SolidWorks 2006 Standard u 3D modelovanju

Preduzeće za razvoj informacione tehnologije, Matice
Srpske 64, Beograd, Škola računara, knjigovodstva i

stranih jezika, Makedonska 21, Beograd,
tel: 011/3373-794, 3373-812
SolidWorks 2006
standard u 3D modelovanju
−osnove modelovanja−
Preduzeće za razvoj informacione tehnologije "B.A.Y.com", d.o.o.
Sadržaj
I Skica ..........................................................................................................3
II Osnove modelovanja dela........................................................................18
III Tehnički crtež ........................................................................................31
IV Ratchet..................................................................................................42
V Simetričan deo .........................................................................................55
VI Kopiranje po šablonu ............................................................................73
VII Modelovanje obrtanjem profila (skice) oko ose.....................................79
VIII Sklop .....................................................................................................90
Prilog
Digitally
signed by
Aleksa Aleksandar
Puljevic
DN:
cn=Aleksand
ndar ar Puljevic,
o=B.A.Y.com
, c=YU
Date:
Signatu
re Not
Verified
Puljevic 2007.01.17
18:56:36 +
01'00'
2
I Skica
Skica predstavlja osnovu za izradu sledećih 3D elemenata (Features):
- izvlačenje skice duž normale na ravan skice (Extrude Boss/Base);

- obrtanje skice oko ose (Revolve);
- izvlačenje skice duž neke putanje (Sweep);
- izvlačenje od profila do profila (Loft).
Extrude Revolve Sweep Loft
Proces izrade dela se sastoji iz sledećih faza
1. Otvaranje novog dela.

2. Izrada skice kao osnove za 3D element (features).
3. Dimenzionisanje i uspostavljanje geometrijskih odnosa (relations) između
elemenata skice
4. Izrada 3D elementa na osnovu skice
5. Izrada nove skice za novi 3D element, jer se deo obično sastoji iz više
elemenata.
Otvaranje novog dela
Novi deo se otvara pritiskom na dugme New , a zatim u prozoru koji se otvorio
dvoklikom kliknemo na Part.
U skicu ulazimo pritiskom na dugme , koje se nalazi na paleti Sketch ili preko menija
Insert – Sketch.
Za skicu je potrebna ravan skiciranja. Ravan skiciranja može biti jedna od tri unapred
zadate ravni: Front (prednja), Top (gornja) i Right (desna). Za ravan skice se može uzeti i
referentna ravan (nastala od unapred zadatih) ili to može biti neko ravno lice dela.
3
Slika 1.
Izabraćemo Front ravan za ravan skice
Slika 2.
Ravan skice se zarotirala tako da je sada normalna na naš pogled. Koordinatni početak
dela je prikazan sledećim simbolom - . Crvena boja kazuje da je aktivan.
Osnovni elementi skice

Naziv elementa Dugme na Sketch paleti Primer
Linija
Krug
Luk definisan pomoću

centra
Tangentni luk
Luk pomoću 3 tačke na
luku
S- kriva
Pravougaonik
Tačka
4
Osa (konstrukciona
linija)
Skicu ćemo početi sa linijom. Liniju možemo crtati na dva načina :

- metodom “klik-klik” ( klikom određujemo tačke)
- metodom “drag-drop” (vuci – ostavi).
Slika 3.
Liniju crtamo od koordinatnog početka i crtamo je u pravcu x-ose. Pri crtanju se javlja
dodatna informacija pored pokazivača miša (feedback), koja pokazuju da crtamo
horizontalnu liniju. Na taj način se stvaraju automatski geometrijski odnosi.
U nastavku crtamo liniju pod uglom. Pri crtanju se, osim već pomenutog feedback-a,
prikazuju i ose žute boje koje pokazuju dva pravca:
- pravac duž linije i
- ortogonalan pravac na liniju
Slika 4.
Treću liniju crtamo koristeći ose, tako da bude normalna na drugu liniju. Pojaviće se
oznaka ortogonalnosti pored miša.
5
Slika 5.
Pri crtanju od nekog skiciranog elementa pojavljuju se određene inormacije pored miša. Na
primer kada želimo da crtamo od kraja neke postojeće linije pojavljuju se dva koncentrična
kružića. Da bi olakšali pronalaženje referentnih tačaka pri crtanju kao što su: centar kruga,
tangenta na luk ili kružnicu, presek dve linije, sredinu linije. itd. koristimo Quick Snaps,
koju je najlakše dobiti kada pri crtanju elemenata skice pritisnemo desni klik.
Slika 6.
Najbitniji elementi na paleti su:
- pronalaženje centra kruga - ;

- naspramne tačke na krugu - ;
- tangenta - ;
- crtanje duž horizontale i vertikale - .
- pronalaženje tačke (početna, krajnja tačka na liniji,.) -
- srednja tačka linije -
Zadnju liniju treba nacrtati do koodinatnog početka, jer je tu početna tačka prve linije. Skica
treba da bude “zatvorena”.
Slika 7.
6
Prekid crtanja linije vrši se pritiskom na taster Esc, na dugme Select ili ponovo na
dugme Line na Sketch paleti.
PRAVILA KOJA TREBA DA NAS “VODE” PRI CRTANJU SKICE
“Zatvorena” skica kreira puno telo
Zatvorena skica sa još jednom

zatvorenom skicom unutar nje kreira
telo sa otvorom
“Otvorena” skica kreira “tankozido
telo”
Skica nije potpuno definisana, jer su pojedini elementi (tačke i linije) plave boje.
Pomeranjem tih elementa metodom “drag-drop” možemo promeniti izgled skice
Pre pomeranja Posle pomeranja
Slika 8.
Mogućnost pomeranja se ograničava dimenzionisanjem i definisanjem geometrijskih

odnosa. Na taj način se u potpunosti definiše skica.
Geometrijski odnosi
Odnosi između elementa skice se mogu uspostaviti na dva načina:
- automatski ( pri crtanju skice);

- ručno
7
Odnosi se mogu prikazati na tri načina:
1. Duplim klikom na element skice

2. Pritiskom na dugme Display/Delete Relations
3. Preko Property Manager panela kada selektujemo element skice.
Brisanje odnosa
Slika 9.
Obrisaćemo levu oznaku za ortogonalnost , tako što ćemo kliknuti na simbol i pritisnuti
taster Delete.
Pošto smo uklonili odnos normalnosti između dve linije sada možemo pomeriti tačku spoja
dve linije na drugo mesto
Slika 9.
PRIMERI ZA RUČNO DODELJIVANJE GEOMETRIJSKIH ODNOSA
Elemente između kojih uspostavljamo geometrijske odnose selektujemo metodom

Ctrl+selekcija levim klikom, a zatim u Property Panelu u delu Add Relations zadajemo
odnose
8
Odnos Pre Posle
Spajanje linije i tačke

(Coincident)
Spajanje dve tačke

(Merge)
Paralelnost
(Parallel)
Ortogonalnost
(normalnost)
(Perpendicular)
Prostiranje dve linije duž

istog pravca
(kolinearnost)
(Collinear)(
Horizontalnost između
dve linije
(Horizontal)
Horizontalnost između
dve tačke
(Horizontal)
Jednakost
(Equal)
Spajanje tačke sa
sredinom linije
(Midpoint)
Zadaćemo ponovo odnos ortogonalnosti, koji smo prethodno obrisali.
9
Slika 10.
U sledećem koraku pomerićemo gornju desnu tačku da bi dobili prvobitni izgled skice.
Slika 11.
Dimenzionisanje
Drugi neophodni element za definisanje skice je dimenzionisanje (kotiranje).
Za dimenzionisanje se koristi komanda Smart Dimension sa Sketch palete.

