CLOUD STORAGE
TREND PENYIMPANAN FAIL MASA KINI
Pengenalan
World Wide Web atau web merupakan
satu media maklumat global iaitu satu
tempat yang pengguna dapat membaca
dan menulis melalui komputer yang
bersambung ke Internet. Sejajar dengan
perkembangan teknologi web ini
maka terdapat pelbagai perkhidmatan
yang disediakan oleh pembekal untuk
memudahkan pengguna berkongsi
maklumat terutamanya pengguna jenis
mobile. Salah satu perkhidmatan yang
disediakan ialah penyimpanan fail secara
online atau cloud storage.
Melihat atau mendengar perkataan
cloud storage pada kali pertama, mungkin
kita terfikir bahawa cloud storage
berkaitan dengan cuaca atau awan.
Sebenarnya, cloud storage merupakan
media penyimpanan secara online. Jika
kaedah penyimpanan ini digunakan
maka tidak perlu lagi menyimpan fail
di cakera keras, CD, atau pun media
Rosidah Rashid
Institut Koperasi Malaysia (iCOOP)
storan lain. Fail yang disimpan dapat
dikelolakan dari mana-mana tempat
selagi penggunanya mempunyai capaian
ke Internet. Konsep cloud storage sama
seperti konsep pelayan fail (file server)
di sesebuah pejabat, hanya infrastruktur
media storannya dikendalikan oleh
penyedia perkhidmatan cloud storage
dan dapat dicapai melalui Internet.
Perkhidmatan cloud storage boleh
didapati dengan hanya mendaftar di
laman webnya.
Faedah Cloud Storage
Kita tidak boleh menjangkakan bila
kemusnahan akan terjadi. Kemusnahan
disebabkan oleh bencana alam dan
perbuatan manusia merupakan
ancaman kepada fail yang disimpan di
dalam komputer pada bila-bila masa;
kebakaran, banjir, kecurian perkakasan
dan perisian komputer, vandalisme atau
kerosakan sistem komputer merupakan
ancaman yang akan memusnahkan fail-
fail di dalam komputer. Fail-fail seperti
gambar digital, muzik dan dokumen
boleh terpadam di luar kawalan kita
seperti terpadam secara tidak sengaja,
kerosakan kepada hard disk dan kecurian
data yang disimpan di dalam komputer
peribadi dan media storan fizikal lain.
Sehubungan itu, dengan menggunakan
perkhidmatan cloud storage merupakan
kaedah terbaik untuk melindungi semua
fail tersebut.
Faedah menggunakan cloud storage
bukan sahaja terhad untuk melindungi
fail dari ancaman di atas, malah ia
memberikan perkhidmatan yang amat
mudah untuk di akses. Perkhidmatan
cloud storage memberikan akses kepada
hampir semua fail penting dan fail yang
selalu digunakan walau di mana kita
berada. Kita boleh mencapai, melihat
dan mengedit fail yang disimpan sama
ada menggunakan telefon pintar atau
komputer.
| Disember 2013 Bil. 42 | 33
 DIMENSIKOOP
%JTFNCFS

t
#JM
Ciri-ciri Cloud Storage
Semua perkhidmatan cloud storage
memberikan perkhidmatan yang serupa
dari segi fungsinya iaitu menyimpan
data, mereka boleh dibezakan melalui
ciri ke boleh capaian dan sokongan.
Memahami tawaran yang diberikan oleh
penyedia perkhidmatan cloud storage
merupakan sesuatu yang sangat penting
untuk memastikan perkhidmatan yang
diberikan memenuhi keperluan sebagai
pengguna individu atau perniagaan.
Terdapat beberapa ciri yang patut
diteliti terlebih dahulu sebelum
menggunakannya, iaitu:
• Ruang simpanan
Salah satu perkara penting untuk
dipertimbangkan apabila memilih
perkhidmatan cloud storage ialah
saiz yang diberikan untuk ruang
penyimpanan. Perkhidmatan
cloud storage terbaik ialah yang
menyediakan ruang simpanan
tanpa had dan yuran bulanan yang
tetap. Ini bermakna anda boleh
menyimpan sebanyak mana fail
yang dikehendaki tanpa had masa
dan ruang simpanan. Jika saiz atau
ruang simpanan bukan menjadi
keutamaan, anda boleh memilih
perkhidmatan yang memberikan
harga terendah.
• Ciri atau antara muka
Perkhidmatan cloud storage
hendaklah menyediakan antara
muka yang praktikal supaya proses
muat naik dan perkongsian fail
menjadi mudah. Ciri terpenting
yang perlu terdapat pada
antara muka cloud storage ialah
perkongsian folder, offline syncing
(penyelarasan) dan tarikh fail
dikemas kini.
• Capaian
Perkhidmatan cloud storage mestilah
membenarkan menyimpan semua
jenis fail digital dan boleh memuat
naik dan memuat turun fail dari
pelbagai kategori komputer dan
peranti mudah alih. Ia juga boleh
dicapai dari pelbagai jenis pelayar
web (browser) dan tidak terhad
kepada browser tertentu sahaja.
• Keselesaan / mudah guna
Mempunyai ciri-ciri mudah guna,
antara muka yang menarik dan
34 | DimensiKOOP |
mesra pengguna sudah cukup
menjadikan pengguna faham dan
tertarik untuk menggunakannya.
Proses memuat naik dan memuat
turun serta pemasangan yang
mudah dan cepat juga menjadikan
pengguna selesa.
• Bantuan dan sokongan
Perkhidmatan cloud storage yang
mesra pengguna mestilah dibantu
oleh bahagian sokongan yang baik.
Sumber teknikal yang sentiasa
bersedia membantu dan tidak
ketinggalan menyediakan tutorial
dan maklumat yang komprehensif.
Bantuan kepada pelanggan secara
terus akan memberikan keyakinan
kepada pengguna.
• Keselamatan
Dalam dunia digital yang sentiasa
berkembang ke hadapan,
penggunaan cloud storage
merupakan perkara yang tidak dapat
dielakkan. Perkhidmatan cloud
storage menjadi tulang belakang,
kebanyakan pengguna individu dan
bisnes memilih untuk menyimpan
data secara online berbanding
dengan menyimpan di dalam
komputer sendiri. Menyimpan data
melalui perkhidmatan cloud ctorage
jauh lebih murah berbanding
dengan menyimpan di dalam
komputer sendiri kerana ia tidak
memerlukan sebarang perkakasan
atau sumber teknikal tetapi
melibatkan pembekal ketiga yang
akan menjadikan ia sedikit berisiko
dan menimbulkan kebimbangan
tentang keselamatan dan privasi.
Apabila data atau maklumat berada
di Internet, ia terdedah kepada
risiko gangguan atau pemalsuan.
Perkhidmatan cloud storage mestilah
bertanggungjawab sepenuhnya
terhadap data semasa pergerakan
dan penyimpanan.
Jenis-jenis Cloud Storage
Cloud storage menjadi pilihan utama
untuk perkongsian fail masa kini sama
ada untuk kegunaan individu atau
bisnes. Terdapat beberapa syarikat
yang menawarkan perkhidmatan cloud
storage dan mereka ini menyediakan
perkhidmatan yang boleh dikatakan
serupa. Antara yang popular ialah:
Perkhidmatan cloud storage yang
popular dan mempunyai hampir 100 juta
pengguna di seluruh dunia. Ia merupakan
salah satu pesaing tertinggi dalam
pasaran cloud storage. Perkhidmatannya
serasi dengan kebanyakan peranti
dan sistem pengoperasian. Dikenali
kerana mempunyai antara muka yang
mudah guna, menawarkan ruang
simpanan sebanyak 2GB kepada
pengguna peribadi secara percuma.
Bagi perkhidmatan berbayar, bayaran
yang dikenakan ialah sebanyak US$10
sebulan atau US$99 setahun dengan
ruang simpanan sebanyak 50GB, US$20
sebulan atau US$199 setahun dengan
ruang simpanan sebanyak 100GB.
Dropbox juga menawarkan tambahan
ruang simpanan 500MB untuk setiap
pengguna yang memperkenalkan
pengguna baru. Kelebihan Dropbox
selain boleh berkongsi fail ia juga
membenarkan pengguna lain mengedit
fail.
Dropbox memiliki aplikasi desktop
untuk memudahkan pemindahan fail
hanya dengan kaedah drag and drop.
Selain itu ia memberi kemudahan
memuat naik foto dan video secara
automatik.
Google Drive telah dilancarkan
pada tahun 2012 dan merupakan
penambahbaikan bagi aplikasi google
Docs. Google Drive menyediakan
ruang simpanan sebanyak 5GB secara
percuma dan jika memerlukan ruang
simpanan lebih dari 5GB pembayaran
akan dikenakan mengikut saiz ruang
yang diperlukan. Aplikasi Google
Drive juga perlu dipasang di komputer
pengguna untuk mewujudkan folder
Google Drive. Pengguna hanya perlu
menyimpan fail di dalam folder tersebut
dan fail itu akan secara automatik di
selaraskan dengan perkhidmatan cloud
storage Google Drive. Kelebihan Google
Drive ialah:
• Fail yang disimpan di dalam Google
Drive akan diintegrasikan dengan
Gmail dan Google Apps. Semua
pengguna Gmail dan Google Apps
boleh berkongsi fail yang disimpan
di Google Drive dengan penetapan
hak akses yang telah ditentukan.
Dengan adanya kemudahan
ini, pengguna tidak perlu lagi
mengirimkan fail melalui e-mel.
• Fail boleh diedit secara online
melalui aplikasi yang disediakan
oleh Google Drive seperti aplikasi
pemprosesan teks, lembaran kerja
dan persembahan.
• Google Drive juga memiliki aplikasi
desktop untuk memudahkan
pengguna memindahkan fail dari
komputer ke Google Drive dengan
kaedah drag and drop seperti biasa.
SkyDrive merupakan perkhidmatan
cloud storage dari syarikat Microsoft
yang mempunyai ciri-ciri yang lebih
kurang sama dengan perkhidmatan
cloud storage lain dan memberikan
ruangan simpanan sebanyak 7GB secara
percuma.
Amazon sebagai salah satu pembekal
perkhidmatan cloud storage terkemuka
di dunia tidak mahu ketinggalan dalam
menawarkan perkhidmatan cloud
storage percuma bagi pelanggannya,
sama seperti Google Drive dan
Dropbox, Amazon juga memberikan
ruang simpanan sebanyak 5GB secara
percuma. Bagi perkhidmatan berbayar
pula Amazon mempunyai pelbagai
kategori harga bergantung kepada saiz
ruang simpanan iaitu bermula dengan
harga US$20 setahun untuk saiz 20GB
sehingga US$1000 untuk saiz 1000GB.
Itulah contoh-contoh perkhidmatan
cloud storage yang popular, pada
umumnya mempunyai ciri-ciri
perkhidmatan hampir sama antara satu
sama lain, mungkin terdapat sedikit
perbezaan dari segi perkhidmatan yang
diberikan, namun perbezaannya tidak
terlalu ketara. Terdapat banyak lagi
pembekal perkhidmatan cloud storage
yang menyediakan perkhidmatan
secara berbayar atau percuma.
Sehingga kini terdapat beberapa
pembekal yang menyediakan
perkhidmatan cloud storage yang
mungkin biasa didengar, tetapi
pengguna tidak menyedari sama
ada perkhidmatan yang diberikan
merupakan perkhidmatan cloud storage
atau bukan. Antaranya ialah Evernote,
Flickr, Picasa, RapidShare, 4Shared dan
banyak lagi. Mungkin tanpa disedari kita
pernah menggunakan salah satu darinya
Kenapa Cloud Storage?
Menyimpan maklumat yang banyak
pada rangkaian atau media storan
fizikal seperti pelayan amat mahal.
Peranti storan elektronik mempunyai
kos yang tinggi, jangka hayat terhad dan
memerlukan persekitaran yang sesuai
supaya perkakasan tersebut berfungsi
dengan baik. Sehubungan itu, kaedah
penyimpanan data secara cloud storage
menjadi pilihan bagi individu atau
perniagaan. Berikut merupakan antara
kelebihan cloud storage:
• Kos – Membuat salinan data atau
backup bukannya murah, khasnya
apabila faktor kos perkakasan
yang diperlukan seperti hard disk
luaran atau backup tapes. Masa
yang diambil secara manual untuk
melengkapkan rutin membuat
salinan fail juga mendatangkan kos.
Cloud storage dapat mengurangkan
kos berbanding dengan kaedah
backup tradisional dengan
memberikan ruang yang besar dan
yuran bulanan yang murah.
• Ruang maya – Cloud storage
merupakan keadaan yang tidak
dapat dilihat (tidak berbentuk
fizikal), ia tidak mengambil ruang di
pejabat atau rumah.
• Keselamatan –Menyimpan
maklumat peribadi atau sulit
di cloud storage lebih selamat
berbanding dengan menyimpannya
di dalam komputer peribadi,
terutamanya untuk perniagaan dan
pengurusan. Dengan menggunakan
perkhidmatan cloud sotrage data
di enskripsi (disulitkan) semasa
penghantaran dan penyimpanan
untuk memastikan tiada pengguna
yang tidak dibenarkan mempunyai
capaian ke atas fail tersebut.
• Automasi – Isu terbesar
backup bagi pengguna ialah
amalan melakukan backup secara
berterusan dan berjadual. Cloud
storage menjadikan proses backup
yang membosankan dan remeh
menjadi lebih mudah melalui
automasi. Anda hanya perlu
tetapkan waktu dan fail yang ingin
dilakukan backup, semuanya akan
dilakukan oleh cloud storage secara
automatik.
• Capaian – Kini, pengguna
menggunakan pelbagai peranti
seperti tablet, telefon pintar,
netbook dan desktop. Pemindahan
fail dari peranti-peranti ini akan
menjadi rumit dan menyusahkan.
Pengguna boleh menjadikan
perkhidmatan cloud storage sebagai
pusat penyimpanan fail dan ia boleh
dicapai dari semua peranti yang
bersambung ke Internet.
• Pelarasan –Semua fail yang
disimpan di cloud storage akan
dikemas kini secara automatik di
semua peranti.
• Perkongsian – Pengguna boleh
berkongsi foto atau beratus-
ratus dokumen dengan mudah
dengan hanya beberapa klik sahaja.
Pengeditan fail juga boleh dilakukan
oleh pengguna lain dengan syarat
| Disember 2013 Bil. 42 | 35
 DIMENSIKOOP
%JTFNCFS

t
#JM

mereka mempunyai hak capaian

ke atas fail tersebut. Sebarang
perubahan ke atas fail seperti tarikh
fail diedit dan nama pengguna
yang melakukan pengeditan akan
dicatatkan.

• Perlindungan – Perkhidmatan
cloud storage mempunyai salinan
fail yang disimpan di lokasi yang
selamat yang secara fizikalnya jauh
dari tempat asal. Pengguna boleh
mendapatkan fail tersebut jika
terjadi sebarang kerosakan atau
kehilangan.
Kekurangan
Di samping kelebihan yang boleh
didapati dari cloud storage ia juga
memiliki beberapa kekurangan seperti
berikut:
• Keselamatan - Penyimpanan data
di dalam cloud storage memerlukan
akaun yang dilindungi oleh kata
laluan yang sulit. Jika kata laluan ini
jatuh ke tangan pengguna yang tidak
bertanggung jawab kemungkinan
besar akaun boleh dicapai.
terhadap pengurusan data dan
• Sambungan Internet - maklumat. Sudah sampai masanya
Gangguan mungkin berlaku semasa gerakan koperasi memanfaatkan
mencapai fail dari cloud storage yang sepenuhnya perkhidmatan cloud storage
mungkin disebabkan oleh masalah ini. Penggunaan cloud storage boleh
sambungan Internet atau pelayan memudahkan para koperator berkongsi
yang tidak berfungsi. fail dan maklumat. Dari segi operasi pula,
ia menjimatkan kos kerana koperasi
tidak perlu membeli perkakasan untuk
Kesimpulan penyimpanan fail dan backup. Ia juga
dapat menjimatkan ruang kerana semua
Jika dilihat tentang kelebihan fail boleh diletakkan di satu tempat
perkhidmatan cloud storage dan tanpa memerlukan kabinet dan fail yang
seiring dengan perkembangan banyak di samping ia selamat daripada
teknologi maklumat yang pesat ketika kecurian dan bencana alam.
ini, sudah sampai masanya gerakan
koperasi membuat transformasi

Rujukan

Linda Xu, (2010). Cloud Storage For Dummies. Australia: John Wily & Sons.

Shelly Cashman, (2012). Enhanced Discovering Computers. Boston: Course Technology.

Charlie Osborne.The top concerns with cloud storage services. Dicapai pada Jan 4,2013 daripada http://www.zdnet.com/the-top-concerns-
with-cloud-storage-services-7000007512/

Katie Nielsen. Online storage services: How secure is your data?. Dicapai pada Jan 4,2013 daripada http://online-storage-service-review.
toptenreviews.com/online-storage-services-how-secure-is-your-data-.html

36 | DimensiKOOP |