STAJ RAPORU

TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
STAJ YAPANIN
Bölümü : ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ

Adı Soyadı : DOVLET DURBAYEV

Okul Numarası : 1212705306

Staj Konusu : TEMEL ELEKTRİK ELEKTRONİK

PRATİK ÇALIŞMANIN GÜNLERE GÖRE DAĞILIM CETVELİ

Tarih Öğrencinin Çalıştığı Konular Sayfa No.

22.06.2015 Gaye Asansör Şirketi’ndekilerle tanışma 1

23.06.2015 İş sağlığı ve güvenliği 2
24.06.2015 Asansörler hakkında genel bilgi 3
25.06.2015 Asansör koruma hattı (Topraklama) 4
26.06.2015 Asansör çalışmalarında uyulacak kurallar 5
27.06.2015 Asansör genel elektrik sistemi 6
29.06.2015 Asansör kuyusu ve elektrik tesisatı 7
30.06.2015 Elektrik tesisatı genel şartları ve metodu 8
01.07.2015 Makine motor grubu ve montajı 9
02.07.2015 Elektromanyetik fren ve montajı 10
03.07.2015 Ana besleme panosu 11
04.07.2015 Genel sistem kontrolü 12
06.07.2015 Asansörde UPS cihazı 13
07.07.2015 Asansör seviye kontrolü ve yön tespiti 14
08.07.2015 Asansör seviye kontrolü ve yön tespiti 15
09.07.2015 Kapıların kapandığının kontrolü ve iç kapı 16
10.07.2015 Asansör hareket komutu 17
11.07.2015 Asansör kumandaları 18
13.07.2015 Asansörlerde kontrol(kumanda) panosu 19
14.07.2015 Aşırı yük kontakları ve montajı 20
15.07.2015 Elektrikli asansörlerde enerji hesabı 21
20.07.2015 Hidrolik asansörlerde enerji hesabı 22
21.07.2015 Kolon hattı ve gerilim düşümü hesapları 23
22.07.2015 Durdurma şalteri ve değiştirilmesi 24
23.07.2015 Sınır kesiciler ve şalteri 25
24.07.2015 Regülatör ve Mekanik fren 26
25.07.2015 Regülatör ve Mekanik fren 27
27.07.2015 6 kişilik 8 kat asansör hesabı yapılması 28
28.07.2015 Tamponlar ve montajı 29
29.07.2015 Asansör buton bağlantılarının yapılması 30
30.07.2015 Asansör Temmuz ayı bakımı 31
31.07.2015 Asansör kapı kilitleri 32
01.08.2015 Fotoronik güvenlik kontakları 33
03.08.2015 Kumanda kartı bağlantılarının yapılması 34
04.08.2015 Kabin bağlantılarının yapılması 35
05.08.2015 Sonuç ve değerlendirme 36
Toplam İş günü İş Yeri Amirinin Onayı Öğrenci İmzası

36
 Sayfa No:1
Yapılan İş: Gaye Asansör Şirketi’ndekilerle tanışma

Tarih : 22/06/2015

Bu gün Gaye Asansör Ticaret Limited Şirketinde ilk staj günümdü. Staj yapacağım şirketinde
ilk gün Üretim ve Teknik servisi gezerek şirketin çalışma yapısını inceledim. Şirket çalışanları ve
diğer stajyer arkadaşlarla tanıştım. Daha sonra günün geri kalan kısmında kurum hakkında
araştırma yapmaya ayırdım.
Yaklaşık on yıllık münferit olarak asansör sektöründe faaliyet gösteren 2 kişi 1990 yılında
birleşerek önce Isparta asansör sanayini kurmuştur. Daha sonra Gaye Asansör Mühendislik
Tic.Ltd.Şti.., 1991 yılında Isparta’ da kurulmuştur ve hizmet kalitesini sürekli artırarak 2000'li yıllara
gelmiştir.
Gaye asansör personeli teknolojik gelişmeleri yakından takip etmekle yetinmeyip asansör için
malzeme üreten kuruluşlarla geliştirdiği işbirliği sayesinde ürünlerin tasarımdan imaline ve
montajına kadar her aşamada, malzemelerin kalitesi ve ekonomikliği için çalışmaktadır.
Gaye asansör olarak, teknolojik gelişmeleri yakından takip etmekle yetinmeyip asansör için
üretilen kumanda sistemleri üreten firmalar ile geliştirdiğimiz işbirliği sayesinde kumanda
sistemlerinin tasarım aşamasında da beraber çalışmakta ve tasarım, imalat, montaj aşamasına
kadar her aşamada ürünün kaliteli ve ekonomik olması için çalışmaktadır.
Gaye asansör Isparta merkez olmak üzere yıllarca sağlam bir alt yapı oluşturmaya çalışmış
ve oluşan bu temel üzerine diğer illerde şubelerini açarak hizmet ağını genişletmiş aynı zamanda
2001 yılında kabin imalatına başlayarak, müşterilerine teknik ve estetik açıdan isteklerine kaliteli ve
hızlı hizmet vermek için çaba göstermektedir.
Gaye Asansör yılların vermiş olduğu tecrübeyi ve deneyimi, uluslararası ve ulusal almış
olduğu kalite ve yeterlilik belgeleriyle tescillemiştir.

Şekil 1. Yeterlilik belgeleri

Ürünlerimiz;
 Kabinler
 Makine Motorları
 Kapılar
 Kumanda Tabloları
 Butonlar
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:2
Yapılan İş: İş sağlığı ve güvenliği

Tarih : 23/06/2015

Gaye Asansör’ün teknik emniyet konusundaki prensip ve politikası:

‘Kazanın olmaması için alınacak önlemlerin bedelinin, kaza bedelinden çok daha az olduğu ve
cana yönelik bir kazanın para ile değerlendirilemeyeceği nedeni ile kazanın olmaması için gerekli
önlemleri almaktır.’
İşyerinde yapılan işin özelliğine göre yeteri kadar kum ve su dolu kovalar ile yanmaz örtüler
bulundurulmaktadır.
İşletmede eğitimini tamamlamış olan işçiler işe başlatıldığında, o iş yerine ve işe ait teknik
emniyet kuralları hakkında uygulamalı olarak Teknik Emniyet birimince bilgilendirilir ve bu hususta
İşletme yönetimine rapor verilir.
İşyerlerinde İş Yeri Çalışma Talimatı ve İşyeri Teknik Emniyet Talimatlarına uygun çalışma
sağlanmaktadır. Bu talimatlar işyerinde uygun bir yerde asılı bulundurulmaktadır. İş yerindeki
çalışanların bu talimatları okuması sağlanmaktadır.

Asansör, yürüyen merdiven ve yürüyen bantların kendisi ve kurulum yapıldığı alanlar itibarı
ile Ağır ve Tehlikeli işler sınıfı olarak sayılmaktadır.

Çalışanların Uymaları Gereken Kurallar;

 Tehlikeden kaçınmak uzak durmak
 Tehlikeleri değerlendirmek / Risk değerlendirmesi
 Tehlikelerle kaynağında mücadele etmek
 Tehlikeli malzemeyi, tehlikesiz veya daha az tehlikeli ile değiştirmek
 İş güvenliği bilincini yerleştirmek
 İşi kişiye göre uygun hale getirmek
 Güvenlik kuralları hakkında verilen yeterli teknik bilgi ve talimatı yerine getirmek

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:3
Yapılan İş: Asansörler hakkında genel bilgi

Tarih : 24/06/2015

Yüzyılımızda yüksek bina yapımına doğan ihtiyaç, düşey taşımacılığında gelişimini

beraberinde getirmiştir. Düşey taşımacılık ilk olarak 18. Yüzyılın başlarında gelişmeye başlamış,
18. yüzyılın ortalarında bugün hala prensip olarak kullanılan mekanik sistemini oluşturmuş,
elektronik alanındaki gelişmelerle daha konforlu ve güvenilir hale gelmiştir.
Günümüzde sadece yüksek binalarda kullanma zorunluluğundan ziyade artık günlük
ihtiyaçlar arasında yer alan asansörlerin icadı milattan öncesine dayanmaktadır. Milattan önce
200’lü yıllarda yaşayan Archimedes (Arşimet) tarafından ilk olarak insan gücüyle çalışan basit bir
kaldıraç yapıldığı ve bunun Roma Saraylarında kullanıldığı tarih kitaplarında yer almaktadır.
1853 yılında, Amerikalı mucit Elisha Otis sadece iki kat arasında çalışan basit bir yük
asansörü yapmış ve düşmeyi önleyecek güvenlik elemanlarını sergilemek amacıyla halatları devre
dışı bırakarak bir gösteri yapmıştır.
1889 yılında da elektrik motoru ile direkt bağlı asansörleri, değerli ve yüksek binalarda
kullanılmaya başlandı. 1903 yılında da bu tasarım dişlisiz elektrik motorları olarak geliştirildi.
20. yüzyılda, asansör teknolojisi gelişimini büyük bir hızla devam ettirdi. Klasik tek hızlı
motorlar yerini çok hızlı motorlara bıraktı. Butonlu kontrol ve kompleks sinyal sistemleri de tüm bu
gelişmeler arasındadır.
Asansör Çeşitleri:
Paternoster Asansörler: Birbirine sırayla bağlı kabinlerin sürekli hareket halinde olduğu
bir tarafın iniş diğer tarafın çıkma için kullanıldığı, kabin durmadan binilip inilerek kullanılan asansör
tesisleridir. Hızları 0,30 m/s den fazla olmayıp yapım maliyeti yüksek asansörlerdir. Taşıma
kapasiteleri yüksektir.
Eğimli Asansörler: Diklik açısı 15 dereceden fazla olan asansörlerdir. Yolcuların
etkilenmesinden dolayı düşük hızlarda çalıştırılırlar. Otomatik İnsan Taşıma (APM) olarak
tanınırlar. Normalde kullanılan düşey asansörlerden daha fazla alan ve teknik donanıma ihtiyaç
gösterirler. Teknolojideki gelişmeyle ivmelenmenin ayarlanması daha yüksek hızlarda ve
mesafelerde kullanılabilmelerine olanak sağlamıştır.
Hidrolik Asansörler: Tahrik gücü olarak hidrolik sistemlerin kullanıldığı asansörlerdir.
Direkt olarak hidrolik tahrikli olabileceği gibi, endirekt olarak hidrolik gücün kullanıldığı palangalı
sistemlerle de tahrik edilen çeşitleri kullanılmaktadır. Bu konudaki gelişmeler hidrolik
asansörlerdeki maliyetleri düşürmüş ve gerek yolcu, gerekse yük taşımacılığında daha geniş bir
alanda kullanılmaya başlanmıştır. Yatırım maliyeti yüksek olmasına karşın bakım maliyetlerinin
düşük olması ve daha az arıza yapması, makina dairesi gereksinimlerinin daha esnek olarak
ayarlanabilmesi birçok tesiste tercih edilmesine sebep olmaktadır.
Mekanik Tahrikli Halatlı Asansörler: Genel olarak tamburlu ve tahrik kasnaklı asansörler
olarak iki grup halinde incelenir. Kısa mesafeli ve düşük güçlü tesislerde tamburlu asansörler
kullanılabilir. Ancak insan asansörlerinde tambur üzerine bir adet halat sargısı kullanılabilmesi ve
asansörlerde en az iki adet halat kullanma zorunluluğu kullanım alanlarını daraltmıştır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:4
Yapılan İş: Asansör koruma hattı (Topraklama)

Tarih : 25/06/2015

Bu gün asansör topraklaması yapılmıştır. Daha sonra topraklama hakkında araştırma ve

AutoCad ile çizimi yapılmıştır.
Nötr iletkeni ve koruma iletkeni daima ayrı olmalıdır. Asansörün sabit ve hareketli
bölümlerinde bulunan elektrik enerjisi iletiminde kullanılmayan bütün iletken malzeme toprak kaçak
rölesi üzerinden topraklanmalıdır. Makina dairesindeki topraklama klemensi ya da barası ile, arıza
durumunda gerilim altında kalabilecek her biri bağımsız topraklanmış asansör parçaları arasındaki
iletken bağlantısı ve kesiti kontrol edilmeli, metal ekipmanların topraklanmış olduğu gözlenmelidir
(Topraklamalarda seri bağlantı olmamalıdır). Bina dağıtım sisteminden asansör makina dairesi
kuvvet panosuna gelen kolon hattı kesiti 16 mm2’den küçük ise topraklama iletken kesiti 16
mm2’den az olmamalıdır. Kolon hattı kesiti 16 mm2’den büyük ise topraklama iletkeni kesiti en az
nötr iletken kesiti kadar olmalıdır. Motora giden topraklama iletken kesiti en az faz iletkeni kesitinde
(4 mm2’den az olmayacak), canlı uç taşıyan cihazlar ve gerilim taşımayan ekipmanlar ise 4
mm2’den küçük olmayacak, mekanik olarak dayanımı sağlanmış izoleli iletken ile topraklanmalıdır.
Uygulamada bu hattın en az 10 mm2 izoleli sarı-yeşil kablolar ile yapılması alışkanlık haline
gelmiştir. Ağır malzemelerin olması ve bunların devamlı bakım, söküm ile karşı karşıya kalması,
topraklama hattının devamlılığı açısından önemlidir. Koruma topraklamaları, cihazların görünür ve
sabit parçaları üzerine pabuçlu ve cıvatalı bağlantı ile yapılmış olmalıdır. Görünür ve kolay kontrol
edilebilir olması, koruma topraklamalarında önemli bir kriterdir.

Şekil 2. Topraklama barası

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:5
Yapılan İş: Asansör çalışmalarında uyulacak kurallar

Tarih : 26/06/2015

Gerek ruhsat föyü gerekse kontrol föyü uygulamalarında güvenlik önlemleri alınmalı ve
güvenlik kurallarına kesinlikle uyulmalıdır.
Asansör, elektrik ve mekanik parçalardan oluşan bir makina grubudur. Her makina gibi kendi
amacına uygun bir çalışma şekline sahip olduğu gibi, kullanım amacına yönelik emniyet sistemleri
ile donatılmıştır. Gerek normal çalışma şartlarına, gerekse bakım, revizyon ya da kontrol
çalışmalarına uygun güvenlik sistemleri asansör üzerinde mevcuttur. İlk montajında bu kriterler
dikkate alınarak imal edilen asansörler, değişik bakım firmaları tarafından bakım, tamir ya da
revizyona alınabilir. Asansörler gerektiği gibi bakım, tamir ya da revizyon görebileceği gibi, yetkin
olmayan usta ve çırakların elinde amacından uzak, sadece o anki arızayı giderici, asansörün daha
sonraki çalışmalarını etkileyecek işlemlere maruz kalabilir. Bunların dışında, zamanla kullanımdan
kaynaklanan malzeme yorulmaları, zamanla ortaya çıkan montaj hataları da arıza
oluşturmamasına rağmen emniyet sistemlerini zaafa uğratan etkenlerdendir.
Asansörde çalışmaya başlamadan aşağıdaki konular tekrar hatırlanmalıdır;
 Aynı marka dahi olsa, her asansör birbirinden farklıdır.
 İlk kez görülen ve neresinde ne olduğu, nasıl çalıştığı bakım yapan kişilerce bilinen,
değiştirilmiş bir makinede kontrol için gereken önlemler, ihmal edilmeden alınmak
zorundadır.
 Gerekli önlemler alındığında, korku ve paniğe gerek yoktur.
 Ne kadar tecrübeli olunursa olunsun, hiçbir zaman aşırı güvenle iş yapılmamalıdır.
 Yorgunken çalışma yapılmamalı, kontroller sırasında acele edilmemelidir.
 Çalışmaya başlarken uyarı levhası mutlaka asılmalıdır.
 Kabin kaldırma, indirme ya da kuyu içi testlerinizde vücut tamamen kuyu içinde ya da kuyu
dışında bulunmalıdır.
 Kuyu dibi aydınlatması açılmalı ya da fener kullanılmalıdır.
 Kuyu dibinde çalışma sırasında düşme, ezilme ve elektrik çarpmasına karşı önlem
alınmalıdır.
 Kabin üstünde çalışma yapılırken düşme, ezilme ve elektrik çarpmasına karşı önlem
alınmalıdır.
 Makine dairesine ilk çıkışta kaçak olabileceği ve topraklamanın yapılmadığı düşünülerek
kontrol edilecek cihazlarda statik ya da dinamik elektrik varlığı kontrol edilmelidir.
 Gerilim altında bir panoda denetim gerçekleştirilecekse, iletken, metal uzun yalıtımsız
nesneler panoya sokulmamalıdır.
 Devrede kondansatörler varsa bunlar üzerindeki yükün boşalabileceği düşünülerek önlem
alınmalıdır.

Hiçbir güvenlik önlemi ihmal edilmeden alınmalı, küçük bir ihmalin büyük ve kötü sonuçlara
yol açabileceği unutulmamalıdır.
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:6
Yapılan İş: Asansör genel elektrik sistemi

Tarih : 27/06/2015

Asansörlerin elektrik sistemi, kendilerine ait bir kolon hattı ve topraklama hattına sahiptirler.
Bu kolon hattı asansör ana panosunda son bulur ve buradan asansör güç devrelerine ve yardımcı
devrelerine dağıtım yapılır. Ana pano güç devresinin ve aydınlatma-priz devrelerinin dağıtımının
yapıldığı yerdir. Asansörde oluşabilecek hataların ilk iki maddesi burada değerlendirilir. Güç
devresi asansörün özelliğine göre çeşitli bağlantılar yapılarak kontrol panosuna gider. Diğer
oluşabilecek hatalı durumlar kontrol panosunda değerlendirilir. Bu değerlendirmeler pano sistemi
içinde kullanılan devrelerin birçok noktayı kontrol etmesi ile sağlanmaktadır. Bütün kontroller
yapıldıktan sonra kontrol panosu, asansörün bulunduğu seviyeyi belirler, çağrı olması durumunda
aşağı veya yukarı gitme kararı vererek, motora hareket komutunu oluşturur. Çağrı gelen katı
belirleyip, asansörün durmasını sağlar.
Elektrik tesisatı genel kuralları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
1. EN 81/1 deki elektrik tesisatı ve elektrik tesisatının aksamı ile ilgili kurallar aşağıdaki
devrelere uygulanır:
a. Asansör kuvvet devresinin ana anahtarı ve buna bağlı devrelere;
b. Kabin aydınlatma devresinin anahtarı ve buna bağlı devrelere.
2. Asansör, bünyesinde elektrik donanımı bulunan bir makina gibi, bir bütün olarak
düşünülmelidir. NOT - Elektrik besleme devreleriyle ilgili millî yönetmeliklerdeki kurallar
anahtarların giriş klemenslerine kadar uygulanır. Bu kurallar makina dairesi, makara dairesi,
asansör kuyusu ve kuyu alt boşluğundaki tüm aydınlatma ve priz tesisatına uygulanır.
3. Elektromanyetik uyumluluk, EN 12015 ve EN 12016’da belirtilen kurallara uygun olmalıdır.
4. Makina ve makara dairelerinde doğrudan dokunmaya karşı korunma, en az IP 2X koruma
derecesinde sahip mahfazalarla sağlanmalıdır.
5. Elektrik Tesisatının Yalıtım Direnci (CENELEC HD 384.6.61 S1), gerilim taşıyan her iletken
ile toprak arasında ölçülmelidir. Yalıtım direncinin en küçük değerleri aşağıdaki çizelgeden
alınmalıdır.

6. Kumanda ve güvenlik devrelerinde, iletkenler arasında veya iletken ile toprak arasındaki
gerilimin alternatif akım efektif değeri veya doğru akım ortalama değeri 250 V’u
aşmamalıdır.
7. Nötr iletkeni ve koruma iletkeni daima ayrı olmalıdır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:7
Yapılan İş: Asansör kuyusu ve elektrik tesisatı

Tarih : 29/06/2015
Bu gün asansör kuyusunun elektrik tesisatı AutoCad programı ile çizilmiş ve tesisatı
yapılmıştır.
Asansör kuyusu sadece asansöre ait olmalı, burada asansöre ait olmayan kablo, cihazlar
vb. bulunmamalıdır. Bununla beraber kuyu içinde, yüksek basınçlı sıcak su ve buharlı olmamak
kaydıyla, asansör kuyusuna ait ısıtma teçhizatı bulunabilir.
Kabin, kuyu, makina daireleri aydınlatma devreleri makinayı besleyen devreden bağımsız
olmalıdır. Bu aydınlatma devreleri ya ayrı bir besleme hattıyla, ya da ana şalter veya şalterlerin
giriş tarafından ayrılan bir hatla beslenmek suretiyle yapılabilir. Her şart altında kaçak akım
rölesinde geçmek zorundadırlar.
Kuyu içi elektrik tesisatı, bağlantılar, klemensler ve konnektörler, bu amaç için yapılan
pano, buat veya tabloların içinde bulunmalıdır. Kesintisiz bir mekanik koruma sağlamak için iletken
ve kabloların koruyucu kılıfları, şalter kutuları veya cihazların içine kadar sokulmalı veya uygun bir
rakor içinde son bulmalıdır.
Kuyu dibinde en alt aydınlatma armatürünün yanında bir adet priz bulunmalıdır. Kuyu dibi
prizi harici tipte olmalı, damlayan suya karşı korunmuş ve topraklı olmalı, zeminden 0,5 m ile 1 m
yükseklikte monte edilmelidir. Tesisat etanş olarak döşenmiş olmalı, kablo kesitleri yeterli olmalıdır
(en az 3*1,5 mm2, 3*2,5 mm2 kablo olması daha uygundur ). Priz, aydınlatma tesisatı sonuna
konmuş ise sigorta değeri kullanılan kablo değerine uygun olmalıdır. 2,5 mm2 kablolarda 16 A, 1,5
mm2 kablolarda 10 A sigortaların kullanılması önerilir.

Şekil 3. a) Kuyu içi tesisat b) Asansör kuyusu

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:8
Yapılan İş: Elektrik tesisatı genel şartları ve metodu

Tarih : 30/06/2015

1. Bütün kablolar standartta bahsedilen özelliklere uygun olarak kullanılmalıdır. Asansörde

kullanılabilecek kablolar ve döşeme şekli standartta belirtilmiştir.
2. 50 volt ve altındaki tesisata bu kurallar uygulanmaz.
3. Mekanik bir dayanıklılık sağlamak için kapılarda bulunan elektrik güvenlik tertibatına ait
iletkenlerin kesit alanı 0,75 mm² ‘den az olmamalıdır.
4. Elektrik tesisatının kolay anlaşılmasını sağlamak için gerekli işaretlemeler yapılmalıdır.
5. Asansör sistemindeki bağlantılar, klemensler ve konnektörler, bu amaç için yapılan pano,
buat veya tabloların içinde bulunmalıdır.
6. Bir asansörün ana anahtarı veya anahtarlarının açılmasından sonra bazı klemenslerde
enerji kalması durumunda bu klemensler açık bir şekilde belirtilmelidir.
7. Aynı boru veya kanal içinde farklı gerilime sahip devrelere ait iletkenler bulunuyorsa, bütün
iletkenler en yüksek gerilime uygun bir yalıtıma sahip olmalıdır.

Şekil 4. Asansör genel elektrik şeması

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:9
Yapılan İş: Makine motor grubu ve montajı

Tarih : 01/07/2015

Bu gün asansörün makine motor grubu hakkında bilgi edindim. Daha sonra motor montajı ve
elektrik bağlantısı yapılmıştır.
Her asansör sistemi kendisine ait bir tahrik makinasına sahip olmalıdır. Bu sadece bir motor
olabileceği gibi, bir makine-motor gurubu da olabilir. Ancak her tahrik gurubu sadece bir asansöre
hizmet verebilir. Genelde 2,5 m/s hızın altındaki motor gruplarında, sonsuz vida sistemi olan
makina grupları kullanılır. Asansörün hız ve yük durumuna göre redüksiyon oranı ayarlanan
makina grupları 1/25 ile 1/50 arasında bir redüksiyon oranına sahiptirler. Bu tip makinalarda yaygın
olarak kullanılan sonsuz vida sisteminin özelliği sessiz ve küçük boyutlu olmalarının yanı sıra,
hareketi motordan kasnağa kolayca iletmesine rağmen, ters yönde gelen hareketlerde kilitleme
özelliği göstermesidir. Böylece asansörün hareketsiz kaldığı durumlarda asansör kendi kendine bir
frenleme sistemi uygulamış olur.
Makina grupları hareket almak için monoblok olarak veya bir kaplin vasıtası ile bir elektrik
motoruna bağlanırlar. Kaplinler, kavrama kasnaklarından, saplama, somun ve kamalardan oluşan
bir teçhizatla makina ile motoru birbirine bağlarlar. Her grup kendine göre çeşitlilik göstermesine
rağmen bağlantıların şartnamelere uygun yapılmış olması gerekir.

Şekil 5. a) Makine motor grubu b)Elektrik bağlantısı

Beslemenin doğrudan yapıldığı ve frekans kontrolünün yapılmadığı alternatif akım motorları,

durma periyodunda dışarıdan bir frenleme kuvvetine ihtiyaç duyar. Duruş hızı doğrudan dış etkiyle
düşürülen motor gruplarında kuvvetli elektromanyetik frenler kullanılır. Küçük beyan hızlarında ve 1
m/s etrafındaki hızlarda ise duruş mesafesini ve ivmesini ayarlamak için çift hızlı motorlar kullanılır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:10
Yapılan İş: Elektromanyetik fren ve montajı

Tarih : 02/07/2015

Bu gün dün monte edilmiş motorun elektromanyetik fren montajı yapılmıştır. Öğleden sonra
elektromanyetik fren hakkında araştırma yaptım.
Asenkron motorların duruşu için ayrıca bir fren mekanizmasına ihtiyaç vardır. Frenler normal
durumda kapalı durumdadır. Asansör hareket etmeden önce fren mekanizması bir elektromanyetik
bobin vasıtası ile açılarak motorun harekete geçmesine müsaade eder. Elektromekanik fren, beyan
yüküne ilâve olarak % 25 fazla yüklü kabini, beyan hızıyla hareket halindeyken yalnız kendi
etkisiyle durdurabilmelidir. Bu durumdaki kabin frenleme ivmesi, güvenlik tertibatının çalışması
veya tamponlara oturma sırasındaki ivmelerden büyük olmamalıdır.
Fren tamburu veya diski, tahrik kasnağı ile doğrudan mekanik bağlantılı olup hareket harici
zamanlarda asansörün devamlı kilitli kalmasını sağlar. Frenleme fren tamburu veya diski üzerinde
en az iki fren çenesi, fren pabucu veya fren bloğunun tatbikiyle sağlanır. Elektrik kesilmelerinde bir
elle kurtarma düzeneği frenler üzerine monte edilmiştir. Asansör makinalarında çift pabuçlu fren
haricinde redüktörsüz modellerde diskli frenlerde kullanılabilir.

Şekil 6. A)Elektromanyetik fren b) Fren Montajı

Fren tamburu veya diski, tahrik kasnağı, tambur veya zincir makarası ile doğrudan mekanik
bağlantılı olmalıdır. Normal çalışmada, frenin sürekli açık kalması, elektrik akımının kesintisiz
uygulanmasıyla sağlanmalıdır. Bu elektrik akımının kesilmesi, birbirinden bağımsız en az iki
elektrik cihazı ile sağlanmalıdır. Asansör motorunun, jeneratör gibi çalışması durumunda, freni
çalıştıran elektrik cihazının motor tarafından beslenmesi mümkün olmamalıdır. Fren bobinini
besleyen elektrik enerjisinin kesilmesiyle birlikte fren, ilâve bir gecikme olmaksızın etkili olmalıdır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:11
Yapılan İş: Ana besleme panosu

Tarih : 03/07/2015

Bu gün elektrik panosu değişimi ve AutoCad çizimi yapılmıştır.

Ana pano içinde metal gövde ve toprağa kaçak durumlarında devreye girecek ve
asansörün kullandığı bütün elektrik sistemlerini kapsayan 30 mA değerinde, hayat kurtarma eşikli
bir kaçak akım rölesi bulunmaktadır. Ana pano kaçak akımın yanında oluşabilecek aşırı akımlara
karşı sistemi koruyacak otomatik grup sigortalara da sahip olmalıdır. Makina dairelerinde, her
asansör için, bütün gerilim altındaki iletkenlerde beslemeyi kesebilecek bir ana anahtar
bulunmalıdır. Bu anahtar, asansör kullanımı ile ilgili normal şartlarda meydana gelebilecek en
yüksek akımı kesebilecek kapasitede olmalıdır.
Bu anahtar aşağıdaki akım devrelerini kesmemelidir:
a) Kabin aydınlatması ve varsa kabin havalandırması;
b) Kabin üstünde bulunan priz;
c) Makina ve makara dairesi aydınlatması;
d) Makina dairesinde, makara dairesinde ve kuyu dibinde bulunan priz;
e) Asansör kuyusu aydınlatması;
f) Alarm tertibatı.

Şekil 7. Ana pano yerleşimi ve aydınlatma çıkışları

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:12
Yapılan İş: Genel sistem kontrolü

Tarih : 04/07/2015

Bu gün kontrol panosundaki yanmış olan Sıralı Faz Kontrol kartı değiştirilmiştir. Daha sonra
Sıralı Faz Rölesi ve Kontrol kartı hakkında araştırma yaptım.
Genel sistem kontrolü sistemin herhangi bir kaçakla karşı karşıya olmaması, sistemde aşırı
akım veya kısa devre akımının oluşmaması, faz sırasının düzgün olması, voltaj seviyesinin
belirlenen aralıklarda olmasıdır. Sistemdeki hayat kurtarma eşikli kaçak kontrolü, sistemin en
başına konan ve ana pano içinde işlenen 30 mA Kaçak Akım Rölesi ile yapılır. Ancak koruma
trafoları kullanılan panolarda güvenlik devrelerinde oluşabilecek metal veya gövde kaçakları da
ayrıca kontrol panosuna konan kaçak akım röleleri veya sigortalarla kontrol edilir. Sistemin aşırı
veya kısa devre akım kontrolü gene ana pano içindeki motor sigortaları vasıtasıyla yapılır. Pano
faz sırasının değişimi ve voltaj seviyesini, kontrol panosunda bulunan Sıralı Faz Rölesi ile kontrol
eder. Bunlar panoya ayrıca konmuş röleler olabileceği gibi, kontrol kartının bir parçası olarak
elektronik kartlar şeklinde de olabilirler.
Motor çalışmasının sağlıklı ve güvenli olabilmesi için faz sırasının ve voltaj seviyesinin
belirlenen şekilde olması zorunludur. Bu sıralamada bir yanlışlık oluşması durumunda bu röle
kontrol kartının elektriğini keserek asansörün hareket almasını engeller. Çünkü faz sırasındaki
değişme, asansörün ters yönde çalışmasına sebep olur. Voltaj düşümü motorun aşırı akımla
çalışmasına veya daha düşük voltaj değerlerinde çalışamamasına yol açar.

Şekil 8. a) Sıralı Faz Rölesi b) Sıralı Faz Kontrol Kartı

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:13
Yapılan İş: Asansörde UPS cihazları

Tarih : 06/07/2015
KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARI ( UPS )
Bu gün Kesintisiz Güç Kaynağının montajı yapılmıştır. Daha sonra UPS cihazı hakkında
araştırma yapılmıştır. Her geçen gün kullanımı artan KGK’ ların temel işlevi elektrik kesintisi veya
voltaj dalgalanmaları halinde 0-4 milisaniyede devreye girerek bağlı 5-10 dk çalışma desteği
vererek güvenilir bir şekilde kapatılmasını sağlamaktadır. KGK aynı zamanda şebekeden gelen
elektriği de süzerek cihazı elektriksel parazitlerden korur. Bu cihazın elektrik kesilmesi veya voltaj
dalgalanmaları esnasında çalışma sürekliliğini sağlarken uzun vadede ömrünü de uzatır. Öneminin
gün geçtikçe daha iyi anlaşılmaya başlamasıyla Türkiye pazarına pek çok KGK markası girmiş ve
bu markalar arasında kıyasıya bir rekabet başlamıştır.
Kritik yükleri kesintisiz beslenmesinin yanı sıra gerilimin efektif değer, frekans ve dalga şekli
gibi tipik büyüklüklerini, şebekenin sağlayamayacağı doğrulukta veren KGK sistemi şebekeden
çektiği AC türündeki elektrik enerjisini önce bir doğrultucu üzerinden DC enerjisine dönüştürür.
Doğrultucu hem yüke gerekli biçimde enerji sağlayan eviriciyi besler, hem de ara devrede yer alan
akümülatör grubunu doldurur (şarj eder). Eviricinin görevi, sağlanan DC enerjisinden, istenen
standart efektif değerde ve frekansta, AC dalga şeklini üretmektir. Doğrultucu çıkışı nominal DC
değerde tutulur, yük evirici üzerinden beslenir. Şebeke geriliminin sınır değerlerinin dışına çıkması
veya kesilmesi durumunda doğrultucu çalışmaz. Evirici akümülatörden çektiği DC enerjisi ile yükü
kesintisiz olarak istenen değerde beslemeye devam eder.

Şekil 9. Kesintisiz güç kaynağı

KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARININ ÖZELLİKLERİ
 Gerilim karalılığı
 Frekans kararlılığı
 Ani yüke cevap verebilme
 Aşırı yük ve kısa devre koruma
 Yüksek verim
 Çıkış gerilimi harmonik distorsiyonu
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:14
Yapılan İş: Asansör seviye kontrolü ve yön tespiti

Tarih : 07/07/2015

Asansör genel sistem kontrolü ve güvenlik devreleri kontrolünü yaptıktan sonra, çağrılara
hazır hale gelir. Asansördeki en önemli noktalardan birisi, asansörün hangi durakta bulunduğu,
çağrının buna göre aşağıdan veya yukarıdan gelmesine göre, asansörün aşağı veya yukarı yönde
hareket komutunun verilmesi ve çağrı katına gelince durdurulmasıdır.
Bu konuda çok çeşitli sistemler kullanılmaktadır. Bunlardan en eski olanlardan bir tanesi
Kopiverk (Kopia) sistemi olarak bilinen sistemdir. Bu sistemde sabit duran bir disk üzerine kat
kontakları yerleştirilmiştir. Hareketli olan ve hareketini bir zincir ve redüktör vasıtasıyla kabinden
alan dış disk, seyir mesafesinin tamamında yarım tur atacak şekilde ayarlanmıştır. Diskin ortası
boş bırakılmış, yan tarafları ise birisi iniş emrine, diğeri çıkış emrine bağlanmıştır. Asansörün
bulunduğu katın üstünden gelen bir kat çağrısı, kat çağrı ucu vasıtasıyla devresini dış diskten
tamamlar ve asansörün çıkış kontaktörlerine enerji vermeyi sağlar. Asansörün fişpiriz ve kilit
kontrollerinden sonra hareket alması ile beraber, dış disk dönmeye başlar ve çağrı gelen kata
gelince, dış diskte bulunan asansör seviye aralığı boşluğu, kontaktöre giden enerjinin kesilmesine
sebep olur ve kontaktörlerin enerjisi kesilir. Buda asansörün durmasına yol açacaktır. Asansör
seviye kontrolü, asansörün bulunduğu yeri tespit edip, basit bir devre yardımıyla hareketin aşağı
veya yukarı yönlendirilmesi esasına dayanır.

Şekil 10. a) Kopia sistemi b) Yön devresi-Kontaktör bağlantıları

Burada sistem bir manyetik şalter veya bistable denen manyetik kontakların kat geçişlerinde
kat rölerini çektirme prensibine dayanmaktadır. Rölelerin normalde açık kontakları iniş
kontaktörlerine, normalde kapalı kontakları ise çıkış kontaktörlerine bağlanmıştır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:15
Yapılan İş: Asansör seviye kontrolü ve yön tespiti

Tarih : 08/07/2015

Asansör seviyelemesinin daha hassas ayarlanması ve kat şaşırma hatalarının oluşmaması

için bu gün en yaygın kullanılan sistemlerden birisi “Gray Code” denen sistemdir. Kat sayma işlemi
Binary sistemine göre yapılır. 0, 1 kodunun kullanıldığı bu sistemde röleler binary koduna göre
dizilmektedir. Kat geçişlerinde Bistable şalterler mıknatıslarla yönlendirilmektedir. Bistable kontağı
açık duruma getiren mıknatıslar ile kapalı duruma getiren mıknatıslar kodu oluşturacak şekilde
kuyu içine dizilirler.
000 Birinci durak
001 İkinci durak
010 Üçüncü durak
011 Dördüncü durak
100 Beşinci durak
101 Altıncı durak
110 Yedinci durak
111 Sekizinci durak Karşılığı olarak belirlenmiştir. Dikkat edilirse üç röle ile sekiz durak
tanımlanabilmektedir. Dört röle ile on altı durak tanımlanabilir.
Aşağıda iki röleli dört duraklı bir sistemin devre şeması AutoCad programında çizilmiştir.

Şekil 11. a) Kayıt devresi b) Bistabl Şalter Rölelerinin Bağlantıları

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:16
Yapılan İş: Kapıların kapandığının kontrolü ve iç kapı

Tarih : 09/07/2015

Bu gün kapıların kapandığının kontörlü hakkında araştırma yaptım. Sonra iç kapı montajı
yapılmıştır. İç kapı montajı yapıldıktan sonra kapının elektrik bağlantılar ve ayarlar yapılmıştır.
Asansör hareket emrini aldığında, harekete başlamadan önce asansör kapılarının kapandığını
ve kilitlendiğini kontrol eder. Asansör kapıların kilitlenme kontrolünden önce kesinlikle hareket
almaz, almamalıdır.
Kilit ve fiş-priz devreleri, kabin katta değilken kapının açılmamasını sağlayarak kullanıcının
asansör kuyusuna düşmesini engeller. Ayrıca kapı açık iken kabinin hareket etmesini engelleyerek,
tehlikeli bir durum oluşmasını önler. Bütün kapılar üzerinde seri olarak bağlanmış olan kapı
kontakları (fiş-priz) kat kapısı kapanınca kapının elektriki olarak kapandığının kontrolünü yapar ve
kilit devresine hazır sinyali verir. Kilit veya fiş-priz devrelerinden birisi kesildiğinde, motorun ve
elektromanyetik frenin devresi gecikmeksizin kesilmeli ve asansör durmalıdır.

Şekil 12. Kabin kapısı (iç kapı) ve Kontrol Kartı (bağlantı şeması)
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:17
Yapılan İş: Asansör hareket komutu

Tarih : 10/07/2015

Genel sistem kontrolü, güvenlik tertibatlarının kontrolü, seviye belirlemesi ve kapılarının

kilitlendiğinin kontrolünden sonra, kontrol panosu asansör motoruna hareket emri verir. Asansörde
kullanılan motorun özelliğine göre, motorun enerji beslemesi yapılır. Asansörlerde doğru akım
motorları kullanılabileceği gibi, alternatif akım motorları da kullanılabilir. Genel yaklaşım, 2,5 m/s
hızlara kadar redüktör gurubunu içeren makineli alternatif akım motorlarının kullanılması, bu
hızlardan sonra makinesiz doğru akım motorlarının kullanılmasıdır.

Alternatif akım motorlarının bu konudaki zayıflığı, kalkış torklarının düşük olması, bu yüzden
ilk ataleti karşılayabilmek için bir redüktör gurubuna ihtiyaç duymaları idi. Ancak motor kontrol
tekniklerinin hızla gelişmesi ve bu tekniklerin asansör kontrolünde kullanılmaya başlaması, bu
sorunları hızla çözmüştür. Önce Voltaj Kontrol, ardından Frekans Kontrol teknikleri geliştirilmiştir.
Daha sonra geliştirilen VVVF Vektör Kontrol (Variable Voltaj Variable Frekans) ve DTC Kontrol
(Direct Tork Control) teknikleri ile bir alternatif akım motorunu, doğru akım motoru gibi sürebilmek
mümkün hale gelmiştir

Alternatif akım motorlarında görülen en büyük sorun, düşük frekanslarda akımı kontrol
edememekti. Buda düşük frekansta, yani asansörün kalkış ve duruş anlarında hassas kontrol
yapılmasını önlüyordu. Yeni geliştirilen tekniklerde PWM (Pulse Width Modulation) Darbe Genişliği
Ayarlaması sistemi ile akımı kontrol etmek mümkün hale gelmiştir. Buda sonuç olarak her
frekansta (hızda) kontrollü akım, istenen akı, hız eğrisine uygun tork anlamına gelmektedir.
Böylece alternatif akım motorları daha fazla kutup sayısı kullanarak, makinesiz kullanılabilmekte ve
doğru akım motoru gerektiren bütün yerlerde kullanılabilmektedir. Daha az bakım istemeleri, daha
az maliyetli olmaları ve istenen konforu sağlayabilmeleri sonucunda, asansörlerde son dönemde
her tip asansörde kullanılmaya başlamışlardır.

Doğrudan beslenen alternatif akım motorlarında duruş hassasiyetini ve ivmelenme

rahatsızlıklarını ortadan kaldırmak için, çift sargılı yani çift hızlı motorlar kullanılmaktadır. Ancak
duruş hızının düşürülmüş olmasına karşın, yük değişimlerinde motorun harici bir fren ile
durdurulmasından dolayı istenen hassasiyeti yakalamak mümkün olmuyordu. Yeni geliştirilen
kademesiz hızlanma ve motorun duruş anında, hızını yüke göre kontrol ederek kendisini
ayarlaması, alternatif akım motorlarında istenen konforu sağlamıştır. Son dönemlerde asenkron
motorlar yerine, daha fazla bir hassasiyet verebilen senkron motorların geliştirilmesi ve
kullanılmaya başlaması, çok daha konforlu asansörlerin yapılabilmesine olanak sağlamaktadır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:18
Yapılan İş: Asansör kumandaları

Tarih : 11/07/2015
Asansörün hareket kumandası elektriksel olarak sağlanmalıdır. Asansörde hareket aşağıda
belirtilen özelliklerin dışında yapılamaz. Özel durum çalışmalarında yapılacak kumandaların isimleri
verilmiştir.
1. Normal Kumanda: Bu kumanda butonlar veya dokunma ile çalışan buton, manyetik kart gibi
benzeri elemanlar yardımı ile olmalıdır. Bunlar, gerilim altındaki kısımlarına kullanıcıların
ulaşamayacağı şekilde kutular içine konulmalıdır.
2. Bakım Kumandası: Asansörün kontrol ve bakım çalışmalarını kolaylaştırmak üzere, kabin
üstünde kolay erişilebilir bir kumanda tertibatı bulunmalıdır. Bu tertibat, elektrik güvenlik tertibatı ile
ilgili kurallara uygun bir anahtarla devreye alınmalıdır (bakım kumandası anahtarı). Bu anahtar, iki
konumlu olmalı ve yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı korunmuş olmalıdır. Kumanda tertibatında, kapı
mekanizmalarına kabin üstünden kumanda etmek için gerekli, yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı
korunmuş özel anahtarlar (şalterler) da bulunabilir.
3. Elektrikli Elle Kumanda: Beyan yükü ile yüklü kabini yukarı yönde hareket ettirmek için
harcanan kuvvetin 400 N’u geçtiği tahrik makinalarında, makina dairesine uygun bir elektrikli elle
kumanda anahtarı (şalteri) konulmalıdır. Bu butonlar yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı korunmuş ve
hareket yönleri açıkça belirtilmiş olmalıdır; Elektrikli elle kumanda anahtarı ve kumanda butonları,
kullanılırken tahrik makinasının kolaylıkla gözlenebileceği bir yere konulmalıdır; Kabin hızı 0,63
m/s’yi aşmamalıdır.

a b

c
.Şekil 13. a)Bakım Kumandası b) Elektrikli elle kumandası c) Normal kumanda
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:19
Yapılan İş: Asansörlerde kontrol(kumanda) panosu

Tarih : 13/07/2015
Bu gün bir asansörde kumanda panosundaki arızalanmış kontrol kartı değiştirilmiştir. Çok
hassas bir iş olduğu için ilk kumanda panosu hakkında mühendisten bilgi aldım. Sonra internetten
araştırma yaptım. Öğleden sonra kontrol kart değiştirilmiştir.
Asansörde kontrol elektrik sistemleri ile sağlanır. Asansör kontrol panosu, asansörün istenen
bütün güvenliklerinin sağlandığını kontrol etmek, çağrıları değerlendirerek harekete hazırlık
işlemlerini yapmak, motora hareket emri vermek ve hareket esnasında güvenliğin devamını
sağlamakla görevlidir. Bu işlemler bir mantık sıralamasına sokulursa kontrol panosu ilk önce harici
etkileri kontrol eder. Daha sonra güvenlik sistemlerinin kontrolü yapılır. Çağrının geldiği durak ve
asansörün bulunduğu durak belirlenerek hareket yönü belirlenir. Kapıların kilitlendiğinin kontrolü
yapıldıktan sonra hareket komutu verilir. Bu işlemler aşağıdaki gibi sıralanabilir.
1. Genel sistem kontrolü
a) Güvenlik kaçak akım rölesi
b) Aşırı akım veya kısa devre akımına karşı koruma
c) Sıralı faz rölesi
i) Faz sırası kontrolü
ii) Voltaj seviyesi kontrolü
2. Asansör güvenlik devreleri kontrolü
a) Sınır seviye kontrolleri
b) Stop devreleri kontrolleri
c) Diğer güvenlik kontakları (Halat uzama, kuyuya bakan açıklıklar vb.)
3. Asansör Seviyesi ve çağrı seviyesi kontrolü
a) Asansörün hangi seviyede olduğunun kontrolü
b) Çağrının hangi noktadan geldiğinin kontrolü
4. Kabin ve kat kapıları kilitlenme kontrolü
a) Fiş priz devrelerinin kontrolü
b) Kapı kilitlerinin kontrolü
c) Kabin güvenlik devreleri kontrolü (Aşırı yük vb.)
5. Motor hareket kontrolü

Şekil 14. a) Kumanda panosu b) Kontrol Kartı

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:20
Yapılan İş: Aşırı yük kontakları ve montajı

Tarih : 14/07/2015

Bu gün bir revizyondaki asansörün aşırı yük kontaktı değiştirilmiştir. Daha sonra aşırı yük
kontaktı hakkında bilgi edindim ve araştırma yaptım.
Asansör kabini, aşırı yüklenmede yapılan sürtünme hesaplarının üstünde bir kuvvetle
durmaya çalışır ve bu durum da kabinin kaymasına yol açar. Bunu önlemek için kabin üstünde,
altında veya askı halatlarına bağlı olarak kabinin beyan yükünün üstünde yüklendiği anlarda
kabinin hareket almasını engelleyen kontaklar bulunur. Bu kontağın görevi kabin yükü beyan
yüküne düşünceye ve oluşabilecek tehlike önleninceye kadar asansörün hareket almasını
önlemektir. Asansörlerde aşırı yük kontaklarının yanı sıra tam yük kontakları da kullanılır. Bu
kontakların görevi asansör beyan yükü ile yüklü iken dış kumandalara cevap verilmesini önlemek
ve gereksiz duruşları ortadan kaldırmaktır.

Şekil 15. a) Aşırı yük kontaktı b) Tam yük kontaktı

Asansör, kabinin aşırı yüklenmesi durumunda, otomatik seviyeleme dahil kabinin normal
harekete geçmesini önleyen bir tertibatla donatılmalıdır. Beyan yükü, en az 75 kg olmak kaydıyla,
% 10 dan fazla aşılırsa, kabinin aşırı yüklü olduğu kabul edilir.
Kabin aşırı yüklendiğinde;
a) Kullanıcılar kabin içindeki sesli ve/ veya görünür bir sinyal ile bilgilendirilmelidir.
b) Motor gücüyle tahrik edilen otomatik kapılar tam olarak açılmalıdır.
c) Elle çalışan kapılar kilitlenmemiş durumda kalmalıdır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:21
Yapılan İş: Elektrikli asansörlerde enerji hesabı

Tarih : 15/07/2015

Asansörlerde kullanılan elektrik motorları güç olarak hesaplanırken en kötü şart kabul edilen,
tam yükte, maksimum hızda, aşağıdan yukarı hareket halindeki durumu dikkate alınır. Bu durumda
motor gücü
N= (S*V)/(75*η) BG veya
N= (S*V)/(102*η) KW olur.
S= (P+Q+H+Z)-G
S: maksimum artan yük (kg).
(P+Q ): Kabin ağırlığı ve beyan yükü ağırlığı.
H: Halat ağırlığı (kg), ( halat yükü olarak her halat için 10’luk halatta 0,35 kg/m, 12’lik halatta 0,5
kg/m, 16’lık halatta 1 kg/m yaklaşık değerler alınabilir. )
Z: Sürtünme yükü (Sürtünme yükü olarak 50 kg yaklaşık değer kullanılabilir.)
G: Karşı ağırlık ağırlığı
V: asansör beyan hızı (m/sn)
η: makine motorun verimlilik oranı.
Bu formül yardımıyla 10 kişiye kadar η=0,3,13 kişi için η =0,35, üstü için ise η = 0,4 kötü
şartları kabul edilerek ve 2,5 m/sn üstündeki asansörlerde de dişli sistemi kullanıldığı varsayılarak
gerekebilecek enerji yaklaşık olarak hesaplanmaya çalışılmıştır.
Kolon hattı hesapları yapılırken asansörlerin yükseltilmiş toplam gücü üzerinden hesap
yapılmalıdır. 2,5 mt/sn üzerindeki asansörlerde genelde dişli sistemi kullanılmamasına rağmen
pratikte görülen, asansörlerde bu hesapla yapılan enerji miktarı hesabı ile uygun motor güçleri
çıkmaktadır. Kullanılan konvertör ve invertörlerdeki güç kayıpları dişli sistemi kayıplarına yakın
çıkmaktadır. Gerekli olan enerji miktarları aşağıda hesaplanmıştır. En yakın üst motor gücüne
tamamlanmalıdır. Kullanılan motor güçleri listesi termik ve sigorta değerleri tablosunda verilmiştir.

Tablo 1. Asansör hız ve yüküne göre gereken enerji miktarı (KW olarak )

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:22
Yapılan İş: Hidrolik asansörlerde enerji hesabı

Tarih : 20/07/2015

Hidrolik asansör tahrik sistemi hesapları için aşağıdaki sıra izlenmelidir.

