Ciri-ciri Kepimpinan Khulafak ar-Rasyidin

Bab 20 : ASPEK HURAIAN

BijaksanaTindakan Saidina Abu Bakar
Kerajaan memerangi golongan murtad,
engkar membayar zakat dan

Khulafa’ Ar- Adil

pengikut Nabi palsu.
-Undang-undang dilaksanakan
tanpa mengira pangkat dan
Rasyidin kedudukan.
-Undang-undang berlandaskan
al-Qur’an dan al-Hadis.
Khalifah ialah orang yang memegang jawatan Berani Berani menegakkan agama Allah
ketua Negara Islam. -Saidina Usman sanggup
menjadi wakil dalam rundingan
Khulafa’ Ar-Rasyidin ialah gelaran kepada Perjanjian Hudaibiah
Tawadhuk -Khalifah tidak mempunyai
empat seorang sahabat yang
pengawal peribadi.
memegang jawatan dalam negaran Islam selepas
-Khalifah hidup sederhana, tiada
kewafatan Rasulullah. perbezaan antara khalifah dan
Mereka ialah : rakyat.
-Mengutamakan akhirat
a) Khalifah Abu Bakar As-Siddiq berbanding dunia.
b) Khalifah Umar Al-Khattab Amanah Khalifah tidak menggunakan
c) Khalifah Usman bin Affan harta negara demi kepentingan
d) Khalifah Ali bin Abi Talib peribadi.
Bersikap -Rakyat berpeluang
Kerajaan Khulafa’ Ar-Rasyidin berpusat di Terbuka menyuarakan pandangan atau
Madinah dan pemerintahannya berkuasa selama kritikan.
lebih kurang 29 tahun iaitu dari tahun 11 Hijrah -Khalifah menerima pendapat
sehingga tahun 41 Hijrah. rakyat yang bersumberkan al-
Qur’an dan al-Hadis.
Tegas -Ketegasan mendaulatkan Islam.
-Memecat pegawai-pegawai
yang kurang cekap -Tidak
tunduk kepada desakan
pemberontak.
PENGENALAN RINGKAS KHULAFA’ AR-
RASYIDIN

A. KHALIFAH ABU BAKAR AS-SIDDIQ

(11H-13 H/632M-634M)

#Nama sebenar : Abdullah bin Abi Quhafah #Sumbangan :

#Tarikh Lahir : 2 tahun selepas kelahiran
1. menghapuskan golongan murtad, nabi
Rasulullah
palsu, dan golongan yang enggan membayar
#Keturunan :Bani Tamim
zakat.
#Gelaran : As-Siddiq yang bermaksud yang
membenarkan perbuatan dan percakapan Nabi 2. membebaskan negeri-negeri yang berada di
Muhammad. bawah cengkaman Rom dan Parsi.
#Tarikh Wafat : 23 Jamadilakhir tahun 13
3. mengumpulkan tulisan-tulisan Al-Quran
Hijrah.Dimakamkan di Madinah berhampiran
supaya tidak dipermainkan oleh pihak yang
makam Rasulullah.
tidak bertanggungjawab.
#Sifat peribadi :

• Jujur,amanah,dan setia kepada Nabi.

#Polisi pentadbiran:
• Berbudi pekerti mulia.
• Membenarkan segala perkataan dan a. memerangi golongan murtad

perbuatan Nabi. b. menghapuskan nabi palsu dan pengaruhnya.

c. Memerangi golongan yang enggan
membayar zakat.
#Perlantikan menjadi khalifah Setelah
d. Menggerakkan tentera Usamah bin Zaid
Rasulullah wafat, golongan Muhajirin dan
untuk memerangi penduduk Ghassan.
Ansar berselisih pendapat untuk memilih
e. Melantik khalifah sebagai penggantinya
penganti baginda.peristiwa tersebut berlaku
untuk menghindarkan selisih faham umat
di Saqifah Bani Sa’adah.Wakil kedua-dua
Islam apabila beliau meninggal dunia.
golongan memberi ucapan.Abu Bakar
mencadangkan Umar bin Al-Khattab dan Abu
Ubaidah menjadi khalifah.Kedua-dua calon
tersebut menolak cadangan tersebut dan
memberi balah kepada Abu Bakar sebagai
khalifah.
B. KHALIFAH UMAR BIN AL-KHATTAB
(13H-23H/634M-644M)
#Nama sebenar : Umar bin Al-Khattab bin
Naufal
#Tarikh Lahir : 13 tahun selepas kelahiran
Rasulullah
#Keturunan : Quraisy
#Gelaran : Al-Faruq yang bererti pemisah
antara hak dan batil.
#Tarikh Wafat : Akhir bulan Zulhijjah tahun
23 Hijrah ketika berusia 63 tahun dan
setelah 10 tahun menjadi khalifah.
#Sifat Peribadi :
• Berani menegakkan Islam
• Tegas,adil dan bertanggungjawab.
• Taat pada perintah Allah swt.
#Perlantikan menjadi Khalifah Menjadi
khalifah mengikut wasiat Abu Bakar As-Siddiq
untuk mengelakkan umat Islam berpecah
belah.Wasiat ditulis oleh Saidina Usman dan
kemudian diumumkan kepada orang ramai.
#Sumbangan :
1. mengemaskini pentadbiran Majlis
Syura
2. menyusun semula hokum kanun
tanah Negara
3. Menubuhkan jabatan baru spt
jabatan ketenteraan dan jabatan
tanah untuk melicinkan pentadbiran.
4. memperkenalkan takwim tahun
Hijrah
5. menubuhkan pasukan polis dan
tentera laut untuk menjaga keamanan
Negara.
6. membahagi pentadbiran Negara
kepada beberapa wilayah.
#Polisi pentadbiran:
a. mengadakan pembaharuan dalam system
pentadbiran tanah.
b. Sahabat yang tidak dibenarkan
meninggalkan Madinah kecuali mendapat
kebenaran khalifah.
C. KHALIFAH USMAN BIN AFFAN (23H-
35H/644M-656M)
#Nama sebenar : Usman bin Affan bin Abu
Al-As
#Tarikh Lahir : Lima tahun selepas kelahiran
Nabi.
#Keturunan : Bani Umaiyah
#Gelaran : Zunnurrain yang bermaksud dua
cahaya kerana telah mengahwini dua orang
puteri baginda.
#Tarikh Wafat : Tahun 35 Hijrah ketika
berusia 80 tahun kerana dibunuh oleh Abu
Lukluk.
#Sifat Peribadi :
• Zuhud dan dermawan.
• Berani menegakkan Islam.
• Tegas dan bertanggungjawab.
• Berfikiran kreatif.
#Perlantikan menjadi khalifah Pemilihan
daripada 6 orang sahabat iaitu Usman bin
Affan, Ali bin Abi Talib,Talahat bin
Abidah,Zubir bin Al-Awam,Saad bin Abi
Waqas dan Abdul Rahman bin Auf.Apabila
kesemua menarik diri,Abdul Rahman
mengisytiharkan Usman bin Affan sebagai
khalifah.
#Sumbangan :
1. menggunakan harta dan kekayaannya untuk
kesejateraan Negara.
2. mengumpul dan membukukan Al-Quran
dalam satu risalah yang dikenal dengan nama
“Rasmi Umani”.
3. Memperkuat pasukan tentera darat dan
laut bagi menjaga keselamatan Negara dan
perluasan kuasa Islam.
#Polisi pentadbiran:
a. membuka peluang kepada umat Islam
yang ingin berjihad untuk menyebarkan agama
Islam.
b. Para sahabat telah dibenarkan
meninggalkan Kota Madinah.
c. Melonggarkan syarat penggunaan harta
Baitulmal.
d. Banyak gabenor yang dilantik dari kalangan
Bani Umaiyah berdasarkan kebolehan mereka.
e. Beliau menetapkan bahawa Al-Quran
hendaklah dibaca dalam “Lahjah Quraisy”.
D. KHALIFAH ALI BIN ABI TALIB (35H-
40M/656M-661M)

#Nama sebenar : Ali bin Abi Talib bin Abdul #Sumbangan:

Mutalib bi Hasyim.
1. Menerima jawatan khalifah semasa
#Tarikh Lahir : 10 tahun sebelum kerasulan
keadaan Negara tidak aman.
Nabi.
#Keturunan Bani Hasyim #Polisi pentadbiran:

#Gelaran : Karamallahhu Wajha yang a. memecat pegawai-pegawai kerajaan yang

bermaksud Allah memuliakan wajah dan
maruahnya kerana tidak pernah menyembah
berhala.
#Tarikh Wafat : Tahun 40 Hijrah
#Sifat Peribadi :
berketurunan Umaiyah termasuk Muawiyah
bin Abi Sufian(gabenor di Syam) dan
ditukarkan kepada pegawai yang baru.
b. Meneruskan Majlis Tahkim walaupun tidak
dipersetujui oleh golongan Khawarij.

• Berani dan tegas.

• Menguasai pelbagai ilmu dengan mendalam.

#Perlantikan menjadi khalifah Atas

permintaan orang ramai untuk menyelesaikan
pergaduhan antara orang Islam ekoran
daripada pembunuhan Khalifah Usman bin
Affan.Perlantikan tersebut tidak dipersetujui
oleh keluarga Umaiyah.
Kepimpinan Khulafa’ Ar-Rasyidin
I. Khulafa’ Ar-Rasyisin ialah
mereka yang sangat rapat dengan
Rasulullah swt.
II. Mereka ialah tempat rujukan
kepada umat Islam selepas
kewafatan Rasulullah swt.
III. Mereka memiliki akhlak yang
terpuji seperti taat perintah
Allah,warak,adil,bertanggungjawa
b,berani dan sebagainya.
IV. Meneruskan dasar-dasar yang
dilaksanakan oleh Rasulullah
yang berteraskan Al-Quran dan
As-Sunnah.
V. Melaksanakan tugas dengan
penuh tanggungjawab untuk
memajukan Negara Islam.
VI. Mengamalakan sifat
kesederhanaan dalam semua
perkara dan mengutamakan
kebajikan rakyat daripada
kepentingan sendiri.
VII. Melaksanakan perundangan
Islam sepenuhnya sebagai dasar
pentadbiran Negara.
Dasar Pentadbiran Khulafa’ Ar-
Rasyidin
I. Melaksanakan sistem
pemerintahan berlandaskan Al-
Quran dan As-Sunnah.
II. Khalifah mempunyai kuasa
terhadap sesuatu pendapat ahli
Majlis Syura dan Ijtihad.
III. Khalifah merupakan ketua
Negara yang bertanggungjawab
mewujudkan keadilan kepada semua
rakyat.
IV. Khalifah tidak mempunyai
apa-apa keistimewaan di sisi
undang-undang.
V. Rakyat wajib patuh kepada
pemerintah yang melaksanakan
dasar Al-Quran dan As-Sunnah.
VI. Khlaifah bertanggungjawab
menyediakan segala kebajikan dan
kemajuan kepada rakyat.
VII. Gabenor dan seseorang
pegawai dilantik berdasarkan
kebolehan dan kecekapan bekerja.
VIII. Rakyat berhak memberi
pendapat kepada pemerintah
mengikut saluran yang betul.
PEMBAHARUAN OLEH kebajikan tentera
KHULAFA’ AR-RASYIDIN b. Diwan al-
Kharraj (Jabatan
Hasil)
- memungut hasil
ASPEK PEMBAHARUAN negara
Pentadbiran a. Menubuhkan - kecekapan
Wilayah jawatan baru : jabatan ini telah
- Ketua setiausaha membawa
- Setiausaha peningkatan
- Pegawai Pemungut pendapatan negara
Cukai
- Pegawai polis
- Pengurus Majlis -Fungsinya telah
Perbendaharaan Syura diperluaskan,
Negara iaitu : i.melantik
- Ketua Hakim khalifah dan
b. Perlantikan pegawai
pegawai ii.mengeluarkan
- Diberi surat fatwa/hukum
lantikan
- Disenaraikan
tugas dan bidang
kuasa
- Harta pegawai
diperiksa terlebih
dahulu
- Setiap musim
haji perlu membuat
laporan
- Pegawai
diberikan gaji

Penubuhan a. Diwan al-Jundu

Jabatan/ad- (Jabatan
Diwan Ketenteraan)
- Mengendalikan
urusan berhubung
dengan
ketenteraan,
iaitu :
i.mengendalikan
latihan
ii.mengumpul data
iii.gaji tentera
iv.mengurus
KEMAJUAN PENTADBIRAN
KHULAFA’ AR-RASYIDIN
1.Kemajuan Sosial
A. Penduduk
Masyarakat Islam pada zaman
khulafa’ Ar-Rasyidin hidup dlm
keaadan aman dan harmoni.Tiga
golongan masyarakat pd zaman itu
ialah:
a. masyarakat Islam di
Semenanjung Tanah Arab yang
memeluk Islam sejak zaman
Rasulullah.
b. Masyarakat yang berada di
luar tanah Arab yang memeluk
Islam sejak zaman perluasan
kuasa khulafa’ Ar-Rasyidin
c. Golongan bukan Islam yg
mendapat perlindungan (Kafir
Zimmi)
Semua golongan diberi hak dan
kebebasan yg sama rata dlm
Negara.
B. Penyebaran Pendidikan
Masjid merupakan institusi
pendidikan yg penting.
Kuttab ia;lah tempat belajar di
kawasan masjid untuk kira dan
kanak-kanak belajar
membaca,menulis,mengira dan
menghafaz Al-Quran.
C. Kebajikan
Pemerintah khulafa’ Ar-Rasyidin
sentiasa menjaga kebajikan
rakyat sama ada ug beragama
Islam ataupun tidak.
Contohnya,Khalifah Umar
memansuhkan cukai jizyah seorang
Yahudi tua yang miskin,
D. Keadilan
Khalifah Umar bin Al-Khattab
contohnya amat bertanggungjawab
& bersikap adil kpd rakyat.Dlm
menguatkuasakan undang-undang,
beliau tidak memilih pangkat &
kedudukan seseorang.Beliau
mengambil semula tanah-tanah
sahabat menjadi milik Negara
berdasarkan Kanun Tanah Negara
E. Mengadakan Kemudahan Awam
Khalifah Umar bin Al-Khattab
amat mementingkan rakyat dlm
semua prkara.Oleh itu,beliau
menubuhkan Baitulmal untuk
menyimpan harta kerajaan dan
membangunkan beberapa buah
Bandar baru.
2.Kemajuan ekonomi
a. Sektor utama : Pertanian
Faktor :
- Negara mempunyai banyak tanah
yang subur
- Khalifah Umar memperkenalkan
Undang2 Tanah Negara
- Penubuhan Jabatan Hasil (Diwan
al-Kharraj)
*Undang2 Tanah Negara: semua
tuan tanah dikehendaki bercucuk
tanam. Sekiranya terbiar lebih
daripada 3 tahun, kerajaan
berhak mengambil semula tanah
tersebut.
3.Perluasan kuasa
a. Khalifah Abu Bakar as-Siddiq
i. Sekitar Mekah dan Madinah
ii. Khalid al-Walid-mengalahkan
Hurmuz dan menawan Irag
iii. Abu Ubaidah al-Jarrah,Yazid
b Abu Sufyan, Sarahil b Hasanah
dan Khalid al-Walid-menawan
Syria dan Palestine
b. Khalifah Umar al-Khattab
i. Pembebasan negeri2 di wilayah
Iraq, Baitul Maqdis dan Mesir
ii. Bandar-bandar baru:Qastat
dan Mosol

b. Sumber Kewangan
c. Khalifah Usman b Affan
Zakat-diwajibkan kepada orang
i. Berkembang ke Afrika
Islam
Utara(Libya),Timur (Turkistan
Jizyah-cukai yang dikenakan ke dan India)
atas orang bukan Islam yang
ii. Tentera Laut dibawah
tinggal di negara Islam/meminta
pimpinan Muawiyah menawan Pulau
perlindungan negara Islam
Cyprus
Ghanimah-harta rampasan perang
Al-Fai’-harat rampasan tanpa
d. Khalifah Ali b Abu Talib
melalui perang
- Perluasan kuasa terhenti
Usyur-cukai 10% yang dikenakan
kerana keadaan negara tidak aman
ke atas pedagang yang
ekoran pembunuhan Saidina Usman
menggunakan pelabuhan negara
b Affan
islam
Kesan Positif Kepimpinan
Khulafak Ar-Rasyidin
a. Corak kepimpinan :
Khalifah sebagai ketua agama
yang mendaulatkan Syariat Islam
b. Pemimpin :
Dipilih kerana berakhlak mulia
dan berwawasan
c. Pertahanan:
Diberi keutamaan untuk
memastikan negara bebas dari
serangan luar
d. Ekonomi :
Keadilan bagi mewujudkan
kestabilan
e. Sosial :
i. ilmu pengetahuan diberi
perhatian
ii. rakyat diberi layanan yang
adil
iii. kebajikan rakyat diutamakan
Akibat Membelakangkan
Kepimpinan Khulafak Ar-Rasyidin
a. Pemilihan khalifah :
secara warisan/ monarki
b. Keadaan kacau bilau(akibat
pembunuhan Saidina Usman) telah
mendedahkan umat Islam kepada
fitnah dan peperangan sesama
sendiri
c. Orang munafik mendapat
peluang untuk memecahbelahkan
umat Islam
d. Timbul perpecahan aliran
pemikiran, seperti Ahli Sunnah
wal Jamaah dan Syiah yang kekal
hingga ke hari ini
Sabda Rasulullah s.a.w ,
mafhumnya : Abu Hurairah r.a
berkata, Rasulullah s.a.w
bersabda : “ Sesaat dalam jihad
fi sabilillah lebih baik
daripada 50 kali pergi haji”
Sabda Rasulullah s.a.w mafhumnya
: “Sesungguhnya orang-orang yang
adil itu kelak di hari kiamat di
sisi Allah SWT di atas mimbar
daripada cahaya