Εμφύλιος=

Ο πόλεμος μεταξύ
Ο πρώτος
ανθρώπων του
εμφύλιος ίδιου κράτους
πόλεμος στην
Ελλάδα

 Μελετήστε προσεκτικά το χάρτη στη

Πελοποννησιακός Πόλεμος σελ. 82 του βιβλίου σας και
συμπληρώστε τον πίνακα:

Οι αντίπαλες συμμαχίες
Πόλεις με την Πόλεις με την
αθηναϊκή συμμαχία σπαρτιατική συμμαχία

Χάρτης του Πελοποννησιακού Πολέμου.

Χρονολογία 431 π.Χ. - 25 Απριλίου, 404 π.Χ.

Τόπος Ελλάδα, Κάτω Ιταλία, Μικρά Ασία, Μεσόγειος

θάλασσα και Εύξεινος Πόντος.

Έκβαση Ολοκληρωτική νίκη της Πελοποννησιακής Οι φάσεις του Πελοποννησιακού πολέμου

Συμμαχίας
Αρχιδάμειος πόλεμος: 431- 421 π. Χ
Σικελική εκστρατεία: 415- 413 π. Χ
Μαχόμενα μέρη Δεκελεικός πόλεμος: 413- 404 π. Χ

Δηλιακή Πελοποννησιακή Συμμαχία

Συμμαχία με ηγέτιδα πόλη την Σπάρτη Εργασία για το σπίτι:
με ηγέτιδα Ψάξτε στο διαδίκτυο βρείτε πληροφορίες και
πόλη διαβάστε για τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας:
την Αθήνα  1823- 1824
 1916- 1917
 1944-1949
Αρχηγοί Στη συνέχεια γράψτε ένα κείμενο 12- 15 σειρών στο
οποίο θα παρουσιάζετε την άποψή σας σχετικά με
τις καταστροφικές συνέπειες που έχει ο εμφύλιος
Περικλής Αρχίδαμος Β΄
πόλεμος για ένα κράτος. Θα σας βοηθήσει το
Αλκιβιάδης Βρασίδας απόσπασμα του Θουκυδίδη στο οποίο
Κλέων Λύσανδρος περιγράφονται οι ακρότητες στις οποίες οδήγησε ο
Νικίας Αλκιβιάδης εμφύλιος πόλεμος.
Δημοσθένης

« Κάθε είδους φόνοι διαπράχθησαν και όπως συνηθίζεται να συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις
δεν υπάρχει τίποτα που να μη συνέβη κι ακόμη περισσότερα.
Διότι και πατέρας το γιο του σκότωνε και από τα ιερά απομακρυνόταν βίαια και κοντά σ’ αυτά
σκοτώνονταν, κάποιοι δε αφού χτίστηκαν στο ιερό του Διονύσου πέθαναν (εκεί)».
Θουκυδίδης , Ἱστορίαι 3.81.5
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
ΑΙΤΙΟ
ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (σελ. 83-85) Ο βαθύτερος
λόγος για τον
1)Τα αίτια του πολέμου: οποίο γίνεται
 Οι κακές σχέσεις Αθήνας- Σπάρτης κάτι
 Τα διαφορετικά πολιτεύματα και ο διαφορετικός τρόπος ζωής των δύο πόλεων
 Η μεγάλη δύναμη της Αθήνας που ανησύχησε την Σπάρτη
 Η κίνηση της Αθήνας να πουλήσει προϊόντα της στη δυτική Ελλάδα και στην Ιταλία
 Η οικονομική ζημιά που προκλήθηκε από την κίνηση αυτή στους φίλους
των Σπαρτιατών τους Κορίνθιους ΑΦΟΡΜΗ
Η πρόφαση, η δικαιολογία,
2) Οι αφορμές του πολέμου: αυτό που μόνο επιφανειακά
 Η ανάμειξη της Αθήνας στη διαμάχη ανάμεσα στην Κέρκυρα μπορεί να θεωρηθεί αιτία
και την Κόρινθο για την Επίδαμνο ενός γεγονότος
 Η αντιπαλότητα ανάμεσα σε Αθήνα και Κόρινθο οξύνεται
και Οι Κορίνθιοι ωθούν σε αποστασία από την Αθηναϊκή συμμαχία
την Ποτίδαια (432 π.Χ.).
 Σε αντίποινα ο Περικλής απαγορεύει στα πλοία των Μεγαρέων, συμμάχων της Σπάρτης, να αγκυροβολούν σε
λιμάνια της Αθηναϊκής συμμαχίας και να διεξάγουν εμπόριο. (Κατά Μεγαρέων ψήφισμα)

3) Οι φάσεις του πολέμου:

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος διακρίνεται σε τρεις φάσεις και με μικρές διακοπές,
κράτησε είκοσι επτά χρόνια.
 α) ο Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421 π.Χ.): οφείλει την ονομασία του στο βασιλιά της Σπάρτης
Αρχίδαμο. Τερματίζεται με την υπογραφή της ειρήνης του Νικία (Νικίειος ειρήνη)
 β) η εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία (415-413 π.Χ.), που ολοκληρώνεται με την καταστροφή
του αθηναϊκού εκστρατευτικού σώματος.
 γ) ο Δεκελεικός ή Ιωνικός πόλεμος (413-404 π.Χ.)· ονομάστηκε Δεκελεικός από το φρούριο της
Αττικής Δεκέλεια (το κατέλαβαν οι Σπαρτιάτες και το χρησιμοποίησαν ως ορμητήριο) και Ιωνικός
από τα παράλια της Μ. Ασίας, όπου έγιναν οι σημαντικότερες επιχειρήσεις.

4) Τα σημαντικότερα γεγονότα της πρώτης φάσης του πολέμου (431- 421 π. Χ.)
 Πρόλογο του πολέμου αποτέλεσε η εισβολή της θήβας στην Πλάταια, σύμμαχο των Αθηναίων
 Ο πελοποννησιακός στρατός λεηλατεί την ύπαιθρο της Αττικής και ο πληθυσμός της αναγκάζεται να
καταφύγει μέσα στην οχυρωμένη πόλη
 Για να αντιμετωπίσει τις σπαρτιατικές επιδρομές, η Αθήνα πιέζει οικονομικά τους συμμάχους
Η συμπεριφορά των Αθηναίων προκαλεί εξεγέρσεις Η Λέσβος πρωτοστατεί (428 π. Χ) και η αποστασία
καταπνίγεται με αγριότητα από τους Αθηναίους
 Η μεγαλύτερη συμφορά της α΄ φάσης για τους Αθηναίους ήταν ο λοιμός που ξέσπασε στην Αθήνα
(430π.Χ) και ο θάνατος του Περικλή (429 π. Χ) απ’ αυτόν. Ο Περικλής μπορούσε, σεβόμενος πάντα
τους νόμους, να οδηγεί με σύνεση το πλήθος με τρόπο ώστε να μην προκαλεί. Μετά το θάνατό του,
όμως, απέκτησαν ισχύ στην Αθήνα άνθρωποι ανίκανοι, οι δημαγωγοί, οι οποίοι στόχευαν στην
ικανοποίηση προσωπικών συμφερόντων και ιδιοτελών σκοπών.
 Η κατάληψη της Σφακτηρίας (425 π.Χ.) ενός μικρού νησιού απέναντι από την Πύλο, από τους
Αθηναίους και η σύλληψη πολλών Σπαρτιατών αιχμαλώτων, θα αναγκάσει τους Σπαρτιάτες να
ζητήσουν ειρήνη. Οι Αθηναίοι απορρίπτουν την πρόταση
 Οι Σπαρτιάτες μεταφέρουν τον πόλεμο στη Μακεδονία, όπου σε μια μάχη στην Αμφίπολη,
σκοτώνονται οι ηγέτες των δύο παρατάξεων (422 π. Χ) ο στρατηγός Βρασίδας των Σπαρτιατών και
ο στρατηγός Κλέων των Αθηναίων. Ο θάνατος των δύο ηγετών είχε ως άμεσο αποτέλεσμα το τέλος
της πρώτης φάσης του πολέμου.

5) Νικίειος ειρήνη:
 Ήταν η ειρήνη με την οποία τελειώνει η πρώτη φάση του Πελοποννησιακού πολέμου το 421 π.Χ.
Ονομάστηκε έτσι από τον Αθηναίο Νικία, αρχηγό του αριστοκρατικού κόμματος.
 Παρόλο που υπογράφτηκε για 50 χρόνια κράτησε μόνο έξι.