Estisch

Het Estisch (eesti keel) is de officiële taal van de republiek Estland. De Estisch (eesti keel)
taal, die ook Estlands, Estnisch of Ests wordt genoemd, heeft ongeveer 1 Gesproken in Estland
miljoen sprekers. Daarmee is het, na het IJslands en Maltees, op twee na Sprekers 1,1 miljoen
de kleinste taal in Europa die op alle niveaus (wetgeving, rechtspraak, Taalfamilie
Oeraals
wetenschap, literatuur) gebruikt wordt.
Finoegrisch
Fins-Permisch

Inhoud Fins-Wolgaïsch
Fins-Samisch
Positie
Karakteristiek voor het Estisch Oostzeefins
Verschillen tussen Estisch en Fins
Estisch
Zie ook
Dialecten
Externe links Zuidestisch :
Võro
Seto
Positie Mulgi
Tartu
Het Estisch behoort tot de Finoegrische talen en binnen die familie tot de
Alfabet Latijns
Oostzeefinse talen. Tot die groep talen, die rond de Finse Golf worden
Officiële status
gesproken, behoort ook het Fins, een taal die de meeste Esten zonder veel Officieel in Estland
moeite kunnen verstaan. Omgekeerd geldt dat trouwens minder: behalve Europese Unie
de verwantschap tussen de talen speelt ook het feit dat de Esten vertrouwd Taalorganisatie Eesti Keele Instituut
zijn met het Fins een rol, bijvoorbeeld doordat ze steeds de Finse televisie Taalcodes
konden ontvangen en doordat Estland druk wordt bezocht door Finse ISO 639 -1 et
ISO 639-2 est
toeristen.
ISO 639-3 est
Het Estisch is niet verwant met het Lets of het Litouws – dit zijn Baltische Portaal Taal
of, nog beter, Oost-Baltische talen – en evenmin met het Slavische
Russisch.

Het Estisch heeft van alle omringende talen invloed ondergaan. Er zijn oude
Germaanse, Baltische en Slavische leenwoorden uit de tijd dat de Oostzeefinse
familie nog één taal vormde (voor het begin van de jaartelling), bijvoorbeeld de
woorden rand (strand, Germaans), sild (brug, Baltisch) en aken (raam, Slavisch).
Jonger is het grote aantal leenwoorden uit het Nederlands, de taal van de Oost-
Europese hout- en graanhandel, die gedurende de 16e en 17e eeuw ferm in
Nederlandse handen was. Zodoende zijn er veel Vroegnieuwnederlandse
leenwoorden overgenomen in het Estisch en aangezien de Estische spellingsregels Taalgebied van Estisch
op sommige punten overeenkomen met de Nederlandse, is er een groot aantal
woorden die in het Nederlands en in het Estisch identiek zijn, bijvoorbeeld: klooster,
kaart, kroon, kraan. Andere wijken een beetje af, maar zijn toch heel herkenbaar: hoov (hof), triikima (strijken), pott (pot) en pann
(pan). Voor de Nederlandse invloed was er ook een invloed van het Nedersaksisch (de taal van de Hanze), maar deze invloed is niet
zo sterk geweest op het Estisch als bijvoorbeeld op het Zweeds en het Noors. Het aantal Russische leenwoorden (uit de 20e eeuw) is
vrij beperkt. Wel is de invloed van het Engels tegenwoordig groot. Het Estisch heeft minder dan het Fins de neiging om eigen,
puristische woorden te gebruiken voor nieuwe zaken (telefon, instituut, maar wel
arvuti voor computer).

Karakteristiek voor het Estisch

Het Estisch gebruikt hetLatijnse alfabet, aangevuld met de klinkertekens ä, ö, ü en õ. Het laatste teken staat voor
een typisch Estische klinker, die wordt gevormd door de tong te plaatsen alsof een o wordt uitgesproken en daarbij
de lippen te spreiden. Zowel de klinkers als de medeklinkers kunnen kort, lang en overlang zijn. In de spelling wordt
grotendeels alleen de tegenstelling kort versus lang weergegeven en wel door de letter dubbel te schrijven: sada
'honderd' vs. saada 'krijgen' en kana 'kip' vs. kanna 'draag!'.
Het Estisch gebruikt vaaknaamvallen, waar Indo-Europese talen liever voorzetsels gebruiken: käes 'in de hand',
Eestisse 'naar Estland'.
Er is geen verschil tussen woorden die naar iets mannelijks of vrouwelijks verwijzen; tema betekent zowel 'hij' als
'zij'.
Na een telwoord volgt het enkelvoud. De bijbehorende naamval is departitief, een naamval die oorspronkelijk een
deel van iets uitdrukt (vergelijkbaar met hetdelend lidwoord in het Frans en Italiaans).
Medeklinkers in woorden ondergaanlenitie (i.e. veranderen, verkorten of verdwijnen) als ze deel uitmaken van een
gesloten (of: oorspronkelijk gesloten)lettergreep: tiib 'vleugel' vs. tiival 'aan de vleugel'.
Er zijn geen lidwoorden.
Het Estisch vermijdt medeklinkerclusters aan het begin van woorden:strand wordt zo rand.
Bovenstaande eigenschappen deelt het Estisch met het Fins en met de meeste andere Finoegrische talen.

Verschillen tussen Estisch en Fins

Estisch kent geen klinkerharmonie. Wel kunnen na de eerste lettergreep maar 4klinkers voorkomen: a, e, i en u (als
variant soms o).
Het Estisch heeft meer tweeklanken dan het Fins, zoalsäe en ea. Het heeft echter niet de typische Finse openende
tweeklanken ie, yö en uo, deze zijn in het Estisch nog behouden alsee, öö en oo. Vergelijk Fins kieli, syödä en
juoda met Ests keel, sööma en jooma.
Klinkers kunnen in verbogen vormen veranderingen ondergaan:madu 'slang' vs. mao 'van de slang' (u wordt o,
vergelijk Fins mato en madon), rida 'ruzie' vs. rea 'van de ruzie' (i wordt e, vergelijk Finsriita en riidan).
Waar in het Fins bezit wordt uitgedrukt door e n uitgang achter het woord, gebruikt het Estisch een vorm van het
persoonlijk voornaamwoord: Fins käteni = Estisch mu käsi 'mijn hand'. In de Finse spreektaal wordt echter ook wel
mun käsi gebruikt.
Er is een groot aantal werkwoordsvoorvoegsels, vergelijkbaar met die in het Nederlands: kandma 'dragen': ette
kandma 'voordragen'.
Er zijn twee vormen voor deinfinitief, de da-infinitief en de ma-infinitief:ma tahan saada 'ik wil krijgen' vs. ma pean
saama 'ik moet krijgen' (saama/saada = krijgen). Deze komen overeen met de Finse eerste en derde infinitief, maar
de Finse derde infinitief komt niet onverbogen voor en in het Estisch wel. In tegenstelling tot het Fins wordt de ma-
infinitief gebruikt als opzoekvorm in woordenboeken.

Zie ook
Grammatica van het Estisch

Externe links
*Eesti keel ja meel* ("Estland: taal en cultuur").Een audiovisuele cursus in het Estisch met Nederlands als één van
de negen onderwijstalen (ISBN 978-9985-9794-5-7).
*Estlands voor geïnteresseerdenVoor wie meer wil weten over het Estisch.

Zie de Estische uitgave van Wikipedia.

Zoek Estisch in het WikiWoordenboek op.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Estisch&oldid=51908131

"
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 6 jul 2018 om 08:54.

De tekst is beschikbaar onder de licentieCreative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende

voorwaarden van toepassing zijn. Zie degebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van deWikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk.