Professional Documents
Culture Documents
VIII
CAPITWVM OCTAWM
-:n plimum
A LBINVS
getnmae. Órnámenta. m. f. n.
hic haec hoc
rlnlls: "Aspicite ánulum, gemmam,
hunc hanc hoc
- inentum! Aspicite etiam ánulós, gemmás, huius
_ órnáment !" huic
-.lbTnus: "Pretium ánulT magnum nón est. Neque hoc hac hóc
-ltiurx gemmae magnum est. Pretium orna-
plur.
:ntT parvum est. Pretium ánulórum magnum nón
m. Í'- t1-
:t. Neque pretium gemmárum magnum est. Pretium hr hac hacc
órnámentórum parvum est". hós hás haec
\lbTnus: "Pecüniam tabernárió, nón illT, date! Num- hórum hárum hórum
:os Gminae, nón illT, date! Pecuniam hrs
taberná-
hlS
irs date, quT sunt in viá, nón illTs tabernárirs, qur sunt
n illá viá! Pecuniam frminTs date, quae sunt in
,, iTs !"
1')
CAP. VM DXERCITN¡I\,' I"-
Exercitium secundum
il
' 1l {:
I r''il
dl é/
lisg-'
_-+'_-
//_4=--s-'._, l?* -\ +<-*-\'- .í}--a-
f-u )
*¡*ff- 1.---, €=
--='-^\
ua ¡- ---«--.-
,..-
--'---*C§\\-.-}.>
z.-"----.,\
ir_
/
_u ..
*- -
:*]5_._ :_ :=li \
-
+- \^5 . -lrLi:
h_
:-]r--<*-
,/ -*(' s+7.;--: __{ }*- "\X-
""".."."".,.§ - \----_J --,-l\ ::t.
. Jlius
/.r \-
\ -\entiir. -
slng. 3 St.
m. f.
ille illa
n.
illud
l. Ille ánulus, illa gemma, illud órnámentum. ánu1T, ' H-::-
illum illam illud gemmae, ónrámenta. lLrlrus rl,
ililus 2. Albrnus: "VenTte ad tabernam meam, nón ad taber- nón h
illT nam, ad tabernam LüciT, ad tabernam illlus!Aspicite L Prettunt -
illó i11á i11ó
ánulum, gemmam, órnámentum! Aspicite terliT est. I
plur.
etiam ánulós, gemmás, órnámenta!" gemmam : - -
34
:\ERCITIVM I] IlXERCITIVM III
Exercitium tertium
l. H_ Íémina Lydia est, ill_ ancillae Délia et Syra sunt.
l. Puella h_
-. l'uella h rosás, nón ill_ lTlia carpit.
-1. Iülius h_
_ baculum videt, quod in hh mensá est. nón
ill_, quod in ill_ ménsá est.
l. Iülius h_ nummós numerat, qui in hác ménsá sunt, nón
ill_ nummós, quT in ill_ sacculó sunt.
5. In saccTs h_ servórum mála Tnsunt, in saccrs ill
scrvórum pira.
6. Iúlius h_ mála sumit, quae in h_ saccTs sunt, nón
ill_ pira, quae in ill_ saccTs sunt.
'. H_ saccT magnT sunt, ill_ autem parvr.
S. lülius h_ servTs mála dat, ill autem pira.
q. Iülius h_ librTs délectátur, nón autem ili_, qur novus
est.
10. Aemilia h_ ancillárum et ill servórum domina
est.
anulr- 11. H servus probus, ill autem improbus est.
12. Iúlius ill_ órnámenta aspicit, quae in ill ménsá sunt,
taber- nón h , quae in h mensTs sunt.
icite 13. Pretium h ánulT octógintá, ill_ autem centum sés-
ml Aspicite tertiT est. Ill_ ómámentum gemmam habet, h autem
Jrnámenta!" gemmam nón habet.
:st: pretium 14. Puella h_ máló, nón ill , ósculum dat.
órná- 15. lulius h_ nummum, nón ill_ nummós, in sacculó
lm filagnum pónit.
raqnum est, 16. AlbTnus h_ vir6 ánulum gemmátum, ill_ autem G-
t". minae ánulum sine gemmá véndit.
35
CAP. VIII EXERCITIA n--'rl
Exercitirn quilrtum
s1ng. Exemplum; Quis órnámenta véndit? tabernárius / Albrnus
m. f. : Taberrrárius quT órnámenta véndit AlbTnus est. Is
nom. qul quae
órnámenta véndit.
acc. quem quam
gen. cuius 1b. Quis ósculum 1ülió dat? ftmina / Aemilia :
dat. cui
abl. quó quA 2a. Quem vocatAlbmus? vir / Medus:
2b. Quam vocat Albrnus? frmina / Lydia:
nóm. is ea 3a. Cuius amlcus est Medus? fEmina I Lydra:
acc. eum eam 3b. Cuius amTca est Lydia? vir / Médus :
gen. cius 4a. Cui ánulumAlbrnus mónstrat? Iémina lLydia:
dat. er
aDl. eo ea 4b. Cui ánulum Albrnus mónstrat? vir i Medus :
5a. Á quó Médus vocátur? vir / Albrnus :
5b. Á quá Médus vocátur? Iémina lLydia-
Exercitium qulntum
plür. Exemplum: QuT órnámenta véndunt? tabernáriT / Albrnus Lü-
n7. f. ciusque
nóm. qrl:, quae : TabemáriT quT órnámenta vénduntAlbTnus Lüciusque
acc. quós quás
gen. quórum quárum sunt. IT órnámenta véndunt.
abl. Ér-fr,
lb. Quae liberos vocant? ancillae lDélia Syraque :
dat., quibus
nom. i1
acc. eós
gen. eórum
cae
eás
eárum
2a. Quós Albrnus vocat? virT / Médus et Lepidus :
2b. Quás Albrnus vocat? Gminae I Lydia et Dórippa :
3a. Quórum amTcae sunt Lydia et Dórippa? virT / Médus Lepi-
J H
36
\ERCITIA IV-VI \IIRCITTVM VII CAP. ViiI
Albrnus Lu-
':ercitium septimum
rus Lüciusque
v (rnrlle) - 1000
le: r&Í
§t"'t"7
ippa:
..{
@
Médus LePi- itLrillml Lxxx nummT Lxxx numml
inae / Lydia ei
,-rt numm_ cónstat ánulus? Anulus centum numrn ablafivus p¡97!7
Lydia Dóri¡r itat.
rt sésterti_ cónstat gemma? Gemma octógintá sés- tantum... quantum
37
CAP. VIII EXERCITT\M \'II :]\ERCITIA I-II
Canis r- est
,.let-
Canis pa**tr
. .-an_ du.;
* Lupus or_
- Canis acr--;
- Pástor or e,l
: Fástor can
-int.
:-sercitium ser
..-:.,:'r
"'¡'lor bonuS
':
;a 'ovés ni¡
'- j i-nae nubeS-
38
E\ERCITIVM VII :RCiTIA I-n
CAP. IX
: \¡1r margarl-
CAPITVLVM NO}.IVM
ntagnum) est
:rercitium pn-mum
at: vir lTneam Pástor ov_ numerat. Ov_ á pástór_ numerantur. * / -1S -CS
- Ov_ á pástóre aquam et cibum accipit: pástor ov_ -em -es
.,lrrarn et cibum dat. -is -um / -ium
)v_ herbam edunt: cibus ov
(
herba est. pástór
-l -ibus
'rnern edunt: cibus pástór_ panis esl. -e -ibus
::citium secundum
magna arborés magnae declnaio ru
arbor magn4 (L)
pástor bonus (m. )
39
!F
:
]]
?istor cibum dat: canis niger, canT nigrT, canT nigró, canem
'r..gIUm.
ó málum dat. .r colle est: magná arbore, magnam arborem, magnae arbo-
s. magna arbor.
)r is nigra relinquit: ovis albás, ovés albás, ovibus albrs,
rum albium.
-ltLrs dominus est: multás oves, multTs ovibus. multórum
..rm, multárum ovium.
caeló vidétur: nüllam nübem, nülla nübés, nüllae nübés,
- 1ás nübes.
itór do-
:ilvá sunt: multT arbores, multae arborés, multás arborés,
.ltae arbor.
:
_, su_ rus habet: multórum pástórum, multás pástórés, multós
. .-rrés, rnultum pástórem.
_ á bon_ ',,.¡na arbor est
in: parvó colle, parvá colle, parvum collem,
i collis.
r _ nigr_ r,¡r umbram dat: ovis albTs, ovis albibus, ovés albás, ovi_
-ilbrs.
_ in caeló rr- ius dominus est: bonum pástórem, bonT pástóris, bonó
-:rjre.
pástor cum
nigr_ in
nigr-
-
41
CAP. IX EXERCITI\M \']
Exercitium sextum
sólem in caeló
mult mont
arborem magn
silv_ cum
ovés alb
mult arboribus
coll_ parv_
W»X -r*
,/ un_ nlgr_
pástór cum can ovem
T
CAPITWVM DECIMVM
'.ercitium prÍmum
,,'rttpla: amáre > arnarr fitttnlllv us ilcft I t
mónstrárT > mónstráre et passlvt
k \§
;laudT >
-ntefTogáre >
Ibere >
JucT >
25. movére >
26. occultárT >
27 . capere >
\\ lX. sustrnerr >
rTv_ prope - :'eperTre > 29. accusare >
' ,. ¡t / silv - \ erberafl > 30. portárT >
l'fl\ilt
,.ercitium secundum
tentplum: Iülius nummós numeráre potest.
: NummT ab Iülió numerg¡l possunt.
.)ominus servós improbós verberáre potest. -
..¡rrilae parvás avés capere possunt. -
i'-'rvT fessT dominum ctassum lectTcá vehere nón possunt. :
'rrva puella saccum magnum portáre nón potest. :
,'ir pecüniósus multa órnámenta emere potest. -
-l,rrninés dcós vidére nón possunt. -
'rullus homó piscés numeráre potest. :
lonus canis ovem in silvá reperTre potest. :
:'}lrstor ovem nigram audTre nón potest. :
lulius Medum, quT abest, vidére nón potest. :
: -:ercitium tertium
\cmplum: NummT ab Iülió numerárT possunt.
: Iülius nummós numer¿¡e potest.
43
CAP. X EXERCITNfÍ .-
-::i]UII1 Ql1lii
1. Nummr á dominó repealrl nÓn possunt. - :
: ,=, - ,-
7. Aqua ab ove é rTvó bibr Potest. - .-\ U-ll(.-
8. Álae ab avibus movérT possunt. :
.':r heb
9. Servus, quT abest, á dominó verberárT nón potest.
: ,':t. Qtli.r :: -
10. Fenestra á cane neque apenrT neque claudr potest.
: -'lrrlia I:l-. -. -
-rs .\erlr. - -
::ttll O\ r-ll- -
Exercitium quártum
acc. cumlnf. Exempla: Avis volat. : Márcus avem voláre videt.
: Pásti.r' - -
-111QLlü rJl : -
ponitur apud Ovés bálant. - Pástórés oves báláre audiunt.
Fenestra á Dávó clauditur. : Iülius fenestranq á
videt, audit ,.lia cum : -- - -
ILtnt. qui.,: --
Dávó claudl videt.
Saccus plenus est. : ServT saccum plénrm esse vi-
:' .;ella nTcii. - -
dct. quar:-. -,-
dent. '.,iteSt, á c¡:-.' -
l. Iülia cantat. - Márcus ... - \1árcus Q...-
2. Ovis nigra abest. : Pástor ... .¡m anim¡ -
3. Lupus ululat. : Pástor ... Pástor lup..:- '
4. Albrnus clámat. : Lydia ... ,idet, qul c,.. -
5. Márcus ab IüliO verberátur. : Qurntus .'. :udit et á 1,.:.- -
6. Aemilia ab Iüliá vocátur. : Márcus ... {
QuTntus . - -
7. Syrae násus foedus est. : Iülia ...
j
port_: {. --
44
EXERCITI\4\4 IV ERCITIA V-VI
Fxercitirrm qur-nfum
.{ves vol_ possunt, quod álás habent. piscés
nat_, ho_ tnfinltivus áclIvt
,ines ambul- possunt. Avibus, piscibus et ¡ominlbus et pass|vt
spTr_ necesse est.
i.
Lydia Albmum clám_ audit. Alblnus, quT
tabemárius est,
Medó et Lydiae ánulum vénd_ vult. Lydia,
quae árná_
ntentTs délectálur. ánulum á MC«lO
cm _- vrrlt. Sed pecu_
niam hab_ necesse est. Medus autern ánulum
n potest. - em
potest. quia pecüniam Iülil habet.
udT potest. : -r Aemilia Iülium adven_ videt etlaeta est, quia
eum amat.
iulius Aemiliam laetam e_- videt, erque ósculum
dat.
- Pástor ovem nigram in silvam intr _ nón videt, quia dor_
ire videt. rlit. Páston necesse est oculós up". , silvarn pet
iiáre audiunt. Jv€rDQue reper_ .
lullLrs fenestrana á : lüd_
ILilia cum puerls vult. neque il cum puellá lüd
rolunt. quod nTdós in arboribus qrá".rnr.
,rl plénum esse vi- Puella n-ldós á puens quaer_ et avem
r ider. quarn .rnit .ap - urlt. Sed avis.suprá se vol _-
ár;" roi
¡rotest. á cane cap _- nón potest.
-, Márcus
QuTntum cad videt, neque euln sptr_ videt,
nam anima vid nón potesl.
_
r. Pástor lupum in sifva ului_
audit. Canis accumit et lupum
videt, quT ovem dentibus p"t-- vult. pástor
ovem bál
audir et á lupó per_ vider.
') QuTnlus ambul -- nón potesl. ergo necesse
port_: Aemilia eurntum ab Iülio port videt. est eum
: hrlius ... Exercitilm sextum
E xemp I um : Avés álTs volant.
ab I átlvu s in s tru nt e ntt
lectrc vehitur.
l. Iülius (rnstrümentum -r n.)
l. Dominus r".rr- bacul_ pulsat.
-1 . Servr saccós umer__- portant.
l. Ancilla parv_ vóc_ ancillam interrogat.
-.. Puella p*.o pil-lüd";";;t.
"rm parv_
! Cibus crassus rám_- sustinéfl nón potest.
a \4édusque ...
-. ly-".
pecüni_-"ritr.. _-
r. Mercurius ál voláre potest.
9. Feminae Ornament delectantur.
10. Iülius nón libr
| r_r. _ nov_-, sed anttquls delectátur.
r r. tuuus magn_ vóc_--
1
servum vocal.
12. Homó ped -lmbulat.
45