Νόμος των συνημιτόνων που αποδεικνύει7 γιατί 𝑎⃗𝑏⃗⃗ = 𝑥1 𝑥2 + 𝑦1 𝑦2

Ο Νόμος των συνημιτόνων ή αλλιώς το Θεώρημα του Άλ-Κασί κατά τους Γάλλους, αποτελεί μια
γενίκευση του πυθαγόρειου θεωρήματος, χρησιμοποιούμενη στην τριγωνομετρία, που συνδέει το
μήκος της μιας πλευράς ενός τριγώνου με τα μήκη των άλλων πλευρών του και το συνημίτονο της
γωνίας που σχηματίζεται μεταξύ αυτών. Γενικεύει, λοιπόν, το Πυθαγόρειο θεώρημα σε τρίγωνα μη
ορθογώνια. Παρόλο που κάτι παρόμοιο (με μήκη μόνο) ήταν γνωστό από τον Ευκλείδη, στα γαλλικά
βιβλία το 1990 είχε αποδοθεί στον Πέρση μαθηματικό Αλ-Κασί, πλέον σήμερα χρησιμοποιούνται οι
ονομασίες νόμος των συνημιτόνων ή γενικευμένο Πυθαγόρειο θεώρημα.
Το θεώρημα του Άλ-Κασί λοιπόν έχει ως εξής:
Έστω τρίγωνο ABC, όπου χρησιμοποιούνται οι
συνήθεις συμβολισμοί που περιγράφονται στο
σχήμα
Τότε 𝑐 2 = 𝑎2 + 𝑏 2 − 2𝑎𝑏𝜎𝜐𝜈(𝛾)
Σχήμα 1: α,β,γ για τις γωνίες και, a,b,c για τα
μήκη των πλευρών που αντιστοιχούν στις γωνίες
αυτές.
Απόδειξη
Σε αμβλυγώνιο ABC φέρνουμε το ύψος ΒΗ όπως
στο διπλανό σχήμα και για τα τέσσερα +1 (αυτό
που τα περικλείει) ορθογώνια του σχήματος
ισχύει:
(𝜢𝜜)𝟐 = (𝑨𝑪)𝟐 + (𝑪𝑯)𝟐 + 𝟐(𝑪𝑨)(𝑪𝑯) (1)
(δηλαδή τα 4 ορθογώνια αθροιζόμενα, μας κάνουν
ένα μεγάλο τετράγωνο, με πλευρά ΑΗ.
Για το ορθογώνιο ΑΗΒ τώρα ισχύει
(𝜢𝜜)𝟐 + (𝜢𝜝)𝟐 = (𝜜𝜝)𝟐
Αν στην (1) προσθέσουμε κατά μέλη το (𝜢𝜝)𝟐
έχουμε:
(𝜢𝜝)𝟐 + (𝜢𝜜)𝟐 = (𝜢𝜝)𝟐 + (𝑨𝑪)𝟐 + (𝑪𝑯)𝟐 + 𝟐(𝑪𝑨)(𝑪𝑯) ⟺
(𝜜𝜝)𝟐 = (𝜢𝜝)𝟐 + (𝑨𝑪)𝟐 + (𝑪𝑯)𝟐 + 𝟐(𝑪𝑨)(𝑪𝑯)
Ισχύει όμως και (𝜢𝑪)𝟐 + (𝜢𝑩)𝟐 = (𝑪𝑩)𝟐 Άρα η παραπάνω σχέση γράφεται:
(𝜜𝜝)𝟐 = (𝑪𝜝)𝟐 + (𝑨𝑪)𝟐 + 𝟐(𝑪𝑨)(𝑪𝑯)
Που είναι η σχέση που ζητάμε να αποδείξουμε.

Άσκηση
   
Για τα διανύσματα α, β δίνεται ότι α  1, β  2 και ότι η γωνία που
 
σχηματίζει το διάνυσμα  με το διάνυσμα  είναι 60ο.

     
Έστω τα διανύσματα u  2α  3β, v  α - 2β .Να υπολογίσετε:
 
i. το εσωτερικό γινόμενο α  β
   
ii. τα μέτρα u , v των διανυσμάτων u και v
 
iii. το εσωτερικό γινόμενο u  v
iv. ⃗⃗ και 𝒗
Να αποδείξετε ότι το συνημίτονο της γωνίας των διανυσμάτων 𝒖 ⃗⃗
23
είναι.− 26