Τα τυπάκια

Περιοδικό ποικίλης ύλης

Εκδότες: Μαθητές Δ΄ τάξης Δημ. Σχ. Βέργας Τεύχος 2 – Ιαν. - Φεβ. 2019

Ο φετινός χειμώνας
Γεια σας και πάλι! Σαν κάπως βαρύς μας έπεσε ο φετινός χειμώνας. Μας μούλιασε με τις πολλές
βροχές του. Λαχταρήσαμε λίγη λιακάδα. Αλλά αν εδώ στην περιοχή μας είχαμε πολλές βροχές, αλλού
η φύση έφτιαξε καλλιτεχνήματα από πάγο και χιόνι. Δείτε κι εσείς!

Εικόνα 1: Η παγωνιά αγκαλιάζει το δέντρο – Φαλακρό

Εικόνα 2: Πάγος στους στύλους και στα καλώδια της ΔΕΗ –
Δράμας
Πτολεμαΐδα

Διαγωνισμός ζωγραφικής
Δείτε στη σελίδα 28 τα ονόματα των
βραβευθέντων στον 1ο ενδοσχολικό
διαγωνισμό ζωγραφικής με θέμα

«Εικόνες του χειμώνα»

Εικόνα 3: Παγωμένο αγριολούλουδο
1
Γράφουμε για γνωστούς και άγνωστους τόπους

Αγία Πετρούπολη
Γράφει ο Γιώργος Φιλανδριανός

Η Πετρούπολη, πόλη του Αγίου Πέτρου, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη και πολιτιστική
πρωτεύουσα της Ρωσίας. Βρίσκεται στη βορειοδυτική Ρωσία, κοντά στα σύνορα με τη Φινλανδία, στις
εκβολές του ποταμού Νέβα στη Βαλτική Θάλασσα. Είναι χτισμένη πάνω σε ένα σύμπλεγμα από μικρά
νησιά, που χωρίζονται από φυσικά και τεχνητά κανάλια και συγκοινωνούν μεταξύ τους με γέφυρες.

Ιδρύθηκε το 1703 από τον τσάρο Πέτρο Α΄ ως το παράθυρο της Ρωσίας στην Ευρώπη. Εννέα χρόνια
αργότερα έγινε πρωτεύουσα του ρωσικού κράτους και παρέμεινε μέχρι την Οκτωβριανή Επανάσταση
του 1917. Σήμερα πρωτεύουσα της Ρωσίας είναι η Μόσχα, ενώ η Πετρούπολη έχει πληθυσμό σχεδόν
πέντε εκατομμύρια κατοίκους και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας.

Το όνομα της πόλης άλλαξε κατά καιρούς ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Η αρχική της
ονομασία όταν ιδρύθηκε ήταν Πετερμπούργκ (Πετρούπολη), όμως το όνομα αυτό έμοιαζε γερμανικό
και το 1914 άλλαξε σε Πετρογκράντ, επειδή οι Ρώσοι ήταν τότε αντίπαλοι με τους Γερμανούς κατά τον
Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αργότερα, μετά τον θάνατο του Βλαντίμιρ Λένιν το 1924, πήρε προς τιμήν του
το όνομα Λένινγκραντ. Το όνομα αυτό το διατήρησε ως το 1991, οπότε μετά τη διάλυση της
Σοβιετικής Ένωσης, έγινε δημοψήφισμα κι αποφασίστηκε η πόλη να ξαναπάρει το αρχικό της όνομα.
Στα ελληνικά η πόλη λανθασμένα ονομάζεται Αγία Πετρούπολη, δηλαδή Άγια Πόλη του Πέτρου, ενώ
το σωστό είναι Αγιοπετρούπολη, δηλαδή πόλη του Αγίου Πέτρου. Πολύ συχνά χρησιμοποιείται η πιο
απλή ονομασία Πετρούπολη.

2
Χαρακτηριστικό της πόλης είναι οι «λευκές νύχτες» του Ιουνίου. Πρόκειται για ένα φυσικό φαινόμενο
που παρατηρείται κάθε χρόνο τον Ιούνιο (από 11 Ιουνίου ως 11 Ιουλίου) και οφείλεται στη θέση της
κοντά στον αρκτικό κύκλο. Έτσι, ο ουρανός τις νύχτες αυτές φαίνεται να μη σκοτεινιάζει ποτέ, αφού ο
ήλιος μπορεί μεν να δύει, αλλά βρίσκεται ελάχιστα κάτω από τον ορίζοντα με αποτέλεσμα να υπάρχει
αρκετό φως στον ουρανό.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της πόλης είναι τα πολλά κανάλια που τη διαρρέουν και τα πάνω από
οχτακόσια γεφύρια της. Γι’ αυτό και αποκαλείται «Βενετία του Βορρά».

Το κέντρο και πολλά προάστια της Πετρούπολης έχουν ανακηρυχθεί από την UNESCO ως Μνημείο
Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, μια και ολόκληρη η πόλη μοιάζει με ένα τεράστιο ανοιχτό
μουσείο με κήπους, πάρκα, γέφυρες, αγάλματα και πολλά μεγαλοπρεπή και πλούσια διακοσμημένα
κτίσματα (παλάτια, πύργους, ναούς, κ.ά.).

Φωτογραφίες: ©Sergey Degtyarev

3
Ο πλάτανος του Ιπποκράτη
Γράφει ο Βασίλης Κουρκουτάς

Όταν ήμουν μικρός, τα καλοκαίρια που επισκεπτόμαστε τους γονείς της μαμάς μου στην Κω, η μαμά
μου με πήγαινε στην Πλατεία Πλατάνου. Εκεί έκανα ποδήλατο γύρω από ένα τεράστιο δέντρο. Όταν
μεγάλωσα, τη ρώτησα για το δέντρο αυτό και μου είπε πως ήταν ο πλάτανος του Ιπποκράτη.

Ο πλάτανος αυτός είναι περίπου πεντακοσίων ετών και πιθανόν απόγονος του δέντρου κάτω από το
οποίο δίδασκε τους μαθητές του ο Ιπποκράτης, ο σπουδαίος σοφός και μεγαλύτερος γιατρός της
αρχαιότητας. Η περίμετρος του κορμού του είναι 10 μέτρα. Το δέντρο έχει προσβληθεί πολλές φορές
από μύκητες και έντομα που τρώνε το ξύλο κι έτσι ο κορμός του είναι τόσο κούφιος που θυμίζει
σπηλιά. Μερικά από τα κλαδιά του είναι υποστυλωμένα με μεταλλικές σκαλωσιές για να μη σπάσουν
από το μεγάλο βάρος τους και τη δύναμη του αέρα όταν φυσάει.

Είμαι πολύ χαρούμενος και περήφανος που αυτό το δέντρο το γνώρισα από κοντά κι έπαιξα στη σκιά
του, γιατί είναι ένα μνημείο της φύσης.

Φωτογραφία: ©Steven Fruitsmaak

4
Μιλάμε για γράμματα, τέχνες, επιστήμες
Βιβλιοπροτάσεις
Πηνελόπης Δέλτα, Παραμύθι χωρίς όνομα

Η νονά μου στις διακοπές των Χριστουγέννων μου χάρισε ένα πολυσέλιδο
βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα με τίτλο «Παραμύθι χωρίς όνομα». Αυτός ο
τίτλος μού κίνησε την περιέργεια να το διαβάσω κι επειδή μου άρεσε
πολύ, το προτείνω και σε σας.

Μιλάει για το μακρινό βασίλειο των Μοιρολάτρων, όπου ζούσε ο βασιλιάς

Συνετός Α΄. Η ζωή κυλάει αρμονικά στην πανέμορφη αυτή χώρα, ώσπου ο
βασιλιάς Συνετός δίνει την εξουσία στον γιο του τον Αστόχαστο. Αυτός
όμως δεν νοιάζεται παρά μονάχα για καλοπέραση και διασκεδάσεις. Οι
κάτοικοι υποφέρουν κι αρχίζουν να ενδιαφέρονται μόνο για το συμφέρον
τους, ενώ αδιαφορούν για το κοινό καλό. Έτσι σιγά-σιγά το βασίλειο
μαραζώνει κι οι κάτοικοι φεύγουνε.

Ο γιος του ο Συνετός δεν αντέχει να βλέπει την πατρίδα του να καταστρέφεται. Αποφασίζει να φύγει
με την αδερφή του την Ειρηνούλα και να πάει να ζήσει κάπου με αξιοπρέπεια. Συναντάνε όμως την
κυρα-Φρόνηση, που πείθει τον Συνετό να μη φύγει παρά να αγωνιστεί για να ξαναγίνει η χώρα του
όπως πρώτα. Πράγματι, με τη βοήθεια της Ειρηνούλας, της Φρόνησης και της Γνώσης καταφέρνει να
κερδίσει την εμπιστοσύνη του λαού, νικάει τους εχθρούς που θέλησαν να εκμεταλλευτούν την
κατάσταση και να κατακτήσουν τη χώρα και τελικά κατορθώνει να φέρει πίσω στην πατρίδα του την
ελπίδα, τη δικαιοσύνη και την ευημερία. Ο Αστόχαστος αναγνωρίζει όσα πέτυχε ο γιος του και τον
κάνει βασιλιά της χώρας των Μοιρολάτρων.

Ευσταθία Δουφεξή

Τζάκλιν Ουίλσον, Κολλητές για πάντα

Μια συγκινητική αλλά και διασκεδαστική ιστορία που μιλάει για την αξία της
φιλίας.

Η Ρουμπίνη και η Εβίτα είναι φίλες από μωρά. Μπορεί οι χαρακτήρες και τα
ενδιαφέροντά τους να διαφέρουν, αλλά εκείνες καθόλου δεν τις νοιάζει και
μοιράζονται τα πάντα.

Μια μέρα η Ρουμπίνη διαπιστώνει πως η κολλητή της έχει ένα μυστικό. Όταν
το ανακαλύπτει δεν είναι πια καθόλου σίγουρη πως θα συνεχίσουν να είναι
κολλητές για πάντα.

Γωγώ Βαρελά

5
Ρέιτσελ Ρενέ Ράσελ, Το ημερολόγιο μιας ξενέρωτης 4: Ιστορίες από μια άχαρη πριγκίπισσα του
πάγου

Η Νίκι μαθαίνει από τον Μπράντον ότι το καταφύγιο ζώων στο οποίο είναι
εθελοντής κινδυνεύει να κλείσει. Αποφασίζει μαζί με τις κολλητές της, την
Κλόι και τη Ζόι, να πάρουν μέρος σ’ έναν διαγωνισμό πατινάζ, ώστε με το
χρηματικό έπαθλο που θα κερδίσουν να καταφέρουν να βοηθήσουν να μην
κλείσει το καταφύγιο. Έλα όμως που η Μακένζι πάλι χώνει την ενοχλητική
μύτη της! Η Νίκι δεν πρόκειται να το επιτρέψει αυτό, ακόμα κι αν χρειαστεί
να βάλει σε εφαρμογή τις πιο παράξενες, απίστευτες ιδέες.

Κάτια Μέντζα

Ρέιτσελ Ρενέ Ράσελ, Το ημερολόγιο μιας ξενέρωτης 10: Ιστορίες από μια όχι και τόσο τέλεια νταντά
μικρών ζώων

Η Νίκι μαζί με την Κλόι, τη Ζόι και τον Μπράντον αναλαμβάνουν να φέρουν
σε πέρας μια σημαντική αποστολή. Η Νίκι πρέπει να κρύψει μια σκυλίτσα με
τα εφτά πανέμορφα κουταβάκια της από τους δυο γονείς της, από τη μικρή
της αδερφή που χώνει τη μύτη της παντού, από ολόκληρο το σχολείο της και
βέβαια από τη στριμμένη και κακότροπη Μακένζι Χόλιστερ. Σίγουρα μπορεί
να τα καταφέρει, αλλά θα πρέπει να ξεπεράσει πρώτα κάποιες ξεκαρδιστικές
προκλήσεις που θα βρεθούν μπροστά της.

Σταυρούλα-Μυρτώ Πανταζή

Τζεφ Κίνι, Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 11: Όλα για όλα

Ο Γκρεγκ Χέφλι νιώθει πολύ πιεσμένος. Από τη μια η μαμά του που θέλει να
παρατήσει το τηλεκοντρόλ και να γίνει δημιουργικός… Από την άλλη οι φόβοι
που παραμονεύουν παντού λόγω του Χάλοουιν που πλησιάζει…

Μια σακούλα ζελεδάκια τού δίνει μια καταπληκτική ιδέα: να δημιουργήσει

μια ταινία και να ξεφορτωθεί τη γκρίνια της μαμάς του. Άραγε θα καταφέρει
να γίνει πλούσιος και διάσημος ή μήπως θα διπλασιάσει τα προβλήματά του,
αν τα παίξει όλα για όλα;

Σταυρούλα Κότση

6
Μουσική
Λούντβιχ βαν Μπετόβεν

Ο
Λούντβιχ βαν Μπετόβεν
γεννήθηκε στη Βόννη το
1770. Αν και καταγόταν
από μουσική οικογένεια,
κανένας από τους προγόνους του
δεν ήταν συνθέτης.

Πρώτος δάσκαλός του ήταν ο πατέ-

ρας του, Γιόχαν βαν Μπετόβεν, ό-
μως η σχέση τους ήταν κακή. Όταν
ήταν 12 ετών δημοσιεύτηκε η πρώτη
του σύνθεση και ο τότε δάσκαλός
του δήλωσε πως επρόκειτο για τον
νέο Μότσαρτ. Ο Μπετόβεν συνέχισε να συνθέτει έργα και παράλληλα άρχισε να εργάζεται στο Παλάτι
σαν οργανίστας. Σε αντίθεση με τους περισσότερους συνθέτες εκείνης της εποχής, ο Μπετόβεν δεν
ανήκε στην Αυλή ούτε εργάστηκε για την Εκκλησία, αλλά διατήρησε την ανεξαρτησία του ως
συνθέτης. Κατόρθωνε να συντηρείται είτε με έσοδα από τις δημόσιες συναυλίες του είτε από τα
χρήματα που κέρδιζε από έργα που δημιουργούσε κατά παραγγελία.

Το έργο του χωρίζεται σε τρεις χρονικές περιόδους. Η πρώτη διαρκεί μέχρι το 1802 και περιλαμβάνει
τις πρώτες του δημιουργίες. Στο τέλος αυτής της περιόδου πετυχαίνει να δημιουργήσει το ιδιαίτερο,
προσωπικό του ύφος. Η δεύτερη περίοδος διαρκεί περίπου μέχρι το 1816 και ο Μπετόβεν είναι πια
αναγνωρισμένος πιανίστας και συνθέτης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η τρίτη και τελευταία περίοδος
του έργου του περιλαμβάνει συνθέσεις που έχουν έντονο το ρομαντικό στοιχείο. Το σύνολο του
έργου του περιλαμβάνει κοντσέρτα για πιάνο, κοντσέρτα για έγχορδα, σονάτες, μία όπερα (Fidelio),
μία λειτουργία (Missa Solemnis), δηλαδή θρησκευτική μουσική που αποτελείται από μέρη σύμφωνα
με το τυπικό της καθολικής εκκλησιαστικής λειτουργίας, και τέλος εννέα συμφωνίες ανάμεσα στις
οποίες ξεχωρίζουν η 3η (Ηρωική Συμφωνία), η 5η, η 6η (Ποιμενική Συμφωνία) και η 9η συμφωνία, η
οποία θεωρείται μέχρι σήμερα ένα από τα αριστουργήματα στην ιστορία της μουσικής.

Το πιο τραγικό γεγονός της ζωής του ήταν η απώλεια της ακοής του. Άρχισε να χάνει την ακοή του
σταδιακά από την ηλικία των 26 ετών, και περίπου το 1820 θεωρείται πως ήταν ολοκληρωτικά κωφός.
Παρά την απώλεια της ακοής του, έγραψε μουσική μέχρι το τέλος της ζωής του. Λέγεται πως τον
Μάιο του 1824 που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η Ένατη Συμφωνία του, ο Μπετόβεν που ήταν με
την πλάτη στραμμένη στο κοινό διευθύνοντας φαινομενικά την ορχήστρα, δεν μπορούσε να ακούσει
τα χειροκροτήματα του πλήθους. Χρειάστηκε να τον στρέψει προς το κοινό μία μουσικός για να δει
τον ενθουσιασμό του κόσμου.

Δημήτρης Κάρτσωνας

7
Κινηματογράφος
Ρένα Βλαχοπούλου – Μια σύντομη βιογραφία

Η
Ρένα Βλαχοπούλου γεννή-
θηκε το 1923 στην Κέρκυρα.
Ήταν το πέμπτο παιδί της
οικογένειας Βλαχοπούλου.
Από τη μια ήταν ατίθαση και δυνα-
μική σαν αγοροκόριτσο κι από την
άλλη ευαίσθητη και χαδιάρα σαν
γατούλα. Από δύο χρονών της άρεσε
να τραγουδάει στο σπίτι, στον
δρόμο, στο παιχνίδι, μπροστά στον
κόσμο, σε γιορτές, σε βαφτίσια και
σε πανηγύρια. Αυτό το παιδί-θαύμα
είχε γίνει η μασκότ της Κέρκυρας.

Σε ηλικία οχτώ χρονών αποφάσισε

πως είχε έρθει η στιγμή να… ιδρύσει
τον δικό της θίασο και να παίξει μπροστά σε κοινό. Μετέτρεψε το σαλόνι του σπιτιού της σε σκηνή
και με θεατές τα παιδιά της γειτονιάς έκανε… συναυλίες. Το παρατσούκλι της ήταν «Αντώνης».
Προτιμούσε να παίζει στις αλάνες παρέα με τ’ αγόρια, αλλά το παρατσούκλι δεν της το κόλλησαν γι’
αυτό τον λόγο. Κοντά στο σπίτι τους υπήρχε η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, όπου πήγαινε η Ρένα και
προσπαθούσε να μάθει όλους τους ψαλμούς, που τελικά και έμαθε. Οι Κερκυραίοι πήγαιναν στον
Άγιο Αντώνιο για να ακούσουν τη μικρή Ρηνούλα να ψέλνει!

Η πρώτη επίσημη εμφάνισή της ήταν όταν την κάλεσαν να τραγουδήσει σε μια εορταστική βραδιά
στο Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας. Στα 16 της τραγούδησε για πρώτη φορά στη Σπιανάδα (κεντρική
πλατεία της πόλης της Κέρκυρας) σε κάποιο ζαχαροπλαστείο. Εκεί το 1938 γνώρισε τον πρώτο της
σύζυγο, τον ποδοσφαιριστή της ΑΕΚ Κώστα Βασιλείου, με τον οποίο μετακόμισε στην Αθήνα και
παντρεύτηκε το καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς. Εκεί την ανακάλυψε ο Μίμης Τραϊφόρος και μαζί
του έκανε τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα ως τραγουδίστρια στην περίφημη «Όαση» του
Ζαππείου. Η πρώτη της επιτυχία ήταν το τραγούδι «Μικρή χωριατοπούλα», το οποίο αργότερα
διασκευάστηκε στο πασίγνωστο «Κορόιδο Μουσολίνι». Το 1942 και αφού είχε κάνει ήδη τον δεύτερο
γάμο της με τον Γιάννη Κωστόπουλο, γνωρίστηκε με τον συνθέτη και πιανίστα Γιάννη Σπάρτακο και
ξεκίνησαν τη συνεργασία τους στο «Πάνθεον». Μαζί έκαναν περιοδείες σε διάφορες χώρες του
εξωτερικού γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία.

Το διάστημα 1951-54 τραγουδά σε διάφορες επιθεωρήσεις και συνεργάζεται με γνωστούς θιάσους

της εποχής. Κάπως έτσι γίνεται η γνωριμία της με το θέατρο. Η πρώτη της εμφάνιση στο θέατρο ως
ηθοποιού πια έγινε το καλοκαίρι του 1954 στην επιθεώρηση «Σουσουράδα». Όπως αργότερα είπε η
ίδια: «Ντρεπόμουν να βγω στη σκηνή με νούμερο. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα γίνω ηθοποιός. Απλώς
έτυχε να με δουν. Πίστεψαν από την αρχή ότι ήμουν καλή. Εγώ δεν το πίστευα. […] Ο κόσμος
χειροκροτούσε να βγω στη σκηνή. Εγώ δεν έβγαινα. Ξαφνικά με πιάνει ο Τραϊφόρος και με σπρώχνει
8
στη σκηνή. Βγήκα, το νούμερο χάλασε κόσμο. Στη συνέχεια μου έδωσαν κι άλλα νούμερα και
καθιερώθηκα ως ηθοποιός».

Το 1953 εμφανίστηκε στην τουρκική ταινία «Ανατολίτικες νύχτες», η οποία δεν προβλήθηκε ποτέ στην
Ελλάδα. Η καριέρα της στον ελληνικό κινηματογράφο ξεκίνησε το 1956 με την ταινία «Πρωτευουσιά-
νικες περιπέτειες», που είχε μεγάλη επιτυχία, αφού έκοψε περισσότερα από 100.000 εισιτήρια. Από
εκεί και πέρα και μετά τη γνωριμία της με τον σκηνοθέτη Γιάννη Δαλιανίδη γύρισε πολλές ταινίες, οι
περισσότερες από τις οποίες αγαπήθηκαν από το κοινό.

Ορισμένες από τις ταινίες της Ρένας Βλαχοπούλου που ξεχωρίζουν: «Κάτι να καίει» (1963), «Ένα
κορίτσι για δύο» (1963), «Η χαρτοπαίχτρα» (1964), «Φωνάζει ο κλέφτης» (1965), «Ραντεβού στον
αέρα» (1966), «Η θεία μου η χίπισσα» (1970), «Μια τρελή, τρελή σαραντάρα» (1970), «Μια Ελληνίδα
στο χαρέμι» (1971), «Η Κόμισσα της Κέρκυρας» (1972) κ.ά.

Γεωργία Γκράση

9
Ζωγραφική
Γεώργιος Ιακωβίδης

Ο Γεώργιος Ιακωβίδης γεννήθηκε το 1853 στα Χίδη-

ρα της Λέσβου. Σε ηλικία 13 ετών πήγε στη Σμύρ-
νη, όπου φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή ενώ
παράλληλα εργαζόταν. Από νωρίς έδειξε ενδιαφέ-
ρον για την τέχνη και κυρίως για την ξυλογλυπτική.

Το 1870 αποφάσισε να πάει να σπουδάσει γλυπτική στην

Αθήνα. Γράφτηκε στο Σχολείο των Τεχνών της Αθήνας (την
μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών). Δάσκαλοί του
στην Αθήνα ήταν ο ζωγράφος Νικηφόρος Λύτρας και ο γλύ-
πτης Λεωνίδας Δρόσης. Αποφοίτησε με άριστα τον Μάρτιο
του 1877, ενώ είχε ήδη αρχίσει να διακρίνεται για το
ζωγραφικό του ταλέντο.

Τον Νοέμβριο του 1877 πήρε υποτροφία από το ελληνικό

κράτος και πήγε στο Μόναχο, ώστε να συνεχίσει εκεί τις
σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της πόλης. Απο-
φοίτησε το 1883, αλλά έμεινε και συνέχισε να εργάζεται
εκεί για άλλα δεκαεφτά χρόνια, ανοίγοντας δικό του ατελιέ
και δική του σχολή ζωγραφικής.

Το 1900 επέστρεψε στην Ελλάδα, επειδή η ελληνική κυβέρ-

νηση τον κάλεσε στην Αθήνα για να οργανώσει την Εθνική Πινακοθήκη. Το 1904 πήρε την έδρα της
ζωγραφικής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου, όπου δίδαξε συνέχεια 25 χρόνια μέχρι το
1929 που παραιτήθηκε. Πέθανε στην Αθήνα στο τέλος του 1932.

Ο Ιακωβίδης άφησε πίσω του μεγάλο ζωγραφικό έργο. Σημαντικό μέρος του έργου του αποτελούν
συνθέσεις με σκηνές της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, ιδίως συνθέσεις με παιδιά. Άλλα θέματά
του ήταν πορτραίτα (υπήρξε σπουδαίος προσωπογράφος) αλλά και εσωτερικά σπιτιών, λουλούδια,
νεκρές φύσεις και άλλα.

Νεκρή φύση με φρούτα σε δίσκο

10
 Παιδική συναυλία (1900) - Το πιο αγαπημένο από τα έργα του

Η παραφωνία (1894)

Τα πρώτα βήματα (1893)

Γιώργος Φιλανδριανός

11
Τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου

Τ α επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου είναι σημαντικά μνημεία που δημιουργήθηκαν κατά την
αρχαιότητα και καταγράφηκαν ως «θαύματα», δηλαδή μεγαλουργήματα της εποχής. Παρακάτω
τα παρουσιάζουμε κατά χρονολογική σειρά από το αρχαιότερο προς το νεότερο.

1) Η Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας (2584 – 2561 π.Χ.) / Αίγυπτος

Είναι το πιο παλιό από τα εφτά θαύματα του

Αρχαίου Κόσμου, αλλά και το μόνο που διατηρείται
μέχρι σήμερα. Τότε που έγινε ήταν η πιο ψηλή
κατασκευή που υπήρχε στη γη και διατήρησε
αυτήν την πρωτιά για 4.000 χρόνια. Χτίστηκε κατά
τη διάρκεια της τέταρτης δυναστείας των
Αιγυπτίων και προοριζόταν για τάφος του Φαραώ
Χέοπα.

2) Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας (8ος – 6ος αι. π.Χ.) / Ιράκ

Ήταν το πλέον ξακουστό αξιοθέατο αυτής της πόλης. Κατασκευάστηκαν με διαταγή του βασιλιά
Ναβουχοδονόσορα του Β΄ σαν δώρο προς τη γυναίκα του. Βρίσκονταν μάλλον κοντά στον ποταμό
Ευφράτη. Αποτελούνταν από διαδοχικές αναβαθμίδες, που έφταναν τα 22 μέτρα ύψος. Εκεί ήταν
φυτεμένο κάθε είδος δέντρου και φυτού, που
μεταφέρθηκαν με βοϊδάμαξες από κάθε περιοχή
της αυτοκρατορίας. Ανάμεσά τους υπήρχαν συκιές,
αμυγδαλιές, καστανιές, ροδιές, τριανταφυλλιές,
νούφαρα, και αρωματικοί θάμνοι. Υπήρχε ένα πολύ
καλό υδρευτικό σύστημα που τροφοδοτούσε
συνεχώς τα φυτά με νερό από τον Ευφράτη. Το νερό
του συστήματος το αντλούσαν με δοχεία που τα
ανέβαζαν με τα χέρια τους ή με μάγγανο οι δούλοι.
Στη συνέχεια το νερό κατέβαινε στις πιο χαμηλές αναβαθμίδες από αυλάκια και τεχνικούς
καταρράκτες, διατηρώντας το έδαφος πάντα υγρό. Περίπου τον 1ο αι. π.Χ. καταστράφηκαν μάλλον
από σεισμό.

3) Το Χρυσελεφάντινο Άγαλμα του Ολυμπίου Διός (430 π.Χ.) / Ολυμπία, Ελλάδα

Φιλοτεχνήθηκε από τον διάσημο γλύπτη Φειδία για να στολίσει τον ναό που έχτισαν οι κάτοικοι της
Ολυμπίας προς τιμήν του θεού Δία. Ο Φειδίας με τους συνεργάτες του αρχικά έφτιαξε μια ξύλινη
κατασκευή προκειμένου να λειτουργήσει ως σκελετός του αγάλματος. Στη συνέχεια το κάλυψαν με
πλάκες από ελεφαντόδοντο για να απεικονίσουν τη γυμνή επιδερμίδα του θεού και φύλλα χρυσού
για τα ενδύματά του. Οι τεχνίτες κάλυψαν τις συνδέσεις τόσο καλά ώστε τα άγαλμα να δείχνει ενιαίο.
Το άγαλμα ήταν τοποθετημένο πάνω σε θρόνο με ένθετες διακοσμήσεις από έβενο και πολύτιμους

12
λίθους. Όταν ολοκληρώθηκε το ύψος του ήταν 13 μέτρα και το κεφάλι του έφτανε σχεδόν στην οροφή
του ναού.

Υπάρχουν δύο εκδοχές για την καταστροφή του αγάλματος:

Σύμφωνα με την πρώτη, το άγαλμα κομματιάστηκε το 426 μ.Χ.,
όταν ο βυζαντινός αυτοκράτορας Θεοδόσιος, ο οποίος κατάργησε
τους Ολυμπιακούς Αγώνες (393 μ.Χ.), διέταξε την πυρπόληση του
αρχαίου σταδίου και του ναού του Δία. Σύμφωνα με την άλλη
εκδοχή, ο Θεοδόσιος το μετέφερε το 390 μ.Χ. στην
Κωνσταντινούπολη όπου τοποθετήθηκε στο Παλάτι του Λαύσου
πλάι σε άλλα σπουδαία έργα τέχνης. Καταστράφηκε έπειτα από
πυρκαγιά που ξέσπασε στο παλάτι το 475 μ.Χ.

4) Ο Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο (356 π.Χ.) / Έφεσος, Τουρκία

Ο Κροίσος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Λυδίας, μιας περιοχής της Μικράς Ασίας. Ήταν γνωστός για
τα πολλά πλούτη του. Το 560 π.Χ.
πρόσταξε να χτιστεί ένας μεγαλο-
πρεπής ναός στην Έφεσο προς
τιμή της θεάς Άρτεμης. Ο ναός
κτίστηκε από μάρμαρο και
ασβεστόλιθο. Περίπου 120 μαρ-
μάρινοι κίονες με ύψος 20 μέτρα
ο καθένας υποστήριζαν το κύριο
τμήμα του ναού. Στη μέση του
ναού υπήρχε το μαρμάρινο άγαλ-
μα της Άρτεμης. Ο ναός υπήρξε α-
πό τους μεγαλύτερους του κλα-
σικού κόσμου, πολύ μεγαλύτερος
από τον Παρθενώνα που χτίστηκε αργότερα στην Αθήνα. Διακόσια χρόνια αργότερα, το 356 π.Χ. ο
ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά. Τη φωτιά την έβαλε κάποιος Ηρόστρατος, που θέλησε με τον
τρόπο αυτό να γίνει διάσημος. Κατά σύμπτωση, την ημέρα της καταστροφής του ναού, γεννήθηκε ο
Μέγας Αλέξανδρος. Αργότερα, ο Αλέξανδρος επισκέφτηκε την Έφεσο και έδωσε διαταγής να
οικοδομηθεί και πάλι ο ναός, στην ίδια θέση. Αιώνες αργότερα ο ναός καταστράφηκε πάλι από τους
Γότθους. Σήμερα εκεί υπάρχουν μόνο τα ερείπιά του.

5) Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού (353 – 351 π.Χ.) / Αλικαρνασσός, Τουρκία

Ο Πέρσης σατράπης της Καρίας, ο ξακουστός Μαυσωλός, έφτιαξε για τον εαυτό του και τη σύζυγό
του Αρτεμισία έναν μεγαλοπρεπή τάφο. Το όνομα «μαυσωλείο» το πήρε από το ίδιο το όνομα του
βασιλιά και από τότε έτσι έχει επικρατήσει να ονομάζεται κάθε κρατικός μεγαλόπρεπος τάφος.

13
 Υπολογίζεται ότι το ύψος του Μαυσωλείου ήταν 45 μέτρα και ήταν λευκού
χρώματος. Επάνω από την ισχυρή πέτρινη βάση υψώθηκε ένα κτίσμα, όμοιο
με αρχαίο ελληνικό ναό, περιζωμένο από κίονες και αγάλματα. Στην κορυφή
του κτιρίου υπήρχε μια κλιμακωτή πυραμίδα και επάνω σ' αυτήν, σε ύψος 43
μέτρων από το έδαφος, στήθηκε το άγαλμα ενός άρματος, που το έσερναν
άλογα. Μέσα στο άρμα υπήρχαν ίσως τα αγάλματα του βασιλιά και της
βασίλισσας. Δεκαοχτώ αιώνες αργότερα καταστράφηκε από έναν φοβερό
σεισμό. Σήμερα σώζονται τα ερείπιά του.

6) Ο Κολοσσός της Ρόδου (292 – 280 π.Χ.) / Ρόδος, Ελλάδα

Κατά τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα οι Ρόδιοι γιόρτασαν μια μεγάλη νίκη. Ο Δημήτριος ο Πολιορκητής,
αφού πολιόρκησε επί ένα χρόνο την πόλη τους, τελικά αναγκάστηκε να φύγει και να αφήσει πίσω του
ένα μεγάλο μέρος από τον εξοπλισμό του. Οι Ρόδιοι αποφάσισαν να
πουλήσουν τον εξοπλισμό του Δημήτριου και με τα χρήματα να
στήσουν ένα υπέροχο, τεράστιο άγαλμα προς τιμή του θεού Ήλιου που
τους προστάτευε. Δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς ήταν το άγαλμα ούτε
σε ποιο σημείο το έστησαν. Ξέρουμε πάντως ότι κατασκευάστηκε από
ορείχαλκο και είχε ύψος 33 μέτρα. Το σχεδίασε ο Αρχιτέκτονας Χάρης
και χρειάστηκε 12 ολόκληρα χρόνια για την ολοκλήρωσή του. Ο
Κολοσσός ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ. Για πολλούς αιώνες, οι
άνθρωποι ακούγοντας για τον Κολοσσό, νόμιζαν πως στεκόταν επάνω
από την είσοδο του λιμανιού της Ρόδου με τα πόδια ανοιχτά, όπως
στην απέναντι ζωγραφιά. Όμως πρακτικά αυτό ήταν αδύνατο, διότι η
είσοδος του λιμανιού της Ρόδου είχε πλάτος κάπου 400 μέτρα και ο Κολοσσός δεν ήταν τόσο...
κολοσσιαίος! Τα κείμενα μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι βρισκόταν μάλλον στο κέντρο της πόλης
και κοιτούσε προς τη θάλασσα και το λιμάνι. Γύρω στο 226 π.Χ., δηλαδή λιγότερο από πενήντα χρόνια
μετά την ολοκλήρωσή του, ο Κολοσσός έπεσε. Τον συγκλόνισε ένας σεισμός και τον έκοψε από τα
γόνατα.

7) Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας (280 π.Χ.) / Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος

Το οικοδόμημα χτίστηκε πάνω σ’ ένα νησάκι που λεγόταν Φάρος,

μπροστά απ’ την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, την περίφημη πόλη
που έχτισε ο Μέγας Αλέξανδρος. Το οικοδόμημα πήρε το όνομα
του νησιού. Χρειάστηκαν περίπου 20 χρόνια να χτιστεί και
ολοκληρώθηκε γύρω στο 280 π.Χ., όταν βασιλιάς ήταν ο Πτολε-
μαίος ο Β’. Το κτίριο του φάρου ήταν έργο του αρχιτέκτονα
Σωστράτη. Αποτελούνταν από τρεις μαρμάρινους πύργους χτισμένους επάνω σε ένα θεμέλιο από
πέτρινους ογκόλιθους. Καταστράφηκε κατά τον 14ο αιώνα από σεισμό.

Ένρι Λότσι

14
Ερευνούμε, μαθαίνουμε, ανησυχούμε, φροντίζουμε. Η ελπίδα μας στη
φύση.
Φυτά του χειμώνα

Χειμωνανθός

Έ χει το όνομα, έχει και τη χάρη! Είναι το

χαρακτηριστικό φυτό του χειμώνα, μια
και μας χαρίζει την πλούσια, εντυπωσια-
κή ανθοφορία του στην καρδιά του χει-
μώνα, από τα τέλη Δεκεμβρίου μέχρι τις αρ-
χές Μαρτίου.

Κατάγεται από την Κίνα, αλλά είναι ιδιαίτερα

αγαπητός στην Ευρώπη για τα όμορφα κίτρι-
να άνθη του που μοιάζουν με μικρό αστέρι κι
έχουν ωραίο άρωμα. Αντέχει στις πολύ χαμη-
ο
λές θερμοκρασίες (έως και -20 C) αλλά και στις ζέστες του καλοκαιριού, αρκεί να ποτίζεται.

Χρύσα Τάσου

Κουμαριά

Η
κουμαριά είναι ένα από τα πιο όμορ-
φα φυτά της ελληνικής χλωρίδας.

Αειθαλής θάμνος που μπορεί να φτά-

σει σε ύψος τα 4 μ. Τη συναντάμε σε όλες τις
χώρες της Μεσογείου, σε ξηρές και πετρώδεις
πλαγιές και υψόμετρο μέχρι 1.000 μ.

Ανθίζει από Οκτώβριο έως Δεκέμβριο και τα

άνθη της μοιάζουν σαν μικρές καμπανούλες
με λευκορόδινο χρώμα. Δίνει μικρούς σφαιρι-
κούς καρπούς που ωριμάζουν έναν χρόνο μετά την εμφάνισή τους στο φυτό, ταυτόχρονα, δηλαδή, με
την ανθοφορία της επόμενης χρονιάς. Γι’ αυτό παρατηρούμε να συνυπάρχουν στα κλαδιά της άνθη
και καρποί, οι οποίοι όσο ωριμάζουν αποκτούν ένα βαθυκόκκινο χρώμα. Οι καρποί της κουμαριάς
όταν είναι ώριμοι τρώγονται, αλλά σε μικρές ποσότητες γιατί μπορούν να προκαλέσουν δυσπεψία. Σε
μερικές περιοχές χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τσίπουρου.

Αλεξάνδρα Πόνε

15
Αμυγδαλιά

Ε ίναι φυλλοβόλο δέντρο με

ύψος από 4 έως 12 μέτρα.
Έχει πλούσιο και βαθύ ριζι-
κό σύστημα, η διάμετρος
του κορμού της φτάνει έως 30 ε-
κατοστά και τα φύλλα της είναι
απλά, λογχοειδή, οδοντωτά με α-
νοιχτό πράσινο και γυαλιστερό
χρώμα. Ανθίζει καμαρωτή στις
αρχές κάθε νέας χρονιάς προτού
βγάλει φύλλα. Έτσι, τα λευκά ή
ροζ άνθη της που δεν κρύβονται
από το φύλλωμα την κάνουν να
μοιάζει με νυφούλα στολισμένη.
Μάλιστα, έχει εμπνεύσει με την ομορφιά της ζωγράφους αλλά και ποιητές.

Η άγρια αμυγδαλιά, όπως δείχνουν οι ανασκαφές, εμφανίστηκε στην Ελλάδα από το 8000 π.Χ., ενώ το
3000 π.Χ. άρχισε να εξημερώνεται.

Ευδοκιμεί σχεδόν σε όλα τα είδη εδαφών, ακόμα και σε πετρώδη με μεγάλη κλίση. Έχει πολύ μεγάλη
αντοχή στην ξηρασία, αλλά το ιδανικό κλίμα για την ανάπτυξή της είναι το μεσογειακό.

Εκτός από την ομορφιά της μας προσφέρει και τους καρπούς της που τρώγονται. Συλλέγονται από το
δέντρο με το κατάλληλο τίναγμα, αποξηραίνονται στον ήλιο για δέκα μέρες, αποφλοιώνονται και
μετά μπαίνουν σε ειδικά μηχανήματα, τους σπαστήρες. Εκεί αφαιρείται το σκληρό κέλυφος για να
μείνει ο πυρήνας, η αμυγδαλόψιχα, η οποία καταναλώνεται ωμή, ψημένη ή καραμελωμένη.

Γιάννης Δημητρόπουλος

16
Φροντίζοντας τον Κωστή

Ο μικρός Κωστής κολυμπούσε …ολομόναχος μες στη θαλασσοταραχή στ’ ανοιχτά της Φολε-
γάνδρου στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου. Ο κυκλώνας «Ζορμπάς» που πέρασε από τη
χώρα μας τον χώρισε από τη μητέρα του και τα κύματα τον παρέσυραν σε μια παραλία του
νησιού. Εκεί τον βρήκε ένας ψαράς αδύναμο, σχεδόν ετοιμοθάνατο, και ειδοποίησε τις αρχές.
Έτσι ο Κωστής μεταφέρθηκε στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών της MOm,
της περιβαλλοντικής οργάνωσης για τη μελέτη και την προστασία της μεσογειακής φώκιας monachus
monachus. Γιατί ο Κωστής είναι ένα μικρό αρσενικό φωκάκι, που οι άνθρωποι της MOm βάφτισαν με
το όνομα του ψαρά που τον βρήκε και τον έσωσε.

Όταν ο Κωστής έφτασε στον Σταθμό, οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως ήταν σχεδόν δύο εβδομάδων
και υποσιτισμένος. Ζύγιζε μόλις 13 κιλά, είχε δηλαδή το μισό απ’ το φυσιολογικό βάρος που θα έπρε-
πε να έχει για την ηλικία του.

Τα φωκάκια, όπως λένε οι ειδικοί, τους τρεις

πρώτους μήνες της ζωής τους θηλάζουν,
γιατί δεν μπορούν ακόμα να φάνε ψάρια. Το
γάλα άλλων ζώων διαπιστώθηκε ότι τους
προκαλεί γαστρεντερολογικά προβλήματα.
Έτσι, οι άνθρωποι που φρόντιζαν τον Κωστή
τον τάιζαν με ψαροπολτό που έφτιαχναν με
φιλέτα ψαριών που έλιωναν στο μπλέντερ.
Ο Κωστής, ακούγοντας τον ήχο του μπλέντερ
καταλάβαινε πως ήταν ώρα για το γεύμα
του κι άρχιζε να φωνάζει με ανυπομονησία.

Ο Κωστής εκτός από πανέξυπνος αποδείχτη-

κε και μαχητής. Έτρωγε με όρεξη όλο του το
φαγητό και σιγά-σιγά δυνάμωσε. Έτσι, την
1η Φεβρουαρίου, μετά από τέσσερις μήνες
εντατικής φροντίδας, οι άνθρωποι της MOm
τον άφησαν και πάλι ελεύθερο στα φιλόξενα
νερά του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλον-
νήσου στις Βόρειες Σποράδες, για να βρει
πλέον τον δρόμο του υγιής και δυνατός.
Κωστή, σιδερένιος και καλά ταξίδια να
έχεις στα γαλανά νερά του Αιγαίου!

___________________

Πηγή φωτογραφίας: εφημερίδα Καθημερινή / Περιθάλποντας τον Κωστή

Για πληροφορίες για τη μεσογειακή φώκια: https://www.mom.gr/

Αργύρης Κούμανης
17
Γνωριμία με τη χελώνα καρέτα–καρέτα

Η χελώνα καρέτα καρέτα είναι είδος

θαλάσσιας χελώνας που τη συνα-
ντάμε στον Ατλαντικό, τον Ειρηνι-
κό και τον Ινδικό Ωκεανό, καθώς ε-
πίσης και στη Μεσόγειο Θάλασσα. Από
όλη τη Μεσόγειο αγαπά ιδιαίτερα τις α-
κτές της Ζακύνθου και της Κυπαρισσίας
για να φτιάξει τη φωλιά της και να κάνει
τα αβγά της.

Ζυγίζει περίπου 135 κιλά, έχει μήκος που

φτάνει το 1 μέτρο. Το σώμα της προστα-
τεύεται από καβούκι. Σε αντίθεση με τις χελώνες της στεριάς η θαλάσσια χελώνα δεν έχει την ικανό-
τητα να κρύβει το κεφάλι και τα πόδια της μέσα στο καβούκι όταν κινδυνεύει. Το κεφάλι και το πάνω
μέρος του καβουκιού της έχει χρώμα που κυμαίνεται από κίτρινο-πορτοκαλί έως κοκκινωπό-καφέ,
ενώ το κάτω μέρος του καβουκιού της έχει χρώμα κιτρινωπό.

Επειδή δεν είναι γρήγορη ούτε ευκίνητη, δεν μπορεί να συλλάβει γρήγορα λεία που κινείται. Γι’ αυτό
τρέφεται με αργοκίνητα ή ακίνητα ζώα όπως οστρακοειδή, τσούχτρες, μαλάκια, αχινούς, καβούρια,
σφουγγάρια και με θαλάσσια φυτά ή φύκια. Έχει βρεθεί ότι διαθέτει καλά ανεπτυγμένη την αίσθηση
της όσφρησης που τη βοηθάει να εντοπίσει την τροφή της.

Όταν έρθει η ώρα της αναπαραγωγής, οι θαλάσσιες χελώνες μεταναστεύουν προς τις παραλίες όπου
γεννούν τα αβγά τους. Ζευγαρώνουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους ή ακόμα και στα νερά κοντά
στις παραλίες που θα γεννήσουν. Λίγο μετά το ζευγάρωμα, οι θηλυκές χελώνες αφήνουν το νερό και
βγαίνουν στην παραλία. Εκεί ψάχνουν
ένα σημείο κατάλληλο για να φτιάξουν
τη φωλιά τους. Μόλις το βρουν, σκάβουν
έναν λάκκο για το σώμα τους διώχνοντας
την επιφανειακή στεγνή άμμο με τα
πτερύγιά τους. Μετά, με τα πίσω τους
πτερύγια σκάβουν μέσα στον λάκκο μια
τρύπα σε σχήμα φιάλης που έχει βάθος
περίπου 60 εκατοστά, τον αβγοθάλαμο.
Εκεί αφήνουν τα αβγά τους ένα-ένα ή
δύο-δύο τη φορά. Έπειτα σκεπάζουν με
άμμο τον αβγοθάλαμο και τη φωλιά και
επιστρέφουν στη θάλασσα. Οι θαλάσσιες χελώνες φτιάχνουν 2-4 φωλιές σε κάθε αναπαραγωγική
περίοδο κι αφήνουν σε καθεμιά περίπου 100 αβγά. Ζευγαρώνουν ξανά μετά από 2-3 χρόνια.

Τα αυγά εκκολάπτονται σε 7-10 εβδομάδες, ανάλογα με τη θερμοκρασία που έχει η άμμος. Με το

σκάσιμο των αυγών τα μικρά χελωνάκια σκαρφαλώνουν ομαδικά και μετά από περίπου 4 ημέρες

18
φτάνουν στην επιφάνεια της άμμου. Μετά βγαίνουν πολλά μαζί και τρέχουν προς τη θάλασσα. Η
έξοδός τους από τη φωλιά συνήθως γίνεται αργά το απόγευμα ή νωρίς το χάραμα.

Από το ξεκίνημα κιόλας της ζωής τους τα χελωνάκια έχουν πολλούς εχθρούς όπως καβούρια,
γλάρους, ψάρια, τρωκτικά αλλά και
κινδύνους όπως οι ανθρώπινες
δραστηριότητες στις παραλίες και στη
θάλασσα. Μόνο 1 στα 1000 χελωνάκια
θα επιβιώσει για να ενηλικιωθεί! Αλλά
και οι ενήλικες χελώνες κινδυνεύουν:
τραυματίζονται από ταχύπλοα σκάφη,
παγιδεύονται στα δίχτυα των ψαράδων,
κι επίσης νομίζουν για τσούχτρες τις
πλαστικές σακούλες που οι άνθρωποι
αφήνουν στις παραλίες και καταλήγουν
στη θάλασσα, και τις καταπίνουν με
αποτέλεσμα να χάνουν τη ζωή τους. Η
τουριστική ανάπτυξη είναι ένας ακόμα παράγοντας κινδύνου για τις θαλάσσιες χελώνες. Οι ομπρέλες
και οι ξαπλώστρες στις παραλίες όπου αφήνουν τα αβγά τους εμποδίζουν τις χελώνες να βρουν ένα
ήσυχο, απόμερο σημείο για να γεννήσουν. Ο τεχνητός φωτισμός τις ενοχλεί και τις φοβίζει, οπότε
συχνά επιστρέφουν στο νερό χωρίς να
γεννήσουν. Αλλά και τα μικρά χάνουν
τον δρόμο τους προς τη θάλασσα
εξαιτίας του φωτισμού.

Η χελώνα καρέτα-καρέτα είναι ένα από

τα πιο χαρακτηριστικά είδη της
Μεσογείου που αγαπά πολύ τις
ελληνικές θάλασσες. Ζει περίπου 100
χρόνια, ενηλικιώνεται σε ηλικία περίπου
20 ετών και για την αναπαραγωγή της
επιστρέφει στην ίδια παραλία όπου
γεννήθηκε. Δηλαδή, αν τα καταφέρει
και ζήσει, ένα χελωνάκι θα ξαναγυρίσει
μετά από μερικές δεκαετίες στην ίδια παραλία για να γεννήσει τα μικρά του και να διαιωνίσει το
είδος του. Επομένως έχει μεγάλη σημασία να διατηρήσουμε τις παραλίες μας που επισκέπτονται και
χρησιμοποιούν οι θαλάσσιες χελώνες καθαρές και προστατευμένες.

________________________

Πληροφορίες για τη θαλάσσια χελώνα καρέτα-καρέτα και πηγές φωτογραφιών:

https://www.archelon.gr/ και https://www.wwf.gr/endangered-species/caretta

Αλμπέρτο Μετούσι

19
Γνωριμία με τα ορυκτά
Τα ορυκτά είναι χημικά στοιχεία που βρίσκονται στο έδαφος ή στο υπέδαφος ή ακόμα και στο νερό
με τη μορφή διαλύματος. Φτιάχνονται με φυσικό τρόπο κι αποτελούν συστατικό των πετρωμάτων απ’
τα οποία αποτελείται ο στερεός φλοιός της γης.

Η εξέταση και η μελέτη τους μας βοηθάει να καταλάβουμε πώς εξελίχτηκε η Γη, επειδή στο εσωτερικό
τους κρύβουν χρήσιμες πληροφορίες για όλα αυτά που συνέβησαν στο γεωλογικό παρελθόν.

Υπάρχουν χιλιάδες ορυκτά, όμως λίγα είναι εκείνα που χρησιμεύουν στον άνθρωπο. Τα υπόλοιπα,
ανάλογα με την αισθητική τους αξία, δηλαδή την ομορφιά τους, χαρακτηρίζονται περισσότερο ή λιγό-
τερο σημαντικά. Μερικά ορυκτά ανήκουν σε μια πολύ ιδιαίτερη κατηγορία, τους πολύτιμους λίθους.

Η επιστήμη που ασχολείται με τα ορυκτά λέγεται ορυκτολογία. Ο κλάδος της ορυκτολογίας που ασχο-
λείται με την αναγνώριση των ορυκτών λέγεται ορυκτοδιαγνωστική. Οι επιστήμονες για να αναγνω-
ρίσουν και να ταυτοποιήσουν τα διάφορα ορυκτά χρησιμοποιούν σαν βάση τα φυσικά χαρακτηριστι-
κά τους (λάμψη, υφή, χρώμα, σύστημα κρυστάλλωσης, σκληρότητα, διαφάνεια, κ. ά.).

Η αντίσταση που παρουσιάζει ένα ορυκτό στη χάραξη ονομάζεται σκληρότητα χάραξης. Η
σκληρότητα των ορυκτών κυμαίνεται από 1-10
(κλίμακα Mohs). Με βάση τη σκληρότητά τους
τα ορυκτά χωρίζονται σε:

 πολύ μαλακά (χαράζονται με το νύχι)

 μαλακά (χαράζονται με χάλκινο νόμισμα)
 ημίσκληρα (χαράζονται με σουγιά)
 σκληρά (δύσκολα χαράζονται με σουγιά)
 πολύ σκληρά (χαράζουν το γυαλί)

Tο πιο μαλακό ορυκτό στη φύση είναι ο τάλκης

και το πιο σκληρό το διαμάντι.

Εικόνα 1: Οπάλιο που το Εικόνα 2: Αχάτης Εικόνα 3: Χαλκοπυρίτης

εσωτερικό του μοιάζει με
ηλιοβασίλεμα

Νικόλας Πλατής

20
Α ν α κ ύ κ λ ω σ η: γ ι α τ ί κ α ι π ώ ς

Η
ανακύκλωση των απορριμμάτων είναι ένας τρόπος να προστατέψουμε το περιβάλλον μας.
Είναι η διαδικασία με την οποία διάφορα υλικά που τα πετάμε επειδή δεν μας είναι πια
χρήσιμα, περνάνε από ειδική επεξεργασία και ξαναχρησιμοποιούνται για την κατασκευή
νέων προϊόντων. Τα ανακυκλώσιμα υλικά προέρχονται από τα σπίτια μας, τα καταστήματα, τις υπη-
ρεσίες ακόμα και τις βιομηχανίες. Τέτοια υλικά είναι το χαρτί, το γυαλί, το πλαστικό, το αλουμίνιο, ο
χαλκός, ο σίδηρος τα οποία είναι καθημερινής χρήσης και συλλέγονται στους γνωστούς μπλε κάδους.

Εκτός από τα υλικά που αναφέρθηκαν παραπάνω επίσης ανακυκλώνονται αλλά συλλέγονται σε ξεχω-
ριστούς ειδικούς κάδους ή ειδικά σημεία προϊόντα όπως: μπαταρίες,
ελαστικά αυτοκινήτων, ρούχα και υποδήματα, ηλεκτρικές και
ηλεκτρονικές συσκευές, λάδια (καμένα από κουζίνες ή
βιομηχανικά), μπάζα (τούβλα, πέτρες, γυψοσανίδες), αυτοκίνητα,
ιστία (πανιά ιστιοπλοϊκών σκαφών).

Ανακυκλώσιμα είναι ακόμα και τα υπολείμματα τροφίμων ή τα

απόβλητα κήπων και καλλιεργειών. Αυτά γίνονται λίπασμα με τη
βοήθεια μικροοργανισμών (κομποστοποίηση) και χρησιμοποιούνται
για τον εμπλουτισμό του εδάφους με θρεπτικά στοιχεία.

Η σημασία της ανακύκλωσης είναι πολύ μεγάλη για τους εξής λόγους:

 Γίνεται εξοικονόμηση σε φυσικούς πόρους (που αντλούνται διαρκώς από τη φύση) και σε
ενέργεια.
 Μειώνονται τα απορρίμματα που διαφορετικά θα κατέληγαν σε ειδικούς χώρους ταφής και
γίνεται πιο εύκολη η διαχείρισή τους.
 Μειώνεται η ρύπανση της ατμόσφαιρας, του εδάφους και των υπόγειων υδάτων.
 Προστατεύεται η υγεία των κατοίκων του πλανήτη και εξασφαλίζεται ένα καλύτερο μέλλον για
τα παιδιά.

Ευτυχώς οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν τη μεγάλη σημασία της ανακύκλωσης κι έτσι
όλο και περισσότεροι συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια. Όμως συχνά άθελά μας και επειδή δεν
ξέρουμε, κάνουμε λάθη που δημιουργούν πιο πολλά προβλήματα απ’ ό,τι λύνουν. Για να γίνεται
σωστά η ανακύκλωση πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής:

1. Σπασμένα γυαλιά. Μπουκάλια και γυάλινες συσκευασίες ανακυκλώνονται. Αλλά όχι και τα
σπασμένα γυαλιά. Και αυτό γιατί τη διαλογή των υλικών την κάνουν εργαζόμενοι με τα χέρια και
υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τραυματισμού των εργαζομένων.

2. Κουτιά από πίτσα, συσκευασίες έτοιμου φαγητού. Μπορεί να είναι χάρτινα και πλαστικά αλλά δεν
ανακυκλώνονται καθώς είναι γεμάτα λίπη και υπολείμματα τροφών.

3. Σακούλες βιοδιασπώμενες ή φωτοδιασπώμενες. Οι απλές πλαστικές σακούλες, μπορούν να

ανακυκλωθούν. Οι βιοδιασπώμενες έχουν ημερομηνία λήξης μετά την οποία αρχίζουν να
θρυμματίζονται. Έτσι, δεν πρέπει να τις ρίχνουμε στην ανακύκλωση.

21
4. Κομματάκια χαρτί. Για να ανακυκλωθεί κάποιο χαρτί πρέπει να έχει μέγεθος τουλάχιστον Α4. Αυτό
σημαίνει ότι σχισμένες σελίδες, εισιτήρια και άλλα χαρτάκια δεν πρέπει να ρίχνονται στους μπλε
κάδους.

5. Βρεγμένο ή λερωμένο χαρτί. Λερωμένες χαρτοπετσέτες ή κομμάτια λαδωμένου χαρτιού όχι μόνο
δεν ανακυκλώνονται, αλλά αχρηστεύουν και τα υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά. Επίσης, χαρτί που
έχει βραχεί ακόμη και αν στεγνώσει δεν ανακυκλώνεται. Ακατάλληλα είναι επίσης το χαρτί κουζίνας
και το χαρτί υγείας ακόμη και αν είναι καθαρά.

6. Υλικά από πηλό. Τα κεραμικά είδη, όπως π.χ. σκεύη ή κούπες καφέ δεν ανακυκλώνονται.

7. Αφρολέξ και φελιζόλ. Είναι ιδιαίτερα εύφλεκτα υλικά, καθώς μπορούν να πάρουν φωτιά σε
οποιοδήποτε στάδιο της πορείας της ανακύκλωσης. Συνεπώς, η ρίψη τους στους μπλε κάδους
δημιουργεί προβλήματα.

8. Συσκευασίες τοξικών υλικών. Πλαστικές ή μεταλλικές συσκευασίες, που περιείχαν ορυκτέλαια,

αντιψυκτικά, εντομοκτόνα κ.ά., δεν πρέπει με τίποτα να ρίχνονται στους μπλε κάδους, γιατί τα
κατάλοιπα των τοξικών δύσκολα απομακρύνονται.

9. Δισκάκια CD, DVD και βιντεοκασέτες. Παρότι κατασκευάζονται κατά κύριο λόγο από αλουμίνιο, τα
ψηφιακά δισκάκια ή οι παλιές μας βιντεοκασέτες περιέχουν πολλές προσμείξεις, καθιστώντας
αδύνατη την άμεση ανακύκλωσή τους.

10. Καλαμάκια και πλαστικά μαχαιροπίρουνα. Παρότι πλαστικά, τα συγκεκριμένα υλικά μιας χρήσης
δεν ανακυκλώνονται.

11. Πλαστικά έπιπλα. Οι μπλε κάδοι ανακύκλωσης δεν είναι κατάλληλοι για πλαστικά έπιπλα, παρά
μόνο για υλικά συσκευασίας. Τα ογκώδη πλαστικά αντικείμενα, τα οποία συχνά περιέχουν και άλλα
υλικά, πρέπει να κατευθύνονται στα κέντρα συγκέντρωσης ογκωδών αντικειμένων που διαθέτουν
σχεδόν όλοι οι δήμοι.

12. Συρμάτινες κρεμάστρες. Οι περισσότερες έχουν και πλαστικά μέρη με αποτέλεσμα να υπάρχει
κίνδυνος ανάμειξης των δυο υλικών. Αν έχουμε την υπομονή, διαχωρίζουμε τα υλικά και τα πετάμε
ξεχωριστά στον κάδο.

13. Τηλεκάρτες. Δεν θεωρούνται συσκευασίες γι' αυτό και δεν πρέπει να μπαίνουν στους μπλε
κάδους. Το κόστος ανακύκλωσής τους είναι μεγαλύτερο από το κόστος παραγωγής.

14. Καπάκια από πλαστικά μπουκάλια. Ενώ τα πλαστικά μπουκάλια είναι βασικό ανακυκλώσιμο
υλικό, τα καπάκια τους ανακυκλώνονται με διαφορετικό τρόπο. Αφαιρούμε λοιπόν τα καπάκια και τα
πετάμε ξεχωριστά στον μπλε κάδο.

15. Κουτιά χυμών. Υπάρχουν ορισμένα κουτιά χυμών που δεν ανακυκλώνονται, λόγω του
συνδυασμού πλαστικού και χαρτονιού. Πριν το πετάξουμε στον μπλε κάδο, πρέπει να ελέγξουμε αν
φέρει την ειδική σήμανση καταλληλότητας για ανακύκλωση.

Ηρώ Ρουσάκη – Γωγώ Βαρελά

22
Υγεία – διατροφή
Πώς διατηρούμε την υγεία των δοντιών μας

Τ α υγιή δόντια μάς χαρίζουν ένα όμορφο χαμόγελο,

αλλά είναι και ένας φρουρός της υγείας μας. Γι’ αυτό
πρέπει από μικρή ηλικία να αποκτήσουμε την καλή
συνήθεια να φροντίζουμε τα δόντια μας και να τα διατη-
ρούμε σε καλή κατάσταση.

Οι ειδικοί μάς δίνουν βασικές συμβουλές για τη σωστή

περιποίηση των δοντιών μας:

1. Πρώτα-πρώτα καλό είναι να αποφεύγουμε να καταναλώνουμε τροφές που περιέχουν πολλή ζάχα-
ρη. Η ζάχαρη βοηθάει τη φθορά των δοντιών. Το ίδιο κάνουν και οι πολύ όξινες τροφές. Αν δεν μπο-
ρούμε να τις αποφύγουμε, τότε πρέπει μισή ώρα αφού τις καταναλώσουμε να βουρτσίσουμε τα δό-
ντια μας ή να κάνουμε πλύσεις με νερό για 15-20 δευτερόλεπτα.

2. Το σωστό βούρτσισμα είναι πολύ σημαντικό και δεν

πρέπει να το ξεχνάμε. Ο βασικός κανόνας που πρέπει
να εφαρμόζουμε είναι «βούρτσισμα πρωί και βράδυ».
Ιδιαίτερα το βραδινό βούρτσισμα είναι πολύ
σημαντικό, ώστε να μην μένουν υπολείμματα τροφής
στα δόντια όλη τη νύχτα. Εκείνο που πρέπει να
προσέξουμε είναι ο τρόπος βουρτσίσματος των
δοντιών μας. Χρειάζονται απαλές κινήσεις για να μην
τραυματίζουμε τα ούλα και μεγάλη προσοχή, ώστε να
μην ξεχάσουμε καμία επιφάνεια των δοντιών.

3. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να χρησιμοποιούμε μετά το βούρτσισμα οδοντικό νήμα που καθαρί-
ζει τα δύσκολα σημεία ανάμεσα στα δόντια και στοματικό διάλυμα που βοηθά στην απομάκρυνση
των βακτηριδίων του στόματος.

4. Οι σκληρές και τραγανές τροφές λειτουργούν σαν «φυσική οδοντόβουρτσα» για τα δόντια και τα
καθαρίζουν. Τέτοιες τροφές είναι το μήλο, τα ωμά καρότα και το σέλινο. Μπορούμε να καταναλώ-
νουμε κάποια από αυτές τις τροφές μετά το γεύμα για να απομακρύνουμε τα υπολείμματα τροφών.

5. Επειδή η πρόληψη είναι πολύ σημαντική για την υγεία των

δοντιών μας, δεν πρέπει να φοβόμαστε τον οδοντίατρο. Τον
επισκεπτόμαστε τακτικά για τον έλεγχο των δοντιών μας, ώστε
να προλάβουμε πιθανά προβλήματα και να διατηρήσουμε τα
δόντια μας υγιή και λαμπερά.

Γιώργος Κοτσίλας

23
Η συνταγή μας
Μπιφτέκια γεμιστά με πιπεριές και τυρί cottage

Υλικά:

 700 γραμμ. μοσχαρίσιος κιμάς

 1 αβγό
 ½ φλιτζάνι τριμμένη φρυγανιά
 1 μεγάλο κρεμμύδι τριμμένο
 2 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο
 2 κουταλιές σούπας μαϊντανός ψιλοκομμένος
 2 πράσινες πιπεριές ψιλοκομμένες
 200 γραμμ. τυρί cottage
 αλάτι, πιπέρι

Εκτέλεση:

 Σε μια λεκάνη ζυμώνουμε μαζί όλα τα υλικά εκτός από το τυρί.

 Χωρίζουμε τη ζύμη σε περίπου 10 κομμάτια.
 Παίρνουμε ένα, το κάνουμε μπάλα και με το χέρι μας το πατάμε μέχρι να λεπτύνει αρκετά. Στο
κέντρο βάζουμε 1 κουταλιά από το τυρί.
 Διπλώνουμε τον κιμά, ώστε να
ενωθούν οι άκρες και τις πιέζουμε
γύρω-γύρω προσεκτικά για να
κλείσει καλά. Δεν πρέπει να γίνουν
τρύπες στο μπιφτέκι γιατί κατά το
ψήσιμο θα λιώσει το τυρί και θα
χυθεί έξω απ’ το μπιφτέκι.
 Διορθώνουμε λίγο το σχήμα και
τοποθετούμε το μπιφτέκι σε ταψί
που το έχουμε στρώσει με
λαδόκολλα.
 Με τον ίδιο τρόπο ετοιμάζουμε και τα υπόλοιπα μπιφτέκια και τα αφήνουμε λίγο στο ψυγείο.
 Τα ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 200 βαθμούς, για περίπου 40 λεπτά μέχρι να
ροδίσουν. Αν βέβαια θέλουμε, μπορούμε να ψήσουμε τα μπιφτέκια στα κάρβουνα.

Καλή επιτυχία!

Ζαχαρούλα Ίσσαρη

24
Αθλήματα και σπουδαίοι αθλητές
Ποδόσφαιρο

Τ ο ποδόσφαιρο είναι ομαδικό άθλημα. Παίζεται ανάμεσα

σε δύο ομάδες των έντεκα παικτών με μια ποδοσφαιρική
μπάλα. Οι παίκτες χειρίζονται την μπάλα κυρίως με τα
πόδια, τον κορμό και το κεφάλι, εκτός από τον
τερματοφύλακα που επιτρέπεται να χρησιμοποιήσει και τα
χέρια του εντός κάποιων ορίων του γηπέδου που ονομάζεται
περιοχή.

Ο αγώνας διεξάγεται σε ένα ορθογώνιο γήπεδο με φυσικό ή

τεχνητό χλοοτάπητα πράσινου χρώματος. Στο μέσο καθεμιάς
από τις μικρές πλευρές του γηπέδου υπάρχει ένα μεταλλικό
πλαίσιο, το τέρμα. Σκοπός της κάθε ομάδας είναι να
οδηγήσει την μπάλα στο αντίπαλο τέρμα και να βάλει γκολ.

Το ποδοσφαιρικό παιχνίδι βασίζεται σε ένα σύνολο κανόνων, την τήρηση των οποίων ρυθμίζει ο διαι-
τητής με τους βοηθούς του. Με στρίψιμο κέρματος πριν από την έναρξη του αγώνα αποφασίζεται σε
ποια πλευρά του γηπέ-
δου θα εγκαταστήσει την
εστία της κάθε ομάδα και
ποια θα εκτελέσει το ε-
ναρκτήριο λάκτισμα. Η ο-
μάδα που έχει πετύχει τα
περισσότερα τέρματα στο
τέλος του παιχνιδιού εί-
ναι η νικήτρια. Αν όμως
καμία ομάδα δεν σκορά-
ρει ή και οι δύο ομάδες
καταλήξουν στο τέλος του
παιχνιδιού να έχουν τον
ίδιο αριθμό σε γκολ, τότε
το παιχνίδι λήγει με ισο-
παλία.

Το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα της εποχής μας. Παίζεται σε διάφορα επίπεδα: από
φιλικό, με λιγότερους ή περισσότερους από έντεκα παίκτες –παιδιά ή ενήλικες– σε ένα οποιου-
δήποτε μεγέθους γήπεδο, με δύο τυχαία αντικείμενα για τη σήμανση του τέρματος, μέχρι επαγγελ-
ματικό, με επαγγελματίες ποδοσφαιριστές και αυστηρή τήρηση των κανονισμών.

Δημήτρης Κουρεντζής

25
Π ε λ έ, ο β α σ ι λ ι ά ς του π ο δ ο σ φ α ί ρ ο υ

Ο Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, περισσότερο γνωστός ως Πελέ, είναι Βραζιλιάνος πρώην
διεθνής ποδοσφαιριστής. Γεννήθηκε στις 23 Οκτω-
βρίου του 1940 στην πόλη Τρες Κορασόες της Βρα-
ζιλίας. Το 1956 και πριν συμπληρώσει τα 16 του
χρόνια, έκανε την πρώτη του εμφάνιση με την ομάδα
Σάντος του Σάο Πάολο. Το 1957 ήταν πλέον βασικός στην
ομάδα και πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος και διεθνής
με την εθνική Βραζιλίας σε ηλικία μόλις 16 ετών.

Έπαιζε σαν επιθετικός μέσος και φορούσε τη φανέλα με το

νούμερο 10. Ήταν γνωστός για την άριστη ντρίμπλα και
πάσα του, την εξαιρετική του ικανότητα στο ψηλό παιχνίδι,
τη δημιουργικότητά του, αλλά και τη μεγάλη του ικανότητα στο σκοράρισμα. Η τεχνική του κατάρτιση
και οι αθλητικές του επιδόσεις έχουν αναγνωριστεί και επαινεθεί παγκοσμίως. Το μοναδικό στυλ
παιχνιδιού του Πελέ συνδύαζε την ταχύτητα, τη δημιουργία και την τεχνική ικανότητα με τη φυσική
δύναμη, την αντοχή και την ευελιξία. Η εξαιρετική του τεχνική, ισορροπία, φαντασία, ευκινησία και οι
ικανότητες στην ντρίμπλα του έδωσαν τη δυνατότητα να νικάει τους αντιπάλους με την μπάλα και
συχνά χρησιμοποιούσε ξαφνικές αλλαγές κατεύθυνσης και περίπλοκες προσποιήσεις για να περάσει
τους αντιπάλους του. Παρά το σχετικά μικρό ύψος του, διακρινόταν στις κεφαλιές, επειδή έκανε
ψηλό άλμα και στη σωστή στιγμή. Γνωστός και για το φαλτσαριστό του σουτ, ο Πελέ ήταν
σπεσιαλίστας στα απευθείας φάουλ και στις εκτελέσεις πέναλτι, αν και συχνά απέφευγε να εκτελεί
πέναλτι, δηλώνοντας ότι πίστευε ότι ήταν ένας δειλός τρόπος σκοραρίσματος. Είναι ο πρώτος σκόρερ
σε αγώνες Πρωταθλήματος στην ιστορία του ποδοσφαίρου με 541 γκολ. Συνολικά, ο Πελέ σκόραρε
1.281 γκολ σε 1.363 αγώνες.

Θεωρείται ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ου αιώνα από τη FIFA και τη Διεθνή Ομοσπονδία Πο-
δοσφαίρου. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα ο καλύτερα αμει-
βόμενος αθλητής στον κόσμο. Χαρακτηρίστηκε ως ο «Βασιλιάς του Ποδοσφαίρου». Η FIFA του έδωσε
τον τίτλο «Ποδοσφαιριστής του Αιώνα», ενώ η Ολυμπιακή Επιτροπή τον τίτλο «Αθλητής του Αιώνα».
Ήταν επίσης ένας δίκαιος παίκτης και ξεχώρισε για τη φιλοτιμία του και τις ηγετικές του ικανότητες
στο γήπεδο.

Ο Πελέ ήταν περιζήτητος στην Ευρώπη, οι

μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες τον πίεζαν για
να τον αποκτήσουν, όμως εκείνος παρέμεινε
στη Σάντος 17 χρόνια, λόγω της αγάπης του
για την ομάδα αλλά και επειδή η Βραζιλία
τον θεωρούσε εθνικό θησαυρό και η
κυβέρνηση τού είχε απαγορεύσει την έξοδο
από τη χώρα.

Νόρις Μετούσι

26
Σπαζοκεφαλιές, αινίγματα, ανέκδοτα, γλωσσοδέτες, σταυρόλεξα, κ.ά
Πώς να φτιάξετε χρωματιστά παγάκια
Χρειάζεστε: παγοθήκες, χρώματα ζαχαροπλαστικής

Εκτέλεση: Βάζετε στις παγοθήκες νερό προσέ-

χοντας να μην ξεχειλίσουν. Με ένα σταγονόμε-
τρο ρίχνετε σε κάθε κυψέλη της παγοθήκης μία
σταγόνα από το χρώμα ζαχαροπλαστικής που
έχετε επιλέξει. Αν θέλετε μπορείτε να ρίξετε
περισσότερες σταγόνες για να κάνετε το χρώμα
που θα έχουν τα παγάκια σας πιο σκούρο.
Ακόμη μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διαφορε-
τικά χρώματα και να φτιάξετε παγάκια διαφορε-
τικών χρωμάτων, αρκεί να ξεπλένετε το σταγο-
νόμετρο κάθε φορά που αλλάζετε χρώμα.
Μεταφέρετε τις παγοθήκες στην κατάψυξη, προσέχοντας να τις τοποθετήσετε χωρίς να γέρνουν και
χωρίς να χυθεί καθόλου νερό (λεκιάζει την πλαστική επιφάνεια του ψυγείου). Περιμένετε μέχρι να
παγώσει το νερό στις παγοθήκες (περίπου 1-5 ώρες, ανάλογα με το μέγεθος της παγοθήκης). Όταν
βεβαιωθείτε ότι πάγωσε εντελώς, βγάλτε τα παγάκια σας από τις παγοθήκες. Μπορείτε να τα
χρησιμοποιήσετε για να διακοσμήσετε τον χυμό σας. Όσα περισσέψουν τοποθετήστε τα σε ένα άλλο
δοχείο και φυλάξτε τα στην κατάψυξη για να τα χρησιμοποιήσετε μια άλλη φορά.

Γιάννης Γιάνναρης

Ανέκδοτα
Ένας καθηγητής βλέπει έναν συνάδελφό του να γράφει βιαστικά με
τον μαρκαδόρο στον τοίχο της τουαλέτας. Κατάπληκτος τον ρωτάει:
«Μπα; Κι εσύ;» «Α, όχι, φυσικά. Εγώ δεν κάνω τέτοια καραγκιοζιλίκια.
Απλά, διορθώνω την ορθογραφία των μαθητών».

Μια μέρα ο Τοτός βγήκε στην αυλή του σπιτιού του για να παίξει.
Εκείνη τη στιγμή περνούσε ο σκουπιδιάρης. Ρωτάει τον Τοτό: «Έχετε
σκουπίδια;» «Ένα λεπτό, να ρωτήσω τη μαμά μου. Μαμά, έχουμε
σκουπίδια;» «Ναι, Τοτέ μου» είπε εκείνη. Και τότε ο Τοτός λέει στον
σκουπιδιάρη: «Ναι, έχουμε. Δεν θέλουμε».

Τελικές προαγωγικές εξετάσεις στη Βιολογία. Ρωτάει ο καθηγητής τον Τοτό: «Τοτέ, πηδάει ο ψύλλος;»
Ο Τοτός σκέφτεται λίγο και λέει: «Όχι, κύριε, δεν πηδάει». «Λυπάμαι, Τοτέ, έδωσες λάθος απάντηση.
Κόβεσαι.» Και τότε ο Τοτός απορημένος λέει: «Μα καλά, κύριε, για ψύλλου πήδημα θα με κόψετε;»

Ανδρέας Χειλάς

27
Αποτελέσματα διαγωνισμού ζωγραφικής
Ανακοινώνουμε τους νικητές του διαγωνισμού ζωγραφικής με θέμα «Εικόνες του χειμώνα» στον ο-
ποίο συμμετείχαν οι μαθητές του σχολείου μας.

Τα έργα αξιολογήθηκαν από κριτική επιτροπή αποτελούμενη από τους δασκάλους: Δήμητρα Γεωργο-
πούλου (Αγγλικά), Ηλία Τζωρτζάτο (Μουσική), Βίκυ Γεωργαρά (Γυμναστική). Βραβεύθηκαν οι εξής
μαθητές:

Θοδωρής Χειλάς (Α τάξη) Θεοδώρα Γυφτέα (Β τάξη)

Δήμητρα Πανταζή (Γ τάξη) Δήμητρα Γεωργακοπούλου (Γ τάξη)

Νόρις Μετούσι (Δ τάξη) Γεωργία Γκράση (Δ τάξη)

28