1

ΔΗΜ. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗ
Βασικά στοιχεία για τον ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ

Α. Για να μετατρέψουμε τον ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ σε ΠΛΑΓΙΟ, πρέπει να πάρουμε υπόψη μας τα εξής:
1. Ο ευθύς λόγος είναι: α. Στον ευθύ λόγο κρίσης βρίσκονται οι κύριες προτάσεις που
α. Κύρια πρόταση εκφέρονται με τις εγκλίσεις των προτάσεων κρίσης (= απλή
κρίσης; οριστική, δυνητική οριστική, δυνητική ευκτική).
β. Κύρια πρόταση β. Στον ευθύ λόγο επιθυμίας βρίσκονται οι κύριες προτάσεις που
επιθυμίας; εκφέρονται με τις εγκλίσεις των προτάσεων επιθυμίας (=υποτακτική
προτρεπτική / αποτρεπτική, ευκτική ευχετική, προστακτική,
ευχετική οριστική [σπάνια]).

γ. Οι ευθείες ερωτήσεις διακρίνονται από το ερωτηματικό.

γ. Ευθεία ερωτηματική
πρόταση;

2. Σε τι μετατρέπονται: α. οι εγκλίσεις των προτάσεων κρίσης μετατρέπονται σε πλάγιο

α. οι κύριες προτάσεις λόγο κρίσης:
κρίσης  ειδική πρόταση,
 ειδικό απαρέμφατο,
 κατηγορηματική μετοχή (από γνωστικά και αισθητικά ρήμ.)

β. οι κύριες προτάσεις β. Οι εγκλίσεις των προτάσεων επιθυμίας μετατρέπονται σε
επιθυμίας, τελικό απαρέμφατο (του πλάγιου λόγου επιθυμίας).
γ. Οι ευθείες ερωτήσεις μετατρέπονται σε πλάγιες ερωτήσεις
γ. οι ευθείες ερωτήσεις, (μερικής ή ολικής άγνοιας).
όταν γίνονται πλάγιος
λόγος;

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
Παράδειγμα 1ο:
1. Ὁ στρατηγὸς Τα ρήματα της κύριας πρότασης (ἄγει, ἦγεν ἄν, ἄγοι ἄν ) είναι απλή
ἄγει (ἦγεν ἄν, ἄγοι οριστική (δυνητική οριστική, δυνητική ευκτική), άρα είναι
ἄν)τοὺς στρατιώτας ἐπὶ προτάσεις κρίσης και, επομένως, στον πλάγιο λόγο (αφού εξαρτηθεί
τοὺς πολεμίους. από ένα ρήμα π.χ. λεκτικό, γνωστικό, αισθητικό, δοξαστικό,
αγγελίας, δηλωτικό κτλ.) θα μετατραπούν σε πλάγιο λόγο κρίσης
(=ειδική πρόταση [ὅτι ἄγει, ἦγεν ἄν, ἄγοι ἄν],
ειδικό απαρέμφατο [ἄγειν, ἄγειν ἄν, ἄγειν ἄν] ή
κατηγορηματική μετοχή [ἄγοντα, ἄγοντα ἄν, ἄγοντα ἄν]:
π.χ. λέγουσί τινες ὅτι ὁ στρατηγὸς ἄγει (ἦγεν ἄν, ἄγοι ἄν) τοὺς
στρατιώτας … /
νομίζουσί τινες τὸν στρατηγὸν ἄγειν (ἄγειν ἄν) τοὺς στρατιώτας …/
γιγνώσκουσί τινες τὸν στρατηγὸν ἄγοντα (ἄγοντα ἄν) τοὺς
στρατιώτας …
 2

Παράδειγμα 2ο
Ἀνοίξατε τὰς πύλας. Τα ρήματα των κύριων προτάσεων (ἀνοίξατε, Αἰτῶμεν, Δοῖεν) είναι
Αἰτῶμεν πλοῖα, ὡς αντιστοίχως προστακτική, προτρεπτική υποτακτική, ευχετική
ἀποπλέωμεν. ευκτική, άρα είναι προτάσεις επιθυμίας και, επομένως, στον πλάγιο
λόγο (αφού εξαρτηθούν από ένα ρήμα π.χ. προσταγής, κελευστικό,
Δοῖεν οἱ θεοί. ευχής κτλ.) θα μετατραπούν σε πλάγιο λόγο επιθυμίας:
Π.χ. ὁ στρατηγὸς ἐκέλευσε τοὺς στρατιώτας ἀνοῖξαι τὰς πύλας.
Εἷς εἶπεν (= ἐκέλευσεν) αἰτεῖν πλοῖα, ὡς ἀποπλέοιεν.
Ὁ Ἀγησίλαος ηὔχετο δοῦναι τοὺς θεοὺς.
Παράδειγμα 3ο Οι δύο προτάσεις είναι ερωτηματικές (μερικής άγνοιας) και θα
Πόσοι ἐστὲ καὶ τί μετατραπούν σε πλάγιες ερωτήσεις:
ποιεῖτε; Π.χ. Ἐρωτᾷ αὐτοὺς πόσοι εἰσὶ καὶ τί ποιοῦσι.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
Μία κύρια πρόταση με: Μετατρέπεται … και εκφέρεται με:
στον πλάγιο λόγο σε:
έγκλιση πλάγιο λόγο κρίσης ειδική πρόταση
των προτάσεων κρίσης ειδικό απαρέμφατο
κατηγορηματική μτχ.
έγκλιση πλάγιο λόγο επιθυμίας τελικό απαρέμφατο
των προτάσεων επιθυμίας
Μια ευθεία ερώτηση Μετατρέπεται στον πλάγιο λόγο πλάγια ερωτηματική πρόταση
σε πλάγια ερωτηματική πρόταση

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΠΛΑΓΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΕ ΕΥΘΥ

Β. Για να μετατρέψουμε τον ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ σε ΕΥΘΥ, πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα εξής:
Πώς διακρίνουμε τον 1. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ (κρίσης) είναι:
ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ; α. κάθε ειδική πρόταση
β. κάθε ειδικό απαρέμφατο
γ. η κατηγορηματική μτχ. (από γνωστικά, αισθητικά ρήμ.)
2. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ (επιθυμίας) είναι:
το τελικό απαρέμφατο (από ρήμ. κελευστικά, προτροπής, αποτροπής,
προσταγής, απαγόρευσης, ευχής, παράκλησης)
3. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ είναι και κάθε πλάγια ερωτηματική πρόταση

Συνοπτικός πίνακας
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ → ← ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
1.Κρίσης: → ← 1. Κύρια πρόταση κρίσης με:
ειδική πρόταση Απλή οριστική
ειδικό απαρέμφατο Δυνητική οριστική
κατηγορηματική μτχ. (από γνωστ., αισθητ.ρήμ.) Δυνητική ευκτική
2.Επιθυμίας: → ← 2. Κύρια πρόταση επιθυμίας με:
τελικό απαρέμφατο Υποτακτική προτρεπτική
(από ρήμ. προτροπής, αποτροπής, απαγόρευσης, Ευκτική ευχετική
προσταγής, ευχής, παράκλησης) Προστακτική
3.. Πλάγια ερώτηση → ← 3. Ευθεία ερωτηματική πρότ.
 3

Παρατηρήσεις:
1. Όταν μια δυνητική έγκλιση (δυνητ. Οριστική, δυνητ. Ευκτική) σε κύρια πρόταση κρίσης
μετατρέπεται σε πλάγιο λόγο κρίσης (ειδική πρότ., ειδικό απαρ., κατηγορηματική μτχ.), διατηρεί το
δυνητικό ἄν.
2. Όταν στον πλάγιο λόγο κρίσης υπάρχει δυνητική έγκλιση (δυν. ευκτική, δυν. οριστική, δυν.
απαρέμφατο ή κατηγορηματική μτχ.), τότε στον ευθύ λόγο το δυνητικό ἄν διατηρείται. Γενικά, από
ευθύ σε πλάγιο λόγο ή αντίστροφα το δυνητικό ἄν ούτε προστίθεται ούτε αφαιρείται.
3. Γενικά, ο ευθύς λόγος κρίσης ή επιθυμίας μετατρέπεται αντίστοιχα σε πλάγιο λόγο κρίσης ή
επιθυμίας και αντιστρόφως. Οι ευθείες ερωτήσεις μετατρέπονται στον πλάγιο λόγο σε πλάγιες
ερωτήσεις και αντιστρόφως.
4. Όταν στον ευθύ λόγο υπάρχει αντωνυμία α΄ ή β΄ προσώπου (ἐγώ, σὺ- ἐμός, σός, ἑὸς -ἡμέτερος,
ὑμέτερος, σφέτερος - ἐμαυτοῦ, σεαυτοῦ, ἑαυτοῦ (αὑτοῦ), στον πλάγιο λόγο μετατρέπεται συνήθως
σε αντωνυμία γ΄ προσώπου και αντιστρόφως (από πλάγιο σε ευθύ). Στο γ΄ πρόσωπο της
προσωπικής αντωνυμίας (που δεν είναι εύχρηστη στον ενικό) μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η
οριστική αντωνυμία αὐτὸς ή η δεικτική οὗτος. Η αλλαγή του προσώπου εξαρτάται από το ποιος
μιλάει, σε ποιον μιλάει, για ποιον μιλάει.
Π.χ. Ε. Λ.: Πρόθυμός εἰμι βοηθεῖν ὑμῖν , ΠΛ. Λ.: Οὗτος λέγει ὅτι πρόθυμός ἐστι βοηθεῖν σφίσιν (ἤ:
τούτοις). εἰμι ἐστι και ὑμῖν σφίσιν (ἤ: τούτοις).
5. Όταν μια δευτερεύουσα πρόταση βρίσκεται μέσα σε πλάγιο λόγο, τότε παραμένει αμετάβλητη ως
προς την έγκλισή της, αν εξαρτάται από αρκτικό χρόνο. Αν όμως εξαρτάται από ιστορικό χρόνο, η
οριστική και η υποτακτική μετατρέπονται συνήθως σε ευκτική του πλαγίου λόγου. Οι άλλες
εγκλίσεις (ευκτική, δυνητικές εγκλίσεις) παραμένουν αμετάβλητες.
Π.χ. Ε. Λ. [εἰ εἰσὶ βωμοί], εἰσὶ καὶ θεοί.
Π. Λ. (από αρκτικό): λέγει ὅτι [εἰ εἰσὶ θεοί], εἰσὶ καὶ βωμοί.
Π. Λ. (από ιστορικό): ἔλεγε ὅτι [εἰ εἶεν θεοί], εἶεν καὶ βωμοί.
6. Όταν μια υποθετική πρόταση που εκφέρεται με ἄν+υποτακτική εξαρτηθεί από ιστορικό χρόνο,
τότε η εκφορά της μετατρέπεται σε εἰ+ευκτική.
Π.χ. Ε. Λ. ἐὰν κολάζωμεν τοὺς ἁμαρτάνοντας, οἱ λοιποὶ βελτίονες ἔσονται.
Π. Λ. (από αρκτικό): λέγει ὅτι ἐὰν κολάζωσι τοὺς ἁμαρτάνοντας, οἱ λοιποὶ
βελτίονες ἔσονται.
Π. Λ. (από ιστορικό): ἔλεγε ὅτι εἰ κολάζοιεν τοὺς ἁμαρτάνοντας, οἱ λοιποὶ
βελτίονες ἔσοιντο.
7. Οι χρονικοϋποθετικές ή αναφορικοϋποθετικές προτάσεις που συνοδεύονται από το
αοριστολογικό ἄν, όταν βρεθούν σε πλάγιο λόγο και εξαρτηθούν από ιστορικό χρόνο, εκφέρονται
με ευκτική του πλ. λόγου και χάνουν το αοριστολογικό ἄν: πρὶν ἄν, ὅταν, ὁπόταν, ἐπάν, ἐπειδὰν +
υποτακτική → (από ιστορικό χρόνο γίνονται:) πρὶν, ὅτε, ὁπότε, ἐπεί, ἐπειδὴ + ευκτική του πλ. λόγου
(χάνεται το αοριστολ. ἄν).
8. Οι πλάγιες ερωτήσεις μερικής άγνοιας που εισάγονται με ερωτηματική αντωνυμία ή ερωτημ.
επίρρημα (τίς, ποῖος, πόσος, ποῦ, πόθεν, πῇ κτλ.), όταν μετατρέπονται (στον ευθύ λόγο) σε ευθείες
ερωτήσεις, διατηρούν τις παραπάνω ερωτηματικές αντωνυμίες ή ερωτ. επιρρήματα.
9. Οι πλάγιες ερωτήσεις μερικής άγνοιας που εισάγονται με αναφορική αντωνυμία ή αναφ. επίρρημα
(ὅστις, ὁποῖος, ὅσος, ὅπου, ὅποι, ὅπῃ, ὅπως, ὡς κτλ.), όταν μετατρέπονται (στον ευθύ λόγο) σε
ευθείες ερωτήσεις, εισάγονται με τις αντίστοιχες συσχετικές ερωτηματικές αντωνυμίες ή ερωτημ.
επιρρήματα: ὅστις> τίς;, ὁποῖος> ποῖος;, ὅσος> πόσος;, ὅπου> ποῦ;, ὅποι> ποῖ;, ὅπῃ> πῇ;, ὅπως>
πῶς;, ὡς>πῶς; κτλ.
10. Οι ευθείες ερωτήσεις ολικής άγνοιας, όταν μετατρέπονται σε πλάγιες ερωτήσεις, εισάγονται
με το εἰ (Ε.Λ. ἐστράτευσαν οἱ Ἀθηναῖοι; → [ΠΛ. Λ.] ἐρωτᾷ εἰ ἐστράτευσαν οἱ Ἀθηναῖοι).
Αντιστρόφως, η πλάγια ερώτηση ολικής άγνοιας (που εισάγεται με το εἰ), όταν μετατρέπεται σε
ευθεία ερώτηση, χάνει το εἰ.
 4

11. Όταν πρέπει να μετατρέψουμε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ, η ευκτική του πλαγίου λόγου
μετατρέπεται σε οριστική ή υποτακτική, ανάλογα με τη σύνταξη της δευτερεύουσας πρότασης
(π.χ. αν η ευκτική πλ. λόγου βρίσκεται σε τελική πρόταση, τότε, όταν ο πλάγιος λόγος γίνει ευθύς, η
ευκτική θα γίνει υποτακτική.
12. Το δυνητικό απαρέμφατο και η δυνητική κατηγορηματική μετοχή (=πλάγιος λόγος κρίσης),
όταν μετατρέπονται σε ευθύ λόγο, ισοδυναμούν είτε με δυνητική οριστική ιστορικού χρόνου (= θα
είχα …: μη πραγματικό) είτε με δυνητική ευκτική (= θα + παρατατικός, θα μπορούσα να…),
ανάλογα με το νόημα.
13. Το ειδικό απαρέμφατο και η κατηγορηματική μετοχή, όταν γίνονται ευθύς λόγος, τρέπονται σε
οριστική του χρόνου τους. Όταν βρίσκονται σε ενεστώτα ή παρακείμενο, τότε μπορούν να τραπούν
σε οριστική παρατατικού ή υπερσυντελίκου (αντί ενεστώτα – παρακειμένου), αντίστοιχα, εφόσον
εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο.
12. Όταν μια έγκλιση των προτάσεων κρίσης μετατρέπεται σε απαρέμφατο (ευθύς λόγος >
πλάγιος), προσέχουμε αν έχουμε ταυτοπροσωπία ή ετεροπροσωπία, ώστε να αλλάξουμε την
πτώση του υποκειμένου (ονομαστική – αιτιατική) και όλων των ομοιόπτωτων προσδιορισμών ή του
κατηγορουμένου. Όταν τον πλάγιο λόγο τον τρέπουμε σε ευθύ, τότε το υποκείμενο του
απαρεμφάτου μετατρέπεται σε ονομαστική. Ανάλογη προσοχή χρειάζεται και όταν ο πλάγιος λόγος
εκφέρεται με κατηγορηματική μετοχή.

Οι δευτερεύουσες προτάσεις στον πλάγιο λόγο

Εγκλίσεις Από αρκτικό χρόνο Από ιστορικό χρόνο
(αμετάβλητες)
Οριστική Οριστική Ευκτική (πλ. λόγου)
Υποτακτική Υποτακτική Ευκτική (πλ. λόγου)
Ευκτική Ευκτική Ευκτική
Δυνητική οριστική Δυνητική οριστική Δυνητική οριστική
Δυνητική ευκτική Δυνητική ευκτική Δυνητική ευκτική

Π.χ. Ε. Λ. Ἐὰν ἔλθῃ ὁ λύκος δεῦρο, φονεύσομεν, ὦ τέκνον, αὐτόν.

ΠΛ. Λ. ἡ γραῦς λέγει τῷ τέκνῳ ὅτι, ἐὰν ἔλθῃ ὁ λύκος ἐκεῖ, φονεύσουσιν ἐκεῖνον.
ἡ γραῦς λέγει τῷ τέκνῳ, ἐὰν ἔλθῃ ὁ λύκος ἐκεῖ , φονεύσειν ἐκεῖνον.
ἡ γραῦς εἶπεν τῷ τέκνῳ ὅτι, εἰ ἔλθοι ὁ λύκος ἐκεῖ , φονεύσοιεν ἐκεῖνον.
[από αρκτικό: ἐὰν ἔλθῃ - ὅτι φονεύσουσιν / φονεύσειν]
[από ιστορικό: εἰ ἔλθοι - ὅτι φονεύσοιεν /φονεύσειν]

[ΠΡΟΣΟΧΗ: Ευθύς Λόγος: δεῦρο – αὐτόν > Πλάγιος Λόγος: ἐκεῖ - ἐκεῖνον]

ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ

Όταν ένας υποθετικός λόγος ενταχθεί σε πλάγιο λόγο, τότε:

Η υπόθεση εκφέρεται:
α) όπως και στον ευθύ λόγο (ύστερα από αρκτικό χρόνο),
β) με ευκτική του πλάγιου λόγου ( ύστερα από ιστορικό χρόνο)
[σε ευκτική του πλαγίου λόγου μετατρέπονται μόνο η οριστική και η υποτακτική, ενώ οι δυνητικές
εγκλίσεις παραμένουν αμετάβλητες˙ η υπόθεση μπορεί να παραμείνει αμετάβλητη κι όταν ακόμη
εξαρτάται από ιστορικό χρόνο.]
ΠΡΟΣΟΧΗ: το ἐάν, ἄν, ἤν + υποτακτική γίνεται > εἰ + ευκτική πλαγίου λόγου
Το πρὶν ἄν, ὅς ἄν, ὅταν, ὁπόταν, ἐπάν, ἐπειδάν + υποτακτική γίνονται > πρίν, ὅς, ὅτε, ὁπότε,
ἐπεί, ἐπειδὴ + ευκτική πλ. λόγου
 5

1. Η απόδοση γίνεται:
α) ειδική πρόταση,
β) ειδικό απαρέμφατο (απλό ή δυνητικό),
γ) κατηγορηματική μετοχή (απλή ή δυνητική),
δ) τελικό απαρέμφατο του πλάγιου λόγου επιθυμίας,
ε) πλάγια ερώτηση

ΑΣΚΗΣΗ: Να αναγνωρίσετε τους υποθετικούς λόγους [Οι απαντήσεις στο τέλος]

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
1.Nῦν δὲ τούτοις ἀποκρινάμενοι ἀποπέμψωμεν, τὰς
πόλεις ὅτι αὐτονόμους ἀφήσομεν, εἰ καὶ αὐτονόμους
ἔχοντες ἐσπεισάμεθα.
2. Ἀπεκρίναντο ὅτι μανθάνοιεν οἱ μανθάνοντες ἅ
οὐκ ἐπίστανται.
3.Προὔλεγον ὅτι εἰρωνεύσοιο καὶ πάντα μᾶλλον
ποιήσοις ἤ ἀποκρινοῖο, εἴ τίς τί σ’ ἐρωτᾷ.
4.Εἰ δέ τι ὅρκων δέοιντο, πρὸς τὰς πόλεις πέμπειν
ἐκέλευον.
5. Κλέων παρῄνει τοῖς Ἀθηναίοις, εἰ δοκεῖ αὐτοῖς
ἀληθῆ εἶναι τὰ ἀναγγελλόμενα, πλεῖν ἐπὶ τοὺς
ἄνδρας.
6. Καὶ πόσα ἄν ἤδη οἴει μοι χρήματα εἶναι, εἰ
συνέλεγον χρυσίον;
7. Εἰπεῖν τε ἐκέλευον τοὺς αὑτῶν πρέσβεις ὅτι καὶ
σφεῖς, εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν, ἤδη ἄν Ἀργείους
ξυμμάχους πεποιῆσθαι.
8. Κῦρος, εἰ ἐβίω, ἄριστος ἄν δοκεῖ ἄρχων γενέσθαι.
9. Εἶπεν ὅτι ἔλθοι ἄν εἰς λόγους, εἰ ὁμήρους λάβοι.
10. Ἐνόμιζον εἰ ταύτην πρώτην λάβοιεν, ῥᾳδίως
σφίσιν τἆλλα προσχωρήσειν.
11. Ἀλλ’ οὐκ ἄν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην τὴν ἀξίαν
δεδωκέναι, εἰ ἀκροασάμενοι αὐτῶν
καταψηφίσαισθε.
12. Λέγουσιν ὅτι ἤν ναυσὶ καὶ πεζῷ μετὰ σφῶν
ἔλθωσιν, καὶ τῆς Ζακύνθου καὶ ταῆς Κεφαλληνίας
κρατήσουσι.
13. Εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψοιτο, προηγόρευεν ὅτι
ὡς πολεμίῳ χρήσοιτο.
14. Εἶπεν ὅτι πᾶσα ἀνάγκη εἴη τοῦτον ἐλλόγιμον
γενέσθαι, εἴπερ εἰς ἡλικίαν ἔλθοι.
15. Περικλῆς προηγόρευεν τοῖς Ἀθηναίοις ὅτι τοὺς
ἀγροὺς τοὺς ἑαυτοῦ καὶ τὰς οἰκίας, ἤν μὴ
Λακεδαιμόνιοι δῃώσωσιν, ἀφίησιν αὐτὰ δημόσια
εἶναι.
16. Ὀλύνθιοι προεῖπον ἡμῖν ὅτι εἰ μὴ παρεσόμεθα
συστρατευόμενοι, ἐκεῖνοι ἐφ’ἡμᾶς ἴοιεν.
17. Ἡγεῖτο γὰρ ἅπαν ποιήσειν αὐτόν, εἴ τις ἀργύριον
διδοίη.
18. Ηὔξαντο σωτήρια θύσειν, ἔνθα πρῶτον εἰς
 6

φιλίαν γῆν ἀφίκοιντο.

19. Οὐκ ἔσθ’ ὅστις οὐχ ἡγεῖτο τῶν εἰδότων δίκην με
λήψεσθαι παρ’ αὐτῶν, ἐπειδὴ τάχιστα ἀνὴρ εἶναι
δοκιμασθείην.
20. Ἀπηγόρευε μηδένα βάλλειν, πρὶν Κῦρος
ἐμπλησθείη θηρῶν.
21. Ἔφη χρῆναι, οἵ ἄν ἐλεγχθῶσι διαβάλλοντες τῶν
Ἑλλήνων, ὡς προδότας ὄντας τιμωρηθῆναι.
21. Οὐκ οἴονται καλὴν ἄν ἐγγενέσθαι ὀλιγαρχίαν,
πρὶν εἰς τὸ ὑπ’ ὀλίγων τυραννεῖσθαι τὴν πόλιν
καταστήσειαν.
22. Ἐψηφίσαντο πλεύσαντα τὸν Πείσανδρον καὶ
δέκα ἄνδρας μετ’ αὐτοῦ πράσσειν, ὅπῃ αὐτοῖς
δοκοίη ἄριστα ἕξειν.
23. Ὁρῶ δ’ ἔγωγε καὶ ὁπόσοι σφῆκας ἐξαιρεῖν
βούλονται, ἐὰν μὲν ἐκθέοντας τοὺς σφῆκας
πειρῶνται θηρᾶν, ὑπὸ πολλῶν τυπτομένους˙ ἐὰν δ’
ἔτι ἔνδον ὄντων τὸ πῦρ προσφέρωσι, πάσχοντας μὲν
οὐδέν, χειρουμένους δὲ τοὺς σφῆκας.
24. Καὶ τὴν ἐπιχείρησιν ἐφ’ ἑαυτῷ τε ἐνόμιζεν εἶναι,
ὁπόταν βούληται.
25. Ἔδοξεν αὐτοῖς βουλεύειν παραχρῆμα ὁρῶντας
ὅ,τι ἄν δοκῇ.
26. Ἐδήλωσεν ὅτι ἕτοιμοί εἰσι μάχεσθαι, εἴ τις
ἐξέρχοιτο.
27. Οἱ δ’ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες ἐπορεύθησαν εἰς
Λακεδαίμονα καὶ ἐδίδασκον ὡς συνεστρατεύοντο
ὅποι ἡγοῖντο.
28. Καὶ σὺν ὑμῖν μὲν ἄν οἶμαι εἶναι τίμιος, ὅπου ἄν
ὦ, ὑμῶν δὲ ἔρημος ὤν οὐκ ἄν ἱκανὸς οἶμαι εἶναι.
29. Τοῦτο πρόδηλον ἦν ἐσόμενον, εἰ μὴ ὑμεῖς
κωλύσετε.
30. Τισσαφέρνης ὥμοσεν Ἀγησιλάῳ, εἰ σπείσαιτο,
ἕως ἔλθοιεν, οὕς πέμψειε …, διαπράξεσθαι.
31. Ἤλπιζον ὑπὸ τῶν σφετέρων αὐτῶν παίδων
γηροτροφηθέντες, ἐπειδὴ τελευτήσειαν τὸν βίον,
ταφήσεσθαι.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΡΟΠΗΣ ΠΛΑΓΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΕ ΕΥΘΥ

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

1.Ἔλεγεν ὅτι ἕτοιμος εἴη ἡγεῖσθαι αὐτοῖς, ἔνθα
πολλὰ καὶ ἀγαθὰ λήψοιντο.
2.Ἀπεκρίναντο ὅτι μανθάνοιεν οἱ μανθάνοντες ἅ
οὐκ ἐπίστανται.
3.Ἀγησίλαος ἔλεγεν ὅτι, εἰ Φοιβίδας βλαβερὰ
πεπραχὼς εἴη, δίκαιος εἴη ζημιοῦσθαι.
4.Κλέαρχος εἶπεν ὅτι Δέξιππον οὐκ ἐπαινοίη, εἰ
ταῦτα πεποιηκὼς εἴη.
5. Λακεδαιμόνιοι δὲ ἀντέλεγον λέγοντες μὴ
 7

ἐπηγγέλθαι πω ἐς Λακεδαίμονα τὰς σπονδάς, ὅτ’

ἐσέπεμψαν τοὺς ὁπλίτας.
6. Ἤλπιζον γὰρ καὶ τοὺς Σικελοὺς ταύτῃ οὕς
μετεπέμψαντο ἀπαντήσεσθαι.
7. εἶπε γὰρ ὡς Λακεδαιμόνιοι διὰ τοῦτο
πολεμήσειαν αὐτοῖς, ὅτι οὐκ ἐθελήσαιεν μετ’
Ἀγησιλάου ἐλθεῖν ἐπ’ αὐτὸν οὐδὲ θῦσαι ἐάσειαν
αὐτὸν ἐν Αὐλίδι.
8. Εἰπεῖν τε ἐκέλευον αὐτοὺς ὅτι καὶ σφεῖς, εἰ
ἐβούλοντο ἀδικεῖν, ἤδη ἄν Ἀργείους ξυμμάχους
πεποιῆσθαι.
9. ἕκαστον ἠρόμην εἴ τινες εἶεν μάρτυρες ὧν
ἐναντίον τὴν προῖκ’ ἀπέδοσαν.
10. Οἱ δὲ Κορίνθιοι ἀπεκρίναντο αὐτοῖς ἤν τε
τὰς ναῦς καὶ τοὺς βαρβάρους ἀπὸ Ἐπιδάμνου
ἀπαγάγωσι, βουλεύσεσθαι˙ πρότερον δ’ οὐ
καλῶς ἔχειν τοὺς μὲν πολιορκεῖσθαι, αὐτοὺς δὲ
δικάζεσθαι.
Κερκυραῖοι δὲ ἀντέλεγον, ἤν καὶ ἐκεῖνοι τοὺς
ἐν Ἐπιδάμνῳ ἀπαγάγωσι, ποιήσειν ταῦτα˙
ἑτοῖμοι δὲ εἶναι καὶ ώστε ἀμφοτέρους μένειν
κατὰ χώραν, σπονδὰς δὲ ποιήσασθαι, ἕως ἄν ἡ
δίκη γένηται.
 8
ΛΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ (ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ)
Να αναγνωρίσετε τους υποθετικούς λόγους:
1.νῦν δὲ τούτοις ἀποκρινάμενοι ἀποπέμψωμεν, τὰς
πόλεις ὅτι αὐτονόμους ἀφήσομεν, εἰ καὶ αὐτονόμους
ἔχοντες ἐσπεισάμεθα.
2.Ἀπεκρίναντο ὅτι μανθάνοιεν οἱ μανθάνοντες ἅ οὐκ
ἐπίστανται.
3.Προὔλεγον ὅτι εἰρωνεύσοιο καὶ πάντα μᾶλλον
ποιήσοις ἤ ἀποκρινοῖο, εἴ τίς τί σε ἐρωτᾷ.
4.Εἰ δέ τι ὅρκων δέοιντο, πρὸς τὰς πόλεις πέμπειν
ἐκέλευον.
5. Κλέων παρῄνει τοῖς Ἀθηναίοις, εἰ δοκεῖ αὐτοῖς
ἀληθῆ εἶναι τὰ ἀναγγελλόμενα, πλεῖν ἐπὶ τοὺς ἄνδρας.
6. Καὶ πόσα ἄν ἤδη οἴει μοι χρήματα εἶναι, εἰ
συνέλεγον χρυσίον;
7. Εἰπεῖν τε ἐκέλευον τοὺς αὑτῶν πρέσβεις ὅτι καὶ
σφεῖς, εἰ ἐβούλοντο ἀδικεῖν, ἤδη ἄν Ἀργείους
ξυμμάχους πεποιῆσθαι.
8. Κῦρος, εἰ ἐβίω, ἄριστος ἄν δοκεῖ ἄρχων γενέσθαι.
9. Εἶπεν ὅτι ἔλθοι ἄν εἰς λόγους, εἰ ὁμήρους λάβοι.
10. Ἐνόμιζον εἰ ταύτην πρώτην λάβοιεν, ῥᾳδίως
σφίσιν τἆλλα προσχωρήσειν.
11. Ἀλλ’ οὐκ ἄν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην τὴν ἀξίαν
δεδωκέναι, εἰ ἀκροασάμενοι αὐτῶν καταψηφίσαισθε.
12. Λέγουσιν ὅτι ἤν ναυσὶ καὶ πεζῷ μετὰ σφῶν
ἔλθωσιν, καὶ τῆς Ζακύνθου καὶ ταῆς Κεφαλληνίας
κρατήσουσι.
13. Εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψοιτο, προηγόρευεν ὅτι ὡς
πολεμίῳ χρήσοιτο.
14. Εἶπεν ὅτι πᾶσα ἀνάγκη εἴη τοῦτον ἐλλόγιμον
γενέσθαι, εἴπερ εἰς ἡλικίαν ἔλθοι.
15. Περικλῆς προηγόρευεν τοῖς Ἀθηναίοις ὅτι τοὺς
ἀγροὺς τοὺς ἑαυτοῦ καὶ τὰς οἰκίας, ἤν μὴ
Λακεδαιμόνιοι δῃώσωσιν, ἀφίησιν αὐτὰ δημόσια
εἶναι.
16. Ὀλύνθιοι προεῖπον ἡμῖν ὅτι εἰ μὴ παρεσόμεθα
συστρατευόμενοι, ἐκεῖνοι ἐφ’ἡμᾶς ἴοιεν.
17. Ἡγεῖτο γὰρ ἅπαν ποιήσειν αὐτόν, εἴ τις ἀργύριον
διδοίη.
18. Ηὔξαντο σωτήρια θύσειν, ἔνθα πρῶτον εἰς φιλίαν
γῆν ἀφίκοιντο.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
1. τὰς πόλεις αὐτονόμους ἀφήσομεν, εἰ καὶ
αὐτονόμους ἔχοντες ἐσπεισάμεθα.
2. μανθάνουσιν οἱ μανθάνοντες ἅ οὐκ
ἐπίστανται.
3. εἰρωνεύσῃ καὶ πάντα μᾶλλον ποιήσεις ἤ
ἀποκρινῇ, εἴ τίς τί σε ἐρωτᾷ.
4. Εἰ δέ τι ὅρκων δεῖσθε, πρὸς τὰς πόλεις
πέμπετε.
5.εἰ δοκεῖ ὑμῖν ἀληθῆ εἶναι τὰ
ἀναγγελλόμενα, πλεῖτε ἐπὶ τοὺς ἄνδρας.
6.Καὶ πόσα ἄν ἤδη μοι χρήματα ἦν (ἦσαν),
εἰ συνέλεγον χρυσίον;
7. καὶ ἡμεῖς, εἰ ἐβουλόμεθα ἀδικεῖν, ἤδη ἄν
Ἀργείους ξυμμάχους ἐπεποιήκεμεν.
8. Κῦρος, εἰ ἐβίω, ἄριστος ἄν ἄρχων
ἐγένετο.
9. Ἔλθοιμι ἄν εἰς λόγους, εἰ ὁμήρους
λάβοιμι.
10. εἰ ταύτην πρώτην λάβοιμεν, ῥᾳδίως ἡμῖν
τἆλλα προσχωρήσει (προσχωρήσουσι).
11. Ἀλλ’ οὐκ ἄν αὐτοὶ δίκην τὴν ἀξίαν
δεδωκότες εἶεν, εἰ ἀκροασάμενοι αὐτῶν
καταψηφίσαισθε.
12. ἤν ναυσὶ καὶ πεζῷ μεθ’ἡμῶν ἔλθητε, καὶ
τῆς Ζακύνθου καὶ τῆς Κεφαλληνίας
κρατήσετε.
13. Εἰ δέ τινα φεύγοντα λήψομαι, ὡς
πολεμίῳ χρήσομαι.
14. Πᾶσα ἀνάγκη ἐστί (=ἔσται) τοῦτον
ἐλλόγιμον γενέσθαι, ἐάνπερ εἰς ἡλικίαν
ἔλθῃ.
15. Τοὺς ἀγροὺς τοὺς ἐμαυτοῦ καὶ τὰς
οἰκίας, ἤν μὴ Λακεδαιμόνιοι δῃώσωσιν,
ἀφίημι (=ἀφήσω) αὐτὰ δημόσια εἶναι.
16. εἰ μὴ παρεσόμεθα συστρατευόμενοι,
ἐκεῖνοι ἐφ’ὑμᾶς ἴμεν.
17. ἅπαν ποιήσει αὐτός, ἐάν τις ἀργύριον
διδῷ.
18. σωτήρια θύσομεν, ἔνθα ἄν πρῶτον εἰς
φιλίαν γῆν ἀφικώμεθα.
 9
19. Οὐκ ἔσθ’ ὅστις οὐχ ἡγεῖτο τῶν εἰδότων δίκην με
λήψεσθαι παρ’ αὐτῶν, ἐπειδὴ τάχιστα ἀνὴρ εἶναι
δοκιμασθείην.
20. Ἀπηγόρευε μηδένα βάλλειν, πρὶν Κῦρος
ἐμπλησθείη θηρῶν.
21. Ἔφη χρῆναι, οἵ ἄν ἐλεγχθῶσι διαβάλλοντες τῶν
Ἑλλήνων, ὡς προδότας ὄντας τιμωρηθῆναι.
21. Οὐκ οἴονται καλὴν ἄν ἐγγενέσθαι ὀλιγαρχίαν, πρὶν
εἰς τὸ ὑπ’ ὀλίγων τυραννεῖσθαι τὴν πόλιν
καταστήσειαν.
22. Ἐψηφίσαντο πλεύσαντα τὸν Πείσανδρον καὶ δέκα
ἄνδρας μετ’ αὐτοῦ πράσσειν, ὅπῃ αὐτοῖς δοκοίη
ἄριστα ἕξειν.
23. Ὁρῶ δ’ ἔγωγε καὶ ὁπόσοι σφῆκας ἐξαιρεῖν
βούλονται, ἐὰν μὲν ἐκθέοντας τοὺς σφῆκας πειρῶνται
θηρᾶν, ὑπὸ πολλῶν τυπτομένους˙ ἐὰν δ’ ἔτι ἔνδον
ὄντων τὸ πῦρ προσφέρωσι, πάσχοντας μὲν οὐδέν,
χειρουμένους δὲ τοὺς σφῆκας.
24. Καὶ τὴν ἐπιχείρησιν ἐφ’ ἑαυτῷ τε ἐνόμιζεν εἶναι,
ὁπόταν βούληται.
25. Ἔδοξεν αὐτοῖς βουλεύειν παραχρῆμα ὁρῶντας
ὅ,τι ἄν δοκῇ.
26. Ἐδήλωσεν ὅτι ἕτοιμοί εἰσι μάχεσθαι, εἴ τις
ἐξέρχοιτο.
27. Οἱ δ’ ἐκ Φλειοῦντος φεύγοντες ἐπορεύθησαν εἰς
Λακεδαίμονα καὶ ἐδίδασκον ὡς συνεστρατεύοντο
ὅποι ἡγοῖντο.
28. Καὶ σὺν ὑμῖν μὲν ἄν οἶμαι εἶναι τίμιος, ὅπου ἄν ὦ,
ὑμῶν δὲ ἔρημος ὤν οὐκ ἄν ἱκανὸς οἶμαι εἶναι.
29. Τοῦτο πρόδηλον ἦν ἐσόμενον, εἰ μὴ ὑμεῖς
κωλύσετε.
30. Τισσαφέρνης ὥμοσεν Ἀγησιλάῳ, εἰ σπείσαιτο,
ἕως ἔλθοιεν, οὕς πέμψειε …, διαπράξεσθαι.
31. Ἤλπιζον ὑπὸ τῶν σφετέρων αὐτῶν παίδων
γηροτροφηθέντες, ἐπειδὴ τελευτήσειαν τὸν βίον,
ταφήσεσθαι.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΡΟΠΗΣ ΠΛΑΓΙΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΕ ΕΥΘΥ
ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ
1.Ἔλεγεν ὅτι ἕτοιμος εἴη ἡγεῖσθαι αὐτοῖς, ἔνθα πολλὰ
καὶ ἀγαθὰ λήψοιντο.
2.Ἀπεκρίναντο ὅτι μανθάνοιεν οἱ μανθάνοντες ἅ οὐκ
ἐπίστανται.
3.Ἀγησίλαος ἔλεγεν ὅτι, εἰ Φοιβίδας βλαβερὰ πεπραχὼς
εἴη, δίκαιος εἴη ζημιοῦσθαι.
19. δίκην ἐγὼ λήψομαι παρ’ αὐτῶν,
ἐπειδὰν τάχιστα ἀνὴρ εἶναι δοκιμασθῶ.
20. μηδεὶς βαλλέτω, πρὶν ἄν Κῦρος
ἐμπλησθῇ θηρῶν.
21.χρὴ, οἵ ἄν ἐλεγχθῶσι διαβάλλοντες τῶν
Ἑλλήνων, ὡς προδότας ὄντας
τιμωρηθῆναι.
21. Οὐ καλὴ ἄν ἐγγένοιτο ὀλιγαρχία, πρὶν
ἄν εἰς τὸ ὑπ’ ὀλίγων τυραννεῖσθαι τὴν πόλιν
καταστήσωμεν.
22. πλεύσαντες πράσσετε, ὅπῃ ἄν ὑμῖν δοκῇ
ἄριστα ἕξειν.
23. καὶ ὁπόσοι σφῆκας ἐξαιρεῖν βούλονται,
ἐὰν μὲν ἐκθέοντας τοὺς σφῆκας πειρῶνται
θηρᾶν, ὑπὸ πολλῶν τύπτονται˙ ἐὰν δ’ ἔτι
ἔνδον ὄντων τὸ πῦρ προσφέρωσι, πάσχουσι
μὲν οὐδέν, χειροῦνται δὲ τοὺς σφῆκας.
24. Καὶ ἡ ἐπιχείρησις ἐπ’ ἐμοί ἐστι, ὁπόταν
βούλωμαι.
25. βουλεύομεν παραχρῆμα ὁρῶντες ὅ,τι ἄν
δοκῇ.
26. ἕτοιμοί ἐσμεν μάχεσθαι, ἐάν τις ἐξίῃ
(ἐξέρχηται).
27. συνεστρατευόμεθα ὅποι ἡγοῖσθε.
28. Καὶ σὺν ὑμῖν μὲν ἄν εἴην τίμιος, ὅπου
ἄν ὦ, ὑμῶν δὲ ἔρημος ὤν οὐκ ἄν ἱκανὸς
εἴην.
29. Τοῦτο πρόδηλον ἔσται, εἰ μὴ ὑμεῖς
κωλύσετε.
30. ἐὰν σπείσῃ, ἕως ἄν ἔλθωσι, οὕς ἄν
πέμψω, …, διαπράξομαι.
31. ὑπὸ τῶν ἡμετέρων αὐτῶν παίδων
γηροτροφηθέντες, ἐπειδὰν τελευτήσωμεν
τὸν βίον, ταφησόμεθα.
ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ
1.ἕτοιμός εἰμι ἡγεῖσθαι ὑμῖν, ἔνθα πολλὰ
καὶ ἀγαθὰ λήψεσθε.
2.μανθάνοιεν οἱ μανθάνοντες ἅ οὐκ
ἐπίστανται.
3.εἰ βλαβερὰ πεπραχὼς εἴη, δίκαιος εἴη
ζημιοῦσθαι.
 10
4.Κλέαρχος εἶπεν ὅτι Δέξιππον οὐκ ἐπαινοίη, εἰ ταῦτα
πεποιηκὼς εἴη.
5. Λακεδαιμόνιοι δὲ ἀντέλεγον λέγοντες μὴ ἐπηγγέλθαι
πω ἐς Λακεδαίμονα τὰς σπονδάς, ὅτ’ ἐσέπεμψαν τοὺς
ὁπλίτας.
6. Ἤλπιζον γὰρ καὶ τοὺς Σικελοὺς ταύτῃ οὕς
μετεπέμψαντο ἀπαντήσεσθαι.
7. εἶπε γὰρ ὡς Λακεδαιμόνιοι διὰ τοῦτο πολεμήσειαν
αὐτοῖς, ὅτι οὐκ ἐθελήσαιεν μετ’ Ἀγησιλάου ἐλθεῖν ἐπ’
αὐτὸν οὐδὲ θῦσαι ἐάσειαν αὐτὸν ἐν Αὐλίδι.
8. Εἰπεῖν τε ἐκέλευον αὐτοὺς ὅτι καὶ σφεῖς, εἰ
ἐβούλοντο ἀδικεῖν, ἤδη ἄν Ἀργείους ξυμμάχους
πεποιῆσθαι.
9. ἕκαστον ἠρόμην εἴ τινες εἶεν μάρτυρες ὧν ἐναντίον
τὴν προῖκ’ ἀπέδοσαν.
10. Οἱ δὲ Κορίνθιοι ἀπεκρίναντο αὐτοῖς ἤν τε τὰς ναῦς
καὶ τοὺς βαρβάρους ἀπὸ Ἐπιδάμνου ἀπαγάγωσι,
βουλεύσεσθαι˙ πρότερον δ’ οὐ καλῶς ἔχειν τοὺς μὲν
πολιορκεῖσθαι, αὐτοὺς δὲ δικάζεσθαι. Κερκυραῖοι δὲ
ἀντέλεγον, ἤν καὶ ἐκεῖνοι τοὺς ἐν Ἐπιδάμνῳ
ἀπαγάγωσι, ποιήσειν ταῦτα˙ ἑτοῖμοι δὲ εἶναι καὶ ώστε
ἀμφοτέρους μένειν κατὰ χώραν, σπονδὰς δὲ
ποιήσασθαι, ἕως ἄν ἡ δίκη γένηται.
4.Δέξιππον οὐκ ἐπαινοίην, εἰ ταῦτα
πεποιηκὼς εἴη.
5.Οὐκ ἐπηγγελμέναι ἦσάν πω ἐς
Λακεδαίμονα αἱ σπονδαὶ, ὅτ’ ἐσεπέμψαμεν
τοὺς ὁπλίτας.
6.Καὶ τοὺς Σικελοὺς ταύτῃ οὕς
μετεπεμψάμεθα ἀπαντησόμεθα.
7. Λακεδαιμόνιοι διὰ τοῦτο ἐπολέμησαν
ἡμῖν, ὅτι οὐκ ἠθελήσαμεν μετ’ Ἀγησιλάου
ἐλθεῖν ἐπὶ σέ˙οὐδὲ θῦσαι εἰάσαμεν αὐτὸν
ἐν Αὐλίδι.
8. καὶ ἡμεῖς, εἰ ἐβουλόμεθα ἀδικεῖν, ἤδη ἄν
Ἀργείους ξυμμάχους ἐπεποιήμεθα.
9. εἰσίν τινες μάρτυρες ὧν ἐναντίον τὴν
προῖκ’ ἀπέδοτε;
10. ἤν τε τὰς ναῦς καὶ τοὺς βαρβάρους ἀπὸ
Ἐπιδάμνου ἀπαγάγητε, βουλευσόμεθα˙
πρότερον δ’ οὐ καλῶς ἔχει ὑμᾶς μὲν
πολιορκεῖσθαι, ἡμᾶς δὲ δικάζεσθαι. ἤν καὶ
ὑμεῖς τοὺς ἐν Ἐπιδάμνῳ ἀπαγάγητε,
ποιήσομεν ταῦτα˙ ἑτοῖμοι δὲ ἐσμεν καὶ
ὥστε ἀμφοτέρους μένειν κατὰ χώραν,
σπονδὰς δὲ ποιήσασθαι, ἕως ἄν ἡ δίκη
γένηται.
 11

