ΤΟ ΜγΣ™ΡΙΟ ΤΟγ Ε™ Φ ΤΟ ΛΛΑΟ ΒΛΕΜΜΑ . Α.Τ.Ι.Δ. ΣΤΗΝ ΕΜΑΔΑ: Η ΑΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ!

π
 Ε€®θΉώνΉ®ς Εg© ΗΞΒ#WμεΉ
Καθώς γράφω αυτές τις λέξεις, αρχές Δεκ8μβρίουι πραγ-
ματικά δεν ξέρω αν ο κόσμος Θα τελειώσει σε λίγες μέ-
ρες, σύμφωνα μ8 τις δεκάδες ερμηνει'ες που κυκλοφο-
ρούν για το περιβόητο ημερολόγιο των Μάγια.
Αυτό που πραγματικό όμως γνωριΊω, που βλέπω μe τα
ίδια μου τα μάτια, είναι ότι όντως βιώνουμe ένα τέλος
εποχής. Η ροζ φούσκα μέσα στην οποία ζήσαμε για δεκα-
ετίες έσπασε και τώρα βρισκόμαοτε μετέωροι, χωρίς να
ξέρουμe τι να κάνουμε.
Πίσω από τον υπαρκτό πόνο και την απόγνωση που έχει
φέρει σε εκατομμύρια ουνcινθρώπους μας η οικονομική
κρίση, υπάρχει μια βαθιά αμηχανία για το πού βρισκόμα-
στε και εντέλει ποιοι είμαστε.
Προσπαθούμε να προσπεράσουμe αυτή την αμηχανία
αναζητώντας λύσεις. Ψάχνοντας για απαντήσεις στο πρό-
βλημα που έπεσε οαν κεραμίδα οτα κεφόλια μας. Απα-
ντήσεις που καλύπτουν όλο το φάσμα της συνηθισμένης
μας eφευρετικότητας και αντι'ληψης, από την πολιτική, αντλώντας από την ίδια γνωστή οπτική, Ψάχνοντας για
την οικονομ1'α, τη διανόηση, μέχρι τη Θρηοκει'α, την Ψυχο- τον«από μηχανής Θεό» που Θα μας σώσει, όπως παρα-
λογία, την επιστήμη και τα νέα ρεύματα της λεγόμενης
πνευματικότητας.
Οι πιο Ψαγμένοι δεν διστόζουν να πουν ότι ει'μαστε στο
κατώφλι μιας«επανάοτασης της συνείδησης» (!)ι ότι ζούμε
την ανατολή eνός νέου κόσμου, που Θα μας φέρει νέες
τεχνολογίες, νέους τρόπους να κάνουμε μπίζνες, νέα ει'δη το ρήγμα.
οχέσεων με τους άλλους και με τον πλανήτη μας, νέα
φάρμακα και νέους τρόπους για την πνευματική μας εξέ-
λιξn. Όλα σ' ένα!
Ένα ειδος«από μηχανής Θεού»ι που Θα γιατρέψει τις πλη-
γές μαςι Θα διώξει τα μαύρα σύννεφα που έχουν καλύψeι
τις Ψυχές και τις τσέπeς μας, και Θα μας χαρίσει την πο-
λυπόθητη γαλήνη και ευτυχία.
Πίσω από αυτή την οπτική, που υιοθετούμε μηχανικά
από τα γεννοφάοκια μας, κρύβεται η απλο.ι.κή πεποίθηοηι
ότι«στη ζωή είμαστe για να περνάμε καλά και να είμαστe
ευτυχισμένοι». Πάνω οε αυτήν τη βαθιά ριζωμένη πίοτη,
χτιΈουμε εν πολλοι'ς και μορφοποιούμe τις ιδεολογι'ες
μας, τις Θρησκeίες, τα πολιτικά μας συοτήματα, τις Ψυχο-
λογικές και φιλοσοφικές μας Θεωρήσεις.
6 ΆΒΆΤΟΝ
Και όρχεται μια στιγμή, συνήθως μετό μια μεγάλη Qπώ-
λεια (το τέλος μιας φιλίας, μιας δουλειάς, μιcις οχέοηςι
ενός γόμου, ο Θάνατος ενός αγαπημένου μcις προσώπου),
που το προσωπικό μας οικοδόμημα μας σει'εται και προ-
καλείται μια ρωγμή.
Οι περισσότεροι σπεύδουμε να καλύψουμε αυτό το
«όνοιγμα» όπως μπορούμει προσφεύγοντας για την ανα-
κούφισή μας στα ποικίλα βοηθήματα που ο πολιτισμός
μας έχeι αναπτύξει.
γπάρχουν όμως περι'οδοι στην ανθρώπινη ιστορι'α, όπως
αυτή που διανύουμε τώρα, που ο«οεισμός» χτυπάει το
οικοδόμημα ολόκληρης της κοινωνίας, κQι τότε ανακα-
λύπτουμε με έκπληξη ότι τα συνήθη «βοηθήματα» δεν
επαρκούν. Το «ρήγμα» που δημιουργείται ει'ναι τόσο με-
γάλο που μοιάζει να μην καλύτπεται με τι'ποτε και να
καταπίνει τΌ πάντα.
Κcιι τότε έχουμε δυο επιλογές. Η μι'α να συνεχίσουμε
πάνω, φέρνοντας τα«δώρα» του, από λεφτά, δουλειές, ει-
ρήνη, ασφόλεια μέχρι φώτιοη για τους πιο «Ψαγμένους»,
και η άλλη να κάνουμε το πιο πρQγματικά λογικό πράγμα
στον κόσμο: να συνειδητοποιήσουμε ότι ει'μαστε μπρο-
στά σε ένα γεγονόςι που σημαίνει να κοιτια'ξουμε σπα ι'σtα
Ασφαλώς δeν πρόκειται για κάτι εύκολο, όπως επίσης για
κάτι που γνωριΊουμε πώς να το κάνουμε. Όμως κοιτάξτε
που μας έφεραν τα «εύκολα».„ Όσο για το«πώς να το κά-
νουμε»ι Θα έλεγα ότι προηγείται η αλλαγή οπτικής.
Χβeιάζθται να αντιληφθούμ8 ότι αν Θέλουμε πραγματικά να
μάθουμε κάτι, αυτό δεν μπορεί να γίνει με το να κλeίνουμε
τα μάτια οτο γεγονός που εκτυλίσσεται μπροστά μας.
Και το γεγονός είναι η Qμηχανι'α που νιώθουμe, το κενό
που έχει εμφανιστει' μέσQ μας, η αι'σθηση ότι βρισκόμα-
στε μπροστά σε ένα αδιέξοδο. Όσο αντιδρούμe σε αυτό,
όσο το αντιπαλεύουμε, τόσο η απόγνωση και ο φόβος Θα
μεγαλώνουν.
Ει'ναι οαν κάποιος να έχει χαθ8ι' σε ένα δάσος και με
το που το αντιλαμβάνεται τα βάζει με την τύχη του, δεν
_.,

μπορεί να αποδεχτεί το γεγονός ότι χάθηκε, με αποτέλεσμα
γρήγορα να τον πλημμυριζει η απόγνωση και ο φόβος.
Δεν ξέρω αν ποτέ χαθήκατ8 σε δάσοςι αλλά όταν πριν
χρόνια μου ουνέβηκε, η πρώτη μου Qντι'δραση ήταν πα-
νικός. Γρήγορα όμως κάτι μέσα μου«ξύπνησε» και κατά-
λcιβα ότι αν συνέχιζα έτσι ήμουν χαμένος. Κάθισα λοιπόν
κάτω και στράφηκα μέσα μου. Άρχισα να νιώθω το σώμα
μου και να απομακρύνομαι κάπως από τις τρικυμισμένες
σκέψεις μου. Ο πανικός σε λι'γο άρχισε να καταλαγιάζει
και μια παράξενη ηρεμία, από ένα βάθος άγνωστο έκανε
ττιν εμφάνισή της, που συνοδευόταν από μια νέα αίσθηση
του εαυτού μου, «εγώ, eδώ, ζωντανός, τώρα».
Ο νους μου καθάριοe και άρχισα να παρατηρώ Ψύχραιμα
το μέρος που βρισκόμουν. Και ξαφνικά διαπι'στωσα ότι
{QΘόμουν στην ξεραμένη κοίτη (καλυμμένη με πολλά
ώλλα Cιπό τα δέντρα) ενός χείμαρρου! Πώς δεν το είχα
δει πριν;
Αγ ακολουθούσα την κοι'τη, σκέφτηκα, Θα με έβγαζe στη
3άλασσα, στο μικρό λιμανάκι που ήθελα να πάω για να
ιdρω το πλοιάριο που Θα με περνούσε απέναντι. Πράγ-
ι.QτL μετά από 3 ώρες πεζοπορι'α, ακολουθώντας πόντα
τ~y <οι'τη του χείμαρρου, έφτασα στον προορισμό μου.
d,ι.5 ,τ3 όταγ χάνουμε τον κόσμο κάτω από τα πόδια μας,
.=.`cι τότε αρχιΊουμε να βρίσκουμε πραγματικά τον εαυτό
.3: <αί νQ συνειδητοποιούμε πού βρισκόμαστε και την
=τεc,r έκταση των σχέσεών μας», έγραφε πριν πολλές
Ξ,*:ετιι'ες ο σπουδαι'ος Αμερικανός ποιητής και φιλόσο-
3οc ΊeΓΙry Dανίd ΤhΟreaυ.
Cτ= . ό,`\οι οι έξοδοι ει'ναι κλειστοι'ι δεν έχeις άλλη επιλο-
`.- C:ιό το να στραφει'ς μέσα σου, να αφήσεις τελείως το
<€cc`.ι` σου και να βυθιστει'ς στην εμπειρία σου, στο ίδιο
=.=.. τ3 σώμcι. Εκει' ι'σως ανακαλύψεις τις ριΈες σουι το
Ξι=;cc της ύπcιρξής του και τη μοναδική αίσθηση να είσαι
απλώς eκει', ζωντανός πάνω
στη γη.
Θα έλεγα ότι η αληθινή πνευ-
ματικότητα δeν έχει να κάνει
με τίποτε άλλο παρά μόνο μe
την αυξανόμενη επίγνωση αυ-
τού που είμαστει σε όλο του
το βάθος και eύρος, και τcιυ-
τόχρονα με την cιυξανόμενη
συνειδητοποι'ηση της σχέσης
μας με το Όλον.
Η επίγνωοη αυτή έρχεται με μια συγκεκριμένη εσωτερική
εργασι'α στον εαυτό, που έχει ως βασικό της στοιχει'ο το
να μπορει' κανείς να μένει μπροστά σε αυτό που βιώ-
νει, χωρι'ς προτιμήσεις. Κάτω από αυτή την οπτική, οι πιο
επώδυνες καταστάσeις στη ζωή μας είναι και οι πιο καρ-
ποφόρες... Αν καταφέρeι κανείς να μην ταυτιστεί, να μην
αποκοιμηθεί, τότε ίσως μια «πόρτα» ανοαξει και μια νέα
κατανόηση εμφανιστεί.
Μπορ8ι' σε πολλούς μια τέτοια κατεύθυνση να φαίνεται
ουτοπική. Όμως, όπως πολύ εύστοχα σημειών8ι η καθηγή-
τρια Ψυχολογίας Φωτεινή Τσαλίκογλου, «αν δεν πιστέψεις
σήμερα στην ουτοπία μιας άλλης εκδοχής ζωής, έχεις
τeλειώσει. Αν δeν εμψυχωθ8ίς από την πίστη σε μια δι-
αφορετική δυνατότητα ύπαρξης και συνύπαρξης, μέν8ις
αγκαλιά με το ήδη γνωοτό - κι αυτό μυριΈει σήψη, μού-
χλα, Θάνατο».
Ασφαλώς το μέλλον είναι άγνωστο. Ταυτόχρονα, κάθε
στιγμή υπάρχει μια δυνατότητα, κάτι μας προσφέρεται.
Όταν νιώθeτε Ψυχολογικά χάλια, τα πάντα να έχουν κα-
ταρρεύσ8ι, όταν δεν ξέρετε τι να κάνeτε, μην κάνετε τίπο-
τε. Αφήστε το. Καθίστe κάτω και ησυχάστε. Χωρίς να Ψά-
χνετε για απαντήσεις, χωρίς να Ψάχνετε για εξηγήσεις,
αποδεχόμενοι ότι πράγματι δεν γνωρΈετe.
Και τότe, ίσως νιώσετe ότι υπάρχει ένα άλλο είδος αλή-
Θειας, που δεν προέρχεται από τη σκέψη. Μια αλήθεια
που μπορούμε μόνο να τη βιώσουμει η οποία περιμένει
πάντα να μQς αγκαλιάσει..
Τ1ις Θ8ρμάΓ8ρcς eυχ6ς μας σe 6λους σας
Υια τη Νέα ΧροΜό!
m5φανΌς Ελμάqγ:
eΙmaΖ@arChetyρΟ.cοm.gr
/
ΑΒΆΤΟΝ 7
 Ω ΓΖiΕΓ ι ιΕ
υ Ιυ ΠΞΑΙΑ Σο(ί)ι'Α ΑΚΡΙΔέ \Η
ΓΙΙ,

Η Α™ΔΙΟΤΕΡΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΕγρΩΠΗΣ

ια πολύ σημαντική ανακάλυψη έκαναν οι αρχαιολόγοι

iΞj στα περίχωρα της πόλης Προβάντια, η οποι'α βρίσκεται

κοντά στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Σύμφωνα
με τον cιρχαιολόγο Δρ ναsSίι ΜΚοΙον, τα ερείπια μιας οχυρωμένης
κοινότητας τcι οποία ήρθαν στο φως στην περιοχή της Βάρνα και
περιλαμβάνουν κατοικίες και τόπους λατρείας, φαι'νεται να έχουν
ηλικία 4.20Ο με 4.7ΟΟ ετών.
Αν η εκτίμηση αυτή αποδειχθεί σωστή, τότε βρισκόμαστε μπρο-
στά στην αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης, η οποία μάλιστα Θα ξε-
περνά κατά χίλια χρόνια όχι μόνο τους οικισμούς της Σιβηρίας κcιι
των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών Qλλά και τις παλιότερες πόλεις της
Αιγύπτου.
Οι ισχυρισμοί του Δρ Νίκοιον ενδυναμώνονται με κάθε εύρημα,
καθώς η πόλη φαίνεται να συνδέεται με τη γνωστή Νεκρόπολη της
Βάρνα, τον αρχαιότερο οργανωμένο τόπο ταφής της ηπείρου.

ΞΞ:ΞΞξΞΗΕ!Ξ±ΞΞΞΞΞΗΕ=ΜΞΞ_Ξ:ΞΞ::`::ί:--ί
πό αποκλειστικότητα των συ- Είναι ίσως η πρώτη φορά που ένας πο-

ΞΞ νωμοσιολόγων, τcι chemtrαίιs

φαίνονται να Βξελίσσονται σε
πραγματικό ζήτημα που μας αφορά όλους.
λιτικός μιλάει ανοιχτά για το Θέμα, και

μάλιστα δεσμεύεται, εόν eπανεκλεγεί, να

Πρόσφατα, η ηγέτης των Πράσινων της
Σουηδίας Ρernίιια Ηαgberg έφερε στο προ-
σκήνιο το Θέμα, ισχυριζόμενη πως τα ίχνη
που αφήνουν συγκεκριμένα αεροπλάνα
χωρίς διακριτικά δεν είναι καθόλου αθώα,
αλλά αποτελούνται από ένα μίγμα επικίν-
δυνων χημικών, μετάλλων και ιών.
πιέσει τις ΗΠΑ, τις οποίες Θεωρεί υπεύ-
Θυνες, ώστε να παραδεχτούν την αλήθεια
και να σταματήσουν τους Ψεκcισμούς.
Δυστυχώς, η φήμη που έχουν αποκτήσει
τα chemtrαίιs δυσκολεύει όποιον Θέλει να
αναζητήσει την cιλήθεια μέσα σε σωρεία α Θυμάστε εκείνα τα
συνωμοσιολογιών. Από την άλλη, τι εξήγη- περίφημα «ενεργειcικά
ση πια να δώσει κανείς γι' αυτό το μονα- Ε= βραχιολάκια» σε διά-
δικό συνδυασμό ανοησίας και κυνικότητας φορα χρώματα που έγιναν της
που εξαπλώνεται δίκην ιού στον κόσμο, μόδας; Μάλιστα ένα από αυτά, το
προσβάλλοντας σχεδόν τους πάντες, από ροWer Βαιαnce, είχε γίνει μεγάλο
τα πολύ «Ψηλά» μέχρι τα «χαμηλά», eκτός σουξέ όταν το πρωτοφόρεσε στο
από την πιΘανότητα να μας Ψεκάζουν; μαραθώνιο του 201Ο ο τότε πρω-
Θυπουργός Γιώργος Παπανδρε'ου.

8 ΆΒΛΤΟΝ

Η ΚΘ'ΑΑΣΗ ΑΨ
Έλο άιως που η Γενική Γραμματεία
Κcιταναλωτή διαπίστωσε παρα-
πλά\ηση του κοινού όσον Cιφορά
ψτc εν λόγω προ.ι`όν κCιι επέβαλε
fι φαμτπνάτα πρόστιμα στην εται-
:ε`t που εισάγει τα «Θαυματουρ-
`.c. Qυτό ττμγματόκια;
=.πόσο, σύμφωνα με ττληρο-
=.:άες. από τότε που επιβλή-
aηκε το πρόcπιμο μέχρt σήμερα
έιμjν πωληθει' στην ελληνική
c:ιωρέ περί το 1,5 εκατομμύριο
ςc™μέττα! Κοι το ερώτημα ει'ναι:
LΒ πού ττή\ρ τόση balαnce;
ΆβαταπΕΑεΑ
ιcι αναπάντεχη ανακάλυψη έκαναν επιστήμονες του πανε-
--__:_-_-:::
πιστημίου του Οregοn, καθώς ερευνούσαν τη σύνδεση της
εγκληματικότητας και των πεποιθήσεων που αφορούν τη
μετά Θάνατον ζωή.
Συγκεκριμένα, ανακάλυψαν πως σε χώρες όπου οι άνθρωποι πιστεύ-
ουν περισσότερο στον παράδεισο παρό στην κόλαση η εγκλημα-
τικότητcι αυξάνεται κατακόρυφα, ενώ όταν πιστεύουν εξίσου στον
παράδεισο κcu στην κόλαση, η εγκληματικότητα μειώνεται.
Τα παράξενα αυτά συμπεράσματα, τα οποία προέρχονται από στοι-
χεία 26 ετών, δείχνουν επίσης πως στις χώρες που πιστεύουν περισ-
σότερο στην κόλcιση, είναι αυξημένο ανάμεσα στα άλλα και το ΑΕΠ!
Αν και οι επιστήμονeς Θεωρούν πως υπάρχουν και άλλα στοιχεία που
πρέπει να μελετήσουν πριν καταλήξουν σε οριστικά συμπεράσματα,
ίσως το ελληνικό γπουργείο Οικονομικών αλλά κcιι η Ιερά Σύνοδος να
πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την εν λόγω έρευνα...
χουμε ακούσει πολλές φορές μπρο-
στά σε μια Θηριωδία πως «αυτή είναι
mΕ η cινθρώπινη φύση». Μια επιστημονι-
κή έρευνα όμως έρχεται νcι αποδeίξει το αντί-
Θετο. Όπως έδειξε η έρευνα που έκαναν από
κοινού τρία πανεπιστήμια στις ΗΠΑ (Cαmbrίdge,
Ηαrναrd και Μcισαχουσέτης), όταν παίρνουμε
αποφάσεις γρήγορα -και κατά 8ύΗαιθό-ό--
μητα- η τάση μcις είναι νd i[ράξδύμ-ε με τόν-™ο
γενναιόδωρο, ανοιχτό και όLύύ-έbν6iεικό τόόπο.
Ο εγωισμός μπαίνει στο παιχνίδι cιπό τη στιγ-
ύή που Θα ξεκινήσουμε νcι σκεφτόμαστε, αντί
να κινηθούμε σύμφωνα με το ένστικτό μαξ.,Συ-
νήθως μάλιστα, κατέληξαν οι επιστήμονες, όσο
περισσότερη σκέψη βάζουμε σε κάτι, τόσο μει-
ώνεται η γενναιοδωρία μας...
ΑΒΑΤΟΝ 9
 ΕziΕΙhΕziΕΙ
υ Ιυ ΠΞΔΙΑ
ΕiiiΙ

F™ΘΜΑΞΤΕ ΘΛΟ ΚΔΙ ΠΙΟ ΧΔΞΘΙ

υπολογιστές, soCίαι medία, υψηλή τεχνολογία„.

Ξmαrt ρhοnes,
Νομίζειςασύρματα δι'κτυα,
ότι όλα αυτά ηλεκτρονικοι'
σε κάνουν πιο έξυπνο;
Μάλλον όχι αν πιστέψουμε μια νέα επιστημονική έρευνα
που διεξήγαγε το πανεπιστήμιο του Stαnfοrd, σύμφωνα
με την οποία η τεχνολογική μας πρόοδος μάς κάνει την
πραγματικότητα πιο... χαζούς!
-Όπως ισχυρι'ζονται οι επιστήμονες, η ευφυiα του ανθρώ-

πινου ει'δους κορυφώθηκε λίγο πριν οι κυνηγοί πρόγο-

νοι' μας εγκαταλείψουν την Αφρική αναζητώντας .άλλες
πατρίδες: η εξέλιξη των ανθρώπων σημειώθηκε σε πο-
σοστό άνω του 99Ο/ο όταν ζούσαν σε κοινότητες που συ-
Οιτάς αμέριμνος μια βιτρι'να με ρούχα. Την ίδια στιγμή ένα ντηρούνταν από το κυνήγι, που σημαίνeι ότι έπρεπε να
βιονικό μάτι σε κατασκοπεύει και κcιταγράφει όλες σου τις ει'ναι εύστροφοι για να επιβιώσουν.
;;*++++ αντιδράσεις. Όχι δεν είναι σκηνή από ταινία επιστημονι-
Όταν αρχι'σαμε όμως να ζούμε σε πολυπληθέστερους
κής φαντασι'ας αλλά η νέα εξέλιξη στο χώρο του μάρκετινγκ.
οικισμούς και αργότερα σε πόλεις, η πίεση για εξέλι-
Όπως διέρρευσε στον τύπο, ιταλική εταιρει'α έχει κατασκευάσει
ξη μειώθηκε και από τότε υπάρχει πτωτική τάση στις
πλαστικές κούκλες που έχουν ενσωματωμένη στο μάτι μια κάμερα,
νοητικές ικανότητές μας, η οποία, αντίθετα με ό,τι Θα
η οποι'α κατασκοπεύει τους ανυποψι'αστους περαστικούς που κοι- πιστεύαμε, στην τεχνολογική εποχή έχει γι'νει ακόμα με-
τούν τις βιτρι'νες των καταστημάτων, κcιταγράφοντας πληροφορι'-
γαλύτερη, αφού οι ευκολίες που παρέχει η τεχνολογία
ες για την καταναλωτική τους συμπεριφορά.Ήδη γνωστή εταιρεία
δεν απαιτούν ιδιαίτερο κόπο και σκέψη.
ρούχων χρησιμοποιει' σε καταστήματά της τέτοιες κούκλες, προ-
κειμένου να συλλέξει στοιχεία που Θα τη βοηθήσουν στην αύξηση
των πωλήσεών της.
Όπως ανακοίνωσε η κατασκευάστρια εταιρεία (ΑΙmaχ), μέχρι στιγ-
μής «βιονικές κούκλες» κοσμούν βιτρίνες εμπορικών καταστημάτων
στις ΗΠΑ κcμ σε τρεις χώρες της Ευρώπης, τις οποι'ες όμως δεν
κατονομάζει.
_`,-
r,`

ΝΔ ΠΝΕΤΕ Εγ™ΙΣΜΕΝΟΙ!
ιο ευτυχισμένοι είναι οι 'Ελληνες που διαβάζουν βιβλία, σύμφωνα με
έρευνα που διενήργησε μεγάλη αλυσι'δα βιβλίου στη χώρα μcις.
Η έρευνα που ξεκίνησε το 2011 και ολοκληρώθηκε το καλοκαι'ρι που
μcις πέρασε, με στόχο τη διερεύνηση των τάσεων του αναγνωστικού κοινού
στην Ελλάδα, έδειξε πως εκείνοι που επιλέγουν νcι διαβάσουν είναι πιο ευτυ-
χισμένοι και Θέλουν να αποφασίζουν οι ίδιοι για τη ζωή τους, eνώ παράλληλα
αποτυπώνει τις αναγνωστικές συνήθειες των Ελλήνων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, αγοράζουμε κατά μέσο όρο 4 βι-
βλία το χρόνο, οι γυναι'κες και οι νέοι αγοράζουν περισσότερα βιβλι'α,Ω!ίsξ±ι _.
Θεσσαλονικείς περισσότερα από τους Αθηναι'Ους!

10 ΑΒΑΤΟΝ
 ΆβαταπΞΔΙΑ

!1πI

ΖΕΙΤΕ ΣΤΟ ΠΑΡ ΖΗΣΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ!

δώ και χρόνια, όλες οι έρευνες σχετικά με το διαλογισμό

έχουν δει'ξει πως υπάρχει μι'α σύνδεση ανάμεσα στο να ζει
ΕΗ κανeι'ς στο παρόν κcιι στη μακροζωίαίΉα όμως που μια τε-
λευταία έρευνcι του υcSF πηγαι'νει ακόμα πιο μακριά, δείχνοντας
πως η σχέση αυτή αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο σώμα μcις!
Όπως έχουμ8 ξαναγράψει, τα τελομερή είναι οι αλληλουχι'ες που προ-
στατεύουν τα χρωμοσώματά μας από τη φθορά. Καθώς μεγαλώνουμε
το μήκος των τελομερών μειώνεται και το σώμα μας αρχίζει κcιι γερ-
νόει. Η έρευνα του υcSF έδειξεj!g}ς..στQυς ανθρΦπQμ.ς που έχουν την
τόση να παραμένουν στο παρόν και να συγκεντρώνονται κάθε φορά
σε αυτό που έχουν να κάνουν, τα τελομερή είναι αισθητά μακρύτερα
ακόμακαισεπεριόδουςάγχους..;Άντίθετα,όσοιέχουντησυνήθητάση
ο νους τους «να τcιξιδεύει», τα τελομερή τους κονταίνουν κcιι άρα το
σώμα τους φθείρεται γρηγορότερα.
Η έρευνcι φαίνεται να δικαιώνει τόσο τους ωχρλόγους όσο κcιι τις
πνευματικές παραδόσεις, που πάντα Θεωρούσαν την επίγνωση, την
Ξm™m και την παραμονή στο ως Την ωφέλιμη κατάσταση για τον άνθρωπο.
Η επικ~εφαλής Ψυχίατρος Ε|ίssα ΕρeΙ μάλιστα, συνέδεσε ανοιχτά το ότι όσοι παρcιμένουν στο παρόν (μέσω διαλογισμού
ή σιjναφών ασκήσεων) τείνουν να εξαρτώνται λιγότερο από τις εξωτερικές συνθήκ~ες και να αποδέχονται ευκολότερα τα
αρνητικά συναισθήματα αντί να τα καταπιέζουν, αυξάνοντcις έτσι, με απόλυτα μετρήσιμες και ορατές πλέον συνδέσεις, τη
διόρκεια της ζωής τους

ΠΗΕ ΑΗΘΘΗΜΕΨ®ΨΜΕ ΑΝΑΜΝΗΕΕ]Ε;

λειτουργίcι της μνήμης ει'ναι μία από Ο άνθρωπος που κατέγραψε για πρώτη φορά τη

Η] τις πιο πολύπλοκες λειτουργίες του

ανθρώπινου εγκεφάλου και αποτελεί
όχι μόνο τη βάση της καθημερινής δραστηρι-
ότητάς μcις, αλλά και το βασικό στοιχείο δημι-
ουργίας της προσωπικότητάς μας. Είμαστε αυτό
που Θυμόμαστε.
Σύμφωνα με το Θεωρητικό μοντέλο που επικρcι-
τεί σήμερα, η κcιτηγορίcι της μνήμης που σχε-
τίζεται με προσωπικές εμπειρίες (π.χ. τι φαγητό
φάγαμε) ονομάζεται επεtσοδιακή μνήμη, ενώ η
διαδικcισία αποθήκευσης των διαφόρων γεγονό-
των στη μνήμη μας, είναι ο γνωστός Έλληνας
«εξερευνητής της σκέψης» Νίκος Λογοθέτης,
διευθυντής του Τμήματος Φυσιολογίας των Γνω-
στικών Διαδικασιών στο Ινστιτούτο Μαξ Πλcινκ
για την Βιολογική Κυβερνητική.
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της έρευνας
του δρ Λογοθέτη και της ομόδας του, δημοσιεύ-
τηκαν στο τελευταίο τεύχος του επιστημονικού
περιοδικού Λ/αfίjre (www.nαtυre.Cοm). Επίσης για

:-L-i κατηγορία της μνήμης που σχετίζεται με λέξεις μιcι εκτενή παρουσίαση της μελέτης στο Www.
και ονόματα ονομάζεται εwοιολοytκή μνήμη. tονίmα.gr/SCίence/αrtίcle/?αίd=485472.

ΆΒΆΤΟΝ 11
Ευχή

Η Μι'π Δπέρπψιπ
Συψειδπιόιπ™
'Εχeι λεχθεί πως Ποτέ Τίποτα δεν Συνέβη, οπότε μην ανησυχείς.

Σαν όνειρο είναι όλα.

