1 час

(општо,кориснички интерфејс, ZOOM, PAN, LINE, CIRCLE)

1.Општо
 Претставување ;
 Историја на CAD цртање ;
 Конкретна примена(за секоја струка подпрограм) ;
 Начин на обука (во свет 40%, 30% , 30%) ;
 После користење на плотери(помош и после курсот) ;
2. Кориснички интеерфејс (изглед на екран)
1. Промена на позадина - со Tols/Options/Colors/Color па black и Aplay
2. Промена на покажувач - со десен клик на Properties па Drafting

1 - Title bar (насловна линија)

2 - Pull-down menus (линија на паѓачки менија)
3 - Tollbars (икони)
4 - Drawing windows (простор за цртање)
5 - Command line (командна линија) - со F2 командна линија, со F1 help.
2. Начини на цртање :
- сега паѓачки
- понекогаш командна линија
- после со икони
- на крај кратенки (искусни познавачи )-веќе исфрлено
- со лев и се повеќе десен клик (обука за Acad2000 – само со една рака)
- вежба со цртање на линија за сите овие начини
- со ESC се прекинува секоја команда(пример зацртај линија)
- споредба на ESC со UNDO - разлика
 - GRIP режим – спротивен начин на работа од Corel Draw

3. Со држење на глушец:
- кога во просторот за цртање – крст
- кога во паѓачко – стрелка
- кога во командна линија
- вежба со шетање на глушец

4. Toolbars се вклучуваат и искучуваат :

- VIEW / TOLLBARS (Drawing, Standard, Object)

- вежба со вклучување и исклучување

3. ZOOM (зумирање) – зголемување и намалување и PAN

1. прво мора да отвориме некој готов цртеж
- со FILE/OPEN/SAMPLE - овараме цртеж
- со VIEW/ZOOM/WINDOW - зумираме дел по дел
- со VIEW/ZOOM/PREVIUS - враќаме

- со VIEW/ZOOM/ALL - гледаме цел цртеж

- вежба со зумирање на постоечки цртеж
2. Споредба со цртање на AO формат (тегнење на маса)
3. VIEW/PAN – како да си го тргаме цртежот

4. LINE (линија) и CIRCLE (круг) - цртање

1. Прво мора да создадеме нов цртеж
- со FILE/NEW создаваме нов цртеж
- со DRAW/LINE цртаме лија
- прашува from ponit(почетна точка) и to point(карјна точка)
to
from
- и на крај со ентер (десен клик на глушец)
- искршена линија(на крај може да се затвори со Close)
 2. Цртање кругови
- со DRAW/CIRCLE цртаме круг
- повеќе можности (CR, CD, 2P, 3P, TTR, TTT)

2 час
(Drawing limits, Units control, координати , Copy, Move, Erase
Drafting stetings, Select)

Исто ко при рачно на хартија, туш, линијари, така и овде следново

(Drawing limits, Units control се во FORMAT-паѓачко мени
Drafting settings во TOOLS – паѓачко мени )
1. Drawing limits (цртачки граници)
- 420 ,297 (десен агол )

0,0 M = 1 : 10

(лев агол)
- ова е за A3 формат за користен размер при машинство
- во архитектура е 4200, 2970 во размер 1:100
- се цртаме како што е во реалност - autocad единици
- на крај зумираме и со глушец шетаме по екран

2. Units control
- се бира во колку децимали
- се бира аглови мерки и насока на агол

3. Видови координати
- апсолутни координати (по x и y)
- релативни координати (со обесен мајмун)
- вежба за рамка со овие два вида координати (сл.1)
- со ова повторуваме и линија и close на линија

4. COPY (Копирање) , MOVE (движење) и ERASE (бришење)

- copy и move се многу слични
- не прашува селектирај објект, базна точка, втора точка)
- вежба со два круга (еден се копира а друг се движи) (сл.2)
- copy па Multiply (повеќе копии) (сл.3.0)
- на крај се бришиме со ERASE (обично со клик, all - се и со crossing)

5. Поларни координати (со F6)

- цртеж на правоаголник со поларни (сл.4)

6. Tools / Drafting settings – помош при цртање

"веќе со овие функции гледаме разлика од обично цртање"
- ORTHO – цртање на прави линии (некогаш се исклучува) (со F8)
- SNAP – цртање на мрежа (постојано се менува 10 па 25) (со F9)
- GRID – мража се гледа од точки (обично поголем од snap) (сo F7)
- сите овие се вклучуваат и исклучуваат со двоен клик на дното од екранот.
- две вежби со ова цртање (сл.5 - ortho вклучен и snap 10)
(сл.6 - ortho да се искличи и со релативни координати)
 7. Select (селектирање на цртеж)
- некогаш квадратчиња се појавуваат бидејќи се селектирани )
- концепт на AutoCAD различен од COREL
- овде прво наредба па после селектирање (а може и обратно)
- вежба со еден круг, па select па после copy

3 час
(Osnap – нишани, правоаголник, многуаголник, агол, trim и extended, mirror, array)
1. Повторување од минати часови преку вежба (сл.1)
- задавање на A4 формат (Drawig limits од Format)
- од Tools/Drafting Settings поставување на SNAP(5),GRID(10) и ORTHO
- со line цртаме, поларни (со агол) и релативни координати (со мајмун)
- на крај objekt move, па copy,па copy-miltiplay, па на крај erase
- ???? овде обратно од COREL бидеќи 50% од команди се со цратње

2. OSNAP критериуми (нишани(сл.2)

- во AutoCAD R14 ги имаме следниве нишани
1) Endpoint (крајна точка) на линија, лак, полилинија, мултилинија
2) Midpoint (средишна точка) на лија и лак
3) Center (центар) на кужница лак елипса и елиптичен лак
4) Node (точка) за точка цртана со команда point
5) Quadrant (кбадрант) на кружница елипса и нивни лакови
6) Intersection(пресечна точка)на кружница елипса и нивни лакови
7) Insertion (точка на вметнување) на таскт, симбол, слика
8) Perpendicular (норамала ) на праволиниски објект
9) Tangent (тангента) на кружница елипса и нивни лакови
10) Nearest (најблиску) точка од објект најблиска до курсорот
11) Appintersection (привидна пресечна точка)
12) Qick (кога повеќе OSNAP) – најблиска точка
13) None (ниеден) за привремено искличување на еден или сите
- две работи кои се применуваат кај сите нишани:
1) движење по точките од објектот со OSNAP критериум со TAB
2) со F3 вклучување и исклучување на OSNAP
3) со двоен клик на икончиња долу се вклучува и исклучуваат нишани
- OSNAP критериуми како "transparentni" команди (со SHIFT + десен клик)
- POLAR TRACKING - од AutoCAD 2000 наваму доста добра команда – вежба
3. Цртање на лак, елипса, топка, прстен, правоаголник, многуаголник (сл.3)
- ARC (лак) различни комбинации од : start(почеток), centar(центар),
end(крај), length(тетива), direction (насока), cont(подолжува на претходна линија);
- ELIPSE (елипса) на два начина : (1)прво голема оска(x) па мала оска(y) и (2) со
ротација околу главна оска (rotation around major axis);
- RECTANGLE (правоаголник) се задава лев и десен агол ;
- DONUT (прстен) се задава внатрешен и надворечен радиус ;
- POLYGON (многуаголник) на три начини : впишан, опишан и со страна ;
4. TRIM (Пресечи) , EXTENDED (продолжува) (сл.4)
- TRIM – исто како да сечиме со ножица и не прашува вака :
1) прво селектираме ножици(select cuttig edge(s));
2) второ селектираме објект кој се сечи(select objects);
 - EXTENDED – продолжуваме до некоја права , лак или слично и не прашува :
1) прво селектирај до каде продолжуваме (select boundary edge(s));
2) второ селектирај објект кој се продолжува (select object to extended) ;

5. ARRAY во MODIFAY паѓачко се наоѓа – поларно и правоаголно

- при поларно не прашува за центар на копирање, дали сите (Y) и за агол ;
(вежба со запчаник со 3 радиуси r=100, 75 i 10 - сл.5)
- при правоаголно не прашува за број на редови и за растојание
(вежба со столбови во архитектура и со еден ред и една - сл.6)
6. Работа со кратенки
- L (line) и E(erase) од тастатура за побрзо работење ;
- со зумирање и панирање од tolbars (икони) ;
- соодветни вежби со овие кратенки;

4 час
(A3 формат, Layer, Mirror, Offset, Chamfer и Fillet)

1. Повторување од минати часови преку вежба (sl.1)

- задавање на A3 формат (Drawig limits од Format)
- од Drafting settings поставување на SNAP(5),GRID(10) и ORTHO
- од Units поставуваме Units Control
- со rectangle цртаме рамка на слика (апсолутни координати)
- повторуваме ARRAY – пример со лагер, а R преку donut и intersection
- од минатиот час дообјаснување на нишани
- ???? овде обратно од COREL бидеќи 50% од команди се со цратње
2. Задавање на нивоа (layer)
- LAYER од FORMAT паѓачко го повикуваме ;
- една од големите помошни функции - како пауси да редиме, межеме да заклучуваме и
отклучуваме замрзнуваме и одмрзнуваме,секоја боја парче;
- со NEW ги задаваме следните нивоа: оски, невидлив, дебела, танка, текст, рамка;
- тип на линија - е CONTINUE а може и преку LINETYPE/LOAD да вчитаме и други ;
- со клуч отклучуваме и заклучуваме а со светло одмзнуваме и замрзнуваме ;
- само едно ниво ни е CUURENT (постоечко);

3. Изработка на лагер со нивоа (сл.2)

- се црта лагер со сите нивоа ;
- се прави вежба со замрзнување и заклучување на нивоа ;

4. MIRROR(огледало) и PROPERITES(промена на ниво) (сл.3)

- MIRROR – огледално копирање :
1) бара две точки од огледало каде ќе биде ;
2) има опција да се избрише стар објект или не;
3) вежби со различни формати за огледално копирање ;
- цртежот од лагер да се нацрта со помош на огледало и TRIM (сл.4) ;

5. OFFSET (Паралелно пресликување) (сл.5)

- OFFSET – се наоѓа на Modifay паѓачкои има 2 начина:
1) со задавање на растојание (offset distance) и страна на копирање;
2) со задавање н а точка низ (THROUGH) која врви копија ;
- Изработка на рамка (sl.6) со помош на OFFSET и TEXT ;
- Цртеж со одреден текст и MIRROR како ќе се ископира ????
(да не се копира текст бидеќи е огледало ) ;

6. CHAMFER (оборување) , FILLET (заоблување) (сл.8)

- CHAMFER – се наоѓа на Modifay паѓачко :
1) прво бираме рстојание (Distance);
2) после пак повикуваме команда па кликаме на две растојанија;
- FILLET – се наоѓа на Modifay паѓачко:
1) прво задаваме радиус – радиус по кој ќе заоблуваме;
2) после пак повикуваме команда па кликаме на две растојанија ;
3) со fillet при R=0 може да направиме агол
VIEWRES – за подобра резолуција на екран (со зумирање на лак)

6. Работа со кратенки
- L (line) и E(erase) од тастатура за побрзо работење ;
- со зумирање и панирање од tolbars (икони) ;
- соодветни вежби со овие кратенки;

5 час
(шрафирање(Hatch),блокови,сложена лија (polyline))

1. Изработка на урбанистички проект

- се формира посебен фолдер -urbanisticki proekt ;
- во него се копираат скенираните карти од Flopy A ;
- со Insert, па Image се вметнуваат скенираните карти ;
- се подесува scale на карти и се поклопуваат со move ;
- се прави контрола на размер на карти – преку лејнирче;
- најлесен начин на цртање преку скенирана подлога само она што треба да се нагласи се
прецртува во посебен leyer со различна дебелина;
- се прави насловна табела – се прави легенда и сл.
- Потежок начин е се да се прецрта (дигитализира) па после битни работи. ;
- Потешкиот начин зафаќа помалку меморија, се корегира и сл. ;

2. Шрафирање на цртеж (HATCH)

- од било кој цртеж правиме внатрешна копија со OFFSET ;
- тоа внатре го шрафираме со HATCH ;
- вежби со различни шрафури и различни скалирања ;
- ако сакаме шрафура со 100 и прави линии преку HATCH од тастатура ;
-
3. Цртање со POLYLINE(сложена линија)
- команда од DRAW - различна дебелина на линија ;
- вежба со стрелка на крај од линија ;
- Вежба со пресек на некое тело (pedit па spline или fit) ;
-
4. BLOCK (блокови)
- изработка на блокови со BLOCK : отпорник, кондензатор и батерија;
- вметнување на блок во цртеж со INSERT ;
- од ACAD 2000 AutoCAD design center ;
 5. INQUIRY (помош)
- во TOOLS се наоѓа Inquiry и тоа ни служи за помош –транспарентна е ;
- користиме distance(должиан), Area(плоштина и периметар )и ID point(во 3D)
- вежба со употреба на сите овие команди

6. Изработка на табела-печат на фирма

- се исцртуваат линии со Rectangle, па explode па со offset каде требаат ;
- после се испишува текст со Multiline text(порамнување, големина и фонт);
- после за промена на текст по лев и десен клик, па тоа се менува ;
- изработка на табела со DRAW/BLOCK/DEFINE ATTRIBUTES
- задавање на prompt, tag, instert point и сл.
- Ова е добро и битно за работа со база на податоци, па предмер и сл.

Изработка на основа на Архитектонски цртеж

1. Форматирање на цртеж :
-од Drawing Limts задавање на димензии за A3 4200,2970 ( M = 1 : 100 )
-од Tools па Drafting Settings задавање на Snap=5 и Grid=10
-Osnap критериуми се сите исклучени, F7, F8, F9, со F6 вклучени координати

2.Задавање на Layer со боја и тип на линија од Format па Layer

3.Со помошни и constructon line цртање на помошни линии прво хоризонтални па вертикални
4.Цртање на столбови со solid или со hatch solid, па со sopy multiply копирање -intersection
5.Цртање на прозори и врати и нивно вметнување во блокови:
6.Цртање на ѕидови и цртање намештај во основата
7.Котирање на цртеж со подесување во Dimension line-задавање на Block кота
8.Испишување на текст и изработка на печат на цртеж со attdef, па prompt
9.Печатење на цртеж на Плотер дебелини, промена на формат

Котирање на цртеж
1. Елементи при котирање
- помошна котна линија(extension line)
- главна котна линија (dimension line)
- котни маркери (arrowheads)
- котен текст (dimension text)

2. Од паѓачко мени Dimension/Style

- current (моментален котен стил)
- name (име на котен стил)
- со save снимаме, а со rename промена на име
- со Family или посебно (...) или цело (parrent) да се сними
- со Geometry, Format, Anotation викаме други прозори

3. Dialog Geometry
- Dimension line (extension=1 spacing=9)
- Extension line (extension=1 orgin offset=0)
- Arrowheads ( стрелки closed, size=4)
- Center (Line, size=4)
- Scale (Overal Scale=1)
 4. Dialog Format
- Force line inside (вклучен) – секогаш главна котна линија внатре иако некогаш текст
надвор
- во FIT па best fit (кога не собира текст надвор)
- Horizontal Justification (centred) – над главна котна линија текст на средина
- Teht - inside и outside horizontal (секогаш хоризонтален текст)

5. Dialog Annotation
- Primary units (со Units единици)
- Tolerance - Justification = midlee
- Alternative units (со заграда ќе ги пишува) – два типа текст
- во text се задава со кој фонт ќе работиме
6. Во Units - Primary units
- Се задаваат децимали