Dekoratif Aydınlatma ve Özellikleri,

Kullanılan Malzemeler,
Floresan Armatür Elemanları ve
Özellikleri
 DEKORATİF AYDINLATMA
Dekoratif Armatürler
Dekoratif spot armatürleri mekânlarda istenilen atmosferin
yaratılmasında yardımcı olan mekanlara ışık kaynağı olarak hizmet
vermesinin yanında iç dekorasyonun önemli elemanlarından biri
olarak kullanılan armatürlerdir

Çeşitleri ve Yapıları
Dekoratif armatürlerin uygulama alanı konutlar ve işyerleridir. Bu
armatürler akkor flamanlı ampuller için, floresan ampuller ve vitrin
armatürleri olmak üzere üç değişik şekilde üretilirler. Ayrıca LED
spotlarla ve fiber optik kablolarla yapılan aydınlatma armatürleri de
dekoratif aydınlatma tesisatlarında kullanılırlar.
 Akkor Flamanlı Ampullü Dekoratif
Armatürü
•

• Flaman ampulün içerisinde sıcağa dayanıklı

direnci fazla ince uzun bir teldir. Ampulde
ısınmayı sağlar.
 Şeffaf akkor Flamanlı ampullerin
küresel ısınmayı gerekçesiyle
imalatı ve satışı durdurulmuştur. 1
Eylül 2012 tarihinden itibaren AB
ülkelerinde tamamen
yasaklanmıştır. Günümüzde
yıllarca kullandığımız akkor
Flamanlı ampullerin yerini artık
Kompakt floresan lambalar ve LED
lambalar alıyor. LED lambalar
ampulden %75 daha az enerji
harcar ve 10 kat fazla ömrü vardır.
OLUMLU YANLARI OLUMSUZ YANLARI
Bağlantısı kolaydır. Verimli değildir.
Ucuzdur. İşletme gideri yüksektir.

Boyutları küçüktür. Ömürleri kısadır.

Anında ışık verir. Fazla ısınır.

 Vitrin Armatürleri

• Halojen ampullerin veya kompakt floresan ampulün takılması

için duyu veya soketi bulunan armatürdür.
• Armatürün iç kısmında ampulün yaydığı ışığı yansıtıp etkisini artırmak
• için reflektör vardır. Bu armatürler genellikle vitrin, konferans salonu,
resepsiyon, ofis, mağaza aydınlatmasında kullanılır.
 Vitrin aydınlatma sayesinde doğal gün ışığına en yakın renk ve sıcaklık elde
edilerek, ürünün alıcı üzerinde satın alma etkisi yarattığı bilinen bir gerçektir.
*Bir diğer avantajı, mağaza sahiplerinin tüm gün ışıklarını açık bırakmasına gerek
kalmaz. Müşteri içeri girdiğinde, açılan aydınlatma fikstürleri içinde Sürekli aynı
kalitede renk verebilir ve istenirse karartma yapılabilir. Mücevher ve Takı
sektöründeki en önemli nokta ürüne özel aydınlatmadır.
Halojen ışık kaynağı: Işık halojen ampuller ile üretilir.
75W güçlerde üretilirler. 3000 – 6000 saat ampul
ömürleri vardır. 220V şebeke voltajı ile çalışırlar.
Ayrıca bir trafo ile çalışan küçük güçlü halojen
ampuller de vardır.
 LED AYDINLATMA
• LED'ler oldukça düşük sarfiyatlı (0,3W - 2W), ucuz maliyetli, çok uzun
ampul ömürlü (100.000 saat) , düşük voltajlı ürünlerdir (12 V). Işık
seviyeleri diğer ışık kaynaklarına göre daha düşüktür.
Genellikle evlerde yatak odalarında, otel odalarında, çocuk odalarında,
yıldız ışığı efektli gece lambası gibi kullanılır. Renk değiştirme özellikleri yoktur.
Işık rengi olarak beyaz, sarı, kırmızı, mavi ve yeşil renkleri mevcuttur.
 LED sayesinde satın alma etkisinin yanında mağaza sahiplerinin tüm gün
ışıklarını açık bırakmasına gerek kalmaz. Müşteri içeri girdiğinde, açılan Led
aydınlatma fikstürleri içinde Sürekli aynı kalitede renk verebilir ve istenirse
karartma yapılabilir. Mücevher ve Takı sektöründeki en önemli nokta ürüne
özel aydınlatmadır.
LED'ler enerji ihtiyaçlarını büyük ölçüde azaltacaktır. Mağazalar
aydınlatmadan dolayı hiç ısınmayacak. Klima, Aydınlatma ve kablolama
maliyeti cebinizde kalacaktır. Dilediğiniz zaman ışığı açıp kapatabileceksiniz.
Işıkları açtığınız aynı anda istediğiniz yüksek ışığı elde edersiniz.
 FSM'nin aydınlatılmasında da Boğaziçi Köprüsü'nde olduğu gibi yüzde 60
enerji tasarrufu sağlayan LED teknolojisi kullanılacak. Köprünün dekoratif
aydınlatılmasında yaklaşık bin 67 adet LED aydınlatma armatürü, 208 adet
data güç sürücüsü kullanılacak. Kırmızı-yeşil-mavi (RGB) LED uygulamaları ile
16 milyon farklı renkte senkronize ışık oyunları ve animasyon uygulamaları göz
kamaştıracak. Işıklandırma sistemleri tek merkezden yönetilecek iki köprüde
(Boğaz Köprüsü)senkronize ışık oyunları da düzenlenecek. Fatih Sultan
Mehmet Köprüsü'ne 2 bin 500 LED armatür takacak.
 Türkiye’ de yaklaşık 17 milyon sokak lambası mevcuttur. Bu sayı
tüketilen toplam elektrik enerjisinde %2,5 luk bir paya sahip olup
yıllık 650 milyon TL gibi bir miktar yapmaktadır. Sokak
lambalarının LED armatürlerle değiştirilmesi ile %75’ e varan bir
tasarruf elde edileceğini vurgulamaktadır.
 Fiber Optik Aydınlatma
• Belirli kesitte tek veya birden fazla silidirik filizlerden oluşan iletkenler clad
adı verilen iletkenin dış etkenlerden etkilenmemesini sağlayan kılıfla bir
arada tutulurlar. Bunların en üst tabakasında ise iletkenin makenik ve
kimyasal etkilerden korunmasını sağlayan kabuk kısmı vardır. Fiber optik
iletkenlerin verimi oldukça yüksektir. Ama bu verim %100 değildir.
 Fiber optik ve geleneksel aydınlatma sistemleri karşılaştırıldığında, fiber optik
aydınlatma çok üstün özelliklere sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bunlardan bir
kaçını sıralayacak olursak;
İki sistem arasındaki en önemli fark tabiki verimliliktir. Çünkü kayıplar ne kadar
minimize edilirse maliyetler de o kadar azalacaktır.
Fiber optik iletkenlerde akım yerine ışık taşındığından herhangi bir tehlike
yoktur. Patlama, parlama riski yok denecek kadar azdır. Petro-kimya, gaz
sistemleri gibi endüstri alanlarında güvenlik amacıyla sorunsuz kullanılabilir.
 Işık dalga boyutunda taşındığından yüzeylerde ki ve havada ki toz
parçacıklarını harekete geçirmez ve hijyeniktir. Işık istenilen noktaya
yönlendirilebilir.
Sistemde optik lensler gibi boyutları küçük malzemeler kullanıldığından
gereksiz yer kaplamaz. Bakım maliyetleri oldukça düşüktür.
Fiber optik aydınlatma temelde 4 ana kısımdan oluşur.
Işık kaynağı,
Optik port,
Fiber optik iletken ve koruyucu katmanları,
Sonlandırıcı optik lensler.
• Işık kaynağı kapalı bir muhafaza içerisinde; lamba,
yansıtıcı (reflektör), balast veya güç kaynağı, koruma ve
güvenlik için sıcaklık sensörü, filtreler, soğutma için fan
ve son olarakta ışığın odaklanması için bir objektif yapı
vardır.
•
• Temel halojen lambalar ve led lambalar tavanda
gökyüzü uygulamalarında kullanılır, 75-85 Watt arası
güçtedir.
• Metal halide lambalar ise çok parlak bir aydınlatma
gerektiren havuz aydınlatması uygulamalarında
kullanılabilir. şiddeti kullanılacağından bu lambalar 250
Watt civarındadır.
•
• Optik port;
Fiber optik iletkenlerin ışık kaynağı ile bağlantısını sağlayan mekanik
bir parçadır. 3 eksende 90 derece açıyla hareket edebilir. Bu özellik
sayesinde iletken farklı yönlere çevrilebilmektedir. İletkenlerin
merkezi ve sıkı bi şekilde bağlantısını sağlamaktadır.
• Fiber optik iletken ve koruyucu kılıf;
Işığın kaynaktan, çıkış noktasına taşınmasını sağlayan kısımdır. Fiber
optik iletkenler uygulamaya göre kılıfsızda kullanılabilir. Dekoretif
uygulamalarda sıklıkla tercih edilmektedir.
• Sonlandırıcı;
Fiber optik iletkenlerde taşınan ışık, iletken kesitinin normali ile 0
derece açı yapacak şekilde çıkış yapar. Uygulamaya göre aydınlatılan
bölgenin alanı farklılık gösterebilir. Bu yüzden farklı açılarla ışığı
yönlendirecek mercekler kullanılır ve bunllara sonlandırıcı optik lens
adı verilir.
 FLORESAN ARMATÜR ELEMANLARI
VE ÖZELLİKLERİ

❑ Balast
❑ Floresan armatür
❑ Starter
❑ Soketler ’den oluşur
 BALAST
Deşarj lambaları içi gaz dolu bir tüpün, iki uçtaki elektrotlara
gerilim uygulanması ve bu gerilimler ile elektrotları hareketi
sayesinde gazdan önce ultraviole ışık sonra da görünür ışık
elde edilme esasına çalışır. Tüplere uygulanan gerilim ile gaz
boşalımı olur, aynı zamanda da gazdan ani bir akım çekilmesi
olur. Çekilen akım sürekli artar. Bu yüzden
deşarjlanmalarında akımın sınırlandırılması için balast
kullanılır.

İki çeşitte üretilmektedir.

1. Elektronik Balast
2. Bobinli Balast
 Elektronik Balast
Elektronik balastların çalışma prensibi; yüksek frekanslı ışık
üretimine dayanmaktadır.
Yapısındaki elektronik devre hem ilk ateşlemeyi hem de normal
çalışmayı sağlar.
Bu nedenle elektronik balast kullanılan tesisatlar da starter
kullanılmaz.
Elektronik ve manyetik balastlar daha yüksek hat kayıplarına yol
açan şekil bozulması veya faz atlaması nedeniyle düşük güç
faktörüne sahip olabilir. Faz güç faktörünü düzeltmek için
balastlara kondansatörler monte edilebilir veya üretim sırasında
balastla birleşik olarak üretilebilir.
 Elektronik Balast Özellikleri
Özellikleri:
• Stroboskopik etki (ışıksal görüntü yanılmalarını) oluşturmaz.
• Gürültüsüz çalışır ve titreşimsiz ışık sağlar.
• Voltaj değişimlerinden etkilenmez, ışık akısını sabit tutar.
• Doğru gerilimle çalışabilirler.
• Arızalı ampulü otomatik olarak söndürür.
• Bobin olmadığı için kompanzasyon panosunun yükünü
azaltır.
• Anahtara basıldığı anda ampulü yakar.
• Bobinli balastlara göre daha çabuk arızalanabilir.
 Manyetik Balast
Floresan ampul devresine seri bağlanan bir şok
bobinidir. Yapısında, silisli demir nüve üzerine sarılmış
bir bobin bulunur. Bobinin etrafı izolasyon dolgusu ile
yalıtılmıştır. Günümüzde izolasyon dolgu maddesi olarak
polyester kullanılmaktadır.
 Özellikleri
Üç temel görevi vardır:
❖İlk anda ampule enerji uygulanıp flamanların
ısınması sonunda, starter devreyi açarken atlama
indüksiyon gerilimi oluşturmak.
❖Ampulün yanmasından sonra çalışma geriliminin
yaklaşık % 50’si oranında gerilim düşümü
meydana getirmek.
❖Endüktif direnci yardımıyla ampulün akımını sabit
değerde tutarak ışık dalgalanmasını önlemektir.
 FLORESAN ARMATÜR
Floresans olayından faydalanarak floresan
lambalar yapılmıştır. Bunlar yüksek miktarda
morötesi ışın veren alçak basınçlı cıva buharlı
lambalardır. Böyle bir lambanın iç cidarına
floresan bir madde sürüldüğü zaman, morötesi
ışınlar foto-lüminesan ışınlama ile görülebilir
ışınlara çevrilirler.
FLORESANS
 Floresan Armatür Özellikleri
· Fazla ısınmaz.
· Fazla göz kamaştırmaz.
· Ömrü uzundur.
· Kullanılışı ucuzdur.
· Yüksek aydınlıklar elde edilir.
· Beyaz renginin çeşitleri vardır.
· Gün ışığına yardımcı olarak kullanılırlar.
 Floresan Çeşitleri

Yuvarlak Floresan Tip

Kompakt Floresan Tip
PLS Floresan Tip

Uzun Floresan Tip

 Starter
220V luk floresanlarda ilk tutuşma gerilimi
yaklaşık 300V tur. Bu nedenle floresan
lambalarda starter denilen bir otomatik
anahtara ihtiyaç vardır.
Starter lamba elemandır. Starter 200 V
civarında yani düşük gerilimde ışıldar ve
elektrotu ısınır. Isınan bimetal elektrot
kıvrılarak akım devresini kapatır. Sonra balast
üzerinden ve lamba flemanlarından geçerek
flemanları ısıtır. Starterin kısa devre olmasıyla
birlikte fazla miktarda elektron üretimine yol
açan yüksek bir akım geçer. Daha sonra
starerin elektrotları soğur, elektrotlar eski
duruma gelir ve akım devresi açılmış olur.
 Soketler
Soketler floresan ampule duy görevi yapan ve
floresan tüpün flaman uçlarının ve starterin
takıldığı yuvalardır. Soketler plastikten veya
bakalitten üretilirler.

Uzun Tip Floresan Soket Starter Soket Yuvarlak Tip Floresan Soket
Floresan Lamba Üzerindeki Kodlar
Renksel Geriverim tablosu

Renk Sıcaklığı Tablosu