Μέσα, τα πάντα είναι έκσταση.
Απλά δεν το ξέρουμε εξαιτίας του σκεπτόμενου νου μας.
Αλλά στην αληθινή ευδαιμονική ουσία του νου μcις είναι γνωστό
πως όλα είναι εντάξει για πάντα κcιι γιcι πάντα και για πάντα.
Κλείσε τα μάτια σου,
άσε τα χέρια σου και τις απολήξεις των νεύρων να πέσουν,
σταμάτα να αναπνέεις για τρία δευτερόλεπτα,
άκου τη σιωπή μέσα στην Ψευδαίσθηση του κόσμου,
κcιι τότε Θα Θυμηθείς το μάθημα που ξέχασες,
το μάθημα που έχει διδαχθεί σε απέρcιντους γαλαξίες
συννεφιασμένων αμέτρητων κόσμων
πριν από καιρό μα και καθόλου.
Όλα είναι ένα μεγάλο αφυπνισμένο πράγμα.
Το αποκαλώ χρι;σή αιωνιο'τr)τα.
Είναι τέλειο.
Δεν γεννηθήκαμε ποτέ στ' αλήθεια,
δεν Θα πεθάνουμε στ' αλήθεια ποτέ.
Δεν έχει καθόλου να κάνει με τη φανταστική ιδέα
ενός προσωπικού εαυτού,
άλλων εαυτών,
πολλών εαυτών παντού,
ή ενός παγκόσμιου εαυτού.
Ο εαυτός δεν είναι παρά μια ιδέα, μια Θνητή ιδέα.
Αυτό που διαπερνά τα πόντα, είναι ένα πράγμα.
Είναι ένα όνειρο που ήδη έχει τελειώσει.
Δεν υπάρχει τίποτα στο να ατενίζεις για μήνες τα βουνά.
Δεν δει'χνουν ποτέ κάποια έκφραση,
είναι σαν άδειος χώρος.
Πιστεύεις πως η κενότητα του χώρου Θα γκρεμιστεί ποτέ;
Τα βουνά Θα γκρεμιστούν, αλλά η κενότητα του χώρου,
που ει'ναι η μία παγκόσμια ουσία του νου,
η μια απέραντη συνειδητότητα,
δεν Θα γκρεμιστεί ποτέ επειδή ποτέ δεν γεννήθηκε.

Ο κόσμος που βλέπεις δεν είναι παρά μια ταινία στο νου σου.

Τζακ Κέρουακ
 ΞΞ,ΎΙΟΤΥγΗ+
'' :Ψξ:% \ξ$#*:,.`..`.ω#ξ:::$.:;.ί::ι
ίΞ,`Ύ,ί':$#* `.ί,\^`;::

™ ΤΕm[ Ει'γπι π™ΙΧΠ' ΙΟΡΔάΝΗS ΠουλκούρΑS

Χρόνος παρών και περασμένος χρόνος

Ε['ναι ι'σως κι οι δυο Γιαρ6ντες στον μελλοντικό καιρ6
Και το μέλλον ττεριέχεται στο παρελθόν.
Αν όλος ο χρόνος ει'ναι αιώνια παρών
Όλος ο χρόνος ει'ναι ανεξαγόραστος.
Αυτό που Θα μπορούσε να έχει γίνει ει'ναι μια αφαι'ρεση
Που παραμένeι μια αιώνια δυνατότητα
Μόνο σ' έναν κόσμο διαλογισμού.

•:.-,: :| ,. .-,'
2012. Μιας χρονιάς δύσκολης που προοιωνίζεται
Αυτό όπως
ει'ναιφαίνεται
το τeλευται'ο τεύχος του
μια δυσκολότερη ΑΒΑ7ΌΝ για το
επόμενη.
Στους μήνες που πέρασcιν ο χρόνος έχει αλλάξει απελπι-
στικά τις διαστάσεις του - τραγικά σύντομος και cιπειλη-
τικός στις υποχρεώσεις που προστίθενται με κινημcιτογρα-
φική ταχύτητα ώρα με την ώρα.
Όλοι είμαστε υπόδικοι χρεών απροσδιορίστου προελεύσε-
ως και ταυτότητος. Κάτι σαν επέλαση ΟγΦΟ με σημαία
γπουργείου Οικονομικών. Χρωστάμε, φταίμε, είμαστε υπό-
δικοι αλλά δεν μας λέει κανείς τι ακριβώς και σε ποιον.
Απλά ένοχοι, επειδή υπάρχουμε! Κάτι σαν Εβραίοι, μαύροι,
ομοφυλόφιλοι και μασόνοι στη Γερμανία του 1938. Η συλλο-
γική ενοχή σε έκδοση 2ιου αιώνα.
Και αν όλα αυτά τρέχουν πάνω μcις με εκπληκτική ταχύ-
τητα, την ίδια στιγμή ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει ντcις αποσπάσματα ποίησης. Λέξεις, φράσεις και νο-
μπροστά στα cιr[οσβολωμένα μας μάτια για μερικές άλλες, Επέλεξα
ήματαλοιπόν να είναι
που δεν σcις αποχαιρετήσω
αληθινά, αλλά χρησιμοποιώ-
προσπαθούν να
μικρές και απλές λεπτομέρειες της ζωής μcις. κόνουν την Αλήθεια προσιτή στη ζωή μας.
Για τα όνειρα, γιcι παράδειγμα, που επιμένουν να κάνουν Γιατί, αλήθεια δεν eίναι η πρcιγματικότητα των ΜΜΕ που
οι ξεχασμένοι της εποχής μας και τα παιδιά, όνειρα για μας σπρώχνει στον απελπισμένο κόσμο των «τοξικομcινών»
κάποιο αύριο που όσο κι αν Θέλουν οι «Ανώτεροι Άγνωστοι» όπου όλοι μαζί πρέπει σιωπηλά να κοιτάμε το όπειρο πε-
να το φυλακίσουν σε κανόνες κcιι πρέπει, αυτά Θα φτε- ριμένοντας τη «δόση» μας. Μια δόση που εξαρτάται από
ρουγίζουν πάντcι κάπου πέρα μακριό. Σε ένα χωρόχρονο τη βαρυστομαχιά του κυρίου Σόιμπλε ή τον αποτυχημένο
που δεν ελέγχουν οι συμβάσεις των ενηλίκων, αλλά δημι- οργασμό της κυρίας Μέρκελ.
ουργούν οι λέξεις και οι ελπίδες των παιδιών που Θα τον Ο χρόνος μcις έχει περιοριστεί εκεί ανάμεσα, αλλά αυτό το
κατακτήσουν με οδηγό έναν Κολόμβο-Πήτερ Παν. εκει'δεν είνcιι αληθινός κόσμος μήτε πραγμcιτική ζωή. Είναι

`Ι\

:αίψξέ};.ύέί Τ{Ξ Φ
.j``:-,§'.t-9t--:;έ-.ί-::έp!.:-`----- Ξ,.:;:χ.`
 -.,:±,:`` -ίχίb-υ- ., `Ι; ,,.-, €id$+`-
•.-.- #ί'-,Ξf=Ξ
το υπαρκτό όχθος της καθημερινότητας που μας οδηγεί
ταχύτατα σε ένα απροσδιόριστο παρελθόν. Ερίζουν οι τα-
γοί αν οικονομικά είμαστε στο 2002 ή στο 1996, όταν είναι
σίγουρο ότι ως κοινωνία έχουμε φτάσει με επιτυχία στο
19ο αιώνα,..
_Και είμαστε εδώ, στο ακίνητο σημείο του κόσμου που γυ-
ρίζει και γύρω μας, «πρόσωπα, αφηρημένα... γεμάτα φcιντcι-
σιώσεις κcιι από νόημα κενά... στροβιλισμένα στον παγωμέ-
νο άνεμο που φυσάει πριν κcιι μετά το χρόνο».
τής. Αν και γεννήθηκe στις ΗΠΑ επέλεξε να ζήσει
στην
ΟΤ. Σ. Αγγλία
'Ελιοτ και ως Βρετανός
(1888ι1965) έλαβε
ήταν ένας το 1948 το
ιδιαίτερος Νό-
ποιη-
_τει.ι ΛΟγοτεχνίας. Είχε σπουδάσει στο Χάρβαρντ και στη
ΞοοΒόννη φιλολογία και φιλοσοφία. Στο πρώτο μέρος των
==jδών του μεταξύ άλλων διδάχθηκε σανσκριτικό και
=Γι:ολήθηκε με την ανατολική φιλοσοφία και τη μεταφυ-
=.-η του ΠατάντζcΙλΙ.
Ιτ-. Ευρώπη του μεσοπολέμου ασχολήθηκε ενεργά με τα
-:-Ξ οεύματα του Δυτικού Εσωτερισμού. Ο συμβολισμός
'Εχουμε ακόμα μια μοναδική ευκαιρία να σταθούμε στιγμιαία
:_.: ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία του έργου του που
jί ± εκει'νο του'Εζρα Πάουντ γέννησε το Μοντερνισμό.
-= -ε-σσερα Κοι;αρτε'τα, απ' όπου επέλεξα αποσπάσμα-
-= Ξ.,C:ι εμβληματικό έργο της αγγλικής γραμματείας κcιι
_=: Ξ,: ερμητικό κείμενο, δίνοντας το δικαίωμα σε πολ-
: . : .c το χαρακτηρίσουν το «σημαντικότερο ποι'ημα των
_ _ _,,
:τι_C .οέΦει ο μεταφραστής του στα ελληνικά Χάρης
ΞL.ι=ι.ι=.cς διcιβόζοντας τον 'Ελιοτ, «Θα βοηθούσε να εμ-
Ξ,ΓΞι.ι.C..Lε στην ιστορία και στην ανθρώπινη κατάσταση
: Γ.τ~_ {:ι τCιυτόχρονα να αναστοχαστούμε το ρόλο της
_".Ή-ι: . =. ης εμπειρίας - πράγμα ιδιαίτερα αναγκαίο στη
Ξ: u - . =. :οοερή εποχή μας».
Ξ -. =-= = ,τηχούν στη μνήμη
Ξ-.-_.-, ==έτι. r[ου δεν nήραμ8
~:\:.= ~ . =όc>τα rτου ποτέ δεν ανοι'ξαμε
-:ι ..--.-. ι;ε τις τριανταφυλλιές.
Ι ---,,έ , . ` =: = μέ-.
i`_ _Ί ΕΞΙΙ= -,-. _ . - cΒ
'. . `λέf `.f ,`Τ*.λ
+λ_=ν.: ' f*ε,#,,kέ
κά περιμένει τον επισκέπτη του. Κανείς ποτέ δεν Θα
Ομυστικός ροδώνας
μπορέσει να σουείναι πάντατιεκεί
αποκαλύψει και υπομονετι-
υπάρχει πίσω από
την πόρτα, γιατί ότι βρίσκεται «υπό του ρόδου» είναι κότι
που με λόγια δεν μπορεί να ειπωθεί. Εκεί υπάρχουν ταυτό-
χρονα η ουράνια τελείωση και το γήινο πάθος.
Στο Ροδώνα είναι ο μι;στικο'ς γα'μος των αλχημιστών, η
ένωση των αντιθέτων, η ολοκλήρωση του Μεγάλου 'Εργου.
Εκεί, στο ακίνητο σημείο του κόσμου, που ο ταξιδευτής
μπορεί να παρακολουθήσει τη ζωή να γυρίζει στον κύκλο
του χρόνου, Μια αιώνια δυνατότητα που υπομονετικά ανα-
μένει τον ταξιδευτή να την κατακτήσει.
Εκεί Θα βρεθούμε σε λίγες μέρες, όταν ο ήλιος φτάσει
στο νοτιότερο σημείο ανοίγοντας την πύλη του Αιγόκε-
ρω, στο χειμερινό ηλιοστόσιο. Ένας χρόνος Θα τελειώνει
και το ημερολόγιο Θα ανοίγει τις σελίδες για έναν ακόμη.
Μπορούμε να συνεχίσουμε τη φυλλομέτρηση των ημερών
που καταγράφουν τα γεγονότα της τρέχουσας ιστορίας και
δίπλα σε αυτό να παρακολουθούμε την πορεία της μικρής
ζωής μας.
πέρα από όλα αυτά, να βρεθούμε στο ακίνητο σημείο, στο
κέντρο του Κύκλου, όπου μπορεί κανείς να βιώσει το αενά-
ως διαφεύγων κοινότοπο: ότι το τέλος ει'ναι και η αρχή.
Φύγε, φύγε, φύγε, ει'Γ[ε το πουλι': το ανθρώnινο ει'δος
δεν μπορει' να αντέξει πάρα πολύ πραγματικότητα.
Χρόνος περασμένος και χρόνος μελλοντικός
Ό,τι Θα μπορούσε να γι'νει και ό,τι έΥινe
κατευθύνουν σ' έναν σκοιτό που ει'ναι πάντοτε παρών.
Καλή Χρονιά σε όλους! .
-c;Ξλ.:Ξf!_Ξ
ΆΒΑΤΟΝ 15
ρΞέ' -;;.*#,
 μάς οπρώχνeι από
βnέπουΗε είνΗ! !θ ΠΗβεπθόψ!
~-\ ,,
^υΔι'Α ΚΑΡ1(ίτΗ

'Εμεινα άφωνη, επειδή η δουλειά μου πήγαινε πολύ καλά

εν ξέρω όνθρωπο που δεν Θα ήθελε και που δεν
επιχείρησε κάποια στιγμή στη ζωή του να μάθει το (εργαζόμουν ως υπεύθυνη mαrΚetίng σε μια μεγάλη εται-
Δ μέλλον του. Πόσο μάλλον στις μέρες μcις, που η αβε- ρει'α) και το μόνο που περίμενα ήταν κάποια συμβουλή για
βαιότητα για το αύριο σπάει όλα τα ρεκόρ. το πώς να τα πάω καλύτερα. Ξαναέριξα τα νομι'σματα και
Όπως πληροφορούμαι, παρά την οικονομική στενότητα, οι βγήκε πάλι το ι'διο εξάγραμμο! Σε δυο μήνες, η σχέση που-
μελλοντολόγοι κάθε ει'δους κάνουν χρυσές δουλειές, που eίχα (ετοιμαζόμασταν για γάμο) διαλύθηκε. Αυτό ει'χε ως
αναμένεται να γίνουν ακόμη πιο χρυσές καθώς πλησιάζουμε αττοτέλεσμα να περάσω μια πολύ άσχημη φάση, στα όρια
στο κομβικό σημείο της μετάβασης από το 2012 στο 2Ο13. της κατάθλιψης, που επέδρασε καταλυτικό στη δουλειά
Όπως φαίνεται, το μέλλον ασκεί μια ιδιαίτερη σαγήνη μου, μέχρι που απολύθηκα...
πάνω μας, ίσως γιατί είναι άγνωστο. Στη σαγήνη αυτή υπέ-
κυπτα κcιι η ίδια για πολλά χρόνια: από τότε που Θυμάμαι > ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΤΟγ ΧΡΟΝΟΥ
τον εαυτό μου, πάντα ήθελα να μπορώ να δω το μέλλον, να Ασφαλώς επρόκειτο για μια επιτυχή πρόβλεψη.
γνωρίζω τι με περιμένει, ποια ει'ναι η μοίρα μου. μόνοΊ που χρeιάζεσαι είναι μερικές τέτοιες «επιτυχίε
Όταν ήμουν παιδί, όλοι οι αγαπημένοι μου ήρωες είχαν να αρχίσεις να πιστεύεις πως μπορείς να προβλ
μαγικές δυνάμεις και μπορούσαν να δουν το μέλλον. Σε μέλλον. γπήρχαν όμως και χτυπητές αποτυχίες.
ηλικία 20 ετών ανακάλυψα το / Τσ{νγκ και στη συνέχεια την _ μου έλεγαν «αυτό που επιθυμείς Θα γίνει». Αντί
τράπουλα Ταρώ. Πέρασα ατέλειωτεξ ώρες προσπαθώντας όμως εισέπραττα μια όθλια απόρριψη.
'Ετσι κατέληξα πως οι μέθοδοι μαντείας δεν προβλέπου
να «ξεσκεπάσω» το αύριο...
Κάποιες φορές οι προσπάθειες φαινόταν να στέφονται αξιόπιστα το μέλλον. Ορισμένες φορές πέφτουν μέσα, τι
από επιτυχία. Μ.ιg, ,πολύ χαρακτηριστική περίπτωση ήταν πιο πολλές έξω, χωρίς να μπορει'ς να καταλάβεις τι και πώς ,/

„άmνμια πρωτοχρονιά έριξα.Τα νομίσμQτα του / Τσινγκ και γι'νεται. Το βέβαιο ει'ναι ότι οι συ_ναισθηματικές «παρεμβο- ,`
ι. αυτό που διάβασα σχετικά με τη δουλειά μου με εξέπληξε, λές» έχούν ύιd επι'δρα-σή: άυ+ό +του ελπίζω ή φοβdμάτ,Τέι'-`Γ,'^,
καθώς μιλούσε για καταστροφή και διάλυση. νει να επηρεάζει την έκβασή μιας κατάστασης. ,`

Ιό ΑΒΑΤΟΝ

<άτι ανάλογο συμβαίνει και με τα όνειρα.'Εχω δει όνειρα
που βγήκαν ακριβώς όπως τα είδα. Τα πιο τρανταχτά που
Θυμάμαι, ήταν μια φορά που κέρδισα ένα βραβείο κcιι μια
άλλη που το αυτοκίνητό μου συγκρούστηκε με ένα λεω-
φορει'ο. Ονειρεύτηκα επίσης πράγματα που την επόμενη
ιιέρα τα διάβασα στις εφημερίδες. `Και δεν ει'μαι η μόνη
=ου ει'χε προφητικό όνειρα.
3 ιρλCινδός J.W. Dυnne (1875-1949), μηχανικός αεροσκαφών, Εξ ορισμού, δεν γνωρίζουμε τίποτε καινούριο. Οτιδήποτε
ε.τε εκπαιδεύσει τον εαυτό του κcιι μια ομάδα συναδέλφων
τ:.. νcι Θυμούνται τα όνειρά τQμ^ς.μ#ΚQ#ξΞ πως ένα 40%
-_ . όσων ονειρευόμαστε (!) συμβqίν_εLqιο
-,._ ` _Ιω+ Ι,
•cΤ5ΓnnέiΞΞυ5iΊωςτ"γραμ-μικήεικόναπούέχουμεγιατο
:.=Φ.Ό δεν είναι ρεαλιστική, επειδή το παρόν, το παρελθόν οποία χρησιμοποιούμε όταν
•= τc μέλλον υπάρχουν ταυτόχρονα. Είμαστε σαν τους
-=ίΞ.ύτες σε ένα καράβι που πλέει αργά στο ποτάμι του
:.=,].C.U Μπορούμε να δούμε τι συμβαίνει δεξιά και αρι- Ίσως λοιπ-όν το νcι δυναμώσουμε αυτ~ό το βλε'μμα να είναι
=τ.-.= του καραβιού, όμως αυτό που βρίσκεται μπροστά
•π Ξ..cι τιιλιγμένο στην ομίχλη και στο σκοτάδι. Ωστόσο,
Ξ . ' , Γ_ Ξ Ι ' Ξ _ ` "
r - Γ_:ΞΤΕΥΆΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Wιιι= -= .... ενδιαφέρουσα αντίληψη για το Χόόνο κcιι το μέλ-
•ι.ι. Ξ~-ι.ct οι αρχαίοι 'Ελληνες. Σύμφωνα με την δρ JοΚe
--ιΕrτseι-tβλ. το βιβλίο της 77'me Οr| Ουr s/.de), οι αρχαί-
=Η τc -ώγονοι πίστευαν πως στεκόμαστε με την πλάτη
γυρισμένη στο μέλλον. Το μέλλον δεν είναι μπροστά μας,
αλλά μας σπρήχγ.ει α~π_ό πίσω!
Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Αρτεμίδωρος σε ένα χει-
ρόγραφο του 2ου αιώνα σχετικά μe τα όνειρα, οτιδήποτε
βλέπουμε στα όνειρά μας ει'ναι ένα σύμβολο για το μέλ-
λον. Όπως σημειώνει η ΗermSen, «αυτό που είνcιι μπροστά
μας, αυτό που βλέπουμε, δεν είνιατΗ"α~δaiό-iidδελόόύ;r.-ΜΙΗα
_ ^_,τ--ι_ -= Ι mΙιm-+-ΙΙrίιJΙ ι [ _-`-^ __=ι_ τ.ι.r,ήιτι,rr:Γ=rι):-_ττι--ιΙn-ΙΤ?:Τ:LΗΙΙ-|Ψ .ξ~ι.
αhόλυτα λογική σκέψη, η οποία όμως έρχεται σε _``
πλήρη
σύγκρουση με τη συνηθισμένη αντίληψή μcις περί χρ~ώ6ύ.
Ομολογώ πως στην αρχή βρήκα την ιδέα αυτή εξαιρετικά
«άβολη». Ίσως όχι ανcιίτια, καθώς, όπως τονι'ζει η Ηermsen,
εμείς οι 'Ελληνες δεν τα πάμε κcιι τόσο καλά στο σχe-
διασμό του αύριο. Ζούμε για το σήμερα, χωρίς ιδιαι'τερη
ανησυχι'α για το αύριο (έχει ο Θεός„.), Θεωρώντας πως τα
προβλήματά μας Θα λυθούν από μόνα τους. Μόνο τελευ-
ταία, με την περιβόητη «κρίση», φαίνεται κάτι να αλλάζει
στη στάση μας - χωρίς βέβαιcι (η αλλαγή) να είναι σι'γου-
ρα προς το καλύτερο„.
Παρά ταύτα, η ιδέα ενός αόρατου μέλλοντος που μας\``μ
σπρώχνει χωρίς να μπορούμε να το δούμε, εξιτάρει. Ού- ``
τως ή άλλως, οτιδήποτε ονειρευόμαστε ή φοβόμαστε για
το μέλλον, προέρχεται από τις εμπειρίες του παρελθόντος -`+
μας. Οτιδήποτε σκεφτόμαστε, προέρχεται από κάτι που
ήδη γνωρίζουμε ή έχουμε ζήσει.
Στην καλύτερη περίπτωση, είναι ένας νέος συνδυασμός
παλιών στοιχείων. Στη χειρότερη, μια από τα ίδια παλιά.
> ΤΑ ΑΛΛΑ ΜΑΉΑ
νέο είναι αόρατο για τα συνηθισμένα μας μάτια.'Ισως όμως
γα έχουμε τη δυνατότητα να ρίξουμε μια ματιά στο α'yνω-
_-.:
στο ύε--~κάfίδΈδ`-dπΠά rΙ<Ι<`ύάττά;,Ήrμ-ε τα πνευματικά μcις μάτια,
που βρίσκονται στο πίσω μέρος του κεφαλιού μας, κcιι τα
__L ---`-`_
όταν ερχόμα-
στε σε επαφή με άλλα επίπεδα συνειδητότητας,
διαλογιζόμg.σι.ε καL ο νόυς ησυχάζει.
ο μόνος μας τρόπος για να δούμε πραγματικά, καθαρά τον
ΑΒΑΤΟΝ 17
 Π νe υ μ α τ ι κότ ητα

r Κόλεσμα
Συνειδητότητας

ΖΑΝ ΝΤΑ ΣΑΛΤΣΜΑΝ

μυστήριο για τον εαυτό του.

'Εχει μια νοσταλγία για την
0 άνθρωπος παραμένει ένα
'γπαρξη, μια λαχτάρα για διάρκεια,

γιcι μονιμότητα, για απολυτότητα -

μια λαχτάρα να ε{'ναι. Κι όμως,
Οτιδήποτε αποτελεί την ζωή του
είναι προσωρινό, εφήμερο, περιο-
ρισμένο. ΠοΘεί ένα άλλο επίπεδο,
μια άλλη ζωή, έναν κόσμο που είναι
πέρα από τον ίδιο του τον εαυτό.
Νιώθει ότι προορίζεται να συμμε-
τέχει σε αυτόν.
Αναζητά μια ιδέα, μια έμπνευση,
που Θα μπορούσε να τον κινητο-
ποιήσει προς αυτή την κατεύ-
Θυνση και εγείρεται ως ερώτημα:
<<ΠΟιος είμαι - ποιος ει'μαι σ' αυτό
τον κόσμο;» Εάν αυτό το ερώτημα
γίνει αρκετά ζωντανό, Θα μπορού-
σε να κcιΘΟρίσει την πορεία της Εγώ, Μeghαn ΗΟwlαnd.
ζωής του. Ο ίδιος δεν έχει τρόπο
να απαντήσει, καμι'α γνώση (πραγ- ΠΟΙΟΣ ΕΙΜΑΙ; άνδρας ή γυναίκα, που μπορεί να
ματικά) δική του που Θα μπορούσε Ποιος είμαι; 'Εχω ανάγκη να μάθω. κάνει αυτό, που έκανε εκει'νο, που
να αντιμετωπίσει αυτό το ερώτη- Αν δεν ξέρω, τι νόημα έχει η ζωή κατέχει τούτο και το άλλο. Η σκέψη

μα. Όμως νιώθει ότι οφει'λει να το
καλοδεχτεί. Αναρωτιέται ποιος
είναι. Αυτό είναι το πρώτο βήμα
στον (εσωτερικό) δρόμο. Θέλει να
ανοι'ξει τα μάτια του. Θέλει να ξυ-
πνήσει, να αφυπνιστεί.
μου; Και τι είναι αυτό μέσα μου που
ανταποκρίνεται στη ζωή; Επομένως
πρέπει να προσπαθήσω να απα-
ντήσω, να δω ποιος είμαι. Αρχικά,
η σκέψη κάνει πίσω και κάνει υπο-
Θέσεις, προτείνει ποιος είμαι: είμαι
μου σπεύδει να προσφέρει πιΘανές
απαντήσεις απ' όλα όσα γνωρίζει.
Όμως δεν γνωρίζει τι είμαι, δεν ξέ-
ρει πραγματικά ποιος είμαι αυτή
τη στιγμή. Μετά στρέφομαι στο
συναίσθημά μου. Είναι από τα πιο

Ι8 ΑΒΆΤΟΝ
ικανά (εσωτερικά) κέντρα για να
γνωρίζουν. Μπορεί να απαντήσει;
Το συναίσθημά μου δεν είναι ελεύ-
Θερο. Είναι αναγκασμένο να υπcι-
κούει στο «εγώ» που Θέλει να είναι
το σπουδαιότερο, το δυνατότερο
και που υποφέρει συνεχώς επειδή
δεν είναι πρώτο.'Ετσι το συναίσθη-
μό μου δεν τολμά, είτε φοβάται,
είτε αμφιβάλλει. Πώς μπορεί λοι-
πόν να γνωρίζει; 'Επειτα, ασφαλώς,
υπάρχει το σώμα μου, η ικανότητα
να νιώθω το σώμα μου. Όμως είμαι
το σώμα μου;
Στην πραγματικότητα, δεν γνω-
ρίζω τον εαυτό μου. Δεν ξέρω τι
είμαι. Δεν γνωρίζω ούτε τις δυ-
νατότητές μου, ούτε τα όρια μου.
Υπάρχω, αλλά δεν ξέρω 7τώς υπάρ-
χω. Γ]ιστεύω ότι οι ττράξεις μου επι-
3εβαιώνουν την ύπαρξή μου. Εντού-
τ3ις. πόντcι cινταποκρίνομαι στη
==ή με ένα μόνο μέρος του εαυτού
.3υι Αντιδρώ είτε συναισθηματικά,
Ξ.τε διcινοητικά, είτε σωματικά. Και
ΞΞ,-είμαι ποτέ πραγματικό «Εγώ»
=.τ5ς που ανταποκρίνεται. Επι'-
== πιστεύω ότι κινούμαι προς την
• ==ύθυνση που Θέλω να πάω και
=-. Lπορώ να «πράττω». Αλλό στην
Πr7jσ77, Frαnθοίs Scnυίtθn.
-=.=,Γματικότητα επενεργούν μέσα

_=ι. <cι με καθοδηγούν δυνάμeις για
-: :ιοίες δεν γνωρίζω τίποτα. Τα
-:.τ= μέσα μου λαμβάνουν χώρα,
-= τ\=``τα συμβαίνουν. Τα νήματα
•.'.cι.`,ται χωρίς να το γνωρίζω. Δεν
Ξ._Γ_ ότL είμαι σαν μια μαριονέτα,
d .-`ι.cή που μπαίνει σε κίνηση
=ι: εΞώτερίκές επιδράσεις.
:-: .ί_` `-.izΗΤΗΣΗ
Τ = -: - Ξ1λ ΤΟΥ
--ι Ξι= στιΥμή, νιώθω τη ζωή μου
Ήc ~ιί~`.cει σαν να ήταν η ζωή κά-
εαυτό μου να ταράζeται, να ελπίζει,
να μετανιώνει, να φοβάται, να βαρι-
έται... όλα αυτά χωρίς να νιώθω ότι
συμμετέχω. Τον περισσότερο καιρό
δρω δίχως να το γνωρίζω και μόνο
εκ των υστέρων συνειδητοποιώ ότι
είπα αυτό ή ότι έκανα εκείνο. Είναι
σcιν η ζωή μου να εκτυλίσσεται χω-
ρίς τη συνειδητή μου συμμετοχή.
Εκτυλίσσεται ενώ εγώ κοιμόμαι.
Από καιρό σε καιρό ένα ξάφνιασμα
ή ένα σοκ με ξυπνάeι για στιγμιαία.
Στη μέση ενός βίcιιου ξεσπάσμα-
ανοίγω τα μάτιcι μου: «Τι;...εγώ εδώ,
σe αυτή την κατάσταση, βιώνοντας
αυτό». Αλλά μετά το σοκ επιστρέ-
φω στον ύπνο και μπορεί να περά-
σει πολύς καιρός μέχρι ένα καινού-
ριο σοκ να με ξυπνήσει ξανά.
Καθώς η ζωή μου περνάει, ίσως
αρχι'σω να υποψιάζομαι ότι δεν εί-
μαι αυτό που πιστεύω ότι είμαι. Εί-
μαι ένα ον που κοιμάται, ένα ον χω-
ρίς συνείδηση του εαυτού του. Σε
αυτόν τον ύπνο μπερδεύω το νου
-τη λειτουργία της σκέψης ανε-

τιLι. =`ι`ιου. Βλέπω αόριστα τον τος, ή Θλίψης, ή κινδύνου, ξαφνικά ξάρτητα από το συναι'σθημα- με τη

ΑΒΑΤΟΝ Ι9
 νοημοσύνη, η οποία εμπεριέχει την
ικανότητα να νιώθω αυτό που λέ-
γετcιι ή σκέφτομαι. Οι λειτουργίες
μου -οι σκέψεις, τα συναισθήματα
κcιι οι σωματικές κινήσεις μου- ερ-

γάζονται χωρίς κατεύθυνση, υπο-

κείμενες σε τυχαία σοκ κcιι συνή-
Θειες. Είναι το κατώτατο επίπεδο
ύπαρξης για τον άνθρωπο. Ζω στο
δικό μου στενό, περιορισμένο κό-
σμο, που εξουσιάζεται από συ-
νειρμούς όλων των υποκειμενικών
μου εντυπώσεων. Ει'ναι μια φυλακή
στην οποία πάντα επιστρέφω - η
φυλακή μου.
Η ανcιζήτηση του εαυτού μου ξεκι-
νάει με το να αναρωτηθώ πού (μέσα
σε όλα αυτά) <<Εγώ» eίμαι. Χρειάζεται
να νιώσω την απουσία, τη συνήθη
ΑφtJπwση, Μθghαn ΗΟWΙαnd.
απουσία του «Εγώ». Χρειάζεται να

γνωρι'σω την αίσθηση της κενότητας
και να δω το Ψέμα της επιβεβαίω-
σης πάντα από την πλευρά μου της
εικόνας που έχω για τον εαυτό μου,
το ψεύτικο <<Εγώ* Όλη την ώρα λέμε
«Εγώ» παρόλο που δεν πιστεύουμε
πραγματικά σε αυτό. Στη πρcιγματι-
κότητα, δεν έχουμε τίποτα άλλο στο
οποίο να μπορούμε να πιστέψουμε.
Ει'ναι η επιθυμία μου να ε{'μαt που με
ωθεί στο να λέω «Εγώ». Είναι πίσω
από όλες μου τις εκδηλώσεις. Όμως
αυτή δεν είναι μια συνειδητή πα-
ρόρμηση. Συνήθως στρέφομαι στη
στάση των άλλων προκειμένου να
πειστώ για την ύπαρξή μου. Αν με
απορρίψουν ή με αγνοήσουν, αμφι-
βάλλω για μένα. Εάν με αποδεχτούν,
πιστεύω σε μένα.
ντήσω, χρειάζεται να γνωρίσω τον
εαυτό μου, να έχω μια άμεση εμπει-
ρία αυτογνωσίας. Πρώτα, πρέπει
νcι δω τα εμπόδια που ορΘώνονται
στο δρόμο. Πρέπει να δω ότι πι-
στεύω το νου μου, τη σκέψη μου
-ότι πιστεύω πως αυτό είμαι «Εγώ*
t<Εγώ» επιθυμώ να γνωρίσω, «Εγώ»
έχω διαβάσει, <<Εγώ» έχω καταλά-
βει. Όλο αυτό είναι έκφραση του
Ψεύτικου «Εγώ», του συνηθισμένου
«Εγώμ Είναι ο εγωισμός μου που με
εμποδίζει από το να ανοιχτώ στη
συνειδητότητα, που με εμποδίζει να
δω τι ει'ναι αυτό κ;αι τι ει'μαι Εγώ.
Ωστόσο, η προσπάθεια να αφυ-
πνιστώ δεν μπορeί να εκβιαστεί.
Φοβόμαστε την κενότητα, φοβόμα-
στε να είμαστε ένα τίποτα, κι έτσι
κάνουμε μια προσπόθεια να είμα-
στε αλλιώς. Αλλά ποιος κάνει αυτή
την προσπάθεια; Πρέπει να δω ότι
κcιι αυτό προκύπτει από το συνηθι-
σμένο μου <<Εγώ». Όλος ο εξcιναγκα-
σμός απορρέει από τον εγωισμό.
Χρειάζεται να πάψω να ξεγελιέ-
μαι πια από μια εικόνα ή από ένα
ιδανικό που επιβάλλεται από το νου
μου. Χρειάζεται να αποδεχτώ την
κενότητα, να αποδεχτώ ότι είμαι
ένα τίποτα, να αποδεχτώ «αυτό που
είναιη Σε αυτή την κατάσταση, εμ-
φανίζεται η δυνατότητα μιας νέας
αντίληψης του εαυτού μου. .

ΒΗΜΆΤΆΑΦγπΝΙΣΗΣ
Είμαι μόνο αυτή η εικόνα που πρε-
σβεύω; Δεν υπάρχει πραγματικά
κάποιο «Εγώ» που Θα μπορούσε να
είναι παρόν; Προκειμένου να απcι-

20 ΑΒΑΤΟΝ
 Ανάλυση

ΕΜΕΙΣ, ΟΙ ΓΙΟ\ΡΤΕΣ
`Εχουμε πόnεμο μωρό Ηου...
«

είναι βέβαιο: ότι το χαμόγελο φθίνει, ότι η πίστη στη ζωή αγγίζει τα όρια της ουτοπίας. Οι αριθμοί
Μέσcι-ή καλύτερα,
στις άφθονεςπααβεβαιότητες
νοιt'μερα- είναιπου
πλέον οι πρωταγωνιστές
βασανίζουν της ύπαρξήςμας
την καθημερινότητά μας: μισθοί,
στη χώρασυντάξεις,
που ζούμε,φόροι,
ένα
τόκοι και επιτόκιcι, εισφορές σε ταμεία, τραπεζικά δάνεια...
Δεν «τραβάει η ζωή», δεν «βγcιίνει» κανένα σχέδιο, όσο κCιι cιν υπολογίζουμε τα νούμερα, όσο εάν ακόμη
κι εμείς οι ίδιοι έχουμε μετcιτραπεί σε νούμερα, όσο και cιν εισχωρούμε στην cιπρόσωπη αριθμητική μάζα,
απεμπολώντcις και τις ελάχιστες επιφάσεις ελευθeρίας που ξέμειναν, για να τα πάμε καλά με το σύστημα,
μήπως και μας πετάξει κανένα ξεροκόμματο... «δεν πάει το πράγμcι παραπέρα»!

22 ΑΒΑΤΟΝ
 ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΡΑΣ
Από τη μία πλευρά,
εώαστε εμεt'ς. Από
την άλλη πλευρό,
Fείιοι «το τέρας».
ΞΞΞΞΞΕΕ Δεν υπάρχει πλέον
το -εμείς και αι1τΌ{'»,
η το «εμείς και οt α'λ-
ίιοh. Εμείς, αυτοί και οι
=\λοι είμαστε μαζί, απcιρ-
τ=Cwμε ένα σύνολο, στην ίδια
-.`.ιευρό της σκηνής, συνθέτουμε το
Ξι',αμικό των προσώπων -των Ψυχών και των
=_υέτων- που ζούνε ή που επιβιώνουν...
ι.--: ην άλλη πλευρά της σκηνής, το «τέρας*
= :ττρόσωπο σι;'στημα, με πολλά κεφάλια, μέσα σε λίγες λέξεις όλες τις δυνάμεις με τις
=.r_`.Γ.,υο, ισχυρό, διαρκώς ελισσόμενο, άχρωμο, οποίες συντάσσεται το εμει'ς, κατά την αντι-
=τt .-..- ιτικό, ασαφές, απροσδιόριστο, ορΘΟλογι-
•= .= ιαράλογο ταυτόχρονα.
L , :L=cc σε εμός και το τέρας υπάρχει ο Χρό-
ι':ι: Στί=Θερό σκηνικό δεν υπάρχει, δημιουργεί-
-=. .=ΓτQπρέφεται και αναδημιουργείται συ-
ώr=Γ.c =ττό όλες τις αμφίδρομες δυνόμεις και
Ξt...L.ε€ του σύμπcιντος. Θεατές επίσης δεν
.-ι-3Cι`.'. άλα παίζουν σ' αυτό το έργο, ακόμη
:. =. j.Ί,Ό κΟΙΤάζουν.
:υ: Ξι.r_ τελικό το διακύβευμα; Η Αυθεντικό-
--_ τ Ξ.:.,Όι και η διόσωση, η αλλοτρίωση ή η
ι ΞΤΤccΊή ΤΟυς..
- Ξ_ _ =Σ ΔγΝΑΜΕΩΝ
+Ξiυ[ι τ-. πολιτισμική συνέχεια του ελληνι-
=n υc Ξ.c δυναμικό φαινόμενο με διαφορε-
τι«== Φι]=εiι= Δεν ττιστεύω βέβαια στη φυλετική
ιπαε=`ΦLι= ίί-. κάγω ζωολογία, κόνω ιστορία. Δεν
-=:m - Ξwα =νθρωπολογικά η ελληνική φυλή ή
: Ξ,w.wΓ`Ητ`τ -.ι]ός ή το ελληνικό έθνος. Είναι cινα-
ΉΓΊΑΓ_ rίLιε crυμβαίνει με όλους τΟυς ιστο-
nιιm-= .ι]Cικ του κόσμου. Για το ότι υπάρχει,
a+ιμς Γι τhι. ιαλιά, ένας ελληνικός λαός που
ΜΑΡι'Α ΣΤΑΜΑτιάΔου
έχει συνείδηση της
ενότητάς του και
της διαφοράς από
τους άλλους λαούς,
κcιι έχει συνείδηση
/ της ιδιαιτερότητάς
' του και της πολιτισμι-
κής του συνέχειας, δεν
υπάρχει αμφιβολία...», ει'χε
πει ο ιστορικός Νίκος Σβορώ-
νος, σε συνέντευξή του στο περιοδικό
Σύγχροwα Θε'ματΌ, το Δεκέμβριο του 1988.
Αν αναφέρω τώρα εδώ αυτό το τμήμα της συ-
νέντευξης του Σβορώνου, είνοι διότι περικλείει
παράθeση και την πολεμική του εναντίον του
τέρατος.
Διότι, πρέπει να σημειώσουμε, ότι ο σύγχρονος
πόλεμος, δεν διεξάγεται πλέον μεταξύ εθνών,
ούτε μεταξύ φυλών, Ούτε μεταξύ κομματικών
παρατάξεων, ούτε μεταξύ τcιξικών εχθρών, ούτε
μεταξύ Θρησκειών, ούτε μεταξύ ιδεολογιών.
«Έχουμε πόλεμο μωρό μου», γράφουν οι νεαροί
στους τοίχους των πόλεων, αισθανόμενοι έναν
απροσδιόριστο, ανοίκειο πόλεμο, να διεξάγεται
παντού γύρω τους και να τους τοποΘετεί στη
δίνη του. Τι είναι τέλος πάντων αυτός ο πόλε-
μος; Από τι είναι φτιαγμένος; ΠΟιοι πολεμούν
και για ποιο λόγο;
Η απάντηση είναι ότι πρόκειται για πο'λεμο Δι;-
νόμeων: των Δυνάμεων που προωθούν τη Ζωή
και την ανυψώνουν, κcιι των δυνάμεων που κα-
ταστέλλουν τη Ζωή και την υποβιβάζουν.
Μέσα στην ελληνικότητcι, στο πολιτισμικό της
πρόσωπο, όπως το περιγράφει παραπάνω ο Σβο-
ρώνος, βρίσκουμε τις περισσότερες (αν όχι όλες)
τις δυνάμεις αυτές που συνέχουν τη ζωή και την
ωθούν στο χωροχρονικό μπροστά και Ψηλά.
 Δεν μιλάμε για κανενός είδους εθνικισμό, γενικώς, δεν μιλάμε
που φέρουν στο εσωτερικό τους κρατιέται ζωντανή από μια
για κανέναν -tαμο', μιλόμε γι' αυτά τα συστατικά της αυτοσυνει- ισχύ που υπερβαι'νει τους φυσικούς νόμους της ζωής και του
δησι'ας που χρησιμοποιει' όλη η ανθρωπότητα για να μπορει' να
Θανάτου„.
υπάρχει και να δημιουργεί, ανανεώνοντας το παρόν της στην
Ο Απόλλων-'Ηλιος της αρχαιότητας, ο γαλαντόμος Θεός που
αιωνιότητα.
ξεκινούσe από τη σκοτεινή και παγωμένη γπερβορει'α για να
Και τα συστατικά αυτά τα βρίσκουμε ακέραια στην ελληνική
φέρει τα δώρα των νέων καρπών, επιβιώνει στον Αη-Βασι'λη,
παράδοση,στονπολιτισμόαυτόνπου,όσοκρατιέταιζωντανός,
αλλά κcιι σε πολλά γιορτινά έθιμα της Πρωτοχρονιάς, παντού
αποτελει' (συνειδητά ή όχι) τη δeξcιμενή από όπου αντλεί ο πα-
όπου υπάρχει ελληνισμός.
γκόσμιος άνθρωπος τα «οπλικά του συστήματα» στον πόλεμο Από την Καππαδοκι'α με τον περίφημο ναό του, που αποτελει'-
eναντι'ον του συστημικού κατασταλτικού τέρατος.
ται από πολλές δαιδαλώδεις σπηλιές, μέχρι τη Σcιμοθράκη,
όπου τα κορίτσια γέμιζαν όλες τις στάμνες με νερό για να
ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΚΑΤΑΛΥΤΗ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ
έχουν άφθονο όλο το χρόνο, κcιι έσπαζαν κcιι το γνωστό ρόδι,
Ο πολιτισμός μας, από την πολύ μακρινή cιρχαιότητcι, μέχρι
που χαρίζει αφθονία.
το λeγόμενο Βυζάντιο, κcιι μέχρι ακόμη τα χρόνια της τουρκο-
Και από την Κύπρο, όπου την παραμονή ετοι'μαζαν τα κόλλυβα
κρατίας και της επανάστασης, συντι'Θεται από πολλά στοιχει'α,
του Αη-Βασίλη και τα έτρωγαν μπροστό στο τζάκι, πετώντας
το καθένα από τα οποία μπορει' να αποτελέσει αντικει'μενο
φύλλα ελιάς στη φωτιά, που από την κι'νησή τους φανερωνό-
ξεχωριστής μελέτης.
ταν επερχόμενος μεγάλος έρωτcις, μέχρι την Πιερι'α, όπου οι
Πολλές φορές, από τις σελίδες αυτού του περιοδικού, έχου-
νέοι, φορώντας δέρμα με τρι'χες κcιι κουδούνες πειράζουν κάθε
με cιναφερθεί στην ανάγκη που αντιμετωπίζουμε σήμερα, να περαστικό, και την Κεφαλλονιά, όπου στολι'ζουν τα μπαλκόνια
Θυμηθούμε κcμ να ζωοποιήσουμε τα στοιχει'α αυτά, διότι εκεί
και τις στέγες των σπιτιών με την αγιοβασιλίτσα, ένα φυτό που
βρίσκεται κcιι η απάντηση στην πολυεπίπεδη κρι'ση που μας
ξανcινιώνει και βλασται'νει χωρίς να φυτευτεί!
μαστίζει.
Στον κύκλο του χρόνου και στον κύκλο της ζωής, δεκάδες επα-
Σήμερcι, Θα πούμε ότι αυτό τα στοιχεία οφει'λουμε να τα ανα-
νcιλαμβανόμενα δρώμενα, δεμένα άρρηκτα με τη φύση, την
γεννήσουμε και να τα αφομοιώσουμε στις ζωές μας (αλλά και ιστορι'α και την πίστη, προσδίδουν στη ζωή την ιερή διάστασή
να αφεθούμε ώστε να αφομοιωθούμε εμeίς από αυτά), yία να
της, Θυμίζοντάς μας ότι η υλική κcιΘημερινότητα με τον πολιτι-
μΓιορέσουμε να τα βΥάλουμε πέρα νικηφόρα στον
πόλεμο με τις δυνόμeις που αρνούνται τη ζωή.„ eφό- `\
σον βέβαια συνταχθούμε συνειδητά και υπεύθυνα με
τις φωτεινες, κατcιφατικές στη ζωή δυνάμεις.
Ολόκληρο δυναμικό χαράς, γιορτών, οικειότητας με
τους Θε.ι.κούς παράγοντες, χορών, τραγουδιών, πανη-
γυριών κcιι εθι'μων, που αναλλοίωτα επιβιώνουν στο
διάβα των χιλιετιών, cιποδεικνύουν ότι η εwe'ρyεια

Βόλακαs, Δράμα. Πnγή αgrotrανeΙ.gr

24 ΑΒΆΤΟΝ
 -.--:Ξrijια υοtί.
=:ι:,=.c .ται με τον ίδιο τρόπο, στους ίδιους μυ-
= -.--. ι[, =<Ούς ρυθμούς από την αρχαιότητα μέχρι
=ι=.= διQσώζουν τα μονοπάτια εκείνα που δι-
ι1= .Ξ-` - Ψυχή του ανθρώπου, για να ανεβεί
Γ:\. :..C.:νό ή να καταδυθεί στον Άδη, πέρα
+= -=,.. :ττό νοησιαρχικές σχηματοποιήσεις.
ι.ιι .ι Ξ.`.:ΦγτΗ ΔγΝΑΤΟΤΗΤΑ
--.. _~Ξ.=_ το μεσοχώρι, ο αυλόγυρος της
Ηιι nι-ι==,= το cιλώνι, δεν είναι μόνο φυσικός
rιυΉ=ι= :ι.τε επιλέγεται τυχcιία. Είναι χώρος
Ξ:ίΞ=.ΞΞΤΤΞ:ψ-χ-::8Ο#i:::α-:-;ξτςσιδ:αεκ::
=-
Ί -=τ-Γ=ι= -3`υ η πολιτισμική δράση εκτίθεται
wC= =+-:.ι.Έ-=. ιπο συνειρμικό μεταφορικό επί-
τΞιι: = Ξ-_Γc καθορισμένες από την ομάδα
Ξ `=~=ιτ= -Ξ=`οδίκότητες του πcιραγωγικού
r=ι., =ιr==,ώει η Δρ. Αρχαιολογίας κcιι
.--. ςιπc[ ιWι=.,Ξι= Ζωγράφου, για να συνεχίσει
=, =",,,πς =L.Ξ.=ί
M| Ξ *ΓL=jΞ=~ -..- τόξη οι παραδοσιακοί φορείς
+: =ιmε:υ_τn:ι.~+=,Jη,r και Θcι αποκτήσουν τον
•# =τ= -μ: .ετQφυσικές δυνάμεις του εσω-
ιn. Ξιι=L-μ`,:.ι χώρου, χορεύοντας στους
.π.c .= -= =οκάκια, στους αγερμούς της
η#ί=ι]ιμα: . = τιC 'Ανοιξης, αλλά και έξω από
-: -ι-nι.#ΓL:ι=ι._μ.-.\c: όρια του Χωριού, στα γύρω
από το χωριό δάση και βοσκές για να τα "εξη-
μερώσουν", διώχνοντας τις υπερφυσικές δυνά-
μεις που τα καθιστούν απρόσιτα».
Σε όποιο πανηγύρι και αν βρεθούμε, σε οποι-
αδήποτε γιορτή από τις πολυάριθμες που γι-
ορτάζουμε εμείς οι 'Ελληνες, σε οποιονδήποτε
τόπο, Θα δούμε τους κατοίκους να γιορτάζουν,
να χορεύουν, να τραγουδούν, μαζί με τους ντό-
πιους που επέστρεψαν για λίγο από τις μεγcι-
λουπόλεις, μαζί ακόμη και με τα νεαρά παιδιά
τους, που γεννήθηκαν στις μεγαλουπόλεις...
Και είναι εύλογο να αναρωτηθεί κάποιος, πώς
αυτά τα παιδιά γνωρίζουν τόσο καλά τα τρα-
γούδια κcιι τους ρυθμούς, πώς το σώμα τους
ακολουθεί στο χορό με τόσο πάθος κcιι ευκρί-
νεια, χωρίς να τα έχει διδάξει κανείς! «Το 'χουν
μέσα τους», λένε όλοι, και αυτό ακριβώς το <<το
'χουν μέσα τους» είναι αυτό που αντιστάθηκε
στους αιώνες και συνεχίζει να αντιστέκεται,
μέσα από την ακQτανίκητη έλξη που ασκεί η
βαθιά μνήμη για τις ρίζες τους.
ία, σημαντικό μέσο της οποίας _g_ηο_-
:εέ::_:ξ_::ί:::κ=ήaμίΈΞΞΞ:έ%ς:ακΞ#gΞ::Έ:
κΠd-όΑήh-ε~ρινότητάς `μας, από την αρχαιότητα μέ-
χρι τις μέρες μας. Γι' αυτό, η μετοχή κcιι μόνο
στην παράδοσή μcις αποτελεί πράξη αντίστα-
 Πnγή αί-νreS.bl08sΡΟt.
συνέβαινε και στην αρχcιιότητα, όπου μάλι-
σης στις δυνάμεις που μας Θέλουν νωθρούς, καταθλιπτικούς, στα υπήρχαν ιερά φυτά, τα οποία χρησιμοποιούντdν για καθ-d.
φοβισμένους και μόνους. γιαστικούς και ιερουργικούς σκοπούς.
Διότι, τραγούδι και χορός και γιορτή σημαι'νουν κΌινο'τητα, κΌι-
;; Στην παράδοσή μας, στην κάθαρση και την ιερότητα δεν συμ-
νή μοι'ρα και πολυπρόσωπη συμμε;τοχή. Αττοτέ^eσμά τους eίνcΝ
μετέχει το άτομο, δεν συμμετέχει μόνον η κοινότητα, αλλά
η ανάτcιση, η επανάκτηση των χαμένων δυνάμεων, το γέλιο κcu ολόκληρη τη φύση είναι μέτοχος της λατρείας των αγαθών,
η αισιοδοξι'α, η αλληλοστήριξη, η αίσθηση της κοινότητας, του ζωοποιών, αιωνι'ων δυνόμεων.
ιeρού, της βαθύτερης ουσίας της ύπαρξης. Μέσα από την ενεργό συμμετοχή στα δρώμενα αυτά, η σχέση
Αυτά είνcu ακριβώς που αναζητούν οι σημερινοί κάθε ηλικι'ας
μας με τον εαυτό μcις, με τους συνανθρώπους μας και με όλcι
άνθρωποι - και τα αναζητούν στα δρώμeνα της πcιράδοσής όσα μάς περιβάλλουν, αναθεωρείται, μπαίνει σε βάση ουσίας,
μcις, δρώμενα όχι μόνον χορευτικά, όχι μόνον μουσικά, αλλά και η οπτική μας απέναντι στη ζωή γι'νεται διαυγής.
πρωτι'στως δρώμενα κάθαρσης. Αποκτούμε τη δυνατότητα να βλέπουμε πίσω από το παραπέ-
τασμα, να αισθανόμαστε πέρα από τις αισθήσεις, να βιώνουμε
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΙΆΘΑΡΣΗΣ πάνω από την πραγματικότητα.
Έίναι πολύ σημαντικό ότι πριν cιπό κάθε γιορτή, από κάθε ξε- Με άλλα λόγια, μπορούμε να πορευθούμε στο δρόμο που οδη-
.φάντωμα και φαγοπότι, περνούσε μια περίοδος νηστeίας και
γεί στη δική μcις Αλήθεια, αποκτώντας την ικανότητα να την
ι κάθαρσης, περισυλλογής και αυτοπαρατήρησης. Η κάθαρση
ξεχωρίσουμe από τις <<αλήθειες» που έντεχνα και «ανεπαισθή-
αυτή αφορούσε την Ψυχή αλλά κcιι το σώμα, κcιι πολλές φο- τως» μάς επιβάλλουν.
ρες ακομη και αυτά τα στοιχεία της φύσης. Άλλες
φορές, η κόθαρση λάμβανε χώρα μετά από Η ΖΩΟΓΟΝΟΣ ΈΛΛΕΙΨΗ
τη γιορτή, ενώ συχνά εναλλάσσονταν
Μια παράδοση μυστηριακή, εσωτερι-
αυτές οι περι'οδοι.
κή και εξωστρεφής, ολιστική και
Ενδεικτικά, η κάθαρση των
σε αληθινή αρμονία με τη Ζωή,
υδάτωy `ξι'ύaΓ-~ύιd Lόλύ ση-
είναι σίγουρα «κcιρφί» στο
μαντική ιερουργι'α, qφο~τ σώμα του δυτικού πολιτι-
μοιωμένη πλήρως από σμού, των Θεσμών και των
την ελληνική παράδοση,
αξιών του.
ανόγεται δε-στη μινω-
Μια παράδοση που η
ική εποχή, σJνεχι'ζεται
συμμετοχή μας σ' cιυ-
όμως ολοζώντανη μέ-
τήν ανοίγει ορίζοντες
χρι τις μέρες μcις, LΙε
πέρα από τους περι-
τον καθαγιασμό 'των
ορισμένους κοσμικούς
υδάτων, ανήμερα των
και ανάγει την ανθρώ-
Θεοφανει'ων.
πινη ύπαρξη σε αξι'ες

Χει#ωνfά™η Μ)λ'nα, ΑIρhonSe Μυchα.

2ό ΑΒΑΤΟΝ
Β Τους ιου καταλύουν την αποκλειστικότητα
) ο Μί- ης υλικής χρησιμοθηρίας, αποτελεί
1ν πα- -j]αγματικό κίνδυνο για τcι σχέδια του

α ναό. =Uστήματος που φαίνεται να κυριαρ-

ΤρΙβα-
Ίι.εί σήμερα στον κόσμο.
-cρ. όλα αυτά -για να επιστρέψουμε
ησιών
•Ιασμό
=την αρχική μcις Θέση- «έχουμε πό-
•ευο μωρό μου», που σημαίνει ότι το
ζοντcιι .-.στημικό τέρας δεν είναι ο παντο-
(αι δι- •=άορcις της ύπαρξής μcις.
-..+ Διότι, πολεμόται ακόμη από την
ό ίδιο

μάλι- =ιέγονη μνήμη μας, από αυτήν την

καθdi___ -=υι μας, ισχυρή όσο και απροσδιόριστη, να κάψουμε το σάρκινο φρόνημά μας στο καμίνι της πcι-

=ι=ι5Όσής μQς, και να αναγεννηθούμε χαρούμενοι και δυνατοί, μα πάνω cιπ' όλα, αυθεντικοί.
' συμ- • = δεν Θα μπορούσε κανείς να το πει καλύτερα από τον π. Βασίλειο Γοντικάκη, πρώην ηγούμενο
αλλά -C `,Ιονής Ιβήρων του Αγίου Όρους:

αθών, ]κ+ =.ει'ς Θεσμός ανθρώπινος, ούτε κcιν εκκλησιαστικός, δεν μπορεί να χωρέσει, να ανεχθεί και να
μ=.Cτοιήσει τον όνθρωπο, που έχει την πνοή του Θεού μέσα του („.) Δεν είναι δυνατόν να cιναπαυ-
Γχέση ΞΕ = Ξγθρωπος με καμιά υπόσχεση ή ενδοκοσμική προοπτική, γιατί διψά για το ασύλληπτο κcιι
3όλα =t+=._τ['νως ανέφικτο. Λέει όλη του η ύπαρξη ο'χι στον κοσμικά οργανωμένο Θεσμό, που Θέλει δήθεν
σι,ας' •Ί -:, [ειραγωγήσει στο μυστήριο της ζωής και της σωτηρίας*
ι.ι_ι: =τος δεν Θα μπορέσουμε να κάνουμε πλούσια κcιι λαμπερά ρεβεγιόν, κατά τα πρότυπα εξ
Ξ:-.--== .=c. '1σως όμως, μέσα από αυτήν τη στέρηση, μπορέσουμε να cινασύρουμε τις αληθινές γιορ-
τ.: -=ι. τόπου μας, αυτές που αντιστάθηκαν πάντοτε στις μάστιγες των αιώνων, διότι ενέχουν την
ΞμL: - Ξ,JιΓαμη της Ζωής,
•ι] -=Ξ ι.σως ανακαλύψου-
± =C ττ,' αρχή Την cΙδιάρ-
.π.- Ξ`,ι5ητά μcις με τη
ΓmιΊ„r_- :.τή. όπως επίσης
ψα -ιΑ = -..- `Θινή χαρό και το
=ΞΉι=Γ= = 1όγελο, που μπο-
a= ιΑΓ_ ~=,.<``.ιει'ει τΟν συνάν-
±ρυιm: ι=c .`C:ι τη Θε.ι.κή πνοή
ΔΕ::=τ: uμ: . ι ιέσα στους κύ-
™mΉπιιηι..c =`. ι.:ονου. ΚcΙΙ Τότε,

τ -ί=ιι -:t=.:ι'c Θα αποσυ-

λι=Ξr_. ιtιιL~ Ξ,=.` Θα έχει cιπό
 Πνeυματικότητα

f,-hΟλν κο,-,}%:

\)Η ΜνΕΕ!ΚΗί ΔΙΑΣΤΑΣΗ

ΠήτΕΡ ΜΠΡΟύκ

Αν και βαθιά ριζωμένη σε μια πανάρχαια, χαμένη παράδοση, η διδασκαλία του Γκουρτζίεφ παραμένει απόλυτα
επίκαιρη. Ανcιλύει την εξαιρετικά δυσχερή Θέση του σημερινού ανθρώπου με απίστευτη ακρίβεια. Δείχνει πώς οι
άνθρωποι αλλοτριώνονται από την παιδική τους ηλικία, πώς ενεργούν σύμφωνα με βαθιά ριζωμένους μέσα τους
προγραμματισμούς, ζώντας σε μια αδιάσπαστη αλυσίδα αντιδράσεων. Αυτές με τη σειρά τους παράγουν ένα χεί-
μcιρρο αισθήσεων κcιι εικόνων, οι οποίες δεν ει'ναι η πραγματικότητα που προσποιούνται ότι είναι, πcιρά μόνο οι
ερμηνείες μιcις πραγματικότητας την οποία ει'ναι καταδικασμένες να κρύβουν με τη συνεχή ροή τους.
Κάθε φαινόμενο αναδύεται από ένα ενεργειακό πεδίο: κάθε σκέψη, κάθε συναι'σθημα, κάθε κίνηση του σώματος,
είναι η εκδήλωση μιας συγκεκριμένης ενέργειας. Ωστόσο, στο μονόπλευρο ανθρώπινο ον, μία ενέργεια συνεχώς
διογκώνεται για να πνι'ξει μία άλλη.
Αυτό το ατελείωτο σκαμπανέβασμcι ανάμεσα στο νου, στο συναίσθημα και στο σώμα πcιράγει ένα κύμα πcιρορ-
μήσεων, που η καθεμία απατηλά ισχυρίζεται ότι είναι «εγώ». Καθώς η μία επιθυμία παίρνει τη Θέση της όλλης, δεν
μπορεί να υπάρξει καμία συνέχεια πρόθεσης, καμία αληθινή επιθυμία, παρά μόνο το χαοτικό πλέγμα αντιφόσεων
μέσα στο οποι'ο όλοι μαξ ζούμε, κcιι στο οποίο το εγώ έχει την Ψευδαίσθηση της δύναμης της Θέλησης και της
ανεξαρτησίαξ. Όλο αυτό ο Γκουρτζι'εφ το ονομάζει <tο τρόμος της κατάστασης».
Ο σκοπός του βέβαια δεν είναι να μας καθησυχόσeι: το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η αμερόληπτη έκφραση της
αλήθειας. Εόν βρούμε το Θάρρος να τον ακούσουμε, μάς εισάγει σε μια επιστήμη η οποία απέχει παρcισάγγας από
την επιστήμη που γνωρίζουμε.
(...) Σε όλες τις εσωτερικές παραδόσεις υπάρχει μια διάκριση ανάμεσα σε ένα ανώτeρο και ένα κατώτερο επίπεδο,
ανάμeσα στο σώμα και στο πνεύμα. Ο Γκουρτζίεφ βάζει αυτή τη διαίρεση σε ένα πολύ διαφορετικό πλαίσιο. Ο
άνθρωπος, λέει, δεν γεννιέται με μια έτοιμη ψυχή, γεννιέται ατελής. Η ψυχή είναι υλική, όπως κcιι το σώμα, η ύλη
ει'ναι ενέργεια, και κάθε qνθρώπινο ον μπορεί να αναπτύξει λεπτότερες ουσίες μέσα στο σώμα του, κάνοντας συ-
νειδητές προσπάθeιες. Όμως αυτό δεν είναι εύκολο, κcιι ούτε οι ευσεβείς πόθοι μήτε η άκαμπτη αποφασιστικότητα
επαρκούν.
Η μεταμόρφωση του ανθρώπινου όντος αρχίζει μόνο όταν οι πηγές μέσα στο σώμα, που ο Γκουρτζίεφ ονομάζει
«κέντρα», απ' όπου πηγάζουν οι κινήσεις, Οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας, παύουν να παράγουν σπασμωδικές
και ασυντόνιστες εκρήξειρ ενέργειας και αρχι'ζουν να λeιτουργούν cιρμονικά μαζί.
Τότε, για πρώτη φορά, μιαι νέα ποιότητα εμφανίζεται, την οποία ο Γκουρτζίεφ ονομάζει <<παρουσία». Καθώς η ένταση
της ποιότητας ανεβαίνει, ιη μήτρα των αντιδράσεων κcιι επιθυμιών μcις, που ονομόζουμε <<εγώ», βαθμιαία γίνεται ελα-
στική κcιι διαφανής, κcιι στον πυρήνα της αυτοματικής δομής της συμπεριφοράς μας ένας νέος χώρος σχηματίζεται,
στον οποίο η αληθινή ατομικότητα μπορεί να αναδυθει'. ©

28 ΑΒΆΤΟΝ
 Ανακάλυψη
Ο ΠΑΕΑΔΕΙΣΟΣ
όταν κάποιος επέστρεφε από το κατώφλι του Θα-
Ηεπιστημονική
νάτου για νακοινότητα ήταν πάντα
διηγηθεί ιστορίες από τασκεπτική
όσα Θαυ-
μαστά είχε βιώσει πριν επιστρέψει στο σώμα του.
Να όμως που μια πρόσφατη τέτοια εμπειρία έρχετcμ νcι
ανατρέψει τα δεδομένα. Πρωταγωνιστής ένας από τους
γνωστότερους νευροχειρουργούς της Αμερικής, που
επέστρεψε από βαθύ κώμcι κcιι ισχυρίζεται με αποδει'ξεις
πως ο Παράδεισος υπάρχει!
ΕΝΑ Αλγτο ΑΙΝΙΓΜΑ
Τις τελευται'ες δεκαετίες τα περιστατικά ανθρώπων
που κόντεψαν να πεθάνουν κcΗ τελικά eπέστρεψαν
είναι αναρίθμητα. Μαζι' και οι Θαυμαστές επιθανάτιες
εμπειρίeς που είχαν πολλοί που βρέθηκcιν μεταξύ ζωής
κcιι Θανάτου.
Τα χαρακτηριστικά των εμπειριών cιυτών είναι κοινά: αί-
σθηση ηρεμίας, αποχωρισμός cιπό το σώμα, σκοτάδι, κι
έπειτα ένα δυνατό φως προς το οποίο μάλιστα προ-
χώρησe ένα δέκα τοις εκατό των περιπτώσεων για να
επιστρέψει με μιcι αίσθηση γαλήνης.
30 ΑΒΑΤΟΝ
Η επιστημονική κοινότητcι eίναι διχασμένη πάνω στο
Θέμα: οι περισσότεροι Θεωρούν πως τέτοιου ει'δους
εμπειρι'ες δεν είναι παρά οράματα που οφείλονται στην
έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο, ενώ άλλοι παραδέ-
χονται πως δεν γνωρι'ζουμε αρκετά για να βγόλουμε
ασφαλή συμπερόσματcι.
Ο νευροχειρουργός Εben ΑΙeχαnder, Ο οποίος διδάσκει
στο Ηαrναrd και σε άλλες ιατρικές σχολές ανάλογου κύ-
ρους, όνηκε ξεκάθαρα στους ορΘολογιστές. Σύμφωνα
με τα όσα διηγήθηκε στο Λ/ewswθeΑ, μέχρι τη στιγμή
που το ι'διο του το σώμα κατέρρευσε, Θεωρούσε πως
υπάρχει μια απόλυτα επιστημονική εξήγηση γιcι τα όσα
βι'ωναν οι ασθενείς που πλησίαζαν το Θάνατο.
Ο ΑΙeχαnder γνώριζε πως ο νους ει'ναι ένας εξαιρετικά
λeπτεπίλεπτος μηχανισμός: αρκεί να ελαττωθεί ελόχι-
στα το οξυγόνο που του παρέχεται, και Θα αντιδράσει.
Δεν είναι παράδοξο λοιπόν ότι ένα ισχυρό τρcιύμα μπο-
ρεί να δημιουργήσει παράδοξες εμπειρι'ες.
Ωστόσο, το καλοκαι'ρι του 2008, η προσωπική του πε-
ριπέτεια άλλαξε τελείως την κοσμοθεωρία του. Αυτό
που ξeκίνησε ως πονοκέφcιλος, εξελι'χΘηκε σε εγκεφα-
`..κή μόλυνση που τον έστειλε στην εντατική. Μέσα σε
.ερικές ώρες, οι πιΘανότητες επιβίωσής του μειώθηκαν
•-ατακόρυφα και μέσα στην επόμενη εβδομάδα οι μόνες
του πιΘανότητες ήταν να παραμείνει φυτό.
-{. ενώ οι συνάδελφοί του ετοιμάζονταν να κλείσουν τα
Lιχανήματα... εκείνος άνοιξε τα μάτια του!
Τ Ξι ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΈΒΈΝ ΑLΈΧΑΝDΈR
-.c το Δρ Α|eχαnder, δεν υπάρχει επιστημονική eξήγηση
•Γ.] το πώς, ενώ το σώμα του ήταν σε κώμα, ο νους του
: συνειδητός, εσωτερικός του εαυτός) λειτουργούσε. Οι
ι Ξι.ρώνες στον εγκεφαλικό του λοβό είχαν cιδρανοποιη-
ΞΞ`cπότημόλυνση,α!±g±ό_σ_ο_η_g_υ_νεLΦngήιQ_υJαξί§_g_Ψε,
:`-ΞΞΞΈίή±n!sΞ±±ΞΞ=.α:LΞΞ±±:+g_.,Ξ+Λ.λη___ξιέqιqg_η_τρυ`σύ-
_τC:πος, μια ς Θεωρούσε ως τόίε~J
= |.-ΤQρκΤη...
=τ-. αρχή Του «ταξιδιού» του, ο Α|eχαnder, νιώθοντας
-]. εαυτό του ως μια «κουκίδα επίγνωσης», συνάντησε
_~.=\ιQ. ρόδινα σύννεφα, τα οποία διαγράφονταν ξεκά-
Ξ ι.= σε ένα βαθυκύανο, σχεδόν μαύρο ουρανό.
= =cένταστcι ύψη πάνω cιπό τα σύννεφα, έβλεπε σμή-
- =5 διάφανα, λαμπερά όντα που αποτελούσαν υψη-
tι.-ιi:c μορφές ύπαρξης. Στη συνέχειcι άκουσε έναν
ιι: -:.U κατερχόταν από τα ουράνια, μια βροντερή κcμ
Ξ.λι€,:ξ- ψαλμωδία.
=mΓΞ`=ι,.Θηκε πως τα όντα εξέφραζαν έτσι την ευδcιι-
μL`.'ι τ3υς, μια ευδαιμονία τόσο μεγάλη που αν δεν την
_ _ -_ Ι-_Ξ_,Ξ_=εΓ.
Η Οπειιtόνιοn του Πcιραδείσου από τον Gυstαν Dorθ ταιριάΖει
απόλυτα με τnν περιγραφή του ΑΙeχαnder.
τρcιγουδούσαν Θα αφανίζονταν, μη μπορώντας να εγκολ-
πωθούν το μέγεθός της. Ο ήχος ήταν σχεδόν απτός,
υλικός, σcιν βροχή που αγγίζει το δέρμα σου αλλά δεν
σε βρέχει.
Η όραση και η ακοή ήταν ένα και το αυτό σε εκείνο το
μέρος. Ο ίδιος «άκουγε» την οπτική ομορφιά των παλ-
λόμενων όντων και «έβλεπε» την ευδαιμονική τελειότητα
των ψαλμών τους. Δε μπορούσες να δεις ή να ακούσεις
κάτι σε αυτό τον κόσμο, δίχως να γίνεις κομμάτι του,
δίχως να ενωθείς μcιζί του με ένα μυστήριο τρόπο.
Αργότερα, ο ΑΙeχαnder έγραψε πως ακόμα και οι λέξεις
«βλέπω» και «ακούω» δεν είναι σωστές γι' αυτό που βίω-
σe, καθώς υπονοούν έναν εξωτερικό κόσμο, ενώ εκεί που
βρέθηκε -στον Παρόδεισο όπως λέει, καθώς δεν έχει
άλλη πιο κατάλληλη λέξη για να το περιγράψει- δεν
υπήρχε η έννοια του διαχωρισμού.
Σ:ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΘΈογ
Σε όλο το ταξίδι του τον συνόδευε μια γυνcιίκα, την οποία
Θυμάται με κάθε λεπτομέρεια. Το βλέμμα της έδινε αξία
στη ζωή του: δεν ήταν ένα βλέμμα έρωτα ή φιλίας, αλλά
κάτι πέρα από όσα υπάρχουν στη γη, κάτι ανώτερο που
τcιυτόχρονα περιείχε και ξεπερνούσε κάθε γήινη αγόπη.
Όταν η γυναίκcι του μίλησε, ήξερε πως όσcι του είπε
ήταν αλήθεια, όπως ήξερε πως ο κόσμος ολόκληρος
ήταν αληθινός και όχι κάποια φαντασίωση.
Το μήνυμά της είχε τρία μέρη και cιν ο Α|eχαnder το
μετέφραζε σε γήινες λέξεις, Θα ήταν:
«Αγαπιέσαι κcιι λατρεύεσαι για πάντα*
«Δεν έχεις τίποτα να φοβάσαι*
ΑΒΑΤΟΝ 31
 «Δεν υπάρχει τίποτα που να
μπορει'ς να κάνεις λάθος».
Αυτό το μήνυμα τον πλημ-
μύρισε με μια απέραντη αί-
σθηση ανακούφισης. Ήταν
σcιν κόποιος νcι του έδωσε
τους κανόνες σε ένα παι-
χνίδι που έπαιζε όλη του τη
ζωή, δίχως να το έχει ποτέ
κατανοήσει.
«Θα δεις πολλά πράγματα
εδώ», είπε η γυναίκα χωρίς
λέξεις, «αλλά στο τέλος Θα
επιστρέψεις* «Να επιστρέ-
Ψω πού;» ρώτησε εκείνος.
Χωρίς λέξeις, στη συνέχεια
προσπάθησε να κάνει ερω-
Η ΆΙΌδος ΓωιJ fιtλοΜμένων, |ερώνυμοs ΜποS. τήσεις, πού ήταν, ποιος εί-
ναι, γιατί ήταν εκεί.
Σε κόθε του ερώτηση, η απάντηση ερχόταν με μιcι έκρη-
ξη φωτός, χρώματος, αγάπης και ομορφιάς που τον πα-
ρέσερνε σαν κύμα. Ο Α|eχαnder προχώρησε κcιι βρέθη-
κε σe ένα απέραντο κενό, σκοτεινό αλλά ταυτόχρονα
γεμάτο φως. Το φως προερχόταν από μια σφαίρα που
λειτουργούσε σαν διερμηνέας ανάμεσcι σε εκείνον κcιι
την Παρουσία, μια απέραντη παρουσία αγάπης και συ-
νείδησης, που τον περιέβαλλε.
Πίσω στη δική μας διάσταση, ο ΑΙeχαnder βρήκε ένα ρητό
του Χριστιcινού ποιητή του 17ου αιώνα Ηenry ναυghαn,
όπου περιγρόφει αυτό το μαγικό μέρος να είναι το σπίτι
του ίδιου του Θεού.„
Μέχρι τώρα τα επιχειρήματα που ακύρωναν τις περιθcι-
νάτιες εμπειρίες είχαν να κόνουν με το ότι τα οράματα
που τις συνοδεύουν ήταν το αποτέλεσμα μικρών, περι-
στασιακών δυσλειτουργιών του προμετωπιαίου λοβού.
Στη δική του περίπτωση όμως, η μόλυνση ήταν τόσο
καθολική που ο λοβός του δεν λειτουργούσε καθόλου,
όπως έδειχναν ξεκάθαρα τα μηχανήματα στα οποία
ήταν διαρκώς συνδεδεμένος.
Σύμφωνα λοιπόν με όσα γνωρίζουμε για το ανθρώπινο
σώμα και τον εγκέφαλο, ο Δρ ΑΙeχander δεν ΘQ μπορούσε
να έχει βιώσει ούτε κcιν μια αναλαμπή συνείδησης όσο
ήταν σε κώμα, πόσο μάλιστα την ξεκάθαρη, ολοζώντανη
κcιι συνεπή <<Οδύσσεια» που περιέγραψε ξυπνώντας.
Ο ίδιος είχε συναίσθηση το πόσο απίστευτα ακούγο-
ντcιν όλα αυτά, και αν άκουγε την ιστορία από κάποιον
τρίτο, Θα τη Θεωρούσε παρόκρουση. Μήνες αφού συ-
νήλθε ωστόσο, παρέμενε σίγουρος για την αλήθεια της
εμπειρίας του.
'Ετσι, όπως ήταν φυσικό, έψαξε μια εξήγηση και η σύγ-
χρονη επιστήμη του την προσέφερε!
ΣΥΜΠΑΝ ΕΝΟΉiΤΑΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ
Η σύγχρονη φυσική μcις λέει πως το σύμπαν είναι ενιαίο
και αδιαίρετο. Ακόμα κι αν ζούμε σε ένα κόσμο διαχω-

ΠΕΡΑ ΑΓΤΘ ΤΑ ΘΡΙΑ

Σήμερα, Ο Δρ ΑΙeχαnder είναι σίγουρος πως η διάσταση
που επισκέφθηκε υπάρχει πραγματικά και έχει τις απο-
δείξεις για να το στηρίξει. Συγκεκριμένα, σε αντίθεση με
άλλα άτομα που είχαν παρόμοιες εμπειρίες, ο ίδιος ήταν
ο μόνος που ταξίδεψε σε αυτή την άλλη «διάσταση» τη
στιγμή που ο προμετωπιαίος λοβός του δεν λειτουρ-
γούσε κcιι το σώμα του βρισκόταν υπό πλήρη και διαρκή
παρακολούθηση. Τι σημαίνει αυτό;
Ο ΑΙθχαnder έγραψε rιωs n υφή του Παραδείσου έμοιαΖε

με τα φτερd τnS πεταλούδαs, όπου όλα τα μοτ1βα ενώνοντα1

σε ένο σχέδιο.
32 ΑΒΛΤΟΝ
ρισμών κcιι μεγάλων διαφορών, η φυσική λέει πως κάτω
από την επιφάνεια, κάθε αντικει'μενο και κάθε γeγονός
που εμφανι'ζeται στο σύμπαν είναι απόλυτα συνυφασμέ-
νο με κάθε τι άλλο.
Πριν από την εμπειρία του, ο Δρ ΑΙeχander κcιτανοούσε
αυτές τις ιδέες μόνο Θεωρητικά. Σήμερα τις αντιλcιμ-

βόνεται στην πραγμcιτικότητα. Όπως λέει, το σύμπαν

ορίζεται όχι μόνο από την ενότητα αλλά κcιι από την
cγάπη, και τόσο ο Α.ι.νστάιν όσο κcιι ο Ιησούς προσπα-
3ούσαν να περιγράψουν το ίδιο πράγμα με διcιφορετι-
{ούς τρόπους.
`.1ετά από δεκαετίες δουλειάς στον ανθρώπινο eγκέ-

3cλο, ο Α|eχαnder γνωρίζει πως οι περισσότεροι συνά-

=*Αφοί του Θεωρούν πως η συνείδηση παράγεται στον
ε...{έφαλο, και πως ζούμε σε ένα σύμπcιν στερημένο από
=.Ύαίσθημα πόσο μόλλον από την άνευ όρων αγάπη του
3εού. Η έρευνά του συνόντησε ανcιπόφευκτα αντιστά-
=ί.c Qπό την κατεστημένη επιστημονική κοινότητα.
=ι. cυνάδελφοί του αντέδρασcιν έντονα στους ισχυρι-
r.ι=`Jς του, ειδικά όταν είδαν ότι το άρθρο στο Λ/eWsweeΑ
-=.+κωσε το ενδιαφέρον του κόσμου. Μιcι από τις εντο-
•ττ-ψες κριτικές έγινε από τον Δρ Sαm Ηαrrίs, Ο οποί-
={ =ιορρίπτει το βασικό ισχυρισμό του Α|eχαnder, ότι
ΞΓι..=5ή ο εγκέφαλός του είχε πάψει ολοκληρωτικά να
Ξ -:..ογεί όσο «ταξίδευε» στην άλλη διάσταση.
ιιutιιΞ Ξ,:δομένο ότι κάποια στιγμή προφανώς ο εγκέφα-
- :-: τ3.U ΑΙeχαnder ξεκίνησε ξανά να λειτουργεί, η όλη
: ι-==.'c Θα μπορούσε να έχει σχηματιστεί τη στιγμή
--- : :τ=`,`εκκίνησης, ισχυρίζεται ο Ηαrrίs.
= - ΞΙΞ-deΓ απάντησε παρουσιάζοντας εννέα διαφορε-
- : : Ξεuρίες τις οποίες βάσισε σε εκτεταμένες συζη-
~ Γ= C .ε συναδέλφους του. Σε κάθε περι'πτωση, το συ-
_-Ξ = ==.C: ήταν το ίδιο: τα όργανα που λειτουργούσαν
= : _= δεν Θα μπορούσαν να έχουν δημιουργήσει την
: .τ=ι.= ιου βίωσε.
Ξ : : .ι.= την περίπτωση να είδε το όραμά του τη στιγμή
-: ..-. `.εοχόταν, ο Α|eχαnder στράφηκε στη διcιπροσω-
- -.ι.-r.ολογι'α για να καταφέρει να Θυμηθeίτην ακριβή
Επιστρέφοντοs, Ο Α|eχαnder έβρm απόnχουs τnS εμπειρίαs του στιs
ΨΟλμωδίεs, τα τυπικά και τrιν αρχιτqκτονική των 8κκλnσιών.
F„ΙΝΑΙ ΜωΝΦ Η ΑΡRm
Η επιστημονική κοινότητα παραμένει σκεπτική, την ίδια
στιγμή που το κοινό που διάβασε τις εμπειρίες του
Α|eχαnder έχει διχαστεί. Η διάqταση που eπισκέφθηκε
μοιάζeι υπερβολικά παραμυθένια για να ει'ναι αληθινή
(με τα συνήθη κριτήριά μας...) και είναι δύσκολο να πει
κανείς ποιες ακριβώς λειτουργίες λαμβάνουν χώρα στο
νου ενός ανθρώπου σε κώμα.
Από την άλλη, είναι η πρώτη φορά που ένας επιστή-
μονcις παρουσιάζει μια σχετική Ιμελέτη, όχι αναλύοντας
τις διηγήσεις τρίτων αλλά την προσωπική του εμπειρία,
και οι cιποδείξεις που παρουσιάζει ανατρέπουν τα μέχρι
τώρα ισχύοντα.
Όπως ο ίδιος λέει, «η συνeιδητότητα υπάρχει σε μιcι
πολύ πιο πλούσια μορφή, ελεύθeρη και ανεξάρτητη από
τον εγκέφαλο, γιατί πηγάζει από τη συνείδηση των Ψυ-
χών μας, Οι οποίες είναι αιώνιεςμ n

.~ ~- του ει'χε την εμπειρία του και κατόρθωσε να συ-

_-Ξ : =,ε` ιιε ασφάλεια πως το ταξίδι του συνέβη πολύ
-= -, cεττcγεκκίνηση» του εγκεφάλου του.

ΑΒΑΤΟΝ 33
 1Ι Πωιιν`τκ ι[.ιι
τω Αιιχέτιιπ.ι
`tιιιnΠι=.ινtmιιιι.ιι'ι
 [

ί
 ΦΑΚΞ7\ΟΣ

ιτι' σε μένα; Ει'ναι ιιιια ερώτηση που κάνουμε

τον εαυτό μας ολοένα και συχνότερα, υπό το
-. ~~# -ήίθΦιR.ιλ `mc ίaίzΗη$}ία ~ zι~ι-

•+++Ιj ρος
των ιtαθημερινών εξελι'ξεων. Κι όμως,
#_-_
Ι κάθε φορά που αναφωνούμε κάτι ανάλογο, --- ψ : ™:Φ#: :
~ -.-. RΦιrΝ~-- , ` -;έτeΧΦιε*:+

στο βάθος του μυαλού μας μιcι φωνούλα πασχι'-

ζει να μcις πει κάΉ κι εμει'ς ολοένα τη φιμώνουμε, &Γ L ~1-=_
προτιμώντας να διαμαρτυρηθούμε στο σύμπαν για
την αδικι'α της κατάστασής μας.
Αν κάτι μένει ειπό τις ατέρμονες συζητήσεις περι'
οικονομικής κρι'σης, ε!'ναι η συνειδητοποι'ηση πως
οι περ!σσότερθι Έλληνες σπεύδουμε να αποδώ-
σθυμε τα όσα μας συμβα!`νουν κάπου ttέξω» από
εμάe: στις δυνάμεις της αγοράς, στους «ξένους>ή
στους μετανάστες, στους διεφθαρμένους μας πο-
λι™ούς κοκ.

40 ΑiΒΑΤΟΝ
 Ο ΝΟΜΟΣ
ΤΟγ ΚΑΡΜΑ

Στον αντι'ποδα, κάττοιοι κυνικοι' εντός και εκτός της χώ-

βας αρέσκοντοι νο τονι'ζουν πως όλο το φται'ξιμο πέ-
φτει τελικά στις πλάτες μας: εκλέξαμe λάθος άτομα,
κλέψαμε το δημόσιο, ανεχθήκαμε και ενισχύσαμε τη
διαφθορά και κατά συνέπεια όλα όσα αντιμετωπι'-
ζουμε σήμeρα δεν ει'ναι παρά η δι'καιη ονταμοιβή
μας. Οι πιο μετριοπαθει'ς, προτιμούν να βλέπουν
την αλήθεια κάπου στη μέση.
'Οποια όμως από τις τρεις πλευρές κι αν αντηχει'

καλύτερη στα αυτιά μας, απάντηση ουσιαστική

c::::=::-:Ά$* δεν παι'ρνουμε καμι'α.Ίσως επειδή διαισθανόμα-
στε πως Θέμcιτα όπως η προσωπική μcις ευθύνη
και η συλλογική μας μοι'ρα, δεν λύνονται με μια
απλή εξι'σωση.
Γιατί λοιπόν μας συμβαι'νουν όσα μcις συμβαι'-
νουν; Ποιος αποφασι'ζει rιότε και πώς Θα ξεπλη-
ρώσουμe τα λάθη μας; Πώς μπορούμε να συμβι-
βαστούμε με την ιδέα ότι ότον πρόκειται για ένα
ολόκληρο έθνος, πολλές φορές οι πράξεις ορισμέ.
νων Θα ορίσουν το συλλογικό μας μέλλον;
Απέναντι στα ερωτήματα αυτά, η φωνούλα που ανα-
φέρθηκα στην αρχή έχει κάτι eκπληκτικό να πeι. Αν της

ΞΞΞΞΞΞΞ
ΞΞ=ΤΞ
δώσουμε βάση, τότε τα όσα περνάμε Θα αποκτήσουν
ένα ολότελα διαφορετικό νόημα. j!g±g™±aέα+LΠΩΡΡύ.μ^?Α._γα
πάρουμε από μια αρχαι'α κινέζικη π.α..ρ_ρ!Ηία που_`_`_-`
λέeι: <<Για να
------- _---`_---/J-

μάθειςτοhα'ρελθόνσου,δες-tή_σημερινήσουκατάσταση.Πα
να μάθεις το μέλλον σου, δες τις σημερινές σου πράξεις.»
Ει'ναι όμως δυνατόν κάτι τέτοιο; Ει'ναι δυνατόν να ει'μαστε αυτοι'
π®υ επιλέξαμε να ζούμε όπως ζούμε σήμερα;
Η κινέζικη παροιμι'α δεν υπονοει' πως με τη δύναμή του νου μας ή με
κάποιο αντι'στοιχο neW αge κόλπο Θα μπορούσαμε να εμποδι'σουμε από
μόνοι μας την οικονομική κατάρρeυση, μια αρρώστια ή ένα ατύχημα. Θα μπο-
ρούσαμε να αντιγυρίσουμε μάλιστα στην εσωτερική μας φωνή δει{άδες περιστα-
τικά εντeλώς έξω από τον έλεγχό μας, που κάθε φορά υπονομεύουν τις προσττάθειές
μας και ανατρέπουν το προσεκτικά μας σχέδια.
Πώς λοιπόν να πιστέψει κανείς σε έννοιες όπως το Κάρμα, που μας Θέλει απόλυτα υπεύθυνους
για την τωρινή μας κατάσταση, δημιουργούς ουσιαστικά της προσωπιι{ής μας μοι'ρας;
Ισως η απάντηση να βρι'σκετcιι κρυμμένη στη φρόση του Βούδα, ο οποι'ος ει'ττε: «Ει'μαστε cιυτό τιου σκεφτόμαστε.
: . = = =] ειμαστε ττροκύπτουν από τις σκέψεις μας. Με αυτές, κατασκευάζουμc τον κόσμο».
Ξι: .-:ο3υσε να ισχύει κάτι τέτοιο; Και αν ναι γιατι' δεν ζούμε σε ένα προσωπικό παράδβισο; Φται'ει η μηχανικότητα των σκέ-
υτ.,.=cηύπαρξηενόςσυλλογικούΚάρμαισχυρότeρουαπότΌδικέςμαςαπόπειρεςαφύπνισης,ήμήτ™ταυτόχροναμεη
=. . : Ξ.--ες μας σι{έψεις δρα και κάποια άλλη δύναμη που μας ξεπερνά;
: :-=.ησεη ει'ναι εδώ, όττως και οι δυνατότητες που μας ανοι'γονται. Αυτές διερευνούμε στη συνέχεια, στο φάκελο του
= . ξ : . : -ου κρατάτε στα Χερ1α σαςm
Δήμητρα Νικολdι'δου

ΆΒΆΤΟΝ 41
ΦΑΚΞΛΟΣ:

το ΑΝΤΙΠΕΠΟΝΘΟΣ
τΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
\ πό τους μυθικούς μέχρι και τους ύστερους χρόνους του αρχαι'ου ελληνικού πολιτισμού βλέ-
t{]+Ίί πο_υμ: να υπάρχει μια βαθιά πίστη στην παντοδύναμη παρουσι'α της κοσμικής δικαιοσύνης.

Θεότητες όπως η Δι'κη, η Ευνομι'α αλλά κcιι η Ανάγκη Θέτουν τα όρια μέσα στα οποία όχι
μόνο οι άνθρωποι αλλό και οι ίδιοι οι Θεοί μπορούν να κινούνται. Η υπέρβcιση αυτών των
ορίων επιφέρει την καταστροφή κcιι την τιμωρι'α.
_. Ο Θνητός που παραβαι'νει τα όριά του αντιμετωπίζει τις συνέπειες και πρέπει να περάσε_ι` μέσα από
.μια περιπέτεια κάθαρσης προκειμένου να πετύχει την ηθική του αποκατάσταση.
Μέσα από αυτόν το σεβασμό στην τυφλή Δίκη αναπτύχθηκαν ιδέες όπως το περίφημο Αντ[πεπονθο'ς
(εκ του αντι'+πάσχω), που σημαι'νει ότι κάθε δράση έχει τις συνέπειές της, που Θυμι'ζουν έντονα την
αντίστοιχη ινδική έννοια του Κάρμα, όπου ο καθένας είναι υπεύθυνος για το μέλλον του.

•:. Η ΜΟΙΡΑ ΤΩΝ ΨγχΩΝ

Μια πρώτη εμφάνιση τέτοιων ιδεών βλέπουμε στον Πυθαγό-
ρα, που είχε ταξιδέψει σε χώρες της Ανατολής (μeρικοί
λένε πως έφτcισε μέχρι την Ινδία) όπου μυήθηκε σε
διάφορα μυστήρια.
Ο Πυθαγορισμός συνδέθηκε με τη μυστηρια-
κή παράδοση της Κάτω Ιταλι'ας, με την οποία
σχετιζόταν κcιι ο Εμπεδοκλής, Ο οποίος
καλούσε τους ανθρώπους να πάψουν να
τρώνε κρέας γιατί στην πραγματικότητα
σφάζανε ο ένας τον όλλον:
«Δεν Θcι σταματήσετε τον τρομερό
ήχο της σφαγής σας; Δεν καταλαβαίνε-
τε ότι καταβροχθίζετε ο ένας τον άλλον;
Πατέρας υψώνει αγαπημένο γιο -με μορ-
φή αλλαγμένη- κcιι τον σκοτώνει με μια
ευλαβική προσευχή ο μέγας ανόητος».
Αυτή η σφαγή που συνεχίζεται στο χρόνο
είναι που καταδικάζει τον άνθρωπο, ο οποίος
στην αρχική του κατάσταση απολάμβανε μια
Θεία ζωή σe αλλεπάλληλες ενσαρκώσεις. 'Ετσι ο
άνθρωπος βρι'σκεται σε μια σχέση αλληλεξάρτησης
με το περιβάλλον του και έχει την ηθική ευθύνη να ζει
σε αρμονία μe όλα τα πλάσματα που βρίσκονται γύρω του
αλλιώς Θα πληρώσει -όπως ήδη το κάνει- τις εκτροπές του.
Η νεοπλοτωνική κοσμολογία
σε γκροβούρα του Robert F|υdd.

•',Ι_
ι.ή η μυστηριακή παράδοση συνεχίζεται και στον ``ί
ιι .τjjνα. Στο Μύθο του Ηρός στην Πολιτει'α περιγρό-
Ν
:+:-=. η μοίρα των Ψυχών μετά το Θόνατο όπου οι
+=ι :.Γ ανέρχονται στον ουρανό, όπου βλέπουν όμορ-
'` Οι πράξεις αυτές κατά τον Αριστοτέλη («δράσαντι
Οιι= -Lοόγματα και έχουν όμορφα συναισθήματα, ενώ Ί
:„ .={οί πάνε κάτω από τη γη όπου υποφέρουν στσΊι
τίΊ...=πλάσιο για τις ανομίες τους.
- =όπιν πρέπει να διαλέξουν την επόμενη ενσάρ-
j βλέ- ιι.`= τους και πολλές φορές αυτοί που δεν έχουν τι-
rύνης. μcrΞεί, επιλέγουν μια ζωή ισχύος χωρίς όμως ηθική
ία όχι ψιL+ιότητα, η οποία συχνά καταλήγει σε μοίρα τρcι-
νΤων Μιjμ- Ξγώ εκείνοι που τιμωρήθηκαν κάνουν καλύτερες
ΞΤ-Ι=..ές.
1από W,=`.ι διέξοδος η φιλοσοφία, μας λέει ο Σωκράτης,
~ =ι-=.ε μπορεί πραγματικά να διδάξει την cιρετή και
ΜΓ_ = ..-.. έξει το χαρακτήρα του cινθρώπου.
φ zΩΝΤΑΣ ΑΝΑΜΕΣΑ
uεΞ=ητcι όμως από το δόγμα της μετενσάρκωσης,
- =ι-.`..ηψη ότι το ότομο δυστυχεί λόγω των δικών του
ι„ι=Αςι:τίιένων αντιλήψεων κcιί πεποιθήσεων διατρέχει
υ .--. ελληνική σκέψη.
μερό
αίνε-
\λΟν;
' νcι επαναφέρουν την αρχική τελειότητα της Ψυχής,
μορ-
) μιcΙ
\ μετά Θάνατον η Ψυχή να ξεφύγει από τον κύκλο των
\ι επανενσαρκώσεων και να υπηρετήσει τους Θεούς
Ο ΝΟΜΟΣ
ΤΟγ ΚΑΡΜΑ
'Ετσι ο Αριστοτέλης Θεωρεί ότι για να επιτύχει ο άν-
` Θρωπος την ευτυχία, την ει;δαιμονι'α, πρέπει από νω-
` ρίς να αναπτύξει τις ορΘές συνήθειες χάρη στις οποί-
ες Θα επιλέγει τις πράξεις που οδηγούν σε αυτήν.
και παθείν οφείλεται» όπως λέει) τίθενται στο με'σον
μεταξύ δύο όκρων οδυνηρής έλλειψης από τη μια, κcιι
οδυνηρής υπερβολής από την άλλη. Για πα_ρέδ§!γμιgk.
ιοΘάρρ~Qς_είν`αιμιgLα_ρ~εΞ.ήLτ9ψ`=.ςτ_έ_κ_ξι_ανάμεσαστην
έλλειψή του, τη δειλία, και στο πλεόνασά`ά Τού-,-iην
:::ζ::Ι:ίσαουντ:::::ίθμηασκη;ΙΞΞππόQ:gηδνή:[:::ή_:Ξκ_ΞΞη-
τέλεσμα νcι πληρώνουμε τις συνέπειε_ς.
Οι Στωικοί-c-ιπό-την άλλη, πίστευαν ότι ο άνθρωπος
πρέπει να μάθει να ζει σε αρμονία με τη Φύση. Για να
το κάνει αυτό πρέπει να αναπτύξει τη ΛΟγική (όχι τη
συνηθισμένη αλλά μια ανώτερη διανοητική δύναμη)
με τη βοήθεια της οποίας μπορεί να μένει αλώβη-
τος από την επίδραση των συναισθημάτων, και να ζει
αποταυτισμένος από τα ευχάριστα ή τα δυσάρεστα
της ζωής.
Τέλος, στο Νεοπλατωνισμό συναντούμε τον άνθρω-
πο στο τελευταίο σκαλί μιας σειράς από υ7τοστόσεtς'
που όλες προέρχονται από την ενότητα κcιι η μία εκ-
πορεύεται από την άλλη. Ο δρόμος της επιστροφής
στην αρχική ενότητα δείχνεται από την φιλοσοφία,
η οποία όμως δεν είναι απλά διανοητική ενασχόληση
αλλά πράξη στην καθημερινότητα, άσκηση στην ενά-
ρετη συμπεριφορά.
'; Στην κατοπινή εξέλιξή του ο Νεοπλατωνισμός ανέ-
ίττυξέ~~έύά νο συστημcι ΘεουργίαςLεπηρε-
___ ---, ==--=- -
' ασμένο cιπό τις Βς, μέσω του οποί-
ου οι μυημένοι, με τελετουργικά μέσα, προσπαθούσαν
διορθώνοντας τα πάθη που τρέπονται σε ύβρεις, ώστε
στην εττοπτεία τους του κοσμου. Β
ΑΒΆΤΟΝ 43
ΦΑΚΞΛΟΣ

τι ΑΛΗΘΕΙΑ
ΕΙΝΑι το ΚΑΡΜΑ
κΑι ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ

ο Κα'ρμα είναι μια λέξη που συναντάμε ολοένα κcιι συ-

χνότερα στις μέρες μας. Είναι επίσης μια λέξη που
στην πλειονότητά μcις την αντιλαμβανόμαστε λά-
Θος: για κάποιο λόγο, τη χρησιμοποιούμε σα να
σημαίνει μοίρα ή πεπρωμένο. ΠρόκειτcΗ για μια
ατυχή διαστρέβλωση, η οποία υπονομεύει όχι μόνο το
εξαιρετικό βόθος της έννοιας Κα'ρμα αλλά και τη δική
μας ανάγκη γιcι ξεκάθαρες απαντήσεις.

<. Τ1 ΔΕΝ ΕΙΝΑ1 ΤΟ ΚΑΡΜΑ

_Ο±._λ.έξεις_έχουν δύνqμη. 'Qταν λέμε πως κάτι που φαί-
νeται αναπόφευκτο «ήταν το κάρμα μας» ή σχολιάζουμε
μια επιβλαβή πράξη λέγοντας πως είναι «κακό κάρμα»,
το πιΘανότερο είναι πως δεν κατανοούμε πόσο πολύτιμο
είναι το εργαλείο που εκείνη τη στιγμή κcικομεταχειριζό-
μcΙστε.
Για να καταλάβουμε τι είναι το Κάρμα, πρέπει πρώτcι να κατα-
νοήσουμε τι δεν ει'ναι. Οι πeρισσότεροι από εμάς, eι'μcιστε σε Θέση
να κcιτανοησουμe πως συγκεκριμένες αρνητικές πράξεις είναι πιΘανό να
επιφέρουν ένα αρνητικό για εμάς αποτέλεσμα. Αν, για παράδειγμα, Θυμώσω
με ένα φι'λο μου και του μιλήσω άσχημα, η σχέση μας Θα δοκιμαστει'. Αν ψηφίσω με
γνώμονα το συμφέρον μου, η χώρα Θα κυβερνιέται τα
επόμενα τέσσερα χρόνια από τα λάθος ότομα κοκ.
Ακόμα όμως κι αν κατορθώσουμε να αποφύγουμε τις
άσχημες συνέπειες μιας «κακής» μας πράξης, συχνά νι-

mαt?
ώθουμε πως αργά ή γρήγορα Θα πληρώσουμε το λάθος
μcις κcιι τότε τυραννιόμαστε από τύψεις.
Μια τέτοια συμπεριφορά ωστόσο κάθε άλλο παρά γόνιμη
είναι, καθώς μας ενθαρρύνει να αναζητούμε το μηχανισμό
αιτι'ας κcw αποτελέσματος έξω από εμάς, λες κcH υπάρ-
χει κάποιο ει'δος μεταφυσικής «αστυνομίας» πάνω από το
κεφάλι μας που καταμετρά τις κακές μας πράξεις και πε-

™Ξ Φε# ριμένει
ΥΊγως την κατάλληλη στιγμή για να όμωε_8ΥΞ=_ΞΞΞΞΞη
±gι}±θ±_η=±ε._τ_9υ._Κφμα μας τιμωρήσει ανα-
 Ο ΝΟΜΟΣ
ΤΟγ ΚΑΡΜΑ

---`\

ΞΞΞΤ~:ά:υεγ:;Ι::υσ::ν;:::::::::Ιίναεςι
ι=3ιος Θα μcις cινταμείψει ή Θα μας τιμωρήσει.
LΓ. jπάρχει κάποιος δικαστής ξεχωριστός από
Γ~ι=c. ούτε μια λίστα με ποινές κι ανταμοιβές.
ιιτ.3ετα, οι πράξεις μας συνεχώς διαμορφώ-
ιΜcι.., εμός τους ίδιους και καθημερινά δημιουρ-
„,:ι... και συνθέτουν αυτό που Θεωρούμε ως τον
Ξ].τό μας. Με τη σειρά του ο εαυτός μcις, Οι
(

= = .τ=ι' όλων μας, δημιουργούν τον κόσμο μεσα ,

Γ: t οποίο ο καθένας μας και όλοι ζούμε.

•:. ΕΙΜΑΣΤΕ
Ο,ΤΙ ΚΑΝογΜΕ
_ Ηλέξηκάρμαέχει _ς_9.y=9i9_ίτJΚn`ιιρ.q?-
------ ` -------- _ , _1_--_= a ---- 1 ----Τ=---Ξ ------i L

Ξ λευση κcιι σημαίνει «δράση»: προέρ:

χεται από τη ρίζα Κr που σημαίνει

t<να κάνω» ή «να φτιάξω* Οι τρεις
αυτές έννοιες (δράση, πράξη, δη-
μιουργία) είναι ξεχωριστές, αλλά
ταυτόχρονα μπορούν να συνενω-
Θούν μέσα σε μια κοινή διαδικασι'α.
'Εχουμε συνηθίσει νcι Θεωρούμε πως

α) το να αποφασίσουμε να κάνουμε
κάτι β) η πράξη αυτή καθαυτή και γ) το αποτέλε-
_-ι.Q της πράξης, είναι τρία διαφορετικά πράγμα-
-= Ση βουδιστική Θeώρηση ωστόσο, αυτές οι τρεις
: == C:ποτελούν κάτι το ενιαίο. Η πρόθεση είναι η
_ ,._- τ3υ Κάρμα. Καθοδηγει' το σώμα, το συναίσθημα
= -: .Cυ ώστε να δράσουν. Από τη δράση αυτή, επη-
=Ε= ±-=. όχι μόνο το εξωτερικό περιβάλλον αλλά κcιι
= ι: :. ..διοι, καθώς εξαιτίας των πράξεών μας φορ-
-.\ι-r=L,==ε καρμικούς σχηματισμούς και τάσεις σε ένα
:τιΉ =ιΞι-ι δίcιδικασία των cιποφάσεων, και ακολουθεί-\\τ\R
τ Γ =.νέχεια από ένα είδος αποτελέσματος.
: ==τΞ .... Ξσμα αυτό πέρα από την επίδραση που έχει
=TιΑ ΞΞ_τερικό κόσμο, γίνεται και το δομικό υλικό που ή
:-= τ ιοναδική μcις προσωπικότηται.Η κύρια ιδέα`'
- - ~:=:==Σ.Τ:sΙ-- ==ν==_-, -
Η σχέση αυτή μπορεί να γίνει πιο κατανοητή αν δούμε
πως στα σανσκριτικά η λέξη για τη δράση είναι ταυτό-
χρονα ρήμα κcιι ουσιαστικό. Το να δράσουμε περιλαμ-
. βάνει τόσο τη διαδικασία της δημιQυργίας .έqρ και ΤΟ
`αποτέλεσ-μα αυτής της δημιουργίας. `
'Μιd` έικ-ό-να Γ -`--`Φ
που μπορεί-να -Δας βοηθήσει να καταλό-
βουμε το Κάρμα καλύτερα, είνcιι ό αγγειοπλάστης με
τον τροχό του. Ο αγγειοπλάστης είναι απορροφημένος
στη δημιουργική διαδικασία και σχηματίζει τον πηλό
ανάλογα με το Θέλημά του. Όταν το αγγείο όμως απο-
κοπεί από τον τροχό και μπει στο φούρνο, μετατρέπε-
ται σε ένα μόνιμο αντικείμενο-προ.ι.όν της συγκεκριμέ-
νης δραστηριότητας. ``
'Ετσι και ο χαρακτήρας μcις, η προσωπικότητά μας, Ο ίδι-
;,Ι,`
ος μας ο εcιυτός, δεν είναι παρά μια συλλογή από απο-
λιΘωμένα καρμικά κειμήλια, το σωρευμένο κατάλοιπο
κάθε πρόθεσης και κάθε δράσης που αναλάβαμε στη

τι. ΞΙΞ-.ε. το Κάρμα λοιπόν είναι η σχέση ανάμεσcι ζωή μcις. Καθώς αυτός ο εαυτός σχηματίζει μe τις σκέ-
_Τ J_== ___ου να κάνουμε και ρε `gι;τΌ' που Ψεις του τον κόσμο μέσα στον οποίο ζει, είναι εύκολο να
- ._--
L~=ι.-.:ι.ι,εναγινόμαστε. δει κανείς γιατί στην τελική είμαστε ό,τι κάνουμε.

ΑΒΑΤΟΝ 45
ΦΑΚΞΛΟΣ

•:..ΟΙΕΣΩ.ΤΈΡJΚΕί{..
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
`_-_
Με την έμφαση που υπάρχει στο δυτικό κόσμο
στη σκέψη, και κυρίως στη σκέψη προς τα έξω
και όχι προς τα έσω, οι περισσότεροι λειτουρ-
γούμε στη βάση της ιδέας ότι οι επιλογές μας
στη ζωή ανταποκρίνονται κόθε φορά στις περι-
στάσεις που βιώνουμε, και στο γεγονός ότι οι
δράσεις μcις επιφέρουν αλλαγές στο περιβάλλον
μcις, στην κοινωνία.
Κάτω από αυτή την οπτική, η μεγάλη έμφαση δίνε-
ται σε αυτό που κάνουμε και στο αν οι δράσεις μας
έχουν ή όχι το αποτέλεσμα που αρχικά Θέλαμε και
επιδιώκαμε.
Η βουδιστική παράδοση ωστόσο, δίνει μεγαλύτερη
έμφαση στις εσωτερικές διαστάσεις της δράσης.
Εδώ, τα πιο σημαντικά ερωτήματα δεν αφορούν
στο εξωτερικό αποτέλεσμα των δράσεών μdς,'
αλλά στο «ποιο είναι το αποτέλεσμα των αποφά-
σεών μας στη δική μας ευδαιμονία» κcιι στο «πώς
μας αλλάζουν οι πράξεις μcις».
Από
Ι``
αυτή την οπτική λοιπόν, αυτό που
_
κάνουμε δεν
---r= -.-.--.----- `ΙΙ_,_-`

έχ`έ`ιτόσοσημασίαόσοτοπώςτοκάνουμε.ΈΙ9LΞ9. σκέψεις μcις δεν είναι παρά μια παράπλευρη συ-

τΚ.έ,Ρμα. _έχΞLψ.ρJφs~_ν.α_ _κένει με το πώς διαμgρφώ-
νρυμε τον εqυτό μας +<;sιμ_τιφς-δ[dμορφωνό[ΞΞjΞ `
απρ'_τ_Qy εαυτέ``μας- μέσα`άπ~ό`τις πράξεις μας.
-'Ισως να cιναρωτιέστε ποια η διαφορά ανόμεσά σε
αυτές τις δυο τελευταίες έννοιες. Ο εαυτός μας
είναι εύπλαστος, ένας μαλcικός «πηλός» που μπο-
ρούμε να μορφοποιήσουμε κάθe στιγμή ανόλογα
με την πρόθεσή μας.
Όπως οι επιστήμονες σήμερα ανακαλύπτουν τους
τρόπους με τους οποίους ο νους επηρεάζεται από
τον εγκέφαλο αλλά και ο εγκέφαλος από το νου,
έτσι ο και ο Βούδας περιέγραψε δυόμιση χιλιάδες
χρόνιαπρινιμ.ε_Λ4λLΞ:π.ι._δ_j2_!_Φ=g_g=_ίδ=ιΞq±ι=κ_±J±=±_fgΞω_
<τΓς ο_Γοίας„ gι_.πρgeέgΞ!S μqςΞΓ±:ψτeΞ.έζΩLν\τgLΞπέ_
τiςh-bδδιαθέσειςμας.κcιίοιτtροδιαθέqεις=μg_ς_g_π_έ_
τις προΘέσεις μας.
•:. ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Οι δράσεις από τις οποίες αποτελείται ουσιαστικό
η ζωή μας δεν είναι παρά ένα ενδιόμεσο σκαλο-
πάτι, όπως ο κόσμος που κατασκευάζουμε με τις
νέπεια του πώς εμείς οι ι'διοι διαμορφωνόμαστε
κάθε λεπτό.
Σε μια στιγμή Θυμού για παράδειγμα, είτε εκφρά-
σουμε το Θυμό μας με μια πράξη, είτε τον εκφρά-
σουμε λεκτικά, είτε τον πνίξουμε μέσα μας και
«βράσουμε στο ζουμι' μας», σε κάθε περίπτωση
εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας στο Θυμό, στο να
Θυμώνουμε, eναποθέτοντας μέσα μας ένα στρώμcι
οργισμένων προδιαθέσεων.
'Ενας άνθρωπος με τέτοια προδιάθεση στο Θυμό,
Θα γίνεται ολοένο και πιο επιρρεπής σε οργισμέ-
να ξεσπάσματα, Θυμώνοντας με την παραμικρή
αφορμή, με το παραμικρό ερέθισμα που Θα εμφcι-
νιστεί. Αντίθετα, σε μια στιγμή καλοσύνης εναπο-
τίθεται μέσα μας μια καλή και αγαθή προδιάθε-
ση και κανείς σταδιακά (εφόσον οι στιγμές αυτές
πυκνώνουν) αρχίζει να ρέπει όλο και περισσότερο
προς την καλοσύνη.
Συνεπώς, η στάση μcις και ο τρόπος με τον οποίο
απαντούμε σε ένα γeγονός ή ένα αντικείμενο, το cιν
Θα αντιδράσουμε δηλαδή με Θυμό ή με καλοσύνη,
 Ο ΝΟΜΟΣ
ΤΟγ ΚΑΡΜΑ

ΞΣ=. εηρεάζει μόνο το εξωτερικό μcις περιβάλλον αλλά .

Γ.Ξ..ακό μετασχηματίζει τον ίδιο μας τον εαυτό. "
-= ..στικό λοιπόν του ποιοι είμαστε, μπορεί να cιπο-\ `

φ=._οΘεί μέσα από αυτό που κάνουμε. Εντούτοις αυτό

η=`. {άνουμε δεν είναι παρά μια φάση στην όλη μcις
τιι=+=`c, Κληρονομούμε το κάρμα μας από το παρελθόν
+Η από παλιότερες στιγμές ύπαρξης που βιώσαμε
-Ξ`,c -μότσο από προδιαθέσεις για να είμαστε Cικρι-
±.ι=- και αυτό το παρελθόν ορίζει το πώς κατανοούμε
+α Ξcυούμε τις τωρινές μας προΘέσεις.
-ι-:χρονα, κάθε στιγμή κρατάμε επίσης το μελλοντι-

κ +=c κόρμα στα χέριcι μας, ανάλογα με το πώς cιντι-

-ιι=ι.ιε και πράττουμε σε κάθε περίσταση που βιώνου-

κ =ο παρόν. Αυτή η αντίδραση-απόκρισή μας στα

τ,ι=.τ.ατα, που μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο
.ιιιΓc <αι συνειδητή, καθορίζει τι Θα κληροδοτήσουμε ,
=`. Ξcυτό μας στο μέλλον.

φ Η ΣΠΟγΔΑ1Α ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ
= Ξ`]=.{ός παράγοντας που επηρεόζει πόσο καλά μπο-
ΞΞΓLΞ-Υ+ααντιδρόσουμέ`σε-'Κά6-gδε-δομένηπερίσταση,_
-α-;Ξ .Ξτ:-ί να είναι το επίπεδο της επίγνωσης που διαθέ-

-:ιι.ί= :νόπόσαστιγμή. `- ~--` ~

_ --1- , -==-Δ_--`=,-Ι .-Δ
ύψ Ξ,:. υας ενδιαφέρει νcι είμαστε παρόντες, τότε μη-
#r=+ι..Ξc και ασυνείδητες εσωτερικές λειτουργίες μας
Ξr_ =.τ=`λ`άβουν να πάρουν τις αποφάσεις για λογαρι-
ιι]= .C:ς. τις οποίες Θα φέρουν σε πέρας με «όχημα» των πράξεών τους, προέρχονται cιπό τις πράξεις τους,
-.τ=τ=.ημένες συμπεριφορές κcιι αντιδράσεις μας. είναι δεμένοι με τις πράξεις τους και έχουν τις πράξεις
ξεχωρίζει τα
Ξ=. =ι.ις καταφέρουμε μέσα από εσωτερική άσκηση
------
r. =+cτύξουμ-ε τη συνειδητότητά μας, τότε οι επ-ίλο- :::::εςκ::Ξ::::Ι:α.ΙΕ:ννα:Τ:ρΞΞ$ξηπο_μ
ψΞ= ..=c πcιύουν να είναι μηχανικές-και μονοδιάστατες. Είναι στο χέρι μας λοιπόν να επιλέξουμε τις πράξεις

ψςL-<. Cιν υπόρχει μέσα μqς.ισ~χ~ψρή η προδίάθεση---/

να εκείνες που Θ-α μας κάνουν «ανώτερα» -όντα.Τfναι-`-`στδτ'

a.υ_`,c.. ιιε. σε μιcι τέτρια στ±Υμήπg_υ~εί_μ_αg_τ.ρ σγν9Ιδη-
=ι ΞΙΞ.=γι'ζεται η δυνατό-τ-ήτα να μην αντιδράσουμε με
τιι ..`.=cι!{§ μας Θυμωμένο τρόπο.
ιwε =`..-.. = Ιιόγίαι μια τέτόια στιγμή έχουμε τη δυνcιτότη-
-_ .c Ξι.jσουμε μια μικρή ελευθερία μέσα σε ένα ού-
-.ι= - =`..1`ως εξαιρετικά προγραμματισμένο σύστημα,
τι. Ξ,=. ε.'γαι άλλο από τον ίδιο μας τον εαυτό.
: . =ιι: λοιπόν δεν είναι κάτι έξω από εμάς, κότι το
χέρι μαξ να επιλέξουμε το κάρύα μαξ-.-Η`-σκέψη είναι
τρομακτική, γιατί δεν αφήνει καιρό για χάσιμο.
Το μέλλον μας ήδη αποφασίζετcιι, λεπτό το λεπτό, κcιι
γιcι να μπορέσουμε να επιλέξουμε αυτό που Θα μας
ωφελήσει πρέπει να αφυπνιστούμε και νcι -κατανοήσου-_
με τη δώά-μη που έχουμε στα χέρια μcις, τη δύνcιμη
που κρύβεται σε ένα Θυμωμένο βλέμμα αλλά κcιι σε ένα _ ___. ~ ψ
χαμόγελο καλοσύνης... Ει-

Ξττm .Ξc όυρβταiνε-ί---έξώ-Θέ-ν-,--όh-ώς- όυνηθίσαμ_ε γα πι-

Ξ-c::=-..Ξπσόωνπγκί:Τ,ξππωά:Ττα:α#ε#Κ-ΞΤ:-οΠύοξλαQςί::-:
n-. Ξ.,c. ιδί-οΚ~τήτέ.ς των πράξεών τους, κληρονόμοι

ΑΒΆΤΟΝ 47
 ο ΣΚΟΡΠΙΟΣ
κΑι Η ΒΕΛΟΝΑ
ο παρόν είναι η ηχώ του παρελθόντος και από το λήθαργο του ύπνου της ασυνειδητότητας
το μέλλον αποτελεί αντανάκλαση του παρό- και του υλισμού, να αποκαλύψουμε το μεγcιλείο του
ντος. Είναι πλέον οφθαλμοφανές ότι τελικά ξεχcισμένου ελληνικού πνεύματος.
ΘεριΈουμε τους καρπούς των όσων έχουμε
Ξεφύγαμεαπότοδρόμοτηςαρμονίας,λησμονήσαμετην
πηγή κcιι τις αρχές μας, πιστέψαμε σε εφήμερα είδωλα
σπείρει. Το Θέμα όμως που προκύπτει με το
και βασίσαμε την ευτυχία μcις στην υπερκατανόλωση
νόμο του κάρμα ή της ανταποδοτικότητας, είναι ότι
κcH ιδού τcι σημερινά αποτελέσματα.„
όταν κάποιος ονομάζει κότι «καλό» ή «κακό», το κάνει
σύμφωνα με το επίπεδο γνώσης του, την παρόδοση
•:. ΑΡΧ1ΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ
στην οποία ανήκει, τον τρόπο που εκπαιδεύτηκε.
'Ετσι βλέπουμε πως μία πράξη ή μία ιδέα, που για Το μονοπάτι των Σούφι πιστεύει πως ποτέ δεν είναι
αργά για έναν άνθρωπο ή για ένα λαό να αλλάξει το
κάποιους μπορεί να αποτeλεί ιερό κcιι να εκφράζει το
πεπρωμένο του, εάν πρQγμοτικά το Θέλει με όλο του
καλό, για κάποιους άλλους, από μία άλλη παράδοση,
το Είναι.
να είναι εντελώς λάθος.
Δενείμαστεαπλάμηχανές:μπορούμεμετηνκατάλληλη
Είναι πολύ εύκολο για έναν αδαή άνθρωπο της
εκπαίδευση και τη χάρη του Θεού νο γίνουμε οι
εξωτερικής Θρησκείας να εκφραστεί επικριτικά για
αρχιτέκτονες των καταστάσεων της ζωής μας. zώντας
τις πράξεις ενός άλλου ανθρώπου, αλλά οι Σούφι σε
συνειδητά στο παρόν μπορούμε να εμποδίσουμε τα
αντίστοιχη Θέση προτιμούν να κρατούν τα χείλη τους
λάθηκαιτιςεγγραφέςτουπαρελθόντοςνακcιΘορίσουν
κλειστά.
την πορεία της ζωής μας κcιι να σχεδιάσουμε ένα
•:. ΕγκΑΙΡΙΑ ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ κcιινούριο μέλλον.
Είναι βέβαιο για παράδειγμα, πως κάτι μπορεί να
Πίσω από το δράμα της καθημερινότητας βαθύτερα
πηγαίνει λάθος με μένα κι αυτό όντως να είναι
Θέματα αναδύοντcιι στην επιφάνεια κcιι επιζητούν την
cιποτέλεσμα των πράξεών μου, αλλά αυτό δεν σημαίνει
εκδήλωσή τους. Όλα αυτά τα προβλήματα έχουν να
πως πρέπει να παραδοθώ.
κάνουν με μία αρχετυπική ποιότητα η οποία επιζητεί
έκφραση κι ολοκλήρωση. ΑΓότη_μιαείμαστευποταγμένοισεαυτήτηΥκατάσταση
Τα σημερινά προβλήματα μπορούν να γίνουν (διό-τι είναι απόρροια προηγούμενων δράσεών μας),
<από την όλλη όμως μπορούμε να συμβέλλουμε στη
αντιληπτά ως Θε.ι.κά επινοήματα τα οποία Θέλουν να
δημιουργία του πεπρωμένου μας.
μας σπρώξουν στο να δούμε τι παίζεται πίσω από
Ας Θελήσουμε κι ας τολμήσουμε αυ τή την αλλαγή,
αυτό που εκδηλώνεται στα μάτια μcις ως πρόβλημα.
διότι Ο μόνο όσουςΞ™Θi5Χ6ύ7--Γα
Σκοπός μας (Θα έπρεπε να) είναι να προσπαθήσουμε να
να αλλάξουν. Αν το Θελήσουμε και πιστέψουμε, η χάρη
αφcιιρέσουμε +αυτό το προσωπείο και να διεισδύσουμε
του μπορεί να κάνει «το δάγκωμα του σκορπιού ένα
σε μια πιο βαθιό κατάσταση αυτογνωσίας.
τσίμπημα βελόνας* Ξ
Όταν οι 'Αρcιβες ρώτησcιν τον Προφήτη γιcιτί ο Θεός
έφτιαξε τα κουνούπια, εκείνος απάντησε, «ίσως να το
έκανε για να ξυπνάτε από τον ύπνο σcις και να Τον
Θυμάστε». Απ' ό,τι φαίνεται λοιπόν, το συλλογικό μας
κάρμα μάς προσφέρει την ευκαιρία να ξυπνήσουμε

ΆΒΆΤΟΝ 51
 ^ΑΔΑ
ΑΈΙΤΆΕ^ ΝΤΕΜΗS Κυριάκου

ταίο 6μηνο παρατηρείται

στον ευρύτερο ελλαδικό
Είναιχώρο,
αλήθεια
αλλάότι το τελευ-
κι όχι μόνο, μια
μεγάλη αύξηση του cιριΘμού κcι-
ταγραφών και Θεάσεων Αγνώστου
Τcιυτότητας 1πτάμενων Αντικειμέ-
νων (Α.Τ.ι.Α. ή cιλλιώς υ.F.Ο.).
Σχεδόν παντού στην Ελλόδα, κυ-
ρίως όμως στη Μακεδονία, στην
Αττική, στην Πελοπόννησο και
κάποια νησιά, έχουν παρcιτηρη-
Θεί τέτοια αντικείμενα ή φαινό-
μενα από πολλούς, μερικοί από
τους οποίους τα αποστέλλουν,
μαζί με φωτογραφίες ή βίντεο
που έχουν τραβήξει σε διάφο-
ρες ερευνητικές οργανώσεις κcιι
ιστότοπους.
Ενός τέτοιου φαινόμενου έγι-
να μάρτυρας κι εγώ προσωπικά,
στις 1 Σεπτεμβρι'Ου 2012, ενώ κα-
τευθυνόμουν από το αεροδρόμιο
στο σπίτι μου επιστρέφοντας απ'
το εξωτερικό. Παρεμπιπτόντως,
ασχολούμαι με το ζήτημα των
ΑΤ1Α για σαράντα και πλέον χρό-
νια και το έχω μελετήσει διεξοδι-
κά, τόσο, που με τη γνώση και την
εμπειρία μου στην αστρονομία
πολύ δύσκολα Θα μπερδέψω ένα

αεροπλάνο ή αστέρι με ένα παράξενο και cιγνώστου
ταυτότητας ουράνιο φαινόμενο.
Αν και πολλοί από εμάς τους ερευνητές του φαινο-
μένου Θα Θέλαμε γαργαλιστικά να πιστέψουμε ότι τα
ΑΤΙΑ είναι εξωγήινης προέλευσης και νcι φαντcισιω-
νόμαστε έτσι συναντήσεις με άλλους πολιτισμούς με
περίεργες ιδιότητες, άλλοτε Θετικές κα προστcιτευ-
τικές κι άλλοτε απειλητικές κι εχθρικές, ουσιαστικά
δεν φαίνεται να δίνουμε μεγάλη σημασία στις λέξεις
«Αγνώστου Ταυτότητας*
Η φαντασία μπορεί εκστατικά να καλπάζει, αλλά το
γεγονός παραμένει ότι αυτό που βλέπουμε στον ου-
ρανό κάποια στιγμή έχει απλά «άγνωστη» για εμάς
ταυτότητα. Μπορεί να είναι οτιδήποτε...
Η ΡΗΧΟΤΗΤΑ ΤΟγ «ΡΕΑΛΙΣΜογ»
Το σίγουρο είναι ότι από την αρχαιότητα μέχρι κcιι σή-
μερα είναι τέτοια η πληθώρα των καταγραφών που
ως φαινόμενο δεν μπορεί να παραγκωνιστεί ή να μπει
στην άκρη σαν «εμπειρία κάποιων αλαφρο.ίσκιωτων»!
Ούτε επίσης μπορεί να μειώσει κανείς τη σημασία του
απομυθοποιώντcις το μέσα από δήθεν «ρεαλιστικές»
ερμηνείες του τύπου «κάτι
άλλο Θα είδαν και νόμι-
ζαν .... ». Αποτελεί ένα φαινό-
μενα που έχει περάσει πολύ
δύσκολα τεστ ερμηνείας
και έρευνας κι επιμένει να
είναι παρόν. Είναι με τέτοιο
ιδιάζοντα τρόπο παρόν, ττου
κάθε σοβαρός ερευνητής
δεν μπορεί πcιρά να σκύψει,
τουλάχιστον με περιέργεια,
πάνω του.
Συνεπώς στο παρόν άρθρο
δεν Θα κατcιπιαστώ με το ζήτημα του αν υπάρχουν ή
όχι αγνώcπου ταυτότητας αντικείμενο ή ουράνια φαι-
νόμενα. Θα ήταν σαν να αμφισβητούσα εκατομμύρια
ανθρώπους που έχουν δει κcιι κατογράψει τέτοια.
Ούτε cπο αν υπάρχουν ή όχι εξωγήινοι πολιτισμοί στο
αχανές σύμπαν. Μου φαίνεται άλλωστε τόσο πιΘανό
να υπάρχουν όσο ασφυχτικό και στενόμυαλο του να
έχει αυτή η «μπλε κουκκίδα», όπως ονόμαζε τη Γη μας
ο Καρλ Σαγκάν, το μοναδικό προνόμιο της έλλογης
ζωής κcιι του πολιτισμού.
Όλες αυτές τις δεκαετίες που ασχολούμαι με τη μελέ-
τη του φαινομένου έχω ακούσει πλήθος ανόητων και
ρηχών επιχειρημάτων ενάντια στην ύπαρξη εξωγήινης
ζωής κcu όντων που μπορεί να επισκέπτονται τον πλα-
νήτη μας. Τα πeρισσότερα απ' αυτά είναι προ.ι.όντα της
ανθρώπινης εγωπόθειας, του φόβου για το άγνωστο
και της απειλής που αισθανόμcιστε σcιν είδος.
Μια ματιά νcι ρίξει κcινείς στον κινηματογράφο επι-
στημονικής φαντασίας Θα καταλάβει τι εννοώ. Στις
πλείστες των ταινιών οι εξωγήινοι μcις επιβουλεύονται
και Θέλουν να μας καταστρέψουν - τόσο σπουδαίοι
είμαστε.

ΑΤΙΑ πάνω από τουs Δελφούs.
Πnγή: υfoSί8htίn8Sdαί|y.com
Κι ακόμα πιο σπουδαι'οι και καλύτεροι όταν στο τέλος
νικάμε στον πόλεμο εναντίον τους κι αποδεικνύουμε
γι' ακόμα μια φορά πόσο ρηχή και παιδιάστικη σκέψη
και συνείδηση έχουμε. Ευτυχώς, δεν είναι όλο το αν-
Θρώπινο είδος τόσο ανώριμο!
Επιζητώ να το ανοίξω λίγο το Θέμα.
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΤRΙΧ
zούμε σε μια τρισδιάστατη καθημερινότητα. Μεγαλώ-
σcιμε σε μια κοινωνία που μας έμαθε ότι αυτές οι τρεις
διαστάσεις ει'ναι η μόνη πραγματικότητcι. Σύμμαχος
αυτής της αντίληψης ήταν και η επιστήμη μέχρι πριν
από μερικές δεκαετίες.
Ευτυχώς ήρθε η κβαντική μηχανική και τα άλλαξε όλα
αυτά και ει'ναι πολύ σημαντικό μέσα από τον χώρο της
επιστήμης, φαινόμενα που Θα μπορούσαν παλιά να Θε-
ωρηθούν μεταφυσικά ή παραφυσικά να παίρνουν την
επιστημονική βούλα ότι είναι φυσικότατα!
Αρχαίες διδασκαλίες κcιι παραδόσεις έρχονται να επα-
ληθευτούν πια, τώρα που γνωρίζουμε ότι ο καθένας
μcις είναι πολύ πιο σύνθετος και πολύ πιο «μεγάλος»
ενεργειcικά απ' αυτό που προσλαμβόνουν οι πέντε μας
αισθήσεις.
'Ετσι, αυτό που προσλαμβάνω από εσένα δεν είσαι
ολόκληρος «εσύ» παρά μόνο ένα τρισδιάστατο απο-
τύπωμα του «εσύ» πάνω στο mαtrίχ της τρισδιάστατης
πραγματικότητας, όπως ανάφερε κάποια στιγμή κι ο
αγαπητός Μάνος Δανέζης.
Οι όλλες δηλαδή διαστάσεις είναι εδώ και τώρα, κι όχι
αποκύημα κάποιας επιστημονικής φαντασίας. Απλά τα
όργανα που μπορεί νcι τις προσλαμβάνουν είναι άλλα.
Και μιλάω για «όργανα» εσωτερικά μέσα σε κάθε άν-
Θρωπο. Όταν ο CαrΙ Jυng υποστήριζε ότι μόνο οι πυ-
ρηνικοί φυσικοί κcιι οι ποιητές Θα τον κατανοήσουν,
δεν ήταν σχήμα λόγου. Στοιχεία του βαθύ, συλλογικού
ασυνείδητου αγγίζουν το μεταίχμιο πολύ λεπτών ενερ-
γειών όπου ψυχή και σώμα αγγίζονται αλλιώς, όπου
άπιαστες ενέργειες αυτών που ονόμαζε Αρχε'τι/Jτα εί-
ναι σε δράση.
Ο Jυng, ένα τέτοιο ερευνητικό και Θαρραλέο πνεύμα,
δεν Θα μπορούσε να μην ασχοληθεί με το Θέμα των
Ιπταμένων Δίσκων: δεν Θα μπορούσε να τον αφήσει
ανεπηρέαστο ένα τέτοιο συλλογικό μήνυμα από όλη
την ανθρωπότητα.
ΕΝΑΣ ΣγΓΧΡΟΝΟΣ ΜγθοΣ
Για τον Jυng, πρωταρχική μέριμνά του στο Θέμα των
ΑΤ1Α δεν ήταν τόσο το cιν είναι πραγματικότητα ή όχι
όσο η ψυχική όψη του φαινομένου.
Αντίνα εικάζει για τη πιΘανή του φύση ή γιcι το κατά πό-
σον τα ΑΤΙΑ είναι ή όχι εξωγήινα σκόφη, διερωτάται για
το τι μπορει' να καταδεικνύει το γεγονός ότι όλα αυτά
τα φαινόμενα ορώνται cιπό τόσους ανθρώπους, τη στιγ-
μή ακριβώς που η ανθρωπότητα απειλείτcιι όσο ποτέ

'Αγνωστns πβοέλευσnS λάμψειs οτον ουρανό
οτnν Παραλιαιtή ΑΘnνών, 27/20/2012.
Πnγή: υf0grΘece.bl08SΡΟt.C0m
στην ιστορία της από χίλια δυο ζητήματα.'Ετσι για τον
Jυng, τα ΑΤ1Α αποτελούν έναν «σύγχρονο Μύθο». Εδώ
ας σημειωθεί ότι η έννοια κι η διάσταση του Μι;'Θοι; δεν
ταυτίζεται ουδόλως με το «Ψεύτικο» ή «Ψευδαισθησια-
κό» αλλά ως συνέπεια μιας πολύ βαθιάς ενδοψυχικής
ανάγκης για διέξοδο από την όποια κρίση.
Όπως ^έε` ο Ρ.W. ΜaιrΙ}m στο 'Ενα Πει'ραμα σε Βόθος «Ο
σκέτος μύθος ίσως να είναι κάτι το καθαρό φανταστι-
κό, αλλά ο ζωντανός μύθος είναι μια δύναμη».
Η εκπαίδευση που έχουμε πάρει, οι κοινωνικές επιτα-
γές που Θέλουν την τρισδιάστατη πραγματικότητα
σαν την μόνη τέτοια, μας έχουν επιβάλει να αντιλαμ-
βανόμαστε τον Μύθο σαν κάτι στεγνό, χωρίς χυμούς, στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο μια μεγάλη αύξηση του
σαν κάτι μη-ζωντανό ή σcιν μια παιδική εξιστόρηση. αριθμού καταγραφών και Θεάσεων Αγνώστου Ταυτό-
'Ετσι οι περισσότεροι μύθοι έχουν μείνει στο επι'πεδο
μιας υπερφυσικής ιστορίας χωρίς Ψυχή.
τόσο όμως ο Jυng όσο κι ο μεγάλος JοSeρh cαmρbelΙ
μιλάνε για τον Μύθο σαν μια δύναμη που πηγάζει από
τα βάθη της συλλογικής Ψυχής και ταυτόχρονα τρέφει
την Ψυχή,
ΣΤΟΝ ΟγρΑΝΟ ΨΗΛΑ ΕΚΕΙ
Όταν η ανθρωπότητα, και πιο συγκεκριμένα η Ελλάδα
στη φάση αυτή της ιστορίας της, απειλείται από έναν
πόλεμο που δεν μοιάζει με τους άλλους, που της είναι
ανοίκειος, τότε η αρχέτυπη διάσταση κcιι ανάγκη -που
ξεκινάει από βαθύτερα στρώματα της Ψυχής- στρέφε-
ται προς έναν «από μηχgyής _Qε§_»:.
ΤΟ βλέμμα στ`ρέφεται προς τα εκεί όπου Θρησκείες
και πνευματικές παραδόσεις από τα πανάρχαια χρόνια
ήθελαν τη λύση να βρίσκεται: στΌν οι;ρανο'.J Εκεί το
άγνωστο μπορεί αρχικά να φοβίζει αλλά στον πυρήνα
του έχει το δέος, την αλλαγή από την υπάρχουσα κα-
τόσταση και τη σωτηρία.
Σήμερα που ο σύγχρονος άνθρωπος απέκδυσε διά-
φορους Θρησκευτικούς και μη Μύθους από το έμψυχο
περιεχόμενό τους, αναζητει' και φτιάχνει όλλους στα
έγκατα της συλλογικής Ψυχής.
Τα ΑΤΙΑ μπορεί από πάντα να υπήρχαν. Μπορεί να _ε.ί=
ναι εξωγήινα, ενδογήινο ή μιας άλλης διάστασης όντα
που στα σταυροδρόμια των διαστάσεων στο πολυδιά-
στατο Σύμπαν παίρνουν ποικίλες μορφές στον ουρcι-
νό. Εκεί συναντούν το δικό μας Μυθικό βλέμμα, τη δτκή` -
μας ανάγκη, το δικό μας δέος.
Στα σταυροδρόμια αυτά, παρατηρητής και παρcι-
τηρούμενο συγχωνεύονται, μπερδεύονται, τα όρια
Θολώνουν και στο τέλος δεν έχει κcιι τόση σημασία.
Μιcι άλλη παρατήρηση της Κβαντικής Μηχανικής: ο
`,\-ΙΙ^
παράτηρητής αλλάξειτο π`αρ_ατήρούl5Ξ%! Άλλο κΦdt
*+
τοιι'τΌ.Ι Σε κάνει να -Θέλεις να χορέψεις στο ρυθμό
ενός Σύμπαντος που διακατέχεται από ερωτική ορμή
απροσδιοριστίας. Κι ενός εσωτερικού σύμπαντος που
σcιν ολογραφικός προβολέας προβάλλει με το βλέμμα
κυκλικά σχήματα στον ουρανό, κι αυτά αυτό!
ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΛΗΞΗ
Είναι αλήθεια ότι το τελευταίο 6μηνο παρατηρείται
τητας Ιπτάμενων Αντικειμένων.
Ποιος βλέπει τι; Τι βλέπεται από ποιον; Τι σχέση μπορεί
το όλο φαινόμενο να έχει με τις τρέχουσες συγκυρί-
ες; 'Εχει; Ποιο είναι το «μέσα» μας που γίνεται <<έξω»
και ποιο είναι το «έξω» που προσλαμβάνεται από το
<<μέσα» μcις;
Κάποιες φορές αξίζει να μένει κανείς με τα ερωτή-
ματα ανοικτά, χωρίς άμεση απάντηση, ανολοκλήρωτα
και τουτέστιν γόνιμα, επιδεχόμενα αλλαγής, σαν τον
παρατηρητή και το παρατηρούμενο, ανοιχτός στην
έκπληξη....
 καλά ότι η ιστορία των Μάγων, που αναφέρεται μόνο στο δικό του Ει;αyyε'λtο, Θα μπορούσε να προκαλέσει
Ηιστορία των Τριώντων
την αντίδραση Μόγων ασφαλώς
ορΘόδοξων και δεν είναι ένα παραμύθι για μικρά παιδιά. Ο Ματθαίος γνώριζε πολύ
Εβραίων.
Το Κατα' Ματθαt'ον Ευαγγε'λιο, σύμφωνα με τους μελετητές, απηχεί την κύρια προσπάθεια εβραιοποι'ησης του
Χριστιανισμού. Ο Ματθαίος, ως Εβραίος, γνώριζε πολύ καλό ότι η μαγεία καταδικαζόταν ρητά στα ιερά βιβλία
του 1ουδα.ι.σμού.
Αυτό το παράδοξο αγνοήθηκε συστηματικό από τους περισσότερους μελετητές της Αγι'ας Γ7αφής', Το περιστα-
τικό με τους μάγους καταλαμβάνει μερικές γραμμές στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου και δεν απασχολεί ξανά ούτε
τον ίδιο ούτε κάποιον από τους άλλους Ευαγγελιστές που φαίνεται να το αγνοούν.

ΕΗiΗΕΗΞΞ±
όο ΑΒΑΤΟΝ
Ωστόσο, αυτή η αναφορά στους μάγους φεί ενάντια στους κληρονόμους του χει τάξη, ούτε πειθαρχία σε καιρούς `\

θα πρέπει να είχε κάποια σημασία για Αλέξανδρου ανακτώντας πολλό εδάφη πολέμων... Οι δίκαιοι και οι υπέρμαχοι

εκείνους τους πρώτους αναγνώστες της πρώην Περσικής Αυτοκρατορίας. της αλήθειας Θα απομακρυνθούν από
του Ευαγγελίου, οι οποίοι είχαν λάβει Σύμμαχοι των Πάρθων ήταν εκείνα τα τους κακούς κcιι Θα καταφύγουν στις

κάποια προφορική διδασκαλία που δεν στρώματα των Εβραίων που ευνοούσαν ερήμους. Ο ασεβής, γεμάτος λύσσα,
διασώθηκε σήμερα. μια ιουδαιο-παρθική συμμαχία ενάντια και με μεγάλο στρατό θα περικυκλώσει \`\

Η γραπτή διδασκαλία αποτελούσε μέ- στην εξελληνισμένη (εβρα.ι.κή) συναγω- το βουνό στο οποίο Θα βρίσκονται οι
γή και στη Ρώμη. δίκαιοι για να τους σκλαβώσει... Αλλά
ρος μόνον της γνώσης που έλαβαν οι
Απόστολοι. Τα υπόλοιπα χάθηκαν με το Δεν ήταν όμως απλά μια πολιτική συμ- όταν εκείνοι βρεθούν περικυκλωμένοι

πέρασμα των χρόνων. Αν και, ευτυχώς, μαχία, καθώς συνδύαζε «την ελπίδα και πολιορκημένοι, Θα πcιρακολέσουν

δεν χάθηκcιν όλα... μιας οριστικής λύτρωσης από τον ξένο με δυνατή φωνή τον Θεό.„ Και ο Θεός
ζυγό διαμέσου ενός μεσσιανικού βα- θα τους ακούσει και, από τΤFΤυδδνόΓ
Ο ΣΩΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ σιλιά ταυτόσημου με τον Σωτήρα του όαότείλει-τονΜεΎάλό-ΒάδΓλ-ε'α--Ύτανd
πέρατος των αιώνων της εσχατολογίcις τους σώσει και να τους απελευθερώσει
Οι Εβραίοι, κατά τη διάρκεια της αιχμcι-
των Πάρθων». Εκφραστές αυτής της Κάι θα α_φανίσει όλουςiους dσεβείς-με-+
λώσίας-τους σ+η Βαβυλωνία τον 6ο π.Χ.
το πυρ και το ξίφος...χL
αιώνα, σίγουρα ήρθαν σε επαφή με την συμμαχίας στην Παλαιστίνη ήταν τα
αρχαία Θρησκεία του 1ράν, το Ζωροα.- μέλη της Κοινότητας του ΚΟυμράν. Δεν γνωρίζουμε +ο σύνολο των Χρη-
στρισμό, κcιι τις σχετικές δοξασίες περί Η πίστη σε μεσσιανικές δοξασίες μόνο σμών του Υστα'σrτη, αφού έχουν δια-
της μονομαχίας Καλού και Κακού, που τiΓχα-ίd δ-εν ήταν. Από τον 2ο αιώύd τί.Χ. σωθεί μόνο αποσπάσματα, ωστόσο,
επιβλέπει χωρίς να συμμετέχει άμεσα, Ο ή-Εγί-ύς=Ανδτι2λήέιίχέΎνώFό-εliίί-διά- γνωρίζουμε ότι ήταν αποδεκτοί από
Θεός του Ζωροάστρη, ο 'Αχουρα Μάζντα. δοσ-η-εσχατολογικών-Κειμε'νώ-ύ-ξώίίδa: τον κλήμη τον *ΙΞξa5ξiξ=ai-i-5όΞ2ιξ~-
που ειχαν συντα-
Αποτέλεσμα της επιρροής αυτής ήταν ΞΞρJκmmνΞ± Lj-:Χ.), ως πόοφητεία- τηξ γέννή-ύή-ξ=Ξ6ίj~
Χριστού.
__ _±-Γ ---------_--

ο Ιουδα.ι.σμός να υιοθετήσει ορισμένες LΧ9~εΓστα ε

«νέες» ιδέες, όπως του Διαβόλου και τη τΌι; γστάσπη.. Η πεποίθηση αυτή ήταν διαδεδομένη
\«Θα έρθούν-καιροί που δεν Θα υπάρχει σε μεγάλο μέρος της Ανατολής και κυ-
σχετική με το «πέρας των καιρών».
Η επιρροή του Μαζντα.ι.σμού στον Ιου- δικαιοσύνη, στους οποίους οι κακοί που ρίως στη Συρία. Ενδεικτικά, στο Από-

δα.ι.σμό έγινε εντονότερη την εποχή των κρυφοΕυαΥΥέλιο:ΞξξΗέίΕ6ίι~Κίή~ξ-RλΤάkιr6-ξ

ι μισούν τους καλούς Θα τους υποχρεώ-
Πάρθων, που διατήρησαν τη Θρησκεία σουν να ζουν μέσα στην εξαθλίωση. Δεν του Ιησού Χριστού, CΝαΦέρεταί όhί «ίτcΝ,

του Ζωροαστρισμού, και είχαν στρcι- Θα τηρούνται οι νόμοι, ούτε Θα υπάρ- καιρό που γεννήθηκε ο ιησούς ήρθαν
σοφοί από την Ανατολή στην 1ερουσα-
λήμ, σύμφωνα με την προφητεία του
Ζωροάστρη*

Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ
ΤΟγ ΖΩΡΟΑΣΤΡΗ
Η σημασία των Χρησμών τΌι; γστα'σπη
έγκειται στο ότι είναι σίγουρο πως εί-
χαν γρcιφεί τον 2ο π.Χ. αιώνα. Λεπτο-
μερέστερες, αν και μεταγενέστερες,
πληροφορίες μας δίνει ένας Σύρος
συγγραφέας, ο Θεόδωρος Μπαρ Κονάι,
στο έρΎο του Το Βιβλι'ο των Σχολι'ων.
Εκεί, ο Ζωροάστρης απευθυνόμενος σε
τρεις μαθητές του, λέει: «Θέλω να σcις
αποκαλύψω ένα Θαυμαστό μυστήριο
0 'Αχουρα ΜάΖντα (στο κέντρο).

ΑΒΆΤΟΝ όΙ
 Ο ΖωροάοτρnS κοι ο Πτολεμcιίοs στn rχΏήή ιωyΑθηιώyτου Ραφcιήλ.
που αφορά το Μεγάλο Βασιλέα που Θα
.έρθει στη γη. Στο πέρας των καιρών,
όταν Θα πλησιάζει η έσχατη κρίση,<Θα
γίνει η σύλληψη ενός Βρέφους και τα
μέλη του Θα αναπτυχθούν στην_ κοιλιά
μιας παρθένου που- ποτέ δεν Θα την
έχει πλησιάσει άντρας... Και οι άνθρω-
ποι αυτής της χώρας Θα αντιτεθούν
στην πι'στη του... Θα τον συλλάβουν
και Θα τον σκοτώσουν πόνω στο ξύλο„.
Θα επιστρέψει όμως πάνω σε λευκά
σύwεφα, γιατί Εκείνος είναι το Βρέ-
φος που γεννήθηκε από το Λόγο που
δημιούργησε τα πάντα... Θα πρέπει να
f φυλάξετε και να διατηρήσετε τα όσα
σας είπα και να περιμένετε την έλευσή
του. Γιατί Θα είστε οι πρώτοι που Θα
παρατηρήσετε την έλευση του Μεγά-
λου Βασιλέα, εκείνον που προσμένουν το ΖαρατΌι;'στρας ως «Αυτός που λά-
οι σκλάβοι για να ελευθερωθούν... Και
όταν εμφανιστεί το άστρο για το οποίο
σας μι'λησα, στει'λτε απεσταλμένους με
δώρα για να τον προσκυνήσουν και για
να του παραδώσουν τα δώρα σας. Μην
λησμονήσετε να το κάνετε, γιατί είναι
ο Βασιλεύς των Βασιλέων κcιι σ' αυτόν
οφείλεται η βασιλει'α όλων τους. Εγώ
και Εκείνος είμαστε ένα .... ».
Η αξία των όσων γράφει τον 8ο μ.Χ.
αιώνα ο Μπαρ ΚΟνάι Θα ήταν ανε-
κτίμητη, αν δεχόμασταν την αυθε-
ντικότητά τους. Αν εξαιρέσουμε
ό2 ΆΒΑΤΟΝ
τα περί Θανάτου και τα περί ανάστα- < Βασιλεία του _Θεού «καταλαμβόνει μέσα
σης του Μεγάλου Βασιλέα, τα υπόλοι- σ+ις Π+άτες (το αρχαιότερο τμήμα της
πα που αναφέρονται, αποτελούν μέρος Αβε'ντια, του ιερού βιβλίου του Ζωροα-
5Ι-------J-
~Τ|ς`g„ρ.χ_qίαςττερσικήςθρησκείας. στρισμού) την κεντρική Θέση, κcιι δεν
Το όν-ομd ΖαρατΌυ'στιρας, που για κα- βρίσκουμε να υπόρχει άλλη συγγένεια
Θαρά ευφωνικούς λόγομς μετατράπη- πιο ενδεικτική cιπ' αυτήν, ανάμέ-σ~άτίη
κε από τους 'Ελληνες σε Ζωροάqτρητ,; Θρησκεία του 1ρανού προφήτη και στη
σήμcιινε γιcι τους τελευταίους «χρυσό όρησκεία των ευαγγελίων» (J. Μου|ton).
-άστρο» (Δίων, Ερμόδωρος). Ορισμένοι
γλωσσολόγοι είδαν ακόμη στη ρίζο ΤΟ ΜγΣΤΗΡΙΩΔΕΣ
zαram τη σημασία «πνευματικός χρυ- ΒΙΒΛΙΟ ΤΟγ ΣΗΘ
σός», αλλά συμφώνησαν μεταξύ τους Σε ένα cιντίγραφο του Ει/αyyελ{'οι/ της`
στη μετάφραση του υshfnα ως καμήλα, Πα{δικής' Ηλικι'ας, γραμμένο στα αρμε-
εξ ου και οι μεταγραφές «κίτρινη κα- νικά (6oς αιώνας μ.Χ.), αναφέρεται ότι
μήλα» ή «ιδιοκτήτης χρυσών καμηλών». g_ι`ι Μόγο_ι._ε_ίχqν μαζί τους ένα κείμενο
Όμς οι Πάρσοι (Οι πιστοί του Ζωροα- πc;υ ύε-ταβιβαζόταν από Ύεντιά-`σέ γ-ενιά
στρισμού που κατόφυγαν τον 8ο μ.Χ. αι. και έπρεπε να δοθει' στο νέο-Λhεσσία.
στην 1νδία) επιμένουν να μεταφράζουν Το μυστηριώδες αυτό κείμενο ήταν το
Βιβλι'ο του Σηθ.
μπει από φως». Το ατελές απόκρυφο ΈρyΌν εις. Ματ-
Οι ΤρεLς Μόγοι επιβαίνοντας σε καμή- Θα{'ον (4ος αιώνας μ.Χ.), που για μεγάλο
λες, ακολουθούν-ένα «πιc;---λαμπό`ό-`κdί[-` χρονικό διάστημα αποδιδόταν στον Ιω-
από τον ήλιο άστρο» για να προσκυνή- άννη το Χρυσόστομο, αναφέρει: «Έχω
σουν το Μεγόλο Βασιλέα. Η ιδέα για τη ακούσει να λέγεται ότι υπήρχε κάποτε
μια φυλή σcιν κι αυτή (των μόγων) που
ζούσε σε εκείνο το βασίλειο της Ανατο-
λής που βρίσκεται κοντά στη Θάλασσα.
Και αυτοί κατείχαν ένα βιβλίο με το
όνομα του Σηθ, σχετικό με τη μελλρ-
ντική εμφόνιση αυτού του άστρου
και για το τι είδους δώρα έπρεπε
να προσφέρουν. Αυτό το βιβλίο
yκρ( _ __

φυλασσόταν από γενιά σε γενιά, από
σοφούς ανθρώπους, και δινόταν από
πατέρα σε γιοLΔπό αυτούς είχαν επψΞ-
` -,.,-.- _--.ψ-==- ίc-y
γiί__οι δΦδ.εφ σοφότεροι, γνώστες των
ουράνιων μυστηρίων, που είχαy Cιναλόί-
δέ-ι\να επαγρμπνούν γτα τηύ εμφaΞντση
άυτού τ6υ όστρου. Όταν κόποιος από
αυτούς πέθcιινε, ο γιος του ή κάποιος
κοντινός συγγενής με την ίδια γνώση
έπαιρνε τη Θέση του. Στη γλώσσα τους
τούς έλεγαν μάγους, γιατί προσκυνου-
σαν σιωπηλοί τον Θεό...».
Οι δώδεκα qυτοί μάγοι-αστρολόγοι συ-
---_2
γκεντρώνονταν κόθε χρόνο στο Επινί-
κιον Όρος και προσευχόμενοι σιωπηλά
περίμεναν γιcι Τρ-εις ημέρες το άσιρο
του Μεγόλου Βασιλιό που Θα απgκάλυ-
πτε τη γέννηση του Σωτήρα/Σαοσιόν{
(Μιχρ--Μίθρα).
«Μέχριπώκάποιαμέρα,τοόστροεμφα-
νίστηκε μπροστά τους, καθώς κατέβαι-
ναν από το Επινίκιον Όρος. Κcιι διέκριναν
πάνω του τη μορφή ενός μικρού παιδιού
και ενός σταυρού. Κcιι τους μίλησε και
τους είπε ότι έπρεπε να κατευθυνθούν
στην Ιουδαία. Και το άστρο τους έδει-
χνε το δρόμο για δυο χρόνια...».
ΒυΖοντινή απειιtόνισn των Τριών Μάγων.
Το Χρονικό τ.Ου Μοναστηρίου του Ζου-
κν['ν (Ζυqnίn, 775 μ.Χ.), μας δίνει μερικές
ακόμα πληροφορίες γ-ιa -τ-ο bίβ-λί'ο`Ξb`ύ
/ ---
Ξ:#Σ;Ι:υπτέυε:,fχαενκΞ::::ρ:δφόείο::πγ::
τουΣηθ,καιμεταβιβαζόταναπόγενιόσε
γενιά, μέχρι που κάποια μέρα «όλα αυτά
τα βιβλία για τα απόκρυφα Μυστήρια
-6-α συγκεντρωθούν στο Επινίκιον Όρος,
στα ανατολικό της χώρας μας, της Συ-
ρίας, στο Σπήλαιο των Θησαυρών...». `ιι
ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΑΓΟΙ;
Η λατινική λέξη _π?Γ€gι/_S Fρ_gέρχ.?τgι από
--Ι --------.--- Ι=-*--,
.την αρχαία περσική mαgιtsh, που ήταν
τίτλοςαξίdςκαιαπο-διδόταν-σε`α-ύθρώ-
εi=-
πους με ανεπτυγμένες πνευματικές
δυνάμεις. Ο Ματθαίος δεν αναφέρει
'- τον αριθμό τον Μάγων. Επικράτησε η
=->3__ _-= -Θ-_-
άποψη ότι ήταν τρεις, λόγω των τριών
δώρων πο-υ --π-ό-όστφ-εβdύ δτο Χβίστά ---
Σε χειρόγραφ~α του 7ου και 8ου α'ι-ώ-
Η Γίιορτή του Διόνυσου, GιιsλίτΝe ΜοτeΉυ.
να που βρίσκονται στην Εθνική Βιβλι-
οΘήκη του Παρισιού με τίτλο Εχceρίrα Βαλτάσαρ, Μελχιόρ, Γκάσπαρ. Ωστόσο,
/αft.nα Βαrbαrr. αναφέρεται ότι τα ονόμα- σε διάφορες παραδόσεις αναφέρονται
τά τους ήταν ΒιΘισαρεά, Μελχιόρ, Γε- με διαφορετικά ονόματα.
Θασπώ. Τον 9o αιώνα οναφέρονται ως Σύμφωνα με τον Ματθαί-ό,\ οι Μόγοι
εγκατέλειψαντηΒηθλεέμβία~σΞ={a-Ι-ιΓ
να μην αναγκαστούν να αηαντήόουν -i=------3?
στις ερωτήσεις για το Θείο Βρέφος. Ο
Ψευδο-Χρυσόστομοξ (Έργον ε{ς Ματ-
Θα{'ον) τους παρουσίασε να προσηλυ-
τίζονται από τον απόστολο Θωμά κατά
το ιεραποστολικό του ταξίδι στην Περ-
σία και στην Ινδία. Ο Θωμάς τους χει-
ροτόνησε επισκόπους κcιι αυτοί με τη
σειρά τους χειροτόνησαν τον 1άκωβο
Επίσκοπο Αντιοχείας.
Τα σώματά τους λέγεται πως είχαν με-
ταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη από
την Αγία Ελένη, κατόπιν στα Μεδιόλα-
να (Μιλάνο) και τέλος στην Κολωνία το
1162, όπου φυλάσσονται στον περίφημο
Καθεδρικό της. Από τότε cιποκαλούνται
συχ:νά Οι Τ1ρεις Βασιλει'ς της Κολωνι'ας.
ΑΒΆΤΟΝ ό3

Ο rj#Ος σ777ν Κ:C™ώ, Μαrten deνοs.
Η επίσκεψη των Μόγων Θεωρει'ται ότι
.```ένιύε την 6η Ιανουαρίου, την ημέρα των `τρυς; Ή μήπως το προσκύνημό τους
Επιφανει'ων, που αποτέλέ-ί μία από τις ήταν η πρώτη μόνον από τις επαφές
τρεις σημαντικότερες γιορτές της χΡι-
στιανοσύνης, μαζι' με τα Χριστούγεννα
και το Πάσχα. Την ίδια ημερομηνία επί-
σης Θεωρείται ότι ο Χριστός βαπτίστη-
κε από τον 1ωάννη τον Πρόδρομο στον
1ορδάνη ΠΟταμό (Κατα' Μα'ρκον 1:9-11)
και ότι έκανε_το_πρώτο του Θαύμα στην
ι_Κανa-~τηςΓαλιλαι'ας,ότανμετέτρεψετο
C_ νερό σ-έ Κρασί (Κατα' /ωα'wην 2:1-12).
; Όλως περιέργως την ίδια ημέρα οι κάτ
j:
' τοικοι των νησιών του Αιγαι'ου και τηξ
Μ. Ασίας γιόρταζαν προς τιμήν του Δι-
Όνύσου, του Θεού του κρασιού.
Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΜΑΓΩΝ
Ει'δqμQ ότι και πριν ακόμα τη γέννηση
. του Χριστού υπήρχαν μη-ιουδα.ι.κές προ-
. φητείες που αναφέρονταν στον ερχομό
ενός Μεσσι'α. Είδαμε επίσης την παρά-
δοση σύμφωνα με την οποι'α οι Μάγοι
fTαήρπε;δςω::Ινπ::ΟΟν::Ξ::;:ατ3Ινβλj,Ξγων
στη Βηθλεέμ υποκρύπτει μια μύηση
του νεαρού 1ησού από σοφούς μυ-
Ξμιε:ναονυ:j;Ί:πσωτξνοιίσΜοάύγ:ΙΙδ:::::
ντcις τα μυστήρια της Αδελφ.ό_τη_τάς,
ανάμεσα στα μέλη της Αδελφότητας
κcιι του 1ησού;
1
\,Στο αττόκρυφο
b Ηλικt'ας ΕυαΥΥέλιο
cιναφέρεται ότι 'οτης Παιδικής
Χριστός σε
ηλικι'α επτά ετών παίζόντας με τόύ'ξ
συνομηλίκους του πρόσταξε τα ομοιώ-
ματα διαφόρων ζώων που είχαν κατα-
σκευόσει, να πετάξουν ή να περπατή-
:::::Ιαα:::δισάυ::βηηγίθηκανστουςγο-
νείς τους το περιστατικό, εκει'νοι τους
έίπαν, «να προσέχετε στο εξής αυτό -το
_π_αυδ.ί_γΞaίτ_ει'νaΓFa`γοξ,-ν~ατοά-hοφεύ-
γετέι-`ΚaΤ να μην ξ`άταπαι'ξετε μαζί του».
Στο ίδιο Ευαγγέλιο επίσης, αναφέρεται
ότι όταν ο δωδεκαετής Ιησούς που βρι-
σκόταν στο ναό ρωτήθηκε από κάποιον
αστρονόμο cιν είχε μελετήσει αστρονο-
Υhή` ` ι`bΑΔ q`Ή4Α*u*
μια, «εκεινος cιπάντησε και του είπε τον
αριθμό των σφαιρών και των ουρανίων
σωμάτων, τις τροχιές τους, το μέγε-
Θος και αρκετές προβλέψεις και άλλα
πράγματα που δεν ει'χε ποτέ ανακαλύ-
Ψει ο νους του ανθρώπου».
Κάποιες απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτή-
ματα μπορούμε να διακρίνουμε μέσα
στα ίδια τα Ευαγγέλια. Διαβάζουμε, για
παράδειγμα, στο Κατα' Ματθα{'ον (13:1Ο-
11);ι„«Και καθώς οι μαθητές του ήρθαν
κοντά του, του είπαν: Γιατί τους μιλάς
με παραβολές; Κι εκείνος απαντώντας,
είπε σ' αυτούς: Επειδή σε σας δόθηκε
να γνωρι'σετε τα μυστήρια της βασιλει'-
cις των ουρανών, σ' εκείνους όμως δεν
δόθηκε»',`ιι
Προφcινώς, αναφερόμενος σε αυτά τα
«μυστήρια», που δεν δόθηκαν σε εύaίΓ
Ο 1ησούς τονιΊει στους μαθήτέξ`iδυ: L-
«Μη δώσετε το όγιο στα σκυλιό, ούτε
να Ρίξετε τα μαργαριτάρια στα γου-
ρούνια» (Κατα' Ματθαι'ογ 7:6).
Οι μαθητές του Ιησού αναμφίβολα τή-
ρησαν αυτόν τον κανόνα. Δύο χιλιάδες
χρόνια μeτά, ίσως να μην ει'ναι εύκολος
ο εντοπισμός των «μαργαριταριών» της
προφορικής παράδοσης. Σι'γουρα όμως
υπάρχουν για εκείνον που έχει τη διά-
Θεση να Ψάξει...
Η ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ
ΣΑΡΜογΝΓΚ
Ο Θρύλος για την ύπαρξη μιας πανάρ-
χαιας μυστικής αδελφότητας που έχει
την έδρα της κάπου στην Κεντρική
Ασι'α, απασχόλησε πολλούς ερευνητές.
Ο Τζων Μπένετ, φιλόσοφος, διπλωμά-
της και μαθητής του Γκουρτζίεφ, ερεύ-
νησε αυτό το μύθο, σύμφωνα με τον
οποίο «μι'α ομάδα σοφών ή δασκάλων
επεμβαι'νει έμμεσα, από καιρό σε
καιρό, στην ανθρωπότητα για να
προειδοποιήσουν για συμφορές ή
για να αλλάξουν τη ροή των γε-
-:ς±:.ΞΗΞBΞΕάΕ™Ή#άFΗίΗΗΒgΞΞ!FΞΞ§!Τ+::ΞRΞΞβn!ΠΕΕΩΞΕ!!!ίέ|ΕΚΚ
•ΞΓ_
-ψΉ1
•+*:ΞΓ--, ` -
γονότων, πcιρουσιάζοντας νέους τρό-
πους σκέψης».
Ο ίδιος ο Γκουρτζίεφ φαίνεται να επι-
βεβαιώνει τις δοξασίες αυτές, καθώς
cινcιφέρεται σε μια αρχαία εσωτερική
σχολή με την ονομασία Σαρμούνγκ,
η οποίcι, «σύμφωνα με την παράδοση
ιδρύθηκε στη Βαβυλώνα το 2500 π.Χ.
και ήταν γνωστό ότι υπήρχε κάπου στη
Μεσοποταμία μέχρι τον 6ο ή 7o αιώνα
μ.Χ., αλλά κανείς δεν μπορούσε να βρει
γι' αυτήν πουθενά την παραμικρή πλη-
ροφορία μετά την εποχή εκει'νη».
ΙΞ±^μέλη_. τη_ς___q§e_λφ ότητας Σαρμούνγκ
(ή Σαρμάν) ήταν κληρόνόμοι μιας hdό-ό-
δοσης που διατηρήθηκε σε μοναστήριά
Ιερείs ΓεΖίντι.
ρ_Qν.ομι_κό χό_ριqμQ+^Αρα μπορεί να με-
ταφραστει' ως «Ο Θεματοφύλακας μιας
αρχαι'ας κληρονομιάς ή παρόδοσης».
Είναι πολύ πιΘανόν οι Χουαχαγκάν να
είχαν άμεση σχέση με την Αδελφότη-
τα Σαρμούνγκ, που φαίνεται πως είχε
ιδρυθεί στο Κις της Σουμερίας πριν από
4.400 χρόνια από τους Θεματοφύλακες
~τnς_ `Αρι_α_ς παράδοσης (Σουμέριους)
και -της ΣημιΞικής-(Άκ-ΚaδιδυςΓΈδρα
-της αδελφότητας ήτ-α~j `ή--ΒaΓβ'υλώνα,
που είχαν ιδρυθεί από τους ιερείς ενός από την οποία αποχώρησcιν κατά την
ηολιτισμού από τον οποία προήλθαν ταραγμένη περίοδο του Ναβουχοδο-
όλοι οι υπόλοιποι. Η μοναστική έδρα νόσορα, για να επιστρέψουν μετά την
της Αδελφότητας εικάζεται ότι βρίσκε- κατόληψή της από τον Κύρο Α'.
τcιι κάπου στην καρδιό της Ασίας. Ο Μετά την κατάκτηση της Περσικής
Γκουρτζίεφ μάλιστο αναφέρει ότι έζησε Αυτοκρατορι'qς από τόν Μ. Αλέξανδρο,
για κόποιο διάστημα και μαθήτεψε εκεί, οι Σαρμόν μετακιύήθηκαν προς βορρά
στις αρχές του 20ού αιώνα. και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της
Επίσης διάφορα σουφικά τάγματα, Μοσούλης (Ιράκ), `έF`ου σήμερα ζει ο
όπως των Νακσμπαντι' και των Μπεκτα- «λαός του παγωνιού», οΤΤέζίντιτσΓτξΞ
<z~ ή-~.ι__ __.μι_τ-:-` ---- ~Ι~Ι--` -`ι,` ιι_ ___.
σί που Θεωρείται ότι ιδρύθηκαν στην ρέ`ί-ξ-`~τ'ώ-ν-ΠξξπjμiΓθ-έωρόύ`νia-ι-dπόγονοι
Μπαλχ, πρωτεύουσα της Βακτριανης των τριών Μάνων ...- ~~~~`7
και κέντρο της ηλιακής-λατρείQς του -.ΤΟν 6ο π.Χ. αιώνα, σύμφωνα με την.`
Μίθρα, διαβεβαιώνουν ότι υπάρχει μια παρόδοση, υπήρξαν επαφές είτε στ'ην
αιώνια πνευματική ιεραρχία, και ότι οι Μπαλχ είτε στη Βαβυλώνα, μεταξύ του
Χουαχαγκάν, ή διδάσκαλοι της γνώσης, Πυθαγό_ρα και όλλων Ελλήνων φιλοσό-
έχουν επηρεάσει αποφασιστικά τις τύ- φων, του Βούδq, του λ-άο Τσε, του Κομ- \
χες της ανθρωπότη+ας. φούκιου, του Ζωροάστρη και των_ Εβρqί-
Η λέξη σqρμα'ν που απαντάται σε αρκε.~-~ ων προφητών που ήταν _τότε εξόριστοι ,
τά αρχαίcι περσικό κείμcνα, προέρχεται ε-κέί:ΗεπJάνaότα=ικήσκέψηόλωναυτών'`-J
από τις λέξεις Sα-r:i[Ου σημαίνει σημαί- επηρέασε όσο τίποτε άλλο την πορεία
νον πρόσωπο, και mαrι, που είναι το κλη- του ανθρώπινου πολιτισμού ....
ΆΒΑΤΟΝ 65
 Κοιτούσα μαγεμένος το διάδρομο μπροστό μου και Θυμήθη-
κα αυτό που είχε γράψει κάποτε ο Γκαίτε: «Το μάτι διαμορ-
φώνεται από το φως για να διακρίνει το φως...»

Ο ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΣ ΤΟΠΟΣ ΦΩΤΟΣ

Το Νιουγκρέιντζ αναφέρετcu στα αρχcιία ιρλανδικά κείμε-
να του 10ου αιώνα ως Βrυgh nα Βοίnne. Χτίστηκε πριν από

ΞέB_:.ί,-h--= :::ο:Τεε::Μ:_:ξξτχόgΞΞυπ#k:_::ό:Τςμ:ίκν:ΙηπωκΞΙQίγ::ατ::
πυραμίδες της Αιγύπτου.

-*;zΞ*-^...: ιJΤο μνημείο δεσπόζει δίπλα στον ποταμό Βοyne, κοντά στο
χωριό SΙαne, κcιι cιπέχει γύρω στα 55 χιλιόμετρα από το
Δουβλίνο. Υπολογίζεται πως το επισκέπτονται περίπου
150.000 άνθρωποι κάθε χρόνο.
Το Νιουγκρέιντζ αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά

ΗΛΙΟγ ΕΙΣΟΔΟΣ προ.ι.στορικά μνημεία της Ευρώπης, καθώς αναφέρεται ως

...Στάθηκα μέσα στο σκοτάδι περιμένοντας και τα υπόλοιπcι αρχαίο μυητικό κέντρο κcιι ως τόπος έκφρασης μιας από
τις αρχαιότερες ιεροτελεστίες του κόσμου. Στην ευρύτερη
μέλη της μικρής μcις ομόδας να φτάσουν. Στεκόμουν εκεί,
όπως ακριβώς Θα πρέπει να στέκονταν οι άνθρωποι που περιοχή μπορεί κανείς να δει ένα αρχcιίο νεκροταφείο και
έχτισαν αυτό το μνημείο πριν χιλιάδες χρόνια, περιμένο- γύρω στα σαράντα αρχαία ερείπια σπαρμένα εδώ κι εκεί
ντcις το χειμωνιάτικο ήλιο νcι ανατείλει από την Ανατολή, μέσα στο πράσινο.
πίσω από τους λόφους, κcΗ να εισβάλει σ' αυτό το δωμάτιο Το κυρίως μνημείο είναι κτισμένο πάνω σε ένα ύψωμα δί-
πλα στο ποτάμι με 80 περίπου μέτρα διάμετρο κcιι 15 μέτρα
μεταμορφώνοντας το σκοτάδι σε ένα φωτεινό Θαύμα.
Μια κcu Ο στενός διάδρομος που eίχα ακολουθήσει ήταν ανη- ύψος. Ο εξωτερικός τοίχος του χτισμένος από λευκή πέ-
τρα και στρόγγυλους γρανιτένιους ογκόλιθους υποστηρίζει
φορικός, το πάτωμcι του εσωτερικού Θαλάμου δεν βρίσκεται
στο ίδιο επίπεδο με την κύρια είσοδο, παρά στο ίδιο επίπεδο την πανέμορφη κυκλική οροφή του που είναι πνιγμένη στην
πρασινάδα και μοιάζει να είναι μια προέκταση του ίδιου του
με μια μικρή τρύπα σκαμμένη πάνω από την πόρτα.
Η ΟρΘΟγώνια cιυτή τρύπα δημιουργείται κάθε χρόνο κατά το λόφου προς τον ουρανό.
χειμερινό ηλιοστάσιο από τη μετακινηση της
διακοσμητικής πλάκας πάνω από την είσοδο
του μνημείου.
Γονάτισα πάνω στην κρύα πέτρα, ακούμπη-
σα το κεφάλι μου στο πάτωμα κcιι κοίταξα
προς το διάδρομο cιπ' όπου μόλις είχα φτά-
σει. Μπορούσα να διακρίνω τώρα μια μικρή
αδύναμη λάμψη. Σιγά-σιγό η αμυδρή εκείνη
λάμψη άρχισε να γίνεται φως και έβλεπα κα-
Θαρά το τριγωνικό εκείνο άνοιγμα πάνω από
την είσοδο.
Ήταν ένα απαλό κcιι γλυκό φως κι ενώ στην
αρχή το κοιτούσcι με μισόκλειστα μάτια, μετά
από λίγο το είχα κιόλας συνηθίσει και είχα
την eντύπωση πως ήταν τα μάτια μου εκείνα
που τραβούσαν το φως προς το μέρος μου,
μέσα από το στενό και τραχύ διάδρομο.
 Έχει υπολογιστεί πως οι πέτρες του εξωτερικού τοι'χου ζυ-
γίζουν γύρω στους 2ΟΟ.000 τόνους και οι εκτιμήσεις των
ειδικών καταλήγουν πως η συνολική κατασκeυή κράτησε
περι'που σαράντα χρόνια.
Γ]ολλές από τις πέτρες έχουν λαξευτει' με ακρίβεια κι έτσι
~θ ι9πισκέπτης μπορει' να Θα_υμ_έσLε_ι έγg μεγάλο αριθμό γεωί
μετρικών σχημάτων hόυ για τους ανθρώπ-ους` π-ου iα κατα-'
+σκεύασαν θα πρέπει να είχαΥ _έyαLδ_ιαίιερ.ο ύ_έημ_q:_σπείρες,
ρόμβοι, τεθλασμένeς γραμi-ές,_.
ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΞΩΤΙΚΑ
-=====.J ------- _-__ύν rΙ`- --
Τα σύμβολα αυτά,- η d-όήτεκτονική του μνημeι'ου, καθώς
και οι παλιές ιρλανδικές παραδόσεις που είναι συνυφασμέ-
νες με αυτόν τον τόπο υποδηλώνουν πως το Νιουγκρέιντζ
απρτελούσε ένα σημαντικό πνευματικό κέντρο κά+ό την-
~. αρχαιότητd.
-ιΙ~.,ι`.ι_`ι_ιί~
Αν κdι οι ιστορίες αυτές δεν κcιταγράφηκαν παρά από το
1Οο αιώνcι κι έπειτα, σι'γουρα μιλάνε για μια ακόμη πιο πρώι-
μη πeρίοδο της ιστορίας του τόπου, όπου οι Θεοι' περιπλcινι-
όντcιν άσκοπα στο νησι' και πολεμούσαν διεκδικώντας υπε-
ροχή και μονιμότητα.
Οι αρχαιότεροι από τους Θεούς αυτούς ήταν οι Τουάθα
~Ντε- Ντcιύ-άν (fυαthέ d-έ _Dαnann), δηλαδή οι Ανθρωποt της
Θεα'ς Λ/τα'ιΌ. Οι ιρλανδικοί μύθοι αναφέρονται σ' αυτούς σαν
υπερφυqιΈέ _ η_λ~έg_μ_gΞ,α π9ιμ__τι§ρyούσαν με άνεση ανάμεσα
'`ψ~στον κόσμο μας και στον Άλλο Κόσμο, μέσα από φυσικές
τούμπες, όπως το Ν;ουγκρέιντ~ζ.
Τίυαthα de Dαrιαnn, Ι]θοnοra Carr.ιn81on.
ό8 ΆΒΆΤΟΝ
Ο νομπελίστας 1ρλανδός ποιητής Γουι'λιαμ Μπάτλερ Γέιτς
.,qΞ[~Qκαλeί τις Θεότητες αυτές «Dαοίne Sίthe», δηλQδή ξωτικά.
Τια τον Γέιτς τα παράξενα αυτά πλόσματα eι'ναι «ανθόώi[i=
#ΞυΗΈ:Σ:Ξκ:Ι::κ:οΟΙΞ:Τ:α:%ωΞ%ίL±σαιασ:::;ρήήαμνοα%ήjαπ::_
Όπως κ-α-ι- ύα `χει, οι ιστορίες από την πρώιμη ιρλcινδική
παράδοση επαληθeύουν την άποψη πως το Νιουγκρέιντζ
υπήρξε (ή συνεχίζει να είναι cικόμα...) ένα μαγικός τόπος,
όπου συνέβαιναν παράξενες μεταμορφώσeις κcιι όπου ο
χρόνος πόγωνε μ' έναν ακcιτανόητο τρόπο.
Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΩΝ ΨγχΩΝ
Βέβαιcι το Νιουγκρέιντζ δεν ει'ναι απλά κcιι μόνο ένας\ τύμ-
βος. Όπως cινακάλυψε ο κcιΘηγητής Μάικλ Ο' Κέλι, που
πρώτος μελέτησε το μνημείο, αυτοί που το έχτισαν, είχcιν
προσπαθήσει μe κάθε τρόπο να κρατήσουν το εσωτερικό
του προστατευμένο. Τα διακοσμητικά υποστηρι'γματα του
εσωτερικού Θαλάμου δ'ύdίζόυν κατά κάποιον τρόπο τα cΝτί- -`
στοιχα μυκηνα.ι.κά, στον Τάφο του Αγαμέμνονα.
Στο εσωτeρικό υπόρχουν τρεις εσοχές, που η καθεμία περι-
έχει μιcι πέτρινη λεκάνη πάνω σε μια πέτρινη πλάκα. Κάποιcι
υπολείμματα αποτέφρωσης που βρέθηκαν στο πάτωμα του
Θαλάμου, ήταν αρχικά τοποΘετημένα στις δύο από τις τρeις
λεκάνες.
Η κeντρική λεκάνη, η οποία έχει μια τριπλή σπείρα χαραγμέ-
νη σε μια μεγάλη μονοκόμματη πέτρα που ακουμπάει πι'σω
της, δεν περιείχε καθόλου υπολείμματcι. ~Q ήλιος κατά το
_χΞ!μερινό ηλιοστέσιο φωτίζει αυτόν ακριβώς +ό+`Θάλgμο κdι-
Ζη.+χ_αρα~γ_μ_sνη_στο βράχο τριπλή σπει'ρή . -~
\\Γ±τριπλή σπείρα cιντιπροσώπευε σε όλη την αρχcιία Ευρώ-
πη τη Μεγάλη Θεά στις τρεις διαφόρετικές όψεις της: ζωή,
::Ινπαότνο:ΟκΞ:ΟαυνγακγρέεyΙ::::εήντ:Ξ:σπμααρ:ΤΟο:όάπλολςοόκπόοσυμ.ί,,\ί:;;
ξeκινούσε το ταξίδι της στο φως, μέσα από το τριγωνικό
άνοιγμα πάνω από την είσοδο του μνημει'ου.
Η συμβολική γλώσσα που βρίσκεται χαραγμένη στις πέτρες
του καθώς κcιι σε βράχους που βρι'σκοντcN σπαρμένοι τριγύ-
ρω και σ' ολόκληρη την κοιλάδα του Βοyne δεν είναι παρά
τα ίχνη της φυσικής κcιι πνευματικής ζωής των ανθρώπων
που έχτισαν και χρησιμοποίησαν αυτά τα μνημεία.
Η Θρησκει'α τους κράτησε πάνω από δυο χιλιάδες χρόνιcι,
κcιι σύμφωνα με τον καθηγητή Μάικλ Χέριτι, όλη αυτή η
μεγαλοπρεπής κατασκeυή δεν οφει'λεται παρά στον έντονο
Θρησκευτικό ζήλο των ανθρώπων του Βοyne.
 Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως, μετά από μελέτες που
ΤΑ ΣγΜΒΟΛΑ ΣΤΗΝ ΠΕΤΡΑ
εχουν γινει στην πeΡΙΟΧή, ΤΟ Νιουγκρέιντζ είνcιι -έ-νας εκπλη-
Όλη η αρχιτεκτονική της κατασκευής, καθώς κcιι τα σύμ-
κτικός-τδΞ`6ς-δύ;aΙμ-ήiξ,-Κά-!πρgσανατολίζονταιστήνπιθανότη-_
~τa-ναείναιό-λ-cι-ε-κείν-cι+-ταχcιρcιγμένασύμβολα-κάττοιουείδους
βολα που βρίσκονται παντού τριγύρω, αποκαλύπτουν ένα
σύστημα πίστης που ενώνει ή τουλάχιστον προσπαθεί να
απεικόνιση των αλληλοόυνδεόμένων εν.εργειών της γης.
ενώσeι το υλικό κομμάτι της ζωής με το πνευματικό.
Όπως κcιι ν-α έχουν τα-πράγμα+α, το μόνο σίγουρό είνcιι πως
Σύμφωνα με τους ντόπιους, το μνημείο αντιπροσώπευε μια
όλα αυτά τα σύμβολα δεν χαράχτηκcιν τυχαία, αλλά μετά
πίστη όπου ο ήλιος ήταν αναγκαίο να διεισδύσει στη γη
από πολύ σκέψη και αφού οι πέτρες είχαν τοποΘετηθεί στη
το χειμώνcι γιcι να επανcιβεβαιώσει την αγροτική κοινότητα
σωστή τους διάταξη για κάποιον συγκεκριμένο λόγο.
πως η ανοιξιάτικη και η καλοκαιρινή σπορά Θα ανταμείβο-
νταν με μια πλούσια σοδειά το φθινόπωρο. ί~Τα σύμβολα για παράδειγμα που είναι χαραγμένα στις πέ-
'Ετσι η είσοδος του ήλιου στη μικρή εσωτερική αίθουσα γι- τρες που βρίσκονται έξω από το μνημείο, βλέπουν όλα προς
τα έξω, ενώ αντίθετα τq σύμβολα στο εσωτερικό βλέπουν
ορταζότcιν ως ο 1ερός Γάμος του ΘεούΉλιου και της Μάνας
όλα προς το κέντρο του'.%\Αυτό ίσως οφείλεται σε κάτι που
Γrις, εξασφαλίζοντας έτσι πως τα σπλάχνα της Γης Θα ήταν
είχε να κάνει με το μυη+ικό ή τον τελετουργικό ρόλο του
γόνιμα για ακόμη μια χρονιά.
κτίσματος στην αρχαία εκείνη Θρησκεία.
Σύμφωνα με τα ενημερωτικά φυλλάδια που είχα, το Νιου-
Εκείνο όμως που τα κάνει συναρπcιστικά στα μάτια των
γκρέιντζ χρησιμοποιούνταν επίσης ως αστεροσκοπείο κcιι
επισκεπτών εκτός από την ομορφιά κcιι τη συμμετρία τους,
τcι χcιραγμένα σύμβολα πάνω στους βράχους καθρέφτιζαν
είναι πως σου δημιουργούν μια περίεργη αίσθηση που έχει
το νυχτερινό ουρανό στη συγκεκριμένη εκείνη γεωγρcιφι-
να κάνει με τη λαβυρινθώδη εσωτερική κατασκευή του
κή Θέση.
μνημείου.