1. Pistona etki edecek kuvvet güvenlik katsayısı ve askı tipi dikkate alınarak hesaplanmalıdır.
2. Asansörün hızı ve seyir mesafesi (alt ve üst boşluklar dikkate alınarak)askı tipine bağlı
olarak tespit edilmelidir.
3. Yukarıdaki hesaplara bağlı olarak piston ölçüleri bulunmalıdır. Piston ölçüleri ve en büyük ve
küçük basınç değerleri Tabloları kullanma yöntemi ile bulunabilir.
4. İstenilen hıza göre yağ debisi ve bunu sağlayacak motor gücü hesaplanmalıdır.
1. Pistona etki eden kuvvet askı tipi ve güvenlik katsayısı dikkate alınarak aşağıdaki gibi
hesaplanır.
F= k1.gn.[cm.(P+Q)+0,64 Pr+Prh+Prt]
F: Pistona etki eden kuvvet.
k1 =1,4 (basınç güvenlik katsayısı).
gn: Standart yerçekimi ivmesi.
cm: Askı tipi katsayısı (Doğrudan askılarda cm=1 alınıp, indirekt askılarda askı sayısına bağlı
olarak artar. Örnek olarak tek kasnaklı indirekt bağlantı için cm=2 alınmalıdır.)
(P+Q): Kabine etki eden tertibatlar dahil (Kontrol kablosu gibi)kabin ve beyan yükü toplamı.
Pr: Hesaplanacak pistonun kütlesi (kg), (Avan projelerde yaklaşık değer olarak 80’lik pistonlara
kadar 15kg/m, 120’lik pistonlara kadar 20 kg/m, üstünde ise 35 kg/m alınabilir.)
Prh: Piston başı donanımının kütlesi (kg).
Prt: Teleskopik kaldırıcılarda hesaplanacak pistona etki eden pistonların kütlesi (kg).
2. Asansörün hızı, doğrudan bağlantılarda piston hızı ile aynıdır. Ancak indirek bağlantıda
bağlantı tipine göre piston hızı asansör hızına orantılı olarak azalır. Tek kasnaklı indirekt
bağlantıda piston hızı = ½ v olacaktır.
3. Doğrudan tahrikli asansörlerde asansörün seyir mesafesine alt güvenlik mesafesi (0,30m)
ve üst güvenlik mesafesi (kuyu yapısına bağlı kaçma mesafesi) eklenerek piston boyu
bulunur. İndirek bağlantıda bağlantı tipine göre piston boyu asansör seyir mesafesine orantılı
olarak azalır. Tek kasnaklı indirekt bağlantıda piston boyu = ½ h +(0,30+üst güvenlik payı-
piston başı kasnak çapı) olacaktır.
4. A) Pistonun belirlenmesi için aşağıda verilen maksimum kuvvet ve piston boyu için uygun
piston çapını veren tablo kullanılabilir. Etki eden kuvvet ve piston boyu karşılığı olan eğrideki
değer piston çapını verecektir.
B) Piston çapı belirlendikten sonra diğer tablo kullanılarak motor gücü hesaplanabilir. Bulunan
piston çapı ve asansörün istenen hızına karşılık tablodan piston yağ debisinin miktarı bulunacaktır.
Bu debinin karşılığı olan motor gücü, tablonun altında verilmiştir. Bulunan motor gücü karşılığı,
motor gücü kısmının üstünde bulunan basınç tablosundan, pistona etki eden kuvvetle
karşılaştırılmalı ve ondan büyük olmadığı kontrol edilmelidir.
C) Bulunan motor gücü aynı elektrikli asansörlerde olduğu gibi bir çarpan k=1,6 katsayısı ile
çarpılmalıdır. Bu katsayı ile çarpılmış toplam güç gerilim düşümü hesaplarında kullanılmalıdır.
Tablolar ekte verilmiştir.
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:23
Yapılan İş: Kolon hattı ve gerilim düşümü hesapları

Tarih : 21/07/2015

Tablolardan seçilen enerji miktarını uygun çarpanı ile çarptıktan sonra bina yüksekliğine uygun
olacak şekilde gerilim düşümü hesabı yapılır. L mimari projeye uygun alınmalıdır. Bunun için
aşağıdaki formül kullanılır.
%e = (100*L*N) / (S*U2*δ)
L: Hat uzunluğu (m).
N: Güç (Watt).
S: İletken kesiti (mm2).
U: İşletme gerilimi (Volt).
δ: Özgül iletkenlik katsayısı (bakır için 56m/ohm.mm2 alınır).
Bulunan kablo kesiti % e formülünde yerine konarak gerçek gerilim düşümü hesaplanmalıdır.
Bundan önceki tabloda hesaplanan enerji miktarı ve bina yüksekliğine göre hesaplanacak olan
kesit ve akım değerlerinin birbirine uygun olmasına dikkat edilmelidir. Toleranslı olarak seçilen
kablo kesitleri 2,50 m/sn hız üzerindeki asansörlerde farklı kumanda yöntemlerinin
kullanılabilmesine olanak sağlayacaktır. Seçilen motor gücüne göre kesici ve sigortaların seçilmesi
gerekir. Ancak sigorta değerleri seçilen kablo için yukarıdaki değerlerden yüksek olamaz.
Motor devrelerinde ana kesici ve sigortaların dışında motorlar aşırı akıma karşıda korunmalıdır.
Motor anma akımına uygun termik röle seçimleri yapılmalı her hız devresi için akıma uygun termik
röle kullanılmalıdır. Tablo 2’de anma akımları ve termik değerleri verilmiştir.

Tablo 2. Motor anma akımına göre sigorta ve termik seçimi

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:24
Yapılan İş: Durdurma şalteri ve değiştirilmesi

Tarih : 22/07/2015

Bu gün asansörün durdurma şalteri hakkında mühendisten bilgi edindim ve araştırma yaptım.
Daha sonra revizyondaki bir asansörün durdurma şalteri monte edilmiştir.
Asansörde oluşabilecek sıkışma ve ezilmeler kat kapıları ve kabin kapıları, kabin eşiği ile kuyu
arası, kuyuya açılan kapak veya imdat ve kurtarma kapakları, kuyu altı ve kuyu üstünde bakım
yerleri, makine dairelerinde oluşabilir. Bu durumlar için asansörde öncelikle durdurma şalterleri
konmuştur. Durdurma tertibatı olarak iki konumda kararlı ve asansörün yeniden çalıştırılması
ancak bilinçli bir hareketle mümkün olan yapıda şalterler seçilmiştir. Bu şalterler asansörün gerekli
yerlerine dağıtılmıştır.
a) Girişlerinin tümünde yüzeyi deliksiz kapılar bulunmayan kabinler, (kapısız kabinler dahil)
b) Kabin üstünde, bakım ve kontrol elemanlarının giriş yerlerinden en çok 1 m uzaklıkta Makina ve
makara dairesinde
c) Kuyu alt boşluğunda.
Bu yerlerde yukarıda tarifi yapılan şaltere uygun durdurma tertibatları konması zorunludur.

Şekil 16. Durdurma şalter çeşitleri

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:25
Yapılan İş: Sınır kesiciler ve şalteri

Tarih : 23/07/2015

Asansörün seyir mesafesi en alt durak ile en üst durak arasında sınırlıdır. Tahrik ve
sürtünme kuvvetlerinde oluşan bir azalmadan, aşırı yüklenmeden veya oluşabilecek elektrik
arızalarından dolayı asansör durması gereken son noktada durmayabilir. Bu durumda sınır kesici
devreye girerek asansörün enerjisini keser. Regülatör halatına bağlı füzelerle çalışan tipleri olduğu
gibi kuyu içinde kabinin hareketlerine bağlı olarak çalışan tipleri de vardır. Esas olan sınır
şalterlerinin mekanik bir zorlamayla çalışması ve sınır kesici şalteri çalıştırarak motorun ve elektrik
freninin enerjisini kesmesidir. Bu enerji kesildiğinde kabin aydınlatması ve makina dairesi
aydınlatması kesilmemelidir. Yüksek hızlı asansörlerde kuyu içine elektriki limit şalterlerde
konabilir. Burada amaç yüksek bir hızda doğrudan motor ve frenin enerjisinin kesilmesini önlemek
ve bir yavaşlatma tertibatıyla beraber durdurma işlemini gerçekleştirmektir. Ama sıra olarak önce
elektriki sistem çalışmalı son olarak mekaniki zorlama etkisi ile çalışan sınır kesiciler devreye
girmelidir. Sınır kesicilerde asıl ve nihai olan mekanik çalışmadır.

Şekil 17. Sınır kesici

Asansörde sınır güvenlik kesicileri bulunmalıdır. Sınır güvenlik kesicileri, son durak
seviyelerinin aşılması durumunda mümkün olabildiğince çabuk çalışacak bir şekilde yerleştirilmeli,
ancak normal işletmeyi aksatmamalıdır. Bunlar, kabin veya karşı ağırlık tamponlara değmeden
çalışmalıdır. Sınır güvenlik kesicilerinin çalışmasından sonra asansörün tekrar servise alınması
kendiliğinden gerçekleşmemelidir.
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:26
Yapılan İş: Regülatör ve Mekanik fren

Tarih : 24/07/2015

Bu gün regülatör hakkında araştırma yaptım. Daha sonra regülatör kontağı monte edilmiştir.
Asansörün herhangi bir şekilde hızı beyan hızının % 115’inden fazla bir hıza ulaşırsa, mekanik bir
sistem devreye girerek kabini raylara sıkıştırır ve durdurur. Mekanik fren veya güvenlik sistemi
olarak da isimlendirilen bu sistem iki ana parçadan oluşmaktadır. Sistemin devreye girmesini
sağlayan regülatör ve sistem devreye girdiğinde kabinin durmasını sağlayan güvenlik tertibatı
kısmı mekanik freni oluşturan ana parçalardır.
Regülatör sistemi hızın mekanik olarak değerlendirmesini yapan bir sistemdir. Çok değişik
çeşitleri olmasına rağmen ortak özellikleri merkezkaç özelliğine bağlı olarak çalışmaları ve
belirlenen hıza ulaşınca kendini kilitleyip, üstünde yataklanmış olan regülatör halatının durmasını
sağlamaktır. Tamamen mekanik olarak çalışırlar. Elektriki olarak aşağı yönde kullanılmaları kabul
edilmez. Kabin güvenlik tertibatını çalıştırmak için hız regülatörü, kabinin beyan hızının %115’ine
eşit bir hıza erişmesinden sonra devreye girmelidir. Regülatörün devreye girme süresi güvenlik
tertibatı çalışıncaya kadar tehlikeli hızlara ulaşılmasına olanak vermeyecek kadar kısa olmalıdır.
Beyan hızının üstündeki hızlarda ve halat gevşemesinde regülatör kontağı devreyi kesmelidir.
Regülatör kilitleme yönü asansörün aşağı iniş yönünde olmalıdır.

Şekil 18. a)Regülatör b)Regülatör yapısı c) Regülatör kontağı

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:27
Yapılan İş: Regülatör ve Mekanik fren

Tarih : 25/07/2015

Bu gün bir asansörde arızalanmış olan mekanik fren bakım yapılmıştır. Daha sonra mekanik
fren hakkında mühendisten bilgi edindim ve internetten araştırma yaptım.
Regülatör halatının çekmesi ile mekanik fren devreye girer ve kabini kilitler. Kabin iskeleti
üzerine monte edilen mekanik fren tertibatları rayların sıkıştırılması prensibiyle çalışırlar. Kabin
iskeleti üzerinde kabin altına veya üstüne monte edilebilirler. Esas istenen kabin altında olmasıdır.
Kabin altında olması durumunda, frenleme kuvveti paraşüt tertibatında ve bağlantı cıvatalarında
oluşmakta, ayrıca askı kirişlerinde ve taşıyıcı kirişlerde kuvvete yol açmamaktadır. Bu daha güvenli
bir yerleşimdir. Ancak bakım ve montaj zorluğundan dolayı kabin üstüne de konabilir. Kabin iskeleti
ve güvenlik tertibatının bağlantısı yeterli dayanıma sahip cıvata bağlantıları ile sağlanır. Frenleme
oluştuğunda raylar üzerinde darbeli bir kuvvet oluşmakta ve yüksek hızlarda 1,5 m/s2 üzerinde
ivmeler oluşmaktadır. Bu yüzden kabin hızına göre çeşitli fren tertibatları kullanılır.
Güvenlik tertibatının çalışmasından önce veya çalışması sırasında, kabine yerleştirilmiş
uygun bir elektrik güvenlik tertibatı asansör motorunu durdurmalıdır. Güvenlik kontağı veya paraşüt
kontağı olarak isimlendirilen bu kontak mekanik fren kilitlediğinde motor devresinin kesilmesini ve
elektromanyetik devrenin de devreye girmesini sağlar. Güvenlik sisteminin çalışması ve ondan
önce güvenlik kontağının devreye girmesi asansör için hayati önem taşır. Aynı şekilde yukarı
yönde kontrolsüz hızlanmalar içinde bir tertibat bulunmalıdır. Yeni yapılan asansörlerde her iki
yönde de aşırı hızlanmaya karşı güvenliğin sağlanması zorunlu hale getirilmiştir.
Güvenlik tertibatı bağlantısında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta regülatör bağlantısı ve
halatın gergin olmasının sağlanmasıdır. Regülatör halatı ile güvenlik tertibatı mekanizma kolu
bağlantısı gevşemeyecek bir şekilde olmalıdır. Özel sistemler haricinde bu bağlantıda çift kelepçe
kullanılmalıdır.

Şekil 19. Mekanik fren tertibatı

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:28
Yapılan İş: 6 kişilik 8 kat asansör hesabı yapılması

Tarih : 27/07/2015

Bu gün 6 kişilik 8 katlı asansör hesabı yapılmıştır.

Yapılması İstenilen Şartlar:
Kapasite : 6 Kişi
Kullanım yeri : Konut
Bina kat sayısı : 8 katlı
Taşıma sistemi : Motor tahrikli redüktörlü asansör
Sınıf 1 asansörler( TS 8237)
Hesaplamalar:
Kabin anma yükü : Gy= 6*80=480kg
Kabin ağırlığı : Gk=500kg
Halat ağırlığı : Gh=gh*Lh*nh
TS göre Ø11 4 tane halat uygundur.
gh=0.51kg/m (Halat birim ağırlığı)
Lh=26m (Halat uzunluğu)
nh=4 adet (Halat sayısı)
Gh=0.51*26*4= 53.04kg
Ga=Gk+0.5*Gy=500+0.5*480=740kg(Karşı ağırlık konulmalı)
Asansör Motor Gücü Hesabı:
P1: Kabin en alt noktada iken gerekli olan kuvvet
P2: Karşı ağırlık tamponuna gelen kuvvet
Gk :Kabin ağırlığı (kg)
Gy :Taşıma yükü (kg)
Gh :Halat ağırlığı (kg)
N :Gerekli motor gücü (KW)
V :Kabin hızı (m/s)
Verim : η=0.45 seçildi
Toplam verim : 1/η2.2 (TS 181’e göre)
P1 = 40 * ( Gh + Gk + Gy ) =41321.6 N
P2= 40*Ga = 29600 N
P=Gy/2+Gh
N= (1/η)*(P*V/102)= (240+53.04)*0.63/102*1/0.45=4.02 KW (yaklaşık 4.5 KW)

SONUÇ:
Kapasite :6 Kişi
Hız :0.63m/s
Motor gücü : 4.5 KW (CAM 6112M4) (4 kutuplu 3 fazlı)

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:29
Yapılan İş: Tamponlar ve montajı

Tarih : 28/07/2015

Bu gün asansörün kabin altı tamponu ve karşı ağırlık tamponu monte edilmiştir. Daha sonra
tamponlar hakkında mühendisten bilgi edindim.
Asansörün tahrik sisteminde oluşan bir arıza sonucu seyir mesafesi sınırları dışında yoluna
devam etmesi kabinin veya karşı ağırlığın kuyu dibine çarpması ile sonuçlanır. Kuyu ölçüleri
hazırlanırken üst kısımdaki boşluk kabinin veya karşı ağırlığın kuyu üstüne çarpmaması durumuna
göre verilmiştir. Bu yüzden kuyu dibinde oluşabilecek çarpmalara karşı kuyu dibine tamponlar
konur. Tampon, kabin ya da karşı ağırlığın vuruşlarını esneyerek karşılayan ve şekil değiştirebilen
bir durdurma elemanıdır. Tamponlar asansör hızına ve yüküne göre özelliklere ayrılırlar.
Enerji depolayan tipte tamponlar asansörün beyan hızının 1 m/s’yi aşmadığı durumlarda
kullanılabilir. Yaylı tampon, kabin, yüklü kabin veya karşı ağırlığın kinetik enerjisini yaylı bir düzenle
karşılayan tampondur. Bu tip tamponların strok mesafeleri 65 mm den az olamaz.
Enerjiyi harcayan tipte tamponlar genelde hidrolik tamponlardır. 1,6 m/s üzerindeki
asansörlerde kullanılırlar. Bu tip tamponlar her hız gurubunda kullanılabilirler. Hidrolik tampon,
yüklü kabin ya da karşı ağırlığın kinetik enerjisini yutan ve çarpmadan sonra kabinin tampon
üzerinden kaldırılmasıyla otomatik olarak eski durumuna gelen hidrolik pistonlu tampondur.
Tamponlar kabin ve karşı ağırlığın en alt hareket sınırına yerleştirilir. Tamponların yerleştirildiği
yer zeminden en az 0,5 m yüksekte olmalı, kuyu dibinde bir düşme sonrasında dahi bir kişinin
barınabileceği yer kalmalıdır. Tamponlar, kabin iskeletinin altına tespit edilmeleri halinde kabinin
hareket mesafesi sonunda en az 0,5 m yükseklikteki bir kaideye çarpmalıdır. Kabin en üst durak
hizasında iken karşı ağırlığın alt noktasına monte edilmiş tamponunun uç noktası ile asansör
boşluğu tabanı arasında en az 0,5 m boşluk bulunmalıdır. Kuyu içinde karşı ağırlığın altına insan
geçişinin engellendiği durumlarda karşı ağırlık altında ayrıca beton kaide aranmaz.

Şekil 20. Yaylı ve Hidrolik tamponlar

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:30
Yapılan İş: Asansör buton bağlantılarının yapılması

Tarih : 29/07/2015

Bu gün asansörün kabin butonları montajı ve kablo bağlantıları yapılmıştır.

Şekil 21. Kabin butonları bağlantı şeması

AGSF butonu: LD+, LD-: Kayıt alındı(-,+), Bt1: Kayıt ucu, Bt2: Kayıt ortağı.
Fan butonu: Bt1: Fan kartı SW1 ucuna, Bt2: Fan kartı SW2 ucuna.
Fan kartı: 100: +24V, 1000: 0V, F2: Fan, F1 Kabin fazı.
Stop kartı: 102, 103: Stop.
Kabin içi acil stop butonu: Bt1: Stop kartı SW1 ucuna, Bt2: Stop kartı SW2 ucuna.
Alarm butonu: Bt1, Bt2: Alarm, LD+,LD-: Emergency (-,+).
Telefon butonu: LD+,LD-: Emergency (-,+), Bt1: Diafon A, Bt2: Diafon+
Intercom: +12V: Diafon+, C: Diafon C, D: Diafon D
Acil aydınlatma: A: Emergency+, K: Emergency-

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:31
Yapılan İş: Asansör Temmuz ayı bakımı

Tarih : 30/07/2015

Bu gün asansörün Temmuz ayı bakımı yapılmıştır. Asansör bakımı, asansörün kullanılması
sırasında can ve mal güvenliğini tehdit edecek bir olayla karşılaşmamak için periyodik bakım
yapılması gerekir. Asansör bakımı ayda bir kere yapılır. Asansör bakımı düzgün bir şekilde
yapılırsa asansörde pek arıza meydana gelmez. Ama asansör bakımı pek doğru bir şekilde
yapılmazsa asansörde sık sık arıza meydana gelir. Asansör bakımına giden bakımcı eleman
asansör bakımı ile ilgili bütün yapılması gereken işlemleri yapıp asansör’ün servise hazır bir
vaziyette çalışmasını sağlamaktadır. Asansör bakımı için yapılması gereken işlemleri aşağıda
maddeler halinde belirtilmiştir.

 1 - Asansörün motor yataklarının ve makinanın yağ durumunun kontrol

edilmesi.
 2 - Asansörün kasnak ve hız regületörünün gresörlük’lerine gres basılması.
 3 - Asansörün halatlarının kontrol edilmesi.
 4 - Asansörün frenlerin kontrol edilmesi.
 5 - Asansörün Ana taşıyıcı kasnaklarının kontrol edilmesi.
 6 - Asansörün Ana taşıyıcı rayların ve ağırlık raylarının yağ durumunun kontrol
edilmesi.
 7 - Asansörün patenlerinin kontrol edilmesi.
 8 - Asansörün kapı kilitlerin çalışma durumunun kontrol edilmesi.
 9 - Asansörün kapıları açan pompanın kontrol edilmesi.
 10- Asansörün kapı yaylarının kontrol edilmesi.
 11- Asansörün kapı dikdatörlerinin kontrol edilmesi.
 12- Asansörün kapılarının düzgün bir şekilde açılmasını ve kapanmasının
ayarlanması.
 13- Asansörün yanmayan sinyal ampullerinin değiştirilmesi.
 14- Asansörün kabin üstü ve kabin boşluğunun temizlenmesi.
 15- Asansörün değişmesi gereken parçalarının APT. Yönetimine bildirilerek
değiştirilmesi. Ve değişen parçaların 3yıl garantisi vardır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:32
Yapılan İş: Asansör kapı kilitleri

Tarih : 31/07/2015

Bu gün asansörün arızalanmış kapı kilidi değiştirilmiştir. Kapıların kilitlendiğinin elektriki ve

mekanik olarak kontrolünü yapan fiş-priz ve kilit kontakları, asansörün kapılar kapanmadan hareket
etmesi önlerler. Asansör kilitleri, asansörün hareket esnasında kabin içindekilerin kuyu ile, kuyu
dışındakilerin kuyu içi ile ilişkisinin kesilmesi ve temasın önlenmesinin ana unsurlarındandır.

Şekil 22. Çift emniyetli bir kilit ve fiş-priz bağlantısı

Kilitlerin teknik özellikleri özet olarak aşağıda verilmiştir.

1. Durak kapıları: Kapı kanadı veya kanatlarının kilitlenme şartını denetleyen elektrik güvenlik
devresi kısmı, zorlayıcı mekanik etki ile ve araya başka mekanizmalar girmeden kilitleme
tertibatı tarafından çalıştırılmalıdır. Bu düzen ayarı bozulmayacak, ancak gerektiğinde
ayarlanabilecek şekilde olmalıdır.
2. Durak kapılarından her biri, kilit açma üçgenine uyacak bir anahtar yardımıyla dışarıdan
açılabilmelidir. Bu tür bir anahtar ancak sorumlu bir kişiye verilmelidir.
3. Her durak kapısı kapının kapanmasını denetleyen ve bir elektrik güvenlik tertibatıyla
donatılmalıdır. Menteşeli durak kapılarında bu tertibat, kapının kapanma kenarının yakınına
veya kapının kapalı olduğunu denetleyen mekanik tertibatın üzerine takılmalıdır.
4. Kabin kapıları: Her kabin kapısı, uygun olarak kapının kapanmasını denetleyen ve
yukarıdaki madde de belirtilen şartları sağlayan bir elektrik güvenlik tertibatıyla
donatılmalıdır. Kabin kapısının kilitlenmesi gerekiyorsa, kilitleme tertibatı durak kapılarının
kilitleme tertibatına benzer bir şekilde çalışmalı ve tasarımlanmış olmalıdır.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:33
Yapılan İş: Fotoronik güvenlik kontakları

Tarih : 01/08/2015
Bu gün asansör kapı fotoseli hakkında araştırma yaptım. Sonra asansör iç kapısına Fotoronik
asansör kapı fotoseli montajı ve kablo bağlantıları yapılmıştır.
Kabin girişlerinde sıkışma ve ezilmeleri önlemek için eşik kontakları, sıkışma kontakları veya
fotoseller konulmaktadır.
a) Kapısız asansörlerde fotosel veya eşik kontakları,
b) Kapılı asansörlerde sıkışma kontakları ve ışık baraları kazaları önlemek için konmuştur. (Yeni
yapılacak bütün asansörlerde kabin kapısı konması zorunludur).
Güvenlik kontakları standartta özellikleri belirtilmiş kontaklardır. Her şalter güvenlik kontağı
olarak kullanılamaz. Asansörde kullanılan bütün güvenlik kontakları ve şalterleri aşağıda
bahsedilen özelliklere sahip olmalı, normalde kapalı kontakları kullanılmalı ve mekanik zorlama
etkisiyle devreye girmelidir.
Fotoronik asansör kapı fotoseli özellikleri
 Fotoronik asansör kapı fotoseli “çapraz tarama modu” ve “düz tarama modu” olmak üzere iki farklı modda
çalışır.
 Eğer uygulamanın herhangi bir anında alıcı çubuk ve verici çubuk 30 cm’den daha yakın pozisyonda olacaksa
Fotoronik “düz tarama modunda” çalıştırılmalıdır.
 Fotoronik asansör kapı fotoseli 4m açıklığa kadar olan uygulamalarda kullanılır.
 Fotoronik asansör kapı fotoseli gün ışığı gören ortamlarda da verimli bir şekilde çalışacak şekilde
tasarlanmıştır.

Şekil 23. Fotosel bağlantısı.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:34
Yapılan İş: Kumanda kartı bağlantılarının yapılması

Tarih : 03/08/2015

Bu gün asansör kumanda kartı kullanma kılavuzu yardımıyla kumanda kartı bağlantıları
yapılmıştır.

Şekil 24. Kumanda kartı bağlantı şeması.

10B: Emniyet devresi nötrü, K15: RDO, RDC rölelerinin ortak ucu, K5: Fonksiyonu ayarlanabilir
RDO rölesinin NO ucu, K3: Fonksiyonu ayarlanabilir RDC rölesinin NO ucu, K19: RDC rölesinin
bobin beslemesi (24V DC), K16: RDO rölesinin bobin beslemesi (24V DC), 9 V: 9V AC besleme
100: +24 Volt, 1000: 100 sinyalinin ortağı (-24 V, Gnd), DN1,DN2,DN3,DN4: Ayarlanabilir dijital
girişler, 120: Stop dönüşü, Fiş başlangıcı, 130: Fiş dönüşü, Kilit başlangıcı, 140: Kilit dönüşü, 500:
Revizyon aşağı butonu, 501: Revizyon yukarı butonu, PTC: Motor termistör bağlantısı, S2A, S2B:
Kabin ile seri haberleşme uçları, S1A, S1B: Dubleks için seri haberleşme uçları, 99: Kurtarıcı
kumanda panolarında dış çağrı butonlarının +24V beslemesi,
DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:35
Yapılan İş: Kabin bağlantılarının yapılması

Tarih : 04/08/2015

Bu gün dünkü yapmış olduğumuz asansör kumanda kartı bağlantılarından sonra kabin
bağlantıları yapılmıştır. Daha sonra yine bağlantıları tekrar gözden geçirilmiştir ve çalıştırılmıştır.

Şekil 25. Kabin bağlantı şeması.

804: Aşırı yük kontağı, 100: +24 Volt, 1000: 100 sinyalinin ortağı (-24 V, Gnd), 869: Revizyon
anahtarı ucu, K20: Otomatik kapı aç butonu, fotosel kontağı, baskı kontağı, DTS: Otomatik kapı
kapat butonu, 500: Revizyon aşağı butonu, 501: Revizyon yukarı butonu, X1-X16: Çağrı uçları, 1:
Kabin üstü direkt faz, PO+PO-: Pompa bobin uçları, S2A, S2B: Kabin ile seri haberleşme uçları.

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Sayfa No:36
Yapılan İş: Sonuç ve değerlendirme

Tarih : 05/08/2015

Stajımın son gününde pek fazla çalışmadım. Staj defterimi tamamladım ve imzalar için hazır
hale getirdim. Staj defterimin haricinde benim ve staj yaptığım şirketin doldurması gerekli olan
anketleri oradaki müdür, mühendis gibi ilgili kişilerle beraber doldurduk.

Altı hafta süren stajım boyunca elektrik elektronik üzerinde çalıştım. Stajımın ilk gününden
beri her gün yeni bir şeyler öğrenmek çok güzeldi. Günümüzde binalarda zorunlu hale gelen
asansörün çalışma prensibini, elektrik panosunun, asansör kumanda panosunun, motorun,
regülatörün, kabinin, revizyon panosunun monte edilişini ve asansörün genel elektrik-elektronik
tesisatını öğrendim. Bunun haricinde makine mühendislerinin her yıl yaptığı asansör yıllık
kontrolünün yapılışını, asansör bakımının yapılışını öğrendim.

Tüm bu teknik bilgilerden başka stajım süresince iş ve çalışma hayatına dair birçok deneyim
edindim. Tüm staj zamanımı kariyerimi geliştirmek için harcadım. Her şeyden önce çalışma
disiplinini öğrendim. Her gün sabah saat sekizden akşam altıya kadar çalışmak çok zor ve
yorucuydu ama daha sonra alıştım.

Bundan başka planlı ve projeli çalışmanın önemini, görev ve vazifelerin paylaşılınca işlerin
nasıl kolaylaştığını yani grup çalışmasının önemini öğrendim.

Burada yaptığım altı hafta yaptığım stajım ilk stajımdı. Haftaya yani 10 ağustos Antalya Fiberli
şirketinde ikinci stajım başlıyor.

Stajımda bana lisans hayatımda ve sonraki çalışma hayatımda büyük etkisi olacağını
düşünüyorum.

Staj yerimdeki çalışanlarla olsun diğer firmalardan gelenlerle olsun bağ kurmaya çalıştım. Staj
yaptığım şirkette iyi bir referans bıraktığımı düşünüyorum. Çünkü tüm stajım boyunca gördüklerim,
içinde bulunduğum ortam bana çok hoş geldi ve büyük bir zevk aldım ve onlara da aynısını
hissettirdiğimi düşünüyorum. Bu referansla ileride ülkemi ve Türkiye’yi gururlandıracak iyi bir
projeye sahip bir firmada çalışmayı isterim. Stajımı da burada bitiriyorum.

TEŞEKKÜRLER…  

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Ekler

Tablo 3. Piston Çapı bulunuş tablosu

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Ekler

Tablo 4. Motor gücü tespit tablosu

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL:
 Ekler

Tablo 5. Kablo kesitlerinin çekebileceği akım miktarı

DOVLET DURBAYEV
Süleyman Demirel Üniversitesi
Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KONTROL: