Dokumen Kertas Dasar 10 Perkara Utama YBMK NCD

Kertas Dasar 10 Strategi Utama - Primary Care As Focus of NCD Agenda Bagi tahun 2016-2018
KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA
UNIT CVD-DIABETES-KANSER
Cawangan NCD
i
ii
Kandungan
Kata-Kata Aluan YB Menteri Kesihatan vii
1. Pendahuluan 1
2. Langkah Strategik 3
3. Fokus Utama Kawalan dan Pencegahan NCD 3
4. Sepuluh (10) Strategi Utama “Primary Care As Focus of NCD Agenda” 4

Bagi 2016-2018
5. Pelaksanaan dan Pemantauan 5
Lampiran 1
Indikator dan Sasaran bagi Sepuluh (10) Strategi Utama 8
‘Primary Care As Focus of NCD Agenda’ 2016-2018
Lampiran 2
Kamus bagi Indikator Berimpak Tinggi bagi 16
Sepuluh (10) Strategi Utama ‘Primary Care As Focus of NCD Agenda’ 2016-2018
Sekalung Penghargaan 48
iii
iv
KATA-KATA ALUAN
YB MENTERI KESIHATAN
v
vi
KATA-KATA ALUAN YB MENTERI KESIHATAN
B
eban Penyakit Tidak Berjangkit (Non- Melalui 10 Strategi Utama ini, peranan KOSPEN sebagai
Communicable Disease – NCD) yang semakin wadah penggerak di peringkat akar umbi bagi pencegahan
meningkat menjadikan penyakit NCD satu prioriti penyakit NCD perlu dimantapkan dan dimanfaatkan
utama pencegahan dan kawalan penyakit. Penyakit NCD sepenuhnya di peringkat negeri dan daerah. Penyelarasan
telah dijadikan sebagai salah satu daripada 10 Perkara program dan aktiviti pencegahan dan kawalan penyakit
Keutamaan menjelang 2018 iaitu Primary Care As Focus NCD adalah amat perlu bagi melancarkan pelaksanaan
of Non-Communicable Disease Agenda 2016-2018. aktiviti dan memudahkan pemahaman dan translasi dasar
kerajaan kepada pihak pelaksana.
Selaras dengan Teras Kedua Rancangan Malaysia ke-11
iaitu meningkatkan kesejahteraan rakyat, Pelan Strategik Akhir kata, diharap kertas dasar ini dapat dimanfaatkan
KKM 2016-2020 telah diwujudkan dengan salah satu sepenuhnya dan menjadi satu platform kerjasama untuk
daripada objektif pelan ini adalah untuk mengukuhkan mengoptimumkan sumber yang ada bagi mencegah dan
penyampaian perkhidmatan kesihatan dalam semua tahap mengurangkan komplikasi kesihatan akibat penyakit NCD.
penyakit. Justeru itu, satu dasar ‘fast-track’ telah
diwujudkan bagi memastikan pelaksanaan aktiviti kawalan
dan pencegahan penyakit NCD yang memfokuskan kepada
penjagaan primer dapat dilaksanakan dengan lebih komited
dan efektif. Dasar pelaksanaan ini berpandukan objektif
peningkatan tahap kesihatan, pengurangan risiko kesihatan
serta peningkatan amalan gaya hidup yang sihat.
Di Malaysia, National Health and Morbidity Survey

(NHMS) 2015 telah menunjukkan tahap kesihatan rakyat
Malaysia yang membimbangkan. Seramai 3.5 juta
penduduk berumur 18 tahun ke atas di Malaysia
menghidapi diabetes, 6.1 juta menghidapi hipertensi, 9.6
juta mempunyai tahap kolesterol dalam darah yang tinggi YB Datuk Seri Dr S. Subramaniam
dan 3.3 juta mengalami masalah obesiti. Menteri Kesihatan Malaysia
vii
viii
KERTAS DASAR 10 STRATEGI UTAMA

“PRIMARY CARE AS FOCUS OF NCD AGENDA”
BAGI 2016-2018
1. PENDAHULUAN
National Health and Morbidity Survey (NHMS) 2015 menunjukkan bahawa peratus penduduk berumur
18 tahun dan ke atas yang menghidapi penyakit NCD semakin meningkat. Statistik menunjukkan
sebanyak 17.5% rakyat Malaysia dikesan menghidap diabetes, 30.3% menghidap hipertensi dan 47.7%
mempunyai paras kolesterol darah yang tinggi. Berikutan peningkatan kadar berlebihan berat badan
sebanyak 30% dan obesiti 17.7% serta kadar merokok yang mendatar iaitu 22.8% maka dijangkakan
kadar penyakit NCD ini akan semakin meningkat. Oleh yang demikian adalah wajar pengukuhan bagi
pencegahan dan kawalan penyakit NCD dilaksanakan secara komprehensif dengan memberikan fokus
kepada pencegahan dan penjagaan primer (Primary Care As Focus of NCD Agenda).
Selaras dengan Teras Kedua Rancangan Malaysia ke - 11 iaitu meningkatkan kesejahteraan rakyat,
Pelan Strategik Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) 2016-2020 telah diwujudkan dengan salah satu
objektifnya ialah mengukuhkan penyampaian perkhidmatan kesihatan dalam semua tahap penyakit.
Fokus utama bagi objektif ini adalah memantapkan penjagaan kesihatan primer. Satu dasar ‘fast-track’
telah diwujudkan bagi mempercepatkan pencapaian objektif yang telah menggariskan 10 Perkara
Keutamaan YB Menteri Kesihatan (Jadual 1). Salah satu daripada 10 Perkara Keutamaan ini adalah
“Primary Care As Focus Of NCD Agenda 2016-2018”. Justeru itu, dasar pelaksanaan ini adalah
berpandukan halatuju dan objektif Pelan Strategik KKM, antara lain adalah dengan meningkatkan tahap
kesihatan dan pengurangan faktor risiko kesihatan serta peningkatan amalan gaya hidup yang sihat
(ringkasan seperti di Rajah 1).
Jadual 1: Sepuluh (10) Perkara Keutamaan YB Menteri Kesihatan (Dasar ‘fast-track’)
1 Primary Care As Focus of 6 Transformation of

Pre-Hospital Care
NCD Agenda
(Emergency Services)
2 Transformation of ICT
7 Reformation of Housemen’s
Training
3 Promote and Support 8 Career Pathway for Medical

Non-Profit Organisation Officers
4 Develop Cluster Hospitals 9 Private Practice for Senior

Consultants
5 Establishment of Low 10 Voluntary Health Insurance

Risk Birthing Centre (LRBC) (VHI) Scheme
1
RANCANGAN MALAYSIA KE-11
KESEJAHTERAAN MODAL PERTUMBUHAN INOVASI &

INKLUSIF INFRASTRUKTUR
RAKYAT INSAN HIJAU PRODUKTIVITI
PELAN STRATEGIK KKM 2016-2020
STRATEGI 1: STRATEGI 2: STRATEGI 3: STRATEGI 4:

Mengukuhkan penyampaian Mengukuhkan tadbir urus Memperkasakan individu, Mempergiat kerjasama
perkhidmatan kesihatan bagi setiap sistem kesihatan dan keupayaan keluarga dan masyarakat mengenai antara sektor awam, swasta dan
tahap penyakit khususnya organisasi kesihatan NGO
penjagaan kesihatan primer
FOCUS AREA FOCUS AREA FOCUS AREA FOCUS AREA

1. Strengthening Primary 1. Health System Delivery and Work 1. Human Resource and 1. Public-Private/ Inter-agency
Healthcare Process Reengineering Organizational Capacity Collaboration
2. Enhancing Healthcare Financing Development 2. Creating a Healthy Ecosystem
Mechanism 2. Infrastructure Planning and towards healthy lifestyle and
3. ICT Transformation for Health Development disease prevention
DASAR ‘FAST-TRACK’ – 10 KEUTAMAAN YB MENTERI KESIHATAN 2016-2018

Primary Care Transformation Promote and Develop Cluster Establishment Of Transformation of Reformation of Career Pathway Private Practice Voluntary Health
As Focus of of ICT Support Hospitals Low Risk Pre-hospital Care Housemen’s for Medical For Senior Insurance (VHI)
Non-profit Birthing Centre (Emergency Training Officers Consultants Scheme
Ncd Agenda Organisation (LRBC) Services)
PRIMARY CARE AS FOCUS OF NCD AGENDA
Bahagian Bahagian Bahagian Bahagian

Kawalan Penyakit Pembangunan Pemakanan Pendidikan
Kesihatan Keluarga Kesihatan
10 STRATEGI UTAMA
1 2 3 4 5
Perluasan dan
pemantapan intervensi Pengukuhan aktiviti Memperkukuhkan
Penyakit Tidak Berjangkit Pemantapan aktiviti Meningkatkan
pencegahan NCD di penyebaran maklumat
(NCD) melalui Komuniti pencegahan obesiti di kebolehdapatan makanan
tempat kerja dan institusi dan mesej pencegahan
Sihat Perkasa Negara sekolah sihat di komuniti
swasta dan kerajaan dan kawalan NCD
(KOSPEN)
6 7 8 9 10
Meningkatkan kualiti
perkhidmatan NCD di Menaiktaraf sistem
Perluasan tempat-tempat Perluasan aktiviti pengumpulan data NCD
Pemantapan aktiviti fasilti kesihatan primer
awam sebagai tempat saringan faktor risiko bersepadu (saringan dan
fizikal berstruktur melalui Family Doctor
dilarang merokok penyakit NCD registri)
Concept dan pasukan
Primary Health Care
Rajah 1: Ringkasan menunjukkan halatuju dan dasar 10 Strategi Utama ‘Primary Care As Focus of NCD Agenda’
2. LANGKAH STRATEGIK
Sepertimana yang terkandung di dalam Pelan Strategik KKM1, beberapa langkah strategik perlu diambil
kira di dalam menjalankan aktiviti-aktiviti yang telah digariskan. Antara langkah-langkah strategik
utama dalam menurunkan beban penyakit NCD adalah dengan memperluaskan perkhidmatan
penjagaan kesihatan dengan penekanan di kawasan luar bandar dan pendalaman, melaksanakan
penjagaan kesihatan dalam komuniti, meningkatkan program pemerkasaan dan mobilisasi komuniti,
memperkukuhkan promosi kesihatan di sekolah, menggembleng usaha pelbagai sektor dalam
penyampaian penjagaan kesihatan dan menarik penglibatan sektor swasta serta mengukuhkan
peranan NGO dalam kesihatan. Langkah-langkah strategik di atas digunakan sebagai asas bagi
mewujudkan 10 Strategi Utama di dalam menjadikan penjagaan primer sebagai fokus utama agenda
bagi mencegah dan mengawal penyakit NCD.
3. FOKUS UTAMA PENCEGAHAN DAN KAWALAN PENYAKIT NCD
Bagi memastikan aktiviti-aktiviti pencegahan dan kawalan penyakit NCD dilaksanakan di peringkat
kebangsaan dan negeri dengan berkesan, Bahagian Kawalan Penyakit dengan kerjasama Bahagian
Pembangunan Kesihatan Keluarga, Bahagian Pendidikan Kesihatan dan Bahagian Pemakanan telah
menggariskan tiga (3) fokus utama merangkumi pencegahan primer, saringan awal, rawatan dan
penjagaan pesakit. Fokus ini adalah bertujuan untuk menggalakkan amalan gaya hidup sihat dalam
kalangan penduduk Malaysia bagi mengurangkan prevalen faktor risiko penyakit NCD, meningkatkan
pengesanan kes-kes yang belum lagi dikesan (undiagnosed) serta meningkatkan kualiti penjagaan
kesihatan penyakit NCD di kesihatan primer (Rajah 2).
Pengesanan awal kes penyakit NCD dan rawatan yang optimal di peringkat primer amat penting bagi
memastikan penyakit adalah terkawal dan mencegah daripada berlakunya komplikasi (pencegahan
sekunder). Ini secara langsung bukan sahaja menjamin kualiti hidup yang tinggi tetapi juga amat
penting bagi mengurangkan kemasukan ke hospital dan seterusnya dapat mengawal peningkatan kos
rawatan. Melalui tiga (3) fokus utama ini, dasar dan polisi pelaksanaan adalah dibangunkan dengan 10
Strategi Utama berserta indikator berimpak tinggi yang dipantau secara berkala.
TIGA (3) FOKUS UTAMA

Pencegahan dan kawalan penyakit NCD 2016-2018 akan memberi penekanan
kepada tiga (3) fokus utama seperti berikut:
1 Pencegahan
2 Saringan
3 Rawatan dan
Primer Awal Penjagaan
Pesakit
Mengalakkan amalan Meningkatkan Meningkatkan
gaya hidup sihat pengesanan kes-kes kualiti penjagaan
dalam kalangan undiagnosed penyakit NCD di
penduduk Malaysia kesihatan
bagi mengurangkan Primer
prevalen
faktor risiko NCD
Rajah 2: Tiga (3) Fokus Utama Pelaksanaan Pencegahan dan Kawalan Penyakit NCD
1 http://www.moh.gov.my/penerbitan/Pelan%20Strategik%20KKM.pdf
3
4. SEPULUH (10) STRATEGI UTAMA “PRIMARY CARE AS FOCUS OF NCD

AGENDA” BAGI 2016-2018
Melalui tiga (3) fokus utama, 10 Strategi Utama bagi menjalankan aktiviti-aktiviti di peringkat
kebangsaan dan negeri digariskan seperti di Jadual 2. Indikator-indikator berimpak tinggi disenaraikan
di Lampiran 1, manakala kamus bagi indikator-indikator tersebut adalah seperti di Lampiran 2.
Jadual 2: Sepuluh (10) Strategi Utama “Primary Care As Focus of NCD Agenda”
Perluasan dan pemantapan Pengukuhan aktiviti
1 intervensi penyakit NCD

melalui Komuniti Sihat
Perkasa Negara (KOSPEN) 2 pencegahan penyakit NCD
di tempat kerja, institusi
swasta dan kerajaan
Memperkukuhkan
3 4
Pemantapan aktiviti
penyebaran maklumat dan
pencegahan obesiti
mesej pencegahan dan
di sekolah
kawalan penyakit NCD
5 6
Meningkatkan
Pemantapan aktiviti
kebolehdapatan makanan
fizikal berstruktur
sihat di komuniti
7 8
Perluasan tempat-tempat Perluasan aktiviti
awam sebagai tempat saringan faktor risiko
dilarang merokok penyakit NCD
Meningkatkan kualiti
perkhidmatan penyakit Menaiktaraf sistem
9 NCD di fasilti kesihatan

primer melalui Family
Doctor Concept dan
pasukan Primary Health
Care Team
10 pengumpulan data
penyakit NCD bersepadu
(saringan dan registri)
4
5. PELAKSANAAN DAN PEMANTAUAN
Pelaksanaan 10 Strategi Utama ini melibatkan kerjasama daripada pelbagai pihak. Komitmen di
peringkat daerah, negeri dan Ibu Pejabat diperlukan bagi merealisasikan pencapaian sasaran bagi setiap
strategi.
Pemantauan di peringkat Ibu Pejabat akan diselaraskan oleh Bahagian Kawalan Penyakit. Semua
pencapaian indikator-indikator hendaklah dihantar kepada Cawangan Penyakit NCD setiap bulan pada
3 haribulan. Bahagian-Bahagian yang terlibat akan mengumpulkan pencapaian indikator-indikator di
Bahagian masing-masing sama ada pelaksanaan di peringkat Ibu Pejabat mahupun pelaksanaan di
peringkat negeri. Pencapaian ini akan dibentangkan kepada pihak Pengurusan Tertinggi KKM secara
bulanan.
Bagi pemantauan di peringkat negeri pula, Pengarah Kesihatan Negeri adalah bertanggungjawab untuk
memastikan aktiviti-aktiviti yang telah ditetapkan dilaksanakan. Pegawai Epidemiologi NCD negeri
adalah sebagai urusetia bagi memastikan aktiviti-aktiviti bagi mencapai sasaran indikator-indikator
bagi setiap strategi dilaksanakan dan pengumpulan maklumat dilakukan serta menjalankan analisa
bagi maklumat yang dikumpulkan. Timbalan Pengarah Kesihatan Negeri (Kesihatan Awam) adalah
dipertanggungjawabkan untuk menyelia pelaksanaan aktiviti-aktiviti dan pemantauan secara bulanan.
5
6
1
Lampiran
Sepuluh (10) Strategi Utama

“Primary Care As Focus of NCD Agenda” 2016-2018
7
LAMPIRAN 1
Sepuluh (10) Strategi Utama

“Primary Care As Focus of NCD Agenda” 2016-2018
STRATEGI UTAMA 1
Perluasan dan pemantapan intervensi penyakit NCD melalui KOSPEN
Tempoh Agensi
Bil Aktiviti Indikator Sasaran
Perlaksanaan Bertanggungjawab
1. Penambahan bilangan 2016 - 2018 Bilangan lokaliti KOSPEN 2016 6,000 lokaliti NCD-iKOMM
lokaliti KOSPEN
2017 7,000 lokaliti
2018 8,000 lokaliti
2. Penambahbaikan 2016 - 2018 Bilangan Program 2016 150 lokaliti NCD-iKOMM

aktiviti KOSPEN Pengurusan Berat Badan
(PBB) yang dijalankan di 2017 200 lokaliti
lokaliti KOSPEN
2018 250 lokaliti
STRATEGI UTAMA 2
Pengukuhan aktiviti pencegahan penyakit NCD di tempat kerja, institusi swasta dan
kerajaan
Tempoh Agensi
1. Pelaksanaan Kafeteria 2016 - 2018 Bilangan tempat kerja 2017 450 NCD- CVD-Diabetes
Sihat dan/ atau BeSS dan institusi yang
melaksanakan program 2016 400 NCD-KPAS
2. Pelaksanaan Program pencegahan penyakit
Pengurusan Berat NCD meliputi salah satu 2018 500 Bahagian
Badan di kalangan daripada komponen Pemakanan
anggota kerajaan dan berikut:
swasta Bahagian
• Pelaksanaan Kafeteria Pendidikan
3. Pelaksanaan aktiviti Sihat dan/ atau BeSS Kesihatan
fizikal berstruktur dan
berkala • Pelaksanaan Program
Pengurusan Berat
4. Pelaksanaan Program Badan (PBB)
Warga Aktif Warga
Produktif • Pelaksanaan aktiviti
fizikal berstruktur
dan berkala
• Pelaksanaan
Program Warga
Aktif Warga Produktif
8
STRATEGI UTAMA 3
Memperkukuhkan penyebaran maklumat dan mesej pencegahan dan kawalan penyakit
NCD
Tempoh Agensi
1. Meningkatkan 2016 - 2018 Bilangan ‘likes’ & MyHealth: Bahagian
bilangan ‘likes’ & ‘followers’ untuk semua FB: peningkatan Pendidikan
‘followers’ untuk saluran media sosial 4,000 likes/ tahun Kesihatan
semua saluran media
sosial. Twitter: peningkatan
200 followers/ tahun
YouTube: peningkatan
1 juta views/ tahun
Instagram:
peningkatan
Nak Sihat:
FB: peningkatan
5,000 likes/ tahun
Twitter: peningkatan
YouTube:
peningkatan
50,000 views/ tahun
2. Memuatnaik 2016 - 2018 Bilangan mesej kesihatan MyHealth: Bahagian

penyebaran mesej- penyakit NCD yang telah FB: peningkatan Pendidikan
mesej kesihatan di post atau dimuatnaik sebaran mesej 200 Kesihatan
penyakit NCD melalui melalui saluran media setahun
saluran media sosial sosial MyHealth dan
MyHealth dan Nak Nak Sihat Twitter: peningkatan
Sihat secara sebaran mesej 200
komprehensif. setahun
YouTube: muatnaik
5 video setahun
Nak Sihat:
FB: peningkatan
sebaran mesej 100
setahun
Twitter: peningkatan
sebaran mesej 100
setahun
YouTube: muatnaik
video 5 setahun
Instagram:
peningkatan sebaran
mesej 10 setahun
9
STRATEGI UTAMA 4
Pemantapan aktiviti pencegahan obesiti di sekolah
Tempoh Agensi
1. Pemantauan 2016 - 2018 Peratus liputan sekolah 2016 40% Bahagian
Penjualan Makanan yang dipantau penjualan Pemakanan
dan Minuman di makanan dan minuman 2017 65%
Kantin Sekolah di kantin sekolah
2018 65%
STRATEGI UTAMA 5
Meningkatkan kebolehdapatan makanan sihat di komuniti
Tempoh Agensi
1. Pelaksanaan Kafeteria 2016 - 2018 Bilangan kafeteria 2016 100% kafeteria Bahagian
Sihat di Institusi & memenuhi kriteria di bawah fasiliti Pemakanan
Tempat Kerja Kafeteria Sihat dan/ atau kesihatan KKM
Bersih, Selamat dan diiktiraf Kafeteria
Sihat (BeSS). Sihat.
2017 Semua
kafeteria di setiap Ibu
Pejabat Kementerian
di Putrajaya diiktiraf
Kafeteria Sihat dan/
atau BeSS (20
kafeteria)
2018 Sekurang-
kurangnya 2 kafeteria
di agensi kerajaan/
agensi swasta
diiktiraf Kafeteria
Sihat dan/ atau BeSS.
10
STRATEGI UTAMA 6
Pemantapan aktiviti fizikal berstruktur
Tempoh Agensi
1. Pelaksanaan program 2016 - 2018 Bilangan aktiviti fizikal 2016 5,280 Bahagian
aktiviti fizikal berstruktur dan berkala Pendidikan
berstruktur di lokaliti di lokaliti KOSPEN, KOSPEN 2,400 Kesihatan
KOSPEN, bukan bukan KOSPEN dan
KOSPEN dan di tempat kerja. Bukan KOSPEN 1,440
tempat kerja.
Tempat kerja 1,440
2. Pelaksanaan latihan
Penggerak Aktiviti
Fizikal yang 2017 6,160
melibatkan kakitangan
KKM dan bukan KOSPEN 2,800
kakitangan KKM.
Bukan KOSPEN 1,680
Tempat kerja 1,680
2018 6,896
KOSPEN 3,200
Bukan KOSPEN 1,848
Tempat kerja 1,848
11
STRATEGI UTAMA 7
Perluasan tempat-tempat awam sebagai tempat dilarang merokok
Tempoh Agensi
1. Pelaksanaan secara 2016 - 2018 Bilangan premis bebas 2016 10 premis bagi NCD-FCTC
sukarela premis asap rokok di komuniti setiap lokaliti
bebas asap rokok di KOSPEN seperti Rumah NCD-iKOMM
lokaliti KOSPEN Bebas Asap Rokok. 2017 10 premis bagi
seperti Rumah Bebas setiap lokaliti
Asap Rokok (RBAR) • Secara amnya,
sasaran tahunan 2018 10 premis bagi
adalah untuk setiap lokaliti
mengiktiraf
sekurang-kurangnya
10 premis bebas
asap rokok untuk
setiap lokaliti.
• Oleh itu pencapaian

indikator ini adalah
bergantung kepada
bilangan sasaran
lokaliti KOSPEN
setiap tahun.
STRATEGI UTAMA 8
Perluasan aktiviti saringan faktor risiko penyakit NCD
Tempoh Agensi
1. Pelaksanaan saringan 2016 - 2018 Peratus penduduk 2016 10 % NCD-CVD-Diabetes
NCD di komuniti berumur ≥18 tahun
KOSPEN menjalani saringan: 2017 20 %
2. Pelaksanaan saringan • Diabetes 2018 30 %

NCD di tempat awam
• Hipertensi
3. Pemantapan saringan
opportunistic di fasiliti • BMI
KKM
4. Usahasama dengan
pihak swasta dan
pertubuhan bukan
kerajaan (NGO) dalam
pelaksanaan kempen
saringan dan
perkongsian data
12
STRATEGI UTAMA 9
Meningkatkan kualiti perkhidmatan penyakit NCD di fasiliti kesihatan primer melalui
Family Doctor Concept (FDC) dan Primary Health Care Team (PHC)
Tempoh Agensi
1. Menambahbaik 2016 - 2018 Peratus pesakit Diabetes ≥ 30% pesakit Bahagian
program rawatan Jenis 2 yang mencapai Diabetes mencapai Pembangunan
penyakit NCD di klinik paras HbA1c ≤ 6.5% HbA1c ≤ 6.5% Kesihatan Keluarga
kesihatan. di Klinik Kesihatan (KK)
2. Pengukuhan rawatan Peratus pesakit HPT > 50% pesakit HPT

penyakit NCD di klinik terkawal di KK dengan mencapai
kesihatan termasuk tekanan darah BP < 140/90 mmHg
defaulter tracing BP <140/90 mmHg
3. Memastikan Peratus klien yang 20% klien berhenti

kemudahcapaian berjaya berhenti merokok merokok
bekalan ubat dan dalam tempoh 6 bulan
reagen bagi penyakit di KK
NCD
4. Meningkatkan Bilangan serta peratus 2016 30% bilangan

kompetensi anggota anggota kesihatan yang anggota Kesihatan
kesihatan melalui dari setiap daerah yang (PPP, JT, JM)
latihan penyakit NCD menjalani latihan penyakit mengikut latihan
secara berterusan NCD termasuklah: penyakit NCD
i. FMS 2017 30% bilangan

anggota Kesihatan
ii. MO (PPP, JT, JM)
mengikut latihan
iii. AMO (PPP) penyakit NCD
iv. SN 2018 40% bilangan

anggota Kesihatan
v. Lain-lain (PPP, JT, JM)
mengikut latihan
penyakit NCD
13
STRATEGI UTAMA 10
Menaiktaraf sistem pengumpulan data penyakit NCD bersepadu (saringan dan registri)
Tempoh Agensi
1. Menaiktaraf sistem 2016 – 2018 Integrasi sistem MySihat 2016 Naiktaraf Lembaga Promosi
MySihat MOVeS Online Evaluation System sistem MOVeS Kesihatan (MySihat)
dengan cara integrasi (MOVeS) dengan sistem
dengan sistem yang data yang lain seperti 2017 Integrasi Bahagian
lain (eBSSK, DOSH, eBSSK, SOCSO dan dengan eBSSK Pembangunan
SOCSO) DOSH Kesihatan Keluarga
2018 Integrasi
dengan SOCSO dan NCD-iKOMM
DOSH
SOCSO
DOSH
2. Menaiktaraf sistem 2016 – 2018 Perkembangan naiktaraf 2016 30% mengikut NCD-CVD-Diabetes
NDR menjadi sistem sistem National Diabates carta perbatuan
NCD Registry Registry (NDR) menjadi
NCD Registry mengikut 2017 60% mengikut
peratus carta perbatuan carta perbatuan
yang diwujudkan
2018 100% Sistem
boleh digunakan.
14
2
Lampiran
KAMUS INDIKATOR BERIMPAK TINGGI

Bagi 10 Strategi Utama
“Primary Care As Focus of NCD Agenda”
2016 - 2018
LAMPIRAN 2
STRATEGI UTAMA 1
Perluasan dan pemantapan intervensi penyakit NCD melalui Komuniti Sihat

Perkasa Negara (KOSPEN)
Indikator 1 Bilangan lokaliti KOSPEN
Rational Indikator KOSPEN merupakan program intervensi dalam komuniti bagi menangani faktor risiko dan
penyakit NCD. Program yang memberi fokus kepada memperkasakan masyarakat ini
bertunjangkan kepada pembentukan kumpulan sukarelawan yang dilatih menjadi agen
kesihatan dan menjalankan tugas berikut di lokaliti KOSPEN;
i. Advokasi dan promosi amalan gaya hidup sihat berasaskan 5 skop KOSPEN iaitu
pemakanan sihat, hidup yang aktif, amalan tidak merokok, pengurusan berat badan
serta saringan faktor risiko penyakit NCD.
ii. Pemangkin kepada penerapan polisi kesihatan berkaitan serta memastikan pewujudan
persekitaran sihat selaras dengan 5 skop KOSPEN.
iii. Menjalankan aktiviti saringan faktor risiko penyakit NCD ke atas penduduk 18 tahun dan
ke atas di lokaliti KOSPEN dan memberi khidmat nasihat asas bagi kes-kes berisiko.
iv. Merujuk kes-kes yang memenuhi kriteria ke klinik kesihatan untuk ujian pengesahan
dan rawatan lanjut sekiranya berkaitan.
Pelaksanaan KOSPEN mensasarkan pewujudan 10,000 lokaliti dengan 50,000 sukarelawan

dilatih. KOSPEN dijangkakan akan memberi manfaat kepada sekurang-kurangnya 6 juta
penduduk (anggaran 600 penduduk di satu lokaliti). Sejumlah 1.5 juta penduduk dewasa di
lokaliti KOSPEN disasarkan dapat disaring menjelang 2022.
Definisi Terma KOSPEN: Komuniti Sihat Perkasa Negara
Kriteria Lokaliti yang telah menjalankan aktiviti sensitization dan bersetuju menjalankan aktiviti
KOSPEN.
Numerator Bilangan lokaliti KOSPEN yang telah menjalankan aktiviti sensitization dan bersetuju
menjalankan aktiviti KOSPEN.
Denominator Tidak berkenaan
Formula Bilangan lokaliti yang telah menjalankan aktiviti sensitization dan bersetuju menjalankan
aktiviti KOSPEN
Sasaran Berdasarkan Tahun (kumulatif)
2016 6,000 lokaliti tempat kerja KOSPEN
Justifikasi Sasaran • Berdasarkan pencapaian semasa
• Mengambilkira kebolehdapatan peralatan saringan di lokaliti terbabit
16
Indikator 1
Bilangan lokaliti KOSPEN
(samb.)
Sumber Data NCD-iKOMM
Kekerapan Data dikumpul setiap tiga bulan – Mac, Jun, September dan Disember tahun semasa
Penghantaran Data
Limitasi -
Pegawai Dr. Rosnah bt. Ramly

Bertanggungjawab Ketua Penolong Pengarah Kanan
Unit iKOMM
Cawangan NCD, Bahagian Kawalan Penyakit
Tel: 03-88924418
Email: drrosnah.ramly@moh.gov.my
17
STRATEGI UTAMA 1
Perluasan dan pemantapan intervensi penyakit NCD melalui Komuniti Sihat

Perkasa Negara (KOSPEN)
Bilangan Program Pengurusan Berat Badan yang dijalankan di lokaliti

Indikator 2
KOSPEN
Rational Indikator Program Pengurusan Berat Badan (PBB) merupakan salah satu inisiatif intervensi dalam
komuniti bagi faktor risiko penyakit NCD iaitu berlebihan berat badan dan obesiti.
Program yang berjalan selama 6 bulan ditawarkan kepada peserta saringan KOSPEN yang
dikesan mempunyai berat badan ≥ 25kg/m2 yang tidak mempunyai sebarang kontraindikasi.
Ianya terdiri dari 3 modul iaitu pemakanan sihat, aktiviti fizikal berjadual dan berkala serta
komponen motivasi dan dijalankan secara pasukan sukarelawan dan dibantu oleh pasukan
kesihatan. Kejayaan PBB akan membantu mengurangkan prevalens berlebihan berat badan di
kalangan komuniti KOSPEN seterusnya mengurangkan risiko penyakit NCD di kalangan
mereka.
Definisi Terma PBB: Pengurusan Berat Badan
KOSPEN: Komuniti Sihat Perkasa Negara
Kriteria Program PBB yang dijalankan selama 6 bulan lengkap mengikut modul dan disertai oleh klien
yang mempunyai berlebihan berat badan/ obes pada tahun semasa.
Numerator Bilangan Program PBB yang dijalankan selama 6 bulan lengkap mengikut modul dan disertai
oleh klien yang mempunyai berlebihan berat badan/ obes pada tahun semasa.
Formula Jumlah bilangan Program PBB yang dijalankan selama 6 bulan lengkap mengikut modul dan
disertai oleh klien yang mempunyai berlebihan berat badan/ obes pada tahun semasa.
Sasaran Berdasarkan Tahun (kumulatif)

2016 - 150 lokaliti KOSPEN
Justifikasi Sasaran • Berdasarkan pencapaian semasa
• Mengambilkira sumber bagi menjalankan PBB
Sumber Data NCD-iKOMM
Kekerapan Data dikumpul setiap tiga bulan – Mac, Jun, Sept. dan Disember tahun semasa
Penghantaran Data
Limitasi -
Pegawai Dr. Rosnah bt. Ramly

Unit iKOMM
Cawangan NCD, Bahagian Kawalan Penyakit
Tel: 03-88924418
Email: drrosnah.ramly@moh.gov.my
18
STRATEGI UTAMA 2
Pengukuhan aktiviti pencegahan penyakit NCD di tempat kerja, institusi

swasta dan kerajaan
Bilangan tempat kerja dan institusi yang melaksanakan program

pencegahan penyakit NCD meliputi salah satu daripada komponen
berikut:
Indikator 3 • Pelaksanaan Kafeteria Sihat dan/ atau BeSS
• Pelaksanaan Program Pengurusan Berat Badan (PBB)
• Pelaksanaan aktivit fizikal berstruktur dan berkala
• Pelaksanaan Program Warga Aktif Warga Produktif
Rational Indikator Latarbelakang
Pekerja merupakan hampir 50% penduduk Malaysia. Mereka merupakan aset yang penting
bagi satu-satu organisasi dan negara. Peningkatan secara global masa pekerja di tempat
kerja merupakan faktor yang menyokong kepada kepentingan melindungi pekerja dan
mempromosi kesihatan di tempat kerja. Disokong dengan keperluan penyediaan tahap
keselamatan, kesihatan dan kesejahteraan di tempat kerja terkandung di dalam Akta
Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 (Akta 514) dan Akta Mesin dan Jentera 1967
(Akta 139) serta selaras dengan The 2011 Political Declaration of the High Level Meeting of
The General Assembly on Prevention and Control of Non Communicable Diseases dan
Objective 3 of The WHO Western Pacific Regional Action Plan for the Prevention of The NCD
(2014 – 2020).
Rasional Keperluan Pemantauan
Pelaksanaan program pencegahan penyakit NCD bertujuan mendekatkan dan meluaskan

capaian program kesihatan tempat kerja melalui penerapan polisi kesihatan, pewujudan
persekitaran yang menjurus kepada pembudayaan amalan gaya hidup sihat seiring dengan
peningkatan potensi diri, pemantapan tahap sosio-ekonomi serta pembangunan yang mapan
bagi membentuk warga kerja sihat, bebas daripada penyakit NCD.
Definisi Terma Bilangan persekitaran tempat kerja dan institusi yang melaksanakan program pencegahan
penyakit NCD meliputi salah satu daripada komponen berikut:
• Pelaksanaan Kafeteria Sihat dan/ atau BeSS
• Pelaksanaan aktivit fizikal berstruktur dan berkala
Kriteria Kriteria kemasukan:
• Semua tempat kerja
• Semua institusi swasta dan kerajaan
Numerator Bilangan persekitaran tempat kerja dan institusi yang melaksanakan salah satu daripada 4
program pencegahan penyakit NCD.
Denominator Tiada
19
Bilangan tempat kerja dan institusi yang melaksanakan program

pencegahan penyakit NCD meliputi salah satu daripada komponen
berikut:
Indikator 3
• Pelaksanaan Kafeteria Sihat dan/ atau BeSS
(samb.)
• Pelaksnaan aktivit fizikal berstruktur dan berkala
Formula Tiada
Sasaran 2016: 400
2017: 450
2018: 500
Justifikasi Sasaran Pelaksanaan aktiviti pencegahan penyakit NCD di tempat kerja telah dilaksanakan di 250 buah
lokaliti pada tahun 2015. Memandangkan KOSPEN tempat kerja telah dimulakan dan promosi
pencegahan penyakit NCD akan diperluas dan dimantapkan, bilangan sasaran yang
ditetapkan boleh dicapai.
Sumber Data • Program Kafeteria Sihat dan/ atau BeSS di tempat kerja dan lain-lain institusi
• Program Pengurusan Berat Badan (PBB) di lokaliti KOSPEN tempat kerja dan lain-lain
institusi
• Pelaksanaan aktiviti fizikal berstruktur dan berkala di tempat kerja dan lain-lain institusi
• Program Warga Aktif Warga Produktif di fasiliti KKM
Kekerapan Setiap bulan

Penghantaran Data
Limitasi • Bergantung kepada sokongan dan komitmen pihak pengurusan tertinggi tempat kerja
dan institusi
• Pelaksanaan tidak menjamin kelestarian (sustainability) aktiviti
Pegawai Dr Noor Raihan Khamal

Unit CVD-Diabetes
Cawangan Penyakit Tidak Berjangkit
Tel: 03-88924413
Email: dr.noorraihan@moh.gov.my
20
STRATEGI UTAMA 3
Memperkukuhkan penyebaran maklumat dan mesej pencegahan dan

Meningkatkan bilangan likes dan followers saluran media sosial seperti

Indikator 4
MyHealth dan Nak Sihat.
Rational Indikator Revolusi ICT dan teknologi moden pada masa kini telah membawa perubahan yang amat
besar. Penggunaan saluran media sosial seperti Facebook, Instagram, Twitter dan You Tube
kini semakin meluas dengan pelbagai maklumat kini boleh diakses dengan begitu cepat.
Banyak pihak telah mengambil kesempatan terhadap situasi ini untuk mempromosi dan
menyampaikan pelbagai maklumat dan berita kepada masyarakat.
Seiring dengan perkembangan ini KKM seharusnya mengggunakan ia sebagai satu peluang
untuk mempromosikan kesihatan dengan lebih agresif. Penyampaian mesej-mesej menerusi
media sosial ini akan menjadi satu strategi pengukuh kepada pelaksanaan program-program
kesedaran tentang Penyakit NCD sedia ada seperti Kem Nak Sihat dan Berjalan 10,000
Langkah. Mesej-mesej menerusi media sosial boleh disampaikan secara berjadual dan diolah
untuk menjadi menarik agar ia mempunyai nilai untuk diviralkan.
Dengan mengambil kira bilangan likes dan followers sesuatu saluran media sosial ini kita
boleh mendapat gambaran berapa luas liputan hebahan mesej-mesej yang dapat
disampaikan kepada pengikut saluran media sosial.
Definisi Terma MyHealth
Portal MyHealth ialah satu perkhidmatan dalam talian yang disediakan oleh KKM di bawah
Aplikasi Perdana MSC Telekesihatan.
Ianya merupakan satu inisiatif Kerajaan Malaysia untuk membawa Negara ini ke hadapan
dalam penggunaan ICT secara inovatif di samping menjana pertumbuhan ke arah mencapai
tahap Negara Maju menjelang tahun 2020.
Aplikasi Perdana MSC Telekesihatan dijangka dapat mengubah sistem penjagaan kesihatan
Malaysia untuk menjadi perkhidmatan yang lebih bersepadu, meluas dan secara maya
dengan tujuan untuk menyediakan perkhidmatan yang saksama, mudah dicapai dan
berkualiti tinggi. Ini akan membantu pencapaian visi perkhidmatan kesihatan dengan
menekankan kepada kesejahteraan sepanjang hayat di mana individu, keluarga dan komuniti
memainkan peranan penting dalam penjagaan kesihatan.
Kumpulan sasaran MyHealth adalah kepada rakyat Malaysia secara amnya dengan
subkategori tertentu iaitu kanak-kanak, remaja, dewasa, wanita mengandung dan warga
emas.
Nak Sihat
Nak Sihat bermula sebagai sebuah kempen penggalakan aktiviti fizikal khusus untuk belia
yang berumur dari 15 tahun hingga 30 tahun pada tahun 2013.
Pelbagai pengisian kempen diadakan seperti aktiviti fizikal berstruktur di peringkat komuniti
dan kempen menerusi media massa termasuklah saluran media sosial. Saluran Nak Sihat
mempunyai jumlah pengikut yang besar dan ini merupakan satu medium terbaik untuk
mempromosi gaya hidup sihat kepada golongan belia.
Kriteria Perkara ini merujuk kepada usaha untuk meningkatkan liputan penyampaian mesej-mesej
berkaitan Penyakit Tidak Berjangkit menerusi saluran media sosial MyHealth dan Nak Sihat.
Numerator -
21
Indikator 4 Meningkatkan bilangan likes dan followers saluran media sosial seperti
(samb.) MyHealth dan Nak Sihat.
Denominator -
Formula Bilangan likes dan followers untuk saluran media sosial MyHealth dan Nak Sihat.
Sasaran
Sasaran
Media sosial
2015 2016 2017 2018
Facebook MyHealth 37,001 50,000 54,000 58,000

(likes) 1NakSihat 221,682 222,000 225,000 230,000
Twitter MyHealth 1,601 1,800 2,000 2,500

(followers) 1NakSihat 51,906 52,500 53,000 53,500
YouTube MyHealth 1,400,822 1.5 juta 1.6 juta 1.7 juta

(views) 1NakSihat 640,995 700,000 750,000 800,000
Instagram MyHealth 689 700 800 1,000

(followers)
Justifikasi Sasaran Sasaran adalah berdasarkan kepada penetapan jumlah seperti berikut:
Facebook: MyHealth (peningkatan 4,000 likes setahun)

Nak Sihat (peningkatan 5,000 likes setahun)
Twitter: MyHealth (peningkatan 200 daripada 2016 hingga 2017 dan 300 daripada 2017
hingga 2018)
Nak Sihat (peningkatan 500 followers setahun)
You Tube: MyHealth (peningkatan 1 juta views setahun)

Nak Sihat (peningkatan 50,000 views setahun)
Instagram: MyHealth (peningkatan 100 followers daripada 2016 hingga 2017 dan 200
followers daripada 2017 hingga 2018)
Sumber Data Data akan dikumpulan oleh dua Cawangan di Bahagian Pendidikan Kesihatan iaitu:
• Cawangan Media Kesihatan (MyHealth)
• Cawangan Kesejahteraan Populasi (Nak Sihat)

Penghantaran Data
Limitasi • Populasi yang tidak mempunyai akses internet
Pegawai En. Munshi bin Abdullah

Bahagian Pendidikan Kesihatan
Tel : 03-88834424
Email : munshi@moh.gov.my
22
STRATEGI UTAMA 3
Memperkukuhkan penyebaran maklumat dan mesej pencegahan dan

Memuatnaik penyebaran mesej-mesej kesihatan penyakit NCD melalui

Indikator 5
saluran media sosial MyHealth dan Nak Sihat secara komprehensif
Rational Indikator Revolusi ICT dan teknologi moden pada masa kini telah membawa perubahan yang amat
besar. Penggunaan saluran media sosial seperti Facebook, Instagram, Twitter dan You Tube
kini semakin meluas dengan pelbagai maklumat kini boleh diakses dengan begitu cepat.
Banyak pihak telah mengambil kesempatan terhadap situasi ini untuk mempromosi dan
pelbagai maklumat dan berita kepada masyarakat.
Seiring dengan perkembangan ini KKM seharusnya mengggunakan ia sebagai satu peluang
untuk mempromosikan kesihatan dengan lebih agresif. Penyampaian mesej-mesej menerusi
media sosial ini akan menjadi satu strategi pengukuh kepada pelaksanaan program-program
kesedaran tentang Penyakit Tidak Berjangkit sedia ada seperti Kem Nak Sihat dan Berjalan
10,000 Langkah. Mesej-mesej menerusi media sosial boleh disampaikan secara berjadual
dan diolah untuk menjadi menarik agar ia mempunyai nilai untuk diviralkan.
Definisi Terma MyHealth

Portal MyHealth ialah satu perkhidmatan dalam talian yang disediakan oleh KKM di bawah
Aplikasi Perdana MSC Telekesihatan.
Ianya merupakan satu inisiatif Kerajaan Malaysia untuk membawa Negara ini ke hadapan
dalam penggunaan ICT secara inovatif di samping menjana pertumbuhan ke arah mencapai
tahap Negara Maju menjelang tahun 2020.
Aplikasi Perdana MSC Telekesihatan dijangka dapat mengubah sistem penjagaan kesihatan
Malaysia untuk menjadi perkhidmatan yang lebih bersepadu, meluas dan secara maya
dengan tujuan untuk menyediakan perkhidmatan yang saksama, mudah dicapai dan
berkualiti tinggi. Ini akan membantu pencapaian visi perkhidmatan kesihatan dengan
menekankan kepada kesejahteraan sepanjang hayat di mana individu, keluarga dan komuniti
memainkan peranan penting dalam penjagaan kesihatan.
Kumpulan sasaran MyHealth adalah kepada rakyat Malaysia secara amnya dengan
subkategori tertentu iaitu kanak-kanak, remaja, dewasa, wanita mengandung dan warga
emas.
Nak Sihat
Nak Sihat bermula sebagai sebuah kempen penggalakan aktiviti fizikal khusus untuk belia
yang berumur dari 15 tahun hingga 30 tahun pada tahun 2013.
Pelbagai pengisian kempen diadakan seperti aktiviti fizikal berstruktur di peringkat komuniti
dan kempen menerusi media massa termasuklah saluran media sosial. Saluran Nak Sihat
mempunyai jumlah pengikut yang besar dan ini merupakan satu medium terbaik untuk
mempromosi gaya hidup sihat kepada golongan belia.
Kriteria Perkara ini merujuk kepada mesej-mesej kesihatan yang disebarkan berkaitan penyakit NCD
menerusi saluran media sosial MyHealth dan Nak Sihat.
Numerator -
Denominator -
Formula Bilangan mesej kesihatan NCD yang telah di post atau dimuatnaik melalui saluran media
sosial MyHealth dan Nak Sihat.
23
Indikator 5 Memuatnaik penyebaran mesej-mesej kesihatan penyakit NCD melalui

(samb.) saluran media sosial MyHealth dan Nak Sihat secara komprehensif
Sasaran
Sasaran
Media sosial
2017 2018 2019
Facebook MyHealth 1,000 1,200 1,400

1NakSihat 600 700 800
Twitter MyHealth 1,000 1,200 1,400

1NakSihat 600 700 800
YouTube MyHealth 20 25 30
1NakSihat 10 15 20
Instagram MyHealth 50 60 70
Justifikasi Sasaran Sasaran adalah berdasarkan kepada jumlah penyebaran mesej-mesej kesihatan NCD seperti
berikut:
Facebook: MyHealth (peningkatan 200 sebaran mesej setahun)

Nak Sihat (peningkatan 100 sebaran mesej setahun)
Twitter: MyHealth (peningkatan 200 sebaran mesej setahun)

Nak Sihat (peningkatan 100 sebaran mesej setahun)
YouTube: MyHealth (muatnaik 5 video setahun)

Nak Sihat (muatnaik 5 video setahun)
Instagram: MyHealth (peningkatan sebaran mesej 10 setahun)
Sumber Data Data akan dikumpulkan oleh dua Cawangan di Bahagian Pendidikan Kesihatan iaitu:
Cawangan Media Kesihatan (MyHealth) dan Cawangan Kesejahteraan Populasi (Nak Sihat)
Kekerapan Setiap 3 bulan

Penghantaran Data
Limitasi 1. Bergantung kepada isu semasa atau keutamaan program
2. Sumber Kewangan – bagi menghasilkan video untuk muatnaik dalam Youtube
3. Kekangan tenaga kepakaran – tiada pegawai yang khusus bagi menjaga media sosial
4. Limitasi akses – tiada kebenaran diberikan bagi mengakses medial sosial diberikan.
Kebenaran akses hanya diberikan pada waktu rehat sahaja.

Tel : 03-88834424
24
STRATEGI UTAMA 4
Pemantapan aktiviti pencegahan obesiti di sekolah
Peratus liputan sekolah yang dipantau penjualan makanan dan minuman

Indikator 6
di kantin sekolah
Rational Indikator Bagi memastikan makanan dan minuman yang dijual di kantin sekolah mematuhi senarai
makanan dan minuman yang boleh dijual berdasarkan Panduan Pengurusan Kantin Sekolah
Sihat.
Definisi Terma Peratus liputan kantin sekolah rendah dan menengah yang dipantau penjualan makanan dan
minuman berdasarkan senarai makanan dan minuman yang disenaraikan seperti di dalam
Panduan Pengurusan Kantin Sekolah Sihat.
Indikator ini merujuk kepada lawatan baru sahaja bagi pemantauan penjualan makanan dan
minuman di kantin sekolah pada tahun semasa. Sasaran pencapaian aktiviti ini adalah
berdasarkan bilangan pemantauan yang dijalankan oleh Pegawai Sains Pemakanan (PSP).
Namun begitu, aktiviti pemantauan masih boleh diteruskan oleh Pegawai Kesihatan
Persekitaran (PKP)/ Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran (PPKP).
Kriteria Semua sekolah (rendah dan menengah) yang mempunyai kantin di bawah pengurusan
Kementerian Pendidikan Malaysia
Numerator Bilangan lawatan baru pemantauan penjualan makanan dan minuman di kantin sekolah bagi
tahun semasa
Denominator Bilangan sekolah yang mempunyai kantin bagi tahun semasa.
Formula Bilangan lawatan baru pemantauan penjualan makanan dan

minuman di kantin sekolah bagi tahun semasa
X 100
Bilangan sekolah yang mempunyai kantin bagi tahun semasa.
Sasaran 2016 42%

2017 65%
2018 65%
*Sasaran 2018 tiada peningkatan kerana tiada perjawatan baru dan jumlah perjawatan di
setiap negeri adalah kekal seperti tahun 2017
Justifikasi Sasaran Berdasarkan sasaran dalam NPANM III iaitu 50% sekolah diliputi pemantauan penjualan
makanan dan minuman menjelang 2020.
Sumber Data Bahagian Pemakanan
Kekerapan Data dikumpul empat kali setahun

Penghantaran Data
Limitasi Peningkatan sasaran berkemungkinan tidak dapat dicapai sekiranya tiada pertambahan
jawatan. Ini adalah kerana sasaran yang ditetapkan adalah berdasarkan norma aktiviti
pemantauan yang dijalankan oleh Pegawai Sains Pemakanan (PSP) berdasarkan jumlah
perjawatan PSP di peringkat Pejabat Kesihatan Daerah (PKD) dan Klinik Kesihatan.
Pegawai Puan Zaiton bt Daud

Bertanggungjawab Timbalan Pengarah (Operasi Pemakanan I)
Bahagian Pemakanan
Email: zaiton_daud@moh.gov.my
25
STRATEGI UTAMA 5
Meningkatkan kebolehdapatan makanan sihat di komuniti
Bilangan kafeteria memenuhi kriteria Kafeteria Sihat dan/ atau Bersih

Indikator 7
Selamat dan Sihat (BeSS)
Rational Indikator KKM telah menjalankan pelbagai aktiviti promosi pemakanan yang bertujuan mendidik
masyarakat mempraktikkan amalan makan secara sihat. Amalan ini merupakan salah satu
elemen yang sangat penting dalam membentuk masyarakat yang sihat dan dapat
menyumbang kepada produktiviti negara.
Walaubagaimanapun, gaya hidup masyarakat yang semakin moden menyebabkan promosi

makan secara sihat menjadi semakin mencabar, dan memerlukan pelbagai strategi dan
pendekatan bagi meningkatkan keberkesanannya. Faktor masa dan tuntutan kerja telah
mendorong rakyat Malaysia mendapatkan lebih banyak makanan “sedia-dimakan” (ready-to-
eat) di restoran, kafeteria atau kedai-kedai makan.
Kekurangan kafeteria atau restoran yang menawarkan pilihan makanan yang lebih sihat selain
bersih dan selamat merupakan salah satu faktor yang menghalang masyarakat mengamalkan
makan secara sihat. Oleh itu, pelaksanaan inisiatif Kafeteria Sihat dan BeSS (Bersih, Selamat
dan Sihat) di premis makanan merupakan salah satu strategi yang dapat membantu
menyediakan persekitaran yang menyokong masyarakat bagi mengamalkan makan secara
sihat. Ianya juga merupakan usaha kerajaan bagi menggalakkan pengusaha makanan
menyediakan makanan yang berkhasiat, bersih dan selamat kepada pelanggan, dengan
memberi keutamaan kepada keselesaan dan kebersihan premis.
Definisi Terma Bilangan kafeteria memenuhi kriteria Kafeteria Sihat dan/ atau premis BeSS
• Semua pengendali makanan telah menghadiri Kursus Pengendali Makanan dan Latihan
Katering Sihat
• Mempunyai rekod sijil vaksinasi Tifoid
• Markah pemeriksaan premis adalah sekurang-kurangnya 86%
• Memenuhi semua syarat-syarat wajib penilaian Kafeteria Sihat
Numerator Bilangan kafeteria memenuhi kriteria Kafeteria Sihat dan/ atau premis BeSS
Denominator Jumlah bilangan kafeteria yang didaftarkan
*Formula Bilangan kafeteria yang memenuhi

kriteria Kafeteria Sihat/ BeSS
X 100
Jumlah kafeteria yang memenuhi
kriteria untuk dinilai sebagai Kafeteria Sihat/ BeSS
Sasaran 2016 - 100% kafeteria di bawah fasiliti kesihatan KKM diiktiraf Kafeteria Sihat *(formula
hanya terpakai untuk sasaran ini)
2017 - Semua kafeteria di setiap Ibu Pejabat Kementerian di Putrajaya diiktiraf Kafeteria Sihat
dan/atau BeSS (20 kafeteria)
2018 - Sekurang-kurangnya 2 kafeteria di agensi kerajaan/ agensi swasta diiktiraf Kafeteria

Sihat dan/atau BeSS.
26
Indikator 7 Bilangan kafeteria memenuhi kriteria Kafeteria Sihat dan/ atau Bersih
(samb.) Selamat dan Sihat (BeSS)
Justifikasi Sasaran Semua kafeteria di bawah fasiliti kesihatan KKM wajib mendapat pengiktirafan Kafeteria Sihat
dan/ atau BeSS pada penghujung tahun 2016. Oleh itu, sasaran pada tahun 2016 adalah
100%.
Bagi mewujudkan rakyat yang peka terhadap kalori (calorie conscious society), pelaksanaan
inisiatif ini akan turut diperluaskan ke sektor lain seperti sektor awam dan agensi swasta.
Pelaksanaan di sektor awam dimulakan di semua kafeteria di kementerian-kementerian yang
terdapat di Putrajaya sebelum diperluas ke agensi swasta.
Sumber Data Bahagian Pemakanan
Kekerapan Data dikumpul sekali dalam setahun, iaitu pada bulan Disember dalam tahun semasa.
Penghantaran Data
Limitasi • Pelaksanaan inisiatif ini sukar dilaksanakan sekiranya tidak mendapat kerjasama dan
komitmen sepenuhnya daripada pihak pengurusan kafeteria dan pengusaha.
• Ketiadaan kriteria Kafeteria Sihat/ Bess di dalam kontrak perjanjian menyukarkan proses
bimbingan dan pelaksanaan.
• Peluasan inisiatif ke agensi kerajaan yang lain serta sektor swasta memerlukan
komitmen yang tinggi daripada pihak pengurusan tertinggi atau Board of Directors
masing-masing.
Pegawai Puan Zaiton bt Daud

Bertanggungjawab Timbalan Pengarah (Operasi Pemakanan I)
Bahagian Pemakanan
Email: zaiton_daud@moh.gov.my
27
STRATEGI UTAMA 6
Pemantapan aktiviti fizikal berstruktur
Bilangan aktiviti fizikal berstruktur & berkala di lokaliti KOSPEN, bukan

Indikator 8
KOSPEN dan tempat kerja
Rational Indikator Melakukan aktiviti fizikal secara konsisten dapat meningkatkan tahap keaktifan dan
mengurangkan risiko penyakit NCD.
Definisi Terma Aktiviti fizikal berstruktur dan berkala bermaksud:
Aktiviti fizikal yang dilakukan mengikut tempoh masa dan kekerapan yang konsisten.
Definisi lokaliti bagi menjalankan aktiviti fizikal berstruktur:
• Lokaliti KOSPEN – lokaliti di kawasan komuniti KOSPEN yang dipilih di peringkat negeri
• Lokaliti Bukan KOSPEN – lokaliti termasuk institusi pendidikan antaranya sekolah,

unversiti awam dan swasta, Pusat Promosi Kesihatan Komuniti (PPKK), taman awam
dan lain-lain komuniti yang menjalankan aktiviti fizikal
• Tempat Kerja – termasuklah agensi kerajaan dan swasta
Kriteria Berdasarkan kepada bilangan 37 penggerak aktiviti fizikal yang telah di latih pada tahun 2015.
Numerator Bilangan aktiviti fizikal yang dilaksanakan
Denominator Bilangan keseluruhan lokaliti KOSPEN

(4,802 lokaliti – data 2015)
Formula • Bilangan aktiviti fizikal yang dilaksanakan di lokaliti KOSPEN x minggu
• Bilangan aktiviti fizikal yang dilaksanakan di lokaliti bukan KOSPEN x minggu
• Bilangan aktiviti fizikal yang dilaksanakan di tempat kerja x minggu
Sasaran 2016 5,280

KOSPEN 2,400
Bukan KOSPEN 1,440
Tempat kerja 1,440
2017 6,160
KOSPEN 2,800
Bukan KOSPEN 1,680
Tempat kerja 1,680
2018 6,896
KOSPEN 3,200
Bukan KOSPEN 1,848
Tempat kerja 1,848
28
Indikator 8 Bilangan aktiviti fizikal berstruktur & berkala di lokaliti KOSPEN, bukan
(samb.) KOSPEN dan tempat kerja
Justifikasi Sasaran • Anggaran adalah berdasarkan 37 daerah yang sudah mempunyai pasukan penggerak
aktiviti fizikal dan 25% daripada 145 daerah.
• Anggaran peratusan ini dikekalkan pada setiap tahun secara kumulatif atas sebab
kekangan tenaga penggerak yang menjalankan aktiviti fizikal secara sepenuh masa.
Sumber Data Bahagian Pendidikan Kesihatan
Kekerapan Data dikumpul sekali dalam 3 bulan iaitu pada bulan April (data Jan-Mac), Julai (data April -
Penghantaran Data Jun), Oktober (data Julai-September) dan Disember/ Januari (data untuk Oktober -
Disember) dalam tahun semasa.
Limitasi • Kekangan tenaga penggerak aktiviti fizikal
• Tiada anggota yang khusus dalam menjalankan program aktiviti fizikal secara sepenuh
masa. (Penggerak aktiviti fizikal yang dilatih terdiri daripada pelbagai skim jawatan dan
mempunyai tugas hakiki masing-masing. Contoh anggota jururawat, penolong pegawai
perubatan, fisioterapi dan lain-lain).

Tel : 03-88834424
29
STRATEGI UTAMA 7
Perluasan tempat-tempat awam sebagai tempat dilarang merokok
Bilangan premis bebas asap rokok secara sukarela di dalam komuniti

Indikator 9
KOSPEN

Merokok merupakan faktor utama penyebab kematian akibat penyakit NCD di dunia. Di
Malaysia adalah dianggarkan 23% rakyat Malaysia yang berumur 15 tahun ke atas
merupakan perokok.
Rasional
Komitmen negara kepada sasaran global penyakit NCD menjelang tahun 2015 adalah
menurunkan peratusan merokok kepada 30%. Untuk menurunkan prevalens ini, KKM perlu
pastikan masyarakat tidak memulakan amalan merokok dan memastikan mereka yang
merokok berhenti merokok. Oleh itu satu budaya tidak merokok mesti diwujudkan dikalangan
masyarakat bermula di peringkat komuniti.
Komuniti KOSPEN merupakan satu landasan yang bagus untuk melaksanakan inisiatif ini.
Dengan mewujudkan persekitaran bebas rokok seperti rumah bebas rokok akan mewujudkan
cetusan untuk berhenti merokok bagi golongan perokok dan tidak memulakan amalan
merokok bagi golongan bukan perokok.
Definisi Terma Premis Bebas Rokok:

Premis di dalam komuniti KOSPEN yang tidak termasuk di dalam peraturan 11 Peraturan-
Peraturan Kawalan Hasil Tembakau seperti rumah, warung dan lain-lain.
Kriteria Bilangan premis selain daripada peraturan 11 Peraturan-Peraturan Kawalan Hasil

Tembakau.
Numerator Bilangan premis dengan inisiatif bebas asap rokok secara sukarela di dalam komuniti
KOSPEN
Denominator -
Formula -
Sasaran 2016 : 10 premis setiap lokaliti

2017 : 10 premis setiap lokaliti
2018 : 10 premis setiap lokaliti
Penambahan dan peningkatan 10 premis setiap lokaliti/ tahun.
Sumber Data MOVeS
Kekerapan Bulanan
Penghantaran Data
Limitasi Underreporting
Pegawai Dr Noraryana Hassan

Unit Kawalan Tembakau dan FCTC
Bahagian Kawalan Penyakit
Tel: 03 – 8892 4527/ 012-2579006
Email: noraryana@moh.gov.my
30
STRATEGI UTAMA 8
Indikator 10 Peratus penduduk berumur ≥18 tahun mendapat saringan diabetes

Diabetes adalah penyakit yang mengancam kesejahteraan negara dengan pelbagai komplikasi
yang membebankan perkhidmatan kesihatan. Prevalens penyakit diabetes meningkat dari
8.3% kepada 14.9% dan kepada 17.5% pada tahun 2015 dalam kalangan golongan dewasa
yang berumur lebih dari 30 tahun. Majoriti pesakit diabetes di klinik kesihatan adalah tidak
terkawal.

Menurut National Morbidity Health Survey (NHMS) yang diadakan setiap 5 tahun sekali, pada
tahun 1996, prevalens diabetes di Malaysia adalah sebanyak 8.3% dan terdapat peningkatan
sebanyak dua kali ganda pada tahun 2015 iaitu sebanyak 17.5%. Menurut NHMS pada tahun
2015, seramai 3.5 juta rakyat Malaysia menghidap diabetes. Daripada jumlah ini, 1.6 juta
merupakan pesakit diabetes dan 1.8 juta lagi adalah mereka yang baru dikesan mempunyai
penyakit diabetes semasa survei dijalankan Undiagnosed. Ini bermakna, setiap pesakit
diabetes yang dikesan, terdapat seorang lagi pesakit diabetes yang belum dikesan.Jumlah
kes Undiagnosed ini meningkat dari tahun ke tahun dan mereka perlu disaring segera bagi
pengesanan awal diabetes, permulaan rawatan yang komprehensif dan pencegahan daripada
komplikasi berlaku.
Definisi Terma Peratus klien yang disaring paras glukosa darah untuk mengesan diabetes

• Klien berumur 18 tahun dan ke atas
Numerator Bilangan penduduk ≥18 tahun yang melakukan saringan paras glukosa dalam darah
Denominator Bilangan penduduk 18 tahun dan keatas
Formula Bilangan penduduk ≥18 tahun yang

melakukan saringan
X 100
Bilangan penduduk ≥18 tahun
Sasaran 2016: 10 %
2017: 20 %
2018: 30%
Justifikasi Sasaran Berdasarkan pencapaian tahun 2015, menerusi saringan opportunistic di klinik kesihatan dan
saringan komuniti KOSPEN adalah sebanyak 7.30%. Justeru dengan penambahan aktiviti
saringan dan usahasama dengan pihak swasta, NGO dan lain-lain pihak luar dalam aspek
segi perkongsian data, sasaran boleh ini dicapai.
Sumber Data• • Saringan komuniti melalui Program Komuniti Sihat Perkasa Negara (KOSPEN)
• Saringan di tempat-tempat awam oleh anggota KKM
• Saringan opportunistic di fasiliti KKM
• Saringan oleh pihak swasta dan NGO
• Saringan oleh Pasukan Saringan Khas
• Lain-lain saringan oleh pihak luar
31
Indikator 10
Peratus penduduk berumur ≥18 tahun mendapat saringan diabetes
(samb.)

Penghantaran Data
Limitasi • Duplikasi data kerana kebanyakan sumber data dikumpul secara manual. Masalah ini
akan diatasi melalui integrasi sistem pengumpulan data secara on-line.
• Pengumpulan data belum merangkumi semua pihak yang menjalankan aktiviti saringan
NCD, terutamnya oleh pihak di luar KKM. Usahasama dengan semua pihak untuk
perkongsian data saringan akan dilakukan dari masa ke semasa.

Unit CVD-Diabetes
Tel: 03-8892 4413/ 012 – 3539834
32
STRATEGI UTAMA 8
Peratus penduduk berumur 18 tahun dan keatas mendapat saringan

Indikator 11
hipertensi

Tekanan darah tinggi adalah penyakit yang mengancam kesejahteraan negara dengan
pelbagai komplikasi yang membebankan perkhidmatan kesihatan. Tekanan darah tinggi
meningkatkan kejadian strok sebanyak 6 kali ganda dan merupakan salah satu penyebabkan
kejadian kematian pramatang.

Kawalan tekanan darah tinggi amat penting bagi mengelakkan komplikasi serangan jantung,
penyakit buah pinggang dan komplikasi cerebrovaskular. Prevalens penyakit hipertensi
menurut NHMS 2015 adalah sebanyak 30.3%. Sebanyak 13.2 % adalah pesakit yang
menghidap hipertensi dan menerima rawatan dan 17.1% lagi adalah pesakit Undiagnosed.
Jumlah Undiagnosed iaitu 3.5 juta adalah jumlah yang perlu disaring untuk pengesanan awal
penyakit hipertensi dan aktiviti pencegahan dapat dilakukan dengan berkesan.
Definisi Terma Peratus klien yang disaring tekanan darah untuk mengesan hipertensi
Kriteria Kriteria kemasukan
Numerator Bilangan penduduk ≥18 tahun yang melakukan saringan tekanan darah
Formula Bilangan penduduk ≥18 tahun yang

disaring tekanan darah
x 100
Sasaran 2016: 10 %
2017: 20 %
2018: 30 %
Sumber Data • Saringan komuniti melalui Program Komuniti Sihat Perkasa Negara (KOSPEN)
33
Indikator 11 Peratus penduduk berumur 18 tahun dan keatas mendapat saringan

(samb.) hipertensi

Penghantaran Data

Unit CVD-Diabetes
Tel: 03-8892 4413/ 012 – 3539834
34
STRATEGI UTAMA 8
Peratus penduduk berumur 18 tahun dan keatas mendapat saringan

Indikator 12
Body Mass Index (BMI)

Obesiti merupakan faktor risiko bagi penyakit NCD seperti diabetes, hipertensi dan penyakit
kardiovaskular. Malaysia merupakan negara membangun yang mempunyai kadar berlebihan
berat badan dan obesiti yang paling tinggi di antara negara-negara Asia. Prevalen Malaysia
bagi obesiti bagi umur 18 tahun ke atas adalah 13.3 % pada tahun 2014, yang tertinggi
berbanding dengan negara Asia seperti Singapura (6.5%), Thailand (8.3%) dan Jepun
(3.3%).

Pengurangan faktor risiko berlebihan berat badan dan obesiti adalah sangat penting bagi
mengelakkan komplikasi serangan jantung dan komplikasi cerebrovaskular. Prevalen obesiti
menurut NHMS 2015 adalah sebanyak 30.6% berbanding 17.7% pada tahun 1998 (based on
cut of point ≥ 27.5kg/m2). Program intervensi perlu diperkukuhkan bagi mengurangkan
prevalen berlebihan berat badan dan obesiti seterusnya dapat mengurang penyakit yang
disebabkan oleh obesiti.
Definisi Terma Peratus klien yang disaring BMI untuk mengesan masalah berat badan berlebihan
Numerator Bilangan penduduk ≥18 tahun yang disaring BMI
Formula Bilangan penduduk ≥18 tahun yang disaring BMI

x 100
Sasaran 2016: 10 %
2017: 20 %
2018: 30 %
Sumber Data • Saringan komuniti melalui Program Komuniti Sihat Perkasa Negara (KOSPEN)
35
Indikator 12 Peratus penduduk berumur 18 tahun dan keatas mendapat saringan

(samb.) Body Mass Index (BMI)

Penghantaran Data

Unit CVD-Diabetes
Tel: 03-8892 4413 / 012 – 3539834
36
STRATEGI UTAMA 9
Meningkatkan kualiti perkhidmatan penyakit NCD di fasiliti kesihatan

primer melalui Family Doctor Concept (FDC) dan Primary Health Team (PHC)
Peratus pesakit diabetes Jenis 2 yang mencapai paras HbA1c ≤ 6.5% di

Indikator 13
klinik kesihatan.

Diabetes adalah penyakit yang mengancam kesejahteraan negara dengan pelbagai komplikasi
yang membebankan perkhidmatan kesihatan. Prevalens penyakit diabetes meningkat dari
8.3% kepada 14.9% dan kepada 17.5% pada tahun 2015 dalam kalangan golongan dewasa
yang berumur lebih dari 30 tahun. Majoriti pesakit diabetes di klinik kesihatan adalah tidak
terkawal.

Ujian HbA1c merupakan satu ujian yang digunakan untuk menilai tahap kawalan diabetes
seseorang pesakit yang mana ia dapat memberikan gambaran paras gula dalam darah bagi 3
bulan yang lepas berbanding dengan ujian paras glukosa darah yang memberikan status
penyakit pada ketika ujian dijalankan. Ujian ini adalah satu daripada ujian piawai yang perlu
dijalankan mengikut garispanduan klinikal diabetes atau ‘Clinical Practice Guideline –
Diabetes Mellitus (CPG Diabetes)’, 2009.
Faktor-faktor berkaitan yang menyumbang/ menpengaruhi pencapaian.

Disebabkan kekangan peruntukan kewangan, ujian HbA1c hanya dijalankan sekali setahun di
Klinik Kesihatan dengan liputan (coverage) pesakit diabetes yang mendapat ujian ini masih
rendah (sekitar 10 -30% pesakit) Mengikut CPG Diabetes 2009, paras HbA1c perlu diukur
setiap 3 – 6 bulan (ie. Setiap 2 kali hingga 4 kali setahun).
Definisi Terma Proporsi pesakit diabetes dengan paras HbA1c ≤ 6.5%
• Pesakit diabetes yang mendapat rawatan di klinik kesihatan
• Membuat ujian HbA1c
Numerator Bilangan pesakit diabetes dengan HbA1c ≤ 6.5%
Denominator Jumlah pesakit yang menjalani ujian HbA1c
Formula Bilangan pesakit diabetes dengan HbA1c ≤ 6.5%

x 100
Jumlah pesakit Diabetes yang menjalani ujian HbA1c
Sasaran 2016: >30%
2017: >30%
2018: >30%
Justifikasi Sasaran • Sasaran berdasarkan ketetapan di dalam Garispanduan Klinikal Diabetes atau ‘Clinical
Practice Guideline-Diabetes Mellitus (CPG Diabetes)’, 2015.
• Penetapan sasaran > 30% pesakit diabetes di klinik kesihatan mempunyai

HbA1c ≤ 6.5% adalah berdasaran pencapaian tahunan di klinik kesihatan
(bagi tahun 2010: 7% sehingga 30%)
37
Indikator 13 Peratus pesakit diabetes Jenis 2 yang mencapai paras HbA1c ≤ 6.5% di
(samb.) klinik kesihatan.
Sumber Data BKP: Data dari sistem National Diabetes Registry (NDR)
Kekerapan Setahun sekali (data audit)

Penghantaran Data
Limitasi -
Pegawai Dr Hartini Mohamad Ridzuan

Bertanggungjawab Ketua Penolong Pengarah
Bahagian Pembangunan Kesihatan Keluarga
Tel: 03-8883 2187/ 016 – 8782 814
Email: hartini.ridzuan@moh.gov.my
38
STRATEGI UTAMA 9

Peratus pesakit hipertensi terkawal di klinik kesihatan dengan tekanan

Indikator 14
darah BP<140/90 mmHg

Tekanan darah tinggi adalah penyakit yang mengancam kesejahteraan negara dengan
pelbagai komplikasi yang membebankan perkhidmatan kesihatan. Tekanan darah tinggi
meningkatkan kejadian strok sebanyak 6 kali ganda dan merupakan salah satu penyebabkan
kejadian kematian pramatang. Prevalens penyakit hipertensi meningkat dari 14.4% kepada
42.6% pada tahun 2006 di kalangan golongan dewasa yang berumur lebih dari 30 tahun.
Merupakan indikator baru bagi memantau kualiti penjagaan penyakit hipertensi diperingkat
Klinik Kesihatan tanpa melibatkan peruntukan. Satu-satu kaedah yang terbaik mengambarkan
kawalan tekanan darah bagi pesakit hipertensi.

Kawalan tekanan darah tinggi amat penting bagi mengelakkan komplikasi serangan jantung,
penyakit buah pinggang dan komplikasi cerebrovaskular. Tekanan darah tinggi terkawal
seperti yang dinyatakan dalam CPG Hypertension, 2008 adalah BP <140/90mmHg.
Tiada pemantauan yang dilakukan sebelum ini untuk melihat kualiti penjagaan pesakit
hipertensi.
Faktor-faktor berkaitan yang menyumbang/ mempengaruhi pencapaian.

• Pengumpulan data kawalan darah tinggi dengan BP <140/90 mmHg hanya terhad bagi
semua klinik kesihatan dengan TPC sahaja iaitu sebanyak 7 buah negeri (Perlis, Johor,
Sarawak, WPKL, Selangor, Pahang dan Sabah) dengan 88 KK.
• Penggunaan data TPC adalah berdasarkan kepada bilangan data dan ketepatan data
yang dimasukkan kedalam sistem TPC.
Definisi Terma Peratus pesakit hipertensi dengan tekanan darah BP <140/90 mmHg
• Klinik kesihatan yang menggunakan sistem TPC.
Numerator Bilangan pesakit hipertensi dengan BP <140/90 mmHg
Denominator Jumlah pesakit hipertensi
Formula Bilangan pesakit hipertensi dengan tekanan darah (BP) <140/90 mmHg
x 100
Jumlah pesakit hipertensi
Sasaran 2016: > 50% pesakit hipertensi di klinik kesihatan mempunyai kawalan tekanan darah tinggi
BP <140/90 mmHg
2017: > 50% pesakit hipertensi di klinik kesihatan mempunyai kawalan tekanan darah tinggi
BP <140/90 mmHg
2018: > 50% pesakit hipertensi di klinik kesihatan mempunyai kawalan tekanan darah tinggi
BP <140/90 mmHg
39
Indikator 14 Peratus pesakit hipertensi terkawal di klinik kesihatan dengan tekanan

(samb.) darah BP<140/90 mmHg
Justifikasi Sasaran • Sasaran berdasarkan ketetapan di dalam CPG Hypertension’, 2008
• Penetapan sasaran >50% pesakit hipertensi di klinik kesihatan mempunyai kawalan

tekanan darah tinggi <140/90 adalah berdasarkan pencapaian tahunan di klinik
kesihatan (bagi tahun 2010: 43% sehingga 50%)
Sumber Data BPKK: Sistem TPC
Kekerapan Setiap 3 bulan

Penghantaran Data
Limitasi • Pengumpulan data hanya terhad bagi semua klinik kesihatan dengan TPC sahaja iaitu
sebanyak 7 buah negeri (Perlis, Johor, Sarawak, WPKL, Selangor, Pahang dan Sabah)
dengan 88 KK.
• Penggunaan data TPC adalah berdasarkan kepada bilangan data dan ketepatan data
yang dimasukkan kedalam sistem TPC.

Tel: 03-8883 2187/ 016 – 8782 814
40
STRATEGI UTAMA 9
Meningkatkan kualiti perkhidmatan NCD di fasiliti kesihatan primer melalui

Family Doctor Concept (FDC) dan Primary Health Team (PHC)
Peratus klien yang berjaya berhenti merokok dalam tempoh 6 bulan di

Indikator 15
klinik kesihatan.
Rational Indikator Merokok merupakan satu masalah di peringkat global yang turut dihadapi oleh Malaysia.
Antara 10% hingga 12% daripada punca kematian yang berlaku sejak lebih dua dekad yang
lalu adalah kerana amalan merokok.
Di Malaysia, jumlah perokok semakin meningkat, Data Global Adult Tobacco Survey 2011
(GATS 2011) menunjukkan 23.1% atau 4.7 million populasi yang berumur 15 tahun ke atas
adalah perokok. Data GATS 2011 juga menunjukkan hanya 9.5 % berhenti merokok.
Sehingga Disember 2014, Perkhidmatan Kesihatan Primer, KKM telah menyediakan

perkhidmatan berhenti merokok di 486 buah klinik kesihatan dan kadar berhenti merokok
dipantau setiap enam bulan.
Program intervensi perlu diperkukuhkan bagi mengurangkan prevalen merokok dan

seterusnya dapat mengurang penyakit yang disebabkan oleh rokok dan ianya selaras dengan
WHO Global NCD target untuk mengurangkan 30% prevalen merokok menjelang 2025.
Definisi Terma Proporsi klien yang berhenti merokok selepas 6 bulan berbanding klien yang berdaftar di
perkhidmatan berhenti merokok di klinik kesihatan.
• Klien yang berdaftar dalam perkhidmatan berhenti merokok di klinik kesihatan.
Numerator Jumlah klien yang berhenti merokok (mengikut kohort)
Denominator Jumlah klien yang berdaftar dengan khidmat berhenti merokok di klinik kesihatan (6 bulan
sebelumnya)
Formula Pengiraan Kadar Berhenti Merokok adalah mengikut Kohort 6 bulan:
a) Kadar Berjaya Berhenti Merokok Jan–Jun

(Kohort Julai-Dis tahun sebelum)
Bilangan klien yang berhenti merokok kohort Jan-Jun

x 100
Bilangan klien yang mendaftar kohort Julai-Disember
pada tahun sebelum
b) Kadar Berjaya Berhenti Merokok Julai-Disember

(Kohort Jan-Jun tahun sama)
Bilangan klien yang berhenti merokok Julai-Disember

x 100
Bilangan klien yang mendaftar Jan-Jun tahun sama
Sasaran 2016: 20% klien berhenti merokok
2017: 30% klien berhenti merokok

(Sasaran ditingkatkan daripada 20% kepada 30% semasa mesyuarat Klinik Penyediaan
Cadangan KPI YB Menteri Kesihatan pada 9 November 2016)
41
Indikator 15 Peratus klien yang berjaya berhenti merokok dalam tempoh 6 bulan di
(samb.) klinik kesihatan.
Justifikasi Sasaran Pencapaian kadar berhenti merokok bagi Malaysia menunjukkan peningkatan dari tahun 2012
sehingga Disember 2015.
Rajah 1: Tren Pencapaian Kadar Berhenti Merokok bagi Malaysia, 2011 – 2015:
30
24.1
25 22.1
21.2
20 16.3 17.2
15.7 16.9 15.8
Peratus
15
10
5
0
Jan-Jun 2012 Jul-Disl 2012 Jan-Jun 2013 Jul-Disl 2013 Jan-Jun 2014 Jul-Disl 2014 Jan-Jun 2015 Jul-Disl 2015
Kohort
Sumber: Cawangan Primer, BPKK, KKM
Pemantauan program intervensi perlu diperkukuhkan bagi mengurangkan prevalen merokok

dan seterusnya dapat mengurang penyakit yang disebabkan oleh rokok dan ianya selaras
dengan WHO Global NCD Target untuk mengurangkan 30% prevalen merokok menjelang
2025.
Faktor-faktor berkaitan yang menyumbang/ menpengaruhi pencapaian
i. Peruntukan yang terhad dari segi bekalan ubat seperti champix dan nicotine
replacement akan memberi kesan kepada kadar berhenti rokok
ii. Sikap pesakit yang tidak dapat memenuhi temujanji untuk rawatan non-
pharmacotherapy dan pharmacotherapy akan mempengaruhi peluang untuk berhenti
iii. Kompetensi anggota yang memberi rawatan
iv. Bilangan klien baru mendaftar berkurangan
Peningkatan kesedaran di kalangan perokok untuk berhenti merokok sebagai pendekatan

berdasarkan populasi yang boleh memberi impak yang lebih besar.
Sumber Data BPKK: Reten perkhidmatan berhenti merokok dari klinik kesihatan.
Kekerapan Frekuensi data laporan: 6 bulan sekali

Penghantaran Data Data dikumpul mengikut kohort 6 bulan (Jun dan Disember)
Limitasi Pencapaian adalah tertakluk kepada latihan, bekalan pharmacotherapy dan kesedaran di
kalangan perokok untuk berhenti merokok

Tel: 03-8883 2187/ 016 – 8782 814
42
STRATEGI UTAMA 9

Peratus anggota klinik kesihatan di bawah PKD menjalani latihan NCD

Indikator 16
(MO, PPP, JT, JM)
Rational Indikator Penyakit NCD seperti diabetes menyumbang kepada 17.5% atau 3.5 juta rakyat Malaysia
yang berumur 18 tahun dan ke atas manakala dislipidemia merupakan faktor kedua tertinggi
dengan 47.7% atau 9.7 juta rakyat Malaysia yang mengalami tahap kolesterol berlebihan.
Penyakit hipertensi menyumbang kepada 30.3% atau 6.1 juta rakyat Malaysia menghidap
penyakit ini. Daripada jumlah ini, peratus dikalangan mereka yang undiagnosed adalah
tinggi.
Pemantapan pengurusan penyakit NCD di klinik kesihatan dan Klinik 1 Malaysia (K1M)
melalui latihan dapat meningkatkan pengetahuan asas anggota kesihatan sekaligus memberi
rawatan secara optima dalam pengendalian pesakit NCD.
Definisi Terma Jumlah anggota kesihatan (MO, PPP, JT, JM) yang menjalani latihan NCD di peringkat daerah
• Anggota kesihatan (MO, PPP, JT, JM) yang bertugas di klinik kesihatan dan K1M
• Tempoh bekerja bagi anggota kesihatan (MO, PPP, JT, JM) di klinik kesihatan/K1M
mestilah melebihi 3 bulan
Numerator Bilangan anggota Kesihatan (MO, PPP, JT, JM) yang menjalani latihan NCD pada tahun
tersebut
Denominator Jumlah bilangan anggota Kesihatan (MO, PPP, JT, JM) yang sedia ada di Klinik Kesihatan
dan K1M (yang telah bekerja melebihi 3 bulan)
Formula Peratus anggota klinik kesihatan dari setiap daerah yang menjalani latihan NCD (MO, PPP, JT,
JM dan lain-lain)
Bilangan anggota Kesihatan (MO, PPP, JT, JM)

yang menjalani latihan NCD pada tahun
tersebut
x 100
Jumlah bilangan anggota Kesihatan (MO, PPP, JT, JM)
yang sedia ada di Klinik Kesihatan dan K1M
(yang telah bekerja melebihi 3 bulan)
Sasaran 2016 : 30% bilangan anggota Kesihatan (MO, PPP, JT, JM) mengikut latihan NCD
2017 : 30% bilangan anggota Kesihatan (MO, PPP, JT, JM) mengikut latihan NCD
2018 : 40% bilangan anggota Kesihatan (MO, PPP, JT, JM) mengikut latihan NCD
Justifikasi Sasaran Sasaran yang dicadangkan adalah 100% untuk tempoh 3 tahun bermula pada tahun 2016.
Sumber Data BPKK
43
Indikator 16 Peratus anggota klinik kesihatan di bawah PKD menjalani latihan NCD
(samb.) (MO, PPP, JT, JM)
Kekerapan Data dikumpul sekali dalam setahun, iaitu pada bulan Disember dalam tahun semasa.
Penghantaran Data
Limitasi Pencapaian latihan NCD adalah tertakluk kepada peruntukan latihan dan sumber manusia.

Tel: 03-8883 2187/ 016 – 8782 814
44
STRATEGI UTAMA 10
Menaiktaraf sistem pengumpulan data NCD bersepadu

Integrasi sistem MySihat Online Evaluation System (MOVeS) dengan

Indikator 17
sistem data yang lain seperti eBSSK, PERKESO dan DOSH
Rational Indikator Sistem Penilaian Dalam Talian MySihat (MOVeS) diwujudkan bagi menyokong pengumpulan
dan analisis data. Sejak 2013, ia digunakan bagi pengumpulan data yang diperoleh melalui
Program Komuniti Sihat Perkasa Negara (KOSPEN).
Bagi memanfaatkan keupayaan sistem MOVeS bagi tujuan pengumpulan data, sistem ini
dirancang untuk dinaiktaraf dengan integrasi bersama sistem ‘eBSSK’ di fasiliti KKM, SOCSO
dan juga DOSH. Justeru dengan integrasi sistem ini, satu sistem ‘database’ yang lebih efektif
dapat diwujudkan bagi membantu KKM memperoleh data dengan lebih tepat dan kolektif.
Definisi Terma MOVeS = Sistem Penilaian Dalam Talian MySihat
‘eBSSK’ = Borang Saringan Status Kesihatan
Kriteria Integrasi sistem MOVeS dan ‘eBSSK’, SOCSO dan DOSH
Numerator Tidak berkenaan
Formula Tidak berkenaan
Sasaran 2016 - Naiktaraf sistem MOVeS
2017 - Integrasi dengan eBSSK
2018 - Integrasi dengan SOCSO dan DOSH
Justifikasi Sasaran
Sumber Data Lembaga Promosi Kesihatan MySihat, BPKK, KOSPEN, SOCSO dan DOSH
Kekerapan
Penghantaran Data
Limitasi • Kewangan
• Persetujuan daripada ‘data owner’
• Isu ‘confidentiality’ dan ‘data ownership’ setelah integrasi

Unit CVD-Diabetes
Tel: 03-8892 4413/ 012 – 3539834
45
STRATEGI UTAMA 10
Menaiktaraf sistem pengumpulan data NCD bersepadu

Peratus perkembangan naiktaraf sistem National Diabates Registry (NDR)

Indikator 18
menjadi NCD Registry.
Rational Indikator Sistem National Diabetes Registry (NDR) merupakan inisiatif yang diambil oleh KKM bagi
mengukuhkan survelan penyakit NCD di Malaysia, khususnya untuk pemantauan kualiti
penjagaan dalam kalangan pesakit yang menghidap diabetes.
Naiktaraf sistem NDR kepada NCD registry telah dirancang bagi memasukkan input registri
bagi pesakit hipertensi. Ini adalah kerana keperluan bagi penyakit hipertensi ini dipantau
kualiti penjagaannya bagi pencegahan komplikasi akibat hipertensi.
Definisi Terma NDR = National Diabetes Registry
NCD Registry = Registri Penyakit Tidak Berjangkit
Kriteria Naiktaraf sistem NDR dengan memasukkan variabel berkaitan penyakit hipertensi dalam
sistem.
Numerator Tidak berkenaan
Formula Tidak berkenaan
Sasaran Berdasarkan Carta Perbatuan yang diwujudkan.
2016 - 30% Perkembangan mengikut carta perbatuan
2017 - 60% Perkembangan mengikut carta perbatuan
2018 - 100% Sistem boleh digunakan.
Justifikasi Sasaran Berdasarkan Carta Perbatuan yang diwujudkan
Sumber Data Bahagian Kawalan Penyakit (Unit CVD-Diabetes)
Kekerapan Berdasarkan Carta Perbatuan yang diwujudkan

Penghantaran Data
Limitasi -

Unit CVD-Diabetes
Tel: 03-8892 4413/ 012 – 3539834
46
Sekalung
Penghargaan
47
SEKALUNGPENGHARGAAN
TIMBALAN PENGARAH KESIHATAN (KESIHATAN AWAM)
Datuk Dr Lokman Hakim bin Sulaiman
PEGAWAI PENASIHAT YB MENTERI KESIHATAN

Dr Kumaraguru V.K Pillay
BAHAGIAN KAWALAN PENYAKIT BAHAGIAN PEMAKANAN
Dr Chong Chee Kheong Puan Zalma bt Abdul Razak

Dr Omar bin Mihat Puan Zaiton bt Daud
Dr Feisul Idzwan bin Mustapha Encik Nazli Suhardi bin Ibrahim
Dr Rosnah bt Ramly Puan Siti Shuhailah bt Shaikh Abd Rahim
Dr Noraryana bt Hassan Puan Noriza bt Zakaria
Datin Dr Sarina bt Shuib Puan Siti Adibah bt Abd Halim
Dr Noor Raihan bt Khamal Puan Fatimah Zurina bt Mohamad
Puan Ainan Nasrina bt Ismail
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KESIHATAN BAHAGIAN PENDIDIKAN

KELUARGA KESIHATAN
Dr Fatanah bt Ismail En Munshi bin Abdullah

Dr Noraliza bt Noordin Merican Puan Nur Hidayatun Fadillah bt Mohd Nor
Dr Nasrul Muhaimin Bin Mohd Mokhtar En Saiful Adli bin Suhaimi
Dr Hartini Binti Mohamad Ridzuan Cik Inin Roslyza bt Rusli
Encik Salimi bin Ismail Puan Nur Baizura bt Januri
Puan Gunasundari a/p Marimuthu
T
erima kasih kepada Dr Mahani bt Ahmad Hamidy daripada Unit Perancangan Dasar dan Pelan Kesihatan
(PDPK) dan Sekretariat 10 Perkara Utama YBMK, Cik Nurain bt Khairi yang banyak memberikan kerjasama
dalam menghasilkan kertas dasar ini.
Setinggi penghargaan juga kepada mereka yang secara langsung atau tidak langsung terlibat dalam penyediaan
kertas dasar ini.
Sekian, terima kasih.
48

Dokumen Kertas Dasar 10 Perkara Utama YBMK NCD

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Dokumen Kertas Dasar 10 Perkara Utama YBMK NCD

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kertas Dasar 10 Strategi Utama - Primary Care As Focus of NCD Agenda Bagi tahun 2016-2018

KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA

3. Fokus Utama Kawalan dan Pencegahan NCD 3

4. Sepuluh (10) Strategi Utama “Primary Care As Focus of NCD Agenda” 4

5. Pelaksanaan dan Pemantauan 5

KATA-KATA ALUAN YB MENTERI KESIHATAN

Di Malaysia, National Health and Morbidity Survey

KERTAS DASAR 10 STRATEGI UTAMA

Jadual 1: Sepuluh (10) Perkara Keutamaan YB Menteri Kesihatan (Dasar ‘fast-track’)

1 Primary Care As Focus of 6 Transformation of

3 Promote and Support 8 Career Pathway for Medical

4 Develop Cluster Hospitals 9 Private Practice for Senior

5 Establishment of Low 10 Voluntary Health Insurance

KESEJAHTERAAN MODAL PERTUMBUHAN INOVASI &

PELAN STRATEGIK KKM 2016-2020

STRATEGI 1: STRATEGI 2: STRATEGI 3: STRATEGI 4:

FOCUS AREA FOCUS AREA FOCUS AREA FOCUS AREA

DASAR ‘FAST-TRACK’ – 10 KEUTAMAAN YB MENTERI KESIHATAN 2016-2018

PRIMARY CARE AS FOCUS OF NCD AGENDA

Bahagian Bahagian Bahagian Bahagian

3. FOKUS UTAMA PENCEGAHAN DAN KAWALAN PENYAKIT NCD

TIGA (3) FOKUS UTAMA

4. SEPULUH (10) STRATEGI UTAMA “PRIMARY CARE AS FOCUS OF NCD

Perluasan dan pemantapan Pengukuhan aktiviti

1 intervensi penyakit NCD

9 NCD di fasilti kesihatan

5. PELAKSANAAN DAN PEMANTAUAN

Sepuluh (10) Strategi Utama

Sepuluh (10) Strategi Utama

Perluasan dan pemantapan intervensi penyakit NCD melalui KOSPEN

2018 8,000 lokaliti

2. Penambahbaikan 2016 - 2018 Bilangan Program 2016 150 lokaliti NCD-iKOMM

2. Memuatnaik 2016 - 2018 Bilangan mesej kesihatan MyHealth: Bahagian

Pemantapan aktiviti pencegahan obesiti di sekolah

Meningkatkan kebolehdapatan makanan sihat di komuniti

Pemantapan aktiviti fizikal berstruktur

Tempat kerja 1,680

Bukan KOSPEN 1,848

Tempat kerja 1,848

Perluasan tempat-tempat awam sebagai tempat dilarang merokok

• Oleh itu pencapaian

Perluasan aktiviti saringan faktor risiko penyakit NCD

2. Pelaksanaan saringan • Diabetes 2018 30 %

2. Pengukuhan rawatan Peratus pesakit HPT > 50% pesakit HPT

3. Memastikan Peratus klien yang 20% klien berhenti

4. Meningkatkan Bilangan serta peratus 2016 30% bilangan

i. FMS 2017 30% bilangan

iv. SN 2018 40% bilangan

KAMUS INDIKATOR BERIMPAK TINGGI

Perluasan dan pemantapan intervensi penyakit NCD melalui Komuniti Sihat

Indikator 1 Bilangan lokaliti KOSPEN

Pelaksanaan KOSPEN mensasarkan pewujudan 10,000 lokaliti dengan 50,000 sukarelawan

Definisi Terma KOSPEN: Komuniti Sihat Perkasa Negara

Denominator Tidak berkenaan

Sasaran Berdasarkan Tahun (kumulatif)

2016 6,000 lokaliti tempat kerja KOSPEN

2017 7,000 lokaliti tempat kerja KOSPEN

2018 8,000 lokaliti tempat kerja KOSPEN

Justifikasi Sasaran • Berdasarkan pencapaian semasa

• Mengambilkira kebolehdapatan peralatan saringan di lokaliti terbabit

Sumber Data NCD-iKOMM

Pegawai Dr. Rosnah bt. Ramly

Perluasan dan pemantapan intervensi penyakit NCD melalui Komuniti Sihat

Bilangan Program Pengurusan Berat Badan yang dijalankan di lokaliti