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ
...Λίγο πριν το ξημέρωμα, πριν ακόμα δρασκελίσω το κα-
τώφλι που Θα με οδηγούσε σ' έναν τελείως διαφορετικό
κόσμο, έμεινcι γιcι αρκετή ώρα μαγεμένος, προσπcιΘώντας
να διακρίνω στο σκοτάδι τα χcιραγμένα σχήματα πάνω σε
μια πέτρα που βρίσκεται ακριβώς μπροστά στην είσοδο του
μνημείου.
Οι σπειροειδείς κύκλοι άρχισαν ανεπαίσθητα να χορεύουν
μπροστά στα μάτια μου. Αισθάνθηκα όμορφα.'Ηταν σcιν ένα
είδος μύησης στους μυστικούς ρυθμούς του αρχαίου μνη-
μείου. 'Ενα καλωσόρισμα κι ένα μάθημα. Ήμουν πια έτοιμος
να περάσω το αρχαίο κατώφλι ....

ΆΒΆΤΟΝ ό9
Εσώτeρeς Διαοτάοeις
Τ®υ μ€ε]
ΣτέφΑΝοS ΕΛΜΛΖιιS
υο χιλιόδες χρόνια πριν... Ο 1ω-
σήφ με τη Μαρία ετοιμόγεννη
+++
φτάνουν στην Βηθλεέμ. Ψά-
χνουν για ένα κατάλυμα όμως όλα
τα πανδοχεία ει'ναι γεμάτα. Άδειο
κρeβάτι πουθενά. Κάποιος τους δεί-
χνει ένα στάβλο κcιι καταφeύγουν
εκεί. Την ίδια νύχτα, μέσα σε αυτό το
στάβλο, γεννιέται ο Χριστός.„
Όλες σχεδόν οι Θεολογικές ερμη-
νείες αναφέρονται στην επιλογή του
στάβλου ως ένδειξη μέγιστης τcιπ8ι-
νότητας από την πλευρά του γεννη-
Θέντος Θεού. γπάρχει όμως και μια
ερμηνεία της ιστορίας αυτής που
δεν είναι γνωστή.
Σύμφωνα με αυτήν, το μόνο μέρος
που μπορεί να γεννηθεί κάτι νέο,
eίναι ο στάβλος, η φάτνη, το ξύλι-
νο κατασκεύασμα που τρέφονται τα
ζώcι, το παχνι'.
ΠΟυ σημαι'νει, οτιδήποτε νέο σε
μας μπορεί να γεννηθεί στο μέρος
όπου τρέφεται ο οργανισμός μας:
στο σώμα. Στο σώμα υπάρχει χώρος
για κάτι νέο να λάβει χώρα, και, όπως
δείχνeι η παραπάνω ιστορι'α του 1η-
σού, υπάρχει μεγάλη υποστήριξη
εκeί. Ει'ναι ακόμη πιΘανό, η γέννηση
κάτι νέου σε αυτό το μέρος νcι προ-
σελκύσει κάτι ανώτερο που φέρνει
σπουδαίcι δώρα (οι τρεις μάγοι...)
m Γέ,ν\#m®m
Το νέο δεν μπορεί να γεννηθει' στο
πανδοχείο. Τίποτε νέο δεν μπορει'
να συμβεί μέσα στο συνηθισμένο
πήγαινε-έλα του πανδοχείου, που εί-
ναι ήδη πλήρες. Το πανδοχeίο είναι
ο νους`, το μέρος όπου κυριcιρχεί η
προσωπικότητα. Είναι όμως ήδη γε-
μάτο ενοίκους„.
Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι
πρόκειται ακριβώς για το χώρο που
περνάμε όλο μας σχεδόν το χρόνο.
'Εχει πιο ενδιαφέρον! Ει'ναι γεμάτο
με ενδιαφέροντες ανθρώπους, καλό
φαγητό κcιι ποτό, Θόρυβο, διασκέδα-
ση και κουβέντα, ενι'οτε βέβαια και
καυγάδες και μαχαιρώμcιτα - γιατί να
Θέλουμε νcι το αφήσουμε;
'Ισως γιατί κάποια στιγμή cινακα-
λύπτουμε ότι όλο αυτό δεν βγά-
ζει πουθενά. Ότι είναι μια φυλακή.
Όλες οι μυθολογίες είναι γεμάτες
ιστορίες όπου ο ήρωcις και οι σύ-
ντροφοί του μένουν σε ένα μέρος
και ξεχνιούνται, παρασύρονται από
τις εφήμερες χαρές και λύπες της
ζωής, ώσπου κάποια στιγμή εμφα-
νίζεται η νοσταλγία για την πατρι'-
δα, όπως βλέπουμε για παράδειγμα
στην Οδι;'σσεια, η λαχτάρα για μια
όλλη ζωή. Και τότε ο ήρωας ψάχνει
για ένα μέσο, μια έμπνευση που Θcι
τον βοηθήσει να κινηθεί προς αυτή
την κατεύθυνση.
Στην περίπτωση του Οδυσσέα ει'-
ναι πάντοτε ένcι σκαρί, ένα πλοίο,
το σώμα μας σε αποκρυπτογράφη-
ση, που έχει τη δυνατότητα, cιν το
προσέξω μe το σωστό τρόπο, να με
πάει πίσω στην πατρι'δα, στη γενέ-
θλια γη.
Στην ιστορι'α του Χριστού ει'ναι
η «φάτνη» που έχει τη δυνατότητα
σύλληψης του καινούριου (παιδί)
κατά έναν τρόπο που ο νους δεν
μπορει' - μια ικανότητα που έχουμε
λησμονήσει. Εάν όμως κάποιος τη
Θυμηθεί και τη ζήσeι έστω κcιι μια
φορά, δεν Θα κοιμηθει' τόσο βαριά
ξανά. Θα έχει μια γεύση της πρcιγ-
ματικότητας, η οποία μπορεί να δη-
μιουργήσει μέσα του μια αναζήτη-
ση ζωής... Ε
Πράττουιιε; 'Η τυ Πάντu Συμβιιτ'νουν;
«Τι eννοει' ο Γκουρτζι'εφ όταν λέει ότι ο άνθρωπος
πρέπει νο ει'ναι σε Θέση να μπορeι' να πράττeι;»
πόννης Βενιαμόκης
ΑΡΧιΚΑ ΑΓΑΠΗΤΕ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ δεν γνωρίζω ποια
απάντηση Θα έδινε ο ίδιος ο Γκουρτζίeφ αν ήταν εδώ
cινάμεσα μας. Αυτό όμως που μπορώ, μέσα από τη
δική μου εμπειρία κcιι γνώση της συγκεκριμένης δι-
δασκαλίας, είνcιι να διατυπώσω μίcι απάντηση στο
ερώτημα που Θέτεις, έτσι όπως την καταλαβαίνω.
Η έκφραση «ο άνθρωπος πρέπει να είναι σε Θέση
να μπορεί να πράττει» υπονοεί ότι ο άνθρωπος, στη
συνηθισμένη του κατόσταση, δε;ν μττορeί να τ`ράτ-
τει. Και η όποια ένσταση ξεσηκωθεί του τύπου, «μα
πράττει κάθε στιγμή και καθημερινά, πώς λοιπόν δεν
μπορεί;», Θα ήταν βάσιμη αν δεν ήταν εκει'νο το «στη
συνηθισμένη του κατάσταση».
Θα γνωρίζεις ενδεχόμενα την έννοια της μηχανικό-
τητας και πώς αυτή χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της
συγκεκριμένης διδασκαλίας. Στη καθημερινή λοιπόν
ζωή μας όπου λειτουργούμε μηχανικά, σε μια κατά-
στcιση «ύπνου» όπως την χαρακτηρίζει ο Γκουρτζίεφ,
η όποια δράση ή πράξη μας απλα' yt'νεται ή λαμβάνει
χώρα. Στερείται Συνειδητότητας, Παρουσίας κcιι ου-
σιαστικής Θέλησης. Ει'μαστε κάτι σαν υπνοβάτες.
Φαντάσου έναν που υπνοβατεί πώς λeιτουργει'. Μπο-
ρεί να σηκωθεί από το κρεβάτι, να ανοίξει το μπcιλ-
κόνι, να βγει έξω, ύστερα να ξαναμπεί μέσα, να πόει
στο Ψυγει'ο, να το ανοίξει, να πάρει κότι και στο τέ-
λος να επιστρέψει στο κρεβότι και να κοιμηθεί ξανά.
Το πρωί δεν Θυμάται τίποτα cιπ' όσα έκανε. Απλά ο
ίδιος δεν ήταν εκεί' σ' όλες αυτές τις πράξεις και
δραστηριότητες.
ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΛΟ1ΠΟΝ με την ουσιαστική Συνειδητότη-
τcι, η καθημερινότητά μας είναι ένα είδος υπνοβασί-
cις στο πλαίσιο της οποίας κάνουμε πράγμcιτcι ωθού-
μενοι από αντιδραστικότητα, φόβους, τραύματα του
παρελθόντος, παρανοήσεις κι εγωπαθή κίνητρα και
προσδοκίες.
Τρέχουμε να προστατέψουμε την αυτοεικόνα μας,
αμυνόμαστε ή επιτιθέμαστε ανάλογα την περί-
σταση. Οι περιστάσεις και η όποια κατάσταση του
<<εγώ» μcις καθορίζει τις πράξεις μας. Ως eκ τούτου
οι πράξεις αυτές δεν εφορμούνε από κάποιο συνει-
δητό κέντρο που να το χαρακτηρίζει κάποιος σκο-
πός, αλλά από την ανάγκη μας να δείξουμε πόσο
σημαντικοί είμαστε.
Το «εγώ» είναι πολύ δόλιο στην αυτουπεράσπισή του.
Κρύβεται πίσω από την εικόνα του πολύ σπουδαίου
ή του πολύ «ταπεινού». Γι' αυτό και κάθε πράξη που
προέρχεται από το «εγώ» ή την «Ψεύτικη προσωπι-
κότητα», όπως συνήθιζε να την ονομάζει ο Γκουρ-
 «εσωτερικός κριτής ή τύραννος»,

ή ακόμcι η «εσωτερική γυναίκα»

σ' έναν άντρα κcιι ο «εσωτερικός
άντρας» στη Ψυχή μιας γυναί-
κας. Ο αριθμός των χαρακτήρων,
πολύ μεγάλος, λεγεών!

Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΑΠΟ ΑγτογΣ λοι-

πόν έχει τις δικές του επιταγές,
ανάγκες, φόβους και επιθυμίες,
ως εκ τούτου μας ωθεί σε cιντίστοιχες πρόξεις στη
τζίεφ, έχει άξονα τον εγωκεντρικό του πυρήνα όσο
καθημερινήμαςτριβήμετηζωήκοιστιςσχέσειςμcις
αλτρουιστικά ή πνευματικά κι αν τον έχει στολίσει
με τους άλλους.
ή βαφτίσει.
Υπό αυτή την έννοια δεν είμαστε άτομα cιλλά ένα
Μια τέτοια «πράξη» λοιπόν από το επίπεδο της Ανώ-
σκορποχώρι από φωνές, επιθυμίες, σκέψεις κcιι φcι-
τερης Συνείδητότητας ή'γπαρξης δεν Θεωρείται καν
ντασιώσεις που δρουν ανάλογα με τις ορέξεις της
πράξη αλλά ένα είδος ανακλαστικής αντίδρcισης
στιγμής. Δεν μπορεί λοιπόν κανείς να Θεωρεί ότι το
στα όσα μcις συμβαίνουν.
τόδε ότομο πράττει ή δρα τη στιγμή που δεν είναι
Το «εγώ» κι αυτά που Θεωρεί σημαντικό ή όχι αλλό-
ά-τομο καν!
ζουν διαρκώς ανάλογα με την εκόστοτε συνcιισθη-
Θα μπορούσε να Θεωρείται δράση, με την γκουρτζι-
ματική ή ενστικτώδη φόρτιση που τα χαρακτηρίζει.
'Ετσί κcιι οι όποιες πράξεις του έχουν ένα είδος ανcι- εφική έννοια της λέξης, μονάχα cιν αυτή ξεκινούσε
από έναν άνθρωπο με ενιαίο κέντρο ο οποίος έχει το
ξιοπιστίας κcιι εφήμερου.
διανοητικό, συναισθηματικό και κινητικό κέντρο του
ευθυγραμμισμένα κι εναρμονισμένα με όναν σκοπό.
ΕΔΩ ΘΑ ΗΤΑΝ ΧΡΗΣΙΜΟ να δούμε το Θέμα κοι από
Τότεμόνοπράττειωςάτομο.Αλλιώς,τοκάθεΚέντρο
μία άλλη γωνιά. Όταν λέμε «ο άνθρωπος μπορεί ή
του, το κάθε αυτόνομο σύμπλεγμαά του ζει και δια-
δεν μπορεί να πράττει» έχουμε στο νου μας μια ει-
ντιδρά χωρίς κάποιο εσωτερικό αφεντικό ή κέντρο
κόνα ενός ενιαίου όντος το οποίο κατά περίσταση
eΝέΎwΟυ.
μπορεί ή δεν μπορεί. Είναι όμως έτσι; 'Ισωςναέχειςυπόψησουτηχρήσητουσυμβόλουτης___
Ο Γκουρτζίεφ τονίζει την ύπαρξη πολλών σκόρπιων
όμαξας γία τον άνθρωπο, που προέρχεται από την
«εγώ» μέσα στον καθένα μας, που το καθένα κάνει
αρχcιία ινδουιστική παράδοση, την οποία και ο ίδιος
ό,τι Θέλει ανάλογα με τις ορέξεις του κcιι την κατά-
ο Γκουρτζίεφ χρησιμοποίησε. Αυτή λοιπόν η εικόνα
σταση στην οποία βρίσκεται. Στη δική μου δουλειά
λέει: η άμαξα είναι το σώμcι, τα άλογα τα συναισθή-
με ομάδες έχω βαφτίσει αυτά τα διάφορα «εγώ»
σαν τον «εσωτερtκο' Θt'ασο» που ο καθένας μας έχει μcιτα και ο αμαξάς ο νους. Ο Κύριος ή το Αφεντικό
είναι ένα τέταρτο στοιχείο που συντονίζει όλα αυτά
μέσα του.
κcu το οποίο cιν δεν υπάρχει η όλη συμπεριφορά της
Ο εσωτερικός cιυτός Θίασος έχει πολλούς δραμα-
άμαξας γίνετcΗ χαοτική. π
τικούς χαρακτήρες κάποιοι από τους οποίους είναι
Ντέμης Κυριόκου
γνωστοί στους περισσότερους.
Ο Γιουνγκ τούς ονόμαζε «αυτόνομα συμπλέγμα-
τα» τα οποία πcιίρνουν την ενέργειά τους από διά- [WΗοίsWΗΟ]
φορες αρχέτυπες εικόνες, οι πλείστες των οποίων Ο Ντέμης Κυριάκου ει'ναι Ψυχι'ατρος, δραματοθεραπευ-
είναι κοινές ανάμεσα σ' εμάς τους ανθρώπους. Για τής, ομοιοπαθητικός γιατρός, και σύμβουλος έκδοσης
του ΑΒΑΤΟΝ
παράδειγμα, το «εσωτερικό πcιιδί» στον καθένα, ή ο
Αρμονική Ζωή

Ο Αφρός των Ημερών

και n Ησυχι'α του Βυθού ΑριάΔΝη ΓΕΡΟύκη

γnάρχει κι ένας άλλος τρόττος να ζούμε ,

όχι στον αφρό των ημερών,
αλλό στο βάθος τrις ύπαρξης,
εκει' που τα νερά ει'ναι πάντα ήσυχα...

Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ Μογ 1ΣΤΟΡΙΚΟΣ είναι ο Γάλλος Fernαnd

ΒrαυdeΙ. 'Εγραψε στην εποχή των κοινωνικών αμφισβητήσεων
στο Παρίσι του `60 και παρουσι'ασε με τον πιο ανάγλυφο κcιι
ζωντανό τρόπο τη ζωή των κατοίκων της Μεσογείου στα νεό-
τερα χρόνια κατά τον 15ο και 16ο αιώνα.
Αυτό που τον έκανε να πιάνει στον σφυγμό των ιστορικών εξε-
λίξεων, ήταν η οπτική του: ει'δε ότι ο ουρανός της ανθρώπινης
ιστορίας διασχίζεται από σύννεφα αλλαγών που κινούνται με
διαφορετική ταχύτητα το καθένcι. Ο χρόνος της ιστορίας δεν Κάθε Μέρα, ΑndreW Whefίer.

είναι ενιαίος, αλλά πολυσχιδής.
Τα φcιινόμeνα που κινούντcΗ πιο γρήγορα, είναι αυτά που γι'-
νοντcιι πιο έντονα αντιληπτά. Ο ΒrαυdeΙ τα ονόμασε ιστορικά
φαινόμeνα «Μικρής Διάρκειαςμ πρόκειται γι' αυτά που cιπα-
σχολούν τις συζητήσεις και τα ασθματικά «νέα» της επικαιρό-
τητας και της καταιγιστικής παροδικότητας.
Είναι ο κόσμος των ειδήσεων, των συνόδων κορυφής, των το-
κοχρεολυσι'ων και των τραπεζιτών. Είναι ο cιφρός των ημερών,
ο χώρος όπου λαμβάνει χώρα το συνήθως ξεδιάντροπο παι-
χνίδι των διαχειριστών της εκάστοτε πολιτικής και οικονομι-
κής εξουσι'ας.
Η μικρή διάρκειcι κινείται με γρήγορους ρυθμούς και αλλάζει
στιγμή προς στιγμή, μέρα με τη μέρcι. Ακολουθούν, πάντα
κατά τον Βrαυdel, τα φαινόμενα της «Μεσαίας Διάρκειας», που
αντιστοιχούν σε μει'ζονες ιστορικές εξελι'ξεις αλλαγής συνό-
ρων, δυναστειών, πολιτικών και οικονομικών συστημάτων κλπ.
Εδώ η κίνηση είναι πιο αργή, χρειάζεται συνήθως κάποιους
αιώνες για να παραχθεί και να αναδυθει' ένα νέο πολιτικό σύ-
στημα ή μια νέα ιστορική εποχή. Για παράδειγμα, χρειάστη-
καν τρεις ολόκληροι αιώνες για να ολοκληρωθει' το πέρcισμα
από τη φεουδαρχία στο πρώιμο καπιταλισμό της βιομηχανι-
<~ Όλα λο.ιπόν
κής εποχής.
Αλλά ακόμη πιο αργόσυρτα κινούνται τα φαινόμενα της «Με-
γάλης Διάρκειας», που είναι και τα πιο ενδιαφέροντcι.
Μ!ΛΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ γποΓΕ1Α υποσυνει'δητη συλλογική ροή της
ανθρώπινης κοινωνίας, η οποία δεν είναι ορατή στο γυμνό
μάτι του αδαούς ή έστω του ιστορικού. Εκεί ο χρόνος της
Ιστορι'ας μοιάζει παγωμένος κcΗ ακίνητος.
Είναι το διάστημα που απλώνονται οι συλλογικές νοοτροπίες,
οι μύθοι, Οι φόβοι, οι μεταφυσικές αντιλήψεις, τα αρχετυπικά
συστήματα συγγένειας, η σχέση cιρσενικού-Θηλυκού, η σχέση
μάνας-παιδιού, η σχέση του ανθρώπου με το 1ερό, με τον Θεό,
τον έρωτα, τη γέννηση, τον Θάνατο, την τέχνη...
Η μεγάλη διάρκεια μάς προμηθεύει όλα τα άλογα κcu υπο-
συνείδητα υλικά του βιώματός μας. Αφορά μια πιο βαθιά,
cιντανακλαστική μcις σχέση με τον κόσμο και απηχεί μια πιο
αρχέγονη ανθρώπινη κατάσταση.
Οι αλλcιγές στη μεγάλη αυτή διάρκεια γίνονται πολύ cινε-
παίσθητα, Ει'ναι τόσο αργόσυρτeς, που σχeδόν δεν γίνονται
αντιληπτές. Αναρωτηθeίτε, πόσο έχeι αλλάξει στ' αλήθεια
η σχέση των ανθρώπων με το Θάνατο μέσα στους αιώνες,
ακόμη και μετά τον υλιστικό παροξυσμό των τελευταίων δυο
αιώνων; Η μακρά διάρκεια μάς φέρνει σε επαφή με την ι'δια
τη πηγή της ζωής.
` όυνεχώς είναι Θέμcι
καθηλωμένοι στιςπροοπτικής κcιιεξε-λίξεις
νευρωτικές οπτικής. Όταν μένουμε
των ειδήσe-
ων των οκτώ, υποβαθμίζουμε και υποτιμούμε τη ζωή μας στη
μικρή διάρκεια.

.-
Εστιάζουμε τη προσοχή και την ενέργειά μcις στις παράπλευ-
ρες συνέπειες της δράσης μερικών κομπλεξικών (ή επίδοξων)
διαχειριστών της εξουσίας, οι οποίοι, αν βρισκόταν εδώ για -t =Ξiζ{; .Υ.-J=-j
μια στιγμή απέναντί μας, Θα βλέπαμε ότι πρόκειται για κακό-
μοιρους, δυστυχισμένους ανθρώπους που έχουν πνιγεί μέσα :ΙΏ:.`Ξ+jΞΞΞ
στη μεγαλομανία και την απληστία τους, νομίζοντας ότι έτσι -ΈΞ_-_ΞΞΞ
Θcι καλύψουν το εσωτερικό τους κενό.
ΟιJρανός, ΑnΚα Ζhυrαν|eνα.
ΟΤΑΝ ΜΕΝογΜΕ ΚΟΛΛΗΜΕΝΟΙ στο μπαλκόνι του πρώτου
αυτά τα αρνητικά συναισθήματα που μcις τcιλανίζουν (και που
ορόφου της πολυκατοικίας της ζωής μας, τρώμε στα μούτρα
προέρχοντcιιαπότηΘεμελιώδηάγνοιατηςαληθινήςμcιςενό-
όλη τη σκόνη και το Θόρυβο, όλο το καυσcιέριο και τη βρωμιά
τητας), είναι η κύρια αιτία που έχει δημιουργήσει τα φαινό-
της κίνησης.
Ανεβαίνοντας όμως τους ορόφους, μπορούμε να αρχίσουμε μενα του κάθε καπιταλισμού, φασισμού, εθνικισμού και λοιπά,
τότε Θα είμαστε σε Θέση να απεμπλακούμε από αυτά.
να διακρίνουμe ότι υπάρχουν και άλλοι δρόμοι, υπάρχει κcι-
Θcιρός αέρας, γcιλάζιος ουρανός, πουλιά, ήλιος που λάμπει
ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΜΑΣ να παραμένουμε στον αφρό των ημε-
συνέχεια, υπάρχει ολόκληρη πόλη κι ίσως κι άλλες πόλεις κcιι
ρών και να μην βουτάμε στην ησυχία της ενότητας. Αλλό να
χώρες που εκτείνονται πέρα από τα πλαίσια της μέχρι τότε
παγιωμένης εμπειρίας μcις...
ξέρουμε, ότι συνεχίζοντcις αυτή τη πρακτική, συμβάλλουμε
στη σύγχυση, στη διάσπαση και στη διαιώνιση της δυστυ-
Η προοπτική καθορίζει την εμπειρία μcις. Δεν φαντόζομαι
χίας.
ότι υπάρχει έστω κι ένας από εμάς, που cιν ερχόταν τώρα η
Η γνώση της μακράς διάρκειας σχετικοποιεί τη δραματοποί-
στιγμή του Θανάτου του, Θα σκεφτόταν... την Μέρκελ ή τους
νεοφασίστες! ηση στην οποία συνήθως πέφτουμε Θύματα. Τα πράγματα
αποκτούν τη σημαντικότητά τους όχι από την επeίγουσα και
Η προοπτική αλλάζει την εμπειρία μcις. Μόλις σκεφτούμε τι
-` 5ί-ναι ουσιαστικό στη ζωή μας, αποκτούμε αμέσως τη νηφcιλι- παρcιπλανητική φύση της μικρής διάρκειας, αλλά από το cιλη-
θινό τους βάρος.
ότητα να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε συνθήκη.
`αΜΤd Τια~τιάιστή-ύ-Ιάνθρώπινη ιστορία, Θα μcις κάνει να δούμε γπό αυτή την οπτική, μια καλύτερη κοινωνία είναι εφικτήι Και

πόσο συνηθισμένο πράγμα είναι ο πόνος, η ανασφάλεια, η μπορούμε να την χτίσουμε μόνο από τα Θεμέλια. Τα Θεμέ-
λια της ύπαρξής μας βυθίζονται στη μακρά διάρκεια και είναι
δυστυχία, η φτώχια, η cιρρώστιcι, ο πόλεμος. Τι μπορούμε να
αυτά τα συναισθήματcι.
κάνουμε τότε;
Ας τα εξετάσουμε με αυτογνωσία και ευθύνη. Γιατί επάνω
Τι μπορεί να γίνει, ώστe η κοινωνία των ανθρώπων πράγματι
τους Θα στηριχτεί η κοινωνία των παιδιών μας κcιι των παιδι-
να απομακρυνθεί από τη βαρβαρότητα και να προχωρήσει
ών τους.„ Ξ
προς το φως;
τJ`Αυτό, Θα cιρχίσουμε να το κατανοούμε ξεκάθαρα όταν cιρ-
Ξ
[WΗοίsWΗΟ]
χίσουμε να βλέπουμε πίσω από τη δυστυχία, τις αιτίες της.t
Όταν διαβλέπουμε την απληστία, τον εγωκεντρισμό, την Η Αριάδνη Γερούκη ει'ναι συγγραφέας και διδάκτωρ 1Οτορίας
Αοχολει'ται πολλά χρόνια με τη βουδιστική φιλοσοφία κCιι όσκη-
ασπλαχνία, την υπερηφάνεια, τη ζήλεια, την επιθετικότητα, ση και ει'ναι υπεύθυνη του Βουδιστικού Κέντρου Θεοσαλονι'κης
τη προσκόλληση πίσω από την όποια κρίση εμφανίζεται στη ΚarmaGyαιtSenLιng (wWW.thessaΙοmΚιbυddhίstcenter.gr). Πρόοφατα
κυκλοφόρησε ατιό τίς εκδόσεις Αρχέτυπο το βιβλι'ο της ΑλλCίζο-
ζωή μcις, τόσο σε προσωπικό, όσο κcιι σe συλλογικό επίπεδο.
νταc: τον Κόσμο ^ από Μέσαι.
Όταν Θα είμαστε σε Θέση να κατανοήσουμε ξεκάθαρα ότι

ΆΒΆΤΟΝ 77