Smart («pametna») dimernzija se zove tako jer pri dimezionisanju se vidi pregled kote i
moguće je menjati vrstu kote. Na primer kada određujemo rastojanje između tačaka,
moguće je definisati rastojanje po x- osi, y-osi ili stvarno rastojanje. fiksiranje željene
dimenzije se vrši desnim klikom.
Drugi razlog zašto je zovemo pametna je da na osnovu selekcije određenog elementa
skice daje odgovarajuću dimenziju. Na primer, kada selektujemo krug prikazuje se kota
prečnika ili kada selektujemo luk prikazuje se poluprečnik.
10
Slika 12.
Kada smo odredili vrstu kote i poziciju, pojaviće se Modify box, u kome upisujemo
dimenziju
Slika 13.
Kada dimenzionišete skicu, krenite od najmanje dimenzije, a zatim se krećite ka većim.
Slika 14.
11
Ugaone dimenzije
Ugaone dimenzije se definišu tako što selektujemo linije koje grade ugao. Okretanjem miša
oko tačke spajanja dve linije moguće je dobiti različite uglove (spoljni, unutrašnji,..). Kod
kotiranja ugla koji obuhvata luk selektuju se tri tačke: početna tačka luka, centar i krajnja
tačka luka.
Slika 15.
Nakon kotiranja ugla skica je potpuno definisana (svi elementi skice su crne boje)
Slika 16.
Zaobljenja u skici
Na uglovima skice mogu se uraditi zaobljenja. Ona se rade kada je skica dimezionisana.
Zaobljenja se mogu raditi i van skice kao 3D element.
Komanda se nalazi na Sketch paleti - .
12
Da bi se zaoblili uglovi selektuju se linije koje grade ugao ili sam ugao.
Slika 17.
Dimenzionisano je samo prvo zaobljenje. Ostala zaobljenja su jednaka prvom.
Izvlačenje duž normale na ravan skice (Extrude)

Po završetku skice, iz skice izlazimo pritiskom na dugme Exit Sketch.
Na Features paleti pritisnemo na dugme Extruded Boss/Base . Izvlačenje se vrši u

pravcu normale na ravan skice - Front ravan.
Slika 18.
Pogled se automatski menja u izometrijski, a pomoću strelice možemo menjati dubinu

izvlačenja.
Da bi dobili detaljni pregled, na Property panelu pritisnemo na «naočare»
13
Slika 19.
Precizno određivanje dubine izvlačenja određujemo Property panelu
Slika 20.
Unosimo sledeće parametre:

End Condition (granica do koje vršimo izvlačenje) = Blind
Depth (dubina izvlačenja) = 6 mm
Pritiskom na dugme (OK) kreiramo 3D element, koji se pojavljuje na stablu
FeaturesManager design Tree (u daljem tekstu - Stablo).
14
Vežbe
Vežba 1
Dubina izvlačenja 25 mm
15
Vežba 2
Dubina izvlačenja 12 mm
16
Vežba 3
Dubina izvlačenja 20 mm.
17
II Osnove modelovanja dela
Pre izrade dela treba razmotriti koji je “najbolji profil” i na kojoj ravni ga nacrtati. “Najbolji
Profil“predstavlja skicu na osnovu koje možemo izraditi najveći deo dela, a kasnije deo
samo doraditi “kozmetičkim “ 3D elementima kao što su Fillet i Chamfer. Takođe, treba
voditi računa i o orijentaciji dela pri izradi, odnosno kako će izgledati u sklopu ili crtežu. Deo
treba uraditi sa što manjim brojem 3D elemenata, ali pri tom voditi računa o mogućnosti
kasnije lakše izmene dela.
Slika 21.
Deo na slici 21. započećemo izradom osnovne ploče na Top ravni.
Skiciramo pravougaonik od koordinatnog početka. Komanda se nalazi na Sketch paleti

.
Slika 22.
Izlazimo iz skice i zadajemo komandu Extrude. U polju Depth određujemo dubinu

izvlačenja (12 mm).
18
Slika 23.
Nakon pritiska na dugme OK nastaće prvi 3D element i pojaviće se na Stablu. Moguće je

izmeniti ime na Stablu. Prvi način je dvoklikom na element sa nešto većom pauzom
između dva klika. Drugi način je selektovanjem elementa na Stablu jednim klikom, a zatim
pritiskom na taster F2. Kod delova sa velikim brojem 3D elemenata korisno je imenovati
svaki element.
Prvi element nazvaćemo – osnovna ploča.
Sledeći 3D element kreiraćemo na postojećem licu. U prvom poglavlju rečeno je da se

skica crta na određenoj ravni, međutim skicu po potrebi možemo izraditi na određenom
ravnom licu.
Selektujemo lice, a zatim zadamo komandu Sketch
Slika 24.
19
Skicu počinjemo sa vertikalnom linijom

koju vezujemo za donju ivicu lica tako
što nam se prikazuje geometrijski odnos
Coincident , a vertikalnost dobijamo
prikazom oznake
Slika 25.
U narednom koraku pritiskom na taster A prelazimo u crtanje tangentnog luka .

Prilikom crtanja vodimo računa da krajnja tačka luka bude po horizontalnom pravcu
poravnata sa početnom tačkom i da luk obuhvata ugao od 180º
Slika 26.
Po završetku crtanja luka automatski se vraćamo na crtanje linije. Crtanje skice

završavamo sa vertikalnom linijom do donje ivice lica, a zatim crtamo liniju koja se spaja sa
početnom tačkom skice.
20
Slika 27.
U sledećem koraku kotiramo skicu
Slika 28.
Nakon završetka skice zadajemo komandu Extrude sa parametrima:
End Condition = Blind

Depth = 12 mm
Smer izvlačenja - ka telu (menja se pritiskom na dugme Reverse Direction ).
21
Slika 29.
Po završetku elementa promeniti ime na Stablu u Vertikalni element.
Pogledi
Promena pogleda se može izvršiti na nekoliko načina. Izdvojićemo dva:
- preko padajuće liste u levom donjem uglu radnog (grafičkog) dela

prozora;
- preko dijalog prozora Orientation, koji dobijamo pritiskom na taster Space, a zatim
dvoklikom na željeni pogled
Slika 30.
Definisanje prvog otvora na vertikalnom elementu dela
Otvor pravimo pomoću Features komande – Extruded Cut. Ona je po svim parametrima
istovetna komandi Extruded Boss/Base, samo što se sa njom prave otvori izvlačenjem
skice duž normale na ravan skice.
Formiranje otvora krećemo sa komandom - Extruded Cut sa palete Features. Zatim,

biramo ravan skice - prednje lice vertikalnog elementa.
22
Selektuj lice
Slika 31.
Poprečni presek otvora predstavlja kružnicu koja je koncentrična luku vertikalnog

elementa. «Buđenje» centra luka gde želimo da nacrtamo centar kružnice dobijamo tako
što zadamo komandu. - Circle sa Sketch palete, a zatim postavimo miš preko luka i
sačekamo da se pojavi centar krug (markiran žutim simbolom).
Slika 32.
Prečnik kruga je 18 mm.
Po izlasku iz skice automatski prelazimo u komandu Cut – Extrude i u Property panelu
određujemo sledeće parametre:
End Condition (granica do koje vršimo bušenje otvora) = Blind

Depth (dubina bušenja) = 6 mm
23
Slika 33.
Naziv 3D elementa na Stablu je prvi otvor
Drugi otvor
Skicu za drugi otvor koji će biti koncentričan prvom pravimo na licu prvog otvora.
Kao i kod prethodnog otvora na početku zadajemo komandu Extruded Cut, zatim
selektujemo lice prvog otvora i crtamo krug prečnika 9 mm.
Slika 34.
Nakon izlaska iz skice u Property panelu zadajemo sledeći parametar:

End Condition = Through All (bušenje kroz ceo deo).
Promenićemo ime na Stablu u drugi otvor.
Treći otvor
Treći otvor biće pravougaonog poprečnog preseka. Selektovaćemo lice na kome smo
skicirali prvi otvor i nacrtati u skici pravougaonik.
24
Slika 35.
Pi crtanju voditi računa da se donja stranica pravougaonika poklapa sa donjom ivicom lica.
Da bi smo precizno definisali skicu odredićemo geometrijske odnose tako što ćemo
selektovati levu stranicu pravougaonika i levu ivicu vertikalnog elementa i uspostaviti odnos
Collinear, a zatim ponoviti postupak sa desnom stranicom pravougaonika i desnom ivicom
vertikalnog elementa. Na kraju ćemo odrediti da visina pravougaonika bude 3 mm.
Slika 36.
Bušenje vršimo kroz celo telo. Naziv na Stablu – pravougaoni otvor.
Otvori na osnovnoj ploči
Otvore pravimo na gornjem licu osnovne ploče, zbog toga posle komande Extruded Cut
selektujemo to lice za ravan skice.
Na početku ćemo skicirati osu (Centerline) po sredini lica, a zatim ucrtati samo jedan otvor
i dimenzionisati ga.
25
Slika 37.
Otvor na drugoj strani dobićemo kopiranjem u odnosu na osu. Kopiranje se vrši tako što
selektujemo otvor i osu, a zatim kopiramo «kao u ogledalu» – Mirror komanda na

Sketch paleti.
Slika 38.
Bušenje vršimo kroz ceo deo, a element ćemo nazvati– otvori na osnovnoj ploči.
26
Prikazi (senčenje) dela
SolidWorks pruža više načina za prikaz dela preko menija View-Display
Shaded Shaded with Edges Hidden Lines Removed
Hidden Lines Visible Wireframe
Slika 39.
Zaobljavanje (Fillet)
Zaobljavanje spada u kozmetičke 3D elemente, zbog toga što se primenjuje na već gotove
3D elemente, a ne na skice. Primenjuje se na ivicu i/ili lice dela. Postoje određena pravila
pri radu sa komandom:
- zaobljavanje uraditi na kraju modelovanja;

- u okviru zadate komande napraviti više zabljenja sa istim poluprečnikom;
- ukoliko postoji više zaobljenja na početku uraditi ona sa većim poluprečnikom.
Komandu zadajemo preko Features palete - Fillet.
U Property panelu podesiti sledeće parametre:
Fillet Type (tip zaobljenja) = Constant radius (konstantan poluprečnik)
Items to fillet (elementi koje zaobljavamo)
Radius = 6 mm
Selektujemo ivice prikazane na Slici 40.
27
Slika 40.
Popluprečnik svih zaobljenja kontrolišemo preko prvog zaobljenja koje smo odredili. Naziv
na Stablu – zaobljenje od 6 mm
Pritiskom na desni klik pa na opciju Recent Commands dolazimo do liste komandi koje su
se u najskorije vreme koristile .
Opcija Tangent propagation u Property panelu Fillet komande omogućuje lančano

zaobljenje ivica koje su duž tangenti povezane sa selektovanom ivicom.
Sledeća zaobljenja poluprečnika 2 mm prikazana su na slici 41.
28
Slika 41.
Završno zaobljenje primenjuje se na gornje lice osnovne ploče. Sva ova zaobljenja uraditi u
okviru iste komande. Naziv zaobljenja - zaobljenje od 2 mm.
Slika 42.
Boje i materijal
Boja se određuje desnim klikom na element na Stablu (3D element, deo), a zatim u
meniju Appearance, Color. U Podpanelu Favorite biramo boju sa palete boja i stil boje u
polju Swatch. između ostalih stilova tu se nalaze: standard (standardne boje), transparent
(providne boje), Shiny (boje sa sjajem). Osim boja sa palete u Panelu se mogu odrediti i
optičke osobine boje ili definisati nova boja koja nije data na paleti
29
Slika 43.
Materijal se definiše desnim klikom na Material na Stablu, a zatim na opciju Edit Material.
Slika 44.
30
III Tehnički crtež
U ovom poglavlju ćemo na osnovu dela modelovanog u prethodnom poglavlju izraditi

tehnički crtež.
U SolidWorks-u se veoma brzo i precizno generišu crteži koji su potpuno povezani sa
delom ili sklopom. Izmenom bilo kojeg elementa dela ili sklopa automatski će se izmeniti i
crtež.
Zbog lakšeg rada pre izrade crteža treba podesiti standarde vezane za crtež kao što su:
jedinice mere, veličine i oblik kotnih strelica , veličinu i oblik kota, preciznost (broj
decimalnih mesta), debljine linija, itd. Podešavanja se vršr preko menija Tools- Options.
Opšta podešavanja preko kartice System Options, a podešavanja datog dokumenta preko
kartice Document Properties. Najbolje je da se napravi dokument – šablon sa svim
potrebnim podešavanjima, koji se zatim koristi za svaki sledeći crtež
Palete alatki koje ćemo najviše koristiiti u crtežima su: Drawing i Annotation.
Slika 45.
U SolidWorks-u imate mogućnost da direktno iz dokumenta dela napravite crtež preko
komande Make Drawing from Part/Assembly.
Sllika 46.
Na početku biramo dokument crteža ili šablon za crtež, a zatim format papira na kome
štampamo crtež. U ovom primeru biramo format A3.
Zatim se otvara dokument crteža sa prikazanim papirom u grafičkom delu. U levom delu se
otvara panel Model View u kome određujemo projekcije, način prikazivanja i razmeru
prikaza projekcije.
Za ovaj primer podesiti sledeće parametre:
31
Orientation = Front
Potvrđeno polje Preview, da bise video prikaz projekcije.
Potvrđeno polje Auto-start projected View – automatsko kreiranje nove na osnovu
prve projekcije.
Display Style (način prikaza) = Hidden Lines Removed
Scale (razmera) = Use Sheet scale (koristi datu razmeru za papir).
Klikom na željeno mesto na papiru definišemo prvu (osnovnu projekciju).
Slika 47.
U narednom koraku definišemo drugu projekciju , pogled sa leve strane, tako što pomerimo
miš desno od prve projekcije.
Slika 48
Posle postavljanja treće projekcije proveriti da li se prikazuju tangentne ivice krivih površi.
Ukoliko se pojavljuju, selektovati isprekidani okvir oko projekcije, a zatim desnim klikom
otvoriti meni i na listi Tangent Edges potvrditi opciju Tangent Edges Removed. Ukoliko
ne želimo da se u narednim crtežima javljaju tangentne ivice kod zakrivljenih površi
potvrditi opciju u Tools-Options –System Options- Drawings- Display – Tangent edges
in new views – Removed.
32
Slika 49.
Izometrijski prikaz zadajemo preko palete Drawings i dugmeta Model View. U Property
panelu koji se otvorio biramo deo u listi Part/Assembly to Insert, a zatim pritiskom na
strelicu Next prelazimo u nov panel u kome biramo u delu Orientation izometrijski pogled
i način prikaza Shaded with Edges.
Slika 50.
Pomeranje projekcija(pogleda)
Pomeranje vršimo tako što postavimo pokazivač miša preko isprekidane linije okvira
projekcije, a zatim držimo levi klik miša i pomeramo miš u željenom pravcu. Osnovna
projekcija ima punu slobodu kretanja, dok se projekcije koje su nastale od nje mogu
pomerati duž zamišljene ose kojom su spojene sa glavnom projekcijom.
Dimenzije iz modela (dela)
Dimenzije iz modela (dela) su dimenzije koje smo unosili pri kreiranju dela – kote u skici i
dimenzije pri izradi 3D elemenata. Ove dimenzije se zovu - vodeće dimenzije (driving), jer
promenom tih dimenzija menjamo deo. Dimenzije koje se unose mogu biti vezane za:
33
- selektovani pogled;
- selektovani 3D element ili elemente;
- selektovane delove u sklopu;
- sve poglede (projekcije).
Pri unosu dimenzija, program prvo unosi dimenzije u poglede vezane za detalje ili presek
dela.
Komandu zadajemo preko menija Insert-Model Items.
Slika 51.
Najbitniji deo Property Panela je Source/Destination. U njemu podešavamo da li želimo

da unesemo sve dimenzije iz modela ili dimenzije za pojedine 3D elemente (boks Source).
Ukoliko želimo da se dimenzije unesu u sve poglede/projekcije potvrdimo polje Import
Items into all views.
34
Slika 52.
Pozicioniranje, premeštanje i kopiranje dimenzija

Pozicioniranje se vrši metodom «vuci- ostavi. Postavimo pokazivač miša preko kote, zatim
držimo pritisnut levi klik i povlačimo miš koristeći ose pravaca na novu lokaciju.
Pre premeštanja Posle premeštanja
Slika 53.
Sakrivanje pojedinih kota vrši se desnim klikom na kotu i opcija Hide. Kota se sakriva u
ctežu, ali ne i u delu(sklopu).
Premeštanje kote sa jedne na drugu projekciju vrši se pomoću tastera Shift i metode "vuci-
ostavi".
Premestićemo kotu od 40 mm sa projekcije koja predstavlja pogled odozgo na projekciju –
pogled sa leve strane.
35
Pre premeštanja Posle premeštanje kote 40 mm
Slika 54.
Kopiranje kote se vrši metodom "vuci-ostavi" uz pritisnut taster Ctrl.
Unos dodatnih (informativnih) kota

Ponekad je potrebno uneti jos neke kote u crtež, osim onih koje se direktno unose iz
modela. Ovakve kote se u SolidWorks-u zovu driven(vođene). Unose se preko iste
komande preko koje smo uvodili dimenzije u deo – Smart Dimension.
Slika 55.
Kota uneta na ovaj način je druge boje (siva boja) i upisana je obično u zagradi, jer se
razlikuje od vodećih (driving) kota po tome što se ne može menjati, već zavisi, odnosno
menja se sa promenom vodećih kota.
Promena dimenzija (parametara)

SolidWorks spada u programe za parametarsko modelovanje, jer parametri diktiraju oblik i
veličinu modela.
Komanda koja ponovo izgrađuje model na osnovu izmenjenih dimenzija zove se Rebuild
.
36
Otvorićemo deo napravljen u glavi dva skripte. Posle dvoklika na osnovnu ploču na Stablu.
prikazaće se dimenzije.
Slika 56.
Izmenićemo dimenziju od 100 mm tako što ćemo dvoklikom kliknuti na nju, a zatim u boksu
Modify upisati novu vrednost - 150 mm. i pritisnuti dugme Rebuild.
Slika 57.
Nakon izmene u delu automatski će doći do promene i u crtežu koji je nastao na osnovu
tog dela.
37
Slika 58.
Vežbe
Vežba 4
38
Vežba 5
39
Vežba 6
40
Vežba 7
41
IV Ratchet
Slika 59.
42
Kroz modelovanje Ratcheta savladaćemo mnoge korisne tehnike za rad u skici i formiranje
3D elemenata.
Deo je po dužini osnosimetričan, pa shodno tome će biti modelovan na sledeći način.
Prvi element koji ćemo modelovati je četvrtasta drška. Posle komande Extrude
Boss/Base biramo za ravan skice -Top.
Skicu počinjemo pravougaonika. Zatim crtamo osu (centerline) od koordinatnog
početka do sredine donje stranice pravougaonika. Osim ose, centerline može služititi i kao
konstrukciona linija u skici.
Slika 60.
Zatim uspostavljamo geometrijski odnos vertical za osu. Posle toga dimenzionišemo

skicu.
Zadajemo komandu Exit Sketch i u Property Panelu komande Extrude podešavamo
sledeće parametre:
End Condition = Mid Plane (podjednako izvlačenje u oba smera – ravan skice
predstavlja "srednju ravan")
Depth = 15 mm
Draft (zakošenje u odnosu na pravac izvlačenja) = 8°
43
Slika 61.
Zakošenje može biti i prema spoljnoj strani – opcija Draft Outward.
Sledeći element koji ćemo uraditi biće cilindrični deo drške.

Ravan skice biće Front Skiciraćemo krug sa centrom u koordinatnom početku.
Slika 62.
Posle izlaska iz skice zadajemo komandu Extrude Boss/Base sa sledećim paramertima:
End Condition = Up to Next (izvlačenje do sledećeg elementa dela )
44
Slika 63.
U sledećem koraku modelujemo glavu Ratcheta. Ravan skice biće ravan koja preseca deo
po dužini na pola– Top ravan. Skiciraćemo dva luka (manji luk sa centrom u koordinatnom
početku) koja su vezana tangentnim linijama. Da bi olakšali crtanje možemo prikazati osu
nacrtanu u prvoj skici, tako što na Stablu desnim klikom kliknemo na prvu skicu - Sketch1
i odaberemo opciju Show.
Slika 64.
Izvlačenje radimo sa sledećim parametrima:
End Condition = Mid Plane

Depth = 20 mm
Draft = 6°
45
Slika 64.
Radi preglednijeg i preciznijeg prikaza modela koristimo sledeće komande za zumiranje:
Zoom to Fit – kompletan model se vidi na ekranu;
Zoom to Area – samo ono što obuhvatimo "prozorom" se prikazuje;
Zoom In/Out – zumiranje se vrši držanjem pritisnutog levog klika miša i pomeranjem
miša gore dole ;
Zoom to Selection – na ekranu se prikazuje samo selektovani element;
Rotate View – rotiranje oko modela
Pan View – pomeranje pogleda
Među komandama za prikaz modela nalazi se i komanda Section View- presečni pogled.
Nalazi se u meniju View – Display- Section View
46
Sledeći element koji modelujemo je udubljenje. Kreiramo ga na prednjem licu glave

Ratcheta. Oblik udubljenja je isti kao oblik prednjeg lica glave.
Posle zadate komande Cut- Extrude, selektujemo lice , a zatim zadamo komandu za
paralelno kopiranje ivica lica - Offset Entities .
Parametri Offset-a:
Offset Distance = 2 mm
Potvrditi opciju Reverse (suprotan pravac kopiranja), ukoliko je potrebno
Slika 65.
Dubina udubljenja je 2 mm. Naziv na Stablu – udubljenje.
Slika 66.
Džep je sledeći element koji kreiramo na udubljenju koje smo dobili u prethodnom koraku.
Skiciramo dva kruga, a pomoću komande za modifikaciju elemenata skice Trim entities
odsecamo delove krugova između presečnih tačaka.
47
Slika 67.
Trim Entities
Power Trim - odsecamo elemente skice

između tačaka preseka i početnih tačaka
povlačenjem miša (uz držanje pritisnutog
levog klika) preko tih elemenata
Trim to closest - sečenje elemenata

skice u odnosu na granice ili u odnosu na
najbliže presečne tačke klikom "makazama"
Nakon izlaska iz skice zadajemo komandu Cut Extrude sa sledećim parametrima u

Property panelu:

Depth = 13 mm
Slika 68.
48
Sledeći korak je pravljanje dva otvora na licu u obliku broja 8. Prvo ćemo napraviti jedan
otvor, a zatim kopiranjem dobiti drugi.
Slika 69.
Bušenje vršimo kroz celo telo. Naziv elementa – prvi otvor.
Drugi otvor dobijamo kopiranjem metodom "vuci-ostavi" uz pritisnut taster Ctrl.
Slika 70.
S obzirom da kopiranjem prenosimo i geometrijske odnose uspostavljenje pri kreiranju
skice prvog otvora,a koje ne važe za drugi otvor, u prozoru Copy Confirmation
"odgovaramo sa" DELETE na pitanje da li želimo da obrišemo odnose.
Slika 71.
49
Izmena skice
Otvor koji smo dobili kopiranjem nije koncentričan, zbog toga moramo da izmenimo skicu
desnim klikom na 3D element – drugi otvor na Stablu i na opciju Edit Sketch.
Uspostavićemo odnos koncentričnosti između skice drugog otvora i i ivice manjeg otvora
džepa, a zatim dimenzionisati skicu.
Slika 72.
Na narednim slikama prikazana su zaobljenja koja treba primeniti.
Slika 73. - zaobljenje od 3 mm
Slika 74. – zaobljenje od 2 mm

50
Slika 75. – zaobljenje od 1 mm
Zbog lakšeg pregleda Stabla , 3D elemente je moguće staviti u zajednički folder, tako što
ih selektujemo uz pritisnut taster Shift , a zatim iz menija dobijenog pritiskom na desni klik
na bilo koji selektovani element izabreremo opciju Add to New Folder. Tri zaobljenja
ubacujemo u folder – zaobljenje.
Slika 76.
Vežbe
Vežba 8
51
Vežba 9
Izmena skice cilindričnog dela drške Ratchet-a
52
Vežba 10
53
Vežba 11
54
V Simetričan deo
Slika 77.
U ovom poglavlju obradiće se izrada simetričnog dela i "tankozidog tela".
Izradu dela sa slike 77 počećemo sa skicom kružnice u ravni Right
Slika 78.
Na osnovu skice kružnice kreiraćemo cilindar komandom Extrude Boss/Base.Dubina

izvlačenja 50 mm.
55
Slika 79.
Narednu skicu crtamo na Front ravni .
Slika 80.
Prvi element skice je osa koju crtamo od početka koordinatnog sistem. Zatim zadajemo
komandu Dynamic Mirror koja se nalazi u meniju Tools-Sketch Tools. Svi elementi koji
se crtaju sa jedne strane ose automatski se kopiraju sa druge strane ose.
56
Slika 81.
Dubina izvlačenja u komandi Extrude biće 28 mm.
Slika 82.
Sledeći element je pravougaoni kanal koji modelujemo na prethodnom elementu

komandom Cut Extrude.
Slika 83.
57
U parametru komande Cut Extrude – End Condition izabrati opciju Offset from Surface
(bušenje do ravni parealelne nekoj površini). Za površinu izabrati suprotno lice od ravni
skice, a rastojanje od lica do ravni do koje formiramo kanal je 10 mm.
Slika 84
Measures
Merenje rastojanja između tačaka, dužina ivica, rastojanja između krugova, lica ili površina
vršimo komandom Measures. Na Statusnoj liniji se vide slične informacije . Na primer,
kada želimo da izmerimo rastojanje između dva lica , selektujemo ih i na Statusnoj liniji
se vide sledeći podaci:
Chamfers (obaranje uglova)
Obaranje ugla je veoma slično Fillet komandi po načinu selektovanja ivice ili lica koje
"obaramo". Razlika je u tome što u ovoj komandi "odsecamo" ugao za neko rastojanje.
Postoje dva načina za definisanje "obaranja":
- metoda dva rastojanja ;

- metoda rastojanje i ugao
58
Slika 85.
Parametri Chamfer komande su sledeći:

Metoda : Distance distance
D1=10 mm
D2=10 mm
U narednom koraku crtamo skicu na cilindričnom elementu.
Slika 86.
Nakon crtanja ose i dve kose linije, simetričnost dve linije u odnosu na osu dobijamo
uspostavljanjem geometrijskog odnosa Symetric¸ koji zadajemo kada selektujemo zajedno
dve linije i osu.
Zatim zadajemo odnos Horizontal jednoj od linija i dimenzionišemo rastojanje između
linija.
59
Slika 87.
Komandom Convert Entities (nalazi se na paleti Sketch) kopiramo (projektujemo)

ivice modela na ravan skice i dobijamo elemente skice. Konvertovaćemo ivicu cilindra.
Slika 88.
Posle isecanja elemenata skice komandom trim, izlazimo iz skice i zadajemo komandu
Cut Extrude. Dubina bušenja je 18 mm.
Slika 89.
Sledeću skici crtamo na prednjem licu cilindra.
60
Slika 90.
Skiciramo krug koji je koncentričan ivici cilindra, a rastojanje između kruga i ivice je 13 mm.
Posle izlaska iz skice i naredbe Cut Extrude, u polju End Condition biramo opciju
Through All.
Slika 91.
61
"Tankozidan" simetričan deo
Slika 92.
"Tankozido" telo se dobija na osnovu "otvorene" skice. Pri kreiranju modela sa slike 92,
formiraćemo jednu polovinu dela, a drugu polovinu dobijamo kopiranjem u odnosu na
simentričnu ravan (lice). Komanda pomoću koje ćemo to uraditi nalazi se na paleti
Features, a zove se Mirror.
Početnu skicu crtamo u ravni Front. Od koordinatnog početka crtamo osu vertikalno u
pozitivnom smeru y-ose. Zatim skiciramo ostale elemente skice i dimenzionišemo skicu
Slika 93.
Za dimenzionisanje koristimo komandu koja se nalazi u meniju Tools-Dimensions-

Autodimension.
"Tankozido" telo se pravi pomoću komande Extrude Boss/Base sa sledećim parametrima:
62
Direction 1
End Condition = Mid Plane
Depth = 50 mm
Izrada "tankozidog" tela udelu Thin Feature, sa sledećim parametrima:

Type(tip pravca izrade zida) = One direction ( u jednom pracu)
Dugme - smer izrade zida. Postoje dve mogućnosti:
1. unutar skice
2. van skice
Izabrati drugu opciju

Thickness (debljina zida) = 12 mm
Boks Autofillet Corners (automatsko zaobljavanje uglova ) – potvrđen

Fillet Radius (poluprečnik zaobljenja) = 12 mm (obično se bira da bude jednak
debljini zida)
Slika 94.
Narednu skicu kreirati na spoljnjom licu dela. Kada izaberemo ravan i zadamo komandu
Extrude Boss/Base, crtamo krug, a zatim uspostavljamo odnos Coincident između kruga
i Front ravni. Na ovaj način centar kruga "ležaće" u ravni u kojoj je nacrtana i prva skica i
koja "polovi" deo.
63
Ravan Skice
Slika 95.
Parametri Extrude Boss/Base:
Direction 1
End Condition = Up to Surface (izvlačenje do neke površi)
U polju Face/Plane selektovati površ do koje izvlačimo skicu
Boks Merge Result ("stapanje" 3D elementa u telo) potvrđen.
Direction 2
Depth = 6 mm
Slika 96.
Na istom licu crtamo sledeći "tankozidi" element.
64
Slika 97.
Parametri Extrude Boss/Base:
Direction 1
End Condition = Up to Next
Thin Feature:
Type = Mid Plane (jednako izvlačenje zida u oba smera)
Thickness = 12 mm
Slika 98.
65
Puno zaobljenje
Slika 99.
Pravi se na osnovu selekcije 3 lica koja grade zaobljenje. Nalazi se u Fillet Type delu
komande Fillet , a zove se Full round Fillet.
Slika 100.
Potrebno je voditi računa o redosledu selektovanja lica. Prvo selektovati lice sa desne
strane, zatim lice koje zaobljavamo (lice u sredini) i na kraju lice sa leve strane.
U sledećem koraku uraditi sledeća zaobljenja
Slika 101.
U sledećem koraku uraditi puno zaobljenje drugog "tankozidog" elementa
66
Slika 102.
Kopiranje u odnosu na ravan(lice) simetrije – Mirror

Kopiranjem 3D elementa ili tela u odnosu na ravan simetrije ili simetrično lice kreira se isti
takav 3D element ili telo "preslikan kao u ogledalu". Komanda se nalazi na paleti Features,
a zove se Mirror . Izmena "originalnog" tela ili 3D elementa dovodi do automatske

promene kopije.
U našem slučaju kopiraćemo celo telo u odnosu na lice simetrije:
Parametri komande su sledeći:

U Mirror Face/Plane polju selektovati lice u odnosu na koje vršimo kopiranje – lice
simetrije.
Raširiti panel Bodies to Mirror i selektovati telo u radnom (grafičkom prostoru)
Potvrditi boks Merge Solids – spojiti sve u jedno telo.
Lice
simetrije
Slika 103.
67
Slika 104.
Vežbe
Vežba 12
68
Vežba 13
69
Vežba 14
70
Vežba 15
71
72
VI Kopiranje po šablonu
Šablonsko kopiranje se koristi za višestruko kopiranje određenog 3D elementa ili tela po

nekom šablonu. Šablon može predstavljati kopiranje po nekom pravcu, kružnici, određenoj
putanji.
Kopiranje duž pravca (Linear Pattern)
Slika 105.
Posle kreiranja dela na slici 105. zadati komandu Linear Pattern sa palete Features.
Parametri komande su sledeći:
Direction 1 (prvi pravac kopiranja)

Selektovati dužu ivicu ploče za prvi pravac
Distance (razmak između elemenata) = 50 mm
Number of Instances (broj elemenata) = 5
Direction 2 (drugi pravac kopiranja)

Selektovati kraću ivicu ploče za drugi pravac
Distance = 32 mm
Number of Instances = 6
Panel Features to Pattern (elementi koje kopiramo)

Selektujemo na Flayout Stablu, pravougaoni otvor i zaobljenja
73
Slika 106.
Flayout stablo
Panel Instances to Skip (kopije koje se brišu)
Slika 107.
Klikom na tačku koja se nalazi u sredini kopije brišemo kopiju
74
Slika 108.
Kopiranje po kružnici
Slika 109.
Kopiranjem po kružnici kreiraju se kopije elementa raspoređene po kružnici čiji centar "leži"
na osi "rotacije". Osa "rotacije" se može privremeno uključiti (meni View- Temporary
Axes) ili nacrtati pomoću opcije u meniju Insert-Reference Geometry-Axes. Osim
prethodna dva načina, za osu "rotacije " možemo uzeti i ivicu modela ili ugaonu dimenziju.
Circular Pattern se nalazi na paleti Features.

Za primer sa slike 109. parametri u Property Panelu su sledeći:
Pattern Axes (osa"rotacije") = uključiti privremenu osu (Temporary Axes), a zatim je

selektovati.
Angle (ugao "rotacije") = 360º
Number of Instances (broj elementa) = 4
75
Features to Pattern (elementi koje kopiramo)

Na Flayout Stablu selektovati rebro i zaobljenja
Slika 110.
Polje Geometry Pattern (kopije imaju istu geometriju kao i original) potvrđeno.
Slika 111.
76
Vežbe
Vežba 16
77
Vežba 17
78
VII Modelovanje obrtanjem profila (skice) oko ose
Slika 112.
Prvi element koji ćemo uraditi je osovina volana . Za izradu simetričnih elemenata kao što
je osovina volana koristimo komandu Revolved Boss/ Base na Features paleti. U
skici crtamo polovinu poprečnog preseka i osu simetrije elementa.
Slika 113.
Pre nego što izađemo iz skice osu pretvorimo u punu liniju i selektujemo da bi se
prepoznala kao osa obrtanja profila .
79
Po izlasku is skice «ulazimo» u komandu Revolve . U Property Panel-u unosimo sledeće:
Axis of Revolution (osa obrtanja profila ) = obično je već selektovana linija koja
predstavlja osu simetrije budućeg 3D elementa, ako nije onda je selektujemo u
grafičkom delu.
Revolve Type (način obrtanja profila oko ose) = One direction (u jednom pravcu)
Angle (ugao rotacije) = 360º
Slika 114.
U sledećem koraku izmenićemo skicu tako što ćemo uneti dva zaobljenja
Slika 115.
80
Naredni 3D element koji modelujemo pomoću komande Revolved Boss/Base je obruč

volana.
U dosašnjem radu «stapali» smo 3D elemente u jedno telo, ali u ovom primeru obruč
volana je odvojen od osovine volana, pa ćemo praviti jedno novo telo u okviru dela.
Ravan skice je Right, a skicu počinjemo sa crtanjem horizontalne konstrukcione linije
Slika 116.
Zatim ćemo pomoću komande za modifikaciju elemenata skice Offset Entities i

uključenih opcija u Property Panelu , Bi –directional (kopiranje elemenata u oba
pravca) i Cap ends (spajanje krajnjih tačaka linija ) pomoću luka (Arc) formirati profil
obruča volana.
Slika 117.
Pošto želimo da definišemo rastojanje centra profila od ose osovine volana, moramo da
nacrtamo tačku na sredini konstrukcione linije
81
Slika 118.
Završni korak u skici je crtanje vertikalne ose kroz koordinatni početak koja će predstavljati
osu rotiranja profila.
Slika 119.
Posle izlaska iz skice u Property Panel-u unosimo sledeće vrednosti:
Axis Of Revolution = selektujemo osu koja prolazi kroz koordinatni početak

Revolve Type = One Direction
Angle = 360°
Polje Merge Solids nepotvrđeno, pravimo novo telo
82
Slika 120.
Rebro volana je sledeći 3D element koji pravimo. Posle zadate komande Extrude
Boss/Base biramo Right ravan za skicu. Način prikazivanja menjamo u Hidden Lines
Visible
Skicu počinjemo sa horizontalnom linijom koju crtamo od ose simetrije dela. Ukoliko se ne
vidi osa, na Stablu desnim klikom kliknuti na skicu obruča volana i uključiti opciju Show
Slika 121.
Skicu nastavljamo sa dva tangentna luka, a završavamo sa horizontalnom linijom koja

tangira luk
83
Slika 122.
Zatim metodom “drag-drop” dovedemo krajnju tačku horizontalne linije u centar profila
obruča volana. Nakon toga dimenzionišemo skicu.
Slika 123.
Završiti skicu pomoću Offset Entities komande, sa sledećim parametrima:
Offset Distance (rastojanje do kopije) = 8 mm

Polje Add Dimension (prikaži dimenziju), uključeno.
Polje Select Chain, uključeno da bi smo kopirali sve elemente u “lancu”.
Polje Bi-directional, uključeno.
Polje Make Base Construction (pretvoriti linije koje kopiramo “(originale)” u
konstrukcione linije), uključeno.
Cap Ends , uključena opcija Lines (krajnje tačke kopija se spajaju pravim linijama u
zatvorenu liniju)
84
Slika 124.
Izvlačenje uraditi sa opcijom Mid Plane u polju End Condition i dubinom izvlačenja 8 mm.
Polje Merge Result, potvrđeno što znači da ćemo spojiti sva tri 3D elementa u jedno telo.
Slika 125.
U nastavku izrade dela uradićemo određena zaobljenja na rebru. Poluprečnik zaobljenja je

3 mm.
Slika 126.
85
U sledećem koraku kopiramo rebra komandom Circular Pattern . Parametri komande

su sledeći:
Pattern Axis, uključiti privremenu osu (View- Temporary Axes)

Angle = 360º
Number Of Instances = 3
Polje Equal spacing (podjednak razmak između elementa), uključeno
U polju Features to Pattern selektovati zaobljenje i rebro.
Slika 127.
Na kraju uraditi zaobljenja na unutrašnjem licu obruča volana prema rebrima. Poluprečnik
3 mm.
Slika 128.
86
Vežbe
Vežba 18
87
Vežba 19
88
Vežba 20
89
Sva zaobljenja su poluprečnika 1 mm
Vežba 21
VIII Sklop
Sklapanjem delova pod određenim geometrijskim odnosima formiramo sklop. Modelovanje

u SolidWorks-u se bazira na komponentama. Kao što se deo sastoji od jednog ili više 3D
elemenata tako se i sklop sastoji od jednog ili više različitih ili istih delova.
90
Slika 129.(crteži svih delova i sklopa dati su u prilogu)
Novi sklop se može otvoriti na dva načina:
1. preko dugmeta New na Standardnoj paleti i dugmeta Assembly.

2. Iz dokumenta prvog dela u sklopu pritiskom na dugme Make Assembly from Part
.
Na početku ćemo otvoriti deo koji se zove osnova, a zatim zadati komandu Make
Assembly from Part .
Slika 130.
91
Prvi deo u sklopu biće statičan (nepokretan). Ukoliko želimo da koordinatni početak sklopa
bude u istoj tački gde i koordinatni početak prvog dela, uključimo preko menija View-
Origins (koordinatni početak), a zatim deo pozicioniramo tako da se poklopi koordinatni
početak dela sa koordinatnim početkom sklopa
Naredni elementi koje unosimo u sklop imaće "6 stepeni slobode". Prva tri su u pravcu
koordinatnih osa (x,y,z), a druga tri su rotacije oko koordinatnih osa
Slika 131.
Sledeći element koji unosimo je bočni oslonac. Komanda za unos elementa zove se Insert
Components .
Slika 132.
Deo se posle unosa u sklop može pomerati komandom Move Component i rotirati
pomoću komande Rotate Component .
Pomeranje i rotiranje se može vršiti desnim klikom na deo i opcija Move with Triad
(pomeranje duž i rotiranje oko osa ikonice koordinatnog sistema).
Potrebno je deo dovesti i približan položaj koji će zauzimati u sklopu.
92
Slika 133.
Spajanje (Mate)
Spajanje predstavlja dovođenje delova u međusobni položaj pomoću geometrijskih odnosa
koje delovi imaju u sklopu. U skici između elemenata skice uspostavljamo geometrijske
odnose: paralelnost, ortogonalnost, kolinearnost, koncentričnost itd, dok u sklopu
uspostavljamo odnose između lica, ivica, tačaka i drugih elemenata delova. Spajanje
predstavlja uspostavljenje geometrijskih odnosa između delova u tri dimenzije.
Primeri spajanja i poravnanja lica
obrnuto poravnato
Naziv poravnato (Aligned)
(Anti-Aligned)
Coincident (lica leže na istoj

ravni)
Parallel (lica su paralelna)
Perpendicular
(ortogonalnost između lica)
Distance (definisanje
rastojanja između paralelnih
lica
93
Angle (određivanje ugla

između lica)
Concentric (dva cilindrična

lica imaju isti centar)
Tangent (tangentni odnos

između dva lica
Međusobni odnos između osnove i bocnog oslonca uspostavljamo na osnovu tri spajanja
(Mate).
Prvo spajanje vršimo tako što zadamo komandu Mate sa Assembly palete, a zatim u
Property panelu pritisnemo na Coincident i selektujemo donje lice bocnog oslonca i
gornje lice osnove.
Slika 134.
Posle pritiska na znak za potvrdu, Property panel se ne zatvara, već odmah zadajemo
sledeće spajanje.
Drugo spajanje je Coincident odnos između desnog lica bocnog oslonca i desnog lica
osnove
94
Slika 135.
Treće spajanje je Distance sa rastojanjem od 20 mm između zadnjeg lica bocnog oslonca

i zadnjeg lica osnove. Voditi računa o smeru merenja rastojanja (polje Flip Dimension)
Slika 136.
Posle izlaska iz komande Mate na dnu Stabla se pojavljuje folder Mates. pritiskom na
znak "+" prikazuju se sva tri spajanja. Izmena se vrši desnim klikom na određeno spajanje i
opcija Edit Feature. Tipovi spajanja dela u sklopu prikazuju se na Stablu u okviru samog
dela - Mates in (naziv sklopa).
Uspostavljanjem međusobnog odnosa sa drugim delovima u sklopu deo gubi određene

"stepene slobode".
Kopiranje dela u sklopu
Ukoliko želimo da unesemo u sklop deo koji se već nalazi u sklopu možemo ga
jednostavno kopirati.
Kopiranje se vrši metodom "vuci-ostavi (drag-drop)" uz pritisnut taster Ctrl.
Na ovaj način unećemo još jedan bočni oslonac. Na Stablu će se pojaviti deo sa istim
nazivom i brojem 2 u zagradi što označava da u sklopu postoje dva ista dela.
95
Slika 137.
Posle unosa, deo spojimo sa ostatkom sklopa
Slika 138
Četvrti deo koji unosimo u sklop je centralni oslonac.

Tipovi spajanja o kojima je bilo reči odnosili su se na lica delova. U ovom slučaju
koristićemo spoj dve ravni.
Posle zadate komande Mate pritisnemo na Coincident, a zatim selektujemo Front ravan
centralnoog oslonca i Right ravan bočnog oslonca
96
Slika 139.
Sledeća dva spoja su Coincident. Prvi je spoj između prednjeg lica bočnog oslonca i
zadnjeg lica centralnog oslonca, a drugi je spoj između donjeg lica centralnog oslonca i
gornjeg lica osnove
Slika 140.
Zadnji deo koji ćemo uneti u sklop je kopija centralnog oslonca.

Uspostavljaju se isti spojevi kao i u slučaju prvog centralnog oslonca.
97
Slika 141.
98

SolidWorks 2006 Standard u 3D modelovanju

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

SolidWorks 2006 Standard u 3D modelovanju

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Preduzeće za razvoj informacione tehnologije, Matice

Srpske 64, Beograd, Škola računara, knjigovodstva i

Skica predstavlja osnovu za izradu sledećih 3D elemenata (Features):

- izvlačenje skice duž normale na ravan skice (Extrude Boss/Base);

Extrude Revolve Sweep Loft

Proces izrade dela se sastoji iz sledećih faza

1. Otvaranje novog dela.

Otvaranje novog dela

Izabraćemo Front ravan za ravan skice

dela je prikazan sledećim simbolom - . Crvena boja kazuje da je aktivan.

Osnovni elementi skice

Luk definisan pomoću

Skicu ćemo početi sa linijom. Liniju možemo crtati na dva načina :

Najbitniji elementi na paleti su:

- pronalaženje centra kruga - ;

PRAVILA KOJA TREBA DA NAS “VODE” PRI CRTANJU SKICE

“Zatvorena” skica kreira puno telo

Zatvorena skica sa još jednom

Pre pomeranja Posle pomeranja

Mogućnost pomeranja se ograničava dimenzionisanjem i definisanjem geometrijskih

Odnosi između elementa skice se mogu uspostaviti na dva načina:

- automatski ( pri crtanju skice);

Odnosi se mogu prikazati na tri načina:

1. Duplim klikom na element skice

PRIMERI ZA RUČNO DODELJIVANJE GEOMETRIJSKIH ODNOSA

Elemente između kojih uspostavljamo geometrijske odnose selektujemo metodom

Odnos Pre Posle

Spajanje linije i tačke

Spajanje dve tačke

Prostiranje dve linije duž

Zadaćemo ponovo odnos ortogonalnosti, koji smo prethodno obrisali.

Za dimenzionisanje se koristi komanda Smart Dimension sa Sketch palete.

Kada dimenzionišete skicu, krenite od najmanje dimenzije, a zatim se krećite ka većim.

Dimenzionisano je samo prvo zaobljenje. Ostala zaobljenja su jednaka prvom.

Izvlačenje duž normale na ravan skice (Extrude)

Na Features paleti pritisnemo na dugme Extruded Boss/Base . Izvlačenje se vrši u

Pogled se automatski menja u izometrijski, a pomoću strelice možemo menjati dubinu

Precizno određivanje dubine izvlačenja određujemo Property panelu

Unosimo sledeće parametre:

Dubina izvlačenja 20 mm.

II Osnove modelovanja dela

Deo na slici 21. započećemo izradom osnovne ploče na Top ravni.

Skiciramo pravougaonik od koordinatnog početka. Komanda se nalazi na Sketch paleti

Izlazimo iz skice i zadajemo komandu Extrude. U polju Depth određujemo dubinu

Nakon pritiska na dugme OK nastaće prvi 3D element i pojaviće se na Stablu. Moguće je

Sledeći 3D element kreiraćemo na postojećem licu. U prvom poglavlju rečeno je da se

Selektujemo lice, a zatim zadamo komandu Sketch

Skicu počinjemo sa vertikalnom linijom

U narednom koraku pritiskom na taster A prelazimo u crtanje tangentnog luka .

Po završetku crtanja luka automatski se vraćamo na crtanje linije. Crtanje skice

U sledećem koraku kotiramo skicu

Nakon završetka skice zadajemo komandu Extrude sa parametrima:

End Condition = Blind

Po završetku elementa promeniti ime na Stablu u Vertikalni element.

Promena pogleda se može izvršiti na nekoliko načina. Izdvojićemo dva:

- preko padajuće liste u levom donjem uglu radnog (grafičkog) dela

Definisanje prvog otvora na vertikalnom elementu dela

Formiranje otvora krećemo sa komandom - Extruded Cut sa palete Features. Zatim,

Poprečni presek otvora predstavlja kružnicu koja je koncentrična luku vertikalnog

End Condition (granica do koje vršimo bušenje otvora) = Blind

Naziv 3D elementa na Stablu je prvi otvor

Nakon izlaska iz skice u Property panelu zadajemo sledeći parametar: