PI 100 Oral Exam

29. Una, Naisip ni Rizal na ang rebolusyon na balak ilunsad ng

Katipunan ay pagpapakamatay. Pangalawa, kapag siya ay sumama, lalo
lamang siytang madidiin sa krimen na idinidiin sa kanya na kung saan
siya ay walang sala. Pangatlo, alam niya na kaialngang makuha muna ang
suporta ng mga maimplouwnsiya at makapangyarihan upang mapalakas ang
kanilang ipinaglalaban.

30. Sa Dapitan,sumulat si Rizal sa kanyang kapatid na si Lucia, at

sinabi niya dito na :”We cannot all be doctors; it is necessary that
there would be some to cultivate the soil”. Ipinakita niya sa kanyang
pagiging isang magsasaka ang importansiya ng mga magsasaka sa ating
bayan. Sa Dapitan din niya pinlano ang pagtayo ng modernong kolehiyo
sa Pilipinas, dito rin sa Dapitan ay nagsilbi siyang guro sa mga bata.
Tinuruan niya ang mga ito ng heograpiya, gymnastics, atbp. Gumawa rin
siya ng mga mapa ng Dapitan. SIya ay isang siyentipiko, pinagaralan
niya at ang mga shells at insekto at iba pang hayop, pinadala niya ito
kay Blumentritt .

Sa kanyang pansarili naman: Pinalawak pa niya ang kanyang kaalaman sa

mga Languages, tulad ng bisaya. Pinalawak din niya ang kanyang talent
sa pagpipinta, nagpinta siya ng mural sa isang simbahan sa Dapitan.

31. Una: Petty quarrels: the ties that brought them together weakened

Pangalawa: Kakulangan sa pondo: nagkaroon ng

paghihgirp sa pag-likom ng pondo para sa publication ng Solidaridad.

Pangatlo: Ang mother country (Spain) was preoccupied

with it’s own internal problems to give a moment’s thought to its
colony’s problems.

32. Una: At the age of eight, Rizal wrote his first poem
entitled "Sa Aking Mga Kabata." The poem was written in tagalog and
had for its theme "Love of One’s Language."

Pangalawa: Yung kinuwentuhan siya ng kanyang ina ng

tungkol sa gamo-gamo na lumalapit sa apoy

Pangatlo: Yung tinapon ni Rizal ang kaqnyang tsinelas

sa tubig pagkatapos malaglag ang una nitong kapares.

33. Mula UP, sumakay ng jeep hanggang Philcoa. Sumakay ng FX

na dadaan ng Harrison Plaza o Pedro Gil o kaya sumakay ng Luneta Pier
na jeep. Bumaba sa Luneta.

34. Donya Teodora (ina)

Blumentritt

Paciano

35. to folllow (pasensiya hinahanap ko payung libro ko tungkol dito)

isesend ko mamayang gabi

36. Ano ang Katipunan?

(Source: ‘Ang Katipunan’ Handouts by Group 6)
• Ito ay ang Kataas-taasang, Kagalang-galang, Katipunan ng mga Anak ng
Bayan (KKK), na natatag kasabay ng pagpapatapon kay Rizal sa Dapitan
noong Hulyo 7, 1892.
• Nagsimula sa salitang ugat na “tipon”
• Layunin nito ang itaguyod ang kaisipang maka-bayan at rebolusyonaryo
sa mga Filipino at sugpuin ang patuloy na pagmamalabis at di makataong
pamumuno ng mga Espanyol sa pamamagitan ng dahas at madugong
rebolusyon.
• Ito ay nabuo matapos na mabuwag ang Samahang La Liga Filipina,
kasama ang isa pang pangkat, ang Cuerpo de Compromisaros.
• Kasama sa mga pangunahing kasapi nito ang mga sumusunod:
o Andres Bonifacio, Valentin Diaz, Teodoro Plata, Ladislao Diwa at
Deodato Arellano.
• Kinilala ng mga Katipunero si Jose Rizal bilang pangulong pandangal
ng samahan.
• Nagkaroon ng balangkas ng mga alituntunin: ang Dekalogo ni Andres
Bonifacio at ang Kartilya ni Emilio Jacinto (ang taga-payo ni
Bonifacio)

37. Ipakilala si Gregoria de Jesus

(Source: History of the Katipunan pgs. 20-21, Author: Gregorio Zaide)
• Gregoria de Jesus was the widow of Andres Bonifacio. She was the
“Lakambini” of the Katipunan
• In March 1893, a week after her canonical marriage with Bonifacio,
was the first woman to join the Katipunan
o The initiation ceremony took place in the house of Restituto Javier
in Calle Oroquieta and took the symbolic name “Lakambini” (princess)
• Mother of Juan F. Nakpil, distinguished Filipino architect (with
Julio Nakpil as father)
• Acted as secretary of the woman’s section and guardian of the secret
documents and other papers of the Katipunan
• As a woman of action and courage, had saved the society several
times from being discovered prior to August 19, 1896. She related her
own words:
o “Many times on receiving some warning that the house will be
searched by the police, irrespective of the hour, I would immediately
gather all the papers, the arms, and seal (of the Katipunan)… and
would go driving till midnight along the bay front of Tondo and the
streets of Binondo in order to save our countrymen from danger. The
thing that grieved me, however, was the fact that there were among our
friends, some who instead of protecting me, refused to give help and
even kept away from me upon finding that I was carrying dangerous
things.”

38. Magbigay ng 3 tauhan sa Noli at El Fili na naglalarawan ng

katauhan ni Rizal.
1. Crisostomo Ibarra – nilalarawan ni Crisostomo Ibarra ang Rizal na
may positibong pananaw hinggil sa kinabukasan ng Pilipinas – bilang
isang akademiko na nag-aral sa Europa ng pitong taon, hangad niya ang
mapayapang pagbabago sa pamamagitan ng mataas na kalidad ng edukasyon
at iba pang internal na pagbabago sa gobyerno. Ang katauhan ni Ibarra
ay maihahalintulad kay Rizal noong siya ay nasa Dapitan, kung saan
siya ay nagpatayo ng paaralan atbp.
2. Simoun – nilalarawan ni Simoun ang Rizal na nawalan ng pag-asa sa
hinihiling na repormasyon at pagkakapantay-pantay mula sa gobyerno at
simbahan – bilang isa sa mga nakararami na sawang-sawa na sa baluktot
na pamamalakad ng mga maykapangyarinhan na puppet ng mga frayle. Ang
katauhan ni Simoun ay nagpapakita ng matinding galit sa mga
maykapangyarihan - ang nalalabing paraan upang matigil ang kanilang
pamamalakad ay sa pamamagitan ng anarkistang pamamaraan, tulad ng
pampasabog na lamparang kanyang inilagay sa kasalan ni Juanito at
Paulita. Ang target ng pampasabog ay ang mga nagtipon-tipon na higher-
ups ng gobyerno at simbahan. Ang katauhan ni Simoun ay maihahalintulad
kay Rizal noong mabalitaan niya ang sapilitang pagpapalayas sa kanyang
pamilya at mga kababayan mula sa kanilang sariling tahanan sa ______
noong _____.
3. Elias – nilalarawan ni Elias ang ‘commoner’ side ni Rizal.
Matatandaang si Elias ang tumulong kay Ibarra upang makilala ng lubos
ang kanilang bayan at suriin ang mga suliranin nito. Si Elias din ang
nagsakripisyo upang mailigtas si Ibarra mula sa mga kawal na tumutugis
sa kanila, sa paniniwalang maraming magagawa si Ibarra para sa
pagbabago ng kanilang bayan.

39. Anu-anong bayan ang dinaanan mula Calamba hanggang Tagaytay noong
nag-FT?
Calamba, Los Banos, Santo Tomas, Tanauan, Malvar, Talisay, Tagaytay
(paki-correct/pa-add na lang kung may kulang)
40. Magbigay ng 3 babaeng nagkaroon ng kaugnayan sa buhay ni Rizal.
Ipakilala sila.
1. Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos (1827 – 1911) – ang ina
ni Rizal. Siya ang naging unang guro ni Rizal na nagturo sa kanya ng
abakada noong siya’y 3 taong gulang pa lamang. Nakulong matapos na
mapagbintangang nanlason sa kanyang biyenan
2. Segunda Katigbak – petit na 14 yr old at kaklase ni Segunda sa La
Concordia na sinuyo ni Rizal noong nagaaral siya sa UST.
3. Leonor Rivera (1887) – 2nd cousin ni Rizal na gumamot sa kanya
noong siya ay mabato sa ulo matapos ang isang away sa pagitan ng mga
mestizos at mga kayumangging estudyante. Sinuyo ito ni Rizal sa loob
ng 4 na taon at nagkaroon ng long-distance relationship sa loob ng 7
taon habang si Rizal ay nasa Europa. Sa huli ay ipinakasal din it okay
Charles Henry.
4. Josephine Bracken – unang nakita ni Rizal noong siya’s 14 taong
gulang sa Hong Kong. Nang mabulag ang kanyang ama ay dinala ito sa
Dapitan upang maipagamot kay Rizal. Sumama din si Bracken sa puwersang
rebolusyonaryo sa Cavite kung saan siya’y tumulong na mag-operate ng
isang ‘reloading jig’ sa isang arsenal sa Imus. Nasaksihan niya rin
ang Tejeros Convention bago siya bumalik ng Maynila. Namatay sa Hong
Kong nong 1902.

41. Ikumpara ang bapor tabo sa takbo ng gobyerno noon at ngayon (mga
simbolismo)
o Bilog ang hugis ng bapor  hindi akma o ‘streamlined’ sa
pagpapatakbo
o Tumatakbo ‘against the current’  simbolismo ng pagtakbo laban sa
interes ng taong-bayan
o May dalawang paraan ng pagpapatakbo: (1) motor (pamahalaan  driving
force); (2) tikil o ‘bamboo pole’ (simbahan para sa ’steering’/ taga-
dikta ng direksyon ng pagtakbo)
o Maputi sa harap, maputi sa likod  Lahat ng magaganda lang ang
naipababalita, ang mga failures at kapabayaan ay itinatago malayo sa
mga mata ng mamamayan; Mga proyekto na maganda ang layunin ngunit may
‘ulterior motives’
o Nasa taas ng bapor ang mga mayayaman at mataas ang posisyon sa
lipunan → walang lugar para sa mga commoners kundi sa baba ng barko.
42. Ipakilala si Ferdinand Blumentritt.
• Matalik na kaibigan ni Jose Rizal.
• Si Ferdinand Blumentritt (Setyembre 10, 1853–Setyembre 20, 1913) ay
isang Aleman na etnologo at heograpo, at isa rin siyang punong-guro sa
isang paaralan sa Leitmeritz (ngayong sa Czechia). Ipinanganak siya sa
Praha sa isang pamilya ng mga Alemang Sudeten o sudetendeutsche at ang
isa sa mga pinakanangungunang dalubhasa sa Pilipinas noong kaniyang
panahon bagaman hindi niya nagawang bisitahin ang kapuluan. Isa rin
siyang matalik na kaibigan ng pambansang bayani ng Pilipinas na si
Jose Rizal
• Lumaki si Blumentritt sa Austria-Hunggarya (Kastila: Austria-
Hungría) at dito niya rin isinulat ang kaniyang mga unang akda. Siya
ay nanirahan at nagtrabaho sa Sudetenland na, matapos ang pagbagsak ng
Ikatlong Reich sa katapusan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ay
naging bahagi ng Czechoslovakia. Sa ganito, siya ay hindi isang
Austriano (tulad ng paniniwala ng maraming Pilipino) o Tseko (Czech),
kundi Aleman, ang pinakamalaking pangkat etniko sa Austria-Hunggarya.
Gayumpaman, maraming dekada ang nagdaang hindi nabanggit o sinugpo ang
katotohanang ito. Mismong ang mga Tseko ang mga nagpabilanggo sa mga
anak at apo ni Blumentritt at tumortyur at pumatay sa kaniyang mga
kamag-anak matapos ang digmaan.

43. MGA LUGAR/BANSA NA DINAANAN NI RIZAL SA UNA NIYANG

PAGLABAS NG BANSA PATUNGONG EUROPA
 Singapore-kolonya ng Britanya ng mga panahaong iyon
 Colombo stop-over ng barkong Djemnah na sinakyan ni Rizal

 Naples,Italy patungong Marseilles

 Marseilles,France
 Barcelona,Spain
 Madrid,Spain-kung saan tinapos ni Rizal ang kanyang kursong medisina
 Paris, France-Nagsanay si Rizal ng optalmolohiya
 Heidelberg,Germany
 Wilhelmsfeld,Germany
 Mannheim,Germany
 Mainz,Germany
 Leipzig,GHermany
 Dresden,Germany
 Berlin,Germany
 Leitmeritz,Austria-Litomerice,Czechoslovakia ngayon
 Prague
 Brunn
 Vienna
 Lintz
 Salzburg
 Munich
 Nuremberg namasyal
 Ulm si Rizal sa
 Stuttgart Europa
 Baden kasama si
 Rheinfall Maximo
 Schaffhausen Viola
 Bassel
 Lausanne
  Geneva,Switzerland
 Turin
 Milan
 Venice naghiwalay ng landas sina Rizal at Viola.
 Florence Ipinagpatuloy ni Rizal ang
 Rome pamamasyal sa Europa
 Vatican City

44. LIMANG BAYANING FILIPINO NA NAGING KAKONTEMPORARYO NI

RIZAL
 Andres Bonifacio (November 30, 1863 – May 10, 1897)
-nagtatag ng Katipunan
-masugid na tagahanga ni Rizal
-minsang nagkita sina Rizal at Bonifacio sa isang pagtitipon ng mga miyembro ng La
Liga Filipina
 Juan Luna (October 23, 1857 — December 7, 1899)
-isang pintor
-ang nagpinta ng Spolarium na nagwagi ng unang gantimpala sa isang patimpalak sa
Europa
-naging kaibigan ni Rizal sa Europa
 Antonio Luna (October 29, 1866 - June 5, 1899)
-kapatid ni Juan Luna
-naging kaibigan din ni Rizal sa Europa
-isa sa mga namunong heneral noong panahon ng Himagsikan
-minsang naging karibal ni Rizal sa pag-ibig ni Nellie Bousted
 Marcelo H. Del Pilar (August 30, 1850 – July 4, 1896)
-naging unang patnugot ng La Solidaridad noong Dec. 1889
-nagtatag ng Diariong Tagalog
-binatikos ang maling pamamalakad ng mga pari sa pamamagitan ng kanyang mga
isinulat tulad ng Caiingat Cayo, Dasalan at Tocsohan at marami pang iba.
-isang propagandista
 Graciano Lopez Jaena
-isa ring propagandista
-kauna-unahang naging unang patnugot ng La Solidaridad
-ang sumulat ng Fray Botod na tumutuligsa sa mga prayle

45. ANG KONSEPTO NG PAGPILI KAY RIZAL BILANG BAYANI

Ang Philippine Commission of 1901 ang pumili kay Rizal bilang pambansang bayani
noong panahon ng Commonwealth. Ang iba pang pinagpilian ay sina Andres
Bonifacio, Apolinario Mabini, Emilio Aguinaldo, Marcelo H. del Pilar at Antonio
Luna. Ang pamantyan sa pagpili ay ang mga sumusunod: (1)kailangan siya ay isang
Filipino citizen (2) yumao na ng panahon na pinipili ang pambansang bayani, 1901,
dahilan upang maalis sa listahan ng pagpipilian sina Aguinaldo at Mabini na buhay pa
 ng mga panahong iyon (3) kailangan siya ay nagpamalas ng di matatawarang
pagmamahal sa bayan

>>Note: Galing to sa lecture ni Sir. Pakidagdagan na lang kung may alam pa kayo.
Thanks!<<

46. RA 1425 o BATAS RIZAL

Ang Republic Act No. 1425, mas kilala bilang Rizal Law o Batas Rizal, ay
inaprubahan noong ika-12 ng Hunyo 1956 noong ito ay tinatawag pang House Bill No.
5561 at Senate Bill No. 438. Ito ay nagsasalaysay ng pagsasama sa kurikulum ng lahat ng
paaralang pampubliko, pribado, kolehiyo at mga unibersidad ang kurso tungkol sa buhay,
mga ginawa at sinulat ni Jose Rizal, lalo na ang kanyang mga nobelang “Noli Me
Tangere” at “El Filibusterismo”, na pinapahanitulutan ang pagpapalimbag at pamamahagi
ng mga nabanggit sa itaas at para sa iba pang layunin. Ang mga may “exception” sa batas
na ito ay ang pagbasa lamang ng “abridged version” ng mga nobelang ito ng mga
dayuhan na nag aaral sa bansa. Kung ikaw ay isang Pilipino, kinakailangan mong
pagaralan ang buong bersyon ng mga nobelang ito.

Upang masmaintindihan ang kahalagahan ng batan na ito, kailangan rin nating

malaman kung anu ano ang mga layunin ng batas na ito kaya ito naipatupad. Ito lamang
ang iba sa mga layunin ng batas na ito:

- Nilalayon ng R.A. na ito na maging inspirasyon ng mga taong bayan, lalo na ng mga
kabataang Pilipino ang naging buhay, at karanasan ni Rizal noong panahon ng Kastila.

- Ang batas ay naghahangad na magkaroon ang mga Pilipino ng kanilang sariling

simulain ng kalayaan at pagiging nasyonalismo na binigyang halaga ng ating mga bayani.

- Nilalayon nitong muling gisingin ang damdaming makabayan ng bawat mamamayang

Pilipino upang maipamana at maisaalaala ng mga kabataan ng susunod na henereasyon.

- Nilalayon din nitong mabigyang parangal ang pambansang bayani, na si Dr. Jose Rizal
at ipaalala sa bawat Pilipino ang kanyang naging malaking bahagi sa kasaysayan ng
Pilipinas sa pamamagitan ng kanyang mga ginawa para sa bayan. Ang kanyang buhay,
mga ginawa, at mga sinulat, tulad ng “Noli Me Tangere” at “El Filibusterismo”, ay
magsisilbing inspirasyon sa kaisipan ng bawat pilipino upang magkakaroon ng
pagmamahal sa bayan.

Noong hindi pa batas ng RA 1425, maraming mga kontrobersya na lumibot sa

isyung ito. Naglaban dito ang iba’t ibang mga kilalalang mga tauhan sa panahong ito
kung kaya’t naging mainit ang pagdedbatehan ng batas na ito. Ilan lang ang mga
sumunod sa mmga sumuporta at tumanggi sa RA 1425.

PRO:
Claro M. Recto: Pinaglaban niya upang maipatupad ang bill.

Jose P. Laurel: Kasama ni Recto na ipinaglaban ang batas upang maipatubad ito.

Emilio Aguinaldo: Kasama ni Recto at Laurel na ipinaglaban ang batas upang

maipatubad ito.

The Spirit of 1896, Alagad Ni Rizal, Freemasons, Booklovers Society, Philippine Public
Scool Teachers Association: mga organisasyong sumuporta kanina Recto at Laurel upang
maipatupad ang batas.

Fidel V. Ramos: Memorandum niya – mas pinapatibay ang pagpapatupad sa RA1425.

CON:

Archbishop Santos, Sen Tanada, Quitin Paredes, Sen. Rodrigo, Sen. Rosales: Ayaw ng
simbahan na gawin required na reading materials ang Noli Me Tangere at El
Filibusterismo ni Rizal dahil anti-churh ang mga nilalaman nito. Hindi rin nitatanggap ng
simbahan na pwedeng gawing inspiration ng mga kabataan ang mga libro. Kapag binasa
ng Catholic ang isang uncensored version, siya ay papatawan ng heresy.

47. KANSER NG LIPUNAN NA TINUTUKOY NI RIZAL SA KANIYANG NOBELA

 Pista
-may kinalaman sa patron
-magastos na pagdiriwang nito ng mga Filipino kahit pa magkabaon-baon na sa utang
-simbahan ang nakikinabangwalang naiipon ang mga tao at nababaon sa utang
 Bisyo
1. sabong- lulong dito ang karakter sa Noli na si Pedro na asawa ni Sisa
2. opyo- unang ginamit bilang herbal medicine ngunit banding huli ay
inabuso ng mga tao at naging isang uri ng bisyo. Lulong dito ang karakter
sa nobela ni Rizal na si Kapitan Tiyago na kinilalang ama ni Maria Clara
3. alak- dala ng mga pari at mga dayuhang galing sa malamig na bansa.
Mahilig uminom nito ang mga Guardia Civil noon
4. babae
 Colonial Mentality/Kaisipang Alipin
-halimbawa nito ay si Donya Victorina na isang karakter sa nobela ni Rizal.Mahilig
siyang maglagay ng kolorete sa mukha at gayahin ang kilos at pananalita ng mga
Espanyol
 Imoralidad

Ang tanging solusyon sa kanser na ito ng lipunan ayon kay Rizal ay ang
EDUKASYON

48 at 49. Sariling opinyon yun kaya di ko na sinagutan.

57. Ano ang masonriya?
Masonry was an integral part of the reform movement. The Masonic movement, which in
Spain was essentially anti-friar, attracted the Filipino propagandists who saw the friars as
the pillars of reaction. The Filipino masons in Spain were responsible for the organization
of Masonic lodges in the Philippines which echoed the reformist demands and declared
their goal to be that of seeing the Philippines become a province of Spain. These lodges
in turn helped to fund the work of Propaganda in Spain.

58. Pumili ng isang tula ni Rizal sa mga sumusunod at ipaliwanag ito? 1. Sa Aking mga
Kabata; 2. A Mi Retiro; 3. Huling Paalam.

Sa Aking Mga Kababata

Kapagka ang baya'y sadyang umiibig

Sa kanyang salitang kaloob ng langit,
Sanlang kalayaan nasa ring masapit
Katulad ng ibong nasa himpapawid.

Pagka't ang salita'y isang kahatulan

Sa bayan, sa nayo't mga kaharian,
At ang isang tao'y katulad, kabagay
Ng alin mang likha noong kalayaan.

Ang hindi magmahal sa kanyang salita

Mahigit sa hayop at malansang isda,
Kaya ang marapat pagyamaning kusa
Na tulad sa inang tunay na nagpala.

Ang wikang Tagalog tulad din sa Latin

Sa Ingles, Kastila at salitang anghel,
Sapagka't ang Poong maalam tumingin
Ang siyang naggawad, nagbigay sa atin.

Ang salita nati'y huwad din sa iba

Na may alfabeto at sariling letra,
Na kaya nawala'y dinatnan ng sigwa
Ang lunday sa lawa noong dakong una.

- poem about asking a generation to embrace their own native language

59. Dalawang dahilan na nagdulot ng kalungkutan kay Rizal noong 1872 at nang
lumao'y naging pundasyon ng kaniyang pagiging makabansa.

- dalawang beses na pagkakulong sa ina (pagkakalason sa asawa ng kaniyang pinsan na si

Jose Alberto
* hindi ko alam yung isa ( pagkamatay yata ng Gomburza)

60. "Mamamatay akong di masisilayan ang maningning ng bukang liwayway. Kayong

makakakita nito, batiin niyo ito at huwag kalimutan ang mga nalugmok sa dilim ng gabi"

-huling tinuran ni elias bago siya mamatay.

-

61. Sino si. Hen. Miguel Malvar?

Heneral ng rebolusyon.
-naging OIC President sa loob ng siyam na buwan nang pumunta si Aguinaldo sa Hong
Kong

62. Anu-ano ang mga kahilingan sa isang rebolusyon o pagbabago ng lipunan ayon sa
usapan nina Elias at Ibarra sa lawa?
Mga reporma tulad ng mga sumusunod:
“radikal na reporma sa hukbong sandatahan, sa mga pari, sa paglalalapat ng katarungan,
sa maikling salita ay makaamang pang-unawa ng gobyerno.”
“ibayong paggalang sa dignidad ng isang tao, karagdagang seguridad, pagbawas sa lakas
ng hukbong sandatahan at pag-alis ng ilang pribilehiyo sa mga organinsasyon na nagiging
sanhi ng kanilang pagmamalabis.”
“reporma ng mga pari…hinihiling ng mga sawimpalad ang ibayong proteksyon laban sa
korporasyon ng mga pati at mga nang-aapi.”