. 22
Ἂν μετὰ τοσαύτης προθυμίας διακονῶμεν τοῖς ἁγίοις, (20)
μερισταὶ τῶν μισθῶν αὐτῶν ἐσόμεθα. Τοῦτο καὶ ὁ
Χριστός φησι· Ποιήσατε ὑμῖν φίλους ἐκ τοῦ μα-
μωνᾶ τῆς ἀδικίας, ἵνα δέξωνται ὑμᾶς εἰς τὰς
αἰωνίους αὑτῶν σκηνάς. Ὁρᾷς πῶς οὗτοι κοινωνοὶ
γεγόνασιν; Ἀπὸ πρώτης ἡμέρας, φησὶ, μέχρι τοῦ (25)

{2062.160} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 226 γρ. 30
δοῦλον εἶναι Χριστοῦ γνήσιον. Αὐτὸς ὁ Χριστὸς ἀπ-
εφήνατο, ὅτι τὸ πρᾶγμα ἀδύνατον· Οὐ δύνασθε,
φησὶ, Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ· καὶ, Οὐδεὶς δύ- (30)
ναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν. Ἐναντία γὰρ ἐπι-
τάττουσιν. Ὁ Χριστὸς λέγει, Φείδου τῶν πενομένων·

{2062.160} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 226 γρ. 33
ναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν. Ἐναντία γὰρ ἐπι-
ὁ μαμωνᾶς λέγει, Ἀπόδυσον καὶ αὐτὰ ἃ ἔχουσιν· ὁ
Χριστὸς λέγει, Κένωσον ἅπερ ἔχεις· ὁ μαμωνᾶς λέ-
γει, Λάβε καὶ ἅπερ ἔχουσιν. (35)

{2062.160} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 226 γρ. 34
ὁ μαμωνᾶς λέγει, Ἀπόδυσον καὶ αὐτὰ ἃ ἔχουσιν· ὁ
Χριστὸς λέγει, Κένωσον ἅπερ ἔχεις· ὁ μαμωνᾶς λέ-
γει, Λάβε καὶ ἅπερ ἔχουσιν. (35)
ϛʹ. Εἶδες ἐναντίωσιν, εἶδες πόλεμον; Βούλεσθε δείξω-

{2062.160} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 226 γρ. 40
467
ἀλλ’ ἑνὸς δεῖ καταφρονῆσαι; ἢ οὐ δεῖ λόγου; Πῶς;

Ἐν τοῖς ἔργοις οὐχ ὁρῶμεν τοῦτο, τὸν Χριστὸν μὲν
καταφρονούμενον, τὸν δὲ μαμωνᾶν τιμώμενον; (40)
Ὁρᾶτε πῶς καὶ τὰ ῥήματα φορτικά; πόσῳ μᾶλλον
τὰ πράγματα;
ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΣ
ἀνισοῦντες, οἱ μὲν κατ’ ἀγοράς, οἱ δὲ πόλιν ἐκ πόλεως
ἀλλάττοντες κατὰ θάλατταν καὶ πεζῇ, νόμισμά τε πρὸς τὰ
ἄλλα καὶ αὐτὸ πρὸς αὑτὸ διαμείβοντες, οὓς ἀργυραμοιβούς τε 290.(a) καὶ
ἐμπόρους καὶ ναυκλήρους καὶ καπήλους ἐπωνομάκαμεν,
μῶν τῆς πολιτικῆς ἀμφισβητήσουσί τι;
2. Ωριγένης . Απόσπασμα in evangelium Joannis (in catenis) {2042.006}

εἶπεν ὁ εὐαγγελιστής. ἀλλ’ ἐπεὶ συνέβαινε μὴ τοσαῦτα αὐτοὺς ἐπι- (15)
κομίζεσθαι ἀργύρια ἐρχομένους ἐπὶ τὴν ἑορτήν, ἐπενόησάν τινες
ἀργυραμοιβοὶ τραπέζας ἐκεῖ τιθέναι καὶ κολλυβίζειν, τουτέστι δανεί-
ζειν, χρυσία λαμβάνοντες παρὰ τῶν χρῃζόντων ἀργυρίων, πρὸς τὸ
μεθύειν καὶ τρυφᾶν μᾶλλον ἢ ἑορτάζειν ἐληλυθότων. παντὸς τοι-
3. MOERIS Attic. Λεξικόν Atticum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2/3?) Σελ. 190 γρ. 14
ἀμπεχόνιον Ἀττικοί, λεπτὸν ἱμάτιον Ἕλληνες.
ἀποφράδες ἡμέραι Ἀττικοί, ἀπηγορευμέναι τὰς πράξεις Ἕλληνες.
ἀργυραμοιβοί Ἀττικοί, κολλυβισταί Ἕλληνες.
ἀργυρογνώμονες Ἀττικοί, δοκιμασταί Ἕλληνες. (15)
ἄρριχος κόφινος πυκνός, εἰς ὃν ἐνετρύγων. Ἀριστοφάνης γοῦν

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4?) Epistle-alpha Σελ. 978b γρ. 5
Ἀραρός. βέβαιον, ἀμετακίνητον.
Ἀργιλώδης γῆ. λευκὴ καὶ καθαρά.
Ἀργυραμοιβός. ὁ κέρμα ἀντὶ ἀργυρίου ἀλλασσόμενος. Ἀργυρίς. φιάλη.
468
5. Ιωάννης Χρυσόστομος In ascensionem (sermo 1) [Sp.] {2062.100} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 52 Σελ. 794 γρ. 3
(794) καρπὸν, καὶ ὅσα διὰ τῶν παραβολῶν ἡμῖν ἀπεκά-
λυψε, τὸν βίον ταλαντεύσωμεν, τὰ τοῦ βίου συν-
αλλάξωμεν, οὐκ ἀργυραμοιβοῦντες, οὐδὲ χρυσορυ-
χοῦντες, οὐ βαρέως δανείζοντες· ταῦτα γὰρ καὶ ὁ
κριτὴς ἀποστρέφεται· ἀλλὰ πτωχοτροφοῦντες, φιλο- (5)

{4089.031} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 83 Σελ. 393 γρ. 4
ὑπολαμβάνειν, κατ’ εἰκόνα δὲ αὐτοῦ τὸν Χριστὸν γε-
γενῆσθαι. Ἦρξε δὲ τῆς αἱρέσεως ταύτης ἄλλος Θεό-
δοτος, ἀργυραμοιβὸς τὴν τέχνην. Ζʹ. —Περὶ Ἐλκεσαίων. (5)
Οἱ δὲ Ἐλκεσαῖοι, ἔκ τινος Ἐλκεσαῒ τῆς ...

{4090.108} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 72 Σελ. 880 γρ. 54
Εἰσελθὼν εἰς τὸ ἱερὸν ἤρξατο ἐκβάλλειν τοὺς
πωλοῦντας ἐν αὐτῷ καὶ ἀγοράζοντας.
(A f. 261 a b) Ἦν μὲν ἐν τῷ ἱερῷ πληθὺς, ἀργυρ-
αμοιβοὶ, καὶ οἱ τὰ θυόμενα κατὰ νόμον ζῶα πω- (55)
(881) λοῦντες. Ἀλλ’ ἦν ἤδη καιρὸς τοῦ καταλῆξαι τὴν
σκιὰν, ἀναλάμψαι δὲ τὴν ἐν Χριστῷ ἀλήθειαν. Διὰ

lambda Σελ. 227 γρ. 19
Λίτρα: ἦν μὲν καὶ νόμισμά τι, ὡς Δίφιλος· ἐπὶ δὲ τοῦ
σταθμοῦ Ἐπίχαρμός τε καὶ Σώφρων ἐχρήσαντο·
Σοφοκλῆς δὲ λιτροσκόπον φησὶ τὸν ἀργυραμοιβὸν
ἀπὸ τοῦ νομίσματος. (20)
Λίτρα: τὴν νομισμοδόκην καλοῦσι· τὴν δὲ αὐτὴν καὶ

pi Σελ. 389 γρ. 12
σιφῶντος· ἐκ μεταφορᾶς εἴρηται ἀπὸ τῶν νομισ- (10)
μάτων ἃ καλοῦσι παράσημα οἱ τοιοῦτοι χαράττε-
469
ται ὑπὸ τῶν ἀργυραμοιβῶν σημείωι τινὶ, ὃ τὴν

φαυλότητα δηλοῖ· ἐπειδὴ παρατετύπωται καὶ πα-
ρακεχάρακται.
ΚΕΡΔΟΣ
Liddell-Scot. κερδαίνω, μέλ. -ᾰνῶ, Ιων. -ανέω, επίσης κερδήσω και

κερδήσομαι· αόρ. αʹ ἐκέρδᾱνα, Ιων. -ηνα, επίσης ἐκέρδησα· παρακ.
κεκέρδηκα· (κέρδος)· I. 1. κερδίζω, αποφέρω κέρδος ή ωφέλεια,
προσπορίζομαι, κακὰ κ., αποκτώ παράνομα κέρδη, σε Ησίοδ.· κ. ἔκ. ή ἀπό
τινος, σε Ηρόδ., Αττ.· πρός τινος, σε Σοφ.· τί κερδανῶ; τί θα κερδίσω απ'
αυτό; σε Αριστοφ.· με μτχ., κερδίζω από το να κάνω, οὐδὲν ἐκμαθοῦσα
κερδανεῖς, σε Αισχύλ. κ.λπ. 2. απόλ., αποκτώ κέρδος, αποκτώ ωφέλεια,
πλεονέκτημα, σε Ηρόδ., Αττ.· εμπορεύομαι, κάνω εμπόριο, σε Σοφ.· κ.
ἔπη, αποδέχομαι όμορφα λόγια, στον ίδ. II. όπως το ἀπολαύω, πορίζομαι
ζημία, ζημιώνομαι από κάτι, όπως δάκρυα κ., σε Ευρ.· κ. ζημιάν, σε Κ.Δ.
κερδᾰλέος, -α, -ον (κέρδος), I. δόλιος, πανούργος, ποικίλος, ευφυής, σε
Όμηρ.· λέγεται για την αλεπού, σε Αρχίλ. παρά Πλάτ. II. λέγεται για
πράγματα, επικερδής, ωφέλιμος, κερδαλεώτερον, σε Ηρόδ.· τὸ κ. = κέρδος,
σε Αισχύλ., Θουκ.· επίρρ. -λέως, προς ωφέλεια κάποιου, σε Θουκ.
κερδᾰλεό-φρων, -ον (φρήν), αυτός που έχει πανούργο μυαλό, σε Ομήρ.
Ιλ.
κερδίων, -ον (ῐ Επικ., ῑ Αττ.), γεν. -ονος, I. συγκρ. (με θετικό βαθμό σε
αχρηστία, από το κέρδος), περισσότερο επικερδής, σε Όμηρ. κ.λπ. II.
κέρδιστος, -η, -ον, υπερθ., περισσότερο δόλιος, πανουργότατος, σε
Αισχύλ., Σοφ.
κέρδος, -εος, τό, I. 1. κέρδος, ωφέλεια, πλεονέκτημα, Λατ. lucrum, σε
Ομήρ. Οδ.· ποιεῖσθαί τι ἐν κέρδει, το lucro apponere του Οράτιου, σε
Ηρόδ.· ομοίως, κέρδος ἡγεῖσθαί τι ή νομίζειν τι, σε Ευρ., Θουκ. 2. επιθυμία
κέρδους, αγάπη για ωφέλεια, σε Πίνδ., Τραγ. II. στον πληθ., πανούργα,
δόλια τεχνάσματα, απάτες, σε Όμηρ.
κερδοσύνη, ἡ όπως το κερδαλεότης, πανουργία, δόλος, πολυτροπία· δοτ.,
κερδοσύνῃ ως επίρρ., με πανουργία, δόλια, σε Όμηρ.
κερδώ, -όος, συνηρ. -οῦς, ἡ (κέρδος), η πανούργα, δηλ. η αλεπού, σε
Πίνδ., Αριστοφ.
κερδῷος, -α, -ον (κέρδος), I. αυτός που αποφέρει κέρδος, λέγεται για τον
Ερμή, σε Λουκ. κ.λπ. II. (κερδώ) όπως την αλεπού, με πανουργία, δόλιος,
σε Βάβρ.
470

μᾶλλον θαλπωρὴ καὶ θαρσαλεώτερον ἔσται.
σύν τε δύ’ ἐρχομένω καί τε πρὸ ὃ τοῦ ἐνόησεν
ὅππως κέρδος ἔῃ· μοῦνος δ’ εἴ πέρ τε νοήσῃ (225)
ἀλλά τέ οἱ βράσσων τε νόος, λεπτὴ δέ τε μῆτις.
Ὣς ἔφαθ’, οἳ δ’ ἔθελον Διομήδεϊ πολλοὶ ἕπεσθαι.

νῶϊ κατακτείνας ἔναρα βροτόεντα φέρηται (245)
νῆας ἔπι γλαφυράς, ἦ κεν σῷ δουρὶ δαμήῃ.
Ὣς φαμένη καὶ κερδοσύνῃ ἡγήσατ’ Ἀθήνη·
οἳ δ’ ὅτε δὴ σχεδὸν ἦσαν ἐπ’ ἀλλήλοισιν ἰόντες,
τὸν πρότερος προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ·

τῷ ἴκελος κατέδυ Τρώων πόλιν, οἱ δ’ ἀβάκησαν
πάντες· ἐγὼ δέ μιν οἴη ἀνέγνων τοῖον ἐόντα, (250)
καί μιν ἀνειρώτευν· ὁ δὲ κερδοσύνῃ ἀλέεινεν.
ἀλλ’ ὅτε δή μιν ἐγὼ λόεον καὶ χρῖον ἐλαίῳ,
ἀμφὶ δὲ εἵματα ἕσσα καὶ ὤμοσα καρτερὸν ὅρκον,

ἐξαπίνης δ’ Ὀδυσῆα ἴδον κύνες ὑλακόμωροι.
οἱ μὲν κεκλήγοντες ἐπέδραμον· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς (30)
ἕζετο κερδοσύνῃ, σκῆπτρον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.
ἔνθα κεν ᾧ πὰρ σταθμῷ ἀεικέλιον πάθεν ἄλγος·
ἀλλὰ συβώτης ὦκα ποσὶ κραιπνοῖσι μετασπὼν

“ὦ πάτερ, ἦ τοι ἐμὸν θυμὸν καὶ ἔπειτά γ’, ὀΐω,
γνώσεαι· οὐ μὲν γάρ τι χαλιφροσύναι γέ μ’ ἔχουσιν· (310)
ἀλλ’ οὔ τοι τόδε κέρδος ἐγὼν ἔσσεσθαι ὀΐω
ἡμῖν ἀμφοτέροισι· σὲ δὲ φράζεσθαι ἄνωγα.
471
δηθὰ γὰρ αὔτως εἴσῃ ἑκάστου πειρητίζων,

ἀνδρῶν μνηστήρων, πρίν γ’ ἡμέας ἐλθέμεν ἔξω
ἀγρὸν ἐς ἡμέτερον πολυδένδρεον. ἔνθα δ’ ἔπειτα
φρασσόμεθ’, ὅττί κε κέρδος Ὀλύμπιος ἐγγυαλίξῃ.” (140)
ὣς ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδ’ ἐπίθοντο.
πρῶτα μὲν ἂρ λούσαντο καὶ ἀμφιέσαντο χιτῶνας,

εἰ γάρ τις καὶ χερσὶ βίῃ μέγαν ὄλβον ἕληται,
ἢ ὅ γ’ ἀπὸ γλώσσης ληίσσεται, οἷά τε πολλὰ
γίνεται, εὖτ’ ἂν δὴ κέρδος νόον ἐξαπατήσῃ
ἀνθρώπων, αἰδῶ δέ τ’ ἀναιδείη κατοπάζῃ,
ῥεῖα δέ μιν μαυροῦσι θεοί, μινύθουσι δὲ οἶκον (325)

αὐτὸς δ’ ὡραῖον μίμνειν πλόον εἰς ὅ κεν ἔλθῃ· (630)
καὶ τότε νῆα θοὴν ἅλαδ’ ἑλκέμεν, ἐν δέ τε φόρτον
ἄρμενον ἐντύνασθαι, ἵν’ οἴκαδε κέρδος ἄρηαι,
ὥς περ ἐμός τε πατὴρ καὶ σός, μέγα νήπιε Πέρση,
πλωίζεσκ’ ἐν νηυσί, βίου κεχρημένος ἐσθλοῦ·

ὡραίων πάντων, περὶ ναυτιλίης δὲ μάλιστα.
νῆ’ ὀλίγην αἰνεῖν, μεγάλῃ δ’ ἐνὶ φορτία θέσθαι·
μείζων μὲν φόρτος, μεῖζον δ’ ἐπὶ κέρδεϊ κέρδος
ἔσσεται, εἴ κ’ ἄνεμοί γε κακὰς ἀπέχωσιν ἀήτας. (645)
Εὖτ’ ἂν ἐπ’ ἐμπορίην τρέψας ἀεσίφρονα θυμὸν
10. Αισχύλος Prometheus vinctus {0085.003} (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ.

747
Χο. ἦ γάρ τι λοιπὸν τῇδε πημάτων ἐρεῖς; (745)
Πρ. δυσχείμερόν γε πέλαγος ἀτηρᾶς δύης.
Ιω. τί δῆτ’ ἐμοὶ ζῆν κέρδος, ἀλλ’ οὐκ ἐν τάχει
472
ἔρριψ’ ἐμαυτὴν τῆσδ’ ἀπὸ στύφλου πέτρας,

ὅπως πέδοι σκήψασα τῶν πάντων πόνων
11. Αισχύλος Prometheus vinctus (6-5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 777

Ιω. ἥδ’ οὐκέτ’ εὐξύμβλητος ἡ χρησμῳδία. (775)
Πρ. καὶ μηδὲ σαυτῆς ἐκμαθεῖν ζήτει πόνους.
Ιω. μή μοι προτείνων κέρδος εἶτ’ ἀποστέρει.
Πρ. δυοῖν λόγοιν σε θατέρῳ δωρήσομαι.
Ιω. ποίοιν; πρόδειξον, αἵρεσίν τ’ ἐμοὶ δίδου.

τοιῷδε φωτὶ πέμπε—τίς ξυστήσεται, (435)
τίς ἄνδρα κομπάζοντα μὴ τρέσας μενεῖ;
Ετ. καὶ τῷδε κόμπῳ κέρδος ἄλλο τίκτεται.
τῶν τοι ματαίων ἀνδράσιν φρονημάτων
ἡ γλῶσσ’ ἀληθὴς γίγνεται κατήγορος.

οὐκ ἔστι γῆρας τοῦδε τοῦ μιάσματος.
Ετ. εἴπερ κακὸν φέροι τις, αἰσχύνης ἄτερ
ἔστω· μόνον γὰρ κέρδος ἐν τεθνηκόσι·
κακῶν δὲ κᾀσχρῶν οὔτιν’ εὐκλείαν ἐρεῖς. (685)
Χο. τί μέμονας, τέκνον; μή τί σε

θυμοπλη- [στρ. α. (685)

Ετ. φίλου γὰρ ἐχθρά μοι πατρὸς μέλαιν’ Ἀρὰ (695)
ξηροῖς ἀκλαύτοις ὄμμασιν προσιζάνει,
λέγουσα κέρδος πρότερον ὑστέρου μόρου.
Χο. ἀλλὰ σὺ μὴ ’ποτρύνου· κακὸς οὐ

κεκλή- [στρ. β. (697)
σῃ βίον εὖ κυρήσας· μελάναιγις [δ’] οὐκ

473
καὶ πολλὰ χαίρειν ξυμφοραῖς καταξιῶ.

ἡμῖν δὲ τοῖς λοιποῖσιν Ἀργείων στρατοῦ
νικᾷ τὸ κέρδος, πῆμα δ’ οὐκ ἀντιρρέπει·
ὡς κομπάσαι τῷδ’ εἰκὸς ἡλίου φάει (575)
ὑπὲρ θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις·

† ὁμοῦ κρεκτὸν γοήτων νόμον
μεθήσομεν· πλεῖ τάδ’ εὖ· (824)
ἐμὸν ἐμὸν κέρδος αὔξεται τόδ’, ἄ- (825)
τα δ’ ἀποστατεῖ φίλων.
σὺ δὲ θαρσῶν ὅταν ἥκῃ μέρος ἔργω [μεσῳδ. γ. (826)

βωμὸν αἴδεσαι δίκας·
μηδέ νιν (540)
κέρδος ἰδὼν ἀθέῳ ποδὶ λὰξ ἀτίσῃς,
ποινὰ γὰρ ἐπέσται.
κύριον μένει τέλος.

ὁδὸν εὑρίσκειν;
ἐκ τῶν φοβερῶν τῶνδε προσώπων (990)
μέγα κέρδος ὁρῶ τοῖσδε πολίταις·
τάσδε γὰρ εὔφρονας εὔφρονες ἀεὶ
μέγα τιμῶντες καὶ γῆν καὶ πόλιν

οὐ γὰρ οἷόν τε ἴσον τι ἢ δίκαιον βουλεύεσθαι οἳ ἂν μὴ καὶ (5)
(4) παῖδας ἐκ τοῦ ὁμοίου παραβαλλόμενοι κινδυνεύωσιν. ὅσοι
δ’ αὖ παρηβήκατε, τόν τε πλέονα κέρδος ὃν ηὐτυχεῖτε βίον
ἡγεῖσθε καὶ τόνδε βραχὺν ἔσεσθαι, καὶ τῇ τῶνδε εὐκλείᾳ
κουφίζεσθε. τὸ γὰρ φιλότιμον ἀγήρων μόνον, καὶ οὐκ ἐν

474
(3) ἔφρασαν. ὁ δὲ ὑπὸ σπουδῆς ἐποιεῖτο τὴν δίωξιν· καὶ

μέχρι μὲν Πάτμου τῆς νήσου ἐπεδίωξεν, ὡς δ’ οὐκέτι ἐν
καταλήψει ἐφαίνετο, ἐπανεχώρει. κέρδος δὲ ἐνόμισεν, ἐπει-
δὴ οὐ μετεώροις περιέτυχεν, ὅτι οὐδαμοῦ ἐγκαταληφθεῖσαι
ἠναγκάσθησαν στρατόπεδόν τε ποιεῖσθαι καὶ φυλακὴν σφίσι (5)

φόροι ἐπὶ τοὺς αἰεὶ πολεμίους σφίσιν ἀποδεικνυμένους ἰέναι
εἰωθότες καὶ τότε τοὺς μετὰ Κορινθίων ἐλθόντας Ἀρκάδας
οὐδὲν ἧσσον διὰ κέρδος ἡγούμενοι πολεμίους, Κρῆτες δὲ καὶ
Αἰτωλοὶ μισθῷ καὶ οὗτοι πεισθέντες· ξυνέβη δὲ τοῖς Κρησὶ
τὴν Γέλαν Ῥοδίοις ξυγκτίσαντας μὴ ξὺν τοῖς ἀποίκοις, (10)

παισὶ δὲ καὶ γυναιξὶ τὰ ἀπρεπέστατα, πόλει δὲ τῇ πάσῃ
(3) τὴν αἰσχίστην ἐπίκλησιν. ἀνθ’ ὧν μὴ μαλακισθῆναί τινα
πρέπει μηδὲ τὸ ἀκινδύνως ἀπελθεῖν αὐτοὺς κέρδος νομίσαι.
τοῦτο μὲν γὰρ καὶ ἐὰν κρατήσωσιν ὁμοίως δράσουσιν· τὸ
δὲ πραξάντων ἐκ τοῦ εἰκότος ἃ βουλόμεθα τούσδε τε κολα-

ζήτησις οὔτ’ εἰ ὑποπτεύοιντο δικαίωσις ἐγίγνετο, ἀλλ’
ἡσυχίαν εἶχεν ὁ δῆμος καὶ κατάπληξιν τοιαύτην ὥστε (5)
κέρδος ὁ μὴ πάσχων τι βίαιον, εἰ καὶ σιγῴη, ἐνόμιζεν.
(3) καὶ τὸ ξυνεστηκὸς πολὺ πλέον ἡγούμενοι εἶναι ἢ ὅσον
ἐτύγχανεν ὂν ἡσσῶντο ταῖς γνώμαις, καὶ ἐξευρεῖν αὐτὸ
24. Ευρυπίδης Alcestis {0006.002} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1033

νικῶσι, πυγμὴν καὶ πάλην, βουφόρβια·
γυνὴ δ’ ἐπ’ αὐτοῖς εἵπετ’· ἐντυχόντι δὲ
αἰσχρὸν παρεῖναι κέρδος ἦν τόδ’ εὐκλεές.
ἀλλ’, ὥσπερ εἶπον, σοὶ μέλειν γυναῖκα χρή·
οὐ γὰρ κλοπαίαν, ἀλλὰ σὺν πόνῳ λαβὼν (1035)

475
Μη. αἰαῖ· <ὦ Ζεῦ καὶ Γᾶ καὶ Φῶς· (143)

διά μου κεφαλᾶς φλὸξ οὐρανία
βαίη· τί δέ μοι ζῆν ἔτι κέρδος; (145)
φεῦ φεῦ· θανάτῳ καταλυσαίμαν
βιοτὰν στυγερὰν προλιποῦσα.

ᾠδαῖς παύειν, ἐξ ὧν θάνατοι
δειναί τε τύχαι σφάλλουσι δόμους.
καίτοι τάδε μὲν κέρδος ἀκεῖσθαι
μολπαῖσι βροτούς· ἵνα δ’ εὔδειπνοι (200)
δαῖτες, τί μάτην τείνουσι βοήν;

λέγουσ’ Ἰάσον’ ὡς κάκιστός ἐστ’ ἀνήρ·
ἃ δ’ ἐς τυράννους ἐστί σοι λελεγμένα,
πᾶν κέρδος ἡγοῦ ζημιουμένη φυγῇ.
κἀγὼ μὲν αἰεὶ βασιλέων θυμουμένων (455)
ὀργὰς ἀφῄρουν καί σ’ ἐβουλόμην μένειν·

φεύγουσα καὶ τλᾶσ’ ἔργον ἀνοσιώτατον.
οὐ γὰρ γελᾶσθαι τλητὸν ἐξ ἐχθρῶν, φίλαι.
ἴτω· τί μοι ζῆν κέρδος; οὔτε μοι πατρὶς
οὔτ’ οἶκος ἔστιν οὔτ’ ἀποστροφὴ κακῶν.
ἡμάρτανον τόθ’ ἡνίκ’ ἐξελίμπανον (800)
29. Ευρυπίδης Heraclidae {0006.004} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 3

Πάλαι ποτ’ ἐστὶ τοῦτ’ ἐμοὶ δεδογμένον·
ὁ μὲν δίκαιος τοῖς πέλας πέφυκ’ ἀνήρ,
ὃ δ’ ἐς τὸ κέρδος λῆμ’ ἔχων ἀνειμένον
πόλει τ’ ἄχρηστος καὶ συναλλάσσειν βαρύς,
αὑτῷ δ’ ἄριστος· οἶδα δ’ οὐ λόγῳ μαθών. (5)

476
μήθ’ αἷμ’ ἐάσῃς εἰς ἐμὸν στάξαι τόπον.

κακὸν γὰρ αὐτοῖς νόστον ἀντὶ τῶνδ’ ἐγὼ
δώσω· διπλοῦν δὲ κέρδος ἕξετ’ ἐξ ἐμοῦ,
ὑμᾶς τ’ ὀνήσω τούσδε τε βλάψω θανών.
Αλ. τί δῆτα μέλλετ’, εἰ πόλει σωτηρίαν (1045)

Ιπ. ὀρθῶς γε· τίς δ’ οὐ σεμνὸς ἀχθεινὸς βροτῶν;
Θε. ἐν δ’ εὐπροσηγόροισιν ἔστι τις χάρις; (95)
Ιπ. πλείστη γε, καὶ κέρδος γε σὺν μόχθῳ βραχεῖ.
Θε. ἦ κἀν θεοῖσι ταὐτὸν ἐλπίζεις τόδε;
Ιπ. εἴπερ γε θνητοὶ θεῶν νόμοισι χρώμεθα.

ταῦτ’ εὖ φρονῶν σ’ ἐπῆλθον, οὐκ ὀργῆς χάριν·
ἢν δ’ ὀξυθυμῇς, σοὶ μὲν ἡ γλωσσαλγία
μείζων, ἐμοὶ δὲ κέρδος ἡ προμηθία. (690)
Χο. παύσασθον ἤδη· λῷστα γὰρ μακρῷ τάδε·
λόγων ματαίων, μὴ δύο σφαλῆθ’ ἅμα.

ἑνὸς πρὸς ἀνδρός, οὐκ ὄχλῳ κρατύνεται·
οὐδ’ ἔστιν αὐτὴν ὅστις ἐκχαυνῶν λόγοις
πρὸς κέρδος ἴδιον ἄλλοτ’ ἄλλοσε στρέφει,
τὸ δ’ αὐτίχ’ ἡδὺς καὶ διδοὺς πολλὴν χάριν,
ἐσαῦθις ἔβλαψ’, εἶτα διαβολαῖς νέαις (415)

— στράτευμα πᾷ Παλλάδος κριθήσεται;
— διὰ δορὸς εἶπας, ἢ λόγων ξυναλλαγαῖς;
— γένοιτ’ ἂν κέρδος· εἰ δ’ ἀρείφατοι
φόνοι μάχαι στερνοτυπεῖς τ’ ἀνὰ πτόλιν
κτύποι φανήσονται, τάλαι- (605)

477
καὶ ταῦτ’ ἄριστα μηδέν’ Ἑλλήνων μ’ ὁρᾶν,

ἐν οἷσιν εὐτυχοῦντες ἦμεν ὄλβιοι. (1300)
τί δῆτά με ζῆν δεῖ; τί κέρδος ἕξομεν
βίον γ’ ἀχρεῖον ἀνόσιον κεκτημένοι;
χορευέτω δὴ Ζηνὸς ἡ κλεινὴ δάμαρ

Ιω. τί χρῆμα δρᾶσαι; λέγε, πέραινε σοὺς λόγους.
Πρ. σῶσαι τόδ’ εὕρημ’ ἐς τὸν ὄντα νῦν χρόνον.
Ιω. ἔχει δέ μοι τί κέρδος . . . ἢ τίνα βλάβην; (1350)
Πρ. ἐνθάδε κέκρυπται σπάργαν’ οἷς ἐνῆσθα σύ.
Ιω. μητρὸς τάδ’ ἡμῖν ἐκφέρεις ζητήματα;

ῳ θνατᾶς ἕνεκεν δίκας.
φοβεροὶ δὲ βροτοῖσι μῦ-
θοι κέρδος πρὸς θεῶν θεραπεί-
αν. ὧν οὐ μνασθεῖσα πόσιν (745)
κτείνεις, κλεινῶν συγγενέτειρ’ ἀδελφῶν.

Ορ. τὸ σῶμα θύσεις τοὐμόν, οὐχὶ τοὔνομα.
Ιφ. οὐδ’ ἂν πόλιν φράσειας ἥτις ἐστί σοι; (505)
Ορ. ζητεῖς γὰρ οὐδὲν κέρδος, ὡς θανουμένῳ.
Ιφ. χάριν δὲ δοῦναι τήνδε κωλύει τί σε;
Ορ. τὸ κλεινὸν Ἄργος πατρίδ’ ἐμὴν ἐπεύχομαι.

πῶς ἔλεγον αἵδε, καί μ’ ἀπήλαυνον δόμων, (1309)
ὡς ἐκτὸς εἴης· σὺ δὲ κατ’ οἶκον ἦσθ’ ἄρα. (1310)
Θο. τί προσδοκῶσαι κέρδος ἢ θηρώμεναι;
Αγ. αὖθις τὰ τῶνδε σημανῶ· τὰ δ’ ἐν ποσὶ
παρόντ’ ἄκουσον. ἡ νεᾶνις ἣ ’νθάδε
40. Ευρυπίδης Ελένη (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 763

478
Ελ. εἶἑν· τὰ μὲν δὴ δεῦρ’ ἀεὶ καλῶς ἔχει.

ὅπως δ’ ἐσώθης, ὦ τάλας, Τροίας ἄπο,
κέρδος μὲν οὐδὲν εἰδέναι, πόθος δέ τις
τὰ τῶν φίλων φίλοισιν αἰσθέσθαι κακά.
Με. ἦ πόλλ’ ἀνήρου μ’ ἑνὶ λόγῳ μιᾷ θ’ ὁδῷ. (765)

Πο. τὰς τῶν κρατούντων ἀμαθίας φέρειν χρεών.
Ιο. καὶ τοῦτο λυπρόν, συνασοφεῖν τοῖς μὴ σοφοῖς.
Πο. ἀλλ’ ἐς τὸ κέρδος παρὰ φύσιν δουλευτέον. (395)
Ιο. αἱ δ’ ἐλπίδες βόσκουσι φυγάδας, ὡς λόγος.
Πο. καλοῖς βλέπουσαί γ’ ὄμμασιν, μέλλουσι δέ.
42. Ευρυπίδης Rhesus {0006.019} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 163

Δο. οὐκοῦν πονεῖν μὲν χρή, πονοῦντα δ’ ἄξιον
μισθὸν φέρεσθαι. παντὶ γὰρ προσκείμενον
κέρδος πρὸς ἔργῳ τὴν χάριν τίκτει διπλῆν.
Εκ. ναί, καὶ δίκαια ταῦτα κοὐκ ἄλλως λέγω.
τάξαι δὲ μισθόν, πλὴν ἐμῆς τυραννίδος. (165)

πᾶσαν πυθέσθαι τῶνδ’ ἀλήθειαν πέρι.
ΔΗ. Χώρει νυν, ὦ παῖ· καὶ γὰρ ὑστέρῳ τό γ’ εὖ
πράσσειν, ἐπεὶ πύθοιτο, κέρδος ἐμπολᾷ.
ΧΟΡΟΣ (93) Ὃν αἰόλα νὺξ

ἐναριζομένα Str. 1. (94)

ὀδύναις; Οἴμοι <μοι ἐγὼ τλάμων·
ἡ δ’ αὖ μιαρὰ βρύκει. Φεῦ.
ΠΡ. Ἆρ’ ἐξῄδησθ’ ὅσον ἦν κέρδος
σιγῇ κεύθειν καὶ μὴ σκεδάσαι
τῷδ’ ἀπὸ κρατὸς (990)

479
ΧΟ. Οὐκ ἔστιν οὕτω μῶρος ὃς θανεῖν ἐρᾷ. (220)

ΚΡ. Καὶ μὴν ὁ μισθός γ’ οὗτος· ἀλλ’ ὑπ’ ἐλπίδων
ἄνδρας τὸ κέρδος πολλάκις διώλεσεν.
ΦΥΛΑΞ
Ἄναξ, ἐρῶ μὲν οὐχ ὅπως τάχους ὕπο (223)

οὐχ ὑμὶν Ἅιδης μοῦνος ἀρκέσει, πρὶν ἂν
ζῶντες κρεμαστοὶ τήνδε δηλώσηθ’ ὕβριν,
ἵν’ εἰδότες τὸ κέρδος ἔνθεν οἰστέον (310)
τὸ λοιπὸν ἁρπάζητε καὶ μάθηθ’ ὅτι
οὐκ ἐξ ἅπαντος δεῖ τὸ κερδαίνειν φιλεῖν.

δώσειν· θανουμένη γὰρ ἐξῄδη—τί δ’ οὔ; — (460)
κεἰ μὴ σὺ προὐκήρυξας. Εἰ δὲ τοῦ χρόνου
πρόσθεν θανοῦμαι, κέρδος αὔτ’ ἐγὼ λέγω·
ὅστις γὰρ ἐν πολλοῖσιν ὡς ἐγὼ κακοῖς
ζῇ, πῶς ὅδ’ οὐχὶ κατθανὼν κέρδος φέρει;

πρόσθεν θανοῦμαι, κέρδος αὔτ’ ἐγὼ λέγω·
ὅστις γὰρ ἐν πολλοῖσιν ὡς ἐγὼ κακοῖς
ζῇ, πῶς ὅδ’ οὐχὶ κατθανὼν κέρδος φέρει;
Οὕτως ἔμοιγε τοῦδε τοῦ μόρου τυχεῖν (465)
παρ’ οὐδὲν ἄλγος· ἀλλ’ ἄν, εἰ τὸν ἐξ ἐμῆς

κέντει· τίς ἀλκὴ τὸν θανόντ’ ἐπικτανεῖν; (1030)
Εὖ σοι φρονήσας εὖ λέγω· τὸ μανθάνειν δ’
ἥδιστον εὖ λέγοντος, εἰ κέρδος λέγοι.
ΚΡ. Ὦ πρέσβυ, πάντες ὥστε τοξόται σκοποῦ
τοξεύετ’ ἀνδρὸς τοῦδε, κοὐδὲ μαντικῆς

480
<ἀπάγετέ μ’ ὅτι τάχος, ἄγετέ μ’ ἐκποδών,

τὸν οὐκ ὄντα μᾶλλον ἢ μηδένα. (1325)
ΧΟ. Κέρδη παραινεῖς, εἴ τι κέρδος ἐν κακοῖς·
βράχιστα γὰρ κράτιστα τἀν ποσὶν κακά.
ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ

φρονοῦντες, ἀδίκως εὐτυχεῖτ’ ἀν’ Ἑλλάδα.
τί δ’ οὐκ ἐν ὑμῖν ἐστιν; οὐ πλεῖστοι φόνοι; (450)
οὐκ αἰσχροκερδεῖς; οὐ λέγοντες ἄλλα μὲν
γλώσσῃ, φρονοῦντες δ’ ἄλλ’ ἐφευρίσκεσθ’ ἀεί;
ὄλοισθ’. ἐμοὶ μὲν θάνατος οὐχ οὕτω βαρὺς

ΤΕ. Καὶ μὴν λέγεις, ψευδῆ με θεσπίζειν λέγων.
ΚΡ. Τὸ μαντικὸν γὰρ πᾶν φιλάργυρον γένος. (1055)
ΤΕ. Τὸ δ’ ἐκ τυράννων αἰσχροκερδείαν φιλεῖ.
ΚΡ. Ἆρ’ οἶσθα ταγοὺς ὄντας ἃν λέγῃς λέγων;
ΤΕ. Οἶδ’· ἐξ ἐμοῦ γὰρ τήνδ’ ἔχεις σώσας πόλιν.

πάντ’ ἐμηχανῶντ’ ἐφ’ ὑμῖν τοὺς φόρους φοβούμεναι,
κἀνέπειθον τῶν Λακώνων τοὺς μεγίστους χρήμασιν.
Οἱ δ’ ἅτ’ ὄντες αἰσχροκερδεῖς καὶ διειρωνόξενοι
τήνδ’ ἀπορρίψαντες αἰσχρῶς τὸν Πόλεμον ἀνήρπασαν·
κᾆτα τἀκείνων γε κέρδη τοῖς γεωργοῖς ἦν κακά· (625)

ἀποκτείνοντες, οὗτοί εἰσιν οἱ καὶ πολλοὺς τοὺς ἐναντίους
ποιοῦντες καὶ προδιδόντες οὐ μόνον τοὺς φίλους ἀλλὰ καὶ
(44) ἑαυτοὺς δι’ αἰσχροκερδείαν. εἰ δὲ μὴ ἄλλως γνωστὸν ὅτι
ἀληθῆ λέγω, ὧδε ἐπισκέψασθε. πότερον οἴεσθε Θρασύ-
βουλον καὶ Ἄνυτον καὶ τοὺς ἄλλους φυγάδας ἃ ἐγὼ λέγω
481

κλέμμασι καὶ δεδέσθαι ἄν τις ἁλῷ ποιῶν καὶ θανατοῦσθαι
τοὺς ἐγχειροῦντας. δῆλον οὖν, ἔφη, ὅτι ἔγραφον αὐτὰ
βουλόμενοι ἀλυσιτελῆ ποιῆσαι τοῖς ἀδίκοις τὴν αἰσχροκέρδειαν. ἐγὼ οὖν
καὶ τούτων, ἔφη, προσφέρων ἔνια καὶ
ἄλλα τῶν βασιλικῶν νόμων προφερόμενος πειρῶμαι δικαίους
(7) περὶ τὰ διαχειριζόμενα ἀπεργάζεσθαι τοὺς οἰκέτας. ἐκεῖνοι

Τμ. 18 γρ. 4
ὡς πλεῖστα ἔχωσι, τούτῳ καλλωπίζονται· ἢν δ’ ἐξ ἀδίκου
φανερῶς ᾖ μεμηχανημένα, οὐδὲν τοῦτο αἰσχύνονται· πολὺ
γὰρ ηὔξηται ἐν αὐτοῖς ἡ ἀδικία τε καὶ αἰσχροκερδεία.
(19) Ἀλλὰ καὶ πρόσθεν μὲν ἦν ἐπιχώριον αὐτοῖς μὴ ὁρᾶσθαι
πεζῇ πορευομένοις, οὐκ ἄλλου τινὸς ἕνεκα ἢ τοῦ ὡς ἱππικω-
7. Ξενοφών Agesilaus {0032.009} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 4 Τμ. 5 γρ.

3
(5) θήκην χάριτος φυλάττειν. ὅστις δ’ ᾑρεῖτο καὶ σὺν τῷ
γενναίῳ μειονεκτεῖν ἢ σὺν τῷ ἀδίκῳ πλέον ἔχειν, πῶς
οὗτος οὐκ ἂν πολὺ τὴν αἰσχροκερδείαν ἀποφεύγοι; ἐκεῖνος
τοίνυν κριθεὶς ὑπὸ τῆς πόλεως ἅπαντα ἔχειν τὰ Ἄγιδος τὰ
ἡμίσεα τοῖς ἀπὸ μητρὸς αὐτῷ ὁμογόνοις μετέδωκεν, ὅτι (5)
8. Ξενοφών Agesilaus {0032.009} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 11 Τμ. 3 γρ.

5
ζετο. ἐμίσει οὐκ εἴ τις κακῶς πάσχων ἠμύνετο, ἀλλ’ εἴ τις
εὐεργετούμενος ἀχάριστος φαίνοιτο. ἔχαιρε δὲ τοὺς μὲν
αἰσχροκερδεῖς πένητας ὁρῶν, τοὺς δὲ δικαίους πλουσίους (5)
ποιῶν, βουλόμενος τὴν δικαιοσύνην τῆς ἀδικίας κερδαλεω-
(4) τέραν καθιστάναι. ἤσκει δὲ ἐξομιλεῖν μὲν παντοδαποῖς,
9. Ξενοφών Cynegeticus {0032.014} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 13 Τμ. 16

γρ. 1
αὕτη ποιεῖ πρὸς τοὺς ἄλλους πολεμίους ἀμείνους, τοὺς δὲ
πολὺ χείρους· καὶ τοῖς μὲν ἡ ἄγρα μετὰ σωφροσύνης, τοῖς (5)
482
(16) δὲ μετὰ αἰσχροῦ θράσους. κακοηθείας δὲ καὶ αἰσχροκερδείας

οἱ μὲν δύνανται καταφρονεῖν, οἱ δ’ οὐ δύνανται· φωνὴν δὲ
οἱ μὲν εὐεπῆ ἱᾶσιν, οἱ δ’ αἰσχράν·
3
(c) ἤδη ὄντα ἰάσασθαι, ὅθεν δὴ καὶ κεραυνωθῆναι αὐτόν. ἡμεῖς
δὲ κατὰ τὰ προειρημένα οὐ πεισόμεθα αὐτοῖς ἀμφότερα,
ἀλλ’ εἰ μὲν θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν, φήσομεν, αἰσχροκερδής· εἰ δ’
αἰσχροκερδής, οὐκ ἦν θεοῦ.
Ὀρθότατα, ἦ δ’ ὅς, ταῦτά γε. ἀλλὰ περὶ τοῦδε τί (5)
4
δὲ κατὰ τὰ προειρημένα οὐ πεισόμεθα αὐτοῖς ἀμφότερα,
ἀλλ’ εἰ μὲν θεοῦ ἦν, οὐκ ἦν, φήσομεν, αἰσχροκερδής· εἰ δ’
αἰσχροκερδής, οὐκ ἦν θεοῦ.
Ὀρθότατα, ἦ δ’ ὅς, ταῦτά γε. ἀλλὰ περὶ τοῦδε τί (5)
λέγεις, ὦ Σώκρατες; ἆρ’ οὐκ ἀγαθοὺς δεῖ ἐν τῇ πόλει

ἔστω τὸ τοιοῦτον ἅπαν, πρὸς τούτῳ δὲ δίκην ὑπεχέτω τῷ
βουλομένῳ μετιέναι μὴ καλὴν μηδ’ εὐώνυμον ἀλλ’ αἰσχράν, (5)
ἐὰν ἁλίσκηται διὰ τὸ κέρδος τῶν νόμων καταφρονῶν. αἰ-
σχροκερδείας οὖν αὐτὸν γραψάμενος ὁ βουληθεὶς ἐπεξίτω
τῇ δίκῃ ἐν αὐτοῖς τοῖς νομοφύλαξιν· ἐὰν δ’ ὁ φεύγων ὄφλῃ, 755.(a) τῶν
κοινῶν κτημάτων μὴ μετεχέτω, διανομὴ δὲ ὅταν τῇ
13. Λυσίας In Eratosthenem (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 19 γρ. 7

σεσθαι, καὶ ἀνδράποδα εἴκοσι καὶ ἑκατόν, ὧν τὰ μὲν βέλ- (5)
τιστα ἔλαβον, τὰ δὲ λοιπὰ εἰς τὸ δημόσιον ἀπέδοσαν,
εἰς τοσαύτην ἀπληστίαν καὶ αἰσχροκερδείαν ἀφίκοντο καὶ
τοῦ τρόπου τοῦ αὐτῶν ἀπόδειξιν ἐποιήσαντο· τῆς γὰρ
Πολεμάρχου γυναικὸς χρυσοῦς ἑλικτῆρας, οὓς ἔχουσα

γρ. 12
483
θέριος τὴν περιουσίαν δίδωσιν. αὐτῶν δὲ τούτων εἴδη λέγονται (10)

διαφέροντα τῷ μᾶλλον καὶ ἧττον περὶ μόρια, οἷον ἀνελεύ-
θερος φειδωλὸς καὶ κίμβιξ καὶ αἰσχροκερδής, φειδωλὸς
μὲν ἐν τῷ μὴ προΐεσθαι, αἰσχροκερδὴς δ’ ἐν τῷ ὁτιοῦν προ-
σίεσθαι, κίμβιξ δὲ ὁ σφόδρα περὶ μικρὰ διατεινόμενος, πα-

γρ. 13
μὲν ἐν τῷ μὴ προΐεσθαι, αἰσχροκερδὴς δ’ ἐν τῷ ὁτιοῦν προ-
σίεσθαι, κίμβιξ δὲ ὁ σφόδρα περὶ μικρὰ διατεινόμενος, πα-
ραλογιστὴς δὲ καὶ ἀποστερητὴς ὁ ἄδικος κατ’ ἀνελευθερίαν. (15)

γρ. 2
πάντες οἱ τοιοῦτοι, καὶ τοκισταὶ κατὰ μικρὰ καὶ ἐπὶ πολλῷ.
(1122a) πάντες γὰρ οὗτοι ὅθεν οὐ δεῖ λαμβάνουσι, καὶ ὁπόσον οὐ δεῖ.
κοινὸν δ’ ἐπ’ αὐτοῖς ἡ αἰσχροκερδεία φαίνεται· πάντες γὰρ
ἕνεκα κέρδους, καὶ τούτου μικροῦ, ὀνείδη ὑπομένουσιν. τοὺς
γὰρ τὰ μεγάλα μὴ ὅθεν δὲ δεῖ λαμβάνοντας, μηδὲ ἃ δεῖ, οὐ

γρ. 8
καὶ ἱερὰ συλῶντας, ἀλλὰ πονηροὺς μᾶλλον καὶ ἀσεβεῖς καὶ
ἀδίκους. ὁ μέντοι κυβευτὴς καὶ ὁ λωποδύτης καὶ ὁ λῃστὴς
τῶν ἀνελευθέρων εἰσίν· αἰσχροκερδεῖς γάρ. κέρδους γὰρ ἕνε-
κα ἀμφότεροι πραγματεύονται καὶ ὀνείδη ὑπομένουσιν, καὶ
οἳ μὲν κινδύνους τοὺς μεγίστους ἕνεκα τοῦ λήμματος, οἳ δ’ ἀπὸ (10)

γρ. 12
οἳ μὲν κινδύνους τοὺς μεγίστους ἕνεκα τοῦ λήμματος, οἳ δ’ ἀπὸ (10)
τῶν φίλων κερδαίνουσιν, οἷς δεῖ διδόναι. ἀμφότεροι δὴ ὅθεν
οὐ δεῖ κερδαίνειν βουλόμενοι αἰσχροκερδεῖς· καὶ πᾶσαι δὴ αἱ
τοιαῦται λήψεις ἀνελεύθεροι. εἰκότως δὲ τῇ ἐλευθεριότητι
484
ἀνελευθερία ἐναντίον λέγεται· μεῖζόν τε γάρ ἐστι κακὸν τῆς

γὰρ ἐποίησαν τὸν πλοῦτον. ἐκ δὲ τούτων πρῶτον εἰς τυραν-
νίδας μετέβαλλον, ἐκ δὲ τῶν τυραννίδων εἰς δημοκρατίαν·
αἰεὶ γὰρ εἰς ἐλάττους ἄγοντες δι’ αἰσχροκερδείαν ἰσχυρότε-
ρον τὸ πλῆθος κατέστησαν, ὥστ’ ἐπιθέσθαι καὶ γενέσθαι δημο-
κρατίας. ἐπεὶ δὲ καὶ μείζους εἶναι συμβέβηκε τὰς πό- (20)

ἀκολασίας γάρ. καὶ τὸ κερδαίνειν ἀπὸ μικρῶν ἢ αἰσχρῶν ἢ
ἀπὸ ἀδυνάτων, οἷον πενήτων ἢ τεθνεώτων, ὅθεν καὶ ἡ
παροιμία τὸ ἀπὸ νεκροῦ φέρειν· ἀπὸ αἰσχροκερδείας γὰρ καὶ
ἀνελευθερίας. καὶ τὸ μὴ βοηθεῖν, δυνάμενον, εἰς χρήματα, ἢ (25)
ἧττον βοηθεῖν. καὶ τὸ βοηθεῖσθαι παρὰ τῶν ἧττον εὐπόρων,
21. Αριστοτέλης De virtutibus et vitiis {0086.045} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

καὶ τὰς πίστεις. ἀκολουθεῖ δὲ τῇ ἀδικίᾳ συκοφαντία, ἀλα-
ζονεία, φιλανθρωπία προσποίητος, κακοήθεια, πανουργία.
ἀνελευθερίας δ’ ἐστὶν εἴδη τρία, αἰσχροκερδία φειδωλία
κιμβεία. αἰσχροκερδία μέν, καθ’ ἣν κερδαίνειν ζητοῦσι (5)
πανταχόθεν, καὶ τὸ κέρδος τῆς αἰσχύνης περὶ πλείονος
22. Αριστοτέλης De virtutibus et vitiis {0086.045} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

ζονεία, φιλανθρωπία προσποίητος, κακοήθεια, πανουργία.
ἀνελευθερίας δ’ ἐστὶν εἴδη τρία, αἰσχροκερδία φειδωλία
κιμβεία. αἰσχροκερδία μέν, καθ’ ἣν κερδαίνειν ζητοῦσι (5)
πανταχόθεν, καὶ τὸ κέρδος τῆς αἰσχύνης περὶ πλείονος
ποιοῦνται· φειδωλία δ’ ἐστὶ καθ’ ἣν ἀδάπανοι γίνονται τῶν

485
(1) Φυλάσσεσθε οὖν, τέκνα μου, ὅρον οἴνου. Ἔστι

γὰρ ἐν αὐτῷ τέσσαρα πνεύματα πονηρά· ἐπιθυμίας, πυρώ-
σεως, ἀσωτίας, αἰσχροκερδίας. (2) Ἐὰν πίνητε οἶνον ἐν
εὐφροσύνῃ μετὰ φόβου Θεοῦ αἰδούμενοι, ζήσεσθε. Ἐὰν
γὰρ πίνητε μὴ αἰδούμενοι, καὶ ἀποστῇ ὁ τοῦ Θεοῦ φόβος,

21
χαρακτὰς ὁμοιογράφους διά τε πανουργίας καὶ ἐπιθέσεως καὶ
δόλου τὰς πράξεις διοικοῦντας· γίνονται δὲ καὶ κλῶπες καὶ ἐπί- (20)
ορκοι καὶ ἀσεβεῖς καὶ ἐπίβουλοι τῶν ὁμοίων, αἰσχροκερδεῖς ἀπο-
στερηταὶ ἁπλῶς οὐδὲν ἔχοντες ἐλεύθερον, ὅθεν κακοῖς πλείστοις
περικυλίονται καὶ ἐπαγωγῆς ἢ φυγαδείας ἢ συνοχῆς πεῖραν λαμ-

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 4 Τμ. 52 τμ. 5 γρ. 2
Σαράπιδος Αἰγυπτίου· παρ’ ὧν οὐδὲ αὐτῶν τὴν ἀναισθησίαν (5)
(5) τῶν ἀγαλμάτων ἐκμανθάνετε. Ἀλλ’ εἰσὶ μὲν κακοῦργοί
τινες ἢ πολέμιοι ἐπιθέμενοι, οἳ δι’ αἰσχροκερδείαν ἐδῄωσαν
τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ἀναθήματα ἐσύλησαν ἢ καὶ αὐτὰ ἐχώνευσαν
(6) τὰ ἀγάλματα. Καὶ εἰ Καμβύσης τις ἢ Δαρεῖος ἢ ἄλλος
26. Αθανάσιος θεολόγος Didascalia cccxviii patrum Nicaenorum [Sp.]

{2035.126} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1641 γρ. 18
εἰ καὶ ἐπίσκοποι ὦσιν· ὁ γὰρ τούτων Κύριος πρῶτος
ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν, παραγγείλας αὐτοὺς
οὕτως ποιεῖν. Μὴ γίνου φιλάργυρος, ἢ αἰσχροκερδής.
Μὴ πολὺ χρῆμα, μὴ θέλε κτᾶσθαι ἀργύριον ἢ χρυ-
σίον πολὺ, ἢ μόνον ἐφόδιον χάριν καὶ τροφῶν καὶ (20)

4) Τόμ. 31 Σελ. 817 γρ. 40
μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρονα, κό-
σμιον, φιλόξενον, διδακτικὸν, μὴ πάροινον, μὴ
πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ· ἀλλ’ ἐπιεικῆ, (40)
ἄμαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς
486
προϊστάμενον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ

4) Τόμ. 31 Σελ. 817 γρ. 51
παγίδα τοῦ διαβόλου. Διακόνους ὡσαύτως, σε-
μνοὺς, μὴ διλόγους, μὴ οἴνῳ πολλῷ προσέχοντας, (50)
μὴ αἰσχροκερδεῖς, ἔχοντας τὸ μυστήριον τῆς
πίστεως ἐν καθαρᾷ συνειδήσει. Καὶ οὗτοι δὲ
δοκιμαζέσθωσαν πρῶτον, εἶτα διακονείτωσαν,

4) Τόμ. 31 Σελ. 820 γρ. 8
Δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι, ὡς
Θεοῦ οἰκονόμον, μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον,
μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλὰ φιλόξενον, φιλάγαθον,
σώφρονα, δίκαιον,
ὅσιον, ἐγκρατῆ, ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου, ἵνα
δυνατὸς ᾗ καὶ παρακα-
λεῖν ἐν τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ, καὶ τοὺς ἀντιλέγοντας ἐλέγχειν. (10)

4) Τόμ. 31 Σελ. 845 γρ. 49
ΠΡΟΣ ΤΙΜ. αʹ. Διακόνους ὡσαύτως σεμνοὺς, μὴ
διλόγους, μὴ οἴνῳ πολλῷ προσέχοντας, μὴ
αἰσχροκερδεῖς, καὶ τὰ ἑξῆς.ΟΡΟΣ ΟΒʹ. (50) Περὶ ἀκροατῶν.
31. Ιωάννης Χρυσόστομος In sanctum Ignatium martyrem {2062.044}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 50 Σελ. 589 γρ. 3
(589) φησί· Δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι, ὡς
Θεοῦ οἰκονόμον, μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ πάρ-
οινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλὰ φιλόξε-
νον, φιλάγαθον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ,
ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου, (5)
32. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Exiit edictum [Sp.] (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

4-5) Τόμ. 50 Σελ. 796 γρ. 37
487
ἀρχῇ· διὰ τοῦτο ὑπόκεινται τῇ ἀρχῇ τῆς ῥάβδου. (35)

Ἰησοῦς γὰρ ὅτε ἦλθεν εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ εἶδεν
ἐν τῷ ἱερῷ ἐμπορίαν καὶ πραγματείαν αἰσχροκερδῆ·
ἐπίπρασκον γὰρ ἔσω, καὶ ἠγόραζον, προφάσει τῶν
θυσιῶν ἔνδον ἐμπορευόμενοι· ποιήσας οὖν ῥάβδον

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 141 γρ. 10
γησέ με. Ἀλλ’ οὐκ ἐκεῖνοι τῆς προφητείας ἐμνή-
σθησαν, ἀλλὰ, Τί σημεῖον δεικνύεις ἡμῖν; ἔλεγον,
ἅμα μὲν ὑπὲρ τῆς αἰσχροκερδείας τῆς ἑαυτῶν ἀλ- (10)
γοῦντες ἐκκοπτομένης, καὶ προσδοκῶντες ταύτῃ κω-
λύειν αὐτὸν, καὶ ἐκκαλέσασθαι εἰς θαῦμα βουλόμε-

{2062.160} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 188 γρ. 47
δῷς· οὐ γὰρ κέρδος τοῦτο· οὐδὲ γὰρ ἐπέταξεν ὁ (45)
Χριστὸς, μᾶλλον δὲ οὐδὲ ἅγιος ἐκεῖνος ὁ ἐν ἀφθονίᾳ
ὢν, καὶ λαμβάνων. Ὁρᾷς, ὅτι οὐκ αἰσχροκερδείας
ἕνεκεν ἡμῖν ταῦτα λέλεκται, ἀλλὰ τοῦ ὑμῖν λυσιτε-
λοῦντος; Θρέψον τὸν πεινῶντα, ἵνα μὴ θρέψῃς τὸ

{2062.160} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 256 γρ. 21
αὐτὸν πάντοθεν συσκιάζει. Τίνας δέ φησι κύνας;
Ἐνταῦθα ἦσάν τινες, οὓς ἐν πάσαις ταῖς ἐπιστολαῖς
(256) αἰνίττεται, Ἰουδαῖοι μιαροὶ καὶ κατάπτυστοι, αἰσχροκερδεῖς καὶ
φίλαρχοι, οἳ βουλόμενοι τῶν πιστῶν
πολλοὺς παρασπάσαι, ἐκήρυττον καὶ τὸν Χριστια-
νισμὸν, καὶ τὸν Ἰουδαϊσμὸν, παραφθείροντες τὸ Εὐαγ-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 547 γρ. 31
εἶναι, μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρο-
να, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικὸν, μὴ πάρ- (30)
οικον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλ’
488
ἐπιεικῆ, ἄμαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου

καλῶς προϊστάμενον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποτα-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 548 γρ. 58
Ἐπειδὴ εἰσὶν ἀκαίρως τινὲς πλήττοντες τῶν ἀδελ-
φῶν τὴν συνείδησιν, τούτους νῦν αἰνίττεσθαί μοι
δοκεῖ. Μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλ’ ἐπιεικῆ, ἄμαχον,
ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστάμε-
(549) νον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σε-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 553 γρ. 7
(553) ΟΜΙΛΙΑ ΙΑʹ. (5)
Διακόνους ὡσαύτως σεμνοὺς, μὴ διλόγους, μὴ

οἴνῳ πολλῷ προσέχοντας, μὴ αἰσχροκερδεῖς,
ἔχοντας τὸ μυστήριον τῆς πίστεως ἐν καθαρᾷ
συνειδήσει. Καὶ οὗτοι δὲ δοκιμαζέσθωσαν

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 553 γρ. 31
ρόν· οὐδὲν οὕτως ἄχρηστον ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὡς τὸ
ὕπουλον. Μὴ οἴνῳ πολλῷ, φησὶ, προσέχοντας, μὴ (30)
αἰσχροκερδεῖς, ἔχοντας τὸ μυστήριον τῆς πίστεως
ἐν καθαρᾷ συνειδήσει. Ἰδοὺ ἐσήμανε τί ἐστιν ἀλή-
πτους εἶναι. Ὅρα δὲ πῶς τὸ, Μὴ νεόφυτον, καὶ ἐνταῦ-

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 592 γρ. 18
ἀληθείας, νομιζόντων πορισμὸν εἶναι τὴν εὐσέ-
βειαν. Ὁρᾷς πόσα τίκτειν φησὶ τὰς λογομαχίας;
αἰσχροκερδείαν, ἄγνοιαν, ἀπόνοιαν· τὴν γὰρ ἀπό-
νοιαν ἡ ἄγνοια τίκτει. Ἀπὸ τούτων, φησὶν, ἀφ-
ίστασο. Οὐκ εἶπεν, Ὁμόσε χώρει, ἀλλ’, Ἀφίστασο, (20)
489

{2062.166} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 672 γρ. 55
τρός ἐστιν ὁ διδάσκαλος τῶν ψυχῶν· ὁ δὲ ἰατρὸς οὐ
πλήττει, ἀλλὰ τὸν πεπληγότα διορθοῦται καὶ θερα-
πεύει. Μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλὰ φιλόξενον, φιλάγα- (55)
θον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ, ἀντεχόμε-
νον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου. Εἶδες

{2062.166} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 672 γρ. 58
θον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ, ἀντεχόμε-
νον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου. Εἶδες
πόσην ἐπίτασιν ἀρετῆς ἀπῄτησε; Μὴ αἰσχροκερδῆ,
φησί· τουτέστι, πολλὴν ὑπεροψίαν χρημάτων ἐπι-
δεικνύμενον· Φιλόξενον, φιλάγαθον, σώφρονα, (60)

{2062.166} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 62 Σελ. 673 γρ. 52
ζήτει γενέσθαι διδάσκαλος, εἰ τῆς τοῦ πράγματος (50)
ἀξίας ἀπέχεις, ἀλλὰ καὶ ἑλκόμενος ἀποπήδα. Ὁρᾷς
πανταχοῦ τὴν φιλαργυρίαν, τὴν αἰσχροκερδείαν αἰ-
τίαν τούτων οὖσαν; Διδάσκοντες, φησὶν, ἃ μὴ δεῖ,
αἰσχροῦ κέρδους χάριν.
44. Ιωάννης Χρυσόστομος In Psalmum 118 (Ομιλίαι 1-3) [Sp.]

{2062.207} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 55 Σελ. 706 γρ. 24
πρὸς ἡμετέραν νουθεσίαν καὶ παράκλησιν διαλέγεται,
ἵνα φυλάττωμεν τὰς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ μαρτύρια
αὐτοῦ. Ὅσοι οὖν οὐ δι’ ἐμπορίαν καὶ αἰσχροκερδίαν,
οὐδὲ διὰ τὸ θεαθῆναι καὶ ἐπαινεθῆναι παρὰ τῶν ἀνθρώ- (25)
πων, ἀγαθὰ ποιοῦσιν, οὗτοι λέγουσι· Πᾶσαι αἱ ὁδοί
45. Ιωάννης Χρυσόστομος De pseudoprophetis [Sp.] {2062.237} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 561 γρ. 37
Ταῦτα τοίνυν κατὰ νοῦν ἔχοντες, ὦ ἀγαπητοὶ, Ποιμάνατε (35)
τὸ ἐν ὑμῖν ποίμνιον τοῦ Θεοῦ, ὡς λέγει ὁ Ἀπόστολος,
490
μὴ ἀναγκαστικῶς, ἀλλ’ ἑκουσίως, μηδὲ αἰσχροκερ-

δῶς, ἀλλὰ προθύμως, μηδὲ ὡς κατακυριεύοντες τοῦ
κλήρου, ἀλλὰ τύποι γενόμενοι τοῦ ποιμνίου. Καὶ
φανερωθέντος τοῦ ἀρχιποιμένος κομίσεσθε τὸν ἀμα- (40)
46. Θοδώρετος θεολόγος Interpretatio in xii prophetas minores

{4089.029} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 81 Σελ. 1673 γρ. 29
φαλὰς πτωχῶν, καὶ ὁδὸν ταπεινῶν ἐξέκλινον.» Καὶ
οὗτοι δὲ, φησὶ, πρὸς λῆμμα βλέποντες, ἀπημπώλουν
τὸν δίκαιον, καὶ αἰσχροκερδείᾳ δουλεύοντες, οὐδὲ
ὑποδήματα παρῃτοῦντο κερδαίνειν, ἃ τὴν ἐσχάτην (30)
χρῆσιν τοῖς ἀνθρώποις παρέχει, προϊέμενοι μὲν τοὺς
47. Θοδώρετος θεολόγος Interpretatio in xiv epistulas sancti Pauli

{4089.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 82 Σελ. 808 γρ. 46
Τοὺς γὰρ τὴν θείαν λειτουργίαν πεπιστευμένους
διαφερόντως τοῦδε τοῦ πάθους ἀπηλλάχθαι προσ- (45)
ήκει. «Μὴ αἰσχροκερδεῖς.» Αἰσχροκερδής ἐστιν,
οὐχ, ὥς τινες ὑπειλήφασιν, ὁ καὶ τῶν μικρῶν κερ-
δῶν ἐφιέμενος, ἀλλ’ ὁ ἐκ πραγμάτων αἰσχρῶν καὶ

{4089.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 82 Σελ. 808 γρ. 46
Τοὺς γὰρ τὴν θείαν λειτουργίαν πεπιστευμένους
διαφερόντως τοῦδε τοῦ πάθους ἀπηλλάχθαι προσ- (45)
ήκει. «Μὴ αἰσχροκερδεῖς.» Αἰσχροκερδής ἐστιν,
οὐχ, ὥς τινες ὑπειλήφασιν, ὁ καὶ τῶν μικρῶν κερ-
δῶν ἐφιέμενος, ἀλλ’ ὁ ἐκ πραγμάτων αἰσχρῶν καὶ

{4089.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 82 Σελ. 860 γρ. 41
τέρους ἔθος εἶναι πολλούς.
«Μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ πάροινον, μὴ πλή- (40)
κτην, μὴ αἰσχροκερδῆ (ηʹ.)· ἀλλὰ φιλόξενον, φιλ-
άγαθον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ.» Ταῦτα
491
καὶ ἐν τῇ πρὸς Τιμόθεον εἴρηκεν. Αὐθάδην δὲ καλεῖ

χον ἀποφαίνει τῶν παρὰ Θεοῦ τοῖς ἁγίοις ἐκνενεμη-
(828) μένων ἀγαθῶν. Ἐμαλακίσθη δὲ καὶ Ἰούδας, ἀπονεύ-
σας εἰς αἰσχροκερδείαν· ἐξ ἀνάνδρου δὲ τοῦτο καὶ
ἀγεννοῦς λογισμοῦ· ταύτῃτοι καὶ ἄγευστος τῶν παρὰ
Θεοῦ μεμένηκεν ἀγαθῶν, καὶ ἀμέτοχος παντελῶς…
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

Σελ. 1005 γρ. 21
Ἡ καρδία μου καὶ ἡ σάρξ μου ἠγαλλιάσαντο
ἐπὶ Θεὸν ζῶντα. Ζῶν γὰρ ὁ ἡμέτερος Θεὸς, καὶ μό- (20)
νος ἰδιόκτητον καὶ φυσικὴν ἐν αὐτῷ κεκτημένος
ζωὴν, μᾶλλον δὲ αὐτὸς ὢν ἡ πηγὴ πάσης ζωῆς, πᾶσι
τοῖς πλησιάζουσι ταύτης μεταδίδωσι. Διόπερ καὶ αὐτὴ ἡ φύσει θνητὴ καὶ
φθαρτή μου σὰρξ χαίρει...

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 706 γρ. 75
τῷ Υἱῷ ὁ Λόγος προσκληροῖ, οὔτε ἀρξαμένην ἢ προσ-
γινομένην ἢ μειουμένην, ἄπαγε, ἀλλὰ φυσικὴν καὶ
ἰδιόκτητον ἀληθῶς. Μία γὰρ ἡ βασιλεία Πατρὸς καὶ (75)
Υἱοῦ καὶ ἁγίου Πνεύματος, ὥσπερ καὶ μία οὐσία καὶ
μία κυριότης. Ὅθεν καὶ μιᾷ προσκυνήσει λατρεύωμεν
3. Ιωάννης Χρυσόστομος Ad eos qui magni aestimant opes [Sp.]

{2062.364} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 456 γρ. 38
τοῦμεν. Ἀπόδος τοῖς προβάτοις τὸ ἔριον, καὶ οὐδὲν
ἕξεις τῆς σαρκὸς περιβόλαιον· ἀπόδος τὰς αὐτῶν δο-
ρὰς τοῖς βοσκήμασιν, καὶ σκέπην ἰδιόκτητον τοῖς
ποσὶν οὐχ εὑρήσεις· ἀπόδος τὰ σηρικὰ τοῖς σκώληξι
492
νήματα, καὶ σηρικὴν ἰδίαν οὐ προσοίσεις ἐσθῆτα. (40)
4. Ιωάννης Χρυσόστομος Ad eos qui magni aestimant opes [Sp.]

{2062.364} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 64 Σελ. 456 γρ. 47
Μή μοι τῶν ἐκ τῶν κτηνῶν καὶ τῆς γῆς προβαλλό- (45)
μενος πλοῦτον, ὡς ἐπ’ ἰδίοις τοῖς μὴ σοῖς καλλωπί-
ζου. Ἑνὸς εἶ κτήματος μόνου εὐσεβείας ἰδιοκτήτωρ.
Ταύτης σε θάνατος ἐπελθὼν οὐ συλήσει· τῶν ἄλλων
δὲ ἁπάντων ἐκβαλεῖ καὶ μὴ θέλοντα· εἰς ὑποκατά-
5. PROCOPIUS Rhet. et Scr. Eccl. Commentarii in Isaiam {2598.004} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 5-6) Σελ. 2116 γρ. 9
πεύων ὁ Κύριός φησιν, ὡς ἐπὶ νόσου δεινῆς, Τὴν
ὑπερηφανίαν ἐξῆρα. Ἀλλὰ καὶ ἡ ὕβρις καὶ ἡ
μῆνις αὐτοῦ, φησὶν, ἐστὶ ἰδιόκτητα πάθη. Ὀλολύζει
δὲ φησὶν, ἀλγῶν, καὶ τῆς ἰδίας ἀσθενείας ἐπαισθα- (10)
νόμενος. Τεῖχος δὲ ὀστράκινον, τὴν τῶν ἐπὶ σοφίᾳ

ἐπὶ τὴν ἰδίαν μετεστρατοπεδεύσατο γῆν.
Ἐν τούτῳ τῷ ἔτει ὁ Ῥωμαίων κατέστρεψε βασιλεὺς
Κωνσταντῖνος οὗτος ὁ Μονομάχος, ἐν ἰδιοκτήτοις οἴκοις καὶ
μὴ τοῖς ἀνακτόροις διαζευχθεὶς τῆς ψυχῆς, καὶ τῷ παρ’ αὐ-
τοῦ ἀνεγερθέντι ναῷ τὸν νεκρὸν καταθέμενος, ἀνὴρ πολιτι- (15)
ΑΓΟΡΑ
Liddell-Scot. ἀγορά[ᾰγ], -ᾶς, Ιων. ἀγορή, -ῆς, ἡ (ἀγείρω)· I.

συνάθροιση, συνέλευση του λαού, αντίθ. προς το συμβούλιο, τη
βουλή των αρχόντων (βουλή), σε Όμηρ.· καθίζειν ἀγορήν, συγκαλώ
συνέλευση, αντίθ. προς το λύειν ἀγορήν, τη διαλύω· ἀγορήν δε
καλέειν, κηρύσσειν, σε Όμηρ.· παρομοίως και ἀγορὰν συνάγειν,
συλλέγειν, σε Ξεν. II. ο τόπος της συνέλευσης, σε Όμηρ.· δεν
χρησίμευε μόνο για συζητήσεις, δίκες και άλλες τέτοιου είδους
δημόσιες υποθέσεις, αλλά επίσης και ως τόπος αγοραπωλησιών,
στους Αττ., (όπως το ρωμαϊκό forum), αλλά το να συχνάζει κάποιος
493
στην αγορά θεωρούνταν αναξιοπρεπές, πρβλ. ἀγοραῖος. III.

εργασία στην ἀγορά, δημόσια αγόρευση, ευγλωττία, χάρισμα του
λόγου, κυρίως στον πληθ., σε Όμηρ. IV. αντικείμενα, προϊόντα που
πωλούνται στην ἀγορά, ψώνια, παζάρι, Λατ. annona· ἀγορὰν
παρασκευάζειν, έχω αγορά, διατηρώ κατάστημα στην αγορά, σε
Θουκ. V χρησιμοποιείται για δήλωση του χρόνου, ἀγορὰ πλήθουσα
ή ἀγορᾶς πληθώρη, το χρονικό διάστημα προ μεσημβρίας, χρόνος
κατά τον οποίο η αγορά ήταν γεμάτη (μεταξύ της δεκάτης και
δωδεκάτης προ μεσημβρίας), σε Ηρόδ.· αντίθ. προς το ἀγορῆς
διάλυσις, ο χρόνος αμέσως μετά το μεσημέρι, οπότε οι αγοραστές
επέστρεφαν στο σπίτι από την αγορά, στον ίδ.
ἀγοράασθε[ᾱγ-], Επικ. αντί ἠγορᾶσθε, βʹ πληθ. του ἀγοράομαι.
ἀγοράζω[ᾰγ], μέλ. -άσω, αόρ. αʹ ἠγόρασα, παρακ. ἠγόρακα —
Μέσ., αόρ. αʹ ἠγορασάμην — Παθ., αόρ. αʹ ἠγοράσθην, παρακ.
ἠγόρασμαι (επίσης με Μέσ. σημασία)· 1. είμαι, βρίσκομαι στην
ἀγορά, συχνάζω εκεί, σε Ηρόδ.· καταλαμβάνω τον τόπο της αγοράς,
σε Θουκ. 2. αγοράζω στην αγορά, προμηθεύομαι, ψωνίζω, σε
Αριστοφ., Ξεν. — Μέσ., αγοράζω κάτι για τον εαυτό μου, στον ίδ.
κ.λπ. 3. ως σημάδι οκνηρών, τεμπέληδων ανθρώπων, συχνάζω,
περιφέρομαι αργός στην ἀγορά, σε Θουκ.· πρβλ. ἀγοραῖος.
ἀγοραῖος[ᾰγ], -ον, I. αυτός που προέρχεται ή ανήκει στην αγορά,
σε Ηρόδ., Αττ.· Ἑρμῆς Ἀγοραῖος, ως προστάτης του εμπορίου, σε
Αριστοφ. II. αυτός που συχνάζει στην αγορά κ.λπ.· ἀγοραῖοι, οἱ,
αυτοί που σουλατσάρουν άσκοπα στην αγορά, οι αργόσχολοι, Λατ.
circumforanei, subrostrani, σε Ηρόδ.· κατ' επέκταση, κοινοί
άνθρωποι, όχλος, σε Αριστοφ. III. 1. γενικά, αυτός που ταιριάζει
στην ἀγορά, πεπειραμένος, έμπειρος, επιδέξιος, ικανός στη δημόσια
αγόρευση, ρητορεία, σε Πλούτ. 2. ἀγοραῖος (ενν. ἡμέρα), δικάσιμη
ημέρα, σε Στράβ., Κ.Δ. 3. επίρρ. ἀγοραίως, με αγοραίο τρόπο, σε
Πλούτ.
ἀγορᾱνομικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στον
ἀγορανόμον ή στο αξίωμά του, σε Πλάτ.· ως μεταφραστική απόδοση
του Λατ. aedilicius, σε Πλούτ.
ἀγορᾱ-νόμος, ὁ (νέμω), αξιωματούχος της αγοράς, ο οποίος
ρύθμιζε τις αγορές και τις πωλήσεις σε αυτήν, σε Αριστοφ.· ως
μεταφραστική απόδοση του Λατ. Aedilis, σε Πλούτ.
494
ἀγοράομαι, σχεδόν αποκλειστικά σε Επικ. τύπους, ενεστ.

ἀγοράασθε [ᾱ, λόγω μέτρου]· παρατ. ἠγοράασθε, ἠγορόωντο, αόρ.
αʹ, βʹ ενικ. ἠγόρω, γʹ ἀγορήσατο (ἀγορά)· 1. παρευρίσκομαι στη
συνέλευση, παίρνω μέρος στη συζήτηση· έπειτα όπως το ἀγορεύω,
μιλώ στη συνέλευση, δημηγορώ, σε Όμηρ. 2. μιλώ, εκφέρω λόγο,
απαγγέλλω, σε Ομήρ. Ιλ. 3. συζητώ, μιλώ με κάποιον· τινί, σε Σοφ.
ἀγορασ-ἀγένειος, -ον, κράση αντί ἀγοράσει ἀγένειος, θα
περιφέρεται άσκοπα στην αγορά χωρίς γένια, σε Αριστοφ.
ἀγοράσδω, Δωρ. αντί ἀγοράζω.
ἀγόρασμα, -ατος, τό (ἀγοράζω), αγοραζόμενο ή πωλούμενο
εμπόρευμα· στον πληθ., αγαθά, κατασκευασμένα είδη,
εμπορεύματα, καταναλωτικά αγαθά, σε Δημ. κ.λπ.
ἀγοραστής, -οῦ, ὁ (ἀγοράζω), δούλος, αρμόδιος για την αγορά
προμηθειών για το σπίτι, προμηθευτής, σε Ξεν.
ἀγορεύω (ἀγορά), παρατ. ἠγόρευον, Επικ. ἀγόρευον· μέλ.
ἀγορεύσω, αόρ. αʹ ἠγόρευσα, Επικ. ἀγόρευσα, παρακ. ἠγόρευκα·
στους δόκιμους Αττ. συγγραφείς, αυτό το ρήμα (και τα σύνθετά του)
χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον σε ενεστ. και παρατ.· οι άλλοι
χρόνοι συμπληρώνονται από το ρήμα λέγω (μέλ. ἐρῶ, παρακ.
εἴρηκα, αόρ. βʹ εἶπον)· 1. μιλώ στη συνέλευση, δημηγορώ, μιλώ, σε
Όμηρ.· κακόν τι ἀγορεύειν τινά, κακολογώ κάποιον, σε Ομήρ. Οδ.·
λέγεται για τον κήρυκα στην εκκλησία του δήμου· τίς ἀγορεύειν
βούλεται; = ποιος επιθυμεί να μιλήσει, να απευθυνθεί στη
συνάθροιση του λαού; σε Αριστοφ., Δημ. κ.λπ. 2. μή τι φόβον δ'
ἀγόρευε, μη με συμβουλεύεις να τραπώ σε φυγή, σε Ομήρ. Ιλ. 3.
προκηρύσσω, διακηρύσσω, μνημονεύω, αναφέρω, κάνω λόγο για
κάτι, σε Όμηρ.· στον Μέσ. αόρ. αʹ ἀγορεύσασθαι ὡς..., κάνω να
κηρυχθεί ότι..., σε Ηρόδ. κ.λπ.· μεταφ., δέρμα θηρὸς ἀγορεύει χειρῶν
ἔργον, εξιστορεί μια ιστορία του..., δείχνει το έργο των χεριών του,
σε Θεόκρ. 4. Παθ., λέγεται για ομιλία που πρόκειται να εκφωνηθεί,
σε Θουκ.
ἀγορή, Επικ. και Ιων. αντί ἀγορά.
ἀγορῆθεν, επίρρ., από τη συνέλευση ή την αγορά, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.
ἀγορήνδε, επίρρ., στη συνέλευση ή στην αγορά, σε Ομήρ. Ιλ.
ἀγορητής, -οῦ, ὁ (ἀγοράομαι), ρήτορας, δημόσιος αγορητής, σε
Ομήρ. Ιλ.
495
ἀγορητύς, -ύος, ἡ (ἀγοράομαι), χάρισμα λόγου, ρητορική

δεινότητα, σε Ομήρ. Οδ.
ἀγορῆφι, επίρρ., στην αγορά, σε Ησίοδ.
ἄγορος, ὁ = ἀγορά, σε Ευρ.

βουλάς τ’ ἐξάρχων ἀγαθὰς πόλεμόν τε κορύσσων·
νῦν δὲ τόδε μέγ’ ἄριστον ἐν Ἀργείοισιν ἔρεξεν,
ὃς τὸν λωβητῆρα ἐπεσβόλον ἔσχ’ ἀγοράων. (275) οὔ θήν μιν πάλιν αὖτις
ἀνήσει θυμὸς ἀγήνωρ
νεικείειν βασιλῆας ὀνειδείοις ἐπέεσσιν.

μῦθον ἐπαινήσαντες Ὀδυσσῆος θείοιο· (335)
τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·
ὦ πόποι ἦ δὴ παισὶν ἐοικότες ἀγοράασθε
νηπιάχοις οἷς οὔ τι μέλει πολεμήϊα ἔργα.
πῇ δὴ συνθεσίαι τε καὶ ὅρκια βήσεται ἥμιν;

Τρωσὶν δ’ ἄγγελος ἦλθε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις
πὰρ Διὸς αἰγιόχοιο σὺν ἀγγελίῃ ἀλεγεινῇ·
οἳ δ’ ἀγορὰς ἀγόρευον ἐπὶ Πριάμοιο θύρῃσι
πάντες ὁμηγερέες ἠμὲν νέοι ἠδὲ γέροντες·
ἀγχοῦ δ’ ἱσταμένη προσέφη πόδας ὠκέα Ἶρις· (790)

μή τι μεταστρέψωσιν ἀγασσάμενοι κακὰ ἔργα.
λίσσομαι ἠμὲν Ζηνὸς Ὀλυμπίου ἠδὲ Θέμιστος,
ἥ τ’ ἀνδρῶν ἀγορὰς ἠμὲν λύει ἠδὲ καθίζει·
σχέσθε, φίλοι, καί μ’ οἶον ἐάσατε πένθεϊ λυγρῷ (70)
τείρεσθ’, εἰ μή πού τι πατὴρ ἐμὸς ἐσθλὸς Ὀδυσσεὺς
496

ἐσθλόν, τοῦ κλέος εὐρὺ καθ’ Ἑλλάδα καὶ μέσον Ἄργος.
νῦν αὖ παῖς ἀγαπητὸς ἔβη κοίλης ἐπὶ νηός,
νήπιος, οὔτε πόνων εὖ εἰδὼς οὔτ’ ἀγοράων.
τοῦ δὴ ἐγὼ καὶ μᾶλλον ὀδύρομαι ἤ περ ἐκείνου.
τοῦ δ’ ἀμφιτρομέω καὶ δείδια μή τι πάθῃσιν, (820)

θεσπεσίην κατέχευε φίλα φρονέουσ’ ἐνὶ θυμῷ.
θαύμαζεν δ’ Ὀδυσεὺς λιμένας καὶ νῆας ἐΐσας,
αὐτῶν θ’ ἡρώων ἀγορὰς καὶ τείχεα μακρά,
ὑψηλά, σκολόπεσσιν ἀρηρότα, θαῦμα ἰδέσθαι. (45)
ἀλλ’ ὅτε δὴ βασιλῆος ἀγακλυτὰ δώμαθ’ ἵκοντο,

πόντον ἐπιπλαγχθείς, δέμας ἀθανάτοισιν ὁμοῖος.”
ὣς εἰποῦσ’ ὤτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου. (15)
καρπαλίμως δ’ ἔμπληντο βροτῶν ἀγοραί τε καὶ ἕδραι
ἀγρομένων· πολλοὶ δ’ ἄρα θηήσαντο ἰδόντες
υἱὸν Λαέρταο δαΐφρονα. τῷ δ’ ἄρ’ Ἀθήνη

πυροὶ καὶ κριθαὶ ἠδ’ ἄμπελοι, αἵ τε φέρουσιν (110)
οἶνον ἐριστάφυλον, καί σφιν Διὸς ὄμβρος ἀέξει.
τοῖσιν δ’ οὔτ’ ἀγοραί βουληφόροι οὔτε θέμιστες,
ἀλλ’ οἵ γ’ ὑψηλῶν ὀρέων ναίουσι κάρηνα
ἐν σπέεσι γλαφυροῖσι, θεμιστεύει δὲ ἕκαστος

πάντων δὲ θεῶν τῶν ἀστυνόμων,
ὑπάτων, χθονίων,
τῶν τε θυραίων τῶν τ’ ἀγοραίων, (90)
βωμοὶ δώροισι φλέγονται·
ἄλλη δ’ ἄλλοθεν οὐρανομήκης
497

ὅτι μοι γλῶσσαν καὶ στόμ’ ἐπώπα
πρὸς τάσδ’ ἀγρίως ἀπανηναμένας·
ἀλλ’ ἐκράτησε Ζεὺς ἀγοραῖος·
νικᾷ δ’ ἀγαθῶν
ἔρις ἡμετέρα διὰ παντός. (975)

(1) Ποτειδεᾶται δὲ καὶ οἱ μετὰ Ἀριστέως Πελοποννήσιοι
προσδεχόμενοι τοὺς Ἀθηναίους ἐστρατοπεδεύοντο πρὸς
Ὀλύνθου ἐν τῷ ἰσθμῷ, καὶ ἀγορὰν ἔξω τῆς πόλεως ἐπε-
(2) ποίηντο. στρατηγὸν μὲν οὖν τοῦ πεζοῦ παντὸς οἱ ξύμ-
μαχοι ᾕρηντο Ἀριστέα, τῆς δὲ ἵππου Περδίκκαν· ἀπέστη

ἐποιοῦντο ὡς ἕκαστοι καὶ Μεγαρῆς, δηλοῦντες μὲν καὶ ἕτερα
οὐκ ὀλίγα διάφορα, μάλιστα δὲ λιμένων τε εἴργεσθαι τῶν
ἐν τῇ Ἀθηναίων ἀρχῇ καὶ τῆς Ἀττικῆς ἀγορᾶς παρὰ τὰς
(5) σπονδάς. παρελθόντες δὲ τελευταῖοι Κορίνθιοι καὶ τοὺς
ἄλλους ἐάσαντες πρῶτον παροξῦναι τοὺς Λακεδαιμονίους

ἀδύνατον νομίσαντα εἶναι ἐπιτελέσαι βασιλεῖ ἃ ὑπέσχετο.
(5) μνημεῖον μὲν οὖν αὐτοῦ ἐν Μαγνησίᾳ ἐστὶ τῇ Ἀσιανῇ ἐν τῇ
ἀγορᾷ· ταύτης γὰρ ἦρχε τῆς χώρας, δόντος βασιλέως αὐτῷ
Μαγνησίαν μὲν ἄρτον, ἣ προσέφερε πεντήκοντα τάλαντα
τοῦ ἐνιαυτοῦ, Λάμψακον δὲ οἶνον (ἐδόκει γὰρ πολυοινότατον

Μεγαρέων ψήφισμα καθελοῦσι μὴ ἂν γίγνεσθαι πόλεμον,
ἐν ᾧ εἴρητο αὐτοὺς μὴ χρῆσθαι τοῖς λιμέσι τοῖς ἐν τῇ Ἀθη-
(2) ναίων ἀρχῇ μηδὲ τῇ Ἀττικῇ ἀγορᾷ. οἱ δὲ Ἀθηναῖοι οὔτε
τἆλλα ὑπήκουον οὔτε τὸ ψήφισμα καθῄρουν, ἐπικαλοῦντες
ἐπεργασίαν Μεγαρεῦσι τῆς γῆς τῆς ἱερᾶς καὶ τῆς ἀορίστου
498

(2) διανοίας. ἀλλ’ ἐκεῖνα μὲν καὶ ἐν ἄλλῳ λόγῳ ἅμα τοῖς
ἔργοις δηλωθήσεται· νῦν δὲ τούτοις ἀποκρινάμενοι ἀπο-
πέμψωμεν, Μεγαρέας μὲν ὅτι ἐάσομεν ἀγορᾷ καὶ λιμέσι
χρῆσθαι, ἢν καὶ Λακεδαιμόνιοι ξενηλασίας μὴ ποιῶσι μήτε
ἡμῶν μήτε τῶν ἡμετέρων ξυμμάχων (οὔτε γὰρ ἐκεῖνο κωλύει (5)

φανεροῦ καθεστῶτος προκαταλαβεῖν. ᾗ καὶ ῥᾷον ἔλαθον (5)
(4) ἐσελθόντες, φυλακῆς οὐ προκαθεστηκυίας. θέμενοι δὲ ἐς
τὴν ἀγορὰν τὰ ὅπλα τοῖς μὲν ἐπαγαγομένοις οὐκ ἐπείθοντο
ὥστε εὐθὺς ἔργου ἔχεσθαι καὶ ἰέναι ἐπὶ τὰς οἰκίας τῶν
ἐχθρῶν, γνώμην δ’ ἐποιοῦντο κηρύγμασί τε χρήσασθαι

ἀπὸ τῶν μήδων μετὰ Ἑλλήνων τῶν ἐθελησάντων ξυνάρα- (5)
σθαι τὸν κίνδυνον τῆς μάχης ἣ παρ’ ἡμῖν ἐγένετο, θύσας
ἐν τῇ Πλαταιῶν ἀγορᾷ ἱερὰ Διὶ ἐλευθερίῳ καὶ ξυγκαλέσας
πάντας τοὺς ξυμμάχους ἀπεδίδου Πλαταιεῦσι γῆν καὶ πόλιν
τὴν σφετέραν ἔχοντας αὐτονόμους οἰκεῖν, στρατεῦσαί τε

Μυτιληναῖοι καὶ οἱ ἄλλοι Λέσβιοι προσβεβοηθηκότες ἤδη,
τὸ δὲ περὶ τὰ στρατόπεδα οὐ πολὺ κατεῖχον οἱ Ἀθηναῖοι,
ναύσταθμον δὲ μᾶλλον ἦν αὐτοῖς πλοίων καὶ ἀγορὰ ἡ Μαλέα. (5)
καὶ τὰ μὲν περὶ Μυτιλήνην οὕτως ἐπολεμεῖτο.
3.7.
(1) Κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν χρόνον τοῦ θέρους τούτου Ἀθηναῖοι

δὲ νυκτὸς ὁ μὲν δῆμος ἐς τὴν ἀκρόπολιν καὶ τὰ μετέωρα τῆς
πόλεως καταφεύγει καὶ αὐτοῦ ξυλλεγεὶς ἱδρύθη, καὶ τὸν
Ὑλλαϊκὸν λιμένα εἶχον· οἱ δὲ τήν τε ἀγορὰν κατέλαβον,
οὗπερ οἱ πολλοὶ ᾤκουν αὐτῶν, καὶ τὸν λιμένα τὸν πρὸς (5)3.73.(1) αὐτῇ
καὶ πρὸς τὴν ἤπειρον.
499

αὐτοβοεὶ ὁ δῆμος τοῦ τε νεωρίου κρατήσειεν ἐπελθὼν καὶ
σφᾶς διαφθείρειεν, ἐμπιπρᾶσι τὰς οἰκίας τὰς ἐν κύκλῳ τῆς
ἀγορᾶς καὶ τὰς ξυνοικίας, ὅπως μὴ ᾖ ἔφοδος, φειδόμενοι (5)
οὔτε οἰκείας οὔτε ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ χρήματα πολλὰ ἐμπό-
ρων κατεκαύθη καὶ ἡ πόλις ἐκινδύνευσε πᾶσα διαφθαρῆναι,

προσελθόντες· οἱ δὲ τῶν Τορωναίων ἔνδοθεν παρασκευ-
άζοντες μετὰ τῶν ἐσεληλυθότων, ὡς αὐτοῖς ἥ τε πυλὶς
διῄρητο καὶ αἱ κατὰ τὴν ἀγορὰν πύλαι τοῦ μοχλοῦ διακο- (5)
πέντος ἀνεῴγοντο, πρῶτον μὲν κατὰ τὴν πυλίδα τινὰς περι-
αγαγόντες ἐσεκόμισαν, ὅπως κατὰ νώτου καὶ ἀμφοτέρωθεν

τοὺς ἐν τῇ πόλει οὐδὲν εἰδότας ἐξαπίνης φοβήσειαν, ἔπειτα
τὸ σημεῖόν τε τοῦ πυρός, ὡς εἴρητο, ἀνέσχον, καὶ διὰ τῶν
κατὰ τὴν ἀγορὰν πυλῶν τοὺς λοιποὺς ἤδη τῶν πελταστῶν (10)
4.112.
(1) ἐσεδέχοντο. καὶ ὁ Βρασίδας ἰδὼν τὸ ξύνθημα ἔθει δρόμῳ,
ἀναστήσας τὸν στρατὸν ἐμβοήσαντάς τε ἁθρόον καὶ ἔκπληξιν

οὐδὲν εἰδὸς ἐθορυβεῖτο, οἱ δὲ πράσσοντες καὶ οἷς ταῦτα
(2) ἤρεσκε μετὰ τῶν ἐσελθόντων εὐθὺς ἦσαν. οἱ δὲ Ἀθηναῖοι
(ἔτυχον γὰρ ἐν τῇ ἀγορᾷ ὁπλῖται καθεύδοντες ὡς πεντήκοντα)
ἐπειδὴ ᾔσθοντο, οἱ μέν τινες ὀλίγοι διαφθείρονται ἐν χερσὶν
αὐτῶν, τῶν δὲ λοιπῶν οἱ μὲν πεζῇ, οἱ δὲ ἐς τὰς ναῦς, αἳ

(1) νεκρούς τε ἐσκύλευσε καὶ τροπαῖον ἔστησεν. μετὰ δὲ ταῦτα
τὸν Βρασίδαν οἱ ξύμμαχοι πάντες ξὺν ὅπλοις ἐπισπόμενοι
δημοσίᾳ ἔθαψαν ἐν τῇ πόλει πρὸ τῆς νῦν ἀγορᾶς οὔσης· καὶ
τὸ λοιπὸν οἱ Ἀμφιπολῖται, περιείρξαντες αὐτοῦ τὸ μνημεῖον,
500
ὡς ἥρωί τε ἐντέμνουσι καὶ τιμὰς δεδώκασιν ἀγῶνας καὶ (5)

(11) Παναθηναίων τῶν μεγάλων. τὰς δὲ ξυνθήκας τὰς περὶ τῶν
σπονδῶν καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς ξυμμαχίας ἀναγράψαι ἐν
στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους μὲν ἐν πόλει, Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ
ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ, Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ Διὸς τῷ
ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ· καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυμπίασι στήλην (5)

στήλῃ λιθίνῃ Ἀθηναίους μὲν ἐν πόλει, Ἀργείους δὲ ἐν ἀγορᾷ
ἐν τοῦ Ἀπόλλωνος τῷ ἱερῷ, Μαντινέας δὲ ἐν τοῦ Διὸς τῷ
ἱερῷ ἐν τῇ ἀγορᾷ· καταθέντων δὲ καὶ Ὀλυμπίασι στήλην (5)
(12) χαλκῆν κοινῇ Ὀλυμπίοις τοῖς νυνί. ἐὰν δέ τι δοκῇ ἄμεινον
εἶναι ταῖς πόλεσι ταύταις προσθεῖναι πρὸς τοῖς ξυγκειμένοις,

διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις· οἱ δ’ ἄλλοι Πελοποννήσιοι
(4) ἡσύχαζον. εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ
περιτειχίσματος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός,
καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάμενοι σῖτόν τε καὶ
ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιμα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον·

πρός τε ἄκραν Ἰαπυγίαν καὶ πρὸς Τάραντα καὶ ὡς ἕκαστοι
ηὐπόρησαν, παρεκομίζοντο τὴν Ἰταλίαν, τῶν μὲν πόλεων οὐ
δεχομένων αὐτοὺς ἀγορᾷ οὐδὲ ἄστει, ὕδατι δὲ καὶ ὅρμῳ,
Τάραντος δὲ καὶ Λοκρῶν οὐδὲ τούτοις, ἕως ἀφίκοντο ἐς (5)
(3) Ῥήγιον τῆς Ἰταλίας ἀκρωτήριον. καὶ ἐνταῦθα ἤδη ἡθροί-

ζοντο, καὶ ἔξω τῆς πόλεως, ὡς αὐτοὺς ἔσω οὐκ ἐδέχοντο,
στρατόπεδόν τε κατεσκευάσαντο ἐν τῷ τῆς Ἀρτέμιδος ἱερῷ,
οὗ αὐτοῖς καὶ ἀγορὰν παρεῖχον, καὶ τὰς ναῦς ἀνελκύσαντες
ἡσύχασαν. καὶ πρός [τε] τοὺς Ῥηγίνους λόγους ἐποιήσαντο, (5)
501
ἀξιοῦντες Χαλκιδέας ὄντας Χαλκιδεῦσιν οὖσι Λεοντίνοις

νηὶ διαπλεύσας ἐς Μεσσήνην καὶ λόγους ποιησάμενος περὶ
ξυμμαχίας πρὸς αὐτούς, ὡς οὐκ ἔπειθεν, ἀλλ’ ἀπεκρίναντο
πόλει μὲν ἂν οὐ δέξασθαι, ἀγορὰν δ’ ἔξω παρέξειν, ἀπέπλει (5)
(2) ἐς τὸ Ῥήγιον. καὶ εὐθὺς ξυμπληρώσαντες ἑξήκοντα ναῦς ἐκ
πασῶν οἱ στρατηγοὶ καὶ τὰ ἐπιτήδεια λαβόντες παρέπλεον

αὐτῶν ἦρξαν τὴν ἐνιαύσιον Ἀθηναίοις ἀρχὴν καὶ Πεισί-
στρατος ὁ Ἱππίου τοῦ τυραννεύσαντος υἱός, τοῦ πάππου (5)
ἔχων τοὔνομα, ὃς τῶν δώδεκα θεῶν βωμὸν τὸν ἐν τῇ ἀγορᾷ
(7) ἄρχων ἀνέθηκε καὶ τὸν τοῦ Ἀπόλλωνος ἐν Πυθίου. καὶ τῷ
μὲν ἐν τῇ ἀγορᾷ προσοικοδομήσας ὕστερον ὁ δῆμος Ἀθηναίων

ἔχων τοὔνομα, ὃς τῶν δώδεκα θεῶν βωμὸν τὸν ἐν τῇ ἀγορᾷ
(7) ἄρχων ἀνέθηκε καὶ τὸν τοῦ Ἀπόλλωνος ἐν Πυθίου. καὶ τῷ
μὲν ἐν τῇ ἀγορᾷ προσοικοδομήσας ὕστερον ὁ δῆμος Ἀθηναίων
μεῖζον μῆκος τοῦ βωμοῦ ἠφάνισε τοὐπίγραμμα· τοῦ δ’ ἐν
Πυθίου ἔτι καὶ νῦν δῆλόν ἐστιν ἀμυδροῖς γράμμασι λέγον

θιος, ἄριστος ὢν κυβερνήτης τῶν μετὰ Συρακοσίων, πείθει
τοὺς σφετέρους τοῦ ναυτικοῦ ἄρχοντας, πέμψαντας ὡς τοὺς (5)
ἐν τῇ πόλει ἐπιμελομένους, κελεύειν ὅτι τάχιστα τὴν ἀγορὰν
τῶν πωλουμένων παρὰ τὴν θάλασσαν μεταστῆσαι κομίσαντας,
καὶ ὅσα τις ἔχει ἐδώδιμα, πάντας ἐκεῖσε φέροντας ἀναγκάσαι

τὰς ναῦς ἀριστοποιήσωνται, καὶ δι’ ὀλίγου αὖθις καὶ
αὐθη- (10)7.40.(1) μερὸν ἀπροσδοκήτοις τοῖς Ἀθηναίοις ἐπιχειρῶσιν. καὶ
οἱ μὲν πεισθέντες ἔπεμψαν ἄγγελον, καὶ ἡ ἀγορὰ παρεσκευά-
σθη, καὶ οἱ Συρακόσιοι ἐξαίφνης πρύμναν κρουσάμενοι
502
πάλιν πρὸς τὴν πόλιν ἔπλευσαν καὶ εὐθὺς ἐκβάντες αὐτοῦ

τε καὶ κρύφα μᾶλλον τὰ λεγόμενα ἦν· ἐπειδὴ δὲ ὁ Φρύνιχος
ἥκων ἐκ τῆς ἐς Λακεδαίμονα πρεσβείας πληγεὶς ὑπ’ ἀνδρὸς
τῶν περιπόλων τινὸς ἐξ ἐπιβουλῆς ἐν τῇ ἀγορᾷ πληθούσῃ
καὶ οὐ πολὺ ἀπὸ τοῦ βουλευτηρίου ἀπελθὼν ἀπέθανε παρα- (5)
χρῆμα, καὶ ὁ μὲν πατάξας διέφυγεν, ὁ δὲ ξυνεργὸς Ἀργεῖος

(4) ἑξήκοντα σταδίους. ὡς οὖν ἐπέπλει, εὐθὺς ἐπλήρουν καὶ οἱ
Ἀθηναῖοι τὰς ναῦς, οἰόμενοι σφίσι παρὰ ταῖς ναυσὶ τοὺς
στρατιώτας εἶναι· οἱ δὲ ἔτυχον οὐκ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἄριστον
ἐπισιτιζόμενοι (οὐδὲν γὰρ ἐπωλεῖτο ἀπὸ προνοίας τῶν Ἐρε-
τριῶν), ἀλλ’ ἐκ τῶν ἐπ’ ἔσχατα τοῦ ἄστεως οἰκιῶν, ὅπως (5)

ἄξω νομίζων, οὗπέρ εἰσ’, Εὐρυσθέως.
Ιο. ὦ τὰς Ἀθήνας δαρὸν οἰκοῦντες χρόνον,
ἀμύνεθ’· ἱκέται δ’ ὄντες ἀγοραίου Διὸς (70)
βιαζόμεσθα καὶ στέφη μιαίνεται—
πόλει τ’ ὄνειδος καὶ θεῶν ἀτιμία.

οἱ γὰρ τοιοῦτοι καὶ πόλεις οἰκοῦσιν εὖ
καὶ δώμαθ’· αἱ δὲ σάρκες αἱ κεναὶ φρενῶν
ἀγάλματ’ ἀγορᾶς εἰσιν. οὐδὲ γὰρ δόρυ
μᾶλλον βραχίων σθεναρὸς ἀσθενοῦς μένει·
ἐν τῇ φύσει δὲ τοῦτο κἀν εὐψυχίᾳ. (390)

πορεῦσαι. πετρίνοις δ’ ἐπι-
στὰς κᾶρυξ ἰάχει βάθροις·
Ἀγορὰν ἀγοράν, Μυκη-
ναῖοι, στείχετε μακαρίων
503
ὀψόμενοι τυράννων (710)

πορεῦσαι. πετρίνοις δ’ ἐπι-
στὰς κᾶρυξ ἰάχει βάθροις·
Ἀγορὰν ἀγοράν, Μυκη-
ναῖοι, στείχετε μακαρίων
ὀψόμενοι τυράννων (710)

δέσποιν’, ὃ τοῦδε τυγχάνω μαθὼν πάρα. (370)
Καὶ ταῦτα πολλοὶ πρὸς μέσῃ Τραχινίων
ἀγορᾷ συνεξήκουον ὡσαύτως ἐμοί,
ὥστ’ ἐξελέγχειν· εἰ δὲ μὴ λέγω φίλα,
οὐχ ἥδομαι, τὸ δ’ ὀρθὸν ἐξείρηχ’ ὅμως.

σοὶ μαρτυρήσει ταῦτ’ ἐμοῦ κλύειν παρών;
ΑΓ. Πολλοῖσιν ἀστῶν· ἐν μέσῃ Τραχινίων
ἀγορᾷ πολύς σου ταῦτά γ’ εἰσήκουσ’ ὄχλος.
ΛΙ. Ναί, (425)
κλύειν γ’ ἔφασκον· ταὐτὸ δ’ οὐχὶ γίγνεται (425)

οἵ τε μέσσαν Μηλίδα πὰρ λίμναν,
χρυσαλακάτου τ’ ἀκτὰν Κόρας,
ἔνθ’ Ἑλλάνων ἀγοραί
Πυλάτιδες κλέονται,
ὁ καλλιβόας τάχ’
ὑμῖν Ant. 1. (639)
44. Σοφοκλής Οιδίπους τύραννος (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 20

ἱερεύς, ἐγὼ μὲν Ζηνός, οἵδε τ’ ᾐθέων
λεκτοί· τὸ δ’ ἄλλο φῦλον ἐξεστεμμένον
504
ἀγοραῖσι θακεῖ, πρός τε Παλλάδος διπλοῖς (20)

ναοῖς, ἐπ’ Ἰσμηνοῦ τε μαντείᾳ σποδῷ.
Πόλις γάρ, ὥσπερ καὐτὸς εἰσορᾷς, ἄγαν

ἄμβροτ’ Ἀθάνα,
γαιάοχόν τ’ ἀδελφεὰν (160)
Ἄρτεμιν, ἃ κυκλόεντ’ ἀγορᾶς θρόνον (160)
εὐκλέα θάσσει,
καὶ Φοῖβον ἑκαβόλον, ἰώ,
46. Σοφοκλής Electra {0011.005} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 7

τῆς οἰστροπλῆγος ἄλσος Ἰνάχου κόρης· (5)
αὕτη δ’, Ὀρέστα, τοῦ λυκοκτόνου θεοῦ
ἀγορὰ Λύκειος· οὑξ ἀριστερᾶς δ’ ὅδε
Ἥρας ὁ κλεινὸς ναός· οἷ δ’ ἱκάνομεν,
φάσκειν Μυκήνας τὰς πολυχρύσους ὁρᾶν,

10 γρ. 7
πρῶτον μέν, οὗ τοῖς ἄλλοις εἴργεσθαι προαγορεύουσι τοῖς (5)
τοῦ φόνου φεύγουσι τὰς δίκας, ἐνταυθοῖ πεποιήκασι τὴν
κρίσιν ἐν τῇ ἀγορᾷ· ἔπειτα τίμησίν μοι ἐποίησαν, ἀντα-
ποθανεῖν τοῦ νόμου κειμένου τὸν ἀποκτείναντα, οὐ τοῦ
ἐμοὶ συμφέροντος ἕνεκα, ἀλλὰ τοῦ σφίσιν αὐτοῖς λυσι-
48. ANTIPHON Orat. De choreuta {0028.006} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 39

γρ. 4
ἐν Διπολίοις ἐναντίον μαρτύρων, οἵπερ διήλλαττον ἡμᾶς
πρὸς τῷ νεῷ τῆς Ἀθηνᾶς· καὶ μετὰ τοῦτο συνῆσάν μοι
καὶ διελέγοντο ἐν τοῖς ἱεροῖς, ἐν τῇ ἀγορᾷ, ἐν τῇ ἐμῇ
οἰκίᾳ, ἐν τῇ σφετέρᾳ αὐτῶν καὶ ἑτέρωθι πανταχοῦ. (5)
(40) Τὸ τελευταῖον, ὦ Ζεῦ καὶ θεοὶ πάντες, Φιλοκράτης αὐτὸς

505
ρεῖαν πόλιν ὀρνύμενοι ⸐Τρώων ἀόλλιζον φάλαγγας Γʹδεξίστρατον εἰς

ἀγοράν. πάντᾱι δὲ διέδˈραμεν αὐδάεις λόγος·
εοῖ δ’ ἀνίσχοντες χέρας ἀθανάτοις (45)
ΠΩΛΗΣΙΣ
Liddell-Scott. πώλης, -ου, ὁ, αυτός που πουλάει, πωλητής, σε Αριστοφ.

πώλησις, ἡ, πώληση, έκθεση πραγμάτων προς αγορά, σε Ξεν.
πωλητήριον, τό (πωλέω)· I. μέρος όπου γίνεται η πώληση, πρατήριο,
κατάστημα, σε Ξεν. II. επάγγελμα των πωλητῶν, σε Δημ.
πωλητής, -οῦ, ὁ, αυτός που πουλάει· στην Αθήνα οι πωληταί ήταν δέκα
άρχοντες που εκμίσθωναν (Λατ. locabant) τους φόρους και τις δημόσιες
προσόδους σε πλειοδότες, σε Δημ.
πωλητήριον, τό (πωλέω)· I. μέρος όπου γίνεται η πώληση, πρατήριο,
κατάστημα, σε Ξεν. II. επάγγελμα των πωλητῶν, σε Δημ.
πωλητής, -οῦ, ὁ, αυτός που πουλάει· στην Αθήνα οι πωληταί ήταν δέκα
άρχοντες που εκμίσθωναν (Λατ. locabant) τους φόρους και τις δημόσιες
προσόδους σε πλειοδότες, σε Δημ.

εἶκε Διὸς θύγατερ πολέμου καὶ δηϊοτῆτος·
ἦ οὐχ ἅλις ὅττι γυναῖκας ἀνάλκιδας ἠπεροπεύεις;
εἰ δὲ σύ γ’ ἐς πόλεμον πωλήσεαι, ἦ τέ σ’ ὀΐω (350)
ῥιγήσειν πόλεμόν γε καὶ εἴ χ’ ἑτέρωθι πύθηαι.
Ὣς ἔφαθ’, ἣ δ’ ἀλύουσ’ ἀπεβήσετο, τείρετο δ’ αἰνῶς·

ὡς πρῶτα μὲν στυππειοπώλης γίγνεται,
ὃς πρῶτος ἕξει τῆς πόλεως τὰ πράγματα. (130)
ΟΙ. Βʹ Εἷς οὑτοσὶ πώλης. Τί τοὐντεῦθεν; λέγε.
ΟΙ. Αʹ Μετὰ τοῦτον αὖθις προβατοπώλης δεύτερος.
ΟΙ. Βʹ Δύο τώδε πώλα. Καὶ τί τόνδε χρὴ παθεῖν;

506
ΟΙ. Αʹ Νὴ Δί’. (139)

ΟΙ. Βʹ Οἴμοι δείλαιος. (139)
Πόθεν οὖν ἂν ἔτι γένοιτο πώλης εἷς μόνος; (140)
ΟΙ. Αʹ Ἔτ’ ἔστιν εἷς ὑπερφυᾶ τέχνην ἔχων.
ΟΙ. Βʹ Εἴπ’, ἀντιβολῶ, τίς ἐστιν;

ΠΙ. Τουτὶ τί ἐστιν αὖ κακόν, τὸ βιβλίον; (1037)
ΨΗ. Ψηφισματοπώλης εἰμὶ καὶ νόμους νέους
ἥκω παρ’ ὑμᾶς δεῦρο πωλήσων.
ΠΙ. Τὸ τί; (1039)
ΨΗ. «Χρῆσθαι Νεφελοκοκκυγιᾶς τοῖς αὐτοῖς μέτροισι (1040)

λιμένα, τῶν δὲ ἀνδρῶν συνέβη ἑκάστῳ τακτὸν ἀργύριον
ἀποτεῖσαι, πλὴν Κρινίππου τοῦ ἄρχοντος· τοῦτον δ’ ἐφύ-
λαττεν, ὡς ἢ πραξόμενος πάμπολλα χρήματα ἢ ὡς πωλήσων. (5)
κἀκεῖνος μὲν ὑπὸ λύπης αὐθαιρέτῳ θανάτῳ ἀποθνῄσκει, τοὺς
δ’ ἄλλους ὁ Ἰφικράτης ἀφῆκε, Κερκυραίους ἐγγυητὰς δεξά-

οὐ μῶρος οἴει εἶναι εἰ μὴ σκοπεῖς ὅπως μὴ ἰδιώτης ἔσει τού- (5)
του τοῦ ἔργου, ἄλλως τε καὶ τῶν αὐτῶν ἵππων ἀγαθῶν εἴς τε
(10) τὴν χρῆσιν καὶ κερδαλέων εἰς πώλησιν ὄντων; Πωλοδαμνεῖν
με κελεύεις, ὦ Σώκρατες; Οὐ μὰ Δί’ οὐδέν τι μᾶλλον ἢ
καὶ γεωργοὺς ἐκ παιδίων ὠνούμενον κατασκευάζειν, ἀλλ’

ἀσφαλὲς ἐμβαίνειν· οὗτος δὲ αὑτὸς κελεύει εἰς Χερρόνησον
βίᾳ διὰ τοῦ ἱεροῦ ὄρους πορεύεσθαι· ἢν δὲ κρατήσαντες (5)
τούτου ἐκεῖσε ἔλθωμεν, οὔτε πωλήσειν ἔτι ὑμᾶς φησιν
ὥσπερ ἐν Βυζαντίῳ, οὔτε ἐξαπατήσεσθαι ἔτι ὑμᾶς, ἀλλὰ
λήψεσθαι μισθόν, οὔτε περιόψεσθαι ἔτι ὥσπερ νυνὶ δεο-
8. Ξενοφών Cyropaedia (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 6 Κεφ. 2 Τμ. 38 γρ. 5

507
μὲν προειρημένων ἡμερῶν τὰ ἐπιτήδεια ἔχειν ἤν τι πωλῶν

ἁλίσκηται, πάντων στερήσεται· ἐπειδὰν δ’ αὗται παρέλθωσιν
αἱ ἡμέραι, πωλήσει ὅπως ἂν βούληται. ὅστις δ’ ἂν τῶν (5)
ἐμπόρων πλείστην ἀγορὰν παρέχων φαίνηται, οὗτος καὶ παρὰ
(39) τῶν συμμάχων καὶ παρ’ ἐμοῦ δώρων καὶ τιμῆς τεύξεται. εἰ δέ

Πειραιέα, εʹ δ’ εἰς ἄστυ. τούτοις δὲ ὑπὸ τῶν νόμων προσ-
τέτακται τῶν ὠνίων ἐπιμελεῖσθαι πάντων, ὅπως καθαρὰ
καὶ ἀκίβδηλα πωλήσεται.
(2) κληροῦνται δὲ καὶ μετρονόμοι <ιʹ, πέντε μὲν εἰς
ἄστυ, εʹ δὲ εἰς Πειραιέα. καὶ οὗτοι τῶν μέτρων καὶ τῶν

6
τον μὲν ὅπως ὁ ἐν ἀγορᾷ σῖτος ἀργὸς ὤνιος ἔσται δικαίως,
ἔπειθ’ ὅπως οἵ τε μυλωθροὶ πρὸς τὰς τιμὰς τῶν κριθῶν τὰ (5)
ἄλφιτα πωλήσουσιν, καὶ οἱ ἀρτοπῶλαι πρὸς τὰς τιμὰς τῶν
πυρῶν τοὺς ἄρτους, καὶ τὸν σταθμὸν ἄγοντας ὅσον ἂν
οὗτοι τάξωσιν. ὁ γὰρ νόμος τούτους κελεύει τάττειν.

γρ. 3
(1232a) ματος ἐστίν, οἷον ὑποδήματος ἢ ἱματίου, ἣ δὲ κατὰ συμ-

δακρῦσαι, καὶ ἐπέσχον ἐμαυτόν, ἵνα μὴ αἰσχύνω τοὺς ἀδελ-
φούς μου. Καὶ εἶπα· Ἐγὼ οὐκ οἶδα· δοῦλός εἰμι. (4) Τότε
βουλεύονται πωλῆσαί με, ἵνα μὴ εὑρεθῶ ἐν χερσὶν αὐτῶν.
(5) Ἐφοβοῦντο γὰρ τὸν Ἰακώβ, ἵνα μὴ ποιήσῃ ἐν αὐτοῖς
508
ἐκδίκησιν κινδύνου. Ἠκούσθη γάρ, ὅτι μέγας ἐστὶ παρὰ

10 Τμ. 6 γρ. 2
οὐκ ἀφήσει τυμβωρύχους ἄγοντας κατ’ αὐτῶν τὸ φορτίον· οὐδὲ γὰρ
(6) ἀκίνδυνον βίον ζῶμεν. τάχα δέ τις ἐρεῖ λυσιτελέστερον εἶναι
πωλῆσαι τὴν γυναῖκα· τιμὴν γὰρ εὑρήσει διὰ τὸ κάλλος. ἔχει δὲ
καὶ τοῦτο κίνδυνον. ὁ μὲν γὰρ χρυσὸς οὐκ ἔχει φωνήν, οὐδὲ ὁ
ἄργυρος ἐρεῖ πόθεν αὐτὸν εἰλήφαμεν. ἔξεστιν ἐπὶ τούτοις πλάσα-

13 Τμ. 6 γρ. 6
εἰς τὴν ναῦν, κἀκεῖθεν ἄξω τὴν γυναῖκα πρὸς σέ.” συνέθεντο ταῦτα
καὶ δεξιὰς ἀλλήλοις ἐμβαλόντες ἀπηλλάγησαν. ἀμφοτέροις δὲ ἡ (5)
νὺξ ἐδόκει μακρά, τοῦ μὲν δὴ σπεύδοντος ἀγοράσαι, τοῦ δὲ πω-
λῆσαι.
(7) Τῇ δὲ ὑστεραίᾳ ὁ μὲν Λεωνᾶς παρέπλευσεν εἰς τὴν ἔπαυλιν, ἅμα
καὶ ἀργύριον κομίζων ἵνα προκαταλάβῃ τὸν ἔμπορον· ὁ δὲ Θήρων ἐπὶ

Τμ. 8 γρ. 6
Διονύσιος “ἀσφαλέστερόν σε τοῦτο πρὸς τὰ λοιπὰ ποιήσει. τί δὲ
ὅμως συμβέβηκε; ἢ μή τι ἡ νεώνητος ἀποδέδρακεν;” “οὐκ ἐκείνη” (5)
φησὶν, “ἀλλ’ ὁ πωλήσας.” “ἀνδραποδιστὴς ἄρα ἦν, καὶ ἀλλοτρίαν
σοι πέπρακε δούλην διὰ τοῦτ’ ἐπ’ ἐρημίας. πόθεν δ’ ἔλεγε τὴν
(9) ἄνθρωπον εἶναι;” “Συβαρῖτιν ἐξ Ἰταλίας, πραθεῖσαν ὑπὸ δεσποίνης

Τμ. 5 γρ. 2
δὲ καὶ τῆς ὅλης Ἰωνίας, ἐπ’ εὐσεβείᾳ καὶ φιλανθρωπίᾳ διαβόητος. (5)
(5) δίκαιόν ἐστι καὶ σὲ περὶ ἑαυτῆς εἰπεῖν ἡμῖν τὴν ἀλήθειαν· οἱ μὲν
γὰρ πωλήσαντές σε Συβαρῖτιν ἔφασαν κατὰ ζηλοτυπίαν ἐκεῖθεν
πραθεῖσαν ὑπὸ δεσποίνης.” ἠρυθρίασεν ἡ Καλλιρόη καὶ κάτω
κύψασα ἠρέμα εἶπεν “ἐγὼ νῦν πρῶτον πέπραμαι· Σύβαριν δὲ οὐκ
509

Τμ. 9 γρ. 1
ἐκελεύσθησαν. ἡ μὲν οὖν ἀνθρωπίνη βοήθεια παντάπασιν ἦν ἀσθενής,
ἡ Τύχη δὲ ἐφώτισε τὴν ἀλήθειαν, ἧς χωρὶς ἔργον οὐδὲν τέλειον· (5)
(9) μάθοι δ’ ἄν τις ἐκ τῶν γενομένων. πωλήσαντες γὰρ οἱ τυμβωρύχοι
τὸ δυσδιάθετον φορτίον, τὴν γυναῖκα, Μίλητον μὲν ἀπέλιπον, ἐπὶ
Κρήτης δὲ τὸν πλοῦν ἐποιοῦντο, νῆσον ἀκούοντες εὐδαίμονα καὶ

Τμ. 15 γρ. 5
του ψῆφος ἠνέχθη, Χαιρέας δὲ ἱκέτευε μηδέπω θνήσκειν τὸν
ἄνθρωπον, “ἵνα μοι” φησὶν “ἐλθὼν μηνύσῃ τοὺς ἀγοράσαντας.
λογίσασθέ μου τὴν ἀνάγκην· συνηγορῶ τῷ πωλήσαντί μου τὴν (5)
(16) γυναῖκα.” τοῦτο Ἑρμοκράτης ἐκώλυσε γενέσθαι “βέλτιον” εἰπὼν
“ποιήσασθαι τὴν ζήτησιν ἐπιπονωτέραν ἢ λυθῆναι τοὺς νόμους.
19. Γρηγόριος Νύσσης Orationes viii de beatitudinibus {2017.053} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 44 Σελ. 1208 γρ. 2
βασιλείαν ἀνταλλαξάμενος. Μὴ ἀποβάλῃς, ἀδελφὲ,
(1208) καὶ τὸν ἕτερον τῆς πτωχείας λόγον, ὃς τοῦ κατ’ οὐ-
ρανὸν πλούτου πρόξενος γίνεται. Πώλησόν σου, φησὶ,
πάντα τὰ ὑπάρχοντα, καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ δεῦρο,
ἀκολούθει μοι, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανοῖς. Καὶ

4) Τόμ. 24 Σελ. 568 γρ. 52
πρότερον αὐτῷ πεπορισμένων τοῦτον ἀντικατηλλά- (50)
ξατο, ταυτὸν τῷ προτέρῳ πράξας (ὁ πάντα ὅσα εἶχε
πωλήσας, καὶ ἀγοράσας τὸν ἀγρὸν ἐκεῖνον). Καὶ
τοῦτ’ ἂν εἴη τέλος τῆς ἄκρας μακαριότητος, τὸ κα-
τακοσμηθῆναι τῷ πολυτιμήτῳ μαργαρίτῃ, δηλαδὴ τῷ

841 γρ. 33
ἐκκλησίαν, καὶ συνέβη τότε τὸ Εὐαγγέλιον ἀναγι-
νώσκεσθαι, καὶ ἤκουσε τοῦ Κυρίου λέγοντος τῷ πλου-
510
σίῳ· Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε, πώλησον

πάντα τὰ ὑπάρχοντά σοι, καὶ δὸς πτωχοῖς,
καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν (35)

844 γρ. 6
ἐχαρίσατο τοῖς ἀπὸ τῆς κώμης, ἵνα εἰς μηδ’ ὁτιοῦν
ὀχλήσωσιν αὐτῷ τε καὶ τῇ ἀδελφῇ. Τὰ δὲ ἄλλα (5)
ὅσα ἦν αὐτοῖς κινητὰ, πάντα πωλήσας, καὶ συναγαγὼν ἀργύριον ἱκανὸν,
δέδωκε τοῖς πτωχοῖς, τηρήσας
ὀλίγα διὰ τὴν ἀδελφήν.
Ὡς δὲ, πάλιν εἰσελθὼν εἰς τὸ Κυριακὸν,
23. Αθανάσιος θεολόγος Homilia de passione et cruce domini [Sp.] (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 248 γρ. 15
τοῖς καὶ τὸν Κύριον ἐκδύσασι, καὶ ποτίσασιν αὐτὸν
ὄξος καὶ χολήν. Καὶ ὁ λαμβάνων δῶρα ἐπ’ ἀθώοις
οὐκ ἔστιν ἄλλος τοῦ πωλήσαντος τὸν Κύριον, ὡς ὁ (15)
Ἰούδας· καὶ αὐτὸς γὰρ τὴν δικαιοσύνην, ἥτις ἐστὶν
ὁ Κύριος, πωλεῖ, ὡς ἐκεῖνος τὸν Χριστόν. Καὶ ὁ μὴ

{2035.077} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 665 γρ. 44
τὴν ὀρθὴν πίστιν προδοῦναι διὰ τὸ τοῖς αἱρετικοῖς
συγκοινωνῆσαι; Ὥσπερ οὖν οἱ τὴν ἑαυτῶν πραγμα-
τείαν πωλῆσαι βουλόμενοι, ὅσον ἂν χρόνον ἐπὶ ξένης
βραδύνωσιν, οὐ καταδέχονται λαβεῖν ἀντὶ τοῦ βασι- (45)
λικοῦ χαράγματος τὸ ἔξω χάραγον· οὕτω καὶ ἐπὶ

{2035.080} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 721 γρ. 7
νόμος οὐ κεῖται.» (5)
Ἐρώτ. λγʹ. Πῶς νοητέον, ὅτι «Ὁ ἔχων ἱμάτιον,
πωλησάτω αὐτὸ, καὶ ἀγορασάτω μάχαιραν;»
Ἀπόκ. Τοῦτο εἶπε γνωρίσαι θέλων ὁ Κύριος τοῖς (9)
511
ἀποστόλοις τὴν προδοσίαν αὐτοῦ, καὶ τὴν ἔφοδον τῶν (10)

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 861 γρ. 33
δοκιμὴν τῆς αὐτοῦ πίστεως καὶ ταπεινώσεως προσ-
τάσσεται ὑπὸ τοῦ ἀββᾶ δέκα σπυρίδας βαστάσαι, καὶ
ἐν τῇ πόλει τῇ ἰδίᾳ πωλῆσαι, καὶ μὴ πάσας ὁμοῦ
ἀλλὰ κατὰ μίαν αὐτὰς πωλεῖν· ὅπερ ἐκεῖνος μετὰ
πάσης ὑπομονῆς καὶ ταπεινώσεως ἐπλήρωσεν, ἐπι- (35)

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 861 γρ. 37
πάσης ὑπομονῆς καὶ ταπεινώσεως ἐπλήρωσεν, ἐπι- (35)
θεὶς τὰς σπυρίδας τοῖς ὤμοις, καὶ αὐτὰς κατὰ μίαν
πωλήσας, μὴ λογισάμενος τὴν εὐτέλειαν τοῦ πρά-
γματος, καὶ τοῦ γένους τὴν λαμπρότητα, καὶ τῆς
πράσεως τὴν δοκοῦσαν ἀτιμίαν. Ἐσπούδαζε γὰρ μιμητὴν ἑαυτὸν
καταστῆσαι τῆς τοῦ Χριστοῦ ταπει-

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 885 γρ. 14
ρίας ἐπιθυμίαν τὴν ἔννοιαν τοῦ ῥητοῦ παραλογιζό-
μενοι, καὶ τὴν τοῦ Κυρίου διδασκαλίαν τὴν λέγουσαν·
«Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, πώλησόν σου τὰ ὑπάρ-
χοντα, καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρα- (15)
νῷ, καὶ δεῦρο, ἀκολούθει μοι·» καὶ κρίνουσι τῆς ἀκτη-
29. Αθανάσιος θεολόγος Sermo pro iis qui saeculo renuntiarunt [Sp.] (Μ.
Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1417 γρ. 20
βοῦ, τὸ μικρὸν ποίμνιον, ὅτι ηὐδόκησεν ὁ Πατὴρ
ὑμῶν δοῦναι ὑμῖν τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν.
Πωλήσατε τὰ ὑπάρχοντα ὑμῶν, καὶ δότε ἐλεημο- (20)
σύνην, καὶ ἕξετε βαλάντια μὴ παλαιούμενα, θησαυρὸν
ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς.» Ποιησάντων δὲ τῶν
512
30. Αθανάσιος θεολόγος Doctrina ad monachos [Sp.] {2035.102} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1421 γρ. 16
τευθῆναι τῷ Κυρίῳ· οὐ πρότερον εἰπόντι τῷ
νεανίσκῳ, «Δεῦρο ἀκολούθει μοι,» ἕως ἂν ἐντείλασθαι (15)
πωλῆσαι τὰ ὑπάρχοντα καὶ δοῦναι πτωχῷ· ἀλλὰ οὐ-
δὲ τὸ τοῦτο προσέταξε, πρὶν ὁμολογῆσαι αὐτὸν, ὅτι
«Πάντα ταῦτα ἐφυλαξάμην ἐκ νεότητός μου.» Ὁ γὰρ

(1508) συλλαβὰς παρείληφας, καὶ ἁπλῶς εἰ τῶν ὀνομάτων
ἐν ἕξει γέγονας, δεῦρο λοιπὸν καὶ ἐπὶ τὴν τελειοτά-
την ἀνάγνωσιν· τουτέστιν· Ὕπαγε, πώλησόν σου
τὰ ὑπάρχοντα, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι. Καὶ
τάχα οἶμαι, ὡς εἰ μὴ τὰ ἐξετασθέντα ἦν ὑποσχόμε- (5)
32. Αθανάσιος θεολόγος Didascalia cccxviii patrum Nicaenorum [Sp.]

{2035.126} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 1641 γρ. 39
γὰρ ἔχῃς γεννήματα, ἢ ἄλλο τι, καὶ ζητεῖ λειπό-
μενος δανείσασθαι παρὰ σοῦ ἐξ ἀνάγκης, καὶ διὰ τὸ
μὴ λαβεῖν σε τόκον, πωλῇς τιμιωτέρως ἵνα κερδήσῃ
διάφορα, τοῦτ’ ἔστιν διπλασιάζων· καταμέμφεταί σε (40)
ἡ Γραφὴ λέγουσα· Δράσσεται ὁ Θεὸς τοὺς σοφοὺς

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 220 γρ. 7
φονεύσεις· οὐ μοιχεύσεις· οὐ κλέψεις. Ἀργίας (5)
τούτων ἕκαστον καὶ ἀκινησίας δεῖται. Ἀγαπήσεις
τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν· καὶ, Πώλησόν σου
τὰ ὑπάρχοντα, καὶ δὸς πτωχοῖς· καὶ, Ἐάν τίς
σε ἀγγαριεύσῃ μίλιον ἓν, ὕπαγε μετ’ αὐτοῦ δύο,
34. Βασίλειος Καισαρείας Prologus 7 (de judicio dei) {2040.043} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 31 Σελ. 669 γρ. 41
νίας, ὁ ἐν ταῖς Πράξεσι; Τί ἄλλο κακὸν πεποιηκὼς
εὑρίσκεται ἢ ἐκεῖνο αὐτό; Ποῦ τοίνυν τοσαύτης (40)
513
ὀργῆς ἄξιον φαίνεται; Ἴδιον κτῆμα πωλήσας, ἤνεγκε

τὰ χρήματα, καὶ ἔθηκε παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀπο-
στόλων· νοσφισάμενος ἀπὸ τῆς τιμῆς, ἐπὶ τούτῳ παρ’

4) Τόμ. 31 Σελ. 761 γρ. 54
ἐπιζητεῖ.Κεφάλ. Βʹ. ΛΟΥΚΑΣ. Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον, καὶ διά-
δος πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ (55)
(764) δεῦρο, ἀκολούθει μοι. ΠΡΟΣ ΚΟΛ. Ἐν ᾧ καὶ πε-

4) Τόμ. 31 Σελ. 768 γρ. 21
οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέ-
πται οὐ διορύσσουσιν, οὐδὲ κλέπτουσιν. ΛΟΥ- (20)
ΚΑΣ. Πωλήσατε τὰ ὑπάρχοντα ὑμῶν, καὶ δότε
ἐλεημοσύνην. Ποιήσατε ἑαυτοῖς βαλάντια μὴ
παλαιούμενα· θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς

4) Τόμ. 31 Σελ. 768 γρ. 24
ἐλεημοσύνην. Ποιήσατε ἑαυτοῖς βαλάντια μὴ
παλαιούμενα· θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς
οὐρανοῖς. ΛΟΥΚΑΣ. Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον,
καὶ διάδος πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐ- (25)
ρανοῖς. ΠΡΟΣ ΤΙΜ. αʹ. Εὐμεταδότους εἶναι,
38. MARCELLUS Theol. De incarnatione et contra Arianos {2041.005}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Σελ. 993 γρ. 26
τα πάντα ἐφυλαξάμην ἐκ νεότητός μου, τί ἔτι
ὑστερῶ; Ἔφη αὐτῷ· Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, (25)
ὕπαγε, πώλησόν σου πάντα ὅσα ἔχεις, καὶ δὸς
πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ λα-
βὼν τὸν σταυρόν σου ἀκολούθει μοι. Διὰ τούτων

{2102.043} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 864 γρ. 17
514
λυθα, ἵνα πᾶς ὁ ἀκολουθῶν μοι ἐν τῇ σκοτίᾳ μὴ (15)

μείνῃ.» Πείθων τε τὸν νομικὸν ταῦθ’ οὕτως ἔχειν,
εἶπε· «Πώλησον πάντα, ὅσα ἔχεις, καὶ δεῦρο, ἀκο-
λούθει μοι.» Ὅπερ οὐκ ἐποίησεν ἡττώμενος τῆς
γνώμης, οὐκ ἐχούσης ἔμφυτον τὸ ἀγαθόν. Ἐμαρ-

{2102.043} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 39 Σελ. 864 γρ. 33
παθεῖν, καὶ ἑκατονταπλασίονα τοῖς εὖ ποιοῦσι χορη-
γεῖν ἀγαθὰ, καὶ προστιθέναι ζωὴν αἰώνιον· «διδά-
σκειν» δὲ, «Πώλησον, ὅσα ἔχεις, καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ
δεῦρο, ἀκολούθει μοι·» καὶ, «Ὃ σὺ μισεῖς, ἄλλῳ μὴ
ποιήσῃς·» καὶ, «Μὴ ἀποδῶτε κακὸν ἀντὶ κακοῦ·» (35)
41. Pseudo-MACARIUS Scr. Eccl. Apophthegmata {2109.011} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 34 Σελ. 237 γρ. 13
διακονητῇ μου· καὶ ἐνηγγυήσατό με. καὶ ἀπελθὼν
εἰς τὸ κελλίον μου, ἔδωκα αὐτῷ ὅσα εἶχον σπυρίδια,
λέγων· πώλησον καὶ δὸς τῇ γυναικί μου φαγεῖν. καὶ
ἔλεγον τῷ λογισμῷ μου· Μακάριε, ἰδοὺ εὗρες ἑαυτῷ
γυναῖκα· χρὴ ἐργάζεσθαι μικρὸν περισσὸν, ἵνα τρέ- (15)
42. EVAGRIUS Scr. Eccl. De octo spiritibus malitiae (sub nomine Nili
γινομένων πολλοί· κούφη νηστεία τότε, καὶ ἀγρυ-
πνία, καὶ προσευχὴ, ὁ γὰρ ἔπαινος τῶν πολλῶν δι-
εγείρει τὴν προθυμίαν. Μὴ πωλήσῃς τοὺς πόνους (20)
δόξαις ἀνθρωπίναις, μηδὲ τὴν μέλλουσαν δόξαν
προδῷς δι’ εὐφημίαν. Δόξα γὰρ ἀνθρωπίνη εἰς χοῦν
43. EVAGRIUS Scr. Eccl. De oratione (sub nomine Nili Ancyrani)

{4110.024} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 79 Σελ. 1172 γρ. 4
(1172) Προσευχή ἐστι λύπης καὶ ἀθυμίας ἀλέξημα. (2)
ΚΕΦΑΛ. ΙΖʹ.
515
Ἀπελθὼν πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα, καὶ δὸς (4)

πτωχοῖς, καὶ λαβὼν τὸν σταυρὸν, ἀπάρνησαι ἑαυτὸν, (5)
ἵνα δυνηθῇς ἀπερισπάστως προσεύχεσθαι.

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 4 Κεφ. 23 γρ. 138
μοναχῶν θάνατος τοῦ πατρός· ὁ δὲ πρὸς τὸν ἀπαγγείλαντα, ‘Παῦσαι,’
φησὶ,
‘βλασφημῶν· ὁ γὰρ ἐμὸς Πατὴρ ἀθάνατός ἐστιν.’ Ἐκέκτητό τις τῶν
ἀδελφῶν εὐαγγέλιον μόνον· καὶ τοῦτο πωλήσας, ἔδωκεν εἰς τροφὴν τοῖς
πεινῶ-
σιν, ἄξιον μνήμης ἐπιφθεγξάμενος ῥῆμα· ‘Αὐτὸν γὰρ,’ φησὶ, ‘τὸν λόγον
πεπώ-
ληκα τὸν λέγοντα, Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς.’ Ἔστι
δέ (140)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 4 Κεφ. 23 γρ. 140
ἀδελφῶν εὐαγγέλιον μόνον· καὶ τοῦτο πωλήσας, ἔδωκεν εἰς τροφὴν τοῖς
πεινῶ-
σιν, ἄξιον μνήμης ἐπιφθεγξάμενος ῥῆμα· ‘Αὐτὸν γὰρ,’ φησὶ, ‘τὸν λόγον
πεπώ-
ληκα τὸν λέγοντα, Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς.’ Ἔστι
δέ (140)
τις περὶ τὴν Ἀλεξάνδρειαν νῆσος κατ’ αὐτὸ τὸ βόρειον πέραν τῆς λίμνης
κειμένη τῆς καλουμένης Μαρίας· προσοικεῖ δὲ αὐτῇ μοναχὸς τῆς
Παρεμβολῆς

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 40 γρ. 29
βαίνει, καθάπερ οὖν καὶ ὁ Χριστὸς ἐποίησε. Καὶ γὰρ
ἐκείνῳ τῷ πλουσίῳ προσελθόντι, καὶ περὶ τῆς ζωῆς
αὐτῷ διαλεγομένῳ οὐκ εἶπεν. Ὕπαγε, πώλησόν σου τὰ
ὑπάρχοντα, ἀλλ’ ἀφεὶς τοῦτο, περὶ ἑτέρων αὐτῷ ἐντολῶν (30)
διελέγετο· εἶτα ἐπειδὴ ἐκεῖνος αὐτὸν προεκαλέσατο, καί
516

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 40 γρ. 32
ὑπάρχοντα, ἀλλ’ ἀφεὶς τοῦτο, περὶ ἑτέρων αὐτῷ ἐντολῶν (30)
διελέγετο· εἶτα ἐπειδὴ ἐκεῖνος αὐτὸν προεκαλέσατο, καί
φησιν· Τί ἔτι μοι λείπει; οὐδὲ τότε ἁπλῶς εἶπεν, Πώ-
λησόν σου τὰ ὑπάρχοντα, ἀλλ’, Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι,
ὕπαγε, πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα· ἐπὶ τῇ σῇ τί-
θημι γνώμῃ, σὲ κύριον ποιῶ τῆς προαιρέσεως, οὐκ (35)

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 40 γρ. 34
φησιν· Τί ἔτι μοι λείπει; οὐδὲ τότε ἁπλῶς εἶπεν, Πώ-
λησόν σου τὰ ὑπάρχοντα, ἀλλ’, Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι,
ὕπαγε, πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα· ἐπὶ τῇ σῇ τί-
θημι γνώμῃ, σὲ κύριον ποιῶ τῆς προαιρέσεως, οὐκ (35)
εἰς ἀνάγκην ἄγω. Διὰ τοῦτο καὶ Παῦλος οὐδὲν περὶ πε-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 288 γρ. 1
ὃν ἐπεθύμησα, καὶ ἢ ἀργύριον λαβὲ παρ’ ἐμοῦ, ἢ (55)
ἀντάλλαγμα τοῦ τόπου. Ὁ δὲ εἶπε· Μή μοι γένοιτο
(288) κληρονομίαν πατέρων μου πωλῆσαί σοι. Ὁ δὲ Ἀχαὰβ
ἐπεθύμει μὲν τοῦ ἀμπελῶνος· οὐκ ἤθελε δὲ βιάσα-
σθαι αὐτὸν, ὡς ἐκ τούτου κακώσει αὐτὸν περιπεσεῖν.

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 318 γρ. 42
μης ἀπολαύσωσι τοῦ Δεσπότου. Οὕτω καὶ περὶ τῆς (40)
ἀκτημοσύνης οὐκ ἐποίησε τὸ πρᾶγμα ἐπίταγμα. Οὐ γὰρ
ἁπλῶς εἶπε, Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα, ἀλλ’, Εἰ
θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε, πώλησόν σου τὰ ὑπάρ-
χοντα. Ἐν τῇ βουλῇ κείσθω τῇ σῇ, κύριος ἔσο τῆς
ΠΑΡΑΓΩΓΗ
517
Liddell-Scott. παραγωγή, ἡ (παράγω)· I.1. μετακίνηση μέσω ή δίπλα,

μεταφορά απέναντι, σε Ξεν. 2. ως στρατιωτικός όρος, παράταξη από τη
διάταξη της «στήλης» σε γραμμή, στον ίδ. 3. παραγωγὴ τῶν κόπων, η
αθόρυβη κίνηση των κουπιών, έτσι ώστε να μη δημιουργούν πιτσίλισμα
(πίτυλος) καθώς βγαίνουν έξω από το νερό, σε Ξεν. II. 1. παραπλάνηση,
αποπλάνηση, σε Ηρόδ.· εσφαλμένο επιχείρημα, απάτη, σόφισμα, σε Δημ.·
επίσης, καθυστέρηση, σε Πλούτ. 2. τροποποίηση, μεταβολή, ποικιλία,
όπως στη γλώσσα, σε Ηρόδ. 3. πειθώ, σε Πλάτ.

...κατὰ τὸν λαμπτῆρα, ὑπολειπόμενος, ὅπως μὴ φανερὸς εἴη (5)
μηδ’ αἴσθησιν παρέχοι, λίθων τε ψόφῳ τῶν κελευστῶν ἀντὶ
(9) φωνῆς χρωμένων καὶ παραγωγῇ τῶν κωπῶν. ἐπεὶ δὲ ἦσαν
αἱ τοῦ Εὐνόμου πρὸς τῇ γῇ περὶ Ζωστῆρα τῆς Ἀττικῆς,
ἐκέλευε τῇ σάλπιγγι ἐπιπλεῖν. τῷ δὲ Εὐνόμῳ ἐξ ἐνίων μὲν...

...στρατόπεδον. καὶ τὰ μὲν ἀγώγιμα εἴ τι ἦγον ἐξαιρούμενοι
φύλακας καθίστασαν, ὅπως σῷα εἴη, τοῖς δὲ πλοίοις ἐχρή-
(17) σαντο εἰς παραγωγήν. ἐν ᾧ δὲ ταῦτα ἦν ἐπὶ λείαν ἐξῇσαν
οἱ Ἕλληνες, καὶ οἱ μὲν ἐλάμβανον οἱ δὲ καὶ οὔ. Κλεαί-
νετος δ’ ἐξαγαγὼν καὶ τὸν ἑαυτοῦ καὶ ἄλλον λόχον πρὸς...
3. Πλάτων Πολιτεία (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 364 Τμ. d γρ. 4

τῆς δ’ ἀρετῆς ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκαν
καί τινα ὁδὸν μακράν τε καὶ τραχεῖαν καὶ ἀνάντη· οἱ δὲ (2)

τῆς τῶν θεῶν ὑπ’ ἀνθρώπων παραγωγῆς τὸν Ὅμηρον
μαρτύρονται, ὅτι καὶ ἐκεῖνος εἶπεν—
λιστοὶ δέ τε καὶ θεοὶ αὐτοί, (5)

(2) λύσεις τὸν ἕτερον τῶν ὑπάτων Σκηπίωνα. δεξα-
μένου δ’ ἐκείνου σύλλογοι μὲν ἐγίνοντο καὶ
κοινολογίαι πλείονες, ἀεὶ δέ τινα παραγωγὴν καὶ
518
πρόφασιν ἐμβάλλων ὁ Σύλλας διέφθειρε τοὺς

περὶ Σκηπίωνα τοῖς ἑαυτοῦ στρατιώταις,...
5. Πλούταρχος De liberis educandis [Sp.] (1a-14c) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2)

Stephanus Σελ. 12 Τμ. B γρ. 5
γὰρ οὐκ οἶδεν ὅτι τὰ μὲν τῶν παίδων πλημμελή-
ματα μικρὰ καὶ παντελῶς ἐστιν ἰάσιμα, παιδ-
αγωγῶν ἴσως ὀλιγωρία καὶ διδασκάλων παραγωγὴ (5)
καὶ ἀνηκουστία· τὰ δὲ τῶν ἤδη νεανισκευομένων
ἀδικήματα πολλάκις ὑπερφυᾶ γίνεται καὶ σχέτλια,

«Ἀλλ’ οὐδὲ ἐπίρρημα,» φησὶν ὁ Τρύφων (p. 39 Velsen), πάνυ ἀκριβῶς
καὶ τῷ σχηματισμῷ προσελθὼν καὶ τῇ τάσει. «εἰ γὰρ παρὰ τὸ ἑκών τὸ (5)
ἐπίρρημα ἐγένετο, κἂν ὠξύνετο, εἴγε τὰ ἐν παραγωγῇ, κἂν μακρῷ τῷ ι
χρῆται κἂν βραχεῖ, ὀξύνεται, Ἑλληνιστί, ἀμογητί, πανοικί. πῶς οὖν
βαρύνεται τὸ ἕκητι;—Ἔτι οὐδέποτε ἐπίρρημα σὺν στερήσει ἀποτελεῖται.

τὸ κατ’ ἀρχὴν α εἰς η μετ<έπεσεν, οὐδὲ μὴν τὸ η εἰς τὸ ω, εἰ μὴ (5)
παρέποιτο σύνθεσις ὡς ἐ<ν τῷ ἀντήνωρ καὶ ἀγαπήνωρ, Ἐλπήνωρ.
ἦν οὖν καὶ τὸ εὐήνωρ, <ἀφ’ οὗ κτητικὴ παραγωγὴ ἔπιπτεν εὐηνόρεια
ὡς Ἑκτόρεια κ..ρεια καὶ πρακτόρεια, εὐηνορέα καὶ ἔτι Ἰωνικῶς
εὐηνορ<έη, ὡς Ἑκτορέη. ὁμολόγως οὖν ἐν ἀφαιρέσει τοῦ εὖ τὸ

γενήσεται δὲ ἐν τῷ Ἀπολλώνιος δή, ἐγὼ δή, βούλομαι δή· καὶ
ἐπὶ τῶν ὑπολοίπων τὸ αὐτό. ἀλλ’ εἰ καὶ προστιθεμένη ἔξωθέν ἐστιν (20)
ἐν παραγωγῇ συλλαβή, πάλιν τὸ αὐτὸ ἐπιχείρημα ἀρκέσει· ἑκάστη· γὰρ
τῶν παραγομένων λέξεων δεκτική ἐστιν ἰδίας συλλαβῆς, ὡς τῶν τρίτων
τὸ σι, λέγῃσιν, ἔχῃσι, παμφαίνῃσιν· ἡ τῶν δευτέρων εἰς θα,
519
9. ΑΠΟΛΛΏΝΙΟΣ ΔΎΣΚΟΛΟΣ Gramm. De constructione (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 2) Part 2 Τόμ. 2 Σελ. 30 γρ. 4
καὶ τὸ πηλίκον), προσεπενοεῖτο καὶ ἡ κατὰ τούτων πεῦσις, ὅτε κατὰ μὲν
ποιότητα ζητοῦντες λέγομεν ποῖος, κατὰ δὲ ποσότητα πόσος, κατὰ δὲ
πηλικότητα πηλίκος, καὶ ἐν παραγωγῇ ἐθνικῇ τῇ ἀπὸ τοῦ ποῖος τὸ
ποδαπός. <ᾧ λόγῳ καὶ τὸ ἡμεδαπός, ἔχον τὴν ἀντωνυμικὴν θέσιν, (5)
καὶ ἔτι τὸ ὑμεδαπός τό τε παρὰ τὸ ἄλλος ἀλλοδαπός, πάλιν τὴν

ποδαπός. <ᾧ λόγῳ καὶ τὸ ἡμεδαπός, ἔχον τὴν ἀντωνυμικὴν θέσιν, (5)
καὶ ἔτι τὸ ὑμεδαπός τό τε παρὰ τὸ ἄλλος ἀλλοδαπός, πάλιν τὴν
ἀναίρεσιν τῶν προσώπων τῆν ἐθνικῆς παραγωγῆς ἐπαγγελλομένης.
ὥστε ἀνθυπάγεσθαι μὲν τῷ ποῖος, προλελημματισμένον ἀπὸ τοῦ τίς, ὡς
κατ’ ἐπιθετικὴν πεῦσιν, εἰ τύχοι, ὁ γραμματικός, ὁ μουσικός, ὁ δρο-

ποδαπός. 33. ᾗ ἔσθ’ ὅτε ἀνθυπάγεται καὶ τὰ ἐν ποιότητι, εἰ τύχοι,
ὅτε λέγομεν ποδαπός ἐστι Τρύφων; μέλας ἢ λευκός ἤ τι τοιοῦ- (10)
τον· ἅπερ οἶμαι οὐκ ἀληθῶς ἀνθυπάγεσθαι <τῇ ἐθνικῇ παραγωγῇ,
ἀλλὰ τῇ πρὸς τοῦ πρωτοτύπου πεύσει, λέγω τῇ ποῖος [ᾧ λόγῳ καὶ
τὸ ἡμεδαπός ἔχον τὴν ἀντωνυμικὴν θέσιν, καὶ ἔτι τὸ ὑμεδαπός τό

τὸ ἡμεδαπός ἔχον τὴν ἀντωνυμικὴν θέσιν, καὶ ἔτι τὸ ὑμεδαπός τό
τε παρὰ τὸ ἄλλος ἀλλοδαπός, πάλιν τὴν ἀναίρεσιν τῶν προσώπων
τῆς ἐθνικῆς παραγωγῆς ἐπαγγελλομένης], τούτῳ μέντοι διοίσοντα, ᾗ
τὰ (15)
μὲν ἐκ τοῦ ποῖος ἀνθυπαγόμενα μετὰ τοῦ ἄρθρου ῥητά ἐστι, ποῖος
Τρύφων; εἰ τύχοι ὁ μέλας ἢ ὁ λευκός· ὁπότερος Αἴας; ὁ Λοκρός

520
αἱ δὲ προκείμεναι φωναὶ οὐκ ἠδύναντο τὸ δισσὸν τοῦ τόνου ἀναδέξα-

(137) σθαι, καθάπερ ἡ ἐμοῦ καὶ ἐμοί καὶ αἱ σύζυγοι, διὰ τὴν ἐπὶ τέλους
βαρεῖαν, εἰς παραγωγὴν τὴν διὰ τοῦ ι μετῆλθον, ἐπισπώμεναι κατὰ
τοῦ τέλους τὴν ὀξεῖαν εἰς ἐμφανισμὸν τῆς πλείονος ἐπιτάσεως, καθάπερ
καὶ αἱ προκατειλεγμέναι κατὰ πρῶτον καὶ δεύτερον πρόσωπον, ἐκεινοσί

καὶ αἱ προκατειλεγμέναι κατὰ πρῶτον καὶ δεύτερον πρόσωπον, ἐκεινοσί
οὑτοσί ὁδί. (προῦπτον γὰρ ὅτι στερομένη ἡ αὐτός τῆς δείξεως (5)
συνεστέρετο καὶ παραγωγῆς <τῆς ἐπαγομένης ἐπὶ πλείονα δεῖξιν.)
δοκεῖ δέ μοι μηδὲ ἀλλοτρίως ἡ παραγωγὴ τοῦ ι παραδεδέχθαι· ἦν γὰρ
τοῦτο θεματικὸν ἐν τρίτῳ προσώπῳ τῆς εὐθείας.

οὑτοσί ὁδί. (προῦπτον γὰρ ὅτι στερομένη ἡ αὐτός τῆς δείξεως (5)
συνεστέρετο καὶ παραγωγῆς <τῆς ἐπαγομένης ἐπὶ πλείονα δεῖξιν.)
δοκεῖ δέ μοι μηδὲ ἀλλοτρίως ἡ παραγωγὴ τοῦ ι παραδεδέχθαι· ἦν γὰρ
τοῦτο θεματικὸν ἐν τρίτῳ προσώπῳ τῆς εὐθείας.
15. Πῶς οὖν οὐκ εὐήθεις οἱ περὶ Ἅβρωνα καταδραμόντες Ἀρι-

26. Καθὼς πρόκειται οὖν, ἀναφερόμεναι ἢ δεικνύμεναι ἀπροσδεεῖς
εἰσι τῶν παρεπομένων τῷ ὀνόματι, ἀλλὰ ἀντίκειται ἥ τε ἐκεῖνος καὶ
ἡ αὐτός. (ἡ γὰρ οὗτος παραγωγῆς κατάληξιν ἔχει, οὐκ ἀντωνυμίας, (10)
καθὸ καὶ τὸ τημοῦτος ἐπίρρημα ὂν παραγωγῆς τῆς αὐτῆς ἔτυχεν.)
καὶ οὐκ ἀπεμφαῖνον δύο ἀντικεῖσθαι ἁπασῶν τὸ δέον σχῆμα ἀναδεδεγ-

εἰσι τῶν παρεπομένων τῷ ὀνόματι, ἀλλὰ ἀντίκειται ἥ τε ἐκεῖνος καὶ
ἡ αὐτός. (ἡ γὰρ οὗτος παραγωγῆς κατάληξιν ἔχει, οὐκ ἀντωνυμίας, (10)
καθὸ καὶ τὸ τημοῦτος ἐπίρρημα ὂν παραγωγῆς τῆς αὐτῆς ἔτυχεν.)
καὶ οὐκ ἀπεμφαῖνον δύο ἀντικεῖσθαι ἁπασῶν τὸ δέον σχῆμα ἀναδεδεγ-
521
μένων. μήποτε δὲ εὐλόγως καὶ διὰ τῆς φωνῆς συνεπίσχυσαν ὁρίσαι

τοτύπου ἢ παραγωγοῦ τοῦ εἰς ος λήγοντος θηλυκὸν γίνεται τοῦ
τέλους (5)
εἰς η ἢ εἰς α μακρὸν μεταπίπτοντος, ὅ τι μὴ μόνον ἐκ τῆς προκειμένης
παραγωγῆς· ἡ γὰρ τοιαύτη παραγωγὴ ὑποστρέφει εἰς τὸ πρωτότυπον
κατὰ γένος, τηλίκος τηλικοῦτος—τηλίκη τηλικαύτη, καὶ ἔτι ἐπὶ
οὐδετέρων· ὁ αὐτὸς λόγος καὶ ἐπὶ τοῦ τοσοῦτος, τοιοῦτος. ὅπερ

τοτύπου ἢ παραγωγοῦ τοῦ εἰς ος λήγοντος θηλυκὸν γίνεται τοῦ
τέλους (5)εἰς η ἢ εἰς α μακρὸν μεταπίπτοντος, ὅ τι μὴ μόνον ἐκ τῆς
προκειμένης παραγωγῆς· ἡ γὰρ τοιαύτη παραγωγὴ ὑποστρέφει εἰς τὸ
πρωτότυπον κατὰ γένος, τηλίκος τηλικοῦτος—τηλίκη τηλικαύτη, καὶ ἔτι
ἐπὶ οὐδετέρων· ὁ αὐτὸς λόγος καὶ ἐπὶ τοῦ τοσοῦτος, τοιοῦτος. ὅπερ

τοῦ ἀνεπεκτάτου τοῖαι τοίων, τηλίκαι τηλίκων. καὶ σαφὲς ὅτι
παρὰ μὲν τὸ τηλίκαι τὸ τηλικαῦται, παρὰ δὲ τὸ τηλίκων τὸ τηλικούτων.
ταὐτὸν οὖν παρηκολούθει καὶ ἐπὶ τοῦ αἱ—αὗται, καὶ ἐπεὶ εἴχετο πα-
ραγωγῆς τῆς προκειμένης, οὐκέτι αὕτων, καθὼς καὶ ἐπὶ τοῦ ὀξυτόνου (5)
πρόκειται αὐταί αὐτῶν. πάλιν οὖν τὸ τούτων ἔπιπτεν ἀπὸ γενικῆς
πρωτοτύπου τῆς τῶν, τοῦ τ συμπαραλαμβανομένου, ὅπερ ἐπὶ τῆς εὐ-

θείας οὐ συμπαρελαμβάνετο, ἐπὶ δὲ τῆς γενικῆς· αἱ γὰρ καὶ τῶν.—
(37. Τῇ προκειμένῃ παραγωγῇ συνυπάρχει ἑτέρα παραγωγὴ ἡ διὰ τοῦ
δε, οὖσα συνηθεστέρα ποιηταῖς, τοῖος τοιόσδε, τόσος τοσόσδε, ἧς (10)
(153) τὸ μεταλαμβανόμενον εἰς παραγωγὴν τὴν διὰ τοῦ ουτος ἐγχωρεῖ,
522

θείας οὐ συμπαρελαμβάνετο, ἐπὶ δὲ τῆς γενικῆς· αἱ γὰρ καὶ τῶν.—

τοιόνδε τοιοῦτον, τοσόνδε τοσοῦτον. ἔστιν οὖν καὶ τὸ ὅδε,
μεταλαμβανόμενον εἰς τὸ οὗτος, ἐκ συντάξεως τῆς διὰ τοῦ ὁ παραχθέν.)

μέρος λόγου αἰτοῦν, ἀλλὰ καὶ ταὐτὸ γένος καὶ τὴν αὐτὴν πτῶσιν καὶ
τὸν αὐτὸν ἀριθμόν. δεόντως οὖν φαμεν ὡς ἐκ τῆς ἀντωνυμικῆς συν- (10)
τάξεως τοῦ ἄρθρου ἡ παραγωγὴ ἐγίνετο, καὶ ὡς ποιητικὸν μὲν τὸ
φάναι τηλίκος τοῖος, σύνηθες δὲ τὸ τηλικοῦτος τοιοῦτος, τὸν
αὐτὸν τρόπον ποιητικὸν τὸ ὅς,

ἐστιν ἡ σύνταξις, οὐχὶ τῆς συνθέσεως. μετελθοῦσα γοῦν εἰς αἰτιατικὴν
ἢ (10)
δοτικὴν κτήματός ἐστιν ἀπαράδεκτος, ὅπερ ἐπὶ τῶν κτητικῶς παρηγμένων
οὐκ ἐνὸν ἐπινοῆσαι· κατὰ γὰρ πᾶσαν πτῶσιν τῆς κτητικῆς παραγωγῆς
ἐγκειμένη σύνεστιν ἡ κτητικὴ σύνταξις, ἐμός—ἐμοῦ—ἐμῷ—ἐμόν, Ἀρι-
στάρχειος—Ἀρισταρχείου—Ἀρισταρχείῳ. καὶ ἐν μὲν τῷ Ἀρίσταρχος

523
ἐπεὶ ἀντ’ ὀνόματός ἐστιν, ἔτι τὰ πρόσωπα διακρίνει· οὐκ ἀπέστη οὖν τοῦ
ἰδιώματος, καὶ ἕνεκα τούτου οὐδὲ τῆς ὀνομασίας συναποστήσεται, ᾧ
λόγῳ (10)
καὶ τὸ ἡμέτερος μένει ἔτι ἀντωνυμία, κἂν ἡ κατὰ τὸ τέλος παραγωγὴ
ὀνοματικὴ καθειστήκει· ἅπαντα γὰρ πάλιν διασῴζει τὰ τῆς ἀντωνυμίας.
(260) 165. Τοῦ τοιούτου δὲ ἀποδειχθέντος καὶ τὰ προειρημένα συλλή-

ψεται τῷ λόγῳ, οὐ μὴν συνεκτικὰ γενήσεται, καθὼς πρόκειται, ἔτι καὶ
τῆς γραφῆς ὁμολογούσης τὸ μὴ ἔχειν τὸ ἔδαφος.—ἡ ψευδὴς οὖν
ὑπόληψις ἐγένετο ἐκ τοῦ τὴν παραγωγὴν ὁμοίαν καθίστασθαι τῇ τοῦ
ἐδάφους φωνῇ, καθότι καὶ ἄλλαι πλεῖσταί εἰσι τοιαῦται δόξαι, εἴγε τὸ (5)
χαλκήρης οὐ τὸ ἀρηρέναι ἔχει, ὅμοιον δέ ἐστιν τῷ <......

ὁ τοῦ Κρόνου υἱός, καὶ γοργότερος ὁ μᾶλλόν τινος γοργός, καὶ ἐν
ἐπιρρήμασιν οἴκοθι ἐν οἴκῳ), τὸν αὐτὸν δὴ τρόπον καὶ τὸ ἡμεδαπός (5)
ἐθνικῶς παραχθὲν μετὰ τῆς παραγωγῆς καὶ τὸ σημαινόμενον ἔσχεν
συντρέχον τῇ μεταλήψει τοῦ ὀνόματος.
166. Χρὴ μέντοι κἀκεῖνο ἐπιστῆσαι, δι’ ἣν αἰτίαν ἀπὸ μόνων

συντρέχον τῇ μεταλήψει τοῦ ὀνόματος.
πληθυντικῶν ἡ παραγωγὴ ἐγένετο, τῶν κτητικῶν ἀντωνυμιῶν καθ’ ἕκα-
στον ἀριθμὸν παρηγμένων, καὶ δι’ ὅ τι μέχρι τρίτου ἡ παραγωγὴ οὐ
συνέ- (10)
τεινεν. ἀντὶ γὰρ τῆς σφεδαπός τὸ ἀλλοδαπός παρήχθη, καὶ οὐ τολμῶ

πληθυντικῶν ἡ παραγωγὴ ἐγένετο, τῶν κτητικῶν ἀντωνυμιῶν καθ’ ἕκα-
524
στον ἀριθμὸν παρηγμένων, καὶ δι’ ὅ τι μέχρι τρίτου ἡ παραγωγὴ οὐ

συνέ- (10)
τεινεν. ἀντὶ γὰρ τῆς σφεδαπός τὸ ἀλλοδαπός παρήχθη, καὶ οὐ τολμῶ
τοῦτο φάναι, ὡς τὸ ἄλλος ἀντωνυμία ἐστίν, ὅπου γε καὶ μάχεται τῇ

ἄλλος ἀναιρούμενα ἀοριστοῦται, ἄλλος, οὐκ ἐγώ· ἄλλος, οὐ σύ.
167. Πρὸς μὲν οὖν τὸ πρότερον ἔστιν φάναι, ὡς μᾶλλον ἀνέφικτον
ἦν ἐξ ἑνικῶν ἢ δυϊκῶν ἐθνικὴν παραγωγὴν γενέσθαι· οὐ γὰρ δή τις
ἐπινοήσει ἔθνος ἐν ἑνὶ ἀνθρώπῳ ἢ δυσίν, ἐν μέντοι ἀπείροις, οἷον ὁ (5)
φάμενος οὗτος ἡμεδαπός ἐστι συλλαμβάνει ἑαυτόν τε καὶ τοὺς σὺν

αὐτῷ πολίτας. τό γε μὴν ἐμός, ἡμέτερος, φερόμενα ἐπὶ πάντα τὰ δυνά-
μενα ὑπὸ κτῆσιν πίπτειν, ἀδιάφορον ἔσχε τὸ ἀπὸ παντὸς ἀριθμοῦ τὴν
παραγωγὴν ἀναδέξασθαι. (δι’ ὃ τῷ μὲν ἡμέτερος ὑπακούεται τὸ πολίτης,
οὐ μὴν τῷ ἡμεδαπός· εἰς γὰρ τὸ τοιοῦτον ἡ παραγωγὴ ἐμόνασεν.) (10)
(263) 168. Ὑπὲρ δὲ τοῦ τὴν ἐν τῷ τρίτῳ προσώπῳ μὴ παραδεδέχθαι

μενα ὑπὸ κτῆσιν πίπτειν, ἀδιάφορον ἔσχε τὸ ἀπὸ παντὸς ἀριθμοῦ τὴν
παραγωγὴν ἀναδέξασθαι. (δι’ ὃ τῷ μὲν ἡμέτερος ὑπακούεται τὸ πολίτης,
οὐ μὴν τῷ ἡμεδαπός· εἰς γὰρ τὸ τοιοῦτον ἡ παραγωγὴ ἐμόνασεν.) (10)
(263) 168. Ὑπὲρ δὲ τοῦ τὴν ἐν τῷ τρίτῳ προσώπῳ μὴ παραδεδέχθαι
οἰήσεταί τις αἴτιον τὸ ἀσύνηθες τῆς ἀντωνυμίας· ὅπερ οὐ πιθανόν.

ὃν γὰρ τρόπον οὐκ ἀπίθανος ἀφορμὴ ἐγένετο τῆς ἐν τρίτοις συνθέσεως,
λέγω κατὰ τὸ πληθυντικόν, τῆς ἐν πρώτῳ καὶ δευτέρῳ προσώπῳ οὐκ
ἐγγενομένης, τὸν αὐτὸν τρόπον ἐγγενομένων κατὰ τὴν παραγωγὴν
τῶν (10)κατὰ τὸ πρῶτον καὶ δεύτερον οὐκ ἐξακολουθήσει τὸ πάντως καὶ
525
κατὰ τὸ τρίτον τὴν παραγωγὴν γενέσθαι. καὶ δῆλον ὅτι αἰτίας ὑπούσης

ἐγγενομένης, τὸν αὐτὸν τρόπον ἐγγενομένων κατὰ τὴν παραγωγὴν
τῶν (10)
κατὰ τὸ πρῶτον καὶ δεύτερον οὐκ ἐξακολουθήσει τὸ πάντως καὶ κατὰ
τὸ τρίτον τὴν παραγωγὴν γενέσθαι. καὶ δῆλον ὅτι αἰτίας ὑπούσης
(264) ὁμόλογόν ἐστιν ὡς τὰ πρῶτα καὶ δεύτερα πληθυντικὰ σύλληψιν εἰς
ἑαυτὰ ποιεῖται τῶν κατὰ τὸ τρίτον διαφόρων προσώπων. ὁ γὰρ λέ-

γων ἡμᾶς ἑαυτόν τε λέγει καὶ τὰ συνόντα ἔξωθεν αὐτῷ πρόσωπα, καὶ
ἀποτεινόμενός τις ἐρεῖ πρός <τινα ὑμᾶς, συλλαμβάνων πάλιν καὶ τὸ
παρὸν πρόσωπον καὶ τὰ ἀπόντα. ἀπὸ δὴ τούτων ἐθνικὴ παραγωγὴ (5)
γινομένη τῇ ἐπικρατείᾳ τῶν ἐγκειμένων ἑνικῶν κατὰ τὸ πρῶτον καὶ
δεύτερον ἓν καὶ τὸ αὐτὸ ἔθνος παραστήσει. τό γε μὴν τρίτον ἐκ

γινομένη τῇ ἐπικρατείᾳ τῶν ἐγκειμένων ἑνικῶν κατὰ τὸ πρῶτον καὶ
δεύτερον ἓν καὶ τὸ αὐτὸ ἔθνος παραστήσει. τό γε μὴν τρίτον ἐκ
πλειόνων τρίτων νοούμενον οὐ ποιήσεται ἐθνικὴν παραγωγήν· δηλώσει
γὰρ οὐχ ἓν ἔθνος, ἀλλὰ πάντα τὰ δυνάμενα ἐμπεριλαμβάνεσθαι κατὰ
τὸ τρίτον πληθυντικόν. οὐ γάρ, ὡς ἔφαμεν, <ἓν ἐξ ἑνικῆς
ἐπικρατείας (10)

γὰρ οὐχ ἓν ἔθνος, ἀλλὰ πάντα τὰ δυνάμενα ἐμπεριλαμβάνεσθαι κατὰ
τὸ τρίτον πληθυντικόν. οὐ γάρ, ὡς ἔφαμεν, <ἓν ἐξ ἑνικῆς
ἐπικρατείας (10)
τρίτον ἐστίν, ἵν’ οὕτως καὶ ἡ ἐθνικὴ παραγωγὴ μία νοηθῇ ὡς ἐπὶ τοῦ
ἡμεδαπός.
526
170. Ἄλλως τε ἐγχωρούντων τῶν ἐθνικῶν ὀνομάτων κατὰ τὸ

ὁ αὐτὸς λόγος καὶ ἐπὶ τοῦ δευτέρου προσώπου. ἐπὶ γὰρ τρίτου
γινωσκόμενα μὲν τὰ ἔθνη παραληφθήσεται αὐτοῖς τοῖς ὀνόμασιν, καθὼς
ἔφαμεν, οὐ μὴν γινωσκόμενα παραγωγὴν ἀναδέξεται ἐξ ὀνόματος τοῦ
ἀναιροῦντος τὰς θέσεις τῶν ὀνομάτων, λέγω τοῦ ἄλλων. τὸ γὰρ
(266) ἀλλοδαπός ἀποφάσκει τὸ οὐχ ἡμεδαπός ἐστιν, οὐχ ὑμεδαπός, οὐκ

δέκατος, τεσσαρεσκαιδέκατος. καὶ οὕτως δὲ τὸ ἑνδεκάτη οὐ συνίστατο.
Ἐφ’ οὗ σχήματος ἔστιν φάναι, τὸ μὲν ἁπλοϊκόν, ὡς παρὰ τὸν ἀριθμὸν
τὸν ἕνδεκα, εἴτ’ ἐκ παραθέσεως ὄντα εἴτε καὶ ἐκ συνθέσεως,
παραγωγή (5)
τις ἐγίνετο ἡ τοῦ ἑνδέκατος, ὡς ἕβδομος ἑβδόματος, ἀφ’ οὗ καὶ τὸ θη-
λυκὸν ἑβδομάτη ἑνδεκάτη. ὅτι δὲ ἐκ παραθέσεων δύο ἓν γίνεται παρα-

61. Ἔστιν καὶ οὕτως ἐπιδεῖξαι. Καθόλου πᾶν παρηγμένον ἀπό
τινος ἀνάλυσιν ἔχει τὴν πρὸς τὸ πρωτότυπον μετὰ λέξεως τῆς σημαι-
(327) νούσης ταὐτὸν τῇ παραγωγῇ. παρὰ τὴν Ἕκτορος γενικὴν
ἀποτελεῖται
τὸ Ἑκτορίδης, ᾧ καὶ προσγίνεται τὸ υἱός, καὶ διὰ τοῦτο ἀναλύεται
εἰς τὸ Ἕκτορος υἱός. παρὰ τὸ γοργός ἀποτελεῖται τὸ γοργότερος

ῥήματος. τοῦ δέω σημαίνοντος τὸ ἐνδέομαι, συνωνυμεῖ τὸ χρῶ καὶ
χρέω, ἀφ’ ὧν καὶ τὸ δέος καὶ τὸ χρέος. καὶ δὴ παρείπετο τῷ χρῶ
παραγωγὴ <ἡ τοῦ χρῆμι, ὡς φημί, ἀφ’ οὗ τρίτον πρόσωπον χρῆσι
ὡς φησί, ἐξ οὗ τὸ χρή ἐν ἀποκοπῇ ἀπετελεῖτο ὁμοίως τῷ παρὰ
Ἀνακρέοντι (10)
527

ὡς τὸ τάχιον περιπάτει καὶ μᾶλλον τάχιον περιπάτει.
94. Ὁμοίως δὲ καὶ ἡ εὐκτικὴ ἔγκλισις ἀπὸ τῆς γινομένης εὐχῆς
κατὰ παραγωγὴν τῆς κλήσεως ἔτυχεν. Εἰ οὖν ἐστιν τὰ τῆς εὐχῆς ἐπιρρή-
ματα παραστατικά, (5)
αἴθ’ ἔγω, χρυσοστέφαν’ Ἀφροδίτα,

(481) νοῆσαι καὶ ἐν ὀνόμασι τὸ τοιοῦτον παρεπόμενον, ἐν οἴκῳ, ἐκ
Λέσβου,
εἰς οἶκον· ἔννοια γὰρ τοπικὴ ἡ ἐκ τούτων μία, ἰσοδυναμοῦσα ἐπιρρη-
ματικῇ παραγωγῇ, λέγω τῇ Λεσβόθεν, οἴκαδε, οἴκοθι. (παρεστήσαμεν
δὲ καὶ ἀλλαχόθι ὡς τὸ οἶκον δέ, Οὔλυμπον δέ, τὰ τούτοις ὅμοια,
δύο μέρη λόγου καθεστῶτα εἰς σύνταξιν μίαν ἐπιρρήματος
παραλαμβά- (5)

{0363.009} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Βιβ. 1 Κεφ. 24 Τμ. 21 γρ. 5
ἐκείνης καὶ αὕτη τῷ προχείρῳ τῆς καταγραφῆς,
ἐπειδήπερ ἐκεῖ μὲν ἦν ἀπὸ τῆς τοῦ κανονίου
παραγωγῆς τε καὶ παραφορᾶς, ἑνὸς μόνου τῶν (5)
παραλλήλων γραφέντος καὶ διαιρεθέντος, ἐν-
τάσσειν ἕκαστον τῶν τόπων, ἐνθάδε δὲ μηκέτι

23 Σελ. 1285 γρ. 47
διὰ τοῦ παναγίου Πνεύματος ἀναβίωσιν, καὶ τὸν ἐν (45)
ἐσχάτοις τοῦ αἰῶνος καιροῖς τῶν ἀνθρωπίνων σωμά-
των, ἀναπλασμόν· τήν τε εἰς τὸ αὖθις εἶναι παρα-
γωγήν. Καὶ δείκνυσιν, ὡς αὐτός ἐστιν ὁ καὶ θανάτου
καὶ ζωῆς δεσπότης. Οὐ γὰρ βούλεται τοῖς σκυθρωποῖς
ἐνδιατρίβειν, ἀλλὰ τοσοῦτον εἰπὼν ὅσον φοβῆσαι, πά- (50)
528
47. Αθανάσιος θεολόγος Sermo in annuntiationem deiparae [Sp.]

{2035.087} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 920 γρ. 51
πληρώματος ἕκαστον· ἀλλ’ ἰσίαν ἔχει πάντων τῶν ἰδιω-
μάτων, ὧν ἐπίσης καὶ τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος (50)
θεωρεῖται. Ἐκ παραγωγῆς γὰρ τοῦ ἴσου, ἰσία λέγεται
θηλυκῇ ἐκφορᾷ ἡ τῆς ἰσότητος τῶν πολλῶν συστατικὴ
περίληψις. Ὧν γὰρ ἴση τίς ἐστιν οὐσία, διαφερόντων

{2062.155} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 578 γρ. 1
ναν, καὶ τὰ θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν. Εἶτα, (65)
ὥστε μὴ ποιῆσαι τὸν λόγον ἐπαχθῆ, ἑτέραν τῇ τῆς
(578) μαρτυρίας παραγωγῇ περιτίθησιν αἰτίαν. Οὐ γὰρ ὡς
προηγουμένως αὐτῶν κατηγορῆσαι βουλόμενος παρ-
άγει, ἀλλ’ ὡς ἕτερά τινα ἀποδεῖξαι σπουδάζων· καὶ

{2062.156} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 42 γρ. 2
ὃς ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, καὶ δικαιοσύνη (65)
(42) καὶ ἁγιασμὸς καὶ ἀπολύτρωσις. Τὸ, Ἐξ αὐτοῦ,
ἐνταῦθα οὐ περὶ τῆς εἰς τὸ εἶναι παραγωγῆς οἶμαι
λέγειν αὐτὸν, ἀλλὰ περὶ τῆς πίστεως· τουτέστι, τέκνα
Θεοῦ γενέσθαι οὐκ ἐξ αἱμάτων, οὐδὲ ἐκ θελήματος

{2062.156} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 61 Σελ. 163 γρ. 54
ἔλαττον προστίθησι· Καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτόν. Ὅταν
μὲν γὰρ εἴπῃ, Ἐξ οὗ τὰ πάντα, τὴν δημιουργίαν
λέγει, καὶ τὴν ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι παραγω-
γήν· ὅταν δὲ εἴπῃ, Καὶ ἡμεῖς εἰς αὐτὸν, τὸν τῆς (55)
(164) πίστεως καὶ τῆς οἰκειώσεως λόγον λέγει· ὃ καὶ ἔμ-
προσθεν ἔλεγεν·
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ-ΦΟΡΟΣ
529
φορολογέω, μέλ. -ήσω, υποβάλλω σε φόρο, σε Πολύβ., Πλούτ.

φορός, -όν (φέρω)· I. ερχόμενος στο δρόμο κάποιου, αυτός που σπρώχνει
προς τα εμπρός, λέγεται για τον άνεμο, ευνοϊκός, σε Πολύβ. κ.λπ. II.
εύφορος, παραγωγικός, σε Θεόφρ.
φόρος, ὁ (φέρω)· 1. αυτό που εισφέρεται, φόρος, καθώς πληρώνεται από
τους υπηκόους στην άρχουσα τάξη, όπως από τους Μικρασιάτες Έλληνες
στους Αθηναίους, σε Θουκ.· φόρου ὑποτελεῖς, αναγκασμένοι να
πληρώσουν φόρο, σε Ηρόδ.· ἀπάγειν, φέρειν, σε Αριστοφ.· φόρον
τάξασθαι, συμφωνώ να τον πληρώσω, σε Ηρόδ.· τάξαι, τον επιβάλλω, σε
Δημ. 2. κάθε πληρωμή, σε Ξεν., Πλούτ.

14
...δειξάμενοι καὶ τῇ δόξῃ προσαυξήσαντες καθαιρέσεις ἢ αἰτίας
ἀπεργάζονται αἰφνιδίους τε κινδύνους καὶ ἐπιβουλάς· ἀποτελοῦσι
δὲ καὶ προστασίας ἢ ἐπιτροπὰς ἀλλοτρίων πραγμάτων φορολογίας
τε ἢ μισθώσεις, ὧν χάριν ἢ ταραχὰς ἢ κρίσεις ὑφίστανται, καὶ (15)
τὴν ὑπόστασιν ἀνώμαλον ἢ ἐπίφοβον κατασκευάζουσι.
2. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Funebris oratio in patrem (orat. 18)

{2022.031} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 1041 γρ. 22
τοίνυν δεινὸν πεπόνθαμεν, εἰ πρὸς τὴν ἀληθινὴν ζωὴν (20)
ἐνθένδε μεταβεβήκαμεν; εἰ στροφῶν, καὶ ἰλίγ-
γων, καὶ κόρων, καὶ τῆς αἰσχρᾶς φορολογίας ἀπηλ-
λαγμένοι, μετὰ τῶν ἑστώτων καὶ οὐ ῥεόντων ἐσό-
μεθα φῶτα μικρὰ, φῶς τὸ μέγα περιχορεύον-
3. PROCOPIUS Rhet. et Scr. Eccl. Commentarii in Isaiam {2598.004} (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 5-6) Σελ. 2241 γρ. 9
Ῥωμαῖοι δηλοῦντες ἀπεῖπον πρινὴ καὶ τῶν σμικρο-
τάτων ἀπέδειξαν ἔρημον. Τινὲς δὲ βόσκημα τὴν ἐκ
τῶν πολεμίων φορολογίαν σημαίνειν φασίν. Ὡς
γὰρ εὐλογίαν παυομένοις τῆς εἰδωλολατρείας (10)
ἐπήγγελται, οὕτως ἐρημίαν μετὰ δουλείας τοῖς ἀπο-
530
4. ALEXANDER Scr. Eccl. Inventio crucis (fort. auctore Alexandro alio)

{2860.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 6?) Σελ. 4029 γρ. 20
σαν τὴν οἰκουμένην. Αὕτη ἡ ὑπογραφὴ πρώτη ἐγέ-
νετο, ὥς φησιν ἱερὰ τῶν Εὐαγγελίων ἱστορία. Ταύτην
δὲ τὴν ἀπογραφὴν ἤγουν φορολογίαν ὁ Καῖσαρ ὡς (20)
εὐνουστάτῳ τινὶ καὶ μεγίστῳ τῆς συγκλήτου ἐν-
εχείρισε Κυρινίῳ, ὃν κατέστησεν ἡγούμενον Συρίας

rebus gestis post imperium Mauricii (e cod. Vat. gr. 977) {3086.001} (Μ.
Χ. ΑΙΩΝ) 8-9) Σελ. 26 γρ. 22
τος τοῦ τῆς πόλεως ἐπεξῄει δήμου. ὁ δὲ ἀπελογεῖτο ὡς (20)
οὐδαμῶς τούτων ἔνοχος καθειστήκει, ὡς εἰ ἡ βουλὴ αὐτοῦ
προυχώρει καὶ τοῖς Σαρακηνοῖς δι’ ἐμπολῆς τὰ τῆς φορο-
λογίας παρεῖχε καὶ ἐφ’ ἑαυτοῖς ἡσύχαζον, καὶ τὰ τῷ βασι-
λεῖ παρεχόμενα οὐ καθυστερίζοιτο. ἄλλους τε ταὐτὰ ἐπ-
ῃτιᾶτο πράξαντας, καὶ αὑτὸν μάτην ὑπὲρ τούτων ἐγκαλούμενον (25)

νόσωρ, ὁ διάδοχος Μαροδὰχ, καὶ 175 πολιορκήσας
τὴν Ἰουδαίαν, ὑπόφορον αὐτὴν ἐποίησεν. (2) Ἀθε-
τήσαντος δὲ τὴν φορολογίαν Ἰωακεὶμ, ἦλθε πάλιν (45)
εἰς Ἰερουσαλὴμ Ναβουχοδονόσωρ καὶ τοῦτον χειρω-
σάμενός τε, καὶ ἀνελὼν, καὶ ἀπὸ τοῦ τείχους

176 Μετὰ δὲ Ἰεχονίαν ἐβασίλευσε Σεδεκίας, (30)
πατράδελφος (45a) αὐτοῦ, καὶ ἐποίησε τὸ πονηρὸν
ἐνώπιον Κυρίου· καὶ περὶ τὴν φορολογίαν ὡσαύτως
παρασπονδήσαντος αὐτοῦ, ἦλθε πάλιν Ναβουχοδο-
νόσωρ εἰς Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐπολιόρκει αὐτὴν ἔτη

531
(2) Ἔτους δὲ μβʹ Καίσαρος Αὐγούστου ἐξῆλθε

παρ’ αὐτοῦ δόγμα ἀπογράφεσθαι πᾶσαν τὴν οἰκου- (50)
μένην (αὐτὴν δὲ τὴν φορολογίαν, ὡς εὐνούστα-
(360) τος, καὶ μεγίστῳ τῆς συγκλήτου ἐνεχείρισε Κυ-
ρήνῳ, ὃν καὶ κατέστησεν ἡγούμενον Συρίας ἤτοι τῆς

ἄρδην (καὶ ἀργαλεωτάτην ἀναίρεσίν τε καὶ) πανολεθρίαν.
(5) Τῶν Ἰουδαίων τοίνυν τὴν πρὸς Ῥωμαίους
ὑποταγήν τε καὶ φορολογίαν ἀθετησάντων (καὶ τοῦ (15)
Ἀγρίππα φυγόντος ἐν Ῥώμῃ, ἐν θυμῷ καὶ ὀργῇ)
ἔγραψε Νέρων (τῷ τῆς ἑῴας στρατηγῷ—Οὐεσπα-

τότε πρῶτον Ἀθηναίοις κατέστη ἀρχή, οἳ ἐδέχοντο τὸν
φόρον· οὕτω γὰρ ὠνομάσθη τῶν χρημάτων ἡ φορά. ἦν
δ’ ὁ πρῶτος φόρος ταχθεὶς τετρακόσια τάλαντα καὶ ἑξή-
κοντα. ταμιεῖόν τε Δῆλος ἦν αὐτοῖς, καὶ αἱ ξύνοδοι ἐς τὸ (5) 1.97.

ἤπειρον δὲ ἀπὸ Βυζαντίου ἐς Λαιαίους καὶ ἐπὶ τὸν Στρυμόνα
(ταύτῃ γὰρ διὰ πλείστου ἀπὸ θαλάσσης ἄνω ἐγίγνετο)
(3) ἡμερῶν ἀνδρὶ εὐζώνῳ τριῶν καὶ δέκα ἁνύσαι. φόρος τε
ἐκ πάσης τῆς βαρβάρου καὶ τῶν Ἑλληνίδων πόλεων, ὅσον

Νεμετόβριγα ζʹ 𐅵ʹʹ μγʹ 𐅵ʹʹδʹʹ
(37) Γιγουρρῶν
Φόρος Γιγουρρῶν ηʹ μγʹ 𐅵ʹʹδʹʹ
(38) Μεταξὺ δὲ τοῦ Μινίου καὶ τοῦ Δορίου
ποταμοῦ τὰ μὲν ἐπὶ θαλάσσῃ κατέχουσι Καλ-
532

Κοιλιόβριγα ϛʹ μβʹ γʹʹ
(42) Βιβαλῶν
Φόρος Βιβαλῶν ζʹ γʹʹ μγʹ γʹʹ
(43) Λιμικῶν
Φόρος Λιμικῶν ϛʹ 𐅵ʹʹγʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹδʹʹ

Φόρος Βιβαλῶν ζʹ γʹʹ μγʹ γʹʹ
(43) Λιμικῶν
Φόρος Λιμικῶν ϛʹ 𐅵ʹʹγʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹδʹʹ
(44) Γρουίων
Τοῦδαι ηʹ γʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹδʹʹ

Κάμβαιτον ηʹ ϛʹʹ μβʹ γʹʹ
(48) Ναρβασῶν
Φόρος Ναρβασῶν ηʹ μβʹ
(49) Τὰ δὲ ἐντὸς τούτων Οὐακκαῖοι, ἐν
οἷς πόλεις αἵδε·

καὶ πόλεις αὐτῶν
Ῥοδούμνα κʹ δʹʹ μεʹ 𐅵ʹʹγʹʹ
Φόρος Σεγουσιαύων κʹ 𐅵ʹʹγʹʹ μεʹ 𐅵ʹʹ
Τῶν δὲ εἰρημένων ἀνατολικώτεροι Μέλδαι (10)
καὶ πόλις

παρὰ Ῥῆνον ποταμὸν, ὧν πόλεις
Γανόδουρον κηʹ 𐅵ʹʹ μϛʹ 𐅵ʹʹ
533
Φόρος Τιβερίου κηʹ μϛʹ (5)

Σηκοανοὶ δ’ ὑπ’ αὐτοὺς, ὧν πόλεις
Διτταύιον κεʹ ϛʹʹ μεʹ γοʹʹ

Ὀλβία πόλις κεʹ ϛʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹδʹʹ (10)
Ἀργεντίου ποτ. ἐκβολαί κεʹ γοʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹδʹʹ
Φόρος Ἰουλίου κολωνία κϛʹ 𐅵ʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹγʹʹ
Εἶτα Δεκιατίων
Ἀντίπολις κζʹ μγʹ

Οὐασιών κϛʹ μδʹ 𐅵ʹʹ (15)
Ὑφ’ οὓς Μήμινοι καὶ πόλις αὐτῶν
Φόρος Νέρωνος κεʹ γοʹʹ μδʹ 𐅵ʹʹδʹʹ
Ὑφ’ οὓς Ἐλύκωκοι καὶ πόλις αὐτῶν
Ἀλβαυγούστα κϛʹ μγʹ γʹʹ

Ἀλοῦον λϛʹ μεʹ (5)
(25) Τῶν δὲ Καρνῶν μεσόγειοι
Φόρος Ἰούλιος
κολωνία λβʹ 𐅵ʹʹγʹʹ μδʹ 𐅵ʹʹγʹʹ ιβʹʹ
Κονκορδία κολω-

νετίαν,
Βέργομον λβʹ μδʹ γʹʹ
Φόρος Ἱουτούν-
των λαʹ 𐅵ʹʹδʹʹ μδʹ (5)
Βριξία λβʹ 𐅵ʹʹ μδʹ ϛʹʹ
534

Λαύμελλον λαʹ 𐅵ʹʹ μγʹ γοʹʹ
(33) Κευτρώνων ἐν Γραίαις Ἄλπεσι
Φόρος Κλαυδίου κθʹ μδʹ 𐅵ʹʹγʹʹ ιβʹʹ
Ἄξιμα κθʹ 𐅵ʹʹδʹʹ μδʹ 𐅵ʹʹγʹʹ ιβʹʹ
(34) Ληποντίων ἐν Κοττίαις Ἄλπεσιν

Ταρκουίναι λεʹ δʹʹ μβʹ
Βλήρα λεʹ γοʹʹ μαʹ 𐅵ʹʹγʹʹ ιβʹʹ
Φόρος Κλωδίου λεʹ 𐅵ʹʹγʹʹ ιβʹʹ μαʹ 𐅵ʹʹγʹʹ ιβʹʹ (35)
Νέπετα λϛʹ μαʹ 𐅵ʹʹγʹʹ
Φαλέριον λϛʹ 𐅵ʹʹ μαʹ 𐅵ʹʹγʹʹ ιβʹʹ

Πίτινον λδʹ γοʹʹ μγʹ δʹʹ
Τίφερνον λδʹ γοʹʹ μγʹ γʹʹ ιβʹʹ
Φόρος Σεμπρω- (5)
νίου λδʹ 𐅵ʹʹγʹʹ μγʹ 𐅵ʹʹ
Ἰγούιον λεʹ μγʹ ιβʹʹ

Ἵσπελλον λεʹ γοʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹ
Τοῦδερ λεʹ 𐅵ʹʹγʹʹ μβʹ γʹʹ (5)
Φόρος Φλαμινίου λϛʹ μβʹ γοʹʹ
Σπωλήτιον λϛʹ γʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹδʹʹ
Μηουανία λϛʹ δʹʹ μβʹ 𐅵ʹʹ

Κασίλινον λθʹ δʹʹ μαʹ γʹʹ
Τρήβουλα λθʹ 𐅵ʹʹιβʹ μαʹ 𐅵ʹʹ
535
Φόρος Ποπιλίου λθʹ 𐅵ʹʹδʹʹ μαʹ δʹʹ

Καπύη μʹ μαʹ ϛʹʹ
Ἀβέλλα μʹ γʹʹ μαʹ ϛʹʹ (10)

Column 484 γρ. 13
Οὕτω μὲν διὰ μητρὸς ἀνέρχεται ἐς βασιλῆας.
Ἐκ δὲ πατρὸς δοκέοντος ὅπως, φράζεσθαι ἄνωγα.
Αὐγούστου βασιλῆος ἐπεὶ φόρος ἔγραφε πάντας
(485) Ἄλλοι μέν τ’ ἄλλῃσιν ἐνὶ πτολίεσσι γράφοντο
Πατρῴαις, Δαυῒδ δὲ φίλον πέδον αἶψα κίχανον

{2062.060} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 50 Σελ. 770 γρ. 48
οὕτω δὴ καὶ ἐπὶ τῶν τρυφώντων γίνεται· οὐ λογι-
σμῶν πλῆθος, οὐ διδασκαλία καὶ παραίνεσις, οὐ νου-
θεσίαι καὶ συμβουλίαι, οὐκ ἄλλο οὐδὲν, οὐ φόρος τῶν
μελλόντων, οὐκ αἰδὼς, οὐ κατηγορία τῶν παρόντων,
οὐκ ἄλλο οὐδὲν διασῶσαι δύναται τὴν οὕτω χειμαζο- (50)

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 656 γρ. 53
Καίσαρι, ἐκεῖνα γίνωσκε λέγειν αὐτὸν μόνον, τὰ μηδὲν
τὴν εὐσέβειαν παραβλάπτοντα· ὡς ἄν τι τοιοῦτον ᾖ,
οὐκέτι Καίσαρος, ἀλλὰ τοῦ διαβόλου φόρος ἐστὶ καὶ τέλος
τὸ τοιοῦτον. Ταῦτα ἀκούσαντες ἐπεστομίσθησαν καὶ
ἐθαύμασαν τὴν σοφίαν. Οὐκοῦν πιστεῦσαι ἐχρῆν, οὐκοῦν (55)
23
καὶ τὴν Βόσπορον, ἥντινα πόλιν Ἡρακλῆς ὁ ἀπὸ Ἱσπανιῶν
ἔκτισε καὶ ἐποίησε συντελεῖν Ῥωμαίοις ἀντὶ χρημάτων βόας
κατ’ ἔτος, δεδωκὼς αὐτῇ τῇ πόλει ὄνομα Βοῶν φόρος, ὅπερ καὶ
(432) συντελεῖν αὐτὴν ἐκέλευσεν. ἐν αὐτῇ δὲ τῇ πόλει ἐκάθισεν ἀρι-
θμὸν στρατιωτῶν Ῥωμαίων, ἤτοι Ἰταλῶν, λεγομένων Ἱσπανῶν,
536

Στέατα: ἄλευρα.
Στεγανόμιον: ὁ διδόμενος φόρος ὑπὲρ τῶν στεγῶν.
Στεγανώτερον: στερεώτερον· πεπυκνωμένον· συνεχέστερον· στερέμνιον.
ΤΡΑΠΕΖΑ-ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Liddell-Scott. τρά-πεζα[ᾰ], -ης, ἡ (πιθ. αντί τετρά-πεζα, αυτή που έχει

τέσσερα πόδια), I. 1. τραπέζι, ιδίως τραπέζι φαγητού, σε Όμηρ., Ηρόδ.
κ.λπ.· ξενίη τράπεζα, τραπέζι φαγητού που προσφέρονταν στον
φιλοξενούμενο, σε Ομήρ. Οδ.· τραπέζῃ καὶ κοίτῃ δέκεσθαι, περιποιούμαι
κάποιον στο κρεβάτι και το τραπέζι, σε Ηρόδ.· Περσικὴν τράπεζαν
παρετίθετο, δειπνούσε με πολυτέλεια κατά τον Περσικό τρόπο, σε Θουκ.·
εἰς ἀλλοτρίαν τράπεζαν βλέπειν, να ζεις στο τραπέζι κάποιου άλλου, σε
Ξεν. 2. το τραπέζι με ό,τι είναι πάνω σ' αυτό, δηλ. το δείπνο, σε Ηρόδ.
κ.λπ.· Συρακοσία τράπεζα, παροιμ. λέγεται για το πολυτελώς ζην, το του
Οράτ. Siculae dapes, σε Πλάτ. II. τραπέζι χρηματιστή ή τραπεζίτη,
τράπεζα, Λατ. mensa argentaria, στον ίδ. κ.λπ.· ἡ ἐγγύη ἡ ἐπὶ τὴν
τράπεζα, εγγύηση, ασφάλεια δοσμένη στην τράπεζα, σε Δημ.· οἱ ἐπὶ ταῖς
τραπέζαις, οι τραπεζίτες, σε Ισοκρ.
τρᾰπεζεύς, -έως, ὁ, αυτός που βρίσκεται κοντά στο τραπέζι ή αυτός που
ανήκει σε αυτό, κύνες τραπεζῆες (Ιων. αντί τραπεζεῖς), οι σκύλοι που
τρέφονται από το τραπέζι του κυρίου τους, σε Όμηρ.
τρᾰπεζῑτεύω, μέλ. τραπεζιτεύσω, ασχολούμαι με τραπεζικές εργασίες, σε
Δημ.
τρᾰπεζίτης[ῑ], -ου, ὁ (τράπεζα II), αυτός που διατηρεί χρηματιστική
τράπεζα, τραπεζίτης, Λατ. argentarius, σε Δημ.
τρᾰπεζῑτικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή αρμόζει σε τραπεζίτη, σε
Ισοκρ.
τρᾰπεζο-ποιία, ἡ, η τέχνη της κατασκευής τραπεζιών, σε Στράβ.
1. Ισοκράτης Trapeziticus (orat. 17) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. t γρ. 1

ΤΡΑΠΕΖΙΤΙΚΟΣ
(1) Ὁ μὲν ἀγών μοι μέγας ἐστὶν, ὦ ἄνδρες δικασταί.

Οὐ γὰρ μόνον περὶ πολλῶν χρημάτων κινδυνεύω, ἀλλὰ καὶ
537
περὶ τοῦ μὴ δοκεῖν ἀδίκως τῶν ἀλλοτρίων ἐπιθυμεῖν·

μενος ἐγράζεσθαι δανείσηται παρά τινος ἀφορμήν· ἔτι δ’ (5)
αἰκείας καὶ ἐρανικὰς καὶ κοινωνικὰς καὶ ἀνδραπόδων καὶ
(3) ὑποζυγίων καὶ τριηραρχικὰς καὶ τραπεζιτικάς. οὗτοι μὲν
οὖν ταύτας δικάζουσιν ἐμμήνους εἰσάγ[ον]τες, οἱ δ’ ἀπο-
δέκται τοῖς τελώναις καὶ κατὰ τῶν τελωνῶν, τὰ μὲν μέχρι
4. Βέττιος Βάλης. Anthologiarum libri ix (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Σελ. 4 γρ. 11

ζειν, ἀκούειν, ποικιλεύεσθαι. ἐστὶ δὲ δοτὴρ καὶ διανοίας καὶ
φρονήσεως, κύριος ἀδελφῶν καὶ τέκνων νεωτέρων καὶ πάσης ἀγοραίου
καὶ τραπεζιτικῆς ποιητής· κυρίως δὲ ποιεῖ ἱερο-
τεύκτας, πλάστας, ἀγαλματογλύφους, ἰατρούς, γραμματικούς, νομι-
κούς, ῥήτορας, φιλοσόφους, ἀρχιτέκτονας, μουσικούς, μάντεις,

18
σκοντας τὸ μέλλον, περισσότερον ἀνθρώπων νοοῦντας. τετράγωνος
δὲ ποικιλωτέρους τῶν προειρημένων ποιήσει· ποιεῖ γὰρ μάγους
πλάνους θύτας ἰατροὺς ἀστρολόγους ὀχλαγωγοὺς τραπεζίτας παρα-
χαρακτὰς ὁμοιογράφους διά τε πανουργίας καὶ ἐπιθέσεως καὶ
δόλου τὰς πράξεις διοικοῦντας· γίνονται δὲ καὶ κλῶπες καὶ ἐπί- (20)

περὶ δὲ τῶν αὐτόθεν χρησίμων καὶ χωρὶς ἑρμηνείας δυναμένων
ὠφελῆσαι τὸν ἀκούοντα τὸ «ἐνωτίσασθε». ὅλην οὖν τὴν γραφὴν
ἐὰν ἐξετάσωμεν, ἐροῦμεν ‹δόκιμοι γενόμενοι τραπεζῖται›· τοῦτο
μὲν (20) ἀκούσατε, τοῦτο δὲ ἐνωτίσασθε.
Εἶτα ἐπὰν ἐπακούσωμεν καὶ ἐνωτισώμεθα, προστάσσει ἡμῖν· «καὶ
538

«Κύριος» οὖν «τῶν δυνάμεων» μεθ’ ἡμῶν, «δοκιμάζων δίκαια,
συνίων νεφροὺς καὶ καρδίας». ὁ κύριος δοκιμάζει μὲν δίκαια, ἀπο-
δοκιμάζει δὲ ἄδικα, καὶ ἔστιν, ἵν’ οὕτως ὀνομάσω, τραπεζίτης δι-
καίων καὶ ἀδίκων· οὗτος δὲ ὁ κύριος καὶ «συνίων» ἐστὶ «νεφροὺς
καὶ καρδίας». ἐνθάδε μὲν οὖν γέγραπται ὅτι «συνίων» ἐστὶ
«νεφροὺς (75)...

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 17 Σελ. 312 γρ. 19
προφήτης καὶ ὁ ψευδοπροφήτης· οὕτω καὶ νῦν ἐν τῇ
καινῇ διαθήκῃ, τὰ Εὐαγγέλια πολλοὶ ἠθέλησαν γρά-
ψαι. Ἀλλ’ οἱ δόκιμοι τραπεζῖται οὐ πάντα ἔκριναν,
ἀλλά τινα ἐξ αὐτῶν ἐξελέξαντο. Τάχα δὲ καὶ τὸ, (20)
ἐπεχείρησαν, λεληθυῖαν ἔχει κατηγορίαν τῶν προ-
9. Αθανάσιος θεολόγος Epistula ad Dracontium {2035.040} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 25 Σελ. 525 γρ. 28
ἂν εἰκότως, λέγων ἐκεῖνα τὰ ῥήματα, ἃ μὴ γένοιτο,
κἂν ἀκοῦσαι τὴν σὴν εὐλάβειαν· Ἔδει σε βαλεῖν
τὰ δηνάριά μου τοῖς τραπεζίταις, ἵνα ἐλθὼν κἀγὼ
παρ’ ἐκείνων ἀπαιτήσω.
Παρακαλῶ φεῖσαι σεαυτοῦ καὶ ἡμῶν· σαυτοῦ (31)
10. Αθανάσιος θεολόγος Epistulae quattuor ad Serapionem {2035.043}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 26 Σελ. 581 γρ. 3
(581) μίαν. Ἴδωμεν δὲ λοιπὸν καὶ αὐτὰ καθ’ αὑτὰ τὰ
ἐν ταῖς θείαις Γραφαῖς περὶ τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου
λεγόμενα, καὶ ὡς δόκιμοι τραπεζῖται διακρίνωμεν,
εἰ ἴδιόν τι πρὸς τὰ κτίσματα ἔχει τὸ Πνεῦμα, ἢ ἴδιον
τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ἵνα ἢ κτίσμα αὐτὸ εἴπωμεν, ἢ ἄλλο (5)

539
Ὅρα μὴ ὁ ἐχθρὸς ἐπεισέλθῃ τῇ ἐμπορίᾳ τῆς νη- (25)

στείας· καὶ τάχα οἶμαι περὶ τούτου τὸν Σωτῆρα
εἰρηκέναι τό· Γίνεσθε δόκιμοι τραπεζῖται· τουτέστι,
τὸ βασιλικὸν χάραγμα ἀκριβῶς γινώσκετε· εἰσὶ γὰρ
καὶ παραχαράγματα· καὶ ἡ μὲν τοῦ χρυσοῦ φύσις

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 29 Σελ. 276 γρ. 42
.... καὶ ποικίλα τὰ περιβόλαια, τῇ τραπέζῃ δαψί- (40)
λειαν. Ὁ τὰ τοιαῦτα λειτουργῶν γυναικὶ ἐπὶ τὸν
τραπεζίτην ἔρχεται, καὶ πρὶν χρήσασθαι τοῖς ληφθεῖ-
σιν, ἄλλον ἐξ ἄλλου μεταλαμβάνει δεσπότην, καὶ
μετενδεσμῶν ἀεὶ τοὺς δανείζοντας, τῇ συνεχείᾳ τοῦ...

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Βιβ. 3 Κεφ. 16 γρ. 66
αὐτοῖς κορυφαιότατος φιλόσοφος, ὡς παραχαράσσων τὰ παρ’
αὐτοῖς δαιμόνια κατεκρίθη. Ἄλλως τε παρεγγυῶσιν ἡμῖν ὅ τε (65)
Χριστὸς καὶ ὁ τούτου ἀπόστολος, ‘Γίνεσθε τραπεζίται δόκιμοι’
ὥστε ‘τὰ πάντα δοκιμάζειν, τὸ καλὸν κατέχοντας·’ προσέχειν δὲ,
‘μή τις ὑμᾶς ἔσται συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας καὶ κενῆς

1-3) {2062.003} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 386 γρ. 24
γεν ἐγκαλῶν τῷ μηδὲν εἰς τὸ τάλαντον ἐργασαμένῳ.
Ἔδει γάρ σε, φησὶ, καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου
τοῖς τραπεζίταις· κἀγὼ ἐλθὼν μετὰ τόκου ἂν ἀπ-
ῄτησα αὐτό. Πειθώμεθα τοίνυν τῷ ταῦτα παραινοῦντι, (25)
ἵνα καὶ τὴν τιμωρίαν ἐκφύγωμεν. Οὐ γὰρ δὴ καὶ τὸν

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 856 γρ. 5
ται ὑμῖν. Οὐ γὰρ ὑπεστειλάμην τοῦ μὴ ἀναγγεῖλαι
ὑμῖν πᾶσαν τὴν βουλὴν τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ κατέ-
βαλον τὸ ἀργύριον ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας. Ὑμῶν ἐστι (5)
λοιπὸν πλεονάσαι τὸ καταβληθὲν, καὶ τῇ τῆς ἀκροά-
540
σεως ὠφελείᾳ πρὸς τὴν σωτηρίαν τῶν ὑμετέρων

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 48 Σελ. 942 γρ. 21
λόγον ὁ Χριστὸς, καὶ τοὺς μαθητευομένους ἐφόβησεν.
Εἰπὼν γὰρ, Ἔδει σε καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου (20)
ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας· καὶ ἐπαγαγὼν, ὅτι Κἀγὼ ἐλ-
θὼν μετὰ τόκου ἂν ἀπῄτησα αὐτὸ, ἔδειξεν, ὅτι
μετὰ τὴν ἀκρόασιν (τοῦτο γάρ ἐστιν ἡ τοῦ ἀργυρίου

5) Τόμ. 48 Σελ. 966 γρ. 39
καὶ πολὺς ὁ μισθὸς ἀπαντήσεται παρὰ τοῦ Θεοῦ·
τὸ γὰρ ἡμῶν ἅπαν ἐπληρώσαμεν. Καταβαλεῖν μόνον
κελευόμεθα τὰ ἀργύρια ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας, εἰπεῖν
καὶ συμβουλεῦσαι. Εἰπὲ τοίνυν, καὶ παραίνεσον τῷ (40)
ἀδελφῷ. Ἀλλ’ οὐκ ἤκουσεν; Ἀλλὰ σὺ τὸν μισθὸν

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 39 γρ. 1
τὴν παρακαταθήκην ἀπέδωκεν), ἀλλ’ ὅτι αὐτὴν οὐκ (60)
ἐπλεόνασεν, ὅτι ἑτέρους οὐκ ἐπαίδευσεν, ὅτι τὸ ἀργύριον
(39) τοῖς τραπεζίταις οὐ κατέβαλε, τουτέστιν, οὐ παρ-
ῄνεσεν, οὐ συνεβούλευσεν, οὐκ ἐπετίμησεν, οὐ διώρθωσε
τοὺς πλησίον ἀκοσμοῦντας τῶν πονηρῶν· διὰ τοῦτο χω-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 135 γρ. 34
αὐτὰ λέγων οὐ παύομαι· δέδοικα γὰρ μήποτε κατ’ ἐκεί-
νην ἀκούσω τὴν ἡμέραν· Πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρὲ,
ἔδει σε καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τρα-
πεζίτας. Ἰδοὺ γοῦν κατέβαλον οὐχ ἅπαξ, οὐδὲ δὶς, ἀλλὰ (35)
πολλάκις· ὑμῶν ἐστι λοιπὸν τὸν τόκον ἐπιδείξασθαι· τό-
κος δὲ ἀκροάσεως, ἡ διὰ τῶν ἔργων ἐπίδειξις· καὶ γὰρ
541

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 49 Σελ. 326 γρ. 39
λαιον. Παρὰ δὲ τῶν δικαίων ἐπαγγέλλεται καὶ τόκους
ἀπαιτεῖν· Διὰ τί γὰρ οὐκ ἐδώκατε τὸ ἀργύριόν μου
τοῖς τραπεζίταις· κἀγὼ ἐλθὼν σὺν τόκοις ἀπῄτη-
σα; Ταῦτα λέγω, οὐχ ὡς τοῦ Θεοῦ πρὸς τοὺς δικαίους (40)
ἀπεχθῶς διακειμένου· οὐδὲν γὰρ τῷ Θεῷ τοῦ δι-
21. Ιωάννης Χρυσόστομος De sancto hieromartyre Phoca {2062.057}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 50 Σελ. 703 γρ. 13
πνευματικὴν, καταντλῶν τὰ τραύματα, ἵνα μὴ ἀκούσω
κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην· Πονηρὲ δοῦλε, ἔδει σε
καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας.
Φωνῇ μου πρὸς Κύριον ἐκέκραξα· φωνῇ μου
πρὸς τὸν Θεὸν ἐδεήθην. (15)

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 97 γρ. 34
Δεσπότῃ κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην, ὅταν οἱ τὰ τά-
λαντα πιστευθέντες καλῶνται, καὶ τὰς εὐθύνας ὑπ-
έχωσιν· ὅταν ἐλθὼν ὁ Χριστὸς ἀπαιτῇ τοὺς τραπεζίτας
τὸ ἀργύριον τοῦτο μετὰ τῶν τόκων. Ἔδει γάρ σε, (35)
φησὶ, καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τραπε-

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 97 γρ. 36
έχωσιν· ὅταν ἐλθὼν ὁ Χριστὸς ἀπαιτῇ τοὺς τραπεζίτας
τὸ ἀργύριον τοῦτο μετὰ τῶν τόκων. Ἔδει γάρ σε, (35)
φησὶ, καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τραπε-
ζίτας, καὶ ἐγὼ ἐλθὼν μετὰ τόκου ἂν ἀπῄτησα αὐτό.
Ὢ τῆς πολλῆς καὶ ἀφάτου φιλανθρωπίας τοῦ Δεσπό-
του! Ἀνθρώπους κωλύων ἀπαιτεῖν τόκους, αὐτὸς

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 98 γρ. 44
542
βʹ. Ἀλλ’ ἀπὸ τῶν αἰσθητῶν ἐπὶ τὰ πνευματικὰ τὸν

λόγον μετάγωμεν. Ἔδει σε, φησὶ, καταβαλεῖν τὸ
ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας, ἐκείνου τοῦ
ἀργυρίου τραπεζίτας ὑμᾶς καλῶν τοὺς τῶν ῥημάτων (45)
τούτων ἀκροατάς. Καὶ τίνος ἕνεκεν τραπεζίτας ὑμᾶς

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 98 γρ. 46
ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας, ἐκείνου τοῦ
ἀργυρίου τραπεζίτας ὑμᾶς καλῶν τοὺς τῶν ῥημάτων (45)
τούτων ἀκροατάς. Καὶ τίνος ἕνεκεν τραπεζίτας ὑμᾶς
ἐκάλεσεν ὁ Θεός; Παιδεύων ἅπαντας τὴν αὐτὴν
σπουδὴν ἐπιδείκνυσθαι περὶ τὴν δοκιμασίαν τῶν λε-

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 98 γρ. 51
γομένων, ὅσην ἐκεῖνοι σπουδὴν ἔχουσι περὶ τὴν
ἐξέτασιν καὶ εἴσοδον τῶν νομισμάτων. Καθάπερ γὰρ (50)
οἱ τραπεζῖται τὸ μὲν κίβδηλον καὶ παράσημον ἐκ-
βάλλουσι νόμισμα, τὸ δὲ δόκιμον καὶ ὑγιὲς δέχονται,
καὶ διακρίνουσι τὸ νόθον ἀπὸ τοῦ γνησίου· οὕτω καὶ

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 99 γρ. 4
ἀπὸ ἁγνείας καὶ πίστεως συγκείμενα, καὶ διὰ τού-
των δοκίμαζε λόγον ἅπαντα. Καὶ γὰρ διὰ τοῦτό φησι,
Γίνεσθε τραπεζῖται δόκιμοι, οὐχ ἵνα ἐπὶ τῆς ἀγορᾶς
ἑστῶτες τὰ ἀργύρια ἀριθμῆτε, ἀλλ’ ἵνα τοὺς λόγους (5)
βασανίζητε μετὰ ἀκριβείας ἁπάσης· διὰ τοῦτο καὶ

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 99 γρ. 9
ὁ ἀπόστολος Παῦλός φησι· Πάντα δοκιμάζετε, τὸ
καλὸν δὲ κατέχετε μόνον. Οὐ διὰ τὴν δοκιμασίαν
δὲ μόνον ὑμᾶς τραπεζίτας ἐκάλεσεν, ἀλλὰ καὶ διὰ
τὴν τῶν καταβαλλομένων νομήν. Καὶ γὰρ τοῖς (10)
543
τραπεζίταις, ἐὰν μόνον ὑποδεχόμενοι τὰ χρήματα

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 99 γρ. 11
δὲ μόνον ὑμᾶς τραπεζίτας ἐκάλεσεν, ἀλλὰ καὶ διὰ
τὴν τῶν καταβαλλομένων νομήν. Καὶ γὰρ τοῖς (10)
τραπεζίταις, ἐὰν μόνον ὑποδεχόμενοι τὰ χρήματα
κατακλείωσιν οἴκοι, μηκέτι δὲ εἰς ἑτέρους διανέμωσιν,
ἅπαν τὸ τῆς ἐμπορίας οἰχήσεται· οὕτω καὶ ἐπὶ τῶν

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 99 γρ. 20
πάσης ἡμέρας εἴσοδόν τε καὶ ἔξοδον γινομένην ὁρῶ-
μεν. Τοῦτο τοίνυν καὶ ἐπὶ τῆς διδασκαλίας γινέσθω.
Καὶ γὰρ καὶ ἐπὶ τῶν τραπεζιτῶν ἐκείνων ὁρῶμεν (20)
τοὺς μὲν καταβάλλοντας χρήματα, τοὺς δὲ λαμβά-
νοντας εὐθέως, καὶ ἀπιόντας, καὶ τοῦτο διὰ πάσης

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 99 γρ. 30
Πνεύματος· ἀλλ’ ὅμως ἐὰν ἀρίστην ἐπιδείξῃ τὴν
χρῆσιν, πολλὴν ἑαυτῷ συνάξεις τὴν εὐπορίαν τὴν
πνευματικήν· διὰ τοῦτο καὶ τραπεζίτας ὑμᾶς ἐκάλε- (30)
σεν ὁ Θεός. Τίνος δὲ ἕνεκεν ἀργύριον τὸν λόγον ἐκά-
λεσεν; Ἐπειδὴ καθάπερ τὸ ἀργύριον τὸν χαρακτῆρα

{2062.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 100 γρ. 27
γε ἐγὼ ἀνεύθυνος λοιπὸν τῆς τῶν ἑτέρων ῥᾳθυμίας (25)
εἰμί· Ἔδει γάρ σε, φησὶ, καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν
μου ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας, καὶ πλέον οὐδὲν ἀπ-
ῄτησεν. Ἐγὼ δὲ καὶ τὸ ἀργύριον κατέβαλον, καὶ λό-
γον οὐδένα ἔχω· ἀλλ’ ὅμως καίτοι γε ἀνεύθυνος ὢν,

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 51 Σελ. 173 γρ. 22
544
νοίας. Ἐπεὶ κἀκεῖνος εἶπεν, Ἴδε ἔχεις τὸ σὸν σῶον· (20)

ἀλλ’ οὐκ ἤρκεσεν αὐτῷ τοῦτο πρὸς ἀπολογίαν. Ἔδει
γὰρ, φησὶ, καταβαλεῖν ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας
τὸ καταβληθέν. Καί μοι σκόπει, πῶς κοῦφα τοῦ Δε-
σπότου τὰ ἐπιτάγματα. Ἄνθρωποι μὲν γὰρ τοὺς δα-

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 293 γρ. 40
γίνεται, ἄκουσον τοῦ Χριστοῦ λέγοντος πρὸς μὲν τὸν
καταχώσαντα τὸ τάλαντον· Πονηρὲ δοῦλε, ἔδει σε τὸ
ἀργύριόν μου καταβαλεῖν ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας, καὶ (40)
ἐγὼ ἂν ἐλθὼν ἀπῄτησα αὐτὸ μετὰ τόκου· περὶ δὲ
τῶν Ἰουδαίων· Εἰ μὴ ἦλθον καὶ ἐλάλησα αὐτοῖς,

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 376 γρ. 52
ἀπειλή. Εἰ ᾔδεις, φησὶν, ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ (50)
ἔσπειρα, καὶ συνάγω ὅπου οὐ διεσκόρπισα, ἔδει σε
καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας,
καὶ ἐγὼ ἐλθὼν μετὰ τόκου ἀπῄτησα ἂν αὐτό·
ἀργύριον λέγων τὰ λόγια τὰ τίμια, τραπεζίτας δὲ

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 53 Σελ. 376 γρ. 54
καταβαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου ἐπὶ τοὺς τραπεζίτας,
καὶ ἐγὼ ἐλθὼν μετὰ τόκου ἀπῄτησα ἂν αὐτό·
ἀργύριον λέγων τὰ λόγια τὰ τίμια, τραπεζίτας δὲ
ὑμᾶς καλῶν τοὺς ὑποδεχομένους. Σὸν μὲν ἦν, φησὶ, (55)
καταβαλεῖν μόνον, ἐμὸν δὲ ἦν τὸ παρ’ ἐκείνων
38. Ιωάννης Χρυσόστομος De Anna (sermones 1-5) {2062.114} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 54 Σελ. 669 γρ. 18
τις, κἂν μὴ προσέχῃ, τὰ σπέρματα χρὴ καταβάλλειν,
καὶ τὸ ἀργύριον κατατιθέναι, ἵνα μηκέτι πρὸς αὐτὸν,
ἀλλὰ πρὸς τοὺς τραπεζίτας ὁ λόγος ᾖ τῷ Θεῷ. Ὃ δὴ
καὶ ἡμεῖς ἐποιήσαμεν, ἐλέγξαντες, ἐπιτιμήσαντες,
545
παρακαλέσαντες, νουθετήσαντες. Καὶ γὰρ τοῦ τὴν (20)

4-5) Τόμ. 57 Σελ. 412 γρ. 4
μικρὸν λιμώττοντας περιορᾷν, καὶ ταῦτα λέγοντας τὰ
ῥήματα· Οὐ πάρεστιν οἰκέτης ἐμοὶ νῦν, πόῤῥω τῆς οἰ-
κίας ἐσμὲν, τραπεζίτης οὐδείς ἐστί μοι γνώριμος. Ὢ
τῆς ὠμότητος! Τὸ μεῖζον ὑπέσχου, καὶ τὸ ἔλαττον οὐκ (5)
ἀνύεις; ἵνα σὺ μὴ βαδίσῃς μικρὸν, ἐκεῖνος λιμῷ δια-

4-5) Τόμ. 58 Σελ. 714 γρ. 10
ὅθεν οὐ διεσκόρπισας· καὶ φοβηθεὶς ἔκρυψα τὸ τά-
λαντόν σου· ἴδε, ἔχεις τὸ σόν. Τί οὖν ὁ δεσπότης;
Ἔδει σε βαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου τοῖς τραπεζίταις, (10)
τουτέστιν, εἰπεῖν ἐχρῆν, παραινέσαι, συμβουλεῦσαι.
Ἀλλ’ οὐ πείθονται; Ἀλλ’ οὐκ ἔστι τοῦτο πρὸς σέ. Τί

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59 Σελ. 139 γρ. 56
ἄρα ἡμερῶν τοῦ Πάσχα ἐβαπτίσατο. Ἀνελθὼν δὲ εἰς
τὰ Ἱεροσόλυμα τί ποιεῖ; Πρᾶγμα πολλῆς αὐθεντίας (55)
γέμον. Τοὺς γὰρ καπήλους ἐκείνους, τοὺς τραπεζίτας,
τοὺς τὰς περιστερὰς πωλοῦντας καὶ βόας καὶ πρό-
βατα, καὶ διὰ τοῦτο ἐκεῖ διατρίβοντας, ἐξέβαλε.

{2062.155} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 667 γρ. 53
ἀναχωρητέον ἡμῖν τῆς περὶ τὰ τοιαῦτα σπουδῆς.
Ἔδει γάρ σε, φησὶ, καταβαλεῖν τὸ ἀργύριον ἐπὶ
τοὺς τραπεζίτας. Διόπερ κἂν μηδεὶς ὁ ὑποδεχόμε-
νος ᾖ, τὸ αὑτῶν ποιῶμεν, καὶ δεικνύωμεν οὐδὲν πε-
ριττὸν οὐδὲ εἰκῆ προφερόμενον ταῖς Γραφαῖς. Εἰ (55)
546
43. Ιωάννης Χρυσόστομος In illud: Attendite ne eleemosynam vestram

faciatis coram hominibus [Sp.] {2062.239} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 59
Σελ. 573 γρ. 19
σατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβο-
λῆς κόσμου. Δεῦτε, ἐγὼ γὰρ τοὺς ὑμετέρους καμάτους
ὑπεδεξάμην· ἐγὼ τῶν ὑμετέρων χρημάτων τραπεζίτης
ἐγενόμην. Ὅτε σὺ τὰς χεῖρας ἐξέτεινας τῷ πτωχῷ, (20)
ἐγὼ τοὺς ἐμοὺς διήνοιγον κόλπους· ὅταν σὺ ἐδίδους τὸν
44. Ιωάννης Χρυσόστομος De jejunio (sermones 1-7) [Sp.] {2062.273}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 721 γρ. 57
ἡ καλὴ γῆ καρποφορήσῃ, ἀποδίδωσι καὶ τῆς καλῆς γῆς (55)
τὸν σπόρον. Δοῦλος εἶ· ἐνεπίστευσά σοι τὸ ἀργύριον· δὸς
αὐτὸ τοῖς τραπεζίταις, κἀγὼ ἐλθὼν ἀπαιτήσω αὐτὸ παρὰ
τῶν τραπεζιτῶν. Ἐάν μοι προσενέγκωσι διπλοῦν ὃ ἐν-
επίστευσα αὐτοῖς, καταστήσω αὐτοὺς ἀπὸ μικρῶν ἐπὶ
45. Ιωάννης Χρυσόστομος De jejunio (sermones 1-7) [Sp.] {2062.273}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 721 γρ. 58
τὸν σπόρον. Δοῦλος εἶ· ἐνεπίστευσά σοι τὸ ἀργύριον· δὸς
αὐτὸ τοῖς τραπεζίταις, κἀγὼ ἐλθὼν ἀπαιτήσω αὐτὸ παρὰ
τῶν τραπεζιτῶν. Ἐάν μοι προσενέγκωσι διπλοῦν ὃ ἐν-
επίστευσα αὐτοῖς, καταστήσω αὐτοὺς ἀπὸ μικρῶν ἐπὶ
τὰ μεγάλα, ἀπὸ τῶν γηΐνων ἐπὶ τὰ πνευματικά. Ἐὰν (60)

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 750 γρ. 17
γέλων διαβληθῆναι· καὶ πῶς, ἐγὼ λέγω. Ἐὰν γὰρ μὴ (15)
καταβάλω τὰ τῆς θείας Γραφῆς λόγια εἰς τὴν ὑμετέραν
ἀγαθὴν τράπεζαν, ὥσπερ ἀργύριον ἐπὶ τὸν τραπεζίτην,
εὐθέως ἐγκαλοῦμαι παρὰ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀκούω παρ’ αὐ-
τοῦ· Ἐχρῆν σε τὸ ἀργύριόν μου καταβαλεῖν τοῖς

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 60 Σελ. 750 γρ. 20
547
εὐθέως ἐγκαλοῦμαι παρὰ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀκούω παρ’ αὐ-

τοῦ· Ἐχρῆν σε τὸ ἀργύριόν μου καταβαλεῖν τοῖς
τραπεζίταις, καὶ ἐγὼ ἐλθὼν ἀπῄτησα τὸ ἐμὸν σὺν (20)
τόκῳ. Εἰς τοῦτο γὰρ καὶ ἐνεκάλεσεν ἐν τοῖς ἁγίοις Εὐαγ-
γελίοις τῷ πιστευθέντι τὸ δηνάριον, καὶ κατακρύψαντι.
48. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας De sancta trinitate {4089.020} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 75 Σελ. 1149 γρ. 17
...τῷ πέλας ἐπαμύνειν δεομένῳ κηδεμονίας, τὸ δοθὲν (15)
ἡμῖν ὑπὸ τοῦ Κυρίου τῆς γνώσεως τάλαντον ἐπὶ τοὺς
τραπεζίτας καὶ ἡμεῖς καταβάλλωμεν, ἵνα μὴ τῷ ἀργῷ
συγκαταδικασθῶμεν οἰκέτῃ· καὶ τῶν θείων δογμάτων
τὴν διδασκαλίαν προθήσομεν, τοῖς τε εἰδόσιν εἰς ...

διακρίνειν δύνασθαι τὴν τῶν πραγμάτων ποιότητα,
ἀκριβῆ δὲ τὴν βάσανον ἐφ’ ἑκάστῳ ποιήσεται, καὶ
οἷά τις ἄριστος τραπεζίτης δοκιμάζων ἅπαντα, καὶ (25)
τὸ μὲν καλὸν κατέχων, καὶ ἀπὸ παντὸς εἴδους πονη-
ροῦ ἀπεχόμενος, κατὰ τὸ γεγραμμένον, εὐδοκιμήσει

διάκρισιν τοὺς νεφρούς. Ἱεροὶ τοιγαροῦν καὶ ἀνά-
θημα Θεῷ, τῶν ἁγίων οἱ νεφροὶ, τουτέστιν, ἥνπερ
ἂν ἔχοιεν ἐν νῷ διάκρισιν. Δόκιμοι γὰρ τραπεζῖται (15)
καὶ ἀκριβεῖς, οἱ Θεῷ προσκείμενοι, κατακιβδηλεύον-
τες μὲν τὸ φαῦλον ἀεὶ, ψήφῳ γε μὴν τῇ παγκάλῳ…
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ-ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑ
ἐπάγγελμα, -ατος, τό, υπόσχεση, διακήρυξη, εξαγγελία, σε Δημ.· η

επαγγελματική ιδιότητα κάποιου, σε Πλάτ.
ἐπιτήδευμα, -ατος, τό, εργασία, ασχολία, επάγγελμα, ενέργεια, συνήθεια,
Λατ. studium, σε Θουκ., Πλάτ.
548

Κερκυραῖοι δὲ μετὰ τῆς ξυμμαχίας τῆς αἰτήσεως
καὶ ταῦτα πιστεύοντες ἐχυρὰ ὑμῖν παρέξεσθαι ἀπέστειλαν
(3) ἡμᾶς. τετύχηκε δὲ τὸ αὐτὸ ἐπιτήδευμα πρός τε ὑμᾶς ἐς τὴν
χρείαν ἡμῖν ἄλογον καὶ ἐς τὰ ἡμέτερα αὐτῶν ἐν τῷ παρόντι
(4) ἀξύμφορον. ξύμμαχοί τε γὰρ οὐδενός πω ἐν τῷ πρὸ τοῦ

(2) ἀμυνόμενοι μὴ βλάπτεσθαι τὸ ἴσον νέμετε. μόλις δ’ ἂν
πόλει ὁμοίᾳ παροικοῦντες ἐτυγχάνετε τούτου· νῦν δ’, ὅπερ
καὶ ἄρτι ἐδηλώσαμεν, ἀρχαιότροπα ὑμῶν τὰ ἐπιτηδεύματα
(3) πρὸς αὐτούς ἐστιν. ἀνάγκη δὲ ὥσπερ τέχνης αἰεὶ τὰ ἐπι-
γιγνόμενα κρατεῖν· καὶ ἡσυχαζούσῃ μὲν πόλει τὰ ἀκίνητα

καὶ ἐκέλευε ποιεῖν οὕτως. ὁ δ’ ἐν τῷ χρόνῳ ὃν ἐπέσχε τῆς
τε Περσίδος γλώσσης ὅσα ἐδύνατο κατενόησε καὶ τῶν
(2) ἐπιτηδευμάτων τῆς χώρας· ἀφικόμενος δὲ μετὰ τὸν ἐνιαυτὸν
γίγνεται παρ’ αὐτῷ μέγας καὶ ὅσος οὐδείς πω Ἑλλήνων διά
τε τὴν προϋπάρχουσαν ἀξίωσιν καὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ ἐλπίδα,

(2) ματος ἀφανείᾳ κεκώλυται. ἐλευθέρως δὲ τά τε πρὸς τὸ
κοινὸν πολιτεύομεν καὶ ἐς τὴν πρὸς ἀλλήλους τῶν καθ’
ἡμέραν ἐπιτηδευμάτων ὑποψίαν, οὐ δι’ ὀργῆς τὸν πέλας, εἰ
καθ’ ἡδονήν τι δρᾷ, ἔχοντες, οὐδὲ ἀζημίους μέν, λυπηρὰς δὲ
(3) τῇ ὄψει ἀχθηδόνας προστιθέμενοι. ἀνεπαχθῶς δὲ τὰ ἴδια

καθ’ ἓν ἕκαστον ἐν ὅτῳ γίγνοιτο ἔπρασσεν, ὡς τυραννίδος
ἐπιθυμοῦντι πολέμιοι καθέστασαν, καὶ δημοσίᾳ κράτιστα
διαθέντι τὰ τοῦ πολέμου ἰδίᾳ ἕκαστοι τοῖς ἐπιτηδεύμασιν (5)
αὐτοῦ ἀχθεσθέντες, καὶ ἄλλοις ἐπιτρέψαντες, οὐ διὰ μακροῦ
(5) ἔσφηλαν τὴν πόλιν. τότε δ’ οὖν παρελθὼν τοῖς Ἀθηναίοις
549

ἂν ὑφ’ ἑτέρων αὐτοῖς κίνδυνον εἶναι, εἰ μὴ αὐτοὶ ἄλλων
ἄρχοιμεν. καὶ οὐκ ἐκ τοῦ αὐτοῦ ἐπισκεπτέον ὑμῖν τοῖς (5)
ἄλλοις τὸ ἥσυχον, εἰ μὴ καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα ἐς τὸ ὁμοῖον
μεταλήψεσθε.
(4) ‘Λογισάμενοι οὖν τάδε μᾶλλον αὐξήσειν, ἐπ’ ἐκεῖνα ἢν

ἡ τῶν Ἑρμῶν περικοπὴ γένοιτο καὶ οὐδὲν εἴη αὐτῶν ὅτι οὐ
μετ’ ἐκείνου ἐπράχθη, ἐπιλέγοντες τεκμήρια τὴν ἄλλην αὐτοῦ
6.29.
(1) ἐς τὰ ἐπιτηδεύματα οὐ δημοτικὴν παρανομίαν. ὁ δ’ ἔν τε
τῷ παρόντι πρὸς τὰ μηνύματα ἀπελογεῖτο καὶ ἑτοῖμος ἦν
πρὶν ἐκπλεῖν κρίνεσθαι, εἴ τι τούτων εἰργασμένος ἦν (ἤδη
8. ANTIPHON Orat. Tetralogia 2 {0028.003} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Tetralogy

2 Τμ. 10 γρ. 2
(10) Ἀπολυόμενος δὲ ὑπό τε τῆς ἀληθείας τῶν πραχθέν-
των ὑπό τε τοῦ νόμου καθ’ ὃν διώκεται, οὐδὲ τῶν ἐπιτηδευ-
μάτων εἵνεκα δίκαιοι τοιούτων κακῶν ἀξιοῦσθαί ἐσμεν.
Οὗτός τε γὰρ ἀνόσια πείσεται τὰς οὐ προσηκούσας φέρων
ἁμαρτίας, ἐγώ τε μᾶλλον μὲν οὐδέν, ὁμοίως δὲ τούτῳ (5)

γὰρ ἄλλοι τοὺς εἰληφότας τὰς δωρεὰς ὑπομιμνῄσκουσιν,
ἡμεῖς δ’ ὑμᾶς τοὺς δεδωκότας ἀξιοῦμεν μνημονεύειν, ἵν’
ὑμῖν τεκμήριον τῶν εἰρημένων ἁπάντων καὶ τῶν ἐπιτηδευ-
μάτων τῶν ἡμετέρων γένηται. (67) Δῆλον δ’ ὅτι ταύτης
τῆς τιμῆς ἀξίους ἡμᾶς αὐτοὺς παρείχομεν, οὐχ ἵν’ ὀλι-
γαρχίας γενομένης τἀλλότρια διαρπάζοιμεν, ἀλλ’ ἵνα
10. Ισοκράτης De bigis (orat. 16) {0010.004} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 24

γρ. 3
λόγους εἰπεῖν. (24) Ἴσως μὲν οὖν ἀνόητόν ἐστιν ἁπάν-
των τῶν εἰρημένων φροντίζειν· ὅμως δ’ οὐχ ἥκιστ’ ἐπι-
550
θυμῶ περὶ τῶν ἐπιτηδευμάτων τῶν τοῦ πατρὸς διελθεῖν

πρὸς ὑμᾶς, μικρὸν προλαβὼν καὶ τῶν προγόνων ἐπιμνη-
σθεὶς, ἵν’ ἐπίστησθ’ ὅτι πόρρωθεν ἡμῖν ὑπάρχει μέγιστα καὶ (5)

τῶν οὕτω προσήκειν ἐπὶ τοὺς ἀνταγωνιστὰς ἀσκεῖν, ὡς
σοὶ σκοπεῖν, ὅπως ἐνάμιλλος γενήσει τοῖς τοῦ πατρὸς
ἐπιτηδεύμασιν. Οὕτω δὲ τὴν γνώμην οὐ δυνατὸν διατεθῆναι
τὸν μὴ πολλῶν καὶ καλῶν ἀκουσμάτων πεπληρωμένον· τὰ (5)
μὲν γὰρ σώματα τοῖς συμμέτροις πόνοις, ἡ δὲ ψυχὴ τοῖς

σπουδαίοις λόγοις αὔξεσθαι πέφυκεν. Διόπερ ἐγώ σοι
πειράσομαι συντόμως ὑποθέσθαι, δι’ ὧν ἄν μοι δοκεῖς
ἐπιτηδευμάτων πλεῖστον πρὸς ἀρετὴν ἐπιδοῦναι καὶ παρὰ
τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἀνθρώποις εὐδοκιμῆσαι. (10)
(13) Πρῶτον μὲν οὖν εὐσέβει τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς μὴ

τῆς ὑγιείας πλείστην ἐπιμέλειαν ἔχομεν, ὅταν τὰς λύπας
τὰς ἐκ τῆς ἀρρωστίας ἀναμνησθῶμεν. (36) Μιμοῦ τὰ
τῶν βασιλέων ἤθη καὶ δίωκε τὰ ἐκείνων ἐπιτηδεύματα·
δόξεις γὰρ αὐτοὺς ἀποδέχεσθαι καὶ ζηλοῦν, ὥστε σοι
συμβήσεται παρά τε τῷ πλήθει μᾶλλον εὐδοκιμεῖν καὶ τὴν
5
τὴν αὐτοῦ δόξαν πρὸς τὴν ἐκείνου κατέστησεν. Οὐ
γὰρ μόνον τοῖς ὅπλοις ἐκοσμήσαντο παραπλησίοις,
ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐπιτηδεύμασιν ἐχρήσαντο τοῖς αὐτοῖς, (5)
πρέποντα τῇ συγγενείᾳ ποιοῦντες. Ἐξ ἀδελφῶν γὰρ
γεγονότες, ὁ μὲν ἐκ Διὸς, ὁ δ’ ἐκ Ποσειδῶνος, ἀδελφὰς
10
551
εὑρήσομεν ἀγαπώμενον ἀλλὰ πάντα καταφρονούμενα, πλὴν

ὅσα ταύτης τῆς ἰδέας κεκοινώνηκεν, καὶ τὴν ἀρετὴν
διὰ τοῦτο μάλιστ’ εὐδοκιμοῦσαν, ὅτι κάλλιστον τῶν ἐπιτηδευμάτων ἐστίν.
(55) Γνοίη δ’ ἄν τις κἀκεῖθεν ὅσον δια-
φέρει τῶν ὄντων, ἐξ ὧν αὐτοὶ διατιθέμεθα πρὸς ἕκαστον
αὐτῶν. Τῶν μὲν γὰρ ἄλλων ὧν ἂν ἐν χρείᾳ γενώμεθα,

στρατείαις τὸν νοῦν προσέχειν, ἐκεῖθεν ἅπαντα ταῦτ’ εἰλή-
φασιν. (19) Τοσούτῳ δὲ χεῖρον κέχρηνται τούτοις τοῖς
ἐπιτηδεύμασιν, ὅσον οὗτοι μὲν ἅπαντες στρατιῶται κατα-
στάντες βίᾳ τὰ τῶν ἄλλων λαμβάνειν ἀξιοῦσιν, ἐκεῖνοι δ’
οὕτως οἰκοῦσιν ὥσπερ χρὴ τοὺς μήτε τῶν ἰδίων ἀμελοῦντας

ἐξ ἐκείνων γεγονότας οὐδεμιᾶς ἡγοῦμαι κακίας μετασχεῖν,
ἀλλ’ αὐτούς τε πάσας ἔχοντας τὰς ἀρετὰς φῦναι καὶ τοῖς
ἄλλοις τῶν καλλίστων ἐπιτηδευμάτων ἡγεμόνας καὶ διδα-
σκάλους γεγενῆσθαι. Καὶ γὰρ ἄλογον, εἰ τῆς μὲν ἡμετέρας (5)
εὐπαιδίας εἰς τοὺς θεοὺς τὴν αἰτίαν ἀναφέρομεν, τῆς δὲ

78 γρ. 4
αἴτιον, ὅτι τοὺς νόμους ἐσκόπουν ὅπως ἀκριβῶς καὶ καλῶς
ἕξουσιν, οὐχ οὕτω τοὺς περὶ τῶν ἰδίων συμβολαίων ὡς τοὺς
περὶ τῶν καθ’ ἑκάστην τὴν ἡμέραν ἐπιτηδευμάτων· ἠπίσ-
ταντο γὰρ ὅτι τοῖς καλοῖς κἀγαθοῖς τῶν ἀνθρώπων οὐδὲν (5)
δεήσει πολλῶν γραμμάτων, ἀλλ’ ἀπ’ ὀλίγων συνθημάτων

150 γρ. 5
νους καὶ πολιτευομένους οὔτε τῆς ἄλλης ἀρετῆς μετέχειν
οὔτ’ ἐν ταῖς μάχαις τρόπαιον ἱστάναι τῶν πολεμίων. Πῶς
γὰρ ἐν τοῖς ἐκείνων ἐπιτηδεύμασιν ἐγγενέσθαι δύναιτ’ ἂν ἢ (5)
στρατηγὸς δεινὸς ἢ στρατιώτης ἀγαθὸς, ὧν τὸ μὲν
552
πλεῖστόν ἐστιν ὄχλος ἄτακτος καὶ κινδύνων ἄπειρος, πρὸς
20. Ισοκράτης Ad Nicoclem (orat. 2) {0010.013} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

2 γρ. 4
σάμην δ’ ἂν γενέσθαι ταύτην καλλίστην δωρεὰν καὶ χρησι-
μωτάτην καὶ μάλιστα πρέπουσαν ἐμοί τε δοῦναι καὶ σοὶ
λαβεῖν, εἰ δυνηθείην ὁρίσαι ποίων ἐπιτηδευμάτων ὀρεγόμε-
νος καὶ τίνων [ἔργων] ἀπεχόμενος ἄριστ’ ἂν καὶ τὴν πόλιν (5)
καὶ τὴν βασιλείαν διοικοίης.
τον μὲν τῶν περὶ τὰς ἔριδας διατριβόντων, οἳ προσποι-
οῦνται μὲν τὴν ἀλήθειαν ζητεῖν, εὐθὺς δ’ ἐν ἀρχῇ τῶν
ἐπαγγελμάτων ψευδῆ λέγειν ἐπιχειροῦσιν; (2) Οἶμαι γὰρ
ἅπασιν εἶναι φανερὸν ὅτι τὰ μέλλοντα προγιγνώσκειν οὐ
τῆς ἡμετέρας φύσεώς ἐστιν, ἀλλὰ τοσοῦτον ἀπέχομεν

σύνην παραδώσειν, ὧν δ’ οὐδεπώποτε διδάσκαλοι γεγόνασιν,
παρὰ τούτοις τὰ παρὰ τῶν μαθητῶν μεσεγγυοῦνται, πρὸς
μὲν τὴν ἀσφάλειαν εὖ βουλευόμενοι, τῷ δ’ ἐπαγγέλματι (5)
τἀναντία πράττοντες. (6) Τοὺς μὲν γὰρ ἄλλο τι παι-
δεύοντας προσήκει διακριβοῦσθαι περὶ τῶν διαφερόντων·
3. Ισοκράτης In sophistas (orat. 13) {0010.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 9

γρ. 5
τῆς μὲν ἀληθείας οὐδὲν φροντίζουσιν, ἡγοῦνται δὲ τοῦτ’
εἶναι τὴν τέχνην, ἢν ὡς πλείστους τῇ μικρότητι τῶν
μισθῶν καὶ τῷ μεγέθει τῶν ἐπαγγελμάτων προσαγάγωνται (5)
καὶ λαβεῖν τι παρ’ αὐτῶν δυνηθῶσιν· οὕτω δ’ ἀναισθήτως
αὐτοί τε διάκεινται καὶ τοὺς ἄλλους ἔχειν ὑπειλήφασιν
4. Ισοκράτης In sophistas (orat. 13) {0010.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

10 γρ. 6
μην ὥσπερ τὴν τῶν γραμμάτων παραδώσειν, ὡς μὲν ἔχει
τούτων ἑκάτερον οὐδ’ ἐξετάσαντες, οἰόμενοι δὲ διὰ τὰς (5)
553
ὑπερβολὰς τῶν ἐπαγγελμάτων αὐτοί τε θαυμασθήσεσθαι

καὶ τὴν παίδευσιν τὴν τῶν λόγων πλείονος ἀξίαν δόξειν
εἶναι, κακῶς εἰδότες ὅτι μεγάλας ποιοῦσι τὰς τέχνας οὐχ

274 Τμ. a γρ. 3
(a) γνώμην δεόμενος ἔχειν μοι τῶν ἔμπροσθεν εἰρημένων. ἀλλ’
ὁρᾶτον, ὦ Εὐθύδημέ τε καὶ Διονυσόδωρε, εἰ ἀληθῆ λέγετον·
ὑπὸ γὰρ τοῦ μεγέθους τοῦ ἐπαγγέλματος οὐδὲν θαυμαστὸν
ἀπιστεῖν. Ἀλλ’ εὖ ἴσθι, ὦ Σώκρατες, [ἔφατον,] τοῦτο οὕτως ἔχον. (5)
6. Πλάτων Protagoras (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 319 Τμ. a γρ.

6
λέγειν τὴν πολιτικὴν τέχνην καὶ ὑπισχνεῖσθαι ποιεῖν ἄνδρας
ἀγαθοὺς πολίτας. (5)
Αὐτὸ μὲν οὖν τοῦτό ἐστιν, ἔφη, ὦ Σώκρατες, τὸ ἐπάγγελμα
ὃ ἐπαγγέλλομαι.
Ἦ καλόν, ἦν δ’ ἐγώ, τέχνημα ἄρα κέκτησαι, εἴπερ

καὶ τὸ τὸν ἥττω δὲ λόγον κρείττω ποιεῖν τοῦτ’ ἔστιν. καὶ
ἐντεῦθεν δικαίως ἐδυσχέραινον οἱ ἄνθρωποι τὸ Πρωταγόρου (25)
ἐπάγγελμα· ψεῦδός τε γάρ ἐστιν, καὶ οὐκ ἀληθὲς ἀλλὰ φαινό-
μενον εἰκός, καὶ ἐν οὐδεμιᾷ τέχνῃ ἀλλ’ <ἢ> ἐν ῥητορικῇ καὶ
ἐριστικῇ.

{0548.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1/2) Κεφ. 2 Τμ. 15 γρ. 4
Ἄργος τῆς τε ἔχθρας παύσασθαι παρεκάλουν καὶ τὰς
θυγατέρας αὐτοῦ γαμεῖν ἠξίουν. Δαναὸς δὲ ἅμα μὲν
ἀπιστῶν αὐτῶν τοῖς ἐπαγγέλμασιν, ἅμα δὲ καὶ μνησι-
κακῶν περὶ τῆς φυγῆς, ὡμολόγει τοὺς γάμους καὶ (5)
διεκλήρου τὰς κόρας.

24
554
καὶ μονῆς ἀσφαλεστάτης. ἄλλως τε καὶ ὁ Τίμαιος καὶ

Ἀσκλατίων καὶ ἕτεροι πλεῖστοι. οὗτοι μὲν οὖν καλλονῇ λόγων
ἐνεχθέντες καὶ τερατολογίᾳ οὐ κατὰ τὰ ἐπαγγέλματα τὰ ἔργα
ἐπέδειξαν οὐδὲ τὰς συντάξεις πλήρεις καὶ ἐπιλελυμένας, ἀλλὰ (25)
(330) λειπομένας ἐν πολλοῖς τισιν ἀεὶ τῶν ἐντυγχανόντων· ἐν πᾶσι δὲ

Σελ. 128 γρ. 12
βήσεσθαι προσδοκωμένων, καὶ τῶν νῦν θεωρουμένων (10)
μηδὲν παραλιπεῖν ἀνεξέταστον. Ἦ γὰρ ἂν ἐλλιπε-
στέρα τοῦ ἐπαγγέλματος ἡ σπουδὴ διελέγχοιτο, εἰ
τοῦ ἀνθρώπου προκειμένου τῇ θεωρίᾳ, παρεθείη τι
τῶν συντεινόντων πρὸς τὴν ὑπόθεσιν. Ἀλλὰ καὶ τὰ

4) Τόμ. 24 Σελ. 533 γρ. 28
τῆς οὐρανίου βασιλείας, παραδέξασθαι· καὶ μὴ μέχρι
τοῦ μαθεῖν στῆναι, ἀλλὰ καὶ δι’ ἔργων χωρῆσαι, ὡς
ἂν μὴ ἐκπέσοιεν τῶν ἐπαγγελμάτων· ὅτι οὐκ ἐν λόγῳ
ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἀλλ’ ἐν δυνάμει.
Μακάριοι οἱ πτωχοὶ, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασι- (30)
12. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Apologetica (orat. 2) {2022.016} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 408 γρ. 5t
(408) γῆς ἕνεκεν, καὶ αὖθις ἐπανόδου ἐκεῖθεν, με-
τὰ τὴν τοῦ πρεσβυτέρου χειροτονίαν, ἐν ᾧ
τί τὸ τῆς ἱερωσύνης ἐπάγγελμα.
Αʹ· Ἥττημαι, καὶ τὴν ἧτταν ὁμολογῶ· ὑπ- (6)
ετάγην τῷ Κυρίῳ, καὶ ἱκέτευσα αὐτόν· ὁ γάρ
13. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Apologetica (orat. 2) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ.

35 Σελ. 416 γρ. 11
πρᾶγμα δοκεῖ, κακῶς διατεθεῖσιν εἴτε ὑπὸ τῆς
ἰδίας αὐτῶν ἀνοίας, εἴτε ὑπὸ τῶν ἀναξίων τοῦ (10)
555
ἐπαγγέλματος· οἳ πράγματι καλῷ κακὸν περι-

τεθείκασιν ὄνομα, τῇ φιλοσοφίᾳ τὴν κενοδοξίαν, συν-
εργὸν λαβόντες τὸν φθόνον καὶ τὴν τῶν πολλῶν κα-
14. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . In laudem Athanasii (orat. 21) {2022.034}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 1089 γρ. 42
μίαν παρὰ δόξαν ἁρπάσαντες, καὶ ὑβρίζει διὰ (40)
τὸν κόρον. Ταῦτα γὰρ τῶν νόθων καὶ παρεγγράπτων
ἱερέων ἐστὶ, καὶ τοῦ ἐπαγγέλματος ἀναξίων· οἳ
μηδὲν τῇ ἱερωσύνῃ προεισενεγκόντες, μηδὲ τοῦ κα-
λοῦ προταλαιπωρήσαντες, ὁμοῦ τε μαθηταὶ καὶ δι-
15. Αθανάσιος θεολόγος Apologia ad Constantium imperatorem

{2035.011} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τμ. 33 γρ. 9
καλεῖν εἴωθεν ἡ καθολικὴ Ἐκκλησία. Ταύτας καὶ Ἕλληνες
ὁρῶντες ὡς ναὸν οὔσας τοῦ Λόγου θαυμάζουσι· παρ’
οὐδενὶ γὰρ ἀληθῶς τοῦτο τὸ σεμνὸν καὶ οὐράνιον ἐπάγγελμα
κατορθοῦται ἢ παρὰ μόνοις ἡμῖν τοῖς Χριστιανοῖς. Μάλιστα (10)
γὰρ καὶ τοῦτο μέγα τεκμήριόν ἐστι τοῦ παρ’ ἡμῖν εἶναι τὴν
16. Αθανάσιος θεολόγος Epistula ad Marcellinum de interpretatione

Psalmorum {2035.059} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 27 Σελ. 12 γρ. 26
πρὸς διδασκαλίαν, ὡς γέγραπται· ἔχει δέ τινα πιθα-
νὴν παρατήρησιν τοῖς προσέχουσιν ἡ τῶν Ψαλμῶν (25)
βίβλος. Ἑκάστη μὲν γὰρ βίβλος τὸ ἴδιον ἐπάγγελμα
διακονεῖ καὶ ἀπαγγέλλει· οἷον ἡ Πεντάτευχος γένεσιν
κόσμου καὶ τῶν πατριαρχῶν τὰς πράξεις; τήν τε ἀπ’
17. Αθανάσιος θεολόγος Testimonia e scriptura [Sp.] (de communi

essentia patris et filii et spiritus sancti) {2035.064} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ.
28 Σελ. 72 γρ. 13
(72) Καὶ μὴ νομίσῃς εὐτελείας εἶναι τὰ ῥήματα, ἀλλὰ (11)
φιλανθρωπίας· εὐτελείας μὲν γὰρ τὸ σχῆμα, φιλαν-
θρώπου δὲ τὸ ἐπάγγελμα· Χριστὸς γὰρ ὁ πάντων
Κύριος, οὗτος αὐτὸς ὁ λέγων Ἰουδαίοις· «Τίς ἐξ
556
ὑμῶν ἐλέγχει με περὶ ἁμαρτίας;» Υἱός ἐστι τοῦ λέ- (15)

ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 865 γρ. 13
δὲ ὑπεύθυνον βαρυτέρας τιμωρίας καταστήσωμεν, εἰ
πρὸς τὸ παρὸν εὐχερῶς, καὶ μὴ μαθόντα τὸ βάρος
καὶ τὴν ἀκρίβειαν τοῦ ἐπαγγέλματος, καὶ μετὰ
ταῦτα χαῦνος, καὶ ῥᾴθυμος ἀποδειχθῇς. Διά τοι τοῦτο,
καθὼς εἴρηται, τὴν αἰτίαν τῆς ἀποταγῆς ὀφείλεις (15)
19. Αθανάσιος θεολόγος In nativitatem praecursoris [Sp.] {2035.086}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 28 Σελ. 909 γρ. 24
ὄψιν, νεφελοσύστατον σχῆμα, ἀερόβατον δρομέα πτε-
ροβόλον, θυσιοπάρεδρον λόγον ἐκβάλλεις, καὶ φόβον δει-
κνύεις· τὰ ῥήματά σου πύρινα, καὶ τὰ ἐπαγγέλματά σου
δύσπιστα. Ἐλισάβετ κυοφορήσει, κἀγὼ πατὴρ ἀναδει- (25)
χθήσομαι; Ὅτε θανάτου γειτονία, τότε παιδὸς φυτουρ-

λέγον, ὡς Εἴ τι ἐὰν ποιῇ ἡ δεξιά σου, μὴ γνώτω
ἡ ἀριστερά σου. Οὕτως μὲν λανθάνουσα ἐξετέλει τὰ
πρέποντα τῷ ἐπαγγέλματι. (55)
Ἀπὸ δὲ τῆς πρώτης ἡλικίας, καὶ ἕως τῆς
ἀκμαστικῆς, οὐ μόνον παντὸς ἀνδρὸς συντυχίαν .
ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ
Liddell-Scott. περιουσία, ἡ, (περί-ειμι, Λατ. supersum)· I. αυτό που

βρίσκεται πέρα και πάνω από τα απαραίτητα έξοδα, πλεόνασμα,
περίσσευμα, αφθονία, σε Αριστοφ., Θουκ. κ.λπ. II. 1. απόλ., αφθονία,
πλούτος, περιουσία, σε Αριστοφ., Πλάτ. κ.λπ.· ἀπὸ περιουσίας, με
αφθονία σε άλλα μέσα, Λατ. ex abundanti, σε Θουκ. κ.λπ.· εἰς
περιουσίαν, έτσι ώστε να προκύψει όφελος, σε Δημ.· ἐκ περιουσίας, σε
αφθονία, στον ίδ. 2. υπεροχή σε αριθμό ή δύναμη, σε Θουκ. 3. διάσωση
557
κάποιου, επιβίωση, τίς οὖν ἡ ταύτης περιουσία; ποια είναι η πιθανότητα

σωτηρίας; σε Δημ.

ἐπιμειγνύντες ἀδεῶς ἀλλήλοις οὔτε κατὰ γῆν οὔτε διὰ θα-
λάσσης, νεμόμενοί τε τὰ αὑτῶν ἕκαστοι ὅσον ἀποζῆν καὶ
περιουσίαν χρημάτων οὐκ ἔχοντες οὐδὲ γῆν φυτεύοντες,
ἄδηλον ὂν ὁπότε τις ἐπελθὼν καὶ ἀτειχίστων ἅμα ὄντων (5)
ἄλλος ἀφαιρήσεται, τῆς τε καθ’ ἡμέραν ἀναγκαίου τροφῆς

ὁμοιότροπα τῷ νῦν βαρβαρικῷ διαιτώμενον.1.7.(1) Τῶν δὲ πόλεων ὅσαι
μὲν νεώτατα ᾠκίσθησαν καὶ ἤδη πλωι-
μωτέρων ὄντων, περιουσίας μᾶλλον ἔχουσαι χρημάτων ἐπ’
αὐτοῖς τοῖς αἰγιαλοῖς τείχεσιν ἐκτίζοντο καὶ τοὺς ἰσθμοὺς
ἀπελάμβανον ἐμπορίας τε ἕνεκα καὶ τῆς πρὸς τοὺς προσοίκους

περιεβάλλοντο ὡς πλουσιώτεροι ἑαυτῶν γιγνόμενοι· ἐφιέ-
μενοι γὰρ τῶν κερδῶν οἵ τε ἥσσους ὑπέμενον τὴν τῶν (5)
κρεισσόνων δουλείαν, οἵ τε δυνατώτεροι περιουσίας ἔχοντες
(4) προσεποιοῦντο ὑπηκόους τὰς ἐλάσσους πόλεις. καὶ ἐν
τούτῳ τῷ τρόπῳ μᾶλλον ἤδη ὄντες ὕστερον χρόνῳ ἐπὶ

τροφῆς ἀπορίᾳ. ᾗ καὶ μᾶλλον οἱ Τρῶες αὐτῶν διεσπαρ-
μένων τὰ δέκα ἔτη ἀντεῖχον βίᾳ, τοῖς αἰεὶ ὑπολειπομένοις
(2) ἀντίπαλοι ὄντες. περιουσίαν δὲ εἰ ἦλθον ἔχοντες τροφῆς
καὶ ὄντες ἁθρόοι ἄνευ λῃστείας καὶ γεωργίας ξυνεχῶς τὸν
πόλεμον διέφερον, ῥᾳδίως ἂν μάχῃ κρατοῦντες εἷλον, οἵ

558
ὑμῖν ἐκ τῶν πόνων τὰς ἀρετὰς κτᾶσθαι), καὶ μὴ μεταβάλλειν (5)

τὸ ἔθος, εἰ ἄρα πλούτῳ τε νῦν καὶ ἐξουσίᾳ ὀλίγον προφέρετε
(οὐ γὰρ δίκαιον ἃ τῇ ἀπορίᾳ ἐκτήθη τῇ περιουσίᾳ ἀπολέσθαι),
ἀλλὰ θαρσοῦντας ἰέναι κατὰ πολλὰ ἐς τὸν πόλεμον, τοῦ τε
θεοῦ χρήσαντος καὶ αὐτοῦ ὑποσχομένου ξυλλήψεσθαι καὶ

οὔτε πεζὰς στρατιὰς πολλάκις ἐκπέμπειν δύνανται, ἀπὸ τῶν
ἰδίων τε ἅμα ἀπόντες καὶ ἀπὸ τῶν αὑτῶν δαπανῶντες καὶ
(5) προσέτι καὶ θαλάσσης εἰργόμενοι· αἱ δὲ περιουσίαι τοὺς
πολέμους μᾶλλον ἢ αἱ βίαιοι ἐσφοραὶ ἀνέχουσιν. σώμασί
τε ἑτοιμότεροι οἱ αὐτουργοὶ τῶν ἀνθρώπων ἢ χρήμασι πολε-

ἔχειν, λέγων τὴν ἰσχὺν αὐτοῖς ἀπὸ τούτων εἶναι τῶν χρη-
μάτων τῆς προσόδου, τὰ δὲ πολλὰ τοῦ πολέμου γνώμῃ καὶ
(3) χρημάτων περιουσίᾳ κρατεῖσθαι. θαρσεῖν τε ἐκέλευε προσ-
ιόντων μὲν ἑξακοσίων ταλάντων ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ φόρου

νόσῳ τε γὰρ ἐφθάραται Ἀθηναῖοι καὶ χρημάτων δαπάνῃ,
νῆές τε αὐτοῖς αἱ μὲν περὶ τὴν ὑμετέραν εἰσίν, αἱ δ’ ἐφ’
(4) ἡμῖν τετάχαται. ὥστε οὐκ εἰκὸς αὐτοὺς περιουσίαν νεῶν
ἔχειν, ἢν ὑμεῖς ἐν τῷ θέρει τῷδε ναυσί τε καὶ πεζῷ ἅμα
ἐπεσβάλητε τὸ δεύτερον, ἀλλ’ ἢ ὑμᾶς οὐκ ἀμυνοῦνται

παρήγγελλεν ἀπὸ τοῦ δεξιοῦ κέρως δύο λόχους τῶν πολεμάρ- (5)
χων Ἱππονοΐδᾳ καὶ Ἀριστοκλεῖ ἔχουσι παρελθεῖν καὶ ἐσβα-
λόντας πληρῶσαι, νομίζων τῷ θ’ ἑαυτῶν δεξιῷ ἔτι περιουσίαν
ἔσεσθαι καὶ τὸ κατὰ τοὺς Μαντινέας βεβαιότερον τετάξεσθαι. ξυνέβη οὖν
αὐτῷ ἅτε ἐν αὐτῇ τῇ ἐφόδῳ καὶ ἐξ

559
μετὰ δὲ τοῦ δρωμένου ἔτι καὶ στῆναι ἐλπὶς ὀρθῶς.(1) ΑΘ. Ἐλπὶς δὲ
κινδύνῳ παραμύθιον οὖσα τοὺς μὲν ἀπὸ
περιουσίας χρωμένους αὐτῇ, κἂν βλάψῃ, οὐ καθεῖλεν· τοῖς
δ’ ἐς ἅπαν τὸ ὑπάρχον ἀναρριπτοῦσι (δάπανος γὰρ φύσει)
ἅμα τε γιγνώσκεται σφαλέντων καὶ ἐν ὅτῳ ἔτι φυλάξεταί

ἡμῶν τοὺς αὐτοὺς τούτους οὕσπερ νῦν φασὶ πολεμίους ὑπολεί-
ποντας ἂν ἡμᾶς πλεῖν καὶ προσέτι τὸν Μῆδον ἐχθρὸν ἔχοντες
τὴν ἀρχὴν ἐκτήσαντο, οὐκ ἄλλῳ τινὶ ἢ τῇ περιουσίᾳ τοῦ
(8) ναυτικοῦ ἰσχύοντες. καὶ νῦν οὔτε ἀνέλπιστοί πω μᾶλλον
Πελοποννήσιοι ἐς ἡμᾶς ἐγένοντο, εἴ τε καὶ πάνυ ἔρρωνται,

(5) σονται. φανεραὶ δ’ εἰσὶν ἀναπειρώμεναι, καὶ αἱ ἐπιχειρήσεις
ἐπ’ ἐκείνοις καὶ ἀποξηρᾶναι τὰς σφετέρας μᾶλλον ἐξουσία· 7.13.(1) οὐ
γὰρ ἐφορμοῦσιν ἄλλοις. ἡμῖν δ’ ἐκ πολλῆς ἂν περιουσίας
νεῶν μόλις τοῦτο ὑπῆρχε καὶ μὴ ἀναγκαζομένοις ὥσπερ
νῦν πάσαις φυλάσσειν· εἰ γὰρ ἀφαιρήσομέν τι καὶ βραχὺ

ἐπιστήμονες ὄντες τοῦ ναυτικοῦ τριώβολον τοῖς ἑαυτῶν (5)
διδόασιν, οὐ τοσοῦτον πενίᾳ ὅσον ἵνα αὐτῶν μὴ οἱ ναῦται
ἐκ περιουσίας ὑβρίζοντες οἱ μὲν τὰ σώματα χείρω ἔχωσι
δαπανῶντες ἐς τοιαῦτα ἀφ’ ὧν ἡ ἀσθένεια ξυμβαίνει, οἱ δὲ
τὰς ναῦς ἀπολείπωσιν οὐχ ὑπολιπόντες ἐς ὁμηρείαν τὸν
14. Ισοκράτης Busiris (orat. 11) {0010.010} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 15

γρ. 7
ἱερωσύνας κατέστησεν, τοὺς δ’ ἐπὶ τὰς τέχνας ἔτρεψεν, (5)
τοὺς δὲ τὰ περὶ τὸν πόλεμον μελετᾶν ἠνάγκασεν, ἡγούμε-
νος τὰ μὲν ἀναγκαῖα καὶ τὰς περιουσίας ἔκ τε τῆς χώρας
καὶ τῶν τεχνῶν δεῖν ὑπάρχειν, τούτων δ’ εἶναι φυλακὴν
ἀσφαλεστάτην τήν τε περὶ τὸν πόλεμον ἐπιμέλειαν καὶ τὴν

560
σεμνήν, τρυφῶσαν, ἐγκεκοισυρωμένην.

ταύτην ὅτ’ ἐγάμουν, συγκατεκλινόμην ἐγὼ
ὄζων τρυγός, τρασιᾶς, ἐρίων, περιουσίας, (50)
ἡ δ’ αὖ μύρου, κρόκου, καταγλωττισμάτων,
δαπάνης, λαφυγμοῦ, Κωλιάδος, Γενετυλλίδος.

μοῦντα ὥσπερ καὶ οἰκοδομοῦντα μισθοφορεῖν; Νὴ Δία καὶ
πολύν γε μισθόν, ἔφη ὁ Κριτόβουλος, φέροιτ’ ἄν, εἰ δύναιτο
οἶκον παραλαβὼν τελεῖν τε ὅσα δεῖ καὶ περιουσίαν ποιῶν (5)
(5) αὔξειν τὸν οἶκον. Οἶκος δὲ δὴ τί δοκεῖ ἡμῖν εἶναι; ἆρα
ὅπερ οἰκία, ἢ καὶ ὅσα τις ἔξω τῆς οἰκίας κέκτηται, πάντα

στατεύειν μέ σου καὶ ἐπιμελεῖσθαι ὅπως ἂν μὴ παντάπασιν (10)
(10) ἀληθῶς πένης γένοιο; Ὁρῶ γάρ σε, ἔφη, ὦ Σώκρατες, ἕν τι
πλουτηρὸν ἔργον ἐπιστάμενον περιουσίαν ποιεῖν. τὸν οὖν
ἀπ’ ὀλίγων περιποιοῦντα ἐλπίζω ἀπὸ πολλῶν γ’ ἂν πάνυ
(11) ῥᾳδίως πολλὴν περιουσίαν ποιῆσαι. Οὔκουν μέμνησαι ἀρτίως

πλουτηρὸν ἔργον ἐπιστάμενον περιουσίαν ποιεῖν. τὸν οὖν
ἀπ’ ὀλίγων περιποιοῦντα ἐλπίζω ἀπὸ πολλῶν γ’ ἂν πάνυ
(11) ῥᾳδίως πολλὴν περιουσίαν ποιῆσαι. Οὔκουν μέμνησαι ἀρτίως
ἐν τῷ λόγῳ ὅτε οὐδ’ ἀναγρύζειν μοι ἐξουσίαν ἐποίησας, λέγων
ὅτι τῷ μὴ ἐπισταμένῳ ἵπποις χρῆσθαι οὐκ εἴη χρήματα οἱ

μᾶλλον τυγχάνειν τῶν ἀγαθῶν, ὁποίῳ δὲ πόνῳ χρῇ πρὸς
τὴν εὐεξίαν καὶ ῥώμην καὶ ὅπως ἀσκεῖς τὰ τοῦ πολέμου καὶ (5)
ὅπως ἐπιμελεῖ τοῦ περιουσίαν ποιεῖν ὡς καὶ φίλους ἐπω-
φελεῖν καὶ πόλιν ἐπισχύειν, ταῦτα ἂν ἡδέως, ἔφην ἐγώ,
(14) πυθοίμην. Ἐγὼ τοίνυν, ἔφη, ὦ Σώκρατες, ὁ Ἰσχόμαχος,

561
γὰρ τὰς μὲν δαπάνας χωρεῖν ἐντελεῖς ἐκ τῶν οἴκων, τὰ δὲ

ἔργα μὴ τελεῖσθαι λυσιτελούντως πρὸς τὴν δαπάνην, ταῦτα
ταμένως γεωργοῦσιν ἁνυτικωτάτην χρημάτισιν ἀπὸ γεωργίας

ἐπιστάτης, ὃς ἂν δύνηται προθύμους καὶ ἐντεταμένους παρέ-
χεσθαι εἰς τὸ ἔργον καὶ συνεχεῖς, οὗτοι δὴ οἱ ἁνύτοντές εἰσιν
(10) ἐπὶ τἀγαθὰ καὶ πολλὴν τὴν περιουσίαν ποιοῦντες. τοῦ δὲ
δεσπότου ἐπιφανέντος, ὦ Σώκρατες, ἔφη, ἐπὶ τὸ ἔργον, ὅστις
δύναται καὶ μέγιστα βλάψαι τὸν κακὸν τῶν ἐργατῶν καὶ

εὐκλεέστεροι δὲ ἐσόμεθα, καὶ ὁ μὲν δῆμος τροφῆς εὐπορήσει,
οἱ δὲ πλούσιοι τῆς εἰς τὸν πόλεμον δαπάνης ἀπαλλαγή- (5)
σονται, περιουσίας δὲ πολλῆς γενομένης μεγαλοπρεπέστερον
μὲν ἔτι ἢ νῦν ἑορτὰς ἄξομεν, ἱερὰ δ’ ἐπισκευάσομεν, τείχη
δὲ καὶ νεώρια ἀνορθώσομεν, ἱερεῦσι δὲ καὶ βουλῇ καὶ ἀρχαῖς

154 Τμ. e γρ. 1
ΣΩ. Οὐκοῦν εἰ μὲν δεινοὶ καὶ σοφοὶ ἐγώ τε καὶ σὺ
ἦμεν, πάντα τὰ τῶν φρενῶν ἐξητακότες, ἤδη ἂν τὸ λοιπὸν
(e) ἐκ περιουσίας ἀλλήλων ἀποπειρώμενοι, συνελθόντες σοφι-
στικῶς εἰς μάχην τοιαύτην, ἀλλήλων τοὺς λόγους τοῖς λόγοις
ἐκρούομεν· νῦν δὲ ἅτε ἰδιῶται πρῶτον βουλησόμεθα θεά-
δεήσει ἐπ’ ἄλλην βάσανον ἀναφέρειν. οὐ γὰρ ἄν ποτε
αὐτὸ συνεχώρησας σὺ οὔτε σοφίας ἐνδείᾳ οὔτ’ αἰσχύνης
περιουσίᾳ, οὐδ’ αὖ ἀπατῶν ἐμὲ συγχωρήσαις ἄν· φίλος γάρ (5)
μοι εἶ, ὡς καὶ αὐτὸς φῄς. τῷ ὄντι οὖν ἡ ἐμὴ καὶ ἡ σὴ
ὁμολογία τέλος ἤδη ἕξει τῆς ἀληθείας. πάντων δὲ καλ-
562
10
ἐπιθυμίας ὡς ματαίους.
Αὐχμηρός γέ τις, ἦν δ’ ἐγώ, ὢν καὶ ἀπὸ παντὸς περιουσίαν (10)
ποιούμενος, θησαυροποιὸς ἀνήρ—οὓς δὴ καὶ ἐπαινεῖ τὸ πλῆθος
(b) —ἢ οὐχ οὗτος ἂν εἴη ὁ τῇ τοιαύτῃ πολιτείᾳ ὅμοιος;

4
τὴν Ἀριστείδου καὶ τὴν Μιλτιάδου καὶ τῶν τότε λαμπρῶν
οἰκίαν εἴ τις ἄρ’ οἶδεν ὑμῶν ὁποία ποτ’ ἐστίν, ὁρᾷ τῆς τοῦ
γείτονος οὐδὲν σεμνοτέραν οὖσαν· οὐ γὰρ εἰς περιουσίαν
ἐπράττετ’ αὐτοῖς τὰ τῆς πόλεως, ἀλλὰ τὸ κοινὸν αὔξειν (5)
ἕκαστος ᾤετο δεῖν. ἐκ δὲ τοῦ τὰ μὲν Ἑλληνικὰ πιστῶς, τὰ
27. Δημοσθένης Ολυνθιακός 3 (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 33 γρ. 3

(33) Ἐὰν οὖν ἀλλὰ νῦν γ’ ἔτι ἀπαλλαγέντες τούτων τῶν
ἐθῶν ἐθελήσητε στρατεύεσθαί τε καὶ πράττειν ἀξίως ὑμῶν
αὐτῶν, καὶ ταῖς περιουσίαις ταῖς οἴκοι ταύταις ἀφορμαῖς ἐπὶ
τὰ ἔξω τῶν ἀγαθῶν χρῆσθαι, ἴσως ἄν, ἴσως, ὦ ἄνδρες
Ἀθηναῖοι, τέλειόν τι καὶ μέγα κτήσαισθ’ ἀγαθὸν καὶ τῶν (5)

γρ. 10
τισμοῦ, καὶ γὰρ ἐπὶ τοῦ κατὰ φύσιν χρηματισμοῦ τὴν αὔξη-
σιν διώκει· ὁ δ’ ἄσωτος ἐλλείπει τῶν ἀναγκαίων· ὁ δ’ ἐλευ-
θέριος τὴν περιουσίαν δίδωσιν. αὐτῶν δὲ τούτων εἴδη λέγονται (10)

γρ. 38
ται μὲν ὡς οἱ ἠθικοὶ φίλοι καὶ δι’ ἀρετὴν ὄντες· ὅταν δ’
ἄντικρυς ᾖ τι τῶν ἰδίων, δῆλοι γίνονται ὅτι ἕτεροι ἦσαν.
ἐκ περιουσίας γὰρ διώκουσιν οἱ πολλοὶ τὰ καλόν· διὸ καὶ
563
(1243b) τὴν καλλίω φιλίαν. ὥστε φανερὸν πῶς διαιρετέον περὶ τού-
των. εἰ μὲν γὰρ ἠθικοὶ φίλοι, εἰς τὴν προαίρεσιν βλεπτέον

ἄλλα δεῖ νομίζειν εὑρῆσθαι πολλάκις ἐν τῷ πολλῷ χρόνῳ,
μᾶλλον δ’ ἀπειράκις. τὰ μὲν γὰρ ἀναγκαῖα τὴν χρείαν
διδάσκειν εἰκὸς αὐτήν, τὰ δ’ εἰς εὐσχημοσύνην καὶ περι-
ουσίαν ὑπαρχόντων ἤδη τούτων εὔλογον λαμβάνειν τὴν αὔξη-
σιν· ὥστε καὶ τὰ περὶ τὰς πολιτείας οἴεσθαι δεῖ τὸν αὐτὸν (30)
ἔχειν τρόπον. ὅτι δὲ πάντα ἀρχαῖα, σημεῖον τὰ περὶ

τοιούτων οὐδέν; ἢ ὅτι τῶν μὲν πλείστων ἀναγκαῖαι αἱ ἐπιθυ-
μίαι, ἔνια δὲ καὶ ἀναιρεῖ τοὺς μὴ τυγχάνοντας· ἡ δὲ τῶν
ἀφροδισίων ἐκ περιουσίας ἐστίν. (10)
Διὰ τί οἱ μὲν ἄνδρες τοῦ χειμῶνος, αἱ δὲ γυναῖκες τοῦ
θέρους ὁρμητικώτεραι πρὸς τὰ ἀφροδίσια; ἢ ὅτι οἱ μὲν

μημένα, τὰ δὲ κείμενα, οἷον οἱ τῶν κρίνων καυλοὶ καὶ σκό-
ροδα καὶ κρόμμυα; ἢ ὅτι ἔχουσι τροφὴν ἅπαντα ἐν αὑτοῖς,
ἀλλ’ οὐκ ἐν ἀφωρισμένῳ τόπῳ οὐθὲν φυτόν; ἡ περιουσία οὖν
ἐστὶ τῆς τροφῆς ἡ ποιοῦσα βλαστάνειν. δῆλον δέ· καὶ γὰρ (5)
καὶ αἱ σκίλλαι καὶ οἱ βολβοὶ ταὐτὸ ποιοῦσιν. αὔξεται δ’

Διὰ τί ποτε τὰ σκόροδα καὶ τὰ κρόμμυα μόνα τῶν
φυτῶν κείμενα βλαστάνει; ἢ διότι ὑγρασίας ἐστὶ πλήρη καὶ
τροφῆς; ἡ περιουσία οὖν ἐστὶ τῆς τροφῆς ἡ ποιοῦσα βλαστάνειν.
δῆλον δέ· καὶ γὰρ αἱ σκίλλαι καὶ οἱ βολβοὶ ταὐτὸ ποιοῦ-
σιν. αὔξεται δέ, ὅταν ἡ ὥρα ἔλθῃ ἑκάστῳ. (20)

ταῖς Ἄλπεσι βαρβάρων, ἐπιλιπούσης δὲ τῆς
ἀγορᾶς ἀναδεξάμενος τὴν ἐπιμέλειαν τοσαύτην
564
ἐποίησε περιουσίαν, ὥστε τῶν Κάτλου στρατιω-

τῶν ἐν ἀφθόνοις διαγόντων καὶ τοῖς Μαρίου (5)
προσπαρασχεῖν. ἐφ’ ᾧ φησιν αὐτὸς ἰσχυρῶς

Τμ. k γρ. 5
ὀλίγη δὲ εὐπετής, καὶ χρὴ τὸν ἀγαθὸν ὁδοιπόρον ἥκειν
παρεσκευασμένον, ἵνα δεῖ πόνου, μοχθήσοντα, τὴν δὲ
ῥᾳστώνην ἐκ περιουσίας ληψόμενον. (5)14.2.(a) Ταῦτά τοι λεγόντων
ποτέρῳ πείσεται; καὶ ποίαν
(b) ἄπεισιν; Ἀποκρινώμεθα τῷ ποιητῇ τοῦ μύθου, ὅτι εἰ

Τμ. c γρ. 4
εὐπορώτατα ἔχῃ, τότε μάλιστα ἐμπίμπλαται λόγων ἀντι-
στασίων καὶ ἰσορρόπων· καὶ ἔοικεν γεωργῷ, ἐπειδὰν
ἐν περιουσίᾳ γένηται ὀργάνων πολλῶν, ἀκαρποτέρᾳ τῇ
(d) γῇ χρωμένῳ. Τὰς μὲν οὖν πολιτικὰς διαδικασίας εὐ-
θύνει ψῆφος καὶ ἀριθμὸς δικαστῶν, καὶ γνώμη ῥή-

Τμ. c γρ. 15
μάτων; Ἀκόρεστος γὰρ ὁ τύραννος οὗτος, καὶ τῶν
παρόντων ὑπεροπτικός, καὶ τῶν μὴ παρόντων ὀρεκτι-
κός, καὶ διὰ περιουσίαν ἐξαπτόμενος, καὶ ὑπὸ ἐλπίδος (15)
(d) κουφιζόμενος, καὶ δι’ εὐπορίαν ἐξυβρίζων. Οὗτος ὁ
τύραννος ἐπανέστησεν τὰ αἰσχρὰ τοῖς καλοῖς, οὗτος

Τμ. i γρ. 5
μετρουμένους μέτρῳ τῷ πάντων ἰσαιτάτῳ, τὸν μὲν ἐν-
δεᾶ τὴν χρείαν λαβόντα παρὰ τοῦ ἔχοντος, τὸν δὲ ἐν
περιουσίᾳ ἀφεῖναι, κτησάμενον παρὰ τοῦ λαβόντος, ὧν (5)
ἡ ἀντίδοσις οὐχ ἕξει αἰτίαν.35.3.(a) Τῷ μὲν Λυκίῳ Γλαύκῳ χρυσὸν δόντι
καὶ λαβόντι...
565
39. CLEOMEDES Astron. De motu circulari corporum caelestium

{1272.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Σελ. 156 γρ. 9
ἰδιότητες θεωροῦνται, τούτων πάντων ἡ τοῦ ἡλίου δύ-
ναμις αἰτία ἐστί.
Τοσαύτῃ δὲ πρὸς τοῖς εἰρημένοις κέχρηται περι-
ουσίᾳ δυνάμεως, ὥστε καὶ ἡ σελήνη ἀπ’ αὐτοῦ δεχο- (10)
μένη τὸ φῶς αὐτὸ τοῦτο πάσης τῆς περὶ αὐτὴν δυ-
νάμεως αἴτιον ἔχει κατὰ τὰς τῶν σχημάτων διαφοράς·

16
πολύσπερμοι ἐπίψογοι κάθυγροι μεταβολικαὶ τεχνικαὶ ὀχλικαὶ καὶ
πάμμικτοι. αἱ δὲ ἑπόμεναι ϛʹ Ἑρμοῦ ἀκριβεῖς ἁρπακτικαὶ δημο- (15)
σίων ἡγητικαὶ τελωνικαὶ δημώδεις εὔποροι περιουσιαστικαί. αἱ
δὲ τέταρται ζʹ Διὸς βασιλικαὶ αὐτοκρατορικαὶ ἔνδοξοι πολύδικοι
μεγαλόφρονες εὔκρατοι ἀρχικαὶ καὶ τῷ ὅλῳ καλαί. αἱ δ’ ἐπὶ πᾶσι

16
Κρόνος ὡροσκόπος Ζυγῷ, Ἄρης Ὑδροχόῳ, Ἀφροδίτη Καρκίνῳ. ὁ
τοιοῦτος εὐτυχὴς ἡγεμονικὸς τυραννικὸς βασιλικὴν τύχην κεκτημέ- (15)
νος καὶ ἐν περιουσίᾳ μεγάλῃ κατασταθείς. ἐν τῷ αὐτῷ γὰρ ἐξέ-
πεσεν ὅ τε κλῆρος τῆς τύχης καὶ ὁ δαίμων καὶ ἡ βάσις· ἡ δὲ
τούτων κυρία Ἀφροδίτη μεσουρανοῦσα Καρκίνῳ, ὁ δὲ τοῦ τριγώ-
17
...αἰχμάλωτοι γενόμενοι ὑποταγῆς πεῖραν λήψονται· ἐὰν δὲ τούτων (15)
ὄντων ἀγαθοποιοὶ συμπροσγένωνται ἢ συνεπιμαρτυρήσωσι, μετὰ
τοὺς τῶν κακοποιῶν χρόνους τῆς ὑποταγῆς ἀπολυθέντες ἐν περι-
ουσίᾳ γενήσονται. ἐὰν δὲ ὁ μὲν τόπος ὑπὸ κακοποιῶν φρουρηθῇ,
ὁ δὲ κύριος ὑπὸ ἀγαθοποιῶν, ὑποτακτικοὶ γεννηθέντες ἐλεύθεροι
τραφήσονται ἢ εἰς ὑποβολὴν καὶ τεκνοποιίαν χωρήσουσι·

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 1 Τμ. 6 τμ. 2 γρ. 3
566
(2) υἱοὺς ἀπειθεῖς διαλλάξαι πατρί. Φιλάνθρωπον τὸ ὄργανον

τοῦ θεοῦ· ὁ κύριος ἐλεεῖ, παιδεύει, προτρέπει, νουθετεῖ,
σῴζει, φυλάττει καὶ μισθὸν ἡμῖν τῆς μαθήσεως ἐκ περιου-
σίας βασιλείαν οὐρανῶν ἐπαγγέλλεται, τοῦτο μόνον ἀπο-
λαύων ἡμῶν, ὃ σῳζόμεθα. Κακία μὲν γὰρ τὴν ἀνθρώπων (5)
ἐπιβόσκεται φθοράν, ἡ δὲ ἀλήθεια, ὥσπερ ἡ μέλιττα λυμαι-

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 2 Τμ. 15 τμ. 3 γρ. 1
ἐν μέσοις ἔρριψε τοῖς κόλποις τῆς Δηοῦς, τιμωρίαν ψευδῆ
τῆς βιαίας συμπλοκῆς ἐκτιννύων, ὡς ἑαυτὸν δῆθεν ἐκτεμών.
(3) Τὰ σύμβολα τῆς μυήσεως ταύτης ἐκ περιουσίας παρατε-
θέντα οἶδ’ ὅτι κινήσει γέλωτα καὶ μὴ γελασείουσιν ὑμῖν
διὰ τοὺς ἐλέγχους· «Ἐκ τυμπάνου ἔφαγον· ἐκ κυμβάλου

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 10 Τμ. 96 τμ. 1 γρ. 4
πιστεύσατε κἂν ὡς ὕβρει, ἵνα ζήσητε. Εἰ δὲ καὶ πείθεσθαι
βούλεσθε τὴν ἐναργῆ τῶν ἀρρήτων ἐποπτεύσαντες πίστιν,
φέρε ὑμῖν ἐκ περιουσίας τὴν περὶ τοῦ λόγου παραθήσομαι
(2) πειθώ. Ὑμεῖς δέ, οὐ γὰρ τὰ πάτρια ὑμᾶς ἔτι τῆς ἀληθείας
ἀπασχολεῖ ἔθη προκατηχημένους, ἀκούοιτ’ ἂν ἤδη τὸ μετὰ
46. Ωριγένης . Epistula ad Africanum (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Τόμ. 11 Σελ.

80 γρ. 36
ἔθαψα αὐτοὺς κλέπτων· πολλοὺς γὰρ ἐπέκτεινεν
ἐν τῷ θυμῷ αὐτοῦ.» Καὶ κατανόει εἴ γε μὴ πο- (35)
λὺν πλοῦτον ἐμφαίνει καὶ πολλὴν περιουσίαν ὁ κατά-
λογος ὁ τοσοῦτος τῶν εὐποιῶν τοῦ Τωβία· καὶ μά-
λιστα, ὅτι ἐπιφέρει λέγων τό· «Ἐπιγνοὺς, ὅτι ζη-

{2063.006} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 3) Σελ. 1004 γρ. 3
(1004) καταθύμια αὐτῶν ἅπαντα ἐπιχορηγήσας. μηδένος
οὐτινοσοῦν τῶν εἰς ἐπιθυμίαν ἐλθόντων αὐτὸν ἀφέ
ληται, μὴ περιουσίας, μὴ πολυδοξίας, μὴ τῶν λοι-
567
πῶν περὶ ὅσα ἄνθρωποι ἐπτόηνται· ὁ δὲ τοῖς πᾶσιν

εὐθηνούμενος, ὥσπερ τούτῳ μόνῳ θεηλάτῳ κακῷ (5)

{2063.006} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 3) Σελ. 1005 γρ. 14
δουλεύουσιν. Ἁμαρτάνουσι δὲ οἱ λέγοντες τοῖς προ-
τέροις ἀμείνονα δεδόσθαι βίον, καὶ οὐ συνιᾶσιν, ὅτι
πάμπολυ διαφέρει σοφία τῆς τῶν χρημάτων περιου-
σίας· καὶ τοσοῦτόν ἐστι φανερωτέρα, ὅσον ἄρ- (15)
γυρος λαμπρότερος φαίνεται τῆς ἑαυτοῦ σκιᾶς. Ζωὴ
γὰρ ἀνθρώπου, οὐκ ἐξ ἐπικήρου πλούτου κτήσεως,

Τμ. 2 γρ. 158
γεῖ τῷ σώματι· καὶ κρατεῖ μᾶλλον παρὰ τοῖς ἐνδοξοτέροις
τὸ πρότερον· οὐ δεῖ δὲ ἐκ τῶν ἀμφιβαλλομένων συνάγειν
τοὺς συλλογισμοὺς ἀλλ’ ἐκ τῶν ὁμολογουμένων. ἐκ πε-
ριουσίας δὲ δείκνυται καί τινα ἀσώματα συμπάσχοντα τοῖς
σώμασιν· αἱ ποιότητες γοῦν ἀσώματοι οὖσαι πασχόντων (160)
τῶν σωμάτων καὶ αὐταὶ συμπάσχουσιν, ἔν τε τῇ φθορᾷ

5 γρ. 36
ἀκόλουθον τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ποιητής, οὐκ ἀνάγκῃ
τινὶ πρὸς τὴν τοῦ ἀνθρώπου κατασκευὴν ἐναχθείς, ἀλλ’ (35)
ἀγάπης περιουσίᾳ τοῦ τοιούτου ζῴου δημιουργήσας τὴν
γένεσιν. ἔδει γὰρ μήτε τὸ φῶς ἀθέατον, μήτε τὴν δόξαν
ἀμάρτυρον, μήτε ἀναπόλαυστον εἶναι τὴν ἀγαθότητα.
ΣΤΑΘΜΑ

μήτηρ ὑπεκλαβοῦσα, καὶ κλῄει πύλας.
ὁ δ’ ὡς ἐπ’ αὐτοῖς δὴ Κυκλωπίοισιν ὢν
σκάπτει μοχλεύει θύρετρα, κἀκβαλὼν σταθμὰ
568
δάμαρτα καὶ παῖδ’ ἑνὶ κατέστρωσεν βέλει. (1000)

κἀνθένδε πρὸς γέροντος ἱππεύει φόνον·

Χο. — πύρ’ αἴθει στρατὸς
Ἀργόλας, [ἀντ.
Ἕκτορ, πᾶσαν ἀν’ ὄρφναν,
διειπετῆ δὲ ναῶν πυρσοῖς σταθμὰ.
πᾶς δ’ Ἀγαμεμνονίαν προσέβα στρατὸς
ἐννύχιος θορύβῳ σκηνάν, (45)

ἔστειχε· θάμβει δ’ ἐκπλαγέντες ἵεμεν
ποίμνας πρὸς ἄκρας, μή τις Ἀργείων μόλῃ
λεηλατήσων καὶ σὰ πορθήσων σταθμὰ,
πρὶν δὴ δι’ ὤτων γῆρυν οὐχ Ἑλληνικὴν
ἐδεξάμεσθα καὶ μετέστημεν φόβου. (295)

Νυμφᾶν Ἑλικωνίδων, αἷς πλεῖστα συμπαίζει. (1108-1109)
ΟΙ. Εἰ χρή τι κἀμὲ μὴ συναλλάξαντά πω, (1110)

πρέσβεις, σταθμᾶσθαι, τὸν βοτῆρ’ ὁρᾶν δοκῶ,
ὅνπερ πάλαι ζητοῦμεν· ἔν τε γὰρ μακρῷ
γήρᾳ ξυνᾴδει τῷδε τἀνδρὶ σύμμετρος,

ἐξ ἦρος εἰς ἀρκτοῦρον ἑκμήνους χρόνους·
χειμῶνα δ’ ἤδη τἀμά τ’ εἰς ἔπαυλ’ ἐγὼ
ἤλαυνον οὗτός τ’ εἰς τὰ Λαΐου σταθμὰ.
Λέγω τι τούτων, ἢ οὐ λέγω πεπραγμένον; (1140)
ΘΕ. Λέγεις ἀληθῆ, καίπερ ἐκ μακροῦ χρόνου.

569
ἔρημον οὕτω χωρὶς ἀνθρώπων στίβου,

ἀλλ’ ἢ πρὸς οἶκον τὸν σὸν ἔκσωσόν μ’ ἄγων,
ἢ πρὸς τὰ Χαλκώδοντος Εὐβοίας σταθμὰ·
κἀκεῖθεν οὔ μοι μακρὸς εἰς Οἴτην στόλος (490)
Τραχινίαν τε δειράδ’ ἢ τὸν εὔροον
7. Ξενοφών De re equestri {0032.013} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 4 Τμ. 3

γρ. 7
ἀπόρρυτα, ὡς δὲ μὴ λεῖα, λίθους ἔχοντα κατορωρυγμένους, (5)
προσαλλήλους, παραπλησίους ὁπλαῖς τὸ μέγεθος ... τὰ
γὰρ τοιαῦτα σταθμὰ ... καὶ ἐφεστηκότων ἅμα στερεοῖ τοὺς
(4) πόδας. ἔπειτά γε μὴν τῷ ἱπποκόμῳ ἐξακτέον μὲν τὸν
ἵππον ὅπου ψήξει, μεταδετέον δὲ μετὰ τὸ ἄριστον ἀπὸ τῆς

a γρ. 3
(a) καὶ τοῖσδε ἐπιδείκνυσαι, ἵνα εἰδῶ εἰ ἐπίστασαι ἃ χρὴ ἐραστὴν
περὶ παιδικῶν πρὸς αὐτὸν ἢ πρὸς ἄλλους λέγειν.
Τούτων δέ τι, ἔφη, σταθμᾷ, ὦ Σώκρατες, ὧν ὅδε λέγει;
Πότερον, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ τὸ ἐρᾶν ἔξαρνος εἶ οὗ λέγει ὅδε;
Οὐκ ἔγωγε, ἔφη, ἀλλὰ μὴ ποιεῖν εἰς τὰ παιδικὰ μηδὲ (5)

τρέφοντα αὐτῶν ἑκάτερον, καὶ δὴ καὶ τῶν μαθημάτων ὅσα
ἀναγκαῖα προμεμαθηκέναι προμανθάνειν, οἷον τέκτονα μετρεῖν
ἢ σταθμᾶσθαι καὶ πολεμικὸν ἱππεύειν παίζοντα ἤ τι τῶν (5)
τοιούτων ἄλλο ποιοῦντα, καὶ πειρᾶσθαι διὰ τῶν παιδιῶν
ἐκεῖσε τρέπειν τὰς ἡδονὰς καὶ ἐπιθυμίας τῶν παίδων, οἷ

δήμους καὶ κώμας, καὶ πρός γε τὰς πολεμικὰς τάξεις τε
(e) καὶ ἀγωγάς, καὶ ἔτι νομίσματα καὶ μέτρα ξηρά τε καὶ ὑγρὰ
καὶ σταθμὰ—πάντα ταῦτα ἔμμετρά τε καὶ ἀλλήλοις σύμ-
φωνα δεῖ τόν γε νόμον τάττειν. πρὸς δὲ τούτοις οὐδ’
ἐκεῖνα φοβητέα, δείσαντα τὴν δόξασαν ἂν γίγνεσθαι σμι-
570

5
[αἱ τ]ρεῖς μναῖ τῷ στατῆρι καὶ τοῖς ἄλλοις σταθμοῖς.
12. ALCIDAMAS Rhet. Απόσπασμα {0610.001} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ)

Απόσπασμα 16 Τμ. 27 γρ. 1
ἔλαττον. παρ’ ὧν οὗτος ἐλθὼν σοφίζεται τὸν αὐτὸν ῥυθμόν. ὥστε
αὐτοῦ ταῦτα πάντα πρεσβύτερα φαίνεται, ὧν οὗτος προσποιεῖται (5)
εὑρετὴς εἶναι. (27) μέτρα δὲ καὶ σταθμὰ ἐξεῦρε καπήλοις καὶ
ἀγοραίοις ἀνθρώποις ἀπάτας καὶ ἐπιορκίας, πεττούς γε μὴν τοῖς
ἀργοῖς τῶν ἀνδρῶν ἔριδας καὶ λοιδορίας. καὶ κύβους αὖ μέγιστον

Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Κεφ. 6 Τμ. 69 τμ. 3 γρ. 5
κατακέκρυπται· τὸ δὲ μόνον δίκαιον μέτρον, ὁ μόνος
ὄντως θεός, ἴσος ἀεὶ κατὰ τὰ αὐτὰ καὶ ὡσαύτως ἔχων,
μετρεῖ τε πάντα καὶ σταθμᾶται, οἱονεὶ τρυτάνῃ τῇ δικαιο- (5)
σύνῃ τὴν τῶν ὅλων ἀρρεπῶς περιλαμβάνων καὶ ἀνέχων
(4) φύσιν. «Ὁ μὲν δὴ θεός, ὥσπερ καὶ ὁ παλαιὸς λόγος, ἀρχὴν

γὰρ δὴ Παλαμήδους ὧραι μὲν οὔπω ἦσαν οὖσαι,
μηνῶν δὲ οὔπω κύκλος, ἐνιαυτὸς δὲ οὔπω ὄνομα
ἦν τῷ χρόνῳ, οὐδὲ νόμισμα ἦν, οὐδὲ σταθμὰ καὶ (10)
μέτρα, οὐδὲ ἀριθμεῖν, σοφίας δὲ οὔπω ἔρως, ἐπεὶ
μήπω ἦν γράμματα. βουλομένου δὲ Χείρωνος ἰατρι-

23 Σελ. 873 γρ. 44
νῶν αὐτὸ κατὰ τὸν τοῦ δικαίου λόγον. Μὴ γὰρ τὰς
φαύλας πράξεις μόνας ἑκάστου, ἀλλὰ καὶ τὰς ἀγα-
571
θὰς λογίζεσθαι, σταθμᾶσθαί τε ὥσπερ συμμετρίᾳ καὶ

κατάλληλον τοῖς ἑκάστου ἔργοις ἀπεργάσασθαι τὸ (45)
κρᾶμα. Ὃ δὴ παρίστησι λέγον· Καὶ ἔκλινεν ἐκ τού-

{2022.018} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τόμ. 35 Σελ. 644 γρ. 3
(644) Θεοῦ πιστεύουσι; Σὸν τὸ Ἀττικίζειν; Τὸ πετ-
τεύειν δὲ καὶ ἀριθμεῖν, καὶ λογίζεσθαι δακτύ-
λοις, μέτρα τε καὶ σταθμὰ, καὶ ἔτι πρὸ τούτων, τὰ
τακτικὰ καὶ πολεμικὰ, τίνος; οὐκ Εὐβοέων; εἵ-
περ Εὐβοεὺς ὁ Παλαμήδης, ὁ πολλῶν εὑρετὴς, καὶ (5)

610 γρ. 10
Μὴ, τέκνα, μὴ κείνοισιν ὁμοίϊον οἶτον ἕλησθε.
Τοῖς δ’ ἄλλοις ὅδε μῦθος. Ἀπηλεγέως δ’ ἀγορεύσω
Ἶσον ἐπ’ ἀμφοτέροισι λόγον καὶ σταθμὰ τιταίνων, (10)
Ἀζυγίῃ τε γάμῳ τε. Θεὸς δ’ ἐπιμάρτυρος ἔστω.
Ὅσσον παρθενίη προφερεστέρη ἐστὶ γάμοιο,

784 γρ. 5
Τούτων, ἣν ἐθέλεις, τάμνε τρίβον. Εἰ μὲν ἁπάσας,
Λώϊον· εἰ δ’ ὀλίγας, δεύτερον· εἰ δὲ μόνην
Ἔξοχα, καὶ τὸ φίλον. Σταθμὰ γε μὲν ἄξια πᾶσι, (5)
Τοῖσι τελειοτέροις, τοῖσί τε μειοτέροις.
Καὶ Ῥαὰβ οὐκ εὔκοσμον ἔχεν βίον, ἀλλ’ ἄρα καὶ τὴν
19. Γρηγόριος Ναζιανζηνός . Carmina quae spectant ad alios {2022.062}

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τμ. 1467 γρ. 7
Ἀρχεκάκῳ, παθέων δὲ βαρὺν κλόνον, ἠδὲ κελαινὸν (5)
Ἱστᾶσιν Βελίου οἶδμ’ ἐπανιστάμενον,
Σταθμὰ λόγῳ, σιγῇ δὲ μέτρον, καὶ δεσμὰ γέλωτι,
Οὔασι, καὶ σταθεροῖς ὄμμασι βαλλόμενοι,
Νήλιποι, αὐαλέοι, πενθήμονες, οἰοχίτωνες,
572

Χ. ΑΙΩΝ) 4-5) Τόμ. 47 Σελ. 412 γρ. 24
καὶ πρὸς ἑαυτὴν ἀγαγοῦσα, τὴν μὲν κοσκίνῳ τὸ μηδέπω
κατειργασμένον τῶν ἀρωμάτων ἀποκρίνειν ἐκέλευσε, τὴν
δ’ αὖ ζυγὰ καὶ σταθμὰ λαβοῦσαν σκοπεῖν ἀκριβῶς, ὅπως
μήτε ἔλαττον, μῆτε πλέον τοῦ δέοντος ἐπεισελθὸν τῆς τοῦ (25)
παντὸς κατασκευῆς τὴν συμμετρίαν λυμήνηται.
ΕΙΣΦΟΡΑ
Liddell-Scot. εἰσφορά, ἡ (εἰσφέρω),· I. συγκέντρωση, συνάθροιση,

συγκομιδή, σε Ξεν. II. στην Αθήνα, φόρος ιδιοκτησίας που εισπράττονταν
για κάλυψη του ελλείμματος στο εισόδημα (στα έσοδα), για κάλυψη
αναγκών ή απαιτήσεων, δαπανών πολέμου, σε Θουκ. κ.λπ.
εἰσ-φορέω = εἰσφέρω, σε Ομήρ. Οδ., Θουκ.
1. ANTIPHON Orat. Tetralogia 1 (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Tetralogy 2 Τμ. 12

γρ. 5
…ἔκ γε τῶν προειργασμένων γνώσεσθε οὔτε ἐπιβουλεύοντα
οὔτε τῶν οὐ προσηκόντων ὀρεγόμενον, ἀλλὰ τὰ ἐναντία
τούτων πολλὰς μὲν καὶ μεγάλας εἰσφορὰς εἰσφέροντα, (5)
πολλὰ δὲ τριηραρχοῦντα, λαμπρῶς δὲ χορηγοῦντα, πολλοὺς
δὲ ἐρανίζοντα, μεγάλας δὲ ὑπὲρ πολλῶν ἐγγύας .
2. ANTIPHON Orat. Tetralogia 1 {0028.002} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Tetralogy

3 Τμ. 8 γρ. 1
τῶν ἧσσον κινδυνευόντων, τὴν ὑποψίαν μᾶλλον τοῦ κινδύνου
φοβούμενος, ἧσσον ἢ οὗτος ἐπέθετο αὐτῷ.
(8) Αἱ δ’ εἰσφοραὶ καὶ χορηγίαι εὐδαιμονίας μὲν ἱκανὸν
σημεῖόν ἐστι, τοῦ δὲ μὴ ἀποκτεῖναι τἀναντία· περὶ γὰρ
αὐτῆς τῆς εὐδαιμονίας τρέμων μὴ ἀποστερηθῇ, εἰκότως

τούτου τραπέζῃ χρώμενον, ἔτι δὲ παρ’ ὧν ἐχρυσώνησ’ ὑπ’ (5)
ἐκεῖνον τὸν χρόνον πλέον ἢ χιλίους στατῆρας. (41) Πρὸς
573

θ’ αἱρεθεὶς ἐμαυτῷ μὲν ἐπέγραψα τὴν μεγίστην εἰσφορὰν,

θ’ αἱρεθεὶς ἐμαυτῷ μὲν ἐπέγραψα τὴν μεγίστην εἰσφορὰν,
ὑπὲρ Πασίωνος δ’ ἐδεόμην τῶν συνεπιγραφέων, λέγων ὅτι (5)
τοῖς ἐμοῖς χρήμασι τυγχάνει χρώμενος. Καί μοι ἀνάβητε
5. Ισοκράτης De pace (orat. 8) {0010.017} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 12 γρ.

8
Ὧν ἡμεῖς οὐδεμίαν ποιούμεθα
μνείαν, ἀλλ’ ἑτοίμως ἔχομεν, μηδὲν εἰς τοὔμπροσθεν ἡμῖν
αὐτοῖς πράττοντες, τριήρεις πληροῦν καὶ χρημάτων εἰσφο-
ρὰς ποιεῖσθαι καὶ βοηθεῖν καὶ πολεμεῖν οἷς ἂν τύχωμεν,
ὥσπερ ἐν ἀλλοτρίᾳ τῇ πόλει κινδυνεύοντες. (13) Τούτων δ’
αἴτιόν ἐστιν ὅτι, προσῆκον ὑμᾶς ὁμοίως ὑπὲρ τῶν κοινῶν

νος παρέδωκεν ὑμῖν, οὐ δαπάναις μεγάλαις, οὐδὲ τοὺς
ὑπάρχοντας συμμάχους λυμηνάμενος, οὐδὲ πολλὰς ὑμᾶς
εἰσφορὰς ἀναγκάσας εἰσενεγκεῖν, (109) ἀλλ’ εἰς μὲν τὸν
περίπλουν τὸν περὶ Πελοπόννησον τρία καὶ δέκα μόνον
τάλαντα δούσης αὐτῷ τῆς πόλεως καὶ τριήρεις πεντή-

πλεῖστον δὲ χρόνον καὶ βιοὺς καὶ περὶ τὸν χρηματισμὸν
τοῦτον γενόμενος, (156) πόλιν δ’ οὐδεμίαν καταπαγίως
οἰκήσας οὐδὲ περὶ τὰ κοινὰ δαπανηθεὶς οὐδ’ εἰσφορὰν
εἰσενεγκεῖν ἀναγκασθείς, ἔτι δὲ πρὸς τούτοις οὔτε γυναῖκα
γήμας οὔτε παῖδας ποιησάμενος, ἀλλ’ ἀτελὴς γενόμενος

574
τε τῶν ἀπειλῶν ταυτῃί.

ΠΑ. Δώσεις ἐμοὶ καλὴν δίκην
ἰπούμενος ταῖς εἰσφοραῖς.
Ἐγὼ γὰρ εἰς τοὺς πλουσίους (925)
σπεύσω σ’ ὅπως ἂν ἐγγραφῇς.

Τοῖς δὲ δυστήνοις γέρουσιν οὐ μέτεσθ’ ὑμῖν, ἐπεὶ
τὸν ἔρανον τὸν λεγόμενον παππῷον ἐκ τῶν Μηδικῶν
εἶτ’ ἀναλώσαντες οὐκ ἀντεισφέρετε τὰς εἰσφοράς,
ἀλλ’ ὑφ’ ὑμῶν διαλυθῆναι προσέτι κινδυνεύομεν. (655)
Ἆρα γρυκτόν ἐστιν ὑμῖν; Εἰ δὲ λυπήσεις τί με,

μένους μὲν ὁρῶντες διὰ σφᾶς τοὺς Θηβαίους, χρήματά τε
οὐ συμβαλλομένους εἰς τὸ ναυτικόν, αὐτοὶ δὲ ἀποκναιόμενοι (5)
καὶ χρημάτων εἰσφοραῖς καὶ λῃστείαις ἐξ Αἰγίνης καὶ φυλα-
καῖς τῆς χώρας, ἐπεθύμησαν παύσασθαι τοῦ πολέμου, καὶ
πέμψαντες πρέσβεις εἰς Λακεδαίμονα εἰρήνην ἐποιήσαντο.

τε καὶ χορηγίας καὶ γυμνασιαρχίας καὶ προστατείας, ἂν δὲ
δὴ πόλεμος γένηται, οἶδ’ ὅτι καὶ τριηραρχίας [μισθοὺς] καὶ
εἰσφορὰς τοσαύτας σοι προστάξουσιν ὅσας σὺ οὐ ῥᾳδίως (5)
ὑποίσεις. ὅπου δ’ ἂν ἐνδεῶς δόξῃς τι τούτων ποιεῖν, οἶδ’
ὅτι σε τιμωρήσονται Ἀθηναῖοι οὐδὲν ἧττον ἢ εἰ τὰ αὑτῶν

πρὸς ἐμέ. ἡ γὰρ ἐμὴ φυλακὴ τῶν ἔνδον καὶ διανομὴ γελοία
τις ἄν, οἶμαι, φαίνοιτο, εἰ μὴ σύγε ἐπιμελοῖο ὅπως ἔξωθέν
(40) τι εἰσφέροιτο. Γελοία δ’ αὖ, ἔφην ἐγώ, ἡ ἐμὴ εἰσφορὰ
φαίνοιτ’ ἄν, εἰ μὴ εἴη ὅστις τὰ εἰσενεχθέντα σῴζοι. οὐχ
ὁρᾷς, ἔφην ἐγώ, οἱ εἰς τὸν τετρημένον πίθον ἀντλεῖν λεγό-

575
(9) μεθέξουσιν ὧν ἂν †εἰσενέγκωσι†. κτῆσιν δὲ ἀπ’ οὐδενὸς ἂν

οὕτω καλὴν κτήσαιντο ὥσπερ ἀφ’ οὗ ἂν προτελέσωσιν εἰς
τὴν ἀφορμήν· ᾧ μὲν γὰρ ἂν δέκα μναῖ εἰσφορὰ γένηται,
ὥσπερ ναυτικόν, σχεδὸν ἐπίπεμπτον αὐτῷ γίγνεται, τριώβολον
τῆς ἡμέρας λαμβάνοντι· ᾧ δέ γ’ ἂν πέντε μναῖ, πλέον ἢ ἐπί- (5)

(40) ἐμβάλοιμεν. οὕτως ἔμοιγε δοκεῖ, ᾗπερ ῥᾷστον, ταύτῃ καὶ
ἄριστον εἶναι ταῦτα πράττειν. εἰ δ’ αὖ διὰ τὰς ἐν τῷ νῦν
πολέμῳ γεγενημένας εἰσφορὰς νομίζετ’ ἂν μηδ’ ὁτιοῦν
δύνασθαι εἰσενεγκεῖν, ὑμεῖς δὴ ὅσα μὲν πρὸ τῆς εἰρήνης
χρήματα ηὕρισκε τὰ τέλη, ἀπὸ τοσούτων καὶ τὸ ἐπιὸν ἔτος (5)
7
οὐδαμοῦ ἂν εὕροις ἐν τῇ διαλύσει τῆς κοινωνίας πλέον (5)
ἔχοντα τὸν δίκαιον τοῦ ἀδίκου ἀλλ’ ἔλαττον· ἔπειτα ἐν τοῖς
πρὸς τὴν πόλιν, ὅταν τέ τινες εἰσφοραὶ ὦσιν, ὁ μὲν δίκαιος
ἀπὸ τῶν ἴσων πλέον εἰσφέρει, ὁ δ’ ἔλαττον, ὅταν τε λήψεις,
(e) ὁ μὲν οὐδέν, ὁ δὲ πολλὰ κερδαίνει. καὶ γὰρ ὅταν ἀρχήν
9
Δῆλον, ἔφη, ὅτι, ἐάν τε ἱερὰ χρήματα ᾖ ἐν τῇ πόλει,
ταῦτα ἀναλώσει, ὅποι ποτὲ ἂν ἀεὶ ἐξαρκῇ τὰ τῶν ἀποδο-
μένων, ἐλάττους εἰσφορὰς ἀναγκάζων τὸν δῆμον εἰσφέρειν.
(e) Τί δ’ ὅταν δὴ ταῦτα ἐπιλίπῃ;
Δῆλον, ἔφη, ὅτι ἐκ τῶν πατρῴων θρέψεται αὐτός τε καὶ

ματα, ὁ δ’ ἐλάττονα, δεῖ δὴ πολλῶν ἕνεκα, τῶν τε κατὰ
πόλιν καιρῶν ἰσότητος ἕνεκα, τιμήματα ἄνισα γενέσθαι, ἵνα (5)
ἀρχαί τε καὶ εἰσφοραὶ καὶ διανομαί, τὴν τῆς ἀξίας ἑκάστοις
τιμὴν μὴ κατ’ ἀρετὴν μόνον τήν τε προγόνων καὶ τὴν αὑτοῦ,
(c) μηδὲ κατὰ σωμάτων ἰσχῦς καὶ εὐμορφίας, ἀλλὰ καὶ κατὰ
576

δώροισιν διακονεῖν. ὁ δὲ μὴ πειθόμενος ἁπλῶς τεθνάτω
ἁλοὺς τῇ δίκῃ.
Χρημάτων εἰσφορᾶς πέρι τῷ κοινῷ, τετιμῆςθαι μὲν (5)
ἕκαστον τὴν οὐσίαν ἕνεκα πολλῶν χρεὼν καὶ τὴν ἐπέτειον
ἐπικαρπίαν ἐν γράμμασιν ἀποφέρειν ἀγρονόμοις φυλέτας,

ἕκαστον τὴν οὐσίαν ἕνεκα πολλῶν χρεὼν καὶ τὴν ἐπέτειον
ἐπικαρπίαν ἐν γράμμασιν ἀποφέρειν ἀγρονόμοις φυλέτας,
ὅπως ἂν δυοῖν οὔσαιν ταῖν εἰσφοραῖν, ὁποτέρᾳ τὸ δημόσιον
(e) ἂν χρῆσθαι βούληται, χρῆται, κατ’ ἐνιαυτὸν ἕκαστον βουλευο-
μένων, ἐάντε τοῦ τιμήματος ὅλου μέρει ἐάντε τῆς γενομένης
20. Λυσίας In Andocidem [Sp.] {0540.006} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 49

γρ. 1
νάμενος τοῖς χρήμασι καὶ βασιλεῦσιν ἐξενωμένος καὶ τυ-
ράννοις—ἃ νυνὶ κομπάσει, ἐπιστάμενος τοὺς ὑμετέρους (5)
(49) τρόπους—ποίαν εἰσφορὰν ... τούτῳ ἀγαθὸν γένοιντο, καὶ
ἐπιστάμενος ἐν πολλῷ σάλῳ καὶ κινδύνῳ τὴν πόλιν γε-
νομένην, ναυκληρῶν οὐκ ἐτόλμησεν ἐπαρθεὶς σῖτον.
ΧΟΡΗΓΙΑ
Liddell-Scott. χορηγεῖον, τό, I. τόπος στον οποίο εκπαιδεύεται ο

χορός, σχολή χορού, χοροδιδασκαλείο, σε Δημ. II. σε πληθ.,
χορηγεῖα ή χορήγια, τά, προμήθειες στρατεύματος, Λατ. commeatus,
σε Πολύβ.· πρβλ. χορηγία II. 2.
χορηγέω, μέλ. -ήσω (χορηγός)· I. οδηγώ το χορό, σε Πλάτ.· μεταφ.,
αναλαμβάνω την αρχηγία ενός πράγματος, προεξάρχω, με γεν.,
τούτου τοῦ λόγου, στον ίδ. II. 1. σε Αττ., λέγεται για τον χορηγόν,
πληρώνω τη δαπάνη για την παρουσίαση του χορού σε δημόσιες
γιορτές, ενεργώ ως χορηγός· με δοτ., χορηγέω χορῷ, σε Πλάτ.·
χορηγέω ἀνδράσι ἐς Διονύσια, σε Λυσ.· χορηγέω κωμῳδοῖς, στον
ίδ.· επίσης με τη γιορτή, σε αιτ., χορηγέω Λήναια, σε Αριστοφ.·
Διονύσια, σε Δημ. — Παθ., έχω βρει χορηγούς για κάτι, χορηγοῦσι
μὲν οἱ πλούσιοι, χορηγεῖται δὲ ὁ δῆμος, σε Ξεν. 2. μεταφ., φροντίζω
577
για, χορηγέω ταῖς σεαυτοῦ ἡδοναῖς, σε Αισχίν. 3. μεταφ. επίσης: α)

με αιτ. προσ., εφοδιάζω άφθονα με κάτι, ιδίως, με προμήθειες για
τον πόλεμο, σε Πολύβ. — Παθ., είμαι καλά εφοδιασμένος, σε
Αριστ. β) με αιτ. πράγμ., προμηθεύω, εφοδιάζω, σε Δημ.
χορηγία, ἡ, I. το επάγγελμα του χορηγοῦ στην Αθήνα, η πληρωμή
της δαπάνης για την απαιτούμενη διδασκαλία και προετοιμασία των
δημοσίων χωρών, είμαι αρχηγός στο θεσμό των λῃτουργιῶν, σε
Θουκ. κ.λπ. II. 1. μέσα για τη διδασκαλία του χοροῦ· αφθονία
μέσων, εφοδιασμός, σε Αριστ. 2. μεταφ., προμήθειες για πόλεμο, σε
Πολύβ.
χορηγικός, -ή, -όν, αυτός που ανήκει ή ταιριάζει σ' έναν χορηγὸν
χορηγικοὶ ἀγῶνες, άμιλλα για την παρασκευή χορών, σε Ξεν.
χορήγιον, βλ. χορηγεῖον II.
χορ-ηγός, Δωρ. χορᾱγός, ὁ (χορός, ἡγέομαι)· I. αρχηγός,
κορυφαίος χορού, σε Πλάτ.· αρχηγός σε πομπή, σε Σοφ., Ευρ. II. 1.
στην Αθήνα, αυτός που πληρώνει τη δαπάνη για τη διδασκαλία του
χορού, σε Δημ., Αισχίν. 2. αυτός που καταβάλλει δαπάνη για
οποιοδήποτε λόγο, σε Δημ., Αισχίν.

ἐγενόμην καὶ τἆλλα ἀξίως τῆς νίκης παρεσκευασάμην. νόμῳ
μὲν γὰρ τιμὴ τὰ τοιαῦτα, ἐκ δὲ τοῦ δρωμένου καὶ δύναμις
(3) ἅμα ὑπονοεῖται. καὶ ὅσα αὖ ἐν τῇ πόλει χορηγίαις ἢ ἄλλῳ
τῳ λαμπρύνομαι, τοῖς μὲν ἀστοῖς φθονεῖται φύσει, πρὸς
δὲ τοὺς ξένους καὶ αὕτη ἰσχὺς φαίνεται. καὶ οὐκ ἄχρηστος
2. ANTIPHON Orat. Tetralogia 1 (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Tetralogy 3 Τμ. 8 γρ.

1
τῶν ἧσσον κινδυνευόντων, τὴν ὑποψίαν μᾶλλον τοῦ κινδύνου
φοβούμενος, ἧσσον ἢ οὗτος ἐπέθετο αὐτῷ.
(8) Αἱ δ’ εἰσφοραὶ καὶ χορηγίαι εὐδαιμονίας μὲν ἱκανὸν
σημεῖόν ἐστι, τοῦ δὲ μὴ ἀποκτεῖναι τἀναντία· περὶ γὰρ
αὐτῆς τῆς εὐδαιμονίας τρέμων μὴ ἀποστερηθῇ, εἰκότως
578

77 γρ. 7
πεποίηται τῶν δεόντων, οὐδ’ ἧς τινος λῃτουργίας ἡ πόλις (5)
ἐνδεὴς γεγένηται, οὔτε ἡ ὑμετέρα οὔτε ἡ Μυτιληναίων,
ἀλλὰ καὶ χορηγίας ἐχορήγει καὶ τέλη κατατίθησιν.
(78) Εἰ δ’ ἐν Αἴνῳ χωροφιλεῖ, τοῦτο οὐκ ἀποστερῶν γε τῶν εἰς
τὴν πόλιν ἑαυτὸν οὐδενὸς, οὐδ’ ἑτέρας πόλεως πολίτης
4. ANTIPHON Orat. De choreuta {0028.006} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 9 γρ.

3
γόροις καὶ τοῖς ἐπηρεάζουσιν αἰσχύνην· (9) ἐπεί τοί γε
καὶ δεινὸν, ὦ ἄνδρες· ἵνα μὲν ἐξῆν αὐτοῖς, εἴ τι ἠδίκουν
ἐγὼ τὴν πόλιν ἢ ἐν χορηγίᾳ ἢ ἐν ἄλλοις τισίν, ἀποφήνασι
καὶ ἐξελέγξασιν ἄνδρα τε ἐχθρὸν τιμωρήσασθαι καὶ τὴν
πόλιν ὠφελῆσαι, ἐνταῦθα μὲν οὐδεὶς πώποτε οἷός τε (5)
5. ANTIPHON Orat. De choreuta {0028.006} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 14 γρ.

1
ἢ ἄλλος τις τούτων, ὅπως <ὡς> ἄριστα χορηγοῖντο οἱ
παῖδες καὶ μηδενὸς ἐνδεεῖς εἶεν διὰ τὴν ἐμὴν ἀσχολίαν.
(14) Καθειστήκει μὲν ἡ χορηγία οὕτω. Καὶ τούτων εἴ τι
ψεύδομαι προφάσεως ἕνεκα, ἔξεστι τῷ κατηγόρῳ ἐξελέγξαι
ἐν τῷ ὑστέρῳ λόγῳ ὅ τι ἂν βούληται [εἰπεῖν]· ἐπεί τοι

53 γρ. 3
(53) Οὐδὲ γὰρ τὰ περὶ τὰς θεωρίας, ὧν ἕνεκ’ ἄν τις ἦλθεν,
ἀσελγῶς οὐδ’ ὑπερηφάνως, ἀλλὰ νοῦν ἐχόντως ἐποίουν.
Οὐ γὰρ ἐκ τῶν πομπῶν οὐδ’ ἐκ τῶν περὶ τὰς χορηγίας
φιλονικιῶν οὐδ’ ἐκ τῶν τοιούτων ἀλαζονειῶν τὴν εὐδαι-
μονίαν ἐδοκίμαζον, ἀλλ’ ἐκ τοῦ σωφρόνως οἰκεῖν καὶ (5)

(6) ἔρημον συμμάχων εἶναι. ἔτι δὲ καὶ τὴν πόλιν αἰσθάνομαι
τὰ μὲν ἤδη σοι προστάττουσαν μεγάλα τελεῖν, ἱπποτροφίας
τε καὶ χορηγίας καὶ γυμνασιαρχίας καὶ προστατείας, ἂν δὲ
579
δὴ πόλεμος γένηται, οἶδ’ ὅτι καὶ τριηραρχίας [μισθοὺς] καὶ

εἰσφορὰς τοσαύτας σοι προστάξουσιν ὅσας σὺ οὐ ῥᾳδίως (5)

Ἀλλ’ εἰ μὲν ὅταν σοι διαλέγωνται περὶ ἐμοῦ τινες καλοῦσί
με τοῦτο τὸ ὄνομα οὐκ οἶδα· οὐ γὰρ δή, ὅταν γέ με εἰς
ἀντίδοσιν καλῶνται τριηραρχίας ἢ χορηγίας, οὐδείς, ἔφη, (5)
ζητεῖ τὸν καλόν τε κἀγαθόν, ἀλλὰ σαφῶς, ἔφη, ὀνομάζοντές
με Ἰσχόμαχον πατρόθεν προσκαλοῦνται. ἐγὼ μὲν τοίνυν,

Κεφ. 1 Τμ. 13 γρ. 3
(13) Τοὺς δὲ γυμναζομένους αὐτόθι καὶ τὴν μουσικὴν ἐπιτη-
δεύοντας καταλέλυκεν ὁ δῆμος, νομίζων τοῦτο οὐ καλὸν εἶναι,
γνοὺς ὅτι οὐ δυνατὸς ταῦτά ἐστιν ἐπιτηδεύειν. ἐν ταῖς χορη-
γίαις αὖ καὶ γυμνασιαρχίαις καὶ τριηραρχίαις γιγνώσκουσιν
ὅτι χορηγοῦσι μὲν οἱ πλούσιοι, χορηγεῖται δὲ ὁ δῆμος, καὶ (5)
γυμνασιαρχοῦσιν οἱ πλούσιοι καὶ τριηραρχοῦσιν, ὁ δὲ δῆμος
10. Λυσίας In Eratosthenem {0540.012} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 20 γρ.

5
ἡμᾶς διὰ τὰ χρήματα ἐξημάρτανον, ὥσπερ ἂν ἕτεροι μεγά-
λων ἀδικημάτων ὀργὴν ἔχοντες, οὐ τούτων ἀξίους γε ὄντας
τῇ πόλει, ἀλλὰ πάσας <μὲν> τὰς χορηγίας χορηγήσαντας, (5)
πολλὰς δ’ εἰσφορὰς εἰσενεγκόντας, κοσμίους δ’ ἡμᾶς αὐτοὺς
παρέχοντας καὶ πᾶν τὸ προσταττόμενον ποιοῦντας, ἐχθρὸν

{0540.019} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 57 γρ. 3
(57) εἰσὶ δέ τινες οἱ προαναλίσκοντες μόνου τούτου ἕνεκα ἵνα
ἄρχειν ὑφ’ ὑμῶν ἀξιωθέντες διπλάσια κομίσωνται. ὁ τοίνυν
ἐμὸς πατὴρ ἄρχειν μὲν οὐδεπώποτε ἐπεθύμησε, τὰς δὲ χο-
ρηγίας ἁπάσας κεχορήγηκε, τετριηράρχηκε δὲ ἑπτάκις,
εἰσφορὰς δὲ πολλὰς καὶ μεγάλας εἰσενήνοχεν. ἵνα δὲ εἰδῆτε (5)
καὶ ὑμεῖς, καὶ καθ’ ἑκάστην ἀναγνώσεται.
580

ὥστ’ εἴ τις ἔροιτό με, ‘εἰπέ μοι, σὺ δὲ δὴ τί τὴν πόλιν (5)
ἡμῖν ἀγαθὸν πεποίηκας;’ ἔχων, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ
τριηραρχίας εἰπεῖν καὶ χορηγίας καὶ χρημάτων εἰσφορὰς
(71) καὶ λύσεις αἰχμαλώτων καὶ τοιαύτας ἄλλας φιλανθρωπίας,
οὐδὲν ἂν τούτων εἴποιμι, ἀλλ’ ὅτι τῶν τοιούτων πολιτευ-

1
ἑκάστην τὴν ἡμέραν ἐλθόντι παρ’ αὐτὸν ἔχειν τὰ μέτρια.
ἔτι δὲ τὰ χωρία πάντα ἄφρακτα ἦν, ὅπως ἐξῇ τῷ βουλο-
(4) μένῳ τῆς ὀπώρας ἀπολαύειν. πρὸς δὴ ταύτην τὴν χορη-
γίαν ἐπιλειπόμενος ὁ Περικλῆς τῇ οὐσίᾳ, συμβουλεύσαντος
αὐτῷ Δαμωνίδου τοῦ Οἴηθεν (ὃς ἐδόκει τῶν πολλῶν
εἰσηγητὴς εἶναι τῷ Περικλεῖ· διὸ καὶ ὠστράκισαν αὐτὸν

γρ. 24
μονία. ἡ δὲ τοῦ νοῦ κεχωρισμένη· τοσοῦτον γὰρ περὶ αὐτῆς
εἰρήσθω· διακριβῶσαι γὰρ μεῖζον τοῦ προκειμένου ἐστίν. δόξειε
δ’ ἂν καὶ τῆς ἐκτὸς χορηγίας ἐπὶ μικρὸν ἢ ἐπ’ ἔλαττον δεῖ-
σθαι τῆς ἠθικῆς. τῶν μὲν γὰρ ἀναγκαίων ἀμφοῖν χρεία (25)
καὶ ἐξ ἴσου ἔστω, εἰ καὶ μᾶλλον διαπονεῖ περὶ τὸ σῶμα ὁ
15. Αριστοτέλης Protrepticus {0086.033} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα

3 γρ. 2
ἐὰν διακείμενος ᾖ σπουδαίως, τοῦτον μᾶλλον ἐπαινοῦμεν.
(3) Χωρὶς δὲ τῶν εἰρημένων συμβαίνει τοῖς μηδενὸς ἀξίοις οὖσιν, ὅταν
τύχωσι χορηγίας, καὶ τῶν διὰ τῆς ψυχῆς ἀγαθῶν πλέονος ἄξια αὐτοῖς
εἶναι τὰ κτήματα· <ὅπερ> πάντων αἴσχιστον. ὥσπερ γὰρ εἴ τις τῶν οἰκε-
τῶν <τῶν> αὑτοῦ χείρων εἴη, καταγέλαστος ἂν γένοιτο, τὸν αὐτὸν τρόπον

ἐκ τῶν συμβαινόντων· ἅπερ ἂν πάθοι τις ἀκούων τὸν τοῦ
Οἰδίπου μῦθον. τὸ δὲ διὰ τῆς ὄψεως τοῦτο παρασκευά-
ζειν ἀτεχνότερον καὶ χορηγίας δεόμενόν ἐστιν. οἱ δὲ μὴ τὸ
581
φοβερὸν διὰ τῆς ὄψεως ἀλλὰ τὸ τερατῶδες μόνον παρα-

σκευάζοντες οὐδὲν τραγῳδίᾳ κοινωνοῦσιν· οὐ γὰρ πᾶσαν δεῖ (10)

τῶν σοφῶν. αἴτιον δὲ ταύτης τῆς ἀμφισβητήσεως, καὶ ὃ
ποιεῖ τοὺς λόγους ἐπαλλάττειν, ὅτι τρόπον τινὰ ἀρετὴ τυγ-
χάνουσα χορηγίας καὶ βιάζεσθαι δύναται μάλιστα, καὶ
ἔστιν ἀεὶ τὸ κρατοῦν ἐν ὑπεροχῇ ἀγαθοῦ τινος, ὥστε δοκεῖν (15)
μὴ ἄνευ ἀρετῆς εἶναι τὴν βίαν, ἀλλὰ περὶ τοῦ δικαίου μό-

καὶ τὴν δυνατήν, ὁμοίως δὲ καὶ τὴν ῥᾴω καὶ κοινοτέραν
ἁπάσαις· νῦν δ’ οἱ μὲν τὴν ἀκροτάτην καὶ δεομένην πολ-
λῆς χορηγίας ζητοῦσι μόνον, οἱ δὲ μᾶλλον κοινήν τινα λέ- (40)
γοντες, τὰς ὑπαρχούσας ἀναιροῦντες πολιτείας, τὴν Λακωνικὴν
(1289a) ἤ τινα ἄλλην ἐπαινοῦσι· χρὴ δὲ τοιαύτην εἰσηγεῖσθαι τάξιν

σταις πόλεσι καὶ τοῖς πλείστοις τῶν ἀνθρώπων, μήτε πρὸς
ἀρετὴν συγκρίνουσι τὴν ὑπὲρ τοὺς ἰδιώτας, μήτε πρὸς παιδείαν
ἣ φύσεως δεῖται καὶ χορηγίας τυχηρᾶς, μήτε πρὸς πολι-
τείαν τὴν κατ’ εὐχὴν γινομένην, ἀλλὰ βίον τε τὸν τοῖς
πλείστοις κοινωνῆσαι δυνατὸν καὶ πολιτείαν ἧς τὰς πλείστας (30)

λανθάνει γιγνόμενον, βέλτιον δὲ καὶ βουλομένους κωλύειν
λειτουργεῖν τὰς δαπανηρὰς μὲν μὴ χρησίμους δὲ λειτουργίας,
οἷον χορηγίας καὶ λαμπαδαρχίας καὶ ὅσαι ἄλλαι τοι-
αῦται· ἐν δ’ ὀλιγαρχίᾳ τῶν ἀπόρων ἐπιμέλειαν ποιεῖσθαι (20)
πολλήν, καὶ τὰς ἀρχὰς ἀφ’ ὧν λήμματα <ἔστι> τούτοις .
ΕΜΠΟΡΟΣ-ΕΜΠΟΡΙΟ
Liddell-Scot. ἐμπόρευμα, -ατος, τό, εμπόρευμα, αγαθό, πραμάτεια, σε

Ξεν.
582
ἐμ-πορεύομαι, μέλ. -πορεύσομαι, αόρ. αʹ ἐνεπορεύθην (ἐν)· I. 1. Αποθ.,

πορεύομαι, μεταβαίνω, σε Σοφ. II. 1. ταξιδεύω με εμπορικούς σκοπούς
(ως εργασία), είμαι έμπορος, κάνω εμπόριο, εμπορεύομαι, πραματεύομαι,
σε Θουκ. 2. με αιτ. πράγμ., εισάγω, σε Λουκ. 3. με αιτ. προσ.,
μεταχειρίζομαι κάποιον ως εμπόρευμα, εξαπατώ, σε Κ.Δ.
ἐμπορευτέα, ρημ. επίθ., αυτή που πρέπει κάποιος να βηματίσει ή να
διαβεί, σε Αριστοφ.
ἐμπορία, Ιων. -ίη, ἡ (ἔμπορος),· I. 1. εμπόριο, συναλλαγή, δοσοληψία,
αγοραπωλησία με κέρδος, σε Ησίοδ. κ.λπ. 2. επάγγελμα ή εργασία, σε
Κ.Δ., Ανθ. II. εμπόρευμα, σε Ξεν., Δημ.
ἐμπορικός, -ή, -όν, 1. εμπορικός, αυτός που σχετίζεται με το εμπόριο, σε
Στησίχ.· ἐμπ. τέχνη = ἐμπορία, σε Πλάτ.· ἐμπ. δίκαι, εμπορικές ενέργειες,
σε Δημ.· τὰ ἐμπ. χρήματα, χρήματα που έχουν χρήση στο εμπόριο, στις
εμπορικές συναλλαγές, στον ίδ. 2. εισαγόμενος, ξένος, σε Αριστοφ.
ἐμπόριον, τό, I. 1. Λατ. emporium, τόπος εμπορίου, εμπορικό κέντρο,
αγορά, όπως αυτή που δημιουργήθηκε από τους Φοίνικες και τους
Καρχηδονίους, σε Ηρόδ. κ.λπ. 2. τὸ ἐμπ., στην Αθήνα, εμπορεύσιμα
αγαθά, μέρος στο οποίο οι έμποροι συγκεντρώνονταν, σε Δημ. II. ἐμπόρια,
τά, εμπορεύματα, σε Ξεν.
ἔμ-πορος, -ον (ἐν, πόρος, πρβλ. περάω),· I. αυτός που επιβιβάζεται πάνω
σε πλοίο ως επιβάτης, Λατ. vector, σε Ομήρ. Οδ. II. ὁ ἐν πόρῳ ὤν, αυτός
που ταξιδεύει, ταξιδιώτης, περιπλανώμενος, εμπορευόμενος, σε Τραγ. III.
έμπορος, αυτός που διεξάγει εμπορικές συναλλαγές, Λατ. mercator, σε
Ηρόδ. κ.λπ.· μεταφ., ἔμπορος βίου, αυτός που εμπορεύεται μέσα στην ζωή,
σε Ευρ.
ἐμ-πορπάω, Ιων. -έω, μέλ. -ήσω (ἐν), στερεώνω, κουμπώνω, θηλυκώνω
με καρφίτσα ή πόρπη — Παθ., εἵματα ἐνεπορπέατο (Ιων. αντί -ηντο),
φόρεσαν ενδύματα στερεωμένα με μία πόρπη στον ώμο, σε Ηρόδ.

…ἠὲ Πύλονδ’ ἐλθὼν ἢ αὐτοῦ τῷδ’ ἐνὶ δήμῳ. εἶμι μέν, οὐδ’ ἁλίη ὁδὸς
ἔσσεται ἣν ἀγορεύω, ἔμπορος· οὐ γὰρ νηὸς ἐπήβολος οὐδ’ ἐρετάων
γίνομαι· ὥς νύ που ὔμμιν ἐείσατο κέρδιον εἶναι.” (320) ἦ ῥα, καὶ ἐκ
χειρὸς χεῖρα σπάσατ’ Ἀντινόοιο ...
583
επήβολος. επήβολος. InterpretationTranslation. . επήβολος. ἐπήβολος, -ον

(AM). 1. γνώστης, ενήμερος. 2. κάτοχος ενός πράγματος (α. «φρενῶν
ἐπηβόλους», Αισχύλ. β. «οὐ γὰρ νηὸς ἐπήβολο γίγνομαι οὐδ' ἐρετάων»,
Ομ. Οδ.) 3. αρμόδιος, κατάλληλος. αρχ. 1. ικανός, επιδέξιος. 2. προσιτός,
εκείνος τον οποίο μπορεί να φθάσει κανείς.

τίς πόθεν εἰς ἀνδρῶν; πόθι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες;
ποῦ δαὶ νηῦς ἕστηκε θοή, ἥ σ’ ἤγαγε δεῦρο
ἀντιθέους θ’ ἑτάρους; ἦ ἔμπορος εἰλήλουθας (300)
νηὸς ἐπ’ ἀλλοτρίης, οἱ δ’ ἐκβήσαντες ἔβησαν;”
τὸν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·

πρὸς οὕσπερ ἥκω καὶ φέρω καινοὺς λόγους.
τάχυνε δ’, ὡς καὶ νυκτὸς ἅρμ’ ἐπείγεται (660)
σκοτεινόν, ὥρα δ’ ἐμπόρους μεθιέναι
ἄγκυραν ἐν δόμοισι πανδόκοις ξένων.
ἐξελθέτω τις δωμάτων τελεσφόρος,

έκτειναν πάντας καὶ ἐς φάραγγα ἐσέβαλον, δικαιοῦντες τοῖς
αὐτοῖς ἀμύνεσθαι οἷσπερ καὶ οἱ Λακεδαιμόνιοι ὑπῆρξαν, τοὺς
ἐμπόρους οὓς ἔλαβον Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυμμάχων ἐν ὁλ-
κάσι περὶ Πελοπόννησον πλέοντας ἀποκτείναντες καὶ ἐς
φάραγγας ἐσβαλόντες. πάντας γὰρ δὴ κατ’ ἀρχὰς τοῦ (10)

τις ἢ στρατιώτης ἢ ἔμπορος ἔχων ἔπλει, πολλὰ ἂν τάλαντα
(6) ηὑρέθη ἐκ τῆς πόλεως τὰ πάντα ἐξαγόμενα. καὶ ὁ στόλος
οὐχ ἧσσον τόλμης τε θάμβει καὶ ὄψεως λαμπρότητι περι-

584
μισεῖν σε φήσεις τήνδε καὶ τὸ δὴ νόθον

τοῖς γνησίοισι πολέμιον πεφυκέναι·
κακὴν ἄρ’ αὐτὴν ἔμπορον βίου λέγεις,
εἰ δυσμενείᾳ σῇ τὰ φίλτατ’ ὤλεσεν. (965)
ἀλλ’ ὡς τὸ μῶρον ἀνδράσιν μὲν οὐκ ἔνι,

ὁ μὲν νεὼς σῆς ναυβάτης, ὁ δ’ ἀλλόθρους, (540)
χωρεῖτον, ὧν μαθόντες αὖθις εἴσιτον.
ΕΜΠΟΡΟΣ Ἀχιλλέως παῖ, τόνδε τὸν ξυνέμπορον, (542)
ὃς ἦν νεὼς σῆς σὺν δυοῖν ἄλλοιν φύλαξ,

πˈλοισι στρατιὰν ἄγοντα πολλάν;
ἢ μοῦνον σὺν ὀπάοσιν (35)
στείχειν ἔμπορον οἷ’ ἀλάταν
ἐπ’ ἀλλοδαμίαν,
ἰσχυρόν τε καὶ ἄλκιμον

κτημάτων ἀθάνατον. Μὴ κατόκνει μακρὰν ὁδὸν πορεύεσ-
θαι πρὸς τοὺς διδάσκειν τι χρήσιμον ἐπαγγελλομένους· (5)
αἰσχρὸν γὰρ τοὺς μὲν ἐμπόρους τηλικαῦτα πελάγη διαπερᾶν
ἕνεκα τοῦ πλείω ποιῆσαι τὴν ὑπάρχουσαν οὐσίαν, τοὺς δὲ
νεωτέρους μηδὲ τὰς κατὰ γῆν πορείας ὑπομένειν ἐπὶ τῷ

1027
ὑπὲρ μέδιμνόν ἐστ’ ἀνὴρ οὐδεὶς ἔτι. (1025)
Νεας. ἐξωμοσία δ’ οὐκ ἔστιν; Γρ. α οὐ γὰρ δεῖ στροφῆς.
Νεας. ἀλλ’ ἔμπορος εἶναι σκήψομαι. Γρ. α κλάων γε σύ.
Νεας. τί δῆτα χρὴ δρᾶν; Γρ. α δεῦρ’ ἀκολουθεῖν ὡς ἐμέ.
Νεας. καὶ ταῦτ’ ἀνάγκη μοὐστί; Γρ. α Διομήδειά γε.

585
ὅταν ἀργύριον κἀκεῖνος ἔχῃ; (520)

ΧΡ. Κερδαίνειν βουλόμενός τις (520)
ἔμπορος ἥκων ἐκ Θετταλίας παρ’ ἀπλήστων ἀνδραποδιστῶν.
ΠΕ. Ἀλλ’ οὐδ’ ἔσται πρῶτον ἁπάντων οὐδεὶς οὐδ’ ἀνδραποδιστὴς
κατὰ τὸν λόγον ὃν σὺ λέγεις δήπου. Τίς γὰρ πλουτῶν ἐθελήσει

ΔΙ. Γεωργὸς εἶ;
ΣΥ. Μελαγχολᾶν μ’ οὕτως οἴει; (903)
ΔΙ. Ἀλλ’ ἔμπορος;
ΣΥ. Ναί, σκήπτομαί γ’, ὅταν τύχω. (904)
ΔΙ. Τί δαί; τέχνην τιν’ ἔμαθες; (905)

ΧΡ. Τίνος οὕνεκα; (1177)
ΙΕ. Ὅτι πάντες εἰσὶ πλούσιοι. Καίτοι τότε,
ὅτ’ εἶχον οὐδέν, ὁ μὲν ἂν ἥκων ἔμπορος
ἔθυσεν ἱερεῖόν τι σωθείς, ὁ δέ τις ἂν (1180)
δίκην ἀποφυγών, ὁ δ’ ἂν ἐκαλλιερεῖτό τις

(37) λασιν ἅπασαι. καὶ οἱ μὲν τοῦτ’ ἐποίουν· αὐτὸς δ’, ἐπειδὴ
ἐκεῖνοι κατέπλεον, ἔθυε τὰ εὐαγγέλια, καὶ τοῖς στρατιώταις
παρήγγειλε δειπνοποιεῖσθαι, καὶ τοῖς ἐμπόροις τὰ χρήματα
σιωπῇ ἐνθεμένους εἰς τὰ πλοῖα ἀποπλεῖν εἰς Χίον (ἦν δὲ τὸ
(38) πνεῦμα οὔριον) καὶ τὰς τριήρεις τὴν ταχίστην. αὐτὸς δὲ τὸ

ἄγειν ἔξω, ἐκ δὲ τῶν μειζόνων ἐμβαίνοντας ὅπου δύναιντο
τοὺς ἀνθρώπους λαμβάνειν. ἦσαν δέ τινες οἳ καὶ ἐκπηδή-
σαντες εἰς τὸ Δεῖγμα ἐμπόρους τέ τινας καὶ ναυκλήρους (10)
(22) συναρπάσαντες εἰς τὰς ναῦς εἰσήνεγκαν. ὁ μὲν δὴ ταῦτα
ἐπεποιήκει. τῶν δὲ Ἀθηναίων οἱ μὲν αἰσθόμενοι ἔνδοθεν

γρ. 3
586
(2) χρήματα συλλέγειν; Οὐκοῦν, ἔφη ὁ Σωκράτης, τοῦτο μὲν

ἀγαθόν, εἴ γε τοῖς στρατιώταις ἱκανὸς ἔσται τὰ ἐπιτήδεια
πορίζειν; Καὶ γὰρ οἱ ἔμποροι, ἔφη ὁ Νικομαχίδης, χρήματα
συλλέγειν ἱκανοί εἰσιν. ἀλλ’ οὐχ ἕνεκα τούτου καὶ στρατη-
(3) γεῖν δύναιντ’ ἄν. καὶ ὁ Σωκράτης ἔφη· Ἀλλὰ καὶ φιλόνι-

γρ. 3
(6) στάτοις τε καὶ ἀσθενεστάτοις αἰσχύνει λέγειν. πότερον
γὰρ τοὺς γναφέας αὐτῶν ἢ τοὺς σκυτέας ἢ τοὺς τέκτονας ἢ
τοὺς χαλκέας ἢ τοὺς γεωργοὺς ἢ τοὺς ἐμπόρους ἢ τοὺς ἐν τῇ
ἀγορῷ μεταβαλλομένους καὶ φροντίζοντας ὅ τι ἐλάττονος
πριάμενοι πλείονος ἀποδῶνται αἰσχύνει; ἐκ γὰρ τούτων (5)

μαχε, τῷ ὄντι φύσει τὸν πατέρα φιλογέωργον εἶναι οὐδὲν
ἧττον ἢ οἱ ἔμποροι φιλόσιτοί εἰσι. καὶ γὰρ οἱ ἔμποροι διὰ
τὸ σφόδρα φιλεῖν τὸν σῖτον, ὅπου ἂν ἀκούσωσι πλεῖστον
εἶναι, ἐκεῖσε πλέουσιν ἐπ’ αὐτὸν καὶ Αἰγαῖον καὶ Εὔξεινον (5)

μαχε, τῷ ὄντι φύσει τὸν πατέρα φιλογέωργον εἶναι οὐδὲν
ἧττον ἢ οἱ ἔμποροι φιλόσιτοί εἰσι. καὶ γὰρ οἱ ἔμποροι διὰ
τὸ σφόδρα φιλεῖν τὸν σῖτον, ὅπου ἂν ἀκούσωσι πλεῖστον
εἶναι, ἐκεῖσε πλέουσιν ἐπ’ αὐτὸν καὶ Αἰγαῖον καὶ Εὔξεινον (5)

(19) τῶν δὲ στρατιωτῶν, ἐπεὶ ἤκουσαν, τοῖς μὲν ἐδόκει βέλτιστον
εἶναι καταμεῖναι, τοῖς δὲ πολλοῖς οὔ. Τιμασίων δὲ ὁ
Δαρδανεὺς καὶ Θώραξ ὁ Βοιώτιος πρὸς ἐμπόρους τινὰς
παρόντας τῶν Ἡρακλεωτῶν καὶ Σινωπέων λέγουσιν ὅτι εἰ
μὴ ἐκποριοῦσι τῇ στρατιᾷ μισθὸν ὥστε ἔχειν τὰ ἐπιτήδεια.
ΑΜΟΙΒΗ
587
Liddell-Scott Liddell-Scott. ἀμοιβή, ἠ (ἀμείβω), I. 1. ανταπόδοση,

πληρωμή, αποζημίωση, σε Ομήρ. Οδ.· ἑκατόμβης, για την
εκατόμβη, στο ίδ. 2. απάντηση, σε Ηρόδ. II. αλλαγή, ανταλλαγή
χρημάτων, σε Πλούτ. II. εναλλαγή, μεταβολή, κακῶν, σε Ευρ.
ἀμοιβηδίς, επίρρ. (ἀμοιβή), αμοιβαίως, εναλλάξ, σε Όμηρ.
LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon

ἀμείβω [ᾰ], Il., Trag.: Ep. impf. ἄμειβον Il.14.381: fut. -ψω A.Pr. 23: aor.
ἤμειψα, Ep. ἄμειψα [ᾰ] h.Cer.275, A.R.3.280; Dor. ἄμ [ᾱ] Pi.P.5.38;
Trag.:—Med., impf. ἠμειβόμην, Ep. ἀμ- Il.3.171, etc.: fut. ἀμείψομαι
E.Supp.517: aor. ἠμειψάμην, Ep. and Ion. ἀμ- Il.4.403, Hdt.1.37, al.:—
Pass., fut. ἀμειφθήσεται Hsch.: aor. ἠμείφθην AP7.589 (Agath.), 638
(Crin.), etc. (in med. sense, Pi.P.4.102, Theoc.7.27): pf. ἤμειπται
Gal.1.210: Ep. plpf. ἄμειπτο Nonn.D.44.241.—Verb and compds. are
almost exclus. poet. and Ion., but used once or twice in Pl. and X., and late
Prose. A. Act., change, exchange, (not Od.), ἔντε’ ἄμειβεν Il.17.192, etc.:
τί τινος, as γόνυ γουνὸς ἀμείβων changing one knee for other, i. e. walking
slowly, ib.11.547, etc.:—so either, 1. give in exchange, ὃς πρὸς Τυδεΐδην
Διομήδεα τεύχε’ ἄμειβε χρύσεα χαλκείων ib.6.235: c.acc., δάμαρτ’
ἀμείψας E.Alc.46: or more freq., 2. take in exchange, τι ἀντί τινος
Pi.P.4.17, E.Hel.1382; πόσιν ἀντὶ σᾶς ἀμεῖψαι ψυχᾶς redeem at that price,
Id.Alc.462, etc.; μορφὴν ἀ. ἐκ θεοῦ βροτησίαν Id.Ba.4; ἀ. τὰν ἐμὰν
[φυλακάν] Id.Rh.527; τιμὰν πρὸς ἀνθρώπων ἀμείψω Ibyc.24, cf.
A.Ch.1019 (anap.) (prob.). 3. in Att. often of Place, change it, so pass,
cross, πορθμόν, πόρον, Id.Pers. 69, E.IA 144, etc.:—hence, b. either pass
out of a house, leave it, ἀ. στέγας, δώματα, S.Ph.1262, E.El.750; or pass
into, enter it, ἀ. θύρας Hdt.5.72, cf. A.Ch.571: generally, πόλιν ἐκ πόλεως
ἀ. Pl.Sph. 224b, cf. Prm.138d; v. infr. B.II.2. 4. change, alter, χρῶτα βαφῇ
A.Pers.317; χροιᾶς ἄνθος Id.Pr.23; ἐς κακοχυμίην ἤμειψε τὰ σπλάγχνα
Aret.SD2.13: abs., πολλὰ ἀ. change colour, Jul.Caes. 309a; so Med., χροιῆς
ἄνθος ἀμειβομένης Sol.27.6. 5. causal, make others change, τεύχε’ ἄμειβον
Il.14.381; pass on, hand on from one to another, τέκνα . . διαδοχαῖς
ἀμείβουσαι χεροῖν E.Hec.1159. b. shift, dislodge, κακὸν κακῷ Aret.SD2.1.
6. rarely like Med. B.I.3, repay, return, ἀ. χάριν A.Ag.729, cf. Ch.793. II.
intr. in part., ἀμείβοντες, οἱ, the interchangers, i.e. rafters that meet and
cross each other, Il.23.712, cf. Theo Sm.p.122 H., Nonn.D.37.588; ἐν
ἀμείβοντι, = ἀμοιβάδις, Pi.N.11.42:—so prob. ἀμείβει καινὸν ἐκ καινῶν
τόδε succeeds, E.Or.1503. B. Med., change one with another, do in turn or
alternately, abs., ἀμειβόμενοι φυλακὰς ἔχον Il.9.471; ἄειδον ἀμειβόμεναι
588
ὀπὶ καλῇ 1.604; ὀρχείσθην . . ἀμειβομένω Od.8.379; ἀμειβόμενοι κατὰ

οἴκους at every house in turn, 1.375, 2.140; ἄρουραι ἀμειβόμεναι ploughed
and fallow in turn, Pi.N.6.9; so ἀμειβόμεναι ὁπλαῖς alternating, crosswise,
of the motion of the legs in horses or oxen, Id.P.4.226; ἄλλα ἄλλοθεν
ἀμείβεται now comes one thing, now another in turn, E.Hipp.1108;
ἀμείβεται μιάσματα Id.Med.1267: c. part., θρῴσκων ἄλλοτ’ ἐπ’ ἄλλον
ἀμείβεται leaps in turn . . , Il.15.684:—ἀ. στενότητι vary in narrowness,
X.Cyn.9.14. 2. of dialogue, ἀμείβεσθαι ἐπέεσσι answer one another,
Od.3.148, etc.; in part., ἀμειβόμενος προσέειπε, προσηύδα, Il.3.437, 17.33;
ἀ. πρός τινα Hdt.8.60codd.; πρός τι ib.58, E.Tr.903: c. acc. pers. et dat. rei,
ἀ. τινα μύθῳ, μύθοις, Od. 12.278, 2.83; ἀ. τινα alone, answer one, reply to
him, Il.1.172, etc.; τὸν λόγοις ἀμείφθη Pi.P.4.102, cf. Theoc.7.27; ἀμείβετο
τοῖσδε in these words, Hdt.1.35, al.:—later c. acc. rei, τούτοις ἀμείβου . .
εὐμαθές τι A.Eu.442; ἔπος πρὸς ἔπος 586; μὴ σφριγῶντ’ ἀμείψῃ μῦθον
E.Supp.478; ταῦτα ἀμείψατο Hdt.1.37: c. dupl. acc., ταῦτα τοὺς φίλους
ἀμείψατο Id.2.173, cf.3.52, A.Supp.195; ἕν μ’ ἄμειψαι μοῦνον S.OC991;
τὸν δὲ . . μῆτιν . . ἀμείβετο gave him counsel in reply, Pi.P. 9.39:—also
late Prose, Luc.Alex.19. 3. repay, requite, c. acc. pers. et dat. rei, δώροισιν
ἀ. τινα Od.24.285; χρηστοῖσι Hdt.1.41, cf. 4.97; ὁμοίοις D.20.6; ἀμείβομαί
σε τῷ φυγεῖν τὴν οἰκίαν Com.Adesp.371: c. acc. pers. only, τὸν ἄδικον ἀ.
S.Fr.12; τοὺς μὲν ἐκόλαζε, τοὺς δὲ ἠμείβετο D.C.74.8: c. acc. et dat. rei, ἀ.
εὐεργεσίας χάρισιν X.Mem.4.3.15: c. acc. rei only, χάριν φιλότητος
S.El.134; βροτῶν ἀσυνεσίας E.Ph.1727; τὴν προϋπαρχήν Arist.EN1165a5:
rarely c. dat. pers., πολλοῖσι γὰρ κέρδη πονηρὰ ζημίαν ἠμείψατο
E.Cyc.312: rarely also c. gen. rei compensatae, ἀ. τινα τῆς δικαιοσύνης
Luc.Somn. 15:—mostly, return good for good; but also, bad for good,
φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα Pi.P.7.17; bad for bad, ἀμείψεται φόνον
φόνος E.El.1093; κακὸν κακῷ Aret.SD2.13. 4. purchase, λύχνον Lib.
Or.45.10. II. get in exchange, [οὔτοι] νιν (sc. Καρθαίαν) Βαβυλῶνος
ἀμείψομαι Pi.Pae.4.16; θητικοῦ ἀντὶ τέλους ἱππάδ’ ἀμειψάμενος Epigr. ap.
Arist.Ath.7.4; λῴους φρένας τῶν νῦν παρουσῶν S.Tr. 737. 2. like Act.,
change a place, pass either out or in, ψυχὴ . . ἀμείψεται ἕρκος ὀδόντων
Il.9.409; and reversely of things swallowed, φάρμακα . . ἀ. ἕρκ. ὀδ.
Od.10.328; ἀμειβόμεναι μέγαν οὐδὸν . . , ἡ μὲν ἔσω . . ἡ δὲ θύραζε Hes.
Th.749; πατρίδ’ ἀμειψάμενος Sol.2; ποταμόν Simon.94; πρόθυρα
A.Ch.965; πύλας E.Alc.752; γῆν οὐρανοῦ ἀ. change earth for heaven,
Plu.2.607e; ὑπὲρ οὐδὸν ἀμειβόμενον Theoc. 2.104; ἄλλην ἐξ ἄλλης
πόλεως ἀμειβόμενο Pl.Ap.37d; ἕτερα δ’ ἕτερος ἀμείβεται πήματα passes
through them, E.Or.979. 3. exchange, τὶ πρὸς νόμισμα Plu.Aem.23. III.
589
surpass, outdo, μελισσᾶν πόνον Pi.P.6.54. IV. χεροῖν πίτυλον, ὃς αἰὲν δι’
Ἀχέροντ’ ἀ. θεωρίδα convoys, accompanies it, A.Th.856.

εἵατ’ ἐπὶ ξεστοῖσι λίθοις ἱερῷ ἐνὶ κύκλῳ,
σκῆπτρα δὲ κηρύκων ἐν χέρσ’ ἔχον ἠεροφώνων· (505)
τοῖσιν ἔπειτ’ ἤϊσσον, ἀμοιβηδὶς δὲ δίκαζον.
κεῖτο δ’ ἄρ’ ἐν μέσσοισι δύω χρυσοῖο τάλαντα,
τῷ δόμεν ὃς μετὰ τοῖσι δίκην ἰθύντατα εἴποι.

δῶρον δ’ ὅττι κέ μοι δοῦναι φίλον ἦτορ ἀνώγῃ,
αὖτις ἀνερχομένῳ δόμεναι οἶκόνδε φέρεσθαι,
καὶ μάλα καλὸν ἑλών· σοὶ δ’ ἄξιον ἔσται ἀμοιβῆς.”
ἡ μὲν ἄρ’ ὣς εἰποῦσ’ ἀπέβη γλαυκῶπις Ἀθήνη,
ὄρνις δ’ ὣς ἀνόπαια διέπτατο· τῷ δ’ ἐνὶ θυμῷ (320)

ἡμῖν εὐχομένοισι τελευτῆσαι τάδε ἔργα.
Νέστορι μὲν πρώτιστα καὶ υἱάσι κῦδος ὄπαζε,
αὐτὰρ ἔπειτ’ ἄλλοισι δίδου χαρίεσσαν ἀμοιβὴν
σύμπασιν Πυλίοισιν ἀγακλειτῆς ἑκατόμβης.
δὸς δ’ ἔτι Τηλέμαχον καὶ ἐμὲ πρήξαντα νέεσθαι, (60)

χαίρεσκον μὲν ἰὼν εἰς οὐρανὸν ἀστερόεντα, (380)
ἠδ’ ὁπότ’ ἂψ ἐπὶ γαῖαν ἀπ’ οὐρανόθεν προτραποίμην.
εἰ δέ μοι οὐ τείσουσι βοῶν ἐπιεικέ’ ἀμοιβὴν,
δύσομαι εἰς Ἀΐδαο καὶ ἐν νεκύεσσι φαείνω.’
τὸν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·

ὄφρα φαείνοιεν· περὶ δὲ ξύλα κάγκανα θῆκαν,
αὖα πάλαι, περίκηλα, νέον κεκεασμένα χαλκῷ,
καὶ δαΐδας μετέμισγον· ἀμοιβηδὶς δ’ ἀνέφαινον (310)
590
δμῳαὶ Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος. αὐτὰρ ὁ τῇσιν

αὐτὸς διογενὴς μετέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·

νεικείῃ χαλεποῖσι καθαπτόμενος ἐπέεσσι·
τῷ δ’ ἦ τοι Ζεὺς αὐτὸς ἀγαίεται, ἐς δὲ τελευτὴν
ἔργων ἀντ’ ἀδίκων χαλεπὴν ἐπέθηκεν ἀμοιβὴν.
ἀλλὰ σὺ τῶν μὲν πάμπαν ἔεργ’ ἀεσίφρονα θυμόν. (335)
Κὰδ δύναμιν δ’ ἔρδειν ἱέρ’ ἀθανάτοισι θεοῖσιν
7. Ησίοδος Απόσπασμα {0020.004} (8/7 B.C.?) Απόσπασμα 244 γρ. 9

[ ]ναβαντες
[ Ἐ]ννοσίγαιος
[ ]ἀμοιβὴν

βοᾷ μὲν ὅρκους, ἀνακαλεῖ δὲ δεξιάς,
πίστιν μεγίστην, καὶ θεοὺς μαρτύρεται
οἵας ἀμοιβῆς ἐξ Ἰάσονος κυρεῖ.
κεῖται δ’ ἄσιτος, σῶμ’ ὑφεῖσ’ ἀλγηδόσι,
τὸν πάντα συντήκουσα δακρύοις χρόνον, (25)
Αριστοτέλης . Ηθικά Νικομάχεια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1163b

γρ. 34
Ἐν πάσαις δὲ ταῖς ἀνομοιοειδέσι φιλίαις τὸ ἀνάλογον (32)
ἰσάζει καὶ σῴζει τὴν φιλίαν, καθάπερ εἴρηται, οἷον καὶ
ἐν τῇ πολιτικῇ τῷ σκυτοτόμῳ ἀντὶ τῶν ὑποδημάτων ἀμοι-
βὴ γίνεται κατ’ ἀξίαν, καὶ τῷ ὑφάντῃ καὶ τοῖς λοιποῖς. (35)
(1164a) ἐνταῦθα μὲν οὖν πεπόρισται κοινὸν μέτρον τὸ νόμισμα, καὶ
πρὸς τοῦτο δὴ πάντα ἀναφέρεται καὶ τούτῳ μετρεῖται· ἐν
10. Αριστοτέλης Ηθικά Νικομάχεια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1164b

γρ. 1
591
δὲ μὴ γίνεται διομολογία τῆς ὑπουργίας, οἱ μὲν δι’ αὐτοὺς

προϊέμενοι εἴρηται ὅτι ἀνέγκλητοι (τοιαύτη γὰρ ἡ κατ’ (35)
(1164b) ἀρετὴν φιλία), τὴν ἀμοιβὴν τε ποιητέον κατὰ τὴν προαί-
ρεσιν (αὕτη γὰρ τοῦ φίλου καὶ τῆς ἀρετῆς)· οὕτω δ’ ἔοικε
καὶ τοῖς φιλοσοφίας κοινωνήσασιν· οὐ γὰρ πρὸς χρήμαθ’

γρ. 19
τοῦ ἴσου τιμῶσιν οἱ ἔχοντες καὶ οἱ βουλόμενοι λαβεῖν· τὰ
γὰρ οἰκεῖα καὶ ἃ διδόασιν ἑκάστοις φαίνεται πολλοῦ ἄξια·
ἀλλ’ ὅμως ἡ ἀμοιβὴ γίνεται πρὸς τοσοῦτον ὅσον ἂν τάτ-
τωσιν οἱ λαμβάνοντες. δεῖ δ’ ἴσως οὐ τοσούτου τιμᾶν ὅσου (20)
ἔχοντι φαίνεται ἄξιον, ἀλλ’ ὅσου πρὶν ἔχειν ἐτίμα.
12. Αριστοτέλης Epistulae {0086.011} (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Epistle 3 γρ. 3

Οἱ πολλοὶ τῶν φιλοσόφων τὴν εὐεργεσίαν θεῷ ἰσό-
μοιρον παρεσκεύασαν· ὡς γὰρ ἁπλῶς εἰπεῖν χάριτος
δόσις καὶ ἀμοιβὴ συνέχει τοὺς τῶν ἀνθρώπων βίους,
τῶν μὲν διδόντων, τῶν δὲ λαμβανόντων, τῶν δ’ αὖ
πάλιν ἀνταποδιδόντων. διὸ καλὸν καὶ δίκαιόν ἐστι (5)

γὴν βίου.
(39) Οὔθ’ ὁ τὴν χρείαν ἐπιζητῶν διὰ παντὸς φίλος, οὔθ’ ὁ μη-
δέποτε συνάπτων· ὁ μὲν γὰρ καπηλεύει τῇ χάριτι τὴν ἀμοιβὴν,
ὁ δὲ ἀποκόπτει τὴν περὶ τοῦ μέλλοντος εὐελπιστίαν.
(40) Ὁ λέγων πάντα κατ’ ἀνάγκην γίνεσθαι οὐδὲν ἐγκαλεῖν ἔχει

ΑΙΩΝ) 2) Part 2 Τόμ. 2 σελ. 20 γρ. 3
(20) 19. Οὐκ ἀλόγως δὲ ἐκείνῳ οἶμαί τις ἐπιστήσει, τί δή ποτε οὐχὶ
μετὰ τὴν τοῦ ὀνόματος θέσιν τὸ ἀντὶ τούτου μόριον παραλαμβανόμενον
ὑπετάγη, λέγω δὴ τὴν ἀντωνυμίαν, εἴγε κατὰ ἀμοιβὴν τοῦ ὀνόματος
πάλιν σὺν τῷ ῥήματι συνέχει τὸν λόγον. Περὶ οὗ ἂν προφανὴς ἀπό-
592
δειξις γένοιτο ἥδε, ὡς ἕνεκα τῆς τῶν ῥημάτων συνόδου ἐπενοήθησαν (5)

ταῖς γε μὴν κατὰ τὸ τρίτον πρόσωπον, πάλιν ὑποστελλομένων τῶν
(82) δεικτικῶν, ἀκωλύτως προσαρτᾶσθαι. Ἀλλ’ οὐδ’ αὗται δέονται τοῦ ἄρ-
θρου· δι’ αὑτῶν γάρ εἰσιν ἀναφορικαί, ὥς γε καὶ ἐπιδείξομεν ἀμοιβὴν
γινομένην αὐτῶν τε καὶ τῶν ἄρθρων.
98. Ἀλλὰ πῶς πάλιν ἡ αὐτός ἄρθρον προσέλαβεν, εἴπερ αἱ ἀνα-

διὰ τῆς μεταθέσεως τοῦ τόνου, ἤκουσ’ ἥμων, λέγω ἀπολύτως, τῆς τά- (5)
σεως μετατιθεμένης κατὰ τὴν ἄρχουσαν· ἠδυνάτει γὰρ ἐπὶ τὸ προκεί-
μενον μόριον προελθεῖν, εἴγε μέχρι τριῶν χρόνων τὰ τῆς ἀμοιβῆς τοῦ
τόνου ἐγγίνεται. καὶ ἕνεκα τούτου τὸ
καί σφεας {Δ 284. 337 alibi}

πεῖ, τῷ αὐτοῦ τὸ αὐτεῖ, ὅπερ οὐ παρείπετο τῷ ἐπεί. ἀλλὰ καὶ τὸ (10)
σημαινόμενον· τὰ γὰρ μεταπίπτοντα παρὰ ταῖς διαλέκτοις τῆς φωνῆς
ἀμοιβὴν σημαίνει, οὐ τοῦ δηλουμένου. οὐ δὴ οὖν τὸ ἐπεί τόπον παρεμ-
φαίνει, ὥσπερ ἔχει τὸ «εἷ τὰ τῶν χοιραγχᾶν» {Sophron. mim. 86
Ahr., 98 Kaibel}. δι’ ὃ καὶ παραδεξαίμεθα ἂν ἐκεῖνο, ὡς καὶ ἐπ’ ἄλλων

Τμ. d γρ. 3
(d) νηται. Ὥσπερ γὰρ ἀποδιδοὺς χάριν τῷ προϋπάρξαντι
οὐδὲν ἧττον εὖ ποιεῖ, κἂν προπεπονθὼς ᾖ· οὕτως ὁ
μετατιθεὶς τὴν ἀμοιβὴν εἰς κάκωσιν οὐδὲν ἧττον κακῶς
δρᾷ, κἂν προπεπονθὼς ᾖ. 12.6.(a) Τί δὲ τοίνυν ἔσται καὶ πέρας τοῦ
κακοῦ; εἰ γὰρ...
Τμ. h γρ. 3
593
(h) βραχὺν ἀριθμὸν φιλίας σαφοῦς ξυνεληλαμένα. Σιτία

μὲν καὶ ποτὰ καὶ ἀμπεχόνας, καὶ ὅση ἄλλη χρεία σω-
μάτων, πορίζονται οἱ ἄνθρωποι ἀμοιβῇ καὶ ἀντιδόσει
ἐκ χαλκοῦ καὶ σιδήρου, καὶ τὰ σεμνὰ δὴ ταῦτα, χρυ-
(i) σοῦ καὶ ἀργύρου· ἐξὸν χαίρειν τῇ τῶν μετάλλων…
ΕΡΓΑΣΙΑ
Liddell-Scott. ἐργᾰσείω, εφετικό του ἐργάζομαι, πρόκειται να κάνω,

επιθυμώ, σκοπεύω να εργασθώ, σε Σοφ.
ἐργᾰσία, Ιων. -ίη, ἡ (ἐργάζομαι),· I. εργασία, ημερήσια δουλειά,
ασχολία, Λατ. labor, σε Ομηρ. Ύμν., Αττ.· δὸς ἐργασίαν, με απαρ.,
Λατ. da operam ut..., σε Κ.Δ. II. 1. κατασκευή, οικοδόμηση,
ανέγερση, τειχῶν, σε Θουκ.· ἱματίων, ὑποδημάτων, σε Πλάτ. κ.λπ.
2. κατεργασία, επεξεργασία υλικού, τοῦ σιδήρου, σε Ηρόδ.· τῶν
χρυσείων μετάλλων, σε Θουκ., Αριστοφ. κ.λπ. 3. γενικά, εμπόριο,
συναλλαγή, σε Ξεν., Δημ. 4. εξάσκηση, πρακτική, τῶν τεχνῶν, σε
Πλάτ. 5. έργο τέχνης, τετράγωνος ἐργ., λέγεται για τις Ερμές, σε
Θουκ.
ἐργάσιμος[ᾰ], -ον (ἐργάζομαι), λέγεται για τη γη, αρόσιμη,
καλλιεργήσιμη, σε Ξεν. κ.λπ.
ἐργαστέον, ρημ. επίθ. του ἐργάζομαι· I. πρέπει να εργαστούμε ή να
εργαζόμαστε, σε Ξεν. II. τοὖργον ἔστ' ἐργ., αυτό που πρέπει να γίνει
ή που κάποιος πρέπει να το κάνει, σε Αισχύλ., Ευρ.
ἐργαστήρ, -ῆρος, ὁ (ἐργάζομαι), εργάτης, γεωργος, καλλιεργητής,
σε Ξεν.
ἐργαστήριον, τό, οποιοδήποτε μέρος στο οποίο εκτελείται εργασία,
εργαστήριο, κατασκευαστήριο, σε Ηρόδ., Αττ.· μεταλλείο,
λατομείο, ορυχείο, σε Δημ.· χασάπικο, κρεοπωλείο, σε Αριστοφ.
ἐργαστικός, -ή, -όν (ἐργάζομαι), ικανός προς εργασία, εργατικός,
επιμελής, σε Πλάτ., Ξεν.
1. Θουκυδίδης Ιστορίαι. (5 Π. Χ. ΑΙΏΝ. Βιβ. 4 Κεφ. 105 Τμ. 1 γρ. 3

(1) Ἐν τούτῳ δὲ ὁ Βρασίδας δεδιὼς καὶ τὴν ἀπὸ τῆς Θάσου
τῶν νεῶν βοήθειαν καὶ πυνθανόμενος τὸν Θουκυδίδην κτῆσίν
τε ἔχειν τῶν χρυσείων μετάλλων ἐργασίας ἐν τῇ περὶ ταῦτα
Θρᾴκῃ καὶ ἀπ’ αὐτοῦ δύνασθαι ἐν τοῖς πρώτοις τῶν ἠπειρωτῶν,
ἠπείγετο προκατασχεῖν, εἰ δύναιτο, τὴν πόλιν, μὴ...
594

ἐπορίζετο. καὶ οἱ μὲν ἐν παρασκευῇ ἦσαν.
6.27.
(1) Ἐν δὲ τούτῳ, ὅσοι Ἑρμαῖ ἦσαν λίθινοι ἐν τῇ πόλει τῇ
Ἀθηναίων (εἰσὶ δὲ κατὰ τὸ ἐπιχώριον, ἡ τετράγωνος ἐργασία,
πολλοὶ καὶ ἐν ἰδίοις προθύροις καὶ ἐν ἱεροῖς), μιᾷ νυκτὶ οἱ
(2) πλεῖστοι περιεκόπησαν τὰ πρόσωπα. καὶ τοὺς δράσαντας

μᾶλλον ἢ πρότερον προαγαγὼν ξυνέμισγεν αὐτοῖς, τοὺς δ’
ἱππέας καὶ τοὺς ἀκοντιστὰς ἐκ πλαγίου τάξας τῶν Ἀθηναίων
κατὰ τὴν εὐρυχωρίαν, ᾗ τῶν τειχῶν ἀμφοτέρων αἱ ἐργασίαι
(3) ἔληγον. καὶ προσβαλόντες οἱ ἱππῆς ἐν τῇ μάχῃ τῷ εὐωνύμῳ
κέρᾳ τῶν Ἀθηναίων, ὅπερ κατ’ αὐτοὺς ἦν, ἔτρεψαν· καὶ δι’

εὐαγωγὸς δὲ καὶ πρὸς πολλὰ χρήσιμος τοῖς ἐντὸς αὐτοῦ
κατοικοῦσιν. Πρὸς γὰρ τοῖς προειρημένοις καὶ τὴν δύναμιν (5)
αὐτῶν πρὸς τὴν τῆς γῆς ἐργασίαν ἰσόθεον πεποίηκεν·
τῶν γὰρ ὄμβρων καὶ τῶν αὐχμῶν τοῖς μὲν ἄλλοις ὁ Ζεὺς
ταμίας ἐστὶν, ἐκείνων δ’ ἕκαστος ἀμφοτέρων τούτων

... περιλαβὼν ἐξ ὧν ἄριστ’ ἄν τις τὰ κοινὰ διοικήσειεν,
ἀεὶ τοῖς αὐτοῖς τὰς αὐτὰς πράξεις μεταχειρίζεσθαι προσ-
έταξεν, εἰδὼς τοὺς μὲν μεταβαλλομένους τὰς ἐργασίας
οὐδὲ πρὸς ἓν τῶν ἔργων ἀκριβῶς ἔχοντας, τοὺς δ’ ἐπὶ ταῖς (5)
αὐταῖς πράξεσιν συνεχῶς διαμένοντας εἰς ὑπερβολὴν
6. Ισοκράτης Panegyricus (orat. 4) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 29 γρ. 6

ἅπασιν μετέδωκεν. Καὶ τὰ μὲν ἔτι καὶ νῦν καθ’ ἕκαστον
τὸν ἐνιαυτὸν δείκνυμεν, τῶν δὲ συλλήβδην τάς τε χρείας (5)
καὶ τὰς ἐργασίας καὶ τὰς ὠφελείας τὰς ἀπ’ αὐτῶν γιγνο-
μένας ἐδίδαξεν. Καὶ τούτοις ἀπιστεῖν μικρῶν ἔτι προστε-
595
θέντων οὐδεὶς ἂν ἀξιώσειεν. (30) Πρῶτον μὲν γὰρ ἐξ ὧν
7. Ισοκράτης Ad Nicoclem (orat. 2) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 18 γρ. 1

ἐλαχίστας, τὰς δὲ διαλύσεις ὡς οἷόν τε ταχίστας τοῖς
πολίταις ποιοῦσιν· ταῦτα γὰρ ἅπαντα προσεῖναι δεῖ τοῖς
καλῶς κειμένοις [νόμοις]. (18) Τὰς μὲν ἐργασίας αὐτοῖς
καθίστη κερδαλέας, τὰς δὲ πραγματείας ἐπιζημίους, ἵνα
τὰς μὲν φεύγωσιν, πρὸς δὲ τὰς προθυμότερον ἔχωσιν. Τὰς

τῶν εἰσφορῶν καὶ τῶν τριηραρχιῶν καὶ τῶν ἄλλων τῶν
περὶ τὸν πόλεμον λειτουργιῶν, ἀδεῶς δὲ γεωργοῦντες
καὶ τὴν θάλατταν πλέοντες καὶ ταῖς ἄλλαις ἐργασίαις
ἐπιχειροῦντες αἳ νῦν διὰ τὸν πόλεμον ἐκλελοίπασιν. (10)
(21) Ὀψόμεθα δὲ τὴν πόλιν διπλασίας μὲν ἢ νῦν τὰς προσό-

30 γρ. 7
πρόγονοι παρέδοσαν. Καὶ γάρ τοι καὶ τὰ παρὰ τῶν θεῶν (5)
οὐκ ἐμπλήκτως οὐδὲ ταραχωδῶς αὐτοῖς συνέβαινεν, ἀλλ’
εὐκαίρως καὶ πρὸς τὴν ἐργασίαν τῆς χώρας καὶ πρὸς
τὴν συγκομιδὴν τῶν καρπῶν.
(31) Παραπλησίως δὲ τοῖς εἰρημένοις καὶ τὰ πρὸς

32 γρ. 9
ἐνδείαις, τοῖς μὲν γεωργίας ἐπὶ μετρίαις μισθώσεσιν
παραδιδόντες, τοὺς δὲ κατ’ ἐμπορίαν ἐκπέμποντες, τοῖς
δ’ εἰς τὰς ἄλλας ἐργασίας ἀφορμὴν παρέχοντες.
(33) Οὐ γὰρ ἐδέδισαν μὴ δυοῖν θάτερον πάθοιεν, ἢ πάντων
στερηθεῖεν, ἢ πολλὰ πράγματα σχόντες μέρος τι κο-

αἰσχύνην τῇ πόλει ποιοῦσιν; (55) Ὧν οὐδὲν ἦν ἐπ’
ἐκείνης τῆς βουλῆς· ἀπήλλαξε γὰρ τοὺς μὲν πένητας
596
τῶν ἀποριῶν ταῖς ἐργασίαις καὶ ταῖς παρὰ τῶν ἐχόντων

ὠφελείαις, τοὺς δὲ νεωτέρους τῶν ἀκολασιῶν τοῖς ἐπι-
τηδεύμασιν καὶ ταῖς αὑτῶν ἐπιμελείαις, τοὺς δὲ πολιτευο- (5)
τῶν ἄλλων, χιλίους μόνους στατῆρας κατέλιπεν. (157) Καί-
τοι χρὴ περὶ τῆς οὐσίας τῆς· ἀλλήλων μὴ τοῖς αἰτιωμένοις
εἰκῇ πιστεύειν, μηδὲ τὰς ἐργασίας ἴσας νομίζειν τάς τε
τῶν σοφιστῶν καὶ τὰς τῶν ὑποκριτῶν, ἀλλὰ τοὺς ἐν ταῖς
αὐταῖς τέχναις ὄντας πρὸς ἀλλήλους κρίνειν καὶ τοὺς (5)
πρὸς τοὺς πλησιάζειν ἡμῖν βουλομένους. (187) Λέγομεν
γὰρ ὡς δεῖ τοὺς μέλλοντας διοίσειν ἢ περὶ τοὺς λόγους ἢ
περὶ τὰς πράξεις ἢ περὶ τὰς ἄλλας ἐργασίας πρῶτον μὲν
πρὸς τοῦτο πεφυκέναι καλῶς, πρὸς ὅπερ ἂν προῃρημένοι
τυγχάνωσιν, ἔπειτα παιδευθῆναι καὶ λαβεῖν τὴν ἐπιστήμην, (5)
ἥτις ἂν ᾖ περὶ ἑκάστου, τρίτον ἐντριβεῖς γενέσθαι καὶ
γυμνασθῆναι περὶ τὴν χρείαν καὶ τὴν ἐμπειρίαν αὐτῶν· ἐκ
τούτων γὰρ ἐν ἁπάσαις ταῖς ἐργασίαις τελείους γίγνεσθαι
καὶ πολὺ διαφέροντας τῶν ἄλλων. (188) Εἶναι δὲ τούτων
προσῆκον ἑκατέροις, τοῖς τε διδάσκουσιν καὶ τοῖς μανθά-
15. Ισοκράτης Ad Timotheum (epist. 7) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 3 γρ. 4

ὅτου τρόπου καὶ μετὰ τίνων καὶ τίσι συμβούλοις χρώμενος
τάς τε τῆς πόλεως ἀτυχίας ἐπανορθώσεις καὶ τοὺς πολίτας
ἐπί τε τὰς ἐργασίας καὶ τὴν σωφροσύνην προτρέψεις καὶ
ποιήσεις αὐτοὺς ἥδιον ζῆν καὶ θαρραλεώτερον ἢ τὸν παρ- (5)
ελθόντα χρόνον· ταῦτα γάρ ἐστιν ἔργα τῶν ὀρθῶς καὶ

Ὀρφεὺς μὲν γὰρ τελετάς θ’ ἡμῖν κατέδειξε φόνων τ’ ἀπέχεσθαι,
Μουσαῖος δ’ ἐξακέσεις τε νόσων καὶ χρησμούς, Ἡσίοδος δὲ
597
γῆς ἐργασίας, καρπῶν ὥρας, ἀρότους· ὁ δὲ θεῖος Ὅμηρος

ἀπὸ τοῦ τιμὴν καὶ κλέος ἔσχεν πλὴν τοῦδ’ ὅτι χρήστ’
ἐδίδαξεν, (1035)
τάξεις, ἀρετάς, ὁπλίσεις ἀνδρῶν;

γρ. 11
πρὸς τὸ ὑγιαίνειν τε καὶ ἰσχύειν τοῖς σώμασι καὶ πρὸς τὸ
κτήσασθαί τε καὶ σῴζειν τὰ χρήσιμα πρὸς τὸν βίον ὠφέ- (10)
λιμα ὄντα, τὴν δ’ ἐργασίαν καὶ τὴν ἐπιμέλειαν οὐδὲν χρή-
(8) σιμα; ἔμαθον δέ, ἃ φὴς αὐτὰς ἐπίστασθαι, πότερον ὡς
οὔτε χρήσιμα ὄντα πρὸς τὸν βίον οὔτε ποιήσουσαι αὐτῶν

1 γρ. 2
οὐδὲν ἔφη εἶναι οὔτε θεοφιλῆ. (5) 3.10.(1) Ἀλλὰ μὴν καὶ εἴ ποτε τῶν τὰς
τέχνας ἐχόντων καὶ
ἐργασίας ἕνεκα χρωμένων αὐταῖς διαλέγοιτό τινι, καὶ τούτοις
ὠφέλιμος ἦν. εἰσελθὼν μὲν γάρ ποτε πρὸς Παρράσιον τὸν
ζωγράφον καὶ διαλεγόμενος αὐτῷ, Ἆρα, ἔφη, ὦ Παρράσιε,

…ἐπαρκεῖν ἀλλήλοις ἡ γεωργία. ἐπί τε γὰρ τοὺς πολεμίους
σὺν ἀνθρώποις δεῖ ἰέναι, τῆς τε γῆς σὺν ἀνθρώποις ἐστὶν ἡ
(15) ἐργασία. τὸν οὖν μέλλοντα εὖ γεωργήσειν δεῖ τοὺς ἐρ-
γαστῆρας καὶ προθύμους παρασκευάζειν καὶ πείθεσθαι θέ-
λοντας· τὸν δὲ ἐπὶ πολεμίους ἄγοντα ταὐτὰ δεῖ μηχανᾶσθαι

… ἀλλ’ ὅπερ πεπαίδευνται καθῆσθαι μήτε πονοῦντας
(8) μήτε κινδυνεύοντας. ἐδοκιμάσαμεν δὲ ἀνδρὶ καλῷ τε κἀγαθῷ
ἐργασίαν εἶναι καὶ ἐπιστήμην κρατίστην γεωργίαν, ἀφ’ ἧς
(9) τὰ ἐπιτήδεια ἄνθρωποι πορίζονται. αὕτη γὰρ ἡ ἐργασία
μαθεῖν τε ῥᾴστη ἐδόκει εἶναι καὶ ἡδίστη ἐργάζεσθαι.
598
ΠΡΟΣΟΔΟΣ-ΠΡΟΣΟΔΟΙ
Liddell-Scott. προσ-οδεύομαι, Μέσ., παίρνω εισόδημα ή αποφέρω

πρόσοδο, με είσπραξη φόρων, σε Στράβ.
προσοδικός, -ή, -όν (πρόσοδος II), παραγωγικός, γόνιμος, εύφορος, σε
Στράβ.
προσόδιος, -ον, αυτός που ανήκει ή χρησιμεύει σε πομπές, λιτανευτικός,
σε Πλούτ.· λιτανευτικός ύμνος, ευχαριστία, Λατ. supplicatio, σε
Αριστοφ.
πρόσ-οδος, ἡ, I. 1. μετάβαση ή προσέλευση, πλησίασμα, ἡ πρόσοδος
μάλιστα ταύτῃ ἐγένετο, η έφοδος του ιππικού ήταν πιο εφικτή από αυτή τη
μεριά, σε Ηρόδ.· ἀπείπατο τὴνπρόσοδον, απέρριψε τις προτάσεις του,
στον ίδ.· πρόσοδος μελάθρων, η είσοδος, σε Ευρ. 2. εισβολή, πρόσοδοι
τῆς μάχης, επιθέσεις ή έφοδοι, στον ίδ. 3. όπως το πομπή II, επίσημη
πομπή σε ναό με τραγούδι και μουσική, σε Αριστοφ., Ξεν. 4. προσέλευση
ή παρουσίαση ρήτορα σε δημόσια συνάθροιση, γράφεσθαι πρόσοδον,
ζητώ τον λόγο, σε Δημ.· πρόσοδον ποιεῖσθαι πρὸς τὸν δῆμον, σε Αισχίν.
II. 1. έσοδο, εισόδημα, αντίθ. προς το κεφάλαιο, σε Δημ.· συνήθως στον
πληθ., σε Ρήτ. 2. λέγεται για τα δημόσια εισοδήματα, φόρων πρόσοδος,
σε Ηρόδ.· χρημάτων πρόσοδος, σε Θουκ.· συνήθως στον πληθ.,
εισπράξεις, εισοδήματα, Λατ. reditus, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.
1. Φώτιος . Λεξικόν. Lexicon (Ε—Ω) {4040.030} pi Σελ. 461 γρ. 18
Προσπορισθέν: ἐπινοηθέν· προσοδευθέν.

Προσρήσεσι: προσηγορίαις. προσοδευόμενα
2. Αθανάσιος θεολόγος Vita sanctae Syncleticae [Sp.] {2035.104}
Volume 28 column 1512 γρ. 9
ἀγαθὰ τοιαῦτα ἐκ τῶν ἁγίων Γραφῶν ἐστι τῇ ψυχῇ
προσοδευόμενα θεάσασθαι.
Ἔστι λύπη ἐπωφελὴς, καὶ ἔστι λύπη φθορο- (10)
προσοδεύουσιν
3. Ωριγένης Expositio in Proverbia (Απόσπασμα e catenis) {2042.075}
Αἱ πρόσοδοι τοῦ πονηροῦ βασιλέως, εἰσὶν αἱ κα-
κίαι καὶ τὰ ψευδῆ δόγματα· ταῦτα γὰρ αὐτῷ προσ-
οδεύουσιν οἱ βασιλευόμενοι ὑπ’ αὐτοῦ· συκοφαντοῦνται
599
δὲ τῷ Θεῷ οἱ τῷ πονηρῷ πειθαρχοῦντες· ὅτι οὐ τῷ (40)
προσοδεῦσαι
4.Ιωάννης Χρυσόστομος In natale sancti Joannis prophetae [Sp.]
{2062.310} Volume 61 σελ. 759 γρ. 11
πέπειροι πρὸς θερισμόν. Εἰ δὲ ὅλως ἀληθεύεις, δέσποτα (10)
Γαβριὴλ, ὃ λέγεις, δὸς δὴ ἄλλο προσοδεῦσαι σημεῖον, ἀῤ-
ῥαβῶνά μοι πίστευσον τῆς ἐπαγγελίας τὴν θαυματουρ-
προσόδια
5. Αριστοφάνης Aves Γρ. 853
συμπαραινέσας ἔχω
προσόδια μεγάλα σεμνὰ προσιέναι θεοῖ-
σιν, ἅμα δὲ προσέτι χάριτος ἕνε-

recentior) {3043.002} Volume 110 σελ. 1260 γρ. 49
τοῖς ἀνακτόροις προσπεφοιτήκασιν, ἀταλαιπώρως τούτοις ἐπιβάντες καὶ
ὁμαλῶς καὶ μετὰ πολλῆς τῆς
λειότητος. Τοιαῦτα σφίσι τὰ προσόδια γέγονε, τοιαῦτα τὰ εἰς τὴν βασιλίδα
τῶν πόλεων εἰσιτήρια·
τοιαῦτα τῆς βασιλείας ἐπιβατήρια. (50)
προσοδιασθέντα
7. Βέττιος Βάλης. Anthologiarum libri ix Σελ. 292 γρ. 30
καθάπερ προείπαμεν, ἐπὶ τοῦ περιποιητικοῦ παρῆν ὁ ἀστήρ.
προσοδικῶς οὖν γενόμενος οὐ παράμονα ποιήσει τὰ προσοδια- (30)
σθέντα ὑπὸ τῶν ἀνοικείως κατὰ γένεσιν ἠστερισμένων· τὰ δὲ
ὑπὸ τῶν ἰδίως πρὸς ἑκάστην γένεσιν ἠστερισμένων δοθέντα, ἐπὰν
προσοδικῶς
8. Βέττιος Βάλης. Anthologiarum libri ix Σελ. 292 γρ. 30
600
καθάπερ προείπαμεν, ἐπὶ τοῦ περιποιητικοῦ παρῆν ὁ ἀστήρ.

προσοδικῶς οὖν γενόμενος οὐ παράμονα ποιήσει τὰ προσοδια- (30)
σθέντα ὑπὸ τῶν ἀνοικείως κατὰ γένεσιν ἠστερισμένων· τὰ δὲ
Προσοδῖται
{0363.014} Βιβ. 4 Κεφ. 5 τμ. 24 γρ. 4
τὰ δὲ ἐντὸς κατέχουσι Γωνιᾶται,
καὶ Προσοδῖται,
μεθ’ οὓς ἡ Σκιαθικὴ χώρα, ἧς (5)
πρόσοδοι
10. Θουκυδίδης ιστορίαι Βιβ. 7 Κεφ. 28 τμ. 4 γρ. 8
οὐχ ὁμοίως καὶ πρίν, ἀλλὰ πολλῷ μείζους καθέστασαν, ὅσῳ
καὶ μείζων ὁ πόλεμος ἦν· αἱ δὲ πρόσοδοι ἀπώλλυντο.
7.29.
(1) Τοὺς οὖν Θρᾷκας τοὺς τῷ Δημοσθένει ὑστερήσαντας διὰ
11. Ευρυπίδης Alcestis {0006.002} Γρ. 861

Αδ. ἰώ, στυγναὶ
πρόσοδοι, στυγναὶ δ’ ὄψεις χήρων (861)
μελάθρων. ἰώ μοί μοι. αἶ αἶ.
12. Αριστοφάνης Nubes {0019.003} Γρ. 307

ναοί θ’ ὑψερεφεῖς καὶ ἀγάλματα,
καὶ πρόσοδοι μακάρων ἱερώταται
εὐστέφανοί τε θεῶν θυσίαι θαλίαι τε (308-309)
13. Ξενοφών Ελληνικά Βιβ. 5 Κεφ. 2 τμ. 16 γρ. 6

γιγνομένης. τί γὰρ δὴ καὶ ἐμποδών, ὅπου ξύλα μὲν ναυπη- (5)
γήσιμα ἐν αὐτῇ τῇ χώρᾳ ἐστί, χρημάτων δὲ πρόσοδοι ἐκ
πολλῶν μὲν λιμένων, ἐκ πολλῶν δ’ ἐμπορίων, πολυανθρωπία
601
14. Ξενοφών Memorabilia {0032.002} Βιβ. 3 Κεφ. 6 τμ. 5 γρ. 3

γ’ ἂν εἴη προσόδων αὐτῇ πλειόνων γενομένων; Εἰκὸς γοῦν,
ἔφη. Λέξον δή, ἔφη, ἐκ τίνων νῦν αἱ πρόσοδοι τῇ πόλει
καὶ πόσαι τινές εἰσι; δῆλον γὰρ ὅτι ἔσκεψαι, ἵνα, εἰ μέν
15. Ξενοφών Οικονομικός Κεφ. 2 τμ. 11 γρ. 6

οὐδὲ ἓν ὅτῳ τις μὴ ἐπίσταιτο χρῆσθαι; εἰσὶ μὲν οὖν αἱ (5)
πρόσοδοι ἀπὸ τῶν τοιούτων· ἐμὲ δὲ πῶς τινὶ τούτων οἴει ἂν
ἐπιστηθῆναι χρῆσθαι, ᾧ τὴν ἀρχὴν οὐδὲν πώποτ’ ἐγένετο
16. Ξενοφών Anabasis {0032.006} Βιβ. 5 Κεφ. 2 τμ. 3 γρ. 6

αὐτῶν· εἰς τοῦτο πάντες ξυνερρυήκεσαν. περὶ δὲ τοῦτο ἦν (5)
χαράδρα ἰσχυρῶς βαθεῖα, καὶ πρόσοδοι χαλεπαὶ πρὸς τὸ
(4) χωρίον. οἱ δὲ πελτασταὶ προδραμόντες στάδια πέντε ἢ
17. Ξενοφών Hiero Κεφ. 9 τμ. 8 γρ. 2

(8) ἐρρωμένως τρεπομένοις πολλὰ ἂν ἀγαθὰ περαίνοιτο· καὶ
γὰρ αἱ πρόσοδοι αὔξοιντ’ ἄν, καὶ ἡ σωφροσύνη πολὺ μᾶλλον
σὺν τῇ ἀσχολίᾳ συμπαρομαρτεῖ. καὶ μὴν κακουργίαι γε
18. Ξενοφών De vectigalibus Κεφ. 3 τμ. 6 γρ. 3

δαπανῆσαι δεῖ οὐδὲν ἀλλ’ ἢ ψηφίσματά τε φιλάνθρωπα καὶ
ἐπιμελείας. ὅσαι δ’ ἂν ἄλλαι δοκοῦσί μοι πρόσοδοι γίγνεσθαι,
(7) γιγνώσκω ὅτι ἀφορμῆς δεήσει εἰς αὐτάς. οὐ μέντοι δύσελπίς

ἄστει, ἅμα τ’ ἂν κόσμος εἴη τῇ πόλει καὶ πολλαὶ ἂν ἀπὸ
(14) τούτων πρόσοδοι γίγνοιντο. ἀγαθὸν δέ μοι δοκεῖ εἶναι πει-
ραθῆναι, εἰ καὶ ὥσπερ τριήρεις δημοσίας ἡ πόλις κέκτηται,

καὶ διὰ τὸ <τὰ> ἐλλιμένια καὶ τὰς ἀγορὰς αὐξάνεσθαι, ταῦτα
λαμβάνοντες κατασκευάζεσθε ὡς ἂν πλεῖσται <αἱ> πρόσοδοι (10)
602
(41) γίγνοιντο. εἰ δέ τινες αὖ φοβοῦνται μὴ ματαία ἂν γένοιτο
ΠΡΟΣΠΟΡΙΖΩ
προσποριεῖ
1. Δημοσθένης Φιλιππικός 1 Τμ. 29 γρ. 3
εἶναι, σιτηρέσιον τοῖς στρατευομένοις ὑπάρχειν, οὐκ ὀρθῶς
ἔγνωκεν· ἐγὼ γὰρ οἶδα σαφῶς ὅτι, τοῦτ’ ἂν γένηται, προσ-
ποριεῖ τὰ λοιπὰ αὐτὸ τὸ στράτευμ’ ἀπὸ τοῦ πολέμου, οὐδένα
τῶν Ἑλλήνων ἀδικοῦν οὐδὲ τῶν συμμάχων, ὥστ’ ἔχειν μισθὸν (5)
προσπορίζειν
2. Αθανάσιος θεολόγος Epistulae ad Castorem [Sp.] {2035.085} Volume
28 σελ. 885 γρ. 46
βληθεὶς, καὶ ἐμποδιζόμενος ἐκ τούτου, ὡς εἰώθει, (45)
ταῖς ἰδίαις χερσὶ προσπορίζειν ἑαυτῷ τὰς χρείας,
ταύτας εἰληφέναι διδάσκει παρὰ τῶν ἀδελφῶν, τῶν
προσπορίζουσι
3. Αθανάσιος θεολόγος Epistulae ad Castorem [Sp.] {2035.085} Volume
28 σελ. 900 γρ. 35
ἔργου ἀκηδίαν ἀπελαύνουσι, καὶ τὴν ἑαυτῶν τροφὴν
προσπορίζουσι, καὶ τοῖς δεομένοις βοηθοῦσιν. Οὐ μό- (35)
νον γὰρ τῆς ἑαυτῶν χρείας ἕνεκεν ἐργάζονται, ἀλλὰ
προσπορίσασθαι
4. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας Interpretatio in xiv epistulas sancti
Pauli {4089.030} Volume 82 σελ. 876 γρ. 20
ἀλλὰ κατὰ ἑκούσιον.» Σὲ γὰρ βούλομαι τὸ ἐντεῦθεν
προσπορίσασθαι κέρδος, ἵνα τῇ συγκαταθέσει τῆς (20)
γνώμης τὴν ὠφέλειαν καρπώσῃ. Καὶ ἐντεῦθεν δῆλον,
προσπορίσῃς
603
5. Ξενοφών Memorabilia {0032.002} Βιβ. 3 Κεφ. 6 τμ. 5 γρ. 6

τινες αὐτῶν ἐνδεῶς ἔχουσιν, ἐκπληρώσῃς, εἰ δὲ παραλεί- (5)
πονται, προσπορίσῃς. Ἀλλὰ μὰ Δί’, ἔφη ὁ Γλαύκων,
(6) ταῦτά γε οὐκ ἐπέσκεμμαι. Ἀλλ’ εἰ τοῦτο, ἔφη, παρέλιπες,
Προσπορισθέν
6. Φώτιος . Λεξικόν. Lexicon (Ε—Ω) {4040.030} pi Σελ. 461 γρ. 18
κρίνεται.
Προσπορισθέν: ἐπινοηθέν· προσοδευθέν.
Προσρήσεσι: προσηγορίαις.
προσπορισθέν
7. CYRILLUS Alexandrinus Theol. Thesaurus de sancta consubstantiali
trinitate {4090.109} Volume 75 σελ. 180 γρ. 5
κατὰ φύσιν ζωή. Τὸ γὰρ ἐπείσακτον καὶ ἔξωθεν
προσπορισθὲν, οὐκ ἂν νοοῖτο κατὰ φύσιν προσὸν τῷ (5)
κεκτημένῳ. Λέγει δὲ ὁ Υἱός· «Ἐγώ εἰμι ἡ ζωή.»
προσπορισώμεθα
8. Ιωάννης Δαμασκηνός Laudatio sanctae Barbarae {2934.060} Volume
96 σελ. 784 γρ. 28
ροῦσαν τοὺς μάρτυρας θείαν κατανοήσαντες δύνα-
μιν, οὐ τὴν τυχοῦσαν τῇ ψυχῇ προσπορισώμεθα ὄνη-
σιν, καὶ βελτίωσιν· οὐκ εὐγλωττίας ἤχοις.
ΕΦΟΔΙΑ-ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ
Εφοδιάζω, Ιων. ἐποδ-, μέλ. -άσω (ἐφόδιον)· I. εφοδιάζω, εξοπλίζω με

προμήθειες για το ταξίδι, προμηθεύω, Λατ. viaticum dare, σε Ηρόδ. II.
Μέσ., πενταδραχμίαν ἑκάστῳ ἐφοδιασάμενος, φροντίζοντας ώστε να
δοθούν στον καθένα πέντε δραχμές, σε Ξεν.· μεταφ., διατηρώ, προάγω,
ἀργίαν, σε Πλούτ.
ἐφ-όδιον, τό, κυρίως στον πληθ., ἐφόδια, Ιων. ἐπόδια, τά (ἐφ'ὁδοῦ), όπως
το Λατ. viaticum· 1. προμήθειες, χρειαζούμενα, αναγκαία για ταξίδι,
χρήματα και ζωοτροφές, σε Ηρόδ., Δημ.· λέγεται για τα χρήματα που
604
δίνονται σε πρεσβευτή για τα έξοδα οδοιπορίας του, σε Αριστοφ.· μερικές

φορές, στον ενικ., σε Θουκ., Ξεν. 2. γενικά, τρόποι και μέσα, αναγκαία
μέσα προς συντήρηση, ἐφόδια τῷ γήρᾳ, σε Δημ.· λέγεται για δημόσια
χρήματα, μιᾶς ἡμέρας ἐφόδια ἐν τῷ κοινῷ, στον ίδ.
1. PLUTARCHUS Phil. et Biogr. De liberis educandis [Sp.] (1a-14c)

Stephanus σελ. 13 τμ. B γρ. 7
χαμαιτύπην καὶ προηγώγευσε γαμετήν, καὶ τὰ τῶν
πατέρων ἐφόδια τοῦ γήρως ἐσύλησε καὶ περιέκοψε.
μιαρὸν τὸ φῦλον, ὑποκριταὶ φιλίας, ἄγευστοι.
2. Αριστοτέλης Problemata Bekker σελ. 871b γρ. 24

μότητος μᾶλλον ἀναλίσκει τὰ ἐν τῷ σώματι ὑπάρχοντα
ἐφόδια τῷ οἰκείῳ θερμῷ. διὸ συμβαίνει τοὺς μὲν ὑδρωπι-
κοὺς αὐτῶν γίνεσθαι, τοὺς δὲ ῥευματικούς, τοὺς δὲ εἰς τὴν (25)
3. Αριστοτέλης Ρητορική Bekker σελ. 1411a γρ. 13

πρὸς Ἐπίδαυρον καὶ τὴν παραλίαν ἠγανάκτει, φάσκων αὐ-
τοὺς τὰ ἐφόδια τοῦ πολέμου παρῃρῆσθαι. καὶ Πειθόλαος
τὴν πάραλον ῥόπαλον τοῦ δήμου, Σηστὸν δὲ τηλίαν τοῦ
4. Λυσίας In Eratosthenem {0540.012} Τμ. 11 γρ. 4

καὶ ἑκατὸν δαρεικοὺς καὶ φιάλας ἀργυρᾶς τέτταρας, ἐδεό-
μην αὐτοῦ ἐφόδιά μοι δοῦναι, ὁ δ’ ἀγαπήσειν με ἔφασκεν,
(12) εἰ τὸ σῶμα σώσω. ἐξιοῦσι δ’ ἐμοὶ καὶ Πείσωνι ἐπιτυγχάνει
5. MAXIMUS Soph. Dialexeis {0563.001} Lecture 1 Κεφ. 9 τμ. c γρ. 1

οἱ ἄνθρωποι παραγίγνονται, καὶ γεγόνασιν αἱ παρὰ
(c) τῆς τύχης συμφοραὶ πρὸς φιλοσοφίαν ἐφόδια· καὶ ὅτι
μὲν πένης ἦν ὁ Σωκράτης, ὁ πένης εὐθὺς μιμήσεται
6. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. De pauperum amore (orat. 14)

605
νῆς ἀνθρωπίνης, οἱ δὲ προσόψεως, οἱ δὲ ἵνα βραχέα

ζωῆς ἐφόδια παρὰ τῶν τρυφώντων συλλέξωνται, πάν-
τες δὲ ἵνα τι πράους γεύωνται τοὺς ἑαυτῶν θρή- (20)
7. Αθανάσιος θεολόγος Vita Antonii Volume 26 σελ. 921 γρ. 11

πατέρα βλέποντες κατησπάζοντο. Καὶ αὐτὸς δὲ, ὥσπερ (10)
ἐφόδια φέρων ἀπὸ τοῦ ὄρους, ἐξένιζεν αὐτοὺς τοῖς λό-
γοις, καὶ μετεδίδου τῆς ὠφελίας. Πάλιν τε ἦν χαρὰ
8. SOCRATES Scholasticus Hist. Historia ecclesiastica Βιβ. 7 Κεφ. 21

γρ. 17
ματα δὲ τοῖς στρατιώταις ὑπὲρ τῶν αἰχμαλώτων καταβαλὼν, καὶ
διαθρέψας αὐτοὺς, εἶτα δοὺς ἐφόδια, τῷ οἰκείῳ ἀπέπεμψε βασιλεῖ.
Αὕτη ἡ τοῦ θαυμαστοῦ Ἀκακίου πρᾶξις πλέον τὸν Περσῶν βασιλέα
9.Ιωάννης Χρυσόστομος Adversus oppugnatores vitae monasticae (lib. 1-

3) {2062.003} Volume 47 σελ. 325 γρ. 58
ρουν οἱ φίλτατοι πρὸς ἀλλήλους, ἐξαρπάζοντες τὰ
ταλαίπωρα τῆς ψυχῆς ἐφόδια. Πίστις δ’ ἀπορίας οὐδὲ
τοῖς θνήσκουσιν ἦν, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐκπνέοντας οἱ
10.Ιωάννης Χρυσόστομος Ad populum Antiochenum (Ομιλίαι 1-21)

{2062.024} Volume 49 σελ. 112 γρ. 22
τες περὶ πνευματικῶν ἡμῖν οἱ λόγοι γίνονται· καὶ με-
γάλα τῆς σωτηρίας ἡμῶν λαβόντες ἐφόδια, οὕτως ἐντεῦ-
θεν ἀπελευσόμεθα μετὰ χρηστῆς τῆς ἐλπίδος.
11.Ιωάννης Χρυσόστομος Ad populum Antiochenum (Ομιλίαι 1-21)

{2062.024} Volume 49 σελ. 190 γρ. 57
Φέρε οὖν καὶ ἡμεῖς ἀντὶ τῶν δώρων τούτων, τῆς ἀγά-
πης λέγω καὶ τῆς διαθέσεως, ἐφόδια δόντες αὐτοῖς, οὕ-
τως αὐτοὺς ἀποπέμψωμεν, καὶ τὸν περὶ τῶν ὅρκων πά-
12.Ιωάννης Χρυσόστομος In Genesim (Ομιλίαι 1-67) {2062.112}

606
ἵνα ἀνάλωτον αὐτὸν διαφυλάξαντες, δυνηθῶμεν τῆς ζωῆς

μεθιστάμενοι ἐφόδιά τινα ἔχειν πρὸς τὴν ἐντεῦθεν ἀπο-
δημίαν. Ὥσπερ γὰρ οἱ ἐπὶ τῆς ξένης τυγχάνοντες, ἐπει-

πολλοῦ τοῦ χρόνου κατὰ μικρὸν σπεύδουσι, καὶ ἐπείγον- (15)
ται συναγαγεῖν τοσαῦτα τὰ ἐφόδια, ὅσα πρὸς τὸ τῆς ὁδοῦ
μῆκος ἀρκεῖν αὐτοῖς δυνήσεται, ἵνα μὴ λάθωσιν ἑαυτοὺς

καὶ προαποτίθεσθαι ἑαυτοῖς τὰ διὰ τῆς ἀρετῆς τῆς πνευ-
ματικῆς ἐφόδια· ἵν’ ὅταν προστάξῃ ὁ Δεσπότης εἰς τὴν
οἰκείαν ἡμᾶς πατρίδα ἐπανελθεῖν, ἐμπαράσκευοι ὦμεν,

ζωμεν πολλὴν ἐπιδείκνυσθαι τὴν φροντίδα καὶ τὴν ἀγρυ-
(263) πνίαν, ἵν’ ἔχωμεν ἐντεῦθεν ἐξελθόντες ἐφόδια, ὥστε μὴ
μόνον ἑαυτοῖς ἀρκεῖν, ἀλλὰ καὶ ἑτέροις ἐπιχορηγεῖν, καὶ

τοῦτον, ὅπως προαναφωνεῖ αὐτῷ ἅπαντα, καὶ ἱκανὰ
αὐτῷ ἐφόδια πρὸς παραμυθίαν δίδωσι, προμηνύων (10)
αὐτῷ καὶ τὴν ἐπάνοδον καὶ τῆς γῆς τὴν κληρονο-
17.Ιωάννης Χρυσόστομος De Anna (sermones 1-5) {2062.114} Volume

54 σελ. 634 γρ. 23
γὰρ τὴν ἀγροικίαν ἅπασαν τῆς πόλεως εἴδομεν ἐπι-
βᾶσαν, ἐβουλήθημεν αὐτοῖς δόντες ἐφόδια ταῦτα, οὕ-
τως αὐτοὺς ἐκπέμψαι παρ’ ἡμῶν ἅπαντας.
607
18.Ιωάννης Χρυσόστομος De Anna (sermones 1-5) {2062.114} Volume

54 σελ. 651 γρ. 50
ἐστιν ἐπιείκεια καὶ πραότης καλόν. Καὶ ἀντὶ ὕβρεως
ἐφόδια ἱκανὰ λαβοῦσα ἀπῆλθε, καὶ προστάτην ἔσχε (50)
καὶ πρεσβευτὴν τὸν ἐπιτιμήσαντα. Καὶ οὐδὲ οὕτως
19.Ιωάννης Χρυσόστομος Εξηγήσεις στους Ψάλμους Volume 55 σελ. 447

γρ. 48
λει δεόντως ἀνύσαι. Οὐ δεῖται ἀναλωμάτων πολλῶν ἡ
ἀποδημία· λάβε ἐφόδια τὴν ἀρετήν. Καὶ ποῦ οὗτος ὁ
βασιλεὺς διατρίβει; Ἐγγὺς τῶν συντετριμμένων τῇ
20.Ιωάννης Χρυσόστομος Εις Ματθαίον (Ομιλίαι 1-90) Volume 57

σελ. 373 γρ. 7
μετὰ τῆς ὑγιείας τοῦ σώματος καὶ ἕτερα αὐτῇ δέδωκεν
ἐφόδια, εἰπὼν, Πορεύου ἐν εἰρήνῃ.
Ἐλθὼν δὲ εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ ἄρχοντος, καὶ ἰδὼν
ΓΕΩΡΓΙΑ-ΑΓΡΟΤΙΚΗ
Liddell—Scott. γεωργέω (γεωργός), μέλ. -ήσω, I. είμαι αγρότης,

γεωργός, καλλιεργητής, σε Πλάτ., Ξεν. κ.λπ. II. 1. με αιτ., καλλιεργώ,
οργώνω, αροτριώ, σε Θουκ., Δημ. 2. μεταφ., εργάζομαι σε κάτι, ασκώ
κάτι, Λατ. agitare, στον ίδ.· γεωργέω ἔκ τινος, αποκομίζω κέρδη από κάτι,
ζω από αυτό, στον ίδ.
γεωργία, ἡ, I. καλλιέργεια της γης, γεωργία, αγροτικές εργασίες, σε
Θουκ., Πλάτ. 2. στον πληθ., αγροκτήματα, οργωμένη γη, στους ίδ.
γεωργικός, -ή, -όν, I. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη γεωργία,
αγροτικός, σε Αριστοφ.· ὁ γεωργικὸς λεώς, λαός της υπαίθρου, στον ίδ.· ἡ
γεωργική (ενν. τέχνη), καλλιέργεια της γης, αγροτικές εργασίες, σε Πλάτ.
II. επιδέξιος στις αγροτικές εργασίες, έμπειρος στη γεωργία· και ως ουσ.,
καλός αγρότης, στον ίδ.
γε-ωργός, -όν (γῆ, *ἔργω), αυτός που οργώνει το έδαφος, σε Αριστοφ.·
ως ουσ., γεωργός, ὁ, καλλιεργητής της γης, σε Ηρόδ., Αριστοφ., Πλάτ.
ἀγρότερος, -α, -ον, ποιητ. αντί ἄγριος, I. 1. άγριος, λέγεται για τα ζώα, σε
Όμηρ. κ.λπ. 2. λέγεται και για χωρικούς, σε Ανθ. 3. επίσης χρησιμοποιείται
608
για φυτά, άγριος, στον ίδ. II. (ἄγρα) αυτός που αγαπά το κυνήγι· Ἀγροτέρα,
η Κυνηγός, δηλ. η Άρτεμη, σε Ομήρ. Ιλ., Ξεν.
ἀγροτήρ[ᾰ], -ῆρος, ὁ = ἀγρότης, σε Ευρ.· θηλ. ἀγρότειρα, ως επίθ., η
αγροτική, η χωριάτικη, στον ίδ.
ἀγρότης, -ου, ὁ (ἀγρός), I. χωρικός, χωριάτικος, σε Ευρ. II. (ἄγρα) =
ἀγρευτής, κυνηγός, σε Ομήρ. Οδ.· θηλ., ἀγρότις (κούρα), δηλ. η Άρτεμη,
σε Ανθ.
1. Θουκυδίδης ιστορίαι (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 11 τμ. 1 γρ. 7

...ἔρυμα τῷ στρατοπέδῳ οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο), φαίνονται δ’ (5)
οὐδ’ ἐνταῦθα πάσῃ τῇ δυνάμει χρησάμενοι, ἀλλὰ πρὸς
γεωργίαν τῆς Χερσονήσου τραπόμενοι καὶ λῃστείαν τῆς
τροφῆς ἀπορίᾳ. ᾗ καὶ μᾶλλον οἱ Τρῶες αὐτῶν διεσπαρ-
μένων τὰ δέκα ἔτη ἀντεῖχον βίᾳ, τοῖς αἰεὶ ὑπολειπομένοις...
2. Θουκυδίδης ιστορίαι (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 11 τμ. 2 γρ. 2

μένων τὰ δέκα ἔτη ἀντεῖχον βίᾳ, τοῖς αἰεὶ ὑπολειπομένοις
(2) ἀντίπαλοι ὄντες. περιουσίαν δὲ εἰ ἦλθον ἔχοντες τροφῆς
καὶ ὄντες ἁθρόοι ἄνευ λῃστείας καὶ γεωργίας ξυνεχῶς τὸν
πόλεμον διέφερον, ῥᾳδίως ἂν μάχῃ κρατοῦντες εἷλον, οἵ
γε καὶ οὐχ ἁθρόοι, ἀλλὰ μέρει τῷ αἰεὶ παρόντι ἀντεῖχον,

δεέστερον πράττοντας, ἀλλ’ ὑπολαμβάνοντες αἰσχύνην (5)
αὑτοῖς εἶναι τὴν τῶν πολιτῶν ἀπορίαν ἐπήμυνον ταῖς
ἐνδείαις, τοῖς μὲν γεωργίας ἐπὶ μετρίαις μισθώσεσιν
παραδιδόντες, τοὺς δὲ κατ’ ἐμπορίαν ἐκπέμποντες, τοῖς
δ’ εἰς τὰς ἄλλας ἐργασίας ἀφορμὴν παρέχοντες.

ὡς δὲ πρὸς τὴν οὐσίαν ἥρμοττεν, οὕτως ἑκάστοις προσέ-
ταττον. Τοὺς μὲν γὰρ ὑποδεέστερον πράττοντας ἐπὶ τὰς
γεωργίας καὶ τὰς ἐμπορίας ἔτρεπον, εἰδότες τὰς ἀπορίας (5)
μὲν διὰ τὰς ἀργίας γιγνομένας, τὰς δὲ κακουργίας διὰ
609
τὰς ἀπορίας· (45) ἀναιροῦντες οὖν τὴν ἀρχὴν τῶν κακῶν
5. Ξενοφών Memorabilia (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 6 τμ. 8 γρ. 6

ἐλπίδας παρέχοντα ὠφελήσειν ἀεί; καὶ μὴν τοῦτό γε οἶσθα,
ὅτι οἱ μὲν οἰόμενοι μηδὲν εὖ πράττειν οὐκ εὐφραίνονται, οἱ (5)
δὲ ἡγούμενοι καλῶς προχωρεῖν ἑαυτοῖς ἢ γεωργίαν ἢ ναυκλη-
ρίαν ἢ ἄλλ’ ὅ τι ἂν τυγχάνωσιν ἐργαζόμενοι ὡς εὖ πράτ-
(9) τοντες εὐφραίνονται. οἴει οὖν ἀπὸ πάντων τούτων τοσαύτην
6. Ξενοφών Memorabilia (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 3 Κεφ. 3 τμ. 9 γρ. 5

βελτίστους εἶναι. καὶ γὰρ ἐν νόσῳ, ὃν ἂν ἡγῶνται ἰατρι-
κώτατον εἶναι, τούτῳ μάλιστα πείθονται, καὶ ἐν πλοίῳ οἱ
πλέοντες, ὃν ἂν κυβερνητικώτατον, καὶ ἐν γεωργίᾳ, ὃν ἂν (5)
γεωργικώτατον. Καὶ μάλα, ἔφη. Οὐκοῦν εἰκός, ἔφη, καὶ
ἐν ἱππικῇ, ὃς ἂν μάλιστα εἰδὼς φαίνηται ἃ δεῖ ποιεῖν,

τμ. 11 γρ. 6
τὸν μὲν ἐπιστάμενον ἄρχοντα, τὸν δὲ ναύκληρον καὶ τοὺς
ἄλλους τοὺς ἐν τῇ νηὶ πάντας πειθομένους τῷ ἐπισταμένῳ, (5)
καὶ ἐν γεωργίᾳ τοὺς κεκτημένους ἀγρούς, καὶ ἐν νόσῳ τοὺς
νοσοῦντας, καὶ ἐν σωμασκίᾳ τοὺς σωμασκοῦντας, καὶ τοὺς
ἄλλους πάντας οἷς ὑπάρχει τι ἐπιμελείας δεόμενον, ἂν

τμ. 15 γρ. 2
σαντά τι εὖ ποιεῖν εὐπραξίαν νομίζω, καὶ οἱ τοῦτο ἐπιτη-
(15) δεύοντες δοκοῦσί μοι εὖ πράττειν. καὶ ἀρίστους δὲ καὶ
θεοφιλεστάτους ἔφη εἶναι ἐν μὲν γεωργίᾳ τοὺς τὰ γεωργικὰ
εὖ πράττοντας, ἐν δ’ ἰατρείᾳ τοὺς τὰ ἰατρικά, ἐν δὲ πολιτείᾳ
τοὺς τὰ πολιτικά· τὸν δὲ μηδὲν εὖ πράττοντα οὔτε χρήσιμον
9. Ξενοφών Οικονομικός (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 3 τμ. 5 γρ. 1

καὶ παραμένειν, οὐ καὶ τοῦτό σοι δόξω ἀξιοθέατον τῆς
610

καὶ ἀποροῦντας, τοὺς δὲ ἀφθόνως καὶ καλῶς πάντα ἔχον-

τας ὅσων δέονται ἀπὸ τῆς γεωργίας; Ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ

τας ὅσων δέονται ἀπὸ τῆς γεωργίας; Ναὶ μὰ Δί’, ἔφη ὁ
Κριτόβουλος. ἴσως γὰρ ἀναλίσκουσιν οὐκ εἰς ἃ δεῖ μόνον, (5)
(6) ἀλλὰ καὶ εἰς ἃ βλάβην φέρει αὐτῷ καὶ τῷ οἴκῳ. Εἰσὶ μέν

Περσῶν βασιλέα μιμήσασθαι; ἐκεῖνον γάρ φασιν ἐν τοῖς
καλλίστοις τε καὶ ἀναγκαιοτάτοις ἡγούμενον εἶναι ἐπιμελή-
μασι γεωργίαν τε καὶ τὴν πολεμικὴν τέχνην τούτων ἀμφο- (5)
τέρων ἰσχυρῶς ἐπιμελεῖσθαι. καὶ ὁ Κριτόβουλος ἀκούσας
(5) ταῦτα εἶπε· Καὶ τοῦτο, ἔφη, πιστεύεις, ὦ Σώκρατες, βασιλέα

τέρων ἰσχυρῶς ἐπιμελεῖσθαι. καὶ ὁ Κριτόβουλος ἀκούσας
(5) ταῦτα εἶπε· Καὶ τοῦτο, ἔφη, πιστεύεις, ὦ Σώκρατες, βασιλέα
τὸν Περσῶν γεωργίας τι συνεπιμελεῖσθαι; Ὧδ’ ἄν, ἔφη
ὁ Σωκράτης, ἐπισκοποῦντες, ὦ Κριτόβουλε, ἴσως ἂν κατα-
μάθοιμεν εἴ τι συνεπιμελεῖται. τῶν μὲν γὰρ πολεμικῶν

εὐδαιμονεῖς.5.(1) Ταῦτα δέ, ὦ Κριτόβουλε, ἐγὼ διηγοῦμαι, ἔφη ὁ
Σωκράτης, ὅτι τῆς γεωργίας οὐδ’ οἱ πάνυ μακάριοι δύνανται ἀπέχεσθαι.
611
ἔοικε γὰρ ἡ ἐπιμέλεια αὐτῆς εἶναι ἅμα τε ἡδυπάθειά τις καὶ

οἴκου αὔξησις καὶ σωμάτων ἄσκησις εἰς τὸ δύνασθαι ὅσα

μετὰ ἡδίστων ὀσμῶν καὶ θεαμάτων παρέχει· ἔπειτα δὲ ὄψα
πολλὰ τὰ μὲν φύει, τὰ δὲ τρέφει· καὶ γὰρ ἡ προβατευτικὴ
τέχνη συνῆπται τῇ γεωργίᾳ, ὥστε ἔχειν καὶ θεοὺς ἐξαρέ- (5)
(4) σκεσθαι θύοντας καὶ αὐτοὺς χρῆσθαι. παρέχουσα δ’ ἀφθο-
νώτατα τἀγαθὰ οὐκ ἐᾷ ταῦτα μετὰ μαλακίας λαμβάνειν, ἀλλὰ

(5) αἱ ἐπικαιριώταται πράξεις εἰσίν. ἔπειτα ἄν τε σὺν ἵππῳ
ἀρήγειν τις τῇ πόλει βούληται, τὸν ἵππον ἱκανωτάτη ἡ
γεωργία συντρέφειν, ἄν τε πεζῇ, σφοδρὸν τὸ σῶμα παρέχει·
θήραις τε ἐπιφιλοπονεῖσθαι συνεπαίρει τι ἡ γῆ καὶ κυσὶν
εὐπέτειαν τροφῆς παρέχουσα καὶ θηρία συμπαρατρέφουσα. (5)

θήραις τε ἐπιφιλοπονεῖσθαι συνεπαίρει τι ἡ γῆ καὶ κυσὶν
εὐπέτειαν τροφῆς παρέχουσα καὶ θηρία συμπαρατρέφουσα. (5)
(6) ὠφελούμενοι δὲ καὶ οἱ ἵπποι καὶ αἱ κύνες ἀπὸ τῆς γεωργίας
ἀντωφελοῦσι τὸν χῶρον, ὁ μὲν ἵππος πρῴ τε κομίζων τὸν
κηδόμενον εἰς τὴν ἐπιμέλειαν καὶ ἐξουσίαν παρέχων ὀψὲ

χώρᾳ καὶ ἡ γῆ τοὺς γεωργοὺς ἐν τῷ μέσῳ τοὺς καρποὺς
(8) τρέφουσα τῷ κρατοῦντι λαμβάνειν. καὶ δραμεῖν δὲ καὶ βαλεῖν
καὶ πηδῆσαι τίς ἱκανωτέρους τέχνη γεωργίας παρέχεται; τίς
δὲ τοῖς ἐργαζομένοις πλείω τέχνη ἀντιχαρίζεται; τίς δὲ ἥδιον
τὸν ἐπιμελόμενον δέχεται προτείνουσα προσιόντι λαβεῖν ὅ τι

δάσκει· τοὺς γὰρ ἄριστα θεραπεύοντας αὐτὴν πλεῖστα ἀγαθὰ
(13) ἀντιποιεῖ. ἐὰν δ’ ἄρα καὶ ὑπὸ πλήθους ποτὲ στρατευμάτων
τῶν ἔργων στερηθῶσιν οἱ ἐν τῇ γεωργίᾳ ἀναστρεφόμενοι
612
καὶ σφοδρῶς καὶ ἀνδρικῶς παιδευόμενοι, οὗτοι εὖ παρε-

σκευασμένοι καὶ τὰς ψυχὰς καὶ τὰ σώματα, ἂν μὴ θεὸς

ἀσφαλέστερόν ἐστι σὺν τοῖς ὅπλοις τὴν τροφὴν μαστεύειν
(14) ἢ σὺν τοῖς γεωργικοῖς ὀργάνοις. συμπαιδεύει δὲ καὶ εἰς τὸ
ἐπαρκεῖν ἀλλήλοις ἡ γεωργία. ἐπί τε γὰρ τοὺς πολεμίους
σὺν ἀνθρώποις δεῖ ἰέναι, τῆς τε γῆς σὺν ἀνθρώποις ἐστὶν ἡ
(15) ἐργασία. τὸν οὖν μέλλοντα εὖ γεωργήσειν δεῖ τοὺς ἐρ-

ἧττον οἱ δοῦλοι τῶν ἐλευθέρων δέονται, ἀλλὰ καὶ μᾶλλον,
(17) ὅπως μένειν ἐθέλωσι. καλῶς δὲ κἀκεῖνος εἶπεν ὃς ἔφη τὴν
γεωργίαν τῶν ἄλλων τεχνῶν μητέρα καὶ τροφὸν εἶναι. εὖ
μὲν γὰρ φερομένης τῆς γεωργίας ἔρρωνται καὶ αἱ ἄλλαι
τέχναι ἅπασαι, ὅπου δ’ ἂν ἀναγκασθῇ ἡ γῆ χερσεύειν,

(17) ὅπως μένειν ἐθέλωσι. καλῶς δὲ κἀκεῖνος εἶπεν ὃς ἔφη τὴν
γεωργίαν τῶν ἄλλων τεχνῶν μητέρα καὶ τροφὸν εἶναι. εὖ
μὲν γὰρ φερομένης τῆς γεωργίας ἔρρωνται καὶ αἱ ἄλλαι
τέχναι ἅπασαι, ὅπου δ’ ἂν ἀναγκασθῇ ἡ γῆ χερσεύειν,
ἀποσβέννυνται καὶ αἱ ἄλλαι τέχναι σχεδόν τι καὶ κατὰ γῆν (5)

(19) λεσεν. ἀκούσας δὲ ταῦτα ὁ Σωκράτης εἶπεν· Ἀλλ’ ᾤμην
ἔγωγέ σε, ὦ Κριτόβουλε, εἰδέναι ὅτι οἱ θεοὶ οὐδὲν ἧττόν
εἰσι κύριοι τῶν ἐν τῇ γεωργίᾳ ἔργων ἢ τῶν ἐν τῷ πολέμῳ.
καὶ τοὺς μὲν ἐν τῷ πολέμῳ ὁρᾷς, οἶμαι, πρὸ τῶν πολεμικῶν
πράξεων ἐξαρεσκομένους τοὺς θεοὺς καὶ ἐπερωτῶντας θυ- (5)

μάχεσθαι, ἀλλ’ ὅπερ πεπαίδευνται καθῆσθαι μήτε πονοῦντας
(8) μήτε κινδυνεύοντας. ἐδοκιμάσαμεν δὲ ἀνδρὶ καλῷ τε κἀγαθῷ
ἐργασίαν εἶναι καὶ ἐπιστήμην κρατίστην γεωργίαν, ἀφ’ ἧς
613
(9) τὰ ἐπιτήδεια ἄνθρωποι πορίζονται. αὕτη γὰρ ἡ ἐργασία

μαθεῖν τε ῥᾴστη ἐδόκει εἶναι καὶ ἡδίστη ἐργάζεσθαι, καὶ τὰ

ψυχαῖς ἥκιστα ἀσχολίαν παρέχειν φίλων τε καὶ πόλεων
(10) συνεπιμελεῖσθαι. συμπαροξύνειν δέ τι ἐδόκει ἡμῖν καὶ εἰς
τὸ ἀλκίμους εἶναι ἡ γεωργία ἔξω τῶν ἐρυμάτων τὰ ἐπι-
τήδεια φύουσά τε καὶ τρέφουσα τοὺς ἐργαζομένους. διὰ
ταῦτα δὲ καὶ εὐδοξοτάτη εἶναι πρὸς τῶν πόλεων αὕτη ἡ

βιοτεία, ὅτι καὶ πολίτας ἀρίστους καὶ εὐνουστάτους παρ- (5)
(11) έχεσθαι δοκεῖ τῷ κοινῷ. καὶ ὁ Κριτόβουλος· Ὅτι μέν, ὦ
Σώκρατες, κάλλιστόν τε καὶ ἄριστον καὶ ἥδιστον ἀπὸ γεωρ-
γίας τὸν βίον ποιεῖσθαι πάνυ μοι δοκῶ πεπεῖσθαι ἱκανῶς·
ὅτι δὲ ἔφησθα καταμαθεῖν τὰ αἴτια τῶν τε οὕτω γεωργούν-
των ὥστε ἀπὸ τῆς γεωργίας ἀφθόνως ἔχειν ὧν δέονται καὶ (5)

γίας τὸν βίον ποιεῖσθαι πάνυ μοι δοκῶ πεπεῖσθαι ἱκανῶς·
τῶν οὕτως ἐργαζομένων ὡς μὴ λυσιτελεῖν αὐτοῖς τὴν γεωρ-
γίαν, καὶ ταῦτ’ <ἄν> μοι δοκῶ ἡδέως ἑκάτερα ἀκούειν σου,

τῶν οὕτως ἐργαζομένων ὡς μὴ λυσιτελεῖν αὐτοῖς τὴν γεωρ-
γίαν, καὶ ταῦτ’ <ἄν> μοι δοκῶ ἡδέως ἑκάτερα ἀκούειν σου,
ὅπως ἃ μὲν ἀγαθά ἐστι ποιῶμεν, ἃ δὲ βλαβερὰ μὴ ποιῶμεν.
(12) Τί οὖν, ἔφη ὁ Σωκράτης, ὦ Κριτόβουλε, ἄν σοι ἐξ ἀρχῆς

614
(3) εἰ μή τις ἐπίσταιτο ἃ δεῖ καὶ ὡς δεῖ ποιεῖν. ἐνταῦθα δὴ

εἶπεν ὁ Ἰσχόμαχος· Τὴν τέχνην με ἤδη, ὦ Σώκρατες,
κελεύεις αὐτὴν διδάσκειν τῆς γεωργίας; Αὕτη γὰρ ἴσως,
ἔφην ἐγώ, ἤδη ἐστὶν ἡ ποιοῦσα τοὺς μὲν ἐπισταμένους
αὐτὴν πλουσίους, τοὺς δὲ μὴ ἐπισταμένους πολλὰ πονοῦντας (5)

καὶ γὰρ ᾗ ἔφησθα εὔνουν σοι ποιεῖν αὐτὸν μαθεῖν δοκῶ,
(6) καὶ ᾗ ἐπιμελῆ καὶ ἀρχικὸν καὶ δίκαιον. ὃ δὲ εἶπας ὡς δεῖ
μαθεῖν τὸν μέλλοντα ὀρθῶς γεωργίας ἐπιμελεῖσθαι καὶ ἃ
δεῖ ποιεῖν καὶ ὡς δεῖ καὶ ὁπότε ἕκαστα, ταῦτά μοι δοκοῦμεν,
(7) ἔφην ἐγώ, ἀργότερόν πως ἐπιδεδραμηκέναι τῷ λόγῳ· ὥσπερ

ἐπίστασθαι ἠκηκόη ἄν, τοῦτο δὲ εἰδὼς οὐδέν τι οἶμαι μᾶλλον (5)
(8) ἂν ἐπισταίμην γράμματα. οὕτω δὲ καὶ νῦν ὅτι μὲν δεῖ
ἐπίστασθαι γεωργίαν τὸν μέλλοντα ὀρθῶς ἐπιμελεῖσθαι
αὐτῆς ῥᾳδίως πέπεισμαι, τοῦτο μέντοι εἰδὼς οὐδέν τι μᾶλλον
(9) ἐπίσταμαι ὅπως δεῖ γεωργεῖν. ἀλλ’ εἴ μοι αὐτίκα μάλα

ἰατρῷ καὶ ἐπισκοποῦντι τοὺς κάμνοντας, εἰδότι δὲ οὐδὲν ὅ τι
συμφέρει τοῖς κάμνουσιν. ἵν’ οὖν μὴ τοιοῦτος ὦ, ἔφην
(10) ἐγώ, δίδασκέ με αὐτὰ τὰ ἔργα τῆς γεωργίας. Ἀλλὰ μήν,
ἔφη, ὦ Σώκρατες, οὐχ ὥσπερ γε τὰς ἄλλας τέχνας κατα-
τριβῆναι δεῖ μανθάνοντας πρὶν ἄξια τῆς τροφῆς ἐργάζεσθαι

ἔφη, ὦ Σώκρατες, οὐχ ὥσπερ γε τὰς ἄλλας τέχνας κατα-
τριβῆναι δεῖ μανθάνοντας πρὶν ἄξια τῆς τροφῆς ἐργάζεσθαι
τὸν διδασκόμενον, οὐχ οὕτω καὶ ἡ γεωργία δύσκολός ἐστι
μαθεῖν, ἀλλὰ τὰ μὲν ἰδὼν ἂν ἐργαζομένους, τὰ δὲ ἀκούσας (5)
εὐθὺς ἂν ἐπίσταιο, ὥστε καὶ ἄλλον, εἰ βούλοιο, διδάσκειν.

615
ἔροιο τῶν καλῶς πεποιημένων, οὐδὲν ὅ τι ἄν σε ἀποκρύψαιτο (5)

(12) ὅπως ἐποίησεν. οὕτω καὶ τὰ ἤθη, ὦ Σώκρατες, ἔφη, γεν-
ναιοτάτους τοὺς αὐτῇ συνόντας ἡ γεωργία ἔοικε παρέχεσθαι.
(13) Ἀλλὰ τὸ μὲν προοίμιον, ἔφην ἐγώ, καλὸν καὶ οὐχ οἷον
ἀκούσαντα ἀποτρέπεσθαι τοῦ ἐρωτήματος· σὺ δέ, ὅτι εὐπετές

(1) Πρῶτον μὲν τοίνυν, ἔφη, ὦ Σώκρατες, τοῦτο ἐπιδεῖξαι
βούλομαί σοι ὡς οὐ χαλεπόν ἐστιν ὃ λέγουσι ποικιλώτατον
τῆς γεωργίας εἶναι οἱ λόγῳ μὲν ἀκριβέστατα αὐτὴν διε-
(2) ξιόντες, ἥκιστα δὲ ἐργαζόμενοι. φασὶ γὰρ τὸν μέλλοντα
ὀρθῶς γεωργήσειν τὴν φύσιν χρῆναι πρῶτον τῆς γῆς εἰδέναι.

ἄγρια καλὰ φύουσα δύναται θεραπευομένη καὶ τὰ ἥμερα καλὰ
ἐκφέρειν. φύσιν μὲν δὴ γῆς οὕτως καὶ οἱ μὴ πάνυ ἔμπειροι
(6) γεωργίας ὅμως δύνανται διαγιγνώσκειν. Ἀλλὰ τοῦτο μέν,
ἔφην ἐγώ, ὦ Ἰσχόμαχε, ἱκανῶς ἤδη μοι δοκῶ ἀποτεθαρρη-
κέναι, ὡς οὐ δεῖ φοβούμενον μὴ οὐ γνῶ τῆς γῆς φύσιν

ἔφην ἐγώ, ὦ Ἰσχόμαχε, ἱκανῶς ἤδη μοι δοκῶ ἀποτεθαρρη-
κέναι, ὡς οὐ δεῖ φοβούμενον μὴ οὐ γνῶ τῆς γῆς φύσιν
(7) ἀπέχεσθαι γεωργίας. καὶ γὰρ δή, ἔφην, ἀνεμνήσθην τὸ τῶν
ἁλιέων, ὅτι θαλαττουργοὶ ὄντες καὶ οὔτε καταστήσαντες ἐπὶ
θέαν οὔθ’ ἥσυχοι βαδίζοντες, ἀλλὰ παρατρέχοντες ἅμα τοὺς

ὀκνοῦσιν ἀποφαίνεσθαι περὶ τῆς γῆς ὁποία τε ἀγαθή ἐστι (5)
καὶ ὁποία κακή, ἀλλὰ τὴν μὲν ψέγουσι, τὴν δ’ ἐπαινοῦσι.
καὶ πάνυ τοίνυν τοῖς ἐμπείροις γεωργίας ὁρῶ αὐτοὺς τὰ
πλεῖστα κατὰ ταὐτὰ ἀποφαινομένους περὶ τῆς ἀγαθῆς γῆς.
(8) Πόθεν οὖν βούλῃ, ἔφη, ὦ Σώκρατες, ἄρξωμαί σε τῆς γεωρ-

616
καὶ πάνυ τοίνυν τοῖς ἐμπείροις γεωργίας ὁρῶ αὐτοὺς τὰ

πλεῖστα κατὰ ταὐτὰ ἀποφαινομένους περὶ τῆς ἀγαθῆς γῆς.
(8) Πόθεν οὖν βούλῃ, ἔφη, ὦ Σώκρατες, ἄρξωμαί σε τῆς γεωρ-
γίας ὑπομιμνῄσκειν; οἶδα γὰρ ὅτι ἐπισταμένῳ σοι πάνυ
(9) πολλὰ φράσω ὡς δεῖ γεωργεῖν. Ἐκεῖνό μοι δοκῶ, ἔφην
ἐγώ, ὦ Ἰσχόμαχε, πρῶτον ἂν ἡδέως μανθάνειν (φιλοσόφου

με ὡς ἐπιστήμων εἴην, καίπερ εἰδότα ὅτι οὐδεὶς πώποτε
(17) ἐδίδαξέ με ταύτην τὴν τέχνην. Οὐκ ἔστι ταῦτ’, ἔφη, ὦ
Σώκρατες· ἀλλ’ ἐγὼ καὶ πάλαι σοι ἔλεγον ὅτι ἡ γεωργία
οὕτω φιλάνθρωπός ἐστι καὶ πραεῖα τέχνη ὥστε καὶ ὁρῶντας
(18) καὶ ἀκούοντας ἐπιστήμονας εὐθὺς ἑαυτῆς ποιεῖν. πολλὰ

ἑαυτήν, ὥσπερ τὰ σῦκα συκάζουσι, τὸ ὀργῶν ἀεί.20.(1) Ἐνταῦθα δὴ ἐγὼ
εἶπον· Πῶς οὖν, ὦ Ἰσχόμαχε, εἰ οὕτω
γε καὶ ῥᾴδιά ἐστι μαθεῖν τὰ περὶ τὴν γεωργίαν καὶ πάντες
ὁμοίως ἴσασιν ἃ δεῖ ποιεῖν, οὐχὶ καὶ πάντες πράττουσιν
ὁμοίως, ἀλλ’ οἱ μὲν αὐτῶν ἀφθόνως τε ζῶσι καὶ περιττὰ

τὰ ἐπίκαιρα κρεῖττον ἢ μή; ἀλλὰ καὶ τούτου οἱ μὲν ἐπι-
(10) μελοῦνται οὕτω ποιεῖν, οἱ δ’ οὔ. ἀλλὰ καὶ κόπρον λέγουσι
μὲν πάντες ὅτι ἄριστον εἰς γεωργίαν ἐστὶ καὶ ὁρῶσι δὲ
αὐτομάτην γιγνομένην· ὅμως δὲ καὶ ἀκριβοῦντες ὡς γίγνε-
ται, καὶ ῥᾴδιον ὂν πολλὴν ποιεῖν, οἱ μὲν καὶ τούτου ἐπι-

ἁρπάζων ἢ προσαιτῶν διανοεῖται βιοτεύειν, ἢ παντάπασιν
(16) ἀλόγιστός ἐστι. μέγα δὲ ἔφη διαφέρειν εἰς τὸ λυσιτελεῖν
γεωργίαν καὶ μὴ λυσιτελεῖν, ὅταν ὄντων ἐργαστήρων καὶ
πλεόνων ὁ μὲν ἔχῃ τινὰ ἐπιμέλειαν ὡς τὴν ὥραν αὐτῷ ἐν
τῷ ἔργῳ οἱ ἐργάται ὦσιν, ὁ δὲ μὴ ἐπιμελῆται τούτου.

617
ταμένως γεωργοῦσιν ἁνυτικωτάτην χρημάτισιν ἀπὸ γεωργίας
καὶ αὐτὸς ἐπετήδευσε καὶ ἐμὲ ἐδίδαξεν ὁ πατήρ. οὐδέποτε
γὰρ εἴα χῶρον ἐξειργασμένον ὠνεῖσθαι, ἀλλ’ ὅστις ἢ δι’

(11) ἐγὼ φαίην ἂν ἔχειν τι ἤθους βασιλικοῦ. καὶ ἔστι τοῦτο
μέγιστον, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, ἐν παντὶ ἔργῳ ὅπου τι δι’ ἀνθρώπων
πράττεται, καὶ ἐν γεωργίᾳ δέ. οὐ μέντοι μὰ Δία τοῦτό γε
ἔτι ἐγὼ λέγω ἰδόντα μαθεῖν εἶναι, οὐδ’ ἅπαξ ἀκούσαντα,
ἀλλὰ καὶ παιδείας δεῖν φημι τῷ ταῦτα μέλλοντι δυνήσεσθαι (5)
46. Ξενοφών Cyropaedia (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 4 Κεφ. 3 τμ. 12 γρ.

6
προεπιστάμεθα γὰρ τοῦτο· οὔτε μὴν ἀκοντίζειν· ἐπιστάμεθα
γὰρ καὶ τοῦτο· ἀλλ’ οὐδὲ μὴν ὥσπερ τοῖς ἄλλοις ἀνδράσι (5)
τοῖς μὲν γεωργίαι ἀσχολίαν παρέχουσι, τοῖς δὲ τέχναι, τοῖς
δὲ ἄλλα οἰκεῖα· ἡμῖν δὲ στρατεύεσθαι οὐ μόνον σχολὴ ἀλλὰ
(13) καὶ ἀνάγκη. ἀλλὰ μὴν οὐχ ὥσπερ ἄλλα πολλὰ τῶν πολε-
47. Ξενοφών Hiero {0032.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 9 τμ. 7 γρ. 5

χρήματα θᾶττον <ἂν> εἰσφέροιεν, ὁπότε τούτου καιρὸς εἴη,
καὶ τὸ πάντων γε χρησιμώτατον, ἥκιστα δὲ εἰθισμένον διὰ
φιλονικίας πράττεσθαι, ἡ γεωργία αὐτὴ ἂν πολὺ ἐπιδοίη, εἴ (5)
τις ἆθλα προτιθείη κατ’ ἀγροὺς ἢ κατὰ κώμας τοῖς κάλλιστα
τὴν γῆν ἐξεργαζομένοις, καὶ τοῖς εἰς τοῦτο τῶν πολιτῶν
48. Ξενοφών De vectigalibus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 4 τμ. 6 γρ. 5

νων τῶν χαλκευτικῶν ἔργων, καταλύονται οἱ χαλκοτύποι, καὶ
οἱ σιδηρεῖς γε ὡσαύτως· καὶ ὅταν γε πολὺς σῖτος καὶ οἶνος
γένηται, ἀξίων ὄντων τῶν καρπῶν, ἀλυσιτελεῖς αἱ γεωργίαι (5)
γίγνονται, ὥστε πολλοὶ ἀφέμενοι τοῦ τὴν γῆν ἐργάζεσθαι ἐπ’
ἐμπορίας καὶ καπηλείας καὶ τοκισμοὺς τρέπονται· ἀργυρῖτις
49. Ξενοφών Hipparchicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 9 τμ. 2 γρ. 4

618
τιστον εἶναι τὸ ὅσα ἂν γνῷ ἀγαθὰ εἶναι ἐπιμελεῖσθαι ὡς

ἂν πραχθῇ. ὀρθῶς δὲ γιγνωσκόμενα οὐ φέρει καρπὸν οὔτ’
ἐν γεωργίᾳ οὔτ’ ἐν ναυκληρίᾳ οὔτ’ ἐν ἀρχῇ, ἢν μή τις
ἐπιμέληται ὡς ἂν ταῦτα σὺν τοῖς θεοῖς ἐκπεραίνηται. (5)
(3) Φημὶ δ’ ἐγὼ [ταῦτα] καὶ τὸ πᾶν ἱππικὸν ὧδ’ ἂν πολὺ
50. Πλάτων Sophista {0059.007} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 219

τμ. a γρ. 10
ΞΕ. Ἀλλὰ μὴν τῶν γε τεχνῶν πασῶν σχεδὸν εἴδη δύο.
ΘΕΑΙ. Πῶς;
ΞΕ. Γεωργία μὲν καὶ ὅση περὶ τὸ θνητὸν πᾶν σῶμα (10)
θεραπεία, τό τε αὖ περὶ τὸ σύνθετον καὶ πλαστόν, ὃ δὴ
(b) σκεῦος ὠνομάκαμεν, ἥ τε μιμητική, σύμπαντα ταῦτα δικαιότατ’
1. Όμηρος Ιλιάδα (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 2 γρ. 852
Ἀξιοῦ οὗ κάλλιστον ὕδωρ ἐπικίδναται αἶαν. (850)
Παφλαγόνων δ’ ἡγεῖτο Πυλαιμένεος λάσιον κῆρ
ἐξ Ἐνετῶν, ὅθεν ἡμιόνων γένος ἀγροτεράων,
οἵ ῥα Κύτωρον ἔχον καὶ Σήσαμον ἀμφενέμοντο
ἀμφί τε Παρθένιον ποταμὸν κλυτὰ δώματ’ ἔναιον

Ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.
ὡς δ’ ὅτε πού τις θηρητὴρ κύνας ἀργιόδοντας
σεύῃ ἐπ’ ἀγροτέρῳ συῒ καπρίῳ ἠὲ λέοντι,
ὣς ἐπ’ Ἀχαιοῖσιν σεῦε Τρῶας μεγαθύμους
Ἕκτωρ Πριαμίδης βροτολοιγῷ ἶσος Ἄρηϊ. (295)

>
Τρῶας, ἀτὰρ Δαναῶν γένετο ἰαχή τε φόβος τε,
ἐκ δὲ τὼ ἀΐξαντε πυλάων πρόσθε μαχέσθην (145)
ἀγροτέροισι σύεσσιν ἐοικότε, τώ τ’ ἐν ὄρεσσιν
ἀνδρῶν ἠδὲ κυνῶν δέχαται κολοσυρτὸν ἰόντα,
δοχμώ τ’ ἀΐσσοντε περὶ σφίσιν ἄγνυτον ὕλην
619

πατροκασιγνήτοιο μιγήμεναι ἐν παλάμῃσι.
τὸν δὲ κασιγνήτη μάλα νείκεσε πότνια θηρῶν (470)
—
Ἄρτεμις ἀγροτέρη, καὶ ὀνείδειον φάτο μῦθον·
φεύγεις δὴ ἑκάεργε, Ποσειδάωνι δὲ νίκην
πᾶσαν ἐπέτρεψας, μέλεον δέ οἱ εὖχος ἔδωκας·

Ζεὺς θῆκεν, καὶ ἔδωκε κατακτάμεν ἥν κ’ ἐθέλῃσθα.
>
ἤτοι βέλτερόν ἐστι κατ’ οὔρεα θῆρας ἐναίρειν (485)
ἀγροτέρας τ’ ἐλάφους ἢ κρείσσοσιν ἶφι μάχεσθαι.
>
εἰ δ’ ἐθέλεις πολέμοιο δαήμεναι, ὄφρ’ ἐῢ εἰδῇς
ὅσσον φερτέρη εἴμ’, ὅτι μοι μένος ἀντιφερίζεις.
6. Όμηρος Odyssea (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 6 γρ. 133

ὅς τ’ εἶσ’ ὑόμενος καὶ ἀήμενος, ἐν δέ οἱ ὄσσε
δαίεται· αὐτὰρ ὁ βουσὶ μετέρχεται ἢ ὀΐεσσιν
ἠὲ μετ’ ἀγροτέρας ἐλάφους· κέλεται δέ ἑ γαστὴρ
μήλων πειρήσοντα καὶ ἐς πυκινὸν δόμον ἐλθεῖν·
ὣς Ὀδυσεὺς κούρῃσιν ἐϋπλοκάμοισιν ἔμελλε (135)
7. Όμηρος Odyssea {0012.002} (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 11 γρ. 611

σμερδαλέος δέ οἱ ἀμφὶ περὶ στήθεσσιν ἀορτὴρ
χρύσεος ἦν τελαμών, ἵνα θέσκελα ἔργα τέτυκτο, (610)
ἄρκτοι τ’ ἀγρότεροί τε σύες χαροποί τε λέοντες,
ὑσμῖναί τε μάχαι τε φόνοι τ’ ἀνδροκτασίαι τε.
μὴ τεχνησάμενος μηδ’ ἄλλο τι τεχνήσαιτο,

620
κλαῖον δὲ λιγέως, ἁδινώτερον ἤ τ’ οἰωνοί,

φῆναι ἢ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες, οἷσί τε τέκνα
ἀγρόται ἐξείλοντο πάρος πετεηνὰ γενέσθαι·
ὣς ἄρα τοί γ’ ἐλεεινὸν ὑπ’ ὀφρύσι δάκρυον εἶβον.
καί νύ κ’ ὀδυρομένοισιν ἔδυ φάος ἠελίοιο, (220)

θρέψε μέν, οὐδ’ ἀπόνητο, πάρος δ’ εἰς Ἴλιον ἱρὴν
ᾤχετο. τὸν δὲ πάροιθεν ἀγίνεσκον νέοι ἄνδρες
αἶγας ἐπ’ ἀγροτέρας ἠδὲ πρόκας ἠδὲ λαγωούς· (295)
δὴ τότε κεῖτ’ ἀπόθεστος ἀποιχομένοιο ἄνακτος
ἐν πολλῇ κόπρῳ, ἥ οἱ προπάροιθε θυράων
10. Ησίοδος Scutum {0020.003} (8/7 B.C.?) Γρ. 407

[οἳ δ’ ὥς τ’ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες, ἀγκυλοχῆλαι, (405)
πέτρῃ ἐφ’ ὑψηλῇ μεγάλα κλάζοντε μάχωνται
αἰγὸς ὀρεσσινόμου ἢ ἀγροτέρης ἐλάφοιο
πίονος, ἥν τ’ ἐδάμασσε βαλὼν αἰζήιος ἀνὴρ
ἰῷ ἀπὸ νευρῆς, αὐτὸς δ’ ἀπαλήσεται ἄλλῃ

Ἀγαμέμνονος ὦ
κόρα, [στρ. (167)
ἤλυθον, Ἠλέκτρα, ποτὶ (167)
σὰν ἀγρότειραν αὐλάν.
ἔμολέ τις ἔμολεν γαλακτοπότας ἀνὴρ
Μυκηναῖος ὀρειβάτας· (170)

σχειν, Διὸς ἀγγέλῳ σὺν Ἑρ-
μᾷ, τῷ Μαί-
ας ἀγροτῆρι κούρῳ· (463)
ἐν δὲ μέσῳ κατέλαμπε σάκει

φαέθων [ἀντ. (463)
621
κύκλος ἀελίοιο
13. Ευρυπίδης Orestes {0006.016} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1270

κόραισι δίδοτε πάντα διὰ βοστρύχων.
Ημ. ὅδε τις ἐν τρίβῳ [προσέρχεται]. τίς ὅδ’ ἄρ’ ἀμ- (1269)
φὶ μέλαθρον πολεῖ σὸν ἀγρότας ἀνήρ; (1270)
Ηλ. ἀπωλόμεσθ’ ἄρ’, ὦ φίλαι· κεκρυμμένους
θῆρας ξιφήρεις αὐτίκ’ ἐχθροῖσιν φανεῖ.
14. Ευρυπίδης Bacchae {0006.017} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1174

Χο. ὁρῶ καί σε δέξομαι σύγκωμον.
Αγ. ἔμαρψα τόνδ’ ἄνευ βρόχων
<λέοντος ἀγροτέρου> νέον ἶνιν·
ὡς ὁρᾶν πάρα. (1175)
Χο. πόθεν ἐρημίας;

Δʹ
..... ὤ]λ̣εσε μοῖρ’ ὀλοὰ
......]ς· οὐ γάρ πω δαΐφˈρων
παῦσεν] χ̣όλον ἀγροτέρα
Λατοῦς θυγάτηρ· περὶ δ’ αἴθωνος δορᾶς
μαρνάμεθ’ ἐνδυκέως (125)

γ]νῶμαι πολύπˈλαγκτοι βροτῶν (35)
ἄ]μερσαν ὑπέρτατον ἐκ χειρῶν γέρας.
νῦν δ’ Ἄρτεμις ἀγˈροτέρα
χρυσαλάκατος λιπαράν
Ἡμ]έ̣ρα τοξόκˈλυτος νίκαν ἔδωκε.
17. Αριστοφάνης Equites (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 660

Κἄγωγ’ ὅτε δὴ ’γνων τοῖς βολίτοις ἡττημένος,
διηκοσίῃσι βουσὶν ὑπερηκόντισα,
τῇ δ’ Ἀγροτέρᾳ κατὰ χιλίων παρῄνεσα (660)
622
εὐχὴν ποήσασθαι χιμάρων εἰς αὔριον,

αἱ τριχίδες εἰ γενοίαθ’ ἑκατὸν τοὐβολοῦ.
18. Αριστοφάνης Λυσιστράτη (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1262-1263

Ἦν γὰρ τὤνδρες οὐκ ἐλάσσως (1260)
τᾶς ψάμμας τοὶ Πέρσαι.
Ἀγροτέρα σηροκτόνε, μόλε δεῦρο, παρσένε σιά, (1262-1263)
ποττὰς σπονδάς, (1264)
ὡς συνέχῃς πολὺν ἁμὲ χρόνον. Νῦν δ’ (1265)
19. Αριστοφάνης Thesmophoriazusae {0019.008} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ.

115
γέρας ἱερὸν προφέρων. —
Τάν τ’ ἐν ὄρεσι δρυογόνοισιν
κόραν ἀείσατ’ Ἄρτεμιν ἀγροτέραν. — (115)
(ὡς Χορός.)
Ἕπομαι κλῄζουσα σεμνὰν
20. Ξενοφών Ελληνικά (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 4 Κεφ. 2 τμ. 20 γρ. 3

(20) μονίους ἐγένοντο, αἱ δὲ τέτταρες κατὰ Τεγεάτας. οὐκέτι δὲ
στάδιον ἀπεχόντων, σφαγιασάμενοι οἱ Λακεδαιμόνιοι τῇ
Ἀγροτέρᾳ, ὥσπερ νομίζεται, τὴν χίμαιραν, ἡγοῦντο ἐπὶ τοὺς
ἐναντίους, τὸ ὑπερέχον ἐπικάμψαντες εἰς κύκλωσιν. ἐπεὶ δὲ
συνέμειξαν, οἱ μὲν ἄλλοι σύμμαχοι πάντες οἱ τῶν Λακεδαι- (5)
21. Ξενοφών Cynegeticus {0032.014} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 6 τμ. 13

γρ. 2
… αὐτὸν δὲ τὰς κύνας λαβόντα ἰέναι πρὸς
(13) τὴν ὑπαγωγὴν τοῦ κυνηγεσίου, καὶ εὐξάμενον τῷ Ἀπόλλωνι
καὶ τῇ Ἀρτέμιδι τῇ Ἀγροτέρᾳ μεταδοῦναι τῆς θήρας λῦσαι
μίαν κύνα, ἥτις ἂν ᾖ σοφωτάτη ἰχνεύειν, ἐὰν μὲν ᾖ χειμών,
ἅμ’ ἡλίῳ ἀνίσχοντι, ἐὰν δὲ θέρος, πρὸ ἡμέρας, τὰς δὲ

2
623
(1) Ὁ δὲ πολέμαρχος θύει μὲν θυσίας τῇ τε Ἀρτέμιδι

τῇ ἀγροτέρᾳ καὶ τῷ Ἐνυαλίῳ, διατίθησι δ’ ἀγῶνα τὸν
ἐπιτάφιον, καὶ τοῖς τετελευτηκόσιν ἐν τῷ πολέμῳ καὶ
(2) Ἁρμοδίῳ καὶ Ἀριστογείτονι ἐναγίσματα ποιεῖ. δίκαι δὲ
23. Πλούταρχος Lysander (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 15 τμ. 3 γρ. 6

ἧς ἡ ἀρχή
Ἀγαμέμνονος ὦ κόρα, (4) ἤλυθον, Ἠλέκτρα, ποτὶ σὰν
ἀγρότειραν αὐλάν, (5)
πάντας ἐπικλασθῆναι, καὶ φανῆναι σχέτλιον (6)ἔργον τὴν οὕτως εὐκλεᾶ
καὶ τοιούτους ἄνδρας..
24. Βέττιος Βάλης. Anthologiarum libri ix (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Σελ. 221
γρ. 2
σκηνῇ ὑποκριταὶ ταῖς τῶν ποιητῶν γραφαῖς ὑπαλλάσσοντες καὶ
(221) τὰ πρόσωπα ὑποκρίνονται κοσμίως ὁτὲ μὲν βασιλεῖς ὁτὲ λῃστὰς
ὁτὲ ἀγρότας δημότας τε καὶ θεούς, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἡμᾶς
<χρὴ> τοῖς τῆς εἱμαρμένης περιτεθειμένοις προσώποις ὑποκρίνα-
σθαι καὶ ἐξομοιοῦσθαι ταῖς τῶν καιρῶν τύχαις οὐ συγγινώσκον-
25. ANTONINUS LIBERALIS Myth. Metamorphoseon synagoge

{0651.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2?) Κεφ. 4 τμ. 5 γρ. 10
τοῦ Φαλαίκου, τοὺς δ’ Ἀμβρακιώτας ἐκφυγόντας τὴν
δουλείαν Ἄρτεμιν Ἡγεμόνην ἱλάσασθαι καὶ ποιησαμένους
Ἀγροτέρης εἴκασμα παραστήσασθαι χάλκεον αὐτῷ θῆρα. (6) ὁ
δὲ Ἡρακλῆς ἀπεδείκνυεν Ἀμβρακίαν τε καὶ τὴν σύμπασαν
Ἤπειρον οὖσαν ἑαυτοῦ· πολεμήσαντας γὰρ αὐτῷ Κελαίθους
26. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. Carmina moralia (Μ. Χ.

Βράσμα χρόνου πολιὴ, λυπρὰ λύσις βιότου.
Οἱ δὲ λόγοι πτερόεντες· ἀὴρ, κλέος· αἷμα παλαιὸν
Εὐγενέται, ῥώμη καὶ συὸς ἀγροτέρου. (10)
Ὑβριστὴς δὲ κόρος· δεσμὸς, γάμος· εὐτεκνίη δὲ,
Φροντὶς ἀναγκαίη· δυστεκνίη δὲ, νόσος.
624
27. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. Carmina quae spectant ad

alios {2022.062} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4) Τμ. 1466 γρ. 8
Ῥήγινον ὕψι βιβάντα, Λεόντιον, Ἡλιόδωρον,
Οἳ Χριστοῦ σοφίης ἄκρον ἔχουσι γέρας,
Ἄλλους τ’ ἀγροτέροισι μετ’ ἀνδράσιν ἄστρα φαεινὰ,
Πολλοῖς ἡμερίων οὐδὲ φαεινόμενα,
Ἐν Χριστοῦ μελέεσσι τὰ τίμια, τίς κεν ἐνίσποι (10)
28. HERMIAS Phil. In Platonis Phaedrum scholia {2317.001} (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 5) Σελ. 30 γρ. 5
Αὕτη εἴη ἂν ἡ νοητὴ θεωρία ἡ ἀγρευτικὴ τοῦ καθόλου διὰ τῶν μερικῶν
καὶ τοῦ ὄντος διὰ τοῦ δοκοῦντος· ὡς καὶ Πίνδαρος ἔφησέ που
μέριμναν ἀγροτέραν (5)
οἱονεὶ ἀγρευτικὴν τῶν καλῶν. Ἱερὸν δὲ τῆς θεωρίας ταύτης ὁ νοῦς.
«Διαβαίνομεν» τοίνυν εἶπε «πρὸς τὸ ἱερόν», οἱονεὶ διὰ τῶν αἰσθη-
... ἐπέπληστο καὶ συγχύσεως. ᾐσθόμην δὲ καὶ αὐτὸς τῶν
τοιούτων κακῶν ὡς τὴν ἀποστασίαν ἀποφυγών, τῆς ἐντὸς τοῦ
κάστρου οἰκίας καὶ τῶν ἀγροτικῶν μου κτημάτων διαρπαγὴν (20)
τῶν ἐν αὐτοῖς οὐ τὴν τυχοῦσαν ὑποστάντων.

τοῦτο προνοίας συμφερόντως οἰκονομούσης. Ἀλλ’ ἄπιθι, τέκνον, καὶ
φέρε (20)πάντα γενναίως, ὅσα θείῳ συμβαίνει βουλήματι· στεφάνων γὰρ
τὰ τοιαῦτα τοῖς ὑπομένουσι πρόξενα.» Συνταξάμενος τοίνυν ὁ μέγας τῷ
ἀγρότῃ, εἴχετο τῆς προκειμένης ὁδοῦ. Ἐκεῖνος δὲ μικρὸν παλινοστήσας,
ἐπ’αὐτόθι πού τινος ἀνῆκεν ἑαυτὸν ἀναπαύλης μικρᾶς ἕνεκεν. Ἀλλ’ ὅπως
ἂν ὁ λόγος δηλώσῃ τὸ καὶ λίαν μὲν ἀληθές, πιστευθῆναι δὲ διὰ...

οἴεσθαι καὶ μὴ ῥᾳδίως πιστεύειν ταῦτα ἢ παραδέχεσθαι. Ἐν ὅσῳ γὰρ ὁ
μακάριος τὴν ὁδοιπορίαν ἤνυε διὰ τῆς παρακειμένης τῷ τόπῳ
κοιλάδος, (30)
625
καθαρῶς ἑώρα αὐτὸν ὁ ἀγρότης, ἐν περιόπτῳ τὴν ἀνάκλισιν κεκτημένης

τὴν θέσιν ὑποδυόμενον, ἀλλὰ τοὐναντίον μετέωρον ἄφνω καὶ ἐναέριον
καὶ φωτὶ λαμπάδων καταστραπτόμενον. Καὶ τοῦτο ἦν ὁρῶν ὁ ἀγρότης,

καθαρῶς ἑώρα αὐτὸν ὁ ἀγρότης, ἐν περιόπτῳ τὴν ἀνάκλισιν κεκτημένης
τὴν θέσιν ὑποδυόμενον, ἀλλὰ τοὐναντίον μετέωρον ἄφνω καὶ ἐναέριον
καὶ φωτὶ λαμπάδων καταστραπτόμενον. Καὶ τοῦτο ἦν ὁρῶν ὁ ἀγρότης,
ἕως τῶν ὀφθαλμῶν αὐτοῦ ἀπέδυ ἀεροβατῶν ὁ ὅσιος. Οἴκαδε οὖν ἐπανη-
κώς, πάνθ’ ὅσα ὄψει τε καὶ ἀκοῇ παρειλήφει μεθ’ ὅσης τῆς
ἐκπλήξεως (35)

διηγεῖτο. Καὶ πάντες οἱ ἀκούοντες σὺν θάμβει πολλῷ δόξαν τῷ θεῷ
ἀνέπεμπον τῷ οὕτω ποιοῦντι μεγάλα καὶ ἐξαίσια ἐν τοῖς αὐτοῦ ἐκλεκτοῖς.
(187) Ἐξέλιπε γὰρ καὶ ἡ τοῦ ἀγρότου σύζυγος, καθὼς αὐτῷ προεῖπεν ὁ μα-
κάριος. Οὕτω τὰ τοῦ θείου Νίκωνος κρείττω παντὸς λόγου καὶ διανοίας.

38. Οὐδὲ γὰρ ἔξω λόγου ἐπιμνησθῆναι ὡς ἐν παρόδῳ καὶ
περὶ τοῦ τοιούτου σημείου. Καὶ γὰρ οἱ τῷ πλέθρῳ ἐκείνῳ πάλαι οἰκοῦν-
τες ἀγρόται, σκαιῷ πειθόμενοι δαίμονι, ἔργον ἔσχον διηνεκὲς ταῖς λῃ-
στείαις ἀνέδην χρῆσθαι καὶ ταῖς μιαιφονίαις ἐπὶ μεγίστῳ κακῷ πᾶσι τοῖς
παριοῦσι τὸν τόπον οἰκεῖν λαχοῦσιν. Οἷς καὶ πολλὰ παραινέσας ὁ
ἅγιος, (25)

μετοχίῳ τῆς μονῆς ἐπεμβῆναι· καὶ λῃστρικῶς, ὡς ἔθος ἦν αὐτοῖς, εἴσω
τῆς οἰκίας τῶν ἐκεῖσε παροικικῶς βιούντων εἰσπηδήσαντες, λύκοι
οἷά (15)τινες ἅρπαγες καὶ ἄγριοι θῆρες, βίαιον ἅρπαγμα τὴν τοῦ ἀγρότου
παῖδα ποιησάμενοι, μετὰ σπουδῆς ᾤχοντο. Ἀπεμπολῆσαι γὰρ αὐτὴν
626
διεσκόπουν καὶ πρὸς δουλείαν ἐκδοῦναι, οἱ τῷ ὄντι δοῦλοι τοῦ Σατανᾶ
36. Anna COMNENA Hist. Alexias {2703.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 11-12)

Βιβ. 6 Κεφ. 10 τμ. 3 γρ. 6
τῶν Τούρκων ἑωρᾶτο, ἀναποδίσας κατὰ τὴν Βασίλειαν τὸν
χάρακα ἐπήξατο δύο πρὸς τοῖς δέκα σταδίους τῆς Νικαίας (5)
ἀπέχουσαν. Νυκτὸς δέ τις προσεληλυθὼς αὐτῷ ἀγρότης
τὸν Προσοὺχ διενίστατο μετὰ πεντήκοντα χιλιάδων ἐπι-
καταλαμβάνειν παρὰ τοῦ νεωστὶ γεγονότος σουλτὰν τοῦ

Βιβ. 7 Κεφ. 9 τμ. 6 γρ. 23
τιωτῶν κεῖθι κατέλαβε, καὶ τοὺς αὐτόχθονας ἅπαντας
Ῥουσιώτας ὁπόσοι στρατεύσιμον τὴν ἡλικίαν εἶχον, ἀλλὰ
καὶ αὐτοὺς δὴ τοὺς ἀγρότας μετὰ τῶν ἰδίων ἁμαξῶν παρε-
κελεύσατο θᾶττον ἐξεληλυθότας παρὰ τῷ χείλει τοῦ ποτα-
μοῦ καταστῆναι. Τούτου δὲ θᾶττον ἢ λόγος γεγονότος καὶ (25)

Βιβ. 8 Κεφ. 5 τμ. 8 γρ. 4
κεφαλῆς τὰς ἀκτῖνας βάλλοντα ἑώρα μεσημβρίας ἀπαρτὶ
οὔσης, προμηθεύεταί τι τοιοῦτον. Μεταπεμψάμενός τινας
ἀποστέλλει ἐφ’ ᾧ ἀγρότας ἀσκοὺς πλήσαντας ὕδατος καὶ
ταῖς ἰδίαις ἐπισάξαντας ἡμιόνοις ἐξελάσαντας ἀγαγεῖν. (5)
Τούτους δὲ ἤδη θεασάμενοι καὶ οἱ μὴ προσκληθέντες τῶν
39. Eustathius MACREMBOLITES Scr. Erot. Hysmine et Hysminias

{3072.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12) Βιβ. 4 τμ. 8 γρ. 3
(8) Πεδίον χλοηφόρον μετὰ τὸν κῆπον ὁ τεχνίτης ἐξή-
πλωσεν, ἄνδρα δ’ ἐν μέσῳ κατεζωγράφησε τὰ πάντα κατ’
ἀγρότην ἐσκευασμένον, ἐστεφανωμένον τὴν κεφαλὴν οὐκ
ἐκ ῥόδων, οὐκ ἐξ ἀνθέων, ἀλλ’ ἐκ λίνου λεπτοῦ, ὃν
χεὶρ ὑφαίνει καὶ τέχνη πλέκει καὶ τόξον ἀγρότης· ἔχει. (5)
40. Eustathius MACREMBOLITES Scr. Erot. Hysmine et Hysminias (Μ.

Χ. ΑΙΩΝ) 12) Βιβ. 4 τμ. 8 γρ. 5
627
ἀγρότην ἐσκευασμένον, ἐστεφανωμένον τὴν κεφαλὴν οὐκ

ἐκ ῥόδων, οὐκ ἐξ ἀνθέων, ἀλλ’ ἐκ λίνου λεπτοῦ, ὃν
χεὶρ ὑφαίνει καὶ τέχνη πλέκει καὶ τόξον ἀγρότης· ἔχει. (5)
Τὸν βόστρυχον οὐδὲ μέχρις ὤμων ὁ τεχνίτης ἐξήπλωσεν,
οὐδ’ αὐτὸν ὅλον περικαλύπτειν ἀφῆκε τὸν τράχηλον. Τὸ

{3072.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12) Βιβ. 4 τμ. 8 γρ. 8
Τὸν βόστρυχον οὐδὲ μέχρις ὤμων ὁ τεχνίτης ἐξήπλωσεν,
οὐδ’ αὐτὸν ὅλον περικαλύπτειν ἀφῆκε τὸν τράχηλον. Τὸ
χιτώνιον ἀκαλλῶς κατ’ ἀγρότην ἐσκεύασε καὶ ὅλον ἀγροι-
κικόν. Τὼ πόδε κατ’ ἄμφω μέχρι γονάτων ἐγύμνωσε καὶ
ἄμφω τὼ χεῖρε πρὸς ἓν ἀφώρισε δρέπανον, ὅ,τι καὶ τὸ (10)

{3072.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12) Βιβ. 4 τμ. 8 γρ. 12
ἄμφω τὼ χεῖρε πρὸς ἓν ἀφώρισε δρέπανον, ὅ,τι καὶ τὸ (10)
σχῆμα καὶ τὸ μῆκος ὑπὲρ τὸ δρέπανον. Χόρτον τίλλειν
ὁ γεγραμμένος ἀγρότης ἔργον εἶχεν ἐπιμελέστατον· τοὺς
ὀφθαλμοὺς ἐπεπήγει τῷ χόρτῳ, καὶ ὅλος ἦν πρὸς τῷ
λειτουργήματι.

{3072.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 12) Βιβ. 4 τμ. 18 γρ. 13
εἰκονίζει τοῦ ἔαρος.
Τὸ χλοηφόρον γεγραμμένον πεδίον, ὁ τὸν χόρτον
τίλλων ἀγρότης τὸν καιρὸν παρίστησιν ἐμφανῶς, καθ’ ὃν
ὁ χόρτος πεπαίνεται καὶ τὴν ἐκτομὴν ἀπαιτεῖ.
Ὁ μέσον ἀσταχύων ἀνήρ, ὁ τὸ δρέπανον ἔχων καὶ (15)
44. SCHOLIA IN AESCHYLUM Schol. Scholia in Persas (scholia vetera)

(e cod. Mediceo 32.9) {5010.011} (Varia) Scholion 1005 γρ. 3
(1005) γρ. καὶ ἀκρόται· ἐξ
οὗ ἔσται ἀπὸ τοῦ ἄκρου. εἰ δὲ ἀγρόται, ἀπὸ τοῦ
ἄγειν καὶ ἀγείρειν. —οἱ ἄρχοντες·
628
ΚΤΗΜΑ-ΚΤΗΜΑΤΑ
κτῆμα, -ατος, τό (κτάομαι), 1. οτιδήποτε αποκτημένο, μέρος περιουσίας,

κτήση, σε Ομήρ. Οδ., Αττ.· λέγεται για δούλο, παλαιὸν οἴκων κτ., σε Ευρ.
2. στον πληθ., κτήσεις, περιουσία, πλούτος, σε Όμηρ.· ἔρως, ὃς ἐν κτήμασι
πίπτεις, που πέφτεις σε ευημερία, δηλ. στους πλουσίους, σε Σοφ.

ἄλλους μὲν κάθισον Τρῶας καὶ πάντας Ἀχαιούς,
αὐτὰρ ἔμ’ ἐν μέσσῳ καὶ ἀρηΐφιλον Μενέλαον
συμβάλετ’ ἀμφ’ Ἑλένῃ καὶ κτήμασι πᾶσι μάχεσθαι· (70)ὁππότερος δέ
κε νικήσῃ κρείσσων τε γένηται,
κτήμαθ’ ἑλὼν εὖ πάντα γυναῖκά τε οἴκαδ’ ἀγέσθω·

αὐτὰρ Ἀλέξανδρος καὶ ἀρηΐφιλος Μενέλαος
μακρῇς ἐγχείῃσι μαχήσοντ’ ἀμφὶ γυναικί·
τῷ δέ κε νικήσαντι γυνὴ καὶ κτήμαθ’ ἕποιτο· (255)
οἳ δ’ ἄλλοι φιλότητα καὶ ὅρκια πιστὰ ταμόντες ναίοιμεν Τροίην
ἐριβώλακα, τοὶ δὲ νέονται

ὑμεῖς μάρτυροι ἔστε, φυλάσσετε δ’ ὅρκια πιστά· (280)
εἰ μέν κεν Μενέλαον Ἀλέξανδρος καταπέφνῃ
αὐτὸς ἔπειθ’ Ἑλένην ἐχέτω καὶ κτήματα πάντα,
ἡμεῖς δ’ ἐν νήεσσι νεώμεθα ποντοπόροισιν·
εἰ δέ κ’ Ἀλέξανδρον κτείνῃ ξανθὸς Μενέλαος,

ἡμεῖς δ’ ἐν νήεσσι νεώμεθα ποντοπόροισιν·
εἰ δέ κ’ Ἀλέξανδρον κτείνῃ ξανθὸς Μενέλαος,
Τρῶας ἔπειθ’ Ἑλένην καὶ κτήματα πάντ’ ἀποδοῦναι, (285)
629
τιμὴν δ’ Ἀργείοις ἀποτινέμεν ἥν τιν’ ἔοικεν,

ἥ τε καὶ ἐσσομένοισι μετ’ ἀνθρώποισι πέληται.

τηλοῦ γὰρ Λυκίη Ξάνθῳ ἔπι δινήεντι,
ἔνθ’ ἄλοχόν τε φίλην ἔλιπον καὶ νήπιον υἱόν, (480)
κὰδ δὲ κτήματα πολλά, τὰ ἔλδεται ὅς κ’ ἐπιδευής.
ἀλλὰ καὶ ὧς Λυκίους ὀτρύνω καὶ μέμον’ αὐτὸς
ἀνδρὶ μαχήσασθαι· ἀτὰρ οὔ τί μοι ἐνθάδε τοῖον

κέκλυτέ μευ Τρῶες καὶ Δάρδανοι ἠδ’ ἐπίκουροι,
ὄφρ’ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει.
δεῦτ’ ἄγετ’ Ἀργείην Ἑλένην καὶ κτήμαθ’ ἅμ’ αὐτῇ (350)
δώομεν Ἀτρεΐδῃσιν ἄγειν· νῦν δ’ ὅρκια πιστὰ
ψευσάμενοι μαχόμεσθα· τὼ οὔ νύ τι κέρδιον ἡμῖν
64. Ησίοδος Opera et dies {0020.002} (8/7 B.C.?) Γρ. 34

ὡραῖος, τὸν γαῖα φέρει, Δημήτερος ἀκτήν.
τοῦ κε κορεσσάμενος νείκεα καὶ δῆριν ὀφέλλοις
κτήμασ’ ἐπ’ ἀλλοτρίοις. σοὶ δ’ οὐκέτι δεύτερον ἔσται
ὧδ’ ἔρδειν· ἀλλ’ αὖθι διακρινώμεθα νεῖκος (35)
ἰθείῃσι δίκῃς, αἵ τ’ ἐκ Διός εἰσιν ἄρισται.
65. Ησίοδος Απόσπασμα {0020.004} (8/7 B.C.?) Απός. 211 γρ. 2

(211) P. Argent. 55, ed. Reitzenstein (n)
..... ..] Φθίην ἐξίκετο μητέρα μήλων, (1)
πολλὰ] κ̣τήματ’ ἄγων ἐξ εὐρυχόρου Ἰαωλκοῦ,
Πηλεὺ]ς̣ Αἰακίδης, φίλος ἀθανάτοισι θεοῖσιν.
λαοῖσιν] δὲ ἰ[δ]οῦσιν ἀγαίετο θυμὸς ἅπασιν,

καί σφε σιδαρονόμῳ
διὰ χερί ποτε λαχεῖν
κτήματα· νῦν δὲ τρέω (790)
630
μὴ τελέσῃ καμψίπους Ἐρινύς.

Αγ. θαρσεῖτε, παῖδες μητέρων τεθραμμέναι. (791)

πόλιν μὲν εὖ πράσσουσαν, οἱ δ’ ἐπιστάται,
δισσὼ στρατηγώ, διέλαχον σφυρηλάτῳ
Σκύθῃ σιδήρῳ κτημάτων παμπησίαν.
ἕξουσι δ’ ἣν λάβωσιν ἐν ταφῇ χθονός,
πατρὸς κατ’ εὐχὰς δυσπότμως φορούμενοι. (820)

καὶ θανάτου τέλος. (905)
Χο. ἐμοιράσαντο δ’ ὀξυκάρδιοι (905)

κτήμαθ’, ὥστ’ ἴσον λαχεῖν.
διαλλακτῆρι δ’ οὐκ
ἀμεμφεία φίλοις,
69. Θουκυδίδης (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 1 Κεφ. 22 τμ. 4 γρ. 6

σκοπεῖν καὶ τῶν μελλόντων ποτὲ αὖθις κατὰ τὸ ἀνθρώπινον
τοιούτων καὶ παραπλησίων ἔσεσθαι, ὠφέλιμα κρίνειν αὐτὰ (5)
ἀρκούντως ἕξει. κτῆμά τε ἐς αἰεὶ μᾶλλον ἢ ἀγώνισμα ἐς τὸ
παραχρῆμα ἀκούειν ξύγκειται. 1.23.(1) Τῶν δὲ πρότερον ἔργων
μέγιστον ἐπράχθη τὸ Μηδικόν,

τε τὸν πόλεμον μᾶλλον ὥρμηντο, ἰδίᾳ δὲ τοῖς παθήμασιν
ἐλυποῦντο, ὁ μὲν δῆμος ὅτι ἀπ’ ἐλασσόνων ὁρμώμενος
ἐστέρητο καὶ τούτων, οἱ δὲ δυνατοὶ καλὰ κτήματα κατὰ (5)
τὴν χώραν οἰκοδομίαις τε καὶ πολυτελέσι κατασκευαῖς ἀπο-
λωλεκότες, τὸ δὲ μέγιστον, πόλεμον ἀντ’ εἰρήνης ἔχοντες.

κακῶν· νέα γὰρ φροντὶς οὐκ ἀλγεῖν φιλεῖ.
ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ
631
παλαιὸν οἴκων κτῆμα δεσποίνης ἐμῆς, (49)

τί πρὸς πύλαισι τήνδ’ ἄγουσ’ ἐρημίαν (50)
ἕστηκας, αὐτὴ θρεομένη σαυτῇ κακά;

δ’ ἐγώ. (1616)
Κρ. ἀξία γ’ ἡμῶν ὁδουρός. Αθ. καὶ φιλοῦσά γε πτόλιν.
Κρ. ἐς θρόνους δ’ ἵζου παλαιούς. Ιω. ἄξιον τὸ κτῆμά μοι.
Χο. ὦ Διὸς Λητοῦς τ’ Ἄπολλον, χαῖρ’· ὅτῳ δ’ ἐλαύνεται
συμφοραῖς οἶκος, σέβοντα δαίμονας θαρσεῖν χρεών· (1620)

τύχοις ἂν αὐτοῦ ῥᾳδίως ὅσον θέλεις.
ἔνεστι δ’ οἶκτος, ἔνι δὲ καὶ θυμὸς μέγας,
καραδοκοῦντι κτῆμα τιμιώτατον.
ἐλθὼν δὲ Τυνδάρεών τέ σοι πειράσομαι
πόλιν τε πεῖσαι τῷ λίαν χρῆσθαι καλῶς. (705)
74. Ευρυπίδης Bacchae {0006.017} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1152

τὸ σωφρονεῖν δὲ καὶ σέβειν τὰ τῶν θεῶν (1150)
κάλλιστον· οἶμαι δ’ αὐτὸ καὶ σοφώτατον
θνητοῖσιν εἶναι κτῆμα τοῖσι χρωμένοις.
Χο. — ἀναχορεύσωμεν Βάκχιον, (1152)
ἀναβοάσωμεν ξυμφορὰν
75. Ευρυπίδης Ιφιγένεια εν Αυλίδι {0006.018} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 334

Αγ. εὖ κεκόμψευσαι πονηρά· γλῶσσ’ ἐπίφθονον σοφή.
Με. νοῦς δέ γ’ οὐ βέβαιος ἄδικον κτῆμα κοὐ σαφὲς φίλοις.
βούλομαι δέ σ’ ἐξελέγξαι, καὶ σὺ μήτ’ ὀργῆς ὕπο (335)
ἀποτρέπου τἀληθὲς οὔτ’ αὖ κατατενῶ λίαν ἐγώ.

οἰκτραὶ γάρ, εἰ μὴ ξυμφοραὶ κλέπτουσί με.
ΛΙ. Ταύτας ἐκεῖνος Εὐρύτου πέρσας πόλιν
ἐξείλεθ’ αὑτῷ κτῆμα καὶ θεοῖς κριτόν. (245)
632
ΔΗ. Ἦ κἀπὶ ταύτῃ τῇ πόλει τὸν ἄσκοπον

χρόνον βεβὼς ἦν ἡμερῶν ἀνήριθμον;

λέγειν φρονούντως ὧν λέγεις δοκεῖς πέρι.
ΑΙ. Πάτερ, θεοὶ φύουσιν ἀνθρώποις φρένας
πάντων ὅσ’ ἐστὶ κτημάτων ὑπέρτατον·
Ἐγὼ δ’ ὅπως σὺ μὴ λέγεις ὀρθῶς τάδε, (685)
οὔτ’ ἂν δυναίμην μήτ’ ἐπισταίμην λέγειν·

τοιάδ’ ἐρεμνὴ σῖγ’ ἐπέρχεται φάτις. (700)
Ἐμοὶ δὲ σοῦ πράσσοντος εὐτυχῶς, πάτερ,
οὐκ ἔστιν οὐδὲν κτῆμα τιμιώτερον·
τί γὰρ πατρὸς θάλλοντος εὐκλείας τέκνοις
ἄγαλμα μεῖζον ἢ τί πρὸς παίδων πατρί;

πόνος περισσός ἐστι τἀν Ἅιδου σέβειν. (780)
ΧΟ. Ἔρως ἀνίκατε μάχαν, Str.
Ἔρως, ὃς ἐν κτήμασι πίπ-
τεις, ὃς ἐν μαλακαῖς παρει-
αῖς νεάνιδος ἐννυχεύεις,

ἆρ’ οἶδεν ἀνθρώπων τις, ἆρα φράζεται— (1048)
ΚΡ. Τί χρῆμα; ποῖον τοῦτο πάγκοινον λέγεις;
ΤΕ. ὅσῳ κράτιστον κτημάτων εὐβουλία; (1050)
ΚΡ. Ὅσῳπερ, οἶμαι, μὴ φρονεῖν πλείστη βλάβη.
ΤΕ. Ταύτης σὺ μέντοι τῆς νόσου πλήρης ἔφυς.

ΚΡ. Τοῦτ’ αὐτὸ νῦν μου πρῶτ’ ἄκουσον ὡς ἐρῶ.
ΟΙ. Τοῦτ’ αὐτὸ μή μοι φράζ’ ὅπως οὐκ εἶ κακός.
ΚΡ. Εἴ τοι νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίαν
633
εἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς, οὐκ ὀρθῶς φρονεῖς. (550)

ΟΙ. Εἴ τοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶς

Ἔξοιδα καὶ φύσει σε μὴ πεφυκότα
τοιαῦτα φωνεῖν μηδὲ τεχνᾶσθαι κακά· (80)
ἀλλ’ ἡδὺ γάρ τοι κτῆμα τῆς νίκης λαβεῖν,
τόλμα· δίκαιοι δ’ αὖθις ἐκφανούμεθα·
νῦν δ’ εἰς ἀναιδὲς ἡμέρας μέρος βραχὺ

ΝΕ. Οὐκ ἄχθομαί σ’ ἰδών τε καὶ λαβὼν φίλον·
ὅστις γὰρ εὖ δρᾶν εὖ παθὼν ἐπίσταται,
παντὸς γένοιτ’ ἂν κτήματος κρείσσων φίλος.
Χωροῖς ἂν εἴσω.
ΦΙ. Καὶ σέ γ’ εἰσάξω· τὸ γὰρ (674)

Ἀλλ’ ἐξυφηγοῦ· γνῶθι δ’ ὡς ἔχων ἔχῃ (1025)
καί σ’ εἷλε θηρῶνθ’ ἡ Τύχη· τὰ γὰρ δόλῳ
τῷ μὴ δικαίῳ κτήματ’ οὐχὶ σῴζεται.
Κοὐκ ἄλλον ἕξεις εἰς τόδ’· ὡς ἔξοιδά σε
οὐ ψιλὸν οὐδ’ ἄσκευον ἐς τοσήνδ’ ὕβριν

οἰκονομεῖν. Ὅσοι γὰρ τοῦ βίου ταύτην τὴν ὁδὸν ἐπορεύθη- (5)
σαν, οὗτοι μόνοι τῆς ἀρετῆς ἐφικέσθαι γνησίως ἠδυνήθη-
σαν, ἧς οὐδὲν κτῆμα σεμνότερον οὐδὲ βεβαιότερόν ἐστιν.
(6) Κάλλος μὲν γὰρ ἢ χρόνος ἀνήλωσεν ἢ νόσος ἐμάρανεν,
πλοῦτος δὲ κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ὑπηρέτης ἐστὶν,

χρημάτων κρείττω· τὰ μὲν γὰρ ταχέως ἀπολείπει, τὰ δὲ
πάντα τὸν χρόνον παραμένει· σοφία γὰρ μόνον τῶν
κτημάτων ἀθάνατον. Μὴ κατόκνει μακρὰν ὁδὸν πορεύεσ-
634
θαι πρὸς τοὺς διδάσκειν τι χρήσιμον ἐπαγγελλομένους· (5)

αἰσχρὸν γὰρ τοὺς μὲν ἐμπόρους τηλικαῦτα πελάγη διαπερᾶν

τοιοῦτοι πάσχουσιν, ὥσπερ ἂν εἴ τις ἵππον κτήσαιτο
καλὸν κακῶς ἱππεύειν ἐπιστάμενος. (28) Πειρῶ τὸν
πλοῦτον χρήματα καὶ κτήματα κατασκευάζειν· ἔστι δὲ
χρήματα μὲν τοῖς ἀπολαύειν ἐπισταμένοις, κτήματα δὲ
τοῖς κτᾶσθαι δυναμένοις.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΜΑ-ΕΞΑΓΩΓΙΜΑ
εἰσ-άγω[ᾰ], μέλ. -ξω, παρακ. -ἀγήοχα· I. 1. οδηγώ προς ή μέσα, φέρνω
μέσα, παρουσιάζω, με διπλή αιτ., αὐτοὺς εἰσῆγον δόμον, σε Ομήρ. Οδ.·
επίσης, εἰσάγειν τινὰ ἐς..., σε Ηρόδ.· ή με δοτ., τινὰ δόμοις, σε Ευρ. —
Μέσ., επιτρέπω να εισαχθούν στρατιωτικές δυνάμεις σε μία πόλη, σε
Θουκ.· επίσης, οδηγώ, φέρνω (κάποιον) μέσα σε συνασπισμό, κάνω μέλος
συνομωσίας, σε Ηρόδ. 2. ἐσάγειν ή ἐσάγεσθαι γυναῖκα, οδηγώ σύζυγο στο
σπίτι μου, παίρνω γυναίκα ως σύζυγο, ducere uxorem, στον ίδ. 3. εισάγω
ξένα εμπορεύματα, στον ίδ., Αττ.· ομοίως και στη Μέσ., σε Ηρόδ. κ.λπ. 4.
ἰατρὸν εἰσάγειν τινί, καλώ γιατρό, σε Ξεν. 5. εισάγω νέα ήθη κι έθιμα, σε
Ηρόδ., Ευρ. II. 1. φέρνω μέσα, εισάγω, παρουσιάζω, ιδίως πάνω σε σκηνή,
σε Αριστοφ., Πλάτ. 2. εἰσάγειν τι ἐς τὴν βουλήν, φέρνω ενώπιον της
Βουλής, σε Ξεν. 3. ως δικανικός όρος, εἰσάγειν δίκην ή γραφήν, εισάγω
υπόθεση στο δικαστήριο, Λατ. litem intendere, σε Αισχύλ., Δημ.· εἰσ. τινά,
οδηγώ κάποιον στο δικαστήριο, ασκώ δίωξη, μηνύω, σε Πλάτ.
εἰσᾰγωγεύς, -έως, ὁ, αυτός που φέρνει, εισάγει υποθέσεις στο δικαστήριο,
σε Δημ.
εἰσᾰγωγή, ἡ, I. εισαγωγή αγαθών, σε Πλάτ. II. ως δικανικός όρος,
εισαγωγή υποθέσεων στο δικαστήριο, στον ίδ.
εἰσᾰγώγιμος, -ον, I. αυτό που μπορεί ή επιτρέπεται να εισαχθεί, σε Πλάτ.
II. ως δικανικός όρος, εντός, μέσα στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου, δίκη,
σε Δημ.
ἐξ-άγω, μέλ. -ξω, αόρ. βʹ -ήγᾰγον· οδηγώ προς τα έξω, I. 1. α) λέγεται για
πρόσωπα, φέρνω ή βγάζω έξω από ένα μέρος, σε Όμηρ. κ.λπ.· φέρνω στον
κόσμο, σε Ομήρ. Ιλ.· οδηγώ κάποιον προς εκτέλεση, θανάτωση, σε Ηρόδ.
β) οδεύω, βηματίζω, προχωρώ σε πορεία (ενν. στρατόν), σε Ξεν.· γενικά,
εξέρχομαι, βγαίνω έξω, στον ίδ. 2. διώχνω κάποιον από ιδιοκτησία για την
οποία εγείρει αξιώσεις, σε Δημ. κ.λπ. II. λέγεται για εμπορεύματα, εξάγω,
σε Αριστοφ. κ.λπ. — Παθ., τὰ ἐξαγόμενα, εξαγώγιμα εμπορεύματα, σε Ξεν.
2. τραβώ, αντλώ νερό, στον ίδ. 3. λέγεται για οικοδομή, τραβώ προς τα
έξω, επεκτείνω, σε Θουκ. III. διεγείρω, προκαλώ, δάκρυ, σε Ευρ. — Μέσ.,
635
γέλωτα ἐξάγεσθαι, σε Ξεν. IV. δείχνω το δρόμο, οδηγώ, παρασύρω,

συναρπάζω, διεγείρω, τινά, σε Ευρ., Θουκ.· και με αρνητική σημασία,
παρακινώ, θέτω σε πειρασμό, προκαλώ, δελεάζω, στον ίδ. — Παθ.,
παρακινούμαι να..., με απαρ., σε Ξεν.
ἐξᾰγωγή, ἡ, 1. προέλαση στρατιωτών, σε Ξεν. 2. εφέλκυση, τράβηγμα
πλοίου έξω από τη θάλασσα, σε Ηρόδ. 3. μεταφορά εμπορευμάτων προς
τα έξω, εξαγωγή εμπορευμάτων, στον ίδ., Αττ.
ἐξ-ᾰγωνίζομαι, μέλ. Αττ. -ιοῦμαι, αποθ.· διαγωνίζομαι, σε Ευρ.
ἐξ-αγώνιος, -ον, αυτός που βρίσκεται εκτός στόχου, άτοπος, άσχετος, σε
Λουκ.

λυμαινομένου καὶ πάντων κακῶν αἰτίου λαγχάνει μοι δίκην
μυρίων δραχμῶν. Προβαλλομένου δ’ ἐμοῦ μάρτυρα ὡς οὐκ (5)
εἰσαγώγιμος ἦν ἡ δίκη διαίτης γεγενημένης, ἐκείνῳ μὲν
οὐκ ἐπεξῆλθεν, (12) εἰδὼς ὅτι, εἰ μὴ μεταλάβοι τὸ
πέμπτον μέρος τῶν ψήφων, τὴν ἐπωβελίαν ὀφλήσει, πείσας
2. Πλάτων Νόμοι (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 765 τμ. a γρ. 2

χοντας αἱρεῖσθαί που χρεών· ἱκανὸς δὲ εἷς ἄρχων αὐτοῖς,
765.
..(a) μὴ ἔλαττον τετταράκοντα γεγονὼς ἐτῶν. ἱκανὸς δὲ καὶ περὶ
μονῳδίαν εἷς, μὴ ἔλαττον ἢ τριάκοντα γεγονὼς ἐτῶν, εἰσ-
αγωγεύς τε εἶναι καὶ τοῖς ἁμιλλωμένοις τὴν διάκρισιν
ἱκανῶς ἀποδιδούς. τὸν δὴ χορῶν ἄρχοντα καὶ διαθετῆρα
αἱρεῖσθαι χρὴ τοιόνδε τινὰ τρόπον. ὅσοι μὲν φιλοφρόνως …
3. Πλάτων Νόμοι (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 847 τμ. c γρ. 3

(c) πρὸς θεοὺς τὰ τοιαῦτα ἐστὶν ξενικὰ θυμιάματα, καὶ πορφύραν
καὶ ὅσα βαπτὰ χρώματα, μὴ φερούσης τῆς χώρας, ἢ περί
τινα ἄλλην τέχνην δεομένην ξενικῶν τινων εἰσαγωγίμων
μηδενὸς ἀναγκαίου χάριν μήτε τις ἀγέτω, μήτε αὖ τῶν ἐν
τῇ χώρᾳ ἀναγκαίων ἐμμένειν ἐξαγέτω· τούτων δ’ αὖ πάντων (5)
4. Πλάτων Νόμοι (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 847 τμ. d γρ. 2

636
ἀφαιρεθέντων τῶν πρεσβυτέρων, τοὺς ἑξῆς δώδεκα.

(d) Περὶ δὲ ὅπλων καὶ ὅσα περὶ τὸν πόλεμον ἅπαντα ὄργανα,
ἐάν τινος ἢ τέχνης εἰσαγωγίμου δέῃ γίγνεσθαι ἢ φυτοῦ ἢ
μεταλλευτικοῦ κτήματος ἢ δεσμευτικοῦ ἢ ζῴων τινῶν ἕνεκα
τῆς τοιαύτης χρείας, ἵππαρχοι καὶ στρατηγοὶ τούτων ἔστωσαν

κύριοι εἰσαγωγῆς τε καὶ ἐξαγωγῆς, διδούσης τε ἅμα καὶ (5)
δεχομένης τῆς πόλεως, νόμους δὲ περὶ τούτων νομοφύλακες
τοὺς πρέποντάς τε καὶ ἱκανοὺς θήσουσι· καπηλείαν δὲ ἕνεκα

δίκην ταύτην, γιγνέσθω. δικασταὶ δὲ ἔστωσαν θανάτου πέρι
νομοφύλακές τε καὶ τὸ τῶν περυσινῶν ἀρχόντων ἀριστίνδην
(d) ἀπομερισθὲν δικαστήριον· εἰσαγωγὰς δὲ τούτων καὶ προσκλή-
σεις καὶ ὅσα τοιαῦτα καὶ ὡς δεῖ γίγνεσθαι, τοῖς νεωτέροις
νομοθέταις χρὴ μέλειν, τὴν διαψήφισιν δὲ ἡμέτερον ἔργον

τισιν οἷς τῶν τοιούτων μέλει, φόνους μὴ γίγνεσθαι κατὰ (5)
πόλεις, ῥᾴδιον ἀποφαίνεσθαι νομοθέτῃ· τίνες δ’ εἰσὶν οἱ
θεοὶ καὶ τίς ὁ τρόπος τῶν τοιούτων δικῶν τῆς εἰσαγωγῆς
ὀρθότατα πρὸς τὸ θεῖον ἂν γιγνόμενος εἴη, νομοφύλακες μετ’
(d) ἐξηγητῶν καὶ μάντεων καὶ τοῦ θεοῦ νομοθετησάμενοι, τὰς
8. Λυσίας In Pancleonem (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 5 γρ. 3

(5) Ἐκ μὲν τούτων πεισθεὶς πρὸς τὸν πολέμαρχον αὐτῷ
τὴν δίκην ἔλαχον· ἐπειδὴ δέ μοι αὐτὴν ἀντεγράψατο μὴ
εἰσαγώγιμον εἶναι, περὶ πολλοῦ ποιούμενος μηδενὶ δόξαι
ὑβρίζειν βούλεσθαι μᾶλλον ἢ δίκην λαβεῖν ὧν ἠδικήθην,
πρῶτον μὲν Εὐθύκριτον, ὃν πρεσβύτατόν τε Πλαταιέων (5)
Αριστοτέλης . Ἀθηναίων πολιτεία (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 52 τμ. 2 γρ. 1

637
εἰσάγουσιν οἱ ἕνδεκα. εἰσάγουσι δὲ τῶν ἐνδείξεών τινας (10)

καὶ οἱ θεσμοθέται.
(2) κληροῦσι δὲ καὶ εἰσαγωγέας εʹ ἄνδρας, οἳ τὰς ἐμμή-
νους εἰσάγουσι δίκας, δυοῖν φυλαῖν ἕκαστος. εἰσὶ δ’ ἔμ-
μηνοι προικός, ἐάν τις ὀφείλων μὴ ἀποδῷ, κἄν τις ἐπὶ
10. Αριστοτέλης Μετεωρολογικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 987b

γρ. 31
τικὰ μεταξὺ τούτων οὐ τιθέασιν. τὸ μὲν οὖν τὸ ἓν καὶ τοὺς
ἀριθμοὺς παρὰ τὰ πράγματα ποιῆσαι, καὶ μὴ ὥσπερ οἱ (30)
Πυθαγόρειοι, καὶ ἡ τῶν εἰδῶν εἰσαγωγὴ διὰ τὴν ἐν τοῖς λό-
γοις ἐγένετο σκέψιν (οἱ γὰρ πρότεροι διαλεκτικῆς οὐ μετεῖ-
χον), τὸ δὲ δυάδα ποιῆσαι τὴν ἑτέραν φύσιν διὰ τὸ τοὺς
11. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1280a γρ. 39

… καὶ πάντες οἷς ἔστι σύμβολα πρὸς ἀλλήλους, ὡς
μιᾶς ἂν πολῖται πόλεως ἦσαν· εἰσὶ γοῦν αὐτοῖς συνθῆκαι
περὶ τῶν εἰσαγωγίμων καὶ σύμβολα περὶ τοῦ μὴ ἀδικεῖν
καὶ γραφαὶ περὶ συμμαχίας. ἀλλ’ οὔτ’ ἀρχαὶ πᾶσιν ἐπὶ (40)
(1280b) τούτοις κοιναὶ καθεστᾶσιν, ἀλλ’ ἕτεραι παρ’ ἑκατέροις, οὔτε τοῦ
12. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1321b γρ. 37

βόλαια καὶ τὰς κρίσεις [ἐκ] τῶν δικαστηρίων· παρὰ δὲ τοῖς (35)
αὐτοῖς τούτοις καὶ τὰς γραφὰς τῶν δικῶν γίνεσθαι δεῖ καὶ
τὰς εἰσαγωγάς. ἐνιαχοῦ μὲν οὖν μερίζουσι καὶ ταύτην εἰς
πλείους, ἔστι δ’ <οὗ> μία κυρία τούτων πάντων· καλοῦνται δὲ
ἱερομνήμονες καὶ ἐπιστάται καὶ μνήμονες καὶ τούτοις ἄλλα
13. Αριστοτέλης Problemata (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 900a γρ. 37

ὀξυτέρα; ῥᾷον δὲ καὶ θᾶττον ὁ ὀλίγος τοῦ πολλοῦ κινεῖται (35)
ἀήρ. κινεῖται δὲ ἢ συγκρινόμενος ἢ διακρινόμενος ὑπὸ θερ-
μοῦ. ἐπεὶ δὲ ἡ μὲν εἰσπνοή ἐστι ψυχροῦ εἰσαγωγή, συγκρί-
νοιτ’ ἂν ἐν αὐτῇ ὁ ἐν ἡμῖν ἀήρ· ἡ δὲ ἐκπνοή, θερμοῦ κινή-
σαντος ἀέρα, γίνοιτ’ ἂν ἡ φωνή· ἐκπνέοντες γάρ, οὐκ εἰσ-

638
τηδείους τόπους τηρῶσι μᾶλλον.

ἔτι δὲ περὶ τροφῆς, πόση [δαπάνη] ἱκανὴ τῇ πόλει καὶ ποία,
ἡ αὐτοῦ τε γιγνομένη καὶ <ἡ> εἰσαγώγιμος, καὶ τίνων τ’ ἐξ-
αγωγῆς δέονται καὶ τίνων <καὶ παρὰ τίνων> εἰσαγωγῆς, ἵνα
πρὸς τούτους καὶ συνθῆκαι καὶ συμβολαὶ γίγνωνται· πρὸς δύο (15)

γὰρ διαφυλάττειν ἀναγκαῖον ἀνεγκλήτους τοὺς πολίτας, πρός

ΑΙΩΝ) 2) Part 2 volume 2 σελ. 487 γρ. 6
προθέσεις αὐτὸ μόνον ἰδίᾳ νοοῦνται καὶ κατὰ παράθεσιν ἀναμεμερισμέναι
ταῖς πλαγίαις πτώσεσιν (οὐ γὰρ πᾶσαι κατὰ πασῶν διήκουσιν,
καθάπερ (5)
κἀν τῇ ὑπηγορευμένῃ εἰσαγωγῇ ἀπεδείξαμεν), ἔν γε μὴν τοῖς ἀπτώτοις
καθ’ ἕνα σχηματισμὸν παρελαμβάνοντο. ἔνθεν κατὰ τοῦτο μετὰ καὶ
ἄλλων ὧν παρεστήσαμεν αἰτίων, οὐ παρετίθετο τῇ εὐθείᾳ ἔτι ἀπτώτῳ
17. CLEOMEDES Astron. De motu circulari corporum caelestium

{1272.001} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2) Σελ. 118 γρ. 4
ζων ὁ ἥλιος ὢν αὐτῆς ὅσον ποδιαίου ἡμῖν φαντασίαν
ἀποπέμπει, ἑξῆς αὐτὸ τοῦτο ἐπιδεῖξαι ὀφείλομεν, ὅσα
ἐν τοιαύτῃ εἰσαγωγῇ αὐτάρκη ἐστί, προφερόμενοι ἴδιά
τινων περὶ μόνου τούτου συντάγματα πεποιηκότων· ὧν (5)
ἐστι καὶ Ποσειδώνιος.
18. Ωριγένης Απόσπασμα in evangelium Joannis (in catenis) (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 2-3) Απόσπασμα 71 γρ. 22
τὸ «Οὐκ οἶδα ὑμᾶς»; οὐ γὰρ ἅμα τῷ εὑρεθῆναί τις ἄξιός ἐστι τοῦ (20)
γινώσκεσθαι κατὰ τὸ «Νῦν δὲ γνόντες θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες
«ὑπ’ αὐτοῦ». ἀλλὰ μετὰ τὴν εἰσαγωγὴν προκοπῆς δεῖ, ἵν’ ὀφθῇ τις
καὶ γνωσθῇ τῷ θεῷ. διὰ τοῦτο ἐρωτῶν αὐτὸν ὁ σωτήρ φησι· «Σὺ
639
«πιστεύεις εἰς τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου;» ἐπεὶ δὲ οὐδέπω ἐδύνατο
19. Ωριγένης In Jeremiam (Ομιλίαι 12-20) (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 2-3) Homily

19 τμ. 15 γρ. 29
γενναίας τὰ λεχθησόμενα. παυσάμενος τοῦ ἀπατᾶσθαι λέγει ὁ προ-
φήτης· «ἠπάτησάς με κύριε, καὶ ἠπατήθην», ὡς τῆς στοιχειώσεως καὶ
εἰσαγωγῆς γεγενημένης αὐτῷ ἐν ἀπάτῃ καὶ μὴ δυναμένῳ αὐτῷ
στοιχειωθῆναι καὶ εἰσαχθῆναι εἰς θεοσέβειαν, ἐὰν μὴ πρότερον ἀπατηθῇ,
ἵνα ἥκῃ ὕστερον ἐπὶ τὸ συναισ<θη>θῆναι τῆς ἀπάτης. ἀρκεῖ δὲ
20. Ωριγένης Selecta in Ezechielem (Απόσπασμα e catenis) (Μ. Χ.

νόμον, καὶ ἢ ὀλίγον τι ὡς πρὸς τὴν γνῶσιν διαβαίνειν
δυναμένοις μόνον, ἢ πλέον τοῦ πρακτικοῦ μηδὲν ζη- (35)
τοῦσι καὶ ἀρκουμένοις τῷ τῆς εἰσαγωγῆς λόγῳ καὶ
ἔργοις βραχέσι φησὶν ὁ λόγος τό· Ἰδοὺ ἐγὼ ἐπάγω
ἐφ’ ὑμᾶς ῥομφαίαν, καὶ ἐξολοθρευθήσεται τὰ

οἳ πάντα τὸν χρόνον περὶ πλείστου τῶν Ἑλλήνων ὑμᾶς
ποιοῦνται, καὶ πολλάκις ἤδη διὰ σπάνιν σίτου τὰς τῶν
ἄλλων ἐμπόρων ναῦς κενὰς ἐκπέμποντες ὑμῖν ἐξαγωγὴν
ἔδοσαν· καὶ ἐν τοῖς ἰδίοις συμβολαίοις, ὧν ἐκεῖνοι κριταὶ (5)
γίγνονται, οὐ μόνον ἴσον ἀλλὰ καὶ πλέον ἔχοντες ἀπέρχεσθε.
2. Ξενοφών Hipparchicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 4 τμ. 9 γρ. 2

πάνυ πιστοὶ ὦσιν οἱ κατάσκοποι, χαλεπὸν ἐν καιρῷ ἀπαγ-
(9) γέλλειν· πολλὰ γὰρ ἐν πολέμῳ τὰ ἐμπόδια συμπίπτει. τάς
γε μὴν ἐξαγωγὰς τοῦ ἱππικοῦ ἧττον ἂν οἱ πολέμιοι αἰσθά-
νοιντο, εἰ ἀπὸ παραγγέλσεως γίγνοιντο μᾶλλον ἢ εἰ ὑπὸ
κήρυκος ἢ εἰ ἀπὸ προγραφῆς. ἀγαθὸν οὖν καὶ [τὸ] πρὸς τὸ
3. Πλάτων Νόμοι (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 705 τμ. b γρ. 2

παραμύθιον δὲ δὴ πρὸς ταῦτα καὶ τὸ πάμφορος εἶναι κέκτηται,
(b) τραχεῖα δὲ οὖσα δῆλον ὡς οὐκ ἂν πολύφορός τε εἴη καὶ
640
πάμφορος ἅμα· τοῦτο γὰρ ἔχουσα, πολλὴν ἐξαγωγὴν ἂν

παρεχομένη, νομίσματος ἀργυροῦ καὶ χρυσοῦ πάλιν ἀντεμ-
πίμπλαιτ’ ἄν, οὗ μεῖζον κακὸν ὡς ἔπος εἰπεῖν πόλει ἀνθ’

κύριοι εἰσαγωγῆς τε καὶ ἐξαγωγῆς, διδούσης τε ἅμα καὶ (5)
δεχομένης τῆς πόλεως, νόμους δὲ περὶ τούτων νομοφύλακες
τοὺς πρέποντάς τε καὶ ἱκανοὺς θήσουσι· καπηλείαν δὲ ἕνεκα

γρ. 9
συνέχει ὥσπερ ἕν τι ὄν, δηλοῖ ὅτι ὅταν μὴ ἐν χρείᾳ ὦσιν
ἀλλήλων, ἢ ἀμφότεροι ἢ ἅτερος, οὐκ ἀλλάττονται, †ὥσπερ
ὅταν οὗ ἔχει αὐτὸς δέηταί τις, οἷον οἴνου, διδόντες σίτου ἐξα-
γωγήν.† δεῖ ἄρα τοῦτο ἰσασθῆναι. ὑπὲρ δὲ τῆς μελλούσης (10)
ἀλλαγῆς, εἰ νῦν μηδὲν δεῖται, ὅτι ἔσται ἂν δεηθῇ, τὸ νόμι-
σμα οἷον ἐγγυητής ἐσθ’ ἡμῖν· δεῖ γὰρ τοῦτο φέροντι εἶναι
Αριστοτέλης . Ρητορική (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 1360a γρ. 13

τηδείους τόπους τηρῶσι μᾶλλον.
γὰρ διαφυλάττειν ἀναγκαῖον ἀνεγκλήτους τοὺς πολίτας, πρός
10. Επίκουρος Ratae sententiae (4-3 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα 20 γρ. 6

ὑπὲρ τοῦ αἰῶνος φόβους ἐκλύσασα τὸν παντελῆ βίον παρεσκεύασε,
καὶ οὐθὲν ἔτι τοῦ ἀπείρου χρόνου προσεδεήθη· ἀλλ’ οὔτε ἔφυγε (5)
τὴν ἡδονὴν οὐδ’ ἡνίκα τὴν ἐξαγωγὴν ἐκ τοῦ ζῆν τὰ πράγματα
παρεσκεύαζεν, ὡς ἐλλείπουσά τι τοῦ ἀρίστου βίου κατέστρεψεν.
(21) Ὁ τὰ πέρατα τοῦ βίου κατειδὼς οἶδεν ὡς εὐπόριστόν
641

(37) Ἀσθενὴς ἡ φύσις ἐστὶ πρὸς τὸ κακὸν οὐ πρὸς τὸ ἀγαθόν·
ἡδοναῖς μὲν γὰρ σῴζεται, ἀλγηδόσι δὲ διαλύεται.
(38) Μικρὸς παντάπασιν ᾧ πολλαὶ αἰτίαι εὔλογοι εἰς ἐξαγω-
γὴν βίου.
(39) Οὔθ’ ὁ τὴν χρείαν ἐπιζητῶν διὰ παντὸς φίλος, οὔθ’ ὁ μη-
δέποτε συνάπτων· ὁ μὲν γὰρ καπηλεύει τῇ χάριτι τὴν ἀμοιβὴν,
12. Αθανάσιος θεολόγος Sermo in nativitatem Christi [Sp.] (Μ. Χ.

ἄκουε τοῦ μεγάλου κήρυκος Ἡσαΐου βοῶντος καὶ λέ-
γοντος πρὸς τὴν ἀχάριστον συναγωγὴν, μᾶλλον δὲ (55)
ἐξαγωγὴν τῶν Ἰουδαίων· ὅτι «Παιδίον ἐγεννήθη,
υἱὸς καὶ ἐδόθη ἡμῖν· οὗ ἡ ἀρχὴ ἐπὶ τοῦ ὤμου αὐτοῦ,
(965) καὶ καλεῖται τὸ ὄνομα αὐτοῦ, Μεγάλης βουλῆς ἄγ-
13. JOANNES DAMASCENUS Scr. Eccl. et Theol. Sacra parallela

(recensiones secundum alphabeti litteras dispositae, quae tres libros
conflant) (Απόσπασμα e cod. Vat. gr. 1236) {2934.018} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)
7-8) Volume 96 σελ. 48 γρ. 38
λομένοις τὴν ἐπιμιξίαν παρεχομένη, καὶ πλούτου
πρόξενος ἐμπόροις γίνεται, καὶ τὰς τοῦ βίου χρείας
ἐπανορθοῦται ῥᾳδίως· ἐξαγωγὴν μὲν τῶν περιττῶν
τοῖς εὐθηνουμένοις παρεχομένη, ἐπανόρθωσιν δὲ
τοῦ λείποντος χαριζομένη τοῖς ἐνδεέσιν.
ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ἀπολογισμός, ὁ, 1. απόδοση λογαριασμού, λογοδοσία, σε Αισχίν. 2.

υπολογισμός που έχει κρατηθεί σε γραπτή μορφή, καταγραφή, το αρχείο,
σε Λουκ.
1. Πλούταρχος Sulla (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 34 τμ. 2 γρ. 1

642
ἀποκαλοῦντες, ἅτε δὴ δι’ ἐκεῖνον εἰς τὴν πατρίδα

κατιόντες καὶ κομιζόμενοι παῖδας καὶ γυναῖκας.
(2) ἤδη δὲ συνῃρημένων ἁπάντων, ἀπολογισμὸν ἐν
ἐκκλησίᾳ τῶν πράξεων ποιούμενος οὐκ ἐλάσσονι
σπουδῇ τὰς εὐτυχίας ἢ τὰς ἀνδραγαθίας κατη-
2. ΤΊΜΑΙΟΣ Sophista Gramm. Lexicon Platonicum (e cod. Coislin. 345)

(Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 4?) Epistle-epsilon σελ. 987b γρ. 15
ρίας ὁδόν.“
Εὐθύναι. δίκαι κατὰ τῶν ἀρξάντων κακῶς.
Εὐθύναι, οἱ ἀπολογισμοὶ τῶν ἀρξάντων· καὶ Εὔθυνοι (15)
οἱ τούτους ἀνακρίνοντες· Νόμων ιβʹ· „εἰ δὲ μὴ τού-
τους κατευθύνειν αὐτοὺς κατευθύνοντα.“ καὶ μετ’
3. Φώτιος . Λεξικόν. Lexicon (Ε—Ω) {4040.030} (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 9)

epsilon Σελ. 32 γρ. 15
δης οὐκ ὀρθῶς· Τὴν εὐθὺς Ἄργους καὶ Ἐπιδαυρίας
ὁδόν.
Εὐθύναι: οἱ ἀπολογισμοὶ τῶν ἀρξάντων· καὶ εὔθυνοι (15)
οἱ τούτους ἀνακρίνοντες· Νόμων ιβʹ· εἰ δὲ μὴ τού-
τους κατευθύνειν αὐτοὺς κατευθύνοντα· καὶ μετ’
ΑΝΑΛΩΜΑ
ἀνάλωμα, -ατος, [ᾱ], τό (ἀνᾱλόω), δαπάνη, έξοδο, κόστος, στον

πληθ. δαπάνες, σε Θέογν., Θουκ.
ἀνάλωσις, ἡ (ἀναλόω), δαπάνη, έξοδο, σε Θέογν., Θουκ.
ἀνᾱλωτής, -οῦ, ὁ (ἀναλόω), δαπανηρός, σπάταλος, σε Πλάτ.
ἀνᾱλωτικός, -ή, -ὸν (ἀνᾱλόω), δαπανηρός, ακριβός, σε Πλάτ.
ἀν-άλωτος[ᾰλ], -ον (ἁλίσκομαι), 1. ανίκητος, ακυρίευτος,
ακλόνητος, απόρθητος, ακαταμάχητος, σε Ηρόδ.· επίσης, αυτός που
δεν έχει πορθηθεί ακόμα, που είναι ακόμα ακυρίευτος, σε Θουκ. 2.
λέγεται για πρόσωπα, ἀν. ὑπὸ χρημάτων, αδιάφθορος, αδέκαστος,
σε Ξεν.

παροίχεται δέ, τοῖσι μὲν τεθνηκόσιν
τὸ μήποτ’ αὖθις μηδ’ ἀναστῆναι μέλειν—
643
τί τοὺς ἀναλωθέντας ἐν ψήφῳ λέγειν, (570)

τὸν ζῶντα δ’ ἀλγεῖν χρὴ τύχης παλιγκότου;
καὶ πολλὰ χαίρειν ξυμφοραῖς καταξιῶ.

σιν ταύτην τῶν στρατειῶν οἱ πλείους αὐτῶν, ἵνα μὴ ἀπ’
οἴκου ὦσι, χρήματα ἐτάξαντο ἀντὶ τῶν νεῶν τὸ ἱκνούμενον
ἀνάλωμα φέρειν, καὶ τοῖς μὲν Ἀθηναίοις ηὔξετο τὸ ναυ-
τικὸν ἀπὸ τῆς δαπάνης ἣν ἐκεῖνοι ξυμφέροιεν, αὐτοὶ δέ, (5)
ὁπότε ἀποσταῖεν, ἀπαράσκευοι καὶ ἄπειροι ἐς τὸν πόλεμον

ἐνάτῳ μηνὶ καὶ προσεχώρησαν ὁμολογίᾳ, τεῖχός τε καθε-
λόντες καὶ ὁμήρους δόντες καὶ ναῦς παραδόντες καὶ χρήματα
τὰ ἀναλωθέντα ταξάμενοι κατὰ χρόνους ἀποδοῦναι. ξυν- (5)
έβησαν δὲ καὶ Βυζάντιοι ὥσπερ καὶ πρότερον ὑπήκοοι εἶναι.
1.118.
(1) Μετὰ ταῦτα δὲ ἤδη γίγνεται οὐ πολλοῖς ἔτεσιν ὕστερον

κοσίους, Σικυωνίων δὲ ἑξακοσίους, καὶ τοὺς μεθ’ αὑτοῦ ὅσοι (10)
ἤδη ξυνειλεγμένοι ἦσαν, οἰόμενος τὴν Νίσαιαν ἔτι καταλή-
(2) ψεσθαι ἀνάλωτον. ὡς δὲ ἐπύθετο (ἔτυχε γὰρ νυκτὸς ἐπὶ
τὸν Τριποδίσκον ἐξελθών), ἀπολέξας τριακοσίους τοῦ στρατοῦ,
πρὶν ἔκπυστος γενέσθαι, προσῆλθε τῇ τῶν Μεγαρέων πόλει

Ἕλληνας ἐπίδειξιν μᾶλλον εἰκασθῆναι τῆς δυνάμεως καὶ
(5) ἐξουσίας ἢ ἐπὶ πολεμίους παρασκευήν. εἰ γάρ τις ἐλογίσατο
τήν τε τῆς πόλεως ἀνάλωσιν δημοσίαν καὶ τῶν στρατευο-
μένων τὴν ἰδίαν, τῆς μὲν πόλεως ὅσα τε ἤδη προετετελέκει
καὶ ἃ ἔχοντας τοὺς στρατηγοὺς ἀπέστελλε, τῶν δὲ ἰδιωτῶν

644
καὶ ἃ ἔχοντας τοὺς στρατηγοὺς ἀπέστελλε, τῶν δὲ ἰδιωτῶν

ἅ τε περὶ τὸ σῶμά τις καὶ τριήραρχος ἐς τὴν ναῦν ἀνηλώκει (5)
καὶ ὅσα ἔτι ἔμελλεν ἀναλώσειν, χωρὶς δ’ ἃ εἰκὸς ἦν καὶ ἄνευ

μένοι, καὶ πόλεμον οὐδὲν ἐλάσσω προσανείλοντο τοῦ πρότερον
(4) ὑπάρχοντος ἐκ Πελοποννήσου. δι’ ἃ καὶ τότε ὑπό τε τῆς
Δεκελείας πολλὰ βλαπτούσης καὶ τῶν ἄλλων ἀναλωμάτων
μεγάλων προσπιπτόντων ἀδύνατοι ἐγένοντο τοῖς χρήμασιν.
καὶ τὴν εἰκοστὴν ὑπὸ τοῦτον τὸν χρόνον τῶν κατὰ θάλασσαν

οὐ κομίσας τὰς ναῦς. ἔφη γὰρ αὐτὰς ἐλάσσους ἢ ὅσας
βασιλεὺς ἔταξε ξυλλεγῆναι· ὁ δὲ χάριν ἂν δήπου ἐν τούτῳ
μείζω ἔτι ἔσχεν, οὔτ’ ἀναλώσας πολλὰ τῶν βασιλέως τά
(6) τε αὐτὰ ἀπ’ ἐλασσόνων πράξας. ἐς δ’ οὖν τὴν Ἄσπενδον
ᾑτινιδὴ γνώμῃ ὁ Τισσαφέρνης ἀφικνεῖται καὶ τοῖς Φοίνιξι

ἀλόχους τ’ ἀνάνδρους γραῦς τ’ ἄπαιδας ὤλεσεν
πολιούς τε πατέρας. εἰ δὲ τοὺς λελειμμένους
σὺ συμπυρώσας δαῖτ’ ἀναλώσεις πικράν,
ποῖ τρέψεταί τις; ἀλλ’ ἐμοὶ πιθοῦ, Κύκλωψ·
πάρες τὸ μάργον σῆς γνάθου, τὸ δ’ εὐσεβὲς (310)

πέρα προβῇς τῶνδ’· ὡς ὑπείργασμαι μὲν εὖ
ψυχὴν ἔρωτι, τᾀσχρὰ δ’ ἢν λέγῃς καλῶς, (505)
ἐς τοῦθ’ ὃ φεύγω νῦν ἀναλωθήσομαι.
Τρ. εἴ τοι δοκεῖ σοι, χρῆν μὲν οὔ σ’ ἁμαρτάνειν·
εἰ δ’ οὖν, πιθοῦ μοι· δευτέρα γὰρ ἡ χάρις.
11. Ευρυπίδης Andromacha (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 541

645
τοῖς γὰρ ἐμοῖσιν γέγον’ ὠφελία,

σοὶ δ’ οὐδὲν ἔχω φίλτρον, ἐπεί τοι (540)
μέγ’ ἀναλώσας ψυχῆς μόριον
Τροίαν εἷλον καὶ μητέρα σήν·
ἧς ἀπολαύων

φίλους προσαυδῶν, ὧν λελειμμένος τάλας
ἔρημα κλαίω· τοῦτο γὰρ μόνον βροτοῖς (775)
οὐκ ἔστι τἀνάλωμ’ ἀναλωθὲν λαβεῖν,
ψυχὴν βροτείαν· χρημάτων δ’ εἰσὶν πόροι.
Χο. — τὰ μὲν εὖ, τὰ δὲ δυστυχῆ. [στρ. (777)
13. Ευρυπίδης Hercules (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 1423

Αμ. πῶς; Ηρ. εἰς Ἀθήνας πέμψομαι Θηβῶν ἄπο.
ἀλλ’ ἐσκόμιζε τέκνα δυσκόμιστα γῇ·
ἡμεῖς δ’ ἀναλώσαντες αἰσχύναις δόμον,
Θησεῖ πανώλεις ἑψόμεσθ’ ἐφολκίδες.
ὅστις δὲ πλοῦτον ἢ σθένος μᾶλλον φίλων (1425)
14. Ευρυπίδης Rhesus (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ )Γρ. 58

ὦ δαῖμον, ὅστις μ’ εὐτυχοῦντ’ ἐνόσφισας
θοίνης λέοντα, πρὶν τὸν Ἀργείων στρατὸν
σύρδην ἅπαντα τῷδ’ ἀναλῶσαι δορί.
εἰ γὰρ φαεννοὶ μὴ ξυνέσχον ἡλίου
λαμπτῆρες, οὔτἂν ἔσχον εὐτυχοῦν δόρυ, (60)

ΘΕ. Μάλιστ’, ἄναξ. (1173)
ΟΙ. Ὡς πρὸς τί χρείας;
ΘΕ. Ὡς ἀναλώσαιμί νιν. (1174)
ΟΙ. Τεκοῦσα τλήμων; (1175)
ΘΕ. Θεσφάτων γ’ ὄκνῳ κακῶν. (1175)

1
646
(179) ἡ μὲν γὰρ Ἀντιφῶντος ταλάντωσις τὸ βάρος

δηλοῖ. Poll. IX 53. Sophistae trib. Diels 42.
(180) τελεσθῆναι τὸ ἀναλωθῆναι· οὕτως Ἀ. Phot.
p. 574, 13. Antiatt. B. A. p. 114, 28. Suid. II 2 p. 1061, 2.
(181) τίμιον ἀντὶ τοῦ ἔντιμον· οὕτως Ἀ. Phot. 590, 11.

3
τοῖς δικαστηρίοις ἀποβαίνει, (10) καὶ ὅτι τύχῃ μᾶλλον ἢ
τῷ δικαίῳ κρίνεται τὰ παρ’ ὑμῖν, ὥστε λυσιτελεῖν μοι
μίκρ’ ἀναλώσαντι μεγάλων ἐγκλημάτων ἀπαλλαγῆναι
μᾶλλον ἢ μηδὲν ἀποτείσαντι κινδυνεύειν περὶ τηλικούτων.
Τί ἂν ὑμῖν καθ’ ἕκαστον διηγοίμην; Οὐ πολλὰ <γὰρ> (5)

δὲ τείχει τῷ Νείλῳ τετειχισμένην, (13) ὃς οὐ μόνον
φυλακὴν ἀλλὰ καὶ τροφὴν ἱκανὴν αὐτῇ παρέχειν πέφυκεν,
ἀνάλωτος μὲν ὢν καὶ δύσμαχος τοῖς ἐπιβουλεύουσιν,
εὐαγωγὸς δὲ καὶ πρὸς πολλὰ χρήσιμος τοῖς ἐντὸς αὐτοῦ
κατοικοῦσιν. Πρὸς γὰρ τοῖς προειρημένοις καὶ τὴν δύναμιν (5)
19. Ισοκράτης Ad Nicoclem (orat. 2) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 19 γρ. 7

τελειῶν τῶν εὐθὺς ἀφανιζομένων, ἀλλ’ ἔν τε τοῖς προειρημένοις (5)
καὶ τῷ κάλλει τῶν κτημάτων καὶ ταῖς τῶν φίλων εὐεργεσίαις· τὰ
γὰρ τοιαῦτα τῶν ἀναλωμάτων αὐτῷ τε σοὶ παραμενεῖ καὶ τοῖς ἐπι-
γιγνομένοις πλείονος ἄξια τῶν δεδαπανημένων καταλείψεις.
(20) Τὰ [μὲν] πρὸς τοὺς θεοὺς ποίει μὲν ὡς οἱ πρόγονοι
20. Ισοκράτης Nicocles (orat. 3) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 50 γρ. 7

... τοὺς παρὰ τὸ δίκαιον γιγνομένους ἡγεῖσθε μὴ πλοῦτον, (5)
ἀλλὰ κίνδυνον ποιήσειν. Μὴ τὸ μὲν λαβεῖν κέρδος εἶναι
νομίζετε, τὸ δ’ ἀναλῶσαι ζημίαν· οὐδέτερον γὰρ τούτων
ἀεὶ τὴν αὐτὴν ἔχει δύναμιν, ἀλλ’ ὁπότερον ἂν ἐν καιρῷ καὶ
μετ’ ἀρετῆς γίγνηται, τοῦτ’ ὠφελεῖ τοὺς ποιοῦντας.
647
ΔΑΣΜΟΣ
δάσμευσις, -εως, ἡ (δασμός), μοίρασμα, διανομή, σε Ξεν.

δασμολογέω, μέλ. -ήσω, συλλέγω ως φόρο, ως συνεισφορά, φορολογώ,
τιπαρά τινος, σε Δημ.· με αιτ. προσ., αποσπώ φόρο από αυτόν, σε Ισοκρ.
δασμολογία, ἡ, συγκέντρωση δασμών ή φόρων, φορολογία, σε Πλούτ.
δασμο-λόγος, ὁ (λέγω), φοροεισπράκτορας, φοροσυλλέκτης, σε Στράβ.
δασμός, ὁ (δατέομαι), I. διαίρεση, διανομή, μοιρασιά λείας, λαφύρων,
σε Ομήρ. Ιλ., Ομηρ. Ύμν. II. στην Αττ., εισαγωγικός δασμός, φόρος,
συνεισφορά· ἀοιδοῦ δ., φόρος αποδιδόμενος σε εκείνη, σε Σοφ.· δασμὸν
τίνειν, στον ίδ.· δασμὸν φέρειν, ἀποφέρειν, ἀποδιδόναι, σε Ξεν.
δασμοφορέω, μέλ. -ήσω, υποβάλλομαι σε φορολογία, είμαι υποτελής
φόρου, σε Αισχύλ. — Παθ., δασμοφορεῖταί τινι, αποδίδεται φόρος σε
κάποιον, σε Ξεν.
δασμο-φόρος, -ον (φέρω), αυτός που πληρώνει φόρο, υποτελής φόρου,
σε Ηρόδ., Ξεν

Τρώων ἐκπέρσωσ’ εὖ ναιόμενον πτολίεθρον·
ἀλλὰ τὸ μὲν πλεῖον πολυάϊκος πολέμοιο (165)
χεῖρες ἐμαὶ διέπουσ’· ἀτὰρ ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται,
σοὶ τὸ γέρας πολὺ μεῖζον, ἐγὼ δ’ ὀλίγον τε φίλον τε
ἔρχομ’ ἔχων ἐπὶ νῆας, ἐπεί κε κάμω πολεμίζων.
2. Ησίοδος Theogonia {0020.001} (8/7 B.C.?) Γρ. 425

οὐδέ τί μιν Κρονίδης ἐβιήσατο οὐδέ τ’ ἀπηύρα,
ὅσσ’ ἔλαχεν Τιτῆσι μέτα προτέροισι θεοῖσιν,
ἀλλ’ ἔχει, ὡς τὸ πρῶτον ἀπ’ ἀρχῆς ἔπλετο δασμός. (425)
οὐδ’, ὅτι μουνογενής, ἧσσον θεὰ ἔμμορε τιμῆς
καὶ γεράων γαίῃ τε καὶ οὐρανῷ ἠδὲ θαλάσσῃ,
3. Ξενοφών Anabasis {0032.006} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 4 Κεφ. 5 τμ.

34 γρ. 5
ἀνηρώτων τὸν κώμαρχον διὰ τοῦ περσίζοντος ἑρμηνέως τίς
εἴη ἡ χώρα. ὁ δ’ ἔλεγεν ὅτι Ἀρμενία. καὶ πάλιν ἠρώτων
τίνι οἱ ἵπποι τρέφονται. ὁ δ’ ἔλεγεν ὅτι βασιλεῖ δασμός· (5)
648
τὴν δὲ πλησίον χώραν ἔφη εἶναι Χάλυβας, καὶ τὴν ὁδὸν

(35) ἔφραζεν ᾗ εἴη. καὶ αὐτὸν τότε μὲν ᾤχετο ἄγων ὁ Ξενοφῶν…
4. GREGORIUS NAZIANZENUS Theol. Carmina de se ipso (Μ. Χ.

ΑΙΩΝ) 4) Σελ. 981 γρ. 5
Κτῆσίν τ’ ἀμφιέπειν, καὶ Καίσαρος ἄχθος ἐπ’ ὤμων
Αἰὲν ἔχειν, κρατερήν τε φέρειν πρηκτῆρος ὁμοκλὴν
(Δασμὸς γὰρ μερόπεσσιν ἐλεύθερον ἦμαρ ἀτίζει (5)
Ἑσπόμενος κτεάτεσσι, πέδη δ’ ἐπὶ χείλεσι κεῖται),
Ἀμφί τε πληθούσης ἀγορῆς θρόον, ἠδὲ θοώκους…
ΔΕΚΑΤΗ
δεκαταῖος, -α, -ον (δεκάτη), I. τη δέκατη ημέρα, σε Πλάτ. II. ηλικίας

δέκα ημερών, σε Λουκ.
δεκα-τάλαντος, -ον (τάλαντον), ισάξιος με δέκα τάλαντα· δίκη δεκ.,
διαδικασία, κατά την οποία οι ζημιές υπολογίζονται στα δέκα τάλαντα,
σε Αισχίν.
δεκατεία, ἡ, = δεκάτευσις, σε Πλούτ.
δεκατευτήριον, τό, τόπος στον οποίο πληρώνεται η δεκάτη, τελωνείο,
σε Ξεν.
δεκατεύω, μέλ. -σω (δεκάτη), αποσπώ, λαμβάνω τη δεκάτη (ως φόρο)
από κάποιον, τον αναγκάζω να πληρώσει τη δεκάτη· τούτους δεκατεῦσαι
τῷ θεῷ, να τους αναγκάσουν να πληρώσουν, να αποδώσουν τη δεκάτη
στο όνομα του θεού, σε Ηρόδ.· επίσης λέγεται για πράγματα, δ. τὰ ἐξ
ἄγρου ὡραῖα, λαμβάνω το ένα δέκατο από αυτά (ως προσφορά, θυσία),
σε Ξεν.· και ομοίως, Παθ., δεκατευθῆναι τῷ Διΐ, σε Ηρόδ.· από όπου, η
παροιμ. φράση ἐλπὶς ἦν δεκατευθῆναι τὰς Θήβας, δηλ. ότι θα κυριεύονταν
και υποχρεώνονταν να αποδώσουν τη δεκάτη, σε Ξεν.
δεκάτη, ἡ, βλ. δέκατος II.
δεκατη-λόγος, ὁ (λέγω), αυτός που συλλέγει τη δεκάτη, τελώνης, σε
Δημ.
δέκατος, -η, -ον (δέκα), I. δέκατος στη σειρά, σε Όμηρ. κ.λπ. II.
1.δεκάτη (ενν. μερίς), ἡ, φόρος δέκα τοις εκατό, σε Ηρόδ. κ.λπ. 2. δεκάτη
(ενν. ἡμέρα), ἡ, δέκατη στη σειρά ημέρα, σε Όμηρ.· στην Αθήνα, δέκατη
649
ημέρα μετά τη γέννηση, στην οποία δινόταν το όνομα του παιδιού· τὴν δ.
θύειν, γιορτάζω με γλέντι την ημέρα της ονοματοθεσίας, σε Αριστοφ.·
τὴν δ. ἑστιᾶσαι ὑπὲρ τοῦ υἱοῦ, σε Δημ.
δεκατό-σπορος, -ον, αυτός που ανήκει στη δέκατη γενιά, δέκατος
απόγονος στη δέκατη γενιά, σε Ανθ.
δεκατόω, μέλ. -ώσω, όπως το δεκατεύω, παίρνω, λαμβάνω το δέκατο
μέρος από κάποιον, τινά, σε Κ.Δ. — Παθ., πληρώνω τη δεκάτη, στο ίδ.
12.Όμηρος . Odyssea (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 14 γρ. 325

καί μοι κτήματ’ ἔδειξεν, ὅσα ξυναγείρατ’ Ὀδυσσεύς,
χαλκόν τε χρυσόν τε πολύκμητόν τε σίδηρον.
καί νύ κεν ἐς δεκάτην γενεὴν ἕτερόν γ’ ἔτι βόσκοι· (325)
τόσσα οἱ ἐν μεγάροις κειμήλια κεῖτο ἄνακτος.
τὸν δ’ ἐς Δωδώνην φάτο βήμεναι, ὄφρα θεοῖο
13.Όμηρος . Odyssea (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 19 γρ. 192

αὐτίκα δ’ Ἰδομενῆα μετάλλα ἄστυδ’ ἀνελθών· (190)
ξεῖνον γάρ οἱ ἔφασκε φίλον τ’ ἔμεν αἰδοῖόν τε.
τῷ δ’ ἤδη δεκάτη ἢ ἑνδεκάτη πέλεν ἠὼς
οἰχομένῳ σὺν νηυσὶ κορωνίσιν Ἴλιον εἴσω.
τὸν μὲν ἐγὼ πρὸς δώματ’ ἄγων ἐῢ ἐξείνισσα,
15. Ησίοδος Theogonia (8/7 B.C.?) Γρ. 723

τόσσον γάρ τ’ ἀπὸ γῆς ἐς τάρταρον ἠερόεντα.
ἐννέα γὰρ νύκτας τε καὶ ἤματα χάλκεος ἄκμων
οὐρανόθεν κατιών, δεκάτῃ κ’ ἐς γαῖαν ἵκοιτο·
[ἶσον δ’ αὖτ’ ἀπὸ γῆς ἐς τάρταρον ἠερόεντα·] (723a)
ἐννέα δ’ αὖ νύκτας τε καὶ ἤματα χάλκεος ἄκμων (724)

[ἶσον δ’ αὖτ’ ἀπὸ γῆς ἐς τάρταρον ἠερόεντα·] (723a)
ἐννέα δ’ αὖ νύκτας τε καὶ ἤματα χάλκεος ἄκμων (724)
650
ἐκ γαίης κατιών, δεκάτῃ κ’ ἐς τάρταρον ἵκοι. (725)

τὸν πέρι χάλκεον ἕρκος ἐλήλαται· ἀμφὶ δέ μιν νὺξ
τριστοιχὶ κέχυται περὶ δειρήν· αὐτὰρ ὕπερθε

ὑψηλῆς· πολλὸν δὲ ὑπὸ χθονὸς εὐρυοδείης
ἐξ ἱεροῦ ποταμοῖο ῥέει διὰ νύκτα μέλαιναν·
Ὠκεανοῖο κέρας, δεκάτη δ’ ἐπὶ μοῖρα δέδασται·
ἐννέα μὲν περὶ γῆν τε καὶ εὐρέα νῶτα θαλάσσης (790)
δίνῃς ἀργυρέῃς εἱλιγμένος εἰς ἅλα πίπτει,
18. Ησίοδος Opera et dies {0020.002} (8/7 B.C.?) Γρ. 794

Εἰκάδι δ’ ἐν μεγάλῃ, πλέῳ ἤματι, ἵστορα φῶτα
γείνασθαι· μάλα γάρ τε νόον πεπυκασμένος ἔσται.
Ἐσθλὴ δ’ ἀνδρογόνος δεκάτη, κούρῃ δέ τε τετρὰς
μέσση· τῇ δέ τε μῆλα καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς (795)
καὶ κύνα καρχαρόδοντα καὶ οὐρῆας ταλαεργοὺς

Ηλ. ἤκουσας, οἶμαι, τῶν ἐμῶν λοχευμάτων·
τούτων ὕπερ μοι θῦσον—οὐ γὰρ οἶδ’ ἐγώ— (1125)
δεκάτῃ σελήνῃ παιδὸς ὡς νομίζεται·
τρίβων γὰρ οὐκ εἴμ’, ἄτοκος οὖσ’ ἐν τῷ πάρος.
Κλ. ἄλλης τόδ’ ἔργον, ἥ σ’ ἔλυσεν ἐκ τόκων.

1
ἀποκεκλεισμένος τῷ τείχει· Ἀντιφῶν ἐν τῇ πρὸς τὴν
Δημ. γρ. ἀπολ. καὶ Θουκυδίδης. Harp.;
(10) δεκατευτὰς ἀντὶ τοῦ τελώνας τοὺς τὴν δεκάτην
ἐκλέγοντας Ἀ. ἐν τῇ πρὸς Δημ. γρ. ἀπολ. Harp.
(11) κελέοντες· Ἀ. ἐν τῇ πρὸς Δημ. γρ. ἀπολ.· ἵνα
21. Αριστοφάνης Σφήκες (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 664

651

Φι. καὶ ποῖ τρέπεται δὴ ’πειτα τὰ χρήματα τἄλλα; (665)
22. Αριστοφάνης Aves (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 494

ΕΥ. Ἐμὲ τοῦτό γ’ ἐρώτα. (492)
Χλαῖναν γὰρ ἀπώλεσ’ ὁ μοχθηρὸς Φρυγίων ἐρίων διὰ τοῦτον.
Εἰς δεκάτην γάρ ποτε παιδαρίου κληθεὶς ὑπέπινον ἐν ἄστει,
κἄρτι καθηῦδον· καὶ πρὶν δειπνεῖν τοὺς ἄλλους οὗτος ἄρ’
ἦσεν· (495)
κἀγὼ νομίσας ὄρθρον ἐχώρουν Ἁλιμουντάδε, κἄρτι προκύπτω
23. Αριστοφάνης Aves (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 922

ΠΙ. Ταυτὶ σὺ πότ’ ἐπόησας; Ἀπὸ πόσου χρόνου; (920)
ΠΟ. Πάλαι, πάλαι δὴ τήνδ’ ἐγὼ κλῄζω πόλιν.
ΠΙ. Οὐκ ἄρτι θύω τὴν δεκάτην ταύτης ἐγώ,
καὶ τοὔνομ’ ὥσπερ παιδίῳ νυνδὴ ’θέμην;
ΠΟ. Ἀλλά τις ὠκεῖα Μουσάων φάτις

(22) μὲν οὔ, χρήματα δὲ ἔδοσαν. ἐντεῦθεν δ’ ἀφικόμενοι τῆς
Καλχηδονίας εἰς Χρυσόπολιν ἐτείχισαν αὐτήν, καὶ δεκατευ-
τήριον κατεσκεύασαν ἐν αὐτῇ, καὶ τὴν δεκάτην ἐξέλεγον τῶν
ἐκ τοῦ Πόντου πλοίων, καὶ φυλακὴν ἐγκαταλιπόντες ναῦς
τριάκοντα καὶ στρατηγὼ δύο, Θηραμένην καὶ Εὔμαχον, τοῦ (5)

(5) ἐπὶ τοὺς Λοκρούς. οἱ μέντοι Λακεδαιμόνιοι ἄσμενοι ἔλαβον
πρόφασιν στρατεύειν ἐπὶ τοὺς Θηβαίους, πάλαι ὀργιζόμενοι
αὐτοῖς τῆς τε ἀντιλήψεως τῆς τοῦ Ἀπόλλωνος δεκάτης ἐν
Δεκελείᾳ καὶ τοῦ ἐπὶ τὸν Πειραιᾶ μὴ ἐθελῆσαι ἀκολουθῆσαι.
ᾐτιῶντο δ’ αὐτοὺς καὶ Κορινθίους πεῖσαι μὴ συστρατεύειν.
652

(27) νοῦν. ἐχόντων δὲ τούτων τε καλῶς καὶ τῶν ἐν τῇ Ἀσίᾳ
πόλεων διὰ τὸ βασιλέα φίλον τοῖς Ἀθηναίοις εἶναι, πλεύσας
εἰς Βυζάντιον ἀπέδοτο τὴν δεκάτην τῶν ἐκ τοῦ Πόντου
πλεόντων. μετέστησε δὲ ἐξ ὀλιγαρχίας εἰς τὸ δημοκρα-
τεῖσθαι τοὺς Βυζαντίους· ὥστε οὐκ ἀχθεινῶς ἑώρα ὁ τῶν (5)
32. Ξενοφών Anabasis {0032.006} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 5 Κεφ. 3 τμ.

4 γρ. 2
(4) Ἐνταῦθα καὶ διαλαμβάνουσι τὸ ἀπὸ τῶν αἰχμαλώτων
ἀργύριον γενόμενον. καὶ τὴν δεκάτην, ἣν τῷ Ἀπόλλωνι
ἐξεῖλον καὶ τῇ Ἐφεσίᾳ Ἀρτέμιδι, διέλαβον οἱ στρατηγοὶ τὸ
μέρος ἕκαστος φυλάττειν τοῖς θεοῖς· ἀντὶ δὲ Χειρισόφου Νέων
33. Ξενοφών Anabasis (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 5 Κεφ. 3 τμ. 13 γρ. 3

(13) τῷ ἐν Ἐφέσῳ. καὶ στήλη ἕστηκε παρὰ τὸν ναὸν γράμματα
ἔχουσα· ΙΕΡΟΣ Ο ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ. ΤΟΝ
ΕΧΟΝΤΑ ΚΑΙ ΚΑΡΠΟΥΜΕΝΟΝ ΤΗΝ ΜΕΝ ΔΕΚΑ-
ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΥΕΙΝ ΕΚΑΣΤΟΥ ΕΤΟΥΣ. ΕΚ ΔΕ ΤΟΥ
ΠΕΡΙΤΤΟΥ ΤΟΝ ΝΑΟΝ ΕΠΙΣΚΕΥΑΖΕΙΝ. ΑΝ ΔΕ (5)
ΤΙΣ ΜΗ ΠΟΙΗΙ ΤΑΥΤΑ ΤΗΙ ΘΕΩΙ ΜΕΛΗΣΕΙ.
34. Ξενοφών Agesilaus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 1 τμ. 34 γρ. 8

καὶ τὴν μὲν τῶν φίλων χώραν ἀδῄωτον παρέχων, τὴν δὲ
τῶν πολεμίων οὕτω καρπούμενος ὥστε ἐν δυοῖν ἐτοῖν πλέον
τῶν ἑκατὸν ταλάντων τῷ θεῷ ἐν Δελφοῖς δεκάτην ἀποθῦσαι.
(35) ὁ μέντοι Περσῶν βασιλεύς, νομίσας Τισσαφέρνην αἴτιον
εἶναι τοῦ κακῶς φέρεσθαι τὰ ἑαυτοῦ, Τιθραύστην κατα-
35. Πλάτων Νόμοι (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephan σελ. 849 τμ. b γρ. 6
πεύουσι, δωδεκατημόριον πρῶτον τοῦ σίτου, τὸν δὲ ξένον
εἰς πάντα τὸν μῆνα ὠνεῖσθαι σῖτον μὲν καὶ ὅσα περὶ σῖτον (5)
ἀγορᾷ τῇ πρώτῃ· δεκάτῃ δὲ τοῦ μηνὸς τὴν τῶν ὑγρῶν οἱ μὲν
653
πρᾶσιν, οἱ δὲ ὠνὴν ποιείσθωσαν δι’ ὅλου τοῦ μηνὸς ἱκανήν·

(c) τρίτῃ δὲ εἰκάδι τῶν ζῴων ἔστω πρᾶσις, ὅσα πρατέα ἑκάστοις
κινοῦσαν καὶ ἕτερον, ἐναρμόττουσαν πᾶσιν μὲν ποιήμασι, (5)
πᾶσιν δὲ παθήμασι, καλουμένην δὲ ὄντως τῶν ὄντων
πάντων μεταβολὴν καὶ κίνησιν, ταύτην δὲ δεκάτην σχεδὸν
ἐροῦμεν.
ΚΛ. Παντάπασι μὲν οὖν.
ῥηθέντων μεταθετέον ἓν ἢ καὶ δύο;
ΚΛ. Ποῖα φῄς;
ΑΘ. Τὸ τῆς δεκάτης ῥηθὲν σχεδὸν οὐκ ὀρθῶς εἴρηται.
ΚΛ. Πῇ;
ΑΘ. Πρῶτον γενέσει τέ ἐστιν καὶ ῥώμῃ κατὰ λόγον· τὸ (10)
38. Πλάτων Νόμοι (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 924 τμ. a γρ. 4
παῖδα αὐτῷ δεύτερον ἐπὶ τύχαις ἀμείνοσιν γίγνεσθαι. ἐὰν
δέ τις ἄπαις ὢν τὸ παράπαν διαθήκην γράφῃ, τὸ τῆς ἐπι-
κτήτου δεκατημόριον ἐξελόμενος, ἐὰν ἐθέλῃ τῳ δωρεῖσθαι,
δωρείσθω· τὰ δὲ ἄλλα παραδιδοὺς πάντα τῷ ποιηθέντι (5)
ἄμεμπτος ἵλεων ὑὸν αὐτὸν ποιείσθω σὺν νόμῳ. ᾧ δ’ ἂν
3Αριστοτέλης . Ἀθηναίων πολιτεία (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 16 τμ. 5 γρ. 1

(4) τῶν κοινῶν. ἅμα δὲ συνέβαινεν αὐτῷ καὶ τὰς προσόδους
γίγνεσθαι μείζους, ἐξεργαζομένης τῆς χώρας. ἐπράττετο
(5) γὰρ ἀπὸ τῶν γιγνομένων δεκάτην. διὸ καὶ τοὺς κατὰ δή-
μους κατεσκεύασε δικαστάς, καὶ αὐτὸς ἐξῄει πολλάκις εἰς
τὴν χώραν, ἐπισκοπῶν καὶ διαλύων τοὺς διαφερομένους,

7
σαι τὸν παῖδα ἐκέλευσεν ἐρέσθαι, τί γίγνεται ἐκ τοῦ χω- (5)
ρίου. ὁ δ’ ‘ὅσα κακὰ καὶ ὀδύναι’ ἔφη, ‘καὶ τούτων τῶν
654
κακῶν καὶ τῶν ὀδυνῶν Πεισίστρατον δεῖ λαβεῖν τὴν δεκά-

την.’ ὁ μὲν οὖν ἄνθρωπος ἀπεκρίνατο ἀγνοῶν, ὁ δὲ Πει-
σίστρατος ἡσθεὶς διὰ τὴν παρρησίαν καὶ τὴν φιλερ[γ]ίαν
(7) ἀτελῆ πάντων ἐποίησεν αὐτόν. οὐδὲν δὲ τὸ πλῆθος οὐδ’

19
νειν διὰ τὴν τῆς θαλάττης ἀρχήν. ὀγδόη δ’ ἡ τῶν τετρα-
κοσίων κατάστασις, καὶ <ἡ> μετὰ ταύτην, ἐνάτη δέ, ⟦ἡ⟧ δη-
μοκρατία πάλιν. δεκάτη δ’ ἡ τῶν τριάκοντα καὶ ἡ τῶν δέκα
τυραννίς. ἑνδεκάτη δ’ ἡ μετὰ τὴν ἀπὸ Φυλῆς καὶ ἐκ Πει- (20)
ραιέως κάθοδον, ἀφ’ ἧς διαγεγένηται μέχρι τῆς νῦν, ἀεὶ

2
τῶν δ’ ἄλλων οὐδεμίαν, πλὴν βουλεῦσαι δίς.63.(1) Τὰ δὲ ⟦τὰ⟧ δικαστήρια
[κ]ληρ[οῦ]σ[ιν] οἱ θʹ ἄρχοντες
κατὰ φυλάς, ὁ δὲ γραμματεὺς τῶν θεσμο[θετῶν τῆς] δεκά-
(2) της φυλῆς. εἴσοδοι δέ εἰσιν εἰς [τὰ] δικαστ[ή]ρια δέκα, μία
τῇ φυλῇ ἑκάστῃ, καὶ κλη[ρωτήρι]α εἴκοσι, δ[ύο τ]ῇ φυλῇ
ἑκάστῃ, καὶ κιβώτια ἑκατόν, δέκα τῇ φυλῇ ἑκάστῃ, καὶ
44. Αριστοτέλης Μετεωρολογικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker σελ. 986a

γρ. 11
εἶναι δοκεῖ καὶ πᾶσαν περιειληφέναι τὴν τῶν ἀριθμῶν φύσιν,
καὶ τὰ φερόμενα κατὰ τὸν οὐρανὸν δέκα μὲν εἶναί φασιν, (10)
ὄντων δὲ ἐννέα μόνον τῶν φανερῶν διὰ τοῦτο δεκάτην τὴν
ἀντίχθονα ποιοῦσιν. διώρισται δὲ περὶ τούτων ἐν ἑτέροις
ἡμῖν ἀκριβέστερον. ἀλλ’ οὗ δὴ χάριν ἐπερχόμεθα, τοῦτό ἐστιν
45. ALCIDAMAS Rhet. Απόσπασμα (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Απόσπασμα 16

τμ. 25 γρ. 5
τὰ ποιήματα αὐτοῦ δηλοῖ·
ὄρθιον ἑξαμερὲς τετόρων καὶ εἴκοσι μέτρων.—
ὡς δεκάτην γενεὴν ἑκατὸν βιοτευέμεν ἄνδρας. (5)
655
(26) νομίσματα δὲ οὐ Φοίνικες ἐξηῦρον, λογιώτατοι καὶ δεινό-

τατοι ὄντες τῶν βαρβάρων; ἐξ ὁλοσφύρου γὰρ ἴσον μερισμὸν διείλοντο,
47. Πλούταρχος Lysander (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 27 τμ. 2 γρ. 2

περιστῆσαι πόλεμον ἐπέθεντο Φωκεῦσι καὶ τὴν (10)
(2) χώραν αὐτῶν ἐπόρθησαν, Λύσανδρον δέ φασιν
ὀργῇ φέρειν ὅτι τῆς δεκάτης ἀντεποιήσαντο τοῦ
πολέμου Θηβαῖοι μόνοι, τῶν ἄλλων συμμάχων
ἡσυχαζόντων, καὶ περὶ χρημάτων ἠγανάκτησαν
49. Πλούταρχος Sulla (Μ. Χ. ΑΙΩΝ) 1-2) Κεφ. 35 τμ. 1 γρ. 2

πήϊον. (10) 35.(1) Ἀποθύων δὲ τῆς οὐσίας ἁπάσης ὁ
Σύλλας τῷ Ἡρακλεῖ δεκάτην ἑστιάσεις ἐποιεῖτο
τῷ δήμῳ πολυτελεῖς· καὶ τοσοῦτον περιττὴ ἦν ἡ
παρασκευὴ τῆς χρείας ὥστε παμπληθῆ καθ’ …
ΤΙΜΗ-ΤΙΜΗΜΑ
τῑμή, ἡ (τίω), αυτό που πληρώνεται ως ένδειξη αξίας· 1. λατρεία,

εκτίμηση, τιμή, και στον πληθ. τιμές, σε Όμηρ. κ.λπ.· ἐν τιμῇ ἄγεσθαι,
τίθεσθαί τινα, σε Ηρόδ.· ἀπονέμειν, ἀποδοῦναι, σε Σοφ., Πλάτ.· με γεν.,
ἡ τιμὴ θεῶν, η τιμή που οφείλεται σ' αυτούς, σε Αισχύλ. 2. τιμή, αξίωμα,
εξοχότητα, σε Όμηρ.· προνόμιο βασιλιά, και στον πληθ., προνόμια, σε
Ομήρ. Οδ., Τραγ. 3. αξίωμα, αρχή, εξουσία, και στον πληθ., όπως το Λατ.
honores, πολιτικές τιμές, σε Ηρόδ., Αττ.· οἱἐν τιμαῖς, άντρες με αξιώματα,
σε Ευρ.· τιμὴ ἄχαρις, εξουσία που χαρακτηρίζεται από αγνωμοσύνη, σε
Ηρόδ. 4. αρχή, εξουσία, βασιλεία, τιμὴ δίσκηπτρος, λέγεται για τους
Ατρείδες, σε Αισχύλ., Σοφ. 5. δώρο τιμής, προσφορά, σε Ησίοδ.,
Αισχύλ.· αμοιβή, δώρο, Λατ. honorarium, σε Σοφ. II. λέγεται για
πράγματα, τιμή, αξία κάποιου πράγματος, Λατ. pretium, ἐξευρίσκειν τιμῆς
τι, να παίρνεις ένα πράγμα σε υψηλή τιμή, σε Ηρόδ.· ἐμοὶ δὲ τιμὰ τᾶσδε
πᾷ γενήσεται; πόσα θα πρέπει να πληρώσω γι' αυτό; σε Αριστοφ. III. 1.
εκτίμηση ζημιάς, αποζημίωση, ἄρνυσθαί τινι τιμήν, λαμβάνω
αποζημίωση, σε Ομήρ. Ιλ.· τίνειν ή ἀποτίνειν τιμήν τινι, στον ίδ.· οὐ σὴ ἡ
τιμή, δεν είναι δική σου η ποινή, σε Πλάτ. 2. εκτίμηση, λέγεται για
σκοπούς φορολογίας , τοῦκλήρου, στον ίδ.
656
τῑμήεις, -εσσα, -εν, συνηρ. τιμῇς, αιτ. τιμῆντα· Δωρ. τιμάεις· 1.

τιμημένος, αυτός που βρίσκεται σε μεγάλη υπόληψη από τους
ανθρώπους, σε Όμηρ.· συγκρ. τιμηέστερος, σε Ομήρ. Οδ. 2. λέγεται για
πράγματα, βαρύτιμος, πολύτιμος, σε Όμηρ.· υπερθ. τιμηέστατος, σε
Ομήρ. Οδ.
τίμημα, -ατος, τό (τῑμάω)· 1. εκτίμηση, σε Ευρ., Δημ. 2. εκτίμηση
γενομένης ζημίας, ποινή, Λατ. litis aestimatio, σε Αριστοφ., Πλάτ.·
γενικά, πληρωμή, αποζημίωση, τύμβου, λόγω αμέλειας για τον τάφο του,
σε Αισχύλ. 3. αξία περιουσίας που υπόκειται σε φορολόγηση,
φορολογήσιμη περιουσία, Λατ. census, σε Πλάτ. κ.λπ.· ἡ ἀπὸ τιμημάτων
πολιτεία = τιμοκρατία, σε Ξεν.
τῑμῆντα, συνηρ. αντί τιμήεντα, αιτ. του τιμήεις.
τῑμήορος, -ον, Ιων. αντί τιμάορος, τιμωρός.
τῑμῇς, συνηρ. αντί τιμήεις.
τίμησις, -εως, ἡ (τῑμάω)· 1. εκτίμηση περιουσίας, καθορισμός αξίας ή
τιμής, σε Πλάτ. 2. προσδιορισμός ζημίας ή βλάβης, σε Αισχίν. κ.λπ.·
εκτίμηση οικονομικής κατάστασης ή υπολογισμός περιουσίας κατοίκων
για πολιτικούς σκοπούς, σε Αριστ.
τῑμητεία ή τῑμητία (τιμητής II), ἡ, το αξίωμα του τιμητή, Λατ. censura,
σε Πλούτ.
τιμητέος, -α, -ον, I.ρημ. επίθ. του τιμάω, αυτός τον οποίο πρέπει κάποιος
να τιμήσει ή να εκτιμήσει, σε Ευρ., Πλάτ. κ.λπ. II. τιμητέον, αυτό που
πρέπει κάποιος να τιμήσει, να εκτιμήσει, σε Ξεν. κ.λπ.
τῑμητεύω, είμαι τιμητής, σε Πλούτ.
τῑμητής, -οῦ, ὁ (τιμάω)· I. εκτιμητής, αυτός που προσδιορίζει την ποινή
ή την αποζημίωση, σε Πλάτ. II. στη Ρώμη, αυτός που υπολογίζει ή εκτιμά
την περιουσία των πολιτών, σε Πολύβ.
τῑμητικός, -ή, -όν, αυτός που διαμορφώνει την εκτίμηση· 1. λέγεται για
τον καθορισμό του μεγέθους της ποινής, πινάκιον τιμητικόν, σε Αριστοφ.
2. λέγεται για τον καθορισμό του μεγέθους της περιουσίας, ἡ τιμητικὴ
ἀρχή = τιμητεία, σε Πλούτ.· τιμητικός, ὁ, Λατ. vir censorius, κάποιος που
έχει υπάρξει τιμητής, στον ίδ.
τῑμητός, -ή, -όν, ρημ. επίθ. του τιμάω, αυτός τον οποίο μπορεί κάποιος
να εκτιμήσει ή να υπολογίσει, βλ. ἀτίμητος.
657
61.Όμηρος . Odyssea {0012.002} (8 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 24 γρ. 30

ἦ τ’ ἄρα καὶ σοὶ πρωῒ παραστήσεσθαι ἔμελλε
μοῖρ’ ὀλοή, τὴν οὔ τις ἀλεύεται, ὅς κε γένηται.
ὡς ὄφελες τιμῆς ἀπονήμενος, ἧς περ ἄνασσες, (30)
δήμῳ ἔνι Τρώων θάνατον καὶ πότμον ἐπισπεῖν·
τῶ κέν τοι τύμβον μὲν ἐποίησαν Παναχαιοί,

Καλλιόπη θ’· ἡ δὲ προφερεστάτη ἐστὶν ἁπασέων.
ἡ γὰρ καὶ βασιλεῦσιν ἅμ’ αἰδοίοισιν ὀπηδεῖ. (80)
ὅντινα τιμήσουσι Διὸς κοῦραι μεγάλοιο
γεινόμενόν τε ἴδωσι διοτρεφέων βασιλήων,
τῷ μὲν ἐπὶ γλώσσῃ γλυκερὴν χείουσιν ἐέρσην,
(3) ἡγεμόνας καταστῆναι· ἐξ αὐτοῦ δὲ τοῦ ἔργου κατηναγκάσθη-
μεν τὸ πρῶτον προαγαγεῖν αὐτὴν ἐς τόδε, μάλιστα μὲν ὑπὸ
(4) δέους, ἔπειτα καὶ τιμῆς, ὕστερον καὶ ὠφελίας. καὶ οὐκ
ἀσφαλὲς ἔτι ἐδόκει εἶναι τοῖς πολλοῖς ἀπηχθημένους, καί
τινων καὶ ἤδη ἀποστάντων κατεστραμμένων, ὑμῶν τε ἡμῖν

ἀνθρωπείου τρόπου, εἰ ἀρχήν τε διδομένην ἐδεξάμεθα καὶ
ταύτην μὴ ἀνεῖμεν ὑπὸ <τριῶν> τῶν μεγίστων νικηθέντες,
τιμῆς καὶ δέους καὶ ὠφελίας, οὐδ’ αὖ πρῶτοι τοῦ τοιούτου
ὑπάρξαντες, ἀλλ’ αἰεὶ καθεστῶτος τὸν ἥσσω ὑπὸ τοῦ δυνατω- (5)
τέρου κατείργεσθαι, ἄξιοί τε ἅμα νομίζοντες εἶναι καὶ ὑμῖν

εἶχον οὐδὲν οἱ Σπαρτιᾶται σημεῖον, οὔτε οἱ ἐχθροὶ οὔτε ἡ
πᾶσα πόλις, ὅτῳ ἂν πιστεύσαντες βεβαίως ἐτιμωροῦντο
ἄνδρα γένους τε τοῦ βασιλείου ὄντα καὶ ἐν τῷ παρόντι τιμὴν
ἔχοντα (Πλείσταρχον γὰρ τὸν Λεωνίδου ὄντα βασιλέα καὶ (5)
(2) νέον ἔτι ἀνεψιὸς ὢν ἐπετρόπευεν), ὑποψίας δὲ πολλὰς παρεῖχε
658

πλεῖστον.2.36.(1) ‘Ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῶν προγόνων πρῶτον· δίκαιον γὰρ
αὐτοῖς καὶ πρέπον δὲ ἅμα ἐν τῷ τοιῷδε τὴν τιμὴν ταύτην
τῆς μνήμης δίδοσθαι. τὴν γὰρ χώραν οἱ αὐτοὶ αἰεὶ οἰκοῦντες
διαδοχῇ τῶν ἐπιγιγνομένων μέχρι τοῦδε ἐλευθέραν δι’ ἀρετὴν

αὐτὸς δὲ σῴζῃ τόνδε τιμήσας λόγον.
Χο. καὶ μὴν ἀμεμφῆ τόνδ’ ἐτείνατον λόγον, (510)
τίμημα τύμβου τῆς ἀνοιμώκτου τύχης.
τὰ δ’ ἄλλ’, ἐπειδὴ δρᾶν κατώρθωσαι φρενί,
ἔρδοις ἂν ἤδη δαίμονος πειρώμενος.
2. Ευρυπίδης Hippolytus {0006.005} (5 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 622

ἀλλ’ ἀντιθέντας σοῖσιν ἐν ναοῖς βροτοὺς (620)
ἢ χρυσὸν ἢ σίδηρον ἢ χαλκοῦ βάρος
παίδων πρίασθαι σπέρμα, τοῦ τιμήματος
τῆς ἀξίας ἕκαστον, ἐν δὲ δώμασιν
ναίειν ἐλευθέροισι θηλειῶν ἄτερ.
3. Ισοκράτης In Lochitem (orat. 20) {0010.003} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ.

19 γρ. 2
ἅμα καὶ τὰ σφέτερ’ αὐτῶν εὖ τίθεσθαι.
(19) Καὶ μηδεὶς ὑμῶν, εἰς τοῦτ’ ἀποβλέψας ὅτι πένης
εἰμὶ καὶ τοῦ πλήθους εἷς, ἀξιούτω τοῦ τιμήματος ἀφαιρεῖν.
Οὐ γὰρ δίκαιον ἐλάττους ποιεῖσθαι τὰς τιμωρίας ὑπὲρ τῶν
ἀδόξων ἢ τῶν διωνομασμένων, οὐδὲ χείρους ἡγεῖσθαι τοὺς
4. Ισοκράτης De bigis (orat. 16) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 47 γρ. 1

πέντε ταλάντων φεύγω δίκην. Καὶ τὸ μὲν ἔγκλημ’ ἐστὶν
περὶ χρημάτων, ἀγωνίζομαι δ’ εἰ χρὴ μετεῖναί μοι τῆς
πόλεως. (47) Τῶν γὰρ αὐτῶν τιμημάτων ἐπιγεγραμμένων
οὐ περὶ τῶν αὐτῶν ἅπασιν ὁ κίνδυνός ἐστιν, ἀλλὰ τοῖς μὲν
χρήματα κεκτημένοις περὶ ζημίας, τοῖς δ’ ἀπόρως ὥσπερ
659

φανερός ἐστιν· ὃς τὸν μὲν παῖδα, ὃν αὐτὸς ἠφάνισεν, ὑφ’
ἡμῶν ἔφασκεν ἀνδραποδισθῆναι, τὸν αὐτὸν δὲ τοῦτον
ἀπεγράψατο μὲν ἐν τοῖς τιμήμασιν ὡς δοῦλον μετὰ τῶν (5)
οἰκετῶν τῶν ἄλλων, ἐπεὶ δ’ αὐτὸν ἠξίου Μενέξενος βασα-
νίζειν, ἀφῃρεῖθ’ ὡς ἐλεύθερον ὄντα. (50) Πρὸς δὲ τούτοις

τὸν αὐτὸν καθέστηκα κίνδυνον εἰς ὅνπερ ἂν εἰ πάντας
ἐτύγχανον ἠδικηκώς.
Οὐ μὴν παντάπασιν ἀθυμῶ διὰ τὸ μέγεθος τοῦ τιμή- (5)
ματος, ἀλλ’ ἄνπερ ἐθελήσητε μετ’ εὐνοίας ἀκροάσασθαι,
πολλὰς ἐλπίδας ἔχω τοὺς μὲν διεψευσμένους τῶν ἐμῶν
ἐπιτηδευμάτων καὶ πεπεισμένους ὑπὸ τῶν βουλομένων
7. Ισοκράτης Panathenaicus (orat. 12) (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Τμ. 131 γρ. 6

ἀλλὰ τὴν τοῖς τοιούτοις μὲν ἐπιτιμῶσαν, ἀριστοκρατίᾳ δὲ
χρωμένην· ἣν οἱ μὲν πολλοὶ χρησιμωτάτην οὖσαν ὥσπερ (5)
τὴν ἀπὸ τῶν τιμημάτων ἐν ταῖς πολιτείαις ἀριθμοῦσιν,
οὐ δι’ ἀμαθίαν ἀγνοοῦντες, ἀλλὰ διὰ τὸ μηδὲν πώποτ’
αὐτοῖς μελῆσαι τῶν δεόντων. (132) Ἐγὼ δὲ φημὶ τὰς
8. Αριστοφάνης Σφήκες (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Γρ. 897

Κύων Κυδαθηναιεὺς Λάβητ’ Αἰξωνέα (895)
τὸν τυρὸν ἀδικεῖν ὅτι μόνος κατήσθιεν
τὸν Σικελικόν. τίμημα κλῳὸς σύκινος.”
Φι. θάνατος μὲν οὖν κύνειος, ἢν ἅπαξ ἁλῷ.
Βδ. καὶ μὴν ὁ φεύγων οὑτοσὶ Λάβης πάρα.

τμ. 12 γρ. 8
τὰ νόμιμα ἐπιτελούντων αἱ ἀρχαὶ καθίστανται, ταύτην μὲν
τὴν πολιτείαν ἀριστοκρατίαν ἐνόμιζεν εἶναι, ὅπου δ’ ἐκ
τιμημάτων, πλουτοκρατίαν, ὅπου δ’ ἐκ πάντων, δημοκρατίαν.
(13) Εἰ δέ τις αὐτῷ περί του ἀντιλέγοι μηδὲν ἔχων σαφὲς
660
λέγειν, ἀλλ’ ἄνευ ἀποδείξεως ἤτοι σοφώτερον φάσκων εἶναι
10. Πλάτων Απολογία Σωκράτη (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 39

τμ. b γρ. 6
... καὶ νῦν ἐγὼ μὲν ἄπειμι ὑφ’ ὑμῶν θανάτου δίκην
ὀφλών, οὗτοι δ’ ὑπὸ τῆς ἀληθείας ὠφληκότες μοχθηρίαν (5)
καὶ ἀδικίαν. καὶ ἐγώ τε τῷ τιμήματι ἐμμένω καὶ οὗτοι.
ταῦτα μέν που ἴσως οὕτως καὶ ἔδει σχεῖν, καὶ οἶμαι αὐτὰ
μετρίως ἔχειν.
11. Πλάτων Respublica {0059.030} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ.

550 τμ. c γρ. 11
πολιτείαν. Λέγεις δέ, ἦ δ’ ὅς, τὴν ποίαν κατάστασιν ὀλιγαρχίαν; (10)
Τὴν ἀπὸ τιμημάτων, ἦν δ’ ἐγώ, πολιτείαν, ἐν ᾗ οἱ μὲν
(d) πλούσιοι ἄρχουσιν, πένητι δὲ οὐ μέτεστιν ἀρχῆς.
Μανθάνω, ἦ δ’ ὅς.
12. Πλάτων Respublica {0059.030} (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ.

551 τμ. b γρ. 3
(b) χικῆς ταξάμενοι πλῆθος χρημάτων, οὗ μὲν μᾶλλον ὀλιγαρχία,
πλέον, οὗ δ’ ἧττον, ἔλαττον, προειπόντες ἀρχῶν μὴ μετέχειν
ᾧ ἂν μὴ ᾖ οὐσία εἰς τὸ ταχθὲν τίμημα, ταῦτα δὲ ἢ βίᾳ
μεθ’ ὅπλων διαπράττονται, ἢ καὶ πρὸ τούτου φοβήσαντες
κατεστήσαντο τὴν τοιαύτην πολιτείαν. ἢ οὐχ οὕτως; (5)
13. Πλάτων Respublica (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 551 τμ. c γρ.
4
Πρῶτον μέν, ἔφην, τοῦτο αὐτό, ὅρος αὐτῆς οἷός ἐστιν.
ἄθρει γάρ, εἰ νεῶν οὕτω τις ποιοῖτο κυβερνήτας, ἀπὸ
τιμημάτων, τῷ δὲ πένητι, εἰ καὶ κυβερνητικώτερος εἴη, μὴ
ἐπιτρέποι— (5) Πονηράν, ἦ δ’ ὅς, τὴν ναυτιλίαν αὐτοὺς ναυτίλλεσθαι.
14. Πλάτων Respublica (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus σελ. 553 τμ. a γρ.
2
661
Σχεδόν τι, ἔφη.553.(a) Ἀπειργάσθω δὴ ἡμῖν καὶ αὕτη, ἦν δ’ ἐγώ, ἡ

πολιτεία, ἣνὀλιγαρχίαν καλοῦσιν, ἐκ τιμημάτων ἔχουσα τοὺς ἄρχοντας·
τὸν δὲ ταύτῃ ὅμοιον μετὰ ταῦτα σκοπῶμεν, ὥς τε γίγνεται
οἷός τε γενόμενός ἐστιν.
ὅτε ἡ Περσῶν ἐπίθεσις τοῖς Ἕλλησιν, ἴσως δὲ σχεδὸν ἅπασιν
τοῖς τὴν Εὐρώπην οἰκοῦσιν, ἐγίγνετο, πολιτεία τε ἦν παλαιὰ
καὶ ἐκ τιμημάτων ἀρχαί τινες τεττάρων, καὶ δεσπότις ἐνῆν (5)
τις αἰδώς, δι’ ἣν δουλεύοντες τοῖς τότε νόμοις ζῆν ἠθέλομεν.
καὶ πρὸς τούτοις δὴ τὸ μέγεθος τοῦ στόλου κατά τε γῆν καὶ
δυνατόν, ἀλλ’ ὁ μέν τις πλείω κεκτημένος ἀφίξεται χρή-
ματα, ὁ δ’ ἐλάττονα, δεῖ δὴ πολλῶν ἕνεκα, τῶν τε κατὰ
πόλιν καιρῶν ἰσότητος ἕνεκα, τιμήματα ἄνισα γενέσθαι, ἵνα (5)
ἀρχαί τε καὶ εἰσφοραὶ καὶ διανομαί, τὴν τῆς ἀξίας ἑκάστοις
τιμὴν μὴ κατ’ ἀρετὴν μόνον τήν τε προγόνων καὶ τὴν αὑτοῦ,
πλούτου χρῆσιν καὶ πενίαν, τὰς τιμάς τε καὶ ἀρχὰς ὡς
ἰσαίτατα τῷ ἀνίσῳ συμμέτρῳ δὲ ἀπολαμβάνοντες μὴ δια-
φέρωνται. τούτων χάριν τέτταρα μεγέθει τῆς οὐσίας τιμή-
ματα ποιεῖσθαι χρεών, πρώτους καὶ δευτέρους καὶ τρίτους (5)
καὶ τετάρτους, ἤ τισιν ἄλλοις προσαγορευομένους ὀνόμασιν,
ὅταν τε μένωσιν ἐν τῷ αὐτῷ τιμήματι καὶ ὅταν πλου-
ματα ποιεῖσθαι χρεών, πρώτους καὶ δευτέρους καὶ τρίτους (5)
καὶ τετάρτους, ἤ τισιν ἄλλοις προσαγορευομένους ὀνόμασιν,
σιώτεροι ἐκ πενήτων καὶ ἐκ πλουσίων πένητες γιγνόμενοι
(d) μεταβαίνωσιν εἰς τὸ προσῆκον ἕκαστοι ἑαυτοῖσιν τίμημα.
662

σιώτεροι ἐκ πενήτων καὶ ἐκ πλουσίων πένητες γιγνόμενοι
(d) μεταβαίνωσιν εἰς τὸ προσῆκον ἕκαστοι ἑαυτοῖσιν τίμημα.
Τόδε δ’ ἐπὶ τούτοις αὖ νόμου σχῆμα ἔγωγε ἂν τιθείην ὡς
ἑπόμενον. δεῖ γὰρ ἐν πόλει που, φαμέν, τῇ τοῦ μεγίστου
… πρῶτον μὲν φύλακες ἔστωσαν τῶν νόμων, ἔπειτα
τῶν γραμμάτων ὧν ἂν ἕκαστος ἀπογράψῃ τοῖς ἄρχουσι τὸ
πλῆθος τῆς αὑτῶν οὐσίας, πλὴν ὁ μὲν μέγιστον τίμημα
(e) ἔχων τεττάρων μνῶν, ὁ δὲ τὸ δεύτερον τριῶν, ὁ δὲ τρίτος
δυοῖν μναῖν, μνᾶς δὲ ὁ τέταρτος.
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
Anna COMNENA, 626 αἰσχροκερδῆ, 485, 486, 487, 488, 489, 490
APOLLONIUS DYSCOLUS, 242, 243, αἰσχροκερδής, 482, 483, 485, 562
518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, Αισχύλος, 22, 50, 51, 77, 78, 79, 80, 100,
526, 527, 591, 592, 638 157, 277, 430, 445, 446, 471, 472, 473,
Claudius PTOLEMAEUS, 123, 527, 531, 496, 497, 583, 629, 630, 642, 658
532, 533, 534, 600 ἀκίβδηλον, 58
GEORGIUS Monachus, 37, 99, 316, 530, ἀλφίτων, 261, 262
531, 599 ἀμείβοντα, 54
ἀγαθὰ, 400, 408, 422, 427, 454, 489, 514, ἀναλίσκει, 310, 383, 604
598, 601, 611, 618 ἀναλίσκειν, 46, 97, 302, 363, 383
ἀγορὰ, 493, 498, 501, 504 ἀνάλωμα, 88, 236, 307, 366, 378, 642,
Ἀγορὰ, 55 643
ἀγορᾱ, 493 ἀντάλλαγμα, 112, 113, 114, 115, 116, 117,
ἀγορᾷ, 87, 88, 230, 238, 278, 497, 498, 118, 119, 120, 121, 122, 123, 447, 516
499, 500, 501, 502, 503, 504, 507, 652 ἀξία νομίσματι μετρεῖται, 72
ἀγορὰν, 87, 105, 242, 492, 497, 498, 499, ἀξίας, 20, 86, 92, 150, 151, 268, 296, 354,
500, 501, 507 465, 489, 575, 658, 661
ἀγορὰς, 495, 496, 601 ἀποθήκη, 72, 166, 170
ἀγοράσας, 509 ἀποθήκην, 166, 167, 168, 169, 170
ἀγοράων, 495, 496 ἀπολογισμοὶ, 642
ἀγρότας, 621, 623, 626 ἀπολογισμὸν, 642
Ἀγροτέρᾳ, 621, 622 ἀπολογισμός, 641
ἀγροτέρῳ, 618 ἀργυραμοιβοὶ, 318, 467
Αθανάσιος θεολόγος, 28, 29, 92, 94, 108, ἀργύριον, 53, 85, 108, 114, 120, 163, 187,
109, 118, 119, 152, 153, 167, 196, 197, 188, 195, 232, 234, 240, 256, 260, 286,
246, 247, 324, 335, 336, 396, 397, 405, 294, 302, 309, 310, 343, 345, 346, 347,
485, 509, 510, 511, 512, 528, 538, 555, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 355,
556, 598, 602, 605, 641 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363,
αἰσχροκερδείαν, 480 364, 365, 370, 379, 392, 403, 434, 485,
αἰσχροκερδεῖς, 94, 480, 481, 483, 485, 506, 508, 510, 516, 539, 540, 541, 543,
486, 488, 490 544, 545, 546, 585, 652
663
ἀργύριον πεπυρωμένον, 343 γεωργία, 597, 607, 611, 612, 613, 614,
ἀργυρίου, 60, 66, 85, 108, 163, 188, 194, 615, 616, 617
204, 211, 214, 220, 226, 236, 240, 271, γεωργίᾳ, 609, 611, 612, 617, 618
278, 279, 280, 281, 282, 284, 285, 294, γεωργίαν, 597, 608, 609, 610, 612, 614,
295, 296, 298, 305, 306, 310, 316, 323, 616
324, 327, 352, 355, 359, 371, 434, 467, γεωργίας, 19, 557, 561, 595, 608, 610,
540, 542 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617
ἀργυρίων, 318, 433, 467 Γρηγόριος Ναζιανζηνός, 91, 92, 108, 116,
ἀργυρογνώμονες, 318, 467 117, 137, 165, 195, 196, 244, 245, 246,
ἀργυρογνώμων, 89 395, 396, 405, 415, 423, 456, 529, 535,
ἄργυρον, 56, 92, 192, 340, 404, 438 554, 555, 571
ἄργυρος, 50, 187, 188, 189, 190, 191, δανείζεσθαι, 136, 156
192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 204, δάνειον, 136, 137, 138, 139, 140, 141,
206, 208, 279, 508 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 338,
ἄργῠρος, 187, 188 343
ἀργύρου, 55, 188, 204, 279, 367, 430, 444, δανείου, 136, 140, 141, 143, 146, 147
446, 593 δανείσασθαι, 272, 354, 512
ἀργυροῦς, 315, 316, 322 δανείσηται, 238, 537
ἀργύρῳ, 197, 209, 211, 293 δανειστῇ, 150, 333
Αριστοτέλης, 9, 10, 11, 12, 22, 23, 24, 59, δαπάνη, 365, 366, 367, 372, 373, 379,
60, 61, 65, 67, 68, 69, 70, 88, 89, 102, 380, 381, 383, 384, 401, 576, 577, 638,
103, 104, 105, 135, 136, 149, 150, 160, 640, 642
161, 162, 163, 171, 172, 173, 174, 175, δᾰπάνη, 365
176, 177, 178, 186, 189, 190, 191, 192, δαπάνην, 171, 365, 367, 368, 369, 371,
208, 209, 210, 237, 238, 239, 240, 261, 372, 376, 377, 378, 379, 380, 381, 382,
262, 263, 269, 307, 308, 309, 312, 313, 383, 561
314, 323, 378, 379, 380, 381, 382, 383, δαπάνης, 83, 171, 366, 367, 368, 369,
384, 391, 392, 413, 414, 418, 419, 420, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376, 377,
421, 438, 439, 440, 455, 482, 483, 484, 378, 379, 384, 560, 561, 577, 643
507, 537, 553, 562, 563, 570, 580, 581, δασμὸς, 647
590, 591, 604, 622, 636, 637, 638, 640, δεκάτῃ, 649, 650, 652
653, 654 δεκάτην, 359, 649, 650, 651, 652, 653,
Αριστοφάνης, 51, 52, 62, 63, 85, 127, 148, 654, 655
159, 160, 179, 210, 213, 214, 222, 223, δημοκρατίαν, 42, 45, 227, 484, 659
224, 225, 226, 259, 260, 289, 290, 291, Δημοσθένης, 100, 135, 185, 237, 256,
292, 293, 296, 297, 312, 317, 322, 332, 282, 377, 391, 404, 413, 562, 580, 602
349, 350, 351, 352, 370, 388, 389, 433, δηνάρια, 139, 142, 144, 150, 333, 335,
448, 449, 450, 451, 480, 505, 506, 559, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343,
573, 574, 584, 585, 596,599, 600, 621, 344
622, 650, 651, 659 δηνάριο, 332
αὐτάρκεια, 418, 419, 420, 421, 422, 426 δηνάριον, 332, 334, 335, 336, 342, 343,
αὐτάρκειαν, 419, 420, 421, 422, 423, 424, 547
425, 427, 428 δηναρίου, 333, 334, 341, 343
αὐταρκείας, 69, 418, 419, 420, 421, 422, δηναρίων, 334, 336, 337, 339, 340, 341,
423, 424, 426, 427, 429 344
αὐτάρκης, 107, 264, 372, 418, 420 διαχειρισάμενοι, 38
βαλάντιον, 340, 358 διαχειρισαμένους, 37
βαλλάντια, 214, 215, 216, 297 διαχειρίσας, 34
βαλλαντίου, 85, 214 διαχειρίσασθαι, 34, 35, 36, 37, 39
βασιλικὸν χάραγμα, 94, 539 διαχειρίσει, 34
διαχειρισθέντας, 37
664
διαχειρισθῆναι, 38 ἐπιτήδευμα, 48, 547, 548

διοικήσεις, 39, 40, 48 ἐπιτηδεύματα, 88, 133, 185, 453, 548, 549,
διοικήσεως, 39, 41, 47, 49 550
διοικήσῃς, 43 ἐπώλησε, 344
διοίκησιν, 21, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, ἐργαζόμενοι, 609, 615
48, 50, 414 ἐργασίας, 39, 129, 322, 334, 335, 593,
διοίκησις, 39 594, 595, 596, 597, 608
διοικήσοντα, 40 εὐπόρους, 440
διοικήσουσιν, 43, 48 Ευρυπίδης, 51, 62, 84, 101, 112, 157, 158,
δραχμαί, 135, 234, 237 159, 205, 295, 387, 410, 430, 431, 432,
δραχμαῖν, 238 443, 446, 447, 474, 475, 476, 477, 478,
δραχμαῖς, 219, 228, 229, 230, 233, 246, 480, 502, 503, 567, 568, 583, 590, 600,
248, 249, 255 620, 621, 630, 631, 644, 645, 650, 658
δραχμάς, 59, 134, 220, 223, 224, 225, Ευσέβιος θεολόγος, 108, 114, 115, 116,
226, 228, 229, 231, 232, 233, 234, 235, 151, 152, 164, 165, 166, 195, 211, 311,
237, 242, 243, 249, 252, 256, 300, 303, 318, 334, 335, 394, 395, 491, 509, 527,
323, 385, 570 554, 570
δραχμὰς, 135, 217, 220, 221, 222, 223, ἐφόδια, 603, 604, 605, 606, 607
226, 228, 231, 232, 235, 236, 237, 238, ἡμιμέδιμνον, 265, 266
241, 242, 246, 248, 249, 250, 251, 252, Ησίοδος, 76, 77, 204, 259, 366, 387, 430,
253, 254, 255, 257, 258, 259, 267, 285, 443, 445, 471, 590, 620, 629, 647, 649,
296, 304, 306, 323 650, 657
Δραχμή, 256 θησαυρόν, 421, 431, 432, 437, 439, 440
δραχμὴ, 243, 251, 252, 254, 256, 257 θησαυρὸν, 430, 432, 433, 434, 435, 439,
δραχμῇ, 229, 230, 235, 238, 244, 251, 261 440, 509, 510, 511, 513
δραχμήν, 219, 224, 225, 239, 254, 257, θησαυρὸν εὑρίσκει, 439, 440
269 θησαυρός, 429
Δραχμήν, 246 θησαυρὸς, 194, 429, 430, 431, 435, 437,
δραχμῆς, 28, 60, 219, 223, 225, 226, 227, 446
231, 240, 245, 246, 247, 268 θησαυροῦ παμμέγεθες, 438
δραχμιαῖα, 104, 240 θησαυροὺς, 91, 113, 355, 430, 433, 434,
δραχμῶν, 58, 218, 219, 220, 221, 222, 435, 436
223, 224, 225, 229, 230, 231, 233, 236, Θουκυδίδης, 34, 39, 61, 62, 80, 81, 82, 83,
239, 241, 242, 247, 248, 249, 255, 256, 84, 125, 148, 166, 188, 204, 217, 218,
257, 263, 300, 306, 318, 635 219, 253, 277, 278, 279, 280, 281, 282,
εἰσαγωγὴ, 637 283, 294, 295, 321, 345, 346, 366, 367,
εἰσᾰγωγή, 634 368, 387, 402, 473, 474, 497, 498, 499,
εἰσαγωγῆς, 636, 638, 639, 640 500, 501, 502, 531, 548, 549, 557, 558,
εἰσαγώγιμος, 220, 635, 638, 640 559, 577, 583, 593, 594, 600, 608, 630,
ἐμπορίαν, 361, 463, 487, 489, 595, 608 643, 644, 650, 657, 658
ἐμπόροις, 52, 244, 585, 641 Ισοκράτης, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46,
ἔμπορος, 48, 260, 280, 352, 582, 583, 584, 125, 126, 127, 170, 206, 219, 220, 221,
585 222, 284, 285, 286, 287, 288, 289, 296,
ἐνεχύρων, 59 321, 322, 346, 347, 348, 349, 369, 370,
ἐξαγωγῆς, 636, 640 388, 402, 411, 432, 433, 448, 536, 549,
ἐπάγγελμα, 547, 553, 554, 555 550, 551, 552, 559, 572, 573, 578, 584,
ἐπαγγέλματος, 553, 554, 555, 556 594, 595, 596, 608, 633, 634, 635, 639,
ἐπαγγελμάτων, 552, 553, 554 646, 658, 659
ἐπικεφαλαίου, 123 Ιωάννης Χρυσόστομος, 12, 13, 34, 35, 36,
ἐπικεφαλαιώσας, 124 96, 97, 98, 109, 110, 111, 120, 121, 122,
ἐπιστάται, 374, 630, 637 139, 140, 141, 142, 143, 154, 155, 156,
665
167, 168, 197, 198, 211, 212, 247, 248, λογιστικοί, 181, 185
249, 250, 265, 270, 311, 315, 319, 325, λογιστικὸν, 179, 183, 184, 185, 186
326, 327, 336, 337, 338, 339, 340, 341, λογιστικός, 178, 179, 182
342, 343, 344, 399, 400, 401, 402, 406, Μέδιμνον, 266
407, 408, 409, 415, 423, 424, 425, 426, μέδιμνος, 259, 261, 262, 263, 268
427, 428, 429, 457, 458, 459, 460, 461, μεδίμνου, 241, 257, 258, 263, 264, 266,
462, 463, 464, 465, 466, 468, 486, 487, 267
488, 489, 491, 492, 515, 516, 528, 535, μεδίμνους, 259, 260, 261, 262, 264, 268
539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, μεδίμνων, 260, 265, 266, 267, 268
572 μεταφορᾷ, 170, 171, 173
κεκιβδηλευμένοις, 52 μεταφοραῖς, 170, 173, 174, 178
κέρδιον, 76, 582, 629 μεταφορὰν, 171, 172, 378, 379
κέρδος, 69, 71, 88, 109, 117, 155, 156, μισθὸν, 20, 30, 53, 222, 223, 226, 242,
193, 291, 295, 318, 353, 385, 388, 401, 252, 257, 274, 276, 286, 291, 298, 302,
433, 463, 469, 470, 471, 472, 473, 474, 322, 353, 364, 365, 372, 389, 400, 403,
475, 476, 477, 478, 479, 480, 482, 484, 404, 406, 408, 478, 540, 566, 586, 602
487, 582, 602, 646 μισθός, 291, 333, 384, 385, 386, 388, 389,
κέρδος νομίσαι, 474 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398, 399,
κέρμασιν, 210, 297 479, 651
κέρματα, 210, 211, 214, 318 μισθὸς, 33, 227, 269, 272, 385, 387, 388,
κεφάλαιο, 124, 598 389, 390, 391, 392, 393, 394, 395, 396,
κεφάλαιον, 95, 124, 125, 127, 128, 129, 397, 398, 399, 400, 401, 402, 407, 424,
130, 131, 132, 133, 134, 135, 138, 142, 540
233, 234, 237, 343, 396 Μισθὸς, 389, 394, 396
Κεφάλαιον, 126, 127 μισθοὺς, 56, 252, 404, 407, 574, 579
κίβδηλοι, 86 μισθωθήσονται, 238
κίβδηλον, 84, 85, 86, 87, 89, 92, 93, 253, μισθώσεις, 291, 529
325, 355, 542 μισθωτοὶ, 403, 404, 406, 407
κίβδηλος, 84, 91, 92 μισθωτοῖς, 56, 402, 404
κιβδήλῳ, 84, 91, 93 μισθωτὸς, 59, 404, 405, 406, 407, 408
κληρονόμους, 142 μισθωτοῦ, 405, 406, 407
κολλυβισταί, 318, 467 μνᾶν, 229, 255, 300, 308, 311
Κολλυβισταὶ, 270, 319 μνᾶς, 59, 211, 214, 220, 229, 230, 231,
κολλυβιστὰς, 319 233, 234, 235, 236, 294, 295, 296, 297,
κολλυβιστῶν, 211, 318, 319, 320 298, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305,
κόλλυβος, 270, 317, 319 306, 307, 308, 309, 310, 311, 323, 324,
κτῆμα, 189, 197, 208, 209, 261, 360, 382, 345, 570, 662
448, 513, 628, 631, 632, 633 μνᾶς, 233
κτήμασι, 628, 632 νόθος, 84, 455
κτήματα, 57, 72, 111, 276, 453, 580, 628, νόμισμα, 10, 50, 51, 52, 53, 55, 56, 57, 58,
629, 630, 634 59, 60, 61, 69, 70, 71, 84, 88, 162, 187,
κτήματος, 16, 209, 382, 492, 633, 636, 200, 210, 217, 237, 268, 307, 312, 317,
640 320, 324, 328, 330, 332, 336, 404, 507,
κτημάτων, 8, 207, 296, 374, 405, 421, 437, 542, 570, 588, 590
482, 584, 624, 630, 632, 633, 646 νόμισμά, 55, 58, 59, 252, 467, 468, 507
Κυζικηνοὶ στατῆρες, 329 νομίσμασι, 52, 211, 241, 334
λογιστής, 178 νομίσματα, 50, 53, 55, 57, 187, 188, 210,
λογιστὴς, 180, 183, 186 217, 332, 569, 655
λογιστικά, 182 νομίσματος, 11, 50, 53, 54, 56, 57, 58, 59,
λογιστική, 178, 180, 181, 184 64, 69, 162, 237, 268, 269, 270, 271,
λογιστικῇ, 180 316, 332, 361, 404, 468, 640
666
νομισμάτων, 52, 60, 91, 187, 240, 316, Όμηρος, 74, 75, 76, 157, 188, 203, 204,
542 273, 274, 275, 276, 386, 387, 441, 442,
νόμος, 24, 27, 29, 33, 56, 59, 60, 70, 89, 445, 470, 471, 495, 496, 505, 582, 583,
96, 102, 105, 111, 144, 343, 395, 413, 589, 618, 619, 620, 628, 629, 647, 649,
414, 493, 507, 510 657
Ξενοφών, 8, 18, 19, 20, 22, 46, 47, 52, 64, ὀφείλειν, 156, 221, 232, 238, 241, 308,
85, 101, 102, 127, 128, 149, 179, 215, 309
227, 260, 261, 297, 298, 322, 352, 353, ὀφείλῃ, 148, 149
354, 355, 356, 357, 358, 359, 360, 361, ὀφείλημα, 145, 148, 149, 150, 153, 154
362, 363, 370, 371, 372, 373, 374, 375, ὀφειλὴν, 150, 151, 152, 154, 155, 156,
376, 389, 390, 402, 411, 433, 434, 435, 341, 342
436, 443, 451, 452, 480, 481, 506, 517, ὀφειλομένην, 148
560, 561, 569, 574, 575, 578, 579, 585, ὀφείλω, 148, 149, 296, 297
586, 597, 600, 601, 603, 609, 610, 611, παραγωγή, 517, 526
612, 613, 614, 615, 616, 617, 622, 639, παραγωγήν, 517, 525
647, 651, 652, 659 παραγωγῆς, 517, 519, 520, 521, 522, 523,
ὀβολοὶ, 283, 389 527, 528
ὀβολός, 268, 269, 270, 272, 399 παραχαράγματα, 94, 97, 539
ὀβολὸς, 239, 269, 270, 271, 273, 316, 319 πεντάδραχμα, 104, 240
ὀβολοστᾰτική, 269 περιουσίας, 81, 370, 372, 375, 425, 556,
ὀβολοῦ, 34, 147, 244, 273, 316, 317 557, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 566,
ὀβολοὺς, 211, 218, 226, 238, 239, 241, 617, 628, 656
269, 327, 340, 414 Πλάτων, 8, 20, 21, 23, 47, 48, 49, 50, 53,
Οδύσσεια, 74, 75, 76, 157, 188, 204, 276, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 64, 66, 67, 85, 86,
387, 441, 442, 445, 470, 471, 495, 496, 87, 88, 128, 129, 130, 131, 132, 133,
582, 583, 589 134, 149, 160, 179, 180, 181, 182, 183,
οἰκονομεῖν, 18, 633 184, 185, 189, 206, 207, 208, 211, 215,
οἰκονομήσῃ, 25 216, 227, 228, 229, 230, 231, 299, 300,
οἰκονομία, 7, 12, 17, 18, 19, 22, 67 301, 312, 322, 363, 364, 365, 376, 390,
οἰκονομίᾳ, 21 391, 403, 404, 411, 412, 418, 437, 438,
οἰκονομίαις, 23 452, 453, 454, 455, 467, 482, 517, 553,
οἰκονομίαν, 7, 20, 21, 50, 311 561, 562, 569, 575, 576, 618, 635, 636,
οἰκονομίας, 18, 19, 20, 21, 22, 107, 245, 639, 640, 652, 653, 660, 661, 662
609, 610 πληρωτὴς, 146
οἰκονομική, 8, 10, 22, 70 πλούσιοι, 71, 362, 375, 454, 561, 576,
οἰκονομικὴ, 9, 11, 12 579, 585, 660
Οἰκονομικὴ, 16 πλούσιος, 28, 31, 48, 188, 375, 406, 408,
οἰκονομικῇ, 8, 10, 68 444, 445, 461, 463
οἰκονομικήν, 9, 10, 12, 14, 68 πλουσίων, 53, 362, 661, 662
οἰκονομικὴν, 9, 13, 14, 15, 17 Πλούταρχος, 65, 89, 211, 216, 240, 241,
οἰκονομικῆς, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 242, 263, 310, 324, 405, 414, 517, 518,
17, 440 563, 623, 641, 655
Οικονομικός, 8, 18, 19, 85, 298, 356, 372, πλουτοκρατίαν, 659
451, 481, 506, 560, 561, 574, 578, 579, πλοῦτον, 10, 69, 70, 72, 194, 240, 340,
586, 597, 601, 609, 610, 611, 612, 613, 347, 351, 425, 428, 444, 452, 484, 492,
614, 615, 616, 617 566, 634, 645, 646
οἰκονόμος, 8, 17, 22, 23, 24, 25, 26, 27, πλοῦτος, 9, 10, 11, 26, 68, 70, 112, 140,
28, 29, 30, 31, 32, 33, 245, 461 192, 216, 420, 430, 440, 443, 444, 445,
Οἰκονόμος, 32 446, 447, 448, 449, 451, 452, 453, 454,
οἰκονομούμενος, 26 455, 633
Ὅμηρον, 355, 517 Πλοῦτος, 445, 449, 450, 451, 453
667
πλούτου, 11, 52, 68, 69, 93, 194, 369, 420, ταμίας, 409, 410, 411, 412, 413, 414, 415,
443, 445, 452, 509, 567, 641, 661 416, 417, 418, 594
πονηρά χαλκία, 332 τελώναις, 239, 537
πόροι, 441, 442, 443, 445, 645 τελωνῶν, 239, 537
πόρος, 440, 582 τετράδραχμα, 241
πόρων, 12, 286, 348 τιμὰς, 86, 106, 437, 500, 507
πρόσοδοι, 311, 356, 414, 441, 598, 600, τῑμή, 655
601 τίμημα, 229, 239, 253, 299, 300, 656,
πτωχεύειν, 176 658, 659, 660, 661, 662
πτωχοὺς, 84, 142 τιμήματος, 108, 231, 232, 300, 301, 413,
πωλήσας, 267, 508, 509, 510, 511, 513, 576, 658
515 τιμῆς, 58, 87, 108, 119, 136, 141, 142,
πωλήσεαι, 505 197, 230, 235, 253, 261, 265, 331, 370,
πώλησις, 59, 505, 507 403, 439, 507, 513, 549, 647, 655, 657
πωλοῦντα, 87 τόκο, 124, 136, 156
πωλοῦντες, 55, 404 τόκοι, 146, 156, 157
Σοφοκλής, 62, 101, 159, 188, 387, 432, τόκον, 51, 86, 124, 133, 137, 146, 147,
447, 448, 478, 479, 480, 503, 504, 568, 156, 159, 271, 302, 512, 540
584, 631, 632, 633, 645 τόκος, 156, 157, 158, 159, 160, 161, 162,
στατήρ, 320, 321, 328 163, 164, 165, 269, 270, 271, 316
Στατήρ, 320, 330 τόκου, 86, 137, 156, 162, 539, 540, 541,
στᾰτήρ, 320 544
στατὴρ Δαρεῖος, 320 τόκους, 111, 138, 156, 272, 296, 297, 310,
στατῆρα, 321, 322, 324, 325, 326, 327, 541
328, 329, 331 τραπέζαις, 18, 536
στατῆρας, 233, 236, 306, 310, 315, 321, τραπέζας, 318, 320, 467
322, 323, 324, 325, 326, 329, 330, 332, τραπεζίται, 95, 539
572, 596 τραπεζῖται, 94, 270, 319, 537, 538, 539,
στατήρων, 322, 327, 330, 331 542, 547
σφραγῖδας, 63, 64, 65, 66 τραπεζίταις, 343, 538, 539, 540, 541, 543,
σφρᾱγίς, 61 545, 546, 547
σφράγισμα, 61 τραπεζίτας, 94, 401, 537, 539, 540, 541,
σφρηγίς, 61, 200 542, 543, 544, 545, 547
τάλαντα, 50, 134, 135, 233, 234, 235, τριώβολον, 219, 224, 255, 258, 267, 352,
236, 237, 248, 273, 274, 275, 276, 277, 389, 559, 575
278, 279, 280, 281, 282, 283, 284, 286, ὑποθήκας, 138, 145
287, 288, 289, 291, 292, 305, 307, 322, φορολογίαν, 529, 530, 531
337, 338, 339, 340, 342, 345, 371, 386, φορολογίας, 529, 655
388, 402, 434, 497, 531, 573, 583, 589, φόρος, 123, 202, 277, 386, 416, 529, 531,
648, 651 535, 536, 572, 647, 648
τάλαντον, 59, 137, 236, 243, 258, 271, χαλκοῦς, 177, 271, 273, 312, 313, 314,
273, 276, 280, 282, 287, 290, 291, 292, 315, 316, 317
305, 306, 307, 310, 316, 322, 323, 324, χαλκοῦς ταλαντιαίους, 316
348, 378, 539, 544, 547, 570, 648 χαλκῶν, 271, 316
ταλάντου, 232, 243, 271, 273, 277, 290, χελώνα, 320
301, 386 χορηγὸς, 234, 303, 304, 415
ταλάντων, 188, 204, 222, 233, 278, 279, χρεῶν, 28, 149, 245, 370
282, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 303, χρεωφειλέται, 142, 150, 333, 344
311, 334, 337, 339, 340, 352, 386, 558, χρῆμα, 14, 70, 71, 72, 77, 78, 79, 80, 90,
652, 658 216, 251, 477, 485, 502, 632
τᾰμεῖον, 409 χρήμασι, 72, 75, 377, 380, 558, 573, 576
668
χρήμασιν, 47, 72, 77, 80, 84, 154, 166, 80, 81, 82, 83, 134, 135, 136, 187, 194,
374, 378, 400, 480, 644 205, 221, 222, 230, 232, 233, 234, 269,
χρήματ’, 65, 72, 74, 75, 76, 286 270, 277, 278, 279, 285, 288, 298, 301,
χρήματα, 10, 19, 25, 30, 32, 34, 58, 60, 302, 303, 321, 323, 340, 353, 365, 366,
67, 68, 70, 71, 72, 74, 75, 76, 77, 82, 83, 367, 369, 370, 377, 379, 380, 401, 403,
124, 135, 136, 156, 187, 188, 200, 202, 407, 411, 412, 413, 414, 416, 417, 430,
218, 221, 227, 228, 229, 231, 235, 236, 437, 440, 441, 443, 445, 452, 457, 461,
278, 281, 282, 283, 307, 321, 323, 329, 463, 489, 531, 535, 536, 546, 557, 558,
346, 353, 356, 362, 365, 366, 369, 370, 567, 573, 574, 579, 580, 587, 598, 600,
371, 376, 378, 379, 387, 388, 389, 396, 633, 642, 645, 655, 658, 660
412, 417, 434, 435, 436, 438, 444, 484, χρυσίον, 51, 52, 53, 114, 193, 198, 200,
499, 506, 513, 543, 560, 575, 579, 582, 221, 222, 286, 302, 349, 352, 353, 356,
585, 586, 603, 617, 634, 643, 651, 658 360, 361, 363, 364, 434
χρήματά, 19, 75, 188, 574 χρυσὸν, 56, 92, 189, 202, 207, 313, 340,
χρήματα καταλείψεις, 329 343, 564, 658
χρημᾰτίζω, 71 χρυσός, 94, 188, 191, 192, 193, 196, 197,
χρηματικὴ, 71 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206,
χρημάτισιν, 422, 561, 617 207, 208, 209, 210, 320, 382
χρηματισμοῖς, 243 χρυσοῦ, 55, 56, 73, 84, 94, 188, 189, 203,
χρηματισμὸν, 348, 369, 573 204, 207, 208, 275, 276, 277, 279, 322,
χρηματισμοῦ, 20, 21, 562 326, 367, 430, 431, 435, 444, 539, 640
χρηματιστικὴ, 10, 11, 66, 67, 68, 69, 70 χρυσοῦς, 199, 315, 316, 482
χρηματιστικῇ, 10, 68 ὠνούμενοι, 55, 392
χρηματιστικήν, 10, 67, 68, 70 Ωριγένης, 25, 94, 112, 113, 114, 150, 163,
χρηματιστικῆς, 11, 66, 67, 68, 69, 420 194, 264, 310, 318, 333, 334, 394, 405,
Χρηματιστικῆς, 67 456, 467, 537, 538, 566, 598, 638, 639
χρημάτων, 10, 11, 24, 30, 31, 32, 33, 40,
46, 47, 58, 60, 67, 69, 70, 71, 72, 78, 79,

Οδυσσέας Γκιλής. Περί Οικονομίας Και Οικονομικών.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. ΔΙΑΦΟΡΑ. Θεσσαλονίκη 2016-8

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Οδυσσέας Γκιλής. Περί Οικονομίας Και Οικονομικών.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ. ΔΙΑΦΟΡΑ. Θεσσαλονίκη 2016-8

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

Αποσπάσματα από αρχαία κλασικά κείμενα

Προλογικό σημείωμα ................................................................................................................ 5

ΠΡΟΣΟΔΟΣ-ΠΡΟΣΟΔΟΙ .......................................................................................................... 598

Αποσπάσματα από αρχαία, κλασικά, Βυζαντινά και λίγα θεολογικά

ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ-ΦΟΡΟΣ, ΤΡΑΠΕΖΑ-ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ,

Εργασίες μου σχετικές την οικονομία στην αρχαιότητα

ΓΚΙΛΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ .Δωροδοκία-Χρηματισμός. 2011.

Οδυσσέας Γκιλής. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΑ ΙΕΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ.

Αποσπάσματα από αρχαία, κλασικά κείμενα που αναφέρονται σε

LSJ-The Onγρ. Liddell-Scott-Jones Greek-English Lexicon. οἰκονομία,

Egypt, office of οἰκονόμος, PTeb.24.62 (ii B.C.), al. 5. stewardship, LXX

1. Ξενοφών Απομνημονεύματα (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Βιβ. 3 Κεφ. 4 Τμ. 11

2. Ξενοφών Οικονομικός (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Κεφ. 21 Τμ. 2 γρ. 3

3. Πλάτων Politicus (5-4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Stephanus Σελ. 259 Τμ. c γρ. 3

εἴτε πολιτικὴν εἴτε οἰκονομικήν τις ὀνομάζει, μηδὲν αὐτῷ

4. Αριστοτέλης Ηθικά Ευδήμια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1218b γρ.

5. Αριστοτέλης Ηθικά Νικομάχεια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1094a

6. Αριστοτέλης Ηθικά Νικομάχεια (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1094b

7. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1255b γρ. 19

8. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1256a γρ. 4

ρήσωμεν κατὰ τὸν ὑφηγημένον τρόπον, ἐπείπερ καὶ ὁ δοῦ-

9. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1256a γρ. 10

10. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1256a γρ. 13

11. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1256b γρ. 27

12. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1257b γρ. 20

13. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1257b γρ. 30

…(πέρας γὰρ τὸ τέλος πάσαις), οὕτω καὶ ταύτης τῆς

14. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1257b γρ. 31

15. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1257b γρ. 39

16. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1258a γρ. 17

17. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1258a γρ. 39

18. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1259a γρ. 37

19. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1278b γρ. 38

20. Αριστοτέλης Πολιτικά (4 Π. Χ. ΑΙΩΝ) Bekker Σελ. 1285b γρ. 31

22. Δίδυμος Καίκος εκκλ. συγγραφέας De trinitate (lib. 3) [Sp.]

Καὶ Παύλου δὲ Φιλιππησίοις γράψαντος περὶ τῆς

23. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam i ad Timotheum (Ομιλίαι 1-18)

βούλεται, οἰκονομικὴν, εὐχαῖς διαπαντὸς προσκαρτε- (5)

24. Ιωάννης Χρυσόστομος In epistulam ad Titum (Ομιλίαι 1-6)

25. Θεοδώρετος εκκλ. συγγραφέας Haereticarum fabularum compendium

26. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Πασχαλινές επιστολές (epist. 1-30)

27. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Πασχαλινές επιστολές (epist. 1-30)

θένου γέννησιν ὑποδύς. Νοηθείη γὰρ ἂν ὧδέ τε καὶ

28. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Πασχαλινές επιστολές (epist. 1-30)

29. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Πασχαλινές επιστολές (epist. 1-30)

30. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος De adoratione et cultu in spiritu et

31. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Glaphyra in Pentateuchum (Μ. Χ.

32. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Glaphyra in Pentateuchum (Μ. Χ.

λεῖ γὰρ ἀλήθειαν· δέχεται δὲ μᾶλλον ὁ μυσταγωγὸς

33. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Glaphyra in Pentateuchum (Μ. Χ.

34. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Glaphyra in Pentateuchum (Μ. Χ.

35. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Commentarius in Isaiam

36. Κύριλλος Αλεξανδρινός θεολόγος Thesaurus de sancta

37. Ιωάννης Δαμασκηνός Απόσπασμα Εις Ματθαίον (e catena Nicetae)

38. Ιωάννης Δαμασκηνός Απόσπασμα Εις Ματθαίον (e catena Nicetae)

39. NEOPHYTUS INCLUSUS Scr. Eccl. Testamentum sive Τυπικὴ

40. NEOPHYTUS INCLUSUS Scr. Eccl. Testamentum sive Τυπικὴ

Παντὸς κτήματος ὑλικοῦ ὑπέρτερόν μοι δοκεῖ τὸ τῆς ἀκτημοσύνης

41. Νικηφόρος Γρηγοράς ιστορικός Rerum Nat. Epistulae (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

42. Νικηφόρος Γρηγοράς ιστορικός Rerum Nat. Epistulae (Μ. Χ. ΑΙΩΝ)

Ενδεκτική επολογή αποσπασμάτων για τη λέξη οικονομία, από 2,789 αοσπάσματα.

H.G. Liddell & R. Scott. οἰκονομία, ἡ, διαχείριση οικιακών ή

1. Αισχύλος Agamemnon (6-5 B.C.) Line 155