See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/303633547

A Radio Telemetry System for Strain and Acceleration Measurements from

Passenger Car Wheels

Conference Paper · May 2016

CITATION READS

1 448

8 authors, including:

Aytac Goren Eren Gül

Dokuz Eylul University Dumlupinar Üniversitesi
65 PUBLICATIONS 240 CITATIONS 8 PUBLICATIONS 1 CITATION

SEE PROFILE SEE PROFILE

Ozgur Yavuz Topcuoglu Emre Çubuklusu

Izmir Katip Celebi University CMS Jant ve Makina San. A.Ş.
6 PUBLICATIONS 20 CITATIONS 11 PUBLICATIONS 33 CITATIONS

SEE PROFILE SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Ali Kara on 01 July 2016.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

 OTEKON 2016
8. Otomotiv Teknolojileri Kongresi
23 – 24 Mayıs 2016, BURSA

BİNEK ARAÇ JANTLARINDA SÜRÜŞ ŞARTLARINDA GERİNİM VE

İVME ÖLÇÜMÜ İÇİN BİR RADYO-TELEMETRİ SİSTEMİ

Aytaç Gören*, Eren Gül*, Özgür Y. Topçuoğlu**, Emre Çubuklusu**, Ö. Burak Çe**,
Uğur Aybarç**, Ali Kara**, Caner Kalender**
*
Dokuz Eylül Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Robotik Laboratuvarı, İZMİR
**
CMS Jant ve Makina Sanayii A.Ş., Ar-Ge Merkezi, İZMİR

ÖZET
Bu çalışmanın amacı binek araç jantlarında sürüş esnasında meydana gelen gerinim ve ivme değerlerini anlık
olarak ölçüp iletebilecek kablosuz bir telemetri sisteminin tasarımı ve üretimidir. Sistemin kullanımı ile jant
üzerinde farklı sürüş yükleme durumlarında meydana gelen gerinim değerleri ölçülebilecektir. Ayrıca, elde
edilen gerçek zamanlı gerinim değerleri mekanik tasarımcıya geri bildirim sağlayacaktır . Üretilen gerinim ve
ivme telemetri sistemi (Strain and Acceleration Telemetry System – SATS) jant üzerine monte edilen gerinim
ölçerler vasıtasıyla istenen bölgelerdeki gerinimi ve yine monte edilmiş ivme ölçerler ile oluşan ivmeleri ölçüp,
veriyi kaydedici bir bilgisayara kablosuz olarak aktarmaktadır. Bu çalışma kapsamında gerçekleştirilen testlerde
gerçek sürüş şartlarını simüle etmesi amacıyla radyal yorulma testinde jantlar üzerinde meydana gelen gerinim
ve ivme değerleri ölçülmüştür. Farklı sürüş şartlarını simüle etmesi amacıyla radyal yorulma testleri farklı tilt
açılarında gerçekleştirilmiş ve tilt açısının gerilme üzerindeki etkisi ortaya konmuştur. Bu test ile elde edilen
başarılı sonuçlar bu sistemin sürüş esnasında da kullanılabileceğini kanıtlamıştır.

Anahtar kelimeler: Binek araç jantı, gerinim ve ivme ölçümü, telemetri, kablosuz veri aktarımı.

A RADIO-TELEMETRY SYSTEM FOR STRAIN AND ACCELERATION MEASUREMENT OF

PASSENGER CAR RIMS DURING DRIVING

ABSTRACT
The aim of the current study is to design and manufacture a wireless telemetry system to measure strain and
accelerations of passenger car rims during driving. The usage of the current system enables to determination of
stresses during different driving and loading conditions. Besides, with the usage of said system, the mechanical
designer will have real time feedback. Strain and Acceleration Telemetry System (SATS) measures the strain by
strain gages installed on desired points of passenger car rim, and the acceleration by the accelerometers mounted,
and transfers the data obtained to a logger computer with wireless communication. In the course of this study,
the strain and acceleration values were measured on passenger car rim during radial fatigue tests to simulate
driving conditions. In order to simulate different driving loads, tests were conducted with different tilt angles,
and effect of tilt angle was revealed. The successful results of the current investigation proved the potential in the
usage of system during driving.

Keywords: Passenger car rim, strain and acceleration measurement, telemetry, wireless data transfer.

1. GİRİŞ
Binek araçlarda kullanılan alüminyum alaşımlı
jantlar araçta yarattığı görsel etkinin yanı sıra en
önemli güvenlik parçalarından birisidir. Servis
ömürleri boyunca farklı çevre koşulları altında
çalışmak zorunda kalmalarının yanı sıra, jantlar
tasarım doğrulama testlerinde çeşitli yorulma ve
darbe yüklerine de maruz bırakılmaktadır. Bu
testlerden bazıları radyal yorulma testi, dinamik
yorulma testi, 13° darbe testi, 90° darbe testi ve
ZWARP (Çift eksenli yorulma ve dayanıklılık testi)
testleridir. Bu testler laboratuvar ölçeğinde
gerçekleştirilmekte ve jantların servis ömrü
boyunca maruz kalacağı yüklere karşı
performansları hakkında bilgi vermektedir. Ancak
binek araç jantlarına sürüş esnasında tekil ya da

1126
kombine şekilde gelebilecek gerçek yol yüklerinin
ölçülmesi ve bu yüklerin kullanılarak tasarımların
gerçekleştirilmesi önemlidir. Çeşitli test
düzeneklerinin tasarımı ile de bu yükler laboratuvar
şartlarında jantlar üzerine tekrar uygulanabilir. Jant
üzerinden alınabilecek ivme verisi de çoklu cisimler
dinamiği benzetimlerinde girdi veya gerçekleme
verisi olarak kullanılabilmektedir. Jant gibi yüksek
hızda dönen bir parça üzerinde bu ölçümleri kablolu
sistemler ile yapmak için gerekli özel donanım
hantal, pahalı ve genellikle tek olaya özel olarak
uygulanan sistemlerdir.
Literatürde hareket halindeki bir aracın jantı
üzerinden yapılan ölçümler ile ilgili çalışmalar
mevcuttur. Murakami ve diğerleri [1] hareket
halindeki bir araç jantı üzerindeki gerinim ve ivme
değerlerini ölçen ve rainflow yöntemi ile işleyen
kablosuz bir sistem geliştirmişlerdir. Pytka ve
diğerleri [2] çalışmalarında dönen teker
dinamometresi monte edilmiş bir arazi taşıtı
üzerinde ölçüm gerçekleştirmiştir. Sürüş sırasında
ölçüm gerçekleştirilen bir diğer çalışma Blaisdell
[3] tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada,
araç şaftına bağlı gerinim ölçerli tork sensörü
sayesinde şaft üzerindeki tork ve araç jantı
üzerindeki üç adet tam wheatstone köprüsü ile bağlı
gerinim ölçerler ile üç yönde gerinim ölçümü
gerçekleştirilmiştir. Kuchler ve diğerleri [4]
bütünleşik infrared optik iletişim kullanan bir slip
ring sistemi ile jant kuvvetini ölçen bir sistemi
tasarlamışlardır. Gerinim ölçerlerin çalışma
prensibi ile ilgili ayrıntılı bilgi Kester [5]’in
çalışmasında verilmiştir. Gerinim ölçerlerin çıktısı
donanımsal yükselticiler kullanılarak
yükseltilmektedir. Kazanç ve ofset voltajı seçimi
imkanı veren AD623 donanımsal yükselticinin [6]
kablosuz bir gerinim sensöründe kullanıldığı bir
uygulama [7]’de görülebilir. Lee ve diğerleri [8]
dört farklı kablosuz iletişim protokolünü
(Bluetooth, Ultra Wide Band, ZigBee ve WiFi) veri
oranları, iletim etkinliği, enerji tüketimi ve
maksimum paket uzunlukları açısından
incelemişlerdir.
Bu çalışmanın amacı, binek araç jantlarında
sürüş esnasında meydana gelen gerinim ve ivme
değerlerini anlık olarak ölçebilen ve araştırma ekibi
tarafından laboratuvar koşullarında çeki-bası
cihazında deneyleri yapılan kablosuz radyo-
telemetri sisteminin (SATS) taşıt jantları üzerinde
testlerinin gerçeklenmesi ve sonuçlarının
değerlendirilmesidir [11]. Geliştirilen sistemin
etkinliğinin laboratuvar ortamında incelenebilmesi
amacıyla CMS Jant ve Makine San. A.Ş.
laboratuvarında kurulu bulunan radyal yorulma test
cihazında testler gerçekleştirilmiştir. Sistemin
kullanımı ile farklı yükleme açılarında deneyler
gerçekleştirilerek farklı yükleme durumlarında
gerinim değerleri ölçülebilmiş viraj koşullarının
yükleme durumuna etkisi ortaya konmuştur.
1127
2. RADYO-TELEMETRİ SİSTEMİ
Çalışma kapsamında gerinim verisi jant üzerine
yerleştirilen gerinim ölçerlerin SATS ile
entegrasyonu ve SATS’ın aldığı verileri kaydedici
bir bilgisayara iletmesi ile kaydedilmektedir.
Testler her ne kadar laboratuvar ortamında
gerçekleştirilmiş olsa da gerinim ölçerlerin sıcaklık
değişimlerinden etkilenmesi dolayısıyla bağlantı
tipi olarak “çeyrek köprü tip-II” seçilmiştir. Çeyrek
köprü tip-II devre şeması şekil 1’de verilmiştir. Bu
bağlantıda R 1 ve R 2 Wheatstone köprüsünün
tamamlayıcı dirençlerini göstermektedir. R 3 termal
kompanzasyon gerinim ölçerini, R L kullanılan
kabloların direncini ve R 4 ölçüm yapılan gerinim
ölçeri göstermektedir.
Şekil 1. Çeyrek köprü tip-II bağlantı şeması. [9]
Kullanılan çeyrek köprü gerinim ölçerlerin
montajı şekil 2’de verilmiştir. Burada R4’ün direnci
gerinim ile birlikte değiştiği gibi sıcaklık
değişimlerinden de etkilenmektedir. Direnç
değişiminin sıcaklıkla ilgili kısmının üstesinden
gelmek için R3 gerinim ölçeri sadece ısı
transferinden etkilenecek ve gerinimden
etkilenmeyecek şekilde monte edilmiştir. Şekil 2’de
gerinim ölçerlerin numune üzerinde montajı ile
ilgili şema ve şekil 3’de test jantı üzerine bağlanmış
gerinim ölçerler görülebilir. Jant üzerinde farklı
bölgelerdeki gerinim değişiminin test esnasında
ölçülebilmesi amacıyla dört adet gerinim ölçerin
montajı gerçekleştirilmiştir. Bunlardan biri ön
yüzeyde jant kolu üzerinde ikisi kol arkası
bölgesinde (biri göbek bölgesine yakın) ve biri de
lastik yüzeyindedir. Jantlar üzerinde görsel ve
korozyon dayanımı ile ilgili vernik ve boya
uygulamaları doğru ölçümü engelleyeceğinden
gerinim ölçerlerin monte edileceği yüzeylerdeki
boya katmanları boya sökücü kimyasal vasıtasıyla
kaplamadan arındırılmış ve yüzey hazırlayıcılar ile
gerinim ölçerler yüzeye yapıştırılacak aşamaya
getirilmiştir.
Şekil 2. Çeyrek köprü tip-II gerinim ölçerlerin
numuneler üzerine montaj şeması. [9 - 20]

(c)
Şekil 3. Jant üzerine farklı bölgelere yapıştırılmış
gerinim ölçerler (a) stil yüzeyi, (b) kol arkası ve (c)
lastik yüzeyi.

Gerinim ölçer devresinin çıkış voltajı

mikrokontrolcünün analog-dijital dönüştürücüsü
için oldukça düşük olduğundan donanımsal
yükseltici kullanılarak köprü devresi çıkışını
yükseltmekte kullanılmıştır. Donanımsal
yükselticide kazanç katsayısı olarak yaklaşık 1000
değeri kullanılmış ve ölçüm sağlanmıştır. Gerinim
(a) ölçer dönüşüm faktörü (GF) üretici tarafından
sağlanmakta ve bu çalışma için kullanılan gerinim
ölçer faktörü 2.1 ve nominal gerinim ölçer direnci
de 350 Ω olarak belirtilmiştir. Aşağıdaki eşitlikte
gerinim ölçer ile yapılan ölçüm sonucu elde edilen
veri ile gerinim hesaplamasının nasıl yapılacağı
gösterilmiştir. Burada R nominal direnci ve ∆R
gerinim dolayısıyla gerinim ölçer direncinin
değişimini göstermektedir.

∆𝑅𝑅
= 𝐺𝐺𝐺𝐺. 𝜀𝜀 (1)
𝑅𝑅

Telemetri sisteminin verici bölümü dönen jant

üzerine monte edilebilmektedir. Verici devre dört
adet çeyrek ya da yarım köprülü gerinim ölçer
girdisine sahip olabilmektedir. Gerinim ölçer
köprüleri TS3A4751 analog entegre devreleri
üzerinden AD8226’ya bağlanmaktadır. TS3A4751
analog entegre devresi 0,9 Ω direncinde ve 3 V
voltajında dört adet SPST analog anahtarı
(b)
içermektedir. Bu analog entegre devreler ayrıca
gerinim ölçer devrelerinin güçlerinin kontrolü ve
donanımsal yükselticinin kazanç direncini seçmek
amacıyla da kullanılmaktadır. Analog entegre devre
şeması şekil 4’de verilmiştir.

1128
Şekil 4. Analog entegre devre şeması.
Gerinim ölçer ile ölçülen veri kablosuz olarak
kaydedici bir bilgisayara aktarılmaktadır. Sürüş
testleri esnasında bu bilgisayar araç içerisinde
konumlandırılarak uzun süre kayıt yapılabilir. Bu
çalışma kapsamında gerçekleştirilen testlerde ise
jant ötelenme halinde olmadığından kaydedici
bilgisayar laboratuvar içerisinde
konumlandırılmıştır. Çalışma kapsamında
kullanılan RF modülü NRF24L01+ modülüdür. Bu
modülün güç tüketimi çalışma koşullarında 36 mW
ve veri iletim hızı 250000 byte/s’dir [10]. Ölçer
devre ayrıca MMA8653 üç eksenli ivmeölçer de
içermektedir. Ancak bu çalışma kapsamında
gerçekleştirilen testlerde jant sadece dönme hareketi
yaptığından ve eksenlerde ötelenme hareketi
yapmadığından ve ayrıca devre jant göbeğine
mükemmel şekilde merkezlenmiş olduğundan
ivmeölçerlerden fiziksel anlamda anlamlı olacak bir
veri elde edilmesi planlanmamıştır. Şekil 5’de
araştırma kapsamında üretilen ölçer devre
görülebilir. Kablosuz olarak bilgisayara gönderilen
veri alıcı devrenin UART (Universal Asynchronous
Receiver Transmitter) arayüzüne gönderilmektedir.
Çalışma kapsamında ölçümlerin anlık takibinin
gerçekleştirilmesi için C# dilinde bir de grafiksel
kullanıcı arabirimi geliştirilmiştir. Bu arabirimden
bir görüntü şekil 6’da görülebilir. Grafiksel
kullanıcı arabiriminde dört gerinim ölçerden gelen
veri ve üç eksenden alınan ivmeölçer verisi
incelenebilmektedir.
Şekil 5. Araştırma kapsamında üretilen ölçer devre.
1129
Şekil 6. Sistemin grafiksel kullanıcı arabirimi.
Üretilen gerinim ve ivme ölçüm devresi ile ilgili
ayrıntılı bilgi tablo 1’de verilmiştir.
Tablo 1. Üretilen devre ile ilgili ayrıntılar.
Boyut 85 x 30 x 35 mm
Gerinim ölçer devre 4 adet / araç
İvme ölçer Gömülü üç eksen
İvme ölçüm aralığı ±2g, ±4g ve ±8g seçimli
Kazanç Kablosuz seçimli, 1000’e
kadar
Çözünürlük 1.7751 µε/bit @ 1000 kazanç
Ağırlık 60 gr (şarj edilebilir pil ile)
RF devresi 2,4 GHz 2 Mbit/s
Paket iletim frekansı 150 paket/sn
Maksimum gerinim ±50000 µε
aralığı
Hassasiyet ±10 µε @ 1000 kazanç
Ölçüm aralığı ±488 µε @ 1000 kazanç
3. RADYAL YORULMA TESTİ
Geliştirilen yeni kablosuz radyo telemetri
sisteminin jant üzerine montajı ile ilgili mekanik
tasarım ve montaj gerekliliklerinin ve dolayısıyla
güvenlik gerekliliklerinin sağlandığından emin
olmak amacıyla laboratuvar ortamından Radyal
Yorulma Test düzeneği ile jant üzerinden ölçümler
alınmıştır.
Kullanılan radyal yorulma test düzeneği jantın
monte edildiği bir poryayı üzerinde bulunduran
mekanik bir kol ile jantı önceden ayarlanan bir
açıda yine önceden ayarlanan bir hızda sürekli
olarak dönen 170 cm çapında bir tambura
bastırmaktadır. Bu baskı kuvveti dolayısıyla jant
üzerinde yol şartlarını simüle eden, çevrimsel
olarak tekrar eden yorulma yükleri janta
uygulanmış olur.
Kullanılan test düzeneği CMS Jant ve Makina
San. A.Ş. tarafından SAE J2452 standardına uygun
olarak üretilmiştir. Düzeneğin maksimum tambur
hızı 500 devir/dakika’dır. Maksimum basma
kuvveti 2000 kg ve maksimum yanal kuvvet 1000
kg’lık yüklerin kuvvet koluna uygulanması ile
oluşturulmaktadır. Yanal olarak uygulanan kuvvet
aynı zamanda jantın test düzeneğinde tambura
hangi açı ile basacağını da belirlemektedir.
Maksimum 1000 kg için 8°’lik bir açı ile jant
tambura temas eder. Bu çalışma kapsamında 0°, 4°
ve 8° temas açıları ile testler gerçekleştirilmiş ve
yükleme açısının jant üzerine gelen gerilmeler
üzerine etkisi incelenmiştir. Bu testlerde jant
üzerine 1500 kg sabit yük uygulanmıştır. Ayrıca 0°
testi 2000 kg yük ile tekrarlanarak yük artışının
farklı bölgelerdeki şekil değiştirme miktarı üzerine
etkisi incelenmiştir. Test düzeneğinin bir görüntüsü
şekil 7’de görülebilir.
Şekil 7. CMS Radyal Yorulma Test Düzeneği.
Çalışma kapsamında üzerinde yorulma testleri
gerçekleştirilen jant 7.0Jx16 H2 boyut ve
özelliklerindedir. Testlerde jant üzerine 255/55/R16
ölçülerine sahip lastik monte edilmiş ve 32 psi
basınç ile şişirilmiştir. Şekil 8’de SATS sistemi
monte edilmiş jant ve radyal yorulma test düzeneği
görülebilir.
Şekil 8. CMS Radyal Yorulma Test Düzeneği’ne
bağlı SATS monte edilmiş test jantı.
1130
4. BULGULAR VE TARTIŞMA
Çalışma kapsamında her bir yükleme durumu
için üçer adet test gerçekleştirilerek sonuçların
tekrar edilebilirliği test edilmiştir. Şekil 9’da 0°
yükleme durumu için 1 ve 2 nolu testler sırasında
kol üstüne monte edilmiş gerinim ölçerlerden alınan
veriler görülebilir. Sonuçlardan anlaşılabileceği gibi
iki test arasındaki farklılık oldukça düşüktür.
İkisinde de ±500 µstrain aralığında çevrimsel bir
gerinim değeri gözlemlenmektedir. İki testte
gerçekleştirilen kayıt süresi farkı dışında belirgin
bir fark olmaması sonuçların tekrar edilebilirliğini
ortaya koymaktadır.
(a)
(b)
Şekil 9. 0° yükleme durumu için kol üstü bölgesine
monte edilmiş gerinim ölçerlerden alınan veriler;
(a) test 1, (b) test 2.
 Çalışmanın devamında jantın farklı
bölgelerindeki gerinim değerlerinin incelenmesine
geçilmiştir. Önceki ilgili bölümde belirtildiği gibi
incelenen bölgeler kol üstü (Şekil 9a), lastik yüzeyi,
kol arkası ve kol-göbek geçiş bölgeleridir. Şekil
10’da 0° testi için kol üstü dışında ilgili bölgelerden
alınmış gerinim değerleri görülebilir. Sonuçlara
göre lastik yüzeyi de ilgili şekil değiştirme değerine
yakın olmakla birlikte en yüksek şekil değiştirme
miktarı kol üstü ve kol arkası bölgelerinde
ölçülmüştür. Her üç bölge için de ±500 µstrain
aralığında çevrimsel bir gerinim değeri
ölçülmektedir. Yükleme durumunda en az yüke
maruz kalan bölge kol – göbek geçişi bölgesi olarak
gözlemlenmiştir. Kol – göbek geçişi bölgesindeki
kesitin büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda
sonuçlar karşılaştırılabilir ve uygundur. Diğer
bölgelerden farklı olarak kol – göbek geçişi
(a) bölgesinde negatif yönde yani basma yönünde
gözlenen gerinim oldukça düşük seviyededir.
Boyuna doğru kaymış bir yükleme tarihçesi
mevcuttur.
Daha önce de bahsedildiği gibi farklı yükleme
durumlarının etkisinin ortaya konması amacıyla
farklı yükleme açılarında da testler
gerçekleştirilmiştir. Bu testlerin sonuçları aşağıda
tablo 2’de verilmiştir.
Tablo 2’de verilen sonuçlar incelendiğinde, 0°
yükleme durumunda ilk üç bölgenin tepeden tepeye
değerleri birbirine yakın ve kol-göbek geçişi
bölgesinde bu değer diğer bölgelere göre oldukça
düşük gözlemlenmiştir. Yükleme durumunun 4° ve
8° olarak uygulandığı durumlarda ise kol üstü ve
kol arkası bölgelerindeki tepeden tepeye değerleri
oldukça artmış ve kol göbek geçişi bölgesinde de
bir miktar artış gözlemlenmiştir. Açılı yükleme
durumunda kol üstü, kol arkası ve kol göbek
(b) bölgesindeki gerinim miktarlarının artışına zıt
şekilde lastik yüzeylerindeki gerinim miktarları
düşmüştür. Bu düşüşün temel nedeni lastik
kesitinden ölçüm alan gerinim ölçerin jantın iç flanş
bölgesinde bulunması ve açılı yükleme sırasında
yükün iç flanş bölgesinden dış flanş bölgesine
transfer olmasıdır. Paralel şekilde, diğer
bölgelerdeki gerinim miktarları açılı yüklemede
4°’den 8°’ye artışta da artma gösterirken, lastik
yüzeyinde açının artışı gerinim seviyesinde ve tepe
değerlerinde çok fazla bir değişikliğe sebep
olmamıştır. Sonuçlar beklendiği gibi viraj yükü
durumunda lastik yüzeyindeki gerilmenin azaldığını
ve kol bölgelerindeki gerilmelerin arttığını
kanıtlamıştır.

(c)
Şekil 10. 0° yükleme durumu için (a) lastik kesiti,
(b) kol arkası ve (c) kol-göbek geçişi bölgeleri şekil
değiştirme tarihçeleri.

1131
Tablo 2. Farklı açılarda yükleme durumlarında
farklı bölgelerdeki en yüksek gerinim ve Tp-Tp
değerleri.
Yükleme Bölge Gerinim Tp-Tp
Açısı (µstrain)
Kol -470 466 936
Üstü
Lastik -427 500 927
Yüzeyi
0° Kol -505 405 910
Arkası
Kol – -20 50 70
Göbek
Geçişi
Kol 500 2500 2000
Üstü (a)
Lastik 211 872 661
Yüzeyi
4° Kol 0 1390 1390
Arkası
Kol – 1080 1170 90
Göbek
Geçişi
Kol 400 2840 2440
Üstü
Lastik 160 825 665
Yüzeyi
8° Kol 10 1550 1540
Arkası
Kol – 1022 1172 150
Göbek (b)
Geçişi Şekil 11. 0° yükleme durumu ve 2000 kg yük için
(a) kol üstü ve (b) kol – göbek geçişi bölgelerine
Uygulanan yük miktarının artışının gerilmeye monte edilmiş gerinim ölçerlerden alınan veriler.
olan etkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilen
test sonuçları Şekil 11’de verilmiştir. Şekil 11a’da 5. SONUÇ
verilen sonuç şekil 9a’daki sonuç ile karşılaştırmalı
olarak incelendiğinde negatif tepe değerinde hemen
Bu çalışmada binek araç jantlarında sürüş
hemen aynı miktarda gerinim ölçülmüşken pozitif
esnasında meydana gelen gerinim ve ivme
tepe değeri yaklaşık 750 µstrain seviyesine kadar
değerlerini anlık olarak ölçebilecek ve iletebilecek
yükselmiştir. Şekil 11b’de verilen sonuç şekil
kablosuz bir telemetri sistemi tasarlanmış ve
10c’de verilen sonuç ile karşılaştırıldığında
üretilmiştir. Sistemin başarısının ortaya konması ve
görülebileceği gibi uygulanan yükün arttırılması ile
yol sürüş testlerinde güvenli olup olmadığının
kol – göbek geçişi bölgesindeki gerinim değerinde
anlaşılması amacıyla laboratuvar şartlarında radyal
bir artış gözlemlenmemiştir. Elde edilen değerler
yorulma testleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen
neredeyse birbirinin aynı olarak bulunmuştur. Her
sonuçlar tasarlanan mekanik konstrüksiyonun sürüş
ne kadar bu çalışma kapsamına alınmamış olsa da
testleri için yeterli olduğunu göstermiştir. Ayrıca
bu durumun farklı açıda yük miktarının arttırılması
radyal yorulma testleri ile sistemin elde ettiği
durumunda değişeceği öngörülebilir.
sonuçların tekrarlanabilirliği kanıtlanmıştır.
Çalışma ile elde edilen sistemin kullanımı ile jant
üzerinde farklı yükleme durumlarında meydana
gelen gerilme miktarları ölçülebilmiştir.

TEŞEKKÜR: Yazarlar 0065.STZ.2013-1 kodlu

proje desteği dolayısıyla T.C. Bilim Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı’na ve CMS Jant ve Makina
San. A.Ş.’ne teşekkür eder.

1132
 KAYNAKLAR
1. Murakami, Y., Morita, T., Mineki, K., (1997),
“Development and application of super-
small size strain history recorder based on
rainflow method” Journal of Society of
Materials Science Japan, 46-10, 1217-1221.
2. Pytka, J. A., Tarkowski, P., Fijałkowski, S.,
Budzyński, P., Dąbrowski, J., Kupicz, W.,
Pytka, P., (2011), “An instrumented vehicle
for offroad dynamics testing” Journal of
Terramechanics, 48:5, 384-395.
3. Blaisdell, G. L., (1983), “The CRREL
instrumented vehicle” Cold regions research
and engineering lab, Hanover, New
Hampshire, United States, Tech. Report. AD-
A128 713.
4. Kuchler, M., Meier, H., Nohl, F., Camacho, D.
A. F., (1999), “Wheel force measuring hub
assembly”, U.S. Patent 5,894,094.
5. Kester, W., (2005), “Section 4-3 - Strain,
Force, Pressure and Flow Measurements”,
in Op Amp Applications Handbook, edited by
Walt Jung, Newnes, Burlington, 247-256.
6. Analog Devices, “Single-supply, rail-to-rail,
low cost instrumentation amplifier”, AD623
datasheet, July 2008 [Rev. D].
7. Nagayama, T., Ruiz-Sandoval, M., Spencer
Jr., B. F., Mechitow, K.A., Agha, G., (2004)
"Wireless Strain Sensor Development for
Civil Infrastructure", in Proc., 1st Int.
Workshop on Networked Sensing System,
U.S.A., 97-100.
8. Lee, J.-S., Su, Y.-W., Shen, C.-C., (2007), “A
comparative study of wireless protocols:
Bluetooth”, in Proc. Industrial Electronics
Society ‘07, Taipei, 46-51.
9. National Instruments, (2006), “Strain gauge
configuration types”, NI, [online document],
http://www.ni.com/white-paper/4172/en/
[Erişim: 02.02.2015].
10. Nordic Semiconductor, “Ultra low power
2.4GHz rf transceiver IC”, nRF24L01
datasheet, July 2007 [Rev. 2.0].
11. Gül, E., Gören, A., Topçuoğlu, Ö.Y., Çe,
Ö.B., (2014), "Taşıt Jantı Üzerindeki
Uzamaların Ölçülmesi ve Kablosuz İletimi
için Devre Tasarımı ve Testleri",
MakinaTek, 206, 114-122.

1133

View publication stats