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ

1. Οἱ δὲ Κορίνθιοι ἀπεκρίναντο αὐτοῖς ἤν τε τὰς ναῦς καὶ τοὺς βαρβάρους ἀπὸ Ἐπιδάμνου
ἀπαγάγωσι, βουλεύσεσθαι˙ πρότερον δ’ οὐ καλῶς ἔχειν τοὺς μὲν πολιορκεῖσθαι, αὐτοὺς δὲ
δικάζεσθαι.

2. Ὁρῶ δ’ ἔγωγε καὶ ὁπόσοι σφῆκας ἐξαιρεῖν βούλονται, ἐὰν μὲν ἐκθέοντας τοὺς σφῆκας πειρῶνται
θηρᾶν, ὑπὸ πολλῶν τυπτομένους˙ ἐὰν δ’ ἔτι ἔνδον ὄντων τὸ πῦρ προσφέρωσι, πάσχοντας μὲν οὐδέν,
χειρουμένους δὲ τοὺς σφῆκας.

3. Ἐλθόντων μὲν γὰρ Περσῶν καὶ τῶν σὺν αὐτοῖς παμπληθεῖ στόλῳ ὡς ἀφανιούντων τὰς Ἀθήνας,
ὑποστῆναι αὐτοὶ Ἀθηναῖοι τολμήσαντες ἐνίκησαν αὐτούς.
4. Ἐπεὶ δ’ ἀφίκετο εἰς Μήδους, τῶν χρημάτων ἔδωκε τοῖς αὑτοῦ ταξιάρχοις ὅσα ἐδόκει ἑκάστῳ
ἱκανὰ εἶναι, ὅπως καὶ ἐκεῖνοι ἔχοιεν τιμᾶν, εἴ τινας ἄγαιντο τῶν ὑφ’ ἑαυτούς·

5. Προεῖπαν δὲ ταῖς γυναιξὶ μὴ ποιεῖν κραυγήν, ἀλλὰ σιγῇ τὸ πάθος φέρειν. Tῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἦν ὁρᾶν,
ὧν μὲν ἐτέθνασαν οἱ προσήκοντες, λιπαροὺς καὶ φαιδροὺς ἐν τῷ φανερῷ ἀναστρεφομένους, ὧν δὲ
ζῶντες ἠγγελμένοι ἦσαν, ὀλίγους ἂν εἶδες, τούτους δὲ σκυθρωποὺς καὶ ταπεινοὺς περιιόντας.

6. Εἰ μὲν ἡμεῖς ἅπαντες οἱ μέλλοντες λέγειν δεινοὶ φανείημεν ὄντες, οὐδὲν ἂν τὰ ὑμέτερ’ εὖ οἶδ’ ὅτι
βέλτιον σχοίη· εἰ δὲ παρελθὼν εἷς ὁστισοῦν δύναιτο διδάξαι καὶ πεῖσαι, τίς παρασκευὴ καὶ πόση καὶ
πόθεν πορισθεῖσα χρήσιμος ἔσται τῇ πόλει, πᾶς ὁ παρὼν φόβος λελύσεται. ἐγὼ δὲ τοῦτ’, ἂν ἄρ’ οἷός
τ’ ὦ, πειράσομαι ποιῆσαι, μικρὰ προειπὼν ὑμῖν ὡς ἔχω γνώμης περὶ τῶν πρὸς τὸν βασιλέα.

7. Ἴσως τινὲς ὑμῶν θαυμάζουσιν ὅτι τὸν ἄλλον χρόνον ἐμμεμενηκὼς τοῖς τῆς πόλεως νομίμοις ὡς
οὐκ οἶδ’ εἴ τις ἄλλος τῶν ἡλικιωτῶν, τοσαύτην πεποίημαι τὴν μεταβολὴν ὥστε περὶ ὧν ὀκνοῦσιν οἱ
πρεσβύτεροι λέγειν, περὶ τούτων νεώτερος ὢν παρελήλυθα συμβουλεύσων.