Professional Documents
Culture Documents
3. "MGA IDYOMA"
4. Ang pagaaral ng mga idyoma o idioms ay kaugnay ng kaalamang panretorika. Ang idyoma ay: • *di
tuwiran o di tahasang pagpapahayag ng gustong sabihin. • *malayo sa literal o denotatibong kahulugan
ng salita. • *tinatawag na idyomatiking pahaag o sawikain sa ating wika.
5. Mga halimbawa ng idyoma: 1. "Mababaw ang luha" ng guro namin. 2. Hindi siya sanay na "maglubid
ng buhangin". 3. Matutuo kang "magbatak ng buto".
6. 4. "Parang nilibugan ng araw" si Jay dahil may kasintahan na ang mahal niya. 5. Si Israela ay "itinulak sa
bangin" ni Faye ng iwan niya ito sa party. 6. Si Jiji ay isang bata na "laman ng lansangan"
7. 7. Maswerte si Angelika dahil pinanganak siyang "nakahiga sa salapi". 8. Hindi makapili si Saldi kung
sino ang kanyang liligawan. Siya ay "hilong- talilong".
8. 9. Tumakas na naman si Jonard sa bahay nila, kaya pala "nagpuputok ang butse" ng nanay niya. 10.
Sabi ni Aling Dionisia na sa LBC "maraming kuskos-balungos" buti pa sa Palawan express.
10. • Ito ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita upang gawing mabisa,
matalinghaga, makulay at kaakit- akit ang pagpapahayag
11. 1. Aliterasyon • Paggamit ng mga salitang magkasintunog ang mga unang pantig. Halimbawa: 1. Ang
kakayahang makagawa ng katanungan ay magkakaroon din ng kasagutan.
12. • Pag-uulit naman ito ng mga tunog-patinig sa alinmang bahagi ng salita Halimbawa: 1. Isang paraan
ang pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng ating pandinig. 2. Nakapagpapalawak ng kaalaman at
karunungan ang karanasan. 2. Asonans
13. • Katulad ng aliterasyon,pag-uulit itong mga katinig, ngunit sa bahaging pinal naman (kahapon at
ngayon/tunay na buhay/ulan sa bubungan). Halimbawa: 1. Ang halimuyak ng mga bulaklak ay mabuting
gamot sa isang pusong wasak. 2. Hiniwalayan at nilayuan ni May Ann ang kanyang kasintahan. 3.
Konsonans
14. • Sa pamamagitan ng tunog o himig ng salita ay nagagawang maihatid ang kahulugan nito.
Halimbawa: 1. Langitngit ng kawayan,lagaslas ng tubig, dagundong ng kulog,haginit ng hangin 2.
Lumalakas ang tibok ng puso ko sa tuwing dumarating siya. 4. Onomatopiya
15. Tulad ni Bisa,may binabanggit din si Alejandro tungkol sa pag-uulit, ngunit hindi lamang ng tunog
kundi ng buong salita. Pansinin ang mga sumusunod:
16. • Pag-uulit sa unang bahagi ng pahayag o ng isang taludtod. Halimbawa: Kabataan ang sinasabing
pag-asa ng ating bayan. Kabataan ang sanhi ng pagsisikap ng bawat magulang. Ngunit kabataan din ba
ang sisira sa kanyang sariling kinabukasan? At kabataan din ba ang wawasak sa pangarap ng kanyang
kapwa? 5. Anapora
17. • Pag-uulit naman ito sa huling bahagi ng pahayag taludtod. Halimbawa: 1. Ang konstitusyon sa
Saligang-Batas ay para sa mamamayan, gawa ng mamamayan at mula sa mamamayan. 2. Noon sa kanya
umiikot ang aking mundo, ngayon ay siya parin ang aking mundo. 6. Epipora
18. • Kakaiba ito sapagkat ang pag-uulit ay sa una at huli. Halimbawa: 1. Hindi niya matagpuan ang
hinahanap. Hinahanap parin niya ito upang matagpuan. 2. Magtala ng mga detalye. Detalye ng
impormasyon. 7. Anadipolasis
20. • Di-tuwirang paghahambing ng magkaibang bagay, tao o pangyayari ‘pagkat gumagamit ng mga
pariralang tulad ng,kawingis ng,para ng, at gaya ng. Halimbawa: 1.Tumakbo siyang tulad ng isang mailap
na usa nang makita ang papalapit na kaaway. 2. Tulad siya ng isang mabangong bulaklak kapag aamuyin.
8. Pagtutulad o Simili
21. • Ito ay tuwirang paghahambing ‘pagkat hindi na gumagamit ng mga nabanggit na parirala sa itaas.
Halimbawa: 1. Ang masayang mukha niya ang nagpapaganda ng araw ko. 2.Isang bukas na aklat sa akin
ang iyong buhay, kaya’t huwag ka nang mahiya pa. 3. Siya’y sakit na hindi ko kayang tiisin. 9.
Pagwawangis o Metapor
22. • Inaaring tao ang mga bagay na walang buhay sa pamamagitan ng pagkakapit sa mga ito ng mga
gawi o kilos ng tao. Halimbawa: 1. Dahil ako’y nag-iisa tuwing pasko, ang simoy ng hangin ang
yumayakap sa akin. 2.Mabilis na tumakbo ang oras patungo sa kanyang malagim na wakas. 10.
Pagbibigay-katauhan/ Personipikasyon
23. PASULIT I. Piliin ang pinakaangkop na kahulugan ng mga idyomang nakasulat ng pahilig sa loob ng
sumusunod mga pangungusap.
24. 1. Ang pangyayaring iyon ay kinalugmukan ng kanyang mga pangarap sa buhay. a. Nagpatuloy sa pag-
asa b. Dahilan ng kanyang mga layunin c. Pinagmulan ng kanyang mga adhikain d. Sumira ng kanyang
magandang hinaharap
25. 2. Napakatamis ng dila ni Randy kaya niya naakit si Rachel. a. Nanloloko b. Napakatapat c. May
diabetes d. Magaling mangusap
26. 3. Lumayas si Eric dahil magaan ang kamay ng kanyang tiyahin. a. Madaldal b. Madaling manakit c.
Magaling magmura d. palautos
27. 4. Ano ka ba? Ang laki-laki mo, patabaing baboy ka! a. Malusog b. Marumi c. Tamad d. Mabaho
31. 3. Sinaksak mo ang puso ko nang sabihin mong ako’y wala nang pag-asa sa’yo. a. Pagtutulad b.
Pagwawangis c. Pagbibigay-katauhan d. Pagmamalabis
TAYUTAY
2. - ito ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita upang gawing mabisa,
matalinghaga, makulay at kaakit-akit ang pagpapahayag.
4. Simili -naghahambing ito ng dalawang magkaibang bagay sa di-tuwirang paraan. Gumagamit ng mga
salitang tulad ng, mistula, tila, kamukha ng, kawangis, anaki’y, at iba pang kauri nito.
5. Halimbawa: Siya ay katulad ng kandilang unti- unting nauupos. Ang tao ay gaya ng halamang nararapat
diligin.
7. Halimbawa: Ang ina ni Liza ay bituing tanglaw niya sa landas ng buhay. Si Cory ay isang ibong humanap
ng kalayaan.
8. Alusyon sumasangguni sa kasaysayan, panitikan, politika, Bibliya, at iba pang aspeto ng buhay.
9. Halimbawa: Wala na yatang Maria Clara sa panahong kasalukuyan. Adonis sa laki ng katawan ang mga
lalaking nag-eehersisyo araw-araw.
10. Hayperbole kalabisan ng isang tao, bagay, pangyayari, kaisipan, damdamin at iba pang katangian,
kalagayan o katayuan. Ito rin ay gumagamit ng eksaherasyon.
11. Halimbawa: Nabiyak ang kanyang dibdib sa tindi ng dalamhati. Nabutas ang bambam ng tainga ni
Gerry dahil sa ingay.
15. Halimbawa: Nalulungkot ako sa pananalo mo sa pagwawagi mo, hustisya’y natalo. Banal na demonyo
16. Personipikasyon Nagsasakatawan o nagsasalin ito ng katangian ng tao sa mga bagay na hindi buhay o
hindi tao.
17. Halimbawa: Sumasayaw ang mga dahon sa pag-ihip ng hangin. Nagtago ang buwan sa likod ng ulap.
19. Halimbawa: Himutok na umaalingawngaw sa buong gubat. Humalinghing siya sa sakit ng hagupit na
tinanggap.
20. Aliterasyon Paggamit ng mga salitang magkakasintunog ang mga unang pantig.
21. Halimbawa: Magagandang maya sa puno ng mangga makikita silang masayang-masaya. Dinggin mo
ang Diyos na dinadakila Dibdibin ang tinig ng Poong Bathala.
22. Repitasyon Pag-uulit ng mga salita o parirala upang bigyang-diin ang isang punto.
23. Halimbawa: Ito nga! Ito nga! Itong nga. Saan, saan, ay saan makikita ang bayani ng bayan?
28. Nagliliyab ang mga mata ng binata sa kahahabol ng tingin sa magandang babae. Hayperbole
30. Ang kanyang mga kamay ay yelong dumampi sa aking pisngi. Metapora
31. Palabiro na palaboy sa pamayanan kaya kilala siya ng kanyang pamilya. Aliterasyon
32. Aking nadarama ang kapighatian sa pinapasan kong sobrang kalungkutan! Eksklamasyon
34. Hanggang tainga ang aking ngiti nang siya’y aking nakilala. Hayperbole
37. Walang alinlangang isa siyang Ibarra na puno ng pag –asang kanyang maililigtas ang kanyang bayan sa
isang ideyal na paraan. Aliterasyon
38. Eksklamasyon Ibigay mo sana ang pagpapala Mo, sagipin Mo Poon, malulunod ako!
40. Ang mga tumakas ay ikinulong na parang mga sardinas sa piitan. Simili
41. Lubos ang tuwa ko sa pagdating ninyo Mabuhay! Mabuhay! Lalaya na ako! Eksklamasyon
TAYUTAY
1. Tayutay Ang tayutay ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita upang madaling
maunawaan, mabisa at kaakit-akit ang pagpapahayag. Nakadaragdag ito sa kalinawan, kapamagitan at
kagandahan ng isang katha, pasalita man o pasulat.
2. Pagtutulad (Simile) O Ito ay isang payak at lantad na paghahambing at karaniwang ginagamitan ng mga
salita’t pariralang: katulad ng, tulad ng, para ng, anaki’y, kawangis ng, gaya ng, kasing-, sing-, ga-, atbp O
Ang tao ay kawangis ng Diyos. O Ang gladiator ay kasinglakas ng leon.
4. Pagtatao (Personification) O Ito ay tinatawag ding pagbibigay katauhan at personipikasyon. Pahayag ito
na ang mga katangian, gawi at talinong sadyang angkin lamang ng tao ay isinasalin sa mga karaniwang
bagay. Nagagawa ang pagsasalin sa paggamit ng pandiwa o pangngalan. O Sumasayaw ang mga dahon sa
pag- ihip ng hangin. O Tumatalon ang mga alon sa dagat.
8. Panawagan (Apostrophe) O Ginagawa rito ang pakikipag-usap sa karaniwang bagay na para bang
nakikipag-usap sa Isang buhay na tao o isang taong parang naroon at kaharap gayong wala naman. O
Diyos Ama, ituro nyo po sa amin ang tamang daan. O Kaibigan, usap tayo.
9. Pag-uyam (Sarcasm) O Mga pananalitang nangungutya sa tao o bagay sa pamamagitan ng mga salitang
kapag kukunin sa tiyakan ay tila kapuri-puring mga pananalita ngunit sa tunay na kahulugan ay may bahid
na pang-uyam. O Ubod siya ng gara kung lumalabas! Napaka dumi naman ng bahay. O Mahirap na nga,
palagi pang namamasyal sa mall.
10. Pagpapalit- tawag (Metonymy) O Isang pansamantalang pagpapalit ng mga pangalan ng mga bagay
na magkakaugnay. O Ang anghel sa kanilang tahanan ay isang malusog na sanggol. O Iniligtas niya ako,
siya ang aking Superman.
11. Pagsasanay 1. Ang kasipagan ay ina ng kayamanan at kaginhawahan. 2. Nabuhay muli ang mga dahon
ng halaman pagkatapos umulan. 3. Ang mahabang buhok ni Kristina ay kasinglambot at sindulas ng seda.
4. Sabi nila na ang lungsod ng New York ay ang lungsod na kailanman ay hindi natutulog.
12. 5. Kagat lang ng langgam ang turok ng iniksiyon. 6. Kawangis ng makahiya ang magugulating
matanda. 7. Parang ulan sa tuyong lupa ang musika sa konsiyerto. 8. Lason sa iyong mga baga ang
sigarilyo. 9. Ang mga mamamayan na walang pinuno ay parang mga pasahero ng isang bus na walang
tsuper. 10. Ang susi sa tagumpay ay tiyaga.
LET FILIPINO1
1. FILIPINO BHABIE MARCI PONCE Reviewer1 Iba’t ibang uri ng Teksto 1. Informative
opagpapabatidngkaalaman – hal.Balita,Announcements 2. Narrative o pagsasalaysay –hal.
MaiklingKwento 3. Expositoryopaglalahado paglalabasngkatotohanan – hal.Lathalain 4.
Descriptive opaglalarawan –hal.Travel Brochures 5. Argumentative opakikipagtalo –
hal.Debate,Editoryal 6. Persuasive opaghihikayat –hal.Ads 7. Procedural o prosidyural –
hal.Manual Iba’t ibang Bahagi ng Pahayagan PangmungkahingPahina (Front page) -
nakalimbagsapahinangitoang pinakamahahalagngbalita. Pahinang Editoryal (Editoryal page) -
natutunghayanditoangpangunahing pangulongtudling,
kolumngmgakomentarista/pitak,karikaturang editoryal,mgalihamsapatnugotat talaanng
patnugutan. Tanging Lathalain - itinatampokditoangkatangi-tangingartikulona maaaringtao,
pook,pangyayari,bagay,lunanatkakaibangpaniniwalao panuntunansabuhay.
Isports/Pampalakasan (Sportspage) - nababasa sa pahinangitoang mga tampokna
paligsaghannglarotulad ngbasketball atbp.Itinatampokdin ditoang mga pitakpang-isports. Movie
Guide - Dito makikitaangmga pelikulangipapalabassasinehan. Tv Guide - Ditomakikitaangmga
palabassa telebisiyon. KlasipikadongAnunsyo (ClassifiedAds) - Sapahinangitomakikitaangmga
trabaho, ang mga house andlot na ipinagbibili atbp. Obituary - Ditomakikitaangmga namatay na
tao. Pahinang Panlibangan(Entertainmentpage) - Dito makikitaangmga Komiks,puzzle atbp.
Lifestyle - Ditomakikitaangmga pamamaraan ng pamumuhayngmga sikat na tao. Businesspage -
Dito makikitaangmga bagayna maykaugnaysa negosyo. Balita Uri ng Balita BALITANGPANLOKAL -
tumatalakaysamahahlagangpangyayaringnaganaplamangsaisang tiyak na bahagi ng bansa.
BALITANGPAMBASA - tumatalakaysamga mahahalagangpangyayaringnagaganapsabuong bansa
BALITANGPANDAIGDIG - tumatalakaysamga mahahalagangpangyayaringnagaganapsaiba't ibang
bansa sa daigdig Bahagi ng Balita 1. Pang-edukasyon 2. Pampulitika 3. Pampalakasan 4.
Pantahanan 5. Pangkabuhayan 6. Panlibangan 7. Pangkapaligiran Editoryal Mga uri ng editoryal:
a.) Pagsasalaysay.Ipinaliliwanagangkahalagahanokahuluganngisang balita,kalagayan,oideya. b.)
Paglalahad.Ipinaaalamangisangpangyayari nabinibigyang-diinolinaw ang kahalagahano
ilangkalituhangbungangpangyayari. c.) PangangatwiranNagbibigayngpunasaisang
kalagayan,saisangtao, o sa isangparaan ng pag-iisip.Naglalayongmakuhaangpaniniwalangibaat
makapagbunsodngpagbabago. d.) Paglalarawan.Binibigyanghalagaangisangtaongmay kahanga-
hangang nagawa,katangi-tanginggawain,onagpaparangal saisangtaongnamayapa na, na
maynagawang pambihirangkabutihan. e.) Pagtutol.Ditoangawtor ay
nagbibigayngkanyangpanigat ipaglalaban niyaitoupang makumbinsi angmganagbabasa. f.)
NagpapaaliwNakakabigayitongngiti athalakhakhabangnaglalahadng
katotohanan.pagbibigayngopinionngisangawtor.,walangpinapanigan ang isangawtor kundi
antaypantaylahat g.) Espesyal naokasyonIpinaliliwanagnitoangkahalagahan ngisang okasyon.
3. PARAAN NG PAGLALARAWAN Deskriptibo ang isang teksto kung ito ay nagtataglay ng mga
impormasyong may kinalaman sa pisikal na katangian ng isang bagay, lugar at maging ng mga
katangiang taglay ng isang tao o pangkat ng mga tao, kalimitang tumutugon ito sa tanong na
Ano. Batay sa PANDAMA - nakita, naamoy, nalasahan, nahawakan, at narinig Batay sa
NARARAMDAMAN - bugso ng damdamin o personal na saloobin ng naglalarawan. Batay sa
OBSERBASYON - batay sa obserbasyon ng mga nagyayari.
5. KARANIWAN Halimbawa #1 Maganda si Matet. Maamo ang mukha lalo pang pinatitingkad ng
mamula-mula niyang pisngi. Mahaba ang ang kanyang buhok na umaabot hanggang sa
baywang. Balingkinitan ang kanyang katawan na binagayan naman ng kanyang taas. Halimbawa
#2 Si Kapitan Tiyago ay pandak, maputi-puti, bilog ang katawan at pagmumukha dahil sa
katabaan. Siya ay mukhang bata kaysa sadya niyang gulang. Ang kanyang pagmumukha ay
palaging anyong banal.
6. MASINING Masining ito kung ito ay nagpapahayag ng isang buhay na larawan batay sa
damdamin at pangmalas ng may-akda. Karaniwang pili ang mga ginagamit na salita sa
paglalarawan, kabilang na ang paggamit ng mga pang-uri, pang-abay, tayutay, at idyoma. Sa
Masining na Paglalarawan: Ang mga detalyeng inihahayag dito ay nakukulayan ng imah
inasyon, pananaw at opinyong pansariling tagapagsalaysay. may layunin itong makaantig ng
kalooban ng tagapakinig o mambabasa para mahikayat silang makiisa sa naguniguni o sadyang
naranasan nitong damdamin sa inilalarawan
8. WIKA • Kung ang isang pintor ay pinsel ang ginagamit upang mailarawan niya ang
kagandahan ng kanyang modelo, ang isang manunulat naman ay wika ang ginagamit upang
makabuo ng isang malinaw at mabisang paglalarawan. Karaniwang ginagamit dito ang pang-uri
at pangabay
11. ISANG KABUOAN O IMPRESYON Dahil ang layunin ng paglalarawan ay makabuo ng malinaw
na larawan sa imahinasyon ng mga mambabasa, mahalaga sa isang naglalarawan na mahikayat
ang kanyang mga mambabasa o tagapakinig nang sa gayon ay makabuo sila ng impresyon
hinggil sa inilalarawan. Dito ay sama-sama na ang bisa ng wika, maayos na paglalahad ng mga
detalye, at ang pananaw ng naglalarawan. .
13. Sa mga bulubundukin ng Timog Cotabato ay naninirahan ang isang pangkat- etnikong kung
tawagin ay T’boli. Mapayapa sila at di mapaghinala sa mga dayuhan. Sila ay may sariling
kalinangan at paraan ng pamumuhay. Mapalamuti at makulay ang kanilang kasuotan. Ang
hikaw, kuwintas, at makulay na make-up ay pahiyas ng kanilang katauhan. Sa lahat ng mga tribu
sa Pilipinas, ang T’boli ay maaaring hirangin bilang isa sa may pinakamakulay sa kasuotan at
hiyas at katawan. HALIMBAWA NG TEKSTONG DESKRIPTIBO
14. KALIKASAN Ang tekstong binasa ay naglalayong makapaglahad ng larawan o ideya tungkol
sa mga katangiang taglay ng pangkat-etnikong T-boli na matatagpuan sa Timog Cotabato,
Mindanao. KATANGIAN Ang tekstong binasa ay naglalaman ng mga salita at pangungusap na
ginamit sa paglalarawan ng pamumuhay, pananamit, at pag-uugali ng mga taong kabilang sa
pangkat-etnikong T-boli. PAGSUSURI SA TEKSTONG BINASA:
16. Mahalaga ito… Sarili – upang magkaroon tayo ng ideya sa kung paano nga ba namumuhay
ang mga pangkat-etnikong tulad ng T’boli sa bansa at mas maisasaisip natin sa kung ano-ano
ang katangiang kanilang taglay. Pamilya – Upang magkaroon tayong mas malalim na pag-
unawa at kaalaman sa ng mga katutubong etniko na matatagpuan sa bansa. Komunidad –
upang ating mas makikilala ang mga pangkat-etniko na naninirahan sa ibang lugar na malayo sa
lungsod. SURIIN AYON SA KAUGNAYAN NITO SA:
17. Mahalaga ito… Bansa –Upang ito ay magsilbing daan tungo sa pagpapaunlad ng ating
kultura at ating tulungan na mas lalo pa itong pagyamanin at pangalagaan. Daigdig – Upang
maipamalas at maipagmalaki natin sa lahat ang galing at talento ng ating mga katutubong
pangkat tulad ng T’boli sa buong daigdig. Sa kabuuan, ang tekstong ito ay may layuning bigyan
tayo ng ideya o konsepto sa kung paano nga ba namumuhay ang mga pangkat-etnikong tulad ng
T’boli sa Pilipinas. SURIIN AYON SA KAUGNAYAN NITO SA:
19. Mga pinagkunan: Marquez, S.T. (2016). Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teskto tungo sa
Panana liksik. Sibs Publishing House http://siningngfilipino.blogspot.com/2015/08/ang-
paglalarawan-na-pagpapaha